\id HEB Hebmat chj 12/09/06 Ambrocio Domingo, Elena de Ekstrom, Chuj San Mateo Ixtatán \h HEBREOS \toc1 A Ch'an̈ Carta D'A EB' HEBREO \toc2 HEBREOS \mt2 A Ch'an̈ Carta \mt1 D'A EB' HEBREO \ip Hebreos sb'i jun carta tic, aton jun carta tic tz'ib'ab'ilb'at d'a juntzan̈ eb' creyente israel sacleminac yajb'ati, yujto ijan val sjavi schab'c'olal eb' yuj juntzan̈ yaelal sjavi d'a yib'an̈ eb' yuj eb' ajc'ool. Spechji b'eyec' eb' yic syactej eb' yac'anoch Dios d'a sc'ool, yic sb'eyb'alejpax juntzan̈ yicham b'eyb'al eb' icha d'a yalan̈taxo. A jun mach tz'ib'annac jun carta tic, jantac c'ayb'ub'al syac' d'a eb', syac'an val yojtaquejel eb' to an̈ej Jesucristo ix ac'jicot yuj Dios. \ip A d'a jun carta tic syala' to a Jesús Yuninal Dios, yuj chi' yelxo ec'b'al yelc'och d'a yichan̈ eb' schecab' Dios, d'a yichan̈ eb' ángel, d'a yichan̈ vin̈aj Moisés yed' d'a yichan̈ vin̈aj Josué. A val Dios ix alani to a Jesús Sat Sacerdote yaj d'a juneln̈ej. Yelxopax ec'b'al snivanil yelc'och d'a yichan̈ eb' sacerdote sb'inaj d'a slolonel tz'ib'ab'ilcani. An̈ej yuj Jesús syal scolchaj masanil anima d'a schucal. Tato syac'och eb' d'a sc'ool, tz'elcancot eb' d'a scal xivc'olal yed' d'a chamel. An̈ej Jesús syal yac'an colnab'il d'a yel, yuj chi' ay juntzan̈ sc'ayb'ub'al Dios tz'ib'ab'ilcan d'a slolonel ch'oxnab'il yaji. \ip A jun mach tz'ib'annacb'at jun carta tic, a tz'alan yuj yab'ixal juntzan̈ anima d'a slolonel Dios tz'ib'ab'ilcani, yic syojtaquejel juntzan̈ ab'ix chi' eb' creyente, yic stec'b'ej sb'a eb' masanto d'a slajvub', syac'anpaxoch spensar eb' d'a juntzan̈ sch'oxnac Cristo. Slajvi juntzan̈ lolonel tic yed' cachnab'il, aj pensaril yed' stzatzil sc'ool eb' creyente. \c 1 \s1 A Yuninal Dios ix yac'lab'ej slolon d'ayon̈ \p \v 1 A d'a peca' tzijtum tas yac'lab'ejnac Dios slolon d'a eb' co mam quicham. Tzijtum el yac'lab'ejnac eb' schecab' yalaneli. \v 2 Axo d'a slajvub' tiempoal tic, a val Yuninal ix scheccot yal d'ayon̈. A yed'oc sb'onac yolyib'an̈q'uinal tic yed' masanil tas ay d'ay. Yac'annac paxcanoch masanil juntzan̈ chi' d'a yol sc'ab'. \v 3 A Yuninal chi' sch'oxan val el snivanil yelc'och Dios. Te lajann̈ej spensar yed' Dios chi'. Yujn̈ej slolonel Yuninal chi', vach'n̈ej yec' masanil tasi, yujto a slolonel chi' te nivan spoder. Ayic ix lajvi yic'ancanel co mul, ix b'at em c'ojan d'a svach' c'ab' Dios d'a satchaan̈. \s1 Snivanil yelc'och Yuninal Dios \p \v 4 A Yuninal Dios chi', ec'alxo ix aj d'a yichan̈ eb' ángel, yujto a yopisio ac'b'il yuj Smam, ec'alxo nivan yelc'och d'a yichan̈ yopisio eb' ángel chi'. \v 5 Malaj junoc eb' ángel b'aj ix yal Dios icha ix aj yalan d'a Yuninal. Aton ix yalan icha tic: \q1 A ach tic Vuninal ach. A d'a jun c'u tic ix vac' checlajoc to Vuninal ach, xchi. \m Ayic ix yalanxi Dios icha tic, man̈ yujoc junoc eb' ángel ix yala', palta yuj Yuninal chi' ix yala': \q1 A in tic, Mamab'il ol in aj d'ay, axo Uninab'il ol aj d'ayin, xchi Dios. \m \v 6 Ayic ix schecancot jun pitan̈ Yuninal Dios d'a yolyib'an̈q'uinal tic, ix yalan yuuj: \q1 Emocab' cuman masanil eb' vángel d'ay, xchi. \m \v 7 Axo yuj eb' ángel yalnac Dios icha tic: \q1 Svac'och eb' vángel icha ic'al, axo eb' tzin ac'an servil, svac'och eb' icha yoc c'aq'uil, xchi. \m \v 8 Palta syal pax Dios chi' yuj Yuninal icha tic: \q1 Ach Dios, Rey achn̈ej d'a masanil q'uinal. A ach tic, tojoln̈ej tzutej ac'an yajalil d'a yib'an̈ eb' ico'. \q1 \v 9 Tzach tzalaji, tato vach' tas sc'ulej eb' anima, axo tato a chucal sc'ulej eb' jun, schichon a c'ool. \q1 Yuj chi', a Dios, aton a Diosal, A' ix ach sic'aneli, ix yac'an jun nivan tzalajc'olal d'ayach. A jun chi', ec'al nivan yelc'och d'a yichan̈ icha ix ac'ji d'a eb' ajun ed'oc, xchi d'a Slolonel Dios chi'. \m \v 10 Syalanpax icha tic: \q1 Ach Cajal, atax d'a yichb'anil a b'onaccanem yich yolyib'an̈q'uinal tic, a ach pax val lac'an a b'onaccan satchaan̈. \q1 \v 11 Ol satel masanil juntzan̈ tic, a achxo jun, ayachn̈ejeq'ui. A juntzan̈ tic ol ixtaxoc, icha sc'ab'ic'och junoc c'apac. \q1 \v 12 Ol a q'uexcanel icha val sq'uexanel junoc sc'a pichul eb' anima, syumancanel eb'. A achxo jun, an̈eja' aji, malaj b'aq'uin̈ ol ach sateloc, xchican d'a Slolonel Dios chi'. \m \v 13 Malaj juneloc ix yal Dios d'a junoc ángel icha ix yutej yalan d'a Yuninal, ayic ix yalan icha tic: \q1 Eman̈ c'ojan d'a in vach' c'ab', masanto ol vac'canoch eb' ayoch ajc'olal d'ayach d'a yalan̈ oc, xchi d'a Yuninal chi'. \m \v 14 A eb' ángel chi', espíritu ton eb', yac'umaln̈ej servil Dios yaj eb'. Checb'ilcot eb' yic scolvaj eb' d'ayon̈ a on̈ ol co cha co colnab'il d'a juneln̈ej. \c 2 \s1 An̈ejocab' co colnab'il sco na'a \p \v 1 Yuj chi' yovalil scac'och co pensar d'a juntzan̈ c'ayb'ub'al ix cab'i, tato maay, jab'jab'il ol on̈ satcaneloc. \v 2 A slolonel Dios yalnaccan eb' ángel d'a eb' co mam quicham d'a peca', tz'acan ajnac yelc'ochi. A eb' man̈ c'anab'ajannacoc jun lolonel chi', javinac yaelal d'a yib'an̈ eb'. \v 3 Tato icha chi' ajnac eb' chi', ¿tasto val ol cutoc co colan co b'a tato squiq'uel co pensar d'a jun co colnab'il te nivan yelc'och tic? A val lac'an Cajal Jesús b'ab'laj aljinac yab'ixal. Axo eb' ab'annac, sch'oxnac eb' to yel jun ab'ix tic, ix yalanpax eb' d'ayon̈. \v 4 An̈ejtona' yac'nac pax testigoal sb'a Dios yuj jun ab'ix tic ayic sch'oxannac juntzan̈ milagro yed' juntzan̈ tas satub'tac yilji, yic scheclaji to te yel. An̈ejtona' ix yac' pax Espíritu Santo d'ayon̈, ato syala' tas opisio sgana syac' d'a junjun on̈. \s1 Lajan ix aj Jesucristo qued'oc \p \v 5 Van valancot yuj junxo yolyib'an̈q'uinal toto ol javoc. A jun chi', man̈oc d'a yol sc'ab' eb' ángel ol yac'och Dios. \v 6 Yujto ay b'aj syal icha tic d'a Slolonel Tz'ib'ab'ilcani: \q1 Mamin, ¿tas val jab'oc quelc'och a on̈ anima on̈ tic, yuj chi' tzon̈ a nacoti, tzon̈ a tan̈van yuj co vach'iloc? \q1 \v 7 Ejminac ix on̈ utejcan janic' d'a yichan̈ eb' ángel ayic ix on̈ a b'oani, palta nivan quelc'och yuj copisio ix ac'a'. \q1 \v 8 Ix ac'anoch masanil tastac b'ob'il uuj d'a yol co c'ab', xchi d'a Slolonel chi'. \m Yuj chi', ayic ix yac'anoch masanil tas Dios d'a yol co c'ab', malaj junoc tas maj yac'can ochi. A ticnaic maxto quilochlaj tato ix can masanil d'a yol co c'ab'. \v 9 Palta squiloch Jesús to lajan ajnac qued'oc, yuj chi' a d'ay tz'elc'och masanil tas tz'ib'ab'ilcan chi', vach'chom malaj val ix aj yelc'och junoc tiempoal d'a yichan̈ eb' ángel yuj Dios, ayic ul yac'annacoch sb'a animail. Yuj svach'c'olal Dios, yuj chi' ix el d'a sc'ool scham Jesús cuuj co masanil. Axo ticnaic, te ec'b'al svach'il ix aji, te nivan yelc'ochi, yujto ix yab' syail ayic ix chami. \p \v 10 Masanil tas b'ob'il yuj Dios, yuuj aypaxeq'ui. Snib'ej to masanil eb' yuninal ol c'och b'aj ay stziquiquial. Yuj chi' yovalil ix yab' syail Jesús co Columal, icha chi' ix aj stz'acvielc'och yuj Dios. A Jesús chi' ix ac'anem yich co colnab'il. \v 11 A on̈ yic on̈xo Dios, junn̈ej co Mam yed' jun ix on̈ ac'anoch yicoc Dios chi'. Yuj chi' a Yuninal Dios chi', max q'uixvilaj on̈ yalan yuc'tacoc ma yanab'oc. \v 12 Icha tic ix yal d'a Smam d'a Slolonel Dios Tz'ib'ab'ilcani: \q1 Ol valel ab'ixal d'a eb' vetchon̈ab'. Ayic ol smolb'an sb'a eb', ol ach in b'itej d'a scal eb', xchi. \m \v 13 Yalannac pax icha tic: \q1 A Dios ol vac'och yipoc in c'ool, xchi. \m An̈ejtona' syalanpax icha tic: \q1 Ayinn̈ej ec' d'a tic yed' eb' vuninal ix yac' Dios d'ayin, xchi d'a Slolonel Dios chi'. \p \v 14 A on̈ tzon̈ och yuninaloc Dios, chamelb'a yaj co nivanil tic. Yuj chi' yovalil ix och pax snivanil Jesús chamelb'ail icha co nivanil tic. Yuj chi' ayic ix chami, ix yac' lajvoc yopisio jun vin̈ ay spoder smilvaji, aton vin̈ diablo. \v 15 A d'a yalan̈taxo, ichato ayon̈ och schecab'oc vin̈ diablo chi', yujto tzon̈ xiv co chami, palta a Jesús ix on̈ ac'ancanel d'a libre. \v 16 Val yel, man̈ yicoc