\id DEU Deumat chj 10/03/2006 Ovidio Ambrocio, Pascual, Ekstrom, Chuj S. Mateo 
\h DEUTERONOMIO 
\toc1 A Ch'an̈ Libro  DEUTERONOMIO 
\toc2 DEUTERONOMIO 
\mt2 A Ch'an̈ Libro  
\mt1 DEUTERONOMIO  
\ip Deuteronomio sb'i jun libro tic, syalelc'ochi, “syalcot ley junelxo”. A d'a jun libro tic tz'ib'ab'ilcan juntzan̈ tas nivan yelc'och yalnaccan vin̈aj Moisés d'a eb' israel ayic mantzac c'och eb' d'a lum Canaán. Syalanpaxcot juntzan̈ sc'ayb'ub'al Dios yed' masanil tas sc'ulejnac Dios chi' yed' eb' ayic yelnaccot eb' d'a Egipto. Syalpaxcot jaye' ab'il ec'nac oyoyoc eb' d'a lum tz'inan luum. A Dios man̈ ton̈ejoc scolnac eb' schon̈ab' sic'b'ilel yuj chi', palta yac'nacpax svach'c'olal d'a yib'an̈ eb' ayic yec'nac oyoyoc eb' d'a lum tz'inan luum chi'. Yuj chi' smoj val to xajan Dios chi' yuj eb', sc'anab'ajan eb' tas syala', syalan vach' lolonel eb' d'ay, yic syac'n̈ej svach'c'olal d'a eb'. Ay val jaye' versículo te nivan yelc'och d'a jun libro tic, aton d'a capítulo 6 versículos 4,5 yed' 6. Yalnacpaxcan Jesucristo yuj juntzan̈ versículo tic ayic sc'ayb'annac eb' anima to a juntzan̈ checnab'il tic te nivan yelc'ochi.  
\ip A d'a capítulo 1 masanto d'a 4, ata' syalcan vin̈aj Moisés tastac sc'ulejnac d'a tz'inan luum. Axo d'a capítulo 5 masanto d'a 26, ata' syalpaxcot schab'il macan̈ slolonel vin̈aj Moisés chi'. A juntzan̈ chi' cachnab'il yaji, a d'a lajun̈e' checnab'il elnaccoti. Syalanpaxcoti tas yovalil sb'eyb'alej eb' israel ayic ol och eb' d'a lum Canaán, yic syicancan lum eb'. A d'a capítulo 27 yed' 28, ata' syal yuj svach'c'olal Dios scha eb'. Axo d'a capítulo 29 yed' 30, ata' syala' to tz'ac'b'ixi strato Dios yac'nac yed' eb' israel d'a lum vitzal Sinaí. Axo d'a capítulo 31 masanto d'a 34, ata' syal masanil slajvub' slolonel vin̈aj Moisés yalnaccan d'a eb' yetisraelal. Yalancan sb'a vin̈ d'a eb', yujto yojtacxo vin̈ to toxo ol cham vin̈. Axo vin̈aj Josué yac'canoch vin̈ sq'uexuloc d'a yopisio. Slajvi chi', sq'ue vin̈ d'a lum vitz scuch Nebo, ata' yilcanb'at lum Canaán vin̈, axo ta' cham vin̈.  
\c 1  
\s1 B'ab'el lolonel ix yal vin̈aj Moisés  
\p
\v 1-5 A juntzan̈ lolonel tic ix yal vin̈aj Moisés d'a eb' yetisraelal ayic ayec' eb' d'a yol yic Moab, d'a slac'anil jun chon̈ab' Zuf d'a tz'inan luum d'a stojolal b'aj sjavi c'u d'a a' Jordán, aton d'a lum Arabá, aton lum ay d'a yichan̈ a' Chacchac Mar. Ayec' eb' d'a snan̈al chon̈ab' Parán yed' juntzan̈xo chon̈ab' tic, aton Tofel, Labán, Hazerot yed' Dizahab.  
\p Ayic toxo ix satjiel chavan̈ eb' rey yuj vin̈aj Moisés yed' eb' soldado Israel, aton vin̈aj Sehón sreyal eb' amorreo cajan d'a Hesbón yed' vin̈aj Og sreyal Basán cajan d'a Astarot yed' d'a Edrei, ata' yal vin̈aj Moisés chi' tas schec Jehová yal vin̈ d'a eb'.  
\p Uxluche' c'ual stec'nab'il d'a lum vitz Horeb, sb'at d'a svitzal Seir masanto sc'och d'a Cades-barnea. Vach'chom icha chi', palta a d'a b'ab'el c'u yic yuxluchil uj yic stz'acvi 40 ab'il yelta eb' d'a Egipto, aton ta' ix yal vin̈aj Moisés tas syalelc'och juntzan̈ checnab'il yalnac Jehová d'a vin̈ yuj eb' schon̈ab'. Ix yalan vin̈ icha tic:   
\p
\v 6 A Jehová co Diosal lolonnac d'ayon̈ d'a lum vitz Horeb, yalannac icha tic: Nivanxo tiempo eyajec' d'a yichtac jun vitz tic.  
\v 7 A ticnaic, ixiquecxi, tzex b'atcan d'a lum svitzal yic eb' amorreo yed' d'a masanil yol smacb'en eb' d'a Arabá, d'a tzalquixtac, d'a ch'olquixtac, d'a Neguev yed' d'a stitac a' mar, d'a lum yic eb' cananeo yed' d'a masanil yoltac yic Líbano masanto d'a a' nivan Éufrates,  
\v 8 yujto toxo ix vac' lum luum chi' d'a yol e c'ab'. Ochan̈ec cajan d'ay yujto vac'nac in ti' vac'an lum d'a eb' e mam eyicham, aton vin̈aj Abraham, vin̈aj Isaac yed' vin̈aj Jacob yed' d'ayex yin̈tilal ex eb', xchi Jehová d'ayon̈.   
\s1 Ochnac yopisio eb' juez  
\r (Ex 18.13-27)  
\p
\v 9 A d'a jun tiempoal chi' valnac d'ayex: Man̈ ol yal-laj ex vilan in ch'ocoj.  
\v 10 Tzijtum cuninal ix ac'ji yuj Jehová co Diosal, yuj chi' a val ticnaic, te nivan chon̈ab'xo on̈ aji, lajanxo co b'isul icha q'uen c'anal ay d'a satchaan̈ to man̈ b'ischajb'enoc.  
\v 11 Aocab' Jehová co Diosal, sDiosal pax eb' co mam quicham, a tz'ac'an q'uib' co b'isul d'a smilalxo, ec'b'al d'a yichan̈ icha co b'isul ticnaic. Yac'ocab' val svach'c'olal, icha val ix aj yac'an sti'.  
\v 12 Yuj chi' max yal-laj vuj in ch'ocoj ex vilani yed' in b'oanel masanil oval yed' chaclajb'ail ay d'a e cal.  
\v 13 Yuj chi', siq'uequel eb' vin̈ te ay sjelanil d'a scal junjun in̈tilal, aton eb' aj pensar, eb' ojtacab'ilxo to syal yuuj, a juntzan̈ eb' chi' ol vac'och eyajaliloc, xin chi.   
\p
\v 14 Axo e tac'vi: Scha co c'ool masanil tas ix a na' chi', xe chi.  
\v 15 Icha chi' aj in sic'anel d'a scal junjun eyin̈tilal eb' vin̈ ay spensar, nivan yelc'ochi, vac'anoch yopisio eb' vin̈ yoch eyajaliloc: Ay eb' vin̈ vac'och yajalil d'a mil anima, d'a cien, d'a cincuenta yed' d'a lajun̈van̈, slaj och eb' vin̈ yajalil chi' d'a yin̈tilal.  
\v 16 An̈ejtona' vac'an juntzan̈ checnab'il tic d'a eb' eyajalil chi': Tzeyila' tato ay oval ma telajb'ail sq'ue vaan d'a scal eb' quetchon̈ab', tato ay tas ay d'a scal chavan̈oc eb', mato ay tas ay d'a scal junoc yed' junoc ch'oc chon̈ab'il, vach'n̈ej tzeyutej e b'oan yaj d'a eb' d'a stojolal.  
\v 17 Ayic tze b'oan yaj d'a eb', malajocab' sq'uexan̈il eb' d'a yol e sat. Lajann̈ej tzeyutej d'a eb' emnaquiltac yed' d'a eb' nivac yelc'ochi. Mocab'a junoc b'aj tzex xivi, yujto a jun eyopisio chi', man̈ eyicoc, yujto ac'b'il d'ayex yuj Dios. Tato ay val tas te nivan yaj jun, tzeyic'cot d'ayin, a inxo ol in b'o yaj d'a eb', xin chi d'a eb'.   
\p
\v 18 Ata' valnac masanil d'a eb' tastac yovalil sc'ulej eb'.   
\s1 A eb' lajchavan̈ ilum luum  
\r (Nm 13.1—14.4)  
\p
\v 19 Ayic quel d'a lum vitz Horeb, co d'in̈b'anb'at d'a tzalquixtac d'a yol yic eb' amorreo, yuj co c'anab'ajan tas syal Jehová co Diosal. Te ay smay eyila' ayic on̈ ec'n̈ej d'a jun nivan tz'inan lum chi', masanto on̈ c'och d'a Cades-barnea.  
\v 20 Ata' val d'ayex to toxo on̈ c'och d'a tzalquixtac d'a yol yic eb' amorreo, aton jun chi' ol yac' Jehová co Diosal d'ayon̈.  
\v 21 Ochan̈ec an, iq'uec ec' luum, cajnajan̈ec ta', icha ix aj yalan Jehová d'ayon̈, aton co Diosal yed' eb' co mam quicham. Man̈ ex xivoc, mocab' chab'axq'ue e c'ool, xin chi.  
\v 22 A exxo tic ul eyal d'ayin: Te vach' ama tato ay jayvan̈oc on̈ tzon̈ b'ab'laj b'ati yic tzon̈ b'at quil juntzan̈ chon̈ab' chi', tzon̈ paxta yic tzul calani tas b'eal b'aj ol on̈ b'atoc yed' tas chon̈ab'il b'aj ol on̈ ochoc, xe chi.   
\p
\v 23 A tas eyal chi', vach' vab'i. Yuj chi' in siq'uel lajchavan̈ vinac d'a e cal, junjun d'a junjun in̈tilal.  
\v 24 Aton eb' chi' b'at d'a tzalquixtac, sc'och eb' d'a sch'olanil Escol, yec'chaj eb' d'a juntzan̈ lugar chi' smasanil.  
\v 25 Slajvi chi' yic'ancot eb' jab'oc sat tas avab'il d'a jun luum chi' d'ayon̈. A yuj tas yal eb' chi', yuj chi' nachajel cuuj to te vach' lum ol yac' Jehová co Diosal d'ayon̈.  
\v 26 A exxo tic, maj yal e c'ol ex b'at d'a jun luum chi', palta to e tenec' tas yal Jehová co Diosal.  
\v 27 Axo b'aj ayex ec' chi', ex och ijan eyalan icha tic: A Jehová malaj sgana d'ayon̈, yuj chi' on̈ yiq'uelta d'a Egipto yujn̈ej on̈ yac'anoch d'a yol sc'ab' eb' amorreo, yic tzon̈ satanel eb'.  
\v 28 Axo ticnaic jun, ¿b'ajtil ol on̈ b'atoc? A eb' quetchon̈ab' tz'alani to ata' ay eb' vin̈ vinac te tec'an, nivac vinac, chaan̈ steel eb' vin̈ d'a quichan̈, nivac chon̈ab' juntzan̈ schon̈ab' eb', te chaan̈ yajoch smuroal spatictac. Ix yilanpax juntzan̈ nivac vinac yin̈tilal vin̈aj Anac eb'. A yuj masanil juntzan̈ chi', juneln̈ej ix chab'axq'ue co c'ool, xe chi.   
\p
\v 29 Ichato chi' in tac'vi: Man̈ ex xiv yuj juntzan̈ chi'.  
\v 30 A Jehová co Diosal ol b'ab'laj d'a quichan̈, a' ol ac'an oval cuuj, icha val tas ix aj quilan tas ix sc'ulej cuuj d'a Egipto,  
\v 31 yed' d'a tz'inan luum. Yed' val yipal on̈ yic'ancot d'a yoltac b'e d'a tz'inan lum chi', masanto ix yal co javi d'a tic, icha val junoc mamab'il to sya'ilej yal yuninal, xin chi.  
\v 32 Palta a ex tic maj eyac'och Jehová co Diosal d'a e c'ool.  
\v 33 A val Jehová chi' b'ab'el d'a quichan̈. A d'ac'valil syac' saquilq'uinal d'ayon̈ icha junoc c'ac', axo d'a c'ualil, sch'oxpax yed' jun asun b'aj tzon̈ b'ati yed' b'aj tzon̈ och vaan.   
\s1 Cotnac yoval Jehová d'a eb' israel  
\r (Nm 14.20-35)  
\p
\v 34 Ayic yab'an Jehová tas eyal chi', te cot yoval, yac'an sti' icha tic:  
\v 35 Malaj val junoc juntzan̈ vinac te chuc spensar tic ol ilan lum luum vac'nac in ti' vac'an d'a e mam eyicham.  
\v 36 An̈ej vin̈aj Caleb yuninal vin̈aj Jefone ol ilan luum, yuj chi' a d'a vin̈ yed' yin̈tilal ol vac' lum xid' eyil chi', yujto ix sc'anab'ajej vin̈ yed' smasanil sc'ol tas ix vala', xchi Jehová chi'.   
\p
\v 37 Eyuj val a ex tic, yuj chi' cotpax yoval Jehová d'ayin, yalan d'ayin icha tic: Man̈ ol ach ochpaxlaj d'a luum a ach tic.  
\v 38 A vin̈aj Josué yuninal vin̈aj Nun scolvaj ed'oc, a vin̈ ol och a q'uexuloc. Yuj chi' iptzitej vin̈ yujto a vin̈ ol ac'an jun luum chi' d'a eb' etisraelal tic, xchi d'ayin.  
\p Yalanpax d'ayex icha tic:  
\v 39 Vach'chom a ex tic tzeyac'och d'a e c'ool to ol ochcan eb' eyuninal checab'oc d'a eb' ajc'ool, palta a eb' eyuninal mantalaj spensar chi', ol och eb' d'a jun luum chi'. A in ol vac' lum smacb'enoc eb'.  
\v 40 Yacb'an manto elc'ochlaj, meltzajan̈ec d'a tz'inan luum, tzex b'atcan junelxo d'a b'e sc'och d'a a' Chacchac Mar, xchi Jehová chi' d'ayin.   
\s1 Ac'b'il ganar eb' israel d'a Horma  
\r (Nm 14.39-45)  
\p
\v 41 A ex tic, eyal d'ayin icha tic: Ix och co mul d'a Jehová co Diosal, palta a ticnaic jun, coyec, caq'uec quip icha val ix aj yalan Jehová d'ayon̈, xe chi. Eyic'anb'at eyamc'ab' yic oval, a e naani to secojtac ol aj eyic'an lum tzalquixtac chi'.  
\v 42 Palta a Jehová alani to sval d'ayex: Man̈ eyac' oval, man̈ e tec'b'ej e b'a d'a eb' ajc'ool, axo talaj tz'aji tzex yac'an ganar eb', yujto man̈ ol in b'atlaj eyed'oc, xchi Jehová, xa chi, xchi d'ayin.   
\p
\v 43 Vac' juntzan̈ chi' eyojtaquejeli, palta a ex tic maj e chalaj eyab'i. Axo aji, e tenec' tas yal Jehová chi', eyac'an icha e gana, q'ue ex d'a tzalquixtac chi'.  
\v 44 Yuj chi' a eb' amorreo cajan ta', elta eb' d'ayex icha noc' noc'al chab', masanto yal ex yac'an ganar eb' d'a Seir, c'ochn̈ej eb' d'a Horma.  
\v 45 Axo yic ex meltzaj jun, och ex ijan eyoc' d'a yichan̈ Jehová, palta majxo tac'voclaj d'ayex.  
\v 46 Yuj chi' te nivan tiempoal on̈ ec' d'a yol smacb'en Cades chi'.   
\c 2  
\s1 A tas ujinac d'a tz'inan luum  
\p
\v 1 Slajvi chi', co b'at d'a tz'inan luum, d'a b'e sc'och d'a a' Chacchac Mar, icha val aj yalan Jehová d'ayin. Te nivan tiempoal on̈ ec' d'a tzalquixtac d'a yol yic Seir.  
\v 2 Slajvi chi', yalan Jehová d'ayin:  
\v 3 Te nivan tiempo ex ec' oyoyoc d'a lum tzalquixtac tic. Ixiquecxi ticnaic d'a stojolal norte.  
\v 4 Al juntzan̈ checnab'il tic d'a eb' etchon̈ab' to a d'a yol yic eb' e c'ab' eyoc ol ex ec'oc, aton eb' yin̈tilal vin̈aj Esaú, eb' cajan d'a Seir. A eb' chi' ol xiv eb' d'ayex. An̈ej jun, tze tan̈vej val e b'a,  
\v 5 mocab' eyac' oval yed' eb', yujto malaj jab'oc slum eb' ol vac' d'ayex, yujto masanil lum tzalquixtac d'a yol yic Seir chi', yicn̈ej lum eb' yin̈tilal vin̈aj Esaú chi'. A in vac'nac lum d'a eb'.  
\v 6 Yuj chi' ol e man masanil tas ol e va d'a eb', ol e tup a a' ol eyuq'uej, xchi d'ayin.   
\p
\v 7 A Jehová co Diosal chi' yac'nac val svach'c'olal d'a quib'an̈ d'a masanil tas co c'ulej. A d'a jun 40 ab'il tic, ayn̈ejoch qued'oc, tzon̈ stan̈vejn̈ej b'aj tzon̈ ec' d'a jun nivan tz'inan luum tic. Malaj b'aj ix yac' palta tas d'ayon̈ yuuj.   
\p
\v 8 Icha chi' aj co cotn̈ej d'a stitac sluum eb' co c'ab' coc, aton eb' yin̈tilal vin̈aj Esaú cajan d'a Seir. On̈ cotcan d'a b'e tz'ec' d'a Arabá, scot d'a Elat yed' d'a Ezión-geber. Co meltzajpax d'a b'e tz'ec' d'a tz'inan lum d'a yol yic Moab.  
\v 9 Axo yalan Jehová d'ayin icha tic: Man̈ e tzuntzej eb' moabita, yin̈tilal vin̈aj Lot. Man̈ eyac' oval yed' eb', yujto malaj jab'oc slum eb' d'a yol smacb'en ol vac' d'ayex. A in vac'nac masanil smacb'en vin̈aj Ar d'a eb', xchi d'ayin.  
\v 10 (Ata' cajan eb' emita d'a peca'. Te nivan chon̈ab' yaj eb', chaan̈ steel eb', lajan val eb' icha eb' yin̈tilal vin̈aj Anac.  
