\id EPH - Chiquitano NT -Bolivia 2011 (DBL -2013) \h EFESIOS \toc1 Arrüna Ñaconomosorrti San Pablo Ümo Bama Efesios \toc2 Efesios \toc3 Ef \mt2 ARRÜNA ÑACONOMOSORRTI SAN PABLO ÜMO BAMA \mt1 EFESIOS \c 1 \p \v 1 Arrüñü Pablo rraconomoca tanu nirraquionco ümo bama samamecana ümoti Tuparrü, bama icocoromati Jesucristo au manu pueblurrü Efeso. Arrti Tuparrü itasurutiñü ui noñemarrti, nauqui apóstol ñü ümoti Jesucristo. \v 2 Taiquiana urria nabaca uiti Tuparrü naqui Uyaü y uiti Señor Jesucristo. Tari icunusüancanama año. \s1 Ane macunusüancacarrü oemo auqui nacarrti Cristo \p \v 3 Machampiencana ümoti Tuparrü, naqui Yaütoti Señor Jesucristo, itobo arrüna tarucu ñacunusüancacarrti oemo auqui napese auqui nacarrti Cristo, itopiqui arrüna uicococati. \v 4 Ucuasürüca ümoti Bae Tuparrü auqui ñemonco. Itacümanauncunuti oñü auqui nacarrti Cristo, numo churriantequipü arrüna cürrü. Itopiqui rranrrti nauqui aye osoi esati, champü isane nomünantü osoi. Urriantai nusaca au narrtarrti. \v 5 Tone arrüna nirrancarrti auqui ñemonco, nauqui asuriuruti oñü eana nesarrti familiarrü tacana bama aütorrti, ui arrüna isamutenti Cristo utacu. Sane ñapensacarrti auqui maübo. Sane urria ümoti. \v 6 Sane nauquiche tapü tacürusu numanauncu ümoti Tuparrü itobo arrüna bacheboti oemo nigraciarrti, arrüna champü tacanache. Arrüna nigraciarrti cuatü oemo uiti naqui Aütorrti, naqui tarucu nicuarrti ümoti. \v 7 Arrti Cristo coiñoti otopiqui apü curusürrü; arapara notorrti otopiqui, nauqui utaesübu eanaqui nomünantü. Ui arrüna sane tusio oemo arrüna champü tacanache nigraciarrti Tuparrü oemo. \p \v 8 Torrio oemo uiti mapanauncubu nauqui puerurrü aye osoi arrüna ñapensacarrti usaübu. \v 9 Itopiqui arrti Tuparrü urapoiti usucarü arrüna ñapensacarrti auqui ñemonco, arrüna chütusiopü tücañe. Sane nirrancarrti au nitusirrti. \v 10 Isamutenti nanaiña isiuqui arrüna ñapensacarrti au ba naneneca caüma ensümunu uiti. Torrio uiti nanaiña mecuti Cristo, nauqui ane nüriacarrti ümo nanaiña arrüba abe icu na cürrü y arrüba abe au napese. \p \v 11 Uiti Cristo pertenecebo oñü caüma ümoti Tuparrü. Itopiqui ümo itacümanauncunuti oñü auqui ñemonco. Arrti Tuparrü tiene que aisamunenti ñana isiuqui manu ñapensacarrti. \v 12 Itopiqui rranrrti nauqui uiñanaunuti aübu nanaiña nosüboriqui. Arrümanu ñapensacarrti champürrtü suiñemoantai bama supasürüca sopicocoroti Cristo, \v 13 ta aume ito bama amoncoi arrüna ñemanauncurratoe nurarrti Tuparrü. Numo aübo apicococati Cristo, arrti Tuparrü icüpurutiti Espíritu Santo au nabausasü, tacana arrüna turapoiticaü tücañe. Arrti Espíritu Santo anati au nabausasü, tacana sellorrü aume, nauqui atusi que ta chauqui tüpertenecebo año ümoti Tuparrü. \v 14 Uiti Espíritu Santo tusio oemo que tiene que aye osoi ñana esati Tuparrü, y tiene que utaesübu nurria eanaqui nomünantü. Sane nauquiche ¡uiñanaunati itopiqui tarucu nüriacarrti! \s1 Manquioti Pablo pünanaquiti Tuparrü ñapanauncubu bama icocoromati \p \v 15 Arrüñü Pablo ipucünunca ui arrüna ipiate napacoconauncu ümoti Señor Jesús, y ui arrüna nicuarrüma aume bama icocoromati. \v 16 Sane nauquiche nantarrtai ñachampiencaca ümoti Tuparrü aübu nirreanca autacu. \v 17 Rreanca ümoti naqui Yaütoti Señor Jesucristo, naqui champü tacanache nüriacarrti. Rranquiquia pünanaquiti nauqui acheti apapanauncubu uiti Espíritu Santo. Sane nauqui manrrü apisuputacati Tuparrü, \v 18 y nauquito atusi nurria aume arrüna ümoche aitasuruti año, y nauquito atusi aume arrüna ñacumanatarrti Tuparrü ümo bama icocoromati, arrüna torriobo oemo ñana. \v 19 Auqui caüma tütusio