\id ECC Eccmat chj 21/07/06 Ekstrom Ovidio Domingo, Ambrocio Domingo, Elena de Ekstrom Lectura Chuj S. Mateo 
\h ECLESIASTÉS 
\toc1 A Ch'an̈ Libro  ECLESIASTÉS 
\toc2 ECLESIASTÉS 
\mt2 A Ch'an̈ Libro  
\mt1 ECLESIASTÉS  
\ip Eclesiastés sb'i jun libro tic, syalelc'ochi jun alumel ab'ix. Sco na jab'oc to a vin̈aj Salomón yuninal vin̈aj David tz'ib'annaccani. A vin̈ tz'ib'annac, syalcot vin̈ yuj tas sna junoc mach, tas pax yelc'och eb' anima. Syalancoti to man̈ nivanoc tiempo tz'ec' eb' anima d'a yolyib'an̈q'uinal tic. Tzijtum el squila' to a tas sco nib'ej max elc'ochlaj icha val tz'aj co naani.  
\ip A vin̈ tz'alani to tz'eln̈ejc'och tas sco nib'ej, aton tzalajc'olal, b'eyumal yed' aj pensaril, palta yilnaquelta vin̈ to man̈ smojoc ay yelc'och juntzan̈ tic d'a co sat. Maj nachajel-laj yuj vin̈ tas val yuj b'ob'il on̈ yuj Dios. An̈ej tas syal vin̈ to yovalil tzon̈ munlaji, scac'an tzalajb'oc co c'ool yed' tas syac' Dios d'ayon̈.  
\ip Te ayto tas syal yuj juntzan̈ tas sjavi d'a quib'an̈. Syalancoti tas scutej cac'anoch Dios d'a co c'ool tato ay co chab'c'olal. A sch'oxani tas ayec' d'a co pensar, tas pax snib'ej Dios sco c'ulej. Syalanpaxi to ayocab' yelc'och co q'uinal d'ayon̈. Yuj chi' ay eb' tz'alani to a jun libro tic lajan icha junoc q'uen nen b'aj squil co sat. Tz'ib'ab'ilcan jun libro tic d'a yol ch'an̈ Biblia yic vach' squila' tas quilji yed' co b'eyb'al, yujto syil Dios masanil tas sco c'ulej.  
\c 1  
\s1 Masanil tas malaj yelc'ochi  
\p
\v 1-2 A jun vin̈ yuninal vin̈aj David, rey d'a Jerusalén, a vin̈ ix alanel juntzan̈ lolonel tic.  
\q1 Masanil tas malaj yelc'ochi, malaj tas yed'nac.   
\q1
\v 3 ¿Tas val syac' yal eb' anima d'a jantac munlajel sb'o d'a yolyib'an̈q'uinal tic?   
\q1
\v 4 Ay eb' tz'alji, ay pax eb' schami, axo pax lum luum tic, an̈eja' yaj luum.   
\q1
\v 5 Sjavi c'u, tz'emxicani. Icha tz'aj yemcan chi' icha chi' sq'ueul junelxo.   
\q1
\v 6 Sb'at ic' d'a sur, smeltzajxi, sb'atxican d'a norte. Ton̈ej tz'ec' xumumoc ic' chi'. Smeltzajxi d'a spatic.   
\q1
\v 7 A masanil a a' sb'eyi, sc'ochcan a' d'a a' mar, palta malaj b'aq'uin̈ sb'ud'ji a' mar chi'. Sq'uexul a' junelxo b'ajtaxon sq'ueul sjaj, sb'eyxi a' b'aj sb'eytaxoni.   
\q1
\v 8 Masanil tas tzon̈ te tzactzaj val yed'oc, palta malaj b'aq'uin̈ tzon̈ tzactzaj co matz'ani. Malaj pax b'aq'uin̈ tzon̈ tzactzaj cab'ani.   
\q1
\v 9 Masanil tas ay ticnaic, aytaxon d'a peca'. Malaj junoc tas sco c'ulej ticnaic to man̈ sc'ulejnacoc eb' anima d'a peca' chi'. Malaj junoc tas toto scheclaj cuj ticnaic.   
\q1
\v 10 Ay eb' scomon alani: A jun tic, toto spitzvichaan̈ d'a co cal, xchi eb'. Palta a jun chi' aytaxoneq'ui ayic manto on̈ aljilaj a on̈ tic.   
\q1
\v 11 A eb' ec'nac d'a peca', maxtzac co nacotlaj eb'. Icha chi' ol aj eb' vanto sjavi d'a quichan̈, man̈xo ol nachajpaxcotlaj eb' yuj eb' toto ol ja d'a yichan̈ eb'.   
\s1 A tas yojtac vin̈ tz'alanel lolonel  
\p
\v 12 A in svalel lolonel tic, ix in och sreyaloc eb' vetisraelal d'a chon̈ab' Jerusalén.  
\v 13 Ix vac' val och d'a in c'ol in naan yed' in jelanil yuj masanil tastac tzuji d'a yolyib'an̈q'uinal tic. Te al jun icatz aycanoch d'a quib'an̈ a on̈ anima on̈ tic yuj Dios.  
\v 14 Icha chi' ix aj snachajel vuuj to a masanil tas sco c'ulej d'a yolyib'an̈q'uinal tic, malaj yelc'ochi. Lajan val icha b'aj sco nib'ej sco yam ic', palta max yamchajlaj cuuj, icha chi' caji.   
\p
\v 15 A tas toxonton coxo, maxtzac yal co tojolb'itani, max yal-laj co b'isan tas to malaj.   
\p
\v 16-17 Yuj chi' ix in naan icha tic: A in tic, te nivan velc'och yed' in jelanil d'a yichan̈ eb' ec'nac reyal d'a Jerusalén tic. Jantac tas ix in c'ayb'ej yuj in jelanil, yuj chi' ix in naan val tas syac' jelanil chi' d'ayon̈ yed' tas syac' man̈ pensaril yed' quistalil. Ix nachajel vuuj to a juntzan̈ chi' lajan val icha b'aj sco nib'ej sco yam ic', palta max yamchajlaj cuuj. Max nachajel-laj vuuj.  
\v 18 Val yel ayic tzon̈ te jelanb'i, ste javipax ilc'olal d'a quib'an̈. Ayic sco te ojtacaneli, ste javipax cusc'olal d'a quib'an̈.   
\c 2  
\p
\v 1 Ix in naan val sic'lab'il, ix laj vac'an proval b'ajtac tz'ilchaj tzalajc'olal vuuj, palta axo ix vilani to malaj b'aj tz'ilchaji.  
\v 2 Ix nachajel vuuj to ayic sco sayan tas tz'aj co tzevaji, tob'an man̈ pensaril jun chi', axo yic scac'an co gana calani, malaj yelc'och jun chi'.   
\p
\v 3 Ix in nib'ej val ix vojtaquejeli tas val junoc nivan yelc'och sco b'o a on̈ anima on̈ tic, yacb'an pitzan on̈ jayeoc c'ual d'a yolyib'an̈q'uinal tic. Ix vac' val tzalajb'oc in c'ol yed' uq'uel an̈, ix vac'anoch in b'a d'a man̈ pensaril, palta naann̈ej vuuj to a in jelanil tzin cuchb'ani.   
\p
\v 4 Jantac nivac munlajel ix in b'o'o. Ix in b'o juntzan̈ pat, ix laj vavanpax te' uva.  
\v 5 Ix laj in b'o b'ajtac tz'avchaj te' avb'en te' yed' b'ajtac tz'avchaj te te' syac' xumaquil. Ix vavanpax masanil macan̈il te te' syac' sat.  
