\id MAT - Chayahuita (Shahui) NT with OT portions -Peru 2011 (DBL -2013) \h Mateo \toc1 Matio ninshitërinpoa' Quisocristo naporinso' nitotacaso marë' \toc2 Mateo \toc3 Mt \mt1 Matio ninshitërinpoa' Quisocristo naporinso' nitotacaso marë' \c 1 \s1 Quisocristo shimashonënpita \r (Lucas 3.23-38) \p \v 1 Quisocristo nanamën sha'huitaranquëma'. Inaso' Yosë hui'nin. Iráca quëran huarë' Yosë yonquirin ina a'paimacaso marë'. Tapico chachin Quisocristo shimashonën. Apraanconta' shimashonën chachin. Ya'ipi shimashonënpita iráca ya'huëpiso' sha'huichinquëma', nitotoco'. \p \v 2 Iráca Apraan hui'nahuanpachina, Isaco itopi. Ina quëran Isaconta' hui'nahuanpachina, Cacopo itopi. Cacoposo' na'a hui'ninpita ya'huëtërin. A'naso' Cota itopi. \v 3 Cotanta' hui'nahuanpachina, Parisë, Saro, inapita itopi. Tamara hua'huinpita inahuaso'. Ina quëran Parisë hui'nahuanpachina, Isromo itopi. Inanta' hui'nin ya'huëtohuachina, Aramo itopi. \v 4 Aramonta' hui'nahuanpachina, Aminatapo itopi. Ina hui'nin Nasono itopi. Nasononta' hui'nahuanpachina, Sarëmon itopi. \v 5 Sarëmon yasa'apachina, Nacapa manin. Hui'nin ya'huëtohuachina, Pooso itopi. Poososo' Rota macaton, hui'nahuanin. Opito itopi. Opitonta' hui'nahuanpachina, Quisi itopi. \v 6 Quisinta' hui'nahuanpachina, Tapi itopi. Inaso' copirno ya'conin. Ina quëran Oriasëco' sa'in masahuaton, hui'nahuanin. Saromon itopi. \p \v 7 Saromon hui'nin Nopoamo itopi. Ina hui'nin Apiasë itopi. Apiasënta' hui'nahuanpachina, Asa itopi. \v 8 Asa hui'nin Cosahuato itopi. Cosahuatonta' hui'nahuanpachina, Coramo itopi. Ina hui'nin Osiasë itopi. \v 9 Osiasënta' hui'nahuanpachina, Cotamo itopi. Ina hui'nin Acaso itopi. Acasonta' hui'nahuanpachina, Isiquiasë itopi. \v 10 Ina hui'nin Manasisë itopi. Inanta' hui'nahuanpachina, Amon itopi. Amon hui'nin Cosiasë itopi. \v 11 Ina hui'nin Quiconiasë itopi. Iinpitanta' ya'huërin. Naporo' cotioro'saso', inimicoro'sari Papironia quëran huëcatona', canaipi. Minsërahuatona', napopinchin ya'huëpi'pa' quëpapi asacatacaiso marë'. \p \v 12 Ina piquëran Quiconiasë hui'nahuanpachina, Saratiri itopi. Ina hui'nin Soropapiri itopi. \v 13 Inanta' hui'nahuanpachina, Apioto itopi. Apioto hui'nin Iriaquimo itopi. Ina hui'nin Asoro itopi. \v 14 Asoronta' hui'nahuanpachina, Satoco itopi. Satoco hui'nin Aquimo itopi. Ina hui'nin Irioto itopi. \v 15 Iriotonta' hui'nahuanpachina, Iriasaro itopi. Iriasaro hui'nin Matan itopi. Ina hui'nin Cacopo itopi. \v 16 Cacoponta' hui'nahuanpachina, Cosi itopi. Cosi yasa'apachina, Maria manin. Ina hua'huinso' Quisoso, Cristo itopiso'. \p \v 17 Nani Quisocristo shimashonënpita sha'huitëranquëma'. Apraan quëran Tapi copirno ya'conaquë huarë' shonca catapini shimashonënpita ya'huëtërin. Ina quëran Papironiaquë quëpai huarë' shonca catapini shimashonënpita ninshitantaranquëma'. Ina quëran Quisocristo nasitaquë huarë', shonca catapini chachin shimashonënpita ninshitantaranquëma huachi. \s1 Quisocristo nasitërinso' \r (Lucas 2.1-7) \p \v 18 Apira Quisocristo nasitërinso' sha'huichinquëma', nitotoco'. Naporo tahuëri'sa' Cosiso', nani Maria nontërin macacaso marë'. Napoaponahuë' co'huara mashatërasohuë', Ispirito Santo nohuanton inaora cayorin. \v 19 Cosi nitotahuaton, pa'yanin. Noya quëmapi ni'ton, yonquiarin. “¿Ma'cha onpo'iya? Maria nani hua'hua ma'patërin. Co maca'huaso' ya'huërinhuë'. Co piyapi'sa' sha'huitarahuë', Maria tapanpachin. Coisëichin sha'huitahuato, co masarahuë',” ta'ton, yonquirárin. \v 20 Huë'ëso', Yosë anquëninëni ya'notimarin nontacaso marë'. \p —Tashita Cosi. Carinquën nohuitëranquën. Quëmaso' Tapico' shinquën. Pi'pian sha'huitaponquën o'marahuë. Maria noya maquë'. Co quëmapiri së'huarinhuë'. Ispirito Santo nohuanton, inaora cayorin. Napoaton noya maquë'. \v 21 Huaicaso' nanihuachin, quëmapia'huaya nasitapon. Nasitohuachin, Quisoso itëquë'. Piyapinënpita oshanëna' inquitaton, nicha'ësarin ni'ton, ina nininën acotëquë', itërin anquëniri. Itahuaton, panantarin huachi. \p \v 22 Iráca Yosë nohuanton, pënëntona'pi ninorin. Ninoton, Yosë quiricanënquë chachin ninshitërin: \q1 \v 23 “A'na tahuëri nanon inaora cayoapon. \q1 Co quëmapiri së'huapirinhuë', napoapon. \q1 Quëmapia'huaya huaihuachin, Imanino itapi,” tënin. \m Yosë chachin o'maton, yacaparinpoa', tapon naporin. Ina pochin nasitimahuachina, iráca ninopiso' nanirin huachi. \p \v 24 Cosiso' capayatahuaton, Sinioro anquëninën natëton, Maria manin huachi. \v 25 Macaponahuë', co ichihuë'ërinhuë'. Hua'huin nasitërin piquëran huarë' ichihuë'ërin. Quëmapia'huaya nasitohuachina, Quisoso itopi. \c 2 \s1 Tayora nitotona'piro'sa' quënanpiso' \p \v 1 Quisososo' Pirinquë nasitërin. Cotia parti chachin nasitërin. Naporo' Irotisëri inaquë hua'anëntërin. Ina quëran tayora nitotona'piro'sa' canquipi. Pi'i pipirinso parti quëran huë'pi. Canquihuachinara, Quirosarinquë, natantiipi: \p \v 2 —¿Insëquëta' nasha copirno nasitërin? Cotio copirno ya'conacaso' nani nasitërin ipora. Ya'huërai parti ya'huasocoi, nasha tayora ya'norinso' quënanai. Ina nicatoi: “Yosëri a'paimarinso' nasitërin huachi,” ta'toi, huë'nai ina chinotapoi, itëra'piapi.\fig |src="CN01629b.tif" size="span" loc="Matthew 2.2" ref="Mateo 2:2" \fig* \p \v 3 Ina natantahuaton, copirno Irotisë pa'yanin. Quirosarinquë ya'huëpisopitanta' pa'yanpi. \v 4 Copirno pa'yanaton, cotio maistro'sa', corto hua'ano'sa', inapita amatërin. Amatahuaton, natanin. \p —¿Insëquëta' Cristo Yosëri a'paimarinso' nasitapon? itërin. \p \v 5 —Cotia parti chachin nasitapon. Pirinquë nasitapon, itopi. Iráca pënëntona'pi ninoton, Yosë quiricanënquë ninshitërin. \q1 \v 6 “Cotiaquë a'na ninano' ya'huërin, Pirin itopiso'. \q1 Co panca ninanoyahuë' niponahuë', inaquë a'na copirno nasitapon. \q1 Na'a copirnoro'sa' Cotia parti ya'huëpirinahuë', inaso' chini chiníquën nanantapon. \q1 Ya'ipi piyapinëhuëpita israiro'sa' itopiso' hua'anëntapon,” tënin Yosë, itopi. \p \v 7 Copirnoso' natanahuaton, co a'ninquëchin yanatantërinhuë'. Po'oana quëran tayora nitotona'piro'sa' amatërin. Huë'pachinara, inaora quëparahuaton, nontërin: \p —¿Ma yoquiquëta' nasha tayora ya'norin? itërin. \p Sha'huitohuachinara, itantarin: \p \v 8 —Pirin'pa' nasha copirno nasitërin ipora. Inatohua' paatoma', noyá yoníco'. Hua'huasha quënanpatama', huënantatoma', sha'huitiintaco canta' paato chinochi, itërin nonpintaton. \p \v 9 Ina natanahuatona', pa'pi huachi. Pa'sapirinahuë', a'nanaya tayora quënaantapi. Ya'huëpiquë ni'piso chachin inápaquë paaton, quëchitërarin. Hua'huasha yacapatërinquë chachin tayora chiniconin. \v 10-11 Ina ni'sahuatona', pa'pi pa'yatopi. Capa cancantatona', pëiquë ya'conpi. Inaquë hua'huasha quënanconpi. A'shionta' ya'huarin, Maria itopiso'. Hua'huasha quënanahuatona', isonconahuatona', chinotopi. Ina quëran caposoa'huayanënapita i'soatahuatona', ma'sha pa'ton nininso' quëtopi. Oro, yonarin pochin pimóchin nininso', yaqui' pimóchin nininso' inapita quëtopi.\fig |src="CN01632b.tif" size="span" loc="Matthew 2.11" ref="Mateo 2:10-11" \fig* \v 12 Ina quëran tashi' huë'ësoi', Yosë nohuanton, hua'napi. \p —Ama copirno ya'huërinquë pantatoma', sha'huitocosohuë', itërin anquëniri. Napoaton a'na ira pa'tahuatona', ya'huëpi'pa' canconpi huachi. \s1 Iquipito'pa' ichita'apiso' \p \v 13 Tayora nitotona'piro'sa' pa'pachinara, Yosë anquëninëni huë'ënquë Cosi ya'notahuaton itapon: \p —Copirno nani chinotërin hua'huasha tëpacaso marë'. Apira sontaro'sa' a'pararin ina yonicaiso marë'. Napoaton a'naroáchin ichita'aquë'. A'shinë chachin Iquipito'pa' quëpaquë'. Inaquë yacapatëquë'. Noya huënantacaso' nipachin, sha'huitantaranquën, itërin anquëniri. \p \v 14 Natanahuaton, a'naroáchin Cosi huënsëintarin. Tashi' nipirinhuë', hua'huasha quëparin. A'shinë chachin ichita'arahuaton, Iquipito'pa' pa'pi. \v 15 Irotisë chiminaquë huarë' inaquë ya'huëpi. Iráca Yosë nohuanton, pënëntona'pi ninorin: “Hui'nahuë Iquipito'pa' yacapatopirinhuë', ina quëran ocoiarahuë,” tënin Yosë. Hui'nin chachin Iquipitoquë yacapatohuachina, ninorinso' nanirin huachi. \s1 Hua'huasharo'sa' tëpapiso' \p \v 16 Copirno Irotisëso' tayora nitotona'piro'sa' ninarápirinhuë', co ya'nopihuë'. “Nonpintërinaco ipora,” ta'ton, chiníquën no'huitërin. No'huitaton, sontaro'sa' Pirin'pa' a'parin quëmapia'huaro'sa' tëpacaiso marë'. “I'huá chachin tayora ya'norin ni'ton, co canopia'huaro'saráchin tëpacaso' ya'huërinhuë'. Cato' pi'ipitërinquë huarë' tëpaco',” itahuaton, a'parin. Sontaro'saso' pa'sahuatona', ya'ipi quëmapia'huaya Pirinquë ya'huërinsopita tiquipi. Ya'cariyanta' yonitona', cato' pi'ipitërinquë huarë' tëpapi. \q1 \v 17-18 Iráca ninoton, Yosë quiricanënquë Irimiasë ninshitërin: \q1 “Namaquë na'nërinso' natanpi. Naquira na'nërárin, ayanárin. \q1 Hua'huinpitaco' yonquiaton, na'nërarin. \q1 ‘Ama sëtëquësohuë',’ itopirinahuë', \q1 nani chiminpi ni'ton, sëtárin,” tënin. \m Iráca naporinso pochachin iporanta' hua'huaro'sa' tëpapi ni'ton, a'shina' na'nërápi. \p \v 19 Naporo' Cosiso' Iquipitoquë yacapatarin. Irotisë chiminpachina, Yosë anquëninëni ya'notantarin. Hua'narinso pochin Cosiri quënanin. \p \v 20 —Hua'huasha tëpana'pi nani chiminin ni'ton, israiro'sa' ya'huëpiquë panantaquë'. Hua'huasha a'shinë chachin quëpantaquë', itërin. \p \v 21 Ina natanahuaton, natërin. Quisoso a'shinë chachin quëparahuaton, inatohua' panantarin. \v 22 Canconahuaton, nanan natantërin. “Irotisë hui'nin ya'huërë' hua'anëntantarin. Ariquirao itopisoari pa'pin ya'huërëtërin,” topi, natantërin. Ina të'huataton, co nohuantërinhuë' inatohua' ya'huëcaso'. Naporahuaton, hua'nantarin. \p —Ama copirno ya'huërinquë chachin panantaquësohuë', itërin anquëniri. Ina natanahuaton, Cariria parti pa'nin ya'huëcaso marë'. \v 23 Inatohua' a'na ninano' ya'huërin, Nasarito itopiso'. Inaquë ya'huërarin. Iráca pënëntona'piro'sa' ninopi. “Cristo huë'pachin, Nasarito piyapi itapona',” topi. Napoaton Yosë nohuanton, inaquë ya'huaton, hui'napitërin huachi. \c 3 \s1 Coansha Paotista pënëntërinso' \r (Marcos 1.1-8; Lucas 3.1-9, 15-17; Juan 1.19-28) \p \v 1 Naporo' tahuëri'sa' Coansha Paotista pënëntarin. Cotia parti pancana inotëro' ya'huërin. Co inaquë piyapi'sa' ya'huëpihuë'. Inaquë ya'huaton, Yosë nanamën sha'huirarin. Na'a piyapi'sa' huë'pi natanapona': \p \v 2 —Yosë hua'anëntiinpoaso' tahuëri nani ya'cariarinpoa'. Napoaton co noyahuë' yonquiramasopita naniantatoma', Yosë chachin tahuërëtantaco huachi, itarin. Nani tahuëri ina pochin pënënárin. \p \v 3 Iráca Yosë nohuanton, Isaiasë ninorin. Ninshitaton, naporin: \q1 “Inotëro parti a'na quëmapi pënëntápon: ‘Sinioro o'macaso tahuëri naniriarin ni'ton, yonquico'. Ni'co'. Hua'an chiníquën nanantona'pi ni'ton, a'na parti yapa'pachina, comisionën a'parin ira tapatacaso marë'. \q1 Ira otëërin noya pa'tacaiso marë'. \q1 Inapochachin iporaso' cancanëma' anoyatoco' Sinioro o'main,’ tapon ina quëmapi, pënëntohuachin,” tënin. \m Coansha pënëntacaso' ninoton, naporin. \p \v 4 Coanshaso' co noyápiachin a'morinhuë'. Ponira pochin a'morin, camiyo anporo quëran nipiso'. Sha'huëtë quëran nitonporin. Sëquërë pochin nininso' macaton, ca'nin. Ninoi' quënanpachina, irorin. \v 5-6 Inaquë na'a piyapi'sa' huë'pi natanacaiso marë'. Quirosarin quëran huë'pi. Ya'ipi Cotia parti quëran huëcatona', natanpi. Cortanii' ya'cariya quëraonta' huë'pi. A'naya a'naya huëcatona': \p —Tëhuënchachin co noyahuë' nicato, oshahuanahuë. Catahuaco Sinioro naporahuëso nanianchi, itopi Yosë nontatona'. Ina topachinara, Coanshari Cortaniiquë aporintërin. \p \v 7 Ina quëran na'a parisioro'sa', satosioro'sa', inapitanta huë'pi. \p —Quiyanta' aporintocoi, itopirinahuë', Coansha co nohuantërinhuë': \p —¡Canpitaso' ya'huan pochin cancantatoma', yanonpinama'! “Yosë isoro'pa' ana'intohuachin, cha'ëpoi,” topiramahuë'. Co topinan cha'ësaramahuë'. \v 8 Co noyahuë' yonquiramasopita naniantatoma', noya nico huachi. \v 9 Ama canpitaora ninonpintocosohuë'. “Apraan shinpitacoi ni'toi, Yosë piyapinënpitacoi,” ama tocosohuë'. Yosë nohuantërin naporini, iso na'piro'santa' Apraan shinpita atarantacaso' nanichitonhuë'. \v 10 Nani Yosë yonquirin oshahuano'sa' ana'intacaso'. Ni'co'. Nararo'sa' co noya nitohuachinahuë', a'nërë'. Itëquënpitarë chachin ocoirahuatë', pënquë të'yatërë' huiquitacaso marë'. \v 11 Co noyahuë' yonquiramasopita naniantohuatama', i'quë aporintaranquëma'. Ca piquëranso nipirinhuë' a'na quëmapi huë'sarin. Inaso' chini chiníquën nanantërin. Caso' co pi'pian tëranta' ina pochin chiníquën nanantërahuë'. Co maquëyancohuë' ni'to, co sapatën quëpaca'huaso tëranta' nanitarahuë'. Inaso' huë'pachin, a'naquëma' Ispirito Santo aya'coancantarinquëma'. A'naquëmaso nipirinhuë' pënquë chiníquën ana'intarinquëma'. \v 12 Cayarinso' manëso pochin nisarin. Arosë mapatëra, to'norarë'. Ina quëran pintiarahuatë', pëiquë acorë'. Sha'huëtënso nipirinhuë', pënquë ahuiquitërë'. Inaso' co onporonta' tacopiarinhuë', tënin Coansha. \s1 Quisoso aporihuaninso' \r (Marcos 1.9-11; Lucas 3.21-22) \p \v 13 Ina quëran Quisoso Cariria quëran huë'nin. Cortaniquë canquirahuaton, Coansha nontërin aporintacaso marë'. \p \v 14 Napotopirinhuë', co nohuantërinhuë'. \p —¿Ma'marëta' napotiiranco? Co aporinta'huanquënso' ya'huërinhuë'. Quëma aporintoco tëhuënchinso', itërin. \p \v 15 Napotopirinhuë', Quisosori itërin: \p —Yosë nohuantërin ni'ton, ya'ipi natëca'huaso' ya'huërin. Napoaton noya quëma aporintoco, itërin. Ina natanahuaton: \p —Noyahua', itahuaton, i'quë aporintërin. \v 16 Ina quëran nonshiaso chachin a'naroáchin inápaquë pi'iro'të' ni'soatërin, ni'nin. Ispirito Santo nëpë pochin nohuaraimarahuaton, Quisoso ya'coancantomiatërin. \v 17 Naporo' inápa quëran Yosë noninso' natanpi. \p —Isoso' ca hui'nahuë chachin, na'con nosororahuëso'. Noya ni'nahuë, tënin. \c 4 \s1 Sopairi Quisoso tënirinso' \r (Marcos 1.12-13; Lucas 4.1-13) \p \v 1 Ina quëran Ispirito Santori Quisoso quëparin inotëro parti sopairi tënicaso marë'. \p \v 2 Catapini shonca tahuëri tashirë chachin inaquë ya'huaponahuë', co manta' ca'ninhuë'. Ina piquëran tanarin huachi. \v 3 Naporo' sopairi huëcapairin. \p —Tëhuënchachin Yosë hui'ninquën nipatan, iso na'piro'sa quëran cosharo' atarantëquë', itopirinhuë', \p \v 4 —Inca, co nohuantërahuë'. Yosë quiricanënquë pënëninpoa'. “Co cosharoriáchin piyapi ananpirinhuë'. Ya'ipi Yosë noninso' natëhuachin tëhuëchinso', nanpiarin,” tënin, itërin. \p \v 5 Ina quëran Quirosarin'pa' sopairi quëparin. Yosë chinotopiso pëi' a'canpiso aipi quëpantarahuaton, itërin: \p \v 6 —Quëmaso' Yosë hui'ninquën nipatan, no'paquë niiquë'. Quiricanën quëran nani sha'huitërinquën. \q1 “Yosë anquëninënpita a'patimarinquën a'paiinquënso marë' ni'ton, co ma'sha onpoaranhuë'. \q1 Imirina quëran masarinënquën \q1 ama na'piquë tëranta' ya'quiamaso marëhuë',” \m tënin ni'ton, no'paquë niiquë' a'pai'inënquën, itërin sopairi. \p \v 7 —Inca co nohuantërahuë'. Yosë quiricanënquë pënëninpoa'. “Ama Yosë tëniquësohuë'. Ama camaiquësohuë'. Ina nohuantërinsoáchin yonquicaso' ya'huërin,” tënin quiricanënquë, itërin Quisosori. \p \v 8 Ina quëran a'na motopi'pa' sopairi quëpantarin. Inatohua quëran ya'ipi ninanoro'sa', ma'shanënpita, inapita a'notërin. Noyápiachin nininsopita ya'ipiya quënanin. \p \v 9 —Natëhuatanco, carinquën catahuaranquën, ya'ipi isopita hua'anëntapon. Isonahuaton, chinotoco chiníquën nanan quëchinquën huachi, itërin sopairi. \p \v 10 —Inca co nohuantërahuë'. Quëmaso' sopai hua'anquën. Patoco huachi. Yosë quiricanën quëran sha'huitërinpoa': “Sinioroíchin chinotëquë'. Inasáchin natëcaso' ya'huërin,” tënin, itërin Quisosori. \p \v 11 Napotohuachina, sopairi patërin. Patohuachina, anquëniro'sari huëcapaimarahuatona', nocomaimapi. \s1 Quisoso pënëntacaso' caniaritërinso' \r (Marcos 1.14-15; Lucas 4.14-15) \p \v 12 Ina piquëran Coansha tashinan pëiquë po'mopi. Pënëntërinso marë' napotopi. Ina natanahuaton, Quisoso pa'nin Cariria parti. \v 13 Inatohua' pacaponahuë', co huachi Nasaritoquë ya'huërinhuë'. Sono' yonsanquë paaton, Capinaomoquë yacapatonin. Saporonoro'sa', nipitariro'sa', inapita iráca ya'huëpiquë yacapatonin. \v 14 Iráca chachin Yosë nohuanton, Isaiasë ninorin. Ninshitaton, naporin: \q1 \v 15 “Na'a piyapiro'sa' Cariria parti ya'huëpiso', imasapi. \q1 Inapitaso', Cortanii' aquëtëran ya'huëpi, marë Pancai' ya'cari'. \q1 Inaquë saporonoro'sa', nipitariro'sa', inapita ya'huëpi. \q1 Inaquë inpioro'santa' ya'huëpi. \q1 \v 16 Inapitaso' co Yosë nohuitatonaraihuë', tashi pochin cancantopi. \q1 Chiminpachina', parisitomiatacaiso' ya'huëpirinhuë', \q1 Yosëri a'pintërinso pochin nanamën anitotarin noya cancantacaiso marë'. \q1 Tahuëri pochin a'pintarin huachi,” tënin iráca. \m Naporinso chachin Quisoso inatohua' paaton, a'chinarin. \p \v 17 Naporo quëran huarë' Quisosori pënënarin. \p —Iso tahuëri'sa' Yosë yahua'anëntarinquëma'. Napoaton ya'ipi co noyahuë' yonquiramasopita naniantatoma', Yosë chachin tahuërëtaantaco huachi, itëra'piarin pënënaton. \s1 Sami camayoro'sari imapiso' \r (Marcos 1.16-20; Lucas 5.1-11) \p \v 18 Cariria sono' yonsanquë pa'sahuaton, cato' sami camayoro'sa' quënanconin. A'naso' Simon. Pitro itopi anta'. Iinso' Antërisë itopi. Ritinënapita të'yatapi sami macacaiso marë'. \p \v 19 —Huëco' iyaro'sa', imaquico a'chinchinquëma'. Sami manamaso pochachin piyapi'sa' masarama' Yosë imacaiso marë', itërin Quisosori. \p \v 20 Napotohuachina, ritinënapita patahuatona', Quisoso imasapi huachi. \v 21 Ina quëran amasha pa'sahuaton, catoya'pi quënancoantarin. Santiaco, Coansha inapita itopiso'. Pa'pinarë' potiquë huënsëatona', ritinënapita pasonapi. Pa'pinaso' Sipitio itopi. \p —Huëco' imaquico, itohuachina, \v 22 potinëna', pa'pina' inapita patahuatona', Quisoso imasapi huachi. \s1 Na'a piyapi'sa' a'chintërinso' \r (Lucas 6.17-19) \p \v 23 Ya'ipi Cariria parti paaton, niyontonpiso pëiro'saquë pënëna'piarin. Noya nanan a'chinaton: “Yosë yahua'anëntërinquëma',” itëra'piarin. Naporahuaton, na'a cania'piro'sa' a'naroáchin anoyatërin. Nisha nisha caniori maninsopita anoyatëra'piarin. \v 24 Ya'ipi Siria partinta', nahuinin ni'ton, notohuaro' cania'piro'sa' quëpi Quisosori anoyatacaso marë'. Nisha nisha canio inquitëra'piarin. A'naquëonta' sopairi ya'coancantërin ni'ton, co huachi inaora yonquirinso' yonquirinhuë'. Tocona'piro'sa', apiaro'sa inapitanta' quëpapi Quisosori anoyatacaso marë'. Quëpachinara, ya'ipi anoyatëra'piarin. \p \v 25 Hua'huayatërahuë' piyapi'sari Quisoso imasapi huachi. Cariria quëran, Ticaporisë quëran, Quirosarin quëran, Cotia parti quëran, Cortanii' aquëtëran quëran, inaquëranpita huë'pi Quisoso natanacaiso marë'. \c 5 \s1 Panënquë a'chininso' \p \v 1-2 Ina quëran notohuaro' piyapi'sa' niyontonpi. Inapita quënanahuaton, Quisoso panënquë pa'sahuaton, huënsëconin. Imarinsopitari tancapitohuachinara, na'con a'chintárin. \s1 Noya cancantopisopita \r (Lucas 6.20-23) \p \v 3 “Natanco iyaro'sa' a'chinchinquëma'. Yosë huëntonënquë yaya'conpatama', iso pochin cancantacaso' ya'huërin. ‘Caora co nanitërahuë' noya nica'huaso'. Catahuaco Sinioro,’ topatama', Yosë noya ni'sarinquëma' ni'ton, noya cancantarama'. Hua'anëntërinquë chachin aya'conarinquëma'. \p \v 4 Sëtohuatama', Yosë achinicancanarinquëma'. Oshanëma' yonquiatoma', cancanëma quëran huarë' sëtohuatama', Yosë noya ni'sarinquëma'. Catahuarinquëma' noya cancantacamaso marë'. \p \v 5 Sano piyapi nipatama', Yosë noya ni'sarinquëma'. Naporahuaton, a'na tahuëri nasharo'paquë ya'huëmiatarama'. \p \v 6 Tanarëso pochin, yamororëso pochin cancantatoma', Yosë na'con nohuantoco'. Ina pochin cancantacasoáchin nohuantohuatama', noya ni'sarinquëma'. Catahuarinquëma' ina pochin cancantacamaso marë'. Sano cancantarama'. \p \v 7 A'napita nosorohuatama', Yosë nosoroarinquëma' canpitanta'. Noya cancantarama'. \p \v 8 Ya'ipi cancanëma quëran imapatama', Yosë nohuitarama'. Naporahuaton, a'na tahuëri ina quënancontahuatama', noyá nohuitarama'. \p \v 9 Isoro'paquë na'a piyapi'sa' nino'huipirinahuë', canpitari catahuaco' noya ninonchina'. Ina marë' Yosë noya ni'sarinquëma'. Hui'nin pochin cancantiarinquëma'. \p \v 10 Yosë natëramaso marë' aparisitohuachinënquëma', Yosë noya ni'sarinquëma'. Hua'anëntërinquë chachin nani aya'coninquëma'. A'na tahuëri inápaquë ya'huëcontarama'. \p \v 11 Imaramacoso marë' a'naquën no'huiarinënquëma', ahuëarinënquëma', pinosarinënquëma', nisha nisha nonpinapiarinënquëma'. Napotopirinënquëmahuë', ama sëtocosohuë'. Ina marë' Yosë noya ni'sarinquëma' ni'ton, nóya cancantoco'. \v 12 Iracanta' Yosë piyapinënpita pënëntohuachinara, a'naquëni inapochachin no'huipi. Napoaton a'napita no'huihuachinënquëma', noya cancantoco'. Parisitëramaso marë' Yosë'pa' na'con acanaarinquëma'. Ina yonquiatoma', capa cancantoco',” itërin Quisosori.\fig |src="CN01700b.tif" size="span" loc="Matthew 5-7" ref="Mateo 5:12" \fig* \s1 Yamora pochin nininso' \r (Marcos 9.50; Lucas 14.34-35) \p \v 13 Ina quëran itantarin: \p “Canpitaso' iyaro'sa', yamora pochin nicatoma' a'napita catahuamaso' ya'huërin. Napoaponahuë', yamora chimipitë pochin nicatoma co a'napita catahuahuatamahuë', co huachi insonta natëarinquëmahuë'. \p \v 14 Isoro'paquë ya'huëpisopita tashinanquë pa'nëso pochin nisapirinahuë', canpitari a'pintatë pochin nitarama'. Ni'co' iyaro'sa'. Ninano' panënquë ya'huëhuachina, ya'ipi piyapi'sari quënanpi. \v 15 Nanparionta' i'chinpihuatëra, co caconquë ocohuëtërëhuë'. A'ninquëchin acorë' pëi' acoana a'pinacaso marë'. Piyapi'sa' inaquë ya'huëhuachinara, noya quënantopi. \v 16 Inapochachin canpitanta' a'pininso pochin nicatoma', noyasáchin nico'. A'napita nicatënënquëma': ‘Ma noya Tata Yosëri catahuarin ni'ton, noya nisapi,’ tosapi,” tënin. \s1 Iráca pënëntopiso' \p \v 17 Ina quëran itaantarin: \p “Iráca Moisësë, pënëntona'piro'sa', inapita na'con pënëntopi. Pënëntatona', ninshitopi. Co ina naniantacaso' ya'huërinhuë', tënahuë. Ya'ipi inapita ninopiso' nanicaso marë' o'marahuë. Ma'sona tapon naporinsopita no'tëquën sha'huichinquëma'. \v 18 Tëhuënchachin itëranquëma'. Isoro'pa' ta'huantaquë huarë' Yosë quiricanën iráca ninshitopiso' ya'huápon. Co a'na hui'sharinso tëranta' topinan quëran ninshitopihuë'. Ya'ipi ninorinso' naniarin huachi. \v 19 Napoaton pi'pian tëranta' co natëhuatamahuë', co Yosë noya ni'sarinquëmahuë'. Hua'anëntërinquë co acanarinquëmahuë'. Piyapi'sa' a'chintatoma': ‘Ama natëquësohuë',’ itohuatama', co noya a'chinaramahuë'. ‘Natëcaso' ya'huërin,’ itohuatama', noya a'chinarama'. Natëhuatama', Yosë noya ni'sarinquëma'. Hua'anëntërinquë acanamiatarinquëma'. \v 20 Cotio maistro'sa', parisioro'sa', inapita Yosë quiricanën noya nitotaponaraihuë', co cancanëna quëran imapihuë'. Canpitanta' co ya'ipi cancanëma quëran huarë' imapatamahuë', co onporonta' Yosë hua'anëntërinquë ya'conaramahuë',” tënin. \s1 Co no'huitacaso' ya'huërinhuë' \r (Lucas 12.57-59) \p \v 21 Ina quëran itaantarin: \p “Iráca pënëntopiso' nani nitotërama'. Mashocoro'sa' iráca pënënpi. ‘Ama piyapi tëpacosohuë'. Tëpahuatama', hua'ano'sa' ana'intinquëmaso' ya'huërin,’ topirinahuë'. \v 22 Co tëpatërëso marëáchin ana'intinpoaso' ya'huërinhuë', tënahuë. A'na piyapi no'huihuatama', ana'intarinquëma'. Pinotohuatamanta', cotio ansiano'sa' ana'inchinquëma'. Cancanëma quëran huarë' no'huitoma', ‘Quëmaso' sopainquën,’ itohuatama', pënquë chachin parisitacaso' ya'huërin, tënahuë. \p \v 23 Napoaton, iyaro'sa', a'naroáchin nanan anoyatacaso' ya'huërin. Yosë yachinotohuatama', yonquico'. Pi'pian tëranta' nanan ya'huëhuachin, \v 24 a'naroáchin paatoma', anoyatoco'. Nani nanan anoyatohuatama', naporo huarë' Yosë pëinënquë paantaco'. Yosë chinotatoma' ma'sha yaquëtëramaso', quëtoco huachi. \p \v 25 Ni'co'. Nihuitëramaso marë' yaquëpahuachinënquëma', a'naroáchin nanan anoyatoco'. Co anoyatohuatamahuë', coisëquë quëparinënquëma'. Coisëquë quëpahuachinënquëma', sontaro'saquë yo'coaninënquëma', tashinan pëiquë po'moarinënquëma'. \v 26 Inaquë po'mohuachinënquëmaso', ya'ipiya pahuërëtaquë huarë' pipiarama',” tënin Quisoso. \s1 Monshihuaninso' \p \v 27 Ina quëran itantarin: \p “Isonta' iráca pënëntopiso'. ‘Sa'ama' ya'huëtohuachinquëma', ama monshihuancosohuë',’ tënin iráca, natantërama'. \v 28 Nipirinhuë', co monshihuanpiso marëáchin ana'intacaso' ya'huërinhuë', tënahuë. A'na sanapi cancanëna quëran noyahuachina', ina marënta' oshahuanapi. Nani monshitërinso pochin Yosëri ni'sarin. \p \v 29 Napoaton, ya'pirama quëran quënanamaso marë' co noyahuë' yonquihuatama', pa'pi co noyahuë' nisarama'. Ya'pirama' ocoirama' naporini, noya noya niitomahuë'. Somaraya nipomarahuë', co parisitopiquë pa'itomahuë'. Cato' quëran chachin noya ni'tapomarahuë' parisitopiquë të'yatohuachinënquëma', pa'pi co noyahuë' nisarama'. \v 30 Imirama quëran pi'pian tëranta' co noyahuë' nipatama', oshahuanama'. Ninishitëimiratërama' naporini, noya noya niitomahuë'. Apia nipomarahuë', co parisitopiquë pa'itomahuë'. Imirama' nishitëramaso pochin cancantatoma', ya'ipi aoshahuaninquëmaso' a'poco',” tënin. \s1 Sa'ahuano'sa' pënëninso' \r (Mateo 19.9; Marcos 10.11-12; Lucas 16.18) \p \v 31 Ina quëran itaantarin: \p “Isonta' iráca pënëntopiso'. ‘A'na quëmapi sa'in yatë'yatohuachin, co topinan të'yatacaso' ya'huërinhuë'. Coisëquë paaton, quirica aninshichin: “Iso sanapi nani të'yatërahuë huachi,” ta'caso aninshichin. Ina quëran sanapi quëtacaso' ya'huërin,’ topi. \v 32 Caso nipirinhuë' nisha pënënanquëma'. Co sa'ama monshihuanpachinahuë', co onporonta' të'yatamaso' ya'huërinhuë', tënahuë. Topinan të'yatohuatama', oshahuanarama'. Ina sanapinta' so'yantahuachin, monshihuaninso pochin nisarin. Nasha so'ionta', monshin pochin nisarin. Co onporonta' të'yatacaso' ya'huërinhuë', tënahuë,” tënin. \s1 No'tëquënáchin nonacaso' ya'huërinso' \p \v 33 Ina quëran itaantarin: \p “Isonta' shimashonëmapita iráca pënënpiso'. ‘Yoscoarë' no'tëquën nontaranquën, itohuatëra, no'tëquën nontacaso' ya'huërin, Yosë ana'intohuachinpoa'. Ina pochin nonpatëra, sha'huitëranso chachin nicacaso' ya'huërin,’ topi. \v 34 Nipirinhuë', carinquëma' sha'huichinquëma'. No'tëquënáchin nonpatëra, co Yoscoarë' ta'caso' ya'huërinhuë'. Co onporonta' nonpinacaso' ya'huërinhuë', tënahuë. A'naquënso' yanonpinatona', tapona': ‘Pi'iro'të' ya'huërin ni'ton, no'tëquën nontëranquën,’ toconpi. ‘Ina pochin nontato, nonpintohuatëra, co Yosë ana'intarincohuë',’ topirinahuë'. Pi'iro'tënta' Yosëri ninin. Inaquë ya'huaton, ya'ipiya hua'anëntarin. Napoaton co ina pochin nonacaso' ya'huërinhuë'. \v 35 A'naquëonta' tapona': ‘Isoro'pa' ya'huërin ni'ton, no'tëquën nontëranquën,’ topi. Yanonpinatona', napopirinahuë'. Isoro'panta' Yosëri ninin. Chini chiníquën nanantaton, isëquënta' hua'anëntërinpoa'. ‘Quirosarin ya'huërin ni'ton, no'tëquën nontëranquën,’ toconpi a'naquëonta'. A'na tahuëri inaquë Yosëri a'paimarinso' hua'anëntapon huachi. Napoaton co ina pochin nonacaso' ya'huërinhuë'. \v 36 ‘Moto' ya'huëtërinco ni'ton, no'tëquën nontëranquën,’ topi a'naquëonta' yanonpinatona'. Ama ina pochin noncosohuë'. Acatohuatamara, co nanitëramahuë' a'na ainëma tëranta' ayararintantacaso'. Yosëíchin nanitërin. \v 37 Ma'sona tëranta' iyaro'sa' nonpatama', no'tëquënáchin nonco'. ‘Pa'sarahuë,’ topatama', paco'. ‘Co pa'sarahuë',’ topatama', ama pacosohuë'. No'tëquënáchin nonpatama', co Yoscoarë' ta'caso' ya'huërinhuë'. Pi'pisha