\v 11 Refaíta eb', icha eb' yin̈tilal vin̈aj Anac chi', palta emita tz'aj yalan eb' moabita chi' d'a eb'.  
\v 12 A d'a masanil smacb'en Seir, ata' ec'nac cajan eb' horeo. Axo eb' yin̈tilal vin̈aj Esaú pechannaquel eb', satanel eb', axo eb' cajnajnac d'a slum eb' chi', icha ix co c'ulej a on̈ israel on̈ tic d'a lum luum ix yac' Jehová d'ayon̈.)  
\v 13 Axo aj jun, yalan Jehová: Ixiquec ticnaic, tzex ec' d'a yol a' taquin̈ melem scuchan Zered, xchi, yuj chi' on̈ ec' ta'.   
\p
\v 14 Atax d'a yic on̈ ec' d'a Cades-barnea, masanto pax d'a jun c'u on̈ ec'ta d'a yol a' taquin̈ melem Zered chi', atax ta' ix ec' 38 ab'il, yuj chi' a masanil eb' vin̈ quetchon̈ab' stiempo sb'at d'a oval ayic quelta d'a Egipto, toxo ix cham eb' icha ajnac yac'an sti' Jehová.  
\v 15 A yoval sc'ol Jehová chi' ix cot d'a yib'an̈ eb', yuj chi' ix cham eb' smasanil.   
\p
\v 16 Ayic man̈xalaj junoc juntzan̈ eb' vin̈ vinac chi',  
\v 17 yalan Jehová d'ayin:  
\v 18 A ticnaic ec'an̈ecb'at d'a smojonal yic Moab d'a chon̈ab' Ar.  
\v 19 Palta ayic tze chalan e b'a yed' eb' amonita, eb' yin̈tilal pax vin̈aj Lot, man̈ e tzuntzej eb', man̈ eyac' oval yed' eb', yujto malaj jab'oc e macb'en ol vac' ta', yujto vac'nacxo jun luum chi' smacb'enoc eb', xchi d'ayin.  
\v 20 (An̈ejtona', a jun luum chi' yic eb' refaíta d'a peca', yujto ec'nac cajan eb' ta', aton eb' scuchan zomzomeo yuj eb' amonita d'a peca'.  
\v 21 A jun chi', te nivan chon̈ab', tzijtum anima ay d'ay, te chaan̈ steel eb' icha eb' yin̈tilal vin̈aj Anac. A Jehová ac'annac satel eb' yuj eb' amonita chi'. A eb' amonita chi' pechannaquel eb', scajnajnaccan eb' ta'.  
\v 22 Lajan val ajnac icha ajnac eb' yin̈tilal vin̈aj Esaú, ayic sc'ochnac eb' d'a lum Seir. A Jehová ac'annac satel eb' horeo, scannacxon̈ej eb' yin̈tilal vin̈aj Esaú d'a slum eb' chi'.  
\v 23 Icha pax chi' ajnac eb' aveo ayec' cajan d'a slac'anil Gaza. A eb' chi' satnaquel eb' d'a juneln̈ej yuj eb' filisteo cotnac d'a Caftor. Icha chi' ajnac scajnajcan eb' filisteo chi' ta'.)  
\v 24 Yalanxi Jehová icha tic: Ixiquec, tzex c'axpajec' d'a a' taquin̈ melem Arnón, ol vac'och eb' amorreo d'a yol e c'ab' yed' vin̈aj Sehón, cajan d'a Hesbón, aton vin̈ sreyal eb'. Aq'uec oval yed' eb', tzeyic'anec' sluum eb'.  
\v 25 A val ticnaic tz'el yich vac'anoch junjun chon̈ab' d'a yolyib'an̈q'uinal tic d'a xivc'olal d'ayex. Ayic ol yab'an e pecal eb', ol ib'xoq'ue eb', axon̈ej xivelal ol och d'a eb', xchi Jehová chi'.   
\s1 Ac'jinac ganar vin̈aj rey Sehón  
\r (Nm 21.21-30)  
\p
\v 26 A d'a tz'inan luum yic Cademot, ata' in checcot juntzan̈ checab' d'a vin̈aj Sehón, aton vin̈ rey cajan d'a Hesbón, yic vach' syal juntzan̈ tic eb' d'a vach'ilal d'a vin̈:  
\v 27 Sco nib'ej tzon̈ ec' d'a yol a macb'en, an̈ej d'a yol nivan b'e ol on̈ ec'oc, malaj b'aj ol on̈ comon b'atcan d'a yol a chon̈ab' chi'.  
\v 28 Ol co tup tas ol cab'lej yed' a a' ol cuq'uej. An̈ej to sco c'an d'ayach to tzon̈ ec' d'a yol a macb'en chi',  
\v 29 masanto ol yal co c'axpaj d'a a' Jordán, ol on̈ c'och d'a lum ol yac' Jehová co Diosal d'ayon̈, icha ix on̈ yutej schaan ec'ta eb' yin̈tilal vin̈aj Esaú cajan d'a Seir yed' eb' moabita cajanpax d'a Ar, xin chicot d'a vin̈.   
\p
\v 30 Palta a vin̈aj Sehón chi', maj yal-laj sc'ol vin̈ on̈ scha ec'ta d'a yol smacb'en chi', yujto a Jehová co Diosal ix ac'an sc'ulej vin̈ yic malaj sgana vin̈, yic scan eb' d'a yol co c'ab', icha chi' ix aji.   
\p
\v 31 Yuj chi' yal Jehová d'ayin icha tic: A val d'a jun rato tic svac'och vin̈aj Sehón yed' smacb'en d'a yol e c'ab'. Ochan̈ec ticnaic d'a yol smacb'en tic, yic tz'ochcan eyicoc, xchi d'ayin.   
\p
\v 32 Ix elta vin̈aj Sehón chi' on̈ scha yed' masanil soldado, yic syac' oval eb' qued'oc d'a Jahaza.  
\v 33 Axo Jehová co Diosal ix ac'anoch vin̈ d'a yol co c'ab'. Ix co satanel vin̈ yed' yuninal yed' masanil schon̈ab'.  
\v 34 Masanil junjun chon̈ab' d'a yol smacb'en vin̈ ix ac'jioch d'a yol co c'ab', ix co satancanel d'a juneln̈ej. Ix co milcham eb' smasanil yed' eb' ix ix yed' masanil unin. Man̈xo junoc pitzan ix can cuuj.  
\v 35 An̈ej juntzan̈ tastac ix quic'cani, aton masanil noc' noc' yed' juntzan̈ tas ix ilchaj cuuj d'a juntzan̈ chon̈ab' ix co satel chi'.  
\v 36 Ix quiquej slum eb' chi' smasanil, scotn̈ej d'a Aroer ay d'a span̈anil stitac a' Arnón masanto d'a Galaad yed' masanil juntzan̈ chon̈ab' ay d'a sch'olanil a' Arnón chi'. Man̈xalaj mach ix stec'b'ej sb'a d'a quichan̈, yujto a Jehová co Diosal ix ac'anoch eb' d'a yol co c'ab'.  
\v 37 Palta a on̈ tic, maj on̈ ochlaj d'a schon̈ab' eb' amonita ay d'a tzalquixtac, ma pax d'a sti' a' Jaboc, icha val ix yutej yalan Jehová d'ayon̈.   
\c 3  
\s1 Ac'jinac ganar vin̈aj Og sreyal Basán  
\r (Nm 21.31-35)  
\p
\v 1 Ix lajvi chi', ch'ocxo junxo b'e ix quic'a', ix on̈ b'atcan d'a Basán, palta a vin̈aj Og, sreyal jun chon̈ab' chi', ix elta vin̈ yed' smasanil soldado yac' oval qued'oc d'a Edrei.   
\p
\v 2 Yuj chi', ix yalan Jehová d'ayin: Man̈ ex xivoc, yujto a jun vin̈ chi' yed' soldado yed' schon̈ab' toxo ix vac'och d'a yol e c'ab' yic tze sataneli, icha ix eyutej vin̈aj Sehón sreyal eb' amorreo cajan d'a Hesbón, xchi d'ayin.   
\p
\v 3 Icha chi' ix yutej Jehová co Diosal yac'an vin̈aj Og chi' yed' schon̈ab' d'a yol co c'ab'. Ix co milancham eb' smasanil, man̈xalaj junoc pitzan ix can cuuj.  
\v 4 Ix cac'anpax ganar masanil junjun chon̈ab' d'a yol smacb'en vin̈. Man̈xa junoc maj cac' ganar, syalelc'ochi, masanil yol yic Argob d'a yol smacb'en vin̈aj Og d'a Basán, 60 chon̈ab' chi' smasanil.  
\v 5 Masanil juntzan̈ chon̈ab' chi', te chaan̈ yajoch smuroal, spuertail yed' q'uen q'ueen c'atanoch syamnub'aloc spuertail chi'. Tzijtum pax chon̈ab' malaj smuroal ix co sateli.  
\v 6 Masanil juntzan̈ chi' ix co sateli, icha ix co c'ulej yed' vin̈aj Sehón sreyal Hesbón. Yuj chi' ix co satel masanil eb' vin̈ vinac yed' eb' ix ix yed' masanil eb' unin.  
\v 7 Axon̈ej noc' smolb'etzal noc' eb' cajc'ol chi' yed' masanil tastac ay d'a eb' ix quic'cani.   
\p
\v 8 Icha val chi' ix aj yac'ji slum eb' amorreo d'a yol co c'ab' d'a jun tiempoal chi', aton eb' cajan d'a stojolal b'aj sjavi c'u d'a a' Jordán, sb'atn̈ej d'a a' taquin̈ melem Arnón, masanto sc'och d'a svitzal Hermón.  
\v 9 (A jun vitz chi' Sirión sb'i yuj eb' aj Sidón, axo eb' amorreo, Senir sb'i yuj eb'.)  
\v 10 Masanil juntzan̈ chon̈ab' d'a yol smacb'en vin̈aj Og d'a Basán, ix cac' ganar, aton juntzan̈ chon̈ab' d'a lum pan̈an, masanil d'a yol yic Galaad yed' Basán, masanto d'a Salca yed' Edrei.  
\v 11 (Axon̈ej vin̈aj rey Og yin̈tilal eb' anima chan̈ steel aycan d'a jun lugar chi'. A scaxail vin̈ yic smuquil, nab'a q'ueen. Chan̈e' val metro steel, quenxon̈ej man̈ chab'oc metro sat, chequelto d'a chon̈ab' Rabá d'a yol yic eb' amonita.)\f 3.11 \fr 3:11 \ft A jun lolonel sb'inaj d'a tic chab' tas syalelc'ochi, “scaxail chamnac” ma “ch'at”.\f*   
\s1 A smacb'en eb' ix can d'a sc'axepal a' Jordán  
\r (Nm 32.1-42)  
\p
\v 12 A lum luum ix co maccan d'a jun tiempoal chi', ix vac' lum yicoc eb' junjun chon̈ab'il d'a yin̈tilalcan Rubén yed' d'a eb' yin̈tilalcan Gad, aton lum scotn̈ej d'a Aroer, d'a stitac a' taquin̈ melem Arnón, masanto sjavi d'a snan̈al svitzal lum Galaad.  
\v 13 Axo janic'xo lum Galaad chi' jun, masanil lum Basán, aton smacb'en vin̈aj Og d'a yalan̈taxo yed' pax lum Argob, ojtacab'il to slum eb' refaíta. A lum chi' ix vac' d'a nan̈al yin̈tilalcan Manasés.  
\v 14 (A vin̈aj Jair, yin̈tilal Manasés chi' ix ic'ancan lum Argob, masanto d'a smojonal lum Gesur yed' Maaca. Ix yac'anoch sb'i vin̈ d'a Basán chi', yuj chi' Havot-Jair ix sb'iejn̈ejcani.)  
\v 15 A d'a vin̈aj Maquir ix vac' lum Galaad chi'.  
\v 16 Axo d'a yin̈tilalcan Rubén yed' d'a yic Gad ix vac' lum ay d'a snan̈al Galaad yed' a' taquin̈ melem Arnón. A d'a snan̈al yol ch'olan ay smojonal, masanto sc'och d'a a' taquin̈ melem Jaboc, aton d'a smojonal yic eb' amonita.  
\v 17 A smojonal b'aj tz'em c'u, aton a' Jordán, sc'ochn̈ej d'a a' n̈ajab' Cineret, masanto sc'och d'a a' mar yic Arabá, aton a' mar Muerto, aton d'a yich svitzal Pisga, d'a stojolal b'aj sjavi c'u d'a a' mar Muerto chi'.   
\p
\v 18 A d'a jun tiempoal chi', ix vac' juntzan̈ checnab'il tic d'a eb' yin̈tilalcan Rubén, d'a eb' yic Gad yed' d'a nan̈alxo eb' yin̈tilalcan Manasés. Ix valan icha tic: A Jehová co Diosal ix ac'an jun luum tic e macb'enoc. Axo masanil eb' vin̈ vinac syal yac'an oval d'a e cal, b'ab'lajocab' eb' vin̈ d'a yichan̈ eb' quetisraelal tic.  
\v 19 Axon̈ej eb' ix eyetb'eyum yed' eb' eyuninal scan d'a e chon̈ab' ix vac' chi' yed' noc' e molb'etzal noc'. Vojtac to tzijtum noc' noc' molb'il eyuuj.  
\v 20 Colvajan̈ec yed' eb' quetisraelal, masanto ol yic'can lum luum eb' ol yac' Jehová, aton d'a sc'axepalec' a' Jordán tic. Aton val yic ol yac'an sjunc'olal Jehová d'a eb', icha ix yutej yac'an d'ayex tic, ichato chi' ol yal e paxta d'a e lum ix vac' tic, xin chi d'a eb'.   
\p
\v 21 A d'a vin̈aj Josué ix vac' jun checnab'il tic: Ix quil val tastac ix sc'ulej Jehová co Diosal yed' chavan̈ rey tic. Icha chi' ol yutoc d'a masanil eb' rey d'a yoltac smacb'en b'aj ol ach ec'n̈ej.  
\v 22 Man̈ ach xivoc, yujto a Jehová co Diosal ol ac'an oval cuuj, xin chi d'a vin̈.   
\s1 Maj chajiochlaj vin̈aj Moisés d'a Canaán  
\p
\v 23 A d'a jun tiempoal chi' ix in tevi d'a Jehová, ix valan icha tic:  
\v 24 Mamin Jehová, a ach ix a chael yich a ch'oxani to te nivan elc'ochi, ix a ch'oxan a poder d'ayin a checab' in tic. Malaj junocxo Dios d'a satchaan̈, ma d'a sat luum tic syal sc'ulan tastac satub'tac icha tza c'ulej tic.  
\v 25 Yuj chi' tzin tevi d'ayach to tzin a chaec' d'a junxo sc'axepalec' a' Jordán, yujto tzin nib'ej svil jun tzalquixtac man̈xo jantacoc svach'il yed' svitzaltac Líbano, xin chi.  
\v 26 Palta eyujn̈ej ix cot yoval Jehová chi' d'ayin. Maj schalaj yab' tas ix in c'an chi' d'ay, palta ix yal d'ayin icha tic: C'ocb'ilxo chi', man̈xo al jun lolonel chi' d'ayin.  
\v 27 An̈ej tzach q'ue d'a jolom vitz Pisga, scham val ilancanb'at lum d'a norte, d'a sur, b'aj sjavi c'u yed' b'aj tz'em c'u, yujto man̈xo ol ach c'axpajec' d'a a' Jordán chi'.  
\v 28 Yuj chi' tza c'ayb'ej val vin̈aj Josué sic'lab'il, yujto a vin̈ ol cuchb'an in chon̈ab' tic. A vin̈ ol pojanec' jun lum tzilcanb'at tic, xchi Jehová chi' d'ayin.   
\p
\v 29 Icha chi' ix aj co can d'a ch'olan d'a yichan̈ Bet-peor.   
\c 4  
\s1 Ix yec vin̈aj Moisés sna eb' israel  
\p
\v 1 A ticnaic jun, ex vetchon̈ab' Israel, ab'ec val checnab'il yed' b'eyb'al ol val d'ayex, yic tze c'anab'ajej yed' e b'eyb'alani, yic vach' ol yal eyoch d'a sat lum luum ol yac' Jehová co Diosal d'ayex, sDiosal pax eb' co mam quicham. Ol ex cajnajcan ta'.  
\v 2 Man̈ ol eyac'och stz'acub' juntzan̈ lolonel ol val tic d'ayex, ma ol eyiq'ueli, palta to ol e c'anab'ajej schecnab'il Jehová co Diosal icha val tz'aj valan tic d'ayex.  
\v 3 Eyilnac val tas utajnac eb' ochnac ejmelal d'a jun dios Baal yic Peor, val d'a eyichan̈ satjinaquel eb' yuj Jehová.  
\v 4 A exxo pax tic ochnac ex tzac'an yuj Jehová, ina pitzan exto.  
\v 5 Scham val eyab'ancani to a c'ayb'ub'al yed' checnab'il yic Jehová co Diosal svalcanel d'ayex, yic vach' ol e b'eyb'alej ayic ol e chaan lum luum chi' e macb'enoc.  
\v 6 Scham val e c'anab'ajan juntzan̈ checnab'il tic, yic ol checlajel d'a yichan̈ juntzan̈ nación to te jelan ex. Ayic ol yab'an juntzan̈ checnab'il tze c'anab'ajej tic eb', ol yalan eb' icha tic: Yelton val te jelan jun chon̈ab' tic, nivan nación ton val, xcham eb'.  
\v 7 Malaj junocxo nivan nación ayec' sdiosal yed'oc, icha val yajec' Jehová co Diosal d'a co cal tic, scolvaj qued'oc ayic tzon̈ avaj d'ay.  
\v 8 Malaj junocxo nación ay sc'ayb'ub'al yed' schecnab'il tojol yaj icha jun c'ayb'ub'al svalcanel d'ayex tic ticnaic.  
\v 9 Yuj chi', c'anab'ajejec, siq'ueccan d'a e pensar, yic vach' max b'at satc'olal eyuuj d'a tas ix eyila', man̈ eyiq'uel juntzan̈ tic d'a e pensar yacb'an pitzan ex, tzeyalcan d'a eb' eyuninal yed' d'a eb' eyi e chiquin.   
\s1 Lolonnac Dios d'a sjolom lum vitz Horeb  
\p
\v 10 Naeccot d'a yic jun c'u ayic ayon̈ec' d'a yichan̈ Jehová co Diosal d'a lum vitz Horeb, ayic yalannac d'ayin icha tic: Molb'ej eb' etchon̈ab' smasanil yic vach' ol vac' yojtaquejel in lolonel eb', ol sc'ayb'ancan eb', yic vach' ay velc'och d'a yol sat eb' yacb'an pitzan eb' d'a sat lum tic yed' sc'ayb'ancan yuninal eb', xchi Jehová chi' d'ayin.  
