\id 1JN - Central Cakchiquel (Guatemala) -2012 (DBL -2013) \h 1 JUAN \toc1 Ri nabey carta ri xutz'ibaj can ri apóstol San Juan \toc2 1 Juan \toc3 1 Jn \mt1 Ri nabey carta ri xutz'ibaj can ri apóstol San Juan \c 1 \s1 Ja ri Jesucristo niyo'on c'aslen \p \v 1 Nintz'ibaj c'a chive chirij ri Jun ri can c'o-vi-pe.\f + \fr 1:1 \ft Mi. 5:2; Jn. 1:1.\f* Ri Jun ri can c'o-pe tok man jani c'o ta re ruvach'ulef. Pero roj can xkac'axaj ri ruch'abel. Can xkatz'et\f + \fr 1:1 \ft Lc. 24:39; 2 P. 1:16.\f* rija', roma xkatzu' riq'uin ri runak' tak kavech. Y can xkachop riq'uin ri kak'a'. Y ja rija' ri Ch'abel\f + \fr 1:1 \ft Ap. 19:13.\f* ri niyo'on c'aslen. \v 2 Ri niyo'on c'aslen\f + \fr 1:2 \ft Jn. 1:4.\f* xoc'ulun c'a, y xkatz'et. Y romari' nikatzijoj chive ri xkatz'et.\f + \fr 1:2 \ft Jn. 21:24.\f* Nikatzijoj chive ri Jun ri can c'o-vi-pe\f + \fr 1:2 \ft Jn. 1:1, 2.\f* riq'uin ri Katata' Dios, y xoc'ulun chikacojol. \v 3 Roj can katzijon c'a chive ri xkatz'et y ri xkac'axaj, richin chi quixoc achi'el roj chi junan kavech\f + \fr 1:3 \ft Jn. 17:21.\f* riq'uin ri Tata'ixel y riq'uin ri Jesucristo ri Ruc'ajol. \v 4 Y nikatz'ibaj c'a ronojel re' chive roma can nikajo-vi chi tz'aket ta ri quicoten ri xtic'oje' iviq'uin.\f + \fr 1:4 \ft Jn. 15:11.\f* \s1 Ri Dios ri sakil \p \v 5 Y vacami c'a nikatzijoj chive ri xubij can ri Jesucristo chike roj, chi ri Dios can sakil\f + \fr 1:5 \ft Jn. 1:9; 8:12; 9:5; 12:35.\f* vi, y man jun k'eku'n ri c'o riq'uin. \v 6 Y vi nikabij chi junan chic kavech riq'uin ri Dios, y xa kac'uan jun c'aslen richin ri k'eku'n,\f + \fr 1:6 \ft Jn. 12:35.\f* man kitzij\f + \fr 1:6 \ft 1 Jn. 2:4, 11.\f* ta c'a ri nikabij chi junan kavech riq'uin ri Dios, roma xa man ja ta ri kitzij ri nikaben. \v 7 Ri Dios can c'o-vi pa sakil, y vi roj chupan re kac'aslen yojbiyin pa sakil, can junan c'a kavech quiq'uin ri quiniman chic. Y chuka' ri ruquiq'uel\f + \fr 1:7 \ft Hch. 20:28; Ap. 7:14.\f* ri Jesucristo ri Ruc'ajol ri Dios nrelesaj ronojel ri kamac. \p \v 8 Y vi nikabij chi can man jun kamac,\f + \fr 1:8 \ft 1 R. 8:46; Ec. 7:20; Stg. 3:2.\f* kayon roj nikak'ol-ka-ki'. Roma man kitzij ta ri nikabij. \v 9 Y vi nikak'alajirisaj c'a ri kamac\f + \fr 1:9 \ft Lv. 26:40-42.\f* richin chi yojcuy, ri Dios can nucuy-vi ri kamac y nuch'ajch'ojirisaj ri kánima chire ri man e choj tak banobel ta. Roma rija' can choj vi y man nujel ta ri ruch'abel. \v 10 Y jac'a vi nikabij chi man jun mac nikaben, can nikaben chi man kitzij ta ri nubij ri Dios.\f + \fr 1:10 \ft 1 Jn. 5:10.\f* Y ri ruch'abel man c'o ta pa kánima. \c 2 \s1 Ri Jesucristo can yojruto-vi \p \v 1 Vach'alal, rix ri can achi'el tak valc'ual, nintz'ibaj yan c'a el ronojel re' chive richin queri' man quixmacun. Pero vi c'o jun ri xtimacun chive, c'o Jun\f + \fr 2:1 \ft Ro. 8:34; 1 Ti. 2:5; He. 7:25.\f* ri nic'utun chire ri Tata'ixel richin ticuy rumac. Y ri' ja ri Jesucristo, ri can choj vi. \v 2 Ja rija' ri xquen (xcom) koma, richin chi nicuyutej kamac.\f + \fr 2:2 \ft Jn. 1:29; Ro. 3:25; 1 Jn. 4:10.\f* Man xe ta c'a roma ri kamac roj, man que ta ri'. Rija' xapon ri pa camic coma chuka' conojel\f + \fr 2:2 \ft Jn. 4:42; 1 Jn. 4:14.\f* ri vinek ri ec'o chuvech re ruvach'ulef. \p \v 3 Y vi roj nikaben\f + \fr 2:3 \ft Jn. 14:15.