\id MRK \h Márkosarini \toc1 Márkosarini kuku \toc2 Márkosarini \toc3 Mr \mt1 Márkosarini kuku \imt1 Wasina pakich kamanchinllpa yuwaa Márkosarini yandarangu anootsi \ip Sirútamasa tputs Márkosa suru taarangiya. Márkosarini Isusoo mangoonarangiya. Kanungasimasa waana wach' Isusoo parangiya. Mang, Isus putaam tsipachu, Márkosarinish wanir pang' Isus wipunashpat washunand katungaranganaya. Márkosarineetsi Bernabi waziparcha. Márkosarinsha wachinayaru, Papororinpat xiyrangiya Isusoo kuk kamanimaama. Márkosarin Pitorurinpat kapung xiyrangitamta. Anush Isusoo kuk kizpur yasarangiya. \ip Zapish, Pitorurineetsini Romash yakat tumanarangusin, anush Márkosarin istarangiya. Isusumun kuk kizpur kiyung kachiyarangana. Isuschichee wanipamasaja pacharangana tputs yutaritamashi. Kiyung kachiyarangana anush Márkosarinsha kirakaa yandarangiya; Isuschichee tuwizpurtamaam yandarangiya. Isus iyaam kizpur kiyung kachiyarangu tápi átu, kirakamun yandarangiya. Iysha Isus tamaparee ashiru kizpuritam kiyung kachiychiniya, watam Isus táranguwa, tárangiya Márkosarini. Utaáshucheem nda yandarangiya; itaru piyartacheem tputs yandarangiya. \ip Ashiriya, na yuwaa kamanirangu anoo pakich kamanchinllpa: \io1 A. 1.1-13: Tputs zapani Isusoo, Apanll Wipaya, tárangana. Wangarini ichumampani tárangu, misha Apanll Wani, misha Apanll waana tárangitamtaya; shiy nuwaa ipartishcha, tárangiya. \io1 B. 1.14—8.30: Isus kizpuritaa taarangu, ashiritaa tputs, ¿Chak ashtar? tárangana Isusootsi. Isus tputsee zapan yararangu, wanasiritam tayaspatarangiya. Tputssha Isusoo natsarangana; itaru wipunashsha mangoonamana mangoonaranganaya. Zapishsha, Shiy Apanlltishcha Wipish, táranganaya. \io1 C. 8.31—16.8: Isus kizpur wanasir tayaspatarangiya. Maachee wasina yasachu itsinsaritam kamanirangiya. Waana zandarangu, yasinamun tsiparangiya; itaru yusur támarangiya. Isus ashkachu anoo wipunashsha mangoonarangana; Isus kurakaa wamari kasiriya. Tsapurunasshuchee tputsi tapachindapi átu tsiparangiya. \io1 D. 16.9-20: Isus wipunashee, Tputsee ichinguru tayaspatashintsa, tárangiya. \im Tárangiya Márkosarini. \mt1 Nuw Márkosi yuwaa Isus tayaspatarangu anoo kamanchintspa \c 1 \r (Matiwa 3.1-12; Lukasa 3.1-9, 15-17; Wanga 1.19-28) \p \v 1 Na ichtaru, yuwaa Isus nish taarangu, iyaam yutaritshishirineemani tsiparangu anoo kamanchintspa. \p \v 2 Sirútamasa zitaminarini Isáysarini yuwaa Apanll tárangu anoo yandarangiya. Anush Apanll, tárangiya: \q1 Mazinangtsa; Nuw ndatuma siyash kuschuri, \q1 nuw tsiyatssee kamanimapan zanganchima, \q1 tputsee mang' wasina yaramaama.\f * \fr 1:2 \ft Nishuri yuwartatam Malakiyasa 3.1 átu atitamta.\f* \q1 \v 3 Ipusa tputs mazinachinllinaya. \q1 Na kurak kizpur naanllpa. \q1 Ngootseem wanasir yarangtsa. \q1 Ngootsee itsinsaru tuwitangtsa,\f * \fr 1:3 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 40.3 átu atitamta. Nish píntanaru tsiyatku, “Apanll naanllpa táchiya. Mangeetsis yarangtsa. Ngootseetsinaariya itsinsaru tuwitakpaz shingtsa,” átpaz ashkiya.\f* \m uwsha táchparee, tárangiya Apanlliya. \p \v 4 Ashiriya, yuwaa, tárangu anoo na tatsameenllcha. Wangarini ichumampanirini ipusap kusarangu amb tputsee chamayangayaru, tayaspatarangiya zapan tsupi. Yutaritshishireetsis kasakchus, kuzizimun kuskachu an mangeetsis tachingchintsa izuurashtaya, tayaspataku, tárangiya. \v 5 Utaáshuchinand yakat kus kus ashirangana. Irusarinshuch tputs kusarangtamsin, ichingurusin yutaritshishirineetsi kamanirangtamsin, Wangarinsha ichumarangiya Ortagush kungu. \p \v 6 Itaru, Wangarinshacha wamar kameechpat puru k'tama anpat kamartarangiya. Wichpooshshacha tasi kichpurangiya. Mishacha watungash pchichpaz ashiru kindurpatpaz ashiru íseeru katungarangiya. \p \v 7-8 Tayaspataku; tputsee mang' yaramaam zandku, Nuwsha kungupa ichumakina. Itaru, nllitaritsha tputs kuzizimun kuschiya. Kizpur nuwaa kasiriya; nuw anpa waritareezi. Itaru, uwsha Apanllee Wani tputsush tapshtukachu, Apanlleetsimari minamari mangooz chinachinllinaya. Ashku an kuskachu, nuwaa: Sapturee tpurinda tákchu, nuwataa pinasakina, watam kizpur kurakawa; tárangiya Wangarini. \p Ashiri yuwaa Wangarini tayaspatarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, minush zari Wangarini Isusoo ichumarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 3.13-17; Lukasa 3.21-22) \p \v 9 Yuwashtam Wangarini tputsee ichumaku taaru anush ashishtaru anshutam, Isus Násaretush, Galileyash tsap káyaranllu, Ortagush kusarangiya. Anushcha Wangarin Isusootssha Ortagush kung ichumarangitamta. \v 10 Ichumaramchu, kungush kárirangu, kanindsha tawata ashirangu, Apanllsha Wani makook tamapari ashiru, karuwataranllu, Isusumun waziyarangiya; pshturangiya. \v 11 Kanindapsha íwarta k'kuz kizpur kimarangu; Nuw shiyaa ipartana; tárangiya. Shiyamun mangi kischa.\f * \fr 1:11 \ft Isáysa 42.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Shiyaa kizpur chinakina, mang tárangiya. \r (Matiwa 4.1-11; Lukasa 4.1-13) \p \v 12 Chumaramchu, Apanll Wani Isusoo machtarangiya yap kázamish taaru ambi. \v 13 Amb machip 40 maats taarangiya. Anush Yashing' kizpur kiyung yachayaru kasarangiya. Apanll wasundurur ksutarangiya. \p Ashiri yuwaa Wangarini Isusoo ichumarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isus tayaspatamaam chtarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 4.12-17; Lukasa 4.14-15) \p \v 14 Yuwapur Herodesarin Wangarineetsi tumanaramchu anpurtam Isussha musap Galileyap kanapeeranllu, anush Apanllee kuk tayaspatarangiya. \v 15 Na waritayanllcha, tárangiya. Musásiriparee Apanll waana kuschiya wamari kasimaama. Yutaritshishireetsis kasayarus, Apanllee kuk mangoonangtsa; tárangiya. Isus ántaru tayaspatamaam chtarangiya. \r (Matiwa 4.18-22; Lukasa 5.1-11) \p \v 16 Tayaspatataru anushsha xiytu, Isus Galileyamun mus wing' Simoo chamayangarangiya. Sim zoonllpa Ándarispa kayupcheem kawaksin parangiya; watam kayupchipanimunawa. \v 17 Isussha, Nuwash tchitangandama, tárangiya. Siy kayupchipanimunta taarangus, natsha tputsireetsi tayaspatatssa Apanllee mangoonamaama, tárangiya. \v 18 Isus tárangu, musásiritam ireetaa kasayarusin, Isusshuri tachitaranganaya. \v 19 Isus naantachu, Sípitiyurineetsi wip, Sandeekurinee yusur chamayangarangiya. Zoonllpat Wangpata parangitamta. Kanush kuxineersin, ireetarineetsi yarayartat ashirangana. \v 20 Isussha: Naani; táyaru, waparee botish istampanpat kasayaranllu, Isusush tachitaranganaya. \r (Lukasa 4.31-37) \p \v 21 Minush zari Isus yaktash Kapárnáwash mang kusarangiya. Sápatush zari Utaáshuchish shaniyshini pshtuyaru, tayaspatarangiya. \v 22 Isus tayaspataku, putitiri tsiyatarangiya; ichinguru tputs, punirustambach ashirangsin, Kizpur yasariya. Iyashuch tayaspatampani iwaziri tayaspatakana tárangana; manga. \p \v 23-24 Yuwash tayaspatataru anush tputsush wanutsshuri yashing' pshturu, an tputs kizpur zunganeerangiya. Isusoo, nuw shiyaa yasatana; mang, tárangu. Násaretshuchish shiya. Apanlltishcha Wipish shiya. ¿Siy tamakatshasha ningeema? ¿Iyaa kachingamaam nda zandkish? mang táyaru, \v 25 Isussha: zamangi shiya. Yashingoo, shtungangi; mang, tárangiya. \v 26 Tputssha kizpur nungtarangu, kizpur Ay tákchu, yashingsha shitungarangiya. \p \v 27 Tputssha punirustarangusin, waanpatatin tsiyatarangana. ¿Tamashta tputsush yashing taaru anoo tashitungak? tputs tárangana. ¿Kaneeschee k'kuz tayaspataka? \v 28 Uw kuk kizpurparee, tárangana manga. Anurisha Isusoo kuk Galileyshuchish pzapaneerangiya. \r (Matiwa 8.14-17; Lukasa 4.38-41) \p \v 29 Isus Utaáshuchee shaniyshini shitungeeranllu, Sandeekpa, Wangpa, ipuneersin, Simosh pang' pshturangana. \v 30 Simsha umeena kanumtarangiya. Simsha Isusoo: Kumini kanumtakcha, táyaru, \v 31 Isussha Simoo umeenaa uw putayaru, tunuxinarangiya. Ipuritara ashirangiya. Kizsha mang tputseem yásirangiya. \p \v 32 Zar tapitanu, tputssha wamkuree wanguyaa machtarangana. Kas yutamaa, yashing' zutarangu anootstam Isusungaz kusarangana. \v 33 Ichinguru tputs yaktash taakana an kusta kusta ashiranganaya. Pshtushinung shaniyarangana. \v 34 Isussha kas yutamaa yararangiya. Yashingootstam tashitungata tashitungata ashirangtamta. Yashing' uru Isusoo natstarangu, itaru Isussha: Yashingoo, zamangi; kamanishpa tárangiya. \r (Lukasa 4.42-44) \p \v 35 Putamsha wandari tapiri ndaturi taraseeru, Isus shitungarangiya. Upusupsha naatarangu, Apanllpata tsiyatarangiya. \v 36 Simsha wamkurpat ipuneersin, Isusungaz nachungarangana. \v 37 Pakeeshtisin, Shiyangaz ichingurusin zandkana; tárangana. \v 38 Isussha: Pzaya; nllitaritap tsap naayani; tárangu. Nllitaritap tsap tputsee kamanchima, mang, tárangiya. \v 39 Minushsha zari Galileyapsha tsap naatarangu, shaniyshishush zapanish tputs pshtuyaru, tayaspatarangiya. Amb yashingoo tashitungarangitamta. \p Ashiri yuwaa Isus tayaspatamaam chtarangu anoo kamaneena. \s1 Na minootssha kamanchintspa; yuwaa Isus wanguyaa yararangu anootsi \r (Matiwa 8.1-4; Lukasa 5.12-16) \p \v 40 Anpurtam tputs wanuts itsaptaku an Isusunung tutunlltayaru masharangiya. Shaana zandkush, nuwaa yareerush, tputspa kis ipunpi átana, tárangiya. \v 41 Isussha kapung nayanirangu, paxayaru, tputsee patatarangiya. Shiyaa istamaam zandaktana; wanasirirish taangcha, tárangiya. \v 42 Natamatamta tputs wanuts yarangiya; tputssha nllitarit ndusha tsachirangana. \v 43-44 Isussha waneerangiya; Na naangcha. Itaru, tputsee kamaniyshpa. Apanllip pang' naakchush, apanllpanee nutseetsish yámandashini. Móysisarinee kamachtamarini tuminungcha. Maachee wanuts Apanlleem mbutamaam wayangcha. Ashkachish anush tputs shiyaa natstachinllinaya; Na yareenlliya táchinllinaya shiyaatsi, tárangiya Isusu. \p \v 45 Isus tárangitaa, naayaranllu, uwsha tputsee kaman kaman kaman ashirangiya. Ashiriya, yusur Isus yaktash kis taamaam pinasarangasha. Itaru, upusap ambirisha taarangiya. Ashiritaa, tputs ichinguru upusap kusataranganaya Isusungazi. \c 2 \r (Matiwa 9.1-8; Lukasa 5.17-26) \p \v 1 Iwapayaramchu, Isus waptam kanapurangiya Kapárnáwapi. Ashpatam zar anush taarangu, tputssha: Pangusush Isus taartanda, atusin, \v 2 zapan kusataranganaya. Anush shaniyarangusin, pangusush tatsitarangiya. Móysisarineetsi kuk tayaspatakana an anshutam kuxinaranganaya. Mishat, ashpatam wishchip shaneey ashirangana. Pshtushinungiri tstsarangana. Isussha pangusush Waparee kuk tayaspatarangiya. \v 3 Isus wanutsee muxaxa yarap, atusin, tputs ipunpunaru wamkuree nllamush kuyarandsin Isusup naatarangana, manga. \v 4 Itaru, pangusush tputs tstsarangiya. Isusush kusamaam xararangana. Ashirucha, pangusish íwar káreersin, pangusee tawateersin, yaruwarangana wanguyaatsi. \v 5 Isussha pakeeru, watam nuwamun mang' tatkanawa átu, wanguypatsha tsiyatarangiya. Zuwaa, yutaritshishirish tachingamcha; mang wanguyaatssha, tárangiya. \v 6 Itaru, Móysispaniri wirkari kamanimapani mangush chinayarusin, \v 7 ¿Chiy tamaree tputsee tachingchich? Apanlleem kinapi atupa atiya. Apanllimari tachingamaam waritakiya; chiy tputsich tachingamaam pinasakchi, mang mangshuri, tárangana Isusootsi. \v 8 Itaru, Isus waantari mangush yasarangiya chinarangana anootsi. Ashiri Isussha: ¿Mayaamsha ashiru siy mangishis chinaksa? \v 9 tputs yutaritshishee tachingamaam pinasakcha. Tputsee ituyamamaam pinasaktamta. Itaru, nuwshacha yutaritshishee tachingamaam waritaktana. Chiyzayarush, nllamareetsish yáyarush, naangi táchima. \v 10 Nuw tputseem kinaranguri, nish tsapurunasush kusarangina. Ashiri yutaritshishee nuw tachingamaam waritaktana, mang, tárangiya Isusu. Táyaru, wanguyaa tasaseeru, \v 11 Chiyzangi zuwanllee; tárangu, Chiyzayarush, nllamarish yáyarush, pangiptamtish kanapungi; tárangiya tputsee wanuts muxareetsi. \v 12 Tputs ichingurusin parsin naturitam wanguy chiyzayaru, wayanllamaree yáyaru, naatarangiya. \p Itaru, tputssha anoo pakeersin punirustarangana. Apanllee: Shiy kizpurtishcha, Apaa. Ashima patareezini, tárangana manga. \p Ashiri yuwaa Isus tputsee yararangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, Parísiypanshuch táyaspatash Isusoo natsarangana anoo kamanchintspa \r (Matiwa 9.9-13; Lukasa 5.27-32) \p \v 13 Minush zari Isus yusur musamuna wingu naatarangiya. Anshutam tputs kusta kusta ashirangsin shaniyaranganaya. Isussha tayaspatarangiya, manga. \v 14 Ashirucha, tayaspatayaranllu, naantachu, Leviya, Árpiyurini wipa, chamayangarangiya. Leviy kurakamun misarini kuxinxinaw ashtariya; gobernoom kurikee putamaama, watam kurikpanimunawa. Isussha: Leviya, nuwash ipunsheemi tchitangandama; mang táyaru, uwsha ayu táyaru, tachitarangiya, manga. \p \v 15 Anumunsha Leviyash pang' kuseersin, Leviypat katungaranganaya, wipunashpatatamta. Gobernoo urkir yampan, misha Apanllee kuk mapiyrangana antamsin katuranganaya. Zapan tputs Isusungaz tachitatarangana. \v 16 Itaru, Parísiypanshuch táyaspatash tputs anoo pakeersin, Isusoo wipunash tsiyateersin, mashirangana. Móysispaniri wirkari kamanimapani tárangitamsina: Isus kurikee yampanpata katungkiya. An tputs yutaritcha. ¿Mayaama ashka? tárangana. \v 17 Yuwaa ántaru anoo Isus mazinayaru, Tputs matambshinand taaku, anush doctor mangu taakiya; ¿mayaamaja doctorap naach? tárangiya. Itaru, wanguyaatsim istamaam toktur waritakiya. Nuwsha doctor tamapari ashiru taakina. Tputs waanamuntari mang' tatku, ¿tamaree nuw anoo istachi? Itaru, tputs yutaritaata taaku, itaru nda waanamuntari mang' tatku, nuw istamaam waritaktana Apanllee mangoonamaama, mang, tárangiya Parísiypanshucheetsi. \r (Matiwa 9.14-17; Lukasa 5.33-39) \p \v 18 Minush zari tputssha yuwamand Wang wipunash mangukana anumand Isusoo mashimaam zandarangana. Ashiriya, tputssha Isusoo: Wang wipunash zapan zari mangukana; Parísiypanshuchtam ashkitamana. Itaru, shiysha ipunshish mangukazinllinaja. ¿Mayaamsa nda manguktamsa? mang tárangana Isusootsi. \p \v 19 Ashiri Isussha: ¿Natuma mayaamaja musá manguchini? tárangiya. Apaz kamuz kizaa yamakchu, uru wamkuree yambiyambtachiya. Kis katungkanaya. Ndatuma kamuz wizanllpat shitungkuru, pastacheeja, ndambaree. Uru shambatchinllinaya. \v 20 Itaru, zapish shitungachu, arap naakchu, manguchpasinaya. Ashikpaz ashkina; nuw naakchuri, ipunshi anush manguchpasiniya; tárangiya Isusu. \v 21 Mishat, kamanchintspa, nitaati kamisaa kaneesich yáyaruch, kucharimun matacheezich, ndambari. Ashkinaari ashiru, mangu kucharimun siritku, kucharsha itsupkachu, aranginash izichimbachiya. \v 22 Mishat, kamanchintspa; ¿tasish sirapchish mayaamaja vinoo kchita tuzurchich? Ashkachinaarich, kapootkachu, tas ituweeru, vinsha tuchumchiya. Tsimbun itsanchich, min vinootstam, min taseetstamta. Ashiri tasish kaneeschish vinoo kchit tuzurchich. Ashikpaz ashkich, taarashish tsimbun payumaam pinasakich, tárangiya Isusu Parísiypanshucheetsi. \r (Matiwa 12.1-8; Lukasa 6.1-5) \p \v 23 Mishat, Sápatush zari Isus tputsish mazari mang xiytat ashirangiya zari kanusisshu. Tirik' anush tatsumim xiya ashirangiya. Ashiri Isus wipunash wanusee pusata yumbeeta pusata ashirangusin, wchoo katungarana. \v 24 Itaru, Parísiypanshuchsha mashirangana; ¿Mayaama nda sápatush kanuskana? tárangana. ¿Mayaamaja yaanpata k'kuzee kapeetkana? mang, tárangana. \v 25 Isussha: Watam nuw kanusisshee kasikinawa; tárangiya. Apanllee kuk natstaktaatis, itaru kaapa nda mangoonaksa. Dapiyarini sirútamasa undararee puniku, wipunashpat suwarangusin, mariz kayatkusin, ¿tamarangeeja? \v 26 Apanllish pang' pshturangu, pangaa Apanlleem wayarangana anoo yáyaru, katungarangiya. Wipunasheemtam panarangiya katungamaama. Uwaam anoo katungamaam nda waritarangiya. Apanllpanimari anoo katungamaam waritarangiya. Itaru, ashtaa, Dapiyarinsha wipunashtam katungarangtamana. Anpuru Abiyatararini apanllpan urkari taarangu, Dapiyarini ashirangiya. Dapiyarini Apanllee kuk nda kapeetarangana.