\id 1PE  
\h 1 Pitorurini 
\toc1 1 Pitorurini 
\toc2 1 Pitorurini 
\toc3 1Pe 
\mt1 1 Pitorurini 
\imt1 Wasina pakich kamanchinllpa yuwaa Pitorurini ichtaru yandarangu anootsi 
\ip Yuwapur Isus yusur kanindap waptam kanapurangu, anpur Pitorurinsha kapung xiyrangiya Isusoom kuku. Tputsee zapan tayaspatarangiya. Mang, Romaptam naatarangiya, itaru izuuru yasareezini. Mishat, Romash tsiparangiya mang atanaya. Yuwapur Romshuch presidenti Isuschichee zapan tupcharangu, anpur Pitorurineetstam pacharangana mang atanaya. 
\ip Yuwapur Pitor yandarangu anpur Isuschichee kapung kiyung kachiyrangana. Pseertarusin taaranganaya. Maachee kapung pishtarangana. Pitorsha tputsingaz mang' mantsaku, kirakaa yandarangiya tuwizpurtamaama. Apanll siyaa ksumish chinakiya. Apanll siyaa waama tiptsireem ínarangiya; siy Apanlltischa wipis, ashiriy urutamari Apanllush kis taatssa. Ashiriy anoori chinayarus, Isusoo tachitamaam sambaytarintspa, tárangiya Pitorurini Isuschicheetsi. 
\ip Ashiriya, na yuwaa kamanirangu anoo kamanchinllpa: 
\io1 A. 1.1-2: ¿Tamarimsa, Isuschichis? 
\io1 B. 1.3-12: Apanll iyaa ksumish chinaku, iyaam taarasheemani kaneesich panarangiya. Ashiriy iysha tsipaktaatani, urutamari Apanllush taachiniya. Ashiriy anumun shambatangtsa. Kiyungtaa kachiykus, ashiritaa sambaytarintspa. 
\io1 C. 1.13--5.11: Isusoo kuk mangoonarangsa; ashiriya, tuminungtsa. 
\io2 1.13--2.3: Apanll yutarit chinakeeja; ashiriy siysa shingtamtsa: wanasireetsimari chinangtsa. 
\io2 2.4-10: Apanllsha iyaa waama tiptsireem ínarangiya. Ashiriy Apanllimunari mangis tatungtsa; nllitaritaa chinarintspa. 
\io2 2.11-12: Natumasa tunarpazis ashirus tsapurunasush taaksa. Ashiriya, wanasiri taakus, tputs siyaa yutaritam ínamaam pinasachpasinaya. 
\io2 2.13-17: Mishat, kurakawaa kuk payungtsa. 
\io2 2.18-25: M'chachis taakinaareesa, paturunareetsis kuk payungtsa. 
\io2 3.1-7: Siy kizis, zaranlleetsis kuk payungtsa. Mishat, kamuzis izanlleetsis chinangtamtsa. 
\io2 3.8-22: Saanpatatis chinangtsa. Mishat, tunareetstaa istangtsa. Isusumand kuk siyaa kiyung yachaku, sambaytarintspa; Isus yutaritshishi nduntaa payurangu, ashiritaa iyamand kapung kiyung kachiyrangiya. Ashiriy siysa Isus ashiritam shingtsa. 
\io2 4.1-11: Ashiriy siysa Apanlleetsimari kuk payumaam chinangtsa, watam Isus musápa kuschuwa. 
\io2 4.12-19: Natumasinaa kiyung kachiykus, Isusoo ksarintspa, watam siyaa izuuru tapachindachuwa. 
\io2 5.1-11: Siy wachinis, wanasiri tputsee istangtsa. Mishat, siy nlluris wachinaa kuk mazinangtsa. Ichingurus mangiptis taangtsa: yashing' siyaa kaseeyantspa. 
\io1 D. 5.12-13: Siyaam pakchim yandarangtana mangeetsis p'tsimaama. Nishuch tputs siyaa chinakanaya. 
\im Pitorurini tárangiya. 
\mt1 Yuw Pitorurini Isuschicheem ichtaru yandarangu anu 
\c 1  
\s1 Nuw Pitori siyaam kirakaa Isuschichpatatini yandakina 
\p  
\v 1 ¿Tamarimsa; zuwaa, taaris? Nuw siyaa chinakina. 
\p Nuw suri Pitortana; Isustana wipunashi. Isus nuwaa kamanimapaneem wayarangiya. Ashiriya, siyaa chinakuri, kirakaa yandakina. Natumasamta pseertarus taaksa tputsush watsapunu; Isusoom wamin masaru tsapurunasush taaksa. Ashpatamtis tsap Póndosh taaksa. Ashpatamtis Gálatasash tsap taaksa. Kápatosash tsap taaktamsa. Ásiyash tsap taaktamsa. Bitíniyush tsap taaktamsa. Ashpis tsap ztarus taaksa. Itaru, ichingurus Apanllee chinaksa.  
\v 2 Apanll uru sirútamasari siyaa yasarangiya. Siyaa yasayaru, nuwaa mangoonpana átu ipusarangiya. Siyaa ipuseeru tapachindarangiya. Sheeru, Apanll siyaa tapachindayaru, Waanaatsi Wani siyash pshtarangiya. Na anurisha Apanllimun Wani Isusoo kuk mangoonaksa; Isusoo kuk payuksa. Isusumuntam ursiri uru yutaritshishireetsis tachingaksa. Ashiriya, urutari Apanll siyaa istachiya. Mangeetsis mapiym panachintsa. Anoo urutari chinangtsa. Mangeetsis p'tseerus chinangtsa, nuw siyaa atashina. 