tëranta' piyapi nonpintohuatama', sopai nohuanton napoarama', tënahuë,” tënin Quisoso. \s1 Yai'huërëtopiso' \r (Lucas 6.29-30) \p \v 38 Ina quëran a'chintaantarin: \p “Isonta' iráca pënëntopiso'. ‘A'na piyapi a'nari ahuëaton, tapirayahuachin, coisëquë quëpaquë'. Inaquë no'tëquën i'huërëchin. Inanta' tapirayacaso' ya'huërin. Natëonta' nipantohuachin, coisëquë quëpaquë' i'huërëchin,’ topi. \v 39 Napopirinahuë', carima' sha'huichinquëma'. Co canpita capiniso' nii'huërëtacaso' ya'huërinhuë', tënahuë. Ma'sha onpotohuachinënquëma', ama no'huicosohuë'. Panpirayahuachinënquëma', ama manta' i'huërëtocosohuë'. Naquëranchin panpiantahuachinquëma', co naporo tëranta' no'huicaso' ya'huërinhuë'. \v 40 A'naquën no'huitënquëma', coisëquë quëparinënquëma'. ‘A'moranso quëtoco,’ itohuachinënquëma', quëtoco'. Aipi a'moransonta' quëpatopirinënquëmahuë', co no'huicaso' ya'huërinhuë'. \v 41 Inso tëranta' camaiatënquëma': ‘Pë'pëtonëhuë macaton, a'na quiromitro pochin quëpatoco,’ itohuachinquëma', ama no'huicosohuë'. ‘Noyahua'. Nohuantohuatan, cato' quiromitro quëpachinquën,’ itoco'. \v 42 A'naquën: ‘Ma'sha quëtoco,’ itohuachinënquëma', ama apiratomahuë', quëtoco'. ‘Canta' ma'sha a'nanco, topirahuë',’ itohuachinënquëmanta', a'nanco'. Onpopionta' nosoroatë' catahuacaso' ya'huërin,” tënin. \s1 Inimicoro'santa' nosorocaso' ya'huërinso' \r (Lucas 6.27-28, 32-36) \p \v 43 Ina quëran a'chintaantarin: \p “Isonta' iráca pënëntopiso'. ‘Canpita capini ninosoroco'. Inimiconëmapitaso nipirinhuë', co nosorocaso' ya'huërinhuë',’ topi. \v 44 Nipirinhuë' carima' sha'huichinquëma'. Inimiconëmapitanta' iyaro'sa', nosoroco'. Aparisitopirinënquëmaonta', nosorocaso' ya'huërin. Inapita marënta' noya Yosë nontoco' inahuanta' catahuain. \v 45 Inapotohuatama', Yosë pochin cancantarama'. Inaso' ya'ipi piyapi'sa' nosororin. Ina nohuanton, pi'i, o'nan, inapita ya'huërin noya nanpicaso marë'. Co imarinsopita marëáchin pi'i a'pininhuë'. Noya nipisopita, oshahuano'santa', ya'ipiya a'pintërin. Naporahuaton, o'naonta' napopianachin acotërinpoa' ma'sha apapotacaso marë'. \v 46 Nipayaramasopitaráchin nosorohuatama', co ina marë' Yosë acanaarinquëmahuë'. Copirno marë' coriqui ma'patona'piro'santa' nipayapisopita nosoropi. \v 47 Iyamaráchin noya nontohuatama', co noya noya ninamahuë'. Co Yosë nohuitopisopitahuënta' inahua capini noya ninontopi. Napoaton canpitaso' nisha piyapiro'santa' noya nontoco'. \v 48 Tata Yosë pochin cancantacaso' ya'huërin. Inaso noyasáchin ninin ni'ton, canpitanta' ina pochin cancantatoma', noyasáchin nico',” tënin. \c 6 \s1 A'napita catahuacaso' ya'huërinso' \p \v 1 Naquëranchin Quisoso pënëntaantarin: \p “A'naquënso' piyapi'sari noya nicacaiso marë' noya Yosë imapisopita pochin ya'nopirinahuë', co tëhuënchachin cancanëna quëran huarë' Yosë yonquipihuë'. Ina pochin nipatama', co inápaquë Tata Yosë acanaarinquëmahuë'. Ama iyaro'sa' inapita pochin nicosohuë'. \v 2 Ma'sha sa'ahuaro'sa' quëtohuatama', ama a'ninquëchin quëtocosohuë'. A'naquën niyontonpiso pëiquë ya'conahuatona', coriqui sa'ahuaro'sa marë' quëtopirinahuë', a'ninquëchin quëtopi. ‘Ina marë' noya ni'sarinacoi,’ ta'tona', napopi. Cachiquënta' coriqui quëtopi piyapi'sari nicacaiso marë'. Co tëhuënchachin nosoroaponaraihuë', napopi. Piyapi'sariso' noya ni'pirinahuë', Yosëriso' co noyahuë' ni'nin. Co inápaquë acanaarinhuë', tënahuë. \v 3 Canpitaso nipirinhuë', sa'ahuaro'sa' ma'sha quëtohuatama', ama a'ninquëchin quëtocosohuë'. Ama nipayaramaso tëranta' sha'huitocosohuë'. \v 4 Co piyapi'sa' nitotopirinahuë', Tata inápaquë ya'huërinso' ni'sarinquëma'. Ina acanaarinquëma',” itërin. \s1 Yosë nontacaso' a'chininso' \r (Lucas 11.2-4) \p \v 5 Ina quëran itaantarin: \p “Yosë nontohuatama', ama nonpina'piro'sa pochin nicosohuë'. Inapitaso' niyontonpiso pëiquë huanirahuatona', na'con Yosë nontopirinahuë', co cancanëna quëran huarë' nontopihuë'. Cachiquënta' a'ninquëchin Yosë nontopirinahuë', piyapi'sari noya nicacaiso marë' napopi. Co tëhuënchachin Yosë yonquipihuë'. Piyapi'sari noya ni'pirinahuë', Yosëriso' co acanaarinhuë'. \v 6 Canpitaso nipirinhuë' Yosë yanontohuatama', canpitaoráchin onpopiyanquë tëranta' Yosë nontacaso' ya'huërin. Quëmaoraíchin Yosë nontëquë'. Co quënanpiranhuë', nataninquën. Co piyapi'sa' natanpirinënquënhuë', Yosëso' noya natanatënquën, acanaarinquën. \p \v 7 Yosë nontohuatama', ama inachin inachin nontocosohuë'. Co Yosë imapisopitahuë' ina pochin yonquipi. ‘Hua'qui' nontohuato, natanatonco catahuarinco,’ topirinahuë'. Co Yosë nohuitatonahuë', napopi. \v 8 Ama inapita pochin cancantocohuë'. Co'huara Yosë nonchátërasënquëmahuë', ya'ipi pahuantërinquëmasopita nitotërin. \v 9 Napoaton Yosë yanontohuatama', iso pochin nontoco': \q1 ‘Tata Yosë, quëmaso inápaquë ya'huaponahuë', natanancoi. \q1 Quëmasáchin noya noyanquën ni'ton, ya'ipi piyapi'sa' chinochinënquën. \q1 \v 10 Chini chiníquën nanantëran ni'ton, ya'ipicoi natëiinquën. \q1 Inápaquë no'tëquën natërinënquënso pochachin \q1 catahuacoi quëma nohuantëransoráchin nii. \q1 \v 11 Nani tahuëri catahuacoi cosharo' ya'huëchincoi. \q1 \v 12 Co noyahuë' nicatoi, oshahuanai. Nosoroatoncoi, oshanëhuëi inquitocoi. \q1 A'napita ma'sha onpotohuachincoi, nanan anoyatëraiso pochachin \q1 oshanëhuëi inquitatoncoi, anoyacancantocoi. \q1 \v 13 Co noyahuë' yonquihuatoi, catahuacoi a'naroáchin nanianchii. \q1 Catahuacoi ama sopai minsëincoisohuë'. [Quëmasáchin hua'anëntarancoi. Ya'ipi nanitaparan. Ipora quëran huarë' ya'ipiya natëinënquën. Amen,]’ itoco' Yosë nontohuatama'. \p \v 14 A'naquën ma'sha onpotopirinquëmaonta', noya nontacaso' ya'huërin. Nanan anoyatohuatama', Tata Yosënta' canpita oshanëma' inquitarinquëma'. \v 15 Co nanan anoyatohuatamahuë', Yosënta' co oshanëma' inquitarinquëmahuë',” itërin Quisosori. \s1 Co coshatatonaraihuë', Yosë nontopiso' \p \v 16 Ina quëran itaantarin: \p “Ama nonpina'piro'sa pochin nicosohuë'. A'naquën Yosë nontacaso marë' ya'ipi tahuëri co manta' coshatërinhuë'. Naporahuaton, co nitapamantarinhuë'. Sëtërëso pochin ya'norin a'napita nitotacaiso marë'. Co cancanën quëran chinotaponahuë', a'napitari nicacaiso marë' naporin. Ni'pachinara: ‘Ma noya Yosë chinotërin,’ topi. Piyapi'sari noya ni'pirinahuë', co huachi Yosëri acanaarinhuë'. \v 17 Canpitaso nipirinhuë' Yosë nontacaso marë' co coshatohuatamahuë', ama piyapi'sa' sha'huitocosohuë'. Noya ihuiantahuatoma', nitapaco'. \v 18 Ama a'napita nitotacaiso marëhuë' inapoco'. Tata Yosëíchin nitotarin. Co quënanpirëhuahuë', ya'ipiya ni'sarinpoa'. Ina marë' inápaquë acanaarinquëma',” itërin. \s1 Canamiatërëhuaso' \r (Lucas 12.33-34) \p \v 19 Ina quëran itaantarin: \p “Ama iyaro'sa' ma'sharáchin yonquicosohuë'. Ama na'con coriqui, ma'sha, inapita yontoncosohuë'. Isoro'paquë ya'ipi ma'sha a'naroáchin mocarin, chanatërin. No'soni pë'yarin. Chi'chirotërin. Ihuatëro'sa' ya'conatona', ihuarinënpoa'. Naporin. Napoaton, isoro'paquë ya'huërinsopita co ya'huëmiatërinhuë'. \v 20 Inápaquë ya'huërinsopitaso nipirinhuë', ya'huëmiatarin. Yosë na'con yonquiatoma', noya nico'. Ina marë' na'con sacatoco' inápaquë acanamiachinquëma'. Inatohua' co manta' mocaponhuë'. Co no'soni pë'yaponhuë'. Co chi'chirotaponhuë'. Co ihuatëro'sa' ya'conatona' ihuaponënpoahuë'. Napoapon. \v 21 Ma'sharáchin nohuantohuatama', co Yosë yonquiaramahuë'. Nipirinhuë' Yosë na'con na'con nohuantohuatama', ina na'con na'con yonquiarama',” tënin Quisoso. \s1 Nitapicancaninso' \r (Lucas 11.34-36) \p \v 22-23 Ina quëran a'chintaantarin: \p “Ya'piranpo quëran ma'sha quënanë'. Co pëtorayatohuatërahuë', noya ni'tërë'. Nitapirayahuatëra, co manta' quënantërëhuë'. Canpitanta' ya'ipi cancanëma quëran Yosë yonquihuatama', tahuëri pochin cancantarama'. Nipirinhuë', ma'sharáchin yonquihuatama', tashi pochin cancantarama'. Nitapicancanpatama', aquë aquëtë co noyahuë' cancantarama huachi,” itërin. \s1 Coriquiráchin yonquipisopita \r (Lucas 16.13) \p \v 24 Ina quëran itaantarin: \p “A'na piyapi cato' patron ya'huëtohuachina, nisha nisha camaitopi ni'ton, co nanitërinhuë' cato chachin natëcaso'. A'naso' nohuantaton, noya natëarin. A'naso nipirinhuë' co onpopinchin nohuantatonhuë', co natëarinhuë'. Inapochachin canpitanta' coriquiráchin cancantohuatama', co nanitaramahuë' Yosë natëcamaso',” tënin. \s1 Yosë noya a'pairinpoaso' \r (Lucas 12.22-31) \p \v 25 Ina quëran itaantarin: \p “A'naquënso' ma'sharáchin yonquipi. Capacaiso', o'ocaiso', a'mocaiso', inasáchin yonquipi. ‘Nani ma'sha ya'huëtohuachinco, nóya ya'huarahuë huachi,’ topirinahuë'. Ama iyaro'sa' ina pochin cancantocosohuë'. Co capacaso marëáchin isoro'paquë acorinpoahuë'. A'mocasonta', co onpopinchin yonquicaso ya'huërinhuë'. Yosë na'con na'con yonquihuatëhua', catahuarinpoa noya ya'huëcaso'. \v 26 Ni'co'. Inairaro'sa' co manta' sha'pihuë'. Co ma'sha sha'piso' macatona', pëinënaquë acopihuë'. Napoaponahuë', Tata Yosëri catahuarin. Ina nohuanton, cosharo' quënanpi. ¡Canpitaso' inapita quëran noya noya ni'ninquëma'! \v 27 Chiminacaso nanihuachin co napion ancantopiramahuë', co a'na tahuëri tëranta' nanitaramahuë' ana'huëcamaso'. \p \v 28 Nitapacamasonta', co aquëtë yonquicamaso ya'huërihuë'. Ni'co'. Yancoro'sa' topinan noya papotopi. Co sacatopihuë'. Co manta' a'mocaiso nipihuë'. Nipirinhuë', noyápiachin yancotopi. \v 29 Iráca copirno Saromon nani ma'sha ya'huëtërin. ‘¡Ma noyápiachincha a'morin paya!’ topi. Yancoro'saso nipirinhuë', ina quëran noya noya ya'nopi. \v 30 Pacatoro quëran huarë' Yosëri yonquirin. A'na tahuëríchin ya'huëpirinhuë', ahuipachina, ahuiquitërë huachi. Co hua'qui' ya'huëpirinhuë', Yosëri yonquirin. Ina nohuanton, noya papotërin. Canpitaso' ina quëran na'con na'con yonquirinquëma'. ¿Onpoatomata' nipachin, co natëramahuë'? ‘Yosë catahuarinco mini,’ ta'caso nipirinhuë'. \v 31 Ama ma'sha yonquiatoma', pa'yancosohuë'. ‘¿Ma'cha ca'në'poya? ¿Ma'cha o'orë'poya? ¿Ma'cha a'morë'poya?’ ama tocosohuë'. \v 32 Co Yosë imapisopitahuë' ina pochin yonquipi. Ma'sharáchin yonquipi. Canpitaso nipirinhuë' tatanëma' inápaquë ya'huërinso' yonquirinquëma'. Ya'ipi pahuantërinquëmasopita nani nitotërin. \v 33 Napoaton Yosë na'con na'con yonquico'. A'napitanta' catahuaco' hua'anëntërinquë ya'conacaiso marë'. Yosë nontoco' noyasáchin yonquicamaso marë'. Ina pochin cancantohuatama', catahuarinquëma'. Ina nohuanton, ma'sha pahuantërinquëmasopita ya'huëtarinquëma'. \v 34 Napoaton ama tashiraya ma'sha onpoamaso' yonquiatoma', pa'yancosohuë'. Tashirayanta' ma'sha onpohuatama', pa'yanacaso ya'huapon ni'ton, co ipora quëranchin ina yonquiatoma co napion ancantápamaso ya'huërinhuë',” tënin Quisoso. \c 7 \s1 Nocantoro'sa' pënëninso' \r (Lucas 6.37-38, 41-42) \p \v 1 Naquëranchin Quisoso pënëntaantarin. \p “Ama iyaro'sa' a'napita nocancosohuë'. ‘Paso' quëmapi co noyahuë',’ ama tocosohuë', Yosë ana'intochinquëma'. \v 2 A'napita pinopatama', Yosënta' co noyahuë' ni'sarinquëma'. Piyapi chiníquën nonapihuatama', Yosënta' chiníquën ana'intarinquëma'. Piyapi noya yonquirapihuatama', Yosënta' noya ni'sarinquëma'. \v 3-5 Co iyaparin nocanacaso ya'huërinhuë'. Inaso pi'pian co noyahuë' nipachin, mo'shiri ya'conayatërinso pochin ninin ni'ton, nocanan. Quëmanta' co noyahuë' ninan ni'ton, narasëratë' nani noyá ya'copirayarinquënso pochin nipiranhuë', naporan. Napoaton ‘carinquën noya nicatënquën mo'shi ocoichinquën,’ co itamaso ya'huërinhuë'. Napotohuatan, nonpinan. Narasëratë' niocoitëquë'. Ina quëran noya quënantaran. Naporo huarë' nanitaran iyaparin mo'shi ocoitacaso',” itërin. \p \v 6 Ina quëran itaantarin: \p “Isonta' a'chinchinquëma'. Ni'niro'sa', coshiro'sa', inapita co yonquipihuë'. Huirina'pi pa'ton nininso' co quëtacaso' ya'huërinhuë'. No'paquë acorama' naporini, i'nachitonahuë'. Ina quëran canpitanta' yaquëtëitënquëmahuë'. A'naquën piyapi'santa' ni'niro'sa pochin cancantopi ni'ton, Yosë nanamën a'chintohuatama', chiníquën no'huiarinënquëma'. Co pi'pisha tëranta' nohuantohuachinahuë', tananpitoco',” itërin. \s1 Yosë nontacaso' ya'huërinso' \r (Lucas 11.9-13; 6.31) \p \v 7 Ina quëran itaantarin: \p “Nani tahuëri Yosë nontoco' nata'inquëma'. Pahuantërinquëmaso' nipatama', quëtarinquëma'. Ma'sha yonirëso pochin cancantatoma', nontáco' catahuainquëma'. Ya'coana pi'nirëso pochin cancantatoma', nontoco' aya'coinquëma'. \v 8 Tëhuënchachin ma'sha nitohuatama', quëtarinquëma'. Hua'qui' ma'sha yonípatama', quënanarama'. Ya'coana pi'nirëso pochin nipatama', i'soatarinquëma'. \p \v 9 Hui'nama' tanaton cosharo' natanpachinquëma', co na'pi quëtëramahuë'. \v 10 Sami nayahuachina', co ya'huan quëtaramahuë'. Sami quëtarama'. \v 11 Canpitaso' co noyahuë' yonquiapomarahuë', hui'nama' nosororama'. Noya ma'sha quëtërama'. Yosëso' noya noya ni'ton, na'con na'con nosororinquëma'. Inápaquë ya'huaponahuë', hui'ninpita pochin ni'ninquëma'. Nontohuatama', noya nininso' quëtarinquëma'. Catahuarinquëma' noya cancantacamaso marë'. \p \v 12 Noya ninosorocaso' ya'huërin. Canpitaso' nohuantërama' a'napita nosoroinënquëmaso'. Napoaton canpita nohuantëramaso chachin inapitanta' nosoroco'. Ninosoroatoma', nicatahuaco'. Yosë nohuanton, Moisësë, pënëntona'piro'sa', inapita na'con pënënpirinënquëmahuë', ninosorocaso' na'con na'con nohuantërin. Ninosorohuatama', noya imasarama', tënahuë,” itërin Quisosori. \s1 Cato' ira ya'huërinso' \r (Lucas 13.24) \p \v 13-14 Ina quëran itaantarin: \p “Ni'co'. Cato' ira ya'huërin. A'naso' pancana. Co sacaihuë' pa'tacaso' ni'ton, na'a piyapi'sa' ina pa'tapi. Ya'coanamënso' pancana nipirinhuë', ina pa'tohuatama', parisitopiquë paatoma', parisitomiatápoma'. A'na iraso nipirinhuë', sacai pochin pa'tacaso'. Ya'coanamënso' yamianasha'huaya. Caraíchin piyapi'sa' ina quënanpi. Inaquë ya'conpatama', nanpimiatarama'. Ina ira pa'toco'. Sacai' Yosë imacaso' niponahuë', chiníquën cancantatoma', imaco huachi,” tënin Quisoso. \s1 Nisha a'china'piro'sa' \r (Lucas 6.43-44) \p \v 15 Ina quëran itaantarin: \p “Ni'cona iyaro'sa' nonpin nanan pënëntona'piro'sa' nonpintochinënquëma'. ‘Quiyanta' imarai,’ itopirinënquëmahuë', co cancanëna quëran imapihuë'. Tanan ni'ni' yamapintërinso pochin cancantatona', yatapicancaninquëma'. Co no'tëquën a'chinpihuë'. \v 16 Napoaton noya yonquico'. Noya cancantohuachina', noya nisapi. Co noyahuë' cancantohuachina', co noyahuë' nisapi. Co no'tëquën a'chintarinënquëmahuë'. Ni'co'. Sharo'sa' nitërin quëran nohuitërëhua'. So'huanpiso', co misëra nitërinhuë'. ¡Shihuarionta' co quëpa nitërinhuë'! \v 17 Nara noya nipachina, noya nitërin. Co noyahuë' nipachina, co noya nitërinhuë', napoonin. \v 18 Nitacaso' nara nipachina, inachachin noya nitërin. A'naso nipirinhuë', co nitacaso' narahuë' ni'ton, co onporonta' noya nitërinhuë'. \v 19 Co noya nitohuachinhuë', a'nëhuachinara pënquë ahuiquitopi huachi. \v 20 Nitërin quëran nara nohuitërëhua'. Inapochachin a'china'piro'sa' nohuitarëhua'. Noya cancantohuachina', noya nisapi. Co noyahuë' cancantohuachina', co noyahuë' nisapi. Co no'tëquën a'chinapihuë',” itërin. \s1 Yosë huëntonënquë ya'conpisopita \r (Lucas 13.25-27) \p \v 21 Ina quëran itaantarin: \p “Na'a piyapi'sa': ‘Sinioro, Sinioro,’ itopirinacohuë', a'naquën co cancanëna quëran imarinacohuë ni'ton, co Yosë hua'anëntërinquë ya'conapihuë'. Yosë natëpisopitaráchin inatohua' ya'huëcontapi huachi. \v 22 Ayaro' tahuëri nanihuachin, na'a piyapi'sa' nontaponaco: ‘Quëma nanamën Sinioro sha'huirai. Quisoso nanan quëtërincoi, ta'toi sopairo'sa' a'parai. Quëma pochin sacai' nininsopita ninai,’ itaponaco. \v 23 Cariso nipirinhuë' itapo: ‘Yanonpintatomaco, napopiramahuë', co noyahuë' cancantërama'. Co piyapinëhuëpitanquëmahuë'. Co onporonta' imaramacohuë'. ¡Paco huachi!’ itapo,” itërin Quisosori. \s1 Cato' pëirinso' \r (Marcos 1.22; Lucas 6.47-49) \p \v 24 Ina quëran pënëntaantarin: \p “Na'aquëma' natanamacoso marë' huë'nama'. Natëhuatamaco, a'na quëmapi pochin nisarama'. Ina quëmapiso', natëricho quëran yapëirin. Yapëihuachina, noya yonquiaton, noya pëiaquë yonirin. Na'pitë' quënanahuaton, inaquë noya pëirin. \v 25 Chiníquën o'nanpachina, panca ihuan pa'nin. Pamatohuachina, opotopirinhuë', co anotërinhuë'. Chinii' niponahuë', co të'yatërinhuë'. Panca ihuantaponahuë', na'pitëquë pëirin ni'ton, noya huanirin. Co të'yatërinhuë'. \v 26 A'naquënso nipirinhuë' yapëihuachina, co noya yonquirinhuë'. ‘Inotëquë tëranta' pëi'i,’ ta'ton, inaquë pëipirinhuë'. \v 27 Ina quëran panca o'nanin huachi. Pamatohuachina, chiniiri të'yatërin. Panca ihuantohuachina, pëi' a'naroáchin të'yatërin. Ya'ipi noyá quiquirin huachi,” itërin Quisosori. \p \v 28 Ya'ipi piyapi'sa' natanahuatona', pa'yanpi. “¡Ma noyacha a'chintërinpoa paya! \v 29 Co hua'anhuë' niponahuë', chiníquën nanantaton, a'chintërinpoa'. Co cotio maistro'saso' ina pochin a'chinpihuë',” topi. \c 8 \s1 Chana caniori maninso' \r (Marcos 1.40-45; Lucas 5.12-16) \p \v 1 Ina quëran panën quëran nohuaramahuachinara, na'a piyapi'sari imasapi. \v 2 Pa'sapirinahuë', a'na cania'pi huë'nin, chana caniori maninso'. Nacapirahuaton, Quisoso nantëntaquë isonin quëran, itapon: \p —Nohuantohuatan Sinioro, quëma nanitëran anoyatancoso'. Anoyatoco topirahuë', itërin. \v 3 Quisosori së'huarahuaton, itërin: \p —Nohuantërahuë mini, iyasha. ¡Noyatëquë huachi! itërin. Itohuachina, a'naroáchin noyatërin. Canio inquirin huachi. \p \v 4 —Ama piyapi'sa' sha'huitëquësohuë'. Corto hua'an ya'huërinquë paaton, noyatëranso' a'notonquë' ni'inquën. Naporahuaton, ma'sona Moisësë sha'huirinso' quëpaquë' noyatëranso' nitotacaiso marë', itërin. Napotohuachina, pa'nin huachi. \s1 Capitan piyapinën anoyatërinso' \r (Lucas 7.1-10) \p \v 5 Ina quëran Capinaomoquë paantarin. Canconpachina, a'na Noma capitani huëcapairahuaton: \p \v 6 —Piyapinëhuë Sinioro chiníquën caniorin. Pëinëhuëquë quëhuënárin. Co huachi nanitërinhuë' iratacaso'. Pa'pi parisitarin, itiirin. \p \v 7 —Noyapa', pa'sarahuë anoyatapo, itërin. \p \v 8 —Quëmaso' Sinioro noya noyanquën. Co caso' quëma pochincohuë'. Co pëinëhuëquë huarë' huëcamaso' ya'huërinhuë'. Topinan camaiquë' noyachin, tënahuë. \v 9 Caso' hua'anëhuë natërahuë. Capitanco ni'ton, sontaro'sa' natërinaco canta'. “Paquë',” itohuatëra, pa'nin. “Huëquë',” itohuatëra, huë'nin. Piyapinëhuëpitanta' camairahuë. “Sacatëquë',” itohuatëra, sacatarin. Inapochachin quëmanta' topinan camaihuatan, a'naroáchin piyapinëhuë noyatarin tënahuë, itërin. \p \v 10 Quisosori natanahuaton, pa'yatërin. Napoaton piyapi'sa' itapon: \p —¡Ma noyacha iso quëmapi natërinco paya! Nisha piyapi niponahuë', israiro'sa quëran noya noya natërinco. \v 11 Iporaso huachi nisha nisha parti quëran huë'sapi. Nisha piyapi'sa' niponaraihuë', imatona', Yosë hua'anëntërinquë ya'conapi. Inápaquë pa'pachina', Apraan, Isaco, Cacopo, inapita nohuitapi. Inapitarë' huënsëapi coshatacaiso marë'. Nóya ya'huërapi huachi, tënahuë. \v 12 A'naquëmaso nipirinhuë', “Quiyanta' Yosë piyapinënpitacoi,” topiramahuë', co natëramahuë' ni'ton, co hua'anëntërinquë ya'conaramahuë'. Tashinanquë të'yatarinquëma'. Inaquë na'nëarama', chiníquën parisitarama huachi, itërin Quisosori. \p \v 13 Ina quëran capitan itantarin: \p —¡Ya'huëranquë iyasha paantaquë'! Natëranco ni'ton, apiramiachin piyapinën noyatarin, itërin. \p Naporo chachin piyapinën noyatërin. Paantahuachina, sano quënanconin huachi. \s1 Pitro a'shatën a'naroáchin anoyatërinso' \r (Marcos 1.29-31; Lucas 4.38-39) \p \v 14 Ina quëran Pitro pëinënquë pa'pi. A'shatën chiníquën sapoton, quëhuënárin, quënanconpi. \v 15 Quisosori maimirarahuaton, a'naroáchin anoyatërin. Co huachi saporinhuë'. Huanirahuaton, inari chachin a'carin, o'shitërin, napotërin. \s1 Na'a cania'piro'sa' anoyatërinso' \r (Marcos 1.32-34; Lucas 4.40-41) \p \v 16 I'huanahuanquë yatashirahuaso', na'a piyapi'sa' huëcatona', cania'piro'sa' quëpi Quisosori anoyatacaso marë'. A'naquën sopairi ya'coancantërin ni'ton, co inaora yonquirinso' yonquirinhuë'. Quisosori topinan noncharapirinhuë', sopairo'sa' pipipi. Ya'ipi cania'piro'sa' anoyatërin. \v 17 Iráca Isaiasë ninoton, ninshitërin. “Caniopirëhuahuë', anoyatarinpoa'. Canio inquitarinpoa',” tënin. Cania'piro'sa' anoyatohuachina, ninorinso' nanirin huachi. \s1 Ya'ipi cancanëna quëran imacaiso' ya'huërinso' \r (Lucas 9.57-62) \p \v 18 Notohuaro' piyapi'sa' niyontonpachinara, ca'tano'sanënpita itërin: \p —Poti maconco'. Aquëtëran pa'ahua', itapirinhuë', \v 19 a'na cotio maistrori nontiirin. \p —Canta' Maistro imainquën. Insëquësona pa'patan, canta' pa'i, topirahuë', itërin. \p \v 20 —Sacai' imancoso' iyasha, tënahuë. Anashiro'sa', huë'ëshinantëna ya'huëtopi, inaquë huë'ëpi. Inairaro'santa' pë'pëtëna ya'huëtopi. Caso nipirinhuë' Yosë quëran quëmapico niporahuë', co pëi' ya'huëtërincohuë'. Pa'sápato, co ya'huëmiatërahuë', itërin. \p \v 21 A'na imarinsoarinta' huëcapairahuaton, itiirin: \p —Canta' oshaquëran imamiachinquën, topirahuë', co apira nanitërahuë'. Tatahuë nani noyá mashotërin. Chiminpachin, cari pa'pitarahuë. Ina quëran imamiataranquën, itopirinhuë'. \p \v 22 Quisosori itërin: \p —A'naquën co nohuantopihuë' imainacoso'. Chimipi pochin cancantopi. Inapitari pa'pichina'. Quëmaso nipirinhuë' ca na'con na'con yonquiatonco, imaco, itërin. \s1 Ihuan a'parinso' \r (Marcos 4.35-41; Lucas 8.22-25) \p \v 23 Ina quëran Quisoso potiquë ya'conin. Ya'conpachina, ca'tano'sanënpitanta' ya'conpi anta'. \v 24 Paaquëya', a'nanaya panca ihuani manin. Panca sono' ni'ton, co'sacairi poti opoto opototahuaton, yamëntaitapirinhuë'. Ya'huërë Quisososo' huë'ë́rarin. \v 25 Napohuachina, ca'tano'sanënpitari ochinanpi. \p —¡Catahuacoi Sinioro! ¡Chimiitarihua' canpoaso'! itopi. \p \v 26 —¿Onpoatomata' të'huaramaso'? ¿Co noya natëyatëraramacohuë' ti? itërin. Ina quëran huënsëintarahuaton, ihuan a'parin. Sononta' nontërin. \p —Sanoquë', itohuachina, a'naroáchin co'sacai' sanoirin. \v 27 Ina nicatona', ca'tano'sanënpita pa'yanpi. \p —¿Ma quëmapicha isoso' ni'ton, ihuan a'parin paya? Sononta' a'naroáchin asanoirin, nitopi. \s1 Sopairo'sari ya'coancantopiso' \r (Marcos 5.1-20; Lucas 8.26-39) \p \v 28 Ina quëran aquëtëran canconpi. Inaso no'pa' Catara parti itopi. Inaquë cato' quëmapi ya'huëpi. Na'a sopairo'sari ya'coancantopi ni'ton, co huachi yonquipihuë'. Pa'pi hua'yantopi. Na'pi naninquë chimipiro'sa' po'mopiquë ya'huërapi. A'naroáchin yaahuëtopi ni'ton, co inataquëchin pa'pihuë'. Quisoso nonshihuachina, sopairo'sari ya'coancantërinsopita na'pi nanin quëran pipirahuatona', huë'sapi nacapirin. \v 29 Quisoso quënanahuatona', chiníquën nontapi. \p —Nohuitërainquën Sinioro. ¿Ma'ta' onpotaponcoi? Quëmaso' Yosë hui'ninquën ni'ton, co'huara ayaro' tahuëri naniyatërasohuë', ¿aparisitarancoi ti? itopi. \p \v 30 Ina ya'cariya na'a coshiro'sa' ya'huërin. Huëntonën coshatapi. \v 31 Inapita quënanahuatona', itaantapi: \p —Yaocoihuatancoi, coshiro'saquë tëranta' a'pacoi ya'coanta'ii, itantapi. \p \v 32 —Inta nipachin, inaquë paatoma' ya'conco', itohuachina, quëmapi'sa quëran pipirahuatona', coshiro'saquë ya'conconpi. Inaquë ya'conpachinara, coshiro'santa' hua'yantatona', a'naroáchin tahuan pa'topi. Panca sonoquë niitahuatona', inaquë chimiitopi. \p \v 33 Ina ni'sahuatona', a'paina'piro'saso' pa'yanpi. Pa'yanatona ninano'pa' ta'api. Inaquë ya'ipiya sha'huiconpi. \p —Sopairo'saso' quëmapi'sa quëran pipirahuatona', coshiro'saquë ya'conconpi. Napohuachinara, hua'yantatona', tahuan pa'topi. Ya'ipi chimiitopi, itopi. \v 34 Natanahuatona', na'a piyapi'sa' huë'pi Quisoso nicacaiso marë'. Nani ni'pachinara, të'huatatona': \p —A'na parti paquë', itopi. \c 9 \s1 Apia anoyatërinso' \r (Marcos 2.1-12; Lucas 5.17-26) \p \v 1 Napotohuachinara, potiquë ya'coantarahuatona', aquëtëran pëntoantapi. Quisoso ninanonënquë chachin paantapi. \v 2 Inaquë catapini quëmapi'sari huëcatona', apia quëpi. Pë'sara'huaya pochin nininquë quëpi. Hua'qui' co nanitërinhuë' huanicaso', quëhuënárin. “Ma noya isopita natërinaco,” ta'ton, Quisosori cania'pi itërin: \p —¡Noya cancantëquë', apia'hua! Apiramiáchin quëma oshanën inquitaranquën, itërin. \p \v 3 Ina natanahuatona', cotio maistro'sa' yonquipi. “¿Ma quëmapita' isoso'? ‘Oshanën inquitaranquën,’ ta'ton, Yosë yaya'huërëtërin,” topi, yonquiatona'. \v 4 Topinan yonquinëna quëran napoápirinahuë', Quisosori nitotaton. \p —¿Onpoatomata' co noyahuë' yonquirapiramaco? \v 5 Canpitaso naporama': “Piyapinpoa a'napita oshanën inquitacaso', co nanitërëhuahuë'. Apia camaiatë': ‘Huanirahuaton, noya paquë huachi,’ itacasonta' co nanitaparëhuahuë',” tënama'. \v 6 Caso nipirinhuë' Yosë quëran quëmapico ni'to, nanan quëtërinco piyapi'sa' oshanëna' inquita'huaso marë'. Canpitanta' ina nitotacamaso marë' iso apia anoyatarahuë, itërin. Ina quëran apia itantarin: \p —Huaniquë' apia'hua. Pë'sara'huaya masahuaton, ya'huëranquë paquë', itërin. \p \v 7 Itohuachina, a'naroáchin huanirahuaton, ya'huërin'pa' pa'nin huachi. \v 8 Piyapi'sa' ina nicatona', pa'yanpi. \p —¡Ma noyacha Yosëri catahuarin paya! Piyapi niponahuë' chiníquën nanan quëtërin paya, topi. \s1 Matio imarinso' \r (Marcos 2.13-17; Lucas 5.27-32) \p \v 9 Ina quëran Quisoso paantarahuaton, Matio quënanconin. Coriqui Noma copirno marë' ma'patërinquë huënsëarin. Quisosori itapon: \p —Huëquë' iyasha imaco, itërin. Itohuachina, a'naroáchin huanirahuaton, imarin. \p \v 10 Naporo' tahuëri ina pëinënquë Quisoso ca'tano'sanënpitarë' coshatapatapi. Na'a piyapi'sa' huë'pi Quisosorë' coshatatona' nohuitacaiso marë'. A'naquënso' copirno marë' coriqui ma'patona'piro'sa'. A'naquëonta' oshahuano'sa' itopiso'. \v 11 Parisioro'saso' ina ni'sahuatona', Quisoso ca'tano'sanënpita itonpi: \p —¿Onpoatonta' maistronëma' oshahuano'sapitarë' coshatarin? Copirno marë' coriqui ma'patona'piro'santa' co noyahuë' nipirinahuë', inapitarë' coshatarin, itopi. \p \v 12 Natanahuaton, Quisosori itërin: \p —Isopitaso' tëhuënchachin nohuantopi imainacoso'. Ni'co'. Cania'piro'saso' notoro nohuantopi. Nipirinhuë', “Co caniorahuë',” topatëraso', co notoro nohuantërëhuë'.