\v 11 Ayic ayon̈ec' d'a yich lum vitz chi', axo d'a luum sq'ue val c'ac' yed' sq'ue topan stab'il d'a chaan̈, q'uic'xon̈ej yilji satchaan̈ yuuj.  
\v 12 Lolonnac Jehová d'ayon̈ d'a cal c'ac' chi'. Cab'nac val yoch sjaj sloloni, palta maj quilochlaj jab'oc.  
\v 13 Ayic yalannaccan strato qued'oc, yalnac to sco c'anab'ajej lajun̈e' checnab'il stz'ib'ejnacoch d'a chab' pachan̈ q'uen q'ueen.  
\v 14 Yalannacpax Jehová d'ayin to tzex in c'ayb'ej d'a schecnab'il yed' d'a sc'ayb'ub'al chi', yic vach' tze c'anab'ajej e b'eyb'alan d'a sat lum luum ol e macb'enej d'a sc'axepalec' a' Jordán chi'.   
\s1 Cachnab'il yic max och ejmelal‘R’d'a juntzan̈ yechel  
\p
\v 15 Ayic slolonnac Jehová d'ayon̈ d'a lum vitz Horeb chi', a d'a jun c'u chi', malaj junoc tas eyil d'a cal c'ac' chi'.  
\v 16 Naec val coti yic max eyixtejb'at e b'a e b'oanq'ue junoc yechel tas e diosaloc, yechel junoc vinac, ma yechel junoc ix ix,  
\v 17 ma yechel noc' noc' ay d'a sat luum tic, ma yechel noc' much,  
\v 18 ma yechel junoc noc' tz'ec' n̈ereroc, ma tz'ec' jachjon d'a sat luum tic, ma yechel noc' chay, ma junocxo noc' ay d'a yol a a'.  
\v 19 An̈ejtona' ayic tzex q'ue q'uelan d'a satchaan̈ tzeyilanq'ue c'u, q'uen uj yed' jantac q'uen c'anal yed' masanil tastac ay d'a satchan̈ chi', tzeyil val e b'a, yic max och d'a e pensar to tzex och ejmelal d'ay, ma tzeyalan e b'a d'ay, yujto a Jehová Dios ix b'oan masanil juntzan̈ chi' yic tz'och yopisio d'a masanil chon̈ab' ay d'a sat luum tic.  
\v 20 Palta a Jehová on̈ ic'annaquelta d'a chon̈ab' Egipto b'aj man̈ jantacoc syaelal b'aj ayon̈ ochi, ichato ayon̈ och d'a scal junoc nivan c'ac' b'aj tz'ulax q'uen q'ueen. On̈ yiq'uelta yic vach' tzon̈ och schon̈ab'oc, ichaton caj ticnaic.  
\v 21 Cotnac yoval Jehová chi' d'ayin eyuuj. Yalannac to man̈xo ol in ec' d'a sc'axepal a' Jordán, man̈xo ol in c'och d'a sat lum luum man̈ jantacoc svach'il ol yac' e macb'enoc chi'.  
\v 22 Yuj chi', a d'a tic ol in chamoc, man̈xo ol in c'axpajec'laj d'a a' Jordán chi'. A exxo tic, ol ex c'axpajec'oc, ol ex cajnaj d'a lum luum man̈ jantacoc svach'il chi'.  
\v 23 B'at ta val strato Jehová co Diosal satc'olal eyuuj, aton strato ix yac' qued'oc. Malajocab' junoc yechel tze b'o'o, yic tzeyaloch e diosaloc, yujto ay yovalil yuj Jehová.  
\v 24 Scot yoval Jehová d'a mach tz'och ejmelal d'a junocxo tasi. A val yoval sc'ol lajan icha te' c'ac' stz'ab'at masanil tastac yuuj.   
\p
\v 25 A ticnaic toxo ol ex c'och cajan d'a jun luum chi', palta ayic nivanxo tiempo ayex ec' ta', ayic ayxo eyuninal yed' eyi e chiquin, tzeyil val e b'a, xe yixtejtab'atlaj e b'a tze b'oanq'ue junoc yechel e diosaloc, tzeyac'anoch e mul d'a yichan̈ Jehová co Diosal. Tato icha chi', ol e tzuntzejcot yoval sc'ool co Diosal chi'.  
\v 26 Svac'canoch satchaan̈ yed' sat luum tic testigoal, tato icha chi' ol e c'ulej, d'a val elan̈chamel ol ex satel d'a juneln̈ej. Man̈xo nivanoc tiempo ol ex ec' d'a sat luum chi', aton lum ay d'a sc'axepal a' Jordán chi'.  
\v 27 Axo jayvan̈oc ex olto ex canoc, ol ex saclemcanb'at d'a juntzan̈xo ch'oc nacional, ata' ol ex yac'canb'at Jehová.  
\v 28 Ata' ol eyaq'uem e b'a d'a juntzan̈ comon dios b'ob'il yuj eb' anima d'a te te' yed' d'a q'uen q'ueen, max yal-laj yilani, max yab'laj, max yal-laj svaan junoc tasi, max yab'paxlaj jab'oc sjab' junoc tas.   
\p
\v 29-30 Palta tato d'a scal eyaelal chi' sna sb'a e c'ool, tze naancoti to an̈ej d'a Jehová co Diosal smoj eyac'anem e b'a, tato tzeyalxi e b'a d'ay, tze c'anab'ajan d'a smasanil e c'ool, tato icha chi',  
\v 31 man̈ ol ex yactejcanlaj. Man̈ ol ex satjiel yuj d'a juneln̈ej, man̈ ol b'at satc'olal strato yac'nac yed' eb' co mam quicham, yujto ayn̈ej yoq'uelc'olal.   
\p
\v 32 Naeccot juntzan̈ tiempoal ec'nacb'at d'a peca', atax sb'oannac eb' anima co Mam Dios d'a yolyib'an̈q'uinal tic, b'at e c'anb'an b'aj sc'och c'aman yolyib'an̈q'uinal tic, tato ayxo b'aj ix uji, ma ayxo b'aj ix ab'chaj junoc tas te nivan yelc'och icha jun tzuji d'a co cal tic.  
\v 33 Malaj junocxo chon̈ab' ix ab'an yoch sjaj co Mam Dios, yic slolonelta d'a cal c'ac', icha val aj cab'an a on̈ tic, palta maj on̈ champaxlaj.  
\v 34 Malaj junocxo dios sic'anelta junoc chon̈ab' d'a scal junocxo chon̈ab' icha val ajnac on̈ yic'anelta Jehová d'a Egipto yuj co vach'iloc. Quilnac val ayic sch'oxan jantac spoder yac'an oval cuuj, sch'oxannac juntzan̈ tas satub'tac yilji yed' yaelal yed' xivc'olal ayic on̈ yic'anelta d'a Egipto chi'.  
\v 35 A juntzan̈ chi' ch'oxji val quila', yic scojtaquej val eli to malaj junocxo Dios, an̈ejton val Jehová.  
\v 36 Ato d'a satchaan̈ cab'nac val sloloni, on̈ sc'ayb'ani. Axo d'a sat lum tic, sch'oxnac nivac c'ac' d'ayon̈, cab'annac val slolonelta d'a cal c'ac' chi'.  
\v 37 A val Jehová xajanannac eb' co mam quicham, yuj chi' on̈ sic'naccanel a on̈ yin̈til on̈ can eb'. Slajvi chi' on̈ yic'anelta d'a Egipto, ayn̈ej och qued'oc yed' val spoder.  
\v 38 Van satanel juntzan̈ nivac chon̈ab' te ec'to yip d'ayon̈ yic squiquejcan slum eb' chi', icha val van yuji ticnaic.  
\v 39 Yuj chi', canocab' d'a e pensar to an̈ej Jehová Dios yaj d'a satchaan̈ yed' d'a sat luum tic, malaj junocxo.  
\v 40 Yuj chi' c'anab'ajejec sc'ayb'ub'al yed' schecnab'il svalcanel d'ayex d'a jun c'u tic, yic vach' ol aj yec' tiempo eyuuj yed' eb' eyin̈tilal. Ol najatb'oc e q'uinal d'a sat lum luum ix yac' Jehová d'ayex d'a juneln̈ej, xchi vin̈aj Moisés d'a eb' chon̈ab' israel.   
\s1 Chon̈ab' b'aj scol sb'a eb' smac'ancham‘R’junoc anima  
\p
\v 41 Ix sic'anel oxe' chon̈ab' vin̈aj Moisés d'a sc'axepalec' a' Jordán d'a stojolal b'aj sjavi c'u.  
\v 42 Ata' syal scolan sb'a junoc mach smac'ancham junoc yetanimail to man̈ sc'anoc sc'ool, malaj b'aj syac' oval yed'oc d'a yalan̈taxo. A jun chi', syal scolan sb'a d'a junjunoc juntzan̈ chon̈ab' chi'.  
\v 43 A juntzan̈ chon̈ab' chi', aton Beser d'a yac'lical tz'inan luum macb'il yuj eb' yin̈tilalcan Rubén, Ramot d'a yol yic Galaad, macb'il yuj eb' yin̈tilalcan Gad. Axo junxo, aton Golán, ay d'a yol yic Basán, macb'il yuj eb' yin̈tilalcan Manasés.   
\p
\v 44-45 (Aton val juntzan̈ checnab'il tic ix yal vin̈aj Moisés d'a eb' yetchon̈ab'. A jantac c'ayb'ub'al, cachnab'il yed' checnab'il tic ix yal vin̈ d'a eb' atax yelnaccot eb' d'a Egipto.  
\v 46 Ix yal juntzan̈ tic vin̈ ayic aytoec' eb' d'a ac'lic d'a yichan̈ chon̈ab' Bet-peor, d'a slac'anil sti' a' Jordán, d'a lum macb'il yuj vin̈aj Sehón sreyal eb' amorreo. A vin̈aj Sehón chi', a d'a chon̈ab' Hesbón ec'nac vin̈. Ac'b'il ganar vin̈ yuj vin̈aj Moisés chi' yed' eb' yetchon̈ab' ayic ayxo yelta eb' d'a Egipto.  
\v 47 Icha chi' ix aj scan eb' israel d'a lum smacb'en vin̈aj Sehón chi' yed' d'a lum macb'il yuj vin̈aj Og sreyal Basán d'a yalan̈taxo. A eb' tic sreyal eb' amorreo d'a stojolal b'aj sjavi c'u d'a a' Jordán.  
\v 48 A luum chi' sb'atn̈ej lum d'a chon̈ab' Aroer d'a stitac a' Arnón, masanto d'a nivan vitz Sirión, an̈eja' scuchanpax Hermón.  
\v 49 Masanil smacb'en eb' chi', aton pan̈an ay d'a sti' a' Jordán d'a stojolal b'aj sjavi c'u, masanto sc'och lum d'a a' mar Muerto, aton d'a yich lum vitz Pisga.)   
\c 5  
\s1 A lajun̈e' checnab'il  
\r (Ex 20.1-17)  
\p
\v 1 Ix smolb'an masanil eb' yetisraelal vin̈aj Moisés, ix yalan vin̈ d'a eb':  
\p Ex vetchon̈ab', ab'ec val ticnaic, ol valcan juntzan̈ cachnab'il yed' checnab'il d'ayex, yic scham val e c'ayb'ani yed' e b'eyb'alani.   
\p
\v 2 A Jehová co Diosal yac'nac jun strato qued'oc d'a lum vitz scuchan Horeb.  
\v 3 Man̈ocn̈ej yed' eb' co mam quicham yac'nac strato chi', palta yac'nacpax qued'oc co masanil a on̈ molan on̈ ec' tic.  
\v 4 A val Jehová lolonnac d'ayon̈ d'a jolom vitz chi', cab'nac val tas yal chi' ayic slolonelta d'a cal c'ac'.  
\v 5 A in can in d'a e nan̈al yed' Jehová chi' yic sval d'ayex tas syala', yujto ex xivq'ue d'a jun c'ac' chi', maj ex q'ue d'a jolom vitz chi', yalan Jehová chi' icha tic:   
\p
\v 6 A in Jehová e Diosal in, ex viq'uelta d'a Egipto b'aj ayex och checab'oc, man̈ eyicoc e b'a.   
\p
\v 7 Malajocab' junocxo dios b'aj tzex och ejmelal, palta an̈ejocab' d'ayin.  
\v 8 Malajocab' junoc yechel junoc tas tze b'ooch e diosaloc, tas ay d'a satchaan̈, tas ay d'a sat lum tic, ma tastac ay d'a yoltac a a'.  
\v 9 Man̈ ex em n̈ojan d'ay, man̈ eyaq'uem e b'a d'ay, yujto a in Jehová e Diosal in, ste cot voval d'ayex tato tzex och ejmelal d'a junocxo tasi. Ol vac'och syaelal eb' mamab'il malaj velc'och d'ay, ol vac'anpax yaelal d'a yib'an̈ yuninal eb', yixchiquin eb' yed' yin̈tilal eb'.  
\v 10 Axo eb' tzin xajanani, sc'anab'ajan in checnab'il, ol in xajanej eb' yed' yin̈tilal yic ol b'eyn̈ejb'atoc.   
\p
\v 11 Man̈ comonoc tze loc in b'i a in Jehová e Diosal in tic, ma tzeyac' b'inaj in b'i d'a junoc tas d'a ichn̈ej ta', yujto ol vac' yaelal d'a mach icha chi' sc'ulej.   
\p
\v 12 Nivanocab' yelc'och sc'ual ic'oj ip d'ayex yuj in eyic'anchaan̈, icha ix aj valancan d'ayex.  
\v 13 Vaque' c'ual tzex munlaj d'a e munlajel.  
\v 14 Axo d'a yuquil c'ual, sc'ual ic'oj ip, vic yaji. Man̈ ex munlaj d'a jun c'u chi', ma eb' eyuninal, eb' ix eyisil, eb' vin̈ e checab', ma eb' ix e checab', noc' e vacax, noc' e chej, ma junocxo noc' e molb'etzal noc', ma eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' d'a e cal, palta masanil eb' syic' yip eyed'oc.  
\v 15 Naeccoti to ec'naquex checab'vumal d'a Egipto. A inxo Jehová e Diosal in tic vic'naquexelta yed' in poder. Yuj chi' svala' to tze c'anab'ajej sc'ual ic'oj ip.   
\p
\v 16 Ayocab' yelc'och e mam e nun d'a e sat, icha val ix aj valan d'ayex, yic vach' ol najatb'oc e q'uinal, yic vach' ol ex ajec' d'a sat lum luum ol vac' chi' d'ayex.   
\p
\v 17 Man̈ e milcham eb' eyetanimail.   
\p
\v 18 Man̈ ex em ajmulal d'a yol sc'ab' eyetb'eyum junjun ex.   
\p
\v 19 Man̈ ex elc'anoc.   
\p
\v 20 Man̈ e naq'ue lolonel d'a spatic eb' eyetanimail.   
\p
\v 21 Man̈ e nib'ejoch ix yetb'eyum junocxo mach, spat, sluum, eb' vin̈ schecab', eb' ix schecab', noc' svacax, noc' sb'uru, ma junocxo tas ay d'a eb' eyetanimail chi', man̈ e nib'ejochi, xchi Jehová d'ayon̈.   
\s1 A xivc'olal eb' chon̈ab'  
\r (Ex 20.18-26)  
\p
\v 22 Aton val juntzan̈ checnab'il tic te chaan̈ ajnac yalanelta Jehová d'a scal jun nivan q'uic'al asun ayoch sc'ac'al, ayic molan on̈ ec' co masanil d'a yich lum vitz chi'. An̈ej val juntzan̈ checnab'il tic yalnac, ichato chi' stz'ib'anoch d'a chab' pachan̈ q'uen q'ueen, yac'an d'ayin.  
\v 23 Palta a exxo tic, ayic eyab'an yoch jun jaj chi' d'a scal q'uic'alq'uinal chi', eyilan sq'ue n̈iln̈on c'ac' d'a lum vitz chi', masanil ex yajal eyaj d'a junjun eyin̈tilal tic yed' eb' yichamtac vinaquil chon̈ab', ex javi eyal d'ayin icha tic:  
\v 24 Val yel, a Jehová co Diosal ix sch'ox val stziquiquial yed' yipalil d'ayon̈, ix cab' val slolon d'a scal c'ac'. A ticnaic toxo ix nachaj val el cuuj tob'an syal slolon Dios d'ayon̈ anima on̈ tic, palta ina maj on̈ chamlaj.  
\v 25 ¿Tas yuj sco b'ec co b'a co cham yuj jun c'ac' to ayxo smay chi'? Tato ol cab' val yoch sjaj Jehová co Diosal junelxo, ol on̈ chamoc.  
\v 26 Malaj val junoc anima syal yab'an yoch sjaj jun Dios pitzan d'a scal c'ac' icha ix cab' a on̈ tic, yujto ay schamelal.  
\v 27 Vach' a ach tzach och d'a yichan̈ Jehová co Diosal chi' yic tzab'an masanil tas syala', slavi chi' tzalan d'ayon̈ masanil tas syal chi', ol co c'anab'ajani, xe chi d'ayin.   
\p
\v 28 Ayic van eyalan chi' d'ayin, van pax yab'an Jehová tas tzeyal chi', yuj chi' yal d'ayin: Toxo ix vab' tas syal jun chon̈ab' tic, ix scha in c'ol tas ix yal eb'.  
\v 29 Comonoc ichan̈ej tic spensar eb', ayn̈ej velc'och d'a yol sat eb', sc'anab'ajann̈ej in checnab'il eb' yic vach' ol aj sb'eyn̈ejb'at eb' yed' eb' yuninal d'a smasanil tiempo.  
\v 30 Yuj chi' al d'a eb' to smeltzaj eb' d'a scampamento.  
\v 31 A achxo tic, canan̈ ved' d'a tic, yujto ol val masanil in checnab'il d'ayach yed' in c'ayb'ub'al, ol a c'ayb'an eb' d'ay, yic vach' ol sb'eyb'alej eb' b'aj ay lum luum ol vac' chi' d'a eb', xchi Jehová chi' d'ayin.  
\v 32 Yuj chi' b'eyb'alejec masanil schecnab'il Jehová co Diosal. Man̈ eyiq'uel d'a e pensar.  
\v 33 B'eyb'alejec b'eyb'al ix sch'oxcan Jehová co Diosal, yic te vach'xon̈ej ol aj e b'eyb'ati, ol najatb'oc e q'uinal d'a sat lum luum ol yac' chi' d'ayex.   
\c 6  
\s1 Jun checnab'il nivan yelc'ochi  
\p
\v 1 Aton val juntzan̈ c'ayb'ub'al, checnab'il yed' cachnab'il tic ix schec Jehová co Diosal val d'ayex, yovalil ol e c'anab'ajej ayic ol eyic'an lum luum d'a sc'axepal a' Jordán.  
\v 2 C'anab'ajejec checnab'il sval tic d'ayex yed' eb' eyuninal yed' eb' eyi e chiquin, yic vach' ayn̈ej yelc'och Jehová co Diosal d'a yol e sat ayic ayex ec' d'a yolyib'an̈q'uinal tic. Tato icha chi', ol najatb'oc e q'uinal.  
