\id JOB Jobmat chj 14/09/2006 Alejandro Domingo, O. Domingo, Elena de Ekstrom lectura con Ambrocio Chuj S. Mateo \h JOB \toc1 A Ch'an̈ Libro JOB \toc2 JOB \mt2 A Ch'an̈ Libro \mt1 JOB \ip Job sb'i jun libro tic, yujto a d'ay tz'ib'ab'ilcan yab'ixal jun vin̈ scuchan Job. A vin̈aj Job chi' te vach' sb'eyb'al vin̈, te b'eyum pax vin̈, man̈ jantacoc yuninal vin̈ yed' yisil, nivan yelc'och vin̈ d'a scal eb' sc'ab'yoc. Palta axo ix aji, ix javi juntzan̈ nivac yaelal d'a yib'an̈ vin̈. Junn̈ej c'ual ix lajviel masanil tastac ay d'a vin̈. Ix laj cham eb' yuninal vin̈ yed' eb' ix yisil chi'. Ix lajvi chi' ix och val jun yab'il d'a snivanil vin̈, aton tic syalcot capítulo 1 yed' 2. \ip Axo d'a capítulo 3 masanto d'a capítulo 37, syalcot tas ix aj stelan sb'a vin̈aj Job yed' juntzan̈ eb' vin̈ yamigo. A snaan juntzan̈ eb' vin̈ yamigo vin̈ chi' to sc'och eb' vin̈ yac' snivanil sc'ol vin̈, palta axo ix aji ton̈ej stelaj sb'a eb' vin̈ yed' vin̈. A snaan eb' vin̈ yamigo vin̈ chi' to yuj smul vin̈ sjavi juntzan̈ yaelal d'a yib'an̈ vin̈ yuj Dios. Palta ix yalan vin̈ to vach' sb'eyb'al vin̈, te tojol spensar vin̈. Max schalaj yab' eb' vin̈ yamigo vin̈ chi', a yalan eb' vin̈ to ay val smul vin̈ sc'ub'ejeli. \ip Yuj chi' stec'b'ej val sb'a vin̈aj Job chi' yalani to man̈ yujoc smul vin̈ icha chi' sjavi d'a yib'an̈ vin̈. Ix sc'anan vin̈ d'a Dios to syab' tas syal vin̈, yujto man̈ smojoc tz'ac'ji juntzan̈ yaelal chi' d'a vin̈. Yuj chi' snib'ej vin̈ to sch'oxel Dios d'a yichan̈ eb' anima, to yel vach' sb'eyb'al vin̈, ayn̈ejoch sc'ol vin̈ d'a Dios. Axo ix aji, ix lolon Dios d'a vin̈, ix syamanoch sc'anb'an juntzan̈ tastac d'a vin̈, yic syojtaquejel vin̈ to te ay spoder Dios, te jelan, tojol syutej sch'olb'itan yaln̈ej tastac. Ata' ix nachajel yuj vin̈ to ay juntzan̈ tas ya ix yal vin̈ d'a Dios. A d'a capítulo 38 versículo 1 masanto d'a capítulo 42 versículo 6 tz'ilchaj juntzan̈ tic. \ip Axo d'a capítulo 42 versículo 7 masanto d'a versículo 17, ata' syalcoti to ix sna sb'a vin̈aj Job chi' yuj tas ix yala', ix b'oxi pax sc'ol vin̈. Man̈xo jantacoc tastac ix ajxi d'a vin̈, ec'b'alto pax ix ajxi d'a yichan̈ juntzan̈ satnaquel d'a vin̈ chi'. Ix tumaj juntzan̈ eb' vin̈ yamigo vin̈ chi' yuj Dios, yujto maj nachajel yuj eb' vin̈ tas yuj sjavi juntzan̈ nivac yaelal d'a yib'an̈ vin̈. Palta a vin̈aj Job chi' yojtac vin̈ sic'lab'il to te nivan yelc'och Dios d'a yib'an̈ masanil sc'ayb'ub'al eb' anima sc'ayb'ej d'a yol yico'. \c 1 \s1 A yaelal ix javi d'a yib'an̈ vin̈aj Job \p \v 1 A d'a yol smacb'en Uz ec'nac jun vin̈ vinac scuchan Job. Te tojol spensar vin̈, te vach' sb'eyb'al vin̈, te ay yelc'och Dios d'a sat vin̈. Sya'ilej val sb'a vin̈, max yac'och sb'a vin̈ d'a scal chucal. \v 2 A vin̈aj Job chi' ay ucvan̈ yuninal vin̈ yed' oxvan̈ yisil. \v 3 Ay 7 mil noc' scalnel vin̈, 3 mil noc' scamello vin̈, 500 moj noc' vacax smunlaji yed' 500 noc' b'uru. Man̈ jantacoc eb' schecab' vin̈. An̈ej val vin̈ te b'eyum d'a yichan̈ eb' cajan d'a stojolal b'aj sjavi c'u. \p \v 4 A eb' vin̈ yuninal vin̈ chi', c'ajan eb' vin̈ yoch q'uin̈ d'a spat junjun. Stzolal yec' q'uin̈ chi' d'a eb' vin̈, syavtan eb' ix oxvan̈ yanab' eb' vin̈ chi' vael yed'oc. \v 5 Ayic slajvi yec'chaj q'uin̈ chi' d'a eb' vin̈ d'a stzolal, tz'avtajcot eb' vin̈ yuj vin̈aj Job chi'. Ac'valto sq'ue vaan vin̈, sn̈usan silab' vin̈ yuj junjun eb' vin̈, yic sacb'itan sb'a eb' vin̈ d'a sat Dios, talaj tz'och smul eb' vin̈, syalan chuc eb' vin̈ d'a Dios d'a spensar snaan vin̈. Icha chi' sc'ulej vin̈ d'a juntac el. \s1 Ix stelaj sb'a Dios yed' vin̈ Satanás \p \v 6 Ay jun c'u ix smolb'ej sb'a eb' ángel tz'ac'an servil Jehová d'a yichan̈ d'a satchaan̈. A d'a scal eb' chi', ix c'ochpax jun ángel ajc'ool, aton vin̈ Satanás. \v 7 Ix sc'anb'an Jehová d'a vin̈ Satanás chi' icha tic: \p —¿B'ajtil ach coti? xchi. Ix yalan vin̈: \p —In cot d'a yolyib'an̈q'uinal, yujto tzec' voymitej lum smasanil, xchi vin̈. \p \v 8 Ix yalanxi Jehová d'a vin̈ icha tic: \p —¿Tzam il tas yaj vin̈ in checab' aj Job? Malaj junocxo mach d'a yolyib'an̈q'uinal icha vin̈ chi', te tojol spensar vin̈, te vach' sb'eyb'al vin̈, ay velc'och d'a yol sat vin̈, sya'ilej val sb'a vin̈, max yac'och sb'a vin̈ d'a scal chucal, xchi Jehová chi'. \p \v 9 Ix tac'vi vin̈ Satanás chi' icha tic: \p —Man̈ nab'an̈ejoc vach' syutej sb'a vin̈ d'a ichan̈. \v 10 Yujto max yal a c'ol to ay junoc mach tz'ic'anec' junoc tas d'a vin̈, ma tastac ay d'a yol spat vin̈ yed' masanil tastac ay d'a vin̈. A ach tzac'n̈ej a vach'c'olal d'a yib'an̈ masanil tastac sc'ulej vin̈, yuj chi' ec'b'al sb'isul noc' smolb'etzal noc' vin̈ yed' sb'eyumal. \v 11 Palta q'uinaloc a ticnaic tziq'uec' masanil tas ay d'a vin̈ chi', ol ilani tato man̈ ol yal chuc vin̈ d'ayach, xchi vin̈. \p \v 12 Ix tac'vi Jehová d'a vin̈ icha tic: \p —Ichocab' ta', ol xo ila' tas tza c'ulej yed' masanil tastac ay d'a vin̈ chi', an̈ej to malaj tas tzutej snivanil vin̈, xchi. \p Ix lajvi chi' ix el vin̈ Satanás chi' d'a yichan̈ Jehová. \p \v 13 Ay jun c'u, ayic van sva eb' vin̈ yuninal yed' eb' ix yisil vin̈aj Job chi' d'a spat vin̈ b'ab'el vinac, \v 14 ix javi jun vin̈ checab' b'aj ayec' vin̈aj Job chi', ix yalan vin̈ icha tic: \p —Van co munlaj yed' noc' vacax, axo noc' b'uru van sva noc' d'a co lac'anil chi'. \v 15 Axo ix aji, ix javi eb' vin̈ sabeo, ix miljicancham eb' vin̈ munlajvum chi' yuj eb' vin̈. Ix yelc'anb'at noc' vacax chi' eb' vin̈. A inxon̈ej ix yal vel lemnajoc yic tzul valan ab'i, xchi vin̈. \p \v 16 Manto val lajvilaj yalan jun vin̈ chi', ix javi junxo vin̈, ix yalan vin̈ icha tic: \p —Ix cot c'ac' d'a satchaan̈ yuj Dios, ix cham masanil eb' vin̈ tan̈vum calnel yed' noc' calnel chi'. A inxon̈ej ix yal vel lemnajoc yic tzul valan ab'i, xchi vin̈. \p \v 17 Manto val lajvilaj yalan junxo vin̈ chi', ix javi junxo vin̈ yoxil, ix yalan vin̈ icha tic: \p —A eb' vin̈ caldeo, ox macan̈ val ix aj eb' vin̈ yac'an oval d'ayon̈. Ix smilancham masanil eb' vin̈ stan̈van noc' a camello eb' vin̈, ix yelc'anb'at noc' eb' vin̈. A inxon̈ej ix yal vel lemnajoc yic tzul valan ab'i, xchi vin̈. \p \v 18 Manto val lajvilaj yalan junxo vin̈ chi', ix javi junxo vin̈, ix yalan vin̈ icha tic: \p —A eb' vin̈ uninal yed' eb' ix isil, van sva eb', syuc'an vino eb' d'a spat vin̈ b'ab'el uninal, \v 19 axo ix aji, ix javi jun tzijtumal ic' d'a stojolal lum taquin̈ luum. Ix em lan̈naj spat eb' uninal chi' d'a yib'an̈ yuj jun ic' chi', ix cham eb' smasanil. A inxon̈ej ix yal vel lemnajoc yic tzul valan ab'i, xchi vin̈. \p \v 20 Yuj chi' ix q'ue vaan vin̈aj Job chi', ix te cus vin̈ sic'lab'il. Ix sn̈ic'chitan spichul vin̈, ix stzucanel xil sjolom vin̈, ix em n̈ojan vin̈ ejmelal d'a Dios. \v 21 Ix yalan vin̈ icha tic: \p —Malaj jab'oc tas ved'nac in alji d'a yolyib'an̈q'uinal tic, malaj pax jab'oc tas ol vic'b'ati ayic ol in meltzajxoc. A Jehová ix ac'an masanil tas d'ayin, an̈eja' pax tz'ic'anxieq'ui. Alchajocab' vach' lolonel d'ay, xchi vin̈. \p \v 22 Vach'chom nivan yaelal ix ec' d'a yib'an̈ vin̈aj Job chi', palta maj ochlaj smul vin̈ yujto maj yal-laj chucal vin̈ d'a spatic Dios yuj tas ix utaj chi'. \c 2 \p \v 1 Ayic ix c'och sc'ual smolb'anxi sb'a eb' ángel tz'ac'an servil Jehová d'a yichan̈, ix c'och pax vin̈ Satanás d'a scal eb'. \v 2 Ix sc'anb'an Jehová chi' d'a vin̈: \p —¿B'ajtil ach coti? xchi. \p Ix yalan vin̈ icha tic: \p —Ix in cot d'a yolyib'an̈q'uinal, yujto tzec' voymitej lum smasanil, xchi vin̈. \p \v 3 Yuj chi' ix yalan Jehová chi' d'a vin̈: \p —¿Tzam il tas yaj vin̈ in checab' aj Job? Malaj val junocxo mach d'a yolyib'an̈q'uinal chi' lajan yed' vin̈. Te tojol spensar vin̈, te vach' sb'eyb'al vin̈. Ay val velc'och d'a yol sat vin̈, sya'ilej val sb'a vin̈, max yac'och sb'a vin̈ d'a scal chucal. Uuj val ix in satel masanil tastac ay d'a vin̈, palta tocval yuj chi' ix juviel spensar vin̈, xchi. \p \v 4 Ix tac'vi vin̈ Satanás chi' icha tic: \p —Tato malaj tz'ic'an snivanil junoc mach, ¿toc ay tas sna'a? B'ecan sc'ol slajviel masanil tastac ay d'ay yic scolan sq'uinal. \v 5 Palta tato a ticnaic a d'a snivanil vin̈ chi' tzac'och junoc yaelal, ol ilani tato man̈ ol yal chuc vin̈ d'ayach, xchi vin̈. \p \v 6 Ix tac'vi Jehová chi' d'a vin̈: \p —Ichocab' ta'. Olxo ila' tas tza c'ulej yed' snivanil vin̈ chi', an̈ej b'ian to malaj alan ic ic'anel sq'uinal vin̈, xchi. \p \v 7 Ix el vin̈ Satanás chi' d'a yichan̈ Jehová. Ix b'at yac'anq'ue juntzan̈ yab'il vin̈ te nivan d'a snivanil vin̈aj Job chi', schacot d'a yoc vin̈ masanto d'a sjolom vin̈. \v 8 Yuj chi' ix b'at em c'ojan vin̈aj Job chi' d'a scal q'uen tic'aq'uil taan̈. Ix yic'ancot jab' sti' lum chen vin̈, sjotz'anec' lum vin̈ d'ay. \v 9 Palta axo ix yetb'eyum vin̈ ix alan d'ay icha tic: \p —¿Tom an̈eja' vach'n̈ej tzutej a pensar? Al chuc d'a Dios, tzach cham b'ian, xchi ix. \p \v 10 Ix tac'vi vin̈ icha tic: \p —Ach ix, lajan val a lolon icha eb' ix ix malaj jab'oc spensar. Toxo ix co cha svach'c'olal Dios, ¿tom man̈ ol co chapax co yaelal syac'a'? xchi vin̈aj Job chi'. \p Yuj chi', vach'chom ayoch syaelal vin̈, palta maj ochlaj smul vin̈ yujto malaj chuc ix yal vin̈ d'a spatic Dios. \s1 Ix javi eb' vin̈ yamigo vin̈aj Job \p \v 11 Ay oxvan̈ eb' vin̈ yamigo vin̈aj Job chi': Aton vin̈aj Elifaz aj Temán, vin̈aj Bildad aj Súa yed' vin̈aj Zofar aj Naamat. Ayic ix yab'an specal masanil juntzan̈ yaelal ix javi d'a yib'an̈ vin̈aj Job chi' eb' vin̈, ix yac'anoch eb' vin̈ d'a sc'ol scot yac' snivanil sc'ol vin̈, yic tzul mol cus pax eb' vin̈ yuj syaelal vin̈ chi'. \v 12 Najatto van scot eb' vin̈, ix yilancot vin̈aj Job chi' eb' vin̈. Pural ix och sat eb' vin̈ d'a vin̈, yuj chi' ix syamanoch eb' vin̈ yoc' yuj vin̈. Ix te cus eb' vin̈, ix sn̈ic'chitanb'at spichul eb' vin̈. Ix stzipanchaan̈ pococ eb' vin̈ d'a chaan̈, axo d'a sjolom eb' vin̈ tz'em luum. \v 13 Ix em c'ojan eb' vin̈ d'a sat lum yed' vin̈, uque' c'ual, uque' ac'val ix ec' eb' vin̈ yed' vin̈ ta', malaj junoc b'elan̈ lolonel ix yal eb' vin̈, yujto te ov yac'an syaelal vin̈aj Job chi' ix yil eb' vin̈. \fig A vin̈aj Job yed' eb' yamigo|src="HK063C.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Job 2.13" \fig* \c 3 \s1 Ix tzactzaj vin̈aj Job yuj syaelal \p \v 1-2 Ayic ix lajviec' juntzan̈ chi', ix scatab'an vin̈aj Job chi' jun c'u b'aj aljinac. Ix yalan vin̈ icha tic: \q1 \v 3 Tzin catab'ej jun ac'val ayic scuchannac in och ix in nun. Tzin catab'ej jun c'u ayic valjinac. \q1 \v 4 Comonoc a jun c'u chi' och d'ac'valilal. Comonoc cann̈ej icha chi' yuj Dios, maj sacb'oc. \q1 \v 5 Comonoc ay val junoc nivan veven ochnac, yic vach' q'uic'b'icaneli. Comonoc ay val junoc nivan q'uic' asun musani, ma junoc q'uic' och d'a sat c'u, yic ay xivc'olal d'a jun c'u chi'. \q1 \v 6 Comonoc q'uic'alq'uinal ajcan jun ac'val chi', yic vach' maj och jun c'u chi' sb'isuloc sc'ual yic jun uj chi' yed' jun ab'il chi'. \q1 \v 7 Comonoc malaj tas uji d'a jun ac'val chi', yic vach' malaj av yic tzalajc'olal ochi. \q1 \v 8 Comonoc scatab'aj jun ac'val chi' yuj eb' ajb'aal, aton eb' syal scuchb'an noc' leviatán.\f 3.8 \fr 3:8 \ft A jun noc' noc' scuchan Leviatán sb'inaj yuj vin̈aj Job tic, tecan a junoc noc' ay d'a yol a' mar b'inajnac yuj eb' anima d'a peca', tob' satel yoc c'u yuj noc' yalan eb'.\f* \q1 \v 9 Comonoc maj q'ueul q'uen nivac c'anal d'a jun q'uin̈ib'alil chi'. Comonoc maj q'ueul saquilq'uinal stan̈vaj sq'ueuli yed' saquil yich chaan̈. \q1 \v 10 Tzin catab'ej jun ac'val chi', yujto maj syamoch vaan valjub'al. Tato maay, tecan max vil jantac yaelal yed' cusc'olal tic. \q1 \v 11 Octom cham in d'a yol sc'ol ix in nun. Octom cham in ayic van valji. \q1 \v 12 Octom malaj jolom penec chaan in. Octom malaj im in chu'u yic tzin q'uib'i. \q1 \v 13 Octom chamnac in, tzalajc'olal am tzin vay ticnaic. Junc'olal am svic' vip \q1 \v 14 yed' eb' rey yed' eb' yajal, aton eb' ix b'oanxiq'ue juntzan̈ nivac pat emnac lan̈najoc, \q1 \v 15 ma yed' eb' nivac yajal b'ud'an spalacio yuj q'uen oro yed' q'uen plata. \q1 \v 16 ¿Tas yuj maj in mucchaj icha junoc unin ton̈ej tz'eq'ui, ma icha junoc unin chamnacxo tz'alji? \q1 \v 17 A b'aj smucchaj eb' chamnac, ata' slajvican b'aj syixtej anima eb' chuc. A pax ta' syic' yip eb' tz'ixtaj yuj eb' chi'. \q1 \v 18 Ata' syic' yip eb' icha preso yaj d'a munlajel, man̈xa b'aj syab' eb' stumaj yuj eb' tz'ilan munlajel chi'. \q1 \v 19 Ata' ayec' eb' nivac yelc'ochi yed' eb' malaj yelc'ochi yed' eb' elnacxo d'a yalan̈ smandar spatrón. Lajanxon̈ej eb' smasanil. \q1 \v 20 ¿Tas yuj syac' Dios saquilq'uinal yil eb' tz'ixtaji? ¿Tas yuj syac' sq'uinal eb' ayoch d'a syaelal, \q1 \v 21 eb' snib'ej cham sb'a, palta max chamlaj eb', vach'chom snib'ej chamel chi' eb' d'a yichan̈ b'eyumal? \q1 \v 22 A jun anima chi' schax stzalajc'olal yuuj ayic toxo ix b'atcan d'a yol b'aj smucchaji. \q1 \v 23 ¿Tas yuj an̈eja' yac'an in q'uinal Dios, a in to man̈ vojtacoc tas ol in ajoc, a in icha val to macan in yuuj? \q1 \v 24 Maxtzac yal in va'i, maxtzac yal pax vuc'an a' yuj oq'uel yuj in yaelal. \q1 \v 25 A tas b'aj svecxiv in b'a, aton sjavi d'a vib'an̈. \q1 \v 26 Maxtzac yal vic'an jab'oc vip, man̈xalaj svach'il vaji. Man̈xa jab'oc in junc'olal, axon̈ej yaelal tzin ic'ani, xchi vin̈aj Job chi'. \c 4 \s1 Jun b'ab'el lolonel ix ochi \r (Caps 4—14) \q1 \v 1 Ix yalan vin̈aj Elifaz aj Temán d'a vin̈aj Job chi' icha tic: \q1 \v 2 Ach Job, tecan chuc tzab'i tato ay mach stec'b'ej sb'a slolon ed'oc, palta maxtzac techaj vuuj tato ton̈ej svab'i. \q1 \v 3 Yujto tzijtum mach b'aj ix ac' c'ayb'ub'al, ix ac'an pax stec'anil eb' somchajnaqueli. \q1 \v 4 Ix ac' stec'anil eb' telvinac. Ix a yamanoch vaan eb' ay schab'c'olal, \q1 \v 5 axo yic ix ja yaelal d'a ib'an̈ tic, man̈xa jab'oc a tec'anil. \q1 \v 6 A ach tic tza c'anab'ajej val Dios, tojol a b'eyb'al alani. ¿Tas yuj somchajel a c'ol ticnaic? \q1 \v 7 Navalcoti, ¿tocval sjavi yaelal d'a yib'an̈ eb' malaj smul? ¿Tocval comon scham eb' vach' sb'eyb'al? \q1 \v 8 A svilani, a eb' sc'ulan chucal, a tas sc'ulej eb' chi' sjavi d'a yib'an̈. \q1 \v 9 Syac'cot yoval sc'ol Dios d'a yib'an̈ eb', satjiel eb' d'a juneln̈ej yuuj, icha tz'aj satjiel tastac yuj chacxuxum ic'. \q1 \v 10 Tz'el yav eb' icha yel yav noc' choj, palta a Dios tz'ac'an em numan eb', icha yem numan noc' choj smac'jiel ye. \q1 \v 11 Maxtzac yal-laj sva noc', scham noc' yuj vejel, axo noc' yunetac, toxon̈ej saclemcanb'at noc'. Icha chi' tz'aj eb' chuc chi' yuj Dios. \q1 \v 12 C'unn̈ej ix c'och jun lolonel ix sajjioch d'a in chiquin, pural val ix vab'i. \q1 \v 13 A d'ac'valil ayic yoralil svay anima, ix in vayichej jun tas te xivub'tac. \q1 \v 14 Ix javi jun nivan xivc'olal d'ayin, ix in ib'xiq'ue yuj xivelal. \q1 \v 15 Ay jun icha spixan anima ix vab' yec' masasoc d'a in sat, ix q'ue chijan xil in jolom yuj xivelal. \q1 \v 16 Ix c'och lin̈an jun pixan chi' d'a in tz'ey ix vab'i. Maj vilochlaj. Axo ix vab'ani ix sajsonq'uei, ix yalan icha tic: \q1 \v 17 ¿Tocval ay junoc anima tojol d'a yichan̈ Dios? Vach'chom ay mach te tec'an, ¿tocval malaj jab'oc spaltail d'a yichan̈ mach ix b'oani? \q1 \v 18 Ina max yac' val och Dios eb' schecab' ay d'a satchaan̈ yipoc sc'ool. Inatax eb' ángel tz'och spaltail eb' d'a yichan̈. \q1 \v 19 Ocxom val eb' anima. Jab'n̈ej sq'uinal eb', lajan eb' icha junoc xan pat b'ob'il d'a yib'an̈ lum pococ, c'un yem lan̈najoc. Syal stec'chajem eb' icha noc' ij. \q1 \v 20 Vach'chom vach' eb' d'a q'uin̈ib'alil, axo tz'emcan c'u, satxicanem eb'. Satel eb' d'a juneln̈ej, malaj mach scus yuj eb'. \q1 \v 21 Icha yic tz'em lan̈naj junoc mantiado spolchaj sch'an̈al, icha chi' yaj sq'uinal eb' anima. Tz'ec'b'at lemnajoc, malaj jab'oc jelanil syic'can eb', xchi jun pixan chi' d'ayin. \c 5 \q1 \v 1 A ticnaic ach Job elocab' av, ol quila' mach junoc ol tac'voc d'ayach. ¿Mach junoc ángel ol ach colanoc? \q1 \v 2 A junoc anima chuc spensar, schichon sc'ool, snib'anoch tastac. A