\id TIT - Cakchiquel (Yepocapa - Southwestern) (cbm - cakY) [cak] NT -Guatemala 2012 (DBL -2013) \h TITO \toc1 Re carta re xutak-a re apóstol San Pablo cha re Tito \toc2 Tito \toc3 Tit \mt1 Re carta re xutak-a re apóstol San Pablo cha re Tito \c 1 \s1 Re nabey tak ch'abal chin re carta re' \p \v 1 Yen Pablo, jun rusamajel re Dios y jun ru-apóstol re Jesucristo. Reja' xinrutak quiq'uin re je'cha'on chic roma re Dios, chin che más tiquibana' confiar-qui' riq'uin. Y xinrutak quiq'uin chuka' chin niquitamaj jabal re katzij ch'abal chin reja',\x + \xo 1.1 \xt 2 Ti 2.25.\x* re yaruc'uaj chupan re utzulaj c'aslen re nrajo' re Dios.\x + \xo 1.1 \xt 1 Ti 6.3.\x* \v 2 Y riq'uin re' can quiyaben re utzulaj c'aslen re man jun bey xtiq'uis. Y ja c'aslen re' re sujun roma re Dios, tak c'amaje-na tic'ue' re ruch'ulef.\x + \xo 1.2 \xt 2 Ti 1.9; Ap 17.8.\x* Y can nuya-va, roma re Dios can nuban-va re rubin. \v 3 Y xapon re k'ij tak re Dios re yojcola chach re kamac, xusekresaj re ruch'abal y xuya' k'ij chua chin nintzijoj.\x + \xo 1.3 \xt Hch 9.15.\x* Y camas xuchalabej chua che nimban re samaj re'. \v 4 Mare' nintak-a re carta re' chava rat Tito\x + \xo 1.4 \xt 2 Co 2.13; Ga 2.3.\x* re yat ancha'l nuc'ajol, roma animan chuka' re Jesucristo. Y can-ta q'uiy utzil xtac'ul y nijoyovax-ta avach roma re Karta' Dios y re Kajaf Jesucristo re nicola kachin chach re kamac, y chuka' re avánma can-ta otz nuna' roma animan chic. \s1 Re rusamaj re Tito chire' pa Creta \p \v 5 Y xatinya' c'a can chupan re nación rubini'an Creta re chucojol ya' c'o-va, roma xinjo' che nachojmersaj re nic'atzin che nichojmersas. Y chuka' ximbij chava: Ronojel tenemit re anche' jec'o-va hermanos, ca'cha' ja'jun achi'a' chiquicojol, chin ja reje' re ye'c'uan quichin.\x + \xo 1.5 \xt Hch 14.23.\x* \v 6 Y jun re nic'uan\x + \xo 1.6 \xt 1 Ti 3.2-4.\x* quichin re hermanos nic'atzin che ruc'uan-ta jun c'aslen otz, chin quire' man jun cosa re man otz-ta nilitaj chij. Y chuka' nic'atzin che jun re nic'uan quichin re hermanos xaxe jun ruxayil y re rajc'ual quiniman-ta chic re Jesucristo. Pero vo xa re rajc'ual quic'uan jun itzel c'aslen y man ye'niman-ta tzij, man ruc'amon-ta che re tata'aj re' ndoc can ec'uay quichin re hermanos. \v 7 Roma re nic'uan quichin re hermanos can ndoc rusamajel re Dios,\x + \xo 1.7 \xt Mt 24.45; 1 Co 4.1, 2.\x* y mare' can nic'atzin che niquic'uaj jun c'aslen choj chin quire' man jun cosa re man otz-ta nilitaj chij. Chuka' man tuna' che c'o ruk'ij, man cha'nin tipa ruyoval, chuka' man tik'abar,\x + \xo 1.7 \xt Lv 10.9; Pr 31.4, 5.