\s1 Apanll Isusumun iyaama taarashee urutamashi panayanlliya, ashiri kiyung kachiykitaatis mangis Isusumun shambatangtsa, atina siyaatsi 
\p  
\v 3 Apanll na iyaam taarashish kaneeschi panarangiya. Ashiriya, anumand Apanllee wappari atiniya. Apanll iyaa ashirangiya, iy kurakarini Isus wapari. Iyaa ksumish chinayaru, nayaniku, Waanaatsee Wip nish tsapurunasush zanganirangiya. Wipsha tsiparangitaa; itaru Apanll wipaa ituyumarangiya. ¿Ndunnaari ashirangu tamari iyaa tapachindach? Itaru, iyaa tapachindarangiya. Ashiri iysha tsipaktaateeniya ashiru, urutamaritam taachiniya. Apanllush watsapun taachiniya.  
\v 4 Anush, Apanllish watsapun, kucharimashi wanindaja. Yutaritamash anush wanindtamtaja; wanasirimshinand taatariya. Anush yutaritshish pshtumaam wanindaja. Siysa anush kuskachus, Apanllsha yuwaa nda kuchataru anumashee siyaam panachiya. Na wand panamaam siyaam kutakiya. 
\p  
\v 5 Nish tsapurunasush taakus, Apanllimun mangis tatuksa. Ashiriya, waana Apanll siyaa izuuru ksutkiya. Isussha yusur kuskachu, Apanll izuuru yutaritshishee kapeetchiya; wamarisha kasichiya.  
\v 6 Anoo siy yasaktischa, anumun mangishis chinachintar ashkus, kis shambatangtsa. Natumasa Isusumand kuk siyaa tputs kiyungu yachaktaa, minshuchtam tputs kiyungu yachaktaa, minshuchtam tputs kiyungu yachaktaa ashkanaya. Kapung kiyung kachiyaksa. Itaru, nda ngutis kiyung kachiyksa.  
\v 7 Apanll siyaa ksumish chinaku, Tputsiri nuwaa izuuru mangoonachpa átu, siyaam natumasam kiyung kachiyamaam wayakiya. Napa; ¿oroo tamatareezich? Tsarunarini kapeetamaam sumasush ipusamaam wayatarich, ashikpaz ashkiya mangeetsis.\f * \fr 1:7 \ft Malakiyasa 3.3 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Orsha pastakchitaa, itaru siy urutamari taatssa. Aranginashaparee wanasirimshiri taachpa átu, Apanll siyaa ashkiya. Ashiriya, kiyung kachiykitaatis sambaytarintspa, Apanllimun mangis tatungtsa. Isussha yusur kuskachu, siyaa yasakchu, Nuwamun mang' kapung taturangsa, kiyung kachiyarangtaatis, tákchu, siyaa kis napchiya. Siyaa wanasiri tsiyatchiya. Urutamari Isuspat kis ipunatssa. 
\p  
\v 8 Siy Isusoo patareezis. Itaru, nduntaa parangus, Isusungaz kapung chinaksa. Nduntaa na in zari patarus mangoonaksa. Kis Isusumun shambataksa. Mangooz mapiymmash payuksa. ¿Tamareeja tputs ashka? Anoo, yasareezini. Itaru, Isusumun mangich tatkuch, mangich shambatachchi,  
\v 9 watam Isusoo mangoonkus, izuuru Apanll siyaa tapachindachuwa. 
\p  
\v 10 Iy zuwanllee, Apanllee kuk mangoonkiniya. Itaru, sirútamasa nduma Isus kuschu, tputs kaapa nda yasarangana Isusootsi kuku. Zitamin Apanllee kuk kamanimapanirini yasamana yasarangana, itaru nda izuuru yasarangana.  
\v 11 Isus Waanaatsi Wani kamanimapanishu pshtayaru mangoo p'tseerangiya. Kamanimapansha tputsee wasina kamanirangiya yuwaa Isus ashchu anootsi. Tapachindampan tputs kuschiya; tárangana. Kuskachu kiyung kachiyachparee. Kiyung kachiyeerta, tsipayarita, Apanll yusur ituyumachiya. Kurakaam wamaripa kinakchu, uru wamari kasiru taachiya, kamanimapanirini wasina kamanku, tárangana Isusootsi. Mishat, tárangitamsina, ¿Apanll chakaatseeja tapachindampani át? Kusachpa; pangasani. ¿Ashinooja kusacha? kamanimapan, tárangitaatssin, nda parangana Isusootsi.  
\v 12 Apanll wasundurur, zuwanllee, anoo mangoonngasani atitamta. Itaru, Apanllsha kamanimapanee mangoo p'tseerangu, Nda musásiri kuschiya; tárangiya. Zapish nlluranureetsis istamaam kuschiya, Apanll, tárangiya kamanimapaneetsi. Ashiriya, yasarangusin pakchim mangoonarangana. Sheeru, zapishsha; yuwash zari waritaru anush, Isussha kusarangiya. Kuseeru, tputsee tayapstaramchiya. Sheeru, Apanllsha Waanaatsi Wani tputsush pshtayaru, uwshtisin tayapstampaneem kinayarusin, siyaa tayapstat tayapstat ashirangana. Ashirangsin, tayapstarangusin, siysa Isusoo kuk mangoonarangsa. 
\p Ashiri yuwaa Apanll iyaa tapachindarangu anoo kamaneena. 
\s1 Ashiriya, nuw siyaa táchintspa; Apanlleetsimari chinayarus, tsasari tángtsa 
\p  
\v 13 Apanlleetsimari chinangtsa, watam mangoonaksawa. Yutarit chinarintspa; ksangtsa. Isus yusur kusachpa. Kuskachu iyaa kapung chinaku, kis ipunachchi, mangishis chinayarus tángtsa.  
\v 14 Siy Apanlltischa wipis. Ashiri Apanllee kuk payungtsa; kpitintspa. Sirú Apanllee kuk ndatuma mazinachus, zapan mantsir chinarangsa. Yutaritshishee mangishis chinachintar ashirangus, kapung yutarit taarangsa. Itaru, anoo na ksangtsa.  