aume arrüna champü tacanache nicusüurrti Tuparrü. Arrti anati au nabausasü aübu nanaiña nicusüurrti, itopiqui apicococati. \p \v 20 Ui arrüna tarucu nicusüurrti süboricoti tato Cristo tücañe, y süroti tato au napese, atümoti au nepanauncurrti Bae Tuparrü. \v 21 Taha nacarrti caüma. Ane yarusürürrü nüriacarrti ümo namanaiña bama ane nüriacarrüma icu na cürrü y au napese. Üriabucati ümo namanaiña bama tarucu nicusüurrüma, bama aboma caüma y ümo bama ito aboma ñana. \v 22 Nanaiña arrüba abe icu na cürrü y au napese torrio mecuti Cristo uiti Tuparrü, naqui Señor ümo bama icocoromati, ta sane nirrancarrti Tuparrü. \v 23 Arrübama icocoromati Cristo aboma tacana nicütüpürrti, y arrti Cristo anati tacana nitanurrü. Así que anati au nuyausasü naqui mecuche abe nanaiña arrüba abe. \c 2 \s1 Torrio osüboriquibo uiti Cristo \p \v 1 Tücañe amoncaño tacanarrtü auconca au narrtarrti Tuparrü, itopiqui chapacoconauncapü ümoti, y ane nomünantü aboi. \v 2 Arraño tücañe apacoconaunca ümoti choborese, tacana bama maquiataca icu na cürrü. Arrti choborese üriabucati auna icu na cürrü ümo bama chicocoromatipü Tuparrü. \v 3 Namanaiña onü sane nosüboriqui tücañe tacana bama maquiataca. Uisamute isiu nurriancatoe. Urrianca ñome ba chomirriampü. Uirri cuatü oemo carrticurrü uiti Tuparrü. \p \v 4 Pero arrti Tuparrü tarucu nipucürurrti utacu, itopiqui tarucu nucua ümoti, \v 5 panaca amonco oñü tacana oconca au narrtarrti ui arrüna chumacoconauncapü ümoti. Pero arrti tübacheboti nuevurrü osüboriquibo, itopiqui uicococati Cristo. Apaquionsaño iyo arrüna sana: Ui nipucürurrti autacu autaesübuca eanaqui nomünantü. \v 6 Sane te, chauqui tisümoniancanati oñü ichepeti Cristo, y caüma usaca tacanarrtü tusaca au napese, auna cauta üriabucati Cristo. \v 7 Ui arrüna sane tiene que atusi caüma y ñana ito arrüna champü tacanache ñacunusüancacarrti Tuparrü oemo. Namanaiña tiene que atusi ümoma arrüna tarucu nucua ümoti Tuparrü auqui nacarrti Jesucristo. \p \v 8 Autaesübuca eanaqui nomünantü itopiqui pucürusuti Tuparrü autacu, y itopiqui amoncatü ümoti Cristo. Champürrtü aboiapatoe apisamute arrüna sane, ta ñacumanatarrti Tuparrü aume. \v 9 Sane nauqui tapü anati naqui vanurrti isucarüti Tuparrü aübu arrüna isamutentti. \v 10 Arrti Bae Tuparrü isamunuti oñü. Iñanati oñü ichepeti Cristo. Sane nauqui puerurrü uisamune arrüna urria, itopiqui sane nirrancarrti auqui maübo. \s1 Urria nusaca uiti Cristo \p \v 11 Apaquionsaño ümo arrümanu nabaca tücañe: Arrübama israelitarrü namatü aume: “Arraño champürrtü circuncidabo año, tapü arrüsomü circuncidabo somü, sopisuputacati Tuparrü”. Arrüma circuncidaboma icütüpümantai, au nausasürrüma nantarrtai ane nomünantü. \v 12 Ñemanauntu te arraño tücañe abaca iche pünanaquiti Cristo. Chüpertenecebopü año ümoti Tuparrü, tapü arrübama israelitarrü isuputaramati. Arrüna tratorrü uiti Tuparrü valeo tücañe ümomantai, tapü aume champü. Apaviviquia icu na cürrü champürrtü aparrüperaca amenotü au napese, y chapisuputacatipü Tuparrü. \v 13 Au manu tiemporrü tücañe ausüboriquia iche pünanaquiti Tuparrü. Pero caüma tiyebo aboi saimia esati uiti Cristo, itopiqui tümorrimiacana tato nomünantü aboi ui notorrti, numo coiñoti apü curusürrü. \p \v 14 Uiti Cristo urria nusaca. Uiti urria ñaquioncorrüma bama israelitarrü ümo bama chütüpü israelitarrü, y arrüma ito ümoma. Taman nacarrtai caüma naca genterrü ui niconcorrti Cristo. Uitito ensoro manu chürüri aübumantoe. \v 15 Ui niconcorrti caüma chübuvaleoiquipü manio ausüratai bacüpucuca au nüriacarrü uiti Moisés. Uiti Cristo aboma caüma