\id MAT \h Matiwarini \toc1 Matiwarini kuku \toc2 Matiwarini \toc3 Mt \mt1 Matiwarini kuku \imt1 Wasina pakich kamanchinllpa yuwaa Matiwarini yandarangu anootsi \ip Sirútamasa Matiwarini Isusoo wamachtashimuna. Leviyaa tsurtarangitamta. Ndatuma Isusush tachitarangu, uw Romshucheem urkiree yarangiya (9.9-15). Itaru, Isussha: Nuwash izuuru tchitangandama, tárangu, Matiwarinsha zapan tachitarangiya. Ashirucha, Isusoo kapung yasarangiya; waana wach parangiya Isusootsi. Isus Waparip kárirangu anumun 20 masach tushiyaru, Matiwarinsha kirakaa yandarangiya. Isusoo izuuru kamanpi átu yandarangiya. \ip Utaáshusheem yandarangiya, watam uwshtisin: Nitaati Isusooja Apanll wip táranganawa. Itaru, izuuru Isusoo mangoonpana átu, yuwaa sirútamasa Apanll tuyandarangu anoo kamanirangiya. Zurakcha, Isus Apanllcha wipa. Waana Apanll Ipareetsi zanganchima tapachindamaama átu, watatamcha Isusu, tárangiya Matiwarini; anoom yandarangiya wirkarimuna. Apanll wip Utaáshucheem tapachindapi átu tsiparangiya. Itaru, nda Utaáshucheemmari tsiparangiya; tsapurunasshucheem tputsi ichinguroo istapi átu tsiparangiya. Ashirucha, Matiwarini anoo kapung kamanimaam zandarangu wirkareem yandarangiya. \ip Ashiriya, na yuwaa kamanirangu anoo pakich kamanchinllpa: \io1 A. 1.1—2.23 Yuwaa Apanll wasina kamanirangu anootstam Isusush tuminarangiya. Isus Dapiyarinshini nlluranur nllurtarangiya. Yutarit tputs Isusoo kanxuritaatstaa pachamaam zandarangusin, ashiritaa Apanll istarangiya. \io1 B. 3.1—11.30 Isus wachinayaru, tputsee tayaspatarangiya. Yutaritshishireetsis ksangtsa, tárangiya. Apanll siyaa izuuru kasimaam zandkiya. Nuwaa kuki payungtsa; ksarintspa. Ndunnaa mangoonkus, Apanllsha siyaa wanichapantsa, tárangiya Isusu. \io1 C. 12.1—28.20 Isus tputsee istapi átu nish tsapush kusarangiya. Tputsimand yutaritshishirini tsiparangiya. \ip Tárangiya Matiwarini. \mt1 Nuw Matiwi Isusoo kamankina \c 1 \s1 Yuwaa Isus nllurtarangu anoo kamanchintspa \r (Lukasa 3.23-38) \p \v 1 Isus ndatuma nllurtachu, zitamin anchichinand kinatarana anoo kamanchintspa. \p Ísúkirísut Apanllcha Wipa. Tputseem kinarangu, Dapiyarinchichush nllurtarangiya. Apramarinchichitamcha. \li1 \v 2 Mazinangtsa; sirútamasa Apramarin wipaa Isaakarinee iparinarangiya. \li1 Isaakarinsha Akoparinee iparinarangiya. \li1 Akoparinsha Utaásarinee iparinarangiya; zoonllinandari k'tsas tsimbun matayaru taarangiya. \li1 \v 3 Utaásarinsha wip tsimbun wanindarangiya, iwiparangiya. Wip sura Faresa misha Serah. Nllur waanari Támara sura. \li1 Faresarinsha Hesronarini iparinarangiya. \li1 Hesronarinsha Aramarinee iparinarangiya. \li1 \v 4 Aramarinsha Aminadaparinee iparinarangiya. \li1 Aminadaparinsha Nahasonarinee iparinarangiya. \li1 Nahasonarinsha Salmunarinee iparinarangiya. \li1 \v 5 Salmunarinsha Rahabarinee wizanlleem yamarangu, wip Boosarinee iparinarangiya. \li1 Boosarinsha Rutirinee wizanlleem yamarangu wip Obedarinee iparinarangiya. \li1 Obedarinsha wip Jeseyarinee iparinarangiya. \li1 \v 6 Jeseyarinsha Dapiyarineetsi kuraka iparinarangiya.\f * \fr 1:6 \ft Ruti 4.18-22 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \m Ashiri Apramarinpat Dapiyarinpat washunand 14 tputs itsutarangiya. \li1 Kurak Dapiyarinsha tputsee wizanll yamayaru, Uriyasarinee wizanll yamayaru, wip Salomonarinee iparinarangiya. \li1 \v 7 Salomonarinsha Robowamarinee iparinarangiya. \li1 Robowamarinsha Abiyasarinee iparinarangiya. \li1 Abiyasarinsha Asaárinee iparinarangiya. \li1 \v 8 Asaárinsha Josafatarinee iparinarangiya. \li1 Josafatarinsha Joramarinee iparinarangiya. \li1 Joramarinsha Usiyasarinee iparinarangiya. \li1 \v 9 Usiyasarinsha Jotamarinee iparinarangiya. \li1 Jotamarinsha Akásarinee iparinarangiya. \li1 Akásarinsha Esikiyasarinee iparinarangiya. \li1 \v 10 Esikiyasarinsha Manasesarinee iparinarangiya. \li1 Manasesarinsha Amónarinee iparinarangiya. \li1 Amónarinsha Oseyasarinee iparinarangiya. \li1 \v 11 Oseyasarinsha Jekoniyasarinee iparinarangiya zoonllpata washunanda. Anpur Utaáshucheetsi Babiloniyap watsapun machtaranganaya. \m Ashiriya, Salomonarinpat, Jekoniyasarinpat washunand 14 tputstam itsutarangiya. \li1 \v 12 Jekoniyasarinsha Sálatielarinee iparinarangiya Babiloniyash tsapu. \li1 Sálatielarinsha Sorobabelarinee iparinarangiya. \li1 \v 13 Sorobabelarinsha Abihudarinee iparinarangiya. \li1 Abihudarinsha Eliyakimarinee iparinarangiya. \li1 Eliyakimarinsha Asórarinee iparinarangiya. \li1 \v 14 Asórarinsha Sadokarinee iparinarangiya. \li1 Sadokarinsha Akímarinee iparinarangiya. \li1 Akímarinsha Eliyudarinee iparinarangiya. \li1 \v 15 Eliyudarinsha Eleasararinee iparinarangiya. \li1 Eleasararinsha Matánarinee iparinarangiya. \li1 Matánarinsha Akoparinee iparinarangiya. \li1 \v 16-17 Akoparinsha Osiyarinee iparinarangiya. Osiyarinsha Mariyaa yamarangiya Isusu waanari. \m Ashiriya, Sálatielarinpat Isuspat 14 tputstam itsutarangiya. \p Ashiri Isusoo zitaminarini itsuttaranu anoo kamaneena. \r (Lukasa 2.1-7) \p \v 18 Ashiri na Isus Apanll Wip nllurtarangu anoo kamanchintspa. \p Osiyarini Mariyaa wayamandarangiya. Itaru, pishtarangiya izuuru yamamaama. Yamamaam waritarangitaa, itaru Osiyarini nduma yamachu, Mariy Apanllee Ipusamarini wanindarangiya. Apanll wizpur panarangiya Mariyshu. Anurisha wipaa ipanarangiya. \v 19 Osiyarinsha ¿Tamayshta ashik? ¿Tamaree mireek? tárangu, mang' kapung mantsarangiya. Apanllee chinarangu, ashiriya; Tputsee kamancheezi. Ngutariti kasachima; mangush chinarangu, tárangiya. \v 20 Anootsi kapung chinachinaw ashirangu, psaansha maarangu, Apanll wasundurur yakarangiya Osiyarinshu. Yakeeru, tsiyatarangiya. Osiyaa, shiy Dapiyarinchichtishcha, shiy tputsish; ashiriya Mariyaa yamamaam punirinllpa. Pzirinllpa. Nda tputspat ashirangu, waana Apanll ashiranguwa. Apanll Wip wanindakiya. Apanll wizpuri wipaa tinarangu. Ashiriya, shiysha Mariyaa izanlleemish yamangcha. Tsiyantarinllpa. \v 21 Wipaa tatsipkachu, nlluraa Isusu sur ísamangcha; an watatanda tapachindampani. Tputs Isusumun mang' tatkusin, yutaritshishirineetsi izuuru kapeetchiya.\f * \fr 1:21 \ft Salmo 130.8 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Ashiriya, shiysha izanlleemish yamangcha. Tatsipkachu, Isusu ísamangcha; Apanll wasundurur tárangiya. Tárangu, tsípata ashirangiya. \v 22-25 Ashiriya, Osiyarinsha támarangu, Ashiri yamachparina Mariyaatsi, tárangiya. Apanllee wasundurur kuk payurangu, Mariyaa wizanlleem yamarangiya. Itaru, natumasina nda washunand maarangana. Mariysha wipaa tatsipurangu, anacha Osiyarini wizanllpat washunand maarangana Mariypata. Osiysha nlluraa Isus sura ísamarangiya. \p Apanll wipaa zanganirangu, ashiriya waanaatsi kuk sirútamasa kamanirangu anoo payurangiya. Apanllee kuk kamanimapani anootsi wasina kamanirangiya. Tárangiya; \pi1 Kiz wazaranll nduntaa, tsasataa, wipaa mireeyaru, kamuz tatsipchiya. Tatsipkachu, Emanowelaa yásamachiya, watam Apanll iyapa taakuwa,\f * \fr 1:22-25 \ft Yuwaa Isáysa 7.14 tárangu, anoo nish anuritam atiya.\f* \m tárangiya. \c 2 \p \v 1 Ashiri Isus Biringash\f * \fr 2:1 \ft Ruti 1.2 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* yakat nllurtarangiya Utaásh tsapu. Kurak Herodesarini Utaáshuchee wamari kasiru taarangu anush Isus nllurtarangu. Isus nllurtarangu, anumunsha yasampan tputs, yap zar yaku ambich tputsi waanpee watsapun káyarandsin, apus zapan tsup maatarandsin, yakat Irusarinash kusarangana. Isusungaz napkattu kusarangana. Irusarinush kuseersin, mang tputsee masharanganaya. \v 2 ¿Yap nlluraa tatsipeera, yuw Utaáshucheem kurak kinachu anu? tárangana. ¿Yapsha taaka? Yaanpee tsapuni tsangachee kaneeschi paranginiya. Utaáshuch kurak ndusha tatsipeenllparee, táranguni, ashiri pangani atuniya, nllurangaz naattiniya. ¿Ashiri yapi tatsipee; siy yasaktaatis yuw Utaáshuch kurak kinachu anu? tputsee mashku mang tárangana. \v 3 Irusarinshuchsha anoo mazinayarusin punirustarangana. ¿Nllura chakamasaja wipa? tárangana. Sheersha, waanaatsi urkar Herodesarineetsi kamanirangana. Kurak Herodesarinsha tsiyatssis mazinayaru, punirustarangiya. Kanungachu nuwaa kasichti, tárangparee. \v 4 Ashiriya, Utaáshuchee tayapstampani, mishat apanllpaneetstam kuruzurangu; Naanints tsiyateeni; áttanda tánllcha, tárangiya. Kuseeramchusin, shaniyeeramchusin, Herodesarinsha masharangiya; ¿Apanllee kuk amkeeja? ¿Yap Apanll Ipusamarini nllurtach? masharangu, \v 5 tayapstampansha: Iyashpari tsapuni nllurtachiya; yaktash Biringashparee, watam sirútama Apanll kamantaruwa; tárangana. Apanllee kuk yandam ateeja; \pi1 \v 6 Yakat Biringa pakichcha.\f * \fr 2:6 \ft Mikiyasa 5.2 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Tputs kaapa zapaneeja. Itaru, nuw kizpur wanasiri napchima yakat Biringaatsi, watam Ipari anush nllurtachiya. Kizpur kurakaam kinachiya. Nuwaa tputsi Utaáshuchee kizpur wanasiri ksutchiya \m átcha Apanlli kuku, Apanll kamanimapani yandarangu anu; tárangana tayaspatampani Herodesarineetsi. Ashiriya, Herodesarinsha Apanllee kuk mazinayaru, Ashiri waritachparee. Wapparee, tárangiya tayapstampaneetsi. Ashiri na wapa; naangsints, tárangiya. \p \v 7 Tayapstampan naayaranllusin, kuraksha yasampanee, yuw Isusungaz nachungarangu anoo kuruzurangiya. Naani tsiyateeni, tárangiya. Uwshtisin kusarangsin, kurak waanshuchee tashitungarangu, waanitaritssin yasampanpat tsiyatarangiya. Masharangiya; ¿Ashun tsangachee yakeeru parangsa? tárangiya. Yasampansha kamaniranganaya. \v 8 Ashiri Herodes yasayaru, yasampanee kamanirangiya; Yaktapparee Biringapparee taariya nllura. Anush nachungashinints, tárangiya. Pakcheesa, nuwaa kamaningandama; nuw pangpi atitamana, tárangiya. [Manguta tamapingaku, tárangiya.] Táyaru, yasampanee Biringap zanganirangiya. \p \v 9-10 Yasampansha naatarangana Biringapi. Ngootsip naateersin, watatam tsangachee yusur paranganaya. Tsangachee pakeersin, mang' kis ashirangana. Nap ashkusin, tsangach wasina naarangiya; anshutam tachitaranganaya. Yakat Biringap kuseersin, yuwash Isus taaru anush tsangach zanayarangiya. \v 11 Yasampansha pangusush pshtuyarusin, napkusin, nlluraa paranganaya Isusootsi, wanirpata Mariypata. Nlluraa pakeersin, tutunlltayarusin, nlluraatssha wanasiri ungirtarangana Apanllee Ipusamarini. Sheersin, kajonarinee tawateersin, nlluraam mangutari panarangana, orootsi, mishat kzammasheetsi, misha kzammasheetstam taparamaam panarangitamta. Ashiri anoo panayarandsin, ungirtayarandsin, kasaranganaya. \p \v 12 Itaru, psaansha yasampan maaramchusin, Apanll tsiyatarangiya yasampaneetsi. Kurak Herodesaa kamanintspa, tárangiya. Saanpeetam tsapunis kanapungints; minupsha ngoots naatssa. Irusarinap naarintspa; tárangiya Apanlli. Ashirucha, yasampansha támeersin, nllitaritap ngoots naatarangana. Waanpeet watsapun kanapurangana. \v 13 Yasampan naataramchusin, Osiyarinsha maaramchu anush Apanllee wasundurur miranish parangiya. Támangi; chiyzangi. Nlluraa isuwangcha, tárangiya. Herodes nllurangaz nachungakpa pachamaama. Ashiri mikeerus suwangints. Ijiptap tsap naangints. Shiysha anush taamatcha. Kanapumaam waritakchu, nuwsha shiyaa kamanchinllpa, tárangiya. \v 14 Ashirucha, Osiyarinsha támeeru, Mariy nlluraa pachipeeramchu, psaanaritam suwarangana Ijiptop tsapu. Kuseeramchusin anush taarangana. \v 15 Herodesarinsha zapish tsiparamchu, waanpeetam watsapun kanapuranganaya. Apanll tputsee anootstam sirú kamanirangiya. Tárangiya; \pi1 Ipari Ijiptosh tsapu taakchu, yusur waanpeetam watsapun kanapchiya, \m tárangiya Apanlli. Apanllee kuk kamanimapani sirútamasa anoo yandarangu. Ashiri Osiyarini nlluraa yamayaru, Ijiptop watsapun naatarangu, anush taarangiya. \p \v 16 Ashiriya, Isusoo isuwayarandsin, kuzizimunsha Herodesarinsha nlluraa pacharangana. Herodesarinsha yasampanee kutarangu, nda kusarangsin, Herodes kizpur tsiyantarangiya. Pakchuni kamanchinllpa, táranganawa; ngichirangpasinaya táyaru, kizpur tsiyantarangiya. Isusoo nda yasakuri, ashiri nllurawaa pachakchuri, Isuspata mtuchina átu, wasundururee kamachtarangiya. Wasundururee kuruzeeru, Biringap naangtsa. Nlluraa pakcheewa pchashintsa, tárangiya. Nayanirintspa. Ichinguru kamuzaa pakcheewa pchangtsa. Mishat, arangeem taaru anush pchangtsa. Nayanirintspa. Na napashintsa. Pchashintsa nlluraa, táyaru, zanganirangiya. Yasampan Herodesarini kamaniranguwa, ashin tsangachee ichtaru yakeeru parangana anootsi. Ashiriya, anoo yasayaru, masachirineetsi táchirangu, Ashipparee tsimbunu masachirini nlluraa. Ashiri pchangtsa, tárangiya. \p \v 17 Ashiriya, wasundurursha naateersin, Biringush kuseersin, nlluraatssha itutseersin, pachat pachat ashirangana. \p Apanllee kuk kamanimapani anootstam sirútamasa kamanirangiya. Tárangiya; \pi1 \v 18 Biringshuch tputs tanukinaari, an Rakeltanda wip tsipayaru, anungaz mang' mantsaku, tanuku, anoo mazinachis. Wip tsipayaru, nda kis taamaam waritakiya;\f * \fr 2:18 \ft Yuwaa Jeremiyasa 31.15 átu, anootstam nish tayusima kamankiya.\f* \m tárangiya zitamina Jeremiyasarini suru. Ashiri Herodesarinsha wasundurur nlluraatssha zapani pacharangusin, kasarangana. Itaru, Isusootsimsha kaparangana. \p \v 19 Zapishsha Herodesarinsha tsiparangiya. Tsiparamchu, Apanll wasundurursha yusur yakarangiya Osiyarineetsi Ijiptosh tsapu. Osiyarin maarangu, Apanllee wasundurur miranish parangiya. Tsiyatarangu, Na yuw nlluraa pachamaam zandarangu an tsiparangshita. \v 20 Ashiri na waritayanlltanda. Támeerush, waptam tsapunpish kanapungcha. Iparpatish, izanllpatamtish waptam Utaáp tsap kanapungsi, tárangiya Apanll wasundururi Osiyarineetsi. \v 21 Ashiriya, Osiyarinsha támeeru, wipapat, wanirpat waptam kanapurangiya. \v 22 Itaru, Irusarinap watsirit kusarangsin, itaru ndatuma pshtursin, tsiyatssis mazinarangana. Herodesarinee wip, Arkéra suru, na kurakaama ínarangana, tárangana. Osiyarinsha anoo mazinayaru, punirustarangiya. ¿Tamaycheezini? tárangu. Itaru, psaansha maaramchu anush Apanll wasundurur yusur yakarangiya. Irusarinap naarinllpa, tárangiya. Galileyap tsap naachcha. Anush taangcha, tárangiya. \v 23 Ashiri Osiyarinsha Galileyap mus arap naatarangu, yaktash Násaretash kuseeru, anush taarangiya. Isus anush kanungarangiya. Anootstam Apanllee kuk kamanimapani, zitamin wasina yandaku, tárangiya; \pi1 Ipareetsi: Násaretshuchcha tputsi, táchpasinaya; \m tárangiya Apanlli sirútamasa. \p Ashiri yuwaa Isus nllurtarangu anoo kamaneena. \c 3 \s1 Mishat, yuwaa Wangarini ichumampani Apanllee kuk kamanirangu, anootsi na kamanchintspa \r (Márkosa 1.1-8; Lukasa 3.1-9; Wanga 1.19-28) \p \v 1 Masach zapan tushiyrangu, Isus wachinarangu, anpur Wangarini uwmasima wasina tayapstarangiya. Wangarini kung Ortagamun wing' upusap naateeru, anush Apanllee kuk tayapstarangiya Utaásh tsapu. \v 2 Tayapstarangu, Mangeetsis yarangtsa, tárangu. ¿Mayaamsha nda mangoonaksa? Yutaritshishireetsis ksangtsa. Wanasirsha taangtsa. Apanll naanllpa iyaa mangeetsini kasimaama; tayapstaku, tárangiya. \p \v 3 Yuwaritam zitaminarini Isáysarini wasina tárangu, anootstam Wangarini tuminarangiya. Isáysarini, tárangeeja; \q1 Tputs ipusap tayapstaku mazinachinllinaya. \q1 Mazinangtsa. Apanll naanllpa, atiya. Wasina mangeetsis yarangtsa. \q1 Na kurak kizpur naanllpa. \q1 Ngootseem wanasir yarangtsa. \q1 Ngootsee itsinsaru tuwitangtsa. \q1 Apanlleem yarangtsa, watam kuschuwa.\f * \fr 3:3 \ft Yuwaa Isáysa 40.3 átu, anootstam nish tayurima kamankiya.\f* \q1 Ngoots tamapari ashiru yutaritshishireetsis kapeeteerus mangeetsis yaramaam ashikpaz shingtsa, táchiya; \m tárangiya Isáysarini sirútamasa Wangarineetsi. Ashirucha, Wangarinsha kusarangu, anootsiritam wasina tayapstarangiya. \p \v 4 Wangarin wamari kameechpat puru k'tama anpat kamartarangiya. Mishat, wichpooshsha tasi kichpurangiya. Pchichee ashiru anoo katungarangu kindurpata. \p \v 5 Tputssha zapani Wangaa kuk mazinapani atusin, Wangarinish kusaranganaya. Tputs zapan kusta kusta ashiranganaya. Utaáshuchinandari tputs kusarangana. Irusarinshuch yaktashchi tputs kusarangtamanaya. Kung Ortagush tputs watsiritam taarangana, antamsin kusarangana. \v 6 Tputssha Apanllee kuk mazinayarusin, yutaritshishimun mang' kapung mantsarangusin, Ashiriya, yutaritshishirinee izuuru kasachima, tárangana. Táyarusin, Wangarinsha tputsee Ortagush kung ichumarangiya, yuw tputs yutaritshishee kapeetamaam zandarangu anootsi. \p \v 7 Tputssha zapan kus kus kus ashirangana. Parísiypanshuch táyapstashi tputs, mishat Satúsiypanshuch táyapstashtam tputs kusarangana Wangarinishu. Kuseersin, Ichumanda, tárangana. Itaru, Wangarinsha Parísiypanshuchee táyapstashi tputs natstarangu, ¿Mayaamsha ichumanda átssa? tárangu. ¿Chak siyaa waneeyaru, Papcha Apanll siyaa musásiri wanichiya kizpuri, táranga? Siy tputsee yutarit tayapstakis yutarittischa. Tputs nuwaa nda natstakparee átus, makpaz ashirus tputsee tamapingaksa. Aparis yutarittam tayapstarangitamta. \v 8 Kaapa Apanllingaz zandkus, yutaritshishireetsis kasayarus, wanasiri taangtsa. Ashkachinaareesa, ashiri nuwsha: Zurakparee. Apanllee chinakana táchparina siyaatsi. \v 9 Itaru, siy kaapa mangeetsis yaramaam nda zandaksa. Iy Apramarinchichtanicha, ashiriya Apanll iyaa wanicheeja, ndambaree, átssa. Itaru, anoo chinarintspa. Anush kamungamaam wanindaja. Watam Apanll waana zandku, patumbcheetstaa yáyaru, Apramchicheem tinamaam waritakuwa. Apramarinush kamungumaam wanindaja. \v 10 Ashiri paptsa; waneeshshi. Mazinangantsa; yasin nda wanasir kxoonku, nda yusiku ashiru tuwamaam sumaseem waritakcha; sumaseem tazuchchi. Ashiri paptsa, siy nda wanasiri taakus, Apanll siyaa wanichapantsa sumasshuya. \v 11 Apanll nuwaa kamachtarangiya. Ashiriya, tputs mang' yaramaam zandku, nuwsha kungupa ichumakina. Itaru, nllitaritsha tputs kuzizimun kuschiya. Uwsha aranginasha tputsee mang' tachingchiya. Apanll Wani tputsush pshtakchu, Apanlleetsimari minamari mangooz chinachinllinaya. Itaru, ngatkus, sumaspat siyaa wanichiya. Kizpuri nuwaa kasiriya, watam Apanll Ipusamariniwa. Nuw anpa waritareezi. Uwsha nuwaa: Sapturee tpurinda tákchu, nuwataa pinasakina, watam kizpur kurakawa. Ashiriya, Apanll Ipusamarini kuskachu, tputsee ipuschiya. \v 12 Chiy warusaa tamatarpachi ashiru tpusinakich, ashiritam ipuschiya tputseetsi. Wanasirinand ipuseeru, Waparish pang' tapshtuchiya. Itaru, yutaritaatssha kapeetchiya. Tputs nda wanasir taaksin, wayapur ashiritam tpurangayaru, sumasush pshtachiya. Sumas pastacheeja; urutari sumasi taaratartachiya.\f * \fr 3:12 \ft Malakiyasa 3.2 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Ashiri nuwaa kuki mazinayarus, mangeetsis yarangtsa; Wangarini tputsee tayapstaku, tárangiya. \r (Márkosa 1.9-11; Lukasa 3.21-22) \p \v 13 Ashiriya, yuwapur Wangarin tayapstarangu anpurtam Isussha Galileyush tsap káyaranllu, kung Ortagush kusarangiya yuwash Wangarini tputsee ichumarangu anshu. \v 14 Anush kuseeru, Isussha Wangarineetsi: Ichumanda, tárangiya. Itaru, Wangarinsha: Nduni. Shiynaapa nuwaa ichumachsha. ¿Ashiri shiy mayaamsha nuwaa ichumanda átsha? tárangiya Wangarini. \v 15 Itaru, Isussha: Waritariya. Ashtaa nuwaa ichumanda. Na ashimaam waritariya; ichinguru sirú Apanll kamachtarangu anoo tuminumaam waritakcha; tárangiya. Wangarinsha Ayu táyaru, Isusoo ichumarangiya. \p \v 16 Wangarini ichumayaru, Isussha urupungush kárkachu, anush musásiritam kanindsha tawata ashirangiya. Sheeshat, Apanll Wani makookoom tamapari ashiru kinayaru, karuwataranllu, Isusumun waziyarangiya. \v 17 Sheeru, kanindapsha íwarta k'kuz kizpur kimarangu; In nuwcha ipari ksumish chinaki anu. Iparimun mangi kischa;\f * \fr 3:17 \ft Isáysa 42.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tárangiya. \p Ashiri yuwaa Wangarini ichumampani Isusoo wasina kamanirangu anoo kamaneena. \c 4 \s1 Mishat, yuwaa Yashing' Isusoo tamundarangu anoo kamanchintspa \r (Márkosa 1.12-13; Lukasa 4.1-13) \p \v 1 Ashiri Wangarini Isusoo ichumarangu, anumunsha Apanllsha Wani Isusoo ipusap machtarangiya. Anush Yashing' Isusoo yachamaam kutarangasha. \v 2 Anush Isus 40 maats taarangiya. Nda katungku kizpur mariztarangiya. 40 maats tushiyaramchu, \v 3 anumunsha Yashing' yacharangasha Isusootsi. Tárangasha; Shiy Apanlleesha Wipish, ashiri in patumbich pangaam tinangcha, sheerush ktungangi, tárangasha. \v 4 Itaru, Isussha yámarangu; Ndambaree, watam Apari kuk yandam atuwa; \pi1 ¿Antaatiya tputs katungtsimunamari taarashish urutamash taatareeja? ndambari. Itaru, yuwamunari nuw kamachtaki anumunari urutamari taamaam taariya,\f * \fr 4:4 \ft Yuwaa Tayusima 8.3 átu, anootstam nish tayusima kamankiya.\f* Apari tárangiya; \m Isus tárangiya. \p \v 5 Anumunsha Yashing' Isusoo Irusarinpi machtarangiya. Kuseersin, Apanllimun pang' wazingarimuna káriranganaya íwari. \v 6 Sheersha káreersin, Yashingsha Isusootsi yachamaam yusur tsiyatarangiya. Shiy Apanlleesha Wipish ashiri tspusangi. Watam Apanll kuk ateeja; \q1 Watam Apanllsha waana wasundururee siyaa ksutamaam zangankuwa. \q1 Yaptaa naakis ambtaa wasundurursha uru siyaa ksutchiya. \q1 Uwpat siyaa pazurangpaz ashtachiya, \q1 nda siy patumbchimun pazis tpuu ashimaama,\f * \fr 4:6 \ft Yuwaa Salmo 91.11-12 átu, anootstam nish tayusima kamankiya.\f* Apanll táranguwa; \m tárangiya Yashingu. \p \v 7 Itaru, Isusshacha yámarangu; Ndambari; Apanll kuk atitamcha; \pi1 Mangutis, Apanllee tamasingarus, ¿Tamaree Apanll iyaa istach? tárintspa,\f * \fr 4:7 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 6.16 átu atitamta.\f* atuwa; \m tárangiya Isusu. \p \v 8 Táyaru, sheeru Yashingsha Isusoo íwarsha machpi machtarangiya. Machip káreerandsin, Yashingsha ichinguru tsapurunaseetsi yaktarini Isusoo tuyamandarangiya. Maacheetstam wanasirimshi yámandat yámandat ashirangitamta. \v 9 Sheeru, ichinguru yámandayaru, Nuwaa kuki payukush, nuwash tutunlltayarush, yuwaa ichinguru parangish anoo shiyaam panachinllpa, tárangiya. \p \v 10 Itaru, Isussha: Wapa, Yashingoo. Ksanda. Apanll kuk atuwa; \pi1 Apanlleetsimari Taarashipani ungirtangtsa. Anootsimari kuk payukus taangtsa,\f * \fr 4:10 \ft Yuwaa Tayusima 6.13 átu, anootstam nish tayusima kamankiya.\f* \m Apari táranguwa. ¿Tamaree Apareetsi kuk kapeetchi? tárangiya Isusu. \v 11 Ashiri Isus táyaru, Yashing' Isusoo kasarangasha. Sheesha, Apanll wasundurur kusatarangana Isusoo istamaama. \p Ashiri yuwaa Yashing' Isusoo yacharangu anoo kamaneena. \s1 Na minootssha kamanchintspa; yuwaa Isus tayapstamaam chtarangu anootsi \r (Márkosa 1.14-15; Lukasa 4.14-15) \p \v 12 Tputs Wangarineetsi tumanarangiya. Ashiri Isussha anoo mazinayaru, Galileyap tsap kanapurangiya yap kanungarangu ambtamta. \v 13 Itaru, yaktash Násaretush taarangeeja. Mus Galileyush naatarangu, anush yaktash Kapárnáwash taarangu tayaspatarangiya. Yakta Kapárnáwa Sabulónush tsap taariya; tsap Neftaliy watsiritam \v 14 Isus tayaspataku, yuwaa zitamin Isáysarini sirú wasina kamanirangu anootsiritam Isus tuminarangiya. \v 15 Tárangiya Isáysarini; \pi1 Tputs nduntaa Apanllee kuk mazinarangusin, ashiritaa mazinachinllinaya. Sabulónshuch tputsi, misha Neftaliyshuchtam tputsi, misha kung Ortagshuchtam arachchichi tputsi, Galileyshuchtamsin tputsi, ashpatam arapchitamsin, \v 16 tapshutaa taaksin, kiyungtaa kachiyksin, itaru zapshinaa 'sinee kizpur pangchinllinaya. 'Sinsha kuskachu, anoo tputsee tuwasinichiya. Ndusha yutaritshishush tunimushpaz ashirus taachinllinaya,\f * \fr 4:16 \ft Yuwaa Isáysa 9.2-3 átu anootstam nish tayusima kamankiya.\f* \m tárangiya Isáysarini. Ashiri Isus anuritam kuk tatsamoorangiya. \p \v 17 Ashiri Isus anpur Apanllee kuk tayaspatamaam chtarangiya. Yutaritshishireetsis kasayarus, Apanllpat mangeetsis yarangtsa. Apanll na ichinguru wamari kasichiya; tayaspataku, tárangiya Isusu. \r (Márkosa 1.16-20; Lukasa 5.1-11) \p \v 18 Ashiri Isus mus sura Galileya anush taarangiya. Minushsha zari Isussha musamun wingu xiytu, tputsee parangiya, sura Simo yuw Isus Pitortam ísamarangu anu. Pitor zoonllpat Ándarispat kawampaniri taaranganaya. Kayupchipan tputsi. \v 19 Isussha: Nuwash tchitangandama; kuruzeeru, tárangiya. Siy natunaa kayupcheem kawampaneem taaksa. Itaru, nimun nuwashsha tachitkachus, siysa tputsee kawakpazis ashirus taatssa. Siysa tputsireetsi tayapstatssa Apanllee mangoonamaama, tárangiya. \v 20 Táyaru, Pitortam, Ándaristam areetaa kasayarusin, Isusshumarisha tachitarangana. \v 21 Arangeemsha naayarandsin, Isus tputsee tsimbunutam kayupchipaneetstam parangiya. Min Sandeeku suru zoonllpata Wanga, Sípitiyurini wipa. Areetaa yarkusin kanush kuxinarangana. Ashiriya, Isussha: Pzaya; nuwash tchitanda, tárangiya. \v 22 Táyaru, Sandeeksha, Wangtam waparee kanush kamingeersin, Isusush tachitarangana. \p Ashiri yuwaa Isus tayapstamaam chtarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isus waana tayapstarangu anoo kamanchintspa \r (Lukasa 6.17-19) \p \v 23 Wipunasheem putayaranllu, Galileyush tsap kuseeramchu, Apanllee kuk tayapstarangiya. Minush yaktash kusku, pangusush yuwash Utaáshuch shaneerana anush pshtuyaru, tayapstarangiya. Sheeranllu, minupsha yaktash tayapstat, minupsha yaktash tayapstat ashirangiya. Tayapstaku, Apanll siyaatsi waana tiptsireem ínamaam zandkiya, tárangiya. Mishat, tputseetstam kas yutama yararangiya. Nda minamtiyam tsutashee yaramaam xapoorangiya. \v 24 Ashiri Síriyash tsap Isusoo kuk pzapaneerangiya. Tputs mazinayarusin, Kizpurcha yaramapanparee, tárangana. Ashiri Isusush tputs zapani kusta kusta ashirangana. Wanguyawa zapan kusarangana. Ichinguroo yararangiya. Tputseetstam yashing' zutaku anootstam Isus yararangiya; yashingoo tashitungarangiya. Tputs upaz kayakatku, naamaam pinasaku anootstam Isus yararangiya. Tputs itsipta itsipta ashku anootstam yararangiya. Tputsee ichinguru yararangiya. \v 25 Ashirucha, tsiyatssis aranginasha pzapaneerangu. Tputs zapani waanpatatin Isusootsi kamanta kamanta ashkusin, arapchitaa tputs zapani kusarangana. Galileyshuch tputs zapan kusarangana. Mishat, Tikáporosshuchtam tputs, yuwash yakta zapan taaru anush, anshuchtam zapani Isusungaz kusarangana. Irusarinshuchtam kusarangana. Utaásh tsap anshuchtam, misha kung Ortaga arachich tputs anshuchtam Isusungaz kusarangana. Kuseersin, yuwash Isus naakchu anush tputs zapan tachit tachit ashirangana. Zapan tachitaranganaya. \c 5 \p \v 1 Ashiriya, Isusush putam putam tachitchittar ashirangana. Isussha machip kárirangu. Machip káreeru anush kuxinarangiya. Wipunash anshutam káreerteersin, kuxineersin, ashiri Isussha Apanllush tachitamaam waneerangiya wipunasheetsi. \v 2 Isus tayaspataku, tárangiya. \r (Lukasa 6.20-23) \p \v 3 Tputs Apanllingaz támaraku, yutaritshishee nda zandku, Apanll anoo kizpur chinakiya. Shiyaa nuwaanacha tputsiri táchiya Apanlli; yuwaa Apanllingaz chinaku anootsi. \p \v 4 Tputsich yutaritshishimandich mangich mantsakuch waritakcha,\f * \fr 5:4 \ft Isáysa 61.2 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* watam Apanll mangeetsich yarchiya. \p \v 5 Tputsich mangich mapiyruch Apanllimun kis taakuch annaashacha wanasiri. Apanll anoo kizpur chinakiya. Tputs ashku anu tsapurunasush nuwaana tamapari ashiru taachiya.\f * \fr 5:5 \ft Salmo 37.11 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \p \v 6 Tputsich Apanllingaz kuk payumaam támarakuch, wanasircha. Apanllingaz mangoonamaam kizpur zandku, wanasircha. Apanll anoo kizpur chinakiya. Izuuru mangoo p'tseekiya mangoonamaama. \p \v 7 Tputsee nayanikuch wanasircha. Apanll anoo kizpur chinakiya. Tputs ashku anoo Apanll nayanichtamtiya. \p \v 8 Tputsich uru Apanlleem mangeetsich yaramaam taakuch, wanasircha.\f * \fr 5:8 \ft Salmo 24.4 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Apanll anoo kizpur chinakiya. Uwsha Apanllee kis pangchiya. \p \v 9 Yuw tputspatatin yaramapan taaku, anu wanasircha. Apanll anoo kizpur chinakiya. Uwaatssha: Nuw shiyaa ipartana táchiya Apanlli, yuwaa ashku anootsi. \p \v 10 Tputs Apanllingaz tachitamaam támaraku, tputssha anoo kiyungutaa yachaksin, ashiritaa nda kasaku, anu wanasircha. Ashku an uru Apanllush taachiya; wipunashee, tárangiya Isusu. \p \v 11 Ashiri tputs siyaa ashkinaari ashiru, nuwamun siyaa kiyung yachaku, mantsir tsiyatku, yutaritaam ínaku, ashtaata siysa mangis mantsarintspa. \v 12 Mangis kis taangtsa. Mapiyngtsa. Nuwash kanindush kuskachus, nuwapat washunand kis taachchi; nuw siyapat mangi kis taachina. Apanllee kuk kamanimapani sirútamasa kiyungutam yacharangana. Ashiri siyaatstam nuwamand kuki tputs kiyung yachachiya. Ashkitaateesinaya mapiyngtsa; wipunashee, tárangiya. \r (Márkosa 9.50; Lukasa 14.34-35) \p \v 13 Mazinangtsa; nuw siyaa yumpaz ashiru tsapurunasush wayachintspa tputseem istamaama; Apanllee mangoonamaama. Itaru, nda wanasir taakus, ¿tamaree istachis? Yum saratamaam wanasircha. Itaru, misangapshi, tputssha: Misingapishcha. Tsapush kpitangcha. Tputs kátimamshita, táchparee. Ashikpaz ashkitamta yuwis nda itsinsaru Apanllee tayapstakis anis. Itaru, nuw siyaa yum wanasirpaz ashiru wayachintspa. Siy nuwaa kuki tputsee kamankus, tputssha mazinakchu, nda yutarit taachinlliniya. \v 14 Yuwaam tputs tapushpaz ashirusin taakana anoom nuw siyaa 'sineemaam wayachintsa, tputsee mangu 'sineekpaz ashimaama. Napa yakat machip taaku an ipishungamaam wanindaja. Ashiri nuw siyaam yakta machip taaku an tamapari ashiru wayachintspa. \v 15 Mishat, tputs mbarinaa tirooku antaati kajonish wayak, nduni. Yuwash ichinguru tputs taaru anush wayakiya. Íwari wayakiya 'sineemaama. \v 16 Ashiri siysa nuwaa kuki payukus, mbarinpaz ashku tapish 'sinitssa. Ashirucha, wanasiri taangcha atashina. Wanasiri taakinaareesa, tputsee istakinaareesa, tputssha siyaa pakchusin, Apanllingaz chinachtampasinaya. Siyamun Apanlleetstam mangoonachpasinaya; wipunashee tárangiya Isusu. \p \v 17 Nuwaantaja kuki kaneesich tayapstaki. Apanlleetsimari kuk yuw sirú yandarangu anoo kamankina. Anootsimari izuuru tuminpi turi kusarangina. Móysisarinee kuk kpitintspa átana. Apanllee kamanimapani kuk kpitintspa átana. Anoo kapeetamaam wanindaja. \v 18 Ashiri mazinangantsa; Apanllee kuk nda minamari kapeetchima. Apanll nda minamtiyam kuk mangu tsiyatarangiya. Yuwaa tsiyatarangu anoo ichinguru payuchiya. Tsapurunas zapshina pastachparee. Kanindtam pastachparee. Itaru, Apanll kuk nda minamtiyam pastachiya. Ichinguru payuyaru, Na tatsameenllcha, táchiya Apanlli. \v 19 Ashirucha, nuw siyaa atashina; tputsis Apanllee kuk niyrkus, pakchitaa kapeetkus, mishat saanpata tayutaritkus, Apanllsha anoo nda kis napkiya. Siysa tputsee tsipas Apanllush taatssa. Itaru, tputs Apanllee kuk ichinguru payukus, mishat tputseetstam: Ichinguru chinangtsa átus, Apanll anu siyaa kis chinachiya. Nuw shiyaa tputsirtana táchiya, Apanlli yuwis wanasiri ashkis anootsis. Siyamari tputsee kasirus Apanllush taatssa. \v 20 Itaru, tputs zapan Apanllee kuk tayapstakitaatssin, waana nda payukana; ngatkana. Móysispaniri wirkari kamanimapani ashkana. Parísiypanshuch táyapstash ashkitamsina. Tayapstakitaatssin, itaru waana payumaam ngatkana. Ashiri siy ashkinaareesa, Apanllush watsapun pshtumaam pinasaksa. Apanlleem tiptsiri kinamaam pinasaksa. Ashiruch Apanllee kuk izuuru payungtsa tina; wipunashee tárangiya. \p \v 21 ¿Ashiri Móysisarini iyaa zitaminarinee amarangeeja? Ateeja Móysisarini kuku; Ngutis tputsee pcharintspa. Pachakinaareesa, wanimaam waritakcha, tárangiya Móysisarini. \v 22 Ashiruch nuw siyaa atitamana; Tputsee pcharintspa átana. Tputsee natsakinaareesa ashirus, saanpatatis wanimaam waritakcha. Itaru, tputsee tsiyantakus, tputsee mantsir ngutis ngichkus, kurakush wanimaam waritakcha. Itaru, zuwanlleetsis natsakus, natsampaniri taakus, annacha kizpur yutaritcha. Paptsa atina, watam ashku anoo Apanll sumasush wanichparee. \v 23 Ashiriya, uru zuwanllpatatis wanasiri chinangtsa. Tsiyantakinaareesa musásiri yarangtsa. Ndunnaari ashkus, yaramaam ngatkus, Apanllsha siyaa mangishis yaramaam ngatchitamparee. \p Napaz opeejareetsis pachamaam Apanllish pang' yamakchus, siy Apanllpa mangeetsis yaramaam zandkus, ashiri zuwanllpatamasis yarangtsa. \v 24 Zuwanllish shiyaa natsakinaaree, ashiri anoo saanpatatis yarangimasints. Opeejareetsis Apanllish pang' kamingeerus, zuwanllpatatis yarangtsa. Zuwanllpatis tsiyateerus, anumun opeejareetsis pachamaam waritariya. Pachayarus, Apanllsha mangeetsis yarchiya. Ashiriya, uru zuwanllpatatis mapiyrus taangtsa. Mishat, uru Apanllpat mangis yaram taangtsa. \v 25 Ndatuma Apanllush kuschus, mangeetsis yarangtsa. Napaz shiy tputsee tumashtakush, itaru tuwapamaam pinasakush, shiyaa kurakap machkinaariya, Na pangpani; kamapa tsiyatchiya átu, shiyaa tumaneeru, ¿tamaycheezish shiya? Kiyung kachiyachpasha. \v 26 Tumashireetsish izuuru tuwapayarush, kiyung kachiyeerush, zapishsha shitungachsha. Itaru, ndatuma shiyaa kurakap machiru, shiyma wanasiri tsiyateerush, yareerush, ndusha kiyung kachiyachsha. Kamungachsha. Apanlleem ashiritamta. Ndatuma Apanllush kuschus, mangoonangtsa. Sheerus kamungatssa; nuw siyaa atashina; wipunashee tárangiya. \p \v 27 Mishat, Móysisarini kuk atitamta; Ngutis minpa kiz imbangartarinllpa, átcha. Siy anoo yasaksa. \v 28 Ashirucha, nuw siyaa atitamana; Tputs kizaa yutarit napkuch, kachich naatambu ashkuch, anoo yutarit patatamaam watatamcha. \v 29 Ashiri siysa nutseetsis ksutangtsa. Ksutamaam pinasakus, ashiri kcheetsis yuxeerus, arap kpitangtsa nda sumasip naamaama. Yutaritshishee kpitangtsa átana. Ngatkus, nutsis sumasush kurachparee. \v 30 Kuwiptis uru yutarit ashkus, ashiri turuyarus, arap kpitangtsa nda sumasip naamaama. Yutaritshishireetsis kapeetamaam ngatkus, nutseetsis ichinguru sumasush kurachparee. Ashiri nda ashishtamaam mangiptis taangtsa; tárangiya Isusu wipunasheetsi. \r (Matiwa 19.9; Márkosa 10.11-12; Lukasa 16.18) \p \v 31 Zitamin Móysisarinee kuk piyari tayapstarangusin; Izanlleetsis izuuru kasamaam zandkus, kirakaa kasamaam tuyandangcha. Izanlleemis panangcha. Ashkchush, zurampatari kapeetachsha,\f * \fr 5:31 \ft Tayusima 24.1-4; mishat, Matiwa 19.7; misha Márkosa 10.4 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* zitamin mangu tayapstaksin, táranganaya. \v 32 Ashirucha, nuw siyaa atina; Izanlleetsis msangeerus ksarintspa. Izuuru chinangtsa. Izanllish nllitaritpat tputs yutarit patatkinaari, anumandamari kasamaam taarcha. Itaru, ndunnaa ashku, watsta; msangarinaaris ksarintspa. Ngutaritis kasakinaareesa, Apanlleem izanllis yutarit taachparee. Tputstam kizaa kasama msanguru yamakchu, yutarittamsha taachiya. Ashiri izanlleemis izuuru yamangtsa. \p \v 33 Mishat, Móysisarini kuk atitamta; Apanllpat tsiyatkus, ngutis tsiyatintspa; zurampatari tsiyatangtsa. Nuw ashchima; shiyamun áti átus, saanaa kukis izuuru payungtsa; tárangiya Móysisarini. Móysisarini, tárangitaa, itaru zitamin anoo tayapstarangu, aranginasha yutarittam tsiyatamaam tayapstarangana. Apanllimun sura tputspata tsiyatamaam tayapstarangana. \v 34 Ashirucha, nuw siyaa atina, Apanllee sura tamasingayarus ngichimaam tsiyatintspa. Zuraktana; Apanllimun sura áti tárintspa, watam tputs mangu ngichimaam atanawa. Mishat, ngutis kanindamuna áti tárintspa, watam Apanll kanindush taakuwa.