\v 15 Apanll siyaa ipuseeru, Tchitangandama, tárangiya siyaatsi. Ashiriya, Apanlleetsimari kuk chinachinaw shingtsa. Apanll wanasirimsheetsimari chinakiya; ashiri siysa wanasirimsheetsimari chinangtamtsa.  
\v 16 Apanll kuk atuwa; 
\pi1 Nuw itsinsampantana. Nuwamari wanasiriri taakina; nda mantsir chinamaam yasarina. Siysa ichingurus nuwaa kuki payungtsa; wanasir taangtsa;\f * \fr 1:16 \ft Nishuri yuwartatam Apanll kamachtamarini 19.2 átu atitamta.\f* 
\m átcha Apanlli. Ashiri siysa shingtsa.  
\v 17 Apanllpat tsiyatkus ¿ndusha Apaa átis? Itaru, ngutis, Apaa, atinaareesa, Apanllee kuk nda payukus, siyaa Apanll wanichiya. Ashiriya, nish taakus, Apanllee punimaam waritakiya, watam Apanll tputsush mang', yuwaa chinaku anoo izuuru natstakuwa. Natstayaru wanichiya.  
\v 18 Nllurtamasis zitaminarinis siyaa yutaritshishee zapan tayapstarangana. Itaru, Apanll siyaa tapachindayaru, ichinguru tachingarangiya. Nda kurikpata tapachindarangiya. ¿Antaati kurikpat tapachindak? ¿Orpatazuwa? ndambaree.  
\v 19 Itaru, Waana Wip yasinamun tsiparangu, ursirsha kushindarangu: anumun siyaa Apanll tapachindarangiya Wipamunu ursiri. Opeejaa karupan wanasirimshee ichinguru kasirangiya. Waana yutaritshishee nduntaa, Isus yutaritshishimand tsiparangiya. Yutaritshishee izuuru tachingarangiya. 
\p  
\v 20 Apanll sirútamasa, ndatuma tsapurunasee tinchu, mangush chinaku, uru wasina yasayaru, Ipareetsi tsapurunasush zanganichparina tputsee tapachindamaama; táyaru, wipaa ipusarangiya. Ashiri zari yuwash waritaru anush shiyaa istamaam Isus kusarangiya.  
\v 21 Na siy Isusumun kuk Apanllee mangoonaksa. Apanlli Wip tsiparangitaa, Apanllsha wipaa ituyumarangu. Sheeru, Nuwash kusangi. Kayunu yutaritshishee izuuru kapeetpani; tárangiya wipaatsi. Ashiri anumun siysa Apanllee mangoonaksa; Apanllee chinaksa, watam wamari kasiruwa. 
\p  
\v 22 Ashiri mangiptis taangtsa; Apanllee kuk payungtsa. Sirú Apanllee kuk mazinarangus, Mangeetsi yarangandama, Apaa, tárangus, Apanllsha izuuru yararangiya. Ashiri natsha saanpata itsinsarus chinangtsa. K'kiptis iwazirita: Tputsee chinaktana, tárintspa. Izuuru tputsee mangiptartis chinakus, istangtsa.  
\v 23 Chiy tputsich nish tsapurunasush nllurtakuch uru tsipakchi. Watam chiy tputschiwa. Itaru, siysa Apanllimun kuk yusur kaneeschi nllurtarangsa. Ashiri siy na Apanlltischa wipis. Urutamari Apanllush taatssa. Apanll kuk kizpurcha zuwanllee, Apanll kuk pastacheeja; ndambaree.  
\v 24 Watam waana atuwa; 
\q1 Tputs ichingarusin chirichir tamapari ashiru taakanaya. 
\q1 Wanuts chap ashiru musásimashcha. 
\q1 Chirichirsha mawirutaraa sheeru, chapsha kuruschiya.\f * \fr 1:24 \ft Salmo 37.2 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* 
\q1 Kizpuritaa taaksin, ashiritaa chirichir tamaparee ashiru nda kizpur taakanaya. 
\q1  
\v 25 Itaru, Apanll kuk urutamari taachiya. 
\q1 Uw kuk ayamtaatiya pastacheeja, ndambaree,\f * \fr 1:25 \ft Nishuri yuwartatam Isáysa 40.8 átu atitamta.\f* 
\m átcha Apanlli.\f * \fr 1:25 \ft Isáysa 40.6-8 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Ashiriya, yuwaa siy Isusoo mazinarangis an Apanlltanda kuku. Ashirucha, mazinayarus, izuuru mangoonangsa, nuw siyaa atashina. 
\c 2  
\p  
\v 1 Ashiriya, zuwanllee, saanpata izuurampatari chinakus, ngutis tputsee ngichintspa; tputsee tamapingarintspa. Itsinsarus tsiyatangtsa. Tputsee yutarittam ínarintspa. Siy Apanlltischa wipis, ashiri Apanlleetsimari kuk chinangtsa.  
\v 2 Napa nllur nllurtaku, mimirimunari kchitakiya. Mimireetsimari chinachinaw ashkiya. Ashiri siysa Apanllingaz shingtamtsa. Apanllingaziri kuk mangoonamaam chinangtsa. Ashkus kapung mangoonatssa; kizpur Apanllimun taatssa.  
\v 3 Apanll siyaa kapung chinaku uru istakiya. ¿Wanip siyaa istaranga?\f * \fr 2:3 \ft Salmo 34.8 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* 
\p  
\v 4 Apanll Isusoo iyaam tapachindampaneem ínarangu, iyaatssha waama tiptsiri ínarangitamta. Apaz tputs pangupi átu, ¿ichtarima patuzinazee ndusha mbam pashucheeru, kasak? Ashirangitamta, Apanll Isusoo patuzinazpaz ashiru wayayaru, kasarangiya. Tputs Isusoo natsarangitaatssin, pacharangitaatssin, Apanll wipaa ksumish chinaku, iyaam tapachindampaneem urutamari wayarangiya.  
\v 5 Iyaatstam urutamari taamaam wayarangitamta. 