scol eb' ángel ix uleq'ui, palta cuuj a on̈ yin̈til on̈ vin̈aj Abraham tic. \v 17 Yuj chi', yovalil lajan ix aj qued'oc a on̈ yuc'tac on̈ tic, yic vach' tz'oc' sc'ool d'ayon̈, yic pax sc'anab'ajej yopisio d'a Sat Sacerdoteal d'a yichan̈ Dios, yic a' stupanel co mul. \v 18 Ix yab' val syail, ayic ix ac'ji proval. Yuj chi' a ticnaic syal scolvaj qued'oc ayic tzon̈ ac'ji proval. \c 3 \s1 Ec'al yelc'och Jesús d'a yichan̈ vin̈aj Moisés \p \v 1 Ex vuc'tac ex vanab', yic exxo Dios ved'oc, yujto A' avtannac on̈ och yicoc. Yuj chi' co vach' aq'uejecoch co pensar d'a Cristo Jesús, yujto schecab' Dios yaj d'ayon̈. Sat Sacerdote pax yaji, icha syal co c'ayb'ub'al chab'il cuuj. \v 2 A Jesús c'anab'ajum ix yutej sb'a d'a jun ix ac'an yopisio, icha yutejnac vin̈aj Moisés sc'anab'ajan d'a scal eb' yuninal Dios smasanil yed'oc. \v 3 A junoc b'oum pat, más ec'al d'a jun pat sb'o chi'. Ichaton chi' Jesús, más ec'al d'a yichan̈ vin̈aj Moisés chi'. \v 4 Junjun te' pat, ay mach sb'oan te'. Palta a masanil tasi, a Dios b'ojinac. \v 5 A vin̈aj Moisés chi', sc'anab'ajejnac vin̈ yac'an servil d'a scal masanil eb' yuninal Dios yed'oc, yujto yac'umal servil Dios yaj vin̈. Ayocto yac'annac testigoal sb'a vin̈ yuj juntzan̈ tas d'in̈an yalan Dios. \v 6 Palta a Cristo ix sc'anab'ajej, yujto Yuninal Dios. A' ayoch Yajalil d'a yib'an̈ eb' yico', aton eb' yuninalxo Dios yed'oc. Tato tec'an scutej cac'anoch d'a co c'ool, tzon̈ tzalaj pax yuj jun ayoch yipoc co c'ool, yuninal on̈ ton Dios syal chi'. \s1 Ay jun ic'oj ip yic eb' yuninal Dios \p \v 7 Yuj chi', icha syalcan Yespíritu Dios d'a Slolonel Tz'ib'ab'ilcani: \q1 A d'a jun c'u tic, tato tzeyab' tas syal Dios, \q1 \v 8 man̈ e pitej e b'a icha yutejnac sb'a eb' e mam eyicham, a eb' chi', spitejnac sb'a eb' d'ayin d'a tz'inan luum, yac'annac in proval eb' ta'. \q1 \v 9 Vach'chom 40 ab'il yilnac juntzan̈ milagro eb' in b'onac, palta an̈eja' yac'lejnac in proval eb'. \q1 \v 10 Yuj chi' cotnac voval, valannac yuj eb': Masanil tiempo ch'ocn̈ej b'aj ayoch spensar eb'. Toxonton malaj sgana eb' yojtacanel in c'olb'al, xin chi. \q1 \v 11 Yuj chi', cotnac voval d'a eb'. Vac'annac in ti' to man̈ ol och eb' d'a jun lum luum b'aj junc'olaln̈ej ol aj eb', xchi Dios d'a slolonel chi'. \p \v 12 Ex vuc'tac ex vanab', tzeya'ilej val e b'a, yic malaj junoc ex tze pitej e b'a yuj e chab'c'olal, yuj chi' tze patiquejel Dios pitzan. \v 13 Yacb'an tzato yala', slaj eyac'laj e tec'anil junjun ex d'a junjun c'u, yic vach' malaj ex tzex juviel yuj chucal, malaj ex tzex pitb'iel yuuj. \v 14 Yujto atax d'a sb'ab'elal cac'nacoch Cristo yipoc co c'ool. Tato an̈eja' tec'an scutej co b'a cac'anoch yipoc co c'ool masanto d'a slajvub', ay calan quic yed'oc syal chi'. \p \v 15 Yujto icha chi' yaj stz'ib'ajcani: \q1 A d'a jun c'u tic, tato tzeyab' tas syal Dios, man̈ e pitej e b'a, icha yutejnac sb'a eb' e mam eyicham, ayic spitannac sb'a eb' d'ayin, xchicani. \m \v 16 ¿Mach eb' ab'annac slolonel Dios tze na'a, slajvi chi' spitannac sb'a eb' d'ay? Aton masanil eb' coljinac elta yuj vin̈aj Moisés d'a Egipto. \v 17 ¿Mach eb' b'aj 40 ab'il cotnac yoval Dios tze na'a? Aton eb' ochnac smul d'ay, yuj chi' chamnac eb' d'a tz'inan luum chi'. \v 18 ¿Mach eb' b'aj yac'nac sti' Dios to man̈ ol c'och eb' b'aj junc'olaln̈ej ol aj tze na'a? Aton eb' man̈ c'anab'ajannacoc d'ay. \v 19 Yuj chi' snachajel cuuj to maj ochlaj eb' b'aj junc'olaln̈ej tz'aj chi', yujto maj sc'anab'ajej eb'. \c 4 \p \v 1 Yalnaccan Dios to ol yal co c'och b'aj ay junc'olal. Yuj chi' yovalil squil co b'a, yic malaj junoc on̈ man̈ ol on̈ tzac'van co c'och b'aj ay junc'olal chi'. \v 2 Yujto alb'ilxo vach' ab'ix yic colnab'il d'ayon̈, icha aj yaljinac d'a eb'. Palta nab'an̈ej aljinac jun ab'ix chi' d'a eb', yujto maj yac'och eb' d'a sc'ool ayic yab'annac eb'. \v 3 Palta a on̈xo tic, junc'olalxo caji, yujto scac'och d'a co c'ool. Icha tic ajnac yalan Dios yuj eb' co mam quicham chi': \q1 Vac'nac in ti' to man̈ ol och eb' d'a jun lum luum b'aj junc'olaln̈ej ol ajoc, xchi. \m Axo Dios, atax yic slajvinac sb'oan yolyib'an̈q'uinal tic, ochnac vaan smunlaji. \v 4 A Slolonel Dios Tz'ib'ab'ilcani, a' tz'alan yuj yuquil c'ual icha tic: \q1 A d'a yuquil c'ual sb'oan yolyib'an̈q'uinal tic Dios, ix och vaan smunlaji, xchi. \m \v 5 Syalanpax icha tic: \q1 Man̈ ol och eb' d'a jun lum luum b'aj junc'olaln̈ej ol ajoc, xchi. \m \v 6 A eb' chi' b'ab'laj ab'annac jun vach' ab'ix yic colnab'il tic, palta maj c'ochlaj eb' b'aj junc'olaln̈ej tz'aj chi' yujto maj sc'anab'ajej eb'. Palta yovalil ay mach ol c'och b'aj ay junc'olal icha yalnaccan chi'. \v 7 Yujto ix sch'ox junxo tiempoal Dios, aton jun tiempoal b'aj ayon̈ ec' tic. Yujto pecatax yalnaccan yuj jun b'aj ay junc'olal chi', schecannac yal vin̈aj David icha ix vala', b'aj syal icha tic: \q1 A d'a jun c'u tic, tato tzeyab' tas syal Dios, man̈ e pitej e b'a d'ay, xchi. \m \v 8 Q'uinaloc c'ochnac eb' quetisraelal yuj vin̈aj Josué b'aj ay junc'olal chi', majxom yal Dios tato tzato yal coch b'aj ay junxo junc'olal chi'. \v 9 Yuj chi', a on̈ yicon̈xo Dios tic, ayto val jun b'aj ay junc'olal ol yac' d'ayon̈. \v 10 Yujto ayic ol yac'an jun chi' Dios d'ayon̈, icha ajnac yoch vaan smunlaji, icha chi' ol aj coch vaan co munlaji. \v 11 Yuj chi', caq'uec val quip cac'anoch Dios d'a co c'ool yic ol on̈ och d'a junc'olal chi'. Malajocab' junoc on̈ sco b'eyb'alej sb'eyb'al eb' spitejnac sb'a chi'. \p \v 12 A slolonel Dios, pitzan yaji, ay spoder. Lajan slolonel chi' icha junoc q'uen espada jay ye d'a schab'il pac'an̈. Yuj chi', ichato stecjioch d'a co pixan yed' d'a co pensar masanto scheclajelta tas caj junjun on̈. Yujto a sch'oxanelta tas sco na'a yed' tas sco nib'ej. \v 13 Malaj junoc mach syal sc'ub'anel sb'a d'a Dios. Yujto chequeln̈ej masanil tas d'a yichan̈, aton d'ay ol cac' entregar co cuenta. \s1 A Jesús, tz'ac'anoch co ti' d'a Dios \p \v 14 Ay val jun tz'ac'anoch co ti' d'a Dios, te nivan yelc'ochi, aton Jesús, Yuninal. A' ix c'och d'a satchaan̈ d'a yichan̈ Dios. Yuj chi' yovalil tec'an scutej co b'a cac'anoch co c'ool d'a jun c'ayb'ub'al ix co cha'a. \v 15 A jun tz'ac'anoch co ti' d'a Dios, a' tz'oc' sc'ool d'ayon̈ ayic malaj quip, yujto lajan ix utaj yac'ji proval ichoc on̈ tic, palta malaj juneloc ix och smul. \v 16 Yuj chi', max on̈ xiv co c'och d'a yichan̈ Dios b'aj scheclaj svach'c'olal, yic tz'oc' sc'ool d'ayon̈ ta', syac'anpax svach'c'olal d'ayon̈ ayic te malaj svach'il caji. \c 5 \p \v 1 A junjun eb' sat sacerdote a d'a co cal a on̈ anima on̈ tic sic'jielta eb'. Tz'ac'ji yopisio eb' yac'anoch co ti' d'a Dios, syac'an ofrenda eb' yed' silab' sn̈usji yuj co mul. \v 2 Lajan eb' sat sacerdote chi' qued'oc, yujto malaj stec'anil eb'. Yuj chi' syal nivan syutej sc'ool eb' d'a eb' max nachajel yuuj yed' d'a eb' tz'em d'a junoc spaltail. \v 3 A eb' sat sacerdote chi', animan̈ej eb', yuj chi' yovalil syac'pax juntzan̈ silab' n̈usb'il chi' eb' yuj smul, icha juntzan̈ silab' syac' eb' yuj smul eb' anima. \p \v 4 Malaj junoc mach scomon aq'uejoch sb'a d'a jun opisio chi'. An̈ej eb' avtab'il yuj Dios syal yochi, icha ajnac vin̈aj Aarón yuj Dios d'a peca'. \v 5 Icha pax chi' Cristo, maj yac'ochlaj sb'a sat sacerdoteal d'a yol yico', palta a Dios ix ac'anoch yopisio. Icha tic ix yutej yalan d'ay: \q1 A ach tic, Vuninal ach. A d'a jun c'u tic, ix vac' checlajoc to Vuninal ach, xchi. \m \v 6 An̈eja', ay pax b'aj icha tic syalcan d'a Slolonel: \q1 Sacerdote achn̈ej d'a juneln̈ej, icha yopisio vin̈aj Melquisedec, xchi Dios chi' d'ay. \m \v 7 Ayic ix ec' Jesús d'a yolyib'an̈q'uinal tic, te chaan̈ ix lesalvi, ix oq'ui ayic ix sc'anan tas d'a Dios, aton jun ay spoder scolanelta d'a yol sc'ab' chamel. Ix ab'ji slesal chi', yujto te nanam ix yutej sb'a d'ay. \v 8 Vach'chom Yuninal Dios, palta yuj juntzan̈ yaelal ix yab'i