\id ROM \h Romshucheema \toc1 Romshucheema \toc2 Romshucheema \toc3 Ro \mt1 Romshucheema \imt1 Wasina pakich kamanchinllpa yuwaa Papororini Romshucheem yandarangu anootsi \ip Romshuch yakta tputs zapan Isusoo mangoonaranganaya. Mishat, Utaáshuch tputs ashpatam mangoonarangtamsina. Ashiriy washunand shaniyarangsin, Utaáshuchsha, Watam Apanll iyaa zitaminarini tsiyataranguwa; ashiriy siysa iyaa k'kini mazinayarus tuminungtsa, tárangana Romshucheetsi. Apanllchicheetsis kinamaam zandkinaareesa, ashiriy kamuzis nutseetsis ktsupangints, watam Apanll iyashchee kamachtaranguwa. Mishat, yuwaa Apanll Móysisarinee kamachtarangu anoo ichinguru tuminungints, tárangana Utaáshuch tputs Romshucheetsi. Tsiyatstar ashirangsin, tamundarangana. Ashiriy tputssha Papororineetsi kamanirangu, ¿Tamam wanasiri? Paporo. Shiysha kamaningi, tárangu, Paporsha kirakaa yandarangiya ichinguru Romshucheema, Isuschicheem tputsi. \ip Ashiriya, na yuwaa kamanirangu anoo kamanchinllpa: \ib \io1 A. 1.1-5: ¿Tamarimsa, Romshuchis? \io1 B. 1.16-17: Nuw Isusoo kuk pazikeezi, watam Isusumunari Apanll tputsee istakuwa. \io1 C. 1.18--3.20: Tputs ichinguru tsapurunas ztaru Apanllee niyrkana, watam yutarit taamaam zandkanawa. \io1 D. 3.21--5.21: Ashiriy Apanll waana ichinguroo istamaam zandarangu, Isusoo zanganirangiya. Na Isusumand waminu iyaa yarkiya. \io1 E. 6.1--8.39: Apanll na Isusumun iyaa kis chinaku, iyaam taarashish kaneesich panakiya wanasiri taamaama. \io1 F. 9.1--11.36: Itaru Apanll Utaáshuchee tputs wand chinakiya. Natumasamta niyramana niyrkiya, watam Isusoo ngatkanawa. Itaru, yuwash zari waritakchu anush Utaáshuch ichinguru Isusumun mang' tatuchpasinaya. Apanllsha ichingurusin tapachindachiya. \io1 G. 12.1--15.13: Itaru, siysa Isuschichis saanpatatis chinakus istangtsa. Chinangtsa. Utaáshuchtaatis taakus, tunartaatis taakus, ashtaa saanpatatis natsarintspa. Chinangtsa watam Apanll anoo kis napkuwa. \io1 J. 15.14-33: Apanll nuwaa ipusarangiya tunareetstaa tayapstamaama. Ashiriya, siyaatstam tayapstamaam zandkitamana. Síru mapeeranguri, siyash napamaam pinasarangtana. Itaru natsha, Apanll nuwaa istachu, musásiriparee napchintspa. \io1 I. 16.1-27: Siyaa ichingurootsis chinaktana. Nishuch tputs siyaatstam chinakanaya. Nuw Apanllpat tsiyatkuri, uru siyaa istamaam tsiyatkina Isusoo kuk izuuru mangoonamaama. \ib \im Tárangiya Papororini. \mt1 Papororini kirakaa Romshucheem yandarangiya \c 1 \p \v 1 Isuschichis ¿tamarimsa, taaris? Nduntaa siyash pakuri, ashiritaa chinakina siyaatsi. Nda mbizakina. Nuw Papori siyaam Romshucheemis kirakaa yandayaruri, zanganchintspa. Ísúkirísut nuwaa kamachtayaru, Nuwaa kuki tayaspatashincha, táyaru, nuwsha anuri tayaspatampaneemari taakina. Isusoo kamankuri, Apanll Wip\f * \fr 1:1 \ft Isáysa 42.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tputseem kinayaru, iyaam yutaritshishirini tachingamaam tsiparangiya ántaruri taakina. \v 2 Sirútama, ndatuma Isus tputseem kinachu, Apanll: Ipareetsi zanganchina, tárangu, yuwaa Isus kuschu anoo wasina Apanll kamanimapanirinee tuyandarangiya. \v 3 Ashirucha, tárangu anoo na tuminurangcha. Isus tputseem kinayaru, nish tsapurunasush kusarangu, Dapiyarinchichish nllurtarangiya. Yuwaritam, tárangiya anooritam ashirangiya atina. \v 4 Mishat, tárangitamta; Ipari izuuru ituyamachina, tárangiya. Izuurita tsipayaru, Apanlleeru Wip támarangiya. Apanll waanpata wizpur ituyamarangiya. Ashirangu anumun na yasakiniya; Isus Apanlltanda Wipa; atiniya. Uru kurak kizpur taakiya táchinlliniya. An watacha Ísúkirístu Apanlli Wipa, an iycha Kurakarini atina. \v 5 Ashiri Isus waana nuwaa chinarangu, kamachtarangiya. Tputsee ichinguru nuwaa kuki kamaningcha arapcheetstaa, tárangiya. Mazinayarusin, Isusoo kuk mangooneersin, payukinaareesinaya ashiru, nuwsha nayanikuri, tapachindachima, tárangiya Apanlli. \v 6 Ashirucha, anuri mazinayaruri, nuwsha siyaam Apanllchichis mangoonamaam yandayaruri zanganchinllpa. Siynaa Romshuchis Isustischa tiptsiri, watam mangoonaksawa. \v 7 Arapcheetstaatis Apanll wanasir taapana átu, siyaa tiptsireem ínarangiya. Ashirucha, Apanllchichis Romap yakta taakis anoomis yandakina. \p Ashiri Aparini siyaa wanasir napchiya; mangooz mapiymaam siyaam panachiya. Kurakarshtini, Ísúkirísut, siyaam ashchitamtaya atina. \p \v 8 Ichtaru, táchintspa Isuschicheetsis. Ashiri nuw mangi kischa yuwamand Apanllee chinakis anumanda. Ashirucha, Apanllee wapparee tina. Watam siy Isusush kis tachitkis anoo tputs ichinguru siyaa mazinarangana. Romshuch Isusoo kischa mangoonkana, átssincha siyaatsi. Ichingurusin kung' tána. \v 9 Apanllpat uru ichinguru zari siyaam tsiyatkina. Apanll waana pakcha, watam zurumarpati Apanllee payukinawa. Isusoo kuk kis kamankina. Tputseem shuneeru Isusoo mangoonpana aturi, ashkina. \v 10 Apanllpat tsiyatkuri, Apaa, ¿ashinoo Romshuchip napchi? tina. Siyap musaa napati turi mashkina. Apanll waana zandku, nuwaa siyap zanganichparee. \v 11 Siyangaz Isuschichingazis pamaam kizpur zandkina. Apanllee aranginasha mangoonpana aturi, kamaniti aturi, anungaz zandkina. \v 12 Apanllee mangoonamaam yaanpatatini istapi tina. Nuwsha tayapstataruri, siysa tayapstatarus, yaanpatatini istachiniya arangeem mangoonamaama. Ashtapi turi siyap napamaam zandkina. \p \v 13 Ashiriya, zuwanllee siyangaz kizpur chinakina, napati turi. ¿Wanipa zari Romshuchingazis pangassi aturi, támaraki? Uru atitaati, xapookina. Isusumun kuk xarakuri, mapeekuri nda pakina. Siyaam Apanllee kuk aranginasha mangoonpana aturi, siyaptam kamaniti tina. \v 14 Tputs ichingurusin Apanllee mangoonpana tina. Yaktashchitam, misha kungumunutam wing' taakana antam, kirakaa yasakana anootstam, kirakaa nda yasakana anootstam, ichingurusin mangoonpana aturi, kamankina. Watam Isus nuwaa kamachtaranguwa. Ashirucha, tayaspatakina. \p \v 15 Ashirucha, siyaatstamta Romshucheetstamtis izuururi Isusoo tayaspatapi turi támarakina. Siyash napamaam kizpur zandkina. Ashirucha, yuwash Apanll waana zandku anush napchintspa. \s1 Mazinangtsa; yuwaa Apanll: Tputs Isusumun mang' tatku anoo kis napchima, tárangu anoo kapung yandayaruri zanganchintspa \p \v 16 Isus kuk kizpurcha tina. Isusoo tsiyatssis wanasirimshee kamankuch, tputs zuraktischa átu, zurku payuku, Apanll Yashingoo tatutsikcha. Utaáshuch mangoonku, tatutsik, arapchitaa tputs mangoonku, tatutskitamcha. Uw kuk kizpurcha. Ashirucha, nda nuw paziki kamanimaama; tputsee ishuneeri kis kamankina. \v 17 Ndunnaa Apanllee kuk mangoonkuch, Apanll chiyaa kapeetkiya. Itaru, chiy Isusoo mangoonkuch, Apanllsha chiyaa mangich izuuru yarchiya; chiyaam taarashish urutamashi panakiya. Watam Apanll yandamarini atuwa; Tputs nuwamun mang' tatku, nuwsha mangoo yarchima; taarashish panachima, táranguwa Apanlli. \p Anoo siyaam kapung kamanpi aturi yandakina. \s1 Mishat, kamanchintspa; yuwaa Apanll nda mangu tputsee wanichu anootsi \p \v 18 Nitaati Apanll tputsee mangutari wanitareeja; nduni. Itaru, Apanll íwarpichi yutaritamapanee wanitariya. Yashingchich Apanllee ngatkusin, yutaritaatsim chinaku, tputsee tuxarakanaya. Yasarusinapa atusin, tsiyatssis zurumamshee sarichkana. Ashirucha, anumandari Apanll waneekiya. ¿Tamaree nda Apanll anumand wánich? \v 19 Watam Apanllee yasamaam kamiranawa. Ashiri tputs tsapurunasish ztaru mangoonamaam waritakcha. Waritaktaa, ashiritaa ngatkana. \v 20 Nduntaa Apanllee paksin, manutsshartaatstaa, itaru tinamarineetsini pamaam waritakcha. Yuwamun Apanll tsapurunasee tinarangu anumun Apanllee yasamaam waritakiya.\f * \fr 1:20 \ft Salmo 10.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Apanll wamari kasiriya; uw minamaritcha Apanlliya. ¿Mayaamshta ayamtaatiya Apanll kuskachu anush tputs: Apaa, shiyaa natstarangeezi, ashirucha nda shiyaa mangoonarangi, átu tách? Atinaari, wayangichireem waanaatsi ínachiya. Ashirucha, yuwamand tákchu anumand Apanll wanichparee tina. \p \v 21 Uwshtisin ngichzeetsim payuksin, Apanllee natstakitaatssin ngatkanaya. Waatssin istaktaa, Wapparee, Apaa, shiy kizpurtishcha, átazinllinaja. Mangsharit ashirusin mang' sarichta sarichta ashkana. Muxareempaz ashirusin, waanaatsi ínakana. \v 22 Mangini kapungcha, atitaatssin, mangshartaw taakana. \v 23 Apanll kizpureetstaa, matspashimasheetstaa kasayarusin, misha múchashimasheetstaa kasayarusin, yuw Apanll tinambarangu maacheetstaa anootssha in wattanacha iy aparini atanaya. Nda Apanlleetsimari chinaksin, waantin mangu maachi tsiripich, misha pshiyrataru an, misha maachi manginshuch tumuz tamaparee ashiru tinayarusin, anoo Apanllirineemi ínakana.\f * \fr 1:23 \ft Tayusima. 4.15-18; Jeremiyasa 2.11 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \p \v 24 Ashirucha, Apanllsha: Waani yachap, tárangiya, watam wand Apanllee mapiykanawa. Yuwaatsimari piyari chinakana anootsimari payukanaya. Aranginasha yutarit taak'sin, pazikazinllinaja. Waanaatsi yutaritam ínakana. Waanpatatin yutarit patatkana. \v 25 Apanllee zurakcha átazinllinaja nduni. Ngichzee kis payukana, watam tputs waanaatsi tinamarini: In watacha Apanlli; tánawa. ¿Tamashtaj apanllputseetsinasha ungirtachich? Apanlleetsinacha ungirtamaam waritasha. \p Ashiri yuwamand tputs uru ashkana anumand Apanll wanichparee atina. \p \v 26 Ashirucha, Apanll tputsee xapooyaru, Waani yuw zandkana anu ashtapana, tárangiya Apanlli. Waani waanaatsi yutaritam ínachinlliniya, tárangiya. Táyaru, kiztisin kamuzaa kasayarusin, waanpatatin kizaptatin chchakanaya. \v 27 Kamuztisin ashiritam kizaa kasambeersin, waanpatatin kamuzpatatin tumuxkanaya. Ashiri kizpur muxareem kinak'sin, waanamand chayarini waanaatsi kiyung yachakanaya. Ashkitaa tayukazinllinaja. Wandari Apanllee ngatakanaya. \p \v 28 Ashirucha, Apanllee ngatkusin, Apanllsha: Waani yachap yutarit taak'sina, táyaru, muxareem kinakana. \v 29 Yutaritshishee ichinguru chinak'sin, Yashingush kis tachitkana; shambatkana. Waanpatatin tputsee kiyung yachakanaya; támarak, shuchik, yatsak, pachak, waratak, tamapingak, tputseewa ngichik, aship ichinguru ashkanaya. \v 30 Tputsee yutarit tsiyatkusin, yutaritam ínakana. Mishat, Apanllee natsakana. Tputsee mantsir yámkusin kamasta ashkana. Mangutari kukpat tsiyatkusin, waanaatsi ungirtakana. Mangush zapan chinak'sin, piyartachee yaspatakana. Yutaritshishee chinakana. Wapareetssin kuk nda payukana; mazinazinaw ashkana. \v 31 Mangshartawa taakana, mangoonamaam zandkazinllinaja. Mangu ashchinipa táyachusin, mangu tamapingakanaya. Tputsee chinakazinllinaja; nayanimaam zandkazinllinaja. Kiyung yachakanaya. Kaapa kizpur yutaritanand taakana. \v 32 Apanll tputsee yuw ashkana anoo wanitarcha; xaptareeja; tsipatarcha. Apanll waneeyantspa atitaa, tputssha anoo mazinarangitaatssin, wand aranginasha yutarit taakanaya. Waanipa wanichindaniya; punikeezi, atana. Piyartacheetstam yutarit taamaam kis yaspatakana. Yutaritshishingazimari uru chinakanaya. \p Ashirucha, Apanll msanguru wanitareeja atina. Yuwaa yutarit taakana anumand wanitariya. Ndunnaa Isusumun mangich tatkuch, kamungamaam nduncha, táshina. \c 2 \s1 Itaru, tputs waanamuna wizpuririni nda kamungchiya atina \p \v 1 Ashpatam tputs atana; Ashiri nuwna kamungachshaparina, watam an tputs tamapari ashiruri nda kizpur yutarit taakinawa; atana. Itaru, nuwsha táshina; tputs titaatiya, waana chayarini taaritamta. Waa wanimaam waritartamta. \v 2 Apanll itsinsaru natstakiya. Waneekchu anush nda minumtiyam tputsee mamarpachiya. Tputs nda kamungchiya, nuwsha tina. \v 3 Uwnaarsin yutaritssincha atitaa, ¿waana yutarittam taakuwa? ¿Apanll piyartacheewa waneekchu, uwaatsinashtaja nda wánich? \v 4 Mishat, shiy ngutish Apanllee niyraksha. Apanllsha chiyaa kizpur chinaku, nda musá waneekiya. Yutaritshishee kasayamasa átu zanariya. ¿Ashiri mayaamshta chiy Apanllee ngatchich? \v 5 ¿Mayaamshta wand yutaritshishee chinachich? ¿Mayaamshta ngat ngat ashchich? Papcha, Apanll chiyaa aranginash wanichiya. Isus yusur kuskachu, Apanll tputsee ichinguru wanichiya. Mang'pa itsinsaru natstayaru, tatsamooritam wanichiya. \v 6 Yutarit taaku anoo tsiyantachiya. Wanasir taaku anoo kis napchiya.\f * \fr 2:6 \ft Esekiyela 18.30; Esekiyela 33.20 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 7 Tputs wanasirinaari taaku, Apanllingaz chinaku, Apanll: Shiy wanasirtishcha; urutamari taachsha. Shiyaa chinakina, kis napkina, watam wanasir taakshawa; táchiya. \v 8 Itaru, tputs Apanllee kuk kapeetkinaari, piyari chinaku, yutaritshishee kis payuku, Apanllsha kizpur nambkachu, ¿Mayaamsha nuwaa ngatarangsha? Shiyaa tsiyantakina. Na shaani yachachsha; kizpur wanichinllpa, táchiya tputsi yutarit taaku anootsi. \v 9 Táyaru, tputsee wanichiya. Tputs kiyung kachiychiya; sitatsti táchinllinaya. Tputsee waneekchu, ¿tamaree Utaáshucheetsim wánich? Arapcheewaa tputs wanichtamparee. Tputseets ichinguru wanichima, Apanll atiya. \v 10 Itaru, tputseetssha wanasiri taaku anootssha: Shiyaa chinakina. Kayun mapiyruni taapani, táchiya. Utaáshucheets, misha piyartacheets tputs ichinguru wanasiri taakana, anootstam táchiya. Apanll: ¿Tamaru taaranganaya? táchiya. \v 11 Apanll tatsamooru chinaku, tatsamooritam waneekiya.