\f* ri nubij ri Dios, can nik'alajin c'a chi ketaman chic ruvech rija'. \v 4 Pero vi c'o jun xtibin: Yin vetaman ruvech ri Dios, y xa man nuben ta ri nubij ri Dios, man kitzij\f + \fr 2:4 \ft 1 Jn. 1:6.\f* ta ri nubij chi retaman ruvech ri Dios. Ri kitzij xa man c'o ta pa ránima ri vinek ri'. \v 5 Pero vi nikaben ri nubij ri Dios, kitzij chi can nikajo-vi rija'. Y riq'uin ri' ketaman chi jun kabanon riq'uin rija'.\f + \fr 2:5 \ft 1 Jn. 4:13.\f* \v 6 Y vi nikabij chi jun kabanon riq'uin rija', c'o chi nikac'uaj jun c'aslen achi'el ri c'aslen xuc'uaj ri Jesucristo.\f + \fr 2:6 \ft Mt. 11:29.\f* \s1 Ri rubanic ri c'ac'a' pixa' \p \v 7 Vach'alal ri yalan yixinvajo', re pixa' re nintz'ibaj-el chive man c'ac'a' ta.\f + \fr 2:7 \ft 1 Jn. 3:11; 2 Jn. 5.\f* Xa can c'o-vi-pe. Y xic'ul tok xinimaj ri Jesucristo. Y re pixa' re nintz'ibaj-el chive xa can xivac'axaj tok rix xinimaj. \v 8 Man riq'uin vi ri', yitiquir chuka' ninbij chi re pixa' re' c'ac'a'.\f + \fr 2:8 \ft Jn. 13:34.\f* Roma man jani q'uiy ta tiempo ri tik'alajirisex can roma ri Jesucristo. Y c'a juba' oc ri tinimex ivoma rix. Y man jani q'uiy ta tiempo chuka' tuchop nic'o-el ri achi'el k'eku'n y nic'ulun-pe ri kitzij sakil.\f + \fr 2:8 \ft Jn. 1:9; 8:12; 12:35; Ro. 13:12; Ef. 5:8; 1 Ts. 5:5.\f* \p \v 9 Pero vi c'o jun ri nibin chi c'o pa sakil, y xa nretzelaj jun kach'alal, nik'alajin chi c'a c'o na pa k'eku'n. \v 10 Y jac'a ri can yerajo' ri ch'aka' chic kach'alal, can c'o-vi pa sakil, y man jun ri xtibanon chire chi nitzak pa mac.\f + \fr 2:10 \ft 2 P. 1:10.\f* \v 11 Jac'a ri netzelan richin jun kach'alal, can pa k'eku'n c'o-vi, y can chupan ri' nibiyin-vi. Y man retaman ta achique lugar benek-vi,\f + \fr 2:11 \ft Jn. 12:35.\f* roma ja ri k'eku'n ri banayon chire chi moyirinek. \p \v 12 Rix ac'uala', nintz'ibaj ronojel re' chive, roma riq'uin ri xuben ri Jesucristo, vacami cuyutajinek chic ri imac.\f + \fr 2:12 \ft Lc. 24:47.\f* \v 13 Rix ri rijita'k tak achi'a', nintz'ibaj ronojel re' chive roma ivetaman chic ruvech ri Jun ri can c'o-vi-pe.\f + \fr 2:13 \ft 1 Jn. 1:1.\f* Ri can c'o-pe tok man jani c'o ta re ruvach'ulef. Y rix achi'a' ri c'a ix ac'uala' na, nintz'ibaj chive roma ix ch'acovinek chirij ri itzel-vinek. \p Y rix ac'uala', nintz'ibaj chuka' chive roma ivetaman chic ruvech ri Tata'ixel. \v 14 Rix ri rijita'k tak achi'a', nintz'ibaj c'a chive roma can ivetaman-vi chic ruvech ri Jun ri can c'o-vi-pe. Ri can c'o-pe tok man jani c'o ta re ruvach'ulef. Rix achi'a' ri c'a ix ac'uala' na, nintz'ibaj c'a chive roma c'o ivuchuk'a',\f + \fr 2:14 \ft Ef. 6:10; Fil. 4:13; Col. 1:11; 2 Ti. 2:1.\f* y ri ruch'abel ri Dios c'o pa tak ivánima,\f + \fr 2:14 \ft Sal. 119:11; Jer. 31:33; Jn. 8:31.\f* y can ix ch'acovinek-vi chirij ri itzel-vinek. \p \v 15 Y chive ivonojel ninbij-vi: Man c'a tibe ivánima chirij re ruvach'ulef, ni chirij ronojel ri e richin re ruvach'ulef. Roma vi xtibe ivánima chirij re ruvach'ulef,\f + \fr 2:15 \ft Mt. 6:24: Stg. 4:4.\f* nik'alajin chi xa man nivajo' ta ri Tata'ixel. \v 16 Roma ye'ic'o quivi' etzelal ri ec'o pa ruvi' re ruvach'ulef. Achi'el ri itzel tak rayinic, ri itzel tak cosas ri yekatz'et y yekarayij, ri nikanimirisaj-ki' roma ronojel ri c'o kiq'uin.\f + \fr 2:16 \ft Ec. 5:11.