\id ROM - Cavineña NT -Bolivia 2011 (DBL -2013) \h ROMANOS \toc1 Romaju Cuanaja Ishu Pablora Quirica Cuadishacuareque \toc2 Romanos \toc3 Ro \mt2 ROMAJU CUANAJA ISHU PABLORA QUIRICA CUADISHACUAREQUE \mt1 ROMANOS \ip Pablorari huenecuare riyaque quirica Jesús queja ecatyati cuanaque Romaju cuanaja cuadisha ishu. Huenecuare rejari Jesús queja catyatitsu cuita camadya ecuana Ijahua quejaque quinajacamereti ishuque. Turatu quisarati acuare. Dutyapa ecuana jucha arida. Jadya ama bucha ecuana Yusura dyaque iyuhueda baya. Cuadishacuaretu Jesucristo ecuanaja jucha cuana tsujetyaqui maju ishu. \ip Capítulo 1-11 eque tupu tujatu bahuityacuare Jesús queja ecatyati cuanaja ejenetaquique. Capítulo 12-16 eque tupu tujatu bahuityacuare Jesúsja cuanaque eje bucha anie jutaquique. Tuequedyatu riyaque quiricaju aniya versículo dyaque saretanaya cuanaque: 1.16; 3.23; 5.8; 6.11, 23; 8.1, 14, 18, 28, 35-39; 12.1, 21; 15.2-3 jadya. \c 1 \s1 Pablora Jesús queja ecatyati cuanaque isaracuareque \p \v 1 Era rique micuanaja quirica cuadishaya. Ique Pablo. Jesucristo merequique ique. Yusura ique mepehuaque, tuja yana atsaqui juishu. Cuadishahua tura ique, jidaque iyacuaque quisarati dutya queja tsape ishu. \p \v 2 Beru yuequedyatu Yusura tuja quisarati dutya queja tsapemere ana ahua. Yusuja quisarati cuejaqui jucuare cuanarari riyaque quisarati cuejajacahua ama. Yusuratu huenemerecuare tuja quisarati. Riyaque quisarati ehueneque ri Yusu jaque; riyaque quisaratiju ri aijama pusha pushaque. \v 3 Riyaque quisarati jidara ecuana bahue amereya tuja Ebacuaque Jesucristo Ecuana Cuatsashaquique jadique. Cacuitatihuatu ecuita riyaque yahuaju cuinana ishu. Tuquetu ecuari David eque ejuracanaque. \v 4 Ecuita camadya ama tuque, Yusu tume. Tuquetu Yusu Etata buchique cuita nucadya. Yusuja biji eque neritu anihua, cajuchati baecua. Majuhuajutu dyaque arida casa tsehue Yusu Etatara emajuque chacha nityatsuranucahua. Emajuque chacha nityatsuranucahua eque tujatu ejitaju bamerehua tuque tuja Ebacuaqueque. Riyaque Jesucristo tu Ecuana Cuatsashaquique. \v 5 Yusutu eatsehue dyaque jida juhua. Ijahua quejaque tura ique inajacamerehua, arepa jucha arida juhua ama bucha. Tura ique cuadishahua tuque cuarequi: \p —Cuacue dutya queja. Cuejaticue ecana; Yusura cuatsashaya eque ecana paju. Jesús queja ecana pacatyati, tuja ecana Ijahua quejaque inajacamere ishu, —jadya tura cuejamerehua, Jesús dutya queja muimere ishu. \p \v 6 Micuana Romaju aniya cuanaratu Yusuja quisarati bacahua. Tura micuana mepehua Jesucristo jaque juishu. \v 7 Jadya tibudya rique hueneya riyaque quirica micuana dutyaja ishu. Yusura micuana dyaque iyuhueda baya. Tura micuana mepehua tujaque juishu. Yusu Ecuanaja Etatara, tumebaedya Ecuana Cuatsashaqui Jesucristora jida tsehue nenarucue tatseja quiyuhuebati tsehue. Tatsera inime tsapema neanishacue. \s1 Pablo Roma juque Cristo queja ecatyati cuana queja cuacara jucuareque \p \v 8 Dutya queja jujerira ecuana cuejaya; Romaju cuanaquepa Jesús queja catyatihua. Iyacuapa ecana tuja biji eque aniya jadya. Jadya bacatsu tuque yusurupai aya ecuanaja Etata Yusu: \p —Tata, Jesucristo eque mique isaraya. Dyaque jida taa mi Romaju micue cuana tsehue, —jadya isarae tuque Yusu aya. \p \v 9 Yusuratu adebaya ique tuatsehue quisaratijacayaque ama micuanaja ishu. Ecue inime taca ique cacasatiya tuque mere ishu. Eratu cuejaya, tura Ebacuaque queja ejeque catyatiyaque Ijahua quejaque inajacamereyaque. \v 10 Eratu Yusu bacajacaya ama: \p —Tata, beru taa cuacara juchine Romaju micue cuanaque cuajira. Cuataqui ama cabatichine. Micue jadya inime juyaque juatsu cuadishacue ique, —jadya tuque ajacaya ama. \p \v 11 Cuacara ebari juya micuana queja. Cuejacara micuana aya Yusuja Espiritura ique bahue amerehuaque. Espiritura ejitaju ahuaque pana adeba aatsu micuana dyaque ecacasati ejuajeu Jesús queja catyatiaje ishu. \v 12 Yurameta cacasaturatie ecuana juya. Micuana ique Jesús queja eje bucha nimeeque bahue juatsu, tumebaedya ique micuana Jesús queja eje bucha nimee juyaque bahue juatsu, dutya tupu cacasatie nejura dyaque tuaqueja catyatiaje ishu. \p \v 13 Bahue micuana amerecara aya; eje uma cuacara datse micuana queja juhua micuana cuajira, micuana ecue eatsehuequi cuanaque. Riya cama eje bucha cuataqui ama cabatiya. Aira cuana taa cuataqui ama amereya. Israelita ama cuanaque peya queja aniya cuanaque era Jesús queja catyati tsahuahua bucha, jadidya tuna tsahuacara ebari aya Romaju cuanaque. \v 14 Ique ecuejamereta cabatiya Yusuja quisarati dutya quejaque ecuita cuana. Maquei jucuare cuanaque amena jida atape cuanaque, tumebaedya maquei jari cuanaque jadya tuna ecue cuejataqui. Quirica isara bahue cuanaque, baecua cuanaque jadya tuna ecue cuejataqui. \v 15 Jadya tibudya micuana eje buchadya cuejacara ebari aya micuana Romaju aniya cuanaque. \s1 Yusura Jesús queja catyatiya cuanaque cajuchati baecua bayaque \p \v 16 Eratu pana ejenedya aya Yusura Jesús queja catyatiya cuanaque Ijahua quejaque inajacamereyaque, Yusu queja judiru ishuque quisarati bacatsu ejenequi juhua cuanaque. Tuja casa tsehue tujatu ecana inajacamereya. Icuene cuitatu cuejatanahua riyaque quisarati israelita cuana, tuequedya israelita ama cuanaque. Jadya tibudya ique bisuya ama dutya queja aniya cuanaque cueja ishu. \v 17 Jidaque quisarati bacatsu ecuana bahuedya juya Yusura eje bucha eque cajuchati baecua bucha bayaque. Tujatu inime: “Jesucristo queja catyatiya cuanaque cuita camadya tuque cajuchati baecua bucha baya. Aijamatu peya eje bucha eque Ijahua quejaque quinajacameretie juishuque”. Ehuenedya tu tuja quisaratiju: “Cajuchati baecua bucha Yusura baya cuanaque tuna Yusu queja catyatijacaya ama. Jadya tibudya tuna tuatsehuedya anibuque”. \s1 Yusura cajuchatiya cuanaque jucha metse bayaque \p \v 18 Yusu barepa juquetu dyaque cahuatiya dutya tuatsehue cahuaitiya cuana tsehue. Dyaque jidama tujatu ecana nerecaturabuque. Tunaratu Yusu muiya ama, ni ecana tura amereya eque jucara juya. Tunaratu dutya jidamaque ajacaya ama. Tunajatu bijidama Yusuja quisarati cuejayaju baca ishu, tunara jidamaque ajacacarama aya tibu. Ni tuna peya cuana bacamerecara aya, peya cuana Jesús queja catyatishacarama aya tibu. \v 19 Yusu cuitadyatu tuna queja caadebameretihua tuque eje buchique. Jadya tibudyatu dutya riyaque yahua juque bahue jutaqui tuja yunerique. Arepa eje bucha adeba ishuque aniya ama bucha, adebama jiu tuna juya. \v 20 Yusura yahua iyahua equeque dutya tuhua aniya equetu caadebameretihua. Arepa Yusu ejita juque ama bucha, yahua, barepa tura iyahuaque petatsu bahuedya ecuana tuja dutyaja casa ebare aniyaque, ni eje tupu teredadi ishuque ama. Baatsu ecuana bahuedya tuque Yusu nerique juya. Jadya tibudyatu jidama cuanaja “Eje bucha ama ecuana atabuque”, jadya inime jutaqui ama. \p \v 21 Yuequedyatu ecuita cuana bahue juhua Yusu aniyaque. Jadya ama bucha tunaratu jadya ahua ama: “Miquemi Yusu peadyaque; muiya mique ecuanara”, jadya tunajatu ahua ama. “Miquemi dyaque jidaque”, jadya tunajatu abaecua juhua. Masadama tunajatu inime juhua Yusu adebaya bucha. Tuquetu tunara eje bucha adebahua bucha ama. Eje bucha adebataquimadya jutidya tuna baajehua. Meta ajeyaque adebataquima bucha, jadidya tunajatu adebataquima baya. \p \v 22 “Dyaque jida tuque ecuana adebaya Yusu. Dyaque jida tuque ecuana adebaya tuque pureamatura”, yanacana tuna jadya quisarati bahue juhua. Yusura tuna ai baecua bucha bahua. \v 23 Yusutu maju baecua. Jadya ama buchatu ecuita cuanara Yusu ejita juque ama muicarama aya. Jadya tibudya tuna catihua ecuita maju aqui cuanaque cueya cueya cuana. Tumebaedya tuna catihua upati, cuanubi cuana, yahua eque carepetiya cuanaque cueya cueya cuana. Huipuchitana bahue ecana juhua tunaradya jutidya ahua cuanaja yacuaju. Mui bahue tunaja juhua. Yusupa ejuu jadya juatsu tunajatu muihua. \v 24 Tuna Yusura amerehua eque jucarama juya tibu, tuna Yusura jacahua. Tujatu inime juhua: “Tumeque ecuita cuanara ique bacacarama cuita aya tibu, paadya tuna ai tunara bisutadaque acara ayaque. Era tuna tachiya ama.” Jadya eque tunajatu ahua tunaja biji eque ai dyaque bisutadaque peya cuana tsehue. \v 25 Yusu Neriratu dutya iyahua. \p —Mique peadya mi Yusu; miquemi dyaque jidaque, —jadya tuque ecuanaja ajacataqui ama ni riya piji buchique. \p Tumeque ecuita cuanara bacue Yusu muijacahua. Tuque emuiuque datse tuna, tunara yusu bucha adebaya cuanaque jutidya muihua. Tuna tuna ai cueya cueya ea cuanaja yacuaju jutidya huipuchitanahua. Dutya Iyaquique emuiuque, tunajatu muihua ai cueya cueya cuanadya jutidya, tunaja ea cuanaquedya jutidya. \p \v 26 Tuna jadya juya baatsu tuna Yusura jacahua. Tujatu inime: “Paa tuna dyaque bisutada cuanaque tunara acara ayaque. Era tuna tachiya ama.” \p Jadya eque tunajatu aya dyaque bisutadaque. Yusura amerehuaque ama tuna aya; amerehuaque tuna aya ama. Epuna cuanara bacue tunaja yahue cuanaque camadya jaraquerecarama aya. Epuna cuinetsedya jutidya ecana cabijiseritiya. \v 27 Tumebaedya deca cuanara tunaja ehuane cuanaque jaraquerecarama aya. Deca cuinetsedya jutidya ecana cabijiseritiya. Deca cuinetsedya jutidya ecatse bisutada juya. Yusuratu tumeque dyaque jidama baya. Yusura amerehuaque tuna aya ama; amerehuaque ama tuna aya. Jadya cayuamatie tuna juya tuna tacadya jutidya. Tunaja ecuita cuitadya jutidya tuna cayuamaturatiya. Dyaque tunajatu inime asicada cuanaque inime tupuajeyadya jutidya. \p \v 28 Yusu nime adebatsu tunajatu inime juhua: “Yanacana jutidyatu Yusura amereya equeque. Neaniradya tuquemaque.” Jadya tibudya tuna Yusura jacahua. “Asicadaque, bisutadaque tuna inime tupuqui paa. Tachiya ama tuna era”, jadya tujatu inime juhua. \p Jadya eque tunajatu dyaque jidamaque ahua, arepa tunara cuitadya jadya jutaquique ama adebaya ama bucha. \v 29 Jadya tibu tuna ni ejequedya jutidya tuyu aniya ama. Yusura, huaraji cuanara jadya amerecarama aya eque tuna anijacaya ama. Yuamaturacaradya jutidya tunajatu peya cuana aya. Tunaja ishu cuita camadya tuna ai cadaditicara ebari juya. Nime jidama tuna. Peya jaque tuna ai tunaja ishu bijiseriya. Ecuita tunaja iye bahue. Canerebati arida ecana. Tuna ujeu baqui cuana tsehue masadama cahuaitie tuna. Yurameta etsuje etsuje jutidya ecana catiya. Catacuariti arida tuna. \v 30 Cuejajacacarama tunajatu aya peya jidama juyaque. Yusu tuna ujeu baya. Quijillahuanati arida, casumiti arida jadya ecana. Yanacana tuna jadya jubahue: “Ique dyaque inime metseque, jidaque”, peya cuana tunaja ishu jida inime tupumere ishu. Eje bucha cajuchatinucae juishuquedya jutidya tuna inime tupuqui aya. Tunaja etata cuanaquera amereya eque ecana juya ama. \v 31 Inimema tuna. Jidamaque tuna jidaque bucha baya; jidaque bacue jidamaque bucha. Tunara quisarati iyayaque tuna aya ama. Ni ejeque tunajatu iyuhueda baya ama. Ejera jidama ayaju tuna nime aputaya ama; cacuarehuanaticaraque tunajatu inime tupujacaya ama, tumeque jidamaque enime aputauque. Nerecabaya ama tuna peya. \v 32 Yusujatu cacuatsashati aniya: “Jidama anijacaya ama cuanaquetu canerecatibuque. Majutsu tuna ijahuaja etiquiju judirubuque ni eje tupu Yusu jipe ishu ama”. \p Tumeque ecuita cuana jidama cuanaquetu bahue jida Yusura quisarati iyahuaque. Jadique bahue ama bucha ecana jadya aniedya jutidya juya. Tume ecana pureama jutidya juya, peya cuana jadya anie juyaju baatsu. \c 2 \s1 Yusura ejeque tuyuque, tuyuque ama jadique ejitaju adadiyaque \p \v 1 Riya cuanaque quisarati bacatsu ni tuque micuanaja inime juya micuana jadique ama bucha: “Peya cuana tu dyaque jucha arida cuita. Canerecatitaqui tuna.” Jadya ama bucha micuana tuna bae cuitadya. Micuanara ni peya cuana jucha metse jadya aya, micuana dyadi micuana tumebaedya jucha metse. Yusuratu nerecaturabuque dutya tuja inime eque ama aniya cuanaque; pajudya datse israelita cuana, israelita ama cuanaque. \v 2 Yusuratu quisarati ajacaya amadya tuja biji eque ama aniya cuanaque nerecaturadadibuqueque. Turatu aya dutya jidaque, tuyuque. Jutaquiju ecuana bahuedya; tuyudyatu Yusura tuja biji eque ama aniya cuanaque nerecaturadadiyaque. \v 3 Micuanaratu cuji ebari cuita juatsu inime tupuya. Peya cuanapa Yusura nerecaturaya, micuana cuitapa aijama jadya. Jadya ama bucha micuana tuna aniya bae cuitadya aniya. Jadya tibudya pana ejene neacue micuana dyadi nerecaturadaditayaque caadebatitsu peya cuana aya baedya. Ni eje bucha eque huanataqui ama micuana. \v 4 Micuanaja ni tu inime juya: “Yusuja ecuana nerecaturanime ama, tuque dutya tsehue dyaque jida juya tibu; tuque masadama cahuaitie ama tibu tujatu canerecabati aniya. Tuque jadya tibu tuque ecuanaja jidamaque ataquidya jutidya eje buchique ecuanara acara ayaque”, jadya micuana cuji cuita juatsu juya. Pusha ama cuitadyatu Yusu dyaque jida juhua micuana tsehue. Cacuaretishacara tura micuana inime aya, micuana cajuchatijaca ishu. \p \v 5 Jadya ama bucha ejeque huecacatu Yusura tuja cahuaiti ejitaju abuque tura amerehua eque anicarama juya cuana tsehue. Tuquetu tuyu jujacaya ama. Tumeque huecaca tura micuana eje uma nerecaturadadiya. Jadya tura micuana adadiya, micuana tura anishacara aya eque anicarama juya tibu. \v 6 Tumeque huecaca ecuana Yusura cuejabuque peadya peadya ecuana riyaque yahuaju eje bucha juhuaque. \v 7 Umaetu Yusuja biji eque anijacaya ama. Eje buchadya Yusura cuatsashaya eque jucara ebari tuna juya. Eje buchadya cabapeticara tuna juya, Jesucristo bae juishu. Tuna tuna Yusu queja eje buchadya “Micuana micuana jidaque” jadya catimerecara juya. Eje buchadya Yusu queja maju baecua ishu cacuaremereticara tuna juya. Tume cuanaquetu Yusura tuatsehue anisirishabuque ni eje tupu tuque jaca ishu ama. \p \v 8 Peya cuana bacue Yusura cuatsashaya eque jucarama juya ni riya piji buchique. Ejenecarama tuna aya yunerique, ni ecana tueque jucara juya. Yusu cahuaitisha camadya tunajatu bijida, tunaja biji eque cuita camadya tuna anicara juya. Yusutu cahuaitijacaya ama jadya anie juya cuana tsehue. \v 9 Yusuratu nerecaturabuque tura amereya eque jucarama juya cuanaque. Tunadya tuna dyaque peya inime jubuque. Israelita cuana neri neri tujatu dyaque canerecatishabuque. Tumebaedya tujatu israelita ama cuanaque dyaque nerecaturabuque. Jadya tsujetyae tujatu abuque Yusuja biji eque ama aniya cuanaque. \p \v 10 Amena tura amereya eque juya cuanaque bacue ecana Yusura Jesucristo bucha cabapetishabuque. \p —Micuana micuana jidaque, —jadya tujatu ecana abuque. \p Tuna tujatu ecana dyaque inime tsapema amerebuque. Capeya inimetishabuque ama tujatu ecana. Israelita cuana neri neri tura amereya eque juya cuanaque tujatu jidaque tyabuque. Tumebaedyatu tyabuque israelita ama cuanaque. Jadya tsujetyae tujatu abuque tuja biji eque aniya cuanaque. \p \v 11 Yusuratu tura acara aya eque tuyu dutya abuque, israelita cuana, israelita ama cuanaque jadya. \v 12-15 Turatu nerecaturabuque dutya tura amereya eque juhua ama cuanaque, israelita cuana, israelita ama cuanaque jadya. \p Israelita ama cuanaque tujatu tura cuatsashahuaque ehuene eque ama bahue amerehua. Ijahuaja etiquiju tujatu ecana nudyabuque tuna cajuchatihuaque tsuje. “Micuana micuana ecue cacuatsashati ehuene eque ama juhua”, jadya tujatu ecana abuque ama, tuna cacuatsashati ehuene eque ama bahue ameretahua tibu. \p Tuna tunaja inime tupu equedya Yusuja biji eque aniyaque juatsu, tumeque cacuatsashati ehuene eque aniya cuana buchadya tuna aniya. Arepa tuna tumeque quirica aijama paju ama bucha, cuejayaju yana equedya juya cuana buchadya tuna. Tunaja ducuta inimeradyatu adebaya eje bucha jutaquique, jutaquique ama jadya, arepa tunaja cacuatsashati ehueneque aijama paju ama bucha. Tuna eje bucha juyajudyatu adebataqui tuna Yusura cuatsashahua eque juyaque. Tuna cuitadya tuna bahue jida, jadya ama juatsu