chépema bama israelitarrü y bama chütüpü israelitarrü. Namanaiña caüma tacanati tamantai. Urria ñaquioncorrüma ümomantoe. \v 16 Ui niconcorrti Cristo apü curusürrü tacürusu nitüborirrimia bama isaelitarrü ümo bama chütüpü israelitarrü. Chauqui turria nacarrüma aübumantoe y aübutito Tuparrü. \p \v 17 Ümo te ayeti Cristo auqui napese, nauqui uraboiti usucarü que puerurrü urria nusaca aübuti Tuparrü. Urapoiti isucarü bama chütüpü israelitarrü, bama chisuputaramatipü Tuparrü. Urapoitito isucarü bama israelitarrü, bama tücoboi isuputaramati. \v 18 Arrti Cristo itorrimianatiti Espíritu Santo ümo bama israelitarrü y ümo ito bama chütüpü israelitarrü. Sane nauquiche taman nacarrtai nusaca. Puerurrü aye osoi esati Bae Tuparrü juntorrü. \p \v 19 Arraño bama chütüpü israelitarrü abaca tücañe tacana extranjerurrü eana bama tisuputaramati Tuparrü, bama israelitarrü. Pero caüma tüpertenecebo año nurria ümo nesarrti genterrü. Chauqui tabaca au nesarrti familiarrü tacana propiorrü aütorrti. \v 20 Arrübama icocoromati Jesús ichepecacama tacana taman porrü urriante oboi canca. Arraño tacana canca ümo na porrü (tacana arobiquia). Arrübama apostolerrü y bama profetarrü tücañe aübu nanaiña ñanunecacarrüma, tonema tacana nitümo na porrü, urriante ui canrrü. Y ate ito arrüna taman canrrü sürümanarrü onüche atürai porrü. Tonenti Cristo. \v 21 Itopiqui uiti Cristo masamuña urriante na porrü cheperrtü tüchauqui. Chüpuerurrüpü ataübü. Samamecanabo ümoti Tuparrü. \v 22 Así que namanaiña arrño abaca tacana arrüna ipoboti Tuparrü, itopiqui anati Espíritu Santo au nabausasü, y arrtito Tuparrü. \c 3 \s1 Yatrabacacarrti Pablo ümo bama chütüpü israelitarrü \p \v 1 Sane nauquiche rreanca nantarrtai ümoti Tuparrü. Arrüñü Pablo yaca auna preso itopiqui yaserebiquia ümoti Cristo Jesús. Pero arrüna nichaquisürücü sane, es autacu bama chütüpü israelitarrü, ümo nurria aume. \v 2 Canapae chauqui tamoncoi que arrti Tuparrü itorrimiatati iñemo arrüna ichareaboñü, nauqui suraboi ausucarü arrüna ñacunusüancacarrti aume. \v 3 Arrti Tuparrü urapoiti isucarüñü ñapensacarrti arrüna ananca anecanatai tücañe. Chauqui tirraconomoca pario ümo arrüna sane one. \v 4 Arrtü lehebo año arrüna nirraconomoso, amarrtai pario que arrüñü tütusio iñemo arrümanu anecana ñapensacarrti Tuparrü icütüpüti Cristo. \v 5 Tücañe chütusiopü arrüna sane. Pero au ba naneneca arrti Tuparrü itusiancatati isucarü bama apostolerrü y bama profetarrü turuquiti Espíritu Santo. \v 6 Suraboira arrüna ñapensacarrti Tuparrü, arrüna ananca anecana: Ui arrüna urria manitacarrü arrübama chütüpü israelitarrü pertenecoboma ito ümoti Tuparrü, isiatai tacana bama israelitarrü. Aboma caüma chépema tacanati tamantai. Ta arrti naqui tamantai, tonenti Cristo. Arrüma tacana nicütüpürrti. Arrümanu nurarrti Tuparrü ümo bama israelitarrü tücañe valeo ito caüma ümo bama chütüpü israelitarrü. \p Tone arrüna urria manitacarrü icütüpüti Cristo. \v 7 Arrüñü yaserebiquia ümoti Tuparrü aübu arrüna urria manitacarrü. Ui nipucürurrti ichacuñü bacheboti iñemo arrüna trabacorrü. Sane caüma tusio nicusüurrti au nisüboriqui. \v 8 Arrüñü champü isane niyaca pünanaqui namanaiña bama icocoromati Tuparrü. Pero arrti Tuparrü itacümanauncunutiñü, nauqui yerotü esa bama chütüpü israelitarrü aübu na manitacarrü, na atusi ümoma arrüna ñacumanatarrti Cristo ümoma, arrüna champü tacanache. \v 9 Tiene que suraboi isucarüma causane ñapensacarrti Tuparrü. Arrti tücañe isamutenti nanaiña. Arrüna ñapensacarrti tanancatai auqui ñemonco, pero ananca anecanatai, chütusiopü tücañe. \v 10 Pero caüma