\id 1TI - Chachi NT -Ecudaor 2012 (DBL -2013) \h 1 TIMOTEO \toc1 Timoteochi Pablo' pilla kiika main \toc2 1 Timoteo \toc3 1 Ti \mt1 Timoteochi \mt2 Pablo' pilla kiika main \c 1 \s1 Ura' dechusa tindu \p \v 1 Iya, Pablo, lalanu livee kemu Dioschi bain, uwain tsanguenu tsuve tenna keradenaashu juntsa Jesucristochi bain mandaju', Jesús' mitya kuinda kenu lara' eramu ruku juyu. \v 2 Diosnu keranguenchiya uwain in na juuñuu Timoteonu ura' chusa ti', entsa kiika piikentsuyu. Lala' Apa Dios bain, tsenmin lala' Bale Ruku Jesucristo bain ñunu tenbikere', estya' keeware', tiba bulla jutyu ura' dechukaasa. \s1 Vera' kuinda mijakaratala wandya \p \v 3 Macedonia tusha jindu ñunu Éfesonu tsanade tiwayu. Tsejtaa mantsa chachilla anbukuinda juu mijakaamulanu, tsaa mijakaatyudei ti', \v 4 naa tinbu kuinda juutala bain, naa yala' yumaa rukula' kuinda juutala bain kuinda kes netyudei tisa tenñu, matyu juntsaa kuinda jumulaya yaitala veta' veta' na'baasa depakaakemu kuinda ne judeju', Diosnu ura' keenguikaakenuu dejutyu', Dios naa naakenu tyamuñu bain tsaatalaya mijakaatyu deeñu. \v 5 Tsaaren ñunu entsandimiya kumuinchi, naa tenbuka bain ti ujchaba jutyu ju', naa pensa bain firu' jutyu', naa ne keenguemu juuñuu bain jutyu', veta' veta' estyan dechusa tenñaa tsandiyu. \v 6 Tsenñuren mantsa chachillaya entsangue ura' kiikenutalaya tsaa tujlanchi ide-i', tiba uraa kikaanu' jutyuu kuindatala tene aindya' papatimu tiya deiñuve. \v 7 Tsejtu yala tyee pandu' bain, tsenmin tyee mijakare' ura uwain tsaave ti' papatindu bain, yalaren aseetanguityuu jumularen Moisés' wandya lei mashtuu ruku tiyanu tyatya deive. \p \v 8 Uwain leiya urañuba lala mideeyu, leinu narake aseetangue' naakenuu juñu bain juntsanguishu juntsaya. \v 9 Tsenmin lala mideeyu naa leiya ura' ken chumu chachillachi jutyuñu bain, matyu leiya ti uudentalaba meenguityu chachillachee juve, pañu meetyulachi bain, Diosnu balenguutyulachi bain, ujcha lamulachi bain, Diosnu meenguityulachi bain, Diosnu keenguenutala balenguutyulachi bain, ya' apalanu tu'mulachi bain, ya' amalanu tu'mulachi bain, muba cha' tu'mulachi bain, \v 10 na'baasa tsa tsaimulachi bain, unbee rukuutalaren tsa tsaimulachi bain, chachillanu dus ka' ai'mulachi bain, anbutimulachi bain, tsenmin anbutitun Diosnu paka' ura uwain tsaave timulachi bain, tsenmin naajulaa Dioschi tsamantsa uraa mijakaratala kundaa kemu deeñuba juntsalachi bain juve. \v 11 Tsaju' entsa Diosa' mika uukeraa kuinda livee ikaanu jumaa, tsamantsaa jumu mika ura Dios entsaatala mijakaamu ju', inaa juntsa kuinda mijakares nenu tireve. \s1 Dios tenbityamu juñu, Pablo mika urave, timi. \p \v 12 Inu dera kuwa' puulawaakeñuu kemu, lala' Bale Ruku Jesucristonu yuj urave tintsuyu, yaa inu ti bain tsanguenbera kemuve tya', yachi taawasha kemu chachi tireñu' mitya, \v 13 naamika iyaa kaspele yanu kentsure' papatimuwaañu bain, naa keranguemulanu ka' tituba dekenu bendaa kes nemuwaañu bain, tsenmin naa