\f * \fr 5:34 \ft Isáysa 66.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 35 Mishat, ngutis tsapurunasimun áti tárintspa, watam Apanll tsapurunasee tinarangu, wandatari ksutkuwa.\f * \fr 5:35 \ft Isáysa 66.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Mishat, yaktamuna Irusarinamun áti tárintspa, watam Apanlli Ipusamarini Irusarinush wamari kasiru taachuwa.\f * \fr 5:35 \ft Salmo 48.2 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 36 Mishat, saanamuntatam muchis ngichchintspa. Apanll siyaatstam tinaranguwa. Siy zandkitaatis, saanaatsee muchis nllitaritamashi tinamaam pinasaksa. Ashiriya, muchimunis tamasingayarus ngichimaam tsiyatintspa. \v 37 Ántangat shirintspa; saanaatsi kukis payungtsa. Atinaareesa, Yashingoo kuk payutssa. Zurampatari ashtachparina tángtsa; nduntaati ashiru, Ashcheezi tángtsa; aranginasha tsiyatintspa. Sheerus, saanaatsi kukis payungtsa; wipunashee tárangiya Isusu. \r (Lukasa 6.29-30) \p \v 38 Mishat, Móysisarini tputsee wanimaam kamachtarangu; Chakaatsimasaja tputs wanimaam taariya anoo kaapa natstayarus, tatsamooru waneeyarus ksangtsa. Wambaz tputs waratkinaariya, wachoo tsseekchu, siysa wachoo tsseeyaritamtis ksangtsa. Wapaz tputs nasishish tuzimku, naseetsish kurumbtakchu, siysa anoo wanasseetstam kuwayaritamtis ksangtsa; tárangiya Móysisarini.\f * \fr 5:38 \ft Yuwaa Tayusima 19.21 átu, anootstam nish tayusima kamankiya.\f* Itaru, zitamin anootstam kuk yáyarusin, yutarit kisatamaam tayapstarangana. \v 39 Itaru, nuwsha siyaa atina; Tputs siyaa yutarit ashkinaariya, siysa anumand kisatarintspa; mapiyngtsa; siyaa atashina. \v 40 Waantari chtaru tputs tuzimkitaatiya, anumand tístarintspa. Maxeetsis yakchinaariya, k'tunareetstamtis pchindintspa; anumand tsiyatintspa; mapiyngtsa. \v 41 Siyaa putayaru, Nattu nuwaa intsiri chipayarush, tsimbun kilometru anush wayangandama tákchu, siysa; Ayu, ipunpunarparee kilometru ngutaritis istachinllpa tángcha. \v 42 Maachiritaatsis tputs mashku pchindintspa. Panangcha. Istanda átu, siysa istangtsa. Itaru, siysa anumand tsiyantarintspa; mapiyngtsa. Kisatarintspa átana; tárangiya Isusu wipunasheetsi. \r (Lukasa 6.27-28; 32-36) \p \v 43 Mishat, zitamin tayapstarangu, Maachiritaatsimtis chinangtsa. Kundarareetsis natsangcha, mangu tayapstaku, tárangana. \v 44 Ashirucha, nuw siyaa: Kundarareetstaatis chinangtsa; natsarintspa; atashina. Siyaa mantsir tsiyatkitaatssin, siysa yutarit tsiyatintspa. Wanasir tsiyatangtsa. Siyaa natsakitaatssin, tsiyantarintspa. Chinangtsa. Siyaa kiyung yachakitaatssin, siysa Apanllee tsiyatangtsa kundararis Apanllee mangoonamaama. \v 45 Ashkachus, Aparich yuw kanindap taaku an siyaa Ipartana táchiya. Watam Aparich tputsee yutaritaatstaa chinakuwa. Napaz zari zatku, nitaati wanasirimunari tputs mazari zatkeeja, nda. Yutaritamuntam tputs zatkiya. Sin sinaku, ashiritam tatsamooru tputsimun mazari sinakiya. Apanll tputsee tatsamooru chinaku ashkiya. Ashiri siysa shingtamtsa; yutaritaatstaa tputs chinangtamtsa. Yutaritaatstaa istamaam ngatintspa; watam Aparich tputsee ichinguru napkuwa; ichinguru chinakuwa. \v 46 Maachiritaatsimaritis chinakus, antaati siyaam wanasireeja, watam yutaritshishpan tputs waanpata maachirit chinaktamtawa. Itaru, siysa kundarareetstaatis chinangtamtsa átana. \v 47 Saanpatatis istangtsa. An wanasircha, watam ichinguru tputs ashkanawa. Apanllee nda yasakitaatssin, tputs uru zoonllpatatin istakana. \v 48 Itaru, siysa aranginasha saanpatatis chinangtsa. Aparich ashiritamtis tputsee ichinguru chinangtsa; istangtsa;\f * \fr 5:48 \ft Apanll kamachtamarini 19.2 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* nuw siyaa atashina; tárangiya Isusu wipunasheetsi. \c 6 \p \v 1 Ashiriya, siysa tputsee ngutaritis istakus, izuurumamari chinampatari istangtsa. Itaru, tputs nuwaa chinapanda átus istakchus, yusur tsiyatkis an yutaritcha. Ashkachinaareesa, anshuri pastachiya; Apanll ndusha siyaa arangeem istachiya. Apanll anoo nda kis napkiya. Itaru, Apanllee chinayarus, Apanllee kuk payupi átus, tputsee chinampatari chinangtsa. \v 2 Ashiriya, pukiree tputs istakus mapiyngtsa. Arangeem ngich ngich shirintspa. Tputs wanip waanaatstam ungirtamaam istakana. Nuw apanllpantana. Tputsee chinaktana atitaatssin, itaru tputsee istakana yuwash tputs zapan shaneerana anshu. Ninati ashkati tápanda atusin ashkanaya. Apanllush pang' istakana. Ndunnaari ashiru yuwash tputs ngootsish zapan taaru anush tputsee istakana. Tputs nuwaa kis napanda atusin istakana. Tputs anoo kis napkitaatssin, itaru Apanll anoo nda kis napkiya. Watam waanaatstamari ungirtamaam istakanawa. \v 3 Ashiri tputsee istakus, siysa shirintspa. Izuuru chinampatari istangtsa. Tputsee istakus, mapiyrus istangtsa; tsiyatintspa; tputs arangeem yasarusinapa. \v 4 Ashkachinaareesa, Apanll siyaa napku, siyaatstam istachiya; tárangiya wipunasheetsi. \r (Lukasa 11.2-4) \p \v 5 Mishat, Apanllpat tsiyatkus, itsinsarutam tsiyatangtsa. Tputs wanip: Apanllpat tsiyatkina atitaatssin, mangutari waanaatstam ungirtamaam tsiyatkana. Apanllush pang' pshtuyarusin, chiyzayarusin,\f * \fr 6:5 \ft Isáysa 1.14 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* kapung tsiyat tsiyat ashkanaya. Tputs ¿Tamaka? tápanda atusin ashkana. Yuwash tputs shaneerana anush Apanllpat tsiyatkitamsina. Apanllpat tsiyataktana atitaa, itaru mangutari atiya. Waanaatstamari ungirtamaam tsiyatkiya. Itaru, anoo Apanll yasakiya. Anoo nda kis napkiya. Nda mazinakiya. Tputsinaa kis napkitaatssina, Apanllsha anoo nda kis napkiya. ¿Antaati ashku anoo istacheeja? \v 6 Ashiriya, siysa Apanllpat tsiyatamaam zandkus, saanshu pangis pshtuyarus tsiyatangtsa, yuwash tputs nda parana anshu. Ashkis anoo Apanll pakiya; mazinakiya. Ashiriya, siyaa istachiya. \v 7 Ashiri Apanllpat tsiyatkus, ngutaritis tayus tayus shirintspa. Yuw tputs nda Apanllee yasarana antanda ashtaru. Mashkusin, yusur tayus tayus ashkana. Kapung tayuskuri, nuwaa mazinachparee atusin ashkana. \v 8 Itaru, siysa watsta ashimaama. Watam ndatuma Apanllee tsiyatarus yuwaa siyaam pishtaku anoo Apanll yasakuwa. \v 9 Ashiriya, Apanllpat tsiyatkus; \b \pi1 Apaa, shiyamari Apanlltishcha; tángcha. \pi1 Tputs shiyaa ichinguru mangoonpana. \pi1 \v 10 Shiy nish tsapurunasush kusangcha shiyamari kasimaama. Sheerush Apaa, shiy ichinguru kasiyeerush, ztaru tputs shiyaa kukish tuminchinllinaya. Shiy sundarurish tamapari ashtachtamta, shiyaa kukish tuminchinllinaya. \pi1 \v 11 Ichinguru zari katungats iyaam panangcha. \pi1 \v 12 Apaa, tputs nuwaa yutaritam ínarangitaa, itaru nda kisataranguri, anpatatam tatsuyarangina. Ashiri shiysha ambtam shingandama; nuwaa yutaritshishireetsi tachingandama; nuwaa kis napangandama. \pi1 \v 13 Yashing' nuwaa kasirundama aturi, shiy nuwaa istangandama. Apaa, shiyamari kasishawa. \pi1 Shiy kizpurtishcha. Shiyaa urutari tputs chinachinllinpa. Ashiriya, Apaa, wapparee; \b \m Apanllpat tsiyatkus siysa ambtam tángtamtsa. \p \v 14 Tputsee chinangtsa. Tputs siyaa yutaritam ínaku, ashtaa siysa mapiyrus chinangtsa. Mapiyrus chinakus, Apanllsha siyaatstam yutaritshishireetsis kapeetchiya, watam kanindush taaku anu ichinguru napkuwa. \v 15 Itaru, ndunnaari ashkus, nda chinamaam zandkus, natsamamari taakus, ¿tamaree Apanll siyaa mangeetsis yarach? Yarcheeja, watam yutaritshishiris wand taaruwa. Ashiriya, tputsee chinangtsa. Yutaritshishipanpata mapiyrus taangtsa. \p \v 16 Mishat, Apanllimun mangumaam zandkus, mangungtsa; itaru iyashuch mangumpani ashiritam ngutis masingarus mangurintspa. Manguksin, Yutaritshishirimuni mangi mantsaktana. Apanll kis napanda atitaatssin, itaru zurampatari nda ashkana. Nda chumaksin, ngootsush xiytangat ashkusin, tanutantar ashkana. Apanll kis nuwaa napanda atitaa, ngichkana. Tputs nuwaa ¿Tamaka? tápanda atusin ashkana. Tputsinaa anoo kis napachparee, itaru Apanllsha anoo nda kis napkiya. \v 17 Ashiri siysa Apanllimun mangupi átus, chumayarus, tsiptambayarus anush mangungtsa. \v 18 Tputsee kamanintspa. Apanllimari yasamaam wanasircha. Ashkachus, Apanllpat tsiyatkus, Apanll siyaa kis mazinachiya. Siyaa izuuru istachiya; tárangiya wipunasheetsi.\f * \fr 6:18 \ft Isáysa 58.1-12 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \r (Lukasa 12.33-34) \p \v 19 Mishat, kurikingaz kapung támararintspa. Mishat, maachtangaz kapung támararintspa. Anoo xanatamaam chinarintspa. Watam mangu kuchakuwa. Nduntaati ashiru tputs shuchikiya. Ashiri nish tsapurunasush maachi xanatamaam chinarintspa. \v 20 Itaru, Apanlleetsimari chinakus, Apanllimand tputsee ngutis istakus, Apanllshumari xanatakpaz shingtsa. Yuw Apanllush xanatkus an kuchacheeja. Mishat, shuchimaam wanindaja. Ashkinaareesa Apanllimun wamin saanpatatis Apanllush xanatakpaz shingtsa, nuw siyaa atashina. \v 21 Nish tsapurunasush xanatkinaareesa, anumunarisha chinachpasa. Itaru, Apanllush xanatakpaz ashkinaareesa, Apanlleetsim chinatssa; Isus tárangiya. \r (Lukasa 11.34-36) \p \v 22-23 Mazinangtsa; Apanllee mangoonamaam kachpazich ashiriya. Napa; kachich wanasiri taarinaari ashiru, nutseetsich tuwasineekpaz ashkiya. Yuwnaa nuwashumari kuki tachitku annaa wach wanasiri tamaparee ashiru taakiya. Itaru, a nda nuwaa kuki mangoonamaam zandku, Yashingootsimari chinaku annaa wach mchus tamapari ashiru taakiya; wanuts kzatakpaz ashiru taakiya; kizpur kiyung kachiykiya. Ashiri paptsa; mikeerus mangoonangtsa; nuw siyaa táshina. \r (Lukasa 16.13) \p \v 24 Ashiri nuwaa kuki mazinakus, Apanlleetsimari chinangtsa. Maachtangazimari chinakus, ¿tamayree Apanlleetstam chinachich? pinasakiya. Napaz tputs upaturunari tsimbun taarinaari, ¿tamayree tatsamooru chinach? pinasakiya. Upaturunareetsi minam chinaku, uwaam kapung tarawaztachiya. Minootssha nda kapung chinaku niyrchiya. Siysa ashiritam Apanlleem ashikpaz ashiksa. Maachingaz payumaam kapung chinakus, anoomari tarawaztachis. Ashkachus, Apanllee kasatssa. Ashiri paptsa; mangiptis taangtsa. \r (Lukasa 12.22-34) \p \v 25 Mishat, nuw siyaa atashina; Apanlleetsimari chinakus, Apanll siyaam ichinguru panachiya atina. Ashiri maachingaz zandkis anungaz mangis mantsarintspa. ¿Mayaam katungtseem mangis mantsaksa? ¿Mayaam waasheem mangis mantsakis? ¿Mayaam kamareemaritis chinaksa? ¿Nitaati Apanll iyaa tinarangu, anootsimari chinamaam tinarang? nduni. Wanip aranginasha chinamaam taarcha. Ashiri maachtangaz mangis mantsarintspa. \v 26 Kureenxu napancha. ¿Antaati maachtangaz támarakeeja? ¿Tamatareeja? Mzakazinllinaja, mishat xanatkazinllinaja. Pangusshutam watungashee wayakazinllinaja, ndambari. Itaru, Apanll watungasheem wayaranguwa. Apanll kanindush taaku, siyaatstam napkiya. Mandarootstaa Apanll chinakiya. Watungasheem wayarangiya. Ashirucha, siyaa aranginasha chinaku istachiya, watam siyaa ksumish chinakuwa. \v 27 Mishat, taarasheemaritis kizpur wachinangsi ántar ashkus, wachinacheezis ndambaree. Wachinamaam chinachinaw ashkus, ¿antaati siyaa istacheeja? nduni. Wanipaja xapooksa taarasheemis. Ashiruch Apanll taárash chinangtsa; atina siyaatsi. \p \v 28 Mishat, ¿mayaamsha kamareemaritis mangis chinachinaw ashiksawa? ¿Mayaamsha anungaz mangis mantsaksa? ¿Chap tamakeeja? Kurikeem nda tarawaztakuwa. Wamareem nda k'takuwa. Apanll mangutari nashamangshisheem tinarangu. Kizpur wanasiri kamartakpaz ashkiya. \v 29 Zitaminarini Salomonarini kizpuritaa kurak taarangu, ashiritaa nda chappata watunir tatsamooru k'tuntarangiya. Chapumarisha wanasirimshirini Salomonarineetstaa kasiriya; watam waana Apanll chapoom wanasirimsheem tinaranguwa. \v 30 Ashiritaa, ¿chap nitaati waritareeja? mangutari taakiya. Mangu natam chaptayaru, sheeru putamsha pchiruyaru, sumasush kurakiya. ¿Antaati siy chappat tatsamooreezis? chapootsim siyamari kasiysa. Apanll siyaa kizpur chinakiya. Ashiriya, ¿mayaamsha k'tunireemis mangis mantsaksa? Apanll siyaa chinaku, uru k'tunireemis panachiya. \v 31 Ashiriya, ¿Maya katungchi? ¿Maya waachi? ¿Yapeeja putayaruri kamisaa paxanxchi? átus, anootsimari chinarintspa. \v 32 Tputs Apanllee nda chinaku, anoomari chinachinaw ashkanaya. Itaru, siysa anoo chinarintspa, watam Apanll siyaa napkuwa. Yuwaa pishtakis anoo yasakiya. Panachiya siyaama. \v 33 Ashiriya, siysa Apanllush izuuru tachitamaam chinangtsa. Apanlleetsimari minamari mangooz chinangtsa. Ashkachinaareesa, Apanll siyaam ichinguru panachiya yuwaa pishtakis anootsi. Anoo Apanll kizpur zandkiya. \p \v 34 Ashiriya, ¿putam mayaja katungchi? tárintspa. Putam kiyung kachiykinaareesa, mangis mantsarintspa, watam Apanll waana naparuwa. Ashiriya, ¿Tamaycheezi? pishtachparina, tárintspa. Mangis mantsarintspa.\f * \fr 6:34 \ft Salmo 127.2 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Ashirucha, natumari zari mapiyru taangtsa; siyaa atashina; Isus tárangiya wipunasheetsi. \c 7 \r (Lukasa 6.37-38, 41-42) \p \v 1 Mishat, siyaa táchintspa; Paptsa; siy tputsee yutaritcha átus, Apanllsha siyaa yutaritcha táchtamtaya. Ashiri paptsa atina. \v 2 Siy tputsee nda nayanikus, Apanllsha siyaa nayanichtamtaja. Itaru, tputsee nayanikus, Apanllsha siyaatstam nayanichiya. \v 3 Tputs yutarit taakana anoo pakchitaa yutarit taaku, siysa kaman kaman ashiksawa. Itaru, saanaatsee yutarit taakis anoo kamapshiksa. Kapungtaa yutarit taakus mapiyksawa. \v 4 ¿Tamaree ashkuch, tputsee: Zuwaa, istachinllpa Apanllpat mangeetsish yaramaama táchich? watam nda saanaatstaa mangeetsis yaraksawa. \v 5 Itaru, chtaru saanaatstama mangeetsis yarangamatssa. Sheerus, saanaa mangeetsis yararamchus, ashiri tputsee istamaam waritariya yaramaama. \p \v 6 Itaru, yuwaa tputs Apanllee kuk izuuru ngatkana anoo, misha Apanllee yutarit zarungchakana anootstam, Apanllee kuk tayaspatarintspa, watsta; watam nda zandkuwa. Tayaspatakus, aranginasha mantsir tsiyatachpasinaya Apanlleetsi. Tumuzpaz ashiru siyapat waratachparee, watam uru tsiyantaku waratamamari zandkuwa. Mishat, kuchpaz ashiru wandari sambarchish taachiya. Apanllee nda yutarit natsaku, mangoo yaramaam ngatkana. Ashiri tputs ashku anoo tayaspatarintspa atina. \r (Lukasa 11.9-13) \p \v 7-8 Itaru, Apartana siy wipis. Apari siyaa mazinakiya. Ashiri siyaam pishtaku anoo Apareetsi mashangtsa. Mashkus, aranginasha siyaa kapung istachiya. Mishat, saana xapookus, istanda Apaa tángtsa. Tákchus, Apapsha izuuru istachiya; ¿mayaama ngatach?\f * \fr 7:7-8 \ft Tayusima 4.29 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Mishat, Apapangaz támarakus, Apapat tsiyatangtsa. Ashkachus, siyaa kis ksutchiya; kasacheeja, ndambaree. \p \v 9 Mishat, Apari siyaa kis istachintsa atina. ¿Siy tputsis tamatareezis? Iparis: Nuwaam kazinzee, tákchu, ¿nitaati patumbchee panacheezis? \v 10 Nuwaam kayupchee, tákchu, ¿Mkaa panacheezis? nduni. ¿Chakaja wipaa chinaku ashich? \v 11 Siy yuttamashtaa taaktaatis, ipareemis wanasir panaksawa. Itaru, Aparini misisina panachiya. Siyaa kasiriya, watam kanindush taakuwa. Ashiri chiy mashkuch, chiyaam izuuru istachiya. \v 12 Ashiriya, siysa saanpata ashiritam shingtamtsa. Saanpata istangtsa. Wanasiri ashpanda átus, siysa wanasiritam tputsee istangtsa. Anoo Móysisarini sirútamasa tayapstarangiya. Apanllee kuk kamanimapan anootstam tayapstarangana. Ashirucha, siysa shingtamtsa. Tputsee chinayarus, istangtsa; siyaa atashina; Isus tárangiya wipunasheetsi. \r (Lukasa 13.24) \p \v 13-14 Mishat, siyaa táchintspa; Apanllush pshtumaam zandkus, pshtushish zangamichcha. Mishat, Apanll wanung zangamichtanda. Machin tputs anush naachiya. Zapan tputs ngatkana. Watam yashingush naamaam kamiranawa. Pshtushish zánganatamta. Mishat, wanung zánganatamta. Anush tputs zapan naakana. Itaru, siysa mangiptis taangtsa. Apanllshumari wanung tchitangtsa, anshumari kamungamaam taariya.\f * \fr 7:13-14 \ft Salmo 1.6 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \r (Lukasa 6.43-44) \p \v 15 Ngichimapanee kuk mazinarintspa. Apanllee kuk tayaspatakina atitaa, ngichkana. Apanllee tiptsiri tamapingamaam tsiyatkana. Siyaa kachingamaam anoomari chinakana. Mang' yutaritssincha. Yashingchichcha tputsi. \v 16 Itaru, anoo natstamaam taariya. Tputs nda wanasiri taaku, mantsir taaku, ¿antaati Apanlleeja tiptsir? Itaru, yuw wanasiri taaku an Apanllcha tiptsiri. \v 17 Yasinaa wanusimun uru yasamaam taariya. Tputssha yuwaa ashku anumun yasamaam taaritamta. Napaz yasin wanasirimash katungats yusitariya. Mantsammashi yusitareeja. Yasin mantsammash katungats yusitareeja. \v 18 Ashiriya, wanusimun yasinaa kamiran yasamaam taariya. ¿Tamaree kpash k'payunllee pusachich? Mishat, ¿mantsirish kizarunaa pusacheezich? ndambari. Ashiriya, chiy tputsich yasinamun yasamaam taariya. Yuwaa ashku anumun tputsee natstamaam taariya. \v 19 Yasin nda wanasir kxoonku, nda yusiku, ashiri tuwamaam waritakcha; sumaseem tazuchchi. Ashikpaz ashkiya. \v 20 Ashiriya, siysa tputsee natstayarus, anoo chinangtsa. Tputs wanasiri taaku an Apanllchichcha, itaru mantsir taaku an yashingchichcha. \r (Lukasa 13.25-27) \p \v 21 Tputs zapan nuwaa: Shiyash tachitchinllpa atusin, itaru Aparshi izuuru tachitamaam ngatkana. Ashiri Apanllish tachitamaam pinasakana. Yuwamari Apareetsich kuk payuku, anumari Apanllish pshtuchiya. \v 22 Apanll tputsee wanimaam tsapurunasush kuskachu, zapan tputs nuwaa tsiyatku, Isusoo, Aparshish tapshtunda táchpasinaya. Napa shiyamun surish tputsee tayapstaranginawa. Shiyamunatam surish yashingoo tputsush tashitungaranginawa. Shiyamunutam surish tputs napuxtaranganawa; mangu táchpasinaya nuwaatsi. \v 23 Itaru, nuwsha: Shiyaa yasareezi. Shiy watam yutarit taarangshawa. Shiyaa yapshtumaam zandkeezi. Anoo mazinamaam zandkeezi. Kanapungcha; táchima. \r (Lukasa 6.47-49) \p \v 24 Ashiri siysa paptsa. Nuwaa kuki mazinayarus, payungtsa; siyaa atashina. Ashkachus, tputs wanasir panguku tamatarparee ashirus, kizpur taatssa. Napa tputs mang'patari panguku, patumbchimun k'tseeyaru, pashucheeru pangukiya. \v 25 Sheeru, sin kizpurtaa sinaku, kungsha kumbiyaru, kambusursha kizpur kambustakitaa, ashtaa pang' nda yurangakiya. Mbam taakiya. Siysa nuwaa kuki mazinakus, ashiritam payungtsa. Ashkachus, nuwamunatam kizpur taatssa. \v 26 Itaru, mazinaktaatis, nda payukus, tputs mangsharitpaz panguku ashirus taatssa. Mangshari panguku, kungumun wing' k'tseeyaru, iwaziri pashucheeru, pangukiya. \v 27 Sinsha sinaku, kung kapung kumbiykchu, kambusurtam kambustakachu, musásiri yurangachiya. Kizpur tpuw támach ashtarasha. Yuwis nuwaa kuki nda payukis anis mangshari pang' ashirus taaksa. Ashiri na nuwaa kuki mazinakus mangoonangtsa; Isus tayaspataku, tárangiya. Sheeru, tayaspatamaam iwaparangiya natumasamta. \p \v 28-29 Tputssha mazinazinar ashirangsin, napuxtarangana. Waanpata tsiyatkusin, ¿Tamaru tayapstaka? Kizpur yasariya; Apanllee kuk izuuru mangoonkiya, tárangana. Iyashuch tayapstampani iwaziri tayapstakana. Móysispaniritam wirkari kamanimapan iwaziritam mangoonkana. Itaru, Isus nda ashkiya; wanasir tayapstakiya mang, tárangana tputsi. \p Ashiri yuwaa Isus waana tayapstarangu anoo kamaneena. \c 8 \s1 Mishat, kamanchintspa yuwaa Isus tputsee ituyamarangu anootsi \r (Márkosa 1.40-45; Lukasa 5.12-16) \p \v 1 Isussha tayapstarangu, machip karuwarangiya. Karuweeru tputs zapantam yusur Isusush tachitarangana. \v 2 Naakchusin, itaru min tputs wanuts ichinguru kucharangu, itsaptarangu, an Isusoo chamayangarangiya. Isusoo tasaseeru, tutunlltayaru, Isusoo, istanda, tárangiya. Shiynacha nda xapookish. Shaana zandkush, ichee, nuwaa yarangandama, tárangiya. \v 3 Isussha; Zuraktishcha. Ashiriya, yarchinllpa táyaru, uwpat patatku, natamatamta yararangiya. Wanuts shampatarangiya. \v 4 Isussha: Na naangcha. Itaru, tputsee kamaninllpa. Apanllip pang' naakchush, apanllpanee nutseetsish yámandashini. Napangandama yareena tángcha. Sheerush, Móysisarinee kamachtamarini tuminumaam maachi Apanlleem mbutangcha. Ashkachush, tputs shiyaa natstachparee; Na yareenlliya táchiya shiyaatsi. Ashiriya, shingcha; tárangiya Isusu. Uwsha ayu táyaru, naatarangiya. \r (Lukasa 7.1-10; Wanga 4.43-54) \p \v 5 Tputsee yareeranllu, Isussha yaktap Kapárnáwap naatarangiya. Kuseersha, Romshuchee kapitan anush chamayangarangiya. \v 6 Kapitansha: Isusoo, istanda; tárangiya. M'chuchureetsi pangishi ambiri tamuru kasarangtana. Shiyangaz nachungakuri, m'chuchureetsi yarap aturi, pakeeruri, na shiyaa mashkina. M'chuchureetsi yarangi. Kiyung kachiyku naamaam pinasakiya. Kizpur ksukiya. Tsipamaam zandkiya, tárangiya. \v 7 Isussha: Ashiriya, pzaya napani. Nuwna yarchima, tárangiya. \v 8 Itaru, kapitansha: Itaru, xamachi. Pazikinawa. Shiyaa pangishi yapshtumaam zandkeezi. Waritareezi nuwa, tárangiya. Itaru, shiysha arapeetari: Yarachpa tákchush, izuuru yarchiya. Nuw shiyaa natstaktana. Shiy kizpurtishcha kurakish. Nuw yasaktana. \v 9 Watam kurak nuwaa kasiku, nuwaatstam kamachtaku, nuwsha mikeeruri kukoo payukinawa. Nuwsha ashiritamti, kuraki sundarureetsi kamachtaktamti. Sundaruree: Piy naatscha aturi, uwsha naakiya. Minootssha kuruzkuri, Naani ningeema tákchuri, musásiritam kuskiya. Tputsireetsi: Piy shingi aturi, wits mazinakiya. Ashiriya, nuw kamachtamaam yasaktamana. Ashiri shiysha arapeetari tputsireetsi: Yarachpa tákchush, izuuru yarchiya; tárangiya kapitana Isusootsi. \v 10 Isussha kapitanaa kuk mazinayaru, punirustarangiya. ¿Tamasha nduntaa shiy Utaáshucheerush nuwamun mangish tatuksha? tárangiya. Sheeru, Isus natpunuyaru, tputsee tsiyatarangiya; Mazinangtsa; in Romshuchtaata kizpur nuwaa mangoonkiya. Iyash Utaáshucheetsini ashima nuw pakeezi. ¿Tamaru mangoonka? tárangiya Isusu. \v 11 Siyaa atina; arapich tputs zapan Apanllush pshtuchinllinaya. Yap zari yaku ambich tputs Apanllush pshtuchinllinaya; yap zari puku ambichtam tputs Apanllush pshtuchtampasinaya. Pshtuyarusin kis katungchinllinaya; kis Apramarinpat, Isaakarinpa, Akoparinpatatam ipunchinllinaya.\f * \fr 8:11 \ft Salmo 47.9 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 12 Itaru, Apanll siyaa Utaáshucheetsis ipusarangitaa, ksumish chinarangitaa, siysa zapaneeja Apanllush pshtuchis ndambaree; watam nuwamun nda mangis tatuksawa. Apanllsha siyaatsinaa Watsta pshtumaama tákchu, tapish zanganchiya. Anush tanukchus, Iy, iy, sitatsti táchpasa, tárangiya Isusu. \v 13 Táyaru, kapitanaatssha tsiyatarangiya. Pangipish kanapungcha. Nuwamun mangish taturangush, ashiri m'chuchureetsish na yareena, tárangiya. Táyaru, muchchursha arap pangusush taarangtaa, natamatam támarangiya. \r (Márkosa 1.29-34; Lukasa 4.38-41) \p \v 14 Isussha kapitanaa kasayaranllu, Pitorup pang' naatarangiya. Anush kuseersin, Pitorsha umeena kanumtaru maamaw ashirangiya. \v 15 Isussha uwee patateeru, musásiritam ipurirangiya. Ipureesha, chiyzayasha, tputseem yásirangiya. Sheeru katungtsee panarangiya. \p \v 16 Zari pukamachsha, tputs zapan yashing' pshturangu anoo Isusup machtarangana. Wamkur machirangsin, kusarangana. Isussha minamari kuk tsiyatku, yashingoo tashitungarangiya tputsshu. Tputstam zapan kas yutam kuseersin, Isussha ichinguru yararangiya. \v 17 Isus ashirangu, Waparee kuk sirútamasa tsiyatarangu anoo payurangiya. Watam Apanllee kuk kamanimapani, Isáysarini yuwaa Isus ashchu anoo wasin kamaniranguwa. Tárangiya; \pi1 Apanll Ipusamarini kuskachu, tputsee yuw kiyung kachiyku anoo istachiya. Wanguyaatstam yarchiya,\f * \fr 8:17 \ft Isáysa 53.4 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \m Isáysarini yandaku, tárangiya. \p Ashiri yuwaa Isus tputsee ituyamarangu anoo kamaneena. \s1 Na minootssha yuwaa Isus kizpur ashirangu anoo kamanchintspa \r (Lukasa 9.57-62) \p \v 18 Minush zari tputssha zapan mangu Isusungaz tachitatar ashirangsin, tstsarangiya. Kaapa naamaam pinasarangiya. Ashiriya, Isussha wipunashee: Kanush zaruyani; musaa kiteeni, tárangiya. \v 19 Itaru, ndatuma naakchusin, tputssha, Móysispaniri wirkari kamanimapani Isusootsi; Kayunu, shiyash izuuru tachitpi átana, tárangiya. \v 20 Itaru, Isussha: Mazinanganlla, tárangiya. ¿Kaapa zurkush átish? Itaru, nuwash tachitamaam mbamcha, watam nuw taarashi wanindaja. Zuzim wachush maakiya. Tsiripichsha wixtamarish maakiya. Maachtawana ashkanaya. Itaru, nuwaamsha taarashi ashimaam wanindaja. Tputseem kinarangitaati,\f * \fr 8:20 \ft Esekiyela 2.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* masaruri taaki; taarashi nduncha. Ashkuri, ¿tamaree shiy nuwash kis tachitchish? tárangiya. \v 21 Sheeru wipunashsha minu: Xamachi Isusoo; pangipi kanapchimasima. Apari zapish tsiparamchu, mapeenlluri, izuuru shiyash tachitchima, tárangiya. \v 22 Itaru, Isussha: Waani tsipachpa; itaru shiy nuwash tchitangandama. Aparish tsipakchu, maachiritish mapchiya, watam nuwash nda tachitkanawa. Itaru, shiysha nuwash tchitangandama, tárangiya. Uwsha zuraktishcha, tárangiya. \r (Márkosa 4.35-41; Lukasa 8.22-25) \p \v 23 Ashiriya, kanush zaruyarandsin musash arachchi naatarangana. \v 24 Isus kizpur nizeeru, apusanandachu kanush maarangiya. Itaru, yap nda chinarsin, kambusur kizpur kambustarangiya. Mussha kizpur warastarangiya. Waras kanush zaw zaw ashirangu, pakich chimumaam pishtarangana. Isussha wipunash kizpur punirangusin, Mayistoroo, támangi. \v 25 Papcha, kan chimukachpa. Nishuripa tsipambachchi, tárangana. \v 26 Isussha chiyzayaru, ¿Mayaamsha puniksa? ¿Nuwamun mangis nda tatuksa? tárangiya. Táyaru, kambusuroo nambarangiya; warasaatstam nambarangiya; Wappa, zanayangi; tárangiya. Táyaru, kambusursha, warastam zanayarangtamta. Ichinguru zanaramach ashirangiya. \v 27 Wipunashsha punirustarangusin, waanpatatin tsiyataranganaya. ¿Tamaree in tputs ashtar? tárangana. ¿Tamayshta kukoo mazinak kambusuru; warastam mazinakuwa? ¿Zanaramachsha ashik? tárangana. \r (Márkosa 5.1-20; Lukasa 8.26-39) \p \v 28 Ashiriya, zanaramchu waras, arachich tsipuranganaya. Kátarpi tsapu kusaranganaya. Anumunsha tputs tsimbun mapshishush shitungeersin, Isusoo chamayangarangana. Kamuzush yashing' pshturangiya. Ashirucha, kizpur miroosinll ashiru mapshishush taarangana. Tputs amb naamaam pinasarangana. Miroosinllee kizpur punirangana. \v 29 Miroosinllsha Isusoo parangusin, kizpur tsiyatarangana. ¿Shiy tamakatshasha ningeema? ¿Shiy nuwaa tamayachtazich? Shiy Isustishcha. Shiy Apanlltishcha wipishsha. Ndush iyaa wasina kiyung yachamaam kusarangish; watam zari tatsamkachu, Apanll yashingchichee ichinguru wanichuwa; tárangana. \v 30 Anush watsirit kuch zapan taarangana. Katungarangana. \v 31 Ashiriya, yashingsha Isusoo: Iyaa zangankeesha k'chipsha zanganingasindama, tárangana. \v 32 Isussha: Ayu; ashiri tputsush shitungachus, k'chish pshtumatssa; tárangiya yashingootsi. Táyaru, yashingsha kamuzush shitungeersin, k'chish pshturangana. Kuchsha miroosinlltayarusin, machip káyashinusin, kungush tsipusarangana. Musash parat parat ashirangu, musash chipuyartarangana. \v 33 Ashirangu, k'chee ishinamapansha punirustarangusin suwarangana. Yaktap kuseersin, tputsee kamanirangana; misha miroosinllee tashitungarangu anootstam kamanirangana. Tputs miroosinllee yashingoo tashitungarangiya mang, tárangana. \v 34 Tputssha anoo mazinayarusin, ¿Tamakee anu át? tárangusin, Pza napani táyarandsin, Isusup naatarangana. Kuseersin, tputsee yashing' shitungarangu anoo wanasir kuxinxinaw mapiyru parangana. Itaru, Kátarshuchsha tputs punirustarangusin, Isusoo, shiy naachcha; nish shiy taarinllpa, tárangana. \c 9 \r (Márkosa 2.1-12; Lukasa 5.17-26) \p \v 1 Isussha kanush zaruyaru, waptam arachchi naatarangiya. Kuseersin, waanpee yaktarini matayarangiya. Anush taarangiya. \v 2 Minush zari tputssha wamkuree, wanuts muxaxa Isusup machirangana. Isus shiyaa yarachparee atusin, wayanllamarish wamkuree kuyarandsin, Isusup machtarangana. Kuseersin, Isusunungiri wanguyaa wayarangana. Amikoo yarangi; tárangana Isusootsi. Isussha mangush chinayaru, Nuwamun watam mang' tatkanawa; táyaru, wanguypatsha tsiyatarangu; Zuwaa, mangish mantsarinllpa. Yutaritshishirish tachingamcha, tárangiya wanguyaatsi. \v 3 Itaru, Móysispaniri wirkari kamanimapani Isusoo kuk mazinazinaw ashkusin tsiyantarangana. Mangush chinaksin, Mangu ngichkiya. Apanllimari waritakiya yutaritshishee yaramaama atusin, mangush chinarangitaatssin nda tsiyatarangana. \v 4 Itaru, Isus waantari yasarangiya yuwaa chinarangana anootsi. Ashiri Isussha: ¿Mayaamsa siy ashiru mangishis chinaksa? \v 5 Zuraktischa; tputs yutaritshishee tachingamaam pinasakiya. Tputs ituyamamaam pinasaktamta. Itaru, nuwsha yutaritshishee tachingamaam waritatana. Mishat, wanguyaatssha tuchiyzamaam waritartamana. Nuw kamiran zanganchima; chiyzayarush naangi táchima. \v 6 Ashiri nimun sangtsa. Nuw tputseem kinaranguri, nish tsapush kusarangina. Ashiri yutaritshishee tachingamaam waritartana nuwa. Na yámandachintspa, tárangiya. Táyaru, wanguyaa tasaseeru, Zuwaa, chiyzangi; tárangu, Nllamarish yáyarush, pangipish kanapungi; tárangiya. \v 7 Wanguysha chiyzayaru, wayanllamari yáyaru, naatarangiya. Tputssha ichinguru parangusin punirustarangana. \v 8 Waanpatatin tsiyatkusin, ¿Tamara Apanll waana wizpuririni tputseem panaranga? táyarusin, Apanllee wanasireem ínarangana. \p Ashiri yuwaa Isus kizpur ashirangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, kamanchintspa yuwaa Isus nuwaa wipunasheem ínaranganda anootsi \r (Márkosa 2.13-17; Lukasa 5.27-32) \p \v 9 Isussha yuwash shaneerana anush kasayaru, naatarangiya. Yapiri naatarangu ambiri nuwaa parangiya. Nuw gobernush misarini kuxineeruri, kurikee gobernoom yarangina. Nuw watam sirú gobernoom urkir yampanimuniwa. Isussha nuwaa pakeeru, Nuwash ipunsheemi