tiene que atusi hasta ümo bama angelerrü au napese, bama tarucu nüriacarrüma. Tusio ümoma ui bama icocoromati Jesús arrüna urriampae ñapanauncurrti Tuparrü. \p \v 11 Sane ñapensacarrti auqui ñemonco. Uiti Jesucristo caüma urriante nanaiña isiu nirrancarrti Tuparrü. \v 12 Oñoncatü nurria ümoti Jesucristo. Sane nauquiche puerurrü uiñanai auna cauta anati Tuparrü aübu nupucünuncu, champü nuirrucu. \v 13 Sane nauquiche sucanañü aume: Tapü ausucheca ui arrüna nichaquisürücü autacu, itopiqui uirri urria nausüboriqui. \s1 Neancarrti Pablo \p \v 14 Sane nauquiche yachesoiquia esati Tuparrü, naqui Uyaü, y rreanca. \v 15 Uiti te ane nisüboriquirrimia namanaiña bama süborico icu na cürrü y au napese. \v 16 Rranquiquia pünanaquiti nauqui acheti aucusüubu ümo nabausüpü, itopiqui chücupiusupü nicusüurrti. Apasutiu arrüna aucusüubu uiti Espíritu Santo, naqui anati au nabausasü. \v 17 Rranquiquia ito nauqui atusi nurria nacarrti Cristo au nabausasü ui arrüna apicococati, y nauqui aucuasürüca aumeampatoe aübu nanaiña nabausasü. \v 18 Arrtü apisamute urria arrüna sane, auqui caüma arraño ichepe namanaiña bama icocoromati Tuparrü puerurrü atusi aume arrüna champü tacanache naucua ümoti Cristo. \v 19 Sane te, masaruquitaiqui, chüpuerurrüpü entendebo oñü nurria arrüna tarucu nucua ümoti Cristo, pero ta tusio oemo uiti que sane. Arrti anati au nabausasü. Uirri iyebo aboi tacana nacarrti Tuparrü. \p \v 20 Arrti Tuparrü puerurrti acumanati oemo manrrü pünanaqui arrüna manquiquia pünanaquiti, y manrrü pünanaqui arrüna puerurrü mapensario. Arrti tarucapae nüriacarrti y nicusüurrti arrüna aübuche ayurati oemo. \v 21 Tari iñanaunumati bama icocoromati Jesús itopiqui arrüna urriante uiti Jesucristo itacuma. Tapü tacürusu ñanauncurrüma ümoti. Amén. \c 4 \s1 Juntorrü nabaca uiti Espíritu Santo \p \v 1 Apaquionsaño iyoñü. Yaca au preso auqui nacarrti Señor. Sane nauquiche rranquiquia amopünanaqui, nauqui apicoñoco nurria nausüboriqui, itopiqui arraño autasuca uiti Tuparrü, chauqui tüpertenecebo año ümoti. \v 2 Tapü vanurraño. Tari buenurrü año aumeampatoe. Apasamunaunca aübuti quiatarrü aübu naucua ameampatoe. \v 3 Arrti Espíritu Santo bayurarati aume, nauqui ane tamantai napapensaca. Apiña nurria, tapü mameso arrüna nausüboriqui juntorrü. Uiti Tuparrü urria nabaca. Uirri caüma puerurrü taman naca nabaca. \v 4 Nanaiña oñü taman naca nusaca. Usaca tacana nicütüpürrti Cristo. Torrioti oemo naqui tamantiatai Espíritu Santo. Namanaiña oñü itasuruti oñü Tuparrü ümo manu urriampae nosüboriqui chépe oñü au napese ñana. \v 5 Anati tamantiatai Señor oemo, y ane tamantai manunecatarrü oemo, nauqui uicoco. Ane ito tamantai maunimiacarrü. \v 6 Anati tamantiatai Tuparrü, naqui Uyaü. Arrti yüriaburrüti oemo. Isamutenti arrüna urria usauqui. Anati au nausasürrti cadati taman naqui icocorotiti. \p \v 7 Pero arrti Cristo bacheboti aruqui nanaiñantai üriacaboti cadati taman. Tonehio ñacumanatarrti oemo. \v 8 Ane te corobo sane icütüpüti Cristo: \q1 Arrti süroti tato au napese aübu tarucu nüriacarrti. \q1 Chauqui tümacananati. \q1 Sürotitü ape aübu bama ñacanasarrti. \q1 Auqui taha bacheboti ñacumanatarrti ümo bama macrirrtianuca icu cürrü. \p \v 9 Nantü te que süroti tato ape. Uirri tusio oemo que primero anacati au napese y auqui cuati icu na cürrü. \v 10 Auqui ape cuati auna icu na cürrü, y auquina süroti tato au napese. Caüma ane yarusürürrü nüriacarrti. Arrüna nüriacarrti tusio au nanaiñantai auna icu na cürrü. \v 11 Así que bacheboti üriacaboti cadati taman. Aboma bama tacümanauncunuma uiti nauqui