\x* man tuban ayoval, man tuban re man otz-ta chin nuch'ac ru-mero. \v 8 Y nic'atzin chuka' che can jabal ye'ruc'ul-apo re hermanos pa rachoch, re nic'atzin che ye'c'ul. Nic'atzin che binak ránma chubanic re otz. Y nic'atzin che nunojij jabal re nuban. Nic'atzin che ruc'uan jun c'aslen choj, jun c'aslen otz chach re Dios, y man tuya' k'ij cha re mac. \v 9 Y nic'atzin che re nic'uan quichin re hermanos can rubanon confiar-ri' riq'uin re ruch'abal re Dios re xtzijos cha, roma re ruch'abal re Dios can katzij-va. Y riq'uin re' re nic'uan quichin re hermanos nitiquir nuc'ut chiquivach re hermanos re utzulaj enseñanza\x + \xo 1.9 \xt 1 Ti 1.10.\x* re c'utun chach reja', chin quire' re hermanos más niquiban confiar-qui' riq'uin re Dios. Re nic'uan quichin re hermanos nitiquir chuka' nubij chique re vinak re quitzekelben re je'c'utulun chiquivach y xa man je katzij-ta, che tiquiya' can rubanic. \p \v 10 Roma je q'uiy re man ye'niman-ta tzij. Y chiquicojol reje' jec'o-va re ye'bin che tiene que niban re circuncisión\x + \xo 1.10 \xt Hch 15.1.\x* chique chin ye'colotaj chach re quimac. Ja tzij qui tak re', re xa man jun quijkalen. Y ye'quik'ol re vinak. \v 11 Y jare' re ruc'amon che nakatz'apij xe'cay roma je q'uiy ye'k'olotaj pa quik'a'. Y hasta c'o bey can conojel re jec'o pa jun jay ye'k'olotaj pa quik'a' roma re niquic'ut chiquivach. Y man xe-ta re' re niquiban. Xa can niquic'utuj chuka' rajal re qui-enseñanzas re niquic'ut. \p \v 12 Xc'ue' c'a jun quivinak re aj-chire' ajuer can, re c'o na'oj riq'uin, y reja' xubij can re andex rubanic re quic'aslen re ruvinak. Re ache re' quire' xubij can: Re nuvinak aj-Creta man jun bey niquibij-ta re katzij, xaxe niquitz'uc tzij, je ancha'l itzel tak chicop re ye'c'uxun. Camas ye'va' y man niquijo-ta ye'samaj. Quire' xubij re jun ache re'. \v 13 Y can katzij-va re xubij can. Mare' nimbij chava rat Tito, che tabij chique re vinak re', che tiquiya'\x + \xo 1.13 \xt 1 Ti 5.20; Tit 2.2.\x* can rubanic re man otz-ta y tiquinimaj re katzij ch'abal chin re Dios. \v 14 Chuka' tabij chique che man chic tiquic'axaj re ye'c'ut chiquivach re xa man jun rajkalen, ancha'l re niquibij re nuvinak israelitas che tiene que niban re circuncisión chique chin ye'colotaj chach re quimac. Y chuka' man tiquinimaj quitzij re nic'aj chic vinak\x + \xo 1.14 \xt Is 29.13.\x* re xa niquitzelaj re katzij ch'abal chin re Dios. \p \v 15 Re vinak re ch'ajch'oj re quic'aslen, ch'ajch'oj niquitz'at ronojel re otz. Jac'a re vinak re man ch'ajch'oj-ta re quic'aslen y man quiniman-ta re Dios, ronojel re otz, itzel niquitz'at, roma xa jalatajnak quina'oj y man niquina-ta-ka-qui' che man otz-ta re quic'aslen chach re Dios.\x + \xo 1.15 \xt Lc 11.39.