\f * \fr 2:11 \ft Tayusima 10.17; Ipísshucheema 6.9 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Nda minamtiyam tputs waanamuna wizpuririni kamungchiya atina. \p \v 12 Sirú Apanll zitaminarineetsi Móysisarini kamachtamarinee tuyandayaru, Tputsireetsish nee tayaspatatar ashkush, payuchinllinpa, tárangiya. Itaru, arapcheets tputs tayaspatamaam nda kamachtarangiya. Ashiritaa, Apanll tputsee waneekchu, tatsamooru wanichiya. Tputs Apanllee kamachtamarini yasaranginaari ashiru, yutarit taaku, Apanllsha: Nuwaa kuki yasarangitaatish, ¿mayaamsha nda payurangsha? táyaru, wanichiya. Mishat, tputs Apanllee kamachtamarini nduntaa mazintarusin anoo Apanll: ¿Mayaamsha yutarit taaksha? táyaritam wanichiya. \v 13 Tputs Apanllee kamachtamarini mazinaktaa, nda payuku, ¿nitaati Apanll ksaja anoo napach? Itaru, tputs payukinaari kamachtamarini, anoo izuuru Apanll kispa napchiya. \v 14 Arapchitaa tputs nduntaa Utaáshuchsin, Apanllee kamachtamarini nduntaa mazintaru, ashpatam wanasir taakana. Waantari mangush chinaku, ashkanaya. \v 15 Watam Apanll waana tputsee wanasir taamaam tamang'taku, An yutaritcha, misha an wanasircha tát ashku, tputsee mang' p'tseekiya. Ashirucha, yuwaa yutarita taaku anoo natstakiya. Yuwaatssha wanasirimshi taaku anoo natstaktamta. \v 16 Ashiri Isus wanimaam kuskachu, tputsee ichinguru natstayaru, wanichiya. Tputs yutaritshishirineetsini kamapshiktaa, Isussha natstakchu, wanichiya. Apanll waana shingi tákchu, Isussha wanichiya. \p Ashirucha, tputs nda minumtiyam kamungachparee atina. Ndunnaa Isusumun mangich tatkuch, kamungamaam nduncha; nuw siyaa táshina. \s1 Mishat, Apanll iyashcheetstam Utaáshucheetstamani wanichiya tina \p \v 17 Mazinangtsa; iyaanshuchee Utaáshuchee kamanchintspa. Apanllee kamachtamarini wirkari kuwishini kis payukaniya, watam: Nimandparee Apanll iyaa kis napchiya; atiniwa. Apanlleetsimari chinaktana; atiniya. \v 18 Apanllee kamachtamarini kapung mazinaranguni, yasakani. Apanll zandku anoo yasakani. Mishat, yutaritshishee kamiran natstakaniwa; wanasiree natstaktamaniwa. \v 19 Mishat, tputseem Apanllee mangoonamaam kamiran tayaspatakani. Arapcheetstam tputs tayaspatakini. \p \v 20 Tayaspatampantana atiniya. Mangshartawa tputs waneekani. Nlluraa tamapari ashiru anoo waneekani. Ashiri iyashchini Móysisarini kuk kapung mangoonarangini; ichinguru yasakini; Nuwaam Apanll kuk pishtakeeja, atiniya. \p \v 21 Itaru, ¿mayaamshta iy mangoonkinaareeniya ashiru, nda yaana kukoo payukanee? Tputsee tayaspatakitaateeni, ¿mayaamshta nda yaana mangoonkinee? Sh'chirinllpa atitaatini, yaana shuchikitamaniya. \v 22 Imbangartarinllpa atitaatini, itaru yaana kis anoo zandkitamaniya. Apanllputsee natsaktaatini, yutarita titaatini, itaru Apanlleetsinasha niyrkitamaniya. \v 23 Yaanaatstana ngichkuni, Iy Apanllee kamachtamarini yasatanicha; ngutini atiniya. Ashiritaa nda payukanee. Ashirucha, ashku, Apanllee sura itsachtaktanicha táshina. \v 24 Watam Apanll kuk atuwa. Yuwamand Utaáshuch yutarit taakana anumand piyartach tputs Apanllee natsaksin, mantsir tsiyatkusin, Apanllee chinamaam ngatkanaya. Ashirucha, amb ashishtangat ashkuni, ¿tamaree Apanll nda iyaa Utaáshucheetsini wánich? nuw atashina. \p \v 25 Ashiriya, Apanllee kuk payukuni, nda kapeetkuni, Apanllsha iyashchee istachiya. Itaru, Apanllee kuk kapeetkuni, nda payukuni, ¿tamaree Apanll istach? Ashirucha, Apanll iyashcheetstam Utaáshuchee nambeeru wanichparee; atashina. \p \v 26 Ashiriya, arapich tputs nduntaa Apanllee mangoonarangu, mangoonkachu, Apanllee kuk payuku, Apanllsha kis chinachiya. Tiptsireem ínachiya arapcheetstaa tputsi. \v 27 Ashiri iy Utaáshuchini Apanllee kuk mazintaritaatini, nda payukuni, Apanll aranginasha wanichiya. Itaru, arapich tputs nduntaa Apanllee kuk mazintaru, ashiritaa mazinayaru payuku, Apanllsha kizpur istachiya. \v 28 Iy Utaáshuchta nllurtama Apanllee kamachtamarini payuruni, nutseetsini ktsuparangitaatini, ¿nitaati anumun kaapana Apanlleem tiptsiri kinatartaranginee? \v 29 Apanllee yandamarini payuktaatich, itaru ngutich k'kiptich mangoonkuch, ¿mayaama wanasiri? Itaru, tputs mang' tachingamanaariya, Apanllee kuk izuuru payukuch, annacha Apanll tiptsiri.\f * \fr 2:29 \ft Tayusima 10.16 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Apanll Wani chiyaa mangich yarkiya. Anootsinacha Apanll kis napchiya. Tputs nduntaa anoo kis napku, Apanll anoo kis chinakiya. \p Ashirucha, iy Utaáshuchini Apanllee kuk nda payukuni, Apanll iyaa wanichiya tina. ¿Watam iy sirútari mazinaranginiwa? Ndunnaa Isusumun mangich tatkuch, kamungamaam nduncha, táshina. \c 3 \p \v 1 Ashiriya, uwshtisin Utaáshuch yámkusin, nuwaa táchpasinaya. ¿Ashiri iy mayaamaja Utaáshucheem kinarangini? ¿Mayamunaja nutseetsini ktsuparanginee? ngutpariniya ashirangini. ¿Watam Apanll iyaa Utaáshucheetsini wanichu átshawa? táchpasinaya nuwaatsi. \v 2 Itaru, nuwsha waa: Tárintspa táchparina. Iyaa waneekchitaa, ashiritaa, iyaa Utaáshucheetsini kizpur chinakiya. Watam Apanll iyaatsima waanaatsi kuku kamaniranguwa. Anumand iy Utaáshuchini kasiruni taakini; táchparina. \p \v 3 Apanll iyaam Utaáshucheemani waanaatsi kuk kamanirangtaa, nda ichinguruni anoo payurangini. Ashpatamani Apanllee kuk kapeetarangtaatini, itaru uwnaa Apanllina uru waanaatsi kuk payukchu, iyaa Utaáshucheetsini uru istachiya. ¿Tamaree nda istach; watam istachima, táranguwa? Itaru, yaantari waa kuk kapeetaranginiya. \v 4 Tputsich ichingurutichcha wayangichirirtichcha, itaru Apanll ngichtareeja. Watam Waana Apanll atuwa; \q1 Shiy ichingaru yasayarush, ngichzish nduncha. \q1 Shiy tsinastishcha. \q1 Shiy tputsee waneekchush, \q1 ¿Chaka shiyaa, yutarittishcha tách?\f * \fr 3:4 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 51.4 átu atitamta. Mishat, Salmo 116.11 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \m tárangiya Apanlli. Yuwaa, tárangu anoo ngichimaam wanindaja. \p \v 5 Itaru, waanari Utaáshuch ngichku nuwaa táchparee; ¿Tamaree Apanll nuwaa wánich? Napa nuw yutarit taakuri, tputssha: Shiy yutarittishcha. Nuwna anoo zandkeezi, táchparee. Ashiriya, nuwamand yutaritshishiri tputs Apanllee kamiran mangoonachpasinaya. Ashiri ¿mayamandaja Apanll nuwaa waneeku wánich? Watam nuwamand tputs Apanllee mangoonkusin, nuw Apanllee istakpaz ashkinawa; Utaáshuch ngichku táchparee nuwaatsi. Itaru, nuwsha táchina; \v 6 Nduni, tárinllpa. An k'kuz sarichimamishcha; ngichizcha anu. Utaáshuch zurkinaari átu, ashiri tsapurunasshuchee ichinguru nduntam wanimaam waritakiya; atina. Itaru, Apanll itsinsaru natstakchu tputsee ichinguru wanichiya, atashina. \v 7 Itaru, uwsha Utaáshuch wandaritam táchparee; Nuwamand yutaritshishiri tputs Apanllee wanasirimshirini kamiran mangoonachparee. Ashkuri, Apanllee ungirtakina. Ashiri ¿mayamandshtaja Apanll nuwaa waneeku wánich? táchparee Utaáshuchi tputsi. \v 8 Itaru, nuwsha atina; Tputs atinaari ashiru kizpur sarich sarich ashkiya, watam yutaritshish wanasircha atuwa. Yuwamand atana anumand waana Apanll kizpur wanichiya; ¿yapeeja kamungach? Ashpatam tputs nuwaa mangu ngichkusin, Papor: yutaritshish wanasircha mang átcha nuwaa tána. Waani ánteemasa. Nitaati yutarit taakuch, anu wanasireeja. Yuwamand átu anumand Apanll waneekchu, waana yasachinllinpa; atina nuwa. \p \v 9 Ashiriya, Isuschichis mazinangtsa. Ichinguruni tputsini yutaritanandani taakaniya; nda Apanllee kuk payukaniya. Iy Utaáshuchtaatani piyartachee tputs minamtiyam kasireezini, watam tatsamooruni yutarittamaniwa. \v 10 ¿Apanll kuk amka? \q1 Nda minumtiyam tputs wanasir taakanaya. \q1 \v 11 Mang' nduneersin, nuwaatsimari chinamaam nda zandakanaya. \q1 \v 12 Napkuri, ichingurusin yutarit chinaksin mantsir taakana,\f * \fr 3:12 \ft Salmo 14.1-3 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \m Apanll átcha. \q1 \v 13 Mishat, tputs wayangichirirnandsincha. \q1 Tputsee tamapingakanaya. \q1 Tputsee yutaritam ínakanaya. \q1 Uru zarungchamamari taakana. \q1 \v 14 Uru tputsee mantsir tsiyatkanaya. \q1 Ngichzeetsimari tsiyatkusin taakanaya.\f * \fr 3:14 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 10.7 átu atitamta.\f* \q1 \v 15 Natsamamari taakana; páchar sistangat ashkana, \m átcha Apanlli. \q1 \v 16 Mishat, uru tputsee kiyung yachakana; nayanikazinllinaja. \q1 \v 17 Uru kundartarsin taakanaya; nda mapiyrsin taakana. \q1 \v 18 ¿Apanllee chakaja punipuntapu? atusin, mapiyrusin taakanaya, \m átcha Apanlli. Apanll zurku atiya, watam ashimanandaniwa. \v 19 Ndamba yasartamsa, Utaáshuch tputs ichtaru Apanllee kamachtamarini mazinarangana. Itaru, yasarangitaatssin nda payurangana. Yuwamand yutarit taarangana anumand wanimaam waritakiya. Apanll waneekchu ¿amireeja Utaáshuchshtisin yámchinllina? Ashiritam tputs ichinguru ztaru yutaritanandsin zamarutarusin yámmaam wanindtamtaja. \v 20 ¿Ndusha mangoonkis? Nitaati minamtiyam tputs, Apanll nuwaa kis napchiya, watam kamachtamarinee ichinguru payukinawa; tácheeja. Támaam pinasakcha. Itaru, Apanll kamachtamarini mangeetsich p'tseekiya yutaritshishee yasamaama. Mazinayaruch, Maa, nuw tamakina, táchpachi. Ashiriya, yaanamand yutaritshishirinimandini Apanll iyaa wanichiya. \p Ashiri yuwaa Apanll tputsee nda mangutari wanichu anoo kamaneena. \s1 Itaru, zuwanllee, misha tsiyatssis kamanchintspa; yuwaa Apanll chiyaam Isusush kamungamaam wayarangu anoo \p \v 21 Natunaa Apanll wazaree kamankiya. Apanll waantari Isusumand wamin chiyaa yutaritshishireetsich yarkiya. Ashiri mazinangtsa. \p Iy Apanllee kuk payupani atitaatini, xapoorangini. Ashirucha, yuwamand xapoorangini anumand waanaatsi wip iyaam istamaam zanganirangiya. Isusumun mangini tatkachuni, Apanllsha chiyaa kis chinakiya; iyaam xarashish ndunshacha. Yuwaa ashtachu anoo Apanll wasina yasarangu, zitaminarineetsi kamanimapani tuyandarangiya, ndatuma Isus kuschu. \v 22-23 Anoo na siyaa kamankina. Tputsini ichinguruni yutaritanandani. ¿Chakaja Apanllpat tatsamooch? Nduncha. Ichinguruni pishtakaniya.\f * \fr 3:22-23 \ft Salmo 130.3 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Itaru, iy Isusumun mangini tatkinaareeni, Isusumand wamin Apanllsha iyaa yutaritshishirini izuurumamari kapeetarangiya. \v 24 Nduntaa yaanamand yutaritshishirini tuwaparanguni, Apanll iyaa mangutari istakiya. Waantari mangush chinayaru, Ipari waana tuwapachpa átu, ashirangiya. \v 25 Apanll Ísúkirístoo iyaam kamungshini zanganirangiya. Isusoo yasinamun tapamtarangusin, kiyung kachiyeeru, tsiparangiya. Ashirucha, iyaam wanimaam waritaktaa, itaru Isusumun mangini tatkuni, Apanll mangeetsini Isuspat ursiri tachingachu, mapiykiya. Ashiri natunaa tputsini ichinguruni, Yungparipa Apanll iyamand kamini ashirangiya, táchiniya. Sirú Apanll zitaminaa nayanirangu, natumasamaam mangutari yutaritshishee naparangiya. \v 26 Itaru, natpurumsha iyaam Apanll tputsee ichinguru yarap átu, Isusoo tsipamaam zanganirangiya. ¿Ndunnaariya Isus tsiparangu, ashireeja chiyaa mangeetsich yarach? Ashiriya, chiy Isusumun mangich tatkuch, Isusumand wamin Apanll chiyaa yutaritshisheetsich izuuru kapeetkiya. Ashiri waneeshi izuuru mapiykaniya yuwamand iyaam tsiparangu anumanda. \p \v 27 Isusumun mangini tatkuni, Apanll iyaa yutaritshishirini izuuru mbizakiya. ¿Ashiri: Apaa, nuwaa kis napangandama, watam k'keetsish kamachtamareetsish izuuru payuranginawa; táchich? Nduni, támaam pinasakiya; watam xapookaniwa. Yuwamand Isusumun mangini tatkini anumand iyaa yutaritshishirini izuuru kapeetkiya. \v 28 Tputs Apanllee kuk izuuru payumaam pinasakanaya. Ashiri Apanllimun kamachtamarini mangini tatumaam nduncha. Itaru, tputs Isusoo mangoonku, anootscha Apanllsha izuuru kis chinakiya. Ashirucha, anuri chinangtsa. \p \v 29 Mazinangtsa; ¿nitaati Apanll Utaáshucheetsimani chínak? tputsee ichinguru ztaru chinakiya; \v 30 tatsamooru chinakiya. Utaáshuchini Isusumun mangini tatkuni, Apanllsha kis napkiya iyaatsi. Piyartachsha tputs Isusumun mang' tatkinaariya, ksatam napkiya. Ashiri waanandari chinakiya. \p \v 31 Itaru, siysta: Isusoo mangoonkuni, Apanllee kamachtamarini yuw Móysisarini kamachtarangu anu ¿mayaama payuchich? Kpitanda átcha; táchpasa. Watam nda Apanllimun kamachtamarini kamungachchiwa; táchpasa. Itaru, támana tárintspa. Isusoo mangoonkuch, aranginasha Apanllee kamachtamarini payuchchi; ancha kizpur wanasiri atashina. \p Ashiri yuwaa Apanll chiyaam kamungsheemani wayarangu anoo pakchim kamaneena. \c 4 \s1 Minootssha aranginasha kamanchintspa; yuwaa chiy Apanllimun mangich tatkuch, Apanllsha chiyaa kis napku anootsi \p \v 1 Isuschichis mazinangtsa, zitaminaa Apramarineetsi pakich kamanchintspa. ¿Mayamandaja Apanll Apramarineetsini kis naparanga? Anoo na yasayanimani. \v 2-3 Apramarini Apanllimun kizpur mang' taturangiya. Anumand Apanll, tárangiya; \pi1 Shiy nuwaa kuki mangoonarangush, ashirucha nuw shiyaa kis napkina,\f * \fr 4:2-3 \ft Nishuri yuwartatam Apanll chtarangu 15-6 átu atitamta.\f* \m tárangiya Apanlli. Nitaati Apramarini: Apaa, shiyaa kamachtamareetsish payuranguri, ashiri shiysha nuwaa kis napangandama, tárangeeja. Nduni. Ashiri yuwamand Apanllimun mang' taturangu anumandari Apanll Apramarinee kis chinarangiya. \v 4-5 Natpur Apanll iyaa ashchitamtaya. Tputs nda waanamuna wizpuri mang' nda tatku, itaru Isusumunari mang' tatku, Apanllsha waa yutaritshishini kapeetkiya. Uru ashkiya ichingurootsich. Napa: tputsee tupattangayaruch, uwsha wanasir tarawaztaku, Natu: tarawaztarangi anumand tuwapanda taachiya. Itaru, Apanlleem ashkeeja. ¿Nitaati yuwamand Apanllee kamachtamarinee payukich anumand Apanll chiyaa yutaritshishireetsich tachingkeeja? nda. Itaru, yuwamandari Isusumun mangini tatkini anumandamari Apanll chiyaa yutaritshishireetsich tachingamaam waritakiya. \p \v 6 Yuwaatstam áti anootstam Dapiyarini kamanirangiya. Tputs wanasiri taamaam xapooyaritaa, Apanlleetssha: Apaa, mangeetsi tchingangandama, tákchu, Apanllsha mangoo tachingchu, kissha Apanll waa napchu, tputssha mapiyshapa taachiya. Dapiyarini, tárangiya; \q1 \v 7-8 Apanll tputsee yutaritshishirini tachingeeru, izuuru mbizakchu, \q1 tputssha mapiyshaparee taachiya. Tputs yutaritshishirineetsi Apanllee kamanku, nda kamapshiku, \q1 Apanllsha izuuru tachingeeru, ndusha yusur anoo chinachiya,\f * \fr 4:7-8 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 32.1-2 átu atitamta.\f* \m tárangiya. Ashirucha, Isusumunari mang' tatkuch, Apanllsha chiyaa yutaritshishini kapeetkiya atashina. \p \v 9 Mazinangtsa; ¿nitaatiya Dapiyarini Utaáshucheetsimari tsiyatak? Ichinguroo tputs Dapiyarini tsiyatarangiya. Watam waana Apanll atuwa; Shiy nuwaa kuki mangoonarangush, ashirucha nuw shiyaa kis napkina;\f * \fr 4:9 \ft Nishuri yuwartatam Apanll chtarangu 15.6 átu atitamta.