\id REV - Cacua NT -Colombia 2008 (DBL -2013) 
\h Apocalipsis 
\toc1 Apocalipsis 
\toc2 Apocalipsis 
\toc3 Ap 
\mt1 APOCALIPSIS 
\c 1  
\s1 Dios Juandih ã daacát tʉ́ʉtat 
\p  
\v 1 Weém, Juan, Jesucristo weemdíh ã jéihyaatjidih nin nʉ́odih wã daác wahna caá. Jwĩ íipboó caandíh ã naáwát tʉ́ʉtʉchah, Jesucristoboó, weemdíh naáwát náahna, ã́ih ángeldih ãt wahap be, ã́ihwã jwĩ jéihyat pínah niijná. Bahnijeh jʉdhna caá, páant ã yapat pínah.  
\v 2 Weém nihat wã enatji, jwĩ íip ã naáwáchah, Jesucristo ã jwʉ́ʉb naóh yapanachah, wã joyátjidihbʉt wã daác wahna caá. 
\p  
\v 3 Ded pah ã yapat pínah bahnijeh ã jʉdhdʉchah, det nin nʉ́odih ennit, bita ĩ en naáwáchah joinítbʉt, wã naáwátdih tʉ́i jepahnit, tʉ́i wẽinit ĩ jʉmbipna caá. 
\s1 Siete tʉ́tchidih moón Jesúíhwãdih Juan ã daác wahat 
\p  
\v 4 Weém, Juan, yeéb Asia baácboó jʉmni siete tʉ́tchidih moón, Jesúíhwãdih wã daác wahna caá. Dios yeebdíh oinit, bʉ́dí ã teo wáaca naáh, ñi tʉ́i jʉmat pínah niijná. Caán jon jã́tih jʉmni, bʉʉbʉt jʉmni, tʉ́ttimah, ã jwʉ́ʉb jʉ̃óhbipna caá.\x * \xo 1:4 \xt Ex 3.14\x* Caán ã chʉ́ʉdʉp pebh Tʉ́ini Espíritubʉt nihat jéihni ã oyatjĩh yeebdíh ã teo wáaca naáh.\x * \xo 1:4 \xt Is 11.2; Ap 4.5\x* 
\v 5 Jesucristo ã oyatjĩhbʉt ã teo wáaca naáh, ñi tʉ́i jʉmat pínah niijná. Dios ded pah ã jʉmatdih, cã́acwãdih ã náah yacatdihbʉt yoobópdih naóhni caá.\x * \xo 1:5 \xt Is 55.4\x* Ã wʉnat tʉ́ttimah, waóh boo pʉd jʉ̃óhni ã jwʉ́ʉb wʉncan niít, páant mʉntih.\x * \xo 1:5 \xt Hch 26.23; Col 1.18\x* Pánihna, nin baácboó jʉmnit maáta ĩ chah Maáh caá.\x * \xo 1:5 \xt Sal 89.27\x* Jwiítdih oina, ã́ih meépdih yohnit, jwĩ yéejat jíib peéh chãjat déejidih ãt yohop tajĩ.  
\v 6 Pánih yohnit, jwiítdih ã́ihwã chãjna, caandíh ʉʉ́bhnit, wẽi naóhnit pínahdihbʉt ãt chãjap wʉt jĩ, ã íipdih jwĩ teo wʉ̃hat pínah niijná.\x * \xo 1:6 \xt Ex 19.6; Ap 5.10; 20.6\x* Pánihna, “Chah wẽpni, nihat jwĩ Maáh ma jʉmna caá”, Jesucristodih páantjeh jwĩ niíj wẽi naóh jĩíh. Páant tií ã jʉmʉ nah. 
\q1  
\v 7 ¡Jã́aj! Cristo mah tólihjĩh ã jwʉ́ʉb dei jʉ̃óhbipna caá.\x * \xo 1:7 \xt Dn 7.13; Mt 24.30; Mr 13.26; Lc 21.27; 1Ts 4.17\x* Páant ã jwʉ́ʉb dei jʉ̃ʉ́wʉ́chah, nihat cã́acwã ĩ enbipna caá. Caandíh péoh dodh mao yohnitji, jwã́agnitjibʉt ĩ enbipna caá. Ã jwʉ́ʉb dei jʉ̃ʉ́wʉ́chah, nihat nin baácdih moón ĩ yéej chãjatjidih jéihnit, bʉ́dí ĩ jʉ̃ibípna caá.\x * \xo 1:7 \xt Zac 12.10; Jn 19.34,37\x* Páant ã yapbipna caá. Páant tií ã jʉmʉ nah. 
\p  
\v 8 Jwĩ Maáh Dios, chah wẽpni, nin pah ã niijná caá: “Weém biíhmah jʉmni caá. Nihat wã chãjnidih Maáh jʉmna, caandíh wã jwʉ́ʉb yohat tʉ́ttimah páantjeh wã jʉmbipna caá. Jon jã́tih wãát jʉmʉp jĩ. Bʉʉbʉt wã jʉmna caá. Tʉ́ttimah, wã jwʉ́ʉb jʉ̃óhbipna caá”, ã niijná caá.\x * \xo 1:8 \xt Ex 3.14; Is 41.4; 44.6; Ap 1.17; 22.13\x* 
\s1 Jesucristodih Juan ã enat 
\p  
\v 9 Weém, Juan, Jesúíh jʉmna, ñi weép jeñé panihni caá. Yeéb yeejép ñi yapat pah, weembʉ́t Jesúíh tʉ́ini doonádih wã naáwát jíib yeejép wã yapna caá. Ñi cádahcat pah, weemdíhbʉt ĩ yéej chãjachah yʉhna, Jesús ã teo wáacatjĩh caandíh wã cádahcan caá. Caán Jesús jwiít nihat jwĩ Maáh ã jʉmna caá. Dios naáwátdih Jesucristo ã naóh yapaatjidih wã bohéát jíib Patmos wʉ̃t jʉmni quewaboó ĩ yohni wã jʉmna caá.  
\v 10 Ninjĩh jʉmna, biíc chooát yeó jáapdih Tʉ́ini Espíritu ã wẽpat weemdíh bʉ́dí ã jʉmʉchah, ʉ̃oni pah wã jʉmʉp be. Páant oo jʉ́mat panihatdih wã enat pónih, wã tã́ahmant Jesucristo wẽpép ãí wéhenap be. Bʉ́dí póojat nah yáaat pah bóo ãí yáanap be.  
\v 11 Nin pah weemdíh ãí niijíp be: \wj “Bʉʉ ma enat pínahdih ma daacá. Pánih daác péanit, Asia baácboó jʉmni siete tʉ́tchinadih moón wĩ́ihwãdih ma wahaá. Éfeso, Esmirna, Pérgamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia, Laodicea tʉ́tchidih moondíh yʉh bʉca ma daác wahaá”,\wj* ã niijíp be. 
\p  
\v 12 Páant ã niijíchah joinít, weemdíh wéhenidih enat tʉ́ʉt niijná, wã tac pʉ́ʉd ñʉhʉp be. Pánih tac pʉ́ʉd ñʉhnit, orojĩh ĩ chãjniji siete jií cáagat nahnajih ĩ jií cáagni páhanadih wã enep be.  
\v 13 Caan náhna cãtíh ñʉhni cã́ac pah jígohni Jesucristodih wã enep be. Ã́ih jítcha páha biíc yoobó bʉʉg ñájni yégueh chóodih ã dʉwʉ́p be. Orojĩh ĩ chãjniji tõpdih jõóh poómp yoób jʉí wái chéoni ã jʉmʉp be.\x * \xo 1:13 \xt Dn 7.13; 10.5\x* 
\v 14 Ã́ih waó yoóc tʉ́i baabní ã jʉmʉp be. Ã́ih quíibnabʉt tʉʉ õopát tõpna pah ã iiguíp be.\x * \xo 1:14 \xt Dn 7.9\x* 
\v 15 Ã́ih jítchanabʉt tʉ́i itíni quenalih naa pánih yeh iigní ã jʉmʉp be. Ã wéheat bʉ́dí dóo yáaat pah ã yáanap be.\x * \xo 1:15 \xt Ez 1.24; 43.2; Dn 10.6\x* 
\v 16 Ã́ih jéihyepmant bóo téihyamant siete cʉ́iwãdih ã bíbohop be. Íibat naá chénaboó jaco jʉmni eeép naadíh ã chãác tewep be. Yeó iigát pah ã́ih móot ã yeh iiguíp be. 
\p  
\v 17 Caandíh ennit, ã́ih jítcha pebh wʉnni pah wã bʉʉgʉ́p be. Páant wã bʉʉgʉ́chah ennit, caán ã́ih jéihyepmant bóo téihyajĩh weemdíh teo jã́hanit, nin pah ã niijíp be: \wj “Ma ʉ́ʉmca bojoó. Weém biíhmah jʉmni caá. Nihat wã chãjnidih Maáh jʉmna, caandíh wã jwʉ́ʉb yohat tʉ́ttimah páantjeh wã jʉmbipna caá.\wj*\x * \xo 1:17 \xt Is 41.4; 44.6-8; 48.12; Ap 1.8; 2.8; 22.13\x* 
\v 18 \wj Weém báadhnijeh caá. Wʉnni wãih jʉmʉp yʉh jĩ. Jwʉ́ʉb boo pʉd jʉ̃óhni wã jwʉ́ʉb wʉncan niít, páant mʉntih. Jwʉ́ʉb booni jʉmna, cã́acwãdihbʉt wã jéih jwʉ́ʉb booat tʉ́ʉtna caá. Cã́acwã iiguípna ĩ bejat déedih weemjéh tʉ́i ʉbni caá.\wj* 
\v 19 \wj Bʉʉtéh ma enatjidih ma daacá. Bʉʉ ded pah ã jʉmatdih, tʉ́ttimah ded pah ã yapat pínahdihbʉt ma daacá.\wj* 
\v 20 \wj Nin siete cʉ́iwã wã jéihyepmant bóo téihyamant wã bíbohnidih ma tʉ́i beh joicáh, bʉʉ meemdíh wã naóhbipna caá. Orojĩh ĩ chãjniji siete jií cáagat nahnajih ĩ jií cáagni páhanadihbʉt wã naóhbipna caá. Caán siete cʉ́iwã siete tʉ́tchinadih moón wĩ́ihwã ĩ maáta panihni ĩ jʉmna caá. Queét wã naáwátdih naóh yapanit ĩ jʉmna caá. Orojĩh ĩ chãjniji siete jií cáagat nahnajih ĩ jií cáagni páhana siete tʉ́tchinadih moón wĩ́ihwã ĩ jʉmna caá. Queét wã naáwátdih joinít ĩ jʉmna caá”,\wj* Jesucristo ã niijíp be. 
\c 2  
\s1 Éfeso tʉ́tchidih moón Jesúíhwãdih ã daác wahat tʉ́ʉtat 
\p  
\v 1 Páant niíj naóh péanit, nin pah weemdíh ã jwʉ́ʉb niíj naáwáp be, páant mʉntih: \wj “Éfeso tʉ́tchidih moón wĩ́ihwã, queétdih waóhnidihbʉt nin pah ma niíj daác wahaá:\wj* 
\pi1 \wj ‘Wã jéihyepmant bóo téihyamant siete cʉ́iwãdih bíbohni caá wã jʉmʉp. Orojĩh ĩ chãjniji siete jií cáagat nahnajih ĩ jií cáagni páhana cãtíh jibni caá, ded pah ã iigát jʉmatdih jéihyat tʉ́ʉt niijná. Pánih chãjna, yeéb wĩ́ihwãdih en bejna caá wã chãjap. Pánih en bejna, yeebdíh nin pah wã niíj naóhna caá:\wj* 
\v 2 \wj Nihat ñi chãjatdih wã jéih beedána caá. Wĩ́ih tʉ́ini doonádih bitadih ñi naáwátdih, weemdíh ñi tʉ́i jenah joí cádahcatdihbʉt wã tʉ́i jéihna caá. Yeejép chãjnitdih ñi iiátdihbʉt wã jéihna caá. “Jesúíh tʉ́ini doonádih naáwát náahna, jwiít ã wahnit caá”, bita ĩ niijíchah yʉhna, queétdih joinít, yee naóhnit ĩ jʉmatdih ñi jéihyep be.\wj* 
\v 3 \wj Wĩ́ih tʉ́ini doonádih ñi naáwát jíib yeéb Éfeso tʉ́tchidih moón yeejép yapna yʉhna, queét yeenitboodíh ñi yap yohop be. Pánih yap yohnit, weemdíh ñi cádahcan caá. Páant ñi chãjachah ennit, yeebdíh wã wẽina caá.\wj* 
\pi1  
\v 4 \wj ‘Obohjeéhtih tʉ́init ñi jʉmʉchah yʉhna, nin pah weemdíh ñi yap yohna caá. Weemdíh ñi jwíih tʉ́i oyatji pah bʉʉ biíc yoobó ñi oican caá. Ñi jwíih tʉ́i míic oyatji pahbʉt bʉʉ biíc yoobó ñi míic oican caá.\wj* 
\v 5 \wj Pánihna, jwíih oina, ded pah ñi chãjatjidih náhninit, ñi jwʉ́ʉb tʉ́ʉt nʉʉmʉ́. Ñi yéej chãjatdih náhni dahwanit, ñi cádahaá. Pánih cádahnit, wĩ́ih tʉ́ini doonádih jwíih jepahnit, ñi tʉ́i oyatji pah biíc yoobó ñi jwʉ́ʉb oyoó. Obohjeéhtih, ñi yéej chãjatdih ñi cádahcah, ñíih jiiát panihni wã jwejnijidih waícanjeh jwʉ́ʉb dʉ́ʉc wáyadih wã bejbipna caá. Páant niijnít, nin pah wã niíj naóhna caá: Yeéb Éfeso tʉ́tchidih moón ñi jwíih oyatjidih cádahnit, weemdíh cádahna caá ñi chãjap. Páant ñi yéejatdih ñi cádahcat jíib, páant bóojeh, ñi bʉʉdbípna caá.\wj* 
\v 6 \wj Obohjeéhtih, weemdíh ñi tʉ́i oican yʉhna, nindih ñi tʉ́i chãjna caá: Nicolaítas wʉ̃t jʉmnit ĩ yéej chãjatdih ñi en iiná caá. Weembʉ́t ĩ yéej chãjatdih wã en iiná caá.\wj* 
\pi1  
\v 7 \wj ‘¡Det molít jʉmna, Tʉ́ini Espíritu wĩ́ihwãdih ã naáwáchah, ĩ joyoó naáh! Det weemdíh tʉ́i jenah joí cádahcannitdih wã íip ã jʉmʉpboó jʉmni nah quehedih wã jeémát tʉ́ʉtbipna caá.\wj*\x * \xo 2:7 \xt Gn 2.9; Ez 28.13; 31.8; Ap 22.2\x*\wj Caan náh quehedih jeémpnitboó ĩ jwʉ́ʉb wʉncan niít’,\wj* 
\m \wj ma niíj daác wahaá”,\wj* Jesucristo weemdíh ã niijíp be. 
\s1 Esmirna tʉ́tchidih moón Jesúíhwãdih ã daác wahat tʉ́ʉtat 
\p  
\v 8 Páant niíj naóh péanit, nin pah weemdíh ã jwʉ́ʉb niíj naáwáp be: \wj “Esmirna tʉ́tchidih moón wĩ́ihwã, queétdih waóhnidihbʉt nin pah ma niíj daác wahaá:\wj* 
\pi1 \wj ‘Weém biíhmah jʉmni caá. Nihat wã chãjnidih Maáh jʉmna, caandíh wã jwʉ́ʉb yohat tʉ́ttimah páantjeh wã jʉmbipna caá.\wj*\x * \xo 2:8 \xt Is 41.4; 44.6; 48.12; Ap 1.17; 22.13\x*\wj Wʉnni wãih jʉmʉp yʉh jĩ. Jwʉ́ʉb boo pʉd jʉ̃óhni wã jwʉ́ʉb wʉncan niít, páant mʉntih. Pánih jʉmna, yeebdíh nin pah wã niíj naóhna caá:\wj* 
\v 9 \wj Wĩ́ihwã ñi jʉmat jíib, yeejép ñi yapatjidih wã jéihna caá. Moh yéejnit ñi jʉmatdihbʉt wã jéihna caá. Pánih jʉmna yʉhna, Dios ã wẽpatdih bíbohnit, yeéb moh yéejnit nihcan caá. Bitaboó “Jwiít judíowã Diosdih jwĩ tʉ́i jepahna caá”, niijná yʉhna, yeebdíh yeejép ĩ yee naáwátjidihbʉt wã jéihna caá. Queét Dioíhwã nihcan, nemépíhwã caá.\wj* 
\v 10 \wj Bʉʉ yeéb chah yeejép ñi yapat pínahdihbʉt ñi ʉ́ʉmca bojoó. Ñi joyoó. Nemép biquína ñijeéh jʉmnitdih nemat mʉʉ́boó ã nemat tʉ́ʉtbipna caá, weemdíh ñi cádahat pínah niijná. Obohjeéhtih, maátcanjeh yeejép ñi yapbipna caá. Páant yeejép ĩ chãjachah, ĩ mao yohochah yʉhna, weemdíh ñi cádahca bojoó. Yeéb weemdíh ñi cádahcat jíib, yeebdíh wã pebhboó páantjeh wã jʉmat tʉ́ʉtbipna caá.\wj* 
\pi1  
\v 11 \wj ‘¡Det molít jʉmna, wĩ́ihwãdih Tʉ́ini Espíritu ã naáwáchah, ĩ joyoó naáh! Det weemdíh tʉ́i jenah joí cádahcannit ĩ wʉnat tʉ́ttimah, iiguípna bejcan, wã pebhboó páantjeh ĩ jʉmbipna caá’,\wj*\x * \xo 2:11 \xt Ap 20.14; 21.8\x* 
\m \wj ma niíj daác wahaá”,\wj* Jesucristo weemdíh ã niijíp be. 
\s1 Pérgamo tʉ́tchidih moón Jesúíhwãdih ã daác wahat tʉ́ʉtat 
\p  
\v 12 Páant niíj naóh péanit, nin pah weemdíh ã jwʉ́ʉb niíj naáwáp be: \wj “Pérgamo tʉ́tchidih moón wĩ́ihwã, queétdih waóhnidihbʉt nin pah ma niíj daác wahaá:\wj* 
\pi1 \wj ‘Weém íibat naá chénaboó jaco jʉmni eeép naadíh bíbohni wã jʉmna caá. Pánih jʉmna, yeebdíh nin pah wã niíj naóhna caá:\wj* 
\v 13 \wj Yeéb ñi chãjatdih, ñíih tʉ́tchidih moón ĩ chãjatdihbʉt wã jéihna caá. Caanjĩ́h moón ĩ maáh Satanás caá. Caán tʉ́tchidih moón Satanásdih jepahnit, Antipas wʉ̃t jʉmni wĩ́ih doonádih tʉ́i naóhnijidih ĩ mao yohop be. Caandíh páant ĩ mao yohochah enna yʉhna, weemdíh ñi tʉ́i jenah joí cádahcap be.\wj* 
\pi1  
\v 14 \wj ‘Obohjeéhtih, pánih tʉ́i jenah joí cádahcan yʉhna, bainí weemdíh ñi yap yohop be. Biquína ñijeéh moón, Balaam wʉ̃t jʉmniji ã bohéátdih ĩ joiná caá. Jon jã́tih Balaam Balac wʉ̃t jʉmni maáhjidih nin pah ãt niíj bohénap wʉt jĩ: “Judíowãdih ma yéejaat pínah niijná, nin pah ma chãjaá: ‘Dios caá’, wẽi niijnít, ñi wʉ̃hni jeémátdih queétdih ma jeémát tʉ́ʉtʉ́. Ĩ weha mána nihcannitjĩh queétdih yeejép ma chãjat tʉ́ʉtʉ́”, ãt niíj bohénap wʉt jĩ. Jon jã́tih judíowã caandíh joinít, ĩ yéej chãjatji pah biíc yoobó mʉn tigaá bʉʉ biquína ñijeéh jʉmnitbʉt ĩ yéej chãjna caá.\wj*\x * \xo 2:14 \xt Nm 22.5,7; 25.1-3; 31.16; Dt 23.4\x* 
\v 15 \wj Queét ĩ chãjat pah bita ñijeéh moón Nicolaítas wʉ̃t jʉmnit yeejép ĩ chãjat tʉ́ʉtatboodíhbʉt ĩ jepahna caá.\wj* 
\v 16 \wj Páant ñi yéej chãjatdih ñi cádahaá. Ñi cádahcah, waícanjeh ñi pebhna bejnit, pánih yeejép chãjnitdih wã chãác teoni íibat naajĩ́h wã peéh chãjbipna caá.\wj* 
\pi1  
\v 17 \wj ‘¡Det molít jʉmna, Tʉ́ini Espíritu wĩ́ihwãdih ã naáwáchah, ĩ joyoó naáh! Det weemdíh tʉ́i jenah joí cádahcannitdih jeámant jʉmni maná wʉ̃t jʉmni jeémátdih wã wʉ̃hbipna caá.\wj*\x * \xo 2:17 \xt Ex 16.14-15,33-34; Jn 6.48-50\x*\wj Baabní jeé naanádihbʉt queétdih wã wʉ̃hbipna caá. Caán jeé naanádih ĩ́ih jáap wʉ̃t wã daácni ã jʉmbipna caá.\wj*\x * \xo 2:17 \xt Is 62.2; 65.15\x*\wj Bita caán wʉ̃tdih ĩ jéihcan niít. Caán jeé naadíh ʉbnijeh ã́ih wʉ̃tdih ã jéihbipna caá’,\wj* 
\m \wj ma niíj daác wahaá”,\wj* Jesucristo weemdíh ã niijíp be. 
\s1 Tiatira tʉ́tchidih moón Jesúíhwãdih ã daác wahat tʉ́ʉtat 
\p  
\v 18 Páant niíj naóh péanit, nin pah weemdíh ã jwʉ́ʉb niíj naáwáp be: \wj “Tiatira tʉ́tchidih moón wĩ́ihwã, queétdih waóhnidihbʉt nin pah ma niíj daác wahaá:\wj* 
\pi1 \wj ‘Weém Dios wʉ̃ʉ́h caá. Quíib tʉʉ õopát tõpna panih iigní, jítcha tʉ́i itíni quenalih naa pánih yeh iigní wã jʉmna caá. Pánih jʉmna, yeebdíh nin pah wã niíj naóhna caá:\wj* 
\v 19 \wj Ñi tʉ́i chãjatdih wã jéihna caá. Weemdíh bitadihbʉt ñi oyatdih wã tʉ́i jéihna caá. Weemdíh ñi tʉ́i jenah joyátdihbʉt wã jéihna caá. Bitadih ñi teo wáacatdihbʉt wã jéihna caá. Yeejép yapna yʉhna, weemdíh ñi cádahcatdihbʉt wã jéihna caá. Jwíih tʉ́ʉt nʉʉmnít, ñi tʉ́i jepahat chah bʉʉ ñi tʉ́i chãjatdihbʉt wã jéihna caá.\wj* 
\pi1  
\v 20 \wj ‘Obohjeéhtih, pánih tʉ́i chãjnit jʉmna yʉhna, nin pah weemdíh ñi yap yohna caá: Caánt yeejép wili, Jezabel wʉ̃t jʉmnih,\wj*\x * \xo 2:20 \xt 1R 16.31; 2R 9.22,30\x*\wj “Dios naáwátdih naóh yapanih caá”, niíj yeenih mi jʉmʉchah yʉhna, mi naáwáchah joiná, caántdih biáboó ñi wahcan beé. Yee bohénit, ĩ weha mána nihcannitjĩh wĩ́ihwãdih yeejép mi chãjat tʉ́ʉtna caá. “Jwĩ́ih dios caá”, ĩ niíj wẽi wʉ̃hni jeémátdih queétdih mi jeémát tʉ́ʉtna caá.\wj* 
\v 21 \wj Mi yéejatdih mi cádahat pínahdih maatápdih wã páñachah yʉhna, páant yeejép chãjatdih mi cádahíhcan caá.\wj* 
\v 22 \wj Páant mi cádahíhcat jíib caántdih wã tʉbʉ́p chʉ̃ʉ́ábipna caá. Mijeéh yeejép chãjnitdihbʉt wã tʉbʉ́p chʉ̃ʉ́ábipna caá. Ĩ yeejép chãjatdih tʉ́ʉt nʉʉmcán, queétdih chah wã peéh chãjbipna caá.\wj* 
\v 23 \wj Mi naáwátdih ĩ jepahat peéh, mi weh panihnitdih wã mao yohbipna caá. Páant wã peéh chãjatdih ennit, jéih beedáni wã jʉmatdih nihat wĩ́ihwã ĩ jéihbipna caá. Ded pah ĩ jenah joyátdihbʉt wã tʉ́i jéihna caá.\wj*\x * \xo 2:23 \xt Sal 7.9; Jer 17.10\x*\wj Pánihna, det yéej chãjnitdih ĩ yéej chãjat jíib wã peéh chãjbipna caá. Det tʉ́i chãjnitboodíh ĩ tʉ́i chãjat jíibbʉt wã tʉ́i chãjbipna caá.\wj*\x * \xo 2:23 \xt Sal 62.11-12; Pr 24.12; Ez 18.30; 33.20; Mt 16.27\x* 
\pi1  
\v 24 \wj ‘Obohjeéhtih, biquína yeébboó caánt yeejép wili mi bohéátdih ñi náahcap be. Satanás ã bohéátdihbʉt ñi joyáh bojop be. Pánihna, yeébboodíh chah wã jwʉ́ʉb wʉtcan niít.\wj* 
\v 25 \wj Nindihjeh yeebdíh wã jwʉ́ʉb chãjat tʉ́ʉtbipna caá: Ñi pebhboó wã jwʉ́ʉb dei jʉibíát pínahdih pã́init, wã bohéátdih ñi cádahca bojoó.\wj* 
\v 26-27 \wj Det yéejatdih yap yohnit, wã wʉtatdih jepah cádahcannitdih maáta wã waadábipna caá. Wã íip weemdíh maáh ã waadáát pah, yeebdíhbʉt maáta wã waadábipna caá. Pánih maáta jʉmna, nihat baácdih moondíh ñi wẽp wʉtbipna caá, Dios ã weñat pínahdih ĩ tʉ́i chãjat pínah niijná. Ĩ jepahcah, bʉ́dí ñi peéh chãjachah, queét ĩ bʉdáh bejbipna caá.\wj*\x * \xo 2:26-27 \xt Sal 2.8-9\x* 
\v 28 \wj Yeebdíh baáb aáb jʉ̃ʉ́wʉ́chah jʉmni cʉ́idih wʉ̃hnit, ñijeéh weémboó wã jʉmbipna caá.\wj* 
\pi1  
\v 29 \wj ‘¡Det molít jʉmna, Tʉ́ini Espíritu wĩ́ihwãdih ã naáwáchah, ĩ joyoó naáh!’\wj* 
\m \wj ma niíj daác wahaá”,\wj* Jesucristo weemdíh ã niijíp be. 