\x* \v 16 Niquibij che quitaman rach re Dios, pero nik'alajin che man katzij-ta, roma rion re man otz-ta niquiban,\x + \xo 1.16 \xt Ez 33.31; 1 Ti 5.8.\x* mare' man otz-ta ye'tz'et, man niquinimaj-ta tzij, y man jun otz ye'tiquir niquiban. \c 2 \s1 Otz ruc'utic tabana' cha re ruch'abal re Dios \p \v 1 Jac'a rat Tito can otz ruc'utic tabana' cha re utzulaj enseñanza\x + \xo 2.1 \xt 1 Ti 1.10; 6.3.\x* chiquivach re hermanos. \v 2 Re rejeta'k tak achi'a' can-ta niquina' jabal re ye'quiban, conojel-ta ye'yi'o quik'ij, man-ta niquiya' k'ij cha re mac, tiquibana' confiar-qui' riq'uin re otz tak enseñanzas, que'jovan,\x + \xo 2.2 \xt 2 Ti 3.10.\x* y que'coch'on chuka'. \v 3 Quire' chuka' re rejeta'k tak ixoki',\x + \xo 2.3 \xt 1 Ti 2.9; 1 P 3.3.\x* ye'k'alajin-ta jabal chiquivach re vinak che can c'o-va quik'ij, man-ta ye'camalun tzij chiquij vinak, man-ta ye'k'abar, y niquic'ut-ta jun utzulaj c'aslen chiquivach re nic'aj chic. \v 4 Y chuka' tiquic'utu' chiquivach re k'apoji' tak ixoki', che que'quijo' re quichijlal y re cal,\x + \xo 2.4 \xt 1 Ti 5.14.\x* \v 5 che man tiquiya' k'ij cha re mac, tiquic'uaj jun c'aslen ch'ajch'oj, can-ta je samajel pa tak cachoch, otz tiquibana' quiq'uin conojel re vinak, que'quinimaj re quichijlal,\x + \xo 2.5 \xt Col 3.18.\x* chin che man tiyok' re ruch'abal re Dios. \p \v 6 Tabij chuka' chique re achi'a' re c'a je c'ajola', che man tiquiya' k'ij cha re mac. \v 7 Y chuka' rat nic'atzin che nojel tiempo tac'uaj jun c'aslen otz chin quire' nac'ut chiquivach andex che c'aslen re niquic'uaj reje'. Y tak ya'tijoj cha re ruch'abal re Dios, can ja ancha'l rubanon, can ja quire' re tac'utu'. Y chuka' taya' ruk'ij re ruch'abal re Dios. \v 8 Can tachajij-avi' jabal riq'uin re nabij tak yatijon,\x + \xo 2.8 \xt 1 Ti 6.3.\x* ronojel can ja rubixic tabana' cha, chin che man jun cosa nibex chij. Y re ye'tzelan chin re ruch'abal re Dios can xque'q'uixbitaj, roma man niquivel-ta andex niquibij chivij yex re yix hermanos. \p \v 9 Y re hermanos re c'o qui-patrón,\x + \xo 2.9 \xt Ef 6.5; 1 Ti 6.1, 2.\x* tabij chique che tiquinimaj quitzij, y man que'ch'olin cha re qui-patrón. Xa jabal tiquibana' cha ronojel samaj re nibex chique. \v 10 Y man que'lak' quiq'uin re qui-patrón. Y can otz tiquibana' cha ronojel, chin otz ye'tz'et coma conojel re vinak, y re vinak re' xtiquiya' ruk'ij\x + \xo 2.10 \xt 1 Ti 6.1.\x* re ruch'abal re Dios re nicola kachin chach re kamac. \p \v 11 Roma re Dios xutak-pa re Jesucristo vova' chach re ruch'ulef.\x + \xo 2.11 \xt Jn 1.9.\x* Y jare' re xbano chaka che konojel xojcolotaj chach re kamac yoj re yoj vinak, roma re Dios camas utzil c'o riq'uin. \v 12 Y chuka' nuc'ut chakavach che takaya' can ronojel re man nika-ta chach re Dios y ronojel re itzel tak rayibal chin re ruch'ulef. Re c'a yojc'o vova' chach re ruch'ulef, man takaya' k'ij cha re mac, xa takac'uaj jun c'aslen choj,\x + \xo 2.12 \xt Lc 1.75.