\fig |src="CN01691b.tif" size="span" loc="Matthew 9.9-12" ref="Mateo 9:12" \fig* \v 13 Oshahuano'sa' pënëna'huaso marë' o'marahuë. “Co noyahuë' yonquiramasopita naniantatoma', Yosë chachin tahuërëtantaco',” itërahuë. A'napitaso': “Quiyaso' co oshahuancoihuë',” topiso marë' co na'con a'chintërahuë'. Paatoma', Yosë quiricanën noya nitotoco' no'tëquën yonquicamaquë. Inaquë iráca ninshitopi: “A'naquën topinan quëran chinotatonaco oshanëna marë' ma'sha tëpapirinahuë', co a'napita nosoropihuë'. Nosorotacaso' na'con na'con nohuantërahuë,” tënin Yosë, itërin Quisosori. \s1 Nasha nanan a'chininso' \r (Marcos 2.18-22; Lucas 5.33-39) \p \v 14 Ina quëran Coanshari a'chintërinsopita huëcatona', Quisoso nontiipi: \p —Quiyaso' a'na tahuëri co coshatatoihuë', Yosë nontarai. Parisioro'santa' inapopi. Quëma imarinënsopitaso nipirinhuë', noya coshatapi, o'osapi, inapopi. ¿Onpoatonta' co quiya pochin imarinënhuë'? itiipi. \p \v 15 —Ca ya'huarahuë ni'ton, co sëtopihuë'. Ni'co'. Quëmapi sa'acaso marë' piyapi'sa' amatohuachina, capa cancantopi. Nipayarinsopita huë'pachinara, inapitarë' coshatatona', capa cancantapi. ¡Co sëtacaiso' ya'huërinhuë'! A'na tahuëriso nipirinhuë' inimiconënpitari huëcatona', sa'ana'pi masapi. Quëpatohuachina', co huachi coshatacaiso' yonquiapihuë'. Sëtapi huachi. Inapochachin canta' mapachinaco, imarinacosopita sëtapi. Sëtatona', co huachi coshatacaiso' yonquiatonahuë', Yosë nontápona', itërin Quisosori. \p \v 16 Ina quëran a'chintaantarin. \p —Ni'co'. A'morëso noyá mocahuachina, co nasha në'mëtëquë pa'pitërëhuë'. Nasha në'mëtëquë pa'pitërë' naporini, naquëranchin noshataton, aquëtë chachin napointonhuë'. \v 17 Sha'moronta' yonquico'. Huino sha'moro' nipachina, co sha'huëtë' morsa mocaro' nininquë ta'panëhuë'. Sa'potohuachina, a'naroáchin nopoitërin. Nopoitohuachina, huino chiniarë'. Morsanta' tapirë'. Sha'moro' huinoso' nasha morsaquë ta'panë'. Huino, morsanta' noya nisarin, tënin Quisoso. (Iráca inachitopiso' naniantatona', nasha nanan imacaso' ya'huërin, tapon naporin.) \s1 Sanapi anoyatahuaton, Cairo hui'nin ananpitaantarinso' \r (Marcos 5.21-43; Lucas 8.40-56) \p \v 18 A'chinaquëya', a'na cotio hua'an huë'nin. Quisoso notënanquë isonquirin. \p —Hui'nahuë apira chiminin. Huëcaton, Sinioro, së'huaquiquë' nanpianta'in, topirahuë', itiirin. \p \v 19 —Noyapa', tosahuaton inarë chachin pa'nin. Ca'tano'sanënpitanta' pa'pi. \v 20-21 Paaquëya', a'na sanapiri imaquiarin. Hua'qui' panca huënai' a'parin. Nani shonca cato' pi'ipi co sanorinhuë'. Parisitárin. “A'morinso tëranta' së'huatohuato, anoyataponco,” ta'ton pinën quëran imaquiarin. Imaquiton, a'morinso' huirotëínchin së'huaquirin. \v 22 Quisosori tahuërëtahuaton, sanapi quënanin. \p —Noya cancantëquë', imoya. Natëranco ni'ton, noyataran, itërin. Naporo chachin noyatërin. Huënai' no'narin huachi. \p \v 23 Ina quëran hua'an pëinënquë canconpi. Na'a piyapi'sa' quënanconpi, na'nërápi, ayanápi. Quinatoro'santa' quënanconpi. Huinatacaiso marë' huë'pirinahuë', \v 24 Quisosori itapon: \p —Ya'ipinquëma' pipico'. Co sanapia'hua chimininhuë'. Topinan huë'ësárin, itërin. \p —Co huë'ërinhuë'. Nani chiminin, itatona' tëhuapi. \v 25 Ya'ipi piyapi'sa' aipiran a'parahuaton, acoana chimipi ya'huërinquë ya'conin. Maimirarahuaton, ananpitaantarin. A'naroáchin huanirin huachi. \v 26 Napohuachina, ya'ipi parti nanan nahuinin. \s1 Cato' somaraya anoyatërinso' \p \v 27 Ina quëran pipirahuaton pa'sapirinhuë', cato' somarayari imaquiapi. Co manta' quënantopihuë'. Quisoso imaratona', chiníquën nontapi. \p —¡Nosorocoi Sinioro! Quëmaso' Tapico' shinquën. Yosë a'paimarinquën ni'ton, nosoroatoncoi anoyatocoi, topiraihuë', itopi. \p \v 28 Pëiquë canconahuatona', Quisoso ya'conin. Somarayaro'santa' ya'conpachinara, Quisosori itërin: \p —Cari nanitato anoyatërahuëso' ¿natërama' ipora ti? itërin. \p —Natërainquën mini Sinioro. Ya'ipiya nanitaparan tënai, itopi. \p \v 29 Napotohuachinara, së'huarayarahuaton, itërin: \p —Natëramaco ni'ton, apiramiáchin anoyataranquëma', itërin. \p \v 30 Napotohuachina a'naroáchin quënantopi. \p —Anoyatëranquëmaso' iyaro'sa', ama insonta' sha'huitocosohuë', itopirinhuë', \v 31 pipirahuatona', na'a piyapi'sa' sha'huitëra'piapi. \p —Quisoso anoyarayatërincoi. Noya huachi quënantërai, itëra'piapi. Ya'ipi parti quëran natantopi. \s1 Në'huëya anoyatërinso' \p \v 32 Ina quëran pa'pachina, a'napitanta' canquipi. Në'huëya quëpi. Sopai nohuanton, co nanitërinhuë' nonacaso'. \v 33 Quisosori nosoroaton, sopai a'patërin. A'patohuachina, a'naroáchin noyatërin. Noya nonsarin huachi. Piyapi'sari ni'pachinara, pa'yanpi. \p —Co onporonta' iso pochin ni'chinëhuahuë'. Iráca quëran huarë' co insonta' isëquë naporinhuë', topi. \p \v 34 Parisioro'saso nipirinhuë', co yanatëpihuë'. \p —Sopai hua'ani catahuarin ni'ton, nanitërin sopairo'sa' a'pacaso', toconpi. \s1 Piyapi'sa' nosororinso' \p \v 35 Ina quëran Quisoso pa'sápaton, nisha nisha ninanoro'saquë a'chintëra'piarin. Niyontonpiso pëiro'saquë noya nanan sha'huitëra'piarin. \p —Yosë yahua'anëntërinquëma', itëra'piarin. Insëquësona pa'pachina, ya'ipi cania'piro'sa' anoyatëra'piarin. Nisha nisha canio inquitërin. \v 36 Paaton, notohuaro' piyapi'sa' quënanin. Co Yosë yonquiatonahuë', co napion cancantopi. Ohuicaro'sa pochin inahuaso', co incari tëranta' a'pairinhuë'. “¿Incha catahuaincoi paya?” ta'tona', nisha nisha yonquipi. Napoaton Quisosori nosororin. \v 37 Nosoroaton, ca'tano'sanënpita itërin: \p —Notohuaro' piyapi'sa' ya'huëpirinahuë', co incariso tëranta' catahuarinhuë' Yosë hua'anëntërinquë ya'conacaiso marë'. Isoro'pa' panca imin pochin ninin. Cayarinso' manëso pochachin piyapi'sa' manë' Yosë imacaiso marë'. Notohuaro' piyapi'sa' ya'huaponaraihuë', caraíchin pënëntapi Yosë imacaiso marë'. \v 38 Napoaton Yosë nontoco' a'napitanta' a'pa'in pënënchina'. Ina sha'huitërinpoa' a'chinacaso marë', itërin Quisosori. \c 10 \s1 Shonca cato' ca'tano'sanënpita acorinso' \r (Marcos 3.13-19; Lucas 6.12-16) \p \v 1 Shonca cato' quëmapi'sa' Quisosori nani huayonin na'con na'con a'chintacaso marë'. Inapitaso', ca'tano'sanënpita itopi. Ayontonahuaton, chiníquën nanan quëtërin sopairo'sa' a'pacaiso marë'. Ina nohuanton, nisha nisha caniori maninsopitanta' anoyatapi. \p \v 2 Shonca cato' acorin paatona' nanamën a'chinacaiso marë'. Simon'ton acorin. Pitro itopi anta'. Iionta' acorin, Antërisë itopiso'. Santiaco, Coansha, inapitanta' acorin. Sipitio hui'ninpita inahuaso'. \v 3 Pinipi, Partoromi, Tomasë, Tatio, inapitanta' nohuantaton, acorin. Mationta' coriqui Noma copirno marë' ma'patopirinhuë', acorin ca'tanacaso marë'. Arpio hui'nionta' acorin, Santiaco itopiso'. \v 4 A'na Simonta' acorin. Inaso', copirno no'huina'piro'sa' imapirinhuë', iporaso' Quisoso imasarin huachi. Cotasë Iscariotinta' acopirinhuë', a'na tahuëri inari sha'huirapiarinso'. \s1 A'chinacaiso marë' a'parinso' \r (Marcos 6.7-13; Lucas 9.1-6) \p \v 5 Nani shonca catoya'pi acohuachina, sha'huitërin: “Paatoma' iyaro'sa' noya pënëntoco'. Ama nisha piyapiro'sa' ya'huëpiquë pacosohuë'. Samaria ninanoro'saquënta' ama pacosohuë'. \v 6 Israiro'sa' a'chintonco'. Inapitaso', ohuicaro'sa' chihuëpiso pochin ni'tona', co Yosë yonquipihuë'. Napoaton pënënacaso' ya'huërin. \v 7 Paatoma', a'chintoco': ‘Iso tahuëri'sa' Yosë hua'anëntarinpoa',’ itoco'. \v 8 Cania'piro'sa' a'naroáchin anoyatoco'. Chimipiro'santa', ananpitaantaco'. Chana caniori maninsonta' quënanpatama', anoyatoco'. A'napitanta' sopairo'sari ya'coancantopi ni'ton, pa'pi hua'yantopi. Quënanpatama', sopairo'sa' a'patoco' piyapi'sa' noyachina'. Co manta' pahuërëtapomarahuë', Yosëso' inaora nohuanton, catahuarinquëma' ni'ton, ama pahuërë nitocosohuë'. \p \v 9 A'chinacamaso marë' pa'patama', ama manta' coriqui quëpacosohuë'. \v 10 Ama pë'pëto, pitana, sapatë', inapita quëpacosohuë'. Ama a'moramaso tëranta' cato' quëpacosohuë'. ‘Asacatohuatëra, a'cacaso' ya'huërin,’ topi. Napoaton a'chintohuatama', a'caarinënquëma', catahuaarinënquëma' ama ma'sha pahuantinquëmaso marëhuë'. \p \v 11 Nisha nisha ninanoquë a'chintoco'. Ninanoquë canconpatama', insosona noya natanpachinquëma', ina pëinënquë yacapaco'. Inaquë yacapatohuatama', inaquësáchin ya'huëco'. \v 12 Pëinënaquë ya'conpatama', ‘Yosë catahuainquëma',’ itoco'. \v 13 Noya nohuantohuachinënquëmaso', Yosëri catahuarin. Nipirinhuë', co noyahuë' nontohuachinënquëmaso', co Yosëri catahuarinhuë'. \v 14 Insëquësona pa'patama', ‘Ama isëquë huëcosohuë'. Co yanatanainquëmahuë',’ itohuachinënquëma', patoco'. Yapa'patama', pënënco'. ‘Nani sha'huitopiranquëmahuë'. Co nohuantëramahuë' ni'ton, canpitaora tëhuënëmaquë nina'intarama',’ itoco'. Ina quëran a'na parti paco huachi. \v 15 Tëhuënchachin itëranquëma'. Ayaro' tahuëri nanihuachin, inapitaso' chiníquën parisitapi. Iráca Sotomaro'sa', Comoraro'sa', inapita pa'pi co noyahuë' cancantopi ni'ton, Yosëri chiníquën ana'intërin. Co natërincosopitasohuë' nipirinhuë', chini chiníquën ana'intarin huachi,” itërin Quisosori. \s1 Aparisitacaiso' ninorinso' \p \v 16 Ina quëran itaantarin: \p “Ni'co' iyaro'sa'. Ohuicaro'sa' co nanitopihuë' nia'paicaiso'. A'naroáchin huëntonën ni'niro'sari mapi. A'chintohuatama', a'naquën piyapi'sa' ni'niro'sa pochin cancantatona', no'huiarinënquëma'. Napoaton noya yonquico'. No'huipirinënquëmaonta', ama no'huicosohuë'. Noya cancantatoma', sanoanan quëran nontoco'. \v 17 Ni'cona iyaro'sa', piyapi'sa' a'naroáchin ano'huitotama'. A'naquën no'huitënënquëma', masarinënquëma'. Mapachinënquëma', coisëquë quëpaarinënquëma'. Niyontonpiso pëiro'saquënta' huihuiarinënquëma'. \v 18 Imaramacoso marë' hua'ano'sa' ya'huërinquë sha'huirapiarinënquëma'. Copirnoro'saquënta' quëpaarinënquëma'. Ca nohuanto, inaquë quëpaarinënquëma' nanamëhuë sha'huitacamaso marë'. Inaquë nisha piyapiro'santa' a'chintarama'. \v 19 Inaquëpita quëpahuachinënquëma', ama pa'yancosohuë'. ‘¿Ma'cha tono'poya?’ ama tocosohuë'. Naporo' Yosë anitotarinquëma' no'tëquën a'panitacamaso marë'. \v 20 Co canpitaora yonquinëma quëran nonsaramahuë'. Ispirito Santo ayonquiarinquëma' noya nonacamaso marë'. \p \v 21 A'naquën imasarinaco. A'naquënso nipirinhuë' co nohuantarinacohuë' ni'ton, quëmopinënpita capini nino'huiapi. A'naquën iin chachin niponahuë', sha'huirapiarin tëpacaiso marë'. A'naquëonta' hui'nin niponahuë', imapachinco, pa'pini chachin sha'huirapiarin. A'naquëonta' a'shin chachin, pa'pin chachin niponahuë', imapachinaco, hui'ninpitari sha'huirapiapi. \v 22 Imaramaco ni'ton, na'a piyapi'sa' no'huiarinënquëma'. Nipirinhuë', co a'pohuatamacohuë', nicha'ësaranquëma huachi. \v 23 Aparisitohuachinënquëma', a'na ninanoquë paantaco'. Inaquënta' a'chiantaco'. Na'a ninanoro'sa' Cotia parti ya'huërin. Co ya'ipi ninanoro'saquë pa'shatërasënquëmahuë', canta' o'mantararahuë. Yosë quëran quëmapico ni'to, a'na tahuëri o'mantarahuë Yosë hua'anëntërinso' acoca'huaso marë'. \p \v 24 Ni'co'. Patron ya'huëhuachina, co piyapinënpitaso' chini chiníquën nanantërinhuë'. Canta' canpita maistronëmaco ni'ton, chini chiníquën nanantërahuë. \v 25 Napoaton no'huihuachinënquëma', co ina marë' sëtacaso' ya'huërinhuë'. Nani no'huirinaco canta'. ‘Sopainquën,’ itërinaco ni'ton, canpitanta ina pochachin nontarinënquëma',” itërin Quisosori. \s1 Yosë të'huatacaso' ya'huërinso' \r (Lucas 12.2-9) \p \v 26 Ina quëran itantarin: \p “Piyapi'sa' no'huipirinënquëmahuë', ama iyaro'sa' të'huatocosohuë'. Iporaso' ma'sha noyá po'opinan pochin ni'ton, co insonta' nitotërinhuë'. A'na tahuëriso nipirinhuë' ya'ipiya nitotapi. \v 27 Iporaso' co ya'ipi piyapi'sa' a'chintarahuë'. Carayanquëma tëranta' canpitaora quëparahuatënquëma', na'con a'chintaranquëma'. A'na tahuëriso nipirinhuë' ya'ipi piyapi a'ninquëchin sha'huitoco' nitochina'. \v 28 Ama piyapi'sa' të'huatocosohuë'. Tëpapirinënquëmaonta', co hua'yanëma' matarinënquëmahuë'. Yosë tëhuënchinso' të'huatacaso' ya'huërin, tënahuë. Ina nohuanton, chiminë'. Co noyahuë' nipachina', pënquë chachin a'paarin huachi. Inatohua' hua'yanënarë chachin parisitomiatapi huachi. Napoaton Yosë na'con na'con të'huatacaso' ya'huërin. Co piyapi'sa' të'huatacaso' ya'huërinhuë'. \p \v 29 Yosëso' a'pairinquëma'. Ni'co'. Inairaro'sa' co pa'tonhuë'. Cato nipirinhuë', a'na soroíchin pa'tërin. Napoaponahuë', co a'naya tëranta' Yosëri naniantërinhuë'. Co ina nohuantohuachinhuë', co chimininhuë'. \v 30-31 Canpoaso nipirinhuë' na'con na'con a'pairinpoa'. Ya'ipinpoa' a'naya a'nayanpoa' yonquirinpoa'. Ainënpoa' hua'huayátërahuë nipirinhuë', ya'ipiya pichirin. Napoaton ama të'huacosohuë'. Ni'sárinpoa'. \p \v 32 ‘Quisoso imarahuë,’ topatama', ayaro' tahuëri carinquëmanta' nohuantaranquëma'. ‘Imarinaco mini,’ itarahuë Tata Yosë. \v 33 Nipirinhuë', ‘a'porahuë huachi,’ topatamaso', carinquëmanta' a'poaranquëma'. ‘Co imarinacohuë',’ itarahuë Tata Yosë,” tënin Quisoso. \s1 Nisha nisha Quisoso yonquirapipiso' \r (Lucas 12.51-53; 14.26-27) \p \v 34 Ina quëran pënëantarin: \p “ ‘Cristo o'mahuachin, ya'ipiya nohuantatona', noya ya'huapi,’ topiramahuë', co ya'ipiya nohuantarinacohuë' ni'ton, nino'huiapi. \v 35 Ipora quëran huarë' a'na pëiquë ya'huëpisopita nisha nisha yonquiapi. A'na pëiquë pa'pin nohuantarin. Hui'ninso nipirinhuë' co nohuantarinhuë'. A'na pëiquënta' hui'nin nohuantarin. Pa'pinso nipirinhuë' co nohuantarinhuë'. Sanapi'santa' nisha nisha yonquiapi. A'shin co nohuantarinhuë'. Hua'huinso nipirinhuë' nohuantarin. A'shatën nohuantapirinhuë', notainso' co nohuantarinhuë'. Napoapona'. \v 36 Imaramacoso marë' quëmopinëma chachin no'huiarinënquëma'. Co nishahuë' niponaraihuë', inimiconën pochin ni'sarinënquëma'. \p \v 37 Yaimapatamaco, ca na'con na'con nosoroco. Tatama', mamama', hui'nama' inapita co onpopinchin nosorocaso' ya'huërinhuë'. Co na'con na'con nosorohuatamacohuë', co tëhuënchachin imaramacohuë' tënahuë. \v 38 Imapatamaco, a'napita aparisitarinënquëma'. Yatëpapirinënquëmaonta', imamiatoco. Corosëquë chiníquën parisitërë'. Inapochachin canpitanta' imapatamaco, aparisitarinënquëma'. Co ahuantohuatamahuë', co tëhuënchachin imaramacohuë'. \v 39 Noya nanpicamasoáchin yonquihuatama', topinan quëran nanpiarama'. Chiminpatama', parisitomiatarama'. Nipirinhuë', imaramacoso marë' aparisitohuachinënquëma', noya cancantoco'. Tëpapirinënquëmaonta', noya noya nanpimiatontarama',” itërin. \s1 Yosëri acanarinso' \r (Marcos 9.41) \p \v 40 Ina quëran pënëantarin: “Insosona noya natanpachinquëma', noya natanarinaco canta'. Yosë a'paimarinco ni'ton, Yosë nanamën chachin imasapi huachi. \v 41 A'chinamaso marë' Yosë noya ni'sarinquëma'. Inápaquë acanaarinquëma'. A'naquën natanpachinënquëma', ‘Yosë nanamën chachin a'chintarinpoa',’ ta'tona', noya natanarinënquëma'. Ina marë' inapitanta' inápaquë canarapi. Tëhuënchachin noya piyapi'sa' catahuacaso' ya'huërin. ‘Yosë imarin ni'ton, noya quëmapi inaso',’ ta'toma', catahuaco'. Ina marë' Yosë acanaarinquëma'. \v 42 Inso tëranta' imarincoso co chiníquën nanantopirinhuë', inanta' nosorocaso' ya'huërin. Imarincoso marë' i'sha tëranta' o'shitohuatama', inápaquë Yosë acanaarinquëma'. Tëhuënchachin noya i'huërëtarinquëma',” itërin Quisosori. \c 11 \s1 Coansha Paotistari piyapi a'parinso' \r (Lucas 7.18-35) \p \v 1 Nani ca'tano'sanënpita sha'huitahuaton, a'chinacaso marë' pa'nin huachi. Nisha nisha ninanoquë pa'sahuaton, a'china'piarin. Pënëna'piarin. \p \v 2 Coansha Paotistaso nipirinhuë', naporo' tashinan pëiquë ya'huárin. Inaquë ya'ipi Quisoso naporinso' natantërin. Ina natantaton, cato' imarinsopita a'parin Quisoso natanacaiso marë'. \v 3 Canconpachinara, Quisoso natanatona': \p —Coansha Paotista a'parincoi ni'ton, natana'huainquënso marë' huë'nai. I'huá chachin inaso', na'con sha'huitërincoi. “A'na tahuëri Cristo o'mararin, Yosëri a'paimarinso',” itërincoi. ¿Quëmaso' inanquën nimara, ti? ¿Pahuanarin o'macaso' nica? Co nitotatoihuë', natanapoinquën huë'nai. Sha'huitocoi quiyanta' Coansha sha'huitoanta'ii, itopi. \p \v 4-5 Napotohuachinara, Quisosori itërin: \p —Nani ma'sha ni'nama', natanama'. Somaraya nininsopita huë'pachinara, ca nohuanto, ni'topi. Apiaro'santa' a'naroáchin anoyatërahuë. Noya iratopi ni'nama'. A'naquëonta' chana caniori maninsopita anoyatërahuë. Në'huëro'santa' ca nohuanto, noya natantopi. Chiminpisopitanta' ananpitaantarahuë. Notohuaro' piyapi'sa' co Yosë nohuitatonaraihuë', nosorotápirinahuë', iporaso huachi noya nanan a'chintarahuë natanama'. Paatoma', ya'ipiya Coansha sha'huitonco' no'tëquën nitochin. \v 6 Insosona ya'ipi cancanëna quëran natëmiatohuachinaco, nóya cancantapi, itërin Quisosori. \p \v 7 Ina natanahuatona', Coansha sha'huitapona' pa'pi. Nani pa'pachinara, Quisosori piyapi'sa' a'chintantarin. \p —Natanco iyaro'sa' Coansha yonquiato a'chinchinquëma'. I'hua inotëro parti ina nicapoma' pa'patamara, inaso Yosë marë chiníquën huanirin quënanconama'. Co piquira ihuani onororinso pochin niconinhuë'. \v 8 Co inaso ma'huano'sa' pochin noyápiachin a'morinhuë'. Noyápiachin a'mopisopitaso', copirnoro'sa' pëinënaquë ya'huëpi. Coanshaso nipirinhuë', co nani ma'sha ya'huëtërinhuë'. \v 9 Pënëntërinso' natanacamaso marë' pa'nama', tënahuë. Coansha tëhuënchachin nóya pënëntërin. Co topinan quëran pënëntërinhuë'. Yosëri chachin a'parin pënëntacaso marë'. \v 10 Iráca quiricanënquë ninoton Yosëri hui'nin sha'huitërin. \q1 “Co'huara pa'shamátërasënquënhuë', comisionëhuë'ton a'pararahuë piyapi'sa' ayonquicaso marë',” itërin. \m Coansha ninoton, naporin. \p \v 11 “Iráca quëran huarë' na'a piyapi'sa' pënëntopirinahuë', Coansha Paotistaso' noya noya pënëntërin. Pënëntërinso' noya, nipirinhuë', inso tëranta' imapachinaco, noya noya nisarin. Yosë hua'anëntërinquë chachin ya'conarin huachi, tënahuë. \p \v 12 Coansha pënëntërin quëran huarë' na'a piyapi'sa' huë'sapi natanacaiso marë'. A'naquënso nipirinhuë' co nohuantopihuë' Yosë hua'anëntërinquë ya'conacaiso'. Co nohuantatonaraihuë', nohuantopisopita aparisitopi. Chiníquën cancantopisopitaso nipirinhuë', onpopionta' ya'conapi. \v 13 Iráca quëran huarë' Moisësë, pënëntona'piro'sa', inapita ninopi. ‘Yosë yahua'anëntërinpoa'. A'na tahuëri ina marë' acorinso' a'paimararin,’ topi. Coanshanta' ninotona', ninshitopi: ‘Co'huara Sinioro tahuërinën naniyatërasohuë', Iniasë huëantarin pënëntacaso marë',’ topi. \v 14 Napopiso chachin Coansha pënëntarin huachi. Iniasë pochin cancantaton, pënëntarin, tënahuë. Nohuantohuatama', natëco'. \v 15 Huëratëhuanpatama', noya natanatomaco, yonquico'. \p \v 16 Iporaso' piyapi'sa' nisha nisha yonquipi. Hua'huaro'sa pochin cancantopi. Hua'huaro'sa' cachiquë ya'nipihuachinara, a'naquën tapona': ‘Huëco' pita pochin ni'tëhua', ya'nipiahua',’ ta'tona', \v 17 quinatapirinahuë', co a'napita nohuantopihuë' nansacaiso'. Ina quëran co nohuantohuachinarahuë', tantapona': ‘Inta nipachin, huëco' chimipi pa'pitopiso pochin ni'tëhua', ya'nipiahua',’ nitantapi. Na'nëpirinahuë', co a'napita nohuantopihuë' na'nëcaiso'. Inapochachin canpitanta' ipora nisha nisha yonquirama'. \v 18 Coansha Paotistaso' pënëntapon, co aquëtë' cosharo' yonquirinhuë'. Co noya coshatërinhuë'. Co pi'pian tëranta' huino o'orinhuë'. Napopirinhuë': ‘Inaso' Sopairi ahua'yantërin ni'ton naporin,’ tënama'. \v 19 Caso nipirinhuë', Yosë quëran quëmapico niporahuë' coshatërahuë, o'orahuë. Ina marë' pinoramaco canta'. ‘Quisoso coshatárin, o'opatárin. Oshahuano'sarë' nipayarin. Copirno marë' coriqui ma'patona'piro'sarënta' nipayarin,’ toconama'. Nisha nisha yonquiconama'. A'naquënso nipirinhuë' noya yonquiatona', Yosë natëapi huachi. No'tëquën pënënahuë ni'ton, no'tëquën yonquiapi huachi,” tënin Quisoso. \s1 Nisha nisha ninanoquë ya'huëpisopita pënëninso' \r (Lucas 10.13-15) \p \v 20 Nisha nisha ninanoro'saquë nani pënëntërin. Inaquë na'a cania'piro'sa' a'naroáchin anoyatërin. Ya'huëhuano'saso' nicaponaraihuë', inachachin inachachin yonquiantapi. Co oshanëna' yaa'popihuë'. Napoaton chiníquën pënënin. \v 21 Corasinoquë ya'huëpisopita, Pitsaitaquë ya'huëpisopita, inapita yonquiaton, itapon: \p “¡Ma'huántacha canpitaso' nisarama paya! Na'con pënënpiranquëmahuë', co natëramacohuë'. Ina marë' parisitarama'. Na'con nitotopiramahuë', co yaimaramacohuë'. Tiroquë, Sitonquë, inaquëpitaso nipirinhuë' co pënëntërahuë'. Co inaquë cania'piro'sa' a'naroáchin anoyatërahuë'. Inaquë naporahuë naporini, oshanëna marë' sëchitonahuë'. Sa'catën nininso a'motona', huarianoquë nipashimotochitonahuë'. Co noyahuë' yonquipisopitanta', nanianchitonahuë'. \v 22 Napoaton ayaro' tahuëri nanihuachin, canpitaso' Yosë chini chiníquën ana'intarinquëma'. Inapitaso' co onpopinchin ana'intarinhuë'. \v 23 Capinaomoquë ya'huëramasopitanta' co no'tëquën yonquiramahuë'. ‘Noyacoi ni'toi, Yosë'pa' pa'sarai,’ ¿topiramahuë' ti? Co ina marë' inatohua' pa'saramahuë'. Parisitopiquë pa'miatarama huachi. Hua'qui' a'chintëranquëma'. Na'a cania'piro'sa' a'naroáchin anoyatërahuë. Nani nicapomarahuë', co yaimaramacohuë'. Sotomaquë naporahuë naporini, inapitaso natëitonacohuë'. Co oshanëna marë' Yosëri ata'huanchitonhuë'. Ipora huanta' ya'hua'itonahuë'. \v 24 Ayaro' tahuëri nanihuachin, canpitaso' chini chiníquën ana'intarinquëma'. Sotomaro'saso nipirinhuë', co onpopinchin ana'intarinhuë', tënahuë,” itërin Quisosori. \s1 Quisoso asanocancaninpoaso' \r (Lucas 10.21-22) \p \v 25 Naporo' noya cancantaton, Yosë nontërin: \p “¡Ma noyacha Tata yonquiran paya! Quëmaso' chini chiníquën nanantëran. Inápaquë ya'huërinsopita, isoro'paquë ya'huërinsopita, ya'ipiya hua'anëntëran. A'naquën Tata nani ma'sha nitotaponaraihuë': ‘Quiyaora noya noya nitotarai,’ topiso marë', co nanamën anitotëranhuë'. Imarinacosopitaso nipirinhuë', co onpopinchin nitotaponaraihuë': ‘Catahuaco Sinioro co caora nanitërahuë',’ topachinara, quëma nanamën chachin anitotëran. Ina marë: ‘Yosparinquën,’ itëranquën. \v 26 Quëmaora nohuanton Tata naporan,” itërin. \p \v 27 Ina quëran piyapi'sa' a'chintantarin. \p “Tata Yosë nohuanton, pënëntarahuë. Ya'ipi nanamën anitotërinco piyapi'sa' a'chintaca'huaso marë'. Hui'ninco ni'ton, inasáchin noya nohuitërinco. Inapochachin Tata Yosë nohuitërahuë. Casáchin noya nohuitërahuë. A'naquëonta' cari anohuitohuato, nohuitapi anta'. \v 28 Huëco' casáchin imaco catahuainquëma'. Isoro'paquë ma'sha onporama' ni'ton, sëtarama'. Naporahuaton, nisha nisha yanatëpiramahuë', co canpitaora nanitëramahuë' noya cancantacamaso'. Pë'pëto quëquën quëparamaso pochin ninatanama ni'ton, napion cancantërama'. Napoaton huëco' catahuainquëma' sano cancantacamaso marë'. \v 29 Co carinquëma' nocananquëmahuë'. Sanoanan quëran pënënanquëma'. Casáchin natanco a'chinchinquëma'. Nani tahuëri catahuaranquëma' noya cancantacamaso marë'. Ina pochin imapatamaco, sano cancantarama huachi. \v 30 Ma'sona nicacaso sha'huitohuatënquëma', catahuaranquëma' noya nicacamaso'. Catahuaranquëma' ni'ton, co sacaihuë' imasaramaco huachi,” itërin Quisosori. \c 12 \s1 Chinoto tahuëri naporinso' \r (Marcos 2.23-28; Lucas 6.1-5) \p \v 1 A'na chinoto tahuëri nanihuachina, Quisoso ca'tano'sanënpitarë' pa'sapi. Tricoro' pëntontapi. Ca'tano'sanënpita tanatona', papona pochin a'naya a'naya trico moto maraapi. I'shorayarahuatona', ca'pi. \v 2 Ina ni'sahuatona parisioro'saso': \p —¡Ni'quë' Maistro! Chinoto tahuëri nipirinhuë', ca'tano'sanënpita tricoraya i'shorayapi, co ipora tahuëri pi'pisha tëranta' sacatacaso ya'huërinhuë'. Co Moisësë pënëntërinso' natëpihuë', itopi. \p \v 3 Napotohuachinara, itërin: \p —Yosë quiricanën ¿co nontëramahuë' ti? Iráca Tapi tanahuachina, \v 4 Yosë pëinënquë ya'conin. Inaquë ya'conahuaton, pan Yosë marë' acopiso' ca'nin. Ca'taninsopitanta' tanatona', ca'pi. Corto hua'ano'saráchin ina pan capacaiso nipirinhuë', Tapi ca'nin. Ca'pirinhuë', co ina marë' Yosëri ana'intërinhuë'. \v 5 Isonta' yonquico'. Nani chinoto tahuëri corto hua'ano'sa' Yosë pëinënquë sacatopi. Piyapi'sa' oshanëna marë' ohuicaro'sa' tëpapi. Sacatopirinahuë', co ina marë' oshahuanpihuë'. ¿Co inanta' nontëramahuë' ti? \v 6 Yosë pëinën noya nipirinhuë', caso' chini chiníquën nanantato, noya noya a'chintaranquëma'. \v 7 Yosë chachin naporin: “Piyapi'sa' nosorocamaso' na'con na'con nohuantërahuë. Ma'sha oshanëma marë' tëparahuatoma ya'ipi ahuiquitamaso', co onpopinchin nohuantërahuë',” tënin quiricanënquë. Nontopiramahuë', co natantochináchinhuë' cancantërama'. No'tëquën yonquirama' naporini, co topinan quëran sha'huirapiitomahuë'. \v 8 Yosë quëran quëmapico ni'to, chiníquën nanantërahuë. Chinoto tahuëri ma'sona noya nicacaso' sha'huichinquëma'. Co nicacasohuë nininsonta' sha'huichinquëma', itërin. \s1 Imirin tachitërinso' \r (Marcos 3.1-6; Lucas 6.6-11) \p \v 9 Ina quëran paantarahuaton, niyontonpiso pëiquë ya'conconin. \v 10 Inaquë a'na quëmapi quënanconin. A'na imirin tachitërin ni'ton, co pi'pisha tëranta' nanitërinhuë' së'quëtacaso'. “Ipora tahuëri co cania'piro'sa' anoyatacaso ya'huërinhuë',” ta'tona', parisioro'sari ni'sapi. Quisoso yasha'huirapitona', itapona': \p —Chinoto tahuëri nipirinhuë', ¿noya cania'piro'sa' anoyatacaso' ti? itopi. \p \v 11 —Ni'cochi iyaro'sa', ohuicaro'sa' pë'tahuahuatamara, a'naya tëranta' panca nanincatëquë anotohuachina, ocoirama'. Chinoto tahuëri nipirinhuë', masahuatoma', ocoirama'. \v 12 Piyapi'saso nipirinhuë' noya noya ni'ton, na'con na'con nosorocaso' ya'huërin. Napoaton chinoto tahuërinta' piyapi'sa' catahuacaso' ya'huërin, itërin. \p \v 13 Napotahuaton, apia nontërin. \p —Imiran iyasha ihuëquë', itërin. Natëton ihuëpachina, a'naroáchin noyatërin. A'na imirin pochachin niantarin. \v 14 Ina nicatona parisioro'saso' pipipi. Pipirahuatona', Quisoso tëpacaiso marë' yonquipi huachi. \s1 Iráca ninorinso' \p \v 15 Ina nitotaton, Quisoso a'na parti pa'nin. Na'a piyapi'sari imasarin. Cania'piro'sa' huë'pachinara, ya'ipiya anoyatërin. \p \v 16 —Ama a'napita sha'huitocosohuë', itërin. \v 17 Iráca Quisoso ninoton, Isaiasë ninshitërin. Yosë yonquirinso chachin ninshitaton, naporin: \q1 \v 18 “Iso quëmapi nani acorahuë nisha nisha piyapi'sa' nicha'ëcaso marë'. Noya natëarinco. \q1 Na'con nosoroato, nóya ni'nahuë. \q1 Ispiritonëhuë chachin aya'coancantarahuë. \q1 Nisha piyapiro'santa' no'tëquën a'chintahuaton, anoyacancantarin. \q1 \v 19 Co no'huiarinhuë'. Co chiníquën nonsarinhuë'. \q1 Co cachiquë paaton, piyapi'sa' ano'huitarinhuë'. \q1 \v 20 A'naquën piquira yanopantërinso pochin nicatona', co huachi chiníquën cancantopihuë'. Inapitaso' achinicancanarin. \q1 Nanparin yatacopirinso pochin cancantatona', pi'pianchin Yosë shia'popi. Co inapitanta' no'huiarinhuë'. \q1 No'tëquën a'chintahuaton, na'a piyapi'sa' anoyacancantarin. Inapotaton, sopai minsëarin huachi. \q1 \v 21 Nisha nisha piyapi'sari natanahuatona': ‘Inasáchin nicha'ësarinpoa',’ tosapi huachi,” tënin Yosë quiricanënquë. \m Iráca Isaiasë ninorinso chachin nanirin ni'ton, Quisosori sanoanan quëran piyapi'sa' pënënarin. \s1 Sopai hua'an minsërinso' \r (Marcos 3.20-30; Lucas 11.14-23; 12.10) \p \v 22 Ina quëran a'na quëmapi quëpi Quisosori anoyatacaso marë'. Sopairi ya'coancantërin ni'ton, co nanitërinhuë' nonacaso'. Co quënantacaso tëranta' nanitërinhuë'. Sopai a'parahuaton, a'naroáchin anoyatërin. Noya ni'tërin. Nonacasonta' nanitërin huachi. \v 23 Ina ni'sahuatona', piyapi'sa' pa'yanpi. “¡Ma'pitacha nanitaparin paya! Isoso' Tapico' shiin, ¿Yosëri a'paimarinso' nimara ti?” nitopi. \p \v 24 Parisioro'sariso nipirinhuë', co natëpihuë': “Sopairo'sa' hua'an Piirsipo\f + \fr 12:24 \fk Piirsiposo': \ft Satanasë tapon naporin.