\f* Apanll tárangiya. \v 10 ¿Nitaati yuwamand Apramarin wanutsee ktsuparangu anumand Apanll mangoo tachingarang? nda. Ndunimastaa ktsuparu, Apanll yutaritshishirinee kapeetarangiya. \v 11 Apanll ichtaru Apramarineetsi yutaritshishirinee kapeetarangiya. Anumunsha: Nutseetsish ktsupangi, watam shiyaa tputsirinawa; Apanll Apramarinee tárangasha. ¿Nitaati Apramarini wanuts ktsuparangu anumand Apanll mangoo yararang? nda. Itaru, yuwamand Apanllimun mang' taturangu anumand Apanll yutaritshishirinee tachingarangiya. Ashirucha, iysha Apramarini tamarangpari ashiruni Apanllee mangoonkuni, Apanllsha iyaa mangeetsshitini yarkiya. Iysha nduntaa nutseetsini ktsupkuni, Apramarinchichtanicha, táchiniya. \v 12 Utaáshuch tputs wanuts ktsupama, Apramarini tamapari ashiru Apanllee mangoonku, Apanllsha anoo mangoo tachingkiya. Apramarinchichtanicha, táchtamsinaya. Ashirucha, ktsupamaam yusur chinarintspa; Apanllimunari mangis tatungtsa nuw siyaa táshina. \p \v 13 Apramarini Apanllimun mang' taturangu anumand Apanllsha yutaritshishirinee tachingarangiya. Sheeru, Apramarineetsini Apanll: Ichinguru tsapurunas shiyachcheem ngutariti panachintspa; tárangiya. Nitaati yuwamand Apramarini kamachtamarini payurangu anumand Apanll panachintspa, tárangeeja, nduni. \v 14 Kamachtamarinimand atinaariya, Apanllsha mangutanaaparee, tárangiya. Iyaamsha ashiritamta. Apanllsha mangutari iyaa istamaam zandkiya. Yuwamand tputs Apanllee kamachtamarini payuku anumand Apanll mangoo tachinginaariya ashiru, iy ngutpariniya Apanllimun mangini tatkini. Itaru, ashkeeja. Watam yuwamand nuwamun mangish tatkish anumandari yarchinllpa, táranguwa. \v 15 Mazinangtsa; Apanllimun kamachtamarini mangich tatumaam pinasakchi kamungamaama. Kamachtama ndunnaariya taaru, mapiymaam waritariya. ¿Mayaatseeja kapeetchich? ¿Itaru, watam taaruwa? Ashirucha, tputsich kamachtama payumaam pinasakuch kapeetkachuch, anumand Apanll tsiyantayaru, wanitariya. \p \v 16 Itaru, Apanllimun mangini tatkuni, anumandari iyaa mangoo yarku, istakiya; watam istachintspa, táranguwa. Waana zandku, tputsee ichinguru istakiya; iyashchee Utaáshucheetsini yuwini Apanllee kamachtamarini yasakini anni istakiya. Mishat, piyartacheetstam istakiya. Mangutari chinaku istakiya. Chiy Apramarin tamapari ashiritam mangoonkuch, Apramarinchichtanicha, támaam waritakiniya. \p \v 17 Watam Apanll Apramarineetsi, táranguwa; \pi1 Arapich tputs zapan, Apramarinchichtanicha, ayamta shiyaa ántachinllinaya, Apramaa, \m tárangiya Apanlli. Apanll táyaru, Apramarinsha: zurakcha, táyaru, Apanllimun mang' taturangiya. Iysha Apramarini tamaparee ashiru mangoonkinaareeniya ashiru, Apramarinchichtanicha támaam waritakaniya. Ashirucha, Apanllimun kamachtamarini mangich tatumaam pinasakchi kamungamaama; nuw siyaa táshina. \p Mazinangtsa; ndatuma Apramarin wip wanindaru, ashiritaa yuwaa Apanll tárangu anoo payurangiya. Apanll Taarashipancha; tsipareetstaa ituyamatariya; táyaru, Apanllimun mang' taturangiya. \v 18 Ashiri Apanll Apramarineetsi: \pi1 Wachinataatish, tsiparpaz ashirush taakush, ashiritaa iparinachsha; iparish taachiya. Shiyachich tputsirish izapaneeksin taachinllinaya, \m mang, tárangiya Apramarineetsi. Apramarinsha Apanllee kuk payurangiya. ¿Tamaree ashchich? tárangeeja, nduni. \v 19 ¿Tamaree nuw wachinachuri iparinachi? tárangeeja. Apanll Taarashipancha; tárangiya. Apramarini masachirini zapantaa, misha wizanllsha Sararini masachirini zapantam mipshimuna, tsipamaam waritarangitaa, Apramarini Apanllee kuk mangoonarangiya. \v 20-21 ¿Tamaree Apanll ashich? tárangeeja. Itaru, Apanllimun aranginasha mang' kizpur taturangu, Apaa, shiy xaptareezish, ichinguru shiyaam kamirana, watam taarashipanshawa, átu, Apanllee ungirtarangiya. ¿Tamaree Apanll waanaatsi kuk kapeetach? ¿Tamaree ashtachima táyaru, nda ashtach? tárangiya. \v 22 Ashirucha, Apanll: Shiy nuwaa kuki mangoonarangush, ashirucha nuw shiyaa kis napkina;\f * \fr 4:22 \ft Nishuri yuwartatam Apanll chtarangu 15.6 átu atitamta.\f* tárangiya. \v 23 Nitaati Apramarineemtaja tsiyatssee tuyandarang, nda; iyaamtam mangoonamaam Apanll tuyandarangiya. \v 24 Itaru, Apanll iyaa nuwaa mangoonpana átu, Apramarineetsi kamanirangiya. Watam iysha Apanllimun mangini tatkuni, yuwamun kurakarini Isus tsipareetstaa ituyamataru anumun, ashirucha anumand Apanllsha chiyaatstam mangich tachingkasha. \v 25 Iy yutarit taakani anumand Apanll Isusoo tupcharangiya. Itaru, iyaa mangeetsini izuuru tachingamaam Apanllsha Isusoo ituyamarangiya. Ashiriya, Apanllimun mangini tatkuni, Apanllsha iyaa yarchiya tina. Ashirucha, anuri mangoonangtsa nuw siyaa táshina. \c 5 \s1 Mishat, yuwaa Apanll iyaa kis napku, natsha nda pazikurini, Apanllpat mapiyruni taakani anoo kamanchintspa \p \v 1 Ashirucha, na Apanll iyaa Isuschicheetsini yararangu, Apanllpat mapiyruni taakaniya. Na in Isusumun Kurakarimunni mangini tatkuni, izuuru tatsuyakani Apanlleetsi. \v 2 Ashirucha, Isusumun mangini tatkuni, Apanllee ndusha pazikani. Watam Apanllee tatsuyayaruni iyaa kis napkuwa. Apanll iyaa chinakiya, ashirucha Apanll uru iyaa istachiya tina. Ashiri na in mangini kisshita; uru Apanllish kis taachiniya atiniya. \v 3-4 Itaru, nda anumunari mangini kisa. Yuwamunatam kiyung kachiykini anumuntam mangini kisa. Watam kiyungunasha kachiyeertaatich, ashiritaa nda sambaytachchiwa. Ndunnaa sambaytakuch, aranginasha Apanllee mangoonkuch, chiysha Isusoom kis kutachchee chiyaa ituyamamaama. \v 5 Itaru, nda ngutaritich kutachchi. ¿Antaati mangu ateeja? zurampatari atiya. Watam iyaa kizpur chinaku Waanaatsi Wani iyash mangini tapshtukuwa. Ashirucha, uru Apanllush kis taachiniya; atashina. \p \v 6 Mazinangtsa; yaani kamungamaam pinasarangini. Itaru, Apanll iyaa chinarangu, iwash zari waritakchu anush Isusoo zanganirangu, yutaritshishpaneemani tsiparangiya. \v 7 Chiynaa tputseem wamin tsipacheezini, nduni. Uru tsipaneetsich pachindtarchi. Tputsee kizpuritaa chinakuch, tsipaneetsich pachindamana pachindtarchi. \v 8 Itaru, Apanll iyaa kizpurcha chinarangu. Iy yutarita taakuni, anumand nda Apanll Wipaa pachindarangu, tsipamaam zanganirangiya. \v 9 Iy sirú yutaritamuntaatani, Apanll iyaam zapan istarangu, ¿natunaashtaja; Isuspatanasha ursiri chiyaa tachingkachu, Apanll chiyaa wáneech? Watam Apanll iyaa Isusumand wamin chinakiya. Isusumunpa chiy kamungachchi. \p \v 10 Watam Apanll waana iyaa undararimunta taárashee wayaranguwa waanshuta. Yuwamand wip Isus tsiparangu yusur támarangu anumand na misisinashacha waamatanasha tiptsir kinaranguni, ashiri kaapanasha chinakiya. Ashirucha, na in iy kamungamtanicha atuni, mangooz ksashish payukshiniya. \v 11 Isusungaz wamin Apanllpat tatsuyayaruni, Apanll iyaa mapiyrangasha; anurisha kis chinarangiya. Ashirucha, iysha shambatkini. Apanllee wapparee tiniya. \p Ashiri yuwaa Apanllpat mapiyruni taakani anoo kamaneena. Ashiri anuri chinangtsa táshina siyaa Romshucheetsis. \s1 Mishat, yuwaa Atagarinimuni yutaritshishee iyaa tupatstarangitaa, Apanll iyaam Isusumun taarashish wayarangu anoo kamanchintspa \p \v 12 Ashiriya, zuwanllee, mazinangtsa. Sirútamasa zitaminarini Atagarini Apanllee kuk kapeetarangiya. Kapeeteeru, yutaritarangu, tsipats tupatstarangiya. Minamaritaa tputs yutaritarangu, iyaamsha ichinguroomshitini yutaritshishee tupatstarangu; tsipats iyashtam kusarangu. \v 13 Ndatuma Móysisarini Apanllee kamachtamarini yandachu, uru tputs ichinguru yutaritanand taarangana. Itaru, Apanll kamachtamarinimand nda tputsee waneerangiya, watam nda kamachtamarineetsini mazinaranganawa. \v 14 Itaru, yutarit taarang'sin, tsiparangana. Nduntaa Atagarini kaapa tamarangparee Apanllee kamachtamarinee kapeetarangsin, itaru yutarit taarang'sin, tsipamana tsiparanganaya. Atagarinshini tsipats chtarangu, nda pastaku, urutari tsipatsiptarusin, Móysisarinpursha urutarittam tsipatsiptar ashirangu; yaanamand chayarini tsipatsiptangatuni taakaniya. \p Nitaati Isus Atagarini tamapari ashirangeeja. \v 15 Atagarini Apanllee kuk kapeeteeru, tsipatsee iyash ichinguru tupatstarangiya. Atagarini tsipatsee wayarangitaa, Isussha taarashee urutamashee iyaam wayarangiya. Isus Atagarineetsini wamari kasiriya. Iyaa ksumish chinarangu, nayanirangu, taarashish urutamashee iyaam panarangiya. \v 16 Atagarini minamta, Apanllee kuk kapeeteeru, Apanllsha Atagarinimandani tputsee ichinguru waneerangiya. Itaru, Isusumand ashkeeja. Tputsini zapantaatani yutarit taaranguni, Isusumand waminu Apanll iyaa yutaritshishirineetsini kapeeteeru, iyaatssha kis napkiya. \v 17 Ashiri tputs minamtaata, tsipatsee shuneeru tupatstarangiya. Itaru, Isusumun minamtamuntaa taarashish urutamash Apanll panarangiya. Atagarini yutarit taarangu, Apanllsha tputseem ztaru waneeshish wayarangiya. Itaru, Apanllsha iyaa nayanirangu, Isussha iyaam kiyung kachiyarangu, yutaritshishee tachingarangiya. Iysha Isusoo mangoonkuni, Apanllsha iyaa kis napeeru, taarasheemani urutamashee panarangiya; Isuspata taarashish urutamari kasiru taachini. Kurakpaz ashiru iyaa ínayaru, waanpata kis taachiniya. \p \v 18 Ashiri Atagarini minamtaata tputsee shuneeru tupatstarangiya, watam waana minamtaata Apanllee kuk kapeetaranguwa. Itaru, Isus minamtaata tsiparangu, taarashsheemani ichinguroomani kasarangiya. Ashirucha, Isusumun wanasirimshirinimun chiyaa yutaritshishirinee izuuru kapeetarangiya. \v 19 Ashiritam, tputs minamarita yutaritarangu, yutaritshishee shuneeru tupatstarangiya. Itaru, Isussha minamtaata Waparee kuk payurangu, taarashshee iyaam ichinguroomani kasarangiya. Ashirangu, Apanllsha iyaa yararangu, iyaa kis napkiya. \p \v 20 Apanll: Tputs waanaatsi yutaritshishirineetsi yasapana átu, sirútamasa waanaatsi kamachtamarini kamanirangiya. Kamaneeru, Móysisarinsha anoo yandarangiya. Tputs mazinayaru, mangu p'tseeyaru, yutarittana, táchinllinpa átu, Apanll kamachtarangiya. Ashirucha, Apanll kamachtamarini iyaa yutaritshishirini p'tseerangiya. Itaru, Apanll iyaa ksumish chinarangu, aranginasha nayanirangiya. \v 21 Sirú yutaritshishish pzapaneerangu, tputsee kasiyaru, tputs ztaru yutaritshishimun tsipataranaya. Na ashikshitaja. Apanll iyaa ksumish chinaku, nayaniku, wanasir taapana tiya. Ashiri Isus mangeetsini yareeru, iyaam taarashshee urutamashee wayakiya. Isuspat urutamari taachiniya, watam Isus wamari kasiruwa. \p Ashiri yuwaa Apanll iyaam taarashish urutamashee wayarangu anoo kamaneena. \c 6 \s1 Mishat, táchintspa; ¿tamaree yutaritshishee chinachini? tina. Watsta; anoo chinarintspa nuw siyaa táshina \p \v 1 Ashiriya, watam ashpatam tputs atanawa; Waritakcha, watam yutarit taakchuch, Apanllee: mangeetsi tachingangandama, átuch, tachingkuwa. Chiyaa nayanikcha. Ashiri yusur chiy yutarit taakuch, aranginashapa chiyaa nayanichiya, atanawa. \v 2 Nduni, ¿tamaree Isuschichich átu anoo payuchich? Apanll iyaa yutaritshishirineetsini tachingeeru, kapeeteeru, ¿mayaama yusur yutaritshishee chinachini? Isus iyaam tsiparangu, iysha mangini taturanguni, yaanapaz tsiparanguni ashirangani. Ashiri ashiranguni, ¿tamaree yutaritshishush taachich? Pinasakshtiniya. \v 3 Ndamba yasasa, Isusoo mangoonkuni tputs iyaa Isusumun ichumakiya. Isus nuwaa yutaritshishee kapeetamaam tsiparangu atuni, chumakaniya. Isuspapaz ipunuruni tsipakpaz ashkiniya. \v 4 Ashirucha, táshina; Apanll waanamun wizpur Ísúkirístoo ituyamarangiya. ¿Tamaru Apanll ashiranga? Iyaam wanasir taamaam ashirangiya. Ashirucha, Isusumun chumakuni, Isuspazini ashkitamaniya. Watam Isus tsipayaru, tumanarangsin, támeeru, chiyzayaru, shitungarangiya. Iysha, yuwini mangoonkini, ashikpaz ashkitamaniya. \v 5 Ashiri yuwini mangoonkini anni Isuspapaz ipunuruni, yutaritshishee kapeetamaam tsiparanguni ashiranguni, Isuspatatam urutamari taachini. \p \v 6 Ndamba yasaraniya, Isuspat tsipampaz ashkini. Isus yasinamun tstsammun tsiparangu, Apanllsha taarashsheetsini sirapchee izuuru kapeetarangiya. Ashirangu, ¿tamaree yutaritshish iyaa urutari kasistar ashtach? atina. \v 7 Tsiparangpazini ashiranguni, iyaa yutaritshishirini tatutsirangiya yutaritshishee mapiymaama. \v 8 Itaru, Isuspat tsiparangpaz ashiranguni, nimun taarashsheetsini kaneeschiri Isuspatarisha uru payuchiniya. \v 9 Napa; Apanll Isusoo ituyamarangu, ayamtaatiya yusur tsipacheeja; tsipamaam izuuru pinasakcha. \v 10 Isus tsipayaru, yutaritshishee izuuru kapeetamaam tsiparangiya. Minamari tsipayaru, ¿mayaama yusur tsipaku tsipach? Watam Isus támeeru, urutamari Apanlleemsha taakiya. \v 11 Ashiri siysa shingtsa. Mangishis chinayarus, yutaritshishee izuuru watsta táyarus, taarashee sirapchee mapiyrus, Apanllimunarisha taangtsa. Watam Ísúkirísut iyaam tsipayaru támaranguwa. Ashiri Isusumun wizpuririni taachiniya. Ashirucha, taarasheetsis sirapchee mapiyngtsa nuw siyaa táshina. \p \v 12 Paptsa, yutaritshish siyaa kaseeyantspa tina. Kizpurtangtsa. ¿Mayaama yutaritshishee chinachich? Watsta. \v 13 Nutseetsis Yashingoo pchindangtsa. Watam yutaritaatsim kamachtakuwa. Itaru, Apanllee nutseetsis pchindintspa. Shiyamari taapi, taarasheetsimari kaneeschee payumaam zandkina, tángtsa. Watam Isuspata washunand támarangpaz ashiranginiwa taarasheemani kaneesich yamaama. \v 14 Atinaareesa, yutaritshish ndusha siyaa kasichiya. Sirú yutaritshish siyaa kasirangu, Apanllee kuk payuyini, tárangitaatis, xapoorangsa. Itaru, natunaa Isusoo mangooneerus Apanllsha siyaa kis chinaku, ¿tamaree yutaritshish siyaa kasich? nuw siyaa atina. \p Ashirucha, taarasheetsimari kaneeschee payungtsa nuw siyaa táshina. \s1 Mishat, yuwaa sirú siy Romshuchis yashingchichimuntaatis, itaru natsha Apanllsha tiptsiris taakis anoo kamanchintspa \p \v 15 ¿Ashiri tamacheezich? ¿Yusur kanapeeruch, Yashingush tachitcheezich? Watam na in iyaa Apanll nayaniku, mangutari istarangiya. ¿Ashiri yutarit taamaam waritachparee, táchich? Nduni, ¿tamaree táchich? \v 16 ¿Chakshum tachitamaam zandaksa? ¿Chakaatsi kurakareemis ínaksa? Saana sangtsa. Wandaya Yashingush tachitamaam zandkinaareesa, muchchureempa kinatssa. Wandaya Isusshumari tachitkachinaareesa, tiptsireem kinatssa. Itaru, Yashingush tachitkus, Yashingoo kuk payukus, yutarit taatssa. Yashingush tachitkus, saana tsipatsee yachatssa. Itaru, siynaa Isusshumari tachitkus, waa kuk payukus, tsasiri taatssa. Ashkinaaris, Apanll siyaa kis napchintsa. \p \v 17 Itaru, zuwanllee Apanllee wapparee tina, yuwamand Isusoo mangoonkis anumanda. Sirú Yashing' siyaa kasirangitaa, nat'sha Isusoo chinaksa. Apanllee kuk mazinarangus, shambateerus, zurumarpatis payurangsa. \v 18 Apanll siyaa Yashingush tachitamaam itutsirangiya. Natunaa wanasiririsha taamaam chinaksa Apanlleema. Watam Apanlleemarisha ksutaksawa. \p \v 19 Itaru, siyaa mangeetsis p'tsimaam zandkuri, kamirana anoo kamanchintspa. Mazinangtsa; sirú yutaritshishee chinarangus, anungaziri támararangsa. Yutarit taarangus, aranginash aranginash ashirangsa. Itaru, nat'sha Apanlleetsimari chinangtsa. Wanasir taamaam zandkus, Apanllee kuk aranginasha aranginasha