firu' papatimuwaañu bain. Tsaaren Diosya inu mika tenbitya' mityaa ya' chachi tireve, iya jumalaya kayu yanu keenguityu jutaa ti kenduba mijtu ju' tsa tsanguemuwaañu' mitya. \v 14 Tsejtu lala' Bale Ruku inu mika estya' keewaave, tsenmin Jesucristo' mitya naake ura' keenguikaanuu juñuba tsangue', lala keenguemu chachi jutu naa-i estyan chunuu juñuba tsanguive. \p \v 15 Entsa palaa jumu uwain anbuda jutyuñu' mitya mu bain keenguentsumi juve: Jesucristo entsa tusha jave ujcha lamulanu livee kenu, tsenñu i bain mu' mityaba kayu firu' kemu juñuba, inu bain livee kenu jave. \v 16 Tsa' mityaa Dios inu mika tenbityatu, naamika iyaa kayu mu' mityaba ujcha lamu juñuba, Jesucristo' mityan yaa naaju' aa ura ju'ba inaa juntsaa keewaave. Iya juntsaitaa naajulaa yanu keengue' livee i' naa-uwanuba yaba ura' chunuu dejuñuba inaa juntsangue ura' ke' keewaave. \v 17 ¡Tsa' mitya naa-uwanuba tsanamu Reinu, naa-uwanuba peyatyu, kataatyu, main juu jumu Diosnu, naa-uwanuba balengure' tsamantsaa juñu keewaasai! Tsaasa. \p \v 18 In na juuñuu Timoteo, iya ñunu urajtu kiikenu junutala vinguekiñunguide tintsuyu, tsenmalaa kaspele Diosa' mitya pamu rukula ñunu tyee inuu juñu bain tsandimuwa deeñu juntsaa i' puinutsu, \v 19 tsejtaa ñu' keranguenu pensa bain, naa tenbu' pensa bain firu' juunutala pensajtu' naraa ju', mantsala tsaaya yala' ura' kenu pensanu meenguityu', firu' juu tene kiike', keenguityu mandiyan jutyu. \v 20 Matyu Himeneo, Alejandroba yai bain, keenguityu demandiñu, Satanás' tyaapasha puiteyu, tsenmalaa yala taaju de-i' pullandu deechu' demandiya' Diosnu kentsura' palaa juuya demanbai'sa tenñu. \c 2 \s1 Kumuinchila' mityaDiosba kuinda kiikenu \p \v 1 Ajke' kemiya, kumuinchi chachilla' mityaa Diosba kuinda kiideke', chachilla tyee meneste deeñuba juntsala' mitya bain Diosnu pa'dei, tsenmin kumuinchi chachillanu tiba uraa kiiken mitya bain Diosnu yuj ura' kive tiitidei. \v 2 Naa reila' mitya bain, naa bale rukula' mitya bain Diosba kuinda kenuu dejuve, tsejtaa tiba bulla jutyu ura' dechu', lala keenguemu dejutu, Dios naajusa tyañuba juntsangue keewaren chu', munu bain ura' kiiken chunu. \v 3 Tsaju' entsaaya ura deju', lalanu livee kemu Diosnu uutyawaamuve, \v 4 matyu yaa kumuinchi chachillanu tyee anbuda jutyuñuba juntsanu keemija' delivee-isa tya' mitya, \v 5 matyu Diosya main juuve, tsenmin veta' veta' ura' tyawaanu wandis nemu chachi bain main juuve: cha' ruku Jesucristoren juuve. \v 6 Yaa kumuinchi chachillanu livee kenu jutu ne tu'kutive, tsejtu tsanguenuu malu jañu Dios naake' livee kenu juwaañuba tsaa ke' keewaave. \v 7 Tsenñu entsaa wandis nenaa iya Dioschi Jesús' mitya kuinda kenu lara' eramu tirayu. Tsenmin iya kumuinchi judío chachi jutyulanu, Diosnu keenguenutala bain, naa uwain anbuda jutyutala bain mijakares nenu uuden juyu. Iya entsa patintsaashu juntsa anbutindyuyu, uwain tsaañundiyu. \p \v 8 Nuka bain unbee rukula Diosba kuinda kiidekisa tenve. Tsejtu Diosba kuinda