tchitangandama; tárangiya. Nuwsha ayu táyaruri, tachitarangina. \v 10 Nuw Isusootssha: Nuwash pangi katungeeni shiyapat ipunshiptini, tárangina. Isussha Ayu táyaru, nuwash pangi pshturangini. Nuw amikureetsi, gobernootstam urkir yampani, zapani kuruzurangitamana. Isusoo kuk mazinapani aturi yamarangina. Uwshtisin kuseersin, Isuspat katungaranganiya. Amikuri washchir tputsi ichinguru, itaru Isusoo kuk mazinapani atusin, nuwash kusarangana. \v 11 Itaru, Parísiypanshuch táyapstash tputs, yuw Isusoo uru tachitarangana an, iyaa shaniyranguni parangusin, Isusoo wipunash masharangana; ¿Mayistorish mayaama in tputspat katungak? Yutaritssincha tputsi ichinguru, tárangana. \v 12 Itaru, Isussha anoo mazinayaru yámarangiya; Tputs matambshinand taaku, anush doctor mangu taakiya; ¿tamaree ashimash istach? Itaru, wanguyaatsim istamaam waritakiya. Nuwsha toktur tamapari ashiru taakina. Tputsi waanamuntari mang' tatku, ¿tamaree nuw anoo istachi? Itaru, tputs yutaritta taaku, itaru nda waanamuntari mang' tatku, nuw anoo istamaam waritaktana Apanllee mangoonamaama, tárangiya. \v 13 Siy Apanllee kuk kapung natstakitaatis, itaru ¿tamaysha nda mangoonaksa? Apanll ateeja; Yuwaa nuwaam maachee msangeerus pachakis anoo nda zandkina. Itaru, tputsee nayanikus, chinampatari istakus, anoo kis chinakina;\f * \fr 9:13 \ft Salmo 40.6 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tárangiya Apanlli. Ashiri anuri mangoonangtsa. Itaru, nuwsha yutaritshishpanee yaramaam kusarangtana. Itaru, tputs, Yarandama támaam ngatku, Nuw wanasirtana tákchu, ¿tamaree nuw yarchi? tárangiya Isus Parísiypanshuch táyaspatasheetsi. Táyaru kasarangiya. \r (Márkosa 2.18-22; Lukasa 5.33-39) \p \v 14 Anumunsha Wangarini ichumampan wipunash Isusush kusarangana. Kuseersin, Isusoo masharangana; Iy zari zapan mangukaniya. Parísiypanshuch táyaspatash ashkitamsina, zapan mangukitamsina. Itaru, shiysha ipunshish nda ashkana. Kis katungkana. ¿Mayaamsha ashkana? tárangana Wangarini wipunashi. \v 15 Isussha: ¿Natuma mayaamaja musá manguchich? tárangu. Natumaritanda ashkini. Napa tputs kizaa yamakchu, uru wamkuree yambiyambtachiya. ¿Wamkurtaati mangu taacheeja? nda. Kis katungkanaya. Ndatuma tputs shitungkuru, pastacheeja, ndambaree. Uru shambatchinllinaya. Itaru, zapish shitungkachu, arap naakchu, manguchpasinaya. Ashikpaz ashkiya; nuw naakchuri katungats pastachtamparee; ipunshi anshunaa manguchtampasinaya. Nuw taarashish kaneescheem kamachtakina. ¿Tamaree taarashish kaneesich sirapuchpat yapatach? Pinasakiya. Tputs kaneesich yáyaruch, anuri payumaam waritakiya. \v 16 ¿Nitaati tputs wamaree kaneesich yáyaru, izicheeru, kucharimun matacheezich? ndambari. Ashkinaari, mangu kucharimun siritku kaneesich itsankiya. Sirapcheew matamaam nduntam waritaru. \v 17 Mishat, tasish sirapchish vinoo kchita tazurcheezich. Ashcheeja. Ashkachinaarich, kapootkachu, tas ituweeru, vinsha tuchumchiya. Tsimbun itsanchich, min vinootstam, min taseetstamta. Ashirucha, tas kaneeschish vinoo kchit tazureeruch waritakcha. Ashiritamta taarashish sirapuch kaneesichpat payumaam pinasakich, tárangiya Isusu. \r (Márkosa 5.21-43; Lukasa 8.40-56) \p \v 18 Isus tákchu, anumunsha Utaáshuch shaniykana an urkari Isusungaz kusarangiya. Isusoo mashpi átu tutunlltat ashirangiya. Isusoo, nuwaa istandama, tárangiya. Ipari kamasina tsipakachcha. Itaru, shiysha pakatush, kuwiptish patateerush, támchiya, tárangiya. \v 19 Isussha: Ayu; ashiri napani táyaru, yarkattu naatarangiya. Iysha Isusini wipunashini naatarangitamaniya. \v 20 Naantachu, ipus kizsha nuwaa yarpanda átu anooma Isusush tachitarangiya. An kiz k'tsas tsimbun matayaru masach kurassee kapeet kapeet ashirangiya. Ashiri Isusumun ush kamateeru, Isusoo max wingootsim patatarangiya. \v 21 Wamaree patatkachuri, nuwaa yarachpari, mangush chinaku, tárangiya. Táyaru, Isusoo wamar patatarangiya. Patatkachu, \v 22 Isussha natpunuyaru, kizaa parangiya. Mangish mantsarinllpa izaree; tárangiya. Nuwamun mangish taturangush ashiri na yareenlltishcha, tárangiya Isusu. Isus táyaru, natamari kuras púzatara tsípata ashirangiya. \v 23 Ashiriya, Isus naatarangu, kurakush pang' kusarangu, tputs anush nllurangaz zapan tanurangana; zamangarangana. Nlluraa mapumaam ichinguru yararangsin, tiruchirangana. \v 24 Isussha: Na wapa, watsta. Tsipareeja. Maakiya. Na shtungangints; tárangiya. Tputssha Isusoo starangana. \v 25 Itaru, Isussha tputsee tashitungarangu, waana pshturangiya. Pangush pshtuyaru, kamasinamun uw putayaru, Apchee, na támangi; tárangiya. Táyaru, nllursha támarangiya. \v 26 Tputs anoo mazinayarusin, aranginasha kamanta kamanta ashirangana. Waanshuchtisin ichingurusin mazinarangana. \p \v 27 Isussha nlluraa ituyumayaranllu, naatarangiya. Naakchu, tputs tsimbun wach pchusaw Isusush tachitarangana. Tachitarusin, Isusoo, istanda, watam shiy Dapiyarinchichshawa; tárangana. Tachitarusin, mashta mashta ashirangana. \v 28 Isussha tputsush pangu pshturangu, anshutam pshturangana. Ashiri Isussha mashku, ¿Nuwaa mangoonkis? ¿Isusoo, nuwaa yaranda átis? tárangiya. Tputssha: Aa, atiniya. Watam shiyaam ichinguru yaramaam waritakuwa; tárangana. \v 29 Ashiriya, Isussha wchush uwpat patateeru, Watam nuwamun mangis tatuksawa. Ashiri nuwsha yarchintspa; tárangiya. \v 30 Táyaru, wach wanasirsha naparangiya. Tputs ndattu shitungkurusin, Isussha waneerangiya; Tputsee kamaninllpa. Yasatpa, tárangiya. \v 31 Itaru, uwshtisin shitungarangsin, tputsee kamanta kamanta ashirangana. Tputsee ichinguru kamanirangana. Mazinaksin, Isus wach pchusatstaata yarkiya mang, tárangana. \p \v 32 Isus wach pchusaa yararamchu, anumunsha tputs nllitarita makukishsha kusarangiya. Wamkur Isusush yushindarangana. Yashing' tputsush pshturangu, anumun tsiyatamaam pinasarangiya. Isus shiyaa yarachparee atusin, Isusup machtarangana. \v 33 Isussha makukshee tputs parangu, yashingootssha: Tputsush shtungangi, yashingoo; tárangiya. Yashingsha shitungeeru, anush tputs mang' kis tsiyatarangiya. Tputssha zapani napatarandsin, ¡Maya! Isus kizpurcha, tárangana. Sirú iysha Utaáshuchtaatini anoo patareezini. Zitamina anootstam nda patarana, tárangana. \v 34 Itaru, Parísiypanshuch táyaspatash tputsee kuk mazinarangusin tsiyantarangana. Yashingoo tashitungamaam yasariya, watam yashingchichtamtawa, Isusoo natsaksin, tárangana. Itaru, Isus yámarangeeja. Kasayaru, nllitaritap naatarangiya. \p \v 35 Isus tputsee tayaspatapi átu naatarangiya. Yakat ichinguru pakattu amb tayaspatarangiya. Minush zari minup yakat napta, minushsha zari minup yakat napta asheemach ashirangiya. Shaniyshishush pshtuyaru, anush tputsee tayaspatarangiya. Tayaspataku, Apanll siyaa waana tiptsireem ínamaam zandkiya. Mangeetsis yarangtsa. Apanllimun mangis tatungtsa, táyaru, kapung Waparee kuk tayaspatarangiya. Tputsee wanguyaatstam yararangiya. Yuwaatstam ksuku ichinguru yararangiya. \v 36 Tputsee kapung nayanirangiya; Kiyung kachiykanawa; tárangiya. Waanaatsi istamaam pinasakana. Istamapan pishtakuwa. Mangutari msanguru xiytangat ashkana. Opeeja ksutamapan ndunnaarpaz ashirusin masaru taaru, xiytangat ashkana;\f * \fr 9:36 \ft 1 Utaáchich kuraka 22.17; Esekiyela 34.5 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Isus tárangiya. Táyaru, tputsee istarangiya. \v 37 Sheeru, iyaatssha wipunasheetsini: Mazinanlla; kamanimamana zapan taariya. Itaru, tayaspatampansha pakchim taariya. \v 38 Ashiri siysa Apanllpat anoom tsiyatkus, Apaa, tputs Ipareetsish yasayarusin mangoonpana atiniya. Ashiri tayaspatampaneem zapan zanganingcha, Apaa, tángtsa; tárangiya Isusu. \p Ashiri yuwaa nuw Isusi wipunashi parangi anoo kamaneena. \c 10 \s1 Mishat, Isus táyaspatasheem ipusarangu anoo kamanchintspa \r (Márkosa 3.13-19; Lukasa 6.12-16) \p \v 1 Ashiri minush zari Isus iyaa wipunasheetsini kuruzeeru, yaani k'tsas tsimbun matayaruni kuruzeeru, Naani tsiyateeni, tárangiya. Yaani Isuspat naataranguni, Isus iyaamsha waana wizpuririnee panarangiya yashingoo tputsush tashitungamaama; misha wanguyaatstam yaramaama. Na siyaam tsutashee ichinguru yaramaam waritayanllcha; tárangiya. \v 2 Iy surini watacha, min Sim suru. Sim sur Pitortamcha. Mishat, Ándarisa; Pitor zoonlli. Mishat, Sandeekurini zoonllpata Wanga; washunand Sípitiyurini wipa. \v 3 Mishat, Felipi. Mishat, Bártolomiya. Mishat, Tomása. Mishat, nuwaa; Matiwtana nuw suri. Nuw sirú gobernoom kurikee yarangina. Mishat, Sandeektam; Árpiyurini wipa. Mishat, Alfeyu. Alfeyu sura Tadeyutamcha. \v 4 Sheeru misha tputs Simotam sura ipusarangitamta. Uwsha Sim sirú Romshuchee kapung natsarangu, nllitaritush Kanaanshuch tputs tachitarangiya. Mishat, Isus Utaásarineetsini Iskáriyotarini wipa táyaspatasheem ipusarangiya; Isusoo waanaatstaata tamapingarangu anoo ipusarangiya. Aship an washunand k'tsas tsimbun matayaru tputs táyaspatasheem Isus ipusarangiya. \r (Márkosa 6.7-13; Lukasa 9.1-6) \p \v 5 Ashiriya, Isussha iyaam táyaspatasheemani wizpuririnee panarangu, Na siysa tputsee tayaspatashintsa; tárangiya. Itaru, ndatuma naaruni iyaa waneerangiya; Saanshuchtaatsima tayaspatashinints. Nllitaritap tsap naarintspa. Samariyush yaktarini anshutam pshturintspa. \v 6 Utaáshumari nuwaa kuki kamanishinints. Opeeja tamaparee ashiru masaru taakana; Apanllee nda izuuru mangoonkana. Ashiriya, Utaáshucheetsimari tayaspatashinints, atina. \v 7 Ashiriya, tayaspatakchus, Apanll na musásiri wamari kasichiya tángtsa. Siyaa Apanll tapachindachintsa tayapstakus tángtsa. \v 8 Tputsee wanguyaa yarangtsa. Tsiparee ituyumangtsa. Tputsee wanuts tsputangattu anoo yarangtsa. Tputsush yashingoo tashitungangtsa. Siyaam nuw wizpurireetsi ngutariti panarangina. Kurikee anumand tuwaparangeezis. Ashiri siysa tputsee istakus kurikee yarintspa. Ngutaritis istangtsa, tárangiya Isusu. \p \v 9-10 Naakchus, saana kurikiris yarintspa. Tsumbureetstamtis yarintspa; xunarus naangtsa. Minamari k'tunariptis naatssa. Spatayarus, nllitaritam spatoo yamaam chinarintspa. Yuwamari kamartaris anpatamari naangtsa. Tushuwsheetstaatis yarintspa. Maachingaz, katungtsingaz anungaz mangis mantsarintspa. Maachi pishtacheeja, ndambaree; watam nuwaana zangankachintsawa. Tputsee istakachus, uwshtisin siyaatstam istachiya. \p \v 11 Naakchus, yaktash kuskachus, tputsee mashangtsa; ¿Chakaja Apanllee nish chinaka? tángtsa. Yasakchus, ambi naangtsa. \v 12 Tputsish pang' pshtukchus, Apanll siyaam mangeemis mapiym panachiya tángtsa. \v 13 Uwsha Apanllingaz zandkinaariya, Kayanu taayani atinaari ashiru, anshuri taangtsa. Ndatuma naatarus, anshuri taangtsa. Itaru, uwsha Apanllingaz nda zandku; Ashiri watsta. Apanll shiyaa istacheeja táyarus, shtungangints. Anush maarintspa. \v 14 Tputs siyaa izuuru mazinamaam nda zandku, yaktarinshuchtam mazinamaam nda zandkusin, ngatkusin, ashiri naakchus, wanimaam kutsis káchingayarus naangtsa, watam iyashuch uru ashtaruwa mangoozee p'tsimaama. \v 15 Mazinangtsa; Apanll tputsee wanimaam kuskachu, anoo tputs nayanicheeja, watam Apanllee kuk mazinarangitaateesinaya, ngataranganawa. Zitamin Sodomshuch, Gomorshuchtam tputs mantsir taarangitaatssin, Apanll anoo pakich nayanichparee, watam Apanllee kuk nda mazinaranganawa. Itaru, tputs mazinaktaatssin, ngatkusin, anoo nayanimaam wanindaja. Ashiri naakchus anoo mbizarintspa; kamachtaku, tárangiya. \r (Márkosa 13.9-13; Lukasa 21.12-17) \p \v 16 Tputs siyaa natsakitaatssin, ashtaa mapiyngtsa. Nuwash tachitamaam kamiranaja. Kiyung kachiyatssa. Ashiri anoom wasina wanichintspa. Itaru, saanaatsi tapachindamaam kapung chinarintspa. Tputs siyaa natsaksin, Pachayani atusin, manginshuch tumuzpaz ashirusin siyaa tachitkusin, muntachpasinaya. Itaru, siysa mapiyngtsa. Mangiptis taangtsa. Punirintspa. Tístamaam chinarintspa. \v 17 Tputsimun mangis tatintspa. Siyaa putayarusin kiyung yachchinllinaya. Utaáshuch wachinarini shaniyshishush siyaa wanimaam pzkoochinllinaya. \v 18 Mishat, siyaa pachapani atusin, gobernadorup machchinllinaya. Romshuchtam urkarish tupchamaam siyaa machichpasinaya. Nuwamand kuki siyaa kiyung yachchinllinaya; itaru ashkiteesinaya, siysa punirintspa. Siyaa mashkusin, ¿Maya tayapstaksa? tákchusin, siysa nuwaa kuki itsinsaru kamaningtsa. Ashkinaareesa, tputs nuwaa kuki mazinachinllinaya. Arapchitaa tputs nuwaa kuki mazinachinllinaya. \v 19 Ashiriya, siyaa putakchusin, punirustarus, ¿Amcheezi nuwa? tárintspa. Itsinsaru tsiyatamaam pinasachparina tárintspa, \v 20 watam yuwash tsiyatamaam waritakchu, Apanll siyaa istachiya. Mangeetsis p'tseekchu, itsinsaru tsiyatatssa. Siyaja tsiyatchis, itaru Apanll Wani siyaa mangeetsis p'tseekchu tsiyatatssa. Ashiri wasina ¿Amcheezi? tárintspa. \p \v 21 Tputs maachiritaatstaa tamapingachinllinaya. Zoonlleewaatstam, wipaatstam, wanireewaatstam, wapareewaatstam tamapingachinllina. Tamapingayarusin, Pchangints, watam Isusush tachitkuwa, táchinllinaya nuwamand kamini. Siy nuwash tachitkus, siyaa ashtachtampasinaya. \v 22 Yap naakchis amb tputs nuwamand kamini siyaa natsachinllinaya. Itaru, nda sambaytakus, pachayani atitaatssin, nuwaa kuki nda kapeetkus, Apanll siyaam taarashish urutamashi panachiya. \v 23 Ashiriya, tayapstakchus, tputs siyaa kiyung yachakinaareesinaya ashiru, minup tsap suwangints. Piyam tayapstat, piyam tayapstat shingints. Nuw tputseem kinarangitaati, nuw Apanlltana; nuw kuki zuramamishtana. Ashiriya, itsinsaru kamanchintspa; ndatuma Utaáshuchee ichinguru tayapstachus, nuwsha anush kuschima. \v 24 Ashiriya, siysa nuwash uru tuminungtsa. Nuwaa tamarangpasinaya siyaatstam ashchitampasinaya. Napa nllur mayistoroo kasikeeja. Itaru, aromonureetsi wanasir tayaspatayaru, iwapayaru, waanpata mayistorurinpata tatsamchiya. \v 25 Mishat, tiptsir waanaatsi urkar kasikeeja. Itaru, kurakush tachitkusin, Kiyung kachiychparina; ashtaa tachitchima tákchusin, tachitkana. Nuwash tachitkachus ashtachtampasa. Ashiri siysa nuwash tachitkus, nuwamand siyaa kiyung yachachapantsa. Tputs nuwaa; Yashingchichcha shiya, tárangusin, siyaatstam táchtampasinaya. \r (Lukasa 12.2-7) \p \v 26 Ashiri anoom atina; tputsee punirintspa átana. Naturitana ichinguru yasamaam pinasaksa; itaru zapshina ichinguru yuwaa Apanll ashku anoo siyaatstam yámandachiya. Ichinguru wazari mangoonatssa. \v 27 Natumasam siyaatsimari tayapstakina. Ashpatam ipishungaruri tayapstakitaati, itaru siysa izuuru mangoonkachus, ichinguru tputsee wazaree kamaningtsa. Natumasa pakich kamapshikitaati, itaru siysa tputsee kamanta kamanta shingtsa. Nuwaa kuki pzapaneengtsa. \v 28 Tputsee punirintspa. ¿Mayaamaja punichich? watam nuwamand kamini siyaa pachakchu, anumun siy kiyung kachiycheezis. Apanllush kis taatssa. Itaru, Apanlleetsimari puningtsa, watam tputs yashingchichpaz ashiru taakinaariya tsipakchu, Apanllsha uruta yashingush wanichiya. Kizpur kiyung kachiychiya sumasshu. Ashiri tputsee punimaam wanindaja; itaru Apanlleetsimari punimaam taariya. Ashiriya, siysa tputsee punirintspa, watam Apanll siyaa ksumish chinakuwa. \p \v 29 Mazinangantsa; ¿tsiripchimand wanip waritaka? ¿Nitaati arapeeja? nda. Paxanxamaam zandkus, kamirancha paxanxamaama. Itaru, Apanll tsiripchee pachindku, tsiripichsha tsipacheeja. Napa Apanll tsiripchee pachindku; itaru siyaatsinasha misisinasha chinaku pachindakcha. ¿Apanlleem tamareeja siya? \v 30 Watam mucheetsinashtis táchimawa, ashiriya siyaatsinasha misisinasha chinaku pachindakiya. \v 31 Ashiri punirintspa. Apanll siyaa pachindku, tputs siyaa pachamaam pinasachinllinaya. Siy tsiripcheewaa kapunguri kasisawa. \p \v 32 Ashiriya, siy tputsee: Itsinsaru Isusoo chinaktana átus, nuwsha Apapush kuskachuri, Anoo tputs chinaktana, táchtamparina. \v 33 Itaru, siy tputsee punikus, Isusoo chinakeezi atinaareesa ashiru, nuwshapa Apapush, Anoo tputs nuw chinakeezi táchtamana siyaatsi. Ashiri nuwash tachitamaam punikus ksarintspa. \r (Lukasa 12.51-53; 14.26-27) \p \v 34 Nuw tputs taapana mapiyru teezi tsapurunasush kusarangi, nduni. Itaru, mantsangasheem kusarangtana. \v 35 Nuwamand tputs waanaatstaa maachiritta natsachpasinaya. Wachin nuwash tachitku, wipsha anumand tsiyantakchu, waparee natsachparee. Kizsha waanpatatin ashiritamta; wanir nuwash tachitku, wipsha tsiyantakchu, wanireetsi natsachtamparee. Nuwamandtam tputs ungsiree natsachtamparee. \v 36 Maachiritaata nuwamand kamini natsachpasinaya. Minamari mangooz nda chinaksin, waanpatatin mapiyru taamaam pinasachinllinaya.\f * \fr 10:36 \ft Mikiyasa 7.6 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 37 Ashiriya, zuwanllee, siy nuwash tachitamaam zandkus, kamiranaja tachitkis. Ashtaa nuwaa chinakus ashiriya nuwashumari tchitangasindama. Aparish shiyaa pachindku, aneerish shiyaa pachindku ashtaa tchitandama. Ndunnaa ashkus, ngatkus, ashiriya siy nuwaa chinakeezis, ndambaree. Iparish shiyaa pachindku, ashtaa tchitandama. Ndunnaa ashkus, siy nuwaa chinakeezis, ndambaree. Maachiritamunis nuwash tachitamaam xararintspa. \v 38 Nuwaa pazikinaareesa nuwamand kiyung kachiymaam ngatkinaareesa, nuwsha: Nuwaa chinakeezis, ndambaree, siyaa táchparina. \v 39 Taarasheetsimaritis chinakus, Apanllish urutamari taacheezis; Yashingupsha naatssa. Itaru, tsipaneetstaatis nda pachindkus, urutamari Apanllush kis taatssa. Ashiri anootsimari chinangtsa, zuwanllee. \r (Márkosa 9.41) \p \v 40 Ashiri naakchus, tputs siyaa istakchu, an tputs nuwaatstam chinakiya. Ashiri nuwaa chinaku, Apapaatstam chinakiya. \v 41 Ashiriya, tputs Apanllee kuk tayaspatampanee mangutari istaku, Apanllsha uwaa mangutaritam istachiya. Apanllpan tputscha; ashiriya nguti istachima átu istaku, Apanllsha anumand tputsee tuwapakpaz ashchiya. Apanll ashkachu, istampanee tatsamooru tuwapakpaz ashchiya, misha tayaspatampanee tatsamooritam tuwapakpaz ashchiya. \v 42 Tputs nuwaa tputsiri minumaritaa yásku, pakchitaata yásku, Apanllsha uwaatstam tuwapakpaz ashkiya. Nuwaa chinaku, tputsee istaku, Apanllsha uwaatstam istachiya, Isus iyaatsi wipunasheetsini tayapstaku, tárangiya. \c 11 \p \v 1 Isus ántarangu, iyaatssha k'tsas tsimbun matayarini anootstini kamachtarangiya. Waneeyaru, Ashiri na siysa tayaspatashini táyaru, zanganirangiya. Iysha naataranguni, Isussha nllitaritap tsap waana tayaspatamaam naatarangitamta. Minush zari minup yakat tayapstat, minush zari minup yakat tayapstat ashirangiya Isusu. Galileyush tsap yaktarini anush tayaspatarangiya. \p Ashiri yuwaa Isus iyaa táyapstasheem ínarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, Isus Wangarineetsi kamanku anoo kamanchintspa \r (Lukasa 7.18-35) \p \v 2 Yuwapur Isus iyaa kamachtarangu anpur Wangarini ichumampani tumanshishush taarangiya. Itaru, Wangarini wipunash ashpatam Isusush tachitarangana. Isusoo kuk mazinarangusin, uru Wangarinee kamanirangana. \v 3 Wangarinsha mazinayaru, waana wipunashee tsimbun kamachtarangiya; Isusoo mashashini; ¿Chakanasha shiya? ¿Kaapaneezish shiy Apanllish Ipusamarini? yuw zitamin sirútamasa kuschiya, tárangana ¿anish? áttanda táshini, tárangiya wipunasheetsi. ¿Shiy anoozish? Shiy ndunnaari anish; ¿ashiriya minoomsha tputs kutacheezini? mashkus tángcha, tárangiya Wangarini. Wipunashsha ayu atusin, napkachtisin, Isusootssha masharangana. \v 4 Isussha: Watattana nuwaya. Ashiriya, siysa yuwaa nuw tayapstaki anoo Wangaa kamanishinints, tárangiya. Mishat, yuwaa pakeeris anootstam kamaningtsa. \v 5 Wach mchusamuntaa tputs pakanawa tángcha. Wats k'zimmunta naakanawa. Wanutssha tsputarangu anootstam yaramcha. Wits mitsshartamuntaa mazinakana. Tsipartam támateenllcha.\f * \fr 11:5 \ft Isáysa 61.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Tputs wanip Apanllingaz kuk chinakanawa. Mazinakanawa; Anoo ichinguru tsiyatssis wayashini. \v 6 Mishat, Isus shiyaa ateeja tángcha; Tputs nuwamun mang' tatku, nuwamun nda xaraku, mang' mapiyshapa taachiya, áttanda tángcha; tárangiya Isusu. \v 7 Isus táyaru, Wangarini wipunash waptam kanapurangana tsiyatssis kamanimaama. \p Wangarini wipunash kanapuramchusin, tputs Isusush zapan shaniyarangana anpat Isus tsiyatarangiya. Isus Wangarineetsi mashirangiya; Sirútari siy upusap Wangaa pangani átus naatarangus, ¿tamaru parshinsa? ¿Nitaati tputs piyari tayapstat piyari tayapstat ashku anoo parangis? nduni. ¿Mayaamsha nda waa kuk mangoonarangsa? \v 8 ¿Ashiri tamaru parshinsa? ¿Nitaati wirakuch tamara waminganuri pangush maamaw ashtaru ashiru parangis? nda. \v 9 ¿Ashiriya, tamaru upusap naatarangis an parangsa? ¿Mayaama naatarangsa? ¿Ndush Apanllee kuk kamanimapani parangsa? Apanlleepa kuk kamanimapani parangsa. ¿Mayaamsha nda mangoonarangsa? watam kizpur Apanllee kuk kamanimapaniwa. Ashiriya, nuw siyaa atina; Wang Apanllee kamanimapanirini ichinguru kánucha. \v 10 Watam Apanllsha sirútama wasina Wangaa kamaniranguwa: \pi1 Nuw ndatuma siyash kuschuri, nuw tsiyatssee kamanimapan zanganchima, tputsee mang' wasina yaramaama,\f * \fr 11:10 \ft Yuwaa Malakiyasa 3.1 átu, anootstam nish yusima kamankiya.\f* \m tárangiya Apanlli. \v 11 Ashiri nuwsha atina; Wang watacha. Wamarisha tputsee kasiriya. Zitaminarini tputs, apanllpani nda minamtiyam Wangaa kasiriya. Itaru, mazinangtsa; nllurtaa nuwaa kuki mangoonku, Apanlleem tiptsiri kinakchu, uwsha nllur Wangaatstaa kasichiya. \p \v 12 Itaru, Wang wamari kasiru Apanllee kuk kamanimapani taarangiya. Wangamand kuk tputs wazapan Apanllimun mang' taturangana. Nuwsha na in zari ashkitamana; itsinsaritam tayaspatakina. Mishat, yuwamari tputs Apanllingaz kizpur zandkana anumari kizpur Apanllimun taakana. \v 13 Ndatuma Wang kusaru, Móysisarinee, misha Apanllee kuk kamanimapanitam tayaspatarangusin, ichingurusin wasina kamanirangana yuwaa Apanll tputsee izuuru tapachindachu anootsi. Itaru, Wangsha k'kuzee kaneeschi kamanirangu; Na tatsameenlliya izuuru tapachindamaama, tárangiya. \v 14 Zitamin min sirú tsiyatku; Apanllee Ipusamarini ndatuma kuschu, Elíyas ichtaru kuschu tayapstachiya, tárangiya Apanll kamanimapani.\f * \fr 11:14 \ft Malakiyasa 4.5 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Ashiri anoo mangoonamaam zandkinaareesa, Wangaa chinangtsa. Elíyasarini tamapari ashicha; yuw sirú kuschiya, tárangu an tamapari ashicha. ¿Ashiri mayaamsha Wangaa kuk nda mangoonarangsa? \v 15 Ashiri izuuru mangoonamaam zandkus, nuwaa kuki mangoonangtsa. \p Itaru, siysa k'kuzee kaneeschi mazinamaam nda zandaksa. \v 16 Siy yutarittischa. Wangaa kuk ngatkus, Apanllee kamanimapan kuk ngatkus, nuwaa kuki ngatkus ashiksa. Siy nllur tamapari ashirus taaksa. Napa waanpatatin michitkusin, ashpatam: \v 17 Nattu iysha tirutzipani taakurini, siysa mchitangtsa, mang atusin, wipunashsha: Ndambaree, zandkeezini, atusin ngatkana. Ashiri michitamaam nda zandkus, ¿mayaatsinaari zandchich? Ngutani tputs tsipayapa tanuyani, mang atusin, wipunashsha: Ndambaree; anootstam zandkeezini, atusin, uru ngatkana. Siy ashikpaz ashirus taaksa. \v 18 Wang siyaa tayapstarangu itaru ngatarangsa. Nuwsha na tayapstakuri, itaru nuwaa ngatkitamsa. Wangaa mazinayarus; Pa tamara tputs ashka, tárangsa. Kshaa nda waarangu, zapan mangurangu, ashiri siysa, Yashingchichparee, tárangsa. Ashiri Wangaa kuk nda mazinarangsa. \v 19 Itaru, nuwsha tputseem kinaranguri, nuw tayapstakuri, siysa nuwaatstam kuki ngataksa. Nuw tputspat katungkuri, waakuri, Apanllee kuk mapiykana anpat ipunkuri, gobernoo urkir yampanpatatam ipunkuri, ashiri siysa, Paja; waampani; katungumapani uwa. Yutaritpata tputs yapatakuwa, átssa nuwaatsi. Táyarus, nuwaatstam kuki ngataksa. Ashiri iyaa kukini mangoonamaam ngataksa. Itaru, Apanll kuk wanasircha. Yutarittaa tputs mangoonamaam waritakcha. Mangoonkusin wanasirsha mang' chinakana, tárangiya Isusu. Wangarineetsi kamanimaam, tárangiya. Táyaru, kasarangiya. \p Ashiri yuwaa Isus Wangarineetsi kamanirangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, Isus mangoonamaam tputsee waneerangu anoo kamanchintspa \r (Lukasa 10.13-15) \p \v 20 Yuwamand tputs Apanllee ngatarangana anumand Isus mang' mantsarangiya. Wanip zari nuw tputsee yararangina. Tsipareetstaa ituyamarangina. Ashiritaa Apanllee mangoonamaam ngatkana, mangush chinaku, tárangiya. Ashiriya, yaktarinush yuwash tputsee zapan yararangu anshucheetsi nambarangiya. \v 21 Siyaam Kórasínshucheemis taamacha átana. Betsáyanshucheemis atitamana, watam Apanll siyaa kizpur wanichuwa. Siyash kapung tayaspataranguri, ¿wanipaja siyashchee yararangina? ¿Wanip Apanll siyash istaranga? Ashiritaa yutaritshishireetsis kasamaam ngataksa. Zitaminarini yaktash Sitónshuchirini, mishat Tírshuchirintam tputs yarki anoo paranginaareesinaya, yutaritshishimun mang' kapung mantsaranganaapsinaya. Apanllee mangoonaranginaapsinaya musásiritaya. Mang' kapung mantsaksin, kuchar kamartaru, masunllish kuxinxinaw ashiranginaapsinaya. Itaru, siysa Apanll istaku anoo parangitaatis, nda anoo mangoonarangsa. \v 22 Ashirucha, Apanll tputsee wanimaam kuskachu, Sitónshuchee, Tírshucheetstam pakich nayanikchitaa, itaru siyaa nda pakchiyam nayanichiya, watam mazinarangitaatis, nda mangoonarangsawa. \p \v 23 Mishat, siysa Kapárnáwshuchis, nuwamun kizpuritaa taarangtaatis, itaru nda mangoonarangus, Apanllsha siyaatstam sumasush kapeetchiya.\f * \fr 11:23 \ft Isáysa 14.13-15 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Mazinangtsa; zitamin Sodomshuchirini yuwaa yarki anoo paranginaareesinaya, uwsha napuxtayarusin, yutaritshishirinee musásiri kasaranginaapsinaya. Ashirangsin Apanll waneerangeeja. Yakat Sodoma wandanaapa taariya. \v 24 Itaru, nuw siyaa atitamana, nuwaa mangoonamaam ngatkus, ashiri Apanllsha tputsee wanimaam kuskachu, Sodomshuchee pakich nayanichiya; itaru siyaa nayanicheeja, ndambaree, watam nda mangoonaksawa; tárangiya Isusu. \r (Lukasa 10.21-22) \p \v 25 Isussha ántarangu, Waparpasha tsiyatarangiya; \pi1 Apaa, shiy kizpurtishcha. Tsapurunasee shiyamari kasiksha. Kanindaa shiyamaritam kasikshawa. Mangi kischa. Apaa, shaana zandarangush, shaanaatsi kukish wachinaatstaa kamapshirangish; misha kirakpaneetstaa tputs kamapshirangitamtish; mangoonamaam pinasarangana. Itaru, tputseetsimsha nllura ashiru anoo kamanirangush, mangoo p'tseerangush, shiyaa kukish mangoonkana. \v 26 Shiy anungaz Apaa, chinaksha, \m Isus Waparpat tsiyatku, tárangiya. \v 27 Waparpat tsiyataramchu, tputseetstam yusur tsiyatarangiya; Apari nuwaam ichinguru tayaspatarangiya. Uwamari nuwaa yasariya; nuwamarisha Apapaa yasarina. Nllitarit tputs yasakazinllinaja. Itaru, nuwsha nuwaana tputsee ipuskuri, mangoo p'tseekuri, izuuru Apapaa mangoonchinllinaya. Ashiriya, Apanllingaz mangoonamaam mangis mantsakus, nuwash tchitangasindama. \v 28 Naani, nuwaa kuki mazinangtsa. Waninll zitaminaa kamachtamarini payumaam kiyung kachiyaksawa. Itaru, nuwamun mangis tatkus, nuwsha mangeemis mapiym panachintsa. \v 29 Nuwash tchitangtsa. Ashkachus nuwaa aranginasha mangoonatssa. Nuw chinampannawa. Siyaa kiyung yachcheezi. Mangis mapiyrus taatssa. \v 30 Nuw kamachtamari kamirancha. Nuwash tachitkus, kayakpaz ashiru chipacheezis. Kamirana naatssa. Ashirucha, mangoonangtsa siyaa atashina; tárangiya Isusu. \p Ashiri yuwaa Isus mangoonamaam waneerangu anoo kamaneena. \c 12 \s1 Mishat, Parísiypanshuch táyaspatashi Isusoo yutarit tsiyatpani atusin napataranll ashirangana; anoo kamanchintspa \r (Márkosa 2.23-28; Lukasa 6.1-5) \p \v 1 Parísiypanshuch táyaspatash tputs uru Isusoo tachitatar ashirangana. Yutarit tsiyatpani atusin ashirangana. Ashiri minushsha zari Isus iyapat wipunashpatini ipuneeruni, tputsush mazari xiytat ashiranginiya Sápatush zari, kanusisshuya. Xiytat ashiranguni, iysha wipunashini mariz kayatarangini. Ashiriya, tirikoo tatsumma pusata yumbeeta, pusata yumbeeta sheeruni, wchoo katungaranginiya. \v 2 Itaru, Parísiypanshuch táyaspatashsha napataranll ashirangsin, Isusoo masharangana: ¿Mayaamsha ipunshish Sápatush patatkuwa? ¿Mayaamsha yaanpata k'kuzee kapeetaksa? ¿Mayaamsha nda kanusaksa? tárangana. \v 3 Itaru, Isussha yámku: ¿Mayaamsha siy nuwaa átssa? Apanllee kuk kapungtaa natstakus, ashiritaa kaapa nda mangoonaksa. Dapiyarini sirútamasa wipunashpat mariz kayatkusin, \v 4 Apanllush pang' pshturangu, pangaa Apanlleem wayarangana anoo yáyaru, katungarangiya. Wipunasheemtam panarangiya katungumaama. Uwaam anoo katungumaam nda waritarangiya. Apanllpaneemmari anoo katungumaam waritarangiya. Itaru, ashtaa, Dapiyarinsha wipunashtam katungarangtamanaya. \v 5 Mishat, ¿Móysisarini amaranga apanllpaneetsi? Kanusisshutaa siysa Apanllush pang' ptatangints. Siyaam yutaritaja, tárangiya. \v 6 Ashiruch nuw siyaa atashina; nuw apanllpanee kasirina. Apanlleetstam pang' kasiktamana nuwaya. \v 7 ¿Apanll yandamarini minush amka? Ateeja: Tputsee chinangtsa. Ndunnaa tputsee chinakus, ngutis chineetsis nuwaam pachaksa átcha Apanlli. Tárangitaa, siy anoo yasarangitaatis, nda mangoonaksa. Ashirucha, siy tputsireetsi nda zapish yutaritam ínarangsa. Nuw ipunshi Apanllee kuk kapeetarangazinllinaja. \v 8 Nuw tputseem kinarangina. Ashiriya, nuw sápatush zari kanusisshutaa kamachtamaam waritaktana; tárangiya Isusu Parísiypanshuchi táyaspatasheetsi. \r (Márkosa 3.1-6; Lukasa 6.6-11) \p \v 9 Anumunsha Isussha naateeru, yuwash Utaáshuch Apanlleem shaniykana anush pshturangiya. \v 10 Tputs uwi kizpur mayapshimmuna anshutam pshturangiya. Parísiypanshuch táyaspatash pshturangitamsina. Ashiri uwsha Parísiypanshuchsha waanpatatin tsiyatkusin, Isusoo yachayani, tárangana. ¿Kamapa Sápatush zari wanguyaa yarchiya kanusisshu? tárangusin, Isusoo masharangana; ¿Sápatush zari tputsee wanguyaa yaramaam waritacheeja? ¿Amaksha shiya? tárangana. \v 11 Isussha yámarangu, Nuw siyaa táchintspa. ¿Siy opeejaris sápatush zari wachush pantsakinaari, siysa ndusha naringachis? ¿Chakaja waanaatsi chinu, waani tsípap tách? Kanusisshutaa uru naringachpasa. \v 12 ¿Ashiri mayaamsa tputsee wanguyaa yaramaam pachindaksa kanusisshutaata? ¿Ndusha tputs opeejaa kasiriya? Apanll tputsee kizpur chinakiya. Ashiriya, zari kanusisshutaa tputsee istamaam waritariya, tárangiya Isusu. \v 13 Táyaru, kamuzaatssha uwi mayapshimaatsi: Zuwaa, kuwish pxayangi, tárangiya. Kamuzsha uwi paxaykachu wanasirireerangiya. \v 14 Parísiypanshuchsha táyaspatash tsiyantayarusin, shaniyshishush shitungarangana. ¿Tamaycheezini Isusootsi? Watam ashkuwa; pchanda átparee, waanpatatin tsiyateersin, tárangana. \v 15 Itaru, Isussha yuwaa chinarangana anoo yasayaru, shaniyshishush shitungeeru naatarangiya. \p Ashiriya, Isus naamachu, wanguysha tputs: Naanamachpa, táyarusin, tachitarangana Isusshu. Zapan tputs: Isus nuwaa yarpanda atusin tachitarangana. Isussha wanguyaa ichinguru yararangiya. \v 16 Yareesha, waneerangiya; Tputsee kamanintspa nuwaatsi. Mapiyngtsa, tárangiya. \v 17 Ashirangu an nda waanaatsi ungirtamaam ashirangiya. Apanllee kuk kamanimapani Isáysarini, anootstam sirúta kamanku, tárangiya; \q1 \v 18 Apanll ateeja; Napangtsa. In watacha nuw ipunshi kizpuri. \q1 Nuw ipusaranguri, ksutkuri, kizpur wamun mangi kischa. \q1 Nuwaatsi kani ipunshishi tapshtuchima. \q1 Ashkuri, uwsha tputsee mangoo ichingarootsin itsinsaru natstachiya. \q1 \v 19 Kizpur, Jay tácheeja. \q1 Tsiyatku, ndusha zunganeechiya. \q1 Yaktash nduntam tamundachiya. \q1 \v 20 Watsiyunpa nda taachiya. \q1 Tputsee iwatootspaz ipusamaatsi ashiru ndusha tzayaru kapeetchiya wanimaamaya. \q1 Nambarin achitamari tirooyaruch, kurakurtar ashtaru nuw tputsiri ndunsha ashtachiya. \q1 Tputs kiyung kachiykana an ashikpaz ashiru, ndusha arangeem kiyung kachiychinllinaya. \q1 Ashkachu, tatsamooru tputsee napchiya.\f * \fr 12:20 \ft Yuwaa Isáysa 42.1-3 átu, anootstam nish tayusima kamankiya.