payungtsa. Ashkus, Apanlleemari chinakus taatssa. Tsasari taatssa. \p \v 20 Sirú yutaritshishee chinarangus, Yashingshumari tachitarangus, wanasir taamaam mapiyrangsa. \v 21 Itaru, ¿yutaritshish mayaam wanasiree? Wanasireeja; watam yutarit taarangis anumand paziksawa. Watam ashkuch uru tsipatarchiwa. \v 22 Nat'sha ndusha yutaritshish siyaa kasikastachiya. Itaru, Apanlleemari taakus, tsasiri taatssa. Anuri ashishtar ashkus, Apanllsha siyaam taarashish urutamash panachiya. \v 23 Itaru, tputs yutaritaatsimari chinaku an tsipakchu, waana yachchiya. Itaru, Apanll iyaam taarashshee mangutari panakiya. Yuwamand Isusoo mangoonkini anumand taarashshee urutamash panakiya. \p Ashirucha, yutaritshishee izuuru watsta tángtsa; nuw siyaa táshina. \c 7 \p \v 1 Isuschicheetsis mangeetsis p'tsimaama pindanakpaz ashiru tayaspatachintspa. \p Móysisarinee kamachtamarini yasaktampasa. Tputs wand kchitanaariya, anoo payumaam waritariya. Itaru, tputs tsipakchu, kamachtamarinsha pastampaz ashkiya. Ndamba anoo yasasa. \v 2 Mazinangtsa; Móysisarini wirkari ateeja; Kiz wazaranll taarinaariya, anuri ksutachpa, tiya, itaru wazaranll tsipakchu, nllitaritsha kamuz ksutamaam waritariya. \v 3 Ashirucha, ndatuma wazaranll tsiparu nllitari tputs pakinaariya, yutarit taaku; imbangartakiya. Itaru, wazaranll tsipakchu, yusur zaranlleeru, ¿chakaja tsiyatach? Watam kamachtamarin sirapuch pastayanlluwa. \p \v 4 Ashikpaz ashiritamta siyaama Apanll sirapuch kamachtamarini; siyaam pastayanlliya, watam Isusshumari tachitaksawa. Isus siyaam tsiparangu, siysa Isusoo mangoonarangus, Isuspat washunand tsipakpaz ashirangsa. Taárshish sirapuch pastayanlliya. Ashiri nat'sha Apanlleem wanasiri taapani átus, Isusoo ksutakpaz ashiksa yuwaa Apanll ituyamarangu anootsi. \v 5 Sirú Apanll kamachtamarini yutaritshishee payurintspa, tárangitaa, ashiritaa yuwari zandarangani anuri payurangini; yutarit taarangani. Ashirucha, Apanll iyaa tsipatspa wanichintspa, tárangiya. \v 6 Itaru, natunaa Isusoo mangoonarangurini, waneeshshee kamungarangani, watam Isusush tsipakpaz ashiranganiwa. Sirú Apanll kamachtamarini iyaa kiyung yacharangiya. Itaru, nat'sha mangini yareeruni, Apanll Wani iyaa istaku, Isusootsimari kis chinakaniya. Ashirangucha, Apanll kamachtamarini iyaam pastarangiya. Ashirucha, Isusshumari tachitkiniya. \p Wapparee kamaneena yuwaa siy Romshuchis Apanlleem tiptsiris kinarangis anootsi. \s1 Minootssha kamanchintspa, yuwaa Isusoo mangoonkitaatini, yutaritshish iyaa uru kasimaam zandku anootsi \p \v 7 Mazinangtsa; yuwamand Apanll kamachtamarini iyaa yutaritshishee chinarinllpa átu anumand yutaritshishingaz támartariniya, watam yutaritshish iyaa uru kasimaam zandkuwa. ¿Ndunnaariya, tárangu ashireeja yutaritshishee natstarangini? Ashiriya, ¿Apanll kamachtamarini amcheezich? Yutaritparee, watam kamachtamarinee yasaranguni, aranginasha yutaritshishee nazandaranganiwa. Kpitanda átcha, ¿táchich? Nduni, ¿tamaree táchich? Wanasircha kamachtamarini. Wanasiri taamaam waneekiya. Napa ndunnaari kamachtamarineetsi yasaranguri, yutaritshishee nduntam natstarangina. Apanll: Tputsingaz maachiritaa támararinllpa; tárangiya. Ashiri yuwamand amb, tárangu anumand nuwsha támarashee mangoonarangina; yutaritcha, tárangina. \v 8 Itaru, anoo k'kuz mazinaranguri, mangishi yutarit chinaranguri, nazandaranguri, maachingaziri kapung támararangina. Apanll kamachtamarini ndunnaariya ashiru, mapiyrangparina. Ashirucha, uw kamachtamarini mangeetsi p'tseerangiya tina. Tputsich ichinguru ashimanandichcha. \v 9 Mishat, nllurtamasi mapiyruri taarangina. Itaru, Apanlleetssha kamachtamarini mazinayaruri, yutarittana, tsipachinda yutaritshishimuna, táyaruri, ndusha mapiyruri taarangina; mangi mantsarangina. Tputsich ichinguru ashimanandichcha. \v 10 Sirútamasa Apanll tputs wanasir taapana átu, Móysisarineetsi tuyandarangiya. Apanll waana tuyandarangitaa, wanasir taapana, tárangitaa, nuwaani payumaam xapoorangina. Waa kamachtamarini kapeetaranguri, Móysisarinsha kuk nuwaa tupchakpaz ashirangiya, watam yutaritshishish nuwaa tupantsaranguwa. \v 11 Kamachtamarineetsi yasaranguri, nuwaanitari wanasiri taapi, tárangina. Itaru, nuwaanaats tamapingarangina. Watam tputsich pinasakchiwa. Xapoorangina; ashiri yutaritshishee chinaranguri, yutarit taarangina. Ashirangi anumand Apanll tsipatspa nuwaa wanichiya; tárangina. \v 12 Itaru, ashiritaa, Móysisarini kuk wanasircha tina. Itsinsaru iyaa kamankiya. Wanasir kamachtakiya. Watam Apanll waana tuyandaranguwa. \v 13 Ashiriya, mazinangantsa; Apanll kamachtamarini iyaam yutaritcha, watam iyaa tupchataruwa; ¿tácheezich? Nduni, ¿tamaree táchich? Apanll yutaritshishee kizpurcha yutarita, tárangu, tputs anoo mangoonpana átu, anoom Móysisarineetsi tuyandarangiya yutaritshishee p'tsimaama. Mangeetsini p'tseerangu, yutaritshishee natstaranguni, yutaritcha atiniya. \p \v 14 Ashiriya, Móysisarini kuk wanasircha. Uru payunda átcha, watam Apanll tuyandaranguwa. Itaru, iy tputsini yutarittanandanicha. Iy uru yutaritshishee chinakani. Yutaritshish iyaa m'chachurtakpaz ashkiya; uru iyaa kasimaam zandkiya. \v 15 Apanllee kuk payupani atitaatini, itaru pinasakani. Yutaritshishee watsta yutarittareema titaatini, anurisha payukani. ¿Tamashta ashkini? tiniya. \v 16 Ashiri Apanll kuk wanasircha tini, watam chinakaniwa; payupani tiniya. Chinaktaatini, yutarit taakani. \v 17 Nduntaa yutaritshishee zandkuni, ashiritaa yutarit ashkini. Yaani wanasir taamaam pinasakaniya; yutaritshish iyaa kasikiya. Iyaa tsutakpaz ashkiya. \v 18 Mishat, iyash wanasir taamaam wanindaja. Uru kamiran yutaritaa chinakani. Wanasir taamaam zandkitaatini, itaru yaani xapookani. ¿Pinasakaniwa? Wanasir taangsi titaatini, uru pinasakani. \v 19 Yutaritshish iyash taaratarawu, machikpaz ashkiya. Ashirucha, yutaritshishee watsta titaatini, anurisha tuminkini. \v 20 Ashiri mangishini yutaritshishee kaapa ngatkini. Itaru, yaani wanasir taamaam pinasakani; yutaritshish iyaa kasikuwa. \p \v 21 Wanasiri taapani titaatani, iyaa yutaritshish kasiku.\f * \fr 7:21 \ft Salmo 51.5 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 22-25 Kaapa mangishini zurumarpatini chinakuni, Apanll kuk chinaktaatini pinasakani, watam wizpuririni pishtakuwa. Wanasiri taapani titaatani, pinasakani. Yutaritshish iyaa kiyung yachakiya. Iyaa muchchureem ínakiya. Mangishini taarataraw ashikpaz ashkiya. Sitatstee. Kiyung kachiykini. Yutaritshish iyaatsim kasikanda, wanasir taapani atitaatani. ¿Chakaja iyaa tapachindach? atinaareeniya, Isusoomari iyaa tapachindachindaniya; táchiniya. Anumand iysha: Apaa, shiy kizpurtishcha, wapparee, táchiniya. Kurakarinimuni Ísúkirístumun kamungamaam waritakiya. Ashirucha, Apanllee ungirtakaniya; nuw siyaa tina. \p Ashiri yuwaa yutaritshish iyaa uru kasimaam zandku anoo kamaneena. \c 8 \s1 Mishat, yuwaa Apanllimun Wani wanasir taamaam waritakani anoo kamanchintspa \p \v 1 Iyaa uru wanimaam waritaktaa, ashiritaa Isusumuncha kamungkini. Isusumand wamin Apanlleem wip kinaranguni, iyaam na waneeshish wanindshtaja. \v 2 Apanlleem wip kinakchuni, Apanll Wani taarashishee kaneesich iyaam panakiya. Ashkachu, ndusha Yashinguni iy tiptsirini. Apanll yutaritshishee iyaa itutsku, yutaritshish ndusha iyaa kasikiya. Nduntam tsipats pzurtarich an wanindachiya. \v 3 Sirú ichinguruni Apanllee kamachtamarini payumaam zandarangtaatani, xapoorangini. Yaani kamungamaam pinasarangini. Itaru, Apanll kamungshish taap átu, waana wipaa zanganirangiya. Isus tputseem kinayaru, iyaam kaminni kiyung kachiyarangiya. Iyamand yutaritshishirini tuwapamaam Apanll wipaa tupcharangiya. Isus ursir parungarangu, tsiparangu, iyaam kamungshini ashirangiya. \v 4 Kamachtamareetsi payupana átu, Apanll ashirangiya. Ashiri Apanllsha Wani mangeetsini p'tsih p'tsih ashishtar ashku anoo ayu tuni, Apanlleemsha taakani. Itaru, taarasheetsini sirapchee payukuni, ancha pinasakani. \v 5 Watam chiy taarasheetsich sirapchee payukuch, yuw chaana zandkich anootsim payutarchi. Itaru, taarashshee kaneesich payukuch, Apanll zandku anootsim payukchi, watam Apanll Wani chiyaa machkuwa. \v 6 Apanll Wani iyaa mangeetsini p'tsiputstar ashku, machikpaz ashku, anshuri tachitkuni, iyaamsha waneeshish nduncha; mapiyshish iyaam wayakiya; taarashsheemich uru payuchchi.\f * \fr 8:6 \ft Esekiyela 36.27 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Itaru, chaanamuna wizpuririch taakuch, tsipatsee chaana yachachchee, watam taarashsheetsich kanatsipachchiwa. \v 7 Yuwaa chaana zandkich anootsimari chinachinaw ashkuch, Apanllee kundartakpaz ashikchi. Anpat uru mapeekuch, Apanllee kuk payukeezich; payumaam pinasakcha. \v 8 ¿Ashkich anoo tamaree Apanll kis napach? \p \v 9-10 Apanll Wani siyash izuurinaariya taaku, Apanllchichtischa. Itaru, nda Apanll Wani tputsish izuuru taaku, nitaati an tputs Apanllchicheeja. Itaru, siy Apanllchichtischa; watam Isus siyash taakuwa. Nutsis yutaritshishimand tsipamana tsipakchitaa, kanis urutamari taachiya; watam Apanll siyaa mangeetsis tachingaranguwa. \v 11 Tsipakchitaatis, Apanll Waanamun Wani ituyamachintsa; watam Isusoo ituyamaranguwa. Apanll Wani siyash taakinaariya ashiru, siyaa ituyamachiya Apanlli. \p \v 12 Ashiriya, Apanll iyaa Isuschicheetsini waama tiptsir ínayanllu, ¿mayaamshtaja Yashingush tachitchich? ¿mayaama yutarit taachich? Watam Isus iyaam kaminni kiyung kachiyranguwa. \v 13 Yutaritanaari taakus, Apanll siyaa kapeetchiya. Itaru, Apanllimun Wizpuririni yutaritshishee izuuru watsta átus, urutamari taatssa. \v 14-15 Yuwaatsimari tputs Apanll Wani machku an Apanllchichcha. ¿Sirú Apanllee tamaranginiya? M'chach upaturunaree punik'sin, tamatarparee ashiranganiya, Apanllee puniranginiya. Watam yutaritshishpanimunniwa. Itaru, natunaa Apanll waanaatsi wipaampaz ashiru iyaa ínarangu, Apanll Wani iyash pshtukchu, ndusha Apanllee punikuni, iysha Apanllee: Apaa, támaam waritakaniya. \v 16 Ashirucha,: Apanlltana wipi, atuni, uwsha Apanll Wani iyash taaku an, zuraktischa, Apanllchichtischa, táchiya iyaatsi. \v 17 Ashiri zapshina Apanllish kizpur taachini; kisshaparee taachiniya. Iyaa pachindkeeja nduni. Tatsamooruni Isuspat taachiniya. Watam Apanlltamani wipiniwa. Nish sitarunasish Isusungaz wamin kiyung kachiykuni, uwsha kuskachu, kurak ashiruni Apanllip taachiniya. \p \v 18 Ashiri Isuschichini kiyungutaati kachiykuni, ¿mayaamshtaja mangich mantschich? watam shamangashish taachuwa. Natumari sitarunasish kiyung kachiykiniya; itaru Isus kuskachu, Isuspa Apanllip taakchuni, urutarishaparee kis taachchi. \v 19 Anoom kis kutakaniya iya. Yusur Isus kuskachu, Apanllini wipini uwapat washunand kurak ashiruni taachiniya. Tsapurunasish maachi ichinguru Apanll tinarangu an anoomtam kutakiya. \v 20-22 Natumasam Apanll tinamarini ichinguru tsipatsiptar ashkiya. Maachi ichinguru kuchakiya. Sirútamasta kiyung kachiyshish chtarangiya; na in anuritam kiyung kachiykanaya. Ashiri maachi ichinguru Apanlleem kutakanaya. Istangasinda átssincha. Ashiri zapshina Apanll ichinguru kaneescheem tinachiya. Apanllchichee kurakaam ínakchu, ichinguru múchashimash tinachiya. Anoomsha kutaktamsinaya. \p \v 23 Iysha anoomtam kutakaniya. Isus musá kusachpa, nutseemani múchashimash kinangsinda, atiniya. Isusup kárkachuni múchashimasheem iyaa ínachshitaya. ¿Waanaatsi Wani iyash tapshtuyaru, iyaa tamareeja nda wipaam izuuru ínach? Ashiri Apanllip Isuspat kis taachiniya. \v 24 Waanaatsi Wip ichtaru ituyamarangu, wanutseem múchashimash tinarangu, iyaatssha: Xamachi, Ipari kuskachu anush nutseemis múchashimash tinchintspa, tárangiya. Iysha anuri mangoonkiniya. Ndunnaa nutseemani múchashimash pishtaku, ¿mayaama anoo ngutich kutachich? \v 25 Itaru, wand iyaam pishtakiya. Ashirucha, Isus iyaa yamachu anoom kis kutakaniya; nda sambaytakani. \p \v 26 Ashirucha, Apanll Wani iyaa istakiya nda sambaytamaama. Yaani pinasakaniya. Mishat, Apanllpat tsiyatamaam chiyaa istakiya. Tamantsakuni, ¿Amcheezinee? atuni, Apanll Wani iyaa istakiya. Watam waana Apanllpat minamari mangooz chinakanawa; ashirucha tsiyatamaam kapung yasakiya. Apanllpat iyaam kizpur tsiyatkiya. Chiy anoo chinamaam pinasakchi. \v 27 Itaru, iy mazinamaam pinasakitaatani, Apanllsha anoo mazinakiya. Apanllpat tsiyatku, Apanll Wani iyaam itsinsaru mashkiya, watam mangeetsini yasakuwa. Apanll zandku anootsim Apanll Wani iyaam mashkiya. \v 28 Ndamba yasariniya, yuwaa Apanll waana zandkachu anoo xapoomaam wanindaja. Iyaa waama tiptsir kizpur ipusarangu, iyaa izuuru istakiya. Ashirucha, Isusoo mangoonkuni, Waanaatsi Wan iyash pshtayaru, uwsha iyaa wanasireem izuuru ínachiya. \v 29 Mishat, watam iyaa Apanll wasina yasayaru, iyaa: Ipari Isus tamaka wanasir taaku, ashiritam izuuru wanasir taachinllinpa átu, iyaa ipusirangiya. Ashiri ipuseeru, Isusoom zoonll kinarangini. Iyaa zoonlltaa, itaru Isus iyaatsim wamari kasiriya. Watam uw Apanlliwa. \v 30 Sirútamasari iyaa Apanll ipuseeru, Iparimuni Isusumun mangis tatungtsa, táyaru, iysha ayu, táranginiya. Yashingoo tatutseeru, iyaa wipaam ínarangu. Ashirucha, Isus wamin iyaa mangeetsini yararangiya. Sheeru, iyaa: Tputsireetsi ungirtachima; iparpati Isuspat kurakaam ínachima, tárangiya Apanlli. \p \v 31 ¿Tamaru Apanll iyaa istaka? Kizpuri istakiya. ¿Chak Apanllpat tatsamooch? Mayaa, Apanll iyaa chinaku, istaku, ¿chakaja iyaa kasiku kasich? \v 32 ¿Tamareeja Apanll Wipaa Isusoo tsipun nda pachindarangu, iyaam kiyung kachiyeeru tsiparangu, iyaam taarasheemani pachindach? Isusoo chinarangu ashiritam iyaa chinarangu, iyaam taarashshee pachindamaam wanindaja. \v 33 Apanll iyaa ipusarangu, wipaam ínayaru, ¿chak Apanllee: Tputsirish yutaritssincha, tách? Atitaatssin, ¿tamaree Apanll anoo mazinach? Watam waana mangeetsini yararanguwa. \v 34 ¿Chakaja iyaa waneeku wánich? ¿Antaati Isus iyaa wánich? Watam Isus iyamand yutaritshishirini tsiparanguwa.