\id MIC Micmat chj 11/09/06 Ekstrom, Ovidio, Pascual y Ambrocio Chuj S. Mateo \h MIQUEAS \toc1 A Slolonel Dios D'a Vin̈aj MIQUEAS \toc2 MIQUEAS \mt2 A Slolonel Dios D'a Vin̈aj \mt1 MIQUEAS \ip Miqueas sb'i jun libro tic, yujto a slolonel Dios yalnac d'a vin̈aj Miqueas tz'ib'ab'ilcan d'ay. A vin̈aj Miqueas chi', schecab' Dios yaj vin̈, cajan vin̈ d'a jun yune' chon̈ab' ay d'a yol yic Judá d'a stiempoal vin̈aj Isaías. Yojtac vin̈ sic'lab'il to jab'xon̈ej tiempo sjavi yoval sc'ol Dios d'a yib'an̈ eb' aj Judá, icha aj sjavi d'a yib'an̈ eb' aj Israel, yujto lajan smul eb' yed' eb' aj Israel chi'. Yuj chi' yalnac vin̈aj Miqueas chi' to ol javoc yaelal d'a yib'an̈ eb' aj Judá chi', yujto man̈ vach'oc tas sc'ulej eb', tz'ixtaj eb' meb'a' yuj eb', yuj chi' ol ch'olb'itaj yaj eb'. \ip Palta ayic toxo ix ec' jun yaelal d'a yib'an̈ eb' anima chi', ol yac'anxi svach'c'olal Dios d'a yib'an̈ eb', yujto xajan eb' yuuj, nivan pax sc'ol d'a yib'an̈ eb'. A d'a capítulo 5 versículos 2-5, ata' syalcot yuj jun ac'um junc'olal ol javoc d'a yolyib'an̈q'uinal tic. A d'a scal eb' yin̈tilalcan vin̈aj David, ata' ol checlajoc. Toxonton sic'b'ilel yuj Dios. A d'a chon̈ab' Belén, ata' ol aljoc, xchi. Axo d'a capítulo 6 versículo 8, ata' syalcoti tastac ajnac yel yich slolon masanil eb' schecab' Dios. \c 1 \s1 A tas ol ja d'a yib'an̈ Samaria yed' Jerusalén \p \v 1 A in Miqueas in tic, aj chon̈ab' Moreset in. A d'a stiempoal vin̈aj Jotam, vin̈aj Acaz yed' vin̈aj Ezequías, aton eb' vin̈ sreyal Judá, a Jehová ix ch'oxan vila' tas ol aj Samaria yed' Jerusalén. Yuj chi' ix valel icha tic: \q1 \v 2 E masanil ex vetchon̈ab', ab'ec juntzan̈ tic. Scham eyab'an e masanil cajan ex d'a yolyib'an̈q'uinal tic. A Jehová Yajal, ato d'a stemplo yicn̈ej yaji, ato ta' ol yalel masanil e chucal. \q1 \v 3 Ol elta Jehová b'aj cajan, ol b'eycot d'a schontac lum vitz. \q1 \v 4 Ol laj ulaxb'at lum vitz chi' d'a yalan̈ yoc Jehová chi', icha tz'aj yulaxb'at noc' chaq'uib' d'a cal c'ac'. Ol laj cot juyuljoc lum vitz chi' icha a' eluma' ayic ol jatq'ue lum nivac ac'lic. \q1 \v 5 Ol ujoc juntzan̈ tic, yujn̈ej spital eb' yin̈tilal vin̈aj Jacob, yuj mul d'a yol smacb'en Israel. ¿B'ajtil scheclaj spitalil eb' chi'? A d'a chon̈ab' Samaria. ¿B'ajtil scheclaj yejmelal eb' aj Judá d'a scomon diosal? A d'a Jerusalén. \q1 \v 6 Yuj chi' syal Jehová icha tic: Ol in satel jun chon̈ab' Samaria tic, toxon̈ej ol q'uecan b'ulan spojelal. Jacanxon̈ej ol ajcan icha b'aj syal yavchaj te' uva. Ato d'a yoltac ch'olan ol in yumcanem q'uen sq'uenal jun chon̈ab' tic, ol checlajcanq'ueta cimientoal yich. \q1 \v 7 Choc' ol ajcanb'at juntzan̈ yechel comon dios. Masanil juntzan̈ comon dios chi' ol in n̈ustz'aoc. A yed' q'uen tumin yic ajmulal, ata' b'ob'il, yuj chi' a d'a stojol ajmulal chi' ol ochixcan q'ueen, xchi Jehová. \s1 A scusc'olal vin̈aj Miqueas \q1 \v 8 Yuj chi' tzin oc' yuj cusc'olal. B'eran in