\id MAT - Chipaya NT -Bolivia 2009 (DBL -2013) \ide Unicode UTF-8 (Charis SIL) \h SAN MATEO \toc1 San Mateo \toc2 Mateo \toc3 Mt \mt2 EL SANTO EVANGELIO SEGUN \mt1 SAN MATEO \c 1 \p \v 1 Jesucristuqui Davidz̈ majchmajtquiztan, niz̈aza Abrahamz̈ majchmajtquiztan tjoñitac̈ha. Jesucristuz̈ tuquita atchi ejpnacac̈ha tinacaqui. \p \v 2 Abrahamqui Isaacz̈ ejptac̈ha. Isaacqui Jacobz̈ ejptac̈ha. Jacobqui Judaz̈ ejptac̈ha, niiz̈ jilanacz̈tanpacha. \v 3 Judaqui Fares ejptac̈ha, Zaratanpacha. Tamarqui Fares Zara maatac̈ha. Faresqui Esromz̈ ejptac̈ha. Esromqui Aramz̈ ejptac̈ha. \v 4 Aramqui Aminadabz̈ ejptac̈ha. Aminadabqui Naasonz̈ ejptac̈ha. Naasonqui Salmonz̈ ejptac̈ha. \v 5 Salmonqui Booz ejptac̈ha. Rahabqui Booz maatac̈ha. Boozqui Obedz̈ ejptac̈ha. Rutqui Obedz̈ maatac̈ha. Obedqui Isaíz̈ ejptac̈ha. \v 6 Isaíqui David cjita chawc jilirz̈ ejptac̈ha. Davidqui Urías tjunatan zalz̈cu Salomonz̈ ejptac̈ha. \p \v 7 Salomonqui Roboamz̈ ejptac̈ha. Roboamqui Abías ejptac̈ha. Abiasqui Asaz̈ ejptac̈ha. \v 8 Asaqui Josafatz̈ ejptac̈ha. Josafatqui Joramz̈ ejptac̈ha. Joramqui Uzías ejptac̈ha. \v 9 Uziasqui Jotamz̈ ejptac̈ha. Jotamqui Acaz̈ ejptac̈ha. Acazqui Ezequías ejptac̈ha. \v 10 Ezequiasqui Manasés ejptac̈ha. Manasesqui Amonz̈ ejptac̈ha. Amonqui Josías ejptac̈ha. \v 11 Josiasqui Jeconías ejptac̈ha, niiz̈ jilanacz̈tanpacha. Nii timpuqui Israelit z̈oñinacaqui preso chjitz̈tatac̈ha Babilonia cjita yokquin. \p \v 12 Jalla nekztanaqui Jeconiasqui Salatielz̈ ejptac̈ha. Salatielqui Zorobabelz̈ ejptac̈ha. \v 13 Zorobabelqui Abiudz̈ ejptac̈ha. Abiudqui Eliaquimz̈ ejptac̈ha. Eliaquimqui Azorz̈ ejptac̈ha. \v 14 Azorqui Sadocz̈ ejptac̈ha. Sadocqui Aquimz̈ ejptac̈ha. Aquimqui Eliudz̈ ejptac̈ha. \v 15 Eliudqui Eleazarz̈ ejptac̈ha. Eleazarqui Matanz̈ ejptac̈ha. Matanqui Jacobz̈ ejptac̈ha. \v 16 Jacobqui Josez̈ ejptac̈ha. Josequi María lucutac̈ha. Mariiqui Jesús majtchinc̈ha. Niz̈aza Jesusaqui Yooz cuchanz̈quita Cristo cjitazakazza. \p \v 17 Tunca pusin atchi ejpnacaz̈ kamta wachquichic̈ha Abrahamz̈ timpuquiztan Davidz̈ timpucama. Niz̈aza tsjii tunca pusin atchi ejpnacaz̈ kamta wachquichic̈ha Davidz̈ timpuquiztan Israel z̈oñinacaz̈ Babilonia cjita yokquin preso chjichta timpucama. Niz̈aza tsjii tunca pusin atchi ejpnacaz̈ kamta wachquichic̈ha Babilonia yokquin chjichta timpuquiztan Cristuz̈ nasta tjuñicama. \s1 JESUCRISTUZ̈ NASTA \p \v 18 Jalla tuz̈uc̈ha Jesucristuz̈ nastaqui. Niiz̈ maa María cjitiqui Josiz̈tan zalzjapa kazzintac̈ha. Ima lucz̈tan kamcan ica cjissinc̈ha Yooz Espíritu Santuz̈ cjen. \v 19 Naaz̈a lucu José cjitaqui Yooz kuzcama kamñitac̈ha. Niiz̈ tjun María icaz̈ cjen Josequi kuz turwaysi cjissic̈ha. Nekztan jamazit jaljtis pecatc̈ha. Kjanacama ultimu jaljtitasaz̈ niiqui, Maríiqui z̈oñiz̈ chjaawjkatta cjitasac̈ha, ana honorchiz. \v 20 Jalla nuz̈ jaljtis pinsan, Yooz Jilirz̈ anjilaqui wiiquin niiz̈quiz tjonzic̈ha, tuz̈ cjican: \p —José, Davidz̈ majchmaati, Yooz Espíritu Santuqui am maataka t'iczic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan ana jiwjata naatan zalzqui. \v 21 Niz̈aza majttanaqui, wawz̈ tjuuqui Jesús cjitaz̈ cjequic̈ha. Jalla niiqui niiz̈ wajtchiz z̈oñinaca ujnacquiztan liwriyaquic̈ha. —Nuz̈ cjichic̈ha anjilaqui. \v 22-23 Tuqui timpuquiztanpacha Yooz Jiliriqui profetz̈quiz chiikatchic̈ha, tuz̈ cjican: \q1 “Tsjaa tunsill turqui icaquic̈ha. Nekztan lucmajch wawa mataquic̈ha. Nii wawaqui Emanuel cjitaz̈ cjequic̈ha”. \m Emanuelqui tuz̈ cjic̈ha: uc̈humnacatanc̈ha Yoozqui. Nii profetz̈ takucama cumplissic̈ha Jesucristuz̈ nastanaqui. \p \v 24 Jalla nekztan Josequi tjaji wajtz̈cu, Yooz anjilaz̈ mantitacama ojkchic̈ha. Mariatan zalzic̈ha. Niz̈aza persun tjunjapa ricujchic̈ha. \v 25 Naaz̈a majtz tjuñicama Josequi Maríatan anapan ultimu lucutiñi paasic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan ana zalzi cjichucatac̈ha, pero chicapan kamñitac̈ha. Wawa majttan, Jesús cjita tjuuz̈tan tjuuzkatchic̈ha. \c 2 \s1 MAGONACA RISPITI TJONCHIC̈HA \p \v 1 Belén cjita wajtquiz niz̈aza Judea cjita yokquin Jesusaqui majttatac̈ha. Nii nacionz̈ chawjc jiliritac̈ha Herodes cjitaqui. Jalla nii tuquita timpuquiz jalla tuz̈u watchitakalc̈ha. Nii nacionquin Jerusalén cjita wajtquin tuwanchuctan tsjii kjaz̈ z̈oñinacaqui irantiz̈quichic̈ha. Mago cjita z̈oñinacatac̈ha ninacaqui, warawar puntu istutiiñi. \v 2 Jerusalén wajtquiz irantiz̈cu pewcpewczic̈ha tuz̈ cjican: \p —Uzca nassic̈ha judío z̈oñinacz̈ chawjc jiliriqui. ¿Jakziquintaya? —jalla nuz̈ cjican pecunchic̈ha. Niz̈aza cjichic̈ha, —Wejrnacqui tuuna z̈ejlcan niiz̈ nastiquiztan warawara cherchinc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan nii rispiti tjonchinc̈ha, —jalla nuz̈ cjican mazzic̈ha. \p \v 3 Herodes cjita jiliriqui magonacaz̈ quint'ita nonz̈cu, ancha pinsamintu apazzic̈ha persun kuzquiz. Niz̈aza Jerusalén wajtquiz kamñi z̈oñinacami ancha kuzquiz pinsatc̈ha. \v 4 Jalla nekztanaqui nii rey jiliriqui timplu chawjc jilirinaca, niz̈aza lii tjaajiñi maestrunaca kjawzic̈ha. Ninacz̈quiz pewczic̈ha: \p —¿Jakziquint Cristuqui majtta cjesaya? —jalla nuz̈ cjican pewczic̈ha. \p \v 5 Ninacaqui kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —Belén wajtquinc̈ha, Judea yokquin. Tsjii profetaqui cjijrchic̈ha, tuz̈ cjican: \q1 \v 6 “Judá yokquinc̈ha Belén watjaqui. Jalla nii watjapanc̈ha chekanaqui, parti watjanacquiztan Judá yokquin. Jalla nekztan tsjii chawc jiliriqui ulnaquic̈ha. Jalla niiqui wejt Israel z̈oñinacaz̈ mantaquic̈ha; niz̈aza cwitaquic̈ha”. \p \v 7 Jalla nekztanaqui Herodes jiliriqui magonaca jamazit kjawzic̈ha. Nekztanaqui zumpacha pewczic̈ha, c̈hjul timpuquiztan nii warawaraqui paristc̈haja, jalla nii. \v 8 Jalla nekztanaqui Herodesqui magonaca cuchanchic̈ha Belén watja, jalla tuz̈ cjican: \p —Nii Belén watja oka, niz̈aza nii wawz̈ puntu zumpacha pjurwiit'aquic̈ha. Wawa watz̈cuqui, wejtquiz mazcaquic̈ha. Wejrmi zakal ojkz pecuc̈ha, wawa rispiti. \p \v 9 Jalla nekztan Herodes jiliriz̈ chiiz̈inta taku nonz̈cu, magonacaqui ojkchic̈ha. Jerusalén watja ulantan, nii tuuna cherta warawaraqui ninacz̈ tucquin wilta okatc̈ha. Jakziquin nii wawa z̈elatc̈haja, jalla nii juntuñ tsijtsic̈ha warawaraqui. \v 10 Nii warawara tsijtsi cherz̈cu, magonacaqui ancha wali cuntintutac̈ha. \v 11 Nekztanaqui kjuya luzcu, wawa cherchic̈ha Marii maatanpacha. Jalla nekztanaqui ninacaqui quillzic̈ha wawa rispitsjapa. Paaz caja cjetz̈cu, wawz̈quiz zuma cusasanaca onanchic̈ha, kori, insinzu, mirra. Jalla nuz̈ nii wawz̈quiz rispit'ichic̈ha. \v 12 Jalla nekztanaqui wiiquin Yoozqui magonacz̈quiz chiiz̈inchic̈ha, ana Herodes kjutñi quepajo. Jalla niz̈tiquiztan persun watja quejpchic̈ha yekja jicz kjutñi. \s1 EGIPTO YOKQUIN ATIPASSIC̈HA \p \v 13 Jalla nekztanaqui nii magonacaz̈ ojktan tsjii Yooz Jilirz̈ anjilaqui wiiquin Josez̈quiz parisisquichic̈ha. Nekztan tuz̈ cjichic̈ha: \p —Z̈aazna, tii wawa chjicha maatanpacha. Egipto yokquin oka, atipasjapa. Herodes jiliriqui tii wawaz̈ kjuraquic̈ha conzjapa. Jalla nii Egipto yokquin am z̈elaquic̈ha, c̈hjulorat wejrqui amquiz wilta chiyac̈haja, jalla niicama. —Jalla nuz̈ wiiquin chiichic̈ha anjilaqui. \p \v 14 Jalla nuz̈ anjilaz̈ chiitiquiztan Josequi nii orapacha z̈aazic̈ha. Nekztan wawz̈tan maatan chjitchic̈ha. Nii weenpacha ulanchic̈ha Egipto yok kjutñi. \v 15 Jalla nicju kamchic̈ha Herodes ticzcama. Niiz̈ tuquitanpacha Yooz Jiliriqui profetz̈quiz chiikatchic̈ha, tuz̈ cjican: “Egipto yokquiztan wejt persun Maati kjawznacha”. Jalla nii profetz̈ chiita takuqui cumplissic̈ha. \s1 HERODESQUI JESUSA CONKATZ PECATC̈HA \p \v 16 Herodesqui kuzquiz tantiyassic̈ha, “Magonacaqui wejttanz̈ burlaskalak” cjican. Jalla niz̈tiquiztan walja z̈awjzic̈ha. Jesucristo majtta timpu tantiichic̈ha magonacaz̈ maztiquiztan. Jalla nuz̈ tantiiz̈cu mantichic̈ha Belén wajtquin niz̈aza nii wajtz̈ tjiyaran tjapa lucmajch wawanaca pizc watquiztan kozzuc conajo. \v 17 Jalla nuz̈ cumplissic̈ha Jeremías cjita profetz̈ cjijrta takuqui. \v 18 Tuqui timpuqui Jeremiasqui cjijrchic̈ha, tuz̈ cjican: \q1 “Ramá cjita wajtquin wali chawc llaqui z̈elaquic̈ha niz̈aza alto jorz̈tan kaaquic̈ha. Raquel cjitiqui ancha kaaquic̈ha naaz̈a maatinacz̈quiztan. Ana wira kuztami ch'uj cjequic̈ha. Niz̈aza naaz̈a maatinacaqui ticziz̈ cjequic̈ha”. \m Jalla nuz̈ cjijrchic̈ha Jeremías cjita Yooz taku paljayñi profetaqui. \p \v 19 Wiruñaqui Herodes cjita jiliriqui ticzic̈ha. Jalla nekztanaqui tsjii Yooz Jiliriz̈ anjilaqui Josez̈quin wilta parisisquichic̈ha wiiquin. Nii oraqui Josequi Egiptuquin tira z̈elatc̈ha. Anjilaqui cjichic̈ha: \p \v 20 —Z̈aazna, tii am uza chjicha maatanpacha. Israel yoka quepa. Am wawa conz pecñi Herodes jazic ticzic̈ha. \p \v 21 Jalla nuz̈ cjen Josequi z̈aaz̈cu Israel yokquin nii uztan maatan chjitchic̈ha. \p \v 22 Israel yokquin Judea provinciquin Arquelao cjita jiliritac̈ha mantiñiqui. Jalla niic̈ha Herodes majchqui. Niiz̈ ejpz̈ puestuquizpacha luzzitac̈ha. Josequi nii quintu zizcu, Judea yokquin kamz jiwjatchic̈ha. Nekztan tsjii anjilaqui wiiquin Josez̈quiz paljaychic̈ha, Judea yokquiz ana kamajo, antiz Galilea yokquin okajo. Jalla nekztan Galilea yok kjutñi ojkchic̈ha. \v 23 Jalla nii yoka irantiz̈cu, Nazaret cjita wajtquiz kamchic̈ha. Tuqui timpuqui Yooz cuntiquiztan chiiñi profetanacaqui mazinchic̈ha, Jesusaqui “nazareno” cjitazakaz cjequic̈ha, jalla nuz̈ cjican mazinchic̈ha. Nazaret wajtquiz kamcan profetanacaz̈ chiita taku cumplissic̈ha. \c 3 \s1 JUAN BAUTISTA YOOZ TAKU PALJAYÑI \p \v 1 Niiz̈ wiruñaqui Juan Bautistaqui Judea provinciquin z̈elatc̈ha, ch'ekti yokquin. Yooz taku paljayatc̈ha, \v 2 tuz̈ cjican: \p —Kuznacaz̈ campiya. Arajpach Yoozqui waj mantaquic̈ha. Nii timpuqui z̈catz̈inz̈quic̈ha. \p \v 3 Tuqui timpuqui Isaías cjita profetaqui Juanz̈ puntuquiztan cjijrchic̈ha, tuz̈ cjican: \q1 “Ch'ekti yokquin tsjii z̈oñz̈ joraz̈ nonz̈ta cjequic̈ha. Alto jorquiztan tuz̈ cjican chiyaquic̈ha: ‘Tsjii chawjc Jiliriz̈ tjonaquic̈ha. Jaziqui zuma kamañ jicz tjaczna. Tsjii jicztakaz anc̈huca kuznaca zumpacha azquicha, niz̈aza zuma lijitumapanz̈ cjee’”. \m Jalla nuz̈ cjijrtatac̈ha Juanz̈ puntuquiztan. \p \v 4 Juanz̈ zquitiqui camello cjita animalz̈ chomquiztan watstatac̈ha. Niiz̈ cinturonaqui zkizitac̈ha. Niz̈aza langosta cjita kolta animalanaca lujlñitac̈ha. Munti misq'uinaca lujlñizakaztac̈ha. \v 5 Walja z̈oñinacaqui Juanz̈ taku nonz̈ñi tjonñitac̈ha, Jerusalén chawc wajtquiztan, niz̈aza Judea yokquiztan, niz̈aza Jordán cjita puj z̈catirantan. Walja z̈oñinaca tjonñitac̈ha. \v 6 Jakziltat niiz̈ persun ujnaca mazzaja jalla ninacz̈quiz Juanqui bautissic̈ha Jordán cjita pujquiz. \v 7 Nii tama z̈oñinacz̈tanpacha walja fariseonacami, niz̈aza saduceonacami jalla nii jilirinacami Juanz̈quin tjonchizakazza bautista cjisjapa. Jalla ninaca cherz̈cu, Juanqui tuz̈ chiiz̈inchic̈ha: \p —Zkoraz̈takaz incallñi z̈oñinaca. Yooz Ejpqui ujchiz z̈oñinaca wajillaz̈ casticaquic̈ha. ¿Ject anc̈hucaquiz nii mazzejo? ¿Nii casticu atipzjapa wejtquinz̈ tjonkaya? \v 8 Kuz campiichinc̈hucz̈laj niiqui, zumapankaz kamaquic̈ha, anc̈huca campiita kuz kjanapacha tjeezjapa. \v 9 Anc̈hucqui anaz̈ mit kuzziz porapat chiyasaquic̈ha, tuz̈ cjican: “Wejrnacqui Abrahamz̈ majchmaatinacz̈quiztanpacha tjoniñc̈ha, Yoozqui anaz̈ wejrnaca casticasac̈ha”. Jalla niz̈ta ana chiichiiz waquisic̈ha. Yoozqui tii maznacquiztan z̈oñiz̈ cjiskatasac̈ha, Abrahamz̈ majchmaatinaca cjisjapa. \v 10 Anc̈hucqui tsjii frut muntiz̈takazza. Ana zuma fruta pookñi muntiqui k'aatztaz̈ cjequic̈ha jir achz̈tan. Jalla nuz̈ k'aatztiquiztanaqui, ujtaz̈ cjequic̈ha. Jalla niz̈ta irataz̈ anc̈hucaquiz wataquic̈ha. Ana zuma kamañchiz z̈oñinaca casticta cjequic̈ha. \v 11 Wejrqui weraral chiyuc̈ha. Kjaztankal bautisuc̈ha, anc̈huca kuznaca campiitiquiztan. Tsjiiqui wejt wirquin tjonc̈ha. Jalla niiqui Espíritu Santuz̈tanami niz̈aza arajpach ujz̈tanami bautisaquic̈ha. Jalla niic̈ha wejtquiztan tsjan juc'ant poderchizqui. Niiz̈quiz atintisjapa anal waquisuc̈ha, niiz̈ c̈hjata jerz̈cu chjojkzinimi. Inakaztc̈ha wejrqui. \v 12 Anc̈hucqui trigo zkalaz̈takazza. Nii tjoñi jiliriqui trigonaca kjojaquic̈ha. Nekztan itzanacami zuma trigumi pjalznaquic̈ha. Nii zuma triguqui ricujtaz̈ cjequic̈ha. Niiz̈ persun kjuyquin majctaz̈ cjequic̈ha. Nii itzanacazti liwj ujtaz̈ cjequic̈ha, ana wira tjesñi ujquiz. Jalla niz̈ta irataz̈ anc̈hucaquiz wataquic̈ha. \s1 JESUSAQUI BAUTISTATAC̈HA \p \v 13 Niiz̈ wiruñaqui Jesusaqui Galilea yokquiztan Jordán cjita pujquin ojkchic̈ha, jakziquint Juan z̈elatc̈haja, jalla nicju. Bautiskatzjapa Juanz̈quin ojkchic̈ha. \v 14 Jesusiz̈ irantitan, Juanqui ana nii bautis pecatc̈ha. Jalla tuz̈ cjichic̈ha: \p —Amz̈ wejr bautis waquizic̈ha. ¿Am wejtquiz tjonkaya? ¿Weriz̈ bautista cjisjapaya? —Jalla nuz̈ cjichic̈ha Juanqui. \p \v 15 Nekztan Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anzikam wejr bautisaquic̈ha. Yooz mantitacama liwj cumplis waquizic̈ha uc̈humqui. —Jalla nuz̈ kjaaztiquiztan Juanqui “iyaw” cjichic̈ha. \p \v 16 Nekztanaqui Juanqui Jesusa bautissic̈ha. Kjazquiztan ulnan, nii orapacha arajpacha cjetzic̈ha. Nekztan Jesusaqui cherzic̈ha Yooz Espíritu Santo palomaz̈takaz chjijwz̈quiñi. Jalla niiz̈ juntuñpacha Espíritu Santuqui irantiz̈quichic̈ha. \v 17 Nekztanaqui arajpachquiztan tsjii jora paljayz̈quiñi nonzic̈ha, jalla tuz̈ cjiñi: \p —Tiic̈ha wejt ultim k'ayi Maatiqui. Tiiz̈ cjen ancha cuntintutc̈ha wejrqui. —Jalla nuz̈ cjichic̈ha nii tsewctan chiiz̈quiñi joraqui. \c 4 \s1 JESUSAQUI DIABLUZ̈ YANZ̈TA \p \v 1 Jalla nekztanaqui Jesusaqui Jordán cjita pujquiztan ojkchic̈ha. Nuz̈ okan, Espíritu Santuqui Jesusa chjitchic̈ha ch'ekti yokquin, Satanás diabluz̈ yanz̈ta cjisjapa. Satanasqui Jesusa ujquiz tjojtskatz pecatc̈ha. \p \v 2 Jalla nijwc z̈ejlcan, Jesusaqui pusi tunc tjuñi pusi tunc arama ana c̈hjeri lujlchic̈ha. Jalla nii pusi tunc tjuñi wattiquiztan ancha c̈hjeri eecskatchic̈ha. \v 3 Jalla nekztanaqui diabluqui Jesusiz̈quiz macjatchic̈ha ujquiz tjojtskatz yanzjapa. Jalla tuz̈ cjichic̈ha: \p —Amqui ultim Yooz Maatimz̈laj niiqui, tii maznacquiztan t'anta tuckatalla. \p \v 4 Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Cjijrta Yooz takuqui tuz̈ cjic̈ha: “Z̈oñinacaqui anaz̈ c̈hjerz̈tan alaja z̈etasac̈ha. Yooz takuc̈ha chekanaqui, jalla niic̈ha ultim c̈hjeriz̈takazqui”. Jalla nuz̈ kjaazic̈ha Jesusaqui. \p \v 5 Jalla nekztanaqui diabluqui Jesusa chjitchic̈ha Jerusalén, Yooz illzta chawjc watja. Jalla nicju timplu tsewcta pjurniguin yawkatchic̈ha. \v 6 Nekztan diabluqui cjichic̈ha: \p —Cjijrta Yooz takuqui tuz̈ cjic̈ha: \q1 “Yooz Ejpqui niiz̈ anjilanaca mantaquic̈ha am cwitajo. Ninacz̈ persun kjarz̈tan am cwitaquic̈ha, ana am kjojcha chjojric̈hta cjeyajo mazquizimi”. \m Jazic, ultim Yooz Maatimz̈laj niiqui, tsewctan kozzuc tii yokquiz layzca. —Jalla nuz̈ cjichic̈ha nii diabluqui. \p \v 7 Nekztanaqui Jesusaqui kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —Cjijrta Yooz takuqui zakaz cjic̈ha: “Z̈oñiqui ultim arajpach Yooz ana inakaz nuz̈ yanznaquic̈ha”. Jalla nuz̈ cjijrtac̈ha. \p \v 8 Jalla nekztanaqui wilta ujquiz tjojtskatz yanzjapa, diabluqui Jesusa chjitchic̈ha pajk cur puntiquin. Jalla niwjc chjitz̈cu, diabluqui tjapa tii muntuquiz z̈ejlñi nacionanaca niz̈aza tjapa ninacz̈ cusasanacz̈tanpacha, niz̈aza tjapa ninacz̈ honoranacz̈tanpacha jalla ninaca diabluqui Jesusiz̈quiz tjeezic̈ha. \v 9 Nekztan nii diabluqui cjichic̈ha: \p —Tjapa tinaca amquiz tjaasac̈ha, wejtquizim quillzaja, niz̈aza wejr rispitc̈haja, niiqui. \p \v 10 Jalla niz̈tiquiztan Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Satanás, wejtquiztan zaraka amqui. Cjijrta Yooz takuqui tuz̈ cjic̈ha: Yooz Jilirz̈quinkaz rispita, niz̈aza nii alaja sirwa. Niikazza am Yooz Jiliriqui. \p \v 11 Jalla nuz̈ Jesusiz̈ chiitiquiztan diabluqui Jesusiz̈quiztan zarakchic̈ha. Nekztan tsjii kjaz̈ anjilanacaqui Jesusiz̈quin atinti tjonchic̈ha. \s1 JESUSAQUI GALILEA YOKQUIN OJKCHIC̈HA \p \v 12 Niiz̈ wiruñaqui Jesusaqui quintu nonchic̈ha, Juan carsilquiztac̈ha, jalla nii. Jalla nii quintu nonz̈cu, Galilea yokquin ojkchic̈ha. \v 13 Pero Nazaret wajtquin ana kamchic̈ha; antis Capernaum wajtquin kami ojkchic̈ha. Capernaum watjaqui kot atquiztac̈ha, Zabulón yokquin niz̈aza Neftalí yokquintac̈ha. \v 14 Jalla nuz̈ ojktiquiztan Isaías profetaz̈ cjijrta taku cumplissic̈ha. \p \v 15 Jalla tuz̈ cjijrchic̈ha Isaías profetaqui: \q1 “Zabulón, niz̈aza Neftalí, am yokaqui kot atquizza, niz̈aza jiczquizza Jordanquiztan tuwanchuc. Niz̈aza Galilea yokquinc̈ha. Jalla nii Galiliiquinaqui yekja wajtchiz z̈oñinacaz̈ kamc̈ha. \v 16 Am yokquin z̈ejlñi z̈oñinacaqui zumchiquiz kamc̈ha, ana zuma kamañquiz. Ninacaqui tsjii z̈oñi cheraquic̈ha. Nii z̈oñiqui zuma kamaña tjeeznaquic̈ha, zuma kjanaz̈takaz. Ticzi z̈oñinacaz̈takaz kamc̈ha; anaz̈ Yooz kamaña zizza. Pero kjanapachaz̈ Yooz zuma kamaña tjeezta cjequic̈ha.” \p \v 17 Jalla nekztanaqui Jesusaqui Yooz puntu kjanzt'i kallantichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Kuznaca campiya. Arajpach Yooz waj mantaquic̈ha. Jalla nii timpuqui z̈catz̈inz̈quic̈ha. —Jalla nuz̈ paljaychic̈ha. \s1 PAJKPIC CH'IZ TANÑI Z̈OÑINACA JESUSIZ̈ KJAWZ̈TA \p \v 18 Jesusaqui Galilea cjita kot at tjiyaranz̈ okatc̈ha. Jalla nuz̈ ojkcan pucultan jilazullca z̈oñinaca cherchic̈ha. Tsjiiqui Simón cjitatac̈ha, niz̈aza Pedro cjitazakaztac̈ha. Tsjiiqui Andrés cjitatac̈ha. Jalla ninacaqui ch'iz tanñinacatac̈ha. Nii oraqui ninacaqui ch'iz tanz kjazquiz tjojtsi z̈elatc̈ha. \v 19 Jalla ninacz̈quiz Jesusaqui tuz̈ cjican paljaychic̈ha: \p —Wejttan chica ojklayñi cjee. Jaknuz̈ ch'iz juntichamz̈laja, jalla niz̈ta irata anc̈hucqui Yooztajapa z̈oñinaca juntaquic̈ha. \p \v 20 Jalla nuz̈ chiitiquiztan nii pucultan z̈oñinacaqui nii orapacha ch'iz tanz eccu, Jesusiz̈tan chica ojklaychic̈ha. \p \v 21 Jalla nekztanaqui tsjii koloculla najwcjapa ojkz̈cu Jesusaqui tsjii pucultan jilazullca z̈oñinaca cherchizakazza. Tsjiiqui Jacobo cjitatac̈ha. Tsjiiqui Juan cjitatac̈ha. Zebedeoz̈ majchtac̈ha. Niiz̈ ejpz̈tanpacha warcuquiz z̈elatc̈ha, ch'iz tanz azquichcan. Jalla nii cherz̈cu, Jesusaqui ninaca kjawzic̈ha. \v 22 Nekztan nii orapacha warcumi niiz̈ ejpmi eccu, Jesusiz̈tan chica ojklaychic̈ha. \s1 Z̈OÑINACA JESUSA APZ̈A \p \v 23 Tjapa nii Galilea cjita yokaran ojklaychic̈ha, zapa ajcz kjuyquiz Yooz puntu tjaajincan. Niz̈aza paljaychic̈ha, Yooziz̈ mantita z̈oñinacaz̈ cjee, cjican. Niz̈aza tjapaman laanaca c̈hjetinchic̈ha. \v 24 Jesusiz̈ ojklayta, jalla nii quintuqui tjapa Siria yokquin ojkchic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan, tjapaman conchiz z̈oñinacami, niz̈aza tjapaman laa ayiñi z̈oñinacami, niz̈aza zajraz̈ tanta z̈oñinacami, niz̈aza t'ucur z̈oñinacami, niz̈aza ana ojklayi atñi zuch z̈oñinacami, tjapaman laanaca Jesusiz̈quin chjitz̈tatac̈ha. Nekztanaqui Jesusaqui nii laanaca c̈hjetinchic̈ha. \v 25 Galilea z̈oñinacaqui niiz̈quin walja apz̈quichic̈ha, niz̈aza Decápolis watjanacquiztan z̈oñinacami, niz̈aza Jerusalén wajtquiztan z̈oñinacami, niz̈aza Judea yokanacquiztan z̈oñinacami, niz̈aza Jordán pujz̈ tuwanchuctan z̈oñinacami. Tjapa nii z̈oñinacami jalla nuz̈ Jesusa apzic̈ha. \c 5 \s1 JECTNACAT CUNTINTU Z̈OÑINACA \p \v 1 Walja tama z̈oñinaca cherz̈cu, Jesusaqui tsjii kolta curulla yawchic̈ha. Jalla nekztan nii curullquin julzic̈ha. Niz̈aza niiz̈ kjawz̈ta z̈oñinacaqui niiz̈ muytata ajczic̈ha. \v 2 Jalla nekztan Jesusaqui ninacz̈quiz tjaajñi kallantichic̈ha, tuz̈ cjican: \p \v 3 —Jecnacat “wejrqui ujchizpanc̈ha” cjican persun kuzquiz sint'ic̈haja, jalla ninacaz̈ Yooz wajtchiz z̈oñinaca cjequic̈ha. Nekztanqui cuntintuz̈ cjequic̈ha. \p \v 4 ‛Jecnacat persun ujquiztan llaquita z̈ejlc̈haja, jalla ninacz̈quiz Yoozqui kuznaquic̈ha. Nekztan cuntintuz̈ cjequic̈ha ninacaqui. \p \v 5 ‛Jecnacat humilde kuzziz cjec̈haja, jalla ninacz̈quiz Yoozqui irinsaz̈ tjaaquic̈ha, ew yoka. Nekztan cuntintuz̈ cjequic̈ha. \p \v 6 Jecnacat Yooz kuzcamakaz kamz ancha pecc̈haja, jalla ninacz̈quiz Yoozpanz̈ zuma kamzjapa yanapaquic̈ha. Nekztan cuntintuz̈ cjequic̈ha. \p \v 7 ‛Jecnacat parti z̈oñinacz̈tajapa oksñi kuzziz cjec̈haja, jalla ninaczquiz Yoozqui zakaz oksnaquic̈ha. Nekztan cuntintuz̈ cjequic̈ha. \p \v 8 ‛Jecnacat ancha zuma kuzziz cjec̈haja, jalla ninacaqui Yooz cheraquic̈ha. Nekztan cuntintuz̈ cjequic̈ha. \p \v 9 ‛Jecnacat pasinsis kuzziz kamñi cjec̈haja, jalla ninacaqui Yooz maati cjitaz̈ cjequic̈ha. Nekztan cuntintuz̈ cjequic̈ha. \p \v 10 Jecnacat Yooz kuzcama kamtiquiztan chjaawjta sufrac̈haja, jalla ninacaz̈ Yooz wajtchiz z̈oñinaca cjequic̈ha. Nekztan cuntintuz̈ cjequic̈ha. \p \v 11 Jecnacat weriz̈ cjen z̈oñinacaz̈ chjaawjta cjec̈haja, niz̈aza kijchta cjec̈haja, niz̈aza tjapaman toscar tawkz̈tan quintra ch'aanita cjec̈haja, jalla ninacami cuntintuz̈ cjequic̈ha. \v 12 Jecnacat weriz̈ cjen jalla niz̈tanaca sufrichi cjec̈haja, jalla ninacz̈quiz Yoozqui arajpachquin wali pajk honora tjaaquic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan tii muntuquiz kamcan, cuntintukaz̈ cjee. Anc̈hucqui cjuñzna. Yooz cuntiquiztan chiiñi profetanacaqui niz̈ta zakaz sufrichic̈ha tuqui timpuquiztanpacha. \s1 CRIICHINACZ̈ PUNTU \p \v 13 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Anc̈hucqui tii muntuquiz kamcan yacu cuntaz̈takazza, parti z̈oñinacz̈tajapa. Pero yacuqui lak'az̈ cjesaz̈ niiqui, ¿kjaz̈pant wilta walipan cjisnasajo? Anapanz̈ cjesac̈ha. Nekztan anaz̈ c̈hjuljapami sirwasac̈ha; tjojttapanz̈ cjesac̈ha; nekztan z̈oñinacaz̈ tjecz̈taz̈ cjequic̈ha. \p \v 14 ‛Anc̈hucqui tii muntuquiz kamcan, parti z̈oñinacz̈tajapa kjana cuntaz̈takaz cjesac̈ha, zuma kamaña zizajo. Tsjii curquiz kjuyta watjaqui, ana chjojz̈ta cjesac̈ha. \v 15 Tsjii lamparaqui tjeez̈taz̈ cjec̈haj niiqui, anapanz̈ cajón koztan nonz̈ta cjesac̈ha. Lamparaqui tjeeztaz̈ cjec̈haj niiqui, tsewc tsjijptapanz̈ cjesac̈ha, tjapa nii kjuyquiz z̈ejlñi z̈oñinacz̈tajapa kjanajo. \v 16 Jalla nuz̈ anc̈hucqui lamparaz̈takaz cjee, z̈oñinacz̈tajapaqui. Kjanapacha zuma kamañchiz cjee. Nekztan z̈oñinacaqui anc̈huca zuma kamaña cherz̈cu, anc̈huca arajpach Yooz Ejpz̈quin honora tjaaquic̈ha. \s1 LII PUNTU \p \v 17 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Wejrqui ana tjonchinc̈ha Moisés lii tjatanskatzjapa, niz̈aza profetanacaz̈ tjaajintanaca tjatanskatzjapami. Jalla niz̈ta anaz̈ pinsa anc̈hucqui. Wejrqui ana tjonchinc̈ha nii tuquita Yooz tjaajintanaca tjatñiqui; antis tjonchinc̈ha cumpliskatzjapa. \v 18 Weraral chiiz̈inuc̈ha. Tuquita Yooziz̈ tjaata liiquiztan tjapa puntumi tjapa letrami anaz̈ tjatanta cjequic̈ha, tjappacha cumpliscama. Ima tii muntumi arajpachami tucuz̈inz̈nan, nii liiqui anapanz̈ tjatantaz̈ cjequic̈ha. \v 19 Jalla niz̈tiquiztan jequit tuquita Yooziz̈ tjaata liiquiztan tsjii mantita, kolta lii cjenami, ana pajz pecc̈haj niiqui, niz̈aza yekjap z̈oñinacz̈quiz niz̈tapacha tjaajinc̈haja, jalla nii z̈oñiqui arajpach Yooz wajtquin anaz̈ c̈hjul honorchiz cjequic̈ha. Pero jequit nii tuquita lii mantita cazac̈haja, niz̈aza yekjap z̈oñinacz̈quiz niz̈tapacha tjaajinc̈haja, jalla nii z̈oñiqui arajpach Yooz wajtquin chekan honorchiz z̈oñiz̈ cjequic̈ha. \v 20 Anc̈hucaquiz wejr chiiz̈inuc̈ha. Lii tjaajiñi maestrunacami, niz̈aza fariseo z̈oñinacami z̈ejlc̈ha. Pero anc̈hucqui ninacz̈quiztan anaz̈ juc'anti Yooz mantitacama kamac̈haj niiqui, anapanz̈ arajpach Yooz wajtquin luzasac̈ha. Yooz mantitacama kamstanc̈ha, arajpach Yooz wajtquin luzjapa. \s1 Z̈AWJZ PUNTU \p \v 21 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Anc̈hucqui tuquita atchi ejpnacz̈quiztan tuz̈ nonzinc̈hucc̈ha. Ninacaqui cjiñitac̈ha, tuz̈ cjican: “Anac̈ha z̈oñi conzqui. Jequit z̈oñi conac̈haja, niiqui juzjitaz̈ cjequic̈ha”. \v 22 Pero wejr chiiz̈inuc̈ha, jequit tsjii jilz̈japa z̈awjwac̈haj niiqui, jusjitaz̈ cjequic̈ha. Niz̈aza jequit tsjii jilz̈tan ch'aac̈haj niiqui, Junta Suprema cjita chawjc jilirinacaz̈ jusjitaz̈ cjequic̈ha. Niz̈aza jequit tsjii jilz̈quiz “ana zumamc̈ha” cjican ch'aanc̈haj niiqui, infiernuquin chjatkattaz̈ cjequic̈ha. \p \v 23 Niz̈aza tii puntu zakal cjeec̈ha. Jequit niiz̈ ofrenda Yooz yujcquin chjichac̈haj niiqui, niz̈aza chjichcu niiz̈ jilz̈tan quintra tanasta cjuñsnac̈haj niiqui, \v 24 jalla nekztan ima ofrenda tjaacan, nii timpluquizpacha ecla. Nekztanaqui niiz̈ jilz̈quin pertuna mayiza ojkla. Niiz̈tan jilz̈tan walikaz cjila. Jalla nekztanaqui timpluquin quejpz̈cu, ofrenda Yoozquin tjaasac̈ha. \p \v 25 ‛Jequit am quintra quijchi cjec̈haj niiqui, niz̈aza jilirz̈ kjuya chjichac̈haj niiqui, jalla nii quijchi z̈oñz̈quiz pertunam mayizaquic̈ha ana enenzcu, ima jilirz̈ kjuya irantican. Pertunazta cjequiz̈ niiqui, anam juez jilirz̈quin intirjita cjequic̈ha jusjita cjisjapa. Amqui ultimpacha juez jilirz̈quin intirjita cjesaz̈ niiqui, nii juez jiliriqui am tsjii policiiquin zakaz intirjasac̈ha; carsilquiz chawjcta cjesac̈ha. \v 26 Weraral chiiz̈inuc̈ha. Carsilquiz chawjctam cjesaz̈ niiqui, anam ulanasac̈ha, liwj pacañcama. \s1 ADULTERIO PUNTU \p \v 27 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Anc̈hucqui tuquita atchi ejpnacz̈quiztan tuz̈ nonzinc̈hucc̈ha: “Anac̈ha adulteriuquiz ojklayzqui”. \v 28 Pero wejrqui tuz̈ chiiz̈inuc̈ha, jakzilta luctakat yekja maataka “wejt maatakaj cjejaa” cjican pinsic̈haja, jalla niiqui persun kuzquiz niwjctanaqui adulterio paachizakazza Yooz yujcquiziqui. \p \v 29 Am z̈ew latu c̈hjujquiqui ujquiz tjojtskatc̈haj niiqui, nii c̈hjujqui leczna, niz̈aza nawjk tjojtta. Jalla nuz̈ tsjii c̈hjujquiqui pertissi cjenaqui am parti curpuqui ana infiernuquin tjojtta cjesac̈ha. Jalla nuz̈ waliz̈ cjesac̈ha. \v 30 Niz̈aza am z̈ew kjaraqui ujquiz tjojtskatc̈haj niiqui, nii kjara pootzna, niz̈aza nawjk tjojtta. Jalla nuz̈ tsjii kjaraqui pertissi cjenaqui am parti curpuqui ana infiernuquin tjojtta cjesac̈ha. Jalla nuz̈ waliz̈ cjesac̈ha. \s1 TJUNATAN JALJTIS PUNTU \p \v 31 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Anc̈huca tuquita atchi ejpnacaqui tuz̈ cjiñitac̈ha: “Jecmiz̈ niiz̈ persun tjunatan jaljtasaz̈ niiqui, primiruqui tsjii ultim jaljtita cjijrta papel certificado tjaasa”. \v 32 Pero wejrqui tuz̈ chiiz̈inuc̈ha, jakziltamiz̈ persun tjunatan jaljtasaz̈ niiqui, niz̈aza ana c̈hjul adulterio motivo z̈elan, jalla nijwctanaqui naa ultimu jaljtita tjunqui adulterio cjiskatasac̈ha. Niz̈aza jakziltami naa ultimu jaljtita tjunatan zalznac̈haj niiqui, adulterio ujpanz̈ paac̈ha. \s1 JURAMENTO PUNTU \p \v 33 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Niz̈aza anc̈hucqui tuquita atchi ejpnacz̈quiztan tuz̈ nonzinc̈hucc̈ha: “Anac̈ha toscar tawkz̈tan juramento paazqui. Juramento paaquiz̈ niiqui, tjapa nii juramentuz̈tan compromitta takupanz̈ cumplisnaquic̈ha Yooz yujcquiziqui”. \v 34 Pero wejrqui tuz̈ chiiz̈inuc̈ha, anaz̈ c̈hjulquiztanami juramento paasac̈ha, werara chiizpanc̈ha. Niz̈aza anac̈ha “arajpacha zizza” cjican juramento paazqui. Yooztajapac̈ha arajpachaqui. \v 35 Niz̈aza anac̈ha “tii yoka zizza” cjican juramento paazqui. Yooztajapac̈ha tii yokaqui. Niz̈aza Jerusalén wajtz̈ tjuu aynakcan anac̈ha juramento paazqui. Chawjc Yooz Jilirz̈tajapac̈ha nii watjaqui. \v 36 Niz̈aza anac̈ha “wejt persun acha zizza” cjican juramento paazqui. Amqui anam zinta tsok charquiztan chiw charquin tuckatasac̈ha. Niz̈aza anam zinta chiw charquiztan tsok charquin tuckatasac̈ha. \v 37 Jalla niz̈tiquiztan, “Jesalla” cjicanaqui, “Jesalla” cjispanc̈ha; niz̈aza “Anaz̈” cjicanaqui, “Anaz̈” cjispanc̈ha. Zajra diabluz̈ cjen juramento paazqui