\f* Y ronojel ri que tak ri' xa man richin ta ri Katata' Dios, xa e richin re ruvach'ulef. \v 17 Y re ruvach'ulef xa xtiq'uis, y xqueq'uis chuka' ronojel ri itzel tak rayinic richin re ruvach'ulef. Jac'a ri vinek ri nibanon utz chuvech ri Dios man xtiq'uis ta ruc'aslen. Xa xtic'oje' ruc'aslen ri man q'uisel ta.\f + \fr 2:17 \ft Sal. 125:1.\f* \s1 Ri ye'etzelan richin ri Cristo \p \v 18 Rix ri can achi'el ix valc'ual, ojc'o chic chupan ri ruq'uisibel tiempo.\f + \fr 2:18 \ft He. 1:2.\f* Y rix ivac'axan chic chi xtipe jun k'olonel ri netzelan richin ri Cristo y nuben chi can ja rija' ri Cristo.\f + \fr 2:18 \ft Mt. 24:5; 2 Ts. 2:3.\f* Y vacami ketaman chic chi e q'uiy chic ri e queri'. Y romari' ketaman chic chi ojc'o chic chupan ri ruq'uisibel tiempo. \v 19 Xec'oje' kiq'uin, pero man e kachibil ta. Vi ta e kachibil, ec'o ta kiq'uin. Y xe'el\f + \fr 2:19 \ft 1 Co. 11:19.\f* c'a el kiq'uin, xaxe richin chi xek'alajin chi can man e kachibil ta. \p \v 20 Jac'a rix yo'on chic ri Lok'olej Espíritu\f + \fr 2:20 \ft Is. 44:3; Jn. 14:26; 16:13.\f* chive roma ri Cristo, ri Lok'olej.\f + \fr 2:20 \ft Mr. 1:24.\f* Y romari' c'o chic etamabel iviq'uin ivonojel. \v 21 Can roma c'a ri' nintz'ibaj-el ronojel re' chive, roma ivetaman\f + \fr 2:21 \ft 2 P. 1:12.\f* ri kitzij, y chuka' ivetaman chi ri tz'ucun tak tzij man riq'uin ta ri kitzij e petenek-vi. Can man e richin ta ri kitzij. \p \v 22 ¿Y achique cami c'a ri tz'ucuy-tzij? ¿Man ja ta cami ri nibin chi ri Jesús man Cristo ta, chi man takon ta pe roma ri Dios? Ri nibin queri', can nretzelaj-vi ri Cristo\f + \fr 2:22 \ft 1 Jn. 4:3; 2 Jn. 7.\f* y nuben chi can ja rija' ri Cristo. Can nubij-vi c'a chi ri Tata'ixel man kitzij ta. Y queri' chuka' nubij chirij ri C'ajolaxel. \v 23 Xabachique vinek ri nibin chi ri C'ajolaxel man kitzij ta, ri Tata'ixel man c'o ta riq'uin ri vinek ri'. Jac'a ri vinek ri nibin chi ri C'ajolaxel can kitzij vi y chuka' can nuc'ul ri pa ránima, riq'uin ri vinek ri' can c'o chuka' ri Tata'ixel.\f + \fr 2:23 \ft Jn. 14:7.\f* \p \v 24 Roma c'a ri' rix, can tic'oje' pa tak ivánima ri ch'abel ri ivac'axan-pe tok xinimaj ri Dios.\f + \fr 2:24 \ft 2 Jn. 6.\f* Y vi ri ch'abel ri' can xtic'oje' pa tak ivánima, jun c'a niben riq'uin ri C'ajolaxel y riq'uin ri Tata'ixel. \v 25 Y ri Jesucristo can c'o-vi ri rusujun can chike. Ri rusujun c'a can rija', ja ri c'aslen ri man q'uisel ta.\f + \fr 2:25 \ft Jn. 17:3.\f* \p \v 26 Yin xintz'ibaj c'a el ronojel re' chive, coma ri vinek ri nicajo' yixquik'ol. \v 27 Jac'a rix ja ri Lok'olej Espíritu c'o pa tak ivánima, ri yo'on chive roma ri Jesucristo. Y man nic'atzin ta c'a chi c'o jun chic nitijon ivichin, roma ri Lok'olej Espíritu nitijon ivichin chire ronojel.\f + \fr 2:27 \ft Jn. 14:26; 16:13.\f* Y ri nuc'ut rija' chivech, can kitzij. Man jun ri nuc'ut ri man ta kitzij. Tinimaj c'a ri nuc'ut rija' chivech, y riq'uin ri' jun xtiben riq'uin ri Jesucristo. \p \v 28 Y vacami rix ri achi'el tak valc'ual, can jun c'a tibana' riq'uin ri Jesucristo. Richin chi man xtikaxibij ta ki' chuvech tok xtapon ri k'ij tok xtipe chic jun bey rija'.\f + \fr 2:28 \ft Col. 3:4; 1 Jn. 3:2.\f* Y richin chuka' man xkojq'uix\f + \fr 2:28 \ft 1 Jn. 4:17.\f* ta chuvech tok xtapon ri k'ij ri'. \v 29 Y ketaman chi ri Jesucristo can choj\f + \fr 2:29 \ft Hch. 22:14.