\id 2CO \h 2 Corintios \toc1 Júuˆ e to̱o̱˜ fɨˊ ni˜ jiˋ catɨ́ˋ tú̱ˉ quiáꞌˉ Paaˉ e catɨ́ɨngˉ dseaˋ seengˋ fɨˊ CORINTO \toc2 2 Corintios \toc3 2 Co. \mt1 Júuˆ e to̱o̱˜ fɨˊ ni˜ jiˋ catɨ́ˋ tú̱ˉ quiáꞌˉ Paaˉ e catɨ́ɨngˉ dseaˋ seengˋ fɨˊ CORINTO \c 1 \p \v 1 Jnea˜ Paaˉ lɨ́ɨnˊn jaangˋ dseaˋ apóoˆ i̱ óoˋ ta˜ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, co̱ꞌ lajo̱b calɨꞌiáangˋ dsíiˊ Fidiéeˇ cajméerˋ có̱o̱ꞌ˜ jnea˜. Jo̱ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ jaangˋ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ siiˋ Timoteo, jmoꞌˊo e jiˋ la e catɨ́ɨngˉ jaléngꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ neáangˊ fɨˊ na fɨˊ Corinto. Jo̱guɨ cajo̱ catɨ́ɨmˉ e jiˋ la i̱ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ caguiaangˉ i̱ neáangˊ fɨˊ latøøngˉ fɨˊ guóoꞌ˜ uǿˆ fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Acaya. \v 2 Jo̱ lana mɨ́ɨꞌ˜ɨ Tiquíˆiiꞌ Fidiéeˇ có̱o̱ꞌ˜guɨ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ e güɨꞌɨ́ˆbre güeaꞌˆ quiáꞌrˉ fɨˊ lɨ˜ seengˋnaꞌ jo̱guɨ e nicuǿꞌrˉ ꞌnʉ́ꞌˋ e seengˋnaꞌ juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ. \s1 Jaléꞌˋ iihuɨ́ɨˊ e caꞌíngꞌˋ Paaˉ \p \v 3 Jo̱ contøømˉ ꞌnéˉ jmiféngꞌˊnaaꞌ Fidiéeˇ i̱ lɨ́ɨngˊ Tiquiáꞌˆ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ, co̱ꞌ íbˋ Tiquíˆiiꞌ i̱ fɨꞌˋ lɨ́ɨngˉ jneaa˜aaꞌ jo̱guɨ íbˋ Fidiéeˇ i̱ jmitíiꞌ˜ dsiˋnaaꞌ mɨ˜ eeˋgo̱ huɨ́ɨngˊ dsijéeˊ quíˉiiꞌ. \v 4 Jo̱guɨ íbˋ dseaˋ i̱ jmitíiꞌ˜ dsiˋnaaꞌ jee˜ jaléꞌˋ iihuɨ́ɨˊ e dsingɨ́ɨngˉnaaꞌ; jo̱ jmóorˋ lajo̱ e laco̱ꞌ jneaa˜aaꞌ cuǿøngˋ líˋ nijmitíiꞌ˜naaꞌ dsíiˊ jaléngꞌˋ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ i̱ dsingɨ́ɨngˉ lajo̱; jo̱ jmooˉnaaꞌ lajo̱ có̱o̱ꞌ˜ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ la nɨcajméeˋ Fidiéeˇ có̱o̱ꞌ˜ jneaa˜aaꞌ. \v 5 Jo̱ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ eáangˊ íingꞌ˜naaꞌ iihuɨ́ɨˊ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱baꞌ lajo̱b cajo̱, laꞌeáangˊ íbˋ, e eáangˊ lɨtíiꞌ˜ dsiˋnaaꞌ lana. \v 6 Jo̱ jneaꞌˆ dsingɨ́ɨngˉnaaꞌ iihuɨ́ɨˊ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ nilɨtíiꞌ˜ óoˊnaꞌ jo̱guɨ uíiꞌ˜ e guiaˋnaaꞌ júuˆ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ quiáꞌˉ jial nileángˋnaꞌ jee˜ jaléꞌˋ dseeˉ quíiˉnaꞌ. Jo̱guɨ mɨ˜ jmitíiꞌ˜ Fidiéeˇ dsiˋnaaꞌ, jmóorˋ lajo̱ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ nilɨtíiꞌ˜ óoˊnaꞌ jo̱guɨ e laco̱ꞌ téꞌˋnaꞌ e jaˋ nilɨtúngˉ óoˊnaꞌ jee˜ jaléꞌˋ iihuɨ́ɨˊ e dsingɨ́ɨngˉnaꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ la dsingɨ́ɨngˉ jneaꞌˆ. \v 7 Jo̱ guiʉ́bˉ nɨta˜ dsiˋnaaꞌ cuaiñ˜ quíiˉnaꞌ, co̱ꞌ nɨne˜baaꞌ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ íingꞌ˜naꞌ iihuɨ́ɨˊ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ jneaꞌˆ, jo̱guɨ lajo̱b cajo̱ nijmitíiꞌ˜ Fidiéeˇ óoˊnaꞌ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ jneaꞌˆ. \p \v 8 Dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, ii˜baaꞌ e nijmiguiéngꞌˊnaaꞌ áaˊnaꞌ jaléꞌˋ e iihuɨ́ɨˊ e cangongɨ́ɨˉ jneaꞌˆ fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Asia. Jo̱ eáamˊ huɨ́ɨngˊ jaléꞌˋ e cangongɨ́ɨˉnaaꞌ do e carˋ jí̱i̱ꞌ˜ joˋ ꞌgaꞌˊ lɨˊ cateáꞌˉnaaꞌ, co̱ꞌ jɨˋguɨ caꞌɨ́ˋ dsiˋnaaꞌ e joˋ niꞌuǿˋnaaꞌ e fɨˊ jo̱ e jí̱ꞌˋnaaꞌ. \v 9 Jo̱ caꞌɨ́ˋ dsiˋnaaꞌ e dseángꞌˉ nijngámꞌˉ dseaˋ jneaꞌˆ. Jo̱ dsʉꞌ cangojéeˊ e jo̱ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ calɨlíꞌˆnaaꞌ e jaˋ quɨ́ꞌˉ jmɨɨ˜ jmóˆnaaꞌ yee˜naaꞌ, dsʉco̱ꞌ ꞌnéˉ e nɨseáang˜ yee˜naaꞌ fɨˊ jaguóˋ Fidiéeˇ i̱ jɨˋguɨ jmijí̱ꞌˊtu̱ jaléngꞌˋ ꞌlɨɨ˜. \p \v 10 Jo̱ Fidiéebˇ dseaˋ caleáaiñˋ jneaꞌˆ ie˜ jo̱ e laco̱ꞌ jaˋ cajiʉ́ꞌˋnaaꞌ fɨˊ ni˜ ꞌmóˆ, jo̱guɨ íbˋ cajo̱ i̱ nileángˉguɨ jneaꞌˆ lajeeˇ ngóoˊguɨjiʉ. Jo̱guɨ dseángꞌˉ nɨtab˜ dsiˋnaaꞌ cajo̱ e dseángꞌˉ nileámˉbɨr jneaꞌˆ jee˜ ꞌmóˆ \v 11 fɨng song jmɨcó̱o̱ꞌˇ ꞌnʉ́ꞌˋ jneaꞌˆ e nimɨ́ɨꞌ˜naꞌ Fidiéeˇ uii˜ quíˉnaaꞌ. Jo̱guɨ song fɨ́ɨmˊbaꞌ nimɨ́ɨꞌ˜naꞌ Fidiéeˇ uii˜ quíˉnaaꞌ, jo̱baꞌ fɨ́ɨmˊbaꞌ cajo̱ nicuǿꞌˉnaꞌ guiꞌmáangꞌˇ Fidiéeˇ uíiꞌ˜ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e guiʉ́ˉ e jmóorˋ có̱o̱ꞌ˜ jneaꞌˆ. \s1 Jialɨꞌˊ jaˋ cangóˉ Paaˉ fɨˊ Corinto \p \v 12 Jo̱ seabˋ co̱o̱ˋ uiing˜ e iáangˋ dsiˋnaaꞌ, jo̱ e jo̱ uíiꞌ˜ e nɨcalɨlíꞌˆnaaꞌ e dseángꞌˉ guiʉ́bˉ nɨcaꞌeeˉnaaꞌ, jo̱guɨ líꞌˆ dsiiˉ e eáangˊguɨ nɨcajméˆnaaꞌ lajo̱ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. Jo̱ lajo̱b jmooˉnaaꞌ, dsʉꞌ o̱ꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e tɨɨngˋnaaꞌ ngángꞌˋnaaꞌ yee˜baaꞌ, co̱ꞌ lɨ́ɨˊnaaꞌ lajo̱ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e lajo̱ nɨcajméeˋ Fidiéeˇ có̱o̱ꞌ˜ jneaꞌˆ uíiꞌ˜ e eáangˊ ꞌneáaiñˋ jneaꞌˆ. \v 13 Jo̱guɨ fɨˊ ni˜ jaléꞌˋ jiˋ e nɨcasiing˜naaꞌ quíiˉnaꞌ, jaˋ mɨˊ cajméeꞌ˜naaꞌ júuˆ e jiéꞌˋ e laco̱ꞌ huɨ́ɨngˊ ngángꞌˋnaꞌ o̱si e niꞌɨ́ˆnaꞌ. Jo̱ sɨjeenˇ e dseángꞌˉ ningámꞌˋbaꞌ røøˋ \v 14 lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ la nɨcangámꞌˋjiʉꞌ lɨ˜ lɨɨng˜ e mɨ˜ nigüéengˉtu̱ Fíiˋnaaꞌ Jesús fɨˊ jmɨgüíˋ la, lajaléngꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ nilɨꞌiáangˋ óoˊnaꞌ cuaiñ˜ quíˉ jneaꞌˆ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ jneaꞌˆ nilɨꞌiáangˋ dsiˋnaaꞌ cuaiñ˜ quíiˉnaꞌ. \p \v 15 Jo̱ co̱ꞌ lajo̱b nɨta˜ dsiiˉ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, jo̱baꞌ nɨcaꞌɨ́ˋ dsiiˉ e jangꞌˉ nii˜baa e niꞌee˜e ꞌnʉ́ꞌˋ fɨˊ na, jo̱ lajo̱baꞌ cuǿøngˋ e niꞌuíingˉ guiʉ́ˉ quíiˉnaꞌ e nitɨˊ tú̱ˉ ya̱ꞌˊ. \v 16 Co̱ꞌ lamɨ˜ sɨꞌíˆ ɨˊ dsiiˉ e niꞌeeˇe ꞌnʉ́ꞌˋ lajeeˇ e iuunˉ fɨˊ e ngóoˊo fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Macedonia, jo̱guɨ e niꞌeeˇtú̱u̱ ꞌnʉ́ꞌˋ mɨ˜ niquɨngꞌˉtú̱u̱ fɨˊ jo̱, jo̱ lajo̱baꞌ cuǿøngˋ e nijmɨcó̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ jnea˜ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e ꞌnéˉe lajeeˇ e iuunˉ fɨˊ e ngóoˊo fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Judea. \v 17 Jo̱ ¿su ꞌnʉ́ꞌˋ ɨˊ óoˊnaꞌ e mɨ˜ caꞌɨ́ˋ dsiiˉ e nijmee˜e lajo̱, jaˋ caꞌɨ́ˋ dsiiˉ dseángꞌˉ laco̱ꞌ catɨ́ɨngˉ? U̱˜, o̱ꞌ lajo̱. Co̱ꞌ jnea˜ jaˋ jmóoˋo e tú̱ˉ neáangˊ dsiiˉ mɨ˜ eeˋgo̱ jmóoˋo, co̱ꞌ jaˋ fáꞌˉa e nijmee˜e mɨ˜ ɨˊ dsiiˉ e jaˋ nijmee˜e. \v 18 Jo̱ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jmiti˜ Fidiéeˇ júuˆ quiáꞌrˉ, lajo̱b jmooˋ jneaꞌˆ cajo̱, co̱ꞌ jaˋ síiꞌ˜naaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ e nijmóˆnaaꞌ jo̱guɨ mɨ˜ ngoyúungꞌ˜ jo̱, jaˋ nijmóˆnaaꞌ. \v 19 Jo̱ jnea˜ có̱o̱ꞌ˜guɨ Timoteo jo̱guɨ có̱o̱ꞌ˜ Silvano guiaˋnaaꞌ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ e júuˆ quiáꞌˉ Fíiˋnaaꞌ Jesús i̱ lɨ́ɨngˊ Jó̱o̱ˊ Fidiéeˇ. Jo̱ Fíiˋnaaꞌ Jesús jaˋ tú̱ˉ neáangˊ dsíirˊ, co̱ꞌ mɨ˜ jíñꞌˉ eeˋgo̱ nijmérˉ, jo̱baꞌ dseángꞌˉ jmóoˋbre. \v 20 Co̱ꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ dseaˋ do e lɨti˜ lajaléꞌˋ júuˆ e cuøˊ Fidiéeˇ. Jo̱ co̱ꞌ lajo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱baꞌ mɨ˜ jmiféngꞌˊnaaꞌ Fidiéeˇ, féꞌˋnaaꞌ “Lajo̱b nilíˋ” laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Fíiˋnaaꞌ Jesús. \v 21 Jo̱ Fidiéeˇbingꞌ i̱ nɨcajméeˋ e teáˋ té̱e̱ˉnaaꞌ fɨˊ guiʉ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱guɨ íˋbɨ cajo̱ i̱ nɨcaguíngꞌˋ jneaa˜aaꞌ e laco̱ꞌ lana nɨlɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ quiáꞌrˉ. \v 22 Jo̱guɨ Fidiéeˇbɨ cajo̱ dseaˋ nɨcajméerˋ e li˜ e nɨlɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ quiáꞌrˉ, jo̱guɨ nɨcacuøꞌrˊ jneaa˜aaꞌ Jmɨguíˋ quiáꞌrˉ e seengˋ cøøngˋ có̱o̱ꞌ˜ jneaa˜aaꞌ. Co̱ꞌ e Jmɨguíˋ do lɨ́ɨˊ ꞌnángꞌˋ quiáꞌˉ e catɨ́ɨngˉ niꞌíingꞌ˜naaꞌ mɨ˜ nitɨ́ˉ e íꞌˋ jo̱. \p \v 23 Jo̱ dsʉꞌ ꞌñiabꞌˊ Fidiéeˇ dseaˋ tíiˊ nir˜ e ñirˊ e˜ uiing˜ quiáꞌˉ e jaˋ mɨˊ calɨ́ˉ e ninii˜i fɨˊ na fɨˊ Corinto lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ jí̱i̱ꞌ˜ lamɨ˜ ɨˊ dsiiˉ. Jo̱ nɨcalɨ́ˉ lajo̱ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jaˋ lamɨ˜ iin˜n e nilíingˉtu̱ꞌ fɨꞌíˆ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ júuˆ e sɨꞌíˆ e nifɨ́ɨˆɨ ꞌnʉ́ꞌˋ. \v 24 Co̱ꞌ jneaꞌˆ jaˋ ii˜naaꞌ e niquiʉ́ꞌˆnaaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ ta˜ e nijáꞌˉ líingˋnaꞌ laguidseaangˉ jaléꞌˋ e jáꞌˉ lɨ́ɨˋ jneaꞌˆ, co̱ꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ teábˋ teáangˉnaꞌ fɨˊ guiʉ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ. Co̱ꞌ jneaꞌˆ lɨco̱ꞌ ii˜naaꞌ e nijmɨcó̱o̱ꞌˇnaaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ jial nilɨseengˋnaꞌ e iáangˋ óoˊnaꞌ. \c 2 \p \v 1 Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱baꞌ caꞌɨ́ˋ dsiiˉ e jaˋ ninii˜tú̱u̱ e niꞌeeˇe ꞌnʉ́ꞌˋ e laco̱ꞌ jaˋ nijmijiuungˇ óoˊnaꞌ. \v 2 Dsʉco̱ꞌ fɨng song cajméˉe lajo̱, jo̱baꞌ joˋ i̱i̱ˋ seengˋguɨ i̱ cuǿøngˋ líˋ jmiꞌiáangˋguɨ dsiiˉ, co̱ꞌ joˋ cuǿøngˋ líˋ jmiꞌiáangˋnaꞌ dsiiˉ fɨng song nɨcajmijiuung˜ óoˊnaꞌ. \v 3 Jo̱ uiing˜ e jo̱baꞌ, cajméꞌˉe e jiˋ laꞌuii˜ do quíiˉnaꞌ, dsʉco̱ꞌ jaˋ iin˜n nii˜i e niꞌeeˇe ꞌnʉ́ꞌˋ e laco̱ꞌ nijmijiuungˇnaꞌ dsiiˉ, co̱ꞌ lɨ́ꞌˆ lɨˊ ꞌnéˉ e nijmiꞌiáangˋnaꞌ dsiˋbaa. Jo̱ dseángꞌˉ lamɨ˜ ta˜ dsiiˉ e lajɨɨmˋ ꞌnʉ́ꞌˋ nilɨꞌiáangˋ óoˊnaꞌ lají̱i̱ꞌ˜ e iáangˋ dsiˋ jnea˜. \v 4 Jo̱ mɨ˜ cajméꞌˉe e jiˋ laꞌuii˜ do quíiˉnaꞌ, eáamˊ guiing˜ dsiiˉ uii˜ quíiˉnaꞌ jo̱guɨ jmóoˋbaa fɨꞌíˆ cajo̱, co̱ꞌ jɨˋguɨ cartɨˊ quɨ́ꞌˉbaa. Jo̱ dsʉꞌ jaˋ cajméꞌˉe e jiˋ do quíiˉnaꞌ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ nijmijiuungˇ óoˊnaꞌ, dsʉco̱ꞌ cajméꞌˉe e jiˋ do e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ nilɨñíˆnaꞌ jial tíiˊ eáangˊ ꞌneáanˋn ꞌnʉ́ꞌˋ. \s1 Mɨ˜ cajméeˋ Paaˉ féngꞌˊ dsíirˊ uii˜ quiáꞌˉ jaangˋ dseaˋ i̱ caꞌléeˊ \p \v 5 Jo̱ i̱ dseaˋ i̱ nɨcacuøˊ fɨꞌíˆ dsíiˊ do, o̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ jnea˜ dseaˋ nɨcacuøꞌrˊ fɨꞌíˆ, co̱ꞌ lajo̱b ꞌnʉ́ꞌˋ cajo̱, lɨfaꞌ jiʉ˜guɨjiʉ. Jo̱ fáꞌˉa jiʉ˜guɨjiʉ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jaˋ nilíingˉnaꞌ fɨꞌíˆ e eáangˊ. \v 6 Jo̱ e iihuɨ́ɨˊ e nɨcacuǿøꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ caꞌléeˊ do uii˜ quiáꞌˉ lají̱i̱ꞌ˜ e gaˋ e cajméerˋ do, jo̱baꞌ lɨ́ngˉ jnea˜ e nɨtébꞌˋ jí̱i̱ꞌ˜ lajo̱. \v 7 Jo̱ lana lɨ́ꞌˆ lɨˊ ꞌnéˉ íingˆnaꞌ dseeˉ quiábꞌˉ i̱ dseaˋ do, jo̱guɨ e nijmitíiꞌ˜naꞌ dsíirˊ cajo̱. Jo̱ lajo̱baꞌ jaˋ dseáangꞌ˜ e dseángꞌˉ nitʉ́rˋ conguiaˊ lají̱i̱ꞌ˜ fɨˊ guiʉ́ˉ lɨ˜ nɨsiñꞌˊ uíiꞌ˜ e eáangˊ lɨjiuung˜ dsíirˊ. \v 8 Jo̱baꞌ mɨ́ɨꞌ˜ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ jmɨꞌeeˇ e nijmɨta˜naꞌ dsíiˊ i̱ dseaˋ do e ꞌneámˉbɨꞌr lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ lamɨ˜ jmooˋnaꞌ có̱o̱ꞌr˜. \v 9 Jo̱ lamɨ˜ jéengˊguɨ nɨcaguiéemꞌ˜baa jiˋ quíiˉnaꞌ cuaiñ˜ quiáꞌˉ e júuˆ la e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ nilɨñiiˉ jo̱guɨ nilɨta˜ dsiiˉ su dseángꞌˉ lajangꞌˆ guiaˊ óoˊnaꞌ e nijméeˆnaꞌ nʉ́ʉꞌ˜naꞌ jaléꞌˋ júuˆ e liúunꞌ˜n ꞌnʉ́ꞌˋ. \v 10 Jo̱baꞌ i̱ dseaˋ i̱ niꞌíing˜naꞌ dseeˉ quiáꞌˉ do, lajo̱b nijmee˜ jnea˜ cajo̱, co̱ꞌ niꞌíim˜baa dseeˉ quiáꞌrˉ song seaˋ uiing˜ e nijmee˜e lajo̱. Jo̱ nijmee˜e lajo̱ uíiꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, jo̱guɨ Dseaˋ Jmáamˉbingꞌ i̱ tíiˊ ni˜ quiáꞌˉ e jo̱. \v 11 Jo̱ jmóoˋo lajo̱ e laco̱ꞌ jaˋ dseáangꞌ˜ e nijmɨꞌóoꞌ˜ jneaa˜aaꞌ fii˜ i̱ ꞌlɨngꞌˆ i̱ siiˋ Satanás, co̱ꞌ nɨne˜baaꞌ guiʉ́ˉ jial lɨ́ɨˊ ta˜ quiáꞌrˉ. \s1 Jaˋ iáangˋ dsíiˊ Paaˉ mɨ˜ caguiérˉ fɨˊ Troas \p \v 12 Jo̱ e labaꞌ fɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ, e ie˜ mɨ˜ caguiéˉe fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Troas e quiáꞌˉ e niguiaaˉ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱baꞌ eáamˊ calɨseáˋ fɨˊ quiéˉe e nijmee˜e lajo̱. \v 