z̈ejlc̈ha. \s1 ANA WALI TJEPUNTA PUNTU \p \v 38 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Anc̈hucqui tuquita atchi ejpnacz̈quiztan tuz̈ nonzinc̈hucc̈ha: “Tsjii z̈oñiqui yekja z̈oñz̈ c̈hjujqui pjatz̈inasac̈ha, nekztan nii pjatñi z̈oñz̈ c̈hjujqui pjatz̈intazakaz cjesac̈ha. Niz̈aza tsjii iz̈ke chjatkatz̈inasaz̈ niiqui, nii chjatkatñi z̈oñz̈ iz̈ke chjatkatz̈intazakaz cjesac̈ha”. \v 39 Pero wejr chiiz̈inuc̈ha, anac̈ha kijtzñi z̈oñiqui niz̈tapacha kijtzqui. Niz̈aza am quintra tsjii yujc latu kijchasaz̈ niiqui, kijchta cjiskazza, tsjii yujc latuz̈tanpachami. \v 40 Niz̈aza jakziltamiz̈ am tanz̈cu am almilla kjanz pecc̈haj niiqui, kjañaj cjiskazza, irztanpachami. \v 41 Jakziltamiz̈ niiz̈ kuzi tsjii tupucama, amquiz chjitskatasaz̈ niiqui, juc'anti tupucama chjichna. \v 42 Jakziltamiz̈ amquiztan mayasaz̈ niiqui, tjaa amqui. Niz̈aza jakziltamiz̈ amquiztan tomzñi tjonasaz̈ niiqui, onzna amqui. \s1 QUINTRA Z̈OÑINACZ̈TANAMI ZUMA MUNAZIZA \p \v 43 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Niz̈aza anc̈hucqui tuquita atchi ejpnacz̈quiztan tuz̈ nonzinc̈hucc̈ha: “Mazinacz̈tan zuma munaziza. Niz̈aza am quintra z̈oñinacz̈tan chjaawjkata”. \v 44 Pero wejr chiiz̈inuc̈ha, am quintra z̈oñinacz̈tanami zuma munaziza. Niz̈aza am quintra laykiñi z̈oñinacz̈tajapa zuma kuztan Yoozquiztan maynaquic̈ha. Niz̈aza am quintra chjaawjkatñi z̈oñinacz̈quin zumapan paa. Niz̈aza am quintra ch'aañinacz̈quinami kichñinacz̈quinami zumapan Yoozquiztan mayt'iz̈ina. \v 45 Jalla nuz̈ zuma kamcan anc̈hucqui tjeez̈a, arajpach Yooz Ejpz̈ maatic̈hucc̈ha, nii. Yoozqui zuma z̈oñinacz̈quizimi ana zuma z̈oñinacz̈quizimi liwj tsjiikaz niiz̈ paata tjuñi tewkkatc̈ha. Niz̈aza niiz̈ kuzcama kamñinacz̈quizimi niz̈aza ana niiz̈ kuzcama kamñinacz̈quizimi tjapa ninacz̈quiz chijñi apayz̈quic̈ha. \v 46 Anc̈hucqui persun okzñi z̈oñinacz̈quizkaz okznaquiz̈ niiqui, jalla nuz̈ paatiquiztan ¿c̈hjul premio Yoozquiztan tanznaquejo? Jalla niz̈tazakaz kamc̈ha ana wali impuesto cobriñinacami. \v 47 Niz̈aza anc̈hucqui persun jilanacz̈quizkaz tsaanaquiz̈ niiqui, jalla nijwctan ¿c̈hjul zumaz̈ anc̈huc paajo? Jalla niz̈tazakaz paac̈ha ana Yooz pajñinacami. \v 48 Anc̈hucqui walja zuma kuzziz kama, jaknuz̈t anc̈huc arajpach Yooz Ejp walja zuma kuzzizpanc̈halaja, jalla nuz̈. \c 6 \s1 ZUMA KAMZ PUNTU \p \v 1 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Anc̈hucqui anac̈ha persunpacha honorchizkaz cjis peczqui. Anac̈ha z̈oñinacz̈ yujcquiz anc̈huca Yooz custurumpinaca paazqui, z̈oñinacz̈quiztan honorchiz cjisjapa. Anc̈hucz̈ jalla nuz̈ persun honorchizkaz cjis pecaquiz̈ niiqui, nii honorchiz kaz cjequic̈ha. Anc̈huca arajpach Yooz Ejpqui ana iya honora tjaaquic̈ha. \v 2 Ana zum kuzziz z̈oñinacaqui t'akjir z̈oñinacz̈quiz onanz̈cu z̈oñi z̈oñinacz̈quin mazmazñic̈ha, “onanchinc̈ha” nuz̈ cjicanaqui. Ajcz kjuyaranami calliranami jalla niz̈ta paañic̈ha, z̈oñinacaz̈ ninacz̈japa zuma chiyajo. Pero wejrqui weraral chiiz̈inuc̈ha. Jalla niz̈ta paañi z̈oñinacaqui nii honorchizkaz cjequic̈ha. Anc̈hucqui anac̈ha niz̈ta iratapacha kama. \v 3 Anc̈huczti t'akjir z̈oñinacz̈quiz onanz̈cu, jalla nii anc̈huca onantaqui anaz̈ jecz̈quizimi mazmaznaquic̈ha, “onanchinc̈ha”, cjicanaqui. \v 4 Niz̈aza t'akjir z̈oñinacz̈quiz jamazit onaquic̈ha. Aunquimi anc̈hucaz̈ jamazit paachiz̈ cjenami, anc̈huca Yooz Ejpqui cherc̈ha. Jalla nuz̈ cherz̈cu anc̈hucaquiz kjanacama honora tjaaquic̈ha, tsjii premiuz̈takaz. \s1 MAYIZIZ PUNTU \p \v 5 Niz̈aza nii ana zum kuzziz z̈oñinacaqui Yoozquin mayizican jalla tuz̈ juztazñic̈ha. Ajcz kjuyquizimi call isquinquizimi tsijtchi Yoozquin mayiziñic̈ha, tjapa z̈oñinaca cherajo. Wejrqui weraral chiiz̈inuc̈ha, jalla nuz̈ paaz̈cu ninacaqui nii honorchizkaz cjequic̈ha. Anc̈hucqui anac̈ha niz̈ta irata mayizizqui. \v 6 Anc̈huczti Yooz Ejpz̈quin mayizizjapaqui, kjuyquiz luz waquizic̈ha, niz̈aza kjuy chawjcz waquizic̈ha. Jalla nekztan anc̈huca Yooz Ejpz̈quin mayizasac̈ha. Jalla nuz̈ zinalla mayizan anc̈hucatan chicaz̈ cjequic̈ha Yooz Ejpqui. Jalla nuz̈ jamazit mayiztiquiztan Yooz Ejpqui anc̈hucaquiz honora tjaaquic̈ha, tsjii premiuz̈takaz. \p \v 7 Yoozquin mayizcan, anac̈ha wiltan wiltan takunaca quejpz̈cu quejpz̈cu mayizizaqui. Jalla nuz̈ mayizaquiz̈ niiqui, inapanikazza. Jalla niz̈taz̈ mayizza ana Yooz pajñi z̈oñinacaqui. Jalla nuz̈ wacchi chiican mayizitiquiztan “nonznaqueeka Yoozqui” cjican. \v 8 Jalla niz̈ta anaz̈ anc̈huc cjeella. Anc̈huca Yooz Ejpqui zizza, c̈hjulut anc̈huc pecc̈haja, jalla nii. Ima anc̈hucaz̈ mayizan, panz̈ zizza Yooz Ejpqui. \v 9 Jaziqui anc̈hucqui jalla tuz̈ mayizaquic̈ha: \q1 “Yooz Tata, amqui arajpachquin z̈ejlc̈ha. Am tjuu honorchiz aptitaj cjilalla. \v 10 Niz̈aza am mantiz timpu tjonchej cjilalla. Niz̈aza tii muntuquiz z̈ejlñi z̈oñinacaqui am kuzcamaj kamlalla. Jaknuz̈t am kuzcama kamc̈haja arajpachquin z̈ejlñinaca, jalla niz̈ta. \v 11 Niz̈aza tonjiqui c̈hjeri tjaaz̈calla c̈hjerz̈tan kamzjapa. \v 12 Niz̈aza wejtnacaz̈ paata ujnaca pertunalla, jaknuz̈t wejrnacqui wejtnaca quintra paañi pertunuc̈haja, jalla niz̈aza. \v 13 Niz̈aza anaz̈ anawalinacz̈quiz tjojtskatalla, antis anawalinacquiztanz̈ liwriyalla. Amc̈ha wiñaya juc'ant mantiñamqui, niz̈aza amc̈ha wiñaya juc'ant azzizqui, niz̈aza amc̈ha wiñaya juc'ant honorchizqui. Jalla nuz̈oj cjila. Amén.” \p \v 14 ‛Anc̈huca quintra paañinacz̈quiz pertunaquic̈ha. Nekztan Yooz Ejp zakaz anc̈huca ujnaca pertunaquic̈ha. \v 15 Anc̈huca quintra paañinacz̈quiz ana pertunaquiz̈ niiqui, nekztan ana zakaz Yooz Ejpqui anc̈huca ujnaca pertunaquic̈ha. \s1 AYUNAS PUNTU \p \v 16 —Anc̈hucqui ayunascan anaz̈ llaquit chercherchiz cjee. Ana zum kuzziz z̈oñinacaqui llaquit chercherchiz ayunasñic̈ha, z̈oñinaca ninaca ayunasñi cherajo. Wejrqui weraral chiiz̈inuc̈ha, jalla nuz̈ paatiquiztan ninacaqui inapanikaz cjequic̈ha. \v 17 Anc̈huczti ayunascanaqui zumpacha yujcmiz̈ awjzna, niz̈aza zumpacha achami c̈hjijczna, \v 18 z̈oñinaca anc̈huc ayunasñi ana nayajo. Yooz Ejpqui ana cherta cjenaqui tjappacha cherc̈ha, jamazit paatami. Yooz Ejpqui anc̈hucaquiz zuma honoraz̈ tjaaquic̈ha, tsjii premiuz̈takaz. \s1 CUSASANAC PUNTU \p \v 19 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Tii muntuquiz kamcanaqui anac̈ha muzpa cusasanaca juntizqui. Kjurinacakaz anc̈huca juntita cusasanaca lulaquic̈ha. Niz̈aza parti anc̈huca juntita cusasanaca inapankaz chjijtaquic̈ha. Niz̈aza tjañiqui kjuyaz̈ luzasac̈ha, anc̈huca cusasanaca tjangzjapa. \v 20 Nonz̈na, arajpachquin muzpa cusasanaca juntaquic̈ha. Arajpachquin cusasanaca lujlñimi, niz̈aza cusasanaca akziñimi, niz̈aza cusasanaca tjangziñimi ana z̈ejlc̈ha. \v 21 Jakziquizt anc̈huca cusasanaca juntita z̈ejlc̈haja, jalla nicjukaz̈ anc̈huc kuz tjaac̈ha. \s1 ZUMA KAMAÑCHIZ, ANA ZUMA KAMAÑCHIZ PUNTU \p \v 22 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Z̈oñz̈ c̈hjujquiqui persun curpuz̈ lamparaz̈takazza. Jaziqui z̈oñz̈ c̈hjujqui zuma cjequiz̈ niiqui, zuma cheraquic̈ha. Jalla niz̈tazakaz z̈oñz̈ kuzqui zuma cjequiz̈ niiqui, zuma kamaquic̈ha. \v 23 Z̈oñz̈ c̈hjujquizti ana zuma cjequiz̈ niiqui, zumchiquiztakaz ojklayaquic̈ha. Anc̈huca kamaña zumchiquiz panz̈ cjequiz̈ niiqui, juc'anti juc'anti zumchiquiz cjisnaquic̈ha. Nekztan ¿jaknuz̈t zuma kamasajo? \s1 PAAZ PUNTU \p \v 24 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Anaz̈ jakziltami pizc patruna sirwasac̈ha. Pizc patrunchiz cjesaz̈ niiqui, tsjii patrunz̈quiz ana pectaz̈ cjesac̈ha. Tsjii patrunz̈quiz pectaz̈ cjesac̈ha. Tsjii patrunz̈quizkaz zuma sirwasac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Yoozquiz sirwican anaz̈ ancha paazquiz kuz tjaasac̈ha. Niz̈aza paazquiz kuz tjaaquiz̈ niiqui, anaz̈ Yoozquin ancha kuzziz cjesac̈ha. \s1 YOOZ EJPQUI NIIZ̈ MAATINACA CWITIC̈HA \p \v 25 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Anc̈hucaquiz tuz̈ chiiz̈inuc̈ha, z̈ejtzjapaqui kjaz liczmi lujlz c̈hjerimi pecc̈ha. Jalla nuz̈ cjenami anc̈hucqui anac̈ha kuzquizic c̈hjerquiztan llaquita cjisqui. Niz̈aza curpu wali cjisjapa zquiti pecc̈ha. Jalla nuz̈ cjenami anc̈hucqui anac̈ha zquitquiztan llaquita cjisqui. C̈hjul c̈hjerquiztanami z̈oñz̈ z̈etiz̈ juc'anti importic̈ha. Niz̈aza c̈hjul zquitquiztanami persun curpuz̈ juc'anti importic̈ha. \v 26 Laylayñi wez̈lanacaz̈ cherzna. Jalla nii wez̈lanacaqui ana zkalami c̈hjacc̈ha, niz̈aza ana zkalquiztanami ricujc̈ha, niz̈aza ana c̈hjeri yaaz zquitchizza. Jalla nuz̈ cjenami anc̈huca arajpach Yooz Ejpqui wez̈lanacz̈quiz c̈hjeri tjaac̈ha. Yooz yujcquiziqui anc̈hucqui c̈hjul wez̈lanacquiztanami juc'antiz̈ importic̈ha. \v 27 Anaz̈ jec kolta z̈oñimi persunpacha tsjan lajcha paki atasacna, llaquiziñi kuzziz cjenami ancha lajcha pecñi kuzziz cjenami. \p \v 28 ‛¿Kjaz̈tiquiztan anc̈hucqui zquitquiztankaz llaquit kuzziz cjesajo? Plantanacz̈ pjajkjallaz̈ cherzna, jaknuz̈t pajkc̈haja, jalla nii. Ninacaqui anaz̈ langza, niz̈aza anaz̈ kawanc̈ha. \v 29 Jalla nuz̈ cjenami nii pjajkjallanacaqui ancha c'achjallac̈ha. Finu zquiti cujtz̈cumi ricachu Salomón cjita jiliriqui anaz̈ juc'ant c'achja nii pjajkjallanacz̈quiztanami. \v 30 Plantanacaqui tsjii upacamakaz z̈ejlc̈ha. Nekztanaqui jakataz̈u kattaz̈u jurnuquiz tjutjunzjapa ujz̈tac̈ha. Jalla niz̈ta cjenami Yooz Ejppacha nii plantanaca cwitic̈ha. Anc̈hucqui c̈hjul plantaquiztanami juc'antipanz̈ importic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Yoozqui anc̈huc juc'ant cwitic̈ha, Yoozquin ana tjapa kuzziz cjenami. \v 31 Jalla niz̈tiquiztan anc̈hucqui anac̈ha llaquita kuzziz cjisqui, c̈hjul c̈hjerquiztanami, niz̈aza kjaz liczquiztanami, niz̈aza c̈hjul zquitquiztanami. \v 32 Ana criichi z̈oñinacaqui tii muntu cucasanacz̈quin kuzziz ojklayc̈ha. Anc̈huczti ana niz̈ta kuzziz cjeella. Anc̈hucac̈ha arajpach Yooz Ejpchizqui. C̈hjultakic̈ha anc̈hucqui pecc̈haj niiqui, liwj zizza Yooz Ejpqui. \v 33 Jalla niz̈tiquiztan Yooz Ejpz̈quinpankaz walja kuzziz cjee. Niz̈aza niiz̈ mantita zuma kamañquiz kuzziz cjee. Jalla nekztanaqui anc̈hucaltaqui cawalikaz cjequic̈ha c̈hjulumi. \v 34 Jakatan c̈hjulut anawalinaca watac̈haj niiqui, jalla nii ana juyzu paa tonjiqui. Jakaqui c̈hjulut watac̈haj niiqui, jakapachaz̈ jaknuz̈quinami wataquic̈ha. Zapuru c̈hjul anawalinacaqui z̈ejlñipanc̈ha. \c 7 \s1 Z̈OÑINACZ̈TAN ZUMA KAMA \p \v 1 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Anc̈hucalaqui anac̈ha z̈oñinacz̈ uj chii chiizqui. Jalla nuz̈ z̈oñinacz̈ uj chii chiyaquiz̈ niiqui anc̈hucqui juc'ant ujchiz cjequic̈ha Yooz yujcquiziqui. \v 2 Niz̈aza z̈oñinacz̈quizimi “Amqui Yooziz̈ castictaj cjila”, cjican chiyaquiz̈ niiqui anchucqui Yooziz̈ casticta zakaz cjequic̈ha. Zoñinacz̈tan zuma kama. Nekztan Yooz Ejpqui anc̈hucatan zumaz̈ cjequic̈ha. \v 3 Niz̈aza amqui am jilz̈ c̈hjujcquiz tsjii cjujchilla cherasaz̈ niiqui, ¿kjaz̈tiquiztan am persun c̈hjujcquiz pajk cjujchi ana cherjo? \v 4 Am persun c̈hjujcquiz nii pajk cjujchi ana cherasaz̈ niiqui, ¿kjaz̈tiquiz̈tan am jilz̈quiz chiijo, “Jila, am c̈hjujcquiztan cjujchilla apakz̈inac̈ha”, cjicanajo? \v 5 Ana zum kuzziz z̈oñimc̈ha amqui. Am persun c̈hjujcquiztan pajk cjujchi apakalla. Nekztan zuma cherasac̈ha, y niz̈aza am jilz̈ c̈hjujcquiztan cjujchilla apakasac̈ha. \p \v 6 ‛Yoozquin criichi z̈oñinaca, anc̈hucqui Yooz taku anapan nonz pecñi z̈oñinacz̈tan Yooz puntu ana paljayaquic̈ha. Ninacaqui pacunacaz̈takazza. Niz̈ta z̈oñinacaqui anc̈hucaltan ch'atñi pacuz̈takaz cjesac̈ha. Niz̈aza nii Yooz taku anapan nonz pecñi z̈oñinacaqui cuchinacaz̈takazza. Yooz puntu nonz̈cu, kuzquizkaz z̈awjc̈ha. \s1 YOOZQUIN MAYIZIZQUI \p \v 7 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Yooz Ejpz̈quiztan mayaquiz̈ niiqui, Yooz Ejpqui tjaaquic̈ha. Niz̈aza Yoozquin kjuraquiz̈ niiqui, Yooz wachaquic̈ha. Niz̈aza kjuy zanquiztan t'oc t'ocaquiz̈ niiqui, cjetz̈intaz̈ cjequic̈ha. \v 8 Jequit mayac̈haja, risiwaquicha. Niz̈aza jequit Yoozquin kjurac̈haja, wachaquic̈ha. Niz̈aza jequit kjuy zanquiztan t'oc t'ocac̈haja, cjetz̈intaz̈ cjequic̈ha. Jalla nuz̈uc̈ha Yoozquiz mayizizqui. \p \v 9 Anaz̈ jakziltami anc̈huca majch t'anta mayanaqui maz chjalznasac̈ha. \v 10 Niz̈aza anaz̈ jakziltami anc̈huca majch ch'iz mayanaqui zkora chjalznasac̈ha. \v 11 Anc̈hucqui ana zum kuzziz cjenami zuma cusasanaca tjayinc̈hucc̈ha persun maatinacz̈quiz. Jaziqui anc̈huca arajpach Yooz Ejpqui mayñi maatinacz̈quiz juc'ant zumaz̈ tjaasac̈ha. \p \v 12 ‛Jaknuz̈t anc̈hucqui parti z̈oñinaca anc̈hucatan zuma munaziz pecc̈haj niiqui, jalla niz̈tapacha parti z̈oñinacz̈tan zuma munaziz waquizic̈ha anc̈hucqui. Jalla niipan Moisés liiquiz chiichic̈ha, niz̈aza Yooz cuntiquiztan chiiñi profetanacaz̈ cjijrtanacami. \s1 ZKOZ JICZ, PAL JICZ \p \v 13 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Yoozquin ojkz pecc̈haj niiqui, zkoz zanquiztan luzza. Infiernuquin ojkñi jicz palac̈ha, niz̈aza pal zanchizza. Jalla nijwcchuc ojkñi z̈oñinacaqui muzpac̈ha. \v 14 Tsjiic zakaz z̈ejlc̈ha. Arajpachquin ojkñi jicz zkozac̈ha, niz̈aza zkoz zanallchizza. Niz̈aza c'ujlcullac̈ha arajpachquin ojkñi jiczqui. Jalla nii jiczquinaqui koluckaz z̈oñi ojkc̈ha. \s1 KAMAÑQUIZTAN PAJTA CJESAC̈HA Z̈OÑINACAQUI \p \v 15 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Anc̈hucqui zumpacha cwitasaquic̈ha toscar taku chiichiiñi z̈oñinacz̈quiztanami. Jalla ninacaqui “Yooziz̈ tjaata taku chiyuc̈ha” cjiñizakazza. Ninacaqui anc̈hucaquiz tjonz̈a, tsjii uuzi zkizi tjutz̈ta kitiz̈takaz. Ninacz̈ kuzqui anawira zumac̈ha. \v 16 Ninacz̈ ana zuma kamañquiztan pajtaz̈ cjequic̈ha, ultimu ana zum z̈oñinacaqui. Tsjii ch'ap muntiqui uwas frutchiz anaz̈ cjesac̈ha. Niz̈aza tsjii ch'ap plantaqui higo frutchiz anaz̈ cjesac̈ha. Jalla niz̈tapanc̈ha ana zum kuzziz z̈oñinaca. Zuma kamañchizqui anapanz̈ cjesac̈ha. \v 17 Tjapa zuma muntinacaqui zuma fruta pookñic̈ha. Niz̈aza tjapa ana zuma muntinacaqui ana zuma fruta pookñic̈ha. \v 18 Zuma muntiqui anapanz̈ ana zuma frutchiz cjesac̈ha. Niz̈aza ana zuma muntiqui anapanz̈ zuma frutchiz cjesac̈ha. \v 19 Jakzilta muntit zuma fruta ana pookzaja, k'atz̈taz̈ cjequic̈ha niz̈aza ujtaz̈ cjequic̈ha. \v 20 Jalla niz̈tanacquiztan anc̈hucqui ana zum kuzziz z̈oñinaca pajaquic̈ha, ninacaz̈ ana zuma kamañquiztan. \s1 ANA YOOZ WAJTQUIN OJKÑI Z̈OÑI \p \v 21 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Yekjap z̈oñinacaqui wejtquiz “wejt Jiliri, wejt Jiliri” paljayc̈ha. Pero nuz̈ chiicanami, anaz̈ wejt arajpach Ejpz̈ mantuquiz kamaquiz̈ niiqui, anapanz̈ arajpach wajtquin okasac̈ha, niz̈aza anapanz̈ arajpach Yooz Ejpz̈ mantuquiz z̈elasac̈ha. \v 22 Ultim z̈oñi pjalz tjuñquiziqui wacchi z̈oñinacaqui wejtquiz paljayaquic̈ha, tuz̈ cjican: “Wejt Jiliri, wejt Jiliri, am tjuu aynakcan Yooz taku paljaychinc̈ha, niz̈aza am tjuu chiican zajranaca chjatkatchinc̈ha, niz̈aza am tjuu aynakcan wacchi milajrunaca paachinc̈ha”. Jalla nuz̈ cjican wejtquiz paljayaquic̈ha. \v 23 Jalla nuz̈ paljaytiquiztanami wejrqui cjeec̈ha, “Anc̈huc anawira pajchinla pero. Wejtquiztan zaraka. Anc̈hucc̈ha ana zuma paañinacaqui”. \s1 PIZC PUNTA Z̈OÑINACAQUI \p \v 24 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Jakziltami weriz̈ chiita taku nonz̈aja, niz̈aza weriz̈ chiita tawk jaru kamc̈haja, jalla niiqui zuma intintazñi z̈oñinacac̈ha. Intintazñi z̈oñiqui jalla tuz̈uc̈ha. Tsjii maz lum juntuñ kjuya kjuyc̈ha. \v 25 Nekztanaqui chijñi chijinchic̈ha. Nekztan puj kjazqui walja tsijtchic̈ha, niz̈aza pjatzic̈ha, niz̈aza tjamiqui walja tjamchic̈ha nii kjuya quintra. Pero nii chijñimi, tjamimi, kjazmi ana nii maz juntuñ kjuyta kjuyaqui pali atchic̈ha. \v 26 Jaziqui jakziltami weriz̈ chiita taku nonzcanpacha ana wejt tawk jaru kamc̈haja, jalla niiqui zumzu z̈oñic̈ha. Zumzu z̈oñiqui jalla tuz̈uc̈ha. Ana zuma yokallquiz pjil yok juntuñ kjuya kjuychic̈ha. \v 27 Nekztanaqui chijñi chijinchic̈ha. Jalla nekztan puj kjazqui walja tsijtchic̈ha, niz̈aza pjatzic̈ha, niz̈aza walja tjamchic̈ha nii kjuya quintra. Jalla nekztanaqui nii pjil yok juntuñ kjuyta kjuyaqui muzpa tsucchuca pajlzic̈ha. \p \v 28 Jesusaz̈ jalla nuz̈ tjaajñi z̈erz̈tan, nonz̈ñi z̈oñinacaqui walja ispantichic̈ha niiz̈ tjaajintiquiztan. \v 29 Jesusaqui walja zizñi zizñi tjaajinchic̈ha. Lii tjaajiñi maestrunacaqui ana niz̈ta tjaajiñitac̈ha. \c 8 \s1 MOJKCHI JANCHICHIZ LAA Z̈OÑI C̈HJETINTA \p \v 1 Jalla nekztanaqui Jesusaqui curquiztan chjijwz̈quichic̈ha. Niz̈aza muzpa z̈oñinaca apzic̈ha. \v 2 Tsjii mojkchi janchichiz laa z̈oñiqui Jesusiz̈quiz macjatz̈quichic̈ha. Jesusiz̈ yujcquiz quillz̈cu, tuz̈ cjichic̈ha: \p —Wejt Jiliri, tii laaquiztanz̈ c̈hjetnalla. Am wejr c̈hjetinzim pecc̈haj niiqui, wejr c̈hjetinzim atc̈ha. \p \v 3 Jalla nekztanaqui Jesusaqui kjarz̈tan lanz̈can, tuz̈ cjichic̈ha: \p —Wejr am c̈hjetnasachiya. C̈hjetintam cjissa. \p Jesusaz̈ jalla nuz̈ chiitiquiztan, nii mojkchi janchichiz z̈oñiqui laaquiztan z̈ejtchi quirchic̈ha. \v 4 Nekztanaqui Jesusaqui niiz̈quin chiiz̈inchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejr am tsjii cjesac̈ha. Jalla tii c̈hjetintiquiztanaqui anam jecz̈quizimi maznaquic̈ha. Timpluquin oka. Jalla nicju timplu jilirz̈quin persunpacha tjeez̈ca, z̈ejtchi, jalla nii. Niz̈aza Moisés mantita ofrenda tjaaquic̈ha, tjapa z̈oñinaca zizajo, laaquiztan c̈hjetinta, jalla nii. \s1 TSJII C̈HJETINTAQUI \p \v 5 Jalla nekztanaqui Jesusaqui Capernaum cjita watja luzzic̈ha. Jalla nuz̈ luzan tsjii roman sultat capitán jiliriqui niiz̈quin macjatz̈quichic̈ha. Nekztanaqui roct'ichic̈ha, \v 6 tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, kjuyquiz wejt piyuna ajpzquiz z̈ejlc̈ha, ana tsijtñi. Niz̈aza walja ana wali ayiñc̈ha. \p \v 7 Nekztanaqui Jesusaqui cjichic̈ha: \p —Nii c̈hjetñi okasac̈ha. \p \v 8 Nii sultat capitán jiliriqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, anal wejt kjuyquiz am tjonz̈ca cjiyi atasac̈ha. Wejrqui amquiztan inakaztc̈ha. Jaziqui takukaz chiya c̈hjetinzjapa. Nekztan wejt piyunaqui c̈hjetinta cjequic̈ha. \v 9 Wejrpacha wejt pajk jilirz̈ mantuquiz z̈eluc̈ha. Niiz̈ mantitacama ojklayiñc̈ha. Niz̈aza wejt mantuquiz sultatunaca z̈ejlc̈ha, c̈hjulut wejr mantuc̈haja, jalla nuz̈ cjen zultatunaca ojkc̈ha. Niz̈aza zultatu kjawznuc̈haja, zakaz tjonc̈ha. Niz̈aza wejt piyuna c̈hjulu paajumi mantuc̈haja, zakaz paac̈ha. \p \v 10 Jalla nuz̈ nonz̈cu, Jesusaqui nii jiliri ancha zuma kuzziz naychic̈ha. Nekztanaqui nuz̈ nayz̈cu Jesusaqui niiz̈ apzñinacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Wejrqui weraral cjiwc̈ha. Chekapan tii z̈oñiqui juc'ant Yoozquin kuzzizza, tjapa Israel wajtchiz z̈oñinacz̈quiztanami. \v 11 Niz̈aza wejrqui cjiwc̈ha, tuwantan tajatan muzpa z̈oñinacaqui tjonaquic̈ha, arajpach Yooz wajtquin luzjapa. Jalla nii Yooz wajtchiz z̈oñinacaqui Abrahamz̈tan, Isaacz̈tan, Jacobz̈tan, jalla ninacz̈tan juntupacha cuntintuz̈ cjequic̈ha. \v 12 Israel z̈oñinacazti arajpach Yooz wajtquin z̈ejlchucatac̈ha. Pero Yooz wajt zawntan zumchiquiz chjatkattaz̈ cjequic̈ha. Jalla nicjuz̈ kaaquic̈ha, niz̈aza iz̈ke jojcan z̈elaquic̈ha. \p \v 13 Jalla nekztanaqui Jesusaqui capitán jilirz̈quiz tuz̈ cjichic̈ha: \p —Am kjuya oka. Jaknuz̈t am tjapa kuztan criic̈haja, jalla niz̈tapachaz̈ cjequic̈ha. \p Jalla nii orapacha niiz̈ piyunaqui z̈ejtchi quirchic̈ha. \s1 Z̈OÑINACA C̈HJETINTA \p \v 14 Nekztanaqui Jesusaqui Pedruz̈ kjuya ojkchic̈ha. Jalla nicju ajpzquiz Pedruz̈ ajmuz̈ maa cherchic̈ha ch'ujlñi conz̈tan laa cjichi. \v 15 Naaz̈a kjara lanz̈inchic̈ha. Nuz̈ lanztiquiztan nii ch'ujlñi conquiztan z̈ejtchinc̈ha. Nii orapacha z̈aaz̈cu, ninaca atinti kallantichinc̈ha. \p \v 16 Nii c̈hjetinta quintu nonz̈cu tjuñiz̈ kattan muzpa zajraz̈ tanta z̈oñinaca Jesusiz̈quiz zjijctatac̈ha. Jesusaqui tsjii taku chiiz̈cu zajranaca chjatkatchic̈ha. Niz̈aza tjapa laanaca c̈hjetinchic̈ha. \v 17 Nii c̈hjetintanacaqui Isaías profetaz̈ chiita taku cumplissic̈ha. Isaiasqui cjijrchic̈ha tuz̈ cjican: “Tsjii z̈oñiqui uc̈hum laa curpunaca tjupi cjiskataquic̈ha, niz̈aza conanacquiztan uc̈hum c̈hjetnaquic̈ha”. \s1 JESUCRISTUZ̈TAN CHICA OJKLAYZ PUNTU \p \v 18 Wiruñaqui tsjii noojiqui muzpa z̈oñinacaqui walja muytata Jesusiz̈quiz ajczic̈ha. Jalla niz̈ta cherz̈cu, Jesusaqui mantichic̈ha, kotz̈ tsjii latuquiztan okajo. \v 19 Jalla nekztanaqui tsjii lii tjaajiñi maestruqui Jesusiz̈quiz macjatz̈quichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tjaajiñi Maestro, jakzitchum okac̈haja, amtan chicapachal ojklayasac̈ha. \p \v 20 Jesusaqui niiz̈quin kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Kitinacami kjuychizza. Niz̈aza wez̈lanacami tjurchizza. Wejrzti anal kjuychizza, tjajzjapami. \p \v 21 Tsjiiqui niiz̈quiz apzñi z̈oñinacz̈quiztan zakaz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, amtan chica ojklayasac̈ha. Pero wejt ejpc̈ha ticziqui. Nekztan iyal wejt ejp tjatsñi okaz̈ cjeella. \p \v 22 Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejttan chicaka am ojklaya. Ticziz̈takaz z̈oñinacaqui, jalla ninacaj ticzinaca tjatz̈lani. \s1 JESUSAQUI TJAMIMI KJAZ LJOJKIMI MANTIC̈HA \p \v 23 Jalla nuz̈ chiyz̈cu Jesusaqui warcuquiz luzzic̈ha. Niiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui luzzizakazza. \v 24 Ninacaz̈ kotquiz okan, tjamiqui walja tjamchic̈ha. Jalla nuz̈ tjaman kjaz ljojkiqui warcu tjatanz pecatc̈ha. Jesusazti tjajatc̈ha. \v 25 Nii kjaz ljojkiz̈ cjen tjaajinta z̈oñinacaqui Jesusa z̈inchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¡Wejt Jiliri! ¡Liwriyalla! Tii warcu kjazquiz julzmayac̈ha. Ticznac̈hani uc̈humqui. \p \v 26 Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Kjaz̈tiquiztan anc̈hucqui ancha tsuctsucjo? Anc̈hucqui anac̈ha wejtquin tjapa kuzziz. \p Jalla nekztan Jesusaqui z̈aaz̈cu, tjamimi kjaz ljojkimi ujzic̈ha. Jalla nuz̈ chiitiquiztan tjamimi kjaz ljojkimi apaltichic̈ha. \v 27 Nii apaltiñi cherz̈cu niiz̈tan ojklayñi z̈oñinacaqui ispantichic̈ha, niz̈aza tuz̈ cjichic̈ha: \p —¿C̈hjul z̈oñit teejo? Tjamimi tii kot kjaz ljojkimiz̈ tiiz̈ chiita takukaz cazla. \s1 ZAJRAZ̈ TANTA Z̈OÑINACA \p \v 28 Nii kotz̈ nawjctuñtan irantiz̈cu, Jesusaqui Gadara cjita yokquin ulanchic̈ha. Ulantan pucultan z̈oñinacaqui campu santuquiztan tjonchic̈ha. Nii pucultan z̈oñinacaqui zajraz̈ tantatac̈ha walja ana walinacatac̈ha, z̈oñinacz̈tan kichasñipanikaztac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan nii jiczquiz ana jecmi ojklayñitac̈ha. \p \v 29 Jesusiz̈quiz macjatz̈cu nii zajranacaz̈ tanta z̈oñinacaqui kjawchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Kjaz̈tiquiztan wejtnacaquiz mitisejo? Ima casticz timpu irantiz̈can amqui tekz tjonchamc̈ha, wejrnaca sufriskatzjapa. ¿Kjaz̈tatajo? —Nuz̈ cjican kjawchic̈ha. \p \v 30 Niz̈aza nii nawjkchuc cuchinacaqui ojklayc̈ha lujlcan. \v 31 Zajranacaqui Jesusiz̈quiz rocchic̈ha tuz̈ cjican: \p —Amqui wejrnaca chjatkataquiz̈ niiqui, nii cuchinacz̈quin wejrnaca luzkatalla. \p \v 32 Jalla nekztanaqui Jesusaqui cjichic̈ha: \p —Niz̈taqui, oka. Cuchinacz̈quin luzca. \p Jalla nuz̈ chiitiquiztan zajranacaqui z̈oñinacz̈quiztan ulanchic̈ha; cuchinacz̈quin luzzic̈ha. Zajranacaz̈ luztiquiztan cuchinacaqui tsjii barranc k'awquin tjojtsic̈ha, kotquizpachatac̈ha. Jalla nuz̈quiz kjaztan tsamz̈cu, ticzic̈ha nii cuchinacaqui. \p \v 33 Jalla nii cuchi itzñinacaqui ancha tsucchi zajtchic̈ha. Watja irantiz̈cu, nii pucultan zajraz̈ tanta z̈oñinacz̈ puntuquiztan quint'ichic̈ha, niz̈aza tjapa niz̈ta watchinacami. \v 34 Jalla nii quintu nonz̈cu tjapa nii wajtquiz z̈ejlñi z̈oñinacaqui ulanchic̈ha, jakziquin Jesusa z̈elatc̈haja, nicju. Jesusiz̈tan zalz̈cu, ninacaqui rocchic̈ha, ninacz̈ yokquiztan okajo. \c 9 \s1 ZUCH Z̈OÑI C̈HJETINTA \p \v 1 Jalla niiz̈ wiruñpachaqui Jesusaqui wilta warcuquiz luzzic̈ha. Nekztan kotz̈ tsjii latuquiztan kajkchic̈ha. Niz̈aza niiz̈ persun watja irantichic̈ha. \v 2 Jalla nijwc z̈oñinacaqui Jesusiz̈quin tsjii zuch z̈oñi chjitchic̈ha. Tjajz zquitinacz̈tanpacha ajpchi chjitchic̈ha. Ninacz̈ tjapa kuz cjicjiñi cherz̈cu, Jesusaqui laa z̈oñz̈quiz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jila, ana llaquisa; tjup kuzziz cjee. Am ujnacac pertuntac̈ha. \p \v 3 Jalla niz̈ta chiiñi nonz̈cu yekjap lii tjaajiñi maestrunacaqui kuzquiz tuz̈ pinsichic̈ha: “Yooz quintrala; tii z̈oñz̈ takuqui anawalipanla”. \v 4 Pero Jesusaqui ninacz̈ kuzquiz pinsita zizatc̈ha. Jalla nekztan ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —¿Kjaz̈tiquiztan anc̈hucqui niz̈ta ana zuma pinsamintuchiztajo? \v 5 ¿Jakzilta takut pjasila chiiz cjesajo? ¿“Am ujnaca pertuntac̈ha” chiiz pjasila cjesaya? Uz̈ ¿“Tsijtsna, oka”, jalla nuz̈ chiiz pjasila cjesaj? \v 6 Tsewctan cuchanz̈quita Yooz Zoñtc̈ha wejrqui. Tii muntuquiz jiliritc̈ha, ujnaca pertunzjapami. Razunal chiyuc̈ha. Nuz̈ zizjapa, anc̈hucqui tiiz̈ chera. \p Jalla nekztanaqui nii zuch z̈oñz̈quiz cjichic̈ha: \p —Tsijtsna, am tjajz zquiti apta; niz̈aza am kjuya oka. \p \v 7 Jalla nii orapacha tsijtsic̈ha, niz̈aza niiz̈ kjuya ojkchic̈ha. \v 8 Zoñinaca nii cherz̈cu, tsucchi quirchic̈ha, niz̈aza “Yoozqui honorchiz cjilalla” cjican chiichic̈ha. Yoozqui z̈oñinacz̈quiz niz̈ta c̈hjetinñi azi tjaachiz̈ cjen, nuz̈ chiichic̈ha. \s1 MATEO KJAWZ̈TA \p \v 9 Nii kjuyquiztan ulanz̈cu Jesusaqui Mateo cjita z̈oñi cherchic̈ha. Mateoqui impuesto cobriñi puestuquiz julzi z̈elatc̈ha. Jesusaqui niiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Wejttan chica ojklaya. \p Jalla nekztan Mateoqui tsijtscu, Jesusiz̈tan ojkchic̈ha. \v 10 Niiz̈ wiruñ Jesusaz̈ Mateoz̈ kjuyquin lulan, muzpa impuesto cobriñinacami niz̈aza ujchiz z̈oñinacami irantichic̈ha. Niz̈aza ninacaqui Jesusiz̈tan niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈tan chica julzic̈ha tsjii mizquiz. \v 11 Fariseo z̈oñinacazti jalla nii cherz̈cu, Jesusiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Kjaz̈tiquiztan anc̈huca tjaajiñi maestruqui impuesto cobriñinacz̈tan niz̈aza ujchiz z̈oñinacz̈tan c̈hjeri lujljo? \p \v 12 Jesusaqui jalla niz̈ta pewczñi nonz̈cu ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Zuma wiw z̈oñinacaqui anaz̈ médicu kullñimi pecc̈ha. Antiz laa z̈oñinacaz̈ médicu kullñimi pecc̈ha. \v 13 Yooz takuqui tuz̈ cjic̈ha: “Oksñi kuzziz z̈oñinaca juc'antil pecuc̈ha wilana jawkñi z̈oñinacz̈quiztan”. Tantiiya c̈hjul puntut tii Yooz taku chiic̈haja, nii zumpacha intintaza. Jaziqui wejrqui “Zuma kamuc̈ha” cjiñi z̈oñinacz̈quiz anal kjawsñi tjonchinc̈ha. Antiz “Ujchizpanc̈ha” cjiñi z̈oñinacz̈quiz kjawsñi tjonchinc̈ha, ninacz̈ kuz campiita cjisjapa. \s1 AYUNAS PUNTU \p \v 14 Juan Bautistaz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui Jesusiz̈quiz macjatz̈quichic̈ha. Nekztan pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrnacmi fariseo z̈oñinacami walja ayunasiñc̈ha. Amiz̈ tjaajinta z̈oñinacazti ana ayunasñipanla. ¿Kjaz̈tiquiztan niz̈tajo? \p \v 15 Nekztanaqui Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Kjaz̈t weriz̈ tjaajinta z̈oñinaca llaquit kuzziz ayunasasajo, weriz̈ z̈elanpachajo? Wejrqui zalz kazzi tjowaz̈takaztc̈ha. Ninacaqui zalz pjijstiquiz invittanacaz̈takazza. Zalz kazzi tjowaz̈ z̈elan, niiz̈ zalz pjijstiquiz invittanacaqui ana llaquit kuzziz ayunasasac̈ha. Pero tsjii timpuz̈ tjonaquic̈ha. Jalla nii timpuquiz zalzñi tjowa kjañtaz̈ cjequic̈ha; jalla nekztanz̈ ayunasasac̈ha. \p \v 16 ‛Anaz̈ jakziltami tsjel zquiti ew rimintuz̈tan rimintasac̈ha. Ew rimintuqui jaljtapasac̈ha, niz̈aza nii ach zquitiqui juc'anti wjajrz̈cu tsjelanznasac̈ha. \v 17 Niz̈aza anaz̈ jakziltami ach zkiz luuzquiz ew vinu alznasac̈ha. Jalla niz̈taz̈ alznasaz̈ niiqui, zkiz luuz panz̈ wjajrskatasac̈ha