\id JAS - Cacua NT -Colombia 2008 (DBL -2013) 
\h Santiago 
\toc1 Santiago 
\toc2 Santiago 
\toc3 Stg 
\mt1 SANTIAGO 
\c 1  
\s1 Queétdih ã tʉ́yat tʉ́ʉtat 
\p  
\v 1 Weém, Santiago,\x * \xo 1:1 \xt Mt 13.55; Mr 6.3; Hch 15.13; Gá 1.19\x* jwĩ íip Dios, jwĩ Maáh Jesucristodihbʉt teo wʉ̃hni wã jʉmna caá. Yeéb wã déewã, doce jwĩ nʉowã ĩ jʉimená poómpdih moón, Jesúíhwã biíh baácnaboó jʉmnitdih\x * \xo 1:1 \xt 1P 1.1\x* tʉ́yat tʉ́ʉtnit, nin nʉ́odih wã daác wahna caá. 
\s1 Dios jwiítdih ã jéihyaat 
\p  
\v 2 Wã déewãá, dawá láa yeejép yapna yʉhna, ñi tʉ́i wẽi jenah joyoó.  
\v 3 Pánih yeejép yapna, yoobópdih Jesúsdih jepahnit jʉmna, chah tʉ́i jenah joinít, caandíh ñi cádahcan niít. Chah ñi tʉ́i jenah joyát pínahdih jéihnit, ñi weñeé.  
\v 4 Jesúsdih cádahcan, tʉ́i jenah joinít jʉmat tʉ́ʉt niijná, biíc yoobó tʉ́i chãjnit ñi jʉmʉʉ́. 
\p  
\v 5 “¿Ded pah wã chãjbi?” niíj jéihíhni Diosdih ã ʉʉ́bʉ́ naáh. Páant ã ʉʉ́bʉ́chah, Dios caandíh ã jéihyabipna caá. Caán nihat caandíh ʉʉ́bhnitdih jʉ̃ihcanjeh, bʉ́dí ãpĩ́ teo wáacna caá, ĩ jéihyat pínah niijná.\x * \xo 1:5 \xt 1R 3.7-12; Pr 1.1–9.18; Stg 3.13-17\x* 
\v 6 Pánih ʉʉ́bhna, Diosdih tʉ́i jenah joinít, ã ʉʉ́bʉ́ naáh. “Wã ʉʉ́bʉ́chah yʉhna, Dios weemdíh ãta teo wáaccan tagaá”, niíj jenah joiní ã jʉmca bojo naáh. Páant niíj jenah joiníboó johlit dedboó ã johochah, bʉ́dí mʉj nolihat ãpĩ́ tʉ́ʉt nʉʉmát pah ã jʉmna caá. Páant niíj jenah joiní, yeó jáap jʉmat pah biíc yoobó ãpĩ́ chãjcan caá. Diosdih tʉ́i jenah joiní nihcan caá.\x * \xo 1:6 \xt Mt 7.7-11; Jn 16.23-24\x* 
\v 7-8 Bʉʉ nindih jenah joiná yʉhna, cheibit mácah ã jenah joibípna caá. Páant tʉ́i jenah joicán ã ʉʉ́bʉ́chah, jwĩ Maáh caandíh ã jepahcan niít. 
\p  
\v 9 Ded Jesúíh oboh jʉmnijidih Diosboó maáh panihni ã waadábipna caá. Páant ã chãjat pínahdih jéihnit, ã weñe naáh.\x * \xo 1:9 \xt Jer 9.24\x* 
\v 10 Ded Jesúíh dawá bií dée bíbohnidih bita ĩ dʉ́ʉc wáyachah yʉhna, ã weñe naáh. Cháa ã moopát pah tigaá caán bií dée ã bʉʉdáh bejbipna caá. Pánih jéihnit, caanbʉ́t ã weñe naáh.  
\v 11 Yeó aáb jʉ̃óhna, tʉbit ã chãhachah, cháa diib téh bejnit, ã yʉ́ʉgna caá. Páant ã yʉ́ʉgʉchah, ã tʉ́i jígohat ã beedná caá. Pánihat pah bʉ́dí bií déedih wẽinibʉt ã́ih bií dée biícdih ã bʉʉdbípna caá.\x * \xo 1:11 \xt Is 40.6-7\x* 
\s1 Yeejép chãjat jenah joyátdih jepahcat 
\p  
\v 12 Ded yeejép yapna yʉhna, Jesúsdih cádahcanni tʉ́i wẽini ã jʉmbipna caá. Páant ã cádahcatji jíib, páantjeh jeáboó Dios ãjeéh jʉmat tʉ́ʉtnit, caandíh ã tʉ́i chãjbipna caá. “Weemdíh tʉ́i oinitdih wãjeéh wã tʉ́i jʉmat tʉ́ʉtbipna caá”, ã niijátji pah ã chãjbipna caá.  
\v 13 Yeejép chãjat jenah joyát ã jʉ̃ʉ́wʉ́chah, “Dios caá weemdíh páant ã chãjat tʉ́ʉtʉp”, ñi niíj jenah joicá bojoó. Dios yeejép chãjat jenah joicán, cã́acwãdihbʉt páant ã jenah joyát tʉ́ʉtcan caá.  
\v 14 Obohjeéhtih, cã́acwãjeh tʉbit yeejép ĩ ñinahat pah ĩpĩ́ jenah joiná caá.  
\v 15 Pánih jenah joinít, yeejép ĩpĩ́ chãjna caá. Páant ĩ chãjatji jíib Dios queétdih iiguípna ã bejat tʉ́ʉtbipna caá. 
\p  
\v 16 Wã déewã, wã oinitá, “Dios weemdíh ã wʉtʉchah, yeejép wã chãjap jĩ”, ñi niíj jenah joicá bojoó. Páant jenah joyát yoobópdih nihcan caá.  