\f * \fr 2:26 \ft 1 Samuela 21.4 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Ashiritamta nuw ipunshi nda kapeetkana. \v 27-28 Watam Apanll tputseem kanusisshee wayaranguwa. Nuw sápatush zari, kanusisshutaa kamachtamaam waritaktana. Watam nuw tputseem kinaranginawa; mang, tárangiya Isusu. \c 3 \r (Matiwa 12.9-14; Lukasa 6.6-11) \p \v 1 Minush sápat Isus shaniyshshush pshturu, tputs uw mayapshimaa parangiya. \v 2 Parísiypanshuch táyaspatash anush shaneertamsin, napataranll ashirangana, manga. Waanpatatin tárangana; Kamapa saptush zari wanguyaa yarchiya kanusisshu, tárangana. \v 3 Itaru, Isussha mayapshimaa Naani, táyaru, uwsha Isusunungsha xiyarangiya. \v 4 Sheeru, Isussha Parísiypanshuchpasha tsiyatarangiya. ¿Utaáshuchini kamachtamarini kanusisshu amka? ¿Antaatiya kiyung yachangi saanpatata táranll? nduni. Istamaam waritakiya; kanusisshutaa istangtsa, átcha. ¿Antaati pchangints át? nduni. Chinamaam, nayanimaam, kanusisshutam waritaktamta, Isus támpu, uwshtisin yámarangazinllinaja. \p \v 5 Isussha Parísiypanshuchee natstayaru tsiyantarangiya. Mangoonamaam ngatkanawa átu, mang' mantsarangiya. Wanguypashat tsiyatarangiya; Zuwaa, kuwish pxayangi; tárangu, uwsha uwi paxayarangiya. Paxaykachu, uwi wanasirireerangiya, manga. \v 6 Parísiypanshuchsha anoo pakeersin, tsiyantayarusin shitungeersin, Herodesarini Galileyshuch kurakarini anchichpat washunand shaniyeersin, waanpatatin tsiyataranganaya. ¿Tamaycheezich Isusootsi? Watam ashkuwa; pchanda átparee; mang, tárangana. \p Ashiri yuwaa Isus tayaspatarangu Parísiypanshuchsha tsiyantarangana anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa tputs Isusoo kuk kis mazinarangana anoo kamanchintspa \p \v 7 Minushsha zari Isus wipunashpa ipuneersin, Galileyap musash xiyrangana. Itaru, Galileyshuch tputs zapan Isusungaz tachitaranganaya. \v 8 Isus kas yutamaa yararangu; yashingoo tashitungarangitamta atusin; anoo mazinayarusin, tputs zapan kusarangana, Utaáshuch misha Irusarinshuchi, misha Idumeyshuchi. Mishat, tputs Ortaganung arachichtam. Mishat, Tírshuchi. Mishat, Sitónshuch aship an tputs kusarangana. \v 9 Isus wipunasheetsi: Kan yarartangi. Tputs nuwaa kanaxarundama; tárangiya. \v 10 Wanguyaa zapan yararanguwa. Ashirucha, Isusoo wanguyari patatpanda atusin kusta kusta ashirangana, yarpanda atusina. \p \v 11 Mishat, yashing' Isusoo pakeeru, Isusush watsee pshiyrataranllu, Shiy Apanlltishcha Wipish, tárangana. \v 12 Isussha yashingoo, waneerangu, Tputsee kamaniyshpa nuwaatsi; tárangiya. Támbeeranllu, Isus naatarangiya. \r (Matiwa 10.1-4; Lukasa 6.12-16) \p \v 13-15 Minush zari Isussha: Pza, naamani machpi, táyaranllu, machip kárirangiya. Isussha wipunasheem k'tsas arangtach tsimbun matayaru (12) ipusarangiya, tayaspatamaama, misha yashingoo tashitungamaama. Nuwaana wizpuriri siyaam panayana; ashiri siysa tayaspatashintsa tápi átu anoom ipusarangiya. \v 16 Simoo ipusarangiya. Isus Simoo tsimbun tsurtarangiya. Minam Pitoru misha Simo. \v 17 Mishat, Sandeekurini zoonllpata Wanga; washunand Sípitiyurinee wip ipusarangiya. Anootsim Powánarkisa ísamarangiya. Iyashuch k'kini kariyamashi tputsi atiniya, \v 18 Ándarisaa ipusarangtamta. Felipeetstam, Bártolomiyaatstam, Matiwaatstam, Tomásaatstam ipusarangtamta. Sandeekoo, Árpiyurineetsi wip ipusarangtamta. Tadeyoo ipusarangtamta. Simoo minu ipusarangitamta. Uwsha Sim sirú Romshuchee kapung natsarangu, nllitaritush Kanaanshuch tputs tachitarangiya. \v 19 Utaásarini, sura Iskáriyotam ipusarangtamta; Isusoo waanaatstaata tamapingarangu anoo ipusarangiya. Aship washunand an 12 ipusarangiya, manga. \r (Matiwa 12.22-32; Lukasa 11.14-23; 12.10) \p \v 20 Minush zari Isus nllitaritash pang' pshtuyaru, yusursha tputs tstsayarusin, Isus wipunashpa katungamaam xapoorangiya. \v 21 Isus maachirit anoo mazinayarusin naatarangana. Isusoo yamaani; miroosinllparee; tárangana. \p \v 22 Móysispaniri wirkari kamanimapan Irusarinush káyashinusin, kuseersin, ¿Antaati Apanllimun wizpuririni Isus Yashingoo tashitungak? tárangana. Yashing' urkari Isusush pshturangiya. Ashiri Yashingumunari wizpuririni tchiyakiya yashingootstamta, mang, tárangana. \p \v 23 Anumandsha Isus tputsee kuruzeeru, pindanayaru k'kuzee kamanirangiya. Antaati nuw ashkeezi, nda, tárangiya. ¿Tamaree yashing' waanpatatin tashitungach? \v 24 Tputseetsinaari ashikpaz ashiru kamanchintspa. Tputs waanpatatin pachat pachat ashkusin, musá chingachpasinaya. Waanpatatin kachingeersin, ndusha kizpur taachinllinaya. \v 25 Zoonllpatatin ashimaam taaritamta. Waanpatatin waratkusin, washunand taachazinllinaja, ndambaree. Ashkachinaariya, ndusha kizpur taachinllinaya. \v 26 Ashikpaz ashkiya Yashingootsiri atashina. Uw Yashinguri waanpatatin waratkinaariya, waanpatatin tashitungakinaariya ashiriya, ndushaparee kizpur taachinllinaya; mangu waanpatatin pchingachpasinaya. Itaru, yashing' ashtareeja; watam kizpur taakanawa; tárangiya Isusu. \v 27 Mishat, mazinangtsa; apaz tputs kizpur taaku, waanaatsi pang' ksutataw ashku, ¿tamaree nllitaritsha tputs shuchich? Pshtupi átu, maachi yapi atitaa, itaru ndunnaa tputsee kasiku, ¿tamaree pshtuch? Itaru, tputsee kasiku, kamuriyaru, pshtumaam kamirana. Maacheetsi yamaam kamirantamta. Nuwsha ashkitamana yashingoo kasikina kizpureetstaata. \p \v 28 Mazinangtsa; izuuru kamanchintspa. Tputs yutarit taaku, yutaritshishee ichinguru tachingamaam waritakcha. Apanlleetstaa yutarit tsiyatku, tachingamaam waritamana waritaktamcha. \v 29 Itaru, minumari tachingamaam wanindaja. Yuw tputs Apanllee Wani yutaritam ínaku anootsina zapshita tachingamaam wanindaja; tárangiya Isusu. \v 30 Isus anootstam tsiyatarangiya, yuwamand Yashingumunari wizpuririni tchiyakiya yashingootstamta, tárangana anumanda. \r (Matiwa 12.46-50; Lukasa 8.19-21) \p \v 31 Ashiri ántaru anshu Isus wanir wipapa kusarangiya. Kuseersin, wishchip xiyeersin, Tputseesha: Naani taangcha, áttanda táshini, tárangana. \v 32 Tputs zapan Isusush kuxinartayarusin; Ichee, zuwanlltamtish, aneertamtish xiyeersin, shiyangaz nachungakanapa, shiyapa tsiyatpi átu; tárangana. \v 33 Itaru, Isussha tputsee: Yuw tputs Apanllee kuk mazinaksin, izuuru payuku ancha nuw aneeri, nuw zuwanlli; tárangiya. Táyaru, \v 34 natpunuyaru tputseetsi turipingarsin, Watacha nuw aneeri, nuw zuwanlli ashiritam chinaktana. Watacha niya shaneeris anootsis, tárangiya. \v 35 Tputs, Apanllee kuk izuuru payuku ancha nuw maachiriti. Nuw zuwanlltana, nuw izartamana, nuw aneertamana, tárangiya Isusu. \p Ashiri yuwaa tputs Isusoo kuk kis mazinarangana anoo kamaneena. \c 4 \s1 Mishat, yuwaa Isus tsiyatssee mangoozee p'tsimaam kamanirangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 13.1-23; Lukasa 8.4-15) \p \v 1 Ashiri Isus musap naateeru, kuseeru, yusursha tayaspatarangiya. Itaru, tputssha kusta kusta kusta ashirangana. Zapan tputs shaniyeersin, Isussha kanush zaruyaru kuxinarangiya. Tputssha upeewamun napataranll ashirangana. \v 2-3 Isus kanush zaruyaru, tayaspataku tsiyatssee mangoozee p'tsimaama kamanirangiya; itaru k'kuzee pishumpaz ashiru kamanirangiya. Tárangiya; \p Tputs tatsumpi átu mzatsip naatarangiya. \v 4 Mzatsush tirikoo wach kurutkachu, ashpatam wach ngootsish pantsarangiya. Ngootsush tamutamumchu, tsiripichsha pisharangiya; mangu kachingarangiya. \v 5 Kurutkachu, ashpatam wach patumbchish tazitaru pantsarangiya. Anush musásiri kxoonamana kxoonarangitaa, itaru tsap pakchimuna, ashiri iwaziri kxoonarangiya. \v 6 Ashiriya, zarsha zatarangu, musásiri mawirurangiya, watam iwazi xixpurtaranguwa. \v 7 Ashpatam kpash pantsarangiya. Washunand kpapat kxoonarangiya; itaru kapsha yambutarangiya. Ashirucha, purangu nda yusirangu. \v 8 Itaru, ashpatam wach tsappa wanasirimun pantsayaru, kxoonarangiya; wanasirsha yusirangiya. Zapan yusirangiya. Ashpatam 30 wchoo yusirangiya. Ashpatam 60 yusirangiya. Ashpatam 100 yusirangiya. \v 9 Tputs Apanllee kuk mazinaku ashikpaz ashkiya. Ashiri ngutis mazinarintspa; kaapa mangoonangtsa; tárangiya. Táyaru kasarangiya. \p \v 10 Isus tputsee kasayaru, wipunashpa 12 taarangu, wamkursha: Tsiyatssee wazareetsiri kamaningcha. ¿Tamaree yasachini? táyarusin, \v 11 Isussha: Siyaam wazareetsiri kamanimaam waritarina; tárangiya. Apanll anoo chinakiya. Nuwash izuuru tchitangandama átu, siyaam mangeetsis p'tsimaam kamanchintspa. Itaru, tputseetssha wazaree kamancheezi; Apanllush tachitamaam kamapshichima, watam ngatkanawa. \q1 \v 12 Nuwaa kuki zapantaa mazinaksin, \q1 ashiritaa nda mangoonkanaya. \q1 Nuw kizpur istaktaati, anoo pakitaatssin, \q1 nduntam mangoo p'tsichima. \q1 Mangoontapa, aturi, \q1 nda mangoo yaramaam zurampatari zandkina,\f * \fr 4:12 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 6.9-10 átu atitamta.\f* \m tárangiya Isusu, manga. \p \v 13 Nee tsiyatssee ndunnaa mazinakus, ¿tamayaree minootsinashtaja tsiyatssis mangoonchis? \v 14 Tatsumapanpaz ashiru Apanllee kuk tatsumkiya. \v 15 Ashiriya, wach ngootsush pantsarangu anoo tputs mazinaktaatssin, yashingsha mangoontapa átu tputsee tsiyatssee tatutsta tatutsta ashkiya. \v 16 Ashpatam tputs Apanllee kuk mazinaktaatssin, mang' kis mazinakana. Itaru, Apanllee yuwamand kiyung kachiykana anumand musásiri kasakanaya. Tputs ashku an watacha wach patumbchimun pantsaku tamapari ashkana. \v 17 Iwaziri mangoonkana. Mangoozpa pishtaku ashkiya. \v 18 Wachsha kpash pantsarangu anu, tputs maachingaz támaraksin tamapari ashkiya. Apanllee kuk mazinaktaa, \v 19 itaru kurikingazeemari chinaku, maachtangaz támaraku, Apanllee kuk kapeetkiya; mangoozee yambutakpaz ashiriya. Mazinakitaatssin, mapeektana atusin, Apanllush nda tachitkiya. \v 20 Tsap wanasirimun pantsarangu an wachpaz ashiru izuuru kxoonkachu mangoonkanaya. Apanllush tachitkusin nda kasakanaya. Wach yusikpaz ashkiya; tárangiya Isusu wamkureetsi, manga. \r (Lukasa 8.16-18) \p \v 21 Minsha tsiyatssis mazinangints; mang Isus tárangiya. Nambarin tiruyaruch, taramzish wantsush nda wayakich. Antaati kajonish wayakich, nduni. Uru wazaree wayatarchi. Ashiriya, pamaam tputs kamirancha. Ashiriya, nuwaa kuki shingtamtsa. \v 22 Natuma nuwaanaatsi pishum tamapari ashiruri, yusur ichinguru yasachpasinaya. Natuma ipishungarangitaati, yusur wazaree yasachpasinaya. \v 23 Ashiri tputs nuwaa kuki mangoonamaam zandkusin, wits mazinachinllinpa; tárangiya. \p \v 24 Paptsa; kaapa mazinangtsa. Nuwaa kuki wanasir mazinakchus, aranginasha yusur mangoonatssa. Kapung mazinakchus, kapung mangoonatssa. \v 25 Mangoonkinaareesa, aranginasha aranginasha ashtatssa. Itaru, nda mazinakus, pakchimana mangoonkachus, nda mangoonamaam izuurisha itutschima, mang, tárangiya Isusu. \p \v 26 Tputs: Apaa, shiyamari nuwaa ksingandama átu, uwsha kasiku anoo kamanchintspa; Isus tárangiya. Apanllee kuku wach tatsumimpaz ashkiya. Tputs wchoo tatsumku, waanitam kxoonkiya. \v 27 Tputs nda paru, maata, putam maata, putam maata ashku, zapish wach ptutpayaru, kxoonkiya. Waantarisha kxoonkiya. \v 28 Tsap wchoo yanungakiya. Sheeru, zapishsha kanungeesha; yusikshita. War pakich shitungkiya. Shitungeeru putsisayasha, yusikiya; kayanakshitaya. \v 29 Kayanakchu, pusayaru, wayakiya. Apanll kuk ashikpaz ashiritamta izapaneekiya; mang, tárangiya Isusu. \r (Matiwa 13.31-32; Lukasa 13.18-19) \p \v 30 Apanll tputsee mang' kasiku anoo misha kamanchintspa. Mangeetsis p'tsimaam kamanchintspa. \v 31 Kuchpaz wach tatsumkuch ashkiya. Kuch wach pakcheewa. Nllitarit wach kapungcha. \v 32 Itaru, kuch wach pakchitaat tatsumeeruch, itaru kanungachu, ichinguroo mzatsush tatsumtarich anootsina kasiriya. Wapzar taariya. Tsiripich ixatamaam waritariya wapzarshu. Ashikpaz ashkiya Apanll tputsee wamari kasiku; tárangiya Isusu. \r (Matiwa 13.34-35) \p \v 33 Isus tsiyatssee kamapishtamayaru kamanirangiya. Yuw mangoonamaam waritaru anoo tayaspatarangiya. \v 34 Tputseemana anootsiri kamanirangiya. Itaru, wipunashpa ipuneersin, wipunasheetsina wazaree kamanirangiya. \p Ashiri tsiyatssee kamaneena yuwaa Isus mangoozee p'tsimaam kamanirangu anootsi. \s1 Mishat, yuwaa Isus kambusuroo nambarangu, zanaramach ashirangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 8.23-27; Lukasa 8.22-25) \p \v 35 Natam zari pukamchu Isus wipunasheetsi: Mus arachich kiteeni, tárangu, \v 36 tputsee kamingeersin naataranganaya. Isuspa zarurangusin naatarangana. Ashpatam wipunash minush kan zaruyarusin naatarangtamsina. \v 37 Kambusursha kizpur kambustarangiya. Warastarangu, kansha kizpur zaw zaw ashirangiya. Kanush tatsitamaam pakich pishtarangiya. \v 38 Isussha maamawu muxaxamun ktuktuw maa ashirangiya. Wipunashsha: Isusoo papcha, támangi. Chiyzangi, chimukchinipa. Nishuripa tsipambachi. ¿Mayaama nda istaksha? táranganaya. \v 39 Táyarusin, mang Isussha támarangu, chiyzayaru, kambusuroo nambarangiya; Wappa. Zanayangi; táyaru, anuri tsípatara ashirangiya. Zanaramach ashirangiya. \v 40 Isussha wipunashee: ¿Mayaamsha puniksa? ¿Mayaamsha nda nuwamun mangis tatuksa? mang, tárangiya. \v 41 Itaru, Isussha wipunash mang kizpur punirangana. Waanpatatshitisin tsiyatkusin, ¿Tamaree in tputs ashtar? ¿Kambusuroo tsiyatku, wappa átu anuri kambusur mazinak? ¿Warassha mazinaktamtawa? mang, tárangana Isus wipunashi. \p Ashiri Isus kambusuroo nambarangu anoo kamaneena. \c 5 \s1 Mishat, yuwaa Isus yashingoo tashitungarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 8.28-34; Lukasa 8.26-39) \p \v 1 Minush zari musaa kíteersin, Guerásshuchish watsapun kusarangana. \v 2-3 Isus káreeranllu, tputsee mang chamayangarangiya. Sirútari tputsush wanuts yashing' mang taarangiya. Patumbchishsha wach kawaru anush taarangiya; tsiparish wayashini taarangiya. Tputs kásimaam pinasarangana. \v 4 Tputs kateenpat kamurirusin, uweetstam kamuri, watsee kamuri sheersin, mang kateenpa kamurirusin, kateenaa itipta itipta ashirangu, tputs kamurimaam pinasarangana. Wizpur pshatarangana. \v 5 Ashiri suwayaranllu, tsiparish mapshishush taarangiya. Machip mangu xiytat ashirangiya. Kaschiri psaanaritam kizpur jay, tárangiya. Waanaatsi ta ta wanutsee patumbichpata shitaru tza tza ashirangiya. \p \v 6-8 Ashirucha, tputs arapiri Isusoo pakeeru, iriptaranll ashirangiya. Isusush tutunllta ashirangu, watam Isus kamachtaku, Yashingoo, shtungangi; táranguwa. Isusoo, shiy Apanlliritishcha Wipish; mang, tárangu. ¿Shiy tamakatshasha ningeema? ¿Shiy nuwaa tamayachtazish? mang, tárangiya. Nuwaa waneeriyshpa. Aparimunich tina, tárangiya. \v 9 Ashiri Isus: ¿Shiy chaksha surish? átu, uwsha: Nuw suri zapantanicha watam zapanniwa; tárangu. \v 10 Itaru, uwsha Isusoo; Arap iyaa zanganiyshpa; táta táta ashirangiya. \v 11-12 Napangi piya. Piy machimun kuch zapan katungkanaya. Ashiriya, k'chish pshtupani atiniya. Anush zanganingandama iyaatsi, tárangiya yashingu. \v 13 Isussha: Naangsints, ashiriya watam átssawa; mang táyaru, tputsush shitungarangsin, k'chish pshturangana, manga. Kuchsha 2000 ashippari, wazawap turut ashiranllu, musash mang parat' ashirangu, musash chipuyartaranganaya. Itaru, yashingumun tputs wanasirireerangiya. \p \v 14 K'chipansha tputs suwarangana. Minupsha tputs kamanta minupsha tputs kamanta ashirangana. Yaktash kaman kaman mang ashirangana. \p Tputssha anoo mazinayarusin, Isusupsha turut ashiranll mang ashirangana, pangani atusina. \v 15 Isusush kuseersin, yashingumun wanasir kamartaru, mangpatarisha taarangiya, yuw sirú nuw wazapantanicha, tárangu anu. Tputssha anoo pakeeru, kizpur punirustayarusin, \v 16 itaru, tputs Isus yararangu anoo pakeersin, Piytanda ashirangu, mang, tárangana; apinll kamanirangana. \v 17 Tputssha puniksin, Isusoo, shiy naachcha. Nish shiy taarinllpa; mang, tárangana. \v 18 Isussha zarukchu, yashingumun tputs mang: Isusoo, kayunutamta, átu, \v 19 Isussha nda machku, Watsta. Waptam kanapungcha tárangu. Apanll shiyaa nayanirangu, ashiri maachiritaatsish kamanishincha; táyaru, \v 20 uwsha kamanimaam waptam naatarangiya. Tikáporsush watsapun xiyrangu, kamanirangiya. Minush yakat kamanta kamanta ashirangiya. Ichingurusin tputs: ¿Tamaree ashik? tárangana. \p Watamcha tsiyatssis yuw Isus yashingoo tashitungarangu anootsi. \s1 Mishat, yuwaa Isus kizaa tsimbun yararangu anu kamanchintspa \r (Matiwa 9.18-26; Lukasa 8.40-56) \p \v 21 Minush zari Isussha mang yusur arachich kítarangiya minupsha yakta. Mataykamchu, tputs kusta kusta ashirangana. Zapan tputs Isusunungi shaniyarangana. \v 