ew vinuqui. Nekztan vinumi zkiz luuzmi pertisnasac̈ha. Ew vinu ew zkiz luuzquiz panz̈ alznasac̈ha. Jalla nuz̈ zumpacha cjesac̈ha vinumi zkiz luuzmi. \s1 JESUCRISTUC̈HA LAA Z̈OÑI C̈HJETINÑIQUI \p \v 18 Jesusaz̈ tjaajnan, tsjii judío z̈oñinacz̈ jiliriqui irantichic̈ha. Jesusiz̈ yujcquin quillzic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt majtqui ticzñil jitc̈ha. Amqui wejt kjuya okasaz̈ niiqui, naaquiz am persun kjarz̈tan lanznasac̈ha. Nekztan naaqui z̈etaquic̈ha. \p \v 19 Nekztanaqui Jesusaqui tsijtscu nii jilirz̈tan ojkchic̈ha tjaajinta z̈oñinacz̈tanpacha. \v 20 Jalla nuz̈ okan, tsjaa laa maatak z̈onqui Jesusiz̈quiz wirquiztan macjatz̈quichinc̈ha. Tunca paan wata ljok tjawksñi laakaz t'akjiri z̈elintac̈ha. Jesusiz̈quiz macjatz̈cu Jesusiz̈ zquit puntallquiz lanzinc̈ha. \v 21 Ima macjatcan pinsichinc̈ha, “Wejrqui niiz̈ zquitilla lanz̈cu z̈etaka wejrqui” cjican. \v 22 Jalla nuz̈ lanztiquiztan Jesusaqui jalla naaz̈a kjutñi kjutz̈cu naa maatak z̈oñ cherzic̈ha. Nekztan tuz̈ cjichic̈ha: \p —Cullaca, tjup kuzziz cjee. Amiz̈ tjapa kuztan criichiz̈ cjen, z̈ejtchi cjissamc̈ha. \p Jalla nii orapacha z̈ejtchin cjissinc̈ha. \p \v 23 Jalla nekztanaqui Jesusaqui tira ojkchic̈ha. Nii jilirz̈ kjuya irantican Jesusaqui cherchic̈ha, nii jilirz̈ majt tjatzjapa banda pjujñinacaqui listutakalc̈ha, jalla nii. Niz̈aza z̈oñinacaqui anchaz̈ kaacan aranchic̈ha. \p \v 24 Nuz̈ cherz̈cu Jesusaqui ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Anc̈hucqui tekztanz̈ ulna. Taa uzqui anac̈ha ticzinqui, antiz tjajc̈ha. \p Jalla nuz̈ Jesusiz̈ chiitiquiztan, z̈oñinacaqui niiz̈quin tjassic̈ha. \v 25 Nekztanaqui Jesusaqui ninaca ulanskatchipanc̈ha. Nekztan luzcu, naaz̈a ticzi uza kjarcu tanz̈cu, z̈inzic̈ha; z̈ejtchinpacha. \v 26 Jalla nekztanaqui tjapa kjutñi nii yokquin nii milajru quintu ojkchic̈ha. \s1 ZUR Z̈OÑINACA C̈HJETINTA \p \v 27 Jalla nijwctan ulanz̈quitiquiztan pucultan zur z̈oñinacaqui niiz̈quin apz̈quichic̈ha, kjawcan: \p —Davidz̈ majchmaatquiztan tjoñi, wejrnaca okznalla, —cjican. \p \v 28 Nekztan Jesusaz̈ kjuya luztan nii zur z̈oñinacaqui niiz̈quin macjatchic̈ha. Nekztan Jesusaqui ninacz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrqui anc̈huc cherkatasac̈ha, ¿jalla nii crii anc̈hucya? \p Ninacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, criyuc̈ha. \p \v 29 Jalla nekztanaqui Jesusaqui ninacz̈ c̈hjujqui lanlanz̈inchic̈ha. Niz̈aza cjichic̈ha: \p —Anc̈hucaz̈ tjapa kuztan criitiquiztan cherñi cjisna. \p \v 30 Nii orapacha ninacz̈ c̈hjujquiqui cherñi cjissic̈ha. Nekztanaqui Jesusaqui ninacz̈quiz zumpacha chiiz̈inchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii c̈hjetintaqui anaj jecmi zizla; anc̈hucmi anaz̈ jecz̈quizimi chiichiyaquic̈ha. \p \v 31 Jesusaz̈ nuz̈ chiiz̈inchiz̈ cjenami, ninacaqui ulanz̈cu, tjapa yokaran nii c̈hjetinta quintu parlichic̈ha. \s1 ANA CHIIÑI Z̈OÑI C̈HJETINTA \p \v 32 Nii kjuyquiztan ulnan yekjap z̈oñinacaqui tsjii zajraz̈ tanta z̈oñi zjijcchic̈ha. Zajraz̈ tantiquiztan ana chiiñi atatc̈ha. \v 33 Nekztanaqui Jesusaqui nii zajra chjatkatchic̈ha. Jalla nuz̈ chjatkattiquiztan nii ana chiiñi z̈oñiqui chiyi kallantichic̈ha. Zoñinacazti jalla nii cherz̈cu walja ispantichi cjissic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii Israel yokquiz ana wira tiz̈tanaca cheriñtac̈ha wejrnacqui. \p \v 34 Pero fariseo nz̈oñinacazti tuz̈ cjetc̈ha: \p —Tiiqui zajranacz̈ jilirz̈ aztankaz zajranaca chjatkatñic̈ha. \p \v 35 Jesusaqui tjapa wajtquiztan watja niz̈aza jochquiztan jochi ojklaychic̈ha, judío ajcz kjuyquizimi tjaajincan. Yooz mantuquiz kamz puntu chiiz̈inchic̈ha. Niz̈aza tjapaman laanacami niz̈aza jallc'a curpuchiznacami c̈hjetinchic̈ha. \v 36 Zoñinaca cherz̈cu, ninaca okzic̈ha. Ana awatirchiz uuzanacaz̈takaz z̈elatc̈ha. \v 37 Zoñinaca okzcu, Jesusaqui niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈quiz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Weraral cjiwc̈ha. Zkalaqui walja z̈ejlc̈ha. Pero zkala ajzñi z̈oñinacac̈ha upaqui. \v 38 Yooz Ejpqui zkal Patrunac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Yooz Patrunz̈quiztan mayiza, zkala ajzñi z̈oñi cuchnajo. \c 10 \s1 TUNCAPAN APOSTOLONACA ILLZTA \p \v 1 Jalla nekztanaqui Jesusaqui niiz̈ tuncapan illzta z̈oñinaca kjawzic̈ha. Nekztan ninacz̈quiz mantiz poder tjaachic̈ha, zajranaca chjatkatzjapa, niz̈aza tjapaman laanacami jallc'a curpuchiznacami c̈hjetnajo. \p \v 2 Nii tuncapan illzta apostolonacaqui jalla tiz̈ta tjuuchiznacatac̈ha: Primiruqui Simonatac̈ha, niz̈aza niiz̈ tsjii tjuuqui Pedro cjitazakaztac̈ha. Nekztan niiz̈ lajktac̈ha, Andrés cjita. Nekztan Jacobotac̈ha, niz̈aza niiz̈ jila Juan. Nii pucultanaqui Zebedeoz̈ majchwichtac̈ha. \v 3 Nekztan Felipitac̈ha, Bartolometac̈ha, Tomastac̈ha, niz̈aza Mateotac̈ha. Nii Mateozti impuesto cobriñitac̈ha. Nekztan Jacobotac̈ha, Alfeoz̈ majchtac̈ha. Nekztan Lebeotac̈ha niz̈aza niiz̈ tsjii tjuuqui Tadeo cjitazakaztac̈ha. \v 4 Nekztan Simonatac̈ha, niiqui cananista cjita partiquiztantac̈ha. Ultimquiziqui Judas Iscariotetac̈ha, jalla niiqui Jesusiz̈ quintra tarasunchic̈ha. \s1 ILLZTA Z̈OÑINACA CUCHANTA \p \v 5 Jesusaqui nii tuncapan illzta z̈oñinaca cuchanz̈quichic̈ha, niiz̈ cuntiquiztan ojklayajo. Ima cuchanz̈can tuz̈ chiiz̈inchic̈ha: \p —Judío yokquinpanz̈ ojklayaquic̈ha, Samaria yokquin niz̈aza yekja yokanacquin ana ojklayaquic̈ha. \v 6 Israel wajtchiz z̈oñinacz̈quinkaz okaquic̈ha. Jalla ninacaqui katchi uuzinacaz̈takaz z̈ejlc̈ha. \v 7 Arajpach Yooz mantuquiz kamz timpu z̈catz̈inz̈quic̈ha. Jalla nii paljaycan ojklayz̈caquic̈ha. \v 8 Niz̈aza laanaca c̈hjetnaquic̈ha. Niz̈aza ticzinaca jacatatskataquic̈ha. Niz̈aza mojkchi janchichiz z̈oñinaca c̈hjetnaquic̈ha. Niz̈aza zajranaca chjatkataquic̈ha. Tii mantiz poderaqui anc̈hucaquiz nuz̈ukaz tjaatac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan tii poderz̈tan z̈oñinacz̈quiz yanapz̈cu anaz̈ c̈hjulumi mayaquic̈ha pacajo. \p \v 9 ‛Paaz ana chjichaquic̈ha, kor paazmi, chiw paazmi, cobre paazmi. \v 10 Niz̈aza ana chjichaquic̈ha z̈ak quelzmi. Tsjii almilla alaja chjichaquic̈ha. Niz̈aza ana iya c̈hjulumi chjichasac̈ha, ana yekja c̈hjatami, niz̈aza atsmi. Yooztajapa langzñinacz̈quiziqui c̈hjeriqui tjaata cjis waquizic̈ha. \p \v 11 ‛Anc̈hucqui wajtquizimi jochquizimi irantiz̈cuqui, zuma z̈oñipanz̈ kjurznaquic̈ha. Nuz̈ zuma z̈oñi wachcuqui, niiz̈ kjuyquiz alujasaquic̈ha, nii wajtquiztanami jochquiztanami ulanzcama. \v 12 Tsjii kjuya luzcu, tsaanaquic̈ha, “Anc̈huc walipaj cjila”, cjican. \v 13 Nii kjuychiz z̈oñinaca zumaz̈laj niiqui, jalla ninacz̈taqui walipanz̈ cjequic̈ha. Yekjapa z̈oñinacaqui ana zumaz̈laj niiqui, jalla ninacz̈taqui c̈hjulumi anawalikaz cjequic̈ha. \v 14 Jakziltat anc̈huc ana risiwaquiz̈ niiqui, niz̈aza anc̈huc ana nonz pecaquiz̈ niiqui, ninacz̈quiztan okaquiz̈ anc̈hucqui. Nii kjuyquiztan ulnaquic̈ha niz̈aza nii wajtquiztanaqui. Nekztan nii wajtquiztan kjojchquiz z̈catchi pulpunaca tsajt tsajtsnaquic̈ha. Jalla nii tsajt tsajttaqui siñalaz̈ cjequic̈ha ninacz̈ quintra, anc̈huc ana risiwchiz̈ cjen. \v 15 Weraral cjiwc̈ha. Casticz tjuñquiziqui nii anc̈huc ana zuma risiwñi z̈oñinaczti juc'anti castictaz̈ cjequic̈ha, Sodoma cjita Gomorra cjita, jalla nii wajtchiz z̈oñinacz̈quiztan. \s1 CHJAAWJKATÑINACA Z̈ELAQUIC̈HA \p \v 16 Jesusaqui tjaajinchizakazza: \p —Tii weriz̈ chiiz̈inta taku nonz̈na. Wejrqui anc̈huc cuchnuc̈ha. Anc̈hucqui kitinacz̈ taypiquiz ojklayaquic̈ha, uuzanacaz̈takaz. Jalla niz̈tiquiztan anc̈hucqui walja kuzziz cjee. Listuz̈ cjequic̈ha z̈koraz̈takaz, pero zuma paazjapa. \v 17 Anc̈hucqui persunpachaz̈ walja cwitazaquic̈ha. Anc̈hucqui jilirinacz̈quin intirjita cjequic̈ha; niz̈aza ajcz kjuyquiz wjajttaz̈ cjequic̈ha. \v 18 Niz̈aza anc̈hucqui wejt puntuquiztan parlichiz̈ cjen chjichtaz̈ cjequic̈ha prefectonacz̈quinami, niz̈aza tsjan chawjc jilirinacz̈quinami. Nekztan anc̈hucqui wejt puntuquiztan chiyaquic̈ha, nii jilirinacz̈ yujcquizimi, niz̈aza ana judío wajtchiz z̈oñinacz̈ yujcquizimi. \v 19 Jilirinacz̈quiz intirjitaz̈ cjenami, ana kuz turwaysi cjequic̈ha, c̈hjulut anc̈huc kjaaznac̈haja, niz̈aza jaknuz̈t kjaaznac̈haja, jalla nii. Jilirinacz̈ yujcquiz prisintiz ora, Yoozqui anc̈huca kuzquiz chiiz taku tjaaquic̈ha, jaknuz̈t chiizalaj, nii. \v 20 Anc̈huca persun kuzquiztan anaz̈ chiyaquic̈ha. Antiz anc̈huca Yooz Ejpz̈ Espíritu Santuqui anc̈huc chiikataquic̈ha. \p \v 21 ‛Nii timpuquiziqui z̈oñinacaqui persun jilz̈ quintra aptjapznaquic̈ha persun jila conkatzjapa. Niz̈aza ejpnacaqui persun maatinacz̈ quintra aptjapznaquic̈ha. Maatinacazti persun maa ejpnacz̈ quintra zakaz aptjapznaquic̈ha, persun ejpnaca conkatzjapa. \v 22 Tjapa ana criichi z̈oñinacaqui anc̈hucaquiz ch'aanaquic̈ha wejt puntu parliñiz̈ cjen. Pero jakziltat ticzcama wali tjurt'iñi kuzziz cjec̈haj niiqui, liwriitaz̈ cjequic̈ha, Yooztan wiñaya kamzjapa. \v 23 Tsjii wajtchiz z̈oñinacaqui anc̈huc chjatkataquiz̈ niiqui, ninacz̈quiztan yekja wajtquin okaquic̈ha. Weraral cjiwc̈ha, wejrqui arajpachquiztan cuchanz̈quita Z̈oñtc̈ha. Ima weriz̈ tii muntuquiz wilta tjonan, anc̈hucqui tjapa Israel watjanacz̈quin anaz̈ iranti atasac̈ha. \p \v 24 ‛Tjaajinta z̈oñiqui niiz̈ tjaajiñiz̈quiztan anaz̈ juc'anti cjesac̈ha. Niz̈aza piyunaqui niiz̈ patrunz̈quiztan anaz̈ juc'anti cjesac̈ha. \v 25 Tsjii tjaajinta z̈oñiqui niiz̈ tjaajiñiz̈ irata, jalla niz̈ta tjaajiñiz̈ cjisnaquiz̈ niiqui, cuntintuz̈ cjis waquizic̈ha. Niz̈aza tsjii piyunaqui niiz̈ patrunz̈ irata, jalla niz̈ta patrunaz̈ cjisnaquiz̈ niiqui, cuntintuz̈ cjis waquizic̈ha. Nonz̈na anc̈hucqui, quintra z̈oñinacaqui “Beelzebú” cjican zajra jilirz̈ tjuuz̈tan wejtquiz tjuuskataquiz̈ niiqui, anc̈hucaquiz juc'ant anawal tjuuz̈tanz̈ tjuuskataquic̈ha. Wejrqui kjuychiz patrunz̈takaztc̈ha, anc̈huczti wejt kjuy familiaz̈takazza. \p \v 26 ‛Jalla niz̈tiquiztan anc̈hucqui anaz̈ z̈oñi eksna. Tjapa chjojzakuñ tjaajintami zuma kjana ziztaz̈ cjequic̈ha. Niz̈aza tjapa jamazit tjaajintami niz̈tazakaz zuma kjana ziztapankaz cjequic̈ha. \v 27 Tjapa weriz̈ chjojzaka tjaajintanacami anc̈hucqui z̈oñinacz̈ yujcquiz kjanacama paljayaquic̈ha. Niz̈aza tjapa weriz̈ jamazit tjaajintanacami anc̈hucqui paljayaquic̈ha, tjapa z̈oñinaca nonzjapa. \v 28 Nonz̈na anc̈hucqui, anac̈ha eksqui tii curpu alaja conñinacz̈quizimi. Ninacaqui animuqui anaz̈ conasac̈ha. Antiz Yoozquizpan eksna. Jalla niic̈ha curpumi animumi infiernuquin wiñaya t'akjisiskatñiqui. \p \v 29 ‛Tsjii paaztan pizc wez̈lanaca kjayasac̈ha. Jalla nuz̈ koluc valorchiz kjayz̈cumi anc̈huca Yooz Ejpqui ninaca cwitic̈ha. Yooz Ejpz̈ ana munan, tsjii wez̈laqui anaz̈ ticznasac̈ha. \v 30 Jilanaca, Yooz Ejpqui tjapa anc̈huca ach charanaca kanz̈intac̈ha. \v 31 Jalla niz̈tiquiztan anaz̈ c̈hjulquiztanami eksna. Wez̈lanacz̈quiztan anc̈hucc̈ha juc'ant valorchizqui. Yooz Ejpqui anc̈huc juc'anti cwitaquic̈ha wez̈lanacz̈quiztan. \p \v 32 ‛Jakziltat parti z̈oñz̈ yujcquiz wejt favora cjec̈haj niiqui, niz̈azakal wejrqui wejt arajpach Yooz Ejpz̈ yujcquiz nii z̈oñz̈ favora chiyac̈ha. \v 33 Niz̈aza jakziltat parti z̈oñz̈ yujcquiz wejr ana pajñi nicac̈haj niiqui, niz̈aza wejrqui wejt arajpach Yooz Ejpz̈ yujcquiz nii z̈oñz̈ quintra ana pajñi zakal chiyac̈ha. \p \v 34 ‛Tii taku nonz̈na. Weriz̈ tjontiquiztan z̈oñinacaqui ana zumquin cjequic̈ha; quintrasñi cjequic̈ha. Nekztan aptjapznaquic̈ha. Ana criichinacaqui criichi z̈oñinacz̈ quintra cjequic̈ha. \v 35 Weriz̈ tjontiquiztan tsjii maatiqui persun ejpz̈japa quintraz̈ cjequic̈ha. Niz̈aza tsjaa majtqui persun maajapa quintra cjequic̈ha. Niz̈aza tsjaa wazmi persun kjan maajapa quintra cjequic̈ha. \v 36 Jalla niz̈ta zapa mayni familianacaqui ninacporaz̈ quintraz̈ cjequic̈ha. \v 37 Jakziltat persun maa ejpz̈quizkaz kuzziz cjec̈haja, jalla niiqui anaz̈ wejt partiquiz cjichuca cjesac̈ha. Niz̈aza jakziltat persun ocjalz̈quizkaz kayazt'ac̈haja, jalla niiqui anaz̈ wejt partiquiz cjichuca cjesac̈ha. \v 38 Jakziltat wejt partiquiz cjis pecc̈haj niiqui, tjapa kuztanz̈ wejtquiz cjistanc̈ha. Sufrisjapaqui listoj cjila, ticzcama. Ana niz̈ta wejtquin tjapa kuztan cjec̈haj niiqui, anaz̈ wejt partiquiz cjichuca cjesac̈ha. \v 39 Jakziltat weriz̈ cjen persun anazum kamañquiztan ana jaytac̈haja, jalla niiqui ultimquiziqui ana liwriita cjesac̈ha. Niz̈aza jakziltat weriz̈ cjen persun anazum kamañquiztan jaytac̈haja, jalla niiqui ultimquiziqui liwriitaz̈ cjequic̈ha; Yooztan wiñaya zuma kamaquic̈ha. \p \v 40 Jequit anc̈huc risiwc̈haja, niz̈aza wejrmi zakaz risiwc̈ha. Niz̈aza jequit wejr risiwc̈haja, jalla niiqui niz̈azakaz wejt Yooz Ejpmi risiwc̈ha. \v 41 Jequit tsjii Yooziz̈ cuchanta profeta risiwaquiz̈ niiqui, jalla niiqui profetaz̈takaz honorchiz zakaz cjequic̈ha. Niz̈aza jequit tsjii Yooz kuzcama kamñi z̈oñi risiwac̈haja, jalla niiqui Yooz kuzcama kamñiz̈ premio, jalla niz̈tazakaz honorchiz cjequic̈ha. \v 42 Niz̈aza jequit tsjii wejtquin kuzziz z̈oñz̈quiz yanapac̈haja, jalla niiqui honorchiz zakaz cjequic̈ha. Jequit wejtquin criichi z̈oñz̈quiz tsjii tasa kjaz onac̈haja, jalla niiqui honorchiz zakaz cjequic̈ha. —Jalla nuz̈ chiichic̈ha Jesusaqui. \c 11 \s1 JUAN BAUTISTAZ̈ CUCHANZ̈QUITA Z̈OÑI \p \v 1 Niiz̈ tuncapan illzta z̈oñinacz̈quiz tjaajinz z̈erz̈cu, nekztan Jesusaqui ojkchic̈ha, yekja watjanac kjutñi. Wajtquiztan watja ojklaychic̈ha, z̈oñinacz̈quiz tjaajñi, niz̈aza Yooz taku paljayi. \p \v 2 Juanqui nii oraqui carsilquiztac̈ha. Jalla nicju Cristuz̈ ojklaytanaca quintu nonchic̈ha. Nekztanaqui Juanqui tsjii kjaz̈t mazinaca Jesusa pewczñi cuchanz̈quichic̈ha. Nekztan irantiz̈cu Jesusiz̈quiz \v 3 pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Cristuqui tjoniz̈ cjispacha; ¿Amj Yoozquiztan cuchanz̈quita Cristumkaya? ¿Uz̈ yekjaz̈ tjewznasa, jaa? \p \v 4 Jesusaqui ninacz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jaknuz̈t cherc̈haja nonz̈aja, jalla nii tjappachaz̈ Juanz̈quiz quint'iz̈caquic̈ha anc̈hucqui. \v 5 Zur z̈oñinacac cherc̈ha, Zuch z̈oñinacaqui ojklayc̈ha. Mojkchi janchichiz z̈oñinacaqui c̈hjetintac̈ha. Oñi z̈oñinacaqui nonz̈a. Niz̈aza ticzi z̈oñinacaqui jacatatskattac̈ha. Niz̈aza pobre z̈oñinacz̈quiz Yooz liwriiñi taku paljaytapanc̈ha. \v 6 Jakziltat weriz̈ paatanaca cherz̈cu, niz̈aza weriz̈ chiitanaca nonz̈cu, ana kuz turwayziz̈laj niiqui, walipanikaz cjequic̈ha. \s1 JUAN BAUTISTA PUNTU \p \v 7-8 Jalla ninacaz̈ ojktan, Jesusaqui chiyi kallantichic̈ha Juanz̈ puntuquiztan. Z̈oñinacz̈quiz tuz̈ cjichic̈ha: \p —Ch'ekti yokquin, ¿c̈hjulu cherzñi ojkchinc̈huctaya? ¿Tjamiz̈ tjizinta caña cherzñi ojkchinc̈huctajo? Anac̈hay. ¿Fino zquiti cujtchi z̈oñi cherzñi ojkchinc̈huctajo? Chawjc jilirz̈ kjuyquin zuma zquiti cujtchi z̈oñi z̈ejlc̈ha. Jalla nii zizza anc̈hucqui. \v 9 ¿C̈hjulu cherzñi ojkchinc̈huctaya? ¿Yooz cuntiquiztan chiiñi profeta cherzñi ojkchinc̈huctaya? Jesalla, ultim werara nuz̈ ojkchinc̈hucc̈ha. Juanqui tuquita profetanacz̈quiztan juc'ant chekanc̈ha. \v 10 Juanz̈ puntuquiztan Yooz takuqui tuz̈ cjic̈ha: \q1 “Yooz Ejpqui tsjii z̈oñi cuchanz̈caquic̈ha ima Cristuz̈ Yooz taku paljayi ojklayan. Nii z̈oñiqui Israel z̈oñinacz̈quiz Cristu zuma tjewskataquic̈ha”. \m \v 11 Weraral cjiwc̈ha. Juan Bautistac̈ha parti z̈oñz̈ maatinacz̈quiztan tsjan juc'antiqui. Pero chjul Yooz maatimi z̈oñz̈ maatiquiztan tsjan juc'antic̈ha. Arajpach Yoozquin kuzziz z̈oñinacac̈ha Yooz maatinacaqui. \p \v 12 ‛Juanz̈ tjontiquiztan anzcama muzpa z̈oñinacaqui ts'acjazcan arajpach Yooz mantuquiz luz pecc̈ha; walja tjapa aztan niz̈aza tjapa kuztan luz pecc̈ha. \v 13 Juanz̈ tjonzcama, tjapa tuquita profetanacz̈ chiitanacami niz̈aza Moisés liinacami arajpach Yooz cuchanz̈quita puntuquiztan chiic̈ha. \v 14 Elías cjita profetaqui wilta tjoniz̈ cjispacha; nii Elias tjonz cuntiquiztanc̈ha Juan Bautistaqui. Jalla niic werarac̈ha. Nuz̈ criiz waquizic̈ha. \v 15 Jakziltac̈halaj nonzñi cjunc̈hiz, jalla niiqui tii chiitaqui nonz̈na. \p \v 16 ‛¿Kjaz̈tat tii timpuquiz z̈ejlñi z̈oñinacajo? ¿Jecnaca iratat tinacajo? Jalla tiz̈ta ocjalanacaz̈takazza tinacaqui. Yekjap ocjalanacaqui palazquin julzi uzinc̈ha, niz̈aza ninacz̈ mazinaca kjawkjawz̈a, tuz̈ cjican: \v 17 “Tsajtsjapa pincallu pjujchinc̈ha. Anc̈huczti ana tsajtchinc̈hucc̈ha. Niz̈aza kaayikaayi wirzu itzinc̈ha. Anc̈huczti ana kaachinc̈hucc̈ha”. Jalla nuz̈ cjichic̈ha ocjalanacaqui. Jalla niz̈ta iratac̈ha tii timpuquiz z̈ejlñi z̈oñinacaqui. \v 18 Juan tjonchic̈ha. Niiqui zumanaca ana lujlñic̈ha, niz̈aza ana licñic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan anc̈hucqui tuz̈ cjiñc̈hucc̈ha, “Juanqui zajraz̈ tantac̈ha” cjican. \v 19 Niiz̈ wiruñaqui wejrqui tjonchinc̈ha, arajpach Yooz Ejpz̈ cuchanz̈quita Z̈oñi. Wejrqui zumanaca luluc̈ha, niz̈aza licuc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan anc̈hucqui wejt puntuquiztan cjic̈ha: “Niic̈ha ancha lujlñiqui, niz̈aza licñiqui, niz̈aza niic̈ha ujchiz z̈oñinacz̈ maziqui, niz̈aza anawali impuesto cobriñinacz̈ maziqui”. Jalla nuz̈ cjiñc̈hucc̈ha wejt puntuquiztan. Tuz̈ zakal cjiwc̈ha: Yooz puntu zuma zizñi z̈oñinacaqui Yooz tjaajintacama kamc̈ha. \s1 ANA YOOZQUIN KUZZIZ Z̈OÑINACA \p \v 20 Jalla nekztanaqui Jesusaqui chiichic̈ha, chojru kuzziz z̈oñinacz̈ puntu. Tsjii watjanacquiz ancha milajrunaca paachic̈ha. Pero nii wajtchiz z̈oñinacazti persun uj ana pajchic̈ha; niz̈aza kuznaca ana campiichic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Jesusaqui ninacz̈quiz ayjatchic̈ha, tuz̈ cjican: \p \v 21 —Corazín wajtchiz z̈oñinaca, anc̈hucaquiz ancha anawaliz̈ wataquic̈ha. Niz̈aza Betsaida wajtchiz z̈oñinaca, anc̈hucaquiz ancha anawalizakaz wataquic̈ha. Anc̈huca watjanacquiziqui walja milajrunaca paachinc̈ha. Tiro cjita niz̈aza Sidón cjita watjanacquiz nii milajrunaca paataz̈ cjitasaz̈ niiqui, nii ortanpacha nii wajtchiz z̈oñinacaqui Yoozquin kuzziz cjitasac̈ha; niz̈aza “ujchizpanc̈ha wejrnacqui, pertunalla”, cjitasac̈ha. Niz̈aza uj zint'iz̈cu nii wajtchiz z̈oñinacaqui llaquita kuz kjanapacha tjeezñi cjitasac̈ha, lutu zquiti cujtz̈cu, niz̈aza achquiz kjupz̈tan tjajlz̈cu. \v 22 Jalla niz̈tiquiztan anc̈hucqui juyzu casticz tjuñquiziqui juc'anti castictaz̈ cjequic̈ha nii Tiro cjita niz̈aza Sidón cjita watjanacchiz z̈oñinacz̈quiztan. \v 23 Capernaum wajtchiz z̈oñinaca, ¿kjaz̈tiquiztan anc̈hucqui pinsejo, “Yoozqui uc̈hum honorchiz cjizkataquic̈ha”, cjicanajo? Anaz̈ nuz̈ cjesac̈ha. Pero anc̈huczti kozzuc tjojttaz̈ cjequic̈ha infiernuquin sufrisjapa, ujchiz z̈oñinacz̈tan chica. Anc̈huca wajtquiziqui walja milajrunaca paachinc̈ha. Sodoma cjita wajtquiz nii milajrunaca paataz̈ cjitasaz̈ niiqui, nii watjaqui anz tii tjuñinaca z̈ejltasac̈ha. \v 24 Jalla niz̈tiquiztan nii juyzu casticz tjuñquiziqui anc̈hucqui juc'anti castictaz̈ cjequic̈ha, Sodoma wajtchiz z̈oñinacz̈quiztan. \s1 YOOZQUIN KUZZIZ Z̈OÑINACA \p \v 25 Jalla nii orazakaz Jesusaqui chiichic̈ha: \p —Wejt Yooz Tata, amqui honorchizam cjilalla. Arajpachquin z̈ejlñinacami tii muntuquiz z̈ejlñinacami amc̈ha mantiñamqui. Amqui humilde z̈oñinacz̈quiz chjojzaka tjaajinta tjeezamc̈ha. Zizñi z̈oñinacz̈quizimi intintazñi z̈oñinacz̈quizimi nii chjojzaka tjaajintanacami ana zizkatchamc̈ha. \v 26 Yooz Tata, amiz̈ muntaqui nuz̈uc̈ha. \p \v 27 ‛Yooz Tata, tjapa amiz̈ ziztanacaqui wejtquiz tjaajinchamc̈ha. Ultimquiziqui anaz̈ jecmi wejr am Majch zumpacha pajc̈ha. Am alaja wejr zumpacha pajc̈ha. Niz̈aza anaz̈ jecmi am Yooz Ejp zumpacha pajc̈ha. Wejr alaja am zuma pajuc̈ha. Niz̈aza jakziltiz̈quiz wejrqui zizkatz pecac̈haja, jalla ninacazakaz am zuma pajasac̈ha. \v 28 Anc̈hucqui jakziltat ana zumanacquiztan otchiz̈laj niiqui, wejtquizza macjatz̈ca. Niz̈aza jakziltat persun aztan Yooz watja irantiz otchiz̈laj niiqui, wejtquizza macjatz̈ca. Weril anc̈hucaquiz jeejzkatac̈ha. \v 29 Wejrqui pasinsis kuzziztc̈ha, niz̈aza humilde kuzziztc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan weriz̈ tjaata kamaña catoka; niz̈aza wejt puntuquiztan zizñi cjee. Nekztan persun kuz jeejz wachaquic̈ha. \v 30 Weriz̈ tjaata kamañaqui anac̈ha ch'ama, niz̈aza wejt manta paazqui cjez̈akazza. \c 12 \s1 JEEJZ TJUÑI QUINTU \p \v 1 Tsjii jeejz tjuñquiziqui Jesusaqui niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈tan c̈hjacta zkalanac taypiranz̈ okatc̈ha. Tjaajinta z̈oñinacaqui c̈hjeri eecskatchic̈ha. Nekztan ninacaqui tric oz chjojlunaca kjajpz̈cu, tricu lujlchic̈ha. \v 2 Fariseo z̈oñinacaqui jalla niz̈ta paañi cherz̈cu, Jesusiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Chera, tii amiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui trabajla. Jeejz tjuñquiziqui niz̈ta trabajzqui uc̈hum lii quintrala. —Jalla nuz̈ chiican ujchiz jwes pecatc̈ha. \v 3 Nekztanaqui Jesusaqui ninacz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucqui tuz̈ liichinc̈hucc̈ha, ¿anajaa? C̈hjeri eecznanaqui David cjita z̈oñiqui niiz̈ mazinacz̈tan tiz̈ta paachic̈ha. \v 4 Niiqui Yooz timpluquin luzcu Yooz yujcquin nonz̈ta t'antanaca lujlchic̈ha. C̈hjul z̈oñimi anapantac̈ha permitta nii t'antac lujlzqui. Lii quintrala niiqui. Timplu jilirinacapankaz lulasac̈ha. Pero nii Davidzti lujlchipanc̈ha. Niz̈aza niiz̈ mazinacaqui nii t'anta lujlchizakazza. \v 5 Niz̈aza Moisés liiquiz tiz̈ta liichinc̈hucz̈, ¿ana jaa? Jeejz tjuñquiziqui timplu jilirinacaqui ana jeejz̈la. Jalla nuz̈ ana jeejztiquiztanaqui, ninacz̈tajapa anaz̈ ujchiz cjesac̈ha. \v 6 Anc̈hucaquiz cjiwc̈ha. Tekz tsjiic̈ha timpluquiztan juc'ant chekanaqui. \v 7 Niz̈aza anc̈hucqui cjijrta Yooz taku ana intintazzinc̈hucc̈ha. Yooz taku tuz̈ cjic̈ha: “Wejrqui wilana jawkñi z̈oñinaca anal pecuc̈ha. Okzñi kuzziz z̈oñinacapan pecuc̈ha”. Tii Yooz taku intintaztasaz̈ niiqui, anaz̈ anc̈hucqui tii z̈oñinaca ujchiz jwes pectasac̈ha. Tii z̈oñinacaqui jaziqui anaz̈ uj paac̈ha. \v 8 Wejrqui tsewctan cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. Wejrpanikal jeejz tjuñquizimi mantasac̈ha. \s1 KJARA KJONCHI Z̈OÑI C̈HJETINTA \p \v 9 Jalla nekztanaqui najwcchuc ojkz̈cu judío ajcz kjuyquiz luzzic̈ha. \v 10 Jalla nicju tsjii z̈oñi z̈elatc̈ha kjara kjonchi. Tsjii quintra z̈oñinacaqui uj jwesjapa Jesusiz̈quiz pewczic̈ha tuz̈ cjican: \p —¿Jeejz tjuñquiziqui z̈oñi c̈hjetinz cjesaya, uz̈ anapan cjesaj? nuz̈ cjican pewczic̈ha. \p \v 11 Jesusaqui ninacz̈quiz kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —Jeejz tjuñquiziqui uuzac tujquiz tjojtsiz̈ cjesaz̈ niiqui, ¿kjaz̈a anc̈huczti tujquiztan uuza joozñi ana okasajo? \v 12 Pero z̈oñiqui uuziz̈quiztan juc'antiz̈ walc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan jeejz tjuñquizimi anac̈ha lii quintra zuma paazqui. \p \v 13 Jalla nekztanaqui Jesusaqui laa z̈oñz̈quiz cjichic̈ha: \p —Am kjara zjijca. \p Nekztan z̈ejtchi cjissic̈ha, nii tsjii kjara wiwuz̈ niz̈tapacha. \v 14 Jalla nekztanaqui fariseo z̈oñinacaqui ulanz̈cu, Jesusiz̈ conzjapa kazzic̈ha. \p \v 15 Jalla nii zizcu Jesusaqui najwcchuc ojkchic̈ha. Niz̈aza muzpa z̈oñinacaqui Jesusiz̈quiz apzic̈ha. Jesusaqui tjapa nii apzñi laanaca c̈hjetinchic̈ha. \v 16 Nekztan ninacz̈quiz mantichic̈ha, ana jecz̈quizimi Jesusiz̈ c̈hjetinñi puntuquiztan parlajo, nii. \s1 PROFETAZ̈ CHIITA TAKU CUMPLITA \p \v 17 Jalla niz̈ta ojklaycan, Jesusaqui Isaías profetaz̈ cjijrta taku nuz̈quiz cumplissic̈ha. Yoozqui Isaiasquiz tuz̈ cjijrkatchic̈ha: \q1 \v 18 “Jalla tiic̈ha weriz̈ illzta z̈oñiqui, weriz̈ mantitacama ojklayñi z̈oñi. Jalla niiz̈quin kayazt'uc̈ha. Niiz̈ cjen cuntintutc̈ha wejrqui. Jalla nuz̈ cjic̈ha Yoozqui. Wejt Espíritu Santuqui niiz̈ kuzquiz cjequic̈ha. Niiqui yekja watjanacchiz z̈oñinacz̈quin Yooz liwriiñi taku paljayaquic̈ha. \v 19 Z̈oñinacz̈quizimi ana ch'aanaquic̈ha, niz̈aza ana kjawaquic̈ha. Calliran alto jorz̈tan ana paljayaquic̈ha. \v 20 Tsjii tjuwanta cañami anaz̈ kjolaquic̈ha. Niz̈aza ch'aman asñi michami anaz̈ tjesaquic̈ha, niiz̈ ultimpacha legal mantiz tjuñicama. \v 21 Niiz̈ cjen yekja watjanacchiz z̈oñinacaqui zuma liwriiz tjuñi tjewznaquic̈ha”. \m Jalla nuz̈ Jesusiz̈ puntuquiztan Yooz takuqui cjic̈ha. \s1 JESUSIZ̈ QUINTRA CHIIC̈HA \p \v 22 Jalla nekztanaqui tsjii laa z̈oñiqui Jesusiz̈quin chjichtatac̈ha. Nii z̈oñiqui zajraz̈ tantaz̈ cjen zuratac̈ha, niz̈aza ana chiiñitac̈ha. Jesusaqui nii z̈oñi c̈hjetinchic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan cherñi chiiñi cjissic̈ha. \v 23 Jalla nuz̈ c̈hjetintiquiztan tjapa z̈oñinacaqui ispantichic̈ha tuz̈ cjican: \p —¿Tiij Davidz̈ majchmajtquiztan tjonñi cjesaya? ¿Tiipan Cristo cjesaya? \p \v 24 Nii nonz̈cu fariseo z̈oñinacaqui tuz̈ cjichic̈ha: \p —Tiiqui ana wal z̈oñikalala. Zajranacz̈ Beelzebú jilirz̈ aztankaz yekja zajranaca chjatkatc̈ha. \p \v 25 Jesusaqui ninacz̈ pinsitanaca zizzic̈ha, jalla niz̈tiquiztan ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Jakzilta nacionamiz̈ partira partira t'akznaquiz̈ niiqui, niz̈aza t'aka t'aka kichasaquiz̈ niiqui, k'ala tjatantaz̈ cjequic̈ha. Tsjii watjamiz̈ niz̈aza tsjii kjuya familiamiz̈ niz̈ta t'aka t'aka cjisnaquiz̈ niiqui, anaz̈ tjurasac̈ha. \v 26 Jalla niz̈ta irata Satanás diabluqui persun partira chjatkattasaz̈ niiqui, niipacha t'akztasac̈ha. Jalla nuz̈ t'akz̈tiquiztan niiz̈ mantiz azi anaz̈ tjurasac̈ha. \v 27 Anc̈hucqui wejt puntuquiztan cjiñc̈hucc̈ha, “Beelzebú diabluz̈ aztan zajranaca chjatkatc̈ha”. Jalla nuz̈ cjiñc̈hucc̈ha. Jalla nuz̈uz̈laj niiqui, ¿ject anc̈huca partira z̈oñinacz̈quiz azi tjaazjo, zajranaca chjatkatzjapajo? Jalla niz̈tiquiztan kjanapachaz̈ wejt puntuquiztan tsjii kjutñi chiichinc̈hucc̈ha, nii. \v 28 Wejrzti Yooz Espíritu Santuz̈ aztan zajranaca chjatkatiñc̈ha. Jalla niicz̈ cjic̈ha, Yooz mantiz timpu anc̈hucaquiz z̈catz̈inz̈quic̈ha, nii. \p \v 29 ‛Tsjilla cjesac̈ha. Anaz̈ jecmi tsjii azziz z̈oñz̈ kjuyquiziqui luzi atasac̈ha; niz̈aza anaz̈ niiz̈ kinakunacami jwesi atasac̈ha, ima c̈hejlcanaqui. Nii c̈hejlz̈cu, nekztan tjapa kinakunaca jwesi luzasac̈ha. \p \v 30 ‛Jecc̈halaj ana wejt favora, niiqui wejt quintrac̈ha. Niz̈aza jequit wejttan chica Yooz kjutñi z̈oñinaca ana macjatskatc̈haja, jalla niiqui z̈oñinacaz̈ Yoozquiztan tirkatc̈ha. \p \v 31 ‛Jazic anc̈hucaquiz chiyuc̈ha, tuz̈ cjican: tjapa ujnacami niz̈aza tjapa ana zum takunacami pertuntaz̈ cjesac̈ha. Pero jakzilta z̈oñit Yooz Espíritu Santuz̈ quintra chiyac̈haj niiqui, anaz̈ pertuntaz̈ cjesac̈ha. Nii z̈oñiqui wiñaya ujchiz cjequic̈ha. \v 32 Jakzilta z̈oñit wejt quintra chiyac̈haj niiqui, pertuntaz̈ cjesac̈ha. Pero jakzilta z̈oñit Yooz Espíritu Santuz̈ quintra chiyac̈haj niiqui, anaz̈ pertuntaz̈ cjequic̈ha. Nii z̈oñiqui wiñaya ujchiz cjequic̈ha; anawira pertuntaz̈ cjequic̈ha. \s1 FRUTANAC PUNTU \p \v 33 Nekztan Jesusaqui tjaajinchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Zuma muntiz̈laj niiqui, zuma frutaz̈ pookc̈ha. Niz̈aza ana zuma muntiz̈laj niiqui, ana zuma frutaz̈ pookc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan muntiqui niiz̈ frutquiztan pajza, zuma ana zuma, jalla nii. \v 34 Zkoraz̈takaz anc̈hucqui, ana zum z̈oñc̈hucc̈ha. ¿Kjaz̈z̈a anc̈hucqui zumanaca chiyasajo? Anc̈huca kuzquiz pinsitaqui ana zuma parijula. Jaziqui anc̈hucc̈ha anazumanacapan chiiñinacaqui. \v 35 Tsjii zuma z̈oñiqui zuma chiic̈ha, niiz̈ zuma kuzquiztan. Nizaza tsjii ana zum z̈oñizti ana zumapaz̈ chiic̈ha, niiz̈ ana zuma kuzquiztan. Jaknuz̈t kuzquiz pinsic̈haja, jalla nuz̈ chiic̈ha z̈oñinacami. \v 36 Anc̈hucaquiz cjiwc̈ha, juyzu casticz tjuñquiziqui zapa mayni cwinta tjaastanc̈ha, tjapa ana zuma chiitanacami. \v 37 Anc̈hucaz̈ chiitiquiztan jama jusjitaz̈ cjequic̈ha, ujchiz cjec̈haja, ana ujchiz cjec̈haja, nuz̈. \s1 ANA CRIICHI