\v 3 Yuj chi', ex vetchon̈ab' Israel, ab'ec, aq'uec val och d'a e c'ol e c'anab'ajan juntzan̈ checnab'il tic, yic te vach'n̈ej ol aj eyelc'ochi, te nivan chon̈ab' ol aj e b'isul d'a sat lum luum yax sat chi', icha ix aj yalan Jehová co Diosal d'ayon̈, aton pax sDiosal eb' co mam quicham.   
\p
\v 4 Ex vetchon̈ab' Israel, ab'ec val: An̈ej Jehová co Diosal, malaj val junocxo.   
\p
\v 5 Tze xajanej Jehová co Diosal d'a smasanil e c'ool, d'a smasanil e pensar yed' d'a smasanil eyip.   
\p
\v 6 A juntzan̈ lolonel sval tic d'ayex ticnaic, siq'ueccan d'a e pensar.  
\v 7 A juntzan̈ tic ol eyac'n̈ej sc'ayb'ej eb' eyuninal d'a junjun c'u. Tzeyalan d'a eb' ayic ayex ec' d'a e pat, ayic van e b'eyi, ayic tzex vayi yed' yic tzex q'ue vaan.  
\v 8 Tze tzec'anoch juntzan̈ checnab'il tic d'a e c'ab' yed' d'a snan̈al e sat ichoc junoc yechel yic tze naancoti.\f 6.8 \fr 6:8 \ft A eb' israel d'a peca' chi', stz'is juntzan̈ noc' tz'uum eb', axo juntzan̈ b'aj tz'ib'ab'iloch lajun̈e' schecnab'il Dios syaq'uem eb' d'a yool, stzec'anoch eb' d'a snan̈al sat. Tz'ilchajpax jun tic d'a Ex 13.9,16; Dt 10.12,13; 11.13,18; Mt 23.5.\f* \fig Jun tz'uum b'aj ayoch sley Dios|src="HK079D.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Dt 6.8" \fig*  
\v 9 Tze tz'ib'anpax och d'a yoyal sti' e pat yed' d'a spuertail smuroal e chon̈ab'.   
\p
\v 10 A Jehová co Diosal, a' ol ex ic'anb'at d'a jun luum yac'nac sti' yac'an d'a eb' co mam quicham, aton vin̈aj Abraham, vin̈aj Isaac yed' vin̈aj Jacob. Ay val nivac chon̈ab' man̈ jantacoc svach'il d'a jun luum chi', man̈oc ex e b'onac.  
\v 11 Ay val te' pat b'ud'an yuj tastac te vach', man̈oc ex e b'ud'nac. Ay a' uc'b'ila' joyb'il, man̈oc ex eyab'nac syail e joyani. Ay te' uva yed' te' olivo avab'il, man̈oc ex eyavejnac. A juntzan̈ chi', toxon̈ej ol eyab'lej masanto syal e b'ud'ji.  
\v 12 Ayic ol ujoc juntzan̈ chi', b'at ta val Jehová satc'olal eyuuj. Naeccoti to a Jehová chi' ex ic'anelta d'a Egipto, b'aj ayex och checab'oc.  
\v 13 Ayocab' yelc'och Jehová co Diosal d'a yol e sat. An̈ejocab' Jehová chi' tzeyac' servil, an̈ejocab' sb'i tze loco' ayic tzeyac'an e ti' e c'ulan junoc tas.  
\v 14 Man̈ ex och tzac'an d'a spatic sdiosal eb' anima cajan d'a e lac'anil chi',  
\v 15 yujto scot yoval Jehová co Diosal d'a juntzan̈ chi'. Ayec' Jehová d'a co cal, axo talaj tz'aji, scot yoval sc'ool tzex sataneli, yujto max yal sc'ol scac'och co pensar d'a junocxo ch'oc diosal.   
\p
\v 16 Man̈ eyac' proval Jehová co Diosal, icha e c'ulejnac d'a Masah.  
\v 17 C'anab'ajejec val sc'ayb'ub'al yed' schecnab'il, aton val jantac schecnab'il ix yala'.  
\v 18 Vach'n̈ej tzeyutej e pensar yed' e b'eyb'al d'a yichan̈ Jehová, yic vach'n̈ej tzex elc'ochi. Ol eyiquej lum luum yac'nac sti' yac'an d'a eb' co mam quicham.  
\v 19 Ol el lemnaj eb' ajc'ol d'a eyichan̈ yuj Jehová, icha ix yutej yalani.   
\p
\v 20 Tato sc'anb'ej eb' eyuninal d'a b'aq'uin̈: ¿Tas yuj sco c'anab'ajej juntzan̈ cachnab'il yed' checnab'il yalnac Jehová co Diosal? tato xchi eb'.  
\v 21 Tzeyalan d'a eb' icha tic: A on̈ tic checab' caj d'a vin̈ sreyal Egipto d'a peca', axo Jehová ic'annac on̈ elta yed' jantac yipalil.  
\v 22 A on̈ tic quilnac val juntzan̈ tastac satub'tac yilji yed'nac yaelal yac'naccot Jehová chi' d'a yib'an̈ vin̈ sreyal Egipto chi' yed' d'a masanil schon̈ab' chi'.  
\v 23 On̈ yic'annaquelta ta', on̈ yic'annaccot d'a tic d'a lum luum yac'nac sti' yac'an d'a eb' co mam quicham.  
\v 24 Yuj chi' schecnac Jehová co Diosal to yovalil sco c'anab'ajej juntzan̈ checnab'il tic yuj co naancoti, yic vach'n̈ej co c'ool, vach'n̈ej ol aj yec' tiempo cuuj icha caj ticnaic.  
\v 25 Yuj chi', tato sco c'anab'ajej icha ajnac yalan Jehová chi', vach' on̈ d'a yol sat, xe cham d'a eb'.   
\c 7  
\s1 A schon̈ab' Jehová sic'b'ilel yuuj  
\r (Ex 34.11-17)  
\p
\v 1 Ayic ol ex yic'anb'at Jehová d'a sat lum luum b'aj yac'nac sti' yac'an d'ayex, a' ol ic'anel uque' nación te nivac, te ay yip d'a eyichan̈, aton eb' hitita, eb' gergeseo, eb' amorreo, eb' cananeo, eb' ferezeo, eb' heveo yed' eb' jebuseo.  
\v 2 Ayic ol yac'anoch juntzan̈ nación chi' Jehová d'a yol e c'ab', ol e satel eb' smasanil, man̈ e b'o e trato yed' eb', mocab' oc' e c'ol d'a eb'.  
\v 3 Man̈ eyac' yic'laj sb'a eb' ix eyisil yed' eb' vin̈ yuninal eb'. Man̈ eyac'pax yic'laj sb'a eb' vin̈ eyuninal yed' eb' ix yisil eb',  
\v 4 axo talaj tz'aji, tz'ic'jib'at eb' eyuninal chi' yuj eb' ix d'a spatic sdiosal, tz'och eb' ejmelal d'ay, yuj chi' scot yoval sc'ol Jehová, tzex satjiel yuj d'a elan̈chamel.  
\v 5 Tze satpaxel masanil sdiosal eb' b'aj slesalvi, yaltaril yed' q'uen q'ueen yed' te te' yechel Asera b'aj tz'och eb' ejmelal. Tze n̈ustz'a smasanil.  
\v 6 A on̈ tic schon̈ab' on̈ Jehová Dios, sic'b'il on̈ elta yuj d'a scal masanil juntzan̈ nivac nación d'a sat lum luum tic, yic vach' yicn̈ej Jehová chi' tzon̈ ajcani.   
\s1 A tas yovalil sc'ulej eb' israel  
\p
\v 7 A val Jehová ix el d'a sc'ol ix on̈ sic'aneli, man̈ yujoc to nivan nación on̈, ina to jayvan̈ on̈n̈ej d'a yichan̈ juntzan̈xo nación chi'.  
\v 8 Palta yujto xajan on̈ yuuj yic vach' syaq'uelc'och sti' icha yutejnac yalan d'a eb' co mam quicham, yuj chi' on̈ yiq'uelta d'a Egipto b'aj ayon̈ och checab'oc, on̈ yic'anelta yed' yipalil d'a yol sc'ab' vin̈ sreyal Egipto chi'.  
\v 9 Ojtaquejequeli to a Jehová co Diosal an̈ej val Dios. Tz'eln̈ejc'och tas syal d'a eb' xajanani, aton eb' sc'anab'ajan schecnab'il. Ayn̈ej och yed' eb' yed' d'a eb' yin̈tilal eb' yic ol b'eyn̈ejb'atoc.  
\v 10 Syac'an spac d'a eb' schacaneli, elan̈chamel satel eb' yuuj.  
\v 11 Yuj chi', scham val e c'anab'ajan masanil checnab'il yed' c'ayb'ub'al svalcanel tic d'ayex.   
\s1 Syac' spac Jehová d'a eb' sc'anab'ajani  
\r (Lv 26.3-13; Dt 28.1-14)  
\p
\v 12 Tato tze maclej val eyab' masanil juntzan̈ checnab'il tic, tze c'anab'ajani, ol yaq'uelc'och strato Jehová co Diosal yac'nac eyed'oc, ol ochn̈ej eyed'oc icha ajnac yalan d'a eb' co mam quicham.  
\v 13 Ol ex sxajanej Jehová, ol yac'an svach'c'olal d'a eyib'an̈, ol yac'anpax q'uib' e b'isul. Ol yac'an svach'c'olal d'a yib'an̈ masanil tas ay d'ayex: D'a yib'an̈ eb' eyuninal, e trigo, e vino, eyaceite, noc' e vacax yed' d'a yib'an̈ noc' e calnel d'a sat lum luum b'aj yac'nac sti' yac'an d'a eb' co mam quicham.  
\v 14 Ay svach'c'olal Jehová d'a eyib'an̈ d'a yichan̈ masanil juntzan̈xo chon̈ab'. Malaj junoc ix ix to malaj yune', ma junoc vinac to malaj yuninal d'a yol e chon̈ab' chi'. Malaj pax junoc noc' e molb'etzal noc' to man̈ ol unevoc.  
\v 15 A Jehová ol ex colanel d'a jantac ilya icha val oval ilya eyilnac yec' d'a eb' aj Egipto. An̈ej d'a yib'an̈ eb' ayoch ajc'olal d'ayex ol em ilya chi' yuj Jehová.  
\v 16 Yuj chi' yovalil tze satel masanil juntzan̈ nación chi'. A Jehová co Diosal ol ac'anoch eb' d'a yol e c'ab', mocab' oc' e c'ol d'a eb'. Man̈ eyaq'uem e b'a d'a sdiosal eb' yic man̈ ol ex yac' juvoquel eb'.   
\p
\v 17 Vach'chom tze na' icha tic: A juntzan̈ nación tic te ay yip d'a quichan̈, ¿tas val ol aj quic'anel d'a sat lum luum tic? vach'chom xe chi.  
\v 18 Palta man̈ ex xiv d'a eb' anima chi'. Naeccoti tas yutejnac eb' anima Jehová d'a Egipto yed' sreyal.  
\v 19 A on̈ tic quilnac val juntzan̈ tastac satub'tac yilji yed'nac yaelal yac'naccot Jehová yed' val yipalil d'a yib'an̈ Egipto chi' ayic yic'annac on̈ elta ta'. Icha chi' ol yutoc juntzan̈ chon̈ab' b'aj tzex xiv chi'.  
\v 20 A Jehová ol ac'anb'at jun nivan yaelal d'a scal eb', masanto ol satel masanil eb' olto canoc yed' eb' olto sc'ub'ejel sb'a d'ayex.  
\v 21 Yuj chi', man̈ ex xiv d'a eb' anima chi', yujto a Jehová co Diosal ayec' d'a co cal, te nivan spoder.  
\v 22 A ol ic'anel juntzan̈ nación chi' d'a eyichan̈ d'a c'ojanc'olal. Man̈ junn̈ejoclaj tiempo ol satel eb', yic vach' max te q'uib'chaan̈ noc' chium noc' tzex chi'ani.  
\v 23 A Jehová co Diosal ol ac'anoch eb' anima chi' d'a yol e c'ab', ol och eb' d'a xivc'olal masanto ol satel eb' eyuuj.  
\v 24 A Jehová ol ac'anoch sreyal eb' d'a yol e c'ab', ol e satanel eb', man̈xa b'aj ol b'inaj eb' d'a yolyib'an̈q'uinal tic. Malaj mach ol yal scolan sb'a d'ayex, masanil mach ol e sateli.  
\v 25 Tze n̈ustz'a sdiosal eb'. Man̈ eyiq'uel q'uen plata ma q'uen oro ayoch d'ay. Man̈ e nib'ejochi yic vach' max ex telviel yuuj. Man̈ eyixtejb'at e b'a, yujto a juntzan̈ chi' schacji yuj Jehová co Diosal.  
\v 26 Yuj chi', malaj junoc tas to yajb'ilel yuj Jehová tzeyic'b'at d'a e pat, yic vach' max ex sateli. Masanil juntzan̈ chi', aycot yoval sc'ol Dios d'a yib'an̈, yuj chi' yovalil tze yajcaneli.   
\c 8  
\s1 Man̈ yujocn̈ej tas svaji ay co q'uinal  
\p
\v 1 Scham val e c'anab'ajan masanil checnab'il svalcanel tic d'ayex, yic vach' ol ex elc'ochoc, ol te q'uib' e b'isul, ol eyiquejcan lum luum yac'nac sti' Jehová yac'an d'a eb' co mam quicham.  
\v 2 Naeccot sic'lab'il, 40 ab'il on̈ ec' d'a taquin̈ luum yuj Jehová co Diosal. Ix yac'an co yaelal, on̈ yac'an proval yic syila' tato sco c'anab'ajej schecnab'il, mato maay.  
\v 3 Ix quil syaelal yed' vejel yuj Jehová. Ix lajvi chi', ix yac'an maná co vaeloc, juntzan̈ vael to man̈ cojtacoc, man̈ yojtacocpax eb' co mam quicham. Icha chi' ix on̈ yutej yic vach' scojtaquejeli to man̈ yujocn̈ej tas vaji ay co q'uinal, palta to yuj masanil tas syal Jehová.  
\v 4 A co pichul ix co c'an d'a 40 ab'il chi', maj lajviel-laj, maj malq'uelaj coc co b'eyi.  
\v 5 Naec val to icha junoc uninab'il scachji yuj smam, icha chi' ix on̈ yutejpax Jehová.  
\v 6 Yuj chi' yovalil tze c'anab'ajej schecnab'il Jehová, ochan̈ec tzac'an yuuj, ayocab' yelc'och d'a yol e sat.  
\v 7 Yujto a Jehová co Diosal van ex yic'anb'at d'a sat lum luum man̈xo jantacoc svach'il, ay a a' ay sjaj yed' a a' scot d'a lum nivac vitz.  
\v 8 A d'a lum luum chi', te vach' tz'aj ixim trigo, ixim cebada, te' uva, te' higo, te' granado yed' te' olivo. Te ay pax noc' yal chab'.  
\v 9 Ayic ayexxo ec' d'a sat luum chi', man̈xalaj tas tze na' yuj e vael yed' junocxo tasi. A d'a scal q'uen q'ueen ay ta', ay q'uen hierro, axo d'a lum vitz ay q'uen cobre.  
\v 10 Vach' ol ex va ta', yovalil ol eyac' yuj diosal d'a Jehová yujto vach' lum luum ol yac' chi' d'ayex.   
\s1 Mocab' b'at Jehová satc'olal eyuuj  
\p
\v 11 Tze yil val e b'a, mocab' b'at Jehová co Diosal satc'olal eyuuj. Yovalil tze c'anab'ajej schecnab'il, sc'ayb'ub'al yed' scachnab'il svalcanel tic d'ayex.  
\v 12 Ayic vach' ol ex vaoc, ol eyuc'an a', cajanexxopax d'a e pat te vach', axo talaj tz'aji sb'at Jehová satc'olal eyuuj.  
\v 13 An̈ejtona' ayic ol te q'uib' sb'isul noc' e vacax, noc' e calnel, ayic te ayxo q'uen plata yed' q'uen oro d'ayex yed' jantacxo tastac,  
\v 14 axo talaj tz'aji tzeyic'anchaan̈ e b'a, sb'atcan Jehová co Diosal satc'olal eyuuj, aton jun ic'annac on̈ elta d'a Egipto b'aj ayon̈ och checab'oc.  
\v 15 A Jehová chi' ix on̈ cuchb'an d'a jun nivan tz'inan lum te ay smay, b'aj ay noc' chan te ov yed' noc' sinaan, b'aj malaj a a', palta a ix ic'anelta a a' d'a sat q'uen q'ueen yic scuc'ani.  
\v 16 Ix yac'an maná co va d'a tz'inan luum chi', jun vael to man̈ yojtacoc eb' co mam quicham. Ix yac'och yaelal d'a quib'an̈, ix on̈ yac'an proval, yic vach' vach'xon̈ej tzon̈ elc'och yuuj.  
\v 17 Ec'talaj d'a e pensar e naan icha tic: A jantac co b'eyumal tic, a yed' val co munlajel yed' quip ix quic'a', xe chi talaj.  
\v 18 Palta naec val to a Jehová co Diosal tz'ac'an e na' yed' eyip yic syal eyoch b'eyumal, yic vach' tz'elc'och strato yac'nac yed' eb' co mam quicham ichaton van quilan ticnaic.   
\p
\v 19 Palta tato ol b'at Jehová co Diosal satc'olal eyuj jun, tato ol ex och tzac'an d'a spatic juntzan̈ comon dios, ol eyac'anem e b'a d'ay yed' eyem n̈ojan ejmelal d'ay. Tato icha chi' ol e c'ulej, a in svalcan d'ayex ticnaic, ol ex satjoquel yuj Jehová chi'.  
\v 20 Icha val ol aj satel juntzan̈ chon̈ab' b'aj van eyic'jib'at chi' yuuj, icha val chi' ol aj e satel yuuj tato man̈ ol e c'anab'ajej tas syala'.   
\c 9  
\s1 Man̈ yujoc svach'il Israel ix sic'jieli  
\p
\v 1 Ab'ec val ex vetchon̈ab' Israel. Toxo ix c'och stiempoal yic tze c'axpitan a' Jordán, yic tze satanel juntzan̈ chon̈ab' te nivac, te tec'an d'a eyichan̈, te chaan̈ yajq'ue smuroal.  
\v 2 A eb' anima cajan ta', chaan̈ steel eb', a vin̈aj Anac ay yin̈tilal eb'. Ix eyab' yalji: ¿Mach val junoc syal stec'b'an sb'a d'a yichan̈ eb' yin̈tilal vin̈aj Anac? xchi eb'.   
\p
\v 3 Ojtaquejequel ticnaic to a Jehová co Diosal, a b'ab'el sb'at d'a eyichan̈ icha junoc c'ac' satanel masanil tastac. Ol ac'jococh eb' d'a yol e c'ab', yuj chi' ol e satn̈ejel eb', ol e pechanel eb' d'a elan̈chamel, icha ix aj yalan Jehová.  