eli, malaj in xan̈ab' ayochi tzin b'eyeq'ui. Toxon̈ej tz'el vav icha junoc noc' oques, ma icha junoc noc' cujub'. \q1 \v 9 Yujto a yechen Samaria, man̈xalaj yan̈al. Toxo ix yamchajpaxc'och Judá yuj yaelal chi', masanto sc'och d'a ti' chon̈ab' Jerusalén, aton schon̈ab' eb' vetchon̈ab'. \q1 \v 10 Man̈ eyal juntzan̈ tic d'a eb' cajan d'a Gat. Mocab' ex oc' d'a yichan̈ eb'. Ec'an̈ec b'alb'on d'a cal pococ yuj e cusc'olal chi' d'a Bet-le-afra.\f 1.10 \fr 1:10 \ft A juntzan̈ chon̈ab' sb'inaj d'a tic, a d'a yoltac b'e b'aj scot eb' soldado ajc'ol sjavi ul yac' oval d'a Jerusalén, ata' ay. Junjun juntzan̈ chi', ayn̈ej yelc'och sb'i icha sjajil d'a hebreo.\f* \q1 \v 11 A exxo cajan ex d'a Safir, ixiqueccan d'a ch'oc chon̈ab'il, vach'chom b'eran ex eli. D'a q'uixveltaquil tzex ic'chajb'ati. Man̈xo jab'oc tz'elta eb' cajan d'a Zaanán ex scolo'. Ay oq'uel d'a Bet-esel, man̈xa mach ol och eyed'oc. \q1 \v 12 A eb' cajan d'a Marot, cumcon yec' eb' yab'an syail, smaclej eb' sjavi colval, palta toxo ix c'och yaelal chi' d'a ti' chon̈ab' Jerusalén yuj Jehová. \q1 \v 13 A exxo cajan ex d'a Laquis, te pit ex icha eb' israel. A yuj e pital chi' ix och smul eb' aj Sion. Aq'uecoch noc' e chej te jelan sb'ey d'a carruaje yic oval. \q1 \v 14 Ex aj Moreset-gat, actejeccan e chon̈ab' chi' d'a juneln̈ej. A eb' sreyal Israel, nab'an̈ej ix stan̈vej scolval eb' aj Aczib eb'. \q1 \v 15 Ix yalan Jehová icha tic: Ex cajan ex d'a Maresa, ol vac'och e chon̈ab' chi' d'a yol sc'ab' eb' ajc'ool. A eb' nivac yelc'och d'a scal eb' israel, ol b'at sc'ub'ejel sb'a eb' d'a yoltac q'uen n̈aq'ueen d'a Adulam. \q1 \v 16 A exxo ex aj Jerusalén, joxequel xil e jolom yuj cuselal. Chacb'erinac ocab'xon̈ej tz'ajcan e jolom chi' icha sjolom noc' xulem, yujto a eb' eyuninal te xajanab'il eyuuj, ol ic'chajb'at eb' d'a ch'oc chon̈ab'il, xchi Jehová. \c 2 \s1 Ob'iltac eb' ixtum meb'a' \q1 \v 1 Ob'iltac ol aj eb' ayec' d'a sat sch'at snaub'tan̈an tas chucal sc'ulej, axo sq'uin̈ib'i jun, sc'ulan eb' tas sna chi', yujto ayec' d'a yol sc'ab' eb' sc'ulani. \q1 \v 2 Tato syiloch sc'ol eb' d'a junoc luum, stoc'n̈ejec' eb'. Tato syiloch sc'ol eb' d'a junoc pat, syic'n̈ejec' eb'. Icha chi' tz'aj yixtaj eb' anima yed' yuninal yuj eb'. \q1 \v 3 Yuj chi' syal Jehová icha tic: A in tic, ay tas tzin na pax d'a e patic a ex tic. Ol vac'b'at junoc nivan yaelal d'a e cal, man̈xo ol yal-laj e colan e b'a. Man̈xo ac'umtacoc ol aj e b'eyeq'ui, yujto sc'ualxo jun nivan yaelal. \q1 \v 4 A d'a jun c'ual chi', ol stz'ac b'itej b'it eb' anima meb'a' yuj ex sb'uchani. Ol yal eb' icha tic: A ticnaic, toxo ix on̈ can d'a yalan̈ yuj eb' ajc'ool d'a juneln̈ej. A co chon̈ab', toxo ix q'uexvi yajal, man̈xalaj mach syal scachvaji. A lum co luum, ix spuquec' lum eb' ajc'ol chi' d'a spatic, xcham eb' d'a sb'it chi', xchi Jehová. \q1 \v 5 Yuj e chucal chi' man̈xa eyalan eyic d'a e macb'en d'a scal eb' schon̈ab' Jehová. \s1 