\v 17 Jwĩ íip Dios jeáboó jʉmni jwiítdih teo wáacat tʉ́ʉt niijná, tʉ́inidihjeh bitadih ã wʉ̃hat tʉ́ʉtna caá. Caanjéh tigaá yeó, widh, cʉ́iwãdihbʉt chãjni. Pánihna, ĩ jígohat ã tʉ́ʉt nʉʉmʉ́chah yʉhna, Diosboó páantjeh biíc yoobó ã jʉmna caá.\x * \xo 1:17 \xt Nm 23.19; Mal 3.6\x* 
\v 18 Ã náahat pah ã́ih tʉ́ini doonádih jwĩ jepahachah, ã weh jwĩ jʉmat pínah niijná, jwiítdih jáap cã́ac jʉmnit panihnit ãt jʉmat tʉ́ʉtjip taga. Pánih jʉmnit, nihat ã chãjnit cãtíh jwiítdih ã tʉ́i ʉbʉchah, ã jwíih tʉ́ʉt nʉʉmnít jwĩ jʉmna caá.\x * \xo 1:18 \xt 1P 1.23\x* 
\s1 Diosdih yoobópdih jepahat 
\p  
\v 19 Wã déewã, wã oinitá, Dios naáwátdih ñi tʉ́i wẽi joyoó. Pánih caandíh tʉ́i joinít, tʉ́i jenah joicánnit ĩ wéheat pah wéhecan, waícanjeh íijnit ñi jʉmca bojoó.  
\v 20 Det íijnit Dios ã náahat pah ĩ tʉ́i chãjcan caá.  
\v 21 Nihat ñi yéej chãjatdih, yeejép ñi en ñinahatdihbʉt ñi cádahaá. Pánih cádahnit, Dios naáwátdih ĩ bohénachah, tʉ́i wẽi jepahnit ñi jʉmʉʉ́. Páant ĩ bohéátdih ñi joyóchah, iiguípna bejnit déejidih tʉ́i ʉbnit, Dios yeebdíh ã tʉ́ʉt nʉʉ́m péabipna caá. 
\p  
\v 22 Ã naáwátdih joiná yʉhna, jepahcan, ñi míic yeena caá. “Wã jepahcah, ã tʉ́imi nacaá”, niíj jenah joiná, yeeatdih jenah joiná caá ñi chãjap. Pánihna, ã naáwátdih tʉ́i joinít, ã bohéát pah ñi chãjaá.  
\v 23 Ded caán naáwátdih joiná yʉhna, jepahcanniboó nin pah chãjni ã jʉmna caá: Ã́ih móotdih quenalihjĩh ã míic enna caá.  
\v 24 Pánih míic en péa bejnit, ded pah ã jígohatdih waícanjeh ã quíib bʉʉdná caá.  
\v 25 Obohjeéhtih, biíhboó ã enatjidih ã quíib bʉʉdcát pah Dios naáwátdih joiná, tʉ́i náhninit, jepahna, chéoni panihni nihcan, tʉ́i chãjna, bʉ́dí ã wẽibipna caá. Pánihna, caán bohéátdih jepah cádahcannidih wẽi ennit, Dios ã tʉ́i teo wáacbipna caá. 
\p  
\v 26 Ded jenah joicánjeh wéheni jʉmna, yoobópdih Diosdih ã wẽican caá. “Diosdih wã tʉ́i wẽina caá”, niíj jenah joiná yʉhna, yeeatdih ã jenah joiná caá. Pánih jenah joiná, Diosdih ã wẽi naáwát dedé pínah nihcan caá.  
\v 27 Dios jwĩ íip ã náahat pah caandíh jwĩ weñat tʉ́ʉt niijná, nin pah caá jwiítdih chãjat náahap: Mána wihcannitdih, éemp wʉnnitdihbʉt yeejép ĩ yapachah enna, queétdih teo wáacat caá náahap. Diosdih náahcannit yeejép ĩ chãjat pah jwiítdih chãjcat caá náahap. 
\c 2  
\s1 Cã́acwãdih biíc yoobó tʉ́i chãjat 
\p  
\v 1 Wã déewãá, jwĩ Maáh chah tʉ́ini Jesucristodih jepahnit jʉmna, cã́acwãdih biíc yoobó tʉ́i chãjat caá náahap.  
\v 2-3 Orojĩh ĩ chãjniji téihya yacat jʉ́dʉna, bʉ́dí jíib jʉmni yéguehdihbʉt dʉoní yeéb Jesúíhwã ñi míic wáacapna ã waád jʉibínachah enna, caandíh ñita wẽi jwãáh tagaá. “Nin tʉ́yʉpboó ma chʉ́ʉdʉ́”, ñita niij tágaá. Páant niijná yʉhna, caanná yeejép yégueh dʉoní moh yéejni ã waád jʉibínachah enna, caánboodíh ñita wẽi jwãáhcan tagaá. “Con bʉwáboó ma ñʉhʉʉ́. Baácdihjeh ma chʉ́ʉdʉ́”, caandíh ñita niij tágaá.  
\v 4 Pánih chãjna, cã́acwãdih yeejép jenah joinít, tʉ́i jígohnitdihjeh ñita wẽi en tagaá. Obohjeéhtih moh yéejnitdih ñita wẽi encan tagaá. Páant niíj jenah joyát ã tʉ́ican caá. 
\p  
\v 5 Wã déewã, wã oinitá, weemdíh ñi joyoó. Dawá moh yéejnitdih Diosdih tʉ́i jenah joinít, ã maáh jʉmʉpboó jʉmnit pínah niijná, Dios ãt ñíwip wʉt jĩ. “Wãjeéh páantjeh ñi jʉmbipna caá”, Dios caandíh oinitdih ãt niijíp wʉt jĩ.  
