\id TIT - Cacua NT -Colombia 2008 (DBL -2013) 
\h Tito 
\toc1 Tito 
\toc2 Tito 
\toc3 Tit 
\mt1 TITO 
\c 1  
\s1 Titodih ã tʉ́yat tʉ́ʉtat 
\p  
\v 1 Weém, Pablo, Diosdih teo wʉ̃hni wã jʉmʉchah, Jesucristoíh doonádih weemdíh ã naáwát tʉ́ʉtʉp jĩ, ã ñíonitboó Jesúsdih jepahnit, jwĩ bohéát pahjeh ĩ tʉ́i chãjat pínah niijná.  
\v 2 Dios yeecanni nin baácdih ã chãjat pínah jã́tih “Wĩ́ihwã jeáboó wãjeéh páantjeh ĩ jʉmbipna caá”, ãt niijíp wʉt jĩ. Pánihna, caán tʉ́ini doonádih jepahnit páantjeh jeáboó ĩ jʉmat pínahdih ĩ jéihna caá.  
\v 3 Ã ñíoni yeó jáapdih páant ã niijátjidih cã́acwãdih weemdíh ã naáwát tʉ́ʉtʉp jĩ. Weemdíh páant wʉtni iiguípna jwĩ bejat déejidih tʉ́i ʉbni caá.  
\v 4 Pánihna, Jesúíh doonádih wã bohénachah joinít, Tito, meém Jesúsdih ma tʉ́i jepahap jĩ.\x * \xo 1:4 \xt 2Co 8.23; Gá 2.3; 2Ti 4.10\x* Meemdíh bohéni wã jʉmʉchah, wã wʉ̃ʉ́h yoobát panihni caá ma jʉmʉp. Páant ma jʉmʉchah, nin nʉ́odih meemdíh wã daác wahna caá. Dios jwĩ íip, Jesucristo jwiítdih tʉ́i ʉbni biícdih meemdíh oinit, ĩ teo wáaca naáh, ma tʉ́i jʉmat pínah niijná. 
\s1 Tito Creta quewadih moondíh ã teo wáacat 
\p  
\v 5 Creta quewaboó biícdih jwĩ jʉm láa, caanjĩ́h moón Jesúíhwã ĩ tʉ́i chãjat pínahdih bohé beedáát ã jʉdh jwʉhʉp jĩ. Páant ã jʉdh jwʉhʉchah jéihnit, meemdíh ĩ pebh wã chãwát tʉ́ʉtʉp jĩ, queétdih ma tʉ́i bohéát pínah niijná. Pánih bohénit, ĩ́ih tʉ́tchina jʉmat yoobó Jesúíhwã ĩ maáta pínahdih meemdíh wã ñíwat tʉ́ʉtʉp jĩ.  
\v 6 Queét ma ñíonit maáta pínahdih nin pah jʉmat caá náahap: “Caán yoobópdih chãjni caá”, cã́acwã ĩ niijnítdih, biíc wilidihjeh bíbohnitdih ma ñíwií. Páant ma ñíonit ĩ wehbʉt Jesúsdih jepahnit, tʉ́i chãjnit, yap yohcannit ĩ jʉmʉ naáh.  
\v 7 Jesúíh cã́acwãdih en daonít, ã naáwátdih bohénit pínahdih ñíona, tʉ́i chãjnit, “Weém nihat jéihni caá”, niíj jenah joicánnit, biícmantjeh íijcannit, máihcannit, míic maocannit, bií déedihbʉt tʉbit bidcannitdih ma ñíwií.  
\v 8 Pánih ñíona, ĩ́ih mʉʉdíh bitadih wẽi waadát tʉ́ʉtnit, tʉ́i jenah joí bitadih teo wáacnit, yeejép chãjat jenah joyátdih páantjeh jʉmah bojnit, tʉ́i yoobópdih chãjnit, Dios naáwátdih tʉ́i jepahnitdih ma ñíwií.  
