\id ACT \h Tayaspatampanirini \toc1 Tayaspatampanirini \toc2 Tayaspatampanirini \toc3 Hch \mt1 Tayaspatampanirini \imt1 Wasina pakich kamanchinllpa yuwaa Lukasarini yandarangu anootsi \ip Sirútamasa Lukasa tputs suru taarangiya. Uwsha Isusoo kuk kamanimaam tsimbun kirak yandarangiya. Ichtaru, Isusoo kuk kamanku yandarangiya. Itaru, natsha, Isus tayaspatamarineetsi kuk kamanku yandarangiya. Lukasarini Utaáshuchimunaja tputsi, piyartach tputs taarangiya. Nduntaa Isusoo wach' parangu, kizpur yasarangiya; kapung mangoonarangiya. Uru Papororinpatini xirangiya Apanlleem kuk kamanimaama. Paporoom istampani taarangiya watam doctoromunawa. Paporoo nda kasarangiya. Kurak Paporoo pachayani atitaa, ashiritaa Lukasarini ksutarangiya. Kizpur chinarangiya Isusumuna. Kirakaa kizpur yasaru, ashirucha, wanasir yandarangiya. \ip Wamkureem, Teyófilu suru, yandarangiya. Teyófilu kurakamuncha. Isus tayaspatampanirini Apanllimun wizpuririni itsinsaru tayaspatarangana; amikuri anoo yasachpa átu yandarangiya. Tputs nduntaa Utaáshuchimuna taarangusin, ashiritaa Isusoo mangoonarangana. Mangooneersin, kis taarangana; kurakawaa kuk payurangana, tápi átu yandarangiya. Isus kuk kizpur wanasiriya; chiyaa izuuru istakiya, tápi átu yandarangiya. \ip Isus tsiparangu, támarangu, Waparip kanapurangu, anumun 35 masach Lukasarinsha kirakaa yandarangiya. Kurak Papororineetsini tumanarangu, Romash kasarangiya. Anpur Lukasarin kirakaa yandarangiya; ndunima Papororineetsini pacharsin yandarangiya. \ip Ashiriya, na yuwaa kamanirangu anoo pakich kamanchinllpa: \io1 A. 1.1—9.31: Isus tayaspatampanirini Utaáshuchish watsapun kapung kamanirangana Isusootsi kuku. Irusarinash chtarangusin, anumand káyarusin, Samariyap tsap kamaniranganaya. Kurak Isuschichee natsarangusin, tusuwarangitaatssin, ashiritaa nda zamarangusin, Isusoo kuk izapaneerangana. \io1 B. 9.32—12.25: Arapitam Isusoo kuk izapaneerangana. Tputs nduntaa Utaáshuchimuna, ashiritaa mangoonarang'sin, Isuschicheem ínarangana. \io1 C. 13.1—21.16: Paporini tsapurunasush arangiri xirangiya Isusoo kuk izapanimaama. \io1 D. 21.17—28.31: Zapishsha, Utaáshuch kurak Paporinee putarangana. Paporinee tumanarangtaatssin, ashiritaa uru Isusoo kuk kamanirangiya. Kurak Paporinee yasapi átu anush Paporini Isusoo kuk nda sambaytarangiya; izuuru kamanirangiya. Romap zanganirangusin, Presidentish tsiyatatsha tárangusin, Papor ambitam Isusoo kuk izapanirangiya. \ib \im Lukasarini tárangiya. \mt1 Nuw Lukasi kamanchinllpa yuwaa Isus wámachtash tayaspatarangana anootsi \c 1 \p \v 1 ¿Tamarimta, ich Teyófiloo? Nuw Lukasi shiyaam kirakaa yandakina. \p Sirú shiyaam kirakaa nllitari yandayaruri, zanganirangina. Isus tayaspatarangu anoo, misha ashirangu anoo ichinguru shiyaa kamanirangina. Isus nish tsapurunasish taarangu, waanaatsi wipunashin ipusarangiya tayaspatampaneema. Ipuseeru, tayaspatampaneetssha tayaspatata tayaspatata ashirangiya. Isussha táyaspatashee kamachtarangasha. \v 2 Sheeru, káreeru, Waparip kazurarangasha. An watacha sirú shiyaa kamanirangina minush kirakari. Itaru, na kirak kaneesich yandayaruri, zanganchinllpa. Natsha Isus wámachtash tayaspatarangana anoo kamanchinllpa. \s1 Ashiri yuwaa Isus Waparip kárirangu anoo kamanchinllpa \p \v 3 Isus tsipayaru, yusursha támarangiya. Táyaspatashsha Isusoo izuuru wanasiritaa parangana. 40 zar, zapan zar Isus waanaatsi tuyamandarangiya. Tuyamandarangu, wipunashsha: Zuraktishcha, támeenlltishcha, tárangana. Isussha Apanll chiyaa waama tiptsireem ínaku anoo kamanirangiya. \v 4 Táyaspatashpa washunand katungarangsin, Isussha kamachtarangitamta. Yaktash Irusarinush anshuri Apanlleem Wani k'tamatssa. An watacha Aparich: Nuwaana Kani panachintspa; tárangu anu. Nuw siyaa Apanllee Wani kamaniranginawa. \v 5 Wangarini tputsee kungupa ichumarangiya. Itaru, nuwsha siyash Apanllee Wani tapshtuchima, tárangina, tárangiya Isusu. \r (Matiwa 28.16-20; Márkosa 16.14-20; Lukasa 24.36-53; Wanga 20.19-23) \p \v 6 Táyaru, machip káreersin, anush shaneersin, Isuspatsha tsiyatkusin; Ichi Isusoo, sirú yaantari Utaáshuchini kurakarini nish ishinarangani. ¿Iyamatari Utaáshuchini kurakarini ndusha naturi shiysha kinachish? mang, tárangashinllinaya. \v 7 Isussha: Nduni. Waana Apanll yuwash zari zandku anush waana ínachindanaya kurakaama. Siy anoo yasamaam pinasaktishcha. \v 8 Apanll Wani siyash pshtukchu, Apanlleetstam wizpuririni payutssa. Sheerus, ichinguru nuwaa kuki kamanitssa. Piy Irusarinush, yusur Utaásh watsapun, yusur Samariyash watsapun, yusur yuwash tsapurunas katuktakatu ambitatamta kamanishintsa, tárangiya Isusu. \v 9 Kamachtarangu, kazurakchima; tárangiya. Uwshtisin wach parsin, Isussha káriritara ashirangiya. Msasush tsípatara ashirangiya. Ndusha parangashinllinaya. \v 10 Kanindap napataranllsin, tsapush tsimbun tputs yakarangiya, Kamis mburshimash kamartaru, táyaspatashinung xiyeeru, \v 11 Galileyshuchis, mazinangantsa; tárangasha. ¿Mayaamsha kanindap ngutis napatarandsa? Tamayarupa na naayanlliya, sheertam watatam yusur kuschiya, tárangiya Apanll wasundururi. \p \v 12 Isus táyaspatashsha machip karuweersin, Irusarinap waptam kanaputaranganaya. An machi suru Olivcha. Irusarinamand kayumcha; ashee yoo átarich asheetsi. Kuseersin, pangus kapungush pshturanganaya. \v 13 Íwar yuwaz tawazintaru anshumari washunand shaniyaranganaya. Pitoru, Wanga, Sandeekurini, Ándarisa, Felipi, Tomása, Bártolomiya, Matiwa, Sandeek Árpiyurini wipa, Simo, Utaása Sandeekurini wipa, aship an tputs shaniyarangana. \v 14 Kizaptatam Isuspat wanir Mariypatatam, zoonllpatatam anush shaniyaranganaya. Anush uru shaneersin, Apanllpatari tsiyata tsiyata ashiranganaya. \p Ashiri yuwaa Isus Waparip kárirangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, Mátiyasaa Isusoo kuk tayaspatamaam ínarangana anoo kamanchinllpa \p \v 15 Anpurtam tputs wazapan washunand 120 anush shaneersin, Pitorsha tsiyatpi átu chiyzarangiya. Pitor tsiyatarangiya. \r (Matiwa 27.3-8) \p \v 16-19 Zuwanllee, tárangiya. Utaásarini singitam tuminarangiya yuwaa Apanll wasina tsiyatarangu anootsi. Isus Utaásarineetsi waama táyaspatashi ínarangitaa, Utaássha yámandampaneem kinayaru, tputsee machtarangiya Isusoo putamaama. Anumand kurik putarangu, anpat tputssha tsapoo paxanxaranganaya. Itaru, anshuritam waanaatsi kapcharangiya. Kizpur muchunung tuwitaranllu, wa chik p'zimparamach ashirangiya. Irusarinshuch tputs yuwaa ashirangu anoo ichingurusin yasaranganaya. Anoo tsap Asirtama, yásamarangiya. Asirtama átu iyashuch k'kini Kurasi átu átariniya. Utaásarini Isusoo kuk tayaspatamaam izuuru kasarangiya. An watacha sirú Apanll kuk kamanirangiya. Apanll Wani Dapiyarineetsi tutsiyachtarangiya. \v 20-22 Salmosh yaseessheemani kirakush yandaku Utaásarinee, tárangiya; \q1 Uw pang' kapeeteerush ksangcha. \q1 Anush minumtiyam taarusinapa,\f * \fr 1:20-22 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 69.25 átu atitamta.\f* \m atiya. Nllitarit tputs kurakaam ínangcha; tárangitamcha, tárangiya Dapiyarini. Ashiri, nllitaritaa tputs iyaanpatatam tayaspatampaneem kinakchuni, Isus Násaretshuch tsipayaru, támarangu anoo ichinguru kamanchitamparee. Yuw sirú Isuspat kapung ipunarangu anoo ipuseeni ínamaama. Yuw tputs Isusoo ichinguru parangu anpari wanasiriya. Ichtaru Wangarini Isusoo ichumarangu sheeru Isus iyaam tayaspata tayaspata sheeru, zapish kazurarangiya. Yuwaptari ipunaruni Isusoo parangini anuri Isusoo kuk tayaspatamaam ínayani atashina; tárangiya Pitoru. \p \v 23 Táyaru, tputsee tsimbun tuxiykeerangashinllinaya. Min tputs Uscha sura; itaru sura tuchip taarangiya; min Pársapasa, min Kústu sura. Mishacha tputs Mátiyasa sura. \v 24-25 Tuxiykeerusin, Apanllpa tsiyatarangshinllinaya; Apaa, Utaásarini yashingup naayanlliya. Shiy tputsee mang' yasaksha, Apaa. Ashiriya, tputsee ipusangcha shiya. Yámandangcha. Yámandayarush tayaspatampaneem ínachpariniya; watam Utaásarini anoo kasaranguwa; tárangiya tputsi. \v 26 Apanllpa tsiyateersin, suroo yandayaru, wayata wayata sheeru, yusursha yáta ashku, Mátiyasaa sur yandamaa yáta ashirangiya. Sheeru, Mátiyasaa Isusoo kuk tayaspatamaam ínaranganaya. Ashiri, yusur k'tsas arangich tsimbun matayaru tayaspatampani tatsamoorangiya. \p Ashiri yuwaa Mátiyasaa tayaspatampaneem ínarangana anoo kamaneena. \c 2 \s1 Mishat, yuwaa Apanll Waanaatsi Wani Isuschichish tputs tapshturangu anoo kamanchinllpa \p \v 1 Minush zari minamtash shaneersin, Isuschich kuxinataranll ashiranganaya. Shambatshini Péntekóste sura, \v 2 anush kambusur tamapari ashiru kizpur kanindap kimarangiya. Tap' ákataranllu pangusush kusta ashirangiya. Pangush tatsitatara ashirangiya. \v 3 Kuseeru, Apanll Wani sumas tamapari ashiru kurakurakura shitar ashirangiya. Tputsimun tazingir ichinguru kurakurtangat ashirangiya. \v 4 Apanllsha Wani tputsee mang' wamarisha kasirangiya. Apanllsha Wani tputsee tutsiyachtarangiya. Nxakamutshuch k'kuz zammatarach mang ashiranganaya. \p \v 5-10 Itaru, nllitaritsha tputs kambusuroo mazinaranllusin, Pza pangani atusin, kusataranganaya. \p An tputs yaktash Irusarinush taaranganaya. Ichingurusin Utaáshuch tamapari ashiritam Apanllee mangoonaranganaya. Tsapurunaspich tputs ichingurusin, nllitaritshuchtaa tputs kuskusin, natumasamaam shambatshishee itupshingamaam Irusarinush taaranganaya. An tputs ashpatam Utaáshuchcha, ashpatam Utaám kinaranganaya. Pártiyshuchi, Mediyashchi, Irámshuchi, Mesopotamiyshuchi, Utaáshuchi, Kápatosshuchi, Póndoshchi, Ásiyshuchi, Frijiyashchi, Pamfiliyashchi, Ijiptoshchi, Kretshuchi, Arabiyashchi, anshucheewcha tputs kusatarangshinllinaya. Sirína watsiri tputs Arabiyashchi napkitamta. Romshuch yakat tputs naparangitamsina. \p Ashiri, pangusush kuskusin, ichingurusin waanaatstin kuk mazinaranganaya. Mangu ksuh ashirangiya. Kizpur punirustaku, napuxtayarusin, ¿Tamasha nllitaritshuchsha k'kuz zamamtaranaya? ¿Sirú tamarima waanshuchtaritin kuk tsiyataranawa minamari Galileyshuchimarita? táranganaya tputsi. ¿Tamashta yaanpata ashisha k'kuzee mazinakini? táranganaya. \v 11 Za, Apanllee kuk kamankana; iyashuch k'kini kamankana. Apanllee wizpurirani kamankanaya; tputs, táranganaya.\f * \fr 2:11 \ft Apanll chtarangu 11.9 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 12 Ashpatam tputs: ¿Tamashta ashiru tsiyatkana? tárangana. Punirustambach ashiranganaya. \v 13 Itaru, ashpatamsha tputs: Watstaya. Kshaa waayarusin, karusaksin zamamtaranaya; mang, tárangashinllinaya tputsi. \p \v 14 Tayaspatampan zamangarangana anush Pitorsha chiyzayaru, kizpur tsiyatku zunganeerangiya. \p Utaáshuchis, Irusarinshuchis ichingurus mazinangtsa, zuwaa; tárangiya. Na niri mangoonangtsa. Na mazinangantsa. \v 15 Siysa karusaksin zamamtaranaya átssa iyaatsi. ¿Nitaati iy karusareezini zamamtarini? Apanllimun Wizpuririni atiniya. Yuwapur puturi karustarchee tputsich; ngutpasa átssa. \v 16 Joelarini wasina kamanirangu anuritam Apanll naturi tuminurangiya. Joelarini Apanllee kuk kamanku, tárangiya; \pi1 \v 17-18 Zapish nuw tsapush kuskachuri, nuwaanaatsi Kani tputsish ichinguru tapshtuchina; tárangiya Apanlli. Tputs yuw nuwaa mangoonkachu anoom Kaneetsi tapshtuchina. Kamuzaamtam, kizamtam, ipareemtamtis ichinguru tapshtuchina. Sheeruri, kanungassha nuwamunari wizpuriri miranish pamasachpari. Wachinatam maakchu pamaschitampari. Pamaskatssin, mangoo p'tseekchuri, nuwaa kuki ichingurusin kamanichpasinaya. \v 19-20 Mishat, ashimaa nda patarus anoo kanindap pangatssa. Zari waantari kzata, tsupsha mantsiritam chumbeeru yakta ashtachiya. Tsapurunasush ashchitamparina. Kuraseetstam wayat, sumaseetstam wayat, msas tuwapimasheetstam wayata ashtachparina. Nuw kizpur ashtachima; watam Apanllinawa. \v 21 Itaru, yuw nuwaa tputs, Apaa, istangandama átu, anoo tapachindachima. Nuwaana ashtachima, tárangiya Apanlli, \m yandaku, tárangiya Joelarini, manga. \p \v 22 Kaapa nuwaa kuki mazinangtsa, zuwaa Utaáshuchis; ¿Isus Násaretshuch siyash taarangu an wanipa tputsee istarang? Tamayachi Apanlli ashirupa ashirangiya. Siy yasaktischa Isus ashirangu anootsi. Napuxtarangpasa. Apanllsha Isusush waanaatsi wizpuririnee wayarangiya. \v 23 Siysa anoo yasaksa. Ashiritaa: Isusoo pchangints, tárangsa. Táyarus, arapich tunar tputs Isusoo yasinamun tstsambeeru, pacharangana. Apanll uru ichinguru yasarangiya. Wasina ashchinllinpa átu Isusoo tsipamaam kasarangiya. \v 24 Apanllsha Isusoo Yashingup naamaam pachindarangiya; yanpurangiya. Ashirucha, waana Apanll Isusoo ituyamarangasha. \v 25 Sirútama Dapiyarini wasina kamanirangiya anootsi. Dapiyarini, tárangiya; \q1 Shiy urutari nuwapa ipunarush taaksha. \q1 Uru nuwaa napaksha. \q1 Shaana nuwaa mbutsinungich wayaksha. \q1 Ashiri ¿Chaka nuwaa kasichinda? \q1 \v 26 Ashirucha, nuw mangi ksakina. \q1 Nuw kuki murcha. \q1 Nuw mangi punirustacheezi, \q1 \v 27 watam nuwaa mapumashta nda pakchiyam kasachshawa. \q1 Kani kanizeem kinacheeja. \q1 Nuw nutsi kuchacheeja, watam shaana nuwaa ipusamarshawa. \q1 \v 28 Urutamari Apaa, shiyapa kis taachina. \q1 Shiyashumari kis shamangkashish taariya. \q1 Shiyash taarashish urutamari kizpur wanasir taariya,\f * \fr 2:28 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 16.8-11 átu atitamta.\f* \m tárangiya Dapiyarini manga. \p \v 29 Zuwanllee, zitaminaa Dapiyarineetsi wazaree kamanchintspa. Kaapa waanaatsi nda kamanirangiya, watam tsipayaru kucharanguwa. Zitamin Dapiyarineetsi kawiniyarusin, wand kamiran kchiptini pakaniya kawiniymaatsi. Ashiri Dapiyarini Apanllee kuk kamanimapaneeru, waanaatsi nda kamanirangiya. \v 30 Itaru, nllitaritaa, Apanllee Wip kamanirangiya. Mishat, Apanll Dapiyarineetsi waana, tárangiya; \q1 Shiyachich nlluranur uru kushimunish kurakaam kinataranllu taachinlliniya.\f * \fr 2:30 \ft Salmo 89.4 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \q1 Nitaati ngichkeezi. Zureerutana atashina. \q1 Shiyachich yusur zapish kurakaam ínchima. \q1 Kurakaam shiy tamaparee ashimaam ínchima, \m tárangiya Apanlli Dapiyarineetsi,\f * \fr 2:30 \ft 2 Samuela 23.2 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* manga. \v 31 Ashirucha, Dapiyarini wasina yasayaru, yuwaa Apanll waanaatsi Ipusamarini ituyamachu anoo wasina kamanirangiya. \pi1 Apanll pachindeeru, kanizish nda kasachuwa. Wanuts kuchacheeja, nda. Yusur ituyamachiya; \m táranguwa. \v 32 Yuwartatam, tárangu anuritam Apanll Isusoo ituyamarangiya. Mishat, iy Isus táyaspatashini kchiptini Isusoo parangtanicha. Ashiri zurkuni kamankini. \v 33 Apanll waanpata wizpuririni Isusoo naringarangiya waanpeetamta. Naringayaru, Waanaatsi Wani panayaru, Isussha Waparee Wani zanganeeru, iyash tapshturangiya. Apanll waana sirú siyash tapshtuchima, tárangu, natsha in iyash sheenlliya. Yuwamand iyash pshturangu anumand na in siy iyaa punirustaksa; misha saanitari kukis tsiyataktamaniya. \p \v 34 ¿Kaapana Dapiyarini wanutspataja támeeru Apanllip kárirang? dancha. Itaru, Dapiyarinsha Apanllee kuk kamanku, tárangiya: \q1 Shiy ningich mbutsunungich k'xinangcha. \q1 \v 35 Nuwsha kundarareetsish kasiyeeruri, tpachingachima,\f * \fr 2:35 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 110.1 átu atitamta.\f* Apanll atiya, \m tárangiya Dapiyarini. \v 36 Iy Utaáshuchini izuuru yasachshapariniya. Siy Isusoo tstsambarangitaatis, itaru Apanllsha anoo kurakaam kizpur ínarangiya; Apanllcha Wipaya; tárangiya Pitoru. \p \v 37 Ántaru anoo tputssha Pitoroo mazinarangusin, kizpur mang' zuu ashiranganaya. Zuwaa, ¿tamacheezini? sitatsti; tárangana tayaspatampaneetsi. Pitorsha, tárangiya; \v 38 Itsinsarus chinangtsa. Isusumun mangis tatungtsa; Isusumun ichingurus chumangtsa. Yutaritshishireetsis tachingachpari Apanlliya. Ashkachus, Apanll Waanaatsi Wani siyaam panachtamparee. \v 39 Watam: Nuwaanaatsi Kani ichinguru tputseemis panachintspa; atuwa. Ashiri, ichinguroomis panachtamparee. Ipareemtamtis, chinllineemtamtis panachiya; misha, yuwaam waana Apanll tapachindamaam zandku anoom panachtamtaya; táranganaya Pitoru. \v 40 Yusur Isusoo kuk aranginasha waneerangana. Paptsa; Apanll waneerunts. Uru Apanllee ngatangattangatus, ¿tamaree kamungchis? Ashiri nda ashimaam Isusumun mangis tatkus Apanllush kamungatssa; tárangana Pitoru. Zapan kaman kaman kaman ashiranganaya. \v 41 Ashpatam tputs Isusoo yaranganaya. Tuchip milo natamarta mangoonaranganaya. Mangooneersin, Isusumun chumaranganaya. \p \v 42 Sheerusincha, tayaspatampan Isuschicheem tayaspatarangashinllinaya. Yuwaa tayaspataku anootsimari mazinaranganaya. Apanlleetsimari ipunarangana. Katungtsee tatapta tatapta sheersin, Apanllpa tsiyata tsiyata ashkusin, anuri chinarangashinllinaya. \v 43 Tayaspatampansha Apanllee wizpur payurangusin, ichingurusin napuxtarangashinllinaya. \v 44 Yuw tputs Isusoo mangoonarangana an wanasir waanpatatin istaranganaya. \v 45 Yuw maachi payurangana anoo paxanxeersin, kurikee putayarusin, anpat tputsee istarangana. Tputseem yuw maachi pishtaku anoom mangutari panata panata ashirangshinllinaya. \v 46-47 Putam yusur putam shaneersin, Apanllip pang' ashiranganaya. Sheeru, waanpee pang' naateersin, Apanllee wapparee táyarusin, katungtsee itapi itapi ashima katungaranganaya. Mang' kis ashiranganaya. Mang' wanasireew ashiranganaya. Nxakamutsha tputs: In tputs wanasircha, táranganaya. Putam zari, putam zari Apanll tputsee Isuschicheem izapaneerangiya; zapan tputsee tapachindarangiya. \p Ashiri yuwaa Apanll waanaatsi Wani tputsush tapshturangu anoo wapparee kamaneena. \c 3 \s1 Mishat, yuwaa Pitor wats churambee yararangu anoo kamanchinllpa \p \v 1 Minush zar Wangpa, Pitor: Apanllip pang' naamani; Apanllpa tsiyatamani, tárangusin zar pukamchu naataranganaya.\f * \fr 3:1 \ft 1 Utaáchich kuraka 18.29 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 2 Tputsee chamayangaranganaya. An tputs wats uru churambimuna. Kanxumandari tatsipum uru wats kachumb kinarangiya. Apanllip pangu churambeetsi chipayarusin, putam zari wayata, putam zari wayata ashiranganaya. Pshtushinung Wanasirimshee tsurtarangana annung wayarangana. Tputs Apanllish pang' pshtukamchu anoo: Istanda; nuwaam kurikirish pananda; ántar ashtariya. \v 3 Ashiri Wang, Pitorpa naantaatssin, churambee chamayangayarusin, churambsha: Kurikirish pananda atina; tárangiya. \v 4-5 Pitorsha wchush napeeru, churambeetssha: Napanganlla, tárangu, uwsha churambsha mangshuritana panachazindanuwa átu napa ashirangiya. \v 6 Itaru, Pitorsha: Nuw kurikiri nduncha; tárangiya. Itaru, istachinllpa wanasiri. Isusumun shiyaa táchinllpa; Chiyzangi; naangi átana; Pitor, tárangiya. \v 7 Uwimunsha mbutsinungich putayaru, itsirta ichiyzata ashirangiya. Watssha wanasireeta ashirangiya; waxirchee yarat ashirangtamta. \v 8 Churambsha tsingah xiytah ashirangiya. Naanata Apanllush pang' pshturangiya. Wangpa, Pitorpa, churambpa pshturangana. Mang' kis michitku, iriptara, piyamsha iriptara ashishtar ashirangiya. Apanlleetssha: Apaa, wapparee; tárangiya. \v 9-10 Tputssha ichinguru nappataranll ashirangana. Natstayarusin, In watat wats churambimuna pshtushinung kurikingaz kuxinxinaw ashtaru anu. ¿Na tamashta naak? táyarusin, kizpur napuxtarangana tputsi. \p \v 11 Churambsha Pitorumun putat, Wangamun putat ashishtar ashirangiya. Nllitaritsha tputs ichingurusin Pitorup turut shitarusin, watandaramap kapammap shaniyarangana. Annungich watandaram Salomoncha ttsurtarangana. \v 12 Pitor anoo pakeeru, Zuwanllee, ¿Mayaamsha iyaa napaksa? tárangiya. ¿Nitaati yaanpatataja wizpuririni yararangani? ¿Mayaamsha kizpur puniksa? ¿Nitaati iy Apanll tamara ashireezini? nduni. Iyamun narindakeeja; Isusumunari narindarangiya. \v 13-16 Isus kizpurcha yaramaama. Nee tputsee sirú kiyung kachiyku pataris an Isusumun na narindarangiya. Yuwaa tamapingarangis antamcha churambee yareesha. Siy Isusoo sirú ngatarangus tupcharangsa. Pilatsha: Watsta; nee kasayani, tárangitaa, itaru siysa: Nduni. Isusungaz zandkeezini, watsta, tárangsa. Itaru, pachampanee zandaktanicha; an tashitungangcha; tárangsa siya. Ashiri siy Isusoo wanasireetstaa, taarashipaneetstaa tupcharangtischa. Ashirangtaatis, Apanll waana yusur ituyamarangiya. Apanll sirútamasa zitaminarineetsini ichinguru istarangiya. Apramarineetsi, Isaakarineetstam, Akoparineetstam mang istarangiya. Na ashirucha waanaatstanasha wip kizpur istarangu ituyamarangiya; ashirangu wipaa kizpur ungirtarangiya. Ashiru iysha anoom kamanimapanirinee taakaniya. \p \v 17 Itaru, zuwanllee, siy itsinsaru nda chinarangus, ngutis tamapingarangsa. Ashiritam, iy kurakarini ichinguru tamapingarangitamta. \v 18 Watam Apanll; Ipari tsipachpari, tárangu zitaminaa mang' p'tseerangu, uwshtisin, kamanimapani ichingurusin, Apanllee kuk yandarangana yuwaa Apanll Ipusamarini tsipachu anootsi. \v 19 Itsinsarus chinangtsa átana. Ashkachus, Apanll yutaritshishireetsis tachingchitamparee; \v 20 yusur siyash kis tachtamparee. Waanaatsi Ipusamarini Isusoo siyaam tapachindamaam yusur zanganichparee. \v 21 Natunaa Isus kanindap kapung taakiya. Yuwash Apanll tsapurunasee yaramaam zandkachu anush Isus kuschiya. Sirútama Apanll zitaminaa mang' p'tseerangu, uwsha kamanimapansha anootstam kuk yandaranganaya. \v 22 Móysisarini wasina kamanirangitamta. Tárangiya; \pi1 Apanll waana siyashchee tputs ipuseeru, nuw tamapari ashiritam wayachiya waanaatsi kuk kamanimaama. Siysa anoo kukoo izuuru payungtsa. \v 23 Itaru, kamanipanee kuk nda tputs payuku, Apanllsha waana anoo tputsee wanichiya, watam an tputs Apanllimun sur kamanchuwa,\f * \fr 3:23 \ft Tayusima 18.15-19; Tayaspatampani 7.37 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \m Móysisarini tárangiya, manga. \v 24 Zitaminarini Samuelarini Apanlleetsimari Ipusamarini kuk kamanirangiya. Samuelarini tsipayaru, nllitarisha kamanimapanitam tputs taarangiya. Wataatstam Apanlleetstam Ipusamarini kamaniranganaya. \v 25 Kamanimapan anoo iyaamtam ichinguru kamanirangana. Yuwartatam Apanll zitaminarinee istachintspa, tárangu anuritam siyaa atiya; Apanll siyaa kizpur istachiya. Zitamina Apramarineetsi Apanll anoo kamanirangitamta. \pi1 Tsapurunasish tputseem ztaru istachima. Shiyachich nlluranur tputsee istachiya,\f * \fr 3:25 \ft Nishuri yuwartatam Apanll chtarangu 22.18 átu atitamta.\f* \m Aprahamarinee Apanll tárangiya. Siyaamtam nlluranureemis izuuru istapi átu, tárangiya Apanlli. \v 26 Ashirucha, zuwaa, Isusoo ituyamayaru, iyangaz kizpur zandku, ichtaru iyaam istamaam zanganirangiya. Apanlli iyaa yutaritshishireetsini kapeetamaam ashirangiya, tárangiya Pitoru. \c 4 \p \v 1 Ndatuma Pitor k'kuzee tawatsparu tputs kusateeramach ashiranganaya. Utaáshuchpa apanllpan, misha Apanllee pang' ksutku anpat, misha Satúsiypanshuch táyaspatashpat aship an tputs kusateersin, \v 2 tsiyantayarusin, ¿Mayaamsha yutarit tayaspataksa? ¿Tamaree chiy támchich? ¿Antaati Isus tsipayaru, támarang? ¿Mayaamsha nllitarit k'kuz kamaniksa? tárangana. \v 3 Pitoroo Wangaptari putarangashinllinaya wipunashpatarta. Zar puputanu putayarusin, Pu tsiyatanni; táyarusin, tumanaranganaya. \v 4 Itaru, tputs Pitoroo kuk mazinarangana an mangoonaranganaya. Mang nipta washunandarisha kamuz zameetpa mil mangoonaranganaya. \p Ashiri yuwaa Pitor wats churambee yararangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa kurak Pitoroo nambarangana anoo kamanchinllpa \p \v 5-6 Ashiriya, putamsha Utaáshuch urkar ichinguru shaniyarangana wachinpatatam, Móysispaniri wirkari kamanimapanpatatamta. Anáspat Utaáshuch apanllpan urkari, maachiritpat zapan, Káyapaspatatam, Wangpatatam, Arijandorpatatam, ashpisin Irusarinush shaniyaranganaya. \v 7 Wangaa Pitorpatari upusanand tuxiykeeyarusin, tsiyataranganaya. ¿Chaksha shiyaa kamachtaka? ¿Chakamun wizpuririni tputsee yararangsha? kurak, tárangasha. \v 8 Apanll Wani Pitoroo mang' kizpur p'tseerangiya. Pitorsha yámku, tárangiya; Ichee, siy wachintischa. Siy kuraktischa. \v 9 Ashiriya, siyaa itsinsaru kamanchintspa. Iysha tputsee nayaniranguni, yararangtanicha. Itaru, siysa iyaa: ¿Tamareezis tputsee wats churambee yararangsa? átis. \p \v 10 Na kamankuni, siysa Utaáshuchis kurakis izuuru sangtsa. Mishat, iy Utaáshuch zuwanllini ichingurutam yasachtampasinaya. Yuw tputs wats churambimuna an watacha xiyxeewsha. Isusumun Apanllimun Wip churambee yararanganiya atiniya. Isusoo Násaretshuchee siy pacharangitaatis, itaru Apanllshacha ituyamarangasha. An watacha churambee yararangu. \q1 \v 11 Panguspan tputs panguksin, patumbchee wanasiriwaatstaa yaksin, \q1 itaru; Annaa wanasireeja, tárangusin, kapeetaranganaya.\f * \fr 4:11 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 118.22 átu atitamta.\f* \p Siysa Isusoo ashikpaz ashirangtamtis Isusoo ngatarangis. Ngatarangitaatis, itaru Apanllsha kizpureem ínarangiya \v 12 tapachindampaneema. Nllitarit tputs tapachindampani wanindaja. Tsapurunasshuch nllitari nduncha tapachindamaama; Pitor tárangiya. \p \v 13 Itaru, kuraksha waanpatatin tsiyatkusin, tárangana, manga: Xam. ¿Tamasha kurak ashiru tsiyatka? ¿Uw kuk kizpureewa? tsiyatamaam nda punikana. Nduntaa kirakush kapung pshturangusin, mangpatari tsiyatkana. Isusurupa wipunasheeru ashiru tsiyatkiya; tárangasha kurakaya. \v 14 Pitorunung churambimun an xiyxeewu pakeersin, yararangu anumand zamaranganaya. Kuraktaatin punirustarangana. \v 15 Piyama naangimasi, tárangana kuraka Pitorootsi. \v 16 Kuraksha waanpatatin tsiyatkusin; ¿Tamayacheezini Isusoo wámachtasheetsi? tárangana. Apanllimun wizpuririni churambee yararangana. Irusarinshuch tputs ichinguru yasayanllina yuwaa churambee yararangu anootsi. ¿Tamaree iysha anoo chinarintspa táchini? watam tputs ichingurusin wach paranganawa. \v 17 Ashiri papcha; tsiyatsis aranginasha tzapanichpa. Tputs ichinguru yasarusinapa átana. Ashiri nambeeni. Watsta; na nimun yusur tayaspatarintspa Isusoo kuku; táyani Pitorootsi; kurak, tárangiya. \v 18 Naanimasints, mikingcha, táranganaya. Pitor Wangpa yusur pshturangiya. Pshtuyarusin, kuraksha: Watsta; na nimun yusur tayaspatarintspa Isusoo kuku. Nirisha ksangtsa; watstarishapa; táranganaya. \v 19 Itaru, Pitorsha: Siysa watsta atitaatis, itaru iysha siyaa kukis payumaam pinasakaniya, watam Apanll iyaa kamaningtsa atuwa. Ashiriya, Apanlleetsimari kuk mazinachini. Ashiri siysa anoo chinangtsa. \v 20 Itaru, iysha kchini parangini, kitsini mazinarangini anootsimari kamanchinipa, Pitor uwshtisin, tárangana kurakaatsi. \p \v 21-22 Kuraksha yusur aranginasha waneerangana. Kizpur wanimaam zandarangitaatssin, tputsimun xararanganaya. Churambimun an tputs wachincha. Ashirucha, tputssha ichingurusin: ¿Tamaru wachinaatstaa Apanll yareera? táyarusin, Apanllee ungirtarangana. Ashiriya, kuraksha tputsimun xarak'sina, wanimaam xapooyarusin, tashitungarangashinllinaya Pitorootsi. \p \v 23 Ashirucha, shitungeeranllu, Wangpa Pitorpa waptam wamkurip kanapurangana. Anush kuseeramchusin, zapan kamanirangana. Kurak iyaa nambarangiya. Isusoo kuk yusur kamanintspa; átcha kuraka; ántaramach ashiranganaya Pitoru. Ichinguru kamanirangana. \v 24 Anoo wamkur mazinayarusin, washunand Apanllpa kizpur tsiyatarangshinllinaya. Apaa, ¿Waninll kanindaa tinarangshawa? ¿Tsapootstam, kungootstam, musaatstam, manginshucheetstam, kungushcheetstam ichinguru shaana tinarangshawa? Yuwartatam shaana wasina kamanirangish anuritam kuraksha na tuminaranganaya. \v 25 Zitaminarini Dapiyarini shiyaa kukish wasina kamanirangiya; \q1 ¿Mayaamshitaja tputs yashingchich kapung tsiyantaksin zamangakana? \q1 Shaniyeeshtisin yuwari zandakana anuri tsiyatkanaya. \q1 \v 26 Kurakawtamsin, wipunashpat shaniyeersin, Apanllee mishat Apanlleetstam ipusamarini tayutaritkanaya, \m mang, tárangiya Dapiyarini.\f * \fr 4:26 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 2.1-2 átu atitamta.