\p Apanllsha iyaa wayakchu tárangiya; Nuwamun yaramapanis taangtsa. Mangeetsis yareerus, na itsinsarus taangtsa. Tputseem nuwapat tsiyatangtsa. Iparee wamin tputsee istangtsa átcha Apanlli iyaatsi. Amb ashkus Apanll siyaa kis chinachiya.  
\v 6 Sirútamasa Apanll Waanaatsi Wip kamanku, tárangiya; 
\pi1 Nuwsha Ipareetsi patuzinazpaz ashiru mbam pashucheeruri, urutamari tapachindampaneem kasachima Siyonash tsapu. Nuwaana Ipareetsi tapachindampaneem ipuseena. Ipareetsi ksumish chinakina. Tputssha Iparimuni mang' tatkusin, nda mangutari mangoonchinllinaya. Nuw izuuru tapachindachima, 
\m Apanll kamanku, tárangiya.  
\v 7 Ashiriya, na in Apanll, tárangu anuritam payurangu, Isusoo zanganirangiya. Ashiri siysa Isusoo kizpur chinaksa, watam mangoonaksawa. Itaru, iyashchi tputs, Utaáshuch tayapstampan tputs Isusoo kapung ngatkanaya. Apanll kuk anootstam kamankitamta; 
\q1 Panguspan tputs panguksin, patumbchee wanasiriwaatstaa yaksin, 
\q1 itaru; Annaa wanasireeja, tárangusin, kapeetaranganaya. 
\q1 Ashiritaa, Apanllsha patumbchee ipuseeru, zurampatari wanasir wayarangiya. 
\q1 Natunaa kizpur wanasiri pashuchima.\f * \fr 2:7 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 118.22 átu atitamta.\f* 
\p Tputs: An patuzinazee watsta kapeeteeni, táchapsinaya. Atitaatssin, nuwsha mbam pashucheeruri kasachima. Kapeetamaam wanindaja; átcha Apanlli. Iparimariti urutamari tapachindampaneem taachiya; Apanll yandamarini, tárangiya.  
\v 8 Minootssha atitamta; 
\q1 Apanllimun xarakchus, izuuru pantsaksa. 
\q1 Patumbchimunpaz ashiru xarakus, 
\q1 ¿yapeeja kamungchinllina? 
\m átcha Apanlli kuku. Ashiri tputs Isusoo ngatkinaariya, kamungumaam nduncha, watam Isusshumari kamungamaam taaruwa. Apanll sirútama anoo yasarangu, Ngatachpasinaya, tárangu. Istamaam wanindaja, tárangiya.  
\v 9 Itaru, Apanll siyaa ipusarangu, apanllpaniri taaksa.\f * \fr 2:9 \ft Tashitungarangu 19.5-6 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Apanlltischa tiptsiris.\f * \fr 2:9 \ft Tayusima 4.20; 7.6 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Kizpur Apanllee chinaksa. Sirútama Apanllee kuk nda mangoonarangus, tapish taarangsa. Na siy Apanllee mangoonkus, 'sinish taaksa. Apanll mangeetsis tuwasineekpaz ashirangiya. Ashiri Apanllee kuk kamanimantar shingtsa. 
\p  
\v 10 Sirútama tunar ashirus taarangsa. Itaru, natsha Apanllis tiptsiris taaksa. Sirú Apanll siyashchee niyrarangiya. Itaru, natsha Apanll siyaa tapachindarangiya. Ashiri mangis kis Apanllpat ipunaksa, na watam Apanlltis tiptsirsawa. 
\s1 Zuwanllee, minootssha siyaa Isuschichpatatini táchintspa; na mazinangtsa 
\p  
\v 11 Arap masaru taakis anootsis nuw siyaa waneekina. Ichinguru yutaritshishee ksangtsa. Támararintspa. Natumasam tunarpazis ashirus tsapurunasush taaksa. Yashing' ksirundama átus, mangiptis taangtsa. Yutaritshishee mangishis chinachintar shirintspa. Watsta tángtsa. Waratakpazis ashirus Yashingoo ksingtsa.  
\v 12 Yap tsap taakis amb wanasiriri taangtsa. Wanasiriri taakinaareesa, tputs siyaa yutaritam ínamaam zandkitaatssin, pinasachpasinaya. Siysa wanasiriri taakinaaris, tputsee istakus, tpazachpasa. Siyaa yasakchusin, Apanllee mangoonachpasinaya. Ashiri Isussha yusur kuskachu, mang' shambatchitampasinaya. 
\p  
\v 13 Ashiriya, tputs kurakaam ínarangusin, siysa kurakaa kuk payungtsa. Watam Apanll shingtsa, táranguwa. Presidentee kuk payungtsa, watam wamari kasiru taakuwa.  
\v 14 Gobernadoroo kuk payungtamtsa, watam President Gobernadoroo tputseem ksutamapaneem wayaranguwa. Tputsee ksutangcha. Tputs yutarit taakinaariya ashiru shiysha waneengcha. Tputs wanasir taakinaariya ashiru shiysha tputsee wanasiri istangcha; kamachtaku táyaru, tputseem napamapaneem zangankiya.  
\v 15 Ashiri Apanll anoo kamachtaku: Payungtsa, átcha. Uru kurakaa kuk payukinaareesa, tputs siyaa yutaritam ínamaam pinasakanaya. Anoom Apanll: Kurakaa kuk payungtsa, tárangiya. Ashiri wanasiri taakus, tputs ashimaa pakchusin, kapung pazichpasinaya. Zamachpasinaya.  
\v 16 Ashiri Apanll tiptsiri ashirus taangtsa. Itaru, Presidentee kamachtamarinee niyrintspa. Apanllchichtana. Apanllee kuk payuktana, atitaatis, itaru Presidentee kuk nda payukus, ngatkus, ngutaritis ngichiksa. Ashiri Presidentee kuk mbizarintspa; payungtsa, nuw siyaa atashina. 
