\id ACT - Chipaya NT -Bolivia 2009 (DBL -2013) \ide UTF-8 \h HECHOS \toc1 Hechos de los Apóstoles \toc2 Hechos \toc3 Hch \mt1 LOS HECHOS \mt2 DE LOS APOSTOLES \c 1 \p \v 1 Zuma Teófilo, tuqui wejrqui tsjii libro cjijrchinc̈ha tjapa Jesucristuz̈ puntuquiztan. Jesusiz̈ ojklaytanacami tjaajintanacami cjijrchinc̈ha, nasta tjuñquiztan, \v 2 arajpacha quejpsquiz tjuñicama. Ima arajpacha quejpz̈can Jesusiz̈tan Espíritu Santuz̈tan apostolonacz̈quin mantichic̈ha, jaknuz̈t kamz waquizic̈haja, jalla nii. \v 3 Jesusaqui ticziquiztan jacatatz̈cu tii yokquiz iya pusi tunc tjuñi z̈ejlchic̈ha niiz̈ apostolonacz̈quiz persuna tjon tjonzjapa. Tjon tjonz̈can, kjanapacha tjeezic̈ha, “Jacatatchinc̈ha”, cjican. Niz̈aza jaknuz̈t Yooz mantuquiz kamz waquizic̈haja, jalla nii tjaajinchic̈ha. \p \v 4 Tsjii nooj niiz̈ apostolonacz̈tan juntjapz̈cu, Jesusaqui ninacz̈quiz chiiz̈inchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anac̈ha tii Jerusalén wajtquiztan ulnaquic̈ha. Tekzic̈ha tjewznaquic̈ha anc̈hucqui, wejt Yooz Epiz̈ chiita taku cumpliscama. Niiqui Espíritu Santo cuchanz̈caquic̈ha; jalla niicamaz̈ tjewznaquic̈ha. Tuquitan wejrqui anchucaquiz nii puntu paljaychinpantac̈ha. \v 5 Juan Bautistaqui kjaztan bautissipanc̈ha. Anziqui tsjii kjaz̈ majquiztan anc̈hucqui Espíritu Santuz̈tan bautistaz̈ cjequic̈ha. —Nuz̈ cjichic̈ha Jesusaqui. \s1 JESUCRISTUQUI ARAJPACHQUIN QUEJPCHIC̈HA \p \v 6 Apostolonacaqui Jesusiz̈tan juntjapsi cjen, pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, ¿anzpacha amqui tii Israel wajtchiz z̈oñinaca ninacz̈ quintranacz̈quiztan liwriyaquiya? ¿Tii z̈oñinaca persuna mantisjapaya? \p \v 7 Nekztanaqui Jesusaqui ninacz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Yooz Ejppankazza timpunacaqui mantiñiqui, c̈hjulorat tii tii watac̈haja, jalla nii. Niz̈aza Yoozqui anc̈hucaquiz ana zizkatz munc̈ha, c̈hjulorat tii Israel z̈oñinaca liwriita cjec̈haja, jalla nii. \v 8 Pero Espíritu Santuz̈ anc̈huca kuzquiz luztan, anc̈hucqui tjup kuzziz cjequic̈ha. Jalla nekztan anc̈hucqui wejt puntuquiztan paljayñi ojklayaquic̈ha Jerusalén wajt yokaran, niz̈aza Judea yokaran, niz̈aza Samaria yokaran, niz̈aza tjapa kjutñi. —Jalla nuz̈ cjichic̈ha Jesusaqui. \p \v 9 Nekztan apostolonacaz̈ cheran Jesusaqui ninacz̈ taypiquiztan tsewcchuc waytissic̈ha. Yooz Epiz̈ chjichtatac̈ha arajpacha. Nuz̈quiz tsjir taypiquiz katchic̈ha Jesusaqui. Ana iya tjenchic̈ha. \v 10 Nekztanaqui tsewcchuc cheksnan, pucultan chiw zquitchiz z̈oñinacaz̈takaz jecz̈quichic̈ha ninacz̈ z̈cati. \v 11 Nii pucultan anjilanacaqui tuz̈ cjichic̈ha: \p —Galilea z̈oñinaca, ¿kjaz̈tiquiztan anc̈hucqui tsewcchuc chekz̈qui? Jesusaqui anc̈hucaquiztan arajpacha chjichtac̈ha. Pero tsjii nooj nii Jesusapacha wilta tii muntuquiz quejpz̈caquic̈ha, jaknuz̈t tsjir taypiquiz katc̈haja, jalla nuz̈ tsjir taypiquizzakaz jecz̈caquic̈ha. Nuz̈ tjonaquic̈ha. —Nuz̈ cjichic̈ha anjilanacaqui. \s1 MATIASQUI ILLZTA APOSTOL CJISSIC̈HA \p \v 12 Jalla nekztanaqui apostolonacaqui Olivos cjita curullquiztan chjijwz̈quiz̈cu, Jerusalén watja quejpchic̈ha. Jerusalén watjaqui nii curullquiztan z̈catitac̈ha, jeejz tjuñquiz jaknuz̈t judiuz̈ lii jaru ojkz waquizic̈haja, jalla nuz̈ullquin ojkztac̈ha. \v 13 Jerusalén watja irantiz̈cu apostolonacaqui alujta kjuya luzzic̈ha; tsewcta altu pisuquin alujtatac̈ha. Nii apostolonacaqui tinacatac̈ha: Pedrotac̈ha, Jacobotac̈ha, Juantac̈ha, Andrestac̈ha, Felipitac̈ha, Tomastac̈ha, Bartolomitac̈ha, Mateotac̈ha, Jacobo cjita Alfeoz̈ majchtac̈ha, Simonatac̈ha (niiqui cananista cjita partir z̈oñitac̈ha), niz̈aza Judas cjita Jacoboz̈ majchtac̈ha. Jalla ninacatac̈ha apostolonacaqui. \v 14 Tjapa ninacaqui tsjii kuzziz Yoozquin mayizizjapa ajcajczñipantac̈ha. Ninacz̈tan chica z̈elatc̈ha Jesusiz̈ lajknacz̈tan, Jesusiz̈ maatan, niz̈aza yekja maatakanacz̈tan. Tjappacha Yoozquin mayizican z̈elatc̈ha. \p \v 15 Tsjii noojiqui jalla nuz̈ chicapacha z̈elan Pedruqui tsijtsic̈ha, nii Yoozquin criichi z̈oñinacz̈ taypiquiz. Nii oraqui tsjii patac paatuncani nuz̈quintakalc̈ha nii criichi z̈oñinacaqui. Pedruqui ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p \v 16 —Jilanaca, cullaquinaca, Judasqui Jesusa tanñi z̈oñinaca irpichic̈ha. Tuquitan jalla nii Judas puntuquiztan Espíritu Santuqui Davidz̈quiz mazinchic̈ha, Yooz tawk liwruquiz cjijrta cjisjapa. Niz̈aza nii Espíritu Santuz̈ mazintaqui cumplispantac̈ha. Jaziqui cumplissic̈ha. \v 17 Judasqui uc̈hum partiquiztantac̈ha. Niz̈aza Yoozta langzñiquiz uchtatac̈ha. \v 18 Nii anawali paañi Judasqui Jesusa tarasunta paaztan tsjii yoka kjaychic̈ha. Nekztan, kozzuc achchiz tjojtscu, walu pjatsi ticzic̈ha. \v 19 Tjapa Jerusalén wajtchiz z̈oñinacaqui nii Judas quintu zizza. Jalla nii quintu nonz̈cu, Judas kjayta yoka tjuuskatchic̈ha, Acéldama cjican. Acéldama tjuuqui ninacz̈ tawkquiztan “Ljoc Yoka” cjic̈ha. \v 20 Judas puntuquiztan Salmos cjita liwruquiz tuz̈ cjijrtac̈ha: “Niiz̈ kjuyaqui jaytitaj cjila. Niz̈aza ana jecmi nii kjuyquiz kamla”. Salmos cjita liwruquiz tuz̈ zakaz cjijrtac̈ha: “Niiz̈ puestuquiz yekja uchtaj cjila”. \p \v 21 Pedruqui tira chiichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jalla nii Yooz takuz̈ cjen uc̈humnacquiztan tsjiiqui illza, Judas puesto tanzñijapa. Jaziqui nii puesto tanzñi z̈oñiqui tjapa wejrnacaz̈ Jesusiz̈tan ojklayta timpu cumpant'ichi z̈oñinacz̈quiztan illzta cjistanc̈ha. \v 22 Juanz̈ bautis timpu jalla nijctanpacha Jesusa arajpacha ojkzcama, jalla nii timpu cumpant'ichi z̈oñinacz̈quiztan nii z̈oñiqui illzta cjistanc̈ha. Nekztan nii z̈oñiqui wejtnacatan chicapacha cjequic̈ha, Jesusaz̈ jacatatta puntu paljayzjapa. —Nuz̈ cjichic̈ha Pedruqui. \p \v 23 Nekztanaqui pucultan z̈oñi illsic̈ha, tsjiiqui Judas puesto tanzñijapa. Tsjiiqui José cjitatac̈ha, niz̈aza Josiqui Barsabás cjitazakaztac̈ha. Niz̈aza Josiqui Justo tjuuchizzakaztac̈ha. Tsjiizuñqui Matías cjitatac̈ha. \v 24 Nekztan nii ajczñi z̈oñinacaqui mayizichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jesús Jiliri, amqui tjapa z̈oñinacz̈ kuz zizza. Jaziqui tii pucultiquiztan amiz̈ illzta apóstol tjeeznalla. \v 25 Niiqui Judas puestuquiz uchtaz̈ cjequic̈ha, amquin sirwiñiz̈ ojklayzjapa. Judasqui nii puestuqui pertichic̈ha anawali uj paaz̈cu. Jaziqui infiernuquin ojkchic̈ha. Jalla nuz̈ niiz̈taqui waquizichic̈ha. —Jalla nuz̈ mayizichic̈ha. \p \v 26 Nekztanaqui ject Jesusiz̈ illzta, jalla nii zizjapa, zurtiassic̈ha, nii pucultiquiztan jakziltiz̈quiz nii zurti cayac̈haja, jalla nii. Jalla nuz̈ zurtiascu, nii zurtiqui Matiasquiz caychic̈ha. Jalla nekztan Matiasqui nii parti tuncaman illzta apostolonacz̈tan juntu cjissic̈ha. Lijitum apóstol nuz̈quiz cjissic̈ha. \c 2 \s1 YOOZ ESPIRITU SANTUQUI TJONC̈HA \p \v 1 Pentecostés cjita pjijsta tjuñquiz tjapa Jerusalén z̈ejlñi criichi z̈oñinacaqui juntassic̈ha tsjii kjuyquizkaz. \v 2 Tiripintit tsewctan tsjii chawc tjamz̈ joraz̈takaz nonzic̈ha. Tjapa nii kjuya zmali kjaazkatchic̈ha. \v 3 Jalla nekztanaqui uj lastakaz jecz̈quichic̈ha zapa mayni ninacz̈ juntuñcama t'akz̈ta, yekja yekja. Jalla nuz̈ zapa mayniz̈quiz nii ujnacaqui z̈elatc̈ha. \v 4 Jalla nuz̈ tjonz̈cu Espíritu Santuqui tjapa ninacz̈quiz luzzic̈ha. Nekztan ninacaqui parijunaca yekja yekja taku chiichiichic̈ha, jaknuz̈t nii Espíritu Santuz̈ chiikatc̈haja, jalla nii. \p \v 5 Nii timpunacaqui Jerusalén wajtquin wacchi judío z̈oñinaca kamñi z̈elatc̈ha, ninacz̈ cuzturumpi jarupan paañi. Nii judío z̈oñinacaqui tjapa kjuttan ajczquichitac̈ha. \v 6 Jalla nii suyniñi jora nonz̈cu, z̈oñinacaqui juntassic̈ha. Zapa mayni nii z̈oñinacaqui persun taku nonzic̈ha. Nekztan ana tantiichuca, c̈hjulut watac̈haja, nii. \v 7 Jalla niz̈tiquiztan ninaca ancha kuz turwaysi cjissic̈ha. Ispantichi ninacpora parlassic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Tjapa niz̈ta chiichiiñinacaqui anaj Galilea wajtchiz z̈oñinacajo? \v 8 Zapa mayni uc̈hum persun takuz̈ nonz̈a. ¿Jaknuz̈upan teejo? —Jalla nuz̈ cjichic̈ha. \p \v 9 Nekz z̈elatc̈ha Partia z̈oñinaca, niz̈aza Media z̈oñinaca, niz̈aza Elam z̈oñinaca, niz̈aza Mesopotamia z̈oñinaca, niz̈aza Judea z̈oñinaca, niz̈aza Capadocia z̈oñinaca, niz̈aza Ponto z̈oñinaca, niz̈aza Asia yokchiz z̈oñinaca, \v 10 niz̈aza Frigia z̈oñinaca, niz̈aza Panfilia z̈oñinaca, niz̈aza Egipto z̈oñinaca, niz̈aza Africa z̈oñinaca, nii Afric yokaqui Cirene yokz̈ nawjktuñtan. Niz̈aza Roma wajtquiztan tjonñi z̈oñinaca z̈elatc̈ha. Yekjapanacaqui judío maa ejpchiz z̈oñinacatac̈ha. Yekjapanacaqui ana judío maa ejpchiz cjenami judionacz̈ cuzturumpi paañi z̈oñinacapantac̈ha. \v 11 Niz̈aza z̈elatc̈ha Creta wajtchiz z̈oñinaca, niz̈aza Arabia z̈oñinaca. Nii z̈oñinacaqui parlassic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wacchi watjanacchiz z̈oñinacala uc̈humtanaqui. Pero zapa mayni uc̈hum persun takunacaz̈ nonz̈la. ¡Nii tjapa takunacz̈tan chiiñinacaqui Yooziz̈ ispantichuca paatanaca quint'ila! \p \v 12 Jalla nuz̈ chiichiiñi nonz̈cu tjappacha ispantichic̈ha. Kuz turwaysi cjissic̈ha. Nekztan pewcsassic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Nii puntuquiztanac, ¿kjaz̈t cjeejo? \p \v 13 Yekjapanacaqui iñarchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Aaaa, ninacaqui licchikazza. \s1 PEDRUQUI Z̈OÑINACZ̈QUIZ PALJAYCHIC̈HA \p \v 14 Nekzpacha tsijtsi z̈elatc̈ha nii tuncapan illzta apostolonaca. Jaziqui Pedruqui altu jorz̈tan paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Judea yokquiz kamñi z̈oñinaca, niz̈aza Jerusalén wajtquiz z̈ejlñi z̈oñinaca, wejt taku zumpachaz̈ nonz̈na. C̈hjuluz̈laja, jalla niil kjanzt'ac̈ha. \v 15 Anc̈hucqui “Tii z̈oñinaca licchikaz” cjican pinsic̈ha. Pero tii z̈oñinacaqui anac̈ha licchi. Anzic wenzlakac̈ha. \v 16 Anziqui Joelz̈ cjijrta Yooz taku cumplissa. Nii Joelqui Yooz cuntiquiztan mazinchic̈ha, tuz̈ cjican: \q1 \v 17 “Yoozqui tuz̈ cjic̈ha, Tii timpu tucuzinz̈tan wejrqui tii muntuquiz z̈ejlñi z̈oñinacz̈quiz wejt Espíritul tjaac̈ha. Wejt Espíritu Santuz̈ kuzquiz luzziz cjen, anc̈huca maatinacaqui lucmajch cjiñi tjunmata cjiñi wejt takuz̈ parlaquic̈ha. Niz̈aza Espíritu Santuz̈ cjen tjotjowaqui visionanaca cheraquic̈ha. Niz̈aza chawc chawcwanacaqui wiyquin chjuuznaquic̈ha. \v 18 Jalla nii timpuquiz wejt sirwiñinacz̈quiz luctaka cjiñi maataka cjiñi wejt Espíritu cuchanz̈cac̈ha. Nii Espírituz̈ cjen, ninacaqui wejt takuz̈ parlaquic̈ha. \v 19 Tsewc arajpachquinami tii yokquizimi wejrqui ispantichuca siñalanaca tjeeznac̈ha, ljocnaca, ujnaca, tsokchi tsjirinaca, uj z̈ketiz̈takaz, jalla nuz̈. \v 20 Ima Jesucristo Jiliriz̈ tjonan, tjuñiqui zumchi cjisnaquic̈ha. Niz̈aza jiizmi ljocz̈takaz cjisnaquic̈ha. Jalla niz̈tanaca watan, wajillaz̈ Yooz chawc tjuñiqui tjonaquic̈ha, Yooz wali azi tjeezñi tjuñi. \v 21 Nii timpuquiziqui jakziltat liwriita cjisjapa Yooz Jilirz̈quin mayizic̈haja, jalla niiqui liwriitaz̈ cjequic̈ha”. \m Jalla nuz̈ cjijrchic̈ha Joelqui. \p \v 22 ‛Israel wajtchiz z̈oñinaca, wejt taku nonz̈na. Jesusaqui Nazaret wajtchiz z̈oñitac̈ha. Anc̈huca watjanacquiz ojklaycan Jesusaqui Yooz aztan ispantichucanacami, milajrunacami, siñalanacami, jalla ninaca tjeezic̈ha. Nii tjeez̈ta obranaca anc̈hucqui zizza. Jalla nii obranacaqui kjanapacha tjeezic̈ha, Jesusaqui Yooz Epiz̈ cuchanz̈quita z̈oñipankazza, jalla nii. \v 23 Jalla nuz̈ pajk obranaca paachiz̈ cjenami anc̈hucqui Jesusa conkatchinc̈hucc̈ha. Nekztanaqui anc̈hucqui uj paañi z̈oñinacz̈quiz Jesusa intirjichinc̈hucc̈ha cruzquiz ch'awczjapa. Tuquitanpacha Yooz Ejpqui jalla tiz̈tanaca watzpan zizatc̈ha. Niz̈aza niiz̈ muntacama tii watzjapa mantichic̈ha. \v 24 Anc̈hucqui Jesusa conkatchinc̈hucc̈ha. Yooz Ejpzti Jesusa jacatatskatchic̈ha. Anawal ticzquiztan liwriichic̈ha. Nii ticzqui Jesusiz̈quiztanaqui anapantac̈ha atipchuca. \v 25 Tuqui az̈k watanaca David cjita jiliriqui Jesusiz̈ puntu cjijrchic̈ha tuz̈ cjican: \q1 “Yooz Jiliri wejttan chica z̈eljñipanc̈ha. Jalla nuz̈ wejt kuzquiz Yoozquin zint'iñpanc̈ha. Yoozqui wejt z̈ew latuquiz z̈ejlc̈ha, wejr yanapzjapa, niz̈aza wejr ana c̈hjulquiztanami eksnajo. \v 26 Jalla niz̈tiquiztan wejt kuzqui wali cuntintutc̈ha. Chipchipcan wejt tawkz̈tan Yoozquin honoral tjaa-uc̈ha. Ticz cjenami, Yoozquin kuzziztc̈ha, Yooz Ejpqui wejr jacatatskataquic̈ha. \v 27 Yooz Tata, amqui ticzi z̈oñinacz̈tan wejt alma anam ecaquic̈ha. Wejrqui am lijitum sirwiñi z̈oñtqui. Jaziqui wejt curpuqui anam ecaquic̈ha sipulturquiz mokajo. \v 28 Niz̈aza wejtquiz arajpach kamaña tjaajinchamc̈ha. Tii muntuquiz amtan chica kamcan ancha cuntintul cjeec̈ha”. \m Jalla nuz̈ Jesusiz̈ puntuquiztan cjijrchic̈ha Davidqui. \p \v 29 ‛Jilanaca, uc̈hum David cjita tuquita atchi ejpz̈ puntuquiztan kjanapacha intintiskats pecuc̈ha. David jiliriqui ticzic̈ha. Niz̈aza tjattatac̈ha. Anzcama niiz̈ sipulturuqui uc̈hum yokquiz z̈ejlc̈ha. \v 30 Davidqui illztatac̈ha Yooz taku chiiñijapa. Yooz Ejpqui niiz̈quiz juramintuz̈tan compromitkalc̈ha tuz̈ cjican: “David, tsjiiqui am majchmaatquiztan (Cristo cjita) pajk jiliri cjequic̈ha. Niiqui mantiz puestuquiz uchtaz̈ cjequic̈ha, tii wajtchiz z̈oñinaca mantizjapa.” Jalla nuz̈ Yoozqui Davidz̈quiz compromitchic̈ha. \v 31 Jalla nii zizcu, Davidqui tuquitanpacha Cristuz̈ jacatatz puntuquiztan chiichic̈ha, tuz̈ cjican: “Cristuz̈ almaqui ticzi z̈oñinacz̈tan anaz̈ ecta cjequic̈ha. Niz̈aza Jesucristuz̈ curpumi anaz̈ mokaquic̈ha.” Jalla nuz̈ Cristuz̈ puntuquiztan chiichic̈ha. \v 32 Jaziqui Yooz Ejpqui nii Jesucristo jacatatskatchic̈ha. Jacatattan, wejrnacpachac̈ha Jesucristo cherchintqui. Jaziqui tisticu cjican, nii puntu weraral chiyasac̈ha. \v 33 Jesucristuqui jacatatz̈cu, Yooz Ejpz̈ z̈ew latuquiz walja honorchiz cjissic̈ha, Yooz Ejpz̈tan chica mantiñi. Niz̈aza Yooz Epiz̈ tuquita chiita tawk jaru Jesucristuqui Espíritu Santo z̈oñinacz̈quiz cuchanz̈quichic̈ha arajpachquiztan. Nii Espíritu Santuz̈ tjonchiz̈ cjen tii anc̈hucaz̈ chertanacami nonztanacami watchic̈ha. \v 34 Davidqui persun puntuquiztan ana chiichic̈ha. Davidc̈ha tsewc arajpachquin ana ojkchiqui, Yooztan mantizjapa. Davidpachac̈ha tuz̈ cjichiqui: \q1 “Wejt Yooz Ejp Jiliriqui wejt Yooz Majch Jilirz̈quiz chiichic̈ha: ‘Honorchiz cjisjapa, wejt z̈ew latuquiz julzna wejttan chica mantizjapa. \v 35 Tsjii noojiqui am quintra z̈oñinaca k'ala atipz̈taz̈ cjequic̈ha. Am kjojch koztan tjecz̈taz̈takaz cjequic̈ha. Jalla nii oracama wejt z̈ew latuquiz julzna’ ”. \p \v 36 ‛Anc̈hucqui Jesucristo cruzquiz ch'awcchinc̈hucc̈ha. Pero anziqui Yooz Ejpqui tii Jesusa tsjan chawc jiliri utchic̈ha z̈oñinaca liwriizjapa. Jalla nuz̈ intintiñi waquizila tjapa Israel wajtchiz z̈oñinacaqui. Ultim werarac̈ha tii takuqui. —Nuz̈ cjican Pedruqui paljaychic̈ha. \p \v 37 Jalla nuz̈ nonz̈cu nii z̈oñinacaqui persun kuzquiz ancha zint'ichic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Pedruz̈quizimi parti apostolonacz̈quizimi pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jilanaca, ¿kjaz̈t cjisnaqui? ¿C̈hjulut wejrnac paaqui? \p \v 38 Nekztanaqui Pedruqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucqui persun uj pajz̈cu, kuz campiya. Nekztanaqui Jesucristuz̈ tjuuquiz bautistaz̈ cjee. Jalla nekztanaqui anc̈huca ujnaca pertuntaz̈ cjequic̈ha. Niz̈aza Yooz Espíritu Santuqui anc̈huca kuzquiz nuz̈ukaz luzaquic̈ha. \v 39 Nii compromitta Espíritu Santuqui tjaataz̈ cjequic̈ha anc̈hucaquizimi anc̈huca maatinacz̈quizimi, az̈kquin wajtchiz z̈oñinacz̈quizimi, niz̈aza tjapa uc̈hum Yooz Jiliriz̈ kjawz̈ta z̈oñinacz̈quizimi. Jalla ninacz̈quizimi Yooz Espíritu Santo tjaataz̈ cjequic̈ha. —Jalla nuz̈ kjaazic̈ha Pedruqui. \p \v 40 Wacchi takunacz̈tan Pedruqui ninacz̈quiz chiiz̈inchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Liwriita cjis waquizic̈ha, Cristuz̈ quintra uj paañi z̈oñinacz̈tan ana casticta cjisjapa. \p \v 41 Jalla nekztanaqui walja z̈oñinacaqui Pedruz̈ chiita taku tjapa kuztan catokchic̈ha. Jalla nuz̈ catoktiquiztan tjapa ninaca bautistaz̈ cjissic̈ha. Nii noojiqui tsjii c̈hjep warank z̈oñinacaqui yapz̈quichic̈ha parti Yoozquin criichi z̈oñinacz̈quin. Jalla nuz̈ mirchic̈ha. \v 42 Tjapa nii criichi z̈oñinacaqui apostolonacaz̈ tjaajintanacz̈quiz walja tjapa kuztac̈ha. Ninacaqui tsjii kuzzizpan cjissic̈ha. Chica juntasñitac̈ha Yoozquin mayizizjapa, niz̈aza c̈hjeri lujlzjapa. \s1 CRIICHI Z̈OÑINACZ̈ KAMTA \p \v 43 Apostolonacaqui walja milajrunacami siñalanacami paachic̈ha. Jalla nuz̈ paatiquiztan tjapa z̈oñinacaqui ispantichic̈ha. \v 44 Tjapa Yoozquin criichinacaqui juntu kamchic̈ha. Niz̈aza tjapa ninacz̈ cusasami tsjiiquiz juntjapñitac̈ha, zapa mayniz̈quiz tojunzjapa. \v 45 Parti cusasa tuyz̈cu, nii paaz tojunñitac̈ha, ana z̈elinchiz z̈oñinacz̈quiz. \v 46 Zapuru timpluquiz ajczñipantac̈ha Yoozquin sirwizjapa. Niz̈aza criichi z̈oñinacz̈ kjuyquiztan kjuya okatc̈ha, juntu chjeri lujlzjapa. Humilde kuzziz zuma cuntintu lujlñipantac̈ha. \v 47 Niz̈aza Yoozquin honora tjaañipantac̈ha. Jalla nuz̈ nii criichinacaz̈ zuma kamtiquiztan parti z̈oñinacaqui ninaca zuma rispitñitac̈ha. Zapuru z̈oñinacaqui criichic̈ha, liwriita cjisjapa. Nekztan parti criichi z̈oñinacz̈quiz juntassic̈ha. Jaziqui Jesucristo Jiliriqui criichi z̈oñinaca mirkatchic̈ha. \c 3 \s1 ZUCH Z̈OÑI C̈HJETINTA \p \v 1 Tsjii noojiqui majñakak ora, Pedruz̈tan Juanz̈tan pucultan timplu kjutñi yawchic̈ha. Nii oraqui Yoozquin mayiziz oratac̈ha. \v 2 Nicju tsjii zuch z̈oñi z̈elatc̈ha. Zucha nassipantac̈ha. Zapuru timpluquin chjitz̈tatac̈ha. Hermosa cjita timplu zanquiz z̈ejlñitac̈ha, timplu luzñi z̈oñinacz̈quiztan paaz tomangzjapa. \v 3 Nii zuch z̈oñiqui Pedruz̈tan Juanz̈tan timplu luzñi cherz̈cu, paaz tomangzic̈ha. \v 4 Nekztanaqui Pedruz̈tan Juanz̈tan nii zuch z̈oñz̈ kjutñi cherzic̈ha. Nekztanaqui Pedruqui cjichic̈ha: \p —Wejtnaca kjutñi cherz̈ca. \p \v 5 Jalla nuz̈ chiitiquiztan nii zuch z̈oñiqui “Paaz onaá” cjican cherzic̈ha. \v 6 Pedruqui cjichic̈ha nekztanaqui: \p —Anaz̈ wejtta paaz z̈ejlc̈ha. Antis wejtta Jesucristuz̈ azi z̈ejlc̈ha, jalla niiz̈tan yanapasac̈ha. Jesucristo cjita Nazaret wajtchiz z̈oñz̈ aztan amquiz cjiwc̈ha, tsijtsna. Oka. \p \v 7 Niz̈aza Pedruqui nii zuch z̈oñz̈ z̈ew kjarcu tanz̈cu, tsijtskatchic̈ha. Nii tsijtskatan nii orapacha niiz̈ kjojchanacaqui tsijtsñi cjissic̈ha. \v 8 Jalla nekztanaqui nii zuch z̈oñiqui layz̈cu tsijtsic̈ha, niz̈aza ojklayñi cjissic̈ha. Nekztanaqui Pedruz̈tan Juanz̈tan chica timplu luzzic̈ha, ojkcan, laylaycan, niz̈aza Yooz tjuu alawazcan. \v 9 Tjapa timpluquiz z̈ejlñi z̈oñinacaqui nii zuch z̈oñi ojklayñi cherchic̈ha, niz̈aza Yooz tjuu alawazñi nonzic̈ha. \v 10 Nekz z̈ejlñi z̈oñinacaqui nii z̈oñi pajchic̈ha. Nii z̈oñipacha zapuru Hermosa cjita timplu zanquiz z̈ejlñitac̈ha, paaz tomtomangz̈can. Nii c̈hjetinta z̈oñi cherz̈cu ispantichi cjissic̈ha. \s1 PEDRUZ̈ PALJAYTA \p \v 11 Nii c̈hjetinta z̈oñiqui Pedruz̈quiztan Juanz̈quiztan anaz̈ eclawk cjetc̈ha. Ninaca Portal de Salomón cjita timplu kjuyquiz z̈elatc̈ha. Jalla nijcchuc tjapa nii timpluquiz z̈ejlñi z̈oñinacaqui zati pariju juntassic̈ha. Ispantichic̈ha. \v 12 Nekztanaqui Pedruqui nii juntasquiñi z̈oñinaca cherz̈cu, ninacz̈quiz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Israel wajtquiz z̈oñinaca, ¿kjaz̈tiquiztan anc̈hucqui ispantiya? ¿Kjaz̈tiquiztan anc̈hucqui wejrnaca chekz̈jo? Wejrnacpacha anac̈ha tii z̈oñi c̈hjetinchintqui. Anal wejtnaca aztan ojklayskati atchinc̈ha. Niz̈aza wejrnacaz̈ persuna zuma kamtiquiztan anal tii z̈oñi c̈hjetinchinc̈ha. \v 13 Antiz Yoozkaz tii z̈oñi c̈hjetinchiqui. Nii Yoozqui uc̈hum tuquita ejpnacz̈ Yoozza, Abraham, Isaac, Jacobo, ninacz̈ Yoozza. Jalla nii Yoozpacha niiz̈ Majch Jesusiz̈quiz pajk honorchiz cjiskatchic̈ha. Nii Jesusaz̈ cjen, tii z̈oñic z̈ejtchic̈ha. Anc̈huczti jilirinacz̈quiz nii Jesusa intirjichinc̈hucc̈ha. Nekztanaqui Pilatuz̈ cutz tantiiz̈tan, anc̈hucqui ana cutskatz pecchinc̈hucc̈ha. “Tiiqui anapanc̈ha Yooziz̈ cuchanz̈quitaqui” cjican chiichinc̈hucc̈ha. \v 14 Jesusaqui ana c̈hjul ujchizza. Yooz Ejpz̈ kuzcama kamñic̈ha. Nii Jesusa cuts cjenpacha, anc̈hucqui tsjii pajk ujchiz z̈oñi cutskatz pecchinc̈hucc̈ha. \v 15 Jalla nuz̈ nii z̈eti tjaañi Jesucristo conchinc̈hucc̈ha anc̈hucqui. Yooz Ejpzti Jesusa ticztiquiztan jacatatskatchic̈ha. Jalla nii puntuquiztanaqui wejrnacpachac̈ha cherchintqui. Jaziqui nii puntu zuma werara chiyasac̈ha. \v 16 Tii Jesucristuc̈ha azzizqui. Jesucristuz̈quiz tjapa kuztan cjican, wejrnacqui Jesucristuz̈ aztan tii anc̈hucaz̈ pajta z̈oñi c̈hjetinchinc̈ha. Jesucristuz̈quin tjapa kuzziz cjen tii z̈oñiqui zumpacha z̈ejtchic̈ha. Jalla nuz̈ anc̈hucqui tjappachaz̈ cherz̈cu, nayaquic̈ha. \p \v 17 ‛Jaziqui jilanaca, anc̈hucmi anc̈huca jilirinacami Jesusa conchinc̈hucc̈ha. Jalla nii ora anc̈hucqui c̈hjulut paatc̈haja anaz̈ zizatc̈ha. \v 18 Jalla nuz̈ cjenami Yoozqui niiz̈ persun taku cumpliskatchic̈ha. Tuquiqui Yoozqui tjapa niiz̈ taku chiiñi profetanacz̈quiz chiikatchic̈ha, tuz̈ cjican, “Yooz cuchanz̈quita Cristuqui sufristanc̈ha”. Nii takuqui cumplissic̈ha. \v 19 Jaziqui anc̈hucqui Yoozquin kuzziz cjee, persun uj pajz̈cu. Yoozquin quejpz̈ca, anc̈huca ujnaca pertunta cjisjapa. Jalla nekztanaqui Yooz Jiliriqui anc̈huca kuznaca cuntintu cjiskataquic̈ha. \v 20 Niz̈aza Yooz Jiliriqui wilta cuchanz̈caquic̈ha Jesucristo anc̈hucalta uchta liwriiñiqui. \v 21 Ima Jesucristuz̈ wilta tjonan Yooz Ejpqui tjappacha azquichaquic̈ha, jaknuz̈t tuquita zuma kuzziz Yooz taku chiiñi z̈oñinacaz̈ mazinc̈haja, jalla niicama cumpliskataquic̈ha. Jalla nii cumplis oracama Jesucristuz̈laqui tsewc arajpachquin kamspanc̈ha. \v 22 Moisesqui uc̈hum tuquita ejpnacz̈quiz cjichic̈ha: “Yooz Jiliriqui anc̈hucaquiz tsjii Yooz taku chiiñi profeta cuchanz̈caquic̈ha. Nii z̈oñiqui anc̈huca wajtchiz z̈oñinacz̈quiztanpacha ulnaquic̈ha. Jaknuz̈t Yooz Ejpqui wejr cuchanz̈quitc̈haja, jalla nuz̈uzakaz tsjii cuchanz̈caquic̈ha. Anc̈hucqui nii Yooz Epiz̈ cuchanz̈quita z̈oñz̈ taku tjapa kuztan nonz̈na, c̈hjulut chiyac̈haja, jalla nii. \v 23 Jakziltat ana niiz̈ taku nonznawk cjec̈haj niiqui, Israel wajtchiz z̈oñinacz̈quiztan pjaltaz̈ cjequic̈ha. Niz̈aza walja castictaz̈ cjequic̈ha”. Nuz̈ cjic̈ha Moisesqui. \v 24 Niz̈aza tii timpu puntuquiztan tjapa Yooz taku chiiñi profetanacaqui parlichipanc̈ha Samuelz̈quiztanpacha jecchuc. \v 25 Nii profetanacz̈ taku Yooz Ejpqui anc̈hucaltajapa chiikatchic̈ha. Anc̈hucaltazakaz Yooz Ejpqui tsjii zuma taku tjaachic̈ha uc̈hum tuquita ejpnacz̈quiz. Jalla tuz̈ cjican, Yoozqui Abrahamz̈quiz taku tjaachic̈ha: “Am majchmaatiz̈ cjen, tjapa tii muntuquiz z̈ejlñi z̈oñinacz̈tajapa favoral paa-ac̈ha wejrqui”. \v 26 Yooz Ejpqui niiz̈ Majch jacatatskatz̈cu, anc̈hucaquiz primira cuchanz̈quichic̈ha, favora paacan. Jazic tjapa anc̈huc anawali paaznaca apatatspanc̈ha. \c 4 \s1 PEDRUZ̈TAN JUANZ̈TAN \p \v 1 Pedruz̈tan Juanz̈tan jalla nuz̈ parlan, timplu jilirinacaqui, timplu zultatz̈ jilirz̈tan saduceo parti z̈oñinacz̈tan tjonchic̈ha. \v 2 Pedruz̈tan Juanz̈tan z̈oñinaca tjaajnatc̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jesusaqui ticziquiztan jacatatchic̈ha. Jalla nuz̈ kjanapacha tjeez̈a, tjapa ticzi z̈oñinacaqui jacatataquic̈ha, jalla nuz̈. —Jalla niz̈ta chiitiquiztan ancha z̈awjchic̈ha nii jilirinacaqui. \v 3 Jalla nekztanaqui Pedruz̈tan Juanz̈tan preso chjitz̈tatac̈ha. Niz̈aza carsilquiz majctatac̈ha, jakataz̈cama. Nii oraqui zeziqueyatac̈ha. \v 4 Jalla nuz̈ Pedruz̈tan Juanz̈tan Yooz puntu chiichiichiz̈ cjen, tama nonzñi z̈oñinacaqui tjapa kuztan Yoozquin criichic̈ha. Luctak criichi z̈oñinacakaz tsjii pjijska warankatac̈ha. \p \v 5 Jakataz̈uqui Jerusalén wajtquin ajczitac̈ha wajt jilirinacami, timplu jilirinacami lii tjaajiñinacami. \v 6 Nii oraqui timplu chawc jiliritac̈ha Anasqui. Niimi ajczitac̈ha, niz̈aza Caifastan, Juanz̈tan, Alejandruz̈tan. Niz̈aza tjapa timplu chawc jilirinacz̈ famillanacami ajczitac̈ha. \v 7 Jalla nuz̈ ajcziz̈ cjen Pedruz̈tan Juanz̈tan zjijckatchic̈ha. Nekztanaqui nii jilirinacz̈ taypiquiz apantiskatz̈cu pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucqui, ¿jakzilta jiliriz̈ mantitaz̈ cjen niz̈ta anc̈huc paajo? \p \v 8 Jalla nekztanaqui Espíritu Santuqui Pedruz̈quiz tuz̈ chiikatchic̈ha: \p —Israel wajtchiz jilirinaca, timplu jilirinaca, \v 9 wejrnacqui anc̈hucaz̈ yujcquiz zjijctac̈ha, tsjii wali paata zumpacha zizajo. Jaknuz̈t tii zuch z̈oñi z̈ejtchiz̈laja, jalla nii ziz pecaquiz̈ niiqui, niil quint'asac̈ha. \v 10 Wejrnacqui anc̈huca yujcquiz weraral chiyac̈ha, anc̈huc nii quintu zumpacha zizajo; niz̈aza tjapa Israel wajtchiz z̈oñinaca zumpacha zizajo. Jesucristuz̈ aztan tii z̈oñi c̈hjetinta z̈ejlc̈ha tjapa anc̈huca yujcquiz tsijtchi. Anc̈hucqui nii Nazaret wajtchiz Jesucristo cruzquiz ch'awcchinc̈hucc̈ha. Nekztanaqui Yoozqui niipacha ticziquiztan jacatatskatchic̈ha. \v 11 Anc̈hucqui kjuy pirkiñinacaz̈takaz nii zuma maz tjojtchic̈ha, “Ana cusa” cjican. Jalla nii tjojtta mazqui Jesusapanc̈ha. Nii tjojtta mazzti ancha cusala, isquinquiz nonz̈ta maz irata cjissic̈ha. Yoozqui cjichic̈ha, “Tii mazza tsjan juc'ant chekanaqui”. \v 12 Jesucristupankazza Liwriiñiqui. Yooz Ejpqui anaz̈ iya jakziltami utchic̈ha liwriiñi cjisjapa. Tii muntuquiz z̈ejlñi z̈oñinacz̈quiztan ana iya liwriiñi z̈oñi z̈ejlc̈ha. Jesucristupankaz uc̈hum liwriiñi atasac̈ha. \p \v 13 Jalla nuz̈ Pedruqui chiichic̈ha Juanz̈tan. Nii pucultanaqui ana istutiñitac̈ha, campuquin kamñi z̈oñikazza. Jalla nuz̈ cjenami Pedruz̈tan Juanz̈tan tjup kuzziz chiichic̈ha, ana ekscan. Jalla nii nayz̈cu nii jilirinacaqui ispantichic̈ha. Niz̈aza pajchipan cjissic̈ha, nii pucultanaqui Jesusiz̈tan chica ojklaychitac̈ha, jalla nii. \v 14 Nekz chica nii c̈hjetinta z̈oñimi tsijtchi z̈elatc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan ana c̈hjul quintrami chii atchic̈ha. \v 15 Jalla nekztanaqui nii c̈hjepultan z̈oñinaca ajczquiztan ulanskatchic̈ha. Ninacaz̈ ulantan, nii jilirinacaqui ninacpora zmali parlassic̈ha, \v 16 tuz̈ cjican: \p —¿C̈hjul uc̈hum tii z̈oñinacz̈tan paaquejo? Tjapa Jerusalén z̈oñinacaqui tinacaz̈ paata milajru zizkalala. Tinacaqui pajk siñala tjeezic̈ha. Anac̈ha nicchuca uc̈humqui. \v 17 Tii chiitaqui ana iya zizta cjisjapa, uc̈humqui ninacz̈quiz mantiz waquizic̈ha, ana iya Jesusiz̈ puntu parlajo. “Niz̈ta parlaquiz̈ niiqui, anc̈hucqui casticta cjequic̈ha” jalla nuz̈ chiiz̈inz waquizic̈ha. \p \v 18 Nekztanaqui nuz̈ parli z̈erz̈cu, nii jilirinacaqui Pedruz̈tan Juanz̈tan kjawzic̈ha. Nekztan tuz̈ chiiz̈inchic̈ha: \p —Jaziqui anc̈hucqui anaz̈ iya parlaquic̈ha nii Jesusiz̈ tjuuz̈tan. Niz̈aza anaz̈ jecz̈quizimi tjaajnaquic̈ha Jesusiz̈ puntuquiztan. —Jalla nuz̈ mantichic̈ha. \p \v 19 Jalla nuz̈ mantitiquiztan Pedruz̈tan Juanz̈tan kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucpachaz̈ tantiyasa. ¿C̈hjulut walikaz Yooz yujcquiziya? ¿Anc̈hucaz̈ mantita caz wali cjesaya? uz̈ ¿Yooz mantita caz wali cjesaja? \v 20 Wejrnacqui anal weriz̈ chertanacami nonz̈tanacami parlis jaytasac̈ha. Jalla nuz̈ parlispanc̈ha wejrnacqui. \p \v 21 Jalla nekztanaqui nii jilirinacaqui Pedruz̈quiz Juanz̈quiz zuma ch'aanchic̈ha. Pero niz̈tami ninacaqui cutztatac̈ha. Jalla nuz̈quiz nii jilirinacaqui ana castiqui atchic̈ha. Parti z̈oñinacami Yoozquin alawazzic̈ha, niz̈aza Yoozquin honora tjaachic̈ha jalla nii milajru paatiquiztan. \v 22 Nii c̈hjetinta z̈oñiqui pusi tunc wata jilchiztac̈ha. \s1 CRIICHI Z̈OÑINACAQUI MAYIZICHIC̈HA \p \v 23 Nekztanaqui Pedruz̈tan Juanz̈tan carsilquiztan cutztiquiztan niiz̈ mazinacz̈quin ojkchic̈ha. Tjapa ninacz̈ ojklaytanaca quint'ichic̈ha, jaknuz̈t nii timplu jilirinacami wajt jilirinacami chiitc̈haja, jalla nii liwj quint'ichic̈ha. \v 24 Jalla nuz̈ quint'itiquiztan, tjapa ninacaqui tsjii kuzziz Yoozquin mayizichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Yooz Jiliri, tjapa mantiñi Jiliri. Amqui arajpachami yokami, kot kjazmi, niz̈aza tjappacha paachamc̈ha. \v 25 Amtan Espíritu Santuz̈tan am David cjita sirwiñi tuz̈ chiikatchamc̈ha: \q1 “¿Kjaz̈tiquiztan Yooz quintra z̈awjchi chiichii nacionanacchiz z̈oñinacaqui? ¿Kjaz̈tiquiztan tii muntu z̈oñinaca ana zuma tantii? \v 26 Niz̈aza tii muntuquiz chawc jilirinacaqui Yooz quintra tsijtsa, niz̈aza chawc jilirinacaqui Yooz Jilirz̈ quintra niz̈aza niiz̈ uchta Jesucristuz̈ quintra parlizjapa juntassa”. \m Nuz̈ cjican cjijrchic̈ha Davidqui. \v 27 Jalla tiz̈ta werarac̈ha. Herodestan, Poncio Pilatuz̈tan, Israel wajtchiz z̈oñinacz̈tan, yekja wajtchiz z̈oñinacz̈tan, jalla tjapa ninacaqui tii wajtquin juntassic̈ha wali zuma Jesusiz̈ quintra paazjapa. Pero am Majch utchamc̈ha, tsjan chawc jiliri cjisjapa. \v 28 Jalla nuz̈ juntascu ninacaqui am kuzquiz pinsitacama cumplissic̈ha. Nuz̈quiz cjissic̈ha. Amiz̈ tuquitan pinsita jaru, jalla nuz̈pacha watchic̈ha. \v 29 Anziqui, Yooz Jiliri, wejtnaca quintra