\f* \v 27 Nishuri yaktash kurak shaneersin, Isusoo ngataranganaya. Shaana Isusoo Ipareetsish tapachindampaneem ínarangitaatish, ngataranganaya, Apaa. Herodes, Pónso-Piláto, Utaáshuch urkari, arapich tunar urkar ichingurusin, aship an Isusoo ngatarangana. \v 28 Shiy zandarangush, kamanirangush anuritam ashiranganaya. \v 29 Na, Apaa, napangcha. Iyaa: Kizpur wanichintspa; kurak, tárangiya. Ashiritaa Apaa, k'keemani murimash panangcha. \v 30 Shiysha iyaa kizpur istangcha. Iparimunish wizpuririni tputsee yarpani. Tputsich yuwaatstaa pinastarich anootstaa iysha Isusumun ashchinipa, tárangana. \v 31 Masheersin, pangsha shpushpushpu shitar ashirangiya. Tputsish Apanll Wani pshtukatara ashirangiya. Anumun kurak tamapari ashiru Apanllee kuk kizpur kamanirangshinllinaya. \p Ashiri yuwaa kurak Pitoroo nambarangana anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isuschich waanpatatin kis mang istarangana anoo kamanchinllpa \p \v 32 Anumunsha tputs Isusoo mangooneersin, mangooz minamarisha chinaranganaya. Nuwtanda ntsiri; tárangazinllinaja, nda. Itaru, maachiritaa ichinguru washunand payutarashinllinaya. \v 33 Isus wámachtash tayaspatampaneemari taarangana. Isus támarangiya táta táta ashtaranaya. Ashirucha, Apanllsha wanasir naparangiya; ichinguru istarangiya. \v 34 Isuschich tputs pukir nduneerangiya, watam waanpatatin istaranganawa. Ashpatam kurkir tputs kurikee putapi átu, tsapoo pang'patari panaranganaya. Kurikeetssha yáyarusin, \v 35 tayaspatampaneem panarangashinllinaya. Uwsha yuwaam pishtakana anoom panata panata ashirangiya. \v 36 Usi tsurshuch Chíparashchi tayaspatampansha Bernabee yásamaranganaya Useetsi iyash k'kini Chinampani atuni atiniya. \v 37 Bernabsha ashiritam, tsapoo tupaxanxarangitamta. Kurik yáyaru, Apaya kurikee átu, tayaspatampaneem izuurumamari panarangiya. Tayaspatampansha anpa pukiree istaranganaya. \c 5 \p \v 1 Itaru, nllitaritsha tputs Ananiyasarini suru watsapunoo panarangitamta. \v 2 Wizanllpa Safírarinpa tsiyatku; Kurik ashpatam pachindeeni; ashpatam panayani; tárangiya. Wizanllsha ayu átu, Ananiyasarin kurikee ashpatam yáyaru, tayaspatampanip naatarangiya. Kurik panakatu, Neewa kurikee; watamtanda átu, panata ashirangiya. \v 3 Pitorsha: Ananiyasaa, ¿mayaamsha shiyaa yashing' kasikanlla? tárangasha. ¿Mayaamsha ashpatam kurikee pishuyarush, panaksha? ¿Mayaamsha ngutish Apanllee Wani ngichiksha? \v 4 Ndatuma tsapuneetsish paxanxchush, Shaamatanaariya paxanxarangush, kurikee putarangish anoo shaamatari wayarangush wanasirparee. ¿Itaru, mayaamsha ningeem ngichkatsha? ¿Mayaamsha mangishish piyari chinarangsha? Apanllee misisina ngichiktishcha; tárangiya Pitoru \v 5-6 anoo mazinaranllu itsiparanllu, Pitorunung tum taramach ashirangsha. Tsipareemarisha kanungassha kuseeru, kuripeerandsin, kútaranganaya. Sheerandsin, mapuranganaya. Tputs yasayarusin, uwshtisin kizpur punirustarangshinllinaya. \v 7 Yusur tuchip ur tushiychu, nda yasaru, wizanllsha kusarangiya. \v 8 Pitorsha: Kamaningandama; ¿tsapunimandis putarangis anoo watamari panayas? átu, uwsha: Aa, watamaritcha, tárangiya. \v 9 Pitorsha: ¿Mayaamsha Apanllee Wani yutaritarangsa? Za, kanungas naanllpa. Shaanaatsisha iwashtam zaranlleetsish mapeeshinana ambitam kuyarusin mapchinlla; Pitor, tárangiya kizaatsi. \v 10 Támpu, musásiritam Pitorunung tum taramach ashirangtamta. Uru tsipachu anush kanungas kusaranganaya. Yusur kuyarandsin, wazaranllinungitam mapurangana. \v 11 Isuschichsha ichingurusin kizpur puniranganaya. Nllitarit tputs yasayarusin, ashiritam kizpuritam punirustarangitamsina. \p \v 12 Tayaspatampan uru Apanll waana tamatarpari ashiritam ashiranganaya. Isuschich tputs kis shaniyarangana. Uru Apanllush pang' kapamunung Salomonnungi shaniyarangshinllinaya. \v 13 Isuschichush nda msangarusin pshturanganaya. Ashiritaa, Isuschich wanasirsincha tputsi; táranganaya. \v 14 Anpur aranginasha tputs wazapan mangoonaranganaya; kamuzpa, kizapa washunand pzapaneerangiya Isuschicheema. \p \v 15 Ashirucha, tputs wanguyaa yarap atusin, yamayanllsin, chipateersin wayata, chipateersin wayata ashtarashinllinaya. Wanguyaa wayanllamarimuna muteersin, ngootsish wayaranganaya. Pitor ningeem naakinaari, pakchitaa wani wayanpipee ashkachu yarchiya atusin, ngootsish wayarangashinllinaya. \v 16 Tputsee zutamaatstaa ichinguru yartariya. Irusarinanung yakat zapan taaru, anshuchtam tputs kuskusin, anootstaa yararangitamta. \p Watamcha tsiyatsis yuw Isuschich waanpatatin istarangana anu. \s1 Mishat, yuwaa tayaspatampanee tumaneersin, Apanllsha tashitungarangu anoo kamanchinllpa \p \v 17 Minush zar Utaáshuch apanllpan urkari wamkurpa, Satúsiypanshuch táyaspatashpa Isusoo tayaspatampanee kuk mazinayarusin, kizpur tsiyantarangashinllinaya. \v 18 Tayaspatampanee putarangshinllinaya sheeru tumanshishish tumanarangshinllinaya. \v 19 Itaru, psaanari Apanll wasundururi tawateeru, tayaspatampanee tashitungarangiya. \v 20 Siy Apanllip pang' naangtsa; tárangasha tayaspatampaneetsi. Tputsee kamanishinints. Wanasirimash k'kuz taarashimash kamanishintsa; tárangasha Apanll wasundururi. \v 21 Ayu táyarusin, tarasitanu kuseersin, tayaspataranganaya. Apanllpansha urkari nda yasarangu, Shaniyeeni. Kurakpata, wachinpatatam tsiyatpani; átu natam shaniyarangana. Tumanshish tayaspatampan yamashini; táyarusin, \v 22 kuskamchusin, kureeramach ashirangiya. Waptam kanaputeeshinusin, kamanku \v 23 tárangu; Wancha tumanshishi kaapa tstsamtaa, ksutamapani taaritaata, tawatkamchuni, kurimunazcha; tputs ndunarshitaya; tárangiya urkareetsi. \v 24 Ksutamapansha urkari anoo mazinayaru, kurak shaniyarangana ansha: ¿Tamanshitaja? ¿Anoo tamayachtazich? tárangashinllinaya. \v 25 Táyarusin, tputs nllitari kuseeru, tárangiya; Yuw tputsee tumanarangis; piytanda. Na Apanllish pang' tayaspatakana; tárangashinllinaya. \v 26 Kuraksha Apanllee pang' ksutku an wasundururpat Apanllip pang' naarangashinllinaya putamaama. Tputsee puniksin, iyaatssha pcharuneep atusin, kizpur putamaama watsta, tárangana, tayaspatampanee apinll machtaranganaya. \p \v 27 Macheetusin, apusanand tuxiykeerusin, tsiyataranganaya. Utaáshuchsha apanllpan urkari: \v 28 ¿Ndusha Isusoo kuk tayaspatarintspa, tárangini? ¿Ndusha waneerangini anoo kitsis mazinarangsawa? tárangiya. ¿Mayaamsha Isusoo kuk tzapaneekatssa? ¿Mayaamsha yaanpatata Utaáshuchpatatini tamundaksa? ¿Mayaamsha: Kurak Isusoo pacharangiya iyaa átssa? tárangiya apanllpan urkari. \v 29 Pitorsha, tárangana: Apanlleetsimari kuk payumaam zandkiniya. Siyaa kukis payuyani atitaatini, pinasaktanicha. Apanll Isusoo ituyamarangu, ¿tamaree kchini parangini anoo kapeetchini? \v 30 Yasinamun Isusoo tstsambeerus, pacharangsa. Itaru, Apanll ituyamarangiya. Napa Apanll zitaminarineetsini kapung istarangu, \v 31 itaru Isusoo kizpur ungirtarangiya; mbutsinungich pachtampa naringarangiya. Kaapa kurakaam kizpur ínarangiya. Tapachindampaneem ínarangitamta. Chiy Utaáshuchich yutaritshishireetsich kasamaam zandkuch, Apanllsha Isusumunari yutaritshishireetsich tachingchiya. \v 32 Apanll iyaa Isusoo kuk kamanimapaneem ínarangu. Mishat, Apanll Wani anoo kamankitamta. Chiy Apanllee kuk mangoonkuch, Apanllsha Waanaatsi Wani chiyash tapshtuchiya; Pitor uwshtisin, táranganaya. \v 33 Anoo mazinayarusin, kizpur tsiyantayarusin, Isusoo tayaspatampani pachayani k'kuz pastamaama; tárangashinllinaya. \p \v 34 Itaru, Gamaliel Parísiypanshuchcha tayaspatampani. Tputs ichinguru Gamalielaa chinaranganaya. Chiyzayaru, Piyma machtatchimacha. Iyma tsiyatchinipa; tárangasha Gamalielaya. \v 35 Machtayaru, Zuwanllee, paptsa; Apanll waneerunts, mangiptis itsinsarus chinangtsa, tárangiya. \v 36 Mazinangtsa; sirúta Tiyótasarini: Kizpur kuraktana; táyaru, kamuz 400 tachitarangshinllinaya. Tiyótasarineetsi pachayarusin, wamkur waptam kanapurangsin, uwaa kuk mbizarangashinllinaya. \v 37 Yusur zapish, Utaásarini Galileyshuch tputs, yuwapur izataru tputsee sur yandarangu anpur taarangiya. Yutarit machtarangitamta. Kanatspayaru, wamkur Utaásarineetsi kuk mbizarangitamshinllinaya. \v 38 Na Isusoo kuk tayaspatampani zapshina mbizachtampasinaya. Ashiri ksangtsa, átana; tárangiya. Tputsiya kuk ashiru, ¿kamapari waantari pastachiya? \v 39 Itaru, Apanlliya kuk ashiru, ¿tamaree kasichich chiya? Papcha; ashkachinaarich Apanllee wasina natsachshapchi; tárangasha Gamalielaya. Kuraksha: Ashiri anoo watsishapa; tárangashinllinaya. \v 40 Yusur Isusoo tayaspatampani tuxiykeersin, tayaspatampanee kizpur pzkoorangana. Isusoo kuk yusur tsiyatintspa; táyarusin, tashitungarangashinllinaya. \p \v 41 Tayaspatampansha kurakush pang' shitungarangsin, mang' kis ashiranganaya. Isusoo wamin waanipa pzkoochindanaya atusin, mang' ksaranganaya tayaspatampani. \v 42 Ashiriya, putam zar, putam zar Apanllinung pang' wishchip tayaspatat tayaspatat ashirangana; minushsha tputs pang' minushsha tputs pang' tayaspatat ashishtar ashirangana. Isus Apanllcha Wipa; táta táta ashiranganaya. \p Na kamaneena yuwaa kurak tayaspatampanee pzkoorangana anootsi. \c 6 \s1 Mishat, yuwaa tayaspatampan tputsee waanpatatin istamapaneem mang ínarangana anoo kamanchinllpa \p \v 1 Tputs wazapan mang mangoonarangana. Anpur Utaáshuchpa tputs kaypirusin, tunarpa tputs tsiyataranganaya. Tárangana tunarshita; ¿Mayaamsha iyaa izareetsini mashindoo niyraksa? Tputseemam istakus, itaru iyaatssha niyraksa. Katungats tputseem putam panat, putam panat ashkus, itaru iyaa niyraksa, tárangashinllinaya Utaáshucheetsiya. \v 2 Tayaspatampan anoo mazinayarusin, Shaniyeeni, tárangana. Yuwis Isusoo mangoonkis anis ichingurus kusangtsa; tárangana. Anoo mazinayarusin, kusataranganaya. Tayaspatampansha: Apanllee kuk mapeekuni, siyaa wanasiri istamaam pinasakaniya. ¿Tamaree iy Apanllee kuk kasachini tayaspatamaama? Kasamaam zandkeezini tayaspatamaama. \v 3 Ashiri siysa tputsee ipusangtsa. Kamuz yuw mang' kapunguwa annandari ipusangtsa. Yuw Apanllee Wani kizpur payuru anoo ipusangints. Ipusachus, iysha istamapaneem kamachtachinipa. \v 4 Itaru, iynaa apanllpaniritani taachinipa. Anumari mapeechinipa. Apanllpa tsiyatchinipa; Apanlleetsimari tayaspatachinipa iya; tárangiya tayaspatampani. \v 5 Táyaru, ichingurusin kis anoo mazinarangashinllinaya. Mazinayarusin, tputsee tsimbun matayaru ipusaranganaya. Istiwarineetsi ipusaranganaya. Istiwarini Apanllee kuk izuuru mangoonarangiya; Apanlltam Wani kizpuritam payurangiya. Mishat, Felipee misha, Porókoroo misha, Nikánora misha, Timoo misha, Páraminasa misha, Nikórasa; Nikóras Ántiyukshuchimuncha; Utaáshucheem uru kinammuncha. Aship an ipusarangana. \v 6 Ipuseersin, tayaspatampanish tuxiykeerangana. Tayaspatampansha muchimun uw wayarusin, Apanllpa tsiyateersin, istamapaneem wanasir ínaranganaya. \p \v 7 Anumunsha Apanll kuk izapaneerangshita. Irusarinush zapan tputs mangoonaranganaya. Utaáshuch apanllpan zapantam Isusoo mang mangoonarangtamanaya. \p Yuwaa tputsee istamapaneem ínarangana anoo tsiyatsis iwatspayana. \s1 Mishat, yuwaa Istiwarineetsini mang pacharangana anoo kamanchinllpa \p \v 8 Apanllsha Istiwarineetsi kizpur istarangu, waanaatsi wizpuririni panarangiya. Istiwarinshiti tputsee istarangitamta Apanllimun wizpuririni. \v 9 Itaru, minushsha zar ashpatam tputs Istiwarineetsi kuk ngataranganaya. Sirísshuch, misha Ásiyshuchtam, misha Sirínshuchtam tputs, yaktashchi Arijandorushchitam tputs, an tputs ichingurusin m'chachuwamuncha. Waana shaniyshini taarangiya. Ashpisin Istiwarineetsi tsiyatarangshinllinaya. \v 10 Istiwarini Apanllpa Wani kizpur tsiyateeru, wamari kasirangiya tputseetsi. Istiwarineetsi k'kuzpata kasimaam xapoorangashinllinaya. \v 11 Ashiriya, nllitaritaa tputs kurikpa kamachtarangashinllinaya. Uwaa kuk mazinarangtanicha, tángtsa. Istiw yutarit tayaspatakiya. Móysisarineetsi kuku watsta atiya. Apanllee kuku watsta atitamta, táshintsa; tárangashinllinaya. \v 12 Zapanshuchee tputs waneeranganaya. Kurakaatstam wachinawa kaman, Móysispaniri wirkari tayaspatampan kaman ashiranganaya. Kuraksha tsiyantayarusin, Istiwarineetsi putayarusin, yap kurak shaneerana amb machtarangashinllinaya. \v 13 Tputseetssha: Aranginasha ngichingtsa. Istiwaa yutarit tsiyatamaama; tárangana. Ansha ngichkusin, tárangana; In tputs kuk wazapanimashcha. Apanllee pang' watsta átcha. Móysisarineetsi wirkar watsta atitamcha. \v 14 Iy kitsiptini mazinarangtanicha. Isus Násaretshuch Apanllee pang' kapeetchiya; Móysisarineetsi kapeetchitamparee atiya. K'kuzee yaanpatatini payukini anootstam kapeetamaam zandkitamta; tárangana kurakaatsi. \v 15 Kuraksha Istiwarineetsi napataranll ashiranganaya. Wach Apanll wasundurur tamapari ashiru ashirangiya. Kurak ichingurusin paranganaya. \c 7 \p \v 1 Utaáshuchsha apanllpan urkar tsiyatku Istiwarineetsini, tárangiya; ¿Kaapa zurku in tputs át? tárangiya. \p \v 2-4 Istiwarinsha; Ichee, mazinanganlla; Zuwanllee, mazinangtsa nuw k'kina, mang, tárangiya. Nduni, ¿Tamaree tsiyatchi; watam Apanllee kuk payukinawa? Na izuuru kamanchintspa yuwaa mangi chinaki anootsi. \p Mang Apanll zitaminarinee Apramarineetsi kamachtarangasha. Watam Apanll wamari kasiruwa. Mang Apramarini Mesopotamish tsap taarangiya. Mesopotamish kung taaku, Apanll tsiyatarangasha, manga. \pi1 Apramaa, nee tsapuneetsish ksangcha. Zuwanlleetstamtish, maachiritawaatstamtish, pangeetstamtish, apareetstamtish pangu, ichingaru ksangcha. Kasayarush, minupsha tsapu naangcha. Nuw shiyaam tsapuneemish yámandachinllpa,\f * \fr 7:2-4 \ft Nishuri yuwartatam Apanll chtarangu 12.1 átu atitamta.\f* \m mang, Apanll tárangasha. Apramarinsha ayu táyaru, naatarangsha. Naatarangu, minushsha kung Aránush kusarangiya, manga. Aránshuri taaranganaya. Anshuri taarataraw ashku, Apram waparin mang tsiparangasha. Wapar tsipachu, Apanllsha yusur machtarangasha. Ashirucha, ningeem mang kusarangsha. Na nishurisha iy nlluranurini taakshiniya. \v 5 Itaru, Apanll tsapoo izuuru panarangeeja natumasanaari. Nish kapung taamaam ndunarimuncha. Apramarini wip ndunimuncha. Itaru, ashiritaa Apanllsha: Nee Kanaana tsap shiyaam, chinllineemish ashchiri panachima. Chinllinish nee tsap urutamari amuytachinllinaya;\f * \fr 7:5 \ft Nishuri yuwartatam Apanll chtarangu 17.8 átu atitamta.\f* manga Apanll tárangiya; Istiwarini anoo kamanku tárangiya. \v 6 Apanll yusur zapish tsiyatku, \pi1 Siyachich tputs minush tsapurunas arapchish taakchusin, anush uru kiyung kachiykusin, washunand ichingaru 400 masach taachinlliniya. Anshuch tputs kiyung yachakchinllinaya, Apanll tárangiya. \v 7 Itaru, nuwsha yuwaa tputs ashkachinllina anoo wanichima.\f * \fr 7:7 \ft Nishuri yuwartatam Apanll chtarangu 15.13-14 átu atitamta.\f* Ashkachuri, shiyachich anush shitungkachu, nishuritshapa kanapuchinllinaya. Nishurtatam nuwaa ungirtachinllinaya. \v 8 Izuurarinaareesa nuwaa chinakus, maachiritis mshireetsis tas kturungtsa; \m mang Apanll tárangasha. \p Ashiri, Apramarini wip wanindarangiya. Wizanll Isaakarineetsi mireerangiya. Tatsipuchu, wapar musásiritam tuchip matayaru maats maachiritaa kturarangiya, manga. Uwsha wachinayaru, Akoparineemsha tinarangiya. Akoparinsha wachinayaru, k'tsas tsimbun matayaru iparinarangiya zitaminarineemani. \v 9 Zitaminarini k'tsas tsimbun matayaru ansha Apanllee kuku ngataranganaya; zoonllpata natsaranganaya. Zitaminarini mang zoonlleetstaa Osiyarineets tamapingarangasha. Tputseemsha muchchur tupaxanxarangashinllinaya, mangaya. Tputssha Ijiptap mang machiranganaya arapi. \v 10 Ashirangtaatssin, itaru Apanllsha naptarasha; tapachindarangasha. Mangoom kapung panarangiya. Parawrini president Osiyarineetsi pakeeru, Incha mang' kapungu; tárangasha. Parawrini watacha Ijiptash president taarangu; kizpur kuraka. Ashiri kuraksha mang Osiyarineetsi kurakaam ínarangasha. Osiyarini Ijiptashchee wamari kasirangu, Parawrineetsi wasundurur ichinguru naptarasha. \v 11 Itaru, zapish kung puzayaru, katungats nduneerangitamta, manga. Ijiptashchi tputs ichingurusin mang kiyung kachiyrangana marizimuna. Anpurtam Osiyarini zoonllin ashiritam katungats maringarangitamsina. Kanaanshuch mariz kayatarashinllinaya. Tputssha Akoparineetsi: Ijiptash katungats taartanda, atusin, \v 12 anoo mazinayaru, wipaa nllitarita kamachtarangasha. \v 13 Yusursha kayumaam kamachtarangu, anush Osiyarinsha waanaatsi kamanirangiya. Zoonllsha Osiyarineetsi natstaranganaya. Osiyarinsha Parawrinip machtayaru, yámandarangu, In watacha nuw maachiriti; tárangasha Parawrineetsiya. \v 14-15 Sheeru, zoonllee mang kamachtarangu, waparee Ijiptap tsap yamamaama. Maachiritpa káchingayaranllu, Ijiptash kusarangsha. 75 tputs washunand kusataranganaya. Anshurisha ichingurusin tsipambaranganaya zitaminariniya, manga. \v 16 Anshuri tsipambarangsin, itaru maachiritaa wanapootsimsha yakayaranllsin, waptam Kanaanap yanpuyarusin, Sekemash zitaminash mapshini mapurangsha. Apramarinnungi upachirinnung mapurangshinllinaya. Apramarini kchitama Hamorarineetsi\f * \fr 7:16 \ft Apanll chtarangu 33.19; Josueya 24.33 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* wip watsapun kurikpa paxanxarangiya mapshisheema, manga. \p \v 17-19 Mishat, tputs presidenteem kinarangu, Osiyarinee nda yasarangiya. Ashiriya, Osiyarineetsi maachirita natsarangiya; kiyung yacharangiya, watam Osiyarini maachiri kapung pzapaneeranguwa.\f * \fr 7:17-19 \ft Tashitungarangu 1.8 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* President kaneesich: Watsta, pzapaneerusinapa. Kanxoo kamuzawa kpitangtsa; kanungartarusinapa; mang, tárangiya. Yuwaa Apanll, tárangu anoo tatsameersin, anoo tsap kasamaam waritayanlliya. Watam Apanll: Shiyachich 400 masach masaru taachshinllinaya; táranguwa Apramarineetsi. \v 20 Anpur Móysisarini nllurtarangasha, manga. Kanx kizpur wanasirimuna. Wanirsha tuchip tsup yanungarangasha. \v 21 Wipaa kungush kasarangasha, manga. Parawrinshtini wip kiz yamayaru, waamat wipaam mang yanungarangasha. \v 22 Kirakush tapshtuyaru, tayaspatayaru, mangurireemsha kinarangu, Ijiptoshchee yasashini ichinguru yasarangasha. \v 23 Móysisarini wachinayaru, Zuwanllpi Akoparinchichpi pangatama; táyaru zoonllipsha naparashiniya. \v 24 Ijiptoshchi tputs zoonllee kiyung yachakchu parangiya. Zoonllee tapachindamaam mang Ijiptoshchee pacharangiya. \v 25 Ashkuri anoo zuwanlli: Apanll Móysisaa tapachindamaam ínarangiya; nuwaa tápanda átu, Ijiptashchee pacharangiya. Ashirangtaa, zoonllsha nda mangoonarangana, manga. \v 26 Putamsha zoonllpatatin mang waratatarusin, Móysisarinsha tapachindakatu, tárangiya; Zuwaa, ksangi. ¿Mayaam saanpata zuwanllpatis warataksa? \v 27 Yuw waratamapani ansha Móysisarinee mang tárangiya: ¿Chaksha shiyaa kurakaam ínayara? ¿Antaati iy shiyaa kurakarini? ¿Chaksha shiyaa kamachtayaru, shiy naatatsha? átu, tununumbayaru kasayasha. \v 28 Uwsha, Ngutpasha nuwaa pachapi átush átsha. Watam shiy sing zar Ijiptoshchee tputs pacharangshawa,\f * \fr 7:28 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 2.14 átu atitamta.\f* mang tárangasha. \v 29 Móysisarinsha anoo mazinayaru, arap mang suwarangasha. Mátinap tsap masataru taarangsha. Ambiri wip tsimbun mang nllurtarangasha. \p \v 30 An tsap Sinaya suru. Anush 40 masach taar ashku, Apanllsha wasundurur sumasush apusinand xiyxeew ashirangiya. \v 31 Móysisarini sumasee pakeeru, punirustarangasha. Káyamatamchu, Apanllsha anush mang tsiyatarangiya. \pi1 \v 32 Nuw waatatana Apanlli. Sirútama shiy zitaminarish nuwaa chinaranganaya: Aprahamarini, misha Isaakarini, misha Akoparini aship nuwaa kizpur chinaranganaya, Apanll tárangiya. Móysissha anoo mazinarangu, puniku, nungtatar ashirangsha, Apanllee patareema, átu, wachoo pachtampat kámanarangiya. \v 33 Apanllsha: Anootsiri xiyeerush, spaturish yushungi, watam nuwash wanasirimshish kusarangshawa, tárangu, Móysissha anootsirisha wasapturee yushirangiya.\f * \fr 7:33 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 3.6-77 átu atitamta.\f* \pi1 \v 34 Nuwaa tputsiri Israelchichee izuuru yasaktana, yuwaa Ijiptoshuch tputs kiyung yachaksin, tanukana anootsi. Ashirucha, nuwsha istapi aturi, shiyash kusarangina. Na mazinangcha. Nuw shiyaa Ijiptoshchipa kurak tsiyatamaam zanganchinllpa. Shiy nuwaa tputsireetsi kurakpa tsiyateerush, tashitungangcha;\f * \fr 7:34 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 3.7-8, 10 átu atitamta.\f* Apanlli Móysisarinee mang tárangiya. \m Móysisarini ayu táyaru, Ijiptop tsap mang naatarangsha. \v 35 Ichtaru zoonll: ¿Chaksha shiyaa kurakaam ínayara? ¿Antaati iy shiyaa kurakarini?\f * \fr 7:35 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 3.14 átu atitamta.\f* tárangitaatssin, na Apanllshacha Móysisarinee kurakaam mang ínayaru, zoonllee tapachindamaam kamachtarangasha. Apanll wasundurur sumasush kuseeru, waana zanganirangsha, mang Istiwarini tárangiya. \p \v 36 Ashiriya, Ijiptash kuseeru, Apanllee wizpuririni tuyamandarangiya Móysisariniya. Apanll kizpur tpuxtamashee wayarangiya. Sheeru, Ijiptashchee tatutseeru, musash Chumbeepi tsurtaku anush ¿tamaycheeja Apanll ashirupa tiptsiree itsipungarangiya? manga. Móysisarini 40 masach ishinarangsha. \p \v 37-38 Mang Zitaminarini machip Sinaya suru shaneersin, Apanll wasundurur Móysisarinpa mang tsiyatarangiya. Iy zitaminarini ichingaritam mazinaranganaya. Anush Apanll Móysisarinee tuyandarangiya. Watacha Apanll kamachtamarini iyaam taariya. Móysisarini waanaatsi kamanku mang, tárangiya; \pi1 Apanll waana siyashchee tputs ipuseeru, nuw tamapari ashiritam wayachiya waanaatsi kuk kamanimaama;\f * \fr 7:37-38 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 18.15 átu atitamta.\f* \m tárangiya Móysisarini, manga. \p \v 39 Ashtaa, mang iy zitaminarini Móysisarineetsini ngatarangshinllinaya; mangush piyari chinarangashinllinaya. Ijiptoshuch tputs tamapari ashiru taarangshinllinaya, mangaya. \v 40 Aaronarinpa mang tsiyateersin, ¿Tamarangshtaja? ¿Yapshitaja Móysis naatarang? yuw iyaa Ijiptosh tsap tashitungarangu anu.\f * \fr 7:40 \ft Nishuri yuwartatam Tashitungarangu 32.1 átu atitamta.\f* Ashiriy maachee tinangi. Anumun mangini tatchinipa, mang táranganaya. \v 41 Ashirucha, anush zari, ngusamb wakar tamapari ashiru mang tinarangashinllinaya. Zapan chinuzee pachayarusin, apanllputseem ungirtarangashinllinaya, manga. Wakaraa apanlleempaz ashiru ínayarusin, In watacha kuwiptini tinarangini apanllireemani; tárangashinllinaya. \p \v 42 Apanllsha zitaminarineetsi mangu kasarangiya. Yuwaa waana zandkana anoo ashchinllinpa, tárangiya. Kanindap ichinguru taaku anoo, Watacha iy aparini; mang, tárangashinllinaya. Watam Apanll kamanimapani mang kirakush atuwa; \pi1 Apanll ateeja; Apramarinchichis nlluranuris, mazinangasindama siya. Cuarenta masach apusap masarus naatarangus, ¿antaati nuwaamaja maachiritaatsis pachayarus, muchirangis? Nduni. \v 43 Siy apanllputsee Moloka, misha tsangacheetstam Refana kis chinarangus, saanpata kuwis tínarangus, nuw siyaa kizpur wanichintspa.\f * \fr 7:43 \ft Nishuri yuwartatam Amosa 5.25-27 átu atitamta.\f* Anumand siyaa arap Babiloniya arangeem zangankachuri taatssa, átcha Apanlli, \m tárangiya Apanll kamanimapani. \p \v 44 Iy zitaminarini mang Apanllee pang' paranganaya. Anumun mangoo p'tseerangana. Apanll nimshimash taspa pangungtsa táyaru, mang uwshtisin ashimatam tinarangana. Apanll Móysisarineetsi mang yámandaku, Ashimatam shiysha pangungi; tárangiya Apanlli, manga. Móysisarinsha ayu táyaru, taspat pangurangiya Apanlleem pangu. \v 45 Iy zitaminarini nish mang yushindarangitamsina panguseetsi. Josueyarin ningeem zitaminarineetsini mang machtaranu, pangusee yushindaranganaya. Apanll istarangu, tputsee nllitarita kachingeersin, uwshtisin nish tsap taararangashinllinaya, manga. Ndatuma kurakarini Dapiyarini taachu, Apanll pang' taspat pangurangana anu uru taarangiya, manga. \p \v 46 Itaru, Dapiyarini patumbichpa pangumaam mang chinarangiya Apanlleem pangu. Ashirucha, Apanll Dapiyarineetsi kis chinarangiya. Pangeemish panguchinllpa, Apaa. Anumari mashkina; mang Dapiyarini tárangiya. \v 47 Itaru, wipsha Salomonarini Apanlleem pang' patumbichpa pangurangiya, mang Istiwarini tárangiya. \p \v 48 ¿Itaru, tputs tamari uwpa panguru anush Apanll taach? watam zitamin Apanllee kuk kamanimapani atitamtawa; \q1 \v 49 Nuw tsirari kaninda kánuru taariya. \q1 Anumand kuxinkuri, kutsi tsapurunasimun katkina. \q1 Ashirucha, amb ashkuri, nuw kizpur taakina. \q1 ¿Tamareeja siy tputsis nuwaam pangi panguchis? \q1 ¿Yapeeja nuwaam kanusamaam panguchis? \q1 Izuuru pinasaksa. \q1 \v 50 Watam nuwaana maacheetsi ichingaroo tinaranginawa, átcha Apanllee;\f * \fr 7:50 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 66.1-2 átu atitamta.\f* \m tárangiya kamanimapani manga. Ashirucha, Apanll anush nda taakiya; Apanll kanindush taakiya atashina; tárangiya Istiwarini. \p \v 51 Siy mangishis uru mangoontareezis; kitsis mazintareezis. Uru ngatkus, watsta átssa Apanllee Wani. Zitaminarini siy ashiritamtis ngataksa. \v 52 Zitaminarini ngatkusin, Apanllee kamanimapanirineetsini kiyung yacharangana. Yuw Apanll Wip naanllpa, tárangana anoo zapan pacharangana manga. Wanasirimash tputs naanchpa, Apanll Wipa; mang, táranganaya. Anootstam siy yutarit tamapingarangsa. Sheerus, siy Isusoo tupcharangsa. \v 53 Apanll tiptsir Apanllee kuk yandarangusin, siy uru Apanllee wirkari iwaziri payurangimandis. Siy uru Apanllee kamachtashini mangoonkeezis; uru kapeetaris; tárangiya Istiwarini. \p \v 54 Ántaru, tputsee tatsiyanuchtarangu, wanas kasat kasat ichingurusin shitangat ashirangsin, Utaáshuchsha apanllpanirini wanuts ksaneeku, kizpur tsiyantarangiya. \v 55 Apanll Wani Istiwarinshini aranginasha pshtuyaru, Íwarsha napku, Apanll 'sineerangu annung 'sinnung mbutsunungich Isusoo xiyxeewu parangiya Istiwarini. \v 56 Pakeenlli an napangints. Kanind tawatatara ashkachu anush Isusoo pakeena. Tputseem kinarangu an Apanllinungiri taarcha; tárangiya Istiwarini. \v 57 Mazintareema atusin, kizpur jay, tárangusin, waanaatstin wits tamirirangana. Tputs zapan putaranganaya Istiwarineetsi. \v 58-60 Chapungup pachamaam machtarangana. Pachampansha waanaatsi watunir tushurtayarandsin, wayayarandsin, anoo Saulsha ksutarangsha. Wamarish ksutaru, Taringsints. Siysa kaapanapa; átar ashirangsha. Tputssha patumbichpa tpuw tpuw shitangat ashirangana. Kiyung yachayarusin, apinll pacharanganaya. Anush Istiwarini Apanllpa tsiyatarangiya. Ichi Isusoo, kani yamangandama. In tputsee ksangcha; waneerinllpa; támbaranllu, tspapatara ashirangiya. \c 8 \p \v 1-2 Pachayarusin, Isuschichsha tputs Istiwarineetsi yáyarusin, mapurangshinllinaya. Sheeshat, kapung tanurangashinllinaya Istiwariningaziya. \p Yuwaa Istiwarineetsini pacharangana anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Isuschichee mang tusuwarangana anoo kamanchinllpa \p Istiwarineetsi pachayarusin, anumunshacha tputsee Isuschichee kiyung yachamaam chtarangana. Isuschich pseertartarangana. Yapiri suwakchinllina ambiri Isusoo kuk kamantaranganaya. Utaásh yaktaa shuneeyaranllsin, arangsha Samariyash yakta kusatarangana. Itaru, Isusoo tayaspatampanirinimsha taarangana Irusarinshu. \v 3 Itaru, Saulsha Isuschichee kachingpi átu, pangusush pshtut pshtut pshtut ashirangu, tputsee putat putat ashirangiya. Kizaatstam putambeeru, pshiyrartara sheeranllu, tumanarangsha. \p \v 4 Ashirucha, Isuschich arap pseertarangusin, ambtam nda sambaytarangusin, Isusoo kuk izapaneerangana. \p \v 5 Felipsha Samariyash yakat kusarangiya. Anush Isusoo kuk kamankamchu, \v 6 tputs wazapan mazinayarusin, mangoonarangana. Felip Apanllpa wizpuririni tputsee zapan yararangiya. Ashishtaru anoo ichingurusin napataranll ashirangana. \v 7 Tputsish Yashing' taararutaru anoo tchiyaku, kizpur ay tákchusin, mang' zuw ashkachusin, yashing' shitungarangiya. Zapan tputs wanuts muxaxawtam taarangana. Zapan tputs k'zimawaatstam yararangiya. \v 8 Ashirucha, Samariyshuch ichingurusin mang' kis ashiranganaya. \p \v 9-10 Anush wishun taarangiya suru Simo; Samariyshuch tputsi. Simoo kuk kuraktaa payuranganaya. Ichingurusin chinaranganaya. Nuw wishuntana; kizpurtana; tát ashirangu, tputssha waanpatat tsiyatkusin, Kaapa zurakcha. ¿Ndusha Apanll wizpuririni payuk; watam Apanll tamapari ashkuwa? tárangana Samariyshuchi. \v 11 Ichingurusin Simoo mangoonarangshinllinaya. Watam Sim tputsee zapan yarat yarat ashiranguwa. Anumun zapan yungandpas punirustarangana.\f * \fr 8:11 \ft Tayusima 13.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \p \v 12 Itaru, Felipsha Apanllee kuk kamanku, Tsiyatsis kizpur wanasir kamanchintspa; tárangu. Apanllshumari tachitkus, Isus siyaa tapachindachiya átana; tárangiya Felipi. Tputssha Felipee kuk mazinarangashinllinaya. Tputs kizaptatam Isusumun chumaranganaya. \v 13 Simsha mangoonarangtamta Felip tayaspataku anootsi. Simoo ichumarangitamta. Uwsha Simsha Felipish tachitarangiya nashamangamaama. Felip Apanllee wizpuririni kizpur payurangu, tputsee zapan yariyartar ashirangiya. Simsha ashku anoo pakeeru, punirustarangiya. \p \v 14 Irusarinush tayaspatampan uru taarusin, zapish tsiyatssee mazinarangana. Samariyshuch Apanllee kuk yasayanllinaya; mang, táranganaya. Tayaspatampansha; Zuwaa Pitoroo, shiy Wangpata ipuneerush piy Samariyap napashintsa; tárangiya tayaspatampani. \v 15-17 Ayu táyaru, naayaranllu. Samariyash kusarangana. Itaru, Apanll Wani Samariyshuchish nda pshturangiya Isusoo mangoonarangana anshu. Mangutari chumaranganaya. Ashirucha, Pitor Wangpata kuseersin, Apanllpa tsiyatarangana tputseema. Uwi tputsimun much wayayaru, Apaa, Kanish tapshtungcha tputsshu; táyaru, Apanll Waanaatsi Wani tputsush tapshturangiya. \p \v 18 Simshacha Apanllee Wani pakeeru, Neewa kuriki; tárangasha. \v 19 Wizpurirish paxanxeeni. Nuwsha tputsimun kuwi wayayaruri, Apanllpa tsiyatkuri; Apaa, Kanish tapshtungcha tputsshu taapi átana. Anungaz zandaktana; tárangiya. \p \v 20 Pitorsha, tárangiya; ¿Mayaamsha Apanllee paxanxpi átsha? Apanll Waanaatsi Wani mangutari panatariya. ¿Tamaree shiy kurikpa paxanxchish? Apanll shiyaa kurikirish kapeetachparee. Shaanaatstatam kapeetchapanlla. \v 21 Apanll Wani shiyapa waritareeja, watam mangishish sarich, sarich ashikshawa. \v 22 Yutaritshishirish kpitangcha; tárangu. Isusoo mashangcha. Tchingandama, tángcha. ¿Kamapa Apanll shiyaa tachingchiya yuwaa yutarit chinarangish anootsiya? \v 23 Natstaktana shiyaatsi. Mangishish tsiyanus uru taakcha. Yashing shiyaa uru kasikiya; tárangiya Pitoru. \p \v 24 Simsha: Sitatsti, Apanllpa nuwaam tsiyatangasindama. Ashimaam zandkeeja tángtsa; átar ashirangiya. \p \v 25 Ashirucha, Pitor Wangpa anush kapung taarangu, Isusoo kuk kapungtam tayaspataranganaya. Sheeru, zapish Irusarinap wapitam apinllsha naatarangiya. Naayaranllu, tayaspatatu, minupsha yakat pshtuyaru tayaspatayanllu, minupsha tayaspatayanllu ashtaranganaya. Asheetu, washtam pangush Irusarinush kusaranganaya. \p Ashiri yuwaa Isusoo kuk Samariyash izapaneerangana anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Felip mang Etiyopshuchee chamayangayaru mang tayaspatarangu anoo kamanchinllpa \p \v 26 Minush tsup Apanll wasundurur Felipish kuseeru, tsiyatku, tárangu; Shiysha naangi. Irusarinush arangeem ngoots taaru, yaktap Gasap ngootsish naangi. Zaree puwachingaru ambi apusap naachcha; tárangiya. \v 27 Felipsha, ayu táyaru, naatarangiya. Naaku, Etiyopshuchee tputs parangiya. \p An tputs kizpurcha kuraka. Kizataa Kandási suru, presidenti Etiyopshuchee tputs ishinarangu; itaru yuw Felip parangu an Kandás wipunashi taarangiya. Presidentee urkiri ksutamapan taarangiya. Etiyopsha Apanllee ungirtapi átu Apanllish pang' pshtuyashinu, \v 28 waptam Etiyopap kanapurangiya. Kapaachush pshiyrshinish zaruyaru, naatarangiya. K'xinnatarattu, kirakaa natstatatarat ashirangiya. Naayaranllu, kirakaa napatarat ashirangu ancha Isáysarini wirkari. \v 29-33 Ashiriya, Felipsha Etiyopimun ush tachitarangu, Apanllsha Wani: Kamateerush, watsiri tachitatarancha; Felipee tárangiya. Ayu táyaru, tit sheeranllu, Etiyopshuchee kamatarangiya. Mazinantaranllu, Etiyopshuchsha Isáysarinee wirkari natstarangu anoo mazinarangiya. \q1 Opeejaatspaz ashirusin pachamaam machtarangusin, \q1 nda pakchiyam yámarangiya. \q1 Mishat, opeejaa pur kumaksin, nda pakchiyam yamtaru ashirangiya. \q1 Nda tsiyatssee yaramaam zandarangsin, \q1 yutaritap machtaranganaya. \q1 Minamtiyam tputs, In wanasircha. \q1 ¿Mayamandaja kiyung yachamaam zandchich? nda táranganaya. \q1 ¿Chakaja, Nee tputs yutaritaam ínarintspa, tách? \q1 taárashee izuuru kanatsipamamari machtarangana. \q1 Apanllimand tiptsiri yutaritshishirini pacharanganaya,\f * \fr 8:29-33 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 53.7-8 átu atitamta.\f* \m tárangiya. Isáysarini wirkari natstaku ákatarat ashirangiya. Felipsha anoo mazinayaru, ¿Kaap mangoonkeezish? táyaru, Etiyopshuchsha: ¿Tamaree nda mangoonki? Tayaspatampani nduniwa. Naani tsiyatsteeni. Nishuri k'xinangi; tárangiya. Felipsha ayu táyaru, zarurangiya. \v 34 Etiyopshuchsha: Kamaningandama. Apanllee kuk kamanimapani nee kamanku, ¿chakaatseewanaareeja, tárang? ¿waanaatstazuwa; nllitaritaatseezuwa? tárangiya. \v 35 Felipsha yuwaa Isáysarini, tárangu anoo yáyaru, itsinsasha kamanirangiya Isusoo kuku. Isusoo kamankiya. Tsiyatsis wanasirimshee wayarangiya; tárangiya. \v 36 Naanataratssin, zapish Etiyopshuchi kung pakeeru, ¿Mayaama xarachich? Naturi ichumanda; tárangasha. \v 37-38 \f * \fr 8:37-38 \ft Versícul 37 kaapa wanindaja. Ashpatam kirak anoo taar, itaru Lukasarini anoo nda kaapa yandarangiya. Yandamarini ateeja: “Felipsha: Izuurush mangoonkinaarish, waritachparee átu, uwsha: Mangoonkina. Isus Apanllcha Wipaya; tárangiya. Felipsha: Ichumachinllpa ashiriya; tárangasha.”\f* Etiyopshuchsha muchchuree kamachtarangiya kapaachoo zanayamaama. Felipsha Etiyopshuchpat kungush karuwarangana. Felipsha ichumarangiya. \v 39 Urupung káriranganaya. Itaru, Apanllsha Wani Felipee yamata tsipta ashirangsha.\f * \fr 8:39 \ft 1 Utaáchich kuraka 18.12 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Etiyopshuchsha nda parangiya. Itaru, mang' kis naatarangiya. \v 40 Itaru, Felipsha minush yakat Asótush kusarangiya. Anush Isusoo kuk kamanirangtamta. Yusur Asótumand káyaru, minupsha yakta kusta, minupsha kusta ashku, anshutam kamanta, kamanta ashirangsha. Asheemchu, zapish yaktash Sesáriyash kusarangsha. \p Yuwaa Felip Etiyopshuchee tayaspatarangu anoo kamaneena. \c 9 \s1 Mishat, yuwaa Saul Isusoo mang mangoonarangu anoo kamanchinllpa \r (Tayaspatampani 22.6-16; 26.12-18) \p \v 1 Saul uru Isuschicheewaats kizpur tsiyantarangu, Isuschicheewaa putambeeruri, pachachima; tárangiya. Ashirucha, apanllpanip urkar naatarangiya. \v 2 Ichee, kirak zapan yandanda. Damáskush yakat kuskachuri, iyashchee shaniyshini kurakaam kirakaa panachima. Isuschichee nachungayaruri, putapi aturi shiyaa atashina. Kamuzaatstam, kizaatstam putayaruri, yusur ningeem wapitam macheeruri, tumanpi aturi tina; tárangiya Saula kurakaatsi. Kuraksha ayu táyaru, kirakaa yandarangana. Saulaam panarangiya. \p \v 3 Saulsha kirakaa yáyaranllu, wipunashpa naatarangiya yakat Damáskupi. Mapiyru naantachu Damásku watsiritanasha, Apanll kizpur 'sineerangiya. Kanind ksumish 'sineerangu, Saulamun itintinkarat ashirangiya 'sineemarini. \v 4 Ngootsish tum ashiramach ashirangiya. Pantsakamachu anush tsiyatssee mazinarangiya. Saulaa, ¿mayaamsha shiy nuwaa kiyung yachaksha? tárangiya. \v 5 Saulsha: ¿Chaksha shiya, ichee? tárangu, uwsha yámku, tárangu; Nuw Isustana; tárangu. Yuwaa shiy kiyung yachakish nuw antana. \v 6 Yaktash Damáskush kuskachush, anshuch tputs shiyash napkatu, shiyaa nuwaa kuki kamanichparee. Shiyaa kamachtakchu, ngatinllpa; tárangiya Isusu. \v 7 Wipunashtisin k'kuzee mazinayarusin, nap ashkusin, itaru tputsee parangazinllinaja; dancha. Punirustaksin, zamaranganaya. \v 8 Saulsha chiyzarangiya. Wach napku, itaru wach kzateeru, wach yarangeeja; pamaam nda nusarangiya. Wipunashsha uwimuna putayaru, itatachu, Damáskush yushindarangiya. \p \v 9 Kuseeru, Utaásash pang' pshturangu, tuchip maats nda katungku, nda waaku taarangiya. Wachsha wandaritam mchus ashirangiya. \p \v 10 Damáskushchi tputs, Ananiyasa suru, an tputs Isuschichimuncha. Ashirucha, pamastarich ashiru anush Isussha: Ananiyasaa, átu, Ananiyassha: ¿Maya? ichee, tárangu, \v 11 Isussha: Saulaa nachungashini; ngoots Itsinsaru tsurtakana ambi. Anush Utaása pangu pakchush, anushtanda Saul taaru; Társisshuchi átana. Naturi Aparpati tsiyatkurtaa, \v 12 itaru uru shiyaa mirinish pamaskiya shiy kuschish anooma. Kuwish muchimun wayayarush, wachsha yusur napchu anootstam pamaskiya shiyaatsi; tárangiya Isusu. \v 13 Itaru, Ananiyassha: Ichee, ¿tamaree tsiyatchi nuwa? ¿Wanipaja Saulaa kuk nuw mazinarangi? tárangu. Mang tputsireetsish kapung kiyung yacharangiya Irusarinshucheetsi. \v 14 Kirak apanllpanee urkar tuyandayaru, na ningeem kusarangiya, mang átssincha. Shiyaa chinakuni anumand iyaa putachparee, tárangiya Ananiyasa. \v 15 Isusshacha: Mikeerush naangi. Nuw Saulaa ipusaranginawa nuwaa kuki tayaspatampaneema ínamaama. Nuwaa kuki arap kamanimantachu Utaáshuchee tayaspatachiya; arapchee tunarip tayaspatachitamparee. \v 16 Saul kapung kiyung kachiychitamparee; tárangiya Isusu. Táyaru, Ananiyassha: Ayu, ashiri Saulap naachima; tárangiya. \p \v 17 Naateeru, Utaásash pang' kusarangiya. Saulaa pakeeru, Saulamun much uwee wayayaru, tsiyatarangiya. Zuwaa Saulaa, shiy ningeem naatarangush, ngootsish Isusoo shiy parangish. Antam nuwaa kamachtayaru, nuw ningeem naatashina. Nuw shiyaa atina; yusur pamaam waritachpasha; na Apanll shiyash Waanaatsi Wani tapshtuchapanlla; tárangiya Ananiyasa. \v 18 Saulsha yusur nap ashkachu, wchush zap tamapari ashiru kámanaru an parat ashirangiya. Ashiramchu, Ananiyassha ichumarangiya Isusumuna. \v 19-20 Sheeranllu, Saulsha katungarangshta. Yusur matambsheerangiya. Saulsha Isuschichpat ashpatam zar taarangiya anshuya. \p Yuwaa Saul Isusoo mangoonarangu anoo kamaneena. \s1 Saul Isusoo mangooneeru, uwsha mang Isusoo kuk kamanirangu anoo kamanchinllpa \p Saul Isusoo mangooneeru, minush zar musásiritam anshurisha Utaáshuchip shaniyshini naatarangiya. Anush kuseeru, Isusoo kuk kamanirangiya. Isus Apanllcha Wipa; tárangasha. \v 21 Saul átu anoo mazinayarusin, napuxtarangana. ¿Ndusha in tputs Irusarinush Isuschichee kiyung yacharangu an? ¿Na ndusha tputsee putapi átu ningeem kusarang? Putayaru, mang apanllpanip urkari machchiya. Anoompa kuseeriya. ¿Tamashtaja Isusoo kuk kamanka? táranganaya Utaáshuchi. \v 22 Itaru, Saul kizpur Isusoo kuk payuyaru, Utaáshuchee kasirangiya. Saul uru Damáskush taaku, kizpur tsiyatarangiya. Isus Apanllcha Ipusamarini, watam Apanll kuk atuwa; tát tát ashku, kizpur kasirangiya Utaáshucheetsi. \v 23 Anush wazapan maayaru, Utaáshuch waanpata tsiyatkusin, Saulaa pachayani, táranganaya. \v 24 Ashiri, yaktash washitungashinung ksutaranganaya. Saul psaantaatiya shitungachu pachayani atusin, ksutarangana. \v 25 Saulsha anoo mazinayaru, táyaspatashsha Saulaa machirangiya. Psaanari tandapunuzinung iwaz yaruwarangiya.\f * \fr 9:25 \ft Josueya 2.15; 2 Koríndshucheema 11.33 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Tsumbush kapungush pshtayarusin, sukamun itsiratanu, kanasatara ashirangana. \p \v 26 Saulsha Irusarinap waptam kanapurangiya. Isuschichingaz ipunamchi átu pshturangiya. Itaru, Irusarinshuch Isuschich tputs punirangitamanaya. Saul kaapa Isusoo mangoontareeja; táranganaya. \v 27 Itaru, Bernabi istarangiya Saulaatsi. Macheetu, tayaspatampanip yámandarangu, Zuwanll Saul Isusoo parangiya. Ngootsish naantachu, mang anush Isus tsiyatarangiya Saulpata. Isusoo kuk kapung kamanirangiya Damáskushu; tárangiya Bernabee. \p \v 28 Anumun Saul kamiran ipunarangiya. Irusarinush Isuschichpat kis ipunarangiya. \v 29 Isusoo kuk kizpur kamanirangiya. Tunar Utaáshucheem kinarangana anpat tsiyateeru, Isusoo kuk nambaptangat ashkusin, kizpur tsiyantarangashinllinaya. Saulaa pachayani, tárangana. \v 30 Itaru, Isuschich yasayarusin, Saulaa machiranganaya. Yakat Sesáriyash kuseersin, arapi yaktap Társisupi zanganiranganaya. \p \v 31 Ashirucha, Isuschich ichingurusin, mapiyrangshtisina; kiyung kachiytarshtazinllinaja. Watsapunish Utaásh, Galileyash, Samariyash ichingurusin kis taaranganaya. Apanlleetsimari chinarangusin, Apanllsha kizpur istarangiya. Ashiri Isuschich Apanllimun Wani izapaneeranganaya. \p Ashiri yuwaa Saul Isusoo kuk kamanirangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Pitor mang Isuschichip napkatu xiyrangu anoo kamanchinllpa \p \v 32 Minush tsup Pitorsha: Isuschichee ichinguru pangatama táyaru, naatarangiya. Minush napeenllu, minush napeenllu ashtarangiya. Yaktash Lidash Isuschich taarangtamta. Ashiri Pitor ambtam naparangtamta. \p \v 33 Anush kuseeru, tputsee Iníyasa suru chamayangarangiya. Iníyas uru tsipar tamapari ashiru tamoo ashirangiya. Tuchip matayaru yungandpas tamurangiya. \v 34 Pitorsha: Iníyasaa, Isus shiyaa yarchinlla. Chiyzayarush, nllamarish yáyarush, naangi; tárangiya. Natamari Iníyas matambshirangshta. \v 35 Lidshuchi Saronshuchtam anoo pakeersin, ichingurushtisin Isusoo chinarangashinllinaya. \p \v 36 Yakat Jopa kiz Tapíta suru taarangiya. Tapíta iyashuch k'kini, Manllan'si atuni atiniya. Tapít uru istampaniri taarangiya. Pukiree istataw ashtariya. \v 37 Yuwapur Pitor Lidash taaru, Tapít kizpur kas yutayaru, tsiparangiya. Kizaptatin tsiparee ichumayarusin, tandapunuz kapungush wayaranganaya. \v 38 Tputssha Pitoru Lidash taariya. Arapeeja; watsiritcha; tárangiya. Isuschichsha mazinayaru, tsimbunoo tputs kamachtarangiya; Pitoroo kuruzushinints; táyaru, ayu átu naatarangana. Pitorush kuseersin, Zuwaa Pitoroo, pza pangatish, mikingcha. Zapshtarinllpa; táyaru, \v 39 Pitorsha Jopap naatarangshinllinaya. Pitorsha kuseeramchu pangusish pshtuyaru, tawazintaru amb yámandarangana. Anush mashind zapan tanutantar, Pitoroo maachi zapan yámandaranganaya yuwaa tsipar siriteeru panambarangu anootsi. K'tuneetstam, turusaatstam, maxazeetstam, wamareetstam yámandata yámandata ashiranganaya. Watacha Tapít waana uwpat nee siritarangu kchitamasa, tárangana. \v 40 Itaru, Pitorsha mashindoo ichinguru tandapunuzish tashitungayaru, tsiparinung tutunlltayaru, Apanllpa tsiyatarangiya. Apanllpa tsiyateeru, tsiparee napeeru, Izari Tapítaa, chiyzangi; tárangiya. Táyaru, Tapítsha nap ashku, Pitoroo pakeeru, kuxinta ashirangiya. \v 41 Pitorsha uwimun putayaru, itsireeru, ichiyzarangiya. Isuschichsha kuruzurangiya mashindootstamta. Tapít neewa; támeenllcha; táyaru, kasarangiya. \v 42 Jopshuchi tputs ichinguru yasayarusin, tputs zapan Isusumun mang taturanganaya. \v 43 Pitorsha anshuri zapan maarangiya. Simosh taspanish pang' taarangiya. \p Pitor Isuschichip pakatu ashirangu anoo wapparee kamaneena. \c 10 \s1 Natsha kamanchinllpa yuwaa arapich tputs Isusoo zapish mang mangoonarangana anootsi \p \v 1 Yuwapur Pitor Jopash taarangu anpur Kornéliyu tputs suru, Sesáriyash yakat taarangiya. Kornéliy sundaroo zapanee ksutarangiya; komandantimuncha. Sundarush taarshi Italiyana sura anush ksutarangiya. \v 2 Apanllee chinarangu, wip ichinguru Apanllee chinarangitamta. Pukireem tputs istaku, mangutari panat panat ashirangiya. Uru Apanllpa tsiyatstar ashirangitamta. \p \v 3 Zar manginamun xameekamchu Apanllpa tsiyatstaru pamastarich ashiru Apanll wasundurur yakarangiya. Apanllsha wasundurur: Kornéliyoo, tárangiya. \v 4 Kornéliy kizpur punirangu, mangutari napanapaw ashku, ¿Maya? Ichee, tárangiya. Apanllsha wasundurur: Apanll shiyaa chinakiya, tárangiya. Apanllpa tsiyatarangush, mazinarangiya. Pukireem tputs istarangish anoo parangitamta. \v 5 Ashirucha, na tputsireetsish piy Jopap zanganingcha. Pitoroo yamashini tángcha. \v 6 Pitor Simosh taspanish pang' taariya upeewamuntanda. Pitor suru tsimbun taariya Simotamta; tárangiya Apanll wasundururi. \v 7 Apanllsha wasundurur tsíparangiya. Kornéliysha muchchuree tsimbunand kuruzurangiya. Wasundururee kuruzurangitamta. Wasundurur uru ksutarangiya Kornéliyootsi. Apanllee kizpuritam chinarangu. \v 8 Kuskamchu, Apanllee wasundurur kuk kamanirangiya, Mikeerus Jopap naangints, tárangiya. Ayu táyarusin, naatarangana tuchpananda tputsi. \p \v 9-10 Ipusap minam maaranganaya. Putam zar wachamuree Jopa yakat tutundkachu, Pitorsha mariz kayatku, katungtseem kutaku, pangusip iwaz Apanllpa tsiyatamaam kárirangiya. Tsiyatku itsiparangiya; itsiparu anshuri kanindap parangiya. \v 11 Kanindap napku, wantsush parangiya. Maachi punll tamapari ashiru arangich kasi arangich kasi ashiru, yaruwawatara ashirangiya Pitorunungi. \v 12 Anush punllush zapan mantsam taarangiya. Kázamash, kpurangamash, pshiyrataru anumash aship an taarangiya. \v 13 Anushsha k'kuz kimaku, tárangiya, Pitoroo, pachayarush, ktungangi átu, \v 14 Pitorsha: Meeha, ichi, nuw mantsamoo katungtareezi, tárangasha. \v 15 Uwsha Pitoroo, tárangiya; Watsta, tárinllpa. Apanll nee: Katungamaam wanasiri; tárangiya. Ashiri anoo shiy mantsamcha tárinllpa. \v 16 Pachayarush ktungangi átana, tárangiya. Tuchip tayusirangu anootsi. Áttu, waptam naringarangiya. Pitorsha yusur támarangiya. \v 17-20 Yuwash Pitor mangush kapung chinayaru ¿Mayaama Apanll: Mantsamcha tárinllpa át? ántaru anush, Kornéliy muchchur kuseersin, Simosh pang' wishchipiri xiyeersin, ¿Pitoruwa? tárangana. Apanllsha Wani Pitoroo, Arapich tputs tuchip shiyangaz pakatu, kusateeranaya. Ashiri karuweerush, tputsish tachiteerush, napashini; ngatinllpa, watam nuwaana zanganiranginawa, tárangiya Apanll Wani. \v 21 Pitorsha pangusip káyashinu karuwawtaranllu, Siy tputsingaz nachungakis nuw watatana, Pitortana, tárangu. Na kamaningandama; ¿mayangaz kuseesa? tárangasha Pitoruya. \v 22 Kornéliysha wasundurur: Kornéliy iyaa zanganirangiya, Kornéliy komandantcha. Apanllee mangoonkiya. Utaáshuch ichingurusin: An tputs kizpur wanasircha átssincha. Kornéliy Apanllpa tsiyatarangu, Apanll wasundurur kuseeru, kamanirangiya Kornéliyootsi, manga. Pitoroo yamashini; mang, tárangiya. Pitor kuskachu, tsiyatsis kamanichparee shiyaamaya. Kamankachu, kitsish mazinangcha; tárangiya Apanll wasundururi Kornéliyootsi, manga. Ashirucha, iyaa zanganirangiya shiyaam yamamaama. Ashiri Kornéliyupa tsiyataatish; tárangasha Kornéliy wasundururiya. \v 23 Pitorsha: Ashiriya, nishuri ktungangimasints, maangimasints átu, ayu táyarusin, anshuri maarangashinllinaya. \p Putam Pitor Kornéliyupa muchchur naatarangiya. Jopshuch tputs ashpatam: Kayunu táyarusin, naatarangana; Pitorush tachitarangana. Isuschichinanda naataranganaya. Naateersin, ipus minam maarangana. \v 24 Putam Kornéliy mangush chinayaru, Napa kuschinllinaya, tárangiya. Wasina maachiritaa kuruzurangiya. Wamkuree kuruzurangitamta. Nuwash shaniyeeni; tárangu, shaniyarangshinlliniya. \p \v 25 Pitorsha wishchip kuskamchu, Kornéliysha parangu, tutunlltata timuchta ashirangiya. Ungirtapi átu ashirangiya. \v 26 Pitorsha ichiyzarangu; Watsta, shiriyshpa nuw tputstamana; tárangasha. \v 27 Sheeru, pakich tsiyateersin, yuwash tputs zapan shaneerana anush yapshturangiya pangusshu. Tputsee zapan parangiya Pitoru. \p \v 28 Pitorsha: Siy yasaktischa. Iy Utaáshuchini arapichpa tunarpa ipunimaam pinasaktanicha. Siyash napamaam pinasakitamani. Nuw Utaáshuchtana, itaru siy tunartischa. Itaru, Apanll nuwaa mangeetsi p'tseerangiya. Tunarip ngatinllpa; tárangiya nuwaatsi Apanlli. \v 29 Ashirucha, shiy nuwaa kuruzurangush, nuw mikeeruri kusarangtana; ngatarangeezi. Ashiri na kamaningandama; ¿Mayaama nuwaa kuruzurangsha? tárangasha Pitoruya. \p \v 30 Kornéliysha: Natpasha ini tuchip maayanlli, pukamchu nuwash pangi Apanllpa tsiyataranguri, wasinguru tputs nuwash yakarangiya wamar 'sineerangsha. Nuwaa tasaseeru, \v 31 Kornéliyu, Apanllpa tsiyatarangish anoo mazinarangiya. Pukiree tputsee istarangish anoo naparangtamta. \v 32 Ashiri tputsireetsish piy Jopap zanganingcha. Pitoroo yamashini tángcha. Simosh taspanish pang' Pitor taariya. Upeewamuntanda nachungashini tángcha; tárangasha Apanll wasundururiya. Nuwsha \v 33 mikeeruri m'chachureetsi, yamashini aturi, zanganirangshina shiyaam kusamaamaya. Ashirucha, shiy yungparitishcha kusarangtasha atashina shiyaatsi. Ashiriya, Apanllingaz zandkuni, na ichinguruni shaniyartakini. Apanllee kuk kamankush, mazinazinaw ashtachshapariniya. Apanll shiyaa kamachtarangu, ashiri na shiysha kamaningcha; tárangasha Kornéliyu. \p \v 34 Pitorsha, tárangiya; Na yasayanllina; nuw teezi; Siyaa Apanll arapchee ndunind chinak, atinatana, tárangina. Itaru, Apanll tputsee ichinguru chinakiya; tunariwaatstaata átana.\f * \fr 10:34 \ft Nishuri yuwartatam Tayusima 10.17 átu atitamta; itaru, Romshucheema 2.11; Romshucheema 10.12; Gálatasshcheema 2.6; Ipísshucheema 6.9; Kólosénshucheema 3.25 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 35 Siy arapchitaatis Apanllee chinakinaareesa, waa kuk nda kapeetkus, ashiri Apanll siyaatstam kis napkiya. \p \v 36 Isusoo kuk pakich mazinarangpasa. Apanll Utaáshuchish tsiyatsis wanasirimash wayarangiya. Isusumun mapiym panachintspa, tárangiya Apanlli. Watam Isus wamari kasiriya ichinguru tsapurunaseetsi. \v 37 Ndamba Isusoo kuk mazinarangsa. ¿Utaásh watsapuni tsiyatsis wanipa wayarang? Kamirana ashiri yasapsa. Wangarinimasini Galileyash tsap Apanllee kuk kamanirangu, yutaritshishireetsis ksangtsa, táyaru, tputseetssha ichumarangasha. \v 38 Sheeru, Isussha, Násaretshuchi, kusarangiya Apanllee kuk kamanimaama. Apanllsha waanaa wizpuririni Isusoom panayaru, tputsee istakatu yarkatu minup yakat napta, minup yakat napta ashirangsha. Yashing' tputsee kiyung yacharangitaa, itaru Isussha yartariya. Apanll kizpur istarangasha. \v 39 Yuwaa Isus ashtaru anoo iy tayaspatampanni kchiptini parangtanicha. Utaásh watsapunu, misha Irusarinush Isusoo ichinguru parangtanicha; anootsim kamankiniya. Isus tputsee wanasir istarangitaa, iyashuch Utaáshuchini kurakarini Isusoo pacharanganaya. Yasinamun tstsayarusin, \v 40 pachayarusin, yusur zari tuchpash támarangsha; Apanllsha ituyamarangiya. Iycha tayaspatampanni Isusoo parangashiniya. \v 41 Tputs ichingurusin parangazinllinaja. Iyamarishtini Isusoo parangini; watam Apanll iyaa ipusaranguwa. Ashirucha, iysha parangashiniya Isusootsi. Isus kayunu katungeeni táyaru, Isuspa katungarangani; misha waarangitamani. Kchiptini paranginiwa. \v 42 Sheeruni, Isus iyaa kapung kamachtaku, tárangiya; Nuwaa kuki kamankus, izuuru kamaningtsa, tárangiya. Apanll waana zandarangu nuwaa ínarangiya, tputsee taárash natstamaama; tsipareetstaa taárshee natstachina. Tputsee kchitaatstam natstachtamparina; átanda tángcha; tárangiya Isusu. \p \v 43 Yuwaatstam Apanll kamanimapani sirúta kamanirangu anootstam kamankiniya. Isusumun mangich tatkuch, yutaritshishireetsich tachingkiya; táranganaya kamanimapani. Ashirucha, Isusumun mangis tatungtsa átana; tárangiya Pitoru. \p \v 44 Pitor Isusoo kamanimantaru, tputssha anoo mangoonkatssin, anush musásiri Apanll Waanaatsi Wani tapshturangiya. \v 45-46 Apanll Wani pshtuyaru, tputsee tutsiyachtayaru, nllitaritshuchsha k'kuz zammatarach ashirangana. Utaáshuch yuw Pitorpat kusarangana an mazinayarusin, napuxtarangashinllinaya. Arapcheetstaa tputs Apanll Waanaatsi Wani tapshturangiya. ¿Tamayashta ashik? tárangashinllinaya. Pitorsha: \v 47 Sirú Apanll Waanaatsi Wani iyash Utaáshuchshini tapshturangitamta, na ashiritamta nish tputsish tunarish tapshturangitamta Apanlli. Ashiri kungupat ichumayani; ¿tamari watsta tách? tárangiya Pitoru. \v 48 Táyaru, kamachtarangiya. Isusumun tunareetstaa ichumangtsa; tárangasha Pitoruya. Sheeru, tunarsha: Xamachi, musá naarintspa. Sheerus, aship in maayarus, kanapunllis; tárangashinllinaya tunariya. \p Yuwaa arapich tputs zapish Isusoo mangoonarangana anoo kamaneena. \c 11 \s1 Mishat, yuwaa Pitor arapchip tunarip napeeshinu, Isuschichee mang kamanirangu anoo kamanchinllpa \p \v 1 Pitorsha Sesáriyash kapung taaru tputsima Irusarinap naatarangiya. Anush kuseeru, mang, tárangashinllinaya; Arapich tunar Apanllee kuk mazinarangitamta; tárangashinllinaya. Tayaspatampan mazinarangusin, ichingurusin Isuschich mazinarangitamsincha. \v 2 Ashiriya, zapish Pitor Irusarinap kuseeru, Utaáshuchsha Isusoo mangoonkana an Pitoroo tasaseersin, \v 3 ¿Tamati átush tunarip naatarangsha? ¿Tamasha tunarpatamsha katungaksha? tárangashinllinaya Utaáshuchiya. \v 4 Itaru, Pitorsha yámku, tárangiya, Na izuuru kamanchintspa yuwaa Apanll nuwaa yámandarangu anootsi. \v 5 Yaktash Jopash taarangi. Anush Apanllpa tsiyataranguri, nuw itsiparangi anush maachi punll tamaparee ashiru karuwatara ashirangiya. Nuwaanungi kusarangiya. \v 6 Naparanguri, anush maachi mantsam zapan taarangiya. Kázamash, kpurangamash, misha pshiyrataru an ashiru taarangiya. \v 7 Sheeru tsiyatsis kimarangasha nuwaama. Pitoroo, pachayarush, ktungangi; tárangasha. \v 8 Nuwshacha, itaru: Ndambaree, ichee, nuw mantsamoo katungtareezi; tárangashina. \v 9 Yusursha: Nduni tárinllpa. Nee Apanll yararanguwa. Shiy mantsamcha tárinllpa; tárangasha. \v 10 Tuchip anoo tayusichu, yusur waptam kanindap káriritara ashirangiya. \v 11 Sheeranllu Sesáriyshuchsha tunar tputs kusarangana yuw Kornéliy zanganirangu anu. \v 12 Apanllsha Wani: Tunar tuchip tputs naturi shiyangaz yamamaam kuseerana anoo ngatinllpa. Anpa mapiyrush ipuneerush naachsha; tárangasha nuwaatsiya. \p Ashiri, Isuschichini arangich minum matayaru nuwaptatamta naatarangshiniya; Kornéliyush naparashinini. \v 13 Kornéliy iyaa, tárangasha; Apanll wasundururi nishuri xiyeeru, Tputsirish Jopap zanganingi m'chachurish; tárangiya. Pitor yamashini. \v 14 Kuskachu, tsiyatsis kamanichparee. Kamankachu, mangoonangcha. Ashkachush, Apanll shiyaa tapachindachparee; tputsireetstamtish tapachindachiya; tárangasha Apanll wasundururiya; tárangiya Kornéliyu. \v 15 Táyaru, nuwsha Isusoo kuk pakich kamaniranguri, Apanllsha Waanaatsi Wani tapshturangiya tunarshu. Sirú Apanll Waanaatsi Wani iyash tapshturangu an ashiritam na tunarish tapshturangitamta. \p \v 16 Nuwaanaatsisha mangi p'tseeranguri, Isusoo kuk chinarangina. Wangarin tputsee kungupa ichumtariya; tárangiya Isusu. Itaru, nuwsha Apareetsi Wani tputsush tapshtuchima; tapshtukchuri ichumakpaz ashtachima; tárangiya Isusu. Ashiri mangishi chinakuri, \v 17 Iy Apanllimun Wip, Isusumun mangini taturanguni, Waanaatsi Wani iyaam panarangiya. Na ashiritamta; tunareemta panarangitamta. Ashiri ¿tamayari nuwsha anoo tatutschi? Pinasaktana, tárangashina; tárangasha Pitoruya. \v 18 Utaáshuch Isuschich mazinayarusin, anurisha zamarangashinllinaya; nda yámarangshinllinaya. ¿Tunareetstaa mang' tachingeenlla? Ashiri na nimun wanasirsha taachinllina; atusin, Apanllee ungirtaranganaya. \p Yuwaa Pitor arapchip tunarip napeeshinu, Isuschichee kamanirangu anoo wapparee kamaneena. \s1 Na minootssha kamanchinllpa yuwaa tunarpitaa Apanllee kuk mang tzapaneerangana anootsi \p \v 19 Isus tayaspatampanirini anshuri taaranganaya. Itaru, minsha tputs arap naatambaranganaya. Yuwapur Istiwarineetsini pacharangana anpur Utaáshuch urkar Isuschichee natsarangusin, kiyung yachakchusin, suwasuwarangana. Asheetstam Fenisiyash tsap kusarangana. Asheetstam tsuru Chípar suru kusarangtamana. Yaktapi Ántiyukap suru arap naatarangtamanaya. Tsapoo shuneersin, uru Apanllee kuk Utaáshuchpatamaritssin kaman kaman ashirangana. Itaru, piyartacheetssha tunareewa nda kamanirangana. \p \v 20 Itarshacha, Chíparashchitam tputs mishat Sirínshuchtam tputs Isusoo mangooneersin, Ántiyukash kusarangana. Ashiriya, anush kuseersin, Isusoo kuk tunareetstam kamanirangshinllinaya. \v 21 Kamankusin, Apanll istarangu, tunar wazapan mangoonaranganaya. Isusootsimarisha chinarangashinllinaya. \p \v 22 Tputssha Irusarinush tsiyatssee wayarangusin, Ántiyukash yaktash arapich tunar Isusoo mangoonaranganaya; mang, tárangana. Isuschichsha: Zuwaa Bernabee, shiysha Ántiyukap tayaspatamaam napashini; tárangu, Bernabsha ayu táyaru, Ántiyukap naatarangiya. \v 23 Anush kuseeru, Apanll tunaree istarangu anoo pakeeru, mang' kis ashirangiya. Uru Isusootsimari mangoonangtsa. Apanll kuk kpitintspa; ksarintspa; tárangiya. \v 24 Bernabi mang' wanasirimuncha, Apanllee kuk kapung mangoonarangu, kizpur Apanll Wani payurangiya. Bernabi Apanllee kuk tayaspatarangu, Apanllsha tputsee zapan tapachindarangasha. \p \v 25 Bernabi Saulangaz nachungakatu, arangirisha Társisup yakat naataranu, kuskamchu, \v 26 Saulaa parangiya. Saulaa yamayashinu, yusur waptam Ántiyukap kanapurangana. Anush minam yungandpas taarusin, uru Isuschichpa shaniyaranganaya. Zar wazapan tayaspatarangana. Ántiyukshuch tputs yuwaatsimari Isusoo mangoonarangana anoo, Isuschichi, tárangana. Anpuri chtarangana Isuschichi támaama. \p \v 27 Anush tayaspatatarusin, Apanllee kuk kamanimapan Irusarinush káyashinusin, Ántiyukash kusaranganaya. \v 28 An tputs suru, Akápo kusarangtamta. Apanll Wani mangoo p'tseeyaru, kamanimaam chiyzarangiya. Na musápa maringachiya. Tputs ichinguru kiyung kachiyachpasinaya. Tsapurunasshuch ichingurusin ashtachpasinaya, tárangasha, mangaya. Watacha katungats maringarangu yuwapur president Klawdiya