22 Jayro, tputs sura, Utaáshuchish shaniyshini ksutamapanimunatamcha. Isusush kuseeru, mang tutunlltarangiya. \v 23 Ipari kiz tsipamaam zandakcha. Pza, pangatish. Shiynaapa kuwiptish patatkachush yarachsha; tárangiya. \v 24 Isussha: Ayu; táyaru, naatarangana Jayropta. Naantachu, Isusumun tputs zapan tachitarusin kandan kandan kandanta mang ashirangana. \p \v 25 Kizsha tachitarangtamta. An kiz 12 masach kurassee kapeet kapeet mang ashirangiya. \v 26 Ichtaru doctorap zapan naarangu, zapan kiyung kachiyarangiya. Urkiree mangu tuchingeeru, itaru yusursha aranginasha kizpurinasha misiseerangiya. \p \v 27-28 Isusoo kámanarangusin, kizsha Isusumun ush tachitarangiya. Wamaree patatkachuri, nuwaa yarachpari; mangush táyaru, Isusoo max wingootsim patatarangiya, tputs wazapan tstsaru anshu. \v 29 Patatkachu, mang ursir puzatar tsípatara mang ashirangiya. Yareeru, kizsha waana natstarangiya. \v 30-32 Isussha wizpuririneetsi yarkachu tácharangiya. Isussha: ¿Chaka nuwaa patateeranda? tárangu, wipunashsha: Ichee, tputs shiyaa kandan kandan kandan ashkusin, ¿mayaamsha, Chakaja nuwaa patatkanda; shiy átsha? tárangu, Isussha tputsip natpunuyaru, tputsush wach napta napta ashirangiya. \v 33 Kizsha Isus nuwaa yareenlltee átu, kizpur punirustarangiya. Tata tata shitar ashirangiya. Isusush tutunlltayaru, ichinguru yuwaa kiyung kachiyarangu anoo kamanirangiya. \v 34 Isussha: Izari, nuwamun mangish taturangush, yararangina nuwa. Na yareenlltishcha. Mapiyrush naachcha; tárangiya. \p \v 35 Isus kizapat tsiyatstaru, anush Jayroshuch tputs kusarangiya. Waanpatashtisin tsiyatkusin, Iparish tsipayanlluwa, Jayroa. Ashiri Isusoo yamarinllpa. Watstaya; yaani kanapuni; mang tárangiya. \v 36 Itaru, Isussha, Mangish mantsarinllpa, zuwaa. Nuwamun mangish tatungcha; mang, tárangiya Isusu. \v 37 Isussha, yaani napani átu, wipunashinandaritaa tapusarangu; Pitorpa, Sandeekurinpa, zoonllpat Wanga, ashpisin naatarangana. \v 38 Jayrosh pang' kuseeramchusin, Isus tputsee zapan parangiya. Uwi tuwá tuwá ashishtarusin tanuksin parangiya. \v 39 Pangusush pshtuyaru, Isussha: ¿Mayaama tanukus, kuweetsis tuwá tuwá ashiksa? Antaati pzurareeja; nllur maarimanda, mang, tárangiya. \v 40 Tputssha mang starangana. Isussha tputsee: Pangusush shtungangints; tárangu, shitungaramchusin, waparpat wanirpa ashiru pshturangana nllur wayaru anshu. Isus wipunash anshutam pshturangitamta. \v 41 Ashiri Isus kamasinamun uw putayaru, waanshuchiri kuk: Tárita kúmi; tárangiya. Iyashuch k'kini: Izaree, natu támangi; mang átu, tárangiya. \v 42 Táyaru, chiyzata ashirangiya. Chiyzayaranllu xiytaramach ashirangiya. An kiz 12 masachirini taarangiya. Wapar Jayor punirustambach ashirangana. \v 43 Isussha: Tputsee kamaninllpa; mang, tárangu. Wanireetssha: Maritangcha; táyaru, kasarangiya. \p Ashiri wappari kamaneena yuwaa Isus nlluraa ituyamarangu anootsi. \c 6 \s1 Minootssha kamanchintspa; yuwaa Násaretshuch tputs Isusoo nda kis mazinarangusin, Isussha nllitaritap tsap tayaspatamaam naatarangu anootsi \r (Matiwa 13.53-58; Lukasa 4.16-30) \p \v 1 Ashiri Kapárnáwash anush tsapoo kasayaru, Isus wipunashpat kanapurangu, yaptam kanungarangu ambtam naatarangiya. Anush Násaretush kuseeru, \v 2 zari sápatush Isus Utaáshuchish shaniyshini pshtuyaru tayaspatarangiya. Tputssha: ¿Tamaru ashiru tsiyatka? ¿Tamayarishta yasaya? ¿Tamaru tputsee yarka, tputsee ichiyzata ashka? tárangana. \v 3 ¿Ndusha in tputs nishuch? ¿Ndusha panguspan ini? ¿Ndusha Mariy wip? tárangana. ¿Ndusha Sandeek' zoonll, misha Ustam zoonll, misha Utaástam zoonll, misha Simotam zoonll? tárangana. ¿Wizar iyash taakanawa? tárangana. Atusin, Isusoo natstarangusin, natsaranganaya. Isusoo kuk kaapa nda mazinarangana. \v 4 Itaru, Isussha: Siy uru tsiyatssee kis payuksa. Apanllee kuk kamanimapan waanshuchpata tputs, misha zoonllpatatam uru nda kis mazinakana, átssa. Ashirucha, siy nuwaa ashkitampasa nda mazinamaam zandaksa, tárangiya. \v 5 Tputssha mang' tatumaam ngatarangana; ashirucha Isus tputsee zapan yaramaam pinasarangiya. Tputsimun uwee wayayaru, machin yararangiya. \v 6 Ashiri Isussha: ¿Tamashta nda mangoonkana? táyaru, kasayaranllu, minush zar minupsha yakat tayaspatat minush zar minupsha yakat tayaspatat ashirangiya. \r (Matiwa 10.1, 5-15; Lukasa 9.1-6) \p \v 7 Isus wipunashinandsha 12 kuruzeeru, shaniyeersin, Isussha; Siysa tsimbun ipuneerus piyam naaku, piyam naaku shintsa, tárangu. Wizpuriri siyaam panachintspa tárangu. Siyamari yashingoo kasichpasa, mang, tárangiya. \p \v 8-9 Naakchus, maacheetsi yarintspa; tushuwshimtis yángtsa. Itaru, pangaa, misha tsingasheetstamtis yarintspa. K'tunaris minamari k'tuntayarus, spatayarus naangtsa. Kurikireetsis kichpushis pshtayarus yarintspa, tárangiya. \p \v 10 Tputsush pang' kuskachus, anshuri taangtsa; tárangu. \v 11 Yaktash kuskachus, itaru nda tputs kayunu taayani átu, natsaku, siyaa mazinamaam ngatku, ashiriya wanimaam kutsis káchingayarus naangtsa, Isus tárangiya, manga. \p \v 12 Wipunashsha ayu atusin, mang naataranganaya. Yaktash kuskamchusin tayaspatarangana. Mangishis itsinsayashtis chinangtsa; yutaritshishee ksangtsa; tárangana. \v 13 Yashingoo zapan tashitungarangitamana. Mishat, kas yutamaa wayungunpa taparayarusin yararangtamana. Ashirangsincha. \p Ashiri yuwaa Isus wipunashee kamachtarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa tputs Isusoo yasamaam pinasarangana anoo kamanchintspa \r (Matiwa 14.1-12; Lukasa 9.7-9) \p \v 14 Anpurtam Herodesarini, Galileyshuch urkari, tsiyatssee Isusumun mazinarangiya. Watam tputs Isusoo tsiyatat tsiyatat ashiranganawa. Ashpatam tputs: Wangarineezuwa ichumampani; Isusoo, tárangana. Wangarineetsini pacharangana na támeenllparee; anparee. Ashirupa tputsee yarkiya; tárangana, manga. \v 15 Itaru, ashpatam: Elíyasazuwa yusur kuseenlliwa mang, tárangana. Mishat, ashpatam: Apanllee kuk kamanimapan, ¿zitaminarini ndusha támeenll? anparee, mang ántangat ashirangana. \p \v 16 Herodesarinsha tsiyatssee Isusumun mazinayaru mang: Wangarineetsi kamachtaranguri, muchoo tururangana. ¿Anuzuwa, támeeshinuwa? anparee, tárangiya. \p \v 17-18 Sirú Wangarini Herodesarinee nambarangu, ¿Mayaamsha zuwanlleetsish, Felipeets wizanll isuwarangsha shiya? An yutarita; tárangiya Herodesarineetsi. Anumandsha Herodesarinsha Wangarinee putayaru, tumanarangiya. Tumaneeru, kateenpat kamuriyaru, kasarangiya. \p \v 19 Herodesarinsha wizanll Wangarineetsi natsarangiya. Pachamaam kamachtamaam zandarangu, itaru xapoorangshita. \v 20 Herodesarini Wangarineets chinamana chinarangiya. Herodesarini: Wang wanasircha. Yutarit taakeeja; pachamaam watsta tárangiya. Wangarinsha tumanshishush tayaspataku Herodesarinsha: ¿Tamaru tayaspataka? tárangiya. Itaru, tayaspataku, kis mazinarangiya. \v 21 Kis mazinarangitaa, ashiritaa wizanll Wangaa pachamaam zandarangiya. Minushsha zari, yap nda chinakich amb Wangarineetsi tupchamaam kamachtarangiya. \p Herodesarinisha yuw nllurtarangu an masachirini tatsamkachu, tputsee zapani kuruzurangiya. Kurakaa misha komandanteetstam, misha Galileyshucheetstam wirakuch zapan kuruzurangiya. Naanints, shaniyeeruni katungeeni; zamamteeni; tárangiya. \v 22 Anushsha wizanll wip pshtuyaru, michitchitat ashirangiya. Herodesarini wamkurpa kis napataranll ashirangana. Herodesarinsha kamasinaa: Nuwaa mashamaam zandkush mashangandama nuwaatsi, tárangiya. Yuwaa zandkish anoo panachinllpa, tárangu. \v 23 Zurkuri atina. Aparimunich sura atina. Ngichkeezi. Shiy mashkachush, uru panachparina. Zandkush, nuwaanaatsi tsapunee tapuseerunll panachinllpa; ashtachinllpa, tárangiya. \v 24 Kamasinsha shitungeeru wanireetsi: ¿Nuw mayaatsi mashchi? táyaru, wanirsha: Wang muchoo, ichumampani mashangcha muchootsi, tárangiya. \v 25 Kamasinsha mikeeru kurakush pshtuyaru, Naturi Wangaa much ichumampani panangandama. Paratush pshtayarush panangandama, tárangiya. \p \v 26 Ashiri Herodesarinsha mang' kizpur mantsarangiya. Itaru, wamkur napanapawu Herodesarinsha pazirangiya. Dancha, watsta támaam mbamatarangiya, watam: Yuw zandkish anoo panachinllpa, táranguwa. \v 27 Sundarootsshat: Wangaa muchoo turushini; tárangiya. Tumanshishish pshtuyaru, Wangarineetsi much tururangiya. \v 28 Sheeru, paratush pshtayashinu, Neewa táyaru, kamasinaam panarangiya. Uwsha yáyaru, wanireem panarangiya Wangarineetsi muchu. \p \v 29 Wipunashsha tsiyatssee mazinayarusin, naayarandsin, kuseersin, Wangarineetsi tsiparee yáyarandsin, mapshiship kawineerangana. \p Ashiri Wangarineetsi watamcha tsiyatssi. \s1 Mishat, yuwaa Isus tputsee kuwiz m'cheeru milo martarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 14.13-21; Lukasa 9.10-17; Wanga 6.1-14) \p \v 30 Ashiriya, minushsha zari Isus táyaspatashsha kanapeeshinusin, Isusush shaniyarangusin, Apanllee kuk kamantayashinusin, Isusoo ichinguru kamaniramchinllina. \v 31 Mishat, anshutam tputssha zapan kusatarangsin, kanusamaam xararangana. Katungamaam xararangitamta. Ashiri natam Isussha wipunashee: Pzaya; yaanita naayani yap tputs ndunari ambi, tárangu, \v 32 Isuspa kanush zaruyarusin, arachich kítarangana. Yap tputs ndunari ambi naatarangana. \v 33 Naakchusin, tputs zapan natstayarusin, wingumun iriputaranll ashirangana. Minshuch yakat shitungku piyamsha yakat minshuch shitungku, sheerandsin, ichingurusin wasina yamazarsin kusarangana. \v 34 Isus mataykamchusin, káreeramchusin, tputsee zapan parangiya. Opeeja ashiru masaru taaru parangiya; yuw ksutamapan ndunpaz ashiru an parangiya.\f * \fr 6:34 \ft 1 Utaáchich kuraka 22.17; Esekiyela 34.5 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Isus tputsee zapan pakeeru, nayanirangu, tayaspatat tayaspatat ashirangiya. \v 35-36 Ashiri tayaspataku zar manginamun xameekamchu, Isussha wipunash: Tputsee zanganingcha katungtseema. Papcha, tapeekachpa; mang, tárangana Isusootsi. Nish upusap wanindaja. Ashiri ashpatam yaktap naakchusin, ashpatam tputsip mazari naakchusin, katungtsee pangachpasinaya. Sheersin katungchinllinaya, tárangana. \v 37 Isussha: Nduni; nishuri maritangtsa siya; tákchu, wipunashsha: Tputsinaarich minamta masach kurikeem tarawaztayaruch, ¿tamaree ashpam tatsamooch? pshataru pishtachparee, tárangana. \v 38 Isussha: ¿Wanipa pang taar? Napangints; tárangu, wipunashsha pakeersin, Pang kuwiz m'cheeru taariya. Kayupichsha tsimbunund taaritamta, tárangiya. \p \v 39 Itaru, Isussha tputsee kamachtarangu; Piyam kuxinta piyam kuxinta shingtsa chirichirimuna, táyaru, \v 40 tputssha 50 kuxinta 50 kuxinta 100 kuxinta ashirangana. \v 41 Sheeru, mang pangaa yáyaru, kayupcheetstam yáyaru, íwarsha kanindap naparangu, Apaa, wapparee; mang, tárangiya. Táyaru, pangaa tupta tupta tupta sheeru, wipunasheem panarangiya. Kayupcheetssha tatapta tatapta sheeru, wipunasheem panarangitamta. Na siysa tputseem pana pana shingints; tárangiya. \v 42-43 Panayashtisin katungeersin, mang tazazartarangana. Wipunashsha 12 tsumb katuchimaa mang yarangana. \v 44 Kamuzananda zameetpata mil katungarangana. \p Ashiri yuwaa Isus tputsee kuwiz m'cheeru milo martarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isus kungumun naataru anoo kamanchintspa \r (Matiwa 14.22-33; Wanga 6.15-21) \p \v 45 Natumatamcha Isus wipunasheetssha: Botish zaruyarus, arachich kiteerus, Betsáyanap wasina naatstsa; tárangu, wipunashsha kanush zaruyarandsin naataranganaya. Naatarangsin, Isus tputseetssha: Pangipis kanaputantsa, tárangiya. \v 46 Isus machip kárirangiya Waparpat tsiyatamaama. \v 47 Tapitaranllu, wipunash musush upusanand kchungatan ashirangana. Isussha urupunguri waanitari taarangiya. \v 48 Kambusur kizpur kambustarangiya. Shipanung kambusur tap ashirangiya. Isussha wipunashi kizpur kchung kup kup shitar ashirangana punirustambatssin. Kiyung kachiyaranganaya. Isussha sitkachu naatarangiya. Kungumuna naantach ashirangiya. Wipunashingaz naatarangiya. Itaru, imarutachu parangana. \v 49 Isusoo kungumuna naantachu parangana. Ay sitatstee; tárangana. ¿Chaka ashtar? Kanizparee, tárangana Isusootsi. \v 50 Wipunash ichingurusin parangana. Kizpur punirangana. Isussha: Puniriyspa, nuwtanda. Isustana. Mapiyngtsa; tárangiya. \p \v 51-52 Táyaru, wipunashish wanurishsha zarukamchu, kambusuru zanay ashirangiya. Wipunashsha nda izuurasha Isusoo mangoonarangsin, mang' zuu ashiranganaya. Napa: Isus zameetpa tputs milo maritarangitaa, ashiritaa wipunashsha nda mangoonarangana. Mang' ndunarpaz ashirangana. \r (Matiwa 14.34-36) \p \v 53 Ashiriya, minush zari yusur musaatssha kíteersin, tsap Kinísaritash sura anush matayarangana. \v 54 Káreeranlltisin, tputs Isusoo natstayarusin, Isus piytanda, táta táta ashirangana. \v 55 Kas yutamaa wayanllamarish kuyarandsin, Isusush yaraani atusin, Isusupsha yushindarangana. Uwsha Isus kas yutamaa yararangiya. \v 56 Yapiri Isus xiyrangu ambtam tachitarangana. Yaktap naaku, chapungup naaku, ipuspita naaku, ambtam tachitarangana. Uru paxanxshishush kas yutamaa wayarangitamanaya. Kas yutamsha: Isusoo, shiyaa kamareetstaatish patatkachuri, nuwaa yarachpasha, tárangana. Táyarusin, Isusootssha wamaree patateersin yararanganaya. \p Ashiri yuwaa Isus kungumun naatarangu anoo kamaneena. \c 7 \s1 Mishat, yuwaa Isus mangeetsich nda tayutaritamaam tayaspatarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 15.1-20) \p \v 1 Minush zar Móysispaniri wirkar kamanimapan Irusarinush káyashinusin, Parísiypanshuchpa táyaspatash ipuneersin, kusarangana. \v 2 Kuseersin, Isus wipunash nda kaapa wanasir kuxeersin katungarangana anoo parangana. \v 3 Sirútama Utaáshuch zitaminarini yapstarangusin, mangutari mangeetsich nda tayutaritaruneepa atusin uru izuuru kuxeersin katungtaranaya. Parísiypanshuch tputs misisinasha, itaru Utaáshuchtamta ichinguru anootsimari mang chinarangana. \v 4 Paxanxkatssin, kanapkatssin, izuuru kuxeersin, katungarangana. Kupartamaam zapantam kamachtarangana. Mangawaa kupartaata, ngusambaatstam kupartaata, ngusambaatstam chumbeepimashee kupartaata sheersin, wanasir katungtaranaya. \v 5 Ashirucha, Parísiypanshuchsha Isusoo masharangana; ¿Ipunshish mayaamshta nda zitaminarini Utaáshuchirini tayaspatarangu nda anoo kuk payukanaya? tárangu. ¿Mayaamshta uw nda izuuru kuxeersin katungkanaya? tárangana. \v 6 Isussha: Siy uru yanuru Apanllee kuk payuksa; itsinsaru nda chinaksa. Apanll kamanimapani, Isáysarini sirútamasa yandayaru, siyashchee wasina kamanirangiya. Zurku, tárangiya; \pi1 In tputs kukpatari mangu Apanllee tsiyatkana; tárangiya. Itaru, Apanllee nda chinakana. Nda mangoonkana. \v 7 Mangutari Apanllee mangoonaktana atanaya. Waanaatstamari chínash tayapstakanawa; \m tárangimanda Isáysarini siyashcheetsi. \v 8 Siy Apanllee kamachtamarini kapeeteerus, tputseetsimarisha kuk payuksa. \v 9 ¿Tamaysha zitaminaatsinaasha kuk kis payuksa; itaru Apanlleetssha kuk nda payuksa? \v 10 Mishat, Apanll Móysisarineetsi tuyandaku, tárangiya; \pi1 Apareetsis wanasir ksutangtsa.\f * \fr 7:10 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 20.12 átu atitamta.