\id GAL - Chachi NT -Ecudaor 2012 (DBL -2013) \h GÁLATAS \toc1 Galaciasha keranguemulachi Pablo' pilla kiika \toc2 Gálatas \toc3 Ga \mt1 Galaciasha keranguemulachi \mt2 Pablo' pilla kiika \c 1 \s1 Ajke' palaa \p \v 1 Iya Pablo, Jesús' mitya kuinda kenu lara' eramu rukuyu. Chachillaa ne tsaa ruku tire' demandanguiñu tsangues netyu, matyu Jesucristochin tsanguikaanu eramu ju', Jesús peyañuren mangujtemu lala' Apa Dioschi bain eramu juyu. \v 2 Iya kumuinchi enu iba bulu pumu keranguemu naatalalaba ñulla Galaciasha kerangue' vee vee mujtu waku wakudimulanu piikentsuyu. \v 3-4 Lala' Apa Dios tsai' puisa tyañuya, Jesucristo lala' ujcha' mitya tutave, tsanguetaa lalanu entsa tusha challa tsamantsa firu' ken chunu tinbunu livee kenu. Lala' Apa Dios bain, Bale Ruku Jesucristo bain ñullanu estya' keeware' nejuu tiba bulla jutyu ura' dechujti' jintsusa tenve. \v 5 ¡Naa-uwanuba Diosya tsamantsaave tya' keewarasa! Tsaasa. \s1 Livee inu kuindaya main juu. \p \v 6 Diosya ñullanu tsamantsa estyanchin Cristo' mitya delivee-isa tyañun, ñulla tsaa yanu jei manbashi' mijiiñu de-i', urajtu vee kuindanaa mameenguindetsuñu, nejtaa ne tsa deiñanga tenñu, mika pensanguentsuyu. \v 7 Ura patiñuya livee inu kuinda ne kayu vera juuya jutyuve; main juuve, tsaanuren mantsa chachillaa ñullanu na'baasa de-aseetanguikare', juntsa livee inu Cristo' mika ura kuindanu firu' tirenu tyatya deive. \v 8 Tsandenna mun Diosa' mika ura kuindanu, lala ñullanu naake mijakaamuwa deeñu bain juntsanguityu' vera' mamijakaamulaya, Dioschi tsamantsa taaju de-i' puisa, naa ne iya tsangue' bain, naa ne selusha pajamu anjee tsangue' bain. \v 9 Yumaa tsandiyu tennaren, manbanu tsuyu: ñulla naa-i mijamuwa deeñuba, juntsa Diosa' mika ura kuindaa kityu', mun livee inu kuinda vera' juuya mamijakare' bain, tsanguemuya Dioschi tsamantsa taaju i' puisa. \p \v 10 Ne, iyaa chachillachee ura' katakutichi tenna mi'kes netyuyu; Dioschee ura' katakutinuu kiikiyu. Tsaaren chaiba chachillachee kayu ura' katawakutinu pensa kes nentsushu juntsaa, iya Cristochi taawasha kemu chachi jutyutaa tsaanu tsuyu. \s1 Pablo naa-itaa Jesús' mityakuinda kes nemu tiyañu bain \p \v 11 Keranguemu naatalala, ñullanu wainnu tenve: iya ñullanu Diosa' mika ura kuinda mijakaakaa keeshu juntsa, chachilla' pensachi ke' faawaañu kuinda jutyuve. \v 12 Chachillaa inu juntsa keeware' demijakaañu mijaiba indyuyu, matyu Jesucristoren katawa' kumuinchi juntsa inu dekeemijakaañaa mijayu. \p \v 13 Lala judíola naake keenguemu deeñuba, i bain tsangue keranguenu uranuya, Jesúsnu keranguemu Diosa' chachillanu bendaa kes ne' ka', yalanu tituba kemuwaañu bain ñulla mere'banguemulaa tenve. \v 14 Matyu lala judíola naake keranguemu deeñuba i bain yaiba tsanguen chunu tinbutalaya, iba pareju pumuutala iyaa kayu dajkawaayu, lala' tinbu rukula naaken chumuwa deeñu bain ura tsa tsangue kemishtimuwa' mitya. \v 15 Naa iya entsaa chachi junuuñuba, Dios inu naa nakayaba indyuren mi'ke' kave. Tsejtu tsamantsa estyamu' mitya, inu ya' chachi tirenu mikave. \v 16 Tsejtu inu ya' Nanu keemijakaave, judío chachi jutyulanu Diosa' mika ura kuinda wandis neneisa tyatu. Tsenñu naakenuuñuba munuba pake'meraa kibanguindyuwayu; \v 17 tsenmin iya kayu Jesús' mitya kuinda kenu lara' eramu tiyaba indyuren, ajke' tsaa ruku jumulanu bain pake'meenu ne Jerusalénsha jii ibain-indyuwayu. Tsaityu', naa keediba i'mujchi Arabia tusha jiwayu, tsai' manen bene Damascobi mavijiwayu. \p \v 18 Bene pen añu tinsha Pedro' junga yaa jitu, Jerusalénsha yaba 15 malu chuwayu. \v 19 Tsejtu Jesús' mitya kuinda kenu lara' eramu rukulanu vera juulanuya kataindyuwayu, Bale Ruku' naatala Santiagonun kataakiwayu. \v 20 Entsa pilla kentsaashu juntsa, Diosa' ajuusharen tsandinu