\f* \q1 \v 21 Tsapurunasshuch ichinguru ipunshirimuni mang' tatchinllinaya, átcha Apanlli Ipusamarineetsi, \b \m tárangiya Isáysarini. Apanll kuk: tputs mangoonchinllinpa atitaa, itaru Parísiypanshuch Apanllee Ipusamarini ngatarangana. \p Ashiri yuwaa Parísiypanshuch tputs Isusoo ngatarangana anoo pakich kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isus yashingoo kamanirangu anoo kamanchintspa \r (Márkosa 3.20-30; Lukasa 11.14-23; 12.10) \p \v 22 Anumunsha minamta tputs yuwash yashing' pshturangu anootsi wamkur Isusup machtarangana. An tputs wach mchus makukish ashirangiya. Isussha yashingoo tashitungarangu, an tputs tsiyatarangu, wachsha yararangitamta. \v 23 Anootssha tputs pakeersin punirustarangana. ¿Dapiyarini wip yuw kusachparee mang, tárangana ndusha anu? waanpatatin tsiyatkusin, tárangana. \v 24 Itaru, Parísiypanshuch táyaspatashsha tputsee kuk mazinarangusin, Yashingchichcha, tárangana. Yashingumunari urkari wizpuririni tashitungakiya yashingootstamta, tárangana. \v 25 Itaru, Isussha Parísiypanshuchee táyapstashee kuk yasarangu, Mazinangtsa, tárangiya. ¿Tamari yashing' urkari waanaatsee muchchur tputsush tashitungach? Napa tputs waanshuchpataatssin pachat pachat ashkatssin, musá waanpata chingachpasinaya. Mishat, tputs zoonllpata waratkusin, washunand taakazinllinaja. \v 26 Yashing' ashimatamta, waanpatatin tashitungakinaariya, ¿nitaati washunand taachazinllinaja? Siy nuwaa: Yashingumun wizpuririni in tputs yashingootstam tashitungakiya, ngutis átssa nuwaatsi. \v 27 Itaru, nuw siyaa atina: ¿Nitaati nuw ashkeezi? Nuw yashingumunnaari wizpuririni tashitungakinaareena ashiru, saana ipunshis yashingpatatin tashitungaktamanaapsinaya. Itaru, ¿nitaati uw ashkeeja? dancha. Ashiri siy nuwaa ngichiksa. \v 28 Nuw Apanllimun Wani wizpurini yashingoo tashitungakina. Ashirucha, nuw siyaa atashina; Apanll wamari kasiru na siyash kuseenlliya; Apanll yashingoo wamari kasiriya. Ndunari ashiru, tashitungamaam pinasakiya. \p \v 29 Mazinangtsa; apaz tputs kizpur taaku, waanaatsi pang' ksutataw ashku, ¿tamaree nllitaritsha tputs shúchich? Pshtupi átu, maachi yapi atitaa, itaru ndunnaa tputsee kasiku, ¿tamaree pshtuch? Itaru, tputsee kasiku, kamuriyaru, kapeeteeru, pshtumaam kamirana. Maacheetsi yamaam kamirana. Ashiri nuw ashikpaz ashiritamti Apanllimun wizpurirni yashingoo kasikina. \v 30 Tputs nuwaa nda chinaku, nda istaku, nuwaa izuuru natsakiya. Siysa nuwaa natsaksa. Watam yashingumunari urkarimuna yashingoo tashitungakiya nuwaa átssawa. Itaru, nuw Apanllimun wizpurirni tashitungakina. \p Ashiri nuw siyaa táchintspa: \v 31 Apanllee Wani mantsir tsiyatkus, anoo yaramaam wanindaja. Yutaritshishee ichinguru yaramaam taariya. Apanlleetstaa yutarit tsiyatkuch, yaramaam taarcha. Itaru, Apanllee Wani yutarit tsiyatkuch, ¿tamari Apanll anoo yarach? \v 32 Nuw tputseem kinarangitaati, nuwaa yutaritam ínakus, ashiritaa anoo yaramaam taariya. Itaru, Apanllee Wani yutarit tsiyatkuch, anoo yaramaam wanindaja. Atinaareesa, ¿tamari Apanll mbizach? Nish tsapurunasush kchit taakuni, yaramaam wanindaja. Tsipakchitaatini, yaramaam wanindtamtaja. Apanll izuurumamarita watsta táchiya. Ashirucha, paptsa atina siyaatsi. \r (Lukasa 6.43-45) \p \v 33 Mishat, táchintspa; tputs wanasiri mangooz chinaku, wanasiritam tsiyatkiya. Itaru, yutarit chinaku, yutarittam tsiyatkiya. Napa; yasin wanasirimash wanusee wanasiri yusitariya; nda mantsamoo yusitariya. Itaru, yasin yutaritamash wanusee mantsamoo yusikiya; wanasirimash yusikeeja. Wanusimun yasinaa kamiran yasatarich. Tputseetsich ashimaam waritartamta. Tsiyatku anumand kamiran yasamaam taariya. \v 34 Siysa makpaz ashirus tputsee tayutaritamaam chinaksa. Mangishis yutarit ashkus, ¿tamaree siy wanasir tsiyatchis? Yuwaa chaana mangooz chinakich anoo kis tsiyatkich. \v 35 Tputs mangush wanasiri chinaku, wanasiritam tsiyatkasha, watam mang' wanasiriwa. Itaru, tputs mangush yutarit chinaku, yutarittam tsiyatkiya, watam mang' yutaritawa. \v 36 Ashirucha, siyaa atashina; k'kiptis ngutaritis tsiyatintspa. Apanll tputsee wanimaam kuskachu, yuwamand yutarit tsiyatarangis anumand Apanll siyaa wanichiya. Anush, Nduni; ngutariti, tárangina, támaam wanindaja. \v 37 Yuwamand yutarit tsiyatkus, siyaa wanichiya. Itaru, wanasiri tsiyatkus, Apanllsha siyaa kis napchiya. Wanasirtishcha shiyaa táchiya yuwaatsis wanasir tsiyatkis anootsi. Ashirucha, ngutis tsiyatintspa siyaa atashina, tárangiya Isusu. \r (Márkosa 8.11-12; Lukasa 11.29-32) \p \v 38 Sheeru, Parísiypanshuch táyaspatash, misha Móysispanireetstam wirkari kamanimapan tayapstampan washunand tsiyatkusin, Isusoo masharangana: ¿Kaapa shiy Apanlleezish Ipusamarini? Apanllinaareesha Ipusamarini, ashiri Apanllee wizpurirni iyaam yámandangcha, tárangana. \v 39 Itaru, Isussha yámarangu, Uru tputs Apanllee nda mangoonkusin, Apanllee wizpurirni yámandangasinda, átssincha, watam kukoo nda mangoonkanawa. Itaru, nuwsha siyaa yámandacheezi, ndambaree. Nuwaa mangoonamaam zandkus, ashiri Apanllee kuk kamanimapani Jonasarinee mangoonangtsa. \v 40 Jonasarini kayupchish chik tuchip zari psaanpatari taarangiya.\f * \fr 12:40 \ft Nishuri yuwartatam Jonasa 1.17 átu atitamta.\f* Sheeru kayupichsha Jonasarinee katarangiya. An tamarangpari nuw ashtachtamana. Anush Apanllee wizpuririni pangatssa. Mazinangtsa: nuwsha tsipakchuri tsapush tuchpatam zari támchima. Mishat, mazinangtsa; Jonasarini yaktap Ninipip naayaru, Apanllee kuk kamanirangiya. Anshuch arapich tputs mazinayarusin, mangoonarangana. Itaru, siysa Apanllee kuk kapung ngataksa. \v 41 Nuw tputseem kinarangitaati, Jonasarini kapung kasikati, siy nuwaa kuki nda mazinapi átssa. Ninipishuch tputs mangoonaranganawa. Ashirucha, Apanll tputsee wanimaam kuskachu, Ninipishuch tputs siyaa pakeersin, In tputs yutaritcha; nda Apanllee mangoonkana, siyaa táchpasinaya. \v 42 Mishat, sirútama mang, arapich tputs Salomonariningazi naparangiya. An tputs kizataata kurakamuncha. Kizsha Salomonangaz kuk mazinapi átu araptaa naatarangiya.\f * \fr 12:42 \ft 1 Utaáchich kuraka 10-13 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Itaru, nuwsha Salomonarinee kapung kasiktaati, siy nuwaa kuki nda mazinapi átssa. Ashirucha, Apanll wanimaam kuskachu, an kiz siyaa; Yutaritcha in tputsi, watam nda mazinakanawa, siyaa táchparee. Apanll Waanaatsi Wani siyash pshtamaam zandkiya. Itaru, ngataksa, watam yashingchichtsawa. \r (Lukasa 11.24-26) \p \v 43 Mazinangtsa; tputs Apanllee Wani ngatarangu anoo kamanchintspa. Mang tputs Apanllee Wani ngatarangu, mang kizpur yutarita taarangiya. Wanasir taapi mang átu, Yashingsha tputsee kasayaru, puzap, yap kung nduni amb napati átu naatarangiya. Kanuspi átu mangu xiytat ashku, xapoorangiya. \v 44 Xapooyaru, Ashiri tputsip anshuritam kanapuchparina táyaru, kanapeeshinu, tputsish mang' wand kurimunaz parangiya. Ashiri yashingsha, Pa, taarashi yaramana yaramcha itaru wand kurimunaziwa; táyaru \v 45 wipunashee tsimbun matayaru kuruzurangu, kayanu tputsush taayani átu, tputsush pshturangana. Yashing' wipunash yuw kuruzurangu an kizpur yutaritcha. Ashiri tputs sirú yutaritamun taarangu, natunaasha anoo aranginasha misisina yutaritanashtaya. Apanllee Wani ngatarangu, anumand kurimunazpaz ashirangiya. Ashiruch siysa an tamaparee ashkitamsa. Apanllee Wani mangeetsis p'tsiku anoo ngatkus, siysa ashikpaz ashchitampasa, tárangiya Isusu Parísiypanshuch táyapstasheetsi. \r (Márkosa 3.31-35; Lukasa 8.19-21) \p \v 46 Ashiri Isus wand tputspat tsiyatku, wanir wipapat Isusoo pangani atusin, Isusush kusarangana. Kuseersin, pangus tstsarangiya; ashiri pshtumaam pinasarangiya. \v 47 Ashiri Isusoo kamankusin, Aneerish wishchip shaneeranaya. Shiyangaz nachungakanaya; shiyapat tsiyatpi átu, tárangana. \v 48 Itaru, Isussha tputsee: Yuw tputs Apanllee kuk mazinaksin, izuuru payuku ancha nuw aneeri, nuw zuwanlli, tárangiya. \v 49 Sheeru, iyaatssha wipunasheetsini napeeru, Watacha ini nuwcha zuwanlli; nuw aneeri ashiritam chinaktana. Apari kanindush taaku an tputsee ichinguru yasakiya. \v 50 Yuw tputs kis Apareetsi kuk payuku ancha nuw maachiriti; nuwcha zuwanlli, nuwcha izari, nuwcha aneeri, tárangiya Isusu. Táyaru, tputsee kamingeeru naatarangiya. \p Ashiri yuwaa Isus mangoonamaam waneerangu anoo kamaneena. \c 13 \s1 Mishat, yuwaa Isus tsiyatssee mangoozee p'tsimaam kamanirangu anoo kamanchintspa \r (Márkosa 4.1-20; Lukasa 8.4-15) \p \v 1 Anshutam zari Isus shitungeeru, musamun wing' kuxinarangiya. Kuxinxinaw ashku, tputssha zapan Isusoo yusur napani atusin kusatarangana. \v 2 Tputs zapani shaniyarangana. Ashiriya, Isussha kanush zaruyaru, anush kuxineeru, tputsee tayapstarangiya. \v 3 Tayapstaku, tsiyatssee mangoozee p'tsimaam kamanirangiya; itaru k'kuzee pishumpaz ashiru kamanirangiya. Tárangiya: Apanllee kuk kamanchintspa; ashiri mazinangtsa, tárangu. \p Tputs tatsumpi átu mzatsip naatarangiya. Mzatsush tirikoo wach tatsumku, kurut kurut kurut ashirangiya. \v 4 Kurutkachu ashpatam wach ngootsish pantsarangiya. Ngootsush tamutamumchu, tsiripichshat pisharangiya; mangu kachingarangu. \v 5 Kurutkachu, ashpatam wach patumbchish tazitaru pantsarangiya. Anush musásiri kxoonamana kxoonarangtaa, itaru tsap pakchimuna, ashiri iwaziri kxoonarangiya. \v 6 Ashiriya, zarsha zatarangu, musásiri mawirurangiya, watam tsap pishtaranguwa. \v 7 Ashpatam wach kpash pantsarangiya. Washunand kpapat kxoonarangiya; itaru kapsha yambutarangiya tirikootsi. \v 8 Itaru, ashpatam wach tsappa wanasirimun pantsayaru, wanasiri kxoonarangiya. Wanasirsha yusirangiya. Pzapaneerangiya. Ashpatam wach 100 pzapaneerangiya. Ashpatam 50 pzapaneerangiya. Ashpatam 30 pzapaneerangiya. Ashirangiya. \v 9 Tputs Apanllee kuk mazinaku ashikpaz ashkiya. Ashiri ngutis mazinarintspa; kaapa mangoonangtsa, tárangiya Isusu. \p \v 10 Ashiriya, iysha ipunshiptini Isuspat yaani tsiyatkuni, masharanganiya. \p ¿Mayaamsha ipishungayarush tsiyataksha? ¿Mayaamsha wanuspa kiseeru tsiyataksha? ¿Mayaamsha nda wazaree kamaniksha? atuni, masharanganiya. \v 11 Ashiri Isussha: Siyaam wazareetsiri tsiyatamaam waritarina, tárangiya. Apanll anoo chinakiya. Nuwash izuuru tchitangandama átu, siyaam mangeetsis p'tsimaam kamanchintspa. Itaru, tputseetssha wazaree kamancheezi; Apanllush tachitamaam kamapshichima, watam ngatkanawa. \v 12 Ashiriya, siysa, watam mangoonamaam zandkus, ichinguru wazareetsiri kamanchintspa aranginasha mangoonamaama. Itaru, tputs mangoonamaam ngatku, mazinakitaatssin, mbizatara mbizatara ashchinllinaya. \v 13 Ashiri anumandsha nuwsha nda wazaree tsiyatkina. Tputs wanipa yuwaa nuw yarki anoo paktaatssin nuwaa nda natstakana. Nuwaa kuki mazinaktaatssin, nda mangoonkana. Ashirucha, pishumpaz ashiru tsiyatkina tputseema. \v 14 Yuwamand ashkana anumand kamanimapanirini Apanllee Isáysarini sirú tsiyatarangiya. Tárangeeja: \p Apanll ateeja. \b \q1 Nuwaa kuki zapantaa mazinakus, \q1 ashiritaa nda mangoonaksa. \q1 Nuw kizpur istaktaati, anoo pakitaateesa, \q1 nduntam mangeetsis p'tsichima. \q1 \v 15 Siyaa mangeetsis tamiroosinlltakchuri, \q1 kitseetstamtis tamirkachuri, \q1 kcheetstamtis kámanakchuri, \q1 siysa ¿tamareeja mangoonchis? \q1 ¿Antaati mazinacheezis? \q1 ¿Nitaati pangcheezis? Ndambaree. \q1 Mangoontapa, siyaa aturi, \q1 nda siyaa yaramaam zurampatari zandkina,\f * \fr 13:15 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 6.9-10 átu atitamta.\f* \m átcha Apanlli wasina, tárangiya Isáysarini. Napa; tputs na wanip ashkana. Mazinaktaatssin, mangoonamaam ngatkana, tárangiya Isusu. \p \v 16 Itaru, siysa mangoonamaam zandaksa. Mangis taarcha. Kachis paksa. Kitsis mazinaksa. \v 17 Ashirucha, siyaa itsinsaru kamanimaam zandkina. Zitamin wanip nuwaa pamaam zandarangitaatssin, nda parangana. Mazinamaam zandarangitaatssin, nda mazinarangana. Apanllee kuk kamanimapani wanip nuwangaz chinarangitaatssin nuwaa nda parangana. \v 18 Itaru, siyaam mazinamaam waritaksa, watam siy na nuwaa pakshtisawa. \p Ashiri mazinangtsa; tputs wchoo tatsumurangu anoo kamanchintspa mangeetsis p'tsimaama. \v 19 Ashpatam tputs Apanllee kuk mazinamana mazinakanaya. Apanll nuwamari kasiruri, tputsee tapachindapi atitaa, tputs anoo mazinaktaatssin, nda mangoonkana. Watacha wachpaz ngootsush pantsarangu anpaz ashkiya. Mazinakitaatssin, yashingsha mangoontapa átu, tputsish mang' tsiyatssee tatutsta tatutsta ashikpaz ashkiya. \v 20 Ashpatam tputs Apanllee kuk mazinaktaatssin, mang' kis mazinakana. Itaru, iwaziri mangoonkana. Tputs ashku anu watacha patumbchimun pantsaku tamapari ashkana. \v 21 Iwaziri mangoonkusin, ansha mangoozpaz pishtaru ashkiya. Itaru, yuwamand Apanllimun wamin kiyung kachiykana anumand Apanllee musásiri kasakanaya. \v 22 Wachsha kpash pantsarangu anu, tputs maachingaz támaraksin tamapari ashkiya. Apanllee kuk mazinaktaa itaru kurikingazeemari chinaku, maachtangaz támaraku, Apanllee kuk kapeetkiya; mangoozee yambutakpaz ashkiya. Mazinakitaatssin, mapeektana atusin, Apanllish nda tachitkanaya. \v 23 Tsap wanasirimun pantsarangu an wachpaz ashiru izuuru kxoonkachu mangoonkanaya. K'kuz mazinaksin mangoonkana. Apanllish tachitkusin nda kasakanaya. Wach wanasiri yusikpaz ashkiya, Isus iyaa tayapstaku, tárangiya. \p \v 24 Ashiri tputs zapan yusur shaneerangusin, Isus minootstam tsiyatssee kamanirangiya; Apanll waanaatsi tiptsir ksutku anoo tsiyatssee kamanchintspa, tárangiya. \p Napa: tputs tirikoo wach wanasirimshi kurutarangiya. \v 25 Itaru, psaansha maaramchu, undararsha kuseeru, yuwash tirikoo wach wanasirimshee tatsumiru anshutam karutaatssha wach kurutarangiya. Kuruteeshinu, kanapurangiya. \v 26 Zapishsha tirik kxoonarangu, tputs karutaatstam parangiya. Tiriksha karutpat íseeru kxoonarangiya. Tirik tamapari ashiru waru. Kaapa natstamaam pinasarangana. Itaru, tiriksha yusirangu, anumun karutaa natstarangana. Tputssha muchchur punirustarangusin, \v 27 upaturunaree kamanirangana. Tirikoo wach wanasirimshi tatsumurangshawa; itaru karut zapaniwa; tárangana. \v 28 Upaturunarsha ¿Tamashta ashik? ¿Ndush tputs karutaa wach nuwash mzari kurutarangparee? Nuwpa kundarari ashirangiya, tárangiya. Muchchursha: ¿Ashiri tamacheezini? ¿Ndusha karutaa puyachini? tárangiya. \v 29 Itaru, tputssha: Nduni; natumasana ksangi. Puyakinaareesa, tirikootstam puyachtampasa. \v 30 Ashiri natuma waani karut kxoonap tina. Tirik kayanakchu, washunand anpatari kiseeru puyachini. Sheeru, tirikumarisha ipuseeruni, wayat wayat ashichchi. Sheeru tirikoo xanateeruni, patatamaam waritachiya. Karutsha sumasush mbutchini. Ashiri natumasamta ksangints, tárangiya upaturunari. Isus tputsee tsiyatssis kamanku, tárangiya. Tputs yashingchichpat Apanllchichpat natuma kiseeru taakana anoom kamanku, tárangiya Isusu. \r (Márkosa 4.30-32; Lukasa 13.18-21) \p Sheeru Isussha táyaru, Minootssha tsiyatssee kamanchintspa, tárangiya. \v 31 Apanll wamari kasiru anoo kamanchintspa, tárangiya. Kuchpaz wach tatsumkuch ashkiya. \v 32 Kuch wach pakcheewa. Itaru, kuch wach pakchitaa tatsumeeruch, itaru kanungachu, ichinguru mzatsush tatsumtarich anootsina kasiriya. Wapzar taariya. Tsiripich ixatamaam waritariya wapzarshu, tárangiya Isusu. Ashiritampaz ashiru Apanll kuk izapanichu anoom kamanku, tárangiya. \p \v 33 Mishat, tsiyatssis Apanll wamari kasiru anoo kamanchintspa, tárangiya. Pangaa tpootamamshi ashkiya. Napa: kiz pangaam tinaku, maachee tpootamaam warinpat ískiya. Íseeru, apinlliri ichinguru tpootkiya, tárangiya Isusu. Apanll aranginash aranginash chiyaa kasichu anoom kamanku, tárangiya. \p \v 34 Isus tputsee zapan tayapstaku, kamapishtamapaz ashiru tayapstarangiya. Waparee kuk tayapstarangu uru ashirangiya. \v 35 Apanllee kuk kamanimapani anootstam wasina tsiyatarangiya. \pi1 Apanll Ipusamarini kuskachu, tsiyatssee kamapishtamaru tsiyatchiya. Yuwapururi tsapoo tinarangu anpuritam yuwaa Apanll chinarangu anoo waana ipusamarini na tayapstachiya. Tputs anoo sirú nduntaa mazinarangusin, ashiritaa Apanll Ipusamarini kuskachu, izuuru tayaspatachiya, \m Apanll kamanimapani yandaku, tárangiya. \p \v 36 Isussha tputsee tayaspatarangu, Na wapa, tárangu, kamingeeru pangush pshturangiya wipunashpata. Pshturanguni, iysha Isusoo masharanganiya; Yuwaa tirikoo kamanirangish anoo iyaatssha wazaree kamaningandama, tárangini. \v 37 Isussha: Ayu, ashiri kamanchintspa, táyaru, kamanirangiya. Tputs tatsumurangu anu, watatana nuwaya. Nuw tputseem kinarangtana Apanllee kuk itsinsaru kamanimaama. \v 38 Sheeru, mzaatssha yuwash tputs tatsumurangu anush tsapurunaspaz ashkiya. Wachsha wanasirimash Apanll tiptsirpaz ashkiya. Karutsha yashingchich tputspaz ashkiya. \v 39 Tputs undararsha Yashingcha. Tputs muchchursha, yuw puyarangu, Apanll wasundururpaz ashkana. Yuwash tsapurunasee pastamaam waritakchu anush puyachinllinaya. Apanll nish tsapurunasush kuskachu, wasundururpata tputsee wanimaam kuschiya. \v 40 Apanllsha waanaa tiptsiree ipuseeru, wayachiya. Itaru, yashingchicheetssha sumasush kapeetchiya. Tsapurunas pastamaam waritakchu anush Apanll ashtachiya. \v 41 Nuw tputseem kinaranguri, sundaruri zangankachuri, yashingchich tputs, yuw tputsee yutarit tayapstaku anu, yutarittam taaku anu, \v 42 ipuseerus, sumasush kpitangtsa, táchima. Anush kiyung kachiykusin tanutantar ashkusin, ¿Mayaama nda mazinarangini? táchpasinaya. \v 43 Itaru, Apanllsha tiptsiri yuw Apanllee kamachtamarini payurangana anu, Apanllush pangu zarpaz ashku kizpur tuwasineeru taachiya. Ashiri na siyaam wazaree kamaneena. Ashiri mazinayarus, mangiptis taangtsa, tárangiya Isusu. \p \v 44 Minootssha tsiyatssis kamanchintspa, tárangiya. Apanll wamari kasiru anoo kamanchintspa. Napa: tputs nllitaritash tputs mazari k'tseeku, yap nda chinaru, kajonee parangiya. Kajonee tawateeru, nap ashku, kurikee orootstam xanaru parangiya. Mang' zuw ashirangparee. Mzats kajonpatari washunand paxanxchima átu, kajonee tstsayaru, yusur mapeeru kasarangiya. Sheeru, maachiritaa ichinguru paxanx paxanx ashku, kurikeem maachiritaa tuchingarangiya. Mazareemsha paxanxeeru, kajonaa kurikpatari waama izuuru yarangiya, tárangiya Isusu. Siysa tputs tamarangparee ashikpaz shingtamtsa Apanlleema átu, tárangiya Isusu. \p \v 45 Minootssha tsiyatssis Apanll wamari kasiru anoo kamanchintspa, tárangiya. Napa: tputs comerciante pazat wazirumumchi anpaniri paxanxamaam chinarangiya. Zapan wanasirimash xanatarangiya. \v 46 Itaru, wazirumumchi kizpur wanasir wamari kasiru anoo parangu, Ashiri niri payupi átu, yuw ichinguru xanataru anootsi paxanxarangiya. Sheeru kurikee putayaru, yuw wamari kasirangu anoo paxanxarangiya; anungaz kapung chinarangiya. Siysa ashiritamtis shingtsa Apanllush pshtumaama, tárangiya Isusu. \p Táyaru, \v 47 Ashiri minootssha kamanchintspa, tárangiya, yuwaa Apanll wamari kasiru yusur kuschu anootsi. Napa: kayupchipan ireetaa kungush kapeeta ashku, kayupchee zapan kawarangiya. \v 48 Kayupchipansha musamun wing' ireetaa tawateeru, kayupchee wanasirimash ipuseeru, tsumbush pshtat pshtat ashirangana. Itaru, mantsamootssha wazawash kapeet kapeet ashirangiya. \v 49 Ashiri mazinangtsa: tsapurunas pastamaam waritakchu, Apanll waana wasundururee zangankachu, Nattu siysa tputsee ipusashinints, tákchu ashtachiya. Wasundurursha tputsee wanasiree ipusta ipusta ashkachu, ashiri kissha taachinllinaya. \v 50 Itaru, yutaritaa tputs sumasush kapeetchiya. Anush kapung tanutantar ashchinllinaya, tárangiya Isusu. \p \v 51 Ashiriya, Isus tsiyatssis kamanimaam iwaparangu, iyaatssha wipunasheetsini: ¿Ichinguru yuwaa áti anoo mangoonkis? tárangiya. Iysha: Aa, mangoonaktanicha, táranginiya. \v 52 Ashiri Isussha: Mazinangtsa: Apanllee kuk sirapuch yandarangana anoo mangoonkuch, nuwaatssha kuki mangoonkuch, Apanllush izuuru tachitamaam waritakiya. Mang' kisshaparee taachiya, tárangiya Isusu. Sheeru, natumasina iyaa tayapstamaam kasarangiya. \r (Márkosa 6.1-6; Lukasa 4.16-30) \p \v 53 Isus tayaspatamaam iwaparangu, waanpee watsapun yap kanungarangu amb napati átu, naatarangiya. \v 54 Yakat Násaretap naatarangiya. Kuseeramatsha, minush zari shaniyshishush tayaspatarangiya. Tputssha mazinayarusin, ¡Tamara tayapstaka! ¡Uw kuk kizpuriwa! tárangana, tsiyatssis wanasiriwa. ¿Itaru, chak uwaa tayaspataranga? \v 55 ¿Ndush Osiyarini panguspan tputs wip? ¿Tamayshta kapung yasaka? ¿Tamayshta tputsee yaramaamtam yasaka? ¿Ndush Mariya wip? ¿Ndusha Sandeeku, Usi, Simo, Utaása ndusha zoonll? \v 56 Wizaritam iyashtam taakanawa. ¿Ashiri tamayashta anoo ichinguru yasak? ¿Mayaamshta uwaa kuk mazinachich; watam tputseewa? táyarusin, xarayarusin, \v 57 Isusoo kuk kaapa nda mazinarangana. Itaru, Isussha tputsee kuk yasarangu, Tputs uru ashtariya, tárangiya. Yapiri Apanllee kuk kamanimapan xiyku amb tputs waa kuk kis mazintariya. Itaru, waanshuchpatatin waa kuk ngattariya. Ashiritampa siy nuwaa kuki ngatkitamsa, watam yaanpatataniwa; tárangiya Isusu. \p \v 58 Ashiri tputs Isusumun mang' nda taturangsin, waanshu watsapun tputsee machin yararangiya. \p Ashiri tsiyatssee kamaneena yuwaa Isus mangoozee p'tsimaam kamanirangu anootsi. \c 14 \s1 Mishat, yuwaa Wangarineetsini ichumampanee pacharangana anoo kamanchintspa \r (Márkosa 6.14-29; Lukasa 9.7-9) \p \v 1 Anpurtam Isusoo kuk pzapaneerangiya. Kurak Herodesarini, Galileyshuch gobernadorarini Isusoo kuk mazinarangitamta. Tsiyatssis Isusumun mazinayaru, punirustarangiya. \v 2 ¿Ndusha Wangarinparee ichumampanparee? Itaru, nuw Wangarineetsi pacharanginawa. ¿Itaru, ndusha támeenll? Támeenllparee. Ashirupa tputsee yarkiya, tárangiya Herodesarini wasundurureetsi. \v 3-4 Herodesarini napuxtarangiya watam Wangarineetsi pacharanguwa. Sirú Wangarini Herodesarineetsi nambarangu, ¿Mayaamsha zuwanlleetsish Felipeets wizanll isuwarangsha shiya? An yutarita, tárangiya Herodesarineetsi. Herodesarinsha tsiyantayaru, Wangarinee putayaru, tumanarangiya. Tumaneeru, kateenpat kamuriyaru, kasarangiya. \v 5 Pachapi, tárangitaa, tputsee punirangiya. Wang kizpur apanllpani atusin, ashiri tputsee punirangu nda pacharangiya. Mangutari tumanarangiya. \p \v 6 Herodesarinsha waana masachirini tatsameeru, tputsee zapan yambirangu, Weestashtayani; zamamtaruni katungeeni, tárangiya. Ashiri tputssha shaniyarangsin, katungarangana. Kapung waarangana. Anumunsha Herodesarini wipamku kamasin kizpur wanasiri yareeru, Herodesarinush pshtuyaru, michitarangiya. Herodesarini wizanll Herodesa suru. Ashiri Herodesa wip yuwash tputs shaneerana anush pshtuyaru, michitarangiya. Herodesarinsha mang' kis wamkurpa napataranll ashirangiya. \v 7 Michitamaam iwapayaru, Herodesarinsha: Nuwsha tuwapchinllpa. Yuwaa zandkish anoo mashangandama. Izuuru panachinllpa. Zuraktana. Ngichkeezi, tárangiya. Wamkursha mazinanataranll ashirangana. \v 8 Kamasinsha wanirish yasayaru, Ashiri Wangaa much ichumampanee paratush panangandama. Anpat tuwapangandama; mang, tárangiya kamasina. \v 9 Herodesarinsha mang' zuw ashirangu, tsiyantarangiya. Mang' kapung mantsarangiya. Itaru, wamkur napanapawu, Herodesarinsha pazirangiya. Dancha, watsta támaam mbamatarangiya, watam: Yuw zandkish anoo panachinllpa, táranguwa. Ashiri wamkureetsi pazirangu, \v 10 wasundururee: Ashiri Wangaa pchashini; tárangiya. Pachayarush, muchoo nish yushindangcha; tárangiya. \v 11 Wasundurursha tumanshiship naatarangsin, Wangarinee pacharangana. Pachayarusin, muchoo tururangusin, paratush wayayaru, Herodesush yushindarangiya. Herodessha kamasinaam panarangiya. Kamasinsha yáyaru, wanireem panarangiya Wangarineetsi muchu. \p \v 12 Wangarinsha wipunash tsiyatssis mazinayarusin, tumanshishush naayarandsin, Wangarinee wanuts yáyarusin, mapurangana. Sheeru mapurangsin, Isusoo kamanirangana; Herodes Wangarinee tupchayaru, muchoo tururangiya, kamanku, tárangana Isusootsi. \v 13 Isussha tsiyatssee mazinarangu, tputsee kamingeeranllu, Waparpat tsiyatpi átu waani naatarangiya. \p Ashiri Wangarineetsi pacharangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isus tputsee zapan martarangu anoo kamanchintspa \r (Márkosa 6.30-44; Lukasa 9.10-17; Wanga 6.1-14) \p Isus Waparpat tsiyatpi átu iyapat kanush zaruyaruni, anush arachich kítaranginiya. Itaru, tputssha Isusungaz nachungarangusin, ¿Ndush arachichparee naatarang? táyarusin, urupung wingumun tachitarangana. Tputs yaktashuch ichingurusin tachitarangana. Itaru, uwma yamazarangana. \v 14 Ashiri Isus anush kuseeramchu, káreeramchu, tputs zapan shaneersin parangiya. Tputsee kapung nayanirangiya. Wanguyaa ichinguru yararangiya. \v 15 Ashiriya, zari manginush pshtukamchu iysha Isus wipunashini: Isusoo, papcha tapeekachpa, táranginiya. Nish tputseem maamaam wanindaja. Mishat, ¿yapeeja katungats paxanxchich? Nish paxanxshishi nduniwa. Ashiri tputsee waptam zanganingcha; tárangini. Ndunnaari ashiru, Yaktap paxanxashinints katungtseema tángi; tárangini Isusootsi. \v 16 Itaru, Isussha: Nduni. Xamachi; nishuri maritangtsa siya, tárangiya. \v 17 Ashiri iysha: ¿Maypataja? Pang zameetpata taariya, mishat kayupich tsimbunund taariya, táranginiya. \v 18 Isussha: Ashiri nuwaamana pananda pakchitaata, táyaru, iysha panarangini pangaa kayupcheetstamta. \v 19 Isussha tputsee: Chirichirimuna k'xinangints, tárangiya. Tputssha ichingurusin kuxineersin, Isus pangaa yáyaru, kayupcheetstam yáyaru, íwarsha kanindap nacharangu, Apaa, wapparee; shiy katungtseem istayanllish, tárangiya. Táyaru, pangaa tupta tupta tupta sheeru, iyaamsha wipunasheemani panarangiya. Na siysa tputseem panat panat shingints; maritangints; tárangiya. \v 20 Panayarishtini, tputssha katungeersin, ichingurusin tazazartarangana; katuchirangana. Iysha 12 tsumb katuchimaa yarangini. \v 21 Tputs kamuz zameetpata mil shaniyarangana, wizanllpata, wipaptaya. Ichingurusin katungeeranllusin tazazarangana. \r (Márkosa 6.45-52; Wanga 6.15-21) \p \v 22 Tapitaranllsha, Isus iyaatssha wipunasheetsini: Siysa arachich kanapungints; tárangu, iysha kanush zaruyaruni naataranganiya. \v 23 Mishat, tputseetsi shaneeru anootsi, Waptam kanapungtsa. Nuw nachtamana, táyaru, machip káreeranllu anush waanita Waparpat tsiyatarangiya. Psaan kapung Waparpat tsiyatarangiya. \v 24 Itaru, iysha musash apinlliri naanatarat ashiranganiya. Arachich kitamaam pinasaranginiya. Kambusur kapung kambustarangu, warastam warastarangu, kaapa pinasaranginiya. \v 25 Isussha zari taraseemaam pakich pishtarangu anush iyap kungumun naantachu kusarangiya. \v 26 Watsiritkachu, iysha tputs ashiru kungumun naantachu paranguni, punirustayaranlluni, Papcha, kanizi, atuni kapung puniranginiya. \v 27 Itaru, Isus tsiyatku, Punirintspa, nuwtanda. Mapiyngtsa; tárangiya. \v 28 Táyarisha, Pitorsha: Isusoo, ¿shiy? ¿Kaap zurakish? Ashiri nuwaa kungumun naani tánda; tárangiya. \v 29 Isussha: Ayu; ashiri naani; tárangiya. Pitorsha chiyzayaru, apinlliri kungumuna naantach ashirangitamta. \v 30 Itaru, ndattu Isusush kusaru, warasaatstam nap kambusurootstam nap ashimbapu, punirustarangu, kungush kamshingarangiya. Isusoo, istanda; tárangiya. \v 31 Isussha uwee putayaru, itsirarangiya. ¿Mayaamsha punirangsha? ¿Mayaamsha punirustayarush, nuwamun mangish nda taturangsha? tárangiya. \v 32 Kanush zaruyarusin, kambusursha zanaramach ashirangiya. \v 33 Iysha ichinguruni napuxtayaruni, Isusoo tasaseeruni tutunlltayaruni, Shiy Apanlltishcha Wipish. Na izuuru yasayaniya, táranginiya. \v 34 Musaatssha kiteeruni, tsap Kinísaritush sura anush matayaranganiya. \r (Márkosa 6.53-56) \p \v 35 Anush matayaramchuni, Kinísaritshuch tputs Isusoo parangusin, ashpatam iriptaranllsin tputsee kamanta kamanta ashirangana. Isus nish kuseenlliya mang, tárangana. Anootssha mazinayarusin, tputssha wanguyaa chipayarusin, machtayarusin, Isusush yushindarangana. Isussha tputsee zapan yararangiya. Ashiri tputssha: \v 36 Isusoo, shiyaa k'tunareetstaatish patatkachuri, nuwaa yarachpasha, tárangana. Táyarusin, Isusootssha watuniree patateersin yararanganaya. Amb Isusoo kuk pzapaneerangiya. \p Ashiri watamcha tsiyatssis yuw Isus tputsee martarangu anu. \c 15 \s1 Mishat, yuwaa Isus itsinsaru chinamaam tayapstarangu anoo kamanchintspa \r (Márkosa 7.1-23) \p \v 1 Minush zari Irusarinshuch Parísiypanshuch táyaspatashi, mishat Móysispaniri wirkari kamanimapan Irusarinush káyashinusin, Isusush kusarangana. Kuseersin, tamundamaam masharangana; \v 2 ¿Ipunshish mayaamaja nda zitaminaa kuk payukana? ¿Uwee nda kuxeersin katungkanawa? ¿Mayaama uwee nda kuxkana? Zitaminaa kuk niyrkanawa; tárangana. \v 3 Itaru, Isussha: Ashtaata. ¿Itaru, siysa mayaamsha Apanllee kamachtamarini niyraksa? ¿Mayaamsha Apanllee kuk nda payuksa? Saanaatstamari kukis kapung chinaksa, itaru Apanllee kuk kapeetaksawa. \v 4 Apanll kuk ateeja: Apareetsis wanasir ksutangtsa. Kuk payungtsa. Mishat, aneereetstamtish wanasir ksutangtsa; kukoo payungtamtsa, átcha.\f * \fr 15:4 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 20.12 átu atitamta.