\p  
\v 17 Mishat, tputsee ichinguru chinakus, wanasiri tsiyatangtsa. Saanpatatis itsinsarus chinangtsa. Istangtsa. Apanllish itsinsarus tchitangtsa. Nuw yutarit taakinaareena, Apanll nuwaa wanichpari átus, itsinsarus Apanllush tchitangtsa, nuw shiyaa atashina. 
\s1 Ashiri na pakich m'chachoomis wanichintspa 
\p  
\v 18 Yuw tputs siyaa tupattangaku anoo kuk payungtsa. Yámintspa. Siyaa chinaku, siysa tuminungtsa. Siyaa natsaktaa, ashtaa tuminungtsa.  
\v 19 Kukoo tuminkus, Apanll siyaa yasaku istachiya. Tupattangaku ansha siyaa mangu nambkitaa, pzkooktaa, ashtaa itamsangtsa; tsiyantarintspa. Apanllee chinangtsa. Mapiyngtsa, watam Apanll siyaa napkuwa; yasakuwa.  
\v 20 Itaru, nda tuminkus, nda kitsis mazinakus, ¿tamaree Apanll anoo kis napach? Shinambkachu, pzkookchu, tanurintspa, watam saantari nda tuminurangsawa. Itaru, kukoo tuminungtsa. Ashkinaareesa, Apanll siyaa istachiya. Wanasiritaa patatkus, ashiritaa shiyaa pzkooku, ashiritaa misarus taangtsa. Itamsakinaareesa, wand Apanllee chinakinaareesa, anoo Apanll kis napkiya.  
\v 21 Kiyung kachiykinaareesa, Isusumun mangis tatungtsa. Isus iyaam tapachindamaam kiyungutam kachiyarangiya. Ashiriya, anoo chinayarus, Isusumun mangis tatungtsa.  
\v 22 Napa; Isus itsinsaru taarangu, nda minamtiyam yutarit tsiyatarangiya.\f * \fr 2:22 \ft Isáysa 53.9 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* 
\v 23 Tputs Isusoo natsarangitaa, mantsiritaa tsiyatarangusin, Isussha yamarangeeja. Tputssha Isusoo kiyung yacharangitaa, pzkoorangitaa, nitaati Isussha: Nuwshapa, tárangeeja; zamazamaw ashirangiya. Apanll nuwaa chinakiya. Nuwaa istachiya; átu, nda tsiyatarangiya. Ashiri siysa ambtam shingtamtsa.  
\v 24 Isus yasinamun tstsammun tsipayaru, yutaritshishirineemani izuuru tachingamaam ashirangiya. Iyaa tapachindarangiya Apanllee itsinsaru tachitamaama. Isus kiyung kachiyarangu, tsiparangu, anumun iyaa Apanll mangeetsini yararangiya.\f * \fr 2:24 \ft Isáysa 53.5 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Iysha tsiparangpazini ashirangtamaniya yutaritshishireemani nda yusur chinamaama.  
\v 25 Siy sirú opeeja mangsharit tamapari ashirus uru piyari masatarangsa.\f * \fr 2:25 \ft Isáysa 53.6 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Itaru, na kis tachitaksa. Apanll siyaa ksutkiya. Isus tamarangpari ashiritamtis taangtsa, nuw siyaa atashina. 
\c 3  
\s1 Ashiri na kizamshtis pakich wanichintspa 
\p  
\v 1 Ashiri siysa kizis, zaranlleetsis kuk payungtsa. Zaranllis Isusoo nduntaa mangoonku, ashtaa kukoo payungtsa. Kizis wanasiri Isusoo kuk payukinaareesa, zaranllis mangoonchitampasinaya. Isusoo kuk nduntaa tsiyatkus ashtaa mangoonchitampasinaya.  
\v 2 ¿Tamarima izanlli Apanllee chinaku ashka? ¿Wanasiri taaka uwa; wanasiri tsiyatkuwa? táchapsinaya.  
\v 3 Mishat, saanaatsi yaramaam kapung chinarintspa. K'tunireemis, maxeemis wanasirimshingaz anungazimari támararintspa. Yarangashingaztam kapung támararintspa.  
\v 4 Itaru, Apanllee chinakus mangis mapiyrus taangtsa. Zaranlleetsis chinangtsa; kukoo payungtsa; tsiyantarintspa. Kiz ashku anoo Apanll kizpur chinakiya. 
\p  
\v 5 Sirútamasa kiz Apanllee mangoonarangsin, wazaranlleetstam kuk payurangana.  
\v 6 Mang Sararini, Apramarin wizanll mang ashirangiya; wazaranllee kuk payurangiya. Ksutataw ashirangiya. Siysa ashkachus, Sararini tamarangpari siysa ashtachtamsa. Zaranllis nduntaatiya Apanllee mangoonku, punikus ksarintspa. Ashiriya, zaranlleetsis kuk payungtsa tina. 
\s1 Na kamuzaamshtis pakich wanichintspa 
\p  
\v 7 Kamuzis izanlleetsis chinangtamtsa. Kiyung yacharintspa. Chinangtsa; istangtsa. Apanll kizaa tinarangu, wanuts tsipas tinarangiya. Ashkitaa, Apanll kizaatstam kamuzaatstam ichinguru tatsamooru chinakiya. Tatsamooru tapachindakiya. Izanlleetsis nda chinakus, nda istakus, ¿tamaree Apanllpat kis ipunchis? pinasaksa. Apanllpat tsiyatkus, nda kis tsiyataksa. Ashiri izanlleetsis chinangtsa tina. 
\s1 Mishat, táchintspa; nish masarus taakus, wanasiriri taangtsa tina 
\p  
\v 8 Ichingurus saanpatatis minamari mangooz chinangtsa. Isusumun zuwanlleemis ínarangus, tunareetstaa zuwanllpatapsis ashirus chinangtsa. Saanaatstamari istamaam chinarintspa. Itaru, tunareetstaa zuwanlleetsis tamapari ashirus istangtsa. 