\f* itopisoari catahuarin ni'ton, nanitaparin sopairo'sa' a'pacaso'. Co inari catahuarinhuë' naporini, co nanichitonhuë',” topi. \p \v 25 Topinan yonquirapirinahuë', inaora yonquinën quëran Quisosori nitotaton, itërin: “Ni'co'. Ninanoquë ya'huëpisopita nino'huipi naporini, yanquë'itonahuë'. Co huachi inaquë ya'huë'itonahuë'. Huëntonënquë ya'huëpisopitanta' nino'huipi naporini, inapitanta' yanquë'itonahuë'. \v 26 Inapochachin Satanasë sopairo'sarë' nino'huipi naporini, co huachi hua'an niitonhuë', co huachi piyapi'sa' hua'anëntacaso' nanichitonhuë'. \v 27 ‘Piirsipo catahuarinquën,’ itopiramacohuë', co no'tëquën yonquiramahuë'. Co ina catahuarincohuë'. A'naquën a'chintëramasoarinta' sopairo'sa' yaa'papi. Satanasë catahuarinco ni'quëhuarë', inapitanta' inari catahuarin. Inapita natanco' macariso' catahuarinso' sha'huichinquëma'. \v 28 Caso nipirinhuë', Ispirito Santo catahuarinco sopairo'sa' a'paca'huaso'. Napoaton Yosë chachin a'paimarinco hua'anënta'huanquëmaso marë', tënahuë. \p \v 29 Quëmapi chiníquën nipachina, pëinën noya a'pairin. Co insonta ya'conaton ma'shanën mataponhuë'. A'naso nipirinhuë' ina quëran chini chiníquën ni'ton, huëcapairahuaton minsëquirin. Tonporahuaton, ma'shanënpita quiquitërin. \p \v 30 Co imapatamacohuë', inimicotaramaco. Co catahuahuatamacohuë', sopai natëarama huachi. Piyapi'sa' anishacancantarama' ama Yosë imacaiso marëhuë'. \p \v 31 Napoaton itaranquëma': Co noyahuë' nipatama', oshahuanarama'. Pinótohuatamanta oshahuanarama'. Oshanëma marë' sëtohuatama', Yosë oshanëma' inquitarinquëma'. Ya'ipi co noyahuë' ninamasopita inquitarinquëma'. Ispirito Santoíchin pinotoma' oshahuanpatama' tëhuënchinso', co inquitarinquëmahuë'. \v 32 Caso' Yosë quëran quëmapico nipirahuë pinopatamaco, ina marë' oshahuanpiramahuë', oshanëma marë' sëtohuatama', inquitarinquëma'. Nipirinhuë', Ispirito Santo pinopatama', co oshanëma' inquitarinquëmahuë'. Co onporonta' inquitarinquëmahuë',” itërin Quisosori. \s1 Nara pochin nininso' \r (Lucas 6.43-45) \p \v 33 Ina quëran itaantarin: “ ‘Nara noya nipachina, noya nitërin. Co noya nitohuachinahuë', napoonin,’ topi. Nitërin quëran nara nohuitërë'. Inapochachin piyapinpoanta' ninëhua'. Noya yonquihuatëhua', no'tëquën nonarihua'. \v 34 Canpitaso nipirinhuë', ya'huan pochin cancantatoma' yanonpinama'. Co noyahuë' yonquiatoma', co nanitëramahuë' noya nonacamaso'. Onpopinsona cancantëramaso', nonama quëran piyapi'sa anitotarama'. \v 35 Noya cancantohuatëhua', noyasáchin nonarihua'. Co noyahuë' cancantohuatëhua', co noyahuë' nonarihua'. \v 36-37 Noya cancantohuatama', noya nonsarama'. Ayaro' tahuëri Yosë noya ni'sarinquëma'. Co noyahuë' cancantohuatama', co noyahuë' nonsarama'. Ina marë' ayaro' tahuëri ana'intarinquëma'. Ayaro' tahuëri nanihuachin, Yosë nontarinquëma'. Ya'ipi nonamasopitanta' aipitarinquëma'. A'naquëma' co noyahuë' nonpatama', ‘Co yonquiatohuë', naporahuë,’ itopiramahuë', ina marënta' ana'intarinquëma', tënahuë. Co noyahuë' cancantohuatama', no'tëquën ana'intarinquëma huachi,” itërin Quisosori. \s1 Yosë pochin nicacaso' nohuantopiso' \r (Marcos 8.12; Lucas 11.29-32) \p \v 38 Ina quëran parisioro'sa', cotio maistro'sa', inapita huë'pachinara, Quisoso nontiipi: \p —Yosë pochin niquë' ni'iinquën. Ina ni'patoi, natëarainquën, itiipi. \p \v 39 —Canpitaso' co noyahuë' cancantërama'. Co pi'pisha tëranta' Yosë yanatëramahuë'. “Yosë pochin niquë' ni'iinquën,” itopiramacohuë', co Yosë nohuantërinhuë'. Isoíchin anitotarinquëma'. A'na tahuëri Conasë pochin nisarahuë. \v 40 Iráca Conasë marëquë të'yaitohuachinara, panca sami pochin nininsoari mi'tërin. Cara tahuëri tashirë chachin inaquë ya'huapirinhuë'. Ina quëran Yosë nohuanton, cha'ërin. Inapochachin canta' Yosë quëran quëmapico ni'to, chiminpato, cara tahuëri tashirë chachin acoporo' ya'huaporahuë', cha'ësarahuë huachi. \v 41 Conasë cha'ërahuaton, Ninihuiquë pa'nin. Inaquë pënëntohuachina, co noyahuë' yonquipisopita naniantopi. Napoaton ayaro' tahuëri inapita nontarinënquëma'. “¿Onpoatomata' co canpitaso' natëramahuë'?” itaponënquëma'. Caso' chiníquën nanantato, noya noya pënënpiranquëmahuë', co yanatëramacohuë'. Napoaton ayaro' tahuëri Yosë na'con ana'intarinquëma'. \v 42 Inapochachin iráca Saromon hua'anëntapon, copirno sanapi nininso' sor parti quëran huë'nin ina nontacaso marë'. “Ya'ipi nitotërin,” ta'ton, huë'nin natanapon. Napoaton ayaro' tahuëri ina atapanarinquëma'. Saromon quëran caso' na'con na'con nitotato, noya noya a'chintopiranquëmahuë', co yanatëramacohuë' ni'ton, Yosë chiníquën ana'intarinquëma', itërin Quisosori. \s1 Sopairi ya'coancantantarinso' \r (Lucas 11.24-26) \p \v 43 Ina quëran Quisosori a'chintaantarin. “A'na quëmapi sopairi ya'coancantopirinhuë', ina quëran pipirin. Pipihuachina, inotëro' parti pa'sárin. Insëquësona ya'huëcaso marë' yonisapirinhuë', co quënaninhuë'. \v 44 Napoaton ina quëmapiquë chachin huëantarin. Inaso' co Yosë yonquiatonhuë', topinan ya'huárin quënanquiantarin. Noya ya'huëantachinachin ni'ton, sopairi yaya'coancantantarin. \v 45 Napoaton paantarahuaton, canchisë sopairo'sa' maantarin. Aquë aquëtë' co noyahuë' nipisopita maantarin. Posa sopairo'sari chachin quëmapi ya'coancantantapi. Napoaton aquë aquëtë' co noyahuë' yonquirin huachi. Inapochachin ipora na'a piyapi'sa' sopai natëtona', co noyahuë' cancantopi. Ina quëran: ‘Co huachi sopai natëarahuë',’ taponaraihuë', co Yosë yonquiatonahuë', oshaquëran aquë aquëtë' co noyahuë' cancantaantapi huachi,” itërin Quisosori. \s1 Quisoso quëmopinënpita pochin nininsopita \r (Marcos 3.31-35; Lucas 8.19-21) \p \v 46 Piyapi'sa' nontaso', a'shin, iinpita, inapita huë'pi. Quisoso yanontopirinahuë', na'a piyapi'sa' yamorapi ni'ton, co nanitopihuë' ya'conacaiso'. Aipiran huaniápirinahuë', \v 47 a'na quëmapiri sha'huitërin: \p —Ni'quë' Maistro. Mamaparin, iyaparinpita, inapita huëcatona', aipiran huanirapi. Yanontërinënquën, itërin, \v 48 Napotopirinhuë', Quisosoriso' itapon: \p —Mamahuë, iyahuëpita, inapita pochin ni'nahuësopita sha'huichinquën nitotëquë', itahuaton, \v 49 imirin quëran tasatërin: \p —Isopita imarinaco ni'ton, iyahuëpita pochin nicato, nosororahuë. \v 50 Yosë natëpisopita iyahuëpita pochin ni'nahuë. Sanapi'santa' Yosë nanamën natëhuachina', oshihuëpita pochin ni'nahuë. Payaro'santa' Yosë imapachina', mamahuë pochin ni'nahuë, itërin. \c 13 \s1 Pa'sarayarinso' \r (Marcos 4.1-9; Lucas 8.4-8) \p \v 1 Naporo' tahuëri pëi quëran pipirahuaton, sono' yonsanquë huënsëconin. \v 2 Inaquë notohuaro' piyapi'sa' niyontonpi natanacaiso marë'. Hua'huayatërahuë' tancapitohuachinara, potiquë ya'conahuaton, huënsëmarin. Ii' yonsánshaquë huarë' piyapi'sa' yamorapi. \v 3 Nisha nisha pënënto nanan a'chintërin. Ma pochinsona nininsopita a'chintárin ayonquicaso marë'. \p A'chintaton, itapon: “A'na quëmapi sha'tapon pa'sarin. \v 4 Tricoraya iminquë pa'sarayarin papotacaso marë'. Pa'sarayahuachina, a'naquën ya'pirin iraquë huarë' pa'sarayarin. Iraquë huarë' anotërin ni'ton, inairaro'sari huëcapairahuatona', pë'yaquipi huachi. \v 5 A'naquën ya'pirin na'piroquë pa'sarayarin, pi'pian pi'pian no'pa' ya'huërinquë. Shimënshin no'pa' ni'ton, shiarahuaton, papotopirinhuë'. \v 6 Pi'iri chiníquën pi'cahuachina, yaahuirin. Pi'pishara'huaya itëhuanin ni'ton, ahuirin huachi. \v 7 A'naquën ya'pirionta' nahuanoquë pa'sarayarin. Inaquë papotopirinhuë', nahuano'sarinta' papotërin. A'shinahuatona', imotërin huachi. Napoaton co nitërinhuë'. \v 8 A'naquënso nipirinhuë' noyaro'paquë pa'sarayarin. Inaquë noya papotërin. A'shinpachina, sha'nin quëran na'con na'con nitërin. A'naquën cara shonca, cara shonca nitërin. A'naquën saota shonca, saota shonca nitërin. A'naquën pasa, pasa nitërin. \v 9 Huëratëhuanpatama', noya natanatomaco, yonquico',” itërin Quisosori. \s1 Pënënto nananquë a'chininso' \r (Marcos 4.10-12; Lucas 8.9-10) \p \v 10 Ina quëran ca'tano'sanënpitari ya'caritahuatona', natanpi. “¿Onpoatonta' Maistro piyapi'sa' a'chintohuatana, pënënto nanan quëran a'chintëran?” itopi. \p \v 11 “Yosë hua'anëntërinso' co insonta' inaora yonquinën quëran nitotërinhuë'. Canpitaso' ya'ipiya a'chintaranquëma'. A'napitaso nipirinhuë' co ya'ipi a'chintarahuë'. Pënënto nanan quëransáchin a'chintarahuë. \v 12 Insosona noya natanpachinaco, Yosëri catahuarin noya yonquicaiso marë'. Na'con na'con nitotapi. A'napitaso nipirinhuë' co yanatëhuachinacohuë', Yosëri tananpitarin ni'ton, ya'ipiya naniantapi huachi. \v 13 Napoaton inapita huë'pachinara, sacai pochin a'chintërahuë. Natanaponaraihuë', co natëapihuë'. Nicaponaraihuë', co yonquiapihuë'. \v 14 Iráca Isaiasëri ninoton, naporin: \q1 ‘Natanapomarahuë', co natëtaramahuë'. \q1 Nicapomarahuënta' co tëhuënchachin quënanaramahuë'. \q1 \v 15 Isopitaso' co natantochináchinhuë' cancantopi. \q1 Në'huëya pochin cancantatona', co yanatantopihuë'. \q1 Tanshirinso pochin cancantatona', co yaquënantopihuë'. \q1 Noya ni'pi naporini, quënanchitonahuë'. \q1 Noya natanpi naporini, cancanëna quëran nataintonahuë'. \q1 Co noyahuë' yonquipisopita naniantatona' imarinaco naporini, \q1 anoyacancanchitohuë',’ tënin Yosë iráca. \m Ipora huanta' na'a piyapi'sa' ina pochin cancantopi. \p \v 16 Canpitaso nipirinhuë', ma noya Yosë catahuarinquëma' ni'ton noya ni'namaco. Noya natanamaco. Napoaton noya cancantarama'. \v 17 Iráca quëran huarë' na'a pënëntona'piro'sa', noya piyapi'sa', inapita canpita ni'namasopita yani'pirinahuë', co ni'pihuë'. A'chintëranquëmasopitanta' yanatanpirinahuë', co natanpihuë',” itërin Quisosori. \s1 Tricoraya tapon naporinso' \r (Marcos 4.13-20; Lucas 8.11-15) \p \v 18 Ina quëran ca'tano'sanënpita a'chintaantarin. “Natanco iyaro'sa'. Sha'tona'pi sha'ninso pochin nininso' a'chintanta'inquëma' no'tëquën nitotacamaso marë'. \v 19 Tricoraya pa'sarayarëso pochin Yosë nanamën ya'ipi parti a'chintërë'. ‘Yosë yahua'anëntarinquëma',’ topachina, a'naquën piyapi'sa' ira pochin nipi. Nanamën natanpirinahuë', co yonquipihuë'. Inairaro'sari huëcapairahuatona', pë'yaquipiso pochin a'naroáchin sopai huë'nin. Huë'sahuaton, Yosë nanamën natanpiso' osërëtiirin. Ananiantërin huachi. \v 20 A'naquën piyapi'saso nipirinhuë', na'piro pochin niconpi. Yosë nanamën natanahuatona', a'naroáchin pa'yatatona', natëpirinahuë', \v 21 co cancanëna quëran huarë' natëpihuë'. Co chiníquën cancantatonaraihuë', co natëmiatopihuë'. Ma'sha onpohuachinara, a'naroáchin yaa'popi. Imapiso marë' aparisitohuachinara, a'popi huachi. \v 22 A'naquën piyapi'santa' nahuano' ya'huërinso pochin niconpi. Yosë nanamën natanpachinara, yaimapirinahuë', ma'sharáchin yonquiatona', naniantopi. ‘Na'a coriqui, ma'sha, inapita ya'huëtohuachincoi, nóya cancantarai,’ topirinahuë', co ina quëran noya cancantacasohuë' nipirinhuë'. Napoaton nahuano'sari imotërinso pochin, ma'sharáchin yonquiatona', Yosë nanamën naniantopi. Co imamiatopihuë'. \v 23 A'naquën piyapi'saso nipirinhuë', noyaro'pa pochin nipi. Yosë nanamën natanahuatona', cancanëna quëran huarë' natëpi. Cara shonca, cara shonca nitërinso pochin a'naquën noyamiáchin imapi. A'naquëonta' saota shonca, saota shonca nitërinso pochin noya imapi. A'naquëonta' pasa, pasa nitërinso pochin ya'ipi cancanëna quëran imatona', noya noya imapi huachi,” itërin. \s1 Pacatëro' sha'ninso' \p \v 24 Ina quëran a'chintaantarin: “A'nanta' iyaro'sa', a'chintaanta'inquëma' Yosë hua'anëntërinso' nitotacamaso marë'. A'na patron iminpachina, noya trico sha'nin. \v 25 Ina quëran tashihuachina, huë'ësoi' inimico huë'nin. Huë'sahuaton, inaquë chachin pacatëro' trico pochin ya'norinso' sha'quirin anta'. Trico sha'ninso' huancanaya ina huancanaya sha'quirin. Nani sha'pachina, pa'nin. Co incari tëranta' ni'ninhuë'. \v 26 Inanta' pichopitahuaton, tricorë' napopianachin ya'norin. Cato chachin a'shinaponahuë', pacatëroso' co nitërinhuë'. Naporo huarë' nohuitopi huachi. ‘Isoso' co tricohuë', pacatëro',’ topi. \v 27 Ina ni'sahuatona', piyapinënpitari sha'huitonpi. ‘Noyarayasachin asha'topiranhuë', ¿onporahuatonta' ina huáncana ina huancánachin pacatëro' papotërin?’ itonpi. \v 28 ‘Inimiconëhuë naporin,’ itërin patronënari. Napohuachina, piyapinënpitari itapona': ‘Nohuantohuatan, paatoi hua'chi'i, topiraihuë',’ itopi. \v 29 ‘Ama napotocosohuë'. Ipora hua'tohuatama', triconta' ocoiarama'. \v 30 Tananpitoco' cato chachin a'shiina'. Nani macacaso' nanihuachin, sacatoro'sa' sha'huitarahuë. Pacatëro'ton masahuatoma', tonpoco' pënquë ahuiquitacaso marë'. Ina quëran tricosachin masahuatoma', pëinëhuëquë acotoco huachi, itarahuë,’ tënin patron,” itërin Quisosori. \s1 Mostasaraya pochin nininso' \r (Marcos 4.30-32; Lucas 13.18-19) \p \v 31 Ina quëran itaantarin: “Yosë hua'anëntërinso' a'chintaanta'inquëma'. Mostasaraya pochin ninin. Inaso ya'pirin pi'pira'huaya niponahuë', \v 32 iminquë sha'patëra papotohuachina, panca ta'an ninin. Nani a'shinpachina, inairaro'sa' huëcatona', inaquë pëirin,” itërin. (Inapochachin caniaritapon, caraíchin piyapi Yosë imapirinahuë', a'na tahuëri notohuaro' piyapi'sa' Yosë imasapi.) \s1 Pan ahuëpocatërinso pochin nininso' \r (Lucas 13.20-21) \p \v 33 “Naquëranchin iyaro'sa' Yosë hua'anëntërinso' a'chintaanta'inquëma'. Pan ahuëpocatërinso pochin ninin anta'. A'na sanapi pan nipachina, cara shonca quiro pochin trico no'mo' manin. Masahuaton, pi'pian tëranta' pan ahuëpocatërinso' ayontohuachina, ya'ipiya së'cotaton, ahuëpocatërin huachi,” itërin Quisosori. \s1 Ma'pochinsona nininso' \r (Marcos 4.33-34) \p \v 34 Notohuaro' piyapi'sa' niyontonpachinara, na'a pënënto nanan sha'huitërin. Ma'pochinsona nininsoáchin sha'huitërin. \v 35 Iráca pënëntona'piri ninoton, ninshitërin. \q1 “Piyapi'sa' a'chintahuato, ma'pochinsona nininso' a'chintarahuë. \q1 Isoro'pa' ninin quëran huarë' co piyapi'sa' nitotopirinahuë', \q1 a'chintarahuë huachi,” tënin iráca ninoton. \m Naporinso chachin ina pochin Quisosori a'chintarin. \s1 Pacatëro' tapon naporinso' \p \v 36 Ina quëran piyapi'sa' patahuaton, pëiquë ya'conconin. Inaquë ca'tano'sanënpitari itapona': “Achin sacai' pochin pënënto nanan a'chintopirancoihuë'. Pacatëro' sha'piso' co nitotëraihuë'. ¿Ma'ta' tapon naporan? A'chintantacoi nitochii,” itopi. \v 37 “Inta nipachin, a'chinchinquëma'. Patron asha'tërinso pochin piyapi'sa' a'chintërahuë. Yosë quëran quëmapico ni'to, nanamën a'china'huaso marë' o'marahuë. \v 38 Isoro'pa' panca imin pochin ninin. Yosë hua'anëntërinquë ya'conpisopitaso' noya ya'pirin pochin nipi. Sopai natëpisopitaso nipirinhuë', pacatëro' pochin niconpi. Co noyahuë' cancantatona', sopai natëpi. \v 39 Inimico pacatëro' sha'ninso pochin sopai chachin nohuanton, co noyahuë' nipi. Nitërinso' manëso pochachin ayaro' tahuëri naniriarin. Nanihuachin, anquëniro'sa' o'maapi piyapi'sa' macacaiso marë'. \v 40 Pacatëro' ahuiquitërëso pochin ayaro' tahuëri pënquë ana'intacaso' ya'huërin. \v 41 Anquëniro'sa' a'pahuato, ya'ipi co noyahuë' nipisopita ayontonapi huachi. Anishacancantona'piro'santa' masapi. \v 42 Inapita masahuatona', pënquë të'yatapi. Inaquë chiníquën parisitatona', na'nërápona'. \v 43 Yosë natëpisopitaso nipirinhuë', nóya ni'sarin. Pi'i a'pininso pochin Yosë hua'anëntërinquë ya'noapi. Huëratëhuanpatama', noya natanatomaco, yonquico',” itërin Quisosori. \s1 Oro pochin nininso' \p \v 44 Ina quëran itaantarin: “Isonta' a'chinchinquëma' Yosë hua'anëntërinso' nitotacamaso marë'. A'na quëmapi ya'huëpirinhuë'. A'na no'pa' pa'taton, oro pochin nininsopita quënanconin. Acoporo' ya'huëpirinhuë', quënanconin. Pa'yataton, imotantarahuaton, pa'nin huachi. Ya'ipi ma'shanënpita pa'anahuaton, coriqui canarin quëran, ina no'pa' pa'anconin huachi. ‘Quënanahuëso' noya nóya,’ ta'ton, ina na'con na'con nohuantërin,” tënin. (Inapochachin Yosë hua'anëntinquëmaso' na'con na'con nohuantoco', tapon naporin.) \s1 Huirina'pi pa'ton nininso' \p \v 45 Ina quëran itaantarin: “A'nanta' a'chinchinquëma' Yosë hua'anëntërinso' nitotacamaso marë'. A'na quëmapi pa'sárin huiri na'pira'huayaro'sa' pa'ton nininso' yonicaso marë'. \v 46 A'na tahuëri noya noya nininso' quënanin huachi. Na'con pa'tërin ni'ton, ya'ipi ma'shanënpita pa'anahuaton coriqui canarin quëran pa'anconin. ‘Ina na'con na'con nohuantërahuë,’ ta'ton, pa'anin huachi,” itërin. \s1 Sami pochin nininso' \p \v 47 Ina quëran itaantarin: “A'nanta' a'chintaanta'inquëma' Yosë hua'anëntërinso' nitotacamaso marë'. Sami manëso pochin ninin. Panca riti marëquë të'yatohuatëra, notohuaro' sami manë'. Nisha nisha manë'. \v 48 Na'a sami ya'conpachina, yonsanquë oshirë'. Ina quëran sami camayoro'sa' huënsërahuatona', sami nisha nisha huayonapi. Noya sami i'mëquë po'morapi. Napoonin nininsopitaso nipirinhuë', të'yatopi. \v 49 Ayaro' tahuëri inapochachin nisarin. Anquëniro'sa' o'marahuatona', ya'ipi piyapi'sa' nisha nisha huayonapi. Yosë yonquipisopita noya acoapi. A'naquënso nipirinhuë', co noyahuë' cancantopi ni'ton, \v 50 pënquë të'yatapi. Inaquë chiníquën parisitatona', na'nërápona huachi,” itërin Quisosori. \p \v 51 Ina quëran ca'tano'sanënpita natanin: \p —Nani a'chintëranquëmaso' ¿nitotërama' ti? itërin. \p —Nani nitotërai, itopi. \p \v 52 —Yosë quiricanën nani nitotarama'. Yosë hua'anëntërinso' a'chintëranquëma' ni'ton, pëi' hua'anën pochin nisarama'. Pëi' hua'anën noya nipachina, ya'ipi pëinënquë ya'huëpisopita noya nocomarin. Nani na'con a'chintëranquëma' Yosë nanamën a'chinacamaso marë'. Iráca ninshitopiso' nitotërama'. Naporahuaton, a'nanta' nashamiachin a'chintaranquëma'. Ya'ipiya nitotatoma', a'chintëra'piarama', itërin Quisosori. \s1 Nasaritoquë paantarinso' \r (Marcos 6.1-6; Lucas 4.16-30) \p \v 53 Nani a'chintohuachina, pa'nin huachi. \v 54 Ya'huërinquë chachin paantarahuaton, niyontonpiso pëiquë a'chintarin. Piyapi'sa' natanahuatona', nisha nisha yonquiatona', ninontopi. \p —¡Ma'pítacha nitotërin paya! ¿Macariso' a'chintomara? Piyapi'sa' a'naroáchin anoyatërin. ¿Onporahuatoncha nani ma'sha nanitaparin nicaya? \v 55 Hua'huatapon quëran huarë' nohuitërëhua'. Pa'pinso' nontëcamayo. A'shinso' Maria itopi. Iinpitanta' nohuitërëhua'. Santiaco, Cosi, Simon, Cotasë, inapita itopi. \v 56 Oshinpitanta' isëquë ya'huarin. Co Quisoso chiníquën nanantërinhuë'. ¿Onporahuatonta' nipachin ina pochin nitotërin? nitopi. \p \v 57 Co natëtonaraihuë' tëhuapi. Napohuachinara, Quisosori itërin: \p —Iráca quëran huarë' napopi. “Ya'ipi piyapi'sari pënëntona'pi noya natanpi. Ninanonënquë ya'huëpisopitaso nipirinhuë', co noyahuë' natanpi. Co quëmopinënpitari tëranta' yanatëpihuë',” topi iráca. No'tëquën napopi, tënin Quisoso. \p \v 58 “Co Yosë quëran o'marinhuë',” ta'tona', co cancanëna quëran huarë' natëpihuë' ni'ton, co na'a piyapi'sa' a'naroáchin anoyatërinhuë'. Caraíchin cania'piro'sa' anoyatërin. \c 14 \s1 Coansha Paotista tëpapiso' \r (Marcos 6.14-29; Lucas 9.7-9) \p \v 1 Ya'ipi Quisoso naporinso' nahuinin. Cariria hua'an Irotisë itopisonta' natantërin. \v 2 “Ma'pitacha nanitapaton, cania'piro'sa' a'naroáchin anoyatërin paya. Coansha Paotistaco' nanpiantarinso' tënahuë,” itërin piyapinënpita nontaton. I'huamiáchin Coansha atëpataton, naporin. \p \v 3-4 I'hua chachin Coansha nanpiso', Irotisë co noyahuë' ninin. Iin sa'in osërëtaton, manin. Pinipi sa'in chachin osërëtërin, Irotiasa itopiso'. Napoaton Coansha Paotistari chiníquën pënënin. “Yosë co nohuantërinhuë' iyaparin sa'in osërëtaton macamaso',” itërin. Napotohuachina, chiníquën no'huitaton, sontaro'sa' camairin macacaiso marë'. Masahuatona', tashinan pëiquë po'mopi. \p \v 5 Chiníquën no'huiton, yatëpapirinhuë', piyapi'sa' të'huatërin. “Yosëri chachin Coansha a'parin pënëinpoaso marë',” ta'tona', noya ni'pi. Inapita të'huataton, co atëpatërinhuë'. \v 6 Ina quëran hua'huatërinso' tahuëri nanihuachina, pita ninin. Na'a piyapi'sa' amatërin. Naporo' Irotiasa hua'huin ya'conahuaton, ya'ipi piyapi'sa' ni'tërantapaquë nansararin. Nanon nansarinso' ni'sahuaton, hua'ani pa'yatërin: \v 7 “Ma'sona tëranta', apia'hua, nohuantohuatan, nico quëchinquën. Yoscoarë' quëchinquën,” itërin. \v 8 Itohuachina, a'shin paahuarin. \p —¿Ma'ta' mama ma'pai? itoonin. \p —“Coansha anishitëconotahuaton, motën quëtoco,” itëquë', itërin a'shini. Manorahuaton, hua'an ya'huërinquë paantarin. \p —Coansha motën nohuantërahuë. Sënanquë acorahuaton, apiramiáchin quëtoco, itoonin. \p \v 9 Natanahuaton, hua'an sëtërin. “Coansha noya quëmapi,” ta'ton, co huachi yonquirinhuë' tëpacaso'. Co yatëpapirinhuë', “Ya'ipi piyapi'sa' nataninaco, Yoscoarë' itërahuë,” ta'ton, sontaro'sa' a'parin tëpacaiso marë'. \v 10 Pa'sahuatona', tashinan pëiquë nishitëconotonpi. \v 11 Motën sënanquë acorahuatona', nanon quëtopi. Nanonta' a'shin quëtoonin. \p \v 12 Napotohuachinara, imarinsopita natantahuatona' huë'pi. Nonën quëparahuatona', pa'pitopi. Ina quëran Quisoso sha'huitonpi. \s1 Cosharo' ana'atërinso' \r (Marcos 6.30-44; Lucas 9.10-17; Juan 6.1-14) \p \v 13 Coansha tëpapiso' natantahuaton, Quisoso piyapi'sa' patërin. Potiquë ya'conahuaton, co piyapi ya'huërinquëhuë' pa'nin. Piyapi'sa' natantahuatona', imapi. Ira pa'tatona', inahua'ton canconpi. \v 14 Quisososo canconahuaton nonshipirinhuë', notohuaro' piyapi'sa' quënanconin. Quënanconahuaton, na'con nosororin. Noya nontaton, ya'ipi cania'piro'sa' anoyatërin. \v 15 I'huararahuaso', ca'tano'sanënpitari itiipi: \p —Nani i'huarin. Co manta' isëquë ya'huërinhuë'. Piyapi'sa' a'paquë' ninanoro'saquë pa'ina'. Inaquë cosharo' pa'anatona' ca'ina', itopirinahuë'. \p \v 16 —Co iyaro'sa' pacacaiso' ya'huërinhuë'. Canpitari a'caco', itërin Quisosori. \p \v 17 —Capa isëquë capacaso'. A'natërapoíchin pan, catoíchin sami, inaíchin ya'huëtërincoi, itopi. \p \v 18 —Inaya tëranta' quëshico, itohuachina, quëshiipi. \p \v 19 Ina quëran piyapi'sa' sha'huitërin pastoquë huënsëcaiso marë'. Nani huënsëhuachinara, Quisosori a'natërapoya pan, catoya sami, inapita manin. Masahuaton, inápaquë në'pëtahuaton, Yosë nontërin. “Yosparinquën, Tata,” itahuaton, pan, sami, inapita së'panahuaton, ca'tano'sanënpita quëtërin. \p —Piyapi'sa' quëtonco' ca'ina', itohuachina, quëtëra'piapi. \v 20 Ya'ipi piyapi'sa' coshatopi. Natëaquë huarë' coshatopi. Ina quëran pë'sotopiso' mapi. Shonca cato' i'më' mëntatopi. \v 21 A'natërápo huaranca pochin quëmapi'sa' coshatopi. Sanapi'santa' hua'huinarë chachin coshatopi anta'. \s1 Ii' aipi i'narinso' \r (Marcos 6.45-52; Juan 6.16-21) \p \v 22 Ina quëran ca'tano'sanënpita sha'huitërin. “Potiquë ya'conahuatoma', aquëtëran paco'. Nani piyapi'sa' nontohuato, canta' pa'sarahuë,” itohuachina, pa'pi huachi. Ina quëran piyapi'sa' nontërin. \v 23 Nani nontohuachina, panënquë inaora pa'nin Yosë nontacaso marë'. Inaquë Yosë nontaso', tashitërin. \v 24 Ca'tano'sanënpitaso nipirinhuë', sono' huancanai' tashitopi. Ya'ipi tashi' maitopirinahuë', panca ihuan nacapiatona', co nanitopihuë' chiníquën paacaiso'. Poti opoto opototarin. \v 25 Co tahuëriyátërasohuë', Quisoso huë'sapirinhuë', co nitotopihuë'. I' aipi i'narahuaton, no'pa pochin pa'tarin. Poti ya'cariarin. \v 26 Ca'tano'sanënpitari quënanpirinahuë'. Ii' aipi i'narinso' ni'sahuatona', pa'yanpi. “Hua'yan” ta'tona', “ëë” topi. Chiníquën pa'yanpirinahuë', \v 27 a'naroáchin Quisosori nontërin. \p —¡Co'ta ca huë'sarahuë. Ama pa'yancosohuë'! Chiníquën cancantoco', itërin. \p \v 28 Ina natanahuaton, Pitrori itërin: \p —Quëma Sinioro ni'quëhuarë', sha'huitoco pa'i. Canta' i' pa'tato nacapi'inquën, itërin. \p \v 29 —Noyapa', huëquë', itohuachina, Pitro poti quëran nohuaraitahuaton, ii' aipi huanirin. Quisosoíchin yonquiaton, amasha huancanaimiachin noya pa'sapirinhuë'. \v 30 Ihuani chiníquën aco'sacaitërinso ni'sahuaton, të'huatërin. Napohuachina acopoi' pa'sapirinhuë': \p —¡Catahuaco Sinioro! itërin. \p \v 31 A'naroáchin Quisosori maimirarin. Oshirahuaton, ahuaniintarin: \p —Co ya'ipi cancanën quëran natërancohuë' ni'ton, acopoi' pa'sapiranhuë'. ¿Onpoatonta' co noya natërancohuë'? itërin. \p \v 32 Ina quëran potiquë quësahuaton, ichiya'conin. Ya'conpachina, a'naroáchin ihuan sanorin. \v 33 Napohuachina, na'con yonquipi. \p —Quëmaso' Sinioro tëhuënchachin Yosë hui'ninquën, ta'tona' chinotopi. \s1 Na'a cania'piro'sa' anoyatërinso' \r (Marcos 6.53-56) \p \v 34 Ina quëran aquëtëran canconahuatona', Quinisariti parti nonshipi.\fig |src="CN01722b.tif" size="span" loc="Matthew 14.22-34" ref="Mateo 14:34" \fig* \v 35 Ya'huëhuano'sari nohuitahuatona', nanan a'papi. “Quisoso nani canquirin,” topachinara, na'a cania'piro'sa' quëpi anoyatacaso marë'. Nisha nisha parti quëran huë'pi. \v 36 “Quëma a'moranso' huirotën tëranta' së'huatona', noyachina',” itopi. “Inta nipachin së'huaina',” topachina, së'huapi. Insoarisona së'huahuachina, a'naroáchin noyatopi. \c 15 \s1 Shimashonënapita napopiso' \r (Marcos 7.1-13) \p \v 1 Ina quëran a'naquën parisioro'sa', cotio maistro'sa', inapita Quirosarin quëran huë'pi Quisoso natanacaiso marë'. \p \v 2 —¿Onpoatonta' ca'tano'sanënpita co quiya pochin nipihuë'? Iráca shimashonënpoa' inachintopiso' a'chintërinënpoa'. “Co'huara coshachatërasëmahuë', i'shaquë pi'pian niopoimiratoco' ama oshahuanacaso marëhuë',” topi iráca. Quëmaso nipirinhuë' co ina pochin nicacaso' a'chintëranhuë', itopi. \p \v 3 Napotohuachinara, Quisosori itërin: \p —¿Onpoatonta' canpitanta' shimashonënpoa' inachintërinso' natëtoma', co Yosë pënëntërinso' natëramahuë'? \v 4 Quiricanën quëran pënëninpoa'. “Tatama', mamama', inapita noya nicatoma natëco',” tënin. Naporahuaton, “Inso tëranta pa'pina', a'shina' inapita co noyahuë yonquirapitona' no'huihuachina', tëpaco',” tënin Yosë iráca. \v 5 Canpitaso nipirinhuë' nisha a'chinama'. “Ma'sha ya'huëtërincoso' nani acorahuë Yosë quëta'huaso marë',” topatëra, co tatanpo' quëtacaso' ya'huërinhuë', toconama'. Napoaton tatama' ma'sha pahuantohuachinara, apiratatoma', co quëtëramahuë'. \v 6 “Co quëtacaso' ya'huërinhuë',” toconama'. Ina pochin a'chinatoma', co Yosë quiricanën natëramahuë'. \v 7 “Yosë imarai,” topiramahuë', co imaramahuë'. ¡Canpitaso' nonpintënquëma'! Iráca Isaiasë ninshitaton, no'tëquën ninorinquëma'. \q1 \v 8 Yosë naporin: “Isopita piyapi'sa' nanamëna quëran noya nontopirinacohuë', \q1 co cancanëna quëran imarinacohuë'. Co ca pochin cancantopihuë'. \q1 \v 9 ‘Yosë pënëntërinso' a'chinarai,’ topirinahuë', \q1 inahuara yonquinëna quëran a'chinpi. Napoaton topinan quëran chinotërinaco,” tënin Yosë. \m Iráca Isaiasë ninshitaton naporin, itërin Quisosori. \s1 Onporahuatëhuasona oshahuanëhuaso' \r (Marcos 7.14-23) \p \v 10 Ina quëran piyapi'sa' përasahuaton, a'chintërin. \p —Ya'ipinquëma' natanco no'tëquën yonquicamaso marë'. \v 11 Coshatërëso marë' co oshahuanëhuë'. Cancanënpoa quëran yonquirëso marë' oshahuanëhuaso'. Tëhuënchachin co noyahuë' nonpatëra, oshahuanë', itërin. \p \v 12 Ina quëran ca'tano'sanënpitari sha'huitiirin. \p —Achin Maistro pënënancoi ni'ton, parisioro'sa' no'huirinënquën, itopi. \p \v 13-14 —Ama ina marë' pa'yancosohuë'. Oshaquëran Yosëri ana'intarin. Ni'co'. Ma'sha sha'patëra, co pacatëro' pa'ararëhuë'. Ocoirahuatë' të'yatërë'. Inapochachin co nanamën imapisopitahuë' Yosëri a'poarin. Inapitaso' somaraya pochin cancantopi. Somarayaso' co nanitërinhuë' a'na somaraya noya quëpacaso'. Quëparin naporini, cato chachin panca naninquë anochitonahuë', itërin Quisosori. \p \v 15 —Achin Maistro a'chintërancoiso', a'chintaantacoi quiyanta' no'tëquën nitochii, itërin Pitrori. \p \v 16 —¿Co canpita tëranta' yonquiyátëramahuë' ti? Inta nipachin, a'chinchinquëma'. \v 17 Nani ma'sha ca'nëhuaso marë', co ina marë' oshahuanëhuahuë'. Co cosharo' cancanënpoaquë ya'coninhuë'. Chi'chirinamënpoaquë ya'conin. Ina quëran inquiantarëhua'. ¿Co ina nitotëramahuë' ti? \v 18 Napoaponahuë', cancanëma quëran co noyahuë' yonquihuatamara, co noyahuë' nonama'. Ina marë' oshahuanama'. \v 19 Co noyahuë' yonquihuatamara, tëpatërama', nitëhuananpitërama', monshihuanacasoáchin yonquirama', ihuatërama', nonpintërama', pinotërama'. \v 20 Ina pochin cancantohuatamara, oshahuanamaso'. Co i'shaquë niopoimiratarihuarahuënta', coshatohuatëhuara, co ina marë' oshahuanëhuahuë'. Cancanënpoa quëran nóya yonquicaso' ya'huërin. Ina Yosë nohuantërin, itërin Quisosori. \s1 Nisha sanapi natëtërinso' \r (Marcos 7.24-30) \p \v 21 Ina quëran Cotia parti quëran pipirahuaton, Tiro, Siton, inapita parti pa'nin. \v 22 Naporo' a'na Canaan sanapi inaquë ya'huërinsoari huëcapairahuaton, chiníquën itapon: \p —¡Nosoroco, Sinioro! Quëmaso' Tapico' shinquën ni'ton, Yosë chachin acorinquën