\f* Tputs wapareetsi, wanireetsi yutarit tsiyatku anumand tsipatspatari kizpur wanichiya, átcha Móysisarini kuku. \v 5 Itaru, siysa apareetsis, aneereetsis istamaam nda chinaksa. Mashkusin, siysa: Nduni. Istamaam pinasaktana. Apanllee kuk mapeektana. Mishat, nuw kurikireetsi Apanlleem ichinguru wayakina. Shiyaa istamaam pinasaktana, átssa apareetsis. \v 6 Ashkus Apanllee kuk kapeetaksa. Mishat, ipunsheetsis anootstam tayapstaksa. Ashkus Apanllee kuk kapeetaksa. Itaru, zitaminaa kuk kis payuksa; saanaatstamari kukis kis payuksa. \v 7 Yutarittischa siya. Apanllee kuk tayapstakaniya atitaatis, ngichiksa. Apanll kamachtampani, Isáysarini sirútamasa yandayaru, siyashcheem wasina kamanirangiya. Ateeja Apanll kuku; \pi1 \v 8 In tputs kukpatari mangu nuwaa tsiyatkana, tárangiya. Itaru, nuwaa nda chinakana. Nda mangoonkana. \v 9 Tputsee mangoonamaam istakazinllinaja. Manguta tayapstakana, watam waanaatstamari chínash tayapstakanawa; \m tárangiya Isáysarini Apanllee kuk yandarangu anu. Ashiriya, ¿mayaamsha nuwaa ipunshi kiyung táchaksa? Wapa; tárangiya Isusu. \p \v 10 Isussha Parísiypanshuchee táyaspatashee táyaru, tputspat ichinguru tsiyatarangiya. Naanimasints. Nuwaa kuki mazinangtsa. Mangoonangints; tárangiya. \v 11 Tsarunpat kiseeruch katungkich anoo nda mangishich yutaritkiya. Itaru, yuw yutarit mangishich chinakich ancha chiyaa yutaritkiya. Yuw yutarit tsiyatkich ancha yutarittamta, tárangiya Isusu. \v 12 Ashiri iysha Isus wipunashini: Isusoo, Parísiypanshuch táyaspatash shiyaa kukish mazinayarusin, na tsiyantakana, tárangini. \v 13 Itaru, Isussha: An tputs watam yashingchichiwa. Nitaati Apanllchicheeja. Ashiri yuwaa Apanll nda waana wayarangu anoo xpookpaz ashiru kapeetchiya. \v 14 Ashiri waani tsiyantachpa. Wach mchusanandpaz tputs ashkana. ¿Tamaree mchuspatatin itach? Ashkinaarsina naakchusin, waani tsimbunuri wazawush tuwitchinllinaya, tárangiya Isusu. \v 15 Pitorsha Isusoo masharangu, ¿Amarangsha katungtseetsi? Iyaam kamaningcha; tárangiya. \v 16 Isussha: ¿Tamara nda mangoonaksa siya? \v 17 Watam katungats tputsush chik pshtuyaru, sheeru yusur arang shitungkuwa. Ashiri katungats tputsee yutaritkeeja. \v 18 Itaru, yuw mangishich zapan yutarit china china ashkich ancha chiyaa yutaritkiya. Anuri chinayaruch, yutarit tsiyatkuch ancha yutaritaya. \v 19 Watam tputs uru mangush yutarit chinachinaw ashku anumand yutarittam taakiya. Tputsee pachamaam chinaku pachachparee. Tputsee wizanll isuwamaam chinaku, isuwachparee. Kizaa yutarit patatamaam chinaku, yutarit patatachparee. Shuchimaam chinaku, shuchichparee. Ngichimaam chinaku, ngichichparee. Yutarit zarungchamaam chinaku, yutarit zarungchachparee. Tputsee yutaritam ínamaam zandku, yutarittam ínachparee. \v 20 Ashiri yuwaatsimari mangush yutarit chinaku an yutarit shitungachparee. Itaru, tsarunpat kiseeru katungkuch ancha nda yutaritaya, tárangiya Isusu. \p Ashiri yuwaa Isus itsinsaru chinamaam tayapstarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, kamanchintspa; yuwaa Isus tputsee zapan istarangitaa, ashiritaa Parísiypanshuch tputs nda mangoonarangana anootsi \r (Márkosa 7.24-30) \p \v 21 Isussha iyapat Galileyush káyashinuni arap nllitaritap tputs watsapun naataranganiya. Nda Utaáp tsapu. Tírshuch tputs mishat Sitónshuchtam tputs watsapunu. \v 22 Anush kusaranguni, kizsha, Kanaanshuchi tputsi Isusoo masharangu; Istanda. Yashing' nuwash ipari pshturangu, kapung kiyung yachakiya nlluraatsi, tárangiya. Nuw shiyaa natstaktana. Shiy Dapiyarinchichtishcha. Yuw Utaáshuch kutakana ántishcha shiya. Ashiri shiy xapoomaam wanindaja. Ipareetsi istanganda. Nlluraa nda nayaniksha, tanuku anush, tárangiya Isusootsi. \v 23 Itaru, Isussha nda minamtiyam k'kuz yámarangiya. Mazinanakach ashirangiya. Isus naanat ashkachu, kizsha nda sambaytaku tanuyaru, tachitataranll ashirangiya. Ipareetsi istangcha. ¿Nda nayaniksha? ákaktaranll ashirangiya. Iysha wipunashini: Wapa. Kizaa zanganingcha. Naangi, tángcha. Tamundakuwa; táranginiya. \v 24 Itaru, Isussha natpunuyaru, kizaa tsiyatarangiya; Apanll nuwaa zanganeeru, Utaáshucheetsim istashini; tárangiya, watam ksutamapan nduniwa; tárangiya. Nllitaritaa tputs istamaam nuwaa kamachtarangeeja, tárangiya Isusu. \v 25 Itaru, kizsha Isusush wats tutunlltarangu; Isusoo, istanda; tárangiya. \v 26 Isussha: Ashiri ipareetsish istakinaareena, Utaáshucheem nllurapaz watungash itutseeruri, shiyaam tumuzeempaz ashiruri panacheezi. ¿Ashkuri tamaree nuw shiyaam istachi? tárangiya Isusu. \v 27 Itaru, kizsha: Ashiritaataya, pakchitaa ipareetsi istanda, watam tumuz uru katungtsee katuchim katungkuwa. Tumuzeempaz ashirush katuchimunataa pananda pakchitaa, tárangiya. \v 28 Isussha: Nuwamun mangish kapung tatukshawa. Kapung mangoonakshawa. Ashiri nuwsha istachinllpa. Ipareetsish na yareena. Napashini; tárangiya. Táyaru, nllursha nattamarta yararangiya. \p \v 29 Isussha iyapat yusur waptam Galileyap tsap kanapuranganiya. Kuseeruni, minushsha zari urupungush wingumun naateeruni, sheeranlluni, machipsha káreeruni, anushsha Isus kuxinarangiya. \p \v 30 Machipsha tputsee zapan Isusush yushindarangana wanguyaatsi. Chpanaa tputs yushindarangana. Mishat, wach mchusaatstam, misha makuksheewaatstam, misha tputs naamaam pinasakana anootstam, misha wanguyaatstam yushindarangana. Aship kusarangana. Isusush watsi wayayarusin, Isus ichinguru yararangiya. \v 31 Tputs k'zimchee yararangu, kis xiytangat ashirangana. Wach mchussha yareeru, napanapaw mang' kis ashirangana. Makukshee tputs kis tsiyat tsiyat ashirangana. Zamangarangana. Apanll kizpurcha. Apaa, wappari, tárangana. Shaana tiptsireetsish, Utaáshucheetsini kapung istakshawa. Shiy kizpurtishcha, Apaa. Wanasirtishcha, tárangana. \r (Márkosa 8.1-10) \p \v 32 Ashiriya, tuchip zari anush machip taarangana. Katungamaam ndunari. Ashiri Isussha iyaatssha wipunasheetsi kuruzeeru, Tputsee nda katungkuru zanganimaam zandkeezi. Ngootsishsha marizimun itsipachshaparee, watam na tuchip zari nda katungaranganawa; tárangiya. \v 33 Ashiri iysha: Yuwash nda tputs taaku, ¿tamaree katungtsee pangchich? Mishat, ¿tputs zapaniwa? tárangini. \v 34 Isussha: ¿Pang wanip taara? tárangiya. Iysha: Pang tsimbun matayaru taariya. Mishat, kayupchi taaritamta pakchimarita, táranginiya. \v 35 Isussha: Tputsee k'xinangints tángcha; tárangiya. Tputssha kuxineersin, Isussha pangaa kayupcheetstam yáyaru, \v 36 Waparee: Wapparee, tárangiya katungtseema. Sheeru, pangaa kayupcheetstam tatapeeru, iyaamsha panarangiya. Neewa; tputseem panangints; tárangiya. Iysha tputseem panaranguni, ichinguru katungarangana. \v 37 Ichinguru tputs tazazartarangana. Ichinguru katungeersin, tsimbun matayaru tsumb katuchirangiya. \v 38 Tputs ipunpunar milo katungarangana. Wizanll katungarangitamta wipaptatamta. \v 39 Ashiri katungeersin, Isussha: Ashiri siysa kanapunlltamtsa. Nuw nachtamma táyaru, machip karuweeru kanush naatarangiya. Tsapsha Mákatána sura anush matayaranganiya. \c 16 \r (Márkosa 8.11-13; Lukasa 12.54-56) \p \v 1 Minush zari Parísiypanshuch táyaspatash tputs, Satúsiypanshuchtam táyaspatashi, Isusoo yachayani. ¿Kamapa Apanllee yutarit tsiyatchiya? atusin, Isusup naatarangana. Kuseersin, Isusoo masharangana. Kanindap shiy wizpurirish yámandanda. Na pangpani, tárangana. \v 2 Isussha yámarangu, ¿Mayaamsha nuwaa átssa? Kanindush wanip natstamaam yasaksa. Itaru, nuwaa natstamaam ngataksa, tárangiya. Zari pshtukamach kanindap napeerus, Pa, pu zar zatachparee watam kanind chumbeepiwa, átus anoo natstaksa. \v 3 Mishat, tarasitamsha kanindaa napeerus, Msas chumbeepiwa. Sin sinapi átcha, atitamsa. Siy wanip yasaksa. Kanindaa yasakitaateesa, itaru yuw Apanll sirú kamanirangu anoo: Iparee zanganchima, táranguwa, anoo nda mangoonaksa. Nuwaa nda natstaksa. Apanllee kuk chinakaniya atitaateesa, nda mangoonaksa. \v 4 Yutarittischa. Nda Apanllee itsinsaru chinaksa. Anumand Kanindap siy wizpuririni yámandanda, átssa. Itsinsaru mangoonamaam zandkinaareesa ashiri Jonasarinee kuk mangoonangtsa, watam Jonasarini támakpaz ashiranguwa. Nuwsha ashchitamparina. Aranginasha Apanllee wizpuririnee yámandamaam wanindaja, tárangiya Isusu. Táyaru, kasarangu, naatarangiya. \r (Márkosa 8.14-21) \p \v 5 Isussha iyapat wipunashpatini musshutam kiteeruni, iysha iyaanpata tsiyatkuni, Maha; pangaa nda yushindaranginiwa. Mbizaranginiwa, táranginiya. \v 6 Isussha: Mazinangtsa; Parísiypanshuch táyaspatash, misha Satúsiypanshuchtam táyaspatash tpootshishee chinarintspa; paptsa; tárangiya. \v 7 Iysha: ¿Mayaamaja iyaa át? tárangini. Pangaa mbizarangini ndush anumandpa atiya, tárangini. \v 8 Itaru, Isussha iyaa k'kini waana yasarangu, ¿Tamari nuwaa kuki nda mangoonaksa? Pangaa tsiyatkeezi. ¿Nitaati katungtsimun mangi mantsakeezi? tárangiya. \v 9 ¿Ndusha chinakis? ¿Nuw pangapat zameetpata wanip tputseem martarangina? ¿Ndush zameetpata milo? ¿Wanip tsumboo katuchim yarangsa? ¿Tamasha musásiri mbizaksa? Nuw pangaa kamiran izapaneekina. \v 10 Mishat, pangapat tsimbun matayaru, ¿wanip tputsee martaranginawa? ¿ndusha ipunpunar milo? ¿Mishat, katuchimtam tsumb wanip yarangsa? \v 11 ¿Ashiri mayaamsha nda mangoonaksa? Pangaa pishtaku anoo tsiyatkeezi. Parísiypanshuch táyaspatash misha Satúsiypanshuch táyaspatashtam kuk ngichizpat kiseeru tayapatakana; tputs ashku anoo pangpaz tpootamamshi ashkiya. Anootspaz ashiru tsiyatkuri atina, tárangiya Isusu. \v 12 Ashiri iysha mangoonaranganiya. Pangatseeja tpootamamshi tsiyatak, nda. Parísiypanshuchee táyaspatashee kuk, misha Satúsiypanshuchee táyaspatashee kuk yuwaa ngichizpat kiseeru kamankana anootspa Isus atiya, tárangini. Paptsa; mazinarintspa; tárangiya. Ashiri mangoonaranganiya. \p Ashiri yuwaa Parísiypanshuch táyapstash nda mangoonarangana anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa iy Isus táyapstashini natumasina mangoonamana mangoonarangini anoo kamanchintspa \r (Márkosa 8.27-30; Lukasa 9.18-21) \p \v 13 Anumunsha zapish káyaruni, tsap Sesár-Felipish sura kusaranganiya. Anush kusaranguni, iy Isuspat ipunaranguni, Isussha iyaa masharangiya; ¿Piyartach tputs nuwaa amkanaya? tárangiya. Yuw Apanll tputseem kinarangu anu, ¿ndusha át nuwaatsi? tárangiya. \v 14 Ashiriya, iysha; Ashpatam tputs shiyaa: Wangarineezuwa ichumampani támeeshiniwa, átssincha. Itaru, ashpatam shiyaa: Zitaminazuwa támeeshiniwa; Apanllee kuk sirútama kamantaru anuzuwa. Ashpatam Elíyasarinparee, shiyaa átssincha. Nduntaati ashiru, Jeremiyasarinparee, átssincha shiyaatsi, táranginiya. \v 15 Ashiriya, Isussha: ¿Siystawa; nuwaa chakand átssa? ¿Nuw tamamazi? tárangiya. \v 16 Ashiri Simsha, Jonasarini wipa, Pitortam suru, Isusoo yámarangu: Shiy Apanlltishcha Wipish; Apanlltishcha Ipusamarini yuw sirú kuschiya, tárangana ántishcha shiya, tárangiya. \p \v 17 Isussha Pitorootsi: Simoo, Apanll shiyaa kizpur chinakiya, tárangiya. Tputseeja shiyaa kamanirangu, nduni. Itaru, nuw Apari shiyaa mangish p'tseerangu, na nuwaa mangooneerush natstaksha. Nuw Apari kanindap taaku, tputsee ichinguru natstakiya. \v 18 Ashiri Pitoroo, nuw shiyaa atashina; tputssha shiyamun kukish nuwaa mangoonkusin, tputsireemi ínchima. Yashing' tputsireetsi kiyung yachaktaa, tpachingachima tákchitaa, tputsireetsi kasimaam pinasachiya. Nuw tputsiri wamari kasiru taachinllinaya. \v 19 Ashiriya, shiysha tayaspatampaniri taangcha. Tunareetstaata tayaspatangcha. Tputs ichinguru na Apanllush tachitamaam waritayanllcha, tángcha. Nuw tputsireemi ksutamapani wayachinllpa. Apanll shingcha átcha shiyaatsi. Tputs mantsir taaku, Nuw Apanllchichtana atitaa, mantsir taaku, ashiri shiysha: Watsta shiynaari, tángcha. Tputs wanasiri taaku, shiysha kis napangcha. Apanll shiyaa ksutamapaneem ipusarangiya. Ashiri shingcha; tárangiya Isusu. \v 20 Pitorootssha táyaru, iyaatssha: Itaru, natumasamta tputsee kamanintspa; Isus Apanllcha Ipusamarini tárintspa; tárangiya. \r (Márkosa 8.31—9.1; Lukasa 9.22-27) \p \v 21 Ashiri anumunsha Isus iyaa waanaatsi watsipunu kamanimaam chtarangiya. Irusarinap naachima, tárangiya. Anush kuseeruri, tputs nuwaa kiyung yachachinllinaya. Iyashuch wachinarini urkari, mishat Móysispaniri wirkari kamanimapani, aship nuwaa kiyung yachachinllinaya. Sheeru, nuwaa tupchachinllinaya. Itaru, zar tuchparinshini Apanll nuwaa ituyamachindanaya, tárangiya iyaatsi. \v 22 Pitorsha Isuspat pakich arapinlltama naateeru nambarangiya. Apanll shiyaa izuuru pachindkiya. Tputs shiyaa ashchazinllinaja, tárangiya Isusootsi. \v 23 Isussha yámarangu; Yuwari Apari átu anuri ashchima. Yashing' tamapari ashiru nuwaa tamundaksha. ¿Mayaamsha nuwaa pachindaksha shiya? tárangiya. ¿Mayaamsha nuwaam xarashish wayamaam zandaksha? Siy tputs ashiritam chinaksha. Itaru, yuw Apanll chinaku anoo shiy nda chinaksha, tárangiya. \p \v 24 Isus táyaru, iyaatssha: Nuwash tachitamaam zandkus, saanaatsi taarashis chinarintspa. Nuwamand kamini tsipaneetsis pchindintspa; nuwash izuuru tchitangasindama; tárangiya. \v 25 Tputs waanaatsi tapachindapi átu, yashingup naachiya; izuuru tsipachiya. Itaru, nuwamun kamini watsipunootstaa nda pachindku, urutamari taachiya. \v 26 Tputs maachi ichinguru payukinaari, itaru nuwaa nda mangoonku, ¿antaati anpataja kamungamaam taar? nduni. Tsipakchu, yashingup naachiya. ¿Antaati Apanllish pshtumaam kurikpat pshtucheeja? ndambari. Izuuru pinasakiya. \v 27 Nuw natuma tputseem kinaranguri, itaru yusur kuskachuri, 'sinush kizpur kuschina. Aparpati wasundururi kuschina. Kuskachuri, tputsee nuwash tachitkachu anoo izuuru yamachima. ¿Itaru, tputs nuwaa ngatarangu anoo tamari yamachi? Yashingup zanganchina.\f * \fr 16:27 \ft Esekiyela 18.30; Esekiyela 33.20 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 28 Itaru, mazinangtsa nuwaa kuki; siy nuwaa mazinakus, itaru ndatuma tsiparus, ashpatamtis Apanllee taárash pangachpasa, tárangiya Isusu iyaatsi. \c 17 \r (Márkosa 9.2-13; Lukasa 9.28-36) \p \v 1 Isus anumunsha arangich tsimbun matayaru maats Pitoroo, misha Sandeekurineetstam zoonllpat Wangaatstam aship machtayaru, machip íwari kárirangana. \v 2 Íwar káreersin, Isussha wach nllitaritam kinarangiya. Wipunashsha nap ashkusin, mang Isus wach muchpatari zari tamapari ashiru, kizpur 'sineerangiya. Wamarsha kurakurtar ashirangiya; kizpur mburshi mang ashirangiya. \v 3 Anumunsha Móysisarini, mishat Elíyasarini anush Isusush yakarangana. Isuspat tsiyatarangana. \v 4 Zitamin naakchusin, Pitorsha mang: Xamachi, ichee, mang, tárangu. Neetsiri taayani. Nuw tuchip tambtachima; neetsiri taapani, ichee. Min shiyaam tambtachima; misha Móysisarineempa, misha Elíyasarineempa, tárangiya Pitoru manguta. \v 5 Pitor tsiyatku, msassha kizpur 'sineeku ashku, Isusootstam, wipunasheetstam yambutatara ashirangiya. Sheeru, msasush mang k'kuz kimarangiya; Isusoo nuw ipartana. Ksumish chinaktana.\f * \fr 17:5 \ft Isáysa 42.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Ashiri Isusootsiri kuk mazinangtsa; mang k'kuz kimaku, tárangiya. \v 6 Wipunashsha anoo mazinarangusin, mang kizpur punirustarangusin, tsapush timuchirangana. \v 7 Itaru, Isussha wipunashee uwpat pata ashirangu, Punirintspa. Chiyzangints; tárangiya. \v 8 Wipunashsha nap ashkusin, tputs nduni; Isusootsimsha parangana. Ashiriya, mapiyrangana. \p \v 9 Machipsha karuwkatssin, Isussha wipunasheetsi: Siy parangis anoo kamanintspa; tárangu. Nuwsha tputseem kinarangina. Itaru, nuw tsipakchuri, nuw támkachuri, siysa anush tputsee kamanimaam waritakcha, tárangiya wipunasheetsi. \v 10 Wipunashsha Isusoo masharangana; Iyashuch tayapstampanirini: Elíyasarinpaz ashiru uru kuskamchu, Apanllshapa Ipusamarini kuschiya, átssincha. ¿Mayachtaja át? tárangana. \v 11 Isussha: Zuraksincha, tárangu. Apanlli: Ipari ndatuma tsapurunasush zanganchuri, Elíyasarinpaz ashiru zanganchimasima ipareemi tputsee mang' yaramaama,\f * \fr 17:11 \ft Malakiyasa 4.5 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tárangiya Apanlli. \v 12 Ashiriya, nuw siyaa atina, Elíyasarinpaz ashiritam na kuseenlliya. Itaru, tputs uwaa natstarangazinllinaja. Nda natstarangusin, pacharangana. Mishat, nuwaatstam natstakazinllinaja. Nuw tputseem kinarangitaati, itaru nuwaatstam kiyung yachayarusin, pachachindanaya nuwaatsi, tárangiya Isusu. \v 13 Wipunashsha waanpatatin tsiyatarangsin, ¿Ashiri Elíyasarini átu anoo chakaachtaja át? ¿Ndusha Wangarineetsini ichumampanirinee nda át? tárangana. Anootspa atiya atusin, anuri chinarangana. \r (Márkosa 9.14-32; Lukasa 9.37-45) \p \v 14 Karuweersin, yuwash tputs shaneerana anush kuseersin, min tputs wipangaz mang' kapung mantsaku, Isusush kusarangiya. Timucheeru masharangiya; \v 15 Istanda Isusoo, tárangiya. Ipari wanip kiyung kachiykiya. Uru kizpur ay tákchu, itsip pantsat, itsip pantsat ashkiya. Wanip na sumasush pantsaku, kungushtam pantsaku ashkiya. \v 16 Ashiri nuwsha ipunsheetsish masharanguri, Ipari yarangi, táranguri, uwsha xapoorangana. Ashiri shiysha istangandama; tárangiya Isusootsi. \v 17 Isussha: ¿Mayaamsha siy uru nuwangaz kusaksa; watam nuwaa mangoonamaam ngataksawa? tárangu. ¿Ashinooja mangooneechis? ¿Uru mangishis sarich sarich ashiksawa? Siyaam nguti kiyung kachiykina; yarta yarta ashkitaati, siy nuwaa nda mangoonaksa. Ashtaa, iparish yamashini; tárangiya Isusu. \v 18 Táyaru, tputssha wipaa Isusush machtayaru, Isussha yashingootsi: Shtungangi; táyaru, yashingsha nllurash shitungarangiya. Nllursha yaramaamshita. Mang' mapiym ashirangiya. \v 19 Yareeru, Isuspatsha naayaranlluni, iysha ipunshiptini Isusoo masharangini. Iy yashingoo tashitungamaam yacharanguni, itaru xapoorangini. ¿Tamashta ashkini? tárangini. \v 20-21 Isussha: Watam nda Apanllimun mangis tatuksawa. Apanllimun wizpuririni mangis tatkinaareesa, pakchitaa tatkinaareesa, siyaam xapoomaam wanindaja, tárangiya. Napa Apanllimun mangis tatkus, machip tsiyatkus, chiyzangi. Piy naangi; tákchus, machipsha chiyzayaru, naachiya. Zuraktana. Apanllimun izuuru mangis tatkus, siyaam xapoomaam wanindaja, tárangiya Isusu.\f * \fr 17:20-21 \ft Versícul 21 kaap wanindaja. Ashpatam kirak anoo taar, itaru Matiwarini anoo nda kaap yandarangiya.\f* \v 22 Isus iyapat wipunashpatini wand Galileyush tsap taaranganiya. Anush xiykurini, Isus waanaatsi watsipun wasina kamanirangiya. Nuw tputseem kinarangtaati, ashtaa tputs nuwaa tamapingayarusin, putayarusin, \v 23 nuwaa pachachapandanaya. Nuwaa pachayaritaateesinaya, itaru tuchip zari anush támchima, tárangiya. Iysha Isusoo kuk mazinaranguni, mangini kapung mantsaranginiya. \p Ashiri iy pakich mangoonarangani anoo kamaneena. \s1 Mishat, kamanchintspa; yuwaa Isus iyaa wipunasheetsini tayapstarangu anootsi \p \v 24 Anumunsha zapish yaktash Kapárnáwash kuseeramchuni, kurikee yampan tputs, yuw Apanlleem pangu kurikee yampani taarangu an Pitoroo masharangana. ¿Shiy mayistorish Apanlleem pang' kurikee wayaktamtaja? tárangana. \v 25 Pitorsha: Aa, tuwapaktamcha kuriki, tárangiya. Táyaru, tputsee kamingeeru, pangusush pshturangiya. Pshtuyaru, ndatuma Isusoo masheeru Isussha Pitoroo tsiyatarangiya; Pitoroo; mazinangcha; tárangiya, Kurak tputsee urkir yaku, ¿chakaja urkir yak? ¿Waanpatatin maachirita urkiri yak? ¿Tunareetseezuwa? ¿Amaksha shiya, Simoo? tárangiya Isusu. \v 26 Pitorsha: Nduni; ¿Tamaree waanpatatin maachirita urkir yach? Tunaree tputs urkir uru yátariya, tárangiya. Isussha: Nuw Apanllchichtanawa. ¿Ashiri mayaamaja tuwapchi Apareemi pangu? \v 27 Itaru, tuwapamaam ngatkinaareena, anumand tsiyantachpasinaya. Ashiri shiysha, nda ántamaam, mangasis yáyarush, musush minamari tin sheerush, kayupchee yusachsha. Tin sheerush, yúseerush, kukoo taxipungakchush, anush kurikee pangachsha. Yáyarush, kurikee yampaneem panangcha. Apaya, tángcha. Isusoom nuwaamtam tuwapamaam waritakcha tángcha; tárangiya Isusu. Pitorsha, musap naataru, minamari tin kayupchish kuk kurikee parangu, Apanlleem pangu wayarangiya. \c 18 \r (Márkosa 9.33-37; Lukasa 9.46-48) \p \v 1 Anpurtam Isussha iyapat pangusush taaranguni, iysha Isusoo masharanganiya; ¿Apanll tiptsiri chakaja kasiru taar? atuni masharanganiya Isusootsi. \v 2 Isus nlluraatssha: Naani ningeema, tárangu, nllursha kuseeru, Isus nlluraa iyash tuxiykeerangiya. Sheeru, Siy nuwaa masharangus, ashiri na kamanchintspa, tárangiya. \v 3 Táyaru, Na mazinangtsa; tárangiya. ¿Mayaamsha uru kasiru taamaam chinaksa? Anu yutaritcha. Nlluraa napangtsa. Nuwaa chinaku, mapiykcha. Tputsee kasimaam chinakeeja. Ashiri siysa nllur tamakparee shingtsa. Nuwaa nda kizpur chinakus, wand saanpatatis kasiru taamaam chinakus, Apanlleem tiptsiri kinamaam pinasaksa. \v 4 Ashiri yuw nllurpaz ashiru nda uru waanpata kasimaam chinaku anootssha kaapa Apanll kis napkiya. Ancha kaapa Apanllee kasiru chinakiya. \v 5 Tputssha nlluraa in ashiritam, nuwamand kamini chinaku, ashiri nuwaa chinaktamtaya. \r (Márkosa 9.42-48; Lukasa 17.1-2) \p \v 6 Itaru, tputs nlluraa yutarit tayapstaku, yuwaa nuwaa chinaku anoo yutarit tayapstaku, nllursha mazinayaru, sheeru yutarit taaku, nuwsha tputsee kizpur wanichima, yuw nlluraatsi yutarit tayapstarangu anootsi. Tputs ashku an yutarit tayapstaku, wayarpunumun samandu kapunguw tusiseeruch, kambeeru, musush ipusunandush kapeetkachu, wanimaam waritakcha, \v 7 watam tputsee yutarit tayapstakuwa; an kizpur yutaritcha. Tputssha mazinayarusin, sheeru yutarit taakchu, aranginasha yutarit ashkana. Tputs uru ashichpasinaya; yutarit tayapstachpasinaya. Itaru, yuw tputs yutarit tayapstakchu anoom kamungumaam wanindaja. \v 8 Anumand siyaa atina; kuwiptis uru yutarit ashkus, k'tsiptis uru yutarit patatamaam naakus, ashiri turuyarus arap kpitangtsa. K'zima natumasamta tsapurunasush taaktaatis, nda urutamari sumasush kurachis. Yutaritshishireetsis kapeetamaam ngatkus, kamungumaam wanindaja. \v 9 Kcheetsis ashiritam atitamana. Kcheetsis ksutamaam pinasakus, ashiri yuxeerus, arap kpitangtsa. Wach mchusa natumasamta tsapurunasush taaktaatis, nda urutamari sumasush kurachis. Apanllush pshtumaam xararintspa. Yutaritshishee kpitangtsa átana. \v 10 Ashiriya, siysa paptsa. Tputsee nlluraatstaa yutarita tayapstarintspa. Apari wasundurur nlluraa ksutkana; istakana. Apapush taaksin, uru napkana nlluraatsi. \v 11 Ashiri paptsa atina, watam nuw tputseem kinaranguri, tputsee tapachindamaam kusaranginawa. \r (Lukasa 15.3-7) \p \v 12 ¿Tputs tamakanaya? Opeejaa chinuksin, ¿ndush uru nap nap ashkana? Napaz tputs 100 opeejarinee chinuku, minumaritaata, tsípat ashku, ¿nitaati waani tsipap át? nduni. Chinootssha 99 machip kamingeeru, minamta tsípakchu anoo nachungakiya. Chinungaz mang' mantsak ashku, nachungat nachungat ashku, \v 13 sheeru zapshita paku, ¿ndusha mang' kis shambatak? Mang' kis ashkiya. Washtam pangusush kanapkachu, yuwash tputs shaneerana pakchu, mang' kischa. Itaru, yuw kanatsiparangu anoo yushindakchu, anumun mang' kis shambatkiya. \v 14 Ashiri Apari kanindash taaku an ashiritamta. Siyaa ichingurus pachindkiya. Nda minamtiyam masaru taamaam zandkiya. Nlluraatstaata chinakiya. \r (Lukasa 17.3) \p \v 15 Ashiriya, nuwaa kuki payukinaareesa ashiru, zuwanllis tamapari ashirus taangsa. Itaru, min tputs, Apanllchich tputs yutarit taakchu, shiyaatstam yutarit ínakchu, shiysha shaana nambangcha. Uwsha mazinakchu, waana yaramaam zandku, ashiri shiysha wanasiri napangcha. Mbizangcha. Ashkus, yusur saanpatatis kis taatssa. \v 16 Itaru, nambkitaatish, uwsha mazinamaam ngatku, ashiri shiysha tputsee tsimbuna, Apanllchicheetstam tputs kuruzungcha. Ashkachush, tputs tsimbun, nduntaati tuchip k'kuz waanand átu, zurkutanicha atini tákchu, an k'kuz wapta tsiyatkatssa.\f * \fr 18:16 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 19.5 átu atitamta.\f* \v 17 Na yareeni, tákchush, itaru uwsha wand mazinamaam ngatku, yaramaam ngatku, ashiri tputseetssha Apanlleem shaniykatssin, ichingurusin kamaningcha. Ashiri tputssha ichinguru nambkusin, ashtaa mazinamaam wand ngatku, wand tsiyantaku, ashiri shiysha: Watam yutaritshishee yaramaam izuuru ngatakshawa, ashiri iyash pshtumaam watsta; tángcha. Nllitaritaa tputs ashirus napangtsa. \v 18 Nuw siyaa ipunsheetsi atashina; Apanll siyaam waanaa tiptsireem ksutamapan wayakiya. Apanllpat minamari mangooz payukus, ashiri tputs yutarit taakchu, siysa waneengtsa. Tputs wanasiri taakchu, siysa wanasiri istangtsa. Apanll, Shingtsa, átcha siyaatsi. \v 19 Mishat, Apanllpat minamari mangooz chinakus, tsimbunandaritis Apanllee tsiyatamaam shaniykus, Aparpatini íwarpichpat tsiyatkus mashkus, yuwaa mashkis anoo siyaam istachiya. \v 20 Nuw uru siyashtana. Ashiri tuchpanandari tputs, ndunnaari ashku, tsimbunandari nuwaa tsiyatamaam shaniykusin, nuwsha anshutamana, tárangiya Isusu iyaatsi wipunasheetsini. \p \v 21 Isus táyaru, ashiri Pitorsha Isusoo masharangiya; Ashiriya, tputs nuwaa yutaritam ínakchu, sheeru yareeni tákchu, sheeru yusur yutaritam ínakchu, sheeru yusur yareeni tákchu, sheeru yusur tayus tayus ashkachinaariya, ¿wanipshooja nuwaa kiyung táchakchu anush, Na wapa; mazinamaam zandkeezi, táchi? ¿Tsimbun matayaru anush támaam ndush waritach? ¿Shiy amaksha? tárangiya Pitoru. \v 22 Isussha: Mazinangcha; tsimbun matayaru anush kasamaam wanindaja. Uru tputs waana yaramaam zandku, ashiri siysa anpat mapiyrus tsiyatangtsa. Yarangtsa izuuru mapiymaama. Mazinamaam zandkeezi, támaam wanindaja. \v 23 Apanll waanaa tiptsiri yutaritshishirineetsi uru yarkiya mbizamamarita. Ashiri siysa shingtamtsa. Mazinangtsa, tsiyatssis mangeetsis p'tsimaam kamanchintspa: \p Tputs kurak mangooz chinarangu, ¿Tputs wanipaja kurik nuwaa tumashtakana? Na ichinguroo tuwapangandama táchima táyaru, wasundururee: Tputsee yamashini yuw nuwaa tumashtakana anootsi, tárangiya. Táyaru, wasundurursha naayaru, \v 24 tputseetssha minum yushindarangana. Kuseeru, kuraksha: ¿Wanip kurikee nuwaa tumashtaksha? ¿Ndusha michónis nuwaa tumashtakish? ¿Ashinooja tuwapchish? Na tuwapanda; tárangiya kuraka. Tputssha: Ichee pinasaktana. ¿Maypataja; kurik nduniwa? tárangiya. \v 25 Ashiri kuraksha: Ashiri pinasakush, shiyaatstam, misha izanlleetstamtish, misha ipareetstamtish tputseem paxanxchintspa muchchureema. Mishat, maachiritamandish ichinguroo putayaruri paxanxchima. Anpata tuwapachsha, tárangiya. \v 26 Kurak táyaru, tputssha kizpur punirustarangu, kurakush tutunlltayaru, Nduni, ichee. Xamachi. Watsta; anoo shirinllpa. Na ichinguru tuwapchinllpa. Zuraktana zapshitaataya, tutunlltayaru, tanuku, tárangiya. \v 27 Kuraksha tputsee kapung nayanirangu, Ashiriya, watsishaparee. Waani pastachiya. Pangipish mapiyrush kanapungcha, táyaru, waptam tputsee zanganirangiya. \v 28 Itaru, tputssha naayaranllu, urupungushsha nllitaritaa tputs chamayangarangiya. Pakeeru, Shiy nuwaa kurikee tumashtakshawa. ¿Mayaamsha nda tuwapaksha? táyaru, tsiyantayaru, pakchitaa tumashtarangu, tputsee wayarpunush putayaru, Nattu tuwapanda; tárangiya. Pakich tputsee pachamaam pishtarangiya. \v 29 Tputssha kizpur punirustarangu, tutunlltayaru, Xamachi. Naturitana kurikiri wanindaja. Itaru, tuwapchinllpa, zuraktana, tárangiya. \v 30 Itaru, tputssha wand tsiyantarangu, purisiyaa kuruzeeru, Nee tputs putayarus, tumanangints, watam nuwaa tuwapamaam ngatkuwa; tárangiya. Purisiysha tputsee putayaru, tumanarangiya. \v 31 Ashirucha, kuraksha muchchur anoo parangusin, ¿Tamayshta ashik? ¿Tamayshta tputsee nda nayanika? táyaru, kurakaa kamanirangiya. \v 32 Kuraksha mazinayaru, kizpur tsiyantarangu, tputsee kuruzurangiya. Uwshacha kuseeru, kuraksha: Shiy yutarittishcha. Nuwaa kapung tumashtarangitaatish, nuw shiyaa nayaniranguri, waani pastachiya, táranginawa. Ashiriya, \v 33 ¿mayaamsha shiy nuw tamarangparina nda ashkitamsha? ¿Mayaamsha tputsee nda nayaniksha? táyaru, \v 34 tsiyantarangu, wasundururee, Nee tputsee p'tangints. Pu tuwapamaam pinasaku, ashiriya siysa pzkoota pzkoota shingints. Ichinguru tuwapakchu anush shitungamaam waritariya, wasundururee kamachtaku, tárangiya. Isus tsiyatssee kamanku, tárangiya. \v 35 Sheeru Isussha táyaru, Anoo mangoonangints; tárangiya. Watam Apari na siyaam: Waani pastachiya átcha yutaritshishireetsis. Ashiri siysa saanpatatis yaramaam ngatintspa; mbizamamarita. Ngatkinaareesa, Apanll siyaatstam wanichiya, tárangiya Isusu iyaatsi wipunasheetsini. \p Ashiri kamaneena yuwaa Isus iyaa tayapstarangu anootsi. \c 19 \s1 Na minoo kamanchintspa; yuwaa Isus: Nuwash tachitamaam zandkus nuwaatsimari chinangtsa; tputsee, tárangu anootsi \r (Márkosa 10.1-12) \p \v 1 Isussha iyaa kapung tayaspatarangu, Galileyush tsap káyashinuni, kung Ortagush tuwash naataranganiya. Apus zapan maayaranlluni, Utaásh tsap kuseeruni, kung Ortagaa kítaranguni, anush Isus tputsee tayapstarangiya. \v 2 Anush tputs zapan Isusungaz tachitarangsin shaniyarangana. Wanguyaa ichinguru yararangiya. \p \v 3 Itaru, Parísiypanshuch táyaspatash anshutam tputspat shaniyarangana. Isusoo yachayani; Apanllee kuk imamarpayani, táyarusin, Isusoo masharangana; ¿Tputs waana zandku, ndush wizanllee kasamaam waritak? ¿Shiy amaksha? tárangana Isusootsi. \v 4 Ashiri Isussha: ¿Siy mayaamsha Apanllee kuk nda mangoonaksa? Apanll kuk ateeja; Apanll tsapoo tinayaru, ichinguru iwapayaru, minum kamuz, anumunsha minumtam kiz ashiru tinarangiya.\f * \fr 19:4 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 19.5 átu atitamta. Apanll chtarangu 5.2. Mishat, Apanll chtarangu 1.27 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 5 Ashiriya, tputs kamuz uru waparee, wanireetstam kasayaru, izuuru wizanllpatamarisha minumaripaz nutsas ashirusin taachinllinaya;\f * \fr 19:5 \ft Nishuri yuwartatam Apanll chtarangu 2.24 átu atitamta.\f* nda kasachinllinaya. \v 6 Ashkachu, tsimbunataa tputsi minamaritpaz nutsas ashiru taachiya. Ashiriya, ndusha tsimbun tputs tamapari ashiru taachiya, átcha Apanll kuku. Apanll kamuz wizanllpat minamarisha nutsas ashisha, ¿tamaree wizanllee kasach? Mishat, tputsee wizanll itutsimaam yutarittamcha, tárangiya Isusu. \v 7 Parísiypanshuch táyaspatashsha Isusoo yámku; Itaru, Móysisarini, táranguwa; Wazaranllsha kirakaa kasamaam tuyandachiya. Wizanlleem kirakaa panayaru, izuurumamari kizaa kapeetchiya,\f * \fr 19:7 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 24.1-4 átu atitamta; misha Matiwa 5.31 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tárangiya Móysisarini. Ashiri ¿mayaamsha shiy nllitaritaa chinaksha? tárangana Isusootsi. \v 8 Isussha: Watam siy tputsis uru mangishis yutarit chinaksawa. Ashiri anumandcha Móysisarini yandarangiya. Itaru, chtakchu, Apanll anootsi nda chinarangiya. Tputs wizanllpata kis taamaam chinarangiya. Itaru, wizanll yutarit patatku, anumandamari kasamaam waritakcha. \v 9 Ndunnaa ashku, kasamaam yutaritcha. Wizanllee kasakchu, sheeru nllitaritsha yamakchu, an yutarittamcha. Mishat, tputs kizaa kasama yamakchu, an yutarittamsha taachiya, watam nllitari tputs wizanlliwa. Ashiri izanllpatartis kis taangtsa; tárangiya Isusu. Parísiypanshuchee tputs táyaru, kasarangiya. \p \v 10 Isus táyaru, ashiri iysha wipunashini masharanginiya, ¿Watam ashku anu, ndush mizanllish taamaam waritach? tárangini. \v 11-12 Isussha: Machin kamuz mizanllish mapiyru taakana. Ashpatam tputs wanutspat yutarit nllurtaku, ashiri wizanlleem nda zandkana. Ashpatam wayaree ktusheersin, ashiri anumun kizaa nda zandkana. Itaru, ashpatam tputs Apanllingaz chinaku, Apanllush izuuru tachitpi átu, kizaa watsta tákchu, mizanllish taakana. Ichinguru tputs anoo chinamaam nda waritakiya. Itaru, ashpatam Apanllee mangoonku anoo mangoonamaam taariya. Apanll tputseetsi: Shiyaam kiza na watsta; tákchu, tputssha ayu tákchu, Apanllsha tputsee istakiya mapiysha taamaama, tárangiya Isusu. \r (Márkosa 10.13-16; Lukasa 18.15-17) \p \v 13 Tputs zapan Isusush kusarangana. Wipaatstam yushindarangana. Ipareemi Apanllpat tsiyatap atusin, wipaa Isusush yámandarangana. Isusoo, ipareetsi kuwiptish ptatangi. Apanllpat ipareemi tsiyatangcha wanasiri kanungamaama, tárangana Isusootsi. Itaru, iysha wipunashini nlluraa zapani paranguni, Watsta; Isusoo tamundarintspa. Mapeekuwa; táranginiya tputseetsi. \v 14 Itaru, Isussha: Watsta; nuwash waani nlluraa kuspana; zanganinllpa. Tputs nllurpaz ashiru nuwaa chinaku, anoo Apanll kizpur chinakiya. Ancha Apanll tiptsiri, tárangiya. \v 15 Táyarisha, nlluramun uwee wayayaru, Apanll shiyaa kizpur chinakiya, tárangiya. Ashiri anush tayaspatamaam iwaparangu, kung Ortagush káyaranllu, naatarangiya. \r (Márkosa 10.17-31; Lukasa 18.18-30) \p \v 16 Minushsha zari, kanungas Isusungaz napati átu, Isusush kusarangiya. Isusoo chamayangayaru, Ichee, shiy kizpur wanasirtishcha shiya. Ashiriya, Apanlleem taárash yasapi aturi, shiyash kusaramachtana. Ashiri kamaningandama; ¿taarashee urutari payumaam tamaycheezi? tárangiya. \v 17 Isussha: ¿Mayaamsha nuwaa wanasirtishcha átsha? Watam Apanllimari wanasiriwa. Wandaya taarashee urutamashi zandkush, ashiriya Apanllee kamachtamarini payungcha; tárangasha Isusu. \p \v 18 Kanungassha: ¿Tamamaatseeja payuchi? tárangiya. Ashiriya, Isussha: \q1 Ngutis tputsee pcharintspa. \q1 Izanlleetsimaritish ksutangtsa. Minpa kiz imbangartarintspa. \q1 Maacheetsi shuchirintspa. \q1 Tputsee mantsir tsiyatintspa. Tputsee ngichintspa. \q1 \v 19 Mishat, Apareetsis wanasir ksutangtsa. Kuk payungtsa. \q1 Aneereetstamtish wanasir ksutangtsa; kukoo payungtamtsa.\f * \fr 19:19 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 20.12-16 átu atitamta.\f* \q1 Mishat, tputsireetsish chinamari chinangcha, watam shaana tamapari ashiritamshawa;\f * \fr 19:19 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 19.18 átu atitamta.