\f* vi. Romari' ketaman chuka' chi konojel ri kac'uan jun c'aslen choj, kac'uan chic ri c'ac'a' alaxic y romari' oj ralc'ual c'a ri Dios. \c 3 \s1 Ri rubanic ri quic'aslen ri e ralc'ual chic ri Dios \p \v 1 Can tich'obo' c'a jebel ri rubanic ri ajovabel ri c'o riq'uin ri Tata'ixel Dios, roma ri ajovabel ri' can janíla nim. Roma can xuben chike chi ruc'amon chi nibix ralc'ual ri Dios\f + \fr 3:1 \ft Jn. 1:12.\f* chike, y can queri' vi, can oj ralc'ual vi rija'. Y ri vinek ri c'a quicukuban na quic'u'x riq'uin re ruvach'ulef man quetaman ta c'a kavech, roma rije' man quetaman ta ruvech ri Dios. \v 2 Vach'alal ri yalan yixinvajo', vacami oj ralc'ual chic ri Dios. Pero man jani can ta tik'alajin ri achique kabanic xtekabana' chila' chicaj tok xtipe chic jun bey ri Jesucristo. Xaxe ketaman chi xkojoc achi'el rija',\f + \fr 3:2 \ft Sal. 17:15.\f* tok xtikatz'et\f + \fr 3:2 \ft Job 19:26; Sal. 16:11; Mt. 5:8.\f* achique rubanic. \v 3 Y roj ri can koyoben ri k'ij ri', kachapon ruch'ajch'ojirisaxic\f + \fr 3:3 \ft 2 Co. 7:1.\f* ri kac'aslen. Roma ri Jesucristo can ch'ajch'oj vi. \p \v 4 Conojel ri yemacun, man niquinimaj ta ri ru-ley ri Dios. Roma ri mac, ja ri man nanimaj ta ri ru-ley ri Dios.\f + \fr 3:4 \ft Ro. 4:15; 1 Jn. 5:17.\f* \v 5 Y rix ivetaman chi ri Jesucristo xoc'ulun richin xucuy ri kamac.\f + \fr 3:5 \ft Is. 53:4; Mt. 1:21; 2 Co. 5:21; He. 1:3.\f* Rija' can man aj-mac ta vi. \v 6 Y vi roj jun kabanon riq'uin rija', kayo'on chic c'a can rubanic ri mac. Pero vi c'a yojmacun na,\f + \fr 3:6 \ft 3 Jn. 11.\f* can nik'alajin chi man ketaman ta ruvech rija'.\f + \fr 3:6 \ft 1 Jn. 2:4.\f* \v 7 Rix ri can achi'el tak valc'ual, man c'a quixk'olotej. Vi xtikac'uaj jun c'aslen choj,\f + \fr 3:7 \ft Ez. 18:5.\f* oj choj chuka' achi'el ri Jesucristo. Roma rija' can choj vi. \v 8 Pero vi man xtikaya' ta can ri mac, xa can oj richin c'a ri itzel-vinek.\f + \fr 3:8 \ft Mt. 13:38; Jn. 8:44; 16:11.\f* Roma rija' can rubanon-vi-pe mac. Y xa roma c'a ri' tok xoc'ulun ri Ruc'ajol ri Dios, can chuchupic\f + \fr 3:8 \ft Gn. 3:15.\f* c'a ri rusamaj ri itzel-vinek. \p \v 9 Roj ri ralc'ual chic ri Dios, kayo'on chic c'a can rubanic ri mac,\f + \fr 3:9 \ft 1 Jn. 5:18.\f* roma ri Dios xuya' ri ruc'aslen chike y xujel ri kach'obonic. Y roma ri c'aslen ri c'o kiq'uin roj can riq'uin ri Dios petenek-vi, nuben c'a chike chi man chic yojmacun ta. \v 10 Y can nik'alajin-vi ri achique ri ralc'ual ri Dios. Y nik'alajin chuka' achique ri ralc'ual ri itzel-vinek. Jac'a ri man chojmilej c'aslen ta quic'uan y man yecajo' ta ri kach'alal, jari' ri man e richin ta ri Dios. \s1 Kach'alal, tikajovala-ki' \p \v 11 Re tzij re' can ivac'axan-vi-pe. Re tzij re can ivac'axan-pe tok xinimaj ri Jesucristo, ja ri nubij chi tikajovala-ki'.\f + \fr 3:11 \ft Jn. 13:34, 35; 15:12; Ef. 5:2; 1 Ts. 4:9.\f* \v 12 Y man c'a tikaben achi'el xuben ri Caín ojer can. Rija' can richin vi ri itzel-vinek, y xucamisaj ri ruchak'.\f + \fr 3:12 \ft Gn. 4:8.\f* ¿Y achique c'a roma xucamisaj? Roma ri rubanobal ri ruchak' e choj vi. Y ri rubanobal rija' xa itzel. \p \v 13 Vach'alal, vi yixetzelex\f + \fr 3:13 \ft Jn. 15:18, 19.\f* coma ri vinek ri c'a quicukuban na quic'u'x riq'uin re ruvach'ulef, man c'a tibij: ¿Achique c'a roma yojetzelex? man quixcha'. \v 14 Roj can oj elenek chic pe chupan ri camic, richin chi xojk'ax chupan ri c'aslen.\f + \fr 3:14 \ft Jn. 5:24.