\v 6 Obohjeéhtih, queétdih ã ñíwichah yʉhna, yeébboó queétdih ñipĩ́ tíicana caá. Pánih queétdih tíicanit, dawá bií dée bíbohnitdihjeh ñi wẽi enna caá. Nindih ñi tʉ́i náhninaá: Dawá bií dée bíbohnitboó yeebdíh yeejép ĩpĩ́ chãjna caá. Queétjeh yeebdíh naóh yacat tʉ́ʉt niijná, cã́acwãdih peéh chãjat tʉ́ʉtnit pebhna ĩpĩ́ teo wái bejna caá.  
\v 7 Queétjeh Cristodih yeejép ĩpĩ́ wéhena caá. Obohjeéhtih, yeébboó “Jwiít Cristoíhwã caá”, niijnít jʉmna yʉhna, caandíh yeejép wéhenitboodíh ñi wẽi enna caá. Páant ñi chãjat ã tʉ́ican caá. 
\p  
\v 8 Dios naáwátdih daácniboó nin chah wẽpni wʉtatdih ã daacátjidih ñi tʉ́i náhninaá: “Meemjéh ma míic oyat pah, bitadihbʉt biíc yoobó ma oyoó”, ãt niíj daacáp tajĩ.\x * \xo 2:8 \xt Lv 19.18\x* Caán wʉtatdih jepahna, ñi tʉ́i chãjna caá.  
\v 9 Obohjeéhtih, maáta panihnitdih tʉ́i wẽi enna yʉhna, moh yéejnitboodíh enah bojnit, teo wáaccan, yeejép chãjna caá ñi chãjap. Pánih chãjna, Dios ã wʉtatdih ñi yap yohna caá.  
\v 10 Ded Dios ã wʉtatdih jepahna yʉhna, biíc wʉtatbitdihjeh yap yohna, nihatdih ã yap yohna caá. Páant ã yap yohochah, caandíh peéh chãjat ã jʉmbipna caá.  
\v 11 “Ñi weha mána nihcannitjĩh yeejép ñi chãjca bojoó”, Diosjeh ãt niíj wʉtʉp wʉt jĩ.\x * \xo 2:11 \xt Ex 20.14; Dt 5.18\x* Caanjéh mʉntih, “Cã́acwãdih mao yohca bojoó”, ãt niijíp wʉt jĩ.\x * \xo 2:11 \xt Ex 20.13; Dt 5.17\x* Pánihna, det ĩ weha mána nihcannitjĩh yeejép chãjcan yʉhna, cã́acdih mao yohna, Dios ã wʉtatdih yap yohnit ĩ jʉmna caá.  
\v 12 Cristo jwiítdih bʉ́dí oina, jwĩ tʉ́i jʉmat pínah niijná, bitadih ã oyat tʉ́ʉtna caá. Páant ã wʉtatdih jepahnitdih, jepahcannitdihbʉt ñíonit, ded pah ĩ chãjatji jíibdih ã naóhbipna caá. Páant ã jʉmʉchah, ã wʉtat pah jwĩ tʉ́i chãjat dée caá. Ã náahat pahbʉt jwĩ wéhe jĩíh.  
\v 13 Bitadih jwĩ jĩ́gah encah, Dios cã́acwãdih ã ñío láa jwiítdihbʉt jĩ́gah encanjeh, ã peéh chãjbipna caá. Obohjeéhtih, bitadih jwĩ jĩ́gah enechah, jwiítdihbʉt jĩ́gah ennit, ã peéh chãjcan niít. 
\s1 Jesúsdih tʉ́i jenah joinít, bitadih teo wáacat 
\p  
\v 14 Wã déewãá, nindih ñi tʉ́i joyoó: “Weém Cristodih wã tʉ́i jenah joiná caá”, ded niijná yʉhna, bitadih ã tʉ́i teo wáaccah, ã niijátji dedé pínah nihcan caá. Páant ã niijíchah yʉhna, Dios caandíh ã tʉ́i ʉbcan niít.  
\v 15-16 Ded Jesúíh, Jesúíh wili ĩ jeémát pínah wihcah ennit, yeejép yéguehdihjeh ĩ dʉwʉ́chah ennit, jwiít Jesúíhwã queétdih tʉ́i teo wáacat caá náahap. “Tʉ́ini yégueh dʉonít, tʉ́ini jeémátdih jeémpnit, ñi tʉ́i jʉmʉʉ́”, niijná yʉhna, ĩ náahatdih ñi wʉ̃hcah, ñi niiját dedé pínah nihcan caá.  
\v 17 Pánihna, “Cristodih wã tʉ́i jenah joiná caá”, niijná yʉhna, ñi tʉ́i chãjcah, Cristodih ñi jenah joyát dedé pínah nihcan caá. 
\p  
\v 18 Ñijeéh jʉmni nin wã bohéátdih joííhcanni nin pah ãta niij tágaá: “Weém wãpĩ́ tʉ́i chãjna caá. Meémboó bitadih teo wáaccan yʉhna, ‘Cristodih wã tʉ́i jenah joiná caá’, mapĩ́ niijná caá. Jwiít chénat pahdih Dios ã tʉ́i ʉbbipna caá”, ãta niij tágaá. Obohjeéhtih, Cristodih tʉ́i jenah joiníboó bitadih ã tʉ́i chãjachah, caandíh tʉ́i jenah joiní ã jʉmatdih cã́acwã ĩ jéihbipna caá.  
\v 19 “Dios biícjeh caá”, ñi niíj jenah joiná caá. Páant ñi niíj jenah joyóchah, ã tʉ́ina caá. Obohjeéhtih, páant ñi niíj jenah joiná yʉhna, Diosdih ñi jepahcah, caandíh ñi jéihyat dedé pínah nihcan caá. Nemépwãbʉt ñi jenah joyát pahjeh mʉn tigaá ĩ jenah joyóp. Pánih jenah joinít, Dios biícjeh ã jʉmatdih jéihna, ã wẽpatdih ʉ́ʉmnit, queétboó ĩ méména caá.  