\f * \fr 8:34 \ft Isáysa 50.8-9 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Tsiparangitaa, itaru yusur támarangiya. Támeeru Apanll kurakaam kizpuri ínayaru, Apanllpatarisha tatsamooru taakiya. Anush Waparpat iyaam tsiyatkiya. Ashiri iyaam wanimaam nduncha tina. \v 35 ¿Chakaja Isusoo iyaa tuwanlltach? Isus urutari iyaa chinakiya. Kiyung kachiykitaatich, mangich mantsakitaatich, tputs chiyaa tamundakitaa, ¿Apanll nuwaa chinakeeja, tácheezich? Nduni. Marizpata taakuch, zapeertaatich taakuch, tputs chiyaa pachamaam zandkitaa, ¿Apanll nuwaa chinakeeja, tácheezich? Nduni. Isus chiyaa urutari chinakiya; nda ayamtaati kasachiya. \v 36 Apanllpanee mang' sirútamasa Apanll p'tseeyaru, uwsha Apanllpat tsiyatarangu, zurku, tárangiya. \pi1 Shiyamand kaminish iyaa pachamaam zandkana, Apaa; ichinguru zari zandkana, tárangiya. Opeejaatspazini ashiru iyaa pachamaam tputs zandkana; \m tárangiya. Yuwaa, tárangu anoo zurku atiya. Ashiri iyaa Apanllimand kuk pachamaam zandkitaatssin, ashiritaa Apanll iyaa nda ayamtaati kasachiya; urutamari chinachiya. \p \v 37 Ashiri anuri mangoonangtsa. Chiyaa kiyung yachaktaatssin, Isussha chiyaa ksumish chinaku, wizpuririni panakchu, chiyamarit kasikchi. \v 38-39 ¿Tamaree iyaa Apanll natsach? Apanllpat iy taakuni, ¿mayaja iyaa tuwanlltach? ¿Nitaati Apanll iyaa nda chínak? Kizpur iyaa chinakiya, watam iyaam Wipaa zanganiranguwa. Ayamtaa iyaa chinamaam pastacheeja. Tsipakchitaatini, nitaati chínash pastacheeja. Kchittaattani taakuni, ¿tamareeja pastach? ¿Ashiri mayaatseeja punichich? watam Apanll iyaa chinakuwa. \p ¿Tsipatseetstaa, taarasheetstaa, misha Apanlleetstaa wasundururee, Yashingootstaa muchchuree punicheezich? nduni. ¿Yutaritshish sirú tushiyrangu anootstaa, zapish tushiykchu anootstaa, kanindshucheetstaa, tsapushcheetstaa punicheezich? Nduni. \p Watam urutamari Apanll iyaa ksumish chinakuwa. Apanll iyaa patsisaku, ¿chaka iyaa tuwanlltach? Ashirucha, Wipamun Ísúkirístumun iyaa chinaku, ayamta nda kasachiya táshina. \p Ashiri yuwaa Apanllimun Wani kizpur taakini anoo kamaneena. \c 9 \s1 Mishat, yuwaa Apanll Utaáshuchee kizpur chinarangu, waama tiptsiri ínarangu anoo kamanchintspa \p \v 1 Ashiriya, Isuschichis, mazinangtsa nuwaa kuki; mangishi chinakuri, Apanll Wani mangishi, zuraktishcha, táyaru, nuwsha anootstam itsinsaru kamanchintspa, watam Apanllchichinawa. \v 2 Átana nuwaya; yaanpatatangaz Utaáshuchingaz mangi mantsakina kizpuri; zandsimun kiyung kachiykina; watam Isusoo ngatkanawa. \v 3 ¿Tamashta nda mangoonkana? Isusoo mangoonachinllinpa atina. Ashirucha, Mangoonpana turi, nuwaanaatsi tsipani nda pachindki. Utaáshuchin mangoonkinaarsin, nuwaatsina Isus waani kapeetchinda átana. [Itaru, nuwaa kapeetcheeja, watam Apanllchichinawa; pinasakcha. Itaru, ngutariti zuwanlleetsi Utaáshucheetssin ksumish chinakuri tina.] \p \v 4 Apanllsha Utaáshuchee kizpur chinakcha, watam sirútarit zitaminaa waamat tiptsireem ínaranguwa. Sirú Apanll iyapat Utaáshuchpat taarangu, machip íwarip Apanll kuk kimarangu, waana iyashchish yakarangu, 'sinirineetsi parangusin, napuxtarangana. Anush Apanllsha: Nuwaa kuki payukinaareesa, uru siyaa wanasir istachintspa, tárangiya. Apanll waanaatsi kuk tuyandayaru, iyaamsha Utaáshucheemani zitaminarini panarangiya. Apanll Utaáshucheewaatsini waanaats kis ungirtamaam tayaspatarangiya. Ipareetsi siyap zanganchima, tárangitamta. \v 5 Apanll zitaminarineetsini upachir chinarangu, anoo ichinguru kamanirangiya; Istachintspa, tárangiya. Iyaatstam nllurnureetsini chinaktamta. Apanll Wip Isusu Utaáshuchish nllurtarangitamta. Isus kikiritcha Apanlli; wamari kasiru. Ungirtakuni, Shiy kizpurtishcha, Isusoo, uru táchinipa. Ashirucha, Apanll Utaáshuchee kizpur chinakiya; táshina. \p \v 6 Itaru, Apanll xapookparee Utaáshuchee, tárintspa, watam Utaáshuch tputs nda ichingurusin Apanllee tachitkanawa. Nitaati ichingurusin Utaáshuch Apanlleeja tiptsiri, nduni. Itaru, yuwaatsim ichinguru Apanll Utaáshuchee ashchima, tárangu, anootsimari tatsamchiya. \v 7-8 Yuwaatsim Apanll waana ipusku anootsim tputsirtana tiya. Apramarinchich nlluranurini zapanimuntaa, itaru ¿antaati ichingurooja kaapa Apanll tiptsir? Watam Apanllsha Apramarineetsi: Nuw kaapa chinachi an watacha iparish Isaaka,\f * \fr 9:7-8 \ft Nishuri yuwartatam Apanll chtarangu 21.12 átu atitamta.\f* tárangiya. Yuwamari Apanll ipusarangu anumari kaapa Apramarinchich tputsi. Yuwaatsim: Watacha shiy nutsish, tárangu, anootsim ipusarangiya. \v 9 Apanll Apramarineetsini tárangiya; Yusur arangtachish masach kuschima. Ashparitam zari anush Sar urutarisha wip wanindachu kuschima,\f * \fr 9:9 \ft Nishuri yuwartatam Apanll chtarangu 18.14 átu atitamta.\f* Apramarinee tárangiya. Ashiri yuwash tatsamoochu anush tatsipeeru, Apanll anootsim ipusarangiya Isaakarineetsimta. \v 10 Anumunsha Isaakarin wachinayaru, kizaa yamayaru, wipaam tsimbun tinarangiya. Wizanll Rebekarini tsimbun iwipuru, tatsipurangiya. \v 11 Itaru, ndatuma tatsipuru, ndatuma nllurtarsin, Apanll wasina minamari Akoparineetsim ipusarangiya. Ndatuma yutaritshishee yasarsin, Apanll minamtaatsimari ipusarangiya. ¿Nitaati Apanll: Incha wanasiri, in ipuschima, tárangeeja? nduni. Waana Apanll zandku anootsim ipusarangiya. \v 12 Apanll Rebekarinee tárangiya: iparish shipamunach kizpur kurak taachiya. Itaru, iwachiztamarinsha kurakatam zuwanllimand tsipas taachiya,\f * \fr 9:12 \ft Nishuri yuwartatam Apanll chtarangu 25.23 átu atitamta.\f* tárangiya. \v 13 Yusur minu Apanll tuyandarangiya. Tárangeeja; \q1 Akoparini tputsireemi ipusarangina. \q1 Itaru, zoonllee Esawarineetsi nuw niyrarangina,\f * \fr 9:13 \ft Nishuri yuwartatam Malakiyasa 1.2-3 átu atitamta.\f* \m tárangiya Apanlli. Ashiri Apanll Akoparineetsim ipusarangiya.\f * \fr 9:13 \ft Apanll chtarangu 25.23; Kurak Tsipasa 6.15 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \p \v 14 Apanll yutaritparee, ¿mayaama ashirang? ¿tamaree kanxoo ndaturi nllurtaru anoo niyrchich? Nduni, tárintspa. \v 15 ¿Apanll Móysisarineetsi tuyandaku amaranga? \pi1 Nuwaana zandkuri, tputsee yuwaa nuwaana chinaki anoo nayanichima,\f * \fr 9:15 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 33.19 átu atitamta.\f* \m tárangiya. \v 16 Ashiri Apanll waana tputsee nayanimaam zandku, nayanikiya. ¿Nitaati tputs: Apaa, ipusanda, táyaru, Apanll ipusak? nduni. Mishat, tputs: Wanasir taakuri, kiyung kachiykuri, anumand Apanll nuwaa ipusachparee, átu, ¿nitaati Apanll anumand ipusak? nduni. Waantari Apanll tputsee nayanikchu, anoo ipuschima, atiya. \v 17 Itaru, Apanll Parawrineetsini nda ashirangiya. Apanll Parawrineetsini: \pi1 Nuw shiyaa ipazapi aturi, shiyaa kurakaam ínarangina. Waani tputs ichingurusin tsapurunas ztaru nuwaa yasapana aturi,\f * \fr 9:17 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 9.16 átu atitamta.\f* nuw shiyaa kapung waneekchuri, wizpurineetsi yasachinllinaya, \m tárangiya Apanlli. \p \v 18 Ashirucha, Apanll tputsee ipuseeru, nayaniku istakiya; tina. \p \v 19 Itaru, tputs ashpatam átpasinaya; Watam Apanll waana zandku, nda ipuskuwa. Ashiri nuwaa kasarangu, nda ipusarangu, ¿mayaamshta nuwaa wanichinda? ¿Ashiri yuwaa Apanll nda zandku anoo chiy tamaycheezich? átpasinaya tputsi. \v 20 Itaru, siysa anoo tárintspa. ¿Tamaree tputsich Apanllee yámchich? Nitaati chiy Apanllpa waritareezich. Napa kiz muritsaa kayateeru, nitaati murits: ¿Mayaamsha shiy nuwaa muritsaam kayataksha? teeja nda.\f * \fr 9:20 \ft Daniela 4.35 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 21 Watam kiz yuwaa waana zandku anoo kayatariya. Wanasirimash kayatamaam zandku, kayatkiya. Yuttamaa mangutari payumaam zandku, yuttamaama kayatkitamta.\f * \fr 9:21 \ft Jeremiyasa 18.4-6 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 22 Apanll ashkitamcha chiyaatsi. Wapaz waana tsiyantayaru, wizpuririni tuyamandamaam zandkachu, waneekchu, ¿chiy anoo tamaree watsta; shirinllpa táchich? \p Itaru, Apanllsha uru nayaniku, nda musá wanitariya. Apanll wanipa tputseem kutarangu, nda musá waneerangu, ashiritaa nda mangoonkana. Tputsee wanimaam waritaktaa, Apanll nayaniku, kutakiya. \v 23 Itaru, iyaatssha wasina ipusarangu, nda waneerangiya. Nayanisheem ipusarangiya. Iyaa kizpur chinarangu, nayanirangu, wipaam ínarangiya. Ashirucha, urutamari Apanllush wanasirimshirini kispa taachiniya; atiniya. \v 24 Apanll iyaa Utaáshucheetsini ashpatam ipusarangiya. Siyaatstam tunareetsis ashpatatam ipusarangiya. Waana zandarangu ashirangiya. \v 25 Watam apanllpan zitamin anootstam wasina kamaniranguwa. Tunareemtamtis Apanll Oseyasarineetsi tuyandakchu, tárangiya; \pi1 Piyartacheetstaa tputs: Siyaa tputsirtana, táchina. Yuwaa nda chinarangi anootstaata: Siyaa ksumish chinaki, táchina. \v 26 Yuwari tputsee siyaa tputsireezi, tárangi anootstaa, natshacha tputsirtana táchina. Ashiri tputs: Apanll urutamari taataru anu arapchee tputs wipaam ínarangiya; tputs ztaru táchinlliniya; \m tárangiya Apanlli. Ashirucha, tárangu anurisha arapcheetsis tputsis ashpatam ipusarangiya táshina. \v 27 Itaru, iyaatssha Utaáshucheetsini Isáysarini wasina kamanirangtamta; \pi1 Utaáshuchin zapantaatssin, mazach tamaparee ashirusin, Apanll waneekchu, machinshapa kamungchinlliniya, tárangiya. \v 28 Apanll k'kuz tsimbun payutareeja nduni. Tputsee ichinguru wanichima, tárangu, ¿tamaree nda wánich? Mangu tácheeja; \m Isáysarini kamanku, tárangu. \v 29 Ashirucha, sirú Isáysarini wasina natstarangu; \q1 Ndunnaari Apanll Taarashipan siyaa istarangu, \q1 Sodomaa, Gomorshucheetstam tamarangpari ashiranganapsinaya \q1 siyaa izuuru kachingaranganaya.\f * \fr 9:29 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 1.9 átu atitamta.\f* \q1 Itaru, iyaa nayanirangu, naparangiya; \m tárangiya Isáysarini. Ashirucha, Apanll iyaa Utaáshucheetsini nayanirangu; machinuw katuchichparee atina. \p Ashiri yuwaa Apanll Utaáshuchee machinuw waama tiptsir ipusarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Utaáshuch waanitari nda Apanllimun mang' taturangusin, Apanlleem xapoorangana anoo kamanchintspa \p \v 30 Ashiriya, ¿Apanll tamarangeeja? Piyartacheewa tputs kis naparangiya. Nduntaa Apanllee kamachtamarini sirú payurangusin, nat'sha Isusumun mang' tatkusin, Apanll kissha napkiya. \v 31 Itaru, Utaáshuchsha kapung xapoorangana. Apanllee kuk payuyani táyaritaatssin, pinasarangusin, xapoorangana. \v 32 Yuwamand Apanllimun kamachtamarini mang' taturangana anumand kaapa Apanllimun mang' nda taturangsin, xapoorangana. Waantin pinasarangana; Isusoo kapung ngatarangana. ¿Tamaree Isusumand watsipun iyaa Apanll kis napach? atusin, kapung ngatarangana; tsiyantarangana. Chiy patumbchee paktaatich, tuteeruch pantsatarich, Utaáshuch ashikpaz ashirangtamana Isusoo mangoonamaama. \v 33 Apanll kuk anootstam kamanirangiya. Ipari patumbich tamapari ashicha, tárangiya; \pi1 Utaásh watsapun patumbichpaz ngootsish wayaranguri ashiruri, anumun xararangana tina. Tuteepaz ashirangana. Itaru, yuw tputs Iparimun mang' tatkana anoo tpazacheezi nduni; tapachindachima, \m tárangiya Apanlli. Ashiri yuwari Apanll, tárangu anuri Utaáshuch ashkanaya. \c 10 \p \v 1 Zuwanllee, mazinangandama. Zuwanllingazeewi Utaáshuchingaz kizpur chinakina; zuwanlleemawi uru Apanllpat tsiyatkina; Apaa, shiyaa Iparish mangoonchinllinpa, tát ashkina. \v 2 Utaáshuch kaap Apanllingaz zandkitaatssin, itaru nda itsinsaru mangoonkana; masatakpaz ashkana. Nda kaapa mang'pa mangoonkana. \v 3 Waanaatstin yaramaam zandarang'sin, Isusoo ngatarangana. Yaantari Apanllee kamachtamarini ichinguru payuyaruni, mangeetsini yarachpariniya, táranganaya. Apanll: Shaanaatsi yaramaam pinasakish; itaru, Iparimandi yarchintspa, tárangitaa, ngatarangana. \p \v 4 Apanll waana: Tputs Ipareetsi mangoonpana átu Móysisarinee wasina tuyandarangiya. Ashiri Móysisarini kuk Apanllee Wip wasina kamanirangtaa, Isus tputseem kinarangu, Utaáshuch nda natstarangusin, ngatarangana. Itaru, tputs Isusumun mang' tatkinaareesinaya, Apanllsha yutaritshishee tachingchiya. \v 5 ¿Waana Móysisarin amka Apanllee kamachtamarini payumaama? Ateeja; Tputs Apanllee kamachtamarini payukinaariya, anumun taachiya. \v 6 Itaru, Apanllee Wip mangooneeruch, Apanll chiyaa kis napakcha. Ashirucha, Isusoo mangooneeruch, kamiran kamungachchi, tina. Siysa, Tamangsani; ¿chakaja iyamand kamini amb íwar káreeru, tsiyatsis amb yáyaru, iyaamsha panach? átpasa. ¿Mayaama táchich? Watam Isus Waparish káyashinu nish tsapush kusaranguwa. \v 7 Mishat, siysa; ¿Chakaja iyamand kamini wantsush pshtuch? átpasa. Nduni. Watam Isus tsiparangu tsapush mapurangsin, támaranguwa. \v 8 Ashiriya, Apanlleem xapooktana tárinllpa. Móysisarini anoo atitamta; Apanll kamachtamarini siyash watsiritari taariya. Saanshutari kukis, mangishitamtis taariya. Ashirucha, nuw siyaa atashina, An tsiyatsis siyamand nda arap taariya Apanllee kamachtamarini tuminumaama,\f * \fr 10:8 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 30.12-14 átu atitamta.\f* tárangiya Móysisarini. Móysisarini átu, Isusoo kuk atiya. Nuw: Isusoo mangoonamaam kamirancha atitamana. \p \v 9 Chiy waanari: Isusoo nuw Kurakartana. Isus tsiparangitaa, itaru Apanllshacha nuwaam yutaritshishiri tapachindamaam ituyamarangasha, zurumarpatich chiy atinaareechi ashiru, chiy na kamungamtichcha. \v 10 Ashiri mangishich mangoonkuch, k'kiptich tputsee kamaneeruch, Apanllsha chiyaa kis napchiya; chiyaa tapachindachiya. \v 11 Watam Apanll: Yuwaa tputs iparimuni mang' tatku, tpazacheezi nduni, atuwa. \p \v 12 Ichinguroots tputs Apanll ashchiya. Tputs Apanlleets: Apaa, istangandama; tpachindangandama átu, ayu táchiya. Ichinguru istakiya; kpachindaja. Utaáshucheetstam istaku, arapcheetstam tputs istaku ashkiya, watam wamari kasiruwa; minamtaataya. \v 13 Ashiri, ichinguru tputs yuw Apanllee Wip: Isusoo, istanda; shiyash kamungpi átu, Apanllsha tatutschiya; taarashshee urutamash panachiya. Ashiri Isusoo kamungamaam taariya. \p \v 14-15 Itaru, Utaáshucheem xarashish minamari taariya yuwamand Isusoo kuk nda mazinakana anumanda. Mazinangtsa; ndunnaa kamanimaam kamachtaru, ¿chakaja kamanich? Tputs ndunnaa Isusoo kuk kamanku, ¿tamareeja mazinachich? Chiy ndunnaa mazinakuch, ¿tamareeja Isusumun mangich tatchich? Chiy ndunnaa mangich tatkuch, ¿tamareeja istanda táchich? Itaru, Apanll tputsee kamanimaam zanganiranguwa. Apanll kuk anoo wasina kamanirangiya; \q1 Tputs tsiyatssee wanasirimshee machip wayakchusin, \q1 machshuchsha tputs anoo mazinakchusin, \q1 mang' kis shambatchinllinaya. \q1 Watam, Apanll siyaa tapachindaranguwa;\f * \fr 10:14-15 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 52.7 átu atitamta.