\c 3  
\s1 Sardis tʉ́tchidih moón Jesúíhwãdih ã daác wahat tʉ́ʉtat 
\p  
\v 1 Páant niíj naóh péanit, nin pah weemdíh ã jwʉ́ʉb niíj naáwáp be: \wj “Sardis tʉ́tchidih moón wĩ́ihwã, queétdih waóhnidihbʉt nin pah ma niíj daác wahaá:\wj* 
\pi1 \wj ‘Weém Tʉ́ini Espíritu nihat ã wẽpatdih bíbohni caá. Siete cʉ́iwãdihbʉt bíbohni wã jʉmna caá. Pánih jʉmna, yeebdíh nin pah wã niíj naóhna caá: Ñi chãjatdih wã tʉ́i jéihna caá. Bita yeebdíh nin pah ĩ niíj jenah joyóp yʉh caá: “Queét Jesúíh tʉ́ini doonádih tʉ́i jepahnit caá”, ĩ niíj jenah joiná caá.\wj* 
\pi1 \wj ‘Obohjeéhtih, páant ĩ niíj jenah joyóchah yʉhna, bainíjeh weemdíh jepahna, wʉnnit panihnit ñi jʉmna caá.\wj* 
\v 2 \wj Pánih jʉmna, ¡Ñi tʉ́i chãja chaáh! Ñi tʉ́i chãjcat enna, Dios ã wẽican caá. Jáanit panihnit, tʉ́i chãjnit ñi jʉmʉʉ́.\wj* 
\v 3 \wj Wã naáwátdih ñi jwíih joyátjidih ñi tʉ́i jwʉ́ʉb náhninaá. Pánih náhninit, wã weñat pínahdih ñi tʉ́i chãjaá. Tʉ́ʉt nʉʉmnít, ñi yéej chãjatdih cádahna, tʉ́iniboodíh ñi chãjaá. Weém wã niijátji pah ñi chãjcah, ñi náhnicah, nʉʉmní cã́ac nʉʉmʉ́dih ã jʉibíát pah, yeebdíh peéh chãjadih wã bejbipna caá.\wj*\x * \xo 3:3 \xt Mt 24.43-44; Lc 12.39-40; Ap 16.15\x* 
\pi1  
\v 4 \wj ‘Obohjeéhtih, biquína yeébboó yeejép chãjnit nihcan, quei wíhcanni yégueh dʉonít panihnit ñi jʉmna caá. Pánih jʉmna, tʉ́i baabní yégueh dʉonít, wãjeéh nĩ jibbipna caá.\wj* 
\v 5 \wj Det wã naáwátdih cádahcannit, queét pah tʉ́i baabní yégueh dʉonít ĩ jʉmbipna caá. Weemdíh jepahnitíh wʉ̃tnadih wã bíbohni papélah tólihdih ĩ́ih wʉ̃tnadih daácna, wã jwʉ́ʉb wio yohcan niít.\wj*\x * \xo 3:5 \xt Ex 32.32-33; Sal 69.28; Ap 20.12\x*\wj Wãjeéh páantjeh ĩ jʉmbipna caá. Wã íip ã enechah, ángelwãbʉt ĩ enechah, “Nin wĩ́ih caá”, wã niíj naóhbipna caá.\wj*\x * \xo 3:5 \xt Mt 10.32; Lc 12.8\x* 
\pi1  
\v 6 \wj ‘¡Det molít jʉmna, wĩ́ihwãdih Tʉ́ini Espíritu ã naáwáchah, ĩ joyoó naáh!’\wj* 
\m \wj ma niíj daác wahaá”,\wj* Jesucristo weemdíh ã niijíp be. 
\s1 Filadelfia tʉ́tchidih moón Jesúíhwãdih ã daác wahat tʉ́ʉtat 
\p  
\v 7 Páant niíj naóh péanit, nin pah weemdíh ã jwʉ́ʉb niíj naáwáp be: \wj “Filadelfia tʉ́tchidih moón wĩ́ihwã, queétdih waóhnidihbʉt nin pah ma niíj daác wahaá:\wj* 
\pi1 \wj ‘Weém yéejat wihcanni, tʉ́i yoobópdih naóhni wã jʉmna caá. Jon jã́tih maáh Davidji cã́acwãdih ã wʉtat pah weembʉ́t wã wʉtbipna caá. Pánih jʉmna, jẽc panihnidih weém wã wãtachah, bitaboó ĩ jéih nemcan niít. Wã nemechah, bita ĩ jéih wãtcan niít.\wj*\x * \xo 3:7 \xt Is 22.22; Job 12.14\x* 
\v 8 \wj Nihat yeéb ñi chãjatdih wã jéihna caá. Ñi pebh jẽc panihnidih wã wãtat tʉ́ttimah, bitaboó yeebdíh ĩ jéih nemcan niít. Bainí tʉ́i jenah joiná yʉhna, wã naáwátdih, weemdíhbʉt ñi cádahcap be.\wj* 
\pi1  
\v 9 \wj ‘Obohjeéhtih, bita ñi pebh jʉmnit Satanáíhwã caá. “Jwiít judíowã, Dioíhwã caá”, niijná yʉhna, wĩ́ihwã nihcan caá. Pánihna, queétdih ñi pebh bódicha caj yoh ñajat tʉ́ʉtnit, “Yeebdíh Dios yoobópdih ãt oi tagaá”, wã niiját tʉ́ʉtbipna caá.\wj*\x * \xo 3:9 \xt Is 43.4; 49.23; 60.14\x* 
\v 10 \wj Wĩ́ih tʉ́ini doonádih yeebdíh wã cádahcat tʉ́ʉtʉchah joinít, ñi tʉ́i jepahap be. Páant ñi cádahcat ennit, nin baácdih jʉmnit nihat cã́acwã yeejép ĩ yapachah, yeebdíh wã wapbipna caá. Caán láa queétdih tʉbit yeejép yapat tʉ́ʉtnit, ded pah ĩ jʉmatdih wã jéihyabipna caá.\wj* 
\v 11 \wj Ñi pebhna wã jwʉ́ʉb dei bejat pínah bahnijeh ã jʉdhna caá. Pánihna, wĩ́ih tʉ́ini doonádih ñi joyátjidih ñi quíib bʉʉdcá bojoó. Pánih quíib bʉʉdcán, weemdíh páantjeh ñi jepahachah, ñi tʉ́i chãjatji jíib pínahdih bitaboó ĩ jéih dʉ́ʉc wáican niít.\wj* 
\pi1  
\v 12 \wj ‘Wĩ́ih tʉ́ini doonádih cádahcannitdih wã íip pebhboó wã jʉmat tʉ́ʉtbipna caá. Jagáp nahna pah tʉ́i wẽp ñʉhnit panihnit jʉmna, ã pebhboó páantjeh ĩ jʉmbipna caá. Ã pebhboó ĩ jʉmʉchah, wã íipíh wʉ̃tdih, ã́ih jáap tʉ́tchi wʉ̃tdihbʉt queétdih wã daácbipna caá, “Nin Dioíh caá”, ã niiját pínah niijná. Ã́ih jáap tʉ́tchi Jáap Jerusalén wʉ̃t jʉmni tʉ́tchi ã jʉmbipna caá. Caán tʉ́tchi Dios ã jʉmʉpmant ã dei jʉ̃óhbipna caá. Caán láa weembʉ́t jáap wʉ̃t bíbohna, caán wʉ̃tdihbʉt queétdih wã daácbipna caá.\wj*\x * \xo 3:12 \xt Is 62.2; 65.15; Ap 21.2\x* 
\pi1  
\v 13 \wj ‘¡Det molít jʉmna, Tʉ́ini Espíritu wĩ́ihwãdih ã naáwáchah, ĩ joyoó naáh!’\wj* 
\m \wj ma niíj daác wahaá”,\wj* Jesucristo weemdíh ã niijíp be. 
\s1 Laodicea tʉ́tchidih moón Jesúíhwãdih ã daác wahat tʉ́ʉtat 
\p  
\v 14 Páant niíj naóh péanit, nin pah weemdíh ã jwʉ́ʉb niíj naáwáp be: \wj “Laodicea tʉ́tchidih moón wĩ́ihwã, queétdih waóhnidihbʉt nin pah ma niíj daác wahaá:\wj* 
\pi1 \wj ‘Weém yeecanni, wã íip ded pah ã jʉmatdih yoobópdih naóhni caá. Nihat ã chãjatjidih Maáh wã jʉmna caá.\wj*\x * \xo 3:14 \xt Pr 8.22-31; Jn 1.3; Col 1.15,18\x* 
\v 15 \wj Ded pah ñi jʉmatdih wã tʉ́i jéihna caá. Weemdíh jenah joinít jʉmna yʉhna, bainíjeh ñi jenah joiná caá. Nin pah caá yeéb ñi jʉmʉp: Maatápdih mah chʉ́ʉd jwejni panihni caá. Tʉ́i cámahni nihcan, tʉ́i chãhnibʉt nihcan caá. Pánihni mahdih ñi wẽicat pah, tʉ́i jenah joicá bʉʉgnít ñi jʉmʉchah, weembʉ́t yeebdíh wã wẽican caá. Weemdíh ñi tʉ́i jenah joyóchah nihna, chah ãta tʉ́i tagaá. Ñi tʉ́i jenah joicáh, nʉmp yeejép ãta jʉm tagaá. Obohjeéhtih, tac yoobjéh ñi jepahachah, chah yeejép caá.\wj* 
\v 16 \wj Pánihnit ñi jʉmʉchah enna, bʉ́dí wã iiná caá. Yeejép mahdih wã éeg yohat pah yeéb weemdíh tac yoobjéh jepahnitdihbʉt wã yohbipna caá.\wj* 
\v 17 \wj Nin pah ñi niíj jenah joiná yʉh caá: “Weém dawá bií dée bíbohni caá. Dedé jʉdhdat wihcan caá”, ñi niíj jenah joiná yʉh caá. Obohjeéhtih, páant niijná yʉhna, Dios ã enechah, moh yéejnit, yégueh wihcannit, jéih encannit panihnit ñi jʉmatdih ñi jéihcan caá.\wj* 
\v 18 \wj Pánihnit ñi jʉmʉchah ennit, nin pah yeebdíh wã niíj naóhna caá: Orodih ñi jíib chãjat pah, ñi yéej chãjatdih wã yohat pínahdih ñi ʉʉ́bʉ́. Yégueh wihcannit ñi tíicat pah, Dios ã enechah, ñi yéej chãjatdih tíicat caá náahap. Pánihna, weemdíh jepahnit, tʉ́i baabní yégueh panihni wã tʉ́yatdih wã wʉ̃hʉchah, ñi ʉbʉʉ́. Tʉ́ini yégueh dʉonít ĩ tíiccat pah, ñi yéejatdih cádahnit, Dios ã enechah, yeebbʉ́t ñi tíiccan niít. Quíib cohatdih ñi jíib chãjat pah, wã teo wáacat pínahdih ñi ʉʉ́bʉ́, jéih ennit panihnit Diosdih tʉ́i jenah joyát tʉ́ʉt niijná.\wj* 
\v 19 \wj Nihat wã oinitdih wã tʉ́ʉt nʉʉmát tʉ́ʉtna caá.\wj*\x * \xo 3:19 \xt Pr 3.12; He 12.6\x*\wj Pánihna, wã oinitá, ñi yéejatdih cádahnit, tʉ́iniboodíh yoobópdih ñi tʉ́ʉt nʉʉmʉ́.\wj* 
\v 20 \wj Weemdíh ñi joyoó. Ñijeéh jʉmíhna, ñíih jẽc nemni panihnidih ej ñʉhna caá wã chãjap. Páant wã ejechah joinít, ‘Ma waád jʉ̃ʉ́wʉ́’, weemdíh ñi niijí. Páant ñi waadát tʉ́ʉtʉchah, biícdih nʉmah jeémát pah ñijeéh wã jʉmbipna caá.\wj* 
\v 21 \wj Wã boo pʉd jʉ̃ʉ́wát tʉ́ttimah, wã íip biícdih weembʉ́t wã wʉtna caá. Pánihat pah yeebbʉ́t yéejatdih ñi yap yohat tʉ́ttimah, wã pebhboó wãjeéh biícdih wã wʉtat tʉ́ʉtbipna caá.\wj*\x * \xo 3:21 \xt Jn 16.33; Ap 5.5\x* 
\pi1  
\v 22 \wj ‘¡Det molít jʉmna, Tʉ́ini Espíritu wĩ́ihwãdih ã naáwáchah, ĩ joyoó naáh!’\wj* 
\m \wj ma niíj daác wahaá”,\wj* Jesucristo weemdíh ã niijíp be. 
\c 4  
\s1 Jeámant moón Diosdih bódicha caj yoh ñajnit, ĩ weñat 
\p  
\v 1 Pánihat tʉ́ttimah, jeáboó jẽc wãtni panihnidih wã enep be. Póojat nah bʉ́dí ã yáaat pah bóo wã joyóchah, weemdíh jwíih wéheni ãí wéhenap be, páant mʉntih: \wj “Ninna ma pʉ́ʉh laáb jʉ̃ʉ́wʉ́. Tʉ́ttimah bóo láa ded pah ã yapat pínahdih meemdíh wã jʉ́ʉtbipna caá. Wã niiját pahjeh tigaá páant ã yapbipna caá”,\wj* ã niijíp be. 
\p  
\v 2 Páant ã niijíchah joinít, Tʉ́ini Espíritu ã wẽpat weemdíh bʉ́dí ã jʉmʉchah, caanná wã pʉ́ʉh laáb jʉibínap be. Caanná pʉ́ʉh laáb jʉibína, Maáh chʉ́ʉdnidih wã enep be.  
\v 3 Tʉ́i dʉʉ jẽ́lep yeh iigní, jaih jẽ́lepni jʉ́dʉ tac yoób ã chʉ́ʉdʉp be.\x * \xo 4:3 \xt Ez 1.26-28; 10.1\x* 
\v 4 Ã chʉ́ʉdʉp pebh veinticuatro maáta chʉ́ʉd pʉ́ʉda bojnitdihbʉt wã enep be. Tʉ́i baabní yégueh chóonadih dʉonít, maáta ĩ dʉwát oro jʉ́dʉnadih ĩ dʉwʉ́p be.  
\v 5 Wã jwíih enni ã chʉ́ʉdʉpmant ʉ́ʉm náah jʉmni wedóát, énoh biícdihbʉt páantjeh yáana ã chãjap be. Ã en boj chʉ́ʉdʉpdih siete jiiát dahna Tʉ́ini Espíritu bʉ́dí ã wẽpatdih jʉ́ʉtni ã jʉmʉp be.\x * \xo 4:5 \xt Ez 1.13; Ex 19.16; Zac 4.2; Ap 1.4; 8.5; 11.19; 16.18\x* 
\v 6 Ã en chʉ́ʉdʉp pebh bʉ́dí mʉj pah jígohni tʉ́i jẽ́lepni ã jʉmʉp be. 
\p à chʉ́ʉdʉp pebh chénena míic ángelwã yʉhna, mácah jígohnit, nihat ĩ́ih bácahna dawá quíibna jʉmnit ĩ jʉmʉp be.\x * \xo 4:6 \xt Ez 1.22\x* 
\v 7 Jwíih jʉmni jió dʉʉni pah ã jígohop be. Caán tʉ́ttimah, momo jiwi pah ã jígohop be. Caán tʉ́ttimah, cã́aquíh móot pah jʉmni ã jʉmʉp be. Caán tʉ́ttimah, jiijní jao pah ã jígohop be.\x * \xo 4:7 \xt Ez 1.5-10; 10.14\x* 
\v 8 Queét chénena míic dawá quíibna jʉmnit, seis mʉj wã́panabʉt bíbohnit ĩ jʉmʉp be. Ĩ́ih mʉj wã́pana chahmant, nʉmantbʉt dawá quíibna ã jʉmʉp be.\x * \xo 4:8 \xt Ez 1.18; 10.12\x* Yeó jáap jʉmat pah, chei jʉmat pahbʉt páantjeh Diosdih bʉ́dí wẽi naóhna ĩ chãjap be. Nin pah ĩ niijíp be: 
\q1 “Tʉ́ini, tʉ́ini, tʉ́ini, Dios jwĩ Maáh chah wẽpni caá ã jʉmʉp.\x * \xo 4:8 \xt Is 6.2-3\x* Caán jon jã́tih ãtát jʉmʉp jĩ. Bʉʉbʉt ã jʉmna caá. Tʉ́ttimah, ã jwʉ́ʉb jʉ̃óhbipna caá”, ĩ niijíp be. 
\p  
\v 9 Páant niíj wẽina, páantjeh jʉmnidih “Tʉ́ina caá”, niijná ĩ chãjap be.  
\v 10 Páant ĩ weñat pah mʉntih, veinticuatro maátabʉt Maáh ã chʉ́ʉdʉp pebh jʉibí bódicha caj yoh ñajnit, caán páantjeh jʉmnidih ĩ weñep be. Pánih wẽina, ĩ maáta jʉmna dʉwát jʉ́dʉnadih ã chʉ́ʉdʉp pebh ĩ cádah jwejep be. Pánih cádah jwejnit, nin pah ĩ niijíp be: 
\q1  
\v 11 “Meemdíh bʉ́dí jwĩ wẽini caá. Jwĩ Maáh chah wẽpni, chah tʉ́ini caá. Ma náahat pahjeh nihatdih chãjni ma jʉmna caá. Pánihna, meemdíh bʉ́dí weñat caá náahap”, Diosdih ĩ niíj wẽi naáwáp be. 
\c 5  
\s1 Daác pinni quiít, Oveja Wʉ̃ʉ́hbʉt 
\p  
\v 1 Tʉ́ttimah, jwʉ́ʉb enna, Dios ã jéihyepmant bóo téihyamant chénaboó daác pinni quiítdih ã bíboh chʉ́ʉdʉchah, wã enep be.\x * \xo 5:1 \xt Is 29.11; Ez 2.9-10; Zac 5.1\x* Siete láa wíidahatjĩh ã néeh teoni quiít ã jʉmʉp be.  
\v 2 Wẽpni ángeldihbʉt wã enechah, nin pah ã wẽp niíj naáwáp be: “¿Ded tigaá con quiítdih ã néeh tewatjidih watni pínah? Yéejat wihcannijeh con quiítdih ã jéih watbipna caá”, ã niijíp be. 
\p  
\v 3 Páant ã niijíchah yʉhna, caán quiítdih watni pínah, yéejat wihcannidih ĩ jéih bid jʉicáp be. Japboó jʉmnit, nin baácboó jʉmnitbʉt, báadhnit, wʉnnitbʉt caán quiítdih ĩ jéih watcap be. Caán quiítdih en naóhni pínah ã wihcap be.  
\v 4 Caán quiítdih wat en naóhni pínahdih ĩ bid jʉicáh ennit, weém bʉ́dí wã jʉñʉ́p be.  
\v 5 Páant wã jʉñʉ́chah ennit, biíc veinticuatrojeéh jʉmni nin pah weemdíh ã niijíp be: “Ma jʉ̃icá bojoó. Con quiítdih ã néeh tewatjidih watni pínah Judá ã jʉimená poómpdih bóo caá. Caán chah wẽpni jʉmna, “Jió dʉʉni”, ĩ niijní, maáh Davidji jʉima ã jʉmna caá. Caandíh eníhcannitdih yap yohni jʉmna, con quiítdih siete ã néeh tewatjidih watni pínah ã jʉmna caá”, ã niijíp be.\x * \xo 5:5 \xt Gn 49.9; Is 11.1,10; Jn 16.33; Ap 3.21\x* 
\p  
\v 6 Páant ã niijíchah joiná, Maáh ã chʉ́ʉdʉp pebh Oveja Wʉ̃ʉ́hdih wã enep be. Chénena míic dawá quíibna jʉmnit, veinticuatro maátabʉt ĩ cãtíh ã ñʉhʉp be. Caán ĩ maoniji pah ã jígohop be. Siete mona jʉmni, siete quíibnabʉt ã jʉmʉp be. Ã́ih siete mona wẽpat bʉ́dí bíbohni ã jʉmatdih jʉ́ʉtna ã chãjap be. Ã́ih siete quíibna nihat nin baácboó Tʉ́ini Espíritudih Dios ã wahachah, ã tʉ́i en beedáátdih jʉ́ʉtna ã chãjap be.\x * \xo 5:6 \xt Is 53.7; Zac 4.10\x* 
\v 7 Caán Oveja Wʉ̃ʉ́h Maáh pebh jʉibínit, Dios ã jéihyepmant bóo téihyamant ã bíbohni quiítdih ã ʉbʉp be.  
\v 8 Páant ã ʉbʉchah ennit, chénena míic dawá quíibna jʉmnit, veinticuatro maátabʉt Oveja Wʉ̃ʉ́h pebh bódicha caj yoh ñajnit, caandíh ĩ weñep be. Queét nihat maáta bíitat dahna árpas ĩ niijnídih bíbohnit, oro pamapnadihbʉt ĩ bíbohop be. Caán oro pamapna diítdih tʉ́i chej jʉmni cáwat pínah ã jʉmʉp be. Caán tʉ́i chej jʉmni cáwat pínah Dioíhwã caandíh ĩ ʉʉ́bát panihni ã jʉmʉp be.\x * \xo 5:8 \xt Sal 141.2; Ap 8.3\x* 
\v 9 Pánih Oveja Wʉ̃ʉ́hdih wẽina, nin jáap ewatjĩh ĩ niíj ewep be:\x * \xo 5:9 \xt Sal 33.3; 98.1; Is 42.10\x* 
\q1 “Meém ĩ mao yohniji jʉmna, míih meépjĩh cã́acwã ĩ yéejatdih ma yoh wʉ̃hʉp be, Diosjeéh ĩ tʉ́i jʉmat pínah niijná. Nihat cã́acwã poómp jʉmat pah, nihat mácah wéhenit, nihat baácdih moón meemdíh jepahnitdihjeh míih meépdih yohnit, ĩ yéejatdih ma yohop be. 
\q1  
\v 10 Dioíhwã ĩ jʉmat pínah, caandíh wẽi ʉʉ́bh wʉ̃hnit pínahbʉt niijná, queétdih ñíonit, nihat baácdih moón maáta pínah queétdih ma waadánap be.\x * \xo 5:10 \xt Ex 19.6; Ap 1.6; 20.6\x* Pánih chãjni jʉmna, con ã daácni quiítdih ã néeh tewatjidih ma jéih watna caá”, ĩ niijíp be. 
