\id ISA Isamat chj 13/09/06 Ekstrom, Pascual Gaspar, Ambrocio & Ovidio Chuj S. Mateo \h ISAÍAS \toc1 A Slolonel Dios D'a Vin̈aj ISAÍAS \toc2 ISAÍAS \mt2 A Slolonel Dios D'a Vin̈aj \mt1 ISAÍAS \ip Isaías sb'i jun libro tic, yujto a slolonel Dios yalnac d'a vin̈aj Isaías tz'ib'ab'ilcan d'ay. A vin̈aj Isaías chi', ec'nac cajan vin̈ d'a Jerusalén d'a ab'il 700 ayic manto javi Jesucristo. A jun libro tic, cha macan̈ yaji: A d'a capítulo 1 masanto d'a 39, syalcot yuj chon̈ab' Judá ayic ayec' d'a jun tiempoal te ay smay, ayic toxo val tz'ac'ji ganar yuj eb' aj Asiria. A d'a jun tiempoal chi', syal vin̈ schecab' Dios tic to man̈oc yuj yipalil eb' aj Asiria chi' ol ac'joc ganar eb' aj Judá chi', palta yuj smul eb', yuj spitalil eb', yuj pax to max yac'och Dios eb' yipoc sc'ool. \ip A juntzan̈ c'ayb'ub'al te ov yalani, a' ix yal vin̈aj Isaías d'a eb' anima chi'. Ay pax juntzan̈ ch'oxnab'il ix sch'ox vin̈ d'a scal eb'. A yed' juntzan̈ tic ix yac'lej vin̈ yic'an meltzaj eb' anima chi', yic tz'ochxi eb' ejmelal d'a Dios. Ix yalan vin̈ d'a eb' tato max scha yab' eb' tas syal Dios, ol javoc yaelal d'a yib'an̈ eb'. Ix yalanpax vin̈ to ol javoc jun yin̈tilal vin̈aj rey David yac' junc'olal yed' tzalajc'olal d'a yolyib'an̈q'uinal tic. \ip Axo d'a capítulo 40 masanto d'a 66, ata' syal vin̈aj Isaías to ol paxta eb' israel ic'b'ilcanb'at d'a Babilonia. Ayic ol elc'och jun tic, ol checlajeloc to a Jehová man̈ lajanoc icha sdiosal juntzan̈xo nación. A d'a juntzan̈ capítulo tic, syalpaxi to a chon̈ab' Israel schecab' Jehová yaj d'a smasanil nación yic syalanel vach' ab'ix. Te tzijtum juntzan̈ versículo tz'alan yuj jun schecab' Jehová ol yab' syail yuj co mul co masanil anima on̈ tic. Tzijtum pax juntzan̈ c'ayb'ub'al tz'alani to a eb' schon̈ab' Dios, yovalil tojol syutej spensar eb', sc'anab'ajan sc'ual ic'oj ip eb' yed' pax juntzan̈xo strato Dios yac'nac yed' eb'. \c 1 \s1 Ix och smul eb' aj Judá d'a Jehová \p \v 1 A in Isaías in tic, yuninal in vin̈aj Amoz. Ix ch'oxji vil juntzan̈ tas ix in tz'ib'ejcan tic yuj tas ol javoc d'a yib'an̈ eb' aj Judá yed' eb' aj Jerusalén. Ix vil juntzan̈ tic ayic ayoch eb' vin̈ tic sreyaloc Judá: Aton vin̈aj Uzías, vin̈aj Jotam, vin̈aj Acaz yed' vin̈aj Ezequías. \q1 \v 2 Ex aj satchaan̈ yed' ex aj sat luum, ab'ec val tas syal Jehová: A eb' in chon̈ab' tic, ix in q'uib'tzitej eb' ayic ix cotoch eb' uninal, axo ix aji, ix meltzajoch eb' ajc'olal d'ayin. \q1 \v 3 A noc' vacax, yojtac yajal noc' yed' noc' b'uru yojtac noc' b'aj sva yuj mach ay yico'. Palta axo in chon̈ab' Israel, max b'alaj nachajel jab'oc yuuj tato vico'. Ichato malaj spensar, xchi Jehová. \q1 \v 4 Ex vetchon̈ab', ix och val e mul, an̈ej val chucal tze c'ulej icha sc'ulejnac eb' co mam quicham. Te chuc tas tze c'ulej. Ix eyactejcan Jehová, ix e patiquejcanel Dios Axon̈ej Ochi, aton co Diosal a on̈ israel on̈ tic. Ix ex meltzaj d'a e patic. \q1 \v 5 ¿Tas yuj tze te pitej e b'a? ¿Tom tze nib'ejn̈ej tz'ac'jioch yaelal d'a eyib'an̈? Ichato lajvinac e jolom, man̈xalaj jab'oc yip e nivanil. \q1 \v 6 Ichato man̈xa jab'oc sjacanil e nivanil chi' yuj yaelal, schacot d'a eyoc, masanto sq'uec'och d'a schon eyaal. Ay elnac sat, ay ton̈ej malnac, ay pax van sc'ab'ati. Malaj pax yan̈al tz'ochi, malaj mach tz'ac'anoch jab'oc c'apac d'a sat, malaj jab'oc aceite tz'och d'ay yic spacb'i jab'oc. \q1 \v 7 A e macb'en tic, toxo ix satjieli. Ix ochcan sc'ac'al e chon̈ab'. Axo masanil eyavb'en, a val d'a eyichan̈ sloji sat yuj eb' ch'oc nacional, cuseltac ix ajcan smasanil. \q1 \v 8 Ix actajcan chon̈ab' Sion, icha tz'aj yactancan slechpat eb' tan̈vum uva, ma slechpat eb' tan̈vum melón, ma icha junoc chon̈ab' oyb'ilq'ue yuj eb' ajc'ool yic satel eb'. \q1 \v 9 Ix to el d'a sc'ol Jehová Yajal d'a Smasanil, tzon̈ can jayvan̈ on̈xo tic, q'uinaloc tato maay, lajan am ix aj co satel icha ajnac chon̈ab' Sodoma yed' Gomorra. \s1 A val ejmelal d'a Dios \q1 \v 10 Ex yajal Jerusalén, lajan ex icha eb' aj Sodoma. E masanil ex anima, lajan ex icha eb' aj Gomorra. Ab'ec val sc'ayb'ub'al Jehová co Diosal. \q1 \v 11 Syal Jehová icha tic: A jantac e silab' tzeyic'cot d'ayin, malaj tz'och vuuj. Toxo ix yajalax noc' calnel vuuj, aton noc' sn̈usjitz'a masanil silab'il. Toxopax ix in tzactzaj yed' xepual noc' noc' te b'aq'uech. Maxtzac in nib'ejlaj schiq'uil noc' mam vacax, ma schiq'uil noc' mam calnel, ma noc' yunetac chiva. \q1 \v 12 ¿Mach ix c'anan juntzan̈ chi' d'ayex, yuj chi' tzex comon javi yed' noc' chi' d'a vichan̈, tze comon tec'an yamaq'uil in templo? \q1 \v 13 Man̈xo eyic'cot juntzan̈ silab' chi' d'ayin, man̈xalaj tz'och vuuj. Maxtzac scha in c'ol incienso tze n̈usu'. A juntzan̈ e q'uin̈ tzeyac'ochi ayic tz'alji q'uen uj, d'a sc'ual ic'oj ip yed' ayic tze molb'an e b'a d'a nivac q'uin̈, maxtzac techaj vilani, yujto an̈ej val chucal tze c'ulej. \q1 \v 14 A juntzan̈ e q'uin̈ ayic tz'alji q'uen uj chi' yed' juntzan̈xo e q'uin̈ b'aj tze molb'ej e b'a, chacb'ilxoel vuuj. Maxtzac techaj vilanochi. Toxo ix yajalax vuuj. \q1 \v 15 Ayic tze mojb'anq'ue e c'ab' d'ayin, tzex lesalvi, tzin b'at mican d'ayex. Vach'chom jantac tzeyutej e lesalvi, palta max vab'laj e lesal chi', yujto milumcham anima ex. \q1 \v 16 A ticnaic, iq'uequel juntzan̈ chucal chi' d'ayex, tzeyactancan e c'ulani, tzeyic'anel e b'a d'a scal. \q1 \v 17 C'ayb'ejec e b'a e c'ulan vach'il. A val tojolal tzeyac'och d'a e c'ool e c'ulani. Colvajan̈ec d'a eb' tz'ixtaji, vach' tzeyutej e b'oan yaj eb' unin man̈xa smam. Alec syaelal eb' ix ix chamnac yetb'eyum, xchi Jehová. \q1 \v 18 Syalanxi Jehová icha tic: Cotan̈ec, co b'oec yaj juntzan̈ tic. Vach'chom te chuclaj eyilji yuj e mul, palta ol ex in sacb'itejcan icha val q'uen sacb'acom. Vach'chom max yal yel e mul icha junoc c'apac q'uic'mutz'inac max el yuq'uem, palta ol ex in sacb'itejcan icha noc' sacsac lana. \q1 \v 19 Tato tze cha eyab'i, ol e lo sat masanil tas vach' tz'el d'a sat e luum tic. \q1 \v 20 Palta tato an̈eja' pit tzeyutej e b'a jun, ol ex cham yuj oval ol vac'cot d'ayex. A inton val Jehová in svala', xchi. \s1 A Jehová ol sacb'itan Jerusalén \q1 \v 21 Ex aj Jerusalén, a d'a pecataxo te tec'an ex. Palta axo ticnaic, ¿tas yuj icha junoc ix ajmul ix, ix ex ajcan d'a yol in sat? A d'a peca' chi', a tojolal tze b'eyb'alej, palta axo ticnaic, milumcham anima ex. \q1 \v 22 A d'a yalan̈taxo, icha yilji q'uen plata eyilji, axo ticnaic, icha smical q'ueen eyilji. A d'a yalan̈tax chi', icha vino te vach', ichex ta', axo ticnaic, icha a a' ix ex ajcani. \q1 \v 23 A eb' eyajalil, ix te pitb'iel eb', vach' yac'an eb' yed' eb' elc'um. Stzalaj eb' yed' q'uen tumin scha' d'a elc'altac. Snib'ej eb' to ay tas siaj d'a eb'. Maxtzac yal syaelal eb' meb'a' man̈xa smam eb' yed' eb' ix ix chamnac yetb'eyum. \q1 \v 24 Yuj chi', a in Jehová Yajal in d'a Smasanil, e Diosal in ex aj Israel, a in sval icha tic: C'ocb'ilxo chi'. A ex ajc'ol eyajoch d'ayin, ol in b'o yaj eyed'oc, ol in pac in b'a d'ayex. \q1 \v 25 Ol vac'och eyaelal, ol in n̈ustz'a masanil e paltail, ol vic'ancanel masanil e mul ayoch d'a eyib'an̈. \q1 \v 26 Ol vac'anxioch eb' juez te tojol spensar d'a e cal icha d'a pecatax chi' yed' eb' ac'um razón icha yajtaxon d'a sb'ab'elal. Yuj chi' ol yal eb' anima d'a jun chon̈ab' tic: A jun chon̈ab' te vach', te c'anab'ajum, xcham eb'. \q1 \v 27 Yuj in tojolal, ol in colcanel eb' cajan d'a Sion, aton eb' ol sna sb'a. \q1 \v 28 Palta axo eb' te pit, eb' sc'ulan chucal yed' eb' tzin paticaneli, ol satel eb'. \q1 \v 29 Icha chi' ol aj e q'uixvi, yujto ix laj ex och ejmelal d'a juntzan̈ comon dios d'a yichtac te' ji yed' d'a scaltac te' avb'en te'. \q1 \v 30 Icha val tz'aj sc'ajb'anel xil te' ji chi', icha pax yaj te' avb'en te' man̈xa n̈ab' tz'ec' d'a yib'an̈, icha val chi' ol ex ajcanoc. \q1 \v 31 A eb' te tec'an, icha val an̈ ac ol ajcan eb'. Axo yechel comon dios ix sb'o eb', icha namix c'ac' ol ajcanoc. Junn̈ej ol aj yoch sc'ac'al eb' yed' yechel chi', man̈xa mach ol yal smac'an tupoc, xchi Jehová. \c 2 \s1 Ol yac' Yajalil Jehová d'a slajvub' c'ual \r (Mi 4.1-3) \p \v 1 Aton juntzan̈ tic ix ch'oxji vil a in Isaías in yuninal in vin̈aj Amoz, yuj tas ol javoc d'a yib'an̈ Jerusalén yed' d'a juntzan̈xo chon̈ab' ay d'a yol smacb'en Judá. \q1 \v 2 A d'a slajvub' c'ual, a lum tzalan b'aj ay stemplo Jehová, ol chaan̈b'ocq'ue luum, ol ec' lum d'a yib'an̈ juntzan̈xo vitz ay d'a stz'eytac chi'. Masanil eb' anima d'a junjun chon̈ab', ol javoc eb' d'a luum. \q1 \v 3 Man̈ jantacoc eb' anima d'a junjun nación ol laj alan d'ay junjun icha tic: Cotan̈ec, con̈ q'ueec d'a sjolom lum vitz b'aj ay stemplo Jehová sDiosal vin̈aj Jacob yic tzon̈ sc'ayb'ej d'a sb'eyb'al, yic ol co b'eyb'alej sb'eyb'al chi', xcham eb'. Yujto a d'a Sion, aton Jerusalén, ol elta sc'ayb'ub'al Jehová, aton schecnab'il. \q1 \v 4 A Jehová chi' ol ch'olb'itan yaj masanil nación. Ol yac' lajvoc oval d'a scal eb'. Yuj chi' a q'uen yespada eb', asaronal ol ochcan q'ueen, axo q'uen slanza eb' ol ochcan d'a jochlab' trigoal. Man̈xo ol yac' oval eb'. Man̈xo ol sc'ayb'ej sb'a eb' yac'an oval. \s1 Ol javoc yaelal d'a yib'an̈ eb' syic'chaan̈ sb'a \q1 \v 5 A on̈ yin̈tilalon̈can vin̈aj Jacob tic, con̈ b'eyec ec' d'a saquilq'uinal Jehová. \q1 \v 6 Mamin Jehová, ix on̈ actej val can a on̈ a chon̈ab' Israel on̈ tic, a on̈ yin̈tilon̈can vin̈aj Jacob tic, yujto b'ud'jinaquel co chon̈ab' yuj eb' schuman yed' q'uen c'anal scot d'a stojolal b'aj sjavi c'u yed' eb' naumel lolonel icha syutej sb'a eb' filisteo. Sb'oan strato eb' yed' eb' ch'oc chon̈ab'il ay scomon dios. \q1 \v 7 A co chon̈ab', b'ud'jinaquel yuj q'uen oro yed' q'uen plata, maxtzac b'ischaj jantac co b'eyumal. Maxtzac b'ischaj jantac noc' chej yed' carruaje yic oval. \q1 \v 8 Palta b'ud'jinacpaxel co chon̈ab' yuj juntzan̈ yechel comon dios. Slaj yalan sb'a eb' anima d'a juntzan̈ yechel sb'o chi'. \q1 \v 9 Yuj chi' emnaquilxon̈ej ix on̈ ajcani. Mamin, man̈ ac' nivanc'olal eb' sc'ulan juntzan̈ chi'. \q1 \v 10 Ex vetchon̈ab', ochan̈ec d'a yoltac q'uen n̈aq'ueen, c'ub'ejequel e b'a d'a yoltac jul yuj e xivc'olal d'a yichan̈ Jehová, te ay smay yilji Jehová chi' yed' stziquiquial. \q1 \v 11 A eb' ac'umtac, ol em n̈ojan eb'. A eb' syic' val chaan̈ sb'a, ol ic'jocxicanem eb'. An̈ej Jehová ol ic'jocchaan̈ d'a jun c'ual chi'. \q1 \v 12 Yujto a Jehová Yajal d'a Smasanil, ay jun c'ual nab'ilxo yuuj, yic ol yac'ancot yoval sc'ol d'a yib'an̈ eb' syic' val chaan̈ sb'a, ol ic'joccanem eb' yuuj. \q1 \v 13 Masanil te' c'ute' chaan̈ steel d'a Líbano yed' masanil te' ji d'a Basán, ol satjoquel te' yuj Jehová. \q1 \v 14 Ol satanpaxel masanil lum nivac vitz yed' lum tzalquixtac chaan̈.\f 2.13-14 \fr 2:14 \ft A te' c'ute' yed' te' ji sb'inaj d'a tic, sch'oxcot eb' vin̈ yajal. Axo lum vitz yed' lum tzalquixtac, sch'oxcot juntzan̈ nación.\f* \q1 \v 15 Ol satjocpaxel masanil yed'tal eb' soldado chaan̈ yajq'ue yuuj yed' masanil smuroal chon̈ab' vach' yajochi. \q1 \v 16 Ol yac'ancanem masanil te' barco yic Tarsis d'a yich a' mar yed' masanil te' barco te vach' yilji. \q1 \v 17 A eb' syic' val chaan̈ sb'a, ol lajvoquel eb' d'a juneln̈ej. An̈ej Jehová ol ic'jocchaan̈ d'a jun c'ual chi'. \q1 \v 18 A Dios ol satanel masanil yechel juntzan̈ comon dios. \q1 \v 19 Ayic ol syamanoch yac'an ib'xoc yolyib'an̈q'uinal tic, ol laj xivq'ue eb' anima. Ol laj sc'ub'anel sb'a eb' d'a yoltac q'uen n̈aq'ueen yed' d'a yoltac jul. Ata' ol sc'ub'ejel sb'a eb' d'a yichan̈ Jehová, yujto te ay smay yed' jantac stziquiquial. \q1 \v 20 A d'a jun c'ual chi', a eb' anima, ol laj sjulcanb'at juntzan̈ yechel scomon diosal eb' b'aj ay noc' ch'oov yed' b'aj ay noc' sotz', aton juntzan̈ b'ob'il yuj eb' d'a q'uen plata yed' d'a q'uen oro b'aj ix laj yal sb'a. \q1 \v 21 Ayic ol syamanoch Jehová chi' yac'an ib'xoc yolyib'an̈q'uinal tic, ol laj sc'ub'ejel sb'a eb' anima d'a yoltac q'uen n̈aq'ueen yed' d'a yoltac sjatelal q'uen nivac tenam, yujto ol xiv eb' d'a yichan̈, yujto te ay smay yilji yed' jantac stziquiquial. \q1 \v 22 Actejec eyac'anoch eb' quetanimail yipoc e c'ool, yujto a on̈ anima on̈ tic, chamel b'a anima caji, junn̈ej rato tz'el jab' quic' tic. \c 3 \s1 A syaelal Jerusalén yed' smacb'en Judá \p \v 1 A ticnaic a Jehová Yajal d'a Smasanil, ol yic'canel masanil tas tz'ab'laji yed' masanil tas tz'uc'ji d'a Jerusalén tic yed' d'a Judá. Ol yic'anpaxel masanil eb' yipc'olal yaj yuuj: \q1 \v 2 Aton eb' vin̈ yajalil eb' soldado, eb' vin̈ juez, eb' schecab' Dios, eb' ajchum, eb' yichamtac vinaquil chon̈ab', \q1 \v 3 eb' yajal yaj d'a 50 eb' soldado, eb' nivac yelc'ochi, eb' ac'um razón, eb' tzuji yuuj yed' eb' ajb'aal. \q1 \v 4 Axo eb' quelemtac unin ol och eyajaliloc yuj Jehová chi', axo eb' ol ex ac'an mandar. \q1 \v 5 Axo eb' anima, ol q'ue b'uynaj eb' yac'an oval, ol laj yac' oval eb' yed' eb' ay d'a spatic schiquin spat. A eb' vin̈ quelemtac, ol spatiquejel eb' ichamtac vinac eb' vin̈. Axo eb' comon anima, ol spatiquejel eb' ay yopisio eb'. \q1 \v 6 A d'a jun tiempoal chi', ol yal junoc mach d'a junoc ayto yuj sb'a yed' smam icha tic: A ach tic, te ay a pichul, ac' yajalil d'a jun chon̈ab' mac'b'ilem vecnaj tic, xchama. \q1 \v 7 Axo jun vin̈ chi', ol xivb'at vin̈, ol yalan vin̈ icha tic: Max yal in chaanoch jun opisio tic d'a vib'an̈, yujto malaj tas tzin va d'a in pat, malaj pax in pichul vach' vac'anochi, man̈ eyac'och jun opisio chi' d'a vib'an̈, xcham vin̈. \q1 \v 8 Van yem lan̈naj Jerusalén, axo Judá toxo ix lajviemi, yujto a tas syal eb' anima yed' tastac sc'ulej eb', a chi' tz'och ajc'olal d'a Jehová Dios, spitejpax sb'a eb' d'ay. \q1 \v 9 Scheclajpaxel d'a sat eb' to lajan smul eb' icha eb' aj Sodoma, max sc'ub'ejel jab'oc eb'. Ob'iltac eb'. Munil val a eb' tz'ic'ancot d'a yib'an̈. \q1 \v 10 Alec d'a eb' anima vach' sb'eyb'al to vach' ol elc'och eb', yujto ol tzalaj eb' yilanoch svach'il spac tas sc'ulej chi'. \q1 \v 11 Ob'iltac val eb' anima chuc spensar, te chuc ol elc'och eb', yujto a tas sc'ulej eb', a chi' ol ac'joc spacoc d'a eb'. \q1 \v 12 A eb' quelemtac tz'ixtanel in chon̈ab' tic, axo eb' ix ix tz'ac'an yajalil d'ay. Ex in chon̈ab', a eb' tzex cuchb'an chi', a eb' tzex ac'an musansatil, tzex yic'anb'at eb' d'a b'eyb'al man̈ vach'oc. \q1 \v 13 A Jehová ayec' d'a sdespacho, yic sch'olb'itan eb' schon̈ab', syac'an syaelal eb'. \q1 \v 14 Ol ch'olb'itaj eb' yajal chon̈ab' yed' eb' ichamtac vinac yuj Jehová. Ol yalan d'a eb' icha tic: A ex tic, ix e satel vavb'en uva, aton in chon̈ab'. Ix eyelq'uej tas ay d'a eb' meb'a', ix e molb'an eyelc'al chi' d'a yol e pat. \q1 \v 15 ¿Tas eyalan eyic eyixtan in chon̈ab' tic? Tzeyixtej eb' meb'a', man̈xo animaoc tzeyutej eb', xchi Jehová Yajal d'a Smasanil. \s1 Yaelal ol cot d'a yib'an̈ eb' ix aj Jerusalén \q1 \v 16 An̈ejtona' syalanpax Jehová icha tic: A eb' ix aj Sion, syic' val chaan̈ sb'a eb' ix, syum tic, syum tic sat eb' ix, sch'um tic, sch'um tic sb'a eb' ix, ayic sb'ey eb' ix. Max q'uixvi jab'oc eb' ix, toxon̈ej stzin̈iljub' q'uen q'ueen ayoch d'a yoc eb' ix ayic sb'ey eb' ix chi'. \v 17 Yuj chi', ol vaq'uel b'ulnaj xil sjolom eb' ix yuj yab'il, ol vac' checlaj sq'uixvelal eb' ix, xchi Jehová chi'. \q1 \v 18 A d'a jun c'u chi', a Jehová ol ic'anel masanil tastac ayoch yelvanub'oc snivanil eb' ix aj Jerusalén chi': Aton ayoch d'a yoc eb' ix, d'a sjolom eb' ix, d'a sjaj eb' ix, \q1 \v 19 d'a sjaj sc'ab' eb' ix yed' c'apac spichul sat eb' ix. \q1 \v 20 Ol yic'anpaxel spichul sjolom eb' ix, stzec'ul eb' ix, sperfume eb' ix, yuchiquin eb' ix, \q1 \v 21 scolc'ab' eb' ix, sq'uenal sn̈i' eb' ix, \q1 \v 22 c'apac spichul eb' ix te vach', jantac sc'apac eb' ix, sjucan pichul eb' ix, syunetac pa eb' ix, \q1 \v 23 q'uen snen eb' ix, sc'apac eb' ix te jay, c'apac tziquiqui yed' stzec'ul sjolom eb' ix. \q1 \v 24 A sperfume eb' ix te vach' sjab', a tas te chuc sjab' ol och sq'uexuloc. Axo ch'an̈ lasu ol och sq'uexuloc stzec'ul eb' ix, axo xil sjolom eb' ix te vach' yaj d'a yalan̈taxo, ol el b'ulnajoc. A pichul ya sva'i, a ol yac'och eb' ix sq'uexuloc pichul te vach' yilji. A sat eb' ix te vach' yilji, jech'tac ol ajcanoc. \q1 \v 25 A eb' vin̈ yetb'eyum eb' ix te tec'an, ol miljoccham eb' vin̈ d'a scal oval. \q1 \v 26 Axo masanil eb' aj Jerusalén, ol oc' eb' yuj cusc'olal, yujto ol can tz'inan schon̈ab' eb' chi'. \c 4 \p \v 1 A d'a jun tiempoal chi', jayvan̈xon̈ej eb' vin̈ vinac ol canoc, yuj chi' ol yal ucvan̈oc eb' ix ix d'a junoc vin̈ vinac icha tic: Comonoc tz'el d'a a c'ool tzon̈ och etb'eyumoc, munil ol co say tas ol co va yed' co pichul, an̈ejto tzon̈ och etb'eyumoc yic man̈xa co q'uixvelal b'aj malaj quetb'eyum, xcham eb' ix. \s1 Ol b'oxoc yaj Jerusalén \q1 \v 2 A d'a jun tiempoal chi', a Jehová ol ac'an checlaj jun mach d'a scal yin̈tilalcan vin̈aj rey David, icha svol junoc te te'. Te vach' yilji, te nivan yelc'ochi. Axo eb' aytocan d'a Israel chi', ol tzalajxoc eb' ayic ol yilan eb' yelul sat tas syavej d'a sat sluum chi'. \q1 \v 3 A jayvan̈xo eb' aycan d'a Jerusalén chi', aton Sion, aton eb' tz'ib'ab'il sb'i to scan ta', ol aljoc d'a eb' to yicn̈ej Jehová yaj eb'. \q1 \v 4 A d'a jun tiempoal chi', a Jehová ol ch'olb'itan yaj eb' aj Jerusalén chi' yed' spoder. Ol ic'jocpaxel schucal eb' yed' smul eb' yuj anima ix smilchamoc. \q1 \v 5 A d'a c'ualil ol yac'och jun q'uic' asun Jehová d'a yib'an̈ masanil smacb'en lum vitzal Sion chi' yed' d'a yib'an̈ masanil eb' anima molanec' ta'. Axo d'ac'valil, ay jun nivac c'ac' tz'ac'an saquilq'uinal d'a eb', yujto a stziquiquial Dios chi' ayec' d'a yib'an̈ eb' anima chi' smasanil. \q1 \v 6 Aton jun chi' scolan eb', yujto syac' svevenal d'a c'ualil, yic malaj c'ac', an̈eja' scolanpax eb', yic max cot n̈ab' d'a yib'an̈ eb' yed' ic' n̈ab'. \c 5 \s1 A sb'ital te' avb'en uva \p \v 1 A ticnaic, ol in b'itej sb'ital jun vin̈ vamigo te vach' yed' jun yavb'en uva. A vin̈ vamigo chi', ay jun yavb'en uva vin̈ d'a jun sluum te yax sat d'a jun tzalan. \q1 \v 2 Ix sd'ocq'ue vaan jun slum vin̈ chi', ix sic'anel q'uen q'ueen vin̈ d'a sat luum, ix sb'oanoch smacte'al lum vin̈, axo te' uva te vach' ix yavej vin̈ d'a luum. Ix sb'oq'ue jun yed'tal eb' stan̈van juntzan̈ avb'en chi' vin̈, chaan̈ ix ajq'uei. Ix sb'oanpax jun lugar vin̈ b'aj stec'jiel yal te' uva chi'. A snaan vin̈ to te' vach' sat te' uva chi' ol yac'a', axo ix aji, te paj te' sat ix yac' chi'. \q1 \v 3 Yuj chi' ix yalan vin̈ icha tic: A ticnaic ex aj Jerusalén yed' ex aj Judá: Alec d'ayin mach ay spaltail, ¿tom a in, mato a jun vavb'en tic? \q1 \v 4 ¿Tom man̈ tz'acanoc ix vutej te' in b'oani? ¿Aytom maj nachaj vuj tas tz'aj te' yavchaji? Ix in tan̈vej yac'an sat te' vach', axo ix aji, paj sat te' ix yac'a'. \q1 \v 5 Axo ticnaic jun, ol val d'ayex tas ol vutej in munlajel tic: Ol viq'uel smacte'al te' chi' yic ol satel te'. Ol jacvoquel smacte'al te' chi', yic vach' ol tec'joquem te' yuj noc' noc'. \q1 \v 6 Ol vactejcan te' ichn̈ej ta'. Man̈xa mach ol aq'uenan te', man̈xa mach ol ic'anel te' schuclajil. Ol q'uib' an̈ an̈c'ultac ay sq'uixal d'a scal te'. Ol valan d'a asun to maxtzac yac'cot sn̈ab'il d'a yib'an̈ jun avb'en chi', xchi vin̈ aj avb'en chi'. \q1 \v 7 Ichaton chi' yaj eb' yin̈tilal Israel yed' eb' aj Judá. Icha yavb'en Jehová Yajal d'a Smasanil, icha chi' yaj eb'. A Jehová chi', ix stan̈vej to vach' syutej sb'a eb' d'a sc'ayb'ub'al, palta axo ix aji, a milojcham anima ix yac' eb'. Snib'ej val Jehová chi' to tojol syutej sb'a eb', axo tz'aji, tz'el yav anima yixtaj yuj eb'. \s1 Syaelal eb' chuc \q1 \v 8 Ob'iltac eb' tzijtum spat ix smana', nivan pax lum sluum eb' ix smaccani. Man̈xa jab'oc tas ix yactejcan eb' d'a juntzan̈xo eb'. Axon̈ej eb' snib'ej tz'aj d'a sat lum d'a jun chon̈ab' tic. \q1 \v 9 A Jehová Yajal d'a Smasanil, a ix alan d'ayin icha tic: A juntzan̈ nivac pat te vach' yilji chi', ol sateloc vach'chom te vach' yilji, man̈xalaj mach ol cajnaj d'ay. \q1 \v 10 A d'a junoc 90 ch'an̈il uva avab'il, an̈ej oye' galón yal sat uva chi' ol elta. Axo d'a junoc vaque' quintal in̈at tz'avchaji, an̈ej vac almul ol elta. \q1 \v 11 Ob'iltac eb' spet q'ue vaan d'a q'uin̈ib'alil syamanxioch uq'uel an̈ eb', ste q'ue an̈ d'a sjolom eb', scanxon̈ej eb' ta' tz'ec' ac'val. \q1 \v 12 A b'aj tz'och nivac vael tz'uc'vi an̈ eb', ata' ayoch juntzan̈ yamc'ab' yic b'it: Aton te' arpa, te' violín, q'uen pandereta yed' te' flauta. Axo tas van snaan Jehová d'a yib'an̈ eb', max yac'laj pensar eb' yuuj. \q1 \v 13 Yujto malaj sgana in chon̈ab' tic snachajel yuuj, yuj chi' ol ic'chajb'at d'a juntzan̈xo ch'oc nacional. Masanil eb' anima tic yed' eb' yajalil eb', ol cham eb' yuj vejel yed' taquin̈tial. \q1 \v 14 Yuj chi', icha val to ol sjac sti' chamel yic ol sb'uc'anb'at eb' anima chi' yed' eb' yajalil eb' d'a Jerusalén tic, aton eb' anima scomon el yav tz'eq'ui. \q1 \v 15 Ol ic'joccanem eb' anima syic'chaan̈ sb'a, emnaquilal ol ajcan eb'. \q1 \v 16 Axo Jehová Yajal d'a Smasanil, ol yac' checlajoc to te nivan yelc'ochi ayic ol sch'olb'itan masanil tas. A Dios chi' yelxo te vach', ol sch'oxeli to te tojol spensar. \q1 \v 17 A d'a juntzan̈ chon̈ab' ix laj em lan̈naj chi', ata' ol laj va noc' calnel yed' noc' chiva. \q1 \v 18 Ob'iltac ex mach ex max eyactej e c'ulan chucal chi', malaj yalan tas tze c'ulej chi'. Ichato n̈erb'il chucal chi' eyuuj, icha sn̈erchaj junoc carreta tzec'b'iloch d'a tas sn̈eran chi'. \q1 \v 19 Tzeyalan icha tic: A co Diosal a on̈ israel on̈ tic, aton Dios Axon̈ej, comonoc syala' sc'ulan tas nab'il yuj chi' d'a quib'an̈, yic ayman̈ quilani tas tzon̈ aji, xe chi. \q1 \v 20 Ob'iltac ex tzeyal chucal vach'ilal, axo vach'il chi', a tzeyal chucal. A saquilq'uinal tzeyal q'uic'alq'uinalil, axo q'uic'alq'uinal chi' tzeyal saquilq'uinalil. A tas c'a', chi' eyalani, axo tas chi', c'a' eyalani. \q1 \v 21 Ob'iltac ex tzeyaloch e b'a jelanil, te vach' e pensar e naani. \q1 \v 22 Ob'iltac ex te jelan eyuc'an an̈, jelan e calan an̈ an̈ chi'. \q1 \v 23 A ex tic yuj q'uen tumin tzeyala' to malaj smul eb' tz'och smul, axo eb' malaj smul chi', max eyal-laj syaelal eb'. \q1 \v 24 Yuj chi', icha val tz'aj stz'ab'at an̈ ac yuj te' c'ac', icha stz'ab'at te' xiltac te' taquin̈, icha chi' ol aj e lajvieli. Icha tz'aj te te' stacjieli yujto c'aeltacxo sch'an̈al yib' te', toxon̈ej tz'el b'ulnaj xumaquil te', tz'ochcan pococal, icha chi' ol ex ajoc, yujto ix e chaccanel sc'ayb'ub'al Jehová Yajal d'a Smasanil. Ix e patiquejpaxel schecnab'il co Diosal Axon̈ej. \q1 \v 25 Yuj chi' scot val yoval sc'ol d'a eyib'an̈, ol yac'anoch eyaelal. A lum nivac vitz, ol ib'xoc luum, toxon̈ej teltumb'a ol ex ajcan e cham d'a yoltac calle. Man̈ yujoc chi' ol och vaan yoval sc'ol Jehová chi', palta to ol yac'n̈ej eyaelal chi'. \q1 \v 26 Ol yic'chaan̈ jun bandera Jehová chi' yil juntzan̈xo chon̈ab' najat ay. Ol xub'anb'at d'a eb' cajan b'aj slajvic'och lum luum tic, axo scot lemnaj eb' chi'. \q1 \v 27 Malaj junoc eb' soldado d'a scal eb' chi' c'unb'inac, mato ay svayan̈. Malaj pax eb' choyan yajoch stzec'ul, ma d'in̈chimtac sch'an̈al sxan̈ab'. \q1 \v 28 A yol sjul-lab' eb', te jay sn̈i', tzatz yaj ste'al sjul-lab' eb' chi'. A yech noc' schej eb', icha val q'uen q'ueen te tzatz, axo scarruaje eb', jelan sb'ey icha chacxuxum ic'. \q1 \v 29 Ayic tz'el yav eb', icha val yel yav noc' choj ayic sayan schib'ej noc'. Syic'anb'at noc' b'aj ay, man̈xalaj mach syal yic'anec' d'a noc'. \q1 \v 30 Ayic ol cot eb' anima d'a juntzan̈ chon̈ab' chi', aton d'a jun c'u chequel yaj chi', ol el yav eb' sjavi d'a spatic co chon̈ab' tic, icha val sc'an̈ a' mar. A mach ol ilancotoc, ol yil eyaelal chi' eb'. Ichato q'uic'q'uinal yaji, ol tup saquilq'uinal yuj asun. \c 6 \s1 Avtab'il vin̈aj Isaías yuj Dios \p \v 1 A d'a jun ab'il ayic ix cham vin̈aj rey Uzías, ata' ix vil Dios Cajal, c'ojanem d'a sc'ojnub' te chaan̈ yajq'uei. B'ud'an yol stemplo yuj stitac spichul. \v 2 A d'a yib'an̈q'uei, ay juntzan̈ ángel icha c'ac' yilji scuch serafín, vaque' sc'axil junjun eb'. Chab' sc'axil eb' chi' smusan sat, axo chab'xo smusan yichan̈ eb', axo yed' chab'xo sjen̈vi eb'. \v 3 Syalan eb' d'ay junjun icha tic: \q1 A Jehová Axon̈ej val, aton Yajal d'a Smasanil. Chequeln̈ej stziquiquial d'a masanil yolyib'an̈q'uinal tic, xchi eb'. \p \v 4 Ayic ix och jun av chi', ix ib'xiq'ue spuertail templo chi', ix b'ud'jiel yool chi' yuj tab'. \v 5 Ix valan icha tic: Ay... ob'iltac in, ol in chamoc, yujto ix vil Jehová, aton Rey d'a Smasanil. A in xo pax tic, an̈ej chucal svala', cajan in paxec' d'a scal eb' anima chucn̈ej sloloni, xin chi. \p \v 6 Axo d'a jun rato chi', ay jun d'a scal eb' ángel chi' ix cot jen̈en̈oc d'ayin. Yed'nac jun tenaza b'aj ix yic'cot tzac'ac' d'a yib'an̈ altar. \v 7 Ix squilanec' d'a in ti', ix yalan d'ayin icha tic: \q1 A jun tzac'ac' ix in quilec' d'a a ti' tic, a' ix ic'ancanel a mul ticnaic, ix ac'ji nivanc'olal a mul, xchi. \p \v 8 Ix lajvi chi' ix yalan Jehová chi' icha tic: \q1 ¿Mach junoc ol in checb'ati? ¿Mach val junoc ol och co checab'oc? xchi. \p Yuj chi' ix in tac'vi d'ay: \q1 Ina in tic Mamin, chequinb'ati, xin chi. \p \v 9 Ix yalan d'ayin: \q1 Ixic, b'at al d'a juntzan̈ anima chi' icha tic: Val yel ol eyab'n̈ej, palta man̈ ol nachajel-laj eyuuj. Ol eyiln̈ej, palta man̈ ol nachajpaxel-laj eyuuj, xa chi d'a eb'. \q1 \v 10 Ac' somchaj spensar juntzan̈ anima chi', mac schiquin eb', tza macan sat eb' yic max yil eb', yic max yab'pax eb', yic max nachajpaxel yuj eb', yic vach' max meltzajxi eb' d'ayin yic tzin colan eb', xchi d'ayin. \p \v 11 Ix in c'anb'an d'ay icha tic: \q1 Mamin, ¿jantac tiempo ol valel jun tic? xin chi. \p Ix yalan d'ayin: \q1 Ol aln̈ej jun tic masanto ol lajvoquem juntzan̈ chon̈ab', man̈xa mach ol can cajan d'ay. Man̈xa junoc pat ol can anima d'a yool, ol can tz'inan luum. \q1 \v 12 A in Jehová in tic ol vac'b'at juntzan̈ anima tic d'a junxo chon̈ab', yic ol can val tz'inan schon̈ab' eb' tic. \q1 \v 13 Tato ayto jayvan̈ocxo anima olto can d'a yol chon̈ab' tic, smac'chajpaxem lan̈naj jun chon̈ab' chi'. Icha yic sch'acjiel junoc te' ji, ma junoc te' mach', axon̈ej te' yib' scani, icha chi' ol aj in chon̈ab' tic. (Palta syal svolanxi te' yib' chi'. Icha chi' ol aj yin̈tilal jayvan̈ocxo eb' in chon̈ab' sic'b'ilel vuuj), xchi Jehová. \c 7 \s1 Sb'ab'el lolonel vin̈aj Isaías d'a vin̈aj Acaz \p \v 1 Ayic ayoch vin̈aj Acaz yuninal vin̈aj Jotam yixchiquin vin̈aj Uzías reyal d'a Judá, ix javi vin̈aj Rezín sreyal Siria yed' vin̈aj Peka yuninal vin̈aj Remalías sreyal Israel yac' oval d'a Jerusalén, yic syic'anec' eb' vin̈ yalani, palta maj yal-laj yuj eb' vin̈. \v 2 A d'a jun tiempoal chi' ix ul alchaj d'a vin̈aj rey Acaz chi' yed' eb' vin̈ ayoch yopisio yed' vin̈ icha tic: A eb' aj Siria, junn̈ej ix yutej sb'a eb' yed' eb' aj Israel, van sjavi eb' yac' oval, xchi. Yuj chi' ix ib'xiq'ue vin̈ rey yed' eb' anima chi' yuj xivelal, icha val yib'xi te te' yuj ic', icha chi' sluclon eb'. \p \v 3 Yuj chi' ix yal Jehová d'ayin Isaías in tic icha tic: Ixic, ic'b'at vin̈ uninal aj Sear-jasub ed'oc. Ol a chalaj a b'a yed' vin̈aj Acaz chi' b'aj tz'el yoc a a' ay d'a jun tanque d'a yib'an̈ b'e, b'aj sjuc'chaj c'apac c'apac.\f 7.3 \fr 7:3 \ft Sear-jasub syalelc'ochi “Ay juntzan̈ eb' ol meltzajoc”.\f* \v 4 Tzalan d'a vin̈ icha tic: \q1 Tzil val a b'a, palta man̈ ach xivoc, man̈ a comon xib'tej a b'a. Man̈ ach xiv yuj vin̈aj Rezín yed' eb' aj Siria chi' yed' pax vin̈ yuninal vin̈aj Remalías chi', yujto scot val yoval eb' d'ayach icha chab'oc te' cuxc'ac' ay stab'il. \q1 \v 5 A eb' aj Siria yed' eb' aj Efraín yed' vin̈ yuninal vin̈aj Remalías chi', te chuc tas van snaan eb' d'a a patic. Syalan eb' vin̈ icha tic: \q1 \v 6 Coyec, b'at co maquec ec' Judá, co xib'tej eb' anima chi', squican jun chon̈ab' chi', axo vin̈ yuninal vin̈aj Tabeel scac'canoch reyal ta', xchi eb' vin̈. \q1 \v 7 Palta a in Jehová in sval icha tic: Malaj b'aq'uin̈ ol elc'och jun tas sna eb' vin̈ chi'. \q1 \v 8-9 Yujto a Damasco, a nivan chon̈ab' yaj d'a Siria chi', axo vin̈aj Rezín chi' ayoch sreyaloc. Axo Samaria, a nivan chon̈ab' yaj d'a Efraín chi', axo vin̈ yuninal vin̈aj Remalías chi' ayoch sreyaloc. Palta yic val 65 ab'il ticnaic, ol lajvoquem eb' aj Efraín chi', man̈xo chon̈ab'oc ol aj eb'. Tato a ex pax tic man̈ ol in eyac' val och d'a e c'ol sic'lab'il, man̈ ol cann̈ej e chon̈ab' tic, xchi Jehová chi'. \s1 A yab'ixal jun unin scuch Emanuel \p \v 10 Ix yalanxi Jehová d'ayin Isaías in tic to sval d'a vin̈aj Acaz icha tic: \v 11 C'an il junoc tas d'a Jehová co Diosal. Syal sch'oxan il junoc tas satub'tac yilji, vach'chom ato d'a sjulal yich lum luum tic, mato ato d'a yib'an̈ satchaan̈, xin chi d'a vin̈. \p \v 12 Ix tac'vi vin̈aj Acaz chi': Maay, a in tic max yal vac'an proval Jehová yic tzin c'an vil junoc tas satub'tac d'ay, xchi vin̈. \p \v 13 Yuj chi' ix valan icha tic: \q1 Ex yin̈tilalcan vin̈aj rey David, ab'ec tas ol vala': A e naani to malaj yelc'och e tzuntzan eb' anima. ¿Tom tze nib'ej tze tzuntzejpax co Diosal icha tzeyutej eb' chi'? \q1 \v 14 A val lac'an Jehová ol ch'oxan junoc tas satub'tac d'ayex: A jun ix cob'es tic ol pitzvococh jun unin d'a spatic ix, ol aljoc jun svinac unin ix, Emanuel ol yac' ix sb'iej.\f 7.14 \fr 7:14 \ft Emanuel syalelc'ochi “Ayec' Dios qued'oc”.\f* \q1 \v 15 Ayic ayxo spensar jun unin chi', ol slo queso, ol yab'lanpax noc' yal chab' yed' eb' yetchon̈ab', yujto ayec' eb' d'a scal meb'ail. \q1 \v 16 Ayic mantalaj spensar jun unin chi', a chab' schon̈ab' chavan̈ eb' rey b'aj tzach xiv tic, ol can tz'inan. \q1 \v 17 A Jehová ol ac'ancot jun yaelal d'a ib'an̈, yed' d'a yib'an̈ a chon̈ab' yed' d'a yib'an̈ eb' yin̈tilalcan vin̈aj David. A jun tic manta b'aj ix uji yictax ix yic'anel sb'a Efraín d'a Judá. (Aton vin̈ sreyal Asiria ol ac'anoch jun yaelal chi'.) \q1 \v 18 A d'a jun tiempoal chi', a Jehová ol ac'ancot eb' soldado cajan d'a snajatil a a' sb'ey d'a Egipto, ol javoc somnaj eb' icha noc' nivac us, ol ja pax eb' aj Asiria icha noc' noc'al chab'. \q1 \v 19 Ol laj aj eb' d'a lum nivac yoltac opan, d'a yoltac q'uen n̈aq'ueen, d'a scal lum vayumtac, d'a caltac q'uiix yed' b'ajtac syuc' a' noc' vacax. \q1 \v 20 A d'a jun tiempoal chi', icha junoc q'uen joxlab' jolom, icha chi' ol yutoc Jehová smajnan vin̈ sreyal Asiria, vin̈ cajan d'a sc'axepalb'at a' nivan Éufrates. Ol ja vin̈ yic'b'at masanil tastac ay d'ayex, ichato ol sjoxel xil e jolom vin̈, xil e ti' yed' xil e nivanil. \p \v 21 A d'a jun tiempoal chi', yaln̈ej mach ol smol junoc snun vacax, ma chavan̈oc snun calnel, \v 22 ol yac' sobre yal yim noc' d'ay, ol sb'oan noc' queso eb'. Yaln̈ej mach ol colchaj d'a scal oval chi', ol slo noc' queso chi' eb', ol yuc'an noc' yal chab' eb'. \p \v 23 A d'a junoc lum luum b'aj avab'il mil ib'oc te' uva, mil tumin plata stojol d'a pecataxo, axo ol ajoc, ol satem juntzan̈ avb'en chi'. Ol q'uib'xoc q'ue ste'al luum, caltac q'uiix ol ajxoc luum. \v 24 Axon̈ej eb' pechum noc' ol ec' yed' sjul-lab' ta', yujto ol ochcan lum vayumtaquil yed' caltac q'uiixal. \v 25 A lum tzalquixtac sd'ocji yed' q'uen asaron d'a yalan̈taxo, vayumtac, caltac q'uiix ol ajcan luum. Man̈xalaj mach ol yal yavan tas d'a luum, axon̈ej noc' vacax yed' noc' calnel ol va d'a sat luum. \c 8 \s1 A sb'i jun yuninal vin̈aj Isaías \p \v 1 Ix yalanxi Jehová d'ayin icha tic: Say junoc tas nivan yaj chec'an b'aj ol a tz'ib'ejem Maher-salal-hasbaz. Nivac ol utej a tz'ib'anemi.\f 8.1 \fr 8:1 \ft Maher-salal-hasbaz syalelc'ochi “Toxo val ol ic'jocb'at masanil tas yed' eb' anima d'a ch'oc nacional”.