Z̈OÑINACA \p \v 38 Jalla nekztanaqui yekjap fariseo z̈oñinacaqui lii tjaajiñi maestrunacz̈tan Jesusiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Maestro, am milajru paañi cherz pecuc̈ha. \p \v 39 Jesusaqui ninacz̈quiz kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —Ana zum z̈oñinacc̈hucc̈ha. Ana Yoozquin kuzziz z̈oñinacc̈hucc̈ha. ¿Kjaz̈t tsjii milajru mayc̈ha, zinalaz̈takaz? Jonáz cjita profetz̈ zinala, niikaz anc̈hucaquiz tjaata cjequic̈ha. \v 40 Jonasqui pajk ch'iz pjuchquiz z̈ejlchic̈ha c̈hjep majz̈tan c̈hjep aramz̈tan. Jalla niz̈ta irata wejrqui tii yok koztan kamac̈ha c̈hjep majz̈tan c̈hjep aramz̈tan. \v 41 Juyzu tjuñquiziqui, jalla nii casticz tjuñquiziqui Nínive wajtchiz z̈oñinacaqui jacatataquic̈ha. Nekztan ninacaqui tii timpuquiz kamñi z̈oñinacz̈ uj tjeeskataquic̈ha. Jonás Yooz taku paljaytiquiztan ninacaqui Yoozquin kuzziz cjissic̈ha. Pero wejrtc̈ha Jonasquiztan juc'ant chekanaqui. Tii timpuquiz kamñi z̈oñinacazti anaz̈ Yoozquin kuz tjaac̈ha. \v 42 Niz̈aza casticz tjuñquiziqui tsjaa waruta maatak jilirqui jacatataquic̈ha. Nekztan naaqui tii timpuquiz kamñi z̈oñinacz̈ uj tjeeskataquic̈ha. Naaqui najwkta yokquiztan tjonchinc̈ha Salomonz̈tan zali, niz̈aza niiz̈ zuma razunchiz taku nonzñi. Pero tejkz wejrtc̈ha Salomonquiztan tsjan juc'ant chekanaqui. Pero tii timpuquiz kamñi z̈oñinacazti wejt taku anaz̈ nonz pecc̈ha. \s1 ZAJRA PUNTU \p \v 43 ‛Tsjii zakal quint'asac̈ha. Tsjii zajraqui z̈oñz̈quiztan ulanz̈cu kjoñ yokaran ojklayñitac̈ha, jeejzjapa kjurcan. Ana jeejz watz̈cuqui, kuzquiz pinsichic̈ha, tuz̈ cjican: \v 44 “Jaziqui wejr quepaka jakziquiztan ulanzquituc̈haja, jalla nicju”. Jalla nuz̈ quejpz̈cu nii z̈oñz̈tan wilta zalchic̈ha. Nii z̈oñiqui pewz̈ta kjuyaz̈takaztac̈ha, cuza z̈cayi, azquitz̈ta, pero laachitac̈ha. \v 45 Jalla nuz̈ zaltiquiztan nii zajraqui pakallak juc'ant anawali zajranaca zjijqui ojkchic̈ha. Zajranaca zjijcz̈cu, tjappacha nii z̈oñz̈ kuzquiz luzzic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan nii z̈oñiqui juc'ant ana waliz̈ cjissic̈ha tuquita kamzquiztan. Jalla niz̈ta irata tii ana zum z̈oñinacz̈quiz wataquic̈ha. —Jalla nuz̈ quint'ichic̈ha Jesusaqui. \s1 JESUSIZ̈ FAMILIA \p \v 46 Jesusaqui iyapanz̈ z̈oninacz̈quiz chiyatc̈ha. Jalla nuz̈ chiyan niiz̈ maaqui lajknacz̈tan irantiz̈quichic̈ha. Z̈oñinacz̈ tjiiquin z̈elan, niiz̈tan parlis pecatc̈ha. \v 47 Tsjii z̈oñiqui Jesusiz̈quiz mazzic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Am maa lajknacz̈tanpacha tii tjiiquiz z̈ejlc̈ha. Am kjawz̈, amtanz̈ parlis pecc̈ha. \p \v 48 Jesusaqui mazñi z̈oñz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Ject wejt maaya? ¿Ject wejt jilanacaya? \p \v 49 Jalla nuz̈ chiiz̈cu tjaajinta z̈oñinacz̈ kjutñi kjarz̈tan tjeezic̈ha, niz̈aza cjichic̈ha: \p —Tinacac̈ha wejt maami, wejt jilanacami. \v 50 Jecnacami wejt arajpach Yooz Ejpz̈ kuzcama kamc̈haja, jalla ninacac̈ha wejt jilanacami, wejt cullaquinacami, wejt maami. \c 13 \s1 ZKALA C̈HJACZ QUINTU \p \v 1 Nii noojpacha Jesusaqui kjuyquiztan ulanchic̈ha. Kot kjutñi ojkz̈cu kot atquiz julzic̈ha. \v 2 Jakziquin nii z̈elatc̈haja, jalla nicju z̈oñinacaqui walja ajczic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan tjaajinzjapa tsjii warcuquiz luzzic̈ha. Nekz julzic̈ha. Tjappacha z̈oñinacaqui kot at tjiiquiz z̈ejlchic̈ha. \v 3 Jalla nekztanaqui Jesusaqui z̈oñinacz̈quiz walja Yooz puntunaca tjaajinchic̈ha, tjapaman quintunacz̈tan. Jalla nuz̈ tjaajincan tuz̈ cjichic̈ha: \p —Tsjii z̈oñiqui zkal c̈hjaqui tewcchic̈ha. \v 4 Zkala c̈hjaccan, parti simillaqui jicz latuquiz tjojtsic̈ha. Nekztan wez̈lakaz nii simillac ilziqui. \v 5 Parti simillazti maz yokaran tjojtsic̈ha. Nekziqui anaz̈ wacchi pjila z̈elatc̈ha. Nekztan koloculla pjila z̈elan ratulla jeczic̈ha. \v 6 Jalla nuz̈ jecz̈tiquiztan sii kjakiqui ujchic̈ha; koluc sep'allchiztac̈ha nekztan. Ratulla kjonchic̈ha. \v 7 Parti simillazti ch'ap ch'ap yokaran tjojtsic̈ha. Ch'apinacakazza ancha pajkchiqui, niz̈aza atipchiqui. \v 8 Parti simillazti zuma yokquiz tjojtsic̈ha. Nekztan zuma pookchic̈ha. Yekjap simillaqui patac c̈hjerchiz zapa zkal ozquiz pookchic̈ha; niz̈aza yekjap simillaqui sojta tuncan c̈hjerchiz zapa zkal ozquiz pookchic̈ha; yekjap simillaqui quinsa tuncan c̈hjerchiz pookchic̈ha. \v 9 Jakziltaz̈laja nonzñi cjuñchiz niiqui, nonz̈la. \p \v 10 Jalla nekztanaqui tjaajinta z̈oñinacaqui Jesusiz̈quiz macjatchic̈ha, niz̈aza pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Kjaz̈tiquiztan am niz̈ta quintunacz̈tankaz z̈oñinacz̈quiz tjaajinya? \p \v 11 Jesusaqui kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —Arajpach Yooz mantuquiz kamz puntuquiztan ch'aman intintazzuca quintunacz̈tan tjaajnuc̈ha. Anc̈hucaquizkaz Yoozqui zizkatz munc̈ha nii puntunacquiztanaqui. Parti z̈oñinacz̈quiziqui Yoozqui ana zizkatz munc̈ha. \v 12 Jequit zizac̈haja, jalla niiz̈quiziqui juc'ant tjaajinz tjaataz̈ cjequic̈ha. Nekztan zumpacha zizñiz̈ cjequic̈ha. Jequit ana zizac̈haja, jalla niiz̈ kuzquiztan kjañtaz̈ cjequic̈ha nii ana intintaztanacaqui. \v 13 Jalla niz̈tiquiztan wejrqui tiz̈ta quintunacz̈tan paljayuc̈ha. Parti z̈oñinacaqui weriz̈ paata cherz̈cumi ana cherchiz̈takaz cjissa. Niz̈aza weriz̈ chiita taku nonz̈cumi, ana nonzñiz̈takaz tucc̈ha; ana intintazñi z̈oñinacac̈ha ninacaqui. \v 14 Jalla niz̈ta cjissiz̈ cjen, Isaías profetz̈ taku cumplissa. Jalla tuz̈ Isaiasqui cjijrchic̈ha: \q1 “Anc̈hucqui nonznaquic̈ha. Nonz̈cu, ana intintazaquic̈ha. Niz̈azaz̈ cheraquic̈ha. Cherz̈cu, anaz̈ tantiyasaquic̈ha. \v 15 Tii z̈oñinacz̈ kuznacaqui chojru cjissic̈ha; ana zumaz̈ nonz̈a. Niz̈aza c̈hjujcchiz cjenami ana cherzñi atc̈ha, zur z̈oñiz̈takaz. Jalla nuz̈ cjisnaquic̈ha, ana cherzñi cjisjapa, niz̈aza ana nonzñi cjisjapa, niz̈aza ana kuzquiz intintiñi cjisjapa, niz̈aza ana wejtquin macjatzjapa. Ana wejtquin tjontiquiztan, ana liwriita cjesac̈ha”. \p \v 16 ‛Anc̈hucc̈ha cuntintu. Anc̈hucqui cherzñi z̈oñinacc̈hucc̈ha. Niz̈aza nonzñi z̈oñinacc̈hucc̈ha. Anc̈hucc̈ha Yooziz̈ wintiz̈taqui. \v 17 Weraral cjiwc̈ha. Wacchi profetanacami niz̈aza zuma kuzziz z̈oñinacami anc̈hucaz̈ chertanaca cherz zakaz pecatc̈ha. Pero ana cherchic̈ha. Niz̈aza anc̈hucaz̈ nonz̈tanaca nonz zakaz pecatc̈ha. Pero ana nonzic̈ha. Anc̈huczti cherchinc̈hucc̈ha, niz̈aza nonzinc̈hucc̈ha. \v 18 Jazic anc̈hucz̈ nonz̈nalla. Jalla tuz̈ cjic̈ha nii zkala c̈hjacz quintuqui. \v 19 Nii jicz latuquiz tjojtsi simillaqui jalla tiz̈ta z̈oñinacac̈ha. Ninacaqui arajpach Yooz mantuquiz kamz puntuquiztan nonzcanpacha, ana intintazza. Diabluqui ninacz̈ kuzquiz tjonz̈cu, ninacaz̈ intintazta kjañc̈ha. \v 20 Niz̈aza nii maz yokquiz tjojtsi simillaqui jalla tiz̈ta z̈oñinacac̈ha. Ninacaqui Yooz taku nonz̈cu nii ora cuntintuz̈ nonz̈a; cuntintuz̈ catokc̈ha. \v 21 Pero ninacaqui ana tjapa kuztan catoktiquiztan zkoluc zep'ichiz zkalaz̈takazza. Jalla niz̈tiquiztan ana tjuraquic̈ha. Yooz taku criichiz̈ cjen, sufraquic̈ha; niz̈aza chjaawjkattaz̈ cjequic̈ha. Jalla nekztan orallaz̈ quejpsnaquic̈ha. \v 22 Niz̈aza nii ch'ap yokquiz tjojtsi simillaqui jalla tiz̈ta z̈oñinacac̈ha. Ninacaqui Yooz taku nonz̈cu, catokc̈ha. Pero nekztan juc'anti kuz tjaac̈ha tii muntu cusasanacquiz. Wali jiru kamzpanz̈ pecc̈ha. Persun kuzquiz pectiquiztanaqui Yooz taku tjatz̈a ninacz̈ kuzquiz. Jaziqui ana zuma kamc̈ha; ana pookñi zkalaz̈takaz kamc̈ha. \v 23 Niz̈aza nii zum yokquiz tjojtsi simillaqui jalla tiz̈ta z̈oñinacac̈ha. Ninacaqui Yooz taku nonz̈cu, zuma tjapa kuz catokc̈ha; zuma intintic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan zuma kamañchiz cjissa, zuma pookchi zkalaz̈takaz. Nii zuma pookñi z̈oñinacaqui zuma kamañchizpanz̈ cjissa, jaknuz̈t tsjii simillaqui patac c̈hjerchiz, sojta tunc c̈hjerchiz, quinsa tunc c̈hjerchiz pookc̈haja, jalla niz̈tac̈ha. \s1 ANA WAL PASTU QUINTU \p \v 24 Tsjii quintuz̈tan quint'ichic̈ha Jesusaqui, tuz̈ cjican: \p —Arajpach mantiñi Yooz puntuqui jalla tuz̈uc̈ha. Tsjii z̈oñiqui zuma similla c̈hjacchic̈ha zkal yokquiz. \v 25 Tjapa niiz̈ kjuychiz z̈oñinacaz̈ tjajan, tsjii quintra z̈oñiqui tjonchic̈ha. Nekztan zkalquiz ana wal pastunaca c̈hjacchic̈ha. Jalla nuz̈ ana wal c̈hjacz̈cu, ojkchic̈ha. \v 26 Nii tric zkala jecz̈tan, chicapacha pajkchic̈ha nii ana wal pastunacaqui. Niz̈aza pizcpacha pookchic̈ha. \v 27 Jalla nii cherz̈cu, nii piyunanacaqui patrunz̈quin mazñi ojkchic̈ha. Niiz̈quin mazzic̈ha, tuz̈ cjican: “Wejt Patruna, amiz̈ c̈hjacta simillaqui zumaz̈laj niiqui, ¿jakziquiztan tii ana wal simillanaca pajkchitaya?” \v 28 Patrunaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: “Tsjii quintra z̈oñiqui niz̈ta paac̈hani”. Jalla nekztanaqui piyunanacaqui pewczic̈ha tuz̈ cjican: “¿Wejrnacqui nii ana wal pastunaca k'achasaya?” \v 29 Nii patrunaqui cjichic̈ha: “Ana k'achaquic̈ha. Ana wal pastu k'achcan yekjap tricz̈tanpachaz̈ k'achnasac̈ha. \v 30 Antiz pizcpacha pajkla, cujich timpu tjonzcama. Jalla nekztan wejt piyunacnacaqui cuchantaz̈ cjequic̈ha. Ninacaqui anawal pastunaca ricujaquic̈ha. Nekztan kojchquiz c̈hejlznaquic̈ha ujzjapa. Jalla nekztanaqui tricuz̈ ricujz̈cu, wejt tiric yaaz kjuyquiz majcznaquic̈ha”. \p \v 31 Niz̈aza Jesusaqui tsjii puntuzakaz quint'ichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Arajpach Yooz mantiz puntuqui tuz̈uc̈ha. Tsjii z̈oñiqui niiz̈ yokquiz mostas similla c̈hjacchic̈ha. \v 32 Mostas simillaqui parti simillquiztan juc'ant zkoltallac̈ha. Jalla nuz̈ cjenami pajkz̈cuqui tjapa zkalanacquiztan tsjan pakjic̈ha. Pajk muntiz̈takaz cjissa. Nekztan wez̈lanacaqui nii mostas munti itzquiz tjuraz̈ tjacñiz̈ tjonc̈ha. \s1 LIWATUR QUINTU \p \v 33 Jesusaqui tsjii quint'ichizakazza, tuz̈ cjican: \p —Arajpach Yooz mantiz puntuqui jalla tuz̈uc̈ha. Tsjaa maatak z̈onqui c̈hjep medida tupz̈cu nii liwatura jac'uquiz utchinc̈ha; niz̈aza t'ajzinc̈ha, tjapa nii t'anti maza tsijtkatzjapa. \p \v 34 Tjapa tjaajintanacami quintunacz̈tan paljaytatac̈ha. Arajpach Yooz puntuquiztan tjaajincan, Jesusaqui quintunacz̈tankaz tjaajinchic̈ha. \v 35 Jalla nuz̈ tjaajincan, Jesusaqui tuquita profetaz̈ chiita takuqui cumplissic̈ha. Profetaqui jalla tuz̈ cjijrchic̈ha: \q1 “Quintunacz̈tankaz chiyuc̈ha. Tii muntu kallantitiquiztan weriz̈ chiita tjaajintanaca ana intintazzucac̈ha. Jalla nii ana intintaztanaca paljayuc̈ha”. \s1 ANA WAL PASTU QUINTU INTINTAZKATTA \p \v 36 Jalla niz̈ta puntunaca chiiz z̈erz̈cu, Jesusaqui z̈oñinacz̈quiztan ojkchic̈ha; kjuyquiz luzzic̈ha. Jalla nicju niiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui macjatchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Nii zkal yokquiz c̈hjacta ana wal pastu, jalla nii puntuquiztan wejtnacaquiz intintazkatalla. \p \v 37 Jalla nekztanaqui Jesusaqui intintazkatchic̈ha tuz̈ cjican: \p —Wejrqui tsewctan cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. Wejrtc̈ha zuma similla c̈hjaciñtqui. \v 38 Nii zkal yokaqui tii muntuc̈ha. Nii zuma zkalanacaqui cjic̈ha, arajpach Yooz mantuquiz kamñi z̈oñinacac̈ha nii. Ana zuma pastunacaqui diabluz̈ mantuquiz kamñi z̈oñinacac̈ha. \v 39 Nii ana wal pastu c̈hjacñimi diablupachac̈ha. Zkala ajz timpuqui tii muntu tucuz̈inz timpuc̈ha. Nii zkala ajzñi piyunanacaqui Yooz anjilanacac̈ha. \v 40 Jaknuz̈t nii ana wal pastunaca ricujz̈cu, ujquin ujzjapa tjojttaz̈ cjec̈haj niiqui, jalla niz̈ta irataz̈ wataquic̈ha tii muntu tucuz̈inz̈can, ultim juyzuz̈ nekz. \v 41 Jalla nii oraqui wejt anjilanaca cuchanz̈cac̈ha, tii muntuquiztan tjapa ana wal z̈oñinaca ricuji. Wejt anjilanacaqui tjapa ujnaca paakatñi z̈oñinacami, niz̈aza tjapa ana wali paañinacami ricujaquic̈ha. \v 42 Jalla nuz̈ ricujz̈cu, infiernuquin tjojttaz̈ cjequic̈ha kjakchi jurnuquiztakaz. Jalla nekzi anchaz̈ kaaquic̈ha, niz̈aza waljaz̈ iz̈ke kjojznaquic̈ha. \v 43 Yooz kuzcama kamñi z̈oñinacazti arajpach Yooz wajtquiz z̈elaquic̈ha, tjuñiz̈takaz kjancan. Jakziltat nonzñi cjuñchizc̈hucz̈laja, nonz̈na. \s1 IYA QUINTUNACA \p \v 44 Arajpach Yooz mantuquiz kamañaqui jalla tuz̈uc̈ha. Tsjii yokquiz pajk paaz c̈hjojz̈tatac̈ha. Tsjii z̈oñiqui nii c̈hjojz̈ta paaz wajtchic̈ha. Nii wajtz̈cu, wilta c̈hjojzic̈ha nekzpacha. Ancha cuntintutac̈ha. Nekztanaqui tjapa niiz̈ cusasanaca tuyi ojkchic̈ha. Niiz̈ cusasanaca tjuyz̈cu, nii yoka kjaychic̈ha. Jalla nuz̈uc̈ha arajpach Yooz kamañquiz luzqui. Nii kamañaqui c̈hjulquiztanami juc'anti valorchizza. \p \v 45 Niz̈aza arajpach Yooz mantuquiz kamañaqui tuz̈uc̈ha. Tsjii tintichiz z̈oñiqui zuma valorchiz perlanaca kjayi ojkchic̈ha. \v 46 Nekztan tsjii ancha zuma valorchiz perla wajtchic̈ha. Jalla nekztanaqui tjapa niiz̈ cusasanaca tuychic̈ha, nii perla kjayzjapa. \p \v 47 Niz̈aza arajpach Yooz mantiz puntuqui tuz̈uc̈ha. Tsjii ch'iz tanñi z̈oñinacaqui niiz̈ ch'iz tanz pajk kotquiz tjojtzic̈ha. Jalla nuz̈ tjojtz̈tiquiztan tjapaman ch'iznaca tanchic̈ha. \v 48 Nekztan ch'iz tanz chjijpztanaqui, kot at tjiiquin jwessic̈ha. Jalla nekztanaqui ninacaqui nijwc julz̈cu, ch'iz pjalzic̈ha. Zuma ch'iznaca canastiquiz yaazic̈ha. Ana zuma ch'iznacazti tjojtchic̈ha. \v 49 Jalla niz̈ta irataz̈ tii muntu tucuz̈inz̈tanaqui wataquic̈ha. Anjilanacaqui ulanz̈caquic̈ha z̈oñinaca pjali, zuma z̈oñinaca ana zuma z̈oñinaca, nii. \v 50 Nii ana zuma z̈oñinacaqui infiernuquin tjojttaz̈ cjequic̈ha tsjii kjakchi jurnuquiztakaz. Jalla nekzi ancha kaaquic̈ha, niz̈aza iz̈ke kjojaquic̈ha. \p \v 51 Jalla nekztanaqui Jesusaqui z̈oñinacz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: —¿Anc̈hucqui tjapa tii weriz̈ chiita quintunaca intintiya? \p Nii z̈ejlñi z̈oñinacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, wejrnacqui intintasuc̈ha. \p \v 52 Nekztan Jesusaqui cjichic̈ha: \p —Tsjii lii tjaajiñi maestruqui arajpach Yooz mantuquiz cjisnaquiz̈ niiqui, tsjii kjuya patrunaz̈takaz cjissa. Jalla nuz̈ cjistiquiztan niiz̈ ziztanacquiztan zuma tjaajintanaca zizkatasac̈ha, tuquita tjaajintami niz̈aza anzta tjaajintami. \p \v 53 Jalla tii arajpach Yooz mantiz puntuquiztan chiiz z̈erz̈cu, jalla nekztan Jesusaqui ojkchic̈ha, niiz̈ persun yoka. \v 54 Jalla nicju irantiz̈cu, ajcz kjuyquiz tjaajñi kallantichic̈ha. Nii nonz̈ñi z̈oñinacaqui ispantichic̈ha tuz̈ cjican: —¿Jakziquin tii z̈oñizti ancha tiz̈tanaca zizñi cjissitajo? ¿Kjaz̈t ancha tiz̈ta milajrunaca paasajo? \v 55 Carpinteroz̈ majchkazza tiiqui. Tiiz̈ maaqui María cjitic̈ha. Niz̈aza tiiz̈ lajknacaqui Jacoboc̈ha, Josec̈ha, Simonac̈ha, niz̈aza Judassa. \v 56 Niz̈aza tiiz̈ cullaquinacaqui uc̈humnacz̈tan kamc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan, ¿jakziquin tiiqui tiz̈tanaca zizzitajo? \p \v 57 Jalla niz̈ta pinsitiquiztan ninacaqui Jesusiz̈japa quintra cjissic̈ha. Pero Jesusaqui ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Persun wajtchiz z̈oñinacami, niz̈aza persun kjuychiz z̈oñinacami tsjii Yooziz̈ uchta profetz̈quiz ana rispitc̈ha. Parti z̈oñinacazti niiz̈quiz rispitc̈ha. \p \v 58 Jalla niz̈tiquiztan nekzi ana ancha milajrunaca paachic̈ha, nii wajtchiz z̈oñinacaqui Jesusiz̈quiz ana criichiz̈, nekztan. \c 14 \s1 JUAN BAUTISTA CONTA \p \v 1 Jalla nii oranaca Herodes cjita jiliriqui Jesusiz̈ quintu nonchic̈ha. \v 2 Jalla nuz̈ nonz̈cu, niiz̈ piyunanacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Juan Bautistala tiiqui. Ticziquiztan jacatatchila. Jalla niz̈tiquiztan walja milajarunaca paazjapa poderchizlani. \p \v 3 Jalla nuz̈ tsucchic̈ha Herodes jiliriqui. Tuquiqui Herodesqui Juan tankatchic̈ha. C̈hejlz̈cu carsilquin chjitchic̈ha. Jalla nuz̈ paachic̈ha, niiz̈ tjunaz̈ cjen. Niiz̈ tjunqui Herodías cjitic̈ha. Tuquiqui naaqui niiz̈ jilz̈ tjuntac̈ha. Felipe cjitatac̈ha Herodes jilaqui. \v 4 Jalla niz̈ta anawali zalziz̈ cjen, Juanqui Herodiz̈quiz chiiz̈inchicha tuz̈ cjican: \p —Naa maatak z̈on anaz̈ am tjun cjichuca. Felipiz̈ tjunc̈ha naaqui. \p \v 5 Jalla nuz̈ chiiz̈intiquiztan Herodes Juan conz pecatc̈ha. Pero z̈oñinaca ekscu ana atchic̈ha. Tjapa z̈oñinacaqui Juanz̈quiz rispitchic̈ha tuquita Yooz taku parliñi profetaz̈takaz. \v 6 Nii Herodesqui niiz̈ persun cumpleañ tjuñquiziqui pjijsta paachic̈ha. Jalla nuz̈ pjijsta paan, naa Herodías majtqui ulanz̈quichinc̈ha, invittaz̈ z̈oñinacz̈ yujcquiz tsati. Jalla nuz̈ tsatan ancha justassic̈ha Herodesqui. \v 7 Zuma tsattiquiztan Herodesqui taku onzic̈ha, tuz̈ cjican: \p —C̈hjulum mayc̈haja, jalla nii tjaasac̈ha. \p \v 8 Ima mayan maaqui mataquiz mantichinc̈ha, Juanz̈ acha mayzjapa. Jalla naaz̈a maaz̈ chiita takucama Herodesquiztan maychinc̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tsjii chuwquiz Juan Bautistaz̈ acha tjaalla. \p \v 9 Jalla nuz̈ maytiquiztan Herodesqui llact'azzic̈ha. Pero invittaz̈ z̈oñinacaz̈ nonznan taku onzic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan naaz̈a maytacama mantichic̈ha. \v 10 Juanqui carsilquiz z̈elatc̈ha. Jalla nijwc cuchanchic̈ha, Juanz̈ acha pooti. \v 11 Jalla nekztanaqui tsjii chuwquiz acha zjijcz̈cu, naaquiz tjaatatac̈ha. Nekztan naaqui maaquinz̈ tjaachinc̈ha. \p \v 12 Jalla nii quintu nonz̈cu, Juanz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui Juanz̈ curpu chjichi tjonchic̈ha. Nekztanaqui nuz̈ chjichcu niiz̈ curpu tjatzic̈ha. Jalla nuz̈ tjatz̈cu, Jesusiz̈quin mazñi ojkchic̈ha. \s1 LUJLZ C̈HJERI TJAATA \p \v 13 Nii quintu nonz̈cu Jesusaqui najwk ojkchic̈ha, ana z̈oñi z̈ejlz̈ yokquin. Warcuquiz ojkchic̈ha. Pero z̈oñinacaqui nuz̈ ojkchi quintu nonchic̈ha. Jalla nekztanaqui ninacaqui nii yokaranpacha wajtanacquiztan ulanchic̈ha. Jesusiz̈quin wilta zali kjojchin ojkchic̈ha. \v 14 Warcuquiztan ulanz̈cu Jesusaqui tama z̈oñinaca cherchic̈ha. Jalla nuz̈ cherz̈cu niiz̈ kuzquiz sint'ichic̈ha ninacz̈tajapa. Nekztan zjijcta laanaca c̈hjetinchic̈ha. \v 15 Waj zezi cjisnan niiz̈ illzta z̈oñinacaqui Jesusiz̈quin tjonchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Waj zezilla. C̈hjeri pecc̈ha. Tii yokquiziqui anaz̈ c̈hjeri z̈ejl-la. Jalla niz̈tiquiztan tii z̈oñinaca cutzna. Okaj cjee, joch kjuyaran c̈hjeri kjayz̈cumi lulac̈hani tinacacni. \p \v 16 Jesusaqui ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Anaz̈ cuchta cjesac̈ha. Anc̈hucaz̈ c̈hjeri tjaaquic̈ha. \p \v 17 Nekztanaqui ninacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejtnacalta ana lujlz c̈hjeri z̈ejlc̈ha. Pjijska t'antalla pizc ch'iztankaz z̈ejlc̈ha. \p \v 18 Jesusaqui ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Nii c̈hjeri wejtquiz zjijca. \p \v 19 Jalla nekztanaqui Jesusaqui z̈oñinacz̈quin mantichic̈ha, pasturan julzna cjee. Jalla nuz̈ julzkatz̈cu nii pjijska t'anta nii pizc ch'iz persun kjarz̈tan tanzic̈ha. Tanz̈cu tsewcchuc arajpach kjutñi cherzic̈ha, niz̈aza Yooz Ejpz̈quin gracias cjican chiichic̈ha. Nekztanaqui t'anta kjolz̈cu tjaajinta z̈oñinacz̈quiz tojunchic̈ha. Nekztan ninacaqui parti z̈oñinacz̈quin partir paychic̈ha. \v 20 T'antanaca ch'iznaca lujlz̈cu liwjpacha nii z̈oñinacaqui chjekchi cjissic̈ha. Niz̈aza nii t'antiquiztan nii ch'iznacquiztan z̈ejtchinacaqui tuncapan canasta chjijpi ricujtac̈ha. \v 21 Jalla nii t'anta ch'iz lujlchi z̈oñinacaqui pjijska warank luctakanacatac̈ha. Maatakanacami ocjalanacami ana kantatac̈ha nii oraqui. \s1 JESUSAQUI KJAZ JUNTUÑ OJKC̈HA \p \v 22 Nekztanaqui Jesusaqui niiz̈ tjaajintanaca warcuquiz luzkatchic̈ha, niiz̈ tuqui kota kakjayajo tsjii latu kotquin irantizcama. Jesusazti nii z̈ejlñi z̈oñinacz̈quiz persun kjuyquin okaj cjican nijwctan najwkchuc cuchanchic̈ha. \v 23 Jalla nuz̈ cuchanz̈cu Jesusaqui curulla yawchic̈ha, zinalla Yooz Ejpz̈tan parlisjapa. Jalla nuz̈ mayizan ween cjissic̈ha. Nicju zinatac̈ha Jesusaqui. \v 24 Nii oraqui niiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui kotz̈ taypiquin okatc̈ha. Tjamiqui warcuz̈ quintra walja tjamatc̈ha. Niz̈aza kjaz ljojkimi warcu waljaz̈ aytinquiskatatc̈ha. \v 25 Wali chawc kjantati Jesusaqui ninacz̈quin z̈catz̈inchic̈ha, kjaz juntuñ ojkcan. \v 26 Niiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui, Jesusa kjaz juntuñ tjoñi cherz̈cu, ancha tsucchic̈ha, niz̈aza kjawchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Cuntinaz̈lani —cjican kjawchic̈ha. \p \v 27 Pero ninacaz̈ kjawan Jesusaqui ninacz̈quiz paljayz̈quichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tjup kuzziz cjee. Wejrpanc̈ha. Anaz̈ tsuca. \p \v 28 Nekztanaqui Pedruqui paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, amz̈laj niiqui, wejr kjawznalla kjaz juntuñ ojkzjapa am irantiscama. \p \v 29 Jesusaqui niiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Pichalla amqui. \p Nekztanaqui Pedruqui warcuquiztan ulanz̈cu, kjaz juntuñ oki kallantichic̈ha, Jesusa jakziquin tjenatc̈haja, jalla nicju. \v 30 Nii walja tjamiz̈ cjen tsucchic̈ha. Tsucz̈cu, kjazquiz luzi kallantichic̈ha. Nekztan kjawchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, wejr yanapalla, wejr z̈ejtkatalla. \p \v 31 Nii orapacha Jesusaqui Pedruz̈ kjara tanzic̈ha, niz̈aza niiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Ancha upa kuzzizamc̈ha amqui. ¿Kjaz̈tiquiztan am kuz turwayskatchamtaya? \p \v 32 Ninacaz̈ warcuquin luztan, tjamiqui zekchic̈ha. \v 33 Jalla nii cherz̈cu warcuquiz z̈ejlñi z̈oñinacaqui Jesusiz̈ yujcquiz quillzic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Chekapan werara Yooz Maatimkalala amqui. \s1 LAANACA C̈HJETINTA \p \v 34 Jalla nuz̈ kota kajkz̈cu, Genesaret cjita yoka irantichic̈ha. \v 35 Nii yokchiz z̈oñinacaqui Jesusa pajchic̈ha. Jalla nekztan “Jesusa tekz z̈ejlc̈ha”, cjican liwj nii yokaran mazmazzic̈ha. Nii quintu maztiquiztan tjapa laanaca zjijcchic̈ha, jakziquin Jesusa z̈elatc̈haja, jalla nicju. \v 36 Nii z̈oñinacaqui Jesusiz̈quiz walja rocchic̈ha, tuz̈ cjican: —Am zquit puntalla mekaz lanzkatz̈inalla. Tjapa lanzñi z̈oñinacaqui z̈ejtchi cjissic̈ha. \c 15 \s1 UJ PUNTU \p \v 1 Jalla nekztanaqui tsjii kjaz̈ fariseo z̈oñinacaqui niz̈aza tsjii kjaz̈ lii tjaajiñi maestrunacz̈tanpacha Jesusiz̈quiz macjatchic̈ha. Ninacaqui Jerusalén wajtquiztan tjonchic̈ha. Jesusiz̈quiz pecunchic̈ha, tuz̈ cjican: \p \v 2 —¿Kjaz̈tiquiztan amiz̈ tjaajintanacaqui uc̈hum tuquita atchi ejpnacz̈ custurumpi ana cazjo? Ana kjara awjz̈cu, lujl-la. \p \v 3 Pero Jesusaqui ninacz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈huczti, ¿kjaz̈tiquiztan Yooz mantita lii ana cazjo? Nii lii caz cjenpacha persun custurumpinacakaz paala anc̈hucqui. \v 4 Yoozqui tuz̈ cjichic̈ha: “Am maa ejpmi rispitaquic̈ha”. Niz̈aza cjichic̈ha: “Jequit persun maa ejpz̈ quintra chjaawjkatac̈haja, jalla niiqui contaj cjila”. \v 5 Pero anc̈huczti tuz̈ tjaajiñc̈hucc̈ha: Z̈oñiqui persun maa ejpz̈quin chiyasac̈ha, tuz̈ cjican: “Am anal yanapasac̈ha. Tjapa wejt cusasanaca Yoozquin tjaatac̈ha nekztan”. \v 6 Jequit niz̈ta chiyac̈haj niiqui, niiz̈ persun maa ejpz̈quiz anaz̈ yanapchuca cjesac̈ha. Jalla nuz̈ tjaajincan anc̈hucqui Yooz mantita ana walkatchinc̈hucc̈ha, persun custurumpi jarukaz ojkzjapa. \v 7 Ana wal kuzziz z̈oñinaca. Isaías cjita profetaqui anc̈huca puntuquiztan zuma kjana cjijrchic̈ha, tuz̈ cjican: \q1 \v 8 “Tii z̈oñinacaqui atz̈tankaz wejtquiz rispitc̈ha. Pero tinacz̈ ultim kuzzti wejtquiztan az̈quinc̈ha. Niz̈aza wejr anaz̈ rispitc̈ha. \v 9 Tinacaqui inakaz wejtquin custurumpi paac̈ha. Tinacz̈ tjaajintanacaqui z̈oñiz̈ mantitakazza”. \p \v 10 Jalla nekztanaqui Jesusaqui z̈oñinaca kjawzic̈ha, niz̈aza tuz̈ cjichic̈ha: \p —Nonz̈na, niz̈aza intintazñi kuzziz cjee. \v 11 Anaz̈ zawnctan kjuylchuc z̈oñz̈ atquiz luzñiqui uj cjesac̈ha z̈oñz̈quiziqui. Antiz z̈oñz̈ atquiztan ulanñi, jalla niiz̈ uj cjesac̈ha z̈oñz̈quiziqui. \p \v 12 Jalla nuz̈ chiitiquiztan Jesusiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui niiz̈quin macjatchic̈ha, niz̈aza cjichic̈ha: \p —Nii fariseo z̈oñinacaqui am chiita taku nonz̈cu ancha z̈awjwatc̈ha. ¿Nii ana naychamjo? \p \v 13 Pero Jesusaqui ninacz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jakzilta zkalat wejt arajpach Yooz Epiz̈ ana c̈hjacta cjec̈haja, jalla nii zkalaqui zep'iz̈tanpacha kajlz̈taz̈ cjequic̈ha. \v 14 Ninacz̈quiz ana chjijquiza. Ninacaqui zur z̈oñinacaz̈takazza. Yekja zuranacz̈quiz irpican, pucultanpacha wali ojtquiz tjojtsnasac̈ha. \p \v 15 Pedruqui Jesusiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Tii puntuquiztan wejtnacaquiz tjaajznalla. \p \v 16 Jesusaqui cjichic̈ha: \p —¿Anc̈hucqui zakaz ana intintiya? \v 17 Tjapa atquiz luzñi c̈hjeriqui pjuchquiz luzza, nekztan wir kjutñiz̈ ulanc̈ha. ¿Jalla nii ana intintiya? \v 18 Pero atquiztan ulanñi chiitaqui kuzquiztan tjonc̈ha. Jalla nii z̈oñz̈quiziqui uj cjesac̈ha. \v 19 Kuzquiztanpanz̈ ulanc̈ha tiz̈tanaca, ana wali pinsisnacaqui, niz̈aza z̈oñi conzqui, niz̈aza adulteriuquiz ojklayzqui, niz̈aza yekja maatakz̈tan z̈ejlzqui, niz̈aza cusasanaca kjañzqui, niz̈aza toscar taku chiizqui, niz̈aza ana wal taku joojoozqui. \v 20 Jalla niz̈tanaca uj cjesac̈ha z̈oñz̈quiziqui. Pero ana kjara awjz̈cu, jalla niz̈ta lujlz̈cu, anapan uj cjesac̈ha. Jalla niiqui z̈oñz̈ custurumpikazza. \s1 YOOZQUIN KUZZIZ MAATAKA \p \v 21 Jalla nekztanaqui Jesusaqui nijwctan ojkchic̈ha Tiro niz̈aza Sidón cjita yokquin. \v 22 Jalla nijwc z̈elan tsjaa cananea yokchiz z̈oñqui Jesusiz̈quiz tjonzinc̈ha, kjawcan: \p —Wejt Jiliri. Davidz̈ majchmajtquiztan tjonñi. Wejr oksnalla. Wejt majtqui zajraz̈ tantac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan ana wira wali laac̈ha. \p \v 23 Jesusaqui ana c̈hjulumi kjaazic̈ha. Jalla nekztan niiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui roqui tjonchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tsjiika oka cjee. Uc̈hum wirquiz kjaw jawi apz̈quic̈ha. \p \v 24 Nekztanaqui Jesusaqui cjichic̈ha: \p —Yooz Ejpqui wejr cuchanz̈quichic̈ha Israel wajtchiz z̈oñinacz̈quin, ninacz̈quinkaz. Nii Israel z̈oñinacaqui katchi uuzanacaz̈takazza. \p \v 25 Pero naa maatak z̈oñqui macjatz̈quichinc̈ha, niz̈aza niiz̈ yujcquiz quillzinc̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, wejr yanapt'alla. \p \v 26 Nekztan Jesusaqui naaquiz cjichic̈ha: \p —Maatinacz̈ t'anta ana kjañasac̈ha, pawcz̈quin tjaazjapaqui. Jalla niiqui ana wali cjesac̈ha. \p \v 27 Jalla nuz̈ chiiz̈inta cjenami naaqui cjichinc̈ha: \p —Jesalla, wejt Jiliri. Pero pacunacami patrunaz̈ mizquiztan tjawkzi c̈hjerilla lujlc̈ha. \p \v 28 Jalla nekztanaqui Jesusaqui cjichic̈ha: \p —Cullacalla, walja Yoozquin kuzzizamc̈ha. Jaknuz̈um am pecc̈haja, nuz̈oj cjila. \p Jalla nii orapacha naaz̈a majtqui z̈ejtchi cjissinc̈ha. \s1 LAANACA C̈HJETINTA \p \v 29 Jalla nekztanaqui Jesusaqui nijwctan ulanchic̈ha, Galilea cjita kot ata watchic̈ha. Nekztan tsjii curulla yawz̈cu julzic̈ha. \v 30 Tama z̈oñinacaqui irantiz̈quichic̈ha, jakziquin nii z̈elatc̈haja, jalla nicju. Ninacaqui laanaca zjijcchic̈ha, zuch z̈oñinaca, zur z̈oñinaca, ana chiiñi z̈oñinaca, c̈hjojritz̈ta z̈oñinaca, tjapaman laanaca, jalla ninaca zjijctatac̈ha, Jesusiz̈ yujcquin. Jesusaqui ninaca liwj c̈hjetinchic̈ha. \v 31 Jalla nuz̈ cherz̈cu, z̈oñinacaqui ancha ispantichic̈ha. Ana chiiñi z̈oñinacaqui chiiñi cjissic̈ha. C̈hjojritz̈ta z̈oñinacaqui z̈ejtchi cjissic̈ha. Zuch z̈oñinacaqui ojklayñi cjissic̈ha. Zur z̈oñinacaqui cherñi cjissic̈ha. Jalla nuz̈ cherz̈cu z̈oñinacaqui walja Yooz honora waytichic̈ha, “Israel z̈oñinacz̈ Yooz ancha honorchiz cjilalla”, cjican. \s1 JESUSAQUI C̈HJERI TJAAC̈HA \p \v 32 Jalla nekztanaqui Jesusaqui niiz̈ tjaajinta z̈oñinaca kjawz̈cu, tuz̈ cjichic̈ha: \p —Tii z̈oñinacz̈tajapa kuzquiz anchal sint'uc̈ha. C̈hjep maj wejttan chica z̈ejlc̈ha, niz̈aza ana c̈hjul c̈hjerchizza. Persun kjuyanacquin anal cutz pecuc̈ha ana