jidama eje bucha juyaque. Yusuja bijidamaque ai eje bucha aatsu tunajatu inime juya jadya: “Riya ique juyaque taa ri jidamaque.” \p Yusuja biji eque juyaque tunajatu inime juya: “Riya ique juyaque ri jidaque.” \p Amena israelita cuana bacuetu bahue amerehua Moisés eque tura cuatsashahuaque. Jadya ama bucha tuna tura cacuatsashati huenehua eque ama anihua. Yusura tuna ijahuaja etiquiju nudyabuque. \p —Micuana micuana ecue cacuatsashati ehuene eque ama anihua, —jadya tujatu ecana abuque. \p Yusuratu jucha metse ama babuque cacuatsashati bacaqui cuanaque camadya ama, tura cuatsashaya eque aniya cuanaque. \p \v 16 Jadyatu judadiya tumeque huecaca Yusura peadya peadya eje bucha anie juhuaque cuejayaju. Turadya ecuana Jesucristo queja peadya peadya tsuje tyamerebuque ecuana riyaque yahuaju eje bucha anie juhuaque. Turatu dutya adebaya ecuana eje bucha juyaque, ecuanara inime tupuya cuanaque. Jadya tibu tura ecuana tuyudya cuejabuque. Jadidyatu judadibuque era Jesúsja quisarati cuejaya bucha. \p \v 17 Micuana israelita cuana micuana, micuana micuana tacadya jutidya casumitiya. “Ecuana ecuana israelita cuana. Ecuana camadya ecuana Yusura cajuchati baecua bucha baya, ecuanadya tura ecuana Moisés eque cacuatsashati cuana huenecuare eque cuejahua tibu. Ecuana cuita camadya ecuana Yusuja emepeque”, jadya micuana jubahue. \v 18 “Ecuana cuita camadya ecuana bahue Yusuja biji eque ani ishuque. Ecuana cuita camadya ecuana bahue tuyuque, tuyuque ama jadique, ecuana Yusuja cacuatsashati cuana bahuityatajacaya ama tibu”, jadya micuana jubahue. \v 19 “Ecuana cuita camadya ecuana ecueja Yusu eje bucha adebae aishuque. Yusu adeba baecua cuanara ecuana sareya caaquerenimereti ishu shuhui cuanaque ejuu bucha, apuda ducu ajeya cuanara ediji udamere ishu esareu bucha. Jadidya ecuana israelita ama cuanara ecuana sareya Yusu adeba ecuanaja tsahua ishu”, jadya micuana jubahue. \v 20 “Ecuanara cuita camadyatu ebahuityau Yusuja quisarati baecua cuana cuitaque, riya piji cuita Yusuja quisarati adebaqui cuanaque jadya. Yusura ecuana bahue amerehua tuja cacuatsashati ehueneque. Jadya tibudya tuque ecuana adebaya yunerique”, jadya micuana jubahue micuana israelita cuana. \p \v 21 Micuanaratu cuejajacaya ama peya cuana eje bucha anie juishuque. Jadya ama bucha micuana micuanara peya cuana anishacara aya eque anicarama juya. “Chiri nejuume”, jadya micuana juya. Jadya ama bucha micuana chiri juya. \v 22 “Micuanaja caquemitiqueremaque nejabaume”, jadya micuana ecana cuejaya. Jadya ama bucha micuanaradya jutidya micuanaja caquemitiqueremaque jabaya. “Yusu cueya cueya cuanaja yacuaju chicucata nejuume”, jadya micuana ecana cuejaya. Jadya ama bucha micuana Yusu amadya jutidya muiya. \p \v 23 Casumitiya micuana: “Ecuana cuita camadya ecuana Yusura bahue amerehua tuja cacuatsashati”, jadya tuque micuana ecana cuejaya. Jadya ama bucha micuana tura amerehua eque ama aniya. Micuana Yusuja biji eque ama aniya baatsutu israelita ama cuanara Yusu ijillahuanaya. \v 24 Ehuenedya tu Yusuja quisarati jadya: “Israelita ama cuanaratu jidama quisarati tsehue aya Yusu, micuana israelita cuana jidama juyaque baatsu.” \p \v 25 Micuana ni Yusura Moisés eque cuatsashaya eque aniya, dyaque jida tu ecuanaja bahue eque ecatubumereti juishu. Jadya ejitaju cabameretie micuana juya israelita cuana Yusuja emepe cuanaque. Micuana ni Yusura cuatsashahua eque ama aniya, tume micuana yanacana catubumereti juhua ecuanaja bahue. Yusura micuana catubutima bucha baya. \v 26 Israelita ama cuanaque tuna ecuanaja bahue bucha catubutima. Tuna ni Yusura cuatsashahua eque aniya, tume tuna Yusura ecatubuti bucha baya, arepa tuna israelita cuanaja bahue catubutima ama bucha. \p \v 27 Arepa Yusura cuatsashahuaque adebaya ama bucha, arepa micuana ecuanaja bahue catubutiya ama bucha, micuana israelita cuana Yusuja cacuatsashati eque ama aniya. Israelita ama cuanaque bacue ecana ecuanaja bahue catubutiya ama; arepa tuna ama cacuatsashati ehuene cuanaque bahue ameretanahua ama buchatu umada israelita ama cuanara Yusu muibaya. Tuna tura amereya eque juyaque juatsu, tujatu ecana jucha metse ama baya. Micuana tura amereya eque juyaque ama juatsu, micuana Yusura baya jucha metse. \v 28 Yusuja cuanaque ecuana, ai ecuanaja bahue ecuita huitu biti ecatubuti juatsu ama, tura amereya eque juatsu. Umaetu yanacana cuita juya: “Yusu jaque ecuana”. Yanacana cuita tuna Yusuja cacuatsashati bahue ameretanahua. Yusura amereya eque ecana juya ama. Jadya tibudya tuna Yusura tuja cuanaque cuita ama baya. \v 29 Yuneri cuita Yusuja cuanaque neritu inime ecacuaretique. Tunaja yuequedyaque ani cuaretanahuaque tuna. Tuna tuna juya: “Yusu jaque ecuana, Yusuja Espiritura inime cuarehua tibu. Arepa tuna catubutima ama bucha tujaquedya tuna. Yusuratu adebaya tuna tuja cuanaque, arepa ecuita cuanara adebaya ama ama bucha. Tura cuitadya tuna aya: “Micuana micuana jida cuanaque” jadya. \p Yusura dutya amereya eque juya cuanaque tuna tuja cuanaque, israelita cuana, israelita ama cuanaque jadya. \c 3 \p \v 1 “Yusuratu israelita ama cuanaque tujaque amereya ecuana bucha. ¿Tume jatsutu aishu jida ejuu israelita juishu? Yanacana tubutana ecuana juhua ecuanaja bahue”, jadya ni tuque micuana inime tupuya. \v 2 Jidadya tu israelita juishu. Jidadya tu Abrahamja ejuracanaque juishu. Icuene cuitatu Yusura isarahua ecuanaja baba cuana, tunaja tuque adeba ishu. Jadya tujatu acuare, ai tunaja camadya adeba ishu ama, tunaja dyadi tumebaedya peya cuana cueja ishu tuque eje buchique. \p \v 3 “Dutya jujeritu ecuanaja baba cuana Yusura cuatsashahua eque ama anicuare. Arepa Yusura Abraham jadya acuare ama bucha: ‘Tyabuque tuque jidaque mique eque juracanaya cuanaque’ ¿jida tsehue ama ni tura ecuana babuque, ecuanaja baba cuana tura cuatsashaya eque jujacahua tibu?”, jadya ni tuque micuanaja inime juya. \v 4 ¡Yuneri cuitadya tu jadya ama! Yusura ecuana tura aana ahua equedya aya. Turatu ama amadya aya tura eje bucha aana ahuaque. Aijamatu ecuita pusha pusha jubaecuaque. ¡Amena Yusu bacue jadya ama! Ehuenedya tu Yusuja quisarati: \q1 “Yusu, mique cuita camadyami yuneri quisaratijacaya ama. \q1 Nime adebatsu tunarami dutyara abuque: \q1 ‘Miquemi pusha pusha baecua, ni mi cuji juya’” jadya. \p \v 5 “Ecuana jidama juyajutu ecuana petaqui cuanaque equisaratiu: ‘Ecuita cuana tucue tu jidama; Yusu cuita camadya tucue tu jida’. Tuyudya ni tu ecuana jidama juyaque, peya cuana bahuitya ishu Yusu camadya jidaque. Jadya tibudyatu Yusu tuyu ama juya, ecuana jidama juyaju nerecaturayaque”, jadya datse ni tuque micuana inime tupuya. Jadya inime tuputsu micuana cuji juya. Jadya jutidyatu Yusu adeba baecua cuanara inime tupuya. \v 6 Ni eje bucha eque tu jadya ama. ¡Yusura ecuana yunerijudya eje bucha aya! Dutyadya ecuana bahue ejeque huecaca ecuana Yusura tsujetyabuqueque dutya ecuana rehua riyaque yahuaju eje bucha anie juhuaque. Tuque ni tuyu ama ejuu, tume tura ecuana ni eje tupu tuyu ama etsujetyau. Yuneri cuitadya tura ecuana jadya abuque. \p \v 7 “Ique tuyu ama quisaratiyajutu ique ijacabacaqui cuanaque jadya ejuu: ‘Ecuita cuana tu pusha pusha arida; Yusu camadya tu pusha pusha baecua. Dyaque jida taa Yusu’ jadya tunara eau. Jutaquijutu jidadya ecuana pusha pusha juishu, tuna ‘Yusu tucue tu pusha pusha baecua’ jadya juishu. Jadique juatsu tu Yusu tuyu ama, ique pusha pusha juyaju nerecaturayaque”, jadya datse ni tuque micuanaja inime juya. \p \v 8 “Jidamaque neara, Yusu jidaque peya cuana adebamere ishu”, jadya tuque ecuanaja inime tuputaqui ama. \p Umaetu ecue ishu jidama quisaratihua. “Pablora ecuana cuejaya jidama juishuque, Yusu adeba baecua cuanaque Yusu jidaque bahuitya ishu”, jadya tuna juya pusha pusha. Ni eje tupu tuque ecue jadique cuejama. Yusuratu nerecaturabuque ecue ishu jadya pusha pusha juhuaque. \s1 Dutya ecuana jucha metseque \p \v 9 “Ecuana israelita cuana ni ecuana jucha aridama, Abraham eque ama ejuracana cuanaque bucha ama”, jadya ni tuque micuanaja inime juya. ¡A, aijama! Dutya ecuana jucha arida, ecuana israelita cuana, tumebaedya israelita ama cuanaque. Dutya ecuana ecuanara taca eje bucha ajacae ni tuque ecuana ama Yusuja bijidamaque. Jadyatu era huenehua. \v 10 Yusuja quisarati tu jadya ehuene: \q1 “Aijamatu ni ejeque buchique inime cujisha baecuaque ni peadya buchique. \q1 \v 11 Aijamatu ni ejeque buchique jidaque, jidamaque jadique adebaquique. \q1 Aijamatu ni ejeque buchique Yusu adebacaraque. \q1 \v 12 Dutyaratu ujeu baya. \q1 Dutya tuna jidama ni aishu buchique. \q1 Ni ejera buchiquetu jidaque aya ama, ni peadyara buchique. \q1 \v 13 Tunaja quisarati tu cuauuda idutaqui ama, \q1 emajuque papamaque eihuinaque bucha jidama idutaqui ama. \q1 Peya ijahue au, pusha pusha jadya ecana jujacaya ama. \q1 Bacua dyaque cati ujedara enerecaturau bucha, jadidya tunajatu nerecaturaya tunaja quisarati tsehue. \q1 \v 14 Ijillahuanajacaya ama tunajatu peya cuana. \q1 Jadya tsehue micuana ejitaju juya umae cuana ujeu bayaque. \q1 \v 15 Huenanaya ecana tuna tsehue cahuaitiyaque iye ishu. \q1 \v 16 Peya cuana dyaque jida baatsu tunajatu cayuamatisha bahue. \q1 Yuamaturaya tunajatu peya cuana. \q1 \v 17 Inime tsapema tuna eaniu ama, ni tuna peya cuana inime tsapema anishacara aya. \q1 Tume tuna cahuaitishaya jutidya tunaja eadeba cuanaque. \q1 \v 18 Ni eje bucha eque tuna Yusu muibacara aya. \q1 Ni tuna eje tupu pureamaturacara aya”, \m jadya tu ehuene Yusuja quisarati. \p \v 19 Bahuedya ecuana peadya peadya cama, ecuana Yusura cuatsashaya eque anicara juyaque. Ehueneque isaratsu ecuana bahue eje bucha tura ecuana anishacara ayaque. Arepa bahue ama buchatu ni ejeque dutya cacuatsashati cuana eque juya ama. Jutaquijudyatu Yusura nerecaturabuque yana equedya ama juya cuanaque. Ni ejera buchiquetu tuque eau ama: “Ique ama jucha metse, jadya Yusura ique anishacara ayaque baecua juhua tibu”, jadyatu ni ejeja ataqui ama. \p \v 20 “Mique taa mique jucha metse ama baya, era cuatsashahua eque anihua tibu”, jadyatu Yusura aya ama ni ejeque buchique. Cacuatsashati tujatu ejitaju ahua, tume cuana eque ecuana jucha aridaque caadebati ishu. \s1 Yusura ecuana Jesús queja catyatihuaju jucha metse ama bayaque \p \v 21 Iyacuatu Yusura ejitaju ahua eje bucha eque tura ecuana jucha metse ama bayaque. Berutu Moisésra, Yusu equeque quisarati cuejaqui cuanara jadya cuejacuare, Yusura tuaqueja catyatihuaju Ijahua quejaque inajacamereyaque. Jadya ama bucha tunajatu dutya jujerija inime juhua, cacuatsashati cuana eque juatsupa ecana quinajacameretiya, jadya. \p \v 22 “Erami jucha metse ama baya”, jadyatu Yusura aya Jesucristo queja catyatiya cuanaque camadya. Jadya equetu Yusura Ijahua quejaque inajacamereya israelita cuana, israelita ama cuanaque jadya. Ecuana Jesús queja dutya catyatiya cuanaque tura ecuana jucha metse ama baya. \v 23 Dutya ecuana jucha aridaque. Aijamatu ni ejeque buchique Yusura amerecara aya eque juyaque, ni peadya buchique. \v 24 Jadya ama bucha tu Yusu dyaque jida dutya tsehue, arepa ecuana jucha arida ama bucha. Jesucristotu majuhua, ecuanaja jucha cuana tsujetya ishu. Jadya tibudya ecuana Yusura baya jucha metse ama, ecuana Jesús queja catyatihuaju. Tsuje bacaya ama tura ecuana jucha metse ama baatsu, ecuana iyuhueda baya tibu. \v 25 Yusuratu Jesús majushahua ecuana emajuuque. Quijehuetihuatu ami. Ecuana tuaqueja catyatihuaju, Yusura tuque ecuanaja jucha cuana apupashaya. Yusuratu quisarati ahua; ejeque cuana tu majutaqui: “Ejeque ni majuya ama, tumetu jucha cuana tsujetyatanaya ama”. \p Yusura quisarati iyahua eque ama ni juquena juhua, tume taa tu tuque tuyu ama juquena juhua. Yusura yahua iyahua equetu ecuita cuana cajuchatihua. Dyaque cuitatu tsunutacuare Jesús jucha cuana tsujetyaqui maju ishuque cuadisha ishu. Dyaque cuita tsunutatsutu ecuita cuana jidama juyaque amena nime aputahua bucha jucuare. Amena Jesús canerecati, maju jadya juhuajutu ejitaju juhua Yusu nime aputamaque. \v 26 Amena iyacua tu Yusuja inime: “Nime aputaya ama iyacua aniya cuanaque jidama juyaque. Jidadya tu dutya peadya peadya ecue tsujetya ishu. Tuyudya tu ecue ecana cajuchatiya cuanaque jucha seca ishu, tuna Jesucristo queja catyatihuaju, tuque jucha cuana tsujetyaqui majuhua tibu”, jadya tu Yusuja inime. \p Jadya tibudya iyacua “Tuyu micuana baya, Jesús micuana cuarequi majuhua tibu”, jadya ecuana Yusura aya tuja cuanaque. \p \v 27 Jadya tibudya ecuana casumititaqui ama. “Dyaque jida baatsu ecuana Yusura Ijahua quejaque inajacamerehua”, jadya tuque ecuanaja inime tuputaqui ama, ni riya piji buchique. Yusura ecuana jucha metse ama baya Jesucristo queja catyatihuaju cuita camadya, ai cacuatsashati eque aniyaju baatsu ama. \v 28 Tume ecuana yuneridya Yusura jucha metse ama baya ecuana Jesús queja catyatihuaju cuita camadya, ai cacuatsashati eque anihua baatsu ama. Jadya micuana era cuejahua. \p \v 29 Yusu tu israelita cuanaja Yusu camadya ama. Tuquetu dutya queja aniya cuanaja Yusu. \v 30 Jadya equetu Yusura dutya, dutya tupu bau aya. Ecuana israelita cuana Jesús queja catyatihuaju, jucha metse ama tura ecuana baya. Israelita ama cuanaque Jesús queja catyatihuaju, tura tuna jucha metse amadya baya. \v 31 Jutaquiju ¿eje tsunu ecuana israelita cuana Jesús queja ecatyatique Yusuja cacuatsashati eque anijacataqui? Aijama. Jadya ejuuque, ecuana cacasatitaqui jutidya dyaque tuque pureamatura ishu, yuneri cuitadya ecuana tujaque juatsu. \c 4 \s1 Yusura Abraham tuaqueja catyatihuaju tuyu bacuareque \p \v 1 Ejera cuana ni tuque micuana Abraham inime tupuqui aya. Tuquetu dutya ecuana israelita cuanaja baba jucuare, icuene Yusura ecuita huitu biti tubumerecuareque. ¿Yusura ni tu jucha metse ama bahua, Abraham cacuatsashati cuana ehuene eque anihua baatsu? \v 2 ¡Aama! Yusuratu tuyu, jucha metse ama bahua Abraham, ai tuque jida juhua baatsu ama. Abraham ni tuque aiju jida juhuaju Ijahua quejaque quinajacameretiquena juhua, “Yusuja yatucaju taa ique dyaque jida”, jadya tujatu inime juquena juhua. \p Ecuana aiju jida baatsu ecuana ecuita cuanara jida baya, Yusura bacue jadya ama. \v 3 Yusuja quisarati tu jadya ehuene: “Abrahamtu pana catyati juhua Yusu queja. Jadya tibudyatu Yusura tuyu, jucha metse ama bahua”. \p \v 4 Mere juatsu tuque ecuana inaya etsujequi. Ecuana tsujetyaquira ecuana yanacana tsujetya ama aya. Tuja tsujetyataqui tibu tura ecuana tsujetyaya. \v 5 Jucha metsequetu Yusura aya: “Jucha metse ama mique baya, Jesús queja catyatihua tibu” jadya. Jadya bae tura ecuana aya jucha metse ama, ai ecuana jida juyaju baatsu ama, ecuana tuaqueja catyatihua tibu. Arepa tuja ecuana casada tsehue tsujema inajacamere ishuque aijama ama bucha, turatu ayadya. \v 6 Ecuanaja ebaba Davidratu adebacuaredya riyaque. “‘Mique mique baya jucha metse ama, ai mira jidaque aya baatsu ama, mique eaqueja catyatihua tibu’ jadyatu Yusu juya. Jadya tibudyatu dyaque jida Yusura jucha metse ama baya cuanaque”, ecuanaja ebaba Davidjatu jadya cueja bahue juhua. Turatu huenecuare: \q1 \v 7 “Yusura cuatsashaya eque jubaecua cuanaja jidama cuanaque tillahuaju, dyaque jida taa tuna. \q1 Dyaque jida taa Yusura tunaja jucha cuana tillahua cuanaque. \q1 \v 8 Yusu ujeu anihua cuanaquetu pureama juya, \q1 Yusura tuna jucha cuana adebanucaya ama tibu. \q1 Jucha metse ama tuna Yusura baya”, \m jadyatu ecuanaja ebaba Davidra huenecuare. \p \v 9 ¿Eje cuanaque tu dyaque jida juya? ¿Ecuana cuita camadya ecuana catubutiya ecuanaja bahue? ¡Aijama! ¡Jadya ama tuque! Tumebaedyatu israelita ama cuanaque Yusura dyaque jida amereya, catubutiya ama cuanaque. Neadebacue Abraham. Yusuratu jucha metse ama bahua, tuque tuaqueja catyatihuaju cuita camadya. \v 10 “Jucha metse ama mique baya”, jadya Yusura Abraham ahuaju, ¿ecatubumeretiju