\v 4 Ayic toxo ix yiq'uel masanil eb' anima chi' Jehová d'a eyichan̈, man̈ e na' to yuj e vach'il, yuj chi' icha chi' ix aji. Palta yuj schucal juntzan̈ chon̈ab' chi' ol ic'joquel eb' d'a eyichan̈ yuj Jehová.  
\v 5 Man̈ yujoc e vach'il, man̈ yujoc pax svach'il e b'eyb'al yuj chi' ol ex c'och cajan d'a sat luum. Palta yuj schucal juntzan̈ chon̈ab' chi', ol satjoccanel eb' d'a eyichan̈, yic vach' tz'elcanc'och tas yalnac Jehová d'a eb' co mam quicham, aton d'a vin̈aj Abraham, d'a vin̈aj Isaac yed' d'a vin̈aj Jacob.  
\v 6 Ojtaquejequel an to man̈ yujoc e vach'il syac' jun lum man̈ jantacoc svach'il chi' Jehová d'ayex yic tzeyiquej, palta a ex tic juneln̈ej te pit ex.   
\s1 Ix spatiquejel Jehová eb' israel  
\r (Ex 31.18—32.35)  
\p
\v 7 Naeccoti, b'at talaj satc'olal eyuuj to e tzuntzejnaccot yoval Jehová d'a eyib'an̈ d'a tz'inan luum. Atax quelnaccot d'a Egipto masanto on̈ javi d'a tic, te pitn̈ej tzeyutej e b'a d'ay.  
\v 8 A d'a lum vitz Horeb e tzuntzejnac val cot yoval, yuj chi' snib'ejnac ex sateli.  
\v 9 Ayic in q'ue d'a sjolom jun vitz chi' yuj in chaan chab' pachan̈ q'uen q'ueen b'aj tz'ib'ab'iloch checnab'il, aton strato Dios qued'oc, 40 c'ual yed' 40 ac'val eq'uin ta', malaj jab'oc tas in va'a, ma vuq'uej.  
\v 10 Slajvi chi', yac'an chab' pachan̈ q'uen q'ueen chi' Jehová d'ayin. A val Jehová chi' tz'ib'anoch schecnab'il chi' d'a q'ueen, juntzan̈ checnab'il yalnac d'a jolom vitz d'a cal c'ac' d'a jun c'u ayic molan on̈ ec' ta'.  
\v 11 Ayic slajvi yec'canb'at 40 c'ual yed' 40 ac'val chi', yac'an chab' q'uen yic trato chi' d'ayin.  
\v 12 Yalan icha tic: Eman̈xi d'a elan̈chamel, yujto a jun chon̈ab' ix iq'uelta d'a Egipto toxo ix sjuel sb'a. Max sc'anab'ajejlaj tas ix vala', toxo ix sb'o jun sdiosal eb' nab'a oro.  
\v 13 Toxo ix vila' to te pit jun chon̈ab' tic.  
\v 14 Nitzel a b'a d'a vichan̈, ol in satel juntzan̈ anima tic, man̈xa b'aj ol b'inaj eb' d'a sat luum tic. An̈ej d'a in̈tilal ol in b'o junoc nivan nación, te tec'an ol ajoc, tzijtum ol aj sb'isul d'a yichan̈ juntzan̈ anima tic, xchi Jehová.   
\p
\v 15 Vemxita d'a jolom vitz b'aj n̈iln̈on sq'ue c'ac' chi', ved'nac chab' q'uen yic trato chi'.  
\v 16 Axo vemxuli, vilani to toxo ix och e mul d'a yol sat Jehová co Diosal, yujto e b'o jun yechel vacax e diosaloc. Jun val rato eyiq'uel e b'a d'a spatic checnab'il yal co Diosal chi' d'ayon̈.  
\v 17 Yuj chi', in poc'anem chab' pachan̈ q'uen q'ueen chi' d'a eyichan̈, spojb'at q'ueen.  
\v 18 Slajvi chi' vemxi n̈ojan d'a yichan̈ Jehová d'a 40 c'ual yed' 40 ac'val. Maj in va jab'oc, maj vuq'uej jab'oc a' eyuuj, yuj chi' icha chi' in c'ulej, yujto te chuc e c'ulej, e tzuntzejcot yoval sc'ol Jehová.  
\v 19 Te xiv in yujto cot yoval sc'ol Jehová chi' d'a eyib'an̈ yic tzex sataneli. Palta jun, yab'to Jehová tas val d'ay junelxo chi'.  
\v 20 Cotpax yoval d'a vin̈ vuc'tac aj Aarón, jab'xon̈ej maj satjoquel vin̈ yuuj. Palta tevi in yuj vin̈ yic tz'ac'ji nivanc'olal vin̈.  
\v 21 Elan̈chamel in maq'uem vecnaj jun yechel vacax b'aj och e mul chi'. Elan̈chamel in yumb'at d'a cal c'ac'. Slajvi chi' in tenan pojoc, in tzipancanb'at d'a yol a a' tz'emta d'a lum vitz chi'.   
\p
\v 22 Icha chi' e c'ulejpax d'a Tabera, d'a Masah yed' d'a Kibrot-hataava. A val ta' e tzuntzejcot yoval sc'ol Jehová.  
\v 23 Aton yic yalan Jehová chi' d'ayon̈ d'a Cades-barnea to tzon̈ b'at quic' lum ix yac' d'ayon̈. An̈ejtona' ta' e tenec' tas yal co Diosal chi'. Maj eyac'ochlaj d'a e c'ool, maj e c'anab'ajej pax tas yala'.  
\v 24 Atax yic ex vojtacaneli voch ijan vilani to te pitn̈ej tzeyutej e b'a d'a Jehová.  
\v 25 Yujto maj e c'anab'ajej, yuj chi' yala' to ol ex sateloc, yuj chi' em in n̈ojan d'a yichan̈ d'a 40 c'ual yed' 40 ac'val chi'.  
\v 26 Valan d'ay icha tic: Mamin Jehová, man̈ a satel jun a chon̈ab' tic. A ach ix a colel yed' ipal, ix ic'anelta d'a Egipto yed' a poder.  
\v 27 Nacot tas alnaccan d'a eb' a checab', aton vin̈aj Abraham, vin̈aj Isaac yed' vin̈aj Jacob. A spital juntzan̈ anima tic yed' smul eb' yed' schuc pensaril eb', man̈ a nacoti,  
\v 28 yic vach' max yal eb' anima b'aj ix on̈ iq'uelta chi': Maj yal-laj yuj Jehová yic'anc'och jun chon̈ab' chi' d'a lum b'aj yac'nac sti' yac'an d'a eb', an̈ej to ix yic'b'at eb' yic b'at yac'ancham eb' d'a taquin̈ luum yujto chacb'ilel eb' yuuj, xcham eb'.  
\v 29 Ac' nivanc'olal d'a jun chon̈ab'il anima tic, yujto a chon̈ab' yaji. A ach ix iq'uelta d'a Egipto yed' a poder, xin chi d'ay.   
\c 10  
\s1 Ix b'oxi sq'uexul chab' pachan̈ q'uen q'ueen  
\r (Ex 34.1-10)  
\p
\v 1 Yalanxi Jehová chi' d'ayin icha tic: Tzac' b'ojoc chab'oc pachan̈ q'uen q'ueen, icha q'uen ix vac' d'ayach d'a sb'ab'elal. Tzac' b'ojocpax junoc te' caxa, slajvi chi' tzach q'ueta d'a jolom vitz tic.  
\v 2 Ol in tz'ib'anxioch lolonel ayoch d'a q'uen ix vac' d'ayach d'a sb'ab'elal, aton q'uen ix a mac'pojoc. Axo q'uen yic schaelal tic, ol em q'uen d'a yol te' caxa chi', xchi d'ayin.   
\p
\v 3 Vac'an b'ojoc jun te' caxa chi', a te' acacia och d'a te'. Vac'an tzeychaj chab' q'uen q'ueen chi', vic'anq'ue q'ueen d'a jolom vitz chi'.  
\v 4 Stz'ib'anxioch lajun̈e' schecnab'il Jehová chi' d'a q'ueen. Icha aj stz'ib'an q'uen d'a sb'ab'elal, aton juntzan̈ checnab'il yal d'ayon̈ d'a scal c'ac' d'a jolom vitz ayic molanon̈ec' d'a yich vitz chi'. Yac'anxi q'ueen d'ayin.  
\v 5 Vemxita d'a jolom vitz chi' b'ian, vac'anem q'ueen d'a yol te' caxa chi', icha aj yalan Jehová chi' d'ayin. Ata' canxon̈ej q'ueen.   
\p
\v 6 (Ix el eb' israel d'a a' Beerot-bene-jaacán, ix javi eb' d'a Mosera. Ata' ix cham vin̈aj Aarón, ix mucji vin̈ ta'. Axo vin̈aj Eleazar, vin̈ yuninal vin̈ ix ochcan sq'uexuloc sat sacerdoteal.  
\v 7 Ix lajvi chi' ix elxi eb', ix javi eb' d'a Gudgoda. Ix elxi eb' ta', ix javi eb' d'a Jotbata. A d'a jun lugar chi' te ayn̈ej a a'.   
\p
\v 8 A d'a jun tiempoal chi' ix ac'jioch yopisio eb' yin̈tilalcan vin̈aj Leví yuj Jehová, yic syic'anb'at te' scaxail strato Jehová chi' eb', yic smunlajpax eb' d'a yichan̈, yic syalanpax vach' lolonel eb' d'a yib'an̈ eb' anima d'a sb'i Jehová chi'. Ichaton chi' sc'ulejn̈ej eb'.  
\v 9 Yuj chi', a eb' yin̈tilalcan vin̈aj Leví chi', maj schalaj smacb'en luum eb', yujto a Jehová icha smacb'en eb' yajcani, icha ix aj yalan Jehová.)   
\p
\v 10 A d'a jun tiempoal chi', 40 c'ual 40 ac'val ayinec' d'a jolom vitz chi', icha in c'ulej d'a sb'ab'elal. An̈eja' d'a junelxo chi' scha sc'ol Jehová yab'an tas svala', yuj chi' maj ex satjiel-laj yuuj.  
\v 11 Yalan d'ayin icha tic: Ixic, cuchb'ejb'at jun chon̈ab' chi', yic b'at schaan lum luum eb' to ol yiquej, aton lum vac'nac in ti' vac'an d'a eb' e mam eyicham, xchi d'ayin.   
\s1 A tas yovalil sc'anab'ajej eb' israel  
\p
\v 12 A ticnaic jun, ex vetchon̈ab' Israel, ¿tas snib'ej Jehová co Diosal d'ayon̈? Aton tic snib'ej d'ayon̈: Ayocab' yelc'och d'a yol co sat, sco c'anab'ajani, sco xajanani yed' coch ejmelal d'ay d'a smasanil co c'ool yed' d'a smasanil co pensar.  
\v 13 Tato sco c'anab'ajej masanil sc'ayb'ub'al yed' schecnab'il, vach'n̈ej ol on̈ elc'och d'a smasanil.  
\v 14 Scham val e naani to a Jehová co Diosal, a' ay yic satchaan̈ yed' d'a yichan̈b'at satchan̈ chi'. A' ay pax yic lum luum tic yed' masanil tas ay d'a sat luum.  
\v 15 Yujto xajan eb' co mam quicham yuuj, yuj chi' ix sic'jicanel yin̈tilal eb' yuuj, a on̈ toni, ix on̈ sic'jiel d'a scal juntzan̈xo chon̈ab' yuuj icha cajcan tic.   
\p
\v 16 Naecn̈ejcot jun trato sb'o Jehová eyed'oc, man̈xo e pitej e b'a d'ay.  
\v 17 Yujto a Jehová co Diosal, ec'to d'a yib'an̈ juntzan̈ comon dios, Yajal yaj d'a yib'an̈ eb' yajal, ayec' d'a yib'an̈ masanil tas, te ay spoder, sat co c'ool yuuj. Malaj sq'uexan̈il eb' anima d'ay. Max schalaj tumin yuj sch'olb'itani, max schapax silab' yic smontaji.  
\v 18 Tz'oc' sc'ol d'a eb' meb'a' yed' d'a eb' ix ix chamnac yetb'eyum. Xajanpax eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' d'a co cal yuuj, yuj chi' tz'ac'ji svael eb' yed' spichul eb' yuuj.  
\v 19 Ichocab' ta' scutejpax co b'a, yujto ch'oc chon̈ab'il ajnac on̈ ec' cajan d'a yol yic Egipto.   
\p
\v 20 An̈ejocab' Jehová co Diosal nivan yelc'och d'a yol co sat. An̈ej d'ay tzon̈ och ejmelal, sco c'anab'ajann̈ej. Tato ay b'aj scac' co ti' d'a junoc tasi, an̈ejocab' d'a sb'i Jehová chi' scala'.  
\v 21 Quiq'uecchaan̈ Jehová co Diosal. Cuuj man̈ jantacoc tas te satub'tac yilji ix sc'ulej icha val ix aj quilani.  
\v 22 Ayic sc'ochnac eb' co mam quicham d'a Egipto, 70-n̈ej sb'isul eb', axo ticnaic jun, a Jehová ix ac'an q'uib' co b'isul icha sb'isul q'uen c'anal d'a satchaan̈.   
\c 11  
\s1 Nivan yelc'och Jehová  
\p
\v 1 Yovalil sco xajanej Jehová co Diosal, sco c'anab'ajan tas schec co c'ulej d'a masanil tiempo, aton sc'ayb'ub'al, schecnab'il yed' scachnab'il.  
\v 2 Sco naec ticnaic tas ix yutej Jehová on̈ scachani. A on̈ tic ix quila', man̈oc eb' cuninal ix ilan tas ix sc'ulej Jehová chi'. A on̈ val tic ix quila' jantac snivanil yelc'ochi yed' spoder yed' tas satub'tac ix sc'ulej.  
\v 3 Quilnac tas sc'ulejnac Jehová d'a vin̈ sreyal Egipto yed' d'a masanil eb' anima cajan ta'.  
\v 4 Quilnacpax tas sc'ulejnac yed' eb' soldado vin̈ rey chi' yed' jantac carruaje yed'nac noc' chej. Masanil juntzan̈ chi' mucchajnaccanb'at yuj Jehová d'a yol a' Chacchac Mar ayic on̈ spechan eb', yuj chi' a co Diosal chi' satannaquel eb' d'a juneln̈ej.  
\v 5 Sco naecpaxcoti jantac vach'il sc'ulejnac Jehová chi' d'ayon̈ d'a tz'inan lum masanto on̈ javi d'a tic.  
\v 6 Sco naanpaxcoti tas sc'ulejnac yed' vin̈aj Datán yed' vin̈aj Abiram yuninal vin̈aj Eliab, d'a yin̈tilalcan Rubén. Spojnac sb'a lum luum d'a snan̈al co campamento, mucchajnaccanem eb' yed' masanil yuninal, masanil tas ay d'a eb', smantiado eb', schecab' eb' yed' noc' smolb'etzal noc' eb'. Icha chi' ajnac satel eb' yuj Jehová d'a quichan̈.  
\v 7 A on̈ tic testigo on̈ d'a masanil tas sc'ulej Jehová to satub'tac yilji.   
\s1 A lum luum yac'nac sti' Jehová yac'ani  
\p
\v 8 Yuj chi', c'anab'ajejec schecnab'il Jehová svac'can tic d'ayex, yic vach' tz'och val eyip tzex b'at cajan d'a sat lum luum van yoch eyicoc chi',  
\v 9 yic vach' pax najtil ol ex cajnaj d'a lum luum te yax sat chi', aton lum yac'nac sti' Jehová yac'an d'a eb' co mam quicham yed' d'ayon̈ a on̈ yin̈tilal on̈ eb' tic.  
\v 10 A lum van yac'ji chi' d'ayex, man̈ lajanoc lum icha lum Egipto b'aj on̈ coti. A d'a Egipto chi' slajvi eyavan tas tzeyavej, tzeyac'anoch yalil icha b'aj tz'avchaj an̈ itaj.  
\v 11 A pax lum b'aj van e c'och chi' jun, ay svitzal luum. Ay pax span̈anil luum, ayn̈ejoch yal luum yuj n̈ab' syac' Jehová.  
\v 12 A jun lum chi' tan̈vab'il lum yuj Jehová, ayn̈ejoch sat d'a luum tz'ec' ab'il.   
\p
\v 13 Yuj chi', c'anab'ajejec schecnab'il Jehová, aton juntzan̈ van valan tic d'ayex. Tze xajanej Jehová co Diosal, tzeyaq'uem e b'a d'ay d'a smasanil e c'ool yed' smasanil e pensar.  
\v 14 Tato icha chi', ol yac'n̈ej b'ab'el n̈ab' yed' slajvub'xo, yuj chi' te vach' ol aj sat eyavb'en, e trigo, te' eyuva yed' te' eyolivo.  
\v 15 Ay pax yax an̈c'ultac ol sva noc' e molb'etzal noc', ol ste aq'uej sat tas ol eyavej yic vach' ay e vael.  
\v 16 Palta tzeyil val e b'a, yic malaj junoc mach tzex montanb'ati yic tzeyic'anel e b'a d'a spatic Jehová, axo talaj d'a juntzan̈ocxo comon dios tzex och ejmelal, tzex och tzac'an yuuj.  
\v 17 Tato icha chi', ol cot yoval sc'ol Jehová chi' d'ayex. Man̈xo ol yac'laj n̈ab', man̈xo ol yac'laj sat masanil eyavb'en, axo e cham yuj vejel d'a sat lum luum te yax sat van yac'an Jehová chi' d'ayex.   
\p
\v 18 Scham val eyab'ancan juntzan̈ lolonel tic, tze sic'ancan d'a e pensar. Tzeq'uecoch d'a e c'ab' yed' d'a snan̈al e sat.  
\v 19 A juntzan̈ tic ol eyac' sc'ayb'ej eb' eyuninal d'a junjun c'u. Ayexn̈ejoch eyalan d'a eb', ayic ayex ec' d'a e pat, ayic tzex b'ey d'a yoltac b'e, ayic tzex vayi, ayic pax tzex q'ue vaan.  
\v 20 Tze tz'ib'anoch d'a smarcoal spuertail e pat yed' d'a spuertailtac e chon̈ab',  
\v 21 yic vach' ol najatb'oc e q'uinal yed' eb' eyuninal d'a sat lum luum yac'nac sti' Jehová co Diosal yac'an d'a eb' co mam quicham. Ol ex cajnajn̈ej ta' yacb'an ayec' satchaan̈ d'a yib'an̈ lum luum tic.   
\p
\v 22 Tato tze c'anab'ajej masanil juntzan̈ checnab'il svalcanel tic d'ayex, tze xajananpax Jehová co Diosal, tze c'ulan masanil tas syala',  
\v 23 ichato chi' b'ian, a Jehová chi' ol ic'anel juntzan̈ chon̈ab' te nivac, te ay pax yip d'a eyichan̈, a exxo ol ex cajnajcan d'ay.  