\v 9 Jwĩ tʉ́i bohéátdih jepah cádahcannit ĩ jʉmʉ naáh, bita ĩ bohéátdih joinít, ĩ weñat pínah niijná. Caán bohéátdih yap yohnitboó ĩ yeeatdih jéihnit, ĩ tʉ́ʉt nʉʉmbípna caá. Pánihna, Jesúíhwã ĩ maáta pínahdih ded pah ĩ chãjatdih tʉ́i ennit, ma ñíwií.\x * \xo 1:9 \xt 1Ti 3.2-7\x* 
\p  
\v 10 Dawá ĩ maátadih yap yohnit, tʉ́i jenah joí wéhecannit, yeenit caá ĩ jʉmʉp. Pánih yeejép chãjnitjeéh jʉmnit, dawá Jesúsdih jepahna yʉhna, judíowãdih Dios ã wʉtatji pah quehli nah yapat chóodih judíowã nihcannitdihbʉt bóodat tʉ́ʉtnit ĩ jʉmna caá. Pánihna, ded pah ĩ chãjat yoobópdih nihcah, queétdih jéihyaat caá náahap, ĩ tʉ́ʉt nʉʉmát pínah niijná.  
\v 11 Dinerodihjeh bidnit, queét mácah ĩ bohéna caá. Páant ĩ chãjachah, tíic náah ã jʉmna caá. Páant ĩ yee bohénachah joinít, dawá neoná, ĩ weha mána, ĩ weh biícdih, queétdih jepahnit, tʉ́ini doonádih ĩ cádahna caá. Páant queétdih ma bohéát tʉ́ʉtca bojoó. 
\p  
\v 12 Queét Cretadih moón ded pah ĩ jʉmatdih nihat cã́acwã ĩ tʉ́i jéihna caá. Jon jã́tih naóhniboobʉ́t, ĩjeéh jʉmniji yʉhna, nin pah ãt niíj naáwáp wʉt jĩ: “Creta quewadih moón tʉbit yeenit, yeejép tac behna míic maonit, bʉ́dí jeémíhnit, ĩ weñat pínahdihjeh chãjna, ĩpĩ́ tewíhcan caá”, ãt niijíp wʉt jĩ.  
\v 13 Páant ã niijátji yoobópdih tigaá. Páant ĩ jʉmatdih jéihnit, queét Jesúíhwãdih ma wẽp naáwá, mácah bohéátdih cádahnit, Jesúsboodíh ĩ jwʉ́ʉb jepahat pínah niijná.  
\v 14 Pánih tʉ́ʉt nʉʉmnít, jwiít judíowã jwĩ nʉowã ĩ jenah joyátjĩhjeh ĩ naáwátjidih, tʉ́ini bohéátdih yap yohnit ĩ wʉtatdihbʉt ĩ joyáh bojbipna caá. 
\p  
\v 15 Dedé jeémátdih, “Caán yeejép caá”, mácah bohénit ĩ niijíchah yʉhna, Jesúsdih tʉ́i jenah joinítboó “Caandíh wã jeéméchah, ã tʉ́ina caá”, ĩ niíj jéihna caá. Obohjeéhtih, Jesúsdih jepahcannitboó yeejép chãjna, yéej chãjatdihjeh ĩ jenah joiná caá. Pánih jʉmna, yeejép chãjna yʉhna, “Ã tʉ́ina caá”, ĩ niíj jenah joiná caá.  
\v 16 “Diosdih wã tʉ́i jéihna caá”, niijná yʉhna, yeejép ĩ chãjna caá. Páant ĩ chãjachah ennit, Diosdih ĩ jéihcatdih jwiítboó jwĩ jéihna caá. Tʉbit yeejép chãjna, Dios naáwátdih yap yohnit, queét tʉ́iniboodíh ĩ jéih chãjcan caá. 