\v 6 Ix laj in b'oanpax yed'tal a a' b'aj smolchaji yic tz'och yal te' avb'en te' chi'.  
\v 7 Ay eb' vin̈ in checab' yed' eb' ix in checab' ix in mana', ay pax eb' ix alji d'a in pat. An̈ejtona' jantac pax ix aj noc' in vacax yed' noc' in calnel d'a yichan̈ eb' ec'nac cajan d'a Jerusalén d'a pecataxo.  
\v 8 Man̈xo jantacoc q'uen plata yed' q'uen oro ix in molb'ej, aton q'uen cotnac d'a eb' sreyal juntzan̈xo nación. Ay pax eb' vin̈ vinac yed' eb' ix ix sb'itan d'ayin, aton masanil nib'ab'il yuj eb' quetanimail. Jantac pax eb' ix ix, ix vic'a', tzolal sjavi eb' ix d'ayin.   
\p
\v 9 Ix in b'inaj val d'a yichan̈ masanil eb' ec'nac d'a Jerusalén tic. Vach'chom ay masanil juntzan̈ tic d'ayin, palta maj satel-laj in jelanil.  
\v 10 Maj in tenec'laj tas ix in nib'ej. Ix vac'n̈ej in gana yed' tas ix in na'a. Ix vac' tzalajb'oc in c'ool yed' masanil in munlajel, aton jun tzalajc'olal chi' ix ac'ji spacoc d'ayin.   
\p
\v 11 Ix lajvi chi', ix vilanoch masanil in munlajel ix in b'o chi', aton juntzan̈ munlajel chi' pural ix b'o vuuj. Icha chi' ix aj snachajel vuuj to a masanil juntzan̈ chi', malaj yelc'ochi. Lajan val icha b'aj sco nib'ej sco yam ic', palta max yamchajlaj cuuj. Icha chi' caji, malaj jab'oc tas vach' squic' d'a yolyib'an̈q'uinal tic.   
\p
\v 12 Ix lajvi chi', ix in naanpaxi tas val yaj jelanil, man̈ pensaril yed' quistalil. ¿Tasto val ol sc'ulej junocxo mach ol ochcan reyal in q'uexuloc? ¿Tocval ay junocxo tas ch'oc ol yal snaanelta sb'oani mato sc'ulani?  
\v 13 Icha chi' ix aj snachajel vuuj to a jelanil yelxo te vach' d'a yichan̈ man̈ pensaril, icha yaj saquilq'uinal te vach' d'a yichan̈ q'uic'alq'uinal.   
\p
\v 14 A mach n̈ican spensar, te vach' yilan b'aj tz'eq'ui. Axo mach malaj spensar jun, ichato d'a scal q'uic'alq'uinal sb'eyeq'ui. Vach'chom icha chi', palta lajann̈ej tz'aj co chami.  
\v 15 Ix valan icha tic: A tas ol ic'an eb' malaj spensar, an̈eja' ol in ic'an paxoc, yuj chi' jun, malaj jab'oc tas squic' d'a jelanil chi'. An̈eja' malaj yelc'och juntzan̈ chi'.  
\v 16 Yuj chi' vach'chom jelan on̈, vach'chom malaj co pensar, ol on̈ cham co masanil, man̈xo ol on̈ nachajcot yuj anima.   
\p
\v 17 Yuj chi' ix in na icha tic, malaj yelc'och co q'uinal tic, yujto masanil tas sco c'ulej d'a yolyib'an̈q'uinal tic, ton̈ej squixtej co b'a yuuj. Lajan val icha b'aj sco nib'ej sco yam ic', palta max yamchajlaj cuuj, icha chi' caji.  
\v 18 An̈ejtona' malaj yelc'och masanil juntzan̈ in munlajel ix in b'o d'a yolyib'an̈q'uinal tic, yujto masanil juntzan̈ chi' an̈ej am d'a junocxo mach b'aj ol canoc.  
\v 19 Taxon̈ej jelan, ma malaj spensar jun b'aj ol can masanil in munlajel ix vab' syail in b'oan chi' yed' jelanil, malaj jab'oc yelc'ochi.   
\p
\v 20 Ayic svilanoch masanil in munlajel ix in b'o chi', snaan sb'a in c'ool to nab'an̈ej ix vixtej in b'a in te munlaji.  
\v 21 Ay b'aj jelan co b'oan co munlajel chi', te vach' scutej yuj tastac cojtac, palta axo tz'aji a d'a junoc max munlaj jab'oc, ata' scani. A jun chi' nab'an̈ej, man̈ smojoc icha chi'.   
\p
\v 22 Yuj chi', ¿tas val scac' yala' ayic te nivan munlajel sco b'o yed' jantac tas sco na' yuuj?  
\v 23 Masanil tiempo sco te naub'tan̈ej, al yajoch d'a quib'an̈ icha val junoc icatz. Max yic' jab'oc yip co pensar, yuj chi' malaj yelc'och jun chi'.   
\p
\v 24 A val tas smoj sco c'ulej a on̈ anima on̈ tic to tzon̈ va'i scuc'an a', scac'an tzalajb'oc co c'ool yed' tastac squic' d'a co munlajel chi'. Icha chi' ix aj snachajel vuuj to a jun chi' a d'a Dios scoti.  
\v 25 ¿Tom syal co tzalaji, ma co va'i tato man̈ yujoc Dios?  
\v 26 Tato stzalaj Dios qued'oc, syac' co jelanil yed' co pensar yed' co tzalajc'olal. Palta axo eb' chuc jun, a Dios chi' tz'ac'an yip eb' yic smunlaj eb' smolb'an tastac tz'aj d'a eb', axo tz'aji, a d'a eb' stzalaj Dios yed'oc chi' scani. Palta a jun tic nab'an̈ejpaxi, lajan val icha b'aj sco nib'ej sco yam ic', palta max yamchajlaj cuuj.   
\c 3  
\s1 Masanil tas ayn̈ej stiempoal  
\p
\v 1 Masanil tas tzuji d'a yolyib'an̈q'uinal tic ayn̈ej stiempoal, ayn̈ej pax yorail.   
\q1
\v 2 Ay b'aj tz'alji anima, ay pax b'aj scham eb'. Ay b'aj ay avnub', ay pax b'aj stoc'ji q'ue vaan tas avab'il.   
\q1
\v 3 Ay b'aj smiljicham anima, ay pax b'aj tz'an̈taj eb'. Ay b'aj sjuchajem junoc tas, ay pax b'aj sb'ochajq'uei.   
\q1
\v 4 Ay b'aj tz'och oq'uel, ay pax b'aj tz'och tzeej. Ay b'aj ay cusc'olal, ay pax b'aj ay tzalajc'olal.   
\q1
\v 5 Ay b'aj sjulchaj saclem q'uen q'ueen, ay pax b'aj smolb'aj q'ueen. Ay b'aj sco lac'laj co b'a, ay pax b'aj maay.   
\q1
\v 6 Ay b'aj sco sayec' junoc tas, ay pax b'aj sco yumeli. Ay b'aj sic'chajb'at junoc tas, ay pax b'aj syumchajeli.   
\q1
\v 7 Ay b'aj sn̈ic'chajb'at junoc tas, ay pax b'aj stz'ischaji. Ay b'aj numan tzon̈ aji, ay pax b'aj tzon̈ loloni.   
\q1
\v 8 Ay b'aj sco xajanej co b'a, ay pax b'aj sco chaclaj co b'a. Ay b'aj tz'och oval, ay pax b'aj tz'och junc'olal.   