kendu tyaapa kai'sha uskemiya tiba firu' pensajtu juu, ajaraa bain jutyu, ne vinbatinu pensa bain jutyu ju' tsanguidei. \s1 Supula eleshashanaajunu deeñuba \p \v 9 Tsenmala supulanuya entsandinu tenve: jali naake pannuu juñu bain tsangue ura' deechu' pandei tinu tenve; ne dajkikenuke jali pantyudei. Pannangue' bain ne achuwa tituba jungue kikatyudei, naa uru juu bain, naa bale shupukachi keñu juula bain tiba menestenguityudei, tsenmin ne tsamantsa balenchi jali juu bain ka' pantyudei. \v 10 Tsa jutyu', tiba uraa kiikemu jutaa narake pannanguikeñuu judei, ñulla Diosnu balenguumu supulaya juntsaa kiikenu juñu' mitya. \v 11 Mijakaandetsunmala supulaya paviya jutyu meena' ne mijaidei, tsenmin naajuñuba tsangue meenguenuu dejuve. \v 12 Tsenmin supulaya cha' wa'nanu ajuusha uidi' mijakaanu dekityusa, tsenmin supulaa unbee rukulanu ne uuden juu tananu dekityusa, tsaju' supulaya paviya jutyuu ne judeesa, \v 13 matyu Diosya, Adánnaa ajke' ketu, benee Evanu kive, \v 14 tsenmin Adánya anbutikayaindyuve, Evaa anbutikaya' ujcha lamuwaave. \v 15 Tsaaren supulaya, yala ama dejutu tyeenguenuu dejuñu bain tsanguen dechu', ura' pensa deju', Diosnu ura' keengue' jintsu', naa munu bain estya' keeware', keenguemu chachilla naaju chunuu juñu bain tsaa dechushu juntsaa livee inu dejuve. \c 3 \s1 Eleshanu bale ruku pumulanaajunu deeñu bain \p \v 1 Entsa palaa uwain tsaave: Mun keranguemulanu washkemu bale ruku tiyanu tya'ba, mika uraa taawasha kenu pensa juve. \v 2 Tsaaren mun keranguemulanu washkemu bale ruku tiya'ba muchiba na'baasa pakayatyu ruku junu juve; ma supuren miyaju, kidandajtu, ti kenduba pensangue' kemu, ura' kiiken chumu, ya' yanu tsunu dejañu bain naa-uwanuba ura' mikamu; mijakaanu bain mi; \v 3 viñatyu, jei kidandai tiya' peletu kiikemu jutyu, ura' ruku, bulla kityu nejuu, tsenmin lushinun aa pensaa jutyu ruku junu juve. \v 4 Naa ya' yasha bain deechu' kikaren chumu ruku junu juve, naa ya' nala bain ura' meenguemu juu na miya', naaju ura' junuu dejuñuba tsaanu dejuve; \v 5 tsaaren ya' yanu chumulanun ura' miya' chunuba mijtuu jushu juntsaa, ¿naa ketaa Jesucristo' mitya Diosnu kerangue' waku wakudimulanaa ura' miya' chunuu junu jun? \v 6 Tsa' mitya mun elesha bale chachi tiya'ba Diosnu challan keranguikemu rukaa tsaa tiyanu jutyuve, tsandenna tsaa tiyayu tya' dajtyamiya Dyabulu naa-itaa kuipa vimuuñu bain juntsaa i'ba imive. \v 7 Tsenmin naa Diosnu keranguityu chachillachi bain balengura' ura' keramu rukaa junu juve; tsa jui'shu juntsaa, tituba dekura' Dyabuluchi firu' kenu pensa i'ba inu juve. \s1 Eleshasha tyeeba kiveten pumulanaajunu deeñuba \p \v 8 Tsenmin keranguemulachi tyeeba kemula bain muchiba balengura' ura' katawamu junu dejuve, ti kenu pa'ba padanda kityu deju' tsa tsanguemu, viñatyu, tsenmin anbuke' lushi laanu pensa bain jutyu ruku junu dejuve. \v 9 Tsenmin tyee pantsunamunun Dios keewaañu juntsanu kerangue' mijamu deju' bain juntsaaren jindetsu', tenbukasha