piyapi'sa' catahuamaso marë' tënahuë. Hua'huahuë parisitárin. Sopairi ya'coancantaton, chiníquën aparisitarin. Inquitoco, topirahuë', itërin. \p \v 23 Quisososo' co a'panitaponahuë' pa'sapirinhuë', sanapiriso' imaraton: \p —Nosoroco Sinioro, itë́rarin. Ina ni'sahuatona', ca'tano'sanënpitari pi'pian no'huipi. \p —Iso sanapi a'paquë' pa'in. Imaquitonpoa', pinatano' níriarin, itopi. \p \v 24 Napotohuachinara, sanapi itërin: \p —Quëmaso' imoya nisha piyapinquën. Israiro'sa' catahua'huaso marë' Yosë a'parinco. Inahuaso Yosë piyapinënpita nipirinahuë', ohuica chihuërinso pochin nipi ni'ton, catahuarahuë, itërin. \p \v 25 Sanapiso nipirinhuë', isonquirahuaton moshaquirin. \p —Nisha sanapico nipirahuë', canta' Sinioro catahuaco, topirahuë', itërin. \p \v 26 —Ni'quë' imoya. Hua'huaro'sa' a'cahuatëra, co cosharonën osërëtahuatë' ni'nira a'carëhuë', itërin Quisosori. \p \v 27 —Naporin mini Sinioro. Napoaponahuë', pi'pian tëranta' cosharo' atatohuachina, ni'nira'huayari capitërin ni'ton, quiyanta' catahuacoi, topirahuë', tënin. \p \v 28 —¡Ma noya imoya natëranco! Ya'ipi cancanën quëran huarë' natëranco ni'ton, hua'huan anoyachinquën, itërin. Napotohuachina, a'naroáchin hua'huin noyatërin huachi. \s1 Nisha nisha cania'piro'sa' anoyatërinso' \p \v 29 Ina quëran Cariria sono' yonsanquë pa'sahuaton, a'na panënquë pantarin. Inaquë huënsëconin. \v 30 Napohuachina, notohuaro' piyapi'sa' huë'pi. Nisha nisha caniori maninsopita quësapi. A'naquën sonpacha, a'naquën somaraya. Apiaro'sa', në'huëyaro'sa', inapita quësahuatona', Quisoso pirayan acoipi. Inaquë acoihuachinara, ya'ipimiachin anoyatërin. \v 31 Piyapi'sari ni'sahuatona', pa'yatopi. “Ni'co'. Në'huëyaro'sa' nonsapi. Apiaro'sa' nani noyatopi. Sonpacharo'sa' noya iratopi. Somarayaro'santa' noya quënantopi. ¡Ma noyacha Yosëso paya! ¡Ma noyacha ni'ton, piyapinënpitanpoa catahuarinpoa paya!” topi. \s1 Cosharo' ana'atantarinso' \r (Marcos 8.1-10) \p \v 32 Ina quëran ca'tano'sanënpita përasahuaton, itapon: \p —Piyapi'sa' nosororahuë. Nani cara tahuëri pochin natanarinaco ni'ton, co huachi manta' cosharo' ya'huëtopihuë' capacaiso'. Co topinan yaa'parahuë', tanari canahuachina', itërin. \p \v 33 —Pa'pi notohuaro' piyapi'sa' yamorapi. ¿Intohuacha cosharo' macatë' isonapo' piyapi a'carë nicaya? Co pëi' isëquë ya'huërinhuë', itopi. \p \v 34 —¿Onpo panta' ya'huëtërinquëma'? itohuachina, —Canchisëíchin pan, caraíchin sami, inaíchin ya'huëtërincoi, itopi. \p \v 35 Ina quëran piyapi'sa' sha'huitërin no'paquë huënsëcaiso marë'. Sha'huitohuachinara, huënsëpi. \v 36 Nani huënsëhuachinara, canchisë pan, sami, inapita masahuaton, Yosë nontërin. “Yosparinquën Tata,” itërin. Ina quëran së'panahuaton, ca'tano'sanënpita quëtërin piyapi'sa' quëtacaiso marë'. Ya'ipi quëtëra'piapi. \v 37 Nani quëtohuachinara, ya'ipiya natëaquë huarë' coshatopi. Ina quëran pë'sotopiso' masahuatona', canshisë i'më' mëntatopi. \v 38 Catapini huaranca quëmapi'sa pochin coshatopi. Sanapi'santa' hua'huinarë chachin coshatopi. \v 39 Ina quëran piyapi'sa' nontahuaton, potiquë ya'conin. Aquëtëran pëntonahuaton, Macatan parti canconin. \c 16 \s1 Quisoso sacai' nininso' nicacaso' nohuantopiso' \r (Marcos 8.11-13; Lucas 12.54-56) \p \v 1 Ina quëran parisioro'sa', satosioro'sa' inapita Quisoso nontacaiso marë' huë'pi. Nonpintatona', nontopi atëhuëcaiso marë'. “Yosë a'paimahuachinquën, sacai' nicacaso nininso' niquë'. Quiyanta' ina nicatoi, natëiinquën,” itiipi. \p \v 2 “¿Onpoatomata' iyaro'sa' co no'tëquën yonquiramahuë'? Ni'co'. O'nan nitoninorama'. I'huanahuanquë noyapihuayanchin nipachina, ‘Tashiraya noyahuantapon,’ tënama'. \v 3 Tashiramiachin chistro yaratohuachinaso', ‘Ipora tahuëri o'nanapon nimara,’ tënama'. Ina nitotapomarahuë', ¿onpoatomata' ipora chachin naporahuësopita co yonquiramahuë'? \v 4 Ipora ya'huëramasopita co noyahuë' cancantërama'. Nitëhuananpitopisopita pochin cancantatoma', co pi'pisha tëranta' Yosë yanatëramahuë'. ‘Sacai' nicacaso nininso' niquë' natëiinquën,’ itopiramacohuë', co Yosë nohuantërinhuë' ina pochin nica'huaso'. Isoíchin anitotarinquëma'. A'na tahuëri canpita nitotacamaso marë', Conasë pochin nisarahuë” itërin. Ina quëran patërin huachi. \s1 Parisioro'sa' yanonpinpiso' \r (Marcos 8.14-21) \p \v 5 Ca'tano'sanënpita sono aquëtëran pëntonpirinahuë', naniantopi pan quëpacaiso'. \v 6 Ina quëran Quisosori itërin: \p —Parisioro'sa', satosioro'sa' inapita, pan ahuëpocatërinso' pochin ya'huëtopi. Ama iyaro'sa' ina nohuantocosohuë', itërin. \p \v 7 Natanahuatona', ca'tano'sanënpita capini ninontopi. \p —¿Onpoatonta' naporin? tënin a'naso'. \p —Ahuën. Capa pan. Co quënëhuahuë' ni'ton, napotërinpoa' nimara, tënin a'nanta'. \p \v 8 Ninontopiso' nitotaton, Quisosori itërin: \p —¿Onpoatonta' “capa pan,” toconama'? Tëhuënchachin co noya natëyatëraramacohuë'. \v 9 A'chintápiranquëmahuë', ¿ipora huanta' co yonquiramahuë' ti? Yonquico' iyaro'sa'. I'hua chachin a'natërápo painchin nipirinhuë' a'natërápo huaranca piyapi ananitërahuë. ¿Ina naniantërama' ti? Naporo' pë'sotopiso' shonca cato' i'më' mëntatërama'. \v 10 Ina quëran canchisë painchin nipirinhuë', catapini huaranca quëmapi'sa' ananitërahuë. Naporo' canchisë i'më' pë'sotopiso' manama'. \v 11 ¿Onpoatomata' co yonquiramahuë'? “Pan ahuëpocatërinso pochin ya'huëtopiso' ama nohuantocosohuë',” itohuatënquëmara, co cosharo' yonquiato naporahuë', itërin. \p \v 12 Naporo huarë' yonquipi huachi: “Co pan chachin yonquiaton, naporinhuë'. Parisioro'sa', satosioro'sa' inapita a'chinpiso' yonquiaton, pënëninpoa'. Pi'pisha pan ahuëpocatërinso' së'yonpachinara, a'naroáchin së'cotërin. Inapochachin inapitanta' co no'tëquën a'chinatonaraihuë', piyapi'sa' anishacancantopi, tapon napotërinpoa',” topi. \s1 Pitro natëtërinso' \r (Marcos 8.27-30; Lucas 9.18-21) \p \v 13 Ina quëran Sisaria Pinipo parti pa'pi. Inaquë ca'tano'sanënpita itapon: \p —Nani ma'sha nanitaparahuëso marë', ¿inpochinta' piyapi'sa' cancantërinaco? itërin. \p \v 14 —Nisha nisha cancantiarinën: “Coansha Paotistaco' nanpiantarinso' ni'ton, naporin,” topi a'naquën. “Co inahuë'. Iniasëco' nanpiantamara,” topi a'naquëonta'. “Pënëntona'pi iráca chiminpirinhuë', nanpiantarinso' nimara, tomantatona', Irimiasë nimara,” topi a'napitanta', itopi. \p \v 15 —¿Canpitapo'? ¿Incota tënama'? itërin. Itohuachina, \v 16 Simon Pitrori itërin: \p —Quëmaso' Cristo. Yosë hui'nin chachinquën. Ina nanpiton, a'paimarinquën, itërin. \p \v 17 —Ma noyacha iyasha Yosë catahuarinquën ni'ton, naporan. Napoaton noya cancantëran. Co quëmaora yonquinën quëran nitotëranhuë'. Tata Yosë chachin anitotërinquën. Quëmaso' Conasë hui'ninquën. Simon itopirinënquënhuë', \v 18 nasha nininën acochinquën. Pitro itaranquën. Ca nohuanto, na'pitëquë noya pëipiso pochin na'a piyapi'sa' a'chintaran imainacoso marë'. A'chintohuatan, huëntonëhuëquë aya'conarahuë. Oshaquëran na'asarama huachi. Co chimirin tëranta' minsëarinquëmahuë'. \v 19 A'na tahuëri chiníquën nanan quëchinquën a'napita a'chintacamaso marë'. Yosë huëntonënquë ya'conacaiso' a'chintaran. Ya'coana niahuiquë i'soatërëso pochin piyapi'sa' catahuaran ya'conacaiso marë'. Ina quëran ma'sona noya nicacaiso' a'chintaran. Insosona co yanatëhuachinquënhuë', sha'huitëquë': “Tëhuënchachin co Yosë ya'huërin'pa' pa'saranhuë',” itëquë'. Yosërinta' inachachin sha'huitarin. A'naquënso nipirinhuë', noya natanpi quëran cha'ësapi huachi. Yosërinta' noya ni'sarin. Natërinaco ni'ton, oshanëna' Yosëri inquitarin. Napoaton huëntonënquë ya'conapi huachi, itërin. \p \v 20 Ina quëran ya'ipi ca'tano'sanënpita itapon: “Ca mini Cristoco. Yosë chachin acorinco piyapi'sa' nicha'ëca'huaso marë'. Ina nitotapomarahuë', ama iporaso' a'napita sha'huitocosohuë',” itërin. \s1 Chiminacaso' ninorinso' \r (Marcos 8.31–9.1; Lucas 9.22-27) \p \v 21 Naporo quëran huarë' chiminacaso' ninoton, ca'tano'sanënpita sha'huitërin: \p —Quirosarinquë pa'pato, na'con parisita'huaso' ya'huërin. Cotio ansiano'sa', corto hua'ano'sa', cotio maistro'sa', inapita co huachi quë'yaarinacohuë'. Tëpaarinaco. Chiminaporahuë', cara tahuëri quëran Yosë ananpitaantarinco, itërin. \v 22 Ina natanahuaton, a'naroáchin Pitrori amasha quëparahuaton, chiníquën pënënin: \p —¡Ama Sinioro napoquësohuë'! Ama Yosë nohuanchinsohuë', itopirinhuë', \p \v 23 Quisosori tahuërëtahuaton, itërin. \p —¡Ta'tëquë' iyasha! Sopai nohuanton, napotëranco. ¿Yaanishacancantëranco ti? Co Yosë pochin yonquiranhuë'. Piyapinquën ni'ton, quëmaora nohuantëransoachin yonquiran, itërin Quisosori. \p \v 24 Ina quëran ya'ipi ca'tano'sanënpita itërin: \p —Yaimapatamaco, canpitaora nohuantëramaso' naniantatoma', Yosë nohuantërinsoráchin imaco'. Corosëquë chiníquën parisitërë'. Canpitanta' parisitapomarahuë', imamiatoco. \v 25 Noya nanpicamasoáchin yonquihuatama', topinan quëran nanpiarama'. A'na tahuëri chiminpatama', parisitomiatarama'. Nipirinhuë', casáchin yonquihuatamaco, parisitapomarahuë' co topinan quëran nanpiaramahuë'. Yosë'pa' nanpimiatarama'. \v 26 Ya'ipi ma'sha isoro'paquë ya'huërinsopita canapiramahuë', co hua'yanëma' cha'ëpachinhuë' topinan quëran nisarin. ¡Onponta' pahuërëtapiramahuë', co huachi hua'yanëma' nanitarinhuë' cha'ëcaso'! \v 27 Yosë quëran quëmapico ni'to, a'na tahuëri o'mantararahuë. Tatahuë huënaratërinso pochin canta' huënaratarahuë. Anquëniro'sapitarë'co o'mantararahuë. Naporo' coisë pochin no'tëquën sha'huitarahuë huachi. Noya nipachina', noya acoarahuë. Co noyahuë' nipachina', ana'intarahuë huachi. \v 28 Tëhuënchachin isoro'pa' hua'anëntapo. A'naquëma' co'huara chimiyantërasënquëmahuë', hua'anëntarahuëso' ni'sarama', itërin. \c 17 \s1 Nisha pochin ya'norinso' \r (Marcos 9.2-13; Lucas 9.28-36) \p \v 1 Saota tahuëri quëran Quisoso pa'nin motopi'pa'. Pitro, Santiaco, Coansha, inapitaráchin quëparin. \v 2 Inapitari nicasoi', nisha pochin ya'norin. Ya'ipi ya'pirin pi'i pochin a'pinin. A'morinso' huënaráchin huënaráchin ninin. \v 3 A'nanaya Moisësë, Iniasë, inapita quënanpi. Iráca ayapirinahuë', Yosë nohuanton, ya'noantatona'. Quisosorë' ninontapi. \v 4 Ina ni'sahuaton, Pitrori itërin: \p —¡Ma noya Sinioro isëquë huë'nëhua'! Nohuantohuatan, cara imënamëa'huaya nii, a'nara' quëma marë', a'nanta' Moisësë marë', a'nanta' Iniasë marë', topirahuë', itërin. \p \v 5 Nonaquëya', chitorori imotërin. Huënaráchin huënaráchin ninin. Chitoro' huáncana quëran Yosëri sha'huitërin: “Isoso' ca hui'nahuë, na'con nosororahuëso'. Nóya ni'nahuë. Ina noya natanco',” itërin. \p \v 6 Ina natanahuatona', chiníquën pa'yanpi. Isonahuatona', nipa'copirayatopi. Monshoápirinahuë', \v 7 Quisosori së'huaquirahuaton: \p —Ama huachi iyaro'sa' pa'yancosohuë'. Huaniantaco', itërin. \p \v 8 Napotohuachina në'pëtintapirinahuë', Quisosoráchin quënanpi. \p \v 9 Ina quëran motopi quëran nohuaramapona pochin, Quisosori itërin: \p —Achin ni'namaso', ama insonta' sha'huitocosohuë'. Yosë quëran quëmapico ni'to, a'na tahuëri nanpiantarahuë. Naporo huarë' a'napita sha'huitoco', itërin. \p \v 10 —Pi'pian Sinioro yanatanainquën. Maistro'sa' Yosë quiricanën a'chinpachinara, napopi: “Co'huara Cristo o'mayatërasohuë', Iniasë'ton huëantarin,” topi. ¿Onpoatonta' napopi? itërin ca'taninsopitari. \p \v 11 —No'tëquën napopi. “Noya ayonquiantacaso marë' huëantapon,” tënin pënëntona'pi ninoton. \v 12 Carimaso nipirinhuë' sha'huitaranquëma'. Nani mini huëantapirinhuë', co nohuitopihuë'. Co yanatëtonaraihuë', inahuara yonquinëna quëran no'huipi. Canta' Yosë quëran quëmapico nipirahuë', inapochachin aparisitarinaco, itërin Quisosori. \p \v 13 Napotohuachina, ca'tano'sanënpita yonquipi huachi: “Tëhuënchachin i'hua Coansha Paotista pënëntërin. Iniasë pënëntërinso pochachin pënëntopirinhuë', co yanatëpihuë',” topi yonquiatona'. \s1 Hua'huasha hua'yantërinso' \r (Marcos 9.14-29; Lucas 9.37-43) \p \v 14 Nani nohuaraimantahuachinara, na'a piyapi'sa' quënanquimarin. A'na quëmapiso' huë'sahuaton, isonquirin. \p \v 15 —Hui'nahuë Sinioro nosorotoco. Chiníquën parisitarin. Sopai nohuanton, no'paquë nitë'yatahuaton, sa'po sa'po niconin. Pacoro pacorotarin. A'na tahuëri pënquë anotërin. A'na tahuëri i'quë nitë'yaitërin. Naporárin. \v 16 Ca'tano'sanënpita sha'huitato: “Sopai inquitoco',” itopirahuë', co nanitopihuë', itërin. \p \v 17 —¡Ma'huantacha ninama paya! Canpitaso' co Yosë natëramahuë'. Co natëtochináchinhuë' cancantërama'. Nani hua'qui' a'chintopiranquëmahuë', ¿onporo huarëta' yanatëramaco? itahuaton, —Hua'huasha quëshico, itërin Quisosori. \p \v 18 Quëntahuachina, Quisosori sopai nontërin. “Iso hua'huasha tananpitëquë'. Pipimiatëquë huachi,” itohuachina, a'naroáchin sopai pipirin. Hua'huasha noyatërin huachi. \p \v 19 Ina quëran inaora ya'huaso', ca'tano'sanënpitari natanquirin. \p —¿Onpoatonta' Sinioro co quiyariso' nanitëraihuë' inquita'huaiso'? itopi. \p \v 20 —Co ya'ipi cancanëma quëran huarë' natëramacohuë' ni'ton, co nanitëramahuë'. Natëramaco naporini, catahuaitënquëmahuë'. Yosëso' ya'ipiya nanitaparin. Pi'pian tëranta' ina natëtoma', nontohuatama', catahuarinquëma'. Nani ma'sha nanitaparama'. “Yosë nohuanton, iso motopi ya'huinca'in,” tënama' naporini, ina nohuanton, ya'huincaitonhuë'. Inapochachin ya'ipi cancanëma quëran natëramaco naporini, sacai' nininso' catahuaitënquëmahuë'. [ \v 21 Isanpi sopaiso nipirinhuë' sacai' inquitacaso'. Ayono nicatë chiníquën Yosë nontaquë huarë', inquitërë', itërin.] \s1 Chiminacaso' ninoantarinso' \r (Marcos 9.30-32; Lucas 9.43-45) \p \v 22 Cariria parti papona pochin, Quisosori ca'tano'sanënpita sha'huitaantarin: \p —Yosë quëran quëmapico nipirahuë', piyapi'sa' masarinaco. Sha'huirapihuachinaco, masarinaco. \v 23 Mapachinaco, tëpaarinaco. Chiminaporahuë', cara tahuëri quëran Yosë ananpitaantarinco huachi, itërin. Natanahuatona', pa'pi, sëtopi. \s1 Coriqui Yosë pëinën marë' quëtopiso' \p \v 24 Capinaomoquë canconpachinara, a'naquën Yosë pëinën marë' coriqui ma'patona'piro'sa' huë'pi. Huëcatona', Pitro itiipi: \p —Yosë chinotopiso pëi' tapacaso marë' ya'ipinpoa' pi'pian coriqui quëtacaso' ya'huërin. ¿Quëma maistronënso' co pahuërëtërinhuë' ti? itopi. \p \v 25 —Pahuërëtërin mini, itërin Pitrori. \p Ina quëran pëiquë ya'conpachina, inaquë Quisoso quënanconin. Co'huara sha'huichátërasohuë', inari ninoton, itërin: \p —Pi'pian iyasha natainquën. Copirnoro'sa' coriqui nohuantohuachinara, ¿inpitata' ma'parin? ¿Quëmopinënpita quëran huarë' ma'parin to? itërin. \p \v 26 —Co quëmopinënpitaso' ma'parinhuë'. Nisharo'saráchin ma'parin, itërin Pitrori. \p —No'tëquën naporan. Napoaton co hui'ninpitariso' quëtacaso' ya'huërinhuë'. Inapochachin Yosë pëinënquë nicacaso' ya'huërin. Co caso' quëta'huasohuë' nipirahuë', \v 27 ama no'huitacaiso marëhuë' carinta' quëchi. Sono' yonsanquë pa'sahuaton, yo'natëquë'. Ya'nan ohuararanso' sami nanamënquë ni'quë'. Inaquë coriqui quënanaran. Masahuaton, quëtonquë'. Catoënpo marë' naniarin, itërin. Pitro pa'sahuaton, Quisoso ninorinso chachin quënanconin huachi. \c 18 \s1 Chini chiníquën nanantërinso' \r (Marcos 9.33-37; Lucas 9.46-48) \p \v 1 Ina quëran ya'ipi ca'tano'sanënpitari paahuarahuatona', Quisoso natanpi. \p —A'na tahuëri Yosë isoro'paquë hua'anëntohuachin, ¿insota' chini chiníquën nanantarin? itopi. \p \v 2 Ina natanahuaton, a'na hua'huasha përasahuaton, huancánachin ahuanirin. \p \v 3 —Natanco iyaro'sa' pi'pian a'chinchinquëma'. Co no'tëquën yonquiyátëraramahuë'. Hua'huasharo'sa' yonquico'. Co chiníquën nanan nohuantopihuë'. Co a'napita nocanpihuë'. Co inapita pochin cancantohuatamahuë', co onporonta' Yosë hua'anëntërinquë ya'conaramahuë'. \v 4 Hua'an pochin cancantacamaso' naniantatoma', hua'huasha pochin sano cancantoco'. Ina quëran Yosë noya noya ni'sarinquëma huachi. \v 5 Imaramaco ni'ton, ya'ipiya nicatahuacaso' ya'huërin. Hua'huaro'santa' nosorohuatama', canta' nosoroaramaco. Ya'ipi hua'huaro'sa pochin cancantopisopitanta', noya ni'co'. \s1 Anishacancantërinso' \r (Marcos 9.42-48; Lucas 17.1-2) \p \v 6 “Hua'huasha natërincoso' anishacancantohuatama', Yosë chiníquën ana'intarinquëma'. A'naquëonta' imasapirinacohuë', co chiníquën cancanchatërapihuë'. Inapitanta' anishacancantohuatama', ana'intarinquëma'. Co'huara inapita anishacancanchatërapomahuë', marëquë chimiitërama' naporini, noya noya niitomahuë'. Pancara'piquë a'sonconotahuatënënquëma', të'yaitërinënquëma' naporini, co aquëtë' oshahuaintomahuë'. Piyapi anishacancantacaso', pa'pi co noyahuë'. \v 7 Isoro'paquë sacai' Yosë imacaso'. Nisha nisha ya'huërin piyapi'sa' anishacancantacaiso'. Ina marë' oshahuanpi. Anishacancantona'piso nipirinhuë', na'con na'con oshahuanin. Yosëri chiníquën ana'intarin ni'ton, ¡ma'huantacha nisarin paya! \p \v 8 Napoaton imirama quëran, nantëma quëranhuë nipon co noyahuë' nipatama', oshahuanama'. Ninishitëimiratërama', ninishitërantëtërama', ninapotërama naporini, noya noya niitomahuë'. Tantoimira, tantorancha nipomarahuë', Yosë'pa' paatoma', co parisitopiquë pa'itomahuë'. Imirama', nantëma', inapita nishitëtëramaso pochin cancantatoma', ya'ipi aoshahuaninquëmaso' a'poco'. \v 9 Ya'pirama quëran quënanamaso marë' co noyahuë' yonquihuatama', pa'pi co noyahuë' nisarama'. Ya'pirama' ocoirama' naporini, noya noya niitomahuë'. Somaraya nipomarahuë', co parisitopiquë pa'itomahuë'. Cato quëran chachin noya ni'tapomarahuë' parisitopiquë të'yatohuachinënquëma', pa'pi co noyahuë' nisarama',” itërin. \s1 Ohuica chihuërinso pochin nininso' \r (Lucas 15.3-7) \p \v 10 Ina quëran Quisosori itaantarin: “Ama a'na hua'huasha tëranta' nocancosohuë'. Inahuanta' Yosëri nosororin. Nani anquëniro'sa' sha'huitërin a'naya a'naya a'paicaiso marë'. Tata Yosë'pa' ya'huatona', Yosë nontapi. [ \v 11 Na'a piyapi'sa' co noyahuë' cancantatona', chihuëpiso pochin nipi. Yosë quëran quëmapico ni'to, o'marahuë inapita nicha'ëca'huaso marë'.] \p \v 12 Ni'co'. A'na quëmapi pasa ohuicaro'sa' pë'tahuarin. Ya'ipiya nosororin. Pastoquë coshatacaiso marë' quëparinquë a'naya tëranta' chihuëhuachina, yonípon pa'nin. A'napitaso' inaquëranchin patahuaton, hua'qui' yonisarin. \v 13 Quënanahuaton, pa'yatarin. Iscon shonca iscon ohuicanënpita co chihuëpirinahuë', co inapitaráchin yonquirinhuë'. A'naíchin chihuërinso' quënanahuaton, na'con na'con pa'yatërin. \v 14 Inapochachin Tata inápaquë ya'huërinso' nosororinquëma'. Hua'huaro'santa' nosororin. Co nohuantërinhuë' a'naya tëranta' parisitopiquë paacaiso',” tënin. \s1 Nanan anoyatacaso' ya'huërinso' \r (Lucas 17.3) \p \v 15 Ina quëran Quisosori pënëantarin. “Imapatamaco, iyaparima pochin ninicamaso' ya'huërin. A'naquën ma'sha onpotohuachinquën, quëmaora paaton, nanan anoyatëquë'. Ina quëran oshaquëran pënënquë' noya yonquianta'in. Noya natëhuachinquën, oshanën marë' tëhuënchachin sëtohuachin, noya cancantaantarin. Iyaparima pochin ninosoroantarama huachi. \v 16 Nipirinhuë', co yanatëhuachinquënhuë', a'na ya'pihuë nipon, catohuë nipon pënënanso natanacaiso marë' quëparahuaton, nontoantaquë'. Iyaro'sa' quëparansopitanta' noya nataina' ama pi'pian tëranta' nonpinacaso marëhuë'. Inapitarinta' pënëina'. \v 17 Co inapita tëranta' yanatëantahuachinhuë', ya'ipi imaramasopita niyontonpachina', ya'ipiya sha'huitëquë' inahuarinta' nanan anoyachina'. Inapitarinta' pënëantapirinahuë', co inapita tëranta' yanatantahuachinhuë', ama huachi iyama pochin ni'cosohuë'. Co imarinso pochinhuë nipon, Noma copirno marë' coriqui ma'patona'pi pochin nipon ni'co huachi. \p \v 18 Oshahuanacaso' co yananiantohuachinhuë', sha'huitëquë': ‘Tëhuënchachin iyasha oshahuanan. Co naniantëranhuë' ni'ton, co Yosë inquitarinquënhuë',’ itëquë'. Yosërinta' inachachin napotapon. Nipirinhuë', oshanën marë' sëtaton Yosë yonquiantahuachin, noyatapon. ‘Oshanën iyasha Yosë inquitarinquën,’ itëquë'. Yosërinta' oshanën inquitaton, noya ni'sarin huachi. \p \v 19 Catoyanquëma tëranta' napopianachin yonquiatoma Yosë nontohuatama', Yosë natanatënquëma', catahuarinquëma'. \v 20 Chinotamacoso marë' niyontonpatama', canpitaro'co ya'huarahuë. Carayanquëma tëranta' niyontonpatama', canta' inaquë ya'huërarahuë,” tënin Quisoso. \p \v 21 Ina quëran Pitrori itërin: \p —A'na iyahuë Sinioro ma'sha onpotohuachinco, nanan anoyachi, tënahuë. Nipirinhuë', naquëranchin naquëranchin ma'sha onpotohuachinco, ¿onpo onporota' nanan anoyachi? ¿Canchisëro' pochin nimara ti? itërin. \p \v 22 —Co canchisëroichin nanan anoyatacaso' ya'huërinhuë'. Canchisë shonca canchisëro'\f + \fr 18:22 \fk Canchisë shonca canchisëro' topachina: \ft Onponta nanan anoyatacaso' ya'huërin, tapon napotërin.\f* anoyatoco', itërin Quisosori. \s1 Co nanan anoyatona'pihuë' \p \v 23 Ina quëran itaantarin: \p “Yosë hua'anëntërinso' a'chinchinquëma', natanco'. A'na hua'an naporinso pochin ninin. Na'a piyapinënpitari nihuirin ni'ton, a'naya a'naya amatërin natanacaso marë'. \v 24 Napohuachina, a'nara' quëntapi na'a huaranca nihuirinso'. Co apira pahuërëtochináchinhuë' nihuitërin. \v 25 ‘Hua'huayátërahuë nihuirinco ni'ton, co onporonta' nanitarinhuë' pahuërëincoso',’ ta'ton, inpriatonën itapon: ‘Iso quëmapi co nanitërinhuë' pahuërëincoso'. Chiminaquë huarënta' sacatopirinhuë', co onporonta' pahuërarincohuë'. Napoaton ya'ipi ma'shanënpita matonquë'. Ina quëran inaora chachionta' pa'anquë'. Sa'in, hui'ninpitarë chachin pa'anquë' pi'pian tëranta' cana'i,’ itërin hua'ani. \v 26 Ina natanahuaton, nihuitona'pi chiníquën pa'yanin. Isonahuaton, nohuantaso' mosharin. ‘Nosoroco sinioro oshaquëran ya'ipiya pahuërë'inquën. Ama pa'ancoisohuë',’ itërin. \v 27 Napotohuachina, hua'ani nosororin. Nosoroaton, ya'ipi nihuirinso' ayataton noya a'parin huachi. \p \v 28 Nihuitona'piso nipirinhuë' pipirahuaton, a'na iin pi'pian nihuirinso' quënanconin. Pasa tahuëri sacatohuachina canarinsoichin nihuipirinhuë', maconorahuaton, chiníquën no'huirin. ‘Ya'ipi nihuirancoso' apiramiáchin pahuërëco huachi,’ itërin. \v 29 Ina quëmapinta' isonahuaton, na'con mosharin. ‘Nosoroco iyasha oshaquëran ya'ipi pahuërëaranquën,’ itopirinhuë', \v 30 co pi'pian tëranta' nosororinhuë'. Tashinan pëiquë apo'motërin. ‘Pahuërëtaquë huarë' pipiin,’ itërin. \v 31 Hua'an piyapinënpitaso' ina ni'sahuatona', no'huitopi. ‘¡Ma'huantacha ninin paya! Co pi'pian tëranta' nosororinhuë',’ ta'tona', hua'anëna ya'ipiya sha'huitonpi. \v 32 Ina natanahuaton, nihuitona'pi amataantarin. ‘¡Quëmaso' pa'pi co noyahuë' cancantëran! “Nosoroco,” itëranco ni'ton, hua'huayátërahuë nihuipirancohuë', ya'ipiya topinan ayatëranquën. \v 33 Carinquën nosororanquënso pochachin a'na iyasha nosorocamaso nipirinhuë', ¿co pi'pian tëranta' nosororanhuë' ti?’ itërin. \v 34 Ina quëran chiníquën no'huiton, sontaro'sa' amatahuaton, tashinan pëiquë apo'motërin anta'. ‘Pahuërëinco huarë' chiníquën aparisitëquë',’ itërin,” tënin. \p \v 35 Ina quëran itaantapon: \p —Inapochachin Tata Yosë na'con nosoroatënquëma', ya'ipi oshanëma' yainquitopirinquëmahuë', co canpita capini nanan anoyatohuatamahuë', co oshanëma' inquitarinquëmahuë'. Chiníquën parisitarama'. Ya'ipi cancanëma quëran huarë' nanan anoyatacaso' ya'huërin, itërin Quisosori. \c 19 \s1 Sa'ahuano'sa' pënëninso' \r (Marcos 10.1-12; Lucas 16.18) \p \v 1 Nani a'chinahuaton, Cariria quëran pipirin. Cortanii' aquëtëran paaton, Cotia parti cancoantarin huachi. \v 2 Notohuaro' piyapi'sari imasapi. Inaquë na'a cania'piro'sa' anoyatërin. \p \v 3 Ina quëran a'naquën parisioro'santa' huë'pi. Nonpintatona', atëhuëcaiso marë' nontiipi: \p —¿Noya ipora sa'anpo' të'yatacaso' ti? itiipi. \p \v 4 —¿Ma'ta' Yosë quiricanën quëran sha'huitërinpoa'? Iráca ya'nan piyapi nipon, catoíchin Yosëri ninin. A'na quëmapi, a'na sanapi, inaíchin ninin. \v 5 “Napoaton quëmapi sa'apachina, pa'pin, a'shin, inapita patahuaton, sa'inë' nichinpitacaso' ya'huërin. Cato' piyapi nipirinhuë', a'naíchin pochin Yosëri ni'nin,” tënin. \v 6 Catoya'pi nipirinhuë', a'naíchin pochin ni'nin. Nani Yosëri asë'quërin ni'quëhuarë', co onporonta' sa'ama' të'yatacaso' ya'huërinhuë', tënahuë, itërin Quisosori. \p \v 7 —¿Onpoatonta' nipachin, iráca Moisësëso' pënëninpoa' sa'anpo' të'yatacaso'? “Sa'anpo' yatë'yatohuatëra, coisëquë aninshitahuatë', të'yatërë',” tënin, itopi parisioro'sari. \p \v 8 —Co të'yatacaso' pënëninquëmahuë'. Co natantochináchinhuë' cancantërama' ni'ton, napotërinquëma'. “Coisëquë ninshitaquë huarë' të'yatërë',” itopirinquëmahuë', ya'nan nipon quëran huarë' co Yosë nohuantërinhuë' sa'ama' të'yatacaso'. \v 9 Napoaton carinquëma' pënëinquëma'. Co sa'ama' monshihuanpirinhuë', të'yatohuatama', oshahuanama'. Ina quëran a'na sanapi mapatama', co inaso' sa'amahuë'. Monshitëramaso pochin Yosëri ni'nin, itërin. \p \v 10 Ina natanahuatona', ca'tano'sanënpitari itapona': \p —Ina pochin ni'quëhuarë', co noyahuë' sa'acaso' nimara, itopi. \p \v 11 —A'naquën mini Yosë nohuanton co sa'apihuë'. Na'con na'conso nipirinhuë' noya sa'acaso'. \v 12 A'naquën hua'huatapona quëran huarë' inachin co nanitopihuë' sa'acaiso'. A'naquëonta' a'napitari ma'sha onpotërin ni'ton, co huachi nanitopihuë'. A'naquëonta' na'con na'con Yosë marë' yasacatatona', co sa'apihuë'. Ina pochin nicacamaso' nohuantohuatama', inapoco', itërin Quisosori. \s1 Hua'huaro'santa' nosororinso' \r (Marcos 10.13-16; Lucas 18.15-17) \p \v 13 Ina quëran hua'huaro'sa' quëpi Quisosori së'huamotocaso marë'. Inapotahuaton, inapita marë' Yosë nontërin. Na'a hua'huaro'sa' quëntapirinahuë', ca'tano'sanënpitari co nohuantopihuë': \p —Ama napotocosohuë'. Quisoso apinama', itopi. \v 14 Quisososo nipirinhuë' tënin: \p —Tananpitoco' hua'huaro'santa' huë'ina'. Ama a'pacosohuë'. Hua'huaro'sa' a'naroáchin yaimarinaco. Inapita pochin cancantohuatama', Yosë hua'anëntërinquë ya'conarama', itahuaton, \v 15 hua'huaro'sa' së'huamotorahuaton, Yosë nontërin noya ya'huëcaiso marë'. Nani Yosë nontohuachina, pa'nin huachi. \s1 Ma'huan yaimarinso' \r (Marcos 10.17-31; Lucas 18.18-30) \p \v 16 Ina quëran a'na quëmapiri huëcapairin. \p —¿Ma'ta' Maistro caso' nii nanpimiata'huaso marë'? Sha'huitoco canta' noya nii, itërin. \p \v 17 —¿Ma'marëta' noya nininso' natananco? Yosëíchin noya noyaso'. Nanpimiatamaso' nohuantohuatan, pënëntërinso' natëquë', itërin. \p \v 18 —¿Insopitata' natëca'huaso' ya'huërin? itërin ma'huani. \p —“Ama piyapi tëpaquësohuë'. Nani sa'an ya'huëtohuachinquën, ama monshihuanquësohuë'. Ama ihuatëquësohuë'. Ama nonpinapiquësohuë'. \v 19 Tata natëquë'. Mamanta' natëquë'. Quëmaora ninosororanso pochachin a'napitanta' nosoroquë',” itërin Quisosori. \p \v 20 —Hua'huatapo quëran huarë' inapita natërahuë. ¿Ma'ta' pahuantarinco nica'huaso'? itaantarin ma'huani. \p \v 21 —Yosë pochachin cancantamaso' nohuantohuatan, ya'ipi ma'shanënpita pa'anconahuaton, coriqui canaranso' sa'ahuaro'sa' quëtëquë'. Ina quëran imaco huachi. Co huachi ma'sharáchin yonquihuatanhuë', inápaquë canamiataran, itërin Quisosori. \p \v 22 Ina natanahuaton, co huachi noya cancantërinhuë'. “Hua'huayátërahuë ma'sha ya'huëtërinco,” ta'ton, sëtërin. Sëtaton, pa'nin huachi. \p \v 23 Nani pa'pachina, ca'tano'sanënpita itërin: \p —Sacai quëran ma'huano'sa' Yosë hua'anëntërinquë ya'conapi.