\p
\v 9 ¿Tas val scac' yal a on̈ anima on̈ tic d'a jantac munlajel sco b'o'o?  
\v 10 Vojtac val jantac munlajel te ajaltac ix yac' Dios co c'ulej.  
\v 11 Te vach' ix yutej Dios sb'oan masanil tastac, tato sb'o d'a sc'ual smoj sb'oi. Ix yac' Dios co nib'ej cojtacanel tastac ol ujoc d'a b'aq'uin̈, palta max yac'laj nachajel cuuj sic'lab'il tastac van sc'ulani.   
\p
\v 12 Ix vojtaquejeli to malaj junocxo tas te vach' syal co c'ulani, an̈ej to scac' tzalajb'oc co c'ool, scac'an co gana yed' tastac syac' Dios d'ayon̈ yacb'an pitzan on̈.  
\v 13 An̈ej tzon̈ va'i, scuc'an a', scac'an tzalajb'oc co c'ol d'a masanil tastac squic' d'a co munlajel, yujto a Dios tz'ac'an d'ayon̈.  
\v 14 Vojtacpaxi to a masanil tastac ix sb'o Dios, ayn̈ejec' d'a juneln̈ej. Malaj junoc tas syal yac'anoch xicul, ma syal yic'aneli. Icha chi' ix yutejcan Dios yic vach' tzon̈ och ejmelal d'ay.  
\v 15 Masanil tastac ay ticnaic, aytaxon ec' d'a peca'. Axo pax tas toto ol javoc, toxonton ay d'a peca'. An̈eja' juntzan̈ chi' tzujixi, yujto a Dios tz'utan icha chi'.   
\s1 A tas man̈ smojoc sb'eyb'alaji  
\p
\v 16 Ix vilanpax tas tz'aj sch'olb'itaj eb' anima d'a yolyib'an̈q'uinal tic, smoj val to ay vach'il yed' tojolal, palta an̈ej chucal ay.  
\v 17 Yuj chi' tzin na' icha tic: A Dios ol on̈ ch'olb'itan a on̈ anima on̈ tic, vach'chom vach' on̈, ma chuc on̈, yujto masanil tastac tzuji, ay sc'ual ol ch'olb'itajoc.   
\p
\v 18 Svalanpax yuj co b'eyb'al a on̈ anima on̈ tic, to a Dios tzon̈ ac'an proval, yic snachajel cuuj to lajan on̈ icha noc' noc'.  
\v 19 Val yel a on̈ anima on̈ tic yed' noc' noc' chi', lajann̈ej tz'aj co chami, scham noc', tzon̈ champaxi. Lajann̈ej tz'aj quic'an quic' yed' noc', man̈ ec'b'aloclaj quelc'och d'a yichan̈ noc', yujto malaj yelc'och masanil.  
\v 20 Junn̈ej b'aj sc'ochcan co nivanil yed' noc' noc' chi', yujto a d'a lum luum cotnac on̈, an̈ejtona' luumal ol ochcan co nivanil tic.  
\v 21 ¿Tom ay junoc mach man̈ ojtannacoc to a co pixan a on̈ anima on̈ tic sq'uecan d'a satchaan̈, axo sq'uinal noc' noc' a d'a sat lum tic satcanemi?  
\v 22 Ix nachajel vuuj to malaj junocxo tas vach' co c'ulani, an̈ejto scac' tzalajb'oc co c'ool yed' tas squic' d'a co munlajel, yujto icha chi' yajcan d'a quib'an̈. ¿Tocval ayto mach tz'alan cab'i tas tzuji ayic chamnac on̈xo?   
\c 4  
\p
\v 1 Ix in naancot yuj masanil tas man̈ vach'oc tzuji d'a yolyib'an̈q'uinal tic. Ix vilani to ay eb' tz'ixtaji, tz'oc' eb', palta malaj mach scolan eb', yujto a eb' tz'ixtan eb' chi', aton eb' ay yopisio.  
\v 2 Yuj chi' ix in na' to te vach' yic eb' chamnacxo d'a yichan̈ eb' pitzanto.  
\v 3 Te vach' yic eb' manto alji d'a yichan̈ eb' chamnac yed' eb' pitzan tic, yujto a eb' manto alji chi', manto yil-laj chucal tzuji d'a yolyib'an̈q'uinal tic eb'.   
\p
\v 4 Ix vilanpaxi to ay b'aj squixtej co b'a co munlaji yic sco nib'an nivan tz'aj quelc'och yed' tastac ay d'ayon̈ d'a yichan̈ juntzan̈xo eb'. Malaj yelc'och b'aj squic'chaan̈ co b'a chi', yujto lajan val icha b'aj sco nib'ej sco yam ic', palta max yamchajlaj cuuj.   
\p
\v 5 Ay b'aj tz'alji to malaj co pensar tato malaj tas sco c'ulej, scac'cham co b'a yuj vejel.  
\v 6 Palta a in tic svala' to yelxo te vach' vach'chom jab'n̈ej tas ay d'ayon̈ tato tzalajc'olal caji, d'a yichan̈ pax munlajeln̈ej caji sco sayan co b'eyumal. Tato icha chi', lajan val icha b'aj sco nib'ej sco yam ic', palta max yamchajlaj cuuj.   
\p
\v 7 Ix vilan junxo tas tzuji d'a yolyib'an̈q'uinal tic to malaj yelc'ochi.  
\v 8 Ay mach sch'ocojn̈ej, malaj junoc yuninal, malaj yuc'tac, palta malaj b'aj syic' yip, max och vaan sayanec' sb'eyumal, malaj b'aj syeccot sna' icha tic: ¿Mach yuj tzin te munlaji? ¿Tas yuj svixtej in b'a? man̈ xchioc. A eb' icha chi' sc'ulej nab'an̈ej syixtej sb'a eb'.   
\s1 Tato junn̈ej scutej co b'a ay quip  
\p
\v 9 Vach' tato yaman smunlaj chavan̈oc anima d'a yichan̈ junoc mach to sch'ocoj smunlaji, yujto nivan tas syic' eb' d'a smunlajel chi'.  
\v 10 Tato stelvi junoc, axo junxo chi' squetzanxi q'ue vaan. Palta tato a junoc anima sch'ocojn̈ej stelvi, malaj mach squetzan q'ue vaan.  
\v 11 An̈ejtona' tato ay chavan̈oc anima junn̈ej svayi, sq'uixinalej sb'a eb', palta tato sch'ocoj junoc anima svayi, ¿tas tz'aj sq'uixnaji?  
\v 12 A junoc mach sch'ocoj, elan̈chamel tz'ac'ji ganar yuj junoc ajc'ool, palta tato chavan̈ sb'ey eb' jun, syal stec'b'an sb'a eb'. Ocxom junoc lasu oxe' yaj spach'uch'aji, man̈ comonoc sd'in̈chaji.   
\p
\v 13 Yelxo te vach' yic junoc vin̈ quelem meb'a' ay spensar, d'a yichan̈ pax junoc vin̈ rey icham vinacxo to malaj spensar, maxtzac schalaj yab' razón.  
\v 14-15 Vach'chom meb'a' vin̈ quelem chi' ayic tz'elta vin̈ d'a preso, palta syal yoch vin̈ reyal. Ix vilanpaxi to masanil anima tz'alani to vach' a vin̈ quelem chi' tz'ochcan reyal sq'uexuloc vin̈ icham vinac chi'.  
\v 16 Vach'chom man̈ jantacoc sb'isul anima tz'ac'anoch vin̈ quelem chi' reyal, palta axo yic tz'ec' tiempo, jantac eb' maxtzac tzalajlaj yed' vin̈. A scac'an quip co sayan tas tz'aj stzalaj masanil eb' anima qued'oc malaj yalani, lajan val icha b'aj sco nib'ej sco yam ic', palta max yamchajlaj cuuj.   