tenve: anbuda palaa jutyuve. \p \v 21 Tsejtu bene Siria tusha bain, Cilicia tusha bain tsai jiwayu. \v 22 Tsaaren Judea tusha Cristonu kerangue' vee vee mujtu waku wakudimulaya inu kata' kerajtuwa deeve. \v 23 Matyu ne entsa entsandindetsun meraawa deeve: Kaspee tinbutalaya lalanu tu'nu bendaa kes neneimu unberee, challaya Diosnu keenguenu kuinda mijakares nentsuve, naa kaspelee tsaa keenguenu kuindanu demanbirekechi tyatyaimuwa ju'ba, tiiti detiñun. \v 24 Tsejtu i entsaintsuñu demijatu, in mityaren, Diosnu tsamantsa urave ti' sundya sundyaimuwa deeve. \c 2 \s1 Jesús' mitya kuinda kemulaPablonu yala tsaave tyala. \p \v 1 Paitya taapai añusha manen Jerusalénsha Bernabéba miitu, Titonu bain miya' jiwayu. \v 2 Matyu Diosren jisa tya' keewaañu iwayu tsai' jimi. Tsejtu junbi keranguemula' bale rukulaban juu dewa'ditu yalanu wainwayu, iya judío chachi jutyulanu Diosa' mika ura kuinda titi mijakarendu bain. Entsandi' wainmiya, iya kaspele mijakaakeesu juntsa bain, naa challa mijakaakintsaashu juntsa bain mijakarei'ñuba uraa tiren jutyu tenñundiwayu tsandimi. \v 3 Tsejtu i yalanu tsandiñu uwain tsaave detya' mitya, iba bulu pumu ruku Titonu, naamika griego chachiñu bain, Dioschi señas ikutide ti' ne mandanguee kiba dekityuwa. \v 4 Tsenñuren mantsa anbuda keranguemu naatalala lala' kejtsapala dus vija' depuwa, naajutaa lala Jesucristoba tiba bulla jutyu livee juu dechuñuba keemijanu tyatu, tsenmin lalanu leichi uuden in chumu chachi mandirenu detya' mitya. \v 5 Tsenñuren juntsa anbuda keranguemu naatalalanu jaiba meenguindetyuwayu, tsenmalaa anbuda jutyu Diosa' mika ura kuinda ñulla depiretyusa tenñu' mitya. \p \v 6 Elesha bale chachi keengayamula inu tiba kasa kuinda juuya demamijakaatyuwa (tsaaren yala kaspele naajuwa deeñuba inaa nejuuve, Dioschiya muba manbarejuu juukeeñu' mitya). \v 7 Tsaju' Diosya Pedronu naake' judío chachillanu Diosa' mika ura kuinda kes neneinu taawasha kumuwa ju'ba inu bain tsangue', judío chachi jutyulanu tsangues neneinu taawasha kuwañuve detyawa. \v 8 Matyu Pedronu, Jesús' mitya kuinda kenu lara' eramu tire' judío chachilla' junga mandanguemu Diosren inu bain Jesús' mitya kuinda kes nenu eramu tire' judío chachi jutyula' junga mandanguiñaa detyawa. \v 9 Tsejtu Santiago bain, Pedro bain, Juan bain, yalaa keranguemulachi aa bale ruku keengaya chumula uwain inu bain Diosren tsangues nemu ruku tireñaa detyawa. Tsejtu yaiba manbarejuren taawasha kemu deeve tya' keewaatu, inu bain, Bernabénu bain tyaapa dekuwa. Tsejtu yala judío chachilla' junga taawasha dekenmala, lalaa judío chachi jutyula' kejtsapala tsanguenu deshuwawayu. \v 10 Tsejturen judío chachiitala pure jumulanaa lalanu tengaya judei ti' depawa, tsaaren iya juntsanguenu yumaa pensangue' tanawayu. \s1 Pablo AntioquíashaPedronu nepami. \p \v 11 Tsaaren ma bijee Pedro Siria tusha Antioquía pebulubi jitu, Dioschi tsanguen jutyuu kentsuñu, ya' kajuunuren iya nepawayu. \v 12 Umanbeleya judío chachi jutyulaba bulu panda fifikendun, Santiagoba buunamu keranguemula mantsa dejinmalan, Pedro judío chachi jutyulanu jayu jayu mavela' miji' yaiba bulu panda mafityui tiyawa, Dioschi señas iñaa urave tiitinu chachillanu jelanchin. \v 13 Tsejtu Pedro tsa jutyuren tsaañungue keewaañu, vejan keenguemu judíola bain, naa Bernabé bain juntsaa kivete dekiwa. \v 14 Tsenñu' mitya anbuda jutyu Diosa' mika ura kuinda naati pamuuñuba tsanguendetyuñu, muba demeena Pedro' kajuunuren entsandiwayu: Ñu, judío chachi ma juuren, judío jutyu chun tsanamuba, ¿nenñaa judío chachi jutyulanaa, judío chachi juuñungue dechuijkaanu tenguen? tiwayu. \s1 Diosa' mika ura kuindanukeenguetaa livee inu dejuve. \p \v 15 Lala nakayamin judío chachi juu pajtyaimuwa de' mitya, judío jutyu