ch'aanita taku am zizza. Jaziqui wejtnacaquiz, amiz̈ mantita ojkñi z̈oñinacz̈quiz, zuma tjup kuz tjaaz̈calla, ana ekscan am taku parlajo. \v 30 Niz̈aza am azi tjaaz̈calla, laa z̈oñinaca c̈hjetinzjapa, niz̈aza zuma obranacami, niz̈aza siñalanacami, niz̈aza milajrunacami paazjapa, am zuma Majch aztan. —Jalla nuz̈ chiican Yoozquin mayizichic̈ha. \p \v 31 Jalla nekztanaqui Yoozquin mayiziz z̈erz̈tan jakziquin ajczitaz̈laja, jalla nii kjuya c̈hekjinchic̈ha. Niz̈aza tjapa ninacaqui Espíritu Santuz̈ azi tanzic̈ha ninacz̈ kuzquiz. Jalla niz̈tiquiztan walja tjurt'iñi kuzziz Yooz taku parlichic̈ha. \s1 CRIICHI Z̈OÑINACZ̈ KAMTA \p \v 32 Tjapa nii wacchi criichinacaqui tsjii kuzziztac̈ha. Niz̈aza ninacz̈ pinsamintuqui tsjiipanikaztac̈ha. Jakzilta z̈oñit cusasanacchiz z̈elatc̈haja, nii z̈oñinacaqui ana cusasquiztan chiiñitac̈ha, “Wejt cusasaz̈ tiic” cjicanaqui. Antis tjapa ninacz̈ cusasanacaqui tsjiiz̈takaz z̈elatc̈ha, tjapa criichi z̈oñinacz̈tajapa. \v 33 Nii Jesusiz̈ illzta apostolonacaqui Jesús Jiliriz̈ jacatatz puntuquiztan tirapan paljayñitac̈ha, zuma atipñi tawkz̈tan. Zuma wali azziz tawkz̈tan atipñipantac̈ha. Niz̈aza Yoozqui ninaca walja yanapchic̈ha. \v 34 Ninacz̈quiztan anaz̈ tsjii t'akjir z̈oñi z̈elatc̈ha. Jakzilta criichi z̈oñiz̈laja yokchizimi kjuychizimi, jalla ninacaqui nii tuyz̈cu paaz zjijcñipanikazza. \v 35 Nii paaz zjijcz̈cu apostolonacz̈quin intirjiñipanikaztac̈ha. Niz̈aza ninacaqui nii paazqui chicata tojzñitac̈ha ana z̈elinchiz z̈oñinacz̈quiz. \v 36 Niz̈aza tsjii José cjita levita t'akquiztan z̈oñi z̈elatc̈ha, Chipre cjita isla yokchiz z̈oñi. Nii José cjita criichi z̈oñiqui yekja tjuuchizzakaztac̈ha Bernabé cjita. Jalla nuz̈ tjuuskatchic̈ha apostolonacaqui. Nii Bernabé tjuuqui tuz̈ cjic̈ha, “Zuma Kuzñi”, jalla nii. \v 37 Nii Bernabé cjita z̈oñiqui tsjii yokchiztac̈ha. Nekztanaqui nii yoka tuychic̈ha. Nii yoka tuyz̈cu, paaz zjijcchic̈ha. Nekztanaqui apostolonacz̈quin nii paaz intirjichic̈ha. \c 5 \s1 ANANIAS, NIZ̈AZA SAFIRA UJ PAACHIC̈HA \p \v 1 Yekja z̈oñi z̈elatc̈ha, Ananías cjita. Safira cjiti tjunchiztac̈ha. Ninacaqui persun yoka tuychizakazza. \v 2 Nii yok tuyta paazqui t'ecz̈cu, persunaltajapa parti c̈hjojchic̈ha. Partillakaz chjitchic̈ha apostolonacz̈quin, jalla nuz̈uñ yoka tuychiz̈takaz. Niiz̈ tjunqui nii t'ecz̈ta paaz zizatc̈ha. \v 3 Jalla nekztanaqui Pedruqui cjichic̈ha: \p —Ananías, ¿kjaz̈tiquiztan am kuzquiz Satanás luzzita? ¿Espíritu Santuz̈quiz tiz̈ta k'otsjapaqui? Nii yok tuyta paazqui t'ecsamc̈ha. \v 4 Ima tuycan nii yokaqui amtapantakaya, ¿ana jaa? Tuyz̈cu, nii yoka tuyta paazqui amtazakaztaz̈, ¿ana jaa? ¿Kjaz̈tiquiztan tiz̈ta ana wali pinsichamtajo? Amqui Yoozquiz k'otchamc̈ha; ana z̈oñz̈quiz k'otchamc̈ha. \p \v 5 Pedruz̈ nuz̈ chiitiquiztan, Ananiasqui ticzi tjojtsic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan nii quintu nonchi z̈oñinacaqui ancha eksñi cjissic̈ha. \v 6 Jalla nuz̈ ticstan, tsjii kjaz̈t tjotjowanacaqui macjatchic̈ha, Ananías ticzi curpu murtajzjapa. Nekztan nii tjotjowanacaqui tjati chjitchic̈ha. \p \v 7 Tsjii c̈hjep orquiztan, Ananías tjunqui tjonchinc̈ha. Naaz̈a lucu ticzi quintu ana zizatc̈ha. \v 8 Nekztanaqui Pedruqui naaquiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejtquiz maznalla. ¿Anc̈huca yoka tuyta paaz nuz̈ullakazkaya? \p Nekztanaqui naaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jesalla, nuz̈ullapanc̈ha. \p \v 9 Nekztanaqui Pedruqui naaquiz cjichic̈ha: \p —Anc̈hucqui Yooz Espíritu Santo incallz pecatc̈ha. ¿Kjaz̈tiquiztan anc̈hucqui pucultan nuz̈ kaasjo? Nii zancucz̈ tjonc̈ha nii am lucu tjatz̈quiñinacaqui. Niz̈aza anziqui amzakaz chjichaquic̈ha. \p \v 10 Nii orapacha Pedruz̈ kjojchquiz tjojtz̈cu ticzinc̈ha. Nii tjotjowanacaqui kjuya luzcu naa ticzin cherchic̈ha. Niz̈aza jwezcu tjati chjitchic̈ha naaz̈a lucz̈ latuquin. \v 11 Jalla niz̈tiquiztan tjapa nii iclizziz z̈oñinacami, niz̈aza nii quintu nonchi z̈oñinacami ancha eksñi cjissic̈ha. \s1 MILAJRUNACA PAATA \p \v 12 Nii tjuñinacquiz apostolonacaqui walja siñalanacami milajrunacami paañitac̈ha z̈oñinacaz̈ cheran. Niz̈aza tjapa criichinacaqui Portal de Salomón cjita kjuyquiz ajczñitac̈ha. \v 13 Ana jakzilta ana criichi z̈oñinacami criichinacz̈tan mazi pajas, ancha eksnatc̈ha. Jalla nuz̈ cjenami z̈oñinacaqui walja rispitchic̈ha criichinacz̈quiz. \v 14 Niz̈aza tsjan tsjan z̈oñinacaqui Yooz Jilirz̈quin kuzziz cjissic̈ha, luctaka cjiñi maataka cjiñi. Walja z̈oñinacaqui Yoozquin criichic̈ha. \v 15 Niz̈aza laa z̈oñinacami callquin jweztatac̈ha. Callquin tjajz zquiti chjinz̈cu, t'apz̈tatac̈ha. Niz̈aza camillquiz zakaz nonz̈tatac̈ha. Jalla nuz̈ nonz̈ta z̈ejlcan Pedruz̈ tjonz tjewzic̈ha, tsjii kjaz̈ta c̈hjetinta cjeyajo. Pedruz̈ siwsallamekaj laa z̈oñinacz̈ juntuñ wat jaa, cjiñitac̈ha. \v 16 Niz̈aza nii wajt vicin watjanacquiztan walja z̈oñinacaqui tjontjonatc̈ha Jerusalenquin. Laanacami zajraz̈ tantanacami zjijc zjijcatc̈ha. Niz̈aza tjapa laa z̈oñinacaqui c̈hjetintatac̈ha. \s1 PEDRUZ̈TAN JUANZ̈TAN CARSILQUIZ CHAWJCTA \p \v 17 Jalla niz̈tiquiztanaqui timplu chawc jiliriqui saduceo parti z̈oñinacz̈tan ancha iñizichic̈ha. \v 18 Jalla nuz̈ iñiziz̈cu, apostolonaca preso tanchic̈ha, carsilquiz chawjczjapa. \v 19 Jalla nuz̈ carsilquiz chawjctaz̈ cjen ween tsjii Yooz Jilirz̈ anjilaqui tjonchic̈ha. Niz̈aza carsil zan chawjcz cjetsic̈ha. Cjetz̈cu, apostolonaca jwessic̈ha tuz̈ cjican: \p \v 20 —Timpluquin oka. Jalla nicju tsijtsna. Jesucristuz̈ kamaña puntuquiztan tjapa z̈oñinacz̈quiz paljayaquic̈ha. \p \v 21 Jalla nii anjilaz̈ chiita jaru, jakataz̈uqui wentanalla timplu ojkchic̈ha. Timpluquin luzcu, tjaajñi kallantichic̈ha. Jalla nii orazakaz timplu chawc jiliriqui niiz̈ mazinacz̈tan parliz kjuyquiz ajczic̈ha. Tjapa Israel wajtchiz jilirinaca kjawzic̈ha. Niz̈aza zultatunaca mantichic̈ha, nii chawjcta apostolonaca zjijcajo. \v 22 Jalla nuz̈ carsilquin irantiz̈cu, nii cuchanta zultatunacaqui ana c̈hjulumi wajtchic̈ha. Quejpz̈cu quint'ichic̈ha, \v 23 tuz̈ cjican: \p —Wejrnacqui carsilquin irantiz̈cu, zuma chawjcta zalchinc̈ha. Niz̈aza ichñi zultatunacaqui z̈elatc̈ha carsil zawnctan. Nekztanaqui carsila cjetz̈cu, luzzinc̈ha. Nii kjuyltanaqui cherassinc̈ha anaz̈ zinta pres z̈oñi z̈elatc̈ha. \p \v 24 Jalla nii quintu nonz̈cu timplu chawc jilirimi timplu zultatz̈ jilirimi niz̈aza parti timplu jilirinacami, jalla tjappacha ninacaqui zuma kuz turwayzi cjissic̈ha, ¿Kjaz̈t cjequejo? cjican. \v 25 Jalla nii orazakaz tsjii z̈oñiqui irantiz̈quichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucaz̈ carsilquiz chawjcta z̈oñinacaqui timpluquin z̈oñinacz̈quiz tjaajinc̈ha. —Nuz̈ cjican quint'ichic̈ha. \p \v 26 Nekztanaqui nii guardiñi zultatz̈ jiliriqui ojkchic̈ha zultatunacz̈tan. Nekztan apostolonaca zjijcchic̈ha, ana chjojritz̈cu. “Chjojritz̈taz̈ cjesaz̈ niiqui, parti z̈oñinacaqui wejrnacz̈ maztan c̈hjacasaka”, jalla nuz̈ pinsichic̈ha nii zultatunacaqui. \v 27 Jalla nuz̈ zjijcz̈cu, nii parliz kjuyquin tsijtskatchic̈ha chawc jilirinacz̈ yujcquiz. Jalla nuz̈ z̈elan nii timplu chawc jiliriqui chiiz̈inchic̈ha, tuz̈ cjican: \p \v 28 —Wejrnacqui anc̈hucaquiz ana iya parlaj cjichintala. Niz̈aza nii z̈oñz̈ puntuquiztanaqui ana iya tjaajnaj cjichintala. Jaziqui, ¿c̈hjulu paachinc̈huctajo? Anc̈hucqui tjapa tii Jerusalén watja chjijpchinc̈hucc̈ha anc̈huca tjaajintiz̈tan. Niz̈aza nii z̈oñi contiquiztan wejtnacaquiz uj tjojtunz pecchinc̈hucc̈ha. \p \v 29 Jalla nekztanaqui Pedruz̈tan parti apostolonacz̈tan kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Primiraqui wejrnacqui Yooz castanc̈ha. Niiz̈ jarukaz z̈oñimi cazasac̈ha. \v 30 Anc̈hucqui cruzquiz ch'awcz̈cu Jesusa conchinc̈hucc̈ha. Nekztan uc̈hum tuquita atchi ejpz̈ Yooz tii Jesusa jacatatskatchic̈ha. \v 31 Jacatatskatz̈cu Yoozqui nii Jesusa pajk honorchiz cjiskatchic̈ha. Niiz̈ z̈ew latuquiz z̈elan, Yooz Ejpqui mantis poder tjaachic̈ha, Jesusa tsjan chawc jiliri cjisjapa. Niz̈aza Jesusac̈ha Liwriiñiqui, tii Israel wajtchiz z̈oñinaca kuz campiiskatajo, ninacz̈ uj pertunta cjeyajo. \v 32 Jalla tii puntunacquiztan wejrnacqui zizuc̈ha. Niz̈aza tisticu cjican wejrnacqui nii chiyuc̈ha Espíritu Santuz̈tanpacha. Yoozqui nii Espíritu Santo tjaac̈ha niiz̈ kuzcama kamñi z̈oñinacz̈quiz. —Nuz̈ cjican cjichic̈ha Pedruqui. \p \v 33 Jalla nii nonz̈cuqui, nii jilirinacaqui apostolonacz̈japa ancha z̈awjchic̈ha. Conz pecatc̈ha. \v 34 Pero nii jilirinacz̈quiztan tsjii Gamaliel cjita fariseo z̈elatc̈ha. Niz̈aza lii tjaajiñi maestrutac̈ha niiqui. Tjapa z̈oñinacaqui niiz̈quiz walja rispitñitac̈ha. Jalla nii Gamaliel cjita z̈oñiqui tsijtsic̈ha. Nuz̈ tsijtscu mantichic̈ha apostolonaca zancu jwescajo tsjii ratu. \v 35 Nekztan parti jilirinacz̈quiz tuz̈ cjichic̈ha: \p —Israel wajtchiz z̈oñinaca, anc̈hucqui tii z̈oñinacz̈quiztan cwitazaquic̈ha. Anaz̈ c̈hjulumi paaz waquizic̈ha. \v 36 Anc̈hucz̈ cjuñzna, tsjii tuquiqui Teudas cjita z̈oñiqui jecz̈quichic̈ha. Nii z̈oñiqui “Wejrtc̈ha chekan z̈oñtqui”, tuz̈ cjican ojklaychic̈ha. Jalla nekztanaqui pajcpic patac z̈oñinacaqui nii apzic̈ha. Pero nii Teudasqui contatac̈ha. Nekztanaqui nii apzñi z̈oñinacaqui wichanzic̈ha. Nuz̈quiz niiz̈ tjaajintaqui tjatantatac̈ha. \v 37 Niiz̈ wiruñ censo tjuñinacz̈quiz tsjii Judas cjita z̈oñiqui jecz̈quichic̈ha. Galilea wajtchiztac̈ha. Z̈oñinacaqui nii apzquichic̈ha. Ultimquiziqui contazakaztac̈ha. Nekztanaqui niiz̈ apzñinacaqui wichanzi cjissic̈ha. \v 38 Jalla niz̈tiquiztan niz̈ta wattanaca cjuñz̈cu, tii z̈oñinacz̈ quintra anac̈ha c̈hjulumi paa. Ana tinacz̈quiz mitis waquizic̈ha. Tii z̈oñinacaqui persun kuzcamakat paac̈haja, nuz̈ cjenaqui anaz̈ tjurasac̈ha. Orallaz̈ kataquic̈ha. \v 39 Yooz kuzcamat tii z̈oñinacaqui paac̈haja, jalla nekziqui tinacaqui anaz̈ tjatanchuca cjesac̈ha. Tinacaqui Yooz parti z̈oñinacaz̈laja, jalla nii quintra paasaz̈ niiqui, Yooz quintraz̈ cjesac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan tii z̈oñinacz̈ quintra anaj paala. —Jalla nuz̈ cjican nii z̈oñinacz̈quin chiiz̈inchic̈ha Gamaliel cjita z̈oñiqui. \p \v 40 Niz̈tiquiztanaqui tjapa jilirinacaqui naazi cjissic̈ha. Jalla nekztanaqui kjawzic̈ha apostolonaca. Kjawz̈cu, ninaca wjajtchic̈ha. Niz̈aza chiiz̈inchic̈ha ana iya parlajo nii Jesusiz̈ puntuquiztan. Nekztan ninacaqui cutztatac̈ha. \v 41 Jalla nuz̈ cutztan, jilirinacz̈ yujcquiztan ulanchic̈ha. Yoozqui jalla nuz̈ munchic̈ha, Jesusiz̈ laycu sufrichi ninacaqui, jalla nuz̈. Jalla nuz̈ cjenaqui ancha cuntintutac̈ha apostolonacaqui. \v 42 Nekztanaqui zapuru Jesucristuz̈ puntuquiztan tira tjaajnatc̈ha, niz̈aza tiraz̈ paljayatc̈ha timpluquinami kjuyquinami, “Jesusaqui Yooz cuchanz̈quita Cristuc̈ha” cjiñitac̈ha. \c 6 \s1 PAKALLAK CRIICHI JILANACA ILLZTA \p \v 1 Nii timpuquiz Yoozquin criichinacaqui waljaz̈ yapatc̈ha. Nuz̈ yaptiquiztan tsjii quija z̈ejlchic̈ha. Griego taku chiiñi judionacaqui hebreo taku chiiñi judionacz̈ quintra quijzic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejtnaca z̈ew maatakanaca ana cusa atintitac̈ha. Zapuru c̈hjeri tojzquiz upa c̈hjeri onantac̈ha. \p \v 2 Jalla nuz̈ quijtiquiztan nii tuncapan apostolonacaqui tjapa Yoozquin criichinaca kjawzic̈ha. Nekztanaqui tjappacha juntjapz̈cu ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Wejrnacqui Yooz taku parli apatatsqui anaz̈ waquizic̈ha, c̈hjerikaz atintisjapaqui. \v 3 Jilanaca, pakallak z̈oñinaca anc̈hucaquiztan kjurzna. Zuma kuzziz z̈oñi, niz̈aza Yooz Espíritu Santuz̈ irpita z̈oñi, jalla niz̈aza zuma intintazzi z̈oñi, niz̈ta z̈oñinaca kjurzna. Nekztan ninacaqui tii c̈hjeri atintiz puestuquin uchta cjequic̈ha. \v 4 Wejrnaczti Yoozquin mayiziz, niz̈aza Yooz taku tjaajinz tiral atintac̈ha. Nii langzquiz tiral kuz tjaa-ac̈ha. \p \v 5 Jalla nii parlita jaru tjappacha asiptichic̈ha. Nekztanaqui pakallak zuma z̈oñinaca illztatac̈ha, c̈hjeri atintisjapa. Primeruqui Esteban illztatac̈ha. Estebanaqui Yoozquin tjapa kuzziztac̈ha, niz̈aza Yooz Espíritu Santuz̈ irpita kamñitac̈ha. Niz̈aza illztatac̈ha Felipiz̈tan, Procoruz̈tan, Nicanorz̈tan, Timonz̈tan, Parmenastan, niz̈aza Nicolastan. Nicolasqui Antioquía wajtchiz z̈oñitac̈ha. Ima Jesucristuz̈quiz kuzziz cjican Nicolasqui judío cuzturumpichiztac̈ha, ana judío z̈oñi cjenami. \v 6 Jalla nuz̈ illzcu nii pakallak z̈oñinaca apostolonacz̈quin chjichtatac̈ha. Nekztanaqui apostolonacaqui ninacz̈ta mayizichic̈ha, niz̈aza ninacz̈ achquiz kjarz̈tan lanzic̈ha, nii puestuquiz cjeyajo. \p \v 7 Jalla nekztanaqui Yooz taku paljayta cjen, Jerusalén wajtquin criichi z̈oñinacaqui anchaz̈ miratc̈ha. Niz̈aza wacchi judiuz̈ timplu jilirinacami tjapa kuztan Yooz taku catokchic̈ha. \s1 ESTEBAN PRESO TANTA \p \v 8 Estebanaqui walja Yooz aztantac̈ha, niz̈aza Yooziz̈ yanaptatac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan walja milajrunacami siñalanacami paachic̈ha z̈oñinacaz̈ cheran. \v 9 Tsjii nooj tsjii kjaz̈ judío cuzturumpi paañi z̈oñinacaqui Estebanz̈tan ch'aasi kallantichic̈ha. Nii judío cuzturumpi paañi z̈oñinacaqui “Liwriita z̈oñi” cjitatac̈ha. Ninacz̈tan, tsjii kjaz̈t Cirene wajtchiz z̈oñinacz̈tan, niz̈aza Alejandría wajtchiz z̈oñinacz̈tan, niz̈aza Cilicia wajtchiz z̈oñinacz̈tan, niz̈aza Asia yokquin kamñi z̈oñinacz̈tan, jalla nii z̈oñinacaqui Estebanz̈tan ch'aassic̈ha. \v 10 Jalla nuz̈ ch'aascan, Estebanz̈quiz ana atipi atchic̈ha. Estebanqui Espíritu Santuz̈ tjaajinta taku chiiñipantac̈ha. \v 11 Jalla niz̈tiquiztan nii quintra z̈oñinacaqui toscar tisticunacaz̈ taku kjaychic̈ha, tuz̈ chiican k'otajo: \p —Tii Estebanqui ana wali tawkz̈tan Moisés quintrami niz̈aza Yooz quintrami chiichic̈ha. Wejrnacqui nuz̈ chiyanaqui nonzinpanc̈ha. —Jalla nii takunacz̈tan tisticunacz̈quiz tjaajzic̈ha. \p \v 12 Jalla nekztanaqui nii Estebanz̈ quintra z̈oñinacaqui parti z̈oñinacz̈quiz walja z̈awjkatchic̈ha. Z̈oñinacami, wajt jilirinacami, niz̈aza judío lii tjaajiñi maestrunacami, tjapa ninacaqui z̈awjchi cjissic̈ha. Nuz̈ z̈awjchi cjiscu Esteban tanchic̈ha. Nekztanaqui Esteban tanz̈cu, pajk parliz kjuya chjitchic̈ha. \v 13 Niz̈aza toscar tisticunaca apantiz̈quichic̈ha. Nii toscar tisticunacaqui tuz̈ cjichic̈ha: \p —Tii z̈oñiqui tirapan tii Yooz timplu quintra chiiñic̈ha, niz̈aza Yooz lii quintra chiiñic̈ha. Nuz̈upanz̈ parliñic̈ha. \v 14 Niz̈aza wejrnacqui nonzinc̈ha, “Nii Jesús cjita Nazaret wajtchiz z̈oñiqui tii timplu pajlznaquic̈ha”, nuz̈ cjican tiiqui chiiñic̈ha. Niz̈aza tiiqui cjiñic̈ha, “Nii Jesusaqui Moisés tjaata cuzturumpinaca campiyaquic̈ha”. Nuz̈ cjiñic̈ha tiiqui. \p \v 15 Jalla nekztanaqui tjapa nii julzi jilirinacami Estebanz̈ kjutñi cherzic̈ha. Nii oraqui Estebanz̈ yujcqui anjilz̈ yujcz̈takaz cherzic̈ha. \c 7 \s1 ESTEBANQUI TJURT'ICHIC̈HA \p \v 1 Nekztanaqui timplu chawc jiliriqui Estebanz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Ultimu nuz̈upanza amya? \p \v 2 Nekztanaqui Estebanqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt jilanaca, ejpnaca, jilirinaca, nonz̈na. Uc̈hum zuma honorchiz Yoozqui uc̈hum tuquita atchi ejp Abraham cjita z̈oñz̈quiz persuna tjeezic̈ha. Nii oraqui Abrahamqui Mesopotamia yokquin kamñitac̈ha. Imaz̈ Harán yokquin kami okatc̈ha. \v 3 Nii oraqui Yoozqui Abrahamz̈quiz cjichic̈ha: “Am yoka eca, niz̈aza am parintinacami eca. Jakzi yokquinam okac̈haja, jalla nicju am tjaajznac̈ha”. \v 4 Jalla niz̈tiquiztan Abrahamqui Caldea yokquiztan ulanchic̈ha, Harán yokquin kami ojkchic̈ha. Nekz kaman Abrahamz̈ ejpqui ticzic̈ha. Nekztanaqui tekzi tii uc̈humz̈ kamz yokquiz Abraham tjonchic̈ha. Yoozza nii irpichiqui. \v 5 Jalla tekz kaman, Yoozqui ana c̈hjul yok irinsami tjaachic̈ha. Abrahamz̈tajapa persun yoka ana z̈elatc̈ha. Jalla nuz̈ cjenami Yoozqui taku ecchic̈ha, tuz̈ cjican: “Tii yoka amtapanz̈ cjequic̈ha. Niz̈aza am ticz̈tanaqui tii yokaqui am maatinacaz̈ tanznaquic̈ha”. Jalla nuz̈ cjican Yoozqui Abrahamz̈quiz taku tjaachic̈ha. Nii oraqui Abraham ana ocjalchiz cjenami, Yoozqui nuz̈ chiichic̈ha. \v 6 Niz̈aza Yoozqui niiz̈quiz cjichic̈ha, “Wiruñaqui am majchmaatinacaqui yekja yokquin kamaquic̈ha, nacjuñta z̈oñinacaz̈takaz. Nekziqui pusi patac wata kamaquic̈ha. Jalla nii yokquin am majchmaatinacaqui yekja z̈oñz̈ mantakaz paaquic̈ha. Niz̈aza sufrican kamaquic̈ha”. \v 7 Niz̈aza Yoozqui cjichic̈ha: “Am majchmaatinaca sufriskatchiz̈ cjenaqui, wejrqui nii sufriskatñi z̈oñinaca casticac̈ha. Nekztanaqui am majchmaatinacaqui nii yokquiztan ulanz̈caquic̈ha. Ulanz̈cu tii yokquiz wejr sirwaquic̈ha”. \v 8 Niz̈aza Yooz Ejpqui tsjii compromiso paachic̈ha Abrahamz̈tan. Nii compromis jaru Abrahamqui persun janchiquiz chimpuskatchic̈ha. Niz̈aza quinsakal tjuñquiztan Isaac majch nastan, Abrahamqui niiz̈ persun majchquiz chimpuchic̈ha. Wiruñaqui Isaacqui niiz̈ majch Jacobz̈quiz chimpuchic̈ha. Wiruñaqui niz̈azakaz Jacobqui niiz̈ tuncapan lucmajch maatinacz̈quiz chimpuchic̈ha. Jacobz̈ lucmajch maatinacz̈quiztan tjonchic̈ha uc̈hum tuncapan t'akanaca. \p \v 9 ‛Nii Jacobz̈ majchnacaqui uc̈hum tuquita atchi ejpnacatac̈ha. Ninacaqui José cjita lajkz̈ quintra iñiziñitac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan ninacz̈ lajk tuychic̈ha. Nekztanaqui nii tuyta lajkqui Egipto yokquin chjichtac̈ha. Pero Yooz Ejpqui Josiz̈tan chicapachatac̈ha nii oraqui. \v 10 Nekztan sufrichi z̈elan Yoozqui José liwriichic̈ha. Niz̈aza walja zizñi cjissic̈ha. Jalla nuz̈ cjen Faraón chawc jiliriqui Josiz̈tan cuntintutac̈ha. Nekztanaqui Faraonqui José utchic̈ha, Egipto wajtchiz z̈oñinaca mantiñijapa, niz̈aza Faraonz̈ kjuychiz z̈oñinaca mantiñijapa. \p \v 11 ‛Wiruñ tsjii kjaz̈ watquiztan tsjii mach'a z̈ejlchic̈ha, ancha sufrichic̈ha tjapa Egipto yokquin kamñi z̈oñinacami, niz̈aza tjapa Canaán yokquin kamñi z̈oñinacami. Jalla nuz̈ cjen uc̈hum tuquita ejpnacaqui ana c̈hjulu lujlsmi nii timpunacac wachatc̈ha. \v 12 Pero Jacobqui tsjii quintu nonchic̈ha, Egipto yokquin trigo z̈ejlchi. Nuz̈ nonz̈cu niiz̈ majchnaca cuchanchic̈ha. Niiz̈ majchnacaqui uc̈hum tuquita ejpnacatac̈ha. Jalla niitac̈ha primer ojktaqui Egipto yokquinaqui. \v 13 Nekztanaqui pizc wilta ojkz̈cu, Josequi niiz̈ jilanacz̈quiz pajkatchic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Egipto chawc jiliriqui Josiz̈ familia pajchic̈ha. \v 14 Jalla nekztanaqui Josequi mantichic̈ha niiz̈ ejp Jacobo zjijcajo, niz̈aza tjapa familianacz̈tanpacha. Ninacaqui pakallak tunca pjijskani z̈oñitac̈ha. \v 15 Jalla nekztanaqui Jacobqui kami ojkchic̈ha Egipto yokquin. Nekzi ticzic̈ha Jacobqui. Nii yokquin ticzizakazza uc̈hum tuquita atchi ejpnacaqui. \v 16 Wiruñaqui nii atchi ejpnacz̈ tsjijnaca chjichtatac̈ha Siquem cjita yokquin. Nicju tjattatac̈ha Abrahamz̈ kjayta yokquin. Abrahamqui nii Siquem yoka paaztan kjaychic̈ha Hamor cjita maatinacz̈quiztan. \p \v 17 ‛Tuquitan juramintuz̈tan Yoozqui Abrahamz̈quiz taku tjaachic̈ha, tuz̈ cjican: “Am majchmaatinacz̈quiz tii yoka tjaac̈ha”. Nii tjaata taku cumplis ora z̈catz̈inz̈can Israel wajtchiz z̈oñinacaqui waljaz̈ miratc̈ha Egipto yokquinaqui. \v 18 Nii oranaca Egipto yokquinaqui tsjii chawc jiliriqui mantiz kallantichic̈ha, ana José pajñi. \v 19 Nii jiliriqui uc̈hum wajtchiz z̈oñz̈ quintra pinsichic̈ha. Nekztan anawal quintra paachic̈ha uc̈hum tuquita atchi ejpnacz̈quiz. Nii jiliriqui mantichic̈ha, Israel lucmajch maatinaca majttan zawnc uchla, ticzi cjisjapa. \v 20 Jalla nii timpu Moisesqui majttatac̈ha. Ancha c'achja wawatac̈ha niiqui. Yoozqui nii wawz̈tan wali cuntintutac̈ha. Niiz̈ maa ejpqui c̈hjep jiiz kjuyquiz mantiñchic̈ha. \v 21 Ana iya nii wawa c̈hjoj c̈hjoji atz̈cu, kjuyquiztan chjitchic̈ha. Nekztanaqui Egipto chawc jilirz̈ persun majtqui nii Moisés wawa wajtchinc̈ha. Jalla nuz̈ wajtz̈cu, persun maatiz̈takaz uywazzinc̈ha. \v 22 Jalla niz̈tiquiztan Moisesqui tjapa nii Egipto z̈oñinacz̈ tjaajintanaca zizñi cjissic̈ha. Niz̈aza zuma paatiquiztanami niz̈aza zuma chiitiquiztanami walja rispittatac̈ha Moisesqui. \p \v 23 ‛Niiz̈ pusi tunc watchiz cjican Moisesqui parti Israel z̈oñinacz̈quin tsjii tjonzñi ojkz pecchic̈ha. \v 24 Jalla nuz̈ tjonzñi ojkz̈cu cherchic̈ha, tsjii Egipto z̈oñiqui tsjii Israel z̈oñi wjajtatc̈ha, jalla nii cherchic̈ha. Nii Israel z̈oñz̈tan cjatz̈cu kijtchic̈ha. Nekztan nii Egipto wjajtñi z̈oñz̈quiz ayni tjepuncan conchic̈ha. \v 25 Nekztanaqui Moisesqui kuzquiz zizzic̈ha, Yoozqui nii utchic̈ha, Israel z̈oñinaca Egipto z̈oñinacz̈ mantuquiztan liwriizjapa, jalla nii. Niz̈aza Moisesqui pinsichic̈ha, Israel z̈oñinacaqui niz̈tazakaz zizzic̈ha. Pero nii Israel z̈oñinacazti ana niz̈ta naazic̈ha, Moisesqui Yooz uchta liwriiñi, jalla nii. \v 26 Jaka taz̈uqui Moisesqui tsjii pucultan Israel z̈oñinacz̈tan ch'aasñi zalchic̈ha. Jalla nuz̈ zalz̈cu, pertunaskats pecchic̈ha, tuz̈ cjican: “Jilanaca, pucultan anc̈hucqui Israel z̈oñinacc̈hucc̈ha. ¿Kjaz̈tiquiztan anc̈hucpora ch'aasjo?” \v 27 Nekztanaqui ana wal uj paañi z̈oñiqui Moisés tewkzic̈ha, tuz̈ cjican: “¿Ject am jiliri utchejo, wejrnac mantiñijapajo? \v 28 Zezcu Egipto z̈oñi conchamc̈ha. ¿Jazic wejrzam conz pecjo?” \v 29 Jalla nii nonz̈cu Moisesqui atipassic̈ha Madián yokquin. Jalla nicju kamchic̈ha nacjuñta z̈oñi cjenaqui. Nicju tjunatan zalzcu, pucultan ocjalchiz cjissic̈ha, nii yokquin kaman. \p \v 30 ‛Pusi tunc watquiztan nekztan tsjii ch'ekti yokquintac̈ha Moisesqui, Sinaí cjita cur z̈cati. Jalla nekz z̈elan, tsjii anjilaqui niiz̈quin jecz̈quichic̈ha, tsjii kalu ujz̈tan taaztaz̈takaz, nii taypiquiz. \v 31 Jalla nii cherz̈cu, Moisesqui ispantichic̈ha. Jalla nii uj cheri macjatcan, nonzic̈ha Yooz Jilirz̈ jora. Nii joraqui tuz̈ cjichic̈ha: \v 32 “Wejrqui am tuquita atchi ejpnacz̈ Yooztc̈ha. Abrahamz̈ Yooztc̈ha, niz̈aza Isaacz̈ Yooztc̈ha, niz̈aza Jacobz̈ Yooztc̈ha”. Nekztanaqui Moisesqui tsucchi kjarcati kallantichic̈ha. Iya ana cherzñi atchic̈ha. \v 33 Nekztanaqui Yooz Jiliriqui cjichic̈ha: “Am c̈hjata chjojkzna. Tii amiz̈ tecz̈ta yokaqui wejt yokac̈ha. \v 34 Wejrqui weriz̈ illzta z̈oñinacaz̈ sufriñi cherchinc̈ha nii Egipto yokquin kamñi. Niz̈aza ninacaz̈ llaquizan ninaca kjawñi nonzinc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan ninaca liwrii chjijwz̈quichinc̈ha. Picha, ninaca liwriizjapa am cuchnac̈ha Egipto yokquin”. \p \v 35 ‛Tuqui Israel wajtchiz z̈oñinacaqui Moisesquiz ana rispitchic̈ha. Niiz̈quiz cjichic̈ha: “¿Ject am jiliri utchejo, wejrnaca mantiñijapajo?” Jalla nuz̈ cjenami Yoozqui nii Moisespacha jiliri utchic̈ha, Israel z̈oñinaca liwriyajo. Israel z̈oñinaca liwriizjapa, nii taazta kalquiz jecz̈quichi anjilaqui Moisesquiz yanapaquic̈ha. \v 36 Jalla nekztanaqui Moisesqui uc̈hum tuquita atchi ejpnaca jwessic̈ha nii Egipto yokquiztan. Ima nii yokquiztan ulanskatan milajrunacami Yooz siñalanacami paachic̈ha, niz̈aza Ljoc cjita kot taypiquiz tjakzic̈ha, jalla nuz̈ milajru paachic̈ha. Nekztan pusi tunc wata ch'ekti yokquin ojklaycan milajrunacami Yooz siñalanacami paachic̈ha. \v 37 Jalla tii Moisespacha Israel wajtchiz z̈oñinacz̈quiz cjichic̈ha: “Yoozqui wejr cuchanz̈quichic̈ha anc̈huc liwriizjapa. Jalla niz̈ta irata Yoozqui Israel z̈oñinacz̈quiztan yekja liwriiñi profeta cuchanz̈caquic̈ha. Jalla niiz̈ tjontan anc̈hucqui niiz̈quiz caza”. Jalla nuz̈ cjichic̈ha Moisesqui. \v 38 Niz̈aza Moisesqui Israel z̈oñinacz̈tan ch'ekti yokquin z̈ejlchic̈ha, Sinaí cjita cur latuquiz. Jalla nekz tsjii anjilz̈tan parlichic̈ha. Niz̈aza uc̈hum tuquita atchi ejpnacz̈quiz palt'iz̈inchic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Yooz taku tanzic̈ha, tjurñi Yooz taku. Uc̈humnacaltajapa nii tanzic̈ha. Niz̈aza uc̈humnacaquiz nii taku tjaajinchic̈ha. \p \v 39 ‛Uc̈hum tuquita ejpnacaqui Moisesquiz ana caz pecchic̈ha. Ana pajz pecatc̈ha, Yooziz̈ uchta jiliri, jalla nii. Egipto yokquinpanz̈ quejps pecatc̈ha. \v 40 Jalla nekztanaqui uc̈hum tuquita ejpnacaqui Aaronz̈quiz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: “Yooznaca paaz̈inalla, wejtnaca tucquin chjichñijapa. Nii Moisesaqui wejrnaca ulanskatchic̈ha Egipto yokquiztan. Pero anziqui anal zizi atuc̈ha, c̈hjulukat niiz̈quiz watc̈hani. Cunamit curquiztan ana quejpz̈cac̈hani”. \v 41 Jalla nekztanaqui nii z̈oñinacaqui korquiztan tsjii wac chul turu paakatchic̈ha ninacz̈tajapa, tsjii yooz cjisjapa. Nekztan nii paata yoozquiz wilana conchic̈ha. Niz̈aza ninacaz̈ paata yoozquiztan ancha cuntintutac̈ha. \v 42 Jalla niz̈tiquiztan Yoozqui ninaca jaytichic̈ha, ninacz̈ persun kuzcamakaz kamajo. Jalla niz̈tiquiztan persun kuzcama cjicjican arajpach tjuñimi, jiizimi, warawaranacami sirwichic̈ha. Jalla nii puntuquiztan Yooz taku chiiñi profetanacaz̈ cjijrta liwruquiz tuz̈ cjijrtatac̈ha: \q1 “Israel z̈oñinaca, anc̈hucqui pusi tunc wata ch'ekti yokquin kamcan, wilana conchinc̈hucc̈ha. ¿Wejtquin sirwisjapa niz̈ta paachinc̈hucjo? \v 43 Anapanc̈ha. Antis Moloc cjita z̈oñiz̈ paata yoozquin jawkchinc̈hucc̈ha nii wilananaca. Niz̈aza Renfán cjita warawara yooztakaz cherchinc̈hucc̈ha. Jalla nii warawar yoozquin rispitchinc̈hucc̈ha wilana tjaacan. Niz̈aza anc̈huca tuqui nii z̈oñiz̈ paata yooznaca chjitskatiñc̈huctac̈ha. Anc̈hucpachaz̈ niz̈ta yooznaca paachinc̈hucqui, nekz sirwizjapa. Jalla niz̈tiquiztan anc̈huc jwesac̈ha anc̈huca kamz yokquiztan. Jalla nuz̈ jwescu Babilonia cjita yokquiztan nawjctuñtan chjichac̈ha”. \m Jalla nuz̈ Yooz tawk liwruquiz cjijrtatac̈ha. \p \v 44 ‛Ch'ekti yokquin ojklaycan uc̈hum tuquita ejpnacaqui zkiz timpluchiztac̈ha. Yoozqui Moisesquiz nii timplu plano tjeezic̈ha. Nekztanaqui Yooz mantita plan jaru, nii timpluqui paatatac̈ha. Nekziqui Yoozqui sirwitatac̈ha. \v 45 Nii zkiz timplu uc̈hum tuquita ejpnacaqui tanzic̈ha irinsaz̈takaz. Josuez̈ irpita, uc̈hum tuquita ejpnacaqui nii timplu chjitchic̈ha, Canaán yokquin luzcan. Nekz z̈ejlñi z̈oñinacz̈quiztan nii yoka tanzic̈ha. Yooz pacha nii z̈oñinaca chjatkatchic̈ha, uc̈hum tuquita ejpnacz̈quiz tjaazjapa. Nii yoka tanz̈cu jalla nekz kamchic̈ha Davidz̈ kamtacama. \v 46 David cjita jiliriqui Yooziz̈ ancha okz̈tatac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Davidqui tsjii timplu kjuya kjuyz pecatc̈ha Yooz sirwizjapa. Niiz̈ tuquita ejp Jacobqui nii Yooz sirwichizakazza. \v 47 Pero ultimquiziqui Salomón cjita Davidz̈ majch, niic̈ha Yooz timplu cjican kjuychiqui. \v 48 Jalla nuz̈ timplu kjuyta cjenami, werar Yoozqui anaz̈ z̈oñiz̈ kjuyta kjuyquiz z̈elasac̈ha. Jalla nuz̈ cjichizakazza tsjii Yooz taku chiiñi profet z̈oñiqui. Yooz puntuquiztan jalla tuz̈ cjijrchic̈ha nii profet z̈oñiqui: \q1 \v 49 “Wejt mantis julzza arajpachaqui. Tii yokaqui wejt kjojcha jeejzkatzjapaz̈takazza. ¿C̈hjuluz̈ cheechi kjuya anc̈hucqui wejttajapa kjuyasajo? Jalla nuz̈ cjic̈ha Yooz Jiliriqui. ¿Jakziquint wejt jeejz yoka z̈ejljo? \v 50 Wejrtc̈ha tjappacha paachintqui”. \m Jalla nuz̈ Yooz puntuquiztan cjijrtatac̈ha. \p \v 51 Niz̈aza Estebanqui tira chiichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucqui ancha chojru kuzzizc̈hucpanc̈ha, ana Yoozquin kuzzizc̈hucc̈ha. Cjuñchizc̈hucc̈ha pero ana Yooz taku nonzinc̈hucc̈ha. Niz̈aza anc̈hucqui Yooz Espíritu Santuz̈quiz anapan caziñc̈hucc̈ha. Tuquita ejpz̈ niz̈tazakazza anc̈hucqui. \v 52 Anc̈huca tuquita ejpnacaqui Yooz taku chiiñi profetanacz̈quiz ana rispitchipanc̈ha. Antis sufriskatchipanc̈ha. Nii profetanacaqui tsjii tsjan zuma z̈oñiz̈ tjonz mazinchic̈ha. Anc̈huca tuquita ejpnacazti ninaca conchic̈ha. Jaziqui nii zuma z̈oñiqui tjonchic̈ha. Anc̈huczti nii z̈oñi preso tankatchinc̈hucc̈ha, y niz̈aza conkatchinc̈hucc̈ha. \v 53 Anjilanacaqui anc̈hucaquiz Yooz lii tjaachic̈ha. Jalla nii tjaata lii ana cazziñc̈hucc̈ha. —Jalla nuz̈ Estebanqui paljaychic̈ha. \s1 ESTEBAN CONTA \p \v 54 Estebanz̈ chiita taku nonz̈cu, ancha z̈awjchic̈ha. Niz̈aza Estebanz̈ quintra iz̈ke jojchic̈ha, ninacaz̈ z̈awjchi tjeezjapa. \v 55 Estebanzti Espíritu Santuz̈ irpitapankaztac̈ha. Nekztanaqui Estebanqui arajpach kjutñi cherzic̈ha. Nekztan Yoozquiztan walja c'ajz̈quiñi cherchic̈ha. Niz̈aza Yooz Ejpz̈ z̈ew latuquiz Jesusa tsijtsi cherchizakazza. \v 56 Nekztan Estebanqui cjichic̈ha: \p —¡Arajpach kjutñi cherz̈na! Arajpacha cjetzil cheruc̈ha. Niz̈aza Yooz Ejpz̈ z̈ew latuquiz tsijtsi z̈ejlc̈ha Jesusa Yooz Maatiqui. \p \v 57 Ninacazti ana nonzñi yujcchic̈ha. Cjuñi chawczic̈ha. Niz̈aza altu jorz̈tan kjawcan apura zalchic̈ha tanzjapa. \v 58 Jalla nuz̈ tanz̈cu, wajtquiztan jwessic̈ha. Nekztan wajtz̈ tjiiquin, maztan c̈hajcchic̈ha. Nii maz c̈hajcñi z̈oñinacaqui tsjii Saulo cjita tjowz̈quiz ninacz̈ zquiti cwitiz̈inajo ecchic̈ha. \v 59 Jalla nuz̈ maztan c̈hajcan, Estebanqui Yoozquin mayizichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Yooz Jesús Jiliri, wejt animu chjichalla. \p \v 60 Jalla nekztanaqui Estebanqui quillzic̈ha. Altu jorz̈tan kjawchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Yooz Jiliri, tii z̈oñinaca tii ujquiztan pertunalla amqui. \p