\v 20 “Cristodih tʉ́i jenah joiní wã jʉmna caá”, ded niíj jenah joiná yʉhna, bitadih teo wáaccan, yoobópdih ã tʉ́i jenah joicán caá. Pánihna, Cristodih jepahna yʉhna, bitadih teo wáaccanniboó yoobópdih ã jepahcan caá.  
\v 21 Caán yoobópdih ã jʉmatdih ñi jéihyat pínah niijná, jwĩ nʉo Abraham ded pah ã chãjatjidih wã naóhbipna caá. Caán ã wʉ̃ʉ́h Isaac wʉ̃t jʉmnidih Diosdih ãt mao cáo wʉ̃híhip wʉt yʉh jĩ. Pánihna, jee dáhnajĩh ã cáag aabáni poómpjih ã cáagni tʉʉjih caandíh ãt chéo cáagap wʉt jĩ. Pánih chéo cáagna, Dios ã niijátji pahjeh caandíh wẽinit, ã wʉ̃ʉ́hdih mawat tʉ́ʉt ãtih chãjap wʉt yʉh jĩ. Páant ã jepahachah ennit, “Yoobópdih tʉ́ini caá”, Dios caandíh ãt niíj enep wʉt jĩ.\x * \xo 2:21 \xt Gn 22.1-4\x* 
\v 22 Páant ã niijátjidih náhninit, nindih ñi jenah joyoó: Abraham Diosdih tʉ́i jenah joiní jʉmna, ã wʉtatdih ãt jepahap wʉt jĩ. Pánih jepahna, Diosdih ã tʉ́i jenah joyátdih ãt jʉ́ʉtʉp wʉt jĩ.  
\v 23 Dios naáwátdih naóh yapani ã niíj daacátji pahjeh ãt yapap wʉt jĩ. “Abraham Diosdih tʉ́i jenah joinít, ãt jepahap wʉt jĩ. Páant ã jepahachah enna, ‘Caán tʉ́ini caá’, Dios caandíh ãt niíj enep wʉt jĩ”, ãt niíj daacáp tajĩ.\x * \xo 2:23 \xt Gn 15.6\x* Páant ã niíj enatdih jéihna, “Abraham Dios ã chéen caá”, cã́acwã caandíh ĩt niijíp wʉt jĩ.\x * \xo 2:23 \xt 2Cr 20.7; Is 41.8\x* 
\p  
\v 24 Pánihna, ded pah Abraham ã yapatjidih jenah joinít, nindih ñi jéihbipna caá: “Diosdih wã tʉ́i jenah joiná caá”, niijná yʉhna, caandíh ã jepahcah enna, “Caán tʉ́ini caá”, Dios caandíh ã niíj encan caá. Obohjeéhtih, Diosdih tʉ́i jenah joinít, ã tʉ́i chãjatdih enna, “Caán tʉ́ini caá”, caánboodíh Dios ã niíj enna caá.  
\v 25 Páant tigaá Rahab wʉ̃t jʉmnih deoh nah jʉmnihjidihbʉt “Caánt tʉ́inih caá”, Dios ãt niíj enep wʉt jĩ. Josué ã wah bojnitji miíh tʉ́tchina ĩ jʉibínachah, queétdih jwãáhnit, “Wĩ́ih mʉʉ́boó ñi ʉ̃o jwʉhʉ́p”, mit niijíp wʉt jĩ. Cheibit Josuéwã ĩ jʉmʉpna queét ĩ jwʉ́ʉb bejechah, biíh namáboó mit jʉ́ʉtʉp wʉt jĩ, “Queétdih eníhcannit maoná”, niijná. Páant queétdih mi teo wáacatdih enna, “Caánt tʉ́inih caá”, Dios ãt niíj enep wʉt jĩ.\x * \xo 2:25 \xt Jos 2.1-21\x* 
\v 26 Jwĩ́ih bácahdih caolih ã wihcah, jwĩta báadhcan tagaá. Pánihna, caolih ã wihcah, jwĩ́ih bácahboó dedé pínah ãta nihcan tagaá. Pánihat pah “Diosdih wã tʉ́i jenah joiná caá”, niijná yʉhna, bitadih teo wáaccan, yoobópdih caandíh jwĩ tʉ́i jenah joicán caá. Pánihna, jwĩ teo wáaccah, caandíh jwĩ tʉ́i jenah joyát dedé pínah nihcan caá. Caolih wihcanni bácah pah ã jʉmna caá. 
\c 3  
\s1 Ded pah caá jwĩ wéheat 
\p  
\v 1 Wã déewãá, ded Dios naáwátdih cã́acwãdih bohéna, caán ã bohéátdih caanjéhbʉt ã tʉ́i jepaha naáh. Pánih bohéna yʉhna, ã tʉ́i chãjcatdih enna, caánboodíh Dios chah ã peéh chãjat pínahdih ñi jéihna caá. Pánihna, ñijeéh jʉmnit Dios ã ñíonitjeh ĩ bohéna naáh.  
\v 2 Dawá láa nihat jwiít cã́acwã yeejép jwĩpĩ́ chãjna caá. Ded yeejép niíjíhat ã jʉ̃ʉ́wʉ́chah yʉhna, niijcán, tʉ́i yoobópdih jʉmna, yeejép chãjíhatdihbʉt ãta jéih yap yoh tagaá.  