\f* \m sirútari tárangiya Apanlli. Ashiri yuwari, tárangu anuritam na iy kamanimapanini taakaniya. Isusoo kuk mazinaranguni, ashpatamani mangoonarangtanicha. \v 16 Itaru, Utaáshuch ashpatam tputs nda mangoonarangana; anoo Isáysarini Apanllee kamanirangiya. \q1 Apaa, k'keetsish kamankuri, \q1 tputssha anoo k'kuz mangoonamaam nda zandkanaya;\f * \fr 10:16 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 53.1 átu atitamta.\f* \m tárangiya. Natsha ashkitamsincha Utaáshuch tputsi; wandaritam zapan ngatkanaya; machinaw mangoonkanaya. \v 17 Ashirucha, tputs Isusoo kuk kamankusin, chiy mazinayaruch, mangoonakchi tina. \p \v 18 Itaru, ¿Utaáshuch tamaranganaya? Mazinarangitaatssin, nda mangoonarangana. Ashirucha, tsiyatssee Utaáshuchee shuneersin kamanirangana; watam Apanll kuk atuwa. \p Tsup nduntaati tsiyatku, zartam nduntaati tsiyatku, \q2 tputssha nduntaa kukoo mazinaksin, ashtaa, \q1 tsapurunasush ichingurusin tputs Apanllee kuk mazinarangitamsinaya,\f * \fr 10:18 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 19.3 átu atitamta.\f* \m Apanll tárangiya. \v 19 Ashiri mazinamana mazinarangitaatssin, Utaáshuch mangoonarangazinllinaja. Móysisarini ichtaru yuwaa Utaáshuch ngatchinllina anoo wasina kamanirangiya. Móysisarini, tárangeeja; \pi1 Apanll ateeja; Nuw nllitaritaatssha tputs yuw nda nuwaa yasarana anootssha nuwaama tputsireemi ipuschima. Amb ashkachuri, siysa nuwaa pachindkus, anumand tsiyantachpasa,\f * \fr 10:19 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 32.21 átu atitamta.\f* átcha Apanlli, \m Móysisarini tárangiya. Ashiri yuwari, tárangu anuritam na Utaáshuch tuminarangana. \v 20 Mishat, Móysisarinimun ush zapishsha Isáysarini putitiri tsiyatku Utaáshuchee waneerangiya. \q1 Apanll ateeja: \q1 Tputs nuwangaz nduntaa nachungarangusin, \q1 natsha nuwaa parangusin, nuwash kusaranganaya. \q1 Tputs nduntaa nuwaa, Apaa, tapachindanda, tárangusin, \q1 itaru natsha nuwsha, ¿Maya? Natu tsiyatangandama, atina,\f * \fr 10:20 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 65.1 átu atitamta.\f* átcha Apanlli, \m Isáysarini tárangiya. \v 21 Itaru, Utaáshucheetssha waneeku, tárangiya; \q1 Apanll ateeja; \q1 Ichingaru zar nuw Israelchichee kuruzaranguri, \q1 Nuw siyaa istapi, atina, táranguri, \q1 kuwi nguti paxa ashirangina. \q1 Ashkitaati, siysa nuwaa niyrarangus, \q1 zurampatari nuwaa ngatarangsa,\f * \fr 10:21 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 65.2 átu atitamta.\f* tárangiya Apanlli, \m Isáysarini tárangiya. Ashiri Utaáshuch yuwari sirú ngatarangana anuritam wand tuminkanaya. \p Ashiri yuwaa Utaáshuch Isusoo ngatarangana anoo kamaneena. \c 11 \s1 Minootssha tsiyatssis kamanchintspa; yuwaa Utaáshuch natuma machin mangoonkana anootsi \p \v 1 Ashiriya, Utaáshuch Apanllee kuk ngatarangsin, Apanllsha natumasam waanaatsi tiptsiri niyrakpaz ashikcha. Apanll izuurupa Utaáshuchee kasarangiya tárintspa. Watam nuw Utaáshuchtamti mangoonkinawa. Kizpurtana Utaáshuchina nuwaya. Nuw Benjaminchichtana; Apramarinchichi zitaminarinchichi nuw wachinllini. \v 2 ¿Tamaree Apanll waana tiptsireem ínarangu anoo izuuru kapeetach? Ashcheeja, watam wandari iyaa Utaáshucheetsini chinakuwa. Elíyasarineetsi kuk yandama mazinarangpasa. Anush yuwaa machin tputs Apanllee mangoonkana anoo kamankiya. Elíyasarini, tárangiya; \pi1 \v 3 Apaa, iyashchi yuwaa shiyaam ungirtamaam wayarangana anoo kapeetarangsin, shiyaatstam tputsirish zapan pacharanganaya. Na nuwamarisha suwarangina. Itaru, na wandaritam nuwangaz pachamaam nachungakanaya;\f * \fr 11:3 \ft Nishuri yuwartatam 1 Utaáchich kuraka 19.10, 14 átu atitamta.\f* Elíyasarini tárangu, \v 4 Apanllsha: Tárinllpa. ¿Nitaati shiyamaritaja mangoonkish? Nuw tputsiri wand katuchim taachinllinaya. Tputs 7,000 Israelchich wandari taaranaya, yuw nda Baalaa ungirtarangana anu,\f * \fr 11:4 \ft Nishuri yuwartatam 1 Utaáchich kuraka 19.18 átu atitamta.\f* \m mang Apanlli Elíyasarinee tárangiya. \v 5 Sirútama Elíyasarinpur machinaw mangoonarangana.\f * \fr 11:5 \ft 1 Utaáchich kuraka 19.18 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Na wand ashkitamsina iy Utaáshuchini. Zapaneezini mangoonkini. Itaru, Apanll iyaa Utaáshuchee wand chinakiya. Apanll waana zandarangu, iyaatsim nayanirangu, waamatamari tiptsireem ipusarangiya. \v 6 Nitaati yuwamun chiy wanasiri taakich anumun Apanll chiyaa ipusak, nduni. Anumun iyaa nayanimaam pinasakiya. Itaru, waana zandeeru, iyaa chinaku, iyaa nayaniru ipusarangiya. \p \v 7 Itaru, mazinangtsa; Utaáshuch ashpatamsin yachapani, Apanllee kuk izuuru payukchuni, kamapa Apanll iyaa kis chinachiya, tárangitaatssin, xapoorangana. Watam nda anumand Apanll tputsee ipustaruwa. Itaru, Apanll waana zandarangu, Utaáshuchee ashpatam ipusarangiya. Isusoo mangoonarangsin, anootsitisin Apanll kis napkiya. Itaru, min tputs aranginasha ngatamapaneem kinarangana. \v 8 Apanll kuk anootstam kamanirangiya. Ngatkana anoo Apanll tamangshartarangiya. \pi1 Nuwaa ngat ngat ashkusin, waani wach pchuspaz ashirusin taachinllinpa. Nuwaa kuki nda mazinamaam zandarangsin, waani wits mitssharitpaz ashiru taachinllinpa; \m tárangu Apanlli. \v 9-10 Dapiyarin anootstam ngatamapani kamanku, Apanllpat tsiyatku, tárangiya; \q1 Ashiri, Apaa, uwsha shiyaam katungamaam shaniykusin, shiysha waneengcha. \q1 Wach mchus tamapari ashiru mangu masaru taachinllinpa. \q1 Uru kiyung kachiychinllpa. \q1 Tputs kiyakpaz chiparu ashiru, ixap ixap ashchinllinpa,\f * \fr 11:9-10 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 69.21 átu atitamta.\f* \m tárangiya Dapiyarini. Dapiyarini zurku, tárangiya, watam iy Utaáshuchini kapung ngataranguni, Apanll iyaa waneekuwa. \p \v 11 Itaru, mazinangtsa; Utaáshuch Apanllee Wip ngatarangsin, nitaati Apanll Utaáshuchee anumand watstamamari kapeetarang, nda. Apanll Utaáshuchee yusur kis napchiya. Itaru, natumasam Utaáshuch Apanllee ngatarang'sin, Apanllsha nllitarita tputs arapchee tapachindakiya. Zapshina Utaáshuchsha: ¿Tamaree nda iy ashkini? táyarusin, uwshtisin Apanllee Wip mangoonchinlliniya. \v 12 Utaáshuch mangooneersin, Apanllsha kis chinayaru, ichingurootsshapa tputsee kizpurinasha Apanll istachiya. Natuma Utaáshuch Apanllee mangoonamaam xapoorangusin, Apanll izataru piyartachee tputs kizpur istakiya. Ashiri Utaáshuchshtisin yusur ktatayarusin, mangooneersin, Apanllsha aranginasha tsapurunasshuchee ichinguru ztaru istachiya. \p Ashiri yuwaa Utaáshuch natuma pakchim mangoonkana anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Apanll Utaáshuchee natumasamaam niyrakpaz sheeru, tputsee nllitaritaa siyaatstam Apanll istarangu anoo kamanchintspa \p \v 13 Na siyaa arapcheetsis táchintspa; Apanll nuwaa kamachtarangu; Arapchee tputs Isusoo kuku kamanishini; tárangu, anuri chinakina; kissha tayaspatakina. \v 14 Ashkachuri, Utaáshuchshaparee mangoonchinllinaya tina. Siyaa pakeersin, ¿tamarima arapchitaa tputs Apanllee mangoonkanaya? atusin, Apanllingaz támarachpasinaya. Iysha sheentamani táchpasinaya. \v 15 Watam Apanll Utaáshucheetssin kapeetarangtaa, yusur mangoonkatssin, ¿tsiparangpaz támeeru ashchinllinawa? Apanll Utaáshucheetssin kapeeteeru, arapich tputs mangoonarangana, ashiri Utaáshuchsha mangoonkatssin, aranginasha Apanll tsapurunasshuchee tatsuyayaru, ichinguru ztaru istachiya. \v 16 Utaáshuch Apramarinchichcha. Apramarin yasinnaari ashiru, xixpurpaz ashicha; iy Apramarinchicheeruni tputsini pizpaz ashitanicha tina. Xixpur wanasiriya ashiru, piz ichinguru wanasirtaru ashkitamanicha. Iy ashitanicha. Ashirucha, iy Apramarinchicheeruni, Apanllsha iyaatstam kis chinakiya. \v 17 Natumaricha niyrkasha Apanlliya. Itaru, siyaa arapcheetstaatis kis chinakiya. Utaáshuch tamapari ashiru taaksa. Apanlleem tiptsiri kinarangus, kizpurtayarus, kis taaksa. Utaáshucheetssin tamapari ashiritam Apanll siyaa kapung istakiya. \v 18 Ashiri: Iy Utaáshuchee kasiyanicha, tárintspa siya, watam Utaáshuchimand siyaa Apanll istaranguwa. Isus Utaáshucheem kinarangiya; Apanlleeru siyaam taarashish panarangiya. Ashirucha, atashina. \v 19 Itaru, mangishis wandari: Apanll iyaa arapcheetsini kis chinapi átu, Utaáshuchee kapeetarangiya; Utaáshuch yutaritpasinaya, átpasa. Iynaa wanasirtanicha, átpasa. Tárintspa, Isuschichis. \v 20 Atinaaris, nuwsha siyaa: Utaáshuchee zuramana zuraktishcha. Itaru, nitaati yuwamand siy wanasiri taarangis anumand Apanll Utaáshuchee kapeetarang, nda. Yuwamand Isusoo ngatarangana anumand Apanll Utaáshucheetssin kapeetarangiya, tina. Itaru, siy Isusoo mangoonarangus, Apanllsha siyaa kis naparangiya. Ashirucha, paptsa tina. Saanaatsi ungirtarintspa. Utaáshuchee yutarit tsiyatintspa; mangiptis mangooneerus, punirustangtsa yuwamand Apanll siyaa chinaku anumanda. \v 21 Ndunnaa wanasir mangoonkus, Apanll siyaatssha kapeetchiya. Utaáshuchee tiptsireetstaa waneerangu, ¿siyaatsinashtaja nda waneeku wánich? Siyaatsinaa misisinashaparee. Ashirucha, paptsa tina. \p \v 22 ¿Tamaru Apanll tputsee nayanika? Itaru, nayaniktaa, wanitaritamcha. Napa: iyashuch ngatarangana anoo izuuru waneerangiya, itaru siy mangoonarangus siyaa nayanirangiya. Ashiri zurumarpatis mangoonkus, nda kasakus, Apanll siyaa nayaniku, nda wanichiya. Itaru, kasakinaareesa paptsa; Apanll siyaatssha waneeyantspa tina. \v 23 Utaáshuchee ashtachtamparee. Utaáshuch Apanllee yusur mangoonkinaareesinaya, Apanllsha yusurshaparee kis napchiya. ¿Tamareeja nda ashich? watam Apanll nda xapookuwa. \v 24 Siy sirú nduntaa Apanllee chinarangus, natunaa Apanll siyaa tiptsireem ínarangiya. Utaáshuchee sirú ipusarangu, ashiri na misisinashaparee tiptsireem ínachiya. \p Ashiriya, yuwaa Apanll Utaáshuchee natumasamaam niyrakpaz sheeru, siyaatssha arapcheetsis istarangu anoo kamaneena. \s1 Minootssha siyaa kamanchintspa; yuwaa zapshina Utaáshuchtisin yusur Apanllee mangoonachinllina anootsi \p \v 25 Ashiri siyaa Isuschicheetsis mangeetsis p'tsichintspa. Arapcheewis nda saanaats ungirtamaam aturi, tsiyatssis kaneesich kamanchintspa yuwaa nda sirú mazinarangis anootsi. \p Utaáshuch Isusoo ngatkitaatssin, natumari ashkana; zapshina watsiyunoo kapeeteersin, mangoonachshapsinaya. Arapich tputs Apanllee tatsamooru mangoonaramchusin, Apanll: Wapparee, waritayanllcha táyaru, anamunsha Utaáshuchshtisin mangoonachpasinaya. \v 26 Ashiri Utaáshuch tputs Apanllingaz zandeersin, yusur mangoonachpasinaya; tiptsireem yusur ínachiya. Apanll waana, tárangitamta; \pi1 Siyash Utaásh tapachindampani nllurtachiya; nuwtanda ipari. Ipareetsi chinakinaareesa, yutaritshishireetsis tachingeeruri, kamungatssa, Utaáshuchee Apanlli, tárangiya. \v 27 Yutaritshishireetsis kapeeteeruri, nuwamasha tputsiri urutamari taatssa; \m Utaáshuchee mang, tárangiya Apanlli. Ashiri zurkuri atina; Utaáshuch zapishpa ichingurusin mangoonchinllina táshina. \p \v 28 Itaru, natumasam Utaáshuch Apanllee kundartakpaz ashkana, watam Isusoo ngataranganawa. Ashiri ngateersin, siyaa Apanll arapcheetsis istarangiya. Itaru, Apanll na wand Utaáshuchee chinakiya, watam sirú tiptsireem ínaranguwa; zitaminarineetsi siyaa tputsireemi ipusarangina, táranguwa. \v 29 Apanll chiyaa nayaniyaru, ipareemi ínachintspa, tárangu, ¿nitaati ayamta yusur watsta tácheeja? nduni. Yuwari tsiyatarangu anuri payutariya. \p \v 30 Napa: siy sirú Apanllee nda mangoonarangus, itaru yuwamand Utaáshuch ngatkana anumand Apanllsha siyaa nayanirangiya. \v 31 Ashiritam, Utaáshuch Apanllee natumasa nda mangoonkana; itaru yuwamand siyaa nayanirangu anumand Apanllsha Utaáshuchee yusur nayanichiya. \v 32 Apanll uru ashtarcha; nayanimpancha. Tputs ichinguru ztaru natumasam Apanllee nduntaa mangoonkusin, ashiritaa tputsee izataruri nayaniyaruri, chinachima; tárangiya Apanlli. \p \v 33 ¿Apanll tamara? ¿Wanipa mangush chinaranga? ¿Mang' kapungtee? ¿Tamampata tputs mang' tatsamooch? ¿Apanllee tamaree mang' natstachich? ¿Tamaree Apanll ichinguru ashtaru anoo mangoonchich? \v 34 ¿Chakaja Apanllee, Mangish pishtakcha; piy shingcha, tách?\f * \fr 11:34 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 40.13 átu atitamta.\f* \v 35 ¿Chaka: Apaa, istanda, watam shiyaa istaranginawa, tách? Nduni, ¿tamaree tputsich táchich? \v 36 Itaru, Apanll waana chinayaru, iyaa tapachindarangiya. Apanll waana tapachindapi átu, iyaam Wipaa zanganirangiya. Apanll waana iyaam tapachindamaam izuuru tatsamchiya. Ashiri urutamari Apanllee ungirtayani. Apaa, shiy kizpurtishcha; tapachindarangish anumand Wapparee, Apaa; táyani, tina. \p Ashiri yuwaa Utaáshuch zapish mangoonchinllina anoo kamaneena. \c 12 \s1 Mishat, wanasiri taamaam siyaa Isuschicheetsis wanichintspa \p \v 1 Ashiriya, zuwanllee, Apanllee ngatintspa; zurampatari tchitangtsa; tsipatseetstam punirintspa. Nuw siyaa waneekina, ¿watam siyaa nayaniru tatutsiranguwa? Apanlleetsimari chinakus, wanasiri taangtsa. Apanll uru nuwaa kis chinapanda átus wanasir taangtsa. \v 2 Yashingchich tamakpasinaya ashirus taarintspa. Mantsir taamaam yaspateeyantspa. Itaru, watam Apanll na mangeetsis yanischiyanlluwa, mangishis itsinsarus chinangtsa. Watam Apanll zandku anootsimari mangoonatssawa. Antaati Apanll zandku an yutaritaja, watam Apanll iyaam wanasirimsheetsimari istamaam zandkuwa. Ashiri zurampatari tchitangtsa; siyaa táshina. \p \v 3 Mazinantsa; misha táchintspa, watam Apanll nuwaa kamachtaranguwa. Apanll waanaatsi wizpuririni siyaam panarangu anoo mangeetsis p'tsichintspa. Apanll siyaam ichinguroomis panarangitaa, itaru nda waanandari kamachtarangiya. Ashiri saanaatsi ungirtarintspa; arangeem: Nuwamaritcha Apanllee wizpuririni kapung payuki tárintspa. Watam Apanll waana zandku, siyaam tatsamooru wizpuririnee panakuwa. \v 4 Apanll siyaam wizpurireemis panarangu, tputseemsha nllitarita wizpuririni panarangitamcha. Tatsamooru panapantar ashkiya. Itaru, kamachtamarini nda waananda, watam nllitaritam nllitaritam ashiruwa. \v 5 Isusoom iy ashkitamanicha. Zapantaatani Isusoo mangoonkuni, minamaritpaz ashiruni taakani Isusooma. Yaanpataatani istakaniya Apanlleem chinamaama. \v 6 Apanllchichis zapantaatis, Apanll ichinguroom wizpurireemis panakiya. Itaru, nda waanandari kamachtaku. Tputseets nllitaritamash kamachtaku, minoots tputs nllitaritamash kamachtaku, ashishtar ashkiya. Yuwaamam Apanll waana ipusarangu anoom wizpuririneetsi