Jalla nuz̈ kjawz̈cu, ticzic̈ha. \c 8 \s1 CRIICHI Z̈OÑINACA WICHANZI \p \v 1 Nekztanaqui nii Saulo cjita tjowaqui Esteban conzjapaqui tjapa kuztac̈ha. Jalla nii noojpacha Yoozquin criichinacz̈ quintra juc'anti juc'anti sufriskati kallantichic̈ha Jerusalén wajtquiz. Jalla niz̈tiquiztanaqui tjapa criichi z̈oñinacaqui wichanzic̈ha tjapa Judea yokaran niz̈aza Samaria yokaran. Nii Jesusiz̈ apostolonacazti ana wichanzic̈ha. \v 2 Tsjii kjaz̈ultan Yoozquin zuma sirwiñinacaqui Estebanz̈ curpu tjatzic̈ha. Niz̈aza ancha kaachic̈ha niiz̈quiztan. \v 3 Nekztan nii Saulo cjita z̈oñiqui criichinacz̈ quintra ancha anawali paachic̈ha. K'ala tjatanz pecchic̈ha. Niz̈aza kjuyquiztan kjuya ojklaychic̈ha luctaka cjiñi maataka cjiñi tanzjapa, niz̈aza carsilquiz chawjckatsjapa. \s1 SAMARIA WAJTQUIN YOOZ TAKU PALJAYTA \p \v 4 Jakziquin nii wichanzi criichinacaqui ojktc̈haja, jalla nicju liwriiñi Yooz taku paljayñitac̈ha. \v 5 Tsjii wichanzi z̈oñiqui Felipe cjitatac̈ha. Jalla nii z̈oñiqui tsjii Samaria yokquiz z̈ejlñi watja ojkchic̈ha. Jalla nicju Cristuz̈ puntuquiztan paljayi kallantichizakazza. \v 6 Jalla nuz̈ paljayan z̈oñinacaqui walja ajczic̈ha. Tjapa nii z̈oñinacaqui Felipiz̈ paljayta taku tjapa kuztan nonznatc̈ha. Niz̈aza Felipiz̈ paata milajrunaca cherz̈cu, niiz̈ chiita taku tjapa kuztan catokchic̈ha. \v 7 Walja zajraz̈ tanta z̈oñinacaqui c̈hjetintatac̈ha. Nii laa z̈oñinacz̈quiztan zajraqui kjawcan ulanchic̈ha. Niz̈aza walja zuch z̈oñimi cojumi c̈hjetintazakaztac̈ha. \v 8 Jalla niz̈tiquiztan tjapa nii wajtchiz z̈oñinacaqui cuntintutac̈ha. \p \v 9 Jalla nii wajtquiz tsjii Simón cjita wayt'ir z̈oñi z̈elatc̈ha. Tuquitanpacha wayt'iri ojklayñi z̈oñitac̈ha, nii Samaria wajtchiz z̈oñinaca incallcan. \p —Wejrtc̈ha chekan z̈oñtqui —cjican ojklayñitac̈ha. \p \v 10 Jalla niiz̈ taku walja nonz pecñitac̈ha. Niz̈aza kolta cjiñimi pakji cjiñimi tuz̈ cjiñitac̈ha: \p —Tii z̈oñic̈ha walja Yooz aztanaqui. Yooztakazza tiiqui. —Nuz̈ cjican cjiñitac̈ha. \p \v 11 Az̈k watanaca nii wayt'ir z̈oñiqui z̈oñinaca incallz̈cu, walja cazkatñitac̈ha. \v 12 Jalla nekztanaqui Felipiqui tjonchic̈ha Yooz taku paljayi. Yooz Epiz̈ mantiz puntuquiztan niz̈aza Jesucristuz̈ puntuquiztan jalla nuz̈ paljaychic̈ha. Jalla nuz̈ paljaytiquiztan walja luctaka cjiñi maataka cjiñi tjapa kuztan criichic̈ha Yooz Ejpz̈quin. Nekztan criitiquiztan bautistatac̈ha. \v 13 Niz̈aza Simonpachac̈ha criichiqui, niz̈aza bautistatac̈ha. Jalla nekztanaqui Felipz̈quiz cumpanti kallantichic̈ha. Felipiz̈ milajrunaca paan, walja ispantichic̈ha nii Simonaqui. \p \v 14 Nekztanaqui Jerusalenquin z̈ejlñi apostolonacaqui quintu nonchic̈ha, Samaria wajtchiz z̈oñinaca Yooz taku catokchic̈ha, jalla nii. Jalla nuz̈ nonz̈cu nicju tsjii pucultan cuchanz̈quichic̈ha, Pedruz̈tan Juanz̈tan. \v 15 Jalla nuz̈ irantiz̈cuqui, nii pucultanaqui Samaria wajtchiz criichinacz̈tajapa Yoozquin mayizichic̈ha, Espíritu Santu tanznajo. \v 16 Tuquiqui anaz̈ jakziltiz̈quizimi Espíritu Santuqui luztkalc̈ha. Jesucristuz̈ tjuuz̈tan alajakaz bautistatakalc̈ha. \v 17 Jalla nekztanaqui Pedruz̈tan Juanz̈tan ninacz̈ juntuñ kjarz̈tan lanzic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Espíritu Santuqui ninacz̈quiz luzzic̈ha. \p \v 18 Jalla nuz̈ kjarz̈tan lanztiquiztan Espíritu Santuz̈ luzñi cherz̈cu, Simonaqui paaz tirzic̈ha, \v 19 tuz̈ cjican: \p —Wejtquin zakaz nii am azi tjaalla. Jalla nekztanaqui wejrzakaz kjarz̈tan lanz̈cu z̈oñinacz̈quiz Espíritu Santo luzkatac̈ha. \p \v 20 Jalla nekztanaqui Pedruqui Simonz̈quiz cjichic̈ha: \p —Am paazmi amtanpacha k'ala katz̈la. Yooz onanta Espíritu Santo anaz̈ kjayasac̈ha paaztan. ¿Kjaz̈tiquiztan niz̈ta am pinsejo? \v 21 Amqui tii langzquiz anaz̈ mitisiz waquizic̈ha. Tii Yooztajapa langzquiz anaz̈ amta cjesac̈ha. Yooz yujcquiziqui am kuzqui anac̈ha zuma. \v 22 Jalla nii am anawali pinsisnaca jayta, niz̈aza apatata. “Wejrqui anawali pinsichinpanc̈ha” cjican Yoozquin rocaza, am kuz pinsitanaca pertunta cjisjapa. Nekztan cunami pertunta cjis atc̈hani. \v 23 Amqui ana zuma kuzzizzamc̈ha. Anawali pinsiskaz am kuzquiz tjonc̈ha. Wejrqui am ana wali int'iskatc̈ha. \p \v 24 Jalla nekztanaqui Simonaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejttajapa Yooz Jilirz̈quin mayiziñalla, ana c̈hjulumi tii amiz̈ chiita takunacquiztan wejtquiz watajo. \p \v 25 Nekztanaqui nii apóstol z̈oñinacaqui Jesucristo Jilirz̈ puntuquiztan zuma chiichic̈ha, niz̈aza Yooz taku zuma parlichic̈ha. Jalla nekztanaqui Samaria yokquiz wacchi kolta watjaran liwriiñi Yooz taku paljayñi ojklaychic̈ha. Jalla nuz̈ ojklayz̈cu quejpchic̈ha Jerusalén watja. \s1 FELIPZ̈TAN ETIOPIA WAJTCHIZ Z̈OÑZ̈TAN \p \v 26 Niiz̈ wiruñ tsjii Yooz anjilaqui Felipz̈quiz cjichic̈ha: \p —Z̈aaz̈na. Jerusalén wajtquiztan warchuc oka, Gaza ojkñi jiczquin. \p Ch'ekti yoka nuz̈ watc̈ha nii jiczqui. \v 27 Nekztanaqui Felipiqui z̈aaz̈cu, ojkchic̈ha. Nii jiczquiz ojkcan tsjii Etiopía wajtchiz z̈oñz̈tan zalchic̈ha. Nii z̈oñiqui eunucutac̈ha. Niz̈aza jilirz̈ cusasanaca cwitiñi z̈oñitac̈ha. Candace cjita z̈onqui tsjan chawc jiliritac̈ha Etiopía wajtquin. Jalla naa chawc jilirz̈ mantuquiztac̈ha nii cusasanaca cwitiñi z̈oñiqui. Nii z̈oñiqui Jerusalén watja ojkchitac̈ha werar Yooz rispitsjapa. \v 28 Jaziqui persun watja quepi ojkchic̈ha. Niiz̈ persun cawall autuquiz julzi z̈elatc̈ha, Isaías cjijrta Yooz taku liican. Isaiastac̈ha tuquita Yooz taku chiiñi profetaqui. \v 29 Jalla nekztanaqui Espíritu Santuqui Felipiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Nii cawall autuquiz macjata. \p \v 30 Jalla nuz̈ macjatz̈cu Felipiqui nonzic̈ha, nii z̈oñiqui Isaías cjijrta Yooz taku liiñi, jalla nii. Jalla nuz̈ nonz̈cu Felipiqui pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Nii Yooz taku am intintiya? \p \v 31 Nii z̈oñiqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anaz̈ wejtquiz jec tjaajiñimi z̈ejlc̈ha. ¿Jaknuz̈t wejr intintasajo? \p Nekztanaqui nii z̈oñiqui Felipe kjawzic̈ha, nii autu juntuñ yawzcajo, niiz̈quiz julz̈inz̈cajo. \p \v 32 Jalla nii cjijrta Yooz taku tuz̈ cjetc̈ha: \q1 “Uuzaz̈takaz coni chjichtaz̈ cjequic̈ha. Uuzaqui ch'ujukaz z̈ejlpanc̈ha tsjii c̈hjijpñi z̈oñz̈quiziqui, jalla niz̈ta conz oraqui ch'ujuz̈ cjequic̈ha niiqui. Anaz̈ chiyaquic̈ha. \v 33 Zuma kamañchiz cjenami ombrawillta cjequic̈ha. Ana c̈hjul justiciami wataquic̈ha. Niiz̈ majchmaatquiztan, ¿jequit tii puntu watchinaca quint'izjapa z̈elas? Tii muntuquiz niiz̈ kamz wira tucuzinznaquic̈ha”. \p \v 34 Jalla nii liiz̈cu nii jiliriqui Felipz̈quiz pewczic̈ha tuz̈ cjican: \p —¿Jecz̈ puntuquiztan tii profetaz̈ cjijrta chiijo? ¿Niiz̈ persun puntuquiztankaya? uz̈ ¿yekja z̈oñz̈ puntuquiztan, jaa? \p \v 35 Jalla nekztanaqui Felipiqui nii liita Yooz taku puntuquiztan tjaajñi kallantichic̈ha. Jesucristuz̈ puntuquiztan niiqui chiyatc̈ha. Jalla nii zuma liwriiñi taku tjaajzic̈ha. \v 36 Jalla nekztanaqui tsjii wijiña macjatcan, nii jiliriqui cjichic̈ha: \p —Tekz kjaz z̈ejlc̈ha. ¿Anaj tii kjazquiz bautista cjesaya? \p \v 37 Felipiqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Am persun tjapa kuztan criyaquiz̈ niiqui, bautistam cjesac̈ha. \p Nii jiliriqui kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —Jesucristuqui Yooz Majchc̈ha, jalla nii tjapa kuztan criyuc̈ha. \s1 FELIPIQUI YOOZ TAKU KJANZT'ICHIC̈HA \p \v 38 Jalla nekztanaqui nii cawall autu tsijtskatchic̈ha. Nekztanaqui pucultan chjijwz̈quichic̈ha kjaz kjutñi. Nekztanaqui Felipiqui nii jiliri bautissic̈ha. \v 39 Kjazquiztan ulnan, Yooz Espíritu Santuqui Felipe chjitchic̈ha. Felipiqui ana iya tjenchic̈ha nii jilirz̈quiz. Jalla nuz̈ cjenami nii jiliriqui tira ojkchic̈ha cuntintu. \v 40 Felipizti Azoto cjita wajtquin chjichtatac̈ha. Niz̈aza wajtquiztan watja ojklaycan, liwriiñi Yooz taku paljayñi ojkchic̈ha, Cesarea cjita watja irantiscama. \c 9 \s1 SAULO JESUCRISTUZ̈TAN ZALCHIC̈HA \p \v 1 Jalla nuz̈ Felipe ojklayanaqui Sauluqui Yoozquin criichi z̈oñinaca tanzjapa niz̈aza conzjapa tirapan kuz tjaatc̈ha. Anapanz̈ jaytiz pecatc̈ha. Nekztanaqui timplu chawc jiliri cherzñi ojkchic̈ha. \v 2 Nii chawc jilirz̈quiztan ortina maychic̈ha. Damasco cjita watja ojkz pecatc̈ha. Jalla nicju ajcz kjuyaran ojklayz pecatc̈ha, Yooz jiczquiz luzñi z̈oñinaca kjurzjapa, criichi luctaka cjiñi maataka cjiñi kjurzjapa. Nii criichinaca wajtz̈cu preso tanz pecatc̈ha, Jerusalenquin chjitzjapa. Jalla niz̈ta ojklayzjapa ortina maychic̈ha. \v 3 Ortina jwescu, ojkchic̈ha Damasco cjita wajt kjutñi. Damasco z̈catilla cjen, tiripintit tsjii wali pajk kjanaqui muzpa kjanz̈quichic̈ha niiz̈ muytata. \v 4 Sauluqui yokquiz tjojtsic̈ha. Jalla nuz̈ tjojtzcu tsjii jora nonzic̈ha, tuz̈ cjiñi: \p —Saulo, Saulo, ¿kjaz̈tiquiztan am wejt quintramjo? \p \v 5 Nekztanaqui Sauluqui pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, ¿ject amya? \p Nii tsewctan chiiñi joraqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrtc̈ha Jesusitqui. Amqui wejt quintram paac̈ha. Nuz̈ paacan, ampacham quintra paac̈ha. Tsjii wacaqui ar parz̈ quintra llawkz̈cu, persun janchiz̈ quintraz̈ paac̈ha. Jalla niz̈ta irata am persun quintram paac̈ha. \p \v 6 Nekztanaqui Sauluqui tsucz̈cu cjatinzka tjonzic̈ha niiz̈ curpuqui. Nekztanaqui cjichic̈ha: \p —Wejt Jiliri, ¿c̈hjulu wejr paajum cjee amya? \p Yooz Jiliriqui cjichic̈ha: \p —Z̈aaz̈na. Watja luzna. Jalla nicju amquiz kjana chiita cjequic̈ha c̈hjulut paasalaja, jalla nii. \p \v 7 Sauluz̈tan chicapacha ojklayñi z̈oñinacaqui ancha tsucchic̈ha. Ninacaqui nonzizakazza nii jora chiiz̈quiñi. Pero ana cherchic̈ha jecmi. \v 8 Jalla nekztanaqui Sauluqui z̈aazic̈ha yokquiztan. Jalla nuz̈ z̈aaz̈cu c̈hjujquiqui cjetzic̈ha, pero ana wira cheri atchic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Sauluz̈ kjarcu tanz̈cu Damasco watja chjitchic̈ha niiz̈tan chica ojklayñi z̈oñinacaqui. \v 9 Jalla nii wajtquin c̈hjep maj ana cherñi z̈ejlchic̈ha. Niz̈aza ana c̈hjeri lujlñi anaza kjaz licñi z̈ejlchic̈ha. \p \v 10 Jalla Damasco wajtquin tsjii Ananías cjita Yoozquin criichi z̈oñi z̈elatc̈ha. Nii Ananiasquiz Yooz Jiliriqui jecz̈quichic̈ha wiiquin, tuz̈ cjican: \p —¡Ananías! \p Jalla niiqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, tekzic̈ha wejrqui. \p \v 11 Nekztanaqui Yooz Jiliriqui cjichic̈ha: \p —Z̈aaz̈na. Sok'o cjita call kjutñi oka. Nekztan Judas kjuyquiz pewcz̈na, tuz̈ cjican: “¿Saulo, Tarso wajtchiz z̈oñi anaj z̈ejlya?” Jalla nuz̈ pewcznaquic̈ha. Nii Sauluqui Yoozquin mayizican z̈elaquic̈ha. \v 12 Tsjii wiiquin chjuuz̈can, tiz̈ta cherchic̈ha Sauluqui. Tsjii Ananías cjita z̈oñiqui niiz̈quiz luzzic̈ha. Jalla nuz̈ luzcu kjarz̈tan niiz̈ juntuñ lanzic̈ha wilta cherajo. Chjuuz̈can Sauluqui jalla nuz̈ cherchic̈ha. \p \v 13 Jalla nuz̈ nonz̈cu, Ananías cjichic̈ha: \p —Wejt Jiliri, tii z̈oñz̈quiztan wacchi quintunaca nonchinc̈ha. Jerusalén wajtquiz juc'anti anawali paachic̈ha amquin criichinacz̈quiz. \v 14 Anziqui tekzpacha tjonzizakazza. Timplu chawc jiliriz̈ tjaata ortinchiz tjonchic̈ha, tjapa amquin rispitñi z̈oñinaca tanz̈cu preso chjitsjapa. \p \v 15 Pero Jesucristo Jiliriqui cjichic̈ha: \p —Oka amqui. Wejrqui tii z̈oñi illzinc̈ha, wejt puntuquiztan parlajo. Yekja nacionchiz z̈oñinacz̈quizimi niz̈aza ninacz̈ jilirinacz̈quizimi niz̈aza Israel nacionchiz z̈oñinacz̈quizimi, jalla nuz̈ wejt puntuquiztan parlaquic̈ha tiiqui. \v 16 Jalla niiqui wejt puntuquiztan parliñiz̈ cjen ancha sufraquic̈ha. Wejrqui niiz̈quiz intintiskatac̈ha jalla niiz̈ sufris puntuquiztan. \p \v 17 Jalla nekztanaqui Ananiasqui ojkchic̈ha jakziquin Saulo z̈elatc̈haja, jalla nicju. Sauluz̈quin luzcu, kjarz̈tan niiz̈ juntuñ lanzic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Saulo, jila, amiz̈ jiczquiz tekz tjonan Jesusa Jiliriqui amtan zalchic̈ha. Jalla nii Jesusa Jiliriqui wejtquin mantiz̈quic̈ha, am wilta cherkatajo, niz̈aza Espíritu Santuz̈ am kuzquiz luzajo. \p \v 18 Nii orapacha Sauluz̈ c̈hjujcquiztan ch'iz cjajpaz̈takaz tjojtsic̈ha. Nekztan wilta cherñi cjissic̈ha. Nekztanaqui Sauluqui z̈aazic̈ha, niz̈aza bautista cjissic̈ha. \v 19 Jalla nekztanaqui c̈hjeri lujlz̈cu, wilta azi tanzic̈ha. Nekztan tsjii kjaz̈ maj Damasco cjita wajtquin kamchic̈ha Yoozquin criichinacz̈tan. \s1 SAULUQUI JESUSIZ̈ PUNTUQUIZTAN PALJAYCHIC̈HA \p \v 20 Jalla nuz̈ kamcan Sauluqui ajcz kjuyanacquiziqui Jesusiz̈ puntuquiztan paljayi kallantichic̈ha tuz̈ cjican: \p —Jesusaqui werar Yooz Majchpanc̈ha. \p \v 21 Nii nonzñi z̈oñinacaqui ispantichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii z̈oñiqui Jerusalén wajtquin ojklaychic̈ha Jesucristuz̈quin rispitñi z̈oñinaca tani. Tekzizakaz tjonchic̈ha Jesucristuz̈quin criichinaca tanaz̈lani. Niz̈aza preso chjichaz̈lani, timplu jilirinacz̈quin intirjizjapa. Jalla nii z̈oñipanc̈ha, ¿ana jaa? \p \v 22 Pero Sauluzti juc'anti tjup kuzziz Yooz taku parlichic̈ha. Juc'anti juc'anti atipñi takunacz̈tan parlichic̈ha. Zuma kjana intintiskatchic̈ha, Jesusa Yooziz̈ cuchanz̈quita Cristuc̈ha, jalla nii. Jalla nuz̈ intintiskatan, nii Damasco wajtquin kamñi judionacami kuz inakaz turwaysi quirchic̈ha. \s1 SAULUQUI ATIPCHIC̈HA \p \v 23 Tsjii kjaz̈ majquiztan nii z̈ejlñi judío z̈oñinacaqui palt'ichic̈ha Saulo conzjapa. \v 24 Nii z̈oñinacaz̈ conz palt'ita zizzic̈ha Sauluqui. Majiñami weenami wajtz̈ zana tjewsnatc̈ha, c̈hjulorat wajtquiztan ulnac̈haja, jalla nii ora Saulo conzjapa. \v 25 Pero tsjii ween nii wajtchiz criichinacaqui tsjii pajk canastiquiz yaaz̈cu, Saulo chjijunz̈quichic̈ha. Tsjii pajk alto murallaz̈ muyuntitatac̈ha nii watjaqui. Jalla nii juntuñ chjijunchic̈ha zawncchuc. Jalla nuz̈ atipassic̈ha Sauluqui. \s1 SAULUQUI JERUSALENQUIN QUEJPCHIC̈HA \p \v 26 Sauluqui Jerusalén watja quejpz̈cu Yoozquin criichi z̈oñinacz̈tan ajcz pecatc̈ha. Nii criichinacazti Sauluz̈tan ajcz eksic̈ha. “Ana ultimu Yoozquin criichiz̈caa” cjican kuzquiz pinsichic̈ha. \v 27 Jalla nuz̈ cjenami Bernabé cjita jilaqui Saulo chjitchic̈ha, apostolonacz̈tan zalzjapa. Nekztanaqui Bernabequi apostolunacz̈quin mazzic̈ha, jaknuz̈t Saulo jiczquiz ojkcan Jesucristo Jilirz̈tan zaltc̈haja, jalla nii. Niz̈aza jaknuz̈t Jesucristo Jiliriqui Sauluz̈quiz paljaychic̈halaja, nii mazñi. Niz̈aza jaknuz̈t Damascuquin Sauluqui Jesucristo puntuquiztan tjup kuzziz parlic̈haja, jalla nii mazzizakazza. \v 28 Nekztanaqui Sauluqui Jerusalén wajtquin ojklaychic̈ha; niz̈aza hermanonacz̈tan kamchic̈ha. \v 29 Jalla nuz̈ z̈ejlcan Sauluqui Jesucristuz̈ puntuquiztan tjup kuzziz paljaychic̈ha. Niz̈aza griego taku chiiñi judionacz̈tan ch'aascan parlichic̈ha. Nii z̈oñinacaqui Saulo conz pecatc̈ha. \v 30 Jalla nii quintu zizcu, nii parti criichinacaqui Saulo chjitchic̈ha Cesarea cjita wajtquin. Jalla niwjctan Tarso cjita watja cuchanchic̈ha. \p \v 31 Jalla nekztanaqui nii timpuqui walikaz z̈elatc̈ha iclizanacami, Judea yokquin z̈ejlñi iclizanacami, Galilea yokquin z̈ejlñi iclizanacami, Samaria yokquin z̈ejlñi iclizanacami. Jalla nuz̈ tjappacha walipantac̈ha. Yoozquin criichinacami Yooz Jiliri walja tjapa kuzziz cjisnatc̈ha. Rispitñi kuzziztac̈ha. Niz̈aza Espíritu Santuqui ninaca kuzñitac̈ha, cuntintu kamajo. Jalla niz̈tiquiztan walja yapchic̈ha Yoozquin criichinacaqui. \s1 ENEAS C̈HJETINTA \p \v 32 Niz̈aza Pedruqui criichi z̈oñz̈quiztan z̈oñi tjontjonz̈can ojklayatc̈ha. Niz̈aza Lida wajtchiz Yooz parti z̈oñinacz̈quiz tjonzñi ojkchic̈ha. \v 33 Jalla nicju Eneas cjita z̈oñz̈tan zalchic̈ha. Eneasqui quinsakal wata laa zuchu z̈elatc̈ha, tjajz ajpzquiz z̈elatc̈ha. \v 34 Nekztanaqui Pedruqui niiz̈quiz cjichic̈ha: \p —Eneas, Jesucristuqui am c̈hjetnaquic̈ha. Z̈aaz̈na. Am tjajz zquiti zumpacha chjinz̈na. \p Nii orapacha Eneasqui z̈aazic̈ha. \v 35 Nekztanaqui nii Lida wajtquiz kamñi z̈oñinacami niz̈aza Sarón wajtquiz kamñi z̈oñinacami nii zuch z̈oñi c̈hjetinta cherchic̈ha. Nekztanaqui niiz̈ tuquita ejpnacz̈ cuzturumpinaca eccu, Yooz Ejp Jilirz̈quin criichic̈ha. Niz̈aza Yooz kamañchiz cjissic̈ha. \s1 DORCAS CJITI Z̈ON JACATATSKATTA \p \v 36 Jalla nii timpuzakaz Jope cjita wajtquin tsjaa Yoozquin criichi z̈on z̈elatc̈ha, Tabita cjiti. Griego tawkquiz Dorcas cjiti tjuuchiztac̈ha. Naa maatak z̈on zuma paatanaca paacan zuma kamiñpantac̈ha, niz̈aza t'akjir z̈oñinaca okzniñtac̈ha. \v 37 Jalla nii timpu Dorcas cjiti z̈onqui laa cjiscu, ticzinc̈ha. Ima tjatcan naaz̈a curpu awjz̈cu, tsjii kjuyquiz tsewcta pisuquin chjichtatac̈ha. \v 38 Jope watjaqui Lida z̈catillatac̈ha. Jalla nii Lida wajtquin Pedruqui z̈elatc̈ha. Jalla nuz̈ zizcu nii Jope wajtchiz hermanonacaqui pucultan z̈oñinaca cuchanchic̈ha Pedruz̈quin rocajo, tuz̈ cjican: \p —Apuraj tjonla, ana enenz̈cu. \p \v 39 Nekztanaqui Pedruqui tsijtscu ninacz̈tan ojkchic̈ha. Jalla nicju irantiz̈cu nekztan Pedruqui chjichtatac̈ha, Dorcas curpu majcz̈ta kjuyquin. Nii kjuyquin Pedruz̈tan chica z̈ejlcan z̈ew maatakanacaqui kaatc̈ha. Niz̈aza ninacaqui Pedruz̈quiz tjeezic̈ha Dorcas paata zquitinaca, nii. \v 40 Jalla nekztanaqui Pedruqui tjappacha nii parti z̈oñinaca ulanskatchic̈ha. Ninacaz̈ ulantiquiztan quillz̈cu Yoozquin mayizichic̈ha. Naa ticzin z̈ona curpu kjutñi cherz̈cu chiichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tabita, z̈aaz̈na. \p Jalla niz̈tiquiztanaqui naa ticzin z̈onqui c̈hjujcqui cjetzinc̈ha. Nekztanaqui Pedro cherz̈cu, julzinc̈ha. \v 41 Pedruqui naaz̈a kjarcu tanzic̈ha, nekztan tsijtskatchic̈ha. Nuz̈ tsijtskatzcu Pedruqui parti jilanacami niz̈aza z̈ew maatakanacami kjawzic̈ha. Nekztan Dorcas z̈ejtchin tjeezic̈ha. \v 42 Tjapa nii Jope wajtchiz z̈oñinacaqui nii quintu zizzic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan walja Yoozquin criichic̈ha. \v 43 Pedruqui tsjii kjaz̈ maj nii wajtquiz kamchic̈ha, Simón cjita z̈oñz̈ kjuyquiz. Nii Simonaqui zkizinaca koñz langzñitac̈ha. \c 10 \s1 PEDRUZ̈TAN CORNELIUZ̈TAN \p \v 1 Cesarea wajtquiz tsjii Cornelio cjita z̈oñi z̈elatc̈ha. Niiqui zultatz̈ jiliritac̈ha, Italian cjita regimientoquiztan. \v 2 Jalla nii jiliriqui niiz̈ familianacz̈tanpacha arajpach Yooz rispitñitac̈ha. Niz̈aza Yoozquin mayiziñitac̈ha. Niz̈aza pori judío z̈oñinacz̈quiz walja paaztan yanapt'ichic̈ha. \v 3 Tsjii noojiqui majñakak ora chjuuz̈taz̈okaz tsjii Yooz anjila cherzic̈ha, kjanapacha. Nii anjilaqui niiz̈quin tjonz̈quichic̈ha tuz̈ cjican: \p —¡Cornelio! \p \v 4 Corneliuzti tsucchi anjilz̈ kjutñi cherzic̈ha. Nekztan pewczic̈ha: \p —Wejt Jiliri, ¿c̈hjulutaya? —cjican. \p Nekztanaqui nii anjilaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Amqui Yooz Ejpz̈quin mayiziñamc̈ha. Nuz̈ naychic̈ha Yooz Ejpqui. Niz̈aza am t'akjir z̈oñinacz̈quiz yanaptanaca naychic̈ha. Jalla nuz̈ nayz̈cu, Yooz Ejpqui cuntintuc̈ha. Niz̈aza am cjuñz̈a. \v 5 Jaziqui Jope wajtquin z̈oñinaca cuchanz̈ca, Simona kjawzjapa. Nii Simonaqui Pedro cjitazakazza. \v 6 Pedruqui yekja Simonz̈tan alujtac̈ha. Nii yekja Simonaqui zkizi koñz langzñi z̈oñic̈ha. Niiz̈ kjuya pajk kot z̈cati z̈ejlc̈ha. Nii Pedruz̈ amquiz chiyaquic̈ha, c̈hjulut am paas cjec̈haja, jalla nii. —Jalla nuz̈ chiichic̈ha nii anjilaqui. \p \v 7 Nii anjilaz̈ ojktanaqui, Corneliuqui pucultan piyunanaca kjawzic̈ha. Niz̈aza atintiñi zultatunacz̈quiztan tsjii zuma cumpliñi zultatu kjawzic̈ha. Nii zultatuqui Yoozquin kuzzizzakaztac̈ha. \v 8 Nekztanaqui Corneliuqui nii kjawz̈ta z̈oñinacz̈quiz tjapa quint'ichic̈ha. Jalla nekztan Jope wajtquin cuchanchic̈ha. \p \v 9 Niiz̈ jaka taz̈uqui nii c̈hjepultan cuchanta z̈oñinaca Jope kjutñi ojkchic̈ha. Jope watja z̈catiz̈ cjen, nii oraqui Pedruqui kjuy juntuñta patiuquin yawchic̈ha Yoozquin mayizi. Nii oraqui taypurutac̈ha. \v 10 Jaziqui Pedruqui ancha c̈hjeri eecskatatc̈ha, lujlz pecatc̈ha. Jalla nuz̈ c̈hjeri kisan, Pedruqui nii tsewcta patiuquin tsjii chjuuz̈taz̈okaz cherzic̈ha. \v 11 Jalla tuz̈ cherzic̈ha: arajpacha cjetzi tsjii pajk mantilaz̈takaz chjijwz̈quichic̈ha yokquin. Nii mantilaqui pajkpic punta z̈cucz̈intac̈ha. \v 12 Jalla nii mantiliquiz tjapaman pajkpic kjojchanacchiz animalanacami, zkoranacami, wez̈lanacami z̈elatc̈ha. \v 13 Nekztanaqui Pedruqui tsjii jora nonzic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Pedru, tsijtsna. Conz̈na. Lujlzna. \p \v 14 Pedruzti kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejt Jiliri, niz̈ta anal paasac̈ha. Nii punta animalanaca ana lulasac̈ha. Lii quintrac̈ha. Jaziqui niz̈ta anal lulasac̈ha wejrqui. \p \v 15 Jalla nuz̈ kjaaztiquiztanaqui nii joraqui wilta chiiz̈quichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Yoozqui amquiz chiichic̈ha, “Zumac̈ha niiqui, lujlzjapa” cjican. Jalla nii Yooziz̈ chiita taku anam amqui nicasac̈ha, “Ana zumac̈ha lujlzjapa. Lii quintrac̈ha” cjicanaqui. \p \v 16 Jalla tiz̈ta c̈hjep wilta watchic̈ha. Nekztanaqui nii mantilaqui arajpach kjutñi waytitatac̈ha. \v 17 Nekztanaqui Pedruz̈ kuzquiz pinsichic̈ha, tuz̈ cjican: “Nii chjuuz̈takaz cherta ¿jaknuz̈t cjii? ¿C̈hjulut Yoozqui wejtquiz intintiskatz̈ pec?” Nii orapacha Simonz̈ kjuya pewcpewczic̈ha Corneliuz̈ cuchanz̈quita z̈oñinacaqui. Nekztanaqui Simonz̈ kjuy zanquin irantichic̈ha. \v 18 Irantiz̈cu, nii z̈oñinacaqui altu jorz̈tan pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Simón anaj tekz alujya? Simonz̈ tsjii tjuuqui Pedro cjitac̈ha. \p \v 19 Pedruqui tirapanz̈ pinsatc̈ha nii chjuuz̈ta puntuquiztan. Jalla nuz̈ pinsan, Espíritu Santuqui niiz̈ kuzquiz cjichic̈ha: \p —Cherz̈ca, Pedro. C̈hjepultan z̈oñinaca am kjurc̈ha. \v 20 Tsijtsna. Chjijwz̈ca. Ana paysnakcan ninacz̈tan oka. Wejrtc̈ha ninaca cuchanz̈quichintqui. \p \v 21 Jalla nekztanaqui Pedruqui chjijwz̈quichic̈ha, nii Corneliuz̈ cuchanz̈quita z̈oñinacz̈tan zali. Ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Anc̈hucqui tsjii z̈oñi kjurc̈ha. Wejrtc̈ha niitqui. ¿C̈hjulquin anc̈hucqui tjonchinc̈huctay? \p \v 22 Nekztan ninacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Cornelio cjita zultatz̈ jiliriz̈ cuchanz̈quita tjonuc̈ha wejrnacqui. Niiqui walja rispitta z̈oñic̈ha. Niz̈aza niiqui Yooz rispitñic̈ha. Tjapa judío z̈oñinacaqui niiz̈ zuma kamañ wira quint'iñic̈ha. Tsjii Yooz anjilaqui niiz̈quin mantichic̈ha, tuz̈ cjican: “Z̈oñinaca cuchna, Pedro cjitaqui tekz am kjuyquiz kjawzjapa. Pedruz̈ chiita taku nonz̈na amqui”. Jalla nuz̈ Corneliuz̈quiz cjichic̈ha nii Yooz anjilaqui. \p \v 23 Nekztanaqui Pedruqui kjuyquiz kjawzic̈ha atintita cjisjapa. Tsjii arama nekz tjajz̈inchic̈ha. Jaka taz̈uqui Pedruqui ninacz̈tan ojkchic̈ha. Niz̈aza tsjii kjaz̈ Jope wajtchiz hermanonacaqui niiz̈tan chica ojkchic̈ha. \p \v 24 Niiz̈ kat taz̈u Cesarea watja irantichic̈ha, Corneliuz̈ kjuyquin. Jalla nicju Corneliuqui tjewznatc̈ha niiz̈ parintinacz̈tan, niz̈aza tsjii zuma mazinacz̈tan. Corneliuqui ninaca kjawzic̈ha, ninacazakaz Pedruz̈ taku nonzjapa. \v 25 Pedruz̈ kjuyquin luztan Corneliuqui niiz̈tan zalchic̈ha. Nekztan Pedruz̈ yujcquiz quillzic̈ha, nii amzjapa. \v 26 Pedruzti tsijtskatchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tsijtsna amqui. Wejrmi am irat z̈oñizakaztc̈ha. Anac̈ha Yooztakaztc̈ha. \p \v 27 Jalla pucultan parlican, luzzic̈ha. Nii kjuyquin walja ajczi z̈oñinaca zalchic̈ha. \v 28 Pedruqui ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Anc̈hucqui zizza. Tsjii judío z̈oñiqui yekja wajtchiz z̈oñz̈tan anaz̈ mazi cjisnasac̈ha, anaz̈ ninacz̈tan ajcznasac̈ha. Niz̈aza yekja wajtchiz z̈oñz̈ kjuyquin anaz̈ tjonznasac̈ha. Jalla nuz̈ judioz̈ lii cjic̈ha. Pero Yoozqui wejr intintiskatchic̈ha. Anziqui c̈hjul z̈oñimi Yooz partiquiz cjesac̈ha, nii. Jalla niz̈tiquiztan wejrqui anal chiiz waquizuc̈ha, “Nii z̈oñiqui ana Yooz partiquiz cjesac̈ha” cjicanaqui. \v 29 Nekztan amiz̈ kjawz̈tiquiztan wejrqui ana kjaz̈ chiiz̈cu tjonchinc̈ha; judionacz̈ lii quintra cjenami ana nicchinc̈ha. Pero ziz pecuc̈ha, ¿kjaz̈tiquiztan wejr kjawzinc̈hucta anc̈hucqui? \p \v 30 Jalla nekztanaqui Corneliuqui kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —Az̈k pajkpic tjuñi wattan tii majñakak ora wejrqui kjuyquiz z̈elatuc̈ha, Yoozquin mayizican, niz̈aza ayunazcan. Jalla nuz̈ z̈elan, tsjii walja llijñi zquitchiz z̈oñiqui wejtquiz jecz̈quichic̈ha. \v 31 Niz̈aza wejtquiz cjichic̈ha: “Cornelio, Yoozqui am mayizita nonzic̈ha. Niz̈aza amiz̈ t'akjir z̈oñinacz̈quiz okztanaca cjuñzic̈ha. \v 32 Jaziqui Jope wajtquin z̈oñinaca cuchna, Simona zjijcajo. Niz̈aza niiz̈ tsjii tjuuqui Pedro cjitac̈ha. Yekja Simonz̈ kjuyquiz alujazi z̈ejlpachac̈ha, pajk kot z̈cati. Nii yekja Simonaqui zkizi koñz langzñi z̈oñic̈ha. Nii Pedruqui tjonz̈cu, amtanz̈ parlaquic̈ha”. Jalla nuz̈ wejtquiz chiichic̈ha nii anjilaqui. \v 33 Jalla nuz̈ nii chiita tawk jaru, apura cuchanchinc̈ha am kjuri. Walim tjonchamc̈ha. Jaziqui tekzi tjappacha wejrnacqui Yooz Ejpz̈ yujcquiz z̈ejlc̈ha. Jaknuz̈t Yoozqui wejrnacalta amquiz cjitc̈haja, jalla nii tjappacha nonz pecasuc̈ha wejrnacqui. \s1 PEDRUZ̈ PALJAYTA TAKUNACA \p \v 34 Jalla nekztanaqui Pedruqui paljayi kallantichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jaziqui intintazuc̈ha. Ultim weraraz̈, Yoozqui tii muntuquiz z̈ejlñi z̈oñinaca anaz̈ yekja yekja illillza. \v 35 Yoozquin rispitznaquiz̈ niiqui, niz̈aza Yooz kuzcama kamaquiz̈ niiqui, Yoozqui jakzilta c̈hjul wajtchiz z̈oñz̈quizimi asiptasac̈ha. Anziqui jalla nuz̈ intintazuc̈ha. \v 36 Yooz Ejpqui Israel z̈oñinacz̈quiz amigo pajassic̈ha. Nekztan niiz̈ zuma kamañ puntu zizkatchic̈ha. Jesucristuz̈ cjen zuma cuntintu kuzziz cjisñi atasac̈ha, jalla nii. Jesucristuc̈ha c̈hjulquiztanami chekan Jiliriqui, wali azziz. \v 37 Anc̈hucqui zumapanz̈ zizza, jaknuz̈t judío yokquiz watc̈haja, jalla nii. Primero Juanqui Yooz taku mazmazzic̈ha. Niz̈aza z̈oñinaca bautissic̈ha. Nekztanaqui Jesucristuqui niiz̈ persun Galilea yokquiz obranaca tjeezñi kallantichic̈ha. \v 38 Jesusaqui Nazaret wajtchiz z̈oñitac̈ha. Yooz Ejpqui niiz̈quiz walja Espíritu Santuz̈ azi tjaachic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan ojklaychic̈ha, walinaca paacan, niz̈aza zajraz̈ tanta z̈oñinaca liwriican. Jalla nuz̈ paachic̈ha, Yooz Ejpz̈tan niiz̈tan chicapachaz̈ nuz̈ cjen. \v 39 Tjapa Jesusaz̈ ojklaytanacami paatanacami cherz̈cu, jalla nii maznasac̈ha wejrnacqui, Judea yokaran ojklaytanacami, niz̈aza Jerusalén watjaran ojklaytanacami. Wiruñaqui Jesusaqui cruzquiz ch'awctiquiztan conta ticzic̈ha. \v 40 Jalla nuz̈ contiquiztan c̈hjep majquiztan Yooz Ejpqui Jesusa jacatatskatchic̈ha. Jacatatskatz̈cu Yoozqui wejtnacaquiz parizizkatchic̈ha. \v 41 Jesusaqui parti z̈oñinacz̈quiziqui ana parizichic̈ha. Antiz wejtnacaquiz alaja parizichic̈ha. Niz̈aza jecnacat Yooz Ejp illztc̈haja, jalla ninacz̈quiz parizichic̈ha Jesusaqui. Niz̈aza wejrnacmi Jesusaz̈ jacatattiquiztan niiz̈tan juntu lulassinc̈ha, niz̈aza kjazmi juntu licassinc̈ha. \v 42 Nekztanaqui Yooz Ejpqui tii Jesusapacha wali Juez Jilirz̈quin utchic̈ha. Juez cjen nii Jesús chawc Jiliriqui z̈ejtñi z̈oñimi ticzi z̈oñimi juzjizaquic̈ha. Jalla nii mazmazñijapa wejrnac cuchanz̈quichic̈ha Jesusaqui. \v 43 Niz̈aza tuquitanpacha Yooz taku parliñinacaqui Jesusiz̈ puntuquiztan parlichipanc̈ha, tuz̈ cjican: “Jakziltat nii Jesusiz̈quiz tjapa kuztan criyac̈haj niiqui ujnacquiztan pertuntaz̈ cjequic̈ha”. \s1 ESPIRITU SANTUZ̈ LUZTA \p \v 44 Jalla nuz̈ Pedruz̈ chiyan, Espíritu Santuqui tjapa niiz̈ chiita taku nonzñi z̈oñinacz̈quiz luzzic̈ha. \v 45 Jalla nuz̈ cjen nii Pedruz̈tan tjonchi judío z̈oñinacaqui ispantichi quirchic̈ha, Espíritu Santuqui tjaatazakaztac̈ha ana judío z̈oñinacz̈quiziqui. \v 46 Espíritu Santo tanz̈cu, nii z̈oñinacaqui yekja ana pajta taku chiichiyatc̈ha. Niz̈aza Yoozquin waljaz̈ alawatc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan ispantichi cjissic̈ha nii z̈ejlñi judionacaqui. \v 47 Nekztanaqui Pedruqui cjichic̈ha: \p —Wejtnacaquiz Espíritu Santo tjaatac̈ha. Niz̈aza tinacz̈quiz Espíritu Santo tjaatazakazza. Jaziqui tinaca bautista cjisjapa, ¿jec z̈oñit atajas? \p \v 48 Jalla nekztanaqui Pedruqui mantichic̈ha, Jesucristuz̈ tjuuquiz tinaca bautista cjeyajo. Nekztanaqui nii z̈oñinacaqui Pedruz̈quiz rocchic̈ha tsjii kjaz̈ maj ninacz̈quiz kamt'ajo. \c 11 \s1 PEDRUZ̈ JUDIO Z̈OÑINACZ̈QUIZ MAZTA \p \v 1 Nii Judea yokaran z̈ejlñi illzta apostolonacami, jilanacami, jalla ninacaqui quintu nonchic̈ha, yekja wajtchiz z̈oñinacaqui Yooz taku catokchic̈ha, jalla nii. \v 2 Pedruqui Jerusalén watja quejpz̈quichic̈ha. Jalla nuz̈ quejptan parti judío criichinacaqui Pedruz̈ quintra chuchchic̈ha, \v 3 tuz̈ cjican: \p —¿Kjaz̈tiquiztan uc̈hum lii quintra amqui yekja wajtchiz z̈oñinacz̈quin tjonzñi ojkchamtajo? ¿Kjaz̈tiquiztan uc̈hum lii quintra ninacz̈tan lujlchamtajo? \p \v 4 Nekztanaqui Pedruqui nii parti judionacz̈quiz quint'ichic̈ha, jaknuz̈t watc̈haja primerquiztanpacha Corneliuz̈ puntu, jalla nii. Tuz̈ cjican, quint'ichic̈ha: \p \v 5 —Wejrqui Jope wajtquin