\v 24 Masanil lum b'aj ol ex ec'oc, eyic ol ajcan luum, sb'atn̈ej lum d'a taquin̈ luum masanto sc'och d'a Líbano. Sb'atn̈ej lum d'a a' nivan Éufrates masanto sc'och d'a a' mar Mediterráneo.  
\v 25 Malaj mach ol yal stec'b'an sb'a d'a eyichan̈. A Jehová ol ac'anoch nivac xivc'olal d'a scal anima b'aj ol ex ec'n̈ej, man̈xo ol yal snaan eb' tas ol yutoc scolan sb'a eb' d'ayex icha ix aj yac'an sti' Jehová chi' d'ayon̈. \fig Lum vitz Ebal yed' lum vitz Gerizim|src="HK060B.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Dt 11.25" \fig*   
\p
\v 26 Ab'ec jun, a d'a jun c'u tic svac' e sic'lej, tom a svach'c'olal Jehová tze nib'ej mato a scatab'.  
\v 27 Ol e cha svach'c'olal Jehová co Diosal tato tze c'anab'ajej schecnab'il van valan tic d'ayex.  
\v 28 A yoval sc'ol ol cot d'a eyib'an̈ tato man̈ ol e c'anab'ajej juntzan̈ checnab'il tic, tato tzeyiq'uel e b'a d'a Jehová, tzeyac'anoch e pensar d'a juntzan̈ comon dios to man̈ eyojtacoc, tzeyac'anem e b'a d'ay.   
\p
\v 29 Ayic toxo ix ex c'och d'a sat lum luum chi' yuj Jehová co Diosal, aton jun lum van yac'an d'ayex, ol eyalanel vach' lolonel d'a yich lum vitz Gerizim yed' catab' lolonel d'a yich lum vitz Ebal.  
\v 30 A juntzan̈ lum vitz chi', a d'a yichan̈ec' nivan b'e ay luum, tz'ec' d'a sc'axepalec' a' Jordán, d'a stojolal b'aj tz'em c'u, b'aj ay sluum eb' cananeo, eb' anima ay d'a yac'lical sti' a' nivan Jordán d'a yichan̈b'at Gilgal. Jun b'aj ay te' ji d'a yol yic More.  
\v 31 Vanxo sc'och stiempoal yic ol ex c'axpajec' d'a a' Jordán, yic tz'ochcan lum luum chi' eyicoc yuj Jehová co Diosal. Ayic toxo ix eyic' luum, axo e cajnaj d'a sat lum chi',  
\v 32 tzeyac'och d'a e c'ool e b'eyb'alan masanil checnab'il svalcan tic d'ayex ticnaic.   
\c 12  
\s1 Junn̈ej scajnub' Dios  
\p
\v 1 Aton val juntzan̈ checnab'il yed' c'ayb'ub'al tic yovalil ol e b'eyb'alej ayic ayexxoec' d'a lum luum ol yac' Jehová co Diosal yed' eb' co mam quicham eyiquej.   
\p
\v 2 A eb' anima cajan d'a lum luum chi', ch'oc sdiosal eb' b'aj syal sb'a. Ayic toxo ix eyiquejel lum sluum eb' chi', yovalil tze satel juntzan̈ yic lesal b'aj syal sb'a eb' d'a sdiosal, vach'chom d'a jolomtac vitz yed' d'a tzalquixtac yed' d'a yichtac te te' c'ayum xiil.  
\v 3 Tze mac'poj juntzan̈ yaltar eb', q'uen q'ueen yed' te te' b'ob'il sdiosaloc eb' scuchan Asera, aton b'aj syaq'uem sb'a eb'. Tze n̈usantz'aoc, tze mac'anpoj sdiosal eb' chi', yic vach' man̈xa b'aq'uin̈ snachajcot d'a juntzan̈ lugar chi'.   
\p
\v 4 Man̈ ichoc tz'aj yoch eb' ejmelal d'a sdiosal chi', man̈ ichocta tz'aj eyoch ejmelal d'a Jehová co Diosal.  
\v 5 A d'a jun lugar ol sic'canel Jehová d'a scal eyin̈tilal to yic yaji, ata' ol b'at eyaq'uem e b'a d'ay.  
\v 6 Ol eyac'an e silab' stz'a smasanil yed' juntzan̈xo silab' yuj eyic'anchaan̈ Jehová. Ol eyac'anpax e diezmo, e colval yed' tas ix eyac' e ti' eyac'ani yed' eyofrenda to tz'el val d'a e c'ol eyac'ani. An̈eja' ol eyac'anpax noc' sb'ab'el yune' e vacax yed' sb'ab'el yune' noc' e calnel.  
\v 7 Ata' ol ex va d'a tzalajc'olal d'a yichan̈ Jehová yed' masanil eb' ay d'a yol e pat. Icha chi' ol aj e vaan tas tzeyic' d'a e munlajel a to syal svach'c'olal Jehová ol yac' d'ayex.   
\p
\v 8 Ata' man̈ ol e c'ulej icha tas sco c'ulej ticnaic, yujto a d'a tic yaln̈ej tas sgana junjun anima, a sc'ulej.  
\v 9 Val yel manto ex c'ochlaj d'a lum luum ol yac' Jehová d'ayex, ata' man̈xalaj tas ol e na'a.  
\v 10 Vanxo sc'och sc'ual yic ol ex c'axpajec' d'a a' Jordán, yic tzex c'ochcan d'a sat lum luum ol yac' Jehová eyiquej. Ayic toxo ix ex colchajcanel d'a yol sc'ab' eb' ayoch ajc'olal d'ayex, man̈xa xivc'olal d'ayex ta'.  
\v 11 Axo jun lugar ol sic'canel Jehová yic tz'och yicoc, ata' ol eyac' masanil tas ix val d'ayex to ol e c'ulej. Ata' ol eyac' noc' silab' stz'ai yed' juntzan̈ silab' yuj eyic'anchaan̈ Jehová chi', e diezmo, e colval yed' eyofrenda sic'b'ilel eyuj b'aj ix eyac' e ti' eyac'ani.  
\v 12 Tzex te tzalaj d'a yichan̈ Jehová co Diosal yed' eb' eyuninal, eb' e checab' yed' eb' levita ol cajnaj d'a e cal. Yujto a eb' levita chi' malaj smacb'en eb' ol scha eyed'oc d'a lum luum chi'.   
\p
\v 13 Tzeyil val e b'a, man̈ e comon n̈usejtz'a noc' e silab' d'a yaln̈ej tas lugaril e gana.  
\v 14 An̈ej d'a jun lugar sic'b'ilel yuj Jehová d'a scal e chon̈ab' smasanil, ata' tzeyic'b'at e silab' yic tze n̈usantz'aoc yed' e c'anab'ajan masanil tas svalcan tic d'ayex.   
\p
\v 15 Ayic tze naanq'ue e chi'an noc' chib'ej, syal e milancham junoc noc' eyico' tze chi'an b'aj ayex ec' chi', ato syal tas syac' Jehová d'ayex. Vach'chom ayex vach' eyaji, icha yalan ley, mato maay, syal e chi'ani, ichoc tz'aj e chi'an junoc noc' ch'ucul ma junoc noc' c'ultaquil chej.  
\v 16 An̈ej val schiq'uil noc' b'ian, man̈ jab'oc syal e chi'ani, ma eyuc'ani, an̈ej to tze tob'canem d'a sat luum ichoc a a'.   
\p
\v 17 Max yal e va'an sdiezmoal e trigo d'a yol e chon̈ab', ma sdiezmoal e vino, eyaceite, ma e chi'an noc' b'ab'el yune' e vacax yed' b'ab'el yune' e calnel, ma eyofrenda tzeyac' e ti' eyac'ani, ma e colval, ma eyofrenda tz'och b'achan d'a yichan̈ Jehová.  
\v 18 An̈ej d'a jun lugar ol sic'canel Jehová co Diosal, ata' ol e chi' juntzan̈ silab' chi', ajun eb' eyal eyuninal eyed'oc yed' eb' e checab' yed' eb' levita ayec' d'a e cal. Ata' tzeyac' tzalajb'oc e c'ol d'a yichan̈ Jehová yuj tas syac' d'a e munlajel chi'.  
\v 19 Yacb'an ayex ec' d'a jun luum chi', mocab' b'at eb' levita satc'olal eyuuj.   
\p
\v 20 A val yic ol levanb'oc e luum yuj Jehová co Diosal d'a jantac yac'nac sti' yac'ani, tato syal e c'ol ol e chi noc' chib'ej, ol yal e chi'an noc' d'a yaln̈ej tas c'ual.  
\v 21 Tato najat cajan ex d'a jun lugar ol sic'canel Jehová co Diosal b'aj tz'och ejmelal chi', syal e milancham noc' e vacax yed' noc' e calnel syac' Jehová chi' d'ayex b'aj cajan ex chi', tze chi'an noc' icha syal jantac snib'ej e c'ool, icha ix aj valan d'ayex.  
\v 22 Ichataxon tz'aj e chi'an yaln̈ej tas macan̈il noc' c'ultaquil chej, icha chi' tz'ajpax e chi'ani, tato vach' eyaj icha yalan ley, mato maay, syaln̈ej e chi'an noc'.  
\v 23 Palta max yal-laj e chi'an noc' chib'ej max el-laj schiq'uil, yujto a d'a schiq'uil noc' chi' ay sq'uinal. Max yal-laj e chi'an noc' chib'ej chi' yed' sq'uinal.  
\v 24 An̈ej to tze tob'canel schiq'uil noc' chi' d'a sat luum ichoc a a'.  
\v 25 Man̈ e chi'a, man̈ eyuq'uej schiq'uil noc' noc' chi' yic vach'n̈ej ol ex ajelc'och yed' eyin̈tilal yuj e c'anab'ajan Jehová.  
\v 26 A pax masanil tas to yicxo Dios yaj eyuuj jun yed' tastac toxo ix eyac' e ti' eyac'ani, yovalil tzeyic'b'at d'a jun lugar ol siq'uel Jehová.  
\v 27 A d'a yib'an̈ altar yic Jehová co Diosal, ata' tzeyac' noc' e silab' to stz'a smasanil schib'ejal yed' schiq'uil noc'. Axo pax junxo macan̈ noc' e silab' jun, syal e chi'an schib'ejal noc', an̈ej val schiq'uil noc' stob'chajcanoch d'a yich altar d'a yichan̈ Jehová.   
\p
\v 28 Scham eyab'ani yed' e c'anab'ajan masanil tas sval tic, yic vach' vach'n̈ej ol aj e b'eyb'at yed' eb' eyin̈tilal d'a masanil tiempo, yujto tze c'anab'ajej tas scha sc'ol Jehová co Diosal, tojol exn̈ej d'a yol sat.   
\s1 Cachnab'il yic max och ejmelal d'a comon dios  
\p
\v 29 Ayic ol satjoquel masanil juntzan̈ chon̈ab' d'a eyichan̈ yuj Jehová co Diosal, a exxo ol ex cajnajcan d'a sat slum eb' chi'.  
\v 30 Scham val eyilani, man̈ ex b'at tzac'an d'a sb'eyb'al eb' icha tz'aj yac'anem sb'a eb' d'a sdiosal. Man̈ e c'anb'ej tas tz'aj yoch eb' ejmelal d'a sdiosal chi', yic vach' man̈ ichocta tzeyutejpax e b'a.  
\v 31 Man̈ ichoc syutej sb'a eb' chi', man̈ ichoc chi' tzeyutej e b'a d'a Jehová co Diosal, yujto a masanil tas sc'ulej eb' chi' chacb'ilel yuuj. A juntzan̈ chi' aton sb'eyb'alej eb' anima chi' yic tz'och eb' ejmelal d'a sdiosal. Ay pax b'aj sn̈ustz'a yal yuninal eb' silab'il d'a sdiosal chi'.   
\p
\v 32 C'anab'ajejec e b'eyb'alan masanil tas svalcan tic d'ayex. Man̈ eyiq'uel jab'oc, man̈ eyac'paxoch stz'acub' juntzan̈ checnab'il tic.   
\c 13  
\p
\v 1 Tzeyil val e b'a, talaj ay junoc mach sq'ue vaan d'a e cal schecab' Dios yalani, tz'och ijan yalani to ay tas ma vayich syila', ma sch'oxanel d'a e cal tastac to satub'tac yilji, ma ayocto syalan yuj junoc tas ol ujoc,  
\v 2 tato c'ocb'il tz'elc'och tas syal chi' tz'och ijan yalan d'ayex icha tic: Cotan̈ec, ay val juntzan̈xo dios man̈ eyojtacoc, b'at on̈ emec cuman d'a yichan̈, tzon̈ ochec ejmelal d'ay, tato xchi d'ayex,  
\v 3 man̈ e cha eyab' juntzan̈ chi' d'ay. Yujto a Jehová co Diosal, sgana syila' tato yel tze xajanej yed' smasanil e c'ool yed' smasanil e pensar.  
\v 4 Ochan̈ec tzac'an d'a spatic Jehová co Diosal, ayocab' yelc'och d'a yol e sat, c'anab'ajejec schecnab'il, ab'ec tas syala', ochan̈ec ejmelal d'ay, junn̈ejocab' eyaj yed'oc.  
\v 5 A jun anima syaloch sb'a schecab'oc Dios chi', mato syala' to ay tas syila', yovalil schami, yujto sgana tzex elcan d'a spatic Jehová. Snib'ej jun anima chi' tzex scuchb'ej yic tze pitej e b'a d'a Jehová co Diosal on̈ colanelta d'a Egipto, b'aj ec'nac on̈ checab'vumal. Yuj chi' tze mac'cham jun anima chi', yic vach' satel jun chucal chi' d'a e cal.   
\p
\v 6-11 Tato ay mach tzex cuchb'anb'at d'a elc'altac eyoch ejmelal d'a sdiosal eb' anima cajan d'a e lac'anil, ma d'a najat, aton juntzan̈ b'aj max cal co b'a, man̈ yalnacocpax sb'a eb' co mam quicham, man̈ e cha eyab' d'ay. Aq'uecoch d'a yol sc'ab' eb' yajal yic schami. Mocab' oc' e c'ol d'ay, vach'chom eyuc'tac, ma eyuninal, ma eyisil, ma eyetb'eyum to xajanab'il eyuuj, ma a junoc te vach' eyac'an yed'oc, man̈ e c'ub'ejeli. A ex tze b'ab'laj iq'uejq'ue q'uen q'ueen tze julanchamoc. Icha pax chi' syutej masanil eb' anima eyed'oc. Julq'uenajocab' chamoc, yujto sgana tzex yiq'uel d'a spatic Jehová co Diosal on̈ ic'anelta d'a Egipto, b'aj ec'nac on̈ checab'vumal. Ol yab' jun chi' eb' quetchon̈ab' smasanil, ol xiv eb', man̈xo ol say mulan sb'a eb' icha juntzan̈ ix uji chi'.   
\p
\v 12 Tato a d'a junoc juntzan̈ chon̈ab' van yac'an Jehová co Diosal d'ayex yic tzex cajnaj d'ay, tzeyab' specal to  
\v 13 ay eb' max c'anab'ajan Dios, axo eb' scuchb'an sc'uloc eb' anima d'a jun chon̈ab' chi' yoch ejmelal d'a comon dios b'aj max cal co b'a,  
\v 14 scham val e c'anb'anec' eyab'i. Tato yel ay mach van sc'ulan jun chucal chi' d'a e cal,  
\v 15 a masanil eb' cajan d'a jun chon̈ab' chi', xicjicham eb' yed' noc' smolb'etzal noc', tze satanel masanil tastac ay d'a jun chon̈ab' chi'.  
\v 16 A b'aj smolb'ej sb'a eb' anima, ata' tze molb'ejoch masanil stastac eb', tzeyac'anoch sc'ac'al jun chon̈ab' chi' yed' masanil stastac eb' chi' silab'oc yuj eyic'anchaan̈ Jehová co Diosal. A jun chon̈ab' chi', scanxon̈ej icha chi'. Man̈xa b'aq'uin̈ sb'ojixiq'uei.   
\p
\v 17-18 A juntzan̈ tastac toxo ix alchaji to sateli, man̈ eyama', yic vach' max cot yoval Jehová co Diosal d'ayex. Tato tze c'anab'ajej masanil juntzan̈ checnab'il svalcan d'ayex tic, vach' tzeyutej e b'a d'a Jehová, ol yac' svach'c'olal d'ayex, ol yac'an q'uib' e b'isul icha ajnac yac'ancan sti' d'a eb' co mam quicham.   
\c 14  
\p
\v 1 A on̈ tic yuninal on̈xo Jehová co Diosal. Man̈ cac' echnaj co nivanil, man̈ co joxpaxel xil co jolom d'a snan̈al co sat ayic scham junoc anima,  
\v 2 yujto schon̈ab' Jehová co Diosal caji. A ix on̈ sic'anel d'a scal juntzan̈xo chon̈ab' d'a sat luum tic, yic tzon̈ ochcan yicoc.   
\s1 A noc' noc' schiji yed' noc' max chijilaj  
\r (Lv 11.1-47)  
\p
\v 3 Man̈ e chi noc' noc' max chijilaj, noc' ay yovalil yuj Dios.   
\p
\v 4 Aton noc' tic syal e chi'ani: Noc' vacax, noc' calnel, noc' chiva,  
\v 5 noc' ch'ucul, masanil macan̈il noc' c'ultaquil chej yed' noc' caltacte'al chiva.  
\v 6 Syal e chi'an masanil noc' noc' sjax yan̈, cha xechan̈ yech.  
\v 7 Axo pax noc' max yal-laj e chi'an jun, vach'chom sjax yan̈ noc' palta tato man̈ cha xechan̈oc yech noc', aton noc' tic:  
\p Noc' camello, noc' nivac chich yed' noc' tojolal chich. A juntzan̈ noc' tic man̈ vach'oc noc', sjax yan̈ noc', palta man̈ cha xechan̈oc yech noc'.   
\p
\v 8 Yed' pax noc' chitam, cha xechan̈ yech noc', palta max sjaxlaj yan̈ noc'. A juntzan̈ noc' chi' yovalil tzeyojtaquejeli to man̈ vach'oc noc'. Man̈ e chi noc', man̈ eyam noc' ayic chamnacxo noc'.   
\p
\v 9 Axo pax masanil noc' ay d'a yoltac a a', syal e chi'an noc' tato ay sc'axil noc' yed' stuminal spatic noc'.  
\v 10 A pax noc' malaj yic jun, man̈ e chi noc'. Yovalil tzeyojtaquejeli to man̈ vach'oc noc'.   
\p
\v 11 Ay pax noc' much syal e chi'ani, noc' vach' icha yalan ley.  