\f* \v 2 Slajvi chi' tzac'ancanoch vin̈aj sacerdote Urías yed' vin̈aj Zacarías yuninal vin̈aj Jeberequías testigoal, to yel a ach tza tz'ib'ej jun chi', xchi d'ayin. \p \v 3 Ix lajvi chi', ix in vay yed' ix vetb'eyum, aton ix schecab' Dios, ix scuchancanoch yune' ix. Axo yic ix alji jun unin chi', ix yalan Jehová d'ayin icha tic: A vin̈ unin tic, Maher-salal-hasbaz ol ac' sb'iej vin̈, xchi. \v 4 Ayic manto yal yalan mamin, nunin vin̈ unin chi', ol ic'jocb'at masanil sb'eyumal chon̈ab' Damasco yed' chon̈ab' Samaria yuj vin̈ sreyal Asiria, xchi Jehová chi'. \v 5 Ix yalanxi d'ayin icha tic: \q1 \v 6 Yujto xiv juntzan̈ anima tic d'a vin̈aj Rezín yed' d'a vin̈ yuninal vin̈aj Remalías, tzin spatiquejel eb' a in icha a a' ay d'a Siloé vaji, a' malalin̈ej sb'eyi. \q1 \v 7-8 A inxo ichato ol vac'cot chulnaj a' nivan Éufrates tz'el d'a stitac smelemal d'a yib'an̈ eb', ol javoc sib'naj a' d'a Judá tic, ol b'ud'joquel masanil sat lum yuj a'. Ol q'uec'och sjulal a' d'a sjaj eb' anima tic. (Syalelc'ochi aton vin̈ sreyal Asiria yed' masanil soldado). Icha chi' ol yutoc vin̈ smacanec' lum a luum ach Emanuel, icha junoc noc' noc' tz'el jen̈an sc'axil, nivan smaca', icha chi' ol yutoc lum a luum chi' vin̈, xchi Jehová. \q1 \v 9 Ex nivac chon̈ab', molb'ejec e b'a tzex cot eyac' oval, palta ol ex sateloc. Ex nivac chon̈ab' te najat ay, ab'ec val, nab'an̈ej tzeyic'cot eyamc'ab' yic oval, ol ex satjocn̈ejeloc. \q1 \v 10 Ol eyal-laj eyab' tas ol e c'ulej, palta man̈ ol schalaj sb'a eyalani. Ol och d'a stzolal tas ol e c'ulej, palta man̈ ol elc'ochoc, yujto a Dios ayn̈ej ec' qued'oc. \s1 An̈ej d'a Dios b'aj tzon̈ xivi \p \v 11 A Jehová yed' val yip ix och yub'yub' d'ayin, ix yalani: Man̈ a b'eyb'alej sb'eyb'al juntzan̈ anima tic. \v 12 Man̈ a mol alej yed' eb' sc'anan scolval junocxo mach. Man̈ a xib'tej a b'a yuj b'aj xiv eb' anima tic. \v 13 A in Jehová in Yajal in d'a Smasanil, A inn̈ejocab' d'a yol a sat, an̈ej d'ayin tzach xivi. Ayocab' velc'och d'a yol a sat. \v 14 A in ol in och a cajnub'oc b'aj syal a colan a b'a. Palta a d'a eb' aj Israel yed' eb' aj Judá, icha val q'uen q'ueen b'aj sloc sb'a yoc eb' anima, icha chi' vaji. Yuj chi' ol yamchajelta eb' aj Jerusalén tic. \v 15 Tzijtum eb' ol stenoch yoc, ol telvoc eb', ol cham eb', ol can eb' d'a yaal, ol yamchaj eb', xchi Jehová d'ayin. \s1 Ix sc'ayb'ej eb' sc'ayb'um vin̈aj Isaías \p \v 16 Ex in c'ayb'um, siq'ueccan in c'ayb'ub'al tic d'a e pensar, malajocab' b'aq'uin̈ sb'at satc'olal eyuuj. \q1 \v 17 Vach'chom sc'ub'ejel sb'a Jehová d'ayon̈ a on̈ yin̈tilal on̈ vin̈aj Jacob tic, palta svac'och in c'ol d'ay, an̈ej ayoch yipoc in c'ool. \q1 \v 18 A in tic yed' eb' vuninal ix yac' Jehová, ch'oxnab'il vaj yed' eb' d'a scal eb' quetisraelal, yujto icha chi' ix in yutej Jehová Yajal d'a Smasanil, aton cajanec' d'a tzalan Sion. \q1 \v 19 Ol laj yal eb' anima d'ayex icha tic: C'anb'ejec e b'a d'a eb' vin̈ syal yuuj yed' d'a eb' sc'uman spixan eb' chamnac, aton eb' snumnoni yed' eb' sajsoni. ¿Tas yuj man̈oc d'a eb' co diosal sco c'anb'ej co b'a? ¿Tas yuj man̈oc d'a eb' co chamnac sco c'anb'ej co b'a yic scolvaj eb' d'ayon̈ pitzan on̈ tic? xcham eb'. \q1 \v 20 Tzeyil val tas syal schecnab'il Dios yed' sc'ayb'ub'al. Tato a eb' tzex c'ayb'an max alan icha syal slolonel Dios chi', man̈ pensaril tas syal eb' chi'. \q1 \v 21 A eb' anima tic, ol b'at tic ol b'at tic eb' yuj vejel. Yuj val vejel chi', ol ovaj val eb'. Ol b'uchvaj eb' d'a sreyal yed' d'a sDiosal. Olto q'ue q'uelan eb' d'a satchaan̈, \q1 \v 22 ol em q'uelan eb' d'a sat luum, palta axon̈ej cusc'olal ol scha eb' yed' yaelal icha q'uic'alq'uinal. Ol can eb' d'a scal q'uic'alq'uinal chi', man̈xo ol yal scolan sb'a eb'. \c 9 \s1 Yaljub'al Yajalil junc'olal \p \v 1 Palta man̈ masaniloc tiempo ol can eb' tz'ixtaj chi' d'a scal cusc'olal. Vach'chom emnaquil ix ajcan lum Galilea yuj Dios, palta ol ic'jocxichaan̈ luum, aton lum ay d'a yol yic Zabulón yed' d'a yol yic Neftalí, lum ay d'a stitac a' Jordán yed' d'a stitac a' mar, lum ay d'a slac'anil lum yic eb' man̈ israeloc. \q1 \v 2 A eb' anima cajan chi' ta', ayec' eb' d'a cal q'uic'alq'uinal, palta ol yil jun nivan saquilq'uinal eb'. Ol c'och copnaj jun saquilq'uinal d'a eb' ay d'a cal q'uic'alq'uinal chi'. \q1 \v 3 Mamin, a ach ix ac'xi q'uib' co b'isul d'a co chon̈ab' tic, ix ac'anxipax co nivan tzalajc'olal. Tzon̈ tzalaj co masanil d'a ichan̈, icha tzon̈ tzalaji ayic sco molan sat cavb'en, icha stzalaj eb' soldado ayic spojanec' jantac b'eyumal syic' eb' d'a oval. \q1 \v 4 Yujto a ach ix a satel jun nación, aton jun ic'annac on̈ b'at d'a ch'oc nacional, aton b'aj ix ac'jioch co yaelal. Ix a satel jun nación chi' icha utej a satannaquel chon̈ab' Madián d'a peca'. \q1 \v 5 A xan̈ab' eb' soldado sc'an̈i ayic sb'at eb' d'a oval yed' spichul eb' b'on̈b'il yuj chic', ol juljocb'at d'a cal c'ac', ol tz'ab'at smasanil. \q1 \v 6 Yujto ix alji jun vinac unin d'a co cal. A Dios ix ac'an jun unin tic d'ayon̈. A jun unin tic, ol ac'chajoch yopisio yac'an Yajalil. Ol ac'chajoch juntzan̈ b'i tic d'ay: Ac'um Razón te Jelan, Dios Syal Yuj Smasanil, Mamab'il Ayn̈ejec' d'a Juneln̈ej, Yajalil Ac'um Junc'olal. \q1 \v 7 Ol yac' reyal sq'uexuloc vin̈aj rey David d'a yib'an̈ masanil lugar. Junc'olal ol yac' yajalil d'a juneln̈ej. Ol yic' val yip yajalil chi', ol sch'olb'itan tas d'a stojolal yed' d'a vach'il. A Jehová Yajal d'a Smasanil ol ac'anelc'och jun tic, yujto nab'ilxo yuuj. \s1 Yoval sc'ol Jehová d'a chon̈ab' Israel \q1 \v 8 Ix yal Jehová yuj yaelal ol javoc d'a yib'an̈ Israel, schon̈ab' vin̈aj Jacob. \q1 \v 9 Yuj chi' masanil eb' anima d'a yol yic Efraín masanto eb' cajan d'a Samaria, ol nachajel yuj eb' to a Jehová tz'ac'ancot juntzan̈ yaelal chi', palta yed' yac'umtaquil eb' yed' spitalil eb', syalan eb' icha tic: \q1 \v 10 Vach'chom tz'em lan̈naj co xan pat, ol co b'oxiq'ue yed' q'uen q'ueen tzeyb'il. Vach'chom sch'acjiel te' sicómoro sco c'an ste'aloc co pat, palta axo pax te' c'ute' ol co c'an sq'uexuloc te', xchi eb'. \q1 \v 11 A Jehová ol ic'ancot eb' ajc'ol yajoch d'a vin̈aj Rezín, yic syac'an oval eb' d'a Israel. \q1 \v 12 A d'a stojolal b'aj sjavi c'u ol cot eb' aj Siria, axo d'a stojolal b'aj tz'em c'u ol cot eb' filisteo. Junxon̈ej ol aj satjiel Israel yuj eb'. Vach'chom icha chi' ol ajoc, palta manto ol ochlaj vaan yoval sc'ol Jehová, ol yac'n̈ejcot yaelal d'a schon̈ab'. \q1 \v 13 Palta axo eb' schon̈ab' chi' jun, max sna sb'a eb' yalanxi sb'a d'a Dios, vach'chom ix ac'jioch syaelal eb'. Max yac'och sb'a eb' d'a yol sc'ab' Jehová Yajal d'a Smasanil. \q1 \v 14 Yuj chi' icha junoc noc' noc' xicjiel sn̈e yed' sjolom yuj junoc mach, ma icha b'aj junn̈ej c'ual sch'acjiel te' palma yed' te' aj, icha chi' ol utaj eb' israel chi' yuj Jehová. \q1 \v 15 (A jun jolom chi', aton eb' yichamtac vinaquil chon̈ab' yed' eb' yajal yaji. Axo jun n̈e chi', aton eb' syaloch sb'a schecab'oc Dios, palta an̈ej es syac' c'ayb'aj eb'.) \q1 \v 16 A eb' yajal yaji, ton̈ej tz'ac'ji musansatil eb' anima yuj eb', axo eb' tz'och tzac'an yuj eb' chi' ton̈ej satb'at eb'. \q1 \v 17 Yuj chi' man̈xo ol oc' sc'ol Jehová d'a eb' quelemtac vinac, d'a eb' unin man̈xa smam yed' d'a eb' ix ix chamnac yetb'eyum, yujto a eb' anima tic, juneln̈ej ix te chucb'i eb', axon̈ej chucal lolonel syal eb' smasanil. Yuj chi' manto ol ochlaj vaan yoval sc'ol Jehová, ol yac'n̈ejcot yaelal d'a schon̈ab'. \q1 \v 18 A schucal eb' anima chi', nivan tas tz'ixtax yuuj, icha val yic tz'el c'ac' a stz'ab'at te' q'uiix yed' vayumtac, stz'apaxb'at nivac yax luum yuuj, syoyan sb'a chacxuxum ic' d'a scal stab'il sq'ue chi'. \q1 \v 19 Yuj val yoval sc'ol Jehová Yajal d'a Smasanil, van slajviel schon̈ab' yed' eb' anima, icha tz'aj slajviel junoc chon̈ab' yuj te' c'ac'. Man̈xo ol ec'laj syaelal eb' anima d'ay junjun. \q1 \v 20 Yalxon̈ej tas jab'oc ol ilchaj yuj eb', ol yab'lanb'at eb', palta man̈ ol ec'laj svejel eb', man̈ ol b'ud'joclaj eb'. Yuj chi' ol laj schib'at yuninal eb' yuj vejel. \q1 \v 21 A eb' yin̈tilal Manasés, ol yac' oval eb' yed' eb' yic Efraín. Ol spacanpax sb'a eb' yic Efraín chi'. Axo ol ajoc, ol yac' oval eb' scha macan̈il yed' eb' aj Judá. Vach'chom icha chi' ol aj eb', palta manto ol ochlaj vaan yoval sc'ol Jehová, ol yac'n̈ejcot yaelal d'a schon̈ab'. \c 10 \p \v 1 Ob'iltac ex tze b'o juntzan̈ ley man̈ tojoloc, tz'ixtax eb' anima yuuj. \q1 \v 2 Max eyal syaelal eb' meb'atac anima tz'ixtaj d'a scal in chon̈ab'. Malaj yelc'och jab'oc eb' d'a yol e sat. Tzeyelq'uej tastac ay d'a eb' ix chamnac yetb'eyum yed' d'a eb' unin man̈xa smam. \q1 \v 3 ¿Tas val ol eyutej e b'a ayic ol javoc eyaelal, ayic ol eyilan scot yaelal chi' d'a najat? ¿Mach b'aj ol e c'an colval? ¿B'ajtil ol eyac'can e b'eyumal? \q1 \v 4 A mach d'a e cal man̈ ol ic'jocb'at d'a ch'oc nacional, ol miljoccham yed' eb' chamnacxo. Vach'chom icha chi' ol ex ajoc, palta manto ol ec' yoval sc'ol Jehová. Ol yac'n̈ejoch eyaelal chi'. \s1 A eb' aj Asiria ix yamc'ab'aj yuj Dios \q1 \v 5 Ix yalan Jehová icha tic: Ob'iltac vin̈ sreyal Asiria. A ticnaic van vac'lab'an vin̈ icha junoc te' c'ococh svac'lab'ej yed' yoval in c'ool yic svac'anoch eyaelal. \q1 \v 6 A ex malaj jab'oc velc'och d'ayex, tze tzuntzejpaxcot yoval in c'ool, a vin̈ tzin checb'at d'ayex. Tzin checb'at jun vin̈ rey chi', yic vach' syelq'uejb'at masanil e b'eyumal vin̈, tzex stec'ancanem vin̈ icha lum soc'om d'a yoltac b'e. \q1 \v 7 Palta man̈ocn̈ej chi' nab'il yuj vin̈ sreyal Asiria chi', nab'il pax yuj vin̈ to tzijtum nación ol satel vin̈. \q1 \v 8 Syalan vin̈ icha tic: Masanil eb' yajal in soldado, icha rey yaj eb', a in svac' mandar eb'. \q1 \v 9 Lajan ix vutej chon̈ab' Calno yed' chon̈ab' Carquemis. Icha ix vutej Hamat, icha pax chi' ix vutej chon̈ab' Arfad. Axo Samaria lajan ix ajcan yed' Damasco. \q1 \v 10 Ix viquejcan juntzan̈ nación tzijtum sdiosal. A val sdiosal eb' chi', ec'to yipal d'a yichan̈ sdiosal eb' aj Jerusalén yed' eb' aj Samaria. \q1 \v 11 Yuj chi' jun, a val tas ix in c'ulej d'a Samaria chi' yed' d'a sdiosal, ¿tom man̈ ol tzac'vanpax in c'ulan d'a Jerusalén yed' sdiosal? xchi vin̈, xchi Jehová. \q1 \v 12 Ayic ol lajvoc syamc'ab'aj vin̈ sreyal Asiria chi' yuj Jehová yuj sc'ulan tas nab'il yuj d'a tzalan Sion yed' d'a Jerusalén, ichato chi' b'ian, ol yac'anxioch yaelal Jehová d'a yib'an̈ vin̈ yuj masanil tas ix sc'ulej yuj yac'umtaquil, yujto nivac vinac ix yutej sb'a vin̈. \q1 \v 13 Ix yal vin̈ sreyal Asiria chi' icha tic: Yuj val sjelanil in pensar ix elc'och juntzan̈ ix in c'ulej tic, ix nachaj val in c'ulani. Ix techaj in q'uexan smojonal juntzan̈xo chon̈ab', ix vic'ancanec' masanil tastac ay d'ay. Ix techajpax in tec'ancanem eb' rey chi' yed' vipal. \q1 \v 14 Icha val quic'anq'ueta sn̈olob' noc' much d'a yol so' ayic malaj noc' snun chi' ayeq'ui, icha chi' ix vutej vic'anec' sb'eyumal juntzan̈ nación chi'. Ix vic'anpaxcanec' slum eb', man̈xalaj b'aj ix yal yalan sb'a eb'. Malaj tas ix yal eb', ton̈ej ix och q'uelan eb', xchi vin̈. \q1 \v 15 Palta naec nab'i, ¿tocval nivan yelc'och q'uen ch'acab' yed' q'uen serrucho d'a yichan̈ mach sc'anani? A junoc c'ococh nab'a te', ¿tom a te' ol ac'an ib'xoc junoc anima sc'anan chi'? \q1 \v 16 Yuj val chi', a Jehová Yajal d'a Smasanil, a' ol ac'ancot junoc yab'il te ov, axo ol ic'anel yip eb' vin̈ soldado te tec'an ayoch yipoc sc'ol vin̈ sreyal Asiria chi', ol satel yac'umtaquil vin̈ icha stz'ab'at junoc tas yuj te' c'ac'. \q1 \v 17 A Dios Axon̈ej Ochi, saquilq'uinal yaj d'a Israel, junn̈ej c'ual ol satel eb' aj Asiria yuuj, icha tz'aj stz'aem te' q'uiix yuj te' c'ac'. \q1 \v 18 Ol satel masanil eb' nivac vinac, icha tz'aj satel te' nivac te' yed' te' avb'en te' vach' yilji sch'acchajemi. Icha junoc mach ya'ay to man̈xa yip, icha chi' ol ajcan Asiria chi'. \q1 \v 19 Jayvan̈xon̈ej eb' soldado olto canoc, icha tz'ajcan jayeocxo te te' max ch'acjieli, vach'chom junoc unin ol yal sb'isan eb'. \q1 \v 20 A d'a jun tiempoal d'a b'aq'uin̈, a jayvan̈xo eb' israel yin̈tilal vin̈aj Jacob ol colchajcanoc, man̈xo ol yac'och jun chon̈ab' eb' yipoc sc'ool, aton jun ijan ix satanel eb', palta a Jehová sDiosal eb' ol yac'och yipoc sc'ool, aton Dios Axon̈ej Ochi. \q1 \v 21 Ay jayvan̈ eb' yin̈tilal vin̈aj Jacob ol meltzajxioch spensar d'a Dios te ay yip. \q1 \v 22 Vach'chom a eb' israel, te nivan sb'isul eb' icha yarenail sti' a' mar, palta jayvan̈xon̈ej eb' ol meltzaj d'a schon̈ab'. Nab'ilxo yuj Dios to ol satel eb' icha val d'a stojolal. \q1 \v 23 A Jehová Yajal d'a Smasanil ol satanel masanil anima d'a yol smacb'en tic, icha ajnac yalani. \q1 \v 24 Palta a' tz'alan icha tic: Ex in chon̈ab' cajan d'a Sion, vach'chom ol ex smac' eb' aj Asiria d'a te' jixc'ab' te', mato yed' sc'ococh eb', icha yutejnac ex eb' aj Egipto, palta man̈ ex xiv d'a eb', \q1 \v 25 yujto yic val jaye' c'ual tic ol tupem yoval in c'ol d'ayex. Ol in satel eb' aj Asiria chi' yed' yoval in c'ool. \q1 \v 26 A in Jehová Yajal in d'a Smasanil, ol vac'och yaelal d'a yib'an̈ eb', icha ajnac in satanel chon̈ab' Madián d'a slac'anil q'uen tenam yic Oreb, icha ajnac in ch'oxan in poder ayic in pojannac snan̈al a' Chacchac Mar d'a Egipto. \q1 \v 27 A d'a jun tiempoal chi', ol viq'uel icatz ayoch d'a eyib'an̈ yuj eb' aj Asiria chi', icha tz'aj scan̈chajel te' yugo ayoch d'a yib' sjaj noc' vacax. \s1 Scot eb' aj Asiria \q1 \v 28 A eb' ajc'ol chi', aton eb' aj Asiria, van sjavi eb' d'a Rimón yed' d'a Ajat, van yec' eb' d'a Migrón. A d'a Micmas scan yicatz eb'.\f 10.28 \fr 10:28 \ft A juntzan̈ chon̈ab' sb'inaj d'a tic, a d'a yoltac b'e b'aj scot eb' soldado aj Asiria ul yac' oval d'a Jerusalén, ata' ay.\f* \q1 \v 29 Ix c'axpajec' eb' d'a jun nivan ch'olan, ix sb'oanq'ue scampamento eb' d'a Geba. Axo eb' aj Ramá, ix xivcan eb'. A eb' aj Gabaa schon̈ab' vin̈aj Saúl, van sb'at eb' elelal. \q1 \v 30 Ex cajan ex d'a Galim, elocab' eyav. Ab'ec yel av chi' ex aj Lais. Ob'iltac ex ex aj Anatot. \q1 \v 31 Van sb'at eb' aj Madmena elelal. A eb' cajan d'a Gebim van b'at sc'ub'anpaxel sb'a eb'. \q1 \v 32 A ticnaic ol ec' ac'val yuj eb' soldado chi' d'a Nob. Smuch' sc'ab' eb', syic'anchaan̈ eb', sch'oxancot eb' to ol yac' ganar tzalan Sion tic eb', aton chon̈ab' Jerusalén. \q1 \v 33 Ilec val, a Jehová Yajal d'a Smasanil ol satanel eb' ayoch ajc'olal d'ay icha tz'aj sch'acjiel te te' d'a Líbano. Ayxo smay sc'an̈ yem te'. Aton te te' chaan̈ steel, vach' yilji, stelvi d'a sat luum. \q1 \v 34 Icha chi' ol aj satjiel eb' ajc'ol chi', icha tz'aj sch'acjiel te te' b'aj te c'ayum, aton te te' vach' yilji d'a Líbano chi'. \c 11 \s1 A yopisio vin̈ Mesías \q1 \v 1 Icha val svolan junoc te yib' te', icha chi' ol aj spitzvichaan̈ jun yin̈tilal vin̈aj Isaí. \q1 \v 2 Ol ochn̈ej Yespíritu Jehová yed'oc. A' ol ac'an sjelanil yed' yaj pensaril. Yuj Yespíritu chi', ol nachajel yac'an razón, ay pax yipal. Ol yojtaquejel Jehová, ol ic'jocpaxchaan̈ yuuj. \q1 \v 3 Ol sc'anab'ajej Jehová chi' d'a tzalajc'olal. \q1 Man̈ ol sch'olb'itej eb' anima d'a ichn̈ejta', ma yuj tas syab' d'a spatic eb'. \q1 \v 4 D'a stojolal ol sb'o yaj yoval eb' meb'a' yed' eb' anima emnaquil syutej sb'a. Ton̈ej ol yala' ol ac'joc syaelal eb' tz'ec' d'a yib'an̈, ol ac'jococh eb' sc'ulan chucal chi' d'a yol sc'ab' chamel. \q1 \v 5 A tas tojol yed' tas yel, a chi' ol checlaj d'ay. \q1 \v 6 A d'a jun tiempoal chi', a noc' oques yed' noc' yunetac calnel, junc'olal ol aj noc'. A noc' tigre yed' noc' chiva, junn̈ej ol em cutzan noc'. A noc' quelem vacax yed' noc' choj, junn̈ej ol q'uib' noc'. Axo junoc unin ol tan̈van noc'. \q1 \v 7 A noc' nun vacax yed' noc' nun oso, junn̈ej ol aj noc'. Axo yune' noc', junn̈ej ol em cutzan. A noc' choj, a an̈ an̈c'ultac ol sc'ux noc' icha noc' vacax. \q1 \v 8 A eb' nenetac unin, ol tajnoc eb' b'aj ay yolanil noc' chan. Ol sn̈aloch sc'ab' eb' d'a yolanil noc' ajavchan, palta man̈ ol chijoclaj eb' yuj noc'. \q1 \v 9 Man̈xa chucal ol ujoc d'a jun tzalan sic'b'ilel yuj Jehová. Icha tz'aj sb'ud'jiel a' mar yuj a a', icha val chi' ol aj yojtacajel Jehová yuj masanil anima d'a yolyib'an̈q'uinal tic, masanil eb' ol ojtacanel Jehová chi'. \q1 \v 10 A d'a jun tiempoal chi', ol checlaj jun rey d'a scal yin̈tilal vin̈aj Isaí. Chequel ol ajq'ue d'a scal juntzan̈ nación yic ol smolb'ej sb'a eb' b'aj ayec' chi'. Te nivan ol aj yelc'och jun lugar b'aj ol aj chi'. \s1 Ol meltzaj eb' ic'b'ilb'at d'a ch'oc nacional \q1 \v 11 A d'a jun tiempoal chi', ol sch'ox spoder Jehová junelxo, yuj chi' ol smolb'ejcot masanil eb' schon̈ab' sacleminac yajcanb'ati. Ol cot eb' aytocan d'a Asiria, d'a Egipto, d'a Patros, d'a Etiopía, d'a Elam, d'a Sinar, d'a Hamat yed' d'a juntzan̈xo chon̈ab' ay d'a stitac a' mar. \q1 \v 12 A Dios ol ch'oxanq'ue junoc yechel d'a scal juntzan̈ nación, yic ol smolb'ej sb'a eb' israel sacleminac yajcanb'ati. An̈ejtona' ol smolb'ejxi sb'a eb' aj Judá sacleminac yajcanb'at b'aj slajvic'och yolyib'an̈q'uinal tic. \q1 \v 13 Ol lajvoc chichonc'olal d'a scal Efraín yed' Judá, man̈xo ol yac' oval eb'. \q1 \v 14 Axo eb' scha macan̈il, junn̈ej ol b'at eb' yac' oval d'a eb' filisteo d'a stojolal b'aj tz'em c'u. Ol yac'an ganar eb'. Junn̈ej ol aj yic'anec' sb'eyumal eb' cajan d'a stojolal b'aj sjavi c'u eb', aton Edom, Moab yed' pax eb' amonita, yujto ol can eb' d'a yol sc'ab' eb'. \q1 \v 15 A Jehová ol ac'an tup jun sc'ab' a' Chacchac Mar. Ol yac'anpaxcot jun oval ic' te c'ac' d'a yib'an̈ a' Éufrates, ol tup a'. Uque' macan̈ ol ajcan a', yuj chi' man̈xo ol yiq'uel xan̈ab' eb' anima ayic ol ec' eb' d'a yol a'. \q1 \v 16 Ayic ol meltzajxoc eb' schon̈ab' Jehová aycan d'a Asiria, jacanxo jun nivan b'e b'aj ol ec'ta eb', icha ajnac b'e b'aj cotnac eb' chon̈ab' israel elnac d'a Egipto. \c 12 \s1 B'it yuj ac'oj yuj diosalil \p \v 1 A d'a jun tiempoal chi', ol ex b'itan icha tic: \q1 Mamin Jehová, scac' yuj diosal d'ayach. Vach'chom ix cot yoval a c'ol d'a quib'an̈, palta toxo ix ec'b'ati, axo ticnaic, van ac'an snivanil co c'ool. \q1 \v 2 Ach co Diosal, co Columal aji. Tzach cac'och yipoc co c'ool, yuj chi' max on̈ xivlaj. Mamin Jehová, tzach co b'itej, yujto a achn̈ej tzac' quip, tzon̈ a colanpaxi, xe chama. \q1 \v 3 Icha stzalaj junoc mach stacji sti' syuc'an a a' sq'ueul sjaj, icha chi' ol ex tzalaj yuj e colnab'il ol yac' Jehová. \q1 \v 4 Yuj chi' a d'a jun tiempoal chi', ol eyal icha tic: Caq'uec yuj diosal d'a Jehová, calec vach' lolonel d'ay. Calequel d'a scal junjun nación tastac ix sc'ulej, yic vach' snacot eb' jantac svach'il. Malaj junocxo lajan yed'oc. \q1 \v 5 Con̈ b'itanan̈ec d'a Jehová, yujto te nivan yelc'och tas ix sc'ulej, yovalil tz'ojtacajel d'a masanil yolyib'an̈q'uinal tic. \q1 \v 6 A on̈ cajan on̈ d'a Sion tic, elocab' cav d'a tzalajc'olal, yujto a co Diosal ayec' qued' a on̈ israel on̈ tic, Axon̈ej Ochi. Te nivan pax yelc'ochi, xe chama. \c 13 \s1 A tas ix alchajel d'a yib'an̈ Babilonia \p \v 1 Ayocto ix sch'oxan Jehová vil a in Isaías in yuninal vin̈aj Amoz tas ol javoc d'a yib'an̈ Babilonia, yuj chi' ix val icha tic: \q1 \v 2 Aq'uecq'ue junoc yechel yic oval d'a sjolom junoc lum vitz malaj ste'al. Avajan̈ec d'a eb' soldado to tz'och eb' yac' oval. Iq'uecq'ue e c'ab' tze ch'oxan b'aj tz'och tzac'naj eb' soldado d'a spuertail b'aj tz'och eb' yajal yaj d'a Babilonia. \q1 \v 3 Toxo ix vavtej eb' vin̈ in soldado te tec'an, toxo ix val d'a eb' vin̈ ac'um oval sic'b'ilxoel vuuj, ol tzalaj eb' vin̈ ayic ol in satanel eb' ayoch ajc'olal d'ayin yuj yoval in c'ool, xchi Jehová, xin chi. \q1 \v 4 Ab'ec val yoch jun av d'a jolomtac vitz, tzijtum anima tz'el yav, aton eb' anima ix laj cot d'a juntzan̈xo nación ix smolb'ej sb'a. A Jehová Yajal d'a Smasanil van smolb'an eb' soldado ol ac'an oval chi'. \q1 \v 5 Aton eb' ix cot d'a juntzan̈ nación te najat, b'aj slajvic'och lum luum. A Jehová sjavi yed' syamc'ab' yic yoval sc'ool, ol satanel masanil anima d'a sat luum tic. \q1 \v 6 Elocab' veq'uec'oc eyav, yujto lac'anxo sjavi jun c'ual yic yoval sc'ol Jehová Syal Yuj Smasanil. A d'a jun c'ual chi', ol satjoquel masanil tas yuuj. \q1 \v 7 Yuj chi' jun, masanil anima, ol el yip sc'ab' eb' yuj xivelal, man̈xo animaoc ol ajcan eb'. \q1 \v 8 Ol te xivq'ue eb'. Ol ja val jun nivan ilc'olal yed' yaelal d'a yib'an̈ eb'. Ol q'ue cotan, ol q'ue cuman eb' yab'an syail, icha junoc ix ix tz'alji yune'. Toxon̈ej ol yil-lajoch sat eb', ol checlajel xivelal d'a sat eb'. \q1 \v 9 Van sjavi jun c'u yic Jehová, jun c'ual b'aj man̈xo ol syamoch vaan yoval sc'ool. Toxon̈ej ol can tz'inan lum luum tic yuuj, ol satel masanil eb' chuc. \q1 \v 10 A d'a jun c'u chi', masanil q'uen c'anal sveei d'a satchaan̈, man̈xo ol yac'laj yoc q'ueen. Ol q'uic'b'ocpaxel yoc c'u ayic van sjavi, man̈xo ol yac'paxlaj yoc q'uen uj. \q1 \v 11 Ol yalan Jehová icha tic: Ol vac'och syaelal masanil eb' anima d'a yolyib'an̈q'uinal tic yuj chucal sc'ulej eb'. Ol viq'uem eb' syic'chaan̈ sb'a. A eb' malaj yelc'och eb' yetanimail d'a sat, man̈xa jab'oc ol aj yelc'och eb'. \q1 \v 12 Jayvan̈xon̈ej anima ol canoc, yuj chi' puralxon̈ej ol ilchaj eb' icha q'uen oro te vach', q'uen scot d'a Ofir. \q1 \v 13 Ol in tzicub'tan̈ej satchaan̈, ol viq'uel lum luum d'a yed'tal yuj yoval in c'ol a in Jehová Yajal in d'a Smasanil. Ol te cot val voval d'a jun c'ual chi'. \q1 \v 14 A eb' anima, lajan ol aj eb' icha noc' ch'ucul pechb'il, ma icha junoc n̈ilan̈ noc' calnel saclemb'ati, man̈xa mach smolb'ani. Ol laj b'atcan junjun eb' anima chi' elelal d'a schon̈ab' yed' b'ajtac cajan. \q1 \v 15 Yaln̈ej mach ol yamchajoc, ol tecjoc chamoc. Yaln̈ej mach ol yac' yamchaj sb'a, ol miljocchamoc. \q1 \v 16 Q'uelan val och eb', ol miljoccham yuninal eb' d'a sat luum. Ol laj ic'joquelta tastac ay d'a yoltac spat eb', ol ixtaj eb' ix yetb'eyum eb'. \q1 \v 17 Ol vac'cot eb' aj Media satel eb'. A eb' chi', man̈ ol och q'uelan eb' yuj q'uen plata, ma q'uen oro. \q1 \v 18 A yed' sjul-lab' eb', ol sjulancham eb' quelemtac eb'. Man̈xo ol oc'laj sc'ol eb' d'a eb' cotac unin yed' d'a eb' ac' unin. \q1 \v 19 A Babilonia chi', an̈ej vach' yilji d'a yichan̈ juntzan̈xo nación. Te ac'umtac eb' caldeo yed'oc, icha q'uen q'ueen vach' yilji, palta lajan ol ajcan icha ajnaccan Sodoma yed' Gomorra ayic in satannaqueli. \q1 \v 20 Man̈xa b'aq'uin̈ ol cajnaj anima d'ay. Man̈xo ol yaq'uem scampamento eb' tz'ec' stan̈vej noc' smolb'etzal noc' ta'. \q1 \v 21 Axon̈ej noc' caltacte'al noc' ol aj ta'. Ol b'ud'joquel yoltac pat yuj noc' tonton yed' noc' avestruz. Ol ec' tz'itiljoc noc' c'ultaquil chiva ta'. \q1 \v 22 A d'a yoltac nivac cuartel yed' d'a yoltac palacio te vach' yilji d'a Babilonia chi', ata' ol laj oc' juntzan̈ noc' icha noc' oques. Van sc'och sc'ual yic satjiel jun nación chi', man̈xo ol ec' tiempo, xchi Jehová. \c 14 \s1 Ol meltzajxoc eb' israel \p \v 1 Ol oc'xoc sc'ol Jehová d'a eb' israel, ol schaxioch eb' schon̈ab'oc. Ol ic'jocxicot eb' b'aj cajan yuj Jehová chi', ol jax eb' d'a sluum junelxo. Ay eb' ch'oc chon̈ab'il junn̈ej ol yutoc sb'a yed' eb', ol javoc cajan eb' d'a scal eb' yin̈tilal vin̈aj Jacob chi'. \v 2 Ay juntzan̈ chon̈ab' ol colvaj yic'ancot eb' israel chi' yic ol javoc eb' d'a sluum chi'. Ol ochcan juntzan̈ eb' ch'oc chon̈ab'il schecab'oc eb' israel d'a lum sluum Jehová. A eb' ic'jinacb'at eb' israel schecab'oc d'a yalan̈taxo, ol och eb' schecab'oc eb' israel chi'. Axo eb' chuc yutejnac sb'a d'a eb' d'a yalan̈taxo, ol can eb' d'a yalan̈ smandar eb'. \s1 Sb'uchji vin̈ sreyal Babilonia \p \v 3 Ex chon̈ab' Israel, ayic ol ex colchaj yuj Jehová d'a scal e cusc'olal yed' d'a eyaelal b'aj ayex och d'a checab'oc, \v 4 ol e b'itej jun b'it tic yic tze b'uchan vin̈ sreyal Babilonia: \q1 Ilecnab' val tas ix utaj vin̈ ix ac'anoch co yaelal tic. Ilecnab' val ix aj vin̈ yuj yac'umtaquil. \q1 \v 5 Toxo ix ic'jiel yopisio vin̈ yuj Jehová. Toxo ix can̈chaj sc'ococh vin̈ yic yopisio, \q1 \v 6 aton vin̈ ix ac'anoch syaelal juntzan̈xo nación. Max ochlaj vaan vin̈ yixtan eb' yed' yoval sc'ool. Ilb'aj c'ol ix aj eb' yuj yoval vin̈ chi', maj lajvoc yixtaj eb' yuj vin̈. \q1 \v 7 Yuj chi' junc'olal yaj masanil anima, sb'itan eb' yuj tzalajc'olal. \q1 \v 8 A te' tzicap yed' te' c'ute' d'a Líbano, ichato stzalaj te', ichato syal te' icha tic: Atax yic ach sateli, man̈xalaj mach tzon̈ ch'acaneli, xchi te'. \q1 \v 9 A b'aj ayec' eb' chamnac, toxon̈ej sq'ue n̈ilnaj eb' ul schaan vin̈ sreyal Babilonia chi'. Ichato tz'el svayan̈ spixan eb' chamnac chi'. A eb' yajal d'a sat lum tic d'a peca', sq'ue vaan eb' yuj ul schaan vin̈ rey chi', sq'ue vaan eb' d'a yoltac strono d'a yichan̈ vin̈. \q1 \v 10 Masanil juntzan̈ eb' chi', syal eb' d'a vin̈ icha tic: ¿Tom ix el ip a ach tic? ¿Tom lajan ach aj qued'oc? \q1 \v 11 A d'a peca' tzach ic'jichaan̈ yed' b'it yed' te' arpa. Axo ticnaic, ayachxo ec' d'a co cal a on̈ chamnac on̈ tic. Jichan ach ec' d'a a vaynub' d'a scal noc' a'ay, axo a c'u', nab'a a'ayxon̈ej, xchi eb' chamnac chi' d'a vin̈. \q1 \v 12 Ach nit c'anal to tzach veei d'a q'uin̈ib'alil, ix ach yumjicot xututoc d'a satchaan̈. Ato d'a sat lum tic ach javi tan̈najoc. A ach ton tic ix aq'uem lan̈naj juntzan̈ chon̈ab'. \q1 \v 13 Ix a na' icha tic: Ol in q'uec'och d'a satchaan̈. Ata' ol in b'oem in trono d'a yib'an̈tac q'uen sc'anal Dios. Ata' ol vac' yajalil, ol in em c'ojan d'a jun tzalan b'aj syac' molchajel d'a stojolal norte. \q1 \v 14 Ol in q'uec'och d'a yib'an̈ asun te chaan̈ ayq'uei. Lajan ol in aj yed' Dios Axon̈ej Ochi, xa chi. \q1 \v 15 Palta val yel, toxo ix ach emc'och d'a yed'tal chamel, ato d'a sjulalxo yich ix ach emcanc'ochi. \q1 \v 16 A val eb' tzach ilani, tz'och val q'uelan eb' d'ayach, snaan eb' uuj icha tic: ¿Mantoc a jun vin̈ tic tz'ac'an ib'xoc masanil anima, vin̈ tz'ac'anq'ue n̈ilnaj masanil nación? \q1 \v 17 Ix can tz'inan yolyib'an̈q'uinal yuj vin̈, cuseltac ix ajcan junjun chon̈ab' yuj vin̈, man̈xa junoc eb' ayoch preso ix yaq'uel vin̈ d'a libre, xchi eb' chamnac chi'. \q1 \v 18 Masanil eb' sreyal junjun nación junc'olalxo yaj eb', oyanoch sb'eyumal eb' d'a stz'eytac, munil ayec' junjun eb' b'aj mucan. \q1 \v 19 A achxo tic, najat ix ach yumjicanel icha c'alem yajb'entacxo. A a nivanil, ix yumjicanb'at d'a scal snivanil eb' vin̈ soldado tecb'ilchamoc, aton d'a yol jun xab' yolanil q'uen q'ueen. \q1 \v 20 Man̈ ol mucjoc a nivanil icha ajnac juntzan̈xo eb' rey, yujto ix ixtejb'at a nación, yujto ix a milcham eb' anima d'a yol a nación chi'. Man̈xa b'aq'uin̈ ol b'inaj in̈tilal a ach chuc ach tic. \q1 \v 21 B'oocab' yed'tal b'aj ol miljoccham eb' uninal, yuj val jantac chucal sc'ulejnac eb' smam yicham eb'. Man̈xo ol yac' mandar masanil yolyib'an̈q'uinal tic eb'. Man̈xo ol b'ud'joquel sat lum tic yuj yin̈tilal eb', xchi jun b'it chi'. \q1 \v 22 A val Jehová Yajal d'a Smasanil tz'alan icha tic: Ol vac'b'at yoval in c'ol d'a yib'an̈ Babilonia. Ol in satel jun chon̈ab' chi'. Man̈xa b'aq'uin̈ ol b'inajoc, man̈xa junoc anima ol can d'ay. Man̈xa yuninal eb', ma yixchiquin eb' ol canoc. \q1 \v 23 B'esb'on ol ajcan in sataneli, ichato ol ec' meslab' d'ay. Axon̈ej noc' tonton ol aj d'ay, pan̈pumb'a ol ajcan a a' d'ay, xchi Jehová. \s1 Ol satel Asiria \q1 \v 24 A Jehová Yajal d'a Smasanil toxo ix yac' sti', ix yalan icha tic: Masanil tas ix in na in c'ulej, ol in c'ulejn̈ej. \q1 \v 25 Ol in satel eb' aj Asiria d'a in chon̈ab'. Ol in satel eb' d'a lum jolomtac vitz d'a yol in macb'en. Ol vic'anel yaelal ayoch yuj eb' d'a eb' in chon̈ab', man̈xa b'aq'uin̈ ol ixtaj eb' yuj eb' junelxo. \q1 \v 26 A jun tic, nab'il vuj d'a yib'an̈ masanil yolyib'an̈q'uinal tic. Toxo ix in na'a to ol in satel masanil nación yed' in poder, xchi Jehová. \q1 \v 27 Tato icha chi' ix aj snaan Jehová Yajal d'a Smasanil, ¿machto val junoc ol yal scachanoch vaan? Tato vach'xo yaj yuuj, ¿machto val junoc ol yal sq'uexani? \s1 A tas alb'ilcan d'a yib'an̈ eb' filisteo \q1 \v 28 A d'a jun ab'il b'aj chamnac vin̈aj rey Acaz, ix schec Jehová valcan a in Isaías in tic icha tic: \q1 \v 29 Ex filisteo, manto ex comon tzalaj yuj b'aj ix can̈chajb'at te' sjixc'ab' te' jun ix ac'anoch eyaelal. A d'a junoc noc' chan, ata' ol pitzvoquelta junoc noc' ajavchan te ay smay. Axo d'a noc' ajavchan chi' ol pitzvoquelta junocxo noc' chan ec'b'al te chuc, jelan sb'eyi ichato sjen̈vi noc'. \q1 \v 30 A eb' meb'a' ay d'a smacb'en Jehová, ol va eb' d'a tzalajc'olal icha noc' calnel. A eb' malaj tas ay chi' d'ay, ol vay eb' d'a tzalajc'olal. Axo d'ayex filisteo ex tic, ol yaq'uem vejel Jehová chi' d'a e cal, axo jayvan̈oc ex ol ex canoc, ol ex cham yuj vejel. \q1 \v 31 Elocab' veq'uec'oc eyav e masanil ex filisteo, tzex ib'xiq'ue yuj xivelal. Yujto a d'a norte scot jun n̈ilan̈ eb' soldado icha junoc nivan topan te' tab'. Malaj junoc tz'elcan d'a scal eb'. \q1 \v 32 ¿Tas ol aj co pacan d'a eb' schecjicot d'ayon̈ yuj jun nación chi'? Alec d'a eb' to a Jehová ix ac'an stec'anil chon̈ab' Sion. A eb' ayoch ilc'olal d'a scal schon̈ab', a d'a Sion chi' ol scol sb'a eb'. \c 15 \s1 A tas alb'ilcan d'a yib'an̈ Moab \p \v 1 Aton juntzan̈ lolonel tic ix alchaj d'a yib'an̈ Moab: \q1 Junn̈ej ac'val ol satel chon̈ab' Ar d'a yol yic Moab. Ol can tz'inan. Junn̈ej ac'val pax ol satel chon̈ab' Kir d'a yol yic Moab chi'. Ol can pax tz'inan. \q1 \v 2 A eb' aj Dibón, ol q'ue eb' oq'uel d'a spatil sdiosal d'a schon jun tzalan. Ol el val yav eb' aj Moab ayic ol pojem chon̈ab' Nebo yed' Medeba. Masanil eb' vin̈ vinac, ol sjoxel xil sjolom eb' vin̈ yed' xil sti' yuj cusc'olal. \q1 \v 3 A pichul ya sva ayoch yuj eb', ayic ol ec' eb' d'a yoltac b'e yed' d'a yib'an̈tac spat. Ol el yav eb' yuj syaelal chi'. Ol laj oc' masanil anima chi' d'a mercado. Ol tup val yal sat eb' yoq'ui. \q1 \v 4 A eb' aj Hesbón yed' eb' aj Eleale, ol sc'an colval eb'. Olto ab'chaj yel yav eb' chi' d'a Jahaza. Masanil eb' soldado yic Moab, ol el yav eb', ol el yip eb' yuj xivelal. \q1 \v 5 Tzin cus val yuj eb' aj Moab chi'. Ol b'atcan eb' elelal smasanil d'a Zoar, ol c'och eb' d'a Eglat-selisiya. Ol q'ue eb' oq'uel d'a vitzal Luhit yed' b'aj sb'at sb'eal Horonaim. Ol el veq'uec'oc yav eb' yuj yaelal ol javoc d'a yib'an̈. \q1 \v 6 Ol tup a a' ay d'a yol yic Nimrim. Ol tacjoquel an̈ an̈c'ultac, man̈xa b'aj ol ilchaj jab'oc yaax. \q1 \v 7 Yuj chi' ol smolb'ej sb'eyumal eb', ol yic'anb'at eb' d'a yichan̈b'at jun sch'olanil b'aj ay te' b'acmam. \q1 \v 8 Ol ab'chaj yel yav eb' yuj cusc'olal masanto b'aj slajvic'och smacb'en Moab chi'. Ol ab'chajpax d'a Eglaim yed' d'a Beer-elim. \q1 \v 9 A a a' ay d'a Dimón, ol chacb'oquel a' yuj chic', palta ayto juntzan̈xo yaelal ol yac'cot Dios d'a yib'an̈ eb'. Ol yac'cot jun noc' choj ol chianb'at eb' olto el d'a Moab chi' yed' eb' pitzanto olto can d'a sat luum chi'. \c 16 \s1 Ol b'at scol sb'a eb' aj Moab d'a Judá \q1 \v 1 Ex aj Sela ay d'a tz'inan luum, aq'ueccot noc' e calnel d'a jun yajal chon̈ab' d'a tzalan Sion. \q1 \v 2 A eb' ix aj Moab, tz'ec' lemnaj eb' ix d'a a' Arnón. Icha noc' much tz'el lemnaj d'a so' yuj xivelal, icha chi' yaj eb' ix. \q1 \v 3 Ol yalan eb' aj Moab chi' d'a eb' aj Sion icha tic: Naec tas tzeyutej on̈ e colani. A exxo tzex och co columaloc, icha junoc te te' ay yen̈ul d'a chimc'ualil, ichocab' ta' tzeyutej on̈ e c'ub'anel d'a eyen̈ul. Icha junoc tas d'ac'valil, man̈ chequeloc, icha chi' tzon̈ eyutej a on̈ van co b'at elelal tic, man̈ on̈ e ch'oxo'. \q1 \v 4 Chaon̈ecc'och cajan d'a e cal, tzon̈ e c'ub'anel d'a eb' van on̈ sayaneq'ui, xchi eb' aj Moab chi'. \q1 Ayic ol satel jun mach tz'ixtan eb' anima chi' yed' satanpaxel juntzan̈ schon̈ab' eb', \q1 \v 5 axo jun yin̈tilalcan vin̈aj David ol och reyal, ol yac'an yajalil d'a scal anima d'a svach'ilal yed' d'a sjichanil. Ol yac' val och d'a sc'ool sb'oan yaj eb' anima d'a stojolal. \q1 \v 6 Cojtac val sic'lab'il tastac val syutej sb'a eb' aj Moab yac'an ac'umtaquil. Ac'umtacxon̈ej scomon lolon eb', palta a tas syal eb' chi', malaj jab'oc yelc'ochi. \q1 \v 7 Yuj val chi' masanil eb' aj Moab chi', ol oc' eb' yuj schon̈ab'. Ol cus eb' smasanil yuj juntzan̈ taquin̈ sat uva quechquiltac scot d'a Kir-hareset, ol taccanq'ue sc'ol eb' yuuj. \q1 \v 8 Masanil te' uva d'a Hesbón yed' d'a Sibma ol ixtaxb'atoc. A d'a yalan̈taxo, a eb' yajal d'a juntzan̈xo nación, stelvi eb' ayic syuc'an yal sat te' uva chi' eb'. A te' uva chi', tzato c'och te' d'a Jazer, sc'ochpax te' d'a