\f* Y ketaman jebel chi queri' roma can nikajovala-vi-ki' chikach'alal ki'. Jac'a ri man nicajovala' ta qui', can e caminaki' chuvech ri Dios. \v 15 Roma ri ye'etzelan\f + \fr 3:15 \ft 1 Jn. 4:20.\f* richin jun kach'alal e achi'el camisanela'.\f + \fr 3:15 \ft Mt. 5:21; Ga. 5:21; Ap. 21:8.\f* Y rix ivetaman, chi ri e camisanela' man c'o ta ri c'aslen ri man q'uisel ta ri pa tak cánima. \v 16 Ri Jesucristo man xupokonaj ta xuya-ri' pa camic koma roj.\f + \fr 3:16 \ft Jn. 3:16; Ro. 5:8; Ef. 5:2, 25.\f* Y riq'uin ri' xuc'ut chikavech chi nic'atzin nikac'ut riq'uin kabanobal chi yekajo' ri ch'aka' chic, y man nikapokonaj ta nikaya-ki' pa camic coma ri kach'alal, vi can nic'atzin. \v 17 Vi c'o c'a ronojel kiq'uin ri nic'atzin chike, y nikatz'et jun kach'alal ri manek ruvay,\f + \fr 3:17 \ft Dt. 15:7; Lc. 3:11.\f* o manek rutziak, y can man nubij ta kánima chi nikato', can nik'alajin chi man nikajo' ta ri Dios. \v 18 Rix ri can achi'el tak valc'ual, man c'a kojajovan\f + \fr 3:18 \ft Ro. 12:9.\f* xaxe riq'uin ri kach'abel. Xa can quekato' ri ch'aka' chic. Y riq'uin ri' can xtik'alajin c'a chi can kitzij yojajovan. \s1 Ri Dios retaman ri ec'o pa tak kánima \p \v 19 Y roma ri yojajovan, niketamaj chi oj richin ri kitzij,\f + \fr 3:19 \ft Jn. 18:37.\f* y re' nucukuba-ka kac'u'x chuvech ri Dios. \v 20 Y vi nikana' pa tak kánima chi kabanon itzel y xa man que ta ri', ri Dios retaman.\f + \fr 3:20 \ft 1 Co. 4:4; 11:28.\f* Roma rija' can retaman ronojel. \v 21 Vach'alal ri yalan yixinvajo', vi nikana' pa tak kánima chi manek kamac chuvech ri Dios, can man jun c'a xibinri'il kiq'uin richin chi yojapon-apo chuvech.\f + \fr 3:21 \ft Job 22:26; He. 10:22.\f* \v 22 Tok nikaben c'a orar, rija' nuya' chike ronojel ri nikac'utuj chire.\f + \fr 3:22 \ft Sal. 34:15; Mt. 21:22; Mr. 11:24; Jn. 14:13.\f* Roma yekaben ri yerubij, y chuka' yekaben ri yeka' chuvech. \v 23 Y ri nubij rija' ja ri tikanimaj\f + \fr 3:23 \ft Jn. 6:29.\f* ri rubi' ri Jesucristo ri Ruc'ajol, y tikajovala-ki'. Queri' nubij rija' chi tikabana'. \v 24 Y vi yekaben ri yerubij, jun kabanon riq'uin rija',\f + \fr 3:24 \ft Jn. 17:21.\f* y chuka' rija' can c'o pa tak kánima. Y ketaman chi can c'o pa tak kánima, roma c'o ri Lok'olej Espíritu\f + \fr 3:24 \ft Ro. 8:9.\f* ri ruyo'on chike. \c 4 \s1 Can yek'alajin ri e richin ri Dios y chuka' yek'alajin ri man e richin ta ri Dios \p \v 1 Rix ri yalan yixinvajo', man tinimaj\f + \fr 4:1 \ft Jer. 29:8; Mt. 24:5.\f* ri nubij jun vinek xaxe roma ri nubij chi riq'uin ri Lok'olej Espíritu petenek-vi ri nubij. Rix xa can nic'atzin chi nich'ob rij jebel richin nivetamaj, vi kitzij ri nubij chi ja ri Lok'olej Espíritu yoyon ruch'abel. Roma e q'uiy vinek chuvech re ruvach'ulef ri yebin chi ja ri ruch'abel ri Dios ri niquitzijoj, y xa man kitzij ta. \v 2 Y yixtiquir c'a nivetamaj, vi can riq'uin ri Lok'olej Espíritu richin ri Dios e petenek-vi, o xa man que ta ri'. Vi niquibij chi ri Jesucristo\f + \fr 4:2 \ft 1 Jn. 5:1.\f* xoc achi'el roj vinek, nuk'alajirisaj chi ja ri Lok'olej Espíritu richin ri Dios yoyon quich'abel.\f + \fr 4:2 \ft 1 Co. 12:3.\f* \v 3 Jac'a vi niquibij chi ri Jesucristo tok xpe vave' chuvech re ruvach'ulef man xoc ta achi'el roj vinek,\f + \fr 4:3 \ft 1 Jn. 2:22; 2 Jn. 7.