\f* Aneereetstamtish wanasir ksutangtamtsa. Itaru, tputs wapareetsi, wanireetsi yutarit tsiyatku anumand kizpur tsipatspatari wanimaam waritariya; átcha Apanllee; \m tárangiya Móysisarini. \v 11 Tárangitaa, siysa apareetsis, aneereetstamtis istamaam nda chinaksa. Napa: siysa kurikireetsis Apanlleem ichinguru wayakus, anootssha kurik wayampancha átus, ísamatssa. \v 12 Ashkachus, apareetsis, ¿Tamaree nuw shiyaa istachi? ¿Watam kurikireetsi wayaranginawa? átssa. \v 13 Atutischa Apanllee kuk kapeetaksa. Itaru, zitaminaa kuk kis payuksa. Siy zapan yutarit tayaspataksa tputseetsi; tárangiya Isusu. \p \v 14 Isus minootssha tputs ichingurootssin kuruzurangiya. Nuwaa kuki mazinayarus, mangoonangtsa; táyaru, tayapstarangiya. \p \v 15 Tsarunpat kiseeruch katungkich anoo nda mangishich tayutaritkiya. Itaru, yuw yutarit mangishich chinakich ancha chiyaa tayutaritkiya. \v 16 Ashiri tputs mangoonamaam zandkusin, wits mazinachinllinpa; tárangiya. \p \v 17-19 Táyaru, tputsee kasayaranllu, wipunashpatamsha pangusish pshturangiya. Pshtuyarusin, wipunashsha masharangiya; ¿Katungtsi amarangpasha? tárangana. Isussha: ¿Washa siy nda mangoonkis? tárangu. Katungats watam tputsush chik pshtuyaru, sheeru yusur arang shitungkuwa. An tputsee mang' yutaritkeeja; watam nda mangishich pshtukuwa. Ashiriya, katungtsina ichinguru waritariya. \v 20 Itaru, mangishich chinakich ancha chiyaa tayutaritkiya, tárangiya. \v 21 Ashiriya, chiyaa tayutaritku anoo kamanchintspa. Yutaritshishee chinachinaw ashkuch, yutarit taakchi. Ancha kizpur yutaritaya. Kizaa imbangartamaam yutaritcha; misha tputsee msangeeru pachakuch; misha shuchimaam; \v 22 misha tputsingaz maachiri támarakuch; misha ngichimaam; misha tputspata yutarit patatamaam; misha chaanaatstamari kasiru taamaam; misha tputsee mangutari tamapingakuch; misha tputsee yutarit tsiyatamaam; misha tputs mangsharit taaku yutarittamcha; an ichinguru yutaritcha. \v 23 Ashiriya, yutarit mangishich chinakich an chiyaa tayutaritkiya, tárangiya Isusu. \p Ashiri Isus yutaritshishee kamanirangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa arapich kiz Isusoo mangoonarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 15.21-28) \p \v 24 Minush zari Isus Kinísaritaa tsap kasayaru, Tírshuchish tsap kuseeramchu, xiytaramach ashirangiya. Anush tputsush pang' taarsheem pshturangitaa, Tputs nuwaa yasarundama atitaa, tputssha nda zapish yasarangana. \v 25-26 Kizsha istapanda átu kusarangitamta. An kiz Utaáshuchimunaja. Síro-fenisshuchish nllurtama. An kiz wip kizataa yashingumuncha. Ashiri tsiyatssee mazinayaru, Isusush kuskamchu, watsush timuchta ashirangiya. Isusootssha: Ichee, nuw ipari yashing'cha. Ipareetsi yashingurini tchiyangi; tárangu, \v 27 Isussha: Xamachi, Utaáshucheetsima izuuru istachimasima. Antaati nuw Utaáshucheem nllurapaz watungash itutseeruri, shiyaam tumuzeempaz ashiruri panacheezi, tárangiya. \v 28 Kizsha: Ashiritaataya, nuw tumuzpaz ashiruri taakuri, ashiritaa katuchimunzitaa pananda pakchitaaya. Pakchitaa ipareetsi istanda, tárangiya. \v 29 Isussha kizaa: Shiy waptatcha tsiyatarangish, ashiri istachinllpa. Pangipish kanapungcha, watam yashing' shitungeenlluwa iparshish; tárangiya Isusu. \v 30 Kizsha pangusip kanapurangu, wipaa parangiya. Maashimun tamoo ashirangu, yashingoo tashitungam parangiya. \p \v 31 Isussha Tírosh tsap káyashinu, Sitónaa tsap iturpiyaru, musush Galileyash kusarangiya. Apus zapanparee maarangiya. Zapishsha Tikáporsush tsap kusarangiya. \v 32 Anush tputs mitsshartaa Isusup machtarangana; antam tputs makukshimuna. Kuwiptish ptatangi; mang, tárangiya wamkuri Isusootsi. \v 33 Isussha tputsee mitsshartaa waani piyam macheeru, witsush patat ashirangiya. Uwimuna kawacheeru, tputsee waneepoo patatarangiya. \v 34 Kanindapsha napeeru, Ipata, tárangiya. Itaru, iyashuch k'kini: Shuringi atiniya, tárangiya. \v 35 Wits mazinarangshita. Waneep mureerangiya; wanasirsha tsiyatarangiya. \v 36 Isussha waneerangiya; Tputsee nllitarita kamaniyspa; tárangiya. Kapung, tárangitaa, itaru uwshtisin aranganash kamanta kamanta ashirangana. \v 37 Tputssha anoo mazinayarusin, kapung punirustarangana. Isus ichinguru wanasiri yarkiya. Napa mitsshartawaa yarkuwa; napa mazinakshita. Mishat, makuksheewaatstaata yarkitamta; tsiyatakshita, tárangana. \p Ashiri kamaneena yuwaa Isus tputsee yararangu anootsi. \c 8 \s1 Mishat, yuwaa Isus yusur tputsee ipunpunar milo martarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 15.32-39) \p \v 1 Anpuru yusursha tputs zapani shaniyarangsin, katungats pshatarangu. Ashiri Isussha wipunashee kuruzeeru, \v 2-3 Tputsee ndaturi katungkuru zanganimaam zandkeezi, tárangiya. Ngootsishsha marizimun itsipachshapsinaya, watam na tuchip zari nda katungaranganawa; tárangiya. Tputs arap taarusin, \v 4 wipunashsha: Nish pangus nduni, nish mzats nduntamcha. ¿Tamayareezich maritchich? ¿Yapeeja yachich? tárangana. \v 5 Isussha: ¿Wanip pang taara? Wipunashsha: Tsimbun matayaru taariya, tárangiya. \p \v 6 Isussha tputsee: Tsapush k'xinangints; táyaru, pangaa tsimbun matayaru yáyaru, Apanllpat tsiyatarangiya. Apaa, anumand na wapparee táyaru, pangaa tupta tupta tupta sheeru, wipunasheem panarangiya. Wipunashsha tputseem panata panata ashirangana. \v 7 Kayupichsha pakcheewa tsimbunand yarangitamta. Isus Apaa, wapparee; táyaru, wipunasheemtam panayaru, tputseem maritangints; tárangiya. \v 8 Panayarusin, tputssha katungeersin, tazazartarangana. Katungeersin, kawapayarusin, tsumb tsimbun matayaru katuchirangiya. \v 9 Tputs kamuz ipunpunarpari mil katungaranganaya. \v 10 Ashiri Isus: Siy pangipis kanapungtsa, táyaru, wipunashpa kanush zaruyarusin, tsap sura Tármanotap kítarangana. \p Ashiri yuwaa Isus tputsee yusur martarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Parísiypanshuch tputs Isusoo mangoonamaam nda zandarangana anoo kamanchintspa \r (Matiwa 16.1-12) \p \v 11 Anpurtam Parísiypanshuch táyaspatash Isusoo yacharangana. Mangu yachamaam: ¿Kamapari Apanlleesha shiy Apanllee wizpuririni yámandachsha? pangpani; tárangana. \v 12 Isussha tsiyantayaru, ¿Mayaama Apanllee wizpuririnee yámandangcha átssa? Apanllee wizpuririni siy pangcheezis ndambari. Zurkutana siyaa táshina, tárangu. \v 13 Támbeeranllu kasarangiya. Wapitam yusur Isus kanush zaruyarusin, wipunashpa arachich kítarangana. \p \v 14 Itaru, Isus wipunash botosh pangaa yamaam mbizarangana. Minamari pangaa payurangana kanushu. \v 15 Isussha waneeku, Paptsa; Parísiypanshuch tputs tpootshishirinee; misha Herodesarineetstam tpootshishirinee paptsa siya; tárangiya. \v 16 Wipunashsha waanpatatin tsiyatkusin, ¿Mayaamaja iyaa át? ¿Pangaa mbizarangini ndush anumandpa atiya? tárangana. \v 17 Isussha wipunashee mazinayaru, ¿Mayaama pangarini nduni átssa? ¿Tamash nda yasasa? ¿Tamash nda mangoonaksa? ¿mangis ndun ashkis? tárangu. \v 18 ¿Kachis taaritaa nda pakis? ¿Mazinaktaatis nda mangoonkis? \v 19 Pangaa zameetpata tatapta tatapta tatapta sheeruri, tputs zameetpata mil maritarangis, katungeersin, ¿wanip tsumboo yarangsa katuchimawaatsi? tárangu, wipunashsha: Arangtach tsimbun matayaru yaranginiya, tárangana. \v 20 Isussha; Pangaa tsimbun matayaru tatapta tatapta tatapta sheeruri, tputseema ipunpunar mil maritarangis. ¿Wanip tsumboo yarangsa katuchimawaatsi? tárangu, wipunashsha: Tsimbun matayaru yaranginiya, tárangana. \v 21 Isussha: ¿Ashirangtaati wand nda mangoonkis siya? ¿Antaati katungtsee tsiyatkeezi? Tputs tpootshirini aturi, ngichizpa kiseeru tayaspatakana anoo siyaa áti; tárangiya. \p \v 22 Isus wipunashpa ipuneersin Betsáyanap naatarangana. Anushsha kusaramchu, tputs wach mchusaa Isusup machtarangana. Mchusaa ptatangi, tárangana. \v 23 Isussha mchusaa itateeru, yakta shitungarangana. Isus mchusash wach kawacheeru, patateeru, ¿Maachtaa paktaatish? tárangiya. \v 24 Mchussha napta ashku, Yasinpaz ashiru paktana, itaru tputsparee, watam naakanawa; tárangiya. \v 25 Isussha yusur wchush patat ashirangu, mchussha nap ashku, wach ichinguru yaramshita kamiransha parangu. \v 26 Isussha: Pangipish kanapungcha; yaktash pshturinllpa; tárangiya. \p Ashiri yuwaa Isus wipunashee mangoonamaam waneerangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isus wipunash Isusoo mangoonarangana anoo kamanchintspa \r (Matiwa 16.13-20; Lukasa 9.18-21) \p \v 27 Minush zari Isus wipunashpa ipuneersin, tsap sur Sesár-Felipi annungiri xiyranganaya. Naantachu Isussha wipunashee: ¿Piyartach tputs nuwaa amkanaya? mang, tárangiya. \v 28 Wipunashsha: Ashpatam tputs shiyaa Wangarineezuwa ichumampani támeeshiniwa átssincha, tárangu. Itaru, ashpatam shiyaa zitaminazuwa Apanllee kuk kamanimapaneezuwa támeeshiniwa atanaya. Ashpatam shiyaa Elíyasarinparee yusur kanapeeshiniwa átssincha shiyaatsi; mang, tárangiya wipunashiya. \v 29 Isussha: Itaru, ¿siystawa; nuwaa chakand átssa? átu, Pitorsha: Shiy Apanlltishcha Ipusamarini; mang tárangiya. \v 30 Itaru, Isus kamapshimaam kamachtarangiya. \r (Matiwa 16.21-28; Lukasa 9.22-27) \p \v 31 Anumunsha, waanaatsi watsipun kamanirangiya. Tputseem kinarangitaati, ashiritaa kiyung kachiychina; tárangu. Iyashuch kurakarini nuwaa izuurisha ngatchinllinaya. Iyashuch apanllpan urkari nuwaa natsachapandanaya. Móysispaniri wirkar kamanimapan nuwaa ngatachpasinaya. Nuwaa pachakchitaateesinaya, nuwaa Apari zar tuchparinshini ituyamachindanaya, mang Isus tárangiya wipunasheetsi. \v 32 Wazareetsi kamanirangiya wipunasheetsi. Pitorsha Isusoo tasaseeru, nambarangiya. \v 33 Isus natpunuyaru, wipunashee ichinguru pakeeru, Pitoroo nambarangiya. ¿Mayaamsha yashing' tamapari ashiru nuwaa tamundaksha? tárangu. Shiy tputs ashiritam chinaksha. Itaru, yuwaa Apanll chinaku anoo shiy nda chinaksha; tárangiya. \p \v 34 Anumunshacha tputseetstam, misha wipunasheetstam ichinguru kuruzurangu, Nuwash tachitamaam zandkus, saanaatsi taarashis chinarintspa. Nuwamand kamini tsipaneetsis pchindintspa; nuwash izuuru tchitangasindama; tárangu. \v 35 Tputs waanaatsi tapachindaku, Yashingup naachiya; itaru, nuwamun kamini watsipunootstaa nda pachindku, nuwsha tapachindachima. \v 36 Mishat, tputs maachi ichinguru payukinaari, ¿antaati anpataja kamungumaam taar? nduni. Tsipakchu, Yashingup naachiya. \v 37 ¿Antaati Apanllish pshtumaam kurikpat pshtucheeja? ndambari. \p \v 38 Nish tsapurunasush Apanllee kuk kapeetkus, nuwaa pazikus, nuwsha siyaatstam tpazchintspa, watam tputseem kinaranginawa. Yusur kuskachuri, Aparpati wasundururpat ichinguruni kuschina. Anush nuwsha tputsee tpazchina; tárangiya Isusu. \c 9 \p \v 1 Nuwaa kuki mazinangtsa. Siy naturi nuwaa mazinaktaatis, itaru ndatuma tsiparus, ashpatamtis Apanllee taárash pangachpasa; Apanllee wizpuririni pangatssa; tuwasiningamarineetsi punirustatssa; mang, tárangiya Isusu. \r (Matiwa 17.1-13; Lukasa 9.28-36) \p \v 2 Anumunsha minam matayaru maats Isus Pitorpat, Wangpat, Sandeekurinpatini machip kárirangana. Ashpamari machtayaru Isussha wachu nllitaritamsha kinarangu, \v 3 mang wamarsha kurakurtaru mbursheerangiya. Kiz káchaktat ¿tamaree ashiru mburshirini taach? Pinasakiya. \v 4 Zitaminarini mang anshu tsimbun yakarangu; Móysisarini, misha Elíyasarini yakarangana. Isuspat mang tsiyatarangana. \v 5 Pitorsha mang: Mayistoroo mang tárangu. Washunandari nish taakuni, wanasiriya. Nuw tuchip tambtachima; neetsiri taapani, ichee, tárangu. Min shiyaam tambtachima, misha Móysisarineempa, misha Elíyasarineempa; támbap ashirangiya Pitoru. \v 6 Itaru, watam kizpur puniksin, Pitor mangush ¿ameecheezi tsiyatkuri? átu támbap ashirangiya. \v 7 Msassha kuseeru, yambutatara mang ashirangiya. Msasish mang kimarangu; Isusoo nuw shiyaa ipartana. Ksumish chinaktana. Isusootsiri kuk mazinangtsa; mang, tárangiya. \v 8 Wipunashsha nap ashku, tputs nduni. Mang Isusootsimsha parangana. \p \v 9 Machip karuwkatssin, Isussha wipunasheetsi: Siy parangis anoo kamanintspa; mang, tárangu. Nuwsha Apanlltaati tputseem kinarangina. Itaru, nuw tsipakchuri, nuw támkachuri, siysa anush tputsee kamanimaam waritaksa; tárangiya Isusu. \v 10 Ashiriya, uwshtisin Isus wipunash kamapshirangana. Itaru, waanpatatshtisin tsiyatkusin, Isus: Nuw tsipayaruri, támchima; ¿mayaatsi át? tárangana. \p \v 11 Ashiri wipunashsha Isusoo mashirangana: Móysispaniri wirkar kamanimapan: Elíyasarinpaz ashiru uru kuskamchu, Apanllshapa Ipusamarini kuschiya átssincha, tárangana. \v 12-13 Isussha: Annaa zurkusin, tárangana, tárangu. Apanll: Ipari ndatuma tsapurunasush zanganchuri, Elíyasarinpaz ashiru zanganchimasima, tárangiya. Ashiritam Elíyasarinpaz ashiru tputs na kuseenlliya. Anootsiri sing tumineenllinaya. Ashiri anoo tputs natsarangusin pacharangana; tárangiya Isusu. Átu an Wangarineetsi, tárangiya. Isussha: Apanll kuk ateeja; Ipari tputseem kinakchu, tputstisin yutarit tsiyateersin, kiyung yachachinllinaya; Apanll kuk atuwa, tárangiya Isusu. \p Ashiri yuwaa Isus wipunash Isusoo mangoonarangana anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isus nllurash yashingoo tashitungarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 17.14-23; Lukasa 9.37-45) \p \v 14 Ashirucha, machish karuweersin, wipunaship naateersin, tputsee zapan parangana. Wipunashpa Móysispaniri wirkar kamanimapanpata nambaptar ashirangana. \v 15 Tputssha Isusoo pakeersin, punirustambach ashirangana. Isusungaz iriputaranll ashirangsin, ¿Tamarimta, ichee? ¿Kuseeramchish shiya? tárangana. \v 16 Isussha wipunasheetsi: ¿Maya tsiyataksa saanpatata? tárangiya. \p \v 17 Tputssha yámarangu, Ichee; Ipareetsi yaramaam yushindarangina. Ipari makukishcha, watam yashinguwa, tárangu. \v 18 Yashing ipareetsi kiyung yachakchu, uru tsapush tupantsakchu, waris kukish chpukat chpukat ashku, wanassha katsats katsats shitamach ashku ipari. Mbamatangamach ashkiya. Ipunsheetsish yashingoo tchiyangi táyaruri, ipunshish xapoorangana, tárangiya tputsi. \p \v 19 Isussha mang: Nuwaa mangoonamaam ngataksa, mang tárangu. Siyaam nguti kiyung kachiykina. Ashtaa, iparish yamashini; mang, tárangiya Isusu. \p \v 20 Tputssha Isusush nlluraa kamuz yamayashinu yushindarangana. Yashingsha Isusoo pakeeru nlluraatsi kasirangu, nllursha tujm taramach ashirangiya. Wanuts tatata shitaramach kuripungakatara kuripungakatara ashirangiya. Warissha kukush chpukat chpukat shitar ashirangiya. \v 21 Isussha nlluraatsi wapar ¿Ashin zutaranga? tárangiya. Waparsha: nllurtamasa chtarangiya tárangu. \v 22 Nlluraa yashing' pachamaam zapan yacharangiya. Sumasush kapeet, kungush kapeet ashirangiya. Shiy yasarinaareesha yaramaam nayaningandama, tárangiya. \v 23 Isussha: ¿Mayaamsha yasarinaareesha yarangandama átsha nuwaatsi? Shiy nuwamun mangish tatkinaareesha xapoomaam wanindaja, tárangiya. \v 24 Nllursha wapar kizpur tsiyatku, Ichee, mangoonamana mangoonaktana. Mangoonamaam istanganda; tárangiya. \v 25 Tputs zapan mikeeru kusta kusta kusta ashirangsin, Isussha yashingoo zapan nambarangiya. Yashingoo, ¿mayaamsha shiy ashiksha? Mitssharittishcha. Makukishtishcha. Shtungangi átana. Ayamtaati nllurash pshtucheezish ndambari, tárangiya Isusu yashingootsi. \p \v 26 Nllursha kizpur ay táyaru, tatata tatata shitaru, yashingsha shitungarangiya. Nllursha tsipari ashiru tamuramach ashirangu, tputssha: Tsipayanllchimanda, tárangana. \v 27 Isussha nlluraa uw putayaru, nllursha chiyzarangiya. Yareeru kasarangiya. \p \v 28 Minupsha pangus Isus pshtuyaru, wipunashinand shaniyarsin, wipunashsha masharangiya. Iy yashingoo tashitungamaam yacharanguni, itaru xapooranginiya. ¿Tamashta ashkini? tárangiya. \v 29 Isussha: Yashing ashpatam mbam tashitungamaama. Apanllpa ndunnaa tsiyatkuch, yashingoo tashitungamaam pinasakchi, tárangiya. \p \v 30 Anamunsha, anush káyaru, Kapárnáwap naatarangiya. Apus wanipamasaja maarangiya. Wipunashee tayaspatapi átu apinll naatarangana. Tputs yasarusinapa átu, yaktash nda naparangiya. \v 31 Isus wipunashee tayaspatarangu; Nuw Apanlltaati tputseem kinaranguri, ashtaa tputs nuwaa tamapingayarusin, putayarusin, nuwaa pachachapsinaya. Ashiritaa nuwsha tuchip zari támchima, ákatach ashirangiya. \v 32 Wipunashsha mazinarangitaatssin, nda mangoonarangana. Pazirangusin, nda Isusoo mashirangana manga. \p Ashiriya, yuwaa Isus nlluraa yararangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isus kizpur taamaam tayaspatarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 18.1-5; Lukasa 9.46-48) \p \v 33-34 Ashiri naantaatssin, zapish Kapárnáwaa watsiritkachu, wipunashsha: ¿Chakaja nish kasiru taar? waanpatatin, tárangana. Kuseersin, pangusush pshtuyarusin, Isussha: ¿Ngootsish naantachu saanpata mayaatssha tsiyatarangsa? tárangiya. Isussha wipunash nda yámkusin, \v 35 wipunashee 12: Naani, tsiyatpani táyaru, shaniyeersin, Isussha: Mazinangantsa, tputs m'chach' tamatarpari ashiru nuwash tachitkachu, ashiri an nuwash kizpuritam taachiya, tárangiya. \p \v 36 Nlluraatssha pakchee naani táyaru, tuxiykeerangiya upusshu. Pachipeeru, \v 37 Tputs nlluraa pakchi nuwamun kamini chinakuch, ashiri nuwaa chinachtamtaya, tárangu. Mishat, nuwaa chinakuch, Apanlleetstam aranginasha chinachchi, tárangiya. \r (Lukasa 9.48-50) \p \v 38 Wangsha, Ichee, tputs shiyamun wizpurirish yashingoo tchiyarangu anoo parangina; tárangu. ¿Mayaama shiy ashiksha? Antaati shiy iyashcheezish; watsta; táyashinina, tárangiya Wanga. \v 39 Isussha mang: Watsta tárinllpa. Tputs nuwamun sur yashingoo tashitungakchu, ¿antaati nuwaa yutarit tsiyatcheeja? \v 40 ¿Antaati tputs iyaa istaku kundaraja? mang, tárangiya Isusu. \v 41 Nuw siyaa itsinsaru atina: Nllitarit tputs shiyaam yaschinlla, mangush chinaku, in tputs Apanllee Ipusamarini yasati átu, yásku an ashku anoo Apanll kapung istachitamta; tárangiya. \r (Matiwa 18.6-9; Lukasa 17.1-2) \p \v 42 Mishat, tputs Apanllee mangoonamana mangoonkita, itaru yashingchichsha anoo yutarit yaspatakchu, wayarpunshu samand kapunguw kásiyaruch, musash ipusunandush kapeetkachuch, wanimaam waritakcha, tárangiya Isusu. \p \v 43-44 Apaz kuwiptish yutaritshishee patatkachush, ashiriya kuweetsish turungcha. Turuyarush, kapeeteerush, minungichimsha Apanllish urutamari kis taachsha. An ashkush waritacha. Itaru, shiy xarashshee nda kapeetkush, shiy sumasush Yashingup naachsha. Urutamari anush kiyung kachiychiytachsha; tárangiya Isusu. \v 45-46 Apaz k'tsiptish yutaritshiship naakush, ashiriya k'tseetsish turungcha. Minungichimsha kutsish Apanllish urutamari kis taachsha. Itaru, shiy nda xarashshee kapeetkush, Apanll sumasish shiyaa kapeetchiya Yashingpiya. \v 47 Apaz kchiptish yutaritshishee napkush, ashiriya kcheetsish yuxungcha. Yuxeerush minungichichsha kachish anparee Apanllish pstuchsha. An waritariya. Itaru, xarashshee ndunnaa kapeetkush, Apanll sumasish shiyaa kapeetchiya Yashingpiya. \v 48 Anush uru kindutakpaz ashirush kiyung kachiyachsha. Sumas ztazcheeja, ndambari, tárangiya Isusu. \v 49-50 Nuw kuki yum tamapari ashiru kumaku itaru yarkiya. Tputsee ichinguru yachamaam taariya. Ndunnaa nuw kuki mangush kumakpaz ashiru, ashiri yashingupsha sumasush kapeetkachu, watstamamari muchchiya.