\p  
\v 9 Tputs siyaa natsaktaa, ashiritaa siyamari chinangtsa. Natsarintspa. Siyaa yutaritam ínaktaa, siysa yutarit tsiyatintspa. Isus iyaa anoo kamachtarangiya; Kundarareetstaatis chinangtsa, táranguwa. Ashirucha, ashkinaareesa, ashiru, Apanll siyaa kizpur chinachtamtiya.  
\v 10 Watam sirútamasa Apanllee kamanipanirini kuk atuwa; 
\q1 Siy zapan masach mapiyrus taamaam zandkinaareesa, 
\q1 Ashiri nda mantsir tsiyatamaam saanaatsis wanasir ksutangtsa. 
\q1 Ngutis tputsee tamasingarus ngichintspa. 
\q1  
\v 11 Yutaritshishee kasayarus, wanasir chinangtsa. 
\q1 Mangis kis taamaam taarashish wanasirimsheetsimari chinangtsa. 
\q1  
\v 12 Ashiriya, siysa mangis kis taapi atinaareesa, 
\q1 Apanllee chinangtsa, nuw siyaa atina. 
\q1 Yuw tputs Apanllee chinakana, anoo Apanllsha urutamari ksutkiya. 
\q1 Yuwaa mashkana anoo Apanll uru mazinakiya. 
\q1 Itaru, yuw tputs yutaritshisheetsimari chinaku, anoo nduntam Apanll istakiya,\f * \fr 3:12 \ft Nishuri yuwartatam Salmo 34.12-16 átu atitamta.\f* 
\m tárangiya zitamina Apanllee kuku kamanimapani.  
\v 13 Ashirucha, Apanllee izuuru tachitkus, tputs siyaa yutaritam ínamaam pinasakana.  
\v 14 Isusumand kuk siyaa natsaktaatssin, Apanll anoo yasakiya. Siyaa kis napku, istachiya. Ashiriya, tputs siyaa natsaktaa, punirintspa.  
\v 15 Isusumun wandari mangis tatungtsa; kukoo payungtsa. Ashkus, tputssha siyaa tamundakchu, ¿Mayaama Isusoo mangoonaksa? tákchu, itsinsarus kamaningtsa; Isus iyaa tapachindampancha tángtsa. Isusush urutamari taachinipa tángtsa.\f * \fr 3:15 \ft Isáysa 8.13 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Itaru, kamankachus, tsiyanuspat tsiyatintspa. Apinlliri wanasiri kamaningtsa.  
\v 16 Ashkachus, ndusha Apanllee paziksa. Mishat, tputs siyaa Isusumand kuk yutaritam ínaktaa, siysa wanasiri taakus, wanasiri tsiyatkus, pazichpasinaya.  
\v 17 Itaru, tputs yutaritshishee chinaku, anumand kiyung kachiykinaariya, ¿chak anoo nayanich? nayanimaam wanindaja; waani yachchiya. Itaru, Apanllimun kiyung kachiykuch, Apanll kapung istachiya. Ashkitaatiya, wanasiriri taangtsa; sambaytarintspa. 
\p  
\v 18 Napa Isus ashirangtamta. Kiyungutam kachiyarangiya. Itaru, nda waanamanda yutaritshishi kiyung kachiyarangiya. Isus yutaritshishirini nduncha. Itaru, iyaam yutaritshishpaneemani kiyung kachiyeeru tsiparangiya. Iyaam waparip machimaam tsiparangiya. Wanuts tsiparangitaa, wansha nda tsiparangiya. Ashiri siysa ashtachtampasa.  
\v 19 Isus wanimsha yap tsipari shaneerana amb naatarangiya. Anush kuseeru, itsinsaru Apanllee kuk kamanirangiya tsipareetsi; yuwaa tputs Nowerinpur kungush yangarangana anootsi.  
\v 20 Nowerini yuwapur botee kapungu tinarangu anpur tputsee waneerangiya. Apanll kapung kutarangitaa, Yutaritshishee kasachpasinaya, tárangitaa, tputssha kapung ngatarangana.\f * \fr 3:20 \ft Apanll chtarangu 6.2 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Ashirucha, sinsha kapung sinarangu, machin tputs wizanllpat washunand tuchip matayaru tputs botish zaruyarusin, anush kamungarangana. Apanll tapachindarangiya.  
\v 21 Ashiri na iysha Apanllee kuk mangoonkuni, mangeetsini yaramaam nda ngatkuni, Apanll iyaatstam tapachindachiya. Isusumun wamin chumakuni, Nowerineetsi tamapari ashiru Apanll iyaatstam kis napkiya. Isusumun chumakuni nda minllureemani chumakaniya. Itaru, Apanllee mangoonkuni, mangeetsini tachingap atuni, chumakaniya. Watam Isus tsiparangu, yusur támarangu, urutamari iyaa tapachindakuwa.  
\v 22 Isus támeeru, Waparip kanindap kárirangiya. Anush Waparpat kizpur kurak taakiya. Apanll wasundurursha, Apanlltam wámachtash, waanshuchpatatin ichingurusin Isusoo kuk payukanaya. Isus kizpur kurak taakiya. Waparpat wamari kasirsin taakanaya. Ashirucha, Isus waritariya iyaa izuuru tapachindamaama. 
\c 4  
\p  
\v 1 Ashiriya, zuwanllee, kiyung kachiykitaateesa, Isusoo kuk sambaytarintspa. Isusumun mangeetsis p'tseerus taangtsa. Isus waanaatsee watsipun nda pachindarangu, tputssha pzkooyarusin, yasinamun tstsayarusin ¿waninll kiyung yacharanganawa? Ashiri siysa Isusoo chinakus, saanaatstam tsipanis pchindintspa. Kiyungutam kachiychitaatis itaru yuwamand kiyung kachiykis anumand yutaritshishee izuuru kapeetaksa.  