\f* nik'alajin chi man ja ta ri Lok'olej Espíritu richin ri Dios yoyon quich'abel. Xa ja ri espíritu richin ri itzel ri yoyon quich'abel. Ri espíritu ri netzelan richin ri Cristo y nuben chi can ja rija' ri Cristo. Jac'a espíritu re' ri ivac'axan chi c'o na chi nipe, y vacami xoka' yan c'a chuvech re ruvach'ulef. \p \v 4 Rix c'a ri can achi'el tak valc'ual, ix richin chic ri Dios, y xixch'acon yan chiquij ri k'olonela'. Roma ri Lok'olej Espíritu can c'o pa tak ivánima. Y rija' c'o c'a más ruchuk'a' que chuvech ri c'o pa tak cánima ri vinek ri c'a quicukuban na quic'u'x riq'uin re ruvach'ulef.\f + \fr 4:4 \ft Jn. 12:31; 14:30; 16:11.\f* \v 5 Ri k'olonela' can e richin vi re ruvach'ulef.\f + \fr 4:5 \ft Jn. 3:31; 15:19; 17:14.\f* Y romari' ri tzij ri niquibij, xa tzij richin re ruvach'ulef. Y conojel ri vinek ri c'a quicukuban na quic'u'x riq'uin re ruvach'ulef nicac'axaj ri niquibij. \v 6 Jac'a roj oj richin chic ri Dios.\f + \fr 4:6 \ft Jn. 8:47.\f* Y conojel c'a ri quetaman chic ruvech\f + \fr 4:6 \ft Jn. 10:27.\f* ri Dios nicac'axaj ri nikabij chique.\f + \fr 4:6 \ft Jn. 18:37.\f* Jac'a ri man e richin ta ri Dios man nicac'axaj ta\f + \fr 4:6 \ft Is. 8:20.\f* ri nikabij chique. Y riq'uin ri' nik'alajin achique vinek ri c'o ri Lok'olej Espíritu riq'uin, ri kitzij Espíritu. Y chuka' nik'alajin ri vinek ri c'o ri espíritu ri man kitzij ta quiq'uin. \s1 Ri ajovabel riq'uin ri Dios petenek-vi \p \v 7 Rix c'a ri yalan yixinvajo', ninbij c'a chive: Tikajovala' c'a ki'. Roma ri ajovabel can petenek-vi riq'uin ri Dios. Vi yojajovan, nik'alajin chi kac'uan ri c'ac'a' alaxic y oj ralc'ual chic ri Dios, y chuka' ketaman ruvech jebel. \v 8 Jac'a vi man yojajovan ta, nik'alajin chi man ketaman ta ruvech ri Dios. Roma ri Dios can najovan-vi.\f + \fr 4:8 \ft Ex. 34:6, 7; Sal. 36:5; Mi. 7:18; 2 Co. 13:11.\f* \v 9 Y ri Dios xuc'ut chikavech chi can najovan,\f + \fr 4:9 \ft 1 Jn. 3:16.\f* roma xutek-pe\f + \fr 4:9 \ft Jn. 3:16.\f* ri Ruc'ajol chuvech re ruvach'ulef. Y rija' can xe ri jun Ruc'ajol c'o. Pero ri Dios xutek-pe richin xuya' ri c'ac'a' c'aslen\f + \fr 4:9 \ft 1 Jn. 5:11.\f* chike. \v 10 Y can xk'alajin c'a achique c'a ri' ri ajovabel.\f + \fr 4:10 \ft Tit. 3:4.\f* Y can jac'a ri Dios ri xojajovan-pe nabey,\f + \fr 4:10 \ft Jn. 15:16.\f* man ja ta c'a roj ri xojtiquiriban. Y roma ri janíla ajovabel riq'uin, xutek c'a pe ri Ruc'ajol richin xquen (xcom) koma, richin chi nicuyutej ri kamac. \p \v 11 Rix ri yalan yixinvajo', roma ri Dios can queri' kajovaxic ri xuben, roj can c'o c'a chuka' chi nikajovala-ki'. \v 12 Roma vi nikajovala-ki', can nik'alajin chi ri Dios c'o pa tak kánima, stape' rija' man tz'etel ta.\f + \fr 4:12 \ft Ex. 33:20; Jn. 1:18; 1 Ti. 6:16.\f* Y chuka' ri ajovabel richin rija' niq'uiy y nivachin pa kac'aslen. \v 13 Y chuka' ketaman chi jun kabanon riq'uin ri Dios y rija' can c'o pa tak kánima,\f + \fr 4:13 \ft Jn. 14:20.\f* roma c'o ri Rulok'olej Espíritu ri ruyo'on chike. \v 14 Y roj can katz'eton ri Ruc'ajol ri Dios,\f + \fr 4:14 \ft Jn. 1:14.\f* y romari' nikatzijoj chique conojel vinek chi can kitzij vi chi ri Katata' Dios xutek-pe ri Ruc'ajol richin yerucol chupan ri quimac.\f + \fr 4:14 \ft Jn. 3:17.\f* \v 15 Y xabachique vinek ri nibin\f + \fr 4:15 \ft Ro. 10:9.