\p  
\v 11 Páant ĩ niíj eo péanachah, jwʉ́ʉb enna, dawá yoobát ángelwã ĩ ewatdih wã joyóp be, páant mʉntih. Maáh chʉ́ʉdnidih, chénena míic dawá quíib jʉmnitdih, veinticuatro maátadihbʉt ángelwã ĩ tʉ́i jʉ́ʉd ñʉh pʉ́ʉda bojop be. Queét ángelwã tʉbit ĩ wẽp ewechah, wã joyóp be.\x * \xo 5:11 \xt Dn 7.10\x* 
\v 12 Nin pah queét ĩ niíj wẽi ewep be: 
\q1 “Meém Oveja Wʉ̃ʉ́h, ĩ mao yohniji nihat cã́acwãdih wʉtni, nihatdih jéih beedáni, chah wẽpni caá. Cã́acwã ĩ yéejat jíib ĩ mao yohniji ma jʉmʉchah enna, meemdíh jwĩ wẽina caá. ‘Chah tʉ́ini caá’, meemdíh niíj weñat caá náahap”, ĩ niijíp be.\x * \xo 5:12 \xt Jn 1.29; 1Co 5.7\x* 
\p  
\v 13 Tʉ́ttimah, bitabʉt ĩ wẽi ewechah, wã joyóp be. Nihat Dios ã chãjnitji japmant moón, nin baácdih moón, bʉ́dí mʉjdih moonbʉ́t, báadhnit, wʉnnitbʉt, nihat biícdih nin pah ĩ niíj wẽi ewep be: 
\q1 “Meém jwĩ Maáhdih, Oveja Wʉ̃ʉ́hdihbʉt yeéb chénewãdih jwĩ tʉ́i wẽi eona caá. ‘Tʉ́init yoobát caá. Chah wẽpnit caá’, jwĩ niijná caá. Yeebdíh páantjeh niíj wẽi naáwát caá náahap”, ĩ niijíp be. 
\p  
\v 14 Páant ĩ niíj wẽi ewechah joiná, queét chénena míic dawá quíibna jʉmnit “Páant tií, ĩ niíj wẽi ewe naáh”, ĩ niijíp be. Queét veinticuatro maátaboó bódicha caj yoh ñajnit, Diosdih, Oveja Wʉ̃ʉ́hdihbʉt bʉ́dí ĩ weñep be. 
\c 6  
\s1 Daác pinni quiítdih Oveja Wʉ̃ʉ́h ã jwíih watat 
\p  
\v 1 Tʉ́ttimah, caán daác pinni quiítdih Dios ã jwíih néeh tewatjidih Oveja Wʉ̃ʉ́h ã watap be. Páant ã watat tʉ́ttimah, biíc dawá quíibna jʉmniboó, bʉ́dí énoh yáaat pah bóo “Ma jʉ̃ʉ́wʉ́”, ã niíj ejep be.  
\v 2 Páant ã niíj ejat tʉ́ttimah, tʉ́i baabní caballodih wã enep be.\x * \xo 6:2 \xt Zac 1.8; 6.3,6\x* Caán caballojih chʉ́ʉdni ñʉ́ʉpat tʉʉ bíbohnidih maáta ĩ dʉwát jʉ́dʉdih Dios ã wʉ̃hʉp be. Páant ã wʉ̃hat tʉ́ttimah, caánboó caandíh en jʉ̃ihnitdih míic mao yap yohodih ã bejep be. 
\s1 Segundo ã néeh tewatjidih ã watat 
\p  
\v 3 Tʉ́ttimah, Oveja Wʉ̃ʉ́h biíh néeh tewatjidih ã jwʉ́ʉb watap be, páant mʉntih. Páant ã watat tʉ́ttimah, biíh dawá quíibna jʉmni “Ma jʉ̃ʉ́wʉ́”, ã niíj ejep be.  
\v 4 Páant ã niíj ejat tʉ́ttimah, biíh caballo tʉ́i dʉʉni ã jʉ̃ʉ́wʉ́chah, wã enep be.\x * \xo 6:4 \xt Zac 1.8; 6.2\x* Caán dʉʉni caballojih chʉ́ʉdnidih nin baácdih moondíh míic mawat tʉ́ʉtat pínah wẽpatdih, bʉ́dí íibat naadíhbʉt Dios ã wʉ̃hʉp be. 
\s1 Tercero ã néeh tewatjidih ã watat 
\p  
\v 5 Tʉ́ttimah, chénedih wat péaniji biíhdih ã jwʉ́ʉb watap be, páant mʉntih. Páant ã watachah, biíh dawá quíibna jʉmni “Ma jʉ̃ʉ́wʉ́”, ã niíj ejep be. Páant ã niíj ejat tʉ́ttimah, biíh caballo einidih wã enep be.\x * \xo 6:5 \xt Zac 6.2,6\x* Caán einijih chʉ́ʉdni chodat ĩ jenah enatdih ã bíbohop be.  
\v 6 Caandíh wã enechah, dawá quíibna jʉmnit cãtíh chʉ́ʉdniboó nin pah ã niijíp be: “Nʉʉgʉ́p láa biíc yeó jáap ĩ tewat jíibjĩh biíc kilobitjeh trigodih, tres kilosbitjeh cebadadih ĩ jéih jíib chãjbipna caá. Obohjeéhtih, chénat pahdih ĩ jéih jíib chãj bʉʉjácan niít. Trigo, cebadabʉt bainí jíib jʉmni yʉhna, bʉ́dí ã jíib jʉmbipna caá. Obohjeéhtih, jeémát chãjat yíi, jiwá iguíh mac biícdih páantjeh ã jʉmʉ naáh”, ã niijíp be. 
\s1 Cuarto ã néeh tewatjidih ã watat 
\p  
\v 7 Tʉ́ttimah, biíc peihcannidih wat péaniji biíhdih ã jwʉ́ʉb watap be, páant mʉntih. Páant ã watachah, péeni dawá quíibna jʉmni, “Ma jʉ̃ʉ́wʉ́”, ã niíj ejep be.  
\v 8 Páant ã niíj ejat tʉ́ttimah, biíh caballo wʉnnitíh bácah pah jígohnidih wã enep be. Caanjíh chʉ́ʉdni “Wʉnat tʉ́ʉtni”, wʉ̃t jʉmni ã jʉmʉp be. Caán tʉ́ttimah jʉ̃óhni “Iiguípna bejat tʉ́ʉtni”, ã wʉ̃t jʉmʉp be. Pánihna, queétdih nin baácdih moondíh mao yohat wẽpat pínahdih Dios ã wʉ̃hʉp be. Míic mawat tʉ́ʉtnit, nʉʉgʉ́pjĩh wʉnat tʉ́ʉtnit, jiadih moón nʉñʉ́pwãdih tac behanit, tʉ́i daocá bʉʉgnítjeh cã́acwãdih Dios ã mao yohat tʉ́ʉtʉp be.\x * \xo 6:8 \xt Jer 15.3; Ez 5.12,17; 14.21\x* 
\s1 Quinto ã néeh tewatjidih ã watat 
\p  
\v 9 Tʉ́ttimah, chénena míic ã néeh tewatjidih wat péaniji biíh biúhdih ã watap be, páant mʉntih. Páant ã watachah, Diosdih cáo wʉ̃h cáagat naa nʉ́mp Jesúíhwãdih ĩ maonit caolihjidih wã enep be. Dios naáwátdih naóhna, “Weém Jesúíh caá”, ĩ niijátji jíib queétdih ĩt mawap tajĩ.  
\v 10 Diosdih nin pah queét ĩ niíj ejep be: “Maá, yéejat wihcanni, yeeatbʉt wihcanni, ma niiját pah yoobópdih chãjni caá. ¿Nin baácdih moón jwiítdih maonitjidih débólih tigaá ma peéh chãjbi?” ĩ niijíp be.  
\v 11 Páant ĩ niijíchah joinít, Dios queétdih tʉ́i baabní yégueh chóodih wʉ̃hnit, nin pah ã niíj jepahap be: “Ñi choo jwʉ́hʉʉ́. Bita ñi déewã panihnit Jesúíhwã, ĩ mao yohnit pínah, yeéb tʉ́ini doonádih ñi naáwátji pah queétbʉt bohé jwʉhna caá ĩ chãjap. Yeebdíh ĩ mawatji pah queétdihbʉt ĩ mao beedáát pínah ã jʉdh jwʉhna caá. Pánihna, queétdih ĩ mawat pínah jã́tih, bainí ñi choo jwʉ́hʉʉ́”, ã niijíp be. 
\s1 Sexto ã néeh tewatjidih ã watat 
\p  
\v 12 Tʉ́ttimah, biícjĩh bóo téihya ã néeh tewatjidih wat péaniji, biíhdih ã watap be, páant mʉntih. Caandíh ã watachah, bʉ́dí baác méméat ã jʉmʉp be.\x * \xo 6:12 \xt Ap 11.13; 16.18\x* Pánihichah, yeó ã dʉpʉ́áh bejep be.\x * \xo 6:12 \xt Is 13.10; Jl 2.10,31; 3.15; Mt 24.29; Mr 13.24-25; Lc 21.25\x* Widhbʉt meép panihni ã dʉʉah bejep be.\x * \xo 6:12 \xt Jl 2.31\x* 
\v 13 Máa cã́ca máa quehedih ã boloh yoh jéena bojat pah cʉ́iwãbʉt ĩ yʉ́ʉg jéen bejep be.  
\v 14 Pánihichah, jeábʉt ã bʉʉdáh bejep be.\x * \xo 6:14 \xt Is 34.4\x* Nin baácboobʉ́t nihat jeená, nihat quewanabʉt ã tʉ́ʉt nʉʉmʉ́p be.\x * \xo 6:14 \xt Ap 16.20\x* 
\v 15 Páant ã yapachah ennit, nin baácdih moón ĩ maáta jeé íit diítna ĩ jweí waadáp be. Soldadowã ĩ maáta, bʉ́dí bií dée bíbohnit, wẽpnit, nihat queétdih teo wʉ̃hnit, teo wʉ̃hnit nihcannitbʉt caanná míic ĩ jweí waadáp yʉh be. Bitabʉt jeé cãtíh ĩ jweyép be.\x * \xo 6:15 \xt Is 2.19,21\x* 
\v 16 Pánih jweinít, jap bóo jeenádih, jee dáhnadihbʉt nin pah ĩ niijíp be: “Jwiítdih ma jãh jʉ̃ʉ́wʉ́.\x * \xo 6:16 \xt Os 10.8; Lc 23.30\x* Con Maáh chʉ́ʉdnidih, Oveja Wʉ̃ʉ́hdihbʉt bʉ́dí jwĩ ʉ́ʉmna caá. Pánihna, jwiítdih ma jãhaá, Oveja Wʉ̃ʉ́hdih jwĩ yap yohatji jíib ã peéh chãjcat pínah niijná.  
\v 17 Caandíh yap yohnitdih ã peéh chãjat pínah yeó jáap wãát jʉmna caá. Caán ã peéh chãjat pínahdih ded pah jwĩ jéih jweicán niít”, ĩ niijíp be.\x * \xo 6:17 \xt Is 13.6; Ez 30.2-3; Jl 1.15; 2.11; Am 5.18-20; 8.9-14; Sof 1.14-18; Mal 3.2\x* 
\c 7  
\s1 144 mil Dioíhwã ã wʉ̃t bʉ́ʉdhnit 
\p  
\v 1 Pánihat tʉ́ttimah, chénena míic ángelwãdih wã enep be. Queét nihat pebhboó ĩ bejep be. Jwíih waóh bejni chóop yapatboó bej, caán tʉ́ttimah bejni biíh chóop yapatboó bej, caán tʉ́ttimah bejni yeó aáb jʉ̃ʉ́wʉ́pboó bej, caán péeni yeó dei bejepboó ã bejep be. Pánih bejnit, ĩ bejepmant jʉ̃óhni johlitnadih ĩ jãhap be. Pánihna, nin baácboó, bʉ́dí mʉjdihbʉt johlit ã johcap be. Dedé biíc máa nahdih ã joh jã́hacap be.\x * \xo 7:1 \xt Jer 49.36; Dn 7.2; Zac 6.5\x* 
\v 2 Pánihat tʉ́ttimah, biíh ángel yeó aáb jʉ̃ʉ́wʉ́pmant ã jʉ̃ʉ́wʉ́chah, wã jwʉ́ʉb enep be. Dios páantjeh jʉmniíh wʉ̃t ã́ihwãdih bʉ́ʉdhdʉdih jʉ̃óhna ã chãjap be. Pánih jʉ̃óhnit, bita chénena míic bejnitboó, nin baácdih, bʉ́dí mʉjdihbʉt Dios ã yéejaat tʉ́ʉtnit pínah ángelwãdih wẽpép ã ejep be.  
\v 3 “Jʉdh jwʉhna caá. Dioíhwãdih ĩ́ih móot jʉʉ́hnadih ã wʉ̃tdih wã bʉ́ʉdh jwʉhat tʉ́ʉt caá. Pánih wʉ̃t bʉ́ʉdhdat pínah jã́tih nin baácdih, bʉ́dí mʉjdih, máanadihbʉt ñi yéeja jwʉhca bojoó”, queét chénena míic ángelwãdih ã niíj ejep be.\x * \xo 7:3 \xt Ez 9.4,6\x* 
\p  
\v 4 Pánihna, Dioíh wʉ̃tjĩh ĩ́ih móot jʉʉ́hdih bʉ́ʉdhnit “Ciento cuarenta y cuatro mil Israel ã jʉimená ĩ jʉmna caá”, caán ángel ã niijíchah, wã joyóp be.  
\v 5 Doce mil Judá jʉimená jʉmnit ã wʉ̃t bʉ́ʉdhnit ĩ jʉmʉp be. Bita doce mil Rubén jʉimená, bita doce mil Gad jʉimená ã wʉ̃t bʉ́ʉdhnit ĩ jʉmʉp be.  
\v 6 Bita doce mil Aser jʉimená, bita doce mil Neftalí jʉimená, bita doce mil Manasés jʉimená ã wʉ̃t bʉ́ʉdhnit ĩ jʉmʉp be.  
\v 7 Bita doce mil Simeón jʉimená, bita doce mil Leví jʉimená, bita doce mil Isacar jʉimená ã wʉ̃t bʉ́ʉdhnit ĩ jʉmʉp be.  
\v 8 Bita doce mil Zabulón jʉimená, bita doce mil José jʉimená, bita doce mil Benjamín jʉimená ã wʉ̃t bʉ́ʉdhnit ĩ jʉmʉp be. Páant moonjéh nihat ciento cuarenta y cuatro mil ã wʉ̃t bʉ́ʉdhnit ĩ jʉmʉp be. 
\s1 Dawá baabní yégueh dʉonít 
\p  
\v 9 Pánihat tʉ́ttimah, dawá cã́acwãdih wã enep be. Nihat baácdih moón, nihat cã́acwã poómp mácah wéhenit Cristodih jepahnitji caanjĩ́h míic wáac ñʉhnitdih wã enep be. Dawá cã́acwã, jenah enna, bʉʉjáca naáh, Maáh ã chʉ́ʉdʉp, Oveja Wʉ̃ʉ́h pebhbʉt ĩ ñʉhʉp be. Tʉ́i baabní yégueh dʉonít, táam nʉ́onadihbʉt ĩ bíbohop be.  
\v 10 Queét nihat nin pah ĩ niíj wẽi ejep be: 
\q1 “Dios nihatdih Maáh caá. Caán, Oveja Wʉ̃ʉ́hbʉt jwiítdih tʉ́i ʉbnit caá”, ĩ niijíp be. 
\m  
\v 11 Queét dawá ángelwã Maáh ã chʉ́ʉdʉpdih, veinticuatro maátadih, chénena míic dawá quíibna jʉmnitdihbʉt ĩ ñʉh pʉ́ʉda bojop be. Pánih ñʉhnit, cã́acwã ĩ wẽi naáwáchah joinít, páah yoh ñajnit, caandíh queétbʉt nin pah ĩ wẽi naáwáp be: 
\q1  
\v 12 “Páant tigaá. Meém chah tʉ́ini, nihat jéihni, chah wẽpni caá. Ma wẽpatjĩh nihatdih chãjni caá. Pánihni ma jʉmʉchah, ‘Tʉ́ina caá’, páantjeh niiját caá náahap. Meemdíh bʉ́dí jwĩ wẽina caá”, ĩ niijíp be. 
\p  
\v 13 Tʉ́ttimah, biíc maáh nin pah weemdíh ã niíj ʉʉ́bh joyóp be: “¿Nit tʉ́i baabní yégueh dʉonít det tigaá? ¿Dedmant tigaá ĩt jʉ̃óh?” ã niijíp be.  
\v 14 “Weém wã jéihcan caá. Meémboó queétdih ma jéihna nacaá”, caandíh wã niíj jepahap be. “Nihat cã́acwã tʉbit yeejép yap láa, Diosdih ĩ cádahcat jíib ĩ mao yohnitji caá.\x * \xo 7:14 \xt Dn 12.1; Mt 24.21; Mr 13.19\x* Ĩ́ih yéguehdih ã chocat pah, Oveja Wʉ̃ʉ́h ã́ih meépdih yohna, ĩ yéejatdih ã yohnit ĩ jʉmna caá. Pánihna, yégueh tʉ́i baabní chóodih ĩ dʉoná caá.\x * \xo 7:14 \xt Jn 1.29; 1Jn 1.7\x* 
\q1  
\v 15 “Pánih dʉonít jʉmna, Dios ã chʉ́ʉdʉp pebh yeó jáap jʉmat pah, chei jʉmat pahbʉt caandíh páantjeh ĩ wẽi naóhna caá. Dios ĩjeéh jʉmna, queétdih ã wapbipna caá. 
\q1  
\v 16 Chéneji nʉʉgʉ́p ĩ jwʉ́ʉb wʉncan niít. Taca jootátbʉt ã jwʉ́ʉb wihcan niít. Yeó ã wihcah, tʉbit chãhat ã wihcan niít.\x * \xo 7:16 \xt Sal 121.6; Is 49.10\x* 
\q1  
\v 17 Maáh pebh ñʉhni Oveja Wʉ̃ʉ́h ovejawãdih tʉ́i en daoní ã en dawát pah, queétdih ã en daobípna caá.\x * \xo 7:17 \xt Sal 23.1; Ez 34.23; Jn 10.1-16\x* Ovejawãdih en daoní ã waáwát pah, meo waócáhna queétdih ã nʉmah bejbipna caá, báadhdat tʉ́ʉtni mahdih ĩ babhbat pínah niijná.\x * \xo 7:17 \xt Sal 23.2; Is 49.10; Jn 4.10; 7.37\x* Pánihna, queét páantjeh wẽina, chéneji ĩ jʉ̃icán niít”,\x * \xo 7:17 \xt Is 25.8; Ap 21.4\x* weemdíh ã niijíp be. 
\c 8  
\s1 Seis ã néeh tewatjidih wat péanit, péenidih ã watat 
\p  
\v 1 Seis ã néeh tewatjidih wat péaniji péenidih ã yoób watap be. Páant ã watachah, tac yoób hora dée wéheat laihcan, nihat ĩ yayáh bejep be.  
\v 2 Tʉ́ttimah, Dios pebh ñʉhnit siete ángelwãdih wã enep be. Biíh queétdih siete póojat nahnadih ã wʉ̃hʉp be.  
\v 3 Biíh ángelbʉt orojĩh ĩ chãjni pamapdih bíbohni Diosdih cáo wʉ̃hna ĩ cáagat naa pébh ã jʉí ñʉhʉp be.\x * \xo 8:3 \xt Am 9.1\x* Bʉ́dí chej jʉmni cáwat pínahdih caandíh ĩ wʉ̃hʉp be, nihat Dioíhwã ĩ ʉʉ́bát biícdih widnit, Dios ã chʉ́ʉdʉp pebh jʉmni oro naajíh ã cáo wʉ̃hat pínah niijná.\x * \xo 8:3 \xt Ex 30.1,3; Sal 141.2; Ap 5.8\x* 
\v 4 Páant ã cáo wʉ̃hʉchah, caán chej jʉmni jeí, Dioíhwã ĩ ʉʉ́bát biícdih Dios pebh ã chao ñah bejep be.  
\v 5 Páant ã cáo wʉ̃hat tʉ́ttimah, caán naadíh bóo tʉʉ tãóhdih caan pámapna náo yac péanit, baácboó ã pʉoh jéena bojop be.\x * \xo 8:5 \xt Lv 16.12; Ez 10.2\x* Páant ã pʉoh jéenanachah, ʉ́ʉm náah jʉmni wedóát énoh biícdih tʉbit ã yeéj yáanachah, baác ã méménap be.\x * \xo 8:5 \xt Ex 19.16; Ap 11.19; 16.18\x* 
\p  
\v 6 Tʉ́ttimah, queét siete ángelwã ĩ bíbohni póojat nahnadih póojat tʉ́ʉt ĩ chãjap be. 
\s1 Jwíih cuatro póojat nahna 
\p  
\v 7 Biíc ángel ã jwíih póoj waáwáchah, mah cámahni dahna, iigní tʉʉ tãóhna biícdih, meép wid jʉmni, baácboó ã yʉ́ʉg jéenep be. Páant ã yʉ́ʉg jéenechah, tacdih yoób dée bʉwájeh baác ã iiguíp be. Tacdih yoób déejeh máa, yílipbʉt, ã iigáh bejep be.\x * \xo 8:7 \xt Ex 9.23-25; Ez 38.22\x* 
\p  
\v 8 Caán tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh ã bíbohni nahdih ã póojop be. Páant ã póojochah, bʉ́dí jee páh bóo, iigní dah, jeámant bʉʉ́g jéen bejnit, bʉ́dí mʉjna ã bʉʉ́g báahap be. Páant ã bʉʉ́g báahachah, bʉ́dí mʉj tacdih yoób dée meépjeh ã tʉ́ʉt nʉʉmʉ́p be.\x * \xo 8:8 \xt Ex 7.17-21\x* 
\v 9 Caán ã bʉʉ́g báahapboó bʉ́dí mʉjdih moón queejwã́ ĩ wʉnʉp be. Caánboó pahni dahwani jãajnábʉt ã daabáh bejep be. 
\p  
\v 10 Caán tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh ã póojop be. Páant ã póojochah, bʉ́dí yʉyʉ́ iigát pah bóo iigní cʉ́i, jeámant bʉʉ́g jéen bejnit, biquí mʉjna bʉʉ́g báahnit, meo waócáhnadihbʉt ã chʉ̃ʉ́ʉ́p be.\x * \xo 8:10 \xt Is 14.12\x* 
\v 11 Páant ã bʉʉ́g báahachah, nihat ã chʉ̃ʉ́hni óoni mʉjna ã tʉ́ʉt nʉʉmʉ́p be. Páant ã óonachah, dawá cã́acwã caán mahdih babhna, ĩ wʉnʉp be. Caán cʉ́i “Óoni”, ã wʉ̃t jʉmʉp be.\x * \xo 8:11 \xt Jer 9.15; 23.15\x* 
\p  
\v 12 Biíc peihcannit ángelwã ĩ póojat tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh ã póojop be. Páant ã póojochah, yeó, widh, cʉ́iwãbʉt tacdih yoób déejeh ĩ yeh iigát ã bʉʉdáh bejep be. Pánihna, chénena míic hora pohba yeó ã chãhcap be. Cheibʉt chénena míic hora pohba widh, cʉ́iwã ĩ yeh iigcáp be.\x * \xo 8:12 \xt Ex 10.21-23; Is 13.10; Ez 32.7; Jl 2.10,31; 3.15\x* 
\p  
\v 13 Queét chénena míic ĩ póojat tʉ́ttimah, jwʉ́ʉb enna, bʉ́dí jao jiijnídih wã enep be. Caán ã niíj ñaacáchah, wã joyóp be. “¡Yeejép pohba! ¡Yeejép pohba! ¡Yeejép pohba! Wẽpép ángelwã bʉʉ jwʉh póojat tʉ́ʉt caá ĩ chãjap. Páant ĩ póojochah, chah yeejép yoobát nin baácdih jʉmnit ĩ yapbipna caá”, ã niíj ñaacáp be. 
\c 9  
\s1 Quinto póojat nah 
\p  
\v 1 Queét chénena míic ángelwã ĩ póojat tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh ã bíbohni nahdih ã póojop be. Páant ã póojochah, cʉ́i pah iigní ángel japmant ã bʉʉ́g jéen jʉ̃ʉ́wʉ́chah, wã enep be. Nʉmah bóo íitna dei bejnit, ã wãtat pínah niijná, Dios llavedih caandíh ã wʉ̃hʉp be.  