schichonc'olal chi' ol ic'anel sq'uinal. \q1 \v 3 Vilnac eb' chuc spensar, slaj q'uechaan̈ tastac ay d'a eb', palta elan̈chamel satxiem juntzan̈ chi'. \q1 \v 4 A yalyuninal eb', man̈xa mach scolvaj d'a eb'. Ayic sc'och eb' d'a yichan̈ eb' yajal, man̈xalaj tz'aj yelc'och eb', man̈xa mach scolan eb'. \q1 \v 5 Ayic tz'elul sat yavb'en eb', axo eb' anima van scham yuj vejel slajaneli, sayanelta eb' d'a caltac q'uiix. Axo eb' malaj jab'oc tas ay d'ay, syiloch sc'ool eb' d'a sb'eyumal eb'. \q1 \v 6 A yaelal man̈ b'ajocto scoti, man̈octo d'a yol luum sq'ueta. \q1 \v 7 Toxonton yic yaelal caji, icha te namix c'ac' tz'eln̈ejta d'a cal c'ac'. \q1 \v 8 Tato a in tic icha aj tic vaji, elan̈chamel am svac'och in b'a d'a yol sc'ab' Dios. \q1 \v 9 A Dios satub'tac tastac sc'ulej, man̈xo b'ischajb'enoc tas c'ulej chi'. Malaj mach snachajel yuuj tastac sc'ulej chi'. \q1 \v 10 A Dios chi' tz'ac'ancot n̈ab' d'a yib'an̈ lum luum tic. Icha chi' tz'aj yoch yalil masanil tas ay d'a sat luum. \q1 \v 11 A tz'ic'anchaan̈ eb' anima emnaquil syutej sb'a, an̈eja' pax tz'ac'an snivanil sc'ol eb' ayoch d'a syaelal. \q1 \v 12 A Dios chi' sjuanb'at tas nab'il yuj eb' jelan, yic max elc'ochi. \q1 \v 13 A' syamanoch vaan eb' jelan d'a chucal, yic max elc'och tas snib'ej eb' d'a chucal chi'. \q1 \v 14 A val d'a chimc'ualil stelvi eb', q'uic'q'uinal d'a eb'. Icha val to d'ac'valil sb'eyec' eb', toxon̈ej tz'ec' machmon eb'. \q1 \v 15 A Dios scolan eb' tz'ixtaj yuj eb' chuc spensar, an̈eja' scolan eb' d'a yol sc'ab' eb' ixtum anima. \q1 \v 16 A' ayoch yipoc sc'ol eb' malaj stec'anil, a' smacan sti' eb' man̈ tojoloc syutej sb'a. \q1 \v 17 Vach' yic eb' scachji yuj Dios. Man̈ a patiquejel a cachnab'il syac' Dios Syal Yuj Smasanil chi'. \q1 \v 18 Tato a Dios chi' tz'ac'an echnaj junoc mach, a' tz'an̈tanpaxi. Tato a' tz'ac'anoch syaelal junoc mach, a tz'ac'anpax b'oxoc sc'ool. \q1 \v 19 Tzijtum el ol ach colchaj yuj Dios d'a tas ay smay. Man̈ ol ach scha ac'joc ganar yuj junoc tas sjavi d'a ib'an̈. \q1 \v 20 D'a stiempoal vejel ol ach colchaj yuj d'a yol sc'ab' chamel. Ayic ay oval, an̈eja' ol ach colanpaxoc. \q1 \v 21 A Dios ol ach colan d'a tas syal eb' alum pecal. Man̈ ol ach xivoc ayic sjavi yaln̈ej tas d'a ib'an̈. \q1 \v 22 Ayic ol javoc vejel, ma oval, ton̈ej ol ach tzevajoc. Man̈ ol ach xivoc ayic ol javoc noc' chium noc'. \q1 \v 23 A b'aj ol ach munlajoc, malaj q'uen q'ueen ol ach ixtanoc. A noc' chium noc', malaj tas ol ach yutej noc'. \q1 \v 24 Ol ajxoc jantac tastac d'a a pat. Ayic ol a b'isan noc' a molb'etzal noc' tz'acann̈ej yajec' noc'. \q1 \v 25 Tzijtum ol aj sb'isul in̈tilal icha an̈ an̈c'ultac sq'uib' d'a sat lum luum. \q1 \v 26 Icham vinac achxo ol ach chamoc, icha junoc tob'an̈ ixim trigo c'anxo sjochchaji. \q1 \v 27 Ach Job, a tas cojtac a tzon̈ c'ayb'ani. Cojtac to icha chi' yaji, yuj chi' scham val a b'eyc'olan juntzan̈ tic, xchi vin̈aj Elifaz chi'. \c 6 \s1 Ix spac vin̈aj Job d'a vin̈aj Elifaz \q1 \v 1 Ix tac'vi vin̈aj Job chi' icha tic: \q1 \v 2 Tato smasanil in yaelal yed' in cusc'olal tic, tz'echtaj d'a yol junoc echlab', \q1 \v 3 tecan ec'to yalil d'a yichan̈ yarenail sti' a' mar, yuj chi' ix in comon alej icha tic. \q1 \v 4 A Dios Syal Yuj Smasanil, ichato ix och ch'apnaj sjul-lab' d'ayin, axo svenenoal spucax d'a in nivanil. Toxo ix oymaj tas ay smay d'ayin yuuj. \q1 \v 5 ¿Tocval tz'oc' noc' caltacte'al b'uru tato ay yan̈ noc'? ¿Tocval tz'oc' noc' mam vacax tato ay tas sc'ux noc'? \q1 \v 6 ¿Mach schi'an junoc chib'il vail tato malaj yatz'amil? ¿Tocval vach' sloji saquil noc' n̈olob' tato malaj yatz'amil? \q1 \v 7 Icha chib'il vail malaj yatz'amil, icha chi' tas tzin chi ticnaic svab'i. Man̈xalaj in gana in va'i. \q1 \v 8 Comonoc tz'el d'a sc'ol Dios yac'an tas tzin c'an d'ay. Comonoc syac' tas tzin nib'ej. \q1 \v 9 Comonoc tz'el d'a sc'ol Dios chi' in sataneli, yic tzin lajviel d'a juneln̈ej. \q1 \v 10 Vach'chom svab' syail yuj in yaelal yed' in cusc'olal tic, palta tzin te tzalaji, yujto svac'n̈ej och sley Dios yipoc in c'ool, aton Dios Axon̈ej Ochi. \q1 \v 11 Man̈xalaj vip svab'i yic svac'an techaj in yaelal tic, ¿tasxom yuj comon pitzan into? \q1 \v 12 ¿Tocval lajan stzatzil in nivanil tic icha q'uen q'ueen? ¿Tocval icha stzatzil q'uen bronce stzatzil in b'ac'chil? \q1 \v 13 Maxtzac yal in colan in b'a d'a yol vico'. Man̈xa junoc mach scolvaj ved'oc. \q1 \v 14 A junoc mach ayoch d'a syaelal, vach'chom man̈xa yelc'och Dios Syal Yuj Smasanil d'ay, palta smoj val tz'ac'ji snivanil sc'ol yuj eb' svach'c'ool. \q1 \v 15 Palta a ex tic ex vamigo, ton̈ej ix in e vach' juejeli. Lajan ex icha junoc a' eluma' stup d'a smelemal. \q1 \v 16 Ayic syac'an n̈ab' tat tz'aj sat a' sb'eyi calan a' yed' q'uen cheev, ma yed' q'uen sacb'acom. \q1 \v 17 Ayic tz'ulax q'uen cheev chi', stupem a' eluma' chi', axo yic tzovaj c'ac' stacjiem a'. \q1 \v 18 A eb' anima b'eyum, sb'at eb' d'a titac b'e yic sayan a' eb' yuq'uej, axo tz'aji, satcanb'at eb' d'a lum taquin̈ luum chi', ata' schamcan eb'. \q1 \v 19 A eb' b'eyum anima aj chon̈ab' Temán yed' eb' aj Sabá, say a a' eb' yojtactaxon b'aj scani, \q1 \v 20 axo yic sc'och eb' b'aj aytaxon a' chi', taquin̈xo yed'tal a', toxon̈ej staccanq'ue sc'ol eb'. \q1 \v 21 Icha chi' eyaj d'ayin a ex tic, yujto ayic tzeyilanoch jantac in yaelal tic, ton̈ej tzex xivq'uei. \q1 \v 22 Palta a in tic, malaj tas tzin c'an d'ayex. Malaj tumin tzin c'an d'ayex yic tzin colchaji. \q1 \v 23 ¿Tocval tzin c'an e colval yic tzin colchaj d'a yol sc'ab' jun ajc'ol d'ayin, ma d'a juntzan̈ eb' elc'um? \q1 \v 24 Aq'uec in c'ayb'ub'al, ol in cha vab' d'ayex. Ch'oxec och in mul chi' d'a in sat. \q1 \v 25 Malaj junoc mach spaticanel junoc pensar to vach', palta a ex tic, man̈xa stzolal tas tzeyac'och d'a vib'an̈. \q1 \v 26 A ex tic nab'an̈ej tzin e tumej, palta eyojtac to a slolonel junoc mach ayoch d'a syaelal, ay b'aj malaj jab'oc yelc'ochi. \q1 \v 27 A ex tic, syal eyac'an e suerte d'a yib'an̈ eb' meb'a' ob'iltac. Syalpax e chon̈anel junoc eyamigo. \q1 \v 28 Ochan̈ec q'uelan d'a in sat, tato ton̈ej svesej. \q1 \v 29 Actejec eyalan juntzan̈ chi' d'a in patic. Comonoc tzeyojtaquejeli to yel juntzan̈ sval tic. \q1 \v 30 A e naani to esalvum in. A e naani to man̈ vojtacoc tas yel yed' tas man̈ yeloc. \c 7 \q1 \v 1 A on̈ anima cajan on̈ d'a sat lum tic, lajan val cab'an syail icha junoc soldado ma icha junoc checab' yaji. \q1 \v 2 A junoc checab', snib'ej elan̈chamel sq'uic'b'i. A junoc munlajvum, snib'ej elan̈chamel scha stojol. \q1 \v 3 Icha chi' vaj yed' in yaelal tic, ujal svab' syail. Junjun ac'val ayn̈ejoch in cusc'olal. \q1 \v 4 Ayic tzin ec' jichan, te najat yec' ac'val svab'i. Tzin tzactzaj vec' b'alb'onoc, max sacb'ilaj. Svalan icha tic: ¿Janic' ol in q'ue vaan? xin chi. \q1 \v 5 Majnaquel in nivanil tic yuj noc' a'ay. Taquin̈ quechinac sat, slaj q'ue tzililjoc tz'elxi spojoval. \q1 \v 6 A in q'uinal elan̈chamel tz'eq'ui, icha yec' sjul-lab' eb' ch'alvum sjulec' d'a scal sch'al. Van sc'och in q'uinal tic d'a slajvub', man̈xa tas ayoch yipoc in c'ool. \q1 \v 7 Ach in Diosal, nacoti, a jab' in q'uinal tic, lajan icha yic squic'an juneloc quic'. Man̈xa b'aq'uin̈ tzalajc'olal ol in ajoc. \q1 \v 8 A eb' anima tzin ilan ticnaic, man̈xo ol in yil-laj eb'. Ol in sateloc, man̈xo ol in ilpaxlaj. \q1 \v 9-10 Icha yec' numumoc asun satxicanemi, icha chi' tz'aj satxiem junoc anima ayic sb'at mucchajcan d'a campusante. Man̈xa b'aq'uin̈ ol jaxoc, man̈xa b'aq'uin̈ ol yiloch eb' sc'ab'yoc. \q1 \v 11 Yuj chi' max yal vem numan, yuj in yaelal yed' in cusc'olal tic, ol valn̈ej tas svala'. \q1 \v 12 Mamin ¿tom lajan in icha noc' nivan noc' d'a yol a' mar tzila', yuj chi' ayn̈ejoch a sat d'ayin? \q1 \v 13 Ayic tzin naani, tecan vach' ol in vay jab'oc d'a in ch'at, tope tz'och vaan jab'oc in yaelal tic yic tzin vay jab'oc, xin chi. \q1 \v 14 Axo juntzan̈ vayich xivub'tac tzac' vila', tzin a te xib'tani. \q1 \v 15 Más vach' tzin a b'inchamoc, más vach' tzin cham d'a yichan̈ to pitzan in. \q1 \v 16 Maxtzac techaj vuj svab'i, nab'axon̈ej pitzan in. Man̈xo in ixtej. A in q'uinal tic lajan icha yic squic'an juneloc quic'. \q1 \v 17 ¿Tas quelc'och a on̈ anima on̈ tic, yuj chi' tzon̈ ic'chaan̈? ¿Tas yuj tzach och ilc'olal cuuj? \q1 \v 18 ¿Tas yuj ayn̈ejoch a chum d'ayon̈ d'a junjun c'u, tzon̈ ac'ann̈ej proval? \q1 \v 19 ¿Tas yuj max iq'uel jab'oc a sat d'ayin, yic syal in b'uc'anem jab'oc yal in ti'? \q1 \v 20 Ach Dios, Yilumal anima aji. Tato tz'och in mul, ¿tom tzab' syail yuuj? ¿Tas yuj a d'ayin tzac'och ijan a jul-lab'? ¿Tom al vajoch d'ayach icha junoc icatz? \q1 \v 21 ¿Tom maxtzac ac' nivanc'olal in mul? ¿Tom maxtzac ac' nivanc'olal tastac chucal ix in c'ulej? Toxo val tzin b'atcan d'a yol luum. Ol in a sayeq'ui, man̈xo ol in chax uuj, xchi vin̈aj Job chi'. \c 8 \s1 A sb'ab'el lolonel vin̈aj Bildad \q1 \v 1 Ix yalan vin̈aj Bildad aj Súa icha tic: \q1 \v 2 ¿B'aq'uin̈ ol actej a lolon icha tic? Lajan a lolonel tic icha junoc oval chacxuxum ic'. \q1 \v 3 A Dios Syal Yuj Smasanil, malaj b'aq'uin̈ syixtejb'at tojolal, max yiq'uec' smacb'en junoc anima. \q1 \v 4 Tecan ix och smul eb' uninal chi' d'a Dios, yuj chi' ix ac'ji syaelal eb' yuuj d'a smojalil. \q1 \v 5 Ac' val och a b'a d'a yol sc'ab' Dios Syal Yuj Smasanil, tza c'anan d'ay to tz'oc' sc'ol d'ayach. \q1 \v 6 Tato vach' a pensar, tojoln̈ej tzutej a b'a. Ol ach scol Dios chi', ol yac'anxi masanil tastac ictaxon yaji. \q1 \v 7 A a b'eyumal d'a yalan̈taxo, man̈xo ol yal slajb'an sb'a yed' jantac tas ol ajxoc d'ayach. \q1 \v 8 C'anb'ejec' ab'i tas ec'nac eb' anima d'a peca', tza c'ayb'an sjelanil eb' chi'. \q1 \v 9 A on̈ tic ichato evi on̈ alji, malaj jab'oc tas cojtac. A co q'uinal d'a sat lum tic lajan icha yec' junoc en̈ul. \q1 \v 10 A eb' anima d'a peca', jantac tas b'aj syal ach sc'ayb'ancan eb'. \q1 \v 11 A te' junco yed' te' papiro, an̈ej b'aj ay a a' sq'uib' te'. \q1 \v 12 Te yaax te', palta tato stup a', b'ab'el stacjixiel te' d'a yichan̈ juntzan̈xo te te'. \q1 \v 13 Icha val chi' ol aj eb' sc'ulan chucal, aton eb' sb'atcan Dios satc'olal yuuj, maxtzac elc'och tas ayoch yipoc sc'ol eb'. \q1 \v 14 A tas comon ayoch yipoc sc'ol eb' chi', lajan val icha ch'alxim. \q1 \v 15 Q'uinaloc ay mach tz'och yub'naj d'a ch'alxim chi', malaj jab'oc yip. Q'uinaloc tzon̈ can d'un̈naj d'ay, max techajlaj yuuj. \q1 \v 16 A eb' sc'ulan chucal, lajan val eb' icha sat an̈ an̈c'ultac tz'el tzicnaj yuj yoc c'u, spucaxcanb'at d'a scaltac avb'en, \q1 \v 17 sb'atcan d'a slod'iltac q'uen q'ueen, slaj q'uib' an̈, sb'at an̈ d'a yib'an̈tac q'ueen. \q1 \v 18 Palta tato ay mach stoc'anq'ueta an̈, man̈xa mach ojtannac tato ec'nac an̈ ta'. \q1 \v 19 Icha chi' tz'aj slajviel an̈, ch'ocxo junocxo an̈c'ultac sq'uib' b'aj toc'b'ilq'ueta an̈ chi'. \q1 \v 20 A Dios, max actajcan junoc mach vach' spensar yuuj. Max colvajlaj d'a eb' sc'ulan chucal. \q1 \v 21 Tato tza na a b'a, a' ol ach ac'anxi tzevajoc, ol yac'anxi a tzalajc'olal. \q1 \v 22 Axo pax eb' ajc'ool, ol q'uixvoccan eb'. A spat eb' chuc spensar chi', ol lajvoqueloc, xchi vin̈aj Bildad chi'. \c 9 \q1 \v 1 Ix tac'vixi vin̈aj Job chi' icha tic: \q1 \v 2 Vojtac val sic'lab'il to icha chi' yaji. Palta, ¿toc ay junoc on̈ syal calanoch co b'a vach'il d'a yichan̈ Dios? \q1 \v 3 Q'uinaloc sco telaj co b'a yed'oc, malaj am junoc tas syal co pacan d'ay d'a miloc tas sc'anb'ej d'ayon̈. \q1 \v 4 A Dios te nivan sjelanil yed' spoder. Q'uinaloc sco tec'b'ej co b'a d'a yichan̈, ¿tocval stechaj cuuj? \q1 \v 5 A yuj yoval sc'ol Dios tz'ib'xiq'ue lum nivac vitz, tz'el lum c'acap, malaj mach ojtannac tato tzuji juntzan̈ chi'. \q1 \v 6 Ayic stzicub'tan̈an lum luum tic d'a yed'tal, tz'ib'xi sb'achnub'al luum. \q1 \v 7 A Dios chi' syal yalan d'a c'u to max javilaj, syalanpax d'a q'uen c'anal to max yac'laj yoc q'ueen. \q1 \v 8 Malaj junoc mach ix colvaj yed'oc ayic ix yac'anb'at jen̈an satchaan̈. An̈eja' pax stec'anem sat a' mar yic sq'ue chulnaj a'. \q1 \v 9 A' ix b'oan juntzan̈ q'uen c'anal scuch nivan Osa, q'uen Oxd'ilan̈, q'uen Mootz yed' juntzan̈xo q'uen yaman yaji scheclaj d'a stojolal sur. \q1 \v 10 Man̈xo b'ischajb'enoc tastac satub'tac sc'ulej. A juntzan̈ chi' malaj junoc mach syal snachajel yuuj. \q1 \v 11 Tato tz'ec' Dios d'a co tz'ey, max yal-laj quilani. Tato tz'ec' d'a chi' ¿toc snachajel vuuj? \q1 \v 12 Tato ay tas syiq'uec' d'a junoc mach, ¿mach syal scachanoch vaan? ¿mach syal sc'anb'an d'ay tas sc'ulej? \q1 \v 13 Tato scot yoval sc'ol Dios chi', max yal yoch vaan d'a ichn̈ej ta'. A eb' ayoch yed' Rahab\f 9.13 \fr 9:13 \ft A Rahab, sb'i junoc noc' noc' syal eb' anima tob' a d'a yol a' mar ay noc'. A chucal sch'oxcot noc'.\f* ol can eb' d'a yalan̈ yuuj. \q1 \v 14 Yuj chi', ¿tas lolonel syal valani yic tzin pacan d'a Dios? \q1 \v 15 Vach'chom malaj in mul, palta max yal-laj in tac'vi d'ay. In juezal yaji, tzin c'anan yoq'uelc'olal d'ayin. \q1 \v 16 Q'uinaloc svavtej Dios chi' b'aj tzin ch'olb'itaji, vach'chom sc'ochi, palta ¿tocval ol scha yab' tas svala'? \q1 \v 17 Axo tz'aji, tzam in yac' lajvoc yed' junoc ic'n̈ab' te ov, svach' nivtaj in yaelal tic d'a ichn̈ej ta'. \q1 \v 18 Maxtzac xom yal vic'an vip junoc rato. Tzam te vach' nivtaj in yaelal tic yuuj. \q1 \v 19 Q'uinaloc svac' pural Dios chi' yic sb'oan icha tzin nib'ej, max yal-laj yujto aton Dios Syal Yuj Smasanil. Q'uinaloc svavtej d'a yichan̈ eb' juez, ¿mach syal yac'an pural sc'ochi? \q1 \v 20 Q'uinaloc svala' te vach' in, axo in lolonel sch'oxaneli to ay in paltail. Q'uinaloc svala' to malaj jab'oc in paltail chi', axom Dios tz'alani to man̈ yeloc. \q1 \v 21 Vach'chom a in tic malaj in mul, palta malaj velc'och d'a yol in sat, maxtzac yal in c'ol pitzan in. \q1 \v 22 A in naani, lajanxon̈ej smasanil. A Dios chi' satanel eb' ay smul yed' eb' malaj smul. \q1 \v 23 Q'uinaloc sjavi chamel d'a yib'an̈ masanil anima, malaj tas sna Dios chi' ayic slajviel anima malaj smul. \q1 \v 24 Scan jun yolyib'an̈q'uinal tic d'a yol sc'ab' eb' chuc yuuj, smacchaj sat eb' juez yuuj. Tato man̈oc Dios sc'ulani, ¿mach sc'ulan jun? \q1 \v 25 Elan̈chamel tz'ec'b'at in q'uinal, malaj jab'oc tzalajc'olal svila'. \q1 \v 26 Lajan val sb'ey in q'uinal tic icha sb'ey junoc te' balso d'a sat a a', aton te' b'ob'il yed' te' papiro. Lajan pax icha sb'at xumumoc noc' ch'acb'a yic syaman schib'ej noc'. \q1 \v 27 Q'uinaloc sb'atcan in yaelal tic satc'olal vuuj, tzalajc'olal am tzin ajcani. \q1 \v 28 Palta masanil in yaelal tic ton̈ej tzin somchajel yuuj, yujto vojtac to max in yal Dios vach'il. \q1 \v 29 Tato ay in mul yalani, nab'an̈ej svac' vip valani to vach' in. \q1 \v 30 Vach'chom tzin b'ic in c'ab' yed' noc' xapon, ma yed' yal taan̈, \q1 \v 31 palta a Dios tzin yac'n̈ejem d'a scal a a' soc'omtac, axo in pichul sq'uixvi vuuj. \q1 \v 32 Max yal in pacan in b'a d'a Dios icha d'a junoc comon anima. Max yal valani to syal in b'at yed'oc d'a yichan̈ eb' juez. \q1 \v 33 Comonoc ay junoc mach syal yac'an vil-laj in b'a yed'oc, syalan tas tzon̈ aj co chavan̈il. \q1 \v 34 Octom ay junoc mach syal yalan d'ay yic tz'och vaan yac'anoch in yaelal, tz'och vaan in xib'tani. \q1 \v 35 Tato icha chi', maxtzac am in xiv in loloni, yujto malaj in mul icha eyalan tic. \c 10 \q1 \v 1 Man̈xa in gana pitzan in. Ol vac' checlaj in yaelal tic, ol in lolon yed' in c'ac'alc'olal. \q1 \v 2 Sval d'a Dios, man̈ ton̈ejoc tzac'och in mul d'a vib'an̈, al d'ayin b'aj ix och in mul chi'. \q1 \v 3 Ina a ach in a b'onac, ¿tom vach' tzab'i tzin a chaccaneli? Chuc tz'alji d'ayin, axo yed' tas sna eb' chuc spensar tzach ochi. \q1 \v 4 ¿Tom lajan ilan icha quilan a on̈ anima on̈ tic? \q1 \v 5 ¿Tom lajan a q'uinal icha jab' quic a on̈ chamelb'a anima on̈ tic? \q1 \v 6 Yuj chi' ¿tas yuj tza say valec' in mul yed' in paltail? \q1 \v 7 Vach'chom ojtac to malaj in mul, malaj junoc mach syal in scolanel d'a yol a c'ab'. \q1 \v 8 A ach val ix in a b'o'o, axo ticnaic tza nib'ej tzin a sateli. \q1 \v 9 Nacoti to d'a lum luum ix in a b'o'o, axo ticnaic, tzin ac'anxicanoch pococal. \q1 \v 10 Ix a b'o in nivanil tic icha tz'aj sb'o noc' queso ayic spajb'i noc' lech. \q1 \v 11 A ach ix ac' syamlaj sb'a in b'aquil yed' in ch'an̈al. Ix ac'anoch in b'ac'chil yed' in tz'umal d'a spatic. \q1 \v 12 Ix ac' in q'uinal, ix in a xajanani. Ix in a tan̈vej, yuj chi' pitzan in. \q1 \v 13 Palta axo ticnaic jun, snachajel vuuj to ay tas c'ub'eltac tza na' d'a in patic. \q1 \v 14 Van in ilani tato tz'och in mul, max in ac' nivanc'olal jab'oc yuj in mul chi'. \q1 \v 15 Tato ay in mul, ob'iltac in. Tato malaj in mul, palta max yal voch d'a ichan̈ d'a junc'olal, yujto tzin q'uixvi, tzin naancot in yaelal. \q1 \v 16 Tato svic'chaan̈ in b'a, satub'tac am tzutej in a sataneli. Icham syutej noc' choj spechan junoc noc' yic schi'a, icha chi' am tzin utej. \q1 \v 17 Tza say juntzan̈ testigo d'a in patic. Tzac' val cot oval d'ayin, icha scot n̈ilnaj eb' soldado yac'an oval. \q1 \v 18 ¿Tas yuj in a chanac aljoc? Comonoc ayic manto in aljoc ix in chamcani, yic malaj mach iljinac in. \q1 \v 19 Comonoc ayic valjinac d'a in nun, vic'chajnacb'at d'a campusante, ichato malaj mach checlajnac. \q1 \v 20 Yacb'an to jab'n̈ej in q'uinal tic, eloc d'a a c'ol tzac'an jab'oc in junc'olal. Eloc d'a a c'ol tzac'an jab'oc in tzalajc'olal, \q1 \v 21-22 yic manto in b'at d'a chamub' d'a scal q'uic'alq'uinal b'aj maxtzac yal in paxta. A d'a jun lugar chi', veventac yilji, q'uic'alq'uinal xon̈ej, man̈xalaj jab'oc saquilq'uinal, xchi vin̈aj Job chi'.