\c 5  
\s1 Sco na val sic'lab'il yuj tas sco tac'vej  
\p
\v 1 Ayic tzon̈ c'och d'a stemplo Dios, yelxo te vach' to sco maclej val cab' tas tz'alchaji, sco b'eyb'alanpaxi, d'a yichan̈ pax to sco nitzoch co b'a sco comon tac'van junoc tas, icha sc'ulej eb' malaj spensar, max snalaj eb' tato chuc sc'ulej.   
\p
\v 2 D'a sb'ab'elal scham val co naani, ichato chi' b'ian sco tac'van cac'an junoc tas d'a Dios, yujto a Dios chi' a d'a satchaan̈ ayeq'ui, a on̈xo tic a d'a sat lum tic ayon̈ eq'ui. Yuj chi' man̈ comonoc scala'.  
\v 3 Yujto ayic man̈ jantacoc tas sco na'a, tzon̈ chac vayichan yuuj. Axo yuj b'aj tzon̈ te loloni, ay comon lolonel malaj yalan scala'.   
\p
\v 4 Ayic sco tac'van junoc tas d'a Dios, mocab' quiq'uec' tiempo cac'ani, yujto max tzalaj Dios yed' eb' scomon tac'van junoc tas, yuj chi' caq'uec tas sco tac'vej chi'.  
\v 5 Más vach' max co comon tac'vej co ti'oc, d'a yichan̈ pax to sco tac'vej, palta max co c'anab'ajejlaj.   
\p
\v 6 Mocab' cac'och co mul co comon tac'van junoc tas, axo ta tz'aji ayic schaji yuj junoc mach ayoch d'a yib'an̈ schaani, scalani to satc'olal caji ayic ix co tac'van chi'. Mocab' co tzuntzejcot yoval sc'ol Dios yuj tas sco tac'vej chi', yujto ay smay satanel tastac sco c'ulej.  
\v 7 Yelxo te vach' to ay yelc'och Dios d'a yol co sat d'a yichan̈ pax to nivan tas sco tac'vej d'ay.   
\s1 A eb' an̈ej d'a q'uen tumin syac'och spensar  
\p
\v 8 Mocab' sat co c'ol quilan yuj tas tz'aj yixtaj eb' meb'a' d'a co chon̈ab', b'aj max c'anab'ajaj tojolal, yujto a eb' ay yopisio scolji eb' yuj juntzan̈xo eb' nivac yopisio. Axo eb' chi' scolji eb' yuj juntzan̈xo eb' yelxo nivan yopisio d'a yib'an̈ eb'.  
\v 9 Yujto an̈ej vin̈ rey nivan yelc'och yed' yopisio d'a yib'an̈ juntzan̈xo eb' vin̈ yajal, yuj chi' yelxo val nivan tas syic'can vin̈ d'a tas tz'el d'a sat lum luum tic.   
\p
\v 10 Tato sco nib'ej val och q'uen tumin, malaj b'aq'uin̈ slajvi co nib'an q'ueen. An̈ejtona' tato sco nib'ej tzon̈ och b'eyumal, malaj b'aq'uin̈ scala' to c'ocb'ilxo tas ay d'ayon̈. Palta a jun chi' man̈ pensaril.  
\v 11 Yujto ayic nivanxo tas ay d'ayon̈, nivan pax slajvieli. An̈ej co ganar, ton̈ej squil yec' q'uen tumin chi' d'a yol co c'ab'.  
\v 12 Tato tzon̈ munlaji, taxon̈ej nivan tas sco va'a mato jab'n̈ej, palta junc'olal tzon̈ vayi. Axo eb' b'eyum jun, max vaylaj eb' snaan yuj tastac ay d'ay.   
\p
\v 13 Ix vilanpaxi to ay val jun tas te cusc'olal d'a yolyib'an̈q'uinal tic: A val eb' tz'och val ilc'olal sayanec' sb'eyumal, palta axo tz'aji a sb'eyumal eb' chi' sjuaneli.  
\v 14 Yujto ay b'aj syac'och schon̈ eb', axo tz'aji a tz'ic'ancot d'a yib'an̈ eb', slajviel tastac ay d'a eb', man̈xalaj jab'oc tas vach' syac'can eb' d'a eb' yuninal.  
\v 15 Icha tz'aj calji d'a yolyib'an̈q'uinal tic, b'eran on̈ eli on̈ javi, axo yic tzon̈ meltzajxi malaj jab'oc tas squic'b'at qued'oc.  
\v 16 Aton jun tic te cusc'olal, icha tz'aj calji, icha pax chi' tz'aj co meltzajxi. Malaj jab'oc tas squic' d'a co munlajel squic'b'at qued'oc.  
\v 17 Ay b'aj ayic pitzan on̈ d'a yolyib'an̈q'uinal tic, d'a scal xivc'olal tzon̈ eq'ui, d'a scal yaelal yed' d'a scal cusc'olal.   
\p
\v 18 An̈ej val jun tas vach' ix vil d'a yolyib'an̈q'uinal tic to tzon̈ va'i, scuc'an a', scac'an tzalajb'oc co c'ol yed' tas squic' d'a jantac co munlajel, d'a jab' co q'uinal syac' Dios, aton jab' chi' syac' co c'ulej d'a yolyib'an̈q'uinal tic.  
\v 19 Yed' junxo tic, tato a Dios tz'ac'an jantac co b'eyumal, syac'anpax co tzalajc'olal co va'an tas squic' d'a co munlajel yuj svach'c'olal.  
\v 20 Yacb'an a Dios tz'ac'an co tzalajc'olal chi', max yal-laj coch ilc'olal yuj tas ol aj yec' tiempo cuuj.   
\c 6  
\p
\v 1 Ay jun tas sjavi d'a yib'an̈ eb' anima d'a yolyib'an̈q'uinal tic to man̈ smojoc sc'ulaj svila':  
\v 2 A Dios tz'ac'an sb'eyumal junoc mach yed' snivanil yelc'ochi, ayxon̈ej tastac snib'ej, palta max chajilaj yac' tzalajb'oc sc'ol d'a smasanil juntzan̈ chi', ch'ocxo mach syac' tzalajb'oc sc'ol yed'oc. A jun tic, ixtojb'ail, man̈ smojoc.  
\v 3 Vach'chom a junoc vin̈ vinac ay 100-oc yuninal, nivan tiempo syil vin̈, palta tato max yac' tzalajb'oc sc'ol vin̈ yed' tas vach', tato chuclaj tz'aj smucchaj vin̈, a tzin naani to te vach' yic junoc eq'uelti' unin d'a yichan̈ jun vinac chi'.  
\v 4 Vach'chom a junoc unin chi', ton̈ej tz'ec' d'a ichn̈ejta', malaj b'aj sb'inaj jab'oc,  
\v 5 maj yil jab'oc saquilq'uinal, malaj jab'oc tas syojtaquejeli, vach' yico' yujto syic' yip, malaj tas sna'a.  
\v 6 A pax jun vinac chi' jun, vach'chom ix ec' chab'oc mil ab'il, tato maj yac' tzalajb'oc sc'ol yed' tastac ay d'ay, malaj yelc'ochi, a d'a slajvub' junn̈ej b'aj ol can eb' d'a chamub'.   
\p
\v 7 Masanil co munlajel sco b'o'o, an̈ej yoch yopisio d'a co nivanil, palta malaj b'aq'uin̈ tzon̈ och vaan co nib'an tas sco nib'ej.  