A eb' syaloch sb'a schecab'oc Dios \q1 \v 6 Ix yalan eb' anima d'ayin icha tic: Man̈ al d'ayon̈ to ol javoc yaelal d'a quib'an̈. ¿Tocval ol javoc jun q'uixvelal chi' d'a quib'an̈? \q1 \v 7 ¿Tocval catab'il schon̈ab' vin̈aj Jacob? ¿Tocval ix lajvi snivanc'olal Dios, yuj chi' icha chi' ol on̈ yutej? ¿Tocval syac'cot yaelal Dios d'a yib'an̈ eb' tojol sb'eyb'al? xchi eb'. \q1 \v 8 Yuj chi' syal Jehová icha tic: A ex tic, tzex och ajc'olal d'a in chon̈ab'. A eb' smeltzajcot d'a oval, sna eb' to man̈xalaj tas ol ic'an eb', palta a exxo tic tzeyiq'uel spichul eb'. \q1 \v 9 Tze pechelta eb' ix ix d'a yoltac spat b'aj tzalajc'olal yajeq'ui. Juneln̈ej tzeyic'paxec' smacb'en eb' yune' eb' ix, ix vac'a'. \q1 \v 10 Q'uean̈ec vaan, ixiquec. Maxtzac yal tzex aj d'a tic, yujto man̈ jantacoc chucal tze c'ulej d'a sat lum luum tic, yuj chi' toxo ix ixtaxel lum d'a juneln̈ej. \q1 \v 11 Tato ay junoc esalvum sjavi d'ayex, syalani to malaj tas ol javoc d'a eyib'an̈, vach' ol ex ajoc, aton val jun chi' in checab' eyalani, xchi Jehová. \s1 Syal Dios to ol scol schon̈ab' \q1 \v 12 Syalanpax Dios icha tic: Ol ex in molb'ej e masanil ex yin̈tilalcan vin̈aj Jacob, a ex ton aj Israel ex tzexto cani. Ol ex in molb'ej, icha tz'aj smolb'an noc' scalnel junoc tan̈vum calnel d'a smacte'. Icha noc' calnel d'a junoc ac'lic man̈xo jantacoc yel yav tz'eq'ui, icha chi' ol aj yel eyav yuj tzalajc'olal. \q1 \v 13 B'ab'el in b'at in pojan b'e d'a eyichan̈, a exxo tzac'an ex och vuuj. Axo eyel d'a sti' spuertail jun chon̈ab' yic tzex el d'a libre, aton jun chon̈ab' b'aj ix ex ic'jib'ati. A in Jehová in, e Reyal in, b'ab'el in b'at d'a eyichan̈, xchi Jehová. \c 3 \s1 A lolonel tz'alchaj d'a spatic eb' yajal elc'um \q1 \v 1 Ix lajvi chi' ix valani: Ex yajal chon̈ab' Israel, ab'ec tas sval tic: Smoj val eyojtacanel tojolal. \q1 \v 2 Palta a ex tic tzeyajcanel tojolal, axon̈ej chucal tze xajanej. Ichaval to tzeyiq'uel stz'umal eb' quetchon̈ab', axon̈ej sb'aquil eb' scan jelan eyuuj. \q1 \v 3 Ichato pitzanto eb' quetchon̈ab' tze chianb'at eb', tzeyic'anel stz'umal eb', tze vac'chitan sb'aquil eb'. Lajan tzeyutej eb' icha noc' chib'ej tz'ac'jiem tajoc d'a yol chen. \q1 \v 4 Ay jun c'ual ol e c'an scolval Jehová, palta man̈xo ol cotlaj q'uelan d'ayex. A d'a jun c'ual chi', ol b'at mican Jehová d'ayex yuj chucal tze c'ulej, xin chi. \q1 \v 5 A Jehová tz'alan yuj eb' syaloch sb'a schecab'oc, aton eb' scuchb'an chon̈ab' d'a chucal: A eb' checab' chi', tato vach' tz'aj stupji eb', syal eb' to ay junc'olal. Palta tato ay eb' max ac'an tas syab'lej eb', syac' yovalil eb' d'a eb'. Yuj chi' sval yuj juntzan̈ eb' checab' chi' icha tic: \q1 \v 6 Ichato ol emcan c'u d'a eb', ol can eb' d'a scal q'uic'alq'uinal. Man̈xa b'aq'uin̈ ol yal eb' to ix ch'oxchaj tas yil eb'. Man̈xo ol yal-laj yalan eb' tas ol ujoc b'aq'uin̈, xchi Jehová. \q1 \v 7 A juntzan̈ eb' checab' yed' juntzan̈ eb' naumel lolonel chi' yalani, man̈xalaj ol aj yelc'och eb', numanxon̈ej ol ajcan eb', yujto malaj tas ol sch'ox Dios yil eb'. \q1 \v 8 A inxo pax tic, ayoch Yespíritu Jehová d'ayin, yuj chi' ay vip, snachajpaxel tojolal vuuj, yuj chi' tzin tec'b'ej in b'a valanoch jantac smul Israel d'a sat. \q1 \v 9 Ex yajalil Israel, ab'ec juntzan̈ tic: A ex tic tze patiquejel tojolal. Axo chucal tze c'ulej sq'uexuloc tojolal chi'. \q1 \v 10 Tze b'oq'ue Jerusalén, aton chon̈ab' yic tzalan Sion yuj tas tzeyiq'uec' d'a eb' anima tze mac'chamoc yed' d'a juntzan̈ tas man̈ tojoloc tze c'ulej. \q1 \v 11 A ex yajal ex chon̈ab', max e b'olaj yaj eb' eyetanimail d'a stojolal yuj e chaan tumin. Yed' ex sacerdote ex, tze c'an tumin d'a eb' anima tze c'ayb'ej. An̈ejtona' ex tzeyesejoch e b'a schecab'oc Dios, tzeyala' to ay tas sch'oxji eyila' yuj e chaan tumin. Ayoch Dios yipoc e c'ool eyalani, yuj chi' tzeyal icha tic: A Jehová ayoch qued'oc, yuj chi' malaj tas ol javoc d'a quib'an̈, xe chi. \q1 \v 12 Yuj chi', eyuj a ex tic, a Jerusalén chon̈ab' yic tzalan Sion, icha lum luum d'ocb'il yed' arado ol ajcanoc, toxon̈ej ol q'uecan b'ulan spojelal, axo d'a tzalan yic templo, vayumtac ol aj sq'uib'canq'ue te te' d'ay. \c 4 \s1 A Jehová ol ac'an yajalil d'a slajvub' c'ual \r (Is 2.2-4) \q1 \v 1 A d'a slajvub' c'ual, a jun tzalan b'aj ay stemplo Jehová, nivan ol aj yelc'ochi. A jun vitz chi', te chaan̈ ol aj steel d'a yichan̈ juntzan̈xo vitz. Ol javoc masanil juntzan̈xo nación d'ay. \q1 \v 2 Man̈ jantacoc sb'isul eb' anima d'a junjun nación ol laj alan d'ay junjun icha tic: Cotan̈ec, con̈ q'ueec d'a jolom vitz b'aj ay stemplo Jehová sDiosal vin̈aj Jacob yic tzon̈ sc'ayb'ej d'a sb'eyb'al, yic ol co b'eyb'alej sb'eyb'al chi', xcham eb'. Yujto a d'a Sion, aton Jerusalén ol elta sc'ayb'ub'al Jehová, aton schecnab'il. \q1 \v 3 A Jehová ol ch'olb'itan yaj masanil nación. A' ol alan tas ol laj aj juntzan̈ nación chi', vach'chom najat ay. Yuj chi' ol sb'o q'uen yespada eb' d'a asaronal. Axo q'uen slanza eb' ol sb'o d'a jochlab' trigoal. Malaj junoc nación ol ac'an oval yed' junocxo. Man̈xalaj mach ol c'ay d'a ac'oj oval. \q1 \v 4 A eb' anima, man̈xalaj b'aj ol xiv eb'. Junjun mach ol yal yic'an yip d'a yalan̈ yen̈ul sc'ab' te' yuva yed' d'a yalan̈ yen̈ul sc'ab' te' yigo. A Jehová Yajal d'a Smasanil syac' sti' d'a jun tic. \q1 \v 5 Junjun nación sc'anab'ajan sdiosal yalani, an̈ejtona' a on̈ tic, ol co c'anab'ajej Jehová co Diosal d'a masanil tiempo. \s1 Ol scolel schon̈ab' Jehová \q1 \v 6-7 A Jehová tz'alan icha tic: A d'a jun c'ual chi', ol in molb'ej in chon̈ab', aton eb' toxo ix yab' syail vuj d'a ch'oc chon̈ab'il, eb' coxo, eb' c'umb'inac, eb' sacleminac yaji yed' juntzan̈ eb' pitzanto ixto cani. Ol in b'oxi snación eb' chi', te nivan ol ajxoc yelc'ochi. A in Jehová in ol vac' yajalil d'a yib'an̈ in chon̈ab' chi' d'a tzalan Sion d'a masanil q'uinal. \q1 \v 8 Ato d'a tzalan Sion yic Jerusalén ol in tan̈vej in chon̈ab' icha junoc tan̈vum calnel. Axo Jerusalén tic, ol yac'xi yajalil d'a smacb'en b'aj yac'nac yajalil d'a peca', xchi Jehová. \q1 \v 9 A ticnaic ex aj Jerusalén, ¿tas yuj tz'el eyav icha junoc ix ix ayic sc'och sc'ual yalji yune'? ¿Tom malaj junoc rey b'aj ayex tic? ¿Tom man̈xa junoc eb' ac'um razón d'a e cal? \q1 \v 10 Ex aj chon̈ab' Sion, ab'ec syail, elocab' eyav yuj yaelal, icha val syaelal syab' junoc ix ix ayic tz'alji yune', yujto ol ex el d'a yol e chon̈ab' tic. Ol b'at ex cajnajcan d'a caltac te'. Vach'chom ol ex c'ochn̈ej masanto d'a Babilonia, palta ato ta' ol ex coljoquel yuj Jehová d'a yol sc'ab' eb' eyajc'ool. \q1 \v 11 A ticnaic, tzijtum nación van sq'ue vaan ajc'olal d'a e patic, syalan eb' icha tic: Ol cac' val co gana quilan tas ol aj yixtaxb'at Sion tic, xchi eb'. \q1 \v 12 Palta a juntzan̈ nación chi', man̈ yojtacoc eb' tas nab'il yuj Jehová. Man̈ yojtacoc eb' tato ol molchajq'ue eb' yuuj icha smolchajb'at ixim trigo b'aj stec'chaji. \q1 \v 13 Ex aj Sion, q'uean̈ec vaan, teq'uequem juntzan̈ nación chi', yujto syal Jehová icha tic: A in ol vac' eyip e tec'anem juntzan̈ nación chi', icha junoc mam vacax hierro sch'aac, axo yech stec'vi trigo nab'a bronce. Ol eyiq'uec' sb'eyumal juntzan̈ nación chi', yujto man̈oc d'a stojolal ix ilchaj yuj eb', ol eyac'an d'ayin a in ton Yajal in d'a masanil yolyib'an̈q'uinal, xchi Jehová. \c 5 \s1 Ol ac'joc jun Sreyal Israel yuj Jehová \q1 \v 1 Ex aj Sion, b'oecoch smuroal b'aj tze col e b'a, yujto ix javi oyan eb' ajc'ol d'a e patic. Ol smac' spac'ultac sti' vin̈ yajalil Israel eb' yed' te' jixc'ab' te'. \q1 \v 2 A Jehová tz'alan icha tic: A chon̈ab' Belén ay d'a Efrata, vach'chom yunen̈ej d'a scal chon̈ab' d'a yol yic Judá, palta ata' ol cot jun ol vac'och yajalil d'a yib'an̈ in chon̈ab' Israel. Ol cot d'a jun in̈tilal aytaxon d'a peca', a jun ol ac'an yajalil chi', aytaxon yictax yichb'anil, xchi Jehová. \q1 \v 3 Axo ticnaic, ol yactejcan schon̈ab' Jehová d'a yol sc'ab' eb' ajc'ool, masanto ol aljoc jun yune' ix ix van stan̈van yalji chi'. Ichato chi' ol meltzaj eb' sc'ab' yoc jun Yajal ic'b'ilcanb'at d'a ch'oc chon̈ab'il chi', ol smolb'anxi sb'a eb' yed' eb' yetchon̈ab'. \q1 \v 4 A jun Rey chi', ol q'ue vaan yed' spoder yed' yopisio ac'b'il yuj Jehová yic stan̈vej schon̈ab', yic tz'aj eb' d'a junc'olal, yujto a jun Rey chi', nivan ol aj yelc'och d'a scal masanil nación b'aj slajvic'och yolyib'an̈q'uinal tic. \q1 \v 5 A jun Rey chi' ol ic'ancot junc'olal. Ayic ol javoc eb' aj Asiria d'a yol co nación tic, yic tz'och eb' d'a yoltac co cuartel, ol co checb'at ucvan̈ vajxacvan̈oc eb' yajal nivac yelc'ochi, yic syac' oval eb' yed' eb' aj Asiria chi'. \q1 \v 6 A eb' chi' yed' q'uen yespada eb' ol yac' ganar eb' aj Asiria chi', aton snación vin̈aj Nimrod. Ol on̈ colchaj yuj jun cajalil d'a eb' aj Asiria chi', ayic