\v 3 Nin pah ã jʉmna caá: Caballoíh jacdih ĩtah naabítdih yacnit, ã́ih yapatnaboó tõpnadih jwĩpĩ́ chéona caá. Caandíh pʉ́ʉh laáb chʉ́ʉdnit, caan tṍpnadih wáinit, ded jwĩ bejíhipboó caballodih jwĩ jéih bejat tʉ́ʉtna caá. Bainí naabít ã jʉmʉchah yʉhna, caandíh jwĩ wáyachah, caballo jwiítdih ã tʉ́i jepahna caá.  
\v 4 Nin pahbʉt ã jʉmna caá: Bʉ́dí jãáj chóo ã jʉmʉchah yʉhna, caán chóodih íoh tewat naáboó bainíjeh ã jʉmna caá. Pánihna, bʉ́dí johlit ã ʉb joh bojochah yʉhna, caandíh íoh teoniboó caán bainí naajĩ́hjeh ded ã bejíhipboó ã jéih íoh teo bejna caá.  
\v 5 Pánihat pah tigaá jwĩ́ih nʉʉ́c bainí ã jʉmʉchah yʉhna, caanjĩ́h niijná, bitadih bʉ́dí jwĩ yéejana caá. Nin pahbʉt ã jʉmna caá: Bainí tʉʉ cʉ́ʉt jʉmna yʉhna, iig ñáhna, dawá máa nahnadih ã iigná caá. Pánihat pah jwĩ́ih nʉʉ́cjĩh niijná, bʉ́dí yeejép jwĩ jéih chãjna caá.  
\v 6 Pánihna, jwĩ́ih nʉʉ́c tʉʉ cʉ́ʉt panihni ã jʉmna caá. Jwĩ́ih nʉʉ́cjĩh niijná, jwĩ jéih míic yéejana caá. Tʉʉ cʉ́ʉt bʉ́dí ã iigát pah yeejép pohba jwĩ chãjna caá. Pánih yeejép niijná, nemépwã ĩ wʉtat pah jwĩ chãjna caá.\x * \xo 3:6 \xt Pr 16.27\x* 
\v 7 Nihat jiadih moón nʉñʉ́pwã, jiijnít, maiwã, dóbohwã, queejwã́dihbʉt cã́acwã ĩt wʉtʉp wʉt jĩ.  
\v 8 Obohjeéhtih, jwĩ́ih nʉʉ́cjĩh yeejép niijná, jwĩ jéih cádahat tʉ́ʉtcan caá. Maiboó cã́acdih chãácna, ã yéejaat pah jwiítbʉt jwĩ́ih nʉʉ́cjĩh yeejép niijná, bitadih bʉ́dí jwĩ yéejana caá.  
\v 9 Jwĩ́ih nʉʉ́cjĩh Diosdih wẽi naóhna yʉhna, caán ã jʉmat pah jwiít cã́acwãdih ã chãjnit jʉmna yʉhna, yeejép pohba bitadih jwĩ niijná caá.\x * \xo 3:9 \xt Gn 1.26\x* 
\v 10 Pánihna, caan jácmantjeh wẽi naáwát, yeejép niijátbʉt ã bacna caá. Wã déewãá, páant jwĩ niijíchah, ã tʉ́ican caá.  
\v 11 Biíc meo waócáhmantjeh tʉ́ini mah, nʉ́ʉmni mah biícdih ãpĩ́ nooj báccan caá.  
\v 12 Wã déewãá, higuera nah olivo tíibnadih ãpĩ́ quehcan caá. Iguíh nahboó higueradih ãpĩ́ quehcan caá. Meo waócáhmant nʉ́ʉmni mah ã nooj bácachah, tʉ́ini mah ã nooj báccan niít. Pánihat pah jwiítdih tʉ́ini naáwát, yeejép niijátdihbʉt niijcát caá náahap.\x * \xo 3:12 \xt Pr 18.21\x* 
\s1 Tʉ́i jenah joyát 
\p  
\v 13 ¿Ñijeéh jʉmnit biquína tʉ́i jenah joinít ĩ jʉm niít? Pánih jʉmíhna, “Bita chah wã jéihna caá”, ĩ niíj jenah joicá bojo naáh. Páant niíj jenah joicánjeh, tʉ́inijeh jʉmnit, ĩ tʉ́i chãja naáh. Páant ĩ chãjachah enna, “Queétboó tʉ́i jenah joinít yoobát ĩ jʉmna caá”, ñi niíj jéihbipna caá.  
\v 14 Obohjeéhtih, det bií déedih bʉ́dí en ñinahna, ĩ weñat pínahdihjeh jenah joiná yʉhna, “Weémboó tʉ́i jéihni wã jʉmna caá”, ĩ niijcá bojo naáh. Páant niijnít, tʉbit yeenit ĩ jʉmna caá.  
\v 15 Páant jenah joinít, Diosdih náahcannit ĩ jenah joyát pah, jenah joiná caá ĩ chãjap. Páant Dios queétdih ã jenah joyát tʉ́ʉtcan caá. Nemépwã caá páant ĩ jenah joyát tʉ́ʉtʉp.  
\v 16 Bitadih jepchá tʉbnit, queétdih teo wáaquíhcan, bʉ́dí míic jʉ̃ihñatbʉt ã jʉmna caá. Pánih míic jʉ̃ihnit jʉmna, bʉ́dí yeejépdihbʉt ĩ chãjna caá.  
\v 17 Obohjeéhtih, caandíh jéihnitdih Dios ã tʉ́i jenah joyát tʉ́ʉtna caá. Páant ã jenah joyát tʉ́ʉtʉchah, ĩpĩ́ tʉ́i chãjna caá. Pánih tʉ́i chãjna, míic jʉ̃ihcan, bitadih yap yohcan, ĩjeéh tʉ́i biícdih jʉmnit, queét nihatdih biíc yoobó oinit, bitadih ĩ jĩ́gah en teo wáacna caá. Pánih chãjna, yeecanjeh, ĩpĩ́ tʉ́i jʉmna caá.\x * \xo 3:17 \xt Pr 1.1–9.18; Stg 1.5\x* 
\v 18 Pánih míic jʉ̃ihcan, “Tʉ́inijeh ñi jʉmʉʉ́”, bitadihbʉt ĩpĩ́ niíj naóhna caá. 