\v 8 Man̈ vach'oc yic junoc anima jelan d'a yichan̈ junoc to malaj spensar tato an̈eja' meb'a' jun anima jelan chi', vach'chom yojtac yic'an b'ey sb'a yed' yetanimail d'a svach'ilal.   
\p
\v 9 Yelxo vach' tato jab'n̈ej tas ay d'ayon̈, d'a yichan̈ pax ton̈ej sco te naub'tan̈ej coch b'eyumal. A tas sco naub'tan̈ej chi' malaj yelc'ochi, lajan val icha b'aj sco nib'ej sco yam ic', palta max yamchajlaj cuuj.  
\v 10 A tas ayec' ticnaic, toxonton tz'alchaj d'a peca'. A on̈ anima on̈ tic ojtacab'il tas caji, nab'a anima on̈. Max yal-laj co telan co b'a yed' Dios, yujto te ec'to yip d'ayon̈.  
\v 11 Ay jun lolonel syal icha tic: Tato nivan lolonel scala' ayic sco telan co b'a, ay lolonel man̈xalaj yalan scala'. Malaj jab'oc tas vach' squic'a' ayic sco telan co b'a chi'.  
\v 12 Malaj mach ojtannac tas junoc vach' d'ayon̈ anima on̈ tic yic tzon̈ ec' jaye' c'ual d'a yolyib'an̈q'uinal tic, yujto a co q'uinal elan̈chamel tz'ec'b'at icha en̈ul. Malaj junoc mach syal yalani tas ol ujoc d'a yolyib'an̈q'uinal tic ayic toxo ix on̈ chami.   
\c 7  
\s1 Man̈ lajanoc jelanil yed' man̈ pensaril  
\q1
\v 1 Vach' tato vach' co b'inaji, d'a yichan̈ pax to suc'uq'ui co jab' yed' perfume.  
\q1 Vach' jun c'u ayic tzon̈ chami, d'a yichan̈ pax jun c'u ayic tzon̈ alji.   
\q1
\v 2 Vach' ayic tzon̈ b'atcan iloj ac'val b'aj tz'och chamel, d'a yichan̈ pax tzon̈ b'atcan iloj q'uin̈, yujto a chamel chi', quicn̈ej yaj co masanil. Vach' tato sco na' ayic pitzan on̈to.   
\q1
\v 3 Vach' tato tzon̈ oq'ui, d'a yichan̈ pax tzon̈ tzevaji, yujto vach'chom cuseltac yilji co sat, palta sb'o co pensar yuuj.   
\q1
\v 4 A eb' n̈ican spensar sna eb' yuj schamel, axo eb' malaj spensar jun, an̈ej d'a q'uin̈ ayb'at spensar eb'.   
\q1
\v 5 Vach' tato sco cha cab' co cachnab'il syac' junoc mach jelan spensar, d'a yichan̈ pax to tzon̈ alji vach'il yuj junoc mach malaj spensar.   
\q1
\v 6 Ayic scab'an yel yav junoc mach malaj spensar stzevaji, malaj jab'oc yelc'ochi. Lajan val icha cab'an stz'itiljub' te' q'uiix stz'ab'at yuj te' c'ac'.   
\q1
\v 7 A q'uen tumin tz'ac'ji d'a elc'altac, a q'uen tz'ic'an yixtaxel spensar eb' jelan. Lajan tz'ajcan eb' icha eb' malaj spensar.   
\q1
\v 8 Ayic sb'oelc'och junoc tas, te ay tzalajc'olal d'a yichan̈ ayic tz'el yich sb'oi.  
\q1 Tato emnaquil scutej co b'a, te vach' quic d'a yichan̈ b'aj squic'chaan̈ co b'a.   
\p
\v 9 Mocab' c'unoc scot coval, yujto a chichonc'olal chi' yic eb' malaj spensar.   
\p
\v 10 Malajocab' b'aq'uin̈ scala' to a tas ec'nacxo más vach'. A jun chi', man̈ pensaril.   
\p
\v 11 Tato jelan on̈, vach' quic d'a yichan̈ eb' anima scha smacb'en d'a yolyib'an̈q'uinal tic.  
\v 12 A jelanil chi' te nivan yelc'och d'a yichan̈ q'uen tumin, yujto a tzon̈ ic'an b'ey d'a junc'olal.   
\p
\v 13 Scham val quilan tastac b'ob'il yuj Dios: A tas coxo yajcan yuuj, malaj mach syal stojolb'itani.  
\v 14 Tato vach' cajec' squila', smoj cac'an tzalajb'oc co c'ool, palta tato man̈ vach'oc cajec' squil jun, scham val co naani to a Dios tz'utan scha macan̈il, yic vach' a on̈ chamelb'a anima caj tic, man̈ cojtacoc tas sco cha co b'a yed'oc.   
\p
\v 15 A yed' jab' in q'uinal malaj yelc'och tic, ay juntzan̈ tas ix vila': Ay b'aj a eb' anima vach' spensar spet chami. Ay pax b'aj jun, a eb' chuc spensar najtil tz'eq'ui.   
\q1
\v 16 Yuj chi' max on̈ ec' d'a yib'an̈ co c'ulan vach'il, max on̈ ec' pax d'a yib'an̈ cac'anoch co b'a jelanil yic max co juel co b'a.   
\q1
\v 17 Mocab' on̈ ec' d'a yib'an̈ co te c'ulan chucal. Mocab' cac'paxoch co b'a man̈ pensaril, yic max pet on̈ chami.   
\q1
\v 18 Sco ya'ilej co b'a d'a chab' b'eyb'al tic, tato ay yelc'och Dios d'ayon̈, vach' ol on̈ elc'och yed' juntzan̈ tic.   
\q1
\v 19 A junoc mach jelan, ec'alto nivan yelc'och yuj sjelanil chi' d'a yichan̈ lajun̈van̈oc eb' ayoch yajalil d'a junoc chon̈ab'.   
\p
\v 20 Palta malaj junoc on̈ te vach' on̈ d'a yolyib'an̈q'uinal tic. Malaj junoc mach on̈ to max och co mul.   
\p
\v 21 Mocab' co cha cab' masanil tas tz'alji, yic vach' tato chuc syal eb' co checab' d'ayon̈, man̈ yaoc scab'i,  
\v 22 yujto cojtac to ay b'aj chuc pax scal d'a junocxo mach.   
\s1 Sch'olb'itaj junoc tas d'a jelanil  
\p
\v 23 Masanil juntzan̈ tic ix in ch'olb'itej yed' in jelanil, yujto ay val och d'a in pensar to jelan tzin ajelc'ochi, palta max nachajel-laj vuuj.  
\v 24 Masanil tas tzuji max nachajel-laj vuuj, yujto ajaltac yojtacajeli, malaj mach snachajel yuuj.   
\p
\v 25 Ix vac' val och d'a in c'ol in sayanec' jelanil yic svojtaquejeli tas yaj smasanil. Ix nachajel vuuj to malaj co pensar tato sco c'ulej chucal, quistal on̈ tato sco pitej co b'a.   
\p
\v 26 Ay jun tas te chuc ix ilchaj vuj d'a yichan̈ chamel. Aton eb' ix ix te ay smon smusan sat eb' vin̈ vinac, maxtzac actajel eb' vin̈ yuj ix. A vin̈ ay yelc'och Dios d'a sat, max ac'jilaj ganar vin̈ yuj ix, palta axo eb' vin̈ sc'ulan chucal, c'un yac'ji ganar eb' vin̈.   