\v 12 Palta ay juntzan̈ noc' max yal-laj e chi'ani: Noc' ch'acb'a, noc' vacavoc, noc' ch'acb'a yic a a',  
\v 13 noc' xulem, noc' milano,  
\v 14 yed' pax masanil macan̈il noc' joj,  
\v 15 noc' avestruz, noc' nivac cujub', noc' xalun̈e yed' masanil macan̈il noc' ch'acb'a,  
\v 16 noc' tonton, noc' ibis yed' noc' pech,  
\v 17 noc' julum chay, noc' ostoc, noc' cormorán,  
\v 18 noc' cigüeña, noc' abubilla yed' noc' sotz'.   
\p
\v 19 Masanil noc' cotac noc' ay sc'axil tz'ec' d'a juntac petan̈il, man̈ vach'oc noc'. Max yal-laj e chi'an noc'.  
\v 20 Axo pax noc' cotac noc' to ay sc'axil alb'ilxo to vach', syal e chi'an noc'.   
\p
\v 21 Man̈ e chi' junoc noc' ton̈ej scham d'a ichn̈ejta', yujto a on̈ tic sic'b'il on̈ el yuj Jehová co Diosal. Palta syal eyac'an noc' d'a eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' cajan d'a e cal. A eb' chi' syal schi'an noc' eb'. Mato syalpax e chon̈an noc' d'a eb' ch'oc chon̈ab'il ton̈ej sb'eyec' d'a e cal.  
\p Man̈ e tz'an̈ noc' yune' chiva d'a scal yal yim snun.   
\s1 Checnab'il yuj diezmo  
\p
\v 22 Junjun ab'il yovalil tzeyic'canel sdiezmoal sat eyavb'en yed' tastac tze mol sat.  
\v 23 Tzeyic'anb'at sdiezmoal ixim e trigo, e vino yed' eyaceite. Tzeyic'anpaxb'at sb'ab'el yune' noc' e vacax yed' sb'ab'el yune' noc' e calnel d'a jun lugar ol siq'uel Jehová co Diosal b'aj ol aj scajnub'. Ata' ol e va juntzan̈ chi' d'a yichan̈ Jehová yuj eyic'anchaan̈.  
\v 24 Tato a jun lugar b'aj ay scajnub' chi', najat scan d'ayex, tato nivan svach'c'olal Jehová syac' d'ayex, max yal eyic'anb'at masanil e diezmo chi',  
\v 25 syal e chon̈aneli, axo stojol tzeyic'b'at d'a scajnub' Jehová chi'.  
\v 26 Axo yed' stojol chi' syal e manan tas syal e c'ool: Noc' vacax, noc' calnel, vino, ma tas tz'uc'ji to pajxo, ma juntzan̈xo tas tze nib'ej, tzex va d'a tzalajc'olal yed' eyal eyuninal d'a yichan̈ Jehová.  
\v 27 A eb' levita cajan d'a e cal, tzeyavtej eb' vael eyed'oc, yujto man̈ ol yic'laj sluum eb' smacb'enoc icha eyic a ex tic.   
\p
\v 28 A slajvi junjun yoxil ab'il tzeyic'ancanel sdiezmoal sat eyavb'en yed' tas tze mol d'a jun ab'il chi'. Tze molb'ej d'a junoc lugar d'a yol e chon̈ab' chi'.  
\v 29 A eb' levita to maj schalaj sluum smacb'enoc eyed'oc, ma eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' cajan d'a e cal, ma eb' meb'a' man̈xa smam yed' eb' ix ix chamnac yetb'eyum, syal svaan eb' tastac tze mol d'a e diezmo chi', tz'acan slaj yic' yic eb'. Tato icha chi' tze c'ulej, ol yac' svach'c'olal Jehová co Diosal d'a yib'an̈ masanil tastac tze c'ulej.   
\c 15  
\s1 A jun ab'il yic tz'ac'ji lajvoc b'oc  
\p
\v 1 D'a yuctaquil ab'il tzeyactan e c'anan meltzaj e tastac ayb'at majanil.  
\v 2 A jun tic, icha tic yaji: Masanil mach to ay tas ix yac' majanil d'a junoc quetchon̈ab', man̈xoocab' sc'anb'ej, yujto a jun ab'il chi' ix yal Jehová to maxtzac yal-laj sc'anb'ajxi tas ayb'at majanil.  
\v 3 A d'a junoc ch'oc chon̈ab'il syal e c'anb'anxi tas ix eyac' majanil chi'. Axo pax d'a junoc quetchon̈ab' jun, man̈xo e c'anb'ej.  
\v 4 Tato ol e c'ulej icha chi', malaj mach ol b'at meb'ail d'a yib'an̈ d'a e cal, yujto ol yac' svach'c'olal Jehová co Diosal d'a eyib'an̈ d'a lum luum ol yac' chi' d'ayex.  
\v 5 Tato ol e c'anab'ajej e b'eyb'alan juntzan̈ checnab'il van valancan tic d'ayex,  
\v 6 ol yac' svach'c'olal Jehová co Diosal d'a eyib'an̈, icha val ajnac yac'an sti', tzijtum tas ol yal eyac'an majanil d'a juntzan̈xo nación. Palta a ex tic, man̈oc exlaj ol e c'an tastac e majnej d'a eb'. Tzijtum juntzan̈ nación ol eyac' yajalil d'a yib'an̈, palta man̈oclaj eb' ol ac'an yajalil d'a eyib'an̈.   
\p
\v 7 Tato ay junoc eb' quetchon̈ab' tic meb'a' d'a e cal d'a junoc chon̈ab' van yac'an Jehová d'ayex, man̈ chucoc tzeyutej e c'ol d'a eb', palta tze col eb' d'a tas tz'och yuuj,  
\v 8 tze sian tastac d'a eb', tzeyac'an smajnej eb' tastac tz'och yuuj.  
\v 9 Tzeya ilej e pensar, xe natalaj icha tic: Man̈xo ol vac'laj tas majanil, ina to lac'anxo sjavi yuquil ab'il, aton jun ab'il b'aj maxtzac c'anb'aj tastac ayb'at majanil, xe chitalaj. Max yal to chuc tzeyutej e c'ol d'a eb' meb'a' ay d'a scal eb' quetchon̈ab', q'uetalaj yav eb' d'a Jehová yuj e chucc'olal chi', yuj chi' tz'och e mul d'a Jehová.  
\v 10 Mocab' chucoc tzeyab'i tzex colvaj d'a eb', b'ecanocab' yel eyuuj, yujto a yuj tas vach' tze c'ulej chi', ol yac' svach'c'olal Jehová co Diosal d'a eyib'an̈ ayic ol b'eyn̈ejb'at tiempo.  
\v 11 Ayn̈ej eb' meb'a' d'a e cal, yuj chi' a in sval d'ayex to elb'enocab' eyuuj d'a eb' quetchon̈ab' van yab'an syail meb'ail d'a yol e chon̈ab' chi'.   
\s1 Ley yuj eb' checab'  
\r (Ex 21.1-11)  
\p
\v 12 Tato ay junoc eb' quetisraelal, junoc vinac, ma junoc ix ix schon̈ji d'ayex tz'och checab'oc, vaquen̈ej ab'il tz'och e checab'oc, axo d'a yuquil ab'il jun, tzeyac'anel d'a libre.  
\v 13 Ayic tz'el d'a libre chi', max el-laj d'a ichn̈ej ta'.  
\v 14 Palta nivanocab' tas tzeyac' d'ay: Noc' calnel yed' ixim trigo yed' vino. Syalelc'ochi to syic'pax yic d'a masanil tas ix yac' Jehová co Diosal d'ayex.  
\v 15 Mocab' b'at satc'olal eyuuj to on̈ ec'pax checab'vumal d'a Egipto, palta a Jehová co Diosal on̈ colanelta. Yuj chi' syac' jun checnab'il tic d'ayex ticnaic.   
\p
\v 16 Palta tato a junoc eb' e checab' chi' max yal-laj sc'ol tz'el d'a libre, yujto xajan ex yuj eb' yed' eyaleyuninal, yujto vach' yajec' eb' eyed'oc,  
\v 17 tato icha chi', tzeyic'cot junoc q'uen ol-lab' tzeyac'anoch chec'an eb' d'a spuertail e pat, tzeyolan schiquin eb' yed' q'ueen. Icha chi' tz'aj yochcan eb' e checab'oc d'a juneln̈ej. Icha pax chi' tz'utaj eb' ix ix tz'ochcan checab'oc d'a juneln̈ej.  
\v 18 Mocab' chucoc tzeyab'i ayic tzeyac'anel eb' e checab' chi' d'a libre, yujto vaque' ab'il ix ex yac' servil eb', nan̈aln̈ej tze tup eb' d'a stojol junoc mach tz'acan scha stojol d'a junoc c'u. Axo Jehová co Diosal ol ac'an svach'c'olal d'a yib'an̈ masanil tas tze c'ulej.   
\s1 Sic'chajel sb'ab'el yune' noc' noc' to vinac  
\p
\v 19 Masanil sb'ab'el yune' noc' e vacax, ma noc' e calnel, tato vinac tze sic'caneli yic tz'ochcan yicoc Jehová co Diosal.  
\p Man̈ eyac' munlaj noc' b'ab'el yune' e vacax chi', man̈ e joxpaxel xil noc' b'ab'el yune' e calnel chi'.  
\v 20 Junjunn̈ej ab'il tze chi'an noc' yed' eyal eyuninal d'a yichan̈ Jehová co Diosal, d'a jun lugar ol siq'uel scajnub'oc.  
\v 21 Palta tato ay jab'oc spaltail noc' jun, tato coxo yoc noc', mato chuclaj yol sat noc', ma man̈ val vach'oc noc', man̈ eyac' noc' silab'il d'a Jehová.  
\v 22 A noc' chi', syal e chi'an noc' b'aj cajan ex chi'. Yaln̈ej mach syal schi'an noc', taxon̈ej vach' yaj eb', icha yalan ley, mato maay, ichataxon tz'aj e chi'an noc' c'ultaquil chej, ma noc' ch'ucul.  
\v 23 Palta man̈ e chi' schiq'uil noc', an̈ej to tze tob'el d'a sat luum, icha tz'aj stob'canb'at a a'.   
\c 16  
\s1 Juntzan̈ q'uin̈ d'a junjun ab'il  
\r (Ex 23.14-17; 34.18-24)  
\p
\v 1 Ayic ayoch jun uj scuch Abib, ata' tzeyac'och q'uin̈ yic tze vaan ixim pan malaj yich yuj eyic'anchaan̈ sb'i Jehová co Diosal, yujto a d'a jun ac'val d'a jun uj chi' yic'nac on̈ elta Jehová d'a Egipto.   
\p
\v 2 A d'a sc'ual q'uin̈ chi', ata' tzeyac' noc' vacax yed' noc' calnel silab'il d'a Jehová co Diosal, aton d'a jun lugar ol siq'ueli yic tz'och scajnub'oc.   
\p
\v 3 A noc' noc' tzeyac' silab'il chi', tze chi noc', tze vaanpax ixim pan malaj yich, aton ixim tz'ac'an nachajcot yaelal, yujto elan̈chamelxon̈ej ajnac quelta d'a Egipto chi'. Yuj chi', masanil tiempo tze nan̈ejcot jun c'u yic quelnaccot d'a Egipto chi'.  
\v 4 A d'a uque' c'ual chi', malajocab' jab'oc yich pan ayec' b'aj ol ex cajnaj chi'. Yed' pax noc' chib'ej tzeyac' silab'il d'a yemc'ualil d'a b'ab'el c'u, malaj jab'oc noc' scan d'a yic q'uin̈ib'alil d'a junxo c'u.  
\v 5 A noc' e silab' yic q'uin̈ chi', max yal-laj e milancham noc' d'a yaln̈ej tas chon̈ab'il ol yac' Jehová co Diosal d'ayex.  
\v 6 Palta an̈ej d'a jun lugar ol siq'ueli yic tz'och scajnub'oc, ata' tze milcham noc' d'a yemc'ualil ayic vanxo sb'at c'u, aton d'a jun hora chi' elnac on̈ cot d'a Egipto.  
\v 7 A noc' chib'ej chi', tze b'ol noc', tze chi'an noc' d'a jun lugar ol siq'uel Jehová co Diosal yic tz'och scajnub'oc. Axo d'a junxo q'uin̈ib'alil, tzex meltzaj b'ajtac cajan ex.  
\v 8 A d'a vaque' c'ual chi', an̈ej ixim pan malaj yich tze va'a. Axo d'a yuquil c'ual, tze molb'an e b'a yed' nivan tzalajc'olal yuj eyic'anchaan̈ Jehová co Diosal. A d'a jun c'u chi', malaj junoc mach smunlaji.   
\p
\v 9 Ayic tz'el yich sjochchaj ixim trigo, ata' schajiel yich sb'ischaj uque' semana.  
\v 10 Axo slajvi uque' semana chi', tz'ochpax q'uin̈ yic slajvi jochoj trigo, yuj yic'jichaan̈ Jehová. Tzeyac'an eyofrenda to tz'el d'a e c'ol eyac'ani, ato syal jantac svach'c'olal Jehová co Diosal syac' d'ayex.  
\v 11 Tzeyac'och q'uin̈ chi' d'a yichan̈ Jehová chi' d'a jun lugar ol siq'ueli yic tz'och scajnub'oc. Ata' tze molb'ej e b'a yed' eb' eyal eyuninal yed' pax eb' tic: Eb' e checab', eb' levita cajan d'a e cal, eb' ch'oc chon̈ab'il, eb' man̈xa smam yed' eb' ix chamnac yetb'eyum ayec' cajan d'a e cal.  
\v 12 Naecpaxcot a ex tic to checab' ajnac ex ec' d'a Egipto. Yuj chi' tzeyil val tas tz'aj e b'eyb'alan masanil tas syal jun checnab'il tic.   
\s1 Q'uin̈ Chinama  
\p
\v 13 Ayic toxo ix lajviec' jochoj trigo chi' jun yed' yic toxo ix lajvi e pitz'anel yal sat eyuva, tzeyac'anoch uque' c'ual q'uin̈ yic chinama.  
\v 14 Tzex tzalaj d'a jun q'uin̈ chi' yed' eb' eyal eyuninal yed' pax eb' tic: Eb' e checab', eb' levita, eb' ch'oc chon̈ab'il, eb' unin man̈xalaj smam yed' eb' ix ix chamnac yetb'eyum ayec' cajan d'a e cal.  
\v 15 A jun q'uin̈ chi', uque' c'ual tzeyac'ochi yuj eyic'anchaan̈ Jehová co Diosal, d'a jun lugar ol siq'ueli yic tz'och scajnub'oc, yic vach' ol yac' svach'c'olal Jehová chi' d'a yib'an̈ eyavb'en yed' d'a yib'an̈ e munlajel. Icha chi' ol aj eyec' d'a tzalajc'olal.   
\p
\v 16 Masanil eb' vin̈ vinac, yovalil tz'och eb' vin̈ d'a yichan̈ Jehová co Diosal d'a jun lugar ol siq'ueli, oxel tz'och eb' vin̈ d'a yol ab'il, aton d'a oxe' q'uin̈ tic: Q'uin̈ yic ixim pan malaj yich, q'uin̈ yic slajvi jochoj trigo yed' q'uin̈ chinama. Malaj junoc mach sc'och d'a yichan̈ Jehová tato malaj yofrenda yed'nac,  
\v 17 palta junjun anima syic'b'at yofrenda, icha syal jantac svach'c'olal Jehová co Diosal syac' d'ay.   
\s1 Sleyal tas tz'aj sch'olb'itaj d'a stojolal  
\p
\v 18 Ol eyac'och eb' juez yed' eb' yajal d'a junjun chon̈ab' ol yac' Jehová co Diosal d'a junjun eyin̈tilal, yic vach' a eb' ol b'oan yaj d'a stojolal tastac sq'ue vaan d'a e cal.  
\v 19 Mocab' sq'uex tojolal eb' d'a man̈ stojolaloc. Mocab' ch'occh'ococ eb' anima d'a yol sat eb', mocab' scha tumin eb' yic smontaj eb', yujto a q'uen tumin yic montub'al chi' tz'ixtanel spensar eb' aj pensar. An̈ejtona' yuj q'uen tumin chi' sq'uex slolonel eb' tojol.  
\v 20 An̈ejocab' tojolal tze c'ulej, ayic ol ex ec' d'a sat lum luum ol yac' Jehová co Diosal d'ayex.   
\p
\v 21 Ayic tze b'oan altar d'a Jehová co Diosal, man̈ eyaq'uem junoc te te' yechel ix dios scuchan Asera d'a stz'ey chi'.  
\v 22 Man̈ e b'opaxq'ue chec'an junoc q'uen q'ueen yechel comon dios Baal ta', yujto yajb'ilel juntzan̈ chi' yuj Jehová co Diosal.   
\c 17  
\p
\v 1 Man̈ eyac' noc' vacax, ma noc' calnel silab'il d'a Jehová co Diosal tato ay spaltail snivanil noc', yujto chuclaj d'a Jehová tato icha chi' sco c'ulej.   
\p
\v 2-3 Tato a d'a juntzan̈ chon̈ab' ol yac' Jehová co Diosal chi' d'ayex, ol el specal to ay junoc vinac, ma junoc ix ix max c'anab'ajan strato Jehová chi', axo d'a juntzan̈ comon dios tz'och ejmelal, d'a c'u, d'a q'uen uj, ma d'a q'uen c'anal, aton juntzan̈ ix yal Jehová to max yal-laj coch ejmelal d'ay,  
\v 4 ayic tz'ab'chaj specal chi', scham val sb'eyc'olaji. Tato yel ix sc'ulej jun yajb'entac chi' jun anima chi',  
\v 5 yovalil tzeyiq'uel d'a stiel e chon̈ab' yic tze julq'uenanchamoc.   
\p
\v 6 Palta max yal-laj yoch chamel d'a yib'an̈ jun anima chi' tato junn̈ej testigo. Yovalil ay chavan̈oc, ma oxvan̈oc testigo, ichato chi' tz'och chamel chi' d'a yib'an̈.  
\v 7 A eb' testigo chi' sb'ab'laj julanoch q'ueen d'a jun anima chi'. Ichato chi' sjulanoch q'ueen masanil eb' anima d'ay. Icha chi' tz'aj yel jun chucal chi' d'a e cal.   
\p
\v 8 Tato ay junoc tas tz'ac'ji e ch'olb'itej yaji, palta tato max nachajel eyuuj tas tzeyutej e b'oan yaji, icha junoc oval yic chamel, ma yuj junoc mach slajvi, ma junocxo comon oval sq'ue vaan d'a e cal, tzex b'at d'a jun lugar sic'b'ilel yuj Jehová co Diosal scajnub'oc,  
\v 9 tze mol alej yed' eb' sacerdote yin̈tilal Leví yed' eb' juez ayoch d'a yopisio. A eb' chi' tz'alani tas tz'aj sb'oi.  
\v 10 A exxo tic tze c'anab'ajej tas tz'aj yalan eb' chi'.  