\f 10.21-22 \fr 10:21-22 \ft A d'a tic syac' b'inaj b'aj sc'ochcan eb' chamnac vin̈aj Job.\f* \c 11 \s1 A sb'ab'el lolonel vin̈aj Zofar \q1 \v 1 Ix yalan vin̈aj Zofar aj Naamat d'a vin̈aj Job chi' icha tic: \q1 \v 2 A juntzan̈ a comon lolonel tic smoj val spacji d'ayach. Man̈ yujoc to tzach te loloni, scheclaji to vach' ach. \q1 \v 3 A a naani yujto tzach te loloni man̈xa tas scala'. A a naani to man̈xalaj mach syal spacan juntzan̈ a b'uchval lolonel tic. \q1 \v 4 A ach tic tzala' to vach' ach d'a yichan̈ Dios, tzaloch a b'a vach'il. \q1 \v 5 Comonoc slolon Dios spacan juntzan̈ tzal chi', \q1 \v 6 sch'oxan sjelanil d'ayach c'ub'eltac yaji, aton juntzan̈ max yal snachajeli. Ichato chi' ol ilani to mantzac yac' a yaelal Dios icha val smoj a chaani. \q1 \v 7 ¿Am a naani to ol ojtaquej val el sjelanil Dios Syal Yuj Smasanil, aton juntzan̈ c'ub'eltac yaji? \q1 \v 8 ¿Tas val ol aj ojtacanel jun jelanil chi'? Yujto ec'b'al te chaan̈ yajq'ue icha yajq'ue satchaan̈ tic. Te ec'b'al jul yajem d'a yichan̈ b'aj ay eb' chamnac. \q1 \v 9 Te ec'b'al d'a yichan̈ lum luum tic. Te levan sat d'a yichan̈ a' mar. \q1 \v 10 Tato a Dios tzach avtani yic tzach sch'olb'itej, ¿mach junoc syal scachanoch vaan? \q1 \v 11 Yojtac eb' esalvum, an̈eja' syil jantac chucal, ¿mato tza na' to man̈ yojtacoc Dios chi'? \q1 \v 12 ¿Tocval syal yalji junoc noc' b'uru icha spensar junoc anima? Icha chi' junoc mach malaj spensar, ¿tocval ol yal sjavi spensar? \q1 \v 13 Tato tza tojolb'itej a pensar, al a yaelal d'a Dios. \q1 \v 14 Actejcan a c'ulan chucal yed' juntzan̈ tas tza c'ulej d'a elc'altac. \q1 \v 15 Tato icha chi', vach' ilji d'a sat Dios, man̈xalaj b'aj ol ach q'uixvoc. Tzalajc'olal ol ach ajoc, man̈xa b'aj ol ach xivoc, \q1 \v 16 axo sat a c'ol d'a a yaelal ix ec' tic. Icha tz'aj stup a a' sb'eyi, icha chi' ol aj sat d'a a c'ool. \q1 \v 17 Vach'chom ix ach can d'a q'uic'alq'uinal yuj a yaelal tic, palta axo ticnaic ichato ol sacb'ocpaxel d'a ib'an̈ icha d'a q'uin̈ib'alil. Tzalajc'olal ol ach ajxoc, ichato chimc'ualil b'aj ayach eq'ui. \q1 \v 18 Junc'olal ol ach ajxoc, yujto ay tas ayoch yipoc a c'ool. A Dios ol ach tan̈vanoc, junc'olal ol ach vayoc. \q1 \v 19 Ol ic' ip, malaj tas ol ach xib'tanoc. Tzijtum mach ol javoc ach sayeq'ui, vach' ol ach aj yed' eb'. \q1 \v 20 Axo eb' chuc spensar, olto scomon sayej eb' b'aj scolchaji, palta nab'axon̈ej. Man̈xo ol ilchaj b'aj syal scolan sb'a eb', axon̈ej chamel ol yac'och eb' yipoc sc'ool, xchi vin̈aj Zofar chi'. \c 12 \q1 \v 1 Ix spacanxi vin̈aj Job chi' icha tic: \q1 \v 2 A val svab'ani to a exxon̈ej eyojtac masanil tas d'a scal masanil anima. Ayic ol ex chamoc, tecan ol satcanel jelanil. \q1 \v 3 Palta a in pax tic ay pax in pensar, mato yelxo val malaj jab'oc tas vojtac d'a eyichan̈ e naani, ¿mach val junoc man̈ ojtannacoc juntzan̈ tic? \q1 \v 4 Vach'chom a in tic malaj in mul, ma in paltail, vach'chom ix yab' Dios in tevi d'a yalan̈taxo, axo ticnaic toxon̈ej tzin tzetzaji. \q1 \v 5 A ex malaj jab'oc tas tzex ic'an tic, tzex te b'uchvaj d'ayin. Lajan ex icha junoc mach svach' ecan telvoc junoc mach vanxo stelvi. \q1 \v 6 A eb' elc'um, tzalajc'olal yaj eb' d'a yol spat. A eb' tz'alan chuc d'a Dios, junc'olal yaj eb'. A snaan eb' to malaj tas ol utaj eb' yuuj. \q1 \v 7 C'anb'ejec d'a noc' noc' d'a sat luum yed' d'a noc' sjen̈vi, syal ex sc'ayb'an noc'. \q1 \v 8 C'anb'ejecpax d'a noc' tz'ec' n̈ern̈on d'a sat luum yed' noc' ay d'a yol a' mar, syal ex sc'ayb'an noc' d'a jelanil. \q1 \v 9 Masanil juntzan̈ noc' noc' chi', yojtac noc' to a tas tzuji a Jehová tz'ac'ancoti. \q1 \v 10 A d'a yol sc'ab' ay sq'uinal masanil tastac pitzan, syac'an yic' yic' eb' anima. \q1 \v 11 A yol co ti' tz'ab'lan svach'il tas scab'lej. A pax co chiquin tz'ab'an tas tz'alchaji. \q1 \v 12 A eb' ichamtac vinac, ayxo spensar eb', yujto tzijtumxo ab'il syil eb', yuj chi' ay spensar eb'. \q1 \v 13 Palta a Dios toxonton jelan, syal yuj smasanil. \q1 \v 14 A tas satel Dios, man̈xa junoc mach syal sb'oanxi. A junoc mach syamchajoch vaan yuj Dios, man̈xa junoc mach scolani. \q1 \v 15 Tato a' syamanoch vaan n̈ab', stacjiel masanil tastac d'a sat luum tic. Tato syac'paxcot n̈ab', sb'at a' d'a yalan̈ luum. \q1 \v 16 A Dios ay spoder, jelan toni, tz'eln̈ejc'och yuuj. A' d'a yol sc'ab' ayec' eb' smusan sat eb' anima yed' pax eb' tz'ac'ji musansatil chi'. \q1 \v 17 A' tz'ac'an satel spensar eb' jelan. Axo eb' juez somchajcanq'ue spensar eb' yuuj. \q1 \v 18 A' tz'ic'anel eb' rey d'a yopisio, syac'an ic'jocb'at eb' d'a preso d'a junocxo ch'oc chon̈ab'il, b'eranel eb' sb'atcan eb'. \q1 \v 19 A' tz'ac'an quistalax eb' sacerdote. A' tz'ac'an ac'joc ganar eb' nivac yopisio. \q1 \v 20 A eb' ac'um razón yipc'olal yaji, man̈xalaj tas syal yalan eb'. A eb' ayoch yopisio sch'olb'itan eb' anima, tz'ic'jiec' sjelanil eb' yuuj. \q1 \v 21 A' tz'ac'an paticajcanel eb' nivac yelc'och d'a eb' anima. Axo eb' te tec'an, tz'elcan yip eb' yuuj. \q1 \v 22 Syac'an ojtacajel tas c'ub'eltac yaji. Syac'an checlaj tas man̈ ojtacab'iloc. \q1 \v 23 A Dios chi' tz'ic'anchaan̈ juntzan̈ nivac chon̈ab', an̈eja' satanpaxeli. A saclemanb'at eb' anima, an̈eja' smolb'anxi eb'. \q1 \v 24 A tz'ic'anec' sjelanil eb' yajalil junoc chon̈ab', yuj chi' ichato satcanb'at eb' d'a tz'inan lum b'aj man̈xalaj b'e. \q1 \v 25 Toxon̈ej machmon yec' eb' icha d'a q'uic'alq'uinal. Toxon̈ej squetconec' eb' icha eb' uc'um an̈. \c 13 \q1 \v 1 Masanil juntzan̈ tic ix vil val yed' in sat, ix vab' val yed' in chiquin. \q1 \v 2 A tas eyojtac a ex tic, vojtacpaxi, mantoc yelxo val emnaquil vaj d'ayex. \q1 \v 3 Palta tzin nib'ej tzin lolon yed' Dios Syal Yuj Smasanil. Tzin nib'ej tzin telaj in b'a yed'oc. \q1 \v 4 A ex tic, yuj eyesalvumal tze c'ub'anel tas yel. Lajan ex yed' eb' an̈tum malaj vach' yochi. \q1 \v 5 Comonoc numan tzex aji, yic icha chi' scheclaji to jelan ex. \q1 \v 6 Maclejec eyab' tas ol vala', ol val tas nab'il vuuj. \q1 \v 7 ¿Am e naani to ol ex colvaj d'a Dios yuj eyesalvumal chi'? ¿Am e naani to ay tas ol yic' d'a e ac'oj musansatil chi'? \q1 \v 8 Tze nib'ej tzeyac'och e b'a yed' Dios, tze colan e naani. \q1 \v 9 Palta q'uinaloc tzex ch'olb'itaj yuj Dios chi', ¿tas tzex aj e naani? ¿Tzam yal eyac'an musansatil, icha tzeyutej junoc anima? \q1 \v 10 Tato tze comon aq'uejoch e b'a yed' Dios e naani, ol ex stumej sic'lab'il. \q1 \v 11 A val smay ol ic'an e xivi, mato syal e tec'b'an e b'a d'a yichan̈ e naani. \q1 \v 12 A juntzan̈ peca' c'ayb'ub'al tzeyala', malaj yelc'ochi, lajan icha junoc muro nab'a luum scac'och yipoc co c'ool. \q1 \v 13 Axo ticnaic, tz'inec xe chi to ol in lolonoc, taxon̈ej scot d'a vib'an̈ yuj tas ol val tic. \q1 \v 14 Vach'chom scotxon̈ej d'a vib'an̈, palta ol valn̈ej. \q1 \v 15 Vach'chom yuj chi' tzin smilcham Dios, palta ol vac'n̈ejoch yipoc in c'ool. Ol in coln̈ej in b'a d'a yichan̈. \q1 \v 16 Talaj ata' ay in colnab'il, yujto a junoc mach chuc max stec'b'ej sb'a yoch d'a yichan̈ Dios. \q1 \v 17 Maclejec val eyab' tas ol aj valani. \q1 \v 18 Toxo ix in na' tas ol vutej in colan in b'a, vojtac to vach' ol in elc'ochoc. \q1 \v 19 Tato ay mach sch'oxaneli to ay in mul, syal voch vaan valani masanto tzin chami. \q1 \v 20 Ach in Diosal, chab'n̈ej val tas tzin c'an d'ayach, icha chi' syal in c'och d'a ichan̈. \q1 \v 21 Actejxo ac'anoch in yaelal tic, man̈xo in a xib'tej yed' tas ay smay. \q1 \v 22 Avtej in, ol in tac'voc d'ayach, ma jun, tzin b'ab'laj loloni, tzach tac'vi d'ayin. \q1 \v 23 Al d'ayin, ¿b'ajtil ix och in mul, ma in paltail? ¿B'ajtil ay b'aj ix in ec' d'a yib'an̈ chi'? \q1 \v 24 ¿Tas yuj tza c'ub'ejel a b'a d'ayin? ¿Tas yuj icha junoc ajc'ol tzin utej? \q1 \v 25 Lajan in icha junoc xil te' tz'ic'jib'at yuj ic', ma icha an̈ taquin̈ ac. ¿Tas yuj tzac' oval ved'oc, tza nib'ej tzin a sateli? \q1 \v 26 Te ya tzal d'ayin svab'i. Tza c'anb'an d'ayin tastac in mul yictax in quelemal. \q1 \v 27 Ichato ix ac'och q'uen cadena d'a voc, q'uelan achn̈ej ochi b'aj tz'em voc. \q1 \v 28 Yuj chi' vanxo in c'ab'at icha junoc tas sc'ai, ma icha junoc pichul ijtacxo. \c 14 \q1 \v 1 A on̈ anima on̈ tic tzon̈ alji d'a co nun, jab'n̈ej tiempo squila', scaln̈ej yaelal tzon̈ eq'ui. \q1 \v 2 Lajan co q'uinal tic icha junoc an̈ xumac vanto spojeli, elan̈chamel stacjipaxi. Lajan pax icha tz'aj satxicanem junoc en̈ul. \q1 \v 3 Mamin, ¿tas yuj tzac' val och a sat d'ayin to anima inn̈ej? ¿Tas yuj tza nib'ej tza ch'olb'itej junoc tas malaj yelc'ochi? \q1 \v 4 ¿Toc ay mach syal yic'anel tas vach' d'a scal tas man̈ vach'oc? \q1 \v 5 A ach tic tzala' jantac tiempo syil junjun anima. Chequel yaji jaye' sb'isul c'ual squila', max yal yec' jayeocxo c'ual uuj. \q1 \v 6 Iq'uel a sat d'ayin yic tzin can d'a junc'olal. Ac' tzalajb'oc in c'ol icha stzalajb'i sc'ol eb' munlajvum, ayic slajvi smunlaj eb'. \q1 \v 7 Ayic sch'acjiel junoc te te', scac'och yipoc co c'ool to ol ja svol te', axo te svol chi' sq'uib'xi. \q1 \v 8 Vach'chom te ichamxo te' sch'an̈al yib' chi', vach'chom vanxo sc'ab'at te' yib', \q1 \v 9 axo yic tz'emc'och sical a a' d'a te', syaxb'ixi te', svolanxi te' icha junoc te' yuneto tz'avchaji. \q1 \v 10 A on̈xo pax anima on̈ tic, ayic tzon̈ chami, man̈xa tas syal cuuj. Ayic tz'el co pixan, man̈xalaj mach tzon̈ ilani. \q1 \v 11 Icha tz'aj sq'ue vaan xob'al a' mar, ma icha tz'aj stup a a' sb'eyi, \q1 \v 12 icha chi' tz'aj co cham a on̈ anima on̈ tic. Yacb'an aytoec' satchaan̈ tic, malaj val junoc chamnac anima ol comon pitzvoc b'aj mucan, malaj junoc ol comon q'ue vaan d'a yed'tal chi'. \q1 \v 13 Comonoc tzin a c'ub'ejel d'a chamel chi', yacb'an tz'ec'b'at yoval a c'ool. Tza naanpaxi b'aq'uin̈ tzin a naxicoti. \q1 \v 14 A junoc anima schami, ¿tom ol pitzvocxi? Palta a inxo tic ol vac' techaj in yaelal tic, masanto ol c'och sc'ual vel d'a libre. \q1 \v 15 Ol ach avaj d'ayin, ol in tac'voc d'ayach. Ol am ach tzalaj in ilanochi, yujto a ach a b'onac in. \q1 \v 16 A ticnaic, q'uelan ach och d'a in b'eyb'al. Axo d'a jun c'ual chi', man̈xo ol ic' a cuenta d'a in mul. \q1 \v 17 Ol b'atcan in chucal chi' satc'olal uuj. Ol ac'an lajvoc in mul. \q1 \v 18 A lum nivac vitz ayic tz'elta lum c'acapil, satem luum, axo q'uen nivac q'ueen tz'el q'uen d'a yed'tal. \q1 \v 19 An̈ejtona' icha tz'aj yulaxb'at q'uen q'ueen d'a yol sb'e a a', ma icha tz'aj yic'chajb'at lum luum yuj a', icha chi' tz'aj ac'an lajvoc tas ayoch yipoc co c'ool a on̈ anima on̈ tic. \q1 \v 20 A ach te ec'b'al achn̈ej d'a quichan̈, tzon̈ ic'anxi meltzaj d'a juneln̈ej, tzac'an ixtax co sat yic tzon̈ chami. \q1 \v 21 Vach'chom a eb' calcuninal te b'inajnac ol aj eb', mato ay eb' man̈xalaj ol aj yelc'ochi, palta man̈xo cojtacoc, man̈xalaj mach ol yal yalan cab'i. \q1 \v 22 Q'uinaloc chamnac on̈xo, axon̈ej am cuuj scac' pensar, yujto scab'val syail, xchi vin̈aj Job chi'. \c 15 \s1 Schab'il macan̈ lolonel \r (Caps 15—21) \q1 \v 1 Ix yalanxi vin̈aj Elifaz aj Temán icha tic: \q1 \v 2 A mach jelan, man̈ smojoc stac'vi d'a comon lolonel, man̈ smojoc pax syic'chaan̈ sb'a syalan tas ton̈ej sb'at yuj ic'. \q1 \v 3 Man̈ ton̈ejoc scomon loloni, max sc'anlaj comon pensar. \q1 \v 4 Ach Job, tzala' to malaj yelc'och xivc'olal d'a Dios, malaj pax yelc'och ejmelal d'ayach. \q1 \v 5 A yuj tas tzala' a sch'oxanel a mul. Tza nib'ej tza musej co sat yed' sjelanilal a pensar chi'. \q1 \v 6 Man̈ a na' to a in ol valq'ueta a mul, a yuj tas tzala' tzic'cot d'a ib'an̈. \q1 \v 7 ¿Tom a a naani to a ach b'ab'el b'ob'il ach? ¿Tom ayachxo ayic ix laj b'oji lum nivac vitz? \q1 \v 8 ¿Tom tz'eyanoch a chiquin ayic ix snaan Dios tas ol sc'ulej? ¿Tocval a achn̈ej jelan ach d'a yolyib'an̈q'uinal tic? \q1 \v 9 Masanil tas ojtac, cojtac pax a on̈ tic. \q1 \v 10 A co jelanil, ix co c'ayb'ej d'a eb' ichamtac vinac sacxo xil sjolom, aton eb' ichamtac vinac d'a yichan̈ vin̈ a mam. \q1 \v 11 A Dios snib'ej syac' snivanil a c'ol yed' lolonel c'ununi scal d'ayach, ¿tas yuj max a cha ab'i? \q1 \v 12 ¿Tas yuj tziq'uel a b'a d'a Dios, tz'elvalcot jin̈jin̈ yol a sat scot oval? \q1 \v 13 ¿Tas yuj scot val oval d'a Dios, comonxon̈ej tzal juntzan̈ lolonel? \q1 \v 14 ¿Toc ay junoc anima vach'n̈ej to malaj jab'oc smul? \q1 \v 15 Inatax eb' ángel, man̈ ayococh eb' yipoc sc'ol Dios yed' pax satchaan̈, man̈ val yelxo vach'oc d'a yol sat. \q1 \v 16 Ocxo val a on̈ anima on̈ tic yajb'entac on̈. Icha co comon uc'an a a', icha chi' co c'ulan chucal chi'. \q1 \v 17 Ach Job, comonoc tza maclej ab' tas ol vala'. A jab'oc tas vojtac, a' ol vala'. \q1 \v 18 A eb' aj pensar, a eb' ix on̈ c'ayb'ani. A tas yojtac eb' chi' sc'ayb'ejnaccan eb' d'a eb' smam yicham. \q1 \v 19 Aton d'a eb' smam yicham eb' chi' ac'b'il lum luum tic, man̈ scalejnacoc sb'a eb' yed' eb' ch'oc chon̈ab'il. \q1 \v 20 A eb' anima chuc sb'eyb'al, tzapan sq'uinal eb', scaln̈ej yaelal tz'ec' eb'. \q1 \v 21 Ayic syab'an eb' sc'an̈ junoc tas, xivq'ue eb'. Axo yic malaj tas sna eb', sjavi eb' elc'um, syelc'anb'at eb' tas ay d'a eb'. \q1 \v 22 Man̈xa tas ayoch yipoc sc'ol eb' yic scolchaj eb' d'a scal q'uic'alq'uinal. Ayxo och ijan q'uen cuchilub' d'a eb' yic scham eb'. \q1 \v 23 Axo snivanil eb' ol chijocb'at yuj noc' ostoc. Yojtac eb' to a tas ol cot d'a yib'an̈ eb', man̈ ol ec'laj. \q1 \v 24 A yaelal yed' ilc'olal ol ac'an xivq'ue eb', icha tz'aj co xivq'ue d'a yichan̈ junoc yajal sjavi yac' oval d'ayon̈. \q1 \v 25 Icha chi' tz'aj sjavi d'a yib'an̈ eb' syic'chaan̈ sb'a d'a yichan̈ Dios Syal Yuj Smasanil, stec'b'an sb'a eb' d'a yichan̈. \q1 \v 26 Ichato yed'nac smaclab' jul-lab' eb', sb'at lemnaj eb' yac' oval yed' Dios. \q1 \v 27 Te b'aq'uech sat eb' yed' snivanil, \q1 \v 28 yujto yac'nac ganar juntzan̈ chon̈ab' eb', yicannaccan juntzan̈ pat eb' man̈xalaj yajal, palta ol lajvoquel juntzan̈ chon̈ab' chi' yed' juntzan̈ pat chi' yuj oval. \q1 \v 29 Man̈ najtiloc ol ec' eb' yed' sb'eyumal. Ol satel eb' icha yec' svevenal asun. \q1 \v 30 Man̈xo ol yal scolanel sb'a eb' d'a scal q'uic'alq'uinal. Lajan ol aj eb' icha junoc te' c'ab' te' stz'a yuj c'ac', ma icha junoc te te' tz'el xumaquil yuj ic'. \q1 \v 31 Mocab' yac'och tas chuclaj eb' yipoc sc'ool, yujto a spac ol scha eb' aton yaelal. \q1 \v 32 Ol pet cham eb', icha junoc te' c'ab'te' stzepjiel d'a snunal maxtzac yaxb'i. \q1 \v 33 Lajan ol aj eb' icha