lum taquin̈tac val sat yed' pax d'a stitac a' mar. \q1 \v 9 Yuj chi' tzin oc' icha yoc' eb' aj Jazer yuj te' uva ay d'a Sibma. Tz'elpaxcot yal in sat yuj te' ay d'a Hesbón yed' d'a Eleale. A d'a scal tas avab'il yuj eb' chi', ata' ol och av yic oval. \q1 \v 10 A b'aj avab'il te' uva, man̈xalaj av yic tzalajc'olal ol ochoc, man̈xa mach ol b'itan d'a scal te', man̈xapaxlaj mach ol tec'anel yal sat te'. A Jehová ol ac'an satel masanil av chi'. \q1 \v 11 Te cusnac in c'ol yuj Moab, yuj pax Kir-hareset, icha scuseltaquil yoch sjaj te' arpa. \q1 \v 12 Vach'chom ol b'at eb' aj Moab chi' yal sb'a d'a juntzan̈ lugar chaan̈, masanto sc'unb'i eb', vach'chom sb'at eb' lesal d'a stemplo sdiosal, palta man̈xa jab'oc tas ol yic' eb'. \p \v 13 Aton juntzan̈ lolonel tic yalnaccan Jehová d'a yib'an̈ Moab d'a pecataxo. \v 14 Axo ticnaic syal Jehová icha tic: \q1 Yic val oxe' ab'il ticnaic, icha tz'aj sb'isan junoc munlajvum stiempoal smunlaji, icha chi' ol aj satel sb'eyumal Moab. Vach'chom tzijtum eb' ticnaic, palta junxon̈ej b'otzan̈ ol ajcan eb'. Ol paticajel eb', te man̈xalaj yip eb' b'aj ol scol sb'a, xchi Jehová. \c 17 \s1 A tas alb'ilcan d'a yib'an̈ Damasco \q1 \v 1 Aton juntzan̈ lolonel tic alb'ilcan d'a yib'an̈ chon̈ab' Damasco: A chon̈ab' Damasco, man̈xo chon̈ab'oc ol ajcanoc. Axon̈ej sc'ajil ol q'uecan b'ulan. \q1 \v 2 A juntzan̈ chon̈ab' d'a stz'eytac Aroer, ol can tz'inan d'a juneln̈ej, ol ochcan svalab'oc noc' molb'etzal noc'. Junc'olal ol va noc' ta'. \q1 \v 3 Man̈xalaj chon̈ab' ayoch smuroal d'a yol yic Efraín. A Damasco, man̈xalaj yajalil. A eb' aj Siria olto can chi', q'uixvelal ol ajcan eb' icha eb' israel, xchi Jehová Yajal d'a Smasanil. \s1 Yaelal ol ja d'a yib'an̈ Israel \q1 \v 4 A d'a jun c'ual chi', ol satel yac'umtaquil eb' yin̈tilal vin̈aj Jacob, ol satel yip eb', ol satpaxel sb'eyumal eb'. \q1 \v 5 A schon̈ab' eb' chi', lajan ol ajcan icha b'aj toxo ix jochchaj ixim trigo, icha tz'aj sic'jiq'ue ixim jolom trigo tzato can d'a span̈anil yic Refaim. Axon̈ej ixim sb'atcan satc'olal scani. \q1 \v 6 Lajan pax ol ajcan eb' icha tz'ajcan junoc te' olivo toxo ix mac'chajemta sat, d'un̈quiltac tz'ajcan chab' oxeoc sat te' chi' d'a sn̈itac sc'ab', ma chan̈e' oyeoc scan d'a te' ste'al chi'. Icha chi' ol ajcanoc, xchi Jehová co Diosal a on̈ israel on̈ tic. \q1 \v 7 A d'a jun tiempoal chi', ol meltzajxoc spensar eb' israel d'a Mach B'ojinac, aton sDiosal eb' Axon̈ej Ochi. \q1 \v 8 Man̈xo ol yac'och juntzan̈ yaltar eb' sb'onac yipoc sc'ool. Man̈xalaj ol aj yelc'och juntzan̈ te' yechel Asera d'a yol sat eb' yed' pax juntzan̈ altar b'ob'il yuj eb' b'aj sn̈us incienso. \q1 \v 9 A d'a jun tiempoal chi', a juntzan̈ chon̈ab' ayoch smuroal, ol can tz'inan. Icha ajnaccan tz'inan schon̈ab' eb' heveo yed' eb' amorreo ayic yelnac eb' elelal yuj xivelal d'a eb' quetisraelal d'a peca', icha chi' ol ajcanoc. \q1 \v 10 Yujto ix b'at co Diosal satc'olal eyuuj, aton Jun coljinac on̈, maxtzac e nacoti tato a d'ay co colnac co b'a. Yuj chi' vach'chom tzeyavej juntzan̈ te' eyavb'en te' vach', te' tzeyic'cot d'a ch'oc nacional, \q1 \v 11 vach'chom d'a junn̈ej c'ual tzeyac' q'uib' te' yic xumacan te' d'a jun c'u chi', palta axo yic ol javoc yaelal man̈xa yan̈al d'a eyib'an̈, malaj tas ol eyic' d'a eyavb'en chi'. \q1 \v 12 Ob'iltac eb' soldado scot d'a juntzan̈xo chon̈ab', te nivan sb'isul eb', icha sc'an̈ sq'ue vaan a' mar sc'an̈ scot eb'. Tz'el val yav juntzan̈ chon̈ab' chi' scoti, icha val sc'an̈ sb'at pon̈oljoc a' nivac a' sb'eyi. \q1 \v 13 Vach'chom sc'an̈ scot eb', palta ayic ol cachjoc eb' yuj Dios, ol b'at eb' elelal icha tz'aj yic'jib'at smatz'il ixim trigo yuj ic' d'a jolomtac vitz. Icha tz'aj yic'jib'at lum pococ yuj chacxuxum ic', icha chi' ol aj eb'. \q1 \v 14 A d'a yemc'ualil, te ay smay eb' ajc'ol chi' quilani, palta axo yic sacb'i, man̈xalaj eb' ayeq'ui. Icha chi' ol ajcan eb' tzon̈ elc'ani yed' pax eb' tzon̈ ixtani. \c 18 \s1 A tas alb'ilcan d'a yib'an̈ Etiopía \q1 \v 1 Ob'iltac val jun chon̈ab' b'aj srumumi sc'axil noc' cotac noc', aton jun chon̈ab' ay d'a yichan̈b'at a' nivan a' yic Etiopía. \q1 \v 2 Syac'b'at eb' schecab' d'a yib'an̈ a' nivan Nilo, sb'at eb' d'a yib'an̈ a' yed' juntzan̈ te' aj tzec'b'il valsoal. Ex checab', meltzajan̈ec d'a e chon̈ab' b'aj cajan eb' chaan̈ steel, eb' malaj xil snivanil, eb' ay smay sb'inaj d'a juntzan̈xo chon̈ab', eb' te tec'an, eb' satanel juntzan̈ chon̈ab', eb' cajan d'a lum luum macquiltac yaj yuj a' nivac a'. \q1 \v 3 Masanil ex cajan ex d'a yolyib'an̈q'uinal tic, ayic ol eyilan scheclajq'ue junoc yechel d'a lum jolomtac vitz, ol eyab'an spuchaj q'uen trompeta, tze maclej eyab'i. \q1 \v 4 Ix yal Jehová d'ayin icha tic: Junc'olal vajec' d'a ved'tal. Tzin can numan in maclan vila' tas van yuji, icha yoc c'u d'a varesma, icha pax yal ac'val tz'emi ayic van smolchaj sat avb'en. \q1 \v 5 Ayic vanxo yel xumaquil te' uva, scheclajcan te' sat, palta ayic manto ja sc'ual smolchaj sat te' chi', xicjiel te' sc'ab' malaj sat, sjuljicanel te'. Icha tz'aj xicjiel te' sc'ab' chi', icha chi' ol vutej in satanel eb' ajc'ool. \q1 \v 6 Toxon̈ej ol comon can teljab' eb' d'a jolomtac vitz chi'. A noc' chium noc' sjen̈vi yed' noc' caltacte'al noc' ol chianb'at eb'. A noc' sjen̈vi chi', a d'a varesma ol aj noc' ta', axo noc' caltacte'al noc' chi', a d'a n̈ab'ilq'uinal ol aj noc' ta', xchi Jehová. \q1 \v 7 A d'a jun tiempoal chi', a eb' anima chaan̈ steel, eb' malaj xil snivanil, eb' ay smay sb'inaj d'a juntzan̈xo chon̈ab', eb' te tec'an, eb' satanel juntzan̈ chon̈ab', eb' cajan d'a lum luum macquiltac yaj yuj a' nivac a', ol yic'cot yofrenda eb' d'a tzalan Sion yic b'at och eb' ejmelal d'a Jehová Yajal d'a Smasanil. \c 19 \s1 A tas alb'ilcan d'a yib'an̈ Egipto \p \v 1 A juntzan̈ lolonel tic alb'ilcan d'a yib'an̈ Egipto: \q1 Ilecnab' sjavi Jehová. Ayq'ue d'a yib'an̈ jun asun. Yelc'olal sb'eyi sb'at d'a Egipto. Tz'ib'xiq'ue juntzan̈ scomon diosal eb' anima chi' d'a yichan̈ Jehová chi', xivpax eb' anima chi'. \q1 \v 2 Syalan Jehová icha tic: Ol vac' spoj sb'a eb' aj Egipto chi', ol yac'lanq'ue oval eb' junjun. A eb' vach' yac'ani, ol yac'laj oval eb'. Axo juntzan̈ chon̈ab', ol syamlaj sb'a d'a oval, ol yac'pax oval juntzan̈ eb' yajal. \q1 \v 3 Ol vac' somchajb'at spensar eb'. Ol ixtaxb'at masanil tas nab'il yuj eb'. Yuj chi' ol yal sb'a eb' d'a comon dios, d'a eb' ajb'aal, d'a spixan chamnac yed' d'a eb' ajchum. \q1 \v 4 Van valancani to ol vac'och junoc rey te ov d'a Egipto, ilb'ajc'ool ol aj eb' anima yuuj, xchi Jehová Yajal d'a Smasanil. \q1 \v 5 Ol tup a' nivan Nilo, taquin̈ ol ajcan b'aj sb'ey a' chi'. \q1 \v 6 A a' sc'ab' tz'elcani, ol tup pax a', ol q'ue sjab' b'aj sb'ey a' chi'. Masanil a' tz'el yoc d'a Egipto chi', jab' jab'il ol em a' masanto ol tup a'. A te' aj yed' an̈ an̈c'ultac sq'uib' d'a sti' a', ol tacjoqueloc. \q1 \v 7 Masanil an̈ an̈ ay d'a stitac a' Nilo chi' yed' masanil tas avab'il ta', ol sateloc. \q1 \v 8 Masanil eb' yamum chay d'a a' Nilo chi' yed' eb' syaq'uem schimpa d'a yol a', ol el yav eb' yoc' yuj cusc'olal, ol cus eb' yujto van stup a'. \q1 \v 9 Ol chab'axq'ue sc'ol eb' sb'oan ch'al lino. Axo eb' sjalani, ol somchajcanel eb'. \q1 \v 10 Ol tac sc'ol eb' sb'oan c'apac c'apac. Ol somchajpax eb' smunlajvum eb'. \q1 \v 11 Yelxo val malaj spensar eb' yajal yaj d'a chon̈ab' Zoán. A eb' yac'um razón vin̈ rey te jelan d'a Egipto chi', man̈xa yopisio spensar eb' chi'. Tzato scomon tec'b'ej sb'a eb' yalan d'a vin̈ rey chi' icha tic: A on̈ tic, yin̈til on̈ eb' jelan spensar, yin̈tilal on̈ can eb' rey, xchi eb'. \q1 \v 12 Ach sreyal Egipto, ¿b'ajtil ay eb' tz'ac'an a razón, yic syal eb' d'ayach tas nab'il d'a yib'an̈ Egipto yuj Jehová Yajal d'a Smasanil? \q1 \v 13 A eb' yajal d'a chon̈ab' Zoán, malaj spensar eb'. A eb' yajal d'a chon̈ab' Menfis, ix yac' sb'a eb' musansatil. A juntzan̈ eb' yajal chi' ix cuchb'anb'at eb' aj Egipto d'a tas man̈ vach'oc. \q1 \v 14 A Jehová ix ac'anoch somc'olal d'a scal eb', aton eb' tz'ic'anb'at eb' aj Egipto chi' d'a tas man̈ vach'oc. Masanil tas sc'ulej eb', lajan icha junoc uc'um an̈ xeji, tz'ec' ch'umch'onoc. \q1 \v 15 Man̈xa eb' aj Egipto chi' syal scolan schon̈ab', vach'chom b'eyum, ma meb'a', vach'chom nivan yelc'ochi, ma malaj yelc'ochi, man̈xa junoc mach stec'b'ej sb'a. \p \v 16 A val d'a jun tiempoal chi', masanil eb' aj Egipto chi', icha eb' ix ix ol aj eb', yujto ol el yip eb' yuj xivelal ayic ol yilan eb' sc'och yaelal ol yac'b'at Jehová Yajal d'a Smasanil d'a yib'an̈ eb'. \v 17 Ol te xivq'ue eb' yuj eb' aj Judá ayic ol snaancot eb' tas ol yutoc Jehová chi' syamc'ab'an eb' aj Judá chi'. \v 18 A d'a jun tiempoal chi', ay oye' chon̈ab' d'a Egipto chi' ol alan sti' eb' israel, ol yac'an sti' eb' d'a Jehová Yajal d'a Smasanil chi'. A d'a scal juntzan̈ chon̈ab' chi', ay jun scuchan Schon̈ab' C'u. \p \v 19 A d'a jun tiempoal chi', ay jun yaltar Jehová ol b'ochaj d'a yol smacb'en Egipto chi'. Axo d'a slac'anil smojonal smacb'en chi', ata' ol b'ochajcanq'ue jun q'uen q'ueen yuj yic'jichaan̈ Jehová. \v 20 A jun chi' ch'oxnab'il ol ajcan d'a eb' aj Egipto yic snajicot Jehová Yajal d'a Smasanil yuj eb'. Ayic ol el yav eb' yuj eb' tz'ac'anoch syaelal, ol sc'anan scolval Jehová chi' eb', ol coljoc eb' yuuj. \v 21 A Jehová, ol yac' yojtaquejel sb'a d'a eb' aj Egipto chi'. Ol nachajel yuj eb' tas yaj Jehová chi'. Ol och eb' ejmelal d'ay, ol sn̈usan silab' eb', ol yac'anpax yofrenda eb'. Ol yac'an sti' eb' d'ay, ol sc'anab'ajan eb' tas syal chi'. \v 22 Ayic toxo ix ac'ji syaelal eb' aj Egipto chi' yuj Jehová, ol meltzajxoc eb' d'ay, ol oc'xoc sc'ol d'a eb', ol coljocxi eb' yuuj. \p \v 23 A d'a jun tiempoal chi', ay jun nivan b'e ol b'at d'a Egipto chi' masanto ol c'och d'a Asiria. Yuj chi' a eb' aj Asiria yed' eb' aj Egipto chi', ol yal sc'och eb' d'ay junjun. A cha macan̈ anima chi', junxon̈ej ol aj yoch eb' ejmelal d'a Jehová. \p \v 24 A d'a jun tiempoal chi', a eb' israel, junn̈ej ol yutoc sb'a eb' yed' eb' aj Egipto yed' pax eb' aj Asiria chi'. Yuj eb' ol yac' svach'c'olal Jehová d'a masanil yolyib'an̈q'uinal. \v 25 A Jehová Yajal d'a Smasanil, ol yac' svach'c'olal d'a yib'an̈ eb'. Ol yalan icha tic: Svac' in vach'c'olal d'a yib'an̈ in chon̈ab' Egipto yed' d'a yib'an̈ Asiria b'ob'il vuuj yed' d'a yib'an̈ Israel sic'b'ilel vuuj, xcham Jehová chi'. \c 20 \s1 Ix ac'ji ganar Egipto yed' Etiopía yuj Asiria \p \v 1 A vin̈aj Sargón sreyal Asiria, ix schecb'at eb' soldado vin̈ yed' jun yajalil eb' d'a chon̈ab' Asdod, yic syac'an oval eb' d'ay. Ix yac' ganar jun chon̈ab' chi' eb'. \v 2 A d'a jun tiempoal chi', ix yal Jehová d'ayin Isaías in tic icha tic: Iq'uel a pichul ya sva ayoch chi' uuj yed' a xan̈ab', xchi. \p Ix in c'anab'ajan in c'ulan icha ix yal chi', ix vic'anel in xan̈ab' yed' in pichul chi', axon̈ej yol in pichul ix cani. \v 3 Ix lajvi chi', ix yalan Jehová icha tic: A vin̈ in checab' aj Isaías tic, oxe' ab'il ix b'eyec' vin̈ d'a yoc. Malaj xan̈ab' vin̈ ayochi, an̈ej pax yol spichul vin̈ ayochi. A jun tic, ch'oxnab'il yaj d'a Egipto yed' d'a Etiopía. \v 4 Yujto ol ic'jocb'at eb' aj Egipto yed' eb' aj Etiopía chi' yuj eb' aj Asiria. Ol ic'jocb'at eb' icham anima yed' eb' quelemtac. Ayic ol ic'jocb'at eb' chi', malaj xan̈ab' eb' ayochi, malaj pax spichul eb', b'eranelta syoop eb' yic tz'ac'ji q'uixvelal eb'. \v 5 A eb' anima ayoch Egipto yed' Etiopía yipoc sc'ool, ol xivq'ue eb', ol q'uixvoc eb' yuj tas ol ujoc chi'. \v 6 A d'a jun tiempoal chi', a eb' anima cajan d'a stitac a' mar, ol yal eb' icha tic: Ilecnab' tas tz'aj eb' ayoch yipoc co c'ool, aton eb' b'aj ix cala' to tzon̈ scol eb' d'a vin̈ sreyal Asiria: ¿Machto val ol on̈ colan ticnaic? xcham eb', xchi Jehová. \c 21 \s1 Alb'ilcan tas ol aj satel Babilonia \p \v 1 Alb'ilcan juntzan̈ lolonel tic yuj lum tz'inan luum d'a sti' a' mar: \q1 Icha junoc chacxuxum ic' tz'ec' d'a lum Neguev, icha chi' ol aj scot eb' milvajum d'a lum tz'inan luum te ay smay. \q1 \v 2 Ayxo smay jun tas sch'ox Dios vil tic: Ay eb' smeltzajoch yac' chucal d'a yetanimail. A eb' milvajum, smilvajn̈ej eb'. Ex aj Elam yed' ex aj Media, b'at ochan̈ec oyan d'a spatic chon̈ab' Babilonia, tzeyac'an oval yed'oc. A Jehová ix ac'an sti' to ol yac' lajvoc yaelal ix yac'och jun nación chi'. \q1 \v 3 Yuj tas ix vil chi' tzin ec' b'acb'on yuj vab'an syail icha tz'aj junoc ix ix tz'alji yune'. A yuj tas svab' chi' tzin somchajchaan̈, yuj tas svil chi' man̈xo in animaoc svab'i. \q1 \v 4 Toxon̈ej somson yol in jolom, tzin ib'xi yuj xivelal. Te chucxon̈ej in c'ool svab' yuj tas ay smay. Junjun c'u, ayic numnonxo sq'uic'b'i, tzin te tzalaj val, palta axo ticnaic, toxon̈ej tzin te xiv yuj tas svil tic. \q1 \v 5 Ix vilani, toxo ix b'o juntzan̈ mexa, vach'xopax yaj b'aj tz'em c'ojan eb' avtab'il. Van sva eb', syuc'an a' eb', axo d'a jun rato chi', ix och jun av icha tic: Ex yajalil eb' soldado, aq'uec lista e b'a yed' e maclab' jul-lab', xchi ix vab'i. \q1 \v 6 A Jehová ix alan d'ayin icha tic: Ixic, ac'och junoc macvajum, yic vach' syal masanil tas syila'. \q1 \v 7 Ayic syilan vin̈ scot junoc carruaje toc'b'il yuj chavan̈oc noc' chej, mato ay anima ayq'ue d'a yib'an̈ noc' b'uru, ma d'a yib'an̈ noc' camello, scham val yilan vin̈ tas yaji, xchi Jehová chi'. \q1 \v 8 A jun vin̈ macvajum chi', ix el yav vin̈ ix yalan vin̈: A b'aj tzin maclej tic Mamin, ayinn̈ej ec' d'a junjun c'u yed' d'a junjun ac'val, tzin macvaji. \q1 \v 9 Axo ticnaic, svil scot jun carruaje toc'b'il yuj chavan̈ noc' chej, a jun mach ayq'ue d'a yol carruaje chi', a tz'alan icha tic: Ix ac'ji ganar Babilonia. Ix sateli. Masanil scomon diosal eb' ix pojb'ati, choc' ix ajcanem d'a sat luum, xchi, xchi vin̈ macvajum chi'. \q1 \v 10 Ab'ec ex vetchon̈ab', a ex ix ex tec'jiem icha ixim trigo yuj eb' aj Babilonia chi', a tas ix val tic d'ayex, aton tas ix vab' yuj Jehová Yajal d'a Smasanil, aton co Diosal a on̈ israel on̈ tic. \s1 A tas alb'ilcan d'a yib'an̈ Edom \q1 \v 11 Aton lolonel tic alb'ilcan d'a yib'an̈ Edom: Ay junoc eb' aj Edom chi' ix avajcot d'ayin: ¿Jantacto sc'an sacb'i ach macvajum? ¿Jayeto hora q'uic'to? xchi. \q1 \v 12 Ix in tac'vi icha tic: Vanxo sacb'i, palta elan̈chamel ol q'uic'b'ocxi. Tato tza nib'ej tza c'anb'ejxi, ixic ol xo ul a c'anb'ejxi, xin chi d'ay. \s1 A tas alb'ilcan d'a yib'an̈ Arabia \q1 \v 13 Aton juntzan̈ tic alb'ilcan d'a yib'an̈ Arabia: Ex chon̈vajum aj Dedán, a ex tzex vaycan d'a caltac te' d'a Arabia, \q1 \v 14 elan̈ec e cha eb' ay staquin̈tial, tzeyac'an a' yuq'uej eb'. A ex cajan ex d'a chon̈ab' Tema, elan̈ec b'aj tz'ec' eb' sb'at elelal, tzeyaltan vael d'a eb'. \q1 \v 15 Yujto van yel eb' elelal d'a q'uen espada te jay ye yed' jul-lab' van sjuljieli, aton b'aj ov yac'an oval. \q1 \v 16 Ix yalan Jehová d'ayin icha tic: Yic val jun ab'il ticnaic, icha tz'aj sb'isan stiempo junoc munlajvum, a val ta' ol satel snivanil yelc'och chon̈ab' Cedar. \q1 \v 17 A eb' aj Cedar jelan sjulvaji, jayvan̈xon̈ej eb' ol canoc. A in Jehová e Diosal in a ex israel ex tic, a in svala', xchi. \c 22 \s1 A tas alb'ilcan d'a yib'an̈ Jerusalén \p \v 1 Aton juntzan̈ tic alb'ilcan d'a yib'an̈ jun chon̈ab' ay d'a ch'olan b'aj sch'oxji tas nab'il yuj Jehová, syalan icha tic: \q1 ¿Tas tzex ic'ani yuj chi' e masanil tzex q'ue d'a yib'an̈ pat? \q1 \v 2 Toxon̈ej tzex q'ue somnajoc, veq'ueq'ui yel eyav yuj eyac'an q'uin̈. A eb' anima chamnac d'a e cal, man̈oc yuj q'uen espada chamnac eb', man̈oc pax d'a scal oval chamnac eb'. \q1 \v 3 Masanil eb' eyajalil, ol b'at eb' elelal, palta ol yamchaj eb' yic mantzac julvaj eb'. A val eb' soldado te tec'an, najat ol b'atcan eb' elelal, palta ol yamchajn̈ej eb'. \q1 \v 4 Yuj chi' sval icha tic: Elan̈ec d'a in tz'ey, yujto tzin nib'ej tzin oc' val sic'lab'il. Man̈ e na tas tzeyutej eyac'an snivanil in c'ool yuj jantac yaelal ol javoc d'a yib'an̈ in chon̈ab'. \q1 \v 5 Yujto a Jehová Yajal d'a Smasanil, toxo ix yala' to ol ja val jun c'ual nivan xivc'olal, somc'olal yed' yaelal d'a yib'an̈ lum ch'olan b'aj sch'oxji tas nab'il yuuj. Ol mac'joquem lan̈naj smuroal chon̈ab'. Ol laj tac'voc lum vitz yel yav eb' cajan d'a chon̈ab' chi'. \q1 \v 6 A eb' aj Elam, van sb'oan sjul-lab' eb', ayxoq'ue eb' d'a yol scarruaje, ayxopaxq'ue eb' d'a yib'an̈ schej. Axo eb' aj Kir, van yic'anchaan̈ smaclab' jul-lab' eb'. \q1 \v 7 Masanil juntzan̈ lum ch'olquiltac vach' yilji, b'ud'anxo lum yuj carruaje. Axo eb' ayq'ue d'a yib'an̈ chej, vanxo yac'an oval eb' d'a spuertail e chon̈ab'. \q1 \v 8 A tas yipc'olal yaj yuj Judá, toxo ix sateli. \p A d'a jun tiempoal chi', ix eyil juntzan̈ yamc'ab' yic oval molb'il d'a jun nivan pat scuchan Spatil Te te' yic Líbano. \v 9-10 Eyilnac pax tzijtum spojelal smuroal schon̈ab' vin̈aj David. Ix e pojanem juntzan̈ pat chi' yuj eyac'anoch yipumaloc smuroal chi'. Ix eyac'an b'ud'joc jun yed'taltaxon a a' b'aj smolchaj d'a yalan̈. \v 11 A d'a scal chab' muro ix e b'o jun yed'tal a'. Axo ta' ix b'atcan a' ay d'a yol jun yed'tal ay d'a pecatax chi'. Palta maj nachajel eyuuj to a Jehová van yac'ancot juntzan̈ yaelal chi'. Atax d'a peca' naan yuuj, palta malaj jab'oc yelc'och d'a e sat. \q1 \v 12 A d'a jun c'ual chi', a Jehová Yajal d'a Smasanil, a' tzex avtani yic tzex oq'ui, tzex cusi, tze joxanel xil e jolom, tzeyac'anpaxoch pichul ya sva'i yic tze ch'oxanel e cusc'olal yuj e chucal, palta max yal-laj e c'ool. \q1 \v 13 A tas tze c'ulej to tzeyac' q'uin̈ d'a tzalajc'olal, tze milancham noc' vacax yed' noc' calnel. Tzex va val, tzeyuc'an an̈. Tzeyalan icha tic: Con̈ vaec, cuq'uec an̈, caq'uec co gana, talaj chamnac on̈xo q'uic'an, xe chi. \q1 \v 14 Axo Jehová Yajal d'a Smasanil, ix sch'ox sb'a d'ayin, ix yalan d'ayin: Man̈ ol vac' nivanc'olal jun schucal pensar eb' tic, palta to ol in satel eb', a in Jehová Yajal in d'a Smasanil svala', xchi. \s1 Lolonel d'a vin̈ yilumal spalacio vin̈ rey \p \v 15 A Jehová Yajal d'a Smasanil ix alan d'ayin: Ixic, b'at il vin̈aj Sebna yilumal spalacio vin̈ rey, tzalan d'a vin̈ icha tic: \q1 \v 16 ¿Tas tza c'ulej d'a tic? ¿Mach ix ac'an opisio a b'oan jun yed'tal chamnac d'a jun tzalan tic, tzolanpaxoch a b'a d'a sat q'uen q'ueen b'aj ol ach cann̈ej tic a naani? \q1 \v 17 Vach'chom nivan elc'och alani, palta a in Jehová in ol ach in julcanb'at d'a najat. Yed' val jantac vip ol ach in yamani, \q1 \v 18 ol ach in julcanb'at b'alb'on icha junoc tas c'olan c'olan. Te najat ol ach b'atcan d'a jun lum luum te levan sat. Ata' ol ach chamoc, ol satel carruaje tz'ac'an snivanil elc'och chi'. Tzac' val q'uixvelal eb' etmunlajvumal d'a spalacio vin̈ a reyal chi'. \q1 \v 19 Ol ach viq'uel d'a opisio tic, ol ach in julancanel b'aj ayach ec' tic. \q1 \v 20 A d'a jun c'ual chi', ol vavtejcot vin̈ in checab' aj Eliaquim yuninal vin̈aj Hilcías. \q1 \v 21 Ol vac'och a pichul yic opisio chi' d'a vin̈ yed' a cincho yic a b'inajnaquil. Ol vac'ancan opisio chi' d'a vin̈. Icha junoc mamab'il ol aj vin̈ d'a scal eb' cajan d'a Jerusalén tic yed' d'a eb' aj Judá. \q1 \v 22 A d'a yol sc'ab' vin̈ ol vac'och sllaveal spalacio eb' yin̈tilalcan vin̈aj David. Malaj mach ol yal smacan puerta ol sjac vin̈, malaj pax mach ol jacan puerta ol smac vin̈. \q1 \v 23 Te vach' ol vutej vac'anoch vin̈ d'a yopisio chi', icha val tz'aj slavuxajcanoch junoc tas d'a sat pat. Ol b'inajcan vin̈ d'a scal eb' sc'ab'yoc. \q1 \v 24 Masanil eb' sc'ab'yoc smam vin̈ yed' yin̈tilal, nivan ol aj yelc'och eb' yuj vin̈. Ichato al ol ajcanoch eb' d'a yib'an̈ vin̈. Icha tz'ajoch locan lum chenxalu yed' masanil yamc'ab' yic junoc pat d'a junoc te' locte' mac'b'ilochi, icha chi' ol ajoch eb' d'a vin̈. \q1 \v 25 A d'a jun c'ual chi', a jun te te' vach' yaj smac'chajoch chi', ol elta chocnaj te'. Ol emta tan̈naj te' d'a sat luum, ol pojcanb'at masanil tas locanoch chi' d'a te'. A val Jehová tz'alan d'ayin, xchi vin̈aj Isaías chi'. \c 23 \s1 A tas alb'ilcan d'a yib'an̈ Tiro \p \v 1 Aton juntzan̈ lolonel tic alb'ilcan d'a yib'an̈ Tiro: \q1 Ex ic'um b'ey barco yic Tarsis, elocab' eyav yuj ilc'olal, yujto toxo ix satel chon̈ab' Tiro. Man̈xa junoc pat ix cani, man̈xa b'aj syal spixchajoch te' barco chi'. Ato d'a Chipre ix alchaj jun tic eyab'i. \q1 \v 2 Ex cajan ex d'a stitac a' mar yed' ex chon̈vajum aj Sidón, ix ex can tz'inan, a ex ton e checnacb'at eb' e manvajum d'a sc'axepalec' a' mar. \q1 \v 3 Sc'och eb' e manvajum chi' d'a Egipto, smanan ixim trigo eb' tz'el d'a stitac a' Nilo. Slajvi chi' schon̈anxi ixim eb' d'a juntzan̈xo chon̈ab'. Aton d'a spatic chi' tzeyic' e ganar. \q1 \v 4 Ex aj Sidón, q'uixvan̈ec, yujto a jun chon̈ab' b'inajnac yuj sjelanil yec' d'a yib'an̈ a' mar, ol yal icha tic: Lajan in ajcan icha junoc ix ix malaj yune', malaj b'aj sq'uib'tzitej junoc vinac, ma ix unin, yujto ix satel eb' masanil, xcham Tiro chi'. \q1 \v 5 Ayic ol c'och yab'ixal jun tic d'a Egipto, ol och eb' anima d'a ilc'olal yuj tas ix uji d'a jun chon̈ab' chi'. \q1 \v 6 Ol yalan eb' icha tic: Elocab' eyav yuj cusc'olal ex cajan d'a sti' a' mar, c'axpajan̈ec ec' d'a Tarsis, xcham eb'. \q1 \v 7 ¿Tom man̈oc jun chon̈ab' tic aytaxon d'a peca', jun b'aj tz'ochn̈ej q'uin̈? ¿Tom man̈oc jun tic b'aj sb'at eb' anima, b'at cajnaj eb' d'a juntzan̈xo chon̈ab' najat ay? \q1 \v 8 ¿Mach ix naanq'ue jun tic d'a yib'an̈ chon̈ab' Tiro, jun chon̈ab' to yicn̈ej eb' rey yaji? A eb' chon̈vajum, nivac vinac eb', te nivan yelc'och eb' d'a yolyib'an̈q'uinal tic. \q1 \v 9 A Jehová Yajal d'a Smasanil ix naani, yuj yic'jiem masanil eb' syic'chaan̈ sb'a yed' eb' jelan d'a sat lum tic. \q1 \v 10 Ex aj chon̈ab' Tarsis, toxo ix lajviel jun chon̈ab' b'aj tzex xid'ec' chon̈val. A ticnaic munlajan̈ec d'a sat luum, icha syutej sb'a eb' aj Egipto. \q1 \v 11 Ix yac'b'at sc'ab' Jehová d'a yib'an̈ a' mar, ix yac'an ib'xocq'ue masanil chon̈ab'. Ix yalani to smac'jiem lan̈naj masanil chon̈ab' ayoch smuroal d'a yol yic Canaán. \q1 \v 12 Ix yalanpax Jehová chi' d'a eb' aj Sidón icha tic: Actejec eyac'anoch juntzan̈ e q'uin̈, yujto lajan ix ex ajcan icha junoc ix cob'es ix ixtaji. Vach'chom tzex b'atcan d'a Chipre, palta man̈ ol eyic'laj eyip ta', xchi Jehová chi'. \q1 \v 13 Ilecb'at slum eb' aj Babilonia, aton ol ac'ancanoch Tiro scajnub'oc noc' caltacte'al noc'. Ol sb'oq'ue juntzan̈ yed'tal eb' soldado chaan̈ tz'aj d'a spatictac Tiro chi'. Ol laj smac'anem lan̈naj juntzan̈ nivac palacio eb', ol satanel eb'. Man̈oclaj eb' aj Asiria ol c'ulan jun chi'. \q1 \v 14 Ex ch'umum barco yic Tarsis, elocab' eyav yuj cusc'olal, yujto toxo ix em lan̈naj jun chon̈ab' ayoch yipoc e c'ool. \q1 \v 15 A d'a jun tiempoal chi', a Tiro 70 ab'il ol b'atcan satc'olal icha sq'uinal junoc vin̈ rey. Ato yic ol lajvoc 70 ab'il chi', ichato chi' ol javoc d'a yib'an̈ icha syal jun b'it sb'itaj d'a jun ix ajmul ix, syalan icha tic: \q1 \v 16 Ach ajmul ix, man̈xa mach tzach naancoti. Ic'b'at arpa, b'at ach ec' d'a yoltac chon̈ab'. Te vach' tzutej ac'an sjajil arpa chi'. Tza b'itan tzijtumoc b'it, talaj ayto mach tzach naancoti, xchi jun b'it chi'. \p \v 17 Ayic ol lajvoc 70 ab'il chi', a Jehová ol ac'anxi chon̈vaj eb' aj Tiro chi'. Ol syamanxioch eb' yac'anxi chucal yed' masanil eb' rey ay d'a sat luum tic. \v 18 Palta a jantac tas ol yac' ganar eb', ol ochcan yicoc Jehová. Man̈ ol sic'chajb'atoc, palta to ol ac'joc d'a eb' tz'ac'an servil Jehová chi', yic vach' nivan svael eb' smana', smanan pax spichul eb' te vach'. \c 24 \s1 Yaelal ol javoc d'a sat lum tic \q1 \v 1 A Jehová ol mesan sat lum luum tic. Toxon̈ej ol can b'eran luum. Ol laj svuch'chitan sat luum tic, ol spechan saclem masanil eb' cajan d'a luum. \q1 \v 2 Lajan ol ajcan eb' sacerdote yed' eb' comon anima. Lajan ol ajcan eb' vin̈ patrón yed' eb' vin̈ smunlajvum. Lajan ol ajcan eb' ix patrona yed' eb' ix smunlajvum, eb' smanvaji yed' eb' schon̈vaji, eb' tz'ac'an majanil yed' eb' smajnani, eb' tz'ac'an b'ocal yed' pax eb' sb'ocani. \q1 \v 3 Toxon̈ej ol can b'eran luum, yujto ol satel masanil tas vach' ay d'a sat luum. A Jehová ix alani, ol eln̈ejc'ochoc. \q1 \v 4 Ol tacjoc luum, man̈xo vach'oc ol aj yilji luum. Masanil yolyib'an̈q'uinal tic ol tacjoqueloc, masanil eb' nivac vinac ol satel eb'. \v 5 Ol ixtaxb'at lum luum tic yuj eb' cajan d'ay, yujto maj sc'anab'ajej eb' icha sleyal. Ix spitej sb'a eb' d'a schecnab'il Dios. Ix yixtejb'at jun strato Dios chi' eb' sb'onac d'a yichb'anil. \q1 \v 6 Yuj chi' ol cotcan jun catab' d'a yib'an̈ lum luum tic yuj eb' cajan d'a sat luum. Ol yab' val syail eb', ol satel eb'. Jayvan̈xon̈ej eb' ol canoc. \q1 \v 7 Man̈xalaj yal sat te' uva ol canoc, yujto ol tacjoquel te' snunal. Cusc'olalxon̈ej ol aj ec' eb' tz'ac'an q'uin̈. \q1 \v 8 Man̈xalaj q'uin̈ b'aj ol c'an̈ tan̈b'il yed' te' arpa. Man̈xalaj anima ol b'oan q'uin̈ chi'. \q1 \v 9 Man̈xa mach ol uc'voc an̈ ayic slaj och b'it. A an̈ an̈ chi', c'a'xo ol aj yuc'ji an̈ ol yab' eb' tz'uc'antaxoni. \q1 \v 10 A jun chon̈ab' b'aj ay eb' anima sq'uen̈ej somnaj yac'an q'uin̈, ol can tz'inan. Man̈xa junoc pat b'aj ol yal yoch junoc anima. \q1 \v 11 A eb' anima, ol oc' eb' d'a yoltac calle, yujto man̈xa an̈ an̈. Ol lajvoquel tzalajc'olal d'a sat luum. \q1 \v 12 A juntzan̈ chon̈ab' ol ixtaxb'atoc, ol pojb'at spuertail. \q1 \v 13 Jayvan̈xon̈ej anima ol can d'a junjun nación d'a sat luum tic. Ichaxon̈ej tz'ajcan junjunocxo sat te' olivo yed' te' uva ayic smolji sat te' d'a schaelal, icha chi' ol ajcan eb' anima chi'. \q1 \v 14 A eb' olto can chi', ol el yav eb' yuj tzalajc'olal. Ol ab'chaj yel yav eb' b'aj tz'em c'u. Ol b'itan eb' yujto ol yil jantac yipalil Jehová eb'. \q1 \v 15 A eb' cajan b'aj sjavi c'u yed' juntzan̈xo chon̈ab' ay d'a stitac a' mar, ol yal vach' lolonel eb' d'a Jehová sDiosal Israel. \q1 \v 16 Ol ab'chaj sb'itan eb' b'aj slajvic'och lum luum, yuj yic'jichaan̈ sb'i Jehová te tojol. \q1 Palta a in svala': Ay, ob'iltac in, van in lajviemi. A eb' ixtum anima chi', man̈xa scachnab'il eb'. \q1 \v 17 A val juntzan̈ eb' cajan d'a sat lum tic, ol javoc nivan xivc'olal d'a yib'an̈ eb'. Ay jul yed' yaal ol laj em d'a yol sb'e eb'. \q1 \v 18 A eb' sb'at elelal yuj xivelal chi', a d'a yoltac jul ol b'at tan̈naj eb'. Tato tz'elxi eb' d'a jul chi', axo d'a yaal scanxi eb'. Ol cot jun nivan yaxn̈ab' d'a satchaan̈, axo yipumal lum luum tic, ol tzicub'tan̈ajoc. \q1 \v 19 Ol ib'xoc val luum sic'lab'il, ol tzicub'tan̈aj luum, ol laj q'ue n̈iq'uiljoc luum, choc' ol aj luum. \q1 \v 20 Toxon̈ej ol ec' ch'umch'on luum icha junoc uc'um an̈, icha yec' xecxon junoc lechpat yuj ic'. Yujto a smul eb' anima, ix te alb'i d'a yib'an̈ luum. Yuj chi' ol telvoccan luum, man̈xa b'aq'uin̈ ol q'ue vaan luum. \q1 \v 21 A d'a jun tiempoal chi', a Jehová ol ac'anoch syaelal eb' yajal tz'ec' d'a cal ic' d'a chaan̈ yed' eb' yajal d'a sat luum tic, ol ac'jococh syaelal eb' d'a tic. \q1 \v 22 Ol molb'aj eb' icha smolb'aj junoc n̈ilan̈ eb' presovum d'a yol junoc olan. Ol macchaj eb' junoc tiempoal. Ol lajvoc chi' ol ac'jococh syaelal eb'. \q1 \v 23 A d'a jun c'ual chi', a Jehová Yajal d'a Smasanil, ol yac' yajalil yed' jantac stziquiquial d'a tzalan Sion, aton d'a Jerusalén d'a yichan̈ eb' yichamtac vinaquil schon̈ab'. Yuj stziquiquial chi', a q'uen uj yed' c'u man̈xo ol checlaj yoc, ichato ol q'uixvoccanoc. \c 25 \s1 B'it yic aloj vach' lolonel d'a Dios \q1 \v 1 Mamin Jehová, in Diosal ach. Ol val vach' lolonel d'ayach, yujto ix aq'uelc'och tas satub'tac nab'il uuj, ix aq'uelc'och tas alb'ilcan uj d'a peca'. \q1 \v 2 Icha junoc b'ulan̈ q'uen q'ueen ix ajcan juntzan̈ chon̈ab' uuj. A chon̈ab' te tec'an, ix laj em lan̈najoc. Ix aq'uem lan̈naj spalacio eb' ch'oc nacional, man̈xa b'aq'uin̈ ol b'ochajxiq'ueoc. \q1 \v 3 Yuj chi', a juntzan̈ nación te tec'an, ol ach yic'chaan̈, aton juntzan̈ maj oc' sc'ol d'a yetanimail, ol xivpax eb' d'ayach. \q1 \v 4-5 Yujto a d'ayach scol sb'a eb' meb'a', tzach colvaj d'a eb' ay tas tz'och yuuj d'a scusc'olal. A eb' anima te chuc, lajan val eb' icha yaxn̈ab' ay yic'al. Lajan pax eb' icha sc'ac'al yoc c'u d'a chimc'ualil. Palta a ach tzon̈ a c'ub'ejel icha junoc q'uen q'ueen. Icha chi' tz'aj ic'anem yac'umtaquil eb' ch'oc nacional chi'. Icha tz'aj siclab' yoc c'u ayic tz'och svevenal asun, icha chi' tz'aj ac'anoch vaan eb' chuc chi' yel yav. \q1 \v 6 A d'a tzalan Sion tic, ol sb'o junoc nivan vael Jehová Yajal d'a Smasanil, ol yac'an d'a masanil nación. A schib'ejal jun vael chi' ec'b'al te vach', te vach' pax yal sat uva ol uc'joc. \q1 \v 7 A d'a jun tzalan tic ol yiq'uel jun c'apac Jehová, jun c'apac smusan sat masanil chon̈ab', aton scusc'olal eb' yed' sman̈ pensaril eb'. \q1 \v 8 Ol yac' lajvoc chamel Jehová d'a juneln̈ej. Ol sucanel yal sat eb' anima smasanil, ol yac' lajvoc jantac sq'uixvelal schon̈ab' d'a masanil yolyib'an̈q'uinal tic. Aton Jehová tz'alan jun tic. \q1 \v 9 A d'a jun c'ual chi' ol cal icha tic: A Jehová co Diosal tic, aton cac'nacoch yipoc co c'ool, a coljinac on̈. Con̈ tzalajec, yujto a ix on̈ colani, xco chama. \q1 \v 10 A Jehová ol tan̈van lum tzalan Sion tic. Yacb'an axo chon̈ab' Moab van stec'jiem d'a yed'tal icha tz'aj stec'jiem an̈ ac d'a scal stza' noc' noc'. \q1 \v 11 Ichato ol to yaq'uel lian sc'ab' Moab chi', icha yac'an sc'ab' junoc smac'an a a', vach'chom ol to yac' yip, palta ol satel yac'umtaquil yuj Jehová. \q1 \v 12 Masanil smuroal juntzan̈ nivac chon̈ab', ol em lan̈naj yuj Jehová. Choc' ol ajcanem vecan d'a sat luum. \c 26 \s1 B'it yuj yac'chaj ganar oval \p \v 1 A d'a jun c'u chi', ol co b'itej jun b'it tic d'a yol smacb'en Judá, xchi icha tic: \q1 Ay val jun co chon̈ab' te tec'an b'aj vach' co colan co b'a. A val Jehová ix b'oanq'ue smuroal jun co chon̈ab' chi'. \q1 \v 2 Jaquec spuertail co chon̈ab' tic yic tz'och jun chon̈ab'il eb' anima tojol spensar, te c'anab'ajum paxi. \q1 \v 3 Mamin Jehová, a ach tzac'n̈ej sjunc'olal eb' tec'ann̈ej spensar, yujto a achn̈ej ayach och yipoc sc'ool eb'. \q1 \v 4 Ayocab'n̈ej och Jehová yipoc co c'ool, yujto an̈ej syal on̈ scolan d'a masanil tiempo. \q1 \v 5 A tz'ic'anem eb' ac'umtac, eb' cajan d'a jun chon̈ab' syic'chaan̈ sb'a. Man̈xalaj tz'aj yelc'och eb', ichato tz'emc'och sat eb' d'a cal pococ. \q1 \v 6 A ticnaic stec'jiem jun chon̈ab' chi' yuj eb' emnaquil, yuj eb' meb'a', xchi jun b'it chi'. \q1 \v 7 Ach Mamin, tojoln̈ej tzutej. A ach tza tojolb'itej sb'e eb' tzach c'anab'ajani. \q1 \v 8 Mamin Jehová, sco b'eyb'alej juntzan̈ b'eyb'al syal a c'ayb'ub'al. A val tas sco nib'ej to naan achn̈ej cuuj. \q1 \v 9 An̈ej d'ayach ayoch co pensar d'a junjun ac'val, axo d'a q'uin̈ib'alil sco tan̈vej a ch'oxan a b'a. An̈ej yic tzac'ancot yaelal d'a yolyib'an̈q'uinal tic, ol sc'ayb'an sb'a eb' anima sb'eyb'alan tojolal. \q1 \v 10 Vach'chom tz'oc' a c'ol d'a eb' chuc, palta max sc'ayb'ej sb'a eb' sc'ulan tojolal. Vach'chom d'a scal eb' anima vach' spensar cajan eb', palta an̈eja' sb'eyb'alan chucal eb'. Malaj yelc'och a poder d'a eb'. \q1 \v 11 Mamin Jehová, vach'xo yaj syaelal eb' uuj, palta max nachajel yuj eb'. Yilocab' eb' yic tza xajanan a chon̈ab', q'uixvocab'el eb'. Satocab'el eb' yuj yoval a c'ool vach'xo yaj d'a eb' ajc'ol yajoch d'ayach. \q1 \v 12 Mamin Jehová, uuj vach' ol on̈ ajoc, yujto uuj syic' sb'a masanil tas sco c'ulej. \q1 \v 13 Mamin Jehová co Diosal, ay juntzan̈xo eb' ix och cajaloc, palta snachajel cuuj to a achn̈ej Cajal ach. \q1 \v 14 A eb' chi' chamnacxo eb', man̈xo ol pitzvoclaj eb'. Man̈xa b'aq'uin̈ ol ilchaj eb', yujto toxo ix ac'och syaelal eb'. Ix a satel eb' d'a juneln̈ej. Man̈xa b'aj ol nachajcot eb'. \q1 \v 15 Mamin, a ach ix ac' levanb'oc co macb'en yic vach' tzach ic'jichaan̈, a ach ix a nitzb'at stz'acan̈il. \q1 \v 16 Mamin, d'a scal syaelal ix ach co sayeq'ui. Ayic ix ac'anoch co yaelal chi' yuj co vach'iloc, ix on̈ lesalvi d'ayach d'a emnaquilal. \q1 \v 17 Mamin, icha val junoc ix ix toxo val tz'alji yune', vanxo stacq'ue sc'ol ix yuj syail, icha chi' ix co c'ulej d'a ichan̈. \q1 \v 18 Icha syail yalji unin, icha chi' ix aj cab'an syail, palta malaj unin ix alji d'ayon̈. Nab'an̈ej ix cab' syail, maj on̈ colchajoc, malaj quin̈tilal ol cajan sat luum tic. \q1 \v 19 Mamin, a eb' a chamnac ol pitzvocxi eb'. Ol pitzvocq'ue eb' vetchon̈ab'. A eb' ichato vaynac d'a yol luum, ol el svayan̈ eb', ol el yav eb' d'a tzalajc'olal. Mamin Jehová, uuj ol pitzvocxi eb' chamnac chi', icha tz'aj sq'ueul tas avab'il d'a lum luum d'a q'uin̈ib'alil yuj yal ac'val. \q1 \v 20 Ex vetchon̈ab', ochan̈ec d'a yol e pat, tze macan e pat chi' ayic tzex och chi'. C'ub'ejequel e b'a b'ela, masanto ol ec'b'at yoval sc'ol Jehová, \q1 \v 21 yujto ol elta Jehová b'aj ay, yic syac'anoch syaelal masanil anima cajan d'a sat lum tic yuj schucal eb'. A lum luum tic man̈xo ol sc'ub'ejel eb' milb'ilcham d'a luum, palta ol checlajoc machtac miljinaccham eb'. \c 27 \s1 Ol el eb' israel d'a libre \p \v 1 A val d'a jun c'ual chi', ol yac'lab'ej yespada Jehová, te al, te ay smay, jay pax ye, yic ol yac'anoch yaelal d'a yib'an̈ noc' leviatán, aton noc' chan jelan sb'ey yolyonoc, syac'an yip noc' sb'at elelal. Ol mac'joccham noc' dragón chi' yuj Jehová, noc' ay d'a yol a' mar. \q1 \v 2 A d'a jun c'ual chi' ol yal Jehová icha tic: \q1 B'itejec te' snunal uva vach' sat syac'a'.