\fig |src="CO01501b.tif" size="col" loc="Matthew 19.23" ref="Mateo 19:23" \fig* \v 24 Ni'co' iyaro'sa'. Nahuan huëratën pi'pira'huaya naninën ya'huëtërin. Camiyoso panca masho ni'ton, sacai' inaquë ya'conacaso'. Ma'huano'saso' ina quëran saca sacai Yosë hua'anëntërinquë ya'conacaiso', itërin. \p \v 25 Ina natanahuatona', pa'yanpi. \p —Napoahuarë' ¿cha'ërë'po ta'ma a'naya tëranta nica? nitopi. \p \v 26 Ya'ipiya notëërahuaton, itapon: \p —Co insonta' inaora nanitërinhuë' cha'ëcaso'. Yosëíchin nanitërin anoyacancantinquëmaso'. Ya'ipiya nanitaparin, itërin. \p \v 27 —Ni'quë' Maistro. Quiyaso' ya'ipi ma'shanëhuëi patahuatoi, imasarainquën. ¿Ma'ta' ina marë' canapoi? itërin Pitrori. \p \v 28 —Tëhuënchachin iyaro'sa' canaarama'. Yosë quëran quëmapico ni'to, a'na tahuëri ya'ipiya anoyatarahuë. Naporo' noya noya ya'noato, hua'anëntacaso' shiraquë huënsëarahuë. Inaquë coisë pochin no'tëquën sha'huitarahuë. Canpitanta' acoaranquëma' ya'ipi israiro'sa' shonca cato' huënton chachin nininso' hua'anëntacamaso marë'. Shonca catonquëma' napoarama'. \v 29 A'naquëma mini imamacoso marë' ma'shanëma' patarama'. Ina marë' Yosë acanaarinquëma'. A'naquëma' pëinëma', iyaparima', oshiparima', tataparima', mamaparima', sa'ama', hui'nama', no'panëma' inapita patarama' a'chinacaso marë'. Inapohuatama', a'naíchin marë' pasa aquëtë canarëso pochin quëtarinquëma'. Ina quëran a'na tahuëri Yosë'pa' nanpimiatarama'. \v 30 A'naquënso ipora chiníquën nanantopirinahuë', a'na tahuëri topinan piyapi pochin nisapi. A'naquënso nipirinhuë' ipora topinan piyapi pochin nicaponaraihuë', a'na tahuëri chiníquën nanantapi, itërin Quisosori. \c 20 \s1 Sacatoro'sa' canapiso' \p \v 1 “Natanco iyaro'sa', Yosë hua'anëntërinso' a'chintaanta'inquëma'. A'na quëmapi ya'huërin, pancana no'pa' hua'anëntërinso'. Inaquë opasáchin sha'nin. Panca imin ya'huëtërin ni'ton, piyapi'sa' nohuantërin iminënquë asacatacaso marë'. Tashiramiachin pa'nin sacatoro'sa' yonípon. \v 2 A'naquën quënanconahuaton: ‘Sacatoco',’ itohuachina, natanpi. ‘¿Onpo marëta' asacatarancoi?’ itohuachinara: ‘A'napita canapiso nápo' pahuërëaranquëma',’ itërin. ‘Noyahua'. Ina nápo marë' ni'quëhuarë', sacatarai,’ topachinara, iminënquë a'parin sacatacaiso marë'. \v 3 Ina quëran yono pi'iriahuaso', cachiquë paantarin a'na sacatoro'sa' yoniantacaso marë'. A'naquën quënancoantarin. \v 4 ‘Canpitanta' iminëhuëquë sacatoco' no'tëquën pahuërë'inquëma',’ itohuachina: ‘Noyahua'. Sacachii nipachin,’ ta'tona', inahuanta' paantapi sacatapona'. \v 5 Ina quëran camotëchin naquëranchin cachiquë paantarahuaton, a'napitanta' iminënquë a'parin sacatacaiso marë'. Tëhuërënahuaso', inapotaantarin. \v 6 I'huaraya huarë' naquëranchin cachiquë paantarahuaton, quëmapi'sa' quënancoantarin. ‘¿Onpoatomata' topinan huaniarama'? ¿Ya'ipi tahuëri ipora co sacatëramahuë' pa'?’ itoonin. \v 7 ‘Co sacachátëraraihuë'. Co inso tëranta' camairincoihuë' ni'toi, ninaarai,’ itopi. ‘Inta nipachin, canpitanta' iminëhuëquë sacatoco',’ itërin. A'na oraíchin pi'i ya'conacaso' nisapirinhuë', pa'pi sacatapona'. \p \v 8 Nani tashihuachina, hua'anëni inpriatonën sha'huitërin: ‘Ya'ipi sacatoro'sa' amatahuaton, pahuërëquë'. I'huaraya huarë' sacatërinsopita'ton pahuërëquë',’ itërin. \v 9 A'na oraíchin sacatopirinahuë', huë'pachinara, ya'ipi tahuëri nanirinso' pahuërërin. \v 10 Tashiramiachin sacatopisopita ina ni'sahuatona', yonquiapi: ‘Na'con na'con canpoaso' pahuërëarinpoa',’ ta'tona', huë'pirinahuë'. Ina nápo chachin pahuërërin anta'. \v 11 Coriqui ma'pataponaraihuë', hua'anën no'huiconpi. \v 12 ‘Pasopitaso', a'na oraíchin sacatopi. Quiyaso nipirinhuë', ya'ipi tahuëri sacatërai. Tashiramiachin quëran huarë' pi'i pi'carincoi. Hua'qui' sacatopiraihuë', napopianachin pahuërërancoi. Co no'tëquën pahuërërancoihuë',’ itërin a'nari. \v 13 ‘Co'chi iyasha nonpintëranquëmahuë paya. Ina nápo coriqui marë' ya'ipi tahuëri sacatarai, itëramaco ni'ton, no'tëquën pahuërëranquëma'. \v 14 Canaranso' masahuaton, paquë huachi. A'napitaso' co hua'qui' sacatopirinahuë', caora nohuanto, ya'ipi tahuëri nanirinso' pahuërërahuë. \v 15 Caoranquën coriqui ni'ton, onposona nohuantohuato, inanapo pahuërëta'huaso' ya'huërin. Inapita nosoroato, pahuërërahuëso marë' ¿no'huiramaco ti?’ itahuaton, a'parin huachi. \v 16 Tëhuënchachin a'naquënso' ipora co piyapi'sari noya ni'pirinahuë', a'na tahuëri Yosëri nóya ni'sarin. A'naquënso nipirinhuë' ipora piyapi'sari noya ni'pirinahuë', a'na tahuëri co Yosëri noya ni'sarinhuë',” itërin Quisosori. \s1 Chiminacaso' sha'huitantarinso' \r (Marcos 10.32-34; Lucas 18.31-34) \p \v 17 Ina quëran Quirosarinquë paantapi. Papona pochin ca'tano'sanënpita amashamiachin quëparahuaton, inapitaráchin sha'huitantarin. \p \v 18 —Natanco iyaro'sa'. Quirosarinquë paantarëhua'. Inatohua' Yosë quëran quëmapico nipirahuë', sha'huirapiarinaco. Cotio hua'ano'sa', maistro'sa', inapita masahuatonaco: “Tëpacaso' ya'huërin,” tosapi. \v 19 Ina tosahuatona', nisha piyapiro'sa' sha'huitapi aparisitinacoso marë'. Tëhuarahuatonaco, chiníquën huihuiarinaco. Huihuitonaco, pë'shaarinaco. Ina quëran corosëquë apatanantarinaco chimina'huaso marë'. Chiminaporahuë', cara tahuëri quëran nanpiantarahuë huachi, itaantarin. \s1 Santiaco, Coansha inapita nohuantopiso' \r (Marcos 10.35-45) \p \v 20 Ina quëran cato' ca'tano'sanënpita huë'pi Quisoso nontacaiso marë'. Sipitio hui'ninpita inahuaso'. A'shinë chachin huë'pi. A'shinso' isonahuaton: \p Pi'pian Sinioro nonchinquën, topiraihuë', itërin. \p \v 21 —¿Ma'ta' imoya nohuantëran? itërin Quisosori. —Hua'an ya'conpatan, hua'huahuëpita chiníquën nanan quëtëquë', topirahuë'. Quëma pirayan ahuënsëquë', a'nara' inchinan quëran, a'nanta' ahuënan quëran ahuënsëquë', itërin. \p \v 22 —Canpitaso' co ya'ipi nitochátëraramahuë' ni'ton, co no'tëquën yonquiramahuë'. Máin o'orëso pochin chiníquën parisitarahuë. Canpitanta' aparisitohuachinënquëma', ¿ahuantapoma' ti? itërin. \p —Ahuantarai, topi cato chachin. \p \v 23 —Imaramaco ni'ton, canpitanta' parisitapoma mini. Napoaponahuë', co caso' nanitërahuë' chiníquën nanan quëta'huanquëmaso'. Tata Yosëíchin nanitërinso'. Inari nohuantërinsopita acoarin. Nani inapita marë' taparin huachi, itërin. \p \v 24 Ina quëran oshaquëran a'napita ca'tano'sanënpitari natanpi. “Chini chiníquën nanantacaiso' ¿nohuantopi ti?” ta'tona', no'huipi. \v 25 Quisososo nipirinhuë', ya'ipi ca'tano'sanënpita përasahuaton, pënënin: \p —Nisha piyapiro'sa' chiníquën nanantacaiso' pa'yatopi. Hua'ano'saso' chiníquën nanantatona', piyapinënpita no'huiana quëran camaipi. \v 26 Canpitaso nipirinhuë' ama inapita pochin cancantocosohuë'. Yosë huëntonënquë ya'conpatëra, co chiníquën nanantacaso' nohuantërëhuë'. Noya noya iyaro'sa' yanipatama', ya'ipi piyapi'sa' catahuaco'. \v 27 Piyapinën pochin cancantoco'. Catahuacasoáchin yonquihuatama', Yosë noya noya ni'sarinquëma'. \v 28 Canta' Yosë quëran quëmapico niporahuë', co a'napita camaica'huaso marë' o'marahuë'. Piyapi'sa' catahuaca'huaso marë' o'marahuë. Chiminarahuë na'a piyapi'sa' nicha'ëca'huaso marë', itërin Quisosori. \s1 Somaraya nininso' \r (Marcos 10.46-52; Lucas 18.35-43) \p \v 29 Paantarahuatona', a'na ninanoquë canconpi, Quirico itopiso'. Ina quëran pipihuachina, notohuaro' piyapi'sari imasapi. \v 30 Cato' quëmapi'saso nipirinhuë', ira yonsanquë huënsëapi. Somaraya ni'tona', inaquë huënsërapi coriqui ma'patacaiso marë'. “Quisoso na'huërarin,” topachinara, chiníquën përapi. \p —¡Nosorocoi Sinioro! Quëmaso' Tapico' shinquën. Yosë a'paimarinquën ni'ton, nosorocoi quiyanta' topiraihuë', itopi. \v 31 A'naquëni natanahuatona', no'huipi: “Ta'toco',” itopirinahuë', aquëtë chachin chiníquën nontopi. \p —¡Onpopionta' Sinioro nosorocoi quiyanta' topiraihuë'! itantapi. \p \v 32 Napotohuachinara, Quisososo chiniconahuaton: \p —Sha'huitoco' huë'ina', itërin. Huë'pachinara: \p —¿Ma'ta' iyaro'sa' onpochinquëma'? itërin. \p \v 33 —Anoyarayatocoi Sinioro quiyanta' ni'chii, itopi. \p \v 34 Itohuachinara, nosoroaton, së'huarayarin. A'naroáchin noya ni'topi. Inapotohuachina, Quisoso imapi huachi. \c 21 \s1 Quirosarinquë canconinso' \r (Marcos 11.1-11; Lucas 19.28-40; Juan 12.12-19) \p \v 1 Nani Quirosarinquë ya'caritahuatona', Oriposë panënquë canconpi. Ina ya'cariya a'na ninano' ya'huërin, Pitipaqui itopiso'. Inaquë canconahuaton, cato' ca'tano'sanënpita sha'huitërin: \p \v 2 —Paso' ninanoquë paco'. Pëi' ya'natimarinquë canconpatama', mora hua'huinë chachin a'sonpinan quënanconarama'. Hua'huinso', hui'napishin. Cato chachin i'quiritahuatoma', quëshico. \v 3 “¿Onpotaomata' i'quiritaramaso'?” itohuachinënquëma', “Siniorori nohuantërin. Apira isëquë acoquiantarai,” itoco'. “Quëpaquë' nipachin,” itohuachinënquëma', quëshico, itërin. \p \v 4-5 Iráca Yosë nohuanton pënëntona'piri ninshitaton tapon: \q1 “Quirosarinquë ya'huëpisopita sha'huitëquë': \q1 ‘Ni'co' iyaro'sa'. Hua'anëma' huë'sarin catahuainquëmaso marë', Yosë a'patimarinquëmaso'. \q1 Chiníquën nanantaponahuë', topinan piyapi pochin cancantaton, mora hui'napishin aipi huënsëriarin, itëquë',’ ” tënin. \m Iráca ninorinso chachin Quisoso mora aipi paacaso yonquirin. \p \v 6 Ca'tano'sanënpitaso pa'sahuatona', Quisosori camairinso chachin nipi. \v 7 I'quiritahuatona', cato chachin quëntapi. Mora aipi a'mopiso' huëtohuachinara, ina aipi Quisoso huënsërahuaton, pa'sarin. \v 8 Na'a piyapi'sa' quëchitahuatona', a'mopiso' iraquë huëtopi. A'naquëonta' panpë mono pochin nininso' masahuatona', no'paquë huëtopi. Inaquë Quisoso pa'sarin huachi. \v 9 A'naquën quëchitërapi. A'naquëonta' imasapi. Papona pochin chiníquën nonsapi: \p —¡Nicha'ëcoi Tata Yosë! ¡Ma noyacha Quisososo paya! Tapico shiin inaso'. ¡Quëmari chachin chiníquën nanan quëtëran! ¡Quëma nohuanton, israiro'sacoi hua'anëntarincoi! itopi. \p \v 10 Quirosarinquë canconpachina, ya'huëhuano'sa' pa'yanatona', noncaroapi. \p —¿Ma piyapita' isoso'? topachinara, \v 11 —Co'ta Quisoso, Cariria parti ya'huërinso'. Nasarito quëran huëcaton, na'con pënëntërin, itopi. \s1 Nipa'antopisopita Yosë chinotopiso pëi quëran a'parinso' \r (Marcos 11.15-19; Lucas 19.45-48; Juan 2.13-22) \p \v 12 Ina quëran Yosë chinotopiso pëiquë paaton, ya'conconin. Inaquë na'a nipa'antopisopita quënanconahuaton, a'parin. A'naquën coriqui nicanpiarapirinahuë', misanënapitanta' pitara'piarin. Nëpë' pa'aninsopitanta' a'paton, huënsëpiso' pitarin. \p \v 13 —Yosë quiricanën quëran pënëninpoa'. “Ca nohuanto, pëinëhuë ya'huërin piyapi'sa' nontinacoso marë',” tënin Yosë. Canpitaso nipirinhuë', ihuatëro'sa' ya'huëpiquë pochin nitërama', itërin Quisosori. \p \v 14 Ina quëran na'a cania'piro'sa' Yosë chinotopiso pëiquë ya'conpi Quisosori anoyatacaso marë'. A'naquën somaraya nininso'. A'naquëonta' apiaro'sa'. Inapita huë'pachinara, a'naroáchin anoyatërin. \v 15 Cotio maistro'sa', corto hua'ano'sa', inapitaso' ni'sápi. Hua'huaro'saso nipirinhuë' pa'yatatona', chiníquën nonsapi. “¡Ma noyacha Quisososo paya! Tapico' shiin inaso'. Yosë chachin a'patimarinpoaso',” tosapi. Ina natanahuatona', hua'ano'sari no'huipi. \v 16 No'huitona', Quisoso itopi: \p —Isopita napopiso' ¿co natananhuë' ti? itopi. \p —Natanahuë mini. No'tëquën nonsapi. Yosë quiricanënquë naporin: \q1 “Quëma nohuanton, hua'huaro'sa' nóya nonapiarinënquën. \q1 Sho'shopia'huaro'sa' niponaraihuë', ‘Ma noyanquëncha quëmaso paya,’ itarinënquën,” tënin, itërin Quisosori. \p \v 17 Ina tosahuaton, Pitaniaquë pa'nin. Inaquë huë'ëpatërin.\fig |src="CN01782b.tif" size="span" loc="Matthew 21.1-17" ref="Mateo 21:17" \fig* \s1 Iquira nara ahuirinso' \r (Marcos 11.12-14, 20-26) \p \v 18 Tashiramiachin ninanoquë paantapon pochin, Quisoso tanarin. \v 19 Aquë quëran iquira nara quënanin, ira yonsanquë huanirinso'. “Inaya tëranta' nitërinso' ma'to ca'i,” ta'ton pa'pirinhuë'. Na'con monohuanaponahuë', co manta' nitërinhuë'. Ina ni'sahuaton: \p —Ama huachi iso nara nichinsohuë', tënin Quisoso. Napohuachina, nara a'naroáchin ahuirin. \v 20 Ina ni'sahuatona', ca'tano'sanënpita pa'yanpi. \p —¿Onporahuatonta' Maistro, iso nara a'naroáchin ahuirin? itopi. \p \v 21 —Tëhuënchachin Yosë ya'ipi nanitaparin. Ina nontohuatama', ya'ipi cancanëma quëran natëco'. “Co Yosë catahuarincohuë',” ama tocosohuë'. Ya'ipi cancanëma quëran ina natëhuatama', sacai' nininso' nanitaparama' canpitanta'. “Yosë nohuanton, iso motopi nichi'huincarahuaton marëquë niichin” tënama' naporini, ina nohuanton, inapo'itonhuë'. \v 22 Yosë nontohuatama', noya natëco'. “Tëhuënchachin Yosë catahuarinco,” topatama', na'con catahuarinquëma'. Ma'sona tëranta' nipatama', acotarinquëma', tënin. \s1 Chiníquën nanantërinso' \r (Marcos 11.27-33; Lucas 20.1-8) \p \v 23 Ina quëran Yosë chinotopiso pëiquë paantarin piyapi'sa' a'chintantacaso marë'. A'chinaquëya', cotio ansiano'sa', corto hua'ano'sa', inapita huë'pi. \p —¿Onporahuatonta' chiníquën nanantaton, nipa'antopisopita a'paran? ¿Inta' nanan quëtërinquën ina pochin nicacaso'? Sha'huitocoi, itopi. \p \v 24 —Inta nipachin, carinquëmanta' natainquëma'. Ina sha'huitohuatamaco, nanan quëtërincoso' sha'huitaranquëma'. \v 25 ¿Incarita' Coansha nanan quëtërin piyapi'sa' aporintacaso marë'? ¿Yosëri nanan quëtërin, piyapi'sari nica? ¿Ma'ta' tënama' canpita? Sha'huitoco carinquëmanta' nanan quëtërincoso' sha'huichinquëma', itërin Quisosori. \p Natanahuatona', inahua capini ninontapi. \p —¿Ma'ta' itahua'? “Yosëri nanan quëtërin aporintacaso',” itohuatëhua', “¿Onpoatomata' nipachin co natëramahuë'?” itarinpoa'. \v 26 Nipirinhuë', “Co Yosëri nanan quëtërinhuë'. Piyapiri quëtërin,” itohuatëhua', na'a piyapi'sa' no'huiarinënpoa'. “Yosëri a'parin pënëntacaso marë',” topi ya'ipiya, nitopi. \p \v 27 Nani ninontohuachinara, Quisoso itapona': \p —Ahuën. Co quiyaso' nitotëraihuë'. ¿Incariso' Coansha nanan quëtomara? Co nitotëraihuë', toconpi. \p —I'yan, napoahuarë' co carinquëmanta' insosona nanan quëtërincoso' sha'huitaranquëmahuë', itërin Quisosori. \s1 Cato' hui'napi'sa' napopiso' \p \v 28 Ina quëran itaantarin: \p —Apira iyaro'sa' a'chintaanta'inquëma' yonquico'. A'na quëmapi ya'huërin opa sha'na'pi. Inaso', Cato' hui'nin ya'huëtërin. A'naso' sha'huitërin: “Ipora tahuëri, conpa, iminquë sacatonquë',” itopirinhuë', \v 29 “Inca tata, co yasacatërahuë',” itërin. Napotaponahuë', oshaquëran yonquiantarin. Noya cancantaton, sacatapon pa'nin. \v 30 A'na hui'nionta' camairin iminquë sacatacaso'. “Noyahua'. Pa'i nipachin canta' sacachi,” itaponahuë', co pa'ninhuë'. \v 31 Cato' hui'nin chachin sha'huitopirinhuë', ¿insoarita' natërinso'? itërin Quisosori. \p —Ya'nan camairinso' pa'pin natëton, sacatërin, itopi. \p —No'tëquën naporama'. A'naso' “Pa'i nipachin,” taponahuë', co pa'ninhuë'. Inapochachin copirno marë' coriqui ma'patona'piro'sa', monshihuana'piro'sa', inapita co noyahuë' yonquipirinahuë', iporaso' ina naniantahuatona', Yosë imasapi. Imatona', tëhuënchachin hua'anëntërinquë ya'conapi. Canpitaso nipirinhuë' co yaya'conamahuë'. \v 32 Coansha Paotista pënënpirinquëmahuë', co yanatëramahuë'. Noya cancantamaso marë' a'chintopirinquëmahuë', co yanatëramahuë'. Copirno marë' coriqui ma'patona'piro'sa', monshihuana'piro'sa', inapitaso nipirinhuë' a'naroáchin natëtona', noya cancantopi. Ina nicapomarahuë', co yonquiramahuë'. Co natëtochináchinhuë' cancantërama', itërin. \s1 Inpriatoro'sa' co noyahuë' yonquipiso' \r (Marcos 12.1-12; Lucas 20.9-19) \p \v 33 Ina quëran itaantarin: “A'nanta' pënënto nanan, a'chinchinquëma', natanco'. A'na quëmapi pancana imianatërin. Inaquë oparachin sha'nin. Nani pairapirahuaton, na'pi quëran nanpi ninin opa to'poitona' huino nicacaiso marë'. Naporahuaton, tori ninin. Inaquë piyapinën ya'huaton nocorarin ama ihuacaiso marëhuë'. \p Nani tiquihuachina, inpriatoro'sa' acorin a'paicaiso marë'. ‘Sacatëramaso marë' patoma nitërinso' canpitaoranquën marë' maco'. Patomachin canta' acotoco,’ itërin. Itahuaton, a'na parti pa'nin huachi. \v 34 Ina quëran nani nitohuachina, aquë ya'huërin quëran piyapinënpita a'parin patoma nitërinso' ma'pacaiso marë'. \v 35 A'papirinhuë', inpriatonënpitari masahuatona', ahuëpi. A'naso' tëpapi. A'nanta' na'piquë të'yaratona', tëpapi. \v 36 Naquëranchin hua'anëni a'napita a'paantarin. Na'a piyapinënpita a'paantapirinhuë', inachachin nitantapi. Ahuëantarahuatona', topinan a'paantapi. \p \v 37 Ina quëran hua'anënso' yonquiantarin. ‘¿Ma'cha onpochiya? Na'aya'pi a'papirahuë', co manta' quëtopihuë'. Hui'nahuë chachin nipachin a'pa'i. Ina tëhuënchinso' natëapona' nimara,’ ta'ton, hui'nin chachin a'papirinhuë'. \v 38 Ya'caritëraso', inpriatoro'sari quënanpi. ‘Ni'cochi. Hui'nin chachin huë'sarin huachi. Pa'pin chiminpachin, iso no'pa chachin hua'anëntapon. Huëco' tëpa'ahua' ya'ipi ma'shanënpita matahua',’ nitopi. \v 39 Naporahuatona', hua'anën hui'nin mapi. Masahuatona', aipiran të'yatopi. Ina quëran tëpapi huachi. \p \v 40 Napotohuachinara, ¿ma'ta' onpotintapon hua'anëni, hui'nin chachin tëpatopi ni'quëhuarë'?” itërin Quisosori. \p \v 41 —Pa'pi co noyahuë' nipi ni'ton, chiníquën no'huiton, a'naroáchin tëpapon. Ina quëran nasha inpriatoro'sa' acoantarin. Inapitaso' opa nitohuachin, no'tëquën quëtapi huachi, itopi. \p \v 42 —Iráca Yosë quiricanënquë ninshitërinso' ¿co nontëramahuë' ti? Ninshitaton, naporin: \q1 “Na'pi quëran yapëihuachina, a'na na'pi quënanpirinahuë', pëina'piro'sa' co nohuantopihuë'. ‘Napoonin,’ ta'tona', të'yatopirinahuë'. \q1 Hua'anëni maantarahuaton, ‘Iso na'pi na'con na'con nohuantërahuë pëica'huaso marë',’ ta'ton, noya acoantarin. \q1 Yosëri chachin inapotërin. Napoaton ‘ma noya’ tënëhua',” tënin quiricanënquë. \m \v 43 Napoaton itaranquëma', Yosë yahua'anëntopirinquëmahuë', co nohuantëramahuë' ni'ton, a'poarinquëma'. Nisha piyapiro'sa' piyapinënpita pochin ni'sarin. Inapitaso' noya natëapi. [ \v 44 Ina na'pi i'patohuatëra, anotatë' ya'panë'. A'na tahuëriso nipirinhuë' ina na'piri chachin anoantohuachin, a'naquën ni'shariarin,] itërin Quisosori. \p \v 45 Natanahuatona', cotio hua'ano'sa', parisioro'sa', inapita yonquipi. “Canpoa' chinotatonpoa' pënënarinpoa',” ta'tona', no'huipi. \v 46 No'huitona' tashinan pëiquë yapo'mopirinahuë', piyapi'sa' të'huatatona', co mapihuë'. Notohuaro' piyapi'sa' Quisoso noya natanpi. “Yosëri chachin acorin pënëinpoaso marë',” topi. Napoaton cotio hua'ano'sa' co nanitopihuë' Quisoso macacaiso'. \c 22 \s1 Coshatacaso marë' amatërinsopita \r (Lucas 14.15-24) \p \v 1 Ina quëran a'na pënënto nanan ya'huërë', sha'huitaantarin: \p “Yosë hua'anëntërinso' a'chintaanta'inquëma'. \v 2 A'na copirno naporinso pochin ninin. Inaso', hua'huayátërahuë piyapi'sa' hua'anëntërin. Hui'nin yasa'apachina, panca pita nisarin. \v 3 Napoaton piyapinënpita a'parin piyapi'sa' sha'huitacaiso marë'. Sha'huitopirinahuë', co nohuantopihuë' huëcacaiso'. \v 4 Copirnoso natanahuaton, a'napita piyapinënpita a'paantarin: ‘Sha'huitonco' manóton huë'ina'. Nani ohuacaro'sa' amoshin nipisopita atëpatërahuë capacaso marë'. Nani ya'ipi taparahuë. Huëco huachi ca'ahua', itonco',’ itahuaton a'parin. \v 5 Pa'sahuatona', sha'huitaantapirinahuë'. ‘Co'chi nanitëraihuë paya,’ toconpi a'naya a'naya. A'naso' iminquë pa'nin. A'nanta' ma'sha pa'anapon pa'nin. \v 6 A'naquëniso', piyapinënpita masahuatona ahuëpi. Inapotatona' tëpapi. \v 7 Copirnoso' natantahuaton, chiníquën no'huitërin. Sontaro'sa' a'parin ana'intacaiso marë'. Piyapinënpita tëpatopi ni'ton, inahuanta' sontaro'sari tëparin. Napotahuatona' pëinënapita ahuiquitopi. \v 8 Piyapinënpita amatantarahuaton, sha'huitërin. ‘Pita marë' nani tapapirahuë'. Amatërahuësopitaso' co inashitopihuë' isëquë nicacaiso ni'ton, co huachi inapita yonquirahuë. \v 9 A'na ira a'na ira pa'tatoma', a'napita piyapi'sa' quënanpatama', sha'huitonco' huë'ina'. Inso tëranta' quënanpatama', sha'huitoco' huë'ina'. Hui'nahuë sa'acaso marë' noya pita nisarahuë,’ itërin. \v 10 Piyapinënpita pa'sahuatona', na'a piyapi'sa' sha'huitëra'piapi. Noya nipisopita, co noyahuë' nipisopitanta' sha'huitëra'piapi. Pita pëi' noyá ya'sotopi. \p \v 11 Ya'conahuaton copirnoso', a'naya a'naya noya nontërin. A'na quëmapiso nipirinhuë', co noya nitaparinhuë' pita pëiquë ya'conacaso marë'. \v 12 Ina ni'sahuaton, copirnori itërin: ‘¿Onpoatonta' iyasha co noya nitapaponahuë' ya'conan?’ itërin. Napotopirinhuë', co manta' tëninhuë'. Tapanaton, ta'tárin. \v 13 ‘Iso quëmapi masahuatoma', tonpoco'. Pa'on, tanpaquën, inapita noyá tonpoco'. Nani tonporahuatoma', tashinanquë të'yatoco'. Inatohua' piyapi'sa' na'nërapi, chiníquën parisitapi huachi,’ itërin piyapinënpita. \v 14 Inapochachin notohuaro' piyapi'sa' Yosëri amatërin huëntonënquë ya'conacaiso marë'. Na'a natanpirinahuë', caraíchin huayonin,” itërin. \s1 Coriqui ma'patërinso' \r (Marcos 12.13-17; Lucas 20.20-26) \p \v 15 Parisioro'sa' natanahuatona', ninontopi. “Huëco' nonpintatëhua', nisha nisha natahuan'. Co no'tëquën a'panihuachinpoahuë', sha'huirapiahua',” nitopi. \v 16 Napoaton a'naquën a'papi Quisoso natanacaiso marë'. Irotisë pa'yatopisopitanta' caraya pa'pi. Canconahuatona', noyásha nontonpi nonpintacaiso marë'. \p —Quëmaso' Maistro, noyanquën. Co onporonta' nonpinanhuë'. Yosë pënëninpoaso' no'tëquën a'chintërancoi. Piyapi'sa' no'huipirinënquëonta', co ina yonquiranhuë'. Co hua'an tëranta' të'huatëranhuë'. \v 17 Napoaton yanatanainquën. Noma copirnoso' nisha piyapi niponahuë', ya'ipinpoa' hua'anëntërinpoa'. Nani pi'ipi coriqui ma'painpoaso marë' comisionënpita a'parin. Huë'pachina, ¿noya ipora quëtacaso', ti? ¿Ma'ta' Yosë nohuantërin nica'huaiso'? Sha'huitocoi nitochii, itopi. \p \v 18 Yanonpintopiso' nitotaton, Quisosori itërin: \p —¡Canpitaso' nonpintënquëma'! ¿Ma'marëta' yaatëhuëramaco? \v 19 Noma coriqui a'notoco ni'i, itërin. Napotohuachina, a'notopi. \p \v 20 —¿Inta' isoso' nonanpiso'? itohuachina, —Noma copirno, itopi. \p —¿Inta' nininëonta' isëquë ninshitopi? itantarin. \p \v 21 —Noma copirno chachin, itopi. \p —Copirno coriquinën ni'quëhuarë', quëtantaco'. Naporahuaton, Yosë nininpoa' ni'ton, hua'anëntërinpoa'. Ya'ipi cancanëma quëran ina natëcaso' ya'huërin, itërin. \p \v 22 Natanahuatona', pa'yanpi. “¡Ma noyacha a'panirinpoa paya!” ta'tona', patopi huachi.\fig |src="HK00166b.tif" size="col" loc="Matthew 22.19-22" ref="Mateo 22:22" \fig* \s1 Piyapi'sa' nanpiantarapiso' \r (Marcos 12.18-27; Lucas 20.27-40) \p \v 23 Naporo' tahuëri a'napita cotio hua'ano'sa' huë'pi, satosioro'sa' itopiso'. Inapitaso' nisha a'chinpi. “Piyapinpoa' chiminpatëhua', co onporonta' nanpiantarihuahuë',” toconpi. Inapitanta' Quisoso yanonpintatona', huëcapaipi. \p \v 24 —Iráca Maistro Moisësë pënëninpoa': “Quëmapi sa'aponahuë co hui'nin ya'huëyátërasohuë' sa'in ayananpihuachin, ina iini chachin imoroën maantacaso' ya'huërin. Hui'nahuanpachin, iinco' apoin inari ya'huërëtacaso marë'. Ina quëran mashotohuachin, ma'shanën, no'panën, inapita maantarin,” tënin Moisësë. \v 25 Canchisë iyaro'sa' iráca ya'huërin. Paninanso' sa'apirinhuë'. Co hui'nin ya'huëyátërasohuë', sa'in ayananpirin. \v 26 Ina iini chachin maantarin. Moisësë tëninso chachin manin. Inanta' co hui'nin ya'huëyátërasohuë', chimiantarin. A'na iionta' inapoantarin. Canchisë iinpita chachin inapoantapi. Co a'naya tëranta' hui'nina ya'huëchátërasohuë', ya'ipi taquipi. \v 27 Ina quëran sanapinta' chiminin huachi. \v 28 Canchisë chachin ina sanapiáchin mapirinahuë', nanpiantacaso tahuëri nanihuachin, ¿inquën chachincha sa'in ninë'poya? itopi. \p \v 29 —Canpitaso' co no'tëquën yonquiramahuë'. Yosëso' chini chiníquën nanantopirinhuë', co nohuitëramahuë'. Quiricanëonta' co nitotëramahuë'. Napoaton co nanitëramahuë' no'tëquën yonquicamaso'. Yosëso' ya'ipiya nanitaparin. \v 30 Chiminpisopita nanpiantahuachina', co huachi sa'asapihuë'. Sanapi'santa' co huachi so'yaapihuë'. Anquëniro'sa pochin nisapi. \v 31 Chiminpisopita tëhuënchachin nanpiantarapi. Moisësë nontohuachina, Yosëri chachin sha'huitërin. \v 32 “Caso' Yosëco. Apraan chinotarinco. Isaco, Cacopo, inapitanta' chinotarinaco,” itërin. Cara chachin iráca chiminpirinahuë', naporin. Nanpipisopitaráchin Yosë chinotapi. Napoaton inapitanta' chiminpirinahuë', Yosë marëso nanpirápi, itërin Quisosori. \p \v 33 Piyapi'sa' ina natanahuatona', pa'yanpi. “¡Ma noyacha a'chintërinpoa paya!” topi. \s1 Yosë na'con na'con nohuantërinso' \r (Marcos 12.28-34) \p \v 34 Natanahuatona', parisioro'santa' niyontonpi. “Quisoso no'tëquën a'panitaton, satosioro'sa' atapanin ni'ton, co huachi yanatanpihuë',” ta'tona', niyontonpi ina nontantacaiso marë'. \v 35 A'na maistro iráca nanan noya nitotërinso' huë'sahuaton, Quisoso nontiirin atëhuëcaso marë'. \p \v 36 —Pi'pian Maistro yanatananquën. Yosë na'con pënëninpoa'. ¿Ma'ta' na'con na'con nohuantërin nicacaso'? itiirin. \p \v 37 —Inta nipachin sha'huichinquën. Yosëso' Sinioro ni'ton, hua'anëntërinpoa'. Ina na'con nosorocaso' ya'huërin. “Ya'ipi cancanëma quëran, ya'ipi hua'yanëma quëran, ya'ipi yonquinëma quëran, ya'ipi inaquëranpita nosoromiatoco',” tënin. \v 38 Ina na'con na'con nohuantërin. \v 39 Isonta' Yosë nohuantërin: “Quëmaora ninosororanso pochachin a'napitanta' nosoroco',” tënin. \v 40 Moisësë, pënëntona'piro'sa', inapitaso' na'con pënëntopirinahuë', nosorocaso' na'con na'con nohuantopi. Napoaton nosorohuatama', Yosë yonquirinso chachin imasarama', itërin Quisosori. \s1 Yosëri a'paimarinso' \r (Marcos 12.35-37; Lucas 20.41-44) \p \v 41 Parisioro'sa' nani niyontonpi ni'ton, Quisosorinta' natanarin no'tëquën ayonquicaso marë'. \p \v 42 —Iráca Yosë quiricanënquë sha'huitërinpoa'. “A'na tahuëri a'na quëmapi acoarahuë piyapi'sa' nicha'ëcaso marë'. Inaso' Cristo itopiso',” tënin Yosë. ¿Inta' shiin inaso'? itërin Quisosori. \p —Tapico' shiin inaso', topi parisioro'sa'. \p \v 43-44 —Naporinchi paya. Inaso nipirinhuë', iráca Ispirito Santo nohuanton, Tapiri chachin Cristo ninoton, ninshitërin: \q1 “Yosëri Sinioronëhuë sha'huitërin. ‘Inchinanëhuë quëran huënsëquë' \q1 inimiconënpita cari minsëchinquën,’ itërin Yosëri,” tënin Tapi. \m \v 45 Shia'huain niponahuë', Cristo yonquiaton, “Sinioronëhuë,” tënin. ¿Onpoatonta' naporin? itërin Quisosori. \p \v 46 Natanaponaraihuë', co manta' a'panitopihuë'. “Yosë hui'nin chachin ni'ton, Tapiri Cristo chinotërin,” ta'caiso nipirinhuë', co yanatëpihuë'. Napoaton naporo quëran huarë' tapanatona', co huachi nohuantopihuë' Quisoso natanacaiso'. \c 23 \s1 Parisioro'sa', cotio maistro'sa', inapita chiníquën pënëninso' \r (Marcos 12.38-40; Lucas 11.37-54; 20.45-47) \p \v 1 Ina quëran piyapi'sa' a'chintantarin. Ca'tano'sanënpitanta' natanapi. \v 2 “Tëhuënchachin iyaro'sa', cotio maistro'sa', parisioro'sa', inapita na'con a'chintatënënquëma': ‘Moisësë pënëninpoaso' no'tëquën a'chinchinquëma',’ topi. \v 3 Yosë nanamën a'chintohuachinënquëma', noya natëco'. Nipirinhuë', ama inapita nonancosohuë'. Inahuaso' pënënpirinënquëmahuë', co cancanëna quëran imapihuë'. \v 4 Ni'co'. Panca pë'pëto quëpahuatëra, sacai' iratacaso'. Inapitaso' inapochachin a'chintërinënquëma'. Co Yosë quiricanënáchin a'chinpihuë'. Inahuara yonquinëna quëraonta' nisha nisha pënëntopi. Panca pë'pëto apë'pëtërëso pochin nitërinënquëma'. A'chintopirinënquëmahuë', inahuara chachionta' co natëpihuë'. \v 5 Pi'pian Yosë quiricanën ninshitahuatona', të'yainaquë achinpipi piyapi'sari nicacaiso marë'. Naporahuatona', naporopi a'mopi nohuitacaiso marë'. ‘Inapohuatëhua', piyapi'sa' noya ni'sarinënpoa',’ ta'tona', napopi. Napoaponaraihuë', co aquëtë' Yosë yonquipihuë'. \v 6 Pita nipachina, huancánachin yahuënsëconpi. Niyontonpiso pëiquë