\c 4  
\s1 Nin baácdih bóodih bidcat 
\p  
\v 1 ¿Dépanih tigaá míic jʉ̃ihnit, ñi míic mao? Tʉ́i chãjíhna yʉhna, yeejép ñi jenah joyát pah chãjna, ñi míic maona caá.  
\v 2 “Caandíh bʉ́dí wã náahna caá”, niíj en ñinahna yʉhna, ñi jéih bíbohcan caá. Pánih náahna, caandíh bíbohnidih jʉ̃ihnit, míic maonit, ñi mao yohna caá. Obohjeéhtih, Diosboodíh ʉʉ́bhcan, ñi náahatdih ñi bíbohcan caá.  
\v 3 Ʉʉ́bhna yʉhna, ñi weñat pínahdihjeh ñipĩ́ ʉʉ́bhna caá. Páant ñi ʉʉ́bʉ́chah, Dios yeebdíh ã jepahcan caá.  
\v 4 Diosdih jéihcannit ĩ náahat pah yeebbʉ́t náahna, Diosdih eníhcannit ñi jʉmna caá. ¿Caandíh ñi jéihcan niít? Pánihna, queét ded pah ĩ chãjatdih wẽi enna, biíc yoobó chãjnit, Diosdih náahcannit ñi jʉmna caá.\x * \xo 4:4 \xt Is 1.21; Jer 3.6-10; Os 2.2; Mt 6.24; Lc 16.13\x* 
\v 5 Dios naáwátdih daácniji nin pah ãt niíj daacáp tajĩ: “Dios jwĩjeéh ã jʉmat tʉ́ʉtni Tʉ́ini Espíritu jwiítdih bʉ́dí oinit, jwĩ yéej chãjíhichah, tʉbit ã jĩ́gahna caá”, ãt niíj daacáp tajĩ. Páant ã niíj daacátji oboh jʉmni nihcan, yoobópdih tigaá ã jʉmʉp.\x * \xo 4:5 \xt Ex 20.5; Dt 4.24; Zac 8.2\x* 
\v 6 Pánih oina, Dios jwiítdih bʉ́dí ã teo wáacna caá, caandíh jwĩ tʉ́i jepahat pínah niijná. Nindihbʉt Dios naáwátdih biíh daácni ãt niíj daacáp tajĩ: “ ‘Weém bácah bitadih chah wã jéihna caá’, niijnídih Dios ã eníhcan caá. Obohjeéhtih, ‘Weém oboh jʉmni caá’, niijníboodíh Dios bʉ́dí oinit, ã teo wáacna caá”, ãt niíj daacáp tajĩ.\x * \xo 4:6 \xt Pr 3.34; 1P 5.5\x* 
\v 7 Pánihna, Diosdih tʉ́i jepahnit ñi jʉmʉʉ́. Caandíh jepahnit, nemép ã yéej chãjat tʉ́ʉtʉchah yʉhna, caánboodíh ñi yap yohoó. Páant ñi yap yohatdih enna, ã jweibípna caá.  
\v 8 Diosdih bʉ́dí bidnit, ãjeéh tʉ́i biícdih ñi jʉmʉʉ́. Páant ñi jʉmʉchah, caanbʉ́t ñijeéh jʉmnit, yeebdíh bʉ́dí ã teo wáacbipna caá. Yéej chãjíhatdih jenah joí cádahnit, ñi jwʉ́ʉb chãjca bojoó. Pánih cádahnit, tʉ́iniboodíhjeh jenah joinít, ñi tʉ́i chãjaá.  
\v 9 Ñi yéej chãjatdih bʉ́dí jĩ́gahnit, ñi jʉñʉʉ́. Yeejép ñi wẽi chãjatjidih cádahnit, caandíh tíicnit ñi jʉmʉʉ́.  
\v 10 “Yéej chãjni, oboh jʉmni wã jʉmna caá”, Diosdih ñi niijí. Páant ñi niijíchah, caánboó ñi yéejatdih yohnit, nin baácboó ñi jʉm jwʉhʉchah, ã tʉ́i teo wáacbipna caá. Tʉ́ttimah, ã pebhna ñi jʉibínachah, yeebdíh maáta ã waadábipna caá.\x * \xo 4:10 \xt Mt 23.12; 1P 5.6\x* 
\s1 Bita Jesúíhwãdih yeejép niijcát 
\p  
\v 11 Wã déewãá, yeejép doonádih yeéb míicjeh ñi niijcá bojoó. “Caán tʉ́icanni caá”, niijná, “Caandíh peéh chãjat caá náahap”, niijná caá ñi chãjap. Páant niijnít, “Jwĩ míic oyat pínahdih Cristo ã wʉtat ã tʉ́ican caá”, ñi niijná caá. Páant niijná, caandíh jepahcan, “Tʉ́i chãjat pínahdih weemjéh caá wã jéih ñíwip”, niijná caá ñi chãjap. Páant niijnít, yeebjéh míic wʉtna caá ñi chãjap.  
\v 12 Obohjeéhtih, Diosjeh cã́acwãdih wʉtni, queétdih ñíoni ã jʉmna caá. Cã́acwã iiguípna bejnit déejidih caanjéh ã jéih tʉ́i ʉbna caá. Caanjéh queétdih iiguípna ã jéih bejat tʉ́ʉtna caá. Pánihna, “Caán yeejép caá”, jwiítboó cã́acwãdih jwĩ jéih niijcán caá. 