apostolerrüma. Maquiataca profetarrüma, o sea ipiacama anitama uiti Espíritu Santo. Aboma bama ipiacama aüromatü uraboimia arrüna urria manitacarrü icütüpüti Jesucristo. Maquiataca bacuirarama itacu bama icocoromati Jesús. Aboma ito bama ipiacama anunecama. \v 12 Bacheboti arrüba sane osüriacabo, nauqui uipia nurria baserebi ümo bama icocoromati Jesús, nauqui acoño nisüboriquirrimia. Itopiqui arrüma tacana nicütüpürrti Cristo. Arrüna nicütüpürrti Cristo tiene que asunaun ui nubaserebiqui ümo. \v 13 Sane nauqui usaca tacana cunauntaña nusaca aübu numacoconauncu ümoti Cristo. Usuputarati nurria naqui Aütorrti Tuparrü. Auqui caüma urriampae nusaca chépe oñü. Usaca tacanati taman yaürrü aübapae noñüncürrti, cheperrtü isamunutiyü yarusürürrü ñoñünrrü. Sane ito iyebo osoi tacana nacarrti Cristo. \p \v 14 Auqui caüma tacürusu arrümanu nusaca tacana masiomanca. Chüpuerurrüpü macampiane cada rratorrü numapensaca ui bama mañoñünca mañencañaca. Itopiqui arrüma matachemacanama ui ñanunecacarrüma churriampü ümo bama chütusiopü ümoma. \v 15 Pero arroñü tiene que manitane arrüna ñemanauntu aübu nucua oemoantoe. Sane caüma tiene que aye osoi tacana nacarrti Cristo. Arrti ane nüriacarrti oemo. Ichepecacati tacana nitanurrti taman ñoñünrrü. \v 16 Tapü arroñü bama icocoromati usaca tacana nicütüpürrti. Uiti Cristo usaca tacana nücütüpürrti. Usaca tacana sürümana parterrü apü, y cadati taman ane niyachücoiti. Uiti tiene que asunaun arrüna nicütüpürrti. Sunaun ui arrüna nucuasürücü oemoantoe. \s1 Arrüna nuevurrü nosüboriqui uiti Cristo \p \v 17 Suraboira ausucarü arrüna nirracüpucu aume au nürirrti Señor: Tapü ausüboriquia tacana bama chicocoromatipü Tuparrü. Itopiqui arrüma bavivicoma isiu ñapensacarrüma chomirriampü. \v 18 Aboma tacana au tomiquianene. Chütusiopü ümoma, itopiqui chirranrrüpüma aye uimia arrüna ñemanauncurratoe isüboriquiboma uiti Tuparrü. \v 19 Tarucapae nirrancarrüma ñome ba aruqui nanaiñantai chomirriampü. Ichübomacüatai aisamunema arrüna churriampü. Chücüsobopüma. \p \v 20 Pero arraño, masaruquitaiqui, amoncoi causane nisüboriquirrti Cristo tücañe, abu urriantai. \v 21 Amoncoi ñanunecatarrti. Iñununecanama año causane nauqui puerurrü apisamune isiuti tacana nisüboriquirrti. \v 22 Sane nauquiche tusiatai aume, chüpuerurrüquipü apavivi tacana arrüna nausüboriqui churriampü tücañe. Apiñoco nanaiña arrüna naurrianca ñome ba chomirriampü, itopiqui uirri apencañaca aumeampatoe, y mameso nausüboriqui urria. \v 23 Apichüsaño nauqui aiquiampianenti Tuparrü napapensaca, nauqui urriane nuevurrü tatito uiti. \v 24 Arrti Tuparrü rranrrti nauqui acampia nurria nausüboriqui, sane nauqui aye aboi isiu nacarrti. Auqui caüma puerurrü urria nurria nausüboriqui isiuqui nirrancarrti Tuparrü. \p \v 25 Sane nauquiche tapü apapancaiqui ümoti ausüborisapa. Tari ñemanauncurratoe napapariqui aübuti quiatarrü. Itopiqui arraño taman nacarrtai nabaca. Chauqui tüpertenecebo año ümoti Cristo. \v 26 Arrtü autüboriquia, tapü apisamute nomünantü. Tapü enterurrü sapese nautübori. Apirrimiaca tato aübuti quiatarrü antes que süro cütu surrü. \v 27 Itopiqui arrtü tarucu nautübori, ane nüriacarrti choborese au nausüboriqui. Tapü apichücaño ümoti. \v 28 Arrti naqui cusüpürrü tücañe, caüma tari iñoconati manu churriampü yachücoiti. Tari yatrabacarati nurria, nauqui acanati arrüna tuburiboti, y nauqui ane ito pario nimonirrti ümo bama pobrerrü. \v 29 Tapü apanitaca arrüba chomirriampatai. Apanita arrüna urria ümoti quiatarrü. Sane caüma apayuraca aumeampatoe ui arrüna urria napanitaca, y manrrü arucu aume. \v 30 