junoc ib' te' uva tz'el b'ulnaj sat ayic manto q'uin̈b'i, ma icha junoc te' olivo ton̈ej sc'ajb'anel xumaquil. \q1 \v 34 A eb' chuc chi', malaj yin̈tilal eb' ol elcanoc. A jantac sb'eyumal eb' ix yic' d'a elc'altac, ton̈ej ol tz'acanb'atoc. \q1 \v 35 Aton eb' an̈ej chucal nab'il yuuj, an̈ej ixtoj anima naan yuj eb', xchi vin̈aj Elifaz chi'. \c 16 \q1 \v 1 Ix tac'vixi vin̈aj Job chi' icha tic: \q1 \v 2 Ayxo scajvi in te ab'an juntzan̈ lolonel tzeyalub'tan̈ej tic. Tzeyac'och e b'a eyac'an snivanil in c'ool, palta an̈ej yaelal tze vach' iq'uejcot d'a vib'an̈. \q1 \v 3 ¿Tom malaj slajvub' juntzan̈ e lolonel malaj yelc'och tic? ¿Tas eyaji yuj chi' an̈ej val a' e pacan d'ayin? \q1 \v 4 Q'uinaloc a ex tic icha val vaj tic eyaji, max am val-laj icha tzeyutej eyalan tic d'ayin, max am in tzicub'tan̈ej in sat valan jantac lolonel d'ayex. \q1 \v 5 Palta jun, a am lolonel vach' syac' snivanil e c'ool, syac' e tec'anil, a am sval d'ayex. \q1 \v 6 Man̈ yujoc to tzin loloni, tz'och vaan in yaelal tic, man̈ yujoc pax to tzin em numan tz'ochpax vaan. \q1 \v 7 A Dios tz'ac'an lajvoquel vip. A pax tz'ic'anel eb' vamigo d'ayin. \q1 \v 8 Ichato preso vaj yuuj. Jantac tas syic'chaan̈ eb' anima d'a in patic, jantac es lolonel syic'cot eb' d'a vib'an̈. \q1 \v 9 A Dios tzac'anoch vuuj yic tzin sataneli, icha junoc noc' chium noc'. Ay val och sat d'ayin, icha val to vajc'ool yaji. \q1 \v 10 Jantac eb' anima smolb'ej sb'a yic tzin sb'uchan eb'. Stz'itanb'at in sat eb', emnaquil tzin yutejcan eb'. \q1 \v 11 A Dios ix in ac'anoch d'a yol sc'ab' juntzan̈ anima te chuc spensar. \q1 \v 12 Junc'olal vajeq'ui, ix in svecchitani. Ix och yub'naj d'a in jaj, choc' ix in yutej, ix in yac'anoch d'a sat sjul-lab'. \q1 \v 13 Yaln̈ej b'aj sjavi sjul-lab' chi' d'ayin, ichato sc'axpaj d'a in nivanil tic, man̈xa jab'oc snivanc'olal d'ayin. Toxon̈ej spuccanb'at yol in c'ol d'a sat luum. \q1 \v 14 Jantac in aj in lajvi yuuj. Scot val d'ayin icha junoc soldado te tec'an. \q1 \v 15 Te cusc'olal vaji, ayoch pichul ya sva vuuj, man̈xa jab'oc vopisio. \q1 \v 16 Ste mal in sat voq'ui, sq'uic'b'i q'uinal svila'. \q1 \v 17 Icha chi' vaji, vach'chom malaj mach b'aj ix och in mul, vach'n̈ej in lesal. \q1 \v 18 Mocab' c'ub'chajel jantac chucal ix ac'jioch d'a vib'an̈. Ab'chajocab'i ayic tzin tevi yic tzin c'anan tojolal. \q1 \v 19 Ay jun ayoch in testigooc ayec' d'a satchaan̈, a' ol och ved'oc. \q1 \v 20 A eb' vamigo ton̈ej tzin sb'uch eb', a inxo tic tzin oc'n̈ej d'a yichan̈ Dios. \q1 \v 21 Ayoc val junoc mach tz'alan d'a Dios vuuj, icha syutej junoc mach scolan junoc yetanimail. \q1 \v 22 Jayexon̈ej ab'il ayin eq'ui, axo in b'at d'a chamel chi' b'aj maxtzac yal co paxta. \c 17 \q1 \v 1 Jab'xon̈ej val syal vic'an vic' svab'i. Vanxo sc'och in q'uinal d'a slajvub', vach'xo yaj ved'tal d'a campusante. \q1 \v 2 A eb' anima, oyanoch eb' in sb'uchani, masanil tiempo syac' cus in c'ol eb', maxtzac yal in colan in b'a d'a eb'. \q1 \v 3 Palta Mamin colin, yujto malaj junocxo mach syac'och sb'a in scolani, a achn̈ej syal uuj. \q1 \v 4 A ach ix a c'ub'ejel jelanil d'a juntzan̈ eb' vin̈ vamigo tic, man̈ in a cha ac'joc ganar yuj eb' vin̈. \q1 \v 5 Elocab'c'och icha syal jun ab'ix: A junoc mach syixtej junoc yamigo, axo yuninal ol ab'an syail yuj jun tas sc'ulej chi'. \q1 \v 6 A ach ix ac' yal chuc eb' anima d'ayin, ix laj stzub'an in sat eb'. \q1 \v 7 Toxon̈ej q'uic'aminac vilan yuj in yaelal. Ichato man̈ chequeloc in nivanil tic, yujto ix in te b'acb'i. \q1 \v 8 Ayic syilan eb' anima vach' sb'eyb'al tas tzin ic'an tic, sat sc'ol eb', scot yoval eb', yujto chuc in snaan eb'. \q1 \v 9 A eb' vach' sb'eyb'al, vach'n̈ej ol elc'och eb'. A eb' malaj chucal sc'ulej, ol q'uen̈ejchaan̈ eb'. \q1 \v 10 Palta cotan̈ec d'a tic ex vamigo. Malaj junoc aj pensar tz'ilchaj vuj d'a e cal. \q1 \v 11 B'elb'on yec' in q'uinal, axo tas nab'il vuuj, ma tas tzin nib'ej, toxo ix juvieli. \q1 \v 12 A ex tic a d'ac'valil tzeyaloch c'ualil, axo yic q'uic'q'uinal, tzeyalani, lac'anxo ay saquilq'uinal. \q1 \v 13 Toxon̈ej tzin tan̈vej in chami, yic sc'och telan in nivanil svay d'a cal q'uic'alq'uinal. \q1 \v 14 A noc' a'ay yed' campusante svaloch in mam in nunoc yed' vanab'oc. \q1 \v 15 ¿B'ajtil ay tas svac'och yipoc in c'ool? ¿Ay am mach ojtannac tas ol in ajoc? \q1 \v 16 ¿Tom ol c'och jun chi' ved' d'a yed'tal eb' chamnac? ¿Tom ol cann̈ej ved' ta' d'a yol lum luum chi'? xchi vin̈aj Job chi'. \c 18 \q1 \v 1 Ix yalanxi vin̈aj Bildad icha tic: \q1 \v 2 ¿B'aq'uin̈ val ol actej a loloni? Nachajocab' uuj, ichato pax chi' syal co loloni. \q1 \v 3 ¿Tas yuj tzon̈ al noc'al, man̈xa jab'oc quelc'och d'a a sat? \q1 \v 4 ¿Tas yuj tza chalchitej a b'a yuj chichonc'olal? ¿Am a naani yujto icha chi' tzutej a b'a ol can tz'inan lum luum tic, ma ol q'uexvoc yed'tal q'uen tenam? \q1 \v 5 A tas ayoch yipoc sc'ol junoc mach chuc spensar, ol tupemoc, icha stup junoc candil vanxo stup sc'ac'al. \q1 \v 6 Ol tup sc'ac'al scandil d'a yol spat, man̈xa saquilq'uinal ta'. \q1 \v 7 Maxtzac yal yec' yed' stec'anil, van slocan sb'a yoc, stelvi yuj tas nab'il yuuj. \q1 \v 8 Ichato ol em junoc ch'an̈ yaal d'a yol sb'e, ol can sud'naj d'a yol jun ch'an̈ yaal chi'. \q1 \v 9 Ol em jun ch'an̈ yaal chi' d'a yol sb'e. A d'a sjaj yoc ol och sud'naj ch'an̈. \q1 \v 10 C'ub'eltac yajem jun yaal chi' d'a yol sb'e. \q1 \v 11 Ayn̈ejoch xivc'olal d'a spatic yichan̈, ichato spechji b'eyec'oc. \q1 \v 12 Ay tas d'ay d'a peca', axo ticnaic van scham yuj vejel, a yaelal q'uelanxo och d'ay. \q1 \v 13 A jun ilya slajanel snivanil, axo sc'ab' yed' yoc ichato ol c'uxjocb'at yuj jun ilya chi'. \q1 \v 14 Ol ic'joquel d'a scal junc'olal b'aj cajan, ol n̈erjoccanb'at d'a yichan̈ jun aj chamel. \q1 \v 15 Ch'ocxo mach ol cajnajcan d'a scajnub'. Ayic toxo ix cham chi', ol tzicchajec' azufre d'a yol spat chi', yic satel jun yab'il chi'. \q1 \v 16 Lajan val icha junoc te te' taquin̈xo sch'an̈al yib' yed' sc'ab'tac. \q1 \v 17 A sb'inajnaquil ol satcanel d'a sat luum tic. Man̈xa b'aq'uin̈ ol b'inajoc. \q1 \v 18 Ol ic'chajel d'a scal eb' pitzan b'aj sacq'uinal. B'aj ay eb' chamnac d'a q'uic'alq'uinal ol yumjoccanb'atoc. \q1 \v 19 Man̈xa yin̈tilal ol can d'a schon̈ab' yed' b'aj cajan. \q1 \v 20 Ayic ol ab'chaj tas ix javi d'a yib'an̈, ol xivcanq'ue eb' cajan d'a stojolal b'aj sjavi c'u yed' b'aj tz'em c'u. \q1 \v 21 Icha val chi' ol aj satel eb' chuc, aton eb' malaj yelc'och Dios d'ay, xchi vin̈aj Bildad chi'. \c 19 \q1 \v 1 Ix yalanxi vin̈aj Job chi' icha tic: \q1 \v 2 ¿B'aq'uin̈ val ol eyactej e tzuntzan ovaj in yaelal tic, tzeyac'an cus in c'ol yed' juntzan̈ e lolonel tic? \q1 \v 3 Ayexn̈ejoch eyalan chucal lolonel d'ayin. ¿Tom max ex q'uixvi eyalan d'ayin? \q1 \v 4 Q'uinaloc yel ay in mul chi', ¿tom tzeyab' syail yuuj? \q1 \v 5 Tzeyic' val chaan̈ e b'a d'ayin yuj in yaelal tic, tzeyalanoch d'a in sat to chuc in. \q1 \v 6 Palta comonoc snachajel eyuuj to a Dios icha tic tzin utani. A' ix in ac'anem d'a yol jun yaal tic. \q1 \v 7 Scomon el vav, svalan icha tic: Svab' val in chami, xin chi. Palta malaj mach stac'vi d'ayin. Tzin nib'ej ay mach tzin colani, palta malaj mach sb'oan yaj d'ayin. \q1 \v 8 A Dios ix macan yol in b'e, yic maxtzac yal in b'eyeq'ui. Ichato d'a scal q'uic'alq'uinal tzin ec' yuuj. \q1 \v 9 Ix yiq'uec' in b'eyumal, ix yic'anec' snivanil velc'ochi. \q1 \v 10 Ix in satem d'a juneln̈ej. A tas ayoch yipoc in c'ool, pilan ix lajviel icha junoc te te' malaj sch'an̈al yib'. \q1 \v 11 Ix seccot yoval sc'ool d'a vib'an̈, icha val junoc yajc'ool ix in yutej. \q1 \v 12 Masanil eb' soldado Dios chi' ix och oyan d'ayin. Ix oymaj eb' d'a spatictac in pat yic syac'an oval eb' ved'oc. \q1 \v 13 A Dios chi' ix ic'anel eb' vuc'tac yed' eb' vamigo d'a in tz'ey, ichaxon̈ej junoc comon anima ix in yutejcan eb'. \q1 \v 14 A eb' ayto vuj in b'a yed'oc yed' eb' vamigo, ix in yactejcan eb', ix in b'atcan satc'olal yuj eb'. \q1 \v 15 Axo eb' cajan d'a in pat yed' masanil eb' in checab', icha junoc ch'oc animail ix in ajcan d'a eb', maxtzac in yilochlaj eb'. \q1 \v 16 Tato svavtejcot junoc eb' in checab' chi', maxtzac tac'vilaj eb' d'ayin, vach'chom tzin tevi d'a eb'. \q1 \v 17 Ayic tzin c'och d'a stz'ey ix vetb'eyum, chuclaj sjab' xob'al in ti' syab' ix, axo eb' ayto vuj in b'a yed'oc, tzin syajel eb'. \q1 \v 18 Icha pax chi' eb' unin tzin spatiquejel eb'. Ayic syilan eb' veq'ui sb'uchvaj eb' d'ayin. \q1 \v 19 A val eb' ec'b'al te vach' vac'an yed'oc, tzin spatiquejel eb'. A val eb' tzin te tzalaj yed'oc, ix meltzajoch eb' ajc'olal d'ayin. \q1 \v 20 Toxo ix tacjioch in tz'umal yed' in b'ac'chil d'a in b'aquil, tevelxon̈ej pitzan in. \q1 \v 21 Ex vamigo, oc'ocab' e c'ool d'ayin, yujto a Dios ix ac'ancot jun yaelal tic d'a vib'an̈. \q1 \v 22 ¿Tas yuj tzac'anexn̈ej vuuj, icha tzin yutej Dios? ¿Tom man̈ c'ocb'ilocxo in eyac'an cusoc? \q1 \v 23 Ayoc val mach stz'ib'ancan juntzan̈ in lolonel tic. Comonoc tz'ac'chajcanoch d'a q'uen q'ueen. \q1 \v 24 Comonoc a yed' q'uen cincel nab'a hierro tz'ac'jicanoch d'a q'uen q'ueen yic scan d'a juneln̈ej. \q1 \v 25 Vojtac to a in Columal pitzann̈ej, axo d'a slajvub' c'ual ol emul d'a sat lum tic yic tzin scolani. \q1 \v 26 Vach'chom slajviel in tz'umal tic, palta ol vil val och Dios yed' in nivanil tic. \q1 \v 27 A in val lac'an ol vil val och yed' in sat, man̈ ch'ococ mach ol ilanoc. \q1 Vanxo slajvic'och vip svab'i. \q1 \v 28 Ayic svab'an eyalan icha tic: ¿Tas val scutej cac'an cus sc'ol vin̈, yujto munil a vin̈ tz'ic'ancot syaelal chi' d'a yib'an̈? xe chi. \q1 \v 29 Palta xivan̈ec d'a q'uen espada, aton yoval sc'ol Dios syac'lab'ej d'a eb' sc'ulan chucal. Ojtaquejequeli to ay jun Dios tzon̈ ch'olb'itani, xchi vin̈aj Job chi'. \c 20 \q1 \v 1 Ix yalanxi vin̈aj Zofar aj Naamat icha tic: \q1 \v 2 Ach Job, maxtzac yal-laj to ton̈ej numan tzin aji. Yuj chi' tzin nib'ej tzin tac'vi d'ayach. \q1 \v 3 Ix on̈ a b'uch val yed' a chucal lolonel, palta vojtac tas ol aj in pacan d'ayach. \q1 \v 4 A ach tic ojtactaxoni to atax yic ix te q'uib'chaan̈ anima d'a sat luum tic, \q1 \v 5 a stzalajc'olal eb' chuc max najtilaxlaj. Junn̈ej rato syac' jab' stzalajc'olal eb' chi'. \q1 \v 6 Vach'chom te chaan̈ yajq'ue eb' icha schaan̈il satchaan̈, axo sjolom eb' sq'uec'och b'aj ay asun, \q1 \v 7 palta ol lajvoquem eb' icha stza' noc' noc', axo eb' yamigo eb', man̈xo ol nachaj yuj eb' b'aj ol c'ochcan eb' chuc chi'. \q1 \v 8 Ol satem eb' d'a ichn̈ej ta' icha junoc vayich. Man̈xalaj mach ol ilanoch eb'. \q1 \v 9 A eb' tz'ilantaxonoch eb' yed' eb' junn̈ej tz'ec' yed' eb', man̈xa b'aq'uin̈ ol iljococh eb' yuj eb'. \q1 \v 10 A tas yelq'uejnac eb', axo eb' yuninal eb' ol ac'an meltzaj d'a eb' meb'a' b'aj yelq'uejnac eb' chi'. \q1 \v 11 Ayic tec'an val yip eb' d'a squelemal, ol emcan eb' b'aj smucchaj eb' chamnac. \q1 \v 12 Vach'chom te vach' sc'ulan chucal eb' syab'i, ste tzalaj eb' yed'oc, \q1 \v 13 te chi' jun chucal chi' d'a eb', \q1 \v 14 axo d'a yol sc'ol eb', ol meltzajoch venenoal, icha svenenoal noc' chan. \q1 \v 15 Masanil sb'eyumal eb' ix sb'uq'uemi, ol xejejxiq'ueta eb', yujto a Dios ol ic'anq'ueta d'a yol sc'ol eb' chi'. \q1 \v 16 Ichato ix stz'ub'b'at svenenoal noc' chan chi' eb'. A jun veneno chi' ol ic'an scham eb'. \q1 \v 17 Man̈xo ol yac' tzalajb'oc sc'ol eb' yed' jantac tas ay d'ay, aton lech, noc' yal chab' to man̈xa yalnab'il. \q1 \v 18 Masanil tas yic'naquec' eb', yovalil ol yac'xi meltzaj eb'. Man̈xo ol yal yac'an tzalajb'oc sc'ol eb' yed' sb'eyumal chi'. \q1 \v 19 Ix te ixtaj eb' meb'a' yuj eb', man̈xa jab'oc tas ix can d'a eb'. A eb' chuc chi' ix macanq'ue yicoc juntzan̈ pat to man̈oclaj eb' b'ojinac. \q1 \v 20-21 Man̈xa jab'oc tas ix colchajcanel d'a yol sc'ab' eb'. Axon̈ej eb' smacb'ej sb'a d'ay smasanil, palta man̈ najtiloc ol yac' tzalajb'oc sc'ol eb' yed'oc. \q1 \v 22 Ayic tzijtum tas tz'aj d'a eb', tzijtum pax cusc'olal ol javoc d'a yib'an̈ eb'. \q1 \v 23 A val yic van yac'an b'ud'joc sc'ol eb', syac'an sgana eb' yed' tastac ay d'ay, ata' ol seccot yoval sc'ol Dios d'a yib'an̈ eb'. \q1 \v 24 Tato ol yac' ganar eb' yel d'a q'uen espada nab'a hierro, axo jul-lab' nab'a bronce ol ec' d'a eb'. \q1 \v 25 A jun jul-lab' chi' ol c'axpajec' d'a snivanil eb'. Ol ec' d'a seyub' eb', ol elc'och d'a yich spatic eb'. Ol te xivq'ue eb' yuj jun chi'. \q1 \v 26 A q'uic'alq'uinal ol c'ub'anel tastac sic'an yuj eb'. A jun c'ac' max tupi, a' ol n̈usantz'a masanil tastac ay d'a eb'. \q1 \v 27 A Dios ol ac'an checlaj schucal eb'. Ol yalanpax eb' anima to ay smul eb'. \q1 \v 28 Ayic ol javoc yoval sc'ol Dios d'a yib'an̈ eb', ol satel masanil sb'eyumal eb'. \q1 \v 29 Aton val juntzan̈ tic nab'il yuj Dios d'a yib'an̈ eb' chuc chi', vach'xo yajcan d'a yib'an̈ eb' yuuj, xchi vin̈aj Zofar chi'. \c 21 \q1 \v 1 Ix yalanxi vin̈aj Job chi' icha tic: \q1 \v 2 Maclejec val eyab' tas svala', tato icha chi' ol eyac' snivanil in c'ool. \q1 \v 3 Nivan tzeyutej e c'ool yacb'an tzin loloni. Slajvi in lolon chi' tzex b'uchvajxi d'ayin b'ian. \q1 \v 4 ¿Tocval a yed' junoc anima van vac'an oval? ¿Tom man̈ smojoc scus in c'ool e naani? \q1 \v 5 Ilinecnab'i ol ex xivb'atoc, man̈xalaj tas ol elta d'a e ti'. \q1 \v 6 Ayic tzin naancot juntzan̈ chi', tz'ib'xiq'ue in nivanil tic yuj xivelal. \q1 \v 7 ¿Tas yuj nivan tiempo syil eb' chuc? Sc'och eb' icham animail, sb'inaj val eb'. \q1 \v 8 Tzato yil eb' sq'uib' yuninal, stzalaj pax eb' yoch oyan eb' yixchiquin d'a stz'ey. \q1 \v 9 Malaj tas xib'tan eb', junc'olaln̈ej yajec' eb'. Malaj syaelal eb' tz'ac'ji yuj Dios. \q1 \v 10 A noc' smam svacax eb', vach'n̈ej yel yin̈tilal noc'. Ayic stajni noc' snun svacax eb', max ec'laj yune' noc'. \q1 \v 11 A yalyuninal eb' sq'ue cheneljoc eb' icha sq'ue tz'itiljoc noc' yunetac chiva. \q1 \v 12 Ayic syab'an eb' yoch sjajil yamc'ab' yic b'it, aton te' arpa, te' tan̈b'il yed' te' spuchaji, sq'ue cheneljoc eb' yuj tzalajc'olal. \q1 \v 13 Vach'n̈ej yaj eb' chuc chi', junc'olal tz'aj sb'atcan eb' b'aj smucchaji. \q1 \v 14 Syalan eb' d'a Dios: Man̈ on̈ a tzuntzej, max yal co c'ol scojtaquejel a checnab'il. \q1 \v 15 ¿Mach jun Dios Syal Yuj Smasanil chi', yic tzon̈ och ejmelal d'ay? ¿Tas scac' yala' tzon̈ tevi d'ay? xchi eb'. \q1 \v 16 A snaan eb' chuc chi' to yujn̈ej sjelanil eb' ay sb'eyumal eb'. A inxo tic max in cha vab' tas syal eb'. \q1 \v 17 ¿Tom scomon cham eb' chuc icha tz'aj stup junoc candil? ¿Tom scomon javi yaelal d'a yib'an̈ eb'? ¿Tom scomon cot yoval sc'ol Dios d'a yib'an̈ eb' syab'an syail eb' yuuj? \q1 \v 18 ¿Tom scomon saclemb'at eb' icha an̈ ac tz'ic'jib'at yuj chacxuxum ic'? \q1 \v 19 A eyalani to ato eb' uninab'il stupan smul smam. Palta a in tic svala' to smoj a val lac'an eb' stupan smul chi', yic syojtaquejel eb' to yuj smul eb' icha chi' tz'aj eb'. \q1 \v 20 A eb' chuc chi' smojton schaan yaelal eb' sjavi d'a yib'an̈ yuj yoval sc'ol Dios Syal Yuj Smasanil. \q1 \v 21 Ayic toxo ix cham eb', man̈xalaj yalan yic eb' yuj tas scotcan d'a yib'an̈ yuninal eb' chi'. \q1 \v 22 Palta, ¿mach syal sc'ayb'an Dios d'a jelanil? An̈ejton val Dios chi' sch'olb'itan eb' te nivac yelc'ochi. \q1 \v 23-24 Ay eb' vach'n̈ej tz'aj yeq'ui, tec'an val yip eb' scham eb'. \q1 \v 25 Ay pax eb' jun, te cusc'olaln̈ej tz'aj yec' eb' scham eb', malaj jab'oc tzalajc'olal syil eb'. \q1 \v 26 Palta jun, a b'aj smucchaj eb' chamnac chi', lajann̈ej ol aj eb'. Junlajan ol chijocb'at eb' yuj noc' a'ay. \q1 \v 27 Vojtac tas tze na d'a in patic yed' e chuc pensaril. \q1 \v 28 Tze naan icha tic: ¿B'ajtom ix can spat jun vin̈ chuc tic, jun vin̈ yajalxo ix yutej sb'a tic? xe chi. \q1 \v 29 ¿Tom malaj b'aj tzex lolon yed' eb' anima sb'eyeq'ui? ¿Tom maj eyab' tas syic'tiej eb'? \q1 \v 30 Ayic scot yoval sc'ol Dios, syac'ancot junoc yaelal, axo eb' chuc malaj tas tz'ic'an eb'. \q1 \v 31 ¿Mach tz'alanoch d'a sat eb' yuj tastac sc'ulej chi'? ¿Mach ol ac'an spac yuj tas