\c 2  
\s1 Titodih tʉ́i yoobópdih ã bohéát tʉ́ʉtat 
\p  
\v 1 Páant yeejép ĩ jʉmʉchah jéihnit, meémboó queétdih yoobópdih ma bohénaá.  
\v 2 Pánih bohénit, behnit neonádih nin pah ma niíj naáwá: “Tʉ́inijeh jenah joinít, ñi tʉ́i chãjaá, ‘Caán tʉ́ini caá’, cã́acwã yeebdíh ĩ niiját pínah niijná. Yeejép chãjat jenah joyátdih páantjeh jʉmah bojnit, Jesúsdih tʉ́i jenah joinít, ã́ihwãdih oinit, yeejép yapna yʉhna, caandíh ñi cádahca bojoó”, ma niijí.  
\v 3 Behnit yaádhdihbʉt biíc yoobó ma bohénaá, Jesúsdih jepahna, tʉ́i chãjnit yaádh ĩ jʉmat pínah niijná. Yeejép doonádih naóhcannit, máihcannit yaádh ĩ jʉmʉ naáh. Pánih jʉmnit, queétbʉt bita yaádhdih tʉ́ini doonádih ĩ bohéna naáh.  
\v 4 Pánih bohénit, queét behnit yaádhboó japata yaádh bʉʉgdíh nin pah ma bohéát tʉ́ʉtʉ́: “Ñi weha mánadih, ñi wehdihbʉt ñi oyoó.  
\v 5 Tʉ́i jenah joinít, yéej chãjcannit, ñíih mʉʉdíh jʉmnitdih ñi tʉ́i en dawaá. Bitadih tʉ́i teo wáacnit, ñi weha mánadih tʉ́i jepahnit yaádhbʉt ñi jʉmʉʉ́, bita yeebdíh ennit, Dios naáwátdih yeejép ĩ naóhcat pínah niijná”, ĩ niíj naáwá naáh. 
\p  
\v 6 Japatadihbʉt nin pah ma niíj bohénaá: “Yeejép chãjat jenah joyátdih páantjeh jʉmah bojnit, tʉ́i jenah joinít ñi jʉmʉʉ́”, ma niijí.  
\v 7 Meémboó tʉ́inijeh ma chãjaá, meemdíh ĩ en yacat pínah niijná. Yeecan, tʉ́inijeh ma bohénaá.  
\v 8 Pánih bohéna, ma tʉ́i jenah joyoó, bita meemdíh ĩ naóh yaccat pínah niijná. Páant yoobópdih ma bohénachah ennit, jwiítdih eníhcannit ĩ naóh yaquíhna yʉhna, ĩ tíicbipna caá. 
\p  
\v 9 Teo wʉ̃hnitdih jwʉh nin pah ma niíj bohénaá: “Ñi maátadih wẽi jepahnit, yeejép niijcánjeh, ñi tʉ́i teo wʉ̃hʉʉ́, queét ĩ weñat pínah niijná.  
\v 10 Ñi maátaíh bií déedih ñi nʉʉmcá bojoó, ‘Caánboó yoobópdih jʉmni caá’, queét yeebdíh ĩ niíj jenah joyát pínah niijná. Páant ñi tʉ́i chãjachah ennit, Dios jwiítdih tʉ́i ʉbniíh bohéátdih bita ĩ wẽi joibípna caá”, ma niijí. 
\p  
\v 11 Dios nihat cã́acwãdih oi teo wáacna, iiguípna bejnit déejidih ã tʉ́i ʉb beedáíhatdih nihat jwiít cã́acwãdih ãt jéihyanap taga.  
\v 12 Caandíh eníhcannitboó yeejép chãjatdih ĩ ñinahatdih Dios jwiítdih ã cádahat tʉ́ʉtna caá. Pánih cádahnit, yeejép chãjat jenah joyátdih páantjeh jʉmah bojnit, tʉ́iniboodíh ã chãjat tʉ́ʉtna caá.  