\f * \fr 9:49-50 \ft 2 Utaáchich kuraka 2.20 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Apaz yum misangapsheeru, ¿maypataja saratchich? Ashiriya, nuwaa kuki payungtsa; saanpatatis mapiyrus taangtsa, tárangiya Isusu. \p Yuwaa Isus waanaatsi wipunashi waneerangu anoo kamaneena. \c 10 \s1 Mishat, yuwaa Isus kamuzini kizaa nda kasamaam tayaspatarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 19.1-12) \p \v 1 Minush zar Isus Galileyaa kasayaru, tsap Utaá sura amb naatarangiya. Ortagaa kung kítarangiya. Yusur tputs zapan shaniyarangana. Isussha tayaspatattar ashirangiya. \p \v 2 Parísiypanshuch tputs kuseersin, Isusoo imamarpamaam masharangana; Tputs wizanllee kasakchu, ¿Waritacheeja? ¿Shiy amaksha? tárangana. \v 3 Isussha: ¿Móysisarini kamachtarangu amaranga? tárangu manga. \v 4 Parísiypanshuchsha: \pi1 Tputs, Izanlli kasachima átu, kirakaa kasamaam tuyandachiya. Wizanlleem kirakaa panayaru, izuurumamari kizaa kapeetchiya;\f * \fr 10:4 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 24.1-4 átu atitamta; misha Matiwa 5.31 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tárangiya Móysisarini; tárangana. \p \v 5 Isussha: Siy wanasir taamaam ngatarangus, ashirucha Móysisarini yandarangasha, tárangu, \v 6 Itaru, Apanll tsapoo tinamaam iwapayaru, tputseemshat tinarangiya. Chtaru kamuzaatsima tinarangu, anumunshat wipunasheemsha kizaatssha tinarangitamta.\f * \fr 10:6 \ft Nishuri yuwartatam Apanll chtarangu 1.27 átu atitamta; misha Apanll chtarangu 5.2 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 7 Ashirucha, tputssha kamuz uru waparee, wanireetstam kasayaru, izuuru wizanllpatamarisha minumaripaz nutsas ashirusin taachinllinaya. \v 8 Ashkachu tsimbunataa tputs minamaritpaz nutsas ashiru taachiya. Ashiriya, ndusha tsimbun tputsi; minumaripaz ashiru taachiya.\f * \fr 10:8 \ft Nishuri yuwartatam Apanll chtarangu 2.24 átu atitamta.\f* \v 9 Apanllsha kamuz wizanllpat minumarishat tputs ínarangu, ¿tamaree wizanllee kasach? Mishat, tputsee wizanlli itutsimaam yutarittamcha;\f * \fr 10:9 \ft Malakiyasa 2.16 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tárangiya Isusu. \p \v 10 Pangusush pshtuyarusin, wipunashsha: ¿Kamuzich izanlleetsich kasakuch yutaritaja átish? tárangana. \v 11 Isussha: Mazinangcha: tputs wizanllee kasayaru, nllitaritaa yamakchu, yutaritsha taakiya; yuwaa ichtaru kasarangu anoo tayutaritkiya, tárangiya Isusu. \v 12 Kizsha wazaranllee kasayaru, kamuzaa nllitaritaa zaranllku, yutarittam taakiya, tárangiya. \p Watamcha Isus kizaa nda kasamaam tayaspatarangu anu. \s1 Mishat, yuwaa Isus nlluraa chinarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 19.13-15; Lukasa 18.15-17) \p \v 13 Mishat, Isusush nlluraa yushindarangana. Isus nlluraa pachipap atusin kusaranganaya. Itaru, Isussha wipunash táranganaya; Watsta. ¿Mayaamshta Isusoo muntaksa? táranganaya. \v 14 Isus anoo mazinayaru, tsiyantarangiya. Nuwash waani nlluraa kuspana; zanganintspa, tárangiya. Tputs nllurpaz ashiru nuwaa chinaku, anoo Apari kizpur chinakiya. Ancha Apanll tiptsiriya. \v 15 Ashiriya, tputs ndunnaa nllur tamapari ashiru Apanllee chinaku, ayamtaati Apanllish pshtucheeja, ndambaree; tárangiya. \v 16 Sheeru, nlluraatssin yamayaru, pachipeeru, Shiyaa Apanll chinakiya táyaru, nlluraam Waparpat tsiyatarangiya. \p Yuwaa Isus nlluraa chinarangu anoo kamaneena. \s1 Minootssha kamanchintspa; yuwaa Isus: Apanllish pshtumaam mbamcha tárangu anootsi \r (Matiwa 19.16-30; Lukasa 18.18-30) \p \v 17 Minush zari Isus Ortagush kung káyashinu naantachu, tputs iriptaranll timucheeru tsiyatarangiya. Ichee, shiy wanasirtishcha. ¿Apanllee taárash urutari payumaam tamaycheezi? tárangu. \v 18 Isussha: ¿Mayaamsha shiy wanasirtishcha nuwaa átsha? tárangu. Apanllimaritcha wanasiriya, tárangiya. \v 19 Shiy Apanllee kamachtamarini mazinakpasha. Watam Apanll: \b \q1 Ngutis tputsee pcharintspa. \q1 Minpa kiz imbangartarintspa. \q1 Maacheetsi shuchirintspa. \q1 Tputsee mantsir tsiyatintspa. Tputsee ngichintspa. \q1 Apareetsis wanasir ksutangtsa. Kuk payungtsa. \q1 Aneereetstamtish wanasir ksutangtsa; kukoo payungtamtsa;\f * \fr 10:19 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 20.12-16 átu atitamta.\f* \b \m watam atuwa. ¿Anoo tamarangsha? mang, tárangiya Isusu. \v 20 Tputssha: Apanllee kamachtamarini ichinguru payukuri, anpatari wachinaranginawa, tárangiya. \v 21 Isussha napku anoo tputs chinarangiya. Itaru, shiyaam minum arangeem wand pshatakiya, Isus tárangu, Mazinangcha; maachiritaatsish paxanxeerush, tuchingeerush, pukireemsha panangcha. Sheerush, nuwash tchitangandama. Ashkachush, Apanllushsha shiyaam maachi pshatacheeja, ndambaree; mang, tárangiya. \v 22 Itaru, tputssha maachtaa zapani payurangiya; an tputs kurkirimuncha. Ashirucha, Isusoo kuk mazinayaru, ngateeru, mang' mantsarangiya. \p \v 23 Isussha wipunashee tasaseeru, Wirakuch Apanllish pshtumaam mbamcha; mang, tárangiya Isusu. \v 24 Wipunashsha Isusoo kuk mazinayarusin, ¿Tamakee ashik? tárangana. Isussha yusur: Nlluris, Apanllish pshtumaam mbamcha; tárangiya. \v 25 Mazinangantsa; Kameechu wanuts kapungu m'kushash wach pshtumaam pinasaku. Ashikpaz ashkiya wirakuch Apanllush pshtumaam aranganasha mbama; tárangiya Isusu. \v 26 Wipunashsha: Maya, ashkachinaariya ashiru, ¿tamayareezich kamungchich? tárangiya. \v 27 Isussha wipunashee napku, Chaanamuntari kamungumaam wanindaja; itaru Apanll chiyaa tapachindachiya. Antaati Apanllina xaptareeja, nda; tárangiya. \p \v 28 Itaru, Pitorsha: Ichee, mazinangancha. Shiyaam kaminish maachiritaatsini kasarangtanicha mang táyaru, \v 29 Isussha: Mazinangantsa; watsapunee kasakchu, zoonlleetstam, wizareetstam, wapareetstam, wanireetstam, wipaatstam, mazareetstam kasakchu, nuwangaz kamini nuwash tachitku, \v 30 tputs ashkinaari ashiru, Apanllinasha aranginasha na in istachiya. Yap xiyku amb ichinguru Apanll istachiya. Pangoomtampaz, zuwanlleemtampaz; wizareemtampaz wanireemtampaz; wipaamtampaz; mazareemtampaz, ashiritampaz ashiru panachiya; itaru kiyungupa kachiychinllinaya. Itaru, Apanllush watsapunu urutamari taachiya; mang, tárangiya Isusu. \v 31 Mazinangantsa; Tputs nish tsapurunasish kizpuritaa taaku, itaru Apanllush kuskachu tsapush taachiya. Mishat, tputs nish nda kizpuritaa taaku, itaru Apanllush kizpur taachiya, mang tárangiya Isusu. \p Yuwaa Isus: Apanllish pshtumaam mbamcha, tárangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isus waanaatsi watsipunu yusur kamanirangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 20.17-19; Lukasa 18.31-34) \p \v 32 Isus Irusarinap arap naamachu, uwma yamazaru naatarangiya. Wipunashsha punirustaatssin, nllitaritam tputs tachitarangusin, kizpur punirangana. Itaru, Isussha: Naanints tsiyatpani, tárangiya wipunasheetsi 12. Yuwaa Irusarinshuch Isusoo ashtachinllina anoo kamanirangiya. \v 33 Na Irusarinap naachiniya, tárangiya. Nuwaa tputseem kinarangitaati kiyung yachchinllinaya. Tputssha nuwaa tamapingachiya. Sheeru, Apanllee kuk tayaspatataru antam, misha apanllpantaa urkari, nuwaa tupchachindanaya. Tunarip nuwaa machtayarusin, \v 34 uwshtisin waana much naach naach sheersin, misha nuwamun kawachta shitarusin, pachachindanaya nuwaatsi. Itaru, zari tuchpashu yusur támchima; Isus tárangasha wipunasheetsi. \p Ashiri yuwaa Isus waanaatsi watsipun yusur kamanirangu anoo kamaneena. \s1 Minootssha kamanchintspa; yuwaa Sandeekurini, misha Wang kurakaam kinamaam zandarangana anootsi \r (Matiwa 20.20-28) \p \v 35 Sípitiyurini wipa Sandeekurini, misha Wanga Isusush kuseersin, Ichee, na shiyaa tamundachinipa. Shiynaa ngatinllpa, ichee; tárangana. \v 36 Isussha: ¿Maya zandaksa? tárangu, \v 37 uwsha: Yusur kuskachush, 'sinush kuskachush, zuwanlli shiyanungi mbazinungich kuxinku, nuwsha shiyanung mbutsutsunungich kuxinkachuri, iyaa kizpur kurakaam ínangasindama, tárangana. \v 38 Isussha: Anoo shiy kaapa nda mangoonaksha. Nuw kizpur kiyung kachiychima. ¿Itaru, siy kiyung kachiymaam ndusha ngatchis? tárangiya. \v 39 Ashiri Sandeekurintam, Wangtam: Iyaam kiyung kachiymaam waritachtamparee; ngatcheezini, ndambaree tárangana. Isussha: Zuraktishcha. Nuw tamaparina ashiru siy kiyung kachiychitampasa. \v 40 Itaru, nuw siyaa tputsee kasiru ipusamaam pinasaktana. Apanll waana ipuschiya yuwaa zandku anootsi; tárangiya Isusu Sandeekootsi. \p \v 41 Isussha wipunash kuwiz iptaru an mazinazinaw ashirangsin, tsiyantaranganaya Sandeekurineetsi. \v 42 Itaru, Isussha wipunasheetssha: Na mazinangtsa; Siyamari kurakaris tamapari ashirus taarintspa. Siy tunaree tputs yasaksa. Kurak uru wamari kasiru taariya. Wamkursha kasiru taaku, tputsee zapani kamachtat kamachtat ashkana. \v 43-44 Itaru, siysa Apanllis tiptsiris shirintspa. Kasiru taamaam zandkus, ashiriya tputsee chinayarus istangtsa. M'chachpaz ashiru tputsee istakinaareesa, Apanllsha siyaa kis chinachiya, tárangiya. \v 45 Napa nuw tputseem kinarangitaati tputsee istamaam nish tsapurunasush kusarangina. Antaati tputsee nuwaa istanda ateezi, nda. Nuw tsipakchuri, tputsee zapan yashingoo itutschima; tárangiya Isusu. \p Ashiri yuwaa Isus wipunash kurakaam kinamaam zandarangana anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isus Bártimiyoo, wach yararangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 20.29-34; Lukasa 18.35-43) \p \v 46 Ashiri Irusarinap naantaatssin, minush zari Isus wipunashpa tputs zapanpa yaktash Jericosh pshturangana. Arangeem shitungeersin, Bártimiy, Timíyu wipa, wach mchusaatsi, ngootsinung kuxinxinaw watungasheem kutataw parangana. \v 47 Tputs Isus Násaretshuchi naanllpa atusin, Bártimiysha: Isusoo, istanda, watam Dapiyarinchichshawa átu, \v 48 Tputssha mang nambarangu, ¿Mayaamsha tamundaksha? Zamachiyshpa; tárangiya. Itaru, Bártimiysha nda sambaytarangu, manga. Isusoo, istanda; tárangiya. \v 49 Isussha mazinayaru, Kuruzungints; táyaru, tputssha mchusaa: Mangish mantsarinllpa. Isus shiyaa kuruzkiya. Chiyzangi; pza pangatish, tárangana. \v 50 Bártimiysha wamaree yushta sheeranllu, chiyzata sheeranllu, Isusup naatarangiya. \v 51 Isussha: ¿Mayaamsha nuwaa kuruzuksha? ¿Tamanda átsha? átu, wach mchussha: Mayistoroo, kachi yaranda; nappi átana; mang, tárangiya. \v 52 Isussha: Nuwamun mangish taturangush, ashiri shiyaa yareena. Naangsi; tárangu, musásirisha napta ashirangiya. Sheeru, ngootsush Isusush tachitarangiya. \p Watamcha tsiyatssis Bártimiyoo yararangu anu. \c 11 \s1 Mishat, yuwaa Isus Irusarinush kusarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 21.1-11; Lukasa 19.28-40; Wanga 12.12-19) \p \v 1 Isus Irusarinap naantachu, yaktash Betaniyaa maayaranllu, machish Olivash sura kusarangiya. Anush mang xiyarteeramchusin, Isussha wipunashee tsimbun kamachtarangiya. \v 2 Siyma yamazayarus naangints; Isus tárangu. Yaktap taarip tasasaru amb naatssa. Pshtuyarus, burroo karupan tusisimaa pangatssa. Tapureerus, machtantsa. An burr tsasaritcha; anamun tputs kuxintareeja. \v 3 Itaru, tputs siyaa: ¿Mayaamsha chineetsi tapuriksa? atinaari ashiru, siysa: Watam iy kurakarini kamachtaranguwa; musásiritam tuwanpuchiya; tángtsa; tárangiya Isusu. \v 4 Uwshtisin naayarandsin, yaktash kuseersin, burroo karupana parangana. Pangusush shitungashinungi wachunung tusiseeru parangana; tapurirangana. \v 5 Tputssha xiyxeewu, ¿Tamaksa? ¿Mayaamsha tapuriksa burrootsi? tárangu, \v 6 uwshtisin: Watam iy kurakarini kamachtaranguwa, tárangana. Táyaru, tputssha: Ashiri machingsi táyarusin, \v 7 yamayashinusin, Isusush yushindarangana. Wipunashtisin wamaree tuwapimashee yusheersin, burrumun ush xanateersin, Isussha anumun kuxinarangiya. \v 8 Wamaree ngootsush muta muta sheersin, masharoo ngootsinung katupeersin, muta muta ashirangana. \v 9 Wazapan tputs shurangarsin, ashpatam tputs wasina naatarangana, ashpatam tachitarangana; zamangarangana. \b \q1 Apaa, iyaa izuuru tapachindangcha. \q1 Iyaam wanasiri taamaam istangcha, atiniya. \q1 Shaana ipusamarineetsish iyaam zangankush \q1 wanasiri napangcha.\f * \fr 11:9 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 118.25-26 átu atitamta.\f* \q1 \v 10 Watacha iy Utaáshuchini kurakarini. \q1 Zitaminarini Dapiyarini tamapari ashiru kizpur taachpa. \q1 Ashiri naturi shiy iyaa tapachindangcha, Apaa; \b \m yaseeksin, tárangana. \p \v 11 Irusarinush kusarangu, Isussha Apanllush pang' pshtuyaru, ichinguru napta napta ashirangu. Sheeru, zari pshtututaranllu wipunashpa tsimbun matayaru, yaktapsha Betaniyap naataranganaya. Amb maaranganaya. \r (Matiwa 21.18-19) \p \v 12 Putamsha Isus wipunashpat yaktash Betaniyash káyarandsin, Isus mariz kayatachu, k'payunllee tatsummaa arap parangiya. \v 13 Itaru, k'payunllish puch kuseeru, wanusee napku, manustash parangu, watam yuwapas nda yusitaru anpas parangiya. \v 14 Ashiriya, Isussha yasinaa tsiyatku, Ayamtaati tputs shiyaa katungchazinllinaja; tárangiya. Wipunashsha Isusoo kuk mazinayarusin, nda mbizarangana. \r (Matiwa 21.12-17; Lukasa 19.45-48; Wanga 2.13-22) \p \v 15 Támbeeranllu, Irusarinush pshtuyaru, Isus Apanllip pang' napkamchu pshturangiya. Anush tputs paxanxamapani zapan Apanllshumari pang' paxanxarangana. Isussha paxanxamapaneetssha mang tashitungarangu, misarinee kapeet, urkiree yampanee misarineetstam kapeet, kuxinshisheetstam kapeet, tputseetstam uxinash makookoo paxanxarangu anootstam kapeet kapeet shitar ashirangiya. \v 16 Tputssha Waparish pang' ngootseem wayarangana anush maacheetsi chiparsin nayintarana anoo pachindarangtamta. \v 17 Isussha tputsee waneerangiya. Apanll yandamarini ateeja; \b \q1 Nuwash pangi kis nuwapa tsiyatchinllinaya. \q1 Mashkusin, nuwsha kis mazinachina. \q1 Anush kandoozeew ichingarusin nuwaa tsiyatchinllinaya; \b \m átcha Apari. Itaru, siysa shuchimaamari chinaksa. ¿Antaati Apanll pang' washchireem taar?