\f 27.2 \fr 27:2 \ft A te' uva sb'inaj chi' d'a juntzan̈ versículo chi' d'a tic aton chon̈ab' Israel sch'oxcot te'. Syala' to te xajan chon̈ab' Israel chi' yuj Jehová.\f* \q1 \v 3 A in Jehová in tzin tan̈vej te', cotac scal svac'anoch yal te'. Tzin tan̈vej te' d'a c'ualil yed' d'ac'valil, yic vach' malaj tas tz'ic'an te'. \q1 \v 4 Man̈xa voval aycot d'a te'. Tato ay te' q'uiix, ma comon an̈c'ultac d'a scal te', tzin tec'satoc, tzin n̈usantz'a d'a juneln̈ej. \q1 \v 5 Tato snib'ej eb' ayoch ajc'olal d'a in chon̈ab' chi' sc'anan in colval, ochocab' eb' junc'olal ved'oc, xchi Jehová chi'. \q1 \v 6 A d'a yic b'aq'uin̈, a eb' chon̈ab' yin̈tilal vin̈aj Jacob, ol yic'xi yip eb'. Yuj eb' ol yac'xicot svach'c'olal Dios d'a yolyib'an̈q'uinal tic. Lajan ol aj eb' icha junoc te te' svolani, syac'an xumaquil te', man̈ jantacoc pax sat te' syac'a'. \q1 \v 7 A Dios maj yac'och yaelal d'a yib'an̈ eb' israel icha ix yutej yac'anoch d'a eb' yajc'ol eb'. Man̈ masaniloc eb' israel smilnacchamoc, icha yutejnac smilancham masanil eb' miljinaccham eb' israel chi'. \q1 \v 8 Ix yac'och syaelal eb' schon̈ab' Jehová, aton yic ix yac'an oval eb', ayic ix ic'jipaxb'at eb' d'a ch'oc nacional. Icha tz'aj yic'jib'at tastac yuj oval ic' scot d'a stojolal b'aj sjavi c'u, icha chi' ix aj yic'jib'at eb' schon̈ab' chi'. \q1 \v 9 Palta jun, ol ac'joc nivanc'olal smul eb' yin̈tilal Jacob chi', an̈ej tato choc' ol yutejcan masanil sq'ueenal yaltar scomon diosal eb', icha tz'aj spojb'at q'uen pulub' ayic spolji q'ueen, tato man̈xa pax junoc te te' yechel Asera ol canoc, ma altar yic incienso yuj yic'jichaan̈ scomon diosal eb'. Tato icha chi' ol sc'uloc eb', ol sucjoc sat smul eb'. \q1 \v 10 A juntzan̈ chon̈ab' te tec'an, ol sateloc. Icha te' pat man̈xa yajal, man̈xalaj anima, cuseltacxon̈ej ol ajcanoc. Axon̈ej noc' noc' ol va d'ay. Ol em cutzan noc', ol sc'uxel xil te te' noc', jixc'ab'tac ol ajcan te'. \q1 \v 11 Axo yic ol tacjoquel te', ol laj cot loc'oljoc te' sc'ab', axo eb' ix ix ol molb'an te' c'atzitzal. A jun chon̈ab' tic, malaj jab'oc spensar. Yuj chi' a Jehová b'ojinac eb', man̈xo ol cus yuj eb', man̈xo ol oc' sc'ol d'a eb'. \q1 \v 12 A d'a jun c'ual chi', ay val tas ol sc'ulej Jehová, ichato ol tec'voc trigo. A jantac macb'il yuuj b'aj ichato ol tec'voc trigo chi', ol cotn̈ej d'a a' Éufrates masanto d'a smojonal Egipto. Palta a exxo israel ex tic, junjunal ol ex sic'jocchaan̈ yuuj. \q1 \v 13 A d'a jun c'u chi', ol pujoc jun q'uen nivan trompeta chaan̈ sjaj. A eb' ic'b'ilcanb'at d'a Asiria yed' d'a Egipto, ol javoc eb' yic tz'och ejmelal d'a Jehová d'a jun tzalan yic ejmelal ay d'a Jerusalén. \c 28 \s1 Yab'ixal chon̈ab' Samaria \q1 \v 1 Ob'iltac chon̈ab' Samaria, nivan yelc'och d'a yol sat eb' uc'um an̈ d'a yol yic Efraín. Yelvanub' yaj d'a jun ac'lic yax sat. Lajan pax icha corona xumactac van stacji d'a sjolom eb' toxo ix te cham yuj an̈ an̈. A eb' cajan d'a Samaria chi', an̈ej uq'uel an̈ syac' eb'. \q1 \v 2 A Jehová ix sic'anel jun vin̈ vinac te tec'an, te jelan d'a oval. Ol javoc vin̈ yed' yip, icha yaxn̈ab' calan yed' q'uen sacb'at. Ol javoc vin̈ icha chacxuxum ic' smac'an chaan̈ tastac, icha pax yic syac'an yoval a' b'eyuma' yic tz'el a' b'aj sb'eyi. Yuj yip vin̈ chi', ol em lan̈naj chon̈ab' Samaria chi'. \q1 \v 3 A jun chon̈ab' nivan yelc'och d'a eb' uc'um an̈ chi', ol steq'uem jun vin̈ ay yip chi'. \q1 \v 4 A jun chon̈ab' ay d'a pan̈an te yax sat vach' yilji chi', aton jun lajan icha junoc taquin̈ corona chi', ol satjoqueloc. Icha val sat te' higo spet eluli, elan̈chamel slojib'at yuj junoc mach tz'ilani, icha chi' ol aj jun chon̈ab' chi'. \q1 \v 5 A d'a jun c'u chi', a Jehová Yajal d'a Smasanil, icha junoc corona te vach' yilji, icha chi' ol aj d'a eb' anima olto can d'a schon̈ab'. Icha stzalaj junoc mach yed' scorona, icha chi' ol aj stzalaj eb' yed' Jehová. \q1 \v 6 A Jehová chi' ol ac'an sna eb' juez yic vach' ol yutoc eb' sch'olb'itan yaj eb' anima. Ol yac' pax yip eb' soldado yic stan̈van schon̈ab'. \s1 A tas alb'ilcan d'a yib'an̈ Jerusalén \q1 \v 7 A eb' vin̈ sacerdote yed' eb' vin̈ schecab' Dios, tz'ec' ch'umch'on eb' vin̈ uq'uel an̈, squistalax eb' vin̈ yuj yoval an̈ chi'. Ayic sq'ue an̈ d'a sjolom eb' vin̈ schecab' Dios chi', scomon naanq'ue eb' vin̈ yalanel slolonel Dios, axo eb' vin̈ sacerdote chi', max sb'olaj yaj eb' anima eb' vin̈ d'a stojolal. \q1 \v 8 Masanil smexa eb' vin̈ mictac sat, xejtac sat yuj eb' vin̈, man̈xa jab'oc sat smexa eb' vin̈ chi' vach'. \q1 \v 9 Syalan eb' anima vuj a in tic: ¿Mach snib'ej jun vinac tic sc'ayb'ej? ¿A am d'a eb' vanto yel d'a yim, aton eb' maxtzac chuni? \q1 \v 10 ¿Tas yuj jab'jab'il yalan vin̈ d'ayon̈, icha svulvon eb' unin vanto yel sti'? xchi eb'. \q1 \v 11 Tato malaj sgana eb' yab'ani, a Dios ol ac'lab'an eb' ch'oc nacional yalan d'a eb', ichato ton̈ej ol vulvon eb' ol yab' eb'. \q1 \v 12 Aton d'a eb' b'uchvajnac chi' alb'il icha tic: Ina val ic'oj ip tic, yic'ocab' yip eb' c'unb'inac, siclab'ocab' sc'ol eb', xchi Jehová, palta maj schalaj yab' eb'. \q1 \v 13 Yuj chi', a slolonel Jehová ol alchaj d'a eb' d'a jab'jab'il icha svulvon eb' unin vanto yel sti'. Yuj chi', ayic ol b'eyec' eb' pac'jab' ol aj stelvi eb', ol echnaj eb', ol can eb' d'a yaal, ol ic'jocb'at eb' d'a ch'oc nacional. \q1 \v 14 Ex yajal eyaj d'a Jerusalén tic, ex b'uchumtac, ab'ec val slolonel Jehová: \q1 \v 15 Yujto ix eyal icha tic: Ay co lajti' yed' yajalil chamel, yuj chi' ayic ol javoc tas ol on̈ sataneloc icha a' eluma', malaj tas ol on̈ ic'anoc, yujto a juntzan̈ lolonel es ix cac'och yipoc co c'ool, ol co col co b'a d'ay, xe chi. \q1 \v 16 Yuj chi', a Jehová Yajal tz'alan icha tic: Ol vaq'uem junoc mach yipumaloc Sion. A jun chi' sic'b'ilel vuuj, malaj b'aq'uin̈ ol sateloc, te nivan yelc'ochi, lajan icha junoc q'uen q'ueen tz'emcan d'a yesquinail junoc pat. A eb' tz'ac'anoch yipoc sc'ool, malaj b'aq'uin̈ ol can eb' d'a q'uixvelal. \q1 \v 17 A d'a Sion chi', ol vac'lab'ej in tojolal icha tz'ajem ch'an̈ cuerda, ma plomo yic yechel pat, xchi Jehová chi'. Palta a es ix eyac'och yipoc e c'ool chi', a q'uen sacb'at ol sataneloc. Axo b'aj tze col e b'a chi', a a' eluma' ol cuchanb'atoc. \q1 \v 18 A e lajti' ix eyac' yed' yajalil chamel chi', ol sateloc. Ayic ol ja jun icha eluma' d'a eyib'an̈ chi', ol ex can d'a yalan̈ yuuj. \q1 \v 19 Ayic ol javoc d'a juntac el, ol ex cuchjocb'at yuuj. Junjun q'uin̈ib'alil, ma c'ual d'ac'val ol ja d'ayex. Ayic ol eyab'an yab'ixal jun chi', ol ex ib'xocq'ueoc. \q1 \v 20 Lajan ol ex aj icha junoc mach svay d'a junoc ch'at tzapan steel yed' junoc c'u' lod'an sat. \q1 \v 21 Icha yutejnac Jehová yac'an oval d'a lum svitzal Perazim yed' d'a lum yac'lical Gabaón, icha chi' ol yutoc sc'ulan junoc tas satub'tac, junoc tas man̈ tan̈vab'iloc eyuuj. \q1 \v 22 A ticnaic jun, man̈ ex b'uchvajoc, yic vach' max nivtaj eyaelal. Ix vab' tas ix yal Jehová Yajal d'a Smasanil. Toxo ix sna'a to ol satel masanil smacb'en jun chon̈ab' tic. \q1 \v 23 Maclejec eyab' tas ol vala', scham val eyab'an in lolonel: \q1 \v 24 A junoc vin̈ sb'oan smunlajel yic tz'avvi, man̈ocn̈ej d'ocoj lum syac' vin̈ yed' q'uen arado, man̈ ton̈ejoc pax ste choc'b'itej lum vin̈ yed' q'uen rastrillo. \q1 \v 25 Ayic toxo ix b'o luum, syavan yin̈atil an̈ eneldo vin̈ yed' an̈ comino, syavan pax ixim trigo vin̈ d'a stzolal. Axo d'a stitac syavej ixim cebada vin̈ yed' ixim avena, icha b'aj smoj yavchaji. \q1 \v 26 A Dios tz'ac'an nachajel yuj vin̈ tas tz'aj smunlaji. \q1 \v 27 Yujto a an̈ eneldo chi', max tec'chaj an̈, max ec' pax junoc carreta d'a yib'an̈ an̈ comino chi'. Ton̈ej smac'jiel an̈ eneldo chi' yed' junoc te te', axo an̈ comino chi', smac'chaj an̈ yed' junoc te' jixc'ab' te'. \q1 \v 28 A ixim trigo stec'ji ixim, syal yec' junoc carreta d'a yib'an̈ ixim, palta tato an̈eja' yec' te' d'a yib'an̈ ixim, spoj ixim sat chi'. \q1 \v 29 Icha chi' syutej Jehová Yajal d'a Smasanil snaan tas ol sc'ulej. Satub'tac yilji tas nab'il yuuj, tz'eln̈ejc'och yuj sjelanil. \c 29 \p \v 1 Ay..., ob'iltac val chon̈ab' Jerusalén, scuch Yaltar Dios, b'aj ec'nac cajan vin̈aj David. Ec'ocab' juntzan̈ q'uin̈ tz'ec'taxoni. \q1 \v 2 A Dios ol ac'anoch eb' anima d'a jun chon̈ab' tic d'a ilc'olal yed' d'a cusc'olal. Ol laj c'acvoc eb' yab'an syail. Axo jun chon̈ab' tic, icha junoc altar ol ajcan d'a yichan̈ Dios. \q1 \v 3 Ol scheccot soldado Jehová yic tzul yoyan sb'a eb' d'a spatictac Jerusalén tic, ol sb'oanoch jun muro eb' b'aj ol och oyan d'a spatictac chi'. Ol sb'oanpaxoch sb'achte' eb' yic syac'an oval eb' yed'oc. \q1 \v 4 Ol ac'joc telvoc Jerusalén, ichato ol ec'can telan d'a sat luum, axo d'a sat lum chi' ol lolonq'ue eb' aj chon̈ab' chi'. Toxon̈ej ol q'ue b'ulnaj eb' slolon d'a cal pococ, icha slolon junoc mach yed' spixan chamnac. \q1 \v 5-6 Axo ol ajoc, elan̈chamel ol yac'och yaelal Jehová d'a yib'an̈ masanil eb' ayoch ajc'olal d'a Jerusalén tic. Ol mac'vaj c'u, ol ec' quixcab', ol ec' nivac oval ic'n̈ab' ayxo smay sc'an̈i yed' nivac c'ac' satanel tastac. A eb' ajc'ol chi', man̈xo jantacoc sb'isul eb', palta lajan ol ajcan eb' icha lum pococ. A eb' tzex ixtani, ol ic'chajcanb'at eb' icha tz'aj yic'chajb'at smatz'il ixim trigo yuj ic'. \q1 \v 7 Masanil juntzan̈ chon̈ab' man̈xo b'ischajb'enoc chi', aton eb' tz'ac'an oval yed' jun chon̈ab' scuch yaltar Dios, oymajnac eb' d'a spatic, spojanem smuroal eb', lajan ol yutoc sb'a eb' icha junoc mach ay tas svayichej d'ac'valil. \q1 \v 8 A mach ay svejel svayichej sva'i, palta axo yic tz'el svayan̈, an̈eja' yoch svejel. Ma icha mach stacji sti' svaycani, axo d'a svayich, syuq'uej a' syila', palta axo yic tz'el svayan̈, an̈eja' stacji sti', taquin̈ q'uilinac yol sjaj. Icha chi' ol aj yelc'och juntzan̈ chon̈ab' man̈xo b'ischajb'enoc ayoch yac'an oval yed' tzalan Sion tic. \q1 \v 9 Ex aj Jerusalén, b'eyan̈ecn̈ej yed' e man̈ pensaril, ichato max eyil jab'oc. Ec'an̈ecn̈ej quetcon icha uc'um an̈, vach'chom malaj an̈ tzeyuq'uej. \q1 \v 10 Yujto a Jehová ix ac'ancot jun nivan vayan̈ d'a eyib'an̈. Axo eb' syaloch sb'a schecab'oc Dios tz'ilan tas sjavi d'a eyib'an̈ chi'. A Jehová ix macan spensar eb', icha tz'aj smacchaj sat junoc mach svay yed' junoc c'apac. \q1 \v 11 Yuj chi' masanil tas syal eb' schecab' Dios, lajan ol ajcan icha tas tz'ib'ab'ilcan d'a junoc tas, palta to macan, ayoch selloal. Tato tz'alchaj d'a junoc mach syal yavtani: Avtej jun um tic, tato xchi d'ay, syalan icha tic: Max yal-laj vavtani, yujto macan, ayoch selloal, xchi. \q1 \v 12 Tato tz'ac'chajpax d'a junoc mach to max yal yavtani: Avtej jun tic, tato xchi d'ay, syalani: Max yal-laj vavtani, xchi. \q1 \v 13 Yuj chi' ix yal Jehová d'ayin icha tic: A juntzan̈ anima tic, stz'ac yal eb' to tzin yic'chaan̈ eb', stz'acan yal eb' to ay velc'och d'a yol sat eb', palta axo val spensar eb' najat yajcanel d'ayin. Stz'ac yaq'uem sb'a eb' d'ayin, palta an̈ej juntzan̈ schecnab'il eb' anima snaq'uei, a syac' eb' c'ayb'ajoc. \q1 \v 14 Yuj chi' a juntzan̈ tas satub'tac yilji ol in ch'ox yil jun chon̈ab' tic, toxon̈ej ol sat sc'ol eb' yuuj. A sjelanil eb' jelan yed' yaj pensaril eb' aj pensar, ol sateloc, xchi Jehová. \q1 \v 15 Ob'iltac val eb' te vach' syutej sc'ub'anel tas nab'il yuuj yed' tastac sc'ulej eb' d'a elc'altac d'a Jehová yalani. Syalan eb' icha tic: Malaj mach tzon̈ ilani, malaj mach tzon̈ ojtacaneli, xchi eb'. \q1 \v 16 Palta a ex tic, q'uexan̈ tzeyutej. ¿Tocval lajan lum tz'acb'il lum yed' mach stz'acani? ¿Tom syal yalan lum d'a mach stz'acan chi' icha tic: Man̈oc ach ix in a tz'aca'? Mato syal lum icha tic: A ach tic man̈ ojtacoc tas tza c'ulej, ¿tocval xchi lum d'ay? \s1 Alb'ilcani to ol colchaj chon̈ab' Israel \q1 \v 17 Quenxon̈ej val tiempo ol ochcan lum yax luum b'aj sb'o munlajel, axo lum b'aj sb'otaxon munlajel chi', ol ochcan lum yax lumal. \q1 \v 18 A d'a jun c'ual chi', a eb' max ujitaxon yab'ani, ol yab' eb' yavtaj junoc tas tz'ib'ab'il. Axo eb' max uji yilani, ol yil eb', ichato ol ic'chajelta eb' d'a scal q'uic'alq'uinal. \q1 \v 19 A eb' emnaquil yaji, ol te tzalaj eb' d'a Jehová. A eb' te meb'a', ol te tzalaj eb' d'a sDiosal Israel Axon̈ej Ochi. \q1 \v 20 A eb' malaj yelc'och yetanimail d'a sat, ol lajvoquem eb'. A eb' pit syutej sb'a, man̈xo junoc eb' olto canoc. A eb' an̈ej chucal sna'a, ol satel eb', \q1 \v 21 aton eb' snaanq'ue esal lolonel d'a spatic yetanimail. Aton eb' scachan eb' juez yic max ac'jioch syaelal eb' chuc, syac'an es eb' yic man̈ tojoloc tz'aj sb'o yaj d'a eb' malaj smul. \q1 \v 22 Yuj chi' a Jehová sDiosal Israel, Jun coljinaccanel vin̈aj Abraham, a tz'alan icha tic: A ticnaic ex in chon̈ab', ex yin̈tilal vin̈aj Jacob, man̈xa b'aj ol ex q'uixvoc, man̈xa b'aj ol chacb'oc e sat yuj q'uixvelal. \q1 \v 23 Yujto a eb' eyin̈tilal ol yil eb' tas ol in c'ulej d'a scal, ol yojtaquejel eb' to A inxon̈ej Ochi, nivan ol aj velc'och d'a yol sat eb', a in e Diosal in israel ex tic. \q1 \v 24 A eb' ayoch d'a somc'olal, ol sc'ayb'ej jelanil eb', a eb' b'uchumtac ol scha yab' c'ayb'ub'al eb', xchi Jehová. \c 30 \s1 Ob'iltac eb' snib'an scolval Egipto \p \v 1 Ix yalan Jehová icha tic: \q1 Ob'iltac eb' anima tz'ec' val d'a yib'an̈. Tzijtum tas sna eb' d'a yol yico', max yal eb' vab'i. Comonn̈ej sb'o junoc trato eb' sch'ocoj, man̈oc in pax svac' sc'ulej eb'. Yuj chi' te nivan tz'aj smul eb' d'a yib'an̈. \q1 \v 2 Elan̈chamel sb'at eb' d'a Egipto, max sc'anb'ej eb' d'ayin. Snib'ej eb' scolji yuj yipal vin̈ sreyal Egipto chi', syac'anoch eb' yipoc sc'ool. \q1 \v 3 Palta a scolval jun vin̈ rey chi', q'uixvelal ol utajcan eb' yuuj, ol somchajcanq'ue eb' yuj scolval jun nación chi'. \q1 \v 4 Vach'chom ayb'at eb' schecab' eb' d'a chon̈ab' Zoán yed' d'a chon̈ab' Hanes, \q1 \v 5 q'uixvelal ol utaj eb' yuj Egipto chi'. Malaj jab'oc tas ol yic' eb' d'ay, man̈ ol colvaj jab'oc d'a eb'. An̈ej to ol q'uixvoccanel eb' yuuj, xchi Jehová. \q1 \v 6 A tas ix yal Jehová yuj noc' noc' ay d'a yol yic Neguev: A d'a jun lugar chi' te ay smay. Ata' cajan noc' choj, jantac yoc' noc' ta'. Ay noc' ajavchan yed' noc' chan sjen̈vi. Ata' tz'ec' noc' chej yed' noc' camello scuchanb'at sb'eyumal chon̈ab' Judá yic syac'an silab'oc d'a Egipto, palta a jun nación chi' max colvaj jab'oc. \q1 \v 7 A jun nación chi' max yal-laj yuuj, max techaj scolvaji, yuj chi' svac' sb'iej icha tic: Noc' te ay smay yel yav, palta malaj tas syal yuuj, xchi Jehová. \q1 \v 8 Ix yalan Jehová d'ayin icha tic: A ticnaic tz'ib'ejcan masanil tas van valan tic d'ayach d'a yichan̈ eb' etchon̈ab' tic, yic scan yab'ixal d'a eb' d'a juneln̈ej, yic snaann̈ejcot eb'. \q1 \v 9 A eb' anima tic, te pit eb', yin̈tilal esalvum eb'. Malaj sgana eb' syab' in checnab'il a in Jehová in tic. \q1 \v 10 Syalan eb' d'a eb' in checab' icha tic: Man̈ eyal d'ayon̈ tas ix ac'ji eyil chi'. Man̈ eyal lolonel yic tojolal. A sco c'ana' to an̈ej lolonel sco nib'ej scab'i, a tzeyala'. \q1 \v 11 Elan̈ec d'a yol co b'e. A co Diosal a on̈ israel on̈ tic Axon̈ej Ochi, man̈xo eyalcot d'ayon̈, xchi eb', xchi Jehová. \q1 \v 12 Yuj chi', a in e Diosal in a ex israel ex tic to A inxon̈ej Ochi, sval icha tic: A ex tic ix e patiquejel jun cachnab'il, axo pitalil yed' chucal tzeyac'och yipoc e c'ool. \q1 \v 13 Yuj chi' a eyaelal ol em d'a eyib'an̈ yuj e mul chi', lajan ol aj icha junoc muro pojeltacxo, tz'eyanxoeq'ui. Yalxon̈ej janic' ol em lan̈najoc. \q1 \v 14 Ol ex satjoquel icha junoc nivan xalu smac'jipojoc, man̈xa nivanc'olal d'ay. Axo stitac lum chi', man̈xa jab'oc syal yoch lechlab'il, maxtzac yalpax yic'jib'at jab'oc tzac'ac' d'a cusinu yed'oc, xchi Jehová. \q1 \v 15 A Cajalil, aton Jehová co Diosal a on̈ israel on̈ tic Axon̈ej Ochi, a tz'alan icha tic: Meltzajan̈ec d'ayin. Aq'uec in och yipoc e c'ool. Man̈ ex och ilc'olal. Icha chi' ol aj e colchaji, xchi. Palta max e cha eyab'i. \q1 \v 16 An̈ej to tzeyal icha tic: Maay, a on̈ tic ol on̈ q'ue d'a yib'an̈ chej, ol on̈ b'at elelal, xe chi. Yelton tzeyala', ol ex b'at elelal chi'. Tzeyalanpax icha tic: Ol on̈ q'ue d'a yib'an̈ noc' chej jelan sb'eyi, xe chi. Palta yelxo ec'b'al jelan sb'ey eb' eyajc'ol chi' d'a eyichan̈. \q1 \v 17 An̈ej d'a jun pitan̈ eb' ajc'ol chi', jun mil ex ol ex el elelal. Vach'chom an̈ej ovan̈oc eb' ajc'ol chi', ol ex el elelal e masanil d'a eb'. Jayvan̈exxon̈ej ol ex canoc, icha scan lin̈an junoc te te' d'a jolom vitz, ma icha bandera d'a chon tzalan, xchi Jehová chi'. \s1 A yoq'uelc'olal Dios d'a schon̈ab' \p \v 18 Palta te nivan tz'oc' sc'ol Jehová d'ayex, tan̈vab'il ex yuuj. Tato vach' tzeyutej e b'a, ol oc' sc'ol d'ayex, ol ex yac'an nivanc'olal, yujto tojol toni. A eb' tz'ac'anoch Jehová chi' yipoc sc'ool, te vach' yic eb'. \v 19 Ex aj Sion, ex cajan ex d'a Jerusalén, man̈xo ol ex oc'oc. A Jehová ol oc' sc'ol d'ayex ayic ol yab'an yel eyav. Ayic ol eyalan e b'a d'ay, ol tac'voc d'ayex d'a elan̈chamel. \v 20 Vach'chom tzex ec' d'a scal syaelal yuj Dios Cajal, palta e c'ayb'umal yaji. Man̈xo ol sc'ub'ejel sb'a d'ayex, palta ol eyil yed' e sat. \v 21 Tato ol ex el d'a e b'e, tzex b'at d'a e vach', ma d'a e q'uexan̈, ol eyab' yalji jun lolonel d'a e patic icha tic: Man̈ ex b'at ta', ina sb'at b'e tic, b'atan̈ec d'ay, xchama. \v 22 Ol e patiquejel juntzan̈ yechel nab'a plata yed' e comon dios ayoch oro d'ay, ol eyumancanel icha c'alem yajb'entac yilji. \v 23 Ichato chi' b'ian, ol yac'ancot n̈ab' Jehová chi' d'a yib'an̈ tas tzeyavej, te vach' ol ajoc. A noc' e vacax d'a jun tiempoal chi', toxon̈ej ol actajcan noc' b'aj ol vaoc. \v 24 A noc' e vacax yed' noc' e b'uru smunlaji, vach' ixim cebada ol sc'ux noc'. \v 25 Ayic ol c'och sc'ual yem lan̈naj yed'tal eb' eyajc'ool, ayic ol cham eb' smasanil, tzijtum a' nivac a' ol elta secnaj d'a jolomtac vitz yed' d'a tzalquiltac. \v 26 Axo yoc q'uen uj, icha yoc c'u ol ajcanoc. Axo pax yoc c'u chi', uquel ol aj yoval yoc. Icha val yoc uqueoc c'ual ol aj jun c'ual chi'. A val ta' ol b'oxoc sc'ol schon̈ab' Jehová yuuj. Ichato ol spich yechen eb' lajvinac yuuj. \s1 Yaelal ol javoc d'a yib'an̈ Asiria \q1 \v 27 Ilecnab' scot Jehová d'a najat. A yoval sc'ool lajan icha te' c'ac' sq'ue n̈iln̈on yoc. Ayic sloloni, lajan icha te' c'ac' stz'ab'at tastac yuuj. \q1 \v 28 Yuj slolonel chi' satel eb' ajc'ool, icha val junoc nivan eluma' tz'el d'a smelemal, sq'uec'och a' d'a sjaj eb'. Ol ic'jocb'at eb' ayoch ajc'olal d'ay, icha yel smatz'il ixim trigo yuj ic' ayic schayaj ixim. Ichato ol ac'jococh sfreno eb' anima chi', yic tz'ic'jib'at eb' b'aj ol satel yuj Jehová chi'. \q1 \v 29 Palta a exxo tic, ol ex b'itanoc, icha tzex b'itan d'ac'valil ayic tz'och q'uin̈ ayic tze naancot tas aj yelnaccot eb' e mam eyicham d'a Egipto. Tzalajc'olal eyico', icha ayic tze pu'an e flauta ayic tzex q'ue d'a stzalanil stemplo Jehová Scolumal Israel. \q1 \v 30 Ol yac' Jehová ab'chaj sjaj, chaan̈ yel yav, ol sch'oxanel spoder yed' yoval sc'ool, icha te' c'ac' satanel tastac yed' nivac ic' n̈ab' yed' sc'an̈ c'u yed' sacb'at. \q1 \v 31 Ayic ol yab'an sjaj Jehová eb' aj Asiria, ol te xiv eb', ichato ol mac'joc q'uichaj eb' yuuj yed' sq'uen c'ococh. \q1 \v 32 Ayic ol spajanoch juntaqueloc sc'ococh Jehová d'a eb' aj Asiria chi', ol och tan̈b'il yed' arpa yuj eb' schon̈ab'. Te ay smay jun oval ol och d'a Asiria yuj Jehová chi'. \q1 \v 33 Yujto toxon b'ob'il jun yed'tal vin̈ sreyal Asiria yed' eb' soldado yuj Jehová, b'aj ol tz'a snivanil eb'. A jun yed'tal chi' te levan sat, jul pax yich, b'ud'an yed' te' c'atzitz. A Jehová ol ac'anoch sc'ac'al yed' slolonel, ol q'ue n̈iln̈on yoc icha azufre. \c 31 \s1 Cachnab'il d'a eb' sna scolji yuj Egipto \q1 \v 1 Ob'iltac eb' b'at c'anan scolval Egipto. A eb' soldado yic Egipto chi', te nivan sb'isul noc' schej eb' yed' scarruaje, te ay pax yip eb'. A juntzan̈ chi' syac'och eb' yipoc sc'ool, palta max q'ue q'uelan eb' d'a Jehová sDiosal Israel Axon̈ej Ochi, max sc'anpax scolval eb' d'ay. \q1 \v 2 Palta te jelan pax Jehová chi', ol yic'cot somc'olal d'a yib'an̈ eb'. Max ec'b'at tas syal d'a spatic jun chon̈ab' chuc yed' d'a spatic eb' scolvaj d'a eb' sc'ulan chucal chi'. \q1 \v 3 A eb' aj Egipto chi' animan̈ej eb', man̈ Diosoc eb'. Axo noc' schej eb', noc'n̈ej val noc', tocval espíritu noc'. Yuj val chi' jun, ayic ol yic'anchaan̈ sc'ab' Jehová, ol telvoc eb' colvajum, ol telvoc pax eb' scolji, junn̈ej ol aj scham eb'. \q1 \v 4 A Jehová Yajal d'a Smasanil ix alan d'ayin icha tic: Ayic tz'el yav noc' nivac choj, ayic van schianb'at junoc calnel noc' toxo ix yic'a', maxtzac xivlaj noc' ayic tz'el yav eb' tan̈vum calnel xib'tani, vach'chom tzijtum eb' tzoymaj d'a spatictac noc'. Icha chi' ol vutej in b'a, malaj mach syal in scachanoch vaan yic tzin emul in col tzalan Sion. \q1 \v 5 Icha syutej noc' much stan̈van yune' d'a yol so', tz'ec' jen̈en̈oc noc' d'a yib'an̈, icha val chi' ol vutej in tan̈van chon̈ab' Jerusalén, ol in tan̈vej, ol in colani, xchi. \q1 \v 6 Ex vetisraelal, meltzajan̈ec d'a Jehová b'aj pit ix eyutej e b'a. \q1 \v 7 Yujto ayic ol e chacanel juntzan̈ yechel ix e b'o yuj e pitalil, aton juntzan̈ yechel b'ob'il yed' q'uen plata yed' q'uen oro, \q1 \v 8 ol telvoc Asiria yuj q'uen espada man̈ animaoc ol ac'lab'anoc. Ol elcan lemnaj eb' soldado, axo eb' ol yamchajoc, ol ochcan eb' checab'oc. \q1 \v 9 Yuj val xivelal, ol b'at vin̈ sreyal eb' elelal yed' eb' yajalil eb' soldado, ol yactejcan sbandera eb'. A Jehová ay yic altar d'a tzalan Sion, a tz'alan jun tic, a yoval sc'ol tz'och sc'ac'al d'a Jerusalén. \c 32 \s1 A vin̈ rey tojol \q1 \v 1 Ay val jun vin̈ rey ol ac'an yajalil d'a stojolal, ay pax eb' yajal d'a yalan̈ smandar vin̈ te vach' ol yutej yac'an yajalil. \q1 \v 2 Junjun eb', ichato co columal ol aj eb' d'a jun oval ic' yed' d'a jun oval ic' n̈ab'. Icha a a' d'a lum taquin̈ sat, ma icha yen̈ul junoc q'uen nivan tenam d'a tz'inan luum, icha chi' ol aj eb'. \q1 \v 3 A eb' anima ichato max uji yilani, ol yil eb'. Axo eb' ichato max uji yab'ani, ol scha yab' eb'. \q1 \v 4 A eb' man̈ chamoc snaan tas syala', ol tojolb'oc spensar eb'. Axo eb' tz'el squeec sloloni, ol b'o slolon eb'. \q1 \v 5 A junoc anima amancotan, man̈xo ol alchaj vach'il. Axo junoc mach jelan smusan sat eb' anima, man̈xa jab'oc ol aj yelc'ochi. \q1 \v 6 Yujto a eb' anima amancotan chi', an̈ej pensar malaj yelc'och syal eb'. An̈ej chucal sna' sc'ulej eb' d'a spensar chi', snib'ej eb' smac'vaji, syalan chucal lolonel eb' d'a spatic Jehová. Max siej jab'oc tas eb' d'a eb' tz'och svejel yed' d'a eb' ay staquin̈tial. \q1 \v 7 A eb' ixtum anima chi', syic' yip eb' yuj tas sc'ayb'ej d'a chucal, snaanq'ue chucal eb'. Tz'ixtaj eb' meb'a' snib'ej sb'o yaj yoval yuj yes eb'. \q1 \v 8 Axo eb' vach' sc'ool elb'enn̈ej yuuj, yuj svach'il eb' chi', vach'n̈ej tz'elc'och eb'. \s1 A scachnab'il eb' ix ix \q1 \v 9 A exxo ix ex tic, a ex te junc'olaln̈ej eyajeq'ui, malaj tas tze na'a, ab'ec val tas ol val d'ayex. \q1 \v 10 A ticnaic malaj tas tze na'a, palta jun, yab' val icha tic junab', tzex xivq'uei, yujto man̈xalaj sat avb'en ol yac'a', man̈xa sat te' uva ol molchajoc. \q1 \v 11 A ex val malaj jab'oc tas tze na' tic, xivan̈ec, iq'uequel e pichul vach' ayoch eyuuj. Aq'uecoch pichul ya sva'i, yic tze ch'oxaneli to ayex och d'a syaelal. \q1 \v 12 Ch'oxequel e cusc'olal chi', yujto ix ixtaxel lum e luum yax sat b'aj te vach' tz'aj avb'en. \q1 \v 13 Yujto axon̈ej te' q'uiix yed' an̈ an̈c'ultac ol q'uib'canq'ue d'a yol co chon̈ab' yed' d'a yoltac juntzan̈ pat b'aj tz'och q'uin̈ yic tzalajc'olal. \q1 \v 14 A spalacio eb' vin̈ nivac yajal, cuseltac ol ajcanoc, ol can tz'inan schon̈ab' eb' vin̈. A chon̈ab' vach' yajoch smuroal, ol ochcan svaynub'oc noc' noc'. Ata' ol yic' yip noc' caltacte'al b'uru d'a tzalajc'olal, ol laj va noc' vacax ta'. \q1 \v 15 Palta ayic ol javoc Yespíritu Jehová d'a quib'an̈ junelxo, a lum taquin̈ luum, ol yaxb'ocxi sat luum. Jantac sat avb'en ol yac'xi d'a luum. \q1 \v 16 Axo d'a masanil lugar, ol b'eyb'alaj tojolal yed' vach'ilal. \q1 \v 17 Yujto sb'eyb'alaj tojolal chi', yuj chi' ay junc'olal, tzalajc'olal yed' vach' pensaril d'a masanil tiempo. \q1 \v 18-19 Vach'chom ol laj lan̈chaj te te' yuj q'uen sacb'at, vach'chom ol satel juntzan̈ nación, palta ex vetchon̈ab', junc'olal ol ex ajoc, ol eyac' tzalajb'oc e c'ool b'aj ol ex cajnajoc. \q1 \v 20 Vach' eyico' yujto man̈ jantacoc a a' b'aj vach' ol och yalil eyavb'en, te ay pax b'aj ol yal sva noc' e vacax yed' noc' e b'uru. \c 33 \s1 A Jehová ayoch yipoc co c'ool \q1 \v 1 Ob'iltac ex, ex satumel anima, ex ixtum anima. Malaj mach tzex sataneli, ma tzex ixtani. Ayic ol lajvoc e satanel eb', tzeyixtanpax eb', ol ex satjoqueloc, ol ex ixtajpaxoc. \q1 \v 2 Mamin Jehová, oc'oc val a c'ol d'ayon̈, yipc'olal aj cuuj. Ochan̈ qued'oc d'a junjun c'u ayic ay co yaelal, tzon̈ a colani. \q1 \v 3 Ayic syab'an eb' anima to scot oval, sb'at eb' elelal. Ayic tzach javi on̈ a colo', sacleminac sb'at juntzan̈ chon̈ab' elelal. \q1 \v 4 Icha val tz'aj satanel avb'en noc' c'ulub', icha chi' ol aj satjiel sb'eyumal eb' cajc'ool. \q1 \v 5 Mamin Jehová, nivan ton val elc'ochi, cajan ach d'a satchaan̈. A ach ol ic'b'ey eb' aj Sion d'a vach'ilal yed' d'a stojolal. \q1 \v 6 Ol ac' stec'anil eb', sjelanil yed' yaj pensaril eb'. A juntzan̈ chi' ol colan eb'. Axo yic ol ach sc'anab'ajan eb', ichato sb'eyumal eb' ol ajoc. \q1 \v 7 Ab'ec val yel yav eb' soldado d'a yoltac scalleal e chon̈ab' yuj xivelal. Ab'ec val yel yav eb' xid'naquec' sc'an junc'olal. \q1 \v 8 A juntzan̈ b'e, ix laj can tz'inan, man̈xa mach tz'ec' d'ay yuj xivelal. Ix juvib'at strato eb' ix yac'a'. Ix paticajel eb' ix xid'ec' sb'o trato chi', man̈xa mach ay yelc'ochi. \q1 \v 9 Ix cuscanq'ue lum luum, ix juvicanb'at yilji luum. Ix q'uixvicanq'ue lum Líbano, yujto ix ch'acjiel ste'al luum. Axo lum pan̈an yic Sarón, ix ochcan lum tz'inan lumal, axo lum Basán yed' lum vitzal Carmelo, ix can san̈an luum. \q1 \v 10 Yuj chi' syal Jehová icha tic: A ticnaic jun, ol in q'ue vaan, ol in ch'oxaneli to te nivan in poder. \q1 \v 11 A tas nab'il eyuuj yed' tas toxo ix e b'o'o, lajan icha c'alem, ma icha an̈ ac. Ol in pub'at vic' d'ay, ol tz'ab'at smasanil. \q1 \v 12 A e chon̈ab', taan̈xon̈ej ol ajcanoc, ol scha sc'ac'al icha stz'ab'at te' taquin̈ q'uiix. \q1 \v 13 Mach ex najat ayex yed' ex lac'an ayex, ilecnab' val tastac ix in c'ulej, scham val eyojtacanel in poder, xchi Jehová. \q1 \v 14 A eb' chuc sb'eyb'al ay d'a Sion, tz'ib'xi eb' yuj xivelal. A eb' malaj yelc'och Dios d'ay, tz'ib'xi eb', syalan eb' icha tic: A yoval sc'ol Dios, lajan icha jun c'ac' man̈xa b'aq'uin̈ stupi. ¿Tom ayto junoc on̈ ol yal co colchaji? xchi eb'. \q1 \v 15 A eb' ol colchajoc: Aton eb' sb'eyb'alan tojolal, eb' an̈ej yel syala', eb' malaj sgana tz'och b'eyumal yuj schaan tumin d'a elc'altac, eb' max yac'och sb'a yuj schamel junoc anima, syic'anpaxel sb'a eb' d'a scal chucal. \q1 \v 16 Aton eb' chi' ol colchajoc, malaj tas ol sna eb', ichato cajanec' eb' d'a junoc chon̈ab' vach' yajoch smuroal, ayn̈ej tas ol sva eb' yed' tas ol yuq'uej eb'. \q1 \v 17 Ayic ol eyilan jun Rey te ay stziquiquial, ol eyilpaxi to te najat ol c'och smacb'en jun nación tic, \q1 \v 18 ol e naancoti tas ajnac e xiv d'a yalan̈taxo, ol eyalan icha tic: ¿Tas ix sc'ulej eb' vin̈ ch'oc nacional sc'ananel q'uen tumin d'ayon̈? ¿Tas ix sc'ulej eb' vin̈ tz'echtan q'uen tumin chi'? ¿Tas ix sc'ulej eb' vin̈ slaj b'isan juntzan̈ yed'tal eb' soldado yuj snaan eb' jantac sb'eyumal co chon̈ab'? xe chama. \q1 \v 19 Man̈xa b'aq'uin̈ ol eyil eb' ac'umtac d'a e cal, eb' ch'oc nacional ch'oc tial syala', max eyab' tas syal eb'. \q1 \v 20 Ol eyil chon̈ab' Sion, b'aj scac'taxonoch q'uin̈, aton Jerusalén, jun chon̈ab' b'aj junc'olal ol on̈ ajoc. Man̈xa b'aq'uin̈ ol q'uexmajoc. Icha junoc mantiado scann̈ej, max chocjiq'ueta yestacail, max d'in̈chaj junoc sch'an̈al, icha chi' ol ajoc. \q1 \v 21 Ata' ol sch'ox sb'a Jehová d'ayon̈ yed' spoder. Tzijtum a a' levan sat ol b'ey ta', palta man̈ ol yal yoch eb' ajc'ol yed' snivac barco yac'an oval qued'oc. \q1 \v 22-23 A sch'an̈al juntzan̈ barco chi', man̈ ol toc'joc tzatzb'oc d'a yoyal, man̈xa b'aj ol yac' yip sch'an̈al sc'apaquil. Ol pojchajec' tastac ay d'a eb' ajc'ol chi', ipan eb' tz'em sb'ey ol ic'an jab'oc yico', yujto a Jehová ol on̈ colanoc. A' ol b'oanel tas caji, co Reyal pax yaji. \q1 \v 24 Malaj junoc mach cajan d'a Jerusalén tic ol alanoc: Penaay in, man̈ xchioc. A eb' cajan d'a jun chon̈ab' tic, ol ic'joquel smul eb'. \c 34 \s1 A Jehová ol ac'anoch syaelal Edom \q1 \v 1 Ex junjun chon̈ab', nitzeccot e b'a tze maclan eyab' tas ol aljoc. Yab'ocab' pax yolyib'an̈q'uinal tic yed' masanil tas ay d'ay. \q1 \v 2 A Jehová, te aycot yoval d'a masanil nación yed' d'a yib'an̈ eb' soldado. Toxo ix sna Jehová chi' to ol cham eb', ol satanel eb' smasanil. \q1 \v 3 Ol actajcan b'ulan eb' chamnac chi', ol te q'ue sjab' juntzan̈ snivanil eb' chi'. Ol ch'ayxoquel jolomtac vitz yuj schiq'uil eb'. \q1 \v 4 Masanil q'uen c'anal ol tzicub'tan̈ajoc, axo satchaan̈ ol chuljoc b'ec'an. Masanil q'uen c'anal, ol cot tan̈aljoc q'ueen, icha tz'aj scot xil te' uva, ma te' higo ayic stacji. \q1 \v 5 Ayic ol lajvoc sc'anan yespada Jehová d'a satchaan̈, ol yac'anpaxem d'a yib'an̈ Edom, jun chon̈ab' toxo ix och chamel d'a yib'an̈ yuuj. \q1 \v 6 Ichato ol och chic' yed' xepu' d'a yespada Jehová, icha tz'aj q'ueen ayic smiljicham noc' calnel yed' noc' chiva tz'ac'ji silab'il. Ol sb'o jun silab' Jehová d'a Bosra, te nivan eb' aj Edom chi' ol chamoc. \q1 \v 7 Ol telvoc eb' icha stelvi noc' c'ultaquil vacax, ma noc' quelemtac vacax, ma noc' mam vacax. Ol ch'ayxoquel sat slum eb' yuj schiq'uil, axo xepual eb' ol b'atcan d'a cal pococ. \q1 \v 8 Aton val d'a jun c'u chi' ol yac' spac Jehová, aton val d'a jun ab'il chi' ol yic'canel yoval sc'ool yuj tas ix utaj chon̈ab' Sion yuj eb'. \q1 \v 9 A b'aj sb'eytaxon a a' d'a Edom chi', a' asfalto ol b'eyoc, axo masanil lum pococ ol ochcan lum azufreal, axo lum sat luum ol scha sc'ac'al lum yuj asfalto chi'. \q1 \v 10 C'ual d'ac'val ol q'ue n̈iln̈on sc'ac'al luum, ol q'uen̈ej stab'il luum d'a masanil tiempo. Ol actajcan lum d'a juneln̈ej, man̈xa b'aq'uin̈ ay mach ol ec' ta'. \q1 \v 11 Ata' ol aj noc' xoch' yed' noc' cujub'. Ata' ol sb'o so' noc' joj yed' noc' tonton. Cuseltac ol ajcan jun chon̈ab' chi' yuj Jehová. \q1 \v 12 Man̈xa b'aq'uin̈ ol och junocxo rey yic syac' yajalil d'ay. Masanil eb' yajal ol satel eb'. \q1 \v 13 Axon̈ej te' q'uiix ol q'uib'q'ue d'a spalacio eb', axo d'a yed'tal eb' soldado, a te' sac q'uiix ol q'uib'canq'ueoc. Axon̈ej noc' oques ol aj ta' yed' noc' avestruz. \q1 \v 14 Ata' junn̈ej ol aj noc' vaax yed' noc' oques, axo