\p
\v 27-28 Ayic ix vac'an vip vojtacanel juntzan̈ tic, a in svalel lolonel tic, ayto pax tas maj vojtaquejeli, palta ay jun tas ix vojtaquejel d'a scal juntzan̈ tic, tecan am junn̈ej vin̈ vinac ay yelc'och d'a scal junoc mil vinac. Axo d'a scal eb' ix ix, malaj junoc ix ay yelc'och ix ilchaj vuuj.  
\v 29 An̈ej tas ix chax vuuj to a on̈ anima on̈ tic, vach' ix on̈ ajcan sb'oan Dios, palta axo ix aji, ix quixtejel co b'a.   
\c 8  
\p
\v 1 Te vach' yic junoc mach jelan spensar, yujto syojtaquejel tas yaj yolyib'an̈q'uinal tic. A sjelanil chi' a tz'ac'an checlaj d'a sat, vach'chom to ovtaxon yilji, axo yuj sjelanil chi' scheclaj svach'il sc'ol d'a sat chi'.   
\s1 A tas tz'aj sc'anab'ajaj vin̈ rey  
\p
\v 2 Co c'anab'ajejec tas syal vin̈ rey, yujto icha chi' ix cutej cac'an co ti' d'a Dios.  
\v 3 Man̈ elan̈chameloc tzon̈ el d'a yichan̈ vin̈ rey chi', mocab' co tec'b'ejec co b'a calan quic d'a tas man̈ vach'oc d'a sat vin̈, yujto syaln̈ej sc'ulan vin̈ tas snib'ej.  
\v 4 An̈ej vin̈ rey chi' syal yalan slajvub' junoc lolonel, malaj mach syal sc'anb'an yab'i tas sc'ulej vin̈.   
\p
\v 5 Tato sco c'anab'ajej junoc checnab'il, malaj tas scot d'a quib'an̈. Tato ay co pensar, snachajel cuuj tas tiempoal ayon̈ eq'ui, tas pax scutej co c'anab'ajani.  
\v 6-7 Ay val stzolal yed' sc'ual tas tz'aj co c'anab'ajan juntzan̈ chi', palta ay val jun tas tzon̈ ixtaneli, yujto man̈ cojtacoc tas tzuji, malaj junoc mach syal yalan d'ayon̈.   
\p
\v 8 Malaj mach syal snitzan sq'uinal, malaj pax mach syal syamanoch vaan schamel. A eb' soldado syal sc'ananel sb'a eb' d'a scal oval, palta a d'a chamel chi', malaj mach syal yeli. A junoc mach chuc, max yal-laj scoljiel d'a yol sc'ab' chamel yuj schucal.   
\s1 Ay juntzan̈ malaj jab'oc yelc'ochi  
\p
\v 9 Ayic ix vac'anoch d'a in c'ol vojtacaneli tastac tzuji d'a yolyib'an̈q'uinal tic, masanil juntzan̈ tic ix vila'. Ay b'aj ay eb' ayoch yajalil d'a scal eb' yetanimail, axo tz'aji a eb' tz'ixtanpax eb' anima chi'.   
\p
\v 10 Ay b'aj ix vilpaxi to ayic smucchaj junoc vinac chuc spensar, vach'chom chuc ix yutej sb'a vin̈ d'a schon̈ab', palta tz'ic'jichaan̈ vin̈ yuj eb' yetchon̈ab' chi'. Axo pax eb' anima sc'anab'ajan Dios, man̈xalaj mach snaancot eb' d'a yol schon̈ab' b'aj tzijtum tas vach' sc'ulejnaccani. A juntzan̈ tic, malaj sjolomal yaji.  
\v 11 Yujto man̈ elan̈chameloc tz'ac'jioch syaelal eb' sc'ulan chucal, yuj chi' an̈ej chucal sc'ulej eb' anima.  
\v 12 Vach'chom syalcan jun lolonel icha tic: A eb' sc'ulan vach'il ay yelc'och Dios d'a eb', vach'n̈ej tz'elc'och eb'.  
\v 13 Axo pax eb' chuc malaj yelc'och Dios d'ay, chuc tz'elc'och eb', quenn̈ej tiempo syil eb', xchi jun lolonel chi'. Palta ix vila' to ay eb' ste c'ulan chucal, nivan tiempo syil eb'.  
\v 14 A tas man̈ vach'oc svil d'a yolyib'an̈q'uinal tic, ay eb' anima vach' syutej sb'a, axo tz'aji, syab' val syail eb', ichato te chuc eb'. Axo pax eb' te chuc jun, tz'ic'jichaan̈ eb', ichato vach' eb'. A jun tic malaj sjolomal yed'nac.   
\p
\v 15 Yuj chi' svala' yacb'an ayon̈ec' d'a yolyib'an̈q'uinal tic, smoj val tzon̈ va'i, scuc'an a', scac'an tzalajb'oc co c'ool. Icha chi' junc'olal tzon̈ eq'ui vach'chom ya tz'aj co sayan va co b'a d'a co q'uinal syac' Dios.   
\p
\v 16 Yacb'an svac' val och d'a in c'ol vojtacaneli yed' vilan pax tastac tzuji d'a yolyib'an̈q'uinal tic, ay b'aj max och in vayan̈ d'ac'valil in naan yuuj.  
\v 17 Axo ix nachajel vuuj jun to a masanil tas sc'ulej Dios yed' tastac tzuji, max nachajel cuuj. Vach'chom scac' quip cojtacaneli, palta malaj b'aq'uin̈ snachajel cuuj. Vach'chom a junoc mach jelan tz'alani to snachajel yuuj, palta val yel, malaj tas snachaji.   
\c 9  
\s1 A tas smoj sco c'ulej  
\p
\v 1 Ayic ix vac'anoch d'a in c'ol in ch'olb'itan jun tic, ix nachajel vuuj to a tas sc'ulej eb' vach' yed' eb' jelan spensar, ayec' d'a yol sc'ab' Dios. Malaj junoc on̈ cojtac tas ay d'a quichan̈, tom ol on̈ xajanajoc, mato ol on̈ chacjoqueloc.  
\v 2 Axo tz'aji, vach'chom tojol co b'eyb'al, mato man̈ tojoloc, vach'chom vach' on̈, ma chuc on̈, vach'chom sco c'anab'ajej, ma pit on̈, vach'chom scac' co silab', mato max cac'a', vach'chom ay co mul, mato malaj co smul, vach'chom scac' co ti' d'a Dios, mato max cac' co ti' chi', palta lajann̈ej tas sjavi d'a quib'an̈.   
\p
\v 3 Ay jun tas chuclaj d'a scal masanil tas tzuji d'a yolyib'an̈q'uinal tic, aton b'aj junn̈ej tzon̈ sateli. A tas ayec' d'a co pensar co masanil, an̈ej chucal yed' man̈ pensaril, axo yic sjavi chamel d'a quib'an̈, tzon̈ sateli.   
\p
\v 4 Yuj chi' an̈ej yic pitzan on̈, ayto tas ayoch yipoc co c'ool. Te nivan yelc'och junoc noc' tz'i' pitzan d'a yichan̈ junoc noc' chamnac choj.  
\v 5 Tato pitzan on̈, cojtac to ol on̈ chamoc, axo pax eb' chamnacxo, man̈xalaj tas yojtac eb', man̈xalaj tas syal yac'chaj d'a eb', maxtzac nachajcot eb' yuj eb' anima.  
\v 6 A b'aj tzon̈ mucchaji, ata' slajvican co xajanan co b'a, co chichonc'olal yed' masanil chucal. Man̈xa b'aq'uin̈ ay calan quic d'a tas tzuji d'a yolyib'an̈q'uinal tic.   