lujlchi cjen. Tinacaqui ana lujlchi okaquiz̈ niiqui, jiczaranz̈ tismayasac̈ha. \p \v 33 Nekztan niiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui cjichic̈ha: \p —¿Jaknuz̈t c̈hjeri cunsicas, tii wacchi z̈oñinacz̈tajapajo? Tii yokquizic anaz̈ kjayzmi z̈ejlc̈ha. \p \v 34 Jesusaqui ninacz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Kjaz̈ t'antichizt anc̈hucjo? \p Ninacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Pakallak t'antac̈ha, niz̈aza tsjii kjaz̈ ch'iznacz̈tan. \p \v 35 Jalla nekztan Jesusaqui nii z̈oñinacz̈quiz mantichic̈ha, yokquiz julznajo. \v 36 Nekztan persun kjarz̈tan nii pakallak t'anta ch'iztanpac̈ha tanzic̈ha. Jalla nekztan Yoozquin gracias cjican tjaachic̈ha. Nekztan nii t'antanaca ch'iznaca kjolkjolzic̈ha. Nekztan niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈quiz toj tojzic̈ha. Nekztan ninacazti partir paychic̈ha nii tama z̈oñinacz̈quiz. \v 37 Tjapa nii tama z̈oñinacazti c̈hjeri lujlz̈cu chjekchi cjissic̈ha. Niz̈aza z̈ejtchinacaqui pakallak canasta chjijpi ricujtatac̈ha. \v 38 Pusi warank luctak z̈oñinacatac̈ha lujlchiqui. Niz̈aza nii oraqui maatakami ocjalami muzpa z̈elatc̈hay, pero ana kantatac̈ha. \v 39 Jalla nekztanaqui Jesusaqui nii z̈oñinacz̈quiz liwj cuchanchic̈ha okajo. Niimi warcuquin luzzic̈ha. Nekztan Magdala cjita yokquin ojkchic̈ha. \c 16 \s1 JESUSIZ̈ QUINTRA Z̈OÑINACA \p \v 1 Fariseo z̈oñinacami, saduceo z̈oñinacami Jesusa cherzñi ojkchic̈ha. Jesusiz̈ quintra uj jwes pecatc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Jesusiz̈quiztan maychic̈ha, arajpach milajru tjeeznajo, tsjii sinalaz̈takaz. \v 2 Jesusaqui ninacz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Zezilla arajpach tsjiri ljoc cjissi cjen, “Jakac zuma tjuñiz̈ cjequic̈ha” cjiñc̈hucc̈ha. \v 3 Niz̈aza wentan tjuñi tjewktan arajpach tsjiri ljoc cjissi cjenaqui, walja tsjiri cjenaqui, “Tonjiqui ana zum tjuñiz̈ cjequic̈ha” cjiñc̈hucc̈ha. Ana zum kuzziz z̈oñinaca. Anc̈hucqui tsewcta tsjiri cherz̈cu, zuma tjuñi ana zuma tjuñi cjec̈haja, jalla nii zumpacha zarayiñc̈hucc̈ha. Pero anc̈hucqui weriz̈ paata sinalanaca cherz̈cu, ana zuma zarayiñc̈hucc̈ha. \v 4 Ana zum kuzziz z̈oñinacaqui Yoozquiztan zarakchiz̈ cjen, sinala sinala mayc̈ha. Anc̈hucz̈tajapa Jonás puntuqui siñalaz̈takaz z̈ejlc̈ha. Ana iya tjeez̈ta cjequic̈ha. —Jalla nuz̈ chiiz̈cu Jesusaqui ninacz̈quiztan zarakchic̈ha. \p \v 5 Niiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui kotquin tsjii latu kajkchic̈ha. Niz̈aza t'anti z̈aka chjitz tjatstkalc̈ha. \v 6 Nekztanaqui Jesusaqui ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Tii taku nonz̈na. Fariseo z̈oñinacz̈ liwaturz̈quiztanami niz̈aza saduceo z̈oñinacz̈ liwaturz̈quiztanami zumpacha cwitasaquic̈ha. \p \v 7 Jalla nii chiita nonz̈cu, tjaajinta z̈oñinacaqui ninacpora parlassic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Uc̈humqui ana t'anta zjijctac̈ha, jalla niz̈tiquiztan niz̈ta chiic̈ha. \p \v 8 Jesusaqui ninacz̈ pinsita zizcu, ninacz̈quiz paljaychic̈ha tuz̈ cjican: \p —¿Kjaz̈tiquiztan anc̈hucqui t'antiquinkaz pinsejo? Anc̈hucqui ancha upa kuzzizc̈hucc̈ha. \v 9 Anapanz̈ anc̈hucqui wira intintas, ¿tiz̈ta ana cjuñzjo? Pjijska t'antiquiztan pjijska warank luctak z̈oñz̈quiz partir payz̈cu lujlkatchinla. Nekztan ¿kjaz̈ canasta nii z̈ejtchi t'antanaca ricujtataya? \v 10 Niz̈aza pakallak t'antiquiztan pusi warank luctak z̈oñz̈quiz partir payz̈cu lujlkatchinla. Nekztan ¿kjaz̈ canastat nii z̈ejtchi t'antanaca ricujtataya? \v 11 Fariseo z̈oñinacz̈ puntuquiztanami niz̈aza saduceo z̈oñinacz̈ puntuquiztanami, jalla nii liwatur puntu chiichinc̈ha. Jalla nii chiitaqui anac̈ha ultim t'anti puntuquiztanaqui. ¿Anaz̈ nii intintas, anc̈hucya? \p \v 12 Jalla nekztanaqui ninacaqui zumpacha intintazzic̈ha. Jesusaqui ultim t'anti liwaturquiztan ana nii puntu chiiz̈inchic̈ha. Pero fariseoz̈ tjaajinta puntuquiztan niz̈aza saduceoz̈ tjaajinta puntuquiztan, jalla nii puntu chiiz̈inchic̈ha, jalla nii tjaajintanacquiztan cwitasaquic̈ha, cjican. \s1 ¿JECT JESUSAQUI? \p \v 13 Jalla nekztanaqui Jesusaqui Cesarea de Filipo cjita yokquin ojkchic̈ha. Nii irantiz̈cu, niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrqui tsewcta cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. Z̈oñinacaqui wejt puntuquiztan ¿kjaz̈t cjeejo? \p \v 14 Ninacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Yekjapanacaqui am puntuquiztan tuz̈ cjicha: “Juan Bautistac̈ha niiqui”. Yekjapanacaqui cjic̈ha, “Eliassa niiqui”. Niz̈aza yekjapanacaqui cjic̈ha, “Jeremiassa niiqui”. Niz̈aza yekjapanacaqui cjic̈ha, “Tsjii yekja profetac̈ha niiqui”. \p \v 15 Jalla nekztanaqui Jesusaqui ninacz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈huczti wejt puntuquiztan ¿kjaz̈zaz̈ cjeejo? \v 16 Simón Pedruqui tuz̈ cjichic̈ha: \p —Yooziz̈ uchta Cristumc̈ha amqui, z̈ejtñi Yooz Maatimc̈ha. \p \v 17 Jesusaqui nekztan cjichic̈ha: \p —Simón, Jonás maati, jalla nuz̈ chiitiquiztanaqui cuntintum cjee amqui. Anaz̈ jakzilta z̈oñimi amquiz nii tjaajinchiqui. Wejt arajpach Yooz Ejppankazza am zizkatchiqui. \v 18 Amquiz cjiwc̈ha. Tekztan najwkchuc amqui Pedro cjitam cjequic̈ha. Niz̈aza tii maz simintuchiz wejrqui wejt icliza kjuyac̈ha. Wejt iclizaqui wejtquin kuzziz z̈oñinacac̈ha. Ticzmi wejt iclizquiztan ana atipasac̈ha. \v 19 Wejrqui amquiz llawiz̈takaz poder tjaac̈ha z̈oñinaca arajpach Yooz mantuquiz luzkatzjapa. Tii muntuquiz amqui jequit Yooz mantuquiz luzkatac̈haja, jalla niiqui arajpach Yooz wajtquin luzkatta zakaz cjequic̈ha. Niz̈aza tii muntuquiz jequit Yooz mantuquiz ana luzkatac̈haja, jalla niiqui arajpach Yooz wajtquin ana luzasac̈ha. \p \v 20 Jalla nekztanaqui Jesusaqui niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈quiz mantichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anaz̈ jecz̈quizimi maznaquic̈ha, “Niic̈ha Cristuqui” cjicanaqui. \s1 JESUSAQUI NIIZ̈ TICZ PUNTU CHIIC̈HA \p \v 21 Nekztan najwkchuc Jesusaqui tjaajinta z̈oñinacz̈quiz niiz̈ ticz puntuquiztan paljayi kallantichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrqui Jerusalén watja ojkstanc̈ha. Jalla nicju nii wajtchiz jilirinacami, niz̈aza timplu jilirinacami, niz̈aza lii tjaajiñi maestrunacami jalla ninacaqui wejr walja sufriskataquic̈ha. Ultimquiziqui wejr conaquic̈ha. Jalla nuz̈ contiquiztan c̈hjep majquiztan jacatatac̈ha. \p \v 22 Nekztanaqui Pedruqui Jesusa tsjii latu chjitchic̈ha, chiiz̈inzjapa. Chiiz̈inz̈can, tuz̈ cjichic̈ha: \p —Wejt Jiliri, amiz̈ nuz̈ chiitacama Yooz Ejpqui anaj niic nuz̈ munlalla. Amquiz anaj niz̈ta watlalla. \p \v 23 Jalla nuz̈ chiitiquiztan Jesusaqui Pedruz̈ kjutñi kjutzic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Satanás, wejtquiztan zaraka. Amqui wejr ujquiz tjojtskatz pecc̈ha. Am kuz pinsitaqui anaz̈ Yooz pinsita, antiz z̈oñiz̈ pinsitakazza. \p \v 24 Jalla nekztanaqui Jesusaqui niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Jequit wejttan chica kamz pecc̈haj niiqui, primiruqui persun kamañ wiraqui tjatzla. Sufrisjapaqui listoj cjila, ticzcama. Nekztan wejttan chicaz̈ kamaquic̈ha. \v 25 Jakziltat persun kamañ wira ana tjats pecc̈haj niiqui, arajpach kamañaqui ana tjaataz̈ cjequic̈ha. Jakziltat wejt laycu persun kamañ wira tjatznac̈haja, jalla niiqui arajpachquin wiñaya kamaquic̈ha. \v 26 Tsjii z̈oñiqui tjapa tii muntuquiz z̈ejlñi cusasanaca kanasac̈ha. Pero nekztan infiernuquin okaquiz̈ niiqui, tjapa nii kanta cusasanaca, ¿c̈hjuljapat sirwejo? Inakaz cjequic̈ha. Arajpachquin Yooztan kamzqui persun liwriizqui anaz̈ paaztanac kjayasac̈ha. \v 27 Wejrqui tsewctan cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. Tsjii noojiqui wejrqui wejt anjilanacz̈tan quejpz̈cac̈ha; wejt Ejpz̈ wali aztan quejpz̈cac̈ha. Jalla nuz̈ quejpz̈cu, wejrqui zapa mayniz̈quiz tjaac̈ha, jaknuz̈t kamc̈haja, jalla nii jaru tjaac̈ha. \v 28 Weraral cjiwc̈ha. Tsjii noojiqui wejrqui mantiz poderz̈tan tjonac̈ha. Yekjap tekzi z̈ejlñi z̈oñinacaqui nii noojcama ana ticznaquic̈ha. \c 17 \s1 JESUSAQUI TSJEMATAZ̈ CJISSIC̈HA \p \v 1 Sojta tjuñquiztan Jesusaqui Pedruz̈tan, Jacobz̈tan, Juanz̈tan, Jacoboz̈ lajk, jalla ninaca chjitchic̈ha. Ninacz̈tan alaja nuz̈ pajk curquin ojkz̈cu, yawchic̈ha. \v 2 Jalla nicju ninacz̈ yujcquin tsjemat chercherchiz cjissic̈ha. Jesusiz̈ yujcqui walja c'ajñi cjissic̈ha tjuñiz̈takaz. Niz̈aza niiz̈ zquitimi muzpa llijñi cjissic̈ha, niz̈aza ancha chiwi. \v 3 Nii orapacha Moisestan Eliastan parizichic̈ha. Nii pucultan z̈oñiqui Jesusiz̈tan parlican z̈elatc̈ha. \v 4 Jalla nekztan Pedruqui Jesusiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Wejt Jiliri, tekz z̈ejlzqui walikazza. Am pecaquiz̈ niiqui, c̈hjep chjujlli kjuyaz̈ kjuyac̈ha wejrnacqui, tsjiiqui amta, tsjiiqui Moisesta, tsjiiqui Eliasta. \p \v 5 Pedruz̈ nuz̈ chiyan, zuma kjañi tsjiriqui ninacz̈quiz urpuntichic̈ha. Tsjirquiztan tsjii jora chiiz̈quichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tiic̈ha wejt k'ayi Maatiqui. Tiiz̈ cjen anchal cuntintutc̈ha. Jalla tiiz̈ takunaca catoka. \p \v 6 Jalla nii chiiz̈quita nonz̈cuqui, nii c̈hjep tjaajinta z̈oñinacaqui yokquiz tuzi t'okzic̈ha. Muzpa tsucchic̈ha. \v 7 Jalla nuz̈ tuzi t'okzi z̈elan, Jesusaqui ninacz̈quiz macjatz̈quichic̈ha. Ninacz̈quiz kjarz̈tan lanlanz̈inchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tsijtsna. Anac̈ha tsuca. \p \v 8 Ninacaqui acha waytiz̈cu Jesusa alajakaz cherzic̈ha, ana iya jecmi cherchic̈ha. \p \v 9 Nekztanaqui curquiztan chjijwz̈can, Jesusaqui ninacz̈quiz mantichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anaz̈ jecz̈quizimi nii anc̈hucaz̈ cherta maznaquic̈ha, weriz̈ ticziquiztan jacatatta, jalla niicama. \p \v 10 Nekztanaqui niiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui Jesusiz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Lii tjaajiñi maestrunacaqui cjiñic̈ha, primero Elías profetaqui tjonstanc̈ha, nii. ¿Kjaz̈tiquiztan nii maestrunacaqui niz̈ta chiiya? \p \v 11 Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Ultimupanz̈ Eliasqui wejt tuqui tjonchic̈ha. Niiqui tjappachaz̈ tjaczic̈ha, wejr tjonzjapa. \v 12 Wejrqui cjiwc̈ha. Eliasqui tjonchitala. Pero lii maestrunacaqui nii Elías ana pajchila. Antiz ninacz̈ kuzcama nii Elías c̈hjulumi sufriskatchic̈ha. Niz̈aza ninacaqui wejrzakaz ancha sufriskataquic̈ha. \p \v 13 Jalla nuz̈ Jesusiz̈ chiitiquiztan nii tjaajinta z̈oñinacaqui tantiyazzic̈ha, Juan Bautistac̈ha Eliasqui, nii. \s1 TSJII MAJCHQUI ZAJRAZ̈ TUCKATTA \p \v 14 Jalla nekztanaqui curquiztan chjijwz̈cu, parti z̈oñinacz̈quiz irantiz̈quichic̈ha. Nekztan tsjii z̈oñiqui Jesusiz̈quiz macjatz̈cu, niiz̈ yujcquiz quillzic̈ha. Niz̈aza tuz̈ cjichic̈ha: \p \v 15 —Wejt Jiliri, wejt majchquiz okz̈nalla. Niiqui t'ucñipanc̈ha. Ancha sufric̈ha. Avisac ujquiz tjojtsa, niz̈aza kjazquiz zakaz tjojtsa. \v 16 Tekz zjijcchinc̈ha am tjaajinta z̈oñinacz̈quiz. Ninacaqui ana c̈hjetñi atchic̈ha. \p \v 17 Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii timpuquiz kamñi z̈oñinacaqui ana Yoozquin kuzzizza, ana zumac̈ha. ¿C̈hjulorcamat wejr anc̈hucatan z̈elaqui? ¿C̈hjulorcamat anc̈hucaquiz awantaqui? Wejtquin zjijca nii am majch. \p \v 18 Jalla nekztanaqui Jesusaqui nii majch tanñi zajra ujzic̈ha; nekztan chjatkatchic̈ha. Jalla nii orapacha z̈ejtchi cjissic̈ha. \v 19 Jalla nekztanaqui tjaajinta z̈oñinacaqui Jesusiz̈quiz zinapora pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Kjaz̈tiquiztan wejrnacqui zajraz̈ tanta z̈oñi ana c̈hjetñi atchintaya? \p \v 20 Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucqui anac̈ha Yoozquin tjapa kuzziz. Jalla niz̈tiquiztan ana chjatkati atc̈ha. Weraral cjiwc̈ha. Tsjii mostasa cjita simillaqui koltallac̈ha. C̈hjactiquiztan walja pakjiz̈ pajkc̈ha. Yoozquin tjapa kuzzizc̈huc cjec̈haj niiqui, jalla tuz̈ paasac̈ha. Tii curumiz̈ mantasac̈ha, tuz̈ cjican: “Tekztan najwk oka”. Jalla nuz̈ mantitiquiztan curucz̈ okasac̈ha. Tjappacha c̈hjulumi paasac̈ha anc̈hucqui, ultimu Yoozquin tjapa kuztan cjec̈haj niiqui. \v 21 Pero tii punta zajra chjatkatzjapa, Yoozquin mayiziz waquizic̈ha. Niz̈aza ayunas waquizic̈ha. \p \v 22 Galilea yokaran juntupacha ojklaycan, Jesusaqui niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈quiz chiichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrqui tsewctan cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. Wejrqui z̈oñinacz̈ kjarquin intirjital cjeec̈ha. \v 23 Niz̈aza contal cjeec̈ha. Niz̈aza c̈hjep majquiztanzti jacatatac̈ha. \p Jalla nuz̈ chiitiquiztanaqui ancha llaquisiskatchic̈ha nii tjaajintanacz̈quiz. \s1 TIMPLU IMPUESTO \p \v 24 Nekztan Jesusiz̈tan niiz̈ tjaajintanacz̈tanpacha Capernaum watja irantichic̈ha. Nekztan timplujapa impuesto cobriñinacaqui Pedruz̈quin cherzñi ojkchic̈ha. Jalla niiz̈quin zalz̈cu pewczic̈ha tuz̈ cjican: \p —¿Anc̈huca tjaajiñi maestruqui timplu impuesto ana pacñikaya? \p \v 25 Pedruqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Impuesto pacñipanc̈hay. \p Jalla nekztanaqui Pedruqui kjuyquiz luzzic̈ha, jakziquin Jesusac z̈elatc̈haja, jalla nicju. Ima Pedruz̈ chiyan, Jesusaqui niiz̈quiz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Simón, ¿tii tantiya? Tii muntuquiz z̈ejlñi jilirinacaqui impuesto cobriñic̈ha. ¿Jakziltiz̈quiztan cobriya? ¿Persun wajtchiz z̈oñinacz̈quiztankaya? uz̈ ¿yekja wajtchiz z̈oñinacz̈quiztan, ja'? \p \v 26 Pedruqui kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —Yekja wajtchiz z̈oñinacz̈quiztanpanc̈ha. \p Nekztan Jesusaqui cjichic̈ha: \p —Jalla niz̈tiquiztan nii jilirinacz̈ persun wajtchiz z̈oñinacaqui impuestonaca ana pacasac̈ha. \v 27 Jalla nuz̈ cjenami, anaz̈ jecmi uc̈hum quintra iñiziñi cjiskatz pecuc̈ha. Jaziqui kotquin oka. Nekztan ch'iz tanzjapa kjazquiz anzuelo tjojtznaquic̈ha. Primiru tanzi ch'iz lecznaquic̈ha. Nii ch'iz ata waakatz̈cu, tsjii paaz wachaquic̈ha. Nii paazqui wejt impuestojapa, niz̈aza am impuestojapa wacaquic̈ha. Nii paaz chjicha, uc̈hum impuestonaca paczjapa. \c 18 \s1 ¿JECT TUCQUIN CJES? \p \v 1 Jalla nii orapacha tjaajinta z̈oñinacaqui Jesusiz̈quiz macjatz̈cu pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Arajpach Yooz wajtquiz, ¿ject juc'ant pajk puestuquin uchtaz̈ cjeequi? \p \v 2 Jalla nekztanaqui Jesusaqui tsjii uza kjawzic̈ha. Nii uza ninacz̈ taypiquiz tsijtskatchic̈ha. \v 3 Nekztanaqui Jesusaqui cjichic̈ha: \p —Weraral cjiwc̈ha. Anc̈hucqui tii ocjalz̈ kuz irata, niz̈ta kuzziz pecc̈ha. Anc̈huca kuz ana campiita cjec̈haj niiqui, arajpach Yooz wajtquiz anapan luzasac̈ha. \v 4 Jalla niz̈tiquiztan tii ocjalz̈ kuz irata, jalla niz̈ta humilde kuzziz cjis waquizic̈ha. Jakziltat niz̈ta kuzziz cjisnaquiz̈ niiqui, jalla niic̈ha arajpach Yooz wajtquiz juc'ant honorchizqui. Juc'ant zuma puestuquiz uchtaz̈ cjequic̈ha. \v 5 Jequit weriz̈ cjen tsjii ocjalaz̈takaz humilde kuzziz z̈oñi risiwc̈haja, jalla niiqui wejrzakaz risiwc̈ha. \s1 PAAZQUIZTAN CWITASA \p \v 6 ‛Niz̈aza jakzilta humilde kuzziz z̈oñit wejtquin tjapa kuztan criyac̈haja, jalla niiz̈quiz ana jakziltami ujquiz tjojtskatz waquizic̈ha. Ujquiz tjojtskataquiz̈ niiqui, nii ujquiz tjojtskatñi z̈oñz̈ jorquiz tsjii pajk molinu tjaaj mokz̈cu, koz kotquiz jacuntiz waquizic̈ha. Jalla nii tsjan cusaz̈ cjesac̈ha nii ujquiz tjojtskatñi z̈oñz̈taqui. \v 7 ¡Zoñinacajay! Ujquiz tjojtaquic̈ha, niz̈aza ujquiz tjojtskataquic̈ha. Pero nekztan ana walinaca tjonaquic̈ha. Tii muntuquiz ujquiz tjojtskatñinaca panz̈ z̈elaquic̈ha, pero nii ujquiz tjojtskatñinacaqui ninacz̈tajapa ana waliz̈ cjequic̈ha. \p \v 8 ‛Jalla niz̈tiquiztan am kjaraz̈laj uz̈ kjojchaz̈laj ujquiz tjojtskatc̈haja, nii uj paañi kjara cjicu uz̈ kjojcha cjicu pootzna, niz̈aza najwk tjojta. Jalla nuz̈ tsjii kjara cjicu uz̈ tsjii kjojcha cjicu pertissi cjenami am parti curpuqui ana infiernuquin tjojttaz̈ cjesac̈ha. Jalla nuz̈ waliz̈ cjesac̈ha. \v 9 Niz̈aza am c̈hjujcquiqui ujquiz tjojtskatc̈haja, jalla nii c̈hjujcqui lecz̈na, niz̈aza najwk tjojta. Yooztan wiñaya kamzjapaqui tsjii c̈hjujquiqui pertissiz̈ cjequiz̈ niiqui, waliz̈ cjequic̈ha. Tjapa curpuqui infiernuquin tjojttaz̈ cjequiz̈ niiqui, ana waliz̈ cjequic̈ha. \s1 ZARAKCHI UUZA QUINTU \p \v 10 ‛Humilde kuzziz z̈oñinacz̈tan ana chjaawjkata. Anc̈hucaquiz cjiwc̈ha, ninacz̈ anjilanacaqui wejt arajpach Yooz Ejpz̈ yujcquiz z̈ejlñipanc̈ha. \v 11 Wejrqui tsewctan cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. Wejrqui tii muntuquiz tjonchinc̈ha, ujquiz kamñi z̈oñinaca liwriizjapa. \p \v 12 ‛¿Jalla tii tantiya? Tsjii z̈oñiqui patac uuzichiztac̈ha. Patac uuziquiztan tsjiillaqui yekjaquin zaraktan, nii z̈oñiqui nii llatuntunc llatuncani uuzinaca curquin ecaquic̈ha, zarakchi uuza kjurz̈quizjapa. \v 13 Niz̈aza katchi uuza wachaquiz̈ niiqui, nekztan walja chipznaquic̈ha ana zarakchi uuzanacz̈quiztan juc'anti. \v 14 Jalla niz̈ta irata anc̈huca arajpach Yooz Ejpqui humilde kuzziz z̈oñinacz̈quiztan anapan jakziltami pertita cjis munc̈ha. \s1 UJ PERTUNZ PUNTU \p \v 15 ‛Am jilaqui am quintra ana wali paaquiz̈ niiqui, jalla niiz̈tan zinapora palt'a, niiz̈ ana wali paata ujquiztan “ujchizpanc̈ha” cjican cjeequi. Jalla nuz̈ amiz̈ chiiz̈intiquiztan catokaquiz̈ niiqui, nii jilaqui ricujta cjequic̈ha. \v 16 Zinapora chiiz̈intiquiztan ana nonz pecaquiz̈ niiqui, nii uj paañi jilz̈quiztan okaquic̈ha. Nekztan iya pucultan jila kjawz̈cu, wilta nii uj paañi jilz̈quin okaquic̈ha, niiz̈ paata uj tjeezjapa. Jalla nuz̈ paaz̈cu pucultan cjicu uz̈ c̈hjepultan cjicu testicz̈ taypiquiz niiz̈ paata uj tjeez̈ta cjequic̈ha. \v 17 Nii uj paañiqui anapanz̈ niiz̈ uj maz pecaquiz̈ niiqui, jalla nii puntuquiztan tjapa icliz jilanacz̈quin maznaquic̈ha. Anapan niiz̈ uj maz pecaquiz̈ niiqui, ana Yoozquin criichi jilaz̈takaz c̈hejlnaquic̈ha, niz̈aza impuesto cobriñi z̈oñiz̈takaz. \p \v 18 Ultim weraral cjiwc̈ha. Tii muntuquiz jequit am c̈helac̈haja, jalla niiqui arajpach Yooziz̈ c̈hejlta zakaz cjequic̈ha. Niz̈aza tii muntuquiz jequit am cutznac̈haja, jalla niiqui arajpach Yooziz̈ cutz̈ta zakaz cjequic̈ha. \p \v 19 Tii zakal chiiz̈inuc̈ha. Tii muntuquiz pucultan anc̈hucqui tsjiikaz Yoozquiztan mayaquiz̈ niiqui, anc̈hucaquiz tjaataz̈ cjequic̈ha. Wejt arajpach Yooz Ejpqui anc̈hucaz̈ mayta tjaaquic̈ha. \v 20 Niz̈aza tsjii pucultanami c̈hjepultanami wejtquin kuzziz cjen wejt tjuuquiz ajcznaquiz̈ niiqui, jalla ninacz̈ taypiquiz wejrzakaz z̈elac̈ha. \p \v 21 Wiruñaqui Pedruqui Jesusiz̈quin pewczñi ojkchic̈ha. Zalz̈cu, jalla tuz̈ pewczic̈ha: \p —Wejt Jiliri, ¿Kjaz̈ wiltamiz̈ wejt jilaqui wejt quintra uj paaz̈cu pertuna mayisasaya? ¿Niz̈aza wejrqui kjaz̈ wiltat pertunasaya? ¿Pakallak wilta pertunasaya? \p \v 22 Jesusaqui niiz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrqui cjiwc̈ha, anaz̈ pakallak wilta cjesac̈ha. Antiz pakallak tunc pakallakuni wiltan wiltan pertunasac̈ha. \s1 KAJCHIZ Z̈OÑI QUINTU \p \v 23 Arajpach Yooz mantiz puntuquiztan jalla tuzuc̈ha. Tsjii chawc jiliriqui piyunanacz̈quiz kaja packatz pecatc̈ha. \v 24 Jalla nuz̈ packatan tsjii kajchiz z̈oñiqui zjijctatac̈ha. Nii z̈oñiqui walja kajanacchiztac̈ha, tsjii kjaz̈ millona. \v 25 Nii piyunz̈taqui anaz̈ pacz paaz z̈elatc̈ha. Nekztan patrunaqui jalla tuz̈ mantichic̈ha: “Tii z̈oñi tuya, paaz cunsiczjapa. Niz̈aza niiz̈ tjunmi, ocjalanacami, tjapa niiz̈ cusasanacami liwj tuyla kaja pacz paaz cunsiczjapa”. \v 26 Nekztanaqui nii piyunaqui patrunz̈ yujcquiz quillzic̈ha, niz̈aza roct'ichic̈ha, tuz̈ cjican: “Wejt patruna, pertunalla. Tjappachal pacac̈ha”. \v 27 Niz̈tami patrunaqui ancha okzic̈ha; niz̈aza nii kaja ana cobrichic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan liwrii cjissic̈ha nii kajquiztan. \v 28 Wajilla nii piyunaqui nijwctan ulanz̈cu tsjii piyun maztan zalchic̈ha. Nii piyun maziqui tsjii kjaz̈talla kajatac̈ha nii pertunta piyunz̈quiz. Nekztan nii pertunta piyunaqui jor t'ullcu tanchic̈ha, nii packatzjapa, tuz̈ cjican: “Kajquiztan tjappacha paca”. \v 29 Jalla nekztanaqui nii piyun maziqui niiz̈ yujcquiz quillzic̈ha, niz̈aza roct'ichic̈ha, tuz̈ cjican: “Pasinsis kuzziz cjee. Nii kajallquiztan tjappachakal pacac̈ha”. \v 30 Nii kaja cobriñizti ana munchic̈ha. Antiz carcilquin uchantichic̈ha, jalla nii kaja paczcama. \v 31 Parti piyunanacaqui niz̈ta paañi cherz̈cu ancha sint'ichic̈ha. Nekztan patrunz̈quiz mazñi ojkchic̈ha. Jalla nicju tjappacha quint'ichic̈ha, jaknuz̈t watc̈haja, nii. \v 32 Jalla nekztanaqui patrunaqui nii pertunta piyuna wilta kjawz̈katchic̈ha. Nekztan cjichic̈ha: “Ana zum kuzziz piyuna, wejrqui tjapa am kajanaca pertunchinc̈ha, amiz̈ roct'iñiz̈ cjen. \v 33 Jaknuz̈t wejrqui am kajquiztan, pertunchinc̈haja, jalla nuz̈uzakaz amlaqui am piyun mazquiz pertunstanc̈ha”. \v 34 Jalla nekztanaqui patrunaqui juc'anti z̈awjzic̈ha. Niz̈aza mantichic̈ha, nii piyuna casticzjapa, tjapa niiz̈ kaja paczcama. \p \v 35 Jesusaqui nii quintu quint'ican jalla tuz̈ z̈erzic̈ha: \p —Jakzilta anc̈hucaquiztan niiz̈ jilz̈quiz kuzquiztan ana pertunac̈haja, jalla nuz̈uzakaz wejt arajpach Yooz Ejpqui anc̈hucaquiz ana pertunaquic̈ha. \c 19 \s1 MAATAKZ̈TAN JALJTIZ PUNTU \p \v 1 Jalla nuz̈ tjaajinz̈cu Jesusaqui Galilea yokquiztan ojkchic̈ha. Judea yokquin irantichic̈ha, Jordán cjita pujz̈ tuwanchuc. \v 2 Muzpa z̈oñinacaqui niiz̈quiz apzic̈ha. Jalla nicju muzpa laanaca c̈hjetinchic̈ha. \p \v 3 Jalla nekztanaqui yekjap fariseo z̈oñinacaqui Jesusiz̈quiz macjatchic̈ha, ujquiz tjojtskatzjapa. Nekztan tuz̈ pewczic̈ha: \p —¿C̈hjul uj paatiquiztanaqui persun maatakz̈tanaqui jaljtasaya? \p \v 4 Jesusaqui ninacz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Yoozqui tii muntu paacan, luctakz̈tan maatakz̈tan paachic̈ha. ¿Cjijrta Yooz takuqui ana liichinc̈hucjo? \v 5 Yooz takuqui tuz̈ cjic̈ha: “Jalla niz̈tiquiztan tsjii z̈oñiqui tjunatan zalzjapa, maa ejpz̈quiztan zarakstanc̈ha. Zalz̈cu pucultan tsjii lucutiñi cjissa”. \v 6 Jalla nuz̈ kjanapacha tjeez̈a, anaz̈ iya pucultan z̈oñi, pero tsjiikazza. Jalla niz̈tiquiztan anaz̈ jaljtasac̈ha. Yoozza tsjii luctakz̈tan tsjaa maatakz̈tan chjalziqui, tsjii lucutiñi cjisjapa. Yooz chjalz̈taqui ana jaljta cjesac̈ha. \p \v 7 Nekztanaqui pewczic̈ha tuz̈ cjican: \p —Moisesqui jalla tuz̈ mantichic̈ha. Tsjii certificado de divorcio tjaaquiz̈ niiqui, tjunatan jaljtasac̈ha. ¿Kjaz̈tiquiztan niz̈ta mantichejo, ana jaljtiz z̈elanajo? \p \v 8 Jesusaqui ninacz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucaz̈ chojru kuzziz cjen Moisesqui tjunatan jaljtis lii tjaachic̈ha. Primirquiztanpacha anataz̈ niz̈ta. \v 9 Wejrqui anc̈hucaquiz chiiz̈inuc̈ha. Adulteriuquiz ojklayñiz̈ cjenkaz am maatakz̈tan jaljtasac̈ha. Jequit ana adulterio paachiz̈ cjenaqui niiz̈ persun maatakz̈tan jaljtac̈haja, niz̈aza yekja maatakz̈tan zalznac̈haja, jalla niiqui adulterio uj paac̈ha. Niz̈aza jequit divorcita maatakz̈tan zalznac̈haja, nii zakaz adulterio paac̈ha. \p \v 10 Tjaajinta z̈oñinacaqui niiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Luctakz̈tan persun maatakz̈tan jalla niz̈ta cjesaz̈ niiqui, anaz̈ cumpinc̈ha zalzqui. \p \v 11 Jesusaqui nekztan cjichic̈ha: \p —Tjapa z̈oñinacaqui tii tjaajinta anaz̈ catokaquic̈ha. Jakziltiz̈quiz Yoozqui tjaajnac̈haja, jalla niiqui tii tjaajintaqui catokaquic̈ha. \v 12 Z̈oñinacaqui punta punta ana zalzi cjic̈ha. Yekjapanacaqui nastiquiztanpacha ana zalzucac̈ha. Yekjapanacazti capunapantac̈ha, jalla niz̈tiquiztan ana zalzñi atasac̈ha. Yekjapanacazti ana zalz pecc̈ha, arajpach Yooz Ejpz̈tajapa langzjapa. Jecmiz̈ tii takucama kami catokaquiz̈ niiqui, paj kamla. \s1 OCJALANACZ̈ PUNTU \p \v 13 Z̈oñinacaqui ocjalanaca Jesusiz̈quiz zjijcchic̈ha, ocjalanacz̈quiz kjarz̈tan lanznajo, nii ocjalanacz̈tajapa Yoozquin mayiz̈inajo. Pero tjaajinta z̈oñinacaqui zjijcñi z̈oñinacz̈quiz atajchic̈ha. \v 14 Nekztan Jesusaqui cjichic̈ha: \p —Tii ocjalanaca wejtquin tjonaj cjee, ana ataja. Tii ocjalanacz̈ kuz irata jalla niz̈ta kuzzizza arajpach Yooz mantita kamañchiz z̈oñinacaqui. \p \v 15 Nekztan Jesusaqui ocjalanacz̈quiz kjarz̈tan lanzic̈ha. Jalla nekztan nii yokquiztan ojkchic̈ha. \s1 RICACH TJOWAQUI TJONCHIC̈HA \p \v 16 Wiruñaqui tsjii tjowaqui Jesusa cherzñi ojkchic̈ha. Nekztan pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Zuma Maestro, Yooztan wiñaya kamzjapa, ¿c̈hjul zumanacat wejr paasaya? \p \v 17 Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Kjaz̈tiquiztan “Zuma Maestro” cjee amjo? Tsjii alajac̈ha zumaqui. Yoozkazza niiqui. Yooztan wiñaya kamz pecc̈haj niiqui, Yooz Epiz̈ mantitanac jaru kama cjee. \p \v 18 Nii tjowaqui jalla nekztan kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿C̈hjul mantitanacaya? \p Jesusaqui niiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Anac̈ha z̈oñi conzqui. Anac̈ha adulteriuquiz ojklayzqui. Anac̈ha tjangzqui. Anac̈ha toscara chiizqui, jecz̈quizimi. \v 19 Am maa ejpmi rispitaquic̈ha. Jaknuz̈um persunpachquiz okzñamz̈laja, jalla niz̈ta okzñi kuzziz cjispanc̈ha z̈oñinacz̈quizimi, lijitum maziz̈takazza. \p \v 20 Nii tjowaqui nekztan cjichic̈ha: \p —Tjapa nii mantitanacami cumpliñc̈ha koltiquiztanpacha. ¿Jaziqui c̈hjulut wejtta pjaltasa? \p \v 21 Jesusaqui tuz̈ cjichic̈ha: \p —Ancha wali cjissim pecc̈haj niiqui, oka, niz̈aza amta z̈ejlñi cusasanaca tuyzna. Jalla nii tuyz̈cu, porinacz̈ ona. Jalla niz̈tiquiztan arajpachquin cusasanacaz̈takaz zuma honora tjaatam cjequic̈ha. Jalla nii cumpliscu wiltam tjonaquic̈ha wejttan chica ojklayzjapa. \p \v 22 Jalla niz̈ta chiita nonz̈cu, nii tjowaqui walja llaquita kuzziz ojkchic̈ha. Ancha ricachutac̈ha. \p \v 23 Jalla nekztanaqui Jesusaqui niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈quin cjichic̈ha: \p —Weraral anc̈hucaquiz cjiwc̈ha. Tsjii ricachu z̈oñi arajpach Yooz mantuquiz luzjapa ancha ch'amaz̈ cjesac̈ha. \v 24 Tsjii camello cjita animala z̈ejlc̈ha. Nii camelluqui ch'aman acuj cjuñ pjetquiz luzasac̈ha. Jalla niz̈taz̈ ricachunacaqui tsjan ch'amac̈ha Yooz kamañ jiczquiz luzqui, Yooz wajtchiz z̈oñi cjisjapa. \p \v 25 Jalla nuz̈ nonz̈cu, tjaajinta z̈oñinacaqui walja ispantichic̈ha. Nekztan ninacpora pewcsarassic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Jectpan liwriita cjesajo? \p \v 26 Jesusaqui ninacz̈ kjutñi cherzic̈ha. Jalla nekztan cjichic̈ha: \p —Z̈oñinacaqui anaz̈ persunpacha liwrii atasac̈ha. Yoozpankazza liwriiñiqui. Yoozqui jecmi liwrii atasac̈ha. \p \v 27 Jalla nekztanaqui Pedruqui Jesusiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Wejt Jiliri, wejrnacqui tjapa persun cusasanaca jaytichinc̈ha, amtan chica ojklayzjapa. ¿Jalla niz̈tiquiztan wejrnacqui c̈hjulut canas? \p \v 28 —Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Weraral anc̈hucaquiz cjiwc̈ha. Ew muntuquiz z̈elan, wejrqui poderchiz puestuquiz luzac̈ha. Anc̈hucazakaz poderchiz puestunacquiz luzaquic̈ha, tuncapan Israel partira mantizjapa. \v 29 Jakzilta z̈oñit weriz̈ cjen kjuyanaca, jilanaca, cullaquinaca, maa ejp, tjun, ocjalanaca, yokanaca ecac̈haja, jalla ninacaz̈ walja zuma kamañ wirchiz cjequic̈ha. Niz̈aza arajpachquin Yooztan wiñaya kamaquic̈ha. \v 30 Arajpachquin Yoozqui wacchi tii timpuquiz tucquin cjiñi z̈oñinaca wirquin cjiskataquic̈ha. Niz̈aza Yoozqui wacchi tii timpuquiz wirquin cjiñi z̈oñinaca tucquin cjiskataquic̈ha. \c 20 \s1 PIYUNANACZ̈ QUINTU \p \v 1 ‛Arajpach mantiñi Yooz puntuquiztan jalla tuz̈uc̈ha. Wentanalla tsjii yokchiz wali pajk patrunaqui piyunanaca kjuri ulanchic̈ha, uwas frut zkala ajzjapa. \v 2 Piyunanacz̈tan acuerduquiz luzzic̈ha, zita langz̈tan tsjii denario cjita paaz paczjapa. Jalla nekztanaqui