ol c'axpajec'ta eb' d'a co mojon yic syic'anec' lum co luum eb' yalani. \q1 \v 7 A d'a jun tiempoal chi', a eb' yin̈tilal vin̈aj Jacob ixto cani, yuj eb' ol ja vach'ilal d'a scal juntzan̈ nación, icha tz'aj yac'an yaxilal yal ac'val, ma yaxn̈ab' d'a yib'an̈ an̈ an̈c'ultac syac'cot Jehová, man̈oc eb' anima tz'ac'ancoti. \q1 \v 8 A eb' yin̈tilal vin̈aj Jacob olto can chi', lajan ol aj eb' d'a scal juntzan̈ nación icha junoc noc' choj ay d'a scal noc' c'ultaquil noc', ma icha junoc noc' choj tz'och d'a scal junoc n̈ilan̈ noc' calnel. Ayic tz'och noc' d'a scal noc' calnel chi', syamancot noc' scotac tzilchitanb'at noc'. Man̈xa junoc mach syal scolanel noc'. \q1 \v 9 Ex yin̈tilal vin̈aj Jacob, icha chi' ol aj eyac'an ganar eb' eyajc'ool, ol e satanel eb'. \q1 \v 10 Ex vetisraelal, a Jehová tz'alan icha tic d'ayex: A d'a jun c'ual chi', ol in mac'cham noc' e chej, ol in satanel e carruaje yic oval. \q1 \v 11 A e chon̈ab' ayoch smuroal yed' e cuartel ol in satel d'a juneln̈ej. \q1 \v 12 Ol in satanel eb' ajb'aal d'a e cal. Man̈xo junoc eb' ajchum ol vac'can d'a e cal chi'. \q1 \v 13 Ol in satel juntzan̈ e comon dios yed' q'uen q'ueen b'aj tzex lesalvi, yic man̈xo ol ex och ejmelal d'a juntzan̈ tas tze b'o e diosaloc chi'. \q1 \v 14 Ol in toc'q'ueta masanil te te' b'aj tzex och ejmelal, ol in satanel e chon̈ab' b'aj tzeyac' e silab' d'a juntzan̈ comon dios. \q1 \v 15 Yed' val yoval in c'ool ol in pactzitej d'a juntzan̈ nación max in c'anab'ajan jab'oc, xchi Jehová. \c 6 \s1 Syac' yovalil Dios tas chuc sc'ulej Israel \p \v 1 Ex vetisraelal, scham val eyab'an tas schec Jehová vala'. \q1 Mamin Jehová, yamoch alan smul chon̈ab' Israel d'a yichan̈ lum jolomtac vitz, yab'ocab' a jaj lum tzalquixtac. \q1 \v 2 Yab'ocab' lum jolomtac vitz yed' yich lum luum to ol al smul a chon̈ab' Israel, ol ac'an oval yed'oc. \q1 \v 3 Ex vetisraelal, scham val eyab'an tas syal Jehová. A' tz'alan icha tic: Tac'van̈ec d'ayin ex in chon̈ab'. ¿Tas ix aj ex vixtani, ma tas ix ex vutej? \q1 \v 4 Ina a in vic'naquelta eb' e mam eyicham d'a Egipto. In colannac eb' b'aj ayoch checab'vumal chi'. A in in checnacb'at vin̈aj Moisés, vin̈aj Aarón yed' ix María, aton eb' cuchb'annac eb'. \q1 \v 5 Ex in chon̈ab', naeccoti tas chucal snanac vin̈aj Balac sreyal Moab d'a yib'an̈ eb' e mam eyicham chi'. Naecpaxcoti tas yutejnac vin̈aj Balaam yuninal vin̈aj Beor spacani. Naecpaxcoti tas ujinac d'a scal Sitim yed' Gilgal. Tze naanpaxcoti tastac vutejnac ex in colani, xchi Jehová. \s1 A tas snib'ej Jehová d'a eb' schon̈ab' \q1 \v 6 Sc'anb'ej eb' israel icha tic: ¿Tas ol cac' d'a Jehová Dios Axon̈ej Ochi, ayic ol on̈ och ejmelal d'ay? ¿Ol am on̈ och d'a yichan̈ yed' noc' calnel jun ab'il sq'uinal yic sco n̈ustz'a noc' silab'il? \q1 \v 7 ¿Ol am tzalajb'oc sc'ol Jehová, tato scac' junoc mil noc' ch'ac calnel silab'il d'ay yed' lajun̈eoc mil ch'ub' aceite? ¿Tom stzalaj pax sc'ol