snachajel yuuj chajtil syutej sc'anab'ajani. \v 9 Ayic ix yic'anelc'och sb'a masanil tas nab'il yuuj, ix ac'ji yopisio yac'an colnab'il d'a juneln̈ej d'a masanil eb' sc'anab'ajan tas syala'. \v 10 Yuj chi' a Dios ix ac'an yopisio yoch sat sacerdoteal icha yopisio vin̈aj Melquisedec d'a peca'. \s1 Ay smay co meltzajxi d'a co patic \p \v 11 Tzijtumto tas in gana sval d'ayex yuj jun tic, palta ajaltac calani tas syalelc'ochi, yujto te pural snachajel eyuuj. \v 12 Ayxo stiempoal eyac'an och d'a e c'ool. Smoj to tzaxo e c'ayb'ej eb' yicxo Dios ticnaic. Palta ina an̈ej juntzan̈ sc'ayb'ub'al Dios man̈ ajaltacoc tze nib'ej tz'alchajxi d'ayex, yujto maxto canlaj eyuuj. Mantalaj e tec'anil, lajan ex icha junoc nene' unin vanto schuni, maxto ujilaj sva'i. \v 13 A juntzan̈ c'ayb'ub'al chi', icha lech, ichn̈ej ta'. Yuj chi' a eb' sgana yab'an juntzan̈ chi', an̈eja' lajan eb' icha junoc nene' unin. An̈eja' maxto nachajel yuj eb' tas scutej co tojolb'itan co b'eyb'al. \v 14 Axo juntzan̈ c'ayb'ub'al pural snachajeli, lajan icha tas syab'lej eb' icham anima. Yuj chi', a eb' sc'ayb'an juntzan̈ chi', aton eb' tec'anxo spensar. C'aynac eb' snaaneli b'aja juntzan̈ tas vach' yed' juntzan̈ chuc. \c 6 \p \v 1 Axo ticnaic, caq'uec quip co b'at d'a quichan̈, yic stec'c'aj co pensar. A ticnaic canocab' juntzan̈ b'ab'el c'ayb'ub'al syal yuj Cristo. Mocxob' co c'ayb'ejeclaj juntzan̈ b'ab'el c'ayb'ub'al ol val tic. Aton juntzan̈ tz'alani to sco na co b'a d'a jun b'eyb'al tzon̈ ic'anb'at d'a chamel, aton jun b'eyb'al max yal on̈ scolani. Syalanxi to scac'och Dios d'a co c'ool. \v 2 Syalanpax yuj bautismo. Syalanxi yuj eb' syaq'uec' sc'ab' d'a co jolom ayic tz'och copisio. Syalanxi to ol on̈ pitzvocxi d'a scal eb' chamnac. Syalanxi to ol cot yaelal d'a yib'an̈ eb' anima d'a juneln̈ej. Aton juntzan̈ c'ayb'ub'al tic, c'ocb'ilxo cab'ani. \v 3 A ticnaic, ayto val juntzan̈xo ol co c'ayb'ej tato syal sc'ool co Mam Dios. \p \v 4 A on̈xo tic, ichato tz'ictajab'ilxo co pensar. Chab'ilxo jun silab' Dios te vach' cuuj. Ay calan quic d'a Espíritu Santo. \v 5 Cojtacxo svach'il slolonel Dios. Cojtacxo spoder ol checlaj d'a jun tiempo toto ol javoc. \v 6 Yuj chi', tato ay mach syiq'uel sb'a d'a Cristo, maxtzac yal smeltzaj junelxo yic sna sb'a. Yujto ayic smeltzaj d'a spatic, syalelc'ochi to a val lac'an van yac'anoch Yuninal Dios d'a spenec te' culus junelxo. Van yac'an q'uixvelal sb'a d'a yichan̈ eb' anima. \v 7 Yujto a on̈ tic, lajan on̈ icha lum luum. Ayic syac'an n̈ab', syuc'b'at a' luum. Ay lum luum vach' avb'en syac' d'a eb' smunlaj d'a sat. Yuj chi' syac' svach'c'olal Dios d'a luum. \v 8 Ay pax lum luum nab'a q'uiix, nab'a an̈ c'ultacn̈ej sq'uib' d'a sat. Malaj jab'oc syaxil. Yuj chi' scatab'aj luum yuj Dios, axo d'a slajvub'alxo, stz'ab'at luum smasanil. \s1 A tas scac'och yipoc co c'ool \p \v 9 Palta a ex, ex xajanab'il cuuj, vach'chom scalb'at juntzan̈ tic d'ayex, palta scac'och yipoc co c'ool to man̈ ex lajanoc yed' eb' scal tic, palta ol checlajel juntzan̈ vach'il d'ayex sch'oxani to ay e colnab'il. \v 10 Yujto a Dios tojol spensar. Man̈ ol satlaj sc'ool d'a juntzan̈ tas ix e c'ulej yed' chajtil ix aj e xajanani, ayic ix ex colvaj d'a eb' yicxo Dios. An̈ejtona' tze c'ulejn̈ej paxi. \v 11 Palta co gana to tze c'ulejn̈ej juntzan̈ tic d'a masanil tiempo, yic vach' tz'acan ol e cha jun spac van e tan̈vani. \v 12 Co gana to man̈ jaraganaoc tzeyutej e b'a d'a yic Dios. B'eyb'alejec sb'eyb'al eb' syac' val och sc'ool d'ay, eb' tec'an val syutej sb'a, yujto a eb' icha chi' syutej sb'a, van schaan juntzan̈ tas yalnaccan Dios to ol yac' d'a eb'. \p \v 13 Ayic yac'annac sti' Dios d'a vin̈aj Abraham d'a peca', munil A' slocnac sb'i, yujto malaj junoc mach ec'al d'a yichan̈. Yuj chi' man̈ slocnacoc junocxo b'i. \v 14 Yalnac icha tic d'a vin̈: Val yel nivan in vach'c'olal ol vac' d'ayach. Tzijtum in̈tilal ol vac'can pitzvoqueli, xchi d'a vin̈. \v 15 Axo vin̈aj Abraham chi', nivan yutejnac sc'ool vin̈ stan̈vani, yuj chi' schanac jun b'aj yac'nac sti' Dios chi' vin̈. \v 16 Ayic sco locan sb'i junoc mach, an̈ej junoc mach ec'al d'a quichan̈ sco loco'. Ayic scalan junoc tas te yel, sco loc sb'i junoc mach, yic man̈xa mach stelaj sb'a qued'oc. \v 17 An̈ejtona', icha chi' yutejnac Dios yac'an sti', munil slocnac sb'a sch'ocoj, yujto sgana sch'ox d'ayon̈ to yel ol quiquej tas b'aj yac'nac sti', malaj jab'oc tas ol sq'uexa'. \v 18 Yujto slocnac sb'i Dios ayic yac'annac sti', yuj chi' a tas yalnac, malaj b'aq'uin̈ ol q'uexmajoc, yujto max yesejlaj. A tas yalnac chi', syac' val snivanil co c'ool, yujto a on̈ tic cac'nacoch co b'a d'a yol sc'ab' yic tzon̈ scolo'. Van co tan̈vani tas ol yac' d'ayon̈, yuj chi' a scac'och yipoc co c'ool. \v 19 Te tec'an yaj co pensar ticnaic, yujto scac'och jun chi' yipoc co c'ool. Lajan yaj icha junoc barco te ay yip syamnub' syamanoch vaan. A jun ayoch yipoc co c'ool chi', ayxo och d'a spatic och c'apac smacul snan̈al yol stemplo Dios ay d'a satchaan̈. \v 20 Ata' b'ab'el ochnac Jesús d'a quichan̈ yic sjacan d'ayon̈. Yujto malaj b'aq'uin̈ ol yactej yoch Sacerdoteal, icha yopisio vin̈aj Melquisedec. \c 7 \s1 A Jesús Sat Sacerdote icha yopisio vin̈aj Melquisedec \p \v 1 A vin̈aj Melquisedec chi',\f 7.1 \fr 7:1 \ft Tz'ilchaj pax yab'ixal vin̈aj Melquisedec tic d'a Génesis 14.18-20.\f* rey vin̈ d'a chon̈ab' Salem d'a peca'. Yac'nac sacerdoteal vin̈ d'a Dios, aton Dios te nivan yelc'och d'a yichan̈ masanil. A junel, xid'ec' vin̈aj Abraham yac' oval yed' juntzan̈ eb' rey, yac'ji ganar eb' yuj vin̈. Axo yic spaxta vin̈, axo vin̈aj Melquisedec chi' xid' c'uman vin̈ d'a yol b'e. Sc'anan svach'c'olal Dios vin̈ d'a yib'an̈ vin̈aj Abraham chi'. \v 2 Axo vin̈aj Abraham chi' ac'an sdiezmoal jantacn̈ej tas yac' ganar d'a jun oval chi' d'a vin̈aj Melquisedec chi'. A sb'i vin̈ chi' syalelc'ochi, rey te tojol. An̈ejtona' sreyal pax chon̈ab' Salem. A Salem syalelc'ochi, junc'olal. Yuj chi' scuchan pax vin̈ sreyal junc'olal. \v 3 Man̈ chequeloc mach smam snun vin̈, mach pax smam yicham vin̈. Malaj b'aj syalcan d'a Slolonel Dios Tz'ib'ab'ilcan yuj yaljub'al vin̈ yed' pax yuj schamel vin̈. Yuj chi' sch'oxnab'il Yuninal Dios yaj vin̈, yujto ochnac vin̈ sacerdoteal d'a masanil tiempo. \p \v 4 Nachajocab'el eyuuj ticnaic to te nivan yelc'och vin̈aj Melquisedec chi'. Yujto yac'nac sdiezmoal masanil tas xid' yac'nac ganar vin̈ co mam quicham Abraham d'a vin̈. \v 5 Syal d'a ley Moisés to a eb' sacerdote, aton eb' yin̈tilal Leví, ay yalan yic eb' schaan sdiezmoal masanil tas ay d'a eb' quetchon̈ab', vach'chom yin̈tilal Abraham eb' yed' eb'. \v 6 Axo vin̈aj Melquisedec chi', vach'chom man̈ yin̈tilaloc Leví yaj vin̈, palta schanac sdiezmo vin̈aj Abraham chi' vin̈, aton vin̈ b'aj yac'nac sti' Dios. Sc'anannac svach'c'olal Dios vin̈ d'a yib'an̈ vin̈aj Abraham chi'. \v 7 Cojtac to a mach sc'anan svach'c'olal Dios d'a yib'an̈ junocxo anima, más nivan yelc'och d'a yichan̈ jun schaan svach'c'olal Dios chi'. \v 8 A ticnaic, a eb' schaan sdiezmo eb' quetchon̈ab', chamelb'a anima yaj eb'. Palta a Slolonel Dios tz'alani to ichato pitzanto vin̈aj Melquisedec chi'. \v 9 A d'a peca', a vin̈aj Leví chaannac sdiezmo eb' quetchon̈ab', palta syal calani to a vin̈ ac'annac sdiezmo d'a vin̈aj Melquisedec chi' ayic yac'annac yic vin̈aj Abraham d'a vin̈. \v 10 Yujto ayic xid'naquec' vin̈aj Melquisedec chi' sc'umej vin̈aj Abraham chi', manto aljilaj vin̈aj Leví chi'. Aytooch vin̈ d'a snivanil vin̈aj Abraham chi', yujto a vin̈ ay yin̈til vin̈. \p \v 11 A eb' co mam quicham a d'a yol sc'ab' eb' sacerdote yin̈tilcan vin̈aj Aarón, vin̈ cotnac d'a yin̈tilal vin̈aj Leví schanac ley Moisés eb'. Q'uinaloc tato ix yal sb'oan spensar eb' quetchon̈ab' chi' eb' d'a yichan̈ Dios, ¿tasto val yuj ix och junxo sacerdote icha yopisio vin̈aj Melquisedec, man̈ ichaoc ajnac vin̈aj Aarón chi'? \v 12 Tato ix q'uexvi stzolal smunlaj eb' sacerdote chi', yovalil pax sq'uexvi ley Moisés syal chi'. \v 13 A jun van yalji tic, aton Cajal Jesús. A Cajal tic, man̈oc vin̈aj Leví ay yin̈tilal. Ch'oc junxo macan̈ eb' israel ay yin̈tilal. A d'a scal jun macan̈ eb' chi', malaj junoc eb' ix och sacerdoteal. \v 14 Cojtac to a Cajal chi', a vin̈aj Judá ay yin̈tilcani. Axo vin̈aj Moisés, malaj tas yalnaccan vin̈, tato ay junoc eb' yin̈tilal vin̈aj Judá chi' syal yoch sacerdoteal. \p \v 15 Snachaj val el jun tic cuuj, yujto a junxo sacerdote janac, aton Cajal Jesús, jun lajan yaj yed' vin̈aj Melquisedec. \v 16 Ix och Cristo sacerdoteal yujto malaj b'aq'uin̈ ol chamoc, man̈ yujoc to d'a junoc in̈tilal sic'b'ilcanel icha yalan ley ix coti. \v 17 Yujto ix yal Dios d'ay: \q1 Malaj b'aq'uin̈ ol actej och Sacerdoteal, icha yopisio vin̈aj Melquisedec, xchi d'ay. \m \v 18 Yuj chi', a jun ley d'a yalan̈taxo, lajvinac yopisio, yujto malaj tz'ochi. Nab'an̈ej ayeq'ui. \v 19 Malaj junoc mach b'onac spensar yuj jun ley chi'. Palta ay junxo ec'al svach'il ochnac sq'uexuloc. Aton jun chi' ayoch yipoc co c'ool. Yujn̈ej jun chi' syal co nitzanoch co b'a d'a stz'ey Dios. \p \v 20 Ayic ix sb'oan jun tic Dios, locb'il val sb'i yuuj. \v 21 Ayic ix och yopisio eb' sacerdote d'a peca', maj sloclaj sb'i Dios chi'. Palta ayic ix och Cristo sacerdoteal, ato ta' ix sloc sb'i. Yujto tz'ib'yajcan d'a Slolonel Dios icha tic: \q1 Ix yac' sti' Cajal, malaj b'aq'uin̈ ol sq'uexa', yalnaccan icha tic: Malaj b'aq'uin̈ ol actej och Sacerdoteal, icha yopisio vin̈aj Melquisedec, xchicani. \m \v 22 A junxo strato yac'nac chi', ec'to svach'il d'a yichan̈ jun sb'ab'laj aq'uejnac. Axo Jesús tz'ac'anelc'och jun trato chi'. \v 23 Vach'chom tzijtum eb' sacerdote ochnac d'a jun opisio chi', palta man̈ junoc eb' munlajnac d'a masanil tiempo, yujto scham eb'. \v 24 Palta axo Jesús chi', man̈xalaj b'aq'uin̈ ol chamoc. Yuj chi' masanil tiempo ay yopisio yac'anoch co ti' d'a Dios. \v 25 Yuj chi', a on̈ ix on̈ ac'jioch yicoc Dios yuuj, syal tzon̈ colchaj yuuj d'a juneln̈ej, yujto pitzann̈ej d'a juneln̈ej, yic stevi d'a Dios cuuj. \p \v 26 Yuj chi', ayton val yopisio jun sat sacerdote chi' d'ayon̈, aton jun vach'n̈ej toni. Malaj jab'oc schucal ma smul ochnac. Man̈ lajanoc yed' eb' ajmul. A Dios ix ic'anchaan̈ d'a yib'an̈ eb' ay d'a satchaan̈. \v 27 Man̈ lajanoc icha juntzan̈xo eb' sat sacerdote. Yujto a eb' chi' yovalil syac' juntzan̈ silab' eb' sn̈uschaj d'a junjun c'u. Sb'ab'laj aq'uej yic eb' yuj smul, ichato chi' syac'anpax eb' yuj smul eb' yetanimail, palta a Jesús, juneln̈ej ix yac' jun silab' yuj co mul co masanil, aton yic ix yac'anoch sb'a d'a yol sc'ab' chamel cuuj. \v 28 A eb' ochnac sat sacerdoteal yuj ley Moisés, anima eb', ay spaltail eb'. Palta ayic ix lajvi yopisio jun ley chi', ix yaq'uelc'och jun sti' Dios yac'naccani, aton yac'annac yopisio junxo sat sacerdote, aton Yuninal, jun ix ac'anelc'och masanil tas nab'il yuj Dios chi'. \c 8 \s1 A jun schab'il strato Dios \p \v 1 Aton juntzan̈ ix val tic, in gana snachajel eyuuj to icha chi' yaj jun co sat sacerdote chi'. C'ojanxoem d'a svach' c'ab' Dios b'aj ay d'a satchaan̈ ticnaic. \v 2 Van smunlajoch d'a yopisio chi' d'a yol stemplo Dios te yel, aton jun a val lac'an Cajal chi' b'oannac. Man̈oc eb' anima b'oannac. \v 3 Junjun eb' sat sacerdote, ay yopisio eb' yac'an juntzan̈ ofrenda d'a Dios yed' juntzan̈ silab' sn̈usji. Yuj chi', yovalil ay pax tas syac' Cristo chi' d'a Dios. \v 4 Q'uinaloc an̈eja' ayec' d'a yolyib'an̈q'uinal tic ticnaic, man̈xom oclaj sacerdote yaj d'a Dios, yujto ay juntzan̈xo eb' sacerdote ay yopisio yac'an juntzan̈ ofrenda icha syal ley Moisés. \v 5 Palta ch'oxnab'iln̈ej yaj yopisio eb' chi' d'a tas ay d'a satchaan̈, ichato yen̈uln̈ej yaji. Cojtac to ton̈ej ch'oxnab'il yaji, yujto ayic manto b'oji scajnub' Dios yuj vin̈aj Moisés chi', yal Dios chi' d'a vin̈: Ab'i, tza b'o masanil icha val jun yechel in ch'oxnac d'ayach d'a jolom vitz tic, xchi d'a vin̈. \v 6 Palta a jun co sat sacerdote ticnaic, ec'al svach'il yopisio d'a yichan̈ yopisio eb' chi'. Yujto a tz'ac'anelc'och jun strato Dios yac'nac d'ayon̈. A jun strato chi', más vach' d'a yichan̈ jun b'ab'el, yujto a juntzan̈ tas b'aj yac'nac sti' Dios, ec'al te vach'. \p \v 7 Q'uinaloc tato malaj junoc tas ix yac' palta d'a jun b'ab'el trato chi', man̈xom yovaliloc ix yac' junxo schab'il trato tic. \v 8 Palta yilnac Dios to palta yutejnac sb'a eb' anima chi'. Yuj chi' icha tic syalcan d'a Slolonel Tz'ib'ab'ilcani: \q1 A Dios Cajal tz'alani: D'a jun tiempoal ol javoc, ol in b'o junxo schab'il in trato yed' eb' yin̈tilal Israel yed' pax eb' yin̈tilal Judá. \q1 \v 9 A jun trato chi', man̈ lajanoc ol aj yed' jun in trato in b'onac yed' eb' smam yicham eb', ayic vic'annac elta eb' d'a yol yic Egipto. Yujto ayic vic'annac elta eb' chi', ichato ochnac in quetz quetz d'a sc'ab' eb'. Palta man̈ sc'anab'ajejnacoclaj in trato chi' eb', yuj chi' vactejnaccan eb' sch'ocoj. \q1 \v 10 Axo junxo schab'il in trato ol in b'o yed' eb' yin̈tilal Israel b'aq'uin̈, icha tic ol vutoc: Ol vac'och juntzan̈ in checnab'il d'a spensar eb', ichato ol in tz'ib'ejcanoch d'a spixan eb'. A in ol in och sDiosaloc eb'. Axo eb' ol och in chon̈ab'oc. \q1 \v 11 Man̈xa eb' ol alan d'a eb' yetchon̈ab' icha tic: Yovalil tzeyojtaquejel Dios Cajal, man̈ xchioc eb'. Yujto ol in yojtaquejel eb' masanil, vach'chom eb' unin, ma eb' icham anima. \q1 \v 12 Ol vac'can lajvoc schucal eb'. Man̈xalaj b'aq'uin̈ ol in nacot smul eb', xchi Dios Cajal d'a Slolonel chi'. \m \v 13 Ayic ix yalancot Dios yuj jun schab'il trato tic, ix sch'oxo' to ec'nacxob'at jun b'ab'el trato. Q'uinaloc ay junoc tas ec'nacxob'at ticnaic, ¿tom ayto yopisio? Tato man̈xa yopisio, syalelc'ochi to van sateli. \c 9 \s1 A scajnub' Dios \p \v 1 A d'a jun b'ab'el trato, ay juntzan̈ checnab'il syala' tas syutej eb' yac'anem sb'a d'a Dios b'aj ay scajnub' d'a sat luum tic. \v 2 Icha tic ajnac sb'o jun scajnub' chi': A jun b'ab'el cuarto, scuch Yic Dios. Ata' ay jun b'achnub' candil. Ay jun mexa yed' juntzan̈ pan tz'ac'ji d'a Dios. \v 3 Axo d'a spatic och jun c'apac schab'il smacul yool, ata' ay junxo cuarto, scuch Yicn̈ej Dios Yaji. \v 4 Ata' ay jun q'uen chaynub' nab'a oro b'aj sn̈usji incienso. Ata' ay pax scaxail strato Dios, aton jun nab'a oro spatic. Axo d'a yool, a jun chen nab'a oro ayemi, ayem maná d'a yool. Axo d'a stz'ey jun chen chi' ayem te' sc'ococh vin̈aj Aarón, aton jun te' volannac. Ay paxem juntzan̈ q'uen b'aj tz'ib'ab'ilcan jun strato Dios. \v 5 Axo d'a yib'an̈ jun caxa chi' ac'b'ilq'ue yechel querubín, yic chequel to a Dios ayec' ta'. Jen̈anq'ue sc'axil eb' d'a yib'an̈ jun yed'tal b'aj tz'ac'ji juntzan̈ silab' yuj smul eb' quetchon̈ab'. C'ocb'iln̈ejocab' chi' sval d'ayex yuj chajtil yilji jun chi'. \p \v 6 Ayic yochnac yopisio juntzan̈ chi', junjun c'u tz'och eb' sacerdote d'a jun b'ab'el cuarto chi', yic syac' servil Dios eb' ta'. \v 7 Palta axo d'a jun schab'il cuarto chi', an̈ej vin̈ sat sacerdote syal yochi. Juntac eln̈ej tz'och vin̈ d'a junjun ab'il. Ayic tz'och vin̈ chi', yovalil yed'nac schiq'uil noc' noc' vin̈, yic syac' vin̈ silab'oc yuj smul, yuj pax smul eb' quetchon̈ab' max yil yochi. \v 8 Palta a Yespíritu Dios tz'ac'an nachajel junxo tic cuuj: Yacb'an ayto yopisio jun b'ab'el cuarto chi', axo junxo cuarto scuchan Yicn̈ej Dios Yaji, macancani. \v 9 A juntzan̈ chi', ch'oxnab'il yaj d'ayon̈ d'a jun tiempoal tic. A eb' syal sb'a d'a Dios yed' juntzan̈ yofrenda yed' juntzan̈ silab' sn̈usji, max yal-laj yac'ji sat smul eb' d'a sc'ool yuuj. \v 10 Yujto a juntzan̈ tas sc'ulej eb' chi', an̈ej yuj tas sva eb' yed' tas syuq'uej eb' syala'. Syalanpax yuj chajtil tz'aj sacb'ican juntzan̈ tastac yuuj. A juntzan̈ checjinac sc'ulej eb' chi', yicn̈ej