\s1 Cheibit ded pah ã yapat pínahdih jwĩ jéihcat 
\p  
\v 13 Bʉʉ, nindihbʉt ñi tʉ́i joyoó: Nin pah biquína ñi niíj jenah joiná yʉh caá: “Bʉʉ, cheibit biíh tʉ́tchina jibidih wã bejbipna caá. Caanná jʉibínit, biíc jópchi jʉm, bií déedih jíib chãjnit, bʉ́dí dinerodih wã bíbohbipna caá”, ñi niíj jenah joiná yʉh caá.  
\v 14 Obohjeéhtih, cheibit ded pah ñi yapat pínahdih ñi jéihcan caá. Tʉʉ jeí maátcanjeh jʉmnit, biícmantjeh ã bʉʉdáh bejna caá. Pánihat pah jwiítbʉt maátcanjeh jʉm jwʉhnit, jwĩ bʉʉdbípna caá.\x * \xo 4:14 \xt Pr 27.1\x* 
\v 15 Obohjeéhtih, “Dios ã náahachah, páantjeh báadh jwʉhnit, nin pah wã chãjbipna caá”, niíj jenah joyát caá náahap.  
\v 16 Pánihna, “Weemjéh tʉ́i jéihni jʉmna, nin pah wã chãjbipna caá”, ñi niíj jenah joyát yeejép caá. Diosdih ñi tʉ́i jenah joicán caá.  
\v 17 Ded ã tʉ́i chãjat pínahdih jéihna yʉhna, caandíh chãjcan, ã yéej chãjna caá. 
\c 5  
\s1 Dawá bií dée bíbohnitdih ã wẽp naáwát 
\p  
\v 1 Yeéb dawá bií dée bíbohnitboó weemdíh ñi tʉ́i joyoó. Bʉʉ nihat ñi náahatdih ñi bíbohna yʉhna, tʉ́ttimah bʉ́dí moh yéejnit ñi jʉmbipna caá. Páant yeejép ñi yapat pínahdih jéihnit, bʉ́dí ñi ñaác jʉñʉʉ́.  
\v 2 Ñíih bií dée ã moóp beedáh bejbipna caá. Ñíih yéguehdih jõóh macwã ĩ jeémp beedábipna caá.  
\v 3 Bʉ́dí oro, platadihbʉt ñi ámohochah yʉhna, moópni jʉmna, dedé pínah nihcan niít. Yeéb dinerodih oinit, bʉ́dí ñi ámohochah, Dios ã enna caá. Páant ã enechah, dinerodih yeéb ñi oyatji jíib, péeni yeó jáapdih yeejép ñi yapbipna caá. Iiguípboó jʉmnit, bʉ́dí ñi moh yéejbipna caá.\x * \xo 5:3 \xt Mt 6.19\x* 
\v 4 Yeebdíh teo wʉ̃hnitdih yeenit, ĩ tewat jíibdih yoobópdih ñi jíib chãjcap be. Pánih jíib chãjcan, ĩ́ih dinerodih páantjeh ma bíbohochah, Dios ã enna caá. Yeebdíh teo wʉ̃hnitboó ĩ tewat jíibdih náahna, bʉ́dí ĩ ñaácna caá. Páant ĩ ñaacáchah, jwĩ Maáh Dios queétdih ã joiná caá.\x * \xo 5:4 \xt Dt 24.14-15\x* 
\v 5 Nin baácboó jʉm jwʉhnit, dawá bií déedih ñi bíbohochah, dedé yeebdíh ã jʉdhcan caá. Pánih jʉmnit, ded pah ñi weñat pínahdihjeh ñipĩ́ chãjna caá. Obohjeéhtih, yeebdíh Dios ã peéh chãjat pínahdih ñi jéihcan caá. Jwiít cã́acwã jwĩ́ih momo jiwiwãdih bʉ́dí jeémát jwĩpĩ́ wʉ̃hna caá, bʉ́dí ĩ débehat pínah niijná. Pánihat tʉ́ttimah, tʉ́i débehnit ĩ jʉmʉchah ennit, queétdih jeémát tʉ́ʉt niijná, jwĩpĩ́ maona caá. Obohjeéhtih, queét jiwiwã ĩ wẽi jeémpna yʉhna, queétdih jwĩ mao jeémát pínahdih ĩ jéihcan caá. Yeébboó queét wẽi jeémpnit jiwiwã panihnit caá ñi jʉmʉp.  
\v 6 Nin pahbʉt ñipĩ́ chãjna caá: Tʉ́i chãjnit yeebdíh ĩ yap yohcah yʉhna, nemat mʉʉ́boó nemat tʉ́ʉtnit, queétdih ñipĩ́ mawat tʉ́ʉtna caá. Páant ñi chãjat jíibbʉt Dios yeebdíh bʉ́dí ã peéh chãjbipna caá. 
\s1 Cristo ã jwʉ́ʉb dei jʉ̃ʉ́wát pínahdih tʉ́i páñat 
\p  
\v 7 Wã déewãá, jwĩ Maáh nin baácboó ã jwʉ́ʉb dei jʉ̃ʉ́wát pínahdih ñi tʉ́i páñaá. Wápchi mínah “Wã momnidih mah ã jʉ̃ʉ́wʉ́ naáh, tʉ́i chíihnit, ã tʉ́i quehat pínah niijná”, niijnít, ã tʉ́i pã́ina caá. Páant ã páñat pah mʉntih, yeebbʉ́t ñi tʉ́i páñaá.  
\v 8 Jwĩ Maáh ã jwʉ́ʉb dei jʉ̃ʉ́wát pínah bahnijeh ã jʉdhdatdih jéihnit, yeejép yapna yʉhna, tʉ́i pã́init, caandíh ñi jenah joí cádahca bojoó. 
\p  
\v 9 Wã déewãá, yeéb míicjeh yeejép ñi míic niijcá bojoó, Dios yeebdíh ã peéh chãjcat pínah niijná. Nindih ñi náhninaá: Ã peéh chãjat pínah yeó jáap bahnijeh ã jʉdhna caá.  