tiba firu' pensajtu jintsudei. \v 10 Tsaju' kayu yala tsaa taawasha kindetyuren, ajke' kemiya yala naadejuñuba mijanu ke' keenu dejuve, tsejtaa yala uwain na'baasa pakayatyu deeshu juntsaa bene juntsa taawasha kikaanuu junu dejuve. \v 11 Tsenmin naa supula bain tsaren balengurainuuya junu dejuve, na'baasa kuinda mere' mawandis nen jutyu, nejuu junu, tsenmin ti pa' bain tsa tsanguemu junu dejuve. \v 12 Tsenmin keranguemulachi tyeeba kemu rukulaya ma shinbun miyaanu dejuve, naa ya' kaillanu bain naa naake ura' kiikenuu juñuba tsa tsangue ura' kemu deju', naa ya' yanu bain tsaren ura' kiiken chumu junu dejuve. \v 13 Tsaju', mu bain yaichi eleshasha tyeeba kivetenu taawashanu ura' ke' jindetsushu juntsaa, muchiba ura' keramu ruku tiyanu dejuve, tsenmin Jesucristonu ura' keengue' jindetsu' mityan kayu ura' kuraa tiya' tiba bulla jutyu ura' chunu dejuve. \s1 Dios tyeenguenu tyamuwaañubaCristonaa juntsaa puimi. \p \v 14 Ñu' junga wajtun mangueejanu pensaren tsanguentsuyu entsa piikentsumi; \v 15 tsenmalaa naa iya te' maatyuñu bain ñu misa tenve, Diosa' chachilla yaitala naa naake ura' kentsunuu dejuñu bain. Entsala chumu Diosnu keranguemu chachillaa, Dios naaju dechusa tyañuba tsaa dechu' anbuda jutyu keewaamula deeve. \v 16 Uwain anbuda jutyuve lalanu uwain tsaave ti' wandya jumu, matyu tsamantsaa keewara juve: \q1 Cristoya, cha' ruku juuya tiya' katawave, \q1 Espíritu Santo, Cristonu mangujte' veelanu ti ujchaba jutyu keewaave, \q1 naa anjeela bain yanu dekatave maluntsu. \q1 Ya' kuinda kumuinchi chachillanu demijakaave, \q1 tsenñu entsa tusha chulla yanu mantsa dekeenguive, \q1 tsenmin Dioschi naranainsha Cristo mandakave. \c 4 \s1 Mantsala Diosnukeenguityui mandiyanu dejuve. \p \v 1 Espíritu Santo narati achakali' patu, de-ingumananu tinbusha tyee i' puintsunuu juñuba juntsainu tsuve ti', mantsa chachilla Diosnu ura' keenguenu pensa manbire', anbukuinda juulanaa meenguitu, dyabulula' mijakara juulanaa bendaa ke' miinu deju', \v 2 tsa jutyuren tsaañungue keeware' anbutimulanaa, tsenmin yala' tenbu' pensa tyee urañu bain, tyee urajtuñu bain jaiba aseeta jutyu chachillanaa, yala naadetiñuba tsangue meenguemu mandiyanu dejuve. \v 3 Juntsa chachillaya naa supunga' chunu bain, naa mantsa fintsumi panda jumula Diosya tsaa dekemuwaañu bain, finu dejutyuve timu deeve. Tsaañu bain keenguemu chachilla tyee anbuda jutyuñuba milaya Diosnu yuj urave ti' finuu juñuba mideeve. \v 4 Tsaju' ti bain Diosa' keñu jumulaya ura tene judeju', ti bain urajtu kura' keviinuuya dejutyuve, Diosnuren yuj ura' kemuve ti' fishu juntsaa, \v 5 matyu Diosa' palaa' mitya bain, naa yaba kuinda keñu' mitya bain, tiba Dioschin juu tiyamu juñu' mitya. \s1 Jesucristonu ura' keenguemulanaajunu deeñu bain \p \v 6 Tsaju' kumuinchi entsaa kuinda jumulaa keranguemu naatalalanu mijakaade. Tsanguishu juntsaa Jesucristochi ura' taawasha kemu chachi ju', ura' keenguenu palaa jumulaa mijakara' awa' jintsu', deechu' mijakaranu