taarangu anpuru shiyaa atina. \v 29-30 Anoo mazinayarusin, Kurikiree mapuyaruni, Irusarinshucheem Isuschicheem istayani; tárangana Ántiyukshuchi. Táyarusin, Bernabeem kurikee panayarusin, Ksutamapaneem panashinints; táyarusin, zanganarangana. Bernabsha Irusarinshucheem panarangashinllinaya. \p Yuwaa tunarip Apanllee kuk chtaru tzapaneerangana anoo kamaneena. \c 12 \s1 Mishat, yuwaa kurak Herodesarini Sandeekurineetsi pachayaru, Pitorootssha mang tumanarangu anoo kamanchinllpa \p \v 1 Yuwapur kurikee istarangana anpuru, Irusarinshuch urkari, Herodesa suru, nda yutarit natsarangiya Isuschicheetsi. Isuschichee kiyung yachachima átu zapan putayaru, tumanarangiya. \v 2 Sandeekurineetsi mchitpa pacharangiya; Sandeekurineetsi Wangcha zoonllimuna. \v 3 Utaáshuch urkar mang' kis ashirangshinllinaya. Herodesarin anoo pakeeru, ¿Tamaka tápanda Utaáshuchi? átu, yusur Pitorootssha putarangasha. \v 4 Yuwash Utaáshuch shambatkana anush putarangiya. Anush shambatshini pangaa nda tputaru anoo katungkanaya. Ashiriya, putayaru, tumanarangsha. Sundaroo 16 kamachtayaru, Siysa Pitor ksutangtsa. Ipunpunaris tputsis ksutangtsa. Uwsha puturi ksutarangu, uwsha pukamchu ksutarangu, uwsha psaan ksutarangu, uwsha schirus ksutarangu, shingtsa; ksarintspa; táyaru kasarangasha. Utaáshuch shambatshini pastakachu, Pitor yamayaruri, tputspat ichinguru tsiyatchima pachamaama; tárangasha Herodesariniya. \v 5 Pitoroo kaapa tumaneeru kasarangiya. Itaru, sundar ksutaranganaya. Itaru, Isuschich Apanllpa Pitorooma tsiyataranganaya. \p \v 6 Herodesarinshiti putam pachamaam tsiyatchima átu, sundarsha suwatpa átu, kateenpat kamurirangasha. Sundar washitungashinung kizpur ksutarangshinllinaya. Pitorunung sundar arangeem kuxina arangsha min kuxina ashirangana. Itaru, Pitor psaan kis maarangasha. \v 7 Maaru, Apanll wasundurur kusarangsha. Tumanshish 'sineerangiya. Apanllsha wasundurur Pitoroo watandaram tu sheeranllu, Pitorsha támta ashirangsha. Chiyzangi; mikingcha; tákchu, kateensha parat ashirangsha. \v 8 Apanllsha wasundurur: Mxangi; spatangi; mikingcha; táyaru, spatayaru, maxayaru, Natu, tuwapimash k'tuntayarush, nuwash tchitangandama; tárangasha. \v 9 Shitungaramchu, Pitorsha mangush chinaku, ¿Kaapani sitatsirita ashki; pamazukeezinawa; ashkinawa? tárangiya. \v 10 Táyaranllu, sundaroo minoo tushiyaranllu, minootssha tushiyarangitamta. Sheeru, washitungashinung kusarangashinllinaya. Washitungash mbam ngusambpat tinaru annung xiykamchusin, mbamtaa tstsama mangutari waantarisha tawatatara ashirangiya. \p Ashkachu, anush shitungarangshinllinaya. Sheeru, ngootsee shitungeeranllu, minootssha shapayeenllu, asheemchu Apanllsha wasundurur tsíparangasha. \v 11 Pitorsha yusur mangush chinayaru, Na chinayana. Kaapa Apanll waanaa wasundururee zanganeeparee nuwaam tapachindamaamaya. Utaáshuch nuwaa kiyung yachamaam zandarangitaa, itaru na Herodes nuwaa pachacheeja; ndambaree; tárangiya Pitoru. \v 12 Mang' chinayaranllu, Mariyap naatarangiya. Mariy watacha Márkos waniriya. Itaru, Márkos Wang ísamarangana tsimbun suru; Mariy wipa. Tputssha Mariyash zapan Apanllpa tsiyatarangana Pitorooma. Anush psaanari Pitor kuseeru, \v 13 washitungashinung tuh tuh tuh, tárangasha washirpanee arangeema. Mariysha muchchur Rode suru, ansha anush napkatu, Pitorsha: Nuwtanda, tárangasha. \v 14 Kukoo mazinayaru, matstayaru, mang' shambatarangasha. Kizpur mang' kis ashirangu, pshtushee nda tawatku, yusur waptam pangusip tit sheeranllu, Pitortanda, tárangasha. \v 15 Isuschichsha: ¿Tamashta mangish nduneerangu ngutish átsha? atusin, Nduni, zuraktana. Pitorcha; átar ashirangasha Rodeya. \p Kanizparee, tárangashinllinaya. \v 16 Itaru, Pitorsha nda kasaku, kapung tuh tuh tuh átat ashirangsha. Isuschich shitungshishee tawata ashkusin, Pitoroo parangashinllinaya. Pitoroo paranllusin, napuxtarangana. Tsiyatkusin zamamtar ashirangshinllinaya. \v 17 Pitorsha yuwaa zamamtarana anoo zamapana átu uw paxayarangsha. Sheeru, ichinguru kamanimantar ashirangu, Apanll nuwaa tashitungarangiya; ántar ashirangiya. Na siysa kamanishinints. Sandeekoo kamanishintsa. Isuschichee ichinguru kamaningtamtsa; tárangasha Pitoruya. Naanamachima táyaranllu, nllitaritapsha suwarangiya. \p \v 18 Taraseetssha ksutamapan nap ashkusin, kureeramachsha; mang' zuw ashiranganaya. Waanpatatin, tárangashinllinaya; ¿Natuwa? ¿Pitoruwa? ¿Tamanshta? tárangana. ¿Tamayari shitungeenll? tárangashinllinaya. \v 19 Herodesarinsha wasundururee: Pitor yamashinints; tárangasha. Sundarsha ayu táyarandsin, yamakatssin, naxpoorangashinllinaya. Ashirucha, anumand ksutamapaneets putayarusin, kurakash yushindarangashinllinaya. Mashku, nda yámarangshinllinaya. Kurak kizpur tsiyantayaru, Ksutamapan pchangints; tárangasha wasundurureetsiya. \p Pachayarusin, kuraksha Herodesarini Utaásh káyaranllu, Sesáriyap yakat taakamchu naatarangsha. \p \v 20 Anush Sesáriyash taaru, tputssha Herodesarinpat tsiyateeni táyarusin, Herodesarinush kusaranganaya. Herodesarin uru kapung natsarangiya Tírshucheetsi; Sitónshucheetstam natsarangitamta. Anshuch, Tíroshchi, Sitónshuchtamta, watungashin pishtaranganaya, watam katungtsee uru Herodesush paxanxtaranaya. Itaru, Herodesarin watam natsaranguwa, ashirucha puniksin, Herodesarinush kusarangana tsiyatamaama. Ichtaru Parástoo parangashinllinaya. Anoo tsiyatkusin, tárangashinllinaya; Herodespa tsiyatssee yaramaam zandkiniya; táranganaya. Parásitsha: Ashiri nuwma mashchima; tárangiya, watam Parásit uru ksutkuwa Herodesaatsi psaan maakchu anootsi. Parásitsha Herodespa tsiyateeru, \v 21 Herodesarinsha: Ashiri yuwash zar waritakchu anush tsiyatchima, tárangasha. Ashirucha, zar tatsamoochu, anush Herodesarinsha, kurakari yarangashini yararangu; wanasireew k'tuntayaru, kurakamun watsirar kuxinarangsha. Tputsee tasaseeru, tsiyatsis kapung tsiyatarangiya. \v 22 Tputssha mazinayarusin, washunand zamangarangana; Kaapa tputseeja, ndambari. Apanlleerupa tsiyatku atiya; tárangashinllinaya. \v 23 Herodesarinsha nda Apanllee ungirtarangiya; waanaatstamari ungirtarangiya. Anumand Apanll wasundurur musásiritam kusarangiya táramaa wayamaama. Ashpatam maayaru, táramsha katsiparangiya Herodesarineetsi. Ashirucha, yuwamand Herodesarin, tárangu anumand Apanll waneeyaru, tsiparangasha. \p \v 24 Herodesarin tsiparamchu anamunsha Apanll kuk aranginasha izapaneerangiya. \v 25 Bernabi Saulpat kurik pukireem panayarusin, waptam Ántiyukap kanapuranganaya. Márkospasha kanapurangana. Yusur Ántiyukash kusaranganaya. \p Yuwaa Pitoroo tumanarangu anoo kamaneena. \c 13 \s1 Mishat, yuwaa Isuschich Saulaa arap mang zanganirangana Isusoo kuk kamanimaama anoo kamanchinllpa \p \v 1 Ántiyukash Isusoom tayaspatamaam taaranganaya. Kamanirangana Isusoo kuku; an tputs sura Bernabi, misha Simo itaru Mikuru ísamarangana, misha Sirínshuch tputs Oróssiya, misha Manáyiga, misha Saula, aship tayaspatampan taarangana. Manáyiga Herodespa kanungarangiya. In Herodes nllitarit yuw Galileyshuch gobernador ancha. \v 2 Anin Apanllee kuk kamanimantarusin, Apanllingaz wamin manguranganaya. Apanllsha Wani tsimbun tputsee ipusarangiya; minam Bernabi, misha Saula. Minam wipunasheem yamarangana suru Márkosa. Aship an ipusarangu, Arapchip kamanishinints Apanllee kuku; mang, tárangasha Apanll Wani. \v 3 Sheeru, Isuschichsha mangurangusin, Apanllpat tsiyateersin, tputsimun much uw wayayarusin, kamachtarangashinllinaya. Arapchip tunarip Isusoo kuk kamanishinints táyarusin, zanganirangshinllinaya. \p \v 4-5 Ashipcha an tputsee Apanll Wani kamachtayaru, minush zar Sirósap yakat naatarangshinllinaya. Sirósamand botish kapungush zaruyarandsin, tsurush kusarangana. Tsur suru Chíparcha. Anush yakta suru Sármincha. Anush Utaáshuchish shaniyshini pshtuyarusin, Apanllee kuk kamanirangana. \v 6-7 Anush kamaneersin, tsurush kapungush urupunguritsha naayarusin, tputsee kamanta tputsee kamanta asheemchu, zapish yaktash Páwsash kusarangshinllinaya. \p Anush kuseersin, Sírjiyu kuruzurangsha. Sírjiyu Páworu tsimbun tsurtaranganaya. Sírjiyu kurak taarangiya. Mang' kapungu; putitimuncha. Ashiri kuruzeeru, kusarangana. Anush Utaáshuchee wishunurini chamayangarangashinllinaya. Uru Sírjiyush taarangiya. Wishun suru Parísoscha, itaru Kiríkshuch kuk Irímascha atanaya tsurtaksina, watam wishunuwa. \v 8 Irímassha mantsir tsiyatarangiya Saulaatsi. \v 9 Itaru, Saula sur Paporomuncha. Apanllee Wani kizpur payuru wishunoo tasaseeru. \v 10 Shiy yashingtishcha, uru Apanllee kundarartishcha, watam kizpur wayangichirirshawa shiya. ¿Mayaamsha ngutish Apanllee kuk sarichiksha? \v 11 Na Apanll shiyaa kizpur wanichparee. Shiy natumasina kachish mchuspa taachsha. Zaree pangcheezish, ndambaree; tárangasha Paporoya. Támpuri, musásiri wach kzata ashirangu, mangusha pátang pátang shitar ashirangu, Istanda, kuweetsi putayarush, istangandama; átar ashirangsha tputseetsiya. \v 12 Kuraksha Apanllee wizpuririni pakeeru, Isusoo kuk mazinayaru, kizpur punirangasha. Sheeru, mangoonarangsha. \p Yuwaa Saulaa zanganirangana anoo kamaneena. \s1 Papor Ántiyukash Isusoo kuk mang kamanirangu anoo kamanchinllpa \p \v 13 Minush zar Papor wamkurpat naateersin, Páwsash káyarandsin, Perjap kítarangsha. Perjacha Pamfiliyashuch yaktarini. Perjash kíteersin, Márkos Paporoo Bernabeetstam kasayaru, uwaamsha Irusarinap waptam kanapurangsha. \v 14 Itaru, Papor Bernabpat Perjash káyashinu, tayaspatakatu Pisídiyap tsap naatarangana. Anush Ántiyukash kusarangana. Kanusisush zari Utaáshuchip shaniyshinish, pshturangusin, kuxinarangshinllinaya. \v 15 Utaáshuchee shaniyshini tputs ksutamapan Apanllee kuk natstayaru, masharangiya. Zuwanllee, ¿siy ndusha tsiyatssee payuris Apanllee kuk aranginasha mangeetsini p'tsimaama? Payureesa ashiru, naturi iyaa kamaningcha; tárangiya. \p \v 16 Paporsha chiyzayaru, tsiyatpi átu uwi paxayarangiya. Sheeru, tayaspatarangasha. Zuwaa Utaáshuchis, mazinangtsa nuwaa kuki; tárangiya. Tunaris, Apanllee mangoonkis anis mazinangtamtsa nuwaa kuki, tárangiya Paporo. \p \v 17 Apanll uru Utaáshuchee chinarangiya. Utaáshuchee zitamin waama tiptsireem mang ipusarangiya. Mang sirútama Ijiptap watsapun masarsin taarangana zitamina, manga. Apanllsha tuzapaneerangiya zitaminaatsi, manga. Sheeru Apanll kizpur istarangu, mang itutsirangiya; waptam tuwanpumaama zitaminarineetsi. \v 18 Kanapeeshinusin, upusap Apanllee kiyungutaa táchirangusin, itaru Apanllsha 40 masach anoo naparangiya, manga. \v 19 Sheeru, Kanaanush tsap kuseersin, Apanllsha istarangu, tputsee zapan minush kung pachata pachat ashkusin, tsimbun matayaru kung mang chingarangana.\f * \fr 13:19 \ft Tayusima 7.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \p Neewa, in tsapuneemis panachintspa; mang, tárangasha Apanlliya. Ashirucha, 450 masach anush taar ashkusin, \v 20 Apanll ksutamapaneem ínarangu, uwsha Utaáshuchee ichinguru mang ishintariya. Yusur zapish, yuwapur Samuelarineetsi ksutamapani taarangu anpur \v 21 tputs, tárangashinllinaya, mangaya; Nllitaritsha kizpur kurakareemani wayangasinda, Apanllee, táranganaya. Ashiriya, apuchirineetsi Saularini kurakaam ínaranganaya Sisarinimuna wipa; Benjaminchichimuncha tputsi. Mang uwsha 40 yungandpas ishinarangsha. \v 22 Itaru, Apanll apuchirineetsini kapeeteeru, mang Dapiyarineetsshiti kurakaam ínarangiya. Apanllsha mang, tárangiya; Dapiy Jeseyrini wip an nuwapa mang' tatsamoocha. Dapiyaa kamachtakuri, nuwaa kuki uru payukiya;\f * \fr 13:22 \ft 1 Samuela 13.14, misha Salmo 89.20 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* mang tárangiya Apanlli. \p \v 23 Apanllsha yusur Dapiyarinpatini tsiyatarangiya. Dapiyarineetssha: Shiyachich tputs kizpur tapachindampaneem ínakchuri, uwsha Utaáshuchee tapachindachiya; tárangiya Apanlli. Na in yuwaa Apanll, tárangu anoo tatsameenllu, Isus kuseenlliya; watacha Apanll tapachindampaneem zanganirangu anuya; tárangasha Paporoya. \p \v 24 Ndatuma Isus tayaspatachu, Wangarini Utaáshuchee kamanirangsha. Na mangooz wanasirimash chinangtsa. Yutaritshishireetsis kpitangtsa. Kungupa ichumachintspa; tárangasha Wangarini Utaáshucheetsiya. \v 25 Wangarini iwapamaam pakchimsha pshataru, anush tsiyatarangasha; ¿Chakand átssa siya nuwaatsi? Tapachindampanind átpasa siyaya. Itaru, nuw antaati anoozi, dancha. Itaru, tapachindampan nuwamun kushi kuschiya. Kizpur nuwaa kasiriya; nuw anpa waritareezi. Uwsha nuwaa: Sapturee tpurinda tákchu, nuwataa pinasakina, watam kizpur kurakawa; tárangiya Wangarini. Wangarini Isusoo kamanku, tárangiya. \p \v 26 Ashiri zuwanllee, mazinangtsa nuwaa kuki ichingurus. Siy ashpatamtis Apramarini wayanllunuris. Siy ashpatamtis tunaris, itaru Apanllee chinaktamtischa. Kaapa mazinangtsa; natpur Apanll siyaa izuuru tapachindamaam zandarangu, Isusoo zanganirangiya. Isus kuk watacha kaapa chiyaa tapachindachu anu átana; \v 27-28 Irusarinshuch tputs, misha iy Utaáshuchtini kurakarini Isusoo nda natstarangana. Ashirucha, nda natstarangusin, tupcharangashinllinaya tapachindampaneetsiya. Zaree kanusisshu Apanllee kamanimapan kuk uru natstakitaatssin, kamanipan Tapachindampanee pachachpasinaya, tárangitaatssin, ashiritaa Isusoo yasinamun tstsambeersin, pacharangana. Yuwaa Apanll kuk, tárangu anoo tatsamooranganaya. Watam Isus nduntaa yutarit taarangu, ashtaa pacharanganawa. Isusoo pachayarush, ksangi, tárangashinllinaya kuraka Pilatootsiya. \v 29 Ashirucha, yuwaa Apanll kuk, tárangu anoo tatsamoorang'sin, pachayarusin, yasinamun yaruwayarusin, wachush wayaranganaya. \v 30-31 Itaru, Apanll ituyamayaru, Isussha támarangsha. Támeeranllu, Isus yakarangiya; wipunashee yuwaatsimari Isuspa uru ipunarangana anootsimari waanaatsi yámandamaam ashirangiya. Ndatuma Isus tsipachu Isus wipunash uru Isuspat ipunurusin Galileyash watsapun káyarusin, Irusarinush kusarangana. Uwshtisin na kamanimapaneem kinarangusin, Isusoo kuk kamankanaya yuwaa Isus támarangu anootsi; tárangu Paporo. \p \v 32-33 Ashiriya, anoomcha kusarangani; tsiyatsis wanasirimash siyash kamanini atuni. Apanll zitaminarineetsi kamanku, tárangiya; Tputs zanganchintspa siyaam tapachindamaama; tárangiya Apanlli. Iy nlluranandshitini taarini anush Apanllsha Wipaa Isusoo ituyamarangiya. Yuwaa Isusoo ituyamarangu anoo zitamin wasina kamaniranganaya, yaseesshish tsimbunashu. Apanll yandamarini átcha; \q1 Nuw shiyaa ipartana. \q1 Nat in shiyaam taarashish kaneesich panayana,\f * \fr 13:32-33 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 2.7; Utaáshucheema 1.5; 5.5 átu atitamta.\f* \m Apanll Wipaa, tárangiya Salmosh wirkari. \v 34 Ashiri Apanll Isusoo ituyamarangu, an tsiyatsis zurku atiya. \p Isus támeeru, wanuts kuchacheeja; Apanll kuk anootstam kamankiya. \pi1 Dapiychich uru kizpur kuraktam taachiya. Uwsha wamari kasiru taachiya;\f * \fr 13:34 \ft Isáysa 55.3 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \m tárangiya Apanlli. \v 35 Salmosh nllitaritash yandamarini taaritamta, tsiyatssee anoo: \q1 Apanll wip atiya. \q1 Nuw nutsi kuchacheeja, watam shaana nuwaa ipusamarshawa;\f * \fr 13:35 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 16.10 átu atitamta.\f* \m Apanlli Wip tárangiya. Ashiri nat in Apanll Isusoo ituyamarangu, tsiyatsis tatsamoomcha. \v 36 Itaru, Dapiyarinimun tsiyatssee tatsamoorangeeja, watam wanuts kucharanguwa. Napancha; Dapiyarini Apanllee kuk nda kapeetku, tputsee wanasiri istarangiya. Istayaru, tsipayaru zitaminash mapshini mapurangsin, wanutssha kucharangiya. ¿Antaati Dapiyarineetseeja, Apanll át? \v 37 Yuwaa Apanll Isusoo wanutspatari ituyumarangu anoo tárangiya. Apanll kaapaniritcha Isusoo ituyamayaru, wanuts nda kucharangasha atina. \p \v 38 Ashiri zuwanllee, mazinangtsa nuwaa kuki. Mangoonangtsa. Isusumand Apanll iyaa yutaritshishirineetsini tachingkiya; siyaa atashina, zuwanllee. \v 39 Móysisarinee kamachtamarini izuuru payuyani atitaatini, yuwamand xapoorangini anumand Apanll iyaa nda kis naparangiya. Itaru, Apanll Isusumun chiyaa izuuru tachingachu, Apanllsha kis naptariya. \v 40 Ashiri Isusoo mangoonangtsa atina. Ashkachus, kamungatssa. Ndunnaa mangoonkus, paptsa; tsipakchus, yashingup naachpasa; siyaa atina. Apanll kamanimapani anootstam atitamta. \v 41 Ateeja; \pi1 Paptsa; siy nuwaa niyrkimandis. Nuwaana kizpur ashtachima. Tputs siyaa kamankinaari, anoo ndunnaa mangoonkus, siyaa waneekchuri, punirsimunari tsipatssa; atimanda Apanlli; \m tárangiya Apanll kamanimapanirini. Ashirucha, Isusoo mangoonangtsa; paptsa yashingup naarus; atashina, zuwanllee; tárangiya Paporo. \p \v 42-43 Tsiyatsis tuwatspayaru, tputs ichinguru shitungaranganaya. Papor Bernabpat shitungeersin, Utaáshuch zapan tachitarangana; Utaáshuch tamapari ashiru tunar tachitarangtamsina. Paporsha mang: Apanllee kuk izuuru payungtsa; kpitintspa; tárangana. Tputssha: Minush sápatu yusur kamaningcha. In tsiyatsis mazinapani atiniya; táranganaya, manga. \p \v 44 Ashiriya, minush sápatu zari, Ántiyukshuch tputs kachingarsin, Papor tsiyatku anoo mazinapani atusin, zapan kusarangana. \v 45 Utaáshuchsha yuwaa tputs wazapan kusarangana anoo pakeersin, kizpur tsiyantarangana. Paporoo yutarit tsiyatarangana. Papor wayangichirircha; tárangana. \v 46 Itaru, Paporsha nda puniku, tárangusin; Apanll iyaa kamachtaku, Utaáshucheetsima nuwaa kuki kamanishinints; tárangiya. Ashirucha, siyaa kamankitaatani, siysa ngatarangtasa; tárangana Paporo. Watam saana: Yuw átis anu iyapa waritareeja. Isusumun taarashee urutamash zandkeezini; tárangsawa. \v 47 Ashiriya, saana ngatarangus, na tunaripsha kamanitana, watam Apanll iyaa kamachtaranguwa. \q1 Nambarin tamapari ashimaam siyaa ínarangina. \q1 Tunarish nuwaa kuki tuwasineekchush, tsapurunasee shuneerus, kamaningtsa. \q1 Kamanichus, nuwsha tputsee arapcheetstaa tapachindachima;\f * \fr 13:47 \ft Isáysa 42.6, misha 49.6 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \m tárangiya Apanll iyaatsi. Ashiri Apanll tunarip kamanimaam iyaa kamachtarangu, siyaa kasachintspa, tárangiya Paporo. \v 48 Tunarsha anoo mazinayarusin, mang' kis shambataranganaya. Apanllee: Apaa, shiy kukish wanasircha. Wapparee Apaa; tunar táranganaya. Yuw Apanll tputsee taarashish panamaam ipusarangu an Apanllimun mang' taturangana. \v 49 Ashirucha, yaktanung Apanll kuk kapung izapaneerangiya. \p \v 50 Itaru, Utaáshuchsha kamuzpat, kurakaatstam tsiyatarangusin, ichinguru wizanlleetstam yuwaatstaa Apanllee yasaru anpatata tsiyatarangusin, natsapani atusin, Papor yutaritcha. Tashitungayani. Arap zanganeeni; tárangana. Ayu táyarusin, Paporoo zanganiranganaya. \v 51 Papor Bernabpat naakchu, Utaáshuchee wanimaam watsee kachingayarusin, naatarangana mangoo p'tsimaama. Sheeru, Ikóniyap yakat naatarangiya. \v 52 Itaru, Ántiyukshuch yuw Isusoo tputs yasaru an mang' kis taaranganaya. Apanll Wani kapung payurangitamsina. \p Yuwaa Papor Ántiyukash tayaspatarangu anoo kamaneena. \c 14 \s1 Mishat, yuwaa Papor Ikóniyash yakat tayaspataku, Utaáshuchsha Paporoo mang tusuwarangana anoo kamanchinllpa \p \v 1 Papor yaktash Ikóniyash kuseeru, Bernabpat, Utaásh shaniyshini pshtuyani atusin, pshturanganaya. Anush Isusoo kuk kapung kamaniranganaya. Kamaneeru, Utaáshuch tputs wazapan mangoonarangana. Arapich tunar wazapanitam mangoonarangitamsina. \v 2 Itaru, Utaáshuch ashpatam Isusoo ngatkusin, yutarit tsiyatarangana Isuschicheetsi. Tunareetssha: ¿Mayaamshtaja Isusoo kuk mazinachich? Anoo ayamtaati chinarintspa atusin, tunarsha Paporomand tsiyantarangana. \v 3 Tárangitaatssina, ashiritaa Papor anush kapung taarangiya. Apanllee kuk kapung kamanirangiya. Apanllsha, nuwaa kuki wanasirimish mangoonpana átu Waana wizpuririni panarangiya Paporootsi Bernabeetstamta. Uwshtisin tputsee ituyamat ashku, napuxtamashee wayaku, ashishtar Apanllee wizpuririni tuyamandaku ashirangiya. \v 4 Ikóniyashchi tputs ashpatam Utaáshuchee kuk chinarangana; ashpatam Paporoo kuk chinarangana. Waanandari minam k'kuz nda payurangana. \v 5 Tunarpa, Utaáshuchpa, ichingurusin kurakpa tsiyatarangana. Papor pachayani; kiyung yachayaruni patumbichpa tpuw tpuw tpuw shitaruni; táranganaya. \v 6-7 Itaru, Papor anoo yasayaru, Iríkonshuchip tsapu suwarangiya Bernabpata. Anush tsap kuseeru, minush yakat tayaspatat minupsha yakat tayaspatat ashirangana. Iríkonashchip tsap yakat tsimbun kapunguw taarangiya. Minam Listarcha suru, misha Derbecha suru. \p Yuwaa Paporoo tusuwarangana anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Papor wats churambee yararamchu, anamunsha musástamari Paporoo mang pacharangana anoo kamanchinllpa \p \v 8-9 Ashiriya, Papor Listarash yakat kuseeru, Isusoo kuk kamanku anoo wats churamb mazinazinaw ashirangiya. An tputs uru kanxumandari tatsipum kachumb kinarangiya; naamaam pinasarangiya. Uru kuxinxinaw ashtariya. Paporsha waa napanapaw ashirangu mangush chinayaru, In tputs Apanll nuwaa yarachparee átparee, mangshuri, tárangiya Paporo. \v 10 Paporsha kizpur tsiyatku, Chiyzayarush, naangi; tárangiya. Wats churambsha chiyzayaru, naanat ashirangiya. \v 11 Papor yararangu anoo tputs wazapan paranganaya. Iríkonshuch waanshuchtin kuk tsiyatkusin, zammatarach ashirangusin, itaru Paporsha anoo nda mazinarangana. Iríkonshuchsha: Napangi. Siyóstanda. Iy apanllirini tputseem kinayaru, iyash kuseeru napkatiya; tárangana Listarashuch tputsi. \v 12 Bernabeetsi: Siyósparee, tárangana; itaru Paporoo Jéramisa tsurtarangana, watam Papor uru tsiyatssipan taaranguwa. \p \v 13 Apanlleempan pangu ashiru apanllputseem Siyósaam uru pangum taarangiya. Yakatpa tasasaru taarangiya. Siyóspan tayaspatampan tputs tputsee tsiyateeru, Na Siyósoo ungirtayani. Tor pachayaruni, sumasush mucheeni ungirtamaama, watam Siyós iyash kusaranguwa; tárangiya. Tputssha ayu táyarusin, wakaraa upapchir yamayashinusin, chap watutiyacheem k'tayarusin, itutiyachtayarusin, yaktap washitungashinung yushindaranganaya. \v 14 Itaru, uwshtisin Papor anoo tsiyatsis mazinayarusin, watuniree tuwapimashee izichta, tputsip tit iriptara ashirangana. Tputsish kuseerusin, kizpur kuk tsiyatarangana. \v 15 Tsuroo, mazinangantsa, tárangana. ¿Mayaamsha siy ashiksa? Watsta, shirintspa. Napancha, siy tputstischa; iy tputstamanicha. ¿Antaati iy Siyósoozini? tárangana. Itaru, iy tsiyatsis wanasirimshee kamanpani atuni, nish kusaranganiya siyashu. Na piyari ngutaritis mangoonaksa. Itaru, an watsta átana. Apanllimun taarashipanimun mangis tatungtsa atina. Mazinanlla, Apanll waana tsapurunasee tinarangiya. Kungoo tinarangitamta. Kanindaa tinarangitamta. Maacheewaats ichinguru tinarangiya. Ashiri Apanllimarit chinangtsa átana siyaatsi. \v 16 Sirú Apanll: Waani taapana, tárangiya siyaa tunareetsis. \v 17 Tputs Apanllee nda chinarangitaa, Apanllsha wanasir istarangiya. Uru sinaa zanganku, katungats panaku ashirangiya iyaam kis taamaama. Ashiri Apanlleetsimari chinangtsa. \v 18 Ashiri toroo iyaam pachamana pcharintspa. Watsta, watam iy Siyósoozini; tárangiya Paporo. Kapung tsiyatkitaatssin, pakich pishtarangana toroo pachamaama. \p \v 19 Utaáshuchsha tputs Pisídiyash tsap taarangana an ashpatam Ántiyukash yakat káyarusin, ashpatam Ikóniyash yakat káyarusin, Listarap kusarangana. Listarashchipa tputs tsiyateersin; Papor pachayani, tárangana. Tputssha ayu táyarusin, Paporoo putayarusin, patumbichpat tpuw tpuw tpuw ashishtarusin, Papor tsipayanlltanda, táranganaya. Yaktash pachayarandsin, pshiyrtayarusin, kapeetarashinanaya. Tsiparpaz ashiru kasarangana. \v 20 Isuschichsha tputs Paporosh kusateersin, Paporoo turipingarsin, napatarandsin, Papor chiyzarangiya. Chiyzayaru, yaktash yusur pshturangana Paporpata. Putam Papor Bernabpat naatarangiya. Derbep yakat naatarangiya. \p Yuwaa Papor pacharangusin yusur támarangiya anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Papor yaktash ichinguru kanapungazsha yusur tayaspatattu, waptam Ántiyukap mang kanapurangu anoo kamanchinllpa \p \v 21 Nattu, Derbesh kuseeru, anshutam zar zapan Isusoo kuk kamanirangiya. Kapung tayaspatarangu, tputs wazapan Isuschicheem kinaranganaya. Ashiriya, zapish Derbesh káyaru, yusur waptam kanapurangiya. Listarash napeenllu, Ikóniyash napeenllu, Ántiyukash napeenllu asheemach ashirangiya. \v 22 Asheemchu, ichinguroo tputs istarangiya. Aranginasha Isuschichee mangoo p'tseemach ashirangiya. Tayaspataku: Uru Isusoo kuk payungtsa. Uru kapung kiyung kachiyruch, Apanllush pshtumaam waritakchi; tárangana Paporo. \v 23 Uwshtisin Apanllee ksutamapaneem minootssha ínat, minootssha ínat, minootssha ínat asheemach ashirangana. Manguyarusin, Apanllpa tsiyatarangana; Apaa, na napangcha. In tputs shiyamun mang' taturangana. Na shaanasha ksutangcha; tárangana. \v 24 Sheeru, Pisídiyashchee tsapu tushiyaranllusin, Pamfiliyap naatarangana. \v 25 Perjash kuseersin, anshutam Isusoo kuk kamanirangitamsina. Anumand káyarusin, Atáriyap naatarangana. \v 26 Atáriyash kuseersin, anshuri iwaparangana yuwaa Apanll kamachtarangu anootsi. Ashiri, anumand botish kapungush zaruyarandsin, Ántiyukap kítarangana. Yusur wapitam kanapurangana yuwashtam ichtaru taarangana anshutamta Ántiyukshu. Ántiyukshuch Isuschich watacha in sirú Paporoo kamachtarangana; Bernabee kamachtarangitamsina. Kamachtarangusin, Apanll siyaa wanasir istachparee. Isusoo kuk kamanishinints; táranganaya sirúta. Ashiriya, yuwashtam taarusin, ichtaru kamachtarangana anshutam kusaranganaya. Itaru, natsha yuwaa kamachtarangana anoo iwaparangusin, anshutam kusaranganaya. \p \v 27 Anush kuseeramchusin, Isuschich shaniyarangana. Shaneersin, tayaspatayashinu anoo ichinguru kamanimantaramach ashirangana. Apanll kizpur istarangiya. Arapich tunar kapung mangoonaranganaya; ántar ashirangana. \v 28 Sheeru, anush kapung taarangana. Isuschichpat kis ipuniranganaya. \p Ashirucha, yuwaa Papor Bernabipa arap Isusoo kuk kamanirashinusin kusarangana anoo wapparee kamaneena. \c 15 \s1 Mishat, yuwaa Utaáshuch tputs Isusoo kuk yuttam mang tayaspatarangana anoo kamanchinllpa \p \v 1 Papor yusur Ántiyukash taarangu anpuru Utaáshuch Isuschich kusaranganaya. Kuseersin, Isuschichee tunari tayaspataranganaya. Apanll zitaminaa Móysisarineetsi kamachtarangu, Móysisarinsha maachiritis kturungtsa, tárangiya; tárangana Utaáshuchi. Ashiriya, Móysisarineetsi kamachtamarini ndunnaa payukuch, ¿tamaree Apanll chiyaa tapachindach? táranganaya Utaáshuchi. \v 2 Itaru, Paporsha: Nduni, watsta; anoo tárintspa, tárangiya. Bernabi: Watsta, tárintspa, tárangitamta. Kizpur Utaáshuchpa nambaptar ashirangana. Isuschich ichingurusin shaniyeersin, tsiyatarangana. Ichi Paporoo, shiysha Bernabpat, tputspat ashpatamtis naangints. Piy Irusarinap kuseerush, tayaspatampanee, ksutamapaneetstam mashashinints, tárangana Ántiyukshuch Isuschichi. Paporsha ayu, tárangana. \p \v 3 Ashiriya, zangankusin, kurikpa istarangitamsina. Neewa; Nipta apus ktungangints, táranganaya. Naanamachinipa, táyarandsin, urupunguri naayarandsin, ichtaru Fenisiyash tsap xiytaramach ashirangana. Yusur anumunsha Samariyash tsap xiytaramach ashiranganaya. Yuwash pakchu anush kamanirangiya; Tunaritam Isusumun mang' taturanganaya; tát tát ashirangiya. Isuschich ichingurusin kizpur shambatarangana, anoo mazinaksina. Asheetu, zapish Irusarinush kusaranganaya. \v 4 Anush kuseersin, Isuschich ichingurusin, tayaspatampan, ksutamapan ichingurusin Paporoo wanasiri naparanganaya. Sheeru, Papor kapung kamanirangiya yuwaa arap tunarip xiyrangu anootsi. Apanllee kuk tayaspatashinuni, Apanllsha kizpur istarangiya tunareetstamta; tárangiya. Ashirucha, ichingurusin mazinaranganaya. \p \v 5 Itaru, Isuschich ashpatam kizpur payurangana Móysisarineetsi kamachtamarini; Parísiypanshuch táyaspatashimuna anu. Isuschichee tayaspatamaam chiyzarangana. Tunaree Isuschichi izuuru kamachtayani; maachiritaatsis kturungints, misha Móysisarineetsi kamachtamarini izuuru payungtsa, táyani; táranganaya. \v 6 Ashiri tayaspatampanpa, ksutamapanpat yusur shaniyarangana. Móysisarineetsini kamachtamarini tsiyatamaam shaniyarangana. \v 7 Shaniyarsin, kapung nambaptangat ashiranganaya. \p Zapishsha Pitor tsiyatamaam chiyzarangiya. Tsiyatku, tárangiya; Zuwanllee, mazinangints, tárangu. Mangeetsis p'tsichintspa. Sirútama Apanll waana zandarangu, nuwaa kamachtarangiya. Pitoroo, arapchee tunari kamanishincha nuwaa kuki. Anoo mazinayarusin, mangoonachpasinaya; Apanll, tárangiya nuwaatsi. Ashiri nuwsha kamaniranguri, tunarsha Isusoo mangoonarangana. \v 8 Mangooneersin, Apanll waana zandarangu, Waanaatsi Wani tapshturangiya. Apanll mangoozee ichinguru natsitarcha. Iy Utaáshuchini mangoonaranguni, iyash Waanaatsi Wani tapshturangiya. Tunaree ashirangtamta; mangooneersin, Apanll waana tapshturangitamta. \v 9 Apanll itsinsaru chinakiya. Mazinantsa; iy Isusumun mangini tatkuni, iyaa tachingarangiya. Tunaree ashirangitamta; Isusumun mang' tatkusin, tachingarangitamta. \v 10 ¿Ashiri mayaamshita Apanllee kuk yutaritam ínchich? ¿Tamaree Isuschichee tunareetstaati Móysisarinimun kiyung yachachich? Iy Utaáshuchini uru anumand kiyung kachiyarangtanicha Móysisarinimand kamachtamarini. Apanllee mangoonamaam xararangini. Iy zitaminarini ashirangitamta; kiyung kachiyarangitamsina. Uru pinasarangini anoo izuuru payumaama. \v 11 Itaru, chiy Isusumun mangich tatkuch, Isus chiyaa nayaniku, chiyaa tapachindakiya. Ashiri Apanll Isusumun chiyaa tapachindaku, ¿nitaati Móysisarinee kamachtamarini izuuru payukich anumand chiyaa tapachindach? nduni. Ashirucha, ¿maachiritaa kturumaam mayaama kamachtachich? watsipari, atashina, tárangasha Pitoruya. \v 12 Ichingurusin mazinayarusin, zamarangashinllinaya. \p Sheeru, Bernab kamaneeru, Paporsha kamanirangtamta. Zuwanllee, Apanll iyaa tunarip kamanishinints táyaru, naatarangani. Apanll waanaa wizpuririni panayaru, kapung istarangiya. Zapan tunar araptaa Apanllimun mang' taturangsin, Apanllsha tapachindarangiya; Papor kamanku ántar ashirangiya. \p \v 13 Papor zamachu, Sandeeksha tsiyatarangiya. Zuwanllee, mazinangantsa nuwaa kuki; tárangu. \v 14 Pitor iyaa mangeetsini p'tseerangiya yuwaa ichtaru Apanll tunaree istarangu anootsi. Mishat, yuwaa Apanll tunaree tapachindamaam ipusarangu anootstam kamanirangiya. Apanlleem tiptsiri ínarangana anoo ichinguru kamanirangiya Pitoru. ¿Tamaree anoo kuk ngatchich; watam waptatawa? \v 15 Zitamin kamanimapani Apanllee kuk kamanirangu anoo Pitorpa kuk tatsameenlliya. \v 16 Kamanimapan sirútari, tárangiya; \q1 Yuwash zar tatsamkachu anush, Dapiyarinchich Israelchicheem kurak ínchima. \q1 Sirútama kizpur taarangana ashiritam wayachima. \q1 Yaktaa watandpunu wanasir kayateerus, \q1 pangeemtamtis ichingaru wanasir yusur panguyarus, kissha taatssa. \q1 \v 17 Amb ashkachus, minshuch tputs Israelchicheemtam kinachinllinaya.