\v 10 Wã déewãá, Dios naáwátdih naóh yapanitjiboó bʉ́dí yeejép yapna yʉhna, Dios queétdih ã naáwát tʉ́ʉtatdih ĩt naóh cádahcap wʉt jĩ. Pánihna, queét ĩ cádahcat pahjeh mʉntih, yeebbʉ́t biíc yoobó Jesús ã jwʉ́ʉb dei jʉ̃ʉ́wát pínahdih ñi pã́i cádahca bojoó.  
\v 11 “Det yeejép yapna yʉhna, Diosdih cádahcannit tʉ́i wẽinit ĩ jʉmna caá”, jwĩ niíj jenah joyátdih ñi tʉ́i jéihna caá. Jon jã́tih bóo Job wʉ̃t jʉmniíh doonádih ñit joijí tagaá.\x * \xo 5:11 \xt Job 1.21-22; 2.10\x* Caán bʉ́dí yeejép yapna yʉhna, Diosdih ãt tʉ́i jenah joí cádahcap wʉt jĩ. Pánih yeejép ã yapat tʉ́ttimah, Dios jwĩ Maáh tʉ́i jĩ́gah enni jʉmna,\x * \xo 5:11 \xt Sal 103.8; 111.4\x* caandíh bʉ́dí ãt teo wáacap wʉt jĩ. 
\p  
\v 12 Wã déewãá, ded pah ñi wéheat pínahdih jenah joinít, nindih chah ñi tʉ́i náhninaá: Cã́acwã ĩ naáwátdih bita ĩ tʉ́i joyát pínahdih náahna, nin pah ĩpĩ́ niijná caá: “Jeá tʉ́ini ã jʉmʉchah, yoobópdih caá wã niijíp”, ĩpĩ́ niijná caá. Páant ĩ niiját pah, yeéb ñi niijcá bojoó. Bitadih naóhna, tʉ́i yoobópdihjeh ñi naáwá. Páant ñi tʉ́i naóhcah, Dios yeebdíh ã peéh chãjbipna caá.\x * \xo 5:12 \xt Mt 5.34-37\x* 
\s1 Ʉʉ́bát 
\p  
\v 13 Ñijeéh jʉmni yeejép yapna, Diosdih ã ʉʉ́bʉ́ naáh. Biíh wẽini jʉmna, Diosdih ã wẽi ewe naáh.  
\v 14 Biíh wʉnni jʉmna, Jesúíhwã ĩ maátadih ã bid bojo naáh, yíijĩh ñáinit, jwĩ Maáh Jesús ã wẽpatjĩh caandíh ĩ ʉʉ́bát pínah niijná.\x * \xo 5:14 \xt Mr 6.13; Lc 10.34\x* 
\v 15 Pánih teo jã́ha ʉʉ́bhnit, “Jwĩ ʉʉ́bát pah Dios ã chãjbipna caá”, ĩ niíj jenah joyóchah, wʉnnidih Dios ã booabipna caá. Ã yéej chãjatji jíib wʉnni ã jʉmʉchah, ĩ ʉʉ́bʉ́chah, ã yéej chãjatjidihbʉt Dios ã yohbipna caá.  
\v 16 Pánihna, yeéb ñi yéej chãjatdih ñi míic naáwá. Pánih míic naóhnit, yeéb míicjeh Diosdih ñi ʉʉ́bʉ́, dedé wʉnat ã jʉmʉchah, caandíh ã booaat pínah niijná. Tʉ́i chãjnit ñi ʉʉ́bʉ́chah, Dios ã tʉ́i jepahbipna caá. Páant ñi ʉʉ́bát oboh jʉmni nihcan, wẽpni ã jʉmna caá.  
\v 17 Dios naáwátdih naóh yapani Elíasji jwiít pah ãt jʉmʉp wʉt jĩ. “Mah ã bʉʉgcá bojo naáh”, Diosdih ã niíj ʉʉ́bʉ́chah, biíc peihcanni jópchi biíh jópchi tac yoób mah ãt bʉʉgcáp wʉt jĩ.\x * \xo 5:17 \xt 1R 17.1; 18.1; Lc 4.25\x* 
\v 18 Tʉ́ttimah, ã jwʉ́ʉb ʉʉ́bʉ́chah, mah ãt jwʉ́ʉb bʉʉgʉ́p wʉt jĩ. Baácdih mah ã jwʉ́ʉb bʉʉgʉ́chah, momni chíihnit, ãt jwʉ́ʉb quehep wʉt jĩ, páant mʉntih. Pánihna, Diosdih jwĩ ʉʉ́bát oboh jʉmni nihcan caá.\x * \xo 5:18 \xt 1R 18.42-45\x* 
\s1 Yéej chãjni ã tʉ́ʉt nʉʉmát 
\p  
\v 19-20 Wã déewãá, ñijeéh jʉmni Dios naáwátdih ã cádahachah ennit, caandíh jwʉ́ʉb tʉ́ʉt nʉʉmát tʉ́ʉtat caá náahap. Pánih jwʉ́ʉb tʉ́ʉt nʉʉmát tʉ́ʉtnit, caandíh ñi tʉ́i teo wáacna caá. Páant ñi teo wáacachah, ã jwʉ́ʉb tʉ́ʉt nʉʉmʉ́chah, bʉ́dí ã yéej chãjachah yʉhna, Diosboó ã yéejatdih yohnit, caán iiguípna bejni déejidih ã tʉ́i ʉbbipna caá.\x * \xo 5:19-20 \xt Pr 10.12; 1P 4.8\x* Caandíh tʉ́i náhninit, ñi tʉ́i míic teo wáacá. 
\p Páant bóojeh tigaá wã naáwát. 
\p Santiago