\p
\v 7 Yuj chi' caq'uec tzalajb'oc co c'ol co va'i, cuq'uec a', yujto vach' jun tic d'a yichan̈ Dios.  
\v 8 Sacocab' co pichul scac'ochi, vach'ocab' scutej co jixb'an co jolom.  
\v 9 Yujto tzapan jab' co q'uinal syac' Dios, yuj chi' caq'uec tzalajb'oc co c'ool junjun on̈ yed' eb' ix quetb'eyum xajanab'il cuuj. Aton chi' tz'ac'ji spacoc d'ayon̈ yuj Dios b'aj scab' syail co munlaj d'a sat luum tic.  
\v 10 Masanil tas syal co c'ulani, co c'ulejec d'a smasanil co c'ool, yujto a d'a campusante b'aj tzon̈ c'ochcani, man̈xa munlajel, man̈xa tas syal co naani, man̈xa tas syal cojtacaneli, man̈xa pax jelanil.   
\s1 A tas man̈ tojoloc sc'ulaji  
\p
\v 11 Ay junxo tas svil d'a yolyib'an̈q'uinal tic: A eb' toxon jelan sb'eyi, man̈ masaniloc eb' tz'ac'an ganar carela. Man̈ masaniloc eb' jelan yac'an oval tz'ac'an ganar oval. Man̈ masaniloc eb' jelan spensar vach' sva'i. Man̈ masaniloc eb' te ay tas ojtannac tz'och b'eyumal. Man̈ masaniloc eb' c'ayb'ab'il tz'och yopisio. Palta masanil mach tz'ilchaj vach'il yed' chucal yuuj.  
\v 12 An̈ejtona' a on̈ anima on̈ tic, man̈ cojtacoc janic' tzon̈ chami. Icha tz'aj scan noc' chay d'a yol chimpa, ma icha yic scan noc' much d'a yol te' yaal, icha chi' caji, malaj tas naan cuuj sjavi jucnaj junoc tas d'a quib'an̈.   
\p
\v 13 An̈ejtona', ay jun tas ix vila', nivan yelc'och jun c'ayb'ub'al ix vic'can d'ay:  
\v 14 Ix vil jun yune' chon̈ab' quenn̈ej anima cajan d'ay, axo ix aji ay jun vin̈ rey te nivan sb'isul soldado, ix oymaj vin̈ yed' eb' soldado chi' d'a spatictac jun yune' chon̈ab' chi' yic syac'an oval eb' yed'oc.  
\v 15 Palta a d'a jun yune' chon̈ab' chi', ay jun vin̈ meb'a' cajan ta', te jelan spensar vin̈. Ix yal scolan jun chon̈ab' chi' vin̈ yuj sjelanil chi', palta malaj mach ix naancot vin̈.   
\p
\v 16 Yuj chi' vach'chom malaj yelc'och sjelanil spensar jun vin̈ meb'a' chi' d'a eb' anima, maj scha yab' eb' tas syal vin̈, palta a in tic svala' to ay yelc'och junoc mach n̈ican spensar d'a yichan̈ junoc mach te vinac syutej sb'a.   
\q1
\v 17 Te vach' cab'an slolonel junoc mach ay pensar to c'ununi sloloni, d'a yichan̈ pax cab'an yel yav junoc sreyal eb' malaj spensar.   
\q1
\v 18 Te nivan yelc'och jelanil d'a yichan̈ yamc'ab' yic oval. Yujn̈ej jab'oc tas chuclaj sco c'ulej, te nivan tas tz'ixtaxeli.   
\c 10  
\q1
\v 1 Yujn̈ej junoc noc' chamnac yax a'ay tz'ixtaxb'at sjab' perfume te vach'. Icha pax chi' junoc mach b'inajnac yuj sjelanil, tato sc'ulej jab'oc chucal, satel sb'inajnaquil chi'.   
\q1
\v 2 A tas snib'ej junoc mach n̈ican spensar to a tas vach' b'aj syac'och sb'a. Axo pax tas snib'ej junoc malaj spensar jun, an̈ej d'a chucal b'aj syac'och sb'a.   
\q1
\v 3 A eb' malaj spensar, a tas sc'ulej eb' sch'oxaneli to malaj spensar eb'. Elan̈chamel scheclaj eb' yuuj.   
\q1
\v 4 Tato a junoc yajal scot yoval d'ayon̈ yuj co paltail, mocab' elan̈chameloc sco c'anel co b'a d'a copisio. Tato emnaquil scutej co b'a, tzon̈ ac'ji nivanc'olal vach'chom nivan co paltail chi'.   
\p
\v 5 Ay val tas man̈ smojoc tzuji d'a yolyib'an̈q'uinal tic, aton tas tz'el sc'ulan eb' yajal.  
\v 6 Yujto a d'a eb' malaj spensar tz'ac'ji junoc opisio nivan yelc'ochi, axo pax d'a eb' smoj yoch yajalil jun, a junoc comon opisio tz'ac'ji.  
\v 7 Ix vila' to a eb' checab' yaji, yib'an̈ chejn̈ej tz'ec' eb'. Axo pax eb' nivac vinac jun, a d'a yoc eb' sb'eyi, ichato checab' yaj eb'.   
\q1
\v 8 A eb' sb'oan junoc nivan jul, ay smay sb'at eb' d'a yool. A eb' sjuanel junoc muro, ay smay schiji eb' yuj noc' chan.   
\q1
\v 9 A eb' stzeyan q'uen q'ueen, ay smay slajvi eb' yuj q'ueen. Axo eb' spojvi c'atzitz, ay smay xican sb'a eb'.   
\q1
\v 10 Ayic tz'em ye q'uen ch'acab', axo yic sco c'anan q'ueen yovalil scac' val quip co d'ab'anoch q'ueen, yuj chi' más vach' sco n̈icxiq'ue ye q'ueen. Tato jelan on̈ jun, elan̈chamel sco na' tas tzon̈ aji.   
\q1
\v 11 ¿Tasto yalan junoc mach ojtannac smontan noc' chan, tato toxo ix chiji yuj noc'?   
\q1
\v 12 Tato tzon̈ lolon yed' jelanil, vach' tz'alchaj d'ayon̈. Tato tzon̈ lolon yed' co man̈ pensaril jun, munil squic'cot d'a quib'an̈.   
\q1
\v 13 Ayic syamanoch slolon junoc malaj spensar, a comon lolonel syala', axo yic slajvi slolon chi', ichato malaj jun tas syal chi',  
\v 14 max c'unb'i ste loloni.  
\q1 Malaj mach syal yalan tas toto ol ujoc.   
\q1
\v 15 A eb' malaj spensar, smac' c'unb'oc sb'a eb' smunlaji, maxtzac nachaj yuj eb' b'aj ay sb'eal schon̈ab'.   
\q1
\v 16 Ob'iltac junoc nación to a junoc mach tzapanto spensar ayoch sreyaloc, a na an̈ej iloj q'uin̈ syac' eb' yichamtac vinaquil.   
\q1
\v 17 Te vach' yic junoc nación tato a junoc mach jelan spensar ayoch sreyaloc, a na eb' yichamtac vinaquil sva eb' d'a yorail yic tz'och yip eb', man̈oclaj d'a uq'uel an̈ sb'atcan eb'.   
\q1
\v 18 A eb' ch'aan sc'ool snipan yib'an̈ spat, tz'ec' tz'uj d'a eb', axo tz'aji, tz'em lan̈naj spat eb' chi' d'a yib'an̈.   
\q1
\v 19 A q'uin̈ stzalajb'i co c'ool yuuj, tzon̈ tzalaj pax yuj tas scuq'uej, palta a juntzan̈ tic tumin snib'ej.   