noc' c'ultaquil chiva, ol laj yavtej sb'a noc' ta'. Ata' ol cajnaj juntzan̈ noc' noc' xib'tani, juntzan̈ noc' sjen̈vi d'ac'valil. \q1 \v 15 Ata' ol sb'o so' noc' cujub', ol em sn̈olob' noc', ol elta yune' noc' ta'. Ol smolb'an sb'a noc' yic stan̈vej sb'a. Ata' ol smolb'ejpax sb'a noc' ch'acb'a, mojan̈il ol aj noc', jun noc' smam, jun noc' snun. \q1 \v 16 Sayec eyil b'aj tz'ib'ab'il yuj Jehová. Avtejec b'aj syal icha tic: Masanil noc' noc' sb'inaj tic, malaj junoc noc' man̈ ol c'och ta'. Malaj junoc noc' man̈ ayoc ec' junoc noc' nunab'il yed'oc, yujto a Jehová alannac to a Yespíritu ol molb'an noc'. \q1 \v 17 Junjun noc', chequel ol aj yed'tal noc'. A val Jehová chi' ol ch'oxancan yed'tal junjun noc' b'aj ol ajoc. Yicn̈ej noc' ol ajcan d'a juneln̈ej, ata' ol cajnaj noc'. \c 35 \s1 Ol jax eb' israel d'a Sion \q1 \v 1 Tzalajocab'q'ue lum taquin̈ luum, ayocab' xumac d'a lum taquin̈ sat. \q1 \v 2 Pac'ocab' an̈ xumac icha an̈ chochol, tzalajc'olalocab' yilji sat luum. A Dios ol ac'an svach'il yilji sat lum icha lum Líbano, ol yaxb'oc sat lum icha lum vitzal Carmelo, ma icha lum ac'lic yic Sarón. Ol yil eb' anima smasanil to nivan yelc'och Jehová co Diosal yed' yipalil. \q1 \v 3 Aq'uec stec'anil eb' malaj yip. Iptzitejec eb' c'unb'inac. \q1 \v 4 Alec icha tic d'a eb' chab'c'olal yaji: Tec'b'ejec e b'a, man̈ ex xivoc, ol javoc co Diosal on̈ scolo'. Ol yac'anoch syaelal eb' ayoch ajc'olal d'ayon̈ icha val smojal, xe chi. \q1 \v 5 Ichato chi' b'ian, a eb' max uji yilani ol yil eb', axo eb' max ab'ani ol yab' eb'. \q1 \v 6 Axo eb' tz'em sb'eyi ol q'ue tz'itnaj eb' sb'eyi, icha noc' c'ultaquil chej. Axo eb' max loloni ol avaj chaan̈ eb' yuj tzalajc'olal. A d'a lum taquin̈ luum yed' d'a lum taquin̈ sat ol q'ueul chulnaj sjaj a' nivac a' sb'eyi. \q1 \v 7 A d'a lum taquin̈ luum, ol aj a' nivac n̈ajab'. A d'a lum taquin̈ val sat yalxon̈ej b'aj ol laj q'ueul sjaj a'. A b'aj cajanec' noc' oques ticnaic, ata' ol q'uib'q'ue te' velec' yed' te' aj. \q1 \v 8 Ata' ol ec' jun nivan b'e. A jun b'e chi' ol scuchcan Sb'e Eb' Yicxo Dios. A eb' chuc yed' eb' pitb'inac yuj schucal, man̈ ol yal-laj yec' eb' ta'. \q1 \v 9 A d'a jun b'e chi' malaj junoc noc' choj ol ajoc, malaj pax junoc noc' chium noc' ol ajoc. Ata' ol ec' eb' colb'ilxo yuj Jehová. \q1 \v 10 A eb' colb'ilxo chi', ol b'itan eb' d'a tzalajc'olal ayic ol c'och eb' d'a Sion. Tzalajc'olal ol ajcan eb' ta' d'a juneln̈ej, ol ilchaj vach'ilal yed' tzalajc'olal yuj eb', axo yaelal yed' oq'uel ol sateloc. \c 36 \s1 Ix yac' oval vin̈aj Senaquerib yed' Judá \r (2R 18.13-37; 2Cr 32.1-19) \p \v 1 Ayic 14 ab'ilxo yoch vin̈aj Ezequías reyal, ata' ix syamoch vin̈aj Senaquerib sreyal Asiria yac'an oval d'a masanil chon̈ab' ayoch smuroal d'a yol yic Judá, ix ac'ji ganar juntzan̈ chon̈ab' chi' yuj vin̈. \v 2 Vanto yac'an oval vin̈ d'a Laquis, ix schecancot jun yajalil eb' soldado vin̈ yed' jun nivan n̈ilan̈ eb' soldado d'a vin̈aj rey Ezequías d'a Jerusalén. Ix javi vin̈ b'aj tz'emul yoc a a' d'a jun yed'tal d'a yib'an̈, b'aj sb'at b'e sc'och b'aj sjuc'chaj c'apac c'apac. \v 3 A vin̈aj Eliaquim yuninal vin̈aj Hilcías yilumal tastac ay d'a vin̈ rey, vin̈aj Sebna tz'ib'um yed' vin̈aj Joa yuninal vin̈aj Asaf stz'ib'an yab'ixal vin̈ rey chi', ix elta eb' vin̈ scha vin̈ yajalil eb' soldado chi'. \v 4 Ix yalan vin̈ d'a eb' vin̈ icha tic: \p —Alec juntzan̈ lolonel tic d'a vin̈aj Ezequías, to a vin̈ sreyal Asiria ec'b'al te nivan yelc'ochi, a vin̈ tz'alan icha tic: ¿Tas ayoch yipoc a c'ool? \v 5 ¿Tom tza na' to yujn̈ej lolonel vach' yalji, sb'at eb' in soldado jelan yac'an oval elelal tza na'a? ¿Mach tzac'och yipoc a c'ool, yuj chi' te vinac tzutej a b'a d'a vichan̈? \v 6 A svilani to a Egipto tzac'och yipoc a c'ool. Ichocab' ta', palta a Egipto chi', lajan val icha junoc te' aj can̈chajnac, ayic tzon̈ och yub'naj d'a sn̈i' te', sb'at tz'isnaj te' d'a co c'ab'. Icha chi' yaj vin̈ sreyal Egipto chi' d'a mach tz'ac'anoch vin̈ yipoc sc'ool. \v 7 Ach Ezequías, tecan tzal icha tic: A on̈ tic a Jehová co Diosal scac'och yipoc co c'ool. Palta ina toxo ix a chec satjiel juntzan̈ altar b'aj chaan̈, b'aj tz'och eb' anima ejmelal d'a jun e Diosal chi'. Ix alani to junxon̈ej altar b'aj tz'och eb' aj Judá yed' eb' aj Jerusalén ejmelal. \v 8 A ticnaic b'o junoc a trato yed' vin̈ vajalil, aton vin̈ sreyal Asiria. Syal vin̈ d'ayach icha tic: Ol vac' chab'oc mil noc' chej d'ayach, tato tz'ilchaj eb' soldado sq'ue d'a yib'an̈ noc' uuj. ¿Tom ol yal uuj? \v 9 Tato icha chi', ¿tom ol tzac'van eyac'an oval yed' jun n̈ilan̈ eb' co soldado aj Asiria vanto sc'ayi, vach'chom tze comon aq'uejoch eb' aj Egipto yed' scarruaje yipoc e c'ool? \v 10 An̈ejtona', ¿tom tza na' to tzon̈ comon javi co satel jun chon̈ab' tic tato man̈oc Jehová ayoch qued'oc? Aton val ix on̈ checancot ul ex co sateli, xchicot vin̈ rey, xchi vin̈ yajalil eb' soldado chi'. \p \v 11 Ix tac'vi vin̈aj Eliaquim, vin̈aj Sebna yed' vin̈aj Joa d'a jun vin̈ yajalil eb' soldado chi' icha tic: \p —Sco c'an d'ayach to a d'a ti' arameo tzach loloni, yujto scab'pax a on̈ tic. Man̈ al d'a ti' hebreo yic max yab' masanil eb' anima ayq'ue d'a yib'an̈ smuroal chon̈ab' tic, xchi eb' vin̈. \p \v 12 Palta ix yalan vin̈ yajalil eb' soldado chi' icha tic: \p —Man̈ocn̈ej d'a vin̈ eyajalil yed' d'ayex ix in checjicot yuj vin̈ sreyal Asiria val jun tic, palta ix in checjicot ul val d'a masanil anima ayq'ue d'a yib'an̈tac smuroal chon̈ab' tic, ajun pax eb' ol ab'an syail eyed'oc, yujto ol e lo e tza', ol eyuc'anpax e chul, xchi vin̈. \p \v 13 Yuj chi' ix q'ue lin̈an vin̈ yajal chi', ix avaj chaan̈ vin̈, ix yalan vin̈ d'a ti' hebreo: \p —Ab'ec val tas syal vin̈ rey ec'b'al te nivan yelc'ochi, aton vin̈ sreyal Asiria: \v 14 Man̈ eyac' e b'a ac'joc musansatil yuj vin̈aj Ezequías chi', yujto man̈ ol yal ex scolan vin̈ d'a yol in c'ab', xchi vin̈ rey chi'. \v 15 Tato syal vin̈aj Ezequías chi' to an̈ej Jehová tzeyac'och yipoc e c'ool, syalan vin̈ d'ayex icha tic: Val yel ol on̈ scol Jehová co Diosal, man̈ ol scha ac'joc ganar co chon̈ab' tic yuj vin̈ sreyal Asiria, tato xchi vin̈, \v 16 man̈ e cha eyab' d'a vin̈. Yujto a vin̈ sreyal Asiria chi' ix in checancot val d'ayex to tzex och d'a junc'olal yed' vin̈, tzeyac'anoch e b'a d'a yol sc'ab' vin̈ yic vach' ol e lo sat te' eyuva yed' sat te' higo, ol eyuc'anpax a a' eyictaxoni, \v 17 masanto ol ex yic'b'at vin̈ d'a jun lum luum icha val lum eyic tic, syac' ixim trigo yed' te' uva d'a luum. Ol e b'o ixim pan, ol e b'oanpax vino. \v 18 Tato syal vin̈aj Ezequías chi' to a Jehová ol ex colanoc, man̈ eyac' e b'a smusej e sat vin̈. ¿Tocval ay junoc sdiosal juntzan̈xo chon̈ab' ix yal scolan schon̈ab' d'a yol sc'ab' vin̈ sreyal Asiria chi'? \v 19 ¿B'ajtil ix c'ochcan sdiosal chon̈ab' Hamat yed' chon̈ab' Arfad? ¿B'ajtil ix c'ochcan sdiosal chon̈ab' Sefarvaim? ¿Tocval ay junoc dios ix colan Samaria d'a yol sc'ab' vin̈ rey chi'? \v 20 ¿Mach junoc sdiosal juntzan̈ chon̈ab' chi' ix yal scolan schon̈ab' d'a yol sc'ab' vin̈? ¿Tas yuj tze na' to a Jehová ol colanel Jerusalén tic d'a yol sc'ab' vin̈? xchi vin̈ yajalil eb' soldado chi'. \p \v 21 Numanxon̈ej ix ajcan eb' anima chi, malaj junoc eb' ix alan junoc b'elan̈ lolonel, yujto ix yal vin̈aj Ezequías chi' to malaj junoc eb' stac'vi. \v 22 Yuj chi' a vin̈aj Eliaquim, vin̈aj Sebna yed' vin̈aj Joa chi', ix sn̈ic'chitejb'at spichul eb' vin̈, ix b'at eb' vin̈ yal d'a vin̈aj Ezequías masanil tas ix yal vin̈ yajalil eb' soldado aj Asiria chi'. \c 37 \s1 Ix colji Judá d'a yol sc'ab' eb' aj Asiria \r (2R 19.1-37; 2Cr 32.20-23) \p \v 1 Ayic ix yab'an juntzan̈ lolonel chi' vin̈aj rey Ezequías chi', ix sn̈ic'chitanb'at spichul vin̈. Ix yac'anoch pichul vin̈ yic cusc'olal, ix b'at vin̈ d'a stemplo Jehová. \v 2 Ix checjicot vin̈aj Eliaquim chi', vin̈aj Sebna chi' yed' eb' sacerdote te icham vinacxo yuj vin̈aj Ezequías chi', ayoch pichul ya sva yuj eb', ix cot eb' d'ayin schecab' in Jehová, a inton Isaías in tic. \v 3 Ix ul yalan eb' tas ix yal vin̈aj Ezequías chi' d'a eb', ix yalan eb' d'ayin icha tic: A ticnaic, ayon̈ och d'a cusc'olal, d'a syaelal yed' d'a q'uixvelc'olal. Icha val junoc ix ix van yalji yune', tz'el yip ix, icha chi' caji. \v 4 Comonoc val ix yab' Jehová co Diosal, juntzan̈ lolonel ix yal jun vin̈ yajalil eb' soldado ix scheccot vin̈ sreyal Asiria chi', yic tzul b'uchvaj vin̈ d'a co Diosal pitzann̈ej. Comonoc val sjavi yaelal d'a yib'an̈ vin̈ yuj Jehová co Diosal, yuj tas ix yal vin̈ chi'. A ticnaic lesalvan̈ cuj a on̈ ixto on̈ can tic, xchi eb' checab' chi'. \p \v 5 Ayic ix vab'an tas ix yal eb' schecab' vin̈ rey chi', \v 6 ix valan d'a eb' to sb'at yal eb' d'a vin̈ rey chi' tas ix aj yalan Jehová. Ix valan icha tic: Man̈ ach xiv d'a juntzan̈ b'uchval lolonel ix ul yal vin̈ schecab' vin̈ sreyal Asiria chi' d'ayin. \v 7 A in ol vac'b'at junoc comon ab'ix d'a scal eb'. Ayic ol yab'an jun ab'ix jun vin̈ rey chi', ol meltzaj vin̈ d'a schon̈ab' yed' masanil soldado. A d'a schon̈ab' vin̈ chi' ol vac' miljocchamoc, xchi Jehová, xin chi. \p \v 8 Axo ix yab'an jun vin̈ yajalil eb' soldado chi' to a vin̈ sreyal Asiria chi' toxo ix el vin̈ d'a chon̈ab' Laquis, yuj chi' ix meltzaj vin̈, ix b'at vin̈ d'a vin̈ sreyal Asiria chi' ayic van yac'an oval vin̈ d'a chon̈ab' Libna. \v 9 Ata' ix yab' vin̈ rey chi' to a vin̈aj Tirhaca sreyal Etiopía van scot yed' jantac soldado yac' oval yed' vin̈. Yuj chi' ix stz'ib'ancot schecnab'il vin̈ rey chi' d'a vin̈aj Ezequías chi', syalan icha tic: \v 10 A a Diosal tzac'och yipoc a c'ol chi', a' ol ach colan d'a yol in c'ab' a naani, palta man̈ a cha ach yac' musansatil. \v 11 Ix ab'i tas ix cutej co satanel juntzan̈ eb' rey yed' schon̈ab' a on̈ sreyal on̈ Asiria tic. ¿Tom a achto val ol ach colchajcanoc? \v 12 ¿Tocval ix colchaj eb' anima yuj sdiosal d'a yol sc'ab' eb' in mam vicham? Nacot tas ajnac chon̈ab' Gozán, Harán, Resef yed' eb' aj Edén, aton eb' cajan d'a Telasar. \v 13 Nacot tas utajnacpax vin̈ sreyal Hamat, Arfad, Sefarvaim, Hena yed' Iva. Icha chi' ix yutej vin̈ rey chi' stz'ib'ancot schecnab'il. \p \v 14 Ix schaanec' jun tas ix stz'ib'ejcot vin̈ rey chi' vin̈aj rey Ezequías chi', ix yavtan vin̈. Ix lajvi chi' ix b'at vin̈ d'a templo, ix b'at yac'anoch lechan vin̈ d'a yichan̈ Jehová, \v 15 ix lesalvi vin̈ icha tic: \v 16 Mamin Jehová co Diosal, Yajal ach d'a Smasanil, a d'a snan̈al eb' querubín ayach eq'ui. A achn̈ej Dios ach d'a masanil yolyib'an̈q'uinal tic. A ach a b'onac satchaan̈ yed' sat luum tic. \v 17 Mamin, comonoc tza maclej val ab'i. Ina val juntzan̈ lolonel ix stz'ib'ejcot vin̈aj Senaquerib tic d'ayin, aton juntzan̈ b'uchval lolonel ix yal vin̈ tic d'a a patic, ach Dios to pitzan achn̈ej. \v 18 Yelton val Mamin Jehová, a eb' vin̈ sreyal Asiria chi' ix satanel juntzan̈ chon̈ab' chi', ix yixtancanb'at slum eb' vin̈. \v 19 Ix sn̈usantz'a masanil sdiosal eb' vin̈, yujto a juntzan̈ chi', val yel man̈ diosoc, yujto b'ob'il yuj anima, nab'a plata, ma te', ma q'ueen. Yuj chi' ix yal satanel eb' vin̈. \v 20 A ticnaic jun Mamin Jehová co Diosal, colon̈el d'a yol sc'ab' jun vin̈ rey chi', yic syojtaquejel masanil nación to a achn̈ej Dios ach, xchi vin̈aj Ezequías chi'. \p \v 21 Ix lajvi chi', ix in checan a in Isaías in tic b'at alchaj d'a vin̈aj Ezequías chi' icha tic: Icha val tic yalan Jehová co Diosal a on̈ israel on̈ tic: Toxo ix vab' a lesal ix al d'ayin yuj vin̈aj Senaquerib sreyal Asiria, xchi. \p \v 22 Yuj chi' ix yalan juntzan̈ lolonel tic Jehová d'a yib'an̈ vin̈ sreyal Asiria chi': \q1 Ach Senaquerib, a eb' ix cob'estac aj Sion, ton̈ej tzach stzetzej eb' ix. A eb' aj Jerusalén, ton̈ej ol b'at miquiljoc eb' ach sb'uchani ayic elelalxon̈ej ol ach meltzajoc. \q1 \v 23 ¿Mach jun b'aj ix a comon tec'b'ej a b'a a b'uchani? ¿Mach jun b'aj ix comon q'ue val a jaj ix ic'anchaan̈ a b'a d'ay? Aton val d'ayin a in sDiosal in Israel to A inxon̈ej Ochi. \q1 \v 24 Ix a checanpaxcot eb' a checab' yic tzic'an val chaan̈ a b'a, ix ul yalan eb' d'ayin icha tic: Yed' val jantac in carruaje yic oval in q'uec'och d'a sjolom lum vitz te chaan̈ d'a yol yic Líbano. Ix in ch'aquem te' c'ute' chaan̈ steel yed' te' taj te vach' yilji. Ix in q'uec'och d'a lum jolomtac vitz te chaan̈ b'aj c'ayum te te'. \q1 \v 25 Yaln̈ej b'aj syal in joyan a' uc'b'ila' vuq'uej. Syal vec'n̈ej d'a a a' d'a Egipto, ichato tupnac a', malaj mach syal in syamanoch vaan, xa chi ix ic'an val chaan̈ a b'a. \q1 \v 26 ¿Tom man̈ ojtacoc to a in Jehová in svaq'uelc'och masanil juntzan̈ chi'? Atax d'a peca' nab'il vuuj to ol ujoc juntzan̈ chi', axo ticnaic svaq'uelc'ochi. Yuj chi' ix yal a satanel juntzan̈ chon̈ab' vach' yajoch smuroal, toxon̈ej ix q'uecan b'ulan sc'ajil uuj. \q1 \v 27 A eb' cajan d'a juntzan̈ chon̈ab' chi', ix te xivcanq'ue eb', ix q'uixvicanq'ue eb'. Lajan ix ajcan eb' icha an̈ an̈c'ultac yax latz'inac, ma icha an̈ an̈c'ultac sq'uib'q'ue d'a yib'an̈tac pat, stacji yuj ic' scot b'aj sjavi c'u. \q1 \v 28 Vojtacn̈ej b'ajtac tzach eq'ui yed' tastac tza c'ulej. Vojtac to ix cot val oval d'ayin. \q1 \v 29 Vojtac jantac oval, jantac val ac'umtaquil, yuj chi' ol vac'och jun q'uen argolla d'a a n̈i' yed' jun freno d'a a ti', ol ach vac'an meltzaj d'a b'e b'aj ach coti, xchi Jehová. \q1 \v 30 Axo d'ayach ach Ezequías, ay jun yechel ol sch'ox Jehová eyila'. A d'a jun ab'il tic yed' d'a junxo, ol e va sat ixim trigo munil ol pac'q'ue sch'ocoj. Axo d'a yoxil ab'il, a exxo ol eyavej eyico', ol e molan sat tas ol eyavej chi'. Ol eyavej te' uva, ol e loan sat te'. \q1 \v 31 A jayvan̈ ex ixto ex can d'a Judá tic, lajan ol ex aj icha junoc te te' tz'avchaji sb'at sch'an̈al yib', elan̈chamel satani. \q1 \v 32 A exxo jayvan̈ ex ixto ex can d'a Jerusalén, d'a tzalan Sion tic, a ex ol eyac'xi b'ud'joquel co chon̈ab' tic. Icha chi' ol ajoc yujto xajan on̈ yuj Jehová Yajal d'a Smasanil. \q1 \v 33 Axo pax yuj vin̈ sreyal Asiria jun, ix yal Jehová icha tic: Man̈ ol och vin̈ d'a Jerusalén tic, malaj junoc yol sjul-lab' vin̈ ol sjuleli. Man̈ ol och vin̈ yac' oval d'ay yed' maclab' jul-lab'. Man̈ ol sb'oq'ue stec'nub' vin̈ d'a spatictac smuroal chon̈ab' tic. \q1 \v 34 A in val Jehová in svala', a d'a b'e b'aj ol cot vin̈, an̈eja' ta' ol meltzaj vin̈. Man̈ ol yal yoch vin̈ d'a yol chon̈ab' tic. \q1 \v 35 Ol in tan̈vej jun chon̈ab' tic, ol in colani, yujto tzin xajanej vin̈ in checab' aj David yed' pax snivanil Velc'ochi, xchi Jehová, xin chi. \p \v 36 A Yángel Jehová ix c'och d'a scampamento eb' aj Asiria chi', ix smilancham 185 mil eb' soldado. Chamnacxo eb' ix q'uin̈ib'i d'a junxo c'u. \v 37 Yuj chi', ix yiq'uel scampamento vin̈aj Senaquerib sreyal Asiria chi', ix pax vin̈ d'a chon̈ab' Nínive. \v 38 Ay jun c'u ayic van slesalvi vin̈ d'a stemplo sdiosal scuch Nisroc, axo eb' vin̈ yuninal vin̈, aton vin̈aj Adramelec yed' vin̈aj Sarezer, ix b'at milancham vin̈ ta'. Ix lajvi chi' ix b'at eb' vin̈ elelal d'a yol yic Ararat. Axo vin̈aj Esar-hadón, junxo yuninal vin̈ ix ochcan reyal sq'uexuloc. \c 38 \s1 Ix penaax ay vin̈aj Ezequías \r (2R 20.1-11; 2Cr 32.24-26) \p \v 1 A d'a jun tiempoal chi', te ov jun yaelal ix och d'a vin̈aj Ezequías, vanxo scham vin̈. A inxo Isaías in schecab' Dios yuninal in vin̈aj Amoz, ix in c'och d'a vin̈, ix valan d'a vin̈ icha tic: \p —Icha tic yalan Jehová: Alcani tas ol ajcan tastac ay d'ayach, yujto ol ach chamxon̈ej, man̈xo ol ach b'oxoc, xin chi d'a vin̈. \p \v 2 Ix meltzajoch q'uelan vin̈ d'a sat spat, ix lesalvi vin̈ d'a Jehová icha tic: \p \v 3 Tzin tevi d'ayach Mamin Jehová, nacoti tas ix vutej ach vac'an servil d'a smasanil in c'ool, ix in c'ulejn̈ej tas ix scha a c'ool, xchi vin̈. Ix te oc' val vin̈ sic'lab'il. \p \v 4 Ix yalanxi Jehová d'ayin \v 5 to sb'at valxi d'a vin̈aj Ezequías chi' icha tic: A Jehová sDiosal vin̈ a mam icham aj David, a tz'alan icha tic: Ix vab' a lesal, ix vilanpax oq'ui, yuj chi' ol vac' 15 ab'ilocxo a q'uinal. \v 6 Ol ach in col yed' chon̈ab' Jerusalén tic d'a yol sc'ab' vin̈ sreyal Asiria. Ol in tan̈vej jun chon̈ab' tic, xchi Jehová, xin chi. \v 7 Ix in tac'vi icha tic: \p —A jun yechel ol sch'ox Jehová chi' to yel ol elc'och tas ix yala': \v 8 A juntzan̈ b'achquiltac sch'oxan jantac yec' c'u yic vin̈aj Acaz, ol yac'xi meltzaj Jehová lajun̈eoc b'achquiltac b'aj toxo ix emc'och veven, xin chi. Yuj chi' ix schael yich yemxi lajun̈e' b'achquiltac veven chi'. \p \v 9 Ayic toxo ix b'oxi sc'ol vin̈aj Ezequías sreyal Judá chi', ix sb'oan jun b'it tic vin̈: \q1 \v 10 A in naani to tec'an into ol in chamoc. Yujto ix alchaj d'ayin to ayinxooch d'a yol sc'ab' chamel. A in naani to man̈xo ol vil jayeocxo ab'il. \q1 \v 11 Mamin Jehová, ix in na' to man̈xo ol ach vil d'a sat lum tic. Man̈xo ol vilpax junoc eb' cajan d'a yolyib'an̈q'uinal tic valani, \q1 \v 12 yujto a in q'uinal ijan ix sateli, icha tz'aj sjuanem smantiado eb' tan̈vum calnel. A in q'uinal tic, lajan icha tz'aj spoljielta c'apac c'apac b'aj sb'oi. D'a c'ual d'ac'val ix vab' syail uuj. \q1 \v 13 Ix el val vav yuj syail tz'ec' ac'val, ichato a junoc noc' choj scach'an vecchaj in b'aquil. D'a c'ual d'ac'val ix vab'n̈ej syail uuj. \q1 \v 14 C'unxon̈ej yel vav icha noc' san̈capech, ix in c'acvi icha noc' paramuch. Ix in tzactzaj in tan̈van a pactzitan d'ayin. Mamin Jehová, tzin ixtax val svab'i, tac'van̈ d'ayin. \q1 \v 15 Axo ticnaic, ¿tas vach' valan d'ayach? Yujto ix ac' a ti' to tzin ac' b'oxoc, icha chi' ix in utej. Emnaquilal vec' ticnaic yuj in yaelal ix ec' tic. \q1 \v 16 Mamin, yujn̈ej tas tza c'ulej, ay sq'uinal eb' anima, ay pax in q'uinal yed' eb'. \q1 A ach ix ac' b'oxoc in c'ool, ix ac'anxi in q'uinal. \q1 \v 17 Ayic ix javi jun yaelal tic d'a vib'an̈, ix in te cusi, axo ticnaic, junc'olal vaji. Ix el d'a a c'ol ix in a colcanel d'a yol sc'ab' chamel, yujto ix b'atcan in mul satc'olal uuj, ichato ix ac'canb'at d'a a patic. \q1 \v 18 A eb' ayxoec' d'a campusante, maxtzac yal yalan vach' lolonel eb' d'ayach. A eb' chamnac chi', ¿tom ol ach yic'chaan̈ eb'? A mach toxo ix emcan d'a yol luum, ¿tom olto yal stan̈van eb' ac'anelc'och tas ix al d'a eb'? \q1 \v 19 An̈ej eb' pitzan syal yalan vach' lolonel d'ayach, icha tz'aj valan d'ayach ticnaic. A eb' mamab'il nunab'il, a eb' tz'alan d'a eb' yalyuninal to tzaq'uelc'och tas tzala'. \q1 \v 20 A Jehová co Columal yaji, yuj chi' yacb'an pitzan on̈, con̈ b'itanec d'a stemplo yed' yamc'ab' yic b'it, xchi vin̈aj Ezequías chi'. \p \v 21 Ix in checan b'ojoc sat te' higo, yic tz'ac'chajoch te' d'a sat jun yab'il chi', yic sb'oxi sc'ool vin̈ yuuj. \v 22 Ix lajvi chi', ix sc'anb'an vin̈aj Ezequías chi' d'ayin icha tic: \p —¿Tas junoc yechel ol vila' yic ol nachajel vuj to a Jehová ol ac'an b'oxoc in c'ool, yic syal in b'at d'a stemplo? xchi vin̈.\f 38.21-22 \fr 38:22 \ft A d'a tic ayoch versículo 21 yed' 22 yujto icha chi' yaj d'a 2 Reyes 20.6-9.\f* \c 39 \s1 Eb' checab' ix checjicot d'a Babilonia \r (2R 20.12-19; 2Cr 32.27-31) \p \v 1 A d'a jun tiempoal chi', a vin̈aj Merodac-baladán, sreyal Babilonia, yuninal vin̈aj Baladán, ix yab' vin̈ yalji to penaayaxnac vin̈aj Ezequías chi', palta b'oxnacxi sc'ol vin̈. Yuj chi' ix scheccot juntzan̈ eb' schecab' vin̈ yic tzul yac'ancan eb' tas ix tz'ib'ejcot vin̈ rey chi' yed' silab'. \v 2 Ix te tzalaj vin̈aj Ezequías chi' yujto ix javi eb'. Ix sch'oxan masanil sb'eyumal vin̈ d'a eb', aton q'uen plata, q'uen oro, perfume, aceite te vach', b'aj molan masanil yamc'ab' yic oval yed' masanil tastac ay d'a yed'tal b'aj molb'ab'il. Man̈xa junoc tas ay d'a spalacio vin̈ yed' masanil tas ay d'a yol smacb'en vin̈ maj sch'ox d'a eb' vin̈. \v 3 Axo yic ix paxcan eb' vin̈, ix in b'at a in Isaías in tic schecab' Dios vil vin̈aj rey Ezequías chi', ix in c'anb'an icha tic: \p —¿B'ajtil ix cot juntzan̈ eb' vin̈ vinac chi'? ¿Tas ix ul yal eb' vin̈ d'ayach? xin chi. \p Ix yalan vin̈ icha tic: \p —A d'a jun chon̈ab' te najat ix cot eb' vin̈, aton Babilonia, xchi vin̈. \p \v 4 Ix in c'anb'anxi d'a vin̈: \p —¿Tas ix ul yil eb' vin̈ d'a a palacio tic? xin chi. \p Ix yalan vin̈ d'ayin: \p —Masanil tas ay d'a in palacio tic ix yil eb' vin̈, ix in ch'oxan masanil tastac molb'ab'il vuuj, xchi vin̈. \p \v 5 Ix valan d'a vin̈ icha tic: \p —Ab' val tas syal Jehová Yajal d'a Smasanil: \v 6 Ol c'och sc'ual, masanil tas ay d'a a palacio tic yed' jantac tas ix smolb'ejcan eb' a mam icham yed' ico', ol ic'chajb'at masanil d'a Babilonia chi'. \v 7 An̈ejtona' eb' in̈tilal, ol ic'jocb'at eb' d'a Babilonia chi', ol ic'chajel sn̈olob' sq'ueen eb', ol ochcan eb' yac'umaloc servil vin̈ rey chi' d'a spalacio, xin chi. \p \v 8 Ix yalan vin̈ icha tic: \p —A jun lolonel ix schec Jehová al tic d'ayin, te vach' yaji, xchi vin̈. Yujto ix sna vin̈ icha tic: Yacb'an pitzan in to, junc'olal caji, malaj tas ol in ic'anoc, xchi vin̈. \c 40 \s1 Tz'ac'ji snivanil sc'ol eb' aj Jerusalén \p \v 1 A Jehová co Diosal tz'alan icha tic: \q1 Aq'uec snivanil sc'ol in chon̈ab'. \q1 \v 2 Vach' tzeyutej e lolon d'a eb' aj Jerusalén, tzeyalan d'a eb' to man̈xa b'aq'uin̈ ol och eb' checab'oc, toxo ix stupel spitalil eb' yed' schucal, toxo ix scha syaelal eb' ix vac' icha val d'a smojal, xchi Jehová. \q1 \v 3 Ay jun av tz'ochi, syalan icha tic: B'oec junoc sb'e Jehová d'a tz'inan luum, tojol tzeyutej e b'oan jun b'e d'a co Diosal, levan tzeyutej e b'oan d'a lum malaj jab'oc tas tz'el d'a sat. \q1 \v 4 B'ud'ec lum ch'olquixtac, aq'uec pan̈anb'oc masanil lum vitz yed' lum tzalquixtac. Tojolb'itejec sat lum sattac vitz yed' opquiltac, ac'lictac tzeyutejcan sat luum. \q1 \v 5 Ichato chi' ol sch'oxan Jehová to nivan yelc'ochi, masanil anima ol ilanoc. A val Jehová ix alani, xchi jun av chi'. \q1 \v 6 Ay jun av ix alan icha tic. Avajan̈, xchi. Ix in c'anb'an d'ay: ¿Tas ol vutej avaj in b'a? xin chi d'ay. Ix tac'vi, ix yalani: Aleli to a sq'uinal masanil eb' anima, lajan icha an̈ an̈c'ultac c'un stacji. Elan̈chamel tz'ec'b'at svach'il yilji eb' icha val tz'aj yec'b'at svach'il yilji an̈ xumaac ay d'a lum pan̈quiltac. \q1 \v 7 A an̈ an̈c'ultac, val ticnaic stacjiel an̈, axo xumaquil an̈, tz'el b'ulnajoc ayic tz'ec' yic'al Jehová d'a scal an̈. Yel, a ex anima ex tic, lajan ex icha an̈ an̈c'ultac chi'. \q1 \v 8 A an̈ an̈c'ultac, stacjiel an̈, slaj pucb'at xumaquil an̈, palta axo val slolonel co Diosal, ayn̈ejec' d'a juneln̈ej, xa chi, xchi d'ayin. \q1 \v 9 Ex aj Sion, q'uean̈ec d'a sjolom jun lum vitz. Te chaan̈ tzex avaj ta', yic tzeyalanel vach' ab'ix. Ex aj Jerusalén, man̈ ex xiv eyavaji, alec d'a junjun chon̈ab' yic Judá: Ina yajec' co Diosal d'a tic, xe chi. \q1 \v 10 A Jehová Dios van sjavi yed' spoder. Yuj spoder chi' syic'anem sb'a masanil anima d'ay, yed'nac spac tas ix yic' d'a smunlajel. \q1 \v 11 Ol javoc icha junoc tan̈vum calnel stan̈van noc' scalnel, schelanq'ue noc' yunetac calnel chi' d'a sn̈i' sc'ool, syailan noc' toto ix aj yune'. \s1 Malaj mach lajan icha sDiosal Israel \q1 \v 12 ¿Mach junoc ix echtan a' mar yed' yol sc'ab' yed' yechtan satchaan̈ yed' yiximal sc'ab'? ¿Mach junoc ix echtan masanil spococal lum luum d'a yol junoc echlab'? ¿Mach junoc ix echtan yalil masanil lum vitz yed' lum tzalquixtac? Aton Jehová. \q1 \v 13 ¿Tom ay junoc mach sc'ayb'an Jehová, ma tz'alan yab'i? \q1 \v 14 ¿Tom ay junoc mach ix ac'an srazón Jehová, ma ix jacan spensar? ¿Tom ay junoc mach ix c'ayb'ani yic sch'olb'itan d'a stojolal? ¿Tom ay junoc mach ix ch'oxani yic snaani? ¿Tom ay junoc mach ix c'ayb'an d'a jelanil? \q1 \v 15 A d'a yol sat Jehová, a juntzan̈ nivac chon̈ab', lajan icha junoc d'ujan̈ a a' tz'em d'a yed'tal, ma icha val jab'oc lum pococ d'a yol junoc echlab'. A juntzan̈ lum luum ay d'a snan̈al a' mar, lajan icha junoc q'uen c'aj q'ueen. \q1 \v 16 Masanil noc' noc' ay d'a Líbano, max tzac'vanlaj noc' yac'chaj silab'il d'a Jehová chi' yed' masanil te te' ay ta', max yab'paxlaj te' yoch sc'atzitzaloc noc' silab' chi'. \q1 \v 17 Masanil juntzan̈ nivac chon̈ab', malaj jab'oc yelc'och d'a yol sat Jehová, malaj jab'oc yopisio d'ay. \q1 \v 18 ¿Mach junoc syal e lajb'an Dios yed'oc? ¿Tas junoc yechel syal e lajb'an yed'oc? \q1 \v 19 A Dios, man̈ lajanoc yed' junoc yechel comon dios. A eb' sb'oan juntzan̈ yechel chi' syaq'uem eb' d'a yol smoldeal, axo junoc tenum q'ueen tz'ac'anoch q'uen oro d'a spatic, sb'oanoch q'uen plata yelvanub'oc. \q1 \v 20 A junoc mach max techaj sb'oan yechel d'a q'uen oro chi', say te te' pit sc'ai. Syac'an te' d'a junoc vin̈ b'oum te' te jelan, yic sb'oan junoc yechel chi' vin̈. Vach' syutejq'ue lin̈an vin̈, yic max telvi. \q1 \v 21 ¿Tom man̈ eyojtacoc a ex tic? ¿Tom malaj mach ix alan eyab'i? ¿Tom malaj mach aljinac d'ayex d'a yictax yichb'anil? ¿Tom malaj mach ix ex c'ayb'ani yictax sb'onac yolyib'an̈q'uinal tic? \q1 \v 22 A sdespacho Dios ayq'ue d'a yib'an̈ satchaan̈, aton satchaan̈ chi' jen̈anb'at d'a yib'an̈ lum luum tic. Ayic tzon̈ yilanemta Jehová a on̈ anima on̈ d'a sat lum tic, lajan on̈ icha noc' chil. A Dios chi' ix jen̈b'anb'at satchaan̈ chi' icha junoc c'apac, ix slich'anb'at icha junoc mantiado b'aj tz'aj anima. \q1 \v 23 A yuj Jehová man̈xa tz'ajcan yelc'och eb' nivac vinac, syac'an satem eb' yajal d'a sat luum tic. \q1 \v 24 Lajan eb' yajal chi' icha an̈ unin an̈c'ultac toto tz'avchaji, vanto yem sch'an̈al yib' d'a yol luum. Tato syac'b'at yic' Jehová d'a yib'an̈ an̈, stacjiel an̈, tz'ic'jib'at an̈ yuj chacxuxum ic' icha yoc trigo. Icha chi' tz'aj eb' yajal chi'. \q1 \v 25 A Jehová Dios Axon̈ej Ochi, a sc'anb'ani: ¿Mach yed' syal in e lajb'ani? ¿Tocval ay mach lajan ved'oc? xchi. \q1 \v 26 Q'uean̈ec q'uelan d'a satchaan̈, ¿tom man̈oc Dios ix b'oan masanil juntzan̈ chi'? Aton ix b'oani. A' ix b'oancanoch junjun q'uen c'anal d'a yed'tal, syavtan junjun q'uen d'a sb'i. Malaj junoc q'uen sati, yujto te nivan spoder Jehová chi'. \q1 \v 27 Ex israel, yin̈tilal Jacob, ¿tas yuj tzeyalub'tan̈ej tzeyalan icha tic? A Jehová max cot q'uelan d'ayon̈ yuj tas tzon̈ ic'ani, ¿tocval tz'och ilc'olal cuuj? xe chi. \q1 \v 28 ¿Tom man̈ eyojtacoc? ¿Tom manta b'aj tzeyab'i? A Jehová Dios, ayn̈ejec' d'a juneln̈ej. A' ix b'oan yolyib'an̈q'uinal tic. Malaj b'aj tz'el yip, malaj b'aj sc'unb'i. Man̈xa yalnab'il sjelanil. \q1 \v 29 A tz'ac'an yip eb' c'unb'inac, axo eb' malaj yip, a tz'ac'an stec'anil eb'. \q1 \v 30 A eb' quelemtac, sc'unb'i eb', tz'el yip eb'. A eb' te ay yip, stelvipax eb'. \q1 \v 31 Palta a val eb' an̈ej Jehová ayoch yipoc sc'ool, tz'ochn̈ej yip eb'. Te tec'an eb' icha noc' nivac ch'acb'a sq'ue jen̈naj yed' yip d'a chaan̈, scarelavi eb', palta max c'unb'ilaj eb', sb'ey eb', palta max el-laj yip eb'. \c 41 \s1 Ol coljoc Israel yuj Dios \p \v 1 Syal Dios icha tic: \q1 Ab'ec ex anima cajan d'a sti' a' mar, numan tzex aj d'a vichan̈. Tec'b'ejec e b'a ex nivac chon̈ab', cotan̈ec, junn̈ej tzon̈ ajec. Ol ex lolonoc, ol in lolonpax a in tic. \q1 \v 2 ¿Mach ol ac'an checlaj jun rey d'a stojolal b'aj sjavi c'u, jun ol ac'ann̈ej ganar oval? ¿Mach ol ac'anoch nivac chon̈ab' d'a yol sc'ab', yic ol yac'anem sb'a eb' d'ay? A yed' yespada jun rey chi' yed' sjul-lab' ol sactzipanb'at eb' icha sb'at smatz'il ixim trigo yuj ic'. \q1 \v 3 Ol el juntzan̈xo eb' rey elelal d'a yichan̈ jun rey chi'. Palta tzalajc'olal ol b'atn̈ej, ichato man̈ ol em yoc d'a sat luum. \q1 \v 4 ¿Mach ol ac'an elc'och juntzan̈ tic? ¿Mach najinaquelta masanil tastac ujinac d'a yichb'anil? A in ton Jehová in, a in in b'onac. A inn̈ej Dios in, b'ab'el vaj d'a smasanil, slajvub' in paxi. \q1 \v 5 A juntzan̈ chon̈ab' ay d'a stitac a' mar, ol yil eb', ol xiv eb' yilani. Masanil eb' cajan b'aj slajvic'och lum luum tic, ol ib'xocq'ue eb' yuj xivelal yuj tas ol in c'ulej yed' jun rey chi', xchi Dios. Ol smolb'ej sb'a eb' anima. \q1 \v 6 Junjun eb' ol laj scuchb'ejcot sb'a, ol yac'an yip eb'. \q1 \v 7 A eb' jelan sb'oan yechel tastac, a eb' scuchb'an eb' smunlaj d'a q'uen plata. Axo eb' smunlaj d'a q'uen martillo, a eb' scuchb'an eb' stenvi q'ueen d'a q'uen tenlab', syalan eb': Te vach' q'uen co niplab' q'ueen tic, xchi eb'. Elan̈chamel slavuxej juntzan̈ yechel chi' eb', yic stzatzb'i, yic max telvi. \q1 \v 8 Syalan Jehová icha tic: Ex israel yin̈tilal Jacob, ab'ec tas svala': In checab' val eyaji, sic'b'il ex el vuuj, yin̈tilal ex can vin̈ vamigo aj Abraham. \q1 \v 9 A in ton vic'nac ex cot b'aj slajvic'och lum luum tic, ex vavtannaccot b'aj te najat eyajcanb'ati. Valannac d'ayex to in checab' ex. A in in sic'nac ex eli, malaj b'aj tzex in patiquejeli. \q1 \v 10 Man̈ ex xivoc, ayinec' eyed'oc. Man̈ ex och ilc'olal, yujto a in ton tic e Diosal in. A in svac' eyip, a in tzex in colo'. A in tzex in yamoch vaan yed' vip svac'lab'ej d'a tojolal. \q1 \v 11 Masanil eb' schichon sc'ol d'ayex, q'uixvelal ol ajcan eb', emnaquilal ol ajcan eb'. A eb' tz'ac'an yip yac'an oval eyed'oc, ol satcanel eb'. \q1 \v 12 Olto e say eb' ayoch ajc'olal d'ayex, palta man̈xo ol ilchaj eb' eyuuj. A eb' tz'ac'antaxon oval eyed'oc, ol cann̈ej eb' icha junoc tas malajtaxoni. \q1 \v 13 Yujto a in Jehová in tic, e Diosal in. A in ix ex in quetz b'eyoc. A in ton ix val d'ayex: Man̈ ex xivoc, ol in och eyed'oc, xin chi. \q1 \v 14 Ex israel yin̈tilal Jacob, vach'chom quenn̈ej e b'isul, malaj eyip, palta man̈ ex xivoc, ol in och eyed'oc. A in ton e Diosal in A inxon̈ej Ochi, e Columal in. \q1 \v 15 Ol ex vac'och icha junoc q'uen ic'umel sat trigo ac'to te ay ye. Ol laj e mac'poj lum nivac vitz, pococ ol ajcan lum eyuuj. A lum tzalquixtac, choc' ol eyutejcan lum icha smatz'il ixim trigo. \q1 \v 16 Ol e tzipq'ue lum d'a cal ic', axo ic' chi' ol ic'anb'at luum. Ol saclemcanb'at luum yuj chacxuxum ic'. Yuj chi', ol ex tzalaj d'ayin Jehová in tic. Ol eyic'chaan̈ e b'a vuuj, a in ton e Diosal in A inxon̈ej Ochi. \q1 \v 17 A eb' anima meb'a' malaj tas ay d'ay, say a a' eb', max chaxlaj a' yuj eb'. Van scham eb' yuj taquin̈tial. Palta a inxo Jehová in tic, ol in colvaj d'a eb', man̈ ol vactejcan eb' a in e Diosal in a ex israel ex tic. \q1 \v 18 A d'a lum jolomtac vitz taquin̈ sat, ol laj vac'q'ueul a nivac a' sb'eyi, axo d'a snan̈altac lum ac'lic, ol laj q'ueul sjaj a' cotac a'. A lum taquin̈ sat, sitz'atac ol ajcan luum. Axo d'a lum taquin̈ luum, ol laj q'ueul a' cotac a' sb'eyi. \q1 \v 19 A d'a lum taquin̈ lum chi' ol vavej te' c'ute', te' acacia, te' arrayán yed' te' olivo. A d'a lum taquin̈ sat chi' ol vac' q'uib' te' c'ub'taj, te' taj yed' te' tzicap, \q1 \v 20 yic vach' syil masanil anima, snachajpaxel yuj eb' to a in ton Jehová in ix in b'o juntzan̈ tic yed' in poder, a in e Diosal in, A inxon̈ej Ochi, a in ix in b'o'o. \s1 Malaj tas syal yuj juntzan̈ comon dios \q1 \v 21 A Jehová sReyal eb' yin̈tilal Jacob, a tz'alan icha tic: Cotan̈ec ex comon dios, ch'oxec e jelanil, ch'oxec tas tz'aj e colan e b'a. \q1 \v 22 Cotan̈ec, ul alec d'ayon̈ tastac toto ol ujoc. Alec d'ayon̈ tas syalelc'och tastac ujinacxo, ol co cha cab'i, yic vach' ol quila' tas ol aj slajvielc'ochi. \q1 \v 23 Tato yel dios ex, alec d'ayon̈ tas toto ol ujoc chi', yic scojtaquejeli to dios ex. Ch'oxec val quila' tas syal eyuuj chi', taxon̈ej vach', ma chuc, yic sat co c'ool quilani, yic tzon̈ xivq'uei. \q1 \v 24 Palta a ex val tic, b'alaj malaj jab'oc eyelc'ochi, malaj tas syal eyuuj. A eb' syaq'uem sb'a d'ayex, paticab'ilel eb'. \q1 \v 25 Ol vac' checlaj jun mach d'a norte, ol vavtejcot d'a stojolal b'aj sjavi c'u, ol yalan sb'a d'ayin. A' ol tec'anem eb' yajal, icha stec'ji lum soc'om yuj vin̈ tz'acum luum, icha chi' ol aj eb'. \q1 \v 26 ¿Tom ay junoc ex ix eyalel yab'ixal jun tic d'a yictax yichb'anil, yic scab' a on̈ tic? ¿Tom ay junoc ex ayocto ix eyalancani, yic vach' scala' to yel tzeyala'? Malaj junoc ex comon dios ex tic ix eyal tas ol ujoc chi', malaj anima ix ab'an eyalani. \q1 \v 27 Atax d'a yichb'anil, a in Jehová in tic ix val jun ab'ix tic d'a Sion. A in ix in checb'at jun in checab' d'a Jerusalén yic b'at yal vach' ab'ix, to ol meltzajxoc eb' anima d'a schon̈ab' chi'. \q1 \v 28 Tzin maclej vila', tocval ay junoc comon dios sjavi, malaj junoc eb' syal yac'an in razón, malaj junoc syal spacan tas tzin c'anb'ej. \q1 \v 29 Malaj junoc eb' ay yelc'och jab'oc, malaj tas syal sb'oan eb', yuj chi' juneln̈ej malaj jab'oc yopisio juntzan̈ yechel b'ob'il chi', xchi Dios. \c 42 \s1 A jun schecab' Jehová \p \v 1 Syalanxi Jehová icha tic: \q1 A jun tic in checab', ayin och yed'oc, a in in sic'naqueli, tzin tzalaj val yed'oc. Ol vac'och Vespíritu d'ay, yic sch'olb'itej masanil nivac chon̈ab' d'a stojolal. \q1 \v 2 Man̈ ol avajoc, man̈ ol ab'chaj yel yav d'a yoltac calle. \q1 \v 3 Ay eb' te ilb'aj c'ool, icha te' aj scan̈chaji, ma ichoc sc'apaquil candil van stupi. Palta ol colvaj in checab' chi' d'a eb', man̈ ol svach' ixtej eb', tojol ol yutoc sch'olb'itan tas yaj eb'. \q1 \v 4 Man̈ ol el yip, man̈ ol chab'ax sc'ool. Ol ch'olb'itaj masanil anima d'a stojolal yuuj d'a sat lum tic. A juntzan̈ chon̈ab' d'a stitac a' mar, ol smaclej yab' c'ayb'ub'al eb' ol yac'a', xchi Jehová. \q1 \v 5 A Jehová Dios b'oannac satchaan̈, yac'annacb'at jen̈an. A' ix b'oan lum luum yed' masanil tastac sq'uib' d'a sat luum. A tz'ac'an co q'uinal, syac'anpax quic'. Syalan d'a jun schecab' chi' icha tic: \q1 \v 6 A in Jehová in tic, ix ach vavtej yic tza ch'olb'itej masanil anima d'a sat luum tic d'a stojolal. Ol in och ed'oc. A ach ol ach vac'lab'ej yuj jun in trato ol in b'o yed' eb' anima smasanil. Ol ach vac'och colvajvumal d'a eb' ch'oc nacional. \q1 \v 7 Ol a jac sat eb' max uji yilani, ol a colanelta eb' ayoch d'a preso, aton eb' aycanb'at d'a cal q'uic'alq'uinal. \q1 \v 8 A in ton Jehová in, aton in b'i tic, man̈ ol in cha aljoc vach' lolonel d'a junocxo mach yuj tas in b'onac, man̈ ol in cha ic'jocchaan̈ yechel comon dios in q'uexuloc. \q1 \v 9 Ilecnab' tas ix aj yelc'och masanil tas valnaccani. Axo ticnaic, ay juntzan̈xo tas ac'to ol val d'ayex. Ayocto svalancan d'ayex yacb'an manto ujoc, xchi Dios. \s1 B'it yic aloj vach' lolonel d'a Dios \q1 \v 10 B'itejec junoc ac' b'it d'a Jehová e masanil ex ayex b'aj slajvic'och lum luum tic, ex tzex ec' d'a yib'an̈ a' mar, noc' noc' ay d'a a' yed' ex pax cajan ex d'a stitac a' mar chi', b'itanan̈ec d'a Dios. \q1 \v 11 Tzalajocab' eb' yin̈tilal Cedar cajan d'a scampamento d'a tz'inan luum. A eb' aj chon̈ab' Sela, b'itanocab' eb' d'a tzalajc'olal, q'ueocab' sjaj eb' sb'itan d'a lum jolomtac vitz. \q1 \v 12 A eb' ay d'a stitac a' mar, yalocab' vach' lolonel eb' d'a Jehová. \q1 \v 13 Ol elta Jehová icha junoc ac'um oval, ol yac'an oval yed' val yoval sc'ool icha junoc soldado. Ol el yav yac'an oval, ol ac'joc ganar eb' ajc'ol chi' yuuj. \q1 \v 14 A Jehová tz'alan icha tic: Najtil numann̈ej vaji, malaj tas svala'. Axo ticnaic, ol el vav icha junoc ix ix van yaj yune', sc'acvi ix, sic'sic'an ix. \q1 \v 15 Ol laj in satel lum vitz yed' lum tzalquixtac. Ol vac'an tacjoquel masanil tas yaax d'a sat lum tic. Ol vac'an tup a' nivac a' sb'eyi. Ol ochcan lum taquin̈ lumal, ol laj tupcan a' scan d'a yed'tal. \q1 \v 16 A eb' max ujilaj yilani, ol vic'b'at eb' d'a juntzan̈ b'e man̈ yojtacoc. A q'uic'alq'uinal, ol vac' meltzajoch saquilq'uinalil d'a eb'. Axo pac'quiltac, pan̈anxo ol vutejcani. Aton juntzan̈ tic ol vac'n̈ejelc'ochi. \q1 \v 17 A eb' tz'ac'anoch comon dios yipoc sc'ool yed' eb' tz'alan d'a juntzan̈ yechel icha tic: Co diosal ex, xchi eb', a eb' chi' q'uixvelal ol laj paxcan eb'. \s1 A spitalil eb' israel \q1 \v 18 Ex max eyab'i, ab'ec. Ex max uji eyilani, ilec ticnaic. \q1 \v 19 Malaj mach juneln̈ej max ilan icha in checab' sic'b'ilel vuuj, malaj mach juneln̈ej max chaan yab' icha yalumalel in lolonel checb'il vuuj. \q1 \v 20 Ex israel, te ayn̈ej tas sch'oxji eyila', palta max eyac'och d'a e c'ool eyilani. Syal eyab'ani, palta max e cha eyab'i, xchi Jehová. \q1 \v 21 Ix snib'ej sc'ol Jehová sch'oxanel stojolal, yuj chi' ix yac' sc'ayb'ub'al te vach' d'a schon̈ab'. \q1 \v 22 Palta yuj spitalil jun chon̈ab' tic ix elc'ajb'at tastac ay d'ay yuj eb' ajc'ool. Ix ic'jib'at eb' d'a ch'oc nacional, ix ac'chajem eb' d'a yol jul, ix och pax eb' d'a preso. Ix ixtaj eb', man̈xa mach ix colan eb'. Ix elc'ajb'at eb', man̈xa mach ix ic'anec' eb' d'a eb' ix elc'anb'at chi'. \q1 \v 23 Palta ¿mach ex b'ecan e c'ol e maclan eyab' tas ol val tic? ¿Mach ex b'ecan e c'ol e chaann̈ej eyab'i? Ab'ec tas ol val tic: \q1 \v 24 ¿Mach ix chaan ac'joc ganar eb' israel yin̈tilal Jacob, ayic ix elc'ajb'at tastac ay d'a eb'? ¿Tom man̈oc Jehová? Atoni, yujto ix och smul eb' d'ay. Maj yal sc'ol eb' ix sb'eyb'alej sb'eyb'al, maj sc'anab'ajej pax sc'ayb'ub'al Jehová chi' eb'. \q1 \v 25 Yuj val chi' jun, ix cot yoval Jehová d'a eb', ix ac'jioch syaelal eb'. Ix javi jun oval icha sq'ue n̈iln̈on te' c'ac' d'a yib'an̈ eb', palta man̈ yujoc chi' ix sna sb'a eb'. \c 43 \s1 An̈ej Jehová Colvajum \q1 \v 1 Axo ticnaic ex israel, yin̈tilal Jacob, ab'ec. A Jehová b'ojinac ex, a' tz'alan icha tic: Man̈ ex xivoc, in colnac ex, ix ex vavtej val d'a e b'i, yujto vic ex. \q1 \v 2 Ayic ol ex ec' d'a yol a a', ayinec' eyed'oc. Ayic ol ex ec' d'a a' nivac a', man̈ ol e jic' a'. Ayic ol ex ec' d'a scal te' c'ac', man̈ ol ex tz'ab'atoc. \q1 \v 3 A in Jehová in, e Diosal in, e Columal vaji. A inxon̈ej Ochi, a in vac'lab'ejnac Egipto, Etiopía yed' Seba e tojoloc. \q1 \v 4 A eb' anima d'a juntzan̈xo nación svac'cham e q'uexuloc, yic vach' tzex colchajcani, yujto te vach' ex vilani, te nivan eyelc'och d'ayin, tzex in xajanejpaxi. \q1 \v 5 Man̈ ex xivoc, ayinec' eyed'oc. Ol in molb'ejcot eb' eyetchon̈ab' d'a stojolal b'aj sjavi c'u yed' b'aj tz'em c'u, junxon̈ej ol ex ajoc. \q1 \v 6 Ol val d'a juntzan̈ chon̈ab' ay d'a stojolal norte icha tic: Chaec meltzaj eb', xin chama. Ol valpax d'a juntzan̈ chon̈ab' ay d'a sur: Man̈ eyamoch vaan eb'. Iq'ueccot eb' vuninal yed' eb' visil aycanb'at d'a najat chi', b'aj slajvic'och yolyib'an̈q'uinal tic, \q1 \v 7 aton eb' ayoch in b'i d'ay. A in in b'onac eb', yic tzin yic'anchaan̈ eb', xin chama. \q1 \v 8 Iq'ueccot eb' in chon̈ab' d'a tic. Ay yol sat eb', palta max yil-laj eb', ay schiquin eb', palta max yab'laj eb'. \q1 \v 9 Molb'ejec e b'a ex nivac chon̈ab', junn̈ej tzex aj ex chon̈ab'. ¿Mach e diosal aljinac tas van yuji tic? ¿Mach eb' ayocto yalannaccan yuj tastac ujinacxo? Yic'ocab'cot stestigo eb' tato yel yalnac eb', yic vach' tz'ojtacajeli to yel tas yalnac eb' chi', xchi Jehová. \q1 \v 10 A Jehová tz'alanxi icha tic: A ex israel ex tic, in testigo ex, in checab' ex, sic'b'il ex el vuuj, yic vach' tzin eyojtaquejeli, tzin eyac'anoch yipoc e c'ool. Nachajocab'paxel eyuuj to A inn̈ej Dios in. Malaj junocxo dios ec'nacxo, ma toto ol javoc. \q1 \v 11 A inn̈ej Jehová in, malaj junoc mach syal scolvaji. \q1 \v 12 A in valnac to ol ex in colo', in testigo eyaji to ix elc'och jun chi'. Man̈oc junoc comon dios aljinac. \q1 \v 13 D'a juneln̈ej toxonton Dios in. Malaj junoc mach syal scolanel sb'a d'a yol in c'ab', malaj mach syal stenanec' tas tzin c'ulej, xchi Dios. \q1 \v 14 A Jehová co Diosal a on̈ israel on̈ tic, Axon̈ej Ochi, jun ix on̈ ac'anel libre, a' tz'alan icha tic: Ol in checb'at eb' soldado yac' oval d'a Babilonia yic ol ex in colani. Ol b'at eb' caldeo chi' elelal d'a yol juntzan̈ barco syic'chaan̈ sb'a eb' yed'oc.\f 43.14 \fr 43:14 \ft A eb' caldeo, aton eb' anima cajan d'a Babilonia d'a peca'. Te nivac yajoch yopisio eb', yuj chi' yajal yaj eb' d'a Babilonia chi'.\f* \q1 \v 15 Ex israel, a in Jehová in in b'onac ex. E Diosal in, A inxon̈ej Ochi, e reyal in paxi, xchi Jehová. \q1 \v 16 A Jehová jacannac jun b'e d'a yol a' mar, aton jun b'e ec'nac d'a snan̈al a'. \q1 \v 17 Yac'annac elta jun nivan n̈ilan̈ eb' soldado yed'nac scarruaje yed' noc' chej, palta satnaquel eb' yuuj. Satnaquel eb' smasanil, man̈xalaj eb' cannac. Satnaquem eb' icha stup sc'ac'al candil. \q1 \v 18 A ticnaic syal Jehová d'a schon̈ab' icha tic: Man̈xo e nacot tas ec'nacb'ati, man̈xo e nacot tas ujinacxo. \q1 \v 19 Palta ay tas toto ol in c'ulej, ol eyila' to ol ujoc juntzan̈ chi' ticnaic. Ay val jun b'e ol in jac d'a taquin̈ luum, ol q'ueul a nivac a' b'aj taquin̈taxon sat. \q1 \v 20 Ol in yic'chaan̈ noc' caltacte'al noc', noc' oques yed' noc' avestruz, yujto ol vac' q'ueul a a' d'a lum taquin̈ lum chi'. Ol laj b'ey a' b'aj taquin̈taxon sat yic tzeyuc' a' ex in chon̈ab' ex sic'b'il ex el vuuj tic. \q1 \v 21 B'ob'il ex vuuj, yic tzeyal vach' lolonel d'ayin. \q1 \v 22 Palta ex israel, yin̈tilal Jacob, majxo eyavtej in b'i, a tas ix e c'ulej, to ix ex tzactzaj ved'oc. \q1 \v 23 Majxo eyac' noc' calnel silab'il d'ayin, man̈xa velc'och d'ayex yed' e silab' chi'. Maj in c'ann̈ej ofrenda d'ayex, maj ex vac' pural eyac'an incienso d'ayin. \q1 \v 24 Maj e manlaj te te' sumumi sjab' yic tzeyac' ofrendail d'ayin. Maj eyac' tzalajb'oc in c'ool yed' xepual noc' noc' ix eyac' silab'il. Palta an̈ej val chucal tze c'ulej, in tzactzaj val yuuj. Tze tzuntzejcot voval yuj jantac chucal tze c'ulej chi'. \q1 \v 25 Palta a in tic, yuj val snivanil velc'ochi, yuj chi' tzin sucsat e chucal chi', man̈xa b'aq'uin̈ ol in nacot e mul chi'. \q1 \v 26 Tato ay val tas tze na' d'a vib'an̈ jun, co b'oec yaj ticnaic. Aleccoti, ol checlajoc tato malaj e mul. \q1 \v 27 A jun vin̈ e b'ab'el mam icham, ochnac smul vin̈. Axo eb' e c'ayb'umal, meltzajnacoch eb' ajc'olal d'ayin. \q1 \v 28 Yuj chi', ol vac' q'uixvelal eb' yajalil e templo a ex chon̈ab' Israel ex tic. Ex yin̈tilal Jacob, ol ex vactejcani yic tzex satjieli yed' eyixtaji, xchi Jehová. \c 44 \s1 An̈ej Jehová Dios \p \v 1 Syalan Jehová icha tic: \q1 Ex israel, yin̈tilal Jacob, maclejec eyab' tas svala', yujto in checab' ex, sic'b'il ex el vuuj. \q1 \v 2 A in Jehová in tic ix ex in b'o'o ayic manto ex alji, a in tzin colvaj eyed'oc. Man̈ ex xiv ex aj Jesurún,\f 44.2 \fr 44:2 \ft A Jesurún syalelc'ochi “Jun tojol”. A jun b'i tic tz'alji pax d'a Israel, icha d'a jun versículo tic.\f* ex yin̈tilal Jacob, in checab' ex, sic'b'il ex el vuuj. \q1 \v 3 Yujto ol vaq'uel yoc a a' d'a taquin̈ luum, ol b'ey a' d'a lum taquin̈ sat. Ol vac'och Vespíritu d'a eb' eyin̈tilal, ol vac'an in vach'c'olal d'a eb'. \q1 \v 4 Icha val sq'uib' an̈ an̈c'ultac ayoch yalil, icha chi' ol aj sq'uib' eb'. Icha sq'uib' te' b'acmam d'a stitac a a' sb'eyi, icha chi' ol aj eb'. \q1 \v 5 A d'a scal eb', ay mach ol alan icha tic: A in tic, yic in Jehová, xchama. Ay pax mach ol alan icha tic: Yin̈tilal in Jacob, xchama. Ay pax mach ol tz'ib'anoch d'a sc'ab' icha tic: Yic in val Jehová, xchama. Ol yac'anoch Israel sjolomoc sb'i, xchi Jehová. \q1 \v 6 A Jehová Rey, Scolumal Israel, Yajal d'a Smasanil, a' tz'alan icha tic: A in ton b'ab'el vaj d'a smasanil, slajvub' in paxi. A inn̈ej Dios in, malaj junocxo. \q1 \v 7 ¿Mach val junoc lajan ved'oc? Tato ay, lolonocab'i, yalocab' d'ayin tas yaji. ¿Tocval ay junocxo mach ayocto yalannaccani tastac ujinac yed' tas toto ol ujoc? Tato ay, yalocab'i tas toto ol ujoc chi'. \q1 \v 8 Man̈ ex xivoc, tec'an tzeyutej e b'a. A ex tic in testigo ex to valnac juntzan̈ tic d'a pecataxo. ¿Tocval ay junocxo dios ma junocxo colvajvum? A inn̈ej toni, malaj junocxo vojtac, xchi Jehová. \s1 A yoval sc'ol Jehová d'a comon dios \p \v 9 A val eb' sb'oan yechel juntzan̈ comon dios, malaj jab'oc yelc'och eb'. Malaj pax jab'oc yelc'och juntzan̈ yechel comon dios xajanej eb' chi'. A eb' tz'och ejmelal d'a juntzan̈ comon dios chi', max ujilaj yilan eb', malaj spensar eb'. Yuj chi' q'uixvelal ol ajcan eb' yuuj. \v 10 A eb' sb'oan junoc yechel comon dios yed' q'uen q'ueen, tz'och eb' ejmelal d'ay, dios yalan eb', palta nab'an̈ej syixtej sb'a eb'. \v 11 Masanil eb' tz'och ejmelal d'a juntzan̈ yechel chi', ol q'uixvoccan eb', yujto a eb' sb'oan juntzan̈ yechel chi', animan̈ej eb'. Tato smolb'ej sb'a eb' smasanil d'a vichan̈ yic tzin ch'olb'itan eb', ol q'uixvoc val eb', ol xivcanq'ue eb'. \p \v 12 Ilecnab'i, a vin̈ b'oum q'ueen, syic'cot q'uen syamc'ab' vin̈, axo yic toxo ix chacxil q'uen q'ueen chi' d'a cal c'ac', stenan q'uen vin̈ yed' q'uen martillo yic stojolb'ioch yechel chi'. Yed' val yip sc'ab' vin̈ stenani. Palta tato malaj tas sva vin̈, tz'och svejel vin̈, stacjipax sti' vin̈, tz'el yip vin̈. \p \v 13 Ilecnab'pax junoc vin̈ n̈icum te' sb'oan junoc yechel: Syechtej te' vin̈ yed' junoc echlab', syac'anoch yechel te' vin̈ yed' te' slápiz yed' jun tz'ac'anoch yechel, setan setan tz'aji. Syamanoch vin̈ smunlaj yed' q'uen tz'ucub'. Icha chi' tz'aj sb'oan jun yechel chi' vin̈, icha anima vach' yilji, icha chi' tz'ajelc'ochi. Slajvi chi' syac'anoch vin̈ d'a yol spat. \p \v 14 A junoc vin̈ n̈icum te' chi', sb'at vin̈ sch'ac te' c'ute', ma te' tzicap, ma te' ji, aton te' sq'uib' d'a caltac te'. Mato jun, syavej junoc te' taj vin̈, axo n̈ab' tz'ic'an sq'uib' te'. Nivan tz'aj te' yic vach' sb'o comon dios chi' d'a te'. \v 15 Aton d'a te' tz'elta te' sc'atzitz vin̈, syac'anoch sc'ac' vin̈ yed' te' b'aj sc'axni. Sb'oanpax svael vin̈ yed' te' c'ac' chi'. Axo yed' jab'ocxo te', sb'o junoc yechel sdiosal vin̈, tz'och ijan vin̈ yoch ejmelal d'ay. \p \v 16 Aton yed' te' c'atzitz chi' syac'och sc'ac' vin̈, sb'olan schib'ej vin̈, sva vin̈, sb'ud'ji val vin̈ sic'lab'il yuj sb'olb'il chib'ej chi'. Sc'axni vin̈ d'a te', syalan vin̈ icha tic: Te vach' in aj in q'uixnaj d'a ti c'ac' tic, xchi vin̈. \v 17 Axo yed' jab'ocxo te' scan chi', sb'oanpax junoc yechel scomon diosal vin̈, tz'och ijan vin̈ yem n̈ojan ejmelal d'ay. Stevioch vin̈ d'ay icha tic: Col in, yujto in diosal ach, xchi vin̈ d'a te'. \p \v 18 A val juntzan̈ anima chi', malaj spensar eb', max nachaj jab'oc yuj eb'. Macan sat eb', max uji yilan eb', macan spensar eb', max nachaj yuj eb'. \v 19 Man̈ chamoc snaan eb', max nachaj jab'oc yuj eb', max yal eb' icha tic: A d'a nan̈alxo te te' tic ix vac'och in c'ac', ix vac'an c'anb'oc in pan, ix in b'olpax in chib'ej d'a stzac'aq'uil te', ix in va'i. Man̈ smojoc tzin b'o junoc yechel comon dios yajb'entac yed' jab'ocxo te' tic. Man̈ smojoc tzin och ejmelal d'a jun te' yib' te' tic, man̈ xchioc jab'oc eb'. \v 20 A eb' icha chi' sc'ulej, ichato a q'uen tic'aq'uil taan̈ slo eb'. Juvinaquel spensar eb', satnac eb', man̈ ol yal scolan sb'a eb'. Man̈ naanoc yalan eb' icha tic: A tas b'ob'il yuj in c'ab' tic, nab'a esn̈ej, man̈ xchioc eb'. \s1 A Jehová tz'ac'an nivanc'olal Israel \q1 \v 21 Ex israel, yin̈tilal Jacob, naeccoti to in checab' ex, a in in b'onac ex yic tzex och in checab'oc, mocab' in b'at satc'olal eyuuj. \q1 \v 22 A in ix in satel e paltail icha satem yal ac'val. Ix in satel e mul icha val tz'aj satem asun. Cotan̈ecxi d'ayin, yujto ix ex in colo', xchi Jehová. \q1 \v 23 A satchan̈, elocab' yav sb'itan d'a tzalajc'olal yuj tas ix sc'ulej Jehová. A nivac jul d'a sat luum tic, avajocab'i. A lum nivac vitz yed' lum tzalquixtac, b'itanocab' luum d'a tzalajc'olal yujto ix sch'ox stziquiquial Jehová ayic ix scolan eb' israel yin̈tilal Jacob. \q1 \v 24 A Jehová co Columal tz'alan icha tic: A in ton Jehová in, ix ex in b'o'o ayic manto ex alji, a in in b'onac masanil tastac. A in in jen̈b'ejnacb'at satchaan̈, vac'annacpaxcan em lum luum tic d'a yed'tal, ¿tom ay junocxo mach colvajnac ved'oc? \q1 \v 25 A in tzin tenec' tas syal eb' ajchum, tzin juanpaxb'at spensar eb' naumel lolonel. Svac'an somchajel spensar eb' aj pensar, squistalaxcan eb' vuuj. \q1 \v 26 Palta a in svaq'uelc'och tas syal eb' in checab', yic vach' tz'ajelc'och tas syal eb' chi'. A in svala' to a Jerusalén ol cajnajxoc, axo juntzan̈ chon̈ab' d'a yol yic Judá, ol b'ochajxoc d'a yed'tal b'aj juvinaquel chi'. \q1 \v 27 A in syal valan d'a a' mar to stup a'. Masanil yoctac a' tz'eli, svac' tupoc. \q1 \v 28 A in sval d'a vin̈aj Ciro icha tic: Ach Ciro, a ach ayach och yilumaloc in chon̈ab'. A ach ol a b'o masanil tas tzin nib'ej. Ol alan d'a Jerusalén: Ol ach b'ochajxiq'ueoc, ol ac'chajxiem yich templo, xa chi, xin chi d'a vin̈, xchi Jehová. \c 45 \s1 A yopisio vin̈aj Ciro yuj Jehová \p \v 1 A Jehová ix sic'anoch vin̈aj Ciro reyal. A ol cuchb'an vin̈ yic ol yac'an ganar juntzan̈ nivac nación vin̈, ol yic'anec' yopisio juntzan̈ eb' vin̈ sreyal nación chi' vin̈. A Jehová chi' ol ac'an jacchaj spuertail juntzan̈ nivac chon̈ab' d'a vin̈aj Ciro chi', malaj junoc mach ol yal smacani. Yuj chi' syalan Jehová icha tic: \q1 \v 2 A in val ol in b'ab'laj d'a ichan̈, ol vac' pan̈anb'oc lum luum chaan̈. Ol in mac'poj juntzan̈ puerta nab'a bronce, ol in b'ijchitanb'at q'uen hierro ayoch yijchuloc. \q1 \v 3 A juntzan̈ b'eyumal c'ub'aneli yed' tas elc'altac yaji, ol vac' d'ayach, yic vach' tzojtaquejeli to a in ton Jehová in, sDiosal in Israel, ix ach vavtej d'a a b'i. \q1 \v 4 Yuj val to tzin xajanej eb' yin̈tilal vin̈ in checab' aj Jacob, aton chon̈ab' Israel sic'b'ilel vuuj, yuj chi' tzach vavtej yic tzach b'inaji vach'chom man̈ in ojtacoc. \q1 \v 5 A inn̈ej Jehová in, malaj junocxo. Malaj junocxo Dios. A inn̈ej toni. Vach'chom man̈ in ojtacoc, palta a in ol vac' ip \q1 \v 6 yic vach' syojtaquejel masanil anima ay d'a stojolal b'aj sjavi c'u, masanto b'aj tz'em c'u to A inn̈ej Jehová in, malaj junocxo. \q1 \v 7 A in in b'onac saquilq'uinal yed' q'uic'alq'uinal. A in svac' junc'olal, svac'anpax yaelal. A in ton Jehová in tzin c'ulej juntzan̈ tic. \s1 Te ec'b'alxo spoder Dios \q1 \v 8 A in ol vac'cot tojolal d'a satchaan̈, icha yem yal ac'val, icha yem n̈ab' d'a cal asun, ol schaan lum luum tic yemuli. Checlajocab' colnab'il icha sat te avb'en te', ayocab' tojolal icha tz'aj spojel te' xumac. A in ol vac' ujoc jun tic, xchi Jehová. \q1 \v 9 A mach syac' oval yed' mach b'ojinac, lajan val icha lum tz'acb'il lum c'un spoji. Tocval syal lum tz'acb'il lum chi' d'a mach stz'acani ¿Tas tza c'ulej? A ach tic, man̈ ojtacoc a munlaji, man̈ xchioc luum. \q1 \v 10 An̈ejtona', tom smoj syal eb' uninab'il d'a smam snun icha tic: ¿Tas yuj icha tic cajcan eyuuj? tom xchi eb'. \q1 \v 11 A Jehová co Diosal a on̈ israel on̈ tic, Axon̈ej Ochi, a b'ojinac on̈, a tz'alan icha tic: ¿Tom ay eyalan eyic e c'anb'an d'ayin yuj tas tzin c'ulej eyed'oc? ¿Tom a ex ol eyal tas ol in c'ulej? \q1 \v 12 A in in b'onac lum luum tic yed' masanil mach cajan d'ay. A in in jen̈b'ejnacb'at satchaan̈ yed' in poder, valannac to scheclaj masanil q'uen c'anal. \q1 \v 13 D'a stojolal ol vutej ayic ol vac'anoch vin̈aj Ciro d'a yopisio. A in ol in b'ob'at b'e d'a yichan̈ vin̈ yic ol yac' ganar vin̈. A vin̈ ol b'oanxiq'ue in chon̈ab' Jerusalén. Axo eb' in chon̈ab' ic'b'ilb'at d'a ch'oc nacional, ol ac'joquel eb' d'a libre yuj vin̈ d'a nab'an̈ej. Malaj stojol ol sc'an vin̈ d'a eb', malaj spac ol ac'chaj d'a vin̈, a in Jehová Yajal in d'a Smasanil svalcan jun tic, xchi Jehová. \q1 \v 14 Syalanxi Jehová d'a eb' israel icha tic: A tastac ay d'a eb' aj Egipto yed' d'a eb' aj Etiopía, eyic ol ajcanoc. A eb' aj Sabá chaan̈ steel, ol yac'och sb'a eb' d'a yol e c'ab'. Ol ochcan eb' e checab'oc. Ayoch q'uen cadena d'a eb' ol och tzac'an eb' eyuuj, ol em cuman eb' d'a eyichan̈, ol yalan eb' icha tic: Val yel junn̈ej ton val Dios, malaj junocxo. Aton jun Dios chi' ayec' eyed'oc, xcham eb', xchi Jehová. \q1 \v 15 Yelton val Dios ach, max ach quilochlaj, palta co Columal aj a on̈ israel on̈ tic. \q1 \v 16 Masanil eb' sb'oan yechel comon dios, q'uixvelal ol aj eb', ol b'atcan eb'. \q1 \v 17 A on̈xo pax israel on̈ tic jun, a ach ol on̈ a col d'a juneln̈ej. Malaj b'aq'uin̈ emnaquilal, ma q'uixvelal ol on̈ ajcanoc. \q1 \v 18 Mamin Jehová, a ach a b'onac satchaan̈, a ach a b'onaccanem lum luum tic d'a yed'tal. Maj a b'olaj lum yic malaj tas ay d'a sat, palta a b'onac luum yic scajchaji. A ach tzal icha tic: A inn̈ej Jehová in, malaj junocxo. \q1 \v 19 A in tic, man̈ elc'altacoc tzin loloni, man̈oc pax d'a q'uic'alq'uinal d'a yoltac lum luum. Malaj tas valnac d'a eb' yin̈tilal Jacob icha tic: Man̈ in e comon sayejeq'ui, man̈ xin chioc d'a eb'. A in Jehová in tic, an̈ej tas yel yed' tas tojol svala', xa chi. \s1 A Jehová yed' juntzan̈ comon dios \q1 \v 20 Syalan Jehová icha tic: Masanil ex ayextoec' d'a junjun nación, molb'ejec e b'a, cotan̈ec. Malaj jab'oc e pensar, a te te' tzeyac'och e diosaloc, tze b'achan b'eyec'oc, tzex och ejmelal d'a jun dios max yal scolvaji. \q1 \v 21 Lolonan̈ec, alec tastac tze na chi' d'ayin, al-lajec eyab' junjun ex. ¿Mach aljinaccan juntzan̈ tic yictax yichb'anil? ¿Mach aljinaccan d'a peca'? ¿Tom man̈oc in Jehová in valnaccan juntzan̈ tic jun? Malaj junocxo Dios. A inn̈ej toni. A inn̈ej ton svaq'uelc'och tas svala', Colvajvum in paxi. \q1 \v 22 Jantac ex cajan ex b'aj slajvic'och lum luum tic, ojtaquejec in eli, ol ex in colo', yujto A inn̈ej Dios in, malaj junocxo. \q1 \v 23 A in val svac' in ti' to yel tas svala', man̈ ol in q'uex tas sval tic. Ol em cuman masanil anima d'a vichan̈, ol in yojtacanel eb'. \q1 \v 24 Ol yalan eb' smasanil d'ayin icha tic: A achn̈ejton Jehová tojol ach, ay a poder, xcham eb'. Axo masanil eb' ajc'ol yajoch d'ayin, ol q'uixvoccan eb'. \q1 \v 25 Vuujn̈ej ol colchaj masanil eb' yin̈tilal Israel, ol yac'an tzalajb'oc sc'ol eb', xchi Jehová. \c 46 \q1 \v 1 A sdiosal eb' aj Babilonia scuch Bel, q'uixvelal ix ajcani, axo sdiosal eb' aj Nebo, man̈xalaj yelc'ochi. A juntzan̈ comon dios chi', ix tzec'jioch d'a yib'an̈ yicatz noc' b'uru al yaji, c'unb'inac noc'. \q1 \v 2 A juntzan̈ comon dios chi', man̈xa jab'oc yopisio, maj yal scolan sb'a, ix ic'chajb'at d'a ch'oc nacional. \q1 \v 3 Ix yalan Jehová icha tic: Maclejec eyab' tas sval ex yin̈tilal Jacob, jantac exto cannac ex d'a Israel tic, cuchb'ilexn̈ej vuuj ayic manto ex alji. Ix ex in chelb'eyec'oc. \q1 \v 4 Ichan̈ej chi' ol in c'ulej eyed'oc, ayic ol ex och icham animail, sacxo xil e jolom, ayinn̈ej och eyed'oc. A in in b'onac ex, ol ex in tan̈vejn̈ej. Ol in ochn̈ej eyed'oc, ol ex in coln̈ej. \q1 \v 5 ¿Mach junoc syal in e lajb'an yed'oc? ¿Mach junoc lajan ved'oc e naani? \q1 \v 6 Ay eb' syic'q'ueta q'uen oro d'a yol yed'tal, syechtan q'uen plata d'a yol echlab', syac'an q'uen eb' d'a junoc vin̈ jelan sb'oani yic sb'o junoc sdiosal eb' d'a q'ueen. Axo sb'oelc'ochi, tz'och eb' ejmelal d'ay, syalan sb'a eb' d'ay. \q1 \v 7 Syac'anq'ue eb' d'a sjolom sjen̈jab', syic'anb'at eb'. Syac'anq'ue eb' d'a sat junoc smexa. Scanxon̈ej chec'an ta', maxtzac ib'xi. Vach'chom jantac yavajoch eb' ay yic chi' d'ay, palta max tac'vi, max colji eb' yuuj d'a syaelal. \q1 \v 8 Naeccot jun tic ex anima pit, scham val e naancoti yic max b'at satc'olal eyuuj tastac in c'ulejnac. \q1 \v 9 Naeccot tas ujinac d'a pecataxo to A inn̈ej Dios in, malaj junocxo, malaj junocxo dios lajan ved'oc. \q1 \v 10 A in valnaccan d'a yictax yichb'anil tas ol ujoc d'a slajvub'. Ayocto valannaccani tastac toto ol ujoc. Masanil tas nab'il vuuj ol in c'ulejn̈ej. \q1 \v 11 Ol vavtejcot jun vinac d'a najat b'aj sjavi c'u, ol ja jucnaj icha junoc noc' ch'acb'a. A tas nab'il vuuj, a chi' ol vac' sc'ulej. Icha vutejnac valani, icha chi' ol ujoc. \q1 \v 12 Ex anima pit, mach ex najat eyajcanel d'a tojolal, ab'ec tas ol vala'. \q1 \v 13 A colnab'il svac'a' toxo val tz'elc'och vuuj, man̈xo ol ec' tiempo in colan chon̈ab' Sion, ol b'inajxoc Israel tic vuuj, xchi Jehová. \c 47 \s1 Ac'b'il ganar Babilonia \p \v 1 Icha tic yalan Jehová yuj Babilonia: \q1 Eman̈cot d'a a despacho ach Babilonia, eman̈ c'ojan d'a cal pococ. A d'a peca' lajan ach icha junoc ix cob'es mantalaj vinac syic'a'. Axo ticnaic man̈xo ol alchajoc to yune' cob'es ya ilab'il ach. A ticnaic checab' achxo. \q1 \v 2 Ochan̈ d'a q'uen cha', jax ixim trigo, iq'uel smusil a sat, toc'q'ue a c'apac d'a a xub' yic tzach c'axpaj d'a yol a a'. \q1 \v 3 Iljocab' a nivanil b'eranel chi', ilchajocab' a nivanil q'uixvelal yilji. A jun chi' ol vac' spacoc d'ayach, malaj junoc mach ed'nac b'aj ol oc' in c'ool, xchi Jehová. \q1 \v 4 A co Columal a on̈ israel on̈ tic, co Diosal Axon̈ej Ochi, Jehová Yajal d'a Smasanil, a tz'alan icha tic: \q1 \v 5 Ex caldeo, eman̈ec c'ojan d'a cuseltaquil d'a cal q'uic'alq'uinal. Man̈xa b'aq'uin̈ ol ex b'inaj yajalil d'a juntzan̈xo nivac nación. \q1 \v 6 Ayic aycot voval d'a in chon̈ab', ix vactejcan eb', ichato man̈ in chon̈ab'oc eb'. Ix vac'och eb' d'a q'uixvelal, ix vac'ancanoch eb' d'a yol e c'ab', maj oc' e c'ol d'a eb'. Ipan eb' ichamtac animaxo ya ix eyutej. \q1 \v 7 Ix eyalanpax icha tic: A on̈ tic yajal on̈ d'a masanil tiempo, xe chi. Malaj jab'oc tas ix e na' tas ol ex ajelc'ochoc. \q1 \v 8 Yuj chi' ach chon̈ab' Babilonia, ab' val tas ol vala': Lajan ach icha syutej sb'oan sb'a junoc ix ajmul ix. Te junc'olalxo ajeq'ui, tza naan d'a a pensar to malaj junocxo mach lajan icha ach tic. Tza naani to malaj b'aq'uin̈ ol ach can icha junoc ix ix chamnac yetb'eyum, malaj b'aq'uin̈ pax ol ach can man̈ uninal a naani. \q1 \v 9 Vach'chom jantac eb' ajchum yed' eb' ajb'aal, palta man̈xo ol ach coljoc yuj eb' ayic ol ja lemnaj cha macan̈ chi' d'a ib'an̈, aton junixtaquil yed' man̈ uninal. Junn̈ej c'ual ol javoc lemnaj juntzan̈ chi' d'ayach. \q1 \v 10 A a naani to vach'n̈ej ajec' d'a a chucal chi', malaj mach tz'ilan tas tza c'ulej. A tas ojtac yed' a jelanil tzach ac'an musansatil. Tza naani to a achn̈ej, malaj junocxo. \q1 \v 11 Palta ol ja val jun yaelal d'a ib'an̈, man̈xo ol yal a yamanoch vaan yed' eb' ajb'aal chi'. Ayic ol javoc jun yaelal chi', man̈xo ol yal a cachani. Ol javoc lemnaj d'a ib'an̈ ayic man̈ naanoc uuj. \q1 \v 12 B'eyb'alej ajchumal yed' ajb'aalil chi', aton juntzan̈ chi' a c'ayb'ejnac yictax cob'es ach. Ol vila' tato olto och yopisio uuj, ol vila' tato olto xiv eb' anima d'ayach yuuj. \q1 \v 13 Tzijtum eb' ac'um razón ix smolb'ej sb'a ed'oc, ix ach tzactzajc'och yed' eb'. Javocab' eb' schuman yed' q'uen c'anal chi' ticnaic. Ayic syilan q'uen c'anal chi' eb', snachajel yuj eb' yalani. A eb' tz'alan tas tzuji d'a junjun uj, javocab' eb' ach scol ticnaic. \q1 \v 14 Palta lajan ol aj eb' icha yoc ixim trigo, a c'ac' ol n̈usantz'a eb'. Man̈xo ol yal scolan sb'a eb' d'a cal c'ac' chi'. A jun c'ac' chi' te ov, man̈ lajanoc icha junoc comon c'ac' scan stzac'aq'uil tzon̈ em c'ojan tzon̈ c'axni d'a sti'. \q1 \v 15 Icha chi' ol ajelc'och eb' a colvajum chi', aton eb' b'aj ix a c'anb'ejn̈ej yictax ach cotochi. Ol ach actajcan yuj eb' smasanil, junjun eb' ol b'atcan d'a sb'eal satnaquil, man̈xa junoc mach ol ach colanoc, xchi Jehová. \c 48 \s1 Syal Jehová yuj tas ol ujoc \p \v 1 A Jehová tz'alan icha tic: \q1 Ab'ec val jun tic ex yin̈tilal Jacob, ex tze cuch Israel, yin̈tilal ex pax Judá. Tze loc in b'i a in Jehová in tic, tzeyalani to tzex och ejmelal d'ayin e Diosal in, palta man̈ yeloc tzeyala', chab'satil tzex loloni. \q1 \v 2 Tzeyalani to aj chon̈ab' ex d'a in chon̈ab' vicn̈ej yaji. Tzin eyac'anoch yipoc e c'ool eyalani, a in ton Jehová e Diosal in Yajal in d'a Smasanil. \q1 \v 3 Ayocto valannaccan yuj tas ix uji tic. A in val ix vac' eyojtaquejeli. Elan̈chamel ix laj elc'och tas valnaccan chi'. \q1 \v 4 Vojtac to te pit ex, max eyiq'uem e b'a, max ex q'uixvi jab'oc d'a vichan̈. \q1 \v 5 Ayocto valannaccan d'ayex ayic manto uji juntzan̈ tic. Yuj chi' max yal eyalan icha tic yuj juntzan̈ e comon dios nab'a te', ma q'ueen: A co diosal tic ix naan jun tic, a ix ac'an elc'ochi, man̈ xe chioc. \q1 \v 6 A ex tic eyab'nac masanil tas valnaccan chi'. Scham val e naan yuuj, tzeyalaneli to yel valnac. Axo ticnaic ol vac' eyojtaquejel juntzan̈xo tas c'ub'eltac yaji, juntzan̈ man̈ eyojtacoc. \q1 \v 7 Aton tas to ato ticnaic svala', man̈ valnacoc d'a peca', juntzan̈ tas to malaj b'aj eyab'nac specal yalji masanto ticnaic. Yuj chi' man̈ ol yal eyalani to eyojtacxo. \q1 \v 8 Yel toni, a jun tic manta b'aj eyab'nac, manto eyojtacoc, an̈eja' manto eyab'pax ticnaic. Yujto vojtactaxoni to max e c'anab'ajej, pit ex yictax ex alji. \q1 \v 9 Palta ay in nivanc'olal d'ayex, yuj chi' ix in yamoch vaan yoval in c'ol d'a eyib'an̈ yuj in b'inajnaquil. Maj ex in sateli yic man̈ chucoc tz'aj in b'inaji. \q1 \v 10 Naec to ix ex in sacb'itej, man̈ ichoc tz'aj q'uen plata d'a cal c'ac', palta aton yed' yaelal ix ex vac' proval. \q1 \v 11 Yuj vic'jichaan̈, icha chi' ex vutej, yic man̈ chucoc tz'aj yalchaj in b'i. A aloj vach' lolonel smoj yalji d'ayin, max in cha alchaj d'a junocxo, xchi Jehová. \s1 A Jehová ol colan schon̈ab' \q1 \v 12 Icha tic yalan Jehová: Ex israel yin̈tilal Jacob, ab'ec val tas ol vala': A ex sic'b'il ex el vuuj. A inn̈ej ton Dios in, b'ab'el vaj d'a smasanil, slajvub' in paxi. \q1 \v 13 A in vac'naccanem lum luum tic d'a yed'tal, in jen̈b'annacb'at satchaan̈ yed' in poder. Ton̈ej valnac sb'i juntzan̈ tic, spitzvinacchaan̈. \q1 \v 14 Molb'ejec e b'a e masanil, tzeyab'an tas ol vala': ¿Mach val junoc comon dios ayocto yalannac to a jun vin̈ vinac sic'b'ilel vuuj, a vin̈ ol c'ulan masanil tas nab'ilxo vuj d'a yib'an̈ Babilonia to a yipalil ol satanel eb' caldeo? \q1 \v 15 A in ol vavtejcot vin̈, ol javoc vin̈, yaln̈ej b'aj ol b'at vin̈, ol yac'n̈ej ganar vin̈. \q1 \v 16 Nitzeccot e b'a d'ayin, ab'ec tas ol vala': Yictax ix in yamanoch in lolon d'a eb' anima, c'unn̈ej snachajel tas svala', axo tz'elc'och tas sval chi', ayinn̈ej ec' ta', xchi Jehová. \p A ticnaic jun, checb'il in cot yuj Jehová Yajal, yic tzin lolon yuj spoder Yespíritu. \q1 \v 17 A Jehová Dios, co Columal a on̈ israel on̈ tic Axon̈ej Ochi, a tz'alan icha tic: A in Jehová e Diosal in, a in tzin ch'ox d'ayex tas ol och e vach'iloc, a in tzin ch'ox b'e b'aj smoj tzex b'ati. \q1 \v 18 Comonoc val ix e c'anab'ajej in checnab'il, tato icha chi' a vach'ilal tze cha'a tzam q'uen̈ej chaan̈ icha a' nivac a' max tupi, axo e colnab'il tzam jan̈ej icha scotn̈ej b'alaljoc sat a' mar. \q1 \v 19 Man̈xom b'ischajb'enoc eb' eyin̈tilal, icha yarenail sti' a' mar. Maj am viq'uemta e b'isul, maj am in b'at mican d'ayex, xchi Jehová. \q1 \v 20 Syalanxi Jehová icha tic: Elan̈ec d'a Babilonia, elan̈ec elelal d'a scal eb' aj Caldea. Alequel jun ab'ix tic yed' av yic tzalajc'olal. Tzeyac'an ojtacajel masanto b'aj slajvic'och yolyib'an̈q'uinal tic. Tzeyalan icha tic: A Jehová on̈ colanel d'a yol sc'ab' Babilonia, a on̈ yin̈til on̈ Jacob, aton jun schecab', xe chi, xchi Jehová. \q1 \v 21 Ayic yec'nac eb' co mam quicham d'a taquin̈ luum yuj Jehová, man̈ tacjinacoc sti' eb', yujto a Jehová chi' pojjinac q'uen tenam, yelnaccot chulnaj a' nivac a' sb'eyi. \q1 \v 22 Axo pax eb' sc'ulan chucal, malaj jab'oc vach'il ol scha eb', xchi Jehová. \c 49 \s1 A schecab' Jehová sacq'uinal‘R’yaj d'a masanil nación \p \v 1 A jun schecab' Jehová tz'alan icha tic: \q1 Ex anima cajan d'a stitac a' mar, ab'ec tas ol vala'. Ex anima te najat ayex, maclejec eyab'i: A Jehová avtannac in ayic manto in alji. Yalnaccanel in b'i ayic cuchb'il into och yuj in nun. \q1 \v 2 A tas svala' lajan icha q'uen espada te jay ye, icha chi' ajnaccan yuj Dios. Sc'ub'ejnac in el d'a yalan̈ sc'ab'. Icha junoc jul-lab' te jay sn̈i', icha chi' yutejnac in, sc'ub'ejnac in d'a yol yed'tal sjul-lab'. \q1 \v 3 Yalannac d'ayin icha tic: Ach Israel in checab' ach, uuj ol checlaj in vach'il, xchi d'ayin. \q1 \v 4 Palta ix in naani to nab'an̈ej ix in munlaji. Nab'an̈ej ix el vip, malaj tas ix vic'a', xin chi. Palta vojtac to chequel yaji tas vaj d'a yichan̈ Jehová. A spac in munlajel chi', ayec' d'a yol sc'ab'. \q1 \v 5 Axo ticnaic jun, toxo ix in cha snivanil velc'och d'a yichan̈ Jehová in Diosal, a tz'ac'an vip. Ayinto ec' d'a yol sc'ol in nun ix snaani to tzin och schecab'oc, yic svic'an meltzaj eb' israel yin̈tilal Jacob junelxo d'ay. \q1 \v 6 Ix yalan Jehová d'ayin icha tic: In checab' ach yic tza tojolb'itanxi eb' yin̈tilal Jacob, tzic'anxi meltzaj eb' israel cannacto tic d'ayin. Palta man̈ocn̈ej yuj chi' ix ach in sic'caneli, palta yic tzach vac'och saquilq'uinalil d'a juntzan̈xo nación masanto b'aj slajvic'och yolyib'an̈q'uinal, yic scolchaj eb' vuuj, xchi d'ayin, xchi jun schecab' chi'. \q1 \v 7 A Jehová Scolumal