z̈elatuc̈ha. Yoozquin mayizican, tsjii chjuuz̈taz̈oka cherchinc̈ha, jalla tiz̈ta. Tsjii pajk mantilaz̈takaz tsewctan chjijwz̈quichic̈ha. Niiz̈ pajkpic puntuquiztan z̈cucz̈intatac̈ha. Jakziquiztaz̈laj wejrqui, jalla nekz wejr tirichuc irantiz̈quichic̈ha. \v 6 Jalla nuz̈ irantiz̈quitanaqui zumpacha cherzinc̈ha, c̈hjulut nii kjuyltan z̈ejl, cjican. Jalla nuz̈ wejrqui cherchinc̈ha tjapaman pajkpic kjojchchiz animalanaca, k'it animalanacami, zkoranacami, wez̈lanacami, jalla nuz̈ cherchinc̈ha. \v 7 Nii orazakaz tsewctan tsjii z̈oñz̈ joraz̈takaz nonzinc̈ha. Wejtquin chiiz̈quichic̈ha tuz̈ cjican: “Pedro, tsijtsna. Conz̈na. Niz̈aza lujlzna”. \v 8 Wejrzti kjaazinc̈ha, tuz̈ cjican: “Wejt Jiliri, niz̈ta anal paasac̈ha. Nii punta animala ana luli atasac̈ha, am lii quintrac̈ha. Jaziqui niz̈ta anal paasac̈ha wejrqui”. \v 9 Jalla nuz̈ kjaaztiquiztanaqui nii joraqui wiltazakaz chiiz̈quichic̈ha, tuz̈ cjican: “Yoozqui chiichic̈ha, ‘Zumaz̈ tiiqui lujlzjapa’ cjican. Nii Yooz zuma cjitaqui ana amqui ‘Ana lulasaz̈’ cjeella. Yooziz̈ chiita taku anam nicz waquizic̈ha, ‘Ana lulasaz̈. Lii quintrac̈ha’ cjicanaqui”. \v 10 Jalla nuz̈ c̈hjep wilta watchic̈ha, nekztanaqui nii mantilaqui waytitatac̈ha tsewcchucpacha. \v 11 Nekztanaqui c̈hjepultan z̈oñinacaqui weriz̈ alujta kjuyquiz irantiz̈quichic̈ha. Cesarea wajtquiztan cuchantatac̈ha wejr kjuri. \v 12 Niz̈aza Espíritu Santuqui wejr mantichic̈ha ninacz̈tan ana paysnakcan okajo. Niz̈aza sojtaltan jilanacaqui wejttan chica ojkchic̈ha. Jalla nicju irantiz̈cu, tjappacha wejrnacqui tsjii z̈oñz̈ kjuyquiz luzazzinc̈ha. \v 13 Niz̈aza nii kjuychiz z̈oñiqui wejtnacaquiz quint'ichic̈ha, jaknuz̈t niiz̈ kjuyquiz tsjii anjila chertc̈haja, jalla nii. Nii anjila tsijtsi cherchiquic̈ha. Niz̈aza nii anjilaqui niiz̈quiz tuz̈ cjichiquic̈ha: “Jope wajtquin z̈oñinaca cuchanz̈ca, Simona kjawznajo. Niiz̈ tsjii tjuuqui Pedro cjitac̈ha. \v 14 Jalla niiqui amquiz chiyaquic̈ha, jaknuz̈t ammi niz̈aza tjapa am familianacami liwriita cjec̈haja, jalla nuz̈”. \v 15 Nekztanaqui wejrqui ninacz̈quiz parli kallantitan, Espíritu Santuqui ninacz̈quiz luzzic̈ha, jaknuz̈t tuquiqui uc̈humnacaquiz luztc̈haja, jalla nuz̈. \v 16 Jalla nekztanaqui wejrqui Jesusaz̈ niiz̈ tuqui chiita taku cjuñzinc̈ha. Jesucristo Jiliriqui cjichic̈ha, “Juanqui kjaztan bautisñipantac̈ha. Anc̈hucqui antis Espíritu Santuz̈tan bautistaz̈ cjequic̈ha”. \v 17 Jesucristo Jilirz̈quiz criichiz̈ cjen Yoozqui uc̈humnacaquiz Espíritu Santo tjaachic̈ha. Niz̈ta iratapacha Yoozqui ninacz̈quiz Espíritu Santo tjaachic̈ha. Jaziqui wejrqui anal Yooz quintra cjesac̈ha. —Nuz̈ quint'ichic̈ha Pedruqui. \p \v 18 Jalla nii quintu nonztiquiztan nii Jerusalén wajtchiz criichinacaqui ana iya chutchic̈ha. Nuz̈quiz ch'ujquichic̈ha. Yoozquin alawazzic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Niz̈azakaz yekja wajtchiz z̈oñinacaqui persun ujnaca pajz̈cu, niz̈aza persun kuznaca campiiz̈cu, jalla nekztan ninacaqui persun ujnacquiztan pertuntazakaz cjequic̈ha. Niz̈aza wiñaya Yooztan kamaquic̈ha. \s1 CRIICHI Z̈OÑINACA WICHANZI \p \v 19 Esteban conz̈cuqui, yekja Yoozquin criichinaca zakaz walja tanzquin cjissic̈ha. Jalla nuz̈ cjen criichinacaqui yekja watjanacquin atipassic̈ha. Fenicia, Chipre, Antioquía, jalla nii yokanac kjutñi wichanzic̈ha. Jalla nicju liwriiñi Yooz takunaca parlichic̈ha. Judío z̈oñinacz̈quiz alaja parlichic̈ha, ana yekja z̈oñinacz̈quiziqui. \v 20 Yekjapa criichi jilanacaqui Chipre yokquiztan niz̈aza Cirene yokquiztan ojkchic̈ha. Nekztanaqui nii yokanacquiztan Antioquía watja irantichic̈ha. Nekztan Antioquía wajtquin yekjapa criichinacaqui ana judío z̈oñinacz̈quiz parlichizakazza Liwriiñi Jesucristo Jilirz̈ puntu takunacquiztan. \v 21 Jesucristo Jilirz̈ aziqui ninacz̈quiztac̈ha. Niz̈aza nii parlitiquiztanaqui walja z̈oñinacaqui tuquita cuzturumpinaca jaytiz̈cu, Jesucristo Jilirz̈quin tjapa kuztan criichic̈ha. \p \v 22 Nekztanaqui Jerusalén iclizziz criichinacaqui nii quintu nonchic̈ha. Jalla nii quintu nonz̈cu, Bernabé cjita z̈oñi cuchanchic̈ha Antioquía watja. \v 23 Jalla nicju irantiz̈cu, Bernabequi cherchic̈ha, jaknuz̈t Yoozqui nekz z̈ejlñi criichinacz̈quiz okztc̈haja, jalla nii. Nii criichinacaqui walja cuntintutac̈ha. Jaziqui Bernabequi tjappachquiz chiiz̈inchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Yoozquin criichinaca, zuma tjapa kuztan Yooz jiczquiz kamaquic̈ha. \p \v 24 Niz̈aza Bernabequi wali zuma z̈oñitac̈ha. Niiqui Espíritu Santuz̈tan tsjii kuzziztac̈ha. Niz̈aza Yoozquin tjapa kuzziztac̈ha. Jalla nuz̈ zuma kamcan walja z̈oñinaca Yoozquin macjatskatz̈quichic̈ha Bernabequi. \p \v 25 Jalla nekztanaqui Bernabequi Tarso watja ojkchic̈ha Saulo kjuri. Saulo wajtz̈cu Antioquía chjitchic̈ha. \v 26 Jalla nicju tsjii wata intiru criichinacz̈tan z̈ejlchic̈ha. Tama z̈oñinacz̈quiz Yooz taku tjaajinchic̈ha. Antioquía wajtquiziqui criichinacaqui cristiano tjuuchiz cjissic̈ha. Tuquiqui niz̈ta tjuuchiz ana z̈elatc̈ha. \p \v 27 Jalla nii timpuqui tsjii kjaz̈ultan Yooz taku parliñi z̈oñinacaqui Jerusalén wajtquiztan Antioquía ojkchic̈ha. \v 28 Tsjiiqui Agabo cjitatac̈ha. Niiqui nii ajczñi criichinacz̈ taypiquiz tsijtsic̈ha. Tsijtscan Yooz Espíritu Santuqui nii Agabo chiikatchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tjapa tii yokquiz wali c̈hjer mach'a z̈elaquic̈ha. \p Jalla tiz̈ta watchic̈ha, Claudio cjita chawc jiliriz̈ mantiz timpuqui. \v 29 Jalla niz̈tiquiztan nii Antioquía wajtchiz criichinacaqui acuerdo luzzic̈ha Judea wajtchiz jilanacz̈quin tsjii yanapñi cuchanzjapa. Zapa mayniqui jaknuz̈t onanchucaz̈laja jalla nuz̈ onanchic̈ha, nii Judea wajtchiz criichi jilanacz̈quin yanapzjapa. \v 30 Niz̈aza nii onantanaca apaychic̈ha Judea wajtchiz icliz jilirinacz̈quin. Bernabez̈tan Sauluz̈tan nii apayanacaqui chjitchic̈ha. \c 12 \s1 JACOBO CJITA APOSTOL CONTAC̈HA \p \v 1 Jalla nii timpu Herodes cjita chawc jiliriqui yekjap Yoozquin criichi z̈oñinaca tanchic̈ha. \v 2 Niz̈aza Herodesqui Jacobo conkatchic̈ha pajk cuchillz̈tan. Jacobqui Juanz̈ jilatac̈ha. \v 3 Jalla nuz̈ contiquiztanaqui judío z̈oñinacaqui muzpa chipchipchic̈ha. Jalla nuz̈ nayz̈cu Herodesqui Pedro preso tanchizakazza. Jalla nii oraqui ana liwaturchiz t'anta lujlz pjijstatac̈ha. \v 4 Pedro preso tantiquiztan, carsilquiz chawctatac̈ha. Carsilquiz pajkpic t'ak zultatunaca wijilñi uchtatac̈ha. Zapa t'akaqui pajkpic zultatuchiztac̈ha. Pascua pjijsta pastanalla Herodesqui Pedro jwes pinsichic̈ha, nii Jerusalén wajtchiz z̈oñinacz̈quiz tjeezjapa. \v 5 Nuz̈ Pedruqui tirakaz carsilquiz chawcta z̈elatc̈ha, zultatuz̈ cwitita. Nii parti Yoozquin criichi jilanaca cullaquinaca niiz̈tajapa walja tjapa kuztan Yoozquin mayizatc̈ha. \s1 PEDRO CARSILQUIZTAN LIWRIITA \p \v 6 Jaka taz̈uqui Herodesqui Pedro jwes pecatc̈ha z̈oñinacz̈quiz tjeezjapa. Ima jwesan nii ween Pedruqui tjajatc̈ha, carinz̈tan c̈hejlta pucultan zultatz̈ taypiquiz. Yekja zultatunacaqui carsil zanquiz wijilatc̈ha. \v 7 Jalla nii weenpacha tiripintit Yooz anjilaqui tjonchic̈ha. Niz̈aza nii carsil kjuyltan muzpa waljaz̈ kjanchic̈ha. Nekztanaqui nii anjilaqui Pedruz̈ latuquiztan lanzic̈ha. Nuz̈ lanz̈cu tjaji wajtskatchic̈ha. Nekztanaqui Pedruz̈quiz paljaychic̈ha: \p —Uri z̈aaz̈na, —cjican. \p Jalla nii orapacha Pedruz̈ kjara c̈hejlta carinaqui juztoka tjojtsic̈ha. \v 8 Niz̈aza nii anjilaqui cjichic̈ha: \p —Cinturuna zumpacha yajkzna. Niz̈aza am c̈hjata c̈hjatzna. \p Jalla nuz̈ Pedruz̈ paan, nii anjilaqui cjichic̈ha: \p —Am irs irsna. Wejt wirquiz apz̈ca. \p \v 9 Nekztanaqui Pedruqui anjilz̈ wirquizpacha ulanchic̈ha carsilquiztan. Nii ora Pedruqui werara ana werara, ana zuma zizi atchic̈ha. “Chjuuznoka wejrqui” cjican pinsatc̈ha. \v 10 Jalla nekztanaqui primera wijilñi zultatu watchic̈ha. Nekztanaqui nii jaru wijilñi zultatu watchizakazza. Nekztanaqui carsil zanquin irantichic̈ha. Nekztan carsil jir chawjczqui juztoka cjetsic̈ha. Jalla nekztanaqui callquinpacha ulanchic̈ha, niz̈aza ojkchic̈ha. Jalla nuz̈ cjen yekja callquin zina ectac̈ha. Anjilaqui nuz̈quiz juztokaz katchic̈ha. \v 11 Pedruqui nekztan zumpacha naazic̈ha, carsilquiztan liwriita, nii. Nekztanaqui cjichic̈ha: \p —Ultim werara liwriitaz̈ wejrqui. Anal chjuuznukalala. Wejt Yooz Ejp Jiliriqui niiz̈ anjila cuchanz̈quichic̈ha wejr liwriizjapa Herodes kjarquiztan, niz̈aza nii anawali paaz pecñi judío z̈oñinacz̈ kjarquiztan. \p \v 12 Jalla nuz̈ pinsican, Pedruqui María kjuya ojkchic̈ha. Naa Mariiqui Juanz̈ maatac̈ha. Juanz̈ tsjii tjuuqui Marcos cjitazakaztac̈ha. Jalla naaz̈a kjuyquin walja Yoozquin criichi z̈oñinacaqui ajczitac̈ha, nii ora Yoozquin mayizatc̈ha. \v 13 Pedruz̈ kjuy patio zana t'okt'okan, tsjaa tur cullaqui Rode cjiti ulanz̈quichinc̈ha, ject tjonchi, cjican. \v 14 Pedruz̈ jora c̈hajzcu, ancha cuntintu zajtchinc̈ha partinacz̈quin mazñi, Pedruc̈ha tjonchi, cjican. Tjatzintac̈ha, nii patio zana cjetzinz. \v 15 Nii quintu nonz̈cu, criichi z̈oñinacaqui cjichic̈ha: \p —¡Amqui lucuratamc̈ha! \p Jalla nuz̈ chiyan, naaqui werarapanc̈ha cjichinc̈ha. Nii partinacazti cjichic̈ha: \p —Anaz̈ nii cjesac̈ha. Niiz̈ animuz̈lani anjilaz̈laj. \p \v 16 Pedruzti tira zanquiz t'okz̈inchic̈ha. Nekztan chawjcz cjetz̈inchic̈ha. Pedro cherz̈cu, walja tsucchi cjissic̈ha. \v 17 Pero Pedruqui kjarz̈tan siñala utchic̈ha nii ajczi z̈oñinaca ch'uj cjeyajo. Jalla nekztanaqui Pedruqui quint'ichic̈ha, jaknuz̈t Yoozqui nii carsilquiztan liwriitc̈haja, jalla nii. Niz̈aza cjichic̈ha: \p —Anc̈hucqui nuz̈uzakaz quint'aquic̈ha Jacob jilz̈quin niz̈aza parti criichinacz̈quin. Wejr okaz̈, —cjichic̈ha. \p Jalla nekztanaqui Pedruqui ulanchic̈ha, yekja kjutñi ojkzjapa. \p \v 18 Tjuñiz̈ tewjctanalla, Pedro ana z̈ejlñi cherz̈cuqui, nii wijilñi zultatunacaqui ancha tsucchic̈ha, niz̈aza kuz turwayskatchic̈ha. Pedruqui jaknuz̈t ulantc̈haja, jalla nii ana wira jaknuz̈ zizi atchic̈ha. \v 19 Nekztanaqui Herodesqui Pedro kjuri cuchanchic̈ha. Ana wachi atchic̈ha. Jalla nekztanaqui Herodesqui nii wijilñi zultatunacz̈quiz zumpacha pewcpewczic̈ha. Jalla nuz̈ pewc pewcz̈cu, nii zultatunaca conajo mantichic̈ha. Jalla niiz̈ wiruñ Herodesqui Judea yokquiztan ojkchic̈ha, Cesarea wajtquin z̈eli. \s1 HERODES TICZIC̈HA \p \v 20 Herodesqui z̈awjchic̈ha Tiro Sidón wajtchiz z̈oñinacz̈ quintra. Jalla niz̈tiquiztanaqui ninacaqui acuerdo palt'ichic̈ha Herodes yujcquiz prisintisjapa. Nii Tiro Sidón watjanacchiz z̈oñinacaqui Herodes tjaata c̈hjerz̈tan kamñitakalc̈ha. Niz̈aza tsjii Blasto cjita z̈oñi z̈elatc̈ha. Niiqui Herodes secretariotac̈ha. Jalla nii z̈oñinacaqui Blasto cjita secretario roct'ichic̈ha ninacz̈ta favora tjurt'iz̈inajo, Herodes ana quintra cjeyajo. \v 21 Herodesqui tsjii tjuñi citchic̈ha ninaca nekzi prisinti cjeyajo. Jalla nii cita tjuñquiziqui Herodesqui niiz̈ wali jilir zquiti cujtsic̈ha audiencia watzjapa. Jalla nuz̈ zquiti cujtz̈cu, niiz̈ mantiñi sillquin julzic̈ha. Nekztanaqui tsjii kjaz̈ takunaca chiichic̈ha. \v 22 Jalla nuz̈ chiitiquiztanaqui nii nonzñi z̈oñinacaqui kjawi kallantichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii chiiñi z̈oñiqui anac̈ha ina z̈oñi. ¡Antis yoozpanc̈ha! \p \v 23 Jalla nuz̈ kjawtiquiztan Herodesqui cuntintutac̈ha, nii z̈oñinacaz̈ kjawta taku ana nicz pecatc̈ha, “Anac̈ha wejrqui Yooztqui” cjicanaqui. Ana werar Yooz Ejpz̈quin honora tjaachic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan nii orapacha Yooz Ejp Jiliriqui niiz̈ anjila cuchanz̈quichic̈ha, Herodes chawc laa cjisnajo. Jalla nekztanaqui nuz̈ laacjiz̈cu Herodesqui lak'uz̈ liwj mirta ticzic̈ha. \p \v 24 Pero nii liwriiñi Yooz takuqui tjapa kjutñi parlita cjissic̈ha. Nekztanaqui tsjan tsjan z̈oñinacaqui tjapa kuztan nii parlita Yooz taku criichic̈ha. \p \v 25 Bernabez̈tan Sauluz̈tan nii pucultanaqui apayta onantanaca intirjiz̈cu, Jerusalén wajtquiztan Antioquía quejpchic̈ha. Niz̈aza Juan chjichcu ojkchic̈ha. Juanqui niiz̈ tsjii tjuuqui Marcos cjitazakaztac̈ha. \c 13 \s1 BERNABEZ̈TAN SAULUZ̈TAN CUCHANTA \p \v 1 Antioquía wajtchiz Yoozquin criichi z̈oñinacz̈quiztan Yooz puntu tjaajiñinaca, niz̈aza Yooz taku chiiñi profetanaca z̈elatc̈ha. Jalla tinacatac̈ha: Bernabé, Saulo, Simón (Negro cjitazakaztac̈ha), Lucio (Cirene wajtchiz z̈oñitac̈ha), niz̈aza Manaén (niiqui junto pajkchic̈ha Herodestan. Herodesqui Galilea kjuttan mantiñitac̈ha). \v 2 Tsjii nooj Yoozquin alawazjapa ajczitac̈ha, niz̈aza nii ora ayunasatkalc̈ha. Jalla nuz̈ cjen Espíritu Santuqui ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Anc̈hucqui Bernabé niz̈aza Saulo yekja t'akz̈ina, weriz̈ munta trabajo paañijapa. \p \v 3 Jalla nekztanaqui Yoozquin mayizizcu, niz̈aza ayunascu, nii Yoozquin criichinacaqui Bernabez̈tan Sauluz̈tan ninacz̈ juntuñ kjarz̈tan lanzic̈ha. Nekztanaqui nii pucultanaqui cuchanchic̈ha, Yooz trabajo trabajz̈cajo. \s1 BERNABEZ̈TAN SAULUZ̈TAN CHIPRE YOKQUIN OJKTA \p \v 4 Nekztanaqui Espíritu Santuz̈ cuchanz̈quitan Bernabez̈tan Sauluz̈tan ojkchic̈ha Seleucia cjita watja. Jalla nicju warcu zalchic̈ha Chipre cjita yoka ojkzjapa. \v 5 Jalla nicju irantiz̈cu Salamina cjita watja luzzic̈ha. Jalla nicju judionacz̈ ajcz kjuyanacquiz Yooz taku parli kallantichic̈ha. Juan Marcos ojkchizakazza ninaca yanapi. \v 6 Tjapa nii Chipre cjita yokaran ojklaychic̈ha. Niz̈tami Pafos cjita watja irantichic̈ha. Jalla nicju tsjii judío z̈oñz̈tan zalchic̈ha. Nii z̈oñiqui Barjesús cjitatac̈ha. Nii z̈oñiqui laykatakalc̈ha. Niz̈aza toscara chiiñitakalc̈ha, “Wejrqui Yooz taku chiichiyuc̈ha” cjiñitakalc̈ha. \v 7 Jalla nii layka z̈oñiqui chawc jiliri Sergio Paulo cjita niiz̈tan chicatakalc̈ha. Jalla nii jiliriqui cusa zizñi z̈oñitac̈ha. Nii z̈oñiqui Yooz taku nonz pecatc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Bernabez̈tan Sauluz̈tan kjawskati cuchanchic̈ha. \v 8 Nii layka z̈oñiqui ninacz̈ quintra chiichic̈ha, nii jiliriqui ana Yooz taku nonznajo, niz̈aza Yoozquin ana kuzziz cjeyajo. Nii layka z̈oñz̈ tsjii tjuuqui Elimas cjitazakaztac̈ha. \v 9 Niz̈aza Sauluz̈ tsjii tjuuqui Pablo cjitazakaztac̈ha. Nii Pabluqui Espíritu Santuz̈ irpitapantac̈ha. Nii layka z̈oñiz̈ Yooz tawk quintra chiitiquiztan, Pabluqui nii z̈oñz̈ kjutñi zumpacha cherzic̈ha, \v 10 tuz̈ cjican: \p —Amqui anawalimc̈ha. Incallñamc̈ha. Amqui zajriz̈ maatimc̈ha. Niz̈aza Yooz kuz quintramc̈ha. Amqui Yooz Ejpz̈ taku tsjii kjutñi intintiskatz pecñampanc̈ha. ¿Kjaz̈tiquiztan niz̈ta amjo? \v 11 Jaziqui Yooz Ejp Jiliriqui am casticaquic̈ha. Zuram cjequic̈ha. Tsjii kjaz̈ maj tii tjuñ sii anam cheraquic̈ha. \p Jalla nii orapacha zura cjissic̈ha, zumchiquizpan. Ana zinta cheri atz̈cu, nii layka z̈oñiqui tsjii z̈oñi kjurchic̈ha niiz̈ kjarcu tanz̈cu chjichñijapa. \v 12 Jalla niz̈ta cherz̈cu, nii chawc jiliriqui Yoozquin criichic̈ha. Yooz taku puntu tjaajintiquiztan walja ispantichi quirchic̈ha nii jiliriqui. \s1 ANTIOQUIA OJKTA \p \v 13 Jalla nekztanaqui Pabluqui niiz̈ mazinacz̈tan warcu zalchic̈ha Pafos wajtquiztan ojkzjapa. Nekztan Perge cjita watja irantichic̈ha. Perge watjaqui Panfilia yokquintac̈ha. Nekztan Juanqui ninaca ecchic̈ha, Jerusalén watja quejpz̈quichic̈ha. \v 14 Nekztanaqui ninacaqui Pergequiztan watchic̈ha Antioquía watja. Antioquía watjaqui Pisidia yokquintac̈ha. Jalla nicju tsjii jeejz tjuñquiz luzzic̈ha tsjii judionacz̈ ajcz kjuyquiz. Nekztanaqui luzcu, julzic̈ha. \v 15 Jalla nuz̈ z̈elan cjijrta Yooz tawk liwruqui liitatac̈ha, Moisés cjijrta Yooz takumi, niz̈aza Yooz cuntiquiztan chiiñi profetanacaz̈ cjijrta takumi, jalla nii liitatac̈ha. Jalla nuz̈ liiz̈cu ajcz kjuy jilirinacaqui Bernabez̈quiz Pabluz̈quiz chiyajo nuz̈ cjichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jilanaca, anc̈hucalta tsjii zuma taku z̈elanaqui, anzpachaz̈ chiya. \p \v 16 Nekztanaqui Pabluqui tsijtsic̈ha. Niz̈aza kjara waytiz̈cu ch'uj cjiskatchic̈ha. Jalla nuz̈ ch'uju z̈elan, paljaychic̈ha tuz̈ cjican: \p —Israel wajtchiz z̈oñinaca, nonz̈na. Niz̈aza werar Yooz rispitñi z̈oñinaca, nonz̈na. \v 17 Israel wajtchiz z̈oñinacz̈ Yoozza werar Yoozqui. Jalla nii Yoozqui uc̈hum tuquita atchi ejpnaca illzic̈ha niiz̈quin sirwajo. Nii timpuquin Egipto yokquin tirapan kamchic̈ha yekja wajtchiz z̈oñinacaz̈takaz. Jalla niz̈ta z̈elanami Yoozqui walja mirkatchic̈ha. Wiruñaqui Yooz Ejpqui niiz̈ azi tjeezcan jwezquichic̈ha nii yokquiztan. \v 18 Pusi tunc watanaca ch'ekti yokaran ojklayan, Yoozqui ninacz̈ anawali kamzquiztan awantichic̈ha. \v 19 Nii timpupacha pakallak nacionanacaqui Canaán yokquin z̈ejlñitac̈ha. Jalla tjappacha nii yokquiz z̈ejlñinaca tjatanchic̈ha Yoozqui, niz̈aza ninacz̈ yoka tjaachic̈ha uc̈hum tuquita atchi ejpnacz̈quiz, tsjii irinsaz̈takaz. \v 20 Nekztanaqui pusi patac pjijska tuncan watanaca juezanaca utchic̈ha uc̈hum ejpnacz̈quiz mantiñijapa, Samuelz̈ timpu irantisquizcama. Samuelqui Yooz cuntiquiztan chiiñi profetatac̈ha. \v 21 Jalla nii Samuelz̈ timpuquiz uc̈hum ejpnacaqui tsjii pajk jiliri maychic̈ha ninaca irpiñijapa. Jalla nuz̈ maytiquiztan Yoozqui Saúl illzic̈ha ninaca mantiñijapa. Nii Saúlqui Cis majchtac̈ha, niz̈aza Benjamín t'akquiztantac̈ha. Nii Saúlqui pusi tunc watajapa mantiñitac̈ha. \v 22 Nekztanaqui Yoozqui niiz̈ puestuquiztan Saúl jwessic̈ha. Jalla nekztanaqui nii rey puestuquin David utchic̈ha. Davidz̈ puntuquiztan Yoozpachac̈ha tuz̈ cjichiqui: “Wejrqui tii David cjita z̈oñi nayuc̈ha Isaíz̈ majchc̈ha. Tii z̈oñiz̈ cjen ancha cuntintutc̈ha. Wejt kuzcamapanikaz kamñipanc̈ha tiiqui”. Jalla nuz̈ cjichic̈ha Yoozqui. \v 23 Tsjii Davidz̈quiztan majchmaati ojkñiqui Jesusa cjitac̈ha. Tuquiqui Yoozqui taku ecchic̈ha Israel wajtchiz z̈oñinaca liwriizjapa. Jalla nii taku cumplisjapa, Yoozqui tii Jesusa cuchanz̈quichic̈ha Israel z̈oñinacz̈quiz. \v 24 Ima Jesusaz̈ Yooz langz kalltan, Juanqui tjapa Israel z̈oñinacz̈quiz parliñitac̈ha, tuz̈ cjican: “Anc̈hucqui persun ujnaca pajz̈cu, kuznacaz̈ campiya, nekztan bautistaz̈ cjesac̈ha”. \v 25 Juanz̈ ticz tjuñi z̈catz̈inzcan, Juanqui cjichic̈ha: “Anc̈hucqui jaknuz̈t wejt puntuquiztan pinsic̈haja, niiqui anac̈ha niit wejrqui. Wejt wirquin tjonc̈ha tsjiiqui, wejtquiztan juc'ant jiliric̈ha. Nii atintizjapa, anal waquizuc̈ha, niz̈aza wejrqui inakaztc̈ha.” \p \v 26 ‛Jilanaca, Abrahamz̈ majchmaatinaca, niz̈aza Yooz rispitsñinaca, anc̈hucqui nonz̈na. Anc̈hucaltajapaz̈ tii liwriiñi Yooz taku z̈ejlc̈ha. \v 27 Jalla nii Jerusalén wajtquiz kamñi z̈oñinacami, niz̈aza niiz̈ jilirinacami, jecc̈halaja Jesusaqui, nii ana zizatc̈ha. Zapa jeejz tjuñquiz judionacz̈ ajcz kjuyquin tuquita profetanacz̈ cjijrta taku liiñipanc̈ha. Jalla nuz̈ liyanami nii taku anaz̈ intintazñipantac̈ha. Nii z̈oñinacapachac̈ha tuquita Yooz taku cumpliskatchiqui, Jesusa conta cjiskatchic̈ha, nuz̈. \v 28 Nii Jesusiz̈quiz ana c̈hjul ujmi watchic̈ha, nii conzjapaqui. Jalla nuz̈ cjenami ninacaqui Pilato chawc jilirz̈quiztan maychic̈ha, nii Jesusa conzjapa. \v 29 Nekztanaqui Jesusiz̈ puntuquiztan jaknuz̈t tuquitanpacha Yooz tawk liwruquiz cjijrtataz̈laja, jalla tjapa nii cjijrta takunaca cumplissic̈ha. Nii taku cumplistiquiztan Jesusiz̈ curpu cruzquiztan apakchic̈ha. Nekztanaqui niiz̈ curpu tjattatac̈ha. \v 30 Yooz Ejpzti Jesusa ticziquiztan jacatatskatchic̈ha. \v 31 Nekztanaqui tsjii kjaz̈ majquiztan Jesusaqui niiz̈ mazinacz̈quiz tjontjonzic̈ha. Niiz̈ mazinacaqui niiz̈tan chica ojkchic̈ha Galilea yokquiztan Jerusalén watja. Niz̈aza ninacaqui anziqui z̈oñinacz̈quiz niiz̈ puntuquiztan tiraz̈ parlic̈ha. \p \v 32 ‛Jaziqui Yoozqui uc̈hum tuquita atchi ejpnacz̈quiz taku ecchic̈ha. Wejrnacqui nii cumplista takunaca zjijcchinc̈ha anc̈hucaquiz mazjapa. Jalla nii zuma mazta anc̈hucaquiz parluc̈ha. Yoozqui uc̈hum ejpnacz̈quiz taku ecchic̈ha. \v 33 Uc̈humqui nii tuquita atchi ejpnacz̈quiztan tjonchinc̈ha. Uc̈humnacalta Yoozqui niiz̈ ecta taku cumplissic̈ha, Jesusa jacatatskatchiqui, nii. Niz̈aza niz̈tapacha segundo salmuquiz cjijrtatac̈ha tuz̈ cjican: “Amqui wejt maatimc̈ha. Tonj tjuñi z̈ejtkatchinc̈ha”. \v 34 Niz̈aza Yooz Ejpqui niiz̈ jacatatz puntuquiztan chiichic̈ha, tuz̈ cjican: “Ticziquiztan am curpu jacatatskatac̈ha, ana wira sipulturquiz mojkzjapa”. Jalla nii puntuquiztan chiic̈ha cjijrta Yooz takuqui, tuz̈ cjican: “Yoozqui Davidz̈quiz taku ecchic̈ha, jalla nii tawk jaru anc̈hucaquiz zuma favora paasac̈ha Yoozqui”. \v 35 Jalla nuz̈pan chiic̈ha tsjii salmuquiziqui, tuz̈ cjican: “Am zuma sirwiñiz̈ curpu ana ecta cjesac̈ha mokajo”. \v 36 Jalla nuz̈ werarac̈ha. Davidqui niiz̈ timpu z̈ejlñi z̈oñinacz̈quiz yanapchic̈ha, jaknuz̈t Yooz mantic̈haja, jalla niicama. Nekztanaqui Davidqui ticzic̈ha niiz̈ ejpnaca irata. Nekztan niiz̈ ticzi curpu tjattiquiztan mojkchic̈ha. \v 37 Jesucristuzti Yooziz̈ jacatatskatchic̈ha. Niiz̈ curpuzti ana mojkchic̈ha. \v 38 Jilanaca, anc̈hucqui tuz̈ ziz waquizic̈ha. Jesusiz̈ cjen ujnaca pertuntaz̈ cjesac̈ha. Jalla nii zuma taku anc̈hucaquiz parluc̈ha. \v 39 Moisés mantita lii jaru kamcanami, ana pertunta cjisñi atc̈ha. Jesusiz̈quiz macjatchi cjenaqui jalla niz̈takaz tjapa ujnacami pertuntaz̈ cjesac̈ha. \v 40 Jaziqui anc̈hucqui cwit'aza, ana nii tuquita cjijrta casticu sufrisjapa. Tuquitan Yooz taku parliñi profetanacaqui cjijrchic̈ha, tuz̈ cjican: \q1 \v 41 “Nonz̈na, Yooztan quintrazñinaca, azzucaz̈ anc̈hucqui, niz̈aza chjatkatchucaz̈ anc̈hucqui. Wejrqui Yooz Ejptc̈ha. Anc̈huca kamz timpuquiz wali pajk obranaca paachinc̈ha. Jalla nuz̈ anc̈hucaquiz quint'ichi cjenami anc̈hucqui ana criyasac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan ispantichi cjisna, niz̈aza casticta cjequic̈ha, anc̈hucqui Yooz quintra tjasñinaca”. \p \v 42 Nuz̈ chiiz̈cu Pabluqui niiz̈ mazinacz̈tan judionacz̈ ajcz kjuyquiztan ulanchic̈ha. Yekjap ana judionacz̈ ejpchiz z̈oñinaca z̈elatc̈ha. Jalla ninacaqui roct'azzic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii jar jeejz tjuñquiz tii puntunacquiztan wejtnacaquiz wilta tjaaznalla. \p \v 43 Nii ajcz kjuyquiz nii cultu z̈erz̈cu walja judío z̈oñinaca, niz̈aza judioz̈ cuzturumpi paañinaca, jalla ninacaqui Pabluz̈tan Bernabez̈tan chica apzic̈ha. Nii pucultanaqui zuma taku tjaachic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucqui Yoozquin tjapa kuztanz̈ cjee. Niz̈aza tjurt'iñi kuzziz cjee. \p \v 44 Jalla nii wiruñta jeejz tjuñquiziqui joz tjapa nii wajtchiz z̈oñinacaqui ajczic̈ha Yooz taku nonzjapa. \v 45 Jalla nuz̈ ajczi cherz̈cu, nii judío z̈oñinacaqui iñizichic̈ha. Nekztanaqui Pabluz̈ quintra chiichic̈ha, niiz̈ taku ana walkatzjapa. Niz̈aza Pablo iñarchic̈ha. \v 46 Nekztanaqui Pabluz̈tan Bernabez̈tan ana ekscu chiichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucqui judío z̈oñinacc̈hucc̈ha. Niz̈tiquiztan anc̈hucaquiz primeraqui tii liwriiñi Yooz taku chiistanc̈ha. Anc̈huczti tii Yooz taku anaz̈ nonz pecc̈ha. Niz̈aza Yooziz̈ tjaata wiñaya z̈eti anaz̈ risiwz pecc̈ha, jalla nuz̈ tantiichinc̈hucc̈ha anc̈hucqui. Jalla niz̈tiquiztan anziqui ana judío ejpchiz z̈oñinacz̈quiz tii Yooz taku paljayac̈ha. \v 47 Jalla nuz̈ mantichic̈ha Yooz Ejp Jiliriqui, tuz̈ cjican: \q1 “Wejrqui anc̈hucaquiz utchinc̈ha, tjapa nacionanacquin z̈oñinacz̈quiz wejt puntu kjanzt'ajo. Anc̈hucaz̈ cjen tjapa kjuttan tii muntuquiz yok tjiiquin kamñi z̈oñinacami liwriitaz̈ cjequic̈ha”. \p \v 48 Jalla nuz̈ nonz̈cu, nii ana judío ejpchiz z̈oñinacaqui ancha chipchic̈ha. Niz̈aza Yooz tawk puntuquiztan, tuz̈ cjichic̈ha: “Tii Yooz takuqui zumapanc̈ha”. Jakziltat arajpachquin wiñaya kamzjapa Yoozqui illzaja, tjapa ninacaqui nii parlita Yooz taku criichic̈ha. \v 49 Tjapa yokaran Jesucristo Jilirz̈ puntuqui parlitatac̈ha. \v 50 Judío z̈oñinacazti quintra aptazzic̈ha. Nekztan ninacaqui tsjii kjaz̈ rispitta judío cuzturumpi paañi maatakanacz̈tan, niz̈aza tsjii kjaz̈ wali zuma rispitta wajt jilirinacz̈tan palt'ichic̈ha. Nii judío z̈oñinacaz̈ cjen ninacaqui Pabluz̈ niz̈aza Bernabez̈ quintra aptazzizakazza, nii yokquiztan chjatkatzcama. \v 51 Jalla niz̈tiquiztan Pabluz̈tan Bernabez̈tan ninacz̈ kjojchquiztan zcatchi pulpu tsajtsic̈ha. Jalla nii tsajtstaqui tsjii siñalaz̈takaztac̈ha nii wajtchiz z̈oñinacz̈ quintrajapa. Nii yokquiztan ulanz̈cu, Iconio cjita watja ojkchic̈ha. \v 52 Pero nii Yooz taku catokñi z̈oñinacaqui ancha cuntintutac̈ha. Niz̈aza Espíritu Santuz̈ irpitapanz̈ cjissic̈ha. \c 14 \s1 ICONIO WATJA OJKTA \p \v 1 Iconio cjita wajtquin kamcan Pabluz̈tan Bernabez̈tan luzzic̈ha nii judionacz̈ ajcz kjuyquin. Nekztan Jesucristuz̈ puntuquiztan parlitiquiztan, walja judío z̈oñinacz̈tan, niz̈aza ana judío z̈oñinacz̈tan, walja ninacaqui Yoozquin criichic̈ha. \v 2 Pero nii ana criichi judío z̈oñinacazti ana criiz pecchipantac̈ha. Nekztan ninacaqui parti z̈oñinaca Yoozquin criichinacz̈ quintra aptazzic̈ha, niz̈aza criichinacz̈ quintra pinsiskatchic̈ha, “Nii Yoozquin criichi z̈oñinacaqui anawalipanc̈ha” cjicanaqui. \v 3 Jalla niz̈tiquiztan Pabluz̈tan Bernabez̈tan az̈k tjuñi kamchic̈ha nii wajtquin. Niz̈aza zuma tjurt'iñi kuzziz paljaychic̈ha. Niz̈aza Jesucristo Jilirz̈quin tjapa kuzziztac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Jesucristuqui azi tjaachic̈ha, siñalanacami milajrunacami paajo. Jalla nuz̈ paatiquiztan kjanapacha tjeez̈tatac̈ha, Yooz okzñi takuqui werarac̈ha, jalla nii. \v 4 Nii wajtchiz z̈oñinacaqui pizc partiquin t'akzic̈ha. Parti z̈oñinacazti judío z̈oñinacz̈quin apuychic̈ha. Parti z̈oñinacazti apostolonacz̈quin apuychic̈ha. \v 5 Jalla nekztanaqui judío z̈oñinacaqui parti z̈oñinacz̈tan, niz̈aza nii wajt jilirinacz̈tan, tsjii parla asiptichic̈ha Pablo Bernabé ch'aanizjapa, niz̈aza ninaca maztan c̈hajczjapa. \v 6 Pabluz̈tan Bernabez̈tan jalla nii quintu zizcu, atipassic̈ha. Listra wajt kjutñi ojkchic̈ha. Niz̈aza Derbe wajt kjutñi ojkchizakazza. Nii pizc watjanacaqui Licaonia cjita yokquintac̈ha. \v 7 Tjapa nii Licaonia yokaran zuma liwriiñi Yooz taku parlichic̈ha. \s1 PABLO MAZTAN C̈HAJCTA \p \v 8 Nii Listra wajtquin tsjii zuch z̈oñi z̈elatc̈ha. Majttiquiztanpacha niz̈tapantac̈ha, wira ana ojklayñitac̈ha. Jalla nicju julzi z̈elatc̈ha. \v 9 Nii zuch z̈oñiqui Pabluz̈ chiita taku nonzic̈ha. Nii z̈oñiqui “Pabluqui wejr c̈hjetnasaz̈ jaz” cjican pinsichic̈ha. Niz̈aza Pabluqui niiz̈ kuzquiz naychic̈ha, Yoozquin tjapa kuzziz cjeta, jalla nii. \v 10 Jalla niz̈tiquiztan Pabluqui niiz̈quiz zuma chekz̈cu, altu jorz̈tan chiiz̈inchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Sok'opacha tsijtsna, am persun kjojchtan. \p Jalla niz̈ta chiitiquiztanaqui nii zuch z̈oñiqui tsjii layzcu tsijtsic̈ha, nekztan ojklayi kallantichic̈ha. \v 11 Jalla nii Pabluz̈ paata cherz̈cu, z̈oñinacaqui walja kjawi kallantichic̈ha. Licaonia tawkquiztan kjawchic̈ha tuz̈ cjican: \p —Yooznacaqui z̈oñiz̈takaz tsewctan chjijwz̈quichic̈ha uc̈humnacaquiz. \p \v 12 Nii z̈oñinacaqui cjetc̈ha, Bernabequi Júpiter cjita yoozza. Pabluqui parliñipantac̈ha, jalla nuz̈ cjen nii z̈oñinacaqui cjichic̈ha, Pabluqui Mercurio cjita yoozza. \v 13 Wajt tjiiquin Júpiter yooz timpluquiz z̈elatc̈ha. Nii timplu fabriqueruqui wac turunaca niz̈aza pjajkjallanaca zjijcchic̈ha, wajt zanquiz, jalla nekz. Nii fabriquerz̈tan nii wajtchiz z̈oñinacz̈tan Pabluz̈quiz Bernabez̈quiz sirwiz pecatc̈ha Yooztakaz. Wac turunacz̈tan wilana ljokt'iz pecatc̈ha. \v 14 Nekztanaqui Pabluz̈tan Bernabez̈tan jalla ninacaqui niz̈ta paa-awc cjen naazic̈ha. Jalla nuz̈ naaz̈cu persun zquiti wjajrsic̈ha, anal nii pecuc̈ha cjican. Niz̈aza nii z̈oñinacz̈ taypiquin kjawcan luzcu, altu jorz̈tan chiichic̈ha, tuz̈ cjican: \p \v 15 —Z̈oñinaca, ¿kjaz̈tiquiztan wejtnacaltajapa tiz̈ta paajo? Wejrnacqui anc̈huca irata z̈oñizakaztc̈ha. Anc̈hucqui jalla tiz̈ta paaz cuzturumpinaca jaytiz waquizic̈ha. Inapanikazza tii anc̈huc cuzturumpinacaqui. Werar z̈ejtñi Yoozza tjapa kuztanqui sirwizqui. Jalla nuz̈ cjican anc̈hucaquiz mazñi tjonchinc̈ha. Nii werar Yoozqui paachic̈ha arajpacha, yokanaca, kotanaca, niz̈aza tjapa z̈ejlñinaca paachic̈ha. \v 16 Tuqui timpuqui z̈oñinacaqui persun kuzcama ojklayñitac̈ha. Jalla nuz̈ ojklayan Yoozqui ana kjaz̈ cjiñitac̈ha. \v 17 Yoozqui chijñi apayz̈quic̈ha, zuma zkala pookajo. Niz̈aza Yooz cjen wali c̈hjeri z̈ejlc̈ha, uc̈humnaca lujlzjapami, niz̈aza cuntintu kamzjapami. Jalla nuz̈ zumanaca tjaac̈ha Yoozqui. Niz̈tiquiztan z̈oñinacaqui Yooz pajz waquizic̈ha. \p \v 18 Jalla nuz̈ chiyanami nii wajtchiz z̈oñinacaqui tira wilana conawkkaz cjetc̈ha, Pabluz̈quiz Bernabez̈quiz sirwizjapa. Ch'aman tii custurumpinacquiztan apatatskatchic̈ha. Ultimquiziqui niz̈tami ana wilana conchic̈ha. \p \v 19 Jalla nekztanaqui tsjii kjaz̈ judionacaqui tjonchic̈ha Antioquía wajtquiztan, niz̈aza Iconio wajtquiztan. Jalla nii tjonchi z̈oñinacaqui nii wajtchiz z̈oñinacz̈quiz kazzinchic̈ha Pabluz̈ quintra. Nekztanaqui maztan Pablo muzpa c̈hajcchic̈ha. Nekztan nii c̈hajcñi z̈oñinacaqui, “Ticzic̈ha” cjican Pablo wajtz̈ tjiya joochic̈ha. \v 20 Wajtz̈ tjiiquin ectaz̈ cjen jalla nekzi criichinacaqui ajczic̈ha Pabluz̈ muytata. Jalla nuz̈ z̈elan, Pabluqui z̈aazic̈ha. Nekztan wajtquin wilta luzzic̈ha. Nekztanaqui jaka taz̈uqui Bernabez̈tan Pabluz̈tan ojkchic̈ha Derbe cjita wajt kjutñi. \p \v 21 Jalla nicju zuma liwriiñi Yooz taku paljaychic̈ha. Jalla nuz̈ paljayan walja z̈oñinacaqui Yooz taku criichic̈ha. Nekztanaqui Listra Iconio Antioquía nii watjanac kjutñi quejpchic̈ha. \v 22 Jalla nii watjanacquin Pabluz̈tan Bernabez̈tan Yoozquin criichi z̈oñinaca tjurt'iñi kuzziz cjisjapa walja chiiz̈inchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Yoozquin kuzzizpankaz tira kamaquic̈ha. Yooz mantuquiz kamchiz̈ cjen, tii muntuquiz ancha sufrispanc̈ha uc̈humnacaqui. \p \v 23 Niz̈aza zapa iclizquin jilirinaca nombrichic̈ha. Nekztanaqui Yoozquin mayizizcu ayunazcu Pabluqui nii nombritanaca Yoozquin cumpjiichic̈ha. Nii nombrita jilirinacaqui Yoozquin tjapa kuzziztac̈ha. \s1 PABLUZ̈TAN BERNABEZ̈TAN ANTIOQUIA QUEJPCHIC̈HA \p \v 24 Jalla nekztanaqui Pabluqui Bernabez̈tan Pisidia cjita yokaran watchic̈ha. Nekztanaqui Panfilia cjita yokquin irantichic̈ha. \v 25 Jalla nicju Perge wajtquin Yooz taku paljaychic̈ha. Nekztanaqui Atalia cjita wajt kjutñi ojkchic̈ha. \v 26 Jalla nicju warcu zalchic̈ha, Antioquía ojkzjapa. Tuquiqui ima okan, Antioquía wajtchiz criichinacaqui Pabluz̈tan Bernabez̈tan, nii pucultan Yoozquin cumpjiichic̈ha Yooz taku paljayajo. Jalla nuz̈ Yooz taku paljayz trabajo z̈erz̈cu, Antioquía watja quejpchic̈ha. \v 27 Jalla nicju irantiz̈cu, Pabluqui Bernabez̈tan nii wajtchiz criichinaca juntaskatchic̈ha. Nekztan nii criichinacz̈quiz quint'ichic̈ha, tjapa Yooz aztan paatanaca. Niz̈aza quint'ichic̈ha, jaknuz̈t yekja wajtchiz z̈oñinacaqui Yoozquin criichic̈ha; niz̈aza Yooz jiczquiz luzzic̈ha. \v 28 Niz̈aza az̈k tjuñinaca Pabluz̈tan Bernabez̈tan nicju z̈ejlchic̈ha criichinacz̈tan. \c 15 \s1 JERUSALENQUIN AJCZTA PUNTU \p \v 1 Jalla nii timpuqui tsjii kjaz̈ z̈oñinacaqui Judeaquiztan Antioquía ojkchic̈ha. Jalla nicju ninacaqui Yoozquin criichinacz̈quin tjaajñi kallantichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Moisés mantita cuzturumpinaca paastanc̈ha, liwriita cjisjapa. \p \v 2 Pabluz̈tan Bernabez̈tan niz̈ta tjaajiñi z̈oñinacz̈tan walja ch'ayi ch'ayi parlichic̈ha nii cuzturumpi paaz puntuquiztan. Ultimquiziqui Pabluz̈tan Bernabez̈tan yekjap criichinacz̈tan nombrita cjissic̈ha, Jerusalén watja ojkzjapa. Jalla nicju nii parlita puntuquiztan wilta parlaquic̈ha apostolonacz̈tan niz̈aza icliz jilirinacz̈tan. \p \v 3 Jalla niijapa nii Antioquía criichinacaqui ninaca cuchanchic̈ha. Jalla nuz̈ ojkcan, Fenicia yokaran Samaria yokaran watchic̈ha. Jalla nuz̈ wajtcan Pabluz̈tan Bernabez̈tan quint'ichic̈ha, jaknuz̈t yekja nacionchiz z̈oñinacaqui ninacz̈ tuquita cuzturumpinaca jaytic̈haja, niz̈aza jaknuz̈t Yoozquin kuzziz cjistc̈haja, jalla nii quint'ichic̈ha. Jalla nii quintu nonz̈cu z̈oñinacaqui “Ancha cuzala” cjican cjichic̈ha. \p \v 4 Pabluz̈tan Bernabez̈tan Jerusalén watja irantitan, nii wajtchiz criichinacami apostolonacami nii icliz jilirinacami tjapa juntu Pabluz̈tan Bernabez̈tan risiwchic̈ha. Jalla nekztanaqui Pabluqui Bernabez̈tan quint'ichic̈ha jaknuz̈t ninacaqui Yooz aztan paatc̈haja, jalla nii. \v 5 Nekztanaqui yekjap fariseo partiquiztan criichinacaqui tsijtsic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Nii yekja nacionchiz criichinacaqui judionacz̈ chimpuz custurumpi jalla nii paastanc̈ha. Niz̈aza Moisés mantita liicama kamla. \p \v 6 Jalla nekztanaqui apostolonacami icliz jilirinacami ajczic̈ha jalla nii puntu parlizjapa. \v 7 Jalla nuz̈ az̈kpacha ch'ayi ch'ayi parliz̈cu, Pedruqui tsijtsic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jilanaca, anc̈hucqui tiz̈ta zizza. Tuquiqui Yoozqui anc̈hucaquiztan wejr illzipanla, yekja nacionchiz z̈oñinacz̈quiz nii zuma liwriiñi Yooz taku paljayajo, ninaca nii liwriiñi taku criyajo. \v 8 Niz̈aza Yooz Ejpqui tjapa z̈oñinacz̈ kuz zuma zizza. Nii yekja nacionchiz z̈oñinaca criiñi kuzziz cjen, Yoozqui ninacz̈quiz Espíritu Santo luzkatchic̈ha. Jaknuz̈t uc̈humnacaquiz Espíritu Santo luzkattc̈haja jalla nuz̈uzakaz. Niz̈aza Espíritu Santo tjaacan, Yoozqui tjeezic̈ha, yekja nacionchiz criichinaca persun maati cunta ricujchizakazza, jalla nii. \v 9 Yoozqui ninacz̈tan uc̈humnacatan ana pjalpjalzic̈ha. Yoozquin tjapa kuz cjen ninacaqui kuz campiichic̈ha. Niz̈aza Yoozqui ninaca pertunchic̈ha, zuma kuzziz cjeyajo. \v 10 Jaziqui Yooz Ejpqui niz̈ta munchic̈ha. Anc̈hucqui Yooz quintra cjequiz̈ niiqui, casticta cjequic̈ha. Anc̈hucqui nii yekja wajtchiz criichinaca uc̈hum cuzturumpi tjuz pecc̈ha, tsjii liczi kuziz̈takaz. Uc̈humpachaz̈ nii cuzturumpinaca ana tjapa payi atchic̈ha, niz̈aza uc̈hum tuquita atchi ejpnacz̈quiztanpacha ana tjapa payi atchic̈ha. Jaziqui, ¿kjaz̈tiquiztan niz̈ta ninaca paakatz pecjo? \v 11 Nii cuzturumpi paañiz̈ cjen anaz̈ jakziltami ujnacquiztan liwriita cjesac̈ha. Jesucristo Jiliriqui okzñi kuzziz cjen z̈oñinacz̈ laycu ticzic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Jesucristuz̈quin criichiz̈ cjen uc̈humnacami ninacami ujnacquiztan liwriita cjesac̈ha. \p \v 12 Jalla nuz̈ Pedruz̈ chiitiquiztan tjappacha ch'uju cjissic̈ha. Nekztanaqui Pabluz̈tan Bernabez̈tan ninaca quint'ichic̈ha, jaknuz̈t yekja nacionanacaran ojklaycan Yooz aztan siñalanacami milajrunacami paatc̈haja, jalla nii. \v 13 Jalla nuz̈ quint'i z̈erz̈tan, Jacoboqui cjichic̈ha: \p —Jilanaca, nonz̈na. \v 14 Simón Pedruqui uc̈humnacaquiz quint'ichic̈ha jaknuz̈t tuquiqui Yoozqui persun maati cunta ana judío z̈oñinaca ricujchiz̈laja, jalla nii. \v 15 Niz̈aza Yooz taku parliñi profetanacz̈ cjijrta tawk jaruc̈ha niiqui. Cjijrta Yooz takuqui tuz̈ cjic̈ha: \q1 \v 16 “Tii wattanaqui quejpz̈cac̈ha. Davidz̈ kjuyquiztan ojkñi z̈oñinacaqui pajlzi kjuyaz̈takaz z̈ejlc̈ha. Jaziqui Davidz̈ pajlzi kjuyaqui wiltal kjuyac̈ha. Wiltal waytac̈ha, ew z̈oñinaca cjisjapa. \v 17 Jalla nekztanaqui tjapaman nacionchiz z̈oñinacaqui Yooz Ejp Jilirz̈ kamaña pecaquic̈ha. Jakziltat Yooz kjawztaz̈laja, jalla nii z̈oñinacaqui Yoozquin tjonaquic̈ha. \v 18 Jalla nuz̈ cjichic̈ha Yooz Jiliriqui tuqui timpuquiztanpacha, z̈oñinacaz̈ zizajo”. \p \v 19 ‛Jalla niz̈tiquiztan wejr cjiwc̈ha. Nii ana judío z̈oñinacaqui ana molistis waquizic̈ha. Ninacaqui ninacz̈ tuquita cuzturumpinaca jaytichic̈ha, Yooz kuzcama kamzjapa. Jalla nuz̈ cjenaqui ana kjaz̈ cjis waquizic̈ha, nii uc̈hum cuzturumpinaca paaz puntuquiztan. \v 20 Tiikaz uc̈humqui ninacz̈quin cjijrasac̈ha, tuz̈ cjican: “Z̈oñiz̈ paata yoozquin wilana jawkta chjizwi anac̈ha lujlsqui. Niz̈aza anac̈ha adulteriuquiz ojklayzqui. Niz̈aza jora zkenzcu conta animal chjizwimi anac̈ha lujlsqui. Niz̈aza c̈hjul animal ljocmi anac̈ha lujlsqui”. Jalla niikaz cumplistanc̈ha nii yekja wajtchiz criichinacaqui. \v 21 Tuquitanpacha zapa wajtquiziqui Moisés liiqui parlitatac̈ha. Niz̈aza zapa ajcz kjuyquiz liitatac̈ha zapa jeejz tjuñquiziqui. \p \v 22 Jalla nekztanaqui apostolonacami icliz jilirinacz̈tan niz̈aza tjapa criichinacz̈tan palt'ichic̈ha, tsjii tsjii ninacz̈quiztan illzjapa. Nekztan Judas illztatac̈ha, niiz̈ tsjii tjuuqui Barsabás cjitazakaztac̈ha. Niz̈aza Silas illztazakaztac̈ha. Jalla nii pucultanaqui walja zuma jilanaca cjitatac̈ha niiz̈ mazi jilanacz̈quiztan. Nekztanaqui nii illzta z̈oñinacaqui Pabluz̈tan Bernabez̈tan cuchantatac̈ha Antioquía wajtquin, nii cuzturumpi paaz parlita puntu mazjapa. \v 23 Jalla ninacz̈tan tsjii carta apaychic̈ha. Nii cartiquiz tuz̈ cjichic̈ha: \p “Wejtnaca jilanaca, wejrnacqui Jesusiz̈ illzta apostolonactc̈ha, niz̈aza icliz jilirinactc̈ha, niz̈aza Yoozquin criichinactc̈ha. Wejrnacqui anc̈hucaquin tsaanznuc̈ha. Anc̈hucqui ana judío z̈oñinacc̈hucc̈ha. Antioquía wajtchiz z̈oñc̈hucc̈ha, niz̈aza Siria yokquin kamiñc̈hucc̈ha, niz̈aza Cilicia yokquin kaminc̈huczakazza. \v 24 Wejrnacqui tsjii quintu zizzinc̈ha. Tekztan tsjii kjaz̈ z̈oñinacaqui anc̈hucaquin ojktkalc̈ha, ana jec jiliriz̈ mantita ojkchic̈ha. Jalla ninacaz̈ chiita taku anc̈huca kuz turwayskatc̈hani. Ninacaqui cjic̈hani, “Judionacz̈ chimpuz cuzturumpi paastanc̈ha. Niz̈aza tjapa Moisés liiqui cumplistanc̈ha”. Jalla nuz̈ chiiz̈cu, paysnakñi kuzziz cjissinc̈hucz̈lani. \v 25 Jalla nii quintu zizcu, nii puntuquiztan wejrnacqui zuma palt'ichinc̈ha. Nekztanaqui wejrnacqui kazzinc̈ha, tsjii pucultan wejtnacaquiztan illzjapa. Nii pucultanaqui illztatac̈ha anc̈huc cherzñi okajo. Ninacaqui Pabluz̈tan Bernabez̈tan chica okaquic̈ha. Nii Pablo Bernabé, jalla ninacaqui ancha zuma pecta jilanacac̈ha. \v 26 Nii Pabluz̈tan Bernabez̈tan Jesucristo Jilirz̈ mantita ojklaycan joz conkatchic̈ha. \v 27 Niz̈tiquiztan wejrnacqui Judastan niz̈aza Silz̈tan cuchanchinc̈ha, anc̈hucatan tii puntu parlizjapa. Niz̈aza anc̈hucaquiz tjapa tii puntuquiztan paljayaquic̈ha. \v 28 Wejtnacquizimi Espíritu Santuz̈quizimi walikaztac̈ha tinacaqui. Wejrnacqui anc̈hucaquiz anaz̈ tsjii liczi kuzi tjuz waquizasac̈ha, anaz̈ wejtnac liczi cuzturumpi paakatz waquizasac̈ha. Jalla tiikaz paakatz waquizic̈ha. \v 29 Z̈oñiz̈ paata yoozquiz wilana jawkta chjizwi anac̈ha lujlsqui. Niz̈aza c̈hjul animal ljocmi anac̈ha lujlsqui. Niz̈aza jora zkenzcu conta animal chjizwimi anac̈ha lujlsqui. Anac̈ha adulteriuquiz ojklayzqui, luctaka cjiñimi maataka cjiñimi. Zuma lucutiñipan kamsa. Jalla nuz̈ kamaquiz̈ niiqui, walikaz cjequic̈ha anc̈hucqui. ¡Zumakaz ojklaya!” Jalla nuz̈ cjijrtatac̈ha nii cartaqui. \p \v 30 Nekztanaqui nii cuchanta z̈oñinacaqui cartiz̈tan ojkchic̈ha Antioquía watja. Jalla nicju irantiz̈cu, tjapa nii wajtchiz criichi z̈oñinaca juntazzic̈ha. Nekztan nii carta intirjichic̈ha. \v 31 Jalla nii carta liiz̈cu, nii jilanacaqui walja chipchic̈ha, nii zuma takunaca cjijrz̈quitaz̈ cjen. \v 32 Niz̈aza nii Judastan Silz̈tan Yooz taku paljayñitac̈ha. Jalla nuz̈ paljaycan walja z̈oñinacz̈quiz kuzzic̈ha. Niz̈aza nii criichinacaqui tjurt'iñi kuzziz cjiskatchic̈ha ninacz̈ tawkz̈tan. \v 33 Jalla tsjii kjaz̈ tjuñinaca nicju kamchic̈ha, Judastan Silz̈tan. Nekztanaqui ninaca cuchanz̈quiñi jilanacz̈quin quejpz pecatc̈ha. Jalla nuz̈ peccan parti criichinacaqui cjichic̈ha: \p —Yooz Ejpz̈tan anc̈hucqui zumakaz okalla. \p \v 34 Jalla nekztanaqui Judasqui ojkchic̈ha. Ultimquiziqui Silasqui eclis tantiichic̈ha. \v 35 Niz̈aza Pabluqui Bernabez̈tan Antioquía wajtquin eclichizakazza. Nekztanaqui parti jilanacz̈tan Yooz taku walja tjaajnatc̈ha ana criichi z̈oñinacz̈quiz, niz̈aza liwriiñi Yooz taku paljayatc̈ha. \s1 PABLUQUI WILTA YOOZ TAKU PALJAYI OJKC̈HA \p \v 36 Jalla niiz̈ wiruñ Pabluqui Bernabez̈quiz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wiltaz̈ jaziqui ojklalla. Jakzi watjanacquin uc̈humqui liwriiñi Yooz taku parlitaz̈laja, jalla nii jilanacz̈quin tjontjonz̈quilalla. Jaknuz̈t kamc̈haja jalla niic̈hum cherz̈quilalla. \p \v 37 Bernabequi Juan chjitz pecatc̈ha. Juanz̈ tsjii tjuuqui Marcos cjitazakaztac̈ha. \v 38 Niiz̈ tuquiqui Panfilia wajtquin z̈ejlcan, Marcosaqui Pabluz̈quiztan Bernabez̈quiztan quepi zarakchic̈ha. Ana iya chica ojklaychic̈ha Yooz taku parlican. Jaziqui Pabluqui Marcos ana chjitz pecatc̈ha. \v 39 Jalla niz̈tiquiztan Pabluz̈tan Bernabez̈tan ch'aassic̈ha. Nekztanaqui jaljtichic̈ha. Bernabequi Marcos chjitz̈cu tsjii warcu luzzic̈ha Chipre kjutñi ojkzjapa. \v 40 Pabluzti Silas cjita z̈oñi illzic̈ha niiz̈tan chica ojkñijapa. Nii z̈ejlñi jilanacaqui Pabluz̈tan Silz̈tan Yoozquin cumpjiichic̈ha, Yooz zuma yanapajo. \v 41 Nekztan ninaca Siria yok kjutñi ojkchic̈ha. Siria yokaran niz̈aza Cilicia yokaran ojklaychic̈ha, iclizquiztan icliza ojklaychic̈ha, criichi jilanaca tjurt'iñi kuzziz cjeyajo. \c 16 \s1 TIMOTEOQUI PABLO CUMPANT'ICHIC̈HA \p \v 1 Nekztanaqui Pabluz̈tan Silz̈tan irantiz̈quichic̈ha Derbe Listra cjita watjanacquiz. Jalla nicju tsjii Yoozquin criichi z̈oñz̈quiz zalchic̈ha, Timoteo cjita. Niiz̈ maaqui judío z̈ontac̈ha, Yoozquin criiñtac̈ha. Niiz̈ ejpqui griego z̈oñitac̈ha. \v 2 Niz̈aza Listra wajtchiz criichi z̈oñinacami Timoteo rispitchic̈ha. Iconio wajtchiz z̈oñinacaqui Timoteo rispitchizakazza. \v 3 Nekztanaqui Pabluqui Timoteo kjutzñi pecatc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Pabluqui judionacz̈ cuzturumpi jaru Timoteo chimpuskatchic̈ha, nii yokaran kamñi judionacaz̈ ana quintra chiyajo. Timoteoz̈ ejpqui griego z̈oñitac̈ha, anatac̈ha judío. Jalla nuz̈ cjen Timoteoqui ana chimpuchiztac̈ha, judionacaz̈ irata. Jalla nii zizzic̈ha nii yokaran kamñi judionacaqui. \v 4 Nekztanaqui tjapa watjanaca ojklaycan, Pabluqui niiz̈ mazinacz̈tan Jerusalén parlita quintu mazzic̈ha. Apostolonacami Jerusalén icliz jilirinacami, jalla ninacaz̈ chiita taku quint'ichic̈ha tjapa Yoozquin criichi jilanacz̈quiz. \v 5 Jalla niz̈tiquiztanaqui niiran z̈ejlñi criichinacaqui Yoozquin walja tjapa kuzziz cjissic̈ha. Niz̈aza zapuru Yooz jiczquiz luzatc̈ha iya z̈oñinacaqui. Jalla niz̈tiquiztan tsjanz̈ yapatc̈ha Yoozquin criichi jilanacaqui. \s1 PABLUZ̈ CHJUUZ̈TA \p \v 6 Jalla nekztanaqui Espíritu Santuqui Pabluz̈quizimi niiz̈ mazinacz̈quizimi atajchic̈ha, ana Asia yokaran Yooz taku parliñi ojklayajo. Jalla niz̈tiquiztan ninacaqui Frigia, niz̈aza Galacia cjita yokanacaran ojklaychic̈ha. \v 7 Jalla nuz̈ ojklayz̈cu, Misia cjita lintiquin irantichic̈ha. Jalla niwjctan Bitinia yokquin luzquiz pecatac̈ha. Jalla nuz̈ pinsan Jesucristuz̈tan Espíritu Santuz̈tan nii yoka luz ana munchic̈ha. \v 8 Jalla niz̈tiquiztan Bitinia yokquin ana luzzic̈ha. Antis Misia yokquin watz̈cu, Troas cjita watja irantichic̈ha. Jalla nii watjaqui pajk kot tjiiquiz z̈elatc̈ha. \v 9 Jalla nicju tsjii ween Yoozqui Pablo chjuuzkatchic̈ha. Chjuuzcan jalla tuz̈ Pabluqui cherchic̈ha, tsjii Macedonia wajtchiz z̈oñi cherchic̈ha. Tsijtsi z̈elatc̈ha. Niz̈aza rocatc̈ha, tuz̈ cjican: “Macedonia yok kjutñi kajkz̈calla amqui. Yanapt'alla”. \v 10 Jalla nuz̈ wiiquin chjuuz̈cuqui Pabluqui tjaczic̈ha Macedonia ojkzjapa. Niz̈azakaz wejrnacmi tjaczinc̈ha Pabluz̈tan ojkzjapa. Ultimupanz̈ Yoozqui wejrnaca kjawzic̈ha, nawjk ojklayajo liwriiñi taku paljayajo. \s1 PABLUZ̈TAN SILZ̈TAN FILIPOS CJITA WAJTQUIN OJKTA \p \v 11 Jalla nekztanaqui Troas wajtquin tsjii warcu zalazzinc̈ha. Nekz luzcu ojkchinc̈ha. Nii pajk kot taypiquiz tsjii kolta yoka z̈elatc̈ha, Samotracia cjita. Jalla nii tirichuc ojkchinc̈ha. Niiz̈ jaka taz̈uqui Neápolis cjita watja irantichinc̈ha. \v 12 Jalla nekztan ojkchinc̈ha Filipos cjita watja. Nii watjaqui tuquitanpacha romano cjita wajtchiz z̈oñinacaz̈ julz̈tatac̈ha. Jalla Macedonia yokquin nii watjaqui tsjan chekan pakjitac̈ha yekja watjanacquiztanaqui. Jalla nicju tsjii kjaz̈ maj kamchinc̈ha. \v 13 Tsjii jeejz tjuñquiz wajtquiztan ulanchinc̈ha, niz̈aza puj atquin. Jalla nicju z̈oñinacaqui ajczñitac̈ha, Yoozquin mayizi. Jalla nuz̈ z̈ejlcan wejrnacqui julzinc̈ha. Nekztanaqui liwriiñi Yooz taku palt'ican, nii ajczi maatakanacz̈quiz paljaychinc̈ha. \v 14 Tsjaa maatakqui Lidia cjititac̈ha. Naaqui Tiatira cjita wajtchiz z̈ontac̈ha. Niz̈aza naaqui fin murat telanaca tuyiñtac̈ha. Naa z̈onqui Yoozquin walja kuz tjaachintac̈ha. Jalla nuz̈ cjen, Yoozqui naaz̈a kuzquiz Pabluz̈ chiita taku catokskatchic̈ha. \v 15 Jalla niz̈tiquiztan naa z̈onqui bautistatac̈ha naaz̈a familianacz̈tanpacha. Nekztanaqui wejtnacaquiz roct'ichinc̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucqui ultimupan wejrqui Jesucristuz̈quin criichinc̈hataqui cjic̈haj niiqui, wejt kjuyquin tjonz̈calla alujazjapa. —Nuz̈ roctiquiztan naaz̈a kjuyquiz wejrnacqui alujazzinc̈ha. \p \v 16 Tsjii noojiqui wilta Yoozquin mayiziz yokquin ojkcan, wejrnacqui tsjaa zajriz̈ tanti turatan zalchinc̈ha. Naa turqui ariwiñi zizzintac̈ha. Naaqui patrunz̈ manta payiñtac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan walja paaz ganiñtac̈ha naaz̈a patrunz̈japa. \v 17 Naa turqui Pabluz̈quiz niz̈aza wejtnacaquiz apzñi kallantichinc̈ha. Jalla nuz̈ apzcan kjawiñtac̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii z̈oñinacaqui arajpach Yooz sirwiñic̈ha. Niz̈aza anc̈hucaquiz liwriiñi Yooz taku paljayñic̈ha. —Jalla nuz̈ kjawcan chiichinc̈ha. \p \v 18 Zapuru niz̈ta kjawcan wejtnacaquiz apzniñtac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Pabluqui naaz̈ajapa tsjii zkoluc z̈awjznawcz̈ cjetc̈ha. Jalla nuz̈ cjen naaz̈a kjutñi quejpz̈cu cherzic̈ha. Niz̈aza naa tanñi zajriz̈quiz chiichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Zajra, Jesucristuz̈ tjuuquiz am ulna cjiwc̈ha taa turaquiztan. \p Jalla nii orapacha nii zajraqui naa turaquiztan ulanchic̈ha. \p \v 19 Jalla niz̈tiquiztan naa tura patrunanacaqui naaz̈a ariwiñiquiztan ana iya paaz gani atchic̈ha. Jalla nuz̈ cjetc̈ha nii patrunanacaqui. Jalla niz̈tiquiztan ninacaqui Pabluz̈tan Silz̈tan tanchic̈ha. Nekztanaqui pajk plazquin chjitchic̈ha nii wajt pajk jilirinacz̈ yujcquin. \v 20 Juez jilirinacz̈quin prisintiskatchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii judío z̈oñinacaqui uc̈hum z̈oñinaca aptjapc̈ha. \v 21 Niz̈aza ninacz̈ tsjemat cuzturumpinaca tjaajinc̈ha. Jalla nii cuzturumpinaca uc̈humqui anaz̈ catokz waquizic̈ha. Niz̈aza ana niicama kamz waquizic̈ha. Lii quintrac̈ha. Uc̈humnacaqui roman z̈oñinacc̈humc̈ha. \p \v 22 Jalla nuz̈ chiitiquiztan nii wajtchiz z̈oñinacaqui Pabluz̈ niz̈aza Silz̈ quintra tjojktichic̈ha. Niz̈aza nii juez jilirinacaqui mantichic̈ha, ninacz̈ cujtta zquiti chjojkz̈inajo, nekztan parz̈tan wjajtajo. \v 23 Jalla nuz̈ walja wjajtz̈cu, carsilquiz chawjcchic̈ha. Niz̈aza nii carsila itzñi z̈oñi mantichic̈ha, ninaca zuma wijilajo. \v 24 Jalla nuz̈ mantitiquiztan, nii carsila itzñi z̈oñiqui ninaca carsil kjuyl majcchic̈ha, nawjk c'utz̈jati. Jalla nekzi pajk mazu madera z̈elatc̈ha, niiqui z̈oñi castics maderapantac̈ha. Nii maderquiz ninacz̈ kjojcha majcz̈inchic̈ha. \p \v 25 Jalla nuz̈ cjenami chica arama Pabluz̈tan Silz̈tanaqui Yoozquin mayizican z̈elatc̈ha. Niz̈aza Yooz wirsu itscan z̈elatc̈ha. Jalla nuz̈ mayizan, nuz̈ itsan, nii parti carsilquiz chawjcta z̈oñinacaqui nonzic̈ha. \v 26 Jalla nekztanaqui tiripintit tsjii tembloraz̈ tjonchi. Nekztan nii carsil yokanacami pirkanacami liwj chekjinskatchic̈ha. Jalla nuz̈ chekjintiquiztanaqui tjapa nii carsil zananacami justokaz cjetsic̈ha. Niz̈aza nii preso z̈oñinacz̈ c̈hejlta carinanacami justokaz jersic̈ha. \v 27 Jalla niz̈ta watz̈cu, carsil itzñi z̈oñiqui tjaji wajtsic̈ha. Nii carsil zananaca cjetsi cherz̈cu, “Pris z̈oñinacaqui atipchiz̈ caa” nuz̈ cjican pinsichic̈ha. Jalla nuz̈ pinsiscu, niiz̈ pajk cuchillu jwessic̈ha, cuchillz̈tan persuna conzjapa. \v 28 Nekztanaqui Pabluqui kjawchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anam persunpacha c̈hjojrichaquic̈ha. Tjapa chawjcta pris z̈oñinacami tekz z̈ejlc̈ha. \p \v 29 Jalla nekztanaqui nii carsila itzñi z̈oñiqui micha tjeesnaj cjichic̈ha. Nekztanaqui carsil kjutñi zati pariju luzzic̈ha, walja tsucchi chekjincan. Nekztan Pabluz̈ Silz̈ kjojchquiz tuzi t'oksic̈ha. \v 30 Nekztanaqui zancu jwescu, pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jilanaca, wejr liwriita cjisjapa, ¿c̈hjulut wejr paaz waquizasaya? \p \v 31 Pabluz̈tan Silz̈tanaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jesucristo Jilirz̈quiz tjapa kuztan criya. Jalla nuz̈ cjenaqui liwriita cjequic̈ha am familianacz̈tanpacha. \p \v 32 Jalla nekztanaqui Pablo Silasqui niiz̈quizimi niiz̈ kjuy familianacz̈quizimi Yooz taku paljaychic̈ha. \v 33 Nii weenpacha nii carsila itzñi z̈oñiqui ninacz̈ c̈hjojri awjz̈inchic̈ha. Jalla nekztanaqui niimi tjapa familianacami bautista cjissic̈ha. \v 34 Nekztanaqui nii carsila itzñi z̈oñiqui Pabluz̈tan Silz̈tan jalla ninaca chjitchic̈ha persun kjuya. Niiz̈ kjuyquin c̈hjeri tjaachic̈ha. Nii z̈oñiqui familianacz̈tanpacha walja cuntintutac̈ha Yoozquin criiz̈cu. \p \v 35 Nii wenziqui juez jilirinacaqui zultat policianaca mantichic̈ha carsilquin, Pabluz̈tan Silz̈tan cutz ortinz̈tan cuchanchic̈ha. \v 36 Ninacaz̈ carsilquin irantitan, nii carsila itzñi z̈oñiqui Pabluz̈quiz cjichic̈ha: \p —Nii juez jilirinacaqui wejtquin ortina apayz̈quichic̈ha, anc̈huc cutznajo. Niz̈tiquiztan anc̈hucqui jazic liwriiz̈ okaquic̈ha. \p \v 37 Pabluzti nii zultat policianacz̈quiz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrnacqui roman parti z̈oñinactc̈ha. Tjapa tii wajtquiz z̈ejlñinacz̈ yujcquiz wejrnaca wjajtchic̈ha, ana wejtnacaquiz zumpacha pewcz̈cu. Nekztanaqui inapacha wejrnac carsilquiz majcchic̈ha. ¿Jaziqui anc̈hucqui wejrnaca chjojzaka cuts pecya? ¡Anaz̈ cjesac̈ha! Antiz ninacaj persuna wejrnac tii carsilquiztan jwesi tjonla. \p \v 38 Nekztanaqui nii policianacaqui ojkz̈cu nii juez jilirinacz̈quiz tjapa nii puntuquiztan quint'ichic̈ha. Pabluz̈tan Silz̈tan roman parti z̈oñinacquiztan, jalla nii quintu zizcu, ancha tsucchi cjissic̈ha. \v 39 Jalla niz̈tiquiztan pertuna mayizi ojkchic̈ha. Nekztanaqui nii jilirinacaqui tjonz̈cu jwessic̈ha. Nekztan Pabluz̈quizimi Silz̈quizimi rocchic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii wajtquiztanz̈ ulna. \p \v 40 Jalla nekztanaqui carsilquiztan ulanz̈cu Pabluz̈tan Silz̈tan Lidia kjuya ojkchic̈ha. Jalla nekztanaqui criichi jilanaca cherz̈cu, “Tjurt'iñi kuzziz cjee anc̈hucqui” cjican chiiz̈inchic̈ha. Nekztanaqui ojkchic̈ha. \c 17 \s1 Z̈OÑINACAZ̈ APTJAPZ̈TA TESALONICA WAJTQUIN \p \v 1 Jalla nekztanaqui wilta ojkchic̈ha, Pabluz̈tan Silz̈tanaqui. Anfípolis niz̈aza Apolonia jalla nii yokanaca watchic̈ha. Nekztanaqui Tesalónica cjita pajk watja irantichic̈ha. Jalla nekzi tsjii judionacz̈ ajcz kjuya z̈elatc̈ha. \v 2 Nii wajtquin Pabluqui nii acjz kjuyquin ojkchic̈ha, niiz̈ cuzturumpi jaru. Tsjii c̈hjep jeejz tjuñinacquiziqui Pabluqui nii ajczñi z̈oñinacz̈quiz paljaychic̈ha, nii tuquitan cjijrta Yooz tawk jaru. \v 3 Yooz tawkquiztan tjaajinchic̈ha Jesucristuz̈ puntuquiztan, tuz̈ cjican: \p —Jesucristuqui sufrispantac̈ha, niiz̈ ticzcama. Niiz̈ ticziquiztan jacatatspantac̈ha. Nii Jesusapachac̈ha Yooziz̈ cuchanz̈quita Cristuqui. Jalla nuz̈ anc̈hucaquiz paljayuc̈ha. \p \v 4 Jalla nii paljaytiquiztan yekjap judionacaqui Jesucristuz̈quin criichic̈ha. Nekztanaqui ninacaqui Pabluz̈tan Silz̈tan juntu cjissic̈ha. Niz̈aza walja griego parti z̈oñinacaqui Jesucristuz̈quiz criichizakazza. Tuquiqui Yooz Ejpkaz sirwichic̈ha. Niz̈aza walja rispitta maatakanacaqui Jesucristuz̈quin criichizakazza. \v 5 Jalla nuz̈ cjen ana criiñi judionacaqui ancha iñiziñi cjissic̈ha. Nekztanaqui nii ana criiñinacaqui yekjap ñejo kuzziz z̈oñinaca juntjapchic̈ha, Pabluz̈ Silz̈ quintra parlizjapa. Nekztanaqui ninacaqui juc'anti z̈oñinaca juntichic̈ha. Nii z̈oñinaca juntiz̈cu, z̈oñinaca aptjapchic̈ha Pabluz̈ Silz̈ quintra. Nekztanaqui tjapa nii quintra aptjapzñi z̈oñinacaqui Jasonz̈ kjuya ojkchic̈ha. Jalla nuz̈ ojkz̈cu, nii kjuya muyuntichic̈ha, Pablo Silas kjurcan. Nii pucultan z̈oñinaca jwes pecatc̈ha, parti z̈oñinacz̈quiz intirjizjapa. \v 6 Pero Jasonz̈ kjuyquiz Pablo Silas ana watchic̈ha. Niz̈tiquiztanaqui nii quintra z̈oñinaca Jasón tanchic̈ha, niz̈aza yekjap nekz z̈ejlñi jilanacz̈tan. Nekztanaqui nii criichinacaqui chjichtatac̈ha wajt jilirinacz̈ yujcquin. Nii jilirinacz̈ yujcquiz z̈elan, nii quintra z̈oñinacaqui altu jorz̈tan chiichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii z̈oñinacaqui jakziquin ojktc̈haja, nekz z̈ejlñi z̈oñinacz̈ kuz turwayskatc̈ha. Jalla tinacaqui tekz tjonchizakazza, ana wal kamaña quejpskatzjapa. \v 7 Jasonqui niiz̈ kjuyquiz Pablo Silas alujchitakalc̈ha. Niz̈aza tinacaqui cjic̈ha, yekja chawc jiliri z̈ejlc̈ha, Jesusa cjita. Nuz̈ukaz cjic̈ha tinacaqui. Jalla nuz̈ cjenaqui niiqui ancha uc̈hum lii quintrac̈ha, niz̈aza uc̈hum roman chawc jilirz̈ quintrac̈ha. —Nuz̈ cjican quintra chiichic̈ha. \p \v 8 Jalla nuz̈ nonz̈cu, tjapa nii wajtchiz z̈oñinacami jilirinacami walja z̈awjchic̈ha. \v 9 Ultimquiziqui Jasonqui niiz̈ mazinacz̈tanpacha tsjii wali printa tjaachic̈ha, ninaca cutta cjeyajo. \s1 PABLUZ̈TAN SILZ̈TAN KAMTA BEREA CJITA WAJTQUIN \p \v 10 Jalla nii nooj weenpacha criichi jilanacaqui Pabluz̈quiz Silz̈quiz nii wajtquiztan ulanskatchic̈ha. Nekztan Berea cjita watja ojkchic̈ha. Jalla nicju irantiz̈cu, judionacz̈ ajcz kjuya luzzic̈ha. \v 11 Jalla nii judionacaqui tsjan zuma kuzziztac̈ha nii Tesalonic wajtchiz judionacz̈quiztan. Tjapa kuztan Yooz taku catokñitac̈ha. Niz̈aza zapuru ninacaqui tuquita cjijrta Yooz taku liiz̈cu liiz̈cu zumpacha tantiichic̈ha, nii Pabluz̈ Silas chiita taku, werara ana werara, jalla nii zizjapa. \v 12 Jalla niz̈tiquiztan walja nii judionacaqui Jesucristuz̈quin criichic̈ha. Niz̈aza walja griego parti z̈oñinacaqui criichizakazza, rispitta luctakanacami maatakanacami criichizakazza. \v 13 Jalla nekztanaqui nii Tesalónica wajtchiz judionacaqui nonzic̈ha, Pabluqui Berea wajtquin Yooz taku paljayñi ojkchic̈ha. Jalla nii quintu zizcu, Berea watja ojkchic̈ha. Jalla nicju ninacaqui z̈oñinaca z̈awjwaz̈ zjijcanchic̈ha, Pabluz̈ quintra. \v 14 Jalla nuz̈ cjen nii criichi jilanacaqui ana enenskatz̈cu Pablo cuchanz̈quichic̈ha pajk kot kjutñi. Silz̈tan Timoteoz̈tan, jalla ninacazti Berea wajtquiz eclichitac̈ha. \v 15 Nekztanaqui Pabluz̈tan cumpant'iñi z̈oñinacaqui Pablo chjitchic̈ha Atenas cjita watja. Jalla nekztanaqui quejpz̈quichic̈ha tii takunacz̈tan: “Silz̈tan Timoteoz̈tan, jalla ninacaqui Pabluz̈quin apura irantiz waquizic̈ha”, cjican. \s1 PABLUZ̈ KAMTA ATENAS CJITA WAJTQUIN \p \v 16 Nekztan Pabluqui Silas Timoteo tjewsnatc̈ha. Atenas cjita wajtquiz z̈ejlcan, wacchi z̈oñiz̈ paata yooznaca cherchic̈ha. Nii wajtquiziqui jakzimi z̈oñiz̈ paata yooznacapanikaz z̈elatc̈ha. Jalla nuz̈ cherz̈cu niiz̈ kuzquiz ancha sint'ichic̈ha. \v 17 Jalla niz̈tiquiztan Pabluqui judionacz̈ ajcz kjuyquin paljaychic̈ha. Judionacz̈quizimi Yooz rispitñi z̈oñinacz̈quizimi paljaychic̈ha. Niz̈aza zapuru pajk plazquin paljaychic̈ha, ojklayñi z̈oñinacz̈quiz. \v 18 Jalla nii plazquiz tsjii istutiiñinaca z̈elatc̈ha. Parti nii istutiiñinacaqui Epicúreos t'akquiztantac̈ha. Parti nii istutiiñinacazti Estoicos cjita t'akquiztantac̈ha. Jalla ninacaqui Pabluz̈quiz paljaychic̈ha. Nekztanaqui yekjap istutiiñinacazti cjichic̈ha: \p —¿Jaknuz̈kat tii z̈oñic chiic̈hani, waljaz̈ chiic̈ha pero? ¿C̈hjulut intintiskatz pecjo? \p Yekjap istutiiñinacazti cjichic̈ha: \p —Niic̈ha yekja yooznacz̈ puntuquiztan paljayñiqui. \p Pabluqui Jesusiz̈ puntuquiztan niz̈aza ticzquiztan jacatatz puntuquiztan chiichic̈ha. Jalla nuz̈ chiitiquiztan nii istutiiñinacaqui niz̈ta chiichic̈ha. \v 19 Nekztanaqui nii istutiiñinacaqui Pablo chjitchic̈ha tsjii Areópago cjita yokquin. Jalla nicju ajczñitac̈ha parlizjapa. Nekztan Pabluz̈quiz chiichic̈ha tuz̈ cjican: \p —Nawjctan amqui tsjii ew tjaajintanaca zjijcchamc̈ha. Jalla nii ew taku ziz pecuc̈ha wejrnacqui. \v 20 Amqui tsjemat istrañchuc takunaca chiic̈ha. Kjaz̈t cjii nii takunacaya, jalla nii intintaz pecuc̈ha wejrnacqui. \p \v 21 Nii Atenas wajtchiz z̈oñinacaqui niz̈aza nii parti wajtquin kamñi z̈oñinacaqui c̈hjul ew takunacami nonzkaz pecatc̈ha. Niz̈aza c̈hjul ew takunacami chiiz kaz pecatc̈ha. Jalla nii ew takunacquizkaz ninacz̈ kuz tjaañitac̈ha. \p \v 22 Jalla nii Areópago yokquin Pabluqui ninacz̈ taypiquin tsijtsic̈ha. Jalla nuz̈ tsijtscu, tuz̈ cjichic̈ha: \p —Atenas wajtchiz z̈oñinaca, anc̈hucqui wacchi yooznaca rispitinc̈hucc̈ha, jalla niil cheruc̈ha. \v 23 Tii wajtquiz ojklaycan, wejrqui anc̈huca silunaca cherchinc̈ha. Niz̈aza tsjii silquin cherchinc̈ha tuz̈ cjijrta: “Tii siluqui ana pajta Yooz sirwizjapac̈ha”. Nii ana pajta Yooz anc̈hucqui rispitc̈ha, ana pajz̈cupacha. Jalla nii ana pajta Yooz puntuquiztan chiyuc̈ha. \p \v 24 ‛Nii Yoozqui tii muntu paachic̈ha, niz̈aza tjapa tii muntuquiz z̈ejlñi cusasanaca. Jaziqui arajpachquinami yokquizimiz̈ mantic̈ha. Nii Yoozqui z̈oñinacz̈ kjuyta timplunacquiz ana kamc̈ha. \v 25 Anaz̈ c̈hjulumi pecc̈ha, z̈oñiz̈ sirwita paataqui. Niipachaz̈ zapa mayniz̈quiz z̈eti tjaac̈ha, niz̈aza quera atquiztan jeejsjapa tjaac̈ha, niz̈aza tjappacha tjaac̈ha z̈oñinacz̈quiz. \p \v 26 ‛Tsjii lucutiñi z̈oñz̈quiztan tjapa tii muntuquiz z̈ejlñi z̈oñinaca tjonkatchic̈ha Yoozqui, tjapa kjutñi tii muntuquiz kamajo. Niz̈aza z̈oñinacz̈ z̈ejtz timpumi ticz timpumi, jalla nii Yoozpachaz̈ mantic̈ha. Niz̈aza jakziquin tsjii z̈oñiqui kamslaja, jalla niimi zakaz mantic̈ha Yoozqui. \v 27 Jalla nuz̈ mantichic̈ha Yoozqui, z̈oñinaca nii kjurajo, niz̈aza wachajo. Ultimupanc̈ha Yoozqui uc̈humnacaquiztan anaz̈ az̈kquin z̈ejlc̈ha. \v 28 Yooziz̈ cjen uc̈humqui z̈ejtc̈ha, niz̈aza ojklayc̈ha. Jalla niz̈tazakaz yekjap anc̈hucaquiztan cjijrchic̈ha, tuz̈ cjican: “Yooziz̈ paatac̈ha uc̈humqui”. \v 29 Nekztanaqui uc̈humqui Yooz paatiquiztan, uc̈humlaqui anaz̈ pinsis