\x* jun c'aslen re nika chach re Dios. \v 13 Roma kayaben re k'ij tak xtipa chic jun bey re Jesucristo.\x + \xo 2.13 \xt Col 1.5, 23; 3.4.\x* Y can yojqui'cot kayaben re k'ij re'. Y jare' tak xtik'alajin ruk'ij re namalaj ka-Dios y re Jesucristo re xcola kachin chach re kamac. \v 14 Reja' man xupokonaj-ta chin xquimisas pa kaq'uixel, chin che xojrucol\x + \xo 2.14 \xt Ex 15.16.\x* chach ronojel rach mac y chin chuka' xuch'ojersaj re kac'aslen.\x + \xo 2.14 \xt Mal 3.3; Mt 3.12; Hch 15.9; He 9.14; Stg 4.8.\x* Quire' xuban chin che re xojniman richin xojoc chin reja'.\x + \xo 2.14 \xt Dt 7.6; 14.2.\x* Y reja' nrajo' che niba kánma chubanic re otz. \p \v 15 Ca'tijoj re nic'aj chic cha ronojel re'. Tabij chique re otz quic'aslen quic'uan, che man tiquiya' can. Y re itzel quic'aslen, tabij chique che tiquiya' can re itzel c'aslen re'. Man taxibij-avi' naban quire', roma ja re Dios ya'yon re samaj re' chava. Y reje' can yatquinimaj.\x + \xo 2.15 \xt 1 Ti 4.12.\x* \c 3 \s1 Re ruc'amon che niquiban re quiniman chic re Dios \p \v 1 Rat can tabij chique re hermanos che tiquinimaj quitzij re autoridades.\x + \xo 3.1 \xt Ro 13.1; 1 Ti 2.2.\x* Can tiquibana' re nibex chique, y riq'uin ronojel cánma tiquibana' ronojel otz rach samaj. \v 2 Y tabij chuka' chique che man que'ch'o itzel chij jun chic vinak,\x + \xo 3.2 \xt Ex 20.16.\x* y che man tiquiban ayoval.\x + \xo 3.2 \xt Ef 4.31.\x* Xa otz tiquibana' quiq'uin conojel, y man tiquina' che camas quik'ij. \p \v 3 Roma tak rubanon can,\x + \xo 3.3 \xt Ef 5.8.\x* yoj chuka' yoj nacanak riq'uin re kana'oj. Man xkanimaj-ta re xbex chaka. Can yojsatzanak che'. Man xojtiquir-ta xkak'el-ki' chach re mac. Xa can xkaban ronojel re itzel tak banabal re xkarayij, y xba kánma riq'uin re cosas re ye'ban chach re ruch'ulef. Can man otz-ta re kac'aslen xkac'uaj. Itzel xe'katz'at re nic'aj chic roma otz jec'o. Y re kachibil-ki' quiq'uin xa xkatzelaj-ki', y roma man otz-ta re kac'aslen, chuka' re vinak can xojquitzelaj. \v 4 Pero re Dios chin che xojrucol chach re kamac, reja' xutak-pa re Jesucristo y riq'uin re' xuc'ut chakavach che camas q'uiy utzil c'o riq'uin, y xkatamaj che reja' conojel vinak ye'rajo'.\x + \xo 3.4 \xt Ef 2.7.\x* \v 5 Reja' xojrucol-pa chupan re kamac, pero man roma-ta che camas choj re kac'aslen kac'uan.\x + \xo 3.5 \xt Ro 3.20; Ga 2.16.\x* Man quire-ta. Xa roma xujoyovaj kavach, y roma xuch'ojersaj re kac'aslen. Jun c'ac'a c'aslen xuya' chaka. Re Espíritu Santo\x + \xo 3.5 \xt Jn 3.3, 5.