ya'conpachinara, hua'ano'sapitarë' yahuënsëconpi. \v 7 Cachiquë pa'pachinara, na'a piyapi'sari noya nontopi. ‘Huë'cama maistro,’ itohuachinara, pa'yatopi. \p \v 8 Canpitaso nipirinhuë', ama maistro itiinëmaso nohuantocosohuë'. Ya'ipinquëma' iyama pochin nisarama'. Casáchin no'tëquën a'chintëranquëma'. \v 9 Ama a'na piyapi na'con na'con pa'yatocosohuë'. ‘Quëmaso' tata pochin ni'nanquën. Natëaranquën huachi,’ ama itocosohuë'. Yosëíchin natëcaso' ya'huërin. Inaso' tatanënpoa' inápaquë ya'huërinso'. \v 10 Ama hua'an pochin chiníquën nanan nohuantocosohuë'. ‘Ca natëco,’ ama tocosohuë'. A'naíchin hua'an ya'huëtërinquëma', Cristo itopiso'. \v 11 Yosë huëntonënquë ya'conpatëra, co chiníquën nanantacaso' ya'huërinhuë'. Noya noya yanipatama', ya'ipi piyapi'sa' catahuaco'. \v 12 ‘Caso' noya noyaco,’ topatama', Yosë atapanarinquëma'. Nipirinhuë', ‘Caora co nanitërahuë' noya nica'huaso'. Catahuaco Sinioro,’ topatama', Yosë catahuaarinquëma'. Noya noya acoarinquëma',” itërin. \p \v 13 Ina quëran Quisosori cotio maistro'sa', parisioro'sa inapita pënënaton itapon: \p “Cotio maistro'sanquëma', parisioro'sanquëma', canpitaso nonpintënquëma ni'ton, ¡ma'huantacha nisarama paya! Co no'tëquën a'chinamahuë' ni'ton, Yosë iranën ya'copiatë pochin nitërama'. Co no'tëquën Yosë imatomahuë', co canpita tëranta' Yosë hua'anëntërinquë ya'conaramahuë'. A'napitanta' yaya'conpirinahuë', co catahuaramahuë' ya'conacaiso'. Canpita nonaninënquëma' ni'ton, inapitanta' co ya'conpihuë'. [ \v 14 Canpitaso nonpintënquëma ni'ton, ¡ma'huantacha nisarama paya! Quëyorono'sa' nonpintërama'. Noya nontapomarahuë', a'naya a'naya nonpintatoma', ma'shanënapita matërama'. Ina quëran niyontonpiso pëiquë ya'conpatamara, hua'qui' Yosë nontapomarahuë', co cancanëma quëran imaramahuë'. Ina marë' aquë aquëtë' ana'intarinquëma'.] \p \v 15 Canpitaso' nonpintënquëma ni'ton, ¡ma'huantacha nisarama paya! Nisha piyapi'sa' a'chintacamaso marë' ira iratë́rantarama'. Aquë paatoma', a'naya a'naya a'chintërama' canpita pochin yonquicaiso marë'. Natëhuachinënquëma', aquë aquëtë' co noyahuë' cancantapi. Ya'ipinquëma' parisitopiquë pa'sarama huachi. \p \v 16 ¡Ma'huantacha nisarama paya! A'napita yaa'chintopiramahuë', co no'tëquën yonquiatomahuë', somaraya pochin cancantërama'. Somaraya nininso' co pi'pian tëranta' nanitërinhuë' a'napita quëpacaso'. Inapochachin canpitaso' co Yosë nohuitatomahuë', co nanitëramahuë' a'napita a'chintacamaso'. ‘Yoscoarë' topatëra, no'tëquën nontacaso' ya'huërin,’ topi ya'ipi piyapi'sa'. Canpitaso nipirinhuë' nisha nisha tënama'. ‘Yosë chinotopiso pëi' ya'huërin ni'ton, no'tëquën nontaranquën,’ itopiramahuë', nonpinpatamanta', ‘Co ina marë' Yosë ana'intarinpoahuë',’ toconama'. ‘Yosë chinotopiso pëiquë oro ya'huërin ni'ton, no'tëquën nontaranquën, topatëra, naporo huarë' no'tëquën nontacaso' ya'huërin,’ topiramahuë'. \v 17 Co no'tëquën yonquiramahuë'. Yosë chinotopiso pëi' mini oro quëran noya noya ninin. Oro inaquë ya'huërinso' co aquëtë' yonquicaso' ya'huërinhuë'. Co chinotopiso' pëiquë ya'huërinhuë' naporini, co Yosëri noya ni'itonhuë'. \v 18 Yosë chinotopiso pëiquë artaro ya'huërin. Inaquë ma'sha acopi Yosë chinotacaiso marë'. ‘Artaro ya'huërin ni'ton, no'tëquën nontaranquën,’ tapomarahuë', nonpinpatamanta', ‘Co ina marë' Yosë ana'intarinpoahuë',’ toconama'. ‘Ma'sha inaquë acopiso' ya'huërin ni'ton, no'tëquën nontaranquën, topatëra, naporo huarë' no'tëquën nontacaso' ya'huërin,’ topiramahuë'. Yanonpinatoma', naporama'. \v 19 Somaraya pochin cancantatoma', co no'tëquën yonquiramahuë'. Co ma'sha acopiso' aquëtë' yonquicaso' ya'huërinhuë'. Artaro mini ma'sha acopi quëran noya noya ninin. Artaroquë acopi ni'ton, Yosëri noya ni'nin. \v 20 ‘Artaro ya'huërin ni'ton, no'tëquën nontaranquën,’ topatama', ya'ipi inaquë acopisopitanta' yonquicaso' ya'huërin. \v 21 ‘Yosë chinotopiso pëi' ya'huërin ni'ton, no'tëquën nontaranquën,’ topatama', Yosë inaquë ya'huërinsonta' yonquicamaso' ya'huërin. \v 22 Inapochachin ‘Pi'iro'të' ya'huërin ni'ton, no'tëquën nontaranquën,’ topatamanta', co pi'iro'tëáchin yonquicaso' ya'huërinhuë'. Yosë inaquë ya'huaton, hua'anëntarinpoa'. Inanta' yonquicamaso' ya'huërin. \p \v 23 Canpitaso nonpintënquëma ni'ton, ¡ma'huantacha nisarama paya! ‘Nani ma'sha quëran, diesmo Yosë quëtacaso' ya'huërin,’ itërinpoa' Moisësë. Ina natëpiramahuë', nonpintënquëma' canpitaso'. Napoaton ma'sha sha'patamara, pi'pian quëtërama'. Ya'ipi cosharo apimotacaso marë' sha'nama' quëran huarë' diesmo quëtërama'. Inaso' noya nipirinhuë', Yosë na'con na'con nohuantërinsoso' naniantërama'. Co no'tëquën nonamahuë'. Co sa'ahuaro'sa' nosororamahuë'. Naporahuaton, co cancanëma quëran huarë' Yosë natëramahuë'. Ina marë' ana'intarinquëma'. \v 24 Somaraya pochin cancantatoma', co no'tëquën a'chinamahuë'. Ni'co'. Canpitaso' yao'opatamara, ama o'oso tëranta' o'ocamaso marëhuë' noyá panshairama'. Napoapomarahuë', camiyo a'naroáchin mi'tëramaso pochin ninama'. Yosë na'con na'con nohuantërinso', co natëramahuë'. \p \v 25 Canpitaso' nonpintënquëma ni'ton, ¡ma'huantacha nisarama paya! Tëhuënchachin yanonpinama'. Ni'co'. A'naquën minë', sënan, inapita pa'mohuachinara, aipiáchin pa'mopi. Acoposo nipirinhuë', në'huënantëtërin. Inapochachin canpitaso' piyapi'sa' noya nicainënquëmasoachin yonquipiramahuë', acopo' cancanëma quëranso', co noya yonquiramahuë'. Nonpinatoma', yaihuatërama'. Ma'sharáchin nohuantatoma', co Yosë nohuantërinso' ninamahuë'. Ina marë' Yosë ana'intarinquëma'. \v 26 Canpitaso parisioro'sanquëma', somaraya pochin cancantërama'. ¿Onporahuatomacha co no'tëquën yonquiramahuë paya? Cancanëma'ton anoyatoco'. Ina quëran noya cancantatoma', noya nisarama huachi. \p \v 27 Canpitaso' nonpintënquëma ni'ton, ¡ma'huantacha nisarama paya! Yosë quiricanën a'chinpiramahuë', yanonpinama'. Ni'co'. Chimipi na'pi naninquë po'mohuatëra, aipiran quëran huiríchinquë pashitërë'. Noyápiachin ya'nopirinhuë', acoposo' nansë, nosha chanatërinso', inapita co nishinahuën' nisarin. \v 28 Inapochachin canpitaso' ninama'. Piyapi'sa' noya nicatënënquëma': ‘Ma noya maistro'sa' Yosë natëpi,’ topirinahuë'. Acopo' cancanëma quëranso nonpinatoma', pa'pi co noyahuë' cancantërama'. \p \v 29 Canpitaso' nonpintënquëma ni'ton, ¡ma'huantacha nisarama paya! Iráca Yosë piyapinënpita pënëntohuachinara, shimashonëmapitari no'huitona', tëpapi. Ipora canpitaso', pa'pitopiquë pëirapirama'. Noya quëmapi'santa pa'pitopiso', yancoro'sa' sharapirama'. Ama naniantacaso marëhuë' napotërama'. \v 30 Inapotatoma' naporama': ‘Iráca chachin ya'huërai naporini, co quiyariso' tëpa'itoihuë',’ topiramahuë', \v 31 shimashonëma' quëpatoma', canpitanta' tëpatona'piro'sa pochin cancantarama'. \v 32 Inapita pochin cancantatoma', co noyahuë' nisarama'. Na'con na'con oshahuanarama'. \p \v 33 ¡Ya'huan pochin cancantatoma', pa'pi co noyahuë' nisarama'! ¿Onporahuatomacha pën quëran cha'ërë'ponquëmaya? Co cha'ësaramahuë'. \v 34 Napoaton pënëntona'piro'sa' a'pataranquëma'. No'tëquën yonquina'piro'sa', a'china'piro'sa' inapita a'pataranquëma' a'chintinënquëmaso marë'. No'tëquën pënënaponënquëma' nipirinhuë', no'huiarama'. A'chintopirinënquëmahuë', a'naquën tëpaarama'. A'naquën niyontonpiso pëiquë chiníquën huihuiarama'. Nisha nisha ninanoquë imatoma', aparisitarama'. A'naquëonta' corosëquë patanantatoma', tëpaarama'. \v 35 Iráca quëran huarë' noya quëmapi'sa' pënëntopirinahuë', na'a tëpapi. Apiri'ton noya quëmapi nipirinhuë', iini tëparin. Ina piquëran a'naya a'naya noya pënëntopirinahuë', tëpara'piapi. Na'a pi'ipi napopi. Napoin quëran Sacariasë tëpapi anta'. Piriquiasë hui'nin inaso'. Yosë chinotopiso pëi i'iratëquë artaro ya'huërinso aquëcha tëpapi. Canpitaso' ina nitotapomarahuë', co natantochináchinhuë' cancantërama'. Napoaton Yosë chiníquën ana'intarinquëma'. \v 36 Iráca quëran huarë' shimashonëmapita co noyahuë' cancantopi. Ipora canpitanta' inapita pochachin cancantarama' ni'ton, Yosë na'con ana'intarinquëma huachi, tënahuë,” itërin. \s1 Quirosarinquë ya'huëpisopita yonquiaton, Quisoso sëtërinso' \r (Lucas 13.34-35) \p \v 37 Ina quëran taantarin: “¡Ya'ipi Quirosarinquë ya'huëramasopita yonquiatënquëma', chiníquën sëtërahuë! Na'a pënëntona'piro'sa' Yosë a'patërinquëma' pënëinënquëmaso marë'. A'papirinhuë', tëparama'. A'naquën na'piquë të'yaratoma', tëparama'. Ya'ipinquëma' nosoroatënquëma', na'aro' yacatahuapiranquëmahuë', co ca tëranta' nohuantëramacohuë'. Atari hua'huin to'cohuëtërinso pochin yapa'poyapiranquëmahuë', co nohuantëramacohuë'. \v 38 Napoaton Tata Yosë patarinquëma'. Chinotëramaso pëinta' patarin. Co huachi catahuaarinquëmahuë' ni'ton, noquitarama huachi. \v 39 Canta', co huachi quënanaramacohuë'. O'manta'huaso' tahuëri huarë' quënaantaramaco. Naporo': ‘¡Ma noyanquëncha quëmaso paya! Sinioro chachin a'paimarinquën,’ itaramaco huachi,” itërin Quisosori. \c 24 \s1 Yosë chinotopiso pëi' ohuatapiso' \r (Marcos 13.1-2; Lucas 21.5-6) \p \v 1 Ina quëran Yosë chinotopiso pëi quëran pipihuachinara, ca'tano'sanënpitari itapona': \p —Ni'quë' Maistro. Ma noyápiachin Yosë chinotopiso pëi', itopi. \p \v 2 —Iporaso' ya'ipiya noyápiachin ni'piramahuë', a'na tahuëriso' ya'ipiya ohuatapi. Co a'na na'piya tëranta' niya'huiritarinhuë', itërin Quisosori. \s1 Ayaro' tahuëri ya'caritërinso' \r (Marcos 13.3-23; Lucas 21.7-24; 17.22-24) \p \v 3 Ina quëran Oriposë panënquë pa'sahuaton, inaquë huënsëconin. Ca'tano'sanënpitaráchin ya'huëpi. Inapitari huëcapairahuatona', itiipi: \p —¿Onporota' Maistro ohuatapi? Ayaro' tahuëri ya'caritohuachin, ¿ma'ta' onporahuachina' nitotapoi? ¿Onporota' o'mantararan? Inapita sha'huitocoi quiyanta' nitochii, itopi. \p \v 4 —Ni'cona iyaro'sa' nonpintochinënquëma'. \v 5 A'naquën huëcapona'. “Caso' Cristoco. Yosë chachin a'paimarinco,” tosapi. Nonpintë' nipirinhuë', na'a piyapi'sari imasapi. \v 6 Nisha nisha parti piyapi'sa' nino'huiapi. Niahuërahuatona', quira nisapi. Ina natanpatama', ama pa'yancosohuë'. Yosë nohuanton, naporapi. Napoaponahuë', co isoro'pa' ta'huanchátëraponhuë'. \v 7 Nisha nisha nananquë nonpisopita nino'huitona', quira nisapi. Copirnoro'sa capini nino'huitona', piyapinënpita camairapi quira nicacaiso marë'. Nisha nisha parti cosharo' pahuanpachin, tanari piyapi'sa' tiquirarin. Naporahuaton, a'na parti a'na parti ocohua pa'sarin. \v 8 Ni'co'. Sanapi yahuaihuachina, iquitárin, co a'naroáchin huairinhuë'. Inapochachin ayaro' tahuëri ya'caritohuachin, piyapi'sa' parisitaponaraihuë', co isoro'pa' ta'huanchátëraponhuë'. \p \v 9 “Naporo' tahuëri'sa' co noya piyapi'sahuë' masarinënquëma'. Imaramacoso marë' aparisitarinënquëma'. Nisha nisha piyapi'sa' no'huiarinënquëma'. A'naquëma' tëpararinënquëma'. \v 10 Inapohuachina', na'a piyapi'sa' imasapirinacohuë', co ahuantatonaraihuë', Yosë naniantapi. Pipirahuatona', imarinacosopita no'huitona', sha'huirapirapi. \v 11 A'naquëonta' nonpin nanan pënëntapona'. Nonpinapirinahuë', na'a piyapi'sari natëtona', nonpin nanan imasapi huachi. \v 12 Piyapi'sa' pa'pi co noyahuë' cancantatona', na'con na'con oshahuanapi. Co huachi ninosoroapihuë'. \v 13 Canpitaso nipirinhuë' noya ahuantoco'. Co a'pohuatamacohuë', noya nicha'ësaranquëma huachi. \v 14 Yosë hua'anëntërinquë ya'conacaso' a'chintëranquëma'. Ina nanan chachin ya'ipi parti a'chinacaso' ya'huërin. Ya'ipi piyapi'sa' nitochina'. Ya'ipi parti a'chintohuachina', naporo' ayaro' tahuëri naniarin huachi. \p \v 15 Iráca Naniri ninoton, ninshitërin. ‘A'na tahuëri inimicoro'sa' Yosë pëinënquë ya'conahuatona', tapiapona'. Pa'pi co noyahuë' nitatona' inapotohuachina', co huachi inaquë Yosë chinotapihuë',’ tënin. No'tëquën ninorin ni'ton, ina quirica nontohuatama', noya yonquico'. \v 16 Naniri ninorinso' nanihuachin, Cotia parti ya'huëramasopita motopi'pa' manóton ta'aco', chiníquën aparisitochinënquëma'. \v 17 Pëinëma aipi ya'huëhuatama', ama ma'shanëmapita quëpacaso marë' ya'concosohuë'. A'naroáchin topinan ta'aco'. \v 18 Iminëmaquë sacatasënquëma' nipachin, ama a'moramaso tëranta' maquintacosohuë'. Manóton ta'aco'. \v 19 Naporo' tahuëri'sa' cayorono'sa', sho'shopia'hua ya'huëtopiso', inapitaso' sacai quëran ta'arapi ni'ton, parisitapona'. ¡Ma'huantacha nisapi paya! \v 20 Yosë nontoco' ama o'nápiquë ta'acaso' ya'huë'insohuë'. O'napiquëhuë nipon, chinoto tahuërihuë nipon, saca sacai' ta'acaso'. \v 21 Ina quëran piyapi'sa' chini chiníquën parisitapi. Isoro'pa' ya'huërin quëran huarë' co ina pochin parisichátërapihuë'. Ina piquëraonta' co onporonta' ina pochin parisitantarapihuë'. \v 22 Yosë nohuanton, co hua'qui' aparisitapihuë'. Hua'qui' aparisitapi naporini, ya'ipi piyapi'sa' taqui'itonahuë'. Nipirinhuë', piyapinënpita nosoroaton, co nohuantërinhuë' hua'qui' aparisitacaiso'. Huayoninsopita nicha'ësarin huachi. \p \v 23 Naporo' tahuëri'sa' nisha nisha sha'huitarinënquëma'. ‘¡Ni'cochi, Cristo nani huë'nin! Pasëquë ya'huarin,’ itohuachinënquëma', ama natëcosohuë'. \v 24 Na'a nonpin nanan pënëntona'piro'sa' huëcapona'. ‘Caso' Cristoco’ tosapi a'naquën. ‘Caso' ninotona'pico,’ tosapi a'naquëonta'. Sacai' nininsopita nisapi piyapi'sa' nonpintacaiso marë'. Huayoninsopitanta' nonpintochinaichin nisapi. \v 25 Nani sha'huitëranquëma' ama naporo tahuëri nonpintinënquëmaso marëhuë'. \v 26 ‘Huëco' inotëro parti pa'ahua'. Inatohua' Cristo ya'huarin,’ itohuachinënquëma', ama pacosohuë'. ‘Paso' pëiquë ya'huërarin,’ itohuachinënquëmanta', ama natëcosohuë'. \v 27 Yosë quëran quëmapico ni'to, a'na tahuëri o'mantararahuë. O'mantahuato, ya'ipi piyapi'sa' ni'sarinaco. O'cori' huënsha' topachina, ya'ipi parti a'pintërin. Inapochachin a'na tahuëri huënaráchin huënaráchin o'mantararahuë, ni'saramaco. \v 28 Ma'sharo'sa' chiminpachina, a'naroáchin tamëro'sari huëcapairin,” itërin Quisosori. (Cristo o'mantahuachin, ya'ipiya nitotapi, tapon naporin.) \s1 O'mantacaso' tahuëri \r (Marcos 13.24-37; Lucas 17.26-30, 34-36; 21.25-33) \p \v 29 “Nani parisitohuachina', pi'i tashiarin. Yoquinta' co huachi a'pinarinhuë'. Naporahuaton, na'a tayoraro'sa' anotarin. Ya'ipi inápaquë ya'huërinsopitanta' nacon nacontapon. \v 30 Naporo' o'mantararahuë. Yosë quëran quëmapico ni'to, inápa quëran o'mantararahuë huachi. Nisha nisha nananquë nonpisopita: ‘Ana'intarinpoa',’ ta'tona' pa'yanapi, na'nëapi, napoapi. Chiníquën nanantato, chitoro' huáncana o'mantararahuë, ni'sarinaco. Huënaráchin huënaráchin ya'noarahuë. \v 31 O'mantarahuato, na'a anquëniro'sa' a'pararahuë. Panca tronpita pihuitona', ya'ipi parti pa'sapi huayonahuësopita ayontonacaiso marë'. \p \v 32 Iquira nara papotërin quëran nitotoco'. Ta'amën monoantahuachina, ‘Nani o'napi naniriarin huachi,’ topi. \v 33 Inapochachin nani ma'sha onporahuachina', nitotarama'. ‘O'mantacaso' tahuëri naniriarin huachi,’ tosarama'. \v 34 No'tëquën sha'huitëranquëma'. Co'huara cotioro'sa' huënton ta'huanchatërasoihuë', nani ma'sha onporapi. \v 35 Isoro'pa' ta'huantarin. Pi'iro'tënta' ta'huantarin. Ca nanamëhuëso nipirinhuë' co onporonta' ta'huantarinhuë'. No'tëquën nonahuë ni'ton, ya'ipi sha'huitëranquëmaso chachin naniarin huachi. \p \v 36 Ma tahuërisona o'mantaca'huasoso nipirinhuë', co insonta' nitotërinhuë'. Anquëniro'santa' co nitotapihuë'. Yosë hui'ninco niporahuë', co ca tëranta' nitotërahuë'. Tata Yosëíchin nitotërinso'. \p \v 37-39 Iráca Noi nanpiso', na'a piyapi'sa' co Yosë natëpihuë'. Topinan ya'huëcaisoráchin cancantopi. Coshatápi, o'osápi, sa'asápi, hui'ninapitanta' aso'yarápi. Napoatona', co Yosë yonquipihuë'. Noiso nipirinhuë', Yosë natëton, panca nancha ninin. Nani tinihuachina, inaquë ya'conin. A'napitaso' co yonquipirinahuë', a'nanaya panca pama pa'sarin. Naporo' ya'ipiya chimiitopi huachi. Inapochachin canta' Yosë quëran quëmapico ni'to, a'nanaya o'mantararahuë. Na'a piyapi'sa' co yonquipirinacohuë', o'mantararahuë. \v 40 Naporo' cato' quëmapi'sa' ina iminquëáchin sacatapirinahuë', a'nara' quëpantarahuë. A'naso nipirinhuë' patarahuë. \v 41 Cato' sanapi'sa' inaquëráchin shi'shi' pë'sanapirinahuë', a'nara' quëpantarahuë. A'naso nipirinhuë' patarahuë.\fig |src="LB00133b.tif" size="col" loc="Matthew 24.41" ref="Mateo 24:41" \fig* \p \v 42 Ama huë'ërëso pochin cancantatoma', naniantocosohuë'. Onporosona o'maca'huaso' tahuëri nanihuachin, co nitotaramahuë'. \v 43 Ni'co'. Ihuatë' a'nanaya huë'pachina, pëiquë ya'conin. Hua'anën co nicasohuë', ma'sha ihuarin. Onporosona huëcacaso' nitotërin naporini, hua'anëni ninaitonhuë', co pëinënquë ya'conacaso' nanichitonhuë'. \v 44 Inapochachin canpitanta' ninatomaco, ya'huëco'. Hua'quihuato: ‘Co yao'marinhuë',’ ama tocosohuë'. Co nitotasënquëmahuë', a'nanaya o'mantararahuë,” itërin. \s1 Inpriato naporin quëran a'chininso' \r (Lucas 12.41-48) \p \v 45 Ina quëran itaantarin: “Ni'co', iyaro'sa'. O'maca'huaso' tahuëri a'na patron pochin nisarahuë. Inaso' aquë yapa'pachina, inpriatonën sha'huitërin. ‘Piyapinëhuëpita noya ni'quë'. Cosharo', ma'sha, inapita pahuantohuachina', quëtëra'piaquë',’ itahuaton, pa'nin. \v 46 Inpriatoso' noya yonquihuachin, no'tëquën natëtarin. Patronëni huëcapaintahuachin, noya ni'sarin. Ina marë' noya cancantarin. \v 47 Noya natërin ni'ton, acoarin ya'ipi ma'shanënpita a'paicaso marë'. \v 48 Nipirinhuë', inpriatonën co noyahuë' cancantohuachin, tapon: ‘Patron hua'quirarin. Co a'naroáchin huënantaponhuë',’ ta'ton, \v 49 piyapinënpita ahuëapon. Pita nicacasoáchin cancantapon. No'pirápon. \v 50 Napoaso', patronëni quënanquintapon. Co nitotasohuë', a'nanaya canquipon. \v 51 Co natërinhuë' ni'ton, chiníquën ana'intarin. Nonpintëro'sa' ana'intopiso pochin nitapon. Inaquë co napion ancantaton, na'nërápon,” tënin Quisoso. \c 25 \s1 Sanapi nipayarinsopita \p \v 1 Naquëranchin Quisosori pënëantarin: \p “Yosë hua'anëntërinso' a'chintanta'inquëma', noya natanco. Hua'an sa'arinso pochin ninin. Inaso aquë quëran huë'sarin. Onporosona canquicaso' co nitotopihuë'. Tahuëri nanihuachina, sanapi nipayarinsopita ninarapi hua'an huëcacaso'. ‘Hua'qui quëran canquipon nimara,’ ta'tona', shonca nano'sa' nanparinënarë chachin ninarapi. \v 2-4 A'natërápo sanapiíchin noya yonquipi. Quirosin pochin orotërinso' ta'pantatona', mëntaiquë huarë' quëpapi. Naporahuatona', a'naya a'naya potiriaquë quëpapi. A'natërápo sanapi'saso nipirinhuë' co yonquiatonahuë', co aquëtë' quëpapihuë'. \v 5 Hua'an hua'quirin ni'ton, tashitopi. Yahuë'ëtona', ya'ipimiáchin huë'ëpi. \v 6 Huë'ësoi', yono tashi' a'nanaya chiníquën noninso' natanpi. ‘¡Ma'tana, huë'sarin huachi! ¡Huënsëco' pa'ahua' nacapia'ahua'!’ nitopi. \v 7 A'naroáchin shonca nano'sa chachin capayatahuatona', nanparinënapita taparapi noya orotacaso marë'. \v 8 Noya yonquirinsopitaso' ta'pantohuachinara, noya orotërin. A'napitaso nipirinhuë' i'chinpitopirinahuë', yatacopiconpi. Napohuachinara: ‘Ta'pantocoi quiyanta' i'chinpi'i. Nani quiyaso' tacopiarin,’ topirinahuë'. \v 9 ‘Co'chi nanitëraihuë' ta'panta'huainquëmaso paya. Inapohuatoi, co huachi quiyanta' orotarinhuë'. Ya'ipinpoa' tacopianarihua'. Manóton paatoma', pa'anconco',’ itopi. \v 10 Napotohuachinara, a'natërápo chachin manotona pa'pi quirosin pochin nininso' pa'anapona'. Pa'pirinahuë', co'huara huëntayátërasoihuë', hua'an canquirin. A'natërápo nano'sa' noya yonquirinsopitaso' imatona', pëiquë ya'conpi. Inaquë sa'acaso marë' pita nisapi. Nani ya'conpachinara, oncotopi. \v 11 Ina quëran co yonquirinsopitasohuë' huënantatona': ‘¡I'soatocoi sinioro quiyanta' ya'coin!’ itopirinahuë'. \v 12 Hua'ani co nohuantërinhuë'. ‘Co canpitaso' piyapinëhuëpitanquëmahuë'. Co nohuitëranquëmahuë',’ ta'ton co aya'coninhuë'. \p \v 13 Napoaton canpitanta' noya yonquiatoma', o'manta'huaso' tahuëri ninaco'. Onporoso' nanipon nimara, co nitotëramahuë'. Ni'cona patontatënquëma',” itërin. \s1 Canacaso marë' coriqui quëtërinso' \r (Lucas 19.11-27) \p \v 14 Ina quëran itaantarin: “Isonta' iyaro'sa' a'chinchinquëma' Yosë hua'anëntërinso' nitotamaso marë'. A'na quëmapi aquë yapa'sarinso pochin ninin. Yapa'pachina, inpriatonënpita amatërin camaicaso marë'. Huë'pachinara, itapon: ‘Aquë pa'pato, oshaquëran huënantarahuë. Inatohua' ya'huasoco, noya sacatoco'. Apira coriqui quëchinquëma' ina quëran na'con na'con canaca'huaso marë'. Ma'sha pa'anatoma', oshaquëran ana'atoco',’ itërin. \v 15 Itahuaton, a'naya a'naya quëtëra'piarin. Co napopianachin quëtërinhuë'. Nanitinpichin tantiaton, nisha nisha quëtërin. A'naso' a'natërápo huaranca coriqui oro quëran nininso' quëtërin. A'naso' cato huaranca quëtërin. A'nanta' huaranca quëtërin. Nani inpriatonënpita quëtahuaton, pa'nin huachi. \v 16 A'natërápo huaranca ma'patona'piso' a'naroáchin natërin. Paaton, na'a ma'sha pa'anin. Ina quëran inapita pa'anaton, na'con na'con coriqui canarin. Nani tahuëri inapoaton, oshaquëran a'natërápo huaranca aquëtë' canaantarin. \v 17 Cato huaranca quëtërinsonta' noya sacatërin. Inanta' ma'sha pa'anahuaton, cato huaranca aquëtë' canantarin. \v 18 Huaranca ma'parinsoso' nipirinhuë', co yanatërinhuë'. No'paquë ihuatahuaton, coriquinën pa'pitërin inaquë tapacaso marë'. \p \v 19 Hua'qui quëran hua'anëna huënantarahuaton, inpriatonënpita amataantarin nontacaso marë'. \v 20 A'natërápo huaranca ma'patona'piso huë'sahuaton, coriqui a'notiirin. ‘Ni'quë' sinioro, a'natërápo huaranca quëtopirancohuë', ina quëran a'natërápo huaranca aquëtë' nani canarahuë,’ itiirin. \v 21 ‘¡Ma noyacha sacatëran paya! Natëranco ni'quëhuarë', chiníquën nanan quëchinquën na'con hua'anëntamaso marë'. Pëinëhuëquë huëquë', noya cancantahua',’ itërin hua'anëni. \v 22 Ina quëran a'nanta' huë'nin: ‘Ni'quë' sinioro, cato huaranca quëtopirancohuë', nani cato huaranca aquëtë' canarahuë,’ itiirin. \v 23 ‘¡Ma noyacha quëmanta' sacatëran paya! Natëranco ni'quëhuarë', nanan quëchinquën na'con hua'anëntacaso marë'. Pëinëhuëquë huëquë', noya cancantahua',’ itërin inanta' hua'anëni. \p \v 24 Piquëran quëtërinsoso nipirinhuë', huë'sahuaton itiirin: ‘Quëmaso' sinioro co nosororancoihuë'. Co quëmaora shacaponahuë', nitërinso' manan. Co sacataponahuë', canaran. \v 25 Napoaton të'huatatënquën, co sacatërahuë'. Coriqui quëtërancoso' acoporoquë po'orahuë. Ma'tana ya'huarin,’ itahuaton, coriqui a'notërin. \v 26 Napotohuachina, co noya ni'ninhuë'. ‘Quëmaso' co noyanquënhuë'. Chiroton, co natërancohuë'. Co no'tëquën yonquiranhuë'. “Co sacataponahuë' canaran,” ¿itëranco ti? \v 27 ¿Onpoatonta' nipachin, co bancoquë acoranhuë'? Inaquë acoran naporini, pi'pian tëranta' canaitohuë',’ itërin. \v 28 Ina quëran a'na piyapinën sha'huitërin. ‘Iso quëmapi topinan quëran coriqui quëtërahuë. Osërëtahuaton, paso' quëmapi na'con na'con canarinso', quëtëquë'. \v 29 Noya natërinco ni'ton, na'con na'con quëtantarahuë. Co manta' pahuantarinhuë'. A'naso nipirinhuë' co natërincohuë' ni'ton, pi'pian ya'huëtërinso tëranta' osërëtarahuë. \v 30 Naporahuaton co noyahuë' ni'ton, aipiran tashinantërinquë të'yatoco'. Inatohua co napion ancantaton na'nërápon,’ tënin,” itërin Quisosori. \s1 Nisha nisha nananquë nonpisopita ana'intërinso' \p \v 31 Ina quëran itaantarin: “Yosë quëran quëmapico ni'to, a'na tahuëri o'mantararahuë hua'anënta'huaso marë'. Ya'ipi anquëniro'sapitarë'co chachin o'mantararahuë. Huënaráchin huënaráchin ya'norahuato, hua'anënta'huaso' shiraquë huënsëarahuë coisë pochin nica'huaso marë'. \v 32 Yosë nohuanton, nisha nisha nananquë nonpisopita niyontonapi. Niyontonpachina', pë'tahuatona'pi pochin nisarahuë. Ni'co'. Tahuëri nipachina, ohuicaro'sa', chiporo'sa' napopianachin pa'sapi coshatacaiso marë'. Inaquëráchin ya'huëpirinahuë', tashihuachina, nisha nisha acorin huachi. \v 33 Ohuicaro'sa' inchinanën quëran acorahuaton, chiporo'saso' ahuënanën quëran acorin. Inapochachin canta' ya'ipi piyapi'sa' nisha nisha acoarahuë. Noya cancantopisopita inchinanëhuë quëran acoarahuë. Co noyahuë' cancantopisopitaso nipirinhuë', ahuënanëhuë quëran acoarahuë. \v 34 Ina quëran inchinanëhuë quëran acorahuësopita itarahuë: ‘Ya'ipinquëma' huëcatoma', Yosë hua'anëntërinquë ya'conquico'. ¡Ma noyacha Tata Yosë nosororinquëma paya! Isoro'pa' ninin quëran huarë' yonquirinquëma' hua'anëntërinquë aya'coinquëmaso marë'. \v 35 Canpitaso' noya nosororamaco. Tanahuatëra, a'caramaco. Yamorohuatëra, o'shitëramaco. Ya'huëramataquëchi na'huëpatëra, noya nontëramaco. Pëinëmaquë chachin aya'conamaco. \v 36 Capa a'moca'huaso' nipachina, quëtëramaco. Caniohuatëranta', huëcatoma', nosoroquiramaco. Tashinan pëiquë ya'huasoconta', ni'quiramaco. Napoaton huëco huachi, noya ya'hua'ahua',’ itarahuë. \v 37 Naporo' inapitaso' natanarinaco: ‘¿Onporota' Sinioro tanaran nicatëinquën, a'carainquën? ¿Onporota' yamororan ni'ton, o'shitërainquën? \v 38 ¿Onporota' pëinëhuëiquë aya'conainquën? ¿Onporota' a'mocamaso' pahuantërinquën ni'ton, quëtërainquën? \v 39 ¿Onporota' canioran ni'ton, nosoroquirainquën? ¿Onporota' tashinan pëiquë parisitëran, ni'conainquën? ¿Onpórochana napotërainquën nicaya? Co yonquiraihuë',’ itarinaco. \v 40 ‘Co'ta, imarinacosopita parisitohuachinara, catahuarama'. Topinan piyapi'sa', sa'ahuaro'sa', inapita ma'sha pahuantohuachinara, quëtërama'. Imatomaco, a'napita catahuarama' ni'ton, canta' catahuaramacoso pochin ni'nahuë,’ itarahuë. \p \v 41 Ahuënanëhuë quëran acorahuësopitaso nipirinhuë', sha'huitarahuë: ‘Ya'ipinquëma' paco huachi. Tata Yosë co noyahuë' ni'ninquëma' ni'ton, ana'intarinquëma huachi. Panca pën nani acorin sopairo'sa' ana'intacaso marë'. Inaquë pën co onporonta' tacopiarinhuë'. Inaquë paco' canpitanta'. \v 42 Tanapirahuë', co a'caramacohuë'. Yamoropirahuë', co o'shitëramacohuë'. \v 43 Ya'huëramataquëchin na'huëpatëra, co pëinëmaquë aya'conamacohuë'. Capa a'moca'huasonta' nipirinhuë', co quëtëramacohuë'. Caniopirahuë', co huëcatoma' nosororamacohuë'. Tashinan pëiquë ya'huëpirahuë', co ni'quiramacohuë',’ itarahuë. \v 44 Ina quëran natanarinaco: ‘¿Onporota' Sinioro tanapiranhuë' co a'carainquënhuë'? ¿Onporota' yamoropiranhuë' co o'shitërainquënhuë'? ¿Onporota' co pëinëhuëiquë aya'conainquënhuë'? ¿Onporota' a'mocaso' pahuantopirinquënhuë', co quëtërainquënhuë'? ¿Onporota' caniopiranhuë' co nosororainquënhuë'? ¿Onporota' tashinan pëiquë parisitopiranhuë' co catahuarainquënhuë'? Co onporonta' ina pochin ni'nainquënhuë',’ itarinaco. \v 45 ‘Co'ta imarinacosopita parisitopirinahuë', co catahuaramahuë'. Sa'ahuaro'sa' ma'sha pahuantopirinahuë', co quëtëramahuë'. Co inapita nosororamahuë' ni'ton, co canta' nosororamacohuë',’ itarahuë. Itahuato, a'pararahuë huachi. \v 46 Parisitopiquë pa'sahuatona', inaquë ya'huëmiatapi huachi. Noya nipisopitaso nipirinhuë', Yosë pochin nanpimiatapi huachi,” itërin Quisosori. \c 26 \s1 Quisoso macacaiso marë' chinotopiso' \r (Marcos 14.1-2; Lucas 22.1-2; Juan 11.45-53) \p \v 1 Nani a'chintohuachina, ca'tano'sanënpita itapon: \p \v 2 —Cato' tahuëri pahuanarin Pascoa nanicaso', nani nitotërama'. Naporo' Yosë quëran quëmapico niporahuë', masarinaco. Masahuatonaco, corosëquë patanantarinaco, itërin. \p \v 3 Ina quëran corto hua'ano'sa', cotio ansiano'sa', inapita Caihuasë pëinënquë niyontonpi. Inaso' corto hua'an, chini chiníquën nanantërin. \v 4-5 Inaquë niyontonahuatona', ninontapi Quisoso tëpacaiso marë'. \p —Ama pita tahuëri chachin maahuasohuë', piyapi'sa' no'huihuachinënpoa'. Quisoso pa'yatapi ni'ton, ahuëarinënpoa'. Napoaton po'oana quëran maahua', nitopi. \s1 