tujatu jadya acuare, catubumeretimaju ni taa? Icuene cuitadya tujatu jadya ahua. Yusura jadya Abraham isarahuajutu Abraham ecuanaja bahue tubuma jari jucuare. \v 11 Tsunuda juatsutu ecuita huitu biti catubumeretihua. Jadyatu catimerehua, tuque jadya catimeremajudya Yusura jucha metse ama bahuaque adebataqui juishu, tuque Yusu queja catyatihua tibu. Tuquetu Yusura tuyu bahua, tuque catubumeretima jariju. Jadidyatu Yusura baya israelita ama cuanaque tuyu, tuna Jesús queja catyatihuaju. Jucha metse ama tujatu ecana baya, arepa ecana ecuanaja bahue tuna catubumeretima paju ama bucha. Jadya tibudyatu Abraham tunaja ebabaque bucha, tuna tuque juhua bucha, Yusu queja catyatihua tibu. \v 12 Ecuita huitu biti ecatubuti cuanaja ebabaque camadya amatu Yusura baya Abraham, tumebaedya Jesús queja nimee cuanaja, Abraham Yusu queja nimee jucuare bucha. Abrahamtu Yusu queja nimee jucuare ecuita huitu biti catubumeretima jariquedya. \s1 Yusura Abraham tuaqueja catyatihua baatsu jidaque tyaana acuareque \p \v 13 “Miquemi dutya quejaque enaruquique jubuque. Mique eque juracanaya cuanaquetu tumebaedya jubuque dutya queja cuanaque enaruquique. Tyabuque mique jidaque”, jadya patu Yusura Abraham acuare béru. Jadya tyaana tujatu acuare, ai Abraham tuja cacuatsahati eque juhua baatsu ama. Abrahamtu tuaqueja catyaticuare. Jadya tibudya tujatu jucha metse ama bacuare. \v 14 Jadya equetu Yusura tyaana ahua cacuatsashati cuana eque aniya cuanaja ishu camadya ama. Yusura tyaana ahuaque ni cacuatsashati cuana eque aniya cuanaja ishu camadya juquena juhua, tume taa tu aishu ama jida juquena juhua ecuana tuaqueja catyati ishu. Yanacana tyaanadya tujatu aquena juhua, ni ejeque buchique cacuatsashati cuana eque eaniu ama tibu. \v 15 Yusutu dyaque cahuaitiya tura cuatsashahua eque ama aniya cuana tsehue. Canerecatishabuque tujatu ecana. Tyaquena ama ni tura ecuana cacuatsashati juquena juhua, tume ecuana baecuadya juquena juhua ecuana tura amereya eque ama juyaque. Cacuatsashati cuejahuaque ama juatsu, tura ecuana jadya aquena ama juhua: “Micuana micuana era cuatsashaya eque ama aniya”. \p \v 16 Yusu tu inijeda ama. “Tyaya mique jidaque”, jadya patujatu acuare Abraham. Yusuratu ama amadya aya ai aana ayaque. Abraham jipidya ama, tumebaedya dutya tuaqueja catyatiya cuanaque Yusura tyabuque jidaque. Tura cuatsashahua eque aniya cuanaque jipidya amatu Yusura jidaque tyabuque. Dutya tuaqueja catyatihua cuanaquetu Yusura jidaque tyabuque, israelita cuana, israelita ama cuana jadya. Abrahamtu tuaqueja catyatihua, tumebaedya ecuana. Jadya tibu tura ecuana Abraham eque ejuracanaque bucha baya. \v 17 Yusuja quisarati tu ehuene Yusura Abraham jadya ahuaque: “Dutya yana eque cuanaja ebabaque bucha mique babuque”, jadya patu Yusura cuejacuare. Yusuratu Abraham jetieja ama ebabaque bucha bacuare, arepa tuque bacuama jari jucuare ama bucha. Abrahamratu pana ejene acuare Yusura cuejahuaque jadidya adadiyaque. Ejenecuaredya tujatu Yusura eje bucha ataqui ama buchique jadya adadiyaque. Yusuratu chacha nityatsuranucaya emaju cuanaque. Tura cuatsashahuajutu icuene aijama juhuaque judadiyadya. \p \v 18 Abrahamratu ejenecuare tuque eque ejuracana cuanaque jetiama anidadibuqueque, Yusura aana ahua equedya. Ehuene tu Yusuja quisarati: “Mique eque ejuracana cuanaquetu purari cuana bucha piyebatilla tupu ama judadiya”. Arepa cabacuatitaquima cabatiya ama buchatu Abrahamra pana ejenedya acuare Yusura cuejahua equedya judadiyaque. Jadidyatu judadicuare. \v 19 Esiritu jucuare; cien mara jujeri tujatu anicuare. “Ique taa esiri amena cabacuati ishu. Ecue ehuane Sara bacue cabacuati baecua. Tuque bacue amena esiri. Arepa yatse jadya ama bucha, eratu jidama ama inime baya. Ejeneyadya tuque Yusura jadya adadiyaque, yatse cabacuatidadiyaque”, jadyatu Abrahamra inime tupucuare. \v 20 Ejenejacahua ama tujatu Yusu. Ejenecara, ejenecarama jadya ama tujatu ahua cabacuatidadiyaque. Turatu ejeneajehuadya jutidya dutya huecaca. Pureamatu Yusu acuare. “Dyaque jida taa mique eatsehue”, jadya tujatu ajacama acuare. \v 21 Turatu yuneri cuitadya pana ejene acuare Yusura ai aana ayaque eauque. \v 22 Jadya ejenee Abrahamra ahua tibu, Yusu queja catyaticuare tibutu Yusura jucha metse ama bacuare. \p \v 23 Yusuja quisarati tu ehuene: “Jucha metse ama mique baya”, jadya patu Abraham Yusura acuare. \v 24 Jadyatu huenetanahua; ai Abraham jadya juhuaque camadya ecuana bahue ishu amatu huenetanahua. Jadyatu huenetanahua ecuana dyadi Yusura jucha metse ama bayaque bahue ishu. Ecuana tuaqueja catyatihuaju, “Jucha metse ama mique baya”, jadidya tura ecuana dyadi abuque. Riyaque Yusuratu Jesús Ecuana Cuatsashaquique emajuque chacha nityatsuranucacuare. \v 25 Yusuja jadya inime juhua tibutu Jesús majucuare. Tuquetu majucuare ecuanaja jucha cuana tsujetyaqui. Yusuratu Jesús emajuque chacha nityatsuranucahua, jucha arida cuanaque tunaja jucha cuana apupashatanahuaque adebataqui juishu. “Jucha metse ama mique baya”, jadya tura ecuana aya ecuana Jesús queja catyatihua cuanaque. \c 5 \s1 Yusura ecuana jucha metse ama bayaque \p \v 1 Ecuana ecuana amena Yusura jucha metse ama baya, ecuana Jesús queja catyatihua tibu. Icuenetu Yusu ecahuaiti juhua ecuana tsehue, ecuanaja jucha cuana tibu. Ecuana Cuatsashaqui Jesucristoratu Yusu ecuana tsehue cahuaitishajacahua. Bijidamaduraya ama tura ecuana amena. \v 2 Ecuana ecuana Jesús queja catyatihua. Jadya tibudya ecuana cajipetitaqui Yusu queja. Jida tsehue tura ecuana baya, Jesús ecuana jiteque eje bucha juhua eque. Pureama ecuana juya, yuneri cuitadya ecuana, ejeque huecaca Yusu queja judirubuque tibu. Muitabuque ecuana tuja yacuaju. \p \v 3 Riyaque yahuaju jari tupu ecuana canerecatiya. Jadya ama bucha ecuana pureama tsehue aniya. Jadya cabahuityatiedya ecuana juya abacata tsehue idu canimehuallatitsu ama. \v 4 Nerecada juya cabatitsu canimehuallatima abacata idu ayaju baatsu ecuana Yusura jida baya. Yusura ecuana jida bayaju tuque ecuana pana ejenedya aya Yusura ecuana tyaana ahuaque tyadadiyaque. \v 5 Ejeneyadya tuque ecuana Yusura ecuana jidaque tyadadiyaque. Tura tuque ecuanaja cuadishahua tuja Espíritu tura tyaana ahuaque ecuana pana ejenemere aishu. Tuja Espiritura ecuana adebamereya Yusura ecuana dyaque iyuhueda bayaque. \p \v 6 Ecuana taca ecuana eje bucha quinajacameretitaqui ama juhua. Ecuana jadyajutu Cristo majuhua ecuana jiteque Yusura mara huecaca iyahuaju. Tuquetu majuhua ecuana jiteque, dutya ecuana Yusu muiba baecua cuanaque jiteque. \v 7 Ni ejeque buchiquetu majucara ejuu peya iyetayaque cuarequi. Arepa peya jida paju ama bucha, arepa tuque dyaque jida paju ama bucha, majucarama ecuana ejuu peya iyetayaque cuarequi. \v 8 Cristotu tuja inime taca majuhua ecuana jiteque, arepa ecuana jucha arida baya ama bucha. Jadya eque ecuana bahue tura dyaque iyuhueda bayaque. \v 9 Cristotu majuhua ecuana jiteque, curusuju ami quijehuetitsu. Tura ecuana Yusu queja jucha metse ama amerehua. Tuque ecuana cuarequi majuhua tibu, yuneridya ecuana Yusura ijahuaja etiquiju nudyabuque ama ecuanaja jucha cuana tibu. \v 10 Icuenetu Yusu dyaque ecahuaiti juhua ecuana tsehue, ecuanaja jucha cuana tibu. Tuja Ebacuaque tumeque tsujetya ishu majuhuajutu Yusuja cahuaiti terehua ecuana tsehue. Jadya tibu tura ecuana yuneridya tuaqueja judirushaya, tuja Ebacuaque ecuana naru ishu ecuana tsehue aniya tibu. \v 11 Pureamadya ecuana juya, iyacua Yusu ecuana tsehue ecahuaiti ama tibu, Ecuana Cuatsashaqui Jesucristora ecuanaja jucha cuana tsujetyahua tibu. \s1 Adán juhua baedya ecuana jucha arida; Cristo eque ecuanaja jucha cuana eapupashaque \p \v 12 Adán tu ecuita cajuchati metse jucuareque. Tuquetu dutyaja ebabaque. Tuque cajuchatihua tibu, ecuana Yusura baya ecuana dyadi dutya peadya peadya jucha arida. “Dutya cajuchatiyaquetu majudadiya”, jadya patu Yusura Adán acuare. Jadya tibudyatu tuque majucuare. Jadya tibudyatu dutya ecuita maju aqui; dutyadya ecuana cajuchatiya. \p \v 13-14 Moisésja cacuatsashati cuana huemema jariju anicuare cuanaque tuna cajuchaticuare. Jadya ama bucha tuna ni aira buchique cuejahua ama cacuatsashati eque ama anihuaque, cacuatsashati aijama jari jucuare tibu. Arepa tuna Adán cajuchatihua bucha cuita ama cajuchatihua ama bucha, tumebae majuedya tuna juhua. Adán eje bucha juhua equetu dutya ecuita maju aqui juhua. Jesús eje bucha juhua eque ademe ecuana dutya anibuque terenuca ishu ama. \v 15 Adán cajuchatitsu eje bucha jucuare tsehue tu beta tupu ama Yusuja canerecabati ecuanaja ishu aniya tsehue. Adán cajuchatimetse juhuajutu dutya ecuita cuana maju aqui jutibunehua. Jadya ama buchatu Yusu ecuana tsehue dyaque jida juhua. Turatu Jesucristo cuadishahua dutyaja juchaju maju ishu. Jesús maju pidya camadya juhua tibu ecuana jetiama Yusura tsujema inajacamereya Jesús queja catyatiya cuanaque. \v 16 Yusura ecuana jida tsehue bayaju eje bucha juyaquetu Adán cajuchatihua eque eje bucha juhua bucha ama. Adántu ecuita cajuchatimetse jucuare. Tuque cajuchatimetse juhuajutu Yusura dutya ecuita jucha metse baya, tuque eque juracanahua cuanaque. Amena ecuana bacue eje uma cajuchati juhua. Yusu tu dyaque jida ecuana tsehue. Ecuana tura ecuana jucha metse ama baya, Jesucristora Adánra yuamaturahuaque bajejehua tibu. \v 17 Peadya ecuita camadya cajuchatihua tibu ecuana dutya maju aqui. Amena peyadya majuhua ecuana jiteque. Jadya tibudyatu Yusu dyaque jida juhua ecuana jiteque, jucha cuana ecuanaja tillayaque. Tura ecuana jucha metse ama babuque. Tura ecuana yatseja ecuari amerebuque tuatsehue. Jesucristo ecuana jiteque eje bucha juhua eque, ecuana tuja yacuaju judirubuque. \p \v 18 Peadya ecuita tu cajuchatihua. Tuque cajuchatihua tibutu Yusura dutya ecuita jucha metse baya. Tumebaedyatu peadyara camadya jidaque tuyuque ahua. Jesucristo ecuana jucha seca ishu majuhua tibu, tuque ecuanaja Yusura jucha cuana apupashaya dutya ecuana Jesús queja catyatiya cuanaja. Tura ecuana jucha metse ama baya. Tura ecuana anishaya ni eje tupu tere ishu ama. \v 19 Peadya ecuita camadyatu Yusura cuatsashaya eque ama juhua. Jadya tibudyatu Yusura dutya ecuita jucha arida baya. Dutyadya ecuana cuatsashaya eque ama aniya, Adán juhua bucha. Amena peya bacue Yusura cuatsashaya eque anihua. Jadya tibudyatu Yusura jucha metse ama baya eje uma tuaqueja catyatiya cuanaque. Tuna tuna amena cuatsashaya equedya aniya, Jesús juhua bucha. \p \v 20 Eje uma mara mara Adán cajuchatihuajutu Yusura Moisés cacuatsashati huenemerehua. Huenemerehua tujatu ecuita cuana tura amereya eque juyaque ama bahue amere ishu. Jadya ama buchatu dutya cajuchatiajehuadya jutidya. Yusu bacue ecuana tsehue dyaque jidadya jutidya juayeya. Arepa ecuana cajuchatiya ama bucha, tura ecuana dyaque iyuhueda tsehue baya. \v 21 Icuenetu ecuita cuana cajuchatijacahua ama. Jadya tibudya tuna maju aqui. Ecuana Cuatsashaqui Jesucristo ecuana jiteque majuhua tibu, ecuana Yusura dyaque iyuhueda tsehue baya, arepa ecuana jucha arida juhua ama bucha. Tura tuque ecuanaja jucha cuana apupashahua. Jadya tibudya, ecuana majutsu judirubuque tuaqueja ni eje tupu jacanuca ishu ama. \c 6 \s1 Cajuchaticaraque jacatsu Cristora amereya eque anitaquique \p \v 1 Yusutu dyáque jidadya jutidya juajeya ecuana tsehue, arepa ecuana dyaquedya jutidya cajuchatiajeya ama bucha. Umaeja ni tu inime juya: “Jutaquiju ni tu cajuchatiajetaquidya jutidya, Yusuja ecuana iyuhuedadya jutidya baaje ishu”. \v 2 ¡Aijama! Jadya tuque ecuanaja inime tuputaqui ama, ni riya piji buchique. Jesús queja catyatitsu tuque ecuanaja cajuchaticaraque terehua. Emajuque amena cajuchatijacahua bucha, jadidya tuque ecuana amena cajuchaticaraque jacahua. \v 3 Cutsameretihuaju ecuana Cristo Jesúsra tuja inime eque juyaju baya. Emajuque canajetijacahua bucha, jadidya tuque ecuana cajuchaticaraque jacahua. \v 4 Cristotu majuhua. Emajuque tumu caniju ishatanahuajutu Yusura tuja casa tsehue nityatsurahua, chacha aninuca ishu. Tuque ahua baedya tura ecuana cuareya. Cutsameretihuaju ecuana Cristora tuja inime eque juyaju baya, beruque inime ecuanaja cuaretanahuaju. Ecuanaja ai bijiseri cuana, inime tupu cuana jadya tuque ecuanaja cuaretanaya. Cajuchaticaraque tuque ecuana jacaya. \p \v 5 Tuja inime taca equetu Cristo majuhua curusuju. Tumebaedya ecuana ecuanaja inime taca equedya cajuchatijacataqui, tuja inime juya eque ecuana amena aniya tibu. Cristo emajuque netitsuratsu tujatu bamerehua Yusuja casa ni eje tupu jadya ecabameretique ama. Ecuanajatu aniya amena riyaque casa. Jadya tibudya tuque ecuana cajuchaticaraque jacahua. Iyacua tuque ecuanaja eje bucha jucaraque iyacuaque aniya. Yusuja casa tsehue ecuana beru anihua bucha anijacahua. \v 6 Icuene ecuana dutya jidamaque ayaque anihua. Tsujetyama mereta juyaja tuja patrón tuja merejacataqui ama bucha, jadidya ecuana cajuchatijacataqui ama juhua. Iyacua ecuana amena cajuchaticaraque jacahua. Cristotu majuhua ecuana jiteque, Yusuja ecuana tuja casa tyaishu. Iyacua ecuana icuene anicuare bucha ama aniya. \v 7 Ecuitatu majutsu cajuchatijacaya. Jadidya ecuana cajuchaticara junucataqui ama. Yusura ecuana jucha metse ama baya. \v 8 Cristotu tuja inime taca cuitadya majuhua. Tumebaedya ecuana ecuanaja inime taca eque cuitadya ecuana cajuchaticaraque jacahua. Ecuana tuja inime eque juya tibu, ecuana bahue tuatsehue anidirubuqueque, tuque bucha judaditsu. \v 9 Yusuratu Cristo emajuque nityatsuranucacuare. Ni eje tuputu majunucabuque ama. Ni ejeja buchajatu aniya ama casa tuque majushanuca ishu. \v 10 Cristotu maju pidya camadya juhua. Tuquetu majuhua ecuanaja jucha cuana tsujetyaqui. Tsujetyataquique tura tsujetyahua tibutu tuque ni eje tupu majunucabuque ama. Iyacuatu tuque aniya Yusu muimere ishu. \v 11 Neadebacue riyaque. Cajuchaticaraque tuque ecuana amena jacahua. Emajuque canajetijacahua bucha, jadidyatu ecuanara cajuchaticaraque jacahua. Iyacua tuque ecuanaja inime pana cuaretana juhua. Iyacua ecuana Yusuja biji eque aniya, Jesúsja inime juya eque cuita camadya ecuana aniya tibu. \p \v 12 Arepa cajuchaticara tsehue aniya ama bucha, necajuchatiume. Bisutada cajuchaticaraque neaume. Jucha queja ijahue necatimereume. \v 13 Satanásra cajuchatishacara ayaju, nebacaume. Necatyatiume micuanaja ecuita tuja tsume ishu. Tuaqueja ecatyatiuque, Yusu queja jutidya necatyaticue; tura jidaque amere ishu netsumecue. Iyacuanetanahua micuana. Cajuchaticaraque tuque micuana jacahua. \v 14 Iyacua ecuana Yusura jucha metse ama baya, ai ecuana cacuatsashati eque juyaju baatsu ama, ecuana Jesús queja catyatihua baatsu. Jadya tibudya ecuana Satanásra cuatsashaya eque jutaqui ama. \s1 Yusu tu iyacua ecuana metseque \p \v 15 Arepa ecuana jucha arida ama bucha, Yusura ecuana jida tsehue baya. Tura ecuana Ijahua quejaque inajacamereya, ai ecuana cacuatsashati cuana ehuene eque anihua baatsu ama. Jutaquiju jadya juya tibu, umaeja ni tu inime juya: “Necajuchatiajeradya jutidya”. ¡Aijama! Jadya tuque ecuanaja inime tuputaqui ama. \v 16 Ejeque ecuita peya queja catyatitsu ameretaya tibu, tujatu ataqui dutya tuque cuatsashatayaque. Micuana micuana bahuedya tumeque. Ecuanadya ecuana tumeque ecuita buchique, peya queja tuque mere ishu catyatiyaque. Satanás queja catyatiya cuanaquetu casada tsehue cajuchatitaqui, tura cuatsashaya tibu. Majutsutu jadya juya cuanaque ijahuaja etiquiju judirubuque. Yusu queja catyatiya cuanaque bacue casada tsehue tura amereya eque juishuque. Casada tsehue Yusuja biji eque ani ishuque tuna. \p \v 17 Yusurupai tuque aya Yusu, ecuanaja inime cuaretanahua tibu. Icuene ecuana Satanásja biji eque anijacahua ama. Iyacua ecuana jadya anie ama juya. Yunerique quisarati bacatsu tuque ecuana ejenehua. Ecuanaja inime taca eque ecuana Yusura amereya eque juhua. \v 18 Yusura