\q1
\v 20 Mocab' calec specal vin̈ rey, mocab' ec' d'a co pensar calani. Mocab' cal chucal d'a eb' b'eyum, vach'chom co ch'ocoj ayon̈ec' d'a co pat, yujto jab'jab'il tz'ab'chaji, ichato a noc' much tz'ic'anb'ati sc'och d'a vin̈ rey chi'.   
\c 11  
\q1
\v 1 Elb'enocab' tastac cuuj, yujto ay jun c'ual ol co cha spac.   
\q1
\v 2 A tastac ay d'ayon̈, vach' sco pucb'at d'a eb' malaj yico', yujto man̈ cojtacoc talaj ay junoc chucal sjavi d'a quib'an̈ d'a yolyib'an̈q'uinal tic.   
\q1
\v 3 Tato stelvi junoc te te', yalxon̈ej b'aj sb'at te', scann̈ej te' b'aj tz'em juan chi'. Tato q'uic' yilji asun, van scot n̈ab' syal chi'.   
\q1
\v 4 Tato scac'och co chum chajtil yilji tiempo b'aj ayon̈eq'ui, malaj b'aq'uin̈ tzon̈ avalvi, malaj pax b'aq'uin̈ sco mol sat cavb'en chi'.   
\p
\v 5 Man̈ cojtacoc b'aj scot ic', man̈ cojtacocpaxi tas tz'aj sq'uib' junoc nene' unin d'a yol sc'ol snun, ichaton chi' man̈ cojtacoc tastac sc'ulej Dios, aton ix b'oan masanil tas.   
\p
\v 6 Cavejec co b'ab'el avb'en, scavan pax tzac'anilto tz'ochi, yujto man̈ cojtacoc mach junoc macan̈ vach' tz'aji, tom a b'ab'el chi', mato a tzac'an chi', mato syac' scha macan̈il jun.   
\p
\v 7 Te vach' quilan saquilq'uinal, vach' quilan pax yoc c'u.  
\v 8 Vach'chom tzijtum ab'il squila', palta scac' quip cac'an tzalajb'oc co c'ool. Scham val co naani to nivan tiempo tzon̈ can d'a campusante, man̈xa tas scac' ganar ta', man̈xalaj yelc'ochi.   
\s1 A razón d'a eb' quelemtac  
\p
\v 9 Ex quelemtac yed' ex cob'estac, tzalajan̈ec yacb'an steton eyip. Aq'uec tzalajb'oc e c'ool yed' tas vach' yacb'an syal eyuuj. Ixiquec b'aj tze nib'ej tzex b'ati, c'ulejec tas tze nib'ej tze c'ulej, palta b'ian scham val e naani to ol ex sch'olb'itej Dios yuj tastac tze c'ulej chi'.  
\v 10 Iq'uequel juntzan̈ tas tze naub'tan̈ej d'a e pensar, man̈ ex och ilc'olal yuj junoc yaelal d'a e nivanil, yujto a jab' stiempoal e quelemal e cob'esal, malaj yelc'ochi, junn̈ej rato tz'ec'b'ati.   
\c 12  
\p
\v 1 Yacb'an unin animaexto, naeccot Dios e b'oumal, yacb'an mantzac eyab' syail yuj icham animail. Yujto ay jun tiempoal ol eyal icha tic: Man̈xa svach'il cajec' scab'i, xe chama.\f 12.1 \fr 12:1 \ft A jun lolonel “b'oumal” a d'a hebreo icha val to lajan sjajil icha jun lolonel “mucnab'il”.\f*  
\v 2 Naeccot Dios chi' ticnaic yacb'an tzato yal eyilan yoc c'u, yoc q'uen uj yed' yoc q'uen c'anal, yic mantzac syamoch ste javi yaelal d'ayex.  
\v 3 Yujto ay jun c'ual a e c'ab' tzex colan ticnaic, toxon̈ej ol luclonoc, axo eyoc te tec'an, ol el yip. Man̈xapaxlaj q'uen eye b'aj ol yal e cach'an e vael, ol ixtaxpax yol e sat.  
\v 4 Ayic ol javoc jun tiempoal chi' d'a eyib'an̈, man̈xo ol yal-laj eyab'an tastac sc'an̈ d'a yoltac b'e, man̈xo ol eyab'paxlaj sc'an̈ q'uen cha'. Pitzan ex xo ayic tz'oc' noc' much ayic ayto sc'ana', man̈xo ol eyab' yoch b'it d'a e tz'ey.  
\v 5 Ol ex xiv e q'ue d'a junoc chaan̈, ayxo smay eyec' d'a yoltac b'e.  
\p Ol syamoch sacb'i xil e jolom, tevelxon̈ej ol ex ec' machaljoc, man̈xa pax tas ol e na' d'a eyetb'eyum, yujto vanxo e b'atcan d'a e cajnub' d'a campusante d'a juneln̈ej. A eb' anima d'a yoltac b'e, ol laj oc' eb' yuj e chamel.   
\p
\v 6 Co naeccot jun Dios on̈ b'oani, yujto ay jun c'ual ol lajvocc'och co q'uinal, icha junoc candil nab'a oro spoji ayic sd'in̈chaj scatenail nab'a plata b'aj chinanq'uei. Mato icha tz'aj spojb'at lum ch'ub' d'a sti' a a', ma icha tz'aj spoj q'uen tz'ec' surson b'aj stoc'jiq'ueta a a' d'a yol jul.  
\v 7 Ayic slajvic'och co nivanil tic, smeltzajxicanoch pococal d'a sat lum tic, ichataxon yaj d'a yalan̈taxo. Axo co pixan sq'uexcan d'a Dios, yujto a' ac'jinacoch d'ayon̈.   
\p
\v 8 A in alum in el lolonel tic svalanxi junelxo: Masanil juntzan̈ tic, malaj sjolomal yaji, malaj yelc'ochi.   
\s1 A juntzan̈ slajvub' lolonel tz'aljicani  
\p
\v 9 A val yuj in jelanil, man̈ jantacoc tas vach' ix vac' yojtaquejel eb' vetanimail. An̈ejtona' jantac pax juntzan̈ lolonel ix in sic'cani, ix lajvi chi' ix in ch'olb'itaneli, ix vac'anoch d'a stzolal.  
\v 10 Ix in say val lolonel to vach'n̈ej schaan sb'a to yel, yic tzin tz'ib'ejcan icha val smojal.   
\p
\v 11 A tastac syal eb' jelan, lajan val icha junoc teclab' jay sn̈i' stecjioch d'a noc' vacax, axo yic toxo ix molchaj juntzan̈ lolonel chi', lajan val icha te' estaca tzatz yaj smac'chajemi. A juntzan̈ lolonel chi' a Dios Quilumal, a' ix ac'an d'ayon̈.  
\v 12 Ex unin anima, scham val eyilani, man̈ comonoc tzeyac'och e b'a d'a junocxo comon lolonel, yujto a tz'ib'oj uum malaj slajvub', an̈ejtona' tato te ay tas sco c'ayb'ej d'ay, tzon̈ tzactzajq'ue yuuj.   
\p
\v 13 Icha tic tz'aj slajvican juntzan̈ lolonel tic. Ix alchajcan smasanil. Ayocab' yelc'och Dios d'ayon̈, co c'anab'ajejec masanil schecnab'il, yujto a jun chi' yovalil sco c'ulej.  
\v 14 Yujto a Dios ol ch'olb'itan masanil tastac sco c'ulej, tato vach', mato chuclaj, vach'chom elc'altac ix laj co c'ulej.