snivanil eb' yaji. Ayn̈ej yopisio juntzan̈ chi' yuj eb', masanto a Dios ix q'uexani. \p \v 11 Palta ulnacxoec' Cristo, yuj chi' A' ayoch co sat sacerdoteoc ticnaic. Te vach' juntzan̈ tas ix yac' d'ayon̈, yujto a junxo scajnub' Dios b'aj tz'ac'chaj servil, másxo te vach', malaj jab'oc spaltail. A jun chi', man̈ animaoc b'ojinac, yujto man̈oc d'a yolyib'an̈q'uinal tic ayeq'ui. \v 12 Ayic yochnac Cristo chi' d'a juneln̈ej d'a jun cuarto Yicn̈ej Dios Yaji, man̈oc schiq'uil noc' quelemtac chiva, ma noc' quelemtac vacax yac'nac silab'oc. A val schiq'uil yac'lab'ejnac, yuj chi' yac'nac ganar co colnab'il d'a juneln̈ej. \v 13 A schiq'uil noc' toro, schiq'uil noc' chiva yed' stan̈il noc' cob'estac vacax stz'ai, a stzicjib'at d'a yib'an̈ eb' anima man̈ vach'oc icha yalan ley, icha chi' tz'utaj eb', yic tz'ochxican eb' vach'il d'a yichan̈ ley chi', palta an̈ej d'a snivanil eb' ay yopisio jun chi'. \v 14 Tato icha chi' yopisio schiq'uil noc' noc' chi', ocxom val schiq'uil Cristo. A Espíritu ayec' d'a masanil tiempo. Yuuj yac'nac och sb'a Cristo silab'oc d'a Dios, icha junoc noc' noc' malaj jab'oc spaltail tz'ac'ji silab'il. Yuj chi' a schiq'uil chi' syal yic'anel d'a co pensar juntzan̈ chucal tz'ac'ancot chamel d'a quib'an̈. Axo ticnaic syal cac'an servil Dios pitzan. \p \v 15 Yuj chi', a Jesucristo tz'ac'an elc'och jun schab'il trato chi'. Ayic ix chami, ix yac'can lajvoc smul masanil eb' ayec' d'a yol sc'ab' jun b'ab'el trato chi'. Yuj chi' a on̈ avtab'il on̈ yuj Dios yicoc, syal quican jun b'aj yac'naccan sti', aton co q'uinal d'a juneln̈ej. \v 16 Yujto ayic ay junoc ch'an̈ testamento,\f 9.15-16 \fr 9:16 \ft A d'a sti' eb' griego, a jun “trato” syalpaxelc'ochi “testamento”. A jun testamento chi', a junoc uum sb'ocan junoc anima ayic manto chamoc. Syalcan d'a jun uum chi' mach b'aj scan sluum, spat, noc' snoc' ma junocxo tas ay d'a jun anima sb'oancan jun uum chi'.\f* yovalil scheclaji tato chamnacxo jun b'ojinac chi', yic syal yoch yopisio ch'an̈. \v 17 Yujto mantalaj yopisio ch'an̈ tato pitzanto vin̈ b'ojinac ch'an̈ chi'. Ato scham vin̈, tz'och yopisio ch'an̈. \v 18 Yuj chi' icha chi' yaj jun b'ab'el trato chi'. Ayic manto och yopisio, ay juntzan̈ chic' elnac. \v 19 Yujto a vin̈aj Moisés avtannac masanil juntzan̈ checnab'il yic ley yab' eb' co mam quicham. Slajvi chi', yic'ancot jun sc'ab' te' hisopo vin̈ b'ac'b'il d'a chacchac lana. Axo d'a scal schiq'uil noc' quelemtac vacax, noc' quelemtac chiva, calan yaj yed' a a', sb'at lab'ejem vin̈, stzicanb'at vin̈ d'a yib'an̈ ch'an̈ ley yed' d'a yib'an̈ eb' anima chi'. \v 20 Slajvi chi', yalan vin̈ d'a eb': A jun chic' tic, a tz'ac'anelc'och jun strato Dios syac' d'ayon̈,\f 9.20 \fr 9:20 \ft Ayic ix tz'ib'chaj ch'an̈ Antiguo Testamento, b'eyb'ab'il yuj eb' anima to smilcham junoc noc' noc' eb' yuj sch'oxanel eb' to yovalil ol elc'och strato eb' chi'.\f* xchi. \v 21 An̈ejtona' stzicnacb'at juntzan̈ chic' chi' vin̈ d'a yib'an̈ scajnub' Dios yed' d'a juntzan̈ yamc'ab' ay yopisio ta'. \v 22 Syal ton calan icha syal ley chi', ijan val sacb'icanel masanil tastac yuj chic'. An̈ejtona' malaj junoc mach slajvican smul, tato malaj chic' tz'el yuj smul chi'. \s1 Yac'nac sb'a Cristo silab'oc \p \v 23 Yovalil yac'nac juntzan̈ silab' chi' eb', yic sacb'ican juntzan̈ chi' masanil. Palta a juntzan̈ chi', yen̈uln̈ej juntzan̈ tas ay d'a satchaan̈ yaji. Axo juntzan̈xo ay d'a satchaan̈, yovalil sacb'icanel yuj junxo silab' más nivan yelc'ochi. \v 24 Yujto a Cristo, man̈ ochnacoclaj d'a jun stemplo Dios sb'onac eb' anima, yujto a jun chi', yen̈uln̈ej jun d'a val yel stemplo Dios yaji. A d'a satchaan̈, ata' ochnac. Axo ticnaic, ayec' d'a yichan̈ Dios, van stevi cuuj. \v 25 A vin̈ sat sacerdote, junjun ab'il tz'och vin̈ d'a yol jun lugar Yicn̈ej Dios Yaji, yic syac' juntzan̈ chic' vin̈ silab'oc. Palta man̈oclaj schiq'uil vin̈ syac'lab'ej. Palta axo Cristo man̈ tzijtumeloc ix chami ayic ix yac'an sb'a silab'il. \v 26 Q'uinaloc tato man̈ juneln̈ejoc ix yac' sb'a Cristo silab'oc, tecan tzijtumelxo ix chami yictax ix b'o jun yolyib'an̈q'uinal tic. Palta man̈ ichocta ix aji. Yujto a d'a jun slajvub' tiempoal tic, juneln̈ej ix uleq'ui. A val lac'an ix yac'och sb'a silab'il yic syiq'uel co mul. \v 27 Yovalil juneln̈ej ol cham eb' anima smasanil, slajvi chi' ol ch'olb'itaj tas yaj eb'. \v 28 An̈ejtona' Cristo, juneln̈ej ix milji silab'il, yuj chi' tzijtum on̈ ix ic'jiel co mul yuuj. Ayic ol jax d'a schaelal, man̈xo yujoc yic'anel co mul ol jaxoc, palta ol ja yac' co colnab'il a on̈ van co tan̈van sjax tic. \c 10 \p \v 1 A juntzan̈ syal d'a ley Moisés, ichato yen̈uln̈ej yaj d'a juntzan̈ vach' tzac'anto janac. Man̈oc val tz'ic'anel co mul, yujto man̈oclaj jun ley chi' tz'ic'an sb'o spensar eb' anima sgana sc'och d'a Dios yuj juntzan̈ silab' tz'ac'ji chi' d'a junjun ab'il. \v 2 Q'uinaloc tato sb'o spensar eb' yuj jun ley chi', tecan ochnac vaan eb' yac'an juntzan̈ silab' chi'. Q'uinaloc tato yel sacb'icanel eb' d'a smul, ayic syac'an juntzan̈ silab' chi' eb', tecan maxtzac snacot smul eb' chi'. \v 3 Ocxo jun, yuj juntzan̈ silab' chi', snacot smul eb' d'a junjun ab'il. \v 4 Yujto max yal yic'anel co mul schiq'uil noc' vacax yed' noc' chiva. \p \v 5 Yuj chi', ayic ix ulec' Cristo d'a yolyib'an̈q'uinal tic, ix yal d'a Dios: \q1 Max a nib'ejlaj noc' noc' tz'ac'ji silab'il d'ayach, ma juntzan̈xo ofrenda. Palta ix ac' in nivanil. \q1 \v 6 Max a c'anlaj noc' noc' sn̈usjitz'a silab'il d'ayach, ma val silab' yic slajvicanel mul. \q1 \v 7 Yuj chi' sval d'ayach: Ach in Diosal, tic tzin javi yuj in b'oan icha tas a gana, ichataxon yaj stz'ib'chajcan vab'ixal, xin chi, xchi Cristo. \m \v 8 A d'a sb'ab'elal ix yal Cristo chi' to malaj sgana Dios d'a juntzan̈ silab' sn̈usjitz'a chi', juntzan̈ noc' noc' tz'ac'ji d'ay yuj smul eb' anima. Vach'chom syal d'a ley to yovalil tz'ac'ji juntzan̈ chi' d'a Dios, palta max tzalajlaj yed'oc. \v 9 Ix lajvi chi', ix yalanxi Cristo icha tic: Ach in Diosal, tic tzin javi yuj in b'oan icha tas a gana, xchi. Syalelc'ochi to ix ul yac' lajvoc yopisio juntzan̈ silab' chi'. Axo junxo silab' ix yac' sq'uexuloc. \v 10 Yuj chi' a Jesucristo chi', a val snivanil ix ul yac' silab'oc d'a juneln̈ej icha sgana Dios. Yuj jun silab' chi, lajvinacxoel co mul. \p \v 11 Masanil eb' sacerdote d'a scal eb' quetchon̈ab', lin̈anq'ue eb', ayn̈ejoch eb' d'a yopisio junjun c'u. Ichan̈ej chi' yac'an juntzan̈ silab' chi' eb', palta a juntzan̈ chi', max yal-laj yic'anel co mul. \v 12 Palta axo Jesucristo, junn̈ej silab' yac'nac yuj co mul d'a juneln̈ej. Ichato chi' b'ian, ix em c'ojan d'a svach' c'ab' Dios. \v 13 Ata' van stan̈vani masanto ol can eb' yajc'ool d'a yalan̈ yuj Dios. \v 14 Yujto juneln̈ej tz'acvinac on̈ el yuj jun silab' chi', yujto ix lajvicanel masanil co chucal yuuj. \v 15 Axo Yespíritu Dios syac' testigoal sb'a d'ayon̈ yuj juntzan̈ tic. Yujto icha tic yalnaccani: \q1 \v 16 A d'a yic ol lajvoc jun tiempoal chi', icha tic ol vutoc in trato yed' eb' yin̈tilal Israel d'a b'aq'uin̈: Ol vac'och juntzan̈ in checnab'il d'a spixan eb', ichato ol in tz'ib'ejcanoch d'a spensar eb', xchi Cajal d'a Slolonel chi'. \m \v 17 Syalanpaxcan icha tic: \q1 Man̈xa b'aq'uin̈ ol in nacot smul eb' yed' schucal eb', xchi. \m \v 18 Yuj chi', ayic tz'ac'jican lajvoc co mul, man̈xo yovaliloc scac' junocxo silab' yuj co mul chi'. \s1 Co nitzecoch co b'a d'a stz'ey Dios \p \v 19 Yuj chi', ex vuc'tac ex vanab', max on̈ xivlaj coch d'a yol jun lugar Yicn̈ej Dios Yaji, yujto yuj schiq'uil Jesucristo ayxo calan quic cochi. \v 20 Syal coch yuj jun ac' b'e yic q'uinal jacb'ilcan d'ayon̈, aton jun b'e sc'axpaj ec' d'a c'apac smacul yool. A jun c'apac chi', a snivanil Cristo syalelc'och c'apac. \v 21 A on̈ yuninal on̈xo Dios tic, ay jun co sacerdote te nivan yelc'ochi. \v 22 Yuj chi', yovalil sco nitzoch co b'a d'a Dios yed' smasanil co c'ool. Man̈xalaj co chab'c'olal d'ay, yujto sacxo yaj co pixan yuuj, yuj chi' man̈xalaj co chucal scab'i, axo co nivanil, b'icb'ilxoel d'a jun a a' yaaxn̈ej. \fig Ix n̈ic'chaj c'apac cortina d'a yol templo|src="HK076B.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="He 10.22" \fig* \p \v 23 Tec'an val scutej co b'a cac'anoch Dios yipoc co c'ool. Man̈ caq'uec chab'ax co c'ool, yujto a Dios chi' ol yaq'uelc'och jun tas yalnaccan d'ayon̈. \v 24 Yovalil sco na'a tas scutej co cuchb'an co b'a, scac'lan quip co xajanan co b'a yed' co c'ulan tas vach'. \v 25 Mocab' cactejec co molb'an co b'a icha syutej sb'a juntzan̈xo eb'. Yovalil squeclaj co na'a. Scac' val quip, yujto vanxo quilan juntzan̈ yechel sch'oxani to van sja sc'ual sjaub'al Cajal Jesús. \p \v 26 A ticnaic, cojtacxo jun ab'ix te yel. Yuj chi' tato an̈eja' cac'anoch co pensar co c'ulan chucal, man̈xalaj junocxo silab' syal yic'anel co mul. \v 27 Tato icha chi', axon̈ej jun nivan yaelal sco tan̈vej yed' jun c'ac' sq'ue n̈iln̈on yoc, aton jun tzon̈ te xiv yuuj. Yuj jun c'ac' chi', ol lajvoquel eb' ayoch ajc'olal d'a Dios. \p \v 28 Tato ay eb' spitej sb'a d'a ley Moisés, tz'ac'jioch eb' d'a yol sc'ab' chamel tato ay chavan̈oc ma oxvan̈oc testigo tz'ilani. Malaj junoc mach syal yoc' sc'ool d'a eb'. \v 29 Axo ticnaic, tato ay on̈ mach on̈ sco patiquejcanel Yuninal Dios, mato malaj yelc'och schiq'uil d'ayon̈, ma scac' sq'uixvelal Yespíritu Dios, aton jun tz'ac'an svach'c'olal Dios d'ayon̈, tato icha chi', yelxom val ec'to yaelal smoj ol co cha d'a yichan̈ eb' ix paticanel ley Moisés chi'. Yujto a schiq'uil Cristo chi', a ac'jinac elc'och strato Dios d'ayon̈. Yuuj ix lajvicanel co mul. \v 30 Cojtac to icha tic yaj yalancan Dios Cajal: A in ton tic ay valan vic vac'an syaelal eb'. A in ol vac' spac d'a eb', xchi. Syalanpax icha tic: A in tic, Yajal in, ol in ch'olb'itej tas yaj eb' in chon̈ab', xchi. \v 31 Te xivc'olalxo scot yoval sc'ool Dios pitzan d'a quib'an̈. \v 32 Palta naeccot d'a yic yalan̈ ayic ix b'ab'laj och saquilq'uinal d'ayex, tec'tec' ix eyutej e b'a. Ayic ix eyab'an syail, ix eyac' val eyip. \v 33 Yujto ayex ix ex b'uchji. Ay ex pax ix ac'jioch yaelal d'a eyib'an̈ d'a yichan̈ chon̈ab'. Ay ex pax ya ix eyab'i ayic ix eyilani to ay eb' ix yab' syail. Ix eyab' pax syail yed' eb' chi'. \v 34 Ix oc' e c'ool yuj eb' ix och d'a preso. Ayic ix laj ic'jiec' juntzan̈ tas d'ayex, ix eyac' techajoc. Ix ex te tzalaji yujto eyojtac to ay junxo eyic d'a satchaan̈ más te vach'. A jun chi' ayn̈ejec' d'a juneln̈ej. \v 35 Yuj chi' man̈ eyactejcan e tec'anil chi'. Yujto yuuj ol e cha jun spac te nivan. \v 36 Yovalil nivan tzeyutej e c'ool, yic ol yal e c'ulan masanil tas sgana Dios, ol e chaan jun tas b'aj yac'naccan sti' to ol yac' d'ayon̈. \v 37 Yujto icha tic syal Dios d'a Slolonel Tz'ib'ab'ilcani: \q1 Jab'xon̈ej val, axo sjavi jun yovalil ol javoc, man̈ ol ec'laj tiempo sjavi. \q1 \v 38 A eb' tzin ac'anoch d'a sc'ool, ay sq'uinal eb' d'a juneln̈ej, palta tato smeltzaj eb' d'a spatic, man̈xo ol in tzalajlaj yed' eb', xchi Dios. \m \v 39 Palta a on̈ tic, man̈ on̈ lajanoclaj icha juntzan̈xo eb' smeltzaj d'a spatic yic satcanel eb' d'a juneln̈ej, palta lajan on̈ icha eb' ol ic'an scolnab'il d'a juneln̈ej yujto syac'och Dios eb' d'a sc'ool. \c 11 \s1 A eb' ac'annac och Dios d'a sc'ool \p \v 1 Ayic scac'anoch Dios d'a co c'ool, syalelc'ochi to scac' val och yipoc co c'ool to ol co cha tas van co tan̈vani. Yuj b'aj scac'och d'a co c'ool chi' cojtac sic'lab'il to a juntzan̈ tas manto quila', ay val eq'ui. \v 2 A eb' co mam quicham, ochnac eb' vach'il d'a yichan̈ Dios, yujto yac'nac och Dios chi' eb' d'a sc'ool. \p \v 3 Yujto scac'och Dios d'a co c'ool, yuj chi' cojtac to ton̈ej lolonnac ayic sb'oannac jun yolyib'an̈q'uinal tic. A juntzan̈ tas squil ticnaic, malaj tas yac'lab'ejnac ayic sb'oannac. \p \v 4 A vin̈aj Abel, yac'nac val och Dios vin̈ d'a sc'ool, yuj chi' a silab' vin̈ yac'nac d'a Dios chi', más vach' d'a yichan̈ yic vin̈aj Caín. Yuj chi' aljinac vin̈ vach'il yuj Dios chi', yuj chi' chajinac jun silab' chi' yuuj. Vach'chom chamnacxo vin̈, palta an̈eja' ichato tzato yal vin̈ d'ayon̈, yujto yac'nac val och Dios vin̈ d'a sc'ool. \p \v 5 A vin̈aj Enoc, yac'nac och Dios vin̈ d'a sc'ool. Yuj chi' pitzanto vin̈ yic'jinacb'at vin̈ yuj Dios d'a satchaan̈. Man̈xa b'aj ilchajnac vin̈ yuj eb' anima. Syal yuj vin̈ d'a Slolonel Dios to ayic manto ic'jib'at vin̈, tzalajnac Dios chi' yed' vin̈. \v 6 Palta tato max cac'och Dios d'a co c'ool, toxon man̈ jab'oc stzalaj qued'oc. Yujto a mach sc'och d'a Dios, yovalil syac'och d'a sc'ool to ay Dios chi'. Syac'anpaxoch d'a sc'ool to a tz'ac'an spac d'a eb' syac' yip sc'och d'ay. \p \v 7 A vin̈aj Noé, yac'nac val och Dios vin̈ d'a sc'ool. Yuj chi' ayic yalannac Dios d'a vin̈ to van sja jun tas te ay smay manta b'aj tzuji, sc'anab'ajejnac vin̈ sb'oan jun nivan barco b'aj scol sb'a yed' eb' ay d'a yol spat. Yuj b'aj sc'anab'ajejnac vin̈ chi', ochcan chamel d'a yib'an̈ masanil eb' man̈ c'anab'ajannacoc. An̈ejtona' yalnac Dios to vach' vin̈ d'a yichan̈, yujn̈ej to yac'nac och Dios chi' vin̈ d'a sc'ool. \p \v 8 A vin̈aj Abraham, yac'nac val och Dios vin̈ d'a sc'ool. Yuj chi' ayic yavtajnac vin̈ yuuj, sc'anab'ajejnac vin̈ sb'at d'a jun lugar yalnaccani to ol yac' d'a vin̈. Vach'chom manto yojtacoc vin̈ b'aj sb'ati, palta yactejnaccan sluum vin̈, sb'atnac vin̈. \v 9 Yujto yac'nac och vin̈ d'a sc'ool, yuj chi' ec'lejnac cajan vin̈ d'a jun lugar yalnaccan Dios to ol yac' d'ay. A c'apac mantiado sb'onacq'ue vin̈ spatoc. An̈ejtona' icha chi' yutejnac sb'a vin̈aj Isaac yed' vin̈aj Jacob, yujto ay yalan yic eb' vin̈ schaan jun yalnac Dios chi' to ol scha eb'. \v 10 A vin̈aj Abraham chi', stan̈vejnac vin̈ sjavi jun chon̈ab' ayem yipumal yich, aton jun chon̈ab' a Dios naannac tas tz'aj sb'oi, an̈eja' b'oannac paxi. \p \v 11 A ix Sara, yac'nac val och Dios ix d'a sc'ool. Yuj chi' vach'chom man̈ unevumixoc ix, palta ac'jinacto yip ix yic yaljinac jun yune' ix d'a yolxo schichimal. Ay jun yune' ix aljinac, yujto yac'nac och ix d'a sc'ool to a jun yac'nac sti' d'a ix, tz'eln̈ejc'och tas syala'. \v 12 Yuj chi', vach'chom ichamxo vin̈aj Abraham chi', vach'chom junn̈ej pax vin̈, palta tzijtum ix aj eb' yin̈tilal vin̈ spitzvieli. Lajan sb'isul eb' icha q'uen c'anal d'a satchaan̈. Lajan pax sb'isul eb' icha q'uen yarenail sti' a' mar man̈xo b'ischajb'enoc. \p \v 13 A junjun eb' sval yab'ixal tic, manto schalaj juntzan̈ yalnac Dios to syac' d'a eb' ayic schamnac eb'. Palta yac'nac val och Dios eb' d'a sc'ool, yuj chi' ichato najat yilnacb'at juntzan̈ chi' eb', yac'annac och spensar eb' d'ay. Icha chi' ajnac yac'an testigoal sb'a eb' to a jun yolyib'an̈q'uinal tic, man̈ schon̈ab'oc eb', palta paxyalvumn̈ej eb'. \v 14 A eb' icha chi' yutejnac sb'a, sch'oxnac val eb' sic'lab'il to a d'a junxo chon̈ab' ayoch spensar eb'. \v 15 Q'uinaloc tato an̈ej d'a jun schon̈ab' eb' yactejnaccan chi' yac'nac och spensar, tecan meltzajnacxi eb' ta'. \v 16 Palta a val d'a junxo chon̈ab' más vach' b'aj yac'nac och spensar eb', aton jun chon̈ab' ay d'a satchaan̈. Yuj chi' max q'uixvilaj Dios ayic tz'alji to a sDiosal eb', yujto vach'xo yaj jun chon̈ab' ol yac' yiquej eb' chi'. \p \v 17 A vin̈aj Abraham chi', yac'nac val och Dios vin̈ d'a sc'ool. Yuj chi' ayic yac'jinac proval vin̈ yuuj, yic'nacb'at vin̈aj Isaac vin̈, yujto ijanoch yac'an vin̈ silab'oc yalani. Vach'chom yac'nac sti' Dios yuj vin̈aj Isaac chi', palta yac'nac elta jun pitan̈ yuninal vin̈ chi' silab'oc. \v 18 Yalnac Dios d'a vin̈aj Abraham chi' icha tic: A d'a vin̈aj Isaac ol pitzvoccanel in̈tilal, xchi. Icha chi' yutejnac yac'ancan sti' d'a vin̈. \v 19 Icha chi' yutejnac vin̈aj Abraham chi', yujto nachajnac el yuj vin̈ to ay spoder