ecuana tuja casa tyahua, ecuanara cajuchati ebijiseriuju, tuja biji eque juishuque bijiseri ishu. \v 19 Cuejaya micuana era, ecuana ecuana ecuita metsequique buchique. Jadya micuana cuejaya micuanaja era bahuityayaque dyaque jida adeba ishu. Icuene ecuana Satanás queja catyatihua jidamaque aishu. Ecuanajatu abijida juhua jidamaque. Iyacua Yusu queja pana catyati nejura jidaque aishu, Yusu queja ecatyati cuanaque aniya bae anie juishu. \p \v 20 Icuene ecuana cajuchaticara tsehue juneniya jari patya ecuana anicarama juhua Yusu pureamatura ishu. \v 21 ¿Aishu jatsutu jida juhua ecuana jidama juyaque? ¡Ni aishu buchique! Iyacua ecuana bisuya icuene eje bucha anie juhuaque adebatsu. Jadya anie jujacahuaque ama juatsu ecuana Yusura ijahuaja etiquiju enudyauque. \v 22 Iyacua ecuana Satanás quejaque inajacameretanahua. Cajuchatitaqui ama ecuana amena. Yusu queja ecuana amena catyatihua. Tuaqueja catyatihuaju, tura ecuana anishaya tuja biji eque. Majutsu ecuana tuaqueja judirubuque ni eje tupu jaca ishu ama. \v 23 Jucha arida tibu ecuana maju aqui, mere pujira mere juya tibu etsujequi inaya bucha. Yusura bacue ecuana tsujema neri Satanás quejaque inajacamereya ecuana, Ecuana Cuatsashaqui Cristo Jesús queja catyatihua baatsu. Tura ecuana inajacamereya majunuca ishu ama, tuatsehue ani ishu. \c 7 \s1 Yusuja Espíritu eque ecuanaja inime cuaretanayaque \p \v 1 Micuanaratu pana adeba aya cacuatsashati ehueneque, micuana ecuana tsehuequi cuanaque. Chacha aniya jari tupu camadya ecuana casada tsehue cacuatsashati eque anitaqui. Majutsutu eje bucha jadya junucataqui ama. \v 2 Jadya cuejae micuana aya, micuanaja adeba ishu. Cacuatsashati equetu epuna ecaquemitique yahuique jaquedya. Jacataqui ama tujatu peya tsehue ani ishu. Yahuique ni tuja majuya, tume tu ahuema neri. Caquemitinucacara juatsutu eahuemajuque caquemitinucataquidya cacuatsashati cuanara amereyaque cayuamatimaquedya. \v 3 Epunara yahuique chacha jariju peya deca jaraquereyaque tumeque epunadya tu jucha metse. “Epunadyatu jidama juya yahuique tsehue”, jadya ni tu peya cuanaja inime juya. Yahuique ni tuja amena emaju, tumetu amena jidadya peya tsehue caquemitinuca ishu. Yahuique iyacuara tahuiqueretsu jabayaque juatsutu inime metse juya amadya. \p \v 4 Jadya micuana cuejaya, ecue eatsehuequi cuanaque. Ecuana Jesucristo queja catyatihuaque ecuana tumeque epuna buchique. Icuene tuque ecuana tuyu ama inime tupuhua: “Cacuatsashati cuana eque aniya tibudya ecuana quinajacameretibuque”, jadya ecuanaja inime juhua. \p Iyacua tuque ecuana jadya inime tupujacahua, epunaja yahuique majuhuaju tuja yahuique jujacahua bucha. Iyacua ecuana Cristo jaque. Epuna yahuique majuhuaju yahuique iyacua jaque bucha, jadidya ecuana amena Cristo jaque. Yudijidya chachatu netitsuranucahua. Ecuana tujaque juya tibu ecuana Yusuja biji eque anicara juya. \v 5 Icuene ecuana ecuanaja biji eque anihua. Yusu cahuaitisha ishuque ecuana ahua. Cacuatsashati eque Yusura amerecarama ayaque ehueneque isaratsu tuque ecuana bijiserihuadya jutidya cajuchati. Yusuja bijidamaque tuque cahuaitisha ishuque ni ecuana ajacacarama aya, japada tuque ecuana Yusu babuque ni eje tupu jipe ishu ama. \v 6 Icuene ecuana eje bucha cajuchatijacataqui ama juhua. Etare apudaju erisi netiyaque cuinanataquima netiya bucha, jadidya ecuana ecuana taca quinajacameretitaquima cabatihua. Jesústu majuhua ecuana cuarequi. Amena ecuana inime cacuaretihua. Amena ecuana Yusuja biji eque anitaqui cabatiya. Amena ecuana Yusura amereya eque anicara juya, cacuatsashatiju ehuene baatsu camadya ama ecuana jadya anie jutaqui, tuja Espiritura ecuanaja inime cuarehua tibu. \s1 Cacuatsashati ehueneque isaratsu ecuana bahue ecuana jucha arida cuanaque \p \v 7 Umaera ni tu inime tupuya: “¿Jutaquiju ni taa tu cacuatsashati jidama?” jadya. ¡Aijama! Jadya inime netupura ama. Cacuatsashati tu jidaque. Ehueneque isaratsu ecuana caadebatiya ecuana jucha aridaque. Cacuatsashatiju tu ehuene: “Peya jaque micue ishu bijiseriume” jadya. Riyaque isarahuaque ama juatsu ecuana jucha metse ama cabatiquena juhua, peya jaque ai bijiseriyaque. \v 8 Cacuatsashati ehueneque isaratsu, Yusura ecuana amerecarama ayaque bahue juatsu, dyaquedya jutidya tuque ecuana ecuanaja ataquimaque acara aya. Arepa jidamaque bahue ama bucha acaradya jutidya tuque ecuana jidamaque aya. Cacuatsashati baecuaque juatsu tuque ecuana adebaquena ama juhua ejeque jucha, ejeque juchaque ama jadique. \v 9 Cristo queja catyatima jariju ique jucha aridama cuana bucha cabatihua. Yusura jida cuana baya bucha ique cabatihua. Jadya tuque ecue inime juhua, era cacuatsashati adebataquima baya tibu. Adebatsu amena ique jucha aridaque caadebatihua. Caadebatihua ique Yusura japada emaju bucha bayaque. \v 10 Amena riyaque adebatsu tuque ecue inime juhua: “A, amena bahue juhua eje bucha anie juishuque Yusu pureamatura ishu. Jadya ama bucha anitaqui ama cabatiya dutya cacuatsashati eque. Ique jucha arida tibu tuque Yusu japada ebau. Majutsu tuaqueja ama ejudiruu”, jadya tuque ecue inime juhua. \v 11 Yusura cuatsashahuaque bahue jida juatsu, ique caadebatihua Yusura jucha metse bayaque, yume tucue tuque ahua tuque cahuaitisha ishuque. Dyaque nerecada ique cabatihua. “Majutsu tuque Yusu japada babuque”, jadya tuque ecue inime juhua. \p \v 12 Jadya ama bucha tu cacuatsashati cuana jida. Yusura tuna cuejahua Moisés eque. Dyaque tuyuque tume. Dyaque jidaque tume. \v 13 Jadya ni taa ecue inime tupu ejuu: “Cacuatsashati cuana jidaque juatsu, jidaque adebadaditsudya ni taa tuque Yusu japada badirubuque”. ¡A, aijama! ¡Jadya inime patupu ama! Yusuratu cacuatsashati cuana cuejahua, dutya ecuana dyaque cuita cajuchatiyaque bahue amere ishu, dutyara Yusu cahuaitisha ishu ayaque. Icuene ique jida cuana bucha cabatihua. Amena riyaque cacuatsashati cuana pana adeba aatsu dyáquedya jutidya caadebatiajeya ique jucha aridaque. \s1 Jidaque acara ayaque aya amadya ecuanara; jidamaque acarama ayaque camadya ecuana ayaque \p \v 14 Bahuedya ecuana Yusura tuja Espíritu eque tuja cacuatsashati cuana cuejahuaque. Arepa tume cuanaque tujaque ama bucha, ique bacue ecuita; ecue casa eque cuita camadya tuque ataqui ama baya jidaque tura cuatsashahuaque. Arepa eje bucha juatsu ecuita metsequira tuque metsera cuatsashahuaju acarama aya ama bucha, ataquidya tujatu tura cuatsashahuaque. Jadidya ique. Arepa ique cajuchaticarama juya ama bucha, cajuchatiyadya ique. \v 15 Yusuja bijidaque ama aatsu tuque inime tupuya: “¿Eje bucha juatsu tuque ahua ama jidaque era acara ayaque?” Cajuchatitsu tuque ecue inime juya: “¿Eje bucha juatsu tuque ahua riyaque era acarama ayaque?” \p \v 16 Eratu pana ejenedya aya Yusuja cacuatsashati cuana jidaque, arepa ique jidama paju ama bucha. \v 17 Jidamaque tuque aya, era cuitadya acara aatsu ama. Aya tuque era, ecue jucha aniya jari tibu. \v 18 Ique riyaque yahua juque ecuita jucha aridaque. Adebayadya tuque era ecue casa eque cuita camadya jidaque ataqui ama bayaque. Arepa jidaque acara aya ama bucha, ecue cuita camadya casa eque tuque ataqui ama baya. \v 19 Acara ebari datse tuque jidaque aya. Jadya ama bucha aya ama era. Jidamaque acarama ayaque cuita camadya aya. \v 20 Era acarama ayaque tuque aya. Era cuita, cajuchati bijiserinucatsu ama, ique jucha arida jari tibu, tuque aya. \p \v 21 Jidaque era acara ayaque, eje bucha ataqui ama tuque baya ecue casa eque, educuju ecue jucha aniya tibu. Pana adebadya tuque aya riyaque. \v 22 Ecue ishutu dyáque jida Yusura cuatsashahuaque; tura amereya eque neridya jucara juya. \v 23 Jidaque tuque acara ebari datse aya. Ecue tu inime: “Yusura amereyaque tuque acara ebari aya”. Arepa ecue inime jadya ama bucha, tuque ataqui ama baya. Educu equeque tuque ecue cajuchaticaraque. Erisi buchique ique. Etare apudaju erisi netiyaquetu eje bucha cuinanataqui ama, tumebaedya ique cajuchatijacataqui ama cabatiya. Aira cuana jadya jujacataqui ama amereya. \p \v 24 ¡Dyaque nerecada, inime tupu baecua ique! ¿Aira piji jatsu dyadi einajacamereu, Ijahuaja tuja etiquiju ique duju ishu ama? ¿Aira jatsu dyadi cajuchati ebijiserimerejacau? \v 25 Ecuana Cuatsashaqui Jesucristojatu casa aniya. Tura inamerejacaya. Jadya tibudya tuque ecue Yusu jadya abahue: \p —Tata, miquemi dyaque jida eatsehue, —jadya tuque ecue abahue. \p Eje buchadya Yusura amereya eque anicara juya. Jesucristoja casa tsehueque ama jadya anitaqui ama cabatiya. Tuquemaque cajuchatijacataqui ama cabatiya. \c 8 \s1 Yusuja Espiritura cuatsashaya eque anitaquique \p \v 1 Ecuana Cristo Jesús queja catyatihuaque ecuana Yusura nerecaturanime ama ecuanaja jucha cuana tibu. \v 2 Icuene ecuana cajuchaticaraque jacayaque ama anihua. Iyacua ecuana Yusuja Espiritura tyahua tuja casa ecuana cajuchaticaraque jaca ishu, ijahuaja etiquiju ecuana judiru ishu ama. Aniya tuque ecuanaja riyaque casa, ecuana Cristo Jesúsja inime juya eque aniya tibu. \v 3 Eje bucha jutaqui ama cuita cacuatsashati ehuene eque juya tibu, eje bucha judirutaqui amatu Yusu queja cacuatsashati eque. Yusura tuja peadyaque Ebacuaque cuadishahuaju, tujatu anicuare ecuita, ecuana jucha arida cuanaja bucha. Ecuanaja jucha cuana tsujetyaqui majutsu tura ecuana tuja casa tyahua, ecuanaja cajuchaticaraque jaca ishu. \v 4 Jadyatu tuque juhua, ecuana Yusuja biji eque ani ishu, tura amereya eque ani ishu. Ecuana ecuana amena aniya Yusuja Espiritura amereya eque. Ecuanaja biji eque ama ecuana aniya. Jadya tibudya ecuana anitaqui cabatiya Yusura amereya eque. \p \v 5 Tunaja biji eque cuita camadya aniya cuanaratu inime tupuqui aya tunaja pureama ishuque cuita camadya. Yusuja Espirituja biji eque aniya cuanaratu inime tupuqui aya Yusu pureamatura ishuque. \v 6 Tunaja biji eque, cajuchati bijiseri eque anihua cuanaque tuna canerecatibuque. Eje tupu majutsu tunajatu Yusu japada babuque ni eje tupu jipe ishu ama. Ecuana Yusuja biji eque aniya cuanaque bacue ecuana aniya dyaque jida, inime tsapema tsehue. Majutsu ecuana Yusu queja judirubuque ni eje tupu jaca ishu ama. \v 7 Tunaja biji eque cuita camadya juishuque inime tupuqui aya cuanaque tuna Yusu ujeu cuanaque. Anicarama tuna juya tura amereya eque. Tunajatu ni eje bucha ataqui ama Yusuja biji eque ani ishu. \v 8 Tunaja biji eque cuita camadya aniya cuanaratu Yusu pureamaturaya ama. \p \v 9 Jadya ama micuana. Micuanaja biji eque ama micuana aniya, arepa peya huecaca micuanaja jadya anicaraque inime juetiya ama bucha. Yusuja Espiritura amereya eque micuana aniya. Cristora Espíritu cuadishahuaque micuana tsehue tibu, micuana tura amereya eque juya. Cristora Espíritu cuadishahuaque tu peadya peadya Cristoja cuana tsehue. \v 10 Cristo tuja Espíritu eque micuana tsehue aniya tibu, iyacuanehuadya tura micuana, Yusu tsehue ani ishu ni eje tupu jaca ishu ama. Majutsu tuque micuanaja ecuita riribuque, micuana cajuchatihua tibu. Arepa jadya juya ama bucha, Yusuja Espiritura micuana anishanucabuque, tura micuana jucha metse ama baya tibu. \v 11 Yusura Jesús emaju caniju ishatanacuareque tuja ecuita cuitadya nityatsuranucacuare bucha, jadidya tura ecuana ejeque huecaca eju ecuana epapatanaque ecuana nityatsurabuque. Ecuita maju baecuaque tura ecuana tyabuque. Tuja Espirituja casa eque tura ecuana jadya amerebuque. \p \v 12 Jadya tibudya micuana cuejaya riyaque, micuana ecue eatsehuequi cuanaque. Yusuja bijidaque tuque ecuanaja ataqui. Ecuanaja biji equedya jutidya ai neaajera ama. Ecuana icuene cajuchatihua baedya jutidya nejuajera ama. \v 13 Cajuchatiajeyadya jutidya ni ecuana, ecuanaja biji, Yusura ecuana nerecaturabuque. Majutsu tuque ecuana jipebuque ama. Yusuja Espíritu eque ni ecuana cajuchatijacaya, tura ecuana Yusu tsehue anishabuque. Yusu tsehue ecuana aniya, riyaque yahuaju jari tupu camadya ama, majutsu tumebaedya. \v 14 Yusuja Espiritura amereya eque juya cuanaque tu Yusuja cuanaque. Yusura tuna tuja ebacua cuanaque bucha baya. \v 15 Icuene ecuana Yusura cuatsashaya eque jucara ebari juhua, tuque mubatsudya jutidya. Emetsenera tuque metsera amereya eque bajida juatsu ejuu bucha ecuana jucuare. Jadya ama bucha tuque ecuanaja Yusura tuja Espíritu cuadishahua. Tumeque Espirituradya ecuana inajacamerehua. Jadya equedya ecuana bajidama, Yusura ecuanaja jucha cuana tibu enerecaturauju. Tuja Espiritura ecuana yunerineya Yusura ecuana tuja ebacuaque bucha bayaque. Jadya tibudya tuque ecuanaja Yusu tsehue quisaratiyaque jadya abahue, “Ecue Etata”, jadya. \p \v 16 Ecuana ecuana bahuedya Yusura ecuana tuja ebacua cuanaque bucha bayaque. Yusuja Espirituradya ecuana bahue amereya. “Miquemi Yusura baya tuja ebacuaque bucha”, jadya tura ecuana aya. \p \v 17 Yusura ecuana tuja ebacua cuanaque bucha baya tibu, tumebaedya tura ecuana tyabuque dutya jidaque tuja cuanaque tura tyaana ahuaque. Yusura Cristo tyaana ahuaque ecuana dyadi tura ecuana tyabuquedya. Yusu adeba baecua cuanara ecuana jida ama aya, Yusura amereya eque ecuana juya baatsu. Cristo tunajatu tumebaedya jida ama acuare riyaque yahuaju aniya jariju. Cristo tu jida, casada jadya. Eje tupu tuque dutyaja ecuari judadihuaju ecuana dyadi ecuana tuatsehue ecuaridya jubuque, arepa ecuana rehua canerecatiya ama bucha. \s1 ¡Dyaque jida ecuana Yusuja yacuaju judirubuqueque! \p \v 18 Riyaque yahuaju ecuana canerecatiya. Tuequedya ecuana Ecuana Cuatsashaqui queja judirubuque. Tuque bucha ecuana jubuque. Jadya tibudya ecuana inime tsapema anicara juya, arepa rehua canerecatiya ama bucha, Yusura ecuana dyáque jida ameredadiya tibu. Eratu pana ejenedya aya ecuana jadya judadibuqueque. \v 19 Yusura dutya iyahua cuanaratu eje bucha juetishacara tsehue ihuaya tumeque huecaca, eje tupu tura ecuana tuja Ebacuaque Jesucristo bucha amereyaque. \v 20 Yahua iyatanahuajutu amena dutya cayuamatitibunehua. Iyahua cuanaja inime amatu jadya jutibunehua, “Adán cajuchatihua tibu, dutya era iyahuaquetu jidama juya, cayuamatiya”, jadya Yusuja inime juhua tibu. \p Jadya ama buchatu Yusuja inime: “Ejeque huecaca tuque iyacuanebuque dutya era iyahua cuanaque”. \v 21 Dutya iyacua riyaque yahuaju aniya cuanaquetu cayuamati, tere jadya jubahue. Tumeque huecacatu Yusura tuja cuanaque, dutya tura iyahua cuanaque jadya tura amerecara aya bae amerebuque ni eje tupu cayuamatinuca ishu ama. Jadya iyacuanetanaetu dutya jubuque. \v 22 Adán equeque tupu iyacua equequetu dutya canerecatiya. Epunara mari mari tsehue ebacua cuinanayaque eihuau bucha, jadidyatu dutyara ihuaya dutya cuaretanayaque. \v 23 Ecuana ecuana nerecadadya juya. Aracara, ijicara jadya ecuana jubahue. Castere bahue ecuana; ujejeda jubahue ecuana. Yusura tuque ecuanaja tuja Espíritu cuadishahua. Espíritu ecuana tsehuedya tibu, tuque ecuana pana ejenedya aya ejeque huecaca ecuana Yusura dutya tyaana ahuaque tyadadibuqueque. Dutyara tuque ecuana ihuaya tumeque huecaca ecuanaja ecuita riri baecua judadiyaque. Ecuanaja ecuita jadya ecabapetiju, ecuana Yusura ejitaju abuque tuja ebacua cuanaque jadique. Jadya canerecatie ecuana juya, tura ecuana cabapetishaya tupu. \v 24-25 Ijahua quejaque inajacameretsu ecuana Yusura tyaana ahua ecuita ecabapetique. Ihuaya jaridya tuque ecuana tumeque ecuita cabapetiyaque. Amena ni ecuana etyatana ejuu ecuana tyatana ana juhuaque, eihuau ama jaridya tuque ecuanara. Ni ejeratu ihuaya jari ama amena etyatanaque. Ecuanaratu ihuaya jari Yusura ecuanaja ecuita cabapetishadadiyaque. Ejeneyadya tuque ecuana ejeque huecaca Yusura cabapetishayaque. Canimehuallatinime ama ecuana, arepa riyaque yahuaju jari tupu nerecada juya ama bucha. \p \v 26 Tumebaedya ecuana Yusuja Espiritura casaturaya, ecuana casadama juyaju. Baecua ecuana eje bucha quisaratie Yusu tsehue juishuque. Yusu eje bucha cuejataquima baatsu, ataqui ama ecuana quisarati baya ecuanara educuju