ujcha lan chachi dejutyuyu. \v 16 Tsaaren mideeyu mu bain ne Moisés' wandya lei naakide tiñuba, tsanguitaa yala' ujcha' mitya kuipa tajtui shuwatyu deeñuba, matyu Jesucristonu keenguitun livee iinuu judeeñu bain. Tsenñu' mityaa, lei naake mandangueñuba tsanguetaa livee inu mi'ki'mujchi, naa laa bain Jesucristonaa keenguemuwa deeyu, tsangue' keenguitaa lala' ujcha kuipa livee inu. Naa mu bain Moisés' wandya lei naaken chunu mandanguiñuba tsanguen chutaa Dioschi ujcha kityu kuranu dejutyuve. \p \v 17 Tsaaren lala Cristo' mityaa kuipa tajtu demandinu mi'kenduren tsaa laa bain ujcha lamu chachi juu keengaya deinmalaya, ¿Cristaa lalanu tsangue' ujcha lamu chachi tiremutun? ¡Ti' mityaba tsa jutyuve! \v 18 Tsaaren Cristo' mityaa livee inu juve titu, iya Moisés' wandya leinu meenguetaa livee inu jutyuve titun, manen juntsanu mameenguetaa livee inuu juve tishu juntsaa, kuipa keengaya junu tsuyu. \v 19 Iya leinu meenguendu mijayu naa leichiya livee in jutyu ju'ba. Tsa' mitya leinu meenguityu tiya' leichiya peyaiñuu iyu, juntsaitaa Dioschin juu chunu. Tsaju' Cristoba kuusanu bulu tu'vi' peyaiñuu iyu. \v 20 Tsa' mitya umaa iya chuñunatyuyu, Cristaa inu chuve. Challa chumiya iya livee inu Diosa' Nanu keenguen mityaa chuyu, ya inu estya' in mitya peyañu. \v 21 Tsaju' Dios Cristo' mityaa tsamantsa uuke' kuñu, iya pashkandendyuve; matyu lei naa naakide tiñuba tsanguendaa Dioschi ujcha tajtu kurainaaba juñuya, Cristo peyai'ñuba uraanun peyañuve. \c 3 \s1 Leiya livee kityu, Cristoren livee kemu juu. \p \v 1 Galaciasha chulla, tsamantsa' chachi jutyudei. Jesucristo naa-i kuusanu tu'vi' pemuuñu bain ñulla' ajuusha tsangue keewaañu kataakeñunguemu chachillanuba, ¿maa tsangue' ñullanu vee kikeñu deken? \v 2 Ñullanu entsa main pake'mere' mijanu tenve: ¿Ñulla Moisés' wandya lei naatiñuba tsanguendaa Diosa' Espíritu dekaa? ¿Ñullanu demijakaañu Diosa' palaanu mere' keranguitaa dekaa? \v 3 ¡Tsamantsa' chachi jutyudei! ¿Nenñaa Diosnu ajke' keengue' jinduya Espíritu Santo' mityaa keenguemu deju'ba, challaya Espíritu Santonu keeminchangue', ñui tenee Dios naakesa tyañuba tsanguenu kiikendu dekiyu? \v 4 Tsaaya ¿ura nebaaderen tsangue' puitu deiyu? ¿Nejtaa nebaadewaañu? \v 5 ¿Dios ñullanu Espíritu Santo kuwa', naa tiba tsamantsaa kiikenu juu bain ke' keewaatu, leinu demeenguiñaa tsanguen? ¿Diosa' mika ura kuindanu mere' dekeenguiñaa tsanguindyuka? \p \v 6 Asu Abraham millanu mandengakisai: ya Diosnu keenguiñu, yanu Dios naakesa tya'ba tsanguen chumu kureve.\f + \fr 3.6 \ft Génesis 15.6\f* \v 7 Tsenñu' mitya ñulla minu dejuve naa Diosnu keenguemu chachillaa Abrahamnu sera' jimu chachi kuramu deeñuba. \v 8 Diosya naa judío chachi jutyulanu bain yalan yanu dekeenguishu juntsaa, yaa naakesa tya'ba tsanguen chumu dekurenuu ju'ba yumaa miwa' mitya, ya' kiikanu entsangue piikekaamuwaañu, juntsa naraa kuinda Abrahamnu waintu entsandimuwaami: \it Ñu' mityaren naaju chachillaba Dioschi ura' inu detsuve, \it*\f + \fr 3.8 \ft Génesis 12.3; 18.18\f* timuwaami. \v 9 Tsa' mitya mun keenguemulaya, tsaren keenguemu Abrahamba buluren Dioschi ura' inu detsuve. \p \v 10 Tsaaren lei naatiñuba juntsanaa meengue' livee inu tyamulaya Dioschi taaju i' puinu detsuve, Diosa' Kiikanu entsandiñu' mitya: \it Mun Moisés' wandya lei pilla kiikanu naa naatiñuba naa-uwanuba kumuinchi tsa tsangui'shu juntsaa, Dioschi taaju i' puisa, \it*\f + \fr 3.10 \ft Deuteronomio 27.26\f* ti' pillave. \v 11 Tsa' mitya ne Moisés' wandya lei naake mandangueñuba tsanguitaa lala' ujcha kuipa' mitya livee inuu jutyuñuba narai aseeta ive, matyu Diosa' Kiikanu entsa bain entsandiñu' mitya: \it Dios naakesa tyañuba tsanguen chumu chachiya Diosnu ura' keenguen mityaa chunu tsuve, \it*\f + \fr 3.11 \ft Habacuc 2.4\f* tive. \v 12 Moisés' wandya leiya keenguikenutsumi jutyu' ne entsandive: \it Lei naatiñuba tsanguen chumu chachiya leinu meenguentsu' mityaa chunu tsuve, \it*\f + \fr 3.12 \ft Levítico 18.5\f* tive. \p \v 13 Lei naatiñuba tsanguen chu', Dioschi taaju in chunu deenun, Cristo lalanu la'ka' livee ke', yaa lala' mitya Dioschi taaju ive. Diosa' Kiikanu entsandive: \it Mun chinu tu'vi'ba Dioschi firu' kura' kuipa vi' taaju i' puiñu keewarave, \it* ti' pillave.