\v 2 Yutaritshishee kapeetkachus, anumuncha piyari chinat piyari chinat ashcheezis. Uru wachinachtaatis Apanlleetsimari chinatssa.  
\v 3 Tputs Apanllee nda mangoonkusin wandaritam mantsir taakana; nda kapeetkana. Sirú siy Apanllee nda yasarangus, ashirangtamsa; wanip yutarit chinarangsa. Saantari maachta Apanlleempaz ashiru tinarangsa. Tinayarus, anootsim ungirtatarangsa apanllputseetsi. Taarasheetsis yutaritaatstaa kis shamangtarsa. Karusarangis. Waawtangat ashirangus nda yutarit warattarsa. Mantsir tsiyattarsa. Tputspatatis yutarit patatarangisa. ¿Wanip yutarit taarangsa? Itaru, natsha nda anoo zandaksa; ngataksa.  
\v 4 Tputssha siyaa yambiksin, Pza wayani, karuseeni, atusin, siysa kapung paziksa, watam anungaz na nda zandaksawa. Ngatkachus, ¿Mayaamaja ngatak? siyaa atusina, tsiyantakanaya. Siyaa yutarit ínakana.  
\v 5 Itaru, ashku anoo waana Apanll wanichiya. Isus yusur kuskachu, tputsee kchita wanichiya; tsipareetstam wanichtamtaya.  
\v 6 Watam tsipareewtam Isusoo kuk mazinaranganawa. Tsipar mazinayarusin, ashpatam Isusoo kuk mangooneersin, Apanllish tachitaranganaya. Tputsich ashiritam kiyung kachiyrangitaatssin, wanutsee tsiparangitaa, itaru urutamari Apanllush taachinllinaya. Ashirucha, kiyung kachiykitaateesa, Isusoo kuk izuuru payungtsa; sambaytarintspa atashina. 
\s1 Na zuwanllee, minootssha nuw siyaa táchintspa, siy Isuschichis saanpata istangtsa tina 
\p  
\v 7 Tsapurunas ichinguru musápa pastachiya. Isus kayumayanllcha. Musápa kuschiya. Ashiri siysa mangiptis taangtsa. Apanllpat ipunapzis ashirus taangtsa.  
\v 8 Saanpatatis uru chinangtsa. Anoo Apanll kizpur zandkiya. Ashkinaareesa, tputsee izuuru chinakus, tputssha siyaa yutarit tsiyatkitaa, itaru siysa wanasiri tsiyatkus, mapiykus, waani pastachparee. Ashiriya, shingtsa. Saanpatatis mapiyrus taangtsa.  
\v 9 Mishat, tputs Isuschich siyash kusku, ashiriya siysa martangtsa; pchindintspa.  
\v 10 Apanll iyaam waana wizpuririnee panarangiya iyaanpatatani istamaama. Ashiri Apanllee wizpuririni payukus, ngutaritis payurintspa. Saanpatatis istangtsa.  
\v 11 Apanll shiyaa tayapstampaneemaya wayarangu, ashiriya Apanllee kuk itsinsaru tayapstangcha. Istamapaneemaya shiyaa wayarangu, ashiri shiysha tputsee istangcha. Yuwaamari Apanll siyaa wayarangu anuri shingtsa. Saanpatatis istangtsa. Apanll nuwaam waana wizpuririnee panarangiya istamaama; táyarus, istangtsa. Yaani wizpuririni wanindaja. Apanll Isusumun iyaam waana wizpuririneetsi panakiya; ashiri Apanllee wappari tángtsa. Ashiri saanpata istakchus, urutamari tputs: Shiy Apaa kizpurtishcha. Shiyamari kasiksha: táchinllinapa. Ashiriya, siysa shingtsa; saanpata istangtsa, nuw siyaa atashina. 
\p  
\v 12 Zuwanllee siyaa ksumish chinakina. Ashiriya, zuwanlli mang' mantstapa aturi siyaam yandakina. Natumari Isusumand kizpur kiyung kachiyaksa. Itaru, punirintspa tina. Mangis kapung mantsarintspa. ¿Mayaama nuwaa ashik? tárintspa.  
\v 13 Isusumand nuwaa ashkanaya, táyarus, mapiyngtsa. Watam Isus ashirangu, siy ashiritamtis kiyung kachiyaksawa. Ashiri anumun mangis kis shambatangtsa. Ashkinaareesa, Isussha yusur kuskachu, Isusoo pakchus, mangis kis shambatachpasa.  
\v 14 Tputs siyaa Isusumand kuk natsakinaari ashiru, Apanll siyaa kis napkiya; istakiya. Apanll Wani mangeetsis tuwasineekpaz ashkiya itsinsaru mangoonamaama. Ashiri zuwanllee, tputs siyaa Isusumand kuk kiyung yachakinaariya, mangiptis taangtsa. Apanll siyaa ksumish chinakiya.  
\v 15 Yutaritshishimand siyaa kiyung yachaksin, punimaam waritariya; yutarit taakinaareesa, saana yachatssa. Ashirucha, yutarit taarintspa tina. Tputsee pcharintspa. Sh'chirintspa. Tamapingarintspa. Tputsee ngutis ngichintspa. Anumand siyaa kiyung yachaksin waritariya. Kapung pazimaam taarcha.  
\v 16 Itaru, Isusumand siyaa kiyung yachaksin, anumand pazimaam wanindaja. Isusoo pazimaam wanindaja. Ashiri Apanllee kuk kamanimantar shingtsa, watam Isuschichsawa.  
\v 17 Na in waneeshish iyaam taartanda. Iy napa Apanlltaatini tiptsirini kiyung kachiykiniya Apanllee mangoonamaama. Itaru, tputs Apanllee kuk ngatkatssin, ¿wanipaja kiyungutam kachiychinllinaya? ¿Yuwash Apanll uwaam waneekchu anush yapeeja kamungach?  