\v 13 Pánihna, Jesucristo, jwiítdih tʉ́i ʉbni, Dios wẽpni bʉ́dí ã yeh iigátjĩh ã jwʉ́ʉb dei jʉ̃ʉ́wʉ́chah, jwĩ enat pínah yeó jáapdih wẽi pã́ina caá jwĩ chãjap.\x * \xo 2:13 \xt 2P 1.1\x* 
\v 14 Caán Jesucristo jwĩ yéejat jíib bʉʉdáátdih jíib chãjna, ãt wʉn wʉ̃hʉp tajĩ,\x * \xo 2:14 \xt Mt 20.28; Mr 10.45; Gá 1.4; 1Ti 2.6\x* nihat jwĩ yéej chãjatdih cádahnit,\x * \xo 2:14 \xt Sal 130.8; Mt 20.28\x* ã́ihwã jwĩ jʉmat pínah niijná.\x * \xo 2:14 \xt Ex 19.5; Dt 4.20; 7.6; 14.2; 1P 2.9\x* Pánih yéej chãjatdih cádahnit, tʉ́iniboodíh wẽi chãjnit jwĩ jʉmbipna caá. 
\p  
\v 15 Páant wã niijátdih queétdih ma bohé beedáát pínahdih caá meemdíh wã náah yacap. Pánih bohéna, Jesús ã wẽpatjĩh queétdih ma tʉ́i naáwá. Ĩ yéej chãjachah ennit, queétdih ma tʉ́ʉt nʉʉmát tʉ́ʉtʉ́. Páant ma bohénachah, “Caán ã bohéát dedé pínah nihcan caá”, ĩ niijcá bojoó naáh. 
\c 3  
\s1 Jesúíhwã ded pah ĩ tʉ́i chãjat 
\p  
\v 1 Nin pahbʉt queét Jesúíhwãdih ma niíj bohénaá: “Ñíih baácdih moón maátadih jepahnit, tʉ́inidihjeh ñi chãjaá.  
\v 2 Bitadih yeejép doonádih naóhcan, míic jʉ̃ihcan, bitadih tʉ́i teo wáacnit ñi jʉmʉʉ́. ‘Weém nihat jéih beedáni caá’, ñi niíj jenah joicá bojoó”, ma niijí. 
\p  
\v 3 Jon jã́tih jwiítbʉt jenah joicánnit, yap yohnit, yeeatdih joinít, yeejép chãjatdih ñinahnit, jéih cádahcannit jwĩ jʉmʉp jĩ. Bitadih en jʉ̃ihnit, en ñinah íijnit, bita jwiítdih ĩ en jʉ̃ihñʉchah jwiítbʉt queétdih en jʉ̃ih jwʉ́ʉbanit jwĩ jʉm jwʉhʉp jĩ.  
\v 4-5 Obohjeéhtih, páant jwĩ jʉmʉchah yʉhna, Diosboó jwiítdih oinit, Jesucristodih ãt wah deyanap wʉt jĩ, iiguípna jwĩ bejat déejidih ã tʉ́i ʉbat pínah niijná. Jwiít jwĩ tʉ́i chãjat jíib ãt ʉbcap taga. Obohjeéhtih, jwiítdih jĩ́gah ennit,\x * \xo 3:4-5 \xt Dn 9.18\x* Tʉ́ini Espíritudih jwĩjeéh ã jʉmat tʉ́ʉtʉp jĩ. Pánih jwĩjeéh jʉmnit, jwiítdih bʉ́dí ã teo wáacna caá, jwĩ yéej chãjatdih cádahnit, tʉ́iniboodíh jwĩ chãjat pínah niijná.\x * \xo 3:4-5 \xt Ef 5.26\x* Pánih chãjnit, Dios ã weh jwiítdih ãt jʉmat tʉ́ʉtʉp tajĩ.  