keengue' jimu ju'ba tsaa keewaranu juve. \v 7 Tsaaren entsa tusha tinbu kuinda judeeshu juntsalanuya keranguityude, yumaa tinbu chumu shinbula' kuinda ne judeeñu' mitya. Tsaju' tiba Dioschin juu jumulanaa naa-uwanuba tsa tsanguiikentsude. \p \v 8 Lala' bulunu ti juuba ke' aikikaañu tyeeba kenuya baleve, tsaaren tiba Dioschi taawasha juu jumunu tsangues jishu juntsaa kayu tichiba baleve, matyu juntsaya naa challa bain, naa bene peyañu bain uwain tsanguenbera kenu tsuyu tiñu, juntsaa i' puinu juñu' mitya. \v 9 Entsa palaa jumu uwain anbuda jutyuñu' mitya mu bain keenguentsumi juve. \v 10 Juntsaañu' mityaa naa taaju ke' jindu bain yachi taawasha kendetsuyu, uwain chumu Diosnaa dekeena' mitya, yaa kumuinchi chachillanu livee kemu juve, ura patiñuya, yanu keenguemu chachillanuya. \p \v 11 Entsaa jumulaa tsa tsanguidei ti' mijakaade. \v 12 Ñu kayu nakun chachiñu' mityaa, mu bain wajkayi kurenu dekiñu bain, tsangue keewaanu kityude. Tsa jutyu', vejan keranguemulachi uwain yai bain tsanguenuuya dejuyu tyainuuya kide; naa kuinda kenchi bain, naake keewarenchi bain, naa veta' veta' estyanchi bain, naa keenguenu pensa junchi bain, tsenmin naajutaa Dioschin juu junuuñuba tsangue keewarenchi bain. \v 13 Tsa' mitya iya aangu jangama chachilla' kejtsapala Diosa' Kiika lengue' meeware', ule', sunden pensa bain demanguwa', naa mijakaranchi bain kentsude. \v 14 Tsenmin ñunu Espíritu Santo tsanguikaañu tyee kentsu' bain pashkatyude; juntsaya Diosa' mitya pamu rukula ñu kanu tsuve timuwa deeñu juntsa kave, keranguemula' bale rukula ñu' mishusha tyaapachi ta'kamuwa deeñu. \v 15 Tsa' mitya entsaa jumulanaa kayu den keetadi' ñu' pudengama tsanguentsude, tsenmalaa vejan chachilla ñu' taawashanu ura' ke' ajkesha jintsuñuba katanudetsu. \v 16 Tsenmin ñu pashkanu kityu', veelanu tyee mijakaandu bain aseetaju' kentsu' vera' mijakaanu kityude. Tsaju' naa-uwanuba dyai'mujchi juntsanun tsangues jintsushu juntsaa, ñu bain livee inu ju', naa ñunu meenamulanu bain livee ikaanuu juve. \c 5 \s1 Keranguemuutalanaaken chunuuñu bain \p \v 1 Rukulanu daran palaachi pa' ajaa tityu', ñu' apaaba juñu pan tsandi' ura' ne ulendide, tsenmin unnalanuya ne ñu' naatalaaba dejuñu ura' ken tsa tsanguide. \v 2 Tsenmala shinbulanu bain ne ñu' amaaba dejuñu ura' ken tsa tsanguide, tsenmin pannalanu bain ne ñu' tsujkilaaba dejuñu ura' ken tsa tsanguide, tiba firu' pensangui'mujchi. \p \v 3 Muchi la'kavetan tsaju', maali juu chumu biyuda shinbulanuya balelamishti' yaiba ura' jude. \v 4 Tsaaren biyuda shinbu naa nala bain, tsa jutyu'ba, pañala bain miyashu juntsaa, yalaa munuba washkisa tya' keedi'mujchi ya' paandelanu jeke washkenuu dejuve. Tsangue' ya' apala bain, naa ya' aa-apala bain yalanu naakemuwa deeñuba, yai bain vejmi' juntsa mannuuya dejuve, juntsanguiñu mika ura juñu Dios uutyamuñu' mitya. \v 5 Uwain maali juu, muchi washkikutin tsaa chumu biyuda shinbuya, Diosnaa keena' naa mandala