tato scac' co b'ab'el unin d'ay silab'il yuj co chucal? xchi eb'. \q1 \v 8 Ex vetchon̈ab', toxo ix yal Jehová tas vach' d'a sat yed' tas snib'ej d'ayon̈, aton juntzan̈ tic: Tojol scutej co b'a, sco xajanej eb' quetanimail. Emnaquilal scutej co b'a d'a co Diosal. \q1 \v 9 A Jehová tz'alan d'a schon̈ab' icha tic: A mach d'a emnaquilal scham yab'an tas vala', te ay pensar. Jaocab' e pensar yuj eyaelal, ayocab' velc'och d'a yol e sat, a inton svac'och eyaelal chi'. \q1 \v 10 ¿Tom ol b'at satc'olal vuuj tas molanec' d'a spat eb' chuc, aton b'eyumal ix yic' eb' d'a chucalil yed' pax juntzan̈ echlab' man̈ tz'acanoc yajb'il vuuj? \q1 \v 11 ¿Tas ol aj vac'an nivanc'olal d'a yib'an̈ juntzan̈ anima tic, yujto a echlab' man̈ tz'acanoc sc'an eb'? \q1 \v 12 A juntzan̈ eb' b'eyum d'a scal chon̈ab' tic, elc'um eb', ixtum anima eb', esalvumn̈ej eb' smasanil. \q1 \v 13 Yuj chi' ol vac'och eyaelal. Ol ex in satel yuj e mul. \q1 \v 14 Ol ex vaoc, palta man̈ ol ex b'ud'joclaj, ol ochn̈ej e vejel. Man̈ jantacoc sat eyavb'en ol e molb'ej, palta man̈ ol eyil-laj b'aj ol c'ochoc. Tato ay b'aj ol ilchaj jab'oc tas eyuuj, axo d'a scal oval ol vac' lajvoquel d'ayex. \q1 \v 15 Ol ex avvoc, palta malaj jab'oc tas ol eyic'a'. Ol e teq'uel yal sat te' eyolivo, palta man̈oc exlaj ol e c'an jab'oc yaceiteal te'. Ol e teq'uel yal sat te' eyuva, palta man̈oc exlaj ol eyuc' svinoal. \q1 \v 16 Yujto a schucal b'eyb'al vin̈aj Omri tze c'anab'ajej. A schucal b'eyb'al vin̈aj Acab tze b'eyb'alej. Yuj chi' ol vac'b'at yaelal yed' b'uchval lolonel d'a eyib'an̈. Icha chi' ol aj e q'uixvi d'a yichan̈ eb' in chon̈ab' tzin c'anab'ajan d'a val yel, xchi Jehová. \c 7 \s1 A schucal chon̈ab' Israel \q1 \v 1 Yuj chi', ix valanxi icha tic: Ay... Ob'iltac in. Lajan in icha eb' tz'ec' sayoj sat uva, ma sayoj sat higo yic slo'o ayic toxo ix lajviec' sat avb'en. Man̈xalaj junoc te' sat nib'ab'il tz'ilchaji. \q1 \v 2 Icha chi' vaji, yujto man̈xa junoc anima vach', ma tojol spensar d'a yichan̈ Dios tz'ilchaj vuuj. Axon̈ej mac'ojcham anima sc'ulej eb'. Syac'lajem syaalil eb' junjun. \q1 \v 3 Cuchb'um eb' d'a eb' sc'ulan chucal. A eb' yajal yed' eb' juez, sc'an tumin eb' d'a elc'altac d'a eb' tz'och smul d'a yetanimail. A eb' nivac yelc'ochi, a tas sja d'a spensar eb', a chi' syal eb' d'a eb' yajal chi', yuj chi' lajan tz'aj spensar eb' tas syutej yixtan eb' yetanimail chi'. \q1 \v 4 A eb' vach'tacto d'a scal eb', lajan eb' icha te' q'uiix. A eb' tojoltacto val tas sc'ulej, lajan eb' icha te' chac q'uiix. Palta, lac'anxo sjavi sc'ual yic ol ac'chajcot yaelal d'a yib'an̈ eb', icha ix aj yalanel eb' schecab' Dios. Axon̈ej somc'olal ol javoc d'a scal eb'. \q1 \v 5 Yuj chi' ex vetchon̈ab', mocab' eyac'och tas syal eb' ay d'a e lac'anil d'a e c'ool, man̈ eyac'och junoc eyamigo yipoc e c'ool. Scham e naan tas tzeyal yed' ix eyetb'eyum. \q1 \v 6 Yujto a eb' uninab'il, spatiquejcanel smam