\f + \fr 3.13 \ft Judíotala, mallee ti' mityaaba kuipa vi' tutashu juntsaa, bene chisha teepu' eengaamu deeve, Dioschi firu' kurave ti' keewaatu. Deuteronomio 21.23 lende.\f* \v 14 Tsaa puimiya, Dios munuba ura' dekenu tsuyu ti' Abrahamnu pamuwaañu' mityaa, Jesucristo' mityaren naa judío chachi jutyula bain Dioschi ura' inu deshuwave, tsenmalaa Dios lalanu Espíritu Santo kuwanbera kenu tsuyu ti' pamuwaañu, lala Cristonu keenguetu Espíritu Santo kanudetsu. \s1 Abrahamnu Dios naatiñubaMoisés' wandya lei nejuu tiretyu. \p \v 15 Keranguemu naatalala, chachilla naakemu deeñuba juntsanu laapu' panu tenve: Ma ruku uwain tsanguenbera kenu tsuyu ti' ya' mumu pu' piike' tsuushu juntsaa, mu bain juntsanu balejtu kure' ne vera' mannu dejutyuve. \v 16 Tsa' mitya kaspele Abraham' kuindanu patintsaashu juntsanu pensangue' keekisai: Abrahamnu bain, naa yanu sera' jimunu bain, uwain tsanguenbera kenu tsuyu ti' Dios entsandi pamuwaave: Diosa' Kiikaya “ñunu sera' jimulanu” ti' paindyuve; “ñunu sera' jimunu” ti' pave, Cristonaa laapu' pantsu' mitya.\f + \fr 3.16 \ft Génesis 12.7\f* \v 17 Entsandindundiyu: Dios Abrahamnu, veta' veta' tsanguedaa ti' ma shuwaimuwaañu' mitya, 430 añu ma iinsha bene faamu Moisés' wandya leiya juntsa palaanu balejtu tirenu jutyuve, Dios uwain tsanguenbera kenu tsuyu timuwaañu' mitya. \v 18 Dios lalanu kuwanbera kenu tsuyu tiñu, Moisés' wandya leinaa meenguendu kanuu jushu juntsaa, Dios lalanu kunu tsuyu tiñu kaya jutyuchuve. Tsaaren Abrahamnu Dios kunu tsuyu timuwa' mitya, ne kuwakenu shuikive. \v 19 Tsaashu juntsaa, ¿tyeenguenaa Moisés' wandya lei baletun? Matyu chachilla ujcha landetsuñuba mijakaanaa, entsa lei faawarave. Tsejtu tsanguemiya Abrahamnu sera' jimu Dioschi Mi'ke' Kayamu ruku kayu jaindyuya juntsa uwain tsanguenbera kenu tsuyu tiñu jumunu meenguen chunaa tsanguive. Tsenmin entsa lei anjeela Moisésnu demijakaañaa, Moisés bain chachillanu ne mijakaakemuwaami. \v 20 Tsaaren Diosya main ju' mitya, yaren Abrahamnu tsanguenu tsuyu ti' pamuwaañu' mitya, veta' veta' ura' tyawaanu wandis nemu chachi menestejtuve. \s1 Lei tyeenguenaa baleñu bain \p \v 21 Tsaashu juntsaa, ¿Abrahamnu Dios uwain tsanguenbera kenu tsuyu ti' pañu palaanu Moisés' wandya leiya masmi' pamutun? Tsa jutyuve. Leiren Diosba ura' chumishtinu tiremuwaashu juntsaa, Moisés' wandya lei naakide tiñuba tsanguenduren Dios naakesa tyañuba tsanguen chumu chachi kurachu deeve. \v 22 Moisés' wandya leichiya kumuinchi chachilla ujcha lamu tene tiradei' mitya, livee inuuya dejutyuve, tsenmalaa mu bain Jesucristonu keenguemulaya Abrahamnu Dios tyee tsanguenbera kenu tsuyu tiñuba tsaikutinu junudetsu. \s1 Yumaa Diosa' na deeyu. \p \v 23 Cristonu ura' keengue' livee inu malu kayu jaindyuya, juntsa ura' keenguenu ke' keewara malu kayu jaindyuya, Moisés' wandya leichi lala peesu punañunamuwaala. \v 24 Tsaju', Cristo kayu jaindyuya, Moisés' wandya leiya lala naaken chunuu juñuba juntsa waintsumuwaave, tsenmalaa bene Cristo janmala yanu ura' keengue' Dios naakesa tyañuba tsanguen chumu kuraa majukeenutsu. \v 25 Tsaaren challa yumaa Cristonu ura' keenguenu tinbu jañu' mitya, lala naaken chunuu juñuba wandimu leichiya ma uuden intsun dejutyuyu. \v 26 Tsaju' ñulla Jesucristonu