sc'ulej eb' chi'? \q1 \v 32 Axo sb'at mucchajcan eb', stan̈vaj b'aj smucchaj eb' chi'. \q1 \v 33 Siclab'inac lum luum sb'atcan d'a yib'an̈ eb'. Jantac eb' mucb'ilxo ta', jantacto pax eb' ol mucjocpaxoc. \q1 \v 34 ¿Tas tz'aj eyac'an snivanil in c'ol yed' juntzan̈ e lolonel malaj yelc'och tic? Nab'a es juntzan̈ tzeyal tic d'ayin, xchi vin̈aj Job chi'. \c 22 \s1 Yoxil macan̈ lolonel \r (Caps 22—27) \q1 \v 1 Ix yalanxi vin̈aj Elifaz aj Temán icha tic: \q1 \v 2 ¿Tocval ay tas ol yic' Dios d'a junoc anima, vach'chom to aj pensar? \q1 \v 3 Q'uinaloc te tojol tzutej a b'a, mato malaj a mul, ¿tom ay jab'oc tas ol yic' Dios Syal Yuj Smasanil d'a a patic? \q1 \v 4 Man̈ yujoc to tza c'anab'ajej, ma yuj a vach'il syac'an a cachnab'il yed' a yaelal Dios chi'. \q1 \v 5 Palta yujto a val a chucal yed' a mul chi' malaj slajvub'. \q1 \v 6 Ix a c'ancanec' spichul eb' meb'a' ayic ix ac'an tas sq'uex eb', vach'chom ix elcan b'eran eb'. \q1 \v 7-8 Vach'chom te b'inajnac ach, to ic masanil lum luum tic, palta maj ac' jab'oc a' yuq'uej eb' ay staquin̈tial, maj ac' pax va eb' ay svejel. \q1 \v 9 Ix a chec meltzaj eb' ix ix chamnac yetb'eyum, malaj jab'oc tas ix ac' d'a eb' ix. Ix ic'anec' tas aycan d'a eb' chamnac smam. \q1 \v 10 Yuj chi' tzoymaj chucal d'a a patic ticnaic, tzach somchajq'ue yuj tas ay smay. \q1 \v 11 Ichato q'uic'alq'uinal yaj d'ayach, maxtzac yal ilan jab'oc. Icha val to a junoc a' eluma' van ach yic'anb'ati. \q1 \v 12 A Dios ay d'a satchaan̈, najat ayq'ue d'a yib'an̈ q'uen c'anal, syilemta masanil tastac tzuji. \q1 \v 13 ¿Am a naani to max yil co b'eyb'al? ¿Tom a q'uic'al asun tzach c'ub'anel d'ay? \q1 \v 14 ¿Am a naani to yuj q'uic'al asun chi' max yil Dios, yacb'an van sb'eyec' d'a yib'an̈ satchaan̈ chi'? \q1 \v 15 ¿Tom tza tec'b'ejn̈ej a b'a a b'eyb'alan sb'eyb'al eb' peca' anima chuc sb'eyb'al? \q1 \v 16 Pet chamnac eb' chi', icha tz'aj yic'jib'at junoc mach yuj a' eluma'. \q1 \v 17-18 Vach'chom a Dios Syal Yuj Smasanil ix ac'an b'ud'joc spat eb' yuj masanil tastac, palta ix spatiquejel Dios chi' eb'. Snaan eb' to malaj tas tz'utaj eb' yuuj. Mocab' in na icha sna eb' pit syutej sb'a chi'. \q1 \v 19 Ayic ol yilan eb' vach' spensar satel eb' chuc, ol tzalajq'ue eb'. Axo eb' malaj smul ton̈ej ol tzevaj eb' ol yalan eb' icha tic: \q1 \v 20 A eb' cajc'ool van satel eb', van stz'ab'at sb'eyumal eb', xcham eb'. \q1 \v 21 Ach Job, ochan̈xi junc'olal yed' Dios, tato icha chi' vach' ol ach ajxieq'ui. \q1 \v 22 Schaocab' a c'ol to a Dios chi' tzach c'ayb'ani. Canocab' val slolonel d'a a pensar. \q1 \v 23 Tato tziq'uem a b'a, tzac'anxioch a b'a d'a yol sc'ab' Dios Syal Yuj Smasanil chi', ol ach yic'xichaan̈. Tato najat tzic'canel chucal d'a a pat, \q1 \v 24 tato man̈xa yelc'och q'uen oro jantac svach'il d'a yol a sat, ichaxon̈ej lum pococ, ma q'uen comon q'ueen ay d'a yoltac a a' tz'ajcan q'uen d'ayach, \q1 \v 25 tato icha chi' tzutej a b'a, a Dios Syal Yuj Smasanil chi' ol och a b'eyumaloc, icha jantac q'uen oro, ma q'uen plata. \q1 \v 26 Ol ach tzalaj yed'oc, ol ac'paxoch yipoc a c'ool. \q1 \v 27 Tato ay tas ol a c'an d'ay, ol yab' tas ol ala', a achxo ol aq'uelc'och b'aj ix ac' a ti' d'ay. \q1 \v 28 A tastac ol a na'a, ol elc'och d'ayach, yujto a svach'c'olal Dios ol ochn̈ej ed'oc. \q1 \v 29 A Dios tz'ic'anem eb' syic'chaan̈ sb'a, scolvaj d'a eb' emnaquil syutej sb'a. \q1 \v 30 An̈eja' scolan eb' malaj smul, ol ach scol paxi tato malaj a mul, xchi vin̈aj Elifaz chi'. \c 23 \q1 \v 1 Ix yalanxi vin̈aj Job chi' icha tic: \q1 \v 2 A ticnaic an̈eja' yel vav yuj in yaelal tic. Vach'chom tzin te c'acvi, palta an̈eja' yac'anoch in yaelal Dios. \q1 \v 3 Comonoc svojtaquejeli b'ajtil tz'ilchaj Dios chi' vuuj, tas pax tz'aj in c'och b'aj ay sdespacho. \q1 \v 4 Tato icha chi' tzam val d'ay yuj in yaelal tic, yujto tzijtum tas tzin nib'ej sval d'ay yuj in colan in b'a. \q1 \v 5 Tzin nib'ej svojtaquejeli tas ol yal d'ayin. \q1 \v 6 ¿Tocval ol yac'lab'ej yip yic tzin scachanem numnajoc? Maay, ol smaclej yab' tas ol vala'. \q1 \v 7 Ol am yojtaquejeli to yel svala', ol am yalani to malaj in mul. Icham chi' ol aj in yac'anel d'a libre d'a juneln̈ej. \q1 \v 8 Tzin sayec' Dios d'a stojolal b'aj sjavi c'u, malaj ayec' ta'. Tzin saypaxec' d'a stojolal b'aj tz'em c'u, max ilchajpaxlaj vuj ta'. \q1 \v 9 Tzin sayec' d'a stojolal norte, max ilchajlaj vuuj. An̈ejtona', tzin sayanxi d'a stojolal sur, max sch'ox pax sb'a d'ayin ta'. \q1 \v 10 Palta yojtac in b'eyb'al. Ayic ol lajvoc in yac'an proval, vach'xon̈ej ol in ajcan icha q'uen oro sb'o d'a cal c'ac'. \q1 \v 11 A jun b'eyb'al ix sch'oxcan d'ayin, malaj b'aq'uin̈ svactejcan in b'eyb'alani. \q1 \v 12 Tzin c'anab'ajejn̈ej schecnab'il yed' sc'ayb'ub'al. Ec'b'alxo yelc'och schecnab'il chi' d'a yichan̈ b'eyumal d'a yol in sat. \q1 \v 13 Ayic snaan Dios sc'ulan junoc tasi, sc'ulejn̈ej, malaj junoc mach syal scachanoch vaan. \q1 \v 14 A tas nab'il yuj sc'ulan d'ayin, sc'ulejn̈ej. Tzijtumto pax tas nab'il yuuj d'a vib'an̈. \q1 \v 15 Yuj val chi' tzin te xiv d'ay. An̈ej tzin naancoti tzin te xivq'uei. \q1 \v 16 A Dios Syal Yuj Smasanil, yuuj tz'el vip yuj xivelal. \q1 \v 17 Vach'chom maxtzac vil-laj yuj q'uic'alq'uinal oyanoch d'a in patic, palta max in emlaj numan. \c 24 \q1 \v 1 A Dios Syal Yuj Smasanil, ¿tas yuj max yal sc'ual ayic sch'olb'itani, yic vach' stan̈vaj yuj eb' svach'c'ol chi' d'a jun c'u chi'? \q1 \v 2 A eb' chuc sq'uex stz'acan̈il lum luum eb', syelc'an noc' calnel eb', syac'anoch noc' eb' d'a scal noc' yico'. \q1 \v 3 Syic'anec' noc' sb'uru eb' meb'a' chamnac smam eb', sc'anancan noc' svacax eb' ix ix chamnac yetb'eyum yuj q'uen tumin syac' eb' majanil. \q1 \v 4 Tz'ic'jicanel eb' meb'a' d'a yoltac b'e yuj eb'. Axo eb' anima emnaquil yeq'ui, sc'ub'ejel sb'a eb' d'a eb' chuc chi'. \q1 \v 5 A eb' meb'a' chi' lajan tz'ajcan eb' icha noc' caltacte'al b'uru d'a tz'inan luum. Ata' say va sb'a eb'. A d'a tz'inan lum chi' say svael yalyuninal eb'. \q1 \v 6 A eb' meb'a' chi' sb'at eb' d'a smunlajel eb' ch'oc animail. Sb'at sic'q'ue ixim jolom trigo eb', sb'at pax eb' d'a scal yavb'en uva eb' chuc chi', sb'at eb' say te' sat tzato cani ayic smolji. \q1 \v 7 A eb' meb'a' chi', malaj spichul eb' ayochi tz'ec' ac'val. Malaj jab'oc tas spichan eb' d'a siic. \q1 \v 8 Ayic syac'an n̈ab', tz'ec'chaj a' d'a eb' d'a caltac te', axo d'a yoltac q'uen n̈aq'ueen scol sb'a eb'. \q1 \v 9 A eb' chuc chi' syiq'uec' snenetac unin eb' ix chamnac yetb'eyum eb', yic scan d'a eb' yuj tas syac' eb' majanil d'a eb' ix. \q1 \v 10 A eb' meb'a' chi', jab'tzin spichul eb' ayochi. Tz'ec' eb' cuchoj trigo, palta van schampax eb' yuj vejel. \q1 \v 11 Smunlaj eb' yed' q'uen molino tz'ic'anelta aceite. Stec'anel yal sat te' uva eb', palta van schampax eb' yuj taquin̈tial. \q1 \v 12 Axo eb' ya yaji, tz'el yav eb' sc'anan colval. Van scham eb' d'a cal chon̈ab', palta max ab'chajlaj yel yav eb' yuj Dios. \q1 \v 13 Ay eb' malaj sgana d'a jun b'e yic saquilq'uinal, max sb'eyb'alej tojolal eb'. \q1 \v 14 Ayic q'uic'to sq'ue vaan eb' mac'umcham anima, yic sb'at smac'ancham eb' meb'a' eb'. Axo tz'ec' ac'val, a elc'al syac' eb'. \q1 \v 15 A eb' tz'em ajmulal stan̈vej eb' sq'uic'b'i, smacan sat eb'. Snaan eb' icha tic: Malaj mach ol on̈ ilanochoc, xchi eb'. \q1 \v 16 A eb' elc'um chi', a d'ac'valil tz'och eb' elc'al d'a te' pat. Axo d'a c'ualil macan eb', yujto max schalaj sc'ol saquilq'uinal eb'. \q1 \v 17 Xiv eb' d'a saquilq'uinal chi', axo q'uic'alq'uinal stzalaj eb' yed'oc, yujto ata' xiv juntzan̈xo anima. \q1 \v 18 A eb' chuc chi', elan̈chameln̈ej ol ec' eb' icha sb'ey svomal a a', axo sluum eb' ol catab'ajcanoc. Man̈xa mach ol munlaj b'aj ay yavb'en uva eb'. \q1 \v 19 Icha tz'aj yulaxb'at q'uen cheev yuj sc'ac'al yoc c'u, icha chi' ol aj satem eb' chuc chi' b'aj smucchaji. \q1 \v 20 A eb' chuc chi' sb'atcan eb' satc'olal yuj snun. Man̈xa mach snaancot eb', axo noc' a'ay schianb'at eb'. Stelvi eb' icha tz'aj stelvi junoc te te' sch'acchaji. \q1 \v 21 Tz'ixtaj eb' ix ix toxon max unevilaj yuj eb'. Max colvajpaxlaj eb' d'a eb' ix chamnac yetb'eyum. \q1 \v 22 Palta a Dios yed' spoder satanel eb' chuc chi'. A val yic sch'oxan spoder Dios chi', man̈xa junoc mach max xiv d'a chamel. \q1 \v 23 Tato tz'el d'a sc'ol Dios, junc'olal pitzan eb' chuc chi', palta ayn̈ejoch sat d'a tas sc'ulej eb'. \q1 \v 24 Quenn̈ej tiempo tz'ic'jichaan̈ eb' chuc chi', palta elan̈chamel satxicanel eb'. Icha tz'aj stacji ixim trigo jochb'ilxo, icha chi' tz'aj eb'. \q1 \v 25 Tato man̈ ichocta', ¿mach ex syal eyalani to van vesani, to satnac in? xchi vin̈aj Job chi'. \c 25 \q1 \v 1 Ix yalanxi vin̈aj Bildad aj Súa icha tic: \q1 \v 2 A Dios ay spoder, xivub'tac, a tz'ac'anoch junc'olal d'a scal eb' ay d'a satchaan̈. \q1 \v 3 Man̈xo b'ischajb'enoc jantac q'uen c'anal b'ob'il yuuj, ¿tom ay junoc mach b'aj max c'och saquilq'uinal yuuj? \q1 \v 4 ¿Tocval ay junoc anima malaj smul d'a yichan̈ Dios? ¿Tocval ay junoc mach te vach'? \q1 \v 5 A q'uen uj malaj yoc q'uen d'a yichan̈. Axo q'uen c'anal man̈ vach'oc q'uen d'a yol sat. \q1 \v 6 Ocxo val on̈ anima on̈ tic, lajan on̈ icha noc' a'ay, xchi vin̈aj Bildad chi'. \c 26 \s1 Ix b'uchvaj vin̈aj Job d'a vin̈aj Bildad \q1 \v 1 Ix yalanxi vin̈aj Job chi' icha tic: \q1 \v 2 Yipc'olal ix colvaj a lolonel ix al d'ayin d'a in cusc'olal tic, yuj am to tzila' to man̈xalaj vip. \q1 \v 3 Vach' jun, syal ac'an in razón, tzin a c'ayb'an a in malaj in pensar tic. \q1 \v 4 ¿Mach ix lolon d'a a pensar yuj chi' tzala'? ¿Mach ix alan d'ayach, yuj chi' tzal icha chi'? \q1 \v 5 A eb' chamnac ayec' d'a sjulal yich a' mar, tz'ib'xi eb' yuj xivelal. \q1 \v 6 A b'aj ayec' eb' chamnac, chequel yaj d'a yichan̈ Dios, chequel yaj junjun eb' d'a yichan̈. \q1 \v 7 A ix jen̈b'anb'at satchaan̈ d'a stojolal norte b'aj jacan, malaj tas d'ay. Ix sb'oanoch lum luum b'aj malaj tasi. \q1 \v 8 A tz'ac'anb'at a a' d'a scal asun, palta max n̈ic'chajlaj asun chi' yuj yalil a'. \q1 \v 9 A tz'ac'an q'uic'b'oquel sat q'uen uj, vach'chom c'ojan q'ueen, palta a' tz'ac'anoch asun d'a sat q'ueen. \q1 \v 10 A ix ac'anem yechel d'a yib'an̈ a' mar b'aj sc'och c'aman saquilq'uinal yed' q'uic'alq'uinal. \q1 \v 11 A yipumal satchaan̈ tz'ib'xi, xivpaxq'uei ayic stumvaj Dios chi'. \q1 \v 12 A yuj spoder ix scachanoch vaan a' mar, yuj sjelanil ix yac'an ganar noc' nivan Rahab.\f 26.12 \fr 26:12 \ft Noc' Rahab, il nota d'a Job 9.13.\f* \q1 \v 13 Jun pusn̈ej syac'a' sc'achvi, a yed' spoder stecancham noc' chan mecan cuman sb'ati. \q1 \v 14 A jantac tas satub'tac sc'ulej ix cab' tic, jab'n̈ej. A tas ix cab' tic ton̈ej ix co mac ab'ej. Ocxom val to tz'acan tz'aj cab'ani, maxtzac am nachajel cuuj, xchi vin̈aj Job chi'. \c 27 \q1 \v 1 Ix lolonn̈ej vin̈aj Job: \q1 \v 2 Svac' in ti' d'a yichan̈ Dios Syal Yuj Smasanil, aton jun max yal sc'ol sb'oan yaj tas vaji, aton tz'ac'an ixtaxel in pensar yuj in yaelal, \q1 \v 3-4 yacb'an pitzan into, yacb'an tzato yal vic'an vic' yuuj, an̈ej tas yel ol vala', man̈ ol val tas man̈ yeloc. \q1 \v 5 Toxon malaj b'aq'uin̈ ol vala' to yel tas tzeyal d'ayin. Man̈ ol in chaoch d'a vib'an̈ to ay in mul. \q1 \v 6 Ol valn̈ej to vach' in pensar, man̈ ol in q'uex tas svala'. Tzin b'eyc'olej val in b'a to malaj in mul svab'i. \q1 \v 7 Masanil eb' ayoch ajc'olal d'ayin, jaocab' yaelal d'a yib'an̈ eb', icha yaelal sjavi d'a yib'an̈ eb' chuc. \q1 \v 8 ¿Tasto val ayoch yipoc sc'ol eb' chuc, ayic tz'ic'jiel sq'uinal eb' yuj Dios? \q1 \v 9 Ayic ayoch eb' d'a syaelal, ¿tom ol scha yab' Dios ayic ol tevoc eb' d'ay? \q1 \v 10 ¿Tocval tz'ilchaj stzalajc'olal eb' d'a Dios Syal Yuj Smasanil tato malaj b'aj syal sb'a eb' d'ay? \q1 \v 11 A ticnaic ol in ch'ox val snivan poder Dios Syal Yuj Smasanil d'ayex yed' tas nab'il yuuj. \q1 \v 12 A ex tic eyilnacxo juntzan̈ chi', axo ticnaic jun, ¿tas yuj tzex lolon d'a man̈ pensaril? \q1 \v 13 A jun yaelal tic syac' Dios Syal Yuj Smasanil spacoc d'a eb' ixtum anima. \q1 \v 14 Vach'chom tzijtum yuninal eb', palta ol cham eb' d'a oval, ma yuj vejel. \q1 \v 15 Axo eb' olto can d'a scal eb', a ilya ol ic'an scham eb'. Axo eb' ix yetb'eyum eb' scani, man̈ ol oc'laj eb' ix yuj eb'. \q1 \v 16 Vach'chom a eb' chuc chi' ste molb'ej q'uen plata eb' icha lum pococ, vach'chom man̈ jantacoc spichul eb' ayeq'ui, \q1 \v 17 axom junoc vin̈ vinac te vach' spensar ol ac'anoch juntzan̈ pichul chi', ol yac'an sgana vin̈ yed' q'uen plata chi'. \q1 \v 18 A spat eb' chuc chi', c'uun, lajan icha juntzan̈ yed'tal noc' tzocoy, ma icha junoc lechpat d'a cal munlajel. \q1 \v 19 A eb' chuc chi' svaycanem eb' yed' sb'eyumal, axo tz'el svayan̈ eb' man̈xalaj tas d'a eb', meb'axo eb'. \q1 \v 20 A xivelal ol javoc d'a eb' icha a' eluma', ma icha tz'aj yic'jib'at junoc tas yuj ic'n̈ab' d'ac'valil. \q1 \v 21 A chacxuxum ic' scot d'a stojolal b'aj sjavi c'u, a ol ec' leman spat eb', \q1 \v 22 ol och xuman d'a eb', ol lajvoquel eb' yuuj. Vach'chom olto snib'ej el lemnaj sb'a eb', palta man̈xalaj nivanc'olal d'a eb'. \q1 \v 23 A jun oval ic' chi' ol c'an̈ val, ol xururoc yoch d'a spatic eb'. \c 28 \s1 Aloj vach' lolonel d'a jelanil \q1 \v 1 A q'uen plata ay sminasil q'uen b'aj sq'ueta, axo q'uen oro ay yed'tal q'uen b'aj sb'oi. \q1 \v 2 A q'uen hierro tz'ic'chajq'ueta q'uen d'a yol luum, axo q'uen q'ueen, ayic stz'a q'uen d'a cal c'ac', tz'elta q'uen cobre d'a q'ueen. \q1 \v 3 A eb' anima, maxtzac xivlaj eb' b'aj te q'uic'q'uinal. Tz'emn̈ej eb' d'a yoltac q'uen nivac xab' te jul yich. A d'a scal q'uic'alq'uinal chi', ata' say q'uen q'ueen chi' eb'. \q1 \v 4 Sjoyq'ueta juntzan̈ minas eb' b'aj maxtzac ec' anima, najat yajb'at b'aj ay chon̈ab'. A yed' ch'an̈ lasu tz'ec' d'un̈un̈oc eb'. \q1 \v 5 A d'a sat luum tic, sq'uib'chaan̈ tas svaji, axo d'a yalan̈ luum syac'och c'ac' eb' anima yic spoj q'uen q'ueen. \q1 \v 6 Axo d'a scal sc'ajil q'ueen chi', tz'ilchaj q'uen zafiro yed' q'uen oro. \q1 \v 7 A d'a yoltac minas chi', malaj junoc noc' ic'umb'at much tz'ec' ta'. Malaj pax noc' ch'acb'a tz'ilan yool chi'. \q1 \v 8 A noc' chium noc', maxtzac ec'laj noc' ta'. Maxtzac ec'paxlaj noc' choj ta'. \q1 \v 9 A eb' vin̈ vinac, smac' q'uen q'ueen eb' vin̈ te tzatz, syamanoch eb' vin̈ sjoyan yichtac lum nivac vitz. \q1 \v 10 Sjoyanoch nivac olan eb' vin̈ d'a sattac q'uen tenam, yic sayan q'uen q'ueen eb' vin̈ caro stojol. \q1 \v 11 Sjacanq'ueta a a' eb' vin̈ ta'. Syic'anq'ueta eb' vin̈ d'a saquilq'uinal tastac c'ub'eltac yaji. \q1 \v 12 Palta a jelanil ¿b'ajtil tz'ilchaji? ¿b'ajtil ay aj pensaril? \q1 \v 13 A jelanil chi' malaj junoc anima ojtannac tastac yed'nac, max chaxlaj d'a scal eb' anima d'a yolyib'an̈q'uinal tic. \q1 \v 14 Vach'chom sco sayec' d'a sjulal yich a' mar, max chaxlaj cuj ta'. \q1 \v 15 Max yal yac'chaj q'uen oro, ma q'uen plata sq'uexuloc. \q1 \v 16 Max yal smanchaj yed' q'uen oro te vach', ma yed' q'uen cornalina, ma yed' q'uen zafiro. \q1 \v 17 Max yal co lajb'an yed' q'uen oro, ma yed' q'uen q'ueen caro stojol. Max yal sq'uexchaj yed' yelvanub' sc'an eb' ix ix nab'a oro. \q1 \v 18 A jelanil chi' te nib'ab'il d'a yichan̈ q'uen coral. Ec'b'al te vach' d'a yichan̈ q'uen cuarzo, ma q'uen perla. \q1 \v 19 Max yal slajb'an sb'a jelanil chi' yed' q'uen crisólito scot d'a Etiopía, max yal stupchaj yed' q'uen oro te vach'. \q1 \v 20 Palta ¿b'ajtil scot jelanil chi'? ¿b'ajtil ay aj pensaril? \q1 \v 21 C'ub'ab'ilel d'a masanil anima pitzan. C'ub'ab'ilpaxel d'a noc' much sjen̈vi. \q1 \v 22 A b'aj ayec' eb' chamnac yed' jun chamel, syal eb' icha tic: Ton̈ej ix cab' sb'inajnaquil jelanil chi', xchi eb'. \q1 \v 23 Palta a Dios yojtac sb'eal jelanil chi', yojtac b'aj ay. \q1 \v 24 Yujto syil masanil b'aj slajvic'och yolyib'an̈q'uinal tic yed' masanil tas ay d'a yalan̈ satchaan̈. \q1 \v 25 Ayic ix yac'ancanoch Dios yipal ic', ayic ix yac'anem yechel b'aj sjavi c'aman a a', \q1 \v 26 ayic ix sb'oancan tiempoal