Tapü apisamute ito arrüna churriampü, arrüna uiche asucheti Espíritu Santo. Itopiqui arrti Tuparrü icüpurutiti au nabausasü. Uirri puerurrü atusi nurria aume que pertenecebo año ümoti Tuparrü, y que autaesübuca nurria au manu nanenese ñana ensümunu. \v 31 Tapü apiñahübuta nautübori au nabausasü ümoti quiatarrü. Tapü autüboriquia, tapü apuncati quiatarrü, tapü aburatoquiquia aumeampatoe. Apiñoco arrüba chomirriampü napapensaca ümoti ausüborisapa. \v 32 Tari buenurraño aumeampatoe. Aupucüru itacu maquiataca. Apiñarrimiaca nomünantü uiti quiatarrü, tacana ito arrti Bae Tuparrü iñarrimiacatati nomünantü aboi auqui nacarrti Cristo. \c 5 \s1 Nisüboriquirrimia bama icocoromati Tuparrü \p \v 1 Arraño bama masaruquitaiqui, chauqui taütorrti Tuparrü año, aucuasürüca ümoti. Apiña nurria, nauqui aye aboi nabaca tacana nacarrti. \v 2 Apavivi aübu naucua aumeampatoe. Apaquionsaño iyo arrüna nucua ümoti Cristo. Arrti itorrimianatiyü nauqui aconti otopiqui tacana arrone nobirrama cumanana ümoti Tuparrü. Y arrti Tuparrü pucünuñati icuatati. \p \v 3 Arraño chauqui tabaca ichepeti Tuparrü. Sane nauquiche chüsamianapü aume apavivi tacana numuquianca y churriampü nausüboriqui. Tapü aurrianca ñome paüca. Tapü apanitate arrüba sane nomünantü, chüsamianapü. \v 4 Chüsamianapü arrtü apanitacatai, ni apacünsomocopü aübu nabura. Manrrü urria apachampienca ümoti Tuparrü ui nabura. \v 5 Tusio te aume, namanaiña bama bavivico tacana numuquianca, y namanaiña bama churriampatai nisüboriquirrimia, y namanaiña bama rranrrü ümo ausüratai ümomantoe, chüpuerurrüpü aye uimia auna cauta üriabucati Tuparrü y arrti Cristo. Arrübama rranrrüma ümo nanaiña ümomantoe, isiatai nipünatempüma tacana bama manaunuma ümo bama masantuca. \p \v 6 Tapü encañaoma aume bama manunecanama que urriantai uisamune arrüna churriampü. Itopiqui ünantü ümoti Tuparrü nanaiña arrüna sane nomünantü. Cuatü carrticurrü uiti ümo bama sane nisüboriquirrimia, bama chümacoconaunrrüpüma ümoti. \v 7 Arraño tapü abasiquia ichepe bama sane nisüboriquirrimia. \v 8 Arrüna nomünantü tacana tomiquianene. Arraño amoncaño tücañe au manu tomiquianene. Pero caüma abaca tacana au nanentarrü, itopiqui arrüna apicococati Cristo. Apiña nausüboriqui tacanati crirrtianurrü, naqui anati au nanentarrü. \v 9 Ui arrüna nusaca au nanentarrü buenurrü oñü, uisamute arrüna urria, y manitate arrüna ñemanauntu. \v 10 Apapache niquiubu año nauqui atusi aume isane arrüna urria ümoti Señor. \v 11 Tapü apisamute arrüna churriampü, itopiqui ümonatai, abaca tacana bama aboma au tomiquianene. Más bien aburasoi isucarüma que churriampü niyachücoimia. \v 12 Ocüsocatai manitane arrüna isamutema anecanatai. \v 13 Arrtü aburaboi que churriampü arrüna isamutema, ta tacanarrtü cuara nanentarrü au tomiquianene. Tusio caüma arrüna churriampü. \v 14 Rrepente aboma bama cuamatü eanaqui tomiquianene au nanentarrü. Ta sane nantü arrümanu macantacarrü osoi: \q1 ¡Arrtopü naqui ñanuturrü! \q1 Atüsai eanaqui bama macoiñoca, bama aboma eana nomünantü. \q1 Auqui caüma aca au nanentarrü uiti Cristo, tacanarrtü cuatanene surrü. \p \v 15 Amasasai nurria causane nausüboriqui. Tapü apaviviquia tacana bama chütusiopü ümoma, sino tacana bama urria ñapanauncurrüma. \v 16 Apiña nurria nauqui apisamune arrüna urria, itopiqui au ba naneneca tarucu nomünantü icu na cürrü. \v 17 Tapü sonsorraño. Apiña nurria, nauqui aye aboi arrüna nirrancarrti Tuparrü, nauqui apisamune. \p \v 18 Tapü aborisübaca, itopiqui uirri cuatü nomünantü aume. Mejor tari apichüsaño nauqui üriabucati Espíritu Santo au nabausasü. \v 