Hua'saiquë opomototërinso' \r (Marcos 14.3-9; Juan 12.1-8) \p \v 6 Quisososo nipirinhuë' Pitaniaquë pa'nin. Simon pëinënquë coshatapatarin. Ina Simon chana caniori mapirinhuë', anoyatërinso'. \v 7 Misaquë coshatasoi', a'nara' sanapi huë'nin. Potiria'huaya huirina'pi quëran nipiso' quënin. Inaquë pimo hua'sai' na'con pa'tërinso' ya'huërin. Quisoso nosoroaton, opomototërin. \v 8 Ina nicatona ca'tano'sanënpitaso', no'huitopi. No'huitatona ninontopi. \p —¿Onpoatonta' iso hua'sai' pa'ton nipirinhuë' chiniarin? \v 9 Pa'anin naporini, na'con coriqui canaton sa'ahuaro'sa' quëtacaso' ya'huëchitonhuë', nitopi. \p \v 10 Quisosori natanahuaton, itërin: \p —¿Ma'marëta' iso sanapi no'huirama'? Tananpitoco'. Na'con nosoroatonco, inapotërinco. \v 11 Nani tahuëri sa'ahuaro'saso' ya'huërapi. Caso nipirinhuë', co hua'quiyahuë' canpitaro'co ya'huarahuë. \v 12 Co'huara chimiyantërasocohuë', nosoroatonco, nonëhuë hua'saiquë opotërinco pa'pitinacoso marë'. \v 13 No'tëquën itaranquëma'. Ya'ipi parti noya nanan sha'huihuachina', iso sanapi napotërincoso' sha'huirapi anta'. Co naniantapihuë', itërin. \s1 Cotasëri sha'huirapirinso' \r (Marcos 14.10-11; Lucas 22.3-6) \p \v 14 Ina quëran, Cotasë Iscarioti pa'pi co noyahuë' yonquirin. Quisoso ca'tanaponahuë', yasha'huirapirin. Corto hua'ano'sa' ya'huërinquë pa'sahuaton, itoonin: \p \v 15 —Po'oana quëran Quisoso a'notohuatënquëma', ¿onpo coriquita' quëtaramaco? itërin. \p —Cara shonca coriqui prata quëran nininso' quëchinquën, itopi. Itohuachinara: \p —Noyahua'. Quëtoco nipachin a'nochinquëma', topachina, quëtopi. \v 16 Naporo quëran huarë' Cotasë yonquirarin po'oana quëran a'nocaso marë'. \s1 Pascoa tahuëri coshatopiso' \r (Marcos 14.12-25; Lucas 22.7-23; Juan 13.21-30; 1 Corintios 11.23-26) \p \v 17 Pascoa tahuëri nipachina, nisha pan ca'pi, co ahuëpocatopisohuë'. Ina tahuëri nanihuachina, ca'tano'sanënpitari huëcapaipi. \p —¿Intohuata' Maistro paatoi, Pascoa cosharo' nii capacaso marë'? itopi. \p \v 18 —Ninanoquë paco'. Inaquë a'na quëmapi quënanconarama'. Ina quënanconpatama', sha'huitoco'. “Maistro a'parincoi ni'ton, huë'nai. Naporin: ‘Yosë ninorinso' nani naniriarin ni'ton, quëma pëinënquë Pascoa cosharo' ca'tano'sanëhuëpitarë'co chachin coshatarai, tënin,’ itonco',” itërin Quisosori. \p \v 19 Pa'pachinara, Quisosori sha'huitërinso chachin quënanconpi. Quëmapi quënanconahuatona', nontopi. Nani natanconpachinara, inaquë Pascoa cosharo' nipi capacaiso marë'. \p \v 20 Nani tashihuachina, Quisoso ca'tano'sanënpitarë chachin huë'pi. Huë'sahuatona', misaquë huënsëquipi. \v 21 Coshatapona pochin itërin: \p —No'tëquën ipora itaranquëma'. Shonca catonquëma' ca'tanpiramacohuë', a'naquëma' sha'huirapiaramaco, itërin. \p \v 22 Natanahuatona', sëtopi. Sëtatona', a'naya a'nayari Quisoso natanpi. \p —¿Incoita' Sinioro, yasha'huirapirainquën? ¿Co cahuë' nimara ti? itopi a'naya a'nayari. \p \v 23 —Tëhuënchachin a'naquëma' yasha'huirapiramaco. Ina sënanquëráchin i'shiaton carë' caponahuë', yasha'huirapirinco. \v 24 Yosë quiricanën quëran ninorincoso chachin chiminarahuë. Yasha'huirapirincoso nipirinhuë', ma'huantacha nicapon paya. Co nasitërinhuë' naporini, noya noya niitonhuë', itërin. \p \v 25 Itohuachina, Cotasërinta' itërin: \p —¿Incoita' Maistro, yasha'huirapirainquën? ¿Co cahuë' nimara ti? itohuachina, —Quëma chachin mini, itërin. \p \v 26 Coshatasoi', pan masahuaton Yosë nontërin. “Yosparinquën, Sinioro” itahuaton, së'panin. Ina quëran ca'tano'sanënpita quëtërin. \p —Ca'co' iyaro'sa'. Ca nonëhuë pochin iso', itërin. \p \v 27 Minënta' masahuaton, “Yosparinquën Sinioro,” itahuaton, inanta' quëtërin. \p —Ya'ipinquëma' o'oco'. \v 28 Ca huënainëhuë pochin iso'. Huënainëhuë pa'sarin ni'ton, nasha quëran canpitarë' Yosë anoyatërinso' sha'huichinquëma' imacamaso marë'. Chiminarahuë na'a piyapi'sa' oshanëna' inquita'huaso marë'. \v 29 Co huachi opai' o'oantarahuë'. Chiminarahuë huachi. A'na tahuëri Tata Yosë hua'anëntërinso' nanihuachin, canpitaro'co nasha pochin o'oantarahuë. Naporo' noya noya cancantarihua huachi, itërin. \s1 Pitrori nonpinapicaso' ninorinso' \r (Marcos 14.26-31; Lucas 22.31-34; Juan 13.36-38) \p \v 30 Ina quëran Yosë cantanën cantarahuatona', pipipi. Pipirahuatona', Oriposë panënquë pa'pi huachi. \v 31 Inaquë Quisosori itërin: \p —Iráca quiricanënquë ninoton, Yosë naporin: “Ca nohuanto, a'paitona'pi tëpaapi. Tëpahuachina', ohuicanënpita yanquëërapi,” tënin. Inapochachin yatëpahuachinaco, ya'ipinquëma' co chiníquën cancantatomahuë', ta'ananpiaramaco. Ipora tashi chachin napoarama'. \v 32 Chiminaporahuë', Yosë ananpitaantarinco. Ananpitaantahuachinco, ca'ton Cariria'pa' pa'sarahuë. Inatohua' niquënantarihua', itërin. \p \v 33 —A'napita ta'ananpipirinënquëonta', co caso' ta'arahuë', tënin Pitro. \p \v 34 —No'tëquën iyasha, itëranquën. Ipora tashi chachin co'huara atari përashatërasohuë', cararo' nonpinapiaranco. “Co caso' Quisoso nohuitërahuë',” toconapon, itërin Quisosori. \p \v 35 —Co Sinioro napoarahuë'. Quëma imasaranquën ni'ton, yatëpapirinacohuënta' co onporonta' nonpinapiaranquënhuë', itaantarin Pitrori. Inachachin topi ya'ipiya. \s1 Quisoso sëtaton, Yosë nontërinso' \r (Marcos 14.32-42; Lucas 22.39-46) \p \v 36 Ina quëran, Quisimani nararo itopiquë canconpi. Inaquë ca'tano'sanënpita sha'huitërin. \p —Isëquë huënsëtaco'. Pasëyáquë pa'sarahuë Yosë nontapo, itërin. \p \v 37 Caraíchin ca'tano'sanën amashamiachin quëparin. Pitro, Sipitio hui'ninpita inapitaíchin quëparin. Naporo' sëtaton, co napion cancantërin. \p \v 38 —Pa'pi sëtërahuë. Chiminchináchin sëtërahuë. Isëquë huënsëtaco'. Ama huë'ëtomarahuë', ni'táco', itërin. \p \v 39 Amashamiachin pa'sahuaton, isonconin. No'paquë huarë' monshomarahuaton, Yosë nontërin: “Quëma nohuantohuatan Tata, nicha'ëco ama ma'sha onpo'isohuë'. Main o'orëso pochin parisita'huaso' ya'huërin. Co parisita'huaso' nohuantopirahuë', quëma nohuantohuatan, noya, tënahuë. No'tëquën yanatëranquën,” itërin. \p \v 40 Ina quëran huënantapirinhuë', cara chachin huë'ësápi quënanquintarin. \p —Iya Pitro, ¿co a'na ora tëranta' nanitëramahuë' ni'tamaso' ti? \v 41 Ama huë'ëtomahuë', ni'táco'. Yosë nontoco' ama sopai minsëinquëmaso marëhuë'. Cancanëma quëranso mini Yosë yanatëpiramahuë', co canpitaora chiníquën cancantaramahuë', itërin. \p \v 42 Ina quëran paantarahuaton, Yosë nontaantarin. \p —Nohuantohuatan Tata, nicha'ëco ama ma'sha onpo'isohuë'. Nipirinhuë' co nohuantohuatanhuë', ma'sona yaonpotohuatanconta' noya, tënahuë. No'tëquën yanatëranquën, itaantarin. \p \v 43 Ina quëran huënantapirinhuë', naquëranchin huë'ëantapi, quënanquinantarin. Huë'ëi' iquitatona', huë'ësápi. \v 44 Tananpitahuaton, paantarin. Paantarahuaton, inachachin Yosë itantarin. Nani cararo' inachachin Yosë nontërin. \v 45 Ina quëran huënantahuaton, itërin: \p —¿Ipora huanta' huë'ësarama' ti? Nani ora nanirin huachi. Yosë quëran quëmapico nipirahuë', sha'huirapiarinco oshahuano'sa' macainacoso marë'. \v 46 Huënsëco huachi pa'ahua'. Ni'co', sha'huirapirincoso' nani canquiarin, itërin. \s1 Quisoso mapiso' \r (Marcos 14.43-50; Lucas 22.47-53; Juan 18.2-11) \p \v 47 Nontaso chachin, Cotasë canquirin. Inanta' Quisoso ca'tanaponahuë', yasha'huirapirin. Inarë' na'a piyapi'sa' huë'sapi, corto hua'ano'sa', cotio ansiano'sa', inapitari a'papisopita. Sahuëni, shonqui, inapita së'quërahuatona' huë'sapi. \v 48 Co'huara canshatërasoihuë', Cotasëri nani sha'huitërin Quisoso nohuitacaiso marë'. \p “Insosona apinohuato, ina Quisososo'. Máco huachi,” itërin. \p \v 49 Ina quëran ya'yoranquirahuaton: \p —Tashita Maistro, itiirahuaton, apinorin. \p \v 50 —Ma'sona yaninanso' iyasha, manóton niquë', itërin Quisosori. Ina quëran piyapi'sari chiníquën masapi huachi. \p \v 51 Ca'tano'sanënpita inaquë huaniapi. A'nara' sahuëninën ocoirahuaton, corto hua'an inpriatonën ahuërin. Ahuëaton, nishitëhuëratëtërin. \v 52 Quisososo nipirinhuë' co nohuantërinhuë'. \p —Sahuëninën iyasha, po'moantaquë'. Hua'naquë tëpatohuatama', hua'na quëran chachin tëpainëmaso' ya'huërin. \v 53 Tatahuë nontërahuë naporini, shonca cato huaranca anquëniro'sa' a'patimaitoncohuë'. A'naroáchin catahuaitonacohuë'. ¿Co ina nitotëranhuë' ti? \v 54 Napoaponahuë', co nohuantërahuë' cha'ëca'huaso'. Nicha'ërinaco naporini, co huachi ninorinacoso' naniitonhuë'. Yosë nohuanton, chiminarahuë, itërin ca'tano'sanënpita. \p \v 55 Ina quëran piyapi'sa' itapon: \p —Sahuëni, shonqui, inapita së'quërahuatoma', huëcapairamaco. Tëpatona'pi pochin cancantatomaco, ¿yamanamaco ti? Co'tana nani tahuëri Yosë chinotopiso pëiquë huënsëato, a'chinárahuë. Nicapomaracohuë', co manamacohuë'. \v 56 Napoaponahuë', Yosë nohuanton, iporaso' masaramaco. Quiricanën quëran ninorinacoso chachin masaramaco, itërin. \p Ina quëran ya'ipi ca'tano'sanënpitari ta'ananpipi huachi. \s1 Corto hua'ano'saquë quëpapiso' \r (Marcos 14.53-65; Lucas 22.54-55, 63-71; Juan 18.12-14, 19-24) \p \v 57 Nani masahuatona', corto hua'an chini chiníquën nanantërinso' ya'huërinquë quëpapi, Caihuasë itopiso'. Inaquë cotio maistro'sa', ansiano'sa', inapita nani niyontonpi. \v 58 Pitroso nipirinhuë', aquë quëran imaquiarin. I'iratëquë huarë' imaquirin. Pairaanaquë ya'conahuaton, ponisiaro'sapitarë' huënsëquirin. “¿Ma'ta' onpotapona'? Tëpapona' nimara,” ta'ton, ni'sárin. \p \v 59 Corto hua'ano'sa', cotio hua'ano'sa' inapitari yatëpapi ni'ton, a'naya a'naya yonípi Quisoso sha'huirapicaiso marë'. \v 60 Na'a piyapi'sari nonpinapiponaraihuë', nisha nisha nonconpi. Napoyan quëran catoya'piri huë'sahuatona', sha'huirapipi. \p \v 61 —I'hua chachin Quisoso noninso' natanai. “Yosë chinotopiso pëi' ata'huantahuato, caora nanitërahuë anoyatanta'huaso'. Cara tahuëri quëran anoyatantarahuë,” toconin, itopi. \p \v 62 Corto hua'an chini chiníquën nanantërinsoari huanirahuaton, Quisoso itapon: \p —¿Co manta' tënanhuë' ti? ¿Ma'ta' tapona' isopita nonapiarinënquën? itërin. \p \v 63 Quisososo nipirinhuë' co manta' tëninhuë', ta'tárin. Ina quëran corto hua'ani itantarin: \p —“Yosë ni'sárinco co nonpinahuë',” ta'ton, no'tëquën sha'huitocoi. ¿Quëmaso' Cristo, Yosë hui'ninquën chachin ti? itërin. \p \v 64 —Ca mini inaco. Yosë quëran quëmapico ni'to, a'na tahuëri niantaramaco. Inápaquë pa'pato, Yosë inchinanën quëran ahuënsëarinco. Ina quëran chitoro' huancana o'mantararahuë niantaramaco, itërin. \p \v 65 Corto hua'anso natanahuaton, chiníquën no'huitërin. Inapoaton a'morinso osharin. \p —“¡Caso' Yosë hui'ninco,” toconin! Nani natanama'. Inaora chachin sha'huitërinpoa' ni'ton, co a'napita sha'huitinpoaso' nohuantarihuahuë'. \v 66 ¿Ma'ta' onpotahua' Quisoso? tënin. \p —Pa'pi co noya quëmapihuë' ni'ton, tëpacaso' ya'huërin, topi ya'ipiya. \p \v 67 Ina quëran ipirayatahuatona', ahuëpi. A'naquëninta' tonporayatahuatona', chiníquën panpirayapi.\fig |src="CN01815b.tif" size="span" loc="Matthew 26.57-67" ref="Mateo 26:67" \fig* \p \v 68 —¿Inta' ahuërinquën? Quëmaso' Cristonquën nipatan, ninoton no'tëquën sha'huitocoi, itopi. \s1 Pitrori nonpinapirinso' \r (Marcos 14.66-72; Lucas 22.56-62; Juan 18.15-18, 25-27) \p \v 69 Napotasoi, Pitroso' i'iratëquë huënsëarin. A'na cosonari huë'sahuaton, itiirin. \p —Quëmanta' Quisoso Cariria quëran huë'ninso' ca'tanan, itopirinhuë'. \p \v 70 —¿Ma quëmapita' napotaranso'? Co caso' ina nohuitërahuë', itërin. Ya'ipiya natanpi. \p \v 71 Ina quëran pa'sahuaton, ya'coanaquë huaniso', a'na cosonarinta' quënanquiantarin. Quënanahuaton, huanipapisopita itapon: \p —Iso quëmapi Quisoso Nasaritoquë ya'huërinso' ca'tanin anta', itaantapirinhuë'. \p \v 72 —¡Co'chi nohuitërahuë' paya! Yosë ni'sárinco, co nohuitërahuë', taantarin Pitro. \p \v 73 Ina quëran hua'quimiachin nisahuaso', a'napitarinta' itaantapi: \p —Tëhuënchachin quëmanta' Quisoso ca'tanan. Cariria piyapi pochin nonan quëran nohuitërainquën, itopi. \p \v 74 —¡Co'chi iyaro'sa' paya! Yosë ni'sárinco, co cariso' nohuitërahuë'. Nonpintohuatënquëmaso', Yosë ana'inchinco, tënahuë, itërin. \p Naporo chachin atari përarin. \v 75 Ina natanahuaton, Quisosori napotërinso' yonquirin: “Co'huara atari përashatërasohuë', cararo' nonpinapiaranco,” itërinco, ta'ton, aipiran pipirin. Inaquë chiníquën sëtaton, na'nërin. \c 27 \s1 Piratoquë quëpapiso' \r (Marcos 15.1; Lucas 23.1-2; Juan 18.28-32) \p \v 1 Tahuërianpitohuachina, ya'ipi corto hua'ano'sa', cotio ansiano'sa', inapita napopianachin yonquipi Quisoso atëpatacaiso marë'. \v 2 Ina quëran noyá tonporahuatona', Pirato ya'huërinquë quëpapi. Inaso' hua'an, Noma copirnori acorinso'. \s1 Cotasë nitëparinso' \r (Hechos 1.18-19) \p \v 3 Cotasëso' nani sha'huirapiponahuë', Quisoso tonpopinan quëpahuachinara, ni'sárin. Ina ni'sahuaton, yonquirin huachi. “Ma'tana tëpacaiso marë' quëparapi. ¿Onpoatocha sha'huirapirahuë paya?” ta'ton, sëtërin. Corto hua'ano'sa' ya'huëpiquë paantarahuaton, cara shonca coriqui prata quëran nininso' quëtopiso' yayo'coantapirinhuë'. \p \v 4 —Co huachi iso coriqui nohuantërahuë'. Pa'pi co noyahuë' ninahuë. Quisoso nóya quëmapi nipirinhuë', sha'huirapirahuë. Ina marë' oshahuanahuë, itoonin. \p —¿Ma'marëta' ina sha'huitërancoi? Co quiyaso' ina yonquiraihuë'. Quëma naporanso', itopi. \p \v 5 Napotohuachinara, Yosë chinotopiso pëiquë chachin coriqui të'yatonahuaton, pipirin. Pa'sahuaton, nihuënquëconorahuaton, nitëparin. \p \v 6 Ina quëran corto hua'ano'saso' coriqui maantarahuatona': \p —Tëpacaiso marë' pahuërëtopiso' ni'ton, co Yosë marë' acocaso' ya'huërinhuë'. Inaquë acohuatëhua', co Yosë pënëntërinso' natëarihuahuë', ta'tona', co inaquë acopihuë'. \p \v 7 —Iso coriquiquë no'pa' pa'ahuan' nisha piyapi'sa' pa'pitacaso marë', topachinara: \p —Noyahua', topi ya'ipiya. Napoaton pa'sahuatona', ina coriquiquë no'pa' pa'anpi. “Tëshitona'pi no'panën,” itopiso' pa'anpi. Inaquë nisharo'sa chiminpachinara, pa'pitopi. \v 8 Napoaton ipora huanta' ina po'oroso': “Huënai' No'pa',” itopi. \v 9 Iráca Irimiasë ninoton, Yosë quiricanënquë ninshitërin. “Cara shonca coriqui prata quëran nininso' quëtapi. Ina nápo' cotioro'sa' nohuantopi ni'ton, quëtapi. Ina coriqui chachin maantarahuatona', \v 10 tëshitona'pi no'panën pa'anapi. Yosë sha'huitërincoso chachin napoapi,” tënin, ninshitaton. Naporinso chachin ina nápo' coriqui masahuatona', no'pa' pa'anpi. \s1 Pirato naporinso' \r (Marcos 15.2-5; Lucas 23.3-5; Juan 18.33-38) \p \v 11 Quisososo' Pirato notënanquë huaniárin. \p —¿Quëmaso' cotioro'sa' copirnonquën ti? itërin Piratori. \p —Ca mini inaco, itërin Quisosori. \p \v 12 Corto hua'ano'sa', cotio ansiano'sa', inapitari na'con nonpinapipirinahuë', co manta' tëninhuë'. \p \v 13 —Na'con nonapirinënquën, ¿co natananhuë' ti? itopirinhuë' Piratori. \p \v 14 Co manta' tëninhuë'. Co pi'pisha tëranta' a'panitërinhuë'. “Ma quëmapita' isoso' ni'ton, co manta' yaa'panitërinhuë',” tënin Pirato yonquiaton. \s1 Quisoso tëpacaiso' sha'huirinso' \r (Marcos 15.6-20; Lucas 23.13-25; Juan 18.38–19.16) \p \v 15 Nani Pascoa tahuëri Piratoso', a'nara' apina'pi tashinan pëi quëran ocoirin. Insosona piyapi'sari nohuantopiso' ocoirin. \v 16 Tashinan pëiquë a'na apina'pi ya'huarin. Inaso' pa'pi co noyahuë'. Ya'ipi parti nahuiantërinso'. Parapasë itopi. \v 17 Piyapi'sa' huë'pachinara, Piratori itërin: \p —Ipora Pascoaquënta' a'nara' apina'pi ocoianta'i, topirahuë'. ¿Insota' nohuantërama' ocoica'huaso'? Cato' ya'huapi. A'naso' Parapasë. A'nanta' Quisoso, Cristo itopiso'. ¿Insochachinta' nohuantërama' ocoica'huaso'? Canpita huayonco', itërin. \p \v 18 “Cotio hua'ano'sari co quë'yatonahuë', Quisoso mapi,” ta'ton, Piratori napotërin. \p \v 19 Hua'an shiranënquë huënsëaso', sa'ininta' nanan a'patiirin Quisoso ocoicaso marë'. “Achin tashi' a'ninquëchin hua'narahuë. Quisoso hua'nato, chiníquën pa'yanahuë. Inaso' noya quëmapi. Co manta' onporinhuë' ni'ton, nicha'ëquë'. Co tëpacaso' ya'huërinhuë',” itërin sa'ini. Ina marënta' Piratori co yatëparinhuë'. \p \v 20 Corto hua'ano'sa', cotio ansiano'sa', inapitaso nipirinhuë', a'naya a'naya piyapi'sa' sha'huitëra'piapi: \p —“Parapasë ocoirahuaton, Quisoso atëpatëquë',” itoco', itëra'piapi. \v 21 Ina quëran Piratori natanin huachi. \p —¿Insochachinta' ocoi'i? itaantarin. Napotaantahuachina: \p —¡Parapasë ocoitocoi! itopi. \p \v 22 —¿Ma'ta' onpochi nipachin Quisoso, Cristo itopiso'? itohuachina: \p —¡Corosëquë patanantëquë' chimi'in! tosapi ya'ipiya. \p \v 23 —¿Ma'marëta' tëpa'i? ¿Ma'ta' onporin? itopirinhuë', aquëtë chachin chiníquën itantapi: \p —¡Corosëquë patanantëquë' chimi'in! itaantapi. \p \v 24 Napotohuachinara, nisha yonquirin huachi. “Piyapi'sa' co yanatërinacohuë'. Chiníquën no'huitatona', yaahuërinaco,” ta'ton, co huachi yonquirinhuë' Quisoso ocoicaso'. Napoaton i'sha masahuaton, piyapi'sa' ni'tërantapaquë hui'sërin. \p —Iso quëmapiso' noya. Co manta' onporinhuë', tënahuë. Co ca nohuanto, tëpaapihuë'. Co ina marë' ana'intincoso' ya'huërinhuë'. Canpita yonquiramaso', itahuaton, hui'sërin. \p \v 25 —Tëhuënchachin quiya yonquirai tëpaca'huaiso'. Yosë yaana'intohuachincoi, hui'nahuëipitarë'coi chachin ana'inchincoi, topi. \p \v 26 Napohuachinara, Pirato camaitërin Parapasë ocoicaiso'. Quisososo nipirinhuë' chiníquën ahuihuitërin. Chiníquën huihuitona', pë'sha pë'shatopi. Nani huihuihuachinara, sha'huitërin corosëquë patanantacaiso marë'. \p \v 27 Sha'huitohuachina, Pirato pëinënquë quëpapi. Inaquë notohuaro' sontaro'sa' niyontonpi tëcariatona' tëhuacaiso marë'. \v 28 Ai'nanpiratahuatona', quëhuanën miachin hua'an a'morinso pochin nininso' a'motopi tëhuacaiso marë'. \v 29 Yancotënta' nahuan quëran nicatona', ayancotopi. Ina quëran tëhuacaiso marë napotopi: \p —Ma'tana huaranën maquë huachi, itatona', piquiranan asë'quëëpi. Naporahuatona' ina notënanquë isonpi: \p —Hua'qui tahuëri nanpiton cotioro'sa' hua'anëntëquë', itopi. \p \v 30 Ina quëran iraiquë ipitopi. Piquirananta' matantarahuatona', ahuëmotopi. \v 31 Inapotatona', tëhuapi. Nani tëhuahuachinara, a'motopiso' ocoitahuatona', a'morinso chachin a'motantapi. Ina quëran corosëquë patanantacaiso marë' quëpapi huachi. \s1 Corosëquë patanantopiso' \r (Marcos 15.21-32; Lucas 23.26-43; Juan 19.17-27) \p \v 32 Ninano quëran pipirahuatona', a'na quëmapi nacapipi, Siriniquë ya'huërinso'. Simon itopi. Ina masahuatona', corosë Quisoso quëparinso' sontaro'sari apitëntopi. Inari quëpatërin. \p \v 33 Pa'sahuatona', panëa'hua Corocota, itopiquë canconpi. Corocotaso': “Nansë Moto',” tapon naporin. \v 34 Inaquë canconahuatona', huino ma'sha pinshiinë' ayontahuatona', o'shitopirinahuë', pi'pisha pi'nirahuaton, co o'orinhuë'. \p \v 35 Ina quëran sontaro'sari corosëquë patanantopi. Nani patanantahuatona', ninontopi. “Huëco', nicanatëhua' Quisoso a'morinsopita maahua',” nitatona', ya'nipirapi. Naporahuatona', a'naya a'naya mapi. \v 36 Nani masahuatona', inaquë huënsëapi nicacaiso marë'. \v 37 Onporinso marësona tëparapisonta' ninshitopi. \qc \sc isoso' quisoso, cotioro'sa' copirno\sc* \m ta'caso', ninshitopi. Inapotahuatona', corosëquë chachin motën pëtëcha achinpitopi. \p \v 38 Ina pirayan cato' apiro'santa' patanantopi. Nisha patanantopi. A'nara' inchinan quëran, a'nanta' ahuënan quëran acopi. \v 39 Piyapi'sa' na'huëpona pochin, Quisoso tëcariatona', tëhuaconpi. \p \v 40 —¿Nani ma'sha nanitaparan ti? I'hua naporan: “Yosë chinotopiso pëi' ata'huantohuato, cara tahuëri quëran anoyatantarahuë,” tënan. Inta nipachin cha'ëquë'. Yosë hui'ninquën chachin nipatan, corosë quëran nohuararahuaton cha'ëquë', itoonpi. \p \v 41 Inapochachin corto hua'ano'sa', cotio maistro'sa', cotio ansiano'sa', inapitarinta' tëhuatona', itapona': \p \v 42 —A'napitaso' yanicha'ëponahuë', inaora chachinso' co nanitërinhuë' cha'ëcaso'. Israiro'sa' copirno nipachin, corosë quëran nohuarain nicatëhua' natëahua'. \v 43 “Yosë hui'ninco chachin ni'ton, catahuarinco,” topirinhuë'. Yacatahuahuachin, apiramiáchin nicha'ëin, nitopi. \p \v 44 Ina pirayan patanantopisopitanta' Quisoso no'huipi. \s1 Quisoso chimininso' \r (Marcos 15.33-41; Lucas 23.44-49; Juan 19.28-30) \p \v 45 Camotëchin nisahuaso', ya'ipi parti tashirarin. I'huaraya huarë' yono tashi pochin nisarin. \v 46 Naporo' Quisoso chiníquën nonin. \tl Iri, Iri, ¿nama sapacatani?\tl* tënin. Inaora nananquë nonaton, naporin. “¿Onpoatonta' Tata patëranco?” tapon naporin. \p \v 47 A'naquën huanipapisopita natanahuatona': \p —Iniasë përasamara, topi. \p \v 48 A'naso' manorahuaton, pi'shiro pochin nininso' maconin. Ina masahuaton, huino áin nininso' asë'cotëtahuaton, piquirananquë achinpitërin. Achinpitahuaton, ihuëtërin o'ocaso marë'. \v 49 A'napitariso nipirinhuë' itapona': \p —Tananpitëquë' nia'ahua'. Iniasëri o'maton nicha'ëpon nimara, nitopi. \p \v 50 Quisososo nipirinhuë' chiníquën nonsahuaton, chiminin huachi. \v 51 Naporo' Yosë chinotopiso pëiquë tanontën në'mëtë' patonpiso' noshatërin. Inaora noshataton, catotë huarë' ninin. Inapa quëran no'paquë huarë' noshatomarin. Naporahuaton, panca ocohua pa'nin. Na'piro'sa' inaora nopaatërin. \v 52 Nopaatohuachina, a'naya a'naya pa'pitopiso' nii'soatërin. A'naquën Yosë imarinsopita iráca ayapirinahuë', nanpiantapi huachi. \v 53 Quisoso nanpiantarinso' piquëran inapitanta' pa'pitopi quëran pipirahuatona', Quirosarinquë pa'sapi. Na'a piyapi'sari quënanpi. \p \v 54 Quisoso chiminpachina, capitanso sontaronënpitarë chachin ni'sapi. Ocohua pa'ninso', na'piro'sa' nopaatërinso', inapita ni'sahuatona', pa'pi pa'yanpi. \p —Tëhuënchachin iso quëmapiso', Yosë hui'nin, topi. \p \v 55 Sanapi'sa' Cariria quëran huë'pisopitanta', aquë quëran notëërapi. Inapitaso' Quisoso imaquipi nocomacaiso marë'. Iporaso' chimininso' ni'sapi anta'. \v 56 A'naso' Maria Mactarina itopiso'. A'nanta' Maria. Inaso' Santiaco, Cosi, inapita a'shin. A'nanta' Sipitio hui'ninpita a'shin. Inapitaso' aquë quëran notëërapi. \s1 Na'pi naninquë po'mopiso' \r (Marcos 15.42-47; Lucas 23.50-56; Juan 19.38-42) \p \v 57 I'huararapaso', a'na ma'huan Cosi itopiso huë'nin. Inaso', Arimatiaquë ya'huërin. Quisoso imarin anta'. \v 58 Pirato ya'huërinquë pa'nin Quisoso nonën natantacaso marë'. “Quëtoco cari quëpa'i,” itoonin. Napotohuachina, “Noyahua'. Quëpaquë' nipachin,” itahuaton, sontaro'sa' a'parin nonën anohuaratacaiso marë'. Anohuararahuatona', quëtopi. \v 59 Nonën masahuaton, noya morinquë so'quëëtahuaton, \v 60 na'pi nanin nasha nininquë po'morin. Inaora marë' pa'anpirinhuë', inaquë po'morin. Ina quëran pancara'pi masho pitarahuatona', pa'copitopi. Pa'copitahuatona', patopi huachi. \v 61 Maria Mactarina, a'na Maria, inapitaso nipirinhuë' na'pi nanin notënanquë chachin huënsëapi. \s1 Sontaro'sari a'paipiso' \p \v 62 Tahuëririnquë chinoto tahuëri marë' nani tapahuachinara, corto hua'ano'sa', parisioro'sa', inapita niyontonahuatona', pa'pi Pirato nontacaiso marë'. \p \v 63 —Sinioro hua'an, Quisosocoso' nonpintë', tënai. Nani yonquirai. Co'huara chimiyantëraponhuë', piyapi'sa' sha'huitërin. “Tëpahuachinaco, cara tahuëri quëran nanpiantarahuë,” toconin. \v 64 Napoaton sontaro'sa' a'paquë' na'pi naninquë a'paicaiso marë'. Cara tahuëri chachin noya a'pai'ina', ama nonën quëpacaiso marëhuë'. Ca'taninsopitari quëpahuachina': “Nani nanpiantarin huachi,” toconapona'. Napohuachina', aquë aquëtë' piyapi'sa' nonpintapi, itopi. \p \v 65 —Inta nipachin, sontaro'sa' ya'huarin. Canpitari chachin paatoma', inapita quëpaco' noya ni'ina'. Ama piyapi'sari huëcatona' quëpacaiso marëhuë' inapo'ina', itërin Piratori. \p \v 66 Napohuachina, pa'pi. Pancara'pi to'ni pochin nininquë noyá pa'pirapitopi. Napotahuatona', sontaro'sa' acopi. \p —Noya a'paico', itahuatona' patopi huachi. \c 28 \s1 Quisoso nanpiantarinso' \r (Marcos 16.1-8; Lucas 24.1-12; Juan 20.1-10) \p \v 1 Chinoto tahuëri piquëran Maria Mactarina, a'na Mariarë' naquëranchin paantapi po'mopiquë nicacaiso marë'. Tomio tahuëri tashíramiachin na'pi nanin'pa' pa'sapirinahuë'. \v 2 A'nanaya panca ocohua pa'nin. Sinioro anquëninëni inápa quëran o'marahuaton, pancara'pi pa'copitopiso' chi'huincarin. Chi'huincarahuaton, ina aipi huënsërin. \v 3 Huënaráchin huënaráchin o'cori pochin ya'norin. Huiríchin a'morin. Pi'shiro quëran huiri huiríchin. \v 4 Ina ni'sahuatona', sontaro'sa' pa'yanpi. Pa'pi të'huatopi. Ropa ropátahuatona', chimipi pochin no'paquë anotopi. \v 5 Ina quëran sanapi'santa' canquihuachinara, anquëniri itërin: \p —Ama pa'yancosohuë'. Quisoso corosëquë patanantopiso' yonisaramaso', nitotërahuë. \v 6 Co huachi isëquë ya'huërinhuë'. Sha'huitërinquëmaso chachin nani nanpiantarin. Huëco' ni'quirico' po'mopiquë. Capa huachi. \v 7 Manóton paatoma', ca'tano'sanënpita sha'huitonco': “Nani nanpiantarin. Ina'ton Caririaquë pa'sarin. Inatohua' quënancoantarama',” itonco'. Nani sha'huitëranquëma', itërin anquëniri. \p \v 8 Natanahuatona', a'naroáchin na'pi nanin quëran pipipi. Pa'pi pa'yanpirinahuë'. Nóya cancantatona' ta'api ca'tano'sanënpita sha'huitacaiso marë'. \v 9 Pa'sapirinahuë', a'nanaya iraquë chachin Quisosori ya'notërin. \p —Huë'cama imoyaro'sa', itërin. Ina nohuitatona', ya'carionpi. Monshorahuatona', nantën iporantërahuatona', chinotopi. \p \v 10 —Ama huachi pa'yancosohuë'. Paatoma', iyahuëpita sha'huitonco' Cariria'pa' pa'ina'. Inatohua' quënancoantarinaco, itahuaton, pa'nin huachi. \s1 Sontaro'sa' napopiso' \p \v 11 Sanapi'sa' paasoi', sontaro'santa' ninanoquë pa'pi corto hua'ano'sa' sha'huitacaiso marë'. “Quisoso pa'pitopiquë noya ni'sapiraihuë', a'nanaya panca ocohua pa'nin. Naporo' anquëni ya'norahuaton, pancara'pi pa'copitopiso' chi'huincarin. Ni'piraihuë', Quisoso nonën capa huachi,” itonpi. \v 12 Ina quëran corto hua'ano'sa', cotio ansiano'sa' inapita niyontonahuatona', ninontápi. Nani ninontohuachinara, sontaro'sa' amatantarahuatona', na'con coriqui quëtopi. \p \v 13 —Piyapi'sa' sha'huitoco': “Yono tashi' Quisoso ca'tano'sanënpita huë'pi. Huë'ësocoi, nonën quëpapi,” itoco'. \v 14 Hua'anëma' natantaton ina marë' no'huihuachinquëma', quiyari anoyatarai ama ana'intinquëmaso marëhuë', itopi. \p \v 15 —Noyahua'. Napo'i nipachin, tosahuatona', coriqui ma'patopi. Pa'sahuatona', piyapi'sa' nonpintopi. Cotio hua'ano'sari sha'huitopiso chachin nonpinpi. Ipora huanta' na'a cotioro'sa' ina nonpin nanan natëpi. \s1 Ca'tano'sanënpita a'chinacaiso marë' sha'huitërinso' \r (Marcos 16.14-18; Lucas 24.36-49; Juan 20.19-23) \p \v 16 Ina quëran shonca a'na ca'tano'sanënpitaso' pa'pi Cariria'pa'. A'na panënquë pa'pi, Quisosori sha'huitërinquë chachin. \v 17 Inaquë Quisoso quënanconahuatona', chinotopi. A'naquënso nipirinhuë' pi'pian co natërinhuë'. “Co inahuë' nimara,” topirinahuë'. \v 18 Quisosori ya'carirahuaton, itapon: \p —Tata Yosë nohuanton, chini chiníquën nanantërahuë. Inápaquë ya'huërinsopita, isoro'paquë ya'huërinsopita, ya'ipiya hua'anëntarahuë. \v 19 Napoaton canpita paatoma', ya'ipi piyapi'sa' a'chintoco'. Nisha nisha nananquë nonpisopita a'chintoco' imainaco. Insosona natëhuachinaco, i'quë aporintoco'. “Tata Yosë, Hui'nin, Ispirito Santo inapita nanan quëtërincoi ni'ton, aporintaranquën,” itahuatoma', aporintoco'. \v 20 Ina quëran ya'ipi sha'huitëranquëmaso' a'chintoco' natëinaco. Insëquësona pa'patama', carinquëma' ca'tanaranquëma'. Nani tahuëri catahuaranquëma'. Ayaro' tahuëri naniquë huarë' ca'tanaranquëma'. Co onporonta' pataranquëmahuë', itërin Quisosori. Nani huachi.