n̈ab'ilq'uinal, ayic ix sb'oancan b'aj tz'ec' leb'lon yic smac'vaj c'u, \q1 \v 27 ata' ix yila' to te nivan yelc'och jelanil, ix sch'olb'itani, ix yilani to vach' tz'aj icha chi'. \q1 \v 28 Ix yalan Dios d'a eb' anima icha tic: Tato nivan velc'och d'a yol e sat, aton jelanil chi', tato tzeyiq'uel e b'a d'a scal chucal, aton aj pensaril chi', xchi Dios chi'. \c 29 \s1 Snacot vin̈aj Job tas yaj vin̈ d'a peca' \r (Caps 29—31) \q1 \v 1 Ix syamanxioch vin̈aj Job yalan icha tic: \q1 \v 2 Comonoc val syal in c'ochxi icha vajtaxon d'a yalan̈taxo ayic te tan̈vab'il in yuj Dios. \q1 \v 3 Ayic syac'an saquilq'uinal Dios d'ayin, vach' in ec' d'a cal q'uic'alq'uinal, \q1 \v 4 tec'an anima in, chequel val scolvaj Dios yed' tastac ay d'ayin. \q1 \v 5 Ayn̈ejec' Dios Syal Yuj Smasanil chi' ved'oc, axo eb' vuninal, oyanoch eb' d'a in patic. \q1 \v 6 A d'a jun tiempoal chi', man̈xo jantacoc yal yim noc' in vacax yed' noc' in chiva tz'elta. A te' olivo avab'il d'a caltac q'ueen, man̈ jantacoc aceite svic' d'a te'. \q1 \v 7 Ayic tzin c'och b'aj smolb'ej sb'a eb' yajalil chon̈ab', tzin em c'ojan d'a in xila d'a scal eb'. \q1 \v 8 Ayic tzin yilan eb' quelemtac, sb'es sb'a eb', axo eb' ichamtac vinac sq'ue lin̈an eb' ayic tzin c'ochi. \q1 \v 9 A eb' yajal chon̈ab', numan tz'aj eb', syac' yechel eb' yic numan tz'aj juntzan̈xo eb'. \q1 \v 10 A eb' yajalil chon̈ab', c'unxon̈ej slolon eb', man̈xa tas syal eb'. \q1 \v 11 Ayic tzin yilan eb', syab'an eb' tas svala', syalan vach' lolonel eb' d'a in patic, \q1 \v 12 yujto tzin colvaj d'a eb' man̈xa smam yed' d'a eb' meb'a', aton eb' malaj junocxo mach scolan d'a scal yaelal. \q1 \v 13 A eb' van scham yuj meb'ail, syac' yuj diosal eb' d'ayin, axo eb' ix chamnac yetb'eyum, stzalaj eb' ix yuj in colval. \q1 \v 14 A tojolal yed' vach'c'olal ayn̈ejoch d'ayin, ichato in pichul yajochi. \q1 \v 15 In och yed' eb' max uji yilani yed' eb' max uji sb'eyi. \q1 \v 16 Icha mamab'il vaj d'a eb' ay stzapan smajanil. Tzin colan pax eb' max yal scolan sb'a d'a yichan̈ eb' yajal, vach'chom man̈ vojtacoc eb' palta tzin coln̈ej eb'. \q1 \v 17 Sviq'uel yopisio eb' ixtum anima, tzin colancanel eb' ayoch d'a yol sc'ab' eb'. \q1 \v 18 A in naani to te nivan tiempo ol vila', icham animail ol ic'an in cham d'a in ch'at. \q1 \v 19 A d'a jun tiempoal chi' lajan in icha junoc te te' avab'il d'a sti' junoc a a', a sc'ab'tac te' schaan yal ac'val tz'emi. \q1 \v 20 Vach' syutej eb' anima in yac'an b'inajoc, ichato junjun c'u tz'ochn̈ej vip in colan in b'a. \q1 \v 21 Masanil anima smaclan yab' tas svala', numan tz'aj eb' yab'an in razón. \q1 \v 22 Ayic slajvi in lolon chi', schan̈ej sc'ol eb' smasanil. Vach'n̈ej syab' eb'. \q1 \v 23 Snib'ej val eb' syab' in lolonel chi', icha val snib'an n̈ab' eb' munlajvum d'a varesma. \q1 \v 24 Ayic tzin tzevaj yed' eb', tz'och q'uelan eb', ijan val max schalaj eb', max stzuntzejcotlaj voval eb'. \q1 \v 25 Svac'och vopisio d'a scal eb', svalani tas yovalil sc'ulej eb', icha junoc rey tz'ac'an mandar d'a scal eb' soldado. Ayic ay scusc'olal eb', svac' snivanil sc'ool eb'. \c 30 \q1 \v 1 A eb' quelemtac te tzac'anto d'ayin, tzin stzetzej eb' ticnaic, ocxo d'a yalan̈taxo, a eb' smam eb' man̈ smojoc yec' eb' yed' noc' in tz'i' stan̈van noc' in calnel. \q1 \v 2 Toxonton malaj yip eb', malaj tz'och eb' vuuj. \q1 \v 3 Yuj vejel yed' meb'ail, tz'ec' eb' d'a taquin̈ luum d'ac'valil sch'ocoj, axo sch'an̈al yib'tac te te' sjoyq'ueta eb' sc'uxu'. \q1 \v 4 Slaj stoc'q'ueta an̈ comon an̈c'ultac eb' d'a caltac te' schi'a, schi'an pax sch'an̈al yib' te' meslab' eb'. \q1 \v 5 Aton juntzan̈ anima chi' pechb'ilel yuj eb' yetanimail. Ayic spechjib'at eb' chi', tz'el yav eb' spechanb'at eb' chi', icha tz'aj spechji eb' elc'um. \q1 \v 6 A d'a yoltac q'uen n̈aq'ueen, d'a sattac c'acap yed' d'a sattac q'uen tenam, ata' ix laj aj eb'. \q1 \v 7 Slaj avaj eb' d'a caltac vayumtac icha yel yav noc' noc', axo d'a yichtac yoc te' q'uiix slaj smolb'ej sb'a eb'. \q1 \v 8 Malaj jab'oc tas syal yuj eb', malaj yelc'och eb', pechb'ilel eb' d'a scal eb' anima. \q1 \v 9 Axo ticnaic tzin sb'uch eb' yuninal eb', syic'anel in q'uixvelal eb'. \q1 \v 10 Tzin syajan eb', tz'el eb' d'a in tz'ey, stzub'anoch eb' d'a in sat. \q1 \v 11 Palta a ticnaic, a Dios ix ic'anel vip, maxtzac yal in colan in b'a, yuj chi' syac' val sgana eb' in yixtani. \q1 \v 12 A eb' anima schichon sc'ol d'ayin, toxon̈ej sja n̈ilan eb' yic tzin spechanel eb' snaani, snib'ej eb' tzin sateli. \q1 \v 13 Smacan yol in b'e eb' yic tzin satanel eb' snaani, man̈xa mach scachan eb'. \q1 \v 14 Sjavi n̈ilnaj eb' d'ayin, ichato ay junoc olan b'aj tz'ochta n̈ilnaj eb', ma icha co yamchaj yuj junoc ic' n̈ab'. \q1 \v 15 Icha val chi' tz'aj sjavi xivc'olal d'ayin. A in b'inajnaquil ix sateli, ichato ix ic'jib'at yuj ic'. Masanil tas ay d'ayin ix satcanel icha asun. \q1 \v 16 A ticnaic van in chami, maxtzac och vaan in yaelal tic. \q1 \v 17 A in yaelal tic sc'och val d'a yoltac in b'aquil. Max och vaan vab'an syail tz'ec' ac'val. \q1 \v 18 Yed' val yip Dios ichato ix sch'umoch sud'an in pichul d'a in jaj, ix och b'iran d'a in nivanil. \q1 \v 19 Ix in sjulem d'a cal soc'om. Icha lum pococ, ma q'uen tic'aq'uil taan̈ in ajcan d'a yol sat. \q1 \v 20 Ach in Diosal, tzin c'an a colval, palta max ach tac'vi d'ayin. Tzin tevi d'ayach palta maxtzac a cha ab'i. \q1 \v 21 Chuc tzutej a b'a d'ayin, tzin a pechan yed' yoval a c'ool. \q1 \v 22 Ichato tzin ic'jiq'ue vaan yuj ic', axo ic' n̈ab' tzin tzicub'tan̈ani. \q1 \v 23 Vojtacxo to vanxo in ic'anb'at d'a chamel, aton b'aj ol c'ochn̈ej masanil anima. \q1 \v 24 Palta ¿tocval max q'ue ch'ican sc'ab' junoc mach ayec' d'a scal syaelal yic sc'anan colval? \q1 \v 25 In oc' yuj eb' ayoch d'a syaelal, in cus yuj eb' malaj tas ay d'ay. \q1 \v 26 Palta axo ticnaic ayic tzin tan̈van tzalajc'olal, axo cusc'olal sjavi d'ayin. Tzin tan̈vej saquilq'uinal, axo q'uic'alq'uinal sjavi. \q1 \v 27 Toxon̈ej stin̈tin̈an in pixan yuj xivelal, maxtzac yal vic'an jab'oc vip, axon̈ej yaelal ste ja d'a vib'an̈. \q1 \v 28 Ix ja val cusc'olal d'ayin, maxtzac vil-laj saquilq'uinal. Val d'a yichan̈ anima tzin q'ue vaan in c'anan colval. \q1 \v 29 Cuseltacxon̈ej yel vav icha noc' oques, ma icha noc' cujub'. \q1 \v 30 A in tz'umal ix te q'uic'b'ieli, schivajpax in nivanil yuj c'ac'. \q1 \v 31 A d'a yalan̈taxo, tzin b'itan val yed' yamc'ab' yic b'it d'a tzalajc'olal, axo ticnaic, an̈ej oq'uel svac'a'. \c 31 \q1 \v 1 In nanac sic'lab'il to malaj b'aq'uin̈ sviloch in c'ol d'a eb' ix cob'estac. \q1 \v 2 Q'uinaloc sviloch in c'ol d'a eb' ix, ¿tocval man̈ ol yac' spac Dios Syal Yuj Smasanil d'ayin? \q1 \v 3 ¿Tom man̈oc d'a eb' chuc yed' d'a eb' b'aj malaj yelc'och Dios sjavi yaelal? \q1 \v 4 ¿Tocval max yil Dios tas tzin c'ulej yed' b'ajtac tzin eq'ui? \q1 \v 5 Svac' val in ti' to malaj mach b'aj chuc svutej in b'a, malaj b'aj ec'nac d'a in c'ol in musan sat anima. \q1 \v 6 Comonoc tzin sch'olb'itej Dios d'a stojolal icha yechtaj yalil junoc tas, yic syilani to tz'acan in vach'il. \fig Echlab' sch'ox yic sch'olb'itaji|src="HK034C.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Job 31.6" \fig* \q1 \v 7 Q'uinaloc in el d'a b'eyb'al yic tojolal, mato in nib'ejnac in c'ulej tas svilochi, mato ay tas man̈ vicoc in macnac vicoc, \q1 \v 8 tato icha chi', ch'ococab' mach slajancanel sat vavb'en, sjoyocab'q'ueta eb' tas avab'il chi' vuuj. \q1 \v 9 Q'uinaloc ay junoc ix ix, ix cuchb'anb'at in pensar, mato in maclej yelta junoc ix yetb'eyum junocxo vinac d'a sti' spat, \q1 \v 10 tato icha chi', ac'jocab' servil junoc ch'oc vinaquil yuj ix vetb'eyum, vayocab' junoc ch'oc vinaquil yed' ix. \q1 \v 11 Q'uinaloc in c'ulej juntzan̈ chi', smoj val vab'an syaelal tz'ac'jioch d'a vib'an̈ yuj eb' juez. \q1 \v 12 Tato icha chi', jaocab' in yaelal. Icha junoc nivan c'ac' satanel tastac, ichaocab' ta' tz'aj satanel tastac ay d'ayin. \q1 \v 13 Ayic stec'b'an sb'a eb' in checab' yalan d'ayin yuj tas svutej, svab' tas syal eb' chi'. \q1 \v 14 Tato man̈ ichaocta ix in c'ulej, ¿tas ol vutej voch d'a yichan̈ Dios? ¿Tas ol vutej valani ayic ol sc'anb'an d'ayin yuj tas ix in c'ulej? \q1 \v 15 Junn̈ej Dios on̈ ac'an pitzvoc d'a co nun yed' eb' in checab' chi', an̈ejtona' tz'ac'an co q'uinal. \q1 \v 16 Man̈ ton̈ejoc sviloch eb' meb'a' ay stzapan majanil, man̈ ton̈ejoc svilpaxi to malaj tas sva eb' ix ix chamnac yetb'eyum. \q1 \v 17 Ayic in va'i laj vac' yic eb' meb'a' unin ved'oc. \q1 \v 18 Icha val vuninal svutej eb' meb'a' unin chi'. In colvajn̈ej d'a eb' ix chamnac yetb'eyum. \q1 \v 19 Ayic svilani to ay eb' anima te meb'a' malaj spichul ayochi, \q1 \v 20 axo xil noc' in calnel svac' b'ojoc, svac'anoch sq'uixinaloc eb'. Yuj chi' syac' yuj diosal eb' d'ayin. \q1 \v 21 Tato ay b'aj ix vixtej junoc meb'a' unin yujto vojtac to chab'il vic yuj eb' yajal, \q1 \v 22 mac'jocab'el in c'ab' tic, elocab' vecnaj in jen̈jab' tic. \q1 \v 23 Yujto tzin xiv yac'an in yaelal Dios, yuj chi' max yal in tec'b'an in b'a d'a yichan̈, yujto te nivan yelc'ochi. \q1 \v 24 Malaj b'aj an̈ej d'a nivac b'eyumal svac'och in pensar, maj vac'och q'uen oro yipoc in c'ool. \q1 \v 25 Malaj b'aj vic'nacchaan̈ in b'a yuj in b'eyumal, ma yuj jantac tas ay d'ayin. \q1 \v 26 Svil scopopial yoc c'u yed' pax yic c'ojan q'uen uj te vach' yilji, \q1 \v 27 palta malaj b'aj elc'altac tzin tz'ub'elta in c'ab' yic tzin ch'oxan yechel to tzin tz'ub'elta sti' c'u yed' q'uen uj chi' yic svac'anem in b'a d'ay. \q1 \v 28 Q'uinaloc icha chi' svutej in b'a, smoj am val tz'ac'jioch in yaelal, yujto chab'sat am svutej in b'a d'a Dios ay d'a satchaan̈. \q1 \v 29 Malaj b'aj in tzalaj yuj yaelal sjavi d'a yib'an̈ eb' vajc'ool, ma yic sjavi chucal d'a yib'an̈ eb'. \q1 \v 30 Malaj b'aj ochnac in mul in c'anancot catab' d'a yib'an̈ eb', yic scham eb'. \q1 \v 31 Masanil eb' ayec' ved'oc, yojtac val eb' to ayic sjavi eb' ch'oc chon̈ab'il d'ayin, malaj junoc eb' maj ac'ji tas sva'a. \q1 \v 32 A eb' anima sb'eyeq'ui, maj yal in c'ol scan eb' d'a yoltac calle d'ac'valil, jacann̈ej in pat d'a eb'. \q1 \v 33 Malaj in mul syal in c'ub'aneli, icha syutej sb'a juntzan̈xo eb'. Malaj in mul elc'altac yaji, \q1 \v 34 yujto tzin xiv d'a eb' anima, talaj chuc tas syal eb' d'ayin. Maj in macoch in b'a d'a yol in pat yujto in xiv yuj tas syal eb' in c'ab' voc. \q1 \v 35 Comonoc ay mach tz'ab'an tas sval tic. A juntzan̈ sval tic yeln̈ej smasanil. Axo ticnaic tzin tan̈vej tas spac ol ac'joc d'ayin yuj Dios Syal Yuj Smasanil chi'. A tas tz'ac'jioch d'a vib'an̈ chi', comonoc vach' yaj stz'ib'chaj yuj vin̈ tz'ac'anoch d'a vib'an̈ chi'. \q1 \v 36 Tato icha chi', tzam vac'q'ue b'aj tz'ib'ab'iloch chi' d'a sjolom in jen̈jab', ma d'a in jolom icha junoc corona yic svic'anchaan̈ in b'a. \q1 \v 37 Tzam val d'a Dios yuj masanil tas ix in c'ulej, max am in q'uixvi in c'och d'a yichan̈. \q1 \v 38 Q'uinaloc ton̈ej in toc'naquec' lum luum d'a eb' ay yico', aton lum b'aj tzin munlaji, \q1 \v 39 q'uinaloc ton̈ej ix in vab'at sat tas b'aj ix munlaj eb' in munlajvum, maj in tuppaxlaj eb', a na van scham eb' yuj vejel. \q1 \v 40 Tato icha chi', q'uib'ocab' te q'uiix d'a sat in lum chi' sq'uexuloc ixim trigo, axo an̈ comon an̈c'ultac sq'uib' sq'uexuloc ixim cebada, xchi vin̈aj Job chi'. \q1 Aton slajvub' slolonel vin̈aj Job tic. \c 32 \s1 A tas ix yal vin̈aj Eliú \r (Caps 32—37) \p \v 1 Ayic ix yilan eb' vin̈ oxvan̈ chi' to stec'b'ej sb'a vin̈aj Job yalani to malaj smul vin̈, ix yactan eb' vin̈ stelan sb'a yed' vin̈. \v 2 Palta a d'a scal eb' vin̈ ay jun vin̈ vinac aj chon̈ab' Buz, Eliú sb'i vin̈, yuninal vin̈ vin̈aj Baraquel yin̈tilal vin̈aj Ram. Majxo techaj yuj vin̈ scot yoval d'a vin̈aj Job chi', yujto stec'b'ej sb'a vin̈ yalani to malaj smul vin̈, syac'ancanb'at vin̈ d'a yib'an̈ Dios. \v 3 Ix cot pax yoval vin̈aj Eliú chi' d'a oxvan̈ eb' vin̈ yamigo vin̈aj Job chi', yujto maj nachajel yuj eb' vin̈ tas ix aj spacan slolonel vin̈ eb' vin̈, vach'chom ix yac'can eb' vin̈ d'a yib'an̈ vin̈. \v 4 A vin̈aj Eliú chi' quelemto vin̈ d'a scal eb' vin̈ chi', yuj chi' ix stan̈vej vin̈ slolon juntzan̈xo eb' vin̈ chi' yed' vin̈aj Job chi'. \v 5 Ayic ix yilan vin̈ to maxtzac yal spacan eb' vin̈ d'a vin̈aj Job chi', majxo techaj yuj vin̈ syamanoch vaan sb'a, \v 6 ix syamanoch vin̈ yalan yic d'a scal eb' vin̈ icha tic: \s1 Sb'ab'el lolonel vin̈aj Eliú \q1 A in tic quelem unin into, a exxo tic ichamtac vinac exxo, yuj chi' maj yal in c'ol ix valb'at tas tzin na' d'a scal eyico'. \q1 \v 7 Ix in naan icha tic: Lolonocab' eb' vin̈ ichamtac vinac tic, yujto te ay tas yojtac eb' vin̈. Sch'oxocab'el sjelanil eb' vin̈ chi', xin chi. \q1 \v 8 Palta jun, masanil anima ayn̈ej spensar, yujto a Dios Syal Yuj Smasanil, a' ix ac'anoch Yespíritu d'a eb'. \q1 \v 9 Man̈ yujoc to nivanxo ab'il syil junoc mach, yuj chi' jelan, man̈ yujoc yicham vinaquil junoc mach, yuj chi' vach' snachajel yuuj. \q1 \v 10 Yuj chi' sval icha tic: Comonoc tze maclej pax eyab' tastac vic ol vala', ay pax jab'oc tas tzin nib'ej svala'. \q1 \v 11 A in tic ix in maclej vab' tas ix eyala' yacb'an a ex tic van e naan tas tzeyutej e pacan d'a vin̈ d'a jelanil. \q1 \v 12 Ix vilanpaxi to malaj junoc ex ix yal e pacan d'a vin̈ icha val smojal. \q1 \v 13 Xeyaltaoch e b'a jelanil, yujto maj yal eyuuj. An̈ej Dios ol pacan slolonel vin̈ chi'. \q1 \v 14 Man̈oc d'ayin ix yal juntzan̈ lolonel vin̈, yuj chi' man̈ ol in pac d'a vin̈ icha ix e c'ulej a ex tic. \q1 \v 15 A ticnaic mamin Job, a eb' vin̈ oxvan̈ tic, somchajnac eb' vin̈, max yal-laj spacan eb' vin̈ tas ix ala'. \q1 \v 16 Palta a in tic man̈ ol in em numan, vach'chom a eb' vin̈ tic man̈xa tas vach' yalan eb' vin̈, maxtzac nachaj yuj eb' vin̈ tas tz'aj spacani. \q1 \v 17 Palta ol vac'och in b'a d'a scal jun lolonel tic, ol valan tas nab'il vuuj. \q1 \v 18 Tzijtum tas tzin nib'ej svala', maxtzac yal in yamanoch vaan in b'a yuj tas nab'il tic vuuj. \q1 \v 19 Ijan val tzin d'in̈chaj yuj in lolonel chi' svab'i, icha noc' ac' tz'uum b'ud'an yuj yal sat uva. \q1 \v 20 Yovalil ol vala', ichato chi' ol b'o in c'ool, yovalil ol in pac a lolonel tic. \q1 \v 21 A d'ayin, man̈ ch'occh'ococlaj yilji anima, palta lajann̈ej eb' smasanil. \q1 \v 22 Val yel, a in tic man̈ in b'eyb'aloc to ay junoc mach svic'chaan̈. Q'uinaloc icha chi', tzam yac'och in yaelal Dios, aton b'ojinac in. \c 33 \q1 \v 1 Yuj chi' mamin Job, ab' tas ol vala', cham tza maclej ab' in lolonel tic: \q1 \v 2 Yujto a spac a lolonel chi' ayxoec' d'a yol in ti' yic svalani. \q1 \v 3 A tas nab'il vuuj, ol val d'ayach d'a stojolal yed' d'a smasanil in c'ool. \q1 \v 4 A Dios Syal Yuj Smasanil, a' ix in b'oani, a tz'ac'an in q'uinal, yuj chi' pitzan in. \q1 \v 5 Tac'van̈ d'ayin tato syal a pacani, na tas ol utej a colan a b'a. \q1 \v 6 Lajanon̈n̈ej co chavan̈il d'a yichan̈ Dios chi', an̈eja' d'a lum luum tic b'ob'il on̈. \q1 \v 7 Yuj chi' max yal a xiv vuuj, max yal emnaquil ol ach vutej. \q1 \v 8 Icha tic ix vab' alani: \q1 \v 9 Vach'chom malaj in mul, malaj jab'oc in paltail, malaj chucal tzin c'ulej, \q1 \v 10 palta a Dios sayan tas tz'aj yac'anoch d'a vib'an̈, icha junoc yajc'ol tzin yutej. \q1 \v 11 Ichato ix yac'och q'uen cadena d'a voc, q'uelann̈ejoch d'ayin b'ajtac tzin eq'ui, xa chi. \q1 \v 12 Palta a tas ix al tic man̈ vach'oclaj, yuj chi' ol vac' spac d'ayach: A Dios yelxo te ec'to yelc'och d'a quichan̈ a on̈ anima on̈ tic. \q1 \v 13 ¿Tas yuj tzaloch d'a sat to max spac tas tzal d'ay? \q1 \v 14 A Dios chi' tzijtum macan̈il syutej lolon sb'a, palta max nachajel-laj cuuj. \q1 \v 15 Ay b'aj slolon d'ac'valil, ma d'a vayichal, ma d'a ilvalil ayic te vaynac on̈. \q1 \v 16 A Dios slolon d'a co pensar, yic tzon̈ cachjioch vaan d'a tas sco c'ulej, icha chi' tz'aj on̈ xib'tanpaxi. \q1 \v 17 Icha chi' tzon̈ yutej Dios, yic vach' squiq'uel co b'a d'a scal chucal, yic man̈ comonoc squic'chaan̈ co b'a. \q1 \v 18 Icha chi' syutej Dios on̈ scolanel d'a chamel yic vach' max on̈ sateli. \q1 \v 19 Ay pax b'aj jun, a yed' yaelal syac' co cachnab'il Dios chi', scab'an val syail d'a co nivanil. \q1 \v 20 Masanil vael te vach' tz'ac'ji co va'a, ton̈ej sco yajeli. \q1 \v 21 Stz'onb'i co nivanil, scheclajelta co b'aquil d'a co nivanil chi'. \q1 \v 22 Ichato sc'och co nivanil b'aj smucchaj eb' chamnac, ayxoec' d'a yol sc'ab' chamel. \q1 \v 23 Palta q'uinaloc d'a scal jantac eb' schecab' Dios, sic'jielta junoc te nivan yelc'ochi, scoti yic tzul colvaj qued'oc, syalani tas smoj sco c'ulej, \q1 \v 24 sc'anan cuuj d'a Dios to tz'oc' sc'ol d'ayon̈. Sc'ananpax d'a Dios chi' to max yiq'uel co q'uinal, yujto chequelxo mach stupan yuj co chucal chi'. \q1 \v 25 Icha chi' tz'aj sb'oxi co c'ool, axo co nivanil tic tz'uninb'ixi, icha yic scotnac quelemal. \q1 \v 26 Ayic tzon̈ tevi d'a Dios, syac'an svach'c'olal d'ayon̈. Val d'a tzalajc'olal tzon̈ och ejmelal d'a yichan̈ Dios, scalan svach'c'olal d'a scal eb' quetanimail. \q1 \v 27 Scalan junjun on̈ d'a yichan̈ eb' anima icha tic: Ix och in mul, ix in c'ulej tas man̈ tojoloc, palta a Dios maj yal sc'ol ix yac'och in yaelal d'a smojal. \q1 \v 28 A ix yutej to ix in scol d'a yol sc'ab' chamel, yuj chi' tzato vil saquilq'uinal, xco chama. \q1 \v 29 Icha chi' tzon̈ yutej Dios, man̈ jun chaelocn̈ej sc'ulej icha chi', \q1 \v 30 yuj on̈ scolanelta d'a yol sc'ab' chamel, yic scac'an tzalajb'oc jab'ocxo co c'ool. \q1 \v 31 Mamin Job ab' val tas ol vala'. Numan tzach aji yacb'an tzin loloni. \q1 \v 32 Tato ay tas tza nib'ej tzala', syal alan d'ayin. Tato ay tas snachaj uuj, ala', tzin nib'ej malaj tas scan d'a ib'an̈. \q1 \v 33 Tato malaj tas tzal jun, maclej ab' tas ol vala', ol ach in c'ayb'ej d'a jelanil, xchi vin̈aj Eliú chi'. \c 34 \s1 Schab'il macan̈ slolonel vin̈aj Eliú \q1 \v 1 Ix yalanxi vin̈aj Eliú chi' icha tic: \q1 \v 2 A ex jelan ex, ex e c'ayb'ejnac, ab'ec tas ol vala': \q1 \v 3 A yol co ti' a tz'ab'an svach'il tastac scab'lej. Icha pax chi' co chiquin a tz'ab'an tastac tz'alchaji. \q1 \v 4 Yuj chi' sco b'eyc'olej tas yaj juntzan̈ lolonel tic, yic snachajel cuuj tas yaji. \q1 \v 5 A vin̈aj Job ix alan icha tic: A in tic malaj in mul, palta a Dios max b'oanel-laj tas vaji. \q1 \v 6 Q'uinaloc tato svala' to ay in mul, van am vesan syal chi'. Vach'chom malaj in mul chi', palta max yiq'uel-laj in yaelal tic, xchi vin̈. \q1 \v 7 Malaj junoc mach lajan yed' vin̈aj Job tic, scomon b'uchvaj vin̈ d'a Dios icha co comon uc'an a a'. \q1 \v 8 Scha val sc'ol vin̈ junn̈ej tz'aj yed' eb' chuc. Junn̈ej tz'ec' vin̈ yed' eb' anima chuc spensar. \q1 \v 9 Syalan vin̈ to malaj tas scac' ganar ayic vach' scutej co b'a d'a sat Dios. \q1 \v 10 Palta a ex ay e pensar tic, ab'ec tas ol vala'. A Dios Syal Yuj Smasanil, malaj b'aj sc'ulej tas man̈ tojoloc. \q1 \v 11 A tz'ac'an spac d'a junjun anima icha tastac sc'ulej. Junjun mach ol scha spac icha val d'a smojalil. \q1 \v 12 Val yel a Dios Syal Yuj Smasanil chi', malaj b'aj sc'ulej junoc chucal, ma junoc tas man̈ tojoloc. \q1 \v 13 Malaj junoc mach ix ac'an yopisio yac'an yajalil d'a yolyib'an̈q'uinal tic. \q1 \v 14 Q'uinaloc syal sc'ol Dios syiq'uel quic' yac'nacoch d'ayon̈, \q1 \v 15 junlajann̈ej am tz'aj co cham co masanil, tzon̈ meltzajxicanoch pococal. \q1 \v 16 Mamin Job, tato ay a pensar, ab' tas ol vala'. Tza maclej val ab' in lolonel tic. \q1 \v 17 Q'uinaloc tato man̈ tojoloc Dios ¿tom syal yac'an Yajalil? ¿Tom tza nib'ej tzac'och d'a yib'an̈ Dios, jun yelxo val ec'b'al te vach'? \q1 \v 18 Tato chuc syutej sb'a eb' rey yed' eb' yajal, max xivlaj Dios yalanoch d'a sat eb'. \q1 \v 19 A Dios max yac'ochlaj sb'a yed' eb' yajal, max yac'paxochlaj sb'a yed' eb' b'eyum d'a yichan̈ eb' meb'a'. Lajann̈ej quelc'och d'a sat, yujto a b'ojinac on̈ co masanil. \q1 \v 20 Tato syal sc'ol Dios, elan̈chamel tzon̈ cham d'a junoc ac'val. A eb' te jelan yalani, munil ol cham eb', man̈ yovaliloc anima ol milan eb'. \q1 \v 21 A Dios tz'ilan tastac sco b'eyb'alej, yojtacpaxi tastac tz'aj co b'eyeq'ui. \q1 \v 22 Vach'chom te q'uic'q'uinal, palta max yal-laj sc'ub'anel sb'a eb' sc'ulan chucal. \q1 \v 23 A Dios man̈ yovaliloc syavtej junoc anima d'a yichan̈ yic sch'olb'itani. \q1 \v 24 Man̈ yovaliloc sc'anb'ejec' yab'i tas yuj satel eb' nivac yajal, ch'ocxo mach tz'ochcan d'a yopisio eb' chi'. \q1 \v 25 A Dios yojtac tastac sc'ulej eb'. Syaln̈ej sc'och d'ac'valil satancanel eb'. \q1 \v 26 A val d'a quichan̈ tz'ac'jioch syaelal eb', icha tz'utaj eb' chuc, \q1 \v 27 yujto malaj sgana eb' sc'anab'ajan tas syala', malaj sgana eb' sb'eyb'alan schecnab'il. \q1 \v 28 Yuj schucal eb' yajal chi', tz'el yav eb' meb'a' yed' eb' tz'ixtaji. A Dios tz'ab'an yel yav eb' chi'. \q1 \v 29 Q'uinaloc malaj tas syal Dios, malaj mach syal yac'anoch d'a yib'an̈. Q'uinaloc sb'at mican Dios d'a eb' van yixtaji, malaj mach syal scolan eb'. Vach'chom junoc nivan chon̈ab', ma junoc anima, max yal scolan sb'a. \q1 \v 30 An̈ej Dios syal scolvaji yic max yac' yajalil eb' chuc spensar d'a juntzan̈ chon̈ab' chi', yic max ixtaj eb' anima yuj eb'. \q1 \v 31 Mamin Job, tocval ix al d'a Dios: Ix och in mul, palta man̈xo ol in c'ulejlaj. \q1 \v 32 Ch'ox val in mul to maxtzac in nacoti. Tato ay b'aj chuc ix laj vutej in b'a, axo ticnaic, man̈xo ol in c'ulejlaj, man̈ xa chioc. \q1 \v 33 Tato max a cha ab' tas syal Dios, ¿tom a a naani to ol spac Dios d'ayach icha val tas tza nib'ej? Yuj chi' a ach tza na' tas tzutej a b'a, man̈oc in ol val d'ayach. Al val d'ayon̈ tas tza na' chi'. \q1 \v 34 A eb' anima jelan tz'ab'an tas sval tic, ol yal eb' icha tic: \q1 \v 35 Man̈ yojtacoc vin̈aj Job chi' tas syala', malaj yelc'och slolonel vin̈ syal chi', xcham eb'. \q1 \v 36 Chamocab' val sch'olb'itaj vin̈aj Job tic, yujto a tas syal vin̈, lajan icha tas syal eb' malaj svach'il sb'eyb'al. \q1 \v 37 A vin̈aj Job tic, man̈ ton̈ejoc ay smul vin̈, palta yelxo te pit vin̈. Val d'a quichan̈ sb'uchvaj vin̈ d'a Dios, stelan val sb'a vin̈ yed'oc, xchi vin̈aj Eliú chi'. \c 35 \s1 Yoxil macan̈ slolonel vin̈aj Eliú \q1 \v 1 Ix yalanxi vin̈aj Eliú chi' icha tic: \q1 \v 2 Mamin Job, ¿tom tza na' to vach' tas ix ala'? A Dios ol alanoc to malaj in mul, xa chi. \q1 \v 3 Vach'chom tzal val icha tic d'a Dios: ¿Tas alan ico' vach'chom tz'och in mul? ¿Tas in ganar tato max och in mul chi'? xa chi. \q1 \v 4 Ol in tac'voc d'ayach yed' d'a eb' vin̈ amigo tic: \q1 \v 5 Q'uean̈ q'uelan d'a satchaan̈, ol ilani to a asun te chaan̈ yajq'ue d'a ib'an̈. \q1 \v 6 Vach'chom ste och a mul, malaj tas ol ic'an Dios uuj. \q1 \v 7 Taxon̈ej te vach' pax tas tza c'ulej jun, malaj pax tas syiq'uelta d'a a patic, malaj jab'oc vach'ilal syac' d'ay. \q1 \v 8 A eb' quetanimail, aton eb' tz'ixtaj yuj a mul, a eb' chi', vach' pax tz'elc'och eb' yuj svach'il tas tza c'ulej. \q1 \v 9 Ayic tz'ixtaj val eb' anima, tz'el val yav eb' yic sayan mach scolan eb' d'a yol scab' eb' tz'ixtan chi', \q1 \v 10 palta max sayec'laj Dios eb' yic scolvaj yed' eb', aton Dios b'ojinac eb', jun tz'ac'an co tzalajc'olal d'a scal yaelal. \q1 \v 11 Max saypaxec'laj Dios chi' eb', aton jun ec'al tzon̈ c'ayb'an d'a yichan̈ noc' noc', jun tz'ac'an co jelanil d'a yichan̈ noc' much. \q1 \v 12 Tz'el yav eb', palta max tac'vilaj Dios d'a eb', yujto te chuc eb', syic' val chaan̈ sb'a eb'. \q1 \v 13 Yujto a Dios Syal Yuj Smasanil, max scha yab' comon lolonel syal eb'. \q1 \v 14 Vach'chom tzala' to max ilochlaj Dios chi', palta a tas ayoch d'a ib'an̈ ayec' d'a yichan̈, yuj chi' tan̈vej tas ol aj sb'oan Dios chi' d'ayach. \q1 \v 15 Tzala' to max cot yoval, malaj yaelal syac' d'a eb' sc'ulan chucal. \q1 \v 16 Palta mamin Job, a juntzan̈ a lolonel tzal chi' malaj jab'oc yelc'ochi. Jantac tas tzala', palta malaj a pensar ayic tzach loloni, xchi vin̈aj Eliú chi'. \c 36 \s1 Schan̈il macan̈ slolonel vin̈aj Eliú \q1 \v 1 Ix yalanxi vin̈aj Eliú chi' icha tic: \q1 \v 2 A ticnaic ac' nivanc'olal, yujto ol ach in c'ayb'ej, ayto tas ol val yuj svach'iloc Dios. \q1 \v 3 Ol vac'lab'ej jantac in jelanil yic tzin ch'oxaneli to a Dios chi' b'ojinac on̈, tojol ton paxi. \q1 \v 4 Ojtaquejeli to a tas sval tic d'ayach man̈ esoc. A in tzin lolon ed' tic, tz'acan in jelanil. \q1 \v 5 A Dios te ay spoder, te ay pax sjelanil, palta malaj junoc mach spatiquejeli. \q1 \v 6 A eb' chuc sc'ulej, scham eb' yuj Dios chi', axo eb' tz'ixtaji, sb'oji yaj eb' yuuj. \q1 \v 7 A stan̈van eb' anima vach' sb'eyb'al. A tz'ac'anoch eb' yajalil yic sb'inaj eb' d'a masanil tiempo. \q1 \v 8 Axo eb' sc'ulan chucal, tato stzec'chaj eb' d'a q'uen cadena, syab' val syail eb'. \q1 \v 9 A Dios sch'oxani b'ajtac tz'och smul eb' chi' yujto tz'ec' eb' d'a yib'an̈. \q1 \v 10 Sloloni yic scachan eb', syalani to syactejcan schucal eb' chi'. \q1 \v 11 Tato scha yab' eb', syac'anoch sb'a eb' d'a yol sc'ab', tzalajc'olal tz'ec' eb', ato syal jantac sq'uinal eb' syac'a'. \q1 \v 12 Palta tato max scha yab' eb' jun, xicjicham eb', sb'atcan eb' d'a scal eb' chamnac yujto maj yac'och eb' d'a sc'ool tas syal Dios. \q1 \v 13 A eb' malaj yelc'och Dios d'ay, ayn̈ejcot yoval eb'. Vach'chom tz'ac'jioch syaelal eb' yuuj, palta max yal-laj sb'a eb' d'ay yic sc'anan scolval eb' d'a yib'an̈. \q1 \v 14 Spet cham eb', q'uixvelal tz'aj satel eb'. \q1 \v 15 A d'a scal syaelal junoc mach, a Dios tz'ac'an nachajel smul, yic scolchaj d'a scal syaelal chi'. \q1 \v 16 Mamin Job, icha chi' sgana Dios tzach yutej. Tzach yic'anelta d'a scal a yaelal, tzach yic'anb'at d'a jun lugar te vach' b'aj man̈xa tas syac' palta d'ayach, yic tzac' tzalajb'oc a c'ool d'a vael jantac svach'il. \q1 \v 17 Palta axo ticnaic, a Dios tzach ch'olb'itani, a yaelal smoj schaan eb' chuc, a chi' van a chaani. \q1 \v 18 Yuj chi' ya'ilej a b'a yic vach' man̈ elan̈chameloc tzach satel yuj yoval sc'ol Dios. Man̈ ol yal a colchaj d'a yoval sc'ol chi' yuj jantacoc tumin. \q1 \v 19 Malaj yelc'och a b'eyumal d'a sat. Malaj pax yelc'och jantac ipalil d'ay. \q1 \v 20 Mocab' a nib'ejcot sq'uic'alq'uinalil chamel d'a ib'an̈, aton stiempoal satjiel nivac chon̈ab' d'a elan̈chamel. \q1 \v 21 Ya'ilej a b'a yic max a nib'ejb'at a b'a d'a chucal, yujto a yaelal tic ix javi d'a ib'an̈ yic max ach b'at d'a chucal chi'. \q1 \v 22 Scham val ilan jantac spoder Dios. Malaj junoc c'ayb'um syal slajb'an sb'a yed'oc. \q1 \v 23 Malaj junoc mach syal yalan tas sc'ulej, malaj mach syal yalanoch d'a sat to chuc ix sc'ulej. \q1 \v 24 Masanil anima tz'alan vach' lolonel yuj tas vach' ix sb'o Dios chi'. Ya'ilej pax a b'a yic max b'at satc'olal alan vach' lolonel d'ay. \q1 \v 25 Masanil anima tz'ilan tastac b'ob'il yuuj, vach'chom najatn̈ej syilb'at eb'. \q1 \v 26 Maxtzac nachajel cuuj jantac snivanil yelc'ochi, max yal co b'isan jantac yab'ilal. \q1 \v 27 A tz'ic'anq'ue jantac a a' d'a chaan̈, smeltzajoch a' n̈ab'il. \q1 \v 28 Smolan sb'a a' d'a scal asun, slajvi chi' yax n̈ab' tz'aj yem a' d'a quib'an̈. \q1 \v 29 Malaj mach snachajel yuuj tas tz'aj spucaxb'at asun chi' yuuj, ma tas yuj sc'an̈ c'u d'a satchaan̈ b'aj ay scajnub'. \q1 \v 30 A tz'ac'anec' copoljoc leb'lon d'a spatictac b'aj ayeq'ui, palta a yich a' mar, an̈eja' q'uic'q'uinal yilji. \q1 \v 31 Icha tic tz'aj sch'olb'itan juntzan̈ chon̈ab', syac'an jantac vael d'a eb' anima. \q1 \v 32 A yamjinac leb'lon, syumanb'at b'aj syal sc'ool, d'in̈ann̈ej sc'och b'aj sc'och chi'. \q1 \v 33 Ayic sc'an̈ c'u chi' a sch'oxani to van scot nivac ic'n̈ab', inatax noc' molb'etzal noc', yojtac noc' to vanxo scot ic'n̈ab' chi'. \c 37 \q1 \v 1 A svilan nivac ic'n̈ab' chi', ste ib'xiq'ue in pixan yuj xivelal, ichato sq'ueta svab'i. \q1 \v 2 Ab'ec val sc'an̈ c'u, aton sjaj Dios, a d'a yol sti' tz'elta jun sc'an̈ chi'. \q1 \v 3 A tz'ac'anec' copnaj leb'lon d'a masanil satchaan̈, scheclajc'och b'aj slajvic'och lum luum tic. \q1 \v 4 Slajvi chi' tz'ab'chaj sc'an̈ yoch sjaj Dios te nivan yelc'ochi. Yacb'an van sc'an̈ chi' axo leb'lon chi' maxtzac och vaan yec' copoljoc. \q1 \v 5 A yuj sc'an̈ yol sjaj chi', ay tas satub'tac sc'ulej, max nachajel cuuj. \q1 \v 6 A tz'ac'anem q'uen sacb'acom d'a sat luum tic, syac'anpaxem n̈ab' te ay smay. \q1 \v 7 Yuj chi' a Dios tz'ac'anoch eb' anima d'a yol spat, yic vach' snachajel yuj eb' to a tz'ac'ancot juntzan̈ chi'. \q1 \v 8 Axo noc' noc' sb'at noc' d'a yoltac sn̈aq'ueen, ata' b'at sc'ub'ejcan sb'a noc'. \q1 \v 9 Scot chacxuxum ic' d'a stojolal sur, axo d'a stojolal norte scot siic yuj ic'. \q1 \v 10 A yuj yic' Dios spitzviq'ue q'uen cheev, sb'at quechan q'uen d'a yib'an̈ a' nivac a'. \q1 \v 11 A tz'ac'anoch a' d'a scal asun, axo d'a scal a' spitzvielta leb'lon. \q1 \v 12 A asun tz'ec'n̈ej b'aj sgana Dios. Icha chi' tz'aj sc'anab'ajan asun chi' tas syal d'a smasanil sat luum tic. \q1 \v 13 A yed' juntzan̈ tic sch'oxan Dios, syac'an yaelal ma syac'an svach'c'olal d'a eb' anima. \q1 \v 14 Mamin Job, ab' val tas svala', scham val ilan tas satub'tac sc'ulej Dios. \q1 \v 15 ¿Tzam nachajel uuj tas syutej Dios sc'ulan masanil juntzan̈ tic, tas tz'aj yec' copnaj leb'lon d'a scal asun chi'? \q1 \v 16 ¿Ojtac ama tas tz'aj scan vaan asun d'a satchaan̈? Aton jun chi' sch'oxanel sjelanil Dios satub'tac. \q1 \v 17 A ach tic, pural stechaj c'ac' uuj d'a yol a pichul. Yuj ic' te c'ac' scot d'a sur numanxon̈ej tz'aj sat lum tic. \q1 \v 18 ¿Tzam yal a colvaj yed' Dios yic syac'anb'at jen̈an satchaan̈ tic, icha junoc quechan̈ q'uen q'ueen tzatz tz'ajcani? \q1 \v 19 Al d'ayon̈ ticnaic tas vach' scal d'a Dios, yujto icha d'a scal q'uic'alq'uinal ayon̈ eq'ui, man̈xa tas vach' calani. \q1 \v 20 A in tic max in tec'b'ej in b'a valani to tzin lolon yed' Dios. Tato tzin c'ulej icha chi', ichato in gana svic'cot in chamel. \q1 \v 21 Ina ayic tz'ec' ic' syic'anel asun, sc'achvi d'a chaan̈, maxtzac yal co q'ue q'uelan d'a yoc c'u. \q1 \v 22 A d'a stojolal norte toxon̈ej copopi tz'aj icha q'uen oro, toxon̈ej sat co c'ol quilan stziquiquial Dios. \q1 \v 23 Maxtzac nachajel cuuj tas yaj Dios Syal Yuj Smasanil, yujto ec'b'al spoder yed' stojolal. Te tojol yuj chi' malaj b'aj syixtej junoc anima. \q1 \v 24 Yuj chi' xiv eb' anima d'ay. Malaj jab'oc yelc'och eb' syaloch sb'a jelanil d'a yichan̈, xchi vin̈aj Eliú chi'. \c 38 \s1 Spac slolonel vin̈aj Job ix yac' Dios \r (Caps 38—42) \q1 \v 1 Ix lajvi chi, ix lolonelta Jehová d'a vin̈aj Job d'a scal jun chacxuxum ic', ix yalan icha tic: \q1 \v 2 ¿Tas aji, yuj chi' yed' a lolonel malaj yelc'och tzala'? Scheclaji to max a chalaj tato tz'acan in jelanil. \q1 \v 3 Tec'b'ej a b'a a pacan juntzan̈ tas ol in c'anb'ej tic: \q1 \v 4 ¿B'ajtil ayach eq'ui ayic ix vac'anem yich lum luum tic? Al d'ayin tato yel te ay tas ojtac. \q1 \v 5 ¿Ojtac ama mach ix naani jantac ix aj yem yechel yich lum chi'? ¿Mach ix naani jantac tz'aj luum? \q1 \v 6 ¿Ojtac ama b'ajtil b'achancan yich lum chi'? ¿Mach ix b'ab'laj ac'anem q'uen q'ueen ayem yichoc luum? \q1 \v 7 Ayic vanxo sq'uin̈ib'i d'a jun c'u chi', ix b'itan q'uen c'anal. Masanil eb' ángel, ix el yav eb' yuj tzalajc'olal. \q1 \v 8 Ayic ix elul chulnaj a' mar d'a sat lum tic, ¿mach ix macan sat a' yic scann̈ej a' b'aj aycani? \q1 \v 9 A in ix vac'can asun sc'uoc a', an̈eja' asun chi' ix vac'canoch sb'aloc a'. \q1 \v 10 A in ix vac'can b'aj sjavi c'aman a' mar chi', ichato ix vac'canoch sllaveal sti' a'. \q1 \v 11 Ix valan d'a a' icha tic: An̈ej d'a tic tzach javican c'aman, maxtzac yal ec' d'a tic, an̈ej d'a tic ol ach ja pon̈najoc, xin chi d'a a'. \q1 \v 12 ¿Ayxom b'aj ix ala' to scot saquil yichchaan̈ yic sacb'i d'a junoc c'u? \q1 \v 13 ¿Ix am a puc saquilq'uinal d'a smasanil sat lum luum yuj a lolonel chi', yic b'at sc'ub'ejel sb'a eb' chuc? \q1 \v 14 Scheclaj val sch'olquiltaquil sat lum luum ayic tz'och yoc c'u d'a luum d'a q'uin̈ib'alil, icha scheclaj schucquiltaquil junoc c'apac, ma icha tz'aj scheclajcanem otz'an junoc sello d'a lum b'aq'uech luum. \q1 \v 15 