\f * \fr 11:17 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 56.7 átu atitamta. Mishat, Jeremiyasa 2.11; Matiwa 21.13; Lukasa 19.46 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* mang, tárangiya. \v 18 Utaáshuch apanllpan urkar, misha Móysispaniri wirkar kamanimapani anoo tsiyatssis mazinayarusin, ¿Tamayareezich pachayachich? tárangana. Itaru, ashpatamsha tputs Isusoo chinarangusin; ¡Tamaru tayaspataka! tárangana. Anumand Utaáshuchsha urkari Isusoo puniksin, pachamaam zandamana zandarangtaatssin, itaru natumasaam pachamaam xararanganaya. \p \v 19 Ashiri tapitaranllu, Isus wipunashpa yaktash Irusarinush shitungeerandsin, arapinlltam maarangana. \r (Matiwa 21.20-22) \p \v 20 Putamsha anshutam ngoots naattusin, k'payunll tsipamsha parangana. \v 21 Ashiriya, Pitorsha: Mayistoroo, napanganlla. Ayamtaati yusicheeja ndambaree, tárangish anu. Na tsiparangiya; tárangiya. \v 22-23 Isussha wipunasheetsi: ¿Mayaamshta Apapaa wizpuririni punirustaksa? Mazinangantsa; Apanllimun mangis tatkus, Apanll pinasachparee nda átus, nda punirustakus, nee tsapootstaa machee íwareetstaa: Naangi; musush chipuyangi tákchus, musush chipuyachparee, watam Apanllimun izuureesha mangis tatuksawa, mang, tárangiya. \v 24 Ashiriya, Apapaa mashkus, ndunnaari mangishis punirustakus, Apari izuuru istachapantsa; Isus waanaatsi wipunash tárangiya. \v 25-26 Tputs siyaa tayutaritkitaatiya, ashiritaa anoo tputsee natsarinllpa; napangtsa; k'kuzee yarangtsa. Ashkinaareesa, Apanllpat tsiyatkus, mangeetsis tachingchiya, tárangiya Isusu. \p Ashiri yuwaa Isus Irusarinush kusarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, kamanchintspa; yuwaa Utaáshuch tayaspatampanirini Isusoo ngatarangana anootsi \r (Matiwa 21.23-27; Lukasa 20.1-8) \p \v 27 Isus wipunashpa Irusarinush kusarangu, Apanllush pang' naantaatssin, Utaáshuch apanllpan urkar, misha Móysispaniri wirkar kamanimapani Isusoo mashamaam naatarangana. \v 28 Isusoo mashirangana; ¿Tamam tputs shiyaa tayapstangi át? Tputsee sing tashitungarangush, ¿chak shiyaa shingi táranlla? tárangana. \v 29 Isussha: Nuwma siyaa mashchintspa. Nuwaa itsinsarus kamankinaareesa ashiru, nuwsha siyaa kamanchintspa; yuw nuwaa kamachtarangu anoo kamanchintspa, tárangiya. \v 30 ¿Chakaja Wangarineetsi ichumashini táranga? ¿Chakaja tayaspatashini, táranga? ¿Apanlleezuwa táranguwa? Nduntaati ashiru, ¿waantazuwa ashiranguwa? ¿Siy amaksa anootsi? siyma kamaningasindama; mang, tárangiya Isusu. \p \v 31 Kurakshtisin arapinlltama naateersin, tsiyatarangana waanpatatina. Apanll Wangarineetsini kamachtarangiya atinaareeniya ashiru, Isussha iyaa; ¿Mayaamsha nda mangoonarangsa? táchparee iyaatsiya. \v 32 Itaru, Wangarini waana zandeeru tayaspatarangu atinaareeniya, yutarittamcha; waanpatatin tárangana. Watam tputs ichingurusin Wangarini Apanllee kuk kamanimapancha, táranganawa. \v 33 Isusootssha: Yasareezini mang, tárangana. Isussha: ashiri yuw nuwaa kamachtarangu anoo nuw siyaa kamanchitamtazi, ndambari; mang tárangiya. \c 12 \r (Matiwa 21.33-46; Lukasa 20.9-19) \p \v 1 Tsiyatssis nllitarit kamanchintspa mangeetsis p'tsimaama; mang, tárangu. \p Tputs mazarish wanusee tatsumurangiya. Wanusee kizarun tamapari ashiru tatsumurangiya. Tatsumeeru, mzatsee tandapunurangiya. Tandapunurangu, wanuseem wayari tatsirapshisheem wayarangiya. Sheersha, íwaritam pangusee pangurangiya ksutamapaneema mazaree ichinguru ksutamaama. Sheersha, ksutamapaneetssha: Na siysa wanasiri ksutangtsa. Ashkachus, nuwsha wanasiri tuwapchintspa táyaru, nllitaritap tsap naatarangiya. Anush tsup zapan taarangiya. \v 2 Wanuspas waritachu, muchchuree kamachtarangiya. An muchchur k'kuzee kamanimapanimuncha. Tsapunpi kuseerush, tputsee mashangcha; Iy paturunarini wanus p'sashinints táyacha; nuwaam yátancha áttanda táncha; mang, tárangiya. \p \v 3 Muchchursha k'kuzee kamanimapan kuseeru, tputssha muchchuree pzkookatarusin, mangusha xunarusin waptam zanganirangana upaturunaripi. \v 4 Upaturunarsha anoo pakeeru, muchchuree misha zanganirangiya. Kuseeru, tputssha muchush kizpur tiyá tiyá shitar ashirangana. Kiyung yacharangu, ipazayaru, yusur xunartam, kusarangiya. \v 5 Yusur misha zanganirangiya. Kuskamchu, tputssha anoo pacharangshita. Upaturunarsha misha zanganta zanganta ashkitaa, tputsee ashpatam pzkoorangana; ashpatam pacharangana. \p \v 6 Ashiri upaturunari kuzizimun wipaatssha zanganirangiya. Minumtaatstaa kizpur chinaki anu kuskachu, chinachpasinaya; táyaru, mang wipaa zanganirangiya. \v 7 Itaru, wipsha kuseeru, tputssha: Papcha; paturun wip naanllpa; mang, tárangana. Iy paturunarini tsipakchu, wipsha iyaatsim kasiruneepa. Pachayaruni, kapeeteeni. Taringsi; mang táyarusin, \v 8 wipaatssha putayarusin pachayarusin, chapungupshat pshiyreersin kapeetarangana. \p \v 9 Ashiriya, upaturunarsha zapishsha kuskachu, ¿tamacheeja? Maya; waana kuskachu, tputsee yutarita anootsi chingayaru, tputseetssha nllitarit: Siysa ksutangints, táchparee. Ashipaz ashchiya Apanlli, siyaa atashina. \v 10 Siysa Apanllee kuk natstakitaatis, itaru nda mangoonaksa. ¿Nitaati Apanll kuk mangu át? nda. Waanaatsi Ipusamarini tsiyatku, tárangiya; \b \q1 Panguspan tputs panguksin, patumbchee wanasiriwaatstaa yaksin, \q1 itaru; Annaa wanasireeja, tárangusin, kapeetaranganaya. \q1 Ashiritaa, Apanllsha patumbchee ipuseeru, zurampatari wanasir wayarangiya. \q1 Natunaa kizpur wanasiri pashuchima, Apanll tárangiya. \q1 \v 11 Apanlltanda ashirangu atuni, \q1 ¿Tamaru Apanll kizpur wanasir ashiranga? atiniya.\f * \fr 12:11 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 118.22-23 átu atitamta.\f* \p Ashikpaz ashiritam Apanlleetstam Ipusamarini ngatachpasiniya; \b \m yandaku, tárangiya Dapiyarini, Isus tárangiya. \v 12 Ántaru anoo kurak mazinarangusin, mang kizpur tsiyantarangana. Isus iyaatspari atiya; tárangana. ¿Isusoo tamayareezich putayachich? atitaatssin, tputsimun xarak'sin, nda putaranganaya. Ashirucha, Isusoo kasarangusin, naatarangana. \p Ashiri yuwaa Utaáshuch tayaspatampanirini Isusoo ngatarangana anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Parísiypanshuch tputs Isusoo imamarpani átu zapan masharangana Isusootsi anoo kamanchintspa \r (Matiwa 22.15-22; Lukasa 20.20-26) \p \v 13 Kuraksha Parísiypanshuchee tputsi, misha Herodesarinchichee tputsi kamachtarangana. ¿Kamapa tamantsachiya? Ashiri Isusoo imamarpangtsa; mang, tárangana tputseetsi. Tputssha ayu táyarusin, mang Isusup naatarangana. \v 14 Kuseeramchusin, Ichee, shiy itsinsarush uru kamaniksha, mang tamapingakchu, tárangana. Ngutish tputsee wach napkeezish. Nitaati shiy tputsee punirustakush, kamankeezish; nda. Shaana itsinsaru Apanlleetsiri kuk kamaniksha. Ashiri iyaa itsinsarush kamaningcha. ¿Tamaycheezini iya? ¿Romshucheem urkari kurikee tuwapat tuwapat ashkachurini waritcheeja? ¿Amaksha shiya? mang, tárangana Isusootsi. \p \v 15 Isus itaru mangush tamapingayani atusin atanaya tárangiya. Ashiriya, Isussha: ¿Mayaama nuwaa yachaksa? Romshuchee urkir yátani. Napani, tárangiya. \v 16 Yáyarusin, yámandayarusin, Isussha: ¿Chak wani? ¿Chak yandamarini ini? ¿Chak tinaranga? tárangiya. Tamapingampansha presidenttanda táyarusin, \v 17 Isussha: Romshuch presidentee tinamarini waamatam panangcha; Apanllee wintsiri Apanlleemtam panangcha; táyaru, kasarangiya. Ashirucha, Isus wanasiriri tsiyateeru, mang punirustarangana. \r (Matiwa 22.23-33; Lukasa 20.27-40) \p \v 18 Naateersin, Satúsiypanshuchsha táyaspatashi Isusoo tamapingayani iyshta atusin, Isusush mang kusaranganaya. Satúsiypanshuch mangush nllitarit chinarangana; Tputs tsipakchu, yusur támcheeja, ndambaree waanpatatin mang táranganaya. Isusush kuseersin, \v 19 Mayistoroo, Móysisarini yandamarini ateeja; \b \pi1 Tputs wipashartanaari tsipakchu, zoonllsha kizaa yamamaam waritariya. Amb sheeru, zoonllinaam wip izapanimaam taachiya,\f * \fr 12:19 \ft Tayusima 25.5-10, misha Matiwa 22.24 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \b \m átcha Apanlli kuku. \v 20 Ashirucha, sirútamasa zoonllin tsimbun matayaru taaranganaya, manga. Wachinsha kizaa yamayaru, wipashari mangu tsiparangiya. \v 21 Zoonllsha kanungasiri máshinllee mashindoo yamayaru, wipashartatam mangu tsiparangiya. Mishat, zoonll ashiritam tsiparangu, \v 22 zoonllinandari ichingurusin mang ashirangana. Tsimbun matayaru yusirangsin, ashparit wipashartanandarisin mang tsiparangana. Sheeru, kizsha mangutaritam tsiparangiya mipshiritamta.\f * \fr 12:22 \ft Apanll chtarangu 38.8 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 23 Ashiriya, Apanll yusur tputsee ituyamakchu, ¿tamamaam wazaranll panach? watam wazaranllin tsimbun matayaru taaranguwa. Natu, shiyshta kamaningcha; mang, tárangana. \p \v 24 Isussha: Siy Apanllee kuk yasareezis. Apanllee wizpuririni yasartamtazis. Ashirucha, itsinsarus nda tsiyatkis tárangiya. \v 25 Itaru, chiyaa Apanll ituyamakchu, kizaa yamacheezich, ndambaree. Tputs kizaa panacheeja, ndambaree. Apanll wasundurur tamapari ashtachtamchi, tárangiya. \v 26 ¿Móysisarineetsi wayandamari nda natstarangis? Móysisarini itsinsaru kamanirangiya; yuwaa chiyaa Apanll ituyamachu anootsi. Móysisarinpat sumasush Apanll tsiyatarangiya yasin puj shitaru anshu: \pi1 Nuwamaricha Apanllina mang, tárangu. Zitaminarish Aprahamarini, misha Isaakarini, misha Akoparini aship nuwaa kizpur chinaranganaya; wandaritam nuwaa chinakanaya,\f * \fr 12:26 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 3.6 átu atitamta.\f* \m mang, tárangiya Apanlli. \v 27 Mazinangantsa; Siy nda itsinsaru chinaksa. ¿Tamaree tsiparina chinach? Watam kchitanawa. Ashirucha, Apanllee chinakana. Ashiri Apanll chiyaa ituyamachiya átana; mang, tárangiya Isusu. \r (Matiwa 22.34-40; Lukasa 10.25-28) \p \v 28 Móysispaniri wirkar kamanimapan minu kusarangiya. Yuwash nambanambtar ashirangana anush kusarangiya. Isusoo kuk mazinayaru, mangush chinayaru, Isus wanasiri yámkiya táyaru, uwsha Isusoo mashirangiya: Isusoo, Apanll kamachtamarini yuw ichinguru kasiru anoo kamaningandama, tárangu, \v 29 Isussha: Waamari kasiru an kamanchinllpa, tárangiya. Móysisarin waneeku, tárangiya: \pi1 Israelchichis, na mazinangantsa; Iy kurakarini Apanll Taarashipani minumari taariya. Apanll nllitarita wanindaja. \v 30 Ashirucha, Apanllee Taarashipanee itsinsaru mangiptish chinangtsa. Chinayarus, uru tchitangtsa. Apanlleetsimarit zurampatari mangiptis mangoonangtsa;\f * \fr 12:30 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 6.4-5 átu atitamta.\f* \m kamachtamarini átcha. Anumaritcha; tárangu, \v 31 Anumunsha kamachtamarini tsimbunurinshitini kamanchinllpa; \pi1 Tputsee chinamari chinangcha. Saanaatsis chinakis ashiritam tputsee chinangtsa; \m atitamcha; tárangiya Isusu. Nimarit tsimbunandarit kamachtamarini ichinguroo kasiriya. Nllitarit kamachtashish kasikeeja; tárangiya Isusu. \v 32 Móysisarineetsi wirkar kamanimapani: Zuraktishcha, Isusu. Wanasircha kamanirangish, tárangiya; Iy Apanllirini minumaritcha. Apanll nllitarit wanindaja.\f * \fr 12:32 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 4.35 átu atitamta.\f* \v 33 Chiy wakaraa pachayaruch, mucheeruch, Apanlleem ungirtamaam an wanasircha. Itaru, minu kasiru taarcha. Apanllee Taarashipanee itsinsaru mangiptish chinangtsa. Chinayarus, uru tchitangtsa. Apanlleetsimarit zurampatari mangiptis mangoonangtsa;\f * \fr 12:33 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 6.5 átu atitamta.\f* anumaritcha kasisha. Mishat, tputsee chinamari chinangcha; chaanaatsi tamapari ashiru chinakuch ancha wanasiriya, Apanlleem wakaraa panakana anootsi; tárangiya. \v 34 Móysispaniri wirkar kamanimapan wanasiri tsiyatarangu, Isussha: Zuraktishcha. Shiy wanasiri yámarangsha. Apanllush pshtumaam shiyaam pakchimarisha pshatariya tárangiya. Ambsha ántaru anoo mazinayarusin, nda Isusoo yusur mashirangana. \p Ashiri kamaneena yuwaa Isusoo imamarpamaam yusur zandarangana anootsi. \s1 Mishat, yuwaa Isus Apanllish pang' tayaspatarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 22.41-46; Lukasa 20.41-44) \p \v 35-37 Isus tputseetssha tayaspatarangiya. Anush Apanllish pang' tayaspatarangu, Mazinangtsa, tárangu, Móysisarineetsi wirkar kamanimapan siyaa tayaspataksin, Iyashuch Utaáshuch kizpur tapachindampan tputs kuschiya. Dapiyarinchichish nllurtachiya; átssincha siyaatsi. Itaru, Dapiyarini waantatam tapachindampanee: Nuwcha kurakari, táranguwa. ¿Ashiri mayaamshta Dapiyarini waanshucheetstaa nuwcha kurakari át? Dapiyarini tapachindampanee kamanku, Apanllimun Wani kamanirangiya. Dapiyarini, tárangiya tapachindampaneetsi; \q1 Apanll Taarashipan nuwaa kurakari, waanaatsi ipusamarini, tárangiya; \q1 Shiy ningich mbutsunungich k'xinangcha. \q1 Nuwsha kundarareetsish tpachingayaruri kasachim;\f * \fr 12:35-37 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 110.1 átu atitamta.\f* \m Apanll atiya; tárangiya Dapiyarini. Ashiri Dapiyarinsha tapachindampaneetsi: Nuwcha kurakari tárangiya. ¿Nitaati tputs waanaatsi tiptsiri: Nuwcha kurakari át? nduni. Ashiri nuw siyaa: ¿An tapachindampani kaapanaa chakchichtaja? atina. Apanllparee Wipaya átana; Isus tputsee tárangiya. Tputssha Isusoo kuk kis mazinarangana. \r (Matiwa 23.1-36; Lukasa 20.45-47) \p \v 38 Isussha mang tayaspataku, Paptsa; Móysispaniri wirkar kamanimapan tamakanaya shirintspa. An tputs ashku yutaritcha. Wamarshtisin kizpur wanasir kis kamartakana. Ngootsip naakchusin, tputssha: ¿Apanllpanee, tamarimta? tákchusin, maya, anoo kis mazinakana. \v 39 Shaniyshishush uru tputsee tasaseersin, wanasirimshish kuxinkana. Tputs uwaatssin yambiykchu, uru kurakanungiri kuxinamaam zandkana. \v 40 Mishat, mashindoo kiyung yachakana; katungtsee kachingta ashkana. Sheersin, Apanllpat kapung tsiyatkana. Wazurani tsiyatstarusin, tuwatspat ashkana. Apanll ashku anoo kizpur wanichiya; mang tputsee, tárangiya. \p Ashiri yuwaa Isus Apanllish pang' tayaspatarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isus Apanlleem kurikee pshtamaam tayaspatarangu anoo kamanchintspa \r (Lukasa 21.1-4) \p \v 41 Anush Apanllish pang' tayaspatamaam iwapayaru, Isus kurikinung pshtashini kuxineeru, tputs zapanin Apanlleem pshtarangana. Urkirpansha Apanlleem urkir parat shitarusin mang pshtarangana. \v 42 Sheeru, mashindsha kuseeramchu, uwsha urkiree tsimbunandari Apanlleem mang pshtarangiya; pakchitaa pshtarangiya kurikush pshtashini. \v 43 Isussha anoo pakeeru, wipunasheetssha kuruzurangiya. Kuseersin, Mazinangantsa: mashindsha pukiritaa wamari kasiru pshtarangiya; tárangu. \v 44 Tputs ichingurusin urkiree katuchimawatsim pshtarangana. Itaru, nda mashindsha ashirangiya. Urkiree ichinguru, ashparit pshtarangiya Apanlleema. Nda waama kchitamaam minamtiyam nda ituchirangiya. Ichinguru pshtarangiya; mang, tárangiya Isusu. \p Watamcha tsiyatssis Apanlleem kurikee pshtarangana anu. \c 13 \s1 Mishat, yuwaa Apanll zapish anoo Isus kamanirangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 24.1-35; Lukasa 21.5-33) \p \v 1 Apanllish pang' shitungeeru, Isussha wipunash: Ichee, ¿Apanll pang' tamara? tárangu. Patumbichpa wanasirinandari panguma. ¿Ur tamara? ¿Waninll wayaranganaya? mang, tárangiya Isusootsi. \v 2 Isussha: Mazinangantsa; natumasamaam kapung pangus kis pakis. Itaru, arapich tputs Irusarinush kuskatssin, Apanllee pang' izuuru kapitchinllinaya. Patumbich nda tsimbunandayam katuchchinllinaya; ichinguru psinangachiya. Apanll waana zapish ashtachiya, mang, tárangiya. \p \v 3 Isus machimun Oliva káreeru, kuxinarangiya, Apanllpat pang' tasaseeru. Pitor, Wang, Ándaris, Sandeek, ashparit Isuspat waani shaniykamchusin, Isusoo mashirangana. \v 4 Ichee, ¿ashinooja Apanll ashtach? ¿Tamayree wasina yasachini iya? tárangusin, \v 5-6 Isussha: Ashiri yuwaa Apari ashtachu anoo kamanchintspa, tárangiya. \p Paptsa; mamarparintspa; mangiptis taangtsa. Tputs tamapingampani zapan kuschinllinpa. Tayaspataksin, Nuwcha Apanlltana wipi, táchinlliniya. Tputsee zapan tamapingachinllinaya. \v 7 Mishat, tputs waanpatatin pachamamari chinachinllinaya. Tsiyatssis pachashee kapung mazinatssa. Ashiritaa punirintspa. Wand pishtariya. Tsapurunas nda musá kachingchiya. \v 8 Sheeru, tputs tsapurunas ztaru waanpatatin natsakchusin, president wasundururpat arap kíteersin, waanpatatin pachakaktangat ashchinllinaya. Mundaztam mundaztatar ashchiya. Katungats kizpur maringachiya. Tputs aranginasha kiyung kachiyachinllinaya. Ashishtarachu