eb'. A eb' ix uneab'il, spitej sb'a eb' ix d'a snun. A eb' ix alib'al, tz'och eb' ix ajc'olal d'a eb' ix yalib'. A eb' junn̈ej yaj d'a yol spat, tz'och eb' ajc'olal d'ay junjun. \q1 \v 7 Palta a inxo pax tic, a Jehová ayoch yipoc in c'ool. An̈ej Dios in Columal yipc'olal yaj vuuj, yujto syab' tas svala'. \s1 A Jehová ol colvaj d'a eb' israel \q1 \v 8 A ex ajc'ool eyajoch d'ayon̈, man̈ ex tzalaj yuj tas tzon̈ ic'ani. Vach'chom tzon̈ telvi, palta ol on̈ q'uex vaan. Vach'chom tzoymaj q'uic'alq'uinal d'a co patic, palta a Jehová saquilq'uinal yaj d'ayon̈. \q1 \v 9 Ix och co mul d'a Jehová, yuj chi' ol cac' techaj yoval sc'ool, masanto yic ol on̈ sch'olb'itej, axo on̈ stojolb'itan chi'. A Jehová ol yac' quil saquilq'uinal, ol quila' tas ol on̈ yutej scolaneli. \q1 \v 10 Ex cajc'ool, ol ac'joc pax jun tic eyila', toxon̈ej ol ex te q'uixvocan yuuj. A ex tic, tzeyal d'ayon̈ icha tic: ¿B'ajtil ay Jehová e Diosal chi'? xe chi. Palta a ticnaic ol quil val e telvi, ol ex co tec'ub'tan̈ej icha val stec'ji lum soc'om d'a yoltac b'e. \q1 \v 11 Ex vetchon̈ab' aj Jerusalén, van sc'och sc'ual yic ol b'ochajxiq'ue smuroal co chon̈ab', yic ol nivanb'oc co macb'en. \q1 \v 12 Yujto van sja sc'ual sjavi juntzan̈ anima d'ayon̈, aton eb' scot d'a masanil nación. Ol cot eb' d'a Asiria d'a sti' a' nivan Éufrates, ol cotpax eb' d'a Egipto d'a sti' a' Nilo. Ol laj cot eb' ay d'a sc'axepal a' mar yed' eb' ay d'a tzalquixtac d'a najat. \q1 \v 13 A yuj smul eb' anima d'a juntzan̈ nación chi', tz'inan lumxon̈ej ol ajcan lum smacb'en eb'. \q1 \v 14 Mamin Jehová, tan̈vej on̈ a on̈ a chon̈ab' on̈ sic'b'il on̈ el uuj, icha noc' calnel aycan d'a caltac te', a d'a najat d'a spatic yichan̈ noc' ay val an̈ yax an̈c'ultac. Ic'on̈b'at icha utejnac on̈ d'a peca', ic'on̈b'at b'aj vach' tzon̈ aj icha noc' calnel te vach' b'aj sva d'a Basán yed' d'a Galaad. \q1 \v 15 Ch'ox quil tas satub'tac icha a c'ulejnac ayic ic'annaquelta eb' co mam quicham d'a Egipto. \q1 \v 16 Icha chi', ol yil juntzan̈ nación, ol q'uixvoccan eb', vach'chom nivac yelc'och eb', palta ol sat sc'ol eb', man̈xalaj tas ol yal eb', icha eb' chacan̈ ol ajcan eb'. \q1 \v 17 Toxon̈ej ol sjachec' sb'a eb' yuj xivc'olal d'a scal lum pococ icha noc' chan. Van xiv eb' ol elta eb' d'a scuartel. Ach Jehová co Diosal, ol xiv eb' d'ayach. \s1 Tz'ac'ji lajvoc smul chon̈ab' Israel yuj Dios \q1 \v 18 Ach co Diosal, malaj junoc dios lajan ed'oc, yujto a ach tic, tzac' lajvoc smul eb' a chon̈ab' tzato cani, tzac'anpax nivanc'olal spitalil eb'. Man̈ ayocn̈ejec' yoval a c'ol d'a juneln̈ej, yujto tzach tzalaj a ch'oxan a vach'c'olal d'ayon̈. \q1 \v 19 Ol oc'xi a c'ol d'ayon̈. Ichato ol a muccanem co mul. Ichato ol a yumcanb'at co chucal d'a sjulal yich a' mar. \q1 \v 20 Mamin, ayocab'n̈ej a vach'c'olal, tzon̈ a xajanejn̈ej icha ajnac ac'ancan a ti' d'a peca' d'a eb' co mam quicham, aton vin̈aj Abraham yed' vin̈aj Jacob.