\v 6 Jesucristo jwiítdih wʉn wʉ̃hnit, boo pʉd jʉ̃óhna, ã pʉ́ʉh laab béjechah, Dios Tʉ́ini Espíritudih ãt wahap tajĩ, ã wẽpatjĩh jwiítdih ã tʉ́i teo wáacat pínah niijná.  
\v 7 Pánih teo wáacnit, jwiítdih oina, “Caán tʉ́ini caá”, Dios ã niíj enat jíib, ãjeéh páantjeh jwĩ jʉmbipna caá. Pánihna, ãjeéh jwĩ jʉmat pínahdih jéihna, Jesucristo ã jwʉ́ʉb dei jʉ̃ʉ́wát pínahdih jwĩ wẽi pã́ina caá. 
\p  
\v 8 Páant wã niiját yoobópdih caá. Pánihna, caandíh cã́acwãdih ma wẽp bohénaá, Diosdih jepahnit, tʉ́ini ĩ chãjat pínah niijná. Wã daacát tʉ́ini, oboh jʉmni naáwát nihcah, nihat caandíh ĩ tʉ́i joyó naáh.  
\v 9 Pánih joinít, oboh ĩ jenah joyátjĩhjeh ĩ míic jʉ̃ihca bojo naáh. Ĩ nʉowã ĩ wʉ̃tnadih, Moisés ã wʉtatjidihbʉt míic wéhenit, ĩ míic jʉ̃ihñat dedé pínah nihcan caá. Páant ĩ míic jʉ̃ihñatdih ma joyáh bojoó. 
\p  
\v 10 Ded yeéb Jesúíhwãdih ã íijanachah enna, “Páant ma chãjca bojoó”, caandíh ma niijí. Chéne láajeh caandíh páant ma niíj naáwá. Tʉ́ttimah, ã jwʉ́ʉb yap yohochah enna, caandíh Jesúíhwã ĩ pej jʉmca bojo naáh.  
\v 11 Pánih íijani tʉ́ini bohéátdih yap yohna, yeejép chãjni ã jʉmna caá. Pánih yeejép chãjnit, caanjéh tigaá yeejép ã jʉmatdih bitadih ã jéihyanap. 
\s1 Pablo ã pée naáwát 
\p  
\v 12 Artemas ã bejíhichah, ñi pebhna wã wahbipna caá. Obohjeéhtih, caán ã jéih bejcah, Tíquicodih wã wahbipna caá.\x * \xo 3:12 \xt Hch 20.4; Ef 6.21-22; Col 4.7-8; 2Ti 4.12\x* Pánihna, caanná ã jʉibínachah, meémboó ñahwat jwʉ́ʉb jʉ̃óhnit, Nicópolis tʉ́tchiboó weemdíh ma jwãááp. Caán tʉ́tchiboó mah noój láa wã jʉmíhna caá.  
\v 13 Zenas, ã́ih cã́acwã ĩ wʉtatdih jéihnidih, Apolosdihbʉt ma tʉ́i teo wáacá.\x * \xo 3:13 \xt Hch 18.24; 1Co 16.12\x* Pánih teo wáacnit, Jesúíh doonádih naóh jibidih ĩ bejat pínah jã́tih, dedé ĩ náahatdih queétdih ma wʉ̃hʉʉ́.  
\v 14 Jwĩjeéh jʉmnit Jesúíhwã ded pah ĩ tʉ́i chãjat pínahdih ĩ jéihye naáh, yabhcanjeh, bitadih ĩ teo wáacat tʉ́ʉt niijná. 
\s1 Pablo ã pée tʉ́yat tʉ́ʉtat 
\p  
\v 15 Nihat wãjeéh jʉmnit meemdíh ĩ tʉ́yat tʉ́ʉtna caá. Caanjĩ́h jʉmnit jwiítdih oinit Jesúíhwã ĩ tʉ́yʉ naáh. Dios yeebdíh bʉ́dí oinit, ã tʉ́i teo wáaca naáh. 
\p Páant bóojeh tigaá wã naáwát. 
\p Pablo