\x* xoc pa tak kánma. Y riq'uin re' xjalataj re kac'aslen. \v 6 Re Dios xuya' re Espíritu Santo chaka,\x + \xo 3.6 \xt Jl 2.28.\x* roma re Jesucristo re xcola kachin chach re kamac. Y re Espíritu Santo q'uiy utzil\x + \xo 3.6 \xt Jn 1.16.\x* nuban chaka. \v 7 Y riq'uin re' man jun kamac ndel chach re Dios,\x + \xo 3.7 \xt Ro 3.24.\x* y re' xa roma camas utzil c'o riq'uin re Dios. Y chuka' xtakac'ul re utzulaj c'aslen re man xtiq'uis-ta.\x + \xo 3.7 \xt Ro 8.17; Tit 1.2.\x* Y yoj kayaben re c'aslen re'. \p \v 8 Ronojel re' can katzij-va,\x + \xo 3.8 \xt 1 Ti 1.15; Tit 1.9.\x* can otz-va, y can ndoc-va cha re quic'aslen conojel vinak. Mare' ninjo' che man tatanaba' quitijoxic re quiniman chic re Dios cha ronojel re', chin quire' can tiquitija' quik'ij niquiban re otz. \v 9 Pero re tzij manak quijkalen, ancha'l re tzij nibex y ye'ban chiquij quibe' re vinak re xe'c'ue' ajuer can,\x + \xo 3.9 \xt 1 Ti 1.4.\x* man ca'c'axaj. Y chuka' re ayoval ye'quiban re vinak re xa man junan-ta niquinojij chij re nubij re ley chin re Moisés, chuka' man ca'c'axaj, roma ronojel re tzij qui tak re' xa man jun otz nuc'am-pa chava.\x + \xo 3.9 \xt 2 Ti 2.23.\x* \p \v 10 Y vo xa c'o jun nuya' jun enseñanza man katzij-ta, y xa roma re' re hermanos niquijech'aj-a-qui', tapaxabaj re nibano quire' y tabij cha che man tuban quire'. Y vo xa abin chic jun bey cha y man yatrunimaj-ta, tabij chic jun bey cha. Y vo xa can man niniman-ta, man chic tac'am rach.\x + \xo 3.10 \xt Mt 18.17; 2 Co 13.2; 2 Ti 3.5; 2 Jn 10.\x* \v 11 Roma re nibano quire', can k'alaj\x + \xo 3.11 \xt 1 Ti 5.24.\x* che xa satzanak riq'uin re nunojij, can man otz-ta ruc'aslen ruc'uan, y rion reja' nrayoj castigo pa rue'. \s1 Re nurayij re Pablo \p \v 12 Y yen xtintak-a re hermano Artemas aviq'uin o re hermano Tíquico.\x + \xo 3.12 \xt Hch 20.4; 2 Ti 4.12.\x* Y tak xtapon aviq'uin jun chique reje', can tatija' ak'ij yaba pa tenemit Nicópolis. Roma yen ninojin che yinc'ue' chire' pa Nicópolis chupan re tiempo chin tef. \v 13 Y re hermano Zenas re licenciado y re hermano Apolos,\x + \xo 3.13 \xt Hch 18.24.\x* taya' ronojel re ndoc chique chin quire' niquiban seguir re quibey y man-ta jun cosa re xtuban falta chique. \v 14 Y re hermanos tiquitamaj niquiban re otz. Que'quito' conojel re nic'atzin che ye'to',\x + \xo 3.14 \xt Ef 4.28.\x* chin che nivachin-ta\x + \xo 3.14 \xt Fil 1.11; Col 1.10.\x* jabal re quic'aslen. \s1 Ja ruq'uisibal tak ch'abal cha re carta re' \p \v 15 Conojel re hermanos re jec'o viq'uin niquitak-a ruxnokil-avach. Y taya' chuka' ruxnokil-quivach re junan kavach quiq'uin roma kaniman re Jesucristo. Y can-ta q'uiy utzil xtic'ul chiyixnojel riq'uin re Dios. Amén.