\f* chi ja ri Jesús ri Ruc'ajol ri Dios, rija' can c'o-vi ri Dios pa ránima, y rija' chuka' can jun rubanon riq'uin ri Dios. \p \v 16 Y rija' can yojrajo-vi. Y roj chuka' can kacukuban kac'u'x riq'uin rija', y ketaman chi yojrajo', roma rija' can najovan-vi. Y vi yojajovan, jun c'a kabanon riq'uin ri Dios, y rija' c'o pa tak kánima. \v 17 Y ja rija' ri nibanon chike chi yalan yojajovan.\f + \fr 4:17 \ft 1 Jn. 3:19.\f* Y riq'uin ri' man xtikaxibij ta ki'\f + \fr 4:17 \ft 1 Jn. 2:28.\f* tok xtapon ri k'ij tok ri Dios xtuk'et tzij.\f + \fr 4:17 \ft Stg. 2:13.\f* Man xtikaxibij ta ki' ri c'a ojc'o chuvech re ruvach'ulef roma kac'uan c'a jun c'aslen achi'el rubanic ruc'aslen ri Jesucristo. \v 18 Y vi can nikajo' c'a ri Dios, man jun achique roma nikaxibij-ki' chuvech.\f + \fr 4:18 \ft Ro. 8:15.\f* Roma jun tz'aket ajovabel nuben c'a chike chi man nikaxibij ta ki' chuvech ri Dios. Jac'a ri nuxibij-ri' chuvech ri Dios, man tz'aket ta ri ajovabel c'o pa ránima, y re' c'ayef nuben chire. \p \v 19 Y ja ri Dios xojajovan-pe nabey, y romari' roj xkajo' chic apo rija'. \v 20 Y vi nikabij chi nikajo' ri Dios y xa niketzelaj jun kach'alal, man kitzij ta ri nikabij.\f + \fr 4:20 \ft 1 Jn. 2:4; 3:17.\f* Roma vi man yekajo' ta ri kach'alal ri can yekatz'et, ¿yojtiquir ta cami nikajo' ri Dios ri xa man katz'eton ta ruvech? \v 21 Roma c'a ri' ri Dios ruyo'on can ri pixa' chi quekajo' ri kach'alal. Y vi nikajo' ri Dios, can quekajo' c'a chuka' ri kach'alal. Queri' ri tz'ibatel can. \c 5 \s1 Quekajo' c'a ri e ralc'ual chic ri Dios \p \v 1 Janipe' ri yeniman chi ri Jesús jari' ri Cristo ri takon-pe roma ri Dios, quic'uan ri c'ac'a' alaxic y e ralc'ual chic ri Dios.\f + \fr 5:1 \ft Mt. 16:16; Jn. 1:12; 1 Jn. 2:22, 23; 3:9; 4:7.\f* Y tok c'o jun tata'aj ri yalan nikajo', can yekajo' c'a chuka' ri e ralc'ual rija'. \v 2 Y que c'a chuka' ri' riq'uin ri Dios. Vi can nikajo' rija' y yekaben ri nubij, can yekajo-vi c'a ri e ralc'ual chic. \v 3 Y vi can nikajo' ri Dios,\f + \fr 5:3 \ft Jn. 14:15.\f* yekaben ri nubij.\f + \fr 5:3 \ft 2 Jn. 6.\f* Y ri nubij chike, man nikana' ta chi c'ayef rubanic.\f + \fr 5:3 \ft Mt. 11:30.\f* \v 4 Roj ri oj ralc'ual chic c'a ri Dios, yojch'acon chirij ronojel etzelal richin re ruvach'ulef.\f + \fr 5:4 \ft Jn. 16:33.\f* Y yojch'acon roma kaniman chic ri Jesucristo. \v 5 ¿Achique ta c'a ri nich'acon\f + \fr 5:5 \ft 1 Co. 15:57.\f* chirij ri etzelal richin re ruvach'ulef? ¿Man xe ta cami ri can quiniman ri Jesús chi ja rija' ri Ruc'ajol ri Dios? \s1 Ri yek'alajirisan richin ri Jesucristo \p \v 6 Ri Jesucristo xpe vave' chuvech re ruvach'ulef; riq'uin ya' xban bautizar; xquen (xcom) chuva ri cruz y xbiyin ri ruquiq'uel.\f + \fr 5:6 \ft Jn. 19:34.\f* Man xe ta xban bautizar, xa can xbiyin c'a chuka' ri ruquiq'uel. Y re' ja ri Lok'olej Espíritu ri nik'alajirisan chikavech. Y ri Lok'olej Espíritu can xe ri kitzij nubij.\f + \fr 5:6 \ft Jn. 15:26.\f* \v 7 Y ri chila' chicaj ec'o c'a oxi' ri yek'alajirisan richin ri Jesucristo, y ri e oxi' ri' ja ri Tata'ixel, ri Ch'abel\f + \fr 5:7 \ft Jn. 1:1.\f* y ri Lok'olej Espíritu. Y re e oxi' re' xa e jun.\f + \fr 5:7 \ft Dt. 6:4; 1 Co. 12:4-6.