A saquilq'uinal chi' syaman vanaj eb' chuc, yuj chi' maxtzac yal-laj sc'ulan chucal eb'. \q1 \v 16 ¿Ayxom b'aj ix ach xid'ec' il juntzan̈ xab' olan c'ub'eltac b'aj sq'ueul a' mar? \q1 \v 17 ¿Toxom ix ila' b'ajtil ay spuertail chamub'? \q1 \v 18 ¿Ojtac ama jantac yechel sat lum luum tic? Al d'ayin, tato yel ojtac smasanil. \q1 \v 19 ¿Ojtac ama b'ajtil scot saquilq'uinal yed' q'uic'alq'uinal? \q1 \v 20 ¿Tzam yal alan d'a saquilq'uinal b'aj sc'ochcani? ¿Tzam yal ic'anxi meltzaj b'aj cajan? \q1 \v 21 Tecan ojtac val sic'lab'il, ina ayachxo ayic ix in b'oan masanil tas, te ayxo a q'uinal. \q1 \v 22 ¿Ayxom b'aj ix ach xid'ec' b'aj molan q'uen cheev yed' q'uen sacb'at vuuj? \q1 \v 23 A juntzan̈ chi', sic'an vuuj, yic svac'lab'an d'a junoc yaelal, ma d'a junoc oval. \q1 \v 24 ¿Ojtac ama b'ajtil sjavi c'u? ¿Ojtac ama b'aj scot ic' d'a stojolal b'aj sjavi c'u chi'? \q1 \v 25 ¿Mach sjacan b'aj scot secnaj yaxn̈ab', sch'oxan b'aj sb'at oval ic' n̈ab', \q1 \v 26 ayic syac'an n̈ab' d'a lum tz'inan luum, b'aj malaj anima cajan, \q1 \v 27 yic sch'ayxi lum luum malaj tas sq'uib' d'ay, slajvi chi' sq'uib' an̈ an̈c'ultac? \q1 \v 28 ¿Mach mamab'il yaj d'a yaxn̈ab' yed' d'a yal ac'val? \q1 \v 29 ¿Mach nunab'il yaj d'a q'uen cheev? \q1 \v 30 ¿Mach tz'ac'an tzatzb'oc a a' icha q'uen q'ueen, stzatzb'iel sat a' mar yuj siic? \q1 \v 31 ¿Tzam yal a molb'an q'uen c'anal scuchan Mootz, ma tza saclemb'at q'uen c'anal scuchan Orión? \q1 \v 32 ¿Tom a ach tzac' q'ueul q'uen nitc'anal ayic van sq'uin̈ib'i? ¿Tom a ach tziq'uelta juntzan̈ q'uen c'anal scuch nivan Osa yed' q'uen yune' Osa? \q1 \v 33 ¿Tom ojtac juntzan̈ sleyal tastac tz'aj sb'eyec' tastac ay d'a satchaan̈? ¿Tom a ach tzac' elc'och juntzan̈ ley chi' d'a sat lum tic? \q1 \v 34 ¿Tom syal alan d'a asun to syac'cot sn̈ab'il? \q1 \v 35 Tato tza checb'at leb'lon yic sb'at d'a junoc lugar, ¿tzam tac'vi d'ayach icha tic: Ina in tic, chec in, xchama? \q1 \v 36 ¿Tom a ach ix ac' sjelanil noc' much yed' noc' ajtzo' yic syojtacanel noc' to ol yac' n̈ab'? \q1 \v 37 ¿Ay am mach te jelan yojtac jantac asun ay d'a smasanil? ¿Tom syal a secanel a a' ayoch d'a scal asun chi' yic syac'an n̈ab', \q1 \v 38 yic a lum pococ tz'och lum soc'omal, telquiltac tz'aj luum? \q1 \v 39 ¿Tom a ach tza say schib'ej noc' nun choj yic syic'anb'at noc' d'a noc' yunetac yic sb'ud'ji noc' yunetac chi', \q1 \v 40 ayic syil-lan sb'a noc' b'aj ay, mato yic tz'em lachan noc' d'a caltac an̈c'ultac? \q1 \v 41 ¿Mach tz'ac'an svael noc' joj ayic tz'ec' noc' say svael noc' yune', yujto tz'el yav noc' sc'anan svael d'ayin? \c 39 \q1 \v 1 ¿Tom ojtac b'aq'uin̈ tz'aj yune' noc' c'ultaquil chiva? ¿Tom tzila' chajtil tz'aj yalji yune' noc' c'ultaquil chej? \q1 \v 2 ¿Tom ojtac jaye' ujal scuchoch yune' noc', b'aq'uin̈ pax tz'aj yune' noc' chi'? \q1 \v 3 Ayic tz'aj yune' noc' chi', tz'em votz'an noc' yic tz'el yune' noc' chi' yic tz'ec' syail. \q1 \v 4 Ayic toxo ix och yip noc' yunetac chi', sq'uib' noc' d'a caltac te', maxtzac meltzajlaj noc' d'a snun chi'. \q1 \v 5 ¿Mach ac'jinaccan noc' caltacte'al b'uru? ¿Mach aljinaccani, yuj chi' libre yajcan noc'? \q1 \v 6 A in valnac b'ajtactil scajnajcanec' noc', aton d'a taquin̈ luum yed' d'a pan̈quiltac b'aj malaj tas sq'uib'i. \q1 \v 7 Max yal-laj sc'ol noc' tz'aj b'aj ay av yuj anima, malaj mach syal yac'an munlaj noc'. \q1 \v 8 Tz'ec' noc' say va sb'a d'a tzalquixtac, sayan an̈ an̈c'ultac noc' sc'uxu'. \q1 \v 9 ¿Tom tza na' to a noc' caltacte'al vacax syal ac'an munlajoc, mato tz'ochcan noc' junoc ac'val d'a yol a macte'? \q1 \v 10 ¿Tom syal a tzec'anoch te' yugo d'a noc', yic tzac'an pural noc' smunlaj d'a arado ed'oc, ma tz'och tzac'an noc' d'a a patic yic tzach d'ocvi lum yed' noc'? \q1 \v 11 ¿Tom yujto te ay yip noc' syal ac'anoch noc' yipoc a c'ool d'a a munlajel? \q1 \v 12 ¿Tom tza na' to syal a c'anan noc' yic tza molan sat tas tzavej b'aj smolb'aji? \q1 \v 13 Ilnab' noc' avestruz, slavlavan sc'axil noc' d'a tzalajc'olal, palta max yal-laj sb'at jen̈en̈oc noc' icha noc' garza. \q1 \v 14 A d'a scal q'uen arena syaq'uem sn̈olob' noc' yic sq'uixnaj yuj sq'uixinal q'ueen. \q1 \v 15 Max snalaj noc' tato ay mach ol tec'an pojoc, ma junocxo noc' sq'ue tec'tec' d'a yib'an̈. \q1 \v 16 Te chuc noc' d'a yune', ichato man̈ yuneoc noc'. Malaj sna noc', vach'chom max q'ueta noc' yune' chi'. \q1 \v 17 Yujto a in maj vac' spensar noc', yuj chi' icha chi' syutej sb'a noc'. \q1 \v 18 Ayic sq'ue vaan noc' sb'at lemnaj noc', max xivlaj noc' syamchaj yuj noc' chej ayq'ue anima d'a yib'an̈, yujto max tzac'van sb'ey noc' chej chi' d'a noc'. \q1 \v 19 ¿Tom a ach ac'nac yip noc' chej chi'? ¿Tom a ach ac'nac xil yib' sjaj noc' yic vach' yilji noc' yuuj? \q1 \v 20 ¿Tom a ach tzac'q'ue chennaj noc' icha noc' chil? Ste xiv eb' soldado yuj noc' ayic sjornaj sn̈i' noc'. \q1 \v 21 Smac'an lum luum noc' d'a ac'lictac yujto stec'ton yip noc', max xivlaj noc' sb'at d'a oval. \q1 \v 22 Man̈ yojtacoclaj noc' tato ay tas ay smay, max xivlaj noc', max ochlaj tec'naj noc' yuj q'uen espada. \q1 \v 23 Vach'chom toxon̈ej stzin̈iljub' q'uen q'ueen ayoch d'a vin̈ ayq'ue d'a yib'an̈ noc', scopoljub' q'uen espada yed' q'uen slanza vin̈, \q1 \v 24 palta yed' val yip noc' sb'at n̈icnajoc. Ayic tz'oc' q'uen trompeta yic oval, maxtzac yal syamchajoch vaan noc'. \q1 \v 25 Ayic tz'oc' q'uen trompeta chi' tz'oc' pax noc'. Najatto ay noc', syab'an noc' to ay oval, syab'an noc' yoch sjaj eb' yajal. \q1 \v 26 ¿Tom te jelan ach, tom syal a c'ayb'an noc' ch'acb'a yic sb'at jen̈en̈oc noc' d'a stojolal sur? \q1 \v 27 ¿Tom a ach tzal d'a noc' d'iv to sb'o so' noc' b'aj te chaan̈? \q1 \v 28 A d'a sattac q'uen tenam ayec' noc' tz'ec' c'u tz'ec' ac'val. A d'a sjolomtac q'ueen sq'ue tec'tec' noc'. \q1 \v 29 A d'a chaan̈ chi' smaclej yil noc' b'ajtil sb'at noc' syam schib'ej. \q1 \v 30 A noc' yune' noc' an̈ej chic' ic'an pitzan noc'. A b'aj ay snivanil chamnac, ata' ayn̈ejec' noc', xchi Jehová. \c 40 \q1 \v 1 Ix yalanxi Jehová d'a vin̈aj Job chi' icha tic: \q1 \v 2 Ach Job, ix a nib'ej a telaj a b'a ved'oc a in to Syal Vuj Smasanil, ¿ayto am tas tza nib'ej tzal d'ayin? Tac'van̈ d'ayin, xchi Jehová chi'. \q1 \v 3 Ix tac'vi vin̈aj Job chi' d'a Dios icha tic: \q1 \v 4 ¿Tas ol vutej in tac'vi a in malaj jab'oc velc'och tic? Vach' ama to malaj tas svala'. \q1 \v 5 Chael oxelxo ix in loloni, man̈xalaj tas vach' valani, xchi vin̈. \q1 \v 6 Ix lolonpaxelta Jehová chi' d'a vin̈ d'a scal jun chacxuxum ic' chi', ix yalan icha tic: \q1 \v 7 Tec'b'ej a b'a d'a vichan̈, ol a pacan d'ayin tastac juntzan̈ ol in c'anb'ej tic d'ayach: \q1 \v 8 ¿Tzam a tec'b'ej a b'a alani to man̈ tojoloc svutej in b'a, yujto malaj a mul alani? \q1 \v 9 ¿Tocval ec'b'al ip d'a vichan̈? ¿Tzam n̈ilili sc'an̈ yol a jaj icha sc'an̈ vic tic? \q1 \v 10 Ch'oxnec vil an tato nivan elc'ochi, checlajocab' a b'inajnaquil yed' a poder. \q1 \v 11 Scham val ilan eb' syic'chaan̈ sb'a, ac' oval yed' eb', emnaquil tzutejcan eb' tato syal uuj. \q1 \v 12 A eb' syic' val chaan̈ sb'a te chuc sb'eyb'al chi', yaln̈ej b'ajtil ay eb', tec'canem eb' d'a sat luum vila'. \q1 \v 13 Tza mucancan eb' d'a yol luum. Tza macancanem eb' b'aj ayec' eb' chamnac. \q1 \v 14 Icha chi' ol aj vilani to yel ay a jelanil, syal a colan a b'a yed' val ip. \q1 \v 15 Ilnab' noc' nivac Behemot, a in ix in b'o noc' icha ix vutej ach in b'oani. A an̈ an̈ sc'ux noc' icha noc' vacax.\f 40.15 \fr 40:15 \ft Behemot, syalelc'ochi nivaquil noc', palta man̈ cojtacoc tas noc'al noc'.\f* \q1 \v 16 Ina te ay yip snan̈al noc' yed' yip sb'ac'chil xub' noc'. \q1 \v 17 A sn̈e noc' lajan stzatzil icha te' c'ute', axo sch'an̈al xub' noc' pixquiltac yaji. \q1 \v 18 A sb'aquil noc' lajan icha q'uen tubo nab'a bronce, axo yoc noc' icha q'uen hierro. \q1 \v 19 An̈ej juntzan̈ noc' chi' satub'tac yilji ix in b'o d'a scal masanil noc' noc'. A inn̈ej syal in satanel noc', yujto a in ix in b'o noc'. \q1 \v 20 A d'a jolomtac vitz b'aj stajni noc' c'ultaquil noc', ata' say an̈ an̈c'ultac noc' sc'uxu'. \q1 \v 21 Axo d'a yen̈ultac te te' tz'em cutzan noc', mato d'a scaltac te' aj b'aj c'ub'eltac, b'aj sitz'atac. \q1 \v 22 A te te' ay yen̈ul chi', a d'a yen̈ul te' sic'b'an noc'. A d'a scaltac te' b'acmam oyanoch d'a stitac a a', ata' ay noc'. \q1 \v 23 Vach'chom ste nivanb'i a a' chi', max xivlaj noc'. Vach'chom sq'uec'och a' Jordán d'a yol sn̈i' noc', malaj tas sna noc'. \q1 \v 24 ¿Mach val junoc syal yic'anq'ueta yol sat noc', ma syal yac'anec' junoc lasu d'a yol sn̈i' noc'? \c 41 \q1 \v 1 An̈eja' pax noc' leviatán, ¿tocval syal a yaman noc' yed' q'uen anzuelo? ¿Tocval syal a tzec'an sti' noc' yed' junoc ch'an̈ ch'an̈?\f 41.1 \fr 41:1 \ft Il nota d'a Job 3.8.\f* \q1 \v 2 ¿Tom syal ac'anec' junoc ch'an̈ ch'an̈ d'a yol sn̈i' noc', ma tzaq'uec' junoc q'uen gancho d'a yalan̈ sti' noc'? \q1 \v 3 ¿Tom syal stevioch noc' d'ayach yic tz'oc' a c'ol d'a noc'? ¿Tom nanam syutej sb'a noc' d'ayach yic malaj tas tzutej noc'? \q1 \v 4 ¿Tom syal ac'an a trato yed' noc' yic tz'och noc' a checab'oc d'a masanil tiempo? \q1 \v 5 ¿Tom syal a tajni yed' noc' icha tzach tajni yed' noc' much? ¿Tom syal ac'anoch sch'an̈al noc' yic stajni eb' ix isil yed' noc'? \q1 \v 6 ¿Tom syal spojchajec' schib'ejal noc'? ¿Tom syal scotac xicanb'at noc' eb' chon̈vajum? \q1 \v 7 ¿Tocval tz'ec' junoc jul-lab' d'a stz'umal noc' uuj? ¿Tocval sc'axpaj q'uen arpón d'a sjolom noc' uuj? \q1 \v 8 Tato tzac'lej a yaman noc', tzac'an oval yed' noc', man̈ ol b'at satc'olal uuj tas tzach yutej noc', man̈xa b'aq'uin̈ ol a tzuntzej noc'. \q1 \v 9 Yaln̈ej mach tz'ilan noc' leviatán chi', tz'el yip eb' yuj xivelal. \q1 \v 10 Malaj junoc mach stec'b'ej sb'a stzuntzan noc'. Ocxom val in a in tic, ¿tocval ay junoc mach stec'b'ej sb'a d'a vichan̈? \q1 \v 11 Malaj junoc mach ac'jinac junoc tas d'ayin, yuj chi' malaj b'aj ay in b'oc, yujto vicn̈ej masanil tas. \q1 \v 12 Max vactej valan yuj yoc noc' leviatán chi', yujto te' ay yip, malaj tas stzac'van icha yip noc' chi'. \q1 \v 13 Malaj mach syal yic'anel stz'umal noc', mato stecoch slanza eb' d'a stz'umal noc' chi', yujto a stz'umal noc' chi' icha q'uen smacul sn̈i' sc'ol eb' soldado yaji. \q1 \v 14 Malaj mach syal sjacan sti' noc', yujto a q'uen ye noc' yelxo te ay smay yilji q'ueen. \q1 \v 15 A stz'umal yich spatic noc' latz'anochi, te tzatz icha q'uen q'ueen, lajan icha maclab' jul-lab'. \q1 \v 16 B'uc'uq'ui yaj stz'umal noc' chi', man̈xa jab'oc ic' syal yec' d'ay. \q1 \v 17 Junn̈ej yaman̈ yaji, malaj mach syal sn̈ic'chitani. \q1 \v 18 Ayic tz'ad'isvi noc', lajan val icha yec' leb'lon. Axo yol sat noc' stziquiqui yilji icha sjavi c'u d'a q'uin̈ib'alil. \q1 \v 19 A d'a yol sn̈i' noc' tz'elta c'ac', spucb'at icha namix c'ac', \q1 \v 20 tz'elta tab', icha xob'al junoc chen van xej d'a scal te' c'ac'. \q1 \v 21 A yed' yic'al sn̈i' noc' schacb'i te' tzac'ac', tz'eltapax namix c'ac' d'a yol sn̈i' noc'. \q1 \v 22 A sjaj noc' te ay yip. Masanil anima xiv d'a noc'. \q1 \v 23 A schib'ejal noc' te tzatz, icha val q'uen hierro b'ob'il d'a cal c'ac'. \q1 \v 24 A spixan noc' te tzatz icha q'uen q'ueen, tzatz icha q'uen cha'. \q1 \v 25 Tato scot noc' d'a eb' anima, a eb' te vinac yalani xiv eb' d'a noc', sb'at eb' elelal yuj xivelal chi'. \q1 \v 26 Malaj tz'och q'uen espada, q'uen lanza, ma jul-lab' yic syac'an oval eb' anima yed' noc'. \q1 \v 27 A q'uen hierro icha te' unin te' yaj q'uen d'a noc', axo q'uen bronce icha te te' c'aeltac yaj q'uen d'a noc'. \q1 \v 28 A jul-lab' sjulchajoch d'a noc', max xivlaj jab'oc noc' yuuj. A junoc q'uen q'ueen sjulchajoch d'a noc' icha yoch an̈ ac icha chi' yoch q'uen d'a noc'. \q1 \v 29 Tato sco jicoch junoc te' nivan mac'lab' d'a noc', ichan̈ej co pajanoch junoc te' aj d'a noc'. Ayic sc'an̈ sti' jul-lab' sjavi d'a noc', ton̈ej tz'och q'uelan noc'. \q1 \v 30 Ayic sb'at n̈ern̈on noc' d'a sat luum, jul tz'ajcan yec'b'en b'aj tz'ec' noc' chi', icha tz'aj yuj sjayil sti' q'uen rastrillo. \q1 \v 31 Ayic tz'ec' noc' d'a sjulal a' mar, tz'ib'xi sat a' yuj noc', ichato xej a', icha xej noc' mantecat d'a yol yed'tal. \q1 \v 32 Sac tz'ajcan a' mar b'aj tz'ec' noc' chi', icha saquil xil jolom. \q1 \v 33 Malaj junocxo tas d'a sat lum tic syal slajb'an sb'a yed' noc'. A juntzan̈ noc' noc' chi', a in in b'onac noc', max xivlaj noc'. \q1 \v 34 A noc' sat yaj vuj d'a masanil noc' noc' ay smay. A noc' ayoch reyal d'a masanil noc' chium noc', xchi Jehová d'a vin̈aj Job chi'. \c 42 \q1 \v 1 Ix lajvi chi' ix yalan vin̈aj Job chi' d'a Jehová icha tic: \q1 \v 2 Vojtac to masanil syal uuj, a tas tza nib'ej, tza b'on̈ej. \q1 \v 3 A ach ix al d'ayin icha tic: ¿Tas aji, yuj chi' yed' a lolonel malaj yelc'och tzala' scheclaji to max a chalaj tato tz'acan in jelanil? xa chi. A in tic a tas satub'tac yed' tas max nachaj vuuj, a chi' ix vala'. \q1 \v 4 Ix alan pax d'ayin icha tic: Ab' tas ol vala', tza pacan d'ayin tas ol in c'anb'ej d'ayach, xa chi. \q1 \v 5 A d'a yalan̈taxo an̈ej ab'ixal ix vab'i, palta axo ticnaic tzach vil val och yed' in sat. \q1 \v 6 Yuj chi' snachajel vuuj to malaj jab'oc velc'ochi, vach' tzin emxon̈ej c'ojan d'a cal pococ tic yed' d'a scal q'uen tic'aq'uil taan̈ tic yic tzin naan in b'a, xchi vin̈aj Job chi'. \s1 Svach'c'olal Dios d'a vin̈aj Job \p \v 7 Ayic ix lajvi yalan juntzan̈ tic Jehová d'a vin̈aj Job chi', ix yalanpax d'a vin̈aj Elifaz chi' icha tic: Scot val voval d'ayach yed' chavan̈xo eb' vin̈ ajun ed' chi', yujto man̈ vach'oc tas ix eyal d'a in patic, man̈ lajanoc ix eyutej e b'a yed' vin̈ in checab' aj Job tic. \v 8 A ticnaic, iq'ueccot ucvan̈oc noc' quelemtac vacax yed' ucvan̈oc noc' ch'ac calnel, tzul eyac'an noc' d'a vin̈ in checab' aj Job tic, axo vin̈ ol n̈usantz'a noc' smasanil silab'il d'ayin eyuuj. A vin̈ ol lesalvoc eyuuj, ol in chaan slesal vin̈ chi'. Vach'chom to smoj e chaan eyaelal, yujto man̈ vach'oc tas ix eyal d'a in patic, man̈ ichoc ix yutej sb'a vin̈ in checab' aj Job tic ix eyutej e b'a, palta man̈xa tas ol ex vutej, xchi Jehová. \p \v 9 Yuj chi' ix cot vin̈aj Elifaz chi', vin̈aj Bildad yed' vin̈aj Zofar, ix sc'ulan eb' vin̈ icha val ix aj yalan Jehová. Ix chaji slesal vin̈aj Job chi' yuj Jehová chi'. \p \v 10 Ayic lesalvinacxo vin̈aj Job yuj eb' vin̈ yamigo chi', ix yac'anxi svach'c'olal Jehová d'a vin̈ icha d'a yalan̈taxo, ec'b'alto pax ix aj yac'an d'a vin̈ icha ay d'a vin̈ d'a yalan̈taxo. \v 11 Ix javi pax eb' yuc'tac vin̈ yila', eb' ix yanab' vin̈, juntzan̈ eb' yamigo vin̈ yed' masanil eb' anima ojtannac vin̈ d'a yalan̈taxo. Ix och val jun nivan vael yuj eb' d'a spat vin̈. Ix yac'an snivanil sc'ol vin̈ eb'. Ix yalan eb' to ix cuspax eb' yuj yaelal ix yac'cot Jehová d'a yib'an̈ vin̈. Ix yac'ancan q'uen tumin eb' yed' junjun colc'ab' nab'a oro d'a vin̈. \p \v 12 Ix yac' jantac svach'c'olal Dios d'a yib'an̈ vin̈aj Job chi', ec'b'alto nivan d'a yichan̈ tas ay d'a vin̈ d'a yalan̈tax chi'. Ix q'uec'och sb'isul noc' scalnel vin̈ d'a 14 mil, 6 mil noc' camello, mil par noc' vacax smunlaji yed' mil noc' b'uru. \v 13 Ix aljixi ucvan̈ yuninal vin̈ yed' oxvan̈ yisil. \v 14 A ix b'ab'el, Jemima ix yac' vin̈ sb'iej ix, axo ix schab'il Cesia ix sb'iej ix, axo ix yoxil, Keren-hapuc ix sb'iej ix.\f 42.14 \fr 42:14 \ft A sb'i eb' ix yisil vin̈aj Job chi' sch'ox b'aj xajan eb' ix yuj vin̈, stzalaj vin̈ yed' eb' ix. A Jemima syalelc'ochi “Paramuch”. Cesia syalelc'ochi “te' canela sc'anchaj d'a perfumeal”. A Keren-hapuc syalelc'ochi “yed'tal remeyo syac'och eb' anima d'a sat”.\f* \v 15 Malaj eb' ix ix d'a yolyib'an̈q'uinal tic stzac'van svach'il yilji icha yilji eb' ix yisil vin̈aj Job chi'. Ix ac'ji smacb'en eb' ix icha yic eb' vin̈ snulej yuj smam chi'. \p \v 16 Ayic ix lajvi yec' juntzan̈ tic, 140 ab'il to ix yil vin̈aj Job chi'. Ixto yil vin̈ sq'uib'can eb' yuninal, masanto eb' yixchiquin eb' yixchiquin vin̈ chi'. \v 17 Te icham vinacxo vin̈ ayic ix cham vin̈.