anush Apanll naanllpa tángtsa. Anuri chinangtsa, tárangiya Isusu. \p \v 9 Itaru, yuwaatssha siyaa kiyung yachinllina kamanchintspa. Paptsa siya. Yuwamand siy nuwaa chinakis anumand siyaatssha putachinllinaya. Putayarusin, kurakush siyaa yutarit tsiyatchinlliniya. Utaáshuchish shaniyshini siyaa pzkoochinlliniya. Gobernadorshutam, misha presidentshutam siyaa tuxiykeeyarusin, yutarit tsiyatchintsa. Itaru, anush siysa yuwaa nuwaa parangis anoo itsinsarus kamaningtsa; tárangu. \v 10 Tputssha nuwaa kuki tayaspatachinlliniya. Ichingurusin tsapurunasush nuwaa mazinachinlliniya. \v 11 Siyaa putakchusin, yutarit tsiyatkitaatssin, mangis mantsarintspa. ¿Amcheezi nuwa? tárintspa, watam Apanll Wani siyaa tutsiyachtachuwa. Ashkachu an saanamuntari wizpuriris ndusha tsiyataksa. \v 12 Mishat, tputs maachiritaatstaa tamapingachinllinaya. Zoonlleewaatstam, wipaatstam, wanireewaatstam, wapareewaatstam tamapingachinllina. Tputs ichingurusin siyaa natsachintsa. Pchangints, watam Isusush tachitkuwa; táchinllinaya nuwamand kamini. \v 13 Itaru, nda sambaytakus, Apanll izuuru tapachindachintsa tárangiya Isusu. \p \v 14 Ashirucha, nee kirakaa natstayarus, nimun mangoonangtsa; nuw Márkosi siyaa atashina. Minootssha yuwaa Apanll Utaáshuchee wanichu anoo Isus kamanirangiya. Apanllish pang' wantsush pshtuyarusin, maachi mantsirimash wayachinllinaya,\f * \fr 13:14 \ft Daniela 9.27 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Isus tárangiya. Yuw Utaásh tsap taakana an anoo pakchusin, machip suwachinllinpa atashina, tárangiya Isusu. \v 15 Tputsimun pang' íwar taarinaari, pangush maachi yamaam yusur kanapchazinllinaja, ndambari. \v 16 Mzatstaati patatkusin, pangusip kanapchazinllinaja. Utaáshuch ichinguru upusap machip suwachinllinpa. \v 17 Kiz kanxupa mapeekina, misha kiz mireerina, ¿an tamaree suwach? Misisina kiyung kachiychinllinaya. \v 18 Ashiri Apanllpat tsiyatkus, Minurpas suwatareema tángtsa. \v 19 Watam tputs wanipaja kiyung kachiychinllina. Sirútamastaati ashimaa kiyung kachiyshish nda patarusin pangchinllinaya. Sheeru pastakachu, anush nda yusur kiyung kachiychinllinaya. \v 20 Apanll zar aranginasha kiyung yachakinaariya, tputs minamtiyam kamungcheeja, ndambari. Ashkachinaariya, ichingurusin tsipachpasinaya. Itaru, Apanll waanaatsi tiptsiri kizpur chinayaru, arangeem kiyung yachamaam watsta táchiya, tárangiya Isusu. \v 21 Tputs siyaa: Pa, in Apanlltanda Wipa, tákchinaari, siysa anoo mazinarintspa. Piy napashini tákchinaariya, anootstam mazinarintspa. \v 22 Tputssha, Nuw Apanlltana Wipi, tákchu, Nuw kizpur Apanllee kuk kamanimapantana, tákchu, siysa anoo kuk mazinarintspa. Mishat, tputs: Apanllee tiptsir tamapingayani tákchu, yashingoo wizpuririni payuyarusin, kizpur napuxtashimashee nda patarich anoo wayachinllinaya. \v 23 Ashiri papcha siya. Wasina siyaa ichinguru kamaneena; Isus tárangiya wipunasheetsi. \p \v 24 Isus tayaspataku, tárangitamta; Apanll tputsee wanimaam iwatspayaru, anumunsha zar misha tsup kzata ashchiya. \v 25 Tsangachsha pantsat pantsat ashchinllinaya. Zapani piyari pseertartachiya. \v 26 Ashkachu anush nuwsha kuskachuri, tputs ashiru msasush karuwatara ashchina.\f * \fr 13:26 \ft Daniela 7.13 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Apanllpasha wasundurur washunand kurak tamapari ashiruri 'sinish kuschima. \v 27 Nuwsha sundarureetsi wasina zanganchima. Tputsee yamashini, táchima. Nuwaana ipusarangi anoo yamashinintsa washunanda shaniypani, táchima sundarureetsi. Tsapurunashish shuneeshintsa, táchima, Isus tárangiya. \p \v 28 Na siyaa mangeetsis p'tsichintspa. ¿K'payunll tamatareeja? Waru kaneesich yawtakachu, musá yusikiya. Wanuspasaa yasakis. \v 29 Apanlleem shingtamtsa. Yuwaa Apanll kuschu anoo yasamaam kamiranatamta. Yuwaa ashishtarachu anoo pakeerus, Apanll Wip musápa kuschiya tángtsa. Na pakchimsha pishtariya tángtsa. \v 30 Mazinangantsa; átis anis ndatuma tsipambarus, kuchima. Yuw ántari an ichinguru tatsamchina. \v 31 Kanindtam tsapurunastam zapshina pastachparee; itaru nuw kuki pastacheeja, ndambaree. \r (Matiwa 24.36-44) \p \v 32 Itaru, ¿ashinooja nuwaanaatsi tatsamchi? Minamtiyam tputs anoo yasataktamtazinlleeja. Apanll wasundurur íwar taaku antam yasarazinllinaja. Nuw tputseemtaati kinaranguri, ashiritaati yasartamtazi yuwaa kuschi anootsi. Uwamari Aparimti yasariya yuwaa kuschi anootsi. \v 33 Siy yasareezis. Ashirucha, nuw siyaa atashina; Paptsa; mapiyrus taarintspa. Mangiptis taangtsa, tárangiya. \p \v 34 Yusur kuschi anoo ashikpaz ashchi anoo kamanchintspa. Tputs arap napkatu, m'chuchoo: Siysa pangusee ksutangints; tárangu. Nuwsha naachima. Yap nda chinaris amb yusur kuschima. Ashiriya, siysa ksutangints; tputs kustapa. Mzarshi tarawaztangints karuttatpa; táyaru, naatarangiya. \p \v 35 Ashikpaz ashiritamtis siysa yuwaa nuw kuschi anoo yasartamtazis. Pukamchu nduntaat kuskachuri, schiras kusachparina. Nduntaati ashiru, ktash tandaneeka átu anushparee kusachparina. Nduntaati ashiru, sitkachu kusachparina. Ashiriya, mangiptis taangtsa; tárangiya Isusu. \v 36 ¡Paptsa! Nuwaa kamachtamari kapeetarus, anush kustareema. Mangiptis taangtsa. \v 37 Siyaa ipunsheetsi tina; tputsee ichinguru atitamana. Mapiyrintspa, tárangiya Isusu. Táyaru kasarangiya. \p Ashiri kamaneena yuwaa Isus waana ashtachu anoo wasina kamanirangu anootsi. \c 14 \s1 Mishat, yuwaa Isusoo tamapingamaam waanpatatin waneerangana anoo kamanchintspa \r (Matiwa 26.1-5; Lukasa 22.1-2; Wanga 11.45-53) \p \v 1 Tsimbunandamsha zar shambatshish yuw Ijiptoo tsap shitungarangana an pishtarangu, misha pangaa nda tpootaru anoo katungumaam shaniyshisheem,\f * \fr 14:1 \ft Utaáshuch Páskuwarini zar shaniyshisheem tsurtarangana. Utaáshuch tputs uru waanaatsi mang' p'tsimaam Irusarinap naatarangana. Irusarinush shaniyarangsin, yambiyarusin, mangooz p'tseerangana; yuwaa Apanll Ijiptosh tapachindarangu anootsi. Sirútamasa Ijiptosh Utaáshuchee itutsimaam waritarangu anush opeejaa pachayarusin, Apanllsha Utaáshuchee wip pachamaam watsta tárangiya. Ashirucha, natsha Utaáshuch waanaatsi mang' p'tsimaam uru minush masach shaniy, yusur minush masach shaniy ashkana. An watacha zar sura Utaáshuch Páskuwarini atiniya anu. Anpur pangaa nda tpootaru anoo katungtaranaya. Ashiriya, anpuru Utaáshuch urkar Isusoo pachamaam kizpur mang zandaranganaya.\f* anush Utaáshuch urkar Isusoo pachamaam tsiyataranganaya. \p Ashiri Móysispaniri wirkar kamanimapani: ¿Tamaycheezini Isusoo tamapingayaruni putachini? Pachayani, tárangashinllanaya. \v 2 Xamachi, watam na shaniymaam waritayanlluwa. Tputs yasayarusin kapung tsiyantachpasinaya. Apinlliri putayani táranganaya. \r (Matiwa 26.6-13; Wanga 12.1-8) \p \v 3 Ashiri Isus Betaniyash taarangu, Simosh, wanuts itsaptaku anush pang' maamaw katungtungtar ashirangiya. Kizsha kzammashee patumbchish kachutamash tuzururu, payuru kusarangiya. Wayungunoo nartupat wach tinama. Puteeraa ship pátangayaru, Isusumun much ichumarangu, arap waritaru anootsi. \v 4 Tputssha anoo pakeersin, tsiyantaksin, waanpatatin: ¿Mayaamsha kiz mangu kzammashee itsanka? \v 5 Ndunariya itsanarangu, panayarina, kurikee zapan putachparee, watam minam masach kurikeem tarawaztakuch anumand waritakuwa. Sheeranaari, kurikee pukireem panamaam waritchiya, tárangana. ¿Shiy mangish nduntishtee? tárangana kizaatsi. \v 6 Itaru, Isussha: Watsta; kizaa nambintspa. ¿Mayaamsha tamundaksa? Nuwaa chinaku ungirtaku ashkiya; tárangu. \v 7 Pukir tputs siyash uru taariya. Ashiriya, yuwash zar waritakchu anush siysa pukireem istatssa. Itaru, nuw kapung taacheezi, ndambari. \v 8 Itaru, kizsha nuwaa nayaniku, kzammashpa ichumarangiya. Nuwaa niri mapumaam átu ashkiya. \v 9 Siyaa atashina; in kiz ashirangu anoo tputs ichinguru tsapurunasshuch ztarsin mazinachinllinaya. Zapshitaa nuwaa kuki mazinakchusin, Kiz kzammashee Isusumun much ichumarangu; ántachinllinaya. Anoo mbizamaam wanindaja, tárangiya Isusu. \r (Matiwa 26.14-16; Lukasa 22.3-6) \p \v 10 Isus wipunashimuna Utaásarini; misha Iskáriyota tsurtarangitamta. Uwsha Isusoo tamapingamaam zandarangu anoom tsiyatpi átu Apanllip pang' naatarangiya. \v 11 Kuraksha anoo mazinayarusin, mang' ksarangana. Yungparutishcha átish. Ashiri aship tuwapchinllpa mang táyarusin, Utaásarinsha: Waritachparee mang, tárangiya. Shitungeeru, Isusoo mangush tamapingamaam chinarangiya. ¿Tamayareezi tamapingachee? táyaru, anuri mangush chinarangiya. \p Ashiri yuwaa Isusoo tamapingamaam waneerangana anoo kamaneena. \s1 Minootssha kamanchintspa; yuwaa Isus waanpata táyaspatashpat shambatshish yuw Ijiptoo tsap shitungarangana anush zar katungarangana anoots \r (Matiwa 26.17-25; Lukasa 22.7-14; Wanga 13.21-30) \p \v 12 Yuwash zar opeejaa pachamaam tatsameenllu anush opeejaa pangapat nda tpootaru anpat katungamaam waritarangiya. Ashiri wipunashsha Isusoo: ¿Yapeeja shambatshishish yuw Ijiptoo tsap shitungarangana anush zar katungumaam yarchini? tárangana. \v 13 Isussha wipunashee tsimbun kamachtarangiya. Mazinangantsa; Irusarinush pshtuyarus, kamuz tipayashinu, suwee kuktachu pakchus, anshuri tchitangtsa; tárangu. \v 14 Pangush pshtukchu, pshtungtamtsa. Siysa upaturunareetsi pakchus, mashangtsa; ¿Yapeeja shambatshishish yuw Ijiptoo tsap shitungarangana anush zar katungchinee? ¿Tandapunuz nuwaam yararangish an yapeeja? átcha iy mayistorurini áttanda, tángtsa. \v 15 Mashkachus, uwsha tandapunuzee kapung yámandachiya. Pangusish iwaz wach taariya. Anush misaa, kuxinshishee ichinguru pangatssa. Pakeerus, katungtsee yarangtsa, mang, tárangiya Isusu. \v 16 Ayu táyarusin, naatarangana. Yaktash kuseeramchusin, ichinguru mang parangana. Isus yuwartatam, tárangu anoo ashparitam parangana. Pakeersin, mang Isusoom yararanganaya. \p \v 17-18 Ashiriya, tapittanu Isus kusarangiya wipunashpata. Misamun pshiyrarutarusin, katungkusin, anush Isussha: Nish tamapingampan minam taarcha. Naturi nuwapat katungkiya; tárangiya. \v 19 Wipunashsha mang' kapung mantsaranganaya. Sheeru, minsha tputs: ¿Nuwaatseezuwa átshawa? minsha: ¿Nuwaatseezuwa átshawa? ántarach ashirangana. Ichingurusin masharanganaya. \v 20 Isussha: Nuwpa ipunshi nuwapa pangaa mangawash washunand pshtaku anparee tamapingachindaniya; tárangu. \v 21 Apari kuk sirú nuwaa kamanirangu, \q1 Tputs shiyaa tamapingakchu, shiysha tsipachsha; \m tárangiya. Nuwsha tputseem kinarangitaati tsipachima. Itaru, tamapingampaneetssha Aparshiti kizpur wanichiya; ndunariya nllurtarangu ashireeja Apari wánich; mang, tárangiya Isusu. \r (Matiwa 26.26-30; Lukasa 22.15-20; 1 Koríndo 11.23-25) \p \v 22 Ántarangu, katungkusin, pangaa yáyaru, Waparee: Wappari táyaru, tupta tupta sheeru, pangaa wipunasheem martarangiya. Wipunasheetssha: Mazinangantsa, tárangu. Neewa; panga nuwaanapaz nutsshi ashipaz ashitanda. Wanasir ktungangints. Nuwamand nutsi Apanll siyaa tapachindachintsa; tárangiya Isusu. Táyaru, martarangiya. \v 23 Sheeru, Isus mangawaatssha yáyaru, Waparpa tsiyateeru, yásirangiya. \v 24 Neewa; insha waashish nuwaanapaz kurasiri ashipaz ashitanda. Nuwsha kurasiri parungakchu, tputseem ichinguru tsipachima tputsee tapachindamaama;\f * \fr 14:24 \ft Jeremiyasa 31.31; Sakáriyasa 9.11; 1 Koríndshucheema 11.25; 2 Koríndshucheema 3.6; Utaáshucheema 9.20 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Isus mang táyaru, wipunasheemshat minumsha yásta minumsha yásta ashirangiya. Ichingurusin waarangana. \v 25 Mazinangantsa; Yusur nimun kizarun chinuz wayari vinoo nuw waachtazi, ndambaree. Itaru, yusur kuskachuri, siyaa yamayaruri, Apapush watsapuni yusurshapa shaniyeeruni, washunandshapari waachchi nuwaptaya; mang, tárangiya Isusu. \v 26 Apanllee yaseeyarandsin, psaanaritam shitungarangana. Sheeru, machip naatarangana, yap yasin suru Oliva zapan taaru ambi. \p Ashiri yuwaa Isus wipunashpat washunand shambatshish zar katungarangana anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isusoo putarangana anoo kamanchintspa \r (Matiwa 26.31-35; Lukasa 22.31-34; Wanga 13.36-38) \p \v 27 Anuritam machip Olivap kuseersin, Isus wipunasheetssha: Na in psaan ichingurus punikchus, nuwaa kasachpasa, tárangiya. Apari kuk anootstam wasina kamanirangiya; \pi1 Opeej ksutamapanee pachachinllinaya. Pachayarusin, opeejsha ichinguru suwachpasinaya; \m átcha Apari kuk nuwaatsi. \v 28 Ashiri tsipayaruri, yusur támeeruri, wasina Galileyap naachima. Anush pangchinipa; tárangu Isusu. \v 29 Pitorsha: Ichingurusin shiyaa kasakchusin, nuwsha shiyaa kasacheezi, ndambari, tárangu, \v 30 Isussha: Pitoroo, mazinangancha; itsinsaru kamanchinllpa. Na in ndatuma ktash tsimbun yusaru, shiysha tputsee: Nuw Isusoo yasakeezi táchsha. Tuchip tayusichsha; mang, tárangiya Isusu. \v 31 Pitorsha kizpur tsiyatatar, ¿Tamaree nuw ashchee? Nuwaa pachaktaateesinaya, nuw Isusoo yasareezi tácheezi, ndambaree. Shiyaptari tsipachchi, tárangiya. Wipunashsha ichingurusin annandarit tsiyataranganaya. \r (Matiwa 26.36-46; Lukasa 22.39-46) \p \v 32 Psaanaritam Isus wipunashpa ipuneersin, mzatsip sur Getsemanap naatarangana. Kuseeramchusin, Isussha wipunasheetsi: Xamachimasi: nish k'xinangints. Aparpatamasi tsiyatatamasima táyaranllu, \v 33 tuchpamsha tputs machirangiya. Pitoroo, misha Sandeekurini, misha Wanga aship Isus, machirangiya. Naantaatssin, Isussha mangush ksukpaz ashirangiya; mangush wantsush tumanarangiya. \v 34 Mangi kizpur mantsakuri, tsipakchima. Siysa neetsiritamapa ksutangtsa. Tputs kustapa; tárangiya. \v 35-36 Pakich naantachu, mang' kizpur mantsayaru, tsapush tutunlltaramach ashirangu; Tapachindapanda átu Waparpat tsiyatarangiya. Apaa, shiyaam ichinguru waritariya. Apaa, tapachindangandama. Nuw kiyung kachiyeeri, tsipamaam zandkeezi, tárangu. Itaru, yuwaa nuw áti anu watsitparee. Yuw shiy shaana zandkush shingandama, Apaa; mang, tárangiya Isusu. \p \v 37 Wipunashishsha napkamchu, wipunashsha maakururtar ashirangana. Isus Pitorootssha: ¿Simo maarish? ¿Minamtiyam ura ksutamaam pinasarangish? tárangu. \v 38 Támeerus Apanllpat tsiyatangtsa. Paptsa; Yashing' kasiyantspa. Apanllpat tsiyatamaam zandamana zandkitaateesa, itaru maats kasikantsa; támbeeshinu kasarangiya. \p \v 39 Kasayaru, yusur waptam kanapeeranllu, Apanllpat tsiyatarangiya. Yuwari ichtaru, tárangu anuritam tayusarangiya. \v 40 Yusursha wipunashish kuskamchu, wipunashee yusur maamarsin parangiya, watam maats zuw zuw ashiranguwa. \v 41 Anamunsha Isus yusur wipunashish tuchparinshtini kusarangiya. ¿Wand maaris, kanuskis? Na waritayanlliya. Na musásiri tputs yutarit nuwaa, Apanlleetstaati wipi tamapingachindanaya. Tamapingayarusin, Romshucheetssha: Neewa; siysa waneengtsa táchinlliniya nuwaatsi; tárangu. \v 42 Pza, naayani. Paptsa tamapingampani naanllpa, tárangiya. \r (Matiwa 26.47-56; Lukasa 22.47-53; Wanga 18.3-12) \p \v 43 Isus wandari tsiyatstaru anush waana wipunash Utaásarini kusarangiya. Tputs zapan mchit payurutarusin, yasinaa washitaneewtam payurutarusin, kusartarangana Isusoo putamaama. Kamachtarangiya Utaáshuch apanllpan urkari; misha wachinawin, misha Móysispaniri wirkar kamanimapani kamachtarangitamta. \v 44 Ndaturi kusaru, Utaásarini tputsee kamanirangiya; Nuw Isusoo ishambchima; tárangu, Ishambkachuri, an watatanda Isusu. Siysa p'tangtsa. Siysa putayarus machingtsa; suwatpa; tárangiya. \p \v 45 Ashiri Isusush kuskamchu, Utaásarinsha musásiritam Isusush iriptaranllu, Mayistoroo, ¿tamarimta? táyaru, ishambta ashkamchu, \v 46-47 tputssha Isusoo putarangana. Itaru, wipunash minamta watsirit xiyxeewu punirustarangu, mchit yáyaru, tputsee mang tpimbarangiya. Apanllpanee urkar muchchuree witsi t'sharangiya. \v 48 Sheeru, Isus tputspat tsiyatarangiya. ¿Mayangazsha psaan yasin payurutarus kusaksa? ¿Nitaati nuw washchirshiti? ¿Antaati nuw siyaa kapeetamaam tputsee ishinkee? \v 49 ¿Wanipaja kamiran Apanllish pang' tayaspatarangee? ¿Mayaatsi punikus nda putarangsa kamiranata? Apanll kuk yandarangu anoo tatsamkachu nuwaa putaksa; Isus tárangiya. \v 50 Átaru anoo wipunashtisin mazinayarusin, ichingurusin Isusoo kasayarusin, suwasuwarangana. Isusoo kasarangana. \v 51 Itaru, tputssha