\f* \v 8 Y chuka' vave' chuvech re ruvach'ulef ec'o oxi' ri yek'alajirisan richin ri Jesucristo. Y ri e oxi' ri' ja ri Lok'olej Espíritu, ri ruquiq'uel ri Jesucristo y ri ya' ri richin xban bautizar. Re e oxi' re' junan ri niquik'alajirisaj chikavech, chi ri Jesucristo can kitzij vi. \v 9 Roj can nikanimaj y nikacukuba' kac'u'x riq'uin ri nubij jun vinek chike. Y vi queri', can más vi ruc'amon chi nikanimaj y nikacukuba' kac'u'x riq'uin ri nubij ri Dios chike.\f + \fr 5:9 \ft Jn. 8:17, 18.\f* Y rija' jac'a ri ch'abel chirij ri Ruc'ajol ri nubij chike. \v 10 Roj ri kaniman chic ri Ruc'ajol ri Dios,\f + \fr 5:10 \ft Ga. 4:6.\f* ja ri kánima ri nibin chike chi kitzij ri nubij ri Dios chirij ri Ruc'ajol.\f + \fr 5:10 \ft Jn. 3:33.\f* Jac'a ri vinek ri man quiniman ta, xa niquiben chi man kitzij ta ri nubij ri Dios, roma man niquinimaj ta ri nubij chirij ri Ruc'ajol. \v 11 Y jare' ri nubij ri Dios, chi nuya' ri c'aslen ri man q'uisel ta chike, y riq'uin ri Ruc'ajol nikac'ul-vi re c'aslen re'.\f + \fr 5:11 \ft Jn. 1:4.\f* \v 12 Y roj c'a ri kac'ulun chic ri Ruc'ajol ri Dios,\f + \fr 5:12 \ft He. 3:14; 1 Jn. 2:23, 24.\f* c'o chic kac'aslen\f + \fr 5:12 \ft Jn. 5:24.\f* riq'uin. Jac'a ri vinek ri man quic'ulun ta ri Ruc'ajol ri Dios, manek quic'aslen riq'uin. \s1 Ri ruq'uisibel tak ch'abel \p \v 13 Rix ri iniman chic ri rubi' ri Ruc'ajol ri Dios, nintz'ibaj c'a ronojel re' chive richin nivetamaj chi c'o chic ic'aslen\f + \fr 5:13 \ft Jn. 20:31; 1 Jn. 1:1, 2.\f* ri man q'uisel ta y chi can ta cukul ic'u'x riq'uin ri Ruc'ajol ri Dios. \p \v 14 Y romari' roj can man jun c'a xibinri'il kiq'uin richin chi yojapon-apo\f + \fr 5:14 \ft 1 Jn. 3:21.\f* chuvech ri Dios, roma ketaman chi tok c'o nikac'utuj chire, y vi ja ri rurayibel\f + \fr 5:14 \ft Stg. 4:3.\f* chuka' rija' ri nikac'utuj, rija' can yojrac'axaj-vi. \v 15 Y roma ri ketaman chi ri Dios nrac'axaj ri c'utunic ri nikaben chire, ketaman chuka' chi nuya-pe ri nikac'utuj chire. \p \v 16 Vi c'o jun kach'alal nimacun y xatz'et, tac'utuj c'a chire ri Dios chi nucol\f + \fr 5:16 \ft Job 42:8.\f* chuvech ri camic ri richin jantape'. Xaxe vi ri rumac man nuc'uaj ta pa camic. Roma c'o c'a mac ri can nuc'uan pa camic.\f + \fr 5:16 \ft Mt. 12:31; Mr. 3:29; Lc. 12:10.\f* Man ninbij ta c'a chive\f + \fr 5:16 \ft Jer. 7:16; 14:11.\f* chi can c'o chuka' chi rix nic'utuj chire ri Dios roma ri jun vinek ri nibanon mac ri ruc'uan pa camic. \v 17 Ronojel ri yekaben ri man e choj ta,\f + \fr 5:17 \ft 1 Jn. 3:4.\f* e mac. Pero c'o mac ri man nuc'uan ta pa camic. \p \v 18 Y ketaman chi roj, ri oj ralc'ual chic ri Dios roma kac'uan ri c'ac'a' alaxic, kayo'on chic can rubanic ri mac.\f + \fr 5:18 \ft 1 Jn. 3:9.\f* Roma ri Ruc'ajol ri Dios yojruchajij. Y riq'uin ri' man yojruchop ta ri itzel-vinek. \p \v 19 Ketaman chuka' chi oj richin chic ri Dios. Pero conojel ri vinek ri c'a quicukuban na quic'u'x riq'uin re ruvach'ulef,\f + \fr 5:19 \ft Ga. 1:4.\f* c'a ec'o na pa ruk'a' ri itzel-vinek. \p \v 20 Y ketaman chuka' chi xoc'ulun yan ka ri Ruc'ajol ri Dios chuvech re ruvach'ulef. Rija' xuya' etamabel chike,\f + \fr 5:20 \ft Lc. 24:45.\f* richin xketamaj ruvech ri kitzij Dios.\f + \fr 5:20 \ft Jn. 17:3.\f* Y jun kabanon riq'uin ri Dios y ri Jesucristo ri Ruc'ajol. Rija' can kitzij Dios vi, y riq'uin rija' petenek-vi ri c'aslen ri man q'uisel ta. \v 21 Rix ri can achi'el tak valc'ual, man c'a que'ivojkaj ri dios\f + \fr 5:21 \ft 1 Co. 10:14.\f* ri xa man e kitzij ta. Que ta c'a ri'.