Dios yac'an pitzvocxi eb' chamnac. Yuj chi', syal calani ichato pitzvinacxi vin̈aj Isaac chi', yac'jinacxi vin̈ d'a vin̈aj Abraham chi'. \p \v 20 A vin̈aj Isaac chi', yac'nac val och Dios vin̈ d'a sc'ool, yuj chi' ayocto yalannaccan vin̈ yuj juntzan̈ tas vach' ol scha vin̈aj Jacob yed' vin̈aj Esaú. \v 21 Axo vin̈aj Jacob chi', yac'nac val och Dios vin̈ d'a sc'ool. Yuj chi' ayic vanxo scham vin̈ yalannaccan vin̈ yuj juntzan̈ tas vach' ol scha eb' yuninal vin̈aj José schavan̈il. Yac'nacto em sb'a vin̈ d'a Dios ayic yemnac n̈ojan vin̈ d'a yib'an̈ te' sc'ococh. \v 22 Axo vin̈aj José chi', yac'nac val och Dios vin̈ d'a sc'ool, yuj chi' ayic vanxo scham vin̈, yalannaccan vin̈ to ol el eb' israel d'a yol yic Egipto. Yalannacpaxcan vin̈, yuj tas ol yutoc sb'aquil vin̈ eb'. \p \v 23 A smam snun vin̈aj Moisés, yac'nac val och Dios eb' d'a sc'ool, yuj chi' ayic yaljinac vin̈, oxe' ujal sc'ub'ejnac el vin̈ eb', yujto yilnac eb' to te vach' yilji vin̈. Man̈ xivnacoclaj eb' d'a sley vin̈ rey tz'alani to smiljicham eb' unin tzato alji. \v 24 Axo vin̈aj Moisés chi', yac'nac val och Dios vin̈ d'a sc'ool. Yuj chi' ayic yelnac q'uinal d'a sat vin̈, man̈xa sgana vin̈ tz'alji to a ix yisil vin̈ sreyal Egipto ay yune' vin̈. \v 25 Man̈ yalnacoclaj sc'ool vin̈ yac'an sgana yed' juntzan̈ chucal, yujto yojtac vin̈ to eq'uelb'an̈ej tz'ec' juntzan̈ chi'. Yuj chi' sna vin̈ to más vach' syab' syail vin̈ yed' eb' schon̈ab' Dios. \v 26 Snaannac pax vin̈ to más vach' syab' syail vin̈ sb'uchji yuj Cristo. Masanil juntzan̈ sb'eyumal Egipto chi', malaj yelc'och d'a vin̈, yujto yac'nac och spensar vin̈ d'a jun ol yac' Dios d'ay. \v 27 Yac'nac val och vin̈ d'a sc'ool, yuj chi' elnac vin̈ d'a yol yic Egipto chi'. Man̈ xivnacoclaj vin̈ d'a yoval sc'ool vin̈ rey chi'. Tec'tec' val yutejnac spensar vin̈, ichato ochnac q'uelan vin̈ d'a jun man̈ chequeloc, aton Dios. \p \v 28 A vin̈aj Moisés chi', yac'nacoch Dios vin̈ d'a sc'ool, yuj chi' sc'anab'ajejnac vin̈ yic'anel yich jun q'uin̈ yic snajicoti tas aj yelnaccot eb' israel d'a Egipto. Yalannac vin̈ d'a eb' yetisraelal to slaj stzicoch chic' eb' d'a spuertail spat, yic max cham sb'ab'el unin eb' yuj jun ángel ay yopisio smilancham anima. \v 29 A eb' israel chi', yac'nac och eb' d'a sc'ool, yuj chi' ec'nac eb' d'a snan̈al a' Chacchac Mar, icha quec' b'aj taquin̈ b'e. Axo pax eb' aj Egipto jun, scomon ac'lejnac proval eb' yeq'ui, palta masanil eb' jic'vinaccham yuj a'. \p \v 30 A eb' co mam quicham, yac'nac val och Dios eb' d'a sc'ool, yuj chi' ayic slajvinac yuquil c'ual yec' oyoyoc eb' d'a spatic chon̈ab' Jericó, laj emnac lan̈aljoc yipumal yich smuroal jun chon̈ab' chi'. \v 31 A ix Rahab, vach'chom ajmul ix ix, palta yac'nacoch Dios ix d'a sc'ool. Maj chamlaj ix yed' eb' spitejnac sb'a d'a Dios, yujto vach' yutejnac sb'a ix schaan eb' israel ec' iljinac chajtil yaj jun chon̈ab' chi'. \p \v 32 Tzijtumto tas syal valanb'at d'ayex, palta man̈xalaj tiempo sval yab'ixal vin̈aj Gedeón, vin̈aj Barac, vin̈aj Sansón, vin̈aj Jefté, vin̈aj David, vin̈aj Samuel yed' eb' vin̈ schecab' Dios. \v 33 A eb' chi', yac'nac val och Dios eb' d'a sc'ool, yuj chi' ay eb' ac'annac ganar juntzan̈ nación ayic yac'annac oval eb' yed'oc. Ay eb' tojol yutejnac yac'an yajalil. Ay eb' chaannac tas alb'ilcan yuj Dios. Ay eb' macchannac sti' noc' choj. \v 34 Ay eb' ac'jinac tup juntzan̈ c'ac' te ov. Ay pax eb' colchajnaqueli ayic ijan smiljinaccham eb' d'a q'uen espada. A eb' malaj yip, ac'jinac yip eb', tec'an yutejnac sb'a eb' d'a oval, yuj chi' elnac lemnaj eb' soldado ch'oc chon̈ab'il d'a eb'. \v 35 Ay eb' ix ix pitzvinacxi eb' schamnac, schaanacxi eb' yune' eb' ix chi'. \p Palta ay pax juntzan̈xo eb' chamnac yuj juntzan̈ yaelal ac'jinac och d'a yib'an̈. Man̈ yalnacoc sc'ol eb' yac'ji el d'a libre, yic vach' ol yac' ganar eb' spitzvixi, ol schaan junxo sq'uinal eb' más vach'. \v 36 Ay juntzan̈xo eb' yab'nac syail sb'uchji, smac'ji. Laj tzec'chajnac eb' d'a q'uen cadena, ochnac pax eb' d'a preso. \v 37 Ay eb' juljinaccham d'a q'uen q'ueen. Ay eb' jochjinac d'in̈chaj snan̈al d'a q'uen sierra. Ay eb' ac'jinac och yaelal d'a yib'an̈. Ay pax eb' miljinaccham d'a q'uen espada. Ay eb' ichn̈ej ta' b'eynac eq'ui, an̈ej stz'umal noc' calnel, noc' chiva ochnac spichuloc eb'. Te meb'a' eb'. Tzijtum val yaelal yab'nac eb'. Ac'jinac och syaelal eb'. \v 38 Man̈ smojoc eb' ay d'a yolyib'an̈q'uinal tic yec' juntzan̈ anima vach' tic d'a scal. A eb' chi', ichn̈ejta' ec'nac eb' d'a tz'inan luum yed' d'a tzalquixtac. Ec'nac cajan eb' d'a yoltac q'uen n̈aq'ueen yed' d'a yoltac olan. \v 39 Masanil eb' chi', vach' eb' d'a yichan̈ Dios, yujto yac'nac och Dios chi' eb' d'a sc'ool. Vach'chom icha chi' eb', palta man̈ schanacoc jun b'aj yac'naccan sti' Dios to ol yac' d'a eb'. \v 40 Yujto ay jun tas ec'b'al svach'il nab'ilxo yuj Dios d'ayon̈, yuj chi' majto yic'laj sb'a tas nab'il yuuj d'a yib'an̈ eb' chi', masanto ol on̈ smolb'ej yed' eb' chi', ichato chi' ol yic'an sb'a. \c 12 \s1 Caq'uecoch co pensar d'a Jesús \p \v 1 Tzijtum eb' ch'oxannac eli to yac'nac val och Dios eb' d'a sc'ool. A ticnaic, ichato oyanoch eb' d'a co patic quichan̈. A on̈xo tic van cac'an quip icha eb' tz'ac'an carrera. Yuj chi' yovalil squiq'uel juntzan̈ icha icatz ayoch d'a quib'an̈. An̈ejtona' yovalil scactejcan juntzan̈ chucal ichato b'ac'anoch d'ayon̈. Yovalil tec'an scutej co b'a cac'an quip icha eb' tz'ac'an carrera chi'. \v 2 Caq'uec val och co c'ol d'a Jesús, aton tz'ac'an cac'och Dios d'a co c'ool, scolvajn̈ej qued'oc masanto tzon̈ tec'c'aji. Yab'nac val syail d'a te' culus. Malaj ix aj snaani vach'chom q'uixvelal ix utaji ayic ix chami, yujto yojtac to ayic slajvi yab'an syail chi', tzalajc'olal yico'. Ix c'och c'ojan d'a svach' c'ab' Dios. \p \v 3 Yuj chi', tze na val cot sb'eyb'al Jesús chajtil yutejnac yac'an techaj syaelal yuj eb' chuc. Tato icha chi', man̈ ol ex tzactzajoc, man̈ ol somchaj pax el-laj e pensar. \v 4 A ex tic, vach'chom tze chaquel juntzan̈ chucal, palta manto ac'joc ochlaj chamel d'a eyib'an̈ icha ajnac Jesús chi'. \v 5 Tecan ix sat d'a e c'ool tas yalnaccan Dios d'ayon̈, ayic ix yecan co na to yuninal on̈xo. Syalcan d'a Slolonel Dios icha tic: \q1 Ach vuninal, man̈ a patiquejel scachnab'il Dios, mocab' cot oval ayic syac'anoch a yaelal. \q1 \v 6 Yujto a eb' xajanab'il yuuj, aton eb' chi' scacha', syac'anoch syaelal masanil eb' schaoch yuninaloc, xchicani. \m \v 7 Yovalil scac' techaj juntzan̈ yaelal syal tic. Icha tz'utaj junoc uninab'il yuj smam, icha chi' tzon̈ yutej Dios, yujto yuninal on̈. ¿Tom ay junoc uninab'il max mac'ji yuj smam? \v 8 Q'uinaloc max yac'och co yaelal icha tz'utaj eb' uninab'il, man̈ on̈ yuninaloclaj syal chi', mitz' uninn̈ej caj d'ay. \v 9 Naec val jun tic: Ayic yunetac on̈to, tzon̈ mac'ji yuj co mam co nun, yuj chi' sco c'anab'ajej eb', ocxom ticnaic, ¿tom man̈ ol co c'anab'ajej Dios yuj co yaelal syac'a', yic sco cha co q'uinal d'a juneln̈ej? \v 10 A eb' co mam ay d'a yolyib'an̈q'uinal tic, syac'och co yaelal eb' janic'oc tiempo, icha sgana eb'. Palta axo Dios, syac'och co yaelal yic vach' tzon̈ aji, yic vach' tojol tz'aj co pensar icha spensar. \v 11 Yel toni, ayic syac'anoch co yaelal Dios, malaj juneloc tzon̈ tzalaj d'a elan̈chamel. Palta tato sco cha cab'i, c'ojanc'olal stojolb'i co b'eyb'al yuuj, sja co junc'olal. \s1 Ay smay co paticanel Dios \p \v 12 A ex mach ex schab'ax e c'ool, ichato malaj yip e c'ab', ma ichato sicb'inac el e yoc. Aq'uec val eyip, yic vach' ol ex tec'c'ajoc. \v 13 Tze b'eyb'alan tojol b'eyb'al, yic a ex ichato coxo ex, ol vach' b'o e pensar, man̈ ol ex vach' juvoc el-laj. \p \v 14 Tzeyac'an val e yip, yic junc'olal tzex aj yed' eb' anima smasanil. Tzeyac'an val eyip e b'eyb'alan vach'il, yujto a eb' chuc sb'eyb'al man̈ ol yil-laj co Mam Dios eb'. \v 15 Tzeyil val