\f* \m tárangiya Isusu. \v 20 Itaru, kanungassha: Ichee, Apanllee kamachtamarini ichinguru payukuri, anumunari wachinaranginawa. Ashiriya, ¿nuwaam mayaa pishtach taarashish urutari payumaama? tárangshita. \v 21 Isussha: Ashiriya, izuuru Apanllush tachitamaam zandkush, urutamari Apanllush taamaam zandkush, ashiri maachiritaatsish paxanxeerush, tuchingeerush, pukireemsha panangcha. Sheerush, nuwash tchitangandama. Ashkachush, Apanllushsha shiyaam maachi pishtacheeja, ndambaree, tárangiya Isusu. \v 22 Itaru, kanungassha maachtaa zapani payurangiya; an tputs kurkirimuncha. Ashirucha, Isusoo kuk mazinayaru, ngateeru, mang' kapung mantsarangiya. Mang' mantsaku, Isusoo kasarangiya. \p \v 23 Kanungas naatarangsha. Isussha iyaa tsiyatarangiya; Siyaa atina; wirakuch Apanllush pshtumaam mbamcha. \v 24 Mazinangcha; kameechoo wanuts kapungu m'kushash wach pshtumaam pinasakiya. Ashkitamanaya Apanllish wirakuch pshtumaam aranganasha mbama, tárangiya Isusu. \v 25 Iysha anoo mazinayaruni, Maya, ashkachinaariya ashiru, ¿tamayreezich kamungchich? táranginiya. \v 26 Isussha: Chaanamuntari kamungumaam wanindaja; itaru Apanllina xaptareeja. Ashirucha, tputsee izuuru tapachindachiya, tárangiya. \p \v 27 Pitorsha: Shiyamand kaminish maachiritaatsini ichinguru kasarangtanicha. ¿Ashiri iyaam mayaja Apanll wanasiri istach? tárangiya. \v 28 Isussha: Nuw siyaa ichingurus atina; Zapshitaa Apanll ichinguru kaneesich tinakchu anush nuwsha nuwamari kasiruri taachina. Nuw Apanllchichimuntaati tputseem kinarangtana. Ashiri siysa nuw ipunshini nuwapat tatsamoorus taatssa. Tputsee wanimaam waritakchu anush siysa nuwapat washunand Utaáshuchee wanichchi. Akoparinee wip 12, anchichee siysa ichinguru wanitssa. Siyamari kasiru taatssa. \v 29 Mishat, siyaa atitamana. Tputs nuwash tachitamaam maachiritaa ichinguru kasaku, nuwaa ichinguru kasiru chinaku, Apanll anoo mbizcheeja. Nuwash tachitamaam tputs natumasamaam pangoo kasaku, zoonllee kasaku, wizaree kasaku, wapareetstam, wanireetstam kasaku, wizanlleetstam, wipaatstam kasaku, watsapuneetstam kasaku, yuw ashku an tsapurunasush taaku anoo Apanll aranganasha istachiya. Ashiri zapani payuchinllinaya. Mishat, urutamari Apanllush watsapunu taachinllinaya. \v 30 Itaru, tputs yuw naturi nuwaa kuki mazinaksin, zapaneeja Apanllush pshtuchinllina. Itaru, zapshita arapichsha tputs nuwaa kuki mazinakchusin, nuwaa tachitkatssin, zapan kis Apanllush shaniychinllinaya, tárangiya Isusu. \c 20 \p \v 1 Isus wand tayapstaku, tárangiya; Tputs Apanllish tachitku, ashpatam naturi tachitku, ashpatam zapish tachitku, itaru Apanll ichinguru tatsamooru chinachiya. Napa: mzatspani, Wanus kizpur kayanawa. Na pusamaam waritayanllcha, táyaru, tputsee patatamaam nachungarangiya. Zari manginshuri shtungattanurta anush shitungeeru, tputsee shaneerana anoo parangiya. Nuwaam wanusee p'sashintsa, tárangiya. \v 2 Kurikee zarimand tatsamooru tuwapchintspa, tárangiya. Táyaru, uwshtisin Ayu táyarusin, mzatsip kis naatarangana. \v 3 Ashiriya, zari wachamuree tutundaratu, mzatspansha: ¿Ndush tputs pishtachparee? táyaru, yusur shitungeeru, tputsee nachungarangu. Tputseetssha shaneerana anoo parangu, Istanda; tárangiya. \v 4 Yuwamand tarawaztakis anumand wanasiri tuwapchintspa, tárangiya. Uwshtisin Ayu táyarusin, mzatsip naatarangana. \v 5 Sheeru, zari wachamureetssha yusur shitungeeru, minootstam tputs putarangitamta. Zarsha sírungutarattu shitungeeru ashirangitamta; tputsee putarangitamta patatamaama. \v 6 Sheeru, zari pukamachsha, tapeemaam pakchimsha pishtarangu anush yusur shitungeeru, tputseetstam shaneerana anoo parangu, putarangitamta. ¿Mayaamsha siy ngutaritis taarataraw ashiksa? ¿Mayaamsha nda tarawaztaksa? tputsee mashku, \v 7 tputssha: ¿Iyaam tarawaztamaam ndunariwa? Iyaa watam nda kamachtakanawa; tárangana. Mzatspansha: Ashiri nuwap mzari ptatashintsa. Sheeru, yuwamand patatkachus wanasiri tuwapchintspa, tárangiya. Uwshtisin Ayu táyarusin, naatarangana. Minamari ura patatarangana. \p \v 8 Ashiriya, tapeekachsha, mzatspansha waana muchchuree: Tputsee kuruzushini. Na tuwapchima kurikeetsi, tárangiya. Yuw minam ura tarawaztarangana anoo kuruzungi. Uwaam chtaru tuwapchimasima, táyaru, muchchursha tputsee kuruzurangiya. \v 9 Kuseeramchusin, minamari ura tarawaztarangitaatssin, mzatspansha minumand zari tuwaparangiya. Sheersha, tputs yuw tuchip ura tarawaztarangana an kuseersin, anoomtam minumand zari tuwaparangiya. Yuw minum matayaru ura tarawaztarangana anoomtam minumand zari tuwaparangiya. \v 10 Ashiriya, yuw zari manginshuri shtungattanuri anush mzatsush naatarangana an kuseersin, ¡Maya! iyaa aranginasha tuwapachparee, watam wanip ura na tarawaztayaniya, tárangana waanpatatina. Itaru, mzatspansha uwaamtam anuritam tuwaparangiya. \v 11 Tputssha tsiyantarangusin, ¿Mayaamsha ashiksha shiya? ¿Wanip ura na tarawaztaranginiya? tárangana. Zaree kiyung kachiyrangitaatini itamsaranginiya. \v 12 In tputs minamari ura tarawaztarangitaa, iyapat tatsamooru tuwaparangsha. Iyaam aranginash tuwapamaam waritakcha, tárangana. \v 13 Itaru, mzatspansha: Mazinangtsa; siyaa putaranguri, zarimanda tatsamooru tuwapchintspa, táranginawa. Siysa ayu waritakcha, tárangsawa. \v 14 Ashiri ¿Mayaamsa nuwaa tsiyantaksa? Siyaa yutarit ashkeezi. Apaya kurikee. Na wapa, kanapungints. \v 15 Nuw zandkinaareena, tatsamooru tuwapamaam waritakcha. ¿Antaati nuwaantaja kurikiri? Ashiriya, siyaam tsiyantamaam wanindaja. Nuw mangi kapungcha. Tputsee istamaam chinakina. ¿Ashiri siy mayaamsha tsiyantaksa? tárangiya mzatspani. \p \v 16 Ashiri nuw siyaa atina; Apanll ashiritamta ichinguru tputsee tatsamooru tuwapakpaz ashchiya. Ashiri tputssha nuwash kis tachitku, siy natumasa nuwash tachitkus, nduntaati ashiru arapchitaata tputs zapshita nuwash tachitku, Apanll ichinguru tatsamooru tuwapakpaz ashchiya. Apanll waanaatsi tiptsiri tatsamooru chinakiya, nuw siyaa atina; tárangiya Isusu. \p Ashiri yuwaa Isus: Nuwash tachitamaam zandkus, nuwaatsimari chinangtsa; tárangu anoo kamaneena. \s1 Na misha yuwaa Isus Irusarinap naatarangu anoo kamanchintspa \r (Márkosa 10.32-34; Lukasa 18.31-34) \p \v 17 Anumunsha Isus Irusarinap naataranganiya. Ngootsush naantachuni, Isussha iyaatssha wipunashini k'tsas tsimbun matayaruni: Yaani tsiyatstani, táyaru, arapinlltama iyaa machtarangiya. \v 18 Na Irusarinap naachinipa, tárangiya. Anush kuskachuri, nuwaa kiyung yachachpasinaya. Nuw tputseem kinarangitaati, nuwaa kiyung yachchinllinaya. Apanllee kuk tayaspatataru antaa misha apanllpantam urkari antaa nuwaa putayarusin, tupchachinllinaya nuwaatsi. \v 19 Tunarip nuwaa machtayarusin, uwsha nuwaa kiyung yachachinllinaya. Pzkooyarusin, yasinamun tstsayarusin pachachinllinaya nuwaatsi. Izuuru tsipayaritaati, itaru zari tuchpashu yusursha támchina; Apari nuwaa ituyamachiya, tárangiya Isusu. Iyaa anoo kamanirangu, yusur ngootsush naataranganiya. \r (Márkosa 10.35-45) \p \v 20 Yusur naantachu anush Sandeekurini, Wangtam wanirpata, Sípitiyurini wizanll Isusoo masharangana. Sandeekurin wanir Isusush tutunlltayaru, Isusoo shiyaa tsiyatchinllpa, tárangiya. \v 21 Isussha: ¿Maya zandaksha? tárangiya. Kizsha: Shiy kizpur Apanlltishcha Ipusamarini. Shiyamari kasiyarush kizpur kurak taachsha shiya. Ashiriya, kurak shiyamari kasiru taakchush, nuwaa ipari ipunsheemish ichinguroo kasiru taamaam ipusangi; Sandeekootsi, misha Wangaatsi átana, tárangiya kiza Isusootsi. \v 22 Isussha: Anoo siy kaapa nda mangoonaksa. Nduma kurakaam kinaruri, nuw kizpur kiyung kachiychima. ¿Itaru, siy kiyung kachiymaam ndush ngatachpasa? tárangiya. Ashiri Sandeekurintam, Wangatam: Iyaam kiyung kachiymaam waritachtamparee; ngatcheezini, ndambaree, tárangana. \v 23 Isussha: Zuraktischa. Nuw tamaparina ashiru siy kiyung kachiychitamsa. Kiyung kachiyeerus, Apanllush pshtutssa. Itaru, nuw siyaa tputsee kasiru ipusamaam pinasaktana. Apanllimari anoo yasakiya. Apanll waana ipuschiya yuwaa zandku anootsi, tárangiya Isusu Sandeekurineetsi, misha Wangaatsi. \v 24 Iysha Isus wipunashini kuwiz iptaruni mazinazinaw ashiranguni, tsiyantaranginiya Wangaatsi Sandeekurineetstamta. \v 25 Itaru, Isussha iyaa: Na mazinangtsa; tárangiya. Siyamari kurak tamapari ashirus taarintspa; itaru tputsee istamamari chinangtsa. Anoo Apanllsha kis napchiya, tárangiya. Siy tunaree tputs yasaksa. Kurak uru wamari kasiru taariya. Sheeru, uwsha wamkureetsi kasiru taamaam ipus ipus ashkiya. Wamkursha kasiru taaku, tputsee zapani kamachtat kamachtat ashkana. \v 26 Itaru, siysa Apanllis tiptsiris shirintspa. Kasirus taamaam zandkus, ashiriya tputsee chinayarus istangtsa. \v 27 M'chach ashiru tputsee istakinaareesa, Apanll siyaa kis napchiya. \v 28 Napa; nuw tputseem kinaranguri, tputsee istamaam nish tsapurunasush kusarangtana. Nuw tsipakchuri, tputsee zapan yashingoo itutschima. Urutamari Apanllish kis taachinllinaya. Nuw anoom tsapurunasush kusarangtana. Ashiri siysa kasiru taamaam zandkus, ashiri shingtamtsa; tputsee istangtsa; tárangiya Isusu. \r (Márkosa 10.46-52; Lukasa 18.35-43) \p \v 29 Anumunsha Irusarinap naamani atuni, yaktash Jericoyush káyaranlluni, shitungeeranlluni, zapantam tputs Isusush tachitarangana. \v 30 Ngootsinungiri tputs tsimbun wach mchusa anush kuxinxinaw ashirangana. Tputssha mchusaatsi: Isuscha naanllpa, tárangana. Mchusshacha: Isusoo, Dapiyarinchichtishcha shiya. Iyaa istangasinda. ¿Iyaa ndush nayanikish? Pangasani, átar ashiranganaya. \v 31 Tputssha ashpatam: Wapa; zamangi. Watsta; tamundaksa, tárangana. Itaru, mchusshita aranginasha kuruzurangana Isusootsi. Isusoo, istangasinda, átar ashirangana. \v 32 Isussha xiyeeramchu, mchusaatsi masharangiya; ¿Mayaamsha nuwaa kuruzuksa? ¿Tamanda átssa? táyaru, \v 33 wach mchussha: Isusoo, kchini yaranda, nappani atiniya, tárangana. \v 34 Isussha: Ashiri istachintspa, táyaru, wchoo uwpat patateeru tputssha musásiritamta napta ashirangiya. Mang' kis chiyzayarusin, Isusush tachitarangana. \c 21 \r (Márkosa 11.1-11; Lukasa 19.28-38; Wanga 12.12-19) \p \v 1 Putamsha Irusarinush watsiritayaruni, yakat Betbaja sura tasasaru, machish Olivash sura anush kanusaranganiya. \v 2 Isussha wipunashee tsimbun kamachtarangiya; Betbajash pshtushinints. Pshtukamchus, anush burru tusisimaa pangatssa wipapta. Tapureerus, machtantsa wipaptarta. \v 3 Tputs siyaa: ¿Mayaamsha chineetsi tapuriksa? atinaariya ashiru, siysa: Iy kurakarini kamachtaranguwa; tángtsa. Musásiritam tuwanpuchinllpa átcha tángtsa; tárangiya Isusu wipunasheetsi. Wipunashsha naatarangsin, burroo tapureeru, wipapat Isusush yushindarangiya. \p \v 4 Sirútamasa zitamin Apanllee kuk kamanimapan, anoo wasina yandarangiya; burrootsi tsiyatarangiya. Tárangiya; \pi1 \v 5 Irusarinshuchis kamaningtsa; Siy kurakaris naanllpa. Tputsee mangoo zurampatari natstayaru, undararee izuuru kasiychu, chinampatarisha chinaku taachiya. Burroo wip yamayaru, anumun karupanamun ush kuxinaru kuschiya,\f * \fr 21:5 \ft Nishuri yuwartatam Sakáriyasa 9.9 átu atitamta, itaru, Masatarangana 22.22 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \m sirú yandayaru, tárangiya Apanll kamanimapani Isusootsi. \p \v 6-7 Ashiriya, karupanaatssha burroo Isusush yushindarangana. Yushindayaru, wamareetssha tuwapimash yusheersin, burrumun ush karupanamuntam ush taptayarusin, Isusoo karupanamun ush tunuxinarangana. \v 8 Tputs zapan shaneerangusin, Isusush wasina naantach ashkusin, Isusoo kurakaam ínayani atusin, wamareetstamta tsapumun ngootsish muta muta ashirangana. Mishat, ashpatam tputs yarinllee waru tzayaru, ngootsish wayat wayat ashirangtamana. \v 9 Sheeru, tputs yamazarangu, mishat tputs kuzizimun tachitarangu, Apanllee yasikaktaranll ashirangana. \q1 Apaa, iyaa izuuru tapachindangcha. \q1 Wanasiri taamaam istangcha, atiniya. \q1 Shaana ipusamarineetsish iyaam zangankush, wanasiri napangcha.\f * \fr 21:9 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 118.25-26 átu atitamta.\f* \q1 Watacha iy Utaáshuchini kurakarini. \q1 In Dapiyarinchichcha tputsi. \q1 Ashirucha, shiyaa Isusoo, kis ungirtakuni yaseektaniya, \m ántar ashirangsin, tputs zapan yaseeksin, kapung zamangarangana. \v 10 Irusarinush pshturangu, Irusarinshuchsha tputs zapani iriptarandsin, ¿Mayaamaja tputs zapan ashkana? ¿In tputs chakaja? masharangusin, \v 11 tputssha yuw Isusush tachitarangu an, In Isuscha. Apanllee kuk tayaspatampani. Galileyshuch tputsi; yaktash Násaretshuchi ancha, tárangana Irusarinshuch ichinguru zamamtar ashirangana. \r (Márkosa 11.15-19; Lukasa 19.45-48; Wanga 2.13-22) \p \v 12 Ashiriya, Irusarinush pshtuyaruni, Isussha Apanllip pang' naatarangiya. Anush tputs paxanxamapani zapan Apanllshumari pang' paxanxkatssin, kurikee yat, tputseem maachi panat ashirangana. Isussha anoo parangu, tsiyantarangiya. Paxanxamapaneetssha tashitungayaru, misarinee kapeet, urkiree yampan misarintam kapeet, uxinasheetstam kapeet, tputseetstam makookoo paxanxarangu anootstam kapeet kapeet shitar ashirangiya; ichinguru tashitungarangiya. \v 13 Tashitungakchu, Isussha: ¿Mayaamsha Apanllish pang' paxanxisheem wayaksa? tárangiya. Apanll yandamarini ateeja: \p Nuwash pangi kis nuwapa tsiyatangtsa; átcha Apanlli. \p Itaru, siysa shuchimaamari chinaksa. ¿Antaati Apanll pang' washchireem taar?\f * \fr 21:13 \ft Isáysa 56.7, misha Jeremiyasa 7.11; Márkosa 11.17; Lukasa 19.46 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tárangiya Isusu. Táyaru, nambarangiya. \p \v 14 Anushsha Apanllish pang' tputs wach mchus, mishat chpan tputs taarangiya. Isusoo, Yaranda; tárangana. Ashiri Isussha ichinguru yararangiya. \v 15 Nllursha Isusush tachitarangana an Apanllshutam pang' pshturangusin, wand yasiyastar ashirangana. Isus Dapiyarinchichcha; yuw kuschiya, tárangana; Isus watatcha, yaseek'sin ántar ashirangana. Ashiriya, apanllpansha urkar, misha Móysispaniri wirkari kamanimapansha nlluraa mazinayarusin, Isus tputsee yararangu anootstam parangusin, kapung tsiyantarangana. \v 16 Isusoo tsiyatkusin, Za. ¿Nlluraa kuk nda mazinakish? Zamangi tángcha; tárangana. Isussha yámarangu; Aa, mazinatana. Itaru, zamangi taacheezi, ndambaree. Siysa Apanllee kuk nda mangoonaksa, watam atuwa; \q1 Nllur kanxutaa shiyaa kis yaseeksin, zamangakchusin, \q1 nuwaa itsinsaru mangoonkana,\f * \fr 21:16 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 8.2 átu atitamta.\f* \m átcha Apanll kuku, tárangiya Isusu. \v 17 Táyaru, Apanllish pang' shitungeeranllu, Irusarinshutam shitungeeranllu, sheeru yaktap Betaniyap naatarangiya. Anush psaansha kanusarangiya. \p Ashiri yuwaa Isus Irusarinap naatarangu anoo kamaneena. \s1 Minootssha kamanchintspa yuwaa Isus Utaáshuchee urkari waneerangu mangoonamaama anootsi \r (Márkosa 11.12-14, 20-24) \p \v 18 Puturisha Irusarinap naateeru nda katungarangu mariz kayatarangiya. \v 19 Ngootsush watsirit yasinaa wanus yusitaru anoo parangiya. Wanusee nachungarangu, ndunarshtaya. Warunandarita parangiya. Isussha tsiyatku; Ayamtaati yusicheezish, ndambaree; tárangiya yasinaatsi. Táyaru, anumunsha yasin mawiruyaru tsiparangiya. \v 20 Iysha yasin mawirurangu anoo paranguni, punirustaranginiya. ¿Tamayshta ashik? táranginiya Isusootsi. \v 21 Isussha: Mazinangtsa; Apanllimun mangis tatkus, nda piyari chinat chinat ashkus, nda punirustakus, siy xapoomaam wanindaja, tárangiya. Yasinaatstaa, Mawirungi; tákchus, mawiruchiya. Macheetstaa, Naangi. Musush chipuyangi; tákchus, musush chipuyachparee, watam Apanllimun mangis tatkus, nda punirustakus, siy xapoomaam wanindaja. \v 22 Yuwaa Apanllee mashkus, nda nungtakus, Apanll siyaa panachiya; tárangiya Isusu iyaatsi. \r (Márkosa 11.27-33; Lukasa 20.1-8) \p \v 23 Irusarinushsha kuseeruni, Isus Apanllish pang' yusur pshturangiya. Anush Isus tputsee tayapstarangiya. Tayapstataru anush apanllpan urkar, mishat Utaáshuchtam urkar Isusoo masharangana; ¿Tamama tputs shiyaa tayapstangi, táranga? tárangana. \v 24 Isussha: Xamachi; nuwmasa siyaa mashchintspa; nuwaa kamaningandama, ¿Chak Wangarineetsi: Tputsee ichumashini; táranga? ¿Apanlleezuwa? Nduniya ashiru ¿tputseezuwa? ¿Siy amaksa? Siy nuwaa anoo kamankinaareesa ashirus, nuwsha siyaa kamanchintspa yuw nuwaa zanganirangu anootsi. \v 25 Ashiri siyma kamaningandama; ¿chak Wangarinee kamachtayaru ichumashini, táranga? tárangiya Isusu. Itaru, uwshtisin arapinlltama naateersin, waanpatatin tsiyatarangana; ¿Chiysha ameecheezich? tárangana. Apanll Wangarinee zanganirangu atinaareeniya ashiru Isussha: ¿Ashiri mayaamsha Wangarinee kuk nda mazinarangsa? ¿Mayaamsha waa kuk ngatarangsa? táchparee iyaatsi. \v 26 Itaru, Wangarinee waana zandarangu tayapstarangiya, atinaareeniya ashiru, tputssha iyaa pachachpasinaya, watam, Wangarin kizpur apanllpanimuncha, atanawa. ¿Ashiri tamachtaja? Watsiparee, Yasareezini, táyani, tárangana. \v 27 Sheersin, Isusootssha: Yasareezini, tárangana. Isussha: Siy nuwaa kamapshiksawa; ashiri yuw nuwaa kamachtarangu anoo nuw siyaa kamanchitamtazi, ndambaree, tárangiya. \p \v 28 Itaru, xamachi; tsiyatssee kamanchintspa. Mazinangtsa; tárangiya. Tputs wip tsimbun kamuz taarangiya. Minootssha wip: Mzats ptatashini; tárangiya. Papcha wanus kayanakachpa. \v 29 P'sashini, táyaru wipsha: Ndambaree; zandkeezi, tárangiya. Tárangitaa, zapishsha paziyaru, naachparina átu, mangush chinarangu, naatarangiya. Mzatsush patatarangiya. \v 30 Waparsha minootstam wip: Mzatsush ptatashini. Papcha wanus kayanakachpa. P'sashini; táyaru, Wipsha Ayu; naachparina, tárangitaa, nda naatarangiya. Mangu ngichirangiya wapareetsi. \v 31 ¿Ashiri na siysa amaksa anootsi? ¿Chak kaapanaari waparee kuk tuminuranga? tárangiya Isusu. Parísiypanshuch táyaspatashsha, misha Utaáshuchtam urkari: Yuw wapar ichtaru masharangu anu, watam ngatarangitaa mzatsip naataranguwa; tárangana. Isussha: Mazinangtsa; Nllur ngichirangu an tamaparee ashirangtischa siya. \v 32 Wangarin ichumampani siyaa tayapstarangu, Mangeetsis nda yararangtsa. Apanllee mangoonangtsa; tárangitaa, siysa ngatarangsawa. Yutaritshishpan tputs, misha gobernutam urkir yampan tputs mazinarangusin, mangoonarangana. Kiztam imbangartaku an Wangarinee kuk mazinayarusin, mangootstam yararangana. Ashiri uwshtisin yutaritamuntaatssin tputs, Apanllush pshtuchinllinaya; urutamari Apanllush taachinllinaya. Itaru, siysa mazinarangitaatis, ngataksawa. Ashiri siy pshtucheezis, ndambaree; tárangiya. \r (Márkosa 12.1-12; Lukasa 20.9-19) \p \v 33 Na xamachi, misha tsiyatssis mangeetsis p'tsimaam kamanchintspa, tárangiya. Tputs mazareem wanusee tatsumurangiya. Wanusee kizarun tamapari ashiru tatsumurangiya. Tatsumeeru, mzatsee tandapunurangiya. Tandapunurangu, wanuseem wayari tatsirapshisheem wayarangiya. Sheesha, íwartam pangusee pangurangiya ksutamapaneema; mazaree ichinguru ksutamaama, watam kapunguwa. Sheesha, ashirangu, ichinguru yararangu, ksutamapaneetssha: Na siysa wanasiri tarawaztakus ksutangtsa. Wanasiri ptatangtsa. Ashkachus, nuwsha wanasiri tuwapchintspa, táyaru, nllitaritap tsap naatarangiya. Anush tsup zapan taarangiya. \v 34 Wanuspassha waritachu, tputssha muchchuree kamachtarangiya; Tsapunpi kanapungints. Kuseerus, ksutamapanee mashangtsa. Wanusee nuwaam yashini, muchchuree kamachtaku, tárangiya. Muchchursha naayarandsin, kuseersin, ksutamapanee masharangana wanuseetsi. Paturunari yushindangandama, átcha, tárangana. Itaru, ksutamapansha wanusee kapung pachindarangana. Muchchuree putayaru, minoo yasinpat pzkoorangu, minootstam pacharangu, minootssha patumbichpat karikatar ashirangana. Ashiri muchchursha suwayarusin, mangusha xunarusin waptam naatarangana. \v 35 Upaturunarip kanapeersin, upaturunarsha tsiyantarangu, ¿Tamayshta ashik? táyaru, minootstam muchchuree: Siysa napashintsa. Wanusee mashashini; táyaru, zanganirangiya. Muchchursha naateersin, mzatsush kuseersin, ksutamapansha uwaatstam kiyungutam yachayarusin, xunaru waptam zanganirangiya. \v 36-37 Upaturunarsha mangush chinayaru, ¿Ashku anoom tamaycheezi? watam nuw mzarinawa. Ipareetsi zanganichparina. Ksutamapan ipareetsi pakchusin, wanasir tsiyatachpasinaya, táyaru, wipaatssha; Shiysha napashini; tárangiya. \v 38 Itaru, wipsha kuseeru, ksutamapansha waanpatat tsiyatkusin, Papcha; paturun wip naanllpa, tárangana. Iy paturunarini tsipakchu, wipsha iyaatsim kasiruneepa. Watstaya; yaamari kasiyani. Pachayaruni, kapeeteeni; taringsi; tárangana. \v 39 Táyarusin, kanungasee putayarusin, chapungup macheersin, pacharanganaya, Isus tsiyatssee kamanku, tárangiya. \v 40 Táyaru, Parísiypanshuchee táyaspatashi masharangiya; Na siysa kamaningandama; Upaturunari mazarip kuskachu, ¿ksutamapanee tamacheeja? tárangiya. \v 41 Parísiypanshuchsha táyaspatashi: Maya, kuskachu, ksutamapanee nda zapish ichingurusin pachachiya, tárangiya. Sheesha, ksutamapanee nllitarit wanasirimashcha wayachparee. Siysa wanasiri ksutangtsa. Wanusee pchindintspa; táchparee, tárangana. \v 42 Isussha; Siystawa. Siysa ashkitamsa. Apanllee kuk natstakitaatis, nda mangoonaksawa, tárangiya. Apanll kuk ateeja: \b \q1 Panguspan tputs panguksin, patumbchee wanasiriwaatstaa yaksin, \q1 itaru; Annaa wanasireeja, tárangusin, kapeetaranganaya. \q1 Ashiritaa, Apanllsha patumbchee ipuseeru, zurampatari wanasir wayarangiya. \q1 Natunaa kizpur wanasiri pashuchima, Apanll tárangiya. \q1 Apanlltanda ashirangu atuni, \q1 ¿Tamaru Apanll kizpur wanasir ashiranga? táchiniya. \q1 Apanllsha ashirangu, na in zar iyaa tapachindayanlliya, atiniya,\f * \fr 21:42 \ft Nish pindanaru kamankiya. Átpaz ashku, Ipareetsi nuwsha zanganchima; tputsee tapachindamaam zanganchima. Nuwataati zangankachuri, ashiritaa tputs ngatachpasinaya. Nuwaatstaa kuki tayaspataktaatssin, ashiritaa ngatchinllinaya, átcha Apanlli kuku. Yuwartatam Salmosh 118.22-23 átu anuritam kuk kamankiya.\f* \b \m tárangimanda Apanllee kuk kamanimapani. \v 43 Apanll siyaa waanaatsi kuk tayapstamaam wayaranguwa. Itaru, siysa tputsee nda wanasiri tayapstaksa. Nda istaksa. Ashiri Apanll siyaa, Na watsishaparee siyaa tákchu, nllitaritaatstaa tputsee waana tiptsir ksutamapaneem kamachtachiya. Uwsha tputsee itsinsaru tayapstachiya Apanllee kuku.\f * \fr 21:43 \ft Salmo 80.8-13 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 44 Tputs manguta Apanllee Ipusamarini ngateeru, anumand Apanll tputsee wanichiya. Itaru, tputs Apanllee Ipusamarini natsakchu, pachakchu, Apanllsha anoo tputsi kachingchiya. ¿Yapeeja kamungchinllina? tárangiya Isusu. \p \v 45 Apanllpansha urkar, misha Parísiypanshuchsha táyaspatash Isusoo kuk mazinayarusin, Iyaatsimanda tsiyatkiya, tárangana. \v 46 Kizpur tsiyantarangana. Pachayaruni kasayani, tárangitaatssin, tputsee punirangusin, natumasa watsta, tárangana, watam tputs kis Isusoo kuk mazinaranganawa. Apanllee kuk itsinsaru kamankiya, tárangana Isusootsi. Ashiri Isusoo nda musá pacharangana. \c 22 \r (Lukasa 14.15-24) \p \v 1 Utaáshuch urkari, misha Parísiypanshuch táyaspatash wand Isusoo mazinarangusin, Isussha minootstam tsiyatssee kamanirangiya mang' p'tsimaama. \p \v 2 Apanllish pshtumaam yanintspa; tárangiya. Napa: kurak wip kizaa yamapi átu, waparsha tputsee zapan yambirangu katungamaama. Ashiriya, ichinguru yararangu, \v 3 muchchureetssha: Tputsee na kuruzushinints. Kayun zamamtaruni, kis katungpani, átcha táshintsa; tárangiya. Táyaru, muchchuree zanganirangiya. Naateersin, tputsee kuruzurangana yuw yambirangana anootsi. Itaru, ichingurusin ngataranganaya. \v 4 Ashiri kuraksha ¿Mayaamshta ashik? táyaru, wasundurureetssha: Siysa kuruzushinints tputseetsi. Na waritayanlltanda katungamaama áttanda tángtsa. Wakaraa pacharangiya. Opeejaatstam pacharangiya. Ichinguru na yareenlliya. Ashiri naani shambateeni, watam ipari kizaa yamachuwa átcha, táshinints; tárangiya. Táyaru, wasundurureetssha zanganirangiya tputsee kuruzumaama. \v 5 Itaru, tputssha wand ngatarangana. Min tputs, Pinasaktana. Mzats tirutama, áttanda tángcha; tárangiya. Mishat, tputs, Pinasaktana. Nuw maachi paxanxatama átcha tángcha; táyaru, ngatarangitamta. \v 6 Mishat, tputs tsiyantarangu, wasundururee putayarusin, ashpatam pacharangana. \v 7 Ashiriya, wasundurursha waptam kurakap kanapeersin, kamanirangana. Ichinguru ngatkanaya, tárangana. Kuraksha kizpur tsiyantarangiya. Wasundururee ichinguru kuruzurangu, Tputs yutarit ashirangu anoo pchashinints. Pangoo tiruyarus ksangints; táyaru, zanganirangiya. Wasundurursha naataranganaya. \v 8 Wasundurursha naateersin, kuraksha muchchureetsi: Katungats taarcha zapani. ¿Chakaja anoo katungeech? Tputs nuw yambirangi an ngatkanawa. Ashiri nuwash pangi ayamtaati pshtuchazinllinaja, ndambaree. \v 9 Ashiri siy yaktash tputsee kuruzushinints. Ngootsish ichinguru nachungashintsa. Yuw tputs pakis anoo yamangtsa. Kurak Naani; nuwash katungpani átcha, táshini; tárangiya. \v 10 Muchchursha shitungeersin, tputsee zapan putarangana. Wanasir tputs, yutaritaatstaa tputs yuwaa parangana anoo ichinguru yambirangana. Naani nuwash katungeeni áttanda átcha kuraka, tárangana. Tputssha kurakash pang' kuseersin, pangusish tputs tatsitarangiya. \v 11 Ashiri shaniyarang'sin, kuraksha pangusshutam pshturangiya. Tputspat tsiyatku, min tputs watunir sarunpata parangiya. Ndatuma kurakap pang' naachu, waanaatsi nda yararangiya. \v 12 Ashiri kuraksha: Amikoo, ¿mayaamsha nuwash pangi tsarunpat shiy pshtuksha? ¿Shaanaatsi mayaamsha nda wanasiri yararangsha? tárangiya. Tputssha pazirangu tsiyatarangeeja. \v 13 Kuraksha muchchuree: Nee tputs uts kamuriyarus, uweetstam kamuriyarus, piy tapish kpitashinints, yuwash tputs kiyung kachiyku tanukana anshu, tárangiya kuraka. \v 14 Apanllish pshtumaam ashikpaz ashchitamparee. Apanll tputsee zapan yambikiya. Itaru, machin tputs mang' p'tseeku Apanllush pshtuchinllinaya, tárangiya Isusu. Táyaru, natumasina tayapstamaam kasarangiya. \p Ashiri yuwaa Isus Utaáshuchee mangoonamaam waneerangu anoo kamaneena. \s1 Minootssha na kamanchintspa yuwaa Utaáshuch urkar Isusoo mamarpamaam zandarangana anootsi \r (Márkosa 12.13-17; Lukasa 20.20-26) \p \v 15 Putam Parísiypanshuchsha táyaspatash Isusoo kuk mazinayarusin, Iyaa yutarit tsiyatkiya, tárangana. Washunand shaniyeerusin, Isusoo tupchayani, tárangana. Isus Romshuchee urkar yutarit tsiyatkinaariya, tupchamaam kamiranparee. Ashiri Isusoo mamarpayani, tárangana. \v 16 Ashiriya, kurakaa Herodes tiptsiree kuruzurangana Isusup zanganimaama. Kurakaa yutarit tsiyatku, Herodes tiptsir mazinakchu, tsiyantachpasinaya, tárangana. Ashiri Parísiypanshuchsha táyaspatash, Herodesarinpat tiptsir ipuneersin naayarandsin, Isusush kusarangana. Kuseersin, apinlliri Isusoo masharangana; Mayistoroo, shiyaa yasaktanicha. Shiy wanasirtishcha. Shiy itsinsarush uru kamaniksha, mang tamapingakchu, tárangana. Ngutish tputsee wach napkeezish. ¿Nitaati shiy tputsee punirustakush, tamamarparush, kamankeezish? nda. Shaana itsinsaru Apanlleetsiri kuk kamaniksha. \v 17 Ashiri iyaa itsinsarush kamaningcha; ¿Romshucheem urkari uru kurikee tuwapat tuwapat ashkachuni waritcheeja? ¿Amaksha shiya? tárangiya. \v 18 Itaru, Isus tputsee mang' natstarangu, tputseetssha: Yutarittischa siya. ¿Mayaamsha nuwaa tamapingaksa? tárangiya. \v 19 Romshuchee yámandanda; tárangu, yáyarusin, urkiri yámandayarusin, \v 20 Isussha masharangiya; ¿Chak wani? ¿Chak yandamarini ini? tárangiya. \v 21 Herodesarinsha tiptsir: Presidenttanda wani, táyarusin, Isussha: Ashiri presidentee tinamarini waamatam panangcha, yuwaa ashpamari pananganda átu anootsi. Apanllee wintsir Apanlleemaritam panangcha táyaru, kasarangiya. \v 22 Tputssha Isusoo kuk mazinarangusin, kapung punirustarangana, ¡Tamaru yasaka! Anoo kasimaam wanindaja, táyarusin, waptam urkarip kanapurangana. \r (Márkosa 12.18-27; Lukasa 20.27-40) \p \v 23 Natumatam zari Satúsiypanshuch táyaspatash: Ashiri na iyshapa; tamapingamaam yachchinipa, atusin, Isusungaz naatarangana. Satúsiypanshuch tputs kukoo nllitaritamash chinakana. Tputs tsipakchu, watstamamari pastachiya. Chiy yusur támcheezich, ndambaree, atusin anuri kuk chinakana. Ashiri Isusush kuseersin, masharangana; \v 24 Mayistoroo, ¿mangishish maya chinaksha? ¿Kaapanaareeja chiy yusur támcheezich? ¿Amaksha shiya? Ashiri mazinangcha; Móysisarinee kuk ateeja; Tputs wipashartanaari tsipakchu, zoonllsha mashindoo máshinllee yamachpa, zoonlleem wip tinamaama,\f * \fr 22:24 \ft Tayusima 25.5-10 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* átcha Móysisarini kuku. Ashiriya, tsiyatssis kamanchinllpa; mazinangcha. \v 25 Iyashuch zoonllin tsimbun matayaru taarangana. Wachinsha kizaa yamayaru, wipashari tsiparangiya. \v 26 Zoonllsha mashindoo máshinllee yamayaru, wipashartatam tsiparangiya. Zoonllin ichingurusin tsimbun matayaru ashirangtamsincha. Kizaa yamayarusin, wipashartanand tsiparangana ichinguru. \v 27 Sheeru, kizsha mipshiritam tsiparangiya. \v 28 Ashiriya, Apanll tputsee yusur ituyamakchu, ¿tamamaamaja wazaranll yámach? watam wazaranllin tsimbun matayaru taaranguwa. Natu, shiyshta kamaningcha; tárangana. \v 29 Isussha yámeeru, tárangiya; Siy Apanllee kuk yasareezis. Apanllee wizpuririni ituyamaam yasartamtazis. Ashirucha, itsinsarus nda tsiyatkis. \v 30 Apanll chiyaa ituyamakchu, kizaa yamacheezich, ndambaree. Tputs kizaa panacheeja, ndambaree. Taarashich nllitaritshapa payuchchi. Apanll wasundurur yuw kanindap taakana an tamapari ashtachtamchi. \v 31 Siy Apanllee kuk natstakitaatis, nda mangoonaksa. Apanll tputsee izuuru ituyumakiya. Yuwaa Apanll Móysisarinee kamanirangu anoo nda chinakis; \pi1 \v 32 Nuwamaricha Apanlli, tárangiya. Sirútama shiy zitaminarish nuwaa chinaranganaya: Aprahamarini, misha Isaakarini, misha Akoparini kizpur chinarangana. Nuwtanda tputsiri, tárangiya Apanlli,\f * \fr 22:32 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 3.6; 3.15 átu atitamta.\f* \m Apanll tárangiya Móysisarineetsi. Ashirucha, ¿tamaree tsipareetsinaa, Tputsirtana tách? Itaru, an tputs tsiparimuntaa Apanllush kchit taakanaya. Ashirucha, Apanll chiyaa ituyamachiya átana; tárangiya Isusu. Táyaru, wamarisha kasirangiya. \p \v 33 Tputs zapan Isusoo kuk mazinayarusin, ¡Tamaru tayapstaka! Uwaam xapoomaam wanindaja, tárangana. \r (Márkosa 12.28-34; Lukasa 10.25-28) \p \v 34 Mang tputs Parísiypanshuchee táyaspatashi kamanirangana. Satúsiypanshuch táyaspatash xapoorangitamsina. Isusoo kasimaam wanindaja, mang, tárangana. Itaru, Parísiypanshuchsha táyaspatash Satúsiypanshuchip naateersin, Kayunu, washunanda Isusoo kasiyeeni, tárangana. \v 35 Ashiri Móysisarinee kuk yasampan tputs ipusarangsin, Isusup zanganirangana. \v 36 Kuseersha, Isusoo masharangiya; Mayistoroo, shiy Móysisarinee kamachtamarini yasaksha ichinguru. Ashiri kamaningandama; kamachtamarini zapan taariya, itaru minamari taariya yuw ichinguroo kasiru anu. ¿Ashiri maya anu? tárangiya. \v 37 Isussha: Zuraktishcha, tárangiya. Kamachtamarini wamari kasiru taariya. Ateeja; \pi1 Apanllee Taarashipanee itsinsaru mangiptish chinangtsa. Chinayarus, uru tchitangtsa. Apanlleetsimarit zurampatari mangiptis mangoonangtsa,\f * \fr 22:37 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 6.5 átu atitamta.\f* \m kamachtamarini átcha. \v 38 An kamachtamarini wamari kasiriya. Anoo Móysisarini ichtaru kamachtarangiya. \v 39 Minu kamachtamarini taaritamta; \pi1 Tputsireetsish chinamari chinangcha, watam shaana tamapari ashiritamshawa,\f * \fr 22:39 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 19.18 átu atitamta.\f* \m átcha. Anu kizpuritam wanasiri. \v 40 Apanlleetstam kapung chinakus, tputseetstam kapung chinakus, ashkus Móysisarinee kamachtamarini ichinguru payuksa. Apanlleetstam kamanimapanee kuk ichinguru payuktamsa, tárangiya Isusu. \r (Márkosa 12.35-37; Lukasa 20.41-44) \p \v 41 Isus táyaru, Parísiypanshuch táyaspatash ndatuma naarsin, wand shaneersin, \v 42 uwsha Isus masharangiya; Apanll sirú, Nuw tapachindampanee zanganchima, táyaru, ¿chakaatseeja wip tsiyatarang? ¿Siy anoo amaksa? tárangiya Parísiypanshuchee táyaspatasheetsi. Parísiypanshuchsha: Kurak Dapiyarinchichcha wipa, tárangana. \v 43 Ashiri Isussha: Itaru, mazinangtsa; Apanll Wani Dapiyarineetsini mangoo p'tseeyaru, yandarangiya. Ashiri wayasee yandarangiya. Tapachindampanee yuw kuschu anoo kamanku, yandaku, Nuwcha kurakari, tárangiya tapachindampaneetsi. Watam atuwa; \q1 \v 44 Apanll Taarashipan nuwaa kurakari, waanaatsi ipusamarini, tárangiya; \q1 Shiy ningich mbutsunungich k'xinangcha. \q1 Nuwsha kundarareetsish kasiyeeruri, tpachingachim;\f * \fr 22:44 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 110.1 átu atitamta.