langzñi cuchanz̈quichic̈ha. \v 3 Nekztan wenzlaka wilta ulanchic̈ha. Palazquin inakaz z̈ejlñi z̈oñinaca cherchic̈ha. \v 4 Ninacz̈quiz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: “Anc̈hucqui wejt zkal yokquin langzñi oka. Wejrkal zumpacha pacac̈ha”. Nekztanaqui ninacaqui ojkchic̈ha. \v 5 Taypuru patrunaqui wilta ulanchic̈ha, iya piyunanaca kjuri, niz̈aza langznajo. Niz̈aza taypuru zezi cjeella wilta ulanchic̈ha, piyunanaca kjuri, niz̈aza langznajo. \v 6 Nii noojpacha zezi cjee wilta palaz kjutñi ulanchic̈ha. Niz̈aza palazquin inakaz z̈ejlñi z̈oñinacz̈tan zalchic̈ha. Ninacz̈quiz paljaychic̈ha tuz̈ cjican: “¿Kjaz̈tiquiztan anc̈hucqui tonj zita ana langz z̈ejljo?” \v 7 Ninacaqui patrunz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: “Anaz̈ jecmi wejrnac langznajo rocchic̈ha”. Nekztanaqui patrunaqui cjichic̈ha: “Anc̈hucqui wejt yokquin zakaz langzñi oka. Wejrkal jakniiz̈laj niil pacac̈ha”. \v 8 Tjuñiz̈ kattan nii yokchiz patrunaqui niiz̈ langzkatñi encargado mantichic̈ha, tuz̈ cjican: “Kjawz̈ca langzñi piyunanaca, paczjapa. Primiruqui wiri tjonchi piyunanacz̈quiz pacaquic̈ha; wirquin, tuqui tjonchi piyunanacz̈quiz pacaquic̈ha”. \v 9 Jalla nekztanaqui nii wiri luzzi piyunanacaqui langzkatñiz̈quiz macjatchic̈ha. Zapa mayni ninacz̈quiz pactac̈ha, tsjii nooj lanztaz̈ niz̈tapacha. Tsjii denario cjita paaz tanzic̈ha. \v 10 Jalla nekztanaqui wirquin paczquita primiru piyuna luzzi z̈oñinaca kjawz̈tatac̈ha. Jalla nii primiru piyuna luzzi z̈oñinacaqui pinsichic̈ha jila paca tanzjapa wiri piyuna luzzi z̈oñinacz̈quiztan. Jalla nekztanaqui pacchic̈ha tsjii denario cjita paaz zakaz. \v 11 Jalla nii paca tanz̈cu patrunz̈ quintra quijchic̈ha, \v 12 tuz̈ cjican: “Tii wirquin piyuna luzzi z̈oñinacaqui tsjii orakaz langzic̈ha. Wejrnaczti primirquiztanpacha langzinc̈ha, niz̈aza zita ancha sii kjakquiz otz̈can langzinc̈ha. Ninacz̈quizimi wejtnacaquizimi tsjiikaz pacchamc̈ha”. Jalla nuz̈ cjican quijchic̈ha. \v 13 Nii patrunaqui tsjii ninacz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: “Jila, amquiz anal incallchinc̈ha. Jalla nuz̈ tsjii acuerduquiz luztapanla, tsjii denario paaz paczjapa. \v 14 Tii paca tanzna, niz̈aza oka. Tii wirquin piyuna luzzi z̈oñinacz̈quiz niz̈azakaz pacz pecuc̈ha, amquiz pactala, jalla nuz̈ zakaz. \v 15 Wejt persun paaztan jaknuz̈ut wejr pinsuc̈haja, jalla nuz̈ wejt munañpiquiz pacasac̈ha. Weriz̈ zuma pacñi kuzziz cjen amqui iñiziñi kuzziz cjissamla”. \v 16 Jalla niz̈ta irataz̈ wirquin cjiñinacaqui tucquinz̈ cjequic̈ha. Niz̈aza tucquin cjiñinacaqui wirquinz̈ cjequic̈ha. Kjawz̈ta z̈oñinacaqui wacchic̈ha. Illzta z̈oñinacazti kolucullac̈ha. \s1 JESUSAQUI NIIZ̈ TICZ MAZZIC̈HA \p \v 17 Wiruñaqui Jesusaqui niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈tan Jerusalén ojkchic̈ha. Jalla nuz̈ jiczquiz ojkcan, Jesusaqui tsjii latu niiz̈ tuncapan illzta z̈oñinaca chjitchic̈ha, niz̈aza ninacz̈quiz tuz̈ cjichic̈ha: \p \v 18 —Anc̈hucqui zizza, tii jiczqui Jerusalén kjutñiz̈ ojkc̈ha, nii. Jerusalén wajtquin wejrqui intirjital cjeec̈ha timplu jilirinacz̈quizimi lii tjaajiñi maestrunacz̈quizimi. Jalla ninacaqui wejr conaquic̈ha. Wejrqui tsewctan cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. \v 19 Niz̈aza wejrqui yekja wajtchiz z̈oñinacz̈quiz intirjital cjeec̈ha, ana wali burla paata cjisjapa. Niz̈aza wejrqui wjajttal cjeec̈ha. Ultimquiziqui cruzquiz ch'awcta contal cjeec̈ha. Jalla nekztan c̈hjep majquiztanzti jacatatac̈ha. \s1 TSJII FAVORA MAYTA \p \v 20 Jacobz̈tan Juanz̈tan ninacz̈ maaqui Jesusiz̈quiz macjatz̈quichinc̈ha. Jacobz̈tan Juanz̈tan ninacz̈ ejpqui Zebedeo cjitatac̈ha. Jalla naa maaqui maatinacz̈tanpacha Jesusiz̈quin macjatchinc̈ha. Nekztanaqui naaqui Jesusiz̈ yujcquiz quillzinc̈ha, tsjii favora mayzjapa. \v 21 Nekztan Jesusaqui naaquiz cjichic̈ha: \p —¿Amqui c̈hjulum pecya? —cjican. \p Naaqui kjaazinc̈ha, tuz̈ cjican: \p —Amqui am mantis puestuquin luzcu tii wejt pucultan majchnaca am latuquiz uchnalla, tsjiiqui z̈ew latuquiz niz̈aza tsjiiqui zkar latuquiz. \p \v 22 Jesusaqui tuz̈ kjaazic̈ha: \p —Anc̈hucqui c̈hjulut mayc̈haja ana intintazza. Wejrqui walja sufris tanc̈ha. ¿Niz̈tapacha anc̈huc sufrasaya? Niz̈aza tsjii nooj ancha sufrican watac̈ha tsjii bautismoz̈takaz. ¿Jalla niz̈tapacha anc̈huc sufrasaya? \p Ninacaqui tuz̈ kjaazic̈ha: \p —Nii sufris watimi atasac̈ha. \p \v 23 Nekztan Jesusaqui cjichic̈ha: \p —Weraral cjiwc̈ha. Anc̈hucpacha sufris tanznaquic̈ha, tsjii licz wazuz̈takaz. Niz̈aza sufris wataquic̈ha, tsjii bautismoz̈takaz. Pero wejrqui mantis puestuquin luzcu, z̈ew latuquizimi zkar latuquizimi ana jecmi uchasac̈ha. Wejt Yooz Ejpkaz nii puestunaca tjaaquic̈ha jecz̈tajapa tjacz̈takazlani, jalla ninacz̈ta. \p \v 24 Parti nii tuncapan illzta z̈oñinacaqui nii mayta puntu nonz̈cu nii pucultan jilazullcaz̈ quintra z̈awjchic̈ha. \v 25 Pero Jesusaqui tjappacha nii tjaajintanaca kjawzic̈ha, nekztan tuz̈ cjichic̈ha: \p —Anc̈hucqui zumpacha zizza, jalla tuz̈u. Tii muntuquiz nación jilirinacaqui patrunaz̈takaz mantiñic̈ha, niz̈aza chawc jilirinacaqui parti z̈oñinacz̈quiziqui niiz̈ mantita cazkatñipankazza. \v 26 Anc̈hucqui ana niz̈ta irata cjee. Tsjii kjutñic̈ha nii irat kuzqui. Anc̈hucaquiztan jequit chawc jiliriz̈takaz cjis pecc̈haja, jalla niiqui piyunaz̈takaz cjis waquizic̈ha parti z̈oñinacz̈quiziqui. \v 27 Niz̈aza jequit anc̈hucaquiztan tucquin mantiñi cjis pecc̈haja, jalla niiqui wirquin cjis waquizic̈ha, parti z̈oñinacaz̈ mantitacama cjisjapa. \v 28 Wejrqui tsewctan cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. Wejrpacha tii muntuquiz ana tjonchinc̈ha, sirwita cjisjapa. Antiz wejrc̈ha tjonchinqui, z̈oñinacz̈quiz sirwisjapa, wejr ticzcama. Jalla nuz̈ ticz̈cu walja preciochiztakal cjeec̈ha, z̈oñinaca liwriizjapa. —Jalla nuz̈ cjichic̈ha Jesusaqui. \s1 ZUR Z̈OÑINACA C̈HJETINTA \p \v 29 Jalla nekztanaqui Jericó wajtquiztan ulnan, muzpa z̈oñinacaqui Jesusiz̈quiz apzic̈ha. \v 30 Jicz latuquin pucultan zur z̈oñi julzi z̈elatc̈ha. Ninacaqui Jesusaz̈ watñi nonz̈cu, kjawchic̈ha tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, Davidz̈ majchmajtquiztan tjonñi, wejrnacz̈ okznalla. \p \v 31 Nekz z̈ejlñi z̈oñinacaqui ninacz̈quiz ujzic̈ha, ch'uj cjeyajo. Ninacazti juc'anti kjawchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, Davidz̈ majchmajtquiztan tjonñi, wejrnacz̈ okznalla. \p \v 32 Jalla nekztan Jesusaqui tsijtscu, ninaca kjawzic̈ha. Kjawz̈cu ninacz̈quiz tuz̈ pewczic̈ha: \p —¿C̈hjuluz̈ werj paaj cjii anc̈hucya? \p \v 33 Nii zur z̈oñinacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, wejtnaca c̈hjujquiz̈ c̈hjetinz̈inalla. \p \v 34 Nekztanaqui Jesusaqui ninacz̈quiz sint'izcu c̈hjujqui lanlanz̈inchic̈ha. Jalla nii orapacha cherñi cjissic̈ha. Jalla nekztanaqui Jesusiz̈quiz apzic̈ha. \c 21 \s1 JESUSAQUI JERUSALEN WAJTQUIN LUZZIC̈HA \p \v 1 Jerusalén watja z̈catz̈incan, Betfagé watja irantichic̈ha. Betfagé watjaqui Olivos cjita curu z̈catitac̈ha. Nicju irantican Jesusaqui pucultan tjaajinta z̈oñinaca cuchanchic̈ha, tuz̈ cjican: \p \v 2 —Jalla nii najwkta watja oka. Jalla nicju mokta ljat azni wachaquic̈ha, niz̈aza pajk zjijc maltum wawchizza naa azniqui. Mokta jerz̈cu wejtquin akz̈caquic̈ha. \v 3 Jakzilta z̈oñimiz̈ atajasaz̈ niiqui, niiz̈quiz anc̈hucqui “Wejt Jiliriz̈ pecc̈ha. Wajilla tjepunta cjequic̈ha tii azniqui”, nuz̈ cjican nii z̈oñz̈quiz cjequic̈ha. —Jalla nuz̈ mantichic̈ha Jesusaqui. \p \v 4 Jalla nii watchiqui profetaz̈ cjijrta taku cumplissic̈ha. Tuquitan nii profetaqui tuz̈ cjijrchic̈ha: \q1 \v 5 “Sión wajtchiz z̈oñinacz̈quiz tuz̈ chiya: Chera, anc̈huca chawc Jiliri tjonc̈ha, humilde kuzziz. Niz̈aza zjijc maltum aznuquiz yawchi tjonaquic̈ha, niz̈aza nii zjijc aznuz̈ maatanpacha tjonaquic̈ha. Jalla ninacaqui carga kuzñi aznunacac̈ha'”. \m Jalla nuz̈ cjijrchic̈ha nii profetaqui. \p \v 6 Jalla nekztanaqui nii pucultanaqui ojkchic̈ha. Niz̈aza jaknuz̈t Jesusaqui mantitc̈haja, jalla niicama paachic̈ha. \v 7 Ninacaqui ljat azñi naaz̈a pajk zjijctanpacha akz̈quichic̈ha. Jalla nuz̈ akz̈cu, zquitinaca aznunacz̈ juntuñ caruntichic̈ha. Nekztan Jesusaqui yawchic̈ha. \v 8 Niiz̈ ojkz jicz latuquiz muzpa z̈oñinaca z̈elatc̈ha. Ninacz̈ zquiti jiczquiz chjinzic̈ha. Yekjapaqui ramuz c̈hjañinaca murchic̈ha jiczquiz chjinzjapa. \v 9 Tucquin ojkñi z̈oñinacami wirquin tjonñi z̈oñinacami chipcan walja wiwi kallantic̈hic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¡Viva tii Yooz tjuuquiz tjonchi z̈oñi! ¡David cjita chawc Jilirz̈ majchmajtquiztan tjonñi! ¡Amqui rispittaj cjila! ¡Amquiz honora tjaataj cjila! ¡Yooz Ejpz̈quin zakaz honora tjaataj cjila! —Jalla nuz̈ wiwchic̈ha. \p \v 10 Jesusaz̈ Jerusalén watja luztan, tjapa nii chawjc wajtchiz z̈oñinacaqui walja ispantichi tjojknakchic̈ha. Niz̈aza walja pewcpewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Jectpan teejo? \p \v 11 Z̈oñinacaqui tuz̈ kjaazic̈ha: \p —Tiiqui Jesusa cjita profetala. Nazaret de Galilea, jalla najwktan tjonchic̈ha. \s1 JESUSAQUI TIMPLU PEWZIC̈HA \p \v 12 Jalla nekztan Jesusaqui Yooz timpluquin luzzic̈ha. Jalla nicju tuyñinacami kjayñinacami timpluquiztan liwj tirkatchic̈ha zancchuccama. Niz̈aza paaz campiiñi z̈oñinacz̈ mizami pjocz̈inchic̈ha; paloma tuyñinacz̈ sillami pjocz̈inchizakazza. \v 13 Jalla nuz̈ paaz̈cu tuz̈ cjichic̈ha: \p —Yooz Takuqui tuz̈ cjic̈ha: “Wejt kjuyaqui Yoozquin mayiziz kjuyac̈ha”. Anc̈huczti tjañinacz̈ kjuyaz̈takaz paachinc̈hucc̈ha. \p \v 14 Jalla nicju tsjii kjaz̈ zur z̈oñinaca Jesusiz̈quiz macjatz̈quichic̈ha, niz̈aza tsjii kjaz̈ zuch z̈oñinaca. Jesusaqui ninaca c̈hjetinchic̈ha. \v 15 Pero timplu jilirinacami lii tjaajiñi maestrunacami jalla nii c̈hjetiñi milajru cherz̈cu, z̈awjchic̈ha. Niz̈aza ocjalanacaqui timpluquin Jesusiz̈quiz tuz̈ wiwchic̈ha: “¡David cjita chawc jilirz̈ majchmajtquiztan tjonñi! ¡Rispittaj cjila!” Jalla nuz̈ nonz̈cu timplu jilirinacami lii maestrunacami ancha z̈awjchic̈ha Jesusiz̈ quintra. \v 16 Nekztan Jesusiz̈quiz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Tinacaz̈ chiita taku ana nonz̈jo? \p Jesusaqui ninacz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Nonznuc̈ha. Niz̈aza nii puntu Yooz takuqui tuz̈ cjic̈ha: \q1 “Ocjalanacami piz itzñi wawanacami wejttajapa honora zumpachaz̈ tjaaquic̈ha. Jalla nuz̈ paaquic̈ha Yoozqui”. \m ¿Jalla nii cjijrta Yooz taku liichinc̈huckaya; ana jaa? \p \v 17 Jalla nekztanaqui ninacz̈quiztan ojkchic̈ha. Betania watja ojkchic̈ha. Jalla nicju alujassic̈ha. \s1 ANA FRUTCHIZ MUNTI \p \v 18 Jakataz̈uqui wenzlaka Jerusalén watja quejpcan c̈hjeri eecskatchic̈ha. \v 19 Jicz latuquiz higo munti cherchic̈ha. Jalla nii muntiquin macjatchic̈ha, fruta apakz̈cu lujlzjapa. Pero fruta ana wajtchic̈ha, c̈hjañchiz alajatac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Jesusaqui nii muntiquiz cjichic̈ha: \p —Jazic anam iya fruta pookñi cjequic̈ha. \p Jalla nii orapacha nii muntiqui kjonchic̈ha. \v 20 Jalla niz̈ta munti kjonñi cherz̈cu, tjaajinta z̈oñinacaqui ispantichic̈ha, niz̈aza Jesusiz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Kjaz̈tiquiztan nii higo munti ratulla kjonya? \p \v 21 Jesusaqui tuz̈ kjaazic̈ha: \p —Weraral anc̈hucaquiz cjiwc̈ha. Anc̈hucqui Yoozquin tjapa kuztanc̈hucc̈halaj niiqui, niz̈aza ana payznakñi kuzzizc̈hucc̈halaj niiqui, tii irata zakaz paasac̈ha. Niz̈aza juc'ant pajk milajru paasac̈ha. Tii curumi mantasac̈ha, tuz̈ cjican: “Tekz̈tan oka. Pajk kotquin tjojtsna”. Jalla nuz̈ mantiz̈cu niz̈ta zakaz okasac̈ha. \v 22 Niz̈aza anc̈hucqui c̈hjulumi tjapa kuztan Yoozquiztan mayac̈haja, jalla niit jama anc̈hucaquiz tjaataz̈ cjequic̈ha. \s1 ¿JEC JESUSIZ̈QUIZ MANTICHI? \p \v 23 Jerusalén irantiz̈cu Jesusaqui wilta timpluquin luzzic̈ha. Jalla nicju tjaajnan, timplu jilirinacami wajtchiz jilirinacami niiz̈quiz macjatz̈quichic̈ha. Nekztan pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Jec am mantichi tii paazjapajo? ¿Jec jilirit am utchi jiliriz̈takaz cjisjapajo? \p \v 24 Jesusaqui ninacz̈quiz tuz̈ kjaazic̈ha: \p —Wejrzal anc̈hucaquiz tsjii pewcznac̈ha. Anc̈hucqui wejtquiz kjaaznaquiz̈ niiqui, wejrzakal anc̈hucaquiz maznac̈ha, jec wejr mantichi, nii. \v 25 Wejtquiz kjaaznalla. ¿Ject Juan mantiz̈quichi bautisjapaya? ¿Yoozkaya, z̈oñinaca, ja'? \p Jalla nekztanaqui ninacpora parlatc̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Jaknuz̈um cjeequi? Uc̈humz̈ “Yoozqui Juan mantichic̈ha” cjicanz̈ kjaaznaquiz̈ niiqui, jalla tiicni uc̈humnacaquiz kjaaznac̈han, cjican: “Niz̈tiquiztan ¿kjaz̈tiquiztanz̈ anc̈hucqui ana nii criichinc̈hucta?” \v 26 Niz̈aza uc̈humz̈ “Zoñiqui Juan mantichic̈ha” cjicanz̈ kjaaznaquiz̈ niiqui, z̈oñinacaqui uc̈humnacaquiz ¿kjaz̈ cjiquejo? —Jalla nuz̈ parlatc̈ha. Z̈oñinacaqui Juanz̈ puntu cjiñic̈ha, Yooz parti parliñi profetac̈ha niiqui. Jalla niz̈tiquiztan ninacaqui z̈oñinaca eksic̈ha, “Uc̈hum conac̈hani”, cjican. \p \v 27 Jalla nuz̈ parliz̈cu ninacaqui Jesusiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Ana zizuc̈ha wejrnacqui. \p Jalla niz̈ta kjaaztiquiztan Jesusaqui cjichic̈ha: \p —Wejrmi ana zakal anc̈hucaquiz maznac̈ha, jec wejr mantichi tii paazjapa. \s1 PUCULTAN MAJCHWICH QUINTU \p \v 28 Wiruñaqui Jesusaqui tsjii puntu chiichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii puntu tantiya. Tsjii z̈oñiqui pucultan majchwichtac̈ha. Tsjiiz̈quiz cjichic̈ha: “Wejt maati, tonjiqui uwas frut ajzñi oka”. \v 29 Nii mantita maatiqui tuz̈ kjaazic̈ha: “Anac̈ha”. Jalla niiz̈ wiruñalla niiz̈ kuz campiichic̈ha. Nekztan uwas frut langzñi ojkchic̈ha. \v 30 Niz̈aza nii ejpqui tsjii maati cheri ojkchic̈ha. Niiz̈tan zalz̈cu, niz̈tazakaz uwas frut ajzñi mantichic̈ha. Jalla niiqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: “Tata, okasac̈ha”. Ultimquiziqui nuz̈ cjiscuqui ana ojkchic̈ha. \v 31 Nii pucultanquiztan ¿jakzilta maatit niiz̈ ejpz̈ mantitacama paachiya? \p Ninacaqui kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —Primiru mantitaz̈, jalla niic̈ha. \p Jalla nekztanaqui Jesusaqui cjichic̈ha: \p —Weraral anc̈hucaquiz cjiwc̈ha. Impuesto cobriñinacami, niz̈aza ujchiz maatakanacami arajpach Yooz wajtquiz anc̈hucz̈ tuqui luzaquic̈ha. \v 32 Juan Bautistaqui tjaajñi tjonchic̈ha, jaknuz̈t anc̈hucalaqui kamz̈taz̈laja, jalla nii tjaajinchic̈ha. Pero anc̈hucqui niiz̈ tjaajinta ana criichinc̈hucc̈ha. Impuesto cobriñinacazti niz̈aza ujchiz maatakanacazti niiz̈ tjaajinta criichic̈ha. Jalla nii cherchinc̈huc̈ha anc̈hucqui. Jalla niz̈tanaca cherz̈cumi, anc̈hucqui ana Yoozquin cjisjapa kuz campiichinc̈hucc̈ha. Anc̈hucc̈ha niiz̈ taku ana criichinc̈hucqui. \s1 ANA WAL PIYUNANACZ̈ QUINTU \p \v 33 ‛Jalla tii quintu zakaz nonz̈na. Tsjii yokchiz patrunaqui uwas zkala c̈hjacchic̈ha. Nekztan uwas zkal muytata pirka pirkichic̈ha. Niz̈aza tsjii maz ojt paachic̈ha, uwas kjaz spjijtzjapa. Niz̈aza tsjii campanturiz̈ cherchi kjuychic̈ha, nii zkala itzjapa. \p ‛Nekztan nii patrunaqui zkal yoka alquilchic̈ha piyunanacz̈quiz. Nekztan jicz ojkchic̈ha. \v 34 Zkala ajz timpu irantiz̈can, patrunaqui tsjii kjaz̈ piyuna cuchanz̈quichic̈ha, niiz̈ parti zkala ricujajo. \v 35 Pero nii zkala alquilñi z̈oñinacazti nii cuchanz̈quita piyunanaca tanchic̈ha. Tsjiiqui kitz̈tac̈ha. Tsjiiqui contac̈ha. Tsjiiqui maztan c̈hajctac̈ha. \v 36 Nekztanaqui patrunaqui wilta piyunanaca cuchanz̈quichic̈ha, primirquiztan juc'anti. Pero nii zkala alquilñi z̈oñinacazti niz̈tapacha ana wali paachizakazza. \v 37 Ultimquiziqui patrunaqui niiz̈ persun majch cuchanz̈quichic̈ha, tuz̈ tantiican: “Wejt ultim maatiqui rispitz̈inaa” cjican. \v 38 Niiz̈ majch cherz̈cu, nii alquilñi z̈oñinacaqui ninacpora palt'ichic̈ha, tuz̈ cjican: “Jalla tiikat liwj tii irinsa tanznac̈hani. Jalla niz̈tiquiztan z̈-conla, uc̈humnacaltajapa tii yok irinsa cjeyajo”. \v 39 Jalla nekztanaqui nii z̈oñinacaqui majch tanchic̈ha; nekztan yokquiztan jwescu conchic̈ha. \p \v 40 Jalla nekztanaqui Jesusaqui pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jalla nii patrunpacha tjonz̈cu, ¿c̈hjulukat nii alquilñi z̈oñinacz̈tajapa paac̈hani? \p \v 41 Z̈oñinacaqui kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —Nii ana wal z̈oñinacaqui contaz̈ cjequic̈ha, ana importayz̈cu. Nekztan nii zkal yoka yekja piyunanacz̈quiz alquilaquic̈ha, zkala ajz timpu niiz̈ parti zkala ricujz̈cu niiz̈quiz tjaata cjisjapa. \p \v 42 Nekztan Jesusaqui ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Yooz takuqui tuz̈ cjic̈ha: \q1 “Kjuy pirkiñinacaqui tsjii maz tjojtchic̈ha. Nii tjojta mazqui isquinquiz cjissic̈ha. Juc'ant chekan mazqui cjissic̈ha. Yoozqui nuz̈ utchic̈ha. Uc̈humqui jalla nii cherz̈cu ispantichic̈ha”. \m Jalla nuz̈ cjic̈ha cjijrta Yooz takuqui. Anc̈hucqui nii Yooz taku liichinc̈hucc̈ha, ¿ana jaa? \v 43 Anc̈hucaquiz chiiz̈inuc̈ha, anc̈hucqui nii ana wal alquilñi z̈oñinacaz̈takazza. Jalla niz̈tiquiztan anc̈hucqui Yooz kjuychiz famillquiztan chjatkattaz̈ cjequic̈ha. Yekja z̈oñinacaqui Yooz famillquiz luzaquic̈ha. Yooz kuzcama kamñi z̈oñinacaqui luzaquic̈ha. \v 44 Nonz̈na. Maz puntuquiztan zakal chiyuc̈ha. Jakziltat nii maz cjen ujquiz tjojtsnac̈haja, jalla niiqui pirasuz̈takaz t'okuntaz̈ cjequic̈ha. Niz̈aza jakziltiz̈ juntuñ nii mazqui tjojtsnaquiz̈ niiqui, pulpuz̈takaz t'okuntaz̈ cjequic̈ha. Nii z̈oñinacaqui k'ala akz̈taz̈ cjequic̈ha. \p \v 45 Jalla nii Jesusiz̈ chiita takunaca nonz̈cu, timplu jilirinacami, fariseo parti jilirinacami tantiichic̈ha, ninacz̈ puntu chiiñi, nii. \v 46 Jalla nuz̈ tantiiz̈cu, Jesusa tanz pecatc̈ha. Pero ana atchic̈ha, parti z̈oñinaca ekscu. Parti z̈oñinacaqui Jesusiz̈ puntu tantiyatc̈ha, Yooz taku parliñi profetac̈ha, nii. \c 22 \s1 YOOZ KJUYCHIZ FAMILIA \p \v 1 Jalla nekztanaqui Jesusaqui wilta tjaajinchizakazza. Jalla tuz̈ cjican quint'ichic̈ha: \p \v 2 —Arajpach Yooz kjuychiz familiaqui jalla tuz̈uc̈ha. Tsjii chawjc jiliriqui niiz̈ majchtajapa zalz pjijsta paachic̈ha. \v 3 Niiz̈ piyunanaca cuchanchic̈ha, invitta z̈oñinaca kjawzñi. Nii kjawz̈ta z̈oñinacaqui ana tjonz pecchic̈ha. \v 4 Nekztanaqui yekja piyunanaca cuchanchizakazza, tuz̈ cjican: “Invitta z̈oñinacz̈quin mazca, ‘Chjeri lujlz tjacztac̈ha. Wejt wacanaca conkatchinc̈ha, niz̈aza cjew animalanacami. Tjappacha listuc̈ha, jaziqui pjijstiquin tjonla’ ”. \v 5 Jalla nuz̈ chiyanami nii invitta z̈oñinacaqui ana cazquichic̈ha. Tsjiiqui zkal yoka ojkchic̈ha. Tsjiiqui tuyz̈tan ojkchic̈ha. \v 6 Parti invitta z̈oñinacaqui kjawzñi cuchanta piyunanaca tanzic̈ha. Nekztan kitchic̈ha, conañcama. \v 7 Jalla nekztanaqui nii chawc jiliriqui ninacz̈ quintra z̈awjzic̈ha. Nekztan zultatunaca cuchanz̈quichic̈ha, nii piyuna conñinaca conz̈cajo. Niz̈aza, ninacz̈ watja ujz̈cajo. \v 8 Jalla niz̈ta paaz̈cu chawc jiliriqui piyunanacz̈quiz cjichic̈ha: “Tjappacha zalz pjijstac listuc̈ha. Nii primir invitta z̈oñinacaqui ana tjonz waquizic̈ha. \v 9 Jalla niz̈tiquiztan anc̈hucqui pajk calliranz̈ ojklayz̈ca. Jecnacz̈tanami zalac̈haja, jalla ninacz̈quiz tjonajum cjequic̈ha tii zalz pjijstiquin”. \v 10 Jalla nekztanaqui piyunanacaqui call kjutñi ulanchic̈ha, niz̈aza tjapa niiz̈ zaltanaca kjuyquiz ajcskatz̈quichic̈ha, zuma z̈oñimi, ana zuma z̈oñimi. Jalla nekztanaqui pjijsta paaz kjuyaqui chjijpsi cjissic̈ha. \p \v 11 ‛Jalla nekztanaqui chawjc jiliriqui luzquichic̈ha invitta z̈oñinaca cherzñi. Tsjii z̈ejlñi z̈oñi naychic̈ha, ana pjijsta paaz zquiti cutchi z̈elatc̈ha. \v 12 Jalla nuz̈ nayz̈cu nii chawjc jiliriqui niiz̈quin paljaychic̈ha tuz̈ cjican: “Jila, ¿kjaz̈tiquiztan amqui ana pjijsta paaz zquiti cujtchi luzquichamtajo?” Nii z̈oñiqui ch'uj quirchic̈ha. \v 13 Nekztanaqui chawjc jiliriqui pjijsta atintiñi z̈oñinacz̈quiz mantichic̈ha, tuz̈ cjican: “Kjojchanacami kjaranacami c̈hejlz̈ina. Zawnc zumchiquiz tjojta, jalla nicju kaala, niz̈aza niiz̈ iz̈ke kjojla”. \p \v 14 Jesusaqui cjichizakazza: \p —Kjawz̈ta z̈oñinacaqui tamac̈ha. Illzta z̈oñinacaqui kolucullac̈ha. \s1 IMPUESTO PACZ PUNTU \p \v 15 Jalla nekztanaqui fariseo z̈oñinacaqui ojkchic̈ha. Ninacaqui acuerduquiz kazzic̈ha, Jesusiz̈ quintra tsjii ujchiz cjiskatzjapa. Jaknuz̈umi Jesusa tsjii ana wali chiikataquic̈ha; jalla nii ujchiz cjiskatz pecatc̈ha. \v 16 Jalla nekztan ninacz̈ partiquiztan yekjap z̈oñinaca cuchanz̈quichic̈ha, Herodes parti z̈oñinacz̈tanpacha. Jalla nii cuchanta z̈oñinacaqui Jesusiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Maestro, wejrnac zizuc̈ha, amqui werarapan chiic̈ha, niz̈aza Yooz kamañ puntuquiztan weraram tjaajiñamc̈ha, kjaz̈tami z̈oñiqui chiic̈hani, niz̈aza kjaz̈ta z̈oñimi z̈elac̈hani. \v 17 Jaziqui amqui tii tantiiz̈inalla. ¿Roman chawc jilirz̈quin impuesto pacz wali cjesaya? uz̈ ¿anaz̈ wali cjesaj? Jalla nii ziz pecuc̈ha. \p \v 18 Pero Jesusaqui ninacz̈ ana zuma pinsita intinzuna zizzic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan ninacz̈quiz kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —Ana zum kuzziznaca, ¿kjaz̈tiquiztan anc̈hucqui wejt quintra uj jwes pecjo? \v 19 Impuesto pacz paaz tjeezna. \p Jalla nekztan tsjii denario cjita paaz zjijcchic̈ha. \v 20 Jalla nii paaz cherz̈cu, Jesusaqui ninacz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii paazquiz ¿jecz̈ yujctaya? Niz̈aza tii cjijrta tjuu, ¿jecz̈ tjuutaya? \p \v 21 Nii quintranacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Roman chawc jilirz̈tac̈ha. \p Jesusaqui nekztan cjichic̈ha: \p —Roman chawc jilirz̈taqui jalla nii jilirz̈quin tjaasa. Niz̈aza c̈hjulut Yooztaqui Yoozquinpan tjaasa. \p \v 22 Jalla nuz̈ nonz̈cu, nii quintranacaqui ispantichic̈ha. Nekztan Jesusiz̈quiztan zarakz̈cu ojkchic̈ha. \s1 JACATATZ PUNTU \p \v 23 Jalla nii noojpacha yekjap saduceo parti z̈oñinacaqui Jesusa cheri ojkchic̈ha. Saduceo parti z̈oñinacaqui ana criiñitac̈ha, ticziquiztan jacatatz, nii. Jalla nuz̈ cjenami Jesusiz̈quiz pewczic̈ha. Tii quintu quint'ican, pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p \v 24 —Maestro, Moisesaqui uc̈humnacalta cjijrtkalc̈ha, tuz̈ cjican: “Tsjii z̈oñi ticznasaz̈ niiqui, niiz̈ tjun ana ocjalchiz cjesaz̈ niiqui, nekztan nii ticzi z̈oñz̈ jilaqui naa z̈ewatan zalz waquizic̈ha, nii ticzi jilz̈ cuntiquiztan ocjala paazjapa”. \v 25 Jaziqui wejrnacporquiz pakallak jilazullca z̈elatc̈ha. Jilir jilaqui zalsic̈ha. Nekztan ticzic̈ha ana ocjalchiz. Jalla nekztan jilirz̈ jar jilaqui naa z̈ewatan zalsizakazza. \v 26 Nii jilaqui ticzizakazza ana zinta ocjala ecz̈cu. Nekztan yekja taypir jilz̈tan niz̈tazakaz watchic̈ha. Niz̈aza tjappach nii pakallak jilazullquiz̈quiz niz̈ta watchic̈ha. \v 27 Tjapa nii pakallak jilazullcaz̈ ticztan, naa z̈ewqui ticzinzakazza. \v 28 Jaziqui ticziquiztan jacatatz̈cu, naa z̈ewqui ¿jakziltiz̈ tjun cjequejo? Tjappacha naatancama zalzitac̈ha. \p \v 29 Jesusaqui ninacz̈quiz tuz̈ kjaazic̈ha: \p —Anc̈hucqui tsjii kjutñi kiwkchinc̈hucc̈ha. Anc̈hucqui Yooz takumi ana zuma zizza. Niz̈aza Yooz azimi ana pajc̈ha. \v 30 Ticzi z̈oñinacaz̈ jacatattanaqui zalzqui ana z̈elaquic̈ha. Z̈oñinacami z̈oñz̈ maatinacami ana zalznaquic̈ha. Nii timpuquiz z̈oñinacaqui arajpach Yooz anjilanacaz̈takaz cjequic̈ha. \v 31 Pero nii ticziquiztan jacatatz puntu, ¿Yooz tawkquiz ana tuz̈ liichinc̈hucjo? Tii puntuquiztan Yoozpachaz̈ chiichiqui. Jalla tuz̈ cjican Yoozqui cjichic̈ha: \v 32 “Wejrqui Abrahamz̈ Yoozza, niz̈aza Isaacz̈ Yoozza, niz̈aza Jacobz̈ Yoozza”. Anac̈ha ticzi z̈oñz̈ Yoozqui. Antiz z̈ejtñi z̈oñz̈ Yoozza. \p \v 33 Jalla nuz̈ chiita nonz̈cu, nekz z̈ejlñi z̈oñinacaqui Jesusiz̈ chiitiquiztan ispantichic̈ha. \s1 JUC'ANT CHEKAN MANTITAQUI \p \v 34 Jalla nuz̈ chiiz̈cu Jesusaqui saduceo parti z̈oñinaca ch'uju paachic̈ha. Jalla nuz̈ ch'uj paatiquiztan fariseo parti z̈oñinacaqui wilta ajczic̈ha. \v 35 Tsjii lii maestruqui niz̈aza fariseo partinacz̈quiztan uj jwesjapa yanz pecatc̈ha. Jesusiz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p \v 36 —Maestro, uc̈hum liiquiztanaqui ¿c̈hjul mantitat juc'ant chekanaya? \p \v 37 Nekztan Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii mantitac̈ha juc'ant chekanaqui. “Anc̈huca Yooz Ejp Jilirz̈quiz sirwa, tjapa kuztanami, tjapa animuz̈tanami, tjapa pinsamintuz̈tanami”. \v 38 Parti mantitanacquiztan cjenaqui jalla niic̈ha chekanaqui. \v 39 Niiz̈ jaru tii mantitaqui z̈ejlc̈ha. “Jaknuz̈um persunpachquiz okzñamz̈laja, jalla niz̈ta okzñi kuzziz cjistanc̈ha z̈oñinacz̈quizimi, liijitum maziz̈takaz”. \v 40 Jalla nii pizc mantitanacac̈ha chekanaqui. Niz̈aza tjapa Moisés tjaata liimi, niz̈aza tjapa profetanacaz̈ tjaajintanacami nii pizc mantitanacz̈ partiquiztan chiic̈ha. \s1 CRISTUZ̈ PUNTU \p \v 41 Fariseo z̈oñinacaz̈ ajczi z̈elan, Jesusaqui ninacz̈quiz pewczic̈ha tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucqui Cristumz̈ puntuquiztan tantiya. ¿Cristuqui jecz̈ majch niiqui? \p \v 42 Nekztanaqui ninacaqui Jesusiz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Davidz̈ majchmajtquiztan tjonñic̈ha niiqui. \p \v 43 Jalla nuz̈ kjaaztiquiztan Jesusaqui ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —David jiliriqui Cristuz̈ puntuquiztan chiican, “Chawc Jiliri” cjichic̈ha. Jalla nuz̈ chiiz̈cu, Yooz Espíritu Santuz̈ chiikatchiqui. \p \v 44 Davidaz̈ cjijrta Yooz takuqui tuz̈ cjic̈ha: \q1 “Yooz Jiliriqui wejt chawjc Jilirz̈quiz cjichic̈ha: ‘Wejrqui am kjojch koztan am quintri z̈oñinaca tjeczkatac̈ha. Nii oracama wejt z̈ew latuquiz julzna’.” \m \v 45 Jaziqui Davidaqui “chawjc Jiliri” cjichic̈ha Cristuz̈ puntuquiztan. Jalla niz̈tiquiztan ¿jaknuz̈t nii chawjc Jiliri Davidz̈ majchqui cjesajo? —Jalla nuz̈ pewczic̈ha Jesusaqui. \p \v 46 Anaz̈ jecmi kjaazñi atchic̈ha, ana zinta takumi. Jalla nuz̈quiztanpacha ana c̈hjulumi pewczñi atchizakazza iya. Jalla nii orquiztanpacha pecunz eksipanc̈ha nii quintra z̈oñinacaqui. \c 23 \s1 ANA ZUM TJAAJIÑINACZ̈ PUNTU \p \v 1 Jalla nekztanaqui Jesusaqui nekz z̈ejlñi z̈oñinacz̈quizimi niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈quizimi tuz̈ cjichic̈ha: \p \v 2 —Lii tjaajiñi maestrunacami niz̈aza fariseo z̈oñinacami persun puntuquiztan tuz̈ tantiic̈ha, tjaajinz puestuquiz uchtac̈ha Moisés liiquiztan punta punta tjaajinzjapa, nii. Jalla nuz̈ tantiic̈ha persun amtiquiziqui. \v 3 Anc̈hucqui ninacaz̈ tjaajintacama oka. Niz̈aza ninacaz̈ chiitacama paa. Pero ninacz̈ kamz jaru, ana kama. Ninacaqui tjaajinc̈ha, pero persun tjaajinta jaru ana ojkc̈ha, ana cumplic̈ha. \v 4 Ninacaqui walja mantitanaca paac̈ha, walja kuziz̈takaz z̈oñinacz̈quiz jepc̈ha. Tjapa ninacz̈ mantitanacaqui anapan atchucac̈ha. Jalla nuz̈ cjenami tjapa mantitanaca z̈oñinacz̈quiziqui tirapanz̈ ijsijc̈ha. Pero ninacapacha anaz̈ c̈hjulquizimi yanapc̈ha nii cumplisjapa. \v 5 Ninacaqui c̈hjulu paatami paac̈ha, z̈oñinacakaz cherajo. Yujc ayquizimi kjarquizimi cjijrta Yooz taku jweranchiz̈ ojklayc̈ha, niz̈aza parti z̈oñinacz̈quiztan juc'anti lajch chjajlchiz zquiti cujtchiz̈ ojklayc̈ha. Jalla niz̈taz̈ ojklayz̈ juztazza. \v 6 Pjijstiquiz cjen tucquin panz̈ julz pecc̈ha. Niz̈aza ajcz kjuyquiz cjen tucquin panz̈ julz pecc̈ha honorchiz cjisjapa. \v 7 Ninacaqui z̈oñinacz̈ taypiquiz cjen rispitz̈tan tsaanta cjis pecc̈ha, niz̈aza “Maestro” cjita cjis pecc̈ha. \p \v 8 ‛Anc̈hucqui anac̈ha z̈oñinacz̈quiz “maestro” cjita cjis peczqui. Tjapa anc̈hucqui jilazullquic̈hucc̈ha. Tsjii Maestruchizc̈huckazza. Cristuc̈ha nii Maestruqui. \v 9 Niz̈aza anc̈hucqui tii muntuquiz kamcan anaz̈ jecz̈quizimi “ejp” cjican chiiz waquizic̈ha. Tsjii Ejpchizc̈huckazza. Arajpach Yooz Ejpc̈ha niiqui. \v 10 Niz̈aza anc̈hucqui anac̈ha z̈oñinacz̈quiz “jiliri” cjita cjis peczqui. Tsjii