13 Jo̱ dsʉꞌ mɨ˜ caguiéˉe fɨˊ jo̱, jaˋ iáangˋ dsiiˉ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e jaˋ cadsénꞌˋn i̱ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ siiˋ Tito. Jo̱ uíiꞌ˜ jo̱baꞌ, ladsifɨˊ lajo̱b caꞌɨ́ꞌˉɨ júuˆ i̱ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ jo̱, jo̱ cangóˉo fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Macedonia. \s1 Jial lɨ́ꞌˉnaaꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ \p \v 14 Jo̱ e˜guɨ guiꞌmáangꞌˇ Fidiéeˇ, co̱ꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáamˉbaꞌ e contøøngˉ lɨ́ꞌˉnaaꞌ doñiˊ eeˋ dsijéeˊ quíˉiiꞌ, jo̱guɨ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ jneaꞌˆ e niꞌˊ Fidiéeˇ júuˆ quiáꞌrˉ. Jo̱ e júuˆ quiáꞌrˉ do niꞌˊ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ lafaꞌ co̱o̱ˋ e jloꞌˆ jmeafɨɨˋ. \v 15 Dsʉco̱ꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáamˉbaꞌ lɨ́ɨˊnaaꞌ lafaꞌ co̱o̱ˋ jmeafɨɨˋ e jloꞌˆ e guilíˋ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ, jo̱guɨ e jo̱baꞌ e lafaꞌ niꞌˊ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ nɨsɨlaangˉ jee˜ jaléꞌˋ dseeˉ quiáꞌˉ jo̱guɨ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ nɨteáangꞌ˜ fɨˊ ngolíingˋ fɨˊ lɨ˜ ꞌlɨꞌˆ. \v 16 Jo̱ e jmeaˋ e ɨ́ɨˋ do lɨ́ɨˊ lafaꞌ co̱o̱ˋ e jmeasɨɨˋ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ nɨteáangꞌ˜ fɨˊ ngolíingˋ fɨˊ lɨ˜ ꞌlɨꞌˆ. Jo̱ dsʉꞌ co̱o̱ˋ e jloꞌˆ jmeafɨɨˋ lɨ́ɨˊ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ nɨsɨlaangˉ jee˜ jaléꞌˋ dseeˉ quiáꞌˉ, co̱ꞌ íˋbingꞌ nɨteáangꞌ˜ fɨˊ ngolíingˋ fɨˊ lɨ˜ nilɨseeiñˋ lata˜. Jo̱ ¿i̱˜ quɨ́ɨꞌ˜ jmɨɨ˜ nijméˉ e ta˜ jo̱? \v 17 Jo̱ jaˋ quɨ́ꞌˉ jmɨɨ˜ faꞌ nijméˉ lajo̱ i̱ dseaˋ i̱ ngɨˊ guiaˊ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ e quiáꞌˉ e lɨꞌrˋ cuuˉ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ la jmooˋ i̱ fɨ́ɨngˊ dseaˋ. Dsʉꞌ lɨfaꞌ jneaꞌˆ lɨ́ꞌˆ lɨˊ ngɨˋnaaꞌ guiaˋnaaꞌ júuˆ e co̱o̱bˋ ɨˊ dsiˋnaaꞌ, jo̱ Fidiéebˇ dseaˋ tíiˊ nir˜ e jmooˉnaaꞌ lajo̱, co̱ꞌ íˋbre dseaˋ casíiñˋ jneaꞌˆ e jmooˉnaaꞌ e ta˜ jo̱ uíiꞌ˜ e lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ. \c 3 \s1 Júuˆ tɨguaˇ e ꞌmɨ́ɨˉ e cacuøˊ Fidiéeˇ \p \v 1 Dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ, jo̱ mɨ˜ féꞌˋ jneaꞌˆ e júuˆ na, jie˜ mɨˊ ɨˊ óoˊnaꞌ e ninaangˉtú̱u̱ꞌ caléꞌˋ catú̱ˉ e nijmiféngꞌˊ yee˜naaꞌ, co̱ꞌ dseángꞌˉ o̱ꞌ lajo̱; jo̱guɨ cajo̱ jaˋ ꞌnéˉ e nicuǿøꞌ˜naaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ o̱si e nimɨ́ɨꞌ˜naaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ majíˋ lɨ˜ féꞌˋ e ta˜ óoˊnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jneaꞌˆ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ la jmooˋ i̱ lɨɨng˜ dseaˋ. \v 2 Co̱ꞌ yaam˜ ꞌnʉ́ꞌˋ lɨ́ɨngˊnaꞌ lafaꞌ e majíˋ e ꞌnéˉ jneaꞌˆ do, jo̱ e majíˋ do lafaꞌ nɨsɨlɨ́ɨˋ fɨˊ dsíiˊ jneaꞌˆ, jo̱ doñiˊ i̱i̱ˋ dseaˋ cuǿøngˋ líˋ jǿøˉ jo̱guɨ cuǿøngˋ líˋ ɨ́ˋ e jo̱. \v 3 Jo̱baꞌ guiʉ́bˉ li˜ e lajalémꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ lɨ́ɨngˊnaꞌ lafaꞌ co̱o̱ˋ majíˋ e cajmeꞌˊ Dseaˋ Jmáangˉ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ jneaꞌˆ. Jo̱ dsʉꞌ e majíˋ jo̱ jaˋ calɨ́ɨˉ có̱o̱ꞌ˜ i̱ˊ jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ jmángꞌˋ dseaˋ ta˜ mɨ˜ jmoꞌrˊ, co̱ꞌ e jo̱ calɨ́ɨˉ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ i̱ Fidiéeˇ i̱ seengˋ carˋ ngongɨ́ɨˋ jmɨɨ˜ do. Jo̱guɨ cajo̱ jaˋ calɨ́ɨˉ e majíˋ do fɨˊ dseꞌˋ cu̱u̱˜ e jmáˋ, co̱ꞌ e jo̱ lafaꞌ calɨ́ɨˉ fɨˊ dsíibˊ dseaˋ. \p \v 4 Jo̱ dseángꞌˉ nɨta˜ dsiˋnaaꞌ có̱o̱ꞌ˜ Fidiéeˇ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ e dseángꞌˉ lajo̱b lɨ́ɨngˊ ꞌnʉ́ꞌˋ. \v 5 Jo̱ dsʉꞌ jneaꞌˆ jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ quɨ́ɨꞌ˜naaꞌ jmɨɨ˜ e nijméˆnaaꞌ e lafaꞌ e quíˉnaaꞌ yee˜naaꞌ jaléꞌˋ e jo̱, co̱ꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Fidiéeˇbaꞌ e quɨ́ɨꞌ˜naaꞌ jmɨɨ˜ jmooˉnaaꞌ jaléꞌˋ e jmooˉnaaꞌ. \v 6 Co̱ꞌ dseaˋ dob dseaˋ nɨcacuøꞌrˊ jneaꞌˆ e quɨ́ɨꞌ˜naaꞌ jmɨɨ˜ jmooˉnaaꞌ ta˜ guiaˊ júuˆ tɨguaˇ e ꞌmɨ́ɨˉ quiáꞌrˉ. Jo̱ dsʉꞌ e júuˆ tɨguaˇ do jaˋ sɨlɨ́ɨˋ có̱o̱ꞌ˜ guooˋ dseaˋ, co̱ꞌ e jo̱ sɨlɨ́ɨˋ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ. Co̱ꞌ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do jí̱i̱ꞌ˜ fɨˊ ꞌmóbˉ siꞌˊ, jo̱ dsʉꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇbaꞌ cuǿøngˋ lɨseengˋ dseaˋ lata˜. \v 7 Jo̱ mɨ˜ caꞌíngꞌˋ Moi˜ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ e cajmeꞌˊ Fidiéeˇ fɨˊ ni˜ e cu̱u̱˜ e jmáˋ, dseángꞌˉ eáangˊ jloꞌˆ níngꞌˊ jɨꞌˋ co̱ꞌ jɨˋguɨ jaléngꞌˋ dseaˋ Israel jaˋ cuǿøngˋ líˋ jǿørˉ fɨ˜ ni˜ Moi˜ uíiꞌ˜ e eáangˊ jíingˋ jɨꞌˋ. Jo̱ dsʉꞌ e jloꞌˆ jíingˋ jɨꞌˋ do jaˋ huǿøˉ ee˜, co̱ꞌ nijémꞌˉtu̱. Jo̱guɨ song dseángꞌˉ eáamˊ jloꞌˆ níngꞌˊ jɨꞌˋ mɨ˜ cacuøˊ Fidiéeˇ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ e siꞌˊ jí̱i̱ꞌ˜ fɨˊ ꞌmóˉ, \v 8 jo̱baꞌ dseángꞌˉ jaˋ cǿøngˋ có̱o̱ꞌ˜ jial tíiˊ níngꞌˊ jloꞌˆ lɨ́ɨˊ mɨ˜ cacuøˊ Fidiéeˇ e júuˆ tɨguaˇ e ꞌmɨ́ɨˉ do laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Jmɨguíˋ quiáꞌrˉ. \v 9 Jo̱baꞌ song dseángꞌˉ eáamˊ niingˉ jloꞌˆ mɨ˜ cacuøꞌˊ Fidiéeˇ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌrˉ e siꞌˊ jí̱i̱ꞌ˜ fɨˊ ꞌmóˉ, jo̱baꞌ jaˋ cǿøngˋ có̱o̱ꞌ˜ jial tíiˊ eáangˊguɨ niingˉ jloꞌˆ mɨ˜ cacuørˊ e júuˆ tɨguaˇ quiáꞌrˉ e ꞌmɨ́ɨˉ e jmooˋ e joˋ røøngˋ dseaˋ dseeˉ fɨˊ quinirˇ. \v 10 Jo̱ dseángꞌˉ jaˋ cǿøngˋ có̱o̱ꞌ˜ jial tíiˊ eáangˊ niingˉ jloꞌˆ ie˜ mɨ˜ cacuøˊ Fidiéeˇ e júuˆ tɨguaˇ e ꞌmɨ́ɨˉ do laco̱ꞌguɨ e jɨꞌˋ ie˜ mɨˊ cacuørˊ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ do. \v 11 Jo̱guɨ song dseángꞌˉ eáangˊ niingˉ jloꞌˆ mɨ˜ cacuøˊ Fidiéeˇ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ do e nɨcasungˋ, jo̱baꞌ dseángꞌˉ jaˋ cǿøngˋ có̱o̱ꞌ˜ jial tíiˊ niingˉ jloꞌˆguɨ e júuˆ e seaˋ carˋ ngongɨ́ɨˋ jmɨɨ˜ do. \p \v 12 Jo̱ co̱ꞌ nɨtab˜ dsiˋnaaꞌ e jaˋ tó̱o̱ˋ jmɨɨ˜ niꞌíingˉ jaléꞌˋ e jo̱, jo̱baꞌ dseángꞌˉ jaˋ ꞌgóꞌˋbaaꞌ e guiaˋnaaꞌ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ. \v 13 Dsʉco̱ꞌ jneaꞌˆ jaˋ jmooˉnaaꞌ laco̱ꞌguɨ cajméeˋ Moi˜ ie˜ jo̱ e caquɨ̱́ꞌrˋ nir˜ có̱o̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ ꞌmɨꞌˊ e laco̱ꞌ jaˋ nilɨlíꞌˆ dseaˋ góorˋ dseaˋ Israel e ngoꞌíimˉ e jíingˋ jɨꞌˋ nir˜ do táꞌˉjiʉ. \v 14 Jo̱ dsʉꞌ i̱ dseaˋ Israel do jaˋ calɨꞌiiñ˜ cangáiñꞌˋ, jo̱guɨ lajo̱bɨ lɨ́ɨiñˊ cartɨˊ jmɨɨ˜ na, co̱ꞌ mɨ˜ ɨrˊ e júuˆ tɨguaˇ e yʉ́ʉꞌ˜ do, lɨ́ɨˊ lafaꞌ seaˋ co̱o̱ˋ ꞌmɨꞌˊ e jnɨˊ fɨˊ moguir˜ e laco̱ꞌ jaˋ ningáiñꞌˋ e júuˆ jo̱, co̱ꞌ jaˋ mɨˊ cajé̱ꞌˉbɨ e ꞌmɨꞌˊ do quiáꞌrˉ, co̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáamˉbaꞌ cuǿøngˋ nijé̱ꞌˉ e ꞌmɨꞌˊ jo̱. \v 15 Jo̱ latɨˊ jmɨɨ˜ na jaˋ mɨˊ ngámꞌˋbɨ i̱ dseaˋ do mɨ˜ ɨrˊ jaléꞌˋ e jiˋ e cajmeꞌˊ Moi˜, co̱ꞌ e ꞌmɨꞌˊ dobɨ lafaꞌ sɨjnɨ́ˆ fɨˊ moguir˜ e laco̱ꞌ jaˋ ningáiñꞌˋ. \v 16 Jo̱ dsʉꞌ mɨ˜ jaangˋ dseaˋ quɨ́ꞌˉ jíngꞌˋ ꞌñiaꞌrˊ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ, jo̱baꞌ dsifɨˊ lajo̱b lafaꞌ je̱ꞌˊ e ꞌmɨꞌˊ do. \v 17 Jo̱ røøbˋ cǿøngˋ Dseaˋ Jmáangˉ có̱o̱ꞌ˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, jo̱baꞌ e fɨˊ lɨ˜ seengˋ e Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ do, fɨˊ jo̱b seaˋ fɨˊ e joˋ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ dseaˋ e júuˆ tɨguaˇ e yʉ́ʉꞌ˜ do. \v 18 Jo̱ co̱ꞌ joˋ eeˋ sɨjlɨˊguɨ fɨˊ ni˜naaꞌ, jo̱baꞌ lana nɨlɨ́ɨˊnaaꞌ lafaꞌ co̱o̱ˋ sɨ́ɨˊ espejo lɨ˜ jnéengˆ jial tíiˊ niingˉ jloꞌˆ lɨ́ɨngˊ Fidiéeˇ. Jo̱ lajo̱b ngóoˊ uíingˉnaaꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ la lɨ́ɨngˊ Fidiéeˇ, co̱ꞌ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜ eáangˊguɨ ngóoˊ lɨseaˋ quíˉiiꞌ jial tíiˊ e jloꞌˆ niiñˉ do. Jo̱ dsʉꞌ e jo̱ ꞌñiabꞌˊ Fidiéeˇ dseaˋ jmóorˋ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Jmɨguíˋ quiáꞌrˉ. \c 4 \p \v 1 Jo̱ co̱ꞌ eáamˊ guiúngˉ Fidiéeˇ, jo̱baꞌ cacuøꞌrˊ jneaꞌˆ e jmooˉnaaꞌ e ta˜ la. Jo̱ co̱ꞌ lajo̱b lɨ́ɨˊguɨ, jo̱baꞌ dseángꞌˉ jaˋ lɨtúngˉ dsiˋnaaꞌ. \v 2 Jo̱ dseángꞌˉ caꞌˊ nɨcaꞌnaangˉnaaꞌ lajaléꞌˋ e cuøˊ fɨꞌɨꞌˋ e quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨngˋ dseaˋ jmóorˋ fɨˊ lɨ˜ cǿøngꞌ˜; jo̱ jaˋ ngɨˋnaaꞌ lɨ́ꞌˆ jmɨgǿøngˋnaaꞌ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ, o̱ꞌguɨ guiaˋnaaꞌ júuˆ e jiéꞌˋ jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ féꞌˋ júuˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ. Co̱ꞌ jneaꞌˆ lɨ́ꞌˆ lɨˊ guiaˋnaaꞌ júuˆ dseángꞌˉ laco̱ꞌ lɨ́ɨˊ júuˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, jo̱baꞌ guiʉ́bˉ nɨñiˊ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ e dseángꞌˉ lajo̱b jmooˉnaaꞌ jo̱guɨ lajo̱bɨ tíiˊ ni˜ Fidiéeˇ cajo̱. \v 3 Jo̱ e júuˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ e guiaˋnaaꞌ quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ jaléꞌˋ dseeˉ quiáꞌrˉ lɨ́ɨˊ e jaˋ ꞌgooˋ guǿngꞌˋ, dsʉꞌ lɨ́ɨˊ lajo̱ jí̱i̱ꞌ˜ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ nɨteáangˉ fɨˊ ngolíingˋ fɨˊ lɨ˜ ꞌlɨꞌˆ. \v 4 Co̱ꞌ fii˜ i̱ ꞌlɨngꞌˆ i̱ quie̱ˊ nifɨˊ fɨˊ jmɨgüíˋ la, íˋbingꞌ i̱ jmooˋ e sɨjnɨ́ˆ mogui˜ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ jaˋ jáꞌˉ lɨ́ɨngˋ júuˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ e laco̱ꞌ jaˋ ningáiñꞌˋ e júuˆ jo̱ jo̱guɨ e laco̱ꞌ jaˋ niníiñˋ jial jloꞌˆ niingˉ e júuˆ quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ jaléꞌˋ dseeˉ quiáꞌrˉ lɨ˜ féꞌˋ jial tíiˊ niingˉ jloꞌˆ lɨ́ɨngˊ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ lɨ́ɨngˊ Fidiéeˇ cajo̱. \v 5 Dsʉꞌ jneaꞌˆ jaˋ ngɨˋnaaꞌ guiaˋnaaꞌ júuˆ quíˉnaaꞌ yee˜naaꞌ, dsʉco̱ꞌ jneaꞌˆ guiaˋnaaꞌ júuˆ e Dseaˋ Jmáamˉ dseaˋ lɨ́ɨiñˊ Fíiˋnaaꞌ, jo̱ jneaꞌˆ lɨco̱ꞌ lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ i̱ jmooˋ ta˜ quiníˆnaꞌ uíiꞌ˜ e lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ dseaˋ do. \v 6 Jo̱ Fidiéeˇ i̱ caquiʉꞌˊ ta˜ e calɨseáˋ jɨˋ fɨˊ lɨ˜ nʉʉˋ sǿꞌˋ, íbˋ Fidiéeˇ i̱ cajméeˋ cajo̱ e lafaꞌ nɨcalɨseáˋ jɨˋ fɨˊ dsiˋnaaꞌ, jo̱ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ e jo̱ cuǿøngˋ lɨne˜naaꞌ jial tíiˊ jloꞌˆ niingˉ Fidiéeˇ e jnéengˉ fɨˊ ni˜ Dseaˋ Jmáangˉ. \s1 Jial se̱e̱ˉnaaꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ \p \v 7 Jo̱ e júuˆ jloꞌˆ e quíingˊ eáangˊ do, jneabꞌˆ dseaˋ léeˊnaaꞌ e jo̱. Jo̱ dsʉꞌ jneaꞌˆ lɨco̱ꞌ lɨ́ɨˊnaaꞌ lafaꞌ co̱o̱ˋ tuꞌˊ guóoꞌ˜ e laco̱ꞌ ꞌñiabꞌˊ Fidiéeˇ dseaˋ jmilir˜ jial tíiˊ ꞌgøiñꞌˊ có̱o̱ꞌ˜ e júuˆ jo̱, jo̱ o̱ꞌ yee˜naaꞌ dseaˋ jmooˉnaaꞌ lajo̱. \v 8 Jo̱ nañiˊ faꞌ eáamˊ dsingɨ́ɨngˉ jneaꞌˆ jaléꞌˋ iihuɨ́ɨˊ, dsʉꞌ jaˋ lɨꞌˋ jneaꞌˆ jaléꞌˋ e jo̱. Jo̱guɨ seabˋ mɨ˜ eeˋgo̱ fɨꞌíˆ dsíiˊ jmooˉnaaꞌ, jo̱ dsʉꞌ jaˋ lɨtúngˉ dsiˋnaaꞌ có̱o̱ꞌ˜ e jo̱. \v 9 Jo̱guɨ seabˋ mɨ˜ ꞌníꞌˋ níingˉ dseaˋ jneaꞌˆ, dsʉꞌ jaˋ yee˜naaꞌ se̱e̱ˉnaaꞌ; jo̱guɨ seabˋ mɨ˜ gabˋ jmángꞌˋ dseaˋ jneaꞌˆ, dsʉꞌ jaˋ quɨ́ɨꞌr˜ jmɨɨ˜ faꞌ niꞌíiñˉ jneaꞌˆ. \v 10 Jo̱ doñiˊ jiéꞌˋ ngɨˋnaaꞌ, dseángꞌˉ dseáamꞌ˜ se̱e̱ˉnaaꞌ, co̱ꞌ dseáamꞌ˜ e nijngángꞌˉ dseaˋ jneaꞌˆ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ cangongɨ́ɨngˉ Jesús; jo̱ dsingɨ́ɨngˉnaaꞌ lajo̱ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ nilɨli˜ e cøømˋ seengˋ Jesús có̱o̱ꞌ˜ jneaꞌˆ. \v 11 Jo̱ jaléngꞌˋ jneaꞌˆ dseángꞌˉ contøømˉ dseángꞌˉ dseáangꞌ˜ se̱e̱ˉnaaꞌ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Jesús, jo̱ lajo̱baꞌ nilɨli˜ e seemˋbre có̱o̱ꞌ˜ jneaꞌˆ, dseaˋ lɨ́ɨˊnaaꞌ jí̱i̱ꞌ˜ dseaˋ jmɨgüíˋ. \v 12 Jo̱ co̱ꞌ lajo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱baꞌ dseángꞌˉ jee˜ ꞌmóˉ se̱e̱ˉ jneaꞌˆ e laco̱ꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ lana nɨseengˋnaꞌ lata˜ có̱o̱ꞌ˜ Fidiéeˇ. \p \v 13 Jo̱ lalab cajmeꞌˊ jaangˋ dseaˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ ie˜ lamɨ˜ caféꞌrˋ lala: “Laꞌeáangˊ e jáꞌˉ calɨ́nˉn júuˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, jo̱baꞌ cafáꞌˉa.” Jo̱ lajo̱b jmooˋ jneaꞌˆ cajo̱, co̱ꞌ lajo̱b jáꞌˉ lɨ́ɨˋnaaꞌ, jo̱ uíiꞌ˜ e jo̱baꞌ féꞌˋnaaꞌ. \v 14 Co̱ꞌ guiʉ́bˉ nɨne˜naaꞌ e Fidiéebˇ dseaˋ cajméerˋ e cají̱ꞌˊtu̱ Fíiˋnaaꞌ Jesús, jo̱guɨ nɨne˜baaꞌ cajo̱ e lajo̱b nijmérˉ có̱o̱ꞌ˜ jneaa˜aaꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ cajméerˋ có̱o̱ꞌ˜ dseaˋ do; jo̱ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ nidsijeáaiñˉ jneaa˜aaꞌ fɨˊ quiniˇ dseaˋ do. \v 15 Jo̱ lajaléꞌˋ e cangongɨ́ɨngˉnaaꞌ do, cangojéeˊ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ niꞌuíingˉ guiʉ́ˉ quíiˉnaꞌ. Jo̱ cangojéeˊ lajo̱ cajo̱ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ i̱ fɨ́ɨngˊguɨ niꞌíngꞌˋ júuˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ quiáꞌˉ jial tíiˊ guiúiñˉ, jo̱ lajo̱baꞌ i̱ fɨ́ɨngˊguɨ nicuǿꞌˉ guiꞌmáangꞌˇ Fidiéeˇ e laco̱ꞌ nilɨꞌgooˋ dseaˋ do. \p \v 16 Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱baꞌ jaˋ lɨtúngˉ dsiˋ jneaꞌˆ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e dsingɨ́ɨngˉnaaꞌ. Jo̱ nañiˊ faꞌ ngóoˊ dseáamˉ ngúuˊ táangˋnaaꞌ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜, jo̱ dsʉꞌ lɨ́ꞌˆ lɨˊ dsiˋnaaꞌ eáangˊguɨ ngóoˊ lɨ˜ bíˋ dsíiˊ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜. \v 17 Jo̱ lajaléꞌˋ e iihuɨ́ɨˊ e dsingɨ́ɨngˉ jneaꞌˆ fɨˊ jmɨgüíˋ la, e cateábˋ jaléꞌˋ e jo̱, jo̱guɨ jaˋ eeˋ ꞌgaꞌˊ lɨˊ tíiˊ; jo̱ dsʉꞌ lajaléꞌˋ e jo̱ nilɨꞌíingˆ ta˜ quíˉnaaꞌ lata˜ e laco̱ꞌ niꞌuíingˉ guiʉ́ˉ quíˉnaaꞌ e jaˋ cǿøngˋ có̱o̱ꞌ˜ fɨˊ ñifɨ́ˉ. \v 18 Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱baꞌ lana joˋ ta˜ dsiˋnaaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e jnéengˉ jǿøˆnaaꞌ fɨˊ jmɨgüíˋ la, co̱ꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e jaˋ jnéengˉ jǿøˆbaaꞌ, có̱o̱ꞌ˜ e jo̱baꞌ e ta˜ dsiˋnaaꞌ; dsʉco̱ꞌ jaˋ uǿøˉ ee˜ lajaléꞌˋ e jnéengˉ jǿøˆnaaꞌ, jo̱ dsʉꞌ lajaléꞌˋ e jaˋ jnéengˉ jǿøˆnaaꞌ, dseángꞌˉ latab˜ dseángꞌˉ seaˋ lajaléꞌˋ e jo̱. \c 5 \p \v 1 Jo̱ guiʉ́bˉ nɨne˜naaꞌ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ, e lajeeˇ se̱e̱ˉnaaꞌ fɨˊ jmɨgüíˋ la, lɨ́ɨˊnaaꞌ lafaꞌ co̱o̱ˋ ꞌnʉ́ʉˊ máꞌˆ ꞌma˜ e jaˋ huǿøˉ ee˜. Jo̱ dsʉꞌ nɨne˜bɨ́ɨꞌ cajo̱ e mɨ˜ niꞌíingˉ e ꞌnʉ́ʉˊ jo̱, nɨcajmebꞌˊ Fidiéeˇ ꞌnʉ˜naaꞌ e jloꞌˆ e seaˋ lata˜ fɨˊ ñifɨ́ˉ quiáꞌrˉ. Jo̱ e ꞌnʉ́ʉˊ jo̱ ꞌñiabꞌˊ Fidiéeˇ dseaˋ nɨcajmeꞌrˊ, jo̱ o̱ꞌ dseaˋ jmɨgüíˋ i̱ nɨcajmeꞌˊ. \v 2 Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b nɨseaˋ quíˉiiꞌ fɨˊ ñifɨ́ˉ, jo̱baꞌ lana, lajeeˇ e se̱e̱ˉnaaꞌ fɨˊ jmɨgüíˋ la, eáamˊ seáangˋ dsiˋnaaꞌ e dseángꞌˉ nɨꞌii˜naaꞌ e ꞌnʉ́ʉˊ ꞌmɨ́ɨˉ e nɨseaˋ quíˉiiꞌ fɨˊ ñifɨ́ˉ. \v 3 Co̱ꞌ e jo̱baꞌ e niquɨ́ngꞌˊ jneaa˜aaꞌ lafaꞌ có̱o̱ꞌ˜ ꞌmɨꞌˊ, jo̱ lajo̱baꞌ joˋ nilíingˊnaaꞌ lafaꞌ dseaˋ rɨngúungˊ. \v 4 Jo̱ lajeeˇ e se̱e̱ˉnaaꞌ fɨˊ jmɨgüíˋ la có̱o̱ꞌ˜ e ngúuˊ táangˋnaaꞌ la, eáamˊ seáangˋ dsiˋnaaꞌ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e lɨjiuung˜ dsiˋnaaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ iihuɨ́ɨˊ. Jo̱ dsʉꞌ jneaa˜aaꞌ jaˋ ii˜naaꞌ faꞌ e nijúungˉnaaꞌ, co̱ꞌ lɨ́ꞌˆ lɨˊ ii˜naaꞌ e niquɨ́ngꞌˊ jneaa˜aaꞌ lafaꞌ ꞌmɨꞌˊ e ꞌnʉ́ʉˊ e seaˋ fɨˊ ñifɨ́ˉ do, jo̱ lajo̱baꞌ e ngúuˊ táangˋnaaꞌ la niꞌuíingˉ co̱o̱ˋ e seaˋ carˋ ngongɨ́ɨˋ jmɨɨ˜. \v 5 Jo̱ ꞌñiabꞌˊ Fidiéeˇ dseaˋ nɨcaguiéeiñˋ jneaa˜aaꞌ guiʉ́ˉ quiáꞌˉ e nilíˋ lajo̱, jo̱guɨ íˋbɨ dseaˋ nɨcacuøꞌrˊ jneaa˜aaꞌ Jmɨguíˋ quiáꞌrˉ e lɨ́ɨˊ ꞌnáangꞌ˜ quiáꞌˉ e catɨ́ɨˉnaaꞌ niꞌíingꞌ˜naaꞌ mɨ˜ nitɨ́ˉ íꞌˋ lajo̱. \p \v 6 Jo̱baꞌ dseángꞌˉ eáamˊ ta˜ dsiˋnaaꞌ contøøngˉ, jo̱ nɨne˜bɨ́ɨꞌ cajo̱ e lajeeˇ e se̱e̱ˉnaaꞌ fɨˊ jmɨgüíˋ la có̱o̱ꞌ˜ e ngúuˊ táangˋnaaꞌ la, sɨhuíimˆbaaꞌ laco̱ꞌ fɨˊ lɨ˜ guiing˜ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ. \v 7 Jo̱ lana jaˋ mɨˊ cuǿøngˋ neeng˜naaꞌ dseaˋ do, co̱ꞌ lana se̱e̱ˉnaaꞌ fɨˊ jmɨgüíˋ la e jáꞌˉ lɨ́ɨˋnaaꞌ jí̱i̱ꞌ˜ júuˆ quiáꞌˉbre. \v 8 Jo̱ fáꞌˉtú̱u̱ caléꞌˋ catú̱ˉ e eáamˊ nɨta˜ dsiˋnaaꞌ, jo̱ dseángꞌˉ eáamˊ nɨꞌii˜naaꞌ e nitʉ́ˆnaaꞌ fɨˊ jmɨgüíˋ la e laco̱ꞌ nilɨse̱e̱ˉnaaꞌ cøøngˋ có̱o̱ꞌ˜ Fidiéeˇ fɨˊ ñifɨ́ˉ quiáꞌrˉ. \v 9 Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b ii˜naaꞌ, jo̱baꞌ dseángꞌˉ contøømˉ jmooˉnaaꞌ quijí̱ˉ e nitɨ́ˉ dsíiˊ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e jmooˉnaaꞌ nañiˊ su se̱e̱ˉnaaꞌ fɨˊ jmɨgüíˋ la o̱si e nitʉ́ˆnaaꞌ é. \v 10 Co̱ꞌ lajaléngꞌˋ jneaa˜aaꞌ ꞌnéˉ ningɨɨng˜naaꞌ fɨˊ quiniˇ dseaˋ do fɨˊ lɨ˜ guiiñ˜ ɨ́ɨrˋ íꞌˋ e laco̱ꞌ lajaangˋ lajaangˋnaaꞌ niꞌíingꞌ˜naaꞌ lají̱i̱ꞌ˜ e catɨ́ɨˉnaaꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ lɨ́ɨˊ e cajmóˉooꞌ lajeeˇ e cataang˜naaꞌ fɨˊ jmɨgüíˋ la, nañiˊ su guiʉ́ˉ o̱si jaˋ dseengˋ é. \p \v 11 Jo̱ co̱ꞌ lajo̱b nilíˋ, jo̱baꞌ nɨne˜baaꞌ e contøømˉ ꞌnéˉ nijmɨꞌgooˋnaaꞌ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱guɨ jneaꞌˆ contøømˉ jmooˉnaaꞌ quijí̱ˉ jial e nijáꞌˉ líingˋ dseaˋ júuˆ quiáꞌˉ dseaˋ do. Jo̱ guiʉ́bˉ nɨcuíingˋ Fidiéeˇ jneaꞌˆ jial lɨ́ɨˊnaaꞌ, jo̱guɨ sɨjeemˇbaaꞌ e cuíimˋ ꞌnʉ́ꞌˋ jneaꞌˆ jial lɨ́ɨˊnaaꞌ cajo̱. \v 12 Dsʉꞌ o̱faꞌ jneaꞌˆ nɨcanaangˉtú̱u̱ꞌ e jmiféngꞌˊ yee˜naaꞌ, co̱ꞌ jneaꞌˆ féꞌˋnaaꞌ e júuˆ na e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ cuǿøngˋ nifoꞌˆnaꞌ guiʉ́ˉ uii˜ quíˉnaaꞌ, jo̱ lajo̱baꞌ quɨ́ɨꞌ˜naꞌ jmɨɨ˜ e ningɨɨˉnaꞌ quiáꞌˉ i̱ dseaˋ i̱ jmɨráangˉ yaang˜ lɨ́ꞌˆ caluuˇ jo̱ o̱ꞌ dseángꞌˉ jial lɨ́ɨiñˊ fɨˊ dsíirˊ. \v 13 Jo̱guɨ song lɨ́ɨˊ jneaꞌˆ lafaꞌ dseaˋ caang˜, dsʉꞌ jí̱i̱ꞌ˜ cuaiñ˜ quíˉbaaꞌ jo̱guɨ có̱o̱ꞌ˜ Fidiéebˇ e jo̱; jo̱guɨ song jaˋ lɨ́ɨˊnaaꞌ lafaꞌ dseaˋ caang˜, jo̱baꞌ guiʉ́ˉ quíiˉbaꞌ jóng. \v 14 Jo̱ uíiꞌ˜ e eáamˊ ꞌneáangˋ Dseaˋ Jmáangˉ jneaꞌˆ, jo̱baꞌ la guíimˋ ꞌnéˉ jmóˆnaaꞌ e ta˜ e jmooˉnaaꞌ, dsʉco̱ꞌ dseángꞌˉ nɨtab˜ dsiˋnaaꞌ e íbˋ dseaˋ cajúiñˉ fɨˊ dseꞌˋ crúuˆ uíiꞌ˜ jaléꞌˋ dseeˉ quíˉiiꞌ, jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b calɨ́ˉ, jo̱baꞌ lana lajaléngꞌˋ jneaa˜aaꞌ lafaꞌ nɨcajúmˉbaaꞌ cajo̱. \v 15 Jo̱ Dseaˋ Jmáamˉ dseaˋ cajúiñˉ uíiꞌ˜ dseeˉ quiáꞌˉ lajaléngꞌˋ dseaˋ jmɨgüíˋ jo̱ lajo̱baꞌ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ nɨlɨ́ɨngˊ dseaˋ quiáꞌˉ dseaˋ do joˋ ꞌnéˉ seeiñˋ e jmóorˋ lají̱i̱ꞌ˜ e iiñ˜ yaaiñ˜, dsʉco̱ꞌ dseángꞌˉ lají̱i̱ꞌ˜ e iing˜ dseaˋ dobaꞌ e ꞌnéˉ jmérˉ. Co̱ꞌ íbˋ dseaˋ i̱ cajúngˉ jo̱guɨ cají̱ꞌˊtu̱r mɨ˜ cangɨ́ˋ lajo̱ uii˜ quiáꞌˉ jaléꞌˋ dseeˉ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ do. \p \v 16 Jo̱ lají̱i̱ꞌ˜ ie˜ jmɨɨ˜ e jáꞌˉ calɨ́ˉnaaꞌ e lajo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱baꞌ joˋ ɨˊ dsiˋ jneaꞌˆ uii˜ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ dseaˋ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ e ɨˊ dsíiˊ dseaˋ jmɨgüíˋ; jo̱ nañiˊ faꞌ lamɨ˜ jéengˊguɨ ɨˊ dsiˋ jneaꞌˆ e Dseaˋ Jmáangˉ lɨ́ɨiñˊ jí̱i̱ꞌ˜ dseaˋ jmɨgüíbˋ, jo̱ dsʉꞌ lanaguɨ joˋ ɨˊ dsiˋnaaꞌ lajo̱ uii˜ quiáꞌrˉ. \v 17 Co̱ꞌ lana lajaléngꞌˋ dseaˋ i̱ nɨseengˋ cøøngˋ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ nɨcaꞌuíiñˉ dseaˋ ꞌmɨ́ɨmˉ; jo̱ cabꞌˊ nɨcaséˉ jaléꞌˋ e lamɨ˜ quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨiñˋ jmóorˋ, jo̱ lana nɨjmóorˋ jaléꞌˋ e guiʉ́ˉ, co̱ꞌ jaamˋ dseaˋ ꞌmɨ́ɨngˉ nɨlɨ́ɨiñˊ. \p \v 18 Jo̱ dsʉꞌ ꞌñiabꞌˊ Fidiéeˇ dseaˋ jmóorˋ jaléꞌˋ e jo̱, co̱ꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáamˉbaꞌ e cajméerˋ e lana nɨse̱e̱ˉnaaꞌ juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ có̱o̱ꞌr˜ jo̱guɨ cacuøꞌrˊ jneaꞌˆ ta˜ e niguiáˆnaaꞌ júuˆ quiáꞌrˉ e laco̱ꞌ cuǿøngˋ nilɨseengˋ dseaˋ juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ có̱o̱ꞌr˜ cajo̱. \v 19 Jo̱ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ cuǿøngˋ feˇeeꞌ e laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ, Fidiéeˇ nɨcajméerˋ e nilɨseengˋ dseaˋ juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ có̱o̱ꞌr˜, jo̱ jaˋ mɨˊ cajmeꞌrˊ cuente lajaléꞌˋ dseeˉ e nɨcaꞌéeˋ dseaˋ jmɨgüíˋ. Jo̱ dseaˋ dob cajo̱ dseaˋ nɨcacuøꞌrˊ jneaꞌˆ ta˜ e laco̱ꞌ niguiáˆnaaꞌ júuˆ e nɨcajméeˋ Fidiéeˇ e nilɨseengˋ dseaˋ juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ có̱o̱ꞌr˜ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ jmɨgüíˋ. \v 20 Jo̱ jneaꞌˆ lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ i̱ casíingˋ Fidiéeˇ cuaiñ˜ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱ cuǿøngˋ líˋ feˇeeꞌ e lafaꞌ ꞌñiabꞌˊ Fidiéeˇ mɨꞌrˊ ꞌnʉ́ꞌˋ jmɨꞌeeˇ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ jneaꞌˆ. Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱baꞌ laꞌeáangˊ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ mɨ́ɨꞌ˜ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ jmɨꞌeeˇ e nijméeˆnaꞌ quijí̱ˉ jial nilɨseengˋnaꞌ juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ có̱o̱ꞌ˜ Fidiéeˇ. \v 21 Jo̱ jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ dseeˉ jaˋ caꞌéeˋ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱ dsʉꞌ Fidiéeˇ cajméerˋ e dseaˋ dobingꞌ i̱ cacó̱ˉ lajaléꞌˋ dseeˉ quíˉiiꞌ. Jo̱ cajméerˋ lajo̱ e laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ dseaˋ do niꞌuíingˉnaaꞌ dseaˋ i̱ jaˋ røøngˋ dseeˉ fɨˊ quinirˇ. \c 6 \p \v 1 Jo̱ lana, uíiꞌ˜ e jneaꞌˆ lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ i̱ jmóoˋ ta˜ e nɨcangɨ́ɨngˋnaaꞌ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, jo̱baꞌ liúungꞌ˜naaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ e ngocángˋ dsiˋnaaꞌ jo̱ síiꞌ˜naaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ e jaˋ lɨ́ꞌˆ jmɨꞌɨ́ɨˇnaꞌ lajo̱ e guiúngˉ Fidiéeˇ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. \v 2 Dsʉco̱ꞌ lalab féꞌˋ Fidiéeˇ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌrˉ: “Jo̱ canúˆbaa júuˆ quíiꞌˉ mɨ˜ catɨ́ˋ íꞌˋ lajo̱; jo̱guɨ cajmɨcó̱o̱ꞌ˜baa ꞌnʉˋ mɨ˜ catɨ́ˋ íꞌˋ e caláanꞌˉ jee˜ jaléꞌˋ dseeˉ quíiꞌˉ.” Jo̱guɨ lanab catɨ́ˋ íꞌˋ e ninúˉ Fidiéeˇ júuˆ quíiˉnaꞌ. ¡Jo̱guɨ lanabɨ cajo̱ dseángꞌˉ catɨ́ˋ íꞌˋ e nileángˋ dseaˋ jee˜ jaléꞌˋ dseeˉ quiáꞌrˉ! \p \v 3 Jo̱ jneaꞌˆ contøømˉ eeˉnaaꞌ guiʉ́ˉ fɨˊ quiniˇ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ e laco̱ꞌ jaˋ niféꞌˋ dseaˋ gaˋ uii˜ quiáꞌˉ e ta˜ e jmooˉnaaꞌ. \v 4 Jo̱ dsʉꞌ jneaꞌˆ lɨ́ꞌˆ lɨˊ jmooˉnaaꞌ li˜ e lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ i̱ jmooˋ lají̱i̱ꞌ˜ e iing˜ Fidiéeˇ, co̱ꞌ jneaꞌˆ eáamˊ jmooˉnaaꞌ téꞌˋnaaꞌ e féngꞌˊ dsiˋnaaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ iihuɨ́ɨˊ e dsingɨ́ɨngˉnaaꞌ jo̱guɨ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e ꞌnéˉnaaꞌ jo̱guɨ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ fɨꞌíˆ dsíiˊ e dsingɨ́ɨngˉnaaꞌ. \v 5 Jo̱guɨ jmooˉbaaꞌ téꞌˋnaaꞌ cajo̱ mɨ˜ bǿøngˉ dseaˋ jneaꞌˆ có̱o̱ꞌ˜ sɨɨˉ, jo̱guɨ mɨ˜ tángꞌˊ dseaˋ jneaꞌˆ fɨˊ dsíiˊ ꞌnʉñíˆ, jo̱guɨ mɨ˜ tángꞌˊ dseaˋ jneaꞌˆ mɨ́ɨꞌ˜, jo̱guɨ mɨ˜ jmooˉnaaꞌ ta˜ iiˋ, jo̱guɨ mɨ˜ jaˋ ꞌgaꞌˊ lɨˊ güɨɨˉnaaꞌ uǿøˋ, jo̱guɨ cajo̱ mɨ˜ ngɨɨngˇnaaꞌ ooˉ. \v 6 Jo̱guɨ jmooˉnaaꞌ li˜ e lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ i̱ jmooˋ lají̱i̱ꞌ˜ e iing˜ Fidiéeˇ, co̱ꞌ jneaꞌˆ jaˋ beáangꞌ˜ dseeˉ yee˜naaꞌ, jo̱guɨ eáamˊ nɨne˜naaꞌ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱guɨ eáamˊ guiúngˉnaaꞌ, jo̱guɨ eáamˊ féngꞌˊ dsiˋnaaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ, jo̱guɨ seemˋ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ có̱o̱ꞌ˜ jneaꞌˆ, jo̱guɨ dseángꞌˉ lajamꞌˆbaꞌ ꞌneáangˋnaaꞌ jaléngꞌˋ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ, \v 7 jo̱guɨ dseángꞌˉ lajangꞌˉ guiaˋnaaꞌ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱guɨ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ bíˋ ꞌgøngꞌˊ quiáꞌˉ Fidiéeˇ jmooˉnaaꞌ jaléꞌˋ e quɨ́ɨꞌ˜naaꞌ jmɨɨ˜. Jo̱ jmáangꞌ˜naaꞌ ta˜ e eeˉnaaꞌ røøˋ na e laco̱ꞌ jmɨꞌǿngꞌˋ yee˜naaꞌ jee˜ jaléꞌˋ e dsingɨ́ɨngˉnaaꞌ jo̱guɨ e laco̱ꞌ ningɨɨˉnaaꞌ quiáꞌˉ dseaˋ. \v 8 Jo̱ dsʉꞌ seabˋ mɨ˜ jmɨꞌgóˋ dseaˋ jneaꞌˆ, jo̱guɨ seaˋbɨ mɨ˜ jmáiñꞌˋ gaˋ jneaꞌˆ, jo̱guɨ seaˋbɨ mɨ˜ féꞌrˋ guiʉ́ˉ uii˜ quíˉnaaꞌ, jo̱guɨ seaˋbɨ mɨ˜ féꞌrˋ e gaˋ cajo̱. Jo̱guɨ jmáiñꞌˋ jneaꞌˆ e lafaꞌ dseaˋ quie̱ˊ júuˆ e o̱ꞌ jáꞌˉ lɨ́ɨˊnaaꞌ, nañiˊ faꞌ júuˆ jáꞌˉbaꞌ e féꞌˋ jneaꞌˆ; \v 9 jo̱guɨ jmáiñꞌˋ jneaꞌˆ e lafaꞌ lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ i̱ jaˋ cuíimˋbre, nañiˊ faꞌ guiʉ́bˉ nɨcuíingˋ dseaˋ jneaꞌˆ; jo̱guɨ lɨ́ɨˊnaaꞌ lafaꞌ dseaˋ i̱ tɨˊ lɨ˜ nijúungˉ, dsʉꞌ mɨˊ ꞌnooˋbɨ se̱e̱ˉnaaꞌ; jo̱guɨ eáangˊ cuøꞌrˊ jneaꞌˆ iihuɨ́ɨˊ, dsʉꞌ jaˋ mɨˊ cajngaiñꞌˊ jneaꞌˆ; \v 10 jo̱guɨ lafaꞌ fɨꞌíˆ lɨ́ɨˊnaaꞌ, dsʉꞌ o̱ꞌ jáꞌˉ lajo̱, co̱ꞌ contøømˉ iáangˋ dsiˋnaaꞌ; jo̱guɨ lafaꞌ dseaˋ tiñíingˉ lɨ́ɨˊnaaꞌ, dsʉꞌ o̱ꞌ jáꞌˉ lajo̱, co̱ꞌ i̱ fɨ́ɨmˊ dseaˋ eáangˊguɨ nɨcaꞌíñꞌˋ güeaꞌˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ jneaꞌˆ; jo̱guɨ lɨ́ɨˊnaaꞌ lafaꞌ dseaˋ i̱ jaˋ seaˋ quiáꞌˉ jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ, dsʉꞌ o̱ꞌ jáꞌˉ e jo̱, co̱ꞌ lajalébꞌˋ e ꞌnéˉnaaꞌ seabˋ. \p \v 11 Jo̱baꞌ fɨ́ɨˉguɨ́ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ na fɨˊ Corinto, e nɨcaféengꞌ˜naaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ dseángꞌˉ lají̱i̱ꞌ˜ e ɨˊ dsiˋbaaꞌ, jo̱guɨ nɨcasíiꞌ˜naaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ e júuˆ na uíiꞌ˜ e eáangˊ ꞌneáangˋnaaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ. \v 12 Jo̱ jaˋ seaˋ jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ quíˉ jneaꞌˆ e faꞌ jaˋ ꞌneáangˋnaaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ, dsʉꞌ ꞌnʉ́bꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ ꞌgaꞌˊ lɨˊ ꞌneáangˋnaꞌ jneaꞌˆ. \v 13 Jo̱baꞌ mɨ́ɨꞌ˜ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ jmɨꞌeeˇ lana lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ jmóoˋ tiquiáꞌˆ jaangˋ jiuung˜ e féiñꞌˊ jó̱o̱rˊ, e jmiꞌneáangˋnaꞌ jnea˜ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ jmooˋ jnea˜ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. \s1 Jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ lɨ́ɨiñˊ lafaꞌ guáꞌˉ lɨ˜ seengˋ Fidiéeˇ \p \v 14 Jo̱guɨ lana, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ, e labaꞌ fɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ e jaˋ quɨngꞌˊ yaang˜naꞌ jee˜ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ jaˋ jáꞌˉ lɨ́ɨngˋ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, co̱ꞌ jaˋ quɨ́ꞌˉ jmɨɨ˜ e jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ éeˋ røøˋ nilɨseeiñˋ cøøngˋ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ jaˋ jmooˋ lajo̱; jo̱guɨ jaˋ quɨ́ꞌˉ jmɨɨ˜ cajo̱ e nisɨ́ngˉ røøˋ lɨ˜ jneáˋ jɨˋ có̱o̱ꞌ˜guɨ fɨˊ lɨ˜ nʉʉˋ. \v 15 Jo̱guɨ jaˋ quɨ́ꞌˉ jmɨɨ˜ cajo̱ faꞌ Dseaˋ Jmáangˉ nisɨ́iñˉ røøˋ có̱o̱ꞌ˜ fii˜ i̱ ꞌlɨngꞌˆ, o̱ꞌguɨ jaangˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ faꞌ quɨ́ꞌˉ jmɨɨ˜ e nijmérˉ lajo̱ có̱o̱ꞌ˜ jaangˋ dseaˋ i̱ jaˋ jáꞌˉ lɨ́ɨngˋ júuˆ quiáꞌˉ dseaˋ do. \v 16 Jo̱guɨ jaˋ quɨ́ꞌˉ jmɨɨ˜ cajo̱ faꞌ e røøˋ lɨ́ɨˊ e guáꞌˉ lɨ˜ jmiféngꞌˊ dseaˋ Fidiéeˇ laco̱ꞌguɨ e guáꞌˉ fɨˊ lɨ˜ teáangˆ jaléngꞌˋ diée˜ dseaˋ cu̱u̱˜. Dsʉco̱ꞌ jneaa˜aaꞌ, dseaˋ lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, lɨ́ɨˊnaaꞌ lafaꞌ guáꞌˉ quiáꞌˉ Fidiéeˇ i̱ seengˋ carˋ ngongɨ́ɨˋ jmɨɨ˜ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ cajíñꞌˉ ꞌñiaꞌrˊ ie˜ lamɨ˜ jéengˊguɨ do ie˜ lamɨ˜ cajíñꞌˉ lala: \q1 Jo̱ contøømˉ nilɨseenˉ jo̱guɨ ningɨɨˉ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ quiéˉe. \q1 Jo̱guɨ jneab˜ dseaˋ nilíinˉn Fidiéeˇ quiáꞌrˉ \q2 jo̱guɨ íbˋ dseaˋ nilíingˉ dseaˋ quiéˉe cajo̱. \q1 \v 17 Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱baꞌ cajíngꞌˉguɨ Fidiéeˇ lala: \q1 Jmɨꞌnaangˉ yaang˜naꞌ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ jáꞌˉ lɨ́ɨngˋ júuˆ quiéˉe, \q2 jo̱guɨ jmihuíingˆ yaang˜naꞌ quiáꞌrˉ. \q1 Jo̱guɨ jaˋ quɨ́ngꞌˋnaꞌ jee˜ jaléꞌˋ e ꞌlɨꞌˆ e jmooˋ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ do, jo̱ lajo̱baꞌ niꞌíinꞌ˜ jnea˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. \q1 \v 18 Jo̱guɨ jneab˜ dseaˋ nilíinˉn Tiquíiˆnaꞌ, \q2 jo̱guɨ ꞌnʉ́bꞌˋ dseaˋ nilíingˉnaꞌ jó̱o̱ˋo̱. \q1 Jo̱ lanab féꞌˋ Fíiˋnaaꞌ Fidiéeˇ i̱ quɨ́ɨꞌ˜ jmɨɨ˜ jméˆ lɨ́ꞌˆ doñiˊ eeˋ. \c 7 \p \v 1 Jo̱baꞌ fɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ i̱ ꞌneáanˋn eáangˊ, e lanab lɨ́ɨˊ júuˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ e nɨcacuøꞌrˊ jneaa˜aaꞌ e nijmitir˜. Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b lɨ́ɨˊ e júuˆ jo̱, jo̱baꞌ ꞌnéˉ ꞌnaamˉ yee˜naaꞌ jee˜ jaléꞌˋ e dseáangꞌ˜ niꞌléˉ fɨˊ ngúuˊ táangˋnaaꞌ jo̱guɨ fɨˊ jmɨguíˋ quíˉnaaꞌ, co̱ꞌ lɨ́ꞌˆ lɨˊ ꞌnéˉ e nijáangꞌ˜ yee˜naaꞌ dseángꞌˉ conguiaˊ fɨˊ jaguóˋ Fidiéeˇ e laco̱ꞌ nijmóˆnaaꞌ jmangꞌˆ e guiʉ́ˉ uíiꞌ˜ e jmɨꞌgooˉnaaꞌ dseaˋ do. \s1 Mɨ˜ jáꞌˉ calɨ́ngˉ dseaˋ Corinto júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ \p \v 2 Jo̱ fɨ́ɨˉguɨ́ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ e nijmiꞌneáangˋnaꞌ jneaꞌˆ e ngocángˋ óoˊnaꞌ. Dsʉco̱ꞌ có̱o̱ꞌ˜ jí̱i̱ꞌ˜ jaangˋ dseaˋ faꞌ nɨcajmóˆnaaꞌ e sooˋ dsiˋnaaꞌ, o̱ꞌguɨ mɨˊ caꞌlee˜naaꞌ quiáꞌˉ jí̱i̱ꞌ˜ jaangˋ dseaˋ, o̱ꞌguɨ mɨˊ jmɨgǿøngˋnaaꞌ dseaˋ cajo̱. \v 3 Jo̱ dsʉꞌ o̱faꞌ éenˊn ꞌnʉ́ꞌˋ có̱o̱ꞌ˜ e júuˆ la, co̱ꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ la nɨcafɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ ie˜ lamɨ˜ jéengˊguɨ do e dseángꞌˉ ꞌneáamˋbaaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ nañiˊ song se̱e̱ˉnaaꞌ o̱si nijú̱u̱ˉnaaꞌ é. \v 4 Jo̱guɨ dseángꞌˉ lají̱i̱ꞌ˜ e ɨˊ dsiˋbaa, e jo̱baꞌ fɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ, jo̱guɨ eáamˊ iáangˋ dsiiˉ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. Jo̱guɨ jee˜ jaléꞌˋ iihuɨ́ɨˊ e dsingɨ́ɨnˉn fɨˊ la, eáamˊ jmiꞌiáangˋ dsiiˉ jo̱guɨ cuǿøˉ bíˋ ꞌñiáꞌˋa. \v 5 Jo̱ lají̱i̱ꞌ˜ ie˜ lamɨ˜ cagüéˉnaaꞌ fɨˊ la fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Macedonia, jaˋ mɨˊ calɨseáˋ fɨˊ quíˉnaaꞌ faꞌ e nɨcajmiꞌíngꞌˊnaaꞌ cateáˋ, dsʉco̱ꞌ huɨ́ɨngˊ eáangˊ cangojéeˊ quíˉnaaꞌ lacaangˋ lɨ˜ ngɨˋnaaꞌ uíiꞌ˜ e seengˋ jaléngꞌˋ i̱ ꞌníꞌˋ níiˉ quíˉnaaꞌ lacúngꞌˊ lajíngˉ lɨ˜ ngɨˋnaaꞌ, jo̱guɨ e ꞌgóꞌˋbaaꞌ cajo̱. \v 6 Jo̱ dsʉꞌ Fidiéeˇ i̱ jmitíiꞌ˜ dsíiˊ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ lɨ́ɨngˊ fɨꞌíˆ, jo̱ íbˋ dseaˋ nɨcajmitíiꞌr˜ dsiˋnaaꞌ uíiꞌ˜ e nɨcagüéngˉ i̱ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ siiˋ Tito. \v 7 Jo̱ dsʉꞌ o̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ e cagüéngˉ Tito fɨˊ la e iáangˋ dsiˋnaaꞌ, co̱ꞌ lajo̱b lɨ́ɨˊnaaꞌ cajo̱ uíiꞌ˜ e eáamˊ iáangˋ dsíiˊ i̱ Tito la dsʉco̱ꞌ cajmiꞌiáangˋnaꞌ dsíirˊ. Jo̱guɨ cajímꞌˉbɨguɨr cajo̱ e eáamˊ iing˜ ꞌnʉ́ꞌˋ e nimáang˜tu̱ꞌ jnea˜, jo̱guɨ cajímꞌˉbɨr jaléꞌˋ fɨꞌíˆ dsíiˊ e jmooˋnaꞌ uíiꞌ˜ jnea˜ jo̱guɨ cajo̱ eáamˊ guiing˜ óoˊnaꞌ jnea˜. Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b jmooˋnaꞌ, jo̱baꞌ có̱o̱ꞌ˜ e jo̱ eáangˊguɨ calɨꞌiáangˋ dsiiˉ. \p \v 8 Jo̱ nañiˊ faꞌ e jiˋ e casɨ́ɨnˉn quíiˉnaꞌ do lamɨ˜ jéengˊguɨ cajméeˋ e calɨ́ngˉnaꞌ fɨꞌíˆ, jo̱ dsʉꞌ jaˋ jóꞌˋ dsiiˉ lana uíiꞌ˜ e cajméˉe lajo̱. Jo̱ cajobꞌˆ dsiiˉ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e huǿømˉjiʉ cajmeeˇnaꞌ fɨꞌíˆ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e júuˆ e féꞌˋ e fɨˊ ni˜ jiˋ do. \v 9 Jo̱ dsʉꞌ lanaguɨ jmiꞌiáamˋ dsiiˉ, dsʉꞌ o̱ꞌ uíiꞌ˜ e calɨ́ngˉnaꞌ fɨꞌíˆ, co̱ꞌ jmiꞌiáangˋ dsiiˉ e laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ e calɨ́ngˉnaꞌ e fɨꞌíˆ dsíiˊ dobaꞌ e caquɨ́ꞌˉ jíingꞌ˜ yaang˜naꞌ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ. Dsʉco̱ꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ la tɨˊ dsíiˊ Fidiéeˇ cajmeeˇnaꞌ e fɨꞌíˆ dsíiˊ e cangongɨ́ɨngˉnaꞌ do, jo̱baꞌ jneaꞌˆ jaˋ eeˋ caꞌlee˜naaꞌ quíiˉnaꞌ jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ có̱o̱ꞌ˜ e júuˆ e casíiꞌ˜naaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ do. \v 10 Dsʉco̱ꞌ e lɨjiuung˜ dsíiˊ e íngꞌˋ dseaˋ laco̱ꞌ la tɨˊ dsíiˊ Fidiéeˇ jaˋ seꞌrˊ dseeˉ mɨ˜ dsingɨ́ɨiñˉ lajo̱, dsʉꞌ e jo̱ íingˆ ta˜ e laco̱ꞌ niquɨ́ꞌˉ jíngꞌˋ yaaiñ˜ fɨˊ quiniˇ dseaˋ do, jo̱ lajo̱baꞌ nileáiñˋ jee˜ jaléꞌˋ dseeˉ quiáꞌrˉ, jo̱ jaˋ jóꞌˋ dsíirˊ jaléꞌˋ e cangongɨ́ɨiñˉ do. Jo̱ dsʉꞌ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ cuíingˋ Fidiéeˇ, mɨ˜ seꞌrˊ dseeˉ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e íñꞌˋ jaléꞌˋ fɨꞌíˆ dsíiˊ, jo̱baꞌ e jo̱ jmooˋ e ꞌnaaiñˋ conguiaˊ có̱o̱ꞌ˜ Fidiéeˇ. \v 11 ¡Jo̱ quie̱ˋnaꞌ cuente e eáamˊ guiʉ́ˆ nɨcaꞌuíingˉ quíiˉnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e fɨꞌíˆ dsíiˊ e nɨcangongɨ́ɨngˉnaꞌ do! Co̱ꞌ nɨcaꞌíingꞌ˜naꞌ e jo̱ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ la tɨˊ dsíiˊ Fidiéeˇ. Dsʉco̱ꞌ e jo̱ cajméeˋ e lajangꞌˆ júuˆ caꞌíiˋ óoˊnaꞌ laco̱ꞌ catɨ́ɨngˉ jo̱guɨ e cajmɨꞌǿngꞌˋ yaang˜naꞌ, jo̱guɨ e cajmɨꞌǿngꞌˋnaꞌ jnea˜, jo̱guɨ cajméeˋ e calɨguíingˉnaꞌ uii˜ quíiˉnaꞌ, jo̱guɨ cajméeˋbɨ cajo̱ e caꞌíˉ føꞌˊ quíiˉnaꞌ. Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, calɨꞌiing˜ ꞌnʉ́ꞌˋ e nimáang˜tu̱ꞌ jnea˜, jo̱guɨ caꞌíˋ óoˊnaꞌ e nicuǿꞌˆnaꞌ iihuɨ́ɨˊ i̱ dseaˋ i̱ caꞌéeˋ dseeˉ do. Jo̱ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e nɨcajmeeˇnaꞌ do nɨcajmiliing˜ yaang˜naꞌ e jaˋ eeˋ caquɨ́ngꞌˊnaꞌ jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ jee˜ jaléꞌˋ e cangojéeˊ do. \v 12 Jo̱ co̱ꞌ lajo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱baꞌ mɨ˜ cajmeꞌˊe e jiˋ e casɨ́ɨnˉn quíiˉnaꞌ do, jaˋ caꞌɨ́ˋ dsiiˉ uii˜ quiáꞌˉ i̱ dseaˋ i̱ caꞌléeˊ do o̱ꞌguɨ uii˜ quiáꞌˉ i̱ dseaˋ i̱ cangongɨ́ɨngˉ gaˋ do, jo̱ dsʉꞌ cajmeꞌˊe e jiˋ do e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ nilɨli˜ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ jial tíiˊ guiing˜ óoˊnaꞌ uíiꞌ˜ quíˉnaaꞌ. \v 13 Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b jmooˋnaꞌ, jo̱baꞌ nɨcalɨtíiꞌ˜ dsiˋnaaꞌ. \p Jo̱guɨ o̱ꞌ có̱o̱ꞌ˜ jí̱i̱ꞌ˜ e jo̱ e nɨcalɨtíiꞌ˜ dsiˋnaaꞌ, co̱ꞌ eáangˊguɨb nɨcalɨꞌiáangˋ dsiˋnaaꞌ dsʉꞌ e nɨcagüéngˉ Tito fɨˊ la e iáangˋ dsíirˊ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e nɨcacuǿøꞌ˜naꞌr bíˋ jo̱guɨ e nɨcaꞌeeˉnaꞌ guiʉ́ˉ có̱o̱ꞌr˜. \v 14 Jo̱ nɨcafɨ́ɨbˉ jnea˜ Tito lamɨ˜ jéengˊguɨ e eáamˊ iáangˋ dsiiˉ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ; jo̱baꞌ jaˋ lɨ́ꞌˆ cøøngˋ ta˜ cafɨ́ɨˉɨre lajo̱. Dsʉco̱ꞌ dseángꞌˉ júuˆ jábꞌˉ jaléꞌˋ e nɨcasíiꞌ˜naaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ jí̱i̱ꞌ˜ júuˆ e nɨcasíiꞌ˜naaꞌ Tito cajo̱ cuaiñ˜ quiáꞌˉ e eáamˊ iáangˋ dsiˋnaaꞌ uii˜ quíiˆnaꞌ. \v 15 Jo̱ lana eáangˊguɨb iáangˋ dsíiˊ Tito uii˜ quíiˆnaꞌ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e cajmeeˇnaꞌ nʉ́ʉꞌ˜naꞌ júuˆ quiáꞌrˉ, jo̱guɨ e guiʉ́ˉ óoˊbaꞌ caꞌíingꞌ˜naꞌre mɨ˜ caguiérˉ fɨˊ na. \v 16 Jo̱ jnea˜ eáamˊ iáangˋ dsiiˉ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e dseángꞌˉ tab˜ dsiiˉ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. \c 8 \s1 Mɨ˜ caseángꞌˊ cuuˉ e lɨcó̱o̱ꞌ˜ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ \p \v 1 Jo̱ lanaguɨ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, ii˜naaꞌ síiꞌ˜naaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ jial tíiˊ guiúngˉ Fidiéeˇ nɨcajméerˋ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌrˉ i̱ neáangˊ fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Macedonia. \v 2 Jo̱ nañiˊ faꞌ eáangˊ nɨcaꞌíngꞌˋ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ do jaléꞌˋ iihuɨ́ɨˊ, dsʉꞌ dseángꞌˉ eáamˊ iáangˋ dsíirˊ. Jo̱ nañiˊ faꞌ tiñíimˉbre eáangˊ, jo̱ dsʉꞌ e iáangˋ dsíiˊbre nɨcaseáiñꞌˋ jaléꞌˋ cuuˉ e laco̱ꞌ nijmɨcó̱o̱ꞌr˜ dseaˋ rúiñꞌˋ, jo̱ nɨcacuørˊ e jo̱ lafaꞌ eáangˊ seaˋ cuuˉ quiáꞌrˉ. \v 3 Jo̱ tíibˊ ni˜ jnea˜ e iáangˋ dsíibˊ i̱ dseaˋ do caseáiñꞌˋ jaléꞌˋ e cuuˉ do lɨ́ꞌˆ jie˜ jí̱i̱ꞌ˜ e quɨ́ɨꞌr˜ jmɨɨ˜, jo̱ carˋ jí̱i̱ꞌ˜ lɨ́ɨˊguɨ lajo̱ nɨcaseáiñꞌˋ. \v 4 Jo̱ i̱ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Macedonia do, eáamˊ camɨꞌrˊ jneaꞌˆ jmɨꞌeeˇ e laco̱ꞌ nicuǿˆnaaꞌ fɨˊ e cuǿøngˋ nijmɨcó̱o̱ꞌr˜ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ Jerusalén. \v 5 Jo̱ dsʉꞌ lɨ́ɨˊguɨb cajméerˋ jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ lamɨ˜ ɨˊ dsiˋnaaꞌ, co̱ꞌ jɨˋguɨ cajángꞌˋ yaaiñ˜ laꞌuii˜ e nijmitir˜ dseángꞌˉ lají̱i̱ꞌ˜ e iing˜ Fidiéeˇ, jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, cajángꞌˋ yaaiñ˜ fɨˊ quiniˇnaaꞌ e laco̱ꞌ nijmitir˜ lají̱i̱ꞌ˜ e nisíiꞌ˜naaꞌre e nijmérˉ lɨ́ꞌˆ jialco̱ꞌ la tɨˊ dsíiˊ Fidiéeˇ. \v 6 Jo̱baꞌ nɨcamɨ́ɨꞌ˜naaꞌ Tito jmɨꞌeeˇ e nisɨtɨ́ɨiñˊ lají̱i̱ꞌ˜ e nɨcaseáangꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ e iáangˋ óoˊnaꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ e nɨcanaaiñˋ sɨtɨ́ɨiñˊ ie˜ lamɨ˜ jéengˊguɨ do. \v 7 Jo̱ jaléngꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ, laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, quɨ́ɨꞌ˜naꞌ jmɨɨ˜ jméeˆnaꞌ doñiˊ eeˋ uii˜ e jáꞌˉ lɨ́ɨngˋnaꞌ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱guɨ eáangˊ tɨɨngˋnaꞌ foꞌˆnaꞌ júuˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, jo̱guɨ eáangˊ tɨɨngˋ ngángꞌˋnaꞌ e júuˆ jo̱, jo̱guɨ eáangˊ guiaˊ áaˊnaꞌ e jmɨcó̱o̱ꞌ˜naꞌ jaléngꞌˋ dseaˋ rúngꞌˋnaꞌ, jo̱guɨ eáangˊ ꞌneáangˋnaꞌ jneaꞌˆ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ e calɨtɨ́ngˋnaꞌ quíˉnaaꞌ, jo̱ lajo̱baꞌ ꞌnéˉ e eáangˊguɨ nisángꞌˊnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e seáangꞌ˜naꞌ do. \p \v 8 Jo̱ dsʉꞌ o̱faꞌ quiʉ́ꞌˉʉ ta˜ ꞌnʉ́ꞌˋ e dseángꞌˉ lajo̱ ꞌnéˉ nijméeˆnaꞌ; dsʉco̱ꞌ lɨco̱ꞌ jnea˜ iin˜n e nilɨñiiˉ su dseángꞌˉ lajangꞌˆ júuˆ ꞌneáangˋ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ rúngꞌˋnaꞌ, e laco̱ꞌ nilɨli˜ su guiaˊ óoˊnaꞌ e nijmɨcó̱o̱ꞌ˜naꞌ dseaˋ rúngꞌˋnaꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jmóoˋ i̱ dseaˋ caguiaangˉ do. \v 9 Jo̱ guiʉ́bˉ nɨñíˆ ꞌnʉ́ꞌˋ e Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ, uíiꞌ˜ e eáangˊ guiúiñˉ có̱o̱ꞌ˜ jneaa˜aaꞌ, jo̱baꞌ mɨ˜ cagüéiñˉ fɨˊ jmɨgüíˋ la caꞌuíiñˉ jaangˋ dseaˋ tiñíingˉ uíiꞌ˜ jneaa˜aaꞌ, nañiˊ faꞌ jaangˋ dseaˋ i̱ niingˉ eáamˊbre lɨ́ɨiñˊ fɨˊ ñifɨ́ˉ. Jo̱ cajméerˋ lajo̱ e laco̱ꞌ laꞌeáangˊ e caꞌuíiñˉ jaangˋ dseaˋ tiñíingˉ, jo̱baꞌ jneaa˜aaꞌ niꞌíingꞌ˜naaꞌ jaléꞌˋ e jloꞌˆ e catɨ́ɨˉnaaꞌ. \p \v 10 Jo̱ e laco̱ꞌ niꞌuíingˉ guiʉ́ˉ quíiˉnaꞌ, jo̱baꞌ nifɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ lají̱i̱ꞌ˜ e ɨˊ dsiiˉ cuaiñ˜ quiáꞌˉ e júuˆ la. Co̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ ie˜ mɨ˜ caji̱i̱ˋbaꞌ canaangˋ ꞌnʉ́ꞌˋ e caseáangꞌ˜naꞌ jaléꞌˋ e cuuˉ jo̱, jo̱ dseángꞌˉ e ngocángˋ óoˊbaꞌ cajmeeˇnaꞌ lajo̱. \v 11 Jo̱baꞌ lana jmitéꞌˊnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ lají̱i̱ꞌ˜ e nɨcanaangˉnaꞌ jmooˋnaꞌ do lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ jialco̱ꞌ li˜ dsitíingꞌ˜ quíiˉnaꞌ. Jo̱guɨ jmeeˇnaꞌ lajo̱ e iáangˋ áaˊnaꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ lɨ́ɨngˊnaꞌ ie˜ lamɨ˜ caꞌíˋ óoˊnaꞌ e canaangˉnaꞌ cajmeeˇnaꞌ e jo̱. \v 12 Dsʉco̱ꞌ mɨ˜ jaangˋ dseaˋ dseángꞌˉ lajangꞌˉ iáangˋ dsíirˊ e lɨɨng˜go̱ eeˋ iiñ˜ cuǿrˉ, jo̱baꞌ ímꞌˆ Fidiéeˇ lají̱i̱ꞌ˜ e cuøˊ i̱ dseaˋ do lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ e dsitíingꞌ˜ quiáꞌrˉ, dsʉco̱ꞌ jaˋ mɨˊ Fidiéeˇ jaléꞌˋ e jaˋ seaˋ quiáꞌˉ dseaˋ. \p \v 13 Jo̱ dsʉꞌ jaˋ ii˜naaꞌ e faꞌ uíiꞌ˜ e ꞌnʉ́ꞌˋ nijmɨcó̱o̱ꞌ˜naꞌ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ rúngꞌˋnaꞌ do, jo̱ lajeeˇ jo̱ ꞌnʉ́ꞌˋ nimóˆnaꞌ ooˉ. \v 14 Co̱ꞌ guiʉ́ˉguɨ e nilɨseaˋ conrøøˋ quíiˉnaꞌ lajaangˋ lajaangˋnaꞌ. Dsʉco̱ꞌ lanaguɨ seabˋ quíiˉ ꞌnʉ́ꞌˋ lají̱i̱ꞌ˜ e ꞌnéˉ quiáꞌˉ i̱ dseaˋ do. Jo̱ dsʉꞌ mɨ˜ co̱o̱ˋ néeꞌ˜guɨ i̱ dseaˋ íbˋ nilɨseaˋ quiáꞌrˉ lají̱i̱ꞌ˜ e ꞌnéˉ quíiˉ ꞌnʉ́ꞌˋ, jo̱ lajo̱baꞌ nilɨseaˋ conrøøˋ quíiˉnaꞌ. \v 15 Jo̱ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ la féꞌˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ lɨ˜ féꞌˋ lala: “Joˋ e caseángˉ quiáꞌˉ i̱ dseaˋ i̱ casɨtɨ́ɨˊ jmiguiʉˊ, o̱ꞌguɨ calɨꞌnéˉguɨ quiáꞌˉ i̱ dseaˋ i̱ casɨtɨ́ɨˊ capíꞌˆ.” \s1 Mɨ˜ cangóˉ Tito fɨˊ Corinto \p \v 16 Jo̱ cuǿøˉø guiꞌmáangꞌˇ Fidiéeˇ uii˜ e cajméerˋ e Tito caꞌɨ́ˋ dsíirˊ eáangˊ uíiꞌ˜ quíiˉnaꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ e ɨˊ dsiˋ jnea˜ cajo̱. \v 17 Jo̱ caꞌíbˉ dsíirˊ e nijmérˉ lají̱i̱ꞌ˜ e cafɨ́ɨˉɨre, jo̱guɨ co̱ꞌ eáamˊ guiing˜ dsíirˊ ꞌnʉ́ꞌˋ, jo̱baꞌ ꞌñiaꞌˊbre caꞌɨ́ˋ dsíirˊ e nidsérˉ e nidsiꞌéer˜ ꞌnʉ́ꞌˋ fɨˊ na. \p \v 18 Jo̱ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ Tito, nisɨ́ɨnˆn fɨˊ na jaangˋ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ eáangˊ guiʉ́ˉ féꞌˋ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ uii˜ quiáꞌˉ uíiꞌ˜ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e guiʉ́ˉ e nɨcajméerˋ lajeeˇ e ngɨrˊ guiarˊ júuˆ quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ jaléꞌˋ dseeˉ quiáꞌrˉ. \v 19 Jo̱guɨ cajo̱ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáamˉbingꞌ caguíngꞌˋ i̱ dseaˋ do e laco̱ꞌ ningɨ́rˉ có̱o̱ꞌ˜ jneaꞌˆ jo̱guɨ e laco̱ꞌ nijmɨcó̱o̱ꞌr˜ jneaꞌˆ e nidsicá̱ˆnaaꞌ jaléꞌˋ e caseángꞌˊ do. Jo̱ jaléꞌˋ e jo̱ jmooˉnaaꞌ e laco̱ꞌ jmɨꞌgooˉnaaꞌ Fíiˋnaaꞌ Fidiéeˇ jo̱guɨ e laco̱ꞌ niníˋ dseaˋ jial tíiˊ e iáangˋ dsiˋnaaꞌ e jmɨcó̱o̱ꞌ˜naaꞌ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ. \v 20 Jo̱ ii˜naaꞌ e jaˋ niféꞌˋ dseaˋ gaˋ uii˜ quiáꞌˉ jial néeˊ niˋnaaꞌ jaléꞌˋ e cuuˉ e seáangꞌ˜naaꞌ la. \v 21 Jo̱baꞌ jmɨꞌúungˋnaaꞌ e jmooˉnaaꞌ jmangꞌˆ e guiʉ́ˉ, jo̱ o̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ fɨˊ quiniˇ Fíiˋnaaꞌ Fidiéeˇ jmooˉnaaꞌ lajo̱, co̱ꞌ lajo̱b jmooˉnaaꞌ cajo̱ fɨˊ quiniˇ jaléngꞌˋ dseaˋ jmɨgüíˋ. \p \v 22 Jo̱ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ i̱ dseaˋ gángˉ na, nisɨ́nˉn fɨˊ na jaangˋguɨ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ eáangˊ nɨcajmili˜ e guiaˊ dsíirˊ e jmɨcó̱o̱ꞌr˜ jaléngꞌˋ dseaˋ rúiñꞌˋ. Jo̱ dsʉꞌ lana eáangˊguɨ nɨjmilir˜ e lɨ́ɨiñˊ lajo̱ uíiꞌ˜ e nɨta˜ dsíirˊ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. \v 23 Jo̱guɨ cuaiñ˜ quiáꞌˉ Tito fɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ e lɨ́ɨiñˊ jaangˋ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ i̱ ngɨˊ jmooˋ ta˜ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ jnea˜ e laco̱ꞌ nijmɨcó̱o̱ꞌ˜naaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ. Jo̱guɨ fɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ cuaiñ˜ quiáꞌˉ i̱ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ gángˉguɨ do e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ i̱ casíingˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ la jo̱guɨ e eáamˊ jmiféiñꞌˊ Dseaˋ Jmáangˉ. \v 24 Jo̱baꞌ fɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ e jmiꞌneáangˋnaꞌ i̱ dseaˋ gaangˋ i̱ sɨ́ɨngˋnaaꞌ la, jo̱ lajo̱baꞌ nilɨta˜ dsíirˊ e seaˋ uiing˜ e jneaꞌˆ eáangˊ iáangˋ dsiˋnaaꞌ uíiꞌ˜ quíiˉnaꞌ. Jo̱ lajo̱baꞌ nilɨñiˊ cajo̱ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ caguiaangˉguɨ e dseángꞌˉ lajangꞌˆ júuˆ e ꞌneáangˋ ꞌnʉ́ꞌˋ i̱ dseaˋ gaangˋ na. \c 9 \s1 Jial caseángꞌˊ jaléꞌˋ e ꞌnéˉ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ \p \v 1 Jo̱ lana, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, lɨ́nˉn e joˋ ngɨɨ˜ lɨ˜ faꞌ ꞌnéˉ e nisíingˆguɨ́ɨ jiˋ quíiˉnaꞌ cuaiñ˜ quiáꞌˉ jaléꞌˋ e ꞌnéˉ seángꞌˊ e quiáꞌˉ nilɨcó̱o̱ꞌ˜ i̱ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ caguiaangˉ do i̱ neáangˊ fɨˊ Jerusalén, \v 2 co̱ꞌ nɨñiˋbaa guiʉ́ˆ e eáamˊ iáangˋ óoˊnaꞌ e nijméeˆnaꞌ lajo̱. Jo̱baꞌ contøøngˉ e iáangˋ dsiiˉ fɨ́ɨˉɨ jaléngꞌˋ dseaˋ seengˋ fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Macedonia e jí̱i̱ꞌ˜ ie˜ caji̱i̱ˋbaꞌ e iáangˋ óoˊ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ seengˋnaꞌ fɨˊ na fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Acaya, e nijmɨcó̱o̱ꞌ˜naꞌ jaléngꞌˋ dseaˋ rúngꞌˋnaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ. Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b iáangˋ óoˊnaꞌ e jmooˋnaꞌ, jo̱baꞌ lajo̱b iing˜ nijméˉ cajo̱ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ seengˋ e fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Macedonia do. \v 3 Jo̱ dsʉꞌ lanaguɨ lab nisɨ́ɨnˆn fɨˊ na lajɨˋ gaangˋ i̱ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ la, jo̱ lajo̱baꞌ nilɨli˜ e dseángꞌˉ jáꞌˉ lají̱i̱ꞌ˜ júuˆ e nɨcafáꞌˉa uii˜ quíiˉnaꞌ cuaiñ˜ quiáꞌˉ jaléꞌˋ e seáangꞌ˜naꞌ do. Co̱ꞌ jnea˜ iin˜n e néebˊ guiʉ́ˉ quíiˉnaꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ nɨcafáꞌˉa lamɨ˜ jéengˊguɨ. \v 4 Jo̱ lajo̱b ꞌnéˉ jméeˆnaꞌ, co̱ꞌ jial fɨng song cangolíingˉ có̱o̱ꞌ˜ jnea˜ fɨˊ na tú̱ˉ ꞌnɨˊ mɨ́ɨngꞌ˜ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ Macedonia, jo̱ ninírˋ e jaˋ mɨˊ néeˊ guiʉ́ˉ quíiˉnaꞌ. Jo̱ song lajo̱b lɨ́ɨˊ quíiˉnaꞌ, jo̱baꞌ fɨꞌɨbꞌˋ nicá̱ˋ jnea˜ jóng uíiꞌ˜ e eáangˊ nɨcajmɨta˜ dsiˋnaaꞌ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. Jo̱ fáꞌˉa e júuˆ na e laco̱ꞌ jaˋ nifáꞌˉa e ꞌnʉ́bꞌˋ dseaˋ niꞌíingꞌ˜naꞌ e fɨꞌɨꞌˋ do. \v 5 Jo̱ uiing˜ e lajo̱b, jo̱baꞌ nɨcaꞌɨ́ˋ dsiiˉ e dseángꞌˉ guíimˋ e jangꞌˉ nimɨ́ɨꞌ˜ɨ i̱ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ la e jangꞌˉ nidsiꞌeer˜ ꞌnʉ́ꞌˋ laꞌuii˜, jo̱ lajo̱baꞌ cuǿøngˋ e nijmɨcó̱o̱ꞌr˜ ꞌnʉ́ꞌˋ e niseángꞌˊ lají̱i̱ꞌ˜ e nɨcacuǿˆnaꞌ júuˆ quíiˉnaꞌ lamɨ˜ jéengˊ e niseáangꞌ˜naꞌ. Jo̱ lajo̱baꞌ ninéˉ guiʉ́ˉ lajaléꞌˋ e nɨcaseáangꞌ˜naꞌ do e iáangˋ óoˊnaꞌ, jo̱ o̱ꞌ e ꞌmangꞌˆ óoˊnaꞌ. \p \v 6 Jo̱baꞌ fɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ, e té̱e̱ˊ óoˊnaꞌ e júuˆ la: “I̱ dseaˋ i̱ jaˋ ꞌleáangˉ mɨjú̱ˋ jniˊ, jo̱baꞌ jaˋ ꞌleáangˉ nisɨtɨ́ɨiñˊ mɨ˜ niróˋ. Jo̱guɨ i̱ dseaˋ i̱ jniˊ jmiguiʉˊ mɨjú̱ˋ, jo̱baꞌ jmiguiʉbˊ nisɨtɨ́ɨiñˊ mɨ˜ niróˋ.” \v 7 Jo̱baꞌ lajaangˋ lajaamˋ dseaˋ ꞌnéˉ cuǿrˉ lají̱i̱ꞌ˜ e nɨcaꞌɨ́ˋ dsíirˊ e nicuǿrˉ, jo̱ jaˋ ꞌnéˉ cuǿrˉ e jo̱ e lɨjiuung˜ dsíirˊ o̱si e laguidseaangˉ é, dsʉco̱ꞌ eáamˊ ꞌneáangˋ Fidiéeˇ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ cuøˊ e iáangˋ dsíiˊ. \v 8 Jo̱ quɨ́ɨbꞌ˜ Fidiéeˇ jmɨɨ˜ jmérˉ e nidsijéeˊ guiʉ́ˉ quíiˉnaꞌ e laco̱ꞌ nilɨseaˋ jmiguiʉˊguɨ jaléꞌˋ e ꞌnéˉnaꞌ. Jo̱ lajo̱baꞌ nilɨseaˋ quíiˉnaꞌ lalíingˋ jaléꞌˋ e jo̱, jo̱guɨ cajo̱ niseáamˉbɨ e laco̱ꞌ cuǿøngˋ nijmɨcó̱o̱ꞌ˜naꞌ jaléngꞌˋ dseaˋ rúngꞌˋnaꞌ i̱ ꞌnéˉ quiáꞌˉ lajo̱. \v 9 Dsʉco̱ꞌ lalab féꞌˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ: \q1 Jo̱ e iáangˋ dsíiˊbre nɨcacuøꞌrˊ jaléngꞌˋ dseaˋ tiñíingˉ, \q1 jo̱guɨ jaléꞌˋ e guiʉ́ˉ e cajméerˋ, dseángꞌˉ jaˋ tó̱o̱ˋ jmɨɨ˜ faꞌ e niꞌíingˉ. \m \v 10 Jo̱ Fidiéebˇ dseaˋ cuørˊ jaléꞌˋ e mɨjú̱ˋ e jniˊ dseaˋ, jo̱ íˋbɨ cajo̱ i̱ cuøˊ e laco̱ꞌ seaˋ jaléꞌˋ e gøꞌˊ dseaˋ. Jo̱ íbˋ dseaˋ nicuǿꞌˉ ꞌnʉ́ꞌˋ lajaléꞌˋ e ꞌnéˉ quíiˉnaꞌ e laco̱ꞌ nijngáˆnaꞌ, jo̱guɨ dseaˋ íbˋ cajo̱ dseaˋ nijmérˉ e nidsicuángˋguɨ jaléꞌˋ e roꞌˋnaꞌ e laco̱ꞌ cuǿøngˋ e