inime tupuyaque. Yusuja Espíritu tu ecuanaja ishu bacabacaya. Jadya tsahuae tura ecuana aya ecuana Yusu tsehue quisaratiyaju. \v 27 Arepa ecuanara quisarati ataqui ama baya ama bucha, Yusuratu adebaya ecuanara educuju inime tupuyaque. Jadya tibudya tujatu adebaya tuja Espiritura cuejacara ayaque tura ecuanaja ishu bacayaque. Yusuja biji equetu tuja Espiritura bacaya, ecuana tuja cuanaja ishu. \s1 Ni aira buchique ecuana Yusu jacamereyaque ama \p \v 28 Yusuratu dutya ecuana eje bucha juyaque, ecuanaja jida ishu jadya amereya, tuque iyuhueda baqui cuanaja ishu. Turatu dutya eje bucha amereya ecuanaja jida ishu, tura tuja ishu mepehuaja. \v 29 Yahua iyama jariradyatu Yusura adeba, iyuhueda bau jadya ahua tuja judadibuque cuanaque. Tunaja ishu tujatu inime tupuhua: “Riya cuanaque rique cuejabuque ecue Ebacua Jesucristo bucha tuna jida juishu. Tuque tunajatu tuna tsehuequique icueneque buchique jubuque. Jetiama era mepehua cuanaque tujatu jubuque tuja eju cuanaque bucha”, jadya patu Yusura inime tupucuare. \p Jadya ihuarae tujatu ecana ahua Ebacuaque Jesús bucha juishu. \v 30 Tura mepehua cuanaque tujatu cuejahua: “Micuana micuana jucha metse ama baya”. Tura jucha metse ama bahuaquetu tura jida amerehua tuja Ebacuaque bucha. Jadya Yusuja inime juya tibu, ecuana tuja cuanaja ishu, dutya ecuana eje bucha juyaquetu ecuanaja jida ishuque. \s1 Jesucristo eque ecuana Yusura bamereya tura iyuhueda bayaque \p \v 31 Yusu ecuana tsehue dyaque jida juya tibu, ¿eje bucha canimehuallatie jatsu ecuana ejuu? Yusura ecuana narujacaya ama. Jadya tibudya tuque ecuana jidama ama inime baya, arepa ecuana ujeu baqui cuanara jidama aya ama bucha. \v 32 Yusura ecuana dyaque iyuhueda baya. Turatu Ebacuaque iyuhuedama bahua iyeta ishu. Turatu cuadishahua ecuana eiyetauque. Tura etsujequi dyaque umada ecuana tujaque amere ishu tsujetyahua tibu, yuneri cuitadya tujatu abuque dutya ecuanaja jida ishu. \v 33 Ecuanaratu jidama ama inime baya peya cuanara jucha metse jadya ayaju ecuana Yusuja emepeque. Yusura cuitadya ecuana jucha metse ama jadya cuejaya, tura ecuanaja jucha cuana tillahua tibu. \v 34 Cristo Jesústu majuhua ecuanaja jucha cuana tsujetyaqui. Emajuquetu chacha netitsuranucacuare. Iyacua tu tuque Yusuja yacuaju. Tuquetu Etataque tsehue enaruquique. Tuquetu quisaratiya Etataque tsehue ecuanaja ishu. Jadya tibudya ecuana ni ejeja buchique jadya ataqui ama: “Micuana jucha arida tibu, micuana canerecatitaqui. Yusu tuque micuana japada babuque ni eje tupu jipe ishu ama”, jadyatu ni ejeque buchique jutaqui ama. \p \v 35 Cristora ecuana dyaque iyuhueda baya. ¿Aira jatsu ecuana iyuhueda ebamerejacau? ¡Ni airatu jadya eamereu ama! Yusu adeba baecua cuanara ni ecuana jidama eau. Eijehueu ni tunara ecuana ecuanaja epu cuana juque. Tunara ni ecuana ehuanashau. Tupu ama ni ecuanaja ara ishu cuanaque eaniu. Jutu ishu cuanaque ni ecuanaja tupu ama eaniu. Mudaju majutaqui ni ecuana ejuu. Cuchiru tsehue ni tunara ecuana eiyeu, jadya ama juatsu peya ai quiyeti ishu tsehue. Arepa ecuana jadya ejuu ama bucha, Cristora ecuana iyuhueda bajacaya ama ni tura ecuana narujacaya. \v 36 Beru yuequedya Yusuja cuanaque jucuare baedya ecuana judadibuque. Ecuita dyaque nerecada atanacuarerari Yusuja quisarati huenecuare: \q1 “Miaqueja ecuana catyatihua tibu, ecuana dutya huecaca ecuita cuanara iyecara aya. \q1 Uhuisha cuana iye ishu edujuta bucha tunara ecuana aya”. \m \v 37 Arepa ecuana jadya canerecatie juya ama bucha, ni aira ecuana canimehuallatishaya ama. Iduya tuque ecuana dutya pureama tsehue, Cristora ecuana iyuhueda baya tibu. \v 38 Ni aira buchique ecuana Yusu iyuhueda bamerejacaya ama. Ecuanajatu amena inime etere pana adeba tuque ecuana aya. Ecuana chacha aniya jari tupu, majuhuaju iyuhueda tura ecuana bajacaya amadya. Barepaju Yusu tsahuaqui cuanara ecuana iyuhueda bajacamereya ama. Ejitaju ama cuanaja casara ecuana iyuhueda bamerejacaya ama. Yatseja ecuari cuanaja casara ecuana iyuhueda bamerejacaya ama. Jida ni ecuana cuetishaya, jadya ama juatsu jidama, tura ecuana iyuhueda bajacaya ama. Mara cuana juetibeyaju tura ecuana iyuhueda bajacanime ama. \v 39 Ebarucue equera ni emaque equera ecuana iyuhueda bamerejacaya ama. Jadya tibudya ni ai Yusura iyahuara ecuana tuque ejacamereu ama; ni aira buchique ecuana iyuhueda ebamerejacau ama. \c 9 \s1 Yuequedya Yusura israelita cuana tuja juishu mepecuareque \p \v 1-2 Dyaque jidama inime ishu tuque baya ecue ata israelita cuana. Dyaque jidama inime ishu ujeda jadya taa baya educuju. Pusha ama cuitadya jadya caadebatiya ique Cristoja inime eque juya tibu. Yusuja Espirituradya yunerineya ique pusha pusha ama juyaque. Tuna jiteque ique dyaque peya inime juya. \v 3 Eje buchadya Yusu queja bacatsu tuna Jesús queja catyatishamerecara tuna aya. Tuna tuna ecue ata cuana. Peadya ecuita eque camadya ejuracanaque ecuana. \p —Tata, jadya jutaquique juatsu era Cristo japada pajaca, ecue ata cuana ijahuaja etiquiju nubidiru ishu ama, —jadya datse tuque Yusu cuejacara ahua. \p \v 4 Ecue ata cuana tu Israel eque ejuracana cuanaque. Yusuratu tuja ebacua cuanaque amerehua. Tuna tsehuetu tuque junenicuare tuja casa, jidaque tuna bamereyaque. Iyahuatu quisarati tuna naru ishu. Moisés eque tujatu ecana cacuatsashati cuejahua. Bahue tujatu ecana amerehua eje bucha camuimeretie juishuque. Tuna tsehue juneni ana, jidaque tyaana jadya tujatu ecana ahua. \v 5 Tunadya tuna Abraham, Isaac, Jacob eque ejuracana cuanaque. Peadya tunca beta earacana Israelja ebacua cuanaque eque ejuracana cuanaque tuna. Tuequedyatu cuinanacuare Cristo; tuquetu tumebaedya Israel eque ejuracanaque. Pureama, emuita siri paju. Tuquetu Yusu, dutya ai aniyaque naruquique. Jadya tibudya pureama easiri paju. \p \v 6 Eje uma piji camadya tu ecue ata israelita cuana einajacaque. Arepa jadya ama bucha, tuque ecuanaja inime tuputaqui ama, Yusura ahua ama tuja quisarati ecuanaja baba cuana tyaana ahuaque. Tura tuna tyahua tyaana ahuaque tura yuneri cuita mepehua cuanaque camadya. Tuna tuna israelita neri cuana bacani. Israel eque dutya ejuracana cuanaque ama tuna Yusuja emepe cuanaque. Umae piji cuita camadya tuna jadique. \v 7 Abraham eque dutya ejuracana cuanaque amatu Yusura mepehua tuja juishu, umae piji camadya. “Micue bacua Isaac eque ejuracanaque cuita camadya tuque jidaque tyaana aya. Tuna camadya tuna mique eque ejuracanaque neri baya”, jadya patu Yusura Abraham acuare beru. \p \v 8 Jadya bahuee ecuana dutya ama Abraham eque ejuracana cuanaque Yusura tuja ishu mepehuaque. Arepa Abrahamja peya ebacua cuanaque anihua ama bucha, tume cuana eque ejuracana cuanaquetu Yusura jidaque tyaana ama ahua. Isaac ecarecaniju aijama jariju patu Yusura tyaana ahua Abraham tuque cuinanadadiyaque. Jadya equetu Yusura tyaana ahuaque cuinanahua. Tuque eque juracanahua cuanaque cuita camadyatu Yusuja cuanaque. \v 9 “Arepa micue huane Sara eje bucha cabacuatie jutaqui ama bucha, carecani isaquitu juya. Riyaque mara juetiyajudya tujatu cuinanaya. Jadya cabameretie juya ecue casa aniyaque”, jadya patu Yusura Abraham acuare. \p \v 10 Tumebaedya micuana riyaque cuejaya micuana huecasha ishu, Abraham eque dutya ejuracana cuanaque ama tuna Yusuja emepeque. Yusuratu mepehua ecuanaja ebaba Isaac jipidya ama. Isaac, Rebeca ecatsejatu beta ebacua pere cuinanacuare. Yusuratu mepecuare peadya cuita camadya. \v 11-12 Tatse cuinanama jariju, ecuaqueja ecarecaniju jarijutu Yusura cuejacuare Rebeca: “Pere ecatse esiri juatsu, icuene cuinanahuaquetu ejuque merequique jubuque”, jadya patu Yusura Rebeca acuare. Jadya cuejaetu Yusura acuare, ejuque mepehuaque, eujique bijidamadurahuaque. Mepecuare tujatu Jacob, jadya tura icuenetadya inime pirehua tibu. Mepecuaretu Jacob; bijidamaduracuaretu Esaú, ai tatse eje bucha juhua baatsu ama. Jadya tujatu ahua, tura cuitadya jadya acara ahua tibu. \v 13 Jadya tu ehuene Yusuja quisarati, tura Rebeca, Isaacja ebacuaque ecatseja ishu quisarati acuareque: “Jacob tuque iyuhueda bahua; eradyatu mepehua. Esaú bacue bijidamadurahua”, jadya patu Yusu jucuare. \p \v 14 Umaera ni tu Yusu tuyu ama bucha baya, peadya camadya mepe, peya bacue bijidamadura jadya, jadya juhua baatsu. ¡Aijama! ¡Jadya ama tuque! Tuquetu tuyu neri, dutya tura eje bucha acara ayaque aya tibu. \v 15 Turadyatu Moisés cuejacuare béru: “Aniya tuque ecue canerecabati ejeque ecue jucara juya tsehue. Ecuetu aniya quiyuhuebati ejeque era jadya bae acara aya tsehue”, jadya patujatu acuare. \p \v 16 Jadya equetu Yusuja canerecabati aniya ecuana tsehue, ai tuque ecuanara ecuana tsehue jadya amereyaju ama. Tuquetu jida ecuana tsehue, ai ecuana tuatsehue jida baatsu ama. Tujatu canerecabati aniya ecuana tsehue, tuque jadya jucara juatsu cuita camadya. \v 17 Yusujatu aijama jucuare canerecabati Egipto juque huaraji dyaque arida tsehue. Ehuene tu Yusuja quisarati: “Erami mepehua Egipto juque huaraji dyaque aridaque juishu. Ahua tuque micue yacuaju ni ejeque ecuitaja ataquique ama, ecue dyaque casa aniya tsehue. Jadya equetu dutya queja aniya cuanaque bahue judadiya ique dyaque casadaque”, jadya patu Yusura quisarati acuare Moisés eque. \p (Arepa tumeque huarajija inime cacuareti ishu emajaca anihua ama buchatu cacuaretihua ama.) \v 18 Jadya equetu Yusuja aniya canerecabati eje tsehue tuja canerecabati anicara juya tsehue camadya. Tura amereya eque jucarama juya cuanaquetu Yusura inime cacuaretishaya ama. \p \v 19 Ejeja cuana ni tu inime juya: “Yusuratu mepeya; ecuita cuanatu bijidamaduraya. Jutaquiju tu tuyu ama ejequedya jutiyda jucha metse aya ama tibu. Ni ejeradya jutidyatu Yusura iyahuaque ecuareu ama”. \v 20 Era micuana jadya quemitsaya. Jadya taa inime netupuume, ique bacaqui cuanaque. Yusu tuque micuanaja jadya jutidyatu juya jadya ataqui ama. Pabejerere ni quisarati aqui ejuu, eje bucha jadya ae jatsu tujatu eau tuque cueyanequique: “¿Aishu mira pabejerere jutidya ahua, sura jida piji ehuene eauque?” jadya? Eiyajatu tuque iyaquique eje bucha quisarati tsehue ataqui ama. \v 21 Sura cuana pujiratu mechi tsumeya tura eje bucha acara aya eque aishu. Tumeque mechi eticaquedya tujatu eau sura jida piji ehueneque, shasha cuana nitya ishu, tumebaedya sura jiji cuana ijehue ishu. \p \v 22 Mechi jaba bahueratu sura cuana aya tura eje bucha acara aya eque; jadidyatu Yusura israelita cuana aya tura eje bucha acara aya eque. Tura amereya eque ama juya cuanaquetu tura tuja cahuaiti, tuja casa bamerecara ahua. Jadya ama buchatu tuque dyaque tsunutahua tuna nerecatura ishu. Tunaratu tuque cahuaitishahua. Jadya tibutu tuja aniyadya tuna nerecatura ishu. Jadya ama bucha tura tuna tyaajehuadya jutidya jidaque. Peya cuana Jesús queja catyati ishu cuejamere juya tupu, turatu israelita cuejataquima cuanaque nerecaturahua ama. \p \v 23 Ahua tujatu tuque dyaque jida casada ecuanaja ishu caadebamereti ishu. Yuequedyadyatu Yusuja inime juhua: “Jida tsehue tuque ecue cuanaque babuque”. Yuneridya iyuhue tsehuedya tura ecuana baya. \v 24 Yusura ecuana mepehua tujaque juishu. Ecuana israelita cuana camadya ama, tumebaedya israelita ama cuanaquetu Yusura mepehua tujaque juishu. \v 25 Neadebacue Yusuja quisarati Oseasra huenecuareque: \q1 “Era ecuique ama bucha bahua cuanaquetu ecue judadibuque. \q1 Iyuhuedama bahua cuanaque tuna amena iyuhueda baya. \q1 \v 26 Eje quejadya jutidya era jadya ahua cuanaque: \q1 ‘Micuana micuana ecue cuanaque ama’ era tuna abuque: \q1 ‘Micuana micuana ecue cuanaque. \q1 Maju Baecua jaque micuana’”, \m jadya patu Yusura quisarati acuare Oseas eque. \p Jadya quisarati ayaquetu Yusura israelita ama cuanaque tuna ecue judadibuque, jadique jadya acuare. \p \v 27 Tumebaedya nehuecatanacue Isaiasra huenecuareque beru yuequedya israelita cuana jadya ayaque: \q1 “Israel eque ejuracana cuanaque tuna jetie ama piyebatilla tupu ama, cueri cuanaja ecuaqueju mejiji bucha. \q1 Arepa jetiama paju ama bucha, eje uma piji camadya tuna Yusu queja judirubuque. \q1 \v 28 Yusura tuna nerecatura ana ahua jetiama tuque ujeu baqui cuanaque. \q1 Masadamadya tujatu jadya adadibuque. \q1 Tuyudya tujatu ecana jadya abuque, tura amereya eque ama juhua tibu. \q1 Patrónra manu catsujetyamereti ishu patsunuta ama jadya eau bucha, jadidyatu Yusu tsunutabuque ama dutya tura amereya eque ama juhua cuanaque nerecatura ishu” \m jadyatu Isaiasra huenecuare béru. \q1 \v 29 Tumebaedyatu Isaiasra cuejanucacuare eje bucha judadiyaque. \q1 “Berutu Yusura dutya iyemeretillacuare Sodomaju, Gomorraju anicuare cuanaque, tura amereya eque ama cuita juya baatsu. \q1 Yusu dutya naruquija ecuana tsehue canerecabati aijama juquena juhua, tura ecuana iyetillaquena juhua, tumeque epu ecatseju cuanaque acuare bucha”, \m jadyatu Isaiasra huenecuare. \p (Jadyatu huenetanacuare Yusuja quisarati, umae israelita cuana camadyatu Yusu queja judirubuque jadique ejitaju ayaque.) \s1 Dutya jujeri israelita cuana Jesús queja catyaticarama juyaque \p \v 30 ¿Eje bucha juatsu jatsutu umada israelita ama cuanaque Ijahua quejaque einajacaque juya, israelita cuana eje uma piji einajacaque? Riyaque micuana cuejacara aya. Israelita ama cuanaratu inime tupucuare ama: “¿Eje bucha anie ecuana ejuu Yusuja biji eque cuita tuja ecuana jucha metse ama bucha baishu?” jadya tunajatu inime tupucuare ama. Jadya ama bucha tuna Yusura jucha metse ama bahua, Jesús queja catyatihuaju. \v 31 Israelita cuanajatu inime jucuare, dutya cacuatsashati eque juyaju baatsu Yusura jucha metse ama baya bucha. Eje bucha cacuatsashati cuana eque cuita jutaqui ama tuna cabaticuare. \v 32 ¿Eje bucha juatsu tuna Yusura ecajuchati jari bacuare? Tuna cacuatsashati cuana eque juatsu Ijahua quejaque quinajacameretiya bucha jucuare tibu, Jesús queja catyatitsu ama. Tuaqueja nimee jutaquique tuna inime cujisha ebari cuita aatsu ecana jida mere cuana tsehue jutidya ecana quinajacamereticara juhua. Tsajajacama cuayaque tumu ebari tsehue tsuru juatsu tuque tsajaja cama juticara juyaju ejunatiu ama bucha, jadidya tu dutya jujeri israelita cuana. Judirubuque ama tuna Yusu queja, tuna Cristo queja catyaticarama juya tibu. \v 33 Cristodya tu tumu ebari buchique. Jadyatu Isaiasra huenecuare Yusuja quisarati tuque jadya ayaque: \q1 “Eratu cuadishabuque israelita cuana chicashaqui buchique. \q1 Tuaqueja catyatiya ama tibu micuana yuamaturatanaterebuque, etihuesu eque pacacatsu ejuu bucha. \q1 Tuaqueja catyatiya cuanaquetu ni eje tupu ecapeya inimeti juya ama”, \m jadyatu Isaiasra huenecuare Yusuja quisarati cuana. \c 10 \p \v 1 Cuejaya micuana era, ecue eatsehuequi cuanaque. Eje buchadya einajacamere datse tuque ecue ata israelita cuana amerecara aya. Yusu queja bacabacayaque tuque ecue abahue: \p —Ecue ata israelita cuana Jesús queja pacatyati, micue ecana Ijahua quejaque inajacamere ishu, Tata, —jadya tuque ajacaya ama. \p \v 2 Adebayadya tuque era, tuna Yusuja biji eque jucara ebari juyaque. Tume tuna baecua eje bucha Yusuja biji eque juishuque. \v 3 Tunaratu adebaya ama Yusura camadya ecuana jucha metse ama amereyaque. Jadya tibudya tuna tuna cuita camadya jucha metse ama cabameretiya tunaja equedya jutidya. Ejenecarama tunajatu aya Yusura ecuana jucha msetse ama bayaque Jesús queja cuita camadya catyatitsu. Catyaticarama ecana juya tuaqueja. Bijidamaduraya tuna tueque cuita camadya Yusura inajacamere ishu iyahuaque. \v 4 Cristotu majuhua etsujetyaqui, ecuana Yusuja jucha metse ama baishu. Ecuana tuaqueja cuita camadya catyatihuaju, Yusura ecuana jucha metse ama baya. Jadya ama buchatu dutya jujeri ecue ata cuanara inime tupuya jadya: “Yusura ecuana jucha metse ama baya, ecuana cacuatsashati cuana eque cuita camadya juyaque juatsu”, jadya jutidya tunajatu inime tupuya. \p \v 5 “Cacuatsashati cuana ehuene eque cuita aniya