panatariya. Apanll waanaatsi kuk shiyaa kamanimapaneem ínakinaari, ashiri Apanlleetsim kuk itsinsarush kamaningcha. \v 7 Apanll istamapaneem shiyaam ínakinaari, kis istangcha. Apanll tayaspatampaneem shiyaa ínakinaari, kis tayaspatangcha. \v 8 Apanll shiyaam yaramapaneem ínakinaariya, tputseem yaramaam taangcha. Wanasiri taamaam waneengcha. Apanll kurikireemish zapannaari panaku, shiyaa: tputseem istangcha; tinaariya, yuw pishtaku anoom kis istangcha. Apanll shiyaa kurakaam ínakinaari, tputsireetsish wanasiri napkush taangcha. Mangiptish taangcha. Wanasiri tputsireetsish yaspatangcha. Apanll shiyaa tputsee nayanimpaneem ínakinaari ashiru, ashiri shiy tputsee nayanimpaniri taangcha. Yuwaa tputs kiyung kachiykana anoo kis istangcha. Ashiri Apanllpat wizpuririni shingtsa nuw siyaa táshina. \p \v 9 Minootssha na wanichintspa. Siyaa ichingurootsis tina; ngutaritis k'kiptis chinarintspa. Chinamarisha chinangtsa. Tputsee yutaritam ínarintspa; ngichintspa. Wanasirimshi chinakus, taangtsa; ksarintspa. Yutaritshishee pakchiyam mangoonintspa. \v 10 Maachiritaatsis chinakis ashiritam Apanllchichpatatis chinangtsa. Aranginasha chinangtsa. Apanllchichpatatis wanasir tsiyatangtsa; saanpatatis wanasireem ínangtsa, watam Apanllchichpatatssawa. \v 11 Apanlleem wamin sambaytarintspa. Apanllimun Wani shambatkus, Apanlleemari taangtsa. \v 12 Isusoom kusamaam kutakus, shambatamarinpatis k'tangtsa. Kiyung kachiykitaatis sambaytarintspa; Apanll istachapantsa. Apanllpat tsiyatamaam ksarintspa. \v 13 Apanllchicheem maachi pishtakinaari, ngutaritis istangtsa; maachi panangtsa. Apanllchich nllitarita siyash napkatu, wanasiri pangishis yapshtungtsa; maritamaam niyrintspa; pangeetsis pchindintspa. \v 14 Tputs siyaa kiyung yachakinaariya, yutarit tsiyatintspa; chinampat tsiyatangtsa. Apanllee: Apaa, wanasiri napangcha; istangcha tángtsa. \v 15 Tputs mang' ksakinaari, siysa mangis ksangtamtsa. Tputs tanukinaariya, tístayarus tanungtamtsa. \v 16 Ichingurus wanasir mapiyrus taangtsa. Tputsee niyrintspa; chinangtsa. Tputs nda waritaru anpata ipunkus, chinangtsa. Saanaatstam ungirtamaam tsiyatintspa. \v 17 Tputs siyaa kiyung yachaktaa, yutaritam ínaktaa, siysa tístarintspa. Mangis wanasiri chinakus, taangtsa. Wanasirinaari taakus, siyaa tputs ¿tamaru taaka? táchpasinaya. \v 18 Nambaptangat shirintspa. Tputspata yapatarus uru chinakus, taangtsa. \v 19 Isuschichis tsiyantarus ksatarintspa, watam Apanll: Nuw siyamand tistakachuri, kundarareetsis wanichima;\f * \fr 12:19 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 32.35 átu atitamta; itaru, Utaáshucheema 10.30 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Apanll atiya. \v 20 Itaru, siysa kundarareetsis istangtsa; chinangtsa. Mariztakinaariya, maritangtsa. Sachitkinaariya, yásingtsa; ashkinaareesa ashiru kundararis kapungunasha pazichinllinaya. \v 21 Yutaritshish siyaa kaseeyantspa, itaru wanasiriri taakus, yutaritshishee ichinguru ksingtsa. Ashkinaareesa, tputs yutarit taakana anin siyamun pakchusin, paziyarusin, yutaritshishirineetsini kasachtampasinaya. \p Ashirucha, yuwari siyaa wanasiri taamaam waneeki anuritam payungtsa; nuw siyaa táshina. \c 13 \s1 Mishat, kurakawaats kuk payumaam wanichintspa \p \v 1 Ashiriya, Isuschichis, mazinangtsa. ¿Apanllchichis tamaree nda kurakawaats kuk mazinachis? Nitaati kurak waana kinarang, nda; Apanll waana ínarangiya. Apanll gobernoom ichinguru ínarangiya. \v 2 Ashiri kitsis mazinangtsa; kurakawaats kuk ngatintspa. Ngatkinaareesa, ¿antaati Apanllee kamachtamarini payukeezis? ndambaree. Itaru, kukoo kapeetkus, kurak siyaa wanichiya. \v 3-4 Watam Apanll gobernoo wayaranguwa tputseets napamaama. Kurakaw kuk payukinaareesa, mapiyrus taatssa; siyaa kis napchiya. Itaru, yutaritanaari taakus, punirpatartis taatssa. Nitaati kurakaw wasundurur mangu taatareeja. Yutarit taakana anoo wanitariya, watam waana Apanll ashimaam wayaranguwa. \p Yuw mang'patari taaku an ¿mayaama kurakawaa púnich? Itaru, yuw nda mang'pa taaku, punichpasinaya. Ashiri nda punirpatis taamaam, mangiptis taangtsa. Ashkinaari, kurakawa siyaa kis chinachinllinaya. Putachazinllinaja. \v 5 Ashirucha, kurakaa kuk payungtsa tina. Waneerundama átus, mangiptis taangtsa. Mangishish mapiymaam zandkush, ashiri itsinsaru taangtsa. \p \v 6 Gobernu siyaa: Kurikiris pakich pananda; tákchu, siysa panangtsa, pchindintspa. Apanll watam waana gobernoom ínaranguwa, kurikirimunis kchitakiya tputsee istamaama. \p \v 7 Mishat, gobernu siyaa: Istanganda; tákchu, shingtsa; ngatintspa. Kurikee yampaneem panangtsa átu shingtsa. Kurakawaa yámintspa; kukoo payungtsa; kurakaa chinangtsa; ksutangtsa. Ashirucha, kurakawaats kuk uru payungtsa; nuw siyaa táshina. \p \v 8 Mishat, wanichintspa; nda tumashtamaam, misha tputsee chinamaama. Tputsee tumashtakinaaris, musásiri tuwapangtsa. Tuwapchintspa táyarus, tuwapangtsa. Ngutis ngichintspa. Tumashiris tuwapayarus mapiyngtsa. Itaru, tputspatashtis chinamaam urutamari chinangtsa; mapiyrintspa. Watam Apanll tputsee ichinguru chinangtsa atuwa. Ashiri tputsee kaap chinakinaareesa ashiru, Apanllee kamachtamarini tatsamootssa. \v 9 ¿Apanll kuku amka? Kamachtamarini yandamaa chinakpasa; \q1 Ngutis tputsee pcharintspa. \q1 Minpa kiz imbangartarintspa. \q1 Maacheetsi shuchirintspa. \q1 Tputsee mantsir tsiyatintspa. Tputsee ngichintspa. \q1 Yuw tputs maachiri payukana anungaz ngutish tamararintspa,\f * \fr 13:9 \ft Tashitungarangu 20.13-15; 20.17 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \m Apanll kuk átcha. Mishat, ashpatam kamachtamarini arang taaritamcha. ¿Itaru, Isus amarangtamtaja? ¿Tputsee zurumarpatari chinakuch, tamaree Apanllee kamachtamarini kapeetchich? Pinasakcha. Ashiri shaanaatsi chinakish ashiritam tputsee chinangcha; tárangiya. Ashkupchi Isus tárangu anoo tatsamoochchi. \v 10 ¿Tputsee kaapa chinakinaarich, tamaree kiyung yachachich? Ashcheezich; tputsee zurumarpatich chinakuch, Apanllee kamachtamarinee ichinguru payuchchi. Ancha kizpur wanasiriya. Ashiri saanpatatis chinangtsa táshina siyaatsi. \p \v 11 Ashiri yuwaa waneeki anoo aranginasha payungtsa, watam zapshtayanlluwa. Sirú Isusoo mangoonarangus, Musá iyaa yamachiya, tárangitaatis, itaru natunaacha tutundkachiya izuuru tapachindamaama. ¿Ashiri tamaree ngutaritich taarataraw ashchich? Watam Isusoom kusamaam tuwayamayanlluwa. \v 12 Yutaritshish kapeetpani. ¿Mayaama payuchich? ¿Mayaama Yashingush tachitchich? Ashiri taarasheetsini sirapuch izuuru kapeeteeruni taayani. Isus tamapari ashiru taarasheetsim kaneesich chinayani tina, watam Apanllish urutamari wanasiri taachiniwa. Apanllish musápa taachini; itaru natumpa nish yutaritshishpanpat yapataruni taakani. \v 13 Ashiri waamamari taakuch, karusamamari taakuch, imbangartamamari taakuch, yutarit taamamari taakuch, tputsee nambanambtangat ashkuch, tputsee tsiyantamamari taakuch, yutarita. ¿Mayaama ashchich? ¿Nitaati Apanll anoo kis naptar? nduni. Ashiri 'sinish taachini. \v 14 Isusootsimari chinakinaaris, Isusush tuminungtsa. Saana zandkis anoo payurintspa; watsishaparee. Taarashis sirapuch chinarintspa; taarashish sirapchish tuminintspa. \p Ashirucha, wanasiriri taangtsa nuw siyaa táshina. \c 14 \s1 Mishat, siyaa táchintspa; Apanllchichpatatis tayutaritarintspa; nuw siyaa táshina \p \v 1 Nuwaa kuki mazinangtsa. Apanllchich tputs siyash kuskachu, siysa chinangtsa; niyrintspa. Katungtsee tputs mangukinaariya, siysa yuwis Apanllee kapung mangoonkis anis natsarintspa; tpazarintspa. \v 2 Apaz siy: Apanll maacheetsi ichinguru katungtseem wayaranguwa; átus, wanuts ichinguru kis katungkus, itaru uwsha yuttam mangoonku, punirpat manguku, anumand natsarintspa. \v 3 Tputs mangukta, siysa niyrintspa; tpazarintspa. Uwsha nda chiyaa niyrchitamtiya. Siy Apanllee mangoonkus, uwsha Apanllee mangoonkitamta, ashiri tatsamootischa. Apanll siyaa kis washunand napkiya. \v 4 ¿Tamaree chiy nllitaritaa Apanllchichee yutaritcha táchich? Watsta; watam Apanll waana yasaruwa. Apanll waana wizpuririni panakiya mangoonamaamaya. Apanllsha anoo tputs kis chinachiya. Ashiri Apanllchichpatatis niyrintspa tina, watam waana Apanll tputsee yasachuwa. \p \v 5 ¿Mayaama zaree kanusshishimun xarachich? Min tputs ashpatam: Anush zaree patatamaam waritacha táta ashkiya. Mishat, tputs ashpatam: Anush zari patatamaam yutaritcha, táta ashkiya. Ashiri Apanllimun mangis chinayarus, yuwaa saana zandkis anoo shingtsa. \v 6 Yuw tputs Apanllee mangoonku an: Anush zari patatamaam zandkeezi; Apanllee ungirtapi átana átu, an Apanlleem wanasircha. Nda anumun xaramaam siyaa tina. Yuw tputs Apanllchich katungtsee manguku an Apanllee wapparee táyaru, katungtariya. Apanllchich min wanutsee mapiyru katungku, Apanllee wapparee táyaru, katungkitamcha. Yuwartatam waani ashimaam zandku anuritam ashkiya; misha yuwartatam nda katungamaam zandku anuritam ashkiya, watam Apanllee mashkitamtawa. \v 7 Ashkitaateeniya, watam ichinguruni Apanlleem taakaniwa. Nitaati Apanllchichich chaana chinakich anumunaja taakich. Itaru, Isusoomari chinakuni taakchi. Mishat, Isusoomtam tsipakich, ¿watam tsipakchuch, waana chiyaa Isus yamakuwa? \v 8 Taaktaatani, Isusoo iy kurakartanicha; tsipaktaatani, urutari kurakartanicha. Ashiri taaktaatani, tsipaktaatani, antaati iyaa kasacheeja, nda. Watam kurakareemani urutari taakiya. \v 9 Isus nuwamari kasipi átu waana tsipayaru, yusur támarangiya. Kchitatstaatani tputsini iyaa kasikiya. Tsipareetstamani tputsini, iyaa kasiktamcha Isusu. \p \v 10 ¿Ashiri mayaama chiy zuwanlleetsich Apanllchichee natsachich? Watam Isusumun zuwanlliniwa. ¿Mayaama zuwanlleetsich Apanllee tiptsiri yutaritcha táyaruch niyrchich? Watam Isus yusur kuskachu, Apanll tputsee ichinguru tuxiykeeyaru, mangoo natstayaru, waana Apanll chiyaa yasachuwa. \v 11 ¿Apanll kuk amka? \pi1 Tputsee ichinguru kasichima. Nda minamtiyam kasachina. Tputs ichinguru, nuwaa; Shiy kizpurtishcha Apanllish, táchinllinaya nuwaatsi, \m tárangiya Apanlli. \v 12 Ashirucha, Apanll chiyaa natstayaru, yasachiya. Ashiri waneeyantspa, tina. Apanll chiyaa: ¿Tamarangsa? táchparee. Ashiri Apanllchichpatatis yuwamand tputs taarashee nllitari payuku anumand niyrintspa; tina siyaatsi. \p \v 13 Mishat, táchintspa Isuschicheetsis; Apanllchichpatatis tuxararintspa; tina. Saanpatatis yutarit yaspatakinaaris, wanasireeja. \v 14 Napancha; Katungats ichinguru wanasiriya; Apanlleem mantsam wanindaja; atashina. Nuw Apanllee mangoonkuri, mangishi itsinsaruri chinaranguri, anuri chinakina. Itaru, tputs: Yutaritazuwa, táyaritaa katungku, uwaam yutaritcha. Ashikpaz ashkiya tputsee tayutaritamaama. \v 15 Siysa yutaritshishush yapshturintspa. Mishat, Ashtaa ktungangi, átus, uwsha: ¿Yutaritazuwa? titaa, katungkachu, paptsa siyamun Apanllee kasatpa tina. Ashkinaareesa, nitaati chinakeezis ashkis. Ashiri Apanllchichee yutaritarintspa tina, watam Isus uwaam kiyung kachiyranguwa. \v 16 Maacheetstaa patatamaam shiyaam wanasiritaa, itaru Apanllchich ndutamata mangoonku an yutaritcha atinaari, siysa watsta tángtamtsa nda siyamun tputs xaramaama. Siyaam wanasiritaa, watsta tángtsa; zuwanlleetsis Apanllchichee tuxararintspa. \v 17 ¿Mayaamaja siy katungtsimand nambaptangat ashiksa? ¿Waamaam mayaam kapung tsiyataksa? ¿Antaati átis anumun Apanllish pshtutarich? Itaru, yuwamand Apanll Waanaatsi Wani iyash pshtarangu anumand Apanllish pshtuchiniya. Apanll Wani yaanpatatini mapiyrurini taamaama istakiya. Mishat, wanasiriri taamaam istakitamta. Mishat, mangini kis taamaam istakitamta. An watach ichinguru Apanll zandku anu. \v 18 Anuri payukinaareesa, Apanll siyaa kis napchiya. Tputs ksatam napchiya; siyaa nda yutarit tsiyatchiya. \v 19 Ashiri anuri chinayarus shingtsa; sambaytarintspa. Apanllchichpatatis washunand wanasiri taangtsa tina. Saanpata niyrintspa; mapiyrus taangtsa tina. Saanpatatis Apanlleem kizpurtamaam istangtsa; aranginasha mangoonangtsa tina. \v 20 Apanlleem ichinguru wanasiri katungumaam tinaranguwa. Itaru, tputs zanaykinaari, tamundarintspa; tuxararintspa. Ashkeesa ashirus, Apanllee kuk kamaparee kasachiya. \v 21 Ashiri Apanllchichee chinakus, tuxaratareema átus, mangungtamtsa natumasamta. Ipunarus katungkus, zanaykinaari, siysa ktungintstampa. Mishat,; kshaa pakich waakuri, waritakcha, watam nda karusakinawa; titaatis, uw zanaykinaari, warintspa. Maacheetstaa mangishis chinakus, Ashkuri, Apanllchichee yaspatatareema; atinaaris, mapiyngtamtsa. \v 22 Mangishis chinayarus, ashiri yuw wanasiri anoo ktungangtsa. Patatamaamtam yuw siyaam wanasiri anoo ptatangtsa. Itaru, Apanllee mashangtsa. ¿Tamacheezi? tángtsa. Watam Apanll iyaa pakuwa. Ashiri mangishis nda xarakus, katungkus, misha maachi patatkus, waritariya. \p \v 23 Itaru, chiy: ¿yutaritazuwa? átuch, zanaykuch, ashtaa katungkuch, ashtaa patatkuch, yutaritcha. Watam ¿Apanllee yutaritazuwa? titaatich, chaantarisha ashikchiwa. Yuwaa chiy ¿yutaritazuwa? átich an chiyaam yutaritcha. Ashiri siy xarakinaareesa, watsta tángtsa. \p Ashirucha, Apanllchichpatatis tayutaritarintspa; saanpatatis wanasiri taangtsa; nuw siyaa táshina. \c 15 \s1 Mishat, táchintspa; Apanllchichee niyrintspa; wanasir napangtsa. Isus iyaa chinarangu, wanasir naparangu siysa shingtamtsa; nuw siyaa táshina \p \v 1 Ashiri iy Apanllee kuk kapung yasaruni, uwsha Apanllchich ndutam Apanllee kuk yasaru, ashpatam mamarpaku, ashiritaa istachinipa. ¿Chaana zandkich anootsim mayaamshta ashtachich? Ashimaam watsta táchiniya. \v 2 Uru saanpatatis Apanllchichpatatis istangtsa. Nda yutaritamaama; aranginash Isusoo mangoonamaama chinangtsa. Mang' kis taap átus chinakus, istangtsa. \v 3 Nitaati Isus yuwaatsimari waana zandarangu anootsimari tuminarang, nda. Waanaatsi nda chinaku, Waparee chinaku, iyaam istamaam kukoo payurangiya. Payurangu, tputssha Isusoo natsarangana. Apanll kuk anoo kamankiya; \q1 Tputs shiyaa tpazamaam zandkusin, \q1 nuwaatssha tpazaktamsinaya,\f * \fr 15:3 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 69.9 átu atitamta.