\v 2 Caanná dei jʉibínit, ã wãtachah, bʉ́dí tʉʉ jeí ã bac jʉ̃ʉ́wʉ́p be. Caán jeí ñahna, yeodíh, jeádihbʉt ã jãhachah, nihat ã dʉpʉ́áh bejep be.\x * \xo 9:2 \xt Gn 19.28\x* 
\v 3 Caán jeí cãtíh jʉmnit díguipwã pah jígohnit baácboó ĩ bej peét bejep be. Dʉ́o ã tʉʉ́bát panihnidih bíbohnit, cã́acwãdih tʉʉ́bhna, bʉ́dí tʉbanit pínah ĩ jʉmʉp be.\x * \xo 9:3 \xt Ex 10.12-15\x* 
\v 4 Páant cã́acwãdih yeejép ĩ chãjachah yʉhna, yílipdih, máadih, biíh ĩ momnidihbʉt Dios ã yéejaat tʉ́ʉtcap be. Caán ã wʉ̃t bʉ́ʉdhca naáhwãdihjeh ã yéejaat tʉ́ʉtʉp be.\x * \xo 9:4 \xt Ez 9.4\x* 
\v 5 Pánih yéejaat tʉ́ʉtna yʉhna, ã mao yohat tʉ́ʉtcap be. Cinco widh pohba yeejép ã tʉʉ́bát tʉ́ʉtʉp be.  
\v 6 Páant ĩ tʉʉ́bʉ́chah, tʉbit tʉbanit, cã́acwã ĩ wʉnat pínahdih bʉ́dí ĩ bidbipna caá. Páant ĩ bidichah yʉhna, queétdih Dios ã wʉnat tʉ́ʉtcan niít.\x * \xo 9:6 \xt Job 3.21; Jer 8.3\x* 
\p  
\v 7 Queét díguipwã míic maonit pínah caballowã pah ĩ jígohop be. Maáta ĩ dʉwát oro jʉ́dʉnadih ĩ dʉwʉ́p be. Ĩ́ih móot cã́aquíh móotna pah ã jígohop be.\x * \xo 9:7 \xt Jl 2.4\x* 
\v 8 Ĩ́ih yoócnabʉt yaádíh waó yoóc pah bóo maátni ĩ dʉwʉ́p be. Ĩ́ih maobʉ́t jióíh maoná pah ã jígohop be.\x * \xo 9:8 \xt Jl 1.6\x* 
\v 9 Ĩ́ih tacadih ĩtah chóona ĩ dʉwʉ́p be, ĩ́ih bácahdih jãhat pínah niijná. Ĩ́ih mʉj jwã́pana ã yáaat, dawá caballowã pʉ̃tʉ́ni chóonadih wáinit, míic mawadih bejna, ĩ ñáwat pah ã yáanap be.\x * \xo 9:9 \xt Jl 2.5\x* 
\v 10 Ĩ́ih doomántbʉt tʉʉ́bát doóbhna ã jʉmʉp be. Pánihna, cinco widh pohba ĩ tʉʉ́bʉ́chah, cã́acwã bʉ́dí ĩ tʉbanap be.  
\v 11 Nʉmp bóo tólihdih moón ĩ maáh ángel queét díguipwãdihbʉt wʉtni ã jʉmʉp be. Hebreo wéheatjĩh caán Abadón ã wʉ̃t jʉmʉp be. Griego wéheatjĩh Apolión ã wʉ̃t jʉmʉp be. Páant niijná, “Yéeja Beedáni”, niijná ĩ chãjap be. 
\p  
\v 12 Díguipwã cã́acwãdih yeejép ĩ tʉbʉ́p chʉ̃ʉ́át tʉ́ttimah, ĩ jwíih yeejép yapatji ã péanap be. Caán tʉ́ttimah, chéne láa cã́acwã yeejép ĩ jwʉ́ʉb yapbipna caá, páant mʉntih. 
\s1 Sexto póojat nah 
\p  
\v 13 Biícjĩh bóo téihya ángelwã ĩ póojat tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh ã bíbohni nahdih ã póojop be. Páant ã póojochah, Dios pebh jʉmni oro naá yapatna jʉmni mona cãtíh, wéheat ã yáa bacap be.\x * \xo 9:13 \xt Ex 30.1-3\x* 
\v 14 Pánih wéhena, caán póojni ángeldih nin pah ã niíj naáwáp be: “Éufrates wʉ̃t jʉmni mʉj jwẽ́ejboó queét chénena míic chéonitji ángelwãdih ma wataá”, ã niijíp be.  
\v 15 Páant ã niijíchah joinít, caán ángel queét chénena míic ã watat tʉ́ʉtnitdih ã watap be, dawá cã́acwãdih ĩ mawat pínah niijná. Queét ángelwã Dios ã chãjat tʉ́ʉtni hora, yeó jáap, widh, jópchidihjeh pã́ina ĩ chãjap be. Pánihna, ĩ pã́ini hora ã jʉyʉ́chah, nihat cã́acwãdih tac yoób déejeh mawat tʉ́ʉt caá ĩ chãjap.  
\v 16 Ĩ́ih soldadowãdih jenah ennit, “Dos cientos millones caballowãjih chʉ́ʉdnit soldadowã ĩ jʉmna caá”, ĩ niijíchah, wã joyóp be. 
\p  
\v 17 Caballowãdih, queétjih chʉ́ʉdnitdihbʉt wã enechah, nin pah ĩ jígohop be. Queétjih chʉ́ʉdnitíh bácah jãhat ĩtah chóona, chod dʉʉni, jeá jaihni, bʉ́o jʉmni chóona dʉonítdih wã enep be. Caballowãíh waó, jió waoná pah ã jígohop be. Ĩ́ih jacmant tʉʉ iigát, ĩtah chej jʉm wĩ́ijni, tʉʉ jeí biícdih ã bacap be.  
\v 18 Pánihna, caballowã jacmant bacnijĩh tacdih yoób dée cã́acwãdih ĩ mawap be.  
\v 19 Queét caballowã ĩ́ih jacmant, ĩ́ih pĩjmantbʉt cã́acwãdih ĩ mawap be. Ĩ́ih pĩj mai pah jígohni jʉmna, caanjĩ́h cã́acwãdih ĩ chãacáp be. 
\p  
\v 20 Obohjeéhtih, dawá ĩ mao jʉdhnitboó bʉ́dí yeejép ĩ yapachah enna yʉhna, ĩ yéej chãjatdih ĩ cádahcap be. Nemépdih ĩ wẽi cádahcap be. Orojĩh, platajĩh, bronce wʉ̃t jʉmni ĩtahjĩh, jeejĩ́h, máajĩh ĩ chãjnidih “Dios caá”, ĩ niíj jenah joyátdih ĩ wẽi cádahcap be. Caán ĩ pãpni jéih encan, jéih joicán, jéih jibcanni ã jʉmʉchah yʉhna, caandíh ĩ wẽi cádahcap be.\x * \xo 9:20 \xt Sal 115.4-7; 135.15-17; Dn 5.23\x* 
\v 21 Biíh ĩ yéej chãjatdihbʉt ĩ cádahcap be. Cã́acwãdih ĩ mawat, ĩ weha máha nihcannitjĩh ĩ yéej chãjat, ĩ nʉʉmát, ĩ jiwátdihbʉt ĩ cádahcap be. Pánih cádahcan, ĩ tʉ́ʉt nʉʉmcáp be.\x * \xo 9:21 \xt Ex 8.15,19\x* 
\c 10  
\s1 Bainí papélah quiítbitdih ángel ã ʉb jʉ̃ʉ́wát 
\p  
\v 1 Tʉ́ttimah, biíh wẽpép ángel mah tólih diítna ñʉhni japmant ã dei jʉ̃ʉ́wʉ́chah, wã enep be. Ã́ih wao cháh maí pahni jʉ́dʉ ã jʉmʉp be. Ã́ih móot yeó ã yeh iigát pah ã yeh iiguíp be. Ã́ih wiona máa iigní pah ã jígohop be.  
\v 2 Bainí papélah quiítdih watni ã tewep be. Ã́ih jéihyepmant bóo wio nah bʉ́dí mʉjna chʉ̃i ñʉh, wáyámant bóo nah jiaboó ã chʉ̃i ñʉhʉp be.  
\v 3 Pánih ñʉhnit, bʉ́dí ʉ́ʉm náah jʉmni ã wẽp ejep be. Páant ã ejat tʉ́ttimah, siete láa énoh ã ñʉʉ́n pʉñat pah bóo jepahatdih wã joyóp be.  
\v 4 Páant ã jepahachah joinít, wã daác jwíihip yʉh be. Obohjeéhtih, páant wã daacát tʉ́ʉt chãjachah, jeámant weemdíh nin pah ãí niijíp be. “Siete énoh yáaat pah bóo ã niijátjidih ma daácca bojoó”, ã niijíp be. 
\p  
\v 5 Páant ã niiját tʉ́ttimah, bʉ́dí mʉjdih, jiadihbʉt chʉ̃i ñʉhni ángel ã́ih jéihyepmant bóo mʉj nahjĩh ã jʉ́ʉt ñahanap be.  
\v 6 Pánih jʉ́ʉt ñahanit, nin pah ã niijíp be: “Dios ã enechah, tʉ́i yoobópdih wã naóhna caá. Caánboó páantjeh jʉmni, nihatdih chãjni ã jʉmna caá. Japmant moondíh, nin baácdih, nin baácdih moondíhbʉt, bʉ́dí mʉjdih, bʉ́dí mʉjdih moondíhbʉt chãjni caá. Bʉʉ páant bóojeh tigaá ã páñat.  
\v 7 Péeni ángel ã́ih póojat nahdih ã póojochah, ‘Nin pah wã chãjbipna caá’, Dios ã niijátji pah ã yapbipna caá. Jon jã́tih cã́acwãdih naóhcan yʉhna, ã naáwátdih naóh yapanitboodíh ãt tʉ́i naóh beedánap wʉt jĩ. Páant ã niíj naáwátjidih bʉʉ jwʉh ã chãjbipna caá”, caán ángel ã niijíp be.\x * \xo 10:7 \xt Ex 20.11; Dt 32.40; Dn 12.7; Am 3.7\x* 
\p  
\v 8 Páant ã niiját tʉ́ttimah, weemdíh daacát tʉ́ʉtcanniji ã jwʉ́ʉb naáwáp be, páant mʉntih. Nin pah ãí niijíp be: “Bʉ́dí mʉjdih jiaboó chʉ̃i ñʉhni ángel pebhna ma bejeé. Caanná jʉibínit, ã bíbohni papélah quiítbitdih ma ʉbʉʉ́”, ã niijíp be.  
\v 9 Páant ã niijíchah joiná, ã pebhna bejnit, caán quiítbitdih wã ʉʉ́bʉ́p be. Páant wã ʉʉ́bʉ́chah joinít, nin pah weemdíh ã niíj jepahap be: “¡Dáa! Ma jeémé. Ma jwíih jeéméchah, belo mac pah ã tʉ́i nʉ́ʉm jwʉhbipna caá. Obohjeéhtih, ma wʉtat tʉ́ttimah, nema bijat panihat meemdíh ã jʉ̃óhbipna caá”, ã niijíp be. 
\p  
\v 10 Páant ã niijíchah joinít, caán quiítbitdih ʉbnit, wã jeémép be. Páant ã niijátji biíc yoobó, belo mac pah ã tʉ́i nʉ́ʉm jwʉhʉp be. Obohjeéhtih, wã jeémát tʉ́ttimah, nema bijat panihat ã jʉ̃ʉ́wʉ́p be.\x * \xo 10:10 \xt Ez 2.8–3.3\x* 
\v 11 Caandíh wã jeémp péanachah, jeámant nin pah weemdíh ãí jwʉ́ʉb niijíp be, páant mʉntih: “Nihat baácdih moón, mácah wéhenit, ĩ maátabʉt, tʉ́ttimah ded pah ĩ yapat pínahdih ma naóh yapanaá”, ã niijíp be. 
\c 11  
\s1 Dios naáwátdih chénewã naóh yapanit 
\p  
\v 1 Tʉ́ttimah, jenah enat pínah dii doóbhdih ángel weemdíh ã wʉ̃hʉp be. Caán doóbhdih ã wʉ̃hʉchahjeh, nin pah Dios ãí niijíp be: “Wĩ́ih mʉʉdíh ma jenah enbi jwʉhʉʉ́. Caán mʉʉdíh jʉibí jenah ennit, weemdíh ĩ cáo wʉ̃hat naadíh, weemdíh wẽinitdihbʉt ma jenah eneé.\x * \xo 11:1 \xt Ez 40.3; Zac 2.1-2\x* 
\v 2 Obohjeéhtih, caán mʉʉ́ jóocmant bóo jʉʉ́hdih ma jenah enca bojoó. Caán jʉʉ́h judíowã nihcannitdih wʉ̃hni caá. Queét cuarenta y dos widh pohba wĩ́ih tʉ́tchidih, caán tʉ́tchidih moondíhbʉt tʉbit yeejép ĩ chãjbipna caá.\x * \xo 11:2 \xt Dn 7.25; 12.7; Lc 21.24\x* 
\v 3 Wĩ́ih doonádih ĩ naóh yapaat pínah niijná, chénewã wĩ́ihwãdih wã wahbipna caá. Páant wã wahachah, jʉ̃iná dʉwát chóonadih dʉonít, mil doscientos sesenta yeó jáapjeh ĩ naóhbipna caá”, ã niijíp be. 
\p  
\v 4 Queét naóh yapanit chéne olivo wʉ̃t jʉmni nahna panihnit, chéne jií cáagat nahna panihnitbʉt ĩ jʉmna caá. Dios nihat Maáh pebh queét ĩ ñʉhna caá.\x * \xo 11:4 \xt Zac 4.3,11-14\x* 
\v 5 Det queétdih en jʉ̃ihnit ĩ yéej chãjíhichah, ĩ́ih jacmant bóo tʉʉ iigát panihatjĩh queétdih ĩ maobipna caá.  
\v 6 Queét chénewã ĩ naóh yapaat pah bóo mah ã bʉʉgcát pínah wẽpat ĩ bíbohbipna caá.\x * \xo 11:6 \xt 1R 17.1\x* Mʉjdih meép mʉjnajeh tʉ́ʉt nʉʉmát pínah wẽpatbʉt ĩ bíbohbipna caá.\x * \xo 11:6 \xt Ex 7.17-19\x* Nin baácdih moondíh jʉdhcabit wʉnatna ĩ wʉ̃hat pínah wẽpatdihbʉt ĩ bíbohbipna caá. Pánihna, ĩ náahat pah bóo ĩ chãjbipna caá.\x * \xo 11:6 \xt 1S 4.8\x* 
\p  
\v 7 Páant ĩ naóh yapa péanachah, nʉmp bóo tólihboó jʉmni Namo bac jʉ̃óhnit,\x * \xo 11:7 \xt Dn 7.7; Ap 13.5-7; 17.8\x* naóh yapanitjĩh míic maonit, queétdih ã mao yohbipna caá.\x * \xo 11:7 \xt Dn 7.21\x* 
\v 8 Páant ã mawat tʉ́ttimah, Jesúsdih ĩ péoh dodh mao yohniji bʉ́dí tʉ́tchidih bóo namáboó ĩ́ih bácahnaji ã ñajbipna caá. Caán tʉ́tchidih moón tʉbit yeejépwã caá. Sodoma tʉ́tchidih moón, Egipto baácdih moonbʉ́t ĩ nihat pah ĩ jʉmna caá.\x * \xo 11:8 \xt Is 1.9-10\x* 
\v 9 Pánihna, biíc peihcanni yeó jáap tʉ́i ñaj, biíh yeó jáap tac yoób ĩ́ih bácahnaji ã ñajbipna caá. Páant bói yeó jáap ã ñajachah, nihat baácdih moón ĩ wẽi enat pínah niijná, ĩ́ih bácahnajidih ĩ yohat tʉ́ʉtcan niít.  
\v 10 Queét chénewã, cã́acwãdih moh yéejanitji ĩ wʉnʉchah ennit, nihat baácdih moón bʉ́dí ĩ wẽibipna caá. Pánih wẽina, queét míicjeh bií déedih ĩ míic wʉ̃hbipna caá. 
\p  
\v 11 Ĩ́ih bácahnaji biíc peihcanni yeó jáap tʉ́i ñaj, biíh yeó jáap tac yoób Diosboó queétdih ã jwʉ́ʉb booabipna caá. Páant ĩ boo pʉd jʉ̃ʉ́wʉ́chah ennit, nihat cã́acwã queétdih ĩ en wʉ́hi bejbipna caá.\x * \xo 11:11 \xt Ez 37.5,10\x* 
\v 12 Pánihat tʉ́ttimah, jeámant wéheat bʉ́dí ã yáanachah, ĩ joibípna caá. Queét chénewãdih nin pah ã niijbípna caá: “Ninboó ñi pʉ́ʉh laáb jʉ̃ʉ́wʉ́”, ã niijbípna caá. Páant ã niijíchah joinít, queétdih jʉ̃ihnitji ĩ enechah, mah tólihjĩh ĩ pʉ́ʉh laab béjbipna caá.\x * \xo 11:12 \xt 2R 2.11\x* 
\v 13 Páant ĩ pʉ́ʉh laab béjechah, baác bʉ́dí ã mémébipna caá. Páant ã méménachah, caán tʉ́tchidih bóo dawá mʉʉná ã bʉʉgʉ́chah, siete mil cã́acwã ĩ wʉnbipna caá. Bita wʉncannitboó en wʉ́hi bejna, “Dios chah wẽpni caá”, ĩ niijbípna caá.\x * \xo 11:13 \xt Ap 6.12; 16.18\x* 
\p  
\v 14 Pánih yeejép yapna, chéneji cã́acwã yeejép ĩ yapap be. Páant ĩ yapat tʉ́ttimahbitjeh, biíc láa yeejép ĩ jwʉ́ʉb yapbipna caá, páant mʉntih. 
\s1 Péeni nahdih ã póojat 
\p  
\v 15 Tʉ́ttimah, péeni ángel jwʉh ã bíbohni nahdih ã póojop be. Páant ã póojochah, jeámant ĩ wẽp wéhenachah, wã joyóp be. Nin pah ĩí niíj wẽi naáwáp be: 
\q1 “Jwĩ íip Dios, ã wʉ̃ʉ́h Cristo biícdih nin baácdih moondíh ĩ wʉtʉchah, bʉʉ jwʉh nihatdih ĩ jepahat tʉ́ʉtna caá. Dios ã maáh jʉmat ã bʉʉdcán niít”, ĩ niijíp be.\x * \xo 11:15 \xt Ex 15.18; Dn 2.44; 7.14,27\x* 
\m  
\v 16 Páant ĩ niijíchah joinít, Dios pebh chʉ́ʉdnit veinticuatro maátabʉt, páah yoh ñajnit, caandíh ĩ weñep be. 
\q1  
\v 17 “Maá, meém caá chah wẽpni. Jon jã́tih meém matát jʉmʉp tajĩ. Bʉʉbʉt ma jʉmna caá. Bʉʉ jwʉh nihatdih ma wʉtʉchah, ma wẽpatjĩh ma jepahat tʉ́ʉtbipna caá. Páant ma chãjachah ennit, ‘Tʉ́ina caá’, meemdíh jwĩ niijná caá. 
\q1  
\v 18 Nin baácdih moón meemdíh jepahcannitboó, ĩ íijip yʉh jĩ. Páant ĩ jepahcatji jíib, bʉʉ meémboó queétdih bʉ́dí íijnit, peéh chãjat tʉ́ʉt caá ma chãjap.\x * \xo 11:18 \xt Sal 2.5; 110.5\x* Wʉnnitjidih ma peéh chãjbipna caá. Obohjeéhtih, míihwã ĩ tʉ́i chãjatji jíib, queétboodíh ma tʉ́i chãjbipna caá. Ma naáwátdih naóh yapanitji bita míihwã biícdih majeéh jʉmnit, ĩ tʉ́i wẽibipna caá. Maátadih, moh yéejnitdihbʉt míihwã ĩ jʉmʉchah, ma tʉ́i chãjbipna caá.\x * \xo 11:18 \xt Sal 115.13\x* Nin baácdih moondíh yéejanitdih bʉʉ yohat tʉ́ʉt caá ma chãjap”, ĩ niijíp be. 
\p  
\v 19 Páant ĩ niiját tʉ́ttimah, jeáboó jʉmni Dioíh mʉʉ́ jẽc pãa lajnidih wã enep be. Pánih enna, caán mʉʉ́ diítna, Dios cã́acwãdih teo wáacat tʉ́ʉt niijná, ã naóh daácni naaná ã ñʉhat paihdihbʉt wã enep be. Caandíh wã enechah, bʉ́dí ʉ́ʉm náah jʉmni wedóát énoh ã yáanachah, baác méméat biícdih, mah cámahni dahnabʉt ã joh bʉʉgʉ́p be.\x * \xo 11:19 \xt Ap 8.5; 16.18-21\x* 
\c 12  
\s1 Yad wili, Maí Dʉʉnibʉt 
\p  
\v 1 Páant ʉ́ʉm náah jʉmni ã yapat tʉ́ttimah, nin baácboó ded pah ã yapat pínahdih Dios jeáboó ã jʉ́ʉtʉp be. Pánih jʉ́ʉtni oboh jʉmni nihcan be. Jeáboó yad wili mi jʉmʉchah, wã jwíih enep be. Miíh yégueh yeo páh ã yeh iiguíp be. Caánt widhdih mi chʉ̃i ñʉhʉp be. Maáta ĩ dʉwát jʉ́dʉ dée, doce cʉ́iwã jʉmni jʉ́dʉdih mi dʉwʉ́p be.  
\v 2 Caánt mi weép jáaana, tʉbit mi ñaacáp be.\x * \xo 12:2 \xt Mi 4.10\x* 
\p  
\v 3 Tʉ́ttimah, jeáboó jwʉ́ʉb ennit, bʉ́dí maí dʉʉnidih wã enep be. Caán siete waó jʉmni ã jʉmʉp be. Waó jʉmat pah maáta ĩ dʉwát jʉ́dʉnadih ã dʉwʉ́p be. Diez mona jʉmni ã jʉmʉp be.\x * \xo 12:3 \xt Dn 7.7\x* 
\v 4 Ã́ih pĩjjĩh cʉ́iwãdih tacdih yoób dée ã ʉb pʉ̃i yoh jéenanap be. Pánihna, yad wili weép jáaanachah ennit, mi wʉ̃ʉ́hdih joó jeémát tʉ́ʉt niijná, mi pebh caán maí ã páñap be.\x * \xo 12:4 \xt Dn 8.10\x* 
\v 5 Páant ã páñachah, newé weépdih mi tʉ́ʉhʉp be.\x * \xo 12:5 \xt Is 66.7\x* Caán wébít nihat baácdih moón ĩ maáh pínah ã jʉmʉp be. Páant Maáh chah wẽpni ã jʉmʉchah, cã́acwã caandíh ĩ jéih yap yohcan niít. Páant ã cã́ac jʉmʉchahjeh, Dios ã pebhna caanbítdih ã ʉb ñah bejep be.\x * \xo 12:5 \xt Sal 2.9\x* 
\v 6 Páant mi wʉ̃ʉ́hdih ã ʉb bejat tʉ́ttimah, cã́ac wihcapboó, Dios ã ámoh jwejepjina beh wili mi jwei béjep be. Caanná mi jʉmʉchah, mil doscientos sesenta yeó jáap Dios caántdih ã en dawáp be. 
\p  
\v 7 Páant mi jweyát tʉ́ttimah, jeáboó ĩ míic mawachah, wã enep be. Miguel ã́ih ángelwã biícdih jʉ̃óhnit, Maí Dʉʉni ã́ihwã biícdih ĩ jʉmʉpna míic mawadih ĩ jʉibínap be.\x * \xo 12:7 \xt Dn 10.13,21; 12.1; Jud 9\x* 
\v 8 Pánih míic maonit, Miguelwãboó Maí Dʉʉniwãdih yap yohnit, jeáboó ĩ jwʉ́ʉb jʉmat tʉ́ʉtcap be.  