waquizic̈ha, tuz̈ cjican: “Ultim Yoozza z̈oñiz̈ paataqui, korquiztan, paazquiztan, mazquiztan, jalla niz̈ta z̈oñiz̈ paataqui”. \v 30 Tuqui timpuqui z̈oñinacaqui Yooz puntuquiztan ana zumpacha zizzic̈ha. Jalla nuz̈ cjen Yoozqui z̈oñinacz̈ uj awantichic̈ha. Anziqui tjapa tii jazta z̈oñinacz̈quiz mantichic̈ha, tuz̈ cjican: “Persun uj pajz̈cu, kuzza campiya”. \v 31 Nekztanaqui Yoozqui tsjii tjuñi utchic̈ha, tjapa tii muntuquiz z̈ejlñi z̈oñinaca werara pjalzjapa. Tsjii Yooziz̈ illzta z̈oñiqui tjapa z̈oñinaca pjalaquic̈ha, Yooz Ejpz̈ cuntiquiztan. Yoozqui nii illzta z̈oñi ticziquiztan jacatatskatchic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Yoozqui kjanapacha tjeezic̈ha, nii z̈oñiqui illztatac̈ha pjalñijapa, jalla nii. Jaziqui niiz̈quin criya. —Nuz̈ paljaychic̈ha Pabluqui. \p \v 32 Jalla nii ticziquiztan jacatatchi quintu nonz̈cu, yekjapanacaqui tjassic̈ha. Yekjapanacazti cjichic̈ha: \p —Tii jarquin tii amiz̈ chiita puntuquiztan wilta nonznac̈hani. \p \v 33 Jalla nekztanaqui Pabluqui ninacz̈quiztan ojkchic̈ha. \v 34 Yekjapanacazti Pabluz̈quiz apzic̈ha, niiz̈ taku criiz̈cu. Ninacz̈quiztan tinaca z̈elatc̈ha: Dionisiotac̈ha tsjiiqui, niz̈aza niiqui Areópago cjita t'akquiztantac̈ha. Niz̈aza Dámaris cjiti tsjaa maatak z̈onqui criichintac̈ha. Niz̈aza tsjii kjaz̈ iya z̈oñinacaqui criichic̈ha. \c 18 \s1 PABLUZ̈ KAMTA CORINTO CJITA WAJTQUIN \p \v 1 Wiruñaqui Pabluqui Atenas wajtquiztan ulanchic̈ha. Corinto cjita watja ojkchic̈ha. \v 2 Jalla nicju tsjii judío z̈oñz̈tan zalchic̈ha. Nii z̈oñiqui Aquila cjitatac̈ha. Ponto yokquiztan tjonchitac̈ha. Niiz̈ tuquiqui Claudio cjita chawc jiliriqui mantichic̈ha tjapa judío z̈oñinaca Roma wajtquiztan ulnajo. Jalla niz̈tiquiztan Aquilaqui Italia yokquiztan ulanspantac̈ha, niiz̈ tjunatanpacha, Priscila cjiti. Ninacz̈quin Pabluqui tjonzñi ojkchic̈ha. \v 3 Pabluz̈tan ninacz̈tan tsjii oficiuchiztac̈ha, tultu kjuya paañitac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Pabluqui ninacz̈tan kamchic̈ha junto nii tultu kjuya langzjapa. \v 4 Zapa jeejz tjuñquiz Pabluqui judionacz̈ acjz kjuya ojkñitac̈ha. Jalla nicju judionacz̈quiz Yooz taku paljayñitac̈ha, niz̈aza ana judío z̈oñinacz̈quizimi. Zuma razunchiz tawkz̈tan paljaychipanc̈ha ninacaz̈ zumpacha intintazñi cjisnajo. \p \v 5 Nekztan Silz̈tan Timoteoz̈tan Macedonia yokquiztan irantiz̈quichic̈ha. Nekztanaqui Pabluqui Yooz takupanz̈ paljayatc̈ha. Yekja langzñijapa timpu ana z̈elatc̈ha. Niz̈aza Pabluqui judío z̈oñinacz̈quiz kjanacama intintiskatchic̈ha, Jesusaqui ninacaz̈ tjewz̈ta Cristuc̈ha, jalla nii. \v 6 Nii judío z̈oñinacazti quintra cjissic̈ha Pabluz̈japa. Niz̈aza niiz̈ quintra anawalinaca chiichic̈ha. Jalla niz̈ta niiz̈ quintra chiitiquiztan Pabluqui niiz̈ zquiti tsajttsajtsinchic̈ha, ninacz̈ quintra tsjii siñala cjeyajo. Niz̈aza cjichic̈ha: \p —Anc̈hucqui infiernuquinz̈ tjojttaz̈ cjequic̈ha, liwriiñi Yooz taku ana nonzinc̈hucc̈ha, nekztan. Jalla nuz̈ castictaz̈ cjen, ana wejtquiz uj tjojtnasac̈ha. Anc̈hucqui kuzinpan Yooz taku ana criiz pecc̈ha. Tonjtan nawjcchuc wejrqui yekja wajtchiz z̈oñinacz̈quin okac̈ha, ninacz̈quin liwriiñi Yooz taku paljayz̈cac̈ha. \p \v 7 Nekztanaqui nii ajcz kjuyquiztan ulanz̈cu tsjii Justo cjita z̈oñz̈ kjuya ojkchic̈ha. Nii z̈oñiqui Yooz sirwiñitac̈ha, niz̈aza ajcz kjuy latuquiz kjuychiztac̈ha. Jalla nekz z̈ejlñitac̈ha. \v 8 Nii ajcz kjuy jiliriqui Crispo cjitatac̈ha. Niiqui niiz̈ familianacz̈tanpacha Jesucristuz̈quin criichic̈ha. Niz̈aza walja Corinto wajtchiz z̈oñinacaqui Yooz taku nonz̈cu criichic̈ha. Nekztanaqui bautista cjissic̈ha. \v 9 Jalla nekztanaqui tsjii ween Yooz Jiliriqui Pablo chjuuzkatchic̈ha. Nii chjuuz̈tiquiztan Yoozqui Pabluz̈quiz cjichic̈ha: \p —Ana eksna amqui. Tirapan Yooz taku parla. Yooz taku paljayñi langzquiztan ana jayta. \v 10 Wejrqui amtan chicapachac̈ha. Anaz̈ jakziltami amquiz tani atasac̈ha, ana wali paazjapaqui. Niz̈aza tii chawc wajtquiz muzpa z̈oñinacaqui wejtquin criyaquic̈ha. \p \v 11 Jalla nuz̈ chjuuzcu Pabluqui nii Corinto wajtquiz tsjii wata tirzuchiz kamchic̈ha, Yooz taku tjaajincan. \p \v 12 Jalla niiz̈ wiruñ judío z̈oñinacaqui Pabluz̈ quintra tsjii kuzziz ajczic̈ha. Nekztanaqui Pablo tanz̈cu, chawc jilirz̈ yujcquin chjitchic̈ha. Galión cjitatac̈ha nii Acay yok jiliriqui. \v 13 Jalla nuz̈ chjichcu, nii chawc jilirz̈quiz cjichic̈ha: \p —Tii z̈oñiqui uc̈humnaca lii quintraz̈ ojklayc̈ha. Tiiqui z̈oñinacz̈quiz ana wal tawkz̈tan intintiskatc̈ha, niiz̈ Yooz sirwizjapa. Pero niiz̈ Yooz sirwizqui uc̈humnaca lii quintrac̈ha. \p \v 14 Pabluz̈ chiyawc cjen Galión cjita jiliriqui judionacz̈quiz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Judío z̈oñinaca, tii z̈oñiqui ana wejtnaca lii quintra paachic̈ha. Niz̈aza ana chawc uj paachic̈ha. Tsjii anawali paatasac̈ha, nekztan anc̈hucaz̈ quijta razuna nonz̈tasac̈ha. \v 15 Tii asuntuqui anc̈huca takucamakazla; niz̈aza z̈oñz̈ tjuu puntuquiztan parlakazla; niz̈aza anc̈huca liiquiztankazla. Jaziqui anc̈hucporaz̈ parlasa; niz̈aza anc̈hucporaz̈ kjaz̈mi arreglasa. Wejrqui anal tii anc̈huca lii puntuquiztan arreglis z̈eluc̈ha. \p \v 16 Jalla nekztanaqui nii jiliriqui nii z̈oñinaca tjirkatchic̈ha niiz̈ oficinquiztan. \v 17 Nii ajcz kjuya jiliriqui Sóstenes cjitatac̈ha. Jalla niic̈ha quijchiqui. Jalla nuz̈ nii jiliriz̈ tjirkattiquiztan, tjapa nii wajtchiz z̈oñinacaqui nii quijñi z̈oñz̈tan kichi tansic̈ha, jalla nekzpacha, nii jilirz̈ yujcquizpacha. Nii Galión cjita jilirizti nuz̈ kichjasanami ana importichic̈ha. \s1 PABLUQUI ANTIOQUIA QUEJPCHIC̈HA \p \v 18 Nekztanaqui Pabluqui iyapan kamchic̈ha. Nekztan nii criichi jilanacz̈quiz “Okuc̈ha” cjican ulanchic̈ha. Nekztanaqui tsjii warcu zali ojkchic̈ha, Siria yoka ojkzjapa. Priscilatan Aquilz̈tan chica ojkchic̈ha. Cencrea cjita wajtquiz, ima warcuquiz luzcan, Pabluqui niiz̈ ach chara k'ala murchic̈ha, tsjii compromitta cuzturumpi cumplisjapa. \v 19 Nekztanaqui warcuquiz ojkz̈cu, Efeso cjita watja irantichic̈ha. Jalla nicju Pabluqui Priscilatan Aquilz̈tan, jalla ninaca ecchic̈ha. Nekztan Pabluqui judionacz̈ ajcz kjuya ojkchic̈ha. Jalla nicju nii ajczñi judionacz̈tan parlichic̈ha. \v 20 Nekztanaqui nii judionacaqui Pablo roct'ichic̈ha, iya tsjii kjaz̈ majz̈tan kamt'ajo. Pabluzti ana munchic̈ha. \v 21 Jalla nekztan ima ninacz̈quiztan ojkcan, Pabluqui cjichic̈ha: \p —Jerusalén watja irantistanc̈ha, pjijsta paazjapa. Pero Yooz munanaqui wejrqui quejpz̈cac̈ha anc̈hucatan wilta zali. \p Jalla nuz̈ chiiz̈cu, warcuquiz luzzic̈ha. Nekztanaqui Efeso wajtquiztan ojkchic̈ha. \v 22 Nekztanaqui Cesarea cjita watja irantiz̈cu, Pabluqui warcuquiztan ulanchic̈ha. Jalla nuz̈ ulanz̈cu Jerusalén watja ojkchic̈ha, criichi jilanacz̈quin zalzjapa. Nekztan Antioquía wajt kjutñi ojkchic̈ha. \v 23 Jalla nekz tsjii kjaz̈ tjuñi kamz̈cu, wilta ojkchic̈ha. Galacia niz̈aza Frigia yokanacaran ojklaychic̈ha. Jalla niiran iclizquiztan icliza ojklaychic̈ha, criichi jilanaca tjurt'iñi kuzziz cjiskatzjapa. \s1 APOLOS CJITA YOOZ TAKU PALJAYÑI \p \v 24 Jalla nii timpuqui tsjii judío z̈oñiqui Efeso cjita watja irantichic̈ha. Apolos cjita tjuuchiztac̈ha. Niiqui Alejandría pajk wajtchiz z̈oñitac̈ha. Niz̈aza niiqui Yooz taku walja zuma paljayñitac̈ha. Niz̈aza cjijrta Yooz taku zumaz̈ zizatc̈ha. \v 25 Nii Apoloz̈quiz Yooz kamañ puntu walja tjaajintatac̈ha. Jaziqui walja tjapa kuztan Yooz taku parliñitac̈ha. Juanz̈ bautistakaz cjenami Jesucristuz̈ puntuquiztan walja kjana tjaajinchic̈ha. \v 26 Nekztanaqui Efeso wajtquiz z̈ejlcan, Apolosqui ajcz kjuyquiz tjurt'iñi kuzziz tsijtsic̈ha, Yooz taku paljayzjapa. Niiz̈ paljayta taku nonz̈cu, Priscilatan Aquilz̈tan jalla ninacaqui tsjii latu Apolos chjitchic̈ha, Yooz kamaña puntu tsjan kjana tjaajinzjapa. \v 27 Jalla nekztanaqui Apoloz̈quiz Acaya cjita yokaran ojklayz pecatc̈ha. Jalla nuz̈ cjen jilanacaqui walja apoychic̈ha, niz̈aza tsjii carta credencial apaychic̈ha nii yokquin z̈ejlñi jilanacz̈quiz, ninaca zuma risiwajo. Nii yokchiz jilanacaqui Yooz okzñiz̈ cjen criichic̈ha. Acaya irantiscuqui Apolosqui nii criichi jilanacz̈quiz zuma tjaajinchic̈ha. \v 28 Niz̈aza zuma razunquiztan chiican, tjapa z̈oñinacz̈ yujcquiz nii quintra judionacz̈ pinsitanaca tjeezic̈ha, anapan zumaz̈ ninacz̈ razunaqui. Ninaca atipchic̈ha. Nii quintra judío z̈oñinacaqui ana kjaz̈ cjii atchic̈ha. Cjijrta Yooz tawk jaru intintiskatchic̈ha, Jesusaqui ninacaz̈ tjewzta Cristuc̈ha, niz̈aza Yoozquiztan cuchanz̈quita Cristuc̈ha, jalla nii. \c 19 \s1 PABLUZ̈ KAMTA EFESO CJITA WAJTQUIN \p \v 1 Acayquiztan quejpz̈cu, Apolosqui Corinto wajtquiz z̈elatc̈ha. Pabluzti curunac yoka watz̈cu, Efeso watja irantichic̈ha. Jalla nicju tsjii kjaz̈ Yoozquin criichi z̈oñinacz̈tan zalchic̈ha. \v 2 Jalla nuz̈ zalz̈cu, Pabluqui pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Anc̈huc criiz oraqui Espíritu Santuqui anc̈huca kuzquiz luzzikay? \p Ninacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anaz̈. Nii Espíritu Santo puntuquiztan anawira nonzinc̈ha. \p \v 3 Jalla niz̈tiquiztanaqui Pabluqui pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Anc̈hucqui, ¿c̈hjul bautismo tanzinc̈huctaya? \p Ninacaqui kjaazic̈ha: \p —Juanz̈ bautismo tanzinc̈ha —cjican. \p \v 4 Nekztanaqui Pabluqui cjichic̈ha: \p —Walikazza. Juanqui kuz campiiñi z̈oñinacz̈quiz bautisñitac̈ha. Pero nii Juanz̈ wirquin tsjiiqui tjonchic̈ha. Jalla niic̈ha Jesusaqui. Niiqui Yooz Ejpz̈quiztan cuchanz̈quita Cristuc̈ha. Jalla niiz̈quin criiz waquizic̈ha. Jalla niz̈tazakaz Juanqui z̈oñinacz̈quiz chiiz̈iñitac̈ha. \p \v 5 Jalla nii taku catokz̈cu, nii z̈oñinacaqui Jesucristo Jilirz̈ tjuuquiz bautistatac̈ha. \v 6 Nekztanaqui Pabluqui ninacz̈ juntuñ kjarz̈tan lanchic̈ha. Jalla nuz̈ lanznan Espíritu Santuqui tjonchic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan yekja takunacz̈tan parli kallantichic̈ha. Niz̈aza Yooziz̈ zizkatta puntunaca parlichic̈ha. \v 7 Jalla ninacaqui tsjii tuncapan z̈oñinacatakalc̈ha. \p \v 8 C̈hjep jiiz Pabluqui jalla nicju kamchic̈ha. Jalla nuz̈ kamcan ajcz kjuya ojkñipantac̈ha. Nii ajcz kjuyquin zuma tjurt'iñi kuzziz paljayñipantac̈ha, Yooz mantita kamañ puntuquiztan intintiskatcan. \v 9 Yekjap z̈oñinacazti wira ana criichipanc̈ha. Ninacaqui chojru kuzziz cjissic̈ha. Yooz kamañ quintra parlichic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Pabluqui ninacz̈quiztan zarakchic̈ha. Niz̈aza criichi z̈oñinaca chjitchic̈ha tsjii escuel kjuyquin. Nii escuelchiz z̈oñiqui Tiranno cjita tjuuchiztac̈ha. Jalla nicju Pabluqui tjaajinchic̈ha zapuru. \v 10 Jalla nuz̈ tjaajincanaqui pizc wata kamchic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan tjapa nii Asia provincia yokquin kamñinacaqui Jesusa Jilirz̈ liwriiñi quintu nonchic̈ha. Judío z̈oñinacami, niz̈aza ana judío z̈oñinacami nii quintu nonchic̈ha. \v 11 Niz̈aza Yooz aztan Pabluqui wali pajk milajrunaca paachic̈ha. \v 12 Jalla niz̈tiquiztan z̈oñinacaqui pañumi zquitimi Pabluz̈quiz lanskatchic̈ha. Jalla nuz̈ lanskatz̈cu, nii pañumi zquitimi chjitchic̈ha, laa z̈oñinacz̈quin. Jalla niz̈tiquiztan nii laanacaqui c̈hjetintatac̈ha, niz̈aza nii z̈oñinaca tanñi zajranacami ulanskatchic̈ha. \p \v 13 Tsjii kjaz̈ judío z̈oñinacaqui ojklayatc̈ha, zajranaca chjatkatcan. Jalla nuz̈ chjatkatcan, nii z̈oñinacaqui Jesusa Jilirz̈ tjuuz̈tan ojklayz pecatc̈ha. Nekztanaqui zajranacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Zajranaca, anc̈huc ulnaj cjiwc̈ha, Pabluz̈ parlita Jesús tjuuquiz. \p \v 14 Jalla niz̈ta paachic̈ha pakallawk judío jilazullcaqui. Ninacz̈ ejpqui Esceva cjita tjuuchiztac̈ha. Niiqui judiuz̈ timplu chawc jiliritac̈ha. \v 15 Nii pakallawk jilazullca niz̈ta paan, tsjii z̈oñi tanñi zajraqui ninacz̈quiz cjichic̈ha: \p —Jesús pajuc̈ha. Niz̈aza Pablo pajuc̈ha. Anc̈hucqui ¿jectc̈huctajo? \p \v 16 Jalla niz̈tiquiztan nii zajra tanta z̈oñiqui tsjii layz̈cu ninacz̈quiz tanzic̈ha, kijchjapa. Nii zajraz̈ tanta z̈oñiqui walja azziztac̈ha. Jalla nii aztan ninaca atipchic̈ha. Niz̈aza k'alapacha c̈hjojritchipanc̈ha. Niz̈tami chjojrichta ana zquitchiz atipassic̈ha nii pakallawk z̈oñinacaqui. \v 17 Jalla nekztanaqui tjapa nii Efeso wajtchiz z̈ejlñi z̈oñinacaqui nii quintu zizzic̈ha, judionacami, ana judionacami. Jalla nekztan walja eksnatc̈ha. Niz̈aza Jesucristo Jilirz̈ tjuu walja alawazzic̈ha. \p \v 18 Niz̈aza walja criichi z̈oñinacaqui ninacaz̈ tuquita persun uj paatanaca pajz̈cu, kjanacama mazzic̈ha. \v 19 Niz̈aza yekjap z̈oñinacaqui ima Yoozquin criican, laykican ojklayñitac̈ha. Jalla ninacaqui ninacz̈ layka ojklayz liwrunaca zjijcchic̈ha. Nekztan k'ala nii liwrunaca ujkatchic̈ha tjapa z̈oñinacaz̈ cheran. Pjijska tunc waranka pajk ultimu paaz, nuz̈ valorchiztac̈ha nii liwrunacaqui. \v 20 Jalla nekztan nii criichi z̈oñinacaqui tjapa kjutñi Yooz taku paljayi ojklaychic̈ha. Nekztan tsjan tsjan z̈oñinacaqui Yooz taku catokchic̈ha. \p \v 21 Jalla niiz̈ wiruñ Pabluqui niiz̈ kuzquiz Macedonia niz̈aza Acaya yokanacquin tjonzpanz̈ tantiichic̈ha. Jalla nuz̈ wattan Jerusalén watja irantispanz̈ tantiichic̈ha. Niz̈aza Pabluqui cjichic̈ha: \p —Jerusalén watja ojkz̈cuqui, wejtlaqui Roma watja irantistanc̈ha. \p \v 22 Jalla niz̈tiquiztanaqui Pabluqui pucultan yanapñinaca cuchanchic̈ha Macedonia. Nii pucultanaqui Timoteotac̈ha, niz̈aza tsjiiqui Erastotac̈ha. Pabluzti tsjii kjaz̈ majjapa eclichic̈ha Asia yokquin. \s1 Z̈OÑINACA APTJAPZ̈TA EFESO WAJTQUIN \p \v 23 Jalla nii timpuqui walja z̈oñinaca aptjapzic̈ha, Yooz kamañ jicz puntuquiztan paljaytaz̈ cjen. \v 24 Nii aptjapñi achaqui Demetrio cjitatac̈ha. Jalla niiqui paazquiztan yooznaca paañitac̈ha. Jalla nuz̈ paatiquiztan walja paaz canchic̈ha, niz̈aza parti niz̈ta paañinacaqui. Diana cjiti z̈oñiz̈ paata yooz timplu irata jalla nii paachic̈ha ninacaqui. \v 25 Nekztan Demetrio cjita z̈oñiqui tjapa nii yooznaca paañi z̈oñinaca juntichic̈ha, niz̈aza niiz̈ langzñi mazinaca juntichizakazza. Nekztanaqui tuz̈ cjichic̈ha: \p —Jilanaca, anc̈hucqui zizza. Tii oficiuquiz langzcan, zuma paaz canc̈ha uc̈humnacaqui, zuma kamzjapa. \v 26 Tii Pabluqui ojklayc̈ha, “Z̈oñiz̈ paata yooznacaqui anac̈ha ultim yoozqui”, cjican. Jalla nuz̈ chiyan, walja z̈oñinacaqui niiz̈ taku criic̈ha, tii Efeso wajtquinami, niz̈aza tjapa tii Asia provincia yokquinami. Niiz̈ taku criiz̈cu, uc̈hum yooznacquiztan zarakchic̈ha. Jalla nii quintu nonchinc̈hucc̈ha, niz̈aza cherchinc̈hucc̈ha. \v 27 Jalla niz̈tiquiztan tii uc̈hum langznacaqui anat cusa cjisnac̈hani. Niz̈aza uc̈humz̈ cansmi pertisnac̈hani. Anziqui tjapa tii Asia provincia yokquin z̈ejlñi z̈oñinacami niz̈aza tjapa tii muntuquiz z̈ejlñi z̈oñinacami naa yooz siñuri sirwiñic̈ha. Pero Pabluz̈ cjen, Diana cjiti pajk yooz siñuri timplumi ana rispittat cjec̈hani. \p \v 28 Jalla nuz̈ Demetriuz̈ chiita taku nonz̈cu, walja z̈awjchi cjissic̈ha. Jalla nuz̈ z̈awjz̈cu, kjawchic̈ha tuz̈ cjican: \p —¡Viva Diana yooz siñura! ¡Viva tii Efeso wajtchiz yooz! —nuz̈ cjican kjawchic̈ha. \p \v 29 Nekztan tjapa nii wajtchiz z̈oñinacz̈ kuz turwayskatchic̈ha. Niz̈tiquiztan nii wajtchiz z̈oñinacaqui Gayz̈tan Aristarcuz̈tan, jalla ninaca kichi tanzic̈ha. Nii pucultanaqui Macedonia yokquiztan Pabluz̈tan chica ojkchitac̈ha. Jalla nii pucultan tanz̈cu, pajk parliz kjuya chjitchic̈ha. \v 30 Niz̈aza Pabluqui nii kjuya luz pecatc̈ha, z̈oñinacz̈quiz paljayzjapa. Criichi z̈oñinacazti Pablo atajchic̈ha, ana luzkatajo. \v 31 Niz̈aza yekjap Asia jilirinaca z̈elatc̈ha, Pabluz̈ amigonacatakalc̈ha. Jalla ninacaqui tsjii z̈oñi cuchanz̈quichic̈ha Pabluz̈quin rocz̈inajo, nii parliz kjuyquiz ana luzajo. \v 32 Tampachquiztan juntazcu z̈oñinacaqui kjawchic̈ha tjapaman razunanaca chiican. Aptjapziz̈ cjen nekztan niz̈ta kjawchic̈ha z̈oñinacaqui. Ancha pajk ch'awjwa paatc̈ha. Jila manka z̈oñinacaqui c̈hjul puntu ajcztaz̈laja ana zizzic̈ha. \v 33 Yekjap z̈oñinacaqui nii ajczta puntu zumpacha intintiskatchic̈ha Alejandruz̈quiz. Nekztan niiqui tucquin tsijtskatchic̈ha, nii judionacz̈quiztan tjurt'iz̈inajo. Nekztanaqui Alejandruqui kjara waytiz̈cu ch'uj cjeej cjichic̈ha. Nekztanaqui niiqui tjapa z̈oñinacz̈ yujcquiz tjurt'iz̈iñz̈ tawkz̈tan chiiz pecatc̈ha. \v 34 Parti z̈oñinacazti Alejandro judío z̈oñi cjican zizcu, wilta kjawchic̈ha tsjii pizc ora. Tsjii jorz̈tan tuz̈ cjican: \p —¡Viva Diana yooz siñura! ¡Viva tii Efeso wajtchiz yooz! \p \v 35 Jalla nekztanaqui nii wajt secretariuqui z̈oñinaca ch'uj cjiskatz̈cu, paljaychic̈ha tuz̈ cjican: \p —Efeso jilanaca, tii pajk yooz Diana siñura timplu tii Efeso wajtchiz z̈oñinacz̈quiz cumpjiitac̈ha. Niz̈aza arajpachquiztan tjojtz̈quichinc̈ha taa yooz siñuriqui. Tsjii maz cheechi tjonz̈quichinc̈ha. \v 36 Jalla nii puntuquiztanaqui anaz̈ jecmi nicasac̈ha. Jaziqui ch'ujc̈ha cjee. Ima zuma tantiyazcan anac̈ha c̈hjulumi paa. \v 37 Tii anc̈huca zjijcta z̈oñinacaqui ana c̈hjulumi chiichic̈ha naa Diana siñurijapaqui, anazaz̈ naa quintra c̈hjulumi paachic̈ha. \v 38 Demetriuz̈tan niiz̈ langzñi mazinacz̈tan quijz pecc̈haj niiqui, niijapa juez jilirinaca z̈ejlc̈ha. Nii jilirinacz̈quinkaz ojkla, nii quija arreglisjapaqui. \v 39 Tsjii yekja puntu parliz pecc̈haj niiqui, zumpachaz̈ ajczcuz̈ parla. \v 40 Tii aptjapzi puntuquiztan uc̈hum chiiz razunanacaqui ana z̈ejlc̈ha. Jaziqui uc̈hum gobiernuqui uc̈humnac quintra uj tjojtnasac̈ha, tii nooj aptjapztiquiztan. \v 41 Tii parlaqui z̈erz̈ta cjila, —nuz̈ cjichic̈ha nii secretariuqui. \p Nekztanaqui z̈oñinaca liwj cuchanchic̈ha, persun kjuya okajo. \c 20 \s1 PABLUZ̈ OJKTA MACEDONIA NIZ̈AZA GRECIA \p \v 1 Jalla nekztanaqui nii aptjapzta z̈oñinacaz̈ ojktan, Pabluqui criichi z̈oñinaca kjawzic̈ha, ninacz̈quiz tjaajinzjapa. Nekztanaqui Pabluqui “Okaz̈” cjichic̈ha, Macedonia yoka ojkzjapa. \v 2 Jalla nii yokquin ojklaycan, criichi jilanacz̈quin zuma tawkz̈tan ancha p'ekinchaychic̈ha, tjurt'iñi kuzziz cjeyajo. Nekztanaqui Grecia yoka irantichic̈ha. \v 3 Jalla nicju c̈hjep jiiz z̈ejlchic̈ha. Nekztan warcu zalz pecatc̈ha, Siria yoka ojkzjapa. Warcu tanawc cjen, Pabluqui quintu zizzic̈ha, judionacaqui niiz̈ quintra parlassitaquic̈ha, jalla nii. Jalla niz̈tiquiztan niiz̈ warcuquiz ojkz cjitaqui nuz̈quiz tijsic̈ha. Yokaranpacha ojkchic̈ha. Nekztan Macedonia yoka irantichic̈ha. \v 4 Niz̈aza Pabluz̈tan chica ojkchiqui tinacatac̈ha: Sopatertac̈ha (niiqui Berea wajtchiztac̈ha), niz̈aza Aristarcutac̈ha, niz̈aza Segundutac̈ha (niiqui Tesalónica wajtchiztac̈ha), niz̈aza Gayutac̈ha (niiqui Derbe wajtchiztac̈ha), niz̈aza Timoteotac̈ha, niz̈aza Tiquicutac̈ha, niz̈aza Trofimutac̈ha. (Jalla Tiquicuz̈tan Trofimuz̈tan Asia provinciquiztantac̈ha). \v 5 Jalla nii jilanacaqui wejtnaca tuqui okjaychic̈ha. Jalla nuz̈ okjayz̈cu Troas cjita wajtquin wejrnac tjewzic̈ha. \v 6 Wejrnacqui ana liwaturchiz t'anta lujlz pjijsta paztan, Filipo cjita wajtquiztan zarakchinc̈ha tsjii warcuquiz. Tsjii pjijska tjuñquiztan Troas watja irantichinc̈ha. Jalla nicju kamchinc̈ha tsjii simana. \s1 PABLUZ̈ KAMTA TROAS WAJTQUIN \p \v 7 Dominguqui wejrnacqui ajczinc̈ha, Santa Cena paazjapa. Jalla nuz̈ ajcz̈cu Pabluqui tjaajinchic̈ha criichi jilanacz̈quiz. Jaka taz̈u zarakz cjen, chica aramacama tjaajinchic̈ha. \v 8 Wejrnacqui tsewcta pisuquin ajczintac̈ha tsjii kjuyquiz. Kjanzjapa wacchi michanaca tjeestatac̈ha. \v 9 Niz̈aza Eutico cjita tjowa ventanquiz julzi z̈elatc̈ha. Pabluz̈ az̈kapacha chiyan, nii tjowaqui ancha tjaji tjonkatchic̈ha. Nekztan nii ventanquiztan kossuc tjojtsic̈ha, c̈hjep pisu kjuyquiztan. Ticzi waytitatac̈ha nii tjowaqui. \v 10 Nekztanaqui Pabluqui chjijwz̈quichic̈ha. Nii tjowz̈ juntuñ chutjatz̈cu z̈cojrzic̈ha. Nekztanaqui parti jilanacz̈quin cjichic̈ha: \p —Anac̈ha tsucaquic̈ha. Z̈ejtc̈ha tiiqui. \p \v 11 Jalla nekztanaqui Pabluqui wilta yawchic̈ha tsewcta pisuquin. Nekztan Santa Cena paachic̈ha. Jalla nuz̈ paaz̈cu, Pabluqui tirapan parlichic̈ha kjantatscama. Nekztan ojkchic̈ha. \v 12 Partinacazti zuma kuzta eclichic̈ha. Nii tjowa vivoz̈ cjen, cuntintu nii tjowa chjitchic̈ha. \p \v 13 Nekztanaqui wejrnacqui warcuquiz okjaychinc̈ha Asón yokacama. Pabluzti kjojchuñ ojkz pecatc̈ha. Asón wajtquiztan Pablo zakaz warcuquiz ojkz tantiichic̈ha. Jalla nuz̈ cjican kaztatac̈ha. \v 14 Nekztanaqui Asón wajtquin Pabluz̈tan zalzinc̈ha. Nekztanaqui Pabluqui wejtnacatan chica warcuquiz luzzic̈ha. Nekztanaqui Mitilene kjutñi ojkchinc̈ha. \v 15 Mitilenequiztan ojkcan, jaka taz̈uqui Quío latuquin watchinc̈ha. Kat taz̈uqui Samos cjita watja irantichinc̈ha. Nekztanaqui Trogilio cjita wajtquin jeejsassinc̈ha. Niiz̈ jaka taz̈uqui Mileto cjita watja irantichinc̈ha. \v 16 Jalla nuz̈ ojkchinc̈ha, Asia yokquin ana wacchi tjuñi z̈ejlzjapa. Efeso wajtquin ana ojkz pecatc̈ha. Antiz Jerusalén watja apura ojkz pecatc̈ha Pabluqui. Jalla nicju irantis pecatc̈ha ima Pentecostés tjuñi tjonan. Jaknuz̈quiztanami irantisquizpanz̈ pecatc̈ha. \s1 EFESO ICLIZ JILIRINACZ̈QUIN CHIIZ̈INTA \p \v 17 Mileto wajtquiz z̈ejlcan, Pabluqui Efeso icliz jilirinaca kjawz̈quiñi cuchanchic̈ha. \v 18 Jalla nii jilirinacaz̈ tjontan, Pabluqui ninacz̈quiz tuz̈ chiiz̈inchic̈ha: \p —Weriz̈ Asia yokquiz tjontan, nii tjuñquiztanpacha jaknuz̈t anc̈hucatan chica kamtuc̈haja, jalla nii anc̈hucqui zizza. \v 19 Jalla nuz̈ anc̈hucatan kamcan, humilde kuzziz Yooz Jilirz̈quiz sirwichinc̈ha. Niz̈aza criichi z̈oñinacz̈quiztan wejt kuzquiz sint'itiquiztan ancha kaachinc̈ha, niz̈aza ancha pruebanacami sufrichinc̈ha. \v 20 Tsjan zuma kamañchiz cjisjapa anc̈hucaquiz tjapa zumanaca tjaajinchinc̈ha, tjup kuzziz. Plazquinami callquinami tjaajinchinc̈ha, niz̈aza anc̈huca persun kjuyquiztan kjuya tjaajinchinc̈ha. \v 21 Niz̈aza judionacz̈quizimi ana judionacz̈quizimi paljaychinc̈ha wejrqui, tuz̈ cjican: “Anc̈hucqui persun uj pajz̈cu, kuznaca campiya. Jesucristo Jilirz̈quin tjapa kuztan criya”. \v 22 Anziqui wejrqui Jerusalén watjal okac̈ha. Espíritu Santuz̈ mantital okac̈ha. Jalla nicju c̈hjulut watac̈haja, anal zizuc̈ha. \v 23 Jalla tii puntukal zizuc̈ha. Tjapa watjaran weriz̈ ojklayan Espíritu Santuqui wejtquiz chiichic̈ha, tuz̈ cjican: “Amqui carsilquiz chawctam cjequic̈ha. Niz̈aza ancham sufraquic̈ha”. \v 24 Pero nii mazintiquiztanaqui wejr anal turwasnuc̈ha. Tii muntuquiz z̈ejtzjapa anaz̈ importic̈ha wejrqui. Wejt wiraqui anaz̈ chekanaqui. Jesucristo Jiliriz̈ tjaata apóstol cargo, jalla nii cumplistanc̈ha chekanaqui. Yooziz̈ tjaata kamañ jaru ojklayz pecuc̈ha, ticzcama. Liwriiñi Yooz taku parliz pecuc̈ha, Yooz zuma okzñic̈ha cjican. \p \v 25 ‛Yooz mantuquiz kamz puntuquiztan anc̈hucaquiz mazzinc̈ha. Anziqui anc̈hucqui wejttan anaz̈ iya zalaquic̈ha tekztan nawjcchuc. \v 26 Jalla niz̈tiquiztan anc̈hucaquiz chiyuc̈ha, tuz̈ cjican: Anaz̈ jecmi anc̈hucaquiztan wejtquin uj tjojtnasac̈ha, tuz̈ cjican: \v 27 “Pabluqui anaz̈ tjapa Yooziz̈ tjaata taku tjaajinchic̈ha” cjicanaqui. Wejrqui tjapa Yooziz̈ tjaata takunaca anc̈hucaquiz mazzinc̈ha. \v 28 Jalla niz̈tiquiztanaqui anc̈hucqui persunpachquiz cwitaza, niz̈aza parti anc̈huca iclizziz jilanaca cwitaquic̈ha anc̈hucqui. Espíritu Santuqui anc̈huc jiliriz̈takaz utchic̈ha Yoozquin criichinaca cwitajo, niz̈aza Yooz tawk c̈hjeri tjaajo. Nii criichi jilanacz̈ laycu Jesucristo Yoozqui niiz̈ persun ljoc tawkchic̈ha, cruzquiz ch'awcz̈cu. Jaziqui criichi z̈oñinacac̈ha Jesucristuz̈taqui. \v 29 Tsjii zakal zizuc̈ha. Weriz̈ ojktan, yekja z̈oñinacaqui anc̈hucaquin tjonaquic̈ha anc̈huc wichanzjapa, niz̈aza anc̈huca icliza akskatzjapa. Ninacaqui uuzi tanñi kitiz̈takaz luzcaquic̈ha. \v 30 Niz̈aza anc̈hucaquiztan toscara chiiñinaca z̈elaquic̈ha tsjii kjutñi criichi jilanaca chjitzjapa toscar tawkz̈tan. \v 31 Jaziqui anc̈hucqui zumpacha cwitaza. Wejrqui c̈hjep wata intiru majiñami weenami zapa mayni anc̈hucaquiz tjaajinchinc̈ha. Niz̈aza anc̈hucaquiz chiichiiz̈incan, ancha kaachinc̈ha. \p \v 32 ‛Jaziqui jilanaca, anc̈hucqui Yoozquin cumpjiyuc̈ha. Niz̈aza Yooz zuma taku zumpachaz̈ catoka. Jalla nuz̈ cjen anc̈hucqui tjurt'iñi kuzziz cjequic̈ha. Nekztan Yoozquiztan irinsa tanznaquic̈ha tjapa Yooziz̈ t'akz̈ta z̈oñinacz̈tan. \v 33 Wejrpachac̈ha paazmi zquitimi anapan pecchintqui jecz̈quiztanami. \v 34 Antiz wejrtc̈ha persun kjarz̈tan langziñtqui, c̈hjulut pecatuc̈haja, jalla niijapa, niz̈aza wejttan chica ojklayñi z̈oñinacz̈japami. Jalla nii puntuquiztanaqui anc̈hucqui zumpachaz̈ zizza. \v 35 Jalla nuz̈upan anc̈hucqui langz waquizic̈ha, t'akjir z̈oñinacz̈quiz yanapzjapa. Jalla nuz̈ kjana tjeezinc̈ha persuna langzcan. Niz̈aza Jesús Jilirz̈ chiita taku cjuñzna. Jalla tuz̈ cjic̈ha nii chiitaqui: “Onanñi z̈oñinacaqui juc'ant cuntintuc̈ha tanzñi z̈oñinacz̈quiztanaqui”. \p \v 36 Jalla nuz̈ chiiz̈cu, Pabluqui quillzic̈ha, tjapa nii z̈ejlñi hermanonacz̈tan, Yoozquin mayizizjapa. \v 37 Jalla nekztanaqui tjapa nii jilanacaqui kaachic̈ha Pabluz̈ ojkz cjen. Pablo z̈cojrzic̈ha, niz̈aza chjulzic̈ha. \v 38 Pabluqui cjichic̈ha: \p —Wejrqui okac̈ha, jaziqui anaz̈ iya wejr cheraquic̈ha. —Jalla niz̈tiquiztan nii jilanacaqui ancha llaquita cjissic̈ha. \p Jalla nekztanaqui warcu luzcama chica ojkchic̈ha. \c 21 \s1 PABLUQUI JERUSALEN WATJA OJKCHIC̈HA \p \v 1 Jilanaca eccu, warcuquiz luzzinc̈ha. Nekztan Cos cjita yok tirichuc ojkchinc̈ha. Jaka taz̈uqui Rodas cjita yokquin ojkchinc̈ha. Jalla niwjctan Pátara cjita watja ojkchinc̈ha. \v 2 Jalla nii Pátara wajtquiztan tsjii Fenicia kjutñi ojkñi warcu zalchinc̈ha. Nekztan nii warcuquiz luzcu ojkchinc̈ha. \v 3 Jalla nuz̈ ojkcan Chipre cjita yoka az̈kquin cherchinc̈ha. Chipre yokaqui zkar latuquintac̈ha. Tira ojkchinc̈ha Siria yoka irantizcama. Tiro cjita wajtquiz kuzi ecz z̈elan, nekztan Tiro watja luzzic̈ha. \v 4 Jalla nicju criichi jilanaca kjurchinc̈ha, zalañcama. Nekztanaqui ninacz̈tan kamchinc̈ha tsjii simana. Ninacaqui Espíritu Santuz̈ cjen chiikatchic̈ha Pabluz̈quiz, tuz̈ cjican: \p —Amqui anatac̈ha ojkzqui Jerusalén watja. \p \v 5 Simanaz̈ wattan, Tiro wajtquiztan ulanchinc̈ha. Niz̈aza tjapa nii wajtchiz criichi z̈oñinacaqui maatakanacz̈tanami ocjalanacz̈tanami wejtnacaquiz cumpant'ichic̈ha wajtz̈ tjiya. Jalla nicju tsjii k'ara z̈elatc̈ha, kot atquin. Nii k'arquiz quillz̈cu Yoozquin mayizassinc̈ha. \v 6 Nekztanaqui zumpacha kjara tansascu, jaljtassinc̈ha “Kjaz̈llami okall” cjican. Nekztanaqui wejrnacqui warcuquiz luzzinc̈ha. Ninacazti kjuya quejpchic̈ha. \p \v 7 Nekztanaqui Tiro wajtquiztan zarakchinc̈ha, Tolemaida cjita watja irantiscama. Jalla nicju criichi jilanacz̈quin tsaani ojkchinc̈ha. Jalla nekztanaqui tsjii nooj kamchinc̈ha nii jilanacz̈tan. \v 8 Niiz̈ jaka taz̈uqui Pabluz̈tan wejtnacatan ulanchinc̈ha. Nekztan Cesarea cjita watja irantichinc̈ha. Jalla nii wajtquiz irantiz̈cu Felipz̈ kjuya ojkchinc̈ha. Jalla niitac̈ha liwriiñi Yooz taku parliñiqui jalla nii oficiuchiztac̈ha. Niiz̈ tuqui Jerusalenquin pakallawk jilanaca illztatac̈ha, Yooztajapa langzjapa. Tsjiiqui nii Felipitac̈ha. Jalla niiz̈ kjuyquin kamchinc̈ha. \v 9 Nii Felipiqui pajkpaltan ana zalzi tjunmatanacchiztac̈ha. Niz̈aza ninacaqui Yoozquiztan zizta taku parliñi profetanacatac̈ha. \v 10 Jalla ninacz̈ kjuyquin tsjii kjaz̈ maj kamz̈cu, tsjii Agabo cjita z̈oñiqui tjonchic̈ha Judea cjita yokquiztan. Nii z̈oñiqui Yooz taku parliñi profetatac̈ha. \v 11 Jalla nii z̈oñiqui wejrnac tjonzñi tjonchic̈ha. Nekztanaqui Pabluz̈ jweranta kojch aptichic̈ha. Nii kojchtan persun kjojcha kjara jwersic̈ha tuz̈ cjican: \p —Espíritu Santuqui tuz̈ cjic̈ha: “Jalla niz̈tapacha Jerusalén wajtquin judío z̈oñinacaqui tii kojch tuyñi z̈oñi jwernaquic̈ha. Jalla nuz̈ jwerz̈cu, yekja wajtchiz z̈oñinacz̈quiz intirjaquic̈ha”. —Nuz̈ cjichic̈ha Agabo cjita profetaqui. \p \v 12 Jalla nuz̈ nonz̈cu, wejrnacmi niz̈aza nii Cesarea wajtchiz criichinacami tjappacha Pabluz̈quiz rocassinc̈ha ana Jerusalén watja okajo. \v 13 Pabluzti kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Kjaz̈tiquiztan anc̈huc kaajo? ¿Kjaz̈tiquiztan anc̈huc wejr llaquizkatjo? Wejrqui Jesucristuz̈ cjen listuc̈ha c̈hejlta cjisjapami niz̈aza Jerusalén wajtquin ticzjapami. \p \v 14 Jaziqui wejtnaca razunz̈tan Pabluz̈ taku ana atipi atchinc̈ha. Jalla nuz̈ cjen ana tira chiichinc̈ha. Tiikazza cjichinc̈ha: \p —Yooz Jilirz̈ munañpaj cjila. \p \v 15 Jalla nekztanaqui ojkzjapa tjaczinc̈ha. Nekztan Jerusalén wajt kjutñi ojkchinc̈ha. \v 16 Niz̈aza yekjap Yoozquin criichi jilanacaqui wejtnacaquiz cumpant'ichic̈ha. Tsjii ninacz̈quiztan Mnasón cjita z̈oñi z̈elatc̈ha. Niiqui Chipre cjita wajtchiz z̈oñitac̈ha. Az̈k wata Yoozquin criichipantac̈ha. Niiz̈ kjuyquin alujazjapatac̈ha Jerusalén wajtquin. \s1 PABLUQUI JACOBZ̈QUIZ TJONZIC̈HA \p \v 17 Jerusalén watja irantiz̈cu, Yoozquin criichi jilanacaqui wejrnac ancha cuntintu risiwt'ichic̈ha. \v 18 Niiz̈ jaka taz̈u Pabluqui wejtnacatan Jacobz̈quin tjonzñi ojkchic̈ha. Jalla nicju tjapa nii Jerusalén