jmɨcó̱o̱ꞌ˜naꞌ e iáangˋ óoˊnaꞌ jaléngꞌˋ dseaˋ rúngꞌˋnaꞌ. \v 11 Jo̱ lajo̱baꞌ nilɨseaˋ quíiˉnaꞌ langɨ́ɨngˉ íingꞌ˜ jaléꞌˋ e ꞌnéˉnaꞌ e laco̱ꞌ cuǿøngˋ e eáangˊguɨ nijmɨcó̱o̱ꞌ˜naꞌ dseaˋ rúngꞌˋnaꞌ e iáangˋ óoˊnaꞌ. Jo̱ mɨ˜ nijá̱a̱ꞌ˜naaꞌ jaléngꞌˋ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ jaléꞌˋ e cuuˉ e nɨcaseáangꞌ˜naꞌ do, jo̱baꞌ eáangˊ nicuǿꞌrˉ guiꞌmáangꞌˇ Fidiéeˇ. \v 12 Dsʉco̱ꞌ lají̱i̱ꞌ˜ e nidsicá̱ˆnaaꞌ do e nicuǿøˆnaaꞌ i̱ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ do o̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ lɨco̱ꞌ nijmɨcó̱o̱ꞌ˜naaꞌr có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e ꞌnérˉ, co̱ꞌ lajo̱b cajo̱, laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e nicuǿøꞌ˜naaꞌr do, nijméˉ e eáangˊguɨ nicuǿꞌrˉ guiꞌmáangꞌˇ Fidiéeˇ. \v 13 Jo̱ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ niꞌíngꞌˋ lají̱i̱ꞌ˜ e nɨcaseáangꞌ˜naꞌ do, eáangˊ nijmiféiñꞌˊ Fidiéeˇ, co̱ꞌ nilɨlíꞌrˆ e dseángꞌˉ jmooˋ ꞌnʉ́ꞌˋ nʉ́ʉꞌ˜naꞌ e júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ e nɨjáꞌˉ calɨ́ngˉnaꞌ do. Jo̱guɨ lajo̱bɨ i̱ dseaˋ do cajo̱ nijmɨꞌgóˋbre Fidiéeˇ uíiꞌ˜ jaléꞌˋ e iáangˋ óoˊnaꞌ e nɨcajmeeˇnaꞌ guiéeˆ jee˜ írˋ jo̱guɨ jee˜ jaléngꞌˋ i̱ caguiaangˉguɨ cajo̱. \v 14 Jo̱guɨ i̱ dseaˋ do nimɨ́ꞌˉbɨguɨr Fidiéeˇ uii˜ quíiˉnaꞌ carˋ ngocángˋ dsíirˊ uíiꞌ˜ jaléꞌˋ e eáangˊ guiʉ́ˉ e nɨcajméeˋ Fidiéeˇ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. \p \v 15 ¡Jo̱ guiꞌmáangꞌˇ Fidiéeˇ uíiꞌ˜ quiáꞌˉ e nɨcacuøꞌrˊ jneaa˜aaꞌ e jaˋ cǿøngˋ có̱o̱ꞌ˜! ¡Jo̱ dseángꞌˉ jaˋ ne˜naaꞌ e˜ có̱o̱ꞌ˜ júuˆ niféꞌˆnaaꞌ cuaiñ˜ quiáꞌˉ e jo̱! \c 10 \s1 Mɨ˜ cajmɨꞌǿngꞌˋ ꞌñiaꞌˊ Paaˉ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ ꞌnɨ́ɨngˋ írˋ \p \v 1 Jnea˜ Paaˉ, jo̱ lana mɨ́ɨꞌ˜ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ jmɨꞌeeˇ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ, i̱ dseaˋ i̱ jaˋ jmiféngꞌˊ ꞌñiaꞌˊ jo̱guɨ i̱ eáangˊ guiúngˉ. Jo̱ seemˋ dseaˋ i̱ féꞌˋ e mɨ˜ táangˋ jnea˜ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, lɨ́ɨnˊn jaangˋ dseaˋ i̱ jaˋ e júungˆ, jo̱guɨ mɨ˜ táanˋn lɨ˜ huí̱i̱ˉ, lɨ́ɨnˊn jaangˋ dseaˋ i̱ teábˋ dsíiˊ féꞌˋ júuˆ iiˋ. \v 2 Jo̱baꞌ mɨ́ɨꞌ˜ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ jmɨꞌeeˇ e mɨ˜ niguiéeˊe e niꞌeeˇe ꞌnʉ́ꞌˋ fɨˊ na, jaˋ jméeˆnaꞌ jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ e jaˋ dseengˋ e laco̱ꞌ jaˋ nijmee˜e iiˋ júuˆ quiéˉe có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ ɨˊ dsiiˉ e nijmee˜e có̱o̱ꞌ˜ i̱ lɨɨng˜ ꞌnʉ́ꞌˋ i̱ ꞌnɨ́ɨngˋ jneaꞌˆ e jmooˉnaaꞌ jaléꞌˋ e jmooˉnaaꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ lɨ́ˋ dsiˋnaaꞌ yee˜naaꞌ. \v 3 Jo̱ e jáꞌˉ e lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ jmɨgüíˋ, jo̱ dsʉꞌ jaˋ jmáangꞌ˜naaꞌ ta˜ jaléꞌˋ e tɨɨngˋ ngángꞌˋ dseaˋ jmɨgüíˋ e laco̱ꞌ nilíꞌˆnaaꞌ jaléngꞌˋ i̱ ꞌníꞌˋ níiˉ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ. \v 4 Co̱ꞌ jneaꞌˆ jaˋ jmáangꞌ˜naaꞌ ta˜ jaléꞌˋ e quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨngˋ dseaˋ jmɨgüíˋ jmáiñꞌˋ ta˜ mɨ˜ ꞌníꞌˋ níingˉ rúiñꞌˋ. Co̱ꞌ jneaꞌˆ jmáangꞌ˜naaꞌ ta˜ bíˋ ꞌgøngꞌˊ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, co̱ꞌ e jo̱baꞌ quɨ́ɨꞌ˜ jmɨɨ˜ niꞌíingˉ jaléꞌˋ e jnɨ́ɨngˊ quiáꞌˉ júuˆ quiáꞌˉ dseaˋ do, jo̱guɨ có̱o̱ꞌ˜ e bíˋ ꞌgøngꞌˊ dobaꞌ niꞌíing˜naaꞌ jaléꞌˋ e ꞌnɨ́ɨngˋ júuˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, \v 5 jo̱guɨ có̱o̱ꞌ˜ e jo̱baꞌ niꞌíing˜naaꞌ cajo̱ jaléꞌˋ júuˆ róoˉ e jaˋ cuøˊ fɨˊ e nilɨñiˊ dseaˋ júuˆ quiáꞌˉ dseaˋ do. Jo̱guɨ jaléꞌˋ e ɨˊ dsíiˊ dseaˋ jmɨgüíˋ, fɨˊ jaguóˋ Dseaˋ Jmáangˉ guiaˋnaaꞌ e jo̱ e laco̱ꞌ nijméˉ nʉ́ʉꞌ˜ jaléꞌˋ ta˜ quiʉꞌˊ dseaˋ do. \v 6 Jo̱ mɨ˜ nɨjmooˋ ꞌnʉ́ꞌˋ nʉ́ʉꞌ˜naꞌ laco̱ꞌ sɨꞌíˆ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱ song lajeeˇ jo̱ seemˋbɨ i̱ lɨɨng˜ ꞌnʉ́ꞌˋ i̱ jaˋ jmooˋ lajo̱, jo̱baꞌ dseángꞌˉ néebˊ guiʉ́ˉ quíˉnaaꞌ e nicuǿꞌˉnaaꞌ iihuɨ́ɨˊ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ íˋ. \p \v 7 Jo̱ ꞌnʉ́ꞌˋ, mɨ˜ eeˋgo̱ jǿøˉnaꞌ, lɨco̱ꞌ jǿøˉnaꞌ jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ jnéengˉ, dsʉꞌ jaˋ ca̱ˋnaꞌ cuente jial dseángꞌˆ lɨ́ɨˊ. Jo̱ song i̱ lɨɨng˜ ꞌnʉ́ꞌˋ ta˜ óoˊnaꞌ e lɨ́ɨngˊnaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱baꞌ ꞌnéˉ ñiˊbaꞌ e dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáamˉ lɨ́ɨngˊ jneaꞌˆ cajo̱. \v 8 Jo̱ nañiˊ faꞌ cangɨɨ˜bɨjiʉ e féꞌˋnaaꞌ guiʉ́ˉ uii˜ quiáꞌˉ e ta˜ e ooˉnaaꞌ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, jo̱ dsʉꞌ jaˋ jmóoˋo ɨꞌˋ lɨ́ɨnˉn uíiꞌ˜ e nɨcajméeˋe lajo̱. Dsʉco̱ꞌ Dseaˋ Jmáamˉbingꞌ i̱ nɨcacuøꞌˊ jneaꞌˆ e ta˜ e ooˉnaaꞌ la e laco̱ꞌ nijmóˆnaaꞌ e ꞌnʉ́ꞌˋ teáˋguɨ nisíngꞌˉnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ júuˆ quiáꞌrˉ, jo̱ o̱ꞌ laco̱ꞌ e niquɨngꞌˆtu̱ꞌ tu̱cangꞌˊnaꞌ fɨˊ lɨ˜ nɨteáangˉnaꞌ. \v 9 Jo̱ jaˋ iin˜n e ɨ́ˆ óoˊnaꞌ e lɨco̱ꞌ fǿnꞌˉn ꞌnʉ́ꞌˋ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e jmoꞌˊo fɨˊ ni˜ jiˋ quiéˉe. \v 10 Jo̱ seemˋ i̱ féꞌˋ e eáamˊ iiˋ jo̱guɨ huɨ́ɨˊ jaléꞌˋ júuˆ e tó̱o̱ˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiéˉe, jo̱ dsʉꞌ mɨ˜ táanˋn jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ fɨˊ na, jaˋ eeˋ tíiˊi jí̱i̱ꞌ˜ capíꞌˆ, jo̱guɨ jaˋ ꞌgaꞌˊ lɨˊ jmɨꞌgóˋ dseaˋ jnea˜ mɨ˜ fáꞌˉa. \v 11 Dsʉꞌ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ féꞌˋ lajo̱ ꞌnéˉ e ñiˊbre e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ la lɨ́ɨngˊ jneaꞌˆ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e féꞌˋnaaꞌ fɨˊ ni˜ jiˋ lajeeˇ se̱e̱ˉnaaꞌ huí̱i̱ˉ, dseángꞌˉ lajo̱b lɨ́ɨˊnaaꞌ cajo̱ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e jmooˉnaaꞌ mɨ˜ niguiéeˊnaaꞌ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ fɨˊ na. \p \v 12 Jo̱ e jábꞌˉ e jaˋ teáˋ dsiˋnaaꞌ e nicøøngˇ yee˜naaꞌ conrøøˋ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ jmooˋ ta˜ jmɨcǿøngꞌ˜ yaang˜. Co̱ꞌ í̱i̱bˊ jmángꞌˋ yaang˜ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ jmooˋ ta˜ lajo̱ mɨ˜ guiéengˋ íꞌˋ laꞌóꞌˋ yaaiñ˜ jo̱guɨ mɨ˜ cǿøngˋ rúiñꞌˋ conrøøˋ quiáꞌˉ jial lɨ́ɨiñˊ lajaangˋ lajaaiñˋ. \v 13 Jo̱ dsʉꞌ jneaꞌˆ jaˋ nijmɨjløngꞌˆ yee˜naaꞌ lɨ́ɨˊguɨ jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ sɨꞌíˆ có̱o̱ꞌ˜ e ta˜ e ooˉnaaꞌ. Dsʉco̱ꞌ Fidiéeˇbingꞌ i̱ quiʉꞌˊ ta˜ quíˉnaaꞌ jie˜ jí̱i̱ꞌ˜ lɨ˜ catɨ́ɨˉnaaꞌ e nijmóˆnaaꞌ ta˜, jo̱ jee˜ jo̱ quíingꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ seengˋnaꞌ fɨˊ na fɨˊ Corinto. \v 14 Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱baꞌ jneaꞌˆ jaˋ cajméˉnaaꞌ ta˜ lɨ˜ jaˋ catɨ́ɨˉnaaꞌ ie˜ lamɨ˜ calɨsé̱ˋnaaꞌ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ lamɨ˜ jéengˊguɨ. Co̱ꞌ jneab˜ dseaˋ laꞌuii˜ i̱ cangoca̱˜ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. \v 15 Jo̱ jneaꞌˆ jaˋ jmɨráangˆ yee˜naaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ ta˜ e nɨcajméeˋ dseaˋ jiéngꞌˋ e jmooˉnaaꞌ ta˜ lɨ˜ jaˋ catɨ́ɨˉnaaꞌ. Co̱ꞌ jneaꞌˆ lɨ́ꞌˆ lɨˊ sɨjeengˇnaaꞌ e eáangˊguɨ nijmóˆnaaꞌ ta˜ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ ngóoˊ teáˋguɨ síngꞌˉnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ. Jo̱ dsʉꞌ nijmóˉnaaꞌ lajo̱ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ jie˜ jí̱i̱ꞌ˜ lɨ˜ catɨ́ɨˉbaaꞌ. \v 16 Jo̱guɨ jneaꞌˆ sɨjeemˇbaaꞌ cajo̱ e niguiáˆguɨ́ɨꞌ júuˆ quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ dseeˉ quiáꞌrˉ e fɨˊ lɨ˜ huí̱i̱ˉguɨ eáangˊ laco̱ꞌ neáangˊ ꞌnʉ́ꞌˋ, jo̱ dsʉꞌ jaˋ ii˜naaꞌ nijmóˉnaaꞌ lajo̱ fɨˊ lɨ˜ jaˋ catɨ́ɨˉnaaꞌ. Dsʉco̱ꞌ jneaꞌˆ jaˋ ii˜naaꞌ faꞌ nijmɨráangˉ yee˜naaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ ta˜ e nɨcajméeˋ dseaˋ jiéngꞌˋ. \p \v 17 Jo̱guɨ song seengˋ dseaˋ i̱ iing˜ jmiféngꞌˊ ꞌñiaꞌˊ, jo̱baꞌ guiʉ́ˉguɨ e güɨjmifémꞌˊbre Fíiˋnaaꞌ Fidiéeˇ. \v 18 Dsʉco̱ꞌ i̱ dseaˋ i̱ féꞌˋ Fidiéeˇ guiʉ́ˉ uii˜ quiáꞌˉ, i̱ dseaˋ íˋbingꞌ i̱ catɨ́ɨngˉ nilɨꞌgooˋ, jo̱ o̱ꞌ i̱ dseaˋ i̱ lɨco̱ꞌ féꞌˋ guiʉ́ˉ uii˜ quiáꞌrˉ ꞌñiaꞌrˊ. \c 11 \s1 ꞌNéˉ ñiing˜ dsíiˊ dseaˋ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jmɨgóoˋ \p \v 1 ¡Jo̱ lana ne˜duuꞌ su nitéꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ e féngꞌˊ áaˊnaꞌ song lɨ́ɨˊ júuˆ í̱i̱ˊ jaléꞌˋ e nifáꞌˉa la! Jo̱ dseángꞌˉ jmeeˉbaꞌ téꞌˋnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jnea˜ jialco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ e cuǿøngˋ. \v 2 Jo̱ jnea˜ ɨ́ɨˋbaa ꞌgooˋ quíiˉnaꞌ e jieˊ mɨ˜ jmeeˋnaꞌ jaléꞌˋ e gaˋ. Co̱ꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ lɨ́ɨngˊnaꞌ lafaꞌ jaangˋ sɨmɨ́ˆ i̱ jaˋ eeˋ sɨꞌlɨngꞌˆ, jo̱baꞌ nɨcacuǿøˉ jnea˜ ꞌnʉ́ꞌˋ júuˆ quiéˉe e nijéenˉn ꞌnʉ́ꞌˋ e lafaꞌ nicúungꞌ˜naꞌ guóoˋnaꞌ dseángꞌˉ có̱o̱ꞌ˜ jaamˋ dseañʉꞌˋ, jo̱ i̱ dseañʉꞌˋ íˋ, íbˋ Dseaˋ Jmáangˉ. \v 3 Jo̱ dsʉꞌ jnea˜ ꞌgóꞌˋbaa e nilɨgøøngˋ ꞌnʉ́ꞌˋ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e ɨˊ óoˊnaꞌ, jo̱ jaléꞌˋ e jo̱ nijméˉ e niꞌnángˋnaꞌ e jmiféngꞌˊnaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ e guiʉ́ˉ óoˊnaꞌ jo̱guɨ e ngocángˋ óoˊnaꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ calɨ́ꞌˉ i̱ mɨꞌˋ do cajmɨgøøngˋneꞌ Eva ie˜ malɨɨ˜ do. \v 4 Co̱ꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ jmooˋbaꞌ téꞌˋnaꞌ e iáangˋ óoˊnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ lɨ́ꞌˆ doñiˊ i̱i̱ˋ dseaˋ i̱ guiéeˊ féꞌˋ júuˆ quiáꞌˉ i̱ jiéngꞌˋguɨ laco̱ꞌ Jesús lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ e júuˆ e nɨcaguiሠjneaꞌˆ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ; jo̱guɨ e guiʉ́ˉ óoˊbaꞌ íingꞌ˜naꞌ jmɨguíˋ e jiéꞌˋ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ e Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ e nɨcaꞌíingꞌ˜naꞌ do; jo̱guɨ íingꞌ˜naꞌ cajo̱ júuˆ e jiéꞌˋguɨ quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ jaléꞌˋ dseeˉ quiáꞌrˉ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ e nɨcaꞌíingꞌ˜naꞌ do. \v 5 Jo̱ dsʉꞌ jnea˜ jaˋ ɨˊ dsiiˉ faꞌ e uǿngˉguɨ́ɨ laco̱ꞌ i̱ dseaˋ i̱ jíngꞌˉ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ cǿøngꞌ˜ i̱ sɨ́ɨngˋ Dseaˋ Jmáangˉ cuaiñ˜ quiáꞌrˉ có̱o̱ꞌ˜ i̱ güɨtáangˉ ꞌnʉ́ꞌˋ do. \v 6 Jo̱ nañiˊ faꞌ jnea˜ jaˋ tɨ́ɨnˋn fáꞌˉa júuˆ jloꞌˆ mɨ˜ guiaaˉ júuˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, jo̱ dsʉꞌ jaˋ lɨ́ɨnˊn lajo̱ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e tɨɨnˉ ngánꞌˋn. Jo̱ ꞌnʉ́bꞌˋ dseaˋ nɨcañíiˉnaꞌ e lajo̱b lɨ́ɨˊnaaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e nɨcajméˉnaaꞌ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. \p \v 7 Jo̱ jaˋ ɨ́ˆ áaˊnaꞌ e cajméˉe e gaˋ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e jaˋ cacá̱ˋa̱ jí̱i̱ꞌ˜ caꞌíꞌˋ ie˜ lamɨ˜ caguiáˋa jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ e júuˆ quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ jaléꞌˋ dseeˉ quiáꞌrˉ, co̱ꞌ ie˜ jo̱, jnea˜ cajgiaang˜ ꞌñiáꞌˋa fɨˊ quiníˆnaꞌ e laco̱ꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ casángꞌˊnaꞌ yʉ́ꞌˆguɨ. \v 8 Co̱ꞌ jnea˜ nɨcaꞌíinꞌ˜n cuuˉ e nɨcacuøˊ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ lɨ˜ jiéꞌˋ e laco̱ꞌ seaˋ e jmáanꞌ˜n ta˜ lajeeˇ e jmooˋ ta˜ fɨˊ quiníˆnaꞌ. \v 9 Jo̱ lajeeˇ e cataan˜n jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ lɨɨm˜ eeˋ calɨꞌnéˉe, jo̱ dsʉꞌ jí̱i̱ꞌ˜ jaangˋ ꞌnʉ́ꞌˋ lɨɨng˜ eeˋ camɨ́ɨꞌ˜ɨ, co̱ꞌ mɨ˜ cagüɨlíingˉ jaléngꞌˋ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Macedonia, íˋbingꞌ i̱ cacuøꞌˊ jnea˜ jaléꞌˋ e ꞌnéˉe. Dsʉco̱ꞌ jnea˜ cajméˉe úungˋ e jaˋ eeˋ camɨ́ɨꞌ˜ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ e ꞌnéˉe, jo̱guɨ dseángꞌˉ lajo̱b nijmee˜guɨ́ɨ cajo̱ e jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ jaˋ eeˋ nimɨ́ɨꞌ˜ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ. \v 10 Jo̱ uíiꞌ˜ e dseángꞌˉ eáamˊ nɨta˜ dsiiˉ e cuíiˋbaa jaléꞌˋ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱baꞌ jí̱i̱ꞌ˜ jaangˋ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ latøøngˉ lɨ˜ se̱ꞌˊ Acaya cuǿøngˋ líˋ jníñˉ quiéˉe e eáangˊ iáangˋ dsíiˊ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e jaˋ mɨˊ camɨ́ɨꞌ˜ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ jaléꞌˋ e ꞌnéˉe. \v 11 Jo̱ ¿jialɨꞌˊ fáꞌˉa lala lɨ́ɨngˉ ꞌnʉ́ꞌˋ? ¿Su e ɨˊ áaˊnaꞌ e jaˋ ꞌneáanˋn ꞌnʉ́ꞌˋ? ¡U̱˜, dseángꞌˉ o̱ꞌ lajo̱! ¡Co̱ꞌ ñibˊ Fidiéeˇ e eáamˊ ꞌneáangˋ jnea˜ ꞌnʉ́ꞌˋ! \p \v 12 Jo̱ dseángꞌˉ mɨˊ ꞌnooˋbɨ nijmee˜e jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ jmóoˋo jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, jo̱ lajo̱baꞌ jaˋ nicuǿøˆø fɨˊ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ ngɨˊ ꞌnóꞌˊ uiing˜ jial e nijmiꞌiáangˋ dsíirˊ jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ e iáangˋ dsiˋ jneaꞌˆ. \v 13 Co̱ꞌ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ íˋ lɨco̱ꞌ ngɨrˊ jmóorˋ ta˜ jmɨgǿøngˋ dseabˋ, dsʉco̱ꞌ ngɨrˊ féꞌrˋ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ i̱ casíingˋ Dseaˋ Jmáangˉ cuaiñ˜ quiáꞌˉ, jo̱ dsʉꞌ o̱ꞌ jáꞌˉ e lɨ́ɨiñˊ lajo̱. \p \v 14 Jo̱ dsʉꞌ jaˋ dsigáˋ dsiˋnaaꞌ e jmóorˋ lajo̱, dsʉco̱ꞌ ꞌñiaꞌˊ fii˜ i̱ ꞌlɨngꞌˆ i̱ siiˋ Satanás cajo̱, jmángꞌˋ ꞌñiaꞌrˊ e lɨ́ɨiñˊ lafaꞌ jaangˋ ángel i̱ jɨngꞌˋ i̱ casíingˋ Fidiéeˇ. \v 15 Jo̱ jaˋ ꞌnéˉ faꞌ e nidsiꞌgáˋ dsiˋnaaꞌ cajo̱, co̱ꞌ lajo̱b lɨ́ɨngˊ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ jmooˋ ta˜ quiáꞌˉ fii˜ i̱ ꞌlɨngꞌˆ; co̱ꞌ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ íˋ jmángꞌˋ yaaiñ˜ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ guiúngˉ. Jo̱ dsʉꞌ niguiéebˊ jmɨɨ˜ mɨ˜ niꞌíñꞌˋ iihuɨ́ɨˊ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ catɨ́ɨngˉ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e jmóorˋ do. \s1 Jaléꞌˋ iihuɨ́ɨˊ e cangongɨ́ɨngˉ Paaˉ \p \v 16 Jo̱ fɨ́ɨˉtú̱u̱ ꞌnʉ́ꞌˋ caléꞌˋ catú̱ˉ e jí̱i̱ꞌ˜ jaangˋ ꞌnʉ́ꞌˋ niꞌɨ́ˆ áaˊnaꞌ e jnea˜ jaˋ røøˋ líꞌˆi; jo̱ dsʉꞌ song lajo̱bɨ ɨˊ áaˊnaꞌ e lɨ́ɨnˊn, jo̱baꞌ cuǿøꞌ˜naꞌ jnea˜ fɨˊ e nifǿnꞌˆn ꞌnʉ́ꞌˋ laco̱ꞌguɨ féꞌˋ jaangˋ dseaˋ i̱ lɨ́ɨngˊ lajo̱, jo̱ lajo̱baꞌ cuǿøngˋ e nijmee˜ jnea˜ e ráanˉn capíꞌˆ. \v 17 Jo̱ dsʉꞌ e jmɨráangˆjiʉ ꞌñiáꞌˋa la jmóoˋo lajo̱ e lafaꞌ jaˋ røøˋ líꞌˆbaa jo̱ dsʉꞌ o̱ꞌ laco̱ꞌ ta˜ quiʉꞌˊ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ e nijmee˜e. \v 18 Dsʉco̱ꞌ fɨ́ɨmˊ dseaˋ seeiñˋ e jmɨráangˉ yaaiñ˜ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e tɨɨiñˋ ngáiñꞌˋ fɨˊ jmɨgüíˋ la, jo̱baꞌ lajo̱b nijmɨráangˆ ꞌñiáꞌˋ jnea˜ cajo̱. \v 19 Jo̱ e jábꞌˉ e eáangˊ jmɨ́ɨˋ ꞌnʉ́ꞌˋ, jo̱ dsʉꞌ jmooˋbaꞌ téꞌˋnaꞌ e iáangˋ óoˊnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ jaˋ røøˋ líꞌˆ, \v 20 jo̱guɨ jmooˋbaꞌ téꞌˋnaꞌ cajo̱ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ quiʉꞌˊ ꞌnʉ́ꞌˋ ta˜ e nijméeˆnaꞌ ta˜ fɨˊ quinirˇ, o̱si e jmɨꞌɨ̱́ꞌrˉ jaléꞌˋ e seaˋ quíiˉnaꞌ, o̱si e jmɨgǿøiñˋ ꞌnʉ́ꞌˋ, o̱si e jaˋ jíiꞌr˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, o̱si e jmáiñꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ gaˋ é. \v 21 Jo̱ dsʉꞌ ɨꞌˋ lɨ́ɨmˉbaa e nifɨ́ɨˆɨ ꞌnʉ́ꞌˋ e jneaꞌˆ jaˋ calɨseáˋ bíˋ quíˉnaaꞌ faꞌ cajmóˆnaaꞌ lajo̱ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. \p Jo̱ song i̱ dseaˋ i̱ caguiaangˉguɨ do teábˋ dsíirˊ e jmɨráangˉ yaaiñ˜, jo̱baꞌ teábˋ dsiˋ jnea˜ e nijmee˜e lajo̱ cajo̱, nañiˊ faꞌ fáꞌˉa la féꞌˋ jaangˋ dseaˋ i̱ jaˋ røøˋ líꞌˆ. \v 22 Co̱ꞌ jmɨráangˉ yaang˜ i̱ dseaˋ íˋ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ hebreo, jo̱ dsʉꞌ lajo̱b lɨ́ɨngˊ jnea˜ cajo̱; jo̱guɨ jmɨráangˉ yaaiñ˜ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ Israel, jo̱ dsʉꞌ lajo̱b lɨ́ɨngˊ jnea˜ cajo̱; jo̱guɨ jmɨráangˉ yaaiñ˜ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e lɨ́ɨiñˊ sɨju̱ˇ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham, jo̱ dsʉꞌ lajo̱b lɨ́ɨngˊ jnea˜ cajo̱. \v 23 Jo̱guɨ i̱ dseaˋ íˋ jmɨráangˉ yaaiñ˜ e jmóorˋ ta˜ e nɨcangɨ́ɨiñˉ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱ dsʉꞌ jnea˜guɨ eáangˊguɨ jmóoˋo e ta˜ e nɨcangɨ́ɨnˋn quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ laco̱ꞌguɨ i̱ dseaˋ íˋ; jo̱ dsʉꞌ fáꞌˉa lana lafaꞌ féꞌˋ jaangˋ dseaˋ i̱ jaˋ røøˋ líꞌˆ. Dsʉco̱ꞌ jnea˜ eáangˊguɨ nɨcajméˉe e ta˜ jo̱ laco̱ꞌguɨ i̱ dseaˋ íˋ, jo̱guɨ jmiguiʉˊguɨ ya̱ꞌˊ nɨcajníingˊ dseaˋ jnea˜ fɨˊ dsíiˊ ꞌnʉñíˆ laco̱ꞌguɨ i̱ dseaˋ íˋ, jo̱guɨ eáangˊguɨ nɨcabǿøngˉ dseaˋ jnea˜ laco̱ꞌguɨ i̱ dseaˋ íˋ, jo̱guɨ cajo̱ jmiguiʉˊguɨ ya̱ꞌˊ jiʉ˜ jaˋ mɨˊ cajúnˉn. \v 24 Jo̱ lajeeˇ ꞌñiáˋ néeꞌ˜ cabǿøngˉ dseaˋ judío jnea˜ guiguiˊ dsíˋ ñʉ́ˉ ya̱ꞌˊ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnii˜. \v 25 Jo̱guɨ ꞌnɨˊ ya̱ꞌˊ cabǿøiñˉ jnea˜ có̱o̱ꞌ˜ sɨɨˉ, jo̱guɨ co̱o̱ˋ ya̱ꞌˊ casɨꞌlóꞌrˋ jnea˜ cu̱u̱˜. Jo̱guɨ ꞌnɨˊ ya̱ꞌˊ cangoꞌangꞌˊ móoˊ fɨˊ lɨ˜ iuunˉ, jo̱guɨ co̱o̱ˋ ya̱ꞌˊ cangongɨɨn˜n e cajá̱a̱ˋa̱ fɨˊ ni˜ jmɨñíꞌˆ lajeeˇ co̱o̱ˋ jmɨɨ˜ jo̱guɨ co̱o̱ˋ uǿøˋ. \v 26 Jo̱guɨ eáamˊ nɨcajméˉe ta˜ ngɨˊ, jo̱guɨ eáamˊ nɨcalɨdseáangꞌ˜ seenˉ mɨ˜ cuóoꞌ˜o jaléꞌˋ guaˋ jo̱guɨ mɨ˜ jínꞌˊn jaléngꞌˋ ɨ̱ɨ̱ˋ jo̱guɨ mɨ˜ seenˉ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ góoˊo có̱o̱ꞌ˜guɨ mɨ˜ seenˉ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ lajo̱. Jo̱guɨ lajo̱bɨ nɨcalɨdseáangꞌ˜ seenˉ fɨˊ lacaangˋ góoˋ dseaˋ có̱o̱ꞌ˜guɨ lacaangˋ jee˜ móꞌˋ jo̱guɨ lacaangˋ fɨˊ ni˜ jmɨñíꞌˆ. Jo̱guɨ nɨcalɨdseáamꞌ˜bɨ seenˉ cajo̱ fɨˊ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jmɨcaang˜ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ. \v 27 Jo̱ eáangˊ nɨcajméˉe ta˜ iiˋ, jo̱guɨ huɨ́ɨngˊ nɨcangojéeˊ quiéˉe, jo̱guɨ jmiguiʉbˊ ya̱ꞌˊ jaˋ mɨˊ calɨseáˋ fɨˊ quiéˉe faꞌ e güɨɨnˉ laco̱ꞌ sɨꞌíˆ, jo̱guɨ nɨcamóˉbaa ooˉ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e gǿꞌˋø jo̱guɨ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ jmɨɨˋ e gúꞌˋu, jo̱guɨ jmiguiʉbˊ ya̱ꞌˊ nɨcajá̱a̱ˋa̱ e jaˋ mɨˊ cagǿꞌˋø iiˉ, jo̱guɨ nɨcangongɨ́ɨmˉbaa iihuɨ́ɨˊ mɨ˜ tɨˊ ji̱i̱ˋ güíiˉ, jo̱guɨ nɨcangongɨ́ɨmˉbaa iihuɨ́ɨˊ cajo̱ uíiꞌ˜ e jaˋ seaˋ sɨ̱́ꞌˋɨ̱. \v 28 Jo̱ o̱ꞌ có̱o̱ꞌ˜ jí̱i̱ꞌ˜ e na eáangˊ huɨ́ɨngˊ nɨcangojéeˊ quiéˉe, co̱ꞌ eáangˊ huɨ́ɨngˊ dsijéeˊ quiéˉe laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜ uii˜ e guiing˜ dsiiˉ jial seengˋ lajaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ. \v 29 Jo̱ song i̱ lɨɨng˜ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ jaˋ quɨ́ɨꞌr˜ jmɨɨ˜ có̱o̱ꞌ˜ e ta˜ e nɨcangɨ́ɨiñˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, jo̱baꞌ lafaꞌ lajo̱b lɨ́ɨngˊ jnea˜ cajo̱. Jo̱guɨ song i̱ lɨɨng˜ i̱ dseaˋ laꞌíˋ cajméerˋ e catǿngꞌˋ jaangˋguɨ dseaˋ rúiñꞌˋ fɨˊ ni˜ dseeˉ, jo̱baꞌ eáamˊ nilɨguíinˉn. \v 30 Jo̱ song seabˋ uiing˜ e nijmɨráangˉ ꞌñiáꞌˋa, jo̱baꞌ lajo̱b nijmee˜e có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e cuøˊ li˜ e jaˋ quɨ́ɨꞌ˜ɨ jmɨɨ˜ jmóoˋo. \v 31 Jo̱ Fidiéeˇ, i̱ lɨ́ɨngˋ Tiquiáꞌˆ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ, íˋbingꞌ i̱ catɨ́ɨngˉ nijmiféngꞌˊnaaꞌ carˋ ngongɨ́ɨˋ jmɨɨ˜, jo̱guɨ dseaˋ íbˋ dseaˋ nɨñiˊ røøˋ cajo̱ e jmangꞌˆ júuˆ jáꞌˉbaꞌ nɨcafáꞌˉa. \v 32 Jo̱ ie˜ mɨ˜ cataan˜n fɨˊ Damasco, i̱ dseata˜ i̱ quiʉꞌˊ ta˜ fɨˊ jo̱ i̱ jmooˋ ta˜ quiáꞌˉ dseata˜ dseaˋ féngꞌˊ i̱ siiˋ Aretas do, casíiñꞌˋ ꞌléeˉ quiáꞌrˉ fɨˊ tɨɨˉ jnɨ́ˆ e lɨ˜ siꞌˊ iáˋ cu̱u̱˜ e siꞌˊ lacúngꞌˊ e fɨɨˋ do e laco̱ꞌ jaˋ nicuǿrˉ fɨˊ e nijúuˇu, co̱ꞌ lamɨ˜ iiñ˜ e nisáiñꞌˊ jnea˜ jo̱ nitǿørˋ jnea˜ fɨˊ dsíiˊ ꞌnʉñíˆ. \v 33 Jo̱ dsʉꞌ calɨsémˋ dseaˋ i̱ cajgiáangˉ jnea˜ fɨˊ dseꞌˋ e iáˋ cu̱u̱˜ quiáꞌˉ e fɨɨˋ do e iuunˉ fɨˊ co̱o̱ˋ dsíiˊ ꞌmatáˆ, jo̱ lajo̱baꞌ calɨ́ꞌˉɨ e caláanˉn fɨˊ jaguóˋ i̱ dseata˜ do. \c 12 \s1 Jaléꞌˋ e cangáˉ Paaˉ \p \v 1 Jo̱ nañiˊ faꞌ jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ jaˋ eeˋ lɨ́ꞌˉɨ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e jmɨráangˆ ꞌñiáꞌˋa, jo̱ dsʉꞌ lanaguɨ ꞌnéˉbaꞌ e nifɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ jaléꞌˋ e nɨcamóˉo lafaꞌ mɨ˜ quɨɨˉ jo̱guɨ jaléꞌˋ e nɨcaꞌíinꞌ˜n e jaˋ mɨˊ cajmijnéengˋ Fidiéeˇ jéengˊguɨ. \v 2 Co̱ꞌ jnea˜ cuíimˋbaa jaangˋ dseañʉꞌˋ i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱guɨ lana nɨngóoˊ guiquiʉ̱ˊ ji̱i̱ˋ mɨ˜ cajéengˋ Fidiéeˇ írˋ cateáˋ fɨˊ lɨ˜ catɨ́ˋ ꞌnɨˊ yʉ́ꞌˆ jmɨgüíˋ. Jo̱ dsʉꞌ jaˋ ñiiˉ si cangóˉ i̱ dseaˋ do có̱o̱ꞌ˜ ngúuˊ táaiñˋ o̱si lají̱i̱ꞌ˜ jmɨguíˋ quiáꞌˉbre é, co̱ꞌ dseángꞌˉ lají̱i̱ꞌ˜ Fidiéeˇbingꞌ i̱ ñiˊ jaléꞌˋ e jo̱. \v 3-4 Jo̱ dsʉꞌ ñibˊ jnea˜ e i̱ dseañʉꞌˋ do cangórˉ fɨˊ ñifɨ́ˉ, jo̱ fɨˊ jo̱ canúurˉ júuˆ e dseángꞌˉ jí̱i̱ꞌ˜ jaˋ ñiˊ dseaˋ jial niféꞌrˋ uíiꞌ˜ e jloꞌˆ eáangˊ, jo̱guɨ e jí̱i̱ꞌ˜ jaangˋ dseaˋ jmɨgüíˋ seaˋ fɨˊ quiáꞌrˉ faꞌ e niféꞌrˋ lajo̱; jo̱ lɨfaꞌ dobaꞌ jaˋ ñiiˉ su cangóˉ i̱ dseaˋ do có̱o̱ꞌ˜ ngúuˊ táaiñˋ o̱si jí̱i̱ꞌ˜ có̱o̱ꞌ˜ jmɨguíˋ quiáꞌˉbre é, co̱ꞌ dseángꞌˉ lají̱i̱ꞌ˜ ꞌñiabꞌˊ Fidiéeˇ ñirˊ e jo̱. \v 5 Jo̱ jnea˜ cuǿømˋ líˋ jmɨráangˆ ꞌñiáꞌˋa uii˜ quiáꞌˉ jaangˋ i̱ dseaˋ laꞌíˋ, jo̱ dsʉꞌ o̱ꞌ nijmɨráangˆ ꞌñiáꞌˋa uii˜ quiéˉe ꞌñiáꞌˋa, lɨfaꞌ nijmɨráamˆ ꞌñiáꞌˋa jí̱i̱ꞌ˜ quiáꞌˉ e jaˋ quɨ́ɨꞌ˜ɨ jmɨɨ˜ jmeeˉ. \v 6 Jo̱ nañiˊ faꞌ iim˜baa e nijmɨráangˆ ꞌñiáꞌˋa, jo̱ dsʉꞌ song jmóoˋo lajo̱, o̱faꞌ e lɨ́ɨnˊn jaangˋ dseaˋ i̱ jaˋ røøˋ líꞌˆ, dsʉco̱ꞌ júuˆ jáꞌˉ lɨ́ɨˊ jaléꞌˋ e fáꞌˉa na. Jo̱ dsʉꞌ jaˋ iin˜n e niꞌɨ́ˉ dsíiˊ dseaˋ e niingˉguɨ́ɨ jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ e jnéenˉn o̱si laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ e jmóoˋo o̱si jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ e fáꞌˉa é. \v 7 Jo̱ dsʉꞌ e laco̱ꞌ jaˋ niꞌɨ́ˆ dsiiˉ e niingˉguɨ́ɨ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ e lɨ́ɨnˊn lana dsʉꞌ uíiꞌ˜ e caꞌiin˜n quiáꞌˉ Fidiéeˇ jaléꞌˋ e jloꞌˆ e jaˋ mɨˊ cajmijnéeiñˋ jéengˊguɨ, jo̱baꞌ cangɨ́ɨnˋn co̱o̱ˋ iihuɨ́ɨˊ e lɨ́ɨˊ lafaꞌ co̱o̱ˋ tó̱o̱ˊ e caꞌiénˉn, jo̱ e jo̱ lɨ́ɨˊ lafaꞌ co̱o̱ˋ e jmángꞌˋ ta˜ fii˜ i̱ ꞌlɨngꞌˆ i̱ siiˋ Satanás e jmáiñꞌˋ jnea˜ gaˋ. \v 8 Jo̱ ꞌnɨˊ néeꞌ˜ nɨcamɨ́ɨꞌ˜ɨ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ e nijé̱ꞌrˉ e iihuɨ́ɨˊ do quiéˉe, \v 9 jo̱ dsʉꞌ írˋ nɨcasɨ́ꞌrˉ jnea˜ lala: “Lají̱i̱ꞌ˜ e guiúnˉn có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉˋbaꞌ e ꞌnéˉ quíiꞌˉ, co̱ꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ jaˋ quɨ́ɨꞌ˜ jmɨɨ˜ yaang˜ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e jmóoˋ eáangˊguɨ jnéengˉ jial tíiˊ ꞌgønꞌˊn.” Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱baꞌ jmiꞌiáamˋ dsiiˉ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e jaˋ quɨ́ɨꞌ˜ɨ jmɨɨ˜ jmee˜e ꞌñiáꞌˋa, co̱ꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ e jo̱baꞌ jmili˜ Dseaˋ Jmáangˉ jial tíiˊ ꞌgøiñꞌˊ. \v 10 Jo̱guɨ jmiꞌiáamˋ dsiiˉ cajo̱ uíiꞌ˜ quiáꞌˉ jaléꞌˋ e jaˋ quɨ́ɨꞌ˜ɨ jmɨɨ˜ jmee˜e ꞌñiáꞌˋa do, jo̱guɨ lajo̱b lɨ́ɨnˊn cajo̱ mɨ˜ jmineangꞌˆ dseaˋ jnea˜, jo̱guɨ mɨ˜ jaˋ ꞌgaꞌˊ lɨˊ seaˋ jaléꞌˋ e ꞌnéˉe, jo̱guɨ mɨ˜ jmángꞌˋ dseaˋ jnea˜ gaˋ, jo̱guɨ mɨ˜ dsijéeˊ huɨ́ɨngˊ quiéˉe; jo̱ dsʉꞌ lɨꞌiáangˋ dsiiˉ mɨ˜ dsingɨ́ɨnˉn jaléꞌˋ e na dsʉꞌ uíiꞌ˜ e lɨ́ɨnˊn dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, dsʉco̱ꞌ mɨ˜ líꞌˆi e eáangˊguɨ jaˋ quɨ́ɨꞌ˜ jmɨɨ˜ jmeeˉ ꞌñiáꞌˋa, jo̱baꞌ eáangˊguɨ quɨ́ɨꞌ˜ɨ jmɨɨ˜ e jmóoˋo. \s1 Eáangˊ guiing˜ dsíiˊ Paaˉ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ Corinto \p \v 11 Jo̱ jnea˜ lafaꞌ jaangˋ dseaˋ i̱ jaˋ røøˋ líꞌˆ lɨ́ɨnˊn uíiꞌ˜ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e nɨcafáꞌˉa na uii˜ quiéˉe; jo̱ dsʉꞌ ꞌnʉ́bꞌˋ dseaˋ nɨcacuǿøꞌ˜naꞌ jnea˜ ꞌgooˋ e nɨcafáꞌˉa lana. Co̱ꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ dseaˋ catɨ́ɨngˉnaꞌ e nifoꞌˆnaꞌ guiʉ́ˉ uii˜ quiéˉe. Jo̱ nañiˊ faꞌ jaˋ ꞌgaꞌˊ lɨ˜ niimˉbɨ jnea˜, dsʉꞌ jaˋ uǿngˉguɨ́ɨ laco̱ꞌ i̱ dseaˋ caguiaangˉguɨ i̱ güɨtáangˉ ꞌnʉ́ꞌˋ có̱o̱ꞌ˜ do i̱ ngɨˊ féꞌˋ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ cǿøngꞌ˜ i̱ casíingˋ Dseaˋ Jmáangˉ cuaiñ˜ quiáꞌrˉ. \v 12 Jo̱ ꞌnʉ́bꞌˋ dseaˋ tíiˊ níˆnaꞌ e lajeeˇ e nɨcataan˜n jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseángꞌˉ lajangꞌˆ júuˆ lɨ́ɨmˊbaa jaangˋ dseaˋ i̱ casíingˋ Dseaˋ Jmáangˉ cuaiñ˜ quiáꞌrˉ, co̱ꞌ nɨcajméˉbaa téꞌˋe có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ iihuɨ́ɨˊ e dsingɨ́ɨnˉn. Jo̱guɨ cuøˊ li˜ cajo̱ e lɨ́ɨmˊbaa jaangˋ dseaˋ laꞌíˋ uii˜ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e li˜ e quɨ́ɨꞌ˜ɨ jmɨɨ˜ e dsigáˋ dsíiˊ dseaˋ e nɨcajméˉe laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ bíˋ ꞌgøngꞌˊ quiáꞌˉ Fidiéeˇ. \v 13 Jo̱ dsʉꞌ o̱faꞌ cajmɨꞌuǿngˉguɨ́ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ uíiꞌ˜ e jaˋ eeˋ camɨ́ɨꞌ˜ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ faꞌ e nijmɨcó̱o̱ꞌ˜naꞌ jnea˜ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ nɨcajméˉe có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ lɨ˜ jiéꞌˋ. Jo̱baꞌ féngꞌˊ óoˊnaꞌ uii˜ quiéˉe fɨng song uíiꞌ˜ e jo̱baꞌ cajmiquíngꞌˆ óoˊnaꞌ. \p \v 14 Jo̱guɨ lanaguɨ nɨnéebˊ guiʉ́ˉ quiéˉe e niꞌéeˇtú̱u̱ ꞌnʉ́ꞌˋ e catɨ́ˋ ꞌnɨˊ ya̱ꞌˊ, jo̱ dsʉꞌ o̱ꞌguɨ lana nimɨ́ɨꞌ˜ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ jaléꞌˋ e ꞌnéˉe. Dsʉco̱ꞌ jaˋ ꞌnóꞌˋ jnea˜ jaléꞌˋ e seaˋ quíiˉ ꞌnʉ́ꞌˋ, dsʉco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋbingꞌ i̱ ꞌnánꞌˋn. Co̱ꞌ ꞌnʉ́bꞌˋ dseaˋ lɨ́ɨngˊnaꞌ lafaꞌ jó̱o̱ˋo̱, co̱faꞌ jaléngꞌˋ tiquiáꞌˆ dseaˋ ꞌnéˉ to̱ꞌˋ fɨ́ɨmˋbre jiuung˜ quiáꞌrˉ, jo̱ o̱ꞌ i̱ jiuung˜ quiáꞌrˉ do ꞌnéˉ to̱ꞌˋ fɨ́ɨngˋ tiquiáꞌrˆ. \v 15 Jo̱ jnea˜ e guiʉ́ˉ dsiˋbaa nijmeáanꞌ˜n ta˜ jaléꞌˋ e seaˋ quiéˉe, jo̱ jɨˋguɨ cartɨˊ ꞌñiáꞌˋa nijmeáanꞌ˜n ꞌñiáꞌˋa lajo̱ e laco̱ꞌ niꞌuíingˉ guiʉ́ˉ quíiˉnaꞌ; jo̱ dsʉꞌ laco̱ꞌ ngóoˊ e eáangˊguɨ lɨꞌneáanˋn ꞌnʉ́ꞌˋ, ꞌnʉ́ꞌˋ lɨ́ꞌˆ rɨquɨꞌˊ jmooˋnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jnea˜, co̱ꞌ jiʉ˜guɨ ꞌneáangˋnaꞌ jnea˜ laco̱o̱ˋ ya̱ꞌˊ. \p \v 16 Jo̱ e jábꞌˉ e lajeeˇ e cataang˜ jnea˜ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ fɨˊ na, jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ jaˋ eeˋ camɨ́ɨꞌ˜ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ e ꞌnéˉe, jo̱ dsʉꞌ seemˋ i̱ lɨɨng˜ ꞌnʉ́ꞌˋ i̱ féꞌˋ e lɨco̱ꞌ cajméˉe e calɨgǿmˋbaꞌ e jí̱i̱ꞌ˜ jaˋ calɨlíꞌˆnaꞌ lajo̱. \v 17 Jo̱ dseángꞌˉ jaˋ mɨˊ cajmɨgǿøngˋ jnea˜ ꞌnʉ́ꞌˋ có̱o̱ꞌ˜ i̱ dseaˋ i̱ nɨcasɨ́ɨnˉn i̱ nɨcangoꞌee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ fɨˊ na. \v 18 Jo̱ camɨ́ɨꞌ˜ɨ Tito jmɨꞌeeˇ e nidsiꞌéerˇ ꞌnʉ́ꞌˋ fɨˊ na, jo̱ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ írˋ casɨ́ɨnˉn i̱ jaangˋguɨ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ. Jo̱ i̱ Tito do dseángꞌˉ jaˋ cajmɨgǿømˋbre ꞌnʉ́ꞌˋ mɨ˜ caguiérˉ fɨˊ na; jo̱ dseángꞌˉ e jábꞌˉ cajo̱ e lajɨˋ huóoˉbaaꞌ røøˋ nɨcaꞌeeˉnaaꞌ, co̱ꞌ conrøøbˋ ɨˊ dsiˋnaaꞌ. \p \v 19 Jo̱ jangámˉ niꞌɨ́ˆ áaˊnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e júuˆ la e jmɨꞌǿngꞌˋ yee˜naaꞌ fɨˊ quiníˆnaꞌ, jo̱ dsʉꞌ dseángꞌˉ o̱ꞌ lajo̱, co̱ꞌ jneaꞌˆ lɨ́ꞌˆ lɨˊ féꞌˋnaaꞌ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ jaléꞌˋ e júuˆ na jo̱guɨ uíiꞌ˜ e lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ cajo̱. Jo̱ jaléꞌˋ e júuˆ e síiꞌ˜naaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ i̱ ꞌneáanˋn eáangˊ, e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ nidsicuángˋguɨ quíiˉnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ. \v 20 Jo̱ fáꞌˉa jaléꞌˋ e júuˆ na, co̱ꞌ ꞌgóbꞌˋjiʉ e mɨ˜ niguiéeˊe e niꞌeeˇe ꞌnʉ́ꞌˋ fɨˊ na, jaˋ niguiénꞌˊn ꞌnʉ́ꞌˋ jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ iin˜n e lɨ́ɨngˊnaꞌ, jo̱guɨ ꞌnʉ́ꞌˋ cajo̱ jaˋ nimáang˜naꞌ jnea˜ jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ e ɨˊ óoˊnaꞌ e lɨ́ɨnˊn. Co̱ꞌ ꞌgóbꞌˋjiʉ e jmooˋnaꞌ ta˜ jɨ́ɨngˋ jo̱guɨ ta˜ dsihuɨ́ɨngˊ quiáꞌˉ rúngꞌˋ jo̱guɨ ta˜ guíingˆ quiáꞌˉ rúngꞌˋ jo̱guɨ ta˜ guiing˜ dsíiˊ jí̱i̱ꞌ˜ cuaiñ˜ quíiˉnaꞌ yaang˜naꞌ, jo̱guɨ e ngɨˋnaꞌ ta˜ quie̱ˊ jaléꞌˋ adseeˋ, jo̱guɨ e éengˊnaꞌ dseaˋ rúngꞌˋnaꞌ, jo̱guɨ e jmɨráangˆ yaang˜naꞌ, jo̱guɨ cajo̱ e ꞌlee˜naꞌ quiáꞌˉ dseaˋ rúngꞌˋnaꞌ. \v 21 Jo̱guɨ ꞌgóꞌˋbɨ́ɨ cajo̱ e mɨ˜ niguiéeˊe e niꞌeeˇe ꞌnʉ́ꞌˋ fɨˊ na caléꞌˋ catú̱ˉ, Fidiéeˇ nijmérˉ e nilíˋ ɨꞌˋ lɨ́ɨnˉn uii˜ quíiˉnaꞌ, jo̱guɨ nijmérˉ cajo̱ e nilíinˉn fɨꞌíˆ carˋ niquɨ́ꞌˆɨ uii˜ quiáꞌˉ i̱ fɨ́ɨngˊ ꞌnʉ́ꞌˋ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e dseeˉ e ñilíingˉnaꞌ eeˉnaꞌ malɨɨ˜ eáangˊ, co̱ꞌ jaˋ mɨˊ catʉ́ʉˊbɨꞌ e jmooˋnaꞌ jaléꞌˋ e ꞌlɨꞌˆ e lɨ́ˋ dsíiˊ ngúuˊ táangˋnaꞌ o̱ꞌguɨ mɨˊ catʉ́ʉˊnaꞌ e jmooˋnaꞌ jaléꞌˋ e jaˋ catɨ́ɨngˉ dseaˋ jmóorˋ có̱o̱ꞌ˜ ngúuˊ táaiñˋ có̱o̱ꞌ˜ lɨ́ꞌˆ doñiˊ i̱i̱ˋ dseaˋ, jo̱guɨ cajo̱ dseángꞌˉ jaˋ mɨˊ catʉ́ʉˊbɨꞌ e jmooˋnaꞌ jaléꞌˋ e ꞌlɨꞌˆ lana lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨngˋnaꞌ e jmooˋnaꞌ latɨˊ jmɨɨ˜ na. \c 13 \s1 Júuˆ ɨ́ɨˋ ꞌgooˋ lɨ˜ cadséngˉ quiáꞌˉ Paaˉ \p \v 1 Jo̱ nitɨ́ˉ ꞌnɨˊ ya̱ꞌˊ e niꞌee˜e ꞌnʉ́ꞌˋ mɨ˜ niguiéeˊe fɨˊ na fɨˊ Corinto. Jo̱ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ féꞌˋ e ꞌneángˉ gángˉ o̱si fɨ́ɨngˊguɨ dseaˋ i̱ tíiˊ ni˜ e laco̱ꞌ cuǿøngˋ niꞌɨ́ˉ íꞌˋ mɨ˜ eeˋgo̱ gaˋ jmooˋ dseaˋ. \v 2 Jo̱ ie˜ mɨ˜ cataan˜n có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ fɨˊ na e catɨ́ˋ tú̱ˉ ya̱ꞌˊ, caꞌɨ́ˉbaa ꞌgooˋ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ i̱ nɨcaꞌléeˊ lamɨ˜ jéengˊguɨ, jo̱ co̱ꞌ lanaguɨ huíimˉ táanˋn laco̱ꞌ seengˋnaꞌ, jo̱baꞌ ɨ́ɨˋtú̱u̱ ꞌgooˋ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ íˋ jo̱guɨ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ dseaˋ caguiaangˉguɨ cajo̱, e mɨ˜ niguiéeˊtú̱u̱ fɨˊ na, dseángꞌˉ ngóoˊo e guiabˊ dsiiˉ e nɨcuǿøˆø iihuɨ́ɨˊ laco̱ꞌ catɨ́ɨngˉ lajaléngꞌˋ íˋ, jo̱ dseángꞌˉ jaˋ nijmee˜baa féngꞌˊ dsiiˉ. \v 3 Jo̱ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e ꞌnʉ́ꞌˋ iing˜naꞌ ñíˆnaꞌ røøˋ e su jáꞌˆ e féꞌˋ Dseaˋ Jmáangˉ laꞌeáangˊ jnea˜, jo̱baꞌ dseángꞌˉ niꞌéeˆbaa ꞌnʉ́ꞌˋ e lajo̱b lɨ́ɨˊ. Jo̱ Dseaˋ Jmáamˉ jaˋ ua˜ lɨ́ɨiñˊ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e jmóorˋ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, co̱ꞌ jmijnéemˋbre jial tíiˊ ꞌgøiñꞌˊ. \v 4 Jo̱ e jábꞌˉ e jaangˋ dseaˋ jmɨgüíˋ i̱ ua˜ lɨ́ɨngˊ Dseaˋ Jmáangˉ ie˜ mɨ˜ cajúiñˉ fɨˊ dseꞌˋ crúuˆ, jo̱ dsʉꞌ seeiñˋ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ bíˋ ꞌgøngꞌˊ quiáꞌˉ Fidiéeˇ. Jo̱guɨ e jáꞌˉbɨ cajo̱ e jneaꞌˆ lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ jmɨgüíˋ i̱ ua˜ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ lamɨ˜ lɨ́ɨngˊ írˋ, jo̱ dsʉꞌ jneaꞌˆ nilɨse̱e̱ˉnaaꞌ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ fɨˊ na laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ bíˋ ꞌgøngꞌˊ quiáꞌˉ Fidiéeˇ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ la seengˋ Dseaˋ Jmáangˉ ꞌñiaꞌrˊ e laco̱ꞌ cuǿøngˋ e nijmóˆnaaꞌ ta˜ fɨˊ quiníˆnaꞌ. \p \v 5 Jo̱guɨ lana, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ, fɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ e nijáangꞌ˜ yaang˜naꞌ su dseángꞌˉ lajangꞌˆ júuˆ teáˋ teáangˉnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱guɨ e nijǿøˆnaꞌ cajo̱ jial ɨˊ óoˊnaꞌ. Jo̱guɨ cajo̱ nɨñíˆbaa e cøømˋ seengˋ Dseaˋ Jmáangˉ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, jo̱ song jaˋ lɨ́ɨˊ lajo̱, jo̱baꞌ dseángꞌˉ nɨcalɨtúngˉ óoˊnaꞌ lají̱i̱ꞌ˜ e fɨˊ guiʉ́ˉ lɨ˜ nɨteáangˉnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ júuˆ quiáꞌˉ dseaˋ do. \v 6 Jo̱guɨ dseángꞌˉ nɨtab˜ dsiiˉ e jábꞌˉ lɨ́ɨngˋ ꞌnʉ́ꞌˋ e dseángꞌˉ jaˋ mɨˊ calɨtúngˉ dsiˋ jneaꞌˆ lají̱i̱ꞌ˜ e fɨˊ guiʉ́ˉ lɨ˜ nɨté̱e̱ˉnaaꞌ có̱o̱ꞌ˜ dseaˋ do. \v 7 Jo̱baꞌ jneaꞌˆ mɨ́ɨꞌ˜naaꞌ Fidiéeˇ uii˜ quíiˆnaꞌ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jaˋ nijméeˆnaꞌ jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ e gaˋ. Jo̱ dsʉꞌ jneaꞌˆ jaˋ jmooˉnaaꞌ lajo̱ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ nijmilíˆnaaꞌ fɨˊ quiniˇ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ e nɨcateáꞌˉ lɨ́ꞌˉnaaꞌ lají̱i̱ꞌ˜ fɨˊ guiʉ́ˉ lɨ˜ nɨté̱e̱ˉnaaꞌ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ, co̱ꞌ jneaꞌˆ mɨ́ɨꞌ˜naaꞌ Fidiéeˇ e lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ nijméeˆnaꞌ jmangꞌˆ e guiʉ́ˉ, nañiˊ faꞌ jnéengˉnaaꞌ e lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ i̱ nɨcalɨtúngˉ dsíiˊ lají̱i̱ꞌ˜ fɨˊ guiʉ́ˉ lɨ˜ nɨté̱e̱ˉnaaꞌ. \v 8 Dsʉco̱ꞌ jneaꞌˆ catɨ́ɨˉnaaꞌ e nijmóˆnaaꞌ dseángꞌˉ jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ féꞌˋ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, co̱ꞌ jaˋ catɨ́ɨngˉ faꞌ e nijmóˆnaaꞌ jaléꞌˋ e jiéꞌˋ jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ la féꞌˋ e júuˆ jo̱. \v 9 Jo̱baꞌ jneaꞌˆ eáangˊ iáangˋ dsiˋnaaꞌ mɨ˜ jaˋ ꞌgaꞌˊ lɨˊ quɨ́ɨꞌ˜naaꞌ jmɨɨ˜ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e jmooˉnaaꞌ, jo̱ dsʉꞌ lajeeˇ jo̱ teábˋ teáangˉ ꞌnʉ́ꞌˋ lají̱i̱ꞌ˜ fɨˊ guiʉ́ˉ lɨ˜ nɨteáangˉnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ. Jo̱guɨ cajo̱ dseángꞌˉ mɨˊ ꞌnooˋbɨ nimɨ́ɨꞌ˜naaꞌ Fidiéeˇ e laco̱ꞌ nisíngꞌˉtu̱ꞌ teáˋ fɨˊ guiʉ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ dseaˋ do. \v 10 Jo̱ uíiꞌ˜ e lajo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱baꞌ jmoꞌˊo e jiˋ la quíiˉnaꞌ nʉ́ꞌˉguɨ e ninii˜i e niꞌeeˇe ꞌnʉ́ꞌˋ fɨˊ na e laco̱ꞌ mɨ˜ niguiéeˊe fɨˊ na, jaˋ ngɨɨ˜ lɨ˜ faꞌ ꞌnéˉ e nijmeáanꞌ˜n ta˜ e ta˜ e ooˉ la e nɨcangɨ́ɨnˋn quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ e laco̱ꞌ niꞌɨɨ˜ɨ ꞌgooˋ quíiˉnaꞌ dseángꞌˉ lahuɨ́ɨngˊ. Dsʉco̱ꞌ Dseaˋ Jmáangˉ nɨcacuøꞌrˊ jnea˜ e ta˜ e ooˉ la e laco̱ꞌ nijmee˜e e ꞌnʉ́ꞌˋ teáˋguɨ nisíngꞌˉnaꞌ fɨˊ guiʉ́ˉ có̱o̱ꞌr˜ jo̱ o̱ꞌ e laco̱ꞌ niquɨngꞌˆtu̱ꞌ tu̱cangꞌˊnaꞌ e fɨˊ lɨ˜ nɨteáangˋnaꞌ. \p \v 11 Jo̱ lɨ˜ ngóoˊ cadséngˉ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, iin˜n e seengˋnaꞌ e iáangˋ óoˊbaꞌ, jo̱guɨ jmɨꞌúungˋnaꞌ e laco̱ꞌ nisíngꞌˉtu̱ꞌ teáˋ e fɨˊ guiʉ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱guɨ cuǿøꞌ˜ bíˋ rúngꞌˋnaꞌ, jo̱guɨ røøˋ siing˜naꞌ lajaléngꞌˋnaꞌ, jo̱guɨ güɨlɨseemˋbaꞌ juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ conrøøˋ lajɨɨngˋnaꞌ. Jo̱ lajo̱baꞌ Fidiéeˇ i̱ ꞌneáangˋ jneaa˜aaꞌ do jo̱guɨ i̱ cuøꞌˊ jneaa˜aaꞌ e se̱e̱ˉnaaꞌ juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ, dseángꞌˉ cøømˋ nilɨseeiñˋ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. \p \v 12 Jo̱guɨ féengꞌ˜ rúngꞌˋnaꞌ e se̱ꞌˊ guooˋ rúngꞌˋnaꞌ laco̱o̱ˋ ya̱ꞌˊ mɨ˜ jiéꞌˋ jíngꞌˊ rúngꞌˋnaꞌ. \p \v 13 Jo̱ lajɨɨmˋ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ la guiéiñꞌˊ júuˆ guicó̱o̱ꞌˇ quíiˉnaꞌ. \p \v 14 Jo̱ mɨ́ɨꞌ˜ɨ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ e laco̱ꞌ nilɨñíˆguɨꞌ jial tíiˊ guiúiñˉ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ jo̱guɨ e nilɨñíˆguɨꞌ jial tíiˊ ꞌneáangˋ Fidiéeˇ ꞌnʉ́ꞌˋ, jo̱guɨ cajo̱ e laco̱ꞌ yejí̱ˉ güɨlɨseengˋ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ cøøngˋ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ lajaléngꞌˋnaꞌ. \p Jo̱ lajo̱b nilíˋ. \p Jo̱ lana catóꞌˊ e jiˋ catɨ́ˋ tú̱ˉ quiáꞌˉ Paaˉ e catɨ́ɨngˉ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ Corinto.