Israel, Dios Axon̈ej Ochi, slolon d'a schecab', aton jun paticab'ileli, yajb'il yuj masanil nación, checab' pax yajoch d'a eb' yajal. Syalan icha tic: Ayic ol ach yilan eb' yajal, ol q'ue vaan eb', ol em n̈ojan eb' d'a ichan̈, yujto a in Jehová sDiosal in Israel, A inxon̈ej Ochi, ix ach in siq'ueli, svac'anelc'och tas valnac, xchi Jehová. \s1 Ol b'ochajxiq'ue Jerusalén \q1 \v 8 Syalan Jehová d'a schecab' icha tic: Ayic ol c'och stiempoal in ch'oxan in vach'c'olal, ol ach in colo', ol in pacan tas ix a c'an d'ayin. Ol ach in tan̈vej, ol ach vac'och yic tzac'anelc'och in trato yed' masanil chon̈ab', yic sb'ochajxiq'ue in chon̈ab', yic tza pojanxiec' smacb'en eb' d'a lum luum cannac tz'inan. \q1 \v 9 Tzin checan al d'a eb' icha to preso yaj d'a q'uic'alq'uinal icha tic: Elan̈eccan d'a libre, xa chi. Ol ilchaj tastac tz'och yuj eb', icha noc' calnel yax b'aj stan̈vaj va d'a titac b'e, axo d'a lum taquin̈ sat, ayxo tas sva noc'. \q1 \v 10 Man̈xo ol yac' vejel eb' yed' taquin̈tial, man̈xo ol yab' syail eb' yuj sc'ac'al yoc c'u, yujto a in tzin xajanej eb', ol vic'b'at eb' b'aj ay sjajtac a a'. \q1 \v 11 Ol in jac jun b'e d'a jolomtac vitz, te vach' ol aj in b'oan sb'eal in chon̈ab', xchi Jehová. \q1 \v 12 Ilecnab' scot in chon̈ab' d'a najat, ay eb' scot d'a norte, ay pax eb' scot b'aj tz'em c'u, ay pax eb' scot d'a yol yic Sinim. \q1 \v 13 Avajocab' satchaan̈ yed' sat luum tic d'a tzalajc'olal. Yed' lum nivac vitz elocab' yav lum yuj tzalajc'olal, yujto a Jehová van yac'an snivanil sc'ol schon̈ab'. Toxo ix oc' sc'ol d'a eb' ayoch d'a syaelal. \q1 \v 14 Syalan eb' aj Sion icha tic: Ix on̈ yactejcan Jehová, ix on̈ b'atcan satc'olal yuj Cajalil, xchi eb'. \q1 \v 15 Palta syalanxi Jehová icha tic: A junoc ix nunab'il, ¿tocval sb'at satc'olal yune' ix yuuj? Vach'chom sb'at satc'olal yuj ix jun, palta a in tic man̈ ol ex b'at satc'olal vuuj. \q1 \v 16 Ichato tz'ib'ab'il e b'i d'a yol in c'ab', yuj chi' naan exn̈ej vuuj. \q1 \v 17 Elan̈chamel ol b'ochajxiq'ue smuroal e chon̈ab', axo eb' ajc'ol pojjinaquemi, eb' satannaqueli, vanxo yel eb'. \q1 \v 18 Ex aj Sion, ilecnab' d'a e patic eyichan̈, a eb' ic'b'ilb'at d'a ch'oc nacional, van smolb'anxi sb'a eb' yic sjax eb' eyed'oc. \q1 A in Jehová in tzin loc in b'i svalani to ol eyic'chaan̈ e b'a yuj eb' eyetchon̈ab' chi'. Icha val stzalaj junoc ix cob'es yuj yelvanub' spichul ayic snupnaji, icha chi' ol aj e tzalaj yuj eb' van sjax chi'. \q1 \v 19 Yujto a e chon̈ab' tic mac'b'ilcanem lan̈najoc, cuseltac yajcani. Axo ticnaic, man̈xo ol yab'laj lum scajan eb' anima chi'. A eb' mac'jinaccanem lan̈naj chi', najatxo ay eb'. \q1 \v 20 A eb' yuninal eb' aljinac d'a ch'oc nacional chi', ol yal eb' d'ayex icha tic: Te jab'n̈ej jun lum luum tic d'ayon̈, aq'uec co luum b'aj tzon̈ cajnaji, xcham eb'. \q1 \v 21 Ol e naan icha tic: ¿Mach ay yuninal juntzan̈ eb' tic? A on̈ tic man̈xalaj cuninal. Maxtzac yalpaxlaj yalji eb', ic'b'il on̈ b'at d'a jun ch'oc nacional, chacb'il on̈ eli. ¿Mach ix ilan q'uib' eb' cuninal tic? ¿B'ajtil ix cot eb'? xe chama. \q1 \v 22 A in Jehová Eyajal in ol val d'a juntzan̈xo nación, ol vic'anpaxchaan̈ in bandera yil eb', yic ol ic'joccot eb' eyuninal chi' yuj eb', ol ul ac'joccan eb'. \q1 \v 23 A eb' yajal, icha e mam ol aj eb', axo eb' ix yetb'eyum eb', icha e nun ol aj eb' ix. Ol em n̈ojan eb' yajal chi' d'a sat luum d'a eyichan̈, emnaquil ol aj eb' yic tzex yic'anchaan̈ eb'. Ata' ol nachajel eyuuj to a in Jehová in, a inn̈ej Dios in. A eb' tzin ac'anoch yipoc sc'ool, man̈ ol can eb' d'a q'uixvelal, xchi Jehová. \q1 \v 24 A junoc vin̈ vinac te ay yip, ¿tzam yal stoc'jiec' masanil tas ix yic' vin̈ d'a oval? ¿Tzam yal stoc'jicanec' junoc presovum d'a junoc yajal te ov? \q1 \v 25 A Jehová tz'alan icha tic: A d'a eb' te ay yip ol in toc'canec' eb' presovum. A d'a eb' yajal ec'b'al te ov, ol in toc'canec' tastac ix yic' eb' d'a oval. Yujto a in ol vac' oval yed' eb' eyajc'ol chi', ol in colan eb' eyetchon̈ab' chi'. \q1 \v 26 A in ol vac' sc'ulej eb' ix ex ixtan chi', to ol smil-lajcham sb'a eb'. Ol och eb' icha uc'uman̈il yuj scot yoval b'aj ol smil-lajcham sb'a chi'. Yuj chi' ol yojtaquejel masanil anima to a in ton val Jehová e Columal in. A in sDiosal in vin̈aj Jacob to Syal Vuj Smasanil, xchi Jehová. \c 50 \p \v 1 A Jehová tz'alan icha tic d'a schon̈ab': \q1 Ex israel, ¿tom tze na'a to a in ix ex in pechb'at icha junoc vin̈ spechanb'at yetb'eyum? Tato icha chi', ¿b'ajtil ay yumal puclajb'ail ix in b'o chi' eyed'oc? ¿Tom a in ix ex in chon̈b'at checab'oc? Tato icha chi' ¿mach b'aj ay in b'oc, yuj chi' ix ex in chon̈b'ati? A ex tic, ix ex ic'jib'at d'a ch'oc nacional yuj e mul, yuj e chucal. \q1 \v 2 ¿Tas yuj ayic ix in javi, malaj mach ix vila'? ¿Tas yuj ayic ix ex vavtani malaj mach ix in tac'vani? ¿Tom max techaj vuj ex in colan e naani? ¿Tom max yal ex vac'anel d'a libre? Naec val to c'ocb'il junoc b'elan̈ lolonel svala', stupem a' mar, axo b'aj sb'ey a' nivac a', taquin̈ tz'ajcani, axo noc' chay, xcham noc' yuj taquin̈tial, sc'ab'at noc' yuj man̈ a'il. \q1 \v 3 A in svac' q'uic'b'oquel satchaan̈, icha eb' scus yuj schamnac, xchi Jehová. \s1 Sc'anab'ajej jun Schecab' Jehová \q1 \v 4 A jun schecab' Jehová chi' tz'alan icha tic: A Jehová Vajalil, a ix ac'an jelanb'oc in loloni yic vach' svac' stec'anil eb' c'unb'elal yaji. Junjun q'uin̈ib'alil syac'an in nib'ej yic svab' tas syac' in c'ayb'ej. \q1 \v 5 A Jehová Vajalil ix ac'an sjelanil in pensar, ix in c'anab'ajejn̈ej, man̈ pitoc ix vutej in b'a. \q1 \v 6 Ix vac' yich in patic smac' eb' ajc'ool. Malaj tas sval d'a eb' stzucanel xil in ti'. Maj in c'ub'ejel in sat d'a eb' tzin b'uchani yed' eb' stzub'an in sat. \q1 \v 7 A Jehová Yajal, a scolvaj ved'oc, yuj chi' maj chab'ax in c'ol yuj tas tzin yutej eb' chi'. Tec'an ix vutej in b'a vac'an techajoc, yujto vojtac to man̈ ol el in q'uixvelal. \q1 \v 8 A jun tzin colani, ayec' d'a in tz'ey. Tato ay mach tz'ac'anoch d'a vib'an̈, tzin b'at yed'oc d'a yichan̈ vin̈ tzin ch'olb'itani. A junoc ay chucal syal d'a in patic, cotocab' d'a in tz'ey tic, syalani. \q1 \v 9 A Jehová Yajal, a' scolvaj ved'oc. ¿Mach ol yal yac'anoch junoc tas d'a vib'an̈? Masanil eb' ayoch ajc'olal d'ayin, ol lajvoquel eb' icha junoc pichul ijtacxo, xchi jun schecab' Jehová chi'. \q1 \v 10 A ex ay yelc'och Jehová d'a yol e sat, tzeyab'anpax tas syal schecab': Tato tzex b'ey d'a q'uic'alq'uinal, tato malaj tas tz'ac'an sacq'uinal d'ayex, aq'uecoch Jehová yipoc e c'ool, tzex b'eyn̈ej yed'oc. \q1 \v 11 A exxo tzeyac'och sc'ac'al juntzan̈ te' yic syac' yoc d'ayex, an̈eja' d'a yoc chi' tzex b'eyi. A Jehová ol ac'ancot jun yaelal d'a eyib'an̈, toxon̈ej ol ex emcan jichan d'a scal eyaelal chi'. \c 51 \s1 Lolonel yic snivanil sc'ol Jerusalén \p \v 1 A Jehová tz'alan icha tic: \q1 A ex tze nib'ej e b'eyb'alej tojolal, tze nib'ej tzex javi d'ayin, ab'ec val tas ol vala': Ilecnab' b'aj cotnac eyin̈tilal, b'aj pax cotnac yin̈tilal eb' e mam eyicham. \q1 \v 2 Ina vin̈ e mam eyicham aj Abraham yed' ix e nun chichim ix Sara, malaj yuninal eb' ayic vavtannac eb', palta vac'nac in vach'c'olal d'a eb', tzijtum ix aj yin̈tilal eb'. \q1 \v 3 Ol vac' in vach'c'olal d'a Sion, aton jun chon̈ab' mac'b'ilem lan̈najoc. A lum taquin̈ luum, ol yaxb'occan sat luum, icha lum Edén ol aj luum. Yuj chi' ol tzalaj eb' cajan ta', ol b'itan eb', ol yac'an yuj diosal eb' d'ayin. \q1 \v 4 Ex in chon̈ab', maclejec eyab' tas ol vala', ab'ec ex junjun chon̈ab': Ol valel in c'ayb'ub'al yed' in checnab'il. Icha saquilq'uinal ol aj d'ayex. \q1 \v 5 Lac'anxo sja sc'ual in ch'olb'itani, van sjapax sc'ual yic tzin colvaji. A yed' in poder ol vac'an yajalil d'a yib'an̈ juntzan̈ chon̈ab'. A juntzan̈ chon̈ab' ay d'a stitac a' mar, ol yac'och in poder eb' yipoc sc'ool. \q1 \v 6 Q'uean̈ec q'uelan d'a satchaan̈, tzex empax q'uelan d'a sat luum tic. A satchaan̈ chi', ol satem icha satem te' tab', axo sat lum tic, ol c'ab'oc icha sc'ab'i junoc pichul. A eb' anima cajan d'a sat lum tic, ol satel eb' icha satel noc' us. Palta a colnab'il svac'a' ay d'a juneln̈ej. A in tojolal malaj slajvub'. \q1 \v 7 A ex eyojtac tojolal, ex tzeyac'och in checnab'il d'a e c'ool, ab'ec: Man̈ ex xiv yuj sb'uchval lolonel eb' anima d'ayex. Mocab' chab'ax e c'ool yuj tas syal eb' chi', \q1 \v 8 yujto ol satel eb' icha junoc pichul ijtacxo, ma icha tz'aj junoc lana pichul sc'uxjib'at yuj noc' ij. Palta a in tojolal yed' in colval ayn̈ejec' d'a juneln̈ej, xchi Jehová. \q1 \v 9 Mamin Jehová, colvajan̈, cotan̈ yed' a poder, icha a c'ulejnac d'a peca'. A ach choc' utejnac noc' nivan noc' d'a yol a' mar, aton noc' Rahab. \q1 \v 10 A ach a jacnac a' mar, aton a' te jul yich, a d'a sjulal yich a' mar chi', icha b'e utejnac yic tz'ec' eb' colb'il uuj. \q1 \v 11 Ichaton chi' ol aj smeltzaj eb' colb'ilxo el uj Mamin Jehová. Ol javoc eb' d'a Sion tic yed' b'it yic tzalajc'olal. Ol tzetzon sat eb' stzalaji, ol satel oq'uel yed' cusc'olal. \q1 \v 12 A Jehová tz'alan icha tic: A in Jehová in svac' eyip, ¿tas yuj tzex xiv d'a eb' anima chamelb'a yaji, to lajan eb' icha an̈ an̈c'ultac c'un stacjieli? \q1 \v 13 A in Jehová in, a in in b'onac ex. A in in jen̈b'ejnacb'at satchaan̈, in b'oannaquem lum luum tic d'a yed'tal. ¿Tom ix in b'atcan satc'olal eyuuj, yuj chi' tzex xiv d'a jun tzex ixtani, jun snaan ex sataneli? Palta man̈ ex xivoc, a in ol in satel yoval sc'ol jun tzex ixtan chi'. \q1 \v 14 A eb' syab' syail b'aj tz'ixtaj chi', elan̈chamel ol coljoc eb'. Man̈ ol cham eb' d'a yol preso, man̈ ol yac' vejel eb'. \q1 \v 15 A in Jehová e Diosal in, a in b'i, Jehová Yajal d'a Smasanil. A in svac'q'ue pon̈oljoc sat a' mar. \q1 \v 16 A in in jen̈b'ejnacb'at satchaan̈, in b'oannacpaxem lum luum tic d'a yed'tal. A in svac' eyalel in lolonel, tzex in colanel yed' in poder. A in sval d'a Sion: A ex tic in chon̈ab' ex, xin chi, xchi Jehová. \q1 \v 17 Aq'uequel e vayan̈ ex aj Jerusalén, q'uean̈ec vaan. Ix eyab' val syail yuj yoval sc'ol Jehová ix yac'cot d'a eyib'an̈, palta toxo ix ec'b'ati. Lajan ex aj icha junoc mach satel sc'ol yuc'an an̈ an̈, man̈xalaj jab'oc an̈ chi' syactejcan d'a yol yed'tal. \v 18 A d'a scal eb' eyuninal ix eyil q'uib'oc, malaj junoc eb' ix ch'oxan b'e d'ayex, malaj junoc eb' ix ex quetzanb'ati. \q1 \v 19 Aton cha macan̈ tas ix javi d'a eyib'an̈ tic: Ix mac'chajem lan̈naj e chon̈ab', ix champax eb' cajan d'ay yuj vejel yuj oval. ¿Machto val ol oc' sc'ol d'ayex? ¿Machto val ol ac'an snivanil e c'ool? \q1 \v 20 Toxo ix el yip eb' eyuninal, toxo ix telvi eb' icha noc' c'ultaquil chej scan d'a ch'an̈ yaal. Toxon̈ej ix can teljab' eb' d'a schiquintac calle, yujto ix yab' val syail yoval sc'ol Jehová e Diosal eb', yuj scachji eb' yuuj. \q1 \v 21 Ex aj Jerusalén, van eyab'an val syail, icha uc'um an̈ eyeq'ui, palta man̈ ex uc'umoc pax an̈. \q1 \v 22 A Jehová Cajal co Diosal paxi, a' tz'alan icha tic: A in Jehová e Diosal in tzex in colo', a in ton sval icha tic: Ol viq'uec' scopail yoval in c'ol chi' d'ayex, man̈xa b'aq'uin̈ ol eyab'xi syail yuuj. \q1 \v 23 A d'a eb' ixtannac ex, ata' ol vac' jun scopail yoval in c'ol chi', aton d'a eb' aljinac d'ayex icha tic: Eman̈ec lachan d'a sat luum to ol on̈ b'eyec' d'a eyib'an̈, xchi eb'. Emnac ex lachan d'a sat lum chi', ec'nac tec'ton eb' d'a eyib'an̈ icha lum pococ, xchi Jehová. \c 52 \s1 Ol actajel Jerusalén \q1 \v 1 Ex aj Sion schon̈ab' Dios, aq'uequel e vayan̈, q'uean̈ec vaan, tec'b'ejec e b'a. Ch'oxequel svach'il eyilji, yujto man̈xa b'aq'uin̈ ol jax eb' ch'oc nacional ch'oc sdiosal yac' chucal d'ayex. \q1 \v 2 Q'uean̈ec vaan ex aj Jerusalén, maq'uequel pococ d'ayex, ol ex emxoc c'ojan d'a e despacho eyac'an yajalil. Ex aj Sion, ex ix ex xid'ec' d'a ch'oc nacional, iq'uequel tas tzec'b'iloch d'a e jaj. \q1 \v 3 A Jehová Cajal tz'alan icha tic: Malaj val jab'oc tumin ix in cha d'a e patic ayic ix ex ic'chajb'at checab'oc. An̈ejtona', malaj pax tumin ol vac'a' yic tzex vic'anxi meltzajoc. \q1 \v 4 A in chon̈ab' tic, b'atnac d'a Egipto d'a peca', ch'oc chon̈ab'il ajnac yec' eb' ta'. Axo ticnaic ix ixtaj eb' yuj eb' aj Asiria, vach'chom malaj jab'oc yuuj. \q1 \v 5 Axo ticnaic, ¿tas smoj tzin c'ulej? D'a ichn̈ej ta' ix ic'jib'at in chon̈ab' tic d'a Babilonia. A eb' tz'ac'an yajalil d'a yib'an̈ eb', syic'chaan̈ sb'a eb', max yactej eb' in sb'uchani. \q1 \v 6 Yuj chi', ol c'och sc'ual, ol yojtaquejel in chon̈ab' tic to Dios in, ol nachajel yuj eb' to a in ix in lolon d'a eb', xchi Jehová. \q1 \v 7 Jantac svach'il quilan d'a tzalquixtac, ayic sjavi junoc mach tz'alan vach' ab'ix. Yed'nac yab'ixal junc'olal, syalanpax yab'ixal colnab'il, syalan icha tic: Ex aj Sion, a e Diosal van yoch Reyal, xchi. \q1 \v 8 Ab'ec, a eb' stan̈vumal e chon̈ab', tz'el yav eb', jun lajan tz'aj sq'ue n̈ilnaj eb' yel yav yuj tzalajc'olal, yujto syil val eb' sjax Jehová d'a Sion. \q1 \v 9 Ex aj Jerusalén juvinaccan e chon̈ab', elocab' eyav e b'itan d'a tzalajc'olal, yujto ol oc'xoc sc'ol Jehová d'ayex, ol scolanxi Jerusalén. \q1 \v 10 Yujto ol sch'ox spoder Jehová yil juntzan̈xo nación. Masanil anima d'a yolyib'an̈q'uinal tic, ol yojtaquejel eb' to a Dios on̈ colanxi. \q1 \v 11 Elan̈ec, elan̈ecta d'a yol sc'ab' eb' aj Babilonia. A ex eyed'nac yamc'ab' yic stemplo Jehová, man̈ eyam tas man̈ vach'oc, man̈ eyac'b'at e b'a d'a scal chucal. \q1 \v 12 Man̈ sc'ac'aliloc, man̈ elelaloc ol ex elta, yujto a Jehová co Diosal ol oymaj d'a e patictac, ol ex stan̈vani. \s1 Syaelal jun Schecab' Jehová \q1 \v 13 Ix yalan Jehová icha tic: A jun in Checab' tic vach'n̈ej ol elc'ochoc, ol ic'joc val chaan̈, ol b'inaj val. \q1 \v 14 Tzijtum mach ol sat sc'ol yilani, yujto ol ixtax yilji, man̈xo animaoc ol aj yilji yuj tas ol utajoc. \q1 \v 15 Icha pax chi' jantac nación, ol sat sc'ol yilani ayic ol ic'jocchaan̈. A eb' rey toxon̈ej ol och q'uelan eb', yujto ol yil eb', ol nachajel yuj eb' tas to manta b'aj ix yab' eb' yalji, xchi Jehová. \c 53 \p \v 1 Ol yal Israel icha tic: \q1 ¿Toc ay mach tz'ac'anoch d'a sc'ol tas scaleli? ¿Toc ay mach snachajel yuuj to a spoder Jehová scheclaj d'a jun ab'ix tic? xcham eb'. \q1 \v 2 Snib'ej Jehová to a jun schecab' chi' sq'uib' icha svol junoc te te' tz'em sch'an̈al yib' d'a taquin̈ luum. Man̈ nib'ab'iloc yilji, malaj tas vach' squiloch d'ay. \q1 \v 3 A eb' anima, ol sb'uch jun checab' chi' eb', ol spatiquejel eb'. Ol ac'jococh yaelal d'a yib'an̈ yuj eb', ol techaj yuuj, yujto c'ajan yab'an syail. Icha junoc mach man̈xo smojoc yiljiochi, ol paticajeloc. Malaj ol elc'och jun checab' chi' d'ayon̈. \q1 \v 4 A co naani to a Dios tz'ac'anoch yaelal d'a yib'an̈, syac'anpaxcan d'a emnaquilal, palta man̈ ichocta'. A co yaelal a on̈ tic ol ac'jococh d'a yib'an̈, ol yab' syail co q'uexuloc. \q1 \v 5 Ol tecjoquec' q'uen d'a snivanil yuj co pitalil, ol yab'an val syail yuj co chucal. Yuj syaelal ol yab' chi', ol ochxi junc'olal d'a co cal yed' Dios. Yuj yechnaj chi', ol yac'xi co q'uinal. \q1 \v 6 Co masanil ix on̈ saclemcanb'at icha noc' calnel. Junjun on̈ ix co na' tas b'eal b'aj ix co nib'ej b'aj ix on̈ b'atcani, axo Jehová ol ac'ancanoch co mul co masanil d'a yib'an̈ jun schecab' chi'. \q1 \v 7 Ol ac'joc val och syaelal yuj eb' anima, emnaquilal ol aj yuj eb', palta malaj tas ol yala'. Ol ic'jocb'at yuj eb', icha tz'aj yic'jib'at noc' calnel b'aj smiljichamoc. Malaj tas ol yala', numann̈ej ol ajoc, icha noc' calnel sjoxchaji. \q1 \v 8 Ol ic'chajelta d'a preso yic sch'olb'itaji, ol ac'jococh chamel d'a yib'an̈. Malaj mach ol och ilc'olal yuj schamel chi'. Ol ic'chajel d'a yolyib'an̈q'uinal tic yuj co mul a on̈ schon̈ab' on̈ tic. Cuuj ol yab' syail. \q1 \v 9 Malaj val jab'oc chucal ol sc'ulej, malaj jab'oc es ol elta d'a sti'. Vach'chom icha chi', a snaan eb' anima to ol mucchaj d'a scal eb' chuc, palta axo d'a scal eb' b'eyum ol mucchajoc. \q1 \v 10 A Jehová tz'alan icha tic: Ol vac' yab' syail in checab' icha yaj in naani. Ol yac'och sb'a silab'il d'a yol sc'ab' chamel yic tz'ac'jican lajvoc smul masanil anima. Yuj chi' ol pitzvoccan d'a juneln̈ej, ol yil eb' yin̈tilal. Yuuj, ol elcanc'och tas nab'il vuuj. \q1 \v 11 Ayic toxo ix lajviec' juntzan̈ yaelal chi' d'a yib'an̈, ol tzalaj yuj spac jun yaelal chi' to man̈ nab'an̈ejoc ix yab' syail. Tzijtum eb' anima ol ochcan vach'il yuj yojtacanel in checab' chi' eb', yujto ol ic'joccanel smul eb' yuuj. \q1 \v 12 Yuj chi' ol vac' yopisio d'a scal eb' nivac yelc'ochi. Ay yalan yic yed' eb' yac'an ganar oval, yujto ix yac'och sb'a d'a yol sc'ab' chamel. Icha val tz'utaj eb' sc'ulan chucal, icha chi' ix utaji. Ix sb'ec sb'a yuj smul masanil anima, ix tevi yuj eb' yic tz'ac'jican lajvoc smul eb' chi', xchi Jehová. \c 54 \s1 Xajann̈ej eb' israel yuj Jehová \p \v 1 Ix yalan Jehová icha tic d'a Jerusalén: \q1 Ex aj Jerusalén, q'uean̈ecchaan̈ e b'itan d'a tzalajc'olal. A d'a peca' lajan e chon̈ab' icha junoc ix ix max unevilaj, actab'ilcan yuj yetb'eyum. Axo ticnaic, lajan icha junoc ix tzijtum yune' ix alji, ec'b'al sb'isul yune' ix d'a yichan̈ junoc ix ix ayn̈ejec' vin̈ yetb'eyum yed'oc.\f 54.1 \fr 54:1 \ft A d'a tic max b'inaj Jerusalén, palta a yuj juntzan̈xo pasaje, cojtac to a', yujto a capital yaj d'a yol smacb'en Judá.\f* \q1 \v 2 Aq'uec levanb'oc e macb'en b'aj cajan ex, man̈ ex xiv e levb'itani. Icha junoc mach slevb'itan smantiado, sjuclitej sch'an̈al, smac'an tzatzb'oc yestacail, icha chi' tze c'ulej. \q1 \v 3 Yujto ol levanb'oc e macb'en chi', yuj chi' ol eyic'canec' slum eb' anima cajan d'a e patic eyichan̈. A eb' eyin̈tilal ol ac'an ganar juntzan̈xo nación, ol cajnaj eb' d'a juntzan̈ chon̈ab' cannac tz'inan. \q1 \v 4 Ex aj Jerusalén, man̈ ex xivoc, man̈xo ol ex can d'a q'uixvelal, man̈xo emnaquiloc ol ex utajoc. Man̈xo ol e nacot tas ajnac yel e q'uixvelal d'a peca', ayic ex actajcan icha junoc ix ix man̈xa yetb'eyum. \q1 \v 5 Yujto a in in b'onac ex, icha eyetb'eyum vaji. A in b'i Jehová Yajal d'a Smasanil. E Columal vaji, e Diosal a inxon̈ej Ochi, sDiosal in pax masanil anima. \q1 \v 6 A e chon̈ab' tic, lajan icha junoc ix cob'es ix actab'ilcan yuj yetb'eyum, cusc'olal yajcan ix. Icha chi' ajnaccan e chon̈ab' tic, axo ticnaic, A in e Diosal in tzex vavtejxi. \q1 \v 7 Ex aj Jerusalén, quenn̈ej tiempoal ix ex vactejcani, axo ticnaic, tzex in chaanxi yujto te xajan ex vuuj. \q1 \v 8 Ix cot voval d'ayex jun tiempoal, ix in c'ub'ejel in b'a d'ayex, palta yujto tzex in xajanej d'a juneln̈ej, yuj chi' ix oc'xi in c'ol d'ayex, a in ton Jehová e Columal vaji, a in svala'. \q1 \v 9 Icha val vutejnac vac'an in ti' d'a vin̈aj Noé to man̈xa b'aq'uin̈ ol jax jun oval a' mucjinac yolyib'an̈q'uinal tic, icha chi' tz'aj vac'an in ti' ticnaic, man̈xo ol cot voval d'ayex junelxo, man̈xo ol ex in tumej. \q1 \v 10 Vach'chom sq'uexmaj yed'tal lum nivac vitz, tz'em lan̈naj lum tzalquixtac, palta malaj b'aq'uin̈ ol vactej ex in xajanani. Malaj b'aq'uin̈ ol lajvoc in trato ix vala' to ayn̈ej junc'olal d'a in cal eyed'oc. A in Jehová in svala'. \s1 A ac' Jerusalén \q1 \v 11 Ix yalanxi Jehová icha tic: Ob'iltac ex, ex aj Jerusalén. Ix eyab' val syail yuj tas ix ec' d'a eyib'an̈, malaj val junoc mach ix ac'an snivanil e c'ool. Axo ticnaic ol vac'canem e chon̈ab' tic d'a yib'an̈ q'uen q'ueen vach' yilji, ol vac'ancanem yich d'a yib'an̈ q'uen zafiro. \q1 \v 12 A yelvanub' e chon̈ab', ol in b'o yed' q'uen rubí, axo spuertail, ol in b'o yed' q'uen berilo, axo smuroal ol in b'o yed' q'uen q'ueen te vach' yilji. \q1 \v 13 Ol in c'ayb'ej eb' eyuninal yic vach' ol aj yelc'och eb'. \q1 \v 14 A tojolal, ol yic'n̈ej yipoc d'a e cal, ol ex colchajcanel d'a yol sc'ab' eb' anima tzex ixtani, eb' tzex xib'tani. Man̈xa mach ol ex xib'tanoc. \q1 \v 15 Tato ay mach ol javoc yac' oval eyed'oc, man̈oc in svac'cot eb', yuj chi' ol eyac'n̈ej ganar eb'. \q1 \v 16 Ilecnab'i, a in ix in b'o vin̈ tenum q'ueen, syac'och sc'ac'al te' tzac'ac' vin̈ yic sb'oan yamc'ab' vin̈ yic oval. A in pax ix in b'o eb' satanel anima yed' juntzan̈ syamc'ab' vin̈ chi'. \q1 \v 17 Palta malaj junoc yamc'ab' yic oval ol yal ex sataneli. A eb' tz'ac'anoch tas d'a eyib'an̈, numanxon̈ej ol ajcan eb' eyuuj. Aton juntzan̈ tic svac' d'a eb' tzin ac'an servil. A in ol ex in colo', xchi Jehová. \c 55 \s1 Avtab'il masanil anima yuj Jehová \p \v 1 Ix yalan Jehová icha tic: \q1 Masanil ex stacji e ti', cotan̈ec, ul uq'uec a a'. A ex malaj e tumin, cotan̈ec ul chaec tas tze va d'a nab'an̈ej, ul chaec yal uva yed' lech man̈ tupb'iloc. \q1 \v 2 ¿Tas yuj tze comon lajej e tumin d'a tas man̈ vaeloc? ¿Tas yuj tze comon lajej e tojol tze cha d'a tas to max b'ud'ji e c'ol yuuj? Ab'ec val sic'lab'il tas ol vala': Tato tze c'anab'ajej tas svala', ol e va vael te vach', ol ex b'ud'joc val sic'lab'il. \q1 \v 3 Cotan̈ec d'ayin, maclejec val eyab' tas svala', ol ex ajn̈ejec'oc. Ol in b'o junoc in trato eyed'oc d'a juneln̈ej yujto tzex in xajanej, yic tz'elc'och in ti' vac'nac d'a vin̈aj rey David. \q1 \v 4 A in vac'nacoch vin̈aj David chi' testigoal d'a juntzan̈xo nación, yic scuchb'an vin̈, ma yic syac'an yajalil vin̈ d'ay. \q1 \v 5 Ol eyavtejcot eb' anima man̈ eyojtacoc. A eb' anima chi' elan̈chamel ol ja lemnaj eb' d'ayex, yujto a in Jehová e Diosal in, A inxon̈ej Ochi, a in ol ex vac' ic'jocchaan̈, xchi Jehová. \q1 \v 6 Aq'uecoch e b'a d'a yol sc'ab' Jehová, yacb'an tzato yal eyavaj d'ay. Avajan̈ec d'ay, yacb'an lac'anto ayeq'ui. \q1 \v 7 A ex chuc e b'eyb'al yed' ex chuc e pensar, actejeccan juntzan̈ e chucal chi'. Meltzajan̈ec d'a Jehová. Ol oc'xoc sc'ol d'ayex, ol ex yac' nivanc'olal co Diosal. \q1 \v 8 Ix yalan Jehová icha tic: A tas nab'il vuuj, man̈ lajanoc yed' tas tze na'a. A tas tzin c'ulej, man̈ lajanoc yed' tas tze c'ulej. \q1 \v 9 A in pensar yed' tas tzin c'ulej chi' man̈ lajanoc icha eyico', yujto yel val te ec'b'alxo tas tzin na' chi' d'a yichan̈ schaan̈il yajq'ue satchaan̈ d'a yib'an̈ lum luum tic. \q1 \v 10 A yaxn̈ab' yed' q'uen sacb'acom tz'emta d'a satchaan̈, max meltzajlaj d'a ichn̈ej ta', palta to sch'ayxican lum luum yuuj yic vach' sq'ueul masanil tas tz'avchaj d'a luum. Syac'an sat, tz'elta yin̈atil yic syal yavchajxi, syac'anpax svael eb' anima. \q1 \v 11 Icha yaxn̈ab' chi', icha chi' yaj in lolonel, max meltzajlaj d'ayin d'a ichn̈ej ta', palta to sb'ocan tas nab'il vuuj, tz'elpaxc'och tas tzin nib'ej. \q1 \v 12 Tzalajc'olal ol aj eyelta b'aj ayex ec' presoal, junc'olal ol aj e meltzaj d'a e chon̈ab'. Masanil lum vitz, lum tzalquixtac, ichato ol q'ue val sjaj lum d'a chaan̈ yuj tzalajc'olal. A te' nivac te', icha val to ol stz'it sc'ab' te' stzalaji. \q1 \v 13 A lum b'aj ay te' q'uiix, a te' c'ub'taj ol q'uib'oc. A lum b'aj ay te' sac q'uiix, a te' arrayán ol q'uib' sq'uexuloc te'. Ol in c'ulej juntzan̈ tic yic sb'inaj in b'i a in Jehová in tic, yic tzin nachajn̈ejcot d'a juneln̈ej, xchi Jehová. \c 56 \s1 A colnab'il tz'altaj d'a masanil anima \p \v 1 Ix yalan Jehová icha tic: \q1 B'eyb'alejec tojolal, aocab' tas vach' tze c'ulej, yujto toxo val ol ex in coleli. Ol in ch'oxel in poder in colvaji. \q1 \v 2 Te vach' yic eb' sc'anab'ajan juntzan̈ checnab'il tic, sb'eyb'alan eb' icha val yaji, aton eb' nivan yelc'och sc'ual ic'oj ip d'ay, max yixtejb'at eb', aton eb' syailan sb'a, max sc'ulej chucal eb', xchi Jehová. \q1 \v 3 Tato ay eb' ch'oc nacional syac'och sb'a d'a yol sc'ab' Jehová, mocab' yal eb' icha tic: A Jehová max in chaanoch d'a scal schon̈ab' tic. An̈ejtona' eb' vin̈ malaj yuninal, mocab' yal eb' vin̈ icha tic: A in tic lajan in icha junoc te' taquin̈ te'. \q1 \v 4 A Jehová tz'alan icha tic: Tato a eb' vin̈ malaj yuninal chi' nivan yelc'och sc'ual ic'oj ip d'ay, sc'anab'ajan pax eb' vin̈ tas tzin nib'ej, tojol syutej sb'a eb' vin̈ d'a in trato, \q1 \v 5 ay jun tas te vach' ol vac' d'a eb' vin̈ d'a yichan̈ to ay yuninal, ma yisil. A jun chi', to ol b'inajn̈ej eb' vin̈ d'a in templo yed' d'a scal in chon̈ab'. Ol vac'anpax jun sb'i eb' vin̈ d'a juneln̈ej, malaj b'aq'uin̈ ol sateloc. \q1 \v 6 Axo pax eb' ch'oc chon̈ab'il syac'och sb'a d'a yol in c'ab', yic tzin yac'an servil eb', tz'ochpax eb' ejmelal d'ayin, tzin sxajanej eb', sc'anab'ajan pax sc'ual ic'oj ip eb', tojol syutej sb'a eb' d'a in trato, ol in chaoch eb' d'a scal in chon̈ab'. \q1 \v 7 Ol vic'cot eb' d'a jun in tzalan vicn̈ej yaji. Ol vac'an tzalajb'oc sc'ol eb' d'a spatil b'aj tz'och lesal d'ayin. Ol in cha silab' eb' sn̈ustz'a d'a yib'an̈ valtar, yujto a in templo tic, ol alchaj yuuj to spatil lesal yaj d'a masanil chon̈ab'. \q1 \v 8 A in Jehová Yajal in d'a Smasanil, a in tzin molb'ejcot eb' israel aycanb'at d'a juntzan̈ ch'oc nacional, a in svala': Ol vic'cot juntzan̈ eb' ch'oc nacional yic junn̈ej tz'aj eb' yed' eb' israel molb'ilxo vuuj, xchi Jehová. \s1 A schucal pensar eb' yajalil chon̈ab' \q1 \v 9 Ix yalan Jehová icha tic: Ex ch'oc nacional, cotan̈ec icha noc' chium noc'. Cotan̈ec milval, ul satequel in chon̈ab' tic, icha syac' noc' caltacte'al noc' sjavi, schianb'at noc' calnel. \q1 \v 10 Yujto a eb' stan̈vumal in chon̈ab' tic, ichato maxtzac yal yilan eb', maxtzac nachajel yuj eb' tas sc'ulej. Lajan eb' icha noc' tz'i' max chivaji. Jichanec' eb' tz'ec' c'u. An̈ej vayan̈ sgana eb' sc'ulej. \q1 \v 11 Lajan eb' icha noc' tz'i' tz'ochn̈ej svejel, malaj b'aq'uin̈ sb'ud'ji. A eb' yilumal in chon̈ab' tic, max nachajel jab'oc yuj eb', an̈ej tas sgana eb' sayeq'ui. \q1 \v 12 Syalan eb' icha tic: Coyec b'at co sayec an̈ an̈, a an̈ te ov scuq'uejec, yic sq'ue val an̈ d'a co jolom. Scuc'anpax an̈ q'uic'an icha sco c'ulej ticnaic, mato ol te ec' yib'an̈ cuc'an an̈ jun, xchi eb'. \c 57 \q1 \v 1 Ayic scham eb' anima vach' spensar, malaj mach snaan eb'. Ayic satem eb' vach' sb'eyb'al chi', malaj mach snachajel yuuj to ayic scham eb' chi', scolchajcanel eb' d'a scal yaelal. \q1 \v 2 A eb' vach' sb'eyb'al chi', junc'olal yaj eb', van yic'an yip eb' b'aj sc'och chi'. \s1 Ay yoval sc'ol Jehová‘R’d'a ejmelal d'a comon dios \q1 \v 3 Ix yalan Jehová icha tic: Cotan̈ec d'ayin a ex tze b'eyb'alej chucal, a ex ton tze b'eyb'alej ajchumal, ex tzex em ajmulal. \q1 \v 4 ¿Mach eb' tze b'uchu'? ¿Mach eb' tzeyed'tej sat, tz'elta jab'an eyac' tze chacaneli? A ex tic te chuc ex, te esalvum ex. \q1 \v 5 A d'a yichtac te' ji yed' te te' c'ayum xiil, ata' tze c'ulej ajmulal. Tzeyac'anpax eb' eyuninal silab'il d'a e diosal d'a scaltac q'uen q'ueen d'a stitac a' cotac a' sb'eyi. \q1 \v 6 Ex israel, scha val e c'ol eyoch ejmelal d'a q'uen q'ueen n̈eleli sat d'a yoltac a' cotac a' sb'eyi, a juntzan̈ chi' ix e sic'canel e diosaloc. Aton d'a juntzan̈ chi' tze sequem vino, tzeyac'an sat eyavb'en silab'il d'ay. ¿Am e naani to man̈ ol vac'och eyaelal yuj juntzan̈ tas tze c'ulej chi'? \q1 \v 7 A d'a lum jolomtac vitz te chaan̈ ay ste'al, ata' tze b'o e vaynub', tze n̈usanpax e silab'. \q1 \v 8 A d'a yoloch e puerta, ata' tzeyac'och yechel e diosal yajb'entac yilji. A inxo tic, tzin b'atcan satc'olal eyuuj. Tze quichanel b'eran e b'a, tzex ec' jichan d'a sat e ch'at levan sat. Tzeyac'an e trato e mulan yed' eb' tze nib'ejochi, tzex vay yed' eb'. \q1 \v 9 Tzeyic'anb'at aceite yed' jantac perfume, tzex b'at lemnaj d'a jun yechel comon dios scuch Moloc, tzex och ejmelal d'ay. Tze checanb'at eb' e checab' d'a najat b'at sayanec' juntzan̈xo e diosal, masanto tz'emc'och eb' b'aj ay eb' chamnac. \q1 \v 10 Tzex c'unb'i eyec' d'a najat chi', palta max nachajel jab'oc eyuuj to malaj yelc'och jun tze c'ulej chi'. Yujto te nib'ab'il jun tze sayec' chi', yuj chi' tz'ochxi eyip, tze sayanxi. \q1 \v 11 ¿Mach juntzan̈ eb' b'aj tzex xivi to nivan yelc'och chi' d'ayex, yuj chi' tzin eyactejcani, tzin b'at satc'olal eyuuj? ¿Tom yujto man̈xa tas svala', yuj chi' man̈xa velc'och d'ayex? \q1 \v 12 A ticnaic, ol vac' checlaj juntzan̈ e b'eyb'al te vach' e naan chi', palta man̈ ol ex colchajlaj yuuj. \q1 \v 13 Ayic ol el eyav e c'anan in colval, ol valan d'ayex: Aocab' e comon diosal chi' tzex colani, xin chama. A masanil juntzan̈ chi', ol ic'chajb'at yuj ic', an̈ej yed' jun pusoc ic' chi' ol b'atoc. Axo pax eb' tzin ac'anoch yipoc sc'ool jun, ol cajnajn̈ej eb' d'a in chon̈ab' tic, ol ajn̈ej eb' d'a lum tzalan vicn̈ej yaji, xchi Jehová. \s1 A eb' israel sna sb'a \q1 \v 14 Ol ab'joc yalchaj icha tic: B'oec jun b'e, te pan̈an tzeyutej, iq'uequel tastac ayem d'a yol b'e chi' yic vach' tz'ec' in chon̈ab', xchama. \q1 \v 15 Yujto a Dios Axon̈ej nivan Yelc'ochi, Ayn̈ej ec' d'a juneln̈ej, scuchan pax Axon̈ej Ochi, a tz'alan icha tic: A in tic, cajan in d'a lugar te chaan̈ to vicn̈ej yaji, palta ay in pax ec' yed' eb' emnaquilal yaji yed' eb' sna sb'a sc'ool yuj schucal, a in sviptzitej eb'. \q1 \v 16 Man̈xo ol cot voval d'a in chon̈ab' tic, man̈xo ol vac'n̈ejcot voval d'a eb' d'a juneln̈ej, talaj a juntzan̈ anima b'ob'il vuj tic, schab'axq'ue sc'ol eb' d'ayin. \q1 \v 17 Yuj smul eb' israel tic yic sayann̈ej scomon diosal eb', ix cot voval d'a eb', ix vac'anoch syaelal eb', ix in paticanel eb'. Palta ix spitejn̈ej val sb'a eb', ix sc'ulan eb' icha tas snib'ej. \q1 \v 18 Ix vil val sb'eyb'al eb', palta ol van̈tej eb', ol vac'an yic' yip eb'. Ol in tan̈van eb', ol vac'an snivanil sc'ol eb' scus yuj smul. \q1 \v 19 Ol valan d'a eb' icha tic: A ex najat cajan ex yed' ex lac'an ayex, junc'olalocab' eyaji, xin chama. Yujto a in ol van̈tej in chon̈ab' tic. \q1 \v 20 Palta axo eb' chuc sb'eyb'al jun, lajan eb' icha a' mar scot b'alb'on sat, max ochlaj vaan, syic'ancot jantac c'alem. \q1 \v 21 A eb' sc'ulan chucal, malaj jab'oc vach'il ol scha eb', xchi Jehová. \c 58 \s1 A tzec'ojc'olal \p \v 1 Ix yalan Jehová d'ayin icha tic: \q1 Avajan̈ d'a chaan̈, man̈ ach xiv avaji. Te chaan̈ tz'el av icha spuji junoc q'uen trompeta. Al d'a eb' yin̈tilal Jacob tic to te pit eb', te chuc eb'. \q1 \v 2 Junjun c'u scomon och eb' ejmelal d'ayin. Scomon tzalaj eb', snib'an eb' yojtaquejel in b'eyb'al, icha junoc chon̈ab'il anima sb'eyb'alan tojolal, ichato malaj b'aj syiq'uel spensar eb' d'a in checnab'il, ichato sc'an juntzan̈ checnab'il eb' yic tojolal d'ayin, sch'oxan eb' to stzalaj eb' sjavi d'ayin. \q1 \v 3 Ijan scot yoval eb' d'ayin syalan eb' icha tic: Nab'an̈ej tzon̈ comon och tzec'ojc'olal d'ayach, tocval tzon̈ ila'. Nab'an̈ej squixtej co b'a coch ejmelal d'ayach, tocval tzon̈ a na'a, xchi eb'. Svalan icha tic: Yel toni, ayic tzex och d'a tzec'ojc'olal chi', an̈ej tas tze nib'ej, a chi' tze c'ulej, tzeyixtan eb' e munlajvum. \q1 \v 4 Ayic tzex comon och d'a tzec'ojc'olal chi', an̈ej telajb'ail yed' oval tzeyac'a', tze mac'lan e b'a yuj e chuc pensaril. Tocval ol vab' e lesal d'a jun e tzec'ojc'olal tzeyac' chi'. \q1 \v 5 ¿Tom a e naani to tzin tzalaj yed' tas tzeyutej e b'a chi'? A jun tze c'ulej chi' cusc'olal, tzex comon em n̈ojan icha spacchaj te' aj, tzex comon ec' jichan d'a yib'an̈ q'uen tic'aq'uil taan̈ yed' pichul ya sva'i. ¿Tom a jun chi' tzeyac' scuch tzec'ojc'olal te vach' d'a yol in sat e naani? \q1 \v 6 Palta man̈ ichoc ta'. Ol val d'ayex to a tzec'ojc'olal scha in c'ool, aton stzolal tic: Colequelta eb' anima ayoch d'a yol sc'ab' eb' chuc spensar. Man̈xo eyixtej eb' smunlaj d'ayex, actejequel eb' tz'ixtaj chi', man̈xo eyixtej eb'. \q1 \v 7 A eb' anima scham yuj vejel, aq'uec svael eb'. Axo eb' malaj spat, aq'uec sposado eb' d'a e pat. A eb' malaj spichul, aq'uecoch spichul eb', man̈ eyactej eyac'an snivanil sc'ol eb' eyetchon̈ab'. \q1 \v 8 Tato icha chi' tzeyutej e b'a, yaln̈ej b'aj ol checlaj in vach'c'olal d'ayex, icha tz'aj sq'uin̈ib'i d'a junxo c'u. Elan̈chamel ol ex colchajoc. A in e tojolal vaji, b'ab'el in b'at eyuuj, axo in tziquiquial, tzac'an eyuuj. \q1 \v 9 Yuj chi' tato ol ex avaj d'ayin, elan̈chamel ol in tac'voc d'ayex. Tato ol el eyav e c'anan in colval, ol valan d'ayex icha tic: Ina in tic, xin chama. Tzeyiq'uel juntzan̈ chucal chi' d'a e cal. Man̈ e suy slumal eb' eyetanimail, man̈xo e naq'ue esal lolonel d'a spatic eb'. \q1 \v 10 Tato tzeyac' svael eb' ay