icliz jilirinacaqui z̈elatc̈ha. \v 19 Pabluqui jilanacz̈quiz tsaanz̈cu, tjappacha niiz̈ ojklayta quint'ichic̈ha. Yoozqui Pabluz̈quiz wali pajk obranaca paakatchic̈ha ana judío z̈oñinacz̈ yokaran ojklayan. Jalla nii quint'ichic̈ha Pabluqui. \v 20 Jalla nii takunaca nonz̈cuqui, Yooz honora chiichic̈ha. Niz̈aza Pabluz̈quiz cjichic̈ha: \p —Jila, walikazza niiqui. Niz̈aza tekzi tsjii kjaz̈ warank judionacaqui Jesucristuz̈quin criichizakazza. Jalla nii zizzamc̈ha. Niz̈aza tjapa ninacaqui cjichipanc̈ha, “Moisés lii jaru ojkstanc̈ha” jalla nii. \v 21 Niz̈aza ninacaqui nonzic̈ha tii quintu: Amqui yekja yokquin kamñi judionacz̈quiz tjaajinñamc̈ha, “Moisés mantita lii ana cumplis waquizic̈ha”, jalla nii. Niz̈aza ninacaqui am puntuquiztan tuz̈ nonzic̈ha: Amqui “Lucmajch wawanaca ana chimputa cjis waquizic̈ha”, cjican tjaajinñamc̈ha. Niz̈aza amqui “Uc̈hum judío cuzturumpinac jaru ana paaz waquizic̈ha” cjican tjaajinñamc̈ha. Jalla nuz̈ am puntuquiztan nonzic̈ha tekz z̈ejlñi hermanonacaqui. \v 22 Anziqui nii hermanonacaqui am tjonchi zizcu ajcznaquic̈ha. Jaziqui, ¿jaknuz̈um cjeequi? \v 23 Amqui jalla tuz̈um paac̈haj. Tii Jerusalén wajtquiz pajkpaltan z̈oñinaca z̈ejlc̈ha. Ninacaqui compromitta taku cumplistanc̈ha. \v 24 Amtan chica ninaca chjic̈ha. Nekztan ninacz̈tan chica am uc̈hum cuzturumpi paa. Niz̈aza ninacz̈ gasto pacna, ninaca persun ach chara k'ala murta cjisjapa. Jalla niz̈tiquiztan tjappacha intintiskataquic̈ha, amqui uc̈humnaca cuzturumpi ana quintrac̈ha, jalla nii. Jalla nuz̈ chiichiiñinacaqui toscara cjitaz̈ cjequic̈ha. Ampachazakazim uc̈hum lii jaru paac̈ha. Jalla nuz̈ intintaquic̈ha tjappachaqui. \v 25 Niz̈aza wejrnacqui nacjuñta wajtchiz ana judío criichinacz̈quiz cjijrchinc̈ha, tuz̈ cjican: “Z̈oñiz̈ paata yoozquiz wilana jawkta chjizwi anac̈ha lujlsqui. Niz̈aza jora zkenzcu conta animal chjizwimi anac̈ha lujlsqui. Niz̈aza luctakz̈tanami maatakz̈tanami anac̈ha adulteriuquiz ojklayzqui”. —Jalla nuz̈ Pabluz̈quiz chiichic̈ha nii icliz jilirinacaqui. \s1 PABLUQUI PRESO TANTATAC̈HA \p \v 26 Jalla nekztanaqui Pabluqui nii pajkpaltan z̈oñinaca chjitchic̈ha. Niiz̈ jaka taz̈uqui ninacz̈tan chica cuzturumpi paachic̈ha. Nekztanaqui timpluquin luzzic̈ha c̈hjulorat nii cuzturumpi paaz tjuñinaca z̈erznac̈haja, jalla nii mazjapa. Nii cuzturumpi paaz tjuñinaca z̈erztan, Pabluqui persunjapami ninacz̈tajapami ofrenda tjaastanc̈ha. Nii puntu zakaz timpluquin mazñi luzzic̈ha. \p \v 27 Nii pakallawk cuzturumpi paaz tjuñinaca z̈erz̈mayatac̈ha. Jalla nii ora tsjii kjaz̈t judionacaqui z̈elatc̈ha Asia provinciquiztan tjonchi. Ninacaqui Pablo cherchic̈ha timpluquiz z̈ejlñi. Jalla nuz̈ cherz̈cu, ninacaqui tjapa z̈oñinaca aptjapchic̈ha Pabluz̈ quintra. Niz̈aza Pablo tanzjapa jirchic̈ha. \v 28 Nekztan kjawchic̈ha tuz̈ cjican: \p —Israel wajtchiz z̈oñinaca. Yanapt'alla. Tiic̈ha anawal z̈oñiqui. Tiiqui tjapa kjutñi ojklaycan, z̈oñinacz̈quiz tjaajiñc̈ha uc̈hum nación quintrami, niz̈aza Moisés lii quintrami, niz̈aza tii timplu quintrami. Niz̈aza anziqui tii timpluquiz ana judío z̈oñinaca chjitchic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan tii Yooz timplu quintraz̈ paac̈ha. Uc̈hum alajakazza tii arajpach Yooz timpluquiz luzpanqui. Ana judío z̈oñinacaqui ana luztanc̈ha. —Jalla nuz̈ kjawchic̈ha Pabluz̈ quintra. \p \v 29 Niiz̈ tuquilla Pabluqui Trófimo cjita z̈oñz̈tan z̈elatc̈ha. Trofimuqui Efeso wajtchiz z̈oñitac̈ha. Niiz̈ pucultan chica cherz̈cu, nii judío z̈oñinacaqui tuz̈ pinsatc̈ha, Pabluqui timpluquin nii Trófimo chjitchiz̈lani, cjican. Jalla niz̈tiquiztan Pabluz̈ quintra kjawchic̈ha. \p \v 30 Tjapa z̈oñinacaqui Pabluz̈ quintra z̈awjchi tjojktichic̈ha. Zati pariju tjonchic̈ha timplu kjutñi. Nekztanaqui Pablo tanchic̈ha. Timplu kjuyltan tanz̈cu zawncchuc joochic̈ha. Nekztanaqui nii timplu zanami chawjczic̈ha. \v 31 Ninacaqui Pablo conzmayatac̈ha. Nekztan z̈oñinaca walja aptjapzi cjen, zultatz̈ jilirz̈quin maztatac̈ha. \v 32 Jalla nii quintu zizcu, walja apura zultatunaca juntassic̈ha ninacz̈ sargentunacz̈tan. Nekztan zati pariju jirchic̈ha jakziquin tama z̈oñinaca z̈elatc̈haja, jalla nicju. Nekztanaqui z̈oñinacaqui nii zultatunaca sargentunacz̈tanpacha cherchic̈ha. Nuz̈ cherz̈cu Pablo kijtz̈ cjen nuz̈quiz apatatchic̈ha. \v 33 Jalla nekztanaqui nii zultatz̈ jiliriqui macjatz̈cu Pablo preso tanchic̈ha. Niz̈aza mantichic̈ha, pizc carinz̈tan chelajo. Nekztanaqui z̈oñinacz̈quiz pewczic̈ha: \p —¿Ject teejo? ¿C̈hjulu paachita tii z̈oñejo? \p \v 34 Nii z̈oñinacazti tjapaman puntunaca chiican kjawchic̈ha. Ancha altu jorz̈tan arnan, nii zultatz̈ jiliriqui ana intintasi atatc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan mantichic̈ha, cuartilquin chjicha, cjican. \v 35 Zultatz̈ cuartil guardanacz̈quiz macjatz̈can, zultatunacaqui Pablo waytiz̈cu chjitchic̈ha, ana nii z̈oñinacz̈quiz kijchkatzjapa. \v 36 Niiz̈ wirquiz tama z̈oñinacaqui apzquichic̈ha, kjaw jawi: \p —¡Ticzla tiiqui! ¡Panj ticzla! —cjican. \s1 PABLUQUI PERSUNA TJURT'ICHIC̈HA \p \v 37 Nekztanaqui Pabluqui cuartilquiz makawc cjen zultatz̈ jilirz̈quiz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrqui tsjii chiiz pecuc̈ha. ¿Wejr chiyasaya? \p Nekztanaqui nii zultatz̈ jiliriqui kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —¿Amqui griego taku chiiñam jaa? \v 38 Jaziqui amqui anaz̈ nii anawal egipt wajtchiz z̈oñimc̈ha. Niiqui az̈k tjuñinaca gobiernuz̈ quintra z̈oñinaca tjojktiskatchic̈ha. Ch'ekti yokquin tsjii pajkpic warank guerrillero juntichic̈ha gobierno niiz̈ puestuquiztan chjatkatzjapa. ¿Ana nii egipto z̈oñimya? \p \v 39 Nekztanaqui Pabluqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrqui judío z̈oñtc̈ha. Cilicia cjita yokquin Tarso cjita wajtquin nassinc̈ha wejrqui. Nii pajk wajtchiz z̈oñtc̈ha wejrqui. Jalla niz̈tiquiztan tii z̈oñinacz̈quiz paljayskatalla. —Nuz̈ permiso maychic̈ha. \p \v 40 Nekztanaqui zultatz̈ jiliriqui permiso tjaachic̈ha, z̈oñinacz̈quiz paljayajo. Nekztanaqui Pabluqui tsijtsic̈ha nii gradanac juntuñ. Niz̈aza kjara waytiz̈cu z̈oñinaca ch'ujquizkatchic̈ha. Jalla nuz̈ z̈oñinaca ch'ujquizkatz̈cu, Pabluqui hebreo tawkquiztan paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \c 22 \p \v 1 —Jilanaca, ejpnaca, wejrqui persunal tjurt'ac̈ha. Wejt takuz̈ nonz̈na. \p \v 2 Jalla nuz̈ hebreo tawkz̈tan paljayan, walja ch'uj z̈ejlchic̈ha nii z̈oñinacaqui. Nekztanaqui Pabluqui paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p \v 3 —Wejrqui judío z̈oñtc̈ha. Nawjc Cilicia cjita yokquin Tarso cjita wajtquin nassinc̈ha. Pero tekzi tii Jerusalén wajtquiz pajkchinc̈ha. Gamaliel cjita maestruqui wejr tjaajinchic̈ha, uc̈hum atchi ejpnacz̈ tuquita lii jarupanc̈ha tjaajinchiqui. Niz̈aza wejrqui tjapa kuztan Yoozquin sirwiñpanc̈ha, jaknuz̈t anc̈hucqui tjapa kuztan uc̈hum cuzturumpi jaru paac̈haja, jalla nuz̈. \v 4 Tuquiqui wejrqui Yooz jiczquiz ojklayñi z̈oñinaca taniñtac̈ha, conañcama. Niz̈aza Yoozquin criichi luctaka cjiñimi maataka cjiñimi preso tanz̈cu, cheliñtac̈ha carsilquiz chawjckatzjapa. \v 5 Niz̈aza timplu jilirinacami tjapa wajt jilirinacami zizza, weraral chiyuc̈ha, nii. Ninacaqui wejtquiz carta credencial tjaachic̈ha, Damasco wajtquin uc̈hum judío jilanacz̈quiz tjeezjapa. Nekztan nicju ojkchinc̈ha, Yoozquin criichi z̈oñinaca tanzjapa. Tekzi Jerusalén wajtquiz zjijcz̈cu, casticz pecchinc̈ha. Jalla tii weriz̈ ojklayta puntuquiztanaqui tii Jerusalén jilirinacaqui kjanacama declarasac̈ha. \s1 PABLUQUI JESUCRISTUZ̈TAN ZALCHIC̈HA \p \v 6 ‛Carta credencial tanz̈cu, wejrqui Damasco watjal ojkchinc̈ha. Niz̈aza taypur ora irantiz cjen, tiripintit arajpachquiztan tsjii wali pajk ispijuz̈takaz kjanz̈quichic̈ha wejt muytata. \v 7 Wejrqui yokquin tjojtzinc̈ha. Jalla nuz̈ tjojtz̈cu tsjii jora nonzic̈ha, tuz̈ cjican: “Saulo, Saulo, ¿kjaz̈tiquiztan am wejt quintramjo?” \v 8 Jalla nekztanaqui wejrqui pewczinc̈ha, tuz̈ cjican: “Wejt Jiliri, ¿ject amya?” Jalla nekztanaqui wejtquiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: “Wejrtc̈ha Jesusitqui. Nazaret wajtchiz z̈oñtc̈ha. Amqui wejt quintram paac̈ha”. \v 9 Wejttan chica cumpant'iñi z̈oñinacaqui walja tsucchic̈ha. Niz̈aza nii kjanz̈quiñi cherchizakazza. Pero nii wejtquiz chiizquiñi jora ana nonzic̈ha. \v 10 Nekztanaqui wejrqui cjichinc̈ha: “Wejt Jiliri, ¿c̈hjulu wejr paajum cjii amya?” Nekztanaqui wejt Yooz Jiliriqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: “Z̈aaz̈na. Tiraka amqui Damasco watja oka. Jalla nekz amquiz mazinta cjequic̈ha c̈hjulut paasalaj, jalla nii”. \v 11 Jalla nii kjanaz̈ cjen zuranzinc̈ha. Jalla nekztanaqui wejt cumpant'iñi z̈oñinacaqui wejt kjarcu tanz̈cu Damasco watja irantizcama chjitchic̈ha. \p \v 12 ‛Jalla nii wajtquin tsjii Ananías cjita z̈oñi z̈elatc̈ha. Jalla niiqui Moisés lii jaru walja cumpliñitac̈ha. Niz̈aza tjapa nii Damasco wajtquin kamñi judionacami nii z̈oñz̈ puntuquiztan “Zumapanc̈ha nii z̈oñiqui” cjiñitac̈ha. \v 13 Nekztanaqui Ananiasqui wejtquiz tjonzñi tjonchic̈ha. Jalla nuz̈ tjonz̈cu wejt latuquiz tsijtsic̈ha. Nekztan wejtquiz cjichic̈ha: “Saulo jila, wilta cherñim cjequic̈ha”. Jalla nii orapacha wejrqui cherñi cjissinc̈ha. Nekztan Ananías kjutñi cherzinc̈ha. \v 14 Jalla nekztanaqui Ananiasqui wejtquiz cjichic̈ha: “Tuquitanpacha uc̈hum ejpnacz̈ Yoozqui am illzic̈ha, niiz̈ pinsita zizajo, niz̈aza niiz̈ ancha zuma Majch cherajo, niz̈aza niiz̈ jora nonz̈najo. \v 15 Niz̈aza amqui niiz̈ puntuquiztan paljayaquic̈ha tjapa tii muntuquiz z̈ejlñi z̈oñinacz̈quiz. Niz̈aza ninacz̈quiz amiz̈ chertanaca, niz̈aza amiz̈ nonztanaca declaraquic̈ha. \v 16 Jaziqui apura z̈aaz̈na, Yooz Jilirz̈quin tjapa kuztan cjee, am ujnaca pertunta cjisjapa. Niz̈aza bautista cjee”. \p \v 17 ‛Wiruñaqui Jerusalén watja quejpchinc̈ha. Jalla nuz̈ quejpz̈cu, timpluquin ojkchinc̈ha Yoozquin mayizizjapa. Jalla nuz̈ mayizican Yoozqui tsjii chjuuz̈taz̈okaz wejt kuzquiz tjonskatchic̈ha. \v 18 Nekztan Yooz Jiliri cherchinc̈ha. Niz̈aza Yooz Jiliriqui wejtquiz cjichic̈ha: “Tii Jerusalén wajtquiztan apura ulna. Amiz̈ wejt puntuquiztan chiita takunaca anaz̈ nonz pecc̈ha”. \v 19 Nekztanaqui wejrqui cjichinc̈ha: “Wejt Jiliri, ninacaqui zizza weriz̈ ojklaytanacaqui. Tjapa ajcz kjuyaran ojklayiñtac̈ha, amquin criichinaca kjurcan. Jalla nii criichinaca wachtiquiztan, wejrqui ninaca wjajtkatchinc̈ha. \v 20 Niz̈aza am puntu declarñi Esteban conan, wejrqui nicju tsijtsi z̈elatuc̈ha. Niz̈aza wejt kuzmi tjapa kuztac̈ha nii conan. Niz̈aza nii conñi z̈oñinacz̈ zquitinaca cwitichinc̈ha”. \v 21 Pero Yooz Jiliriqui wejtquiz chiiz̈inchic̈ha, tuz̈ cjican: “Oka amqui. Az̈kquin nacjuñta wajtchiz z̈oñinacz̈quin am cuchnac̈ha”. \s1 PABLUZ̈TAN COMANDANTI JILIRZ̈TAN \p \v 22 Jalla niicama z̈oñinacaqui Pabluz̈ paljayta taku nonzic̈ha. Nekztanaqui kjawi kallantichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¡Ticzla tii z̈oñiqui! ¡Ana z̈ejtz waquizic̈ha! \p \v 23 Jalla nuz̈ tirapan kjawcan, persun zquitinaca wewcwewcz̈inchic̈ha, polvo z̈ketinchizakazza. \v 24 Jalla niz̈tiquiztan zultatz̈ jiliriqui mantichic̈ha, Pablo cuartelquin majkz̈najo. Niz̈aza mantichic̈ha, Pablo wjajtz̈cu mazkatzjapa, “¿Kjaz̈tiquiztan nii z̈oñinacaqui niiz̈ quintra niz̈ta kjaw?” jalla nii puntuquiztan zizjapa. \v 25 Pablo wjajtzjapa c̈hejlz̈taz̈ cjen, Pabluqui nekz z̈ejlñi tenientiz̈quiz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Ima zumpacha zizcan, ¿tsjii roman z̈oñi wjajtz waquiziya? Anapaz̈ waquizic̈ha. \p \v 26 Jalla nii taku nonz̈cu, nii tenientiqui niiz̈ comandantiz̈quiz ojkchic̈ha, nii puntu mazjapa. Jalla nekztanaqui tuz̈ cjichic̈ha: \p —Tii z̈oñiqui roman z̈oñipanzac̈ha. Anaz̈ c̈hjulumi niz̈taqui kjaz̈ cjila. \p \v 27 Nekztanaqui nii comandante jiliriqui Pabluz̈quin macjatz̈quichic̈ha. Nekztan pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Roman z̈oñim panj amya? \p Pabluqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jesalla. \p \v 28 Nekztan nii comandantiqui cjichic̈ha: \p —Wacchi paaz wejrqui pacchinpanc̈ha roman wajtchiz z̈oñi cjisjapaqui. \p Nekztan Pabluqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrqui nastiquiztanpacha roman wajtchiz z̈oñtc̈ha. \p \v 29 Jalla nuz̈ Pabluz̈ taku nonz̈cu, nii Pablo wjajtajo mantita zultatunacaqui nuz̈quiz wir kjutñi atzic̈ha. Niz̈aza Pablo roman z̈oñi zizcu, nii comandantiqui nii wjajtzjapa c̈hejlchiz̈ cjen, tsucchi quirchic̈ha. \s1 PABLUQUI JUDIO JILIRINACZ̈QUIZ PRISINTISKATCHIC̈HA \p \v 30 Niiz̈ jaka taz̈uqui nii comandantiqui ancha ziz pecatc̈ha Pabluz̈ puntuquiztan. Ultimu, ¿kjaz̈tiquiztan nii judío z̈oñinacaqui Pablo conkatz pecatjo? Jalla nekztan Pablo c̈hejlta carina apakz̈inchic̈ha. Niz̈aza timplu chawc jilirinacami wajt jilirinacami juntjapznajo mantichic̈ha. Jalla nuz̈ juntjapztiquiztan nii comandantiqui Pablo ninacz̈ yujcquin prisintisjapa chjitchic̈ha. \c 23 \p \v 1 Nekztanaqui Pabluqui nii ajczi jilirinacz̈ kjutñi cherzic̈ha. Jalla nuz̈ cherz̈cu, tuz̈ cjichic̈ha: \p —Jilanaca, wejt kuzquiz zizuc̈ha, tii noojcama wejrqui Yooz yujcquiziqui walika kamchinc̈ha, nii. \p \v 2 Nuz̈ chiitiquiztan, Ananías cjita chawc jiliriqui Pabluz̈ z̈cati z̈ejlñi z̈oñz̈quiz mantichic̈ha Pabluz̈ atquiz kijchnajo. \p \v 3 Pabluzti kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Pizc kuzziz z̈oñi, Yoozqui am casticaquic̈ha. Amqui tekz julzamc̈ha, uc̈hum lii jaru wejr jusjizjapa. Jaziqui, ¿kjaz̈tiquiztan amqui uc̈hum lii quintra wejr kijchnajo mantichamtajo? \p \v 4 Jalla nii z̈ejlñi z̈oñinacaqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Jalla nuz̈ Yooz chawc jiliriqui chayskazkaya? \p \v 5 Nekztan Pabluqui cjichic̈ha: \p —Jilanaca, anal wejrqui zizatuc̈ha tiiqui Yooz chawc jiliriz̈laja, jalla nii. Cjijrta Yooz takuqui tuz̈ cjic̈ha: “Tsjii wajt jilirz̈ quintraqui anac̈ha chiizqui”. \p \v 6 Jalla nekztanaqui Pabluqui naazic̈ha, parti ajczñi z̈oñinacaqui saduceo partiquiztantac̈ha, niz̈aza parti ajczñi z̈oñinacazti fariseo partiquiztantac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan altu jorz̈tan nii z̈oñinacz̈quiz paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jilanaca, fariseo parti z̈oñtc̈ha wejrqui. Wejt familiaqui fariseo partizakazza. Tsjii noojiqui ticzi z̈oñinacaqui jacatataquic̈ha. Jalla nii tjuñi wejrzakal tjewznuc̈ha. Jalla nii puntuquiztan anc̈hucqui wejr jusjic̈ha. \p \v 7 Jalla nuz̈ chiitiquiztan fariseo partinacz̈tan saduceo partinacz̈tan porapat aptjapzic̈ha. Nekztanaqui nii ajczñi z̈oñinacaqui t'akzic̈ha. \v 8 Nii saduceo z̈oñinacazti cjiñitac̈ha, “Ticziquiztanaqui anaz̈ wira jacatatasac̈ha. Niz̈aza anaz̈ anjilanacami zajranacami z̈elasac̈ha”, nuz̈ cjiñitac̈ha. Nii fariseo z̈oñinacazti jacatatz puntumi anjilanacz̈ puntumi, zajranacz̈ puntumi, tjapa nii puntunaca criiñitac̈ha. \v 9 Jalla niz̈tiquiztan altu jorz̈tan ch'aasi kallantichic̈ha. Nekztan tsjii kjaz̈ lii tjaajiñi maestronacaqui tsijtsic̈ha. Ninacaqui fariseo partiquiztantac̈ha. Ninacaqui paljaychic̈ha tuz̈ cjican: \p —Tii z̈oñz̈quiz ana c̈hjul ujmi wachuc̈ha wejrnacqui. Cunamit tsjii anjilac̈ha Pabluz̈quiz chiiz̈inchini, uz̈ ispirituz̈laj tiiz̈quiz chiiz̈inchi. \p \v 10 Juc'ant juc'ant ch'aascan aptjapsic̈ha. Jalla nuz̈ cjen comandante jiliriqui eksnatc̈ha Pablo chjojritz̈ta cjec̈haj, jalla nii. Nekztan nii comandantiqui zultatunacz̈quiz mantichic̈ha nii judionacz̈ taypiquiztan Pablo jwescu wilta cuartilquin chjichajo. \p \v 11 Niiz̈ jaka zeztaz̈u nii arama Yooz Jiliriqui Pabluz̈quiz jecz̈quichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Pablo, tjup kuzziz cjee. Jaknuz̈ tii Jerusalén wajtquiz wejt puntuquiztan paljayc̈hamz̈laja, niz̈aza Rom wajtquin wejt puntuquiztan paljaystanc̈ha. \s1 PABLO CONZ KAZTA \p \v 12 Jalla niiz̈ jaka taz̈uqui tsjii kjaz̈ judío z̈oñinacaqui Pablo conzjapa juramentuz̈tan tsjii acuerduquiz asiptassic̈ha. “Pablo ana ticznaquiz̈ niiqui, wejrnac contal cjeec̈ha”. Nuz̈ cjican asiptassic̈ha. Niz̈aza ninacaqui palt'assic̈ha ninacpora, tuz̈ cjican: \p —Anaz̈ c̈hjul c̈hjerimi lujls, Pablo conañcama, —jalla nii. \p \v 13 Jalla nii parla asiptiñi z̈oñinacaqui pusi tunc jilatac̈ha. \v 14 Niz̈aza ninacaqui mazñi ojkchic̈ha timplu chawc jilirinacz̈quinami niz̈aza wajt jilirinacz̈quinami. Ninacz̈quiz mazzic̈ha tuz̈ cjican: \p —Tsjii acuerduquiz asiptassinc̈ha tuz̈ cjican: “Pablo ana ticznaquiz̈ niiqui, wejrnac contal cjeec̈ha”. Niz̈aza palt'assinc̈ha wejrnacpora, tuz̈ cjican: “Anaz̈ jecmi c̈hjul c̈hjerimi lujls, Pablo conañcama”, jalla nii. \v 15 Jaziqui anc̈hucqui parti jilirinacz̈tanami nii comandante jilirz̈quiztan nii Pablo mayaquic̈ha, tuz̈ cjican: “Wilta Pablo cuchanz̈calla wejtnacaquin. Wejrnacqui Pabluz̈ puntuquiztan tsjan zumpacha intintiz pecasuc̈ha”. Jalla nuz̈ cjican Pablo mayaquic̈ha. Wejrnacqui listuz̈ cjeec̈ha Pablo conzjapa. Ima anc̈hucaquiz irantiz̈can, wejrnacqui nii Pablo conac̈ha. —Jalla nuz̈ cjichic̈ha. \p \v 16 Jalla nekztanaqui Pabluz̈ cullaca majchqui Pablo conz puntuquiztan nonzic̈ha. Jalla nii nonz̈cuqui cuartilquin ojkchic̈ha Pabluz̈quiz mazñi. \v 17 Nekztanaqui Pabluqui tsjii zultatz̈ teniente kjawzic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Tii tjowa chjicha comandantiz̈quin. Tiiqui quintuchizza. \p \v 18 Nekztanaqui nii teniente nii tjowa chjitchic̈ha tuz̈ cjican: \p —Nii Pablo prisita z̈oñiqui wejr kjawzic̈ha. Nekztan wejtquiz chiichic̈ha tii tjowa amquin chjichajo. Tiiqui amquiz quint'iz pecc̈ha. \p \v 19 Nekztan nii comandantiqui kjarcu tanz̈cu nii tjowa tsjii latu chjitchic̈ha. Jalla nekztan pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿C̈hjulum amqui wejtquiz chiiz pecya? \p \v 20 Jalla nekztanaqui tjowaqui kjaazic̈ha tuz̈ cjican: \p —Judío z̈oñinacaqui tsjii acuerduquiz asiptassic̈ha. Jaka wenz amquiztan mayaquic̈ha Pablo chjitzjapa judío jilirinacz̈ yujcquin. Jalla tuz̈ mañz̈tan mayaquic̈ha, “Wejrnacqui Pabluz̈ puntuquiztan tsjan zumpacha intintiz pecasuc̈ha”. Jalla nuz̈ cjican mayaquic̈ha. \v 21 Amzti ana ninacz̈quiz juyzu paaz waquizic̈ha. Tsjii pusi tunc jil z̈oñinacaqui juramentuz̈tan tsjii acuerduquiz asiptassic̈ha, tuz̈ cjican: “Pablo ana ticznaquiz̈ niiqui, wejrnac contal cjeec̈ha”. Niz̈aza ninacpora palt'assic̈ha, tuz̈ cjican: “Anac̈ha c̈hjeri lujls Pablo conañcama”. Nii z̈oñinacaqui c̈hjojziz̈ tjewz̈a Pablo irantisquizcama. Anzpacha listuc̈ha, amiz̈ asiptita takukaz tjewz̈a. \p \v 22 Jalla nii quintu nonz̈cu nii comandantiqui nii tjowa cuchanchic̈ha. Niz̈aza mantichic̈ha: \p —Anaz̈ jecz̈quizimi amiz̈ quint'itaqui chiichiyaquic̈ha, —jalla nuz̈ cjican cuchanchic̈ha. \s1 PABLUQUI FELIX CJITA JILIRZ̈QUIN CUCHANTA \p \v 23 Jalla nekztanaqui nii comandantiqui pucultan teniente kjawzic̈ha. Jalla nuz̈ kjawz̈cu tsjii ortina mantichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Zultatunaca tuz̈ tjaczna, paa patac zultatu kjojchiñ ojkñijapa, niz̈aza pakallawk tunca zultatu cawallquiz yawchi ojkñijapa, niz̈aza paa patac zultatu lanziz̈tan ojkñijapa. Ispir ora listu tjacz̈ta cjequic̈ha Cesarea watja ojkzjapa. \v 24 Niz̈aza tsjii cawallu tjaczinaquic̈ha Pablo yawchi chjitzjapa. Niz̈aza Pablo chjichaquic̈ha ana c̈hjulu kjaz̈ cjiz̈cu. Nekztanaqui Félix cjita chawc jilirz̈quiz intirjaquic̈ha. —Jalla nuz̈ mantichic̈ha nii comandantiqui. \p \v 25 Niz̈aza nii Pablo chjichñi zultatunacz̈tan tsjii carta apaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p \v 26 “Al señor excelentísimo chawc jiliri Félix: Wejrqui amquin tsaanuc̈ha; Claudio Lisias wejrtc̈ha. \v 27 Judío z̈oñinacaqui tii z̈oñi preso tanchic̈ha. Niz̈aza conz cjichitakalc̈ha. Jalla tiiqui roman z̈oñic̈ha. Jalla nii zizcu, wejrqui zultatunacz̈tan ojkchinc̈ha, tii liwrii. Wejr irantan, judío z̈oñinacaqui tii conzmayatac̈ha. \v 28 Wejrqui ziz pecatuc̈ha, ultimu kjaz̈tiquiztan nii judío z̈oñinacaqui tii conkatz pecatjo, jalla nii. Niz̈tiquiztan judío jilirinacz̈ yujcquin chjitchinc̈ha. \v 29 Nekztanaqui zizzinc̈ha nii judionacz̈ lii puntuquiztankaz tii quintra uj tjojtunchic̈ha. Anaz̈ conz razunami niz̈aza ana carsilquiz chawjcz razunami z̈elatc̈ha tii judionacz̈quiztanaqui. \v 30 Jalla nekztanaqui nii judío z̈oñinacaqui tsjii acuerduquiz asiptassitakalc̈ha tii Pablo conzjapa. Jalla nii zizcu, nekztan wejrqui amquin apura cuchanz̈cuc̈ha. Niz̈aza niiz̈ta quintra z̈oñinacz̈quiz mantichinc̈ha, am yujcquiz parlajo, c̈hjul puntuquiztan quintra aptazaja, jalla nii. Jalla nuz̈ukazza”. \p \v 31 Jalla nekztanaqui ortin jaru zultatunacaqui ween Pablo chjitchic̈ha, Antípatris cjita watjacama. \v 32 Niiz̈ jaka taz̈uqui kjojchiñ ojkñi zultatunacaqui cuartilquin quejpz̈quichic̈ha. Cawallquiz ojkñi zultatunacakaz tira Pabluz̈tan ojkchic̈ha. \v 33 Cesarea watja irantiz̈cu, carta tjaachic̈ha chawc jilirz̈quiz. Niz̈aza nii jilirz̈quiz Pablo intirjichic̈ha. \v 34 Carta liiz̈cu, nii chawc jiliriqui Pablo pewczic̈ha, jakzi wajtchiz z̈oñitaz̈laja, jalla nii. Cilicia wajtchiz z̈oñi, nii zizcu, \v 35 tuz̈ cjichic̈ha: \p —Am quintra aptazñi z̈oñinacaz̈ tjonchiz̈ cjen, am puntuquiztanaqui wejrqui atintac̈ha. \p Nekztanaqui nii jiliriqui mantichic̈ha Herodes pajk kjuyquiz Pablo zuma wijilta z̈elajo. \c 24 \s1 PABLUQUI FELIX YUJCQUIZ PRISINTICHIC̈HA \p \v 1 Nekztan pjijska tjuñquiztan, Ananías cjita timplu chawc jiliriqui Cesarea watja irantichic̈ha Jerusalén wajt jilirinacz̈tanami niz̈aza tsjii Tértulo cjita tjurt'iz̈iñi awjatz̈tan. Jalla ninacaqui chawc jilirz̈ yujcquin prisintichic̈ha Pabluz̈ quintra chawc uj tjojtunzjapa. \v 2 Tsjii audiencia cjetz̈tanaqui jilirz̈ yujcquiz Pablo chjichtatac̈ha. Nekztan nii Tértulo tjurt'iz̈iñi awjatuqui Pabluz̈ quintra chii kallantichic̈ha tuz̈ cjican: \p —Wejt excelentísimo chawc jiliri: Walikazza wejt watjaqui, niz̈aza cuntintu kamasuc̈ha. Sparaquic̈ha amquin. Am walja zizñiz̈ cjen zuma irpiñamc̈ha wejtnacaquiz. C̈hjul necesidad z̈ejlc̈haja, jalla nii atintichamc̈ha. \v 3 Tjapa watjanacquin amiz̈ uchta obranacquiztan ancha sparaquiz̈ cjiwc̈ha, zuma excelentísimo Félix. Niz̈aza tjapa z̈oñinacaqui nuz̈ amquiz sparaquic̈ha cjiñipanc̈ha. \v 4 Wejrqui am ana ancha molistis pecuc̈ha, tii puntuquiztankaz am atintalla. Niz̈aza tsjii ratu wejt taku nonz̈nalla. \v 5 Nuc az̈ka kamcan, wejrnacqui zizzinc̈ha, tii z̈oñiqui wira anawalipanc̈ha. Niz̈aza tjapa kjutñi judío z̈oñinacaz̈ aptjapc̈ha, t'aka t'aka. Niz̈aza tiiqui walja achac̈ha nii nazaren cjita t'akquiztan. \v 6 Niz̈aza wejtnaca timpluquin yekja wajtchiz z̈oñi luskatz yanchic̈ha. Jalla niz̈ta anawalipanc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan wejrnacqui tii preso tanchinc̈ha. Niz̈aza wejtnac lii jaru tii z̈oñi casticskatz pecatuc̈ha. \v 7 Nii Lisias cjita comandantizti fuerziiz̈cu wejtnacaquiz mitissic̈ha. Tama zultatunacz̈tan tii kjañchic̈ha. \v 8 Nekztanaqui nii comandantiqui wejrnacqui tii z̈oñz̈ uj tjeezjapa tekzi am yujcquiz tjonkatc̈ha. Jazic amza tii pewcz̈na. Jalla nekztanaqui tiiz̈quiztanpacha zizaquic̈ha wejrnaca ultim werara chiichinc̈ha, wejtnacaz̈ tjojunta uj puntuquiztan zumpacha zizaquic̈ha. Tii z̈oñiqui walja ujchizza. \p \v 9 Nii z̈ejlñi judío z̈oñinacaqui cjichizakazza: \p —Tiiz̈ chiita takunaca werarac̈ha. \p \v 10 Nekztanaqui nii chawc jiliriqui kjara waytiz̈cu Pablo chiikatchic̈ha. Jalla nuz̈ cjen Pablo paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Nuc az̈k wata tekz tii nacionquiz amqui jiliri tsijtsamc̈ha. Jaziquiz wejrqui ancha cuntintuc̈ha am yujcquiz tjurt'izjapaqui wejt puntuquiztan. \v 11 Ampacham wejt puntuquiztan averiguasac̈ha. Tuncapan tjuñikaz weriz̈ irantisquitaqui, nii Jerusalén wajtquin Yoozquin sirwizjapa tjonchintac̈ha. \v 12 Anaz̈ jec z̈oñimi wejr z̈oñz̈tan ch'assñi cherchiqui, niz̈aza wejrqui ana z̈oñinaca aptjapchinc̈ha, Jerusalén wajtquizimi. \v 13 Tii wejt quintra z̈oñinacaqui anaz̈ c̈hjul ujmi amquiz tjeezñi atc̈ha. \v 14 Jalla tiic̈ha ultim weraraqui. Wejrqui wejtnac ejpnacz̈ Yoozpacha sirwuc̈ha Yooziz̈ tjeez̈ta kamaña jaru. Jalla nii Yooz kamañaqui yekjaz̈ t'aka cjic̈ha tinacaqui. Niz̈aza wejrqui criyuc̈ha tjapa Moisés cjijrta liimi, niz̈aza tjapa profetz̈ cjijrta Yooz takunacami. \v 15 Niz̈aza criyuc̈ha Yoozqui ticziquiztan jacatatskataquic̈ha zuma kamñi z̈oñimi ana zuma kamñi z̈oñimi. Jalla nii jacatatz tjuñi tjewznuc̈ha, tinacami niz̈azakaz̈ tjewz̈a. \v 16 Jalla nuz̈ tjewz̈can, Yooz yujcquizimi z̈oñz̈ yujcquizimi wejt kuz zuma iwjt'ican persunpacha cwitasuc̈ha, ana ujchiz cjisjapa. \p \v 17 ‛Tsjii kjaz̈ watanaca yekja nacionaran wejr cjklayz̈quichinc̈ha. Jalla nuz̈ ojklayz̈cu wejrqui wejt persun yoka quejpchinc̈ha, limosnami ofrendanacami timpluquin uchjapa. \v 18 Jalla nuz̈ paan, tsjii kjaz̈ Asia provinciaquiztan tjonchi judionacaqui wejttan zalchic̈ha. Timpluquin z̈ejlchinc̈ha judíoz̈ cuzturumpi jaru paacan. Timpluquin z̈oñinacaqui anatac̈ha wacchi, niz̈aza anatac̈ha c̈hjulumi aptazzi. \v 19 Jalla nii Asiaquiztan tjonchi judionacaqui jalla ninacz̈la tekziqui am yujcquiz prisintisquizlani wejt quintraqui, c̈hjul uj paatuc̈haja, jalla nii. Ninacaqui tsjii uj tjeeznac̈haj niiqui, tekz am yujcquiz tjeez̈la. \v 20 Jalla nii ana atchucaz̈laj niiqui, tii z̈ejlñi z̈oñinacaj weriz̈ paata uj kjanacama chiilalla. Wejr judío jilirinacz̈ yujcquiz z̈elan, uj paachinz̈laj niiqui kjanaj chiilalla. \v 21 Judío jilirinacz̈ yujcquiz z̈ejlcan, tiikaz altu jorz̈tan chiichinc̈ha: “Ticziquiztan jacatatz tjuñi tjewznuc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan tonj anc̈hucqui wejr jusjic̈ha”. Jalla niikazza weriz̈ chiitaqui. —Nuz̈ cjican Pabluqui chiichic̈ha. \p \v 22 Jalla nuz̈ nonz̈cu, Félix chawc jiliriqui nii cjetz̈ta audiencia nuz̈quiz suspintiskatchic̈ha. Nii jiliriqui Yooz jicz puntuquiztan zuma zizzic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Pabluz̈ quintra z̈oñinacz̈quiziqui ana juyzu paachic̈ha. Nekztan cjichic̈ha: \p —C̈hjulorat Lisias comandante tjonac̈haja, jalla nekztanz̈ tii anc̈huca quijaqui wilta atintita cjequic̈ha. Nii nooj azquitz̈ta cjequic̈ha. \p \v 23 Nekztanaqui Félix chawc jiliriqui teniente capitanz̈quin mantichic̈ha Pablo tira kjuyquiz chawjcta cwitajo. Pero Pabluz̈ amigonacz̈quiz permiso tjaachic̈ha, Pablo atintizjapa. \p \v 24 Tsjii kjaz̈ majquiztan Félix chawc jiliriqui Drusila cjiti tjunatan tjonz̈quichic̈ha Pabluz̈ taku nonzjapa. Jalla naaqui judioquiztan z̈ontac̈ha. Nekztanaqui Pablo kjawzñi mantichic̈ha. Niiz̈ yujcquiz prisintiz̈cu, Pabluqui Jesucristuz̈quin kuzziz puntuquiztan paljaychic̈ha. \v 25 Nii jiliriz̈ nonznan, Pabluqui parlichic̈ha tii c̈hjep puntuquiztan: Yooz zuma kamaña puntuquiztan, niz̈aza persun kuz zuma irpiz puntuquiztan, niz̈aza Yooz casticz tjuñi puntuquiztan. Jalla nii parlita nonz̈cu Félix chawc jiliriqui muzpa tsucchic̈ha. Nekztanaqui cjichic̈ha: \p —Oka amqui. Wejttaz̈ timpu z̈elan, wilta am kjawznac̈ha. \p \v 26 Félix chawc jiliriqui “paaz pac jaa” cjican jalla nuz̈ Pabluz̈quiztan pecatc̈ha. Paaz pactiquiztan Pabluqui cuchtaz̈ cjitasac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan nii jiliriqui kjaz̈ wilta Pablo kjaw kjawatc̈ha, “Cunamiz̈ paaz pacasa jaa” cjican. Pablo kjawz̈cu, niiz̈tan parlichic̈ha. \v 27 Félix jiliriqui judionacz̈ kuz wali cjiskats pecatc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Pablo preso ecchic̈ha. Pizc wata nuz̈ watchic̈ha. Jalla nekztanaqui Félix chawc jiliriqui niiz̈ puestuquiztan ulanchic̈ha. Nii puestuquiz tsjiizuñ luzzic̈ha, Porcio Festo cjita tjuuchiztac̈ha. \c 25 \s1 PABLUQUI FESTUZ̈ YUJCQUIZ PRISINTICHIC̈HA \p \v 1 Festuqui chawc jilirz̈ puestuquiz luzcu, niiz̈ c̈hjep majquiztan Cesarea wajtquiztan Jerusalén watja ojkchic̈ha. \v 2 Jalla nicju timplu chawc jilirinacami walja acha wajt jilirinacami, jalla ninacaqui Pabluz̈ quintra quijchic̈ha. \v 3 Niz̈aza rocchic̈ha: \p —Tsjii favora paalla —cjican. —Tii Jerusalén watja Pablo cuchanz̈calla. \p Nii oraqui ninacz̈ kuzquiz pinsichic̈ha, Pablo jiczquiz tjonan conzjapa. \v 4 Nekztanaqui Festo chawc jiliriqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Pabluqui Cesarea wajtquin preso z̈ejlc̈ha. Tsjii kjaz̈ majquiztan wejrpachal quepac̈ha nicju. \v 5 Jaziqui anc̈huca jilirinacaqui wejttan chica Cesarea ojkla. Jalla nicju nii z̈oñiqui ujchizpanz̈laj niiqui, jalla niiz̈ uj tjeezpanikazza anc̈hucalaqui. \p \v 6 Nii Festo jiliriqui quinsakal tjuñiz̈laj uz̈ tunca tjuñiz̈laj, jalla nuz̈ z̈ejlchic̈ha Jerusalén wajtquiz. Jalla nekztanaqui Cesarea watja quejpchic̈ha. Niiz̈ jaka taz̈uqui niiz̈ jusjiz oficinquiz luzzic̈ha. Jalla nekztan Pablo zjijcajo mantichic̈ha. \v 7 Pablo zjijctiquiztan Jerusalén wajtquiztan tjonchi judionacaqui jusjiz oficinquiz luzzizakazza. Pabluz̈ muytata tsijtscu, wali chawc ujnaca tjojtunchic̈ha. Pero ana c̈hjul uj tjeezñi atchic̈ha. \v 8 Jalla nekztanaqui