ura' dekeenguemiya, kumuinchi Diosa' na tene judeeve, \v 27 matyu naajulaba Cristo' mitya mungaramin, ya juuñui detiya' mitya. \v 28 Tsaju' naa judío chachi deju' bain, griego chachi deju' bain, manda-i' taawasha kemu deju' bain, naa nejuu maali chumu deju' bain, naa unbee ruku deju' bain, naa supula deju' bain Diosa' ajuushaya vee vee dejutyuve. Jesucristoba bulu jushu juntsaa, kumuinchi ñulla main juuñu deeve. \v 29 Tsaju' ñulla Cristochi de' mitya, ñui bain Abrahamnu sera' jimu chachi kuramu deeve. Tsa' mitya yanu sera' jimulanu tyee tsanguenbera kenu tsuyu timuwaañuba ñui bain tsaren inu detsuve. \c 4 \p \v 1 Iya entsandinu tenñundiyu: Ya' apala ti detañuba bene yaa mandadinuu kaana ju'ba chaiba wajkayishu juntsaa, manda-i' taawasha kemu chachillaba buute' pensangue' keeñuya, juntsaba jaiba vera' jutyuve, naa bene ya' apala ti detañuba yandene madandiyainuu ju' bain. \v 2 Wajkayinu uwanuya vee chachillaa yanu washke', naa naakenuu juñu bain kemishtimu deeve, ya' apa tsanguikarengama. \v 3 Matyu laa bain entsa kaana juuñu deeyu: Laa bain wajkayi juuñuunu uranuya, entsa tusha firu' kekaamu espiritulachee uuden juuñuu juwa deeyu. \v 4 Tsejturen yumaa tsanguenu tinbu janmalan, Dios ya' Nanu cha' shinbunu kakaatu engu eemuwaave, tsenmin nakayatu Moisés' wandya lei naaken chunu uuden juñuba tsanguenu uuden in chumuwaami, \v 5 tsangue' lala juntsa leichi manda-in chuchunamulanu umaa tsaanchiya mamanda-ityu tire', lalanu bain ya' na detirenu. \v 6 Tsejtu lala yumaa ya' na deeñu' mitya, Dios ya' Na' Espíritu lala' tenbukasha chujtiñu, juntsa Espíritu “In Apa” ti' pakanchin juuve lala' mitya. \v 7 Tsaju' ñu yumaa manda-i' taawasha kemu chachi juuñuu jutyuve, ñuya Diosa' nave. Ñu ya' na ju' mitya, Dios ura uwain ti bain kunu tsuyu tiñu, juntsa ñuchi detirenuu juve, matyu Dios tsaa mutyañu' mitya. \s1 Keranguemula' mityaPablo yuj pensandyami. \p \v 8 Kaspele ñulla kayu Diosnu kerajtunu uwanuya, ura Dios jutyulanaa keenguendu, veelachi uuden in chumu chachi juuñuuwa deeve. \v 9 Tsaaren challaya ñulla Diosnu keenguemu detiyave, ura patiñuya, Diosya ñullanu ya' chachi detireve. Tsaanuba, ¿nejtaa manen jui'ñuba ne uraa entsa tusha firu' kekaamu espiritulachee mamanda-i' tiba kan jutyun juntsaalachee taawasha mangue manguekemu chachi mandinu tiyandu deiyu? \v 10 Ñulla chai bain naa bale malu juula bain, naa bale chu'chaya juula bain, naa bale tinbu chayaiñu bain, naa kasa añu machañu bain tyee kemu deeñuba ñulla tsa tsanguindetsuve, tsanguentsunu menestejtunuren. \v 11 Tsaju' ñulla' mitya iya taawasha kikeeshu juntsa ura nebaade ma iiñuve tenve. \p \v 12 Keranguemu naatalala, i bain ñulla naadejuñuba tsai mandiyu. Tsa' mitya ñui bain i naajuñuba tsaa dejusa tenve. Iya entsandindu ne ñulla inu firu' kendetsuñundindyuyu. \v 13 Tsenmin ñulla mideeve iya ajke' bijee ñullanu Diosa' mika ura kuinda mijakaandu, ñulla' junbi dilu punataa tsanguenuu faañu tsanguemuwaañu bain. \v 14 Tsenñu naa iya diluñu, ñulla inu ne keeminchanguenuu juñu bain, tsangueba dekityuwa, tsenmin jatsa' kure' keekiba dekityuwa, naamika iya diluñu tsangue pensanguikaanuu juñu bain. Tsejtu tsangue pensanguityumee, ñulla inu Dioschi anjeeyaaba juñu mikan tsanguemuwa deju', Jesucristo juñu mikan tsanguemuwa deeve. \v 15 Tsen jumala tsamantsa desundyasuba ¿challa naa-i' piyan, juntsa ñulla' tsamantsa sundyanu pensa? Ura uwaindiyu ñulla jumala tsamantsa sundyanchiren inu ñulla' kapuka kala' kutaa kala' kuwakenu detyasuba, ¿challa tyee de-iyu? \v 16 ¿Iya ñulla juntsa deeñu anbutityun mityan, ñulla' kundaa tiya-ii? \p \v 17 Juntsa chachilla ñullanu mi'pele detyave. Tsejtu tsandyandu, ne ura' kenu pensa jutaa tsandyaindetyuve. Yalaa ñullanu laaba maveenu pensaa detave, tsa dekenmalaa