\v 9 Pánih yap yohna, caán Maí Dʉʉni, nemépwã ĩ maáh, Satanás wʉ̃t jʉmnidih, ã́ihwã biícdih nin baácna ã yohop be. Nihat baácdih moondíh yeeni caá ã jʉmʉp.\x * \xo 12:9 \xt Gn 3.1; Lc 10.18\x* 
\v 10 Tʉ́ttimah, jeámant nin pah biíh ã wẽp naáwáchah, wã joyóp be: 
\q1 “Bʉʉ jwʉh jwĩ íip cã́acwãdih ã tʉ́i ʉbna caá, bʉca. Jwĩ íip ã wʉtatdih yap yohnit ĩ wihcan caá. Ã wahni Cristodihbʉt det yap yohnit ĩ wihcan caá. Nemépwã ĩ maáh jeáboó jʉmnijidih baácboó ã yoh jéenanap be. Caán nemépwã ĩ maáh yeó jáap jʉmat pah, chei jʉmat pahbʉt jwĩ déewã panihnit Jesúíhwãdih ‘Nit yeejépwã caá’, jwĩ íipdih niíj naóh yacna ã chãj jwʉhʉp jĩ.\x * \xo 12:10 \xt Job 1.6-12; Zac 3.1\x* 
\q1  
\v 11 Queét Jesúíhwã Oveja Wʉ̃ʉ́h meépdih tʉ́i jenah joinít, nemépwã ĩ maáhdih ĩ yap yohop be. ‘Jesucristo wʉn wʉ̃hna, jwĩ yéejatdih ã yoh wʉ̃hʉp jĩ’, niijnít, nemépwã ĩ maáhdih yap yohnit ĩ jʉmna caá. Páant tʉ́ini doonádih ĩ naáwát peéh, bita queétdih ĩ mawíhichah yʉhna, Cristoíh doonádih ĩ naóh cádahcap be. 
\q1  
\v 12 Nemépwã ĩ maáh baácboó yoh jéenani ã jʉmʉchah ennit, yeéb jeáboó jʉmnit ñi weñeé. Obohjeéhtih, yeéb con baácboó jʉmnit, bʉ́dí mʉjboó jʉmnitbʉt moh yéejnit ñi jʉmbipna caá. Pánihna, caandíh peéh chãjat pínah tóah jʉ̃ʉ́wʉ́chah jéihna, nemépwã ĩ maáh bʉ́dí ã íijna caá. Pánih íijnit, ñi pébhna jʉibína, yeebdíh ã moh yéejabipna caá”, ãí niijíp be. 
\p  
\v 13 Miguel caandíh ã yohatdih jéihnit, Maí Dʉʉni wébít íindih ã ñʉʉn béjep be.  
\v 14 Obohjeéhtih, Dios caántdih bʉ́dí jawíh mʉj jwã́pa pah bóo ã wʉ̃hʉp be, cã́ac wihcapboó mi jiíj jwei béjat pínah niijná. Caanná mi jʉibíát tʉ́ttimah, biíc peihcanni jópchi tʉ́i beéd, biíh jópchi tac yoób Dios caántdih ã en daobípna caá, Maí Dʉʉni caántdih ã yéejacat pínah niijná.\x * \xo 12:14 \xt Dn 7.25; 12.7\x* 
\v 15 Caanná mi bejechah, caántdih daabáát tʉ́ʉt niijná, bʉ́dí mʉj pah bóo Maí Dʉʉni ã éeguep be.  
\v 16 Páant ã éeguechah ennit, caántdih wapat tʉ́ʉt niijná, baácboó ã dʉ́ʉc bejep be, ã éegniji mah caán íitboó ã nooj yác bejat pínah niijná.  
\v 17 Páant ã nooj yác bejechah ennit, caántdih jéih maocan, Maí Dʉʉni bʉ́dí ã íijip be. Pánih íijnit, caántdih bʉʉjácan, mi jʉimená, Dios ã wʉtatdih jepahnit, Jesúíh tʉ́ini doonádih jepahnitdih míic mawadih ã bejep be.  
\v 18 Pánihna, Maí Dʉʉni bʉ́dí mʉj jwẽ́ejdih bóo óondih ã jʉibí ñʉhʉp be. 
\c 13  
\s1 Bʉ́dí mʉjmant aáb jʉ̃óhni Namo 
\p  
\v 1 Páant caán óondih Maí Dʉʉni ã jʉí ñʉhʉchah, caán bʉ́dí mʉjmant Namo jwʉh, pah jʉinít, ã aáb jʉ̃ʉ́wʉ́chah, wã enep be.\x * \xo 13:1 \xt Dn 7.3\x* Caán Namo queét chénewã Dios naáwátdih naóh yapanitjidih maonijeh mʉntih ã jʉmʉp be. Caán siete waó jʉmni, diez mona jʉmni ã jʉmʉp be. Ã́ih mona jʉmat pah maáta ĩ dʉwát jʉ́dʉnadih ã dʉwʉ́p be. Ã́ih waonádihbʉt wʉ̃t daácni ã jʉmʉp be. Caán wʉ̃tna \sc “Weém chah wẽpni caá”,\sc* ã niíj daacátdih enna, Dios bʉ́dí ã íijna caá.\x * \xo 13:1 \xt Ap 17.3-12\x* 
\v 2 Caán Namo jió daacá, wẽpép bejni, tac behni pah ã jʉmʉp be. Bʉ́dí jítcha jʉmni, bʉ́dí téih chóabʉt jʉmni, wẽpép ã jʉmʉp be. Ã́ih jac bʉ́dí jió jac pah bóo ã jʉmʉp be.\x * \xo 13:2 \xt Dn 7.4-6\x* Maí Dʉʉniboó Namo ã wʉtat pínah wẽpatdih ã wʉ̃hʉp be. Pánih wʉ̃hna, queét chénat pah nihat cã́acwãdih wʉtat tʉ́ʉt niijná, caandíh maáh ã waadánap be.  
\v 3 Caán Namodih mao yohíhna, biíc wao dáhdih ĩ bʉ́ʉh baacátji jwʉ́ʉb ñʉʉmní ã jʉmʉp be. Pánihna, caán ã jwʉ́ʉb ñʉʉmátjidih ennit, nihat cã́acwã en wʉ́hi bejnit, Namo queétdih ã wʉtʉchah, ĩ jepahap be. Nihat ã́ihwã ĩ jʉmʉp be.  
\v 4 Namo ã wʉtat wẽpat pínahdih Maí Dʉʉni ã wʉ̃hʉchah enna, cã́acwãboó bódicha caj yoh ñajnit, caandíh ĩ weñep be. Namodihbʉt ĩ weñep be. Pánih wẽina, nin pah Namodih ĩ niíj weñep be: “Biíh meém ma wẽpat panihni ã wihcan caá. Det meemdíh míic maona, ĩ jéih yap yohcan niít”, ĩ niijíp be. 
\p  
\v 5 “Chah wẽpni caá”, Namodih niijnít, Diosdih yeejép ĩ wéhenachah yʉhna, Diosboó joyáh bojnit, cuarenta y dos widhjeh maáh ã jʉmat tʉ́ʉtʉp be.  
\v 6 Caán Namo Diosdih, ã́ih wʉ̃tdih, ã jʉmʉpdih, jeáboó jʉmnitdihbʉt yeejép ã wéhenap be.\x * \xo 13:6 \xt Dn 7.8,25; 11.36\x* 
\v 7 Dioíhwãdih míic maonit, queétdih ã yap yohop be. Páant ã yap yohochah yʉhna, Dios ã enah bojop be. Páant caandíh Dios ã wʉtcah, ãta jéih yap yohcan tagaá. Pánihna, nihat cã́acwã poómp jʉmat pah, nihat mácah wéhenit, nihat baácdih moondíh Namo maáh ã jʉm jwʉhʉp be.\x * \xo 13:7 \xt Dn 7.21\x* 
\v 8 Nihat Diosdih jepahcannit míicjeh Namo pebh jʉibí bódicha caj yoh ñajnit, caandíh ĩ weñep be. Dios nin baácdih ã chãjat pínah jã́tih, ã́ihwã pínah ĩ wʉ̃tnadih ãtát daacáp wʉt jĩ. Caán ã daácni tólih Oveja Wʉ̃ʉ́h ĩ maoniíh tólih caá. Pánihna, caán tólihdih ĩ wʉ̃tdih daácca naáhwã míicjeh Namodih ĩ weñep be.\x * \xo 13:8 \xt Sal 69.28; Ap 3.5\x* 
\q1  
\v 9 ¡Det molít jʉmna, ĩ joyoó naáh! 
\q1  
\v 10 Det nemat mʉʉ́boó nemnit pínahdih ĩ nembipna caá. Det jwã́ag maonit pínahdihbʉt ĩ jwã́ag maobipna caá. 
\m Pánihatdih jéihna, jwiít Dioíhwã yeejép yapna yʉhna, caandíh tʉ́i jenah joí cádahcat caá náahap.\x * \xo 13:10 \xt Jer 15.2; 43.11\x* 
\s1 Baác diítmant jʉ̃óhni Namo 
\p  
\v 11 Tʉ́ttimah, biíh Namo baácmant ã bac jʉ̃ʉ́wʉ́chah, wã enep be. Oveja wʉ̃ʉ́h chéne jáap mona jʉ̃óhnibit pah jígohni ʉ́ʉm náah ã wihcap yʉh be. Obohjeéhtih, ã wéheat ʉ́ʉm náah jʉmni ã yáanap be.  
\v 12 Pánihna, mʉjmant jʉ̃óhni Namoboó, baácmant jʉ̃óhnidih maáh ã waadánap be. Páant ã maáh waadániboó, nihat baácdih moondíh mʉjmant jʉ̃óhni Namo, bʉ́ʉh baácnijidih ã weñat tʉ́ʉtʉp be.  
\v 13 Baácmant jʉ̃óhni Namo ã wẽpatdih jʉ́ʉtnit, bʉ́dí iigát déedih jeámant ã bʉʉ́g jéen jʉ̃ʉ́wát tʉ́ʉtʉp be, cã́acwã caandíh en wʉ́hi bejnit, ĩ jepahat pínah niijná.  
\v 14 Mʉjmant jʉ̃óhni ã wʉtʉchah, baácmant jʉ̃óhniboó ã wẽpatjĩh cã́acwãdih ã yeenap be. Pánih yeena, jwíih jʉmni pah jígohnidih ã pãpat tʉ́ʉtʉp be. Caán jwíih jʉmni íibat naajĩ́h ĩ bʉ́ʉh baác yohniji yʉhna, ã jwʉ́ʉb boonap be. Páant ĩ chãjachah enna yʉhna, Dios páantjeh ã enah boj jwʉhʉp be.\x * \xo 13:14 \xt Mt 24.24; 2Ts 2.9-10\x* 
\v 15 Baácmant jʉ̃óhni Namoboó mʉjmant jʉ̃óhni pah jígohni ĩ pãpnijidih caolih ã jéyanachah, ã wéhenap be. Det caán pãpnidih ĩ wẽicat enna, ã mao yohat tʉ́ʉtʉp be. Diosboó caandíh páantjeh ã chãj jwʉhat tʉ́ʉtʉp be.  
\v 16 Caán baácmant jʉ̃óhni Namo nihat cã́acwãdih biquína ĩ́ih jéihyepmant bóo téihya páhanadih, bitadih ĩ́ih móot jʉʉ́hnadih ã daacát tʉ́ʉtʉp be. Oboh jʉmnit, maáta, dawá bií dée bíbohnit, moh yéejnit, teo wʉ̃hnit, teo wʉ̃hcannitdih, nihat biíc yoobó ã daacát tʉ́ʉtʉp be.  
\v 17 Caán jwíih jʉmni Namo biquínadih ã́ih wʉ̃tdih, bitadih ã́ih númerodih daácca naáhwãdih ã jíib chãjat tʉ́ʉtcap be. 
\p  
\v 18 Caán daacátdih tʉ́i jéihyat caá náahap. Dios ã teo wáacatjĩh jéihnit jʉmna, Namoíh daacátdih ñi tʉ́i beh enbipna caá. Caán número newéíh wʉ̃t ã jʉmna caá. Ã́ih número seiscientos sesenta y seis caá. 
\c 14  
\s1 Oveja Wʉ̃ʉ́h, ã ñíonitbʉt 
\p  
\v 1 Tʉ́ttimah, jeáboó jʉmni Sión wʉ̃t jʉmni jeejíh ñʉhni Oveja Wʉ̃ʉ́hdih wã enep be. Ãjeéh dawá, 144 mil cã́acwã ĩ jʉmʉp be. Queét ã́ih wʉ̃tdih, ã íipíh wʉ̃tdihbʉt ĩ́ih móot jʉʉ́hnadih daácnit ĩ jʉmʉp be.\x * \xo 14:1 \xt Ez 9.4; Ap 7.3\x* 
\v 2 Queétdih wã joyóchah, jeámant ãí yáanap be. Bʉ́dí dóo ã yáaat pah, bʉ́dí énoh ã yáaat pahbʉt ãí yáanap be. Árpas ĩ niijní bíitat dahna ã yáaat pahbʉt ãí yáanap be.  
\v 3 Caanjĩ́h maáh ã chʉ́ʉdʉp pebh, chénena míic dawá quíibna jʉmnit ángelwã, veinticuatro maáta pebhbʉt, queét 144 mil cã́acwã ĩ ñʉhʉp be. Caanjĩ́h ñʉhnit, jáap ewatdih eona ĩ chãjap be. Nin baácdih jʉmnitji yéejat yohnit, ã tʉ́i ʉbnit jʉmna, queétjeh caán jáap ewatdih ĩ jéihyep be.  
\v 4 Queét ĩ weha mána yaádh nihcannitjĩh yéej chãjcannit jʉmna, Oveja Wʉ̃ʉ́hdihjeh tʉ́i péenit ĩ jʉmʉp be. Yeejépwãjeéh jʉmnitjidih Diosboó ã́ihwã pínah ã ʉbʉp be. Queétboó ã́ihwã pínah, Oveja Wʉ̃ʉ́íh pínahbʉt, tʉ́i jepahnit ĩ jʉmʉp be.\x * \xo 14:4 \xt Ex 23.19; Stg 1.18\x* 
\v 5 Pánihna, yeecannitjeh jʉmna, yéejat wihcannit míic ĩ jʉmʉp be.\x * \xo 14:5 \xt Sof 3.13\x* 
\s1 Biíc peihcannit ángelwã ĩ naóh jéenaat 
\p  
\v 6 Tʉ́ttimah, jeáboó yeó nʉmp biíh ángel ã jiijíchah, wã enep be. Dioíh tʉ́ini dooná páantjeh jʉmnidih nihat cã́acwã poómp jʉmat pah, nihat mácah wéhenit, nihat baácdih moondíh naóhni ã jʉmʉp be.  
\v 7 Caán ángel wẽp naóhna, nin pah ã niíj jéenanap be: “Diosdih ñi ʉ́ʉmʉ́. Bʉʉ jwʉh cã́acwãdih peéh chãjat tʉ́ʉt caá ã chãjap. Pánihna, caandíh ñi wẽi naáwá. Caánboó nihat jeáboó jʉmnidih, nihat con baácboó jʉmnidihbʉt chãjni caá. Pánih wẽpni ã jʉmʉchah jéihna, caandíh bódicha caj yoh ñajnit, ñi weñeé”, ã niijíp be. 
\p  
\v 8 Páant ã niiját tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh nin pah ã niíj jéenanap be: “¡Ñi joyoó! Babilonia wʉ̃t jʉmni bʉ́dí tʉ́tchidih moón wẽpnit ĩ jʉmʉchah yʉhna, queétdih Dios jáantjeh ã yoh beedána caá.\x * \xo 14:8 \xt Is 21.9; Jer 51.8; Ap 18.2\x* Queét páant ã yohnit nihat bitadih ĩ yéej chãjat tʉ́ʉtʉp be. Máihnit, bitadih ĩ wʉ̃hʉchah, queétbʉt biíc yoobó tʉbit yeejép ĩ chãjap be. Pánih chãjna, ‘Dios caá’, ĩ niíj pãpnidih ĩ weñechah, queétbʉt ĩ en yacap be”, ã niijíp be. 
\p  
\v 9-10 Queét chéne ángelwã ĩ niiját tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh, nin pah ã niíj jéenanap be: “Det Namodih, ã pãpat tʉ́ʉtnidihbʉt wẽinit, ĩ́ih móotdih, téihyadih ã́ih wʉ̃t daácnitdih Dios ã peéh chãjbipna caá. Dios queétdih bʉ́dí íijnit, iiguípna ã wahbipna caá. Caán dʉbcanni iiguípboó jʉmna, queét tʉbit tʉbana, moh yéej náah jʉmnit, tʉbit ĩ ñaácbipna caá. Ã́ih ángelwã, Oveja Wʉ̃ʉ́hbʉt ĩ enechah, yeejép ĩ yapbipna caá.\x * \xo 14:9-10 \xt Gn 19.24; Sal 11.6; Is 51.17; Jer 25.15; Ez 38.22; Ap 16.19\x* 
\v 11 Caán iigát tʉʉ jeí ã yaicán niít.\x * \xo 14:11 \xt Is 34.10\x* Queét tʉbit jĩ́gah náah jʉmnit páantjeh ĩ jʉmbipna caá. Nihat cã́acwã Namodih bódicha caj yoh ñaj wẽinitdih, yeejép tʉbat páantjeh ã jʉmbipna caá. Yeó jáap jʉmat pah, chei jʉmat pah biíc yoobó ĩ tʉbabipna caá. Ã pãpat tʉ́ʉtnidih wẽinit, ã́ih wʉ̃t daácnitdihbʉt páant yeejép ĩ yapbipna caá”, ã niijíp be. 
\p  
\v 12 Páant yeejép ĩ yapachah ennit, jwiít Dioíhwãboó ã wʉtatdih jepahnit, Jesúsdih cádahcat caá náahap. 
\p  
\v 13 Tʉ́ttimah, jeámant ã jwʉ́ʉb wéhenachah, wã joyóp be. “Nindih ma daacá: ‘Det Jesúíhwã caandíh cádahcannit jʉmna, ĩ wʉnat tʉ́ttimah, bʉ́dí ĩ wẽibipna caá’ ”, ãí niijíp be. 
\p Páant ã niiját tʉ́ttimah, Tʉ́ini Espíritu jwʉh nin pah ã niijíp be: “Páant ta tigaá. Yoobópdih tigaá. Queét bʉ́dí ĩ tewatdih péanit, ĩ choobípna caá. Dios pebhboó ĩ pʉ́ʉh laáb jʉibínachah, ĩ tʉ́i chãjatjidih jéihnit, queétdih ã tʉ́i chãjbipna caá. Pánihna, queét caanná jʉibínit, bʉ́dí ĩ wẽibipna caá”, ã niijíp be. 
\s1 Dios cã́acwãdih ã ñíwat 
\p  
\v 14 Tʉ́ttimah, tʉ́i baabní mah tólihdih wã enep be. Caán mah tólihjih nihat cã́acwã ʉ́ʉd jeñé ã chʉ́ʉdʉp be.\x * \xo 14:14 \xt Dn 7.13\x* Caán chʉ́ʉdni maáta ĩ dʉwát oro jʉ́dʉdih ã dʉwʉ́p be. Biíc íibat tʉ́i eeép, pácahidih ĩ bóodat naá déedih ã bíbohop be.  
\v 15 Tʉ́ttimah, biíh ángel Dios ã jʉmʉpmant ã bac jʉ̃ʉ́wʉ́p be. Pánih bac jʉ̃óhnit, mah tólihjih chʉ́ʉdnidih ã wẽp ejep be: “Bʉʉ jwʉh Dios ã jenahat láa ã jʉiná caá. Pánihna, míih pácahi panihni ã tʉ́i baabáchah, ma bíbohni íibat naajĩ́h míih cã́acwãdih ma ʉb beedá bojoó”, ã niijíp be.\x * \xo 14:15 \xt Jl 3.13\x* 
\v 16 Páant ã niijíchah joinít, mah tólihjih chʉ́ʉdni ã bíbohni íibat naajĩ́h nin baácdih bóo pácahi panihnidih ã bóod jwíihip be. 
\p  
\v 17 Tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh Dios ã jʉmʉpmant ã bac jʉ̃ʉ́wʉ́p be. Caanbʉ́t mah tólihjih chʉ́ʉdni ã bíbohni dée íibat naa mʉ́ntih ã bíbohop be.  
\v 18 Tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh Diosdih cáo wʉ̃hat naa pébh jʉmni ã bac jʉ̃ʉ́wʉ́p be. Caánboó caán naadíh bóo tʉʉ iigátdih en daoní jʉmna, nin baácboó iíg beedáát pínah wẽpat bíbohni be. Pánih bac jʉ̃óhna, eeép íibat naá bíbohni ángeldih ã wẽp ejep be: “Con baácdih bóo jʉmni jiwá iguíha panihni ã tʉ́i ei beedná caá. Pánihna, ma bíbohni íibat naajĩ́h caandíh ma bóod ʉb beedánaá”, ã niijíp be.  
\v 19 Páant ã niijíchah joinít, caán ángel nin baácdih bóo iguíh pihanadih ã bóod ʉb beedánap be. Páant ã bóod ʉb beedánit, caán iguíh pihanadih ĩ bʉ́ʉh chʉñat jʉ́áboó ã yoh yacap be. Páant ã yoh yacat pahjeh tigaá, caandíh náahcannitdih Dios bʉ́dí íijnit, queétdih peéh chãjna, ã yohbipna caá.  
\v 20 Pánih yohna, caán tʉ́tchi jwẽ́ejdih ĩ bʉ́ʉh chʉñat jʉ́ádih iguíh pihanadih ĩ bʉ́ʉh chʉñat dée pah yeejép cã́acwãdih ã mao yohat tʉ́ʉtʉp be.\x * \xo 14:20 \xt Is 63.3; Lm 1.15; Jl 3.13; Ap 19.15\x* Caanjĩ́h ĩ mao yohochah, ĩ́ih meép ã nooj bác bejep be. Caán meép mʉj pah ã jʉmʉp be. Tres cientos kilómetros ã nooj béjep be. Pánih nooj béjna, chéne metros dée ã nʉmahap be. 
\c 15  
\s1 Cã́acwã yeejép ĩ yapat pínahdih siete ángelwã ĩ bíbohat 
\p  
\v 1 Tʉ́ttimah, jeáboó enna, ʉ́ʉm náah jʉmnidih wã en wʉ́hi bejep be. Nin baácboó ded pah ã yapat pínahdih weemdíh ã jʉ́ʉtʉp be. Caán oboh jʉmni nihcan be. Nin pah jígohatdih wã enep be: Siete ángelwã ĩ jʉmʉp be. Cã́acwã ĩ yéejatdih Dios bʉ́dí íijna, queét siete ángelwãboó yeejépwãdih ã pée peéh chãjat tʉ́ʉtnit pínah be. Pánihna, siete láa pohba cã́acwãdih ĩ peéh chãjat pínah niijná, queétdih wahat tʉ́ʉt ã chãjap be. 
\p  
\v 2 Queét ángelwãdih wã enat tʉ́ttimah, bʉ́dí mʉjdih wã enep be. Caan mʉ́j tʉ́i jẽ́lepni tʉʉ iigátjĩh widni ã jʉmʉp be. Namodih, ã pãpat tʉ́ʉtnidih, ã́ih númerodih ã daacát tʉ́ʉtatdihbʉt jepahcannitji caán mʉj jwẽ́ejdih ĩ ñʉhʉchah, wã enep be. Caanjĩ́h ñʉhnit, Dios ã wʉ̃hni árpas ĩ niijní bíitat dahnadih ĩ bíbohop be.  
\v 3 Dios ã yap yohatjidih jenah joinít, Diosdih teo wʉ̃hni Moisés ã chãjatjidih eona,\x * \xo 15:3 \xt Ex 15.1-18\x* Oveja Wʉ̃ʉ́h ã chãjatjidihbʉt wẽi eona, nin pah ĩ niíj ewep be: 
\q1 “Maá, meém chah wẽpni caá. Ma chãjatdih enna, jwĩ en wʉ́hi bejna caá. Chah tʉ́ini caá ma chãjat. Meém nihat baácdih moón ĩ maáta chah maáh caá. Yoobópdih chãjni caá. 
\q1  
\v 4 Nihat cã́acwã meemdíh ʉ́ʉmnit, ‘Chah wẽpni caá’, ĩ niijbípna caá.\x * \xo 15:4 \xt Jer 10.7\x* Meemjéh yéejat wihcanni caá. Nihat baácdih moón yoobópdih ma chãjatdih enna, ma pebh jʉibínit, bódicha caj yoh ñajnit, meemdíh ĩ wẽibipna caá”, ĩ niijíp be.\x * \xo 15:4 \xt Sal 86.9\x* 
\p  
\v 5 Tʉ́ttimah, jeáboó jwʉ́ʉb ennit, Dioíh mʉʉ́ jẽc pãa lajnidih wã enep be. Pánih enna, caán mʉʉ́ diítna, Dios cã́acwãdih teo wáacat tʉ́ʉt niijná, ã naóh daácni naaná ã ñʉhat paihdih ã ñajat tólihdihbʉt wã enep be.\x * \xo 15:5 \xt Ex 38.21\x* 
\v 6 Caán mʉʉdíh wã enechah, queét siete ángelwãboó yeejépwãdih ã pée peéh chãjat tʉ́ʉtnit pínah caán mʉʉ́ diítna jʉmnit, ĩ yoób bac jʉ̃ʉ́wʉ́p be, bʉca. Tʉ́i baabní yeh iigní yégueh chóona dʉonít, oro tõpjĩh jõóh poómp yoób jʉí wái chéonit míic ĩ jʉmʉp be.  