\f* tárangiya Isusu. \p \v 4 Apanll mangutari kukoo tuyandarangeeja, nduni. Iyaam mangoonamaam mangeetsini p'tsimaam sirú tuyandarangiya. Ashiri siysa istangtamtsa saanpatatis. Kiyung kachiykuni, Apanllimun kuk kizpurtakani. Apanll kuk mangeetsini p'tseeku, iysha nda sambaytakaniya. \v 5 Mishat, Apanllchichpatatin Apanllee mangoonamaam istapana siyaa aturi, uru nuw siyaam Apanllee mashkina. Apaa, shiy uru nda sambaytamaam istangcha. Mangeetsini yarangcha. Ashiri Romshucheewaatssin mangooz waanandari chinamaam istangcha, Apaa; waanpatatin wanasiri taamaama istangcha. Iparish Isus tamapari ashiru taachinllinpa; Apanllpa tsiyatkuri tina. \v 6 Ashkachinaareesa ichingurus minamari mangooz chinakus, Apanllee ungirtatssa. Wanasir kis taatssa Apanlleema. Apanlli watacha Isus Wapariya; iycha Kurakarini. \p \v 7 Ashiriya, Apanllchichee niyrintspa; wanasir napangtsa. Isus iyaa chinarangu, wanasir naparangu siysa shingtamtsa. Ashkachus, tputssha Apanllee: Shiy kizpurtishcha, Apaa; taachinllinaya. \v 8 ¿Chiyaa kis chinapi átu Isus tamarangeeja? Isus Utaáshucheem kinarangu, Apareetsi kuk ichinguru tuminchima, átu, Utaáshucheetssha istarangiya; ¿watam Apanll Utaáshuchee zitaminarini istachintspa, táranguwa? \v 9 Arapcheetstam nayaniku, tapachindamaam kusarangiya. Apareetsi mangooneersin, ungirtapana átu, tapachindarangiya. Apanll yandamarini yuwaa arapich mangoonchinllina anoo wasina kamanirangiya. \pi1 Apaa, yuwamand ashirangish anumand nuwshat ichingarupa tsapurunas tputs shiyaa surish shambatchinlliniya;\f * \fr 15:9 \ft Nishuri yuwartatam 2 Samuela 22.50 átu atitamta.\f* \m tárangiya. \pi1 \v 10 Minshat: \pi1 Arapcheewis ichingarus tsapurnasshuchis Apanllchichis washunand Israelchichpat mangis kis taangtsa;\f * \fr 15:10 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 32.43 átu atitamta.\f* \m tárangiya Móysisarini. \v 11 Minshat: \pi1 Arapchis ichingurus, Apanllee ungirtangtsa. Tsapurunasshuchis ichinguru ztaru Apanllee ungirtangtamtsa, \m tárangiya. \v 12 Minshat, Isáysarini tárangiya: \pi1 Apanll Dapiyarinchichee nlluranur yusur kizpur kurakaam ínachiya. Tsapurunasshuchee taakana anoo ichingaru tputs wamari ksutku taachiya. Tputs arapcheewataatin uwamun mang' tatchinllinaya; \m tárangiya. An Isusoo, tárangiya. Ashirucha, táshina; napa: Isus Waparee kuk tumineeru, iyaa istarangu, siysa shingtamtsa, Apanllchichee niyrintspa tina. \p \v 13 Ashiriya, Apanlleem kutakus, uru mangis kis taatssa. Apanll siyaa mangeetsis p'tsichparee shambatamaama; uru Apanllpa mapiyrus taatssa. Apanllee mangooneerus ashitssa. Mapiym payukus, Apanllimun Wani wizpuririni kisshaparee kutatssa Isusoom kusamaama. \p Na wapari siyaa waneeyana. \s1 Natsha, yuwaa nuw tayaspatarangi anoo pakich kamanchintspa. Apanll nuwaa kamanishini, tárangu, nuwsha siyaa arapcheetsis Isusoo kuk kapung kamanirangina \p \v 14 Itaru, nuw siyaa Isuschicheetsis yasaktana; nuwaa kuki kapeetcheezis ndambaree, watam mangiptis taaksawa. Saanpata wanasir chinatssa. Kamanirangi anoo mangoonkinaareesa, aranginasha mangoonatssa. Sheerus, Apanllee kuk itsinsashtis tayaspatatssa. Ashirucha, siyamun mangi kisa. \p \v 15 Itaru, na in Isusoo kuk tuyandakuri, itsinsaru tsiyatkina. Siyaa mangoonap aturi, mangeetsis p'tseekina. Ashirucha, zapan kamankina. \v 16 Apanll nuwaa: Arapchee tputs tsiyatssis wanasirimshee kamanishini Isusootsi, táyaru, nuwaa kamachtarangiya. Nuwsha nda ngataranguri, Isusoo izuuru kamankaturi, arapchip zapan naparangina. Ashkuri, siy arapchitaatis Isusoo mangooneerus, Apanllsha Wani taarasheetsis izuuru yareeru, Apanll siyaa kissha napchintsa. Nuwsha siyaa Apanllee yámandayaruri, Neewa, Apaa, watacha shiy tputsirish, táyaruri, Apanllsha siyamand mang' ksachiya. \p \v 17 Ashirucha, anumand nuwsha mangi ksachtamparina. Isus nuwaa istayaru, nuwsha Apanlleem kapung mapeeranguri, siy arapchis tputsis Apanllee mangoonarangus, nuwsha anumand mangi ksakina. \v 18-19 Itaru, nuwaanaatsi ungirtakeezi. Nitaati nuwaanamuntaja wizpuriri ashirangi; Apanllimun wizpuririni ashirangina. Apanllsha Wani nuwaam Apanllee wizpuririni panayaru, izuuru Isusoo kamanirangina. Apanllee kuk payukuri, ashirangina. Tputsee ituyamata, Yashingoo tashitungata zapan ashiranguri, Apanllee wizpuririni tuyamandarangina. Tputssha pakeersin, mangooneersin, Apanllee ungirtarangana. \p Irusarinush káyaranlluri, ichinguru yakat iturpirangina. Minush yakat kamanta, minush yakat kamanta ashiranguri, Isusoo kamaniranguri shuneeyaranlluri, kung Iríríkush kasarangina. \v 20 Uru mangishi chinaranguri, Yap Isusoo nda mazintarana amb tayaspatati, táranguri amb kapung xiyrangina. Nuwma kuseeruri, tayaspatapi turi, nda sambaytarangina. Yamazayaruri, nuwma arapchee tputs Apanllchicheem ínapi aturi, ashirangina. \v 21 Ashiranguri, Apanllee kuk nuw tuminurangina. \q1 Pakchusin, mangoonachpasinaya. \q1 Nduntaa sirú anoo mazinamaam zandarangusin, \q1 natsha kizpur wanasirimshee mazinachinllinaya,\f * \fr 15:21 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 52.15 átu atitamta.\f* \m tárangiya Apanlli. Ashiri anuritam tuminurangina. \p \v 22 Ashiri Apanll kuk kamanpi turi, amb kapung xiyranguri, mapeeranguri siyap kusamaam pinasarangina. \v 23 Itaru, nat'sha nish iwaparanguri, Ispániyap tsap pangati turi naakchuri, siyash napchitamparina. ¿Wanipa masach mangutari tushiyanll siyangaz chinachinaw ashkuri? \v 24 Na nuwaam xarashish ndunshacha. Ashirucha, Ispániyap naakchuri, siyash napchima tina. Siyapa natum ipuntaranguri, siyaa nizeenlluri, arangeemsha naachina. Siy nuwaam kurikpat istayarus, Ispániyap nuwaa zanganitssa. \v 25 Itaru, natumasam Irusarinap naachima. Amb Apanllchicheewaatssin istaati turi naachina. \v 26 Masedonashchi tputs nuwash kurik zangankana. Akáyshuchtam tputs kurik zangankanaya. Irusarinash Apanllchich pukireew taarana anoom istayani, táyarusin, kurik zangankana. \v 27 Irusarinshucheewaatssin tumashtakanaya, watam Irusarinshuchimand kuk Apanllee mangoonaranganawa. Utaáshuch Irusarinshuchi arapchee tayaspatarangu, ¿tamaree arapich uwsha Utaáshuchee nda istach? Irusarinshuch pukir taaru, yuw Apanllee mangoonku an urkir pishtarangu, ¿maypat katungeech? anoom kurikee zangankachinllina nuwashu. Yungparipa ashkachinllinaya. \p \v 28 Ashiri zuwanllee, kurik Irusarinshucheem tputs uwish panayanlluri, Ispániyap arangirisha napkaturi, siyash matayeeruri, napchintspa. \v 29 Siyap napkaturi, Isusoo mangoonamaam Apanllchichpatatani istachinipa. Isus uru iyaa kizpur istaku, ¿ashiri tamaree Apanllee kuku nda kis ipunchini? Kisshaparee kamanchina. \p \v 30 Itaru, zuwanllee, nuw Isusoo kuk kamankaturi, kizpur ndaj aturi, nda sambaytakina. Ashiri siy nuwaam Apanllpat tsiyatandama; nuw siyaa istanda táshina; Isusumun chinakus, tsiyatkus, istangasinda. Watam Apanll Wani iyash taaru, Apanllchichpatatani kizpur chinakiniwa. \v 31 Apaa, Yashingchichi Utaáshuch tsiyantayarusin, Paporoo pcharusinapa; napangcha; tángtsa, Apanllpata tsiyatkus. Mishat, Irusarinshuch Apanllchichee istakaturi, nuwaa wanasir napchinllinpa tina. Anoomtam tsiyatangasindama. \v 32 Ashkachinaareesa, Apanll nuwaa istakchu, waana zandku, siyash musá napchintspa. Siyash kuskachuri, mangi kis napchina; kis ipunchinipa. \v 33 Ashiri Apanll siyaa istachapantsa; mangeemis mapiym panachapantsa tina. Siyaam Apanllpat tsiyatkuri, Romshucheem shingcha, Apaa, tina. \p Ashiri wapparee yuwaa ashchi anoo kamaneena. \c 16 \p \v 1 Na minootssha siyaa Isuschicheetsis kamanchintspa, Izarich Piip siyash kuskachu, siysa istangtsa; wanasiri napangtsa. Sídarshuchcha tsap Piipi. Piip uru Apanllchichee kapung istarangiya. Wash uwi nee kirak zangankina. \v 2 Na, itaru, siyash kapung taakchu, wanasir napangtsa. Isusumun Piipee izartanicha; ashiri istangtsa. Apanllchichee ashimaam uru wanasiri. ¿Uwsha Piip tputsee wanipa istaranga? nuwaatstam istarangiya. Istamapaniri taakiya. Ashiri Piip siyaatssha istanda atinaari, istangtsa; ngatintspa; tina siyaatsi. \p \v 3 Mishat, nuw siyaa Romshucheetsis kizpur chinakina. \p ¿Tamarimta, zuwaa Akilaa? ¿Izanllish Piríska wanasir taar? Nuw siyaa kizpur chinakina; mbizakeezi. Siy nuwaa kapung istarangsa Apanllee kuk kamanimaama. Washunand ipunaruni tayaspatarangini. \v 4 Shiy nuwamand kamini nda tsipaneetsis pachindarangus, nuwaa kapung tapachindarangsa. Anumand kapung wapparee atina. Apanllchich ichinguru wapparee atitamsina. \v 5 Siyashchee Apanllchichee ichinguru chinakina; siyash Apanlleem shaniykana anoo atina. \p ¿Tamarimta, zuwaa Ipínitoo? Nuw shiyaa kizpur chinakina. Sirútari Ásiyash tsap Isusoo kamaniranguri, shiymasa ichtarush Isusoo mangoonarangsha. \p \v 6 ¿Tamarimta, izaree Mariyaa? Shiy Romshuchee kapung Apanlleem kuk istarangush, nuw shiyaa chinakina. \p \v 7 ¿Tamarimta, zuwaa Ádarónikoo? Shiyaa chinaktana. Izanlleetstamtish chinakina. ¿Tamarimta, izaree Jóniyaa, taarish? Utaáshucheetseerus, siyaa chinakina. Siyma sirú Isusoo mangoonarangus, siyamun kushis nuwsha mangoonarangina. Isussha wámachtashi ichinguru siyaa chinakanaya. Isus wamin siyaptari iyaa tumanarangana. Siyaa mbizakeezi. \p \v 8 ¿Tamarimta? zuwaa Ámbaríto. Shiyaa kizpur chinakina. Isusumun shiyaa zuwaa tina. \p \v 9 ¿Tamarimta, zuwaa Órpánoo? Kis shiyapat Isusoo kuk kamankatuni xiyrangini. Shiyaa mbizakeezi, zuwanllchee. \p ¿Tamarimta zuwaa Estaka? Shiyaatstam kizpur chinakina. \p \v 10 ¿Tamarimta, zuwaa Ápirísa? Shiy Isusoo izuuru mangoonarangush, nda sambaytarangush, nuwsha anumand shiyaa kizpur chinakina. \p Mishat, Áristómbulórineetsis wipis ichinguru chinakina. ¿Tamarimsa siya; taaris? \p \v 11 ¿Tamarimta, zuwaa Erodiyona, taarish? Utaáshucheetsis kizpur chinakina. \p Mishat, Nársísarineetstamtis wipis chinakina. Yuwis Isusoo mangoonarangis anootsis kizpur chinakina. ¿Tamarimsa siya; taaris? \p \v 12 ¿Tamarimta, izari Trifena? ¿Izari Trifosa, tamarimta? ¿Taaris? Siy Isusoom kuk tarawaztakus, kiyung kachiykus, nda sambaytaksa. Ashirucha, nuw chinakina. \p ¿Tamarimta, izari Persideya? Shiyaa chinaktamana. ¿Isusoom kuk nduntam sambaytakush, kiyungutam kachiyakshawa? \p \v 13 ¿Tamarimta, zuwaa Arójó? Shiyaa chinakina. Uru Isusoo kuk kis kaman kaman ashkush, nda sambaytaksha. ¿Aneershawa, wanasiri taar? ¿Ataa, tamarimta? ¿Taarish? Shiyaa aneereetsich tamaparee ashirina. \p \v 14 ¿Tamarimta, zuwaa Asígarítu? ¿Zuwaa Pírigon, tamarimta? ¿Zuwaa Jéramisa, tamarimta? ¿Zuwaa Pátarupsa, tamarimta? ¿Zuwaa Jérama, tamarimta? Siyaa ichingurootsis chinaktamana. Tputs Apanlleema ichinguru siyapa shaniykana anoo chinaktamana. \p \v 15 ¿Tamarimta, zuwaa Piróroku? ¿Izanllshawa? ¿Izari Jóriya, tamarimta? Siyaa chinakina. \p ¿Tamarimta, zuwaa Nériyoó? ¿Izarshawa? ¿Taar? Siyaatstam chinakina. \p ¿Tamarimta, zuwaa Oríbee? Siyaa chinaktamana. Tputs ichinguru Apanlleema kuku siyapa shaniykana anoo chinaktamana. \p \v 16 Uru Apanlleem shaniykus, kis ipunangtsa; saanpata wanasir napangtsa. Saanpata chinangtsa. \p Nishuch tputs ichinguru Apanllchichini shaniytarana anu, minupsha kung, minupsha kung shaniykana, siyaatstam ¿Tamarimta? tánaya. Siyashchee chinakanaya; mbizakazinllinaja. \s1 Mishat, táchintspa; tputs k'kuz piyari tayaspatakana anoo chinarintspa tina siyaatsi \p \v 17 Isuschichis, mangiptis mazinangtsa nuwaa kuki. Tayaspatampanputs paptsa. Apanllee kuk nda itsinsaru tayaspatakana; nda Apanllee kuk payukana. Apanllchichee tuxarakanaya. Tayaspatampanputsee kuk payuksin, nda waanpata kis taakana; natsatstar ashkana. Itaru, nuw Apanllee kuk siyaa itsinsaru tayaspataranguri, siysa mangoonarangsa. Uwnaarsin tayaspatampanputs Apanllee kuk wanasireeja tayaspatakana. Ashiri waatssin kuk mazinarintspa; anpat ipunintspa. Nambeerus zanganingtsa. \v 18 Nitaati Kurakareetsini Isusoo chinakazinllinaja nduni; kukoo payukazinllinaja. Waana zandkana anootsim chinakana. Kuk putitssincha; tayaspataksin ksanaa kischa mazinaktachchi. Itaru, piyari tayaspatakana; waamatari tiptsireem ínapani atusin, siyaa tamapingakanaya. Tputs nda mang'pat taak'sin, Apanllee kuk ngichimaam kamirana. Ashiri paptsa; anoo kuku payurintspa tina. \v 19 Itaru, nuw siyaa yasatana; kapung mazinarangina. Isusoo kuk payuktischa. Ashirucha, mangi kisa. Ashiri yutaritshishee mapiyngtsa; wanasirimsheetsimari mangoonangtsa. Ashtapana aturi tina. \p \v 20 Ashkinaaris, Apanllsha siyaam uru mapiym panachiya. Siysa saanpatatis minamarisha mangooz chinatssa. Yashingoo musá kanaxakpaz ashkachus, siysa izuuru kasikastachis. Ashiri Isus Kurakarini siyaa chinaku, uru istachintsa. Ashirucha, tayaspatampanputsee izuuru watsta tángtsa; nuw siyaa táshina. \p \v 21 Mishat, táchintspa; Tímotey siyaa chinakiya; nuwapa ipunaru Apanllee kuk kamankiniya. Nish zuwanlli Utaáshuch taaritamcha; sura Oróssiya, misha Jasóna, misha Sosípateru. Siyaa chinaktamanaya. Ashpin nuwash taakanaya. \p \v 22 Na uwsha Tírsíyusha yuwaa siyaa chinaku anoo kamanchiya. \p ¿Tamarimsa, siya zuwanllee? Nuw Isusumun siyaa chinaktana. Yuwi nee kirakaa yandaki ani Tírsíyutana. Papor nuwaa tuyandakiya. Wapparee. \p \v 23-24 Mishat, nuwsha Papori siyaa kamanchintspa; Kay siyaa chinaktamcha. Kayushcha pang' taakshina; nuwaa ishinkiya. Kayush nishuch tputsi pang' Apanlleem uru shaniykanaya. Minshacha, Irásot siyaa chinakcha. Irásot watacha nishuch yakat kurikee ksutamapani. Kowárot zuwanllis Isusumuna chinakitamta. Watamaritcha tputs tsiyatssis siyaam zanganku anu. \p \v 25 Ashiriya, Isuschicheetsis Apanlleetsimari ungirtayani tina. Siy Isusoo mangoonarangus, Apanllsha siyaa kapung istachintsa kizpurtamaama; ndusha Isusoo kuk sambaytaksa, nduni. Sirútamas Apanll tsiyatssis wanasirimshee kamapshirangiya.\f * \fr 16:25 \ft Daniela 2.18 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Itaru, na Isus kusarangu, mangooneenicha. Natpuru Apanll nuwaa kamachtarangu, nuwsha tputsee kamankashina. \v 26 Apanllush yandamarini sirú tsiyatssis wanasirimshi kamanimana kamanirangtaa, nda izuuru kamanirangiya. Itaru, natunaa tputs Isusoo izuurasha mazinakatssincha. Watam Apanll urutari taaranguwa, ashirucha mangush chinarangu anpur kamanimapaneem tuyandarangiya. Ipareetsi mangoonpana átu tsiyatssis Isusush zanganirangiya. Nat'sha ichinguru tputs ztaru arapchitaatin natunaa mazinakatssincha. Ashiri zapanis mangoonaksa; kitsis mazinaksa tsiyatssis wanasirimsheetsi. \v 27 Ashirucha, urutamari Apanlleetsimari ungirtayani tina, watam Ísúkirísut iyaam Waparee tuyamandaranguwa. Zuwanllee, anuri mangoonangtsa. \p [Wapparee, zuwaa Romshuchis. \p Watamcha nuw kuki.]