19 Aupucünu ui napacantaca salmos y arrüba piquiataca macantacaca uiti Espíritu Santo. Apiñanaunsurrti Tüparrü oboi, y apachampienca ito ümoti. \v 20 Apachampienca nantarrtai ümoti Tuparrü au nürirrti Señor Jesucristo itobo nanaiña. \s1 Mañoñünca y paüca \p \v 21 Apacoconaun cadati taman ümoti quiatarrü. Uirri tusio que apiñanauncati Cristo. \p \v 22 Arraño paüca apacoconaun ümo bama apiquianaño. Ui arrüna sane apitusiancata que ta apicococatito Señor. \v 23 Itopiqui arrti ñoñünrrü ane nüriacarrti ümo nicüpostoti, tacana ito arrti Cristo ane nüriacarrti ümo bama icocoromati. Arrüma tacana nicütüpürrti. Y uiti taesüburuma eanaqui nomünantü. \v 24 Así que arrübama icocoromati Jesús macoconaunrrüma ümoti. Isiatai arrüba paüca tiene que apacoconaun ümo bama opiquianio au nanaiña yosüboriquirri. \p \v 25 Tapü arraño mañoñünca tiene que aucuasürü aume naucüposütaiqui, tacana ito nucua ümoti Cristo. Ta arrti ichübotiyatai aconti otopiqui. \v 26 Isamutenti sane nauqui usamomeca ümoti uiti. Morrimiacana tato nomünantü osoi, itopiqui uicocota nurarrti. Usaca tacanarrtü batopiquia, bien aseabo nocütüpü. \v 27 Rranrrti nauqui urriampae nusaca au narrtarrti, tacana taman cupiquirri coñorrtai, rranrrü apo. Champü noberoturrü, ni arriomesapü. Sane ito nirrancarrti Cristo tapü ane nomünantü osoi. \v 28 Arrübama ito mañoñünca tiene que aucuasürü ümoma nicüpostorrüma tacana nicuarrüma ümomantoe. Itopiqui arrti naqui cuasürü ümoti nicüpostoti, isamutenti urria ümotiatoe. \v 29 Abu champüti te tüboricotiatai ümo propiorrü nicütüpürrti. Más bien masapate y bacuiraca itau nocütüpü. Sane ito uiti Cristo ümo bama icocoromati. \v 30 Itopiqui namanaiña oñü usaca tacana nicütüpürrti Cristo. \v 31 Apisuputacai te arrüna ane corobo sane: “Arrti ñoñünrrü iñoconotiti yaütoti y nipiacütoti, nauqui aviviti ichepe nicüpostoti. Arrüma caüma taman nacarrtai nacarrüma. \v 32 Ui arüna sane coñorrtai machepecatarrü tusio oemo arrüna ananca anecanatai. Tone arrüna machepecatarrü: Arrti Cristo tacanati taman ñoñünrrü. Arroñü bama icocoromati tacana nicüpostoti. \v 33 Pero arrüna manunecatarrü valeo ito saneantai oemo: Cadati taman ameanaqui, tari cuasürü ümoti nicüpostoti tacana nicuarrti ümotiatoe. Tapü arrüna nicüpostoti, tari ane ñanauncurrü ümoti iquiana. \c 6 \s1 Mayarusürüca y masiomanca \p \v 1 Arraño bama masiomanca tari apacoconaun ümo bama aubaü y naupacü, itopiqui sane nirrancarrti Tuparrü. \v 2 Ane te arrüna bacüpucurrü sane: “Tari ane napanauncu ümoti aubaü y ümo naupacü”. Tone arrüna primer eana manio diez bacüpucuca arrüna ane aübu promesarrü. \v 3 Itopiqui nantü sane manu promesarrü: “Arrtü aisamute urria sane ümoti aüma y ümo napacüma, urria naca, y abaeturrü nasüboriqui icu na cürrü”. \p \v 4 Tapü arraño bama mañonünca tütaboma abaübosi, apasamu nurria, tapü tüboricoma aboi bama abaübosi. Mejor apiñununecasama nauqui aicocoromati Tuparrü, y apicuansomocosama, nauqui acoconauma. \s1 Arrübama mapatroneca ichepe bama mamosoca \p \v 5 Arraño bama mosorrü apacoconaun ümo bama aupatrone. Apacoconaun ümoma aübu rrespetorrü. Apaserebi nurria ümoma, tacanarrtü apaserebiquiapü ümoti Cristo. \v 6 Itopiqui aboma bama baserebioma nurria solamenterrü arrtü asaratitü patrón ümoma, nauqui urria ñaquioncorrti aübuma. Pero arraño tapü apisamute sane. Apaserebi nurria naneneca aübu nanaiña nabausasü, itopiqui arraño imostorrti Cristo año. Apisamuse isiu nirrancarrti Tuparrü aübu naupucünuncu. \v 7 Apatrabaca aübu urria napaquionco ümoti aupatron, itopiqui arrüna napatrabacaca champürrtü ümo