\v 11 Icha val tz'aj yalchaj chi', icha chi' tze c'ulej. Malaj val jab'oc tas tze q'uexa'.  
\v 12 Palta tato ay mach tz'ec' d'a yib'an̈, scomon b'oan d'a yol yico', man̈ ichoc ix aj yalan eb' sacerdote ay yopisio yuj Dios, mato max sc'anab'ajej pax tas ix yal vin̈ juez, a jun chi' tz'och chamel d'a yib'an̈. Icha chi' tz'aj satel jun pital tz'och d'a tas syal eb' yajal chi' d'a e cal.  
\v 13 Ayic ol yab'an jun chi' eb' chon̈ab', ol xiv eb', man̈xo ol sc'ulej eb' icha chi'.   
\p
\v 14 Ayic ayexxo och d'a sat lum luum ol yac' Jehová co Diosal d'ayex, ayic toxo ix eyac' ganar eyic'an luum, cajan exxo ta', talaj tze comon alej icha tic: Caq'uecoch junoc co reyal ol ac'an yajalil d'ayon̈, icha juntzan̈ chon̈ab' ay d'a co lac'anil tic. Tato ol eyal icha chi',  
\v 15 a junoc quetchon̈ab' ol siq'uel Jehová co Diosal, a' ol eyac'och e reyaloc. Man̈oc junoc ch'oc chon̈ab'il ol eyac'och e reyaloc, yujto man̈ quetchon̈ab'oc.  
\v 16 Palta a jun rey chi', mocab' tzijtumoc noc' schej smolb'ej, mocab' schecb'at eb' vinac d'a Egipto yic sb'at eb' yic'cot jantacoc noc' chej ta', yujto a Jehová alannaccani to man̈xa b'aq'uin̈ tzex b'atxi d'a Egipto chi'.  
\v 17 Mocab' tzijtumoc tz'aj eb' ix yetb'eyum, yic max juviel d'a yichan̈ Jehová yuj eb' ix. Mocab' ste molb'ej q'uen oro yed' q'uen plata.   
\p
\v 18 Ayic tz'och jun rey chi' d'a yopisio, schec tz'ib'chajelta scopiail juntzan̈ sc'ayb'ub'al Dios tic, aton juntzan̈ ayec' d'a yol sc'ab' eb' sacerdote yin̈tilalcan Leví.  
\v 19 Yovalil yed'nacn̈ej scopiail jun sc'ayb'ub'al Dios tic, sc'ayb'an d'a junjun c'u, yic vach' ay yelc'och Jehová co Diosal d'a yol sat, ay pax yelc'och jun c'ayb'ub'al tic d'a yol sat, sb'eyb'alan tas syal juntzan̈ checnab'il tic.  
\v 20 Yic vach' max sna'paxi to nivan yelc'och d'a yichan̈ eb' quetchon̈ab', max yiq'uel sb'a d'a juntzan̈ schecnab'il Jehová tic. Icha chi' ol aj snajtilax yopisio yed' yin̈tilal d'a e cal.   
\c 18  
\s1 A smacb'en eb' sacerdote yin̈tilalcan vin̈aj Leví  
\p
\v 1 A eb' sacerdote yin̈tilalcan Leví yed' masanil eb' yetlevitail eb', malaj smacb'en lum eb' ol yic'a', icha juntzan̈xo eb' quetisraelal. A juntzan̈ silab' sn̈usjitz'a d'a Jehová ol schi eb', ma ol sva eb' yic ol ec' tiempo yuj eb'. A tas yic Jehová, a chi' yic eb'.  
\v 2 Man̈ ol scha slum eb' icha yic juntzan̈ eb' quetchon̈ab', yujto a tas yic Jehová, a ayoch smacb'enoc eb', icha ajnac yalan Jehová.   
\p
\v 3 A tas yictaxon eb' sacerdote d'a noc' vacax yed' d'a noc' calnel syac' eb' anima silab'il, aton juntzan̈ tic: Sjen̈jab' noc', sb'ac'chil sti' noc' yed' spimal stzucutz noc'.  
\v 4 Yic pax eb' yaj ixim b'ab'el trigo, b'ab'el vino, b'ab'el aceite yed' noc' b'ab'el lana tz'el d'a noc' calnel ayic sjoxchaj noc'.  
\v 5 Yujto a Jehová co Diosal ix sic'anel eb' yin̈tilal Leví d'a scal masanil juntzan̈xo quin̈tilal, yic syac' servil Jehová eb' d'a masanil tiempo.   
\p
\v 6 Tato ay junoc levita d'a e cal, te ay sgana sb'at d'a jun lugar ix sic'canel Jehová yic tz'och scajnub'oc yic b'at munlaj ta',  
\v 7 syal smunlaji. Lajan tz'aj icha eb' yetlevitail smunlaj ta',  
\v 8 schaan svael icha yic eb' chi', vach'chom ay tas ay d'ay.   
\s1 Cachnab'il yuj sb'eyb'al eb' ch'oc chon̈ab'il  
\p
\v 9 Ayic ayexxoec' d'a lum luum ol yac' Jehová co Diosal d'ayex, man̈ e b'eyb'alej sb'eyb'al juntzan̈ eb' anima cajan ta'.  
\v 10 Malajocab' junoc ex tze n̈ustz'a eyuninal silab'il. Malajocab' junoc ex tzeyac' chum, ma tze naanel tastac ol ujoc, ma ajb'aalil,  
\v 11 ma tze c'uman spixan eb' chamnac eyalani.  
\v 12 Yujto a masanil eb' sc'ulan juntzan̈ chucal chi', te aycot yoval sc'ol Jehová d'a yib'an̈ eb'. Yujto yuj juntzan̈ tas te chuc sc'ulej eb' chi', yuj chi' ol satjoquel eb' d'a eyichan̈ yuj Jehová chi'.  
\v 13 Yovalil te vach' tzeyutej e b'eyb'al d'a yichan̈ Jehová chi'.   
\s1 Jun schecab' Jehová ol javoc  
\p
\v 14 A eb' anima ay d'a juntzan̈ chon̈ab' ol eyiquej chi', syac'och sc'ool eb' tas syal eb' ajchum yed' d'a eb' ajb'aal. A exxo jun, max schalaj sc'ol Jehová co Diosal tato icha chi' tze c'ulej.  
\v 15 A co Diosal chi' ol sic'anel junoc quetchon̈ab' tic schecab'oc, icha ix yutej in sic'anel a in tic. Yovalil ol e c'anab'ajej tas ol yala'.  
\v 16 Aton tic e c'annac d'a Jehová co Diosal ayic ayon̈ ec' d'a lum vitz Horeb, d'a jun c'u a molan on̈ ec' ta', eyalan icha tic: Man̈xalaj co gana scab' sjaj Jehová co Diosal chi', ma quilan jun nivan c'ac' chi', yic vach' max on̈ chami, xe chi.  
\v 17 Yuj chi' yal Jehová d'ayin icha tic: Vach' tas ix yal eb' anima chi'.   
\p
\v 18 Ol vic'chaan̈ junoc in checab' d'a e cal icha ach tic, junoc eyetchon̈ab'. A' in ol vac' yojtaquejel tas ol yala', ol yalan d'ayex masanil tas ol val chi'.  
\v 19 A mach max chaan yab' tas ol in chec yal jun in checab' chi', yovalil ol vac' yovalil d'ay, yujto a jun in checab' chi' ol lolon in q'uexuloc.   
\p
\v 20 Axo pax mach syaloch sb'a in checab'oc, palta malaj tas sval d'ay, ma jun, schecab' junocxo comon dios, a jun chi' yovalil schami, xchican Jehová chi'.  
\v 21 Palta tato a ex tic ol e na'a: ¿Tas val ol aj cojtacaneli tato man̈oc Jehová schecan yal jun checab' chi'? tato xe chi.  
\v 22 Tato max elc'och tas syal jun syesejoch sb'a schecab'oc Jehová chi', snachajel eyuuj to man̈oc Jehová tz'ac'an yala', an̈ej d'a yol yic snaq'uei. Yuj chi' man̈ ex xiv d'ay.   
\c 19  
\s1 Juntzan̈ chon̈ab' b'aj scol sb'a anima  
\r (Nm 35.9-28; Jos 20.1-9)  
\p
\v 1 Ayic toxo ix satel masanil juntzan̈ anima yuj Jehová co Diosal, toxo ix eyiquej schon̈ab' eb', slum eb' yed' spat eb'.  
\v 2 A d'a scal juntzan̈ chi' ol e siq'uel oxeoc chon̈ab' aton juntzan̈ ol yac' Jehová co Diosal eyicoc.  
\v 3 Oxe' macan̈ ol aj e pojan luum. A d'a snan̈altac yol junjun macan̈ luum chi', ata' scan junjunoc juntzan̈ chon̈ab' chi'. Ol e b'oan sb'eal juntzan̈ chon̈ab' chi', yic vach' yaln̈ej mach smac'ancham junoc yetanimail, syal sb'at scol sb'a d'a juntzan̈ chon̈ab' chi'.  
\v 4 An̈ej mach smac'ancham junoc anima, tato man̈ sc'anoc sc'ool, man̈ yajc'oloc sb'a eb', ata' b'at scol sb'a, yic vach' max chami.  
\v 5 Q'uinaloc ay chavan̈oc eb' vin̈ sb'at c'atzitz, tato ay junoc eb' vin̈ tz'elta q'uen sch'acab', sva q'uen d'a junxo vin̈ chi', scham vin̈, a vin̈ tz'elta q'uen sch'acab' chi' syal sb'at vin̈ scol sb'a d'a juntzan̈ chon̈ab' chi'.  
\v 6 Q'uinaloc junn̈ej chon̈ab', najat sb'at sb'eal, ay smay syamchaj vin̈ yuj junoc sc'ab' yoc vin̈ ix cham chi', smac'ancham vin̈ chi' yed' yoval sc'ool, palta man̈ smojoc scham vin̈, yujto toxonton man̈ yajc'oloc sb'a eb' vin̈.  
\v 7 Yuj chi' sval d'ayex to tze sic'canel oxeoc chon̈ab' b'aj syal scolan sb'a anima.  
\v 8-9 Tato ol e b'eyb'alejn̈ej juntzan̈ checnab'il sval tic d'ayex, yujto tze xajanej Jehová co Diosal, tze c'anab'ajani, ol yac' lum luum chi' Jehová smasanil d'ayex, icha val ajnac yac'an sti' d'a eb' co mam quicham. Ayic ol levanb'oc lum e luum chi' yuj Jehová co Diosal, ol e sic'anel oxeocxo chon̈ab' stz'acub'oc oxe' chequelxo yaj chi', aton b'aj syal e colan e b'a.  
\v 10 Icha chi' ol e c'ulej, yic vach' man̈ comonoc ol cham junoc anima malaj smul d'a lum luum ol yac' Jehová co Diosal d'ayex, yic vach' max cotcan d'a eyib'an̈ yuj eb' anima scham chi'.   
\p
\v 11 Q'uinaloc ay chavan̈oc eb' vin̈ toxon yajc'ol sb'a, a junoc vin̈ smaclan yec' junxo vin̈ chi' yic smac'ancham vin̈, ayic smac'ancham vin̈ chi' vin̈, sb'at vin̈ scol sb'a d'a junoc juntzan̈ chon̈ab' chi'.  
\v 12 Tato icha chi', axo eb' vin̈ yichamtac vinaquil schon̈ab' vin̈ ix cham chi', a eb' vin̈ schecanb'at yamchaj vin̈ ix sb'at scol sb'a chi' ta', tz'ic'jib'at vin̈ d'a schon̈ab' yic tz'ac'jioch vin̈ d'a yol sc'ab' junoc sc'ab' yoc vin̈ ix cham chi', yic smac'jipaxcham vin̈.  
\v 13 Man̈ eyac' nivanc'olal jun anima chi', yic vach' max can schamel junoc anima malaj smul d'a eyib'an̈, yic vach' ol aj eyelc'ochi.   
\p
\v 14 A d'a lum luum ol yac' Jehová co Diosal chi' d'ayex, man̈ e q'uex stz'acan̈il e lum aycanem yuj e mam eyicham yic tze toc'an ec' yic junocxo mach ay yic d'a stitac eyico'.   
\s1 Ley d'a yib'an̈ eb' testigo tz'esani  
\p
\v 15 Tato junn̈ej testigo d'a spatic junoc anima tz'och smul, max yal-laj yoch d'a yib'an̈. Masanto ay chavan̈oc, ma oxvan̈oc testigo, ichato chi' tz'och d'a yib'an̈ jun ay smul chi'.   
\p
\v 16 Q'uinaloc ay junoc chuc spensar syic'chaan̈ junoc esal lolonel d'a spatic junoc mach yic syic'ancot d'a yib'an̈.  
\v 17 Tato icha chi', yovalil tz'ic'jib'at eb' schavan̈il d'a yichan̈ Jehová, aton d'a yichan̈ eb' sacerdote yed' eb' juez ayoch d'a yopisio.  
\v 18 A eb' ayoch yajalil chi', a eb' sch'olb'itani tato yel jun lolonel chi', mato es syic'chaan̈ jun anima d'a spatic junxo chi'.  
\v 19 A d'a yib'an̈ jun tz'esan chi', ata' tz'ochcan jantac tas ix snib'ej yac'och d'a yib'an̈ junxo anima chi'. Icha chi' tz'aj slajvi jun esalvumal chi' d'a e cal.  
\v 20 Ayic ol yab'an jun chi' eb' anima, ol xiv eb', man̈xo ol sc'ulej eb' icha chi'.  
\v 21 Mocab' oc' e c'ol d'a junoc esalvum chi'. Icha val tas sgana d'a spatic yetanimail chi', icha chi' tz'utaji. Tato sgana to smac'jicham jun yetanimail chi', ma tz'ic'jielta yol sat, ma smac'jiel ye, ma xicjiel sc'ab', ma yoc, icha val sgana tz'utaj jun anima chi', icha chi' tz'utaji.   
\c 20  
\s1 A sleyal yoch oval  
\p
\v 1 Ayic tzex b'at oval, man̈ ex xiv d'a eb' eyajc'ool chi. Vach'chom tzeyila' to ec'to sb'isul eb' d'ayex, nivanpax sb'isul noc' schej eb' yed' scarruaje eb' yic oval yed' soldado eb', man̈ ex xivoc yujto a Jehová co Diosal ic'jinac on̈ elta d'a Egipto, a' ol och eyed'oc.  
\v 2 Ayic manto c'och yorail yoch oval chi', a vin̈ sacerdote tz'alan d'a eb' soldado icha tic:  
\v 3 Ab'ec ex vetchon̈ab', a ticnaic toxo ol eyac' oval yed' eb' cajc'ool, mocab' chab'axq'ue e c'ool, man̈ ex xivoc. Man̈ ex ib'xocq'ue yuj xivelal,  
\v 4 yujto a Jehová co Diosal ayoch qued'oc. A ol ac'an oval yed' eb' cajc'ool chi', yuj chi' ol cac' ganar eb', xcham vin̈.   
\p
\v 5 Slajvi chi', syalan eb' yajalil eb' soldado icha tic: Tato ay junoc ex toto ix e b'oq'ue e pat, manto ex ochlaj d'a yool, meltzajan̈ec, q'uinaloc tzex cham d'a scal oval tic, ch'ocxo mach scajnajcan d'a yol e pat chi'.  
\v 6 Tato ay pax junoc mach d'a co cal tic ix yavej yuva, manta jab'oc sat smolo', meltzajocab' d'a spat. Q'uinaloc scham d'a scal oval tic, ch'ocxo mach smolan sat yuva chi'.   
\p
\v 7 Tato ay junoc ex ayxo e trato e nupnaji, palta manto ex nupnajoc, meltzajan̈ec yic tzex nupnaji. Q'uinaloc tzex cham d'a scal oval tic, ch'ocxopax mach snupnaj yed' ix ix chi', xcham eb'.   
\p
\v 8 Slajvi chi' syalanpax eb' yajalil soldado chi': Tato ayex tzex xivi, meltzajan̈ec d'a e pat, yic vach' malaj eb' schab'axq'ue sc'ool eyuuj, xcham eb'.  
\v 9 Ayic slajvi slolon masanil eb' yajal chi', tz'ac'jioch yopisio junjun cuchb'um d'a junjun macan̈ eb' soldado.   
\p
\v 10 Tato tzex c'och d'a spatictac junoc chon̈ab' yic tzeyac'an oval yed'oc, b'ab'el tzeyala': ¿E gana am junc'olal, mato oval? xe chi.  
\v 11 Tato a eb' ay d'a jun chon̈ab' chi' sgana junc'olal, tzex schaanoch eb' d'a yol schon̈ab' chi', yovalil tzeyac' pural eb' yochcan e checab'oc.  
\v 12 Palta tato malaj sgana eb' yoch junc'olal eyed'oc jun, tato syal eb': Caq'uec oval, tato xchi eb', tzex oymaj d'a spatictac schon̈ab' eb' chi', tzeyac'an oval.  
\v 13 Axo Jehová co Diosal ol ac'anoch eb' d'a yol e c'ab', ol e xicancham masanil eb' vin̈ vinac.  
\v 14 Axon̈ej eb' ix ix yed' eb' unin, noc' molb'etzal noc' yed' masanil tas ay d'a jun chon̈ab' chi', eyic tz'ajcani. Tzex tzalaj yed' masanil tastac ol scha sc'ol Jehová co Diosal yic scan d'a yol e c'ab', aton masanil tas ol eyic' d'a eb' ajc'ool chi'.  
\v 15 Ichan̈ej chi' ol e c'ulej yed' juntzan̈ nación najat ay b'aj ol ex cajnaj chi'.  
\v 16 Palta a juntzan̈ chon̈ab' ay d'a lum luum ol yac' Jehová co Diosal eyiquej, man̈xa junoc anima tzeyactejcani.  
\v 17 Ol e satel juntzan̈ eb' tic: Eb' hitita, eb' amorreo, eb' cananeo, eb' ferezeo, eb' heveo yed' eb' jebuseo, icha val ajnac yalan Jehová.  
\v 18 Icha chi' tzeyutej eb', yic vach' max ex sc'ayb'ej eb' e b'eyb'alan juntzan̈ tas te chuc sc'ulej ayic syac'anem sb'a eb' d'a diosal. Tato tze c'ulej tas sc'ulej eb' chi', tz'och e mul d'a Jehová co Diosal.   
\p
\v 19 Tato nivan tiempo tzex och oyan d'a spatictac junoc chon̈ab', man̈ e ch'aquel te te' sloji sat, yujto ol e lo sat te'. A te' avb'en te' chi', man̈ animaoc te', max yal-laj scot te' d'ayex yac' oval eyed'oc.  
\v 20 A pax te' comon te' max loji sat jun, tze ch'aquel te' yic tz'och te' e tec'nub'oc d'a spatictac jun chon̈ab' chi', masanto satel jun chon̈ab' chi' eyuuj.   
\c 21  
\s1 A junoc mach man