cuanaque tuna Yusu queja judirubuque”, jadyatu Moisésra huenecuare béru. \v 6 Paju ama ecuanaja inime Yusura dyaque ataquimaque inajacamere ishu amereya bucha. Yusura ecuana jucha metse ama baya, ecuana Jesús queja catyatihuaju baatsu camadya. Tumebaedya tu ehuene: “Paju ama micuanaja inime: ‘¿Ejequetu etsurau barepaju einajacamerequique sarera?’” Cristo cuitadyatu butehua riyaque yahuaju. \v 7 Tumebaedya tu ehuene: “Paju ama micuanaja inime: ‘¿Ejequetu ebuteu emaju cuanaque aniyaju einajacamerequique sarera?’” Cristo tu tuhua ama. Netitsuranucahua tuque. \p \v 8 “Ibeda ama tu eje bucha Ijahua quejaque inajacamere ishuque bahue juishu. Micuanaratu amena bacahuadya cuejatayaju. Micuanaratu amena ahuadya bacahuadya riyaque quisarati. Micuanaratu amena riyaque inime tupu ishu ahuadya”, jadyatu ehuene jucuare. Riyaquedya tuque ecuana quisarati cuejayaque. \v 9 Ecuanara “Jesús tu Ique Cuatsashaquique”, jadya quisarati ayaju Yusura ecuana Ijahua quejaque inajacamereya. Ecuanara yuneri cuitadya Jesús emajuque chacha netitsuranucahuaque ejeneyaju, Yusura ecuana inajacamereya. \v 10 Dutya ducuta Jesús queja catyatihuaju, ecuana Yusura jucha metse ama baya. “Jesús queja ique catyatihua”, jadya cacuejatiyaju, ecuana Yusura inajacamereya. \p \v 11 Ehuenedya tu Yusuja quisarati: “Ecuana Cuatsashaqui queja catyatihua cuanaque tuna bisunime ama tuaqueja nimee juatsu”. \v 12 Ejequedya jutidyatu Jesús queja ecatyatiu einajacaque juishu. Paju israelita, israelita ama, Yusura ecuana inajacamereyadya. Peadya Ecuana Cuatsashaqui Jesucristo dutya naruquique. Tere tupu ama tura ecuana tyabuque jidaque eje uma tuque jidaque bacaqui cuanaque. \v 13 Jadidya tu ehuene Yusuja quisarati: “Ecuana Cuatsashaqui queja tuja inajacamere ishu bacabacaya cuanaque tuna einajacadya juya. \v 14 ¿Eje bucha bacae jatsu tunajatu jadya eau, ai tunaja tura inajacamereyaque ejeneya batu di taa? ¿Eje bucha jatsu tunajatu eau, ai tunaja, tuna jiteque tuque majuhuaque ebaca batu di taa? ¿Eje bucha bacae jatsu tunajatu eau riyaque quisarati aira cuejatiya batu di taa? \v 15 ¿Eje bucha cuae jatsutu Yusuja quisarati cueja puji cuana ejuu, aira ecana cuadishaya batu di taa? Ehuenedya tu Yusuja quisarati: “Dyaque jida tu jidaque quisarati cuejaqui cuanaque juna ishu” jadya. \p \v 16 Arepa ecuanara cuejayaju bacaya ama bucha, dutyara amatu ejeneya ecuanara cuejayaque. Isaiasratu huenecuare: “Eje umara piji camadyatu ecuanara cuejayaque bacahua, Ecuana Cuatsashaquique”. \p \v 17 Yusuja quisarati cuejayaju bacatsu ecuana catyatiya Jesús queja. Yusuja quisarati bacatsu cuita camadya tuque ecuana Jesús adebaya. \p \v 18 Umaera ni tu inime tupuya: “Israelita cuanaja ni tu aijama emajaca juhua riyaque quisarati baca ishu.” ¡Jadya ama tuque! Tunaratu cuejayaju bacahuadya. Yusuja quisaratitu ehuene: \q1 “Dutya quejaratu quisarati bacahua cuejayaju. \q1 Dutya epu cuanajutu riyaque quisarati cuejatanahua”, jadya tu ehuene. \m \v 19 Umaeja ni tu inime juya: “Israelita cuana ni tu baecua juhua israelita ama cuanaque Yusura inajacamereyaque”. ¡Aijama, jadya ama tuque! Tuna tuna bahuedya juhua Yusura tuaqueja judirushadadiyaque israelita ama cuanaque. Moisésra cuitadyatu huenecuare Yusura cuejahuaque: \q1 “Micuana micuana ecue cuanaque. \q1 Jadya ama bucha, peya cuana tuque ecue amereya, icuene ecue ama juhua cuanaque. \q1 Era ecana jadya ayaju, micuanara tuna ujeu babuque”, \m jadya patu Yusura israelita cuana cuejacuare. \v 20 Tuequedyatu Isaiasra bajida tsehue ama yunerique cuejacuare. Turatu huenecuare Yusura cuejahuaque: \q1 “Ique sare juya ama cuanara adadibuque. \q1 Ique cabameretibuque ique sarequi ama cuana queja”, \m jadyatu Yusu jucuare beru yuequedya. \v 21 Tumebaedyatu Isaiasra huenenucacuare Yusura quisarati acuareque israelita cuanaja ishu: \q1 “Cuejajacaya ama tuque israelita cuana: \q1 ‘Eaqueja necatyaticue’. \q1 Ijacabacacarama tunara aya era cuejayaju. \q1 Tuna tuna eatsehue cahuaitijacaya ama”. \c 11 \s1 Dutya ama israelita cuana Yusu queja nimee jujacacuareque \p \v 1 Umaera ni tu inime tupuya: “Jacahuadya ni taa ecuana israelita cuana Yusura. Bijidamadurahua ni taa tujatu tura mepehua cuanaque”, jadya ni tunajatu inime juya. ¡Jadya ama tuque! Dutya ama tura ecuana jacahua. Ique, idya cuitadya israelita. Ique Abraham eque ejuracanaque. Ique tumeque cuare juquedya Benjamín eque juracanacuare cuana juque. \v 2 Yahua ejitaju ama jariradya tujatu mepehua ecuanaja baba cuana israelita cuana tujaque juishu. Iyacua tura ecuana jacahua ama. Micuanaratu adebayadya Elías eje bucha jucuareque, Yusuja quisarati ehueneque tuque jadya ayaque. Turatu dutya israelita cuanara cuana Yusu muijacahua bucha bacuare. \v 3 Yusu tsehue patu quisaraticuare: “Ecue ata cuanatu mira amereya eque jujacahua, Ique Cuatsashaquique. Tunaratu iyetillahua mique equeque quisarati cuejaqui cuanaque. Tunaratu yuamaturatillahua mesa tumu ea cuanaque; tumeque mesa cuana mique tyayaque iya ishu cuanaque tunajatu rihuishatillahua. Ique cuita camadya mira amereya eque juyaque chacha aniya. Ique tunara iyecaradya aya”, jadya patu Eliasra Yusu acuare. \v 4 Yusura patu quemitsacuare: “Mique camadya amami eaqueja ecatyatique chacha aniya jarique. Aniya jaritu umada era amereya eque juya cuanaque. Aniya jaritu pacarucu mil chichucata juma jari cuanaque cueya Baal mui ishu eaja yacuaju”, jadya patu Yusura acuare Elías. \v 5 Elías anicuare patyatu umae israelita cuana Yusu queja nimee jujacacuare amadya. Tumebaedyatu iyacua aniya umae Jesucristo queja ecatyatique. Yusura ecuana mepehua tuque dyáque jida tibu. \v 6 Mepehua tura ecuana, tuque ecuana tsehue canerecabati aqui jucara juya tibu. Mepequena tura ecuana juquena juhua ecuana inime jidaque cadujutiyaque baatsu, tume taa tu canerecabati ama ejuu. Tsujematu ejuu ama. \v 7 Nebacacue era cuejayaju. Israelita cuanatu cacasatihua Yusu queja jucha metse ama cabamereti ishu. Jadya ama bucha dutya jujeri tuna Yusura jadya ama bahua. Tura tuna jucha metse ama bahua umae piji tura icuenetadya mepehua cuanaque camadya. Dutya jujeri tuna isahue bucha juhua, Yusura Jesús queja catyati ishu cuejayaju. \v 8 Ehuenedya tu Yusuja quisarati: \q1 “Yusura tuna tura amereya eque jucaramaque inime tyahua. \q1 Arepa yunerique isaraya ama bucha, tuna adebaya ama. \q1 Arepa yunerique bacaya ama bucha, tuna ejeneya ama. \q1 Riyacama jaridya tu jadya. \q1 Israel eque ejuracana cuanaque tuna tura amereya eque anicarama juya”. \m \v 9 Tumebaedyatu ecuanaja ebaba David emui juhuara huenecuare: \q1 “Tuna tacadya jutidya tuna ijahue catiya. \q1 Tunaja jetiama ara ishu cuanaque, dutya tunara sareya cuanaque aniya baatsu tunajatu inime juya, Yusu tuna tsehue pureama juya bucha. \q1 Tuna tacadya jutidya tuna ijahue catiya, \q1 ecuanara cuanubi cuana armadillaju, jae cuana patuju jadya nudya ishu ijahue eau bucha. \q1 \v 10 Tuna tuna caadebatiya ama Yusura masadama nerecaturadadiyaque. \q1 Atucamaque bucha tuna. \q1 Ecabutijaraque bicuedaja eremeshaque bucha tuna”, \m jadyatu Davidra huenecuare Yusuja quisarati. \s1 Yusura tuja ama juhua cuanaque tujaque amereyaque \p \v 11 Umaeja ni tu inime juya: “Dutya jujeri israelita cuanara Jesús bijidamadurahua tibu, jutaquiju ni taa tura ecuana pana jacadya ahua”. ¡Jadya ama tuque! Ecuana israelita cuana tuja yana equedya juhua ama tibu, tujatu israelita ama cuanaque tyahua emajaca tuaqueja judiru ishu. Yusuratu inime tupuya: “Israelita ama cuanaque Ijahua quejaque inajacameretanayaju bahua tibu ni tu israelita cuanaja bijidadya Jesús queja ecana catyati ishu, tuna dyadi inajacameretana ishu” jadya. \v 12 Israelita cuana cuatsashaya eque ama juhua baatsutu Yusura inajacameretibunehua israelita ama cuanaque. Israelita cuana Jesús queja catyaticarama juya baatsutu Yusura israelita ama cuanaque tyahua jidaque. ¡Dyaque jida taa tu eju dutya jujeri israelita cuana Jesús queja catyatitsu! \v 13 Hueneya rique riyaque micuanaja ishu israelita ama cuanaque. Yusura ique cuadishahua tuja quisarati micuana cueja ishu. \v 14 Jadya tibudya ique cacasatiya micuana Yusuja quisarati cueja ishu, micuana Jesús queja catyati ishu. Tume ni tu eatsehue amie cuanaque Yusura israelita ama cuanaque inajacamerehua baatsu, micuana baedya jucara ejuu. Ejeque cuana ni tuna Jesús queja ecatyatiu quinajacamereti ishu. \v 15 Dyáque jida ni tu jubuque jetiama israelita cuana Jesús queja catyatihuaju. Tuna Yusura amereya eque ama juhuaju Yusura bijidamadurahuaju, israelita ama cuanajatu anihua emajaca Yusu tsehue jida junuca ishu. Dyáque jida ni tu jubuque israelita cuana Jesús queja catyatihuaju. Majucuare cuanaque chacha netitsuranucahua bucha ni tu jubuque. \v 16 Catibutiya equeque ni ai Yusu jaque, tumetu dutya tueque catibutiyaque tumebaedya tujaque. Pan ishuque harina tu Yusu jaque, jadya ecuana eau. Jutaquiju taa tu dutya pandya Yusu jaque tere. Acui tiri tu Yusu jaque, jadya ecuana eau. Jutaquiju taa tu dutya acui yaadya tujaque. \v 17 Ita taa ejeja cuana tuja teeju eaniu acui olivo béru uhuacuareque. Olivo equiquejuja yaa cuana ni tu sipicara eau olivo acui euhuaju etubuudya tujatu umae yaa cuana euhua jaque. Tuque cuarequi tujatu esipiudya umae yaa cuana olivo equique juque. Peya juque catsucahuijati ishuque sipihuajutu raraya ama, etiri cuana aniya tibu, ecui euhuaju ena huarereya tibu. Micuana israelita ama cuanaque micuana olivo equique juque buchique. Israelita cuana tuna olivo euhua jaque yaa cuana etubu buchique. Israelita cuana tuna eje uma mara Yusu jacameretanahua, micuanaja einajacamereque juishu emajaca ani ishu. Micuanajatu dutya jidaquedya juhua Yusura Abraham tyaana ahuaque, tumebaedya tuque eque juracanahua cuanaque. \v 18 Jadya ama bucha micuana casumititaqui ama micuana taca. “Yusura ecuana mepehua tibu, tura ecuana dyaque iyuhueda baya, tuna iyuhueda baya bucha ama”, jadya micuanaja paju ama inime. Etiri cuana ademetu acui casada netiya, ai yaa cuana eque ama. Abraham eque, tuque eque ejuracana cuanaque ademe micuana Yusura tyahua jidaque; ai micuana eque ama tujatu ecana tyahua jidaque. \v 19 Ejeque cuana ni micuana jadya juya: “Yaa cuana yuequedyaque tubutanahua bucha, olivo equique juque yaa cuanaja sipitanabare ishu, jadidyatu israelita cuana bijidamaduratahua, ecuana Yusu jaque juishu. Jutaquiju ni taa ecuana dyaque inime metseque”, jadya. \v 20 Pusha amadyatu Yusura eje uma mara israelita cuana bijidamadurahua. Yuequedyaque yaa cuana tubutanahua bucha, jadidya tuna Yusura bijidamadurahua. Tuna Jesús queja catyaticarama juhua tibu, tuna Yusura bijidamadurahua. Tura micuana mepehua tujaque juishu, micuana Jesús queja catyatihua baatsu ademedya. Arepa Yusura micuana mepehua ama bucha, micuana taca casumiti nejuume. Yusu jutidya nemubacue. \v 21 Israelita cuana tu euhuaque etibu juque ecatsucahuijatique buchique. Yusura icuene cuita tuja juhua cuanaque nerecaturahua tibu, micuana ni Jesús queja nimee jujacaya, tumebaedya tura micuana nerecaturabuque. \v 22 Yusujatu canerecabati aniya. Jadya ama bucha tujatu tuja yana equedya ama juya cuanaque nerecaturaya. Israelita cuana Jesús queja catyatihua ama cuanaque tujatu nerecaturahua. Micuana tsehuetu tuque dyaque jida juhua, micuana Jesús queja catyatihua cuana tsehue. Tuquetu micuana tsehue jida jujacaya amadya, micuana Jesús queja nimee jujacayaque ama juatsu. Micuana ni tuaqueja nimee jujacaya, tume tura micuana nerecaturabuque. Micuana micuana acui yaa tubu ijehue jadya eauque bucha jubuque. \v 23 Israelita cuana ni Jesús queja nimee junucaya, tume tuna Yusu jaque judadinucaya. Yusura tuna yudijidya judirushanuca eau tuaqueja. Acui yaa tubutanacuareque tuhua nucadya sipinuca jadya eaque bucha tuna jubuque. \v 24 Micuana micuana israelita cuana ama. Icuene micuana Yusu jaque ama juhua. Iyacua bacue micuana Yusuja cuanaque. Micuana micuana olivo equique juque yaa olivo euhuaja etibuju esipique buchique. Yusura micuana jadya ahua tibu, jutaquiju taa tu Yusuja ishu eje bucha ataquima amadya israelita cuana tuaqueja yudijidya amerenuca ishu. Ecuanaja baba cuanatu Yusura icuene cuita mepehua tujaque juishu. Tee mere pujira acui euhuaja yaa tumeque acuiju nucadya esipibarenucau bucha. Tuna Jesús queja catyatinucahuaju tuna Yusura abuque: “Israelita cuanatu ecuique nuca” jadya. \s1 Jetiama israelita cuana Yusu queja judiru ishu Jesús queja catyatibuqueque \p \v 25 Pana ijacabaca neacue riyaque, micuana ecue eatsehuequi cuanaque. Icuenetu adebataqui ama juhua Yusura israelita cuana eje bucha adadiyaque. Iyacua tura ecuana ejitaju bamerehua. Dyaque jida micuana adebamerecara aya micuana cuita camadya Yusura mepehua bucha micuanaja inime ejuu tibu. Dutya jujeri israelita cuanaratu Jesús bijidamadurabuque tuna inajacamerequique. Tunaratu bijidamaduraajeya jari israelita ama cuanaque Jesús queja eje uma catyatidadiya tupu. Israelita ama cuanaque tujaque judadihuajutu jetiama israelita cuana inime cacuaretibuque. \v 26 Jadya judadihuajutu jetiama israelita cuana Yusu queja judirubuque. Jadidya tu ehuene Yusuja quisarati: \q1 “Yusuja epu Sión bacani juquetu jebuque Einajacamerequique. \q1 Jacob eque ejuracana cuanaque tujatu secabuque tunaja jidama cuanaque, Israelju aniya cuanaja jidama cuanaque. \q1 \v 27 Apupashabuque tunaja tuque jucha cuana, tunaja ebaba cuanaque jadya aana ahua tibu”, \m jadya tu ehuene Yusura quisarati acuareque. \p \v 28 Jetiama israelita cuanatu Yusura baya tuque ujeuque bucha, tunara Jesúsja quisarati ejeneya ama tibu. Tunara Yusuja quisarati bijidamadurahua tibu, micuana israelita ama cuanaque aniya tuque micuanaja emajaca Jesús queja catyati ishu. Jadya ama buchatu Yusura israelita cuana iyuhueda bajacahua ama. Yuequedya tura ecuana mepehua tujaque juishu. “Micuana, micuana eque juracanaya cuanaque jadya micuana ecue cuanaque”, jadya patu Yusura acuare ecuanaja baba cuana. \v 29 Yusuratu cuareya ama tura inime tupuyaque. Tura tyayaque tujatu secanucaya ama. Tura mepeyaque tujatu jacanime ama. \v 30 Jadya tibudyatu Yusuja iyacua canerecabati aniya micuana tsehue, israelita cuana Jesús queja catyaticarama juya tupu. Tujatu canerecabati aniya micuana tsehue, arepa micuana icuene tuaqueja catyaticarama juhua ama bucha. \v 31 Tumebaedyatu tuna tsehue Yusuja canerecabati anibuque. Iyacuatu tuja canerecabati aniya micuana tsehue; jadidya tujatu canerecabati anibuque israelita cuana tsehue. Anibuque tujatu canerecabati, arepa iyacua tuna Jesús queja catyaticarama juhua ama bucha. \v 32 Aijamatu ni ejeque buchique Yusuja yana equedya cuita juyaque, israelita cuana ni israelita ama cuanaque. Yusura tuna dutya tupu baya jucha metse. Tumebaedyatu Yusuja canerecabati anibuque israelita cuana tsehue, israelita ama cuana tsehue jadya. \s1 Yusu pureama aishuque \p \v 33 Adaditilla tupu amatu Yusu ecuana tsehue jidaque. Aijamatu ni ai tuque baecuaque. Aijamatu ni ai tura adebayaque ama. Ni ejera buchiquetu adebaya ama Yusura inime tupuyaque. Ni aira buchiquetu adebaya ama tuque ai juyaque. \v 34 Jadya tu ehuene Yusuja quisarati: \q1 “Ni ejeque buchiquetu bahue Yusura eje bucha inime tupuyaque, ni eje bucha juatsu. \q1 Aijamatu ni ejeque buchique Yusu dyaque bahueque cueja ishuque. \q1 \v 35 Ni ejeja buchiquetu Yusu tyataqui ama, tuja cuaretyanuca aishu. Tujatu manu aijama ni eje tsehue”. \p \v 36 Yusuratu iyahua dutya ai aniyaque. Dutyadya tu tujaque. Dutya ai aniyaque tu Yusu mui, pureama jadya aishuque. \p —Yusu, miquemi jida. Aijamatu peya mique buchique —jadya tuque ecuanaja ajacataqui ama. \p Jadidya paju. \c 12 \s1 Yusu jaque juya tibu, tuja biji eque anitaquique \p \v 1 Cuejaya micuana riyaque, ecue eatsehuequi cuanaque iyuhueda cuanaque. Yusujatu dyaque canerecabati anihua dutya ecuana tsehue. Jadya