jilirchizc̈hucc̈ha. Cristuc̈ha niiqui. \v 11 Anc̈hucquiztan jequit jiliriz̈takaz cjis pecc̈haja, jalla niiqui piyunaz̈takaz cjis waquizic̈ha parti z̈oñinacz̈quiziqui. \v 12 Jequit persun honora waytiz pecc̈haja, ultimquiziqui ana honorchiz cjequic̈ha. Niz̈aza jequit humilde kuzzizlaja, jalla niiqui ultimquiziqui honorchiz cjequic̈ha. \p \v 13 ‛Lii tjaajiñi maestrunaca, niz̈aza fariseo parti z̈oñinaca, ana zuma kuzziz z̈oñinacc̈hucc̈ha. Anc̈hucqui anawalipanz̈ cjisnaquic̈ha. Z̈oñinaca atajiñc̈hucc̈ha, arajpach Yooz wajtchiz ana luzajo. Anc̈hucpachaz̈ ana luzza, niz̈aza pecchi cjenami parti z̈oñinacz̈quizimi ana luzkatiñc̈hucc̈ha. \p \v 14 Lii tjaajiñi maestrunaca, niz̈aza fariseo z̈oñinaca, ana zuma kuzziz z̈oñinacc̈hucc̈ha. Anc̈hucqui anawalipanz̈ cjisnaquic̈ha. Z̈ew maatakanacz̈quiztan kjuy cusasanaca kjañiñc̈hucc̈ha. Jalla nuz̈ paaz̈cumi nii maataka incallzjapa az̈ka az̈ka Yoozquin maytaz̈oka payiñc̈hucc̈ha ninacz̈tajapaz̈takaz. Jalla nuz̈ paatiquiztan anc̈hucqui juc'anti castictaz̈ cjequic̈ha. \p \v 15 ‛Lii tjaajiñi maestrunaca, fariseo z̈oñinaca, ana zum kuzziz z̈oñinacc̈hucc̈ha. Jaziqui anc̈hucqui anawalipanz̈ cjisnaquic̈ha. Anc̈hucqui jaknuz̈umi anc̈huca cuzturumpi jaru z̈oñinaca ojkkatzkaz pecc̈ha. Jalla nuz̈ ojkkatz̈cuqui anc̈hucqui nii z̈oñinaca anc̈hucaquiztan pizc wilta wilta juc'anti anawaliz̈ cjiskatc̈ha, infiernuquin casticta cjisjapa. \p \v 16 ‛Anc̈hucqui anawalipanz̈ cjisnaquic̈ha, zur z̈oñiz̈takaz irpiñinaca. Anc̈hucqui cjiñc̈hucc̈ha: “Jakziltat timplu tistiwcchiz juramintu paaquiz̈ niiqui, jalla nii juramintuqui anaz̈ walc̈ha. Pero jakziltat timplu kor paaz tistiwcchiz juramintu paaquiz̈ niiqui, jalla nii juramintuqui walc̈ha”. \v 17 Zumzu zur z̈oñinaca. ¿Jakziltat juc'ant chekanaqui, timpluquin z̈ejlñi korinacakaya, uz̈ timplupanej? Timpluz̈ cjen nii korinacaqui walc̈ha. \v 18 Niz̈aza anc̈hucqui cjiñc̈huczakazza: “Jakziltat timplu altar tistiwcchiz juramintu paaquiz̈ niiqui, jalla nii juramintuqui anaz̈ walc̈ha. Pero jakziltat altarquin uchta ofrenda tistiwcchiz juramintu paaquiz̈ niiqui jalla nii juramintuqui walc̈ha”. \v 19 Zumzu zur z̈oñinaca. ¿Jakziltat juc'ant chekanaqui, ofrendakaya, uz̈ altarapanej? Altaraz̈ cjen nii ofrendaqui walc̈ha. \v 20 Jakziltat altar tistiwcchiz juramintu paaquiz̈ niiqui, niz̈aza tjapa nii altar juntuñ z̈ejlñinaca tistiwcchiz juramintu paac̈ha. \v 21 Niz̈aza jakziltat timplu tistiwcchiz juramintu paaquiz̈ niiqui, niz̈aza timpluz̈ Yooz tistiwcchiz juramintu paac̈ha. \v 22 Niz̈aza jakziltat arajpach tistiwcchiz juramintu paaquiz̈ niiqui, niz̈aza arajpach Yooz tistiwcchiz juramintu paac̈ha. Yoozqui arajpachquin z̈ejlc̈ha, niz̈aza arajpachquiztan mantic̈ha. \p \v 23 ‛Lii tjaajiñi maestrunaca, niz̈aza fariseo z̈oñinaca, ana zum kuzziz z̈oñinacc̈hucc̈ha. Anc̈hucqui anawalipanz̈ cjisnaquic̈ha. Anc̈hucqui diezmos tjaayiñc̈hucc̈ha mentquiztan, anizquiztan, cominquiztan. Jalla nii kolta plantanacquiztan anc̈hucqui diezmos tjaayiñc̈hucc̈ha. Pero anc̈hucqui liiz̈ chekan mantitanac jaru ana kamiñc̈hucc̈ha. Yooz kuz jaru ana kamiñc̈hucc̈ha, niz̈aza ana okzñi kuzzizc̈hucc̈ha; niz̈aza ana Yoozquin kuzzizc̈hucc̈ha. Jalla niz̈ta chekan lii jaru ana kamiñc̈hucc̈ha. Jalla niz̈ta jaru kamz waquizic̈ha, diezmos tjaacanami. \v 24 Anc̈hucqui zur irpiñinaca. Tiz̈ta irata paayiñc̈hucc̈ha. Tsjii z̈oñiqui kolta zmoyalla culchic̈ha ana lujlzjapa. Jalla nuz̈ cjenami pajk ana wali animala ana culz̈cu lujlchic̈ha. Jalla niz̈ta irata paayiñc̈hucc̈ha. \p \v 25 ‛Liy tjaajiñi maestrunaca, niz̈aza fariseo z̈oñinaca, ana zum kuzziz z̈oñinacc̈hucc̈ha. Anawalipanz̈ cjisnaquic̈ha anc̈hucqui. Wazumi chuwami zawnctanaqui ajuntaz̈ cjesac̈ha. Jalla nuz̈ cjenami kjuyltan cjujchiz̈ cjesac̈ha. Jalla niz̈taz̈ anc̈hucqui. Zawncta curpuqui walikaz chercherc̈ha. Anc̈huca kuzquizzti cjujchinacaz̈takaz z̈ejlc̈ha. Tjañi zaazmi anawali paazmi jalla niz̈ta kuzzizc̈hucc̈ha anc̈hucqui. \v 26 Zur fariseo z̈oñinaca, primiruqui zuma kuzziz cjisna ajunta chuwaz̈takaz; nekztanaqui zuma z̈oñiz̈ tsijtchizakaz cjequic̈ha. \p \v 27 ‛Lii tjaajiñi maestrunaca, niz̈aza fariseo z̈oñinaca, ana zum kuzziz z̈oñinacc̈hucc̈ha. Anawalipanz̈ cjisnaquic̈ha anc̈hucqui. Chiw ljocz̈tan tjarta sipulturuz̈takazza anc̈hucqui. Anc̈huca tsitiqui walikazza. Anc̈huca kuzzti ana walipanc̈ha. Sipultura ticzi z̈oñinacz̈ tsjijnacz̈tan chjijpsi, niz̈ta ana walic̈ha. \v 28 Jalla niz̈taz̈ anc̈hucqui. Z̈oñinacaqui anc̈huc zuma z̈oñiz̈takaz nayc̈ha. Pero anc̈huca persun kuzquizzti juc'ant anawalinaca z̈ejlc̈ha. \p \v 29 ‛Lii tjaajiñi maestrunaca, niz̈aza fariseo z̈oñinaca, ana zum z̈oñinacc̈hucc̈ha. Anawalipanz̈ cjisnaquic̈ha. Anc̈hucqui profetanacz̈ sipulturunaca azquichiñc̈hucc̈ha, niz̈aza Yooz kuzcama kamñita z̈oñinacz̈ monumentunaca c'achjalla cjiskatiñc̈hucc̈ha. \v 30 Niz̈aza nii zuma z̈oñinacz̈ puntuquiztan tuz̈ cjiñc̈hucc̈ha: “Uc̈hum tuquita atchi ejpnacaqui anawali kamchic̈ha. Wejrnacqui nii tuqui timpuquiz kamtasaz̈ niiqui, anaz̈ profetanaca conzjapa yanaptasac̈ha”. \v 31 Jalla nuz̈ chiican, anc̈hucpacha chiic̈ha, profeta conñi z̈oñinacz̈ majchmaatic̈hucc̈ha, nii. \v 32 Jaknuz̈t anc̈huca tuquita atchi ejpnacaqui anawali paatc̈haja, jalla niz̈tazakaz payiñc̈hucc̈ha. \p \v 33 ‛Zkoraz̈takaz z̈oñinaca. Zkoraz̈ta sarchiz z̈oñinaca. Anc̈hucqui anapanz̈ wira atipasac̈ha infiernuquin casticzquiztanaqui. Castictapanz̈ cjequic̈ha. \v 34 Anc̈huc juc'ant casticta cjisjapa, anc̈hucaquiz cuchanz̈cac̈ha profetanaca, niz̈aza Yooz puntu zuma zizñinaca, niz̈aza Yooz puntu tjaajinñinaca. Jalla nii z̈oñinaca cuchanz̈quichiz̈ cjen, anc̈huczti tsjii yekjanaca conaquic̈ha, yekjanaca cruzquiz ch'awcznaquic̈ha, yekjanaca ajcz kjuyquizpacha wjajtaquic̈ha. Niz̈aza yekjanaca wajtquiztan watja tanzjapa apznaquic̈ha. \v 35 Jalla nuz̈ paatiquiztan anc̈huca ujnacquiztanami niz̈aza anc̈huca tuquita atchi ejpnacz̈ ujnacquiztanami caztictaz̈ cjequic̈ha. Anc̈huca atchi ejpnacaqui zuma z̈oñi conchic̈ha, Abelquiztanpacha asta Berequías majch Zacarías, jalla niicama. Zacariasqui timpluquizpacha contatac̈ha, altar z̈cati. \v 36 Anc̈hucaquiz weraral cjiwcha. Tjapa nii uj paatanacquiztan casticta cjequic̈ha tii timpuquiz kamñi z̈oñinacaqui. \s1 JERUSALEN WAJTCHIZ Z̈OÑINACZ̈ PUNTU \p \v 37 Nekztan Jesusaqui chiichic̈ha, tuz̈ cjican: Jerusalén wajtchiz z̈oñinaca, Jerusalén wajtchiz z̈oñinaca. Profetanaca coniñc̈hucc̈ha. Niz̈aza Yooz cuchanz̈quita profetanaca maztan c̈haciñc̈hucc̈ha. Kjaz̈ wilta wejrqui tii z̈oñinaca juntis pecchinc̈ha, cwitisjapa. Jaknuz̈t wallpiqui kjar koztan ozmachanaca cwitic̈haja, jalla niz̈ta irata tii z̈oñinaca cwitis pecchinc̈ha. Tii z̈oñinacazti wira ana nuz̈ cwitiskatz pecchic̈ha. \v 38 Tii taku nonz̈na. Anc̈huca kjuyanacaqui jaytitaz̈ cjequic̈ha. \v 39 Anc̈hucaquiz cjiwc̈ha. Tsjii noojiqui anc̈hucqui wejt puntuquiztan chiyaquic̈ha, tuz̈ cjican: “Yooz Jilirz̈ tjuuquiz tjonñi, amqui honorchiz cjila”. Jalla nii noojcama anc̈hucqui ana wejr wilta cheraquic̈ha. \c 24 \s1 JUDIO TIMPLU PUNTU \p \v 1 Nekztanaqui Jesusaqui timpluquiztan ulanchic̈ha. Nekztan niiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui niiz̈quin macjatz̈cu, tuz̈ cjichic̈ha: \p —Cherzna. Ancha c'achjac̈ha tii timplu kjuyanacaqui. \p \v 2 Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tjapa tii timplu kjuyanaca zumpacha cherzna. Anc̈hucaquiz weraral cjiwc̈ha. Tsjii noojiqui tii kjuyanacaqui k'ala pajltaz̈ cjequic̈ha. Ana zinta tii maznaca pirkita z̈elaquic̈ha. \s1 TII MUNTU TUCUZINZ PUNTU \p \v 3 Nekztan ninacaqui Olivos cjita curullquin ojkchic̈ha. Nicju Jesusaz̈ julzi z̈elan, tjaajinta z̈oñinacaqui niiz̈quiz jamazit tuz̈ cjichic̈ha: \p —Maznalla. ¿C̈hjulorat nii amiz̈ chiita wataqui? Niz̈aza am tjonz siñala, ¿jakziltat cjeequiya? Niz̈aza tii muntu tucuzinz siñala, ¿jakziltat cjeequiya? \p \v 4 Nekztanaqui Jesusaqui kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucz̈ cwitaza, ana jecmi anc̈hucaquiz incallskata. \v 5 Muzpa z̈oñinacaqui wejt tjuuz̈tan tjonaquic̈ha, “Wejrtc̈ha Cristutqui” cjican. Jalla nuz̈ chiiz̈cu tama z̈oñinaca incalltaz̈ cjequic̈ha. \v 6 Niz̈aza anc̈hucqui quira z̈ejlz̈ quintunaca zizaquic̈ha; niz̈aza yekja quira quintunaca arawasaquic̈ha. Jalla nuz̈ cjenami anaz̈ tsuca. Nuz̈ watstanc̈ha. Imazic̈ha tii muntu tucuzinzqui. \v 7 Nacionpora talznaquic̈ha; niz̈aza quira paaquic̈ha. Niz̈aza mach'a z̈elaquic̈ha, niz̈aza conanaca ojklayaquic̈ha, niz̈aza walja yoka chekjincan terremotoz̈ wataquic̈ha, wacchi yokaran. \v 8 Tjapa tii wattanaqui juc'anti t'akjiziz z̈elaquic̈ha. \p \v 9 ‛Jalla nekztanaqui anc̈hucqui jilirinacz̈quiz intirjitaz̈ cjequic̈ha sufriskatzjapa. Niz̈aza contaz̈ cjequic̈ha anc̈hucqui. Niz̈aza anc̈hucaz̈ wejtquiz criichiz̈ cjen, tjapa ana criichi z̈oñinacaqui anc̈huca quintraz̈ cjequic̈ha. \v 10 Jalla nuz̈ watan, muzpa Yoozquin criichi z̈oñinacaqui quejpsnaquic̈ha. Yoozquin criichi z̈oñinacz̈ quintra cjisnaquic̈ha, jilirinacz̈quin intirjizcama. Criichi z̈oñinacz̈quiz ancha chjaawjkataquic̈ha nii quejpsñinacaqui. \v 11 Muzpa toscara chiiñinaca ojklayaquic̈ha, tuz̈ cjican: “Yooziz̈ tjaata takuc̈ha tiiqui”. Nii toscar takunacz̈tan muzpa z̈oñinacz̈quiz incallaquic̈ha. \v 12 Anawalinacaz̈ miraquic̈ha. Z̈oñinacpora ana zuma munasaquic̈ha. \v 13 Jakziltat wejt tjonzcama tjurt'iñi kuzziz z̈elac̈haja, jalla niiqui ultimquiziqui liwriitaz̈ cjequic̈ha. \v 14 Yooziz̈ liwriita z̈oñinacac̈ha Yooz kjuychiz familiaqui. Jalla nii zuma taku tjapa kjutñi tii muntuquiz parlitaz̈ cjequic̈ha, tjapa z̈oñinaca zizajo. Jalla nii wattanaqui tii muntuqui tucuzinznaquic̈ha. \p \v 15 ‛Tii zakal cjiwc̈ha. Tii puntuquiztan Daniel cjita profetaqui cjijrchic̈ha: “Tsjii noojiqui tsjii juc'ant ana wali akñi z̈oñi parizaquic̈ha. Yooz chekan kjuyquinkaz luzaquic̈ha”. (Tii taku liiñiqui intintaza.) \v 16 Jalla nuz̈ cherz̈cu Judea yokquin z̈ejlñi z̈oñinacaqui curunacz̈quin atipz waquizic̈ha. \v 17 Niz̈aza nuz̈ cherz̈cu kjuy juntuñ z̈ejlñi z̈oñinacaqui chjujz̈cu ana kjuya luzla, cusasanaca chjitzjapa. \v 18 Niz̈aza pampiquin z̈ejlñi z̈oñinacaqui persun zquiti apti ana quejpz̈quila. \v 19 Nii tjuñquiziqui ic maatakanacami k'azllu wawchiz maatakanacami ancha t'akjiri z̈elaquic̈ha. \v 20 Yoozquinc̈ha mayiza anc̈hucqui, anaj zac timpuquin niz̈tanaca watsjapa, niz̈aza anaj jeejz tjuñquiz niz̈tanaca watsjapa. \v 21 Tii sufris timpu juc'anti sufris cjequic̈ha yekja sufrisnacquiztanami. Yooz tii muntu paatiquiztan jecchuc anapanc̈ha tiz̈ta sufrisnacaqui watchiqui. Niz̈aza tekz̈tan najwcchuc anaz̈ iya juc'anti sufrisqui cjequic̈ha. \v 22 Yoozqui anaz̈ tii sufrisnaca tucuskatasaz̈ niiqui, tjapa z̈ejlñi z̈oñinacaqui ticznasac̈ha. Yoozqui niiz̈ illz̈ta z̈oñinacz̈ laycu nii sufrisnaca tucuskataquic̈ha. \p \v 23 ‛Niz̈aza yekjap z̈oñinacaqui anc̈hucaquiz chiyasac̈ha, tuz̈ cjican: “Tekzic̈ha Cristuqui”. Yekjapac chiyasac̈ha, “Nii nacjuc̈ha Cristuqui” cjican. Jalla nuz̈ chiyanami anapanc̈ha nii taku criyaquic̈ha anc̈hucqui. \v 24 Incallñi z̈oñinacaz̈ tjonaquic̈ha. Yekjapaqui “Cristutc̈ha wejrqui” cjequic̈ha. Yekjapaqui “Yooziz̈ tjaata taku mazniñtc̈ha wejrqui” cjequic̈ha. Ninacaqui walja ispantichuca milajrunacaz̈ paaquic̈ha, incallzjapa. Tjapa z̈oñinacaz̈ incallz pecaquic̈ha, asta Yooziz̈ illzta z̈oñinacami. \v 25 Ima tiz̈tanacaz̈ tjonan wejrqui anc̈hucaquiz ultim weraral maznuc̈ha, ana incallta cjisjapa. \v 26 Z̈oñinacaqui “Ch'ekti yokquin cherz̈quilalla, nicjuc̈ha Cristuqui” cjequic̈ha. Jalla nii quintu nonz̈cu, anapanz̈ okaquic̈ha. Niz̈aza “Tii kjuyquizza Cristuqui” cjequic̈ha. Jalla nii quintu nonz̈cu, anapan criyaquic̈ha. \s1 JESUCRISTUQUI WILTA TJONAQUIC̈HA \p \v 27 ‛Anc̈hucaquiz cjiwc̈ha. Jalla tiz̈tal irata tjonac̈ha wejrqui. Wejrqui tsewctan cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. Jaknuz̈t lliwjlliwjñi tuwantan tajachuc lliwjc̈haja, jalla nuz̈ tjonac̈ha. \v 28 Jakziquin zerwi z̈ejlc̈haja, jalla nekzi zkaranacaz̈ ajcznaquic̈ha. \p \v 29 ‛Nekztanaqui tii sufris timpu wattan, tjuñiqui zumaquic̈ha; kataquic̈ha, ana iya kjanaquic̈ha. Jiizmi niz̈azakaz ana iya kjanaquic̈ha. Warawaranacami pachquiztan tjojtsnaquic̈ha. Niz̈aza tseecu azziz z̈ejlñinacaqui chjekinskattaz̈ cjequic̈ha. \v 30 Jalla nekztanaqui arajpachquin wejt siñalaqui parisaquic̈ha. Wejrqui tsewctan cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. Jalla nuz̈ wejt siñala cherz̈cu tjapa ana criichi z̈oñinacaqui kaaquic̈ha. Ninacaqui wejt tjonz cheraquic̈ha. Wejrqui tsjir taypiquiz tjonac̈ha walja aztan, niz̈aza Yooz Epiz̈ aziz̈ tjeez̈can. \v 31 Niz̈aza wejt anjilanaca cuchanz̈cac̈ha weriz̈ illzta z̈oñinaca juntjapzjapa, trompeta tjawz̈cu. Illztanacaqui tjapa tii muntuquiztanpacha juntaptaz̈ cjequic̈ha. \p \v 32 ‛Anc̈hucqui higuera munti puntuquiztan zizza, jalla tuz̈. Higuera muntiqui ch'ojñantiz kallantaquiz̈ niiqui, waj kutunz timpuz̈ kallantaquic̈ha. Jalla nii zizza anc̈hucqui. \v 33 Jalla niz̈ta irataz̈ tjapa weriz̈ chiita wattan, tii muntuqui waj tucuzinznaquic̈ha. Jalla nuz̈ anc̈hucaquiz zizkatz pecuc̈ha. Jaknuz̈t tsjii z̈oñiqui kjuy zana z̈catz̈inc̈haja, luzjapa, jalla niz̈ta irataz̈ z̈catzinchic̈ha tii muntu tucuzinzqui. \v 34 Anc̈hucaquiz weraral cjiwc̈ha. Ima tii timpuquiz kamñi z̈oñinacaz̈ ticznan, tjapa weriz̈ chiitanaca wataquic̈ha. \v 35 Arajpachami tii yok muntumi liwj tucuzaquic̈ha. Wejt takunacazti wiraz̈ ana tucuzaquic̈ha. \p \v 36 ‛Pero wejt tjonz tjuñimi, wejt tjonz orami anaz̈ jecmi zizasac̈ha, anaz̈ arajpach Yooz anjilanacami, anaz̈ Yooz Majchmi. Yooz Ejp alajakaz zizza. \p \v 37 ‛Jaknuz̈t Noez̈ timpu watc̈haja, jalla nuz̈ wataquic̈ha wejt tjonz tjuñquiziqui. \v 38 Noez̈ timpuquiz ima tii muntu kjaztan tuzkatta cjen, z̈oñinacaqui tuz̈ kamñitac̈ha, lujlcan, liccan, zalzcan, zalzjapa majtnaca tjaacan. Jalla nuz̈ kamñitac̈ha Noez̈ warcuquiz luz tjuñicama. \v 39 Kjaz juyzu tjonzcama z̈oñinacaqui ana c̈hjul tantiyassi z̈ejlchic̈ha. Nekztan kjaz tjontiquiztan tjappacha z̈oñinacaqui kjazquiz kuzta ticzic̈ha. Jalla niz̈ta irataz̈ wataquic̈ha wejt tjonz̈ tjuñquiziqui. \v 40 Jalla nii noojiqui pucultan z̈oñiqui pampiquin cjec̈hani. Tsjiiqui arajpach kjutñi waytiz̈cu chjitz̈taz̈ cjequic̈ha. Tsjiiqui ectaz̈ cjequic̈ha. \v 41 Niz̈azakaz pucultan maatakanacaqui jawuncan z̈elac̈hani. Tsjaaqui arajpach kjutñi waytiz̈cu chjitz̈taz̈ cjequic̈ha. Tsjaaqui ectaz̈ cjequic̈ha. \p \v 42 ‛Jalla niz̈tiquiztan anc̈hucqui walja naynay z̈elaquic̈ha. C̈hjulorat wejr, am Yooz Jiliri, tjonac̈haja, jalla nii ora ana zizzuca. \v 43 Anc̈hucqui tii zizza. Kjuychiz z̈oñiqui tjañi tjonz ora ziztasaz̈ niiqui, walja naynay z̈ejltasac̈ha, niiz̈ kjuya ana tjañiz̈ luzta cjisjapa. \v 44 Jalla niz̈ta irataz̈ anc̈huqui naynay z̈elaquic̈ha. Tiripintit, ana pinsita orquiz tjonac̈ha. Wejrqui tsewctan cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. \s1 PIZC PUNTA PIYUNANACA \p \v 45 Tsjii kjuychiz z̈oñiqui piyunanacz̈quiz kjuya tjiisic̈ha, cwitisjapa, niz̈aza lujlz ora c̈hjeri tjaazjapa. ¿Jakzilta piyunat zuma cumpliñi, niz̈aza zuma cwitiñiya? Nii tantiya. \v 46 Jalla tiz̈taz̈ piyunanacaqui. Kjuychiz z̈oñiz̈ irantiz̈can tsjii piyunaqui cwitican z̈ejlchic̈ha, jaknuz̈t cumpjiitaz̈laja, jalla nuz̈ cumplican z̈ejlchic̈ha. Jalla niic̈ha zuma piyunaqui. Niz̈aza nii piyunaqui cuntintuz̈ cjequic̈ha. \v 47 Anc̈hucaquiz weraral cjiwc̈ha. Nii kjuychiz z̈oñiqui tjapa niiz̈ cusasanaca cumpjiyaquic̈ha nii zuma piyunz̈ kjarquiz. \v 48 Nii kjuy cumpjiita piyunaqui ana zuma cjec̈haj niiqui, pinsasac̈ha jalla tuz̈: “Aaaa, wejt patrunaqui ana uri tjonasaka”, cjican cjequic̈ha. \v 49 Jalla nekztan parti piyunanacz̈quiz wjajtasac̈ha. Niz̈aza ana zum z̈oñinacz̈tan cumpant'asac̈ha, lujlcanami liccanami. \v 50 Jalla nuz̈ kaman, nii kjuychiz patrunaqui tiripintitz̈ tjonaquic̈ha, tsjii ana zizta orquiz. \v 51 Jalla nekztanaqui nii ana zum piyunaqui zuma castictaz̈ cjequic̈ha. Niz̈aza nii ana zuma piyunaqui chjatkattaz̈ cjequic̈ha. Niz̈aza infiernuquin z̈ejlcan, kaaquic̈ha, niz̈aza iz̈ke kjojaquic̈ha. \c 25 \s1 TUNCA TURTAKANACZ̈ QUINTU \p \v 1 ‛Tii zakal chiyuc̈ha. Arajpach Yooz mantis puntuqui jalla tuz̈uc̈ha. Tunca turtakanacaqui micha tanz̈cu tsjii zalzñi tjowz̈quin ojkchic̈ha. \v 2 Pjijskaltanaqui ima ojkcan ana zuma tantiichic̈ha. Tsjii pjijskaltanaqui zuma listu tjaczitac̈ha. \v 3 Nii pjijskaltan ana zuma tantiitazzi turtakanacazti michaka chjitchic̈ha, ana iya parafina chjitchic̈ha, tsjiiz̈tan camzjapaqui. \v 4 Nii pjijskaltan zuma listu ojkchinacaqui wilta camzjapami parafina chjitchic̈ha. \v 5 Nii zalzñi tjowaqui ana uri tjonchic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan tjaji tjonkatchic̈ha tjappacha. Niz̈aza tjajchic̈ha. \v 6 Jalla nekztanaqui chica arama kjawñi jora nonzic̈ha, tuz̈ cjican: “Cherzna. Zalzñi tjowa tjonz̈ca. Ulanz̈ca niz̈aza risiwz̈ca”. \v 7 Tjapa nii turtakanacaqui z̈aazic̈ha, niz̈aza micha teezjapa tjaczic̈ha. \v 8 Niiz̈ upaquiztanalla nii pjijskaltan ana zuma tantiyazzi turtakanacaqui tsjii pjijskaltan turtakanacz̈quiz cjichic̈ha, “Parafina tojnalla, wejtnaca parafina upzic̈ha. Niz̈aza wejtnaca micha tjessa”. \v 9 Pero nii walja tantiitazzi turtakanacaqui tuz̈ kjaazic̈ha: “Ana atchuca. Wejtnacaltami anc̈hucaltami anaz̈ wacasac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan anc̈hucaz̈ oka, jakziquin parafina tuyc̈haja, jalla nicju. Anc̈hucaltajapa kjayz̈ca”. \v 10 Nii pjijskaltan turtakanacaz̈ parafina kjayi ojktan, zalzñi tjowaqui irantiz̈quichic̈ha. Nekztan nii tantitazzi turtakanacaqui zalzñi tjowz̈tan kjuyquiz luzzic̈ha, zalz pjijsta paazjapa. Jalla nekztanaqui kjuya chawczic̈ha. \v 11 Wiruñaqui nii kjayi ojkchi turtakanacaqui quejpz̈quichic̈ha, tuz̈ cjican: “Wejt Jiliri, Wejt Jiliri, cjetznalla, cjetznalla”. \v 12 Pero niiqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: “Anc̈huc anal pajuc̈ha”. \p \v 13 Jalla niz̈tiquiztan Jesusaqui ninacz̈quiz chiiz̈inchic̈ha tuz̈ cjican: \p —Anchucqui walja zuma listu tjacziz̈ cjequic̈ha. Wejt tjonz tjuñi orami ana zizza. \s1 TJAATA PAAZNACA QUINTU \p \v 14 ‛Arajpach Yooz kamañaqui jalla tuz̈uc̈ha. Tsjii z̈oñiqui jiczquin ojkz cjen, niiz̈ piyunanaca kjawzic̈ha. Piyunanacz̈quiz paaz tjiizic̈ha. \p \v 15 ‛Tsjii tsjiiz̈quiz pjijska warank paaznaca tjaachic̈ha. Tsjiiz̈quiz paa warank paaznaca tjaachic̈ha. Tsjiiz̈quizqui tsjii warank paaznaca tjaachic̈ha. Zapa mayniz̈quiz ninacz̈ negocio paaz atñi jama tjaachic̈ha. Jalla nekztanaqui ojkchic̈ha. \v 16 Nii tsjii pjijska warank paaznaca tanzñi piyunaqui paaztan negocio paachic̈ha. Jalla nuz̈ paaz̈cu tsjii pjijska warank paaznacz̈tan canchic̈ha. \v 17 Niz̈azakaz nii tsjii paa warank paaznaca tanzñi piyunaqui paaztan negocio paachic̈ha. Jalla nuz̈ paaz̈cu tsjii paa warank paaznacz̈tan canchizakazza. \v 18 Nii tsjii warankalla paaznaca tanzñi piyunazti patrunz̈ paaz chjojzic̈ha. Yokquiz ojt jwetz̈cu, jalla nekz chjojzic̈ha. \p \v 19 ‛Az̈ktan niiz̈ wiruñ nii paaz kajz̈ñi patrunaqui quejpz̈quichic̈ha. Jalla nekztanaqui piyunanacz̈quiztan kaja cobrichic̈ha. \v 20 Primiruqui nii tsjii pjijska warank paaznaca tanzñiqui tjonchic̈ha. Jalla niiqui patrunz̈quiz paaznaca intirjichic̈ha, tuz̈ cjican: “Wejt Jiliri, wejtquiz pjijska warank paaznaca tjaachamc̈ha. Nii paaztan trabajz̈cu, iya pjijsk warank paaztan canchinc̈ha. Jalla tiic̈ha amiz̈ tjaatami niz̈aza weriz̈ cantami”. \v 21 Patrunaqui niiz̈quiz cjichic̈ha: “Walikazza. Amqui ancha zuma piyunamc̈ha. Zuma trabajchamc̈ha. Zkoluc paaz zuma trabajtiquiztan, jaziqui juc'anti paaznaca amquiz cumpjiyac̈ha”. Niz̈aza cjichic̈ha: “Luzca. Wejttan chica chjipzna. Cuntintum cjee”. \v 22 Jalla niiz̈ wiruñ nii tsjii paa warank paaznaca tanzñi piyunaqui tjonchic̈ha, tuz̈ cjican: “Wejt Jiliri. Wejtquiz paa warank paaznaca tjaachamc̈ha. Iya tsjii paa warank paaztan canchinc̈ha. Jalla tiic̈ha amiz̈ tjaatami niz̈aza weriz̈ cantami”. \v 23 Niiz̈ patrunaqui niiz̈quin cjichic̈ha: “Walikazza. Amqui ancha zuma piyunamc̈ha. Zuma trabajchamc̈ha. Zkoluc paaz zuma trabajtiquiztan, jaziqui juc'anti paaznaca amquiz cumpjiyac̈ha”. Niz̈aza cjichic̈ha: “Luzca. Wejttan chica chjipzna. Cuntintum cjee”. \v 24 Pero nekztan nii tsjii warank paaznaca tanzñi piyunaqui tjonchic̈ha. Niiqui patrunz̈quiz cjichic̈ha: “Wejt Jiliri. Amqui c'ar patrunamc̈ha. Jalla nii zizzatuc̈ha. Amqui ana c̈hjulumi paaz̈cumi canñamc̈ha. Niz̈aza ana c̈hjacz̈cumi, ajzñamc̈ha. \v 25 Jalla niz̈tiquiztan ekzinc̈ha, niz̈aza ojkz̈cu am paaznaca yokquiz chjojchinc̈ha. Pero tekziz̈ am paazqui”. \v 26 Patrunaqui nii piyunz̈quiz tuz̈ kjaazic̈ha: “Ana zum piyuna. Jayri piyuna. Wejrqui ana c̈hjacz̈cu ajzñinpanc̈ha, niz̈aza ana c̈hjulumi paaz̈cu caniñpanc̈ha. Jalla niz̈tapanim zizla amqui. \v 27 Jalla niz̈tiquiztan wejt paaz bancuquiz mekaz uchanchucataz̈, jalla. Jalla nuz̈ paatasaz̈ niiqui, wejrqui quejpz̈cu bancuquiztan paaz majchtanpacha ricujtasac̈ha”. \v 28 Jalla nekztanaqui nii patrunaqui nekzi z̈ejlñi z̈oñinacz̈quiz cjichic̈ha: “Tii piyunz̈quiztan nii warank paaznaca kjaña. Nii tunca warank paaznacchiz piyunz̈quiz tjaa. \v 29 Jakziltat z̈elinchiz̈laja, jalla niiz̈quiz iya tjaataz̈ cjequic̈ha, jilacama. Niz̈aza jakziltat zkoluc z̈elinchiz̈laja, niz̈aza ana zuma trabajchiz̈laja, jalla niiz̈quiztan tjappacha kjañtaz̈ cjequic̈ha. \v 30 Tii ana zum piyuna chjatkata, zawncta zumchiquin. Jalla nicju kaaquic̈ha, niz̈aza iz̈ke kjojaquic̈ha”. \s1 Z̈OÑINACA PJALZ̈TAZ̈ CJEQUIC̈HA \p \v 31 ‛Wejrqui tsewctan cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. Tsjii noojiqui wejrqui wilta tjonac̈ha, wejt azi tjeez̈can. Rey cjita Jiliri cjeec̈ha. Tjapa wejt anjilanacz̈tanpacha tjonac̈ha. Poderchiz tjonac̈ha z̈oñinaca pjalzjapa. Tsjan chekan juez Jiliritc̈ha wejrqui. \v 32 Wejt yujcquin tjapa tii muntuquiz kamñi z̈oñinaca juntjaptaz̈ cjequic̈ha. Jalla nekztanaqui wejrqui ninaca pjalznac̈ha, jaknuz̈t tsjii awatiriqui uuza yekja niz̈aza cabra yekja pjalznac̈haja, jalla nuz̈. \v 33 Pjalz̈cu uuzanacaqui z̈ew latuquiz cjequic̈ha, cabranacazti zkar latuquiz cjequic̈ha. \v 34 Wejrtc̈ha chekan juez jiliritqui. Nekztanaqui wejt z̈ew latu pjalz̈tanacz̈quiz tuz̈ cjeec̈ha: “Wejt Epiz̈ k'aachita z̈oñinaca, pichalla anc̈hucalta tjaczta kamaña tanzjapa. Tii muntu paata ora, niwjctanpacha anc̈hucalta nii kamaña tjacztac̈ha, Yooztan kamzjapa, nii kjuychiz familia cjisjapa”. \v 35 Niz̈aza cjeec̈ha, “Anc̈hucqui zumanaca paachinc̈hucc̈ha. Weriz̈ c̈hjeri eecsiz̈ cjen, anc̈hucqui wejtquiz c̈hjeri tjaachinc̈hucc̈ha. Niz̈aza weriz̈ kjaz pecan, anc̈hucqui wejtquiz kjaz onanchinc̈hucc̈ha. Niz̈aza yekja yokquin ojklayan, anc̈hucqui wejtquiz tjajz kjuyquiz kjawzinc̈hucc̈ha. \v 36 Weriz̈ ana zquitchiz cjen anc̈hucqui zquiti onanchinc̈hucc̈ha. Niz̈aza laaquichi cjen, wejtquin tjonzinc̈hucc̈ha. Niz̈aza carsilquiz chajwcta cjen, anc̈hucqui wejtquin cherzñi tjonchinc̈hucc̈ha”. \v 37 Jalla nekztanaqui zuma kamañchiz z̈oñinacqui wejtquin cjequic̈ha: “Wejt Jiliri, ¿c̈hjulora am c̈hjeri eecsi cherchintaya? Niz̈aza c̈hjeri lujlzjapa, ¿c̈hjulora onanchintaya? ¿C̈hjulora am kjaz pecan, onanchintaya? \v 38 ¿C̈hjulora am yekja yokquin ojklayan tjajz kjuyquiz kjawzintaya? ¿C̈hjulora am ana zquitchiz cjen, zquiti onanchintaya? \v 39 Niz̈aza ¿c̈hjulora am laaquichi cjen, tjonzintaya? ¿C̈hjulora am carsilquiz cjen, amquin tjonzintaya?” \v 40 Jalla nekztanaqui zuma kamañchiz z̈oñinacz̈quiz kjaaznac̈ha, tuz̈ cjican: “Anchucaquiz weraral cjiwc̈ha. Wejrtc̈ha chekan juez Jiliritqui. C̈hjulora wejt jilanacz̈quiz yanapc̈haja, humilde jilanacaz̈ cjenami, jalla niiqui wejtquiztakaz yanapchinc̈hucc̈ha”. Nuz̈ chiyac̈ha pjalz tjuñquiz. \p \v 41 Jalla nekztanaqui wejrqui, chawc juez Jiliri cjican, nii zkar latu pjalz̈tanacz̈quiz cjeec̈ha: “Anc̈hucqui, Yoozqui anc̈huca quintrac̈ha. Jaziqui wejtquiztanz̈ infiernuquin oka. Diabluz̈tami niiz̈ anjilanacz̈tami tjacztac̈ha nii infiernuqui. Anc̈hucqui zakaz nii infiernuquin wiñaya sufraquic̈ha. \v 42 Weriz̈ c̈hjeriz̈ eecsiz̈ cjen, anc̈hucqui ana wejtquiz c̈hjeri onanchinc̈hucc̈ha. Weriz̈ kjaz pecan, anc̈hucqui ana wejtquiz kjaz onanchinc̈hucc̈ha. \v 43 Weriz̈ yekja yokquin ojklayan, ana tjajz kjuyquiz kjawzinc̈hucc̈ha. Weriz̈ ana zquitchiz cjen, ana zquiti onanchinc̈hucc̈ha. Weriz̈ laa cjen, niz̈aza carsilquiz cjen, anc̈hucqui ana wejr cherzñi tjonzinc̈hucc̈ha”. \v 44 Jalla nekztanaqui ninacaqui cjequic̈ha: “Wejt Jiliri, ¿c̈hjulora am c̈hjeri eecsi cjen, kjaz pecchi cjenami, yekja yokquin ojklaychi cjen, ana zquitchiz cjen, laa cjen, carsilquiz chawcta cjen, jalla c̈hjulora am niz̈ta cherchintaya? Niz̈ta chertuc̈haja, yanaptasac̈ha”. \v 45 Jalla nektanaqui wejrqui, chawc juez Jiliri cjican, ninacz̈quiz kjaaznac̈ha, tuz̈ cjican: “Anchucaquiz weraral cjiwc̈ha. C̈hjulora wejt jilanacz̈quiz humilde cjenami ana yanapchiz̈laja, wejtquiztakaz ana yanapchinc̈hucc̈ha”. \v 46 Jalla nekztanaqui nii ana zuma kamañchiz z̈oñinacaqui infiernuquin cuchantaz̈ cjequic̈ha, wiñaya casticta cjisjapa. Nii zuma kamañchiz z̈oñinacazti Yooztan chica wiñaya kamzjapa okaquic̈ha. \c 26 \s1 JESUSA TANZ TANTIITA \p \v 1 Tjappacha nii chiitanaca z̈erz̈cu, Jesusaqui niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈quiz cjichic̈ha: \p \v 2 —Anc̈hucqui zizza, puc majc̈ha pascua pjijstaqui. Jalla nii pjijsta ora wejrqui intirjital cjeec̈ha cruzquiz ch'awcta cjisjapa. —Jalla nuz̈ cjichic̈ha Jesusaqui. \p \v 3 Jalla nii oraqui timplu jilirinacami, liy tjaajiñi maestrunacami judío wajtchiz jilirinacami ajczic̈ha, Caifás jilirz̈ kjuy patiuquiz. Caifás cjitaqui timplu jilirinacz̈quiztan chawc jiliritac̈ha. \v 4 Jalla nicju ninacaqui palt'ichic̈ha, niz̈aza kazzic̈ha mañz̈tan Jesusa tanzjapa. Jalla nuz̈ tanz̈cu, Jesusa conzjapa kazzic̈ha. \v 5 Nuz̈ kazcu tuz̈ cjichic̈ha: \p —Pjijsta paan Jesusa tanz anaz̈ cjichuca. Z̈oñinacaqui aptjapznasac̈ha. \s1 JESUSIZ̈ ACHQUIZ ASIITI ALZTA \p \v 6 Jesusaqui Betania wajtquiz z̈elatc̈ha, Simonz̈ kjuyquiz. Niiz̈ tuquiqui Simonaqui janchi mojkchi laatac̈ha. \v 7 Jalla nekz z̈elan, tsjaa maatak z̈onqui Jesusiz̈quiz macjatz̈quichinc̈ha. Naaqui tsjii putilla chjitchinc̈ha. Nii putillquiz cuza mazk'a ulurchiz asiiti z̈elatc̈ha, ancha jila walurchiz. Nii putilltac̈ha zuma alabastro cjita maztan paataqui. Jesusa mizquiz z̈elan naa maatak z̈onqui niiz̈ achquiz zuma asiiti alz̈inchinc̈ha. \v 8 Niiz̈ tjaajintanacaqui nii cherz̈cu, z̈awjzic̈ha, naa z̈oña quintra. Jalla nekztan tuz̈ cjichic̈ha: \p —¿Kjaz̈tiquiztan tii walurchiz asiiti pertejo? \v 9 Jalla tiiqui antis tuychucatac̈ha walja jiluñ, niz̈aza pori z̈oñinacz̈quiz yanapzjapa. \p \v 10 Jesusaqui nii chiiñi nonz̈cu tjaajintanacz̈quiz ujzic̈ha: \p —¿Kjaz̈tiquiztan taa z̈onatan chjijcjisejo? Anac̈ha taa z̈on kjaz̈ cjisqui. Jalla tuz̈ taa z̈oñaz̈ paataqui wejtquiztan walikazza. \v 11 Porinacz̈quiz yanapz pecaquiz̈ niiqui, porinacaqui anc̈hucatan panz̈ z̈elaquic̈ha. Wejrzti anc̈hucatan ana z̈ejlztanpanc̈ha. \v 12 Jalla taa maatak z̈oñqui wejtquiz tii zuma ulurchiz asiiti alz̈inz̈cu, wejt curpu tjaczinc̈ha, tjatta cjisjapa. \v 13 Anc̈hucaquiz weraral cjiwc̈ha. Jakziquinami tii muntuquiziqui liwriiñi Yooz taku parlita cjec̈haja, jalla niz̈tazakaz taa maatak z̈onaz̈ paataqui parlita zakaz cjequic̈ha, jalla naaquiztan cjuñta cjisjapa. \s1 JUDASQUI JESUS TARAZUNAQUIC̈HA \p \v 14 Tuncapan illzta z̈oñinacz̈quiztan tsjiiqui Judas Iscariote cjitatac̈ha. Jalla niiqui ojkchic̈ha timplu jilirinacz̈tan parli. \v 15 Jalla nuz̈ parlican cjichic̈ha: \p —Anc̈hucaquiz Jesusal intirjasaz̈ niiqui, anc̈hucqui ¿kjaz̈ paaz