mañoñüncatai, ta ümoti Cristo. \v 8 Apaquionsaño, arrti Señor bacheboti ñana ümo cadati taman arrüna nicuarrti uiti isiu arrüna urriante uiti icu na cürrü. Champü nümoche uiti Señor, arrtü mosorrti o chümosorrtipü. \p \v 9 Tapü arraño bama patrón, tari urria nausüboriqui aübu bama aumoso. Tapü apipirrumucama. Apaquionsaño que arraño mesorrü año ümoti Señor au napese, naqui üriabucati aume y ümo ito bama aumoso. Chepatai nusaca ümoti. \s1 Arrüna nocome torrio oemo uiti Tuparrü \p \v 10 Tüsai atacüru arrüna nirraconomoco, masaruquitaiqui. Suraboiraiqui arrüna sane ausucarü: Apasusiusurrti Señor aucusüubu, itopiqui arrti tarucu nicusüurrti. Arrtü ta nabaca ichepete, torrio aume aucusüubu. \v 11 Suraboira ausucarü arrüna machepecatarrü: Arrüna torrio oemo uiti Tuparrü es tacana nocome uiche bahi aübuti choborese. Arrtü ane naucome, champü causane uiti choborese aume, arrtü bapacheeroti niquiubuti causane encañaoti aume. \v 12 Itopiqui champürrtü bahiquia aübu mañoñünca, ta aübu arrübama chüpuerurrüpü basarama, abu ane nüriacarrüma, arrübama ünantatai machoboreca. Arrüma üriabucama iquiana napese y auna icu na cürrü cauta ane tarucu nomünantü, tacana tomiquianene. \v 13 Sane nauquiche apiñe nurria naucome, arrüba botorrio aume uiti Tuparrü, nauqui amocüma uirri arrtü bahiyoti choborese aume. Sane nauqui apacana ümoti chepe nitacürurrü. \fig La armadura de Dios|src="CN02070B.TIF" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="EPH 6.13" \fig* \p \v 14 Sane caüma napacanaca: Tari abaca tacana tüchauqui napabori. Apanitase arrüna ñemanauntu. Tone tacana naupoñoento. Apisamuse arrüna urria, nauqui urria nabaca au narrtarrti Tuparrü. Tone tacana manu yerurrü auquibo nautusi. \v 15 Tari abaca listorrü año nauqui aburaboi arrüna urriampae manitacarrü isucarü macrirrtianuca uiche urria nusaca. Uirri abaca tacanati taman sortaborrü, naqui tüchauqui nicoborirrti, taiñanti nisapaturrti. \v 16 Apicocorrti nurria Tuparrü, amonsotü nurria ümoti. Tone tacana taman escudorrü amemecu abauquibo cümone arrüba nipiayuturrti choborese, arrüba aübu pese. Arrümanu escudorrü chüpuerurrüpü aponsü oboi. \v 17 Aparrüpera ümo manu nanenese auche autaesübuca icuqui na cürrü. Tone tacana nausumpreru yerurrü auquibo nautanu. Apaquionsaño ito iyo nurarrti Tuparrü, arrüna torrio aume uiti Espíritu Santo. Tone tacana naucüso sürümanarrü. \v 18 Tapü tacürusu napaquionco apean. Apanqui pünanaquiti Tuparrü nauqui ayurati aume. Arrti Espíritu Santo bacheboti aburapoboibo au nameanca. Tapü apatacheca napeanca. Apean aübu narucurrü aume itacu nanaiña bama tacümanauncunuma uiti Tuparrü. \v 19 Apean ito ichacuñü nauqui acheti Tuparrü irranitacabo, arrtü surapoi tanu arrüna urria manitacarrü, arrüna ananca anecanatai tücañe. Apanquito ichacuñü, tapü irruca rranita. \v 20 Yaca auna preso auqui naca na manitacarrü. Pero irranca yasiquia suraboi au preso, itopiqui sane yacüpucurrti Tuparrü iñemo. Apean ichacuñü, nauqui puerurrü rranitane, y tapü irruca ñünana genterrü. \s1 Ñaquioncorrti Pablo ümoma \p \v 21-22 Icüpucati tanu aubesa naqui Tíquico, nauqui uraboiti ausucarü nisüboriqui auna. Arrti tarucu nicuarrti iñemo, puerurrü ñoncatü ümoti, y urriampae yaserebiquirrti ümoti Tuparrü. Tari uraboirati ausucarü suisüboriqui auna, nauqui arucu tato aume. \p \v 23 Taiquiana urria nabaca uiti Bae Tuparrü y uiti Señor Jesucristo. Tari yayurama aume nauqui aucuasürü aumeampatoe, y nauqui amoncatü nurria ümoma. \v 24 Tari ñacunusüancanati Tuparrü ümo namanaiña bama cuasürüti Señor Jesucristo ümoma aübu nanaiña nausasürrüma.