e b'a, yic malaj junoc ex tze patiquejel Dios jun tz'ac'an svach'c'olal d'ayon̈, yujto talaj spitzvi junoc chucal d'a e cal icha sq'uib' junoc an̈c'ultac stacjiel tas vach' yuuj. Tato icha chi' ay talaj nan̈aloc ex tzex juviel yuuj. \v 16 Malajocab' junoc ex tzex em d'a ajmulal. Malajocab' junoc ex tze patiquejel juntzan̈ yic Dios syac' d'ayex icha yutejnac sb'a vin̈aj Esaú. A vin̈ chi', b'ab'el unin vin̈, yuj chi' a vin̈ ay yalan yic schaancan juntzan̈ tas d'a smam. Palta yed' jun uc'ab' vael schon̈nac el jun b'aj ay yalan yic vin̈ chi'. \v 17 Cojtac, ayic slajvinac chi', snib'ejnacto vin̈ ac'ji yic yuj smam chi', palta majxo ac'jilaj d'a vin̈. Vach'chom te oc'nacto vin̈, palta majxo yal-laj sq'uexanxi tas yalnac smam vin̈ chi'. \p \v 18 A on̈ tic, man̈ lajanoc scutej co b'a icha eb' quetchon̈ab' Israel d'a peca'. Yujto a eb' chi', xid'naquec' eb' d'a jun vitz b'aj chequel to ay jun c'ac' sq'ue n̈iln̈onoc, aton vitzal Sinaí. Ata', te q'uic'q'uinal, max yal-laj quilani. Ec'nac pax jun chacxuxum ic' ta'. \v 19 Yab'nac eb' yoc' jun trompeta. Yab'annac eb' yoch sjaj Dios sloloni. A eb' ab'an slolon chi', tevi val eb' d'a vin̈aj Moisés, yic maxtzac lolon Dios chi' d'a eb'. \v 20 Icha chi' yutejnac sb'a eb', yujto maj techaj yuj eb' yab'an jun schecnab'il syal icha tic: Tato ay junoc mach sja d'a jun vitz tic, vach'chom junoc noc' noc', yovalil ol juljoccham d'a q'uen q'ueen, xchi. \v 21 Te xivnac eb' yilan juntzan̈ chi'. A vin̈aj Moisés pax chi', yalnac vin̈ icha tic: Tzin ib'xi val yuj xivelal, xchi vin̈. \p \v 22 Palta a on̈xo tic, man̈oc talaj ayb'at co pensar. Yujto a d'a jun tzalan scuch Sion yed' d'a jun chon̈ab' yic Dios pitzan, ata' ayb'at co pensar. A jun chon̈ab' chi', aton jun Jerusalén ay d'a satchaan̈, jun b'aj man̈xo b'ischajb'enoc eb' ángel. \v 23 A eb' yuninalxo Dios qued'oc, eb' tz'ib'ab'ilxo sb'i d'a satchaan̈, smolb'ej sb'a eb' d'a tzalajc'olal. Ayoch co pensar d'a Dios, aton Sjuezal masanil anima. Ay pax b'at co pensar b'aj ay spixan eb' vach' sb'eyb'al, aton eb' tz'acanxo yuj Dios. \v 24 Aypaxoch co pensar d'a Jesús, jun tz'ac'anelc'och jun schab'il strato Dios. Ay pax och co pensar d'a schiq'uil. A schiq'uil chi' tz'ic'anel co mul, ichato stzicjiec' d'a quib'an̈. A schiq'uil chi', ichato tzon̈ sc'an nivanc'olal d'a Dios, man̈ lajanoc yed' schiq'uil vin̈aj Abel, yujto a yic vin̈ chi', sc'annac ec' spac. \p \v 25 Yuj chi' yovalil squil val co b'a, yic vach' max co patiquejel Dios chi' yujto a' van slolon d'ayon̈. A eb' paticannaquel d'a peca', ayic scachjinac eb' d'a yolyib'an̈q'uinal tic, man̈xo yalnacoclaj yel eb' d'a syaelal. Ocon̈xom a on̈ tic, ¿tom ol yal co colan co b'a, tato sco patiquejel jun tz'alancot d'ayon̈ d'a satchaan̈? \v 26 Ayic slolonnac d'a peca' chi', ib'xinac val lum luum tic. Palta a ticnaic syala': A d'a junelxo, man̈ocn̈ej lum luum tic ol vac' ib'xoc, ol vac'pax ib'xoc satchaan̈, xchi. \v 27 A jun lolonel “d'a junelxo” syal chi', syalelc'ochi to masanil tas b'ob'il yuuj, ol stzicub'tan̈ej ol sataneli. Axo juntzan̈ max ib'xilaj ol can d'a masanil tiempo. \v 28 A jun maj ib'xoclaj chi', aton jun lugar ol yac' Dios d'ayon̈ b'aj ayoch yajalil. Caq'uec yuj diosal d'ay yuj jun tic. Caq'uec em co b'a d'ay d'a smasanil co c'ool icha sgana. Con̈ xivec d'ay. \v 29 Yujto a co Diosal, lajan icha c'ac' slajviel masanil tas yuuj. \c 13 \s1 A tas scutej co b'eyb'al \p \v 1 Man̈ cactejec co xajanan co b'a, yujto junxon̈ej co Mam. \v 2 Mocab' puraloc scac' sposado eb' tz'ec' d'ayon̈, yujto man̈ cojtacoc mach eb'. Ay eb' ac'jinac sposado eb' ángel, palta maj nachajel yuj eb' tato ángel eb' b'aj vach' yutejnac sb'a eb' chi'. \p \v 3 Co naeccot eb' ayoch d'a preso, ichato preso caj yed' eb'. Co naeccot eb' ayoch d'a syaelal, ichato a on̈ jun scab' syail yed' eb'. \p \v 4 Ayic squic'lan co b'a yed' quetb'eyum, ayocab' yelc'och jun ic'lajb'ail chi' d'ayon̈. Yovalil an̈ej d'a quetb'eyum junjun on̈ scac'och co pensar. Yujto a Dios ol ch'olb'itan eb' tz'em d'a ajmulal, ol ac'jocb'at d'a yib'an̈ eb'. \p \v 5 Man̈ocn̈ej q'uen tumin scac'och co pensar co sayani. Con̈ tzalajec yed' jab'oc tas ay d'ayon̈, yujto syal Dios: Malaj b'aq'uin̈ ol ex vactejcani, malaj b'aq'uin̈ ol ex vactejcan e ch'ocoj, xchi. \v 6 Yuj chi' d'a smasanil co c'ool scal icha tic: \q1 A Cajalil scolvaj qued'oc. Man̈ ol on̈ xivlaj yuj tas ol on̈ yutoc eb' anima, xco chi. \p \v 7 Tze nacot eb' e tan̈vumal, aton eb' alannac el slolonel Dios d'ayex. Tze nacoti tas ajnac eb' yuj svach' b'eyb'al. Icha yutejnac eb' yac'anoch Dios d'a sc'ool, icha pax chi' tzeyutej e b'a a ex tic. \p \v 8 A Jesucristo, icha yaj d'a peca', icha chi' yaj ticnaic, an̈eja' icha chi' ol aj d'a masanil tiempo. \v 9 Man̈ eyac' ixtaxel e pensar yuj juntzan̈xo ch'oc c'ayb'ub'al tz'alji. Vach' tato tz'ac'ji stec'anil co pensar yuj svach'c'olal Dios syac' d'ayon̈. Xal juntzan̈ comon checnab'il tz'alan yuj tas sco va'a, max tec'c'ajlaj co pensar yuuj. Yujto a juntzan̈ checnab'il chi', malaj jab'oc yopisio sb'oan spensar eb' sb'eyb'alani. \p \v 10 A on̈ tic, ay jun co silab' ch'oc yeli. Axo eb' sacerdote d'a scal eb' quetisraelal tz'ac'an servil Dios d'a yol stemplo, malaj yalan yic eb' schi'an jun silab' tic. \v 11 Yujto a vin̈ sat sacerdote chi', syic'b'at schiq'uil juntzan̈ noc' noc' vin̈ d'a jun cuarto Yicn̈ej Dios Yaji, yuj yic'anel mul. Axo snivanil juntzan̈ noc' noc' chi', max chijilaj, palta to sn̈usjitz'a d'a stiel chon̈ab'. \v 12 Icha chi' ix aj yab'an syail Jesús, a d'a stiel chon̈ab' ix chami, yic vach' a schiq'uil tz'ic'anel co chucal. \v 13 Yuj chi', coyec yed' Jesús b'aj ix ic'jiel d'a ti' chon̈ab' chi', syalelc'ochi to lajan tz'aj co paticajel yed'oc. \v 14 Yujto a jun yolyib'an̈q'uinal tic, man̈ co chon̈ab'oc d'a juneln̈ej, palta ay jun co chon̈ab' toto ol javoc, aton jun chi' van co tan̈vani. \v 15 Yuj chi', yovalil scaln̈ej vach' lolonel d'a Dios yuj Jesucristo. A juntzan̈ vach' lolonel scal tic d'a Dios, aton co silab' yaji. \v 16 Mocab' sat d'a co c'ool co c'ulan juntzan̈ tas vach', tzon̈ colvajpax d'a eb' quetanimail. Yujto an̈eja' co silab' yaj pax juntzan̈ tic d'a Dios, stzalaj val yed'oc. \p \v 17 Tze c'anab'ajej tas syal eb' e tan̈vumal. Aq'uec och e b'a d'a yol sc'ab' eb', yujto a eb' van ex yilani. Yojtac eb' to ol yac' entregar scuenta eb' eyuuj d'a Dios. Vach' tzeyutej e b'a, yic stzalaj eb' yilan jun munlajel chi', yic max cus eb'. Tato tzeyac' cus eb', man̈ vach'oc eyico'. \p \v 18 Lesalvan̈ec cuuj, cojtac to malaj tas syal yalji d'a co patic, yujto co gana vach'n̈ej scutej co b'eyb'al d'a masanil tasi. \v 19 Tzin c'an val d'ayex, yic tzex lesalvi val vuuj, yic ol yal in c'och d'ayex junelxo d'a elan̈chamel. \s1 Tz'ac'jib'at stzatzil sc'ool eb' \p \v 20 A Dios tz'ac'an junc'olal, aton jun ac'jinac pitzvocxi Cajal Jesucristo d'a scal eb' chamnac. A Jesucristo, icha yaj vin̈ Tan̈vum Calnel, icha chi' yaj d'ayon̈, te nivan yelc'ochi. Yuj schiq'uil ix elc'och jun strato Dios yac'nac d'ayon̈ d'a juneln̈ej. \v 21 In gana to sb'o val e pensar yuj Dios, yic vach'n̈ej tzex aji, tze c'ulan icha sgana. In gana paxi to vach' tzon̈ aj d'a sat yuj Jesucristo, yic stzalaj qued'oc. Nivanocab' yelc'och Cristo d'a masanil tiempo. Amén. \p \v 22 Ex vuc'tac ex vanab', tzin c'an val d'ayex to nivan tzeyutej e c'ool d'a juntzan̈ lolonel svalb'at tic, yic svecan e na'a, vach'chom quenn̈ej svalb'at d'ayex d'a jun carta tic. \v 23 Svalb'at eyab'i to ix el vin̈ cuc'tac Timoteo d'a libre. Tato ol ja vin̈ d'a tic d'a elan̈chamel, ol b'at vin̈ vuc'levoc ayic ol in b'at ex vila'. \p \v 24 Svac'b'at stzatzil sc'ool eb' e tan̈vumal ta'. Svac'anpaxb'at stzatzil e c'ool e masanil ex yic exxo Dios ved'oc. Yed' pax eb' cuc'tac aj Italia, syac' pax b'at stzatzil e c'ool eb'. \p \v 25 Aocab' Dios syac' svach'c'olal d'ayex e masanil.