\f* \m átcha Apanlli, tárangiya Dapiyarini. \p \v 45 Dapiyarinsha tapachindampanee: Nuwcha kurakari, tárangiya. ¿Nitaati tputs waanaatsi tiptsiri, nuwcha kurakari átar? nduni. Ashiri nllitaritchichtamparee tputsiya. Apanllparee Wipaya, átana, tárangiya Isusu. \p \v 46 Isus ántaru, nda minamtiyam tputs yámarangiya. Zamarangana ichinguru. Mishat, ndusha anumun tsiyatarangana. \p Ashiri yuwaa Utaáshuch urkar Isusoo mamarpamaam zandarangana anoo kamaneena. \c 23 \s1 Na minoo kamanchintspa yuwaa Isus iyaa wipunasheetsini waneerangu anootsi \r (Márkosa 12.38-40; Lukasa 11.37-52; 20.45-47) \p \v 1 Anpuritam Isussha tputsee, misha yaanaatstatam tsiyatku waneerangiya; Yuw tputs Móysisarineetsi kuk tayapstakana an kapung yasakanaya, tárangiya Isusu. \v 2 Ashiri Móysispaniri wirkari anoo kamankusin, siysa mazinangtsa; tuminungtsa; tárangiya Isusu. Parísiypanshuch táyaspatash Apanllee kuk tayaspataku, siysa tuminungints. \v 3 Itaru, yuwaa waana taárash ashkana anoo siysa shirintspa. Apanllee kuk tayapstaktaatssin, waana nda payukana. \v 4 Arangeem arangeem waantari ashkana. Aranginasha kamachtat kamachtat ashkana. Tputssha anoo payumaam xapookana; pinasakana. Waanaatstaata nda kukoo payukana; ngatkana. Yuw ashkana an tputsee nda pakchiyam istakiya Apanllee mangoonamaama. Xarashish kapung wayakana. \v 5 ¿Antaati ashkana an itsinsarazinllinaja Apanllee kuk payukana? dancha. Tputs nuwaa tamaka tápanda atusin ashkanaya. Anoomari ashkanaya. Mangu Apanllee kuk kirakamun yandayanda sheersin, kirak muchimun tutaykanaya. Uwimuntam kássikanaya. Ashkusin, Pa, tamaru Apanllee kuk chinakanaya, tápanda atusin ashkana. Wamareetssha kizpur wanasir anoo kis kamartakana. Wichpooshsha wamanpat wazuranpat kichpukanaya. \v 6 Tputs uwaatssin katungumaam yamakchu, uru kurakanungiri kuxinamaam zandkana. Shaniyshiship uru tputsee tasaseeru, wanasirimshish kuxinkitamana. \v 7 Sheeru, ngootsip shitungachtisin, naakchusin, tputssha: Apanllpanee, ¿tamarimta? ¿Wanasiri taarish? tákchusin, Maya, anoo kis mazinakana. \v 8 Itaru, siysa ayamtaati shirintspa; siyaa atashina. Siyaa: Iycha apanllpanirini atinaareesanaya, anoo chinarintspa. Watam siy saanpatatis Apanllimun zuwanlltischa. Ashiri saanpatatis tsiyatkus, Zuwanllee, támaam waritakcha. Mishat, siyaam Aparis minamari taaruwa. \v 9 Ashiriya, msangurus tputsee; Apartanicha, tárinllpa. Watam Aparini minamari taaruwa. Apanlltanda, yuw kanindush taaku anu. \v 10 Tputs siyaa: Kurakaa, atinaareesanaya, anoo kapung chinarintspa; mapiyngtsa anootsi. Siy kurakaris watacha Apanll Ipusamarini. Uwash tachitamaam waritariya. \v 11 Ashiri kuraka kasiru taamaam kapung chinarintspa, watam yuw tputsee chinampaniri taaku ancha kasiru taakiya. \v 12 Siyamari kasiru taamaam chinakus, anoomari chinakus, Apanll siyaa tpazchiya. Itaru, tputsee chinakus, istakus, Apanllsha anoo kis napchiya; Isus iyaa tayaspataku, tárangiya. \p Sheeru, Parísiypanshuchee táyaspatash, mishat Móysispaniree wirkari kamanimapanee waneerangiya; \v 13 Siyaa Móysispaniri wirkari kamanimapaneetsis: Paptsa atina. Parísiypanshuchee táyaspatasheetsis: Paptsa atitamana; Apanll waneeyantspa. Siy tamapingampantischa. Apanllee kuk yasaktaatis, itaru ngataksa. Tputssha mangoonamaam zandkitaatssin, mazinapani atitaatssin, itaru siysa Apanllish pshtumaam pachindaksa. Saana pshtumaam nduntam zandaksa, tárangiya Isusu. \p \v 14 Móysispaniree wirkari kamanimapaneetsis: Paptsa atina. Parísiypanshuchee táyaspatasheetsis: Paptsa atitamana; Apanll waneeyantspa. Tamapingampantischa siya. Mashindoo kiyung yachakus, maacheetsi itutsta, katungtsee kachingta shitangat ashiksa. Mashindoo pang' itutseerus, siysa anush zamuyarus taaksa. Sheerus, nda pazikus, Apanllip pang' naakchus, anush ngutaritis Apanllpat kapung tsiyataksa. Ngichiktischa. Nda yutarit tsiyataksa. Aranginasha tsiyata tsiyata ashiksa. Tputs nuwaa: In tputs Apanllee yasati, tápanda átus ashiksa. Yuwamand ashkis Paptsa; Apanll kizpur waneeyantspa tina, tárangiya Isusu. \p \v 15 Móysispaniree wirkari kamanimapaneetsis: Paptsa atina. Parísiypanshucheetsis: Paptsa atitamana siyaatsi; Apanll waneeyantspa. Saanaatsi kukis kasimaam kapung chinaksa. Minamaritaatstaa tputs araptaataya nuwaa mazinapana átus, nuwash tachitpana átus, siysa kapung tayaspatat tayaspatat ashiksa. Nllitaritap tputs watsapun naakchus tayapstat, nllitaritap tsap naakchus anshutam tayapstat tayapstat ashiksa. Ngutis nda sambaytaksa. ¿Antaati Apanllee kuk tayaspatakis? nda. Saanaatsi chinashis tayaspataksa. Uwshacha Apanllee kuk ndunnaasha yasarsin, siyaatsimari kukis payukchusin, misisinashapa yutarit shitungchinllinaya. Yuwamand ashkis anumand Apanll siyaa ichingurootsis kapung wanichintsa, tárangiya Isusu. \p \v 16 Siy Parísiypanshuchis, misha Móysispaniri wirkari kamanimapanis, yutarittischa siya. Tputs wach mchuspaz ashirus tputsee Apanllush wanung machimaam pinasaksa. Xarashish wayat wayat ashiksa. Siy uru tputsee mangu ngichimaam Apanllee tayaspataksa. Siy tputsee tayapstakus átis; Tputs Apanllpat tsiyatkitaa, itaru Apanllimun pangu áti atinaariya, waanaatstam kuk kapeetamaam kamirancha; anoo Apanll mapiykiya, ántangat ashiksa; ngutis tayapstakus átssa. Itaru, Shiyamun ororish áti atinaariya, waanaa kuk izuuru payumaam waritakiya; kapeetamaam wanindaja átssa siya. Ngutis tayapstakus átssa. \v 17 Mangsharittischa siya. ¿Nitaati Apanll ororini Apanllee pang' kasiriya? nduni. Oroo mangutaritcha Apanllish pangu wayarangana. Ashiriya, nda itsinsaru tayapstaksa Apanllee tsiyatamaama. \v 18 Minootssha k'kuz ashiritam ngutaritamtis tamasingayarus tayapstaksa. Tayapstakus, Chineetsis Apanlleem tirookus an kizpur kasiriya Apanllee suma, ngutis átssa. Ashiriya, shaanaatstam k'keetsish kapeetamaam zandkush, Apanllimun suma áti tángcha, átis. Atinaareesha ashiru, k'keetsish kapeetamaam kamirancha. Apanll anoo mapiykiya. Itaru, chinimunartish tsiyatkush, shaanaatsi kukish kapeetamaam wanindaja, ántangat ashiksa ngutis tayapstakus. \v 19 Mangsharittischa siya. Apanllee kuk iwaziri mangooneerus, uru ngichzee tsiyat tsiyat ashiksa. Mazinangtsa; Apanll suma kánuriya tputsee chinu, watam chineetsis ndatuma Apanllimun sum wayachus, Apanlleeja wintsiri. Saana intsiris. Itaru, chineetsis mbuteerus, anushcha Apanlleem panayantsa. Ashirucha, siy ngutis tayapstakus átssa atashina. \v 20 Mishat, tputssha: Apaa, ashchinllpa, tákchu, sheeru chinoo Apanllimun suma wayakchu, Apanlleem panakiya. Yuw Apanllimun sum wayakchu annaa mangutanaari átu wanimaam taariya. \v 21 Nuw siyaa atashina; Apanllpat tsiyatkuch, ¿tamaree amb táchich? K'keetsich izuuru payumaam waritariy, watam waana ichinguru yasakuwa. Yuw: Apanllimun pangu áti, átu annaa mangutanaari átu, wanimaam taariya, watam Apanll waanshu pang' tiptsirpata tsiyatkuwa. \v 22 Yuw: Apanllimun watsapun kaninda áti átu, annaa manguttam átu, wanimaam waritartamta, watam kanindush Apanll taakuwa.\f * \fr 23:22 \ft Isáysa 66.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Zurampatari tsiyatku an waritariya, watam yuwaa chinakich anoo Apanll ichinguru yasakuwa. Ashiriya, ¿mayaamsha siy ngichimaam tayapstaksa? Yuwamand átis anumand Apanll wanichintsa, tárangiya Isusu. \p \v 23 Móysispaniri wirkari kamanimapaneetsis, Paptsa atina siyaatsi. Parísiypanshuchee táyaspatasheetsis, Paptsa atitamana siyaatsi; Apanll wanichintsa atina. Apanllee kamachtamarini kamiran anoo nda minamtiyam k'kuz niyraksa. Itaru, Apanllee nda mangoonaksa. Maachi kuwiz iptaru putayarus, uru Apanlleem minam ipusta ashiksa. Yusur kuwiz iptarutam putayarus minam ipusat ipusat ashiksa. Nda niyraksa. Kumazeetstaa Apanlleem ipusaksa. Maacheetstana ashkitaatis, itaru tputseetssha nda itsinsaru chinaksa. Tputsee nda istaksa; nduntam nayaniksa. Apanllimun mangis nda tatuksa. Apanlleem maachi ipusamaam waritamana waritakiya, itaru chinampaniri taamaam anoo Apanll kizpur chinakiya. \v 24 Iyash tchitangtsa tputsee atinaareesa, itaru saana watam Apanllish nda tachitaksawa. ¿Ashkuch an tamaree tputsee tayapstachich? Uru saanaatstamari táyapstashis k'keetsis nda minamtiyam niyraksa. Itaru, yuw Apanll kapung chinaku anoo ichinguru niyraksa. Yuwamand ashkis anumand Apanll siyaa wanichapantspa, tárangiya Isusu. \p \v 25 Móysispaniri wirkari kamanimapanis, Paptsa atina siyaatsi. Parísiypanshucheetstamtis tputsis, Paptsa atitamana siyaatsi. Apanll wanichintsa atina. Uru iwaziri Apanllee kuk chinaksa. Mangeetsis tsaruntatpa átus, Apanll iyaa kis napanda átus, maacheetsi ngutis iwaziri kupartaksa. Paratoo kuparta mangawareetsis kuparta kuxta kuxta ashiksa; itaru wantsush mangishis yaramaam ngataksa. Wand yutarit chinaksa. Tputsee kasimaama, misha maachiritaa shuchimaamari chinaksa siya. \v 26 ¿Tamaysha nda mangoonaksa? Mangeetsis izuuru yarangimasints. Ashkachus, aranginasha yaramaam wanindaja. Wanasiririsha chinatssa. Ashiri yuwamand ashkis anumand Apanll wanichapantsa, tárangiya. \p \v 27 Móysispaniree wirkari kamanimapaneetsis: Paptsa atina. Mishat, Parísiypanshucheetstamtis: Paptsa atitamana siyaatsi. Apanll wanichintsa tina. Siyaa nashamangamaam kizpur wanasirtamtischa. Kamaris wanasirimash nda tsarun ashku, siyaa nashamangamamana wanasirtischa. Itaru, wantsush mangishis mantsir tsarun ashku chinaksa. ¿Wanip tputsee na tupchayantsa? ¿Wanip yutarit taarangsa? \v 28 Itaru, tputspatatinnaari: ¿In tputs tamara? Wanasircha tputsi, átssincha siyaatsi. Itaru, Apanll uru siyaa yasakiya. ¿Wanip mangishis yutarit taar? Yuwamand ashkis anumand Apanll wanichapantsa. \p \v 29 Móysispaniree wirkari kamanimapaneetsis: Paptsa atina. Mishat, Parísiypanshucheetstamtis táyaspatash: Paptsa atitamana siyaatsi. Apanll wanichapantsa tina. Tputs nuwaa kis napanda átus anootsimari chinaksa. Napa; kis nuwaa napanda átus, Apanllee kuk kamanimapanish mapshini yaraksa. Yuwash Apanllee kuk kamanimapani mapurangis anush kizpur wanasiri tambtakus, wanasiri yarta yarta ashiksa zitaminash mapshini. \v 30 Sheerus, tputsee tayapstakchus, átssa siya; ¿Mayaama zitamin pacharangana Apanllee kuk kamanimapaneetsi? Iy anpur taaranginaareeniya ashiru, tayaspatampanee pacharangeezini, ndambaree. Izuuru; Watsta pcharintspa; tárangpariniya iya, siy tayapstakus átssa. \v 31 Siyashchi tputs Apanllee kuk kamanimapani pacharangana. Pacharangana anoo zurkus átssa. Atitaateesa, itaru siysa anshutam uru yátssa, watam na wandaritam pachamamari chinaksawa. Natsampaniri taaksawa. \v 32 Ashiri na taringsi. Na zitaminaaris tamarangpari shingtamtsa. Chingayarus ksangints, watam anoo zandaksawa. \v 33 Maakpaz ashirus siya. Zitaminaaris maakpaz ashiritam taarangana. Maakpazis wipis ashiritamtis siya. Itaru, siyaam kamungumaam wanindaja. Uru Apanll siyaa ksumish sumasush wanichiya. \v 34 Mazinangtsa; siyaama Apanllee kuk tayaspatampani zanganchintspa yuw Apanllee kuk itsinsaru mangoonkana anootsi. Itaru, ¿nitaati siy mazinacheezis kukootsi? Natsamamari siy chinaksa. Tayapstampanee zangankitaati, siysa uwaatsim putayarus, ashpatam pachat, ashpatam yasinamun tstsambeeru kasat, ashpatam shaniyshishush pzkoot pzkoot ashitssa. Uwsha suwayarusin, tachiteerus, kiyung yachat yachat ashitssa. Ashkachus, zitamina ashiritamtis yusur tayaspatampanee zapan pachatssa. Nuwaa tputsiri wanip na pachayanllina. \v 35 Siy Utaáshuchis uru yapshiksa siya. Yuwamand ashkis anumand Apanll siyaa wanichiya. Abelarineetsi pacharangana. Sheeru, Apanllee kuki kamanimapani pachat, minootstam pachat, minootstam pachat ashirangana. Sheeru Sakáriyarini, Balakarinee wip pacharangitamana. Apanllip pang' kamungumaam suwarangitaa, itaru anush putayarusin, pacharangana. Wantsush kamungumaam chinarangitaa, Apanllee wasuma tushiyaru, wantsush pshtumaam pakich pishtakchu anush putayarusin, pacharangana. \v 36 Ashiri yuwamand ashkis anumand na siy ndatuma tsiparus, Apanll siyaa Utaáshucheetsis ichinguru wanichiya. Siy yapshiksa; zitaminarinis yapshirangitamana. Ashiri Apanll siyaa ichingurus wanichiya, tárangiya Isusu. \r (Lukasa 13.34-35) \p \v 37 Itaru, siyangaz wanip mangi mantsakina. Irusarinshucheetsis siyaa kizpur chinakina. Itaru, siy uru Apanllee ngataksawa. Ngatkus, ¿wanipa Apanllee kuk kamanimapani pachayantsa?\f * \fr 23:37 \ft Jeremiyasa 2.30; 26.20-23 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Apanllee kuk tayaspatampanee wanip na patumbichpat ta ta ashirangus pachayantsa. ¿Mayaamsa uru ngatamamari taaksa? Mazinaranginaareesa, maya, ¿wanipa siyaa istamaam chinakina? Ktash' wipaa kpumku tamapari ashiru siyaa ashingasi atitaati, itaru siysa kapung ngataksa. Nuwash kamungumaam nda zandaksa. \v 38 Ashirucha, na Apanll siyaa istacheeja, ndambaree. Na napapsancha, átcha Apanlli siyaatsi. Tputs siyaa kasimaam kuskatssin, tpachingachpasinaya. Panguspaz kurimunaz ashirus yurangatssa. Apanll siyaa istacheeja, ndambaree. \v 39 Nuwash kamungumaam ngatkus, nuwsha Aparpi naachina. Siysa nuwaa yusur pangcheezis, ndambaree. ¿Wanipaja kiyung kachiychis? Itaru, nuwsha yusur kuskachuri, nuwaa natstachpasa. Mangis kis nuwamun shambatachpasa. Apaa, shiy kizpurtishcha. \q1 Shaana ipusamarineetsish iyaam zangankush \q1 wanasiri napangcha,\f * \fr 23:39 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 118.26 átu atitamta.\f* táchpasa; itaru zapshiya, tárangiya Isusu. \p Ashiri tsiyatssis watamcha yuw Isus Utaáshuchee tayapstampanee waneerangu anu. \c 24 \s1 Na minootssha kamanchintspa; yuwaa Isus wasina kamanirangu yuwaa waana zapish ashtachu anootsi \r (Márkosa 13.1-2; Lukasa 21.5-6) \p \v 1 Ashiri Isus Parísiypanshuch táyaspatashee kapung waneerangu, Apanllush pang' shitungarangiya. Shitungeeru, iysha wipunashini tachiteeruni, Isusoo, táranginiya; ¿Apanll pangu tamara? Wanasircha. Patumbichpat wanasiri tinaranganawa; táranginiya. \v 2 Itaru, Isussha: Zuraktischa. Wanasircha. Ichinguru wanasiri tinarangana, tárangiya. Itaru, mazinangtsa, nllitarit tputs Irusarinush kuskatssin, Apanllee pangu izuuru kapeetchinllinaya. Patumbich nda tsimbunandayam iwaz katuchchiya; ichinguru psinangachiya, tárangiya Isusu. \r (Márkosa 13.3-13; Lukasa 21.7-19) \p \v 3 Irusarinush shitungeeruni, machip Oliva sura káreeruni, Isussha anush kuxineeramach ashirangiya. Kuxinkamchu, iysha Isusoo masharangini; ¿Ashinooja Apanllee pang' kapeetchinllina? ¿Mishat, shiy ashinu yusur kuschish? Ashiri kamaningandama. Tsapurunas pastakachu, ¿tamayaree yasachini? táranginiya. \p \v 4 Isussha: Ashiri mazinangtsa; tárangiya. Tputs siyaa tamapingamaam mangutari tsiyatchapsinaya. Itaru, siysa mangiptis taangtsa. \v 5 Min tputs tayaspatakchu, Nuw Apanlltana Ipusamarini, táchiya. Minsha tputs kuskachu, Nuw Apanlltana Ipusamarini, táchtamparee. Minsha ashiritam, minsha ashiritam táchinllinaya. Tputssha zapan mazinayarusin, ¿Ndush zuraku át? tákchusin, tachitchinllinaya. Itaru, siysa anoo mazinarintspa. \v 6 Tputs waanpatatin pachamamari chinachinllinaya. Tsiyatssis pzapaneekchu, tputs arapich waanpatatin pachakanaya; táchinllinpa. Tsiyatssis pachashee kapung mazinatssa. Ashiritaa punirintspa. Wand pishtariya. Tsapurunas nda musá kachingchiya. \v 7 Sheeru, tputs tsapurunas ztaru waanpatatin natsakchusin, president wasundururee pseertayarusin, arap kíteersin, waanpatatin pachakaktangat ashchinllinaya. Sheeru, watungashsha pishtakchu, tputs mariz kiyung kachiychinllinaya. Zapantam maringachinllinpa. Kizpur kiyung kachiychinllinaya. Mundaztam mundaztatar ashchiya. Anootstam zapani yasachinllinaya. \v 8 Anoo ichinguru yasakchus, Apanll anazayanllparee; itaru wand pishtakiya, tángtsa. Tputs aranginasha kiyung kachiykatssin, annaapa Apanll naanllpa; tátssa. Anuri chinangtsa; tárangiya Isusu. \p \v 9 Siyaatssha tputs putayarusin, kiyung yachayarusin, pachachinllinaya. Tputs zapan nuwamand kamini siyaa natsachinllinaya. \v 10 Ashkatssin, nuwaa kuki zapan kapeetchinllinaya. Punikchusin, wamkureetstaa, misha maachiritaatstaa tamapingachinllinaya. \v 11 Tputstam zapan manguta, Nuw Apanllee kamanimapantana, tákchusin, mangu ngichchinllinaya. ¿Wanipaja waa kuk mazinakchusin, tachitchinllina? yuwash yutarit tayapstakana anshu. \v 12 Yutarittam taakchusin, tputssha anshutam tachitchinllinaya. Chínashee kasakchusin, waanpatatin natsachinllinaya. \v 13 Itaru, mazinangantsa; tputs Apanllee kuk nda kapeetku, nda sambaytaku, pachayani atitaatssin, ashtaa Apanllee wand nda kasaku, Apanllsha uwaam taarashish urutamashi panachiya. \v 14 Nuwaa kuki tsapurunasshuchee ichinguru tayaspatakchusin, anshurishapa kuschima. Isus iyaam tsiparangu, na wamari kasiru taakiya, wandaritam ántar ashkachu, tputseetssha ichinguru tsapurunas shuneekchu, átaru mazinaramchusin, anshurishapa nuwsha yusur kuschina, tárangiya Isusu. \r (Márkosa 13.14-23; Lukasa 21.20-24) \p \v 15 Itaru, ndatuma kusaruri, siysa mangiptis taangtsa. Sirú Apanllee kuk kamanimapani, Danielarini wasina yandayaru, Paptsa, tárangitamta. Arapich tputs Apanllee natsaksin, Apanllush pang' wantsush pshtuyarusin, maachi mantsirimash Apanllush pang' wayachinllinaya; In watacha iy aparini ungirtamaama táchinllinaya; tárangiya Danielarini.\f * \fr 24:15 \ft Daniela 9.27 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 16 Ashiri siysa Danielarineetsi kuk natstayarus mangoonangtsa. Nuw siyaa tina; maachi yutarit Apanllush pang' pakchus, suwamaam waritachiya. Suwangtsa. Utaáshuch tputs machip suwachinllinpa. \v 17 Pachampan tputs kuskachu, suwamari suwangtsa. Pangush maachi yamaam yusur kanaptapa. \v 18 Mzatstaati patatku, pangusip kanaptapa. Kamisaatstaa ichinguru kasachpa; arangiri suwachpa. \v 19 Ndunnaa ashkatssin, tputs wanipaja kiyung kachiychinllinaya. Kiz kanxupa mapeekina, misha kiz mireerina, ¿an tamaree suwach? Misisina kiyung kachiychiya. \v 20 Ashiri Apanllpat tsiyatkus, Minurpas suwatareema, tángtsa. Minurpas suwakus, misisinasha kiyung kachiyatssa. Mishat, zari kanusisush suwatareema, tángtsa. \v 21 Watam tputs wanipaja kiyung kachiychinllina. Kizpur kiyung kachiychinllinaya. Sirútamastaati ashimaa kiyung kachiyshish nda ashimaa patarusin pangchinllinaya. Sheeru pastakachu, anush nda yusur kiyung kachiychinllinaya. \v 22 Apanll zari aranginasha kiyung yachakinaariya, tputs minamtiyam kamungcheeja, ndambaree. Ashkachinaariya, ichingurusin tsipachpasinaya. Itaru, Apanll waanaatsi tiptsiri kizpur chinayaru, arangeem kiyung yachamaam watsta táchiya. \p \v 23 Ashiri siysa mangiptis taangtsa. Tputs siyaa: Pa, in Apanlltanda Ipusamarini, tákchinaari, siysa anoo mazinarintspa. Piy napashini. Apanlli Ipusamarini kuseenlliya, tákchinaariya, anootstam mazinarintspa. Naarintspa. \v 24 Tputs misha kusta ashkachu, Nuw Apanlltana Ipusamarini, tákchu, misha kusta ashkachu, Nuw Apanlltana Ipusamarini, tákchu, misha kusta ashkachu, Nuw kizpur Apanllee kuk kamanimapantana,\f * \fr 24:24 \ft Tayusima 13.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tákchu, siysa anoo mazinarintspa. An tputs tamapingampantanda. Ashiri siysa anoo kuk mazinarintspa. Mishat, tputs: Apanllee tiptsir tamapingayani, tákchu, yashingoo wizpuririni payukchusin, kizpur napuxtashimashee nda patarich anoo wayachinllinaya. \v 25 Itaru, nuw na siyaa wanichintspa; mangiptis taangtsa. Anoo mazinarintspa. Napamaam naarintspa. \v 26 Ashiri: Piy napashini. Tputs tamara; tákchinaari, siysa napintspa. Pangusshurta anush taartanda. Apanllcha Ipusamariniya, tákchinaari, siysa pangusush pshturintspa. Napintspa. \v 27 Mazinangtsa; nuw yusur kuskachuri, ipishungaruri nda kuschi; izuuru wanasiritaatsiri kuschima. Mamaru kura ashku nda ipishungaku, nuwsha ashtachtamana; kuskachuri. Tputs ichinguru tsapurunasush ztaru pangchinllinaya. Yap zari yaku ambchitam tputs nuwaa pangchinllinaya. Yap zari puku ambchitam tputs nuwaa pangchinllinaya. Ashiri siysa nllitaritaa chinarintspa. Nuw tputseemtaati kinaranguri, itaru kuskachuri, kura ashkachu anush kuschima. \v 28 Yap tputs nda chinarana anush kuschima. Napa: yuwash tsipar tamuru anush yap musá pantsatkiya. Nuwsha ashtachtamana, tárangiya Isusu. \r (Márkosa 13.24-27; Lukasa 21.25-28) \p \v 29 Apanll tputsee wanimaam iwatspayaru, anumunsha kanindap zapan napuxtamashee pangatssa. Zari misha tsuptam kzata ashchiya. Tsangachsha pantsat pantsat ashchinllinaya. Zapan piyari pseertartachiya. Kanindsha kizpur ishiputchiya. \v 30 Sheeru nuwaatssha kanindap msasush karuwatanuri anoo pangchinllinaya. Nuw tputseem kinaranguri, ashiri nish yusur tsapurunasush kuschima.\f * \fr 24:30 \ft Daniela 7.13 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Apanlleeruri msasush kuschima. Sundaruripti kurak tamapari ashiruri 'sinish kuschima. Tputs ichinguru nuwaa pakchusin, napuxtachapsinaya. Kizpur punirustakchusin, sitatsti táchinllinaya. \v 31 Nuwsha sundarureetsi zanganchima, Tputsee yamashini, táchima. Wakarareetsis kizpur puu puu tákchus, tputsireetsi yamashintsa. Yuwamari ipusarangi anumari yamashinintsa washunand shaniymaama, táchima sundarureetsi. Tsapurunasee shuneengtsa. Nachungayarus, tputsireetsi ichinguru yamashintsa, táchparina. Sheerus, ichingurusin shaneersin, nuwaa pangchinllinaya; msasush kuskachuri pangchinllinaya. Ashiri siysa anuri chinangtsa. \r (Márkosa 13.28-31; Lukasa 21.29-33) \p \v 32 Mazinangtsa: ¿k'payunlli tamatareeja? Masharu kaneesich kxoonaru, yawtayaru, musá yusikiya. Anumun yasamaam kamirancha. \v 33 Apanlleem shingtamtsa. Yuwaatsiri Apanll yusur kuschu anoo yasamaam kamiranatamta. Anoo siyaa ichinguru wasina kamankina yasamaama. Yuwaa áti anoo pakeerus, Apanll Ipusamarini musápa kuschiya, tángtsa. Mangiptis tángtsa. \v 34 Nuwaa kuki mangoonangtsa; yuw tputs waneeshee pakchusin, ndatuma tsiparsin nuw kuki ichinguru tatsamchina. \v 35 Kanindtam, tsapurunastam zapshina pastachparee; itaru nuw kuki pastacheeja, ndambaree. Nda nguti tina. Ichinguru tuminchina; Isus tárangiya iyaa wipunasheetsini. \r (Márkosa 13.32-37; Lukasa 17.26-30, 34-36) \p \v 36 Itaru, yuwash nuw kuschi anoo nda tputs minamtiyam yasakiya. Apanlltam wasundururi anoo nda yasakana. Nuw Apanllchichtaati nuw yasaktamtazi. Apanllimari yuwash waritaku anush yasakiya. \v 37 Ashiritaa pakich yasamaam taariya. Yuwapur Nowerini taarangu anpur tputs kizpur yutarit taarangana. Nuwaam yusur kusamaam waritakchu, tputs ashiritam yutaritam taachinllinaya. Nuw tputseem kinaranguri, ashiri yusur tsapurunasush kuschima. \v 38 Sirútamasa yuwapur Nowerin taarangu anpur sin ndatuma kizpur sinachu, tputs ichinguru mapiyrangana. Katungarangana. Waarangana. Tputs wizanlleem yamarangana. Waparsha wipaa tputseem panarangana. Mapiy ashirangana. Itaru, Nowerinsha botish pshturangu, \v 39 sinsha sinamaam chtarangiya. Anush tputs punirustarangana. Kamungumaam pinasarangana. Ichinguru kungush yangarangana. Nuw kuskachuri, ashtachtamparee. Nuw Apanlltaati tputseem kinaranguri, sheeruri yusur tsapurunasush kuschima. Nduma kuschuri, tputs Nowerinpur ashiritam taachinllinaya. Mapiychinllinaya. \v 40 Tputs tsimbun mzatsush washunand patatkusin, nuwsha minoo yamakchuri, minootstam kasachima. \v 41 Kiz tsimbun washunand toksin, nuwsha minoo yamakchuri, minootssha kasachima. \v 42 Yuwaa nuw kuschi anoo yasakeezis. Ashirucha, paptsa; mapiyrus taarintspa; mangiptis taangtsa; nuw siyaa atashina. \p \v 43 Mazinangtsa; tputs yuwash washchir kusku anoo yasakinaari ashiru, kapung ksutchiya. Ksutku, ¿tamaree washchir shuchich? Itaru, mapiyku, uru shuchimaam waritariya. Ashikpaz ashiritam nuwsha kuschima. Yap nda chinakis amb nuwsha yusur kuschima. \v 44 Na nuwsha siyaa waneerangtana. Nuw tputseem kinaranguri, ashiri yusur tsapurunasush kuschima. Na yasaksa siya. Yuwash nda chinaris anush kusachparina. Ashiri nuwaa kuki mbizarintspa. Mangiptis taangtsa; Isus tárangiya iyaa wipunasheetsini. \r (Lukasa 12.41-48) \p \v 45 Xamachi, misha tsiyatssis mangeetsis p'tsimaam kamanchintspa, tárangiya Isusu. Tputs mangpatari taaku anoo kamanchintspa. Upaturunari arap naamachu, tiptsiree ksutamaam waneerangiya; Shiysha m'chachureetsi ksutangcha. Wanasir maritangcha. Mariz kayatusinapa. Tputsee niyrinllpa; táyaru, arap naatarangiya. \v 46 Uwsha muchchursha anuri wits mazinayaru, wanasir ksutarangiya. Upaturunari zapish kanapeeshinu, wanasir ksutaru pakamchu, muchchursha mang' kis ashichparee, watam kis napkamchuwa. \v 47 Ashkachinaari, upaturunari: In tputs kizpur wanasircha, táyaru, aranginasha kamachtachparee. Nimun shiysha nuwaa maachiritaatsi ichinguru ksutangcha; táchparee. \p \v 48 Itaru, muchchur nllitari mangush chinaku anoo kamanchintspa. Muchchur yutarit mangush chinayaru, Paturunari zapshtakchu; watstaya. ¿Chakaja waa kuk payupaytapu? tárangiya. \v 49 Táyaru, uwsha m'chachoo waanpata pzkookatar ashku, kizaatstaa pzkooku, kiyung yacharangiya. Tputsee watungashee pachindku, waantamarisha kapung katungku, tazazayaru, waawtar ashirangiya. \v 50 Yap nda chinaru amb upaturunari kuseeramchu, yuwaa pzkoorangu anoo mazinakamchu, kizpurinasha tsiyantarangiya. \v 51 Muchchur yutarit anoo kiyung yachayaru, pachayaru, sumasush kapeetarangiya; tputs Apanllee ngatku anoo tamapari ashiru waneerangiya; watam nda wanasir ksutaranguwa. Ashiri siysa shirintspa. Nuwaa kuki kapeetkinaareesa, paptsa; waniyantspa; Isus tárangiya iyaa wipunasheetsini. \c 25 \p \v 1 Na nuw siyaa waneerangtana. Ashiri siysa uru mangiptartis k'tangandama. Nuwamari kasiruri yusur kuschima. Minoo tsiyatssis kamanchintspa mangeetsis p'tsimaama, tárangiya Isusu. \p Tputs kizaa yamachima átu, shaniymaam katungamaam waritayanllu, kizsha kuwiz iptaru mbarinaa yáyarusin, Tapeekachpa. Ngootsush imayani atusin, tputsee kutamaam naatarangana ngootsshu. \v 2-4 Kiz zameetpata mbarinaa yáyaru, kerosentam minumtam puteeraa yarangitamana. Kerosen machingkachparee atusina ashirangana. Itaru, zameetpatatamta nda ashirangana. Mangutari mbarinamari yáyarusin, naatarangana. \v 5 Ashiri tputseem kapung kutarangusin, maats sitarangiya. Maaranganaya ichingurusina. \v 6 Sheeru, zapishsha schirasparee ashku, tputsee kuk kuruzku mazinarangana. Naanllpa. Támangints. Na machingtsa, tárangana. \v 7 Kamasinsha ichinguru támeersin, kerosenaatssha mbarinush kanapurangsin, Na pzaya machimaama, tárangana. \v 8 Itaru, yuw kerosenaa nda yarangana anoom pishtarangiya. Iyaam kerosen kanapunda. Ztazakuwa, tárangana. \v 9 Itaru, yuw kerosenaa payurangana an; Nduni. Iyaamtam pishtachparee. Ashiri saana pxanxashinints, tárangana. \v 10 Kerosenee paxanxkatssin, tputssha kusarangana. Kuseersin, kamasin zameetpa tputsip pang' naatarangana. Pangusush pshtuyarusin, shitungashshee tstsarangana. \v 11 Zapishsha, yuw kerosenee paxanxkatu naatarangana an pangusush kuseersin, Iyaam tawatangi. Pshtupani atitamani, tárangana. \v 12 Itaru, tputssha: ¿Chakshasha siya? Ngootsush naataranguni, siyaa parangeezini. Nuwaam nda kutarangsawa. Siyaa yasakeezi, tárangiya kamuza. Táyaru, nda tawatarangiya. \p Nuwsha kuskachuri, táchtamparina yuwaa nda mangpatari kutaku anootsi. \v 13 Na siysa anoo mangoonangtsa. Nuwaa kutakus, mangiptis k'tangandama; mapiyrus taarintspa. Nuwaa chinangtsa. Uru wasina sangtsa. Yuwaa nuw kuschi anoo siy yasakeezis. Yuwash zari kuschi anoo yasaktamtazis. Itaru, nuw tputseem kinaranguri, ashiri izuuru yusur tsapurunasush kuschima, Isus tárangiya iyaa wipunasheetsini. \r (Lukasa 19.11-27) \p \v 14 Minootssha tsiyatssis kamanchintspa. Mazinangtsa: tputs kurak nllitaritap watsapun napkatu, muchchuree kuruzurangiya. Kuseersin, kuraksha kurikee arangeem putap átu panarangiya. \v 15 Muchchureem mang' kapung taarangu anoom zameetpata mil panarangiya. Minoomsha mang' taarangtamta anoom tsimbun mil panarangiya. Minoomsha, yuw patatamaam mingaseemsha anoom minum mil panaku ashirangiya. Kurikeetssha panayaranllu, naatarangiya. \v 16 Naatarangu, muchchursha yuw zameetpat mil payurangu an kurikee yáyaru, maachee paxanx paxanx sheeru, zapish zameetpatatam mil putarangiya. \v 17 Yuw tsimbun mil payurangu an ashirangitamta. Sheeru, tsimbunutam mil putarangiya. \v 18 Itaru, yuw minum milo payurangu an upaturunaree punirangu, tsapoo k'tseeyaru, anush wachush kurikee pishurangiya. \p \v 19 Zapishsha kurak kanapurangiya. Kanapeeru, Na pangpani, nuwaa kurikiri tamarangazinllinaja, táyaru, muchchuree kuruzurangiya. \v 20 Ichtaru yuw zameetpa mil yarangu anooma kusarangiya. Kuseeru, kuwiz iptaru milo urkareem panarangiya. Apaya ichee, kurikirish. Nuwaam zameetpata mil panarangsha. Ashiri nuwsha kurikireetsish izapaneerangtana. Na neewa kuwiz iptarsha milo, táyaru, panarangiya. \v 21 Kuraksha: Yungparangtishcha shiya. Nuwaam mangiptartish patatarangsha. Nuw shiyaa pakchimari kamachtarangitaati wanasiri patatarangsha. Ashiriya, na aranginasha kurakaam ínchinllpa. Nuwash pangi pshtungsi. Mangish ksangcha, tárangiya kuraka. \v 22 Sheeru anumunsha, muchchur minsha kusarangiya, yuw tsimbun mil yarangu anu. Kuseersha, Apaya ichee, kurikirish. Nuwaam tsimbun mil panarangsha, ashiri nuwsha tsimbunutam mil panachinllpa. Ashiri neewa ipunpunarsha milo, tárangiya kurakaatsi. \v 23 Kuraksha: Yungparangtishcha shiya. Nuwaam mangiptartish patatarangsha. Pakchitaa shiyaa kamachtarangitaati shiy wanasir patatarangsha. Ashiri aranginasha kurakaam ínchinllpa. Nuwash pangi pshtungsi. Mangish ksangcha, tárangiya kuraka. \v 24 Sheersha, muchchursha kusarangu yuw minam mil payurangu anu. Kuseeru, kurakaatssha, tárangiya; Ichee, shiyaa natstaktana. Shiy yampanari taaksha. Nduntaa shaana tarawaztakush, uru yáta yáta ashiksha. \v 25 Ashiriya, shiyaa puniranguri, kurikireetsish yáyaruri, tsapoo k'tseeyaruri, anush pishurangina. Ashiri neewa kurikirish. Yuwartatam panarangish anuritam tuwanpuchinllpa, tárangiya. \v 26 Kuraksha yámarangu: Waminganurtishcha shiya. Yutarittishcha shiya. ¿Mayaamsha nda pakchiyamta putarangsha? Nuwaa natstakitaatish, nda pakchiyam paxanxamaam yacharangshawa. ¿Nitaati nuw nguti kurakazi? Nduntaa tarawaztakuri yakina, watam nuw kurakinawa. ¿Ashiri mayaamsha nuwaa nda punirangsha? \v 27 ¿Mayaamsha nuwaa kurikiri tputseem nda panarangsha? Uwsha tuwanpukachu, aranginasha panachiya. Ashkinaareesha, pakich arangeem putarangpasha nuwaama. Itaru, anootstam ngatarangsha, tárangiya kuraka. \v 28 Táyaru, wasundurureetsi: Urkiree itutsingi. Itutseerus m'chuchureemi, yuw kuwiz iptaru mil payuru anoom panangcha. \v 29 Tputs maacheetsi wanasir payuku, nuwsha aranginasha panachima. Uwsha zapan payuchiya. Itaru, misha tputs nda wanasir payuku anootstaa pakcheetstaa itutschima. \v 30 In tputs yutarit mingas ashkiya. Ashiriya, putayarus, tapish kpitangtsa. Anush yashingchichpata kapung kiyung kachiychiya. Tanuchiya, tárangiya kuraka. \p Nuw kuskachuri, nuw ashtachtamparina siyaatsi. Ashirucha, mangiptis taangtsa siyaa atashina, Isus tárangiya iyaa wipunasheetsini. Isus tsiyatssis iyaam kamanku, tárangiya. \p \v 31 Isussha táyaru, Ashiriya, yusur tsapurunasush kuskachuri, nuwamari kasiruri, kizpur kuraki sundaruripti kuschima, watam nuw Apanllimuntaati tputseem kinaranginawa; tárangiya. \v 32 Tsapurunasshuch ichingurusin nuwash shaniychinllinaya. Shaniykchusin, nuwsha tputsee ichingurusin ipuschima. Nuwaanaatsi tputsiri mbutsinungich wayachima. Sheeruri, nllitaritaa tputs mbazinungich wayachima, \v 33 Napa: chinuzpani uru opeejarinee minush tandapunuzish wayat, chipootstam minushtam tandapunuzish wayat ashku, nuw ashtachtamparina siyaatsi. Tputsee ipuseeruri wayat wayat ashchima. \v 34 Sheersha, nuwaanaatsi tputsiri tsiyatkuri, Apari siyaa kizpur chinakiya, táchima. Nduma tsapurunasee tinchu, Apari uru siyaa kapung istamaam chinarangiya. Siyaam ichinguru yareeru, na kutakiya siyaama. Ashiri naani, Aparshi pshtungints. Anshuri kisshapa taatssa;\f * \fr 25:34 \ft Esekiyela 34.17 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* táchima. \v 35 Nuw marizpat taaranguri, siysa nuwaa martarangsa. Sachitaranguri, siysa nuwaam yásirangsa. Tunartaatis siyash kusaranguri, siysa nuwaa wanasiri naparangsa. Nuwaam maamaam yararangsa. \v 36 K'tunireemi pishtaranguri, zapeeruri taaranguri, siysa nuwaam panarangsa. Kas yutaranguri, siysa nuwaa naparangsa. Istarangsa siya, nuw tputsireetsi tsiyatkuri táchima. \v 37 Uwshacha punirustakchusin, ¿Ashinooja shiyaa ashirangani? ¿Ashinooja shiyaa marizpat paranguni martarangini? ¿ashinoo shiyaa sachitarangush anoom yásirangini? \v 38 ¿Ashinoo iyash tunarpaz ashirush kuseerush istarangini? ¿Ashinoo shiyaa zapeerush paranguni túmartarangini? \v 39 ¿Ashinoo shiyaa wanguya paranguni istarangini? ¿Ashinoo tumanshishush shiyaa naparashiniya? ¿Ashinooja shiyaa ashirangini? Shiyaam ashirangeezini, nuwaa yámkusin táchinllinaya. \v 40 Ashiri nuwsha: ¿Siy wanip nuwaa tputsiri istarangsawa? Nuw tputsirishi taakinawa. Ashiri minamaritaatstaa tputsiri pukireetstaa nuwamun istarangus, nuwaatstam istarangsa, táchima tputsee wanasirimsheetsi.