\f * \fr 15:17 \ft Yuwaa nish átu anootstam Amosa 9.11-12 tayusima kamankiya.\f* \q1 \v 18 Nuw Taarashipaneeruri, sirútama mangishi chinaranguri, \q1 uru anootstam siyaa zurampatari ashtachima; \m tárangiya Apanlli. Ashirucha, Pitor Apanllee, tárangu anoo tuminarangcha atashina; tárangasha Sandeeku. \v 19 Na mazinantsa, nuw mangi chinaki anoo kamanchintspa. Tunar na Apanllee mangoonkusin, ¿mayaama tamundachich maachiritaa kturumaama? átana. \v 20-21 Ashiri kirak yandayaruni, zanganeeni tunarpi atina. Katungtsee apanllputsee ungirtamaam wayakana anoo ktungintspa. Imbangartarintspa. Zamzee kapchayarus, ktungintspa. Kuras ktungintspa; táyani kirakamuna. Ashpanandari kirakamun kamachtayani, tárangiya Sandeeku, ¿Ashiri mayaama arangeem kamachtachich kturumaama? atina. Watam yaktash ichinguru Utaáshuch shaniyshini taaruwa. Sápatush uru Móysisarineets kamachtamarin natstat natstat natstat ashtaranawa. Uru Móysisarinee tayaspatakanawa. Wappari zuwaa; táyaranllu, zamarangiya Sandeeku. \p \v 22 Ashiriya, anshuritam Isuschich ichingurusin, tayaspatampan, ksutamapani, aship an tputs wazapani shaniyarang'sin, mangooz minamarit chinayarusin, Kirak yandayaruni, tunarip zanganeeni, táranganaya. Tsimbun tputs waanpatatin ipusarangana. Utaása Pársapasa, itaru tsimbun suru, misha Silsaa ipusaranganaya. An tputs ksutamaam taarangana Isuschcheema. Ipuseersin, Ántiyukap napashinints. Kirak panashinints. Paporpat naangints; tárangana. Uwsha ayu, tárangana. \v 23 Ashiri kirak yandayarusin, Paporosh zanganirangana. \p Kirakush yandaku, tárangiya; \pi1 ¿Tsuroo tamarimsa? Iy Isustanicha tayaspatampani siyaam yandakaniya. Iy ksutamapantanicha yandakitamani. Washunand yandayaruni, siyaam zanganchinipa. Arapchitaatis tunaris, itaru Isusumun zuwanlltaktanicha siyaatsi. Siy Ántiyukash taakis, Síriyash taakis, Sirísash taakis, anoomis zangankiniya. \pi1 \v 24 Mazinangtsa: Tsiyatsis mazinaranguni, mangini mantsarangini. Mang iyashuch tputs nllitarit waantaritanda naateersin, siyash kusarangsin, tayaspatampanee kuk kamanchintspa; ngichkusin, tárangana. Itaru, anoo iy kamachtarangeezini. Uwshtisin mang siyaa kapung tamundakana. \v 25-27 Itaru, nat in shaniyaranguni, minamari chinarangini. Tputs siyap zangankachini an siyaa izuuru kamanchiya k'kuzee yaramaama. Yaanshuchi tsimbunutam ipuseeniya Utaása, misha Silsa. Ipuseeruni, na siyap Paporosh zangankachini. Papor Bernabpa waptam kanapkachinllina anush zanganchini. Paporoo kizpur chinakaniya, watam Isusumun wamin kiyung kachiytaranawa. \v 28 Apanll Wani chinarangu, anootstam iy chinarangitamani. Siyaa tamundamaam zandkeezini; ashiri pakchimari siyaam kamachtachinipa. \v 29 Katungtsee apanllputsee ungirtamaam wayakana anoo ktungintspa. Mishat, kuras ktungintspa. Mishat, zamzee kapchayarus, ktungintspa. Mishat, imbangartarintspa; átanicha. Ashpanandari kamachtakuni atiniya. Ashiri anuri payukus, iyaam waritariya; ancha wanasiri. Ashirucha, anuri chinangtsa atashiniya. Wapparee; \m táranganaya kirakamuna. \p \v 30 Kirakaa yandayarusin, Utaásash zanganirangana; tputs ipunpunaru payutarangiya. Aship an tputsee zanganiranganaya. Naattusin, Ántiyukash kusaranganaya. Kuseersin, Isuschichee ichinguru kuruzeersin, shaniyarangana. Sheeru, kirakaa panaranganaya. \v 31 Ántiyukshuchsha natstaranganaya. Natstayarusin, mang' kis shambatarangana. \p \v 32-34 Sheersin, Utaása Silaspat anush kapung taaranganaya. Tayaspatampanimuntamcha. Taarusin, Apanllee kuk kaman kaman ashirangana. Apanllee kuk ksarintspa. Uru payungtsa; ántar ashirangana. Isuschicheetsi kizpur istaranganaya. Zapish: Na waritayanlliya; waptam Irusarinap kanapungints. Mapiyrtamtis taangtsa, watam k'kuzee yareenicha; táyarusin, Utaás ayu táyaru, kanapurangiya. Itaru, Silas anshuri Ántiyukash taarangiya. \v 35 Papor, misha Bernabi taarangitamanaya. Anush tuchip tputs washunand taarangana. Anush taarusin, Apanllee kuk kapung kamanirangana. Nllitarit tputs mang ashiritamanaya, Ántiyukshuch tputs mang kamanirangitamsina. \p Yuwaa Isuschich k'kuzee yararangana tunaree nda tuxaramaama anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Papor Ásiyashchish tsap mang xiyrangu anoo kamanchinllpa \p \v 36 Yusur zapish Bernabpat Papor tsiyatku, tárangiya; Zuwaa Bernabee, pza pangani; sirú Apanllee kuk tayaspatarshini ambi. Síriyash kaman, Sirísiyash kaman ashirangini ambi pza pangani; tárangu Paporo. Yaktash ichinguru napta napta ashshini. Isuschichee napani. ¿Tamakazinllinaja? Kamapa Isusoo kuk payukeesinaya ashiru, anuri payuranaya; átana; tárangiya Paporo. \v 37 Bernabisha ayu, tárangu, Itaru, Wang macheeni; Márkosaa zuwanlleetsi átana; tárangiya Bernabi. \v 38 Itaru, Paporsha: Ndambaree. Watsta, pinasakiya; tárangiya, watam Pamfiliyash kung iyaa kamingaranguwa. Nda iwaparu, mangutari kasarangiya. Uw waritareeja; tárangiya Paporo. \v 39 Sheersin kapung tsiyateersin, nambaptar ashirangana. Anumand Papor piyam naatarangu, Bernabsha piyam naatarangitamta. Bernab Márkosaa machtarangiya. Botish kapung zaruyaru, Chíparap naatarangiya. \v 40 Itaru, Papor Silsaa machtarangiya. Tputssha Isuschich: Apanll siyaa napchiya; kizpur istachiya; táyarusin, Paporoo zanganiranganaya. \v 41 Papor naateeru, Síriyap napeenllu, Sirísap napeenllu ashtarangiya. Isuschichee ichinguru istarangiya. \c 16 \p \v 1 Sheeru, Derbesh yakat napeeru, Listarash kusarangiya. Anush Tímotey taarangiya. Waparin tunarimuncha tputsi; itaru wanirsha Utaáshuchimun tputsi. Wanirsha Isusoo mangoonarangtamta. \v 2 Isuschich ichingurusin: Tímotey kizpur wanasircha, táranganaya. \v 3 Ashiri Paporshacha: Zuwaa Tímoteyoo, ipunsheemi ínachinllpa shiyaatsi; tárangasha Paporoya. Itaru, Utaáshuch tputs anush zapan taarangu, an Tímoteyoo wapar yasaranganaya; tunarcha atusina. Papor Utaáshuch natsarusinapa átu, Tímoteyoo maachiritaa ktururangiya. \v 4 Zapish naateersin, Sirísash tsap yaktash ichinguru nap nap ashirangiya. Isuschichpat tsiyateeru, Irusarinshuchee kuk kamanta kamanta ashirangiya yuwaa kirakamun yandarangana anootsi. Isus tayaspatampanirini áttanda. Waa kuk payungtsa; tárangu Paporo. \v 5 Isuschich kizpur Isusumun mang' taturangana. Putam zari, yusur putam zari tputs Isusoo mangoon mangoon sheersin, Isuschich pzapaneerangiya. \p Yuwaa Papor Ásiyashchish tsap xiyrangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Apanll Masedonap tsap Paporoo zanganirangu anoo kamanchinllpa \p \v 6 Ashiriya, Papor tsapurunasee Ásiya mang tushiyrangana, watam Apanll Wani anush taamaam tuxararanguwa. Ashirucha, Apanllee kuk pakchim kamaniranllu, arangiri tushiyrangana. Gálatasshuchee watsapun tushiyaranllu, Frijiyashchee watsapun tushiyaranllu, ashtarangana. \v 7 Sheeru, Mísiyap tsap naateeru, Bitíniyash tsap naamani táyaru, itaru yusur Apanll Wani tuxararangitamta. \v 8 Xarayaru, Mísiya tushiyeeru, nllitaritash yakat Taráwtash kusarangiya musanungi. \v 9 Anush maayaru, Papor pamasarangiya. Masedonshuchee tputs mirinish parangiya. Paporonung xiyku kuruzurangiya; Paporoo iyap mikeerush kusangi. Masedonash tsap kusangcha. Istangasinda iyaatsi; tárangiya. \v 10 Papor támeeru, pamasarangu anoo kamanirangiya iyaatsi. Nuw Lukasi, Silsa, Tímoteyu, Papor, ashpini taarangani. ¿Mayaama át? ¿Ndush Apanll kuruzuk iyaatsi? Masedonap Isusoo kuk kamanishinints; átparee Apanlliya; tárangini. Mangini anootsimarit chinaranguni, natamta yararangani Masedonap naamaama. \v 11 Ashiri botish kapungush zaruyaruni, tsurup Sámotarasiyap itsinsaru kiteeruni, anshu maaranginiya. Putam yaktap Niyáporisip kítarangani. \v 12 Ashiri Masedonash tsap kuseeruni, urupung naateeruni, yaktash Felipush kusarangani. Sheeruni, anush kapung taarangani. Itaru, Romshuch tputs zitamin anush sirú kusateersin, Masedonash tsap yaktaam ínaranganaya Romshuchi. Yakat suru watacha Felipu yásamaranganaya yaktaatsi. Felipu wamari kasiriya, Masedonshuchee yaktarini. Anush iy kapung taaranganiya. \p \v 13 Anush taaruni, sápatush Paporsha pza naayani átu, yaktash shitungeeranlluni, kungup naatarangani. Anush tputs uru Apanllpa tsiyatamaam kustaranaya. Anush kuskamchuni, wasina kizanand shaneersin anush kusarangani. Iysha kuxineeramchuni, Isusoo kuk kamanirangani. \v 14 Kiz, Lidiya suru, Apanllee chinarangiya. Papor kamanirangu anoo mazinayaru, Apanll istarangu, Isusumun mang' taturangiya. Sheeru, ichingurusin waptam kanapurangana. Itaru, Lidiya yakat Tíyatírshuchcha kiza. Paxanxamapaniri taarangiya. Uru kamis kizpur wanasirimshee, kawambanamshiri paxanxtariya. \v 15 Ashiri Lidiya mangooneeru, uw maachirit ichingaritam mangoonaranganaya. Mangooneersin, Paporsha Lidiyaa maachirita Isusumun chumarangiya. Chumayarusin, Lidiysha: Wawaa, mazinanlla; Na wanasir Apanllee mangoonaktana. ¿Itaru, shiy amaksha yuwaa áti anootsi? Zuraktishcha nuwaa ateesa ashiru, nuwash pangi taachpasa; ántaru, iyaa kasirangu, iysha anshurisha pang' kapung taarangani. \p Yuwaa Papor Masedonash tsap ichtaru kusarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Papor Felipush yakat tumaneersin, Apanllsha tashitungarangu anoo kamanchinllpa \p \v 16 Yuwapur Felipush kapung taarangini anpur kiz anshutam taarangiya. An kiz m'chach natstampanimuncha. Uru tputs anush kuskusin, anoo natstamaam mashtaranaya. Uw kiz natstakiya Yashingumuna. Natstaramchu, uwshtisin anumand upaturunareemsha tuwaptaranaya kurikeetsi. Ashirucha, kamuz zapan kurikee putarangashinllinaya. \p Ashirucha, minush sápat yusur kungup naataranguni, anoo kiza wishunoo chamayangarangini. \v 17 Uwsha kushimunini tachitarangiya iyashu. Tachitaru kapung tsiyatarangiya. Napangi. Apanll wamari kasiru an nee tputsee kamanimaam ínarangiya. Na nish kuseenllinaya. K'kuz tapachindampanee kamankatanaya; tárangiya kiza. \v 18 Putam naakurini tachitaru táta, yusur putam naakurini tachitaru táta ashirangu, tamundarangiya iyaatsi. Ashirucha, Paporsha tsiyantayaru, kizaa nambarangiya. Yashingoo tashitungapi átu, Naangi, átana. Isus shiyaa tashitungakiya; tárangiya Paporo kizaatsi. Támpu, natamatam Yashing' kizaa kasarangiya. Anumun ndusha natsitariya kiza. \p \v 19 Upaturunari anoo pakeeru, waanpatatin tsiyatkusin; ¿Tamaycheezich? ¿tamayari kurikee putachich? tárangana. Kizpur tsiyantayarusin, anumand Paporoo putarangana; Silsaa putarangitamsina. Putayarusin, mirkatup machirangana yap kurak ichinguru shaneerana ambi. Ashiri anush kurakash kuseersin, \v 20 tsiyateersin, In tputs napanlla. Utaáshuchcha ini. Yutaritssincha. Nish kuseeru, yutarit tamundakana; \v 21 nllitaritamash tayaspatakana. Iy Romshuchini anoo mazinamaam zandkeezini; payumaam pinasaktanicha; natsaksin, táranganaya. \v 22 Tputs ichingurusin annandari tsiyatsis tsiyatarangana. Ashirucha, kuraksha Paporoo watunir yusheeru, sundaroo kamachtarangu, Paporoo pzkoongints. Silsaa pzkoonlltamtsa; tárangiya. \v 23 Kizpur pzkooyarusin, tumanshishish tumanarangiya. Kaapa ksutangcha. Suwatpa; tárangiya tumanamapaneetsi. \v 24 Ayu táyaru, wantsush tumanarangiya. Watsee yasinamun mbam kamtayaru, kasarangiya. \p \v 25 Schirus, Papor Apanllpa tsiyatstar ashirangiya. Silas tsiyatarangtamta. Apanllee yaseerangitamsina. Anush tumanamaw tputs nllitari ichingurusin mazinarangana. \v 26 Ántarusin, yap nda chinarana amb kizpur muntaztarangiya. Tumanshish kizpur ishipurangiya. Yuw mbamtaa kamtarangana antaa kamiran ishapambaranll ashirangu, shítungash tawatambaranll ashirangiya. \v 27 Ashirucha, tumanamapani támeeru, chiyzayaru, naparangiya. Ichinguru tawatamaa pakeeru, Tputs ichinguru suwarangparee. Nuwaanaatsi pachachima, tárangiya. Waanaa mchitaa yáyaru, waanaatstaa pachamaam zandarangiya. \v 28 Itaru, Paporsha: Watsta, shaanaatsi pcharinllpa. Ichingurutanitanda taarini. Nda suwaranipa; tárangiya tumanamapaneetsi. \v 29 Uwshacha wasundururee: Nambarin yátani; mikingcha, táyaru, yáyaru, iriptaranll ashirangu. Wantsush pshturamchu, Paporonung pantsarangiya. Nda achim punirangiya. \v 30 Sheeru, Paporootstam Silsaatstam yamayashinu, ishitungarangu, pangup machtarangiya. Tumanamapansha: ¿Apanllush kamungamaam zandkuch tamaycheezich? tárangiya. \v 31 Uwshtisin Papor: Isusumun mangish tatungcha. Shiyaa Apanll tapachindachiya. Maachiritaatstamtish tapachindachparee; ántar ashirangiya. \v 32-34 Ántarangu, waanshu pang' yapshturangiya. Pshtuyarusin, Papor anush kamanirangana Isusoo kuku. Maachiritaw ichingurusin mangoonarangana Isusootsi; Apanllimun mang' taturangana. Sheeru, Paporoo istarangu, tpeerangu anoo kuparangu, wanasir pundarangiya. Sheeru, Papor Silaspat ipuneersin, tumanamapanee Isusumun ichumayaru, maachiritaa Felipshuchee ichumarangitamta. Sheeru, wanasir maritarangiya Paporootsi. Ichingurusin Isusoo mangooneersin, mang' kis ashirangana. \p \v 35 Taraseechu, kurak purisiyaa zanganirangiya tsiyatsis wayamaama. Kuseersin, Tputs sing tumanarangi anoo tshitungangcha; kurak áttanda; tárangiya purisiya tumanamapaneetsi. \v 36 Tumanamapansha Paporoo kamanirangiya. Kurak tsiyatsis zanganirangiya nuwaama. Tputs tshitungangcha siyaa átcha. Ashiri naangints. Na mapiyrus naachpasa; tárangiya tumanamapani. Paporsha purisiypat tsiyatpi átu purisiyash kuseeru, \v 37 Paporsha: Kurak iyapa ndaturi tsiyataruni, mangutari msangeeru pzkoorangiya iyaatsi. Iy Utaáshuchtaatani, itaru Romshuchtamanicha tputsini. ¿Tamaree Romshuchee msangeeruch ashchich? ¿Mayaamshita iyaa tumanarang? ¿Ndaturi tsiyatssee yarururi, tamaree naachi? Ashimaa nuw zandkeezi. ¿Tamaree ningiri naachi? Ashiri kurak waana kuseeru, wanasir tsiyatkachu, waantari kurak iyaa zangankachu, naamaam waritariya, atiya; tángtsa kurakaatsi; tárangiya Paporo. Purisiya anoo mazinayarusin, ayu táyarusin, \v 38 kurakap kanapuranganaya. Kuseersin, Paporoo kuk kamanirangiya. Kurak mazinayaru, kizpur punirangiya. ¿Romshucheetstaja tumaneeri? tárangiya. \v 39 Táyaru, tumanshiship mikeeru naataranllu, Paporpat, Silaspat wanasiri tsiyatarangiya. Tumanshish tashitungayaru, Naangints. Wanasiri naatssa. Watsta; nish taarintspa táyaru, zanganirangiya. \v 40 Papor Silaspat shitungeeru, Lidiyap pang' pza panganimani táyaru, naatarangiya. Kuseeru, Isuschichpat ichinguru shaniyeeru, Isusoo kuk ksarintspa táyarandsin, Papor, Silaspat, Tímoteypat naataranganaya. \p Yuwaa Paporoo tumanarangana anoo kamaneena. \c 17 \s1 Mishat, yuwaa Papor Tesalónash yakat tayaspatarangu anoo kamanchinllpa \p \v 1 Felipoo yakat kasayarandsin, Tesalónap naatarangana. Yakat Amfípolisaa tushiyt, misha yakat Apoloniyaa tushiyt ashirangana. Asheetusin, yaktash Tesalónash kusarangana. Anush Utaáshuch shaniyshini taarangu, \v 2-3 Papor ambitam pshturangiya. Papor uru shaniyshishuma pshtutariya Apanllee kuk kamanimaama. Anush tuchip sápat pshtuyaru, Apanllee kuk itsinsaru kamanirangiya. Apanll kuk ateeja, tárangu. Ipari tsipakchitaa támchiya; átcha Apanlli. Yuwartatam, tárangu anuritam Isus tsipayaru, yusur támarangiya. Ashirucha, Isus Apanllcha Ipusamarini atashina. Ashirucha, nuw Isusoo kuk uru kamankina; tárangiya Paporo. \v 4 Utaáshuch tputs ashpatam mangoonarangana; ashpatam ngatarangana. Mangooneersin, Apanllingaz kuk mazinapani atusin, Paporosh kis pshturanganaya. Tunar Apanllee chinarangana antam tputs zapan Paporosh pshturangitamanaya. Wirak'chitaa wizanll wazapan pshturanganaya; Isusoo mangoonaranganaya. \p \v 5 Utaáshuch tputs Isusoo ngatarangana an tsiyantarangana Paporootsi. Yutaritamashinand watsiyunurinandari tputsee tsiyateerandsin, wanimaam kamachtarangana. Zapan macheersin, Tputsee ichinguru waneengtsa. Papor yutaritcha tángtsa; táyarusin, ayu atusin, Tesalónashchee tamundayarusin, uwshtisin kizpur tsiyantarangana. Utaáshuchsha: Papor nachungayani. ¿Kamapa tputspa tsiyatkanaya? tárangana. Jasónap pang' turut sheerandsin, \v 6 kuseersin, Paporoo naxpoorangana. Ashirucha, Jasónatsimsha putarshinna. Ashpatam Isuschichee putarangitamsina. Putayarusin, kurakap machtarangana. Shaniyeeshtisin, kizpur zamamtar ashirangana. Papor tsapurunasee izataru yutarit tamundakiya; tárangana tputsee yuw kamachtarangu anu. Sing ningeem kuseersin, \v 7 Jasónsha Paporoo na ishinariya. Isuschich yutaritssincha. Presidentee kuk payukazinllinaja; uru kapeetkanaya. Mang kurak nllitarit taariya; Isuscha suru. Waamari kasiriya; átssincha; tárangana. \v 8 Ashiriya, kurak anoo mazinayaru, tsiyantarangitamta. Tputs ichingurusin mazinarangusin, tsiyantarangitamsina. \v 9 Kuraksha: Kurik kapung tuwapayarus, naamaam waritachpasa. Kasachapantsa siyaatsiya; tárangu, Jasónsha mazinayarusin, tuwaparangusin, kurikpa tashitungarangiya Jasónaatsi. \v 10 Psaansha, Isuschichsha natamta Paporoo Silaspat zanganirangana. Psaanarit naatarangu, yaktash Bereyash kusarangiya. \p Yuwaa Papor Tesalónash yakat tayaspatarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Papor Bereyash yakat tayaspatarangu anoo kamanchinllpa \p Papor Bereyash yakat kuseeru, anush Isusoo kuk kapung kamanirangiya. Anshuri Utaáshuchish shaniyshini pshturangiya. \v 11 Utaáshuch Bereyash yakat taarangana an mang' wanasireewcha. Tesalónshuch nda ashirangana. Bereyshuchsha; ¿Kaapani Isus kuk zurku át? atusin, Apanllee wirkari yáyarusin, naparangana. Ashirucha, putam zari natstat, putam zari natstat, Apanllee wirkar ashirangana. Kis Isusoo kuk mazinayarusin, \v 12 ksatam mangoonarangana zapan tputsi. Wirakuch wizanll zapantam mangoonarangitamsina. Tputs zapan Isusoo mangoonaranganaya. \p \v 13 Itaru, tputssha Tesalónap tsiyatssee wayarangiya. Mang Papor Isusoo kuk kamankiya Bereyshucheetstamta; atusin, Utaáshuch mazinayarusin, tsiyantaranganaya. Tesalónash káyarusin, Bereyash kuseersin, yusur mantsir tsiyatarangana Paporootsi. Tputs wazapan tsiyantaranganaya. \v 14 Ashirucha, Isuschich Paporoo zanganirangusin, Papor nattam musap naatarangiya. Itaru, wipunashsha Silas, Tímoteypat anshuri Bereyash taaranganaya. \v 15 Isuschich Paporoo wayarshinnaya yakat Atínshu. Kuseersin, Paporsha: Silsaa kamaningtsa; Tímoteyoo kamaningtamtsa; Mikeersin, kuschinllinapa. Kutachima átarangtanda, tántsa; tárangiya Paporo. Ayu táyarusin, waptam kanapurangana Isuschichi. \p Yuwaa Papor Bereyash tayaspatarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Papor Atínash yakat apanllputseem tinamaa zapan parangu anoo kamanchinllpa \p \v 16 Papor Atínash yakat wipunasheem kutakamchu, yaktash xiytaramach ashirangiya. Apanllputs nda marar tinamaw taarangiya Atínash yakta. Ashirucha, Paporsha mangush chinayaru, Nuw nee pakuri, nuw mangi ksumish ksaneekina; tárangiya. \v 17 Ashiri Utaáshuchish shaniyshini pshtuyaru, tputspa kapung tsiyatarangiya. Utaáshuchpa, tunarpatatam yuw Utaáshuch tamapari ashiru Apanllee mangoonarangana anpatatam tsiyatstangat ashirangiya. Mirkatup kuseeru, tputsee chamayangayaru, kaman kaman ashirangiya. \v 18 Papor Isusootsimari kamanirangiya. Isus chiyaa yusur ituyamachiya, watam waana Isus tsipayarita támaranguwa; ántar ashirangiya Paporo. Yasampanpatatin kapung tsiyatstangat ashirangiya. Itaru, yasampansha ashpatam: ¿Mayaatsee át? ¿Nda mangu tamasingayaru át? tárangana. Itaru, ashpatamsha: ¿Ndusha nxakamutamash Apanllee kuk kamanik? tárangana. An yasampan ashpatam uru Ipíkurinee kuk chinarangana; ashpatam Istóyikurinee kuk chinarangana. Ashirucha, Paporoo kuk nda kaapa mangoonarangana. \p \v 19 Ashiriya, Paporoo Aryópakup shaniyshini machkatssin, yasampanish urkari apus tuxiykeerusin; Na kamaningcha iyaatsi; tárangana. Tsiyatsis nxakamutamash shiy payukish. Anootstam yasapani átanicha, tárangana. \v 20 Shiyaa pakich mazinaranguni, anumashee tsiyatsis sirútaati mazintareezini. Tsiyatssee mazinayaruni, punirustarangini. Natsha izuuru yasamaam zandkiniya; táranganaya yasampani tputsi. \v 21 Uru Atínash yasampani tputs zapan taarangiya, yasampannandari kaypiranganaya. Ashpatam Atínshuch taarangana. Ashpatam nllitaritshuch taarangana. Mangutari tsiyatssipaniri taataranaya. Ashirucha, waanpatatin tsiyatsis kaneeschee kaman, uwsha kaman, uwsha kaman ashishtangat ashtarana. Anootsimari kis mazintarana. \p \v 22-23 Ashirucha, Paporoo apusanand tuxiykeeyarusin, Paporsha itsinsaru kamanirangiya Isusootsimarita. \p Atínshuchis, mazinangtsa nuwaa kuki. Nish siyash yaktaris xiyranguri, wanipa parangi yuwaa apanllireemis tinarangis anootsi. Siy anootsimari kis chinaksa. Napta napta ashkuri, minam sursharee parangtana. Iy apanllirini min arang taaritaateepa átus, anoo nda niyramaam surshari tinarangus, wayarangsa. Tinarangus, anumun yandamarinee wayayarus, Yuwaam nda yasarini anooma; átus, yandamarini wayarangsa. Itaru, kaapa, Apanlleetsimari siy nda yasaris. Yuwaam nda Apanllee yasaris anoo kamanchintspa. \p \v 24-25 Apanll wamari kizpur uru taariya. Tsapurunasee tinarangu, tsapootstam tinarangu, kanindaatstam tinarangitamta. Kizpur kurakcha. Waamari kasiriya. Pishtats nduncha uwaama. Itaru, chiy tputsich ngutaritich Apanlleem pang' tinakchi. ¿Tamaree chaantari kuwiptich panguyaruch, Apanll anush taach? ¿Tamaree chiy Apanlleem istachich; watam waana chiyaa tinaranguwa? Apanll chiyaa istaku, Apanllimun kchitakchiwa.\f * \fr 17:24-25 \ft Isáysa 42.5 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 26 Zitaminarineetsini minamtaata tinarangu, chiysha anumun pzapaneerangchi. Apanll waana zandarangu, tputsee ichinguru wayambarangiya. Watam Apanll zitaminarineetsi: Tsapurunasee shuneersin, taachinllinpa; táranguwa. Ashirucha, tputsee tupaseerangu, tsapoo minumtamaritich panambarangsha. Mishat, taarasheemich panarangitamta.\f * \fr 17:26 \ft Tayusima 32.8 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \v 27 Apanll mangush chinayaru, Tputs nuwangaz zandachparee. Yasachtampasinaya. Nuwash tachitachpasinaya; átu, anoom waana zandeeru, ashirangiya. Ashirucha, Apanllimari chiyaa ksutaru, chiysha uru Apanllingaz kapung chinatarchi. \v 28 Watam Apanllimari chiyaa napku taatarchiwa; uru chiyaa machtaruwa. Siyashuch tputs: Apanllchichtanicha iyaya; mang, tárangiya. Tárangu an zurakcha. \v 29 Ashiri mazinangtsa. Iy Apanllchichtanicha. Ashiriya, ¿tamari kurik yáyaruch Apanlleem tinachich? Ashimaam pinasakiya. ¿Tamaree Apanllireemich tinachich? ¿Patumbcheewa, misha ngusambawa tamari Apanlleem ínachich? Apanll ashtareeja, nda. Mangishis chinangantsa. ¿Kuwiptich patatkuch tamaree Apanlleem tinachich? Ashimaam chaana tinamaam pinasakiya átana.