svejel, tzex colvaj d'a eb' ay tas tz'och yuuj, tato icha chi', ol checlaj e vach'il d'a scal anima icha saquilq'uinal d'a scal q'uic'alq'uinal. Ol ex checlajel icha yoc c'u d'a chimc'ualil d'a scal q'uic'alq'uinal chi'. \q1 \v 11 Tato icha chi', ol ex in cuchb'ejn̈ej. Jantac e vael ol vac' d'a lum tz'inan luum. Ol vac'an yip e nivanil, lajan ol ex aj icha junoc tas avab'il ayn̈ejoch yalil, ma icha junoc sjaj a a' malaj b'aq'uin̈ stupi. \q1 \v 12 Ol e b'oxiq'ue e chon̈ab' d'a yed'tal b'aj jub'ilemi, aton d'a yib'an̈ yich aycanem d'a peca'. Ol alchaj d'ayex to b'oumexxiq'ue muro lan̈chajnac, b'oumexxiq'ue pat lan̈chajnaquemi. \s1 Tas tz'alji yuj sc'ual ic'oj ip \q1 \v 13 A in Jehová in tic svala': Tato man̈ comonoc tzeyutejb'at sc'ual ic'oj ip, malaj e munlajel tze b'o d'a jun c'u vic yaj chi', tato tzex tzalaj paxi yujn̈ej to ay yelc'och jun c'u chi' d'ayex, max eyal comon lolonel, \q1 \v 14 tato icha chi', ol ex tzalaj ved'oc. A in ol vac' snivanil eyelc'och d'a masanil chon̈ab'. Ol eyac' tzalajb'oc e c'ool d'a lum luum vac'nac e macb'enoc d'a e mam eyicham aj Jacob. A in ton Jehová in svalcan jun tic. \c 59 \s1 A syaelal Israel yuj schucal \q1 \v 1 Tocval tz'el yip spoder Jehová, yuj chi' maxtzac yal scolvaji, tocval ix chacan̈b'i Jehová, yuj chi' maxtzac yab' e tevi, maay. \q1 \v 2 A chucal tze c'ulej, a chi' ayec' d'a scal e nan̈al yed' Dios. A juntzan̈ e mul chi', a tz'ec' macan d'a e cal yed' Dios chi', yuj chi' maxtzac yab' tas tzeyala'. \q1 \v 3 A ex tic, chic'tac e c'ab' e milancham anima, mictac e c'ab' e c'ulan chucal. Axon̈ej es yed' chucal tz'elta d'a yol e ti'. \q1 \v 4 Malaj junoc ex vach' tzeyutej e b'a. Max e ch'olb'itej yaj eb' anima d'a stojolal, ma d'a stzolal. A tas malaj yelc'ochi yed' esal lolonel, a tzeyac'lab'ej ayic sb'o yaj eyoval. Tze c'ulan chucal, yujto a chi' ayec' d'a e pensar. \q1 \v 5 A tas nab'il eyuuj chi', lajan val icha sn̈olob' noc' chan. A mach sloan sn̈olob' noc' chan chi', schamn̈ej. Ayic smac'ji pojoc, a noc' cotac ajavchan tz'elta d'a yool. An̈eja' tas nab'il eyuj chi', icha sch'al noc' xim yaji. \q1 \v 6 A sch'al noc' xim chi', max yal-laj sb'o pichul yed'oc, malaj mach spich sb'a yed' tas sb'o noc' chi'. Icha sch'al noc' xim chi', icha chi' juntzan̈ chucal tze c'ulej, malaj jab'oc tas tzeyic' d'ay. \q1 \v 7 Tzex b'at lemnaj d'a scal chucal. Elan̈chamel tze milcham eb' anima malaj smul. An̈ej d'a chucal ayoch e pensar, a b'aj tzex eq'ui, jantac tastac tze satcaneli. \q1 \v 8 An̈ej oval tzeyac'a', malaj jab'oc tojolal scheclaj d'a tas tze c'ulej. A e b'eyb'al chi', juneln̈ej man̈ vach'oc. A eb' tz'och tzac'an eyuuj, malaj jab'oc junc'olal tz'ilchaj yuj eb' d'ayex. \q1 \v 9 Yuj chi' syalan eb' anima icha tic: Malaj mach stec'b'an sb'a cuuj, malaj mach tzon̈ colanel d'a yol sc'ab' eb' tzon̈ ixtani. Sco tan̈vej tzalajc'olal, palta axo cusc'olal oyan och d'a co patic. Sco tan̈vej b'aq'uin̈ tzon̈ colchajel d'a yol sc'ab' eb' tzon̈ ixtani, palta malaj mach tzon̈ colani. \q1 \v 10 Toxon̈ej sco machlej b'aj tzon̈ eq'ui, icha yec' machmon junoc mach max uji yilan d'a sat pat. A d'a chimc'ualil tzon̈ telvi, ichato d'ac'valil ayon̈eq'ui. Vach'chom tec'an on̈ scab'i, palta ichato chamnac on̈xo. \q1 \v 11 Ay b'aj scot coval, sn̈iii yol co jaj icha noc' oso, mato tzon̈ c'acvi icha noc' paramuch. Sco tan̈vej co ch'olb'itaj d'a stojolal, palta malaj b'aq'uin̈ sb'o caji. Sco tan̈vej co colji, palta najat yajcanel d'ayon̈. \q1 \v 12 Mamin Jehová, yel ix co pitej co b'a d'ayach. A co mul chi' tz'ic'ancot d'a quib'an̈. Chequel yaj co pitalil, cojtac co mul chi'. \q1 \v 13 Ach co Diosal, te pit scutej co b'a d'ayach, max ach co c'anab'ajejlaj. Max co nib'ejoch tzac'an co b'a uuj. An̈ej val chucal yed' ixtoj anima sco c'an co c'ulej. Nab'il cuuj tas tz'aj cac'an es yed' quixtan eb' quetanimail. \q1 \v 14 Sco chaquel b'aj sb'o yaj eb' quetanimail. A tojolal, najat yajcanb'at cuuj. A tas yel, man̈xalaj mach schaan yab' b'aj smolb'ej sb'a eb' anima. Axo tojolal chi', maxtzac checlaj b'aj ay. \q1 \v 15 Man̈xa mach tz'alan tas yel, axo eb' snib'ej yactancan chucal, tz'ic'jiec' tastac ay d'a eb', xchi eb' anima. \s1 Ol colvaj Dios d'a eb' schon̈ab' \q1 A Jehová max scha sc'ol juntzan̈ tic, yujto maxtzac ch'olb'itaj eb' anima d'a stojolal. \q1 \v 16 Toxon̈ej sat sc'ol Jehová ayic syilani to malaj mach syac'lej sb'oan yaj jun tic. Yuj chi' syac'och sb'a scolan eb' yed' spoder, ol yac' ganar scolan eb'. \q1 \v 17 Icha eb' soldado ayoch spichul yic oval, icha chi' ol aj sjavi Jehová yed' yoval sc'ool, yic syac'an spac d'a eb' ixtum anima. A stojolal, icha q'uen maclab' n̈i' c'ol yaji. Axo scolnab'il, lajan icha q'uen xumpil. \q1 \v 18 Ol spacan d'a junjun mach, ato syala' tas sc'ulej. Ol yac'anoch syaelal eb' ayoch ajc'olal d'ay. A eb' schichon sc'ol d'ay, aton eb' cajan d'a sc'axepal a' mar, ol yac' spac d'a eb' d'a smojal. \q1 \v 19 Masanil eb' anima d'a yolyib'an̈q'uinal tic, b'aj sq'ueul c'u, masanto b'aj tz'em c'u, ayic ol yilanoch stziquiquial Jehová eb', ol xiv eb', yujto ol ja icha val junoc a' eluma', ichato pechb'il yuj junoc oval ic'. \q1 \v 20 A Jehová tz'alani to ol javoc scol eb' aj Sion, aton eb' yin̈tilal Jacob sna sb'a yuj schucal. \q1 \v 21 Syalan Jehová icha tic: A ticnaic tzin b'ocan jun in trato eyed'oc, svac'ancan in ti' to a Vespíritu yed' in c'ayb'ub'al svac'can d'ayex, ol cann̈ej eyed'oc. Ol eyalancan d'a eb' eyuninal yed' d'a eb' eyin̈tilal ol eln̈ej, yic tze c'anab'ajej d'a juneln̈ej, xchi Jehová. \c 60 \s1 Sb'inajnaquil ac' Jerusalén \p \v 1 Ix yalan Jehová icha tic: \q1 Ex aj Jerusalén, q'uean̈ecxi vaan, te vach' eyico' yujto scheclajxiq'ue in tziquiquial d'a e cal. \q1 \v 2 Axo yolyib'an̈q'uinal tic, a q'uic'q'uinal ol musancanoc, ichato ol can juntzan̈xo nación d'a scal jun nivan q'uic'alq'uinal. A exxo tic, a in Jehová in tic ol vac' saquilq'uinal d'ayex, ol checlajel in tziquiquial d'a e cal. \q1 \v 3 A juntzan̈ nivac nación chi', ol javoc d'ayex yuj e saquilq'uinal chi'. A eb' vin̈ rey, ol javoc eb' vin̈ ul yil in tziquiquial ol checlaj chi'. \q1 \v 4 Q'uean̈ec q'uelan, tzeyilan d'a e patic eyichan̈ to a masanil eb' eyetchon̈ab', ol laj smolb'ej sb'a eb' sjax d'ayex. A eb' eyal eyuninal, najat ol cot eb', mec'b'il eb' ol ul ac'joccan eb' d'ayex. \q1 \v 5 Ayic ol eyilan icha chi', ol ex q'ue jucnaj e tzalaji, ol ex te tzalaj val. Yujto ol laj yic'cot sb'eyumal juntzan̈ nación ay d'a sc'axepal a' mar, ol ul yac'ancan eb' d'ayex. \q1 \v 6 Ol majel sat e lum tic yuj jantac noc' camello ol yic'cot eb' aj Madián yed' eb' aj Efa. Ol javocpax masanil eb' aj Sabá, yed'nac q'uen oro eb' yed' incienso. Ol yalanel vach' lolonel eb' d'ayin Jehová in tic, yuj tas tzin c'ulej. \q1 \v 7 Masanil noc' calnel ay d'a Cedar, ol eyiquej noc'. Masanil noc' ch'ac calnel ay d'a Nebaiot, a noc' ol eyac'lab'ej, yic ol eyac'an noc' silab'il d'a valtar, aton silab' nib'ab'il vuuj. Icha chi' ol vutej, yic ay yelc'och in templo d'ayex. \q1 \v 8 Ol eyalan icha tic: ¿Tas juntzan̈ scot chi', icha scot asun, ma icha sc'och noc' paramuch d'a yed'tal? \q1 \v 9 A jun ol eyil chi', aton te' barco scot d'a sc'axepal a' mar, b'ab'el scot te' yic Tarsis yuj te'. Van yic'jicot eb' eyuninal aycanb'at d'a najat yuj eb', yed'nac q'uen oro eb' yed' q'uen plata. Ol in ic'jocchaan̈ a in Jehová e Diosal, A inxon̈ej Ochi. A in pax ol ex vac' b'inajoc. \q1 \v 10 A eb' ch'oc nacional, a eb' ol b'oanxiq'ue smuroal e chon̈ab', axo eb' sreyal eb' ol ex ac'an servil. Vach'chom yuj yoval in c'ool ix vac'och eyaelal, axo ticnaic, yuj in vach'c'olal tz'oc'xi in c'ol d'ayex. \q1 \v 11 A spuertail e chon̈ab', jacann̈ej d'a c'ualil yed' d'ac'valil yic syic'cot sb'eyumal juntzan̈ nación chi' d'ayex, yic sjavipax sreyal eb' d'a eyichan̈. \q1 \v 12 A juntzan̈ nivac nación, ma eb' rey man̈ ol ex ac'an servil, ol satjoquel eb'. Man̈xa b'aj ol checlaj jab'oc eb'. \q1 \v 13 A jantac sb'eyumal lum Líbano ol ic'chajcot d'ayex: Aton te' taj, te' c'ub'taj yed' te' tzicap. Ol och te' svach'il yelvanub'oc in templo, yic ol vic'chaan̈ jun lugar chi' b'aj ol in ajoc. \q1 \v 14 Masanil yin̈tilal eb' ix ex ixtan chi', ol javoc eb' yaq'uem sb'a d'ayex. Masanil eb' ix ex chacaneli, ol ul em cuman eb' d'ayex, ol yalan eb' d'ayex icha tic: A ex aj chon̈ab' Sion ex tic, yicn̈ej Jehová eyaji, aton sDiosal Israel Axon̈ej Ochi, xcham eb'. \q1 \v 15 Vach'chom actab'il ex can d'a peca', chacb'il ex eli, man̈xa mach tz'ec' b'aj ec'nac ex chi', palta axo ticnaic, ol vac' eyic'jichaan̈ yed' e b'inajnaquilal yuj masanil chon̈ab' d'a juneln̈ej. \q1 \v 16 A juntzan̈ nación chi', ol yac' e vael eb' te vach', axo eb' sreyal eb', ol yic'cot sb'eyumal eb', ol ex yac'an servil eb', icha syutej junoc ix nunab'il yac'an chunoc yune'. Icha chi' ol aj eyojtacaneli to a in Jehová e Diosal in, e Columal vaji, a in sDiosal in vin̈aj Jacob, tzex in colo'. \q1 \v 17 Ol in q'uex masanil tas ay d'ayex: A q'uen oro ol vac' sq'uexuloc q'uen bronce, axo q'uen plata ol vac' sq'uexuloc q'uen hierro. A q'uen bronce ol vac' sq'uexuloc te te', axo q'uen hierro chi' ol vac' sq'uexuloc q'uen comon q'ueen. A eb' eyajalil, d'a stojolal ol ex sch'olb'itej eb', yuj chi' junc'olal ol ex ajoc. \q1 \v 18 A d'a e luum chi', man̈xa milojcham anima, oval yed' jantac chucal ol ujoc. Man̈xa tas ol satel d'a yol e macb'en chi' yuj oval. A in ol ex in col icha junoc muro, ol in eyic'chaan̈ yujto ix ex in colo'. \q1 \v 19 Man̈xalaj ol och yoc c'u eyuuj, ma yoc q'uen uj d'ac'valil, yujto a in Jehová saquilq'uinal ol in aj d'ayex d'a juneln̈ej. A in e Diosal in tic ol ex vac' b'inajoc. \q1 \v 20 A jun saquilq'uinal ol vac' d'ayex chi', a ol ochcan sq'uexuloc yoc c'u yed' yoc q'uen uj. A jun chi', malaj b'aq'uin̈ ol tupoc, yujto a in Jehová in saquilq'uinal ol in aj d'ayex d'a juneln̈ej. Man̈xa b'aq'uin̈ ol ex cusoc. \q1 \v 21 Masanil eb' eyetchon̈ab', vach'n̈ej ol aj spensar eb'. Ol yiquejpax slum eb' d'a juneln̈ej. Lajan ol aj eb' icha svol junoc te' avb'en te' avab'il vuuj. Ol in c'ulej jun chi' yuj vic'jichaan̈. \q1 \v 22 A eb' quenn̈ej sb'isul d'a e cal, ol q'uib' val sb'isul eb', te tec'an ol aj eb' icha junoc nivan chon̈ab'. Ayic ol c'och stiempoal yelc'och juntzan̈ tic, a in val Jehová in ol vaq'uelc'och d'a elan̈chamel, xchi Jehová chi'. \c 61 \s1 Yab'ixal scolnab'il Israel \q1 \v 1 A Yespíritu Jehová Cajalil ayoch d'ayin, yujto sic'b'il in el yuuj. Checb'il in cot yuuj, yic tzul valel vach' ab'ix d'a eb' meb'a', svac'an stec'anil eb' man̈xa yip yuj cusc'olal, svalan d'a eb' icha preso yaji to syal yel eb' d'a libre. \q1 \v 2 Svalanpaxeli to ix ja sc'ual co colchaj yuj Jehová co Diosal, sc'ual pax yac'anec' co pac d'a eb' cajc'ool. Ix in checjicoti yic svac'an snivanil sc'ol eb' cusc'olal yaji. \q1 \v 3 Tzin javipax vac' tzalajc'olal d'a eb' aj Sion cusc'olal yaji, aton eb' syac'q'ue q'uen tic'aq'uil taan̈ d'a sjolom, a tzalajc'olal svac' sq'uexuloc oq'uel. A b'it yic aloj vach' lolonel svac'canoch sq'uexuloc ilc'olal. Lajan ol aj eb' icha junoc te' ji avab'il yuj Jehová, yic sb'eyb'alej tojolal eb' yuj yic'anchaan̈ Jehová chi' eb'. \q1 \v 4 A juntzan̈ chon̈ab' satnaqueli, ol sb'oxiq'ue eb', ol sb'oanpaxq'ue juntzan̈ pat eb' mac'b'ilem lan̈naj d'a peca'. \q1 \v 5 Ex vetchon̈ab', a eb' ch'oc nacional ol tan̈van noc' e calnel, e munlajel yed' eyavb'en uva. \q1 \v 6 Ol yalan eb' to sacerdote ex Jehová, schecab' ex co Diosal. Ol ex tzalaj yed' sb'eyumal juntzan̈xo nación chi'. Vach' ol aj eyilji yuj tastac vach' yilji ol yac' eb' d'ayex. \q1 \v 7 A ex tic, icha val ix aj eyab'an syail, q'uixvelal yed' b'uchval, icha pax chi' ol aj e chaan e b'eyumal yed' e tzalajc'olal, malaj slajvub'. \q1 \v 8 Yujto a val tojolal snib'ej Jehová, scot yoval yuj elc'al yed' ixtoj anima. Yuj chi' val d'a smojal ol aj spacan d'a eb' ix ex ixtani. Ol lajvoc chi', ol sb'oan jun strato eyed'oc d'a masanil tiempo. \q1 \v 9 Ol b'inaj val eyin̈tilal d'a scal masanil chon̈ab'. Masanil mach ol ex ilanoc, ol nachajel yuj eb' to a Jehová tz'ac'an svach'c'olal d'ayex. \q1 \v 10 Tzin te tzalaj val ticnaic yuj Jehová, tzin q'ue val chaan̈ in tzalaj yuj in Diosal, yujto te vach' ix yutej yac'an in colnab'il yed' tojolal, ichato ix och in pichuloc yuuj. Icha svach'il tz'ajoch spichul junoc vin̈ quelem yed' junoc ix cob'es ayic snupnaj eb', icha chi' in yutej. \q1 \v 11 Icha tz'aj sq'ueul tas sq'uib' d'a sat luum, ma icha yelta svol junoc te te', icha chi' ol aj yac'an checlaj tojolal Jehová Cajal d'a yichan̈ masanil nación yuj yic'jichaan̈. \c 62 \p \v 1 Ix yalan Jehová icha tic: \q1 Yuj val to tzex in xajanej ex aj Sion, yuj chi' man̈ ol in em numan. Yuj val to tzex in xajanej ex aj Jerusalén, yuj chi' man̈ ol vic'laj vip masanto ol checlajel e tojolal icha yic sq'uin̈ib'i, axo e colnab'il, ol checlajel icha yajoch sc'ac'al te' taj d'a q'uic'alq'uinal. \q1 \v 2 Masanil nación ol och q'uelan yilan e tojolal. Masanil eb' rey, ol och q'uelan eb' yilan snivanil eyelc'ochi. Yuj chi' ol ac'chajoch junxo eyac' b'i. A in Jehová in tic ol vac'ochi. \q1 \v 3 Icha scheclajel snivanil yelc'och junoc vin̈ rey yuj scorona, icha chi' ol aj vac'an checlaj snivanil velc'ochi, yujto ayex ec' d'a yol in c'ab'. \q1 \v 4 Man̈xo ol e cuch “Actab'ilcani”, man̈xo ol alchajpax d'a e lum tic, “Satb'ileli”, palta to ol e cuch: “Nib'ab'il”. Axo lum e luum ol scuchcan: “Nupnajnac,” yujto nib'ab'il ex vuuj. Yajal vaj d'a lum e luum tic. \q1 \v 5 Yujto icha val junoc vin̈ quelem snupnaj yed' junoc ix cob'es, icha chi' ol in aj eyed'oc, ol in ochxoc eyed'oc, ol in tzalaj eyed'oc, icha stzalaj junoc vin̈ quelem yed' yetb'eyum, icha chi' ol in tzalaj eyed'oc. \q1 \v 6 Ex aj Jerusalén, ix vac'canoch e tan̈vumal d'a yib'an̈ smuroal e chon̈ab'. D'a c'ual d'ac'val ol yal eb' icha tic: A ex tzex avaj d'a Jehová, man̈ ex och vaan eyavaj d'ay. \q1 \v 7 Man̈ e cha yic' yip Jehová, masanto ol sb'oxiq'ue Jerusalén tic, yic vach' masanil eb' anima d'a yolyib'an̈q'uinal tic, ol yal vach' lolonel eb' d'ay, xcham eb', xchi Jehová. \q1 \v 8 A Jehová toxo ix yac' sti', ol yaq'uelc'och tas ix yal chi' yuj spoder. Ix yalan icha tic: Man̈xa b'aq'uin̈ ol in cha svab'at e trigo eb' ajc'ool, man̈oc eb' ch'oc nacional ol uc'anb'at e vino, aton tastac tzeyic' d'a e munlajel. \q1 \v 9 Palta to a ex val ol e mol sat eyavb'en, ol e vaani, ol eyalan vach' lolonel d'ayin yuuj. Ol e molanpax sat eyuva, ol eyuc'an yal eyuva chi' d'a yol yamaq'uil in templo, xchi Jehová. \q1 \v 10 Ex aj Jerusalén, elan̈ec d'a spuertail e chon̈ab', b'oecb'at sb'e eb' eyetchon̈ab' van sjaxi. Pan̈an tzeyutej b'aj ch'olquixtac, tzeyic'anel q'uen q'ueen d'a yol b'e chi'. Tzeyac'anq'ue junoc bandera yic sch'oxan d'a juntzan̈xo nación b'ajtil ay jun b'e chi'. \q1 \v 11 A Jehová tz'alan d'a eb' cajan b'aj slajvic'och yolyib'an̈q'uinal tic: Alec d'a eb' aj Sion icha tic: Ilecnab' sjavi e Columal, yed'nac tas ix yic' yuj smunlajel, xe chi, xchi Jehová. \q1 \v 12 A eb' israel, ol alchajoc to schon̈ab' Dios yaj eb', sic'b'ilel eb', aton masanil eb' ix colji yuj Jehová. A Jerusalén ol scuch Chon̈ab' Nib'ab'il, Man̈xo Actab'iloccani. \c 63 \s1 A spac syac' Jehová d'a eb' ajc'ool \q1 \v 1 —¿Mach jun scot d'a nivan chon̈ab' Bosra, d'a yol smacb'en Edom, chacchac spichul ayochi, te ayxo smay yilji, yed'nac val yip scoti? Ix tac'vi Jehová icha tic: \q1 —A in Jehová in tzin javi, ay in poder in colvaji. Svalanpaxi to ol in ch'olb'itej yaj d'a stojolal, xchi. \q1 \v 2 —¿Tas yuj chacchac yilji a pichul, ichato ach tec'viel yal sat uva? xin chi d'ay. \q1 \v 3 Ix yalani: \q1 —Yujto ix in teq'uem juntzan̈ nación icha stec'jiel yal sat uva. A inn̈ej, malaj junocxo nación ix och ved'oc. Aycot voval ix in tec'anem eb' vajc'ool, yujto aycot yoval in c'ool d'a eb'. Icha chi' ix aj yoch chititoc schiq'uil eb' d'ayin, ix chic'ax in pichul tic. \q1 \v 4 Yujto ix in na' to ix javi sc'ual in colanel in chon̈ab', svac'anpax spac d'a eb' ajc'ool. \q1 \v 5 Ix in ec' q'ueleloc, tato ay mach scolvaj ved'oc. Palta ix satq'ue in c'ool, yujto malaj mach tz'och ved'oc. Yuj chi' a val yuj yoval in c'ol ix in tec'b'an in b'a, yuj chi' ix yal in colan in chon̈ab' in ch'ocoj. \q1 \v 6 Yed' val yoval in c'ool, ix in tec'anem masanil nación. Ix in satanel eb' yed' voval, ix b'ey val schiq'uil eb' vuj d'a sat luum, xchi Jehová. \s1 A svach'c'olal Dios d'a Israel \q1 \v 7 In gana svaleli jantac tzon̈ xajanej Jehová, tzin b'itan val jantac tas ix sc'ulej cuuj. Tzon̈ xajanej a on̈ yin̈tilal on̈ Israel tic. Jantac tas ix sc'ulej cuuj, ix oc'xi sc'ol d'ayon̈, yujto te xajan on̈ yuuj. \q1 \v 8 Ix yalan Jehová icha tic: A juntzan̈ anima tic, in chon̈ab' eb', vuninal eb', man̈xo ol meltzajoch eb' ajc'olal d'ayin, xchi. Yuj chi' ix coljiel eb' yuj Jehová chi' \q1 \v 9 d'a masanil syaelal. Man̈ ch'ococ mach ix schecb'at scol eb', palta a val ix sch'ox sb'a icha ángel yic scolan eb'. Yujto xajan eb' yuuj, tz'oc' sc'ol d'a eb', yuj chi' ix colji eb' yuuj. Ix quetzjib'ey eb' yuuj, ichataxon sc'ulej yed' eb'. \q1 \v 10 Palta te pit ix yutej sb'a eb' d'ay, ix yac'an cus Yespíritu Jehová chi' eb', aton Espíritu Axon̈ej Ochi. Yuj chi' ix meltzajoch ajc'olal d'a eb', ix yac'an oval yed' eb'. \q1 \v 11 Yuj chi', ix snaancot eb' tas ujinac d'a peca', d'a stiempoal vin̈aj Moisés. Ix sc'anb'an eb' icha tic: ¿B'ajtil ay Jehová coljinac eb' co mam quicham d'a a' mar, stan̈vumal pax eb'? ¿B'ajtil ay jun yac'nacoch Yespíritu Axon̈ej Och d'a eb'? \q1 \v 12 Aton jun sch'oxnac spoder d'a vin̈aj Moisés. A Jehová pojjinac snan̈al a' mar d'a yichan̈ eb' schon̈ab', yic sb'inajn̈ej sb'i eb' d'a juneln̈ej. \q1 \v 13 A ic'annac ec' eb' schon̈ab' d'a yich a' mar chi'. Maj el n̈ernaj eb', icha yec' noc' chej d'a tz'inan luum, xchi eb'. \q1 \v 14 A Yespíritu Jehová ic'annac b'ey eb' schon̈ab' chi', yic syac'an yic' yip eb', icha syac' noc' vacax tz'ic'jiem vael d'a lum ac'lictac. Icha chi' yutejnac yic'an b'ey eb' schon̈ab' chi', yic sb'inaj yuj snivanil yelc'ochi. \s1 Lesal d'a Dios yuj sc'anchaj colval \q1 \v 15 Mamin Jehová, ilon̈cot d'a jun ed'tal to icn̈ej yaji, aton satchaan̈ b'aj cajan ach, b'aj man̈ jantacoc svach'il. ¿B'aq'uin̈to ol a ch'ox a vach'c'olal yed' ipalil chi'? ¿B'aq'uin̈ ol oc'xoc a c'ool d'ayon̈? ¿Mato ix lajvi a nivanc'olal chi' d'ayon̈? \q1 \v 16 A ach tic, co Mam ach. Vach'chom a vin̈aj Abraham yed' vin̈aj Israel man̈ on̈ yojtacoc eb', palta a ach tic co Mam ach, toxonton co Columal ach. \q1 \v 17 Mamin ¿tas yuj tzon̈ ic'canel d'a yol a b'e, tzac'an pitb'oquel co pensar yic man̈xa elc'och d'ayon̈? Ac'xi a vach'c'olal d'ayon̈ a checab' on̈ tic, a on̈ yin̈tilal on̈ can eb' a chon̈ab' to icn̈ej yaji. \q1 \v 18 A on̈ a chon̈ab' on̈ tic, sic'b'il on̈ el uuj, jayen̈ej ab'il ix co caj lum co luum, axo ticnaic, a eb' ayoch ajc'olal d'ayon̈ ix tec'anem a templo. \q1 \v 19 Ichato malaj b'aj tzac' yajalil d'ayon̈, ichato malaj b'aj sb'inaji to ic on̈. Ichn̈ejta' caji. \c 64 \q1 \v 1 Mamin, comonoc tza jac satchaan̈ tzach emta d'a sat luum tic, yic tz'ib'xi lum nivac vitz d'a ichan̈, \q1 \v 2 icha tz'aj xejq'ue a a' yuj te' c'ac' ov yajochi. Eman̈coti yic tzach yojtaquejel eb' ayoch ajc'olal d'ayach, yic tz'ib'xiq'ue nivac chon̈ab' d'a ichan̈ yuj xivelal. \q1 \v 3 Comonoc tza c'ulej icha a c'ulejnac d'a peca'. Ayic emnacul chi', a c'ulannac tastac man̈ naanoc cuuj, te satub'tac yilji. A lum nivac vitz ib'xinacq'ue lum d'a ichan̈. \q1 \v 4 Atax d'a peca' chi', malaj b'aj tz'ab'chaji, malaj b'aj tz'ilchaj junocxo dios sc'ulan icha tas tza c'ulej yuj svach'iloc eb' tzach ac'anoch d'a sc'ool. \q1 \v 5 D'a tzalajc'olal tza cha eb' vach'n̈ej tas sc'ulej, naann̈ej yuj eb' sc'ulan tas tza nib'ej. A achxo tzac'cot yoval a c'ol d'ayon̈, yujto ix och co mul d'ayach, sco c'ulann̈ej chucal. ¿Tzatom yal co colchaji? \q1 \v 6 Co masanil, lajan on̈ d'a yol a sat icha mach man̈ vach'oc icha yalan ley. Masanil tas vach' sco c'ulej calani, lajan icha junoc c'apac c'apac mictac. Yuj co chucal, yuj chi' lajan on̈ icha te' taquin̈ xil te' tz'ic'jib'at yuj ic'. \q1 \v 7 Malaj junoc on̈ sco c'an a colval, maxtzac co nacot co c'och d'ayach, yujto tza c'ub'ejel a b'a d'ayon̈, tzon̈ actancan d'a yol sc'ab' co chucal. \q1 \v 8 Palta a ach tic Mamin Jehová, co mam ach. A on̈ tic, icha lum tz'acb'il lum caji, a achxo tic, ichato co tz'acumal aji, a ach a b'onac on̈ co masanil. \q1 \v 9 Mamin, mocab' te cot oval d'ayon̈. Man̈xoocab' a nan̈ejcot co chucal. Ina to a chon̈ab' on̈. \q1 \v 10 A juntzan̈ chon̈ab' ic yaji, toxo ix can tz'inan, toxo ix lan̈chajcanem Jerusalén, man̈xalaj mach cajan d'ay. \q1 \v 11 A a templo te vach' yilji to icn̈ej yaji, aton b'aj ochnac eb' co mam quicham ejmelal d'ayach, toxo ix lajviem stz'ab'ati. A tas te nib'ab'il cuuj, aton a templo chi', toxo ix lajvieli. \q1 \v 12 Mamin Jehová, ayic tzilan masanil juntzan̈ tic, ¿tom malaj tas ol a c'ulej yuuj? ¿Tom ol ac'n̈ejoch co yaelal? \c 65 \s1 Yaelal d'a yib'an̈ eb' pit \p \v 1 Ix yalan Jehová icha tic: \q1 Ix vac' in b'a yojtaquejel eb' max in c'anb'aneq'ui. Ix in ch'ox in b'a d'a eb' max yal sb'a d'ayin. A d'a eb' max in c'anb'anec' chi', ata' ix vala': Ina in tic, xin chi d'a eb'. \q1 \v 2 Masanil tiempo jecann̈ejb'at in c'ab' vavtancot jun chon̈ab' te pit, palta axon̈ej chucal snib'ej sc'ulej. \q1 \v 3 Val d'a vichan̈ sc'ulej chucal eb', syac'an silab' eb' d'a juntzan̈ scomon diosal d'a scaltac yavb'en te' eb', sn̈usan incienso eb' d'a yib'an̈ altar b'ob'il yed' lum ladrillo. \q1 \v 4 Tz'em c'ojan eb' d'a scal b'ajtac mucan eb' chamnac. Tz'ec' ac'val yuj eb' b'ajtac c'ub'eltac. Schi'an schib'ejal noc' chitam eb', syac'an b'ud'joc schen eb' yuj yal chib'ej to ay yovalil yuj ley. \q1 \v 5 Syalan eb' icha tic: Canan̈ ta', man̈ a nitzcot a b'a d'ayon̈, yujto ch'ocxo quel d'ayach, xchi eb' d'ayin. Tzin tzactzaj val yuj juntzan̈ anima tic, lajan val tas sc'ulej eb' icha stab'il te' c'ac' ayochi tz'ec' c'u, sb'at d'a yol co n̈i'. \q1 \v 6 Palta masanil juntzan̈ schucal eb' chi', tz'ib'ab'ilcan d'a vichan̈, man̈ ton̈ejoc ol vilochi. Ol vac' spac d'a eb' icha val smojal. \q1 \v 7 Yuj val schucal eb' chi' yed' schucal eb' smam yicham eb', stzuntzejnaccot voval eb', ayic sn̈usannac silab' eb' d'a jolomtac vitz. Yuj chi' ol in ch'olb'itej yaj eb', ol vac'an spac d'a eb' icha val smojal, xchi Jehová. \s1 Syac' sti' Jehová yac'an vach'ilal \q1 \v 8 Ix yalan Jehová icha tic: A junoc c'ojlab' sat uva ayto yalil, max yixtej eb' anima, yujto ayto yalil vach' yic'anel eb' d'ay. Icha chi' ol in c'ulej, man̈ ol in satel masanil in chon̈ab', yujto tzin xajanej eb' in checab'. \q1 \v 9 Ol vactejcan jayvan̈ocxo eb' yin̈tilal Jacob, yic vach' ayto anima ol cajnaj d'a lum luum d'a yol yic Judá. A eb' in checab' sic'b'ilel vuj chi', ol cajnaj eb' ta', ol yican lum eb'. \q1 \v 10 A d'a span̈anil lum Sarón, man̈xo jantacoc noc' calnel ol ajoc, axo d'a yac'lical chon̈ab' Acor ol va noc' vacax, aton noc' smolb'etzal noc' eb' in chon̈ab' tz'och ejmelal d'ayin. \q1 \v 11 Palta man̈ ichocta' ol vac' d'ayex mach ex ix eyic'canel e b'a d'ayin. A jun tzalan b'aj tz'och ejmelal d'ayin, ix b'atcan satc'olal eyuuj, axon̈ej d'a juntzan̈ comon dios scuch Gad yed' Meni tzeyac' vael yed' vino silab'il, aton juntzan̈ comon dios tz'alani tas ol ex ajoc yed' tas ol javoc d'a eyib'an̈ eyalani. \q1 \v 12 Yuj chi' a in svala' tas ol javoc d'a eyib'an̈. Chuclaj tas van ex stan̈vani. A q'uen espada ol ex milancham vuuj, ol ex em cuman, ol tzepchajel e jolom. Yujto ix ex vavtej, palta maj ex tac'voc d'ayin, ix in lolon d'ayex, palta maj e cha eyab'i. Ix e c'ulej juntzan̈ chucal max scha in c'ool. \q1 \v 13 Yuj chi' a eb' in checab' ay tas sva eb', a exxo tic ol ex cham yuj vejel. Ay tas ol yuq'uej eb', a exxo tic ol ex cham yuj taquin̈tial. Ol tzalaj eb', a exxo tic q'uixvelal ol ex ajcanoc. \q1 \v 14 Ol b'itan eb' yuj tzalajc'olal, a exxo tic, ol ex oc' yuj cusc'olal yuj yaelal. \q1 \v 15 A eb' sic'b'ilel vuj chi', ol ex yac' b'inaj eb' ayic ol scatab'an junocxo anima eb'. Ol ex in sateli, palta a d'a eb' in checab' ol vac' jun ac' b'i yic syac' b'inaj eb'. \q1 \v 16 Yaln̈ej mach d'a jun chon̈ab' tic sc'an vach'ilal d'a yib'an̈, a d'ayin ol sc'ana', a in Dios in svaq'uelc'och tas svala'. Yaln̈ej mach syac' sti' d'a junoc tasi, a in b'i ol yac' b'inajoc. A d'a jun tiempoal chi', jantac yaelal toxo ix ec'b'ati, ol b'atcan satc'olal, man̈xo ol in nacoti. \q1 \v 17 Ab'ec, ol in b'o jun ac' satchaan̈ yed' jun ac' yolyib'an̈q'uinal. A tastac ec'nacxo, ol b'atcan satc'olal, man̈xa b'aq'uin̈ ol nachajcotoc. \q1 \v 18 Tzalajan̈ec d'a masanil tiempo yuj tas ol in c'ulej, yujto ol in b'oxiq'ue chon̈ab' Jerusalén b'aj ay tzalajc'olal, a eb' anima cajan ta' ol tzalaj eb' vuuj. \q1 \v 19 Ol in tzalajpax val yuj in chon̈ab' Jerusalén chi', man̈xa b'aq'uin̈ ol ab'chaj yel yav eb' anima yuj yaelal ta'. \q1 \v 20 Malaj eb' unin jayen̈ej c'ual ol ec' ta' ol chamoc, malaj pax eb' icham anima manto c'och yab'ilal ol chamoc. Tato ay mach scham d'a 100 ab'il sq'uinal, unin animato schami. A mach ol chamoc ayic manto c'och d'a 100 ab'il chi', a yuj schucal spet chami. \q1 \v 21 A eb' in chon̈ab' chi' ol laj sb'o spat eb', ol cajnaj eb' d'a yool. Ol yavej yuva eb', man̈ ch'ococ mach ol loan sat. \q1 \v 22 Man̈xo ton̈ejoc ol sb'oq'ue spat eb', ch'ocxo mach ol aj d'a yool. Man̈ ol yavej yavb'en eb', ch'ocxopax mach ol loan sat. A eb' in chon̈ab' chi', ol najatb'oc sq'uinal eb' icha sq'uinal te te'. A eb' sic'b'ilel vuuj chi', najtil ol yac' tzalajb'oc sc'ol eb' yed' smunlajel. \q1 \v 23 A eb' in chon̈ab' chi', man̈ nab'an̈ejoc ol munlaj eb', man̈ ol cham yuninal eb' vanto sq'uib'i. Yujto a in chon̈ab' chi', a eb' anima vac'naccan in vach'c'olal d'a yib'an̈ a in Jehová in tic, a eb' ay yin̈tilal eb'. Icha chi' ol aj pax eb' yuninal eb'. \q1 \v 24 Ayic manto in yavtej eb', toxo ix in tac'vi d'a eb', ayic manto lajvi yalan eb', toxo ix vab' tas syal eb'. \q1 \v 25 A noc' oques yed' noc' calnel, junn̈ej ol va noc'. A noc' choj, a an̈ an̈c'ultac ol sc'ux noc' ichoc noc' vacax. Axo noc' chan, a lum pococ ol slo noc'. A d'a in tzalan b'aj tz'och ejmelal d'ayin, malaj junoc tas ol yal yixtani. A in val svala', xchi Jehová. \c 66 \s1 A ejmelal d'a comon dios \p \v 1 Ix yalan Jehová icha tic: \q1 A satchaan̈ in despacho yaji, axo sat luum tic sb'achnub' voc yaji. A exxo tic, ¿b'ajtil ol e b'oq'ue junoc in pat b'aj vach' tzin aji? \q1 \v 2 A in Jehová in svala' to a in val in b'onac juntzan̈ tastac ix vac' b'inaj tic, icha chi' ajnac spitzvichaan̈ smasanil. \q1 A eb' te emnaquil yaji, a in ol in tan̈vej eb', aton eb' scus yuj smul, eb' ay yelc'och in lolonel d'ay. \q1 \v 3 Ay ex tzex tzalaj e c'ulan juntzan̈ tastac yajb'entac d'a vichan̈. Yuj chi' ayic tze milancham noc' vacax silab'il d'ayin, a d'a in sat ichato a junoc anima tze milchamoc. Ayic tze milancham noc' calnel silab'il d'ayin, a d'a in sat ichato a sjaj noc' tz'i' tze ch'umeli. Ayic tzeyac'an sat eyavb'en ofrendail d'ayin, a d'a in sat ichato a schiq'uil noc' chitam tze tob'emi. Ayic tze n̈usan incienso d'ayin, a d'a in sat ichato a d'a comon dios tzeyal vach' lolonel. \q1 \v 4 Yuj chi' toxo ix in na' tas yaelal ol javoc d'a eyib'an̈. A tas b'aj te c'un e xivi, a chi' ol vac'cot d'ayex, yujto ix ex vavtej, palta malaj mach ix tac'vi d'ayin. Ix in lolon d'ayex, palta maj e cha eyab'i, ix e c'ulan chucal. Ix e c'ulan juntzan̈ tas max schalaj in c'ool, xchi Jehová. \s1 Tz'el eb' anima libre \q1 \v 5 A ex tze cha eyab'i, ab'ec val tas syal Jehová: Ay juntzan̈ eb' eyetchon̈ab' schichon sc'ol d'ayex, tzex spechanb'eyec' eb', yujto tzeyal e b'a d'ayin, syalan eb' icha tic: Sch'oxocab' stziquiquial Jehová chi', squil jab'oc e tzalaji, xchi eb'. Palta a eb' chi', te q'uixvelal ol ajcan eb', xchi Jehová. \q1 \v 6 Ab'ec jun n̈ilili sc'an scot d'a chon̈ab' chi', sc'an̈ scotpax d'a templo. Aton Jehová sc'an̈ scoti, yic syac'an spac d'a eb' ajc'ol d'a smojal. \q1 \v 7 Syalan Jehová icha tic: A chon̈ab' Sion, lajan val icha junoc ix ix mantalaj syail yune' scoti, tz'alji yune' ix chi'. \q1 \v 8 ¿Tom ay mach ix ab'ani, mato ay mach ix ilan jun chi'? ¿Tom ay junoc chon̈ab' junn̈ej c'ual tz'och nacional? ¿Tom ay junoc chon̈ab' junn̈ej c'ual sb'oi? Palta a Sion tic, quenn̈ej ol yab' syail ol ochxoc nacional. \q1 \v 9 ¿Tom ol yal in yamanoch vaan jun van yalji, yujto a in svac' aljoc? Maay. Man̈ ol yalpaxlaj in tenanec' spitzvixi jun chon̈ab' tic. A in Jehová e Diosal in svala', icha chi' ol ajoc. \q1 \v 10 A ex tze xajanej Jerusalén, tzalajan̈ec yed'oc. A ex oc'nac ex yuuj ayic yab'annac syail, mol tzalajan̈ec yed'oc. \q1 \v 11 Yujto a Jerusalén chi', lajan icha junoc ix nunab'il smontej yune', syac'an yim, icha chi' ol aj yac'an snivanil e c'ool, masanto ol ex tzalaj yuuj, yujto nivan vach'ilal ol scha Jerusalén chi'. \q1 \v 12 A in Jehová in svala': Ol vac'b'at vach'ilal d'a scal eb' anima d'a jun chon̈ab' tic. Ol yic'cot sb'eyumal juntzan̈xo nación d'ay. Icha sjavi junoc a' eluma', icha chi' ol aj sjavi. Icha junoc nene' unin nib'ab'il ol ex utajoc, ichato ol ex chunoc, ol ex cheljoc, ichato ol ex chenchenan d'a sat xub'. \q1 \v 13 Icha junoc ix nunab'il smontej yune', icha chi' ol aj ex in montani. Icha chi' ol aj eyic'an snivanil e c'ol d'a Jerusalén, xchi Jehová. \q1 \v 14 Ayic ol eyilan juntzan̈ tic, ol ex te tzalajoc. Ol eyic'xi eyipoc, icha tz'aj syaxb'ixi an̈ an̈c'ultac. Yujto ol sch'ox spoder Jehová d'a scal eb' schecab', axo yoval sc'ol ol yac' d'a eb' ayoch ajc'olal d'ay. \q1 \v 15 Yujto a Jehová ol javoc d'a cal c'ac', a scarruaje lajan icha chacxuxum ic'. Ol javoc yac'och yoval sc'ol d'a eb' ajc'ol icha sq'ue n̈iln̈on yoc te' c'ac'. \q1 \v 16 A yed' c'ac' yed' yespada Jehová, ol sch'olb'itej masanil anima d'a yolyib'an̈q'uinal tic, tzijtum eb' ol cham yuuj. \q1 \v 17 A val Jehová tz'alan icha tic: A eb' tz'och ejmelal d'a comon dios d'a scaltac te' avb'en te', stzalaj eb' sc'ulan icha sc'ulej mach scuchb'an eb', schi'an noc' chitam eb', noc' ch'oov yed' juntzan̈xo noc' noc' yajb'entac, junn̈ej ol satel eb' smasanil. \q1 \v 18 Yuj tastac sna eb' yed' tastac sc'ulej eb', ol in molb'ej masanil anima d'a junjun ti'al, d'a junjun chon̈ab', ol in ch'oxan in poder yil eb'. \q1 \v 19 Ol in ch'oxan in poder d'a eb' olto canoc, ol in checanb'at eb' d'a juntzan̈xo chon̈ab' tic: Aton d'a Tarsis, d'a Fut, d'a Lud b'aj cajan eb' jelan sjulvaj d'a jul-lab'. Ol in checanpaxb'at eb' d'a Tubal, d'a Javán yed' d'a juntzan̈ chon̈ab' najat d'a stitac a' mar b'aj man̈ ab'chajnacoc in b'inaji yed' b'aj man̈ ilb'iloc in poder. Ol b'at yalel yab'ixal snivanil velc'och eb' d'a juntzan̈ chon̈ab' chi'. \q1 \v 20 A in Jehová in svala' to d'a masanil chon̈ab', ol ic'joccot masanil eb' eyetchon̈ab' ayec' d'a scal eb'. Ay eb' ol ic'joccot d'a yib'an̈ noc' chej, d'a yol carruaje, d'a yib'an̈ b'achlab', d'a yib'an̈ noc' mula yed' d'a yib'an̈ noc' camello. Icha junoc silab' ol aj sjavi eb' d'a tzalan b'aj tz'och ejmelal d'ayin d'a Jerusalén tic. Icha tz'aj yic'ancot junoc ofrenda eb' in chon̈ab' d'a in templo d'a yol junoc yed'tal te vach', icha chi' ol aj yic'chajcot eb'. \q1 \v 21 A d'a scal juntzan̈ eb' ixto cani, ata' ol in siq'uel eb' ol och sacerdoteal yed' levitail, xchi Jehová. \q1 \v 22 Syalanpax Jehová icha tic: A ac' satchaan̈ yed' ac' yolyib'an̈q'uinal ol in b'o'o, ol ajn̈ejec' d'a juneln̈ej. Icha chi' ol aj eyajn̈ejeq'ui, ol ex b'inaj yed' eyin̈tilal d'a juneln̈ej. \q1 \v 23 Junjun sc'ual ic'oj ip d'a junjun semana yed' juntac el tz'alji q'uen uj, ol javoc masanil eb' anima, ol ul em cuman eb' d'ayin. \q1 \v 24 Ayic tz'elta eb' in chon̈ab', ol yilan snivanil eb' chamnac eb', aton eb' pit yutejnac sb'a d'ayin. Ayn̈ejoch noc' a'ay schianb'at snivanil eb' chi', axo c'ac' van sn̈usantz'a eb', malaj b'aq'uin̈ stupi. Yajb'entac yilji eb' d'a sat masanil anima tz'ilani, xchi Jehová.