\v 7 Páant ĩ bac jʉ̃ʉ́wʉ́chah, biíc dawá quíibna jʉmni ángelboó queét siete ángelwãdih ĩ yoobó oro pamapnadih ã wʉ̃hʉp be. Caan pámap diítdih cã́acwã ĩ yéejatdih Dios páantjeh jʉmni, bʉ́dí íijna, ã peéh chãjat pínah tʉ́i yáoni ã jʉmʉp be.  
\v 8 Páant ã wʉ̃hʉchahjeh, Dioíh mʉʉ́ diítna ã yeh iigát, ã wẽpatbʉt jʉmna, tʉʉ jeí ã jʉm peét bejep be. Pánihna, Dios ã wẽpat bʉ́dí jʉmna, queét siete ángelwã ĩ peéh chãjat pónih, tʉʉ jeí mʉʉjéh ã jʉmʉchah, ded biíc ã jéih waadcáp be.\x * \xo 15:8 \xt Ex 40.34; 1R 8.10-11; 2Cr 5.13-14; Is 6.4\x* 
\c 16  
\s1 Dios cã́acwãdih ã peéh chãjat jʉmni siete pamapna 
\p  
\v 1 Tʉ́ttimah, Dios ã́ih mʉʉmánt ã wẽp naóh bacanachah, wã joyóp be. Queét siete ángelwãdih nin pah ãí niíj naáwáp be: “Wã niijátji pahjeh, bʉʉ baácdih moondíh peéh chãjat tʉ́ʉt caá wã chãjap. Pánihna, ñi bíbohni pamapna diítboó jʉmnidih ʉb bejnit, baácboó ñi pʉoh jéenabií”, ã niijíp be. 
\p  
\v 2 Páant ã niijíchah joinít, biíc ángel ã bíbohni pamapdih ʉb bejnit, caán diítboó jʉmnidih baácboó ã pʉoh jéena bojop be. Páant ã pʉoh jéenanachah, Namoíh cã́acwã yeejép yaohna jʉmnit ĩ jʉmʉp be. Queét ã́ih wʉ̃t dʉonít míicjeh, caan páh jígohnidih ĩ pãpnidih wẽinit ĩ jʉmʉp be. Páant ĩ chãjatji jíib, queétdih ã peéh chãjachah, nihat ĩ́ih bácahnadih dawá yahwítna ã jʉmʉchah, queét tʉbit yeejép ĩ tʉbanap be.\x * \xo 16:2 \xt Ex 9.10; Dt 28.35\x* 
\p  
\v 3 Páant ã pʉoh jéenaat tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh ã bíbohni pamap diítboó jʉmnidih bʉ́dí mʉjboó ã pʉoh báaha bojop be. Páant ã pʉoh báahanachah, caan mʉ́j meépjeh ã jʉmah bejep be. Wʉnniíh meép pah ã jígohop be. Páant yeejép meép ã jʉmʉchah, caan mʉ́jboó jʉmnit nihat queejwã́ ĩ tʉ́i wʉn beedáh bejep be. 
\p  
\v 4 Chénewã ĩ pʉoh jéenaat tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh ã bíbohni pamap diítboó jʉmnidih nihat mʉjnaboó, meo waócáhnadihbʉt ã pʉoh báahani ã chʉ̃ʉ́ʉ́p be. Páant ã chʉ̃ʉ́ʉ́chah, meép mʉjna míicjeh ã tʉ́ʉt nʉʉ́m beedáh bejep be.\x * \xo 16:4 \xt Ex 7.17-21; Sal 78.44\x* 
\v 5 Páant ã tʉ́ʉt nʉʉmʉ́chah ennit, biíh ángel mʉjnadih en daoní, nin pah ãí niijíp be: 
\q1 “Dios, meém yéejat wihcanni caá. Jon jã́tih, bʉʉbʉt ma jʉmna caá. Pánihna, cã́acwã yeejép ĩ chãjachah enna, queétdih peéh chãjna, meép mʉjna chãjat yoobópdih tigaá. 
\q1  
\v 6 Namoíhwãboó míihwãdih maona, meép ĩ yohop be. Páant ĩ mawatji jíib, queétdih meépdihjeh ma babhbat tʉ́ʉtat yoobópdih caá. Páant ma chãjatdih tibeé queét ĩ náahap be”, ã niijíp be. 
\p  
\v 7 Páant ã niiját tʉ́ttimah, Diosdih cáo wʉ̃hat naajéh ã wéhenachah, wã joyóp be. “Páant tigaá. Maá, meém chah wẽpni caá. Yeeat wihcanni, yoobópdih tigaá ma peéh chãjap be”, ãí niijíp be. 
\p  
\v 8 Biíc peihcannit ĩ pʉoh jéenaat tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh ã bíbohni pamap diítboó jʉmnidih yeodíh ã pʉoh jã́hanap be. Páant ã pʉoh jã́hanachah, cã́acwãdih ã tehaat pínah niijná, Dios yeodíh tʉbit ã chãhaat tʉ́ʉtʉp be.  
\v 9 Pánihna, cã́acwã tʉbit wʉn tehna, Dios queétdih ã peéh chãjatdih jéihnit, caandíh yeejép ĩ jʉ̃ihñʉp be. Yeejép yapna yʉhna, ĩ yéejatdih jĩ́gahcan, ĩ noón cádahcap be. “Dios tʉ́ini caá”, ĩ niíj wẽi naóhcap be. 
\p  
\v 10 Chénena míic ĩ pʉoh jéenaat tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh ã bíbohni pamap diítboó jʉmnidih Namo ã chʉ́ʉdʉpboó ã pʉoh jéenanap be. Páant ã pʉoh jéenaat tʉ́ttimah, ã maáh jʉmʉpboó ã dʉpʉ́áh bejep be.\x * \xo 16:10 \xt Ex 10.21\x* Pánihna, queét yaoh jʉmnit, tʉbit tʉbana, ĩ́ih nʉʉ́cdih ĩ néeh chãacáp be.  
\v 11 Dios queétdih ã yaoh chãjachah jéihna, caandíh yeejép ĩ jʉ̃ihñʉp be. Queét tʉbit tʉbana yʉhna, yeejép yahwítna dʉoná yʉhna, ĩ yeejép chãjatdih jĩ́gahcan, ĩ noón cádahcap be. 
\p  
\v 12 Biícjĩh bóo téihya ángelwã ĩ pʉoh jéenaat tʉ́ttimah, biíh ángel jwʉh ã bíbohni pamap diítboó jʉmnidih Éufrates wʉ̃t jʉmni mʉjna ã pʉoh báahanap be. Páant ã pʉoh báahanachah, caan mʉ́j ã jõpah bejep be, yeó aáb jʉ̃ʉ́wʉ́pmant moón maáta ĩ́ih cã́acwã biícdih ĩ chʉ́ʉhat pínah niijná.\x * \xo 16:12 \xt Is 11.15\x* 
\p  
\v 13 Tʉ́ttimah, biíc peihcannit nemépwã bʉbʉ́wã pah jígohnitdih wã enep be. Biíc Maí Dʉʉniíh jacmant ã bac jʉ̃ʉ́wʉ́p be. Biíh mʉjmant jʉ̃óhni Namoíh jacmant ã bac jʉ̃ʉ́wʉ́p be. Biíh, “Dios naáwátdih naóh yapani caá”, niíj yeeni baácmant jʉ̃óhni Namoíh jacmant ã bac jʉ̃ʉ́wʉ́p be.  
\v 14 Queét biíc peihcannit nemépwã cã́acwã ĩ jéih chãjca naáhdih chãj jʉ́ʉtnit pínah ĩ jʉmʉp be. Nihat baácdih moón ĩ maáta ĩ́ih cã́acwãdihbʉt ĩ míic mawat tʉ́ʉtʉp be. Páant ĩ míic mawat pínah yeó jáap Dios chah wẽpni nihat cã́acwãdih wʉtni jʉmna, pée míic mawat yeó jáap ã jʉmʉchah, caandíh eníhcannitdih Dios ã yap yohbipna caá. 
\p  
\v 15 Caandíh wã enat pónih, nin pah Jesús jwʉh ãí niíj naáwáp be: \wj “¡Ñi joyoó! Nʉʉmní cã́ac ñi náhnicah, nʉʉmʉ́dih ã jʉibíát pah, weembʉ́t ñi náhnicah, wã dei bejbipna caá.\wj*\x * \xo 16:15 \xt Mt 24.43-44; Lc 12.39-40; Ap 3.3\x*\wj Pánihna, yégueh dʉonít ĩ tíiccat pah, tʉ́inidih chãjnit, wã jwʉ́ʉb dei jʉibínachah, ñi tíiccan niít. Páant wã dei jʉibíát pínahdih tʉ́i pã́init, bʉ́dí ñi wẽibipna caá”,\wj* ã niijíp be. 
\p  
\v 16 Queét biíc peihcannit nemépwã nihat baácdih moón ĩ maátadih míic mawat tʉ́ʉt niijná, ĩ yoób míic wáacat tʉ́ʉtʉp be. Hebreo wéheatjĩh “Armagedón”, wʉ̃t jʉmʉpboó ĩ míic wáacap be.\x * \xo 16:16 \xt Jue 5.19; 2R 9.27; 23.29; 2Cr 35.22; Zac 12.11\x* 
\p  
\v 17 Seis ángelwã ĩ pʉoh jéenaat tʉ́ttimah, caán péeni jwʉh ã bíbohni pamap diítboó jʉmnidih johlit jʉmʉpboó ã pʉoh yohop be. Páant ã pʉhwʉchahjeh, ã́ih mʉʉmánt Dios wẽpép ãí niijíp be: “¡Páant bóojeh tigaá, bʉca!” ã niijíp be.  
\v 18 Páant ã niijíchahjeh, ʉ́ʉm náah jʉmni yoobát énoh wedóát biícdih pʉ̃i, baác bʉ́dí ã méménap be.\x * \xo 16:18 \xt Ap 8.5; 11.13,19\x* Jon jã́tih páant bóo pohba baác ãpĩ́ mémécan jĩí. Bʉʉ caá chah baác méméat ã yoób jʉmʉp.  
\v 19 Páant ã baác méménachah, caán bʉ́dí tʉ́tchi, dʉ́ʉc peét bejna, biíc peihcanni tʉ́tchina pah ã chãwáp be. Nihat biíh tʉ́tchinabʉt ã boto jéen beedáh bejep be. Caán bʉ́dí tʉ́tchi, Babilonia wʉ̃t jʉmni tʉ́tchidih moón tʉbit yeejép ĩ chãjatjidih náhnina, bʉ́dí íijnit, Dios queétdih bʉ́dí ã peéh chãjap be.\x * \xo 16:19 \xt Is 51.17; Jer 25.15; Ap 14.10\x* 
\v 20 Pánih baác méména, nihat quewana boto daab béj, jeenábʉt ã boto jéen beedáh bejep be. Pánihna, dedé jeé, quewabʉt ã noón wihcap be.\x * \xo 16:20 \xt Ap 6.14\x* 
\v 21 Dahwani cámahni mah dahna cã́acwãdih ã bʉʉg lájap be.\x * \xo 16:21 \xt Ex 9.23; Ap 11.19\x* Caán cincuenta kilos pah bóo chodni dahna ã jʉmʉp be. Pánihna, queétdih ã bʉʉg lájachah, cã́acwãdih tʉbit ã peéh chãjachah ennit, Diosdih yeejép ĩ jʉ̃ihñʉp be. 
\c 17  
\s1 Tʉbit yeejép chãjat tʉ́ʉtnih 
\p  
\v 1 Tʉ́ttimah, siete pamapnadih bíbohnit ángelwãjeéh jʉmni wã pebh jʉinít, nin pah weemdíh ã niíj naáwáp be: “Ma en jʉ̃ʉ́wʉ́. Dawá mʉjna chah chʉ́ʉdnih dawá cã́acwãdih tʉbit yeejép mi chãjat tʉ́ʉtat peéh, Dios ã peéh chãjat pínahdih meemdíh wã jʉ́ʉtbipna caá.\x * \xo 17:1 \xt Jer 51.13\x* 
\v 2 Nihat baácdih moón ĩ maátadih mi wʉtna caá. Queét maáta caántdih jepahnit, mijeéh ĩ yéej chãjap be. Páant ĩ chãjachah, nihat cã́acwãbʉt biíc yoobó ĩ yéej chãjap be”, ã niijíp be.\x * \xo 17:2 \xt Is 23.17; Jer 51.7\x* 
\p  
\v 3 Páant ã niiját tʉ́ttimah, Tʉ́ini Espíritu ã wẽpat weemdíh bʉ́dí ã jʉmʉchah, cã́ac wihcapboó ángel weemdíh ã ʉb bejep be. Ã ʉb jʉibínachah, dʉʉni Namojih yad wili mi chʉ́ʉdʉchah, wã enep be. Caán Namo wã jwíih ennijeh mʉntih ã jʉmʉp be. Caán siete waó jʉmni, diez mona jʉmni ã jʉmʉp be. Ã́ih waonádih dawá wʉ̃t yee daácni ã jʉmʉchah ennit, Dios bʉ́dí ã íijna caá.\x * \xo 17:3 \xt Ap 13.1\x* 
\v 4 Caanjíh chʉ́ʉdnihboó maáta ĩ dʉwát chóodih mi dʉwʉ́p be. Caán chóona chod dʉʉni, ñʉnʉ́p mac pah chítah jʉmni, dawá oro, bʉ́dí jíib jʉmni jeé tíibna, perlas wʉ̃t jʉmni tíibna biícdih ĩ wid bʉ́ʉdhni ã jʉmʉp be. Oro pamapdihbʉt mi bíbohop be.\x * \xo 17:4 \xt Jer 51.7\x* Caán pámap tʉ́i jígohni jʉmna yʉhna, caán diítboó bʉ́dí yeejép mi chãjat ã jʉmʉp be.  
\v 5 Caánt yeejép wili miíh móot jʉʉ́hdih mi wʉ̃t daácni ã jʉmʉp be. Caan wʉ̃́tdih bita ĩ tʉ́i jéihcan caá. Nin caá mi wʉ̃t: \sc “Bʉ́dí tʉ́tchi Babilonia wʉ̃t jʉmni tʉ́tchi pah caá. Nihat yéej chãjatdih ñinahat tʉ́ʉtnih, Diosdih náahat tʉ́ʉtcannih caá”\sc*, niíj daác bʉ́ʉdhnih mi jʉmʉp be.  
\v 6 Dawá Jesúíhwãdih míic maonit, ĩ́ih meép ĩ yohochah enna, máihnih pah bʉ́dí mi weñep be. Jesúsdih ĩ cádahcat jíib caánt queétdih mi mawap be. 
\p Caántdih ennit, weémboó wã en wʉ́hi bejep be.  
\v 7 Páant wã en wʉ́hi bejechah ennit, ángel weemdíh nin pah ã niijíp be: “¿Dépanih tigaá ma en wʉ́hi bej? Ma jéihca naáh yad wilidih mi chʉ́ʉdni Namo siete waó jʉmni, diez mona jʉmnidihbʉt wã jéihyabipna caá.  
\v 8 Caán Namo jã́tih jʉmni ã jʉmʉp be. Obohjeéhtih, bʉʉ ã wih jwʉhcan caá. Tʉ́ttimah, caán nʉmah bóo íitmant jʉmni ã bac jʉ̃óhbipna yʉh caá.\x * \xo 17:8 \xt Dn 7.7; Ap 11.7\x* Páant ã bac jʉ̃ʉ́wát tʉ́ttimah, iiguípna ã bejbipna caá. Nin baác ã jʉmat pínah jã́tih Dios ã́ihwã pínah ĩ wʉ̃tdih ã́ih papélah tólihdih ã daacáp jĩ.\x * \xo 17:8 \xt Sal 69.28; Ap 3.5; 13.8\x* Pánihna, ã daácca naáhwãboó caán Namo ã jwʉ́ʉb jígohochah, ĩ en wʉ́hi bejbipna caá. 
\p  
\v 9 “Bʉʉ wã naáwátdih jéihíhna, ñi tʉ́i joyoó. Namoíh siete waoná, siete jeená panihni ã jʉmna caá. Caán siete jeenájih caánt mi chʉ́ʉdʉp be. Caán siete jeená siete maátadih mi wʉtnit ã jʉmna caá.  
\v 10 Cinco maáta ĩ maáh jʉmatji jáantjeh ã bʉʉdáh bejep be. Biíh queét tʉ́ttimah, bʉʉ maáh ã jʉmna caá. Biíhboó caán tʉ́ttimah maáh waadnít, bahnijeh ã jʉmbipna caá.  
\v 11 Namoboó jã́tih jʉmni, bʉʉ wihcanni, queét siete maáta tʉ́ttimah, jwʉ́ʉb jʉmna, maáh ã waadbípna caá. Caán siete maátajeéh jʉmni caá. Tʉ́ttimah, iiguípna ã bejbipna caá. 
\p  
\v 12-13 “Namoíh mona, diez maáta panihnit ĩ jʉmna caá.\x * \xo 17:12-13 \xt Dn 7.24\x* Dawá cã́acwã ĩ chah maáta pínah ĩ jʉmna caá. Obohjeéhtih, queétboó maáta ĩ waad jwʉ́hcan caá. Queét diez maáta biíc yoobó jenah joinít, Namoíhwã ĩ jʉmbipna caá. Pánihna, ĩ́ih baácdih moón ĩ chah maáh Namodih ĩ waadábipna caá.  
\v 14 Queét diez maáta Namo biícdih bejnit, Oveja Wʉ̃ʉ́h ã ñíonit, caandíh cádahcannit biícdih ĩ jʉmʉpna, míic mawadih ĩ jʉibíbipna caá. Páant ĩ míic mawachah yʉhna, Oveja Wʉ̃ʉ́h ã́ihwã biícdih queétboodíh ĩ yap yohbipna caá. Caán Oveja Wʉ̃ʉ́h nihat cã́acwã ĩ maáta chah Maáh caá ã jʉmʉp. Pánih chah wẽpni jʉmna, queétdih ã yap yohbipna caá”, ángel ã niijíp be.\x * \xo 17:14 \xt Dt 10.17; Ap 19.16\x* 
\p  
\v 15 Caanjéh mʉntih nin pah ã jwʉ́ʉb niijíp be: “Bʉʉ caánt yeejép chãjnih dawá mʉjna chah chʉ́ʉdnih ded pah mi jʉmatdih wã naóhbipna caá. Caan mʉ́jna nin baácdih moón, dawá cã́acwã ĩ jʉmat pah caá.  
\v 16 Caán Namoboó, diez maátajĩh yeejép chãjnihdih ĩ eníhcan niít. Pánihna, queétboó miíh bií déedih, miíh tʉ́ini yéguehdihbʉt dʉ́ʉc wái beedánachah, tíic náah jʉmnih mi chãobípna caá. Miíh déepdihbʉt ĩ jeémpbipna caá. Páant ĩ jeémp jʉdhnidihbʉt ĩ cáo yoh beedábipna caá.  
\v 17 Dios yeejép chãjnihdih yohat tʉ́ʉt niijná, queét diez maátadih biíc yoobó ã jenah joyát tʉ́ʉtʉp be, Namodih ĩ́ih baácdih moón chah maáh ã jʉmat pínah niijná. Jon jã́tih Dios ã niijátji pah ã yap beedéchahjeh, Namoboodíhbʉt ã yohbipna caá.  
\v 18 Caánt ma ennihji nin panihni mi jʉmna caá: Caánt Babilonia wʉ̃t jʉmni bʉ́dí tʉ́tchi panihni caá. Caán tʉ́tchidih moón nihat baácdih moondíh yeejép wʉtnit ĩ jʉmna caá”, ángel ã niijíp be. 
\c 18  
\s1 Babilonia tʉ́tchi yohni ã jʉmat 
\p  
\v 1 Tʉ́ttimah, biíh ángel, Dios pebh jʉmni ã dei jʉ̃ʉ́wʉ́chah, wã enep be. Bʉ́dí wẽpni jʉmna, ã yeh iigát nihat baácboó ã tʉ́i baabáp be.  
\v 2 Pánih dei jʉinít, caán ángel tʉbit ã wẽp niijíp be: 
\q1 “¡Yohni caá bʉca! Wẽpép Babilonia tʉ́tchidih moondíh Dios jáantjeh ã yoh beedánap be.\x * \xo 18:2 \xt Is 21.9; Jer 51.8; Ap 14.8\x* Bʉʉ dawá nemépwã, yeejép jwébehwã, cã́acwã ĩ en iinít míicjeh ĩ jʉmna caá.\x * \xo 18:2 \xt Is 13.21; Jer 50.39\x* 
\q1  
\v 3 Nihat baácdih moón, ĩ maáta biícdih, caán tʉ́tchidih moón yeejép ĩ chãjachah, ĩ en yacap be. Páant yeejép ĩ chãjatdih en yacnit, Namodih wẽinit, ĩ jepahap be. Queét nihat dawá bií déedihbʉt ĩ en ñinahap be. Páant yeejép ĩ chãjatji jíib Diosboó caán tʉ́tchidih moondíh ã yoh beedánap be”, ã niijíp be.\x * \xo 18:3 \xt Is 23.17; Jer 51.7\x* 
\p  
\v 4 Tʉ́ttimah, jeámant Diosboó nin pah ãí niijíp be: 
\q1 “Wĩ́ihwãá, caán tʉ́tchidih moón biícdih yéej chãjcat tʉ́ʉt niijná, ñi bac bejeé.\x * \xo 18:4 \xt Is 48.20; Jer 50.8; 51.6,45\x* Ñi bac bejcah, queétdih wã peéh chãjachah, yeebdíhbʉt ã chʉ̃ʉ́hbipna caá. 
\q1  
\v 5 Ĩ yéej chãjat caánt yeejép chãjnih mi yéej chãjatji pah, bʉ́dí yoobát ã jʉmna caá.\x * \xo 18:5 \xt Gn 18.20-21; Jer 51.9\x* Pánihna, weémboó mi yéej chãjatjidih wã quíib bʉʉdcán caá. 
\q1  
\v 6 Pánih quíib bʉʉdcán, caántdih bʉ́dí wã peéh chãjat tʉ́ʉtbipna caá. Cã́acwãdih yeejép mi chãjat tʉ́ʉtatji pah, caántboodíh yeejép yoobát wã peéh chãjat tʉ́ʉtbipna caá.\x * \xo 18:6 \xt Sal 28.4; 137.8; Jer 50.29\x* 
\q1  
\v 7 Caántboó ‘Weém maáh wili, tʉ́inih caá. Éemp wʉnnih ĩ moh yéejat panihcan caá. Dedé yeejép yapat weemdíh ã wihcan niít’, mi niíj jenah joyóp yʉh be. Páant niíj jenah joiná, bʉ́dí jíib jʉmnidih mi bíbohop be. Páant bʉ́dí jíib jʉmnidih mi bíbohatji pah mʉntih, yeejép mi yapa naáh. 
\q1  
\v 8 Páant mi niíj jenah joyóchah yʉhna, náhnicahjeh caántdih peéh chãjat pínah ã jʉmbipna caá. Caánt tʉbʉ́p chʉ̃ʉ́h, wʉn jʉ̃inít, nʉʉgʉ́pjĩhjeh mi wʉnbipna caá. Páant mi wʉnʉchah, caántdih ĩ cáo yohbipna caá. Weém ñi Maáh Dios chah wẽpni jʉmna, caántdih wã niiját pah yoobópdih wã peéh chãjat tʉ́ʉtbipna caá”, jeámant ãí niijíp be.\x * \xo 18:8 \xt Is 47.7-9\x* 
\p  
\v 9 Pánihna, Dios caántdih peéh chãjna, ã cáo yohochah, caán jeidíh ennit, nin baácdih moón ĩ maáta bʉ́dí ĩ jʉ̃ibípna caá. Queét mijeéh yeejép chãjnitji, caán tʉ́tchiboó tʉ́ini bií déedih jíib chãjadih ĩpĩ́ jʉibínap yʉh be.  