bain, naa kepe bain yanu kemishtika ti' paka pakakentsumu juve. \v 6 Tsaaren yuj na'baasa indyan chumu biyuda shinbuya, naa chu' bain yumaa peyaiñuuren tsaanu tsuve. \v 7 Tsa' mitya entsaa jumulaa naatiñuba tsa tsanguidei tide, tsejtaa veelachi na'baasa pakayai'nudetsu. \v 8 Mun ya' paandelanu keeminchaa ju', ura ya' yanu chumu bululanuren ne tsaashu juntsaa, keenguemu chachi jutu naaken chunuu juñuba meenguityu', keranguityu chachillanuba kayu pulla firu' jutaa tsaanu tsuve. \p \v 9 Naaju biyuda shinbulaba 60 añu pullashu juntsaa la'kayainuu jumula' mumu pilla' kaya kiikasha vinuu dejuve, tsenmin ma rukuchin ya' shinbu tiyaimuwaatuya.\f + \fr 5.9 \fk ma rukuchin ya' shinbu tiyaimuwaatuya \ft tityumujchi, \fk vee matsaimu shinbu jutyuwaatuya \ft ti' aseetanguikara bain junu juve.\f* \v 10 Tsenmin titi uraa ken chumuwa deju' bain juntsa dekeemijakutyaa junu dejuve: naa ya' kaillanu ura' awakaamuwa ju' bain, naa ya' yanu yaajamulanu ura' mikamuwa ju' bain, naa Cristonu keenguemu chachillanu neepa pitsaamuwa ju' bain, tsenmin naa meneste ju' llakinguen chunamulanu la'kave'muwa ju' bain, juntsaa jumulaa dekeemijakutyaa junu dejuve; ura patiñuya, naa tiba uraa tene kiiken chumu shinbu junu dejuve. \v 11 Tsaaren la'kavetainuu jumula' mumu pilla' kaya kiikasha 60 añu jutyu biyuda shinbulanuya putyude, matyu yalaya yala' tiba kendyanu pensachi, Cristo naakesa tyañuba juntsanu baka' mijiimiya unbee mangayanu tyamu deeve, \v 12 tsai' Cristochiren juu chunu timu ju'ba, juntsaityu' yala' palaa' mityaren kuipa vimu deeve. \v 13 Tsenmin tibangui'mujchin yameemee nendu' tsaa ne lamijaimu deeve; tsejtu ne lamijanchin iityumujchi na'baasa kuinda demere' mawandis nemu detiya', naa titala bain pave'tun uratyamu detiya', tsandin jutyuu palaanun ne tsandis nemuba detiyaimu deeve. \v 14 Tsa' mityaa panna biyuda tiyamulaya unbee demangayasa tenve, tsai' na demiyandi' yasha washken dechu', kundaa tyamu chachillachi ne firu' pakayainuuya in dechutyusa, \v 15 matyu uwain mantsa biyuda shinbulaya yumaa uraa kiikenutalaya demanbashi' Satanásnaa masuudi' jindetsuñu' mitya. \p \v 16 Tsandenna main keranguemu shinbu ya' paandeeba biyuda shinbu juu miyashu juntsaa, yaa yanu washke' la'kave'nuu juve; tsenmalaa kerangue' waku wakudimula yalanaa washkityu', uwain muchi washkekutin tsaa maali shuwamu biyuda shinbulanaa washke' la'kave'nudetsu. \p \v 17 Keranguemula' bale rukula mika ura' taawasha kemulanuya munuba pullake balengurenuu dejuve, tsaaren Diosa' kuinda kiikemulanu bain, tsenmin Diosa' kuinda mijakaamulanu bain kayu tsanguenuu dejuve. \v 18 Matyu Diosa' Kiikanu entsandive: \it Taawasha kemu wagara puka walla' terentsuya tiba fikaan jutyu ti' ya' fi'papanu teetyudei, \it* tive. Tsenmin vee mujtu bain entsandive: \it Taawasha kemu chachiya ya' taawasha' mitya lushi kanuu juve, \it*\f + \fr 5.18 \ft Deuteronomio 25.4\f* tive. \p \v 19 Keranguemula' bale rukunu kuipa pu' depatu, ne pallu, ne