\v 18 Ashiriya, iysha natumasamta kiyung kachiykitaatini, itaru Apanll iyaa izuuru ksutkiya. Waanpee iyaa wayachiya. Itaru, tputs Apanllee nda mangoonku, ngatku, kamungumaam wanindaja. Urutamari kiyung kachiychinlliniya.  
\v 19 Ashiriya, natumasamaam kiyung kachiykus, Apanllimandpa nuwaa ashkandanaya átus mapiyngtsa, watam siyaa izuuru tapachindachuwa. Ashiri Isusush tachitamaam ksarintspa. Apanll siyaa tinarangu, ksumish siyaa chinakiya. Ashirucha, Isusumun wamin kiyung kachiykinaareesa, mapiyngtsa; Apanllee kuk ksarintspa atashina. 
\c 5  
\s1 Mishat, táchintspa zuwanllee: Isuschichpatatis ksutamapanireetsis wachina kuk payungtsa tina 
\p  
\v 1 Siyaa wachinaatsis ksutamapaneetsis táchintspa; wanasiri tputsee tayapstangtsa; wanasiri istangtsa. Nuw ksutamapanpatatini siyaa atina. Napa Apanll nuwaatstam tayapstampaneem ínaranguwa. Yuwaa Isusoo kiyung yacharangana anoo nuw parangina sirútamasa. Itaru, iysha Isusoo yusur pakchuni, kizpur wamarisha kasiru pangchinipa. Iysha Isuspatatam kizpur taachinipa. Ashiri nuwaa kuki mazinangtsa.  
\v 2 Natumasamaam Apanll siyaa wachinawaatsis ksutamapaneem wayarangiya. Ashiri wanasiri napangtsa Apanllchichpatatis tiptsiris. Mangis kis Apanllee kuk tayapstangtsa. ¿Mayaama tputs nuwaa tamundak? tárintspa. ¿Nitaati nuwaa wanasiri tuwapakeeja? tárintspa. Tputsee itsinsaru chinayarus tayapstangtsa.  
\v 3 Tputsee kapung nambintspa. Tsiyantayarus nambanamb shirintspa. Saana wanasiri taakus, tputsee wanasiritam taamaam yapstangtsa, watam Apanll siyaa ksutamapaneem wayaranguwa.  
\v 4 Ashiri wanasiri ksutangsa. Ashkachus, ksutamapansha urkari;\f * \fr 5:4 \ft Salmo 23.1 tsiyatsis nipta tatsamooru taaritamta.\f* Isus yusur kuskachu, urutamari siyaa kis chinachiya. Shiy nuwaa tputsiri wanasiri ksutarangsha. Shiyaa kapung chinaktana; tákchu, urutamari kis Isuspat ipunatssa. Ashiri shingtsa, nuw siyaa ksutamapaneetsis atashina. 
\p  
\v 5 Mishat, siyaa nlluraatsshitis táchintspa; wachinaa kuk mazinangtsa. Wanasiri tuminungtsa. Siyamari kukis kasimaam chinarintspa. Tputs waanaatstamari chinaku, ¿tamaree Apanll uwaa istach? Itaru, nllitaritawaatstaa tputs kuk mazinakuch, Apanllsha anoo kis napkiya.  
\v 6 Ashiri saanaatstamari chinarintspa. Apanllee kapung chinayarus, kukoo payungtsa. Ashkachus, Apanllsha siyaa kis napku, yuwash zari waritaku anush siyaatstam tputsee ksutamapaneemtam ínchintsa. Itaru, natumasamta wachinaa kuk payungtsa, nuw siyaa nlluraatsis tina. 
\p  
\v 7 Ashiri na siyaa ichingurus atina; Mangis mantsarintspa. Mangis mantsakinaareesa, punikinaareesa, Apanllee kamaningtsa. Apanllimun mangis tatungtsa. Watam Apanll siyaa ksumish chinakuwa.  
\v 8 Ichingurus mangiptis taangtsa. Paptsa; Yashing' siyaa kaseeyantspa. Yashing' uru tumuz manginshuch tamatarpari ashiru tputsee tachitatar ashkiya. Kasipi átu ashkiya.  
\v 9 Ashiri siysa Yashing' ksirundama átus, Isusumun mangis tatungtsa. Yashing' iyaa Isuschicheetsini ichinguruni uru kiyung yachakiya. Nda minamtaatsiyam tputsee niyrkiya Yashingu.  
\v 10 Natumasanaari kiyung kachiykitaateesa, Apanll siyaa izuuru istachiya. Kiyung kachiyeeramchus, Apanll mangeetsis yarchapantsa. Sheerus, Apanllimun kizpur taatssa. Ashiri anoo chinayarus, sambaytarintspa.  
\v 11 Apanllcha zuwanllee, wamari kasiriya. Urutamari kasiru taachiya. Ashirucha, sambaytarintspa siyaa atina. 
\b  
\p  
\v 12 Na zuwanllee, zuwanll Silas nuwaam kirakaa yandamaam istarangu, na pakchim siyaam yandarangtana mangeetsis tuwizpurtamaama. Silsaa Isusumun zuwanlltanicha. Nuwaa kapung istakiya. 
\p Na siysa nuwaa kuki mbizarintspa. Yuw yandarangi an' Apanlltanda kuku. Apanll siyaa izuuru istap aturi yandayana. Apanll siyaa ksumish chinakiya. Ashiri Apanllimun mangis tatkus, sambaytarintspa, atina. 
\p  
\v 13 Isuschich tputs nish Babiloniyash taakana an siyaa chinakanaya; siyaa nda mbizakana. Mishat, Márkosa siyaa kapung chinaktamta. Nuwaana ipari ashiru taakiya Márkosa.  
\v 14 Ashiriya, zuwanllee, Isuschichee tputs pakus, istangtsa. Niyrintspa. 
\p Apanll siyaam mangeemis mapiymmash panachintsa. 
\p [Na wapparee, zuwanllee. Kuki iwatspayana. Watamcha.]