\v 10 Páant bʉ́dí ã iiguíchah enna, queét maáta ĩ́ih tʉ́tchimant jʉmna, biíc yoobó peéh chãjat pínahdih ʉ́ʉmnit, ĩ en wʉ́hi bejbipna caá. Caandíh en wʉ́hi bejnit, nin pah ĩ niijbípna caá: 
\q1 “Moh yéejni tʉ́tchi caá, Babilonia. Con bʉ́dí tʉ́tchi, chah wẽpni tʉ́tchi ã jʉmʉp yʉh be. Obohjeéhtih, náhnicah, con tʉ́tchidih Dios ã peéh chãjna caá”, ĩ niijbípna caá.\x * \xo 18:10 \xt Ez 26.16-17\x* 
\p  
\v 11 Nihat baácdih moón bií dée jíib chãj jibnitboó, caán tʉ́tchi ã bʉʉdʉ́chah enna, bií déedih jwʉ́ʉb jíib chãj wʉ̃hat pínah wihcat jéihnit, bʉ́dí ĩ jĩ́gahbipna caá.\x * \xo 18:11 \xt Ez 27.31,36\x* 
\v 12 Oro, plata, bʉ́dí jíib jʉmni jeé tíibna, perlas wʉ̃t jʉmni tíibnadihbʉt ĩ jéih jíib chãj wʉ̃hcan niít. Biíh ĩ ʉb jʉ̃óhni tʉ́ini yéguehna, maáta ĩ dʉwát jaihni yégueh chóona, seda wʉ̃t jʉmni tʉ́i itíni chóona, dʉʉni yégueh chóonadihbʉt jíib chãjnit ĩ wihcan caá. Biíh ĩ ʉb jʉ̃óhni chej jʉmni máa nahna, marfil wʉ̃t jʉmnijĩh ĩ chãjnidih, bʉ́dí jíib jʉmni máajĩh ĩ chãjnidih, bronce wʉ̃t jʉmnijĩh ĩ chãjnidih, ĩtahjĩh ĩ chãjnidih, mármol wʉ̃t jʉmni jeejĩ́h ĩ chãjnidihbʉt jíib chãjnit ĩ wihcan caá.  
\v 13 Biíh ĩ ʉb jʉ̃óhni ĩ jeémátdih ĩ nʉñaat pínah canela wʉ̃t jʉmni, biíh ĩ jeémátdih ĩ nʉñaat pínahbʉt, chej jʉmni ĩ cáwat pínah, mirra wʉ̃t jʉmni chej jʉmni dahnadihbʉt jíib chãjnit ĩ wihcan caá. Biíh ĩ ʉb jʉ̃óhni ĩ jeémát pínah jiwá iguíh mac, jeémát chãjat yíi, trigo oj, caán tíibnadihbʉt jíib chãjnit ĩ wihcan caá. Bita jiwiwã, ovejawã, caballowã ĩ wáini pʉ̃tʉ́ni chóona biícdihbʉt jíib chãjnit ĩ wihcan caá. Queétdih teo wʉ̃hnit pínahdih ĩ ʉb jʉ̃ʉ́wʉ́chah yʉhna, queétdih jíib chãjnit pínah ĩ wihcan caá. Pánihna, jíib chãjnit pínah ĩ wihcah enna, queét ʉb jʉ̃óhnitjiboó bʉ́dí ĩ jĩ́gahbipna caá.\x * \xo 18:13 \xt Ez 27.12–13.22\x* 
\v 14 Caán tʉ́tchidih moonjídih jʉ̃iná, nin pah ĩ niijbípna caá: 
\q1 “¡Adé! Ĩ moh yéejna caá. Nihat ĩ oiniji ã bʉʉdáh bejep be. Nihat tʉ́ini ĩ bíbohnijibʉt ã bʉʉdáh bejep be. Chéneji ã jwʉ́ʉb wihcan niít”, ĩ niijbípna caá. 
\p  
\v 15 Queét caán tʉ́tchidih moondíh bií dée jíib chãj wʉ̃hna, bʉ́dí ĩ jíib tewep yʉh be. Pánihna, caán tʉ́tchidih yʉʉ́pmah ĩ en boj behbipna caá, “Jwiítdihbʉt peéh chãjná”, niijná. Páant niíj en ñʉhna, caán tʉ́tchidih bʉ́dí ĩ jĩ́gahbipna caá.\x * \xo 18:15 \xt Ez 27.31,36\x* 
\v 16 Bʉ́dí jĩ́gahnit, nin pah ĩ niijbípna caá: 
\q1 “Moh yéejnit caá con bʉ́dí tʉ́tchidih moonjí. Queét caánt yeejép chãjnih mi nihat pah tʉ́inidih ĩ bíbohop yʉh be. Caántboó tʉ́i jaihni, tʉ́i dʉʉni yégueh chóona, maáta ĩ dʉwát chóonadih mi dʉwʉ́p yʉh be. Oro, bʉ́dí jíib jʉmni jeé tíibna, perlas wʉ̃t jʉmni tíibnadihbʉt bʉ́ʉdhni yégueh chóonadih mi dʉwʉ́p yʉh be. Páant mi nihat pah con tʉ́tchidih moón ĩ jʉmʉp yʉh be. 
\q1  
\v 17 Obohjeéhtih, náhnicahjeh con tʉ́tchi ã bʉʉdáh bejep be”, ĩ niijbípna caá. 
\p Nihat dahwani jãáj chóonadih moón, ĩ maáta, queétdih teo wʉ̃hnit, bita bʉ́dí mʉjboó teo jibnitbʉt, caán tʉ́tchidih yʉʉ́p ĩ enbipna caá.\x * \xo 18:17 \xt Is 23.14; Ez 27.26-30\x* 
\v 18 Caanjĩ́h enna, caán tʉ́tchi ã iiguíchah ennit, nin pah ĩ niíj ñaácbipna caá: “Con tʉ́tchi nihat pah, biíh tʉ́tchina ã wihcan caá”, ĩ niijbípna caá.\x * \xo 18:18 \xt Ez 27.32\x* 
\v 19 Pánih bʉ́dí jĩ́gah jʉ̃inít, nin pah ĩ niijbípna caá: 
\q1 “¡Adé! Con tʉ́tchidih moonjí moh yéejnit caá. Tʉ́ini tʉ́tchi yʉh jĩí. Nihat jwiít dahwani jãáj chóona bíbohnit, bʉ́dí mʉjna jibnit, con tʉ́tchidih bóo bií déejĩh jwĩ jíib tewep yʉh be. Obohjeéhtih, biícmantjeh con tʉ́tchi ã bʉʉ́d beedáh bejep be”, ĩ niijbípna caá.\x * \xo 18:19 \xt Ez 27.30-34\x* 
\q1  
\v 20 Caán tʉ́tchidih Dios ã yohochah ennit, yeéb nihat, ángelwã, Jesúíhwã, ã́ih tʉ́ini doonádih naóh jibnit, naóh yapanit biícdih, bʉ́dí ñi weñeé.\x * \xo 18:20 \xt Dt 32.43; Jer 51.48\x* Caán tʉ́tchidih moón yeebdíh bʉ́dí yeejép ĩ chãjat tʉ́ʉtʉp be. Páant yeejép ĩ chãjatji jíib Dios ã peéh chãjna caá, bʉca”, ĩ niijbípna caá. 
\p  
\v 21 Tʉ́ttimah, biíh wẽpép ángel bʉ́dí jee dáhdih ʉb ñaha bojnit, bʉ́dí mʉjna ã yoh báahanap be. Pánih yoh báahana, nin pah ã niijíp be: 
\q1 “Nin jee dáh ã bʉʉ́g báahat pah bʉ́dí Babilonia tʉ́tchi páantjeh bʉʉdní ã jʉmna caá.\x * \xo 18:21 \xt Jer 51.63-64\x* Páant ã bʉʉdát tʉ́ttimah, caán tʉ́tchidih chéneji ĩ encan niít.\x * \xo 18:21 \xt Ez 26.21\x* 
\q1  
\v 22 Caán tʉ́tchidih ĩ ewatji ã jwʉ́ʉb wihcan niít. Árpasdih ĩ bíitatji, chío nahnadih ĩ póojatji, biíh póojat nahnadihbʉt ĩ póojatjibʉt ã wihcan niít.\x * \xo 18:22 \xt Is 24.8; Ez 26.13\x* Caán tʉ́tchidih teonitji ĩ jwʉ́ʉb teocan niít. Jeémát chãjna, jeé jʉ́dʉjĩh ĩ ʉ́ʉnat yáaatbʉt ã laihcan niít. 
\q1  
\v 23 Caán tʉ́tchi ã jwʉ́ʉb yeh iigcán niít. Téihya chéonit, ĩ wẽi wéheatjibʉt ã jwʉ́ʉb laihcan niít.\x * \xo 18:23 \xt Jer 7.34; 25.10\x* Caán tʉ́tchidih moón bií déedih jíib chãj jibnit biíh tʉ́tchinadih moondíh ĩ en ñinahat tʉ́ʉtʉp be. Pánih en ñinahat tʉ́ʉtnit, Diosdih ĩ náahcat pínah niijná, queétdih ĩ yéejanap be”, ángel ã niijíp be. 
\p  
\v 24 Caán tʉ́tchidih moón Dios naáwátdih naóh yapanitdih, bita ã́ihwãdihbʉt yeejép ĩt mao yohop tajĩ. Nihat biíh tʉ́tchidih moonbʉ́t Jesúíhwãdih ĩ mao yohatdih ĩt en yacap tajĩ. Páant bʉ́dí meép ĩ yohatji jíib, Babilonia tʉ́tchidih moondíh Dios bʉ́dí ã peéh chãjap be.\x * \xo 18:24 \xt Jer 51.49\x* 
\c 19  
\p  
\v 1 Babilonia tʉ́tchi ded pah ã yapat pínahdih wã enat tʉ́ttimah, jeámant dawá nin pah ĩí niíj wẽi ñaacáchah wã joyóp be: 
\q1 ¡Aleluya! Diosdih bʉ́dí jwĩ wẽi naóh jĩíh. Dios jwiítdih tʉ́i ʉbni caá. Nihat cã́acwãdih wʉtni, chah wẽpni caá. Pánihna, caandíh bʉ́dí wẽi naáwát caá náahap. 
\q1  
\v 2 Yeecan, yoobópdih peéh chãjni caá. Yeejép chãjnihdih en yacnit, nin baácdih moón yeejép ĩ chãjap be. Pánihna, caántboodíh Dios bʉ́dí ã peéh chãjap be. Ã́ihwãdih mi mao yohat jíibbʉt, bʉ́dí ã peéh chãjap be”, ĩí niijíp be.\x * \xo 19:2 \xt Dt 32.43; 2R 9.7\x* 
\m  
\v 3 Tʉ́ttimah, nin pah ĩ jwʉ́ʉb niíj wẽi ñaacáchah, wã joyóp be: 
\q1 “¡Aleluya! Diosdih jwĩ tʉ́i wẽi naóh jĩíh. Caán yeejép bʉ́dí tʉ́tchi iíg beední jʉmna, chéneji ã jwʉ́ʉb jígohcan niít”, ĩí niijíp be.\x * \xo 19:3 \xt Is 34.10\x* 
\p  
\v 4 Queét veinticuatro maáta, chénena míic dawá quíibna jʉmnit ángelwã biícdih bódicha caj yoh ñajnit, nin pah jwĩ Maáh Diosdih ĩ niíj wẽi ñaacáp be: “¡Páant tigaá! ¡Aleluya!” ĩ niijíp be.  
\v 5 Tʉ́ttimah, Maáh pebh ñʉhni nin pah ãí niijíp be: 
\q1 “Jwĩ Maáh Diosdih ñi weñeé. Nihat caandíh teo wʉ̃hnit, oboh jʉmnit, maátabʉt, nihat yeéb ã́ihwã ñi tʉ́i weñeé”, ã niijíp be.\x * \xo 19:5 \xt Sal 115.13\x* 
\s1 Oveja Wʉ̃ʉ́h téihya chéona, ã nʉmah jeémát 
\p  
\v 6 Tʉ́ttimah, dawá cã́acwã ĩ wẽi naáwáchah, wã joyóp be. Bʉ́dí dóo, énoh ã yáaat pah bóo ãí yáanap be.\x * \xo 19:6 \xt Ez 1.24\x* 
\q1 “¡Aleluya! Diosdih bʉ́dí jwĩ wẽi naóh jĩíh. Bʉʉ jwĩ Maáh yoobát caá ã jʉmʉp. Pánihna, jwĩ Maáh chah wẽpnidih jwĩ wẽi naóh jĩíh.\x * \xo 19:6 \xt Sal 93.1; 97.1; 99.1\x* 
\q1  
\v 7 Bʉʉ Oveja Wʉ̃ʉ́h téihya chéwat tʉ́ʉt caá ã chãjap. Ã téihya chéonih pínah wili, tʉ́i míic ámoh péanih mi pã́ina caá. 
\q1  
\v 8 Tʉ́i baabní yégueh quei wíhcanni chóodih Dios caántdih ã wʉ̃hʉp be. Caán tʉ́i baabní yégueh Dioíhwã ĩ tʉ́i chãjatdih ã jʉ́ʉtna caá. Pánihna, ĩ téihya chéwat yeó jáap ã jʉmʉchah, jwiít jwĩ wẽi jĩíh”, ĩí niijíp be.\x * \xo 19:8 \xt Ef 5.23-32; Ap 7.14\x* 
\p  
\v 9 Páant ĩ niíj wẽi naáwát tʉ́ttimah, caán ángel nin pah weemdíh ã jwʉ́ʉb niijíp be: “Nindih ma daacá: ‘Oveja Wʉ̃ʉ́h téihya chéona, ã nʉmah jeémátdih\x * \xo 19:9 \xt Mt 22.2-3\x* Dios ã did bojnitboó, tʉ́i wẽinit caá’, ma niíj daacá”, ã niijíp be. Páant niijnájeh tih, nin pah ã jwʉ́ʉb ñʉʉ́n niijíp be: “Tʉ́i yoobópdih tibeé wã naáwát. Dios weemdíh ã naáwát tʉ́ʉtʉp be”, ã niijíp be. 
\p  
\v 10 Páant ã niijíchah joinít, caan pébh bódicha caj yoh ñajnit, caandíh weñat tʉ́ʉt wã chãjap yʉh be. Obohjeéhtih, páant wã chãjachah ennit, weemdíh nin pah ã niijíp be: “Páant ma chãjca bojoó. Meém ma nihat pah weembʉ́t Diosdih teo wʉ̃hni mʉn tigaá. Ma déewã Jesúíhwã, nihat ã́ih tʉ́ini doonádih cádahcannit ĩ nihat pah weembʉ́t Diosdih teo wʉ̃hni mʉn tigaá. Diosdihjeh bódicha caj yoh ñajnit, weñat caá náahap”, ã niijíp be. Nihat Dios naáwátdih naóh yapanitboó Tʉ́ini Espíritu ã wẽpatjĩh Jesúíh tʉ́ini doonádih jwĩ naóhna caá. Pánihna, jwiít nihat caandíh teo wʉ̃hnit míicjeh caá. 
\s1 Baabní caballojih chʉ́ʉdni 
\p  
\v 11 Tʉ́ttimah, Dios ã jʉmʉpboó jẽc pãa lajni pah ã jʉmʉchah, wã enep be.\x * \xo 19:11 \xt Ez 1.1\x* Caánboó baabní caballodih wã enep be. Caanjíh chʉ́ʉdni “Yeecanni, yoobópdih chãjni”, ã wʉ̃t jʉmʉp be. Caandíh eníhcannitdih míic maonit, yoobópdih peéh chãjni caá.\x * \xo 19:11 \xt Sal 96.13; Is 11.4\x* 
\v 12 Ã́ih quíibna tʉʉ õopát panih jígohni be.\x * \xo 19:12 \xt Dn 10.6\x* Ã́ih wao dáhdih maáta ĩ dʉwát jʉ́dʉnadih dawá ã dʉwʉ́p be. Biíh wʉ̃tbʉt ã dʉwʉ́p be. Caán wʉ̃tdih caanjéh ã jéihyep be. Bita ĩ jéihcap be.  
\v 13 Ã́ih yégueh, bʉ́dí meép chʉ̃ʉ́hni chóodih ã dʉwʉ́p be. Caanjéh yʉhna, biíh wʉ̃t jʉmna, “Dios ã jenah joyátdih naóhni”, ã wʉ̃t jʉmʉp be.\x * \xo 19:13 \xt Jn 1.1,14\x* 
\v 14 Ã́ih soldadowã jeámant moón caandíh ĩ péenap be. Baabní caballowãjih chʉ́ʉdnit, tʉ́i quei wíhcanni baabní yégueh chóonadih dʉonít míic ĩ jʉmʉp be.  
\v 15 Chénaboó jaco jʉmni íibat naadíh ã chãác tewep be. Caán naá nin baácdih moondíh ã yap yohat pínah naá ã jʉmʉp be. Ã wẽpatjĩh ã wʉtʉchah, biíc caandíh ã jéih yap yohcan niít.\x * \xo 19:15 \xt Sal 2.9\x* Dios chah wẽpni nin baácdih moón tʉbit ĩ yéej chãjatjidih bʉ́dí ã íijna caá. Páant ã íijichah, caballojih chʉ́ʉdniboó queétdih bʉ́dí ã peéh chãjbipna caá.\x * \xo 19:15 \xt Is 63.3; Lm 1.15; Jl 3.13; Ap 14.20\x* 
\v 16 Ã́ih yégueh chóo mʉ́ijih ã́ih biíh wʉ̃t daácni ã jʉmʉp be, nihat ĩ jéih enat pínah niijná. \sc “Nihat cã́acwã ĩ maáta chah wẽpni Maáh caá”\sc*, ã niíj daácni ã jʉmʉp be.\x * \xo 19:16 \xt Dt 10.17; Ap 17.14\x* 
\s1 Namodih ã yap yohat 
\p  
\v 17 Tʉ́ttimah, yeojíh ñʉhni ángeldih wã enep be. Nihat jóopwãdih nin pah ã niíj ej wáacap be: “Míic wáacnit, Dios ã wʉ̃hni jeémátdih ñi jeémp jʉ̃ʉ́wʉ́.  
\v 18 Nihat baácdih moón Diosdih yap yohnitjiíh bácahdih jeémát tʉ́ʉt niijná, ñi míic wáac jʉ̃ʉ́wʉ́. Ĩ maáta, soldadowã ĩ maáta, chah wẽpnit, caballowã, queétjih chʉ́ʉdnit, nihat bita, queétdih teo wʉ̃hnit, teo wʉ̃hcannit, oboh jʉmnitbʉt, queét nihatíh bácahjidih jeémát tʉ́ʉt niijná, ñi pã́i jʉ̃ʉ́wʉ́”, jóopwãdih ángel ã niijíp be.\x * \xo 19:18 \xt Ez 39.17-20\x* 
\p  
\v 19 Tʉ́ttimah, Namodih, nin baácdih moón chah maáta, ĩ́ih soldadowã biícdih míic wáacnit, míic mawadih ĩ bejechah, wã enep be. Pánihna, baabní caballojih chʉ́ʉdni, ã́ih soldadowã biícdih ĩ jʉmʉpna Namowã míic mawadih ĩ jʉibínap be.  
\v 20 Páant ĩ míic mawachah, baabní caballojih chʉ́ʉdniboó Namodih yap yohnit, ã tewep be. Biíh Namo, “Dios naáwátdih naóh yapani caá”, niíj yeenidihbʉt yap yohnit, ã tewep be. Caán yeeniboó jwíih jʉ̃óhni Namodih nihat cã́acwã ĩ tʉ́i jenah joyát pínah niijná, cã́acwã ĩ jéih chãjca naáhdih dawá chãj jʉ́ʉtni ã jʉmʉp be. Caán ã jʉ́ʉtatjĩh Namoíh wʉ̃t dʉonítdih, ã́ih pãpnidih wẽinitdihbʉt ã yeenap be.\x * \xo 19:20 \xt Ap 13.1-18\x* Queét chénewãdih yap yohnit ã chéwat tʉ́ttimah, queét báadhnitdihjeh iiguípna ã yohop be. Caán iiguípboó bʉ́dí mʉj pah bóo, tʉbit yeejép chej jʉmni, iíg dʉbcapboó ã jʉmʉp be.  
\v 21 Bita ĩjeéh jʉmnitjidih baabní caballojih chʉ́ʉdniboó ã chãác teoni íibat naajĩ́h ã mawap be. Páant ã mawat tʉ́ttimah, queét jóopwãboó ĩ́ih bácahjidih jeémpnit, bʉ́dí ĩ wʉd jʉmʉp be. 
\c 20  
\s1 Mil jópchi Jesucristo ã́ihwãjeéh ã maáh jʉmat 
\p  
\v 1 Tʉ́ttimah, biíh ángel jeámant ã dei jʉ̃ʉ́wʉ́chah, wã enep be. Nʉmah bóo íitdih bóo llavedih, bʉ́dí ĩtah tõpdihbʉt ã bíbohop be.  
\v 2 Pánih dei jʉinít, Maí Dʉʉnidih ã tewep be. Caán Maí Dʉʉni jon jã́tih bóo maí chóo dʉoníji, nemépwã ĩ maáh, Satanás wʉ̃t jʉmni ã jʉmʉp be.\x * \xo 20:2 \xt Gn 3.1\x* Caandíh teonit, mil jópchi pohba yeejép ã chãjcat pínah niijná, ã ʉb dei jʉ̃óhni ĩtah tõpjĩh ã chéwep be.  
\v 3 Pánih chéo péanit, ã bac jʉ̃óhniji íitboojéh mʉntih yohnit, ã nemep be, baácdih moondíh mil jópchi pohba ã yeecat pínah niijná. Mil jópchi tʉ́ttimah, caandíh ã jwʉ́ʉb bacabipna caá, daocánni yeó jáap ã jʉm jwʉhat pínah niijná. 
\p  
\v 4 Tʉ́ttimah, dawá maáta chʉ́ʉdnitdih wã enep be. Cã́acwã ĩ yéejatji jíib, ĩ peéh chãjat pínah wẽpatdih queét maátadih Cristoboó ãtát wʉ̃hʉp tabe.\x * \xo 20:4 \xt Dn 7.9,22,27; Mt 19.28; Lc 22.30\x* Bitadihbʉt wã enep be. Queétboó Jesúíh tʉ́ini doonádih, Dios naáwátdihbʉt ĩ naáwátji jíib waó bóod yohnitji jwʉ́ʉb boonit ĩ jʉmʉp be.\x * \xo 20:4 \xt Ap 6.9\x* Namodih, ã́ih pãpnidihbʉt, bódicha caj yoh ñaj wẽicannit, ĩ́ih móot jʉʉ́hnadih ĩ́ih téihyanadihbʉt, ã́ih wʉ̃tdih ĩ daacát tʉ́ʉtcap be.\x * \xo 20:4 \xt Ap 13.16-17; 14.9\x* Bita queétdih ĩ mao yohat tʉ́ttimah, ĩ jwʉ́ʉb boo pʉd jʉ̃ʉ́wʉ́p be, páant mʉntih. Pánih jwʉ́ʉb boo pʉd jʉ̃ʉ́wát tʉ́ttimah, queét mil jópchi Cristo biícdih maáta ã jʉmat tʉ́ʉtʉp be.  
\v 5 Cristoíhwã ĩ maonitji, wʉnnitjibʉt, ĩ jwíih boo pʉd jʉ̃ʉ́wʉ́p be. Obohjeéhtih, bita wʉnnitjiboó ĩ boo pʉd jʉ̃óh jwʉhcap be. Jesúíhwã mil jópchi maáta ĩ jʉmat tʉ́ttimah, queét jwʉh ĩ boo pʉd jʉ̃óhbipna caá.  
\v 6 Pánihna, ã jwíih booanitboó yéejat wihcannit bʉ́dí wẽinit ĩ jʉmʉp be. Queét iiguípna bejcan, ĩ jwʉ́ʉb wʉncan niít. Diosdih, Cristodihbʉt wẽi ʉʉ́bh wʉ̃hnit jʉmna, ãjeéh ĩ wʉtbipna caá.\x * \xo 20:6 \xt Ap 1.6; 5.10\x* 
\s1 Cristo nemépwã ĩ maáhdih ã yap yohat 
\p  
\v 7 Mil jópchi tʉ́ttimah, Satanásdih, nʉmah bóo íitboó Dios ã chéo yohat tʉ́ʉtniji jwʉ́ʉb wãtni ã jʉmbipna caá.  
\v 8 Pánih bacniji nin baácdih moondíh ã jwʉ́ʉb yeebipna caá. Gog wʉ̃t jʉmnitdih, Magog wʉ̃t jʉmnitdihbʉt ã yeebipna caá.\x * \xo 20:8 \xt Ez 38.2,9,15\x* Pánihna, queét ã yeeatdih joinít, míic mawadih bejat tʉ́ʉt niijná, ĩ́ih soldadowãdih ĩ míic wáacbipna caá. Queét soldadowã óon ã dawát pah ĩ jʉmbipna caá. 
\p  
\v 9 Nin baácdih bej peétnit, Dioíhwã ã oinit ĩ jʉmʉpna ĩ ñʉh pʉ́ʉd bejbipna caá. Páant ĩ ñʉh pʉ́ʉd bejechah, Dios jeámant iigát wahnit, queétdih ã cáo beedábipna caá.  