tibudya pana catyati nejura tuaqueja. Ai emajuque bucha ama, Yusu queja necabameratira chacha bucha, tuja ecuana aiju tsume ishu. Necuejara Yusu: “Ique, dutya ecue aniyaque jadya tu micuique”. Yusuja biji eque neanira, Yusu pureamatura ishu. Jadya cabameretie ecuana jutaqui Yusu queja tuque mere ishu. \v 2 Yusu adeba baecua cuanaque aniya bucha anie nejura ama. Yusura ecuanaja pacuare ecuana eje bucha anieque, ecuanaja inime tupu cuana jadya. Tura ecuana jadya cuaree ahuaju tume ecuana bahue juya Yusura ecuana eje bucha anishacara ayaque. Bahue ecuana juya jidaque aishuque. Bahue ecuana juya Yusuja eje buchique bijidaque. Pana bahue ecuana juya eje bucha anie juishuque. \v 3 Yusura ique cuatsashahua tuja quisarati cueja ishu. Jadya tibudya micuana cuejaya eje bucha anie tuja biji eque juishuque. Yusura cuitadya ecuana peadya peadya tyahua casa tuque mere ishu. Inime tupuqui neara eje bucha meree Yusu eauque. Tura casa tyahuaque pana adeba aatsu, jadya mereedya neara Yusu. \v 4 Peadya ecuitajutu aniya jetiama bucucu ishuque. Dutyaja tunajatu bape bape bucucu ishuque aniya. \v 5 Jadidya ecuana, arepa Cristo queja ecatyati cuanaque jetiama ama bucha, dutya ecuana cuita pidya camadya bucha. Yuhua cama ecuana, Cristo merecara tsehue. \p \v 6 Yusura ecuana dyaque iyuhueda baya. Jadya tibudya tura ecuana casa tyabarehua peadya peadya bape bape. Jutaquiju nemerera tura ecuana casa tyahua tsehue. Umae ecuana Yusura casa tyahua tuja quisarati cueja ishu. Tunajatu cuejataqui tuyu cuji juma. \v 7 Umae ecuana Yusura tyahua casa peya cuana tsahua ishu. Tunajatu jida tsehue tsahuataqui. Peya cuanatu Yusura casa tyahua tuja quisarati yunerique bahuitya ishu. Tunajatu bahuityataquidya peya cuana. \v 8 Umaetu Yusura tyahua casa peya cuana casatura ishu. Tudya tunajatu ataqui. Umaetu Yusura jetiama tyahua chipiru, ai cuana jadya. Tuna tuna inijeda jutaqui ama. Tunara ecana pacajaquetiquere peya cuana tunaja ai aniyaque jida inime tsehue. Umae cuanatu Yusura casa tyahua peya cuana naru, cuatsasha jadya ishuque. Tunajatu jadya aqueretaqui, muida tsehue, ai dyaida tsehue ama. Umaetu Yusura casa tyahua nerecada cuana tsehue canerecabati aqui juishu. Jadya juya tibu tunajatu pureama tsehue ataqui. \s1 Jesús queja catyatiya cuanaque eje bucha anie junenie jutaquique \p \v 9 Iyuhueda cabatiya jiu nejuume; yuneri iyuhueda necabaticue. Neaume ni ai buchique peya yuamatura ishuque. Jida nejura peya cuana tsehue. \v 10 Iyuhueda tsehue necabaticue peya cuana Jesús queja ecatyati cuana tsehue. Micuana tsehuequi cuana tsehue ecabatiu bucha, cabatie nejucue peya cuana tsehue. Nemuicue peya cuana, tuna queja camuimereticara juatsu ama. Yurameta camuibati nejucue peya cuana tsehue. \p \v 11 Necacasaticue. Dyaida nejuume Ecuana Cuatsashaquira amereyaque aishu. Merecara tsehue nemerecue. \p \v 12 Pureama nejucue, Yusura tyaana ahuaque eje tupu tura tyadadiyaque cahuecashatitsu. Neiducue abacata tsehue nerecada juya cabatitsu. Yusu tsehue nequisaratijacaume. \p \v 13 Jesús queja ecatyati cuanaja ai aijama baatsu, netyacue ecana micuanaja ai aniyaque. Ejeque micuanaja epu eque cuetiyaju ara ishuque, tahui ishuque aijama baatsu, ecana neihuaracue micuanaja etareju. \p \v 14 Yusu adeba baecua cuanara micuana jidama ayaju, “Jida ecana bacue, Tata” jadya Yusu queja nebacabacacue. “Nerecaturacue ecana, Tata”, jadya neaume Yusu. \p \v 15 Pureama nejucue, peya cuana pureama juya cuana tsehue. Ejeque peya inime juyaju, neaquerecuedya peya inime. \v 16 Bape bape inime cadujutiya ama bucha pureama tsehue peya cuana tsehue neanicue. Micuana cuita camadya dyaque inime metse bucha necabatiume. Nerecada cuana tsehue cajipeticarama nejuume. Necarenecue ecana. Dutya bahue bucha necabatiume. \p \v 17 Arepa peya cuanara eje bucha jidama aya ama bucha, tunara aya bae ecana neaume. Neanicue jida, dutyaja micuana jida tsehue aniyaque baishu. \v 18 Eje buchadya dutya tsehue jida pureama tsehue anicara nejucue. \v 19 Necacuarehuanatiume jidama atayaju, ecue eatsehuequi cuanaque iyuhuedaque. Yusu camadya tu jidama cuanaque nerecaturaquique. “Era cuitadyatu cuarehuanaya ecue cuanaque jidama aquique. Nerecaturabuque tuna ecue cuanaque jidama ahua cuarequi”, jadya tu ehuene Yusura quisarati acuareque. \v 20 Tumebaedya tu ehuene peyaju Yusuja quisarati: “Mique ujeu baquique ni aracara juya, tyacue ara ishuque. Ijicara ni juya, tyacue iji ishuque. Mira jadya bae ayaju mique ujeu baquique pabisu. ‘Arepa era tuque jidama ahua ama bucha taa tura ique jida baya’ jadya tujatu inime juya”, jadya tu ehuene Yusuja quisarati. \p \v 21 “Jidama neara ecuana jidama aqui cuanaque”, jadya inime netupuume. Tunara jidama ayaque cuarequi, jida jutidya ecana nebacue. \c 13 \s1 Jesús queja ecatyati cuanaque huaraji cuanara cuatsashaya eque jutaquique \p \v 1 Huaraji cuanara cuatsashaya eque nejucue. \p Yusuratu iyahua dutya huaraji cuana eju ecuana aniyaju, ecuana naru ishu. Jadya tibudya ecuana dutya huaraji cuanara naruya, Yusura casa tyahua tibu. \v 2 Jadya tibudyatu huaraji cuanara cuatsashaya eque jucarama juya cuanara Yusura cuatsashayaque aya amadya. Yusura cuatsashaya eque juya ama cuanaque tujatu ecana nerecaturabuque. \v 3 Huaraji cuanatu iyatanahua jida juya cuanaque nerecatura ishu ama. Jidama juya cuanaque nerecatura ishu tuna iyatanahua. Jutaquiju micuana huaraji cuana tsehue bajida jucarama juya tibu, tunara cuatsashaya eque nejucue. Micuana jadya anie juyajutu huaraji cuanara micuanaja ishu jida quisarati aya. \v 4 Yusuratu iyahua huaraji cuana micuana tsahua ishu. Jidama ni micuana juya, mubataqui tuque micuanaja ecana, tunaja micuana jidama juyaju nerecatura ishuque inime aniya tibu. Tunaratu Yusu mereya, jidama juya cuanaque nerecaturayaque. \v 5 Jadya tibudya huaraji cuanara cuatsashaya eque nejucue. Cacuatsashati eque neanicue, tunara enerecaturauju camadya ama, micuana cuitadya jadya anitaquique bahue juya tibu. \v 6 Yusuratu iyahua huaraji cuana ecuita cuana tsahua ishu. Jadya tibudya tunara micuana “Netsujetyacue huaraji cuana”, jadya ayaju, ecana netsujetyacue. Tunaratu sareya tumeque chipiru ecuita cuana tsahuajaca ishu ama. Micuana naruyaque tunajatu Yusu mereya. \p \v 7 Netsujetyacue dutya micuanaja huaraji cuana tsujetyataquique. Huaraji cuanara cuatsashayaju, mere nejucue epuju aniya cuanaja jida ishu. Huaraji cuanara jadya ayaju: “Netsujetyacue chipiru epuju aniya cuanaque tsahua ishu saretanayaque”, netsujetyacue chipiru tsehue. Huaraji cuanara cuatsashaya eque nejucue. Nemuibacue; neijaribaume ecana. \s1 Jesús queja ecatyati cuanaque peya cuana tsehue eje bucha cabatie jutaquique \p \v 8 Manuqui nejuume ni eje tsehuedya jutidya. Patere micuanaja manu cuana; iyuhueda cabati ishuque camadya micuanaja patere ama. Peya cuana tsehue ecuana iyuhueda cabatiyaque tu ecuanara peya cuana manu etsujetya buchique. Peya cuana tsehue ni ecuana iyuhueda tsehue cabatiya, tume ecuana Yusura cuatsashahua eque juya. \p \v 9 “Peyaja ehuaneque nejaraquereume. Quiyeti puji nejuume. Chiri nejuume. Peyaja ishu pusha pusha nejuume. Peya jaque micuanaja ishu nebijiseriume”, jadya ecuana Yusura cuejahua tuja cacuatsashati. Peya cacuatsashati cuanatu aninucayadya. Amena ishu tura ecuana cuatsashahua: “Iyuhue tsehue nebacue peya cuana. Micuana cuitadya iyuhueda cabatiya bucha iyuhuee peya nebacue”. Riyaque cacuatsashatiju dyari dutya cacuatsashati esabutilla. Micuana ni tumeque cacuatsashati eque juya, tume micuana dutya peya cuana cacuatsashati equedya juya. \v 10 Peya cuana yuneridya iyuhueda bayaque juatsu, tuque ecuana peya jidama aya ama. Ejera peya cuana iyuhueda bayaquetu Yusuja dutya cacuatsashati equedya juya. \p \v 11 Jadya tibudya Yusura cuatsashaya eque neanira, amena Ecuana Cuatsashaquique junanucayaque tsunutaya ama tibu. Jadya tibudya ecabatique bucha nejura, Yusuja mere juyaque emajaca aniya jari tupu. Masadamatu juetiya huecaca ecuana tuaqueja judiruyaque. Ecuana Jesús queja catyati metse juhuaju tumeque huecaca equetu japada jucuare. Amena iyacua bacue japadama juetibeya tumeque huecaca. \v 12 Iyacua ecuana aniyaque ri apuda bucha, dyaque cuita jucha, canerecati jadya aniya tibu. Ecuana Cuatsashaquique junayaque huecaca tu ijeti cuinanayaque bucha, tura dutya jidamaque secabuque tibu. Amenatu tuque tsunutaya ama. Amena huecacayaju tibu pajatayaque bucha tuque. Bisutadaque neajacara, Ecuana Cuatsashaqui adeba baecua cuanara apuda ducu aya cuanaque. Yusuja biji equeque camadya neara, eje eque bisutaqui juishu ama. Cristoja casa tsehue nejunenira, Yusu cahuaitisha ishuque ecuana eau tibu; sudaru eiyetauju ai pajida tsehue ecajututiu bucha nejura. \v 13 Jida neanira ecuana peyara petayaju bisu ishu ama. Ijiiji, nijuqui mere jadya nejura ama. Chine jutayaju necuara ama ecuita cuana jidama jutayaju. Ecuanaja caquemitiqueremaque nejaraquerera ama. Bisutadaque neara ama. Cahuaiti, cati jadya peya cuana tsehue nejura ama. Cajishati arida nejura ama. \v 14 Ecuanaja biji eque cuita camadya anitsu tuque ecuana Yusuja bijidamaque aya. Ecuana cuita camadya capureamaturati ishuque neara ama. Jesucristo queja necatyatira tuja biji eque ani ishu. Sudaru eiyetauju ejutuqui pajida tsehue ecajututiu bucha, jadidya ecuana Jesucristo queja ecuana dyaquedya jutidya catyatiajetaqui, Satanásra ecajuchatishau tibu. \c 14 \s1 Jesús queja ecatyati cuanaque tacuaritaquique ama \p \v 1 Umaeratu pana adeba aya ama jari eje buchique Yusuja bijidaque, arepa ecana yuneridya Jesús queja catyatihua ama bucha. Casadamaque jari bucha tuna. Cati cati ecana neaquereume, tuna inime cacuaretisha ishu. Micuana tsehuequi bucha bae ecana neacue. \v 2 Jesús queja umae queja ecatyati cuanajatu inime juya: “Arataquidya tuque ecuanaja erami, arepa tunara ai cueya cueya cuanaja yacuaju iyahua ama bucha. Aratsu tuque ecuana Yusu cahuaitishaya ama”, jadya tuna juya. Dutya erami tunajatu araya. \p Peya cuanara bacue adeba jida ama aya Yusuja quisarati. “Arataqui ama tuque ecuanaja tumeque erami. Aratsu tuque ecuana Yusu cahuaitishaya”, jadya tuna juya. Jadya tibudya tunajatu araya tuna cuhuatiya cuanaque, tunaja teeju aniya cuanaque cuita camadya. \p \v 3 Erami ara bahue cuanara nebijidamaduraume erami ara baecua cuanaque. “Micuana micuana inimemasi, jadya ejeneya tibu”, jadya ecana neaume. Acui caca ai cuhuatiya cuanaque camadya araya cuanaque jadya tunajatu ecana ataqui ama erami araqui cuanaque: “Micuana erami araqui cuanara tuque micuana Yusu cahuaitishaya”, jadya ecana neaume. Jadya ecana neaume; Yusuradya tuna tujaque amerehua erami ara bahue cuanaque. \p \v 4 Jadya micuana cuejaya, micuana jidama bucha erami ara ishu bayaque. Erami araqui cuanaque tu micuana jaque ama; Yusu jaque tuna. Jadya tibudya tuque micuanaja ecana eje bucha quisarati eque ataqui ama. Yusu mereya tibu, tuna jida juyaque juatsu, Yusura peadya tuna eau: “Micuanaratu jidaque aya” jadya. Jida juyaque ama ni ecana juneniya, Yusura cuitadya tuna eau: “Micuana micuana tuyu ama juya” jadya. Ecuana Cuatsashaquira ecuana tyaya tuja cuanaque tujaque cuitadya casa ecuana tuja biji eque cuitadya ani ishu. Turadya ecuana naruya ecuanara tuyuque ama eauju. \p \v 5 Jesús queja umae ecatyati cuanaque tuna juya: “Umae huecaca cuana tu dyaque muitaqui cuanaque. Tumeque huecaca ecuana mere jutaqui ama”, jadya tuna juya. Umae bacue juya: “Dutya huecacadya jutidya tu dutya tupu”, jadya tuna juya. Ni ejeja buchiquetu casada tsehue peya tura ejeneya bucha ejenemeretaqui ama huecaca mui ishuque adebamere, adebamere ama jadya. Peadya peadyaja camatu ataqui eje bucha tura inime tupuya eque riya cuanaque inimeju. \v 6 Riya cuanaque huecaca muida bucha baya cuanaratu huecaca cuana muiya, Ecuana Cuatsashaquira amereya eque jucara juya tibu. Ejera dutya huecacadya jutidya dutya tupu bayaquetu Ecuana Cuatsashaquira amereya equedya jucara juya. \p Erami ara bahue cuanaratu dutya eramidya araya, Ecuana Cuatsashaquique mui ishu, yusurupai aatsu. Tumebaedya erami ara baecua cuanaratu erami araya ama, Ecuana Cuatsashaquique mui ishu. Tunaratu tumebaedya yusurupai aya Ecuana Cuatsashaquique, tura ara ishuque tyaya tibu. \p \v 7 Ecuana taca ama ecuana; aniyatu ecuana metseque. Yusu jaque ecuana. Chacha aniya jari tupu ecuana Yusura amereya eque jutaqui, ecuanaja biji eque ama. Majutsu ecuana tujaque jaridya. \v 8 Chacha aniyaque ecuana Ecuana Cuatsashaquija biji eque aniya. Majutsu ecuana tuaquejadya jubuque. Chacha aniya jari tupu aniyaque tu Ecuana Cuatsashaquira amereya eque ani ishuque. Tura huecaca iyahuajudya ecuana eje tupu majudadiya, tuatsehue anidiru ishu. Jadya tibudya ecuana chachaque, jadya ama juatsu emajuque, Yusu jaque ecuana. \v 9 Cristo majutsu, tuque chacha netitsuranucatsu tujatu tsujetyahua ecuana tujaque juishu. Jadyatu Yusuja inime jucuare. Jutaquiju tu tuque Ecuatsashaquique dutya ecuana tuaqueja catyatihua cuanaque, arepa chacha, emaju jadya ama bucha. \p \v 10 Micuana, micuana cama bucha juya tibu, micuana Jesús queja catyatihua tibu, nequisaratiume jidama peya cuanaja ishu. Jadya tibudya micuana erami ara baecua cuanara “Erami araqui cuanaratu Yusu cahuaitishaya. Jucha metse tuna”, jadya neaume. Micuana erami ara bahue cuanara “Erami ara baecua cuanara ai adebaneriya ama”, jadya ecana neaume. Necaadebaticue. Peadya peadya ecuana Yusuja yacuaju cabameretibuque, tuja ejeque “Miquemi jida juhua”, jadya ama juatsu “Miquemi jidama juhua”, jadya aishu. \v 11 Jadya tu Yusura quisarati acuareque ehuene: \q1 “Yuneridyatu eje tupu era quisarati ahua eque judadiya. \q1 Ecue yacuajutu dutya chichucata jubuque, ique huaraji dyaque aridaque jadya ayaque. \q1 Dutyara tunara dutyaja ijacaju cuejabuque ique camadya Yusuque”, \m jadyatu Yusu jucuare. \p \v 12 Jadidya tuque ecuana peadya peadyara Yusu cuejabuque ecuana ai juhuaque, eje bucha juatsu ecuana jadya juhuaque. \s1 Jesús queja ecatyati cuanaque cajuchatishataquique ama \p \v 13 Jadya tibudya ecuana quisaratitaqui ama jidama peya cuanaja ishu. “Paa ama ai peya cajuchatishacara aishuque, ni Yusu tuja cahuaitishacara aishuque”, jadya tuque ecuanaja inime jutaqui. \p \v 14 Cuejaya micuana riyaque Ecuana Cuatsashaqui Jesúsra ique cuejahuaque. Adebayadya tuque era Yusu ecuana cahuaitishayaque ama erami ai cueya cueya cuana tyata bahue juhuaque aratsu. Peya cuana Jesús queja ecatyati cuanaja ni inime juya: “Araya ni ecuana erami Yusu cahuaitisha ishuque”, jutaquiju tuna paara amadya. Tunara ni araya tunara arataquima adebayaque, jutaquiju tunajatu aya amadya tuyuque, tunara arataquima bayaque araya tibu. \p \v 15 Cuejaya micuana riyaque, micuana erami ara bahue cuanaque. Micuanara ni araya erami, tumetu ecaca cuana camadya araqui cuanara erami arayadya, micuanara araya baatsudya jutidya. Aratsu tuna dyaque peya inime ejuu, tunara arataquimaque bayaque arahua tibu. Jutaquiju, micuanara ni jadya aya, tume tuque micuana iyuhue tsehue ama baya tumeque micuana tsehuequi cuanaque. Neajacacue peya cuana Cristoja biji eque juya bucha baatsu amerejacaqui juya cuanaque. Cayuamati ishuque ama micuanaja paju. Cristo tuna jiteque majuhua tibu, micuanajatu ajacataquidya micuanaja biji eque cuitaque, tunaja jida ishu. \v 16 Arepa micuana eje bucha juyaque jidadya bahue ama bucha, neajacaume, peya cuana jidama micuanaja ishu equisaratiu tibu. \v 17 Ecuana ecuana Yusuja cuanaque, tura ecuana mepehua tuja naru ishu. Tujaque ecuana, ai ecuanara araya, ijiya jadya eque ama. Jida ni ecuana tuja biji eque aniya, peya cuana tsehue catima, jida tsehue ni ecuana aniya, tume ecuana caadebameretiya ecuana tujaque. Jadya anie ecuana jutaqui, Yusuja Espiritura ecuana casaturaya tibu. \v 18 Jadya anie ni ecuana juya, yuneri cuitadya ecuana Cristoja biji eque