pen ruku juu uwain tsanguive tita jaindetyuya, keenguityude. \p \v 20 Ujcha lan chumu chachillanuya, kumuinchi chachilla' ajuusha nepa' ura' mandirede, tsenmalaa vejan keenamula bain tsa dekive tya' jeetyanudetsu. \p \v 21 Diosa' ajuusha bain, Jesucristo' ajuusha bain, naa yachi mi'ke' kaya anjeela' ajuusha bain, ñunu entsa uuden shuikentsuyu: munu bain kayu kavitu ke' mijai'mujchiya kuipa putyude, tsenmin mainnun ura' keewaaki'mujchi, munuba parejun ura' kide, ti' tsandintsuyu. \p \v 22 Urake pensangue' keetyumujchiya naa munu bain ya' mishusha tyaapachi ta'ka', Diosa' mitya eleshatala taawasha kemu chachi tiretyude, ya ujcha lanmalaya ñu bain kuipa vin jutyu. Tiba urajtu juuya ken chutyude. \p \v 23 Ñu wajtutalan jeke ajka kitya kityaimuya entsa ajkeshaya piren juu kushnu kityude, binuba jayu yandaaya pi kushde. \p \v 24 Kayu kavitu ki'mujchin mantsalanuya yala ujcha delañuba entsai katawamuve, tsaaren mantsalanuya benee mijakeemuve. \v 25 Tsaren ju', naa lala' ura' kiikeñu jumula bain mantsalaya entsai katawamu deeve, tsaaren naa mantsa ura' keñu jumula entsai kataatyu deju' bain, naa-uwanuba tsaa pantsuraa tsananu dejutyuve. \c 6 \p \v 1 Mun veelachi uuden in chumu chachi deju' bain, ñullanu uudenguemu rukulanu balengure' meenguenuu dejuve; tsenmalaa Diosnu bain, naa ya' mijakara palaanu bain kentsure' pai'nudetsu. \v 2 Tsenmala mantsalaya yalanu uudenguemu ruku, Diosnu keenguemu juu miyashu juntsaa, tsaren keenguemu deju', naatala deeyu tya', yalanuya meedin jui'yu tyanu dejutyuve. Tsa dejutyu', kayu ura' taawasha ke' kumu ne tiyainuuya dejuve, matyu tsangue' taawasha ke' kuñu jumu, keranguemu estennu naatalalachee juñu' mitya. Tsa' mitya entsaalaa mijakare', ule' papatide. \s1 Vera' kuinda mijakaamumashturula naadejuñu bain \p \v 3 Mun vera' kuinda juuya mijakaamu ju', naa lala' Bale Ruku Jesucristo' naraa keewaañu kuindanu bain mutyatyu', naa Diosnu keenguen chumula tsanguen chunuu dejuñu mijakaratala bain tsanguen chundyai'shu juntsaa, \v 4 tiba mijturen dajtyamu unbere ne juutaa tsaanu juve. Tsaju', yaa mantsa palaa juulanun juntsaave ti' vinba vinbatinun ajchuu ju', naa kishtyanu pensa bain, kundaa tyanu pensa bain, tejkure' firu tinu pensa bain, naa ne jatsandyanu pensa bain detiremu juve, \v 5 tsenmin yala' pensaya Dioschi urajtu tiyaa deju', chachiitala vinban chukaamu deju', tiba anbuda jutyunuya baka' jiiñuu imu deeve. Tsaju' entsaa chachillaa Dioschi kenu taawashanuya lushi laanu taawashave ne tyatyaimu deeve. \s1 Tiba aa tadinu pensa urajtu. \p \v 6 Uwain Diosnu keenguenutalaya tiba uraa ikaamu juve, ya ti taju' bain yachiya juntsaren mikave tyamuchiya. \v 7 Lala entsa tusha nakayatu tiba tajaindetyu', peya' bain tiba taken dejutyuyu. \v 8 Tsa' mitya lala naa tyeeba fikenuu bain, naa lala' bulunu dishkaakenuu jali bain tanashu juntsaa, juntsaren mikave tyanuu dejuyu. \v 9 Tsaaren taruku tiyanu tyamulaya, tsaatala aa pensa deju', titalaaba