\f * \fr 17:29 \ft Isáysa 40.18-19 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* \p \v 30 Sirú anoo chinarangitaatich, itaru Apanllsha natumasam yutaritshishireetsich mapiyrangiya ¿Nitaati chiy Apanllee yasarangchiwa? Natsha, itaru, chiyaa ichinguru kamachtakiya; yutaritshishireetsis izuuru ksangtsa, Nuwaatsimari chinatssa; atiya Apanlli. \p \v 31 Watam na Apanll wayarangitamta yuwash zar tputseetsich wanichu anooma. Apanll tputsee natstampaneem ínarangiya. Uwsha anush zar ichinguru natstachiya tputseetsiya. Anush tputsee itsinsaru natstakachu, yuw nda yutaritshishee kasaku anoo wanichiya. An natstampan tputs xaptareeja, watam tsiparangitaa, Apanll anoo ituyamaranguwa; Papor, tárangiya. \p \v 32 Ántaru anoo mazinayarusin, ashpatam tputs: ¿Tamaree tputs tsipayaru támarang? Mangupa ngichku atiya, tárangana. Paporoo pazip atusin, táyarusin, staranganaya. Itaru, ashpatam tputs: Yusur tsiyatpani. Minush zar k'kuz yasapani; táranganaya. \v 33 Táyarusin, Papor naatarangiya. \v 34 Itaru, tputs machin Paporosh tachitaranganaya. Isusoo kuk mangoonaranganaya. Min tputs Aryópakshuch kurak tsipas, Diyónisiyo suru, misha kiz Dámaris suru, misha tputs nllitaritawa, aship an mangoonaranganaya. \p Yuwaa Papor Atínush tayaspatarangu anoo kamaneena. \c 18 \s1 Mishat, yuwaa Papor Koríndosh yakat kapung taarangu Isusoo kuk tayaspatamaam anoo kamanchinllpa \p \v 1 Minush zar Papor Atínap káyaranllu Koríndap yakat naatarangiya. Koríndosh kuseeramchu, \v 2-3 Utaáshuchee tputs chamayangarangiya Akila suru. Wizanll Pirísakcha suru. Akil Póndosh tsap nllurtarangiya. Itaru, singitam Romash yakat taarangiya. President sur Klawdiy: Watsta, Utaáshuch tputs Romash taatpa átu, naangints; tárangiya. Akil anoo mazinayaru, Koríndopsha taamchi átu kusarangiya. Akil uru tasee tamboom tinampaniri taarangiya. Papor uru anpaniritam taarangiya. Ashirucha, Akilash napeeru, Kayunu taapani. Ipuneeruni tarawaztapani; táyaru, Akilpa kapung taarangiya. \v 4 Itaru, sápatshumari Papor Utaáshuchish shaniyshini napta napta ashtariya. Isusoo kuk kaman kaman ashirangiya. Utaáshuch ashpatam misha tunar ashpatam mangoonaranganaya. \p \v 5 Zapish Paporomun ush Silas Tímoteypat Bereyash yakat káyarusin, Masedonshuchee watsapun tushiyaranllusin, Koríndosh kusaranganaya. Kuseeramchusin, uwshtisin patatamaam zamuyaramchu, Paporoo istarangiya. Sheeru, Papor Isusootsimarisha kuk tayaspatampanireemarisha taatariya. Utaáshuchee kaman kaman ashku, Isus watacha sirú Apanll kusachparee, tárangu ancha; Apanllcha Ipusamarini; ántar ashirangiya. \v 6 Itaru, Utaáshuch Paporoo yutarit tsiyataranganaya. Paporsha watuniree yusheeru, wanimaam waj waj ashirangu, Paptsa; Apanll siyaa wanichapantsa; saana yachatssa, tárangiya. Siyaa itsinsaru Apanllee kuk kamanirangtaati, saana ngatarangsa. Nimun tunareetsinandarisha kamanchima; tárangiya Paporo. \v 7 Táyaru, shaniyshishish shitungarangiya. Kúsut pang' annung taarangiya shaniyshishinungi. Ashiri Papor anush pshturangiya. Kúsut Apanllee chinarangiya. Kúsut; Tísiyu; tsimbun sur taarangiya. \v 8 Krísap Isusoo mangoonarangitamta. Krísap Utaáshuchee shaniyshini ksutarangiya. Krísap mangoonachu, uwsha maachirita ichinguru mangoonarangitamsina. Koríndshuch zapan mazinayarusin, mangoonarangtamsina. Waanpatatin Isusumun ichumaranganaya. \p \v 9 Yusur psaan Papor Isusoo pamasarangiya. Paporoo, mazinanlla; tárangiya Isusu. Punirinllpa. Sambaytarinllpa. K'keetsi aranginasha kamaningcha. \v 10 Nuwaana istachinllpa. Tputs shiyaa natsaktaa, itaru kasichazinll, ndambaree. Watam nishuch tputs zapan mangoonachpasinaya, tárangiya Isusu mirinishu. \v 11 Isus táyaru, anoo mazinayaru, anshurisha taarangiya. Minam masach anumun chawap taarangiya. Apanllee kuk kamanimantar ashtariya. \p \v 12 Galiyoo tputs suru kizpur kurakaam ínarangana; Akáyshucheem urkar kinarangiya. Anpuru, Utaáshuch Paporoo kiyung yachamaam putarangana. Galiyush kuseersin, mantsir tsiyatarangana. \v 13 In tputs kizpur yutaritcha, tárangana. Papor napancha. Apanllee kuk yutarit tayaspatakiya. Móysisarineetsi kamachtamarini nda tatsamooru tayaspatakiya; táranganaya. \v 14 Papor yámmaam zandarangtaa, itaru kuraksha Galiyu uwma chtaru tsiyatarangiya. ¿In tputs antaati yutarit taatareeja? Yutaritanaari taaku, wanimaam ayu táchparina. Itaru, wanasir taakuwa, ¿mayamandshta wanichich? \v 15 Siy uru Utaáshuchis k'kuzimand natsaksawa. Uru siy Móysisarineetsimti kamachtamarini tsiyatkis. Anoo mazinamaam zandkeezi. Saana sangtsa átana. Nuw anoo mazinamaam zandkeezi, tárangiya Galiyu. \v 16 Táyaru, Utaáshuchee tashitungarangiya. \v 17 Sheeru, Utaáshuch Sóstinaa putayarusin, pzkoorangana. Galiy wach pakeeru, itaru tsiyatarangeeja; mapiyrangiya. Sóstina tputs suru, an Utaáshuchee shaniyshini ksutarangiya. Ashirucha, nda Paporoo kiyung yacharangana; pinasarangana. \p Yuwaa Papor Koríndosh tayaspatarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Papor waptam Ántiyukap napeeshinu, yusur tuchparinshtini xiyrangu anoo kamanchinllpa \p \v 18 Papor Koríndosh kapunguri taarangu, zapish: Kanapkachima. Ashiri naanamachima, tárangiya Isuschicheetsi. Akilpa, wizanllpa Pirísakpa kayunutamta atusin tachitaranganaya. Sídarap yakat naatarangu, kusarangiya. Anush Apanllpa kapung tsiyateeru, Apanll wamin muchoo kumarangiya. Zurampatari Apanllee áti átu muchoo kumarangiya. Sheeru, minush zar botish kapungush zaruyarusin, Síriyap tsap naamachu, musash kapungush naatarangiya. \v 19-21 Ipísup yakat kitkachu, apus zapan maayaranllu, kusaranganaya. Sheeru, sápatush zar Papor Utaáshuchish shaniyshini pshtuyaru, Utaáshuchpa kamanirangiya Isusoo kuku. Utaáshuchsha: Zuwaa Paporoo, kayunu kapung taapani; tárangusin, itaru Paporsha: Itaru, natuma pinasaktana. Yusur kusachparina. Apanll waana zandku, kuskamchuri annaa taachparina; naanamachima, tárangiya Paporo. Itaru, minush zar Akilaatssha wizanllpatari anush Ipísush kasayaranllu, botish yusur zurayaranllu, \v 22 Sesáriyash yakat zapishsha kusarangiya. Anush botee kasayaranllu, urupung Irusarinap naatarangiya. Minush zar anush Isuschichish napeeranllu, Ántiyukapsha aranginasha naatarangiya. \v 23 Ántiyukush kuseeru, anush kapung taarangiya. Zapishsha káyaranllu, yusur Gálatasash watsapun yusur napeeranllu, Frijiyash tsap yusur napeeranllu, ashtarangiya. Yaktash ichinguru napta napta napta asheemach ashirangiya. Isuschichee istat istat ashtarangiya. Ashirucha, Isuschich ichingurusin Apanllimun kuk aranginasha mangoonarangana. \p Yuwaa Papor waptam kanapeeshinu, yusur tuchparinshtini xiyrangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Apolos Ipísush yakat Apanllee kuk tayaspatarangu anoo kamanchinllpa \p \v 24 Yuwapur Papor kung tashtap xiyrangu anpuru Apolos Ipísush yakat kuseeru, Isusoo kuk tayaspatarangiya. Ndatuma Papor Ipísush kusaru, Apolsama yamazaru tayaspatarangiya. \p Apolos Utaáshuchcha. Itaru, yuwash yakat nllurtayashinu an Arijandorush nllurtarangasha. Itaru, mang' kapungumuncha. Kuksha putitimuna. Apanll Móysisarinee tuyandarangu anoo kuk kizpur yasarangiya; xapoorangeeja. \v 25 Uru mang' shambatamarinpata kamanirangiya Isusoo kuku. Isusoo kuk yasamana yasarangitaa, itaru nda ichinguru yasarangiya yuwaa Isus ashirangu anootsi. Yuwaatsimari yasarangu anootsimari itsinsaru tayaspatarangiya. Wangarini tputsi ichumarangu anootsimari yasarangiya. \v 26 Utaáshuchish shaniyshini nda paziku, mapaztashinandari kis kamanirangiya. Ashiriya, Akilsha Apolsaa kuk mazinayarusin, kuruzurangana Apolsaatsi. Naani, iyash pangishi tsiyatpani; táranganaya. Apolossha ayu táyaru, kusarangiya. Akilsha Pirísakpata izuuru tayaspataranganaya Isusoo kuku. \v 27 Zapishsha Apolos: Akáyap tsap pangati; tárangiya. Isuschichsha: Ayu, napashintsi; táyarusin, kirak yandayarusin, panarangana anpa kis napamaama. Anpa naateeru, Akáyshuchish watsapun kusarangiya. Kirakaa pakeersin, Apolsaa chinarangana. Anshucheem kizpur istarangiya Isuschicheetsi. Apanll Akáyshuchee kizpur nayanirangu, kapung mangoonaranganaya. \v 28 Apolos Utaáshuchpa kapung tsiyatarangtamta. K'kuzpatari kizpur kasirangiya Utaáshucheetsi. Apanll kuk átcha, átu, kamanirangiya. Isus Apanllcha Ipusamarini; ántar ashirangiya. Ántar ashirangu, Isuschichee kapung istarangiya. \p Ashiri watacha tsiyatsis yuw Apolos Ipísush tayaspatarangu anu. \c 19 \s1 Mishat, kamanchinllpa; yuwaa Papor Ipísush yakat Isuschichee pakeeru, Apanllsha Waanaatsi Wani tapshturangu anootsi \p \v 1 Yuwapur Apolos Koríndosh tayaspatarangu anpur Papor uru Frijiyash tsap machip tayaspatakatu xiyrangiya. Sheeru zapish Ipísush kusarangiya. Kuskamchu, Isuschichee chamayangarangiya. Anpat ipunarangiya. \v 2 Paporsha: ¿Isusumun mangis taturangus, Apanll Waanaatsi Wani siyash tapshturangeeja? tárangiya. Uwshtisin: Dancha. Apanllee Wani yasarangeezini, mazintareezini, táranganaya. \v 3 Paporsha: ¿Chakamuna chumarangsa? átu, uwshtisin: Wangarinimuncha, tárangana. \v 4 Paporsha kamanirangiya; Wangarini tputsee ichumakchu, Yutaritshishireetsis izuuru ksangtsa. Itaru, kushimuni tputs kuskachu anumun mangis tatungtsa; mang, tárangiya Wangarini; tárangiya Paporo. Itaru, Wangarini, tárangu an watacha Isusu átana; tárangiya Paporo. \v 5 Táyaru, mangoonaranganaya. Isusumun waanpatatin ichumaranganaya. \v 6 Chumayarusin, Papor tputsimun much uwi wayayaru, Apanll Wani tputsish pshturangiya. Sheeru, nxakamutshuchsha k'kuz zammatarach ashirangana. Apanllee kuk kamanirangtamsina. \v 7 Washunand k'tsas tsimbunparee matayaru tputs ashiranganaya. \p Yuwaa Apanll Wani Ipísshuchish pshturangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Papor Ipísush tsimbun yungandpas tayaspatarangu anoo kamanchinllpa \p \v 8 Papor Ipísush kapung taarangu, yusur Utaáshuchish shaniyshini Isusoo kuk tayaspatamaam pshturangiya. Apanll chiyaa waama tiptsireem ínaku anoo kamanirangiya. Utaáshuchpa kapung tsiyatarangu, mangoonpana átu nda sambaytarangiya. Tuchip tsup tayaspatarangiya. \v 9 Itaru, ashpatam ngataranganaya. Yuw ngatarangana ansha chiyzayaru, tputsee ichingurusin kamanirangana; Isusoo kuk zandkeezini. An tsiyatsis yutaritcha; tárangana Utaáshuchi. Papor anoo mazinayaru, Utaáshuchee shaniyshini kasarangiya. Papor minupsha pangus tayaspatamaam naakchu, anushsha tputs Paporosh tachitaranganaya. Ashirucha, Papor Tiránush iskoweerarini ichinguru zari tayaspatarangiya. \v 10 Tsimbun yungandpas tayaspatarangu, nda kasarangiya. Ashishtar ashku, Ásiyshuch tputs ichingashtisin mazinarangana Apanllee kuku. Tunar arapich mazinarangana; Utaáshuchtamsin mazinarangana. Ashiri Ipísunungich tputs ichingurusin mazinarangana. \p \v 11 Apanll Paporoo kizpur istarangu, waanaatsi wizpuririni tuyamandarangiya. \v 12 Tputs kamis yáyarusin, Paporomun wanuts kandanirangiya. Sheersin, wanguyap payuteersin, wanguyamun wayata sheersin, wanguysha taamta ashirangiya. Papor yashingootstam tashitungarangiya tputsshu. \p \v 13-15 Utaáshuchsha tputs yashingoo tashitungamaam mangu xiyrangana. Anshacha: Papor tamakpari ashiru iysha sheeni, táyarusin, mangutari msangeersin Isusumuna yacharangana yashingoo tchiyamaama. Tskíya Utaáshuch apanllpan urkarimuncha. Tskíya wip kamuz tsimbun matayaru taarangiya. Tskíysha wip uru yashingoo tchiyayani atusin, xiytangat ashiranganaya. Tputsee yuwaa yashing' payuru anoo pakeersin, Tskíy wip mang, tárangana yashingoo tashitungamaama; Yuwamun Papor tayaspataku Isusumuna anamuna naangi; tárangana yashingootsi. Itaru, yashingsha, tárangu; Nuw Isusoo natstaktana. Paporoo natstaktamana. ¿Itaru, siy chakamsa? tárangiya yashingu. \v 16 Tárangu, anumand yashingsha tsiyantarangu, Tskíyamun wip kaapa tsinga putaramchu, kapung waratarangiya. Wamaree izichimbarangiya. Minumta yashingu, itaru tsimbunootstaa matayaru wamarisha kasirangiya. Kpuyaru, ursir parung parung shitaru, zapeezpeersin suwasuwaranll ashiranganaya. \p \v 17 Ashiri Ipísshuch tputs anoo yasarangusin, nda achim punirangana Apanlleetsi. Utaáshuchtam, tunartam anumandsha: ¿Isus wizpuririni tamara? tárangana. \v 18 Isuschich zapan Paporosh kuseersin, itsinsaru kamanirangana; kamapshirangazinllinaja. Sirú ndatuma Isusoo mangoonchuni, nuw wishunumuntana, táranganaya. Isuschich ichinguru mazinarangitamsina. \v 19 Sirú wishunumuntana atusin, wishun wirkareetssin yushindarangana. Washunand ichinguru wishun wirkar zapan xanateersin, mbutarangana. Tputssha ichingurusin wach parangana. An kirak washunand kurikimand zapani 50 milo waritarangiya. \v 20 Ashirucha, ashirangsin, Isusoo kuk wanasir izapaneerangu, Isusootsimarisha kuk chinarangana. \p Yuwaa Papor Ipísush tsimbun yungandpas tayaspatarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, kamanchinllpa; yuwaa Demítariy Isuschichee natsamaam zapan zamangarangana anootsi \p \v 21 Papor Ipísush tsimbun yungandpas taarangu, mangush chinayaru, Papor: Masedonap pangati. Anush pakeenlluri, Akáyshuchip pangatama, tárangu. Sheenlluri, yusur Irusarinush pangpi. Anush Irusarinush napeenlluri, Romash yakat napamaam zandkina kizpuri. Ashtachparina, naakchurina; tárangiya Paporo. \v 22 An mangush chinayaru, wipunashee tuyamzaru zanganirangiya. Tímoteyu suru, misha Irásto suru anootstam Masedonap zanganirangiya. Itaru, Papor Ipísush taarangiya. \p \v 23 Papor anush taarangu anpuru Ipísshuch tputs kizpur tamundaranganaya Isusumand kuku. \p \v 24 Nllitarit tputs Demítariyu suru, ngusambapani taarangiya. Uru Ártamis apanllputseem pang' tamapari ashiru pakchimash zapan tinaranganaya. Zapan tputs Demítariypat anoomari tarawaztarangusin, kurik kapung putaranganaya. \v 25 Ashiri Demítariysha ngusambapanee ichinguru kuruzurangu, ngusambapanee wipunash kuruzurangitamta. Naanints. Shaniyeeni, tárangiya. Ichingurusin shaniyarangana. Demítariy kapung tsiyatku, Isuschichee natsamaam waneerangiya. \p Zuwanllee, mazinangantsa, tárangu. Kamiran kurikee putaktanicha iya. Ártamisa pangus ashiru pakchimash tinat tinat ashkini anumand kurikireemani kamiran putakani. \v 26 Itaru, papcha; Papor napantsa. Iyashchee tputs kapung tayaspatakitamta. ¿Ndusha átu anoo mazinarangis? ¿Tamaree kuwiptich Apanlleem tinayachich; watam Apanll wanitaritam taakuwa? tárangimanda Paporo. Wanipaja tputs Paporoo kuk mangoonkachinllina. Na tinakini anoo kasayanllinaya. \v 27 Papcha; iyaatsim kasikachpa átana. Tarawzurini yutarittapa. Ártamistam pang' yutarittapa átana. Ártamis kizpur wanasircha. Ásiyshuch tputs ichingurusin Ártamisaa chinakanaya. Ashiri papcha; yutaritaru átana; tárangiya Demítariyu ngusambapaneetsi. \v 28 Ashirucha, ngusambapansha anoo mazinayarusin, nda yutarit tsiyantarangana. Ártamis iy apanllirini. Chiyaa Ipísshucheetsich kizpur istakiya; táranganaya, waanpatatin tsiyatkusina. \p \v 29 Kapung tsiyatarangsin, Ipísshuch tputs ichingurusin zamangaranganaya. Ngusambapan zamamtarusin, tsiyantayarusin, Paporootsim wipunashi putarangana. Gayoa misha Arístárkoo putaranganaya Masedonshucheetsi. Gayopta, Arístárkupat, Papor uru ipuneeru, anush xiyrangiya Ipísush yakta. Ashiri Paporoo wipunashee putayarusin, shaniykana amb pshiyrartara ashiranganaya. \v 30 Ashiriya, Paporsha: Yap tputs shaneerana amb pangatama, átu, Isuschichsha: Watsta, naarinllpa; waneeksin, tárangana. \v 31 Anshuchtam kurak Paporoo amiktarangusin, Paporoom tsiyatsis zanganirangana. Watsta; Papor amb naatpa; anshuri taachpa. Nuwaa kuki kapeettapa átarangtanda táshini; tárangana kuraka. \v 32 Ipísshuchsha ichingurusin shaneersin, nda mangooz minamari chinarangana. Ashpatam tputs minu tsiyatarangsin, ashpatam nllitari tsiyatsis tsiyatarangana. Mishat, tputs wazapan: ¿Iy tamakachtini ningeema? tárangana. \p \v 33 Ashiriya, Utaáshuch tputs Arijandoroo machtayarusin; Shiysha tsiyatangi wanasiri; táyarusin, tuxiykeerangana. Arijandorsha tsiyatssee yarpi átu, uw paxay paxay ashirangiya zamap átu, \v 34 itaru tputssha: Utaáshuchtanda. Watsta; waa kuk mazintarineepa atusin, tárangana. Atusin, washunand zamamtar ashirangana; Ártamisanacha iy apanlliriniya. Iyaa Ipísshucheetsini kizpur istakiya; anootsinandari ántarusin, zamamtar ashirangana. \p \v 35 Zamamtarusin, anush yakat urkari tsipas an kusarangiya. Kuseeru, kapung: Zamangints, zamangints; tát ashirangu, zapish tsimbun ura taachu, tputs ichinguru zamaranganaya. Zamayarusin, uwsha kurak tsipas tsiyatarangiya. \p Ipísshuchis, na mazinangtsa; tárangu. Sirútama Ártamis wani kanindap pantsarangiya, manga. Na iysha anoom nishuri Ártamisam wan pangoom panguranguni, ksutkiniya. ¿Chakaja anoo nda yasach? Ichinguru tputs anoo yasakanaya. \v 36 ¿Ashiri mayaamsha ngutis zamamtarsa? Ashiri zamangints átana. Mapiyrus taangtsa; wanasir taangtsa. \v 37 Ngusambapanis, nee tputsee tsimbun putarangis, ¿mayaama putarangsa? ¿Antaati iyaa apanllirineetsi Ártamisaa yutarit tsiyatkiwa anumand putakis? ¿Antaati in tputs Ártamisash pang' pshtuyarusin maachi shuchiranga? \v 38 Ashirucha, Demítariyoo, nuw shiyaa atashina; ¿Mayaamsha nishuri ngutis zamamtarsa? ¿Mayaamsha nda naaksa kurakpi? Tputsee wanimaam zandkus, kurakap tsiyatashinints. Anush tsiyatamaam waritakcha. Kuskachus, uwsha mazinachiya naturitaya. Ashiri ambi naateerus tsiyatashinints; siyaa atashina. \v 39 Itaru, na in yuwaa nishuri msangeerus zamamtaris anoo mazinakchu, siyaa kapung wanimaam taariya. Itaru, nuw siyaa nllitaritis atashina; Mashamaam zandkinaareesa, naturi pinasakiya. Uru yuwash zari shaniykini anush mashamaam waritakiya. Ashiri anush zari mashangtsa. \v 40 Papcha; nat ini yutarit zamamtarangis anumand kurak chiyaa wanichparee; nambachparee. ¿Nambkinaari amcheezich? ¿Tamaree yámchich? átana. Ashiri watsta, zamangints átana, \v 41 tárangiya urkar yuw tsipasa anu. Támbeeru, tputs ichingurusin zamayarandsin, naataranganaya. \p Ashiri yuwaa Demítariy Isuschichee natsarangana anoo kamaneena. \c 20 \s1 Mishat, yuwaa Papor yusur Masedonap naparangu anoo kamanchinllpa \p \v 1 Yuw Demítariy mantsir tsiyatarangana an pastaramchu, Papor Isuschichee ichinguru kuruzurangiya. Papor tsiyatarangu; Isusootsimari chinangtsa. Nuwma Masedonap tsap pangatama. Naanamachima. Taaraptsa; tárangiya. Táyaranllu, naatarangiya. \p \v 2 Papor arap Masedonash watsapun yaktap minush napta, minush napta asheemach ashirangiya. Papor Masedonshuchee Isuschich kuruzurangu, shaniyeersin, kapung tsiyateeru, Apanllee kuk kamanirangiya. Masedonashchee tsap shuneeyaranllu, kasarangiya. Yusur minush tsup Kiríkshuchipsha watsapun naatarangiya; anshurtatam tsap tayaspatarangiya. Anush Papor kuseeru, \v 3 tuchip tsup taarangiya Kiríkshuchshu. Sheeranllu, musap kitanlli Síriyap tsap naamchi átu, botish zarumaam zandarangiya. Zarumaam zandkachu, itaru Utaáshuch tputs: Paporoo pachayani atusin, anoo Papor mazinayaru, Musap watsta. Urupunguri naamchi; tárangiya. Masedonash watsapun napeenlluri, nuwaanpee Síriyap tsap kanapunlli; tárangiya. \v 4 Wipunashpa zapan naatarangana. Min Sopátiras suru Piros wipa, Bereyshuch tputsi. Mishat, Arístárku Tesalónshuchi tputsi. Mishat, Sekúndu Tesalónshuchitam tputsi. Mishat, Gayo Derbeshchi tputsi. Mishat, Tímoteyu, misha Tíkiku Ásiyshuch tputsi. Mishat, Torófimu suru Ásiyshuchtam tputsi. Ashipsin tsimbun matayaru wipunash naatarangana. \p \v 5 Ashiriya, Felipush yakat kuseersin, wipunashsha wasina botish zaruyarusin, Taráwtap yakat wasina naataranganaya. Anush, kutamanipa siyaama; táranganaya. \v 6 Itaru, Papor nuwapa Lukaspati Felipush yakat taarangani. Anush Utaáshucheem shambatshini kanatupshingamaam kutarangini. An shambatshini watach pangaa nda tputaru anoo katungkana anu. Sheeruni, iysha botish zaruyaruni, Taráwtap yakat naatarangini. Apus ipunpunaru maayaruni kítarangani. Sheeranlluni, kuseeruni, Taráwtash taarusin, Paporoo wipunash parangini, anshuri. \p Yuwaa Papor Masedonash tsap naparangu anoo kamaneena. \b \s1 Mishat, yuwaa Yútiku íwar kuripungarangu anoo kamanchinllpa \p \v 7 Paporpat anush Taráwtash tsimbun matayaru maaranginiya. Ashiri putam zari, domingosh naachu, psaan Papor Isuschichpa shaniyaranginiya. Shaneeruni, Isus tsipachu ashirangu anoo yanischeeyani táyaruni, pangaa tatapta tatapta panata sheeruni, katungarangini. Paporsha Apanllee kuk kapung tayaspatarangiya. Kapung kamanku, schirsataa nda sambaytarangiya, watam putam naachuwa. \v 8 Pangusimun iwaz nambarin wazapan tirut tirut ashimasha anush shaniyarangini. \v 9 Kanungas Yútiku suru, anush wingunung kuxinarangiya. Itaru, maats ksumish kasirangiya. Maachir kis ashirangiya. Itaru, Papor tayaspatamaam nda kasaku, Yútiku wishchip kuripungarangiya. Yuwar asheets pangus wanupshi pantsarangiya. Tpuw taramach ashirangiya. Mishat, tputs mikeeru tit, karuwaranllu, itsirta sheeru, itaru Yútiku uru tsipama. \v 10 Paporsha karuweeru, Yútikumun kpumeeru, pachipurangiya. Apanllimun wizpuririni ituyamayaru, tputseetssha: Mangis matsarintspa; támeenlltanda,\f * \fr 20:10 \ft 1 Utaáchich kuraka 17.21 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* tárangiya Paporo. Táyaru, \v 11 yusur waptam íwar kárirangu, Isuschichpat kis ipunaranginiya. Pangaa tatapi tatapi ashima ksari kapung katungarangana. Ksartari tsiyatstarusin, taraseeranginiya. Sheeruni, zar puturi Paporpa botip naataranganiya. \v 12 Tputs Yútikoo pangup wayaranganaya. Izuuru támarangiya; nda tsiparangiya. Isuschich ashirucha mang' ksaranganaya. \p Yuwaa Yútik kuripungarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Papor Ipísup kuseeru Ipísshuchpa kapung tsiyatarangu anoo kamanchinllpa \p \v 13 Papor nuwaa tsiyatku, Shiy botish naangi. Nuw urupunguri naachima. Anush Ásush yakat chamayangamchinipa; tárangiya nuwaatsi. Nuwsha Ayu táyaruri, wipunashee ashpatam botish nuw machtarangina. Ásup yakat \v 14 kuseeruni, Paporoo chamayangarangina. Minush zar anush Paporpa zaruyaranlluni, Mítirinap yakat pakeeranlluni, \v 15 yusur Mítirinamand káyaruni, putam Kíyoo yakat tushiyrangini. Naaruni, putamsha Sámsush yakat matayeeruni, maarangini. Yusur putam káyaruni, Milétush yakat matayarangani. \v 16 Paporsha: Ipísup naamaam watsipari. Zapshtatpa. Mikeeruri naamchi; tárangiya. Utaáshuchee shambatshini Péntekóste suru anoo Irusarinshuri kanatupshingapi aturi, mikeeri naamchi; tárangiya. Ayu táyaruni, \v 17 Milétush kárirangani. \p Sheeruni, Ipísup Papor tputsee ksutamapaneetssin kuruzurangiya. Milétush kusangtsa mikeerus. Natum siyapa tsiyatpi watam kazurukachinawa, Papor áttanda táshinints; tárangiya Paporo. \v 18 Uwshtisin tsiyatssee mazinayarusin, mikeersin Paporosh kusaranganaya. Kuseersin Paporsha kapung tsiyatarangiya. \p Na mazinangints, tárangiya; Siy kapung nuwaa yasaktischa. Sirútama siyash kuseeruri, kapung nuwaa naparangsa. Tuchip yungandpas taaruri, ichinguru parangsa nuwaatsi. \v 19 Isus nuwaa tayaspatampaneem ínarangu, waa kuk uru payurangtana. Kiyung kachiyarangitaati, tanurangitaati, ashiritaa Isusoo kuk tayaspatamaam nda kasarangina. Utaáshuch tputs nuwaa wanipa kiyung yacharanganda. \v 20 Ashiritaa, kasarangeezi; ichinguru tayaspatarangina. Tputs wazapan shaniykusin, anush pshtuyaruri, tayaspatatarina. Siyash pangis napta napta ashiranguri, tayaspatarangina. \v 21 Tputsee ichinguru kamanirangina Utaáshucheetsi, misha arapcheetstamta. Yutaritshishee ksangtsa. Isusumunari mangis tatungtsa; uru, tárangina. Sambaytarangeezi. \p \v 22 Itaru, na Irusarinap naachima. Apanll Wani nuwaa machkandanaya. Anush kuskachuri, ¿Utaáshuch nuwaa tamachimasazinllinaja? Yasareezi, nuwa. \v 23 Yaktap napta napta ashiranguri, itaru Apanll Wani Isuschichee mang' p'tseerangu, nuwaa kapung kamaniranganaya. Papcha; Irusarinush kuskachush, shiyaa tumanachapanlla; shiyaa kiyung yachachpasinaya; Isuschich nuwaa átssincha. \v 24 Ashtaataparee, nuw Isusoo wamin tsipatsee punikeezi, watam Apanll waana nuwaa kamachtaranguwa. Itaru, nuw minamari chinakina Isusoo kuk izuuru kamanimaama. Sirú Isus nuwaa: K'keetsi kamanishini; Apanll tputsee kizpur chinakiya táshini; tárangiya. Ashiri kis kamanirangtana. \p \v 25 Ashirucha, nuw siyaa atashina; siyash kapung xiyrangitaati, kapungtam Apanllee kuk kamanirangitaati, itaru nuw siyaa yusur pangcheezi, ndambaree. Nduntaatiya tsipakuri, nuwaa pangcheezis, ndambaree. \p \v 26-27 Itaru, mazinangtsa; na ini tsiyatsis zurumamash kamanchintspa. Siyaa Apanllee kuk kamaniranguri, izuuru kamanirangtana. Kamapshirangeezi, dancha. Ashiri siy Isusoo ngatkinaareesa ashiru, Apanllish nda kamungatssa: saanapa yasatssa. Apanll nuwaa napchiya, watam itsinsaru kamaniranginawa. \v 28 Ashiri mangiptis taangtsa. Isuschichpatatis wanasir ksutangtsa, watam Apanll Wani siyaa ksutamapaneem ínaranguwa. Apanll Wani siyaa kamachtakitamta. Isuschichee waneengtsa; masattapa; átcha Apanll Wani. Ashiri shingtsa. Watam Isus waana ursirpatari iyamand yutaritshishirini tuwaparanguwa. \v 29 Na naakchuri, kushimuni yashingchich tputs kusachpasinaya. Isuschichee nda chinaksin, yutarit yaspatachpasinaya. \v 30 Siyashchi tputs ashpatam piyari chinayarusin, mantsir tayaspatachpasinaya. Nuwash tchitanda atusin, siyaa ashpatamtis waama wipunasheem ínachapantsa. \v 31 Yutaritshiship tchitusinapa aturi, siyaa waneekina. Yuwaa tayaspatarangi anoo chinangtsa; mbizarintspa. Tuchip yungandpas siyaa nda kasarangina. Psaantaa, kaschiritaat kaman kaman ashirangina. Wanipa siyangaz tanurangi. \p \v 32 Na Apanll siyaa napchiya. Apanll kuk kizpur siyaa istachintsa. Apanll kuk kizpurcha. Izuuru mangoonamaam istachapantsa. Ashkachu, waanaatsi tiptsiree ichinguru tapachindachu, siyaatstam izuuru istachitamparee wash kuskachus. \p \v 33 Nuw tputsingaz urkiri támararangeezi. Wamaringaz támararangitamtazi. \v 34 Kachis parangtischa nuwaatsi. Nuwaani tarawaztaranguri, anumun kchitarangina. Anumand ipunsheemi istarangitamti. \v 35 Ashirucha, siyaa wanasir taamaam tayaspatarangina. Tputsich ichingurutanda tarawaztakuch ancha wanasiri. Tarawaztakuch, tputsee yuwaam kiyung kachiyku anoom istakuch, ancha kizpur wanasiri, watam waana Isus atuwa: Tputs siyaam mangutari panaku, mangis ksamana ksachparee. Itaru, saana tputseem panakus, aranginasha kis taatssa; atimanda Isusu. Ashiri shingtsa, tárangiya Paporo. \p \v 36 Tsiyatssee iwapayaru, tutunlltayarusin, Apanllpa tsiyatarangana. \v 37 Tsiyateersin, ichingurusin Paporoo pachipeersin, kapung tanuranganaya. \v 38 Kizpur mang' mantsarangana Paporongzi. Yuwamand Papor: Nuwaa yusur pangcheezis, ndambaree: kazurakchima; tárangu anungaz tanurangana. Sheersin, macheetusin Paporoo botish wayaranganaya. Sheeruni, zaruranginiya. \p Yuwaa Papor Ipísshuchee kazurakchima, tárangu anoo kamaneena. \c 21 \s1 Mishat, yuwaa Papor Irusarinap naatarangu anoo kamanchinllpa \p \v 1 Zandarangitaatini ashiritaa Apanllimun wamin naatarangini. Milétush yakat botish zaruyaranlluni, Kósipsha tsur kítarangini. Putamsha Rodap tsur naataranguni, anoo tushiyaranlluni, Pátarap yakat kítarangini. Pátarash maayaruni, Paporsha: Botee Síriyap naakchu anoo nachungayani; anush naamani; tárangu, iysha ayu, tárangini. \v 2 Botee parangini anush zarurangini. Sheeruni, Fenisiyap Síriyashchi watsapun naatarangani. \v 3 Chípara tsuru mbutsinungich watandaram pakeeranlluni, tushiyranguni, Síriyapsha kítarangani. Sheeru, Tírop yakat matayarangani. Anush bot maach naringamaam matayaranganiya. Maachi zapan naringarangana. \v 4 Káreeramchuni, Isuschichingaz nachungarangini. Pakeeruni, anpat taarangani. Isuschich ichinguru shaneeranganaya. Apanll Wani Isuschichee mang' p'tseerangu, Isuschichsha: Zuwaa Paporoo, Irusarinap naarinllpa; tárangiya. Itaru, Papor wits nda mazinarangiya. Anush tsimbun matayaru maats taaranginiya. \v 5 Sheeruni, naamaam waritaranguni Isuschich ichinguru wizanllpa, wipapa, iyaa upeewush wayarshinnaya. Yaktash shitungeeruni, upeewush kusarangani. Anush mazachimun tutunlltayaruni, Apanllpa tsiyatarangani. \v 6 Naanamachinipa, táyaruni, botish zarurangini. Sheeru, Isuschich waptam kanapurangana. Iysha naatarangani. \v 7 Naateeruni, Tórlemayidash yakat matayaruni, anush Isuschichee naparani. Minam maarangini. \p \v 8 Yusur putam naataranguni, Sesáriyap naatarangani. Kuseeruni, Felipish naparani. Nishuri maangsints; táyaru, anush tuchip maarangini. An Felip sirú Irusarinush wámachtasheem ínarangana ancha. Itaru, natsha Apanlleem kuk xiyrangiya. \v 9 Wip kamasinaw ipunpunaru taarangiya. Mázaranllita, Apanllee kuk kamanirangitamta. \v 10 Anush taaranguni, Utaáshuch tputs Utaásh tsap káyashinu, kusarangiya Akápo suru. Kamanimapani taarangiya Akápo. \v 11 Paporosh kuseeru, Paporoo wichpooshi yáyaru, sheeru waanaatsi wats kamuriku, uweetssha kurixku ashirangiya. Sheeru, kamanirangiya. Apanll Wani ateeja; Papor Irusarinush kuskachu, Utaáshuch Paporoo putakchusin, piyparee ashtachinllinaya. Kamureerusin, tunareem tputs panachpasinaya Apanll áttanda, tárangiya Akápo. \v 12 Akápoa kuk mazinayaruni, ichinguruni pachindkuni, Watsta. Irusarinap naarinllpa; tárangini Paporootsi. \v 13 Paporsha: ¿Mayaamsha nuwangaz tanuksa? tárangasha. Ashkinaaris, nuw mangi mantsachparina. Itaru, nuwaa pachamaamtaatiya zandkusin, waritacha. Isusumand pachamaam zandkusin, waanipa pachachindanaya; tárangiya Paporo. \v 14 Kapung xapooranguni, kasarangini. Apanll waana zandku, waritachparee; tárangini. \p \v 15 Ashiriya, Felipish tuchip maayaruni, urupung naamaam yararangani. Sheeruni, Irusarinap naatarangani. \v 16 Sesáriyshuch Isuschich ashpatam kayunutamta, atusin, iyapa Irusarinap naatarangtamsina. Kuseeruni, Nasónap pang' yámandarangana iyaatsi. Anshurisha taarangani. Nasón sirútama Isusoo mangoonarangiya; Chíparashchi tputsi. \v 17 Anush kusaranguni, Isuschichpatatin kis ipunarangini. \p Yuwaa Papor Irusarinush kusarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Paporoo putarangana anoo kamanchinllpa \p \v 18 Papor Irusarinush kuseeru, putamsha Sandeekup pangatama átu, Kayunutamta táyaruni, naatarangini. Napkuni, yuw Isuschichee ksutkana an ichinguru anushtam shaniyarangana. \v 19 Papor napkatu anoo wanasir tsiyatarangiya. Itsinsaru kamanirangiya yuwaa arap xiyrangu anootsi. Apanll kizpur istarangiya tunareetstaata. Itsinsaru Apanllee kuk kamanirangina; kamanku, tárangiya Paporo Sandeekootsi. \v 20 Kis mazinayarusin, Apanlleetssha: ¿Tamaru Apanll ashka; tunareetstam mang' tachingeenlla? táranganaya. Sheeru Sandeeksha: Zuwaa Paporoo, na mazinangcha; tárangiya. Iyashuch Utaáshuchini tputs zapan mil tputs Isusoo mangoonkanaya. Shiy iyashchee yasaktamandsha. Isusoo mangoonkitaatssin, wandari Móysisarineetsi kamachtashini kizpur chinakanaya. \v 21 Tputs mang átssincha shiyaatsi: Mang Utaáshuch arap taakana anoo yutarita tayaspatakiya Paporo; Utaáshuchpata waneeku, Móysisarineetsi wirkar kpitangtsa. Maachiritaa kturumaam watsta; misha Utaáshuch tputs uru taakana anumash kpitangtsa; mang átcha Paporo; átssincha shiyaatsi. \v 22 ¿Ashiri tamayacheezich? átana. Na musásiri yasachpasinaya shiy nish kusarangish anootsiya. \v 23-24 Ashiriya, nuwaa kuki payungcha. Mazinangcha. Kamuz nish ipunpunaru taariya. Apanllpa kizpur tsiyateersin, musá much kumachpasinaya. Ashiri anpa ipuneerush, Apanllip pang' naachcha. Anush pshtuyarush, Móysisarini wirkar kamachtarangu anoo payungcha. Sheerush, shiysha istangcha; shaana ichinguru tuwapangcha much kumamaama. Shiy ambi ashkachush, shiyamarisha kasichsha ngichirangana anootsi. Isuschichsha anoo pakchusin, shiyaa: Zurakcha. Papor Móysisarineetsi wirkar wanasir payukiya; shiyaa táchpasinaya. Táyarusin, mapiychpasinaya. \v 25 Itaru, arapich tputs zapan Isusoo mangoonarangana anootsina tsiyatkeezini. Sirútama anoo tsiyataranguni, kirak yandayaruni, zanganirangani. Pakich kamachtarangini. Katungtsee apanllputsee ungirtamaam wayakana anoo nda katungamaama; misha kurasee nda katungamaama; misha zamzee kapcharsin, nda katungamaama; misha nda imbangartamaama; aship an kamachtarangini, tárangiya Sandeeku. Paporsha ayu, tárangiya. \p \v 26 Ashiri putam Papor tputspat Apanllish pang' pshturangana. Móysisarinee kuk payupi átu pshturangiya. Papor Utaáshuchish apanllpan kusarangana. Papor apanllpanpat tsiyatarangiya; Tsimbun matayaru zar nishuri Apanllpa tsiyatchinipa. Sheeruni, zamzeem muchimaam yushindachinipa; tárangiya apanllpaneetsi. \v 27-28 Muchimaam pakich pishtakchu, anush Ásiya Utaáshuch tputs Paporoo Apanllish pang' parangusin, tsiyantarangana. Utaáshuchpatatin waneerangana. Utaáshuchis zuwaa, mazinangtsa; tárangana. K'tangasinda; Paporoo putayani. Papor yutaritcha. Tsapurunasee shuneeru, yutarit tayaspatamaam xiykiya. Papor tputsee tayaspataku átcha; Utaáshuch tamakpasinaya shirintspa. Mishat, Móysisarinee kuk chinarintspa. Mishat, Apanlleetstam pang' Irusarinush pangurangana anoo chinarintspa; yutarit tayaspataku átcha; tárangana. Mishat, tunaree arapchee nish Apanllish pang' yapshturangu, Apanllee pang' tayutaritarangiya. Ashirucha, putayaruni, kapung waneeyani, tárangana Utaáshuch yuw Ásiyash taakana anu. Tputs ichingurusin mazinayarusin, kizpur tsiyantayarusin, ngichzimand Paporoo putaranganaya. \v 29 Itaru, Papor kaapa arapchee tputs nda yapshturangiya. Papor Torófimupa ipuneeru, Irusarinush xiyrangiya. Torófimu Ipísshuch arapich tputsi. Ashiri Utaáshuch anoo parangusin, Apanllish pang' Torófimootspa yapshturangiya; ngichkusin Utaáshuch, tárangana Paporootsi. Anumand natsarangana. \v 30 Ashirucha, tputs ichingurusin kizpur tsiyantayarusin, Paporoo kayangayarusin, putayarandsin, pshiyrartara ashirangana. Apanllish pang' ishitungarangana Paporootsi. Ishitungayarusin, Apanllee pang' tstsaranganaya mbama. \p \v 31 Ashirucha, Paporoo pachamaam zandarangana: pakchim pishtarangana. Tputs nllitaritsha komandantap naateersin, Papcha; Irusarinshuch waanpata pcharusinapa, tárangiya komandantee Romshucheetsi. \v 32 Komandant anoo mazinayaru, kapitanaa kamachtarangiya. Sundaroo macheerush, tit shinllcha Utaáshuchpi; tárangiya komandante. Ayu táyaru, ichingurusin komandantpatatam iripurangana. Utaáshuchsha sundaroo pakeersin, Paporoo pzkookatarana an kasaranganaya. \v 33 Komandantshita: Kateenpat tsimbun kamureerus, ksangints; tárangiya sundarootsi. Sheeru, Utaáshuchee masharangiya. ¿Chakshta ini? ¿Tamamshita ini tputsi? ¿Mayamandshat nee ashiksa? tárangiya komandante. \v 34 Tputssha ashpatam min tsiyatarangana. Ashpatam nllitari tsiyatarangana. Itaru, tputs wazapan mangutari tsiyataranganaya. Ashiri komandant itsinsaru yasamaam pinasarangiya. Wasundurur Paporoo waptam machirangiya yap sundar taakana ambi. \v 35-36 Itaru, káringashish sundar káreeni atusin, tputssha tuxararanganaya. Naringatpa atusin, yanpumaam zandarangana. Paporoo natsaksin, Neetsiri kapeeteerush ksangi; pachapani; támbeerat ashiranganaya. Ashiri sundarsha waanshu pang' yapshtuyani atusin, Paporoo kuyarusin, naringarangashinllinaya. \v 37 Sundarush pang' pshtumaam waritakchu, Paporsha: Xamachi; shiyapa tsiyatpi átana; tárangiya komandanteetsi. Komandantsha: Ma, ¿shiy Kiríkshuch kuk tsiyatkish? ¿Antaati shiy Ijiptoshcheezis? tárangu. \v 38 Nuw shiyaa: Sing Ijiptashuch tputs nish kuseeru, yutarit yaspatarangu; gobernoo kapeeteeni. Yaantari kurakarineemani ínayani; tárangu shiyaa anund atinatana putayashina. Kamuzaa ipunpunar mil apusap machtarangiya. Pachampannand tputs machtarangiya. Ashiri shiy anoozish, ndambari; tárangiya komandante. \v 39 Paporsha: Dancha. Nuw Utaáshuchtana. Itaru, Társisush yakat nllurtarangina. Sirísash kung an yakat taariya. An yakat kapungcha; kizpurcha. Ashiri yakat kapung anshucheeruri shiyaa mashkina. Xamachi; wayanda. Nuw Utaáshuchpatatini tsiyatpi tina. ¿Shiy amaksha? tárangiya Paporo. \v 40 Komandantsha: Ayu; waritachparee; tsiyatangsi, tárangiya. Ashiri, anuri Papor chiyzayaru, tputsi zamap átu uw paxayarangiya. Sheeru, Papor tsiyatsis kapung kamanirangiya. Utaáshuch kuk tsiyatarangiya. \c 22 \p \v 1 Papor tsiyatku, tárangeeja; \p Zuwanllee, mazinangantsa. Ichee, mazinangtamtsa nuwaa kuki. Siy nuwaa yutarit tsiyatarangus, putarangsa. Ashiri na itsinsaru kamanchintspa; tárangiya Paporo. Papor k'kuzee yaramaam \v 2 Utaáshuchish kuk tsiyatarangiya. Maya, Paporoo kuk mazinayarusin, ichinguru kizpur zamaranganaya. \p \v 3 Paporsha: Nuw Utaáshuchtana. Yakat Társisush, Sirísash kung nllurtarangi. Itaru, nishuri Irusarinush kanungarangina. Nishshacha kanungeeruri, iy mayistorurini Gamaliel nuwaa tayaspatarangiya; nuwaa yanungarangiya. Apanllee kuk nuwaa izuuru tayaspatarangiya. Móysisarineetsi kamachtamarini nda yutarit yasarangina. Kizpur chinarangina. Siy napa Apanlleetstam chinarangus, nuw anootstam chinarangina. \p \v 4 Isuschichee tachitayaruri, putarangina pachamaama. Kizaatstam putayaruri, tumanarangtamti. Yuwaa ashirangi anoo itsinsaru kamankina. \v 5 Apanllpan urkari, tputs wachin ichinguru nuwaa yasaranaya. Ngichkeezi, dancha. Apanllpan urkari nuwaam kirakaa panaranganaya. Isuschichee p'tangsi; tárangiya kirakamuna. Apanllpansha urkari: Neewa kiraka. Zuwanllini piy Damáskush yakat taakana anoom panashini; tárangiya. Nuwsha ayu táyaruri, kirakaa yáyaranlluri, Damáskup naatarangina. Damáskushchi ashpatam Isusoo mangoonarangana anoo putakaturi naatarangina. Anush kuseeruri, Isuschichee putachima, tárangina. Sheeruri, kamuriyaruri, Irusarinap machinchi, tárangina. Sheeru, anush iy kurakarini wanichparee, tárangtana. \r (Tayaspatampani 9.1-19; 26.12-18) \p \v 6 Ashiri Damáskup naateeruri, zar wachamuree kayumarangina. Mapiyruri naantachuri, yap nda chinari amb kanindap kura sheeru kizpur 'sineerangu, nuwaanung itintinkarat ashirangu \v 7 tsapush pantsaramach ashirangi. Pantsakamchuri, anush k'kuzee mazinarangina. Saulaa, ¿mayaamsha shiy nuwaa kiyung yachaksha? tárangasha. \v 8 Nuwshacha: ¿Chakshasha shiya? Ichee, tárangashina. Uwshacha: Isustana Násaretshuchtana. Yuwaa shiy kiyung yachakish nuw antana; tárangasha. \v 9 Ipunshi 'sinee pakeersin, itaru k'kuzee nda mazinarangana. \v 10 Ashirucha, nuwsha: ¿Ichee, tamacheezi? aturi, uwsha: Chiyzayarush, Damáskush naachcha. Tputssha nuwaa kuki shiyaa kamanichparee. Shiyaa kamanku, kitsish mazinangcha; tárangasha. Ayu, tárangina. \v 11 Kizpur 'sineerangu kachi pamaam pinasarangashina. Chiyzayaruri ipunshi kuweetsi putayaru, itataranganda. Damáskush kuseeruni, pangusush taarangina. \p \v 12 Itaru, Ananiyas tputs suru, anshutam yakat taarangiya. Ananiyas Móysisarineetsi kamachtamarini wanasir payurangiya. Utaáshuch ichinguru wanasir tsiyatarangana Ananiyasaatsi. \v 13 Ashirucha, uwsha nuwash kuseeru, nuwaa tasaseeru, tsiyatarangsha; Zuwaa Saulaa, yusur kachish yarachpasha; tárangasha. Táyaru, natumartatam kachi yararangiya. Ananiyasaa pakeeruri, \v 14 uwsha: Zitaminarineetsini Apanll chinarangiya. Na anuritam shiyaa ipuseenllsha, tárangu. Wasinguru ashirangish anush Isusoo Apanllee Ipusamarini kuk mazinarangsha. Anush Isus shiyaa yakarangiya. Nimun Apanll mangush chinaku anoo yasachpasha. Ashiri mangoonangcha. \v 15 Shiyaa kamanimapanee ínayanlla. Urutaripa Apanllee kuk kamanimapan taachsha. Ichinguru tputsee kamanichsha shiyaya. Yuwaa kachish parangish, kitsishtamtish mazinarangish anoo izuuru kamanichsha. \v 16 Ashiri nimunarisha Isusumun mangish tatungcha. Yutaritshireetsish tachingeerush, Isusumun chumangcha; tárangiya Ananiyasa nuwaatsi. Nuwsha ayu, tárangina. \p \v 17 Ashirucha, nuw musásiritam ningeem Irusarinap kanapurashinina. Apanllish pang' Apanllpa tsiyatpi aturi pshturangina. Apanllpa tsiyataranguri, \v 18 Isussha yusur nuwaa yakarangu, nuwaa tsiyatarangiya. Isussha: Saulaa, nish Irusarinush tayaspatarinllpa. ¿Antaati shiyaa kukish mazinachazinllinaja? ndambaree. Mikeerush nllitaritap naayarush, tayaspatashini; tárangasha Isusu nuwaatsi. \v 19 Nuwsha yámkuri, tárangina Isusootsi; Ndambari. ¿Tamari nuwaa kuki nda mazinach, watam shiyachchee tputs kizpur kiyung yacharanginawa? ¿Waninll nuwaa paranganawa? Shaniyshishish pshtuyaruri, shiyachchee putarangina. Tputsireetsi kamachtaranguri, kapung pzkooranganaya. \v 20 Istiwarineetsi pacharangana an nuwcha taringsints táyaruri, pacharangashinllinaya. Pachampanee watunir ksutarangina. ¿Ashiri shiyaa kukish kamankuri, yaanpata tamari nda mazinachinllina? Mazinachpasinaya; tárangina Isusootsi. \v 21 Itaru, Isussha: Nduni. Tárinllpa. Naangi átana, tárangiya. Arap zanganchinllpa. Arapchip tunarip zanganchinllpa tayaspatamaama, tárangiya Isusu. Nuwsha ayu, tárangina; tárangiya Paporo Utaáshucheetsi. \p \v 22 Ndaturi tsiyatsis tawatsparu, yuwamand tunarip tayaspatashini átcha Isusu nuwaatsi, tárangu anumand Utaáshuchsha kizpur tsiyantayarusin, zamamtar ashirangana. ¿Mayaama uw taach? Pachayarus ksangints; ántarach ashirangana Utaáshuchi. \v 23 Kizpur tsiyantayarusin, mazintarineepa atusin kanindap watunir kapeet kapeet: puzacheetssha kurut kurut ashishtarach ashirangana. Uru Utaáshuch tsiyantaksin ashtaranaya. \p \v 24 Komandantsha: Papor tapshtungi, tárangiya sundarootsi. ¿Mayamandsha tputs Paporoo tsiyantakanaya? Pzkooyarus, mashangints Paporootsi; tárangiya sundarootsi. \p \v 25 Sundarsha ayu átu, Paporoo kamurirangiya. Kapitansha chiyzarangiya pzkoomaama. \p Itaru, Paporsha: Xamachi, nuw Romshuchtana. ¿Nuwaa Romshucheetsi tamaree pzkoochish? ¿Nda tsiyatsis yarariniwa? tárangiya Paporo. \v 26 Kapitan anoo mazinaranllu, komandantap tit ashiranllu, komandantush kuseeru, Yuw pzkoongi táranllish an Romshuchcha; tárangiya kapitani. \p \v 27 Komandant anoo mazinayaru, Paporosh kusarangiya. Itsinsarush kamaningandama. ¿Kaapa Romshuchish shiya? tárangiya Paporootsi. Paporsha: Aa, Romshuchtana, tárangasha. \v 28 Komandantsha: Nuw sirú kurik kapung tuwapayaruri, Romshucheem kinarangina. ¿Itaru, shiy tamayarush kinarangsha? tárangiya. Paporsha: Nuw aparini Utaáshuchimunta Romshucheem kinarangiya. Ashirucha, anush nllurtaranguri, uru Romshuchtana nuwaya; tárangasha komandanteetsi. \p \v 29 Ashiri sundar Paporoo pzkoomaam xiyarangana an tsiyatssee mazinaranllusin, punirangusin, Paporoo kasarangana. Komandant kizpur punirangitamta. ¿Tamacha, Romshuchee kamuriyarini? Sitatsti, tárangiya. Ashirucha, anush Papor tumanamaam tumanaranganaya. \p Yuwaa Paporoo putarangana anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Papor Utaáshuchpa urkar tsiyatarangu anoo kamanchinllpa \p \v 30 Ashirucha, putamsha komandantsha: ¿Mayaamshitaja Paporoo yutarit tsiyatkana? átu, anoo yasapi átu, Utaáshuchee urkar kuruzurangiya. Komandant, tárangiya tputseetsi; Utaáshuch apanllpan urkar ishaniychpa ichinguru kurakaatsi; wachinpatatamta; tárangiya komandante. Táyaru, Papor ksangtsa; tárangiya sundarootsi. Uwshtisin ayu táyarusin, kasarangana. Sheeru, Utaáshuch shaniyeersin, komandant Utaáshuchip Paporoo machtaranganaya. Anush kuseeru, Paporoo upusanand tuxiykeerangana. \c 23 \p \v 1 Ashiri Papor xiyeeramchu, Utaáshuchee nap nap shimbayaranllu, Paporsha: Zuwanllee, uru nuw wanasir taarangina. Nuw mangi mapiyktana. Apanll waana yasakiya ántaru Papor, \v 2 Apanllpansha urkari, kukush tpoo shingi; tárangiya tputseetsi. Apanllpan urkari suru Ananiyasa. Tputssha Paporoo kukush uwpa tpoo ashirangsha. \v 3 Itaru, Papor apanllpanee urkari nda natstarangu, nllitaritand átu nambarangiya, yuwamand mangu kukush tpoo ashirangu anumanda Apanll shiyaa wanichapanlla. ¿Mayaamsha iwaziri k'kiptartish tsiyataksha? ¿Mayaamsha nuwaa ngutaritish k'kishi tpoo ashiksa? Móysisarineetsi kamachtamarini ksutkitaatish, itaru nda wanasir payuksha. ¿Antaati Móysisarini msangeerus shingtsa, tárang? tárangiya Paporo. \v 4 Tputssha: Apanll waana apanllpaneem urkar ínarangu, ¿tamaree shiy anoo nambchish? tárangiya. \v 5 Paporsha: ¿Kaapa apanllpan urkar? tárangu. Zuwanllee, nuw natstarangeezi. ¿Tamayacheezi? Watam Apanll: Kurakareetsis yutarit tsiyatintspa; atuwa. Ashiri nuw nambarangi anoo mapiychima, zuwaa; tárangiya Paporo. \p \v 6-8 Itaru, Papor yusur wachinaa natstarangiya; ashpatam tputs Satúsiyoo kuk payurangana anootsi, ashpatam Parísiyaa kuk payurangana anootstamta. Papor yuwaa átarana anoo uru yasarangiya. Satúsiypanshuch tputs uru: Tputsich tsipakuch, támcheezich, ndambaree. Apanll wasundurur wanindaja; kaniz wanindtamtaja atanaya. Anootsimari k'kuz chinatarana Satúsiypanshuchi. Itaru, Parísiypanshuch uru: Tsipakuch yusur támachchi. Apanll wasundurur taarcha. Kaniz taaritamcha; átssincha. Ashiri Papor anoo uru yasarangu, tsiyatarangiya; Zuwanllee, mazinantsa. Parísiypanshuchtana. Nuw aparini Parísiyaa kuk payurangitamta. Yuwaa siy Parísiypanshuchis payukis anootstam nuw chinakina. Tputsich tsipakuch, yusur Apanll chiyaa ituyamachiya atina. Anootsimari chinakina. Anootsiritam nuw tayaspatakina. ¿Antaati msangareezi tayaspataki? Itaru, yuwamand tayaspataki anumand nuwaa natsarangus putarangsa. Anumand nish kusarangsa nuwaa tsiyatamaama, tárangiya Paporo. Mazinayarusin, waanpatatin waratamaam pakich pishtarangana. Zapan tputs zamangaranganaya. \p \v 9 Kizpur zamamtarusin, zapishsha Parísiypanshuch tayaspatampanirini tputs chiyzayaru, tsiyatarangiya; Papor zurkupari atiya. Apanllpa wasundurur tsiyatarangparee. In tputs yutaritaja, ndambari; wanasirparee. ¿Mayamandshtaja ashimaa msangeeruch natschich? tárangana. \v 10 Ashirucha, anumand waratkusin, Paporoo pshiyrartangat ashirangusin, komandant punirustarangasha. Paporoo zichusinapa átu, sundaroo kamachtarangiya; Amb kurakap naangints. Kuseerus, Paporoo itutsintsa. Sheerus, saanpee pangis machtatssa; tárangiya komandant wasundurureetsi. \p Yuwaa Papor Utaáshuchpa urkar tsiyatarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Paporoom tsangamaam zandarangana anoo kamanchinllpa \p \v 11 Papor Utaáshuchpa urkar tsiyateeru, natamta psaan Isus Paporosh yusur yakarangiya. Tsiyatku: Paporoo, ashkitaateesinaya, punirinllpa, watam nuw shiyaa naparuri pachindkinawa; tárangiya. Nish Irusarinush nuwaa kuki kamanirangush, na Romapsha yakat kamanchitampasha; tárangiya Isusu. Táyaru, kasarangiya. \p \v 12-13 Putamsha taraseechu, Utaáshuch tputs waantari chinayarusin, 40 tputs waanpatatin tsiyataranganaya. Papor pachayani, tamapingayaruni, tárangana. Nimun waacheezich, ndambaree; katungchitamtazich, ndambaree. Pacharamchuch, katungamaam waritacha. Waamaam waritachtamtaya. Ndatuma pacharuni katungkachuni, Aparich chiyaa kizpur wanichapanllinaya; táranganaya. \v 14 Táyarusin, apanllpanish urkar kuseersin, tsiyatarangana. Utaáshuchpatatam urkar tsiyatarangana. Zuwanllee, mazinangantsa, táranganaya kurakaatsi. Nimun katungcheezini; pinasaktanicha. Paporoo pachayaruni, ana yusur katungchinipa. Zurkutanicha atashiniya. \v 15 Ashiri istanda tamapingamaama. Tputsirish zanganingi tamapingamaama. Komandantee tamapingayarus, Papor iyap zanganingcha; tamapingakus táshintsa tángcha. Yusur Paporpa tsiyatchinipa k'kuzee yaramaama. Kapung tsiyateeruni, yasachinipa Paporootsi; áttanda tánllcha, táyarus zanganingi; tárangana kurakaatsi. Shiy tamapingangi; iysha pachachinipa, apuspi tsangayaruni, pachachinipa; táranganaya Utaáshuch pachampan tputsi. \p \v 16 Itaru, Papor wizar wip anoo yasayaru, sundarup pang' naatarangiya. Kuseeru, izuuru kamanirangiya wazipareetsi. \v 17 Paporsha kapitanaa kuruzeeru, kapitansha kusarangiya. Komandantap in kanungas machtachcha. Tsiyatsis kamanpi atiya komandanteetsi; tárangiya Paporo. \v 18 Kapitansha ayu táyaru, kanungasee machtarangiya komandantpi. Anush kuseeru, kapitansha: Paporoo yuwaa tumanarangish an nuwaa kuruzarangiya. Komandantap in kanungas machtachcha. Tsiyatsis kamanpi atiya komandanteetsi; Shiyapa tsiyataati táyatanda; tárangiya. Ashirucha, nuwsha macheetina; tárangiya kapitana komandanteetsi. \v 19 Komandantsha ayu táyaru, kanungasee uw putayaru; yaani tsiyateeni; tárangiya. Waanitin tsiyataranganaya. Komandantsha: ¿Tsiyatsis payukish? Ashiri itsinsaru kamaningandama; tárangiya. \v 20 Kanungassha kamanku, tárangiya; Tsiyatssee mazinayaruri, shiyaa kamaniti táyaruri, naattina. Mang Utaáshuch waanpatatin tsiyatkusin, Papor pachayani atanaya; mang átssincha. Mang na apanllpanpa urkar tsiyatkusin, Utaáshuchpatatam urkar tsiyateenllsintanda, manga. An apanllpan urkar mang shiyaa tamapingamaam zandaktanda. Papor iyap zanganingcha. Yusur Paporoo tsiyatpani atiniya, táchpari, apanllpan urkari shiyaatsiya. \v 21 Atitaatiya, anoo mazinarinllpa. Mangutanda átu. Mang 40 tputsi tsangachinipa atanaya. Katungcheezini; waacheezini, ndambaree; mang, tárangana. Paporoo pachayaruni, yusur katungkachinipa, mang áttandsina. An tputs shiyaam kutakanaya. Ayu atinaareesha, musásiritampari tsangachpasinaya. Ashiri kuk mazinarinllpa átana shiyaatsiya; tárangiya Papor zoonlli komandanteetsi. \v 22 Komandantsha: Wappari; apanllpanee urkari kuk nda kamapshirangush, itsinsaru kamanirangsha nuwaatsi. Itaru, naakchush, kamaninllpa yuw tsiyateerini anootsi; táyaru, kanungasee zanganirangiya. \p \v 23-24 Komandant yasayaru, kapitanaa tsimbun kuruzurangiya. Komandantsha: Mikeerus yarangtsa Sesáriyap naamaama; tárangiya kapitanaatsi. Sundaroo mchitpani 200 machtatssa. Sundaroo yuw kapaachumun naakana anoo 70 machintstamtsa. Anumun k'chirpungpan 200 machtachtamsa. Kapaach minumtam yarangcha, Paporooma. Uwsha anush kuxineeru naachiya. Na kizpur tapeekchu, naamaam waritachiya psaanarita. Sesáriyap naangints. Ambi gobernadorap Feliksap wanasiri machtatssa; táyaru, uwsha ayu, tárangana. \p \v 25 Sundaroo yaramaam kamachtayaru, kirakaa yandarangiya. Kirakamun, tárangeeja; \p \v 26 ¿Tamarimta, ichee Feliksa? Nuw shiyaa chinakina, watam shiy wanasiri ishinakshawa. Kizpur gobernadorshawa. Nuw Klawdiya-Irísiyastana shiyaam kirakaa yandakuri, zanganchinllpa. \p \v 27 Na mazinangcha; tsiyatsis kamanchinllpa. Utaáshuch Paporoo pachapani atusin, putaranganaya. Pachamaam pakchim pishtarangu, nuwsha sundarpa Utaáshuchish kusta itutsta ashirangina. Mang Romshuchcha tputsi atusin, kizpur tapachindarangtana. \v 28 ¿Mayamanda putarangana? aturi, yasapi aturi Utaáshuchip urkari machtarangina. \v 29 Tsiyateersin, Móysisarineetsim waanaatssin zitaminarini tsiyatarangana. ¿Tárangana anumand antaatiya pachamaam wanindaja? Tumanamtam wanindtamtaja. Mangutari, táranganaya. \v 30 Itaru, tputs nllitarit waanpata tsiyateersin, Paporoo izuuru pachayani atanpa mang, tárangana. K'kuzee mazinayaruri, Paporoo pachindaranguri, natam shiyap zangankachina. Shiysha anshuri Paporoo ishinangcha. Wandaya Utaáshuch nuwash yusur kuskatssin, Paporomand tamundakchusin, shiyapsha zanganchina shiyapa tsiyatamaama. Ashiri shaana sangcha. Wapparee; tárangiya kiraka yandayaru anu. Kapitanaatssha: Kuskachush, Feliksaam kirakaa panamatcha; tárangiya komandante. \p \v 31 Kapitan ichinguru mazinayaru, ayu, tárangiya. Sheeru, psaanari Paporoo machtarangiya. Psaan naayarandsin, taraseetaranllu, Antípatarish yakat waritataranll ashiranganaya. \v 32 Anumandsha, sundar mchitpan, k'chirpungpantam waptam kanapurangana. Itaru, kapaachimunnandarisha Paporpa naatarangana. \v 33 Sheerandsin, Sesáriyash kusarangana. Gobernadorush napkusin kirakaa panayaru, Paporoo kasarangiya anshu. \v 34 Gobernador kirak natstarangiya. Sheeru, Paporpa tsiyatarangiya. ¿Yapichsha shiya? átu, Paporsha Sirísshuchtana; Társisush yakat taakina; tárangiya. \v 35 Gobernadorsha, tárangiya Paporootsi; Utaáshuch urkar Irusarinush káyarusin; shiyangaz nish kusachpasinaya shiyaa yutarit tsiyatamaamaya. Kuskatssin, tsiyatsis ichinguru nuw mazinachima; ¿amchazinllina? tárangiya Paporootsi. Táyaru, wasundururee: Herodesush pang' Papor ksutamachcha; táyaru zanganirangiya. Anshuri ksutaranganaya. \p Yuwaa Paporoo tsangamaam zandarangana anoo kamaneena. \c 24 \s1 Mishat, yuwaa Papor Feliksaa kamanirangiya Isusoo kuku anoo kamanchinllpa \p \v 1 Paporoo Sesáriyash tumaneersin, anamunsha zameetpa maats Utaáshuchsha tachiteersin, anush kusarangana Paporoo tsiyatamaama. Apanllpan urkari, Ananiyas suru, Utaáshuchpat urkar ashpatam, Tértulopa tputs suru, aship an kusarangana. Tértul tsiyatssipaniri taarangiya. \p \v 2-3 Gobernadorush Feliksash shaniyeersin, Paporoo tuxiykeerangana. Tértulsha Paporoo ngichirangana anoo kapung kamanirangiya gobernadoraatsi. \p Ichee Feliksa, shiy kizpurtishcha. Shiy uru iyashchee Utaáshucheetsini kizpur istaksha. Shiyamun kis taakini; mapiyktanicha. Wanasiri yaspataksha; iyaam istarangush, pachampanee tputs waneerangsha. Iy mangini kischa. Ashirucha, shiy iyaa istakush anumandtam shiyaa kizpur chinakaniya; tárangiya Tértulo. \v 4 Itaru, shiyaa niztapa turi, pakchimari tsiyatchinllpa. Na mazinanlla; watam uru wanasiri istakshawa. \v 5 Paporoo kapung parangini; an tputs tamundampancha. Iyaa Utaáshucheetsini tsapurunasush shuneeru taakani anoo kapung tamundakiya. Uru arapitaa xiyku, ambitaa tamundakiya. Isuschich tputs urkarcha. \v 6-7 Itaru, sing misisina iyash yutaritam ínarangiya. Tputs ndatuma Utaáshucheem kinachu anoo Apanllish pang' yapshtupi átu Irusarinush kusarangiya. Apanllee pang' tayutaritarangiya. Ashirucha, putarangini Paporootsi. Yaani Paporoo waneeyani, watam Móysisarini kamachtaranguwa; táyaritaatini, xapoorangtanicha.\f * \fr 24:6-7 \ft Waneeyani atuni, komandantsha Lisiyas wasundururpa iyash kusarangiya. Iyaa kizpur kasiyaru, Paporoo itutsirangiya. Sheeru, iyaatssha: Piy Feliksap tsiyatashinints Paporootsi; tárangiya Lisiyasa. Ashirucha, naattini.\f* \v 8 Itaru, shiysha Paporoo mashangi. ¿Papor shiyaatssha amcheeja? Yuwatam tsiyatki antampa kamanichiya; tárangiya Tértulo. \v 9 Utaáshuch urkar anootstam tsiyataranganaya. Na shiysha Paporoo mashangi. Iysha mazinachitamanipa; táyarusin, \v 10 anpa tsiyatsis iwatspayarusin, Felikassha: Shiysha Paporoo, kamaningcha nuwaatsi; tárangiya Paporootsi. Ayu átu, Paporsha: Ichee, shiy kizpur kuraktishcha; tárangiya Feliksaatsi. Shiy zapan yungandpas wanasir ishinarangsha iyaatsi. Ashiri shiyaa tasaseeruri, tsiyatchinllpa. Mangi kis tsiyatchima. Nuw mangi chinaki anoo itsinsaru kamanchinllpa. Na mazinangcha. \p \v 11 ¿Antaati Apanllish pang' pshturanguri, tputsee tamundarangeezi? Yuwamun pshturangi anumun k'tsas tsimbun matayaru maayana. Shiy anoo yasarangpasha; tárangiya Paporo. Ashiri Apanllish pang' pshtupi aturi, Irusarinap naatarangina. Kuseeruri Apanllish pang' pshturangtana. \v 12 Pshturanguri, tayaspatarangeezi; kapung min tsiyatarangeezi. Shaniyshishish pshturanguri, tputsee tamundarangitamtazi. Wishchipiyam tsiyatarangeezi. Wanasircha pshturangi. \v 13 Utaáshuch zapan yutarit tsiyatarangana nuwaatsi. Tsiyatkitaatssin, itaru minamari k'kuz tsiyatarangazinllinaja. \v 14 Itaru, chinaki anoo kamapshikeezi; kamanchinllpa. Isusumun nuw mangi tatkina. Iy Utaáshuchini zitaminarini Apanllee mangoonarangana; nuw anootstamcha mangoonkashina. Móysisarini wirkar ichinguru mangoonkina. Apanll kamanimapani yandamarini mangoonkitamti. Itaru, Isuspatarisha mangoonkuri, anumand nuwaa natsakanaya. Anoo kamankuri, Utaáshuch ngichiktishcha átssincha nuwaatsi. \v 15 Mishat, Utaáshuch: Chiy tputsich tsipakuch, itaru Apanll yusur ituyamachinllinaya; atanaya. Yutaritaatstaa tputsi ituyamachiya; wanasireetstam tputsi ituyamachiya, atanaya. Nuw anootstam mangoonkina. \v 16 Ashirucha, anoo mangoonkuri, uru nuw wanasirinand taarangina. Apanll nambuneepa aturi, wanasir taakina. Mishat, tputs yutarit tsiyatuneepa aturi, wanasiri taarina. \p \v 17 Nuw arap xiyranguri, zapan yungandpas Apanllee pang' yanuranguri, yusur Irusarinap naparangina. Kurikee yáyaruri, iyashcheemtam pukireem panati aturi, misha Apanlleem maachee boti aturi, Apanllish pang' pshturangtana Apanlleema. \v 18 Ashiri pshturanguri, Móysisarini kamachtarangu anoo ichinguru tuminarangina, Yaani zameetpatamani pshturangini. Tputsee tamundarangeezini. \v 19 Itaru, Utaáshuch, yuw Ásiyash taakana an nuwaa parangana. An watacha tamundarangana; nuwaa yutarit tsiyatarangana. Nuwamun yutarit tsiyatamaam zandkeesinaya, ¿mayaamsha nda nish kuseersin, nda shiyapa tsiyatkanaya? Ashkinaareesinaya waritachparee. Itaru, uwsha watam nda kusaranganawa. \v 20 Ashiri nuwaa putayarusin, yusur amputam apanllpan urkar wachinpat tputs shaniyarangana. Anush nuwaa tuxiykeersin, yutaritam ínamaam zandeersin, nuwaa xapoorangana. ¿Mayaamsha nish kuseertaatssin, anoo nda kamankandanaya? \v 21 Minamari kamanimaam waritakiya uwa. Nuwaa tuxiykeerusin, tsiyatarangina. Tputsich tsipakuch, yusur Apanll ituyamachiya; tárangi. Anootsimari chinaktana; anootsiritam tayaspatakina. Anumand na nuwaa tsiyataksa; tárangtana nuwa, tárangiya Paporo. \p \v 22 Feliksa anoo mazinayaru; Utaáshuchpat tsiyatarangiya. Yuwash zar waritakchu anush yusur tsiyatpani; tárangiya, watam Isusoo kuk nduntaa mangoonku kapung mazinaranguwa. Komandant Lisiyas nish kuseeru, nuwsha tsiyatchima. Anush yuw chinakina anoo kamanchintspa. Ashiri natuma kanapungints; tárangiya Feliksa. Táyaru, Utaáshuchee waptam tuwanpurangiya. \p \v 23 Felikassha: Papor ksutangi; suwatpa. Itaru, kamiran taachpa. Wapaz wamkur Paporosh napani átu, ¿tamashta maritchinllina? tárangiya kapitanaatsi. Kapitansha Paporoo Herodesush pang' tumanarangiya. \v 24 Taarangu, Felikas Paporosh pangati táyaru, Herodesush pang' naparangiya. Felikas wizanll Tiyotarcha Utaáshuchi kiza. Wizanllpa napku, Paporoo kuk mazinapi átu kuruzurangiya. Papor kuseeru, Isusoo kuk kapung kamanirangiya; Isusumun mangish tatungcha. \v 25 Apanlleetsimari chinangcha; wanasiri taangcha. Mangiptish taangcha. Watam Isus yusur kuskachu, wanichparee kizpuriya; ántar ashirangu, Felikas kapung punirustarangiya. Felikassha: Wappamaparee. Yusur kuruzkuri, tsiyatpani. Naanamachima; tárangiya Paporootsi. \v 26 Itaru, kurik wamin Paporoo tumanaru kasarangiya. Felikas mangshuri: ¿Kurik nuwaam panacheezuwa tashitungamaama? átu, Paporoo kuruzta kuruzta ashirangiya. Wazapan Paporpa tsiyatarangiya. \v 27 Tsimbun yungandpas mangutari napta napta ashku, uru tumanama kasarangiya. Ashkitaa Papor nda kurikpa shitungamaam zandarangiya. Ashirucha, kapung zapshtarangu, nllitari tputs gobernadoraam ínamaam waritarangiya. Itaru, Felikas Utaáshuchip napkaturi, nuwaa chinapanda átu, mangutari Paporoo tumanshishshuri kasarangiya; tashitungarangeeja. Nllitarit tputs gobernadoraam ínarangana an surcha Pórsiyo-Pístu. \p Yuwaa Papor Feliksaa Isusoo kuk kamanirangu anoo kamaneena. \c 25 \s1 Mishat, yuwaa Utaáshuch kurak Pístupa tsiyatkusin, Paporoo masharangana anoo kamanchinllpa \p \v 1 Zar tatsameenllu, Písot Sesáriyash kuseeru, gobernadoraam ínaranganaya. Anush tuchip maayaru, Irusarinap naatarangiya. \v 2 Irusarinush kuseeru, tputs Pístupa tsiyatarangana. Apanllpan urkari, Utaáshuch urkar ichingurusin, aship an tputs mashiranganaya Paporongzi. \v 3 Apanllpan urkari kamanirangiya. Ich Pístoo, shiy uru wanasir istaksha. Na iyaamsha istangcha. Istakush, Paporoo tashitungayarush, iyapsha Irusarinap zanganingcha iyapa wanasir tsiyatamaama; táranganaya apanllpani. Itaru, mangu tamapingaksin, táranganaya. Apus tsangayaruni pachapani atusin, tárangana. \v 4 Písotsha: Nduni. Papor Sesáriyash tumanamcha. ¿Tamari ndaturi tsiyatsis yareeruri, tashitungachi? tárangiya Pístu. \v 5 Papor yutaritaya taarangu, saana anshuri kuseerus, tsiyatachispa; tárangiya Pístu. Nuwna musásiritanda kanapkachi. Ashiri kurakaris ashpatam ipuseerus, nuwash zanganingtsa Paporoo tsiyatamaama; tárangiya Pístu. Ayu, táranganaya. \p \v 6 Písot Irusarinush tuchip maats matayaru taarangiya. ¿Wanipamasa? chungparee maats taarangiya. Sheeru, Sesáriyap naatarangiya. Utaáshuch urkar naatarangitamsina. Anush kuseersin, putam Písot kurakamun watsirar kuxinarangiya. Papor yamashini, táyaru, sundarsha yamayashinu, \v 7 Papor pshtuyaru, tuxiykeerangana. Utaáshuchsha kurak turipingayarusin, xiyarangana. Paporoo yutaritshishee wazapan tsiyatarangana. Tsiyatsis tsiyatkusin, itaru nda minamtiyam itsinsamaam waritarangana. \v 8 Sheeru, Paporsha yámarangiya; Nuw yutarit taarangeezi. Móysisarini kamachtamarini kapeetarangeezi. Apanllish pang' yutarit pshturangeezi. Presidenteetsi yutarit tsiyatarangeezi. ¿Ashiri mayamandsha tputs mangutari atanaya nuwaatsi? tárangiya Paporo. \v 9 Ashirucha, Písotsha Utaáshuch chinapanda átu, Paporootssha: Irusarinap pza naayani. Anush yusur tsiyataatish. ¿Amaksha shiya? tárangiya Paporootsi. \v 10 Paporsha yámku, tárangiya; President