kanungas wazurani k'tuntambaru, Isusush tachitarangiya. Uwaatssha putayarusin, \v 52 kamisaa tusheeru, zapeeruri suwarangiya. \p Ashiri yuwaa Isusoo putarangana anoo kamaneena. \s1 Mishat, kamanchintspa; yuwaa Utaáshuch urkar Isusoo pchangtsa tárangana anootsi \r (Matiwa 26.57-68; Lukasa 22.54-55, 63-71; Wanga 18.13-14, 19-24) \p \v 53 Ashirucha, anuritam machtarangusin, apanllpanish urkar pang' tapshturangana. Anush Utaáshuch urkar, misha Utaáshuchtisin wachinaw, misha Móysispaniri wirkar kamanimapani aship shaniyarangana. \v 54 Itaru, Pitor arapirit mang tachitarangiya. Apanllpanish pang' pshturangitamta. Pshtuyaru, tipuranllizee sumasish chuchurangiya apanllpanpat muchchuri. \p \v 55 Ashiri apanllpan urkar, wachinawtam: Isusoo pachayani, táyarusin, tputsee ngichimapani nachungarangana. Siysa Isusoo yutarit tsiyatangtsa. Ngicheerus, iysha tupchayani táranganaya. Tsimbunis minamari k'kuz payukinaareesa, ashiri pachamaam waritariya, tárangana. Itaru, tsimbun tputs nda minamari k'kuz payuranganaya; naxpoorangana. \v 56 Mangu piyari tsiyat piyari tsiyat ashirangana. Nda waanandarit tsiyatarangana. \v 57 Zapish ashpatam tputs chiyzarangusin, \v 58 Isusoo kitsiptartini mazinarangini. Isus taarangeeja: Apanllee pang' uwpa pangurangana anoo nuw kapeetkachuri, tuchipparee zar yusur panguchina; itaru nda kuwipti panguchina átu anoo mazinarangini, tárangana ngichimapani. \v 59 Anoo zapan tsiyatarangitaatssin, ashiritaa nda waanand tsiyatarangana. \p \v 60 Ashiri apanllpansha urkar anoo mazinayaru, chiyzayaru, Isusootssha: ¿Mayaamsha nda tsiyataksha? Tputs tsiyatkusin, ¿mayaamsha nda yámaksha? tárangiya. \v 61 Itaru, Isussha zamazamaw ashirangu, nda yámarangiya. Apanllpansha urkar: ¿Apanllish Ipusamarini shiya? tárangiya. \v 62 Isussha: Aa, yuw átis an watatana, tárangu. Apanll nuwaa tputseem tinarangu, nuwsha Apanllinungiri taachima; msasush karuwkachuri pangchitampasa,\f * \fr 14:62 \ft Daniela 7.13 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tárangiya Isusu. \p \v 63-64 Ashiri apanllpan urkar anoo mazinayaru, waanaatsi wamari izichirangiya. ¿Wanipa ngichik? watam nuw Apanlltana Wipi atuwa. ¿Mayaamaja yusur tputsee mashchi, watam ichinguruni mazinayaniwa? ¿Wanip Apanllee ngichik? Ashiriya, ¿siy amaksa anootsi? tárangiya apanllpan urkari. Tputssha ichingurusin: Aa, pachamaam waritayanllcha, tárangana. \p \v 65 Tputssha Isusumunsha kawachitangat ashirangana.\f * \fr 14:65 \ft Isáysa 50.6 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Chirik'pat wchoo kámanayarusin, tuzim tuzim ashirangana. Tuzim sheersin, Natu, kamaninda ¿chak tuzimkanlla? átangat ashirangana. Sheersin, apanllpansha muchchur Isusoo macheerandsin Isusoo tuzimumach ashirangana. \r (Matiwa 26.69-75; Lukasa 22.56-62; Wanga 18.15-18, 25-27) \p \v 66 Ashiri Pitor tipuranllizush taarangu, apanllpan urkar muchchur, kiz kusarangu. \v 67 Pitoroo chuchuchuw parangu, nap ashirangiya. Kizsha mang: Shiy Isuspat Násaretshuchpat ipunarangish, tárangu, \v 68 Pitorsha: Nitaati anoo tputsee yasareezi. ¿Chakamasaja? ¿Mayaamsha nuwaa ngutish átsha? táyaru, shitungashinung xiyaa ashirangshita Pitoru. \p \v 69 Muchchursha, kiz anushsha pakeeru, tputseetssha: In tputs Isuspat ipunarangtamcha, Wipunashparee Isusuya, kiz Pitoroo, tárangu, \v 70 Pitorsha: Nitaati nuw Isusoo ipunsheezi, dancha; tárangiya. Yusur mishat tputs musásiritam: Zurakparee, shiy Isuspasha wipunashsha, watam Galileyshuchtamshawa; mang táyaru, \v 71 Pitorsha mantsir kapung tsiyatarangiya. Yuwaa átish anoo yasareezi. Ngichkinaareena, anumand Apanll nuwaa pcharundama, tárangiya. \v 72 Támpu, musásiritam ktash taraseemaam yusarangiya tsimbunurinshtini. Mangush Pitor chinayaru p'tseerangiya yuwaa Isus kamanirangu anootsi; Ndatuma ktash tsimbun yusaru, shiyma tputsee: Nuw Isusoo yasareezi táchsha. Tuchip tayusichsha, tárangu anootsi. Isusoo kuk chinayaru, kizpur mang' mantsayaru, tanurangiya. \p Ashiri yuwaa Utaáshuch urkar Isusoo pchangtsa, tárangana anoo kamaneena. \c 15 \s1 Mishat, yuwaa Romshuch urkar Isusoo pchangsints, tárangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 27.1-2, 11-14; Lukasa 23.1-5; Wanga 18.29-38) \p \v 1 Zar yarattu Utaáshuch urkar ichinguru mang shaniyarangana. Apanllpan urkar shaniy, Móysispaniri wirkar kamanimapan shaniy, aship an shaniyarangana. Tsiyatstangat ashirangana. Isusoo tsiyatamaam iwapayarusin, uwee kamurirusin, gobernadorap mang machtarangana. Gobernador Pilat sura. \v 2 Pilatush kuseersin, Pilaturinsha Isusoo mashirangu; ¿Shiy Utaáshuchpasha urkarsha? táyaru, Isussha: Aa, nuw Utaáshuchtana nuw kuraki, tárangiya. \v 3 Utaáshuch urkar zapan yutarit tsiyatarangiya Isusootsi. Isus yámarangeeja. \v 4 Ashiri, Pilaturinsha Isusoo: ¿Mayaamsha nda yámaksha? ¿Wanipaj tputs yutarit tsiyatkana? tárangiya. \v 5 Itaru, Isussha nda yámarangu, Pilaturinsha ¿Tamashta nda tsiyatak? mangush, tárangiya. \r (Matiwa 27.15-26; Lukasa 23.13-25; Wanga 18.39—19.16) \p \v 6 Uru minam masach tushiykchu, tputs Apanllee ungirtamaam shaniykatssin, Utaáshuch Pilaturineetsi tputsee tashitungamaam mashirangana. Pilaturinsha uru mangutari minam tputsee tashitungtariya. \v 7 Anush tumanshishish tputs yutarit taaranganaya. Sirú gobernoo kasiyaruni kapeeteeni atusin, waratarangsin, tputsee pacharangana. Ashirucha, anush Parápsa tputs sura anush tumanarangiya. \v 8 Ashiri tputs Pilaturinush kuseersin, Na waritayanlliya tputsee tashitungamaama. Na shiysha tputsee tashitungangcha, watam uru tashitungakshawa; tárangana. \v 9 Pilaturinsha: ¿Chakaa tashitungamaam zandaksa? ¿Utaáshucheezuwa kuraka Isusoo tapurichchiwa? tárangiya tputseetsi. \v 10 Watam Pilaturini Utaáshuchee urkar yasaranguwa. Mangutari Isusoo natsaksin, Pchangi, tárangana. ¿Chakaatsi tashitungayachis? tárangiya. \v 11 Nduma tputs yámchusin apanllpansha urkar tputsee: Ichingurus: Parápsaa tshitungangcha tángtsa. Isusoo tpurinllpa tángtsa; tárangana. \v 12 Pilaturinsha: ¿Iy kurakarini átis anoo tamacheezi? ¿tapurcheezi? tárangu, \v 13 tputssha kizpur zamangarangusin, Nduni. Pachayarush ksangi. Yasinamun tstsambeerush ksangi. Kpitangi; átangat ashirangana, manga. \v 14 Itaru, Pilaturinsha ¿Mayamandshta pachachee; watam nda yutarit taaranguwa? tárangiya. Tputssha anoo mazinayarusin, aranginasha zamangarangana. Yasinamun tstsambeerush ksangi átangat ashirangana. \p \v 15 Pilaturinsha tputsee mang' kistamaam zandarangu, Ayu, Parápsaa tshitungangints táyaru, tashitungarangana. Pilaturinsha wasundururee kamachtarangiya; Isusoo pzkooyarus, ksangints, tárangiya. Utaáshucheetssha urkar tsiyatku; Siysa Isusoo taringsints. Tstsambeerus ksangints, tárangiya. \r (Matiwa 27.27-31; Wanga 19.2-3) \p \v 16 Sundarsha Isusoo machtarangusin, kurakush pang' sur Pirítoriyush tapshturangana. Kuseeramchusin, sundar waanpatatin zapan kuruzurangana. \v 17 Shaniyeersin, michitkusin, Isusoo kurakaam ínachinllpa atusin, kpapat k'tayashinusin, tútiyachtarangana; watunireem tuwapimash ktsachimash túmartarangana. \v 18 Napangi ¿Utaáshuch urkar tamara? táranganaya. \v 19 Sundar yasinpat tiyáh tiyáh, kawachta, tutunlltata shitangat ashirangana. \v 20 Wamaree ktsachimash yusur tusheersin, yusur watunirtam tuwatuntayarusin, yasinamun tstsapani atusin, chapungup machtaranganaya. \p Ashiri wappari kamaneena yuwaa Isusoo pchangtsa, tárangana anootsi. \s1 Na kamanchintspa yuwaa Isusoo natam pacharangana anootsi \r (Matiwa 27.32-56; Lukasa 23.26-49; Wanga 19.17-30) \p \v 21 Sim Sirínshuchi chapungup naatarangiya. Sim wip Arijandoru misha Arójó. Sundar Simoo chamayangayaru, Natu shiysha yasinaa kungi Isusoom tstsamaama, atusin, kamachtarangana. Uwsha Sim kúrangiya yasinaatsi. \v 22 Ashirucha, Isusoo pachamaam machtayarusin, machip kararangana. An machi sura Muchuzcha; iyashuch Utaáshuch k'kini Gólgota atiniya. \p \v 23 Kuseersin, yasinpat wakunguri sura mira vinpa íseersin, kshaa yáseeni,\f * \fr 15:23 \ft Salmo 69.21 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tárangana. Isusoo waangi atusin, Isussha ngatarangiya. \v 24 Sheersin, Isusoo yasinamun tstsarangana. Sundarsha Isusoo wamar ichinguru tusheersin, waanpatatin ipusimaam wichipat mang michitarangana. Michiteersin, wamaree uwaya yaktaam uwaya yaktaam ashirangana manga.\f * \fr 15:24 \ft Salmo 22.18 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \p \v 25 Ashiri tstsarangana Isusootsi zar manginaa kachingarattu. \v 26 Isusumun yasinamun muchinungi yandamarini wayarangana. Yuwamand Isusoo pacharangana anoo kamanirangiya. Yandamarini kamanirangiya; Isus Utaáshuch urkarcha táyarusin yandarangana. \v 27-28 Pachampaneetssha min mbutsutsunungich ningich tstsarangana. Minootssha mbazinungich arangich mang tstsarangana.\f * \fr 15:27-28 \ft Versícul 28 kaap wanindaja. Ashpatam kirak anoo taar, itaru Márkosarin nda kaap yandarangiya.\f* \p \v 29 Tputssha tushiykchusin, zapan napta napta ashkusin, Isusoo staranganaya. Mantsiri tsiyataranganaya.\f * \fr 15:29 \ft Salmo 22.7 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* ¿Tamasha nda shaanaatsi tapachindaksha? ¿Shiy watam: Nuwna zandkuri, Apanllee pang' kapeetkachuri, yusur tuchip zari panguchina, tárangshawa? \v 30 Apanlleesha Wipish, ashiru yasinamun karuwangcha tárangana. \v 31 Apanllpansha urkar, misha Utaáshuch tayaspatampan yutarittam tsiyat tsiyat ashirangana. Tputsee nllitarit istataritaa, ¿Tamasha nda waanaatsi nda tapachindaka? tárangana. \v 32 Isus, Utaáshuch urkar karuwkachu, iysha anoo pakeerurini, mangoonachshapariniya; tárangana apanllpan urkari. Washchir yuwaptatin tstsarangana anpatatin Isusoo yutarit tsiyatarangitamana. \p \v 33 Ashiri zar wachamuree kizpur tapee ashirangiya. Zar kzata ashirangiya. Zapishsha, zar pukamchu, yusursha zar yakatan ashirangiya. \v 34 Pukamchu zar Isus kuruzurangu; Apaa, ¿mayaamsha nuwaa kasaksha?\f * \fr 15:34 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 22.1 átu atitamta.\f* tárangiya. Waanshuchi kuk: Iríy Iríy aráma sapáktani, tárangiya, \v 35 Ashiri tputssha xiyxeewsin mazinarangana. Za, Elíyasarineetsi kuruzeenllpa tárangana. \v 36 Minam tputs iriptaranllu, vinoo kash yushindarangiya. Shambushambu yáyaru, kshash chka sheeru, yasinamun turimeeru, Isusush kuk tunapurangiya waamaama.\f * \fr 15:36 \ft Salmo 69.21 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Panayaru, Xamachimasi: Na pangpani, tárangana. ¿Kamapari Elíyasarini kuscheezuwa yaruwamaama? tárangana. \p \v 37-38 Isussha tsiyatku kizpur zunganeerangu anush tsiparangiya. Apanllush pang' kamis, ipusanand izichirangiya. Íwar káyashinu, chireej ashirangiya. \v 39 Ashiri Isus tsipakchu, kapitansha anush tasaseeru xiyxeewu, yuwaa ashirangu anoo parangu, In tputs Apanlliritcha wipa, tárangiya. \p \v 40 Kizsha arapeetari naparangana. Salómi, misha Mariya Matárinshuchi, misha Mariya Sandeek nllur waniri, Us Mariya wanirimunatamta; aship kiz ksutarangana. \v 41 Sirú ndaturi pacharsin, Isus Galileyash taarangu, anush tachitarusin, Isusoo istarangana. Zapan kiz tachiteersin, Irusarinush kusarangana an ichingurusin Isusoo ksutarangana. \r (Matiwa 27.57-61; Lukasa 23.50-56; Wanga 19.38-42) \p \v 42 Ashiri zar pshtututanu sápatoomsha wasina yaramaam waritarangiya sápatooma. \v 43 Ashiri natumatam viernesash Osiysha, Arímatíyshuchi\f * \fr 15:43 \ft 1 Samuela 1.1 Rama, átcha. Watatamcha yakta.\f* tputsi, Isusoo maapi átu Pilaturinpat tsiyatarangiya mashamaama. Us Utaáshuch urkarimuntamcha; kizpur wanasirimun tputsi. Apanllee kizpur chinaku, uru Apanlleem Ipusamarini kutarangiya. Ashiri Us nda puniku, Pilaturinpat tsiyatku, mashirangiya. Isusurini yáyaruri, mapchima, mang, tárangiya. \v 44 Pilaturinsha mangush chinayaru, Isus tsiparangeeja átu, kapitanaa kuruzeeru, mashirangiya. ¿Isus tsiparang? tárangiya. \v 45 Kapitansha: Aa, tsiparangcha; táyaru, Pilaturinsha Usee: Ayu, Isusurini yángsi; táyaru, \v 46 Ussha kamisaa mburshimashi wanasiri paxanxeeru, Isusoo naruwayaru, kamispat kuripirangiya. Yáyaranllu, mapshisheem patumbchee kachutarangana anush Isusoo wayarangiya. Wachoo patumbichpatatam mbam shtandarangiya. \v 47 Mariy Matárinshuch, misha Mariy, Us waniri parangana Isusurineetsi wayarangana anootsi. \p Ashiri yuwaa Isusoo pacharangana anoo kamaneena. \c 16 \s1 Mishat, yuwaa Isus támarangu anoo kamanchintspa \r (Matiwa 28.1-8; Lukasa 24.1-12; Wanga 20.1-10) \p \v 1 Ashiri, sápatush zari pukamchu, Mariy Matárinshuch, anamunsha Mariy, Sandeek wanir, anamunsha Salómi, kiz tuchip kzammashee paxanxarangana Isusurinimuni ichumamaama. \v 2 Putamsha tumingush, kizsha mapshiship napkatssin, mang naatarangana. Zari yak ashiratu, kusarangana mapshishu. \v 3 Kuskamchusin, kiz waanpatatin ¿Chakaja chiyaam tawateechinllina wachootsi? Patumbich kiyak tstsamawa; tárangana. \p \v 4 Ashiri nap ashkusin, mapshish mangu wach' kawaru parangana. Patumbichsha kapeetamsha parangana. \v 5 Ashirucha, wachush wantsush pshtuyarusin, napkusin kanungas ashiru parangana. Wamar mburish wazuran k'tuntambaru, mapshishish mbazinungich kuxinxinawu parangana. Kizsha kizpur punirangana. \v 6 Kanungassha: Punirintspa. ¿Isusoo Násaretshuchi nachungakis yasinamun tstsarangana anungazi? Isus támeenllcha. Watacha yuwash tamoo ashirangu anu. Ndunshitaya, tárangu. \v 7 Mikeerus naatstsa. Isusoo wipunash ichinguroots kamaningtsa Pitorootstamta. Isus Galileyap wasina naayaranllpa. Ambi naakchus, Isusoo pangatssa, watam Isus ndaturi tsiparu siyaa kamaniranguwa; tángtsa; tárangiya kanungasi. \v 8 Kizsha puniksin iripupur ashirangana. Nungtatangat mang ashirangana. Punirustambatssin, nda tputsee kamanirangana. Kuk mbamatambach ashirangana. \r (Matiwa 28.9-10; Wanga 20.11-18) \p \v 9 Ashiri Isus tumingush puturit támeeranllu, ichtaru Mariya Matárinshuchi parangiya yuwachich tsimbun matayaru yashingoo tashitungarangu anchich. \v 10 Mariysha nattu, kuseeramchu, Isus wipunash mang' mantsaksin, tanuksin, uwsha kamanirangiya. \v 11 Itaru, Isussha wipunash: Mangupa atiya tárangana. \r (Lukasa 24.13-35) \p \v 12 Ashiri natam Isus wipunash yaktash tsimbun Irusarinush shitungeersin, xiytusin, yap nda chinaru anush Isus wipunasheetsi mang kamatarangiya. Nda Isusoo natstarangana, watam nllitaritamsha kinaranguwa. \v 13 Zapish natstayarusin, kanapurangsin, minootssha wipunashpatatin ichinguru kamanirangana. Ngootsip xiytuni, Isusoo parangtanicha, tárangana. Itaru, wipunashtisin: Ngutishcha átis, táranganaya. \r (Matiwa 28.16-20; Lukasa 24.36-49; Wanga 20.19-23; Tayaspatampani 1.6-8) \p \v 14 Ashiri natam wipunash arangtach minam matayaru katungkusin, anshutam Isus yakarangiya. Yakayasha, waneerangiya wipunasheetsi. ¿Washa nda mangoonkis yuwaa, tárangi anootsi? tárangu. ¿Mangishis chinamaam washa mbam ashkis? Yuwaa támeeruri, tputssha: Isusoo iy parangini. Na kchitcha táyarusin, ¿siysa tamasha nda mangoonarangsa? \v 15 Na siysa nimun piyam naakus, piyam naakus, sheerus, tsapurunasee izataru nuwaa kuki tayapstangtsa. Ichingurus tputsee tayaspatangtsa. \v 16 Yuw tputs nuwaa mangoonku, siysa ichumakis an tputs uru kamungchinlliniya. Itaru, yuw tputs nuwaa nda mangoonku yashingupsha naachiya. \v 17 Yuw tputs nuwaa mangoonkachu an nuwaa Apari wizpuririni payuchpasinaya. Nuwapa wizpuriri yashingoo tashitungachinllinaya. Ashpatam nllitaritaa k'kuz nduntaa yasaru tsiyatchinllinaya. \v 18 Mkaa putaktaa, nda kapooxchiya. Wasoo waaktaa, nda tsipachiya. Kas yutamaa uwpat patatkachu yarchiya; tárangiya Isusu. \r (Lukasa 24.50-53; Tayaspatampani 1.9-11) \p \v 19 Ashiri minush zar Isus, iy kurakarini, wipunashee waneeyaranllu, Apanll Isusoo naringarangu, kizpur kurakaam kinayaru Waparish mbutsinungich kuxinarangiya. \v 20 Wipunashsha ichinguru tsapurunas ztaru Isusoo kuk kamanirangana. Tayaspatarangusin, Isus waana istarangu, Isusoo wizpuririni yámandat yámandat ashirangsin, tputssha: Aa, zurakparee, Itsinsaru tayaspatakana, tárangana. \p Ashiri yuwaa Isus támeeranllu yusur Waparip naatarangu anoo kamaneena. \p Watamcha Isus kuku. Ashiri wapparee. \p [Watamaritcha Isus kuku. Wapparee.]