detere' lupajtyan tsa-in ne chunamu deeve. Tsejtu juntsanun tituba pensanguiiken chunchiren tyeeba chukan tsa-i' yalaren de-i' piyamu deeve, \v 10 matyu lushi aa tadinu pensa jumuya defiru' ikaakemu juñu' mitya; tsa' mityaa mantsala juntsaatala aa pensa deke', tiba tadichi tyamulaya, Diosnu keenguenu pensanu manbashi-i' baka' miitu challa yalaren mika taaju in dechuve. \s1 Pablo, Timoteonaa naakenu juñuba pami. \p \v 11 Tsaaren ñu, Diosa' chachiya, juntsaalaya kityu', deechu' kide, Dios naakesa tyañuba tsanguide, naa Diosnu keenguenutala bain ura' keengue', munu bain estyade, tichi taaju indu bain mika dera' ju' jei kidandai paijtyu jude, tsenmin aa ura jude. \v 12 Diosnu keenguen chun mityaa vinguikeñunguen chude, tsejtu naa-uwanuba Diosba ura' chunuu jumunaa ñuchin juu tire', kai'mujchi puitekeñuu kityude, matyu tsanguenaa ñunu Dios mikañu' mitya, tsenmin juntsa' mityaa ñu pure' chachilla' ajuusha uwain Jesúsya Dioschi Mi'ke' Kayamuve ti' narati pamuwa' mitya. \v 13 Tsaju' challa ñunu, naa tiba jumulanu chuwaamu Diosa' ajuusha bain, naa Poncio Pilato' ajuusha yaa Dioschi Mi'ke' Kayamuyu ti' ya mu ju'ba tsandipamu ruku Jesucristo' ajuusha bain, ñunu entsanguide tintsuyu: \v 14 Naakide tiñuba tsanguentsu' ne vera' manguike' kuipa viinuu kityumujchi, lala' Bale Ruku Jesucristo majanbera tsanguentsusa tenve. \v 15 Tsejtu yachi tsanguenu malu janmala, Dios ya' Nanu mangueewaanu tsuve. Diosyaa tsamantsa mika sunden chumu uñi yaren main juu jumuve, yaa reitalan kayu Rei juve, tsenmin yaa bale rukuutala bain kayu Bale Ruku juve. \v 16 Yaren main munuba chuwaamu peyatyu ruku juuve, pi'jurunainsha muba kalen ji'nusha chumu juve. Mu bain yanuya kata' kerajdetuve, tsenmin mu bain yanu katanu dejutyuve. ¡Naa balengurainuu juula bain yachi jusa; naa tiba naa naake kendya' bain naa-uwanuba tsanguentsusa! Tsaasa. \s1 Tarukulanu ula \p \v 17 Entsa tusha taruku chumu chachillanu dajtyatyudei ti', juntsalaa tyeeba kukaanu dejuve tya' keenatyudei ti' ulede, juntsalaya tsananuu dejutyuñu' mitya; tsa jutyu', lalanu ti bain pure' kuwake' laachi uraa kikaanu dekuwamu Diosnaa kerana chudei tiitide. \v 18 Tsenmin tiba uraaya kiikenu uudengue', tsaanchee taruku juuñuu tiyadei tide; tsenmin ti deta' bain esmu jutyu deju' kuwa kuwakemu dejusa, tiitide. \v 19 Tsa dekishu juntsaa, yala' tsanguiñu' mityaren lushi wa'kaakeñungue', deela' chudiñuu-i' jindetsu', naa-uwanuba uwain chunuu tiyanu dejuve. \s1 De-insha piikeñu palaa \p \v 20 Timoteo, ñunu keenguenutala iya naake mijakaañuba juntsa tujlenu kityu', Diosnu firu' kuraa palaa juula bain, naa pai'ñuba ne uraa palaa juu pandetsunmala pave'tyude, tsenmin ñu' keengueñu junutala, tsa jutyuve ti' masmi' pamu rukula' keenguenutsumi jumunu, anbudachiren “tiba minu” mumu puushu juntsanu bain meepunguikityude. \v 21 Tsaju' mantsa chachillaya juntsaatala meepunguikitaa Diosnu keenguityu mandiya mandiyadeive. \p Ñullanu Bale Ruku estya' keewaasa tenve.