\v 10 Páant ã cáwat tʉ́ttimah, queétdih yeeni nemépwã ĩ maáhdih iiguípna ã yohbipna caá. Namodih, “Dios naáwátdih naóh yapani caá”, niíj yeenidihbʉt ã yohopjiboo mʉ́ntih ĩ maáh Satanásdihbʉt ã yohbipna caá. Caán iigát bʉ́dí mʉj pah bóo, tʉbit yeejép chej jʉmni, iíg dʉbcapboó ã jʉmʉp be. Caanjĩ́h páantjeh yeejép ĩ tʉbabipna caá. 
\s1 Dios caandíh jepahcannitjidih ã yoób peéh chãjat 
\p  
\v 11 Tʉ́ttimah, tʉ́i baabní bʉ́dí chʉ́ʉdatdih Dios ã chʉ́ʉdʉchah, wã enep be. Nin baác, jeábʉt bʉʉdná, ã jígohcap be, bʉca.  
\v 12-13 Oboh jʉmnitji, ĩ maátabʉt wʉnnitji jwʉ́ʉb boonit, Maáh pebh ĩ ñʉhʉchah, wã enep be. Bʉ́dí mʉjboó bʉʉdnítji, baácboó bʉʉdnítjibʉt boo pʉd jʉ̃óhnit queét ñʉhnit ĩ jʉmʉp be. Caanjĩ́h ĩ ñʉhʉchah, caán Maáhboó ã daácniji papélah tólihnadih ã watap be. Caán tólihna cã́acwã ded pah ĩ chãjatjidih ãtát daácji taga. Tʉ́ttimah, biíh tólihdihbʉt ã watap be. Caán tólihboó Jesúsdih jepahnitjiíh wʉ̃tnadih ã daácni ã jʉmʉp be.\x * \xo 20:12-13 \xt Sal 69.28; Ap 3.5\x* Pánihna, caán tólihnamant en péanit, ded pah ĩ chãjatji jíib ã peéh chãjap be.\x * \xo 20:12-13 \xt Dn 7.9-10\x* 
\v 14-15 Pánihna, Dios ã́ihwãdih ã wʉ̃t daácni tólihboó det ĩ́ih wʉ̃t wihcannitdih peéh chãjnit, iiguípna ã yohop be. Páant iiguípna ã yohnitboó jwʉ́ʉb wʉnnit panihnit ĩ jʉmʉp be. Pánihat tʉ́ttimah, chéneji jwʉ́ʉb wʉnat ã wihcan niít, bʉca.\x * \xo 20:14-15 \xt Mt 25.41; Ap 2.11; 21.8\x* 
\c 21  
\s1 Jáap jeá, jáap baácbʉt 
\p  
\v 1 Tʉ́ttimah, jáap jeá, jáap baácdihbʉt wã enep be.\x * \xo 21:1 \xt Is 65.17; 66.22; 2P 3.13\x* Jwíih jʉmni jeá, baác, bʉ́dí mʉjbʉt ãtát bʉʉdáh bejep be. Páant ã bʉʉdʉ́chah, nihat yéejatbʉt ãtát bʉʉdáh bejep be. 
\p  
\v 2 Weém, Juan, Jáap Jerusalén Dios pebhmant ã dei jʉ̃ʉ́wʉ́chah, wã enep be.\x * \xo 21:2 \xt Is 52.1; Gá 4.26; Ap 3.12\x* Téihya chéonih pínah tʉ́ini yégueh dʉonít, mi áa pínahdih jwãáádih jʉ̃ʉ́wát dée pah tʉ́i jígohni ã jʉmʉp be.\x * \xo 21:2 \xt Is 61.10; Ap 19.7-8\x* 
\v 3 Caandíh wã enechah, Maáh ã chʉ́ʉdʉpmant nin pah ãí niíj wẽp naáwáp be: “Ñi eneé. Bʉʉ jwʉh caá Dios cã́acwãjeéh jʉmna caá ã chãjap, bʉca. Ĩjeéh jʉmna, ã́ihwã yoobát ĩ jʉmʉchah, caanjéh ĩ Maáh ã jʉmbipna caá.\x * \xo 21:3 \xt Lv 26.11,12; Ez 37.27\x* 
\v 4 Queétdih ã weñanachah, jĩ́gahatbʉt ã wihcan niít. Yéejat wihcah, tʉbatbʉt wihcah, ĩ jwʉ́ʉb wʉncan niít. Tʉba jʉñát wihcah, wʉn jʉñátbʉt ã wihcan niít. Nihat jon jã́tih yeejép ã jʉmatji ã bʉʉdáh bejep be”, ã niijíp be.\x * \xo 21:4 \xt Is 25.8; 35.10; 65.19; Ap 7.17\x* 
\p  
\v 5 Tʉ́ttimah, caán chʉ́ʉdni nin pah ã jwʉ́ʉb niijíp be: “Ñi eneé. Nihatdih jáap míicjeh wã chãjna caá”, ã niijíp be. Páant niijnít, nin pah weemdíh ã jwʉ́ʉb niijíp be: “Bʉʉtéh wã niiját tʉ́i yoobópdih jʉmna, wã niijátji pahjeh biíc yoobó ã yapbipna caá. Páant wã niijátjidih joinít, ma daacá”, ã niijíp be. 
\p  
\v 6 Tʉ́ttimah, nin pah ã jwʉ́ʉb niijíp be, páant mʉntih: “Páant bóojeh tigaá. Weém biíhmah jʉmni caá. Nihat wã chãjnidih Maáh jʉmna, caandíh wã jwʉ́ʉb yohat tʉ́ttimah páantjeh wã jʉmbipna caá. Det taca joótnit, mahdih ĩ babhbíhichah, tʉ́ini mahdih jíib náahcanjeh, queétdih wã wʉ̃hbipna caá. Caán mahdih babhnitboó jwʉ́ʉb wʉncan, páantjeh wãjeéh ĩ jʉmbipna caá.\x * \xo 21:6 \xt Is 55.1; Jn 4.10,14; 7.37\x* 
\v 7 Det yeejépdih yap yohnitdih nin pah wã tʉ́i chãjbipna caá: Jáap baácboó jʉmna, bʉ́dí ĩ wẽibipna caá. Pánihna, weém ĩ́ih Dios yoobát wã jʉmʉchah, queétboó wã weh ĩ jʉmbipna caá.\x * \xo 21:7 \xt 2S 7.14; Sal 89.26-27\x* 
\v 8 Obohjeéhtih, det ʉ́ʉmna, weemdíh cádahnit, weemdíh náahcannit, yeejép chãjnit, cã́acwãdih mao yohnit, ĩ weha mána nihcannitjĩh yéej chãjnit, jióhnit, ĩ pãpnidih wẽinit, nihat yeenit yʉh bʉca iiguípna ĩ bejbipna caá. Caán iiguípboó bʉ́dí mʉj pah bóo, tʉbit yeejép chej jʉmni, iíg dʉbcapboó caá. Caanná bejna, jwʉ́ʉb wʉnat pah ĩ bejna caá”, ã niijíp be.\x * \xo 21:8 \xt Mt 25.41; Ap 2.11; 20.14\x* 
\s1 Jáap Jerusalén 
\p  
\v 9 Tʉ́ttimah, biíc ángel, siete pamapna bíbohnit ã peéh chãjat tʉ́ʉtnit ángelwãjeéh jʉmni, wã pebh ã jʉyʉ́p be.\x * \xo 21:9 \xt Ap 16.1\x* Pánih jʉinít, nin pah weemdíh ã niijíp be: “Ma en jʉ̃ʉ́wʉ́. Oveja Wʉ̃ʉ́h ã jáap áa jʉmnihdih meemdíh wã jʉ́ʉtbipna caá”, ã niijíp be.  
\v 10 Pánihna, Tʉ́ini Espíritu jap bóo jeejína weemdíh ã nʉmah pʉ́ʉh laab béjep be. Páant ã nʉmah pʉ́ʉh laáb jʉibínachah, japmant Dioíh tʉ́tchi, Jáap Jerusalén, ã dei jʉ̃ʉ́wʉ́chah, weemdíh ã jʉ́ʉtʉp be.\x * \xo 21:10 \xt Ez 40.2\x* Nin pah caán tʉ́tchi ã jígohop be:  
\v 11 Dios ã yeh iigátjĩh tʉ́i yeh iigní tʉ́tchi ã jʉmʉp be. Bʉ́dí jíib jʉmni jeé tʉ́i jẽ́lepni, ĩtah naadíh jwĩ tʉ́i en yabaca bojat pah, caán tʉ́tchi ã jʉmʉp be.  
\v 12 Caán tʉ́tchi yehmant wáihyat jʉ́dʉ, bʉ́dí wʉ́ʉpni jap bóo yoobát ã jʉmʉp be. Caán wáihyat jʉ́dʉdih doce jẽcna ã jʉmʉp be. Caan jẽ́cna jʉmat pah biquína ángelwã ĩ wapap be. Caan jẽ́cna jʉmat pah Israel jʉimená doce poómp ĩ́ih wʉ̃tna daácni ã jʉmʉp be.  
\v 13 Yeó aáb jʉ̃ʉ́wʉ́pmant biíc peihcanni jẽcna ã jʉmʉp be. Yeó dei bejepboobʉ́t biíc peihcanni jẽcna ã jʉmʉp be. Nin chóop yapatboobʉ́t biíc peihcanni jẽcna ã jʉmʉp be. Biíh chóop yapatboobʉ́t biíc peihcanni jẽcna ã jʉmʉp be.\x * \xo 21:13 \xt Ez 48.30-35\x* 
\v 14 Caán wáihyat jʉ́dʉ, doce jee dáhnajih ã lajap be. Caán jeé jʉmat pah Oveja Wʉ̃ʉ́h jwiít doce ã naáwát tʉ́ʉtnitji, jwĩ́ih wʉ̃tna daácni ã jʉmʉp be.\x * \xo 21:14 \xt Ef 2.20\x* 
\p  
\v 15 Weemdíh naóhni ángel ã jenah enat pínah oro nahdih ã bíbohop be. Caán tʉ́tchidih, wáihyat jʉ́dʉ, jẽcnadihbʉt jenah enat tʉ́ʉt ã chãjap be.\x * \xo 21:15 \xt Ez 40.3\x* 
\v 16 Pánihna, caán tʉ́tchi ã́ih maatát, ã́ih japat, ã́ih bʉwábʉt, nihat biíc yoobó míic ã jʉmʉp be. Caán ángel ã bíbohni jenah enat nahjĩh caán tʉ́tchidih ã jenah enechah, doce estadio ĩ niijní, dos mil doscientos kilómetros maátni ã jʉmʉp be.  
\v 17 Caandíh jenah en péanit, caán wáihyat jʉ́dʉ ã wʉ́ʉpatdih ã jenah enep be. Ciento cuarenta y cuatro codos ĩ niijní, sesenta y cinco metros wʉ́ʉpni jʉ́dʉ ã jʉmʉp be. Jwiít cã́acwã jwĩ jenah enat pah, caán ángel jenah enna ã chãjap be. 
\p  
\v 18 Caán wáihyat jʉ́dʉ tʉ́i jẽ́lepni jeejĩ́h ã chãjni jʉ́dʉ ã jʉmʉp be. Caán tʉ́tchiboó, orojĩh ã chãjni tʉ́tchi ã jʉmʉp be. Caán oro quei wíhcanni tʉ́i en yabacaat ã jʉmʉp be.  
\v 19 Caán wáihyat jʉ́dʉ lajni doce jee dáhna nihat mácah chítah jʉmni bʉ́dí jíib jʉmni ã jʉmʉp be. Jwíih jʉmni jaspe wʉ̃t jʉmni jeé ã jʉmʉp be. Caán tʉ́ttimah zafiro, ágata wʉ̃t jʉmni jeé ã jʉmʉp be. Caán biíc peihcanni jeé tʉ́ttimah, esmeralda,  
\v 20 ónice, cornalina wʉ̃t jʉmni jeé ã jʉmʉp be. Caán seis jeé tʉ́ttimah, crisólito, berilo, topacio wʉ̃t jʉmni jeé ã jʉmʉp be. Caán nueve jeé tʉ́ttimah, crisoprosa, jacinto, amatista wʉ̃t jʉmni jeé ã jʉmʉp be.  
\v 21 Caán doce jẽcna perla wʉ̃t jʉmni jẽcna ã jʉmʉp be. Caan jẽ́cna yoobó biíc perla dahjeh ã jʉmʉp be. Caán tʉ́tchidih bóo bʉ́dí namá quei wíhcanni tʉ́i en yabacaat oro namájeh ã jʉmʉp be.\x * \xo 21:21 \xt Is 54.11-12\x* 
\p  
\v 22 Caán tʉ́tchidih Dioíh mʉʉdíh wã en bidip yʉp be. Obohjeéhtih, ã wihcan be. Caán tʉ́tchidih nihat pebhboó jwĩ Maáh Dios chah wẽpni, Oveja Wʉ̃ʉ́hbʉt ĩ jʉmʉp be. Pánihna, nihat caán tʉ́tchi Dioíh mʉʉ́ yoobát be.  
\v 23 Dios, Oveja Wʉ̃ʉ́h biícdih ĩ yeh iigátjĩh caán tʉ́tchi ã tʉ́i baabáp be. Pánihna, yeodíh widhdihbʉt ã náahcap be.\x * \xo 21:23 \xt Is 60.19-20; Jn 8.12\x* 
\v 24 Nihat nin baácdih moonjí Dios ã yeh baabátna jʉmna, yoobópdih ĩ tʉ́i jéihbipna caá.\x * \xo 21:24 \xt Is 60.3\x* Nihat baácdih moón ĩ maáta caán tʉ́tchina jʉibínit, nin pah Diosdih ĩ niíj wẽi naóhbipna caá: “Jáantjeh wĩ́ih cã́acwã weemdíh bʉ́dí ĩ weñep be. Pánihna, bʉʉ meemdíh jwʉh wã nʉmah wẽibipna caá”, ĩ niijbípna caá.  
\v 25 Caán tʉ́tchidih bóo jẽcna pãa lajni ã jʉmbipna caá. Caanná dʉpʉ́át wihcan, caan jẽ́cnadih nemat ã wihcan niít.  
\v 26 Nihat cã́acwã Diosdih nin pah ĩ niíj wẽi naóhbipna caá: “Meém chah tʉ́ini, chah wẽpni ma jʉmʉchah, meemdíh nihat weñat caá náahap”, ĩ niijbípna caá.\x * \xo 21:26 \xt Is 60.11\x* 
\v 27 Yeejépboodíh caán tʉ́tchina ĩ ʉb bejcan niít.\x * \xo 21:27 \xt Is 52.1; Ez 44.9\x* Ded yéej chãjnit, yeenitbʉt, caán tʉ́tchina ĩ jéih waadcán niít. Oveja Wʉ̃ʉ́h ã bíbohni papélah tólihboó ĩ wʉ̃tnadih daácnitjeh caán tʉ́tchina ĩ waadbípna caá. 
\c 22  
\p  
\v 1 Tʉ́ttimah, báadhdani mʉjdih caán ángel weemdíh ã jʉ́ʉtʉp be. Caan mʉ́j tʉ́i mʉj mac baabní,\x * \xo 22:1 \xt Ez 47.1,12; Zac 14.8\x* Dios, Oveja Wʉ̃ʉ́hbʉt ĩ chʉ́ʉdʉpmant noój jãáj jʉ̃óhni ã jʉmʉp be.  
\v 2 Caán tʉ́tchidih bóo bʉ́dí namá tac yoób ã noój jãajánap be. Caan mʉ́j jwẽ́ejdih chénat pah bʉwá báadhdat tʉ́ʉtni máa nahna ã lajap be.\x * \xo 22:2 \xt Gn 2.9\x* Caan náhna widh jʉmat pah quehna, biíc jópchidih doce láa ã quehep be. Caan náh nʉ́onabʉt cã́acwã ĩ booat pínah ã jʉmʉp be.  
\v 3 Caán tʉ́tchiboó “Caán ã tʉ́ican caá”, Dios ã niijní ã wihcan niít.\x * \xo 22:3 \xt Gn 3.17\x* Caán tʉ́tchidih Dios, Oveja Wʉ̃ʉ́h biícdih ĩ chʉ́ʉdat ã jʉmbipna caá. Pánihna, nihat caán tʉ́tchidih moón queét pebh bódicha caj yoh ñajnit, bʉ́dí ĩ wẽibipna caá.  
\v 4 Queét Diosdih ĩ míic jwãáh enbipna caá.\x * \xo 22:4 \xt Sal 17.15; Mt 5.8; 1Jn 3.2\x* Ĩ́ih móot jʉʉ́hnadih ã́ih wʉ̃t daácnit ĩ jʉmbipna caá.  
\v 5 Caanná dʉpʉ́át ã wihcah, jiiátdih ĩ náahcan niít. Jwĩ Maáh Dios ã yeh iigátjeh ã jʉmʉchah, yeó ã yeh iigátdihbʉt ĩ náahcan niít.\x * \xo 22:5 \xt Is 60.19; Ap 21.23\x* Caán tʉ́tchidih moón páantjeh maáta ĩ jʉmbipna caá.\x * \xo 22:5 \xt Dn 7.18\x* 
\s1 Jesucristo nin baácboó ã jwʉ́ʉb dei jʉ̃ʉ́wát pínah bahnijeh ã jʉdhdat 
\p  
\v 6 Tʉ́ttimah, caán ángel weemdíh nin pah ã niíj naáwáp be páant mʉntih: “Dios nihat nin ã naáwát yoobópdih caá. Ã niijátji biíc yoobó ã yapbipna caá. Jwĩ Maáh Dios ã naáwátdih naóh yapanitdih jéihyani caá. Pánihna, caánboó bʉʉ láa ã́ih ángeldih ã wahap be, caandíh teo wʉ̃hnitdih tʉ́ttimah ded pah yapat pínahdih ã jéihyaat pínah niijná”, ã niijíp be. 
\p  
\v 7 Tʉ́ttimah, Jesús jwʉh nin pah ã niijíchah, wã joyóp be: \wj “¡Ñi joyoó! Wã jwʉ́ʉb dei bejat pínah bahnijeh ã jʉdhna caá. Det nin tólihboó ã daacátdih tʉ́i jenah joí jepahnit, wẽinit ĩ jʉmbipna caá”,\wj* ã niijíp be. 
\p  
\v 8 Weém, Juan, nin nihat wã daácnidih ennit, wã joyóp be. Caandíh joinít, wã enat tʉ́ttimah, weemdíh jʉ́ʉtni ángel pebh bódicha caj yoh ñajnit, caandíh weñat tʉ́ʉt wã chãjap yʉh be.  
\v 9 Páant wã chãjachah enna, nin pah weemdíh ã niijíp be: “Páant ma chãjca bojoó. Meém ma nihat pah, weembʉ́t Diosdih teo wʉ̃hni mʉn tigaá. Ma déewã Dios naáwátdih naóh yapanit, nihat cã́acwã nin tólihdih bóo wʉtatdih jepahnitbʉt ĩ jʉmat pah weembʉ́t biíc yoobó Diosdih teo wʉ̃hni caá. Pánihna, Dios pebh bódicha caj yoh ñajnit, caánboodíh caá weñat náahap”, ã niijíp be. 
\p  
\v 10 Páant niíj péanit, nin pah ã jwʉ́ʉb niíj naáwáp be: “Ma daácni tólih ded pah ã yapat pínahdih Dios ã naáwáp be. Páant ã yapat pínah bahni ã jʉdhdʉchah, caán tólih ã naáwátdih ma jweéhca bojoó.  
\v 11 Caán láa wã naáwátji pah ã yapachah, det yéejnit páantjeh ĩ yéej chãj dáhwa naáh. Obohjeéhtih, det Dioíhwã tʉ́i chãjnit, ĩ tʉ́i chãj cádahca bojo naáh”, ã niijíp be.\x * \xo 22:11 \xt Dn 12.10\x* 
\p  
\v 12 Páant ã niiját tʉ́ttimah, Jesúsboó nin pah ã jwʉ́ʉb niijíp be: \wj “¡Ñi joyoó! Wã jwʉ́ʉb dei bejat pínah bahnijeh ã jʉdhna caá. Nihat cã́acwãdih ded pah ĩ chãjatji jíib wã wʉ̃hat pínahdih ʉb dei bejat tʉ́ʉt caá wã chãjap. Pánihna, wĩ́ihwã, tʉ́inidih ñi chãjatji jíib, yeebdíh wã tʉ́i chãjbipna caá. Obohjeéhtih, weemdíh jepahcannitjidih wã peéh chãjbipna caá.\wj*\x * \xo 22:12 \xt Jer 17.10\x* 
\v 13 \wj Weém biíhmah jʉmni caá. Nihat wã chãjnidih Maáh jʉmna, caandíh wã jwʉ́ʉb yohat tʉ́ttimah páantjeh wã jʉmbipna caá”,\wj*\x * \xo 22:13 \xt Is 41.4; 44.6; 48.12; Ap 1.8,17; 2.8\x* Jesús ã niijíp be. 
\p  
\v 14 Det quei wíhcanni yégueh dʉonít panihnit yéej chãjatdih cádahnit, ma enni tʉ́tchina ĩ jéih waadbípna caá. Caán tʉ́tchidih bóo báadhdat tʉ́ʉtni máa nah quehedih ĩ jeémpbipna caá. Pánih jʉmnit, bʉ́dí ĩ wẽibipna caá.\x * \xo 22:14 \xt Gn 2.9; 3.22\x* 
\v 15 Obohjeéhtih, det yeejépwã, jióhnit, ĩ weha mána nihcannitjĩh yéej chãjnit, cã́acwãdih mao yohnit, pãpnidih wẽinit, yeenit yʉh bʉca, caán tʉ́tchina ĩ waadcán niít. 
\p  
\v 16 \wj “Weém, Jesús, yeéb wĩ́ihwãdih ã naáwát pínah niijná wĩ́ih ángeldih wã wahap be. Weém maáh David jʉima, daaat cʉ́i panihnibʉt wã jʉmna caá”,\wj* Jesús ã niijíp be.\x * \xo 22:16 \xt Is 11.1,10\x* 
\p  
\v 17 Tʉ́ini Espíritu “Ma jwʉ́ʉb dei jʉ̃ʉ́wʉ́”, Jesúsdih ã niijná caá. Jesúíhwã ã téihya chéonih panihnitbʉt, “Ma jwʉ́ʉb dei jʉ̃ʉ́wʉ́”, ĩ niijná caá. Nihat nin wã daacátdih joinítbʉt “Ma jwʉ́ʉb dei jʉ̃ʉ́wʉ́”, Jesúsdih ĩ niijí naáh. Taca joótnit, mahdih ĩ babhbat pah, Jesúsdih ĩ jepaha naáh. Caán mah, báadhdat tʉ́ʉtni mah ã jʉmna caá. Pánihna, Jesúsdih jepahnitdih jíib náahcanjeh, jeáboó ãjeéh páantjeh ã jʉmat tʉ́ʉtbipna caá.\x * \xo 22:17 \xt Is 55.1; Jn 4.10,14; 7.37\x* 
\p  
\v 18 Weém, Juan, nin tólihboó wã daacátdih joinítdih nin pah wã wẽp naóhna caá: Det nin bohéátdih biíh bohéátjĩh wid naóhna, Diosdih ĩ yap yohna caá. Páant ĩ yap yohochah ennit, nihat nin tólihdih ã niiját pahjeh mʉntih queétdihbʉt ã peéh chãjbipna caá.  
\v 19 Nin tólihboó daacátdih biquína naáwátdih náahcan, ĩ wio yohat pah, Diosdih ĩ yap yohna caá. Páant ĩ yap yohochah enna, báadhdat tʉ́ʉtni máa nah quehedih jeémát tʉ́ʉtcan, ã́ih tʉ́ini tʉ́tchinabʉt ã waadát tʉ́ʉtcan niít. Caan náhdih, caán tʉ́tchidihbʉt nin tólihdih wã daacáp be.\x * \xo 22:19 \xt Dt 4.2; 12.32\x* 
\p  
\v 20 Nihat nin tólihdih bóo naóhni, Jesús, nin pah ã niijná caá: \wj “Páant tigaá. Wã jwʉ́ʉb dei bejat pínah bahnijeh caá ã jʉdhdʉp”,\wj* ã niijná caá. 
\p Páant tií ã jʉmʉ nah. Maá Jesús, ma jwʉ́ʉb dei jʉ̃ʉ́wʉ́. 
\p  
\v 21 Jwĩ Maáh Jesús yeebdíh oinit, ã teo wáaca naáh, yeéb ã́ihwã ñi tʉ́i jʉmat pínah niijná. Páant tií ã jʉmʉ nah. 
\p Páant bóojeh tigaá wã daacát. 
\p Juan