bene ñulla yalanu masuudinu detsuve tyatu. \v 18 Veelanu mi'pele tya' keewaañu yuj urave, ura' kenu pensa jutaa tsaashu juntsaa. Tsaaren naa-uwanuba tsaanuu juve, ne i ñuiba bulu puñun tsaa jun jutyu. \v 19 Kailla, in kailla, manen ñulla' mitya mika pensandenve, ñulla Cristochi narake tirekutindetyuya. \v 20 ¡Ñulla' mitya ti pensanguen tsaa ma ju' mitya, challan ñulla' junbi punatuya urachuyu tenve, ñuiba kayu ura' kuinda kenu! \s1 Agar, Saraba naadejuñuba, lei bain Dioschi mikaura kuindaba juntsaañu deeve. \p \v 21 Ñulla Moisés' wandya leichi uuden juu chunanu tyamula, inu wainkai tenve, ¿tsejtu ñulla mera' kerajdetuu juntsa lei pilla kiikanu naatimuwaañu bain? \v 22 Juntsa kiikanu, Abraham pai na miyandimuve ti' pillave: mainya yaichi manda-i' taawasha kemu shinbunu nakakaami, kamainya, maali nejuu chumu shinbunu nakakaami. \v 23 Manda-i' taawasha kemu shinbuchi kayamu naya, matyu chachilla tsanguemu deeñu ne kayaive, tsaaren nejuu chumu shinbuchi kayamu naya, matyu Dios ura uwain tsanguenbera kenu tsuyu timuwaañu juntsai' puinaa kayave. \v 24 Entsa kuinda judeeshu juntsala entsaave ti' mijakaamu kuindave. Dios chachillanu naakenu pamuwaañuba entsa pai shinbula main main veta' veta' tsanguedaa ti' keewaraañu deeve. Agarya Sinaí kuyinu laapu' keewarave, veelachi uuden in chumu chachillachi yaa ya' ama juuñuuwa' mitya. \v 25 Uwain Agarya Arabia tusha chumu Sinaí kuyinu laapu' patiñuuve. Tsenmala entsa Sinaí kuyi bain judíola' aa pebulu Jerusalénnu laapu' patiñuuve. Junu chumu chachilla ya' kailla juuñu deju', yai bain veelachi uuden in chumu chachi juuñu deeve, Moisés' wandya leinu pensanguiñuya. \v 26 Tsenmala kai'sha chumu Jerusalén pebuluya veelachi uuden in chumu juuñuu jutyuve, tsenmin juntsa pebuluya lala' ama juuñuuve. \v 27 Matyu Diosa' Kiikanu entsandive: \q1 \it Ñu, nakatyu shinbu, na miyajtu shinbuya, sundyade;\it* \q1 \it matyu sundenganchin wati watitide, \it* \q1 \it nakandu naa-i kityamu deeñuba mijtu shinbuya.\it* \q1 \it Matyu challa unbee mangueviiñu imu shinbuya, \it* \q1 \it unbee miyanuba kayu pullake na miyandinu tsuve, \it*\f + \fr 4.27 \ft Isaías 54.1\f* tive. \p \v 28 Keranguemu naatalala, ñulla Isaac juuñu deeve, matyu Diosren uwain tsanguenbera kenu tsuyu tiñu kayamu na deeve. \v 29 Tsaju' kaspele tsaaya, chachilla naa-i' nakamu deeñuba tsai' kayamu naya, Espíritu tsanguikaañu kayamu nanu firu' kentsumuwaasu, chai bain ñullanu tsaren juuñuu juve. \v 30 Tsaaren Diosa' Kiikanu naatiñu meesai. Uwain entsandive: \it Manda-i' taawasha kemu shinbunuya ya' naba juka'lare' eede, matyu ya' apala ti detañuba bene depeñu, manda-i' taawasha kemu shinbu' naya nejuu chumu shinbu' naba pareju mandadinu jutyuñu' mitya, \it*\f + \fr 4.30 \ft Génesis 21.10\f* ti' pillave. \v 31 Tsa' mitya, keranguemu naatalala, ura pañuya lalaya manda-i' taawasha kemu shinbu' na juuñuu dejutyuyu; lalaya nejuu chumu shinbu' na juuñuu jumu deeyu. \c 5 \s1 Cristoya nejuu ura' chunu tireve. \p \v 1 Cristoya lalanu nejuu tiba jutyu ura' dechunu chachi tiremiya, tsaa dechusa tyataa tsanguive. Tsenñu' mitya tujlei'mujchi tsaa jintsu' lei' mitya chumu chachee mandinu kityudei. \p \v 2 Iya, Pablo, ñullanu entsandinu tsuyu: ñulla Dioschi kuranu ti' señas de-ishu juntsaa, ñuichiya Cristo nebaade peyaiñuu juuve. \v 3 Tsa' mitya entsa mandintsuyu: mun Dioschi señas imulaya, Moisés' wandya lei naa naatiñuba kumuinchi tsa tsanguemu mandiyanuuya juve. \v 4 Ñulla Moisés' wandya lei naakide tiñuba tsa tsanguendaa Dioschi ura' kemu kuramu deeyu tyamulaya, tsanguendu Cristonu manbaka' miinchi ideiñuve, tsejtu Dios estya' ura' kenu tyamuwaañu bain ñulla tsaa peedi-inchi ideiñuve. \v 5 Tsaaren lalaya Cristonu keenguendu, Dios naakesa tyañuba