\f * \fr 25:40 \ft Esekiyela 18.7 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \p \v 41 Sheeruri, tputsee yuw mbazinungich wayarangina anoo nambchima. Siy yashingchichtischa siya. Apanll siyaa nda zandkiya. Ashiri naangints. Sumasush urutamari támatssa yashingpata, yashingpatatam muchchuri. Watam Apanll yashingoom sumasee tinaranguwa. \v 42 Nuw marizpat taaranguri, siysa nuwaa istarangeezis. Nuwaa martamaam ngatarangsa. Sachispat taaranguri, siysa nuwaam yásirangeezis. \v 43 Siyash tunarpaz ashiru kusaranguri, siysa nuwaa natsarangus tashitungarangsa. Zapeeruri taaranguri, siysa nuwaa túmartarangeezis. Wanguytaranguri, misha tumanshishush taaranguri, siysa nuwaa istarangeezis, táchima tputs yutaritamasheetsi. \v 44 Uwshacha nuwaa yámkusin, ¿Ashinooja shiyaa marizpat parangini? ¿Ashinooja shiyaa sachispat parangini? ¿Ashinooja iyash tunarpaz ashirush kusarangsha? ¿Ashinooja shiyaa zapeerush parangini? ¿Wanguytam ashinoo shiyaa parangini? Shiyaa tumanama parangeeziniwa. Iy anoo yasakeezini. Yasaranginaareeniya istarangpariniya, nuwaa táchpasinaya. \v 45 Nuwsha yámkuri; Tputsireetsi istamaam uru kapung ngatarangsa. Minamtaatstaa tputsiri istamaam ngatarangus, nuwaatstam istamaam ngatarangsa, táchima. \v 46 Táyaruri, yashingup zanganchima. Anush urutamari kiyung kachiychinllinaya. Yuwaatssha tputs wanasiri taarangana anoo: Nuwash pshtungtsa; táchima. Urutamari kis taachinllinaya, Isus kamanku, tárangiya iyaa wipunasheetsini. \p Ashiri wapparee kamaneena yuwaa Isus wasina kamanirangu yuwaa waana zapish ashtachu anootsi. \c 26 \s1 Mishat, yuwaa Isusoo pachamaam tputs waanpatatin waneerangana anoo kamanchintspa \r (Márkosa 14.1-2; Lukasa 22.1-2; Wanga 11.45-53) \p \v 1 Isus ichinguru tayapstamaam iwapayaranllu, iyaatssha wipunasheetsini: \v 2 Na tsimbun maats pishtariya yuwaam Apareemani shaniykana anooma. Zar tatsamkachu, iy Utaáshuchini yuwamand zitaminarinee Ijiptosh watsapun itutsirangu anumand uru shaniytariniya. Ashiri shaniyarsin, nuwaa putayarusin, tupchachpasinaya nuwaatsi. Nuw Apanllchichtaati nuwaa putayarusin, tunarip machtayarusin, nuwaa yasinamun tstsayarusin, anumunari tsipachina, tárangiya Isusu. \p \v 3 Natam zari, apanllpan urkar, Utaáshuchpat wachinarini, Móysispaniritam wirkari kamanimapanpat, washunand shaniyrangana. Apanllpan urkar, wamari kasirangu an Káyapas suru. Ashiriya, Káyapasush pang' shaniyarangana. \v 4 Shaniyarangsin, ¿Tamayareezich Isusoo tamapingayaruch putachich? Pachapani, tárangana. \v 5 Itaru, xamachi, watam na shaniymaam waritayanlluwa. Tputs yasayarusin, kapung tsiyantachpasinaya. Ashiriya, tputs kanaputaramchusin, anush apinlliri putayani, táranganaya. \r (Márkosa 14.3-9; Wanga 12.1-8) \p \v 6 Isus pukamachsha Betaniyash yakta taarangiya. Anush Simosh, wanuts itsaptaku anush pang' maamaw katungtungtar ashirangiya. \v 7 Simosh pang' maamaw katungtungtar ashku, kizsha kzammashee patumbchish kachutamash tuzureeru, payuru, pangusush pshturangiya. Kzammash kizpurcha wanasiri. Paxanxamaamanaariya arap waritariya. Kizsha Isusush much kzammashee tuchumta taparata ashirangiya. \v 8 Ashiri iysha wipunashini, ¿Mayaama ashik? In kzammash arap waritakuwa. \v 9 ¿Ashiri mayaamaja mangutari tuchum ashik? Kurikpat paxanxkinaariya, pukiree tputs zapan istamaam waritachparee, watam arap waritakuwa; táranginiya. \v 10-11 Isussha iyaa k'kini mazinayaru, Watsta; tárangiya. Kizaa nambintspa. Nuwaa chinaku ashirangiya. Ashiri wanasircha kiza. Pukir tputs uru siyash taariya. Ashiri pukireem tputs minush zar istamaam waritariya. Itaru, nuwsha kapung taacheezi, watam musá tsipachinawa. \v 12 Nuwaa nutsi mapshishush wayamaam wasina kzammashee tapararangiya kiza. \v 13 Siyaa atashina, in kiz ashirangu anoo tputs ichinguru tsapurunasshuch ztarsin mazinachinllinaya. Zapshitaa nuwaa kuki mazinakchusin, Kiz kzammashee Isusumun much ichumarangu, ántachinllinaya. Anoo mbizamaam wanindaja; tárangiya Isusu. \r (Márkosa 14.10-11; Lukasa 22.3-6) \p \v 14 Anumunsha Isus wipunashi Utaása suru, Iskáriyotarini wipa uru iyapat ipunarangu an apanllpanip naatarangiya. \v 15 Apanllpanpat tsiyatku mang, Siy nuwaam wanasiri tuwapayarus, ashiriya nuw siyaam istachintspa Isusoo putamaama, tárangiya. Apanllpansha urkari washunand tsiyateersin, Ashiriya, neewa kurikee zapan 30 tuwapchinllpa, tárangana. \v 16 Utaásarinsha: Waritachparee. Nuwma pangatama. Yuwash waritakchu anush kamanchintspa, tárangiya. Táyaru, shitungarangiya. Shitungeeru, Isusoo tamapingamaam mangush chinarangiya. ¿Tamayareezi tamapingachee? táyaru, anuri mangush chinarangiya. \p Ashiri yuwaa Isusoo pachamaam waneerangana anoo kamaneena. \s1 Na minootssha kamanchintspa; yuwaa Isus watsipun watsiritkachu, iysha Isuspat washunand katungarangini anootsi \r (Márkosa 14.12-21; Lukasa 22.7-14, 21-23; Wanga 13.21-30) \p \v 17 Tuchip zari Utaáshuch shaniyarangana. Ichtaru zari pangaa mbam katungamaam waritarangu, Isusoo iy masharanganiya; ¿Yapeeja psaan shambatshishish yuw Ijiptoo tsap shitungarangana anush zar katungumaam yarchini? táranginiya. \v 18 Isussha: Ashiri siy Irusarinap naatscha. Anush amikureetsi pangatssa. Pakchus, wasina kamaningtsa; Waritayanlla; musásiripa tsipachina, átcha Isusu tángcha. Itaru, ichtaru shiyash pangish anush Apareetsini ipunkuni katungchinipa. Ipunshipti katungchima, áttanda Isusu, tángcha; tárangiya. \v 19 Ashiriya, wipunashsha, Irusarinap naayarandsin, wamkurpat tsiyateersin, katungtsee yaranganaya. \v 20 Psaanarit Isus iyapat pshturanginiya wamkurish pangu. Anush kuxineeruni katungaranganiya. \v 21 Katungkuni, Isussha: Nuw na wasina kamanchintspa; Nish tamapingampan minam taarcha; yuw nuwaa tamapingachu anu, tárangiya. \v 22 Iysha anoo mazinayaruni, mangini kapung mantsaranginiya. ¿Chakaja tamapingach? táranginiya. Sheeru, minsha tputs; ¿Nuwaatseezuwa átshawa? minsha, ¿Nuwaatseezuwa átshawa? ántarach ashirangani. Ichinguruni masharanganiya. \v 23 Isussha: Yuwapa ipunarini katungkini an nuwaa tamapingachiya. Yuw nuwapat pangaa mangawash washunand pshtaku anparee tamapingachindaniya. \v 24 Apari kuk sirú nuwaa kamanirangu, Tputs shiyaa tamapingachiya, tárangiya. Ashiri tputs nish tamapingampan taartanda. Nuwsha tputseem kinarangitaati, ashiritaa tsipachima. Itaru, tamapingampaneetssha Aparshiti kizpur wanichiya. ¿Yapeeja kamungach? Nllurtamasiritanaariya tsiparangu kamungumaam waritarangiya; itaru natsha kamungumaam wanindaja, tárangiya Isusu. \v 25 Isus táyaru, Utaásarinsha: Mayistoroo, ¿ndusha nuwaa átish? tárangiya. Isussha: Shiycha, tárangiya. \r (Márkosa 14.22-26; Lukasa 22.15-20; 1 Koríndo 11.23-25) \p \v 26 Katungeeruni, Isus pangaa yáyaru, Waparee: Wappari táyaru, pangaa tupeeru, iyaam wipunasheemani panat panat ashirangiya. Na ktungangtsa; tárangiya. Nee pangaa katungkachus, nuwaatsiri nutsi chinangtsa mangeetsis p'tsimaama, tárangiya. Sheeru, martarangiya iyaama. \v 27 Mishat, vinootstam yáyaru, mangawashsha kanapeeru, Waparee: Wappari, tárangiya vinooma. Sheeru, iyaam yásirangiya. Ichingurus waangints. Nuwaatsiri kurasiri chinayarus, waangtsa. \v 28 Na Apanll mangush nxakamutsha chinayanlliya tputsee tapachindamaama. Na nuwapat kurasiri tputsee mang' tachingamaam waritayanlliya. Tputsee zapan tapachindachiya.\f * \fr 26:28 \ft Sakáriyasa 9.11 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Ashiriya, yuwash waakchis anush nuwaatsiri kurasiri chinangtsa. \v 29 Nuw nish tsapurunasish vinoo yusur waacheezi. Itaru, Aparshi shaniykachuni, vinoo yusur washunandshapari waachchi nuwaptaya, tárangiya Isusu. \p \v 30 Ashiriya, waayaruni, Apanllee yaseeyaruni psaanaritam shitungaranganiya. Sheeruni, machip naataranganiya, yap yasin suru Oliva zapan taaru ambi. \r (Márkosa 14.27-31; Lukasa 22.31-34; Wanga 13.36-38) \p \v 31 Machip kusaranguni, Isus iyaa kamanirangiya, Na in psaana ichingurus punikchus, nuwaa kasachpasa, tárangiya. Apari kuk anootstam kamankiya: \pi1 Opeej ksutamapanee pachachinllinaya. Pachayarusin, opeejsha ichinguru suwachpasinaya \m átcha Apari kuk nuwaatsi. \v 32 Itaru, nuwsha tsipayaruri, támeeruri, wasina tsap Galileyap naachima. Naantachuri, siysa kushimuni kusangtsa. Anush pangchinipa, tárangiya Isusu. \v 33 Pitorsha: Ichingurusin kasakchitaateesinaya, itaru nuwna shiyaa kasacheezi, tárangiya. \v 34 Itaru, Isussha: Pitoroo, mazinangcha: Na in ndatuma ktash yusaru, shiysha tputsee: Nuw Isusoo yasareezi, táchsha. Tuchip tayusichsha, tárangiya. \v 35 Pitorsha: ¿Tamaree nuw ashchee? Nuwaa pachakchitaateesinaya, nuw: Isusoo yasareezi, tácheezi, ndambaree. Shiyapatari tsipachchi, tárangiya. Iysha ichinguruni ashiritam tsiyataranganiya. \p Ashiri na kamaneena yuwaa Isus iyapat washunand katungarangini anootsi. \s1 Mishat, yuwaa Isusoo putarangana anoo kamanchintspa \r (Márkosa 14.32-42; Lukasa 22.39-46) \p \v 36 Mach yuwash naatarangini an suru Getsemani. Ashiriya, psaanaritam Getsemanish kusaranguni, Isussha iyaa: Nishuri siy k'tangtsa. Nuwma arapeetari Aparpati tsiyattatama, tárangiya. \v 37 Tuchip tputsee machtarangu, Pitoroo, mishat Sípitiyurinee wipa Wangaa zoonllpat Sandeekurini, aship machtayaru, arapinlltam naatarangana. Naakchusin, Isus mang' kapung mantsarangiya. \v 38 Ashiriya, Pitoroo, tárangiya; Mangi kizpur mantsakuri, tsipakina. Siysa nishuri taayarus ksutangtsa. Tputs kustapa, tárangiya. \p \v 39 Isus táyaru, waani naayaranllu, tsapumun pshiyrayaru, Waparpat tsiyatarangiya. Apaa, nuwaa tputsimand yutaritshishirini waneekchush, wásuree ichinguru táchamaam zandkeezi; tsipamaam zandkeezi. Itaru, tputsee tapachindamaam nllitarita nduniwa, ashiri yuw shaana zandkish an shingandama, tárangiya Isus Wapareetsi. \v 40 Waparpat tsiyateeshinu, yusur Pitorup kanapurangiya. Itaru, maakururtarsin parangiya. Isussha: Pitoroo, ¿tamasha nuwaam minamtiyam ura ksutamaam pinasaksa? \v 41 Támeerus, Apanllpat tsiyatangtsa. Paptsa yashing' kasiyantspa. Apanllpat tsiyatamaam zandkitaatis, itaru maats kasikantsa, tárangiya. \v 42 Táyaru, wapitam Waparpat yusur tsiyatamaam naatarangiya. Apaa, ashiriya tputsee tapachindamaam nllitarita nduniya, ashiriya yuw shaana zandkish anuri ashchima, tárangiya Isusu Wapareetsi. \p \v 43 Táyaru, yusur Pitorush kuskamchu, wipunashee yusur maamarsin parangiya, watam maats zuw zuw ashiranguwa. Ashiru kis maarangana. \v 44 Ashiri yusur kasayaranllu, ambitam Waparpat tsiyatamaam naatarangiya. Yusur yuwaatstam tsiyatarangu anootstam tsiyatarangiya. \v 45 Tsiyateeranllu, yusur wipunashpitam naatarangiya. ¿Wand maaris, kanuskis? tárangiya. Paptsa; na waritayanlliya. Na musásiri yutarit tputs nuwaa, Apanlleetstaati Ipusamarini tamapingachinllinaya. Tamapingayarusin, Romshucheetssha: Neewa; siysa waneengtsa, táchinllinaya nuwaatsi. \v 46 Pza, naayani. Papcha; tamapingampani naanllpa, tárangiya Isusu iyaatsi. \r (Márkosa 14.43-50; Lukasa 22.47-53; Wanga 18.3-12) \p \v 47 Isus wandari tsiyatstaru anush waana wipunash Utaásarini psaanaritam kusarangiya. Tputs zapani mchitpat payurutarusin, yasinaa washitaneew payurutarusin, kusarangana Isusoo putamaama. Kamachtarangiya Utaáshuch apanllpan urkari; misha wachinawin kamachtarangitamta. \v 48 Ndaturi kusaru, Utaásarin tputsee kamanirangiya; Nuw Isusoo ishambchima. Ishambkachi, an watatanda Isusu. Siysa p'tangtsa; tárangiya. \v 49 Ashiri kuskamchusin, Utaásarinsha Isusup naateeru, ¿Mayistoroo, taarish? tárangiya. Sheeru ishambarangiya Isusootsi. \v 50 Isussha: Amikoo ¿mayangazsha nish kusarangsha? tárangiya. Ashiri tputssha Isusoo putaranganaya. \v 51 Isus wipunashsha minum: Isusoo tapachindapi átu, mchitaa yáyaru, apanllpanee muchchur witsi t'sharangiya. \v 52 Itaru, Isussha: Watsta, waratintspa. Mchitarish wayangcha. Mchitpat waratkachush, mchitpatatam shiyaatssha pacheeyanllpa. \v 53 ¿Mayaamsha nda mangoonaksha? Nuw zandkinaareena, Apareetsi, Istangandama, táyaruri, musásiritamta Apari wasundururee minum michóna zanganchiya nuwaa istamaama. \v 54 Itaru, nuw ashkachinaareena, ¿tamari Apanllee kuk tuminchi? yuw Apanll kamanimapani sirú yandarangana anu, tárangiya Isusu. \v 55 Táyaru, sheeru tputspat tsiyatarangiya. ¿Mayangazsha psaan yasin payurutarus kusaksa? ¿Nitaati nuw washchirshiti? ¿Mayaamsha nuwaa yutaritam ínaksa? ¿Nuw siyaa wanip Apanllush pang' pshtuyaruri, tayapstarangina? ¿Anush kaschiriri nuwaa nda putarangsa? ¿Mayaatssha punikus nda putarangsa kamiranarta? ¿Mayaamsha ipishungayarus psaan putaksa? \v 56 Itaru, waritachparee, watam sirú Apanllee kuk kamanimapani anootstam yandayarusin, wasina kamanirangana, tárangiya Isusu. Támpu, iysha wipunashini Isusoo kuk mazinayaruni, ichinguruni Isusoo kasayaruni, suwasuwaranginiya. \p Ashiri yuwaa Isusoo putarangana anoo kamaneena. \s1 Mishat, na kamanchintspa; yuwaa Utaáshuch urkari Isusoo pchangtsa, tárangana anootsi \r (Márkosa 14.53-65; Lukasa 22.54-55, 63-71; Wanga 18.13-14, 19-24) \p \v 57 Ashiri Isusoo putayarandsin, anuritam apanllpanip urkari pangu machtaranganaya. Apanllpan urkari Káyapas suru. Apanllpan urkar, Utaáshuch tayaspatampan, wachinpat, ichingurusin yuw tputsee wanimaam zandarangana an shaneersin, anush Isusoo yapshturanganaya. \p \v 58 Pitorsha Isusoo arapirit tachitarangiya. Apanllpanish pang' kuseeru, arangari wishchip kuxinarangiya sundarpata. Isusungaz napati. Na tamayanllazinllinaja, átu, tachitarangiya. \p \v 59 Apanllpansha urkar, Utaáshuch wachinatam, kuraktam; Isusoo pachayani, táyarusin, tputsee zapan shaneerangusin, Siysa yutarit Isusoo tsiyatangtsa. Ngichimaam waritakcha. Ngicheerurini tupchayani, táranganaya. Minum tputs tsiyatku, pachamaam pinasakiya. Itaru, tsimbun anuritam tsiyatkusin, pachamaam waritakiya. \v 60 Tputs mangutari tamasingaranganaya. Mangu piyam tsiyattah; piyam tsiyattah ashiranganaya. Nda tsimbun k'kuz watatam tsiyataranganaya. Tputssha kapung tsiyatarangsin, tsimbunsha waptacha tsiyatarangana. \v 61 Táranganaya; An tputs, tárangiya; Nuwaam waritakina Apanllee pang' kapeetamaama. Sheeruri, yusur zar tuchip panguchina, anoo tsiyatku mazinaranginiya, táranganaya. \v 62 Ashiri Káyapassha anoo mazinayaru, chiyzayaru, Isusoo tsiyatarangiya; ¿Mayaamsha nda tsiyataksha? Tputs tsiyatkusin, ¿mayaamsha nda yámaksha? tárangiya. \v 63 Itaru, Isussha mazinazinaw ashirangiya. Ashiri Káyapassha: Apanll shiyaa kukish mazinakiya;\f * \fr 26:63 \ft Josueya 3.10; Utaáshucheema 10.31 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* ashiri ngutaritish ngichimaama chinarinllpa. Itsinsarush kamaningandama; ¿Shiy Apanlleezish Wipish, Apanll Ipusamarini yuw kuschiya, tárangana anish? tárangiya. \v 64 Isussha yámarangshita; Watatana nuwaya. Mishat, siyaa kamanchintspa; Nuw Apanllchichtaati tputseem kinarangina; ashiriya Aparinungiri taachima; tatsamootanicha. Apanlleerutana Wipi nuwamari kasichina. Mishat, msasush karuwkachuri anush pangachpasa nuwaatsi,\f * \fr 26:64 \ft Daniela 7.13 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tárangiya Isusu. \v 65 Ashiri Káyapassha anoo mazinayaru, waanaatsi wamaree izichirangiya. Tsiyantayaru, Ichingurus mazinayanllis. ¿Wanipa ngichik? watam Nuw Apanlltana wipi, atuwa. ¿Mayaamaja yusur tputsee mashchi, watam ichinguruni mazinayaniwa? ¿Ndush pachamaam waritayanll? Ashiriya, ¿siy amaksa anootsi? tárangiya apanllpan urkari. \v 66 Tputssha: Aa, pachamaam waritayanlliya, watam, Nuw Apanlltana wipi, táranguwa; tárangana. \p \v 67 Táyarusin, kizpur tsiyantarangusin, Isusush much kawachiranganaya. Kawachitangat ashiranganaya.\f * \fr 26:67 \ft Isáysa 50.6 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Sheersin, pzkoot muchush tuzimta tuzimta ashiranganaya. \v 68 Tuzimkusin, ¿Chak tuzimkanlla? Natu kamaningandama, watam Apanlltana Ipusamarini átshawa; tárangana. \r (Márkosa 14.66-72; Lukasa 22.56-62; Wanga 18.15-18, 25-27) \p \v 69 Psaanaritam Pitorsha apanllpanpat muchchur wishchipiri kuxinxinaw ashku, kizsha masharangiya; ¿Ndusha shiy Galileyshuchpat Isuspat ipunarangish anish? tárangiya yuwash tputs shaneerana anshu. \v 70 Pitorsha punirustayaru, ¿Mayaamsha shiy nuwaa átsha? ¿Chakamasaja? Nuw yasareezi, tárangiya. \v 71 Táyaru, chiyzayaru, shítungashinungi xiyaa ashirangshita. Ashiri anushsha muchchur nllitarit Pitoroo parangiya. Tputsee tsiyatarangu, In tputs Isuspat Násaretshuchpa ipunarangiya. Wipunashparee, tárangiya. \v 72 Pitorsha tputsee kuk mazinayaru, Nuw anoo tputsee yasareezi, tárangiya. \v 73 Tputssha Pitorush kuseerangsin, Zurakparee, shiy Isuspasha wipunashsha, watam waninll Galileyshuch kuk tsiyatakshawa; tárangiya. \v 74 Pitorsha punirustayaru, mantsir kapung tsiyatarangiya. Sheeru, Nuwna tputsee yasareezi. Ngichkinaareena, anumand Apanll nuwaa pcharundama, tárangiya. Támpuri, musásiri ktashsha yusarangiya. \v 75 Pitoroo mangu p'tseerangiya yuwaa Isus kamanirangu anootsi. Ndatuma ktash yusaru, shiysha tputsee: Nuw Isusoo yasareezi, táchsha. Tuchip tayusichsha, tárangu anootsi. Isusoo kuk mangooneeru, kizpur mang' mantsayaru, pangusee arangeem shitungeeru, kapunguri tanurangiya. \p Ashiri kamaneena yuwaa Utaáshuch urkar Isusoo pchangtsa, tárangana anootsi. \c 27 \s1 Mishat, yuwaa Romshuch urkar Isusoo pchangtsa, tárangana anoo na kamanchintspa \r (Márkosa 15.1; Lukasa 23.1-2; Wanga 18.28-32) \p \v 1 Zari puturta apanllpan urkar, Utaáshuchpat wachinarini, Isusoo pachayani atusin, waanpatatin tsiyataranganaya Isusoom pachamaama. \v 2 Isusoo uw kamurirusin, Romshuchip gobernadorap machtaranganaya. An gobernador Pilat sura. \r (Tayaspatampani 1.18-19) \p \v 3 Itaru, Utaásarinsha Isusoo tamapingayaru, tputs Isusoo kiyung yachakchusin, anoo pakeeru, Apanllee Ipusamarini tupchayana, táyaru, mang' kapung mantsarangiya. ¿Tamakeezi nuw ashki? táyaru, kurikee yáyaru, tuwanpurangiya Utaáshucheem urkari. \v 4 Tuwanpurangu, Isus kizpurcha wanasiri. Wanasireetstaa tupchaki. ¿Yapee yáyaruch Isusoo yutaritam ínchich? Nuwamari yutaritti, mang, tárangiya wachinaatsi, misha apanllpaneetsi. Itaru, uwshacha yámkusin; Shaana sangcha. Nuw anoo mazinamaam zandkeezi, tárangana. \v 5 Utaásarinsha kurikee Apanllush pang' kapeetarangu, shitungeeru, waanaatsi kapcharangiya.\f * \fr 27:5 \ft 2 Samuela 17.23 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \p \v 6 Shitungeeru, apanllpansha urkar kurikee yáyaru, ¿Nee kurikee tamaycheezich? Tputsee pachamaam tuwaparanginiwa, ashiri Apanllish pang' wayamaam pinasakaniya, tárangana. \v 7 Ashiri zapish anpasha kurik tsapootssha paxanxarangana. Tputseetssha spiraa tinamapani mashkusin, Tsap paxanxeeni tunaree mapshisheem atusin, uwsha ayu táyarusin, paxanxarangana. \v 8 Itaru, tputs yasayashtisin, na anurisha tsapoo, kurasi, atanaya. \v 9 Sirútamasa Apanllee kuk kamanimapani Jeremiyasarini anootsi wasina kamanirangiya. Tárangiya; \pi1 Utaáshuch urkar washunand tsiyatkusin, kurikee zapani 30 tuwapchinllinaya tputsee tupchamaama. \v 10 Itaru, kurikee tuwanpukchu uwsha Utaáshuchsha urkar kurikee yáyaru, spir kayatamapanee tsap paxanxchinllinaya. Apanll nuwaa anootsi wasina tuyamandayaru, Yandangi; tárangiya; \m tárangiya Jeremiyasarini. Ashirucha, Utaásarini anuritam kuk tuminarangiya. \r (Márkosa 15.2-5; Lukasa 23.3-5; Wanga 18.33-38) \p \v 11 Ashiriya, Isusoo gobernadorap Pilaturinpi machtayarusin, kuseersin, Isusoo Pilaturinshini tapshturangana. Apanllpan urkarsha, Pilaturineetsi ichinguru kamaniranganaya. Pilaturinsha Isusoo masharangiya; ¿Shiy Utaáshuchpasha urkarsha? táyaru, Isussha: Aa, nuw Utaáshuchtana nuw kuraki, tárangiya. \p \v 12 Ashiri apanllpan urkari, Utaáshuchtam wachinarini, Isusoo mangu ngichiranganaya; mantsir tsiyataranganaya. Itaru, anoo Isus nda yámarangiya. \v 13 Ashiriya, Pilaturinsha Isusoo, tárangiya; ¿Mayaamsha shiy nda yámaksha? ¿Wanip shiyaa yutaritam ínakchinllina? ¿Ndusha mazinakish? tárangiya. \v 14 Itaru, Isussha anootstam nda yámarangiya. Pilaturinsha Isusoo naparangu, mangush chinarangu, ¿Tamashta nda tsiyatak? átu punirustarangiya. \r (Márkosa 15.6-15; Lukasa 23.13-25; Wanga 18.39—19.16) \p \v 15 Ashiriya, uru Utaáshuch Apanlleem shaniyarangsin, ichingurusin Irusarinush washunand shaneekatssin, gobernador minam tputsee tumanshishish taaru anoo uru mangutari tashitungarangiya; yuw Utaáshuch zandarangana anoo tashitungarangiya. \v 16 Ashiri anpur tputs kizpur yutaritamuna tumanshishush taarangiya Parápsa suru. \v 17 Ashiri tputs zapan shaneerangusin, Pilaturinsha: Isusoo tapachindapi átu, tputsee masharangiya; Saana mangis chinayarus, ¿tamamaatsim tashitungamaam zandaksa? ¿Parápsazuwa? Nduntaati ashiru ¿Isusootseezuwa? tárangiya Pilaturini. \v 18 Watam Pilaturin Utaáshuchee urkar yasaranguwa. Mangutari Isusoo natsaksin, Pchangi, tárangana. Anumand na saana sangtsa. ¿Chakaatsi tashitungayachis? tárangiya. Yasayarus, kamaningandama; táyaru, kurakamun uxinash kuxinarangiya tputseem kutamaama. \p \v 19 Kuxinxinaw ashku, Pilat wizanll tsiyatssis zanganirangiya wazaranlleema. Tárangiya; Papcha, an tputs wanasircha; kiyung yacharinllpa. Nuw psaan maaranguri, pamasarangina. Uwaa miranish parangina. Kapung punirustarangina; tsiyatssis wazaranlleem zanganku, tárangiya. Pilaturinsha wizanllee kuk chinamana chinarangiya. \p \v 20 Itaru, apanllpansha urkari, wachinpat, tputsee kapung tsiyatarangsin, Parápsaa tshitungangi tángtsa; tárangana. Isusoo pchangi tángtsa; tárangana. Zapan tsiyatarangsin, ashiriya kukoo kasiranganaya. \v 21 Pilaturinsha yusur masharangiya; Ashiriya, na kamaningandama. ¿Chakaatseeja tashitungachini? tákchu, ashiri Utaáshuchsha tputs: Parápsaa tashitungangints; tárangana. \v 22 Itaru, Pilaturinsha: ¿Ashiri Isusoo tamayachtazich? watam tputs Apanllcha Ipusamarini atanawa; tárangiya. Itaru, ichingurusin tsiyantaranganaya. Yasinamun tpamtangtsa; táranganaya. \v 23 Pilaturinsha ¿Mayamandshita pachachee; watam nda yutarit taaranguwa? tárangiya. Itaru, tputssha ichingurusin kizpur zamangaranganaya; Yasinamun tstsambeerush ksangi; tárangana. Kizpur tsiyantarangana. \p \v 24 Pilaturinsha mangush chinayaru; Nuwaa kasikchusin, sundarurpati waratareema átu, muchchuree: Kung yátani; táyaru, yáyaru kuxirangiya. Ashiriya, na kuwi kuxeena. Nuwamun tapshimaam na wanindaja, ¿antaati in tputs yutaritaja? Ashiriya, saanamuntari tapshingtsa; tárangiya. \v 25 Utaáshuchsha tputs: Yaanamuntari chaytachinipa; Apanll waneekchu yaantari yachachinipa. Iparitamani waani yachachinllinpa, táranganaya. \v 26 Ashiri Pilaturinsha Utaáshuchee kuk mazinayaru, Parápsaa tashitungarangiya. Sundarootssha kamachtarangiya; Isusoo putayarus, pzkoongints. Sheerus, yasinamun tstsangints; tárangiya. \v 27 Sundarsha Isusoo machtayarusin pzkooranganaya. \p Ashiri watamcha tsiyatssis yuw kurakaw Isusoo pchangintsa, tárangana anu. \s1 Na kamanchintspa, yuwaa Isusoo pacharangana anootsi \r (Márkosa 15.16-20; Wanga 19.2-3) \p Isusoo pzkooyarusin, sundarush pang' tapshturanganaya. Sheersin, sundar zapan Isusoo turipungayarusin, \v 28 Isusoo wamar tushuranganaya. Sheersin, watunireem chumbeepimash túmartaranganaya Isusootsi. \v 29 Sheersin, kappasha yáyarusin, tútiyacheem k'tayarusin, itutiyachtaranganaya. Yasinaatsshat Isusush uw mbutsinungich tupayuranganaya. Sheersin, Isusoo tutunlltayarusin, waanpatatin: Napangi, ¿Utaáshuch urkar tamara?\f * \fr 27:29 \ft Isáysa 9.6 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* táranganaya. Kapung Isusoo starangana. Zarungcharangana. \v 30 Mishat, kungsha kapuyarusin, Isusumun kawachiranganaya. Sheersin, yasin payuru anootssha itutseersin, muchushsha tiyá tiyá ashiranganaya. \v 31 Kapung kiyung yachayarusin, wamaree chumbeepee yusur tusheersin, yusur watunirtam tuwatuntayarusin, yasinamun tstsapani atusin, chapungup machtaranganaya. \r (Márkosa 15.21-32; Lukasa 23.26-43; Wanga 19.17-27) \p \v 32 Shitungeerandsin, Simootssha, Sirínshuchee tputs paranganaya. Simoo putayarusin, Shiysha yasin kungi; táranganaya. Ashiri Simsha yasinaa yáyaru, kúrangiya. \p \v 33 Ashiri naatarangsin, yakta arangeem shitungeersin, tsap machipsha kusaranganaya. An machi sura Muchuzcha; iyashuch Utaáshuchini k'kini, Gólgota, atiniya. \p \v 34 Gólgotash kuseersin, vinpat washinllpat íseersin, yáseeni,\f * \fr 27:34 \ft Salmo 69.21 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tárangusin, itaru Isussha káchayaru, Watsta, tárangiya. \v 35 Sheersin, sundarsha Isusoo yasinamun karappat tstsaranganaya. Tstsaksin, sundarsha Isusoo wamar ichinguru tusheersin, ¿Chakaja yach? atusin, wichpat michitarangana.\f * \fr 27:35 \ft Salmo 22.18 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 36 Sheersin, kuxinxinaw ashkusin, Isusoo ksutaranganaya. \v 37 Yuwamand Isusoo pacharangana anoo tputs yasapana atusin, táwaramun yandarangana. Yandayarusin, muchumun iwaz tstsarangana. Yandamarini, Yuwamand Isus Utaáshucheem urkari kinarangu anumanda, kamanku, tárangiya. \v 38 Washchiree tsimbunutam yasinamun tstsaranganaya. Isusootssha ipusuntayarusin, tstsaranganaya. \p \v 39 Ashiri tputssha tushiykchusin, zapan napta napta ashkusin, Isusoo staranganaya. Mantsiri tsiyataranganaya.\f * \fr 27:39 \ft Salmo 22.7 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 40 ¿Tamashta nda shaanaatsi tapachindaksha? ¿Shiy watam: Nuwna zandkuri, Apanllee pang' kapeetkachuri, yusur tuchip zari panguchina; tárangshawa? Apanlleesha Wipish, ashiru yasinamun karuwangcha; táranganaya. \v 41 Utaáshuchsha urkar waanpatatin tsiyatarangana. Apanllpansha urkar, misha Móysispaniri wirkari kamanimapanpat, misha wachinpat, yutarittam tsiyat tsiyat ashiranganaya. \v 42 Tputsee nllitarit istataritaa, ¿tamasha nda waanaatsi nda tapachindaka? Isus, Utaáshuch urkari karuwkachu, iysha anoo pakeerurini mangoonachshapariniya. Ashkachinaari, kaapa Apanllcha Ipusamarini táchiniya; kizpurpari mangich tatuchchee. \q1 \v 43 ¿Tamasha in Apanllimuntaa mang' tatku, \q1 Apanll uwaa nda tapachindaka? \q1 Apanll uwaa chinakinaariya, \q1 taarashee tapachindachinaparee.\f * \fr 27:43 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 22.8 átu atitamta.\f* \m Na pangpani, watam, Nuw Apanlltana wipi, táranguwa; tárangana apanllpan tputsi waanpatatina. \v 44 Washchirtam yuwaptatin tstsarangana anpatatin Isusoo yutarittam tsiyatarangana. \r (Márkosa 15.33-41; Lukasa 23.44-49; Wanga 19.28-30) \p \v 45 Sheeru, zari wachamureetsi taapi ashirangiya. Zar kzata ashirangiya. Tsapsha tunee ashirangiya. Zapishsha, zar pukamchu, yusursha zar yakatan ashirangiya. \v 46 Pukamchu zari, Isus Wapareetsi kizpur kuruzurangu, Apaa, ¿mayaamsha nuwaa kasaksha?\f * \fr 27:46 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 22.1 átu atitamta.\f* tárangiya. Waanshuchi kuk: Iríy, Iríy, aráma sapáktani, tárangiya. \v 47 Ashiri tputssha xiyxeewsin mazinarangana. Za, Elíyasarinee kuruzeenllpa, tárangana. \v 48 Minam tputs iriptaranllu, vinoo kash yushindarangiya. Shambushambu yáyaru, kshash chka sheeru, yasinamun turimeeru, Isusush kuk tusumarangiya waamaama.\f * \fr 27:48 \ft Salmo 69.21 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 49 Itaru, tputssha yuw napanapaw ashirangana an, Xamachimasi; na pangpani. ¿Kamapari Elíyasarini kusacheezuwa tapachindamaama? tárangana. \v 50 Isussha yusur kizpur kuruzurangu, musásiritam tsiparangiya. \p \v 51 Anpurtam Apanllish pangu kamis, yuw Apanllush pshtumaam kámanarangu an ipusanand izichirangiya. Íwar káyashinu, chireej ashirangiya. Tsaptam kizpur mundaztaku, patumbich kapungumash zapani itaptarangiya. \v 52 Mapshishushtam tawateersin, zitamina, yuw Apanllee kapung chinarangana an zapan támarangana. \v 53 Isus tsimbun maayaru, támarangu anush zitamina tsiparimuna mapshishush shitungeersin, Irusarinush naatarangana. Anush tputs zapan zitaminaa yusur kchit parangana. \p \v 54 Ashiri Isus tsiparangu, tputs wandari Isusoo yasinamun naparangsin, tsap mundaztaru, patumbcheetstam kapungumash pantsat pantsat ashku parangusin, kizpur punirustarangana. Kapitan punirustarangitamta. In tputs Apanlliritcha Wipa, tárangiya. \p \v 55 Kizsha arapeetari naparangana. Sirú ndaturi pacharsin, Isuspat Galileyush káyarusin, Isusoo istamaam tachitarangana. \v 56 Uwsha minu Mariya Matárinshuch sura. Mishat, Mariytamta sura, Sandeek waniri, Ustam waniri. Mishat, kiz Sípitiyurini wizanlli, Sandeekurini waniri, Wangtam waniri anu. Aship kiz ksutarangana. Isus tsipakchu, uwsha arapeetari napataranll ashirangana. \r (Márkosa 15.42-47; Lukasa 23.50-56; Wanga 19.38-42) \p \v 57 Isus tsiparangu, zar pukamchu Arímatíyshuch\f * \fr 27:57 \ft 1 Samuela 1.1 Rama, átu, watatamcha yakta.\f* tputs, Usi suru, Pilaturinshini kusarangiya. Usi wirakuch taarangiya. Isus wipunashimuntamcha. \v 58 Ashiriya, Pilatush kuseeru, Isusurini yáyaruri, mapchima, tárangiya. Pilaturinsha: Ayu, yángsi; táyaru, wasundurureetssha kamachtarangasha Isusurineetsi Osiyaam panamaama. \v 59 Ussha Isusoo yaruwayaru, kamis kaneesich mburshimashpat kuripirangiya. \v 60 Sheeru, Isusoo mapshishush tsasush wayarangiya. Us anoo wach waamata mapshini patumbchee kachutarangtaa, itaru Isusurineetsi anush wayarangiya. Sheeru, pshtayaru, wachoo patumbichpat kapungu mbam tstsarangiya. Sheeru, kasarangiya. \p \v 61 Mariysha Matárinshuch, mishat Mariy nllitaritamcha, wachunung watsirit kuxinataranll ashiranganaya. \p \v 62 Putamshat zari, kanusisush, yuwash Apanllee shaniymaam waritarangu, apanllpan urkar, misha Parísiypanshuchpat táyaspatash, Pilaturinshini kusarangana. Pilaturinpat tsiyataranganaya. \v 63 Kurakaa, mazinangancha; tárangana. Isusu tputsee kapung tamapingarangiya. Ndatuma tsipachu, tputsee kamanirangiya; Nuw tsipakchuri, yusur zari tuchip támchima; tárangiya. Anuri na chinakaniya. \v 64 Ashiri shiysha sundarureetsish kamachtangi wachunung ksutamaama. Tuchip zari ksutangtsa tángcha. Psaan Isusoo wanuts wipunash yarusinapa. Ashkachinaariya, tputsee aranganashshat tamapingachpasinaya. Isus tsiparangitaa, na támeenlliya; táchpasinaya. Ashiriya, papcha, tárangana. \p \v 65 Pilaturinsha: Neewa. Sundaroo machingsints. Yuwaa saana zandkus anoo machingtsa. Mapshishush ksutashintsa; tárangiya Pilaturini. \v 66 Apanllpansha sundaroo macheerandsin, mapshishushsha wayarangiya sundarootsi. Tapatstashipa patumbchimun tapatstaranganaya. Sheeru, Siysa nish ksutangtsa; táyarusin, kasarangana. \p Ashiri yuwaa Isusoo pacharangana anoo kamaneena. \c 28 \s1 Na kamanchintspa yuwaa Isus támarangu anootsi \r (Márkosa 16.1-8; Lukasa 24.1-12; Wanga 20.1-10) \p \v 1 Zari kanusisush tushiyru, putamsha tumingushsha zari, Mariya Matárinshuchsha wapchirpat tsimbun, mapshishipshat naatarangana. \v 2 Anush kuskamchusin, yap nda chinarana anush kizpur mundaztarangasha. Apanll wasundurur kanindap karuweeru, patumbchee kapungumashee piyam wayarangu, kizpur mundaztarangiya. Sheeru, Apanll wasundurur patumbchimun kuxinarangiya. \v 3 Kizpur 'sineerangasha. Watunirsha kizpur mburshiya. \v 4 Sundarsha anoo paranllusin, punirustarangusin, kizpuri nungtaranganaya. Sheeru, tsapumun pantsarangusin, itsipambaranll ashiranganaya. \p \v 5 Apanll wasundurur kizaa tsiyatarangu, Punirintspa. Nuw siyaa yasaktana. Isusungazi nachungakis yuwangaz yasinamun tstsarangana anungazi, tárangiya. \v 6 Nish wanindaja. Isus támeenllcha. Siyaa sirú kamaniranguwa. Ndunarcha. Na napangtsa; yuwash wayarangana anush kurimunazcha. \v 7 Ashiri napeerus kanapungtsa. Wasina wipunashee kamanimatssa. Isus támeenlltanda tángtsa; Wasina Galileyap naachiya. Ambi naakchus, Isusoo pangatssa tángtsa. Na siyaa kamaneena, ashiriya na siysa kamanishintsa; tárangiya Apanll wasundururi kizaatsi. \p \v 8 Sheeru, kizsha napeersin, punirustarangusin, itaru mang' kis iripurangana wipunashee kamanimaama. \v 9 Naakchusin, Isussha kizaa yakarangasha. ¿Tamaksa? tárangiya. Kizsha Isusoo natstayarusin, punirustarangusin, Isusush wats tutunlltarangana. Punirustarangitaa, mang' kis Isusoo naparangana. \v 10 Isussha: Nuwaa punirintspa. Nuwaa ipunshee kamanishinints. Isus ateeja, tángcha, Galileyap tsap kanapungints. Anush nuwaa pangatssa; átcha Isusu táshini; tárangiya. Kizsha mang' kis tit iriptara ashirangana. \p \v 11 Kizsha naatarangsin, Pilaturinsha wasundurur, yuw mapshishee ksutarangana an Irusarinap naatarangasha. Utaáshuchee urkar ichinguru kamanirangana. Apanllee wasundurur kamanirangana, sheersha; Isus támeenlltanda, tárangana. \v 12 Apanllpansha urkar Utaáshuchip wachina naateersin, kamanirangtamsina. ¿Tamaycheezini? ¿Tputsee ameecheezich? tárangana. Ashiri, Sundar maarangana, táyani. Maarsin, wipunashsha Isusurinee wanuts shuchirangana, táyani. Na pishuyandsincha, táyani; tárangana. \v 13 Sheersha, sundaroo kuruzeersin, Mazinangtsa; tárangana, Tputs siyaa Isusoo mashkusin, Mang támeenlliya tákchusin, siysa, Nduni. Iyaatssha maats kasirangu, kapung maaranginiya. Maaruni Isus wipunash kuseersin, Isusoo wanuts shuchiyaranlliya tángtsa. \v 14 Siy kurakaris anoo k'kuz mazinakchinaareesinaya ashiru, iysha ichinguru yarchinipa. Siyaa wanicheeja ndambaree. Ashiri tputsee táshinints; tárangana sundarootsi. \v 15 Sheeru, kurikee zapan sundaroom panarangusin, Ashiri na naangints, tárangana. Sundarsha shitungeersin, Utaáshuchee urkar kuk payurangana. Ashiri anumand Utaáshuch tputs zapan na in zari anootsi kuk wand chinakana. \r (Márkosa 16.14-18; Lukasa 24.36-49; Wanga 20.19-23; Tayaspatampani 1.6-8) \p \v 16 Itaru, minushsha zari iysha wipunashini, Isusoo kuk mazinayaruni, Galileyap tsap waptam kanapuranganiya. Kanapeeruni, machip káriranganiya. \v 17 Anush Isusoo parangini. Mangini kis Isuspat tsiyataranganiya. Itaru, ashpatam, Ndush nllitaritparee tputsi, mangush chinaksin, tárangana. \v 18 Isus watsirit iyapat tsiyatarangiya. Tárangiya; Apari nuwaam wizpuririnee ichinguru kasimaama panayanlliya. Na nuwamari kasishtina. Apareetsi wasundurur ichinguru kasiktana. Tsapurunasee ichinguru kasiktana. \v 19 Ashiri na siysa naangtsa. Tsapurunasip ichinguru nuwaa kuki pzapaneengtsa. Tayaspatayarus, nuwaam kamachtash ínangtsa. Ashiriya, kungupat tputsee ichumangtsa. Aparimun tsiyatkus, nuwamuntam tsiyatkus, Aparimuntam Wani tsiyateerus, ichumangtsa tputseetsi. \v 20 Isusoo kamachtamarini ichinguru payungtsa; tángtsa. Ashkachus, nuw uru siyaa istachima. Mbizarintspa; watam nuw tputsirishi urutamari taachinawa. Siyaa kasacheezi ndambaree; Isusu iy kurakarini, tárangiya iyaatsi wipunasheetsini. \p [Watamaritcha Isus kuku. Wapparee.]