shiyaa k'kuz yaramapaneem ínarangu, ¿tamari amb shiy nuwaa machchish? Ashiri shiy nishuri natstamaam waritaksha. ¿Mayaam yusur Irusarinap nuw naachi? ¿Antaatiya Utaáshuchee yutarit tsiyatarangeezi? tárangiya. Shiy yasatishcha. \v 11 Nuw yutaritanareena taaranguri, nuwaa pachamaam waritachpari. Tsipamaam waritachtamparina. Nuw punikeezi, nda. Utaáshuch nuwaa zapan tsiyatkanaya. Itaru, ichinguru mangutari ngichkanaya. Ashiri Utaáshuchish nuwaa taarashi natstamaam waritareeja. Gobernuritcha nuwaa natstamaam waritariya. ¿Tamayaree Utaáp yusur nuwaa zanganchish? Nimun presidentarit nuwaa natstachindanaya. Ashirucha, presidentip arap zanganingandama shiyaa atashina; tárangiya Paporo. \v 12 Písotsha kurakpatatin yasampani tsiyatkusin; Ayu tángi; táranganaya. Písotsha: Shiy táranllish; President nuwaa natstachparee. Presidentip zanganingandama; tárangush, ashiri presidentip zanganchinllpa; tárangiya Paporootsi. \p Yuwaa Papor presidentip zanganingandama, tárangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Papor kurakaa Agrípa kamanirangu Isusoo kuku anoo kamanchinllpa \p \v 13 Anamunsha zapish, wanipamasaja maats, Písot urkar, Agríp suru, pangati átu kusarangiya Pístushu. Wizanllpa naparashiniya. Wizanll suru Bernisi. \v 14 Anush kapung taaranganaya. Písot zapish kamanirangiya Agrípaatsi; Papor nish taarcha, tárangiya. Felikas tumaneeranllu kasarangiya. \v 15 Nuwsha Irusarinap napkaturi anush Utaáshuch apanllpan urkar wachinatam nuwaa kapung kamanirangiya. Papor pachapani atusin nuwaa masharangana. \v 16 Nuwsha: Ndambari, ¿tamaree nuw kuraki nguti pchangints táchi? watam Romshuch kamachtamarini taaruwa; tárangina. Ateeja: Tputsee msanguruch tupchamaam pinasakcha. Tputseetsima tsiyateeruch, uwsha yámeeru, natstayaruch, anumunari waritakiya tupchamaama; átcha kamachtamarini, tárangina. Ashiri siyma Paporoo tsiyatantsa. Uwsha Papor yámeeru, tsiyatachpa. Nuwsha natstachima; tárangina Utaáshucheetsi. \v 17 Utaáshuchsha nish Sesáriyash kuseersin, nuwsha putam tsiyatamaam kuxinarangina. Zapshtarangeezi. Paporoo kuruzuranguri, sundar yushindaranganaya. \v 18 Utaáshuch tsiyatamaam chiyzayarusin, mangishi chinaranguri, Kamapa Paporoo mantsir taarangiya anoo kamanchinllinaya aturi, mazinaranguri, uwshtisin nda yutaritshishee tsiyatarangana. \v 19 Mangutari yuwaatsimari Utaáshuch uru mangoonkana anootsimari tsiyataranganaya. Tputsimanda chakamandamasa, Isusumandparee waratamaam zandaranganaya. Utaáshuchsha: Isus tsipamcha; tárangusin, itaru Paporsha: Isus kchitcha; tárangiya. \v 20 Ashirucha, nuwsha mangishi kapung chinaranguri, atana anoo ¿tamaycheezi? tárangina. In tsiyatssee natstamaam pinasaktana; watam yutaritshishee nda tsiyataranganawa; tárangina. Ashirucha, anoo pinasaranguri, ¿Irusarinap naacheezish? Anush tsiyateeni táyaruri, \v 21 Paporsha: Ndambari. Presidentarit nuwaa natstachpari; tárangiya. Ashirucha, nuwsha: Presidentap Paporoo zanganchima. Natumasa tumanangtsa; tárangashina, tárangiya Pístu. \v 22 Agrípsha: Papor tsiyatku, nuwsha yasapi átana; táyaru, Písotsha: Ayu. Pu mazinachpasha; tárangiya Agrípaatsi. \p \v 23 Putamsha Agríp kusarangiya yuwash shaniykana anshu. Wanasir yarambaru pshturangiya. Wizanllpa, komandantpa wazapan, kurakpa, shaniyarangana. Ichingurusin kuseersin, Písotsha tputsee: Papor yamashini; tárangiya. Tputssha ayu táyaru, yamarshiniya. \p \v 24 Písotsha tsiyatarangiya; Ich Agrípaa, mazinangcha. Siy ichingurus nish kusarangis anis mazinantsa. Papor napanlla. In watacha kamanirangi shiyaatsi anu. Utaáshuch ichinguru Paporoo yutarit tsiyataksincha. Irusarinshuch tsiyatkana; nishuchsha tsiyatkitamsincha. Pchangi; táranganaya nuwaatsi. \v 25 Itaru, Paporoo taárash natstayaruri, nda pachamaam waritarangiya, watam nda yutarit taaranguwa. Paporsha waantari: President nuwaa natstachparee; tárangiya. Ashiri presidentipsha arap zanganchima, atina. \v 26 Itaru, presidentip zangankuri, ngutariti zanganimaam pinasaktana. Kirak yandayaruri, zanganimaam waritachpari. Itaru, ¿mayaja yandakuri, kamanchi? átana. Watam tsiyatsis sarichimanand taaruwa. Ashiri anoom Papor nish tuxiykeerangtana. Na shiysha ichee, natstangcha, watam mangish kapunguwa. Zapan masheeruni, yasayani. Yasayaruni, yandachparina yuwaatsimari kamankachish anootsimaritaya. \v 27 Ngutaritanaari, ¿tamaree zanganchee Paporootsi? Tsiyatsis itsinsaru kamankuri, ancha wanasiri átana; tárangiya Pístu. \c 26 \p \v 1 Agrípsha: Natu, shaanaatsi kamaningi; tárangiya Paporootsi. Paporsha tsiyatpi átu, ayu táyaru, uw paxayarangiya. Sheeru tsiyatarangiya. \p \v 2-3 Ich Agrípaa, shiyapa na kis tsiyatchima. Nuw mangi kischa, watam shiy Utaáshuchee kapung yasakshawa. Utaáshuch chinakana anoo yasartamtishcha. Apanllee kuk zapan tsiyatkana anoo yasaktamtish. Apanllimand kuk Utaáshuch zapan yutarit tsiyatkana nuwaatsi. Ashirucha, wanasir mazinangcha nuwaa kuki atashina. \p \v 4-5 Sirú taarangi anoo kamanchinllpa. Utaáshuch nuwaa kapung yasakanaya, watam yungandpas zapan nuwaa paranganawa. Uru nuwaanshu tsapuni misha nish Utaásh taaranguri, Irusarinush kapung pshturangina. Parísiyash iskoweerarini pshturanguri, anoo kuk payumaam kizpur mbamtaa, ashiritaa payurangina; yasarangina. Utaáshuch anoo yasakanaya. Kamanimaam zandaranginaareesinaya, kamiran shiyaa kamanirangpasinaya. \p \v 6 Nuwaa kapungtaa yasaksin, ashiritaa nuwaa natsaksin mantsir tsiyatkanaya. Ashirucha, nish tumanami taakina. Itaru, yuwamand Apanll tputsee ituyamakcha áti anumand nuwaa tumanaranganaya. Anootsimari chinaki; anumand nuwaa yutarit tsiyatkanaya. ¿Mayaamshta uwshtisin ashkanaya; watam Apanll zitaminarineetsini tputsee ituyamachima, táranguwa? \v 7-8 Mang iy zitaminarini k'tsas tsimbun matayaru anchich Apanllee mangoonarangana. Apanlli mang; Tputs tsipakchu, nuwsha ituyamachima; táyaru, anungaz kizpur zandarangusin, psaantaa Apanllee chinaranganaya, manga. Nuw anootstam chinaktana. Anumand kiyung kachiykina Apanll tputsee ituyamaku anumanda. Itaru, siy: ¿Tamari ashich Apanlli? átpasa. \p \v 9 Sirú nuw ashirangtamana; Isusoo Násaretshuchee kuk ngatarangina. Isuschich tputs tayaspatakana, Ancha yutarita. Isuschichee kiyung yachachima; tárangina. \v 10 Ichtaru, Irusarinush Isuschichee kiyung yacharangina. Apanllpan urkar: P'tangsi táyarusin, nuwsha wanasireetstaa tputs tumanarangina. Zapan nuwmanda tupcharangi. \v 11 Tputsee kapung kiyung yachakchuri, Isusoo kuk kapeetachpasinaya; Isusoo yutarit tsiyatachpasinaya aturi, shaniyshishish pshturanguri, putayaruri, kiyung yacharangina. Kizpur tsiyantaranguri, arapitam xiyrangina. Ambitam Isuschichee kiyung yacharangina. \r (Tayaspatampani 9.1-19; 26.12-16) \p \v 12 Apanllpan urkar nuwaam kirakaa panayaru, P'tashinsi, tárangiya nuwaatsi. Ashirucha, putakaturi Damáskup yakat naatarangina. \v 13 Kaapa mazinangandama, ich Agrípaa. Zar wachamuree ipunshipti naantachuni, yap nda chinari amb kanindap ksumish 'sineerangiya. Maya; zaree kizpur kasirangiya. Iyamun itintinkarat ashirangiya. \v 14 Ngootsish ashparitini parat ashiramchuni, k'kuz kimarangiya. Utaáshuch kuk tsiyatarangiya. Saulaa, ¿mayaamsha nuwaa kiyung yachaksha? ¿Washa shiyaam mbam? ¿Mayaamsha nuwaa ngataksha? tárangiya Isusu. \v 15 Nuwsha: ¿Chaksha shiya, ichee? táyaruri, uwsha: Yuw shiy kiyung yachakish nuw antana. Nuw Isustana; tárangiya. \v 16 Chiyzangi. Nuwsha kamachtachinllpa shiyaatsi. Shiyash yakaranguri, na shiyaa nuwaa kuki kamanimapaneem ínchinllpa. Isus nuwash yakarangu, nuw kachi parangtana Isusootsi. Támeenlliya, tángcha. Yusur nuwaa pakeerush, anootstam kamaningcha. Shiyashchee kamanishini; \v 17 arapcheetstam tputsee nuw kuki kamanishincha. Shiyaa kapung tapachindachinllpa; istachinllpa. Ashiri naangi; kamanishini; tárangiya Isusu. \v 18 Shiysha itsinsaru tayaspatashini. Ashkachush, tputs tunimush taachazinllinaja; 'sinshurishapa taachinllinaya. Yashingoo kasayarusin, Apanllish tachitachpasinaya. Apanllimun mang' tatuchpasinaya. Mangoonkatssin, nuwsha yutaritshishirineetsi tachingchima. Tputsireemi ínchima; tárangiya Isusu nuwaatsi. \p \v 19 Ashirucha, ich Agrípaa, nuw izuuru mazinaranguri, mangoonarangina; Isusoo kuk nda ngatarangshina. \v 20 Ichtaru Damáskup kamankaturi naatarangina. Anumunsha Utaáp tsap, misha Irusarinap kamankaturi naatarangitamana. Sheeruri, arapchip tputsip naatarangina. Tputsee ichinguru kamanirangina Apanllee kuku. Yutaritshishireetsis ksangints. Apanlleetsimari chinangtsa. Apanllee izuurus mangoonkacheesa ashiru wanasir tángtsa; tárangtana. \p \v 21 Ashirucha, kapung kamankaturi xiyranguri, zapish Apanllish pang' pshturangashina. Anush wanasiritaa pshturanguri, Utaáshuch nuwaa putaranganaya. Pachayani nuwaa, táranganaya. \v 22 Itaru, Apanll nuwaa kapung tapachindarangiya. Ndunnaari Apanll tapachindarangu, ashireeja na shiyapa nuw tsiyatkini, Agrípaa. Tputs wazapan nish na shaniyeersin, nuwaa kuki mazinakana. Ashpatam kizpur kurakcha, ashpatam tsipascha. Apanllee kuk kis kamankina, watam Apanll nuwaa tapachindaranguwa. Itaru, mazinangtsa ichingurus. Nuwaantaja kuki kamanki; Apanlleetsimari kuk kamankina. Móysisarinee yandamarini, misha Apanlleetstam kamanimapan yandamarin kamankina. \v 23 Apanll Ipusamarini kapung kiyung kachiyeeru, tsipachiya; mang, tárangana. Tsipayaru, yusur támchiya. Apanll waanaatsi Ipusamarini ituyamakchu, chiyaatssha ituyamachtamtaya; tárangana, manga. Ashirucha, in tsiyatsis ichinguroom tputsi sínakpaz ashchiya. In tsiyatsis taarashimashcha. Utaáshuchee kamanimaam waritakiya. Arapcheetstam kamanimaam waritaktamta;\f * \fr 26:23 \ft Isáysa 49.6 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* mang, tárangana Apanll kamanimapani. Ashiri in kaapa Apanlliricha kuku; tárangiya Paporo. \p \v 24 Papor anoo tsiyatstaru, Písotsha tsiyantarangiya. Watsta, Paporoo, mirusinlltayarupsha átsha. Kirakush shiy kapung pshturangush, miroosinlltakpasha; tárangiya Pístu Paporootsi. \v 25 Paporsha: Ichee, nuw mirusinlltakeezi. Mangiptaritana tsiyatkashina. Itsinsaru k'kuzee kamankina; tárangu Pístootsi. \v 26 Kurak Agríp anoo yasakcha. Agríppa kis tsiyatkina, watam Isusoo kuk mazinarangitamtawa. ¿Antaati in tsiyatsis kamapshimamaja? tárangiya Pístootsi. \v 27 Sheeru, Agrípapsha tasaseeru, tsiyatku, tárangu; Ich Agrípaa, kamaningandama. ¿Ndusha kamanimapan Apanllee kuk kamanirangana anoo mangoonkish? Mangoonakpasha; Papor, tárangiya Agrípaatsi. \p \v 28 Agrípsha: ¿Ndusha Isuschicheem ínapi átush nuwaa átarish? ¿Musásiri tamaree ínchish? tárangiya. \p \v 29 Paporsha: Ashtaata, izuureeru mangoonap aturi atina. Siy ichingurus mangoonkinaareesa, nuw tamapari ashirupsa mangis mapiyrus taatssa; tárangiya Paporo. Itaru, siy aranginasha kis taatssa, watam siy nda tumanamis taaksawa. Apanllee mangoonpana aturi atina. Wapparee; tárangiya Paporo. \p \v 30 Kurak Agríp, wizanllpa naamani átu chiyzayaru, tputssha ichingurusin chiyzartarangitamana. \v 31 Paporoo kasarangana. Arapinlltamsha katsimbeersin, tsiyatarangana. ¿Tamaree Paporoo tumanchich? ¿Tamaree pachachich? ¿Watam wanasir taakuwa? táranganaya. \v 32 Kuraksha Agríp: Tashitungayaruch, kasamaam waritamana waritakiya; itaru na pinasakiya, watam waana presidentpa tsiyatpi táranlluwa. Ashiri amb zanganingcha; tárangiya Agrípa. Táyaru, naatarangiya. \p Na kamaneena yuwaa Papor kurakaa Agrípa kamanirangu Apanllee kuku anootsi. \c 27 \s1 Mishat, kamanchinllpa; yuwaa Papor Romap yakat naatarangu anootsi \p \v 1 Písotsha kapitanaatsi zapish: Neewa, Paporoo machtachcha. Mishat, nish tputs zapan taaranaya putamawa. Piy Italiyap watsapun ichinguru machtachcha; tárangiya kapitanaatsi. An kapitan Óriyu suru. Óriyu presidentee wasundururi ksutarangiya. \v 2 Nuw Lukasi, Papor, Óriy, putamaw tputs taaru an, misha Arístárok, ashpini naataranginiya. Arístárok Masedonshuch tputsi. Sirú Tesalónash yakat taarangiya. Óriysha botee kapung parangu; Ádaramítiyosshchee botirini parangiya. Ásiyap watsapun naamaam zandachu, ashirucha Óriysha; Naamani; anush zarungints; táyaru, zarurangini. \p \v 3 Putamsha Sitónash yakat matayarangini. Óriy Paporoo chinayaru, Shaana zandkush, amikurishish napangsi. Shiyaa istachpasinaya; tárangiya Paporootsi. Ayu átu naparaniya. \v 4 Sheeruni, yusur zaruyaruni, tsurup Chíparaa kítarangani. Itaru, wayandapish iturpirangini, watam kambusur shipipani kambustarangiya. Ashkachu an botee wanasir tununumaam pinastariya. Tsuroo iturpiyashinuni, \v 5 Sirísa tushiyrangini. Wayandapish Pamfiliyaa naatarangani. Mírash yakat matayarangani. Míra Irísiya watsapun yaktarini. \v 6 Anush Óriyu botee nllitarit nachungarangiya. Arijandorushchee yakat botirinee parangiya. ¿Yap naamachsha? átu, Italiyap watsapun naachinipa, atusin, Shiyash naachinipa, tárangiya Óriyu. Ayu, tárangana. \v 7 Yusur naataranguni, kambusur mantsir tununarangiya boteetsi. Ashirucha, bot apinll naatarangsha, zapan zar pinasarangiya wanasir naamaama. Ashiri zapish Nítunung tsur tushiyranguni, nllitaritap naatarangini. Kretash tsur wayandapish iturpirangini. Salomonanung wisararini iturpirangini. Anush nda kizpur kambustarangiya. \v 8 Ashiritaa, apinll naatarangani. Zapish Arásiyanung yakat matayaranganiya. Wisar suru Puerto-Buenosh matayarangani. \p \v 9 Uru minurpas yutarit musamun naakchi. Masatamaam kamirancha. Utaáshuch weestarini yuwash kapung mangukana an tushimshacha. Ashirucha, minurpas naataranguni, kapung zapshtarangini; apinll naataranginiya. Ashirucha, Paporsha tputsee kamanirangiya. \v 10 Tsuroo, mazinanlla. Nishuri minuraa kanatupshingayani. Papcha; yusur aranginasha naakchuni, masatkachurini, bot pátangakchu, maachiritaatsini ichinguroo kanachachinipa. Mishat, papcha; yaana yangatarineepa; misha, karkaa itsantapa; siyaa atashina; tárangiya Paporo. \p \v 11-12 Itaru, botee payurangu ansha: Watsta. Nish wanasireeja minurpas taamaam; watsipari. Ashiritaa naayani; tárangiya. Kinampansha watsta, tárangitamta. Ashirucha, Óriy anoo kuk payurangiya; Paporoo kuk kapeetarangiya. Tputssha ichinguru: Pza naayani. ¿Mayaama nish taachich? Mikeeruni Fenisiyash kuseeni. Anshunaacha minurpas kutamaam waritaksha; táranganaya. Upeew suru Finíse. Kretashtam tsur taariya, itaru yap zari puku amb taariya. Ashirucha, anungaz kusamaam chinarangana. \v 13 Anungaziri chinayarusin, zar puwachingaru amb kambustarangu, tputssha: Naturitanacha kambusur kuseenllu, pza naayaniya. ¿Mayamunaja xarachich? táranganaya. Ashiri botee yungashini itsireersin, pshtayarandsin, naatarangani. Kambusur apusap kpituneepa atuni, wayandapshiri iturpirangini. \p \v 14 Itaru, pakich naanatan ashiranguni, kizpur tap' shitar ashirangiya. Yap zar yaku ambeem txitamaru kambusur káyashinu, tsurumun nattu, iyash kusarangiya. \v 15 Kizpur botee kapeetku, yuwaa: Matayeeni tákchini anoo, itaru pinasarangini. Tsap watsirittaa, itaru kambusursha botip ship kusarangu, apusap kapeetarangiya. Ashirucha, matayamaam pinasaranguni, kambusur izuuru ipuspinasha kapeetarangiya boteetsi. \v 16 Yuwari kpitatarat anuri pakchinung tsur tpayamamatara sheeranll ashiranganiya. An tsur Káwta suru. An pakich istarangiya; nda kambusur ksumish kapeetamaama. Ashirucha, kanoo itsireeni, mikeeruni, atusin, natuma pakich pinasarangana. \v 17 Itaru, zapish itsiraranganaya. Sheersin, bot pátangtapa atusin, wasikpa turustamapa botee kamuri kamuri ashiranganaya. Ashirandsin: Papcha, mazachimun Sírtimun suru pátangaru atusin, kamisaa kapungoo tapurirangana. Ashirucha, anoo tapurirandsin, mangutarisha kambusur boteetsimsha tununutara ashirangiya. \v 18 Maya, waras iyaa kizpur kiyung yacharangiya. Ashirucha, putamsha bot pamuzingap atuni, karkareetsini musush kapeetarangani. \v 19 Sheeruni, amputam botee chimutpa atuni, botish maachta ashpatam yáyaruni, yaana kuwiptini kapeetarangani. \v 20 Sheeruni, wanipaja ngutini maats yanurangani. Kaschiri nda zar yarangiya. Psaan tsangach nda yarangitamta. Maya, kambusur nda yutarit iyaa kiyung yacharangiya. Kizpur puniranginiya. Sitatsti, sitatsti; ántarach ashiranguni, \v 21 katungtsee nda katungkuni, matungashimbach ashirangani k'tsas ipunpunaru zari. Uwshacha, Paporsha apusanand chiyzayaru, tsiyatarangiya. Mazinangtsa nuwaa kuki, tárangiya. ¿Mayaamsha nuwaa kuki nda mazinarangsa? ¿Mayaamsha Kretash tsur kasarangsa? Na napa ngutaritis kiyung kachiyaksa. Ngutaritis maacheetsi itsaneenllis. Ashirucha, na nuwaa kuki mazinangtsa atashina siyaatsiya. \v 22 Mangis mantsarintspa; mapiyngtsa. Kizpurtangtsa. Kaapa bot izuuru pátangachiya. Itaru, kungush yangacheezini, ndambaree. Zurkutana áti; nda nguti atina, \v 23 watam Apanll nuwaa tiptsiriwa. Uru Apanllee mangoonaktana. Apanll waana wasundururee zanganeeru, na in psaan nuwash kuseeru, \v 24 nuwaa kamanirangiya. Paporoo, punirinllpa. ¿Antaati tsipacheezish? Presidentish shiyamaripa kusachpasha; tárangiya nuwaatsi. Tputs shiyapa zarurana anoo ichinguru Apanll tapachindachiya; tsipachazinllinaja, ndambari; tárangiya Apanll wasundururi nuwaatsi. \v 25 Ashiri punirintspa. Mangis kizpurtangtsa. Apanll tsiyatsis nuwash wayarangiya. Apanllimun mangi tatuktana nuwa. An tsiyatsis zurakcha. \v 26 Musásiripa waras iyaa tsurush kapeetkachu anush tatsamchiya yuwaa Apanll kamanirangu anu; tárangiya Paporo tputseetsi. \p \v 27 Átariyatikush mus waras iyaa manguta kapeeta kapeeta shitar ashirangiya. K'tsas ipunpunar matayaru maats masataranguni, schirus bot ksutamapan: Maranxpa; tánll ashirangana. \v 28 Ngusambaa iripichpa kapeetatanusin, waskamun 20 parasaa táchirangana; imurirani anpa natstamaam waritaranganaya. Naanatanusin, shitar ashirangana. Yusur ngusambaa kapeetatanusin, imurini na 15 parastanda, tárangana. \v 29 Anoo mazinarangusin, ksutamapan punirangana. Papcha maranxip masatkachinipa, tárangana. Chatshipi ngusamb kiyakamashi, bot naatpa atusin, yungashishee kapeetarangana. Yungashishee ipunpunar kapeetarangana. Sheersin, tanurangana ksutamapani. Apaa, mikeeru taraseechpa; átangat ashirangana ksutamapani. \v 30 Botish kan pshtarangana anootssha yaruwarangana. Mang: Shipanung yungashish kapeetpani; mang atusin, kanoo yaruwarangana. Itaru, mangu tamapingaksin, tárangana. Suwapani atupsinaya, táranganaya. \v 31 Itaru, Paporsha: Papcha; ksutamapan suwakachpa. Ashkachinaarsin, siysapa tsipatssa; Papor, tárangiya Óriyootsi. \v 32 Óriysha mazinayaru, wasundururee: Waskaa turungints, tárangiya. Kanoo wanum tururanllusin, waanitari kan arap mzizitarat ashirangsha. \p \v 33-34 Tarasitanu Papor yusur tsiyatarangiya. Ktungangints ichingurus, watam k'tsas ipunpunar matayaru maats ksutarus, nda katungarangsawa. Mariz tsipakachpasa. Katungeerus, kizpurtachpasa. Na siy tsipacheezis, ndambaree. Minumtiyam tputs nda yangachinllinaya; ichingurus kchitachpasa. Ashirucha, ktungangtsa atashina siyaatsiya; tárangiya Paporo. \v 35 Táyaru, katungats yáyaru, Wapparee Apaa, tárangiya. Tputs ichingurusin napataranll ashirangana. Paporsha katungtsee tatapeeru, katungarangsha. \v 36 Tputssha mang' ksatartarangana. Ksatam katungaranganaya. \v 37 Washunand botish 276 tputs taarangana. \v 38 Ichingurusin tazazarangana. Tazazayarusin, warinaa kungush kapeetarangana pamuzingamaama. \p \v 39 Zapish zar yarattu tsuroo kamiran parangana; itaru nda natstarangana. Anush mazach wanasir paranganaya; puree ashirangiya. Ashirucha, ksutamapansha: Amb matayani. Wanasirparee annung matayamaama; tárangana ksutamapani. \v 40 Ashiri matayani atusin, yungashee waskaa tururangana; anshuri kasarangana. Waskaa botee kínshini mbam kásirangu anoo tapurirangana. Yusur kamis kapung shipanung itsirarangsin, botsha yusur naatarangiya mazachpi. \v 41 Itaru, arap mazachimun masateeru, maranximun shtarangiya. Ship kizpur xiyru ashkamchu, mbam shtarangu. Ashirucha, waras chatship tpoo tpoo ashimbapu, botee pátangarangiya. \v 42 Ashirucha, sundarsha: Putamaw tputs pamangeersin, suwasuwarusinapa atusin, Pachayeeni; tárangana. \v 43 Itaru, Óriysha Paporoo tapachindapi átu, Watsta, pcharintspa; tárangiya wasundurureetsi. Tputseetssha: Siy ashpatamtis pamangamaam yasaris. Ashiri siyma kungush tsipusayarus, pamangangints mazachpi. Itaru, siy ashpatamtis nda yasaris. Ashiri siysa ichingurus táwaramun bot pátangarangu anumun pachipeerus, yachangints; tárangiya Óriyu. \v 44 Ichinguruni mazinaranguni, ayu, tárangini. Ashirucha, táwaramun tawangatanuni, mazachimun ichinguruni kítarangani. Minamtiyam tputs nda yangarangiya. \p Watamcha tsiyatsis Papor chimurangu anu. \c 28 \s1 Mishat, yuwaa Papor Mártash tsur taarangu anoo kamanchinllpa \p \v 1 Ichinguruni mazachimun káreerteeruni, anshuchsha kamanirangu; In tsur Máratcha sura; tárangiya. \v 2 Anshuch tputs iyaa wanasir istaranganaya tunartaata. Nuwash taangtsa, táranganaya. Minur kizpurimuncha; ashirucha, sumas kapung tazurangana chuchumaama. \v 3-4 Paporsha zanllipuroo papushishtaranllu, sumasush kurutta ashkachu, sumas kizpur kurakchu, maksha shitungarangiya suwamaama. Itaru, shturanllu, Paporootssha uw kamu ashiranllu, kambipitar ashirangiya. Anshuchsha tputs anoo pakeersin, waanpata tsiyatkusin, In tputs pachampanparee. Watam musash nda tsiparangu, itaru natunaa Apanll waneeyanlliya. Tsipachshapari; táranganaya tputsi. \v 5 Itaru, Paporsha mkaa psinangata ashku, sumasush pshtarangiya. Itaru, Papor uw manarangeeja. \v 6 Tputssha: Na pangpani; kapung mankachu, musáspa tsipachiya; tárangusin, kapung napataranll ashiranganaya. Itaru, wanasir taar ashirangiya. Ashirucha, tputssha zapish mangush chinayarusin, Apanllparee, táranganaya. \p \v 7 Mártashchi tputs urkari Papiyu suru. Yuwanung sumas tazurangana annung Papiy pang' watsiri taarangiya. Mishat, mazar kapung taarangtamta. Papiy iyaa chinaku, Nuwash mangi; táyaru, anush tuchip maaranginiya. \v 8 Itaru, Papiyu wapar wanguytarangiya. Kizpur kanumtarangu, kizpuritam zupshirangiya. Papor napeeru, Apanllpa tsiyatarangiya Papiyoom wapari. Paporsha uwee wanguyamun wayayaru, uwsha yararangiya. \v 9 Anush tsurush wanguy wazapan taaranganaya. Ashirucha, Paporosh kuseersin, Paporsha ichinguru ituyamambarangiya. Kizpur iyaa chinarangashinllinaya. \v 10 Ashiri anush tuchip tsup taarangani. Anshuch tputs iyaam ichinguru istaranganaya. Ashirucha, naamaam waritaranguni, yuw maachiritani pishtarangu anoom uwshtisin maachiri yáyarusin, iyaam xanataranganaya. \p \v 11 Ashiriya, tuchip tsup anush pshturanguni, botee nachungarangini naamaama. Arijandoroo yakat botirini parangini. Paranguni, yareeruni, naamaamsha maachee ichinguru pshtarangini. Shipash yandamarini taarangiya; Diyóskorosi bot suru. Anush tsurush minuraam kutarangiya. Minur tushiyramchu, na naamaam waritarangiya. Ashirucha, anush zaruyaruni, naatarangani. \v 12 Sírakosash yakat matayaranllu, anush tuchip maarangini. \v 13 Sírakosamand yusur káyaruni, wayandapish naayanlluni, yaktash Aríkiyu kusarangini. Putam kambusur wanasir istarangu, amputam Posorish yakat kusarangani. Anush botee kasarangini urupungsha naamaama. \v 14 Anush Isuschichee paranguni, uwsha: Iyapa tsimbun matayaru maats taayani; atusin, Paporsha ayu, tárangiya. Sheeruni, Romap presidentip yaktarin naatarangini. \p Yuwaa Papor Mártash tsur taarangu anoo kamaneena. \s1 Mishat, yuwaa Papor Romash yakat kusarangu anoo kamanchinllpa \p \v 15 Paporpat urupung Romap naataranguni, tputs tsiyatsis wasina kamanirangiya. Ashiri Romshucheetssha Isuschich: Papor kusachparee, mang atusin, anoo mazinayarusin, Pza chamayangani, atusin, naatarangana. Ngoots Ápiyu suru, anush Paporoo chamayangarangana. Ashpatam paxanxishush yakat chamayangaranganaya. Ashpatam zar pachirungakamchu maakana anush Paporoo chamayangarangana. Anush ipus pangus tuchip maasheem pangurangana. Anush Papor Romshuchee Isuschich pakeeru, mang' kis ashirangiya. Wapparee, Apaa. Shiy kizpurtishcha, tárangiya. \v 16 Ashiri washunand Romash kusarangani. Anush kuseeruni, kapitansha Óriy: Paporoo, shaana pangeemish paxanxeerush, taangcha. Sundar anshuri shiyaa uru ksutchiya; Óriy, tárangiya Paporootsi. Paporsha ayu táyaru, pangusee paxanxeeru, anush taarangiya. \p \v 17 Romash Utaáshuch ashpatam taarangitamta. Ashirucha, Papor anush tuchip maayaru, Utaáshuchee pakich kurak taarana anoo kuruzurangiya. Utaáshuch Paporosh kuseersin, Paporsha kapung tsiyatarangiya. \p Zuwanllee mazinangandama. Nuwamun tsiyatssee mantsir mazinarangpasa. Anoo siyapa yaramaam zandkina; tárangiya Paporo. \p Utaáshuchtana nuwa. ¿Tamaree Utaáshuchpatatani mantsir tsiyatchini? Yaanpatata natsamaam zandkeezi. Uru zitaminarineetsini chinakuri, kukoo kapeetamaam zandkeezi. Nduntaa kukoo kapeetkuri, ashiritaa nuwaa putaranganaya Irusarinshu. \v 18 Ashirucha, Romshuchish tumanshish nuwaa kasarangana. Romshuchsha nuwaa masharangsin, nuwaa taarashi natstarangusin, nuwaa pachamaam nda waritarangiya, watam nda yutarit taaranginawa. Romshuch nuwaa pachamaam pachindarangana; nuwaa tashitungamaam zandarangana. \v 19 Itaru, Utaáshuchsha ashtaa pchangi atusin, nuwsha: President nuwaa natstachparee; táyaranlluri, nish kusarangina. Itaru, Utaáshuchee yutarit tsiyatamaam zandkeezi, nda \v 20 Utaáshuch nuwaa yutarit tsiyatkusin, na nish tumanamash taakina. Iy Utaáshuchini; Apanll kuskachu anush iyaa ituyamachiya atitaatini, itaru yuwamand nuw anoo kapung kamanki anumand nuwaa putarangana. Anoo siyaa kamanpi aturi siyaa kuruzurangina. Na wapparee; tárangiya Paporo. \p \v 21 Utaáshuchsha: Tsiyatsis ning kusarangeeja. Iy zuwanllini zapan nish kusarangitaatssin, itaru Irusarinshuch kirakaa iyaam zanganirangeeja. Kusarangana an shiyaa kamanirangtamtazinllinaja; yutarit tsiyatarangazinllinaja shiyaatsi. \v 22 Itaru, shiyaa kukish mazinapani atini, watam shiy nllitarit mangoonakshawa. Iy Utaáshuchini tputs zapan: Isusoo kuk yutaritcha átssincha. Itaru, iysha anoo itsinsaru yasapani atiniya. Ashirucha, shiyaa mazinamaam zandkiniya yuwaa Isusoo tayaspatakish anootsi atashiniya. \v 23 Yuwash zar waritachu anush kamaningasindama; tárangana Utaáshuchi. \p Zar tatsamoochu Utaáshuch wazapaneew Paporosh kusaranganaya. Paporsha Apanllee kuk kamanku, zar puturi chtayaru, zar pukamchu kasarangiya. Apanll chiyaa waama tiptsireem ínchu anoo kamaneeru, Isus Apanllcha wipaya. Móysisarini Isusoo kamanirangiya. Apanllee kuk kamanimapan Isusootstam kamanirangtamanaya. Ashirucha, Isusoo mangoonangtsa siyaa atashina; kamanku ántar ashirangiya Paporo. \p \v 24-25 Paporoo kuk mazinayarusin, ashpatam mangoonarangsin, ashpatam ngataranganaya. Waanpata tsiyateersin, waanandari nda mangooz chinarangana. Paporsha: Sirútama Apanll Wani itsinsarucha, tárangasha. Apanll Wani zitaminarineetsini Isáysarinsha Apanllee kuk kamanku kirakamun yandarangiya. \v 26 Ateeja: \q2 Utaáshuchee kamaningcha; \q1 Nuwaa kuki zapantaa mazinakus, \q1 ashiritaa nda mangoonaksa. \q1 Nuw kizpur istaktaati, anoo pakitaateesa, \q1 nduntam mangeetsis p'tsichima. \q1 \v 27 Siyaa mangeetsis tamiroosinlltakchuri, \q1 kitseetstamtis tamirkachuri, \q1 kcheetstamtis kámanakchuri, \q1 siysa ¿tamareeja mangoonchis? \q1 ¿Antaati mazinacheezis? \q1 ¿Nitaati pangcheezis? Ndambaree. \q1 Mangoontapa, siyaa aturi, \q1 nda siyaa yaramaam zurampatari zandkina,\f * \fr 28:27 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 6.9-10 átu atitamta.\f* \q1 Apanll átcha tángcha, Apanll Wani \m tárangiya. \v 28-29 Ashirucha, anootsimari chinangtsa; tárangiya Paporo. Siyaa itsinsaru kamaniranguri, saana ngatarangtasa. Ashiri arapchee tputs kamanchima. Uwshtisin Apanllee kuk mangoonachpasinaya. Watamaritcha. Wapparee; Paporo Utaáshuchee tárangiya. Táyaru, kasaranganaya.\f * \fr 28:28-29 \ft Táyaru, Utaáshuchsha waanpatatin Isusumand kuk kapung nambaptarangsin, kasambeerandsin, naataranganaya.\f* \p \v 30 Paporsha anshuri Romash taarangiya tsimbun yungandpasa. Waanpata urkir pangusee paxanxeeru, anush taarangiya. Tputs zapan Paporosh napta napta ashirangsin, \v 31 Paporsha uru Apanllee kuk kamanirangiya. Apanll chiyaa waama tiptsireem ínapi átu Isusoo zanganirangiya yutaritshishee tachingamaama; ántar ashirangiya. Isusoo kuk kis kamanku, xarashish ndunimuna. Papor nda paziku, kapung kamanirangiya Apanllee kuku. \p Yuwaa Papor Romash taarangu anoo kamaneena. \p [Watamcha k'kuzi, ich Teyófiloo. Nuw Lukasi yuwaa Isus tayaspatampanirini ashirangana anoo kamaneenlli.]