juya. Ecuana jadya anie juyajutu Yusu pureama juya. Ecuita cuanatu juya: “Riya cuanaque taa dyaque tuyu aniya” jadya. \p \v 19 Jadya tibudya ecuana jida cabatitaqui peya cuana tsehue, peya cuana tsehue cahuaitima. Catsahuatitaqui ecuana peya cuana tsehue Jesús queja dyaque nimee juaje ishu, dyaque jida tuja biji eque aniaje ishu. \p \v 20 Cuejanucaya micuana era, micuana erami ara bahue cuanaque. Jesús queja ecatyati cuanaque ai ara ishu cuanaque arataquima ejuu cuana eque nenimehuallaume. Neyuamaturaume Yusuja cuanaque. Yuneridya tuque ecuana Yusu cahuaitishaya ama erami aratsu ni peya earaqui cuana aratsu. Yusu tuque ecuana cahuaitishaya, ecuana tsehuequique cajuchatishatsu. Jutaquiju, peya ni cajuchatiya ecuanara araya tsehue, jidama tu ara ishu. \v 21 Inime ecuanaja paju: “Eje bucha eque cajuchatishacarama paa Jesús queja ecatyati cuanaque era araya eque, ijiya eque jadya. Panimehualla ama ecana tuaquejaque; eje bucha eque ecana patupumere ama inime, Yusu tuque cahuaitishaya, jadya. \p \v 22 Ai earataque ara ishu jida adebaya tibu, Yusura ecuana jida baya ai arayaju. Jadya eque ecuana cati cati jutaqui ama tume cuanaque tibu. Ataqui tuque ecuanaja ecuana cuitadya jidaque bahueque. Jadya anie juyaque juatsu ecuana jida cabatiya, jucha metse ama. \v 23 Ejera ni erami arataqui ama adebaya, tumeque aratsu ni cajuchatihuaju cabatiya, tura jadya juatsu ecajuchatiu, jadya inime tupuyaque ahua tibu. Pana bahue ama ni ecuana jida, jidamaque aishu, aya ni ecuanara, cajuchatihuadya ecuana, ecuanara ataquimaque adebayaque aya tibu. \c 15 \s1 Dutya neara peya cuana pureamatura ishu, ecuana pureama juishu ama \p \v 1 Umaera tuque ecuana pana adeba aya eje bucha Yusuja biji eque ani ishuque. Cahuaititaqui ama ecuana jidaque, jidamaque jadique pana adeba ama aya jari cuana tsehue. Tsahuataqui tuque ecuanaja tume cuanaque pana adeba aya ama jari cuanaque. Ecuanaja jida ishu cuita camadya neanira ama, tumebaedya peya cuanaja ishu. \v 2 Nepureamaturara peya cuana Jesús queja ecatyati cuanaque, ai ecuana cuita camadya ama. Neara tunaja jida ishuque. Necasaturara ecana tuna Jesús tsehue nime aputa ishu ama. \v 3 Cristotu tuta taca capureamaturati ama juhua. Peya cuana tujatu pureamaturahua. Tuquetu canerecatihua Yusuja quisarati ehuene equedya. “Ujeu tunara ique bahua, beru mique ujeu bahua bucha”, jadyatu Cristora tuja Etataque Yusu acuare. \p \v 4 Dutyatu beru Yusuja quisarati ecuana bahuitya ishuque ehuene jucuare. Tuja quisarati eque ecuana Yusura adebamereya ecuana canerecatiyaque abacata idu ataquique. Tuja quisarati eque tura ecuana casaturaya. Tuja quisarati eque tura ecuana bahue amereya ejeque huecaca ecuana Ecuana Cuatsashaqui queja judirubuqueque ni eje tupu tuque jaca ishu ama. \v 5 Yusura ecuana tsahuaya canimehuallatima canerecati cuana idu ishu. Tuquetu Ecuana Nime Casaturaquique. Tura netsahuacue Cristo Jesúsra anishacara aya eque ani ishu. \v 6 Ecadutyati nejucue Ecuana Cuatsashaqui Jesucristoja Etataque pureama aishu. \v 7 Iyuhueda tsehue nebacue peya cuana, Cristora micuana baya bucha. Micuana jadya cabatie juyaju, peya cuana jadya paju: “Yusu tu dyaque jida, tuja cuanaque peya cuana tsehue iyuhueda cabatiya tibu”. \s1 Yusu queja judiru ishuque quisarati israelita ama cuana cuejatanacuareque \p \v 8 Riyaque micuana cuejacara aya. Berutu Yusura ecuanaja ebaba ecana Einajacamerequique cuadishadadiya jadya acuare. Jadya equetu Cristora junatsu bahue amerehua Yusura eje bucha quisarati iyatsu tuequedya ayaque. \v 9 Israelita cuana Ijahua quejaque inajacamereratu jehua. Tumebaedya tujatu inajacamerehua israelita ama cuanaque, tunaja dyadi tumebaedya Yusu jadya aishu: “Micuetu dyaque quiyuhuebati anihua ecuana tsehue, Tata”. Ehuene tu Yusura David “Huenecue” jadya ahuaju huenecuareque. \q1 “Israelita ama cuanaja ijacaju mique pureama abuque. \q1 Tunaja yacuaju mique pureama abuque jeru cuana tsehue, Yusu” jadya. \m \v 10 Moisesratu huenecuaredya Yusuja quisarati: \q1 “Arepa micuana israelita ama cuana ama bucha, jida pureama micuana jubuque Yusuja emepe cuana tsehue” jadya. \m \v 11 Davidratu huenecuaredya Yusuja quisarati: \q1 “Micuana israelita ama cuanara tuque micuana jadya abuque: \q1 ‘Miquemi dyaque jida, Yusu’. \q1 Micuana dutya anaera tuque micuana jadya abuque: \q1 ‘Miquemi dyaque jida, Yusu’”. \m \v 12 Yusuja quisarati cuejaqui Isaiasratu huenecuare béru: \q1 “Ejitajutu jubuque Isaí eque juracanayaque. \q1 Israelita ama cuanaja ecuaritu jubuque. \q1 Tuaqueja tuna catyatidadibuque”, \m jadyatu Isaiasra huenecuare Jesús jadya ayaque. \p \v 13 Yusura ecuana yunerineya ejeque huecaca ecuana tuaqueja judirubuque ni eje tupu jaca ishu ama. Tura jida neamerecue. Inime tsapematu neamerecue, micuana tuaqueja catyatihua tibu. \p Yusuja Espíritu tu micuana tsehue. Tuquetu dyaque casada. Tura cuitadya micuana ejenemerebuque ejeque huecaca micuana Yusu queja judirubuqueque. \s1 Pablo Yusura israelita ama cuana queja cuadishacuareque \p \v 14 Cuejaya micuana riyaque, micuana ecue eatsehuequi cuanaque. Eratu pana ejenedya aya micuana peya cuana tsehue jida cabatiyaque. Bahue ique micuanara quisarati yunerique pana adeba ayaque, micuanara peya cuana bahuityayaque. \v 15 Jadya ama bucha tuque ecue inime juhua: “Arepa tuna pana adeba yunerique aya ama bucha, huenetaqui tibu rique huenehuadya dutya riya cuanaque jida, tuyu, mui cueja, tuna adebamerenuca ishu”, jadya tuque inime tupuhua. \p Pana cueja micuana ahua ecue cuejataquique, ni riya piji buchique ai tehuatsu ama. Yusura cuatsashayaju cuitadya rique jadya huenehua. \v 16 Tura ique mepehua Jesucristo mere ishu. Cuadishahua tura ique israelita ama cuanaque tuja quisarati cueja ishu. Paera Yusuja quisarati ecuita cuana ecuejau bucha, jadidya ique juya. Ecue mere tu israelita ama cuanaque Jesús queja catyati tsahua. Tuna Jesús queja catyatiyaju, Yusutu dyaque pureama juya tuna tsehue. Tura tuna jida baya, tuja Espiritura cabapetishahua tibu. \p \v 17 Jadya tibu ique casumitiya Cristo Jesúsra micuana ique eque eje bucha amerehuaque baatsu. Ique pureama juya, Yusu jadya meree aya cabatitsu. \v 18 Cristo ique eque israelita ama cuana ducu eje bucha juhuaque cuita camadya quisarati paa. Yusura tuja quisarati cuejamerehua tuna tuaqueja catyati ishu, tuna tura amereya eque juishu. Era tuna cuejayaque bacatsu, ique Yusuja biji eque aniya baatsu jadya tuna Jesús queja catyatihua. \v 19 Turadya ique amerehua ejeque ecuitaja ataquique ama, tuna ique Yusuja ishu mere juyaque bahue juishu. Bape tunajatu bahua. Yusuja Espiritura ique amerehua. “Jesús queja ni micuana catyatiya, Yusura micuana Ijahua quejaque inajacamereya”, jadya tuna dutya queja cuejacuejanihua. Icuene cuita tuque cuejahua Jerusalénju aniya cuanaque. Tumeque epu arida juque cuinanatsu, junenihua ique epu cuanaju, quisarati cueja juyaque. Iliria japada epu cuanaju ique cuejacuejaajehua. \v 20 Dyaque bijida tuque ecue juhua Cristoja quisarati cueja ishu eju ecuita cuanaja quisarati bacama jariju. Bijida tuque ecue juhua quisarati icueneta cueja aishu eju peya cuanaja bacama jariju. \v 21 Berutu Yusura Isaías queja huenemerecuare: \q1 “Yusuja Ecuadishaja quisarati bacama cuita cuanaratu bacabuque tuque cuejatayaju. \q1 Tuque adebaya ama cuanaratu adebabuque”, \m jadyatu Isaiasra huenecuare. \p Eratu cuejahua riyaque quisarati bacama cuana cuita queja, riya ehuene equedya. \s1 Pablo Romaju cuacara jucuareque \p \v 22 Aijama cuita tuque ecue emajaca juchine tumeque epu cuanaju quisarati cueja juyaque. Jadya tibudya cuataqui ama jari cabatiya Romaju micuana cuajira. \v 23 Amena rique mere atillachine requeja. Chamacama cuataqui cabatiya micuana queja eje uma mara amena micuana queja cuacara cuacara juyaque. \v 24 Españaju datse cuacara juya. Cuaatsu Roma eque cueticara juya. Eje uma huecaca cuana aninaticara juya micuana queja. Tuequedya cueticara juya Españaju. Areque micuanara etsahuatsau ique tuqueja cuanuca ishu. \v 25 Micuana queja cuamaquedya icuene Jerusalénju cuataqui jari Jesús queja ecatyati cuanaque chipiru tyara. \v 26 Macedonia, Acayaju cuanaque Jesús queja ecatyati cuanaratu tunaja inime taca sita achine chipiru aiju nerecada cuanaja Jerusalénju Jesús adebaqui cuanaja ishu. \v 27 Macedoniaju, Acayaju cuanaque tuna israelita cuana ama. Tuna bacue ecana Jesús queja catyaticuare, israelita cuanara Yusuja quisarati cuejayaju. Jadya tibudya tuna iyacua israelita ama cuanara tsahuacara aya. Jidadya tu israelita ama cuanaja israelita cuana tunaja ai aijamaque tyaishu. \v 28 Riyaque amena aatsu, tuna chipiru tyaatsu, cuacara juya Españaju. Cuetiyara micuana banaticara aya. \v 29 Tuqueja micuana queja junatitsu, pureama nejura peya cuana tsehue, dutya jidaque Cristora ecuanaja ishuque tyayaque adebatsu. \p \v 30 Cuejaya micuana riyaque, micuana ecue eatsehuequi cuanaque. Micuana micuana Ecuana Cuatsashaqui Jesucristo queja catyatihua. Yusuja Espíritu eque micuanaja Yusuja cuana tsehue quiyuhuebati aniya tibu micuana Yusu queja bacabacataqui ecue ishu. Nebacajacaume ique tuja casatura ishu. \p \v 31 —Narucue Pablo, Judeaju Jesús queja catyatima cuanara ujeda eauju, Tata. Jerusalénju micue cuanara pureama tsehue chipiru painatsa Pablora dujuyaque, —jadya Yusu neacue. \p \v 32 Micuanara ni jadya bacae aya, Yusuja ni jadya inime, tume pureama tsehue junatiya micuana queja. Tuhua ni tuque ecue canajara ishu emajaca eaniu micuana batiya tupu. \v 33 Yusu tu Ecuana Inime Tsapema Anishaquique. Tura dutya nenarucue. Jadidya paju. \c 16 \s1 Jesús queja ecatyati cuanaque \p \v 1 Febe tuque cuadishaya micuana queja. \p Tumeque epuna tu ecuana tsehuequique. Turatu dyaque tsahuahua Cencreaju cuanaque Yusuja quisarati baca ishu casitati bahue cuanaque. \v 2 Micuanara Ecuana Cuatsashaquique iyuhueda baya tibu, jida nebatsacue. Yusuja cuanaque ecabatita bucha cabatie nejucue peya cuana tsehue. Netsahuacue dutya aiju micuanara tsahuataqui baya eque, tura dyaque peya cuana tsahuahua tibu, ique tumebaedya. \p \v 3 Isaramereya tuque Priscila, tuja yahuique Aquila jadya. Tatsera ique dyaque tsahuahua Cristo Jesúsja ishu mere juyaju. \v 4 Tatse tatse ique eiyetauju icueneyaque majujerihua. Jutaquiju “Yusurupai metse aya, metsera ique eiyetauque icuenehua tibu”, jadya tatse aya. Tumebaedya tatse israelita ama cuanaque Jesús queja ecatyati cuanara yusurupai amereya. \v 5 Isaramereya tuque tatseja etareju Yusuja quisarati baca ishu casitati bahue cuanaque. Tumebaedya tuque isaramereya ecue iyuhuedaque Epeneto. Tuquetu Acaya juque Cristo queja catyati metse juhuaque. \v 6 Isaramereya tuque María. Tuquetu dyaque cacasatihua micuana tsahua ishu. \v 7 Isaramereya tuque Andrónico, Junias jadya. Tatse tatse israelitadya. Tatse tatse etare apudaju eatsehue nerecada jupee juhua. Jesúsra cuitadya cuadishahua cuanaratu jida quisarati aya tatseja ishu. Tatse tatse Jesús queja catyatihua ique catyatima jariju. \p \v 8 Isaramereya tuque Ampliato. Tuque tuque ecue eadebaque iyuhuedaque, Ecuana Cuatsashaqui queja catyatihuaque nucadya. \v 9 Isaramereya tuque Urbano. Tura ecuana dyaque tsahuahua Ecuana Cuatsashaquija mereju. Isaramereya tuque ecue iyuhuedaque Estaquis. \v 10 Isaramereya tuque Apeles. Eje uma cabameretitu juhua tuque, yuneridya Ecuana Cuatsashaqui queja ecatyati juyaque. Tumebaedya tuque isaramereya Aristobuloja etareju cuanaque. \v 11 Isaramereya tuque Herodión, ique buchique israelita. Tumebaedya tuque isaramereya Narcisoja etareju cuanaque, Ecuana Cuatsashaqui queja ecatyati cuanaque. \v 12 Isaramereya tuque Trifena, Trifosa jadya. Tumeque epuna ecatse tu ecuana tsehuequique ecatse. Tatse tatse mere juyadya Ecuana Cuatsashaquija ishu. Isaramereya tuque Pérsida. Tumeque epuna tu ecuana tsehuequique iyuhuedaque. Tuquetu tumebaedya dyaque mere juhua Ecuana Cuatsashaquija ishu. \v 13 Isaramereya tuque Rufo. Jesús queja dutya ecatyati cuanaratu Rufopa dyaque Ecuana Cuatsashaqui queja nimee jadya aya; jida patu mereya jadya. Tumebaedya tuque isaramereya tuja ecuaque. Tumeque epunara ique tsahuahua; ecue ecuaa nerira etsahuau bucha tsahuae tura ahua. \v 14 Isaramereya tuque Asíncrito, Flegonte, Hermes, Patrobas, Hermas, tuna tsehue cuanaque Jesús queja ecatyati cuanaque. \v 15 Isaramereya tuque Filólogo, Julia, Nereo, Nereo tsehuequi epunaquique, Olimpas, dutya tuna tsehue cuanaque Jesús queja ecatyati cuanaque. \p \v 16 Casitatitsu quisaratibare, emetucuju quinati jadya nejucue peya cuana tsehue iyuhueda cabatiyaque cabamereti ishu. Jesús queja ecatyati cuanara micuana isaramereya eju pajudya jutidya Yusuja quisarati baca ishu casitatiya cuanara. \s1 Camadya ishu cuejayaque \p \v 17 Cuejaya micuana riyaque, micuana ecue eatsehuequi cuanaque. Necanaruticue micuana Jesús queja nimee amerejacacara juya cuana tsehue, tumebaedya micuana yume cama nimee amerejacacara juya cuana tsehue. Tunara bahuityayaquetu bape neri cuita micuana Cristo jaque bahuityatanahua bae ama. Necareneume ecana. \v 18 Tume cuanaquetu Ecuana Cuatsashaqui Jesucristora amereya eque ama juya cuanaque. Tunaja biji eque cuitadya jutidya tuna juneniya. Tunaja quisarati jida yuneri bucha datse, ai jidaque ama. Pusha pusha jutidya tuna juya. Baecua jida jari cuanaque adeba jidama Cristo queja ecatyati cuanaque tunajatu ijahue jutidya aya. \v 19 Cristo queja ecatyati cuanara peya epuju cuanara micuana aya, micuanapa Jesúsra amereya eque cuita juya jadya. Jadya quisarati bacatsatsu ique dyaque pureama juya. Inimequi, bahue nejucue yunerique quisarati bahue juishu. Jidamaque acara neaume; yunerique ama ijacabacacara neaume. \v 20 Yusu tu Ecuana Inime Tsapema Anishaquique. Tsunutaya amatu Satanás casa secatana ishuque, tuja micuana ijahue anuca ishu ama. Ecuana Cuatsashaqui Jesucristora jida tsehue nenarucue tuja quiyuhuebati tsehue. \p \v 21-23 Timoteora micuana isaramereya. Tuquetu eatsehue mere jupee juhua, Ecuana Cuatsashaquija mere ique juyaju. Tumebaedya Lucio, Jasón, Sosípater ecue ata israelita cuanara micuana isaramereya. Gayora micuana isaramereya. Tuja etareju ique. Rehuari Jesús queja ecatyati cuanaque casitatiya Yusuja quisarati baca ishu. Erastora micuana isaramereyadya. Tuquetu Corintoju huaraji cuanara chipiru sitayaque naruquique. Tumebaedya micuana isaramereya Cuarto bacanira. Tuquetu Jesús queja ecatyati nucadya. \p Ique Tercio. Ique, Pablo tsahuaquique, tura cuejaajeyaque huenequique. Era dyadi micuana isaramereyadya Ecuana Cuatsashaquija ebacaniju. \p \v 24 Ecuana Cuatsashaqui Jesucristora jida tsehue nenarucue tuja quiyuhuebati tsehue. Jadidya paju. \s1 Pablora Yusu pureama acuareque \p \v 25 Iyacua Yusu pureama neara: \p —Dyaque jida, casada jadya taa mique, —jadya neara. \p Tura peadya ecuana ecasaturaajeudya jutidya, Jesús queja ecuana dyaque nimee juaje ishu. Eratu cuejajacahua ama Ecuana Cuatsashaqui Jesucristoja quisarati. Yuequedya yahua iyama jarijutu riyaque quisarati ejitaju ama juhua. Ai ibeda buchiquetu juhua, ni ejeja adeba ishuque ama. \v 26 Icuene Yusuja quisarati cueja puji cuanaratu cuejacuare ejitaju cuita ama, dyaque jida cuita adebaya ama tibu. Iyacuatu amena Yusura ejitaju aya riyaque quisarati. Tuquetu Yusu maju baecuaque; tere baecuatu anibuque. Tura cuitadyatu riyaque quisarati cuejamerehua dutya queja aniya cuanaque. Jadya tujatu amerehua, tunaja Jesús queja catyati ishu emajaca ani ishu, jadya juatsu tuna Yusuja biji eque ani ishu. \p \v 27 Yusu tu peadya cuita camadya. Aijama tu peya. Tura peadyatu yuneri cuita dutya pana adeba aya. Pureama neajacara ama tura ecuana Jesucristo eque eje bucha ahuaque adebatsu. \p —Dyaque jida, casada jadya taa mique, —jadya neara. \p Jadya neajacara ama ni eje tupu. Jadidya paju. \p Riya tupu camadya. \cls Pablo