pacas? \p Jalla nii orapacha quinsa tunc paaznaca Judasquiz pacchic̈ha. \v 16 Jalla nuz̈quiz Judasqui c̈hjulorat Jesusa tankatchuca cjec̈haja, jalla nii ora walja kjurchic̈ha. \s1 SANTA CENA PAACHIC̈HA \p \v 17 Jalla nekztanaqui ana liwaturz̈tan t'anta lujlz pjijzta, jalla nii pjijztaz̈ primir tjuñquiz tjaajinta z̈oñinacaqui Jesusiz̈quin macjatz̈cu tuz̈ pewczic̈ha: \p —¿Jakziquin wejrnacqui tjaczñi ojkz pecya, pascu c̈hjeri lujlzjapaya? \p \v 18 Jesusaqui tuz̈ kjaazic̈ha: \p —Watja oka. Tsjii z̈oñz̈tan zalaquic̈ha. Niiz̈quiz̈ cjee, “Maestruqui z̈-cjic̈ha. ‘Wejt ticz ora wajillac̈ha. Am kjuyquiz pascua pjijztal paac̈ha wejt tjaajinta z̈oñinacz̈tan’ ”. \p \v 19 Nekztanaqui Jesusaz̈ mantitacama ojkchic̈ha. Nii tokinzt'ita kjuyquiz pascu c̈hjeri tjaczic̈ha. \p \v 20 Weenjapa cjistan Jesusaqui nii kjuyquiz z̈ejlcan mizquiz julzic̈ha niiz̈ tuncapan tjaajinta z̈oñinacz̈tan. \v 21 Jalla nuz̈ c̈hjeri lujlcan, ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Anc̈hucaquiz weraral cjiwc̈ha. Tsjii tsjii anc̈hucqui wejt quintra paaquic̈ha, niz̈aza tarazunaquic̈ha. \p \v 22 Jalla nuz̈ chiitiquiztan tjaajinta z̈oñinacaqui walja llaquita cjissic̈ha. Jalla nekztan ninacaqui tsjiiza tsjiiza pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, ¿wejr cjesajo? \p \v 23 Nekztanaqui Jesusaqui tuz̈ kjaazic̈ha: \p —Anziqui wejttan chicaz̈ tii chuwquiztan lujlc̈ha nii tarazunñi z̈oñiqui. \v 24 Wejrqui tsewctan cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. Jaknuz̈t cjijrta Yooz takuqui cjic̈haja, jalla niicama okac̈ha. Nii tarazunñi z̈oñiqui anaj maa pjuchquiztan nastc̈haja, waliz̈ cjitasac̈ha niiz̈taqui. Wejr tarazuntiquiztan wali chawc ujchiz cjequic̈ha. \p \v 25 Jalla nekztanaqui Judasqui, nii tarazunñi z̈oñiqui, tuz̈ cjichic̈ha: \p —Maestro, ¿wejr cjesajo? \p Jesusaqui tuz̈ kjaazic̈ha: \p —Jesalla, amchiya. \p \v 26 Jalla nuz̈ pascua c̈hjeri lujlcan Jesusaqui niiz̈ persun kjarz̈tan t'anta tanzic̈ha. Nekztan Yooz Ejpz̈quin gracias cjican tjaaz̈cu, t'anta kjolzic̈ha. Jalla nuz̈ kjolz̈cu, niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈quiz tjaachic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Lujlzna. Jalla tiic̈ha wejt curpu cuntaqui. \p \v 27 Jalla nekztan persun kjarz̈tan tsjii wazu tanzic̈ha. Yooz Epz̈quin gracias cjican tjaachizakazza. Nekztan tjaajinta z̈oñinacz̈quin c̈hjalz̈cu zapa mayni licchic̈ha. Jalla nuz̈ c̈hjalz̈cu, tuz̈ cjichic̈ha: \p —Tii wazquiztan tjapa anc̈hucqui liczna. \v 28 Wejt ljocquiztanz̈ cjic̈ha tiiqui. Wejt ljocz̈tan tsjii ew acta tjulz̈taz̈ cjequic̈ha. Wacchi z̈oñinacz̈ laycu wejt ljocqui tjawktaz̈ cjequic̈ha ninacz̈ uj pertunta cjisjapa. \v 29 Wejr cjiwc̈ha. Uwas kjaz ana iya licac̈ha, c̈hjulorcama wejt Yooz Ejp tjapa mantac̈haja, jalla nekztan anc̈hucatan wilta uwas kjaz licac̈ha. \s1 TJAAJINTA Z̈OÑINACAQUI WICHANZNAQUIC̈HA \p \v 30 Nekztan Yooz wirzu itzcu, Olivos cjita curulla ojkchic̈ha. \v 31 Jalla nekztanaqui Jesusaqui niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈quiz tuz̈ cjichic̈ha: \p —Jalla tii weenqui tantal cjeec̈ha. Nekztan tjapa anc̈hucqui ana wejtquin kuzziz tucaquic̈ha. Jalla nuzpan cjijrta Yooz takuqui cjic̈ha: “Uuza awatiri contanaqui uuzanacaqui wichanznaquic̈ha”. \v 32 Wejr jacatatz̈cuqui anc̈huca tuqui okayac̈ha Galilea cjita yoka. \p \v 33 Nekztanaqui Pedruqui cjichic̈ha: \p —Tjappacha ana amquin kuzziz tucac̈hani. Wejrzti ana wira niz̈ta cjesac̈ha. \p \v 34 Jalla nuz̈ chiitiquiztan Jesusaqui tuz̈ kjaazic̈ha: \p —Amquiz weraral cjiwc̈ha. Jalla tii weenpacha c̈hjep wilta amqui ana wejr pajñi chiican k'otaquic̈ha, ima wallpaz̈ kjawan. \p \v 35 Nekztan Pedruqui Jesusiz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrqui amtan chicami waztal ticznasac̈ha. Anapan amquiztan k'otasac̈ha. \p Niz̈aza tjapa nii tjaajintanacaqui tsjiika chiichic̈ha. \s1 JESUSAQUI GETSEMANI CJITA YOKQUINC̈HA \p \v 36 Jalla nekztan Jesusaqui niiz̈ tjaajintanacz̈tan Getsemaní cjita yoka irantichic̈ha. Jalla niwjc irantiz̈cu, ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Tekz julzna anc̈hucqui. Wejrqui nii nawcju Yooz Ejpz̈tan parli okac̈ha. \p \v 37 Jalla nekztan Pedruz̈tan niz̈aza Zebedeoz̈ pucultan majchnacz̈tan chjitchic̈ha. Nekztanaqui Jesusaqui kuzquiz walja llaquisatc̈ha, niz̈aza anchaz̈ llactazatc̈ha. \v 38 Jalla niz̈tiquiztan Jesusaqui nii c̈hjepultan chjichta tjaajintanacz̈quiziqui cjichic̈ha: \p —Wejt kuzqui ancha llaquissa, ticzmayac̈ha. Anc̈hucqui tekzi z̈ela. Wilaquic̈ha, anac̈ha tjajaquic̈ha. \p \v 39 Jalla nekztanaqui Jesusaqui tsjii koluc nawjcchuc ojkchic̈ha. Yokquizkaz tuzi t'okz̈cu Yoozquin mayizichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Yooz Ejp. Tii juc'ant sufris timpu anal watz pecuc̈ha. Tii sufrisquiztan liwriichucaz̈laj niiqui, amqui wejr liwriyalla. Pero anal wejt kuzcama cjis pecuc̈ha. Antiz jaknuz̈t am kuz amtic̈haja, am munañpakaj cjila. \p \v 40 Jalla nekztanaqui tjaajintanacz̈quin quejpz̈quichic̈ha. Tjajchi zalchic̈ha. Jaziqui Jesusaqui Pedruz̈quiz cjichic̈ha: \p —¿Anc̈hucqui anapanz wejttan tsjii orami wilasi atya? \v 41 Tjaji watzi z̈ela, niz̈aza wilazaquic̈ha. Yoozquin mayizaquic̈ha, ana ujquiz tjojtsjapa. Chekapan, anc̈huca kuzqui wilasac̈ha. Pero anc̈huca curpuzti anaz̈ awantasac̈ha. \p \v 42 Nekztan Jesusaqui wilta Yooztan parli ojkchic̈ha. Tuz̈ cjican, mayizichic̈ha: \p —Wejt Yooz Ejp, tii sufrisquiztan ana liwriita cjichucaz̈laj niiqui, am kuz munañpaj cjila. \p \v 43 Nekztan wilta tjaajintanacz̈quin quejpz̈cu tjajchi zalchic̈ha. Ancha tjaji tjonatc̈ha. \v 44 C̈hjepquiziqui wilta ninacz̈quiztan ojkchic̈ha, Yooz Ejpz̈quin parli. Primiru jaknuz̈t parlic̈haja, jalla nuz̈ zakaz parlichic̈ha. \v 45 Jalla nekztanaqui tjaajintanacz̈quin quejpchic̈ha. Ninacz̈quin paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jaziqui tjajchinc̈hucc̈ha anc̈hucqui, niz̈aza jeejzinc̈hucc̈ha. Nuz̈ukazza. Wejrqui ujchiz z̈oñinacz̈ kjarquiz intirjital cjeec̈ha. Anz nii ora irjatz̈quic̈ha. \v 46 Z̈aazna. Ojkla. Wejr tankatñi z̈oñiqui nii najwcz̈ tjonc̈ha. \s1 JESUSA PRESO CHJICHTA \p \v 47 Jesusa nuz̈ chiyan, Judasqui irantiz̈quichic̈ha. Niitac̈ha Jesusiz̈ tuncapan illzta z̈oñinacz̈quiztanqui. Judastan tama z̈oñinacaqui tjonchic̈ha pajk cuchillunacchiz, niz̈aza wjajtz carotinacchiz. Timplu jilirinacami wajt jilirinacami ninaca cuchanz̈quichic̈ha. \v 48 Tarazunñi Judasqui niiz̈ tuquilla nii z̈oñinacz̈tan kazzitac̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrqui nii z̈oñz̈quiz chjulznac̈ha. Jalla niiz̈ cjequic̈ha nii z̈oñiqui. Jalla nekztan zuma tanz̈cu chjichaquic̈ha. \p \v 49 Jalla nuz̈ kazcu Judasqui Jesusiz̈quiz macjatchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tjaajiñi Maestru, ¿walikazkay? \p Jalla nuz̈ tsaanz̈cu, chjulzic̈ha. \v 50 Jesusaqui niiz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jila, ¿c̈hjulquin am tjonjo? \p Jalla nekztanaqui z̈oñinacaqui z̈catz̈inz̈quichic̈ha, niz̈aza preso chjichi tanchic̈ha. \p \v 51 Jalla nuz̈ paan, tsjii tsjii Jesusiz̈ tjaajinta z̈oñiqui pajk cuchillu jooz̈cu, quintri z̈oñz̈ cjuñi c̈hjajtz̈inchic̈ha. Nii cjuñi chjajtz̈inta z̈oñiqui timplu jilirz̈ piyunatac̈ha. \v 52 Jalla nekztan Jesusaqui tuz̈ cjichic̈ha: \p —Am pajk cuchillu c̈hjojzna, nii cuchill c̈hjojzquiz. Jakziltat pajk cuchillu joojooc̈haja, jalla ninacaqui pajk cuchillz̈tan conta zakaz cjequic̈ha. \v 53 Wejt Yooz Ejpz̈quiztan mayasac̈ha, wejtquiz yanapzjapa. Jalla nuz̈ maytiquiztan wejt Yooz Ejpqui anzpachaz̈ wacchi anjilanaca cuchanz̈casac̈ha, tuncapan walja tama ejércitonacacama. ¿Nii ana zizya? \v 54 Pero jalla niz̈ta anal mayac̈ha. Jalla tiz̈ta watstanc̈ha, jaknuz̈t cjijrta Yooz taku chiic̈haja, jalla nii cumplistanc̈ha. \p \v 55 Jalla nekztanaqui Jesusaqui nii tjonchi z̈oñinacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Anc̈hucqui pajk cuchillunacz̈tan wjajtz carotinacz̈tan wejr tani tjonchinc̈hucc̈ha, wejr tjañi cjes, niz̈taz̈takaz. ¿Kjaz̈tiquiztan niz̈ta tjonchinc̈huctajo? Zapurupan anc̈hucatan z̈ejlchinc̈ha, timpluquiz tjaajincan. Jalla nii oranacaqui anaz̈ wejr tanchinc̈hucc̈ha. \v 56 Tjapa tii watñinacaqui jaknuz̈t tuquita profetanacaz̈ cjijrtc̈haja, jalla niit jama cumplistanc̈ha. \p Jalla nekztanaqui tjapa Jesusiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui tsucaña wichanzic̈ha. Jesusa zinalla ecchic̈ha. \s1 CHAWC JILIRINACZ̈ YUJCQUIN CHJICHTA \p \v 57 Jalla nii Jesusa tanñi z̈oñinacaqui Caifás cjita jilirz̈quin chjitchic̈ha. Caifasqui timplu jilirinacz̈ chawc jiliritac̈ha. Caifás kjuyquin liy tjaajiñi maestrunacami wajt jilirinacami ajczitac̈ha. \v 58 Pedruqui nii chawc jilirz̈ kjuy patiucama apzic̈ha az̈quiztanalla. Nii patiuquin luzcu, julzi z̈elatc̈ha wijilñi policianacz̈tan. Jaknuz̈t Jesusa watc̈haja, jalla nii cherzjapa z̈elatc̈ha. \p \v 59 Timplu jilirinacami, wajt jilirinacami, tjapa mantiñi jilirinacami Jesusiz̈ quintra uj jwes pecatc̈ha, toscaraz̈ cjenaqui, conkatzjapa. \v 60 Wacchi z̈oñinacami toscar tawkz̈tan prisintiz̈quichic̈ha Jesusiz̈ quintra uj tjojtunzjapa. Pero ana c̈hjul uj jwesi atchic̈ha. Ultimquiziqui pucultan toscar tisticunacaqui apantiz̈quichic̈ha, \v 61 tuz̈ cjican: \p —Tii z̈oñiqui cjiñic̈ha, “Yooz timplu t'ezinz̈u, c̈hjep majquiz wiltal tsijtsnasac̈ha”. \p \v 62 Jalla nekztanaqui timplu chawc jiliriqui tsijtsic̈ha. Jesusiz̈quiz cjichic̈ha: \p ¿Kjaz̈tiquiztan am ana kjaazjo? ¿Kjaz̈ cjican tii z̈oñinacaqui am quintra chiijo? \p \v 63 Jalla nuz̈ chiiz̈inanami Jesusaqui ch'uju z̈ejlchic̈ha. Jalla nekztanaqui nii timplu chawc jiliriqui niiz̈quiz cjichizakazza: \p —Z̈ejtñi Yooz tjuuquiz am juramintu paakatac̈ha, werara chiizjapa. Mazna. ¿Amqui Cristumkaya? ¿Niz̈aza Yooz Majchpanikaya? \p \v 64 Jesusaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrc̈hay. Amqui jaknuz̈um chiic̈haja, jalla nuz̈uc̈ha. Wejr zakal anc̈hucaquiz cjeec̈ha. Wejrqui tsewctan cuchanz̈quita Yooz Z̈oñtc̈ha. Tsjii noojiqui anc̈hucqui wejr cheraquic̈ha, juc'anti azziz Yooz z̈ew latuquiz julzi. Niz̈aza arajpachquiztan tsjir taypiquiz wilta tjonac̈ha. \p \v 65 Jalla nuz̈ kjaaztiquiztan timplu chawc jiliriqui niiz̈ persun zquiti wjajrz̈inchic̈ha, z̈awjchi kjanapacha tjeezjapa. Niz̈aza cjichic̈ha: \p —Tii z̈oñiqui persun tawkz̈tan Yooz quintra chiichic̈ha. ¿Kjaz̈t iya tisticunaca pecznasajo? Anc̈hucpacha tiiz̈ ana wal takunaca nonzinc̈hucc̈ha. \v 66 ¿Kjaz̈tat cjees? \p Ninacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tiiqui ujchizpanc̈ha. Paj ticzla. \p \v 67 Jalla nekztanaqui Jesusiz̈ yujcquiz llawziz̈tan tjujti kallantichic̈ha, niz̈aza wjajtchic̈ha. Partinacaqui yujcquiz c̈hajczic̈ha, \v 68 tuz̈ cjican: \p —Amqui Cristumz̈laj niiqui, jazic ¿jequit am c̈hajczjo? Jalla nii pajalla. \s1 PEDRUQUI K'OTCHIC̈HA \p \v 69 Nii ora Pedruqui zancu kjuy patiuquin julzi z̈elatc̈ha. Nekz z̈elan tsjaa piyuniqui niiz̈quiz macjatz̈cu paljaychinc̈ha, tuz̈ cjican: \p —Amqui ojklayñamla nii Galilea yokchiz Jesusiz̈tan, ¿ana jaa? \p \v 70 Pedruqui parti z̈oñinacz̈ yujcquiz k'otchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —C̈hjulquiztankam chiic̈hani, anal intintazuc̈ha. \p \v 71 Nekztanaqui Pedruqui zan kjutñi z̈catz̈inchic̈ha. Nekztan tsjaa piyuniqui nii cherz̈cu parti z̈oñinacz̈quiz cjichinc̈ha: \p —Tii z̈oñipan ojklayatla tii Nazaret wajtchiz Jesusiz̈tan chica. \p \v 72 Pedruqui wilta k'otchic̈ha. Juramintuz̈tan tuz̈ cjichic̈ha: \p —Nii z̈oñi anapan pajuc̈ha. \p \v 73 Jalla niiz̈ upaquiztan nekz z̈ejlñi z̈oñinacaqui Pedruz̈quiz macjatz̈cu, cjichizakazza: \p —Chekapan, amqui zakaz Jesusiz̈ parti z̈oñinacz̈tan chica ojklayñamla. Am takuqui kjanapachala, ninacaz̈ takukam chiila. \p \v 74 Nekztanaqui Pedruqui wilta k'otchic̈ha, juramintu paacan. \p —Anapal nii z̈oñi pajuc̈ha. Toscara chiichinz̈laj niiqui, Yooz wejr casticac̈hani. —Nuz̈ cjichic̈ha Pedruqui. Jalla nii orapacha tsjii wallpi jora kjawchic̈ha. \v 75 Jalla nii wallpa kjawñi nonz̈cu, Pedruqui Jesusiz̈ chiita taku cjuñzic̈ha. Niiz̈ tuquiqui Jesusaqui cjichic̈ha: “Ima wallpaz̈ kjawan, c̈hejp wilta amqui ana wejr pajñi chiican k'otaquic̈ha”. Jalla nuz̈ cjuñz̈cu Pedruqui nekztan ulanchic̈ha. Niz̈aza walja kuzquiz sint'ican kaachic̈ha. \c 27 \s1 JESUSAQUI CHAWC JILIRIZ̈QUIN CHJICHTA \p \v 1 Kjanz̈quitan tjapa timplu jilirinacami, wajtchiz jilirinacami tsjii acuerduquiz luzzic̈ha Jesusa conkatzjapa. \v 2 Jalla nekztan Jesusa chejlz̈cu chjitchic̈ha Poncio Pilato cjita chawc jilirz̈quin. Nii oraqui naciona mantiñi gobernutac̈ha Pilatuqui. \s1 JUDASQUI TICZIC̈HA \p \v 3 Jesusa tarazunñi Judasqui Jesusa conata cherz̈cu, kuzquiz walja sint'ichic̈ha. Jalla nuz̈ sint'iz̈cu nii quinsa tunc tjaata paaz tjepunchic̈ha timplu jilirinacz̈quizimi wajtchiz jilirinacz̈quizimi. \v 4 Paaz tjepunz̈cu, tuz̈ cjichic̈ha: \p —Wejr uj paachinc̈ha. Ana c̈hjul ujchiz z̈oñi tarazunchinc̈ha. \p Ninacazti niiz̈quiz tuz̈ kjaazic̈ha: \p —Jalla niiqui, ¿c̈hjul importejo wejtnacaquiztanajo? Niiqui amtakazza. \p \v 5 Jalla nekztanaqui Judasqui timpluquinpacha nii paaz tjojtunchic̈ha. Nekztan ojkchic̈ha. Persunpacha jora mokz̈cu, tsjijpscu ticzic̈ha. \p \v 6 Nekztanaqui timplu jilirinacaqui paaz ricujz̈cu, tuz̈ cjichic̈ha: \p —Tii paazqui anaz̈ uc̈humqui ofrend cajquiz uchasac̈ha. Tiic̈ha z̈oñz̈ ljok kjayta paazqui. \p \v 7 Nekztanaqui ninacaqui kazzic̈ha nii paaztan yoka kjayzjapa. Nii yokaqui Campo del Alfarero niz̈ta cjita tjuuchiztac̈ha. Yekja wajtchiz ticzi z̈oñinaca tjatzjapatac̈ha nii yokaqui. \v 8 Nuz̈quiz tii timpucama nii yokz̈ tsjii tjuuqui Campo de Sangre cjitazakaztac̈ha. \v 9 Jalla nuz̈ Jeremías profetz̈ takuqui cumplissic̈ha. Tuqui timpu Jeremiasqui cjijrchic̈ha, tuz̈ cjican: “Israel z̈oñinacaqui nii z̈oñi tankatz precio utchic̈ha, quinsa tunc paaznaca, jalla nii. \v 10 Nii quinsa tunc paaznacz̈tan Campo del Alfarero cjita yoka kjayaquic̈ha, jaknuz̈t Yooz Jiliriz̈ mantic̈haja, jalla nuz̈”. \s1 JESUSAQUI CHAWC JILIRZ̈ YUJCQUIN Z̈EJLC̈HA \p \v 11 Nekztanaqui Jesusaqui naciona mantiñi chawc jilirz̈quin chjichtatac̈ha. Nii mantiñi jiliriqui Jesusiz̈quiz tuz̈ pewczic̈ha: \p —¿Amqui judionacz̈ chawc jilirimkaya? \p Jesusaqui tuz̈ kjaazic̈ha: \p —Am jaknuz̈um chiic̈haja, nuz̈uc̈ha. \p \v 12 Timplu jilirinacami wajtchiz jilirinacami, jalla ninacaz̈ uj tjojtuntan, Jesusaqui anaz̈ c̈hjulumi kjaazic̈ha. \v 13 Jalla nekztanaqui Pilato jiliriqui tuz̈ cjichic̈ha: \p —¿Anam am kjaaznaquiya tjapa tii am quintra chiyanaqui? \p \v 14 Jesusazti jalla nuz̈ chiyanami ana c̈hjulumi kjaazic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan nii mantiñi chawc jiliriqui ispantichic̈ha. Ana c̈hjul pinsimi atchic̈ha. \p \v 15 Jalla nii pascu pjijztiquiz Pilato chawc jiliriqui tsjii cuzturumpichiztac̈ha. Tsjii priz z̈oñiqui cutzpanikaztac̈ha z̈oñinacaz̈ chiitacama. \v 16 Tsjii ana wal z̈oñiqui Barrabás cjita prisu zakaztac̈ha. \v 17 Z̈oñinaca ajcziz̈ cjen Pilatuqui ninacz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Jakzilta tii tanta z̈oñinacat liwrii cutz̈ta cjeequi? ¿Barrabás cjeequi? uz̈ ¿Jesús, Cristo cjita cjeeja? \p \v 18 Pilato jiliriqui zizzic̈ha, Jesusa chjaawjcu judío z̈oñinacaqui nii intirjichic̈ha, jalla nii. \p \v 19 Pilatuqui niiz̈ jusjiis mizquiz julzi z̈elatc̈ha. Jalla nicju z̈elan niiz̈ tjunqui tsjii z̈oñi mazñi cuchanz̈quichinc̈ha. Nii mazñi z̈oñiqui tuz̈ chiichic̈ha: “Am tjun cjic̈ha: ‛Nii zuma z̈oñz̈quiz ana mitisaquic̈ha. Nii z̈oñiz̈ cjen tiz̈wan juc'ant ana wali c̈hjuuzinc̈ha. Nii z̈oñz̈quiz ana mitis waquizic̈ha'”. \p \v 20 Pero timplu jilirinacami wajtchiz jilirinacami, nii z̈ejlñi z̈oñinacz̈quiz intintiskatchic̈ha, Barrabás cutzna cjeyajo, niz̈aza Jesusa contaj cjila cjeyajo. \v 21 Jalla nekztanaqui nii mantiñi jiliriqui wilta z̈oñinacz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Jakzilta pirit tii pucultan tantanacquiztan liwrii cutznaqui? \p Z̈oñinacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Barrabás cutzna. \p \v 22 Pilato jiliriqui wilta ninacz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii Cristo cjita Jesusiz̈quiz, ¿c̈hjulut wejr paa-aqui? \p Tjappacha nii z̈oñinacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¡Cruzquiz ch'awczna! \p \v 23 Nekztanaqui Pilato jiliriqui cjichic̈ha: \p —¿C̈hjul uj paachi teejo? \p Nii z̈oñinacazti juc'anti kjawchic̈ha: \p —¡Cruzquizka ch'awczna! —cjican. \p \v 24 Jalla nekztanaqui Pilato jiliriqui naychic̈ha, nii z̈oñinaca ana intintiskatchuca. Nii z̈oñinacaqui walja z̈awjchiz̈ ch'ajrapatc̈ha. Jalla nekztanaqui Pilato jiliriqui kjaz zjijckatchic̈ha. Nii zjijcta kjazquiz kjara awjzic̈ha z̈oñinacz̈ yujcquiz, tuz̈ cjican: \p —Tii zuma z̈oñz̈ ticzqui anaz̈ wejt uj cjequic̈ha. Anc̈huca ujz̈ cjequic̈ha. \p \v 25 Tjapa nii z̈oñinacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejtnacaltazat uj cjec̈hani, niz̈aza wejtnaca ocjalanacz̈tami. \p \v 26 Jalla nekztanaqui Pilato jiliriqui Barrabás liwrii cutzic̈ha. Nekztanaqui Jesusa wjajtzjapa mantichic̈ha. Niz̈aza cruzquiz ch'awcta cjeyajo, zultatunacz̈quiz intirjichic̈ha. \p \v 27 Jalla nekztanaqui nii mantita zultatunacaqui jilirz̈ palacio kjuyquin Jesusa chjitchic̈ha. Nekztanaqui tjapa nii zultatz̈ tropanaca kjawsassic̈ha, Jesusa muytata. \v 28 Nekztanaqui Jesusa c̈hjojkchic̈ha. Jalla nuz̈ c̈hjojkz̈cu tsjii ljoc murat zquiti tjutzic̈ha. \v 29 Nekztan niiz̈ achquiz ch'ap pilluz̈takaz paaz̈cu scarz̈inchic̈ha, niz̈aza z̈ew kjarquiz wara tanskatchic̈ha. Jalla nuz̈ paaz̈cu niiz̈ yujcquiz quillzic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¡Viva tii judío z̈oñinacz̈ chawc jiliri! —Jalla nuz̈ chiican burla paachic̈ha. \p \v 30 Niz̈aza llawziz̈tan niiz̈quiz tjujtchic̈ha. Niiz̈ kjarquiztan wara kjañcan, achquiz wjajtchic̈ha. \v 31 Jalla nuz̈ burla paaz̈cu, niiz̈quiztan ljoc murat zquiti c̈hjojkchic̈ha. Nekztan wilta niiz̈ persun zquiti tjutzic̈ha. Jalla nekztanaqui cruzquiz ch'awczjapa Jesusa chjitchic̈ha. \s1 JESUSAQUI CRUZQUIZ CH'AWCTA \p \v 32 Jalla nuz̈ Jesusa chjichcan tsjii Cirene wajtchiz z̈oñi zalz̈quichic̈ha. Simón cjitatac̈ha. Jalla nii z̈oñiqui Jesusiz̈ cruza kuzkatchic̈ha. \p \v 33 Jalla nuz̈ Gólgota cjita yokquin irantichic̈ha. Nii yokaqui “Ach Tsjij yoka” cjitazakaztac̈ha. \p \v 34 Jalla nicju tsjii vinz̈tan jarz̈tan t'ajz̈ta lickatchic̈ha. Pero nii mallz̈cu, ana licz pecchic̈ha. \p \v 35 Cruzquiz ch'awcz̈cu, zultatunacaqui Jesusiz̈ zquiti tanzjapa surtiassic̈ha. Jalla nuz̈ paatan profetz̈ takuqui cumplissic̈ha. Nii tuquita profetaqui tuz̈ cjichic̈ha: “Wejt zquiti tanzjapa surtiasaquic̈ha”. \v 36 Jalla nekztanaqui nijwcpacha ninacaqui wilzjapa julzic̈ha. \v 37 Kjaz̈tiquiztan Jesusa cruzquiz ch'awctataz̈laja, jalla nii tabliquiz cjijrtatac̈ha, tuz̈ cjican, “Tiic̈ha Jesusaqui, judío z̈oñinacz̈ chawc jiliri”. Jalla nuz̈ cjijrz̈cu ach tsewctuñ nii tabla ch'awcz̈inchic̈ha. \p \v 38 Niz̈aza pucultan tjañinaca cruzquiz ch'awctatac̈ha, tsjiiqui z̈ew latu tsjiiqui zkar latu. \v 39 Nekz watñi z̈oñinacaqui iñarcan, acha wewcz̈iñitac̈ha. \v 40 Niz̈aza tuz̈ cjichic̈ha: \p —Amqui cjiñamla, “Timplu t'ezinz̈cu c̈hjep majquiztan tsijtsnasac̈ha”. Jalla niz̈ta payi atasaz̈ niiqui, jazic persunpacha liwriisalla. Yooz Maatimz̈laj niiqui, cruzquiztan apakscu, chjijwz̈calla. \p \v 41 Jalla niz̈ta irata zakaz iñarchic̈ha timplu jilirinacami, liy tjaajiñi maestrunacami, fariseo parti z̈oñinacami, wajtchiz jilirinacami. Jalla ninacaqui porapat parlassic̈ha tuz̈ cjican: \p \v 42 —Tiiqui yekja z̈oñinaca liwriichic̈ha, pero persunpacha anaz̈ liwrii atc̈ha. Israel z̈oñinacz̈ chawc jiliriz̈laj niiqui, cruzquiztan apakscu, chjijwz̈quila. Nekztan niiz̈quiz criyasac̈ha. \v 43 “Tiic̈ha cjiñiqui, Yoozquin tjapa kuzziztc̈ha. Wejrtc̈ha Yooz Maatiqui”, cjican. Yoozqui tii k'aachichiz̈laja, jaziqui anzpacha Yooz tiij liwriila. \p \v 44 Nii cruzquiz ch'awcta tjañinacami Jesusiz̈quiz quintra chiichizakazza. \s1 JESUSAQUI TICZIC̈HA \p \v 45 Taypurquiztan majña kak oracama tjapa nii yokaqui zumchi cjissic̈ha. \v 46 Jalla nii orapacha Jesusaqui tjapa aztan kjawchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Elí, Elí, ¿lama sabactani? —Jalla nii takuqui cjic̈ha: “Wejt Yooz, wejt Yooz, ¿kjaz̈tiquiztan wejr jaytichamtajo?” \p \v 47 Yekjap nekz z̈ejlñi z̈oñinacaqui jalla nii kjawñi nonz̈cu, cjichic̈ha: \p —Nonz̈na. Tiiqui Elías profetaz̈ kjaw kjawla. \p \v 48 Nekztan tsjii tsjiiqui esponja cjita kjaz ch'umñi apti zajtchic̈ha. Jar vinu ch'umkatz̈cu zjijcchic̈ha. Nekztanaqui war puntiz̈tan chjapz̈cu, Jesusiz̈quin chjalzic̈ha, liquinzjapa. \v 49 Parti z̈oñinacaqui cjichic̈ha: \p —Z̈ela cjee. Antiz chekz̈la, Elías tii liwrii cunamit tjonac̈han. \p \v 50 Nekztanaqui Jesusaqui altu jorz̈tan wilta kjawchic̈ha. Jalla nuz̈ kjawz̈cu ticzic̈ha. \v 51 Jalla nii orapacha pajk timplu cortina chicatquiz juystokaz wjajrzic̈ha, tsewctan kozzuc. Niz̈aza yokac chjekinchic̈ha. Niz̈aza cur akjinacaqui c'acchic̈ha. \v 52 Niz̈aza sipulturanacaqui cjetsi cjissic̈ha. Muzpa Yoozquin criichi ticzi z̈oñinacaqui jacatatchic̈ha. \v 53 Jesusaz̈ jacatattiquiztan nii parti jacatatchi z̈oñinacaqui Jerusalén wajtquiz luzquichic̈ha. Jalla nicju muzpa z̈oñinacaqui ninaca cherchic̈ha. \p \v 54 Zultat capitanaqui nii Jesusa wijilñi zultatunacz̈tanpacha yoka chjekiñi cherz̈cu, niz̈aza tjapa nii watñi cherz̈cu, walja tsucchic̈ha. Jalla nekztan cjichic̈ha: \p —Chekapan tii z̈oñiqui werar Yooz Maatitakalala. \p \v 55 Jalla nicju wacchi maatakanacaqui z̈elatc̈ha, az̈quiztan chekz̈can. Nii maatakanacaqui Galilea yokquiztanpacha Jesusa apzic̈ha, nii atintizjapa. \v 56 Jalla nii maatakanacaqui tuz̈ cjita tjunchiztac̈ha: María Magdalenatac̈ha; niz̈aza Mariiqui Jacob Josez̈ maatac̈ha; niz̈aza Zebedeoz̈ tjun z̈elatc̈ha. Naaqui majchwichchiztac̈ha. \s1 JESUSIZ̈ CURPU TJATZ̈TA \p \v 57 Waj zumznan, tsjii ricach z̈oñi, José cjita tjonchic̈ha. Arimatea wajtchiz z̈oñitac̈ha. Niz̈aza Jesusa cumpañt'iñi z̈oñitac̈ha. \v 58 Jalla nii z̈oñiqui Pilato jilirz̈quin zali ojkchic̈ha. Nuz̈ zalz̈cu, Jesusiz̈ curpu maychic̈ha. Nekztan Pilato jiliriqui mantichic̈ha nii curpu intirjajo. \v 59 Josequi Jesusiz̈ curpu chjichcu, limpu saban pañz̈tan capzic̈ha. \v 60 Niiz̈ta ew sipultura z̈elatc̈ha, mazquiztan jwetta. Jalla nii sipulturquiz Jesusiz̈ curpu tjatchic̈ha. Jalla nuz̈ tjatz̈cu, sipultur zana pajk maztan pjuczic̈ha. Nekztan ojkchic̈ha. \v 61 Jalla nicju María Magdalena, niz̈aza tsjaa María julzi z̈elatc̈ha, sipulturz̈ yujcquiz. \s1 SIPULTURA ZUMPACHA PJUCZ̈TA, NIZ̈AZA WIJILTA \p \v 62 Jakataz̈uqui, jeejz tjuñijapa tjaczcu, timplu jilirinacami, fariseo parti z̈oñinacami Pilato jilirz̈quin zali ojkchizakazza. \v 63 Jalla nuz̈ zalz̈cu tuz̈ cjichic̈ha: \p —Wejt Jiliri, wejrnacqui tuz̈ cjuñznuc̈ha. Tii toscar chiiñi z̈oñiqui, z̈ejtcanaqui, tuz̈ cjichic̈ha: “C̈hjep maj ticziquiztan jacatatac̈ha wejrqui” cjican chiiñitac̈ha. \v 64 Jalla niz̈tiquiztan mantiz̈inalla c̈hjep majcama sipultura zumpacha wijilta cjila. Ana zuma wijilta cjequiz̈ niiqui, niiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui ween niiz̈ curpu chjichi tjonasac̈ha. Jalla nekztanaqui z̈oñinacz̈quiz k'otasac̈ha: “Jesusaqui ticziquiztan jacatatchic̈ha” cjican. Niz̈ta toscara juc'ant anawaliz̈ cjesac̈ha, primira toscara chiitiquiztan. \p \v 65 Jalla nekztanaqui Pilato jiliriqui ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Jalla tekz zultatunaca z̈ejlc̈ha wijilñijapaqui. Anc̈hucqui oka, nii sipultura zumpachaz̈ chawjcz̈ca, jaknuz̈t atc̈haja, jalla nuz̈. \p \v 66 Jalla nekztanaqui ojkz̈cu, sipultura zumpacha chawjcz̈quichic̈ha. Niz̈aza nii chawjcz̈ta maz latuquiz sinalt'iz̈cu ecchic̈ha. Niz̈aza nekzpacha nii sipultura wijilñi zultatunacami ecchic̈ha. \c 28 \s1 JESUSAQUI JACATATCHIC̈HA \p \v 1 Kjantati jeejz tjuñi watz̈cu María Magdalena cjitiqui tsjaa Mariatan sepultura cherzñi ojkchic̈ha, primir siman tjuñi kallznan. \v 2 Tsjii Yooz anjilaqui arajpachquiztan chjijwz̈quichic̈ha. Nekztan yoka walja chjekinchic̈ha. Anjilaz̈ nii sipultura pjucz̈ta maz cjewz̈inchiqui. Nekztan Yooz anjilaqui nii maz juntuñ julzic̈ha. \v 3 Anjilaqui ancha kjañchic̈ha liwjliwjñiz̈takaz. Niz̈aza ancha chiwitac̈ha niiz̈ zquitiqui, kjatñiz̈takaz. \v 4 Jalla nuz̈ cherz̈cu wijilñi zultatunacaqui walja tsucchic̈ha chjekinzcama. Ticzi z̈oñiz̈takaz cjissic̈ha. \v 5 Jalla nekztanaqui nii anjilaqui maatakanacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Anaz̈ anc̈huc eksna. Wejrqui zizuc̈ha, anc̈hucqui Jesusaz̈ kjurc̈ha, cruzquiz ch'awcta Jesusa. \v 6 Anaz̈ tekz z̈ejlc̈ha. Niiqui jacatatchic̈ha, jaknuz̈t chiitc̈haja, jalla nuz̈. Pichay, tii sipultura cherzna. \v 7 Nekztanaqui apuraz̈ oka. Niiz̈ tjaajinta z̈oñinacz̈quiz mazca, tuz̈ cjican: “Jesusaqui ticziquiztan jacatatkalc̈ha. Anc̈huca tuqui Galilea yokquin okaychic̈ha. Jalla nicjuz̈ anc̈hucqui Jesusa jacatatchi cheraquic̈ha”. Wejrqui cuchanz̈quitac̈ha tii puntuquiztan anc̈hucaquiz maznajo. —Nuz̈ cjican paljaychic̈ha anjilaqui. \p \v 8 Jalla nekztanaqui sipultur kjuya cherz̈cu, maatakanacaqui apura ojkchic̈ha, ispantichi niz̈aza walja cuntintu. Zati pariju ojkchic̈ha tjaajintanacz̈quin mazñi. \v 9 Jalla nuz̈ okan Jesusaqui ninacz̈quiz parizichic̈ha. Nekztan ninacz̈quiz tsaanchic̈ha. Nii maatakanacaqui Jesusiz̈quiz macjatz̈cu rispitcan, quilljatchic̈ha, Nekztan niiz̈ kjojcha z̈cojrzic̈ha. \v 10 Jalla nekztanaqui Jesusaqui cjichic̈ha: \p —Anaz̈ anc̈hucqui eksna. Wejt jilanacz̈quin mazca, Galilea yok kjutñi ojkla ninacaqui. Jalla nicju ninacaqui wejr cheraquic̈ha. Jalla nii maznaquic̈ha. \s1 ZULTATZ̈ QUINTU \p \v 11 Jalla nuz̈ nii maatakanacaz̈ okan wijilñi zultatunacaqui watja ojkchic̈ha. Nekztan timplu jilirinacz̈quin tjapa watchinaca quint'ichic̈ha. \v 12 Jalla nekztanaqui timplu jilirinacaqui wajtchiz jilirinacz̈quin parli ojkchic̈ha. Nuz̈ parliz̈cu tsjii acuerduquiz luzzic̈ha. Jalla nekztanaqui nii quint'iñi zultatunacz̈quiz paaz tjaachic̈ha, \v 13 tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucqui tii wajtchiz z̈oñinacz̈quiz cjequic̈ha: “Ween wejtnacaz̈ tjajan, niiz̈ tjaajinta z̈oñinacaqui Jesusiz̈ curpu kjañz̈cu chjitchic̈ha”. Jalla nuz̈uz̈ cjequic̈ha. \v 14 Chawc jiliriqui anc̈hucaz̈ quint'ita nonznaquiz̈ niiqui, wejrnacqui niiz̈tan parlac̈ha anc̈hucqui ana casticta cjisjapa. \p \v 15 Jalla nekztanaqui nii zultatunacaqui nii ch'iiz̈inta paaz tanz̈cu, ojkchic̈ha. Jalla nekztan nii paaz laycu toscara chiichic̈ha. Jalla niz̈ta toscar quintu judío z̈oñinacaqui chiichiiñic̈ha anz tii timpuquiziqui. \s1 JESUSIZ̈ MANTITANACA \p \v 16 Jalla nii maatakanacaz̈ maztiquiztan nii tuncaman tjaajinta z̈oñinacaqui Galilea yoka ojkchic̈ha, Jesusaz̈ t'okinzt'ita curquin. \v 17 Jalla nicju Jesusa cherz̈cu, niiz̈quiz rispitchic̈ha. Yekjapa kuz turwaysi zelatc̈ha, ultimu werara Jesucristo, uz̈ anaj Jesucristo. \v 18 Jalla nekztanaqui Jesusaqui ninacz̈quin macjatz̈cu, tuz̈ cjichic̈ha: \p —Wejtquizpacha tjapa mantiz poder tjaatac̈ha, arajpachquin z̈ejlñinaca mantizjapami, niz̈aza tii yok muntuquiz z̈ejlñinaca mantizjapami. \v 19 Jaziqui anc̈hucqui cuchnuc̈ha. Tjapa tii muntu nacionanacz̈quin oka. Tjapaman nacionchiz z̈oñinacz̈quiz wejtquin kuzziz cjisjapa tjaajinz̈ca. Niz̈aza Yooz Ejp, Yooz Majch, Yooz Espíritu Santo, jalla wejtnaca tjuuz̈tan criichi z̈oñinaca bautizaquic̈ha. \v 20 Niz̈aza tjapa weriz̈ mantitanaca nii z̈oñinacz̈quiz tjaajnaquic̈ha ninaca cazajo. Zapuru wejrqui anc̈hucatan chica cjeec̈ha, tii muntu tucuzinz̈cama. Jalla nii anc̈hucqui tiraz̈ cjuñaquic̈ha. Jalla nuz̈oj cjila. Amén.