Pabluqui persuna tjurt'ican takunaca chiichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Wejrqui ana c̈hjul ujmi paachinpanc̈ha, ana judionacz̈ lii quintrami, niz̈aza ana timplu quintrami, niz̈aza ana roman chawc jilirz̈ quintrami. Anapan uj paachinc̈ha. \p \v 9 Nekztanaqui Festo jiliriqui judionacz̈ kuz wali cjiskatzjapa tsjii favora paaz pecatc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Pabluz̈quiz pewczic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Jerusalén watjam okasaya? Jalla nicju am quintra quijta puntuquiztan atintasac̈ha. \p \v 10 Jalla niz̈tiquiztan Pabluqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Roman chawc jilirz̈ jusjiz oficinquiz z̈eluc̈ha. Tekzpacha wejrqui jusjita cjistanc̈ha. Amqui zumpacham zizza wejt puntuquiztan. Wejrqui ana c̈hjul ujmi paachinc̈ha tii judionacz̈ quintrami. \v 11 Jaziqui wejrqui ujchizpanc̈halaj niiqui, casticta cjis anal jiwjatuc̈ha. Niz̈aza uj paachiz̈ cjen ticz waquizic̈haj niiqui, ticzmi anal jiwjatuc̈ha. Pero wejt quintra tjojtunta ujnacami ultimu ana tjeezkattac̈ha. Niz̈tiquiztan anaz̈ nii judionacz̈ kjarquiz wejr intirjita cjesac̈ha. Jaziqui roman chawc jilirz̈quinpan watz mayuc̈ha wejt puntuquiztan zumpacha arreglita cjisjapa. \p \v 12 Jalla nekztanaqui Festo jiliriqui niiz̈ tantiiñinacz̈tan palt'ichic̈ha. Jalla nuz̈ palt'iz̈cu, Pabluz̈quiz chiichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Amqui roman chawc jiliriz̈quin watz maychamc̈ha. Jaziqui jalla nii jilirz̈quinpanikam watac̈hani. \s1 PABLUQUI AGRIPZ̈ YUJCQUIZ PRISINTICHIC̈HA \p \v 13 Jalla tsjii kjaz̈ majquiztan tsjii Agripa cjita chawc jiliriqui Cesarea watja tjonchic̈ha Berenice cjiti tjunatan. Jalla ninacaqui tjonchic̈ha Festo tsaanzjapa. \v 14 Jalla nicju tsjii kjaz̈ maj kaman Festo jiliriqui ninacz̈quiz quint'ichic̈ha Pabluz̈ puntuquiztan, tuz̈ cjican: \p —Tekz tsjii pres z̈oñi z̈ejlc̈ha, Félix jilirz̈quiztanpacha. \v 15 Wejrqui Jerusalén wajtquiz z̈elan, timplu jilirinacami wajt jilirinacami jalla ninacaqui tii z̈oñz̈ quintra quijchic̈ha. Ninacaqui wejtquiz tii z̈oñi conkatz pecatc̈ha. \v 16 Jalla niz̈tiquiztan wejrqui kjaazinc̈ha tuz̈ cjican: “Romanz̈ liiqui tuz̈ cjic̈ha: Quijta z̈oñz̈tan quijñi z̈oñz̈tan pucultan declarskatzpanikazza, c̈hjulut watc̈haja, jalla nii. Nekztan nii quijta z̈oñiqui persun takunacz̈tan tjurt'asac̈ha werarquiztanaqui. Nekztan chawc ujchizlaj niiqui, contaz̈ cjesac̈ha”. \v 17 Jalla niz̈tiquiztan ninacaz̈ tiwc tjonchiz̈ cjen, ana timpu pertiz̈cu, niiz̈ jaka taz̈uqui quija atintichinc̈ha wejt jusjiz oficinquiz. Nii quijta z̈oñi zjijcajo mantiz̈cu zuma atintichinc̈ha. \v 18 Nii quijñi z̈oñinacaqui prisintichizakazza. Wejrqui pinsichintac̈ha, ninacac chawc ujpan nii z̈oñz̈quiz tjeeznaa, cjican. Ultimu ninacazti ana c̈hjul chawc ujmi tjeezkati atchic̈ha. \v 19 Nii z̈oñz̈ quintra chiichic̈ha religión puntuquiztankaz. Tsjii Jesusa cjita z̈oñiqui ticzic̈ha. Pabluzti “Z̈ejtc̈ha niiqui” cjiñitakalc̈ha. \v 20 Wejrqui niz̈ta quija atintizjapa anal zuma zizatuc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan Pabluz̈quiz pewczinc̈ha, tuz̈ cjican: “¿Jerusalén watja okasay? Jalla nicju tii am quintra quij puntuquiztan atintasac̈ha”. Jalla nuz̈ chiichinc̈ha wejrqui. \v 21 Jalla nekztanaqui niiqui maychic̈ha roman chawc jilirz̈quin watzjapa. Jalla niz̈tiquiztan Augusto cjita chawc jilirz̈quin watajo mantichinc̈ha. Niz̈aza tirapan preso z̈elajo mantichinc̈ha, c̈hjulorat chawc jilirz̈quin mantichuca cjec̈haja, jalla niicama. \p \v 22 Jalla nekztanaqui Agripa jiliriqui Festo jilirz̈quiz cjichic̈ha: \p —Wejrzakal nii z̈oñz̈ razuna nonz pecuc̈ha. \p Festo jiliriqui kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jakapacham nonznaquic̈ha. \p \v 23 Niiz̈ jaka taz̈uqui Agripa cjita jiliriqui Berenice cjiti tjunatan pajk audiencia kjuyquin luzquichic̈ha, ancha zuma honorchiz. Zultatz̈ jilirinacz̈tanami wajt jilirinacz̈tanami luzzizakazza. Nekztanaqui Festo jiliriqui Pablo zjijcajo mantichic̈ha. \v 24 Pablo zjijctiquiztan Festo jiliriqui tuz̈ paljaychic̈ha: \p —Agripa chawc jiliri, niz̈aza tekz ajczi zuma z̈oñinaca. Tekzic̈ha tii z̈oñiqui. Walja judionacaqui tii z̈oñz̈ quintra chiichic̈ha Jerusalén wajtquinami tii Cesarea wajtquizimi. Jalla ninacaqui wejr rocrocchic̈ha tii z̈oñi conzjapa, “Tii z̈oñiqui ana z̈ejtz waquizic̈ha” cjican. \v 25 Wejrpacha tii zuma pewcpewcz̈cu, anapan c̈hjul uj wac̈hi atchinc̈ha, ticzkatajo. Niz̈aza tiiqui roman chawc jilirz̈quin watz maychic̈ha jusjita cjeyajo. Jalla nuz̈ maytiquiztan tantiiz̈cu, watajo mantichinc̈ha. \v 26 Wejrqui roman chawc jilirz̈quin ¿c̈hjul puntut tii z̈oñz̈ puntuquiztanaqui cjijras? Anal zizuc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan am yujcquiz prisintiskatuc̈ha, señor Agripa, wejt chawc jiliri. Niz̈aza tjapa anc̈hucaquiz prisintiskatuc̈ha. Jaziqui anc̈hucqui tii z̈oñi zumpachaz̈ pewcz̈ina. Nekztan wejrqui aptac̈hani c̈hjul puntut cjijras, nii. \v 27 Tii pres z̈oñz̈ quintra puntuquiztan kjanapacha cjijrz waquizic̈ha. Ana niz̈ta cjijraquiz̈ niiqui, anapal cuchñi atasac̈ha. —Jalla nuz̈ paljaychic̈ha Festo jiliriqui. \c 26 \s1 PABLUQUI TJURT'IÑI TAKUNACA WILTA CHIICHIC̈HA \p \v 1 Jalla nekztanaqui Agripa jiliriqui Pabluz̈quiz tuz̈ cjichic̈ha: \p —Amqui am persunquiztan zuma tjurt'iz taku chiya. \p Jalla nekztanaqui Pabluqui kjara chjinz̈cu paljayi kallantichic̈ha, tuz̈ cjican: \p \v 2 —Excelentísimo Agripa, chawc jiliri, ancha cuntintuc̈ha wejrqui, am yujcquiz wejt puntunaca werara chiizjapa. Judío z̈oñinacaqui wejt quintra ujnaca tjojtunchic̈ha. Jakniz̈laj nii werara chiyasac̈ha. \v 3 Amqui tjappacha uc̈hum judionacz̈ cuzturumpinaca zumam zizza. Niz̈aza uc̈humpora c̈hjul puntu ch'aasaj, nii ch'aastanacami zizza amqui. Jalla niz̈tiquiztanaqui wejrqui ancha cuntintuc̈ha, am yujcquiz tjurt'izjapaqui. Zuma pasinsistanz̈ nonz̈nalla. \p \v 4 ‛Tjapa judionacaqui weriz̈ kamta zizza. Wejt yokquiz ojklaytami niz̈aza Jerusalén wajtquiz ojklaytami jaknuz̈ ocjalquiztanpacha kamiñtaz̈laja, nii zizza tjapa judionacaqui. Ninacz̈tan kamiñtac̈ha. \v 5 Tjowanstiquiztanpacha fariseo t'akquiz z̈ejlchinc̈ha. Nii fariseo t'akaqui uc̈hum judionacz̈ lii jarupan walja estricto kamñic̈ha yekja judionacz̈ t'akanacquiztan cjenami. Jalla nii az̈ktan zizza nii wejt quintra judionacaqui. Jaziqui ninacakaj declarla, declarz pecc̈haj niiqui. \v 6 Tuquiqui Yoozqui uc̈hum tuquita ejpnacz̈quiz taku ecchic̈ha, ticziquiztan jacatatz puntu, jalla nii. Jalla nii jacatatzpan tjewznuc̈ha. Jalla nuz̈ weriz̈ tjewztiquiztan, judionacaqui wejt quintra quijchic̈ha. \v 7 Pero Israel wajtquiziqui wejtnac tuncapan t'akanacaqui Yooziz̈ ecta taku cumplis zakaz tjewz̈a. Jalla niz̈tiquiztan Yoozquin rispitñic̈ha, niz̈aza majiñami weenami niiz̈quin sirwic̈ha. Wejt chawc jiliri, jalla niipan tjewzñiz̈ cjen judionacaqui wejt quintra tjojktichic̈ha. \v 8 Anc̈hucmi zakaz criic̈hani, Yoozqui ticziquiztan z̈oñinaca jacatatzquic̈ha, nii. \p \v 9 ‛Tuquiqui wejrqui pinsiñtac̈ha, nii Nazaret wajtchiz Jesusiz̈quin criichi z̈oñinacz̈ quintra c̈hjul anawalinacami paaz waquizic̈ha. \v 10 Jalla nuz̈ wejrqui criichinacz̈ quintra anawalinaca paachinc̈ha Jerusalén wajtquin. Uc̈hum timplu jilirinacz̈ mantita jaru walja criichinaca carsilquiz chawjcskatchinc̈ha. Niz̈aza criichinaca conajo, wejr zakal taku utchinc̈ha. \v 11 Niz̈aza kjaz̈ wilta criichi z̈oñinaca sufriskatchinc̈ha, Jesucristuz̈ quintra chiikatzjapa, niz̈aza Jesucristuz̈quiztan quejpskatzjapa. Wejrqui niz̈tapacha paachinc̈ha judionacz̈ ajcz kjuyquizimi. Niz̈aza walja z̈awjwiñtac̈ha nii criichinacz̈ kjutñi. Jalla nuz̈ z̈awjz̈cu wejrqui criichinaca tani ojklayiñtac̈ha yekja watjaranami. \p \v 12 ‛Jalla niijapa Damasco watja ojkchinc̈ha, timplu chawc jilirinacz̈ mantita jaru. Niz̈aza ninacaqui wejtquiz carta credencial tjaachic̈ha, nii criichi z̈oñinaca tanzjapa. \v 13 Jiczquiz okan, taypur ora tiripintit arajpachquiztan tsjii wali pajk ispijuz̈takaz kjanz̈quichic̈ha, tjuñ siiquiztan juc'anti. Wejt muytatami wejt cumpant'iñi z̈oñinacz̈ muytatami kjanchic̈ha. \v 14 Niiz̈ cjen, wejrnacqui yokquiz tsucaña tjojtsinc̈ha. Nekztanaqui wejrqui tsjii jora nonzinc̈ha. Hebreo tawkquiztan wejtquiz paljayz̈quichic̈ha, tuz̈ cjican: “Saulo, Saulo, ¿kjaz̈tiquiztan am wejt quintramjo? Ampacha persun quintra paac̈ha. Tsjii wacaqui ar parz̈ quintra llawkz̈cu, persun janchiz̈ quintra paac̈ha, jalla niz̈ta irata am persun quintra paac̈ha”. Jalla nuz̈ paljayz̈quichic̈ha nii tsewctan chiiñi joraqui. \v 15 Nekztanaqui wejrqui pewczinc̈ha, tuz̈ cjican: “Wejt Jiliri, ¿ject amya?” Nekztan Yooz Jiliriqui wejtquiz cjichic̈ha: “Wejrtc̈ha Jesusitqui. Amqui wejt quintram paac̈ha. Wejrtc̈ha niitqui. \v 16 Z̈aaz̈na. Tsijtsna. Amqui wejr sirwaquic̈ha. Niz̈aza tii amiz̈ chertanacami declaraquic̈ha muzpa z̈oñinacz̈quiziqui. Wiruñaqui iyam cheraquic̈ha wejt puntuquiztan. Jalla nekztan tjapa wejt puntuquiztan parlaquic̈ha. Jalla niz̈tajapa am illzinc̈ha. Jalla nuz̈ cjen amquiz pariscuc̈ha. \v 17 Jaziqui am cuchnac̈ha ana judío z̈oñinacz̈quin wejt puntuquiztan parliz̈cajo. Nekztanaqui amiz̈ parlan, wejrqui am cwitac̈ha, judionacz̈quiztanami, niz̈aza nacjuñta z̈oñinacz̈quiztanami. \v 18 Nacjuñta z̈oñinacz̈quiz am cuchnac̈ha, wejt puntuquiztan parlajo. Jalla nuz̈ amiz̈ parlitiquiztan nii z̈oñinacz̈ kuzqui cjetz̈intaz̈ cjequic̈ha wejt puntu intintazajo, niz̈aza ana zumchiquiz kamajo, antiz zuma kamañquiz kamzjapa. Niz̈aza amiz̈ parlitiquiztan ninacaqui liwriita cjequic̈ha, Satanás cjita diabluz̈ mantita jaru ana ojklayajo, antiz Yooz mantita jaru ojklayajo. Niz̈aza wejtquin criyaquic̈ha, ninacz̈ ujnaca pertunta cjisjapa, niz̈aza Yooz kamaña tanzjapa parti Yooz illzta z̈oñinacz̈tan”. \p \v 19 ‛Nekztanaqui, Agripa chawc jiliri, nii arajpachquiztan paljayta takunaca catokchinc̈ha, nii jaru kamzjapa. \v 20 Primiraqui Damasco wajtquin z̈ejlñi z̈oñinacz̈quiz liwriiñi Yooz taku parli kallantichinc̈ha. Nekztanaqui Jerusalén wajtquin nii Yooz taku parlichinzakazza. Niiz̈ jaru Judea yokaran parlichinc̈ha. Niiz̈ jaru nacjuñta z̈oñinacz̈quin Yooz taku parlichinc̈ha. Judío z̈oñinacz̈quizimi ana judío z̈oñinacz̈quizimi tjappachquiz parlichinc̈ha, ninacz̈ kuznaca campiyajo, Yooz sirwiz quejpznajo, niz̈aza Yoozquin quejpztiquiztan zuma kamaña tjeez̈najo. \v 21 Jalla niz̈ta Yooz takunaca parlitiquiztan judío z̈oñinacaqui wejr preso tanchic̈ha timpluquiz, wejr conajo. \v 22 Anzcama Yoozqui wejr yanapc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan wejrqui tjurt'iñi kuzziz tii zuma Yooz taku parluc̈ha humilde z̈oñinacz̈quizimi pajk jilirinacz̈quizimi. Tuquitan Yooz taku parliñi profetz̈ chiita tawk jaru niz̈aza Moisés chiita tawk jaru, jalla niicama parluc̈ha. Jalla ninacaqui mazinchic̈ha, tuz̈ cjican: \v 23 “Cristuqui sufristanc̈ha ticzcama. Nekztan ticziquiztan jacatatstanc̈ha. Jalla niiqui primer ticziquiztan jacatatchi z̈oñic̈ha. Jalla nii Jesucristuz̈ cjen tii zuma liwriiñi Yooz takuqui parlitapantac̈ha uc̈hum wajtchiz z̈oñinacz̈quizimi yekja wajtchiz z̈oñinacz̈quizimi”. Jalla nii liwriiñi taku zaka wejr parluc̈ha. \s1 PABLUQUI AGRIPZ̈QUIZ CHIIZ̈INCHIC̈HA \p \v 24 Pablo jalla nuz̈ tjurt'iñi taku paljayan, Festo jiliriqui altu tawkz̈tan cjichic̈ha: \p —Pablo, ¡lucurataz̈takazza amqui! Zmali istutiiz̈cu, jalla niz̈tiquiztan lucurata cjissamc̈halani amqui. \p \v 25 Pabluqui kjaazic̈ha, tuz cjican: \p —Festo, zuma chawc jiliri. ¡Wejrqui anac̈ha lucuratqui! Antiz weriz̈ paljayta takunacac̈ha razunaqui, niz̈aza werarac̈ha. \v 26 Tekzimi Agripa chawc jilirimi z̈ejlc̈ha. Niimi zumaz̈ tii puntuquiztan zizza. Jalla niz̈tiquiztan wejrqui tjup kuztan tiiz̈ yujcquiz chiiz̈inuc̈ha. Tii Agripa chawc jiliriqui tjapa weriz̈ paljayta puntunacaqui zizzipanc̈ha. Niz̈aza tii puntunacaqui watchic̈ha tjapa z̈oñinacaz̈ zizan, anac̈ha tsjii chjojzak watchi quintu. \v 27 Señor Agripa, chawc jiliri, ¿profetaz̈ parlita takum criya? Amqui criiz̈ caa kal cjiwchiya. \p \v 28 Agripa chawc jiliriqui Pabluz̈quiz kjaazic̈ha, tuz̈ cjican: \p —¿Tsjii koluc takunacz̈tankam wejr cristiano cjiskatz pecya? \p \v 29 Nekztanaqui Pabluqui cjichic̈ha: \p —Tsjii kjaz̈ takunacz̈tan uz̈ wacchi takunacz̈tan wejrqui anc̈huc tuz̈ cristiano cjiskatz pecuc̈ha. Ammi niz̈aza tjapa tonj nonzñi z̈oñinacami wejr irataj cjisla. Jalla nuz̈ Yooz munañpaj cjeequi. Wejr irata Yoozquin criichej cjisla, pero ana tiz̈ta carinz̈tan mokta. \p \v 30 Jalla nuz̈ Pabluz̈ chiitan, tjappacha nii julzi z̈ejlñi jilirinacaqui tsijtsic̈ha, Agripa chawc jilirimi, niz̈aza Festo jilirimi, niz̈aza Berenice cjiti tjunmi. \v 31 Nekztanaqui ninacaqui Pabluz̈ puntuquiztan parlizjapa tsjii latu ojkchic̈ha ninaccama palt'i. Jalla nekztanaqui ninaccama kazzic̈ha: \p —Tii z̈oñiqui ana c̈hjul ujmi paachic̈ha, conkatajo. Anaz̈ conta cjesac̈ha. Niz̈aza anaz̈ carsilquizimi chawjcta cjesac̈ha. \p \v 32 Niz̈aza Agripa chawc jiliriqui Festo jilirz̈quiz cjichic̈ha: \p —Tii z̈oñiqui ana roman jilirz̈quin watz maytasaz̈ niiqui, cutztaz̈ cjitasac̈ha. \c 27 \s1 PABLUZ̈ QUIJAQUI ROMA TJATZ̈TAC̈HA \p \v 1 Jalla nekztanaqui nii jilirinacaqui tantiichic̈ha, Pabluz̈ quija roman chawc jilirz̈quin tjatzjapa. Jalla niz̈tiquiztan Pablumi parti presonacami intirjitatac̈ha tsjii Julio cjita capitanz̈quiz, Italia watja chjitzjapa. Nii capitanaqui Augusto cjita batalionquiztan jiliritac̈ha. Wejrqui Pabluz̈quiz cumpant'ichinc̈ha. \v 2 Adramitio cjita wajtquiz tsjii warcu z̈elatc̈ha. Nii oraqui nii warcuqui ojkzpachatac̈ha Asia kjutñi. Jalla nuz̈ cjen nii warcuquiz luzzinc̈ha. Niz̈aza wejtnacatan Aristarco cjita z̈oñitac̈ha. Niiqui Tesalónica wajtchiz z̈oñitac̈ha. Tesalónica watjaqui Macedonia yokquintac̈ha. \v 3 Jaka taz̈uqui Sidón cjita wajtquin irantichinc̈ha. Jalla nicju Julio capitanaqui Pabluz̈quiz tsjii favora paachic̈ha, Pabluz̈quiz permiso tjaachic̈ha niiz̈ mazinacz̈quin tjonznajo atintita cjisjapa. \v 4 Nekztanaqui Sidón wajtquiztan ulanz̈cu Chipre cjita zkolta yoka watchinc̈ha. Zkar latu watchinc̈ha tjamiz̈ cjen. \v 5 Jalla nekztanaqui Cilicia niz̈aza Panfiliaz̈ niiz̈ waruñ chawc kota kajkchinc̈ha Mira cjita watjacama. Mira watjaqui Licia cjita yokquintac̈ha. \p \v 6 Jalla nicju zultatz̈ capitanaqui tsjii Italia ojkñi warcu zalchic̈ha. Nii warcuqui Alejandría wajtquiztan ulnatc̈ha. Jalla nii warcuquiz capitanaqui wejrnac luzkatchic̈ha tira ojkzjapa. \v 7 Nekztanaqui tsjii kjaz̈ maj ojkchinc̈ha zumat. Ancha tjamiz̈ cjen ch'aman irantichinc̈ha Gnido cjita yokz̈ wartuñtan z̈cati. Niz̈aza nii ancha tjamiz̈ cjen Salmón cjita yok z̈cati watchinc̈ha. Nekztanaqui Creta yok z̈cati irantican tajachuc muytiz̈cu ojkchinc̈ha. \v 8 Tjamiz̈ cjen, ch'aman ojkcan Creta cjita yok z̈cati ojkchinc̈ha. Niz̈tami wejrnacqui irantichinc̈ha Buenos Puertos cjita watja, Lasea wajtz̈ z̈cati. \p \v 9 Jalla nicju irantizjapaqui walja timpuqui pertitac̈ha. Auti timpu irantisquiz cjen, tjamiqui tirapan tjamchic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan anawalitac̈ha chawc kotquiz ojkzqui. Jalla niz̈tiquiztan Pabluqui chiiz̈inchic̈ha, \v 10 tuz̈ cjican: \p —Jilanaca, wilta ojkzqui anawaliz̈ cjequic̈ha. Warcumi cargami pertisnac̈hani niz̈aza uc̈hummiz̈ ticznasac̈ha. \p \v 11 Nii zultatz̈ capitanazti Pabluz̈ chiita ana cazzic̈ha. Warcuchiz tuyñumi, niz̈aza warcuz̈ capitanami, jalla ninacz̈ takukaz nonzic̈ha. \v 12 Nii wajtquiz auti timpu watzjapa, warcuz̈taqui anatac̈ha cuza. Jalla niz̈tiquiztan jos tjappacha ninacaqui pinsatc̈ha nawjctan ojkz tsjan cusa, nii. Fenice cjita wajtquin irantis pecatc̈ha jaknuz̈umi. Fenice watjaqui Creta yokquinzakaztac̈ha. Nii wajtquiztan cherz̈taqui pajk kota tjenc̈ha warutuñtan, uz̈atuñtan. Jalla nicjuñtac̈ha waliqui auti timpu watzqui. \s1 PAJK KOTQUIZ ANAWALI WATCHIC̈HA \p \v 13 Jalla nekztanaqui warutan zuma querz̈can ninacaqui pinsichic̈ha, tira ojkzjapa. Jalla nekztan ninacaqui zarakchic̈ha. Creta yok tjiyaranpan ojkchic̈ha. \v 14 Tsjii kjaz̈ majquiztan tsjii walja pjursanti tjamiqui tjonchic̈ha uz̈atan tuwantan cheechi. \v 15 Nekztanaqui tjamiqui warcu chjitchic̈ha chawc kot mor kjutñi. Tjamz̈ kjutñiqui anataz̈ wira ojkchuca. Jalla niz̈tiquiztan jakzichuckat tjamiqui uc̈hum chjichac̈hani, jalla nicjupankaz okac̈hani. \v 16 Jalla nekztanaqui Clauda cjita kolta yokz̈ waruñ watchinc̈ha. Jalla nicjuñ watan tjamiqui anatac̈ha ancha pjursanti. Tsjii kolta warcuqui pajk warcuz̈ wirquiz mojkz̈tatac̈ha. Ana ancha tjamiz̈ cjen nii kolta warcuqui pajk warcuquiz tewzic̈ha ch'aman. \v 17 Jalla nuz̈ tewz̈cu, nii pajk warcu kojchnacz̈tan zumpacha t'ejz̈tatac̈ha, ana cjacsnajo. Jalla niiran yok pjila z̈elatc̈ha Sirte cjita. Tjamiz̈ cjen nii yok pjilquiz julz eksnatc̈ha. Jalla niz̈tiquiz̈tan nii pajk pañuz cherchi pajk tultu apakchic̈ha warcu tsewctan. Nekztanaqui tjamz̈quiz warcu chjitskatchic̈ha. \v 18 Niiz̈ jaka taz̈uqui nii tjam queraqui tira walja pjursantitac̈ha. Jalla niz̈tiquiztan nii warcuquiz z̈ejlñi kuzinacaqui pajk kotquiz tjojttatac̈ha. \v 19 Jalla niipa taz̈uqui warcuz̈ cusasanaca kot kjazquiz tjojtchinc̈ha wejtnaca kjarz̈tan. \v 20 Tsjii kjaz̈ majquiztan ancha ch'orawitac̈ha. Jalla nuz̈ ch'orawiz̈ cjen anaz̈ tjuñimi warawarami tjenatc̈ha. Niz̈aza nuz̈ ch'orawiz̈ cjen wejrnacqui “Ticznac̈hani. Anaz̈ jaknuz̈umi liwriyasac̈ha”, nuz̈ cjican chiichinc̈ha. \p \v 21 Tsjii kjaz̈ maj ana c̈hjeri lujlchi cjen Pabluqui ninacz̈ taypiquiz tsijtsic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jilanaca, anatac̈ha uc̈humqui Cretquiztan ulansquiz, wejt taku cazpantac̈ha anc̈hucalaqui. Niz̈aza anaz̈ carganacami pertitasac̈ha, niz̈aza uc̈humqui anaz̈ tiz̈ta sufritasac̈ha. \v 22 Anziqui anc̈hucqui tjup kuzziz cjisna, anac̈ha llaquiza. Tii warcuz̈ katanami, anaz̈ jakziltami ticznaquic̈ha. \v 23 Wejrqui Yooz sirwuc̈ha, niz̈aza Yooz partitc̈ha. Zez ween Yoozqui tsjii anjila wejtquiz cuchanz̈quichic̈ha. Nii anjilaqui wejtquiz jecz̈quichic̈ha, \v 24 tuz̈ cjican: “Pablo, ana eksna amqui. Roman chawc jilirz̈ yujcquiz prisintistanc̈ha amqui. Jaziqui amiz̈ cjen tjapa amtan chica ojkñi z̈oñinaca z̈etaquic̈ha”. \v 25 Jilanaca, anac̈ha llaquiza. Wejrqui Yoozquin tjapa kuztanc̈ha. Jaknuz̈ nii anjilaqui chiitc̈haja, jalla niicamaz̈ cumplisnaquic̈ha. \v 26 Kot taypiquiz tsjii kolta yoka z̈ejlc̈ha. Jalla nii yoka irantiz̈ cjen warcuqui yokquiz c̈hjakz̈cu, tsijtsnaquic̈ha kjazquizpacha. —Jalla nuz̈ paljaychic̈ha Pabluqui. \p \v 27 Jalla nekztanaqui pizc simana ojktiquiztan, Adria cjita kot kjazquiz z̈elan, tjamiqui warcu chjichatc̈ha. Jalla nii ween chica arama warcu joojooñinacaqui pinsichic̈ha, yokquin irantic̈hani, cjican. \v 28 Jalla niz̈tiquiztan kjazquiztan kozzuc yokquin tupz̈cu, zizzic̈ha quinsa tunc sojtan metro. Niz̈aza tsjii kjaz̈tapacha ojkz̈cu wilta tupzizakazza. Jalla nuz̈ tupz̈cu, zizzic̈ha paatunc pakallakun metro. \v 29 Kjaz kostan maz akji z̈elac̈hani cjican pinsichic̈ha. Nekztan warcu wirquiztan tsjii pajkpic pajk jirunaca quijtsic̈ha ana nii maz ajkquin c̈hjakajo. Ekscan tjuñi tjewks tjewznatc̈ha. \v 30 Jalla nuz̈ tjewz̈can, nii warcu joojooñinacaqui pinsichic̈ha, warcuquiztan atipasjapa. Jalla nuz̈ pinsiz̈cu, nii tewz̈ta kolta warcu kjazquiz chjijwnatc̈ha. Jalla nuz̈ chjijuncan nii pajk jirunaca quijtz̈taz̈okaz̈ cjetc̈ha nii warcuz̈ yujcquiztan. \v 31 Jalla nuz̈ cherz̈cu, Pabluqui zultatz̈ capitanz̈quiz paljaychic̈ha niz̈aza zultatunacz̈quizimi, tuz̈ cjican: \p —Nii warcu joojooñinacaqui ana tii warcuquiz eclaquiz̈ niiqui, anc̈hucqui ticznasac̈ha. \p \v 32 Nuz̈ nonz̈cuqui zultatunacaqui nii kolta warcu mojkta kojchnaca pootz̈inchic̈ha kolta warcu kjazquin tjojtsnajo. \p \v 33 Jalla nii kjantati Pabluqui taku tjaachic̈ha c̈hjeri lulajo, tuz̈ cjican: \p —Pizc simana tjontac̈ha anc̈hucmi kuz turwayzi ana tjajchi niz̈aza ana lujlchi. \v 34 Niz̈tiquiztan anc̈hucqui c̈hjulullamekaz lujlznalla, azi tanzjapa. Anaz̈ jecmi wira apt'isnasac̈ha. Niz̈aza ana zinta c̈hjojrichta cjequic̈ha. \p \v 35 Jalla nuz̈ chiiz̈cu Pabluqui tsjii t'anta tanzic̈ha. Niz̈aza Yooz Ejpz̈quin sparaquiz̈ cjichic̈ha tjapa nii z̈ejlñi z̈oñinacz̈ yujcquiz. Jalla nekztanaqui nii t'anta kjolz̈cu lujlchic̈ha. \v 36 Jalla niz̈tiquiztan tjapa nii z̈oñinacaqui lujlsquin kuzziz cjissic̈ha. Nekztan lujlchizakazza. \v 37 Nii warcuquiz paa patac pakallawk tunca sojtan z̈oñinacatac̈ha. \v 38 Jaknuz̈t zapa mayni pecc̈haja jalla nuz̈ lujlchic̈ha. Jalla nuz̈ lujlz̈cu nii parti trig kuzinaca kjaz kotquin tjojtchic̈ha nii warcu cjez̈u cjeyajo. \s1 WARCU KJAZQUIZ KATCHIC̈HA \p \v 39 Tjuñi tjewktanalla, warcu joojooñinacaqui nii yoka cherz̈cu ana pajatc̈ha. Pero tsjii puj atquin pjila iñz̈ta k'ar yoka z̈elatc̈ha. Nii yokquin warcu tsijtskatz pecatc̈ha. \v 40 Jalla nekztanaqui nii pajk quijtz̈ta jirunacz̈quiz mojkta kojchmi pootchic̈ha. Kjazquizpacha cutzic̈ha. Niz̈aza kochnaca jwerz̈cu, warcu irpiñi maderanaca cutsic̈ha. Nekztan pajk tultu, warcu juntuñ tucquin tsjijpsic̈ha tjami tanzjapa. Jalla niz̈tiquiztan warcuqui puju iñz̈ta yoka z̈catz̈inchic̈ha. \v 41 Jalla nuz̈ z̈catz̈incan, pizc curinti ojkñi kjaz jalla nekz cjissic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan nii warcuqui kjaz koztan yokquiz quijtsic̈ha. Warcu tucquiztanaqui pjilquiz luzzitac̈ha. Ana jaknuz̈quin kissic̈ha. Niz̈aza warcu wirquiztanaqui kjaz ljojkikaz̈ warcu kjolatc̈ha. \v 42 Jalla nuz̈ cjen preso itzñi zultatunacaqui preso z̈oñinaca conz pecatc̈ha, ana atipskatzjapa kjazquiz narcan. \v 43 Zultatz̈ capitanazti Pablo liwriiz pecatc̈ha. Jalla niz̈tiquiztan presonaca conawc cjen atajichic̈ha. Nekztan mantichic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Kjazquiz narñi zizñi z̈oñinaca, anc̈hucqui primiraqui kjazquiz luzna, yokquin irantizjapa. \v 44 Parti z̈oñinaca, anc̈hucqui tabla tanz̈cu kjazquiz zakaz luzna. —Jalla nuz̈ mantichic̈ha nii capitanaqui. \p Jalla nuz̈ tjappacha yokquin irantichic̈ha. Ana zinta ticzic̈ha. \c 28 \s1 PABLUZ̈ MALTA YOKQUIN KAMTA \p \v 1 Jalla nuz̈ yokquin ulanz̈cu, nii kolta yokz̈ tjuu zizzinc̈ha Malta cjitatakalc̈ha. \v 2 Jalla nii yokquin z̈ejlñi z̈oñinacaqui wejrnaca ancha wali atintichic̈ha. Niz̈aza tsjii pajk uj taazinchic̈ha wejrnac kutnajo. Chijniz̈ cjen zaquiz̈ cjen wejtnacaltajapa uj taazinchic̈ha. \v 3 Nekztanaqui Pabluqui kjoñ z̈up aptichic̈ha. Nii z̈up ujquin tjojtan, tsjii zkoraqui uj kjakiz̈ cjen ulanz̈quichic̈ha Pabluz̈ kjarquin ch'atzi chejchipacha. \v 4 Jalla nuz̈ cherz̈cu nii yokchiz z̈oñinacaqui tuz̈ cjeyassic̈ha: \p —Tii z̈oñiqui z̈oñi conñiz̈lani. Kot kjazquiztan liwriitaz̈ cjenami Yoozqui anat munc̈hani, tiiz̈ z̈ejtzmi. \p \v 5 Pabluqui kjarquiztan zkora tsajttsajtsic̈ha ujquiz. Zkoraz̈ ch'attaz̈ cjenami anapan kjaz̈ cjissic̈ha Pabluqui. \v 6 Tjapa nii z̈oñinacaqui Pabluz̈ kjarat tjuwac̈hani cjican chekznatc̈ha. Niz̈aza tsjii ratuquiztan ticzit cjee tiiqui, jalla nuz̈ pinsatc̈ha nii z̈oñinacaqui. Jalla nuz̈ az̈k tjewz̈cu, Pablo ana kjaz̈ cjissi cherzic̈ha. Jalla niz̈tiquiztan pinsita campiiz̈cu, nii z̈oñinacaqui cjichic̈ha: \p —Tii Pabluqui cheka Yoozzalani —cjican. \p \v 7 Ulanta yok z̈cati nii yokchiz jilirz̈ yokanaca z̈elatc̈ha. Nii jiliriqui Publio cjitatac̈ha. Jalla niiqui wejrnaca zuma risiwchic̈ha. C̈hjep maj wejrnac zuma atintichic̈ha. \v 8 Publioz̈ ejpqui laa z̈elatc̈ha, tsjii ch'ujlñi conz̈tan, niz̈aza jawz̈tan. Pabluqui niiz̈quin tjonzñi ojkchic̈ha. Nekztanaqui Pabluqui nii laa z̈oñz̈ta Yoozquin mayizichic̈ha, c̈hjetinzjapa. Nekztanaqui niiz̈ juntuñ kjarz̈tan lanz̈cu, c̈hjetinchic̈ha. \v 9 Jalla niz̈tiquiztan parti nii yokquiz z̈ejlñi laanacaqui tjonchizakazza, jalla ninacami c̈hjetintatac̈ha. \v 10 Nuz̈ c̈hjetintiquiztan nii z̈oñinacaqui wejtnacquiz walja rispitchic̈ha. C̈hjep jiizquiztan wilta tsjii warcuquiz luzzinc̈ha. Ima nii warcu luzan, nii z̈oñinacaqui walja zuma z̈aka cjiiz̈inchic̈ha, wejrnaca ojkzjapa. \s1 PABLUQUI ROMA WAJTQUIN IRANTICHIC̈HA \p \v 11 Warcuqui nii yokquiz auti timpu watchic̈ha. Alejandría wajtquiztan tjonchitac̈ha. Nii warcuz̈ tucquin pizc yooznacchiztac̈ha. Cástor y Pólux cjitatac̈ha nii pizc yooznacaqui. \v 12 Nekztanaqui warcuquiz ojkcan, Siracusa wajtquin irantichinc̈ha. Jalla nicju c̈hjep maj kamchinc̈ha. \v 13 Jalla nekztan warcuquiztan tira ojkchinc̈ha. Nekztan yok z̈catiran ojkcan, Regio cjita wajtquin irantichinc̈ha. Niiz̈ jaka taz̈uqui wartan querz̈quichic̈ha. Jalla nuz̈ querz̈can pucmajquiz irantichinc̈ha Puteoli wajtquin. \v 14 Jalla nicju tsjii kjaz̈ultan Yoozquin criichi jilanacz̈tan zalchinc̈ha. Jalla ninacaqui wejtnacaquiz invitchic̈ha ninacz̈tan tsjii simana kamajo. Jalla nekztanaqui Roma wajt kjutñi zarakchinc̈ha. \v 15 Roma wajtchiz Yoozquin criichi jilanacaqui wejtnacaz̈ tjonz quintu zizzitakalc̈ha. Jalla nekztan wejtnacatan zali ulanz̈quichic̈ha. Jalla ninacaz̈ nuz̈ zalzquichiquiztan, Pabluqui Yoozquin sparaquiz̈ cjichic̈ha. Niz̈aza juc'ant tjup kuzziz cjissic̈ha. Wejrnacqui ninacz̈tan zalchinc̈ha Foro de Apio cjita yokquin, niz̈aza Tres Tabernas cjitazakaztac̈ha. \v 16 Jalla nekztanaqui Rom watja irantitanaqui nii capitanaqui preso z̈oñinaca intirjichic̈ha roman zultatz̈ jilirz̈quiz. Pero nii capitanaqui Pablo kamkatchic̈ha yejkquin tsjii guardiñi zultatz̈tan. \s1 PABLUZ̈ KAMTA ROMA WAJTQUIN \p \v 17 C̈hjep majquiztan nuz̈ irantiz̈cu, Pabluqui kjawzkatchic̈ha Roma z̈ejlñi judío jilirinaca. Jalla nuz̈ Pabluz̈quin tjontan, Pabluqui ninacz̈quin paljaychic̈ha, tuz̈ cjican: \p —Jilanaca, wejrqui roman zultatz̈quiz preso intirjitatac̈ha Jerusalén wajtquin, ana c̈hjulumi judionacz̈ quintra paachi cjenami. Niz̈aza ana c̈hjulumi uc̈hum tuquita ejpnacz̈ cuzturumpi quintra paachi cjenami. \v 18 Wejr zumpacha pecunz̈cu, ninacaqui wejr cuts pecatc̈ha. Wejt quintra ana c̈hjul ujmi watchic̈ha, wejr conzjapaqui. \v 19 Judío partinacazti ana munchic̈ha. Jalla niztiquiztan roman chawc jilirz̈quin wejt quija tjatznajo maychinc̈ha. Jalla nuz̈ cjenami, wejrqui wejt wajtchiz z̈oñinacz̈ quintra ana c̈hjul uj tjeeskatz pecuc̈ha. \v 20 Jalla niz̈tiquiztan anc̈huc kjawzkatuc̈ha anc̈huca cherzjapa, niz̈aza anc̈hucatan parlizjapa. Uc̈humqui Israel wajtchiz z̈oñinacc̈humc̈ha. Jalla uc̈humqui Yooziz̈ cuchanz̈quita z̈oñi tjewz̈a. Jalla nii tjewz̈ta z̈oñi sirwiñiz̈ cjen wejrqui tii carinz̈tan c̈hejlta z̈eluc̈ha. \p \v 21 Jalla nekztanaqui nii judionacaqui cjichic̈ha: \p —Wejrnacqui am puntuquiztan ana c̈hjul cartami risiwchinc̈ha Judea wajtquiztan. Niz̈aza nii nawjctan tjonchi judío jilanacami anaz̈ am quintra chiic̈ha. \v 22 Wejrnacqui amiz̈ pinsita takunaca nonz pecuc̈ha. Tjapa wajtquizimi tii ew yekja t'akz̈ quintra chiic̈ha. Jalla nuz̈ zizuc̈ha. \p \v 23 Jalla nekztanaqui tsjii tjuñi citchic̈ha. Jalla nii citta tjuñquiziqui walja z̈oñinacaqui tjonchic̈ha jakziquin Pablo alujassi z̈elatc̈haja, jalla nicju. Jalla nuz̈ z̈oñinacaz̈ tjonz̈cu Pabluqui ninacz̈quiz paljaychic̈ha wenstanpacha zezicama Yooz mantita kamañ puntuquiztan. Pabluqui ninaca zumpacha intintiskatz pecatc̈ha Jesucristuz̈ puntuquiztan. Moisés liiquiztanami niz̈aza profetanacaz̈ cjijrta liwrunacz̈quiztanami punta punta chiiz̈inchic̈ha, ninaca zuma intintazajo Jesusiz̈ puntuquiztan. \v 24 Yekjapanacaqui Pabluz̈ nuz̈ chiita takunaca catokchic̈ha. Yekjapanacazti niiz̈ takunaca ana nonzic̈ha. \v 25 Jalla ninacpora Jesucristuz̈ puntuquiztan ch'aascan, nuz̈quiz ninacaqui wichanzi kallantichic̈ha. Ima okan, Pabluqui cjichic̈ha: \p —Espíritu Santuqui Isaías cjita profetz̈quiz paljaychic̈ha uc̈hum tuquita ejpnacz̈japa. Anc̈huca puntuquiztan werarapan chiichic̈ha, tuz̈ cjican: \q1 \v 26 “Oka, tii z̈oñinacz̈quiz paljayz̈ca, tuz̈ cjican: Anc̈hucqui nonzñeeka nonznaquic̈ha, pero ana intintazasac̈ha. Niz̈aza chekzñeeka chekznaquic̈ha, pero ana cumprintasasac̈ha. \v 27 Jalla nuz̈ cjequic̈ha. Tii z̈oñinacz̈ kuznacaqui walja tjupic̈ha, ana Yooz taku intintizjapa. Niz̈aza oñiz̈takazza ninacaqui, Yooz taku ana nonzjapa. Niz̈aza zuraz̈takazza Yooz paatanaca ana cherzjapaqui. Jalla niz̈takaz z̈ejlc̈ha ana intintiñi kuzziz cjisjapa. Niz̈aza ana wejtquin cut'iscaquic̈ha, liwriita cjisjapa”. \m \v 28 ‛Jalla tekztan nawjcchuc tii liwriiñi Yooz takuqui parlitaz̈ cjequic̈ha ana judío z̈oñinacz̈quin. Jalla nii ziza anc̈hucqui. Nii yekja wajtchiz z̈oñinacaqui tii liwriiñi Yooz taku nonznaquic̈ha. \p \v 29 Jalla nuz̈ Pabluz̈ chiitiquiztan, judionacaqui ojkchic̈ha, ninacpora ancha ch'aascan. \p \v 30 Pabluqui pizc wata intiru nii aquilta kjuyquiz kamchic̈ha. Jakzilta niiz̈quin tjonzñi z̈oñimi zuma risiwñipanikaztac̈ha. \v 31 Jalla ninacz̈quin parlichic̈ha Yooz mantita kamañ puntuquiztan, niz̈aza Jesucristo Jilirz̈ puntuquiztan. Tjapa kuztan kjana tjaajnatc̈ha. Niz̈aza anaz̈ jecmi Pablo atajchic̈ha, Yooz taku ana paljayajo.