tsanguen chumu kuranu deju'ba tsai katawanu sunden dekeenayu, Espíritu tsanguikaañuya. \v 6 Jesucristonu keenguemulachiya Dioschi señas ju' bain, jutyu' bain nejuuve; ura pañuya, veelanu estya estyaindaa Jesucristonu ura' keenguemu ju'ba tsangue keewaanuu juve. \p \v 7 Ñulla mika ura' kerangue' jindetsusuba, ¿tsen maa ñullanu bulla ke' anbuda jutyu ura kuindanu mameenguen jutyudekaren? \v 8 Ne ñullanu mika mikakemu Diosya tsangue' vee pensa mangarebanguindyuve. \v 9 Asu tsaatyuka naatimu deeñuba: Pujkiwaanu llujpepe ka jayun pukeñun, pan kiikenu llujpenu tsaa depujkikaakemuwaasu, juntsaave. \v 10 Matyu Bale Rukuya uwain ñullanu vera' pensa mangui manguikekaanu juve tendyuve. Tsaaren mun na'baasa pa' ñullanu mandupiwaanu kemulanuya, naa mun tsanguemu juñu bain, Dios taaju puitenu tsuve. \p \v 11 Keranguemu naatalala, naa inu laapu' kuinda keñu bain entsaave: iya chaikama Dioschi señas idei ti' mijakares neneiñuya, ¿ti' mityaa judíola inu firu' kenu bendaa kes neneitu den? Ne tsandis nemaaba jushu juntsaa, iya Jesucristo kuusanu tu'vi' peyañu kuinda keñu judíolachi nejuunu juve. \v 12 Tsa' mitya mun ñullanu bulla kes nemu deju' bain, ¡matyu tsaa yai tene Dioschi kuranu ti', señasren iityumujchi tsaa kumuinchi dedaakaya deisa tenve! \p \v 13 Keranguemu naatalala, Dios ñullanu mikatu, Moisés' wandya lei' mitya chutyu chachi tirenaa tsanguive. Tsaaren ne tsa deeyu tya', leichiya uuden juu dechutyu' mitya, naake firu' kenu pensangue'ba tsanguenu kityudei. Tsaamee estya' keeware' veta' veta' uraa ken chudei. \v 14 Enu naaju pillañuba tsa tsanguishu juntsaa, naaju lei jumulanuba demeengue' pullaiñuu juuve: \it Ñu maali naa-i estyamu ju'ba ñuba kalen chumu chachinu bain juntsai estyade, \it*\f + \fr 5.14 \ft Levítico 19.18\f* tiñu palaanu. \v 15 Ura' ju', ñuitalaren ti kenduba midei; firu animaa juuñuu tejku' defi' veta' veta' firu' ken dechushu juntsaa, ñuitalaren tsaa millainu detsuve. \s1 Chachilla ti kendyamu deeñuba, Espíritu tyee kesa tyamuñuba \p \v 16 Tsenñu' mitya ñullanu entsandintsuyu: Espíritu tyee kesa tyañuba tsaaya ken chudei. Tsanguen dechushu juntsaa, ñulla' firu' kekaamu pensanu meedin dejutyuve. \v 17 Matyu firu' kekaamu pensaya Espíritu lalanu naakekaanu tyamuñuba tsanguikaanu tyatyuve, tsenmala Espíritu Santo bain naakekaanu tyañuba firu' kekaanu pensa bain tsanguikaanu tyatyuve. Tsaju' juntsala yai tene tsanguikaanu tyaindetyuñu' mitya, ñulla ti kenu pensanguike' bain juntsanguenu dejutyuve. \p \v 18 Tsaaren ñullanu Espíritaa washke' miya' jintsushu juntsaa, ñulla Moisés' wandya leichi manda-iin dechutyuve. \p \v 19 Firu' kekaamu pensanu bendaa jimula tyee kemu deeñu bain narai kataamuve: yalaa na'baasa tsa tsaimu deju, Dioschi firu' kurainuu kemu deju, tsenmin uu yujtyanuu bain keturen, yujtyatyu deju, \v 20 chi dyuslanu aawa kure' keewaamu deju, mincha' rukulanu keenguemu deju, veta' veta' tyutyan chumu deju, veta' veta' peletu faawaren chumu deju, yuj selandyamu deju, jei ajaavi ajaaviimu deju, kundaa tiren chumu deju, vee vee pensanguikaamu deju, naake pensangue' bain juntsaren uraave tyamu deju, \v 21 kishtyamu deju, viñamu deju, ti fike' bain jayu findyatyu deju, vera bain entsa keraa tene kiikemu deeve. Tsaju' kaspele ñullanu yumaa wainwayu tennaren, mawainnu tsuyu: entsanguemu chachillaya Diosnu yala' rei juu tananu dejutyuve. \p \v 22 Tsenmala Espírituya entsaaya kekaamuve: munu'baasa estyan chunu, sunden chunu, tiba bulla jutyu ura' chunu, jei kidandai paijtyu junu, munuba ura' ken chunu, mika ura' chachi junu, naati pa' bain tsanguenu, \v 23 daj keewaatyu junu, tsenmin maaliren tyee urajtu kiikenu tyamu ju'ba juntsa tsanguityuu juu bain tiremu juve. Tsaju' entsanguen chunutalaya naaju leiba masmi' patinuu jutyuve. \v 24 Tsenmala Jesucristochi judeeshu juntsa chachillaya, kaspele ujcha lan chutu naaken chumuwa deju'ba juntsa bain, naa firu' kenu pensa jumula bain kuusanu tu'pukiñuu dekive. \v 25 Tsaju' challa lala Espíritu' mityaa dechumiya, lalanu Espíritu naakenu tyañuba, juntsai kutisai. \v 26 Dajkeewaren chunu kityusai, ne veelaba kundaa lainuu bain ken chutyusai, tsenmin ne veta' veta' kishtyain chunu bain kityusai. \c 6 \s1 Veta' veta' ura' kiveten chudei. \p \v 1 Keranguemu naatalala, tsandenna ma chachi ujcha la' ma katawaiñu bain, ñulla Espíritu naakenu tyañuba tsain chumulaya ne firu kebangui'mujchi, uranchi ke' deechu' mandirekidei ujcha lamunu. Tsaju' mu bain tsaitaa tsainuu juñu' mitya pashkatyudei. \v 2 Ñuichi ujcha la' firu' in chunu juutala veta' veta' kiveten chudei; tsanguen dechushu juntsaa, Cristo' lei naatiñuba meenguendaa tsanguenu detsuve. \p \v 3 Mun tiba jutyumujchin juntsaayu tya' daj tyamushu juntsaa, maaliren anbutintsuve. \v 4 Mu bain maaliren naa ura' kentsu' bain minu juve, veelanaa kere' pensangue' yanu pullake ura' kentsuyu tyai'mujchi, \v 5 matyu main main ti kike' bain yaiba yaichive; yalaa tyee inu ju'ba tsainu dejuve. \p \v 6 Mun Diosa' Palaa mijakarantsu'ba, tyee uraa tana' bain mijakaamu mashturunu kuwa kuwakenuu juve. \p \v 7 Maaliren anbukityudei. Muba Diosnuya anbukenu dejutyuve. Ñu ti kike' bain juntsaa awakaakeñunguenu tsuve. \v 8 Tsaju' chachilla tyee kenu tyamu deeñuba juntsaaya deke' awakaakeñunguishu juntsaa, urajtu juu tene pu' iwaren tsangue' juntsan mityan peya peyaintsunu detsuve. Tsaaren Espíritu Santo tyee kesa tyañuba juntsaaya ke' awakaakeñunguishu juntsaa, naa-uwanuba Diosba ura' chunu juuya puka iwaren tsanguenu detsuve. \v 9 Tsa' mitya ura' kiikenchiya naa-uwanuba tyubanu kityusai; tsaju' ipijpaijtyushu juntsaa uraa tene awakaakeñunguenu detsuyu. \v 10 Tsa' mitya chaikama tsanguenu juñu' mitya, naa-uwanuba munu bain ura' kenu kiikisai. Naamika kumuinchi chachillanu tsanguenuu jutyu' bain, matyu keranguemu lala' naatala judeeshu juntsalanuya tsanguisai. \s1 Uumi'te' pañu palaa bain, de-insha pañu palaa bain \p \v 11 ¡Keekidei, ñullanu tsamantsa aa letarachi piikentsuyu ura in tyaapachiren! \v 12 Ñullanu mandangue' Dioschi señas kikaanu tya tyadeishu juntsa chachillaya, tsanguikare' daj keengayachi tyanchin ne tsa tsa dekive. Tsenmin Cristo kuusanu tu'vi' peyatu juntsaitaa livee kenu juve tiñu kuinda' mityan firu' inu suran jutyu detya' mityaa tsa tsa dekive. \v 13 Tsaaren naa Dioschi kuranu ti' señas jumula bain Moisés' wandya lei naatiñuba juntsanguen chutyularen, tsangue' ñullanu Dioschi señas ikaanu tyatya deive, juntsanguitaa yala ñulla' bulunu Dioschi señas dechujtikaayu tya' dajtya dajtyainu. \v 14 Tsaaren iyaa dajtya dajtyainu ju'ba Bale Ruku Jesucristo kuusanu tu'vi' peyañu' mityaa dajtyanu juyu. Tsaju', Cristo kuusanu tu'vi' in mitya peya' inu livee keñu' mitya, iyaa tiba firu' jumuchiya peyaiñuu junmala, inchi bain juntsa tiba firu' jumu peyaiñuu juve. \v 15 Tsa' mitya Dioschiya naa señas juñu bain, naa jutyuñu bain nejuuve, matyu ura balemiya kasa na mangayaiñu juuya baleve. \v 16 Entsa patyeeshu juntsanu mun tsanguen chumulaya, tsandityu'ba, kumuinchi Diosa' chachilla, ura Israel chachi juuñuulaya, Dioschi tiba bulla jutyu ura' dechujtyasa, naa tenbi keranchi bain tsaren de-isa. \p \v 17 Umaa entsa ajkeshaa naa muba inu demanbullakaaputyusa tenve, matyu Jesús' mityaren in bulunu devillandala muute juja'tee jumulaya, iya Jesúschi manda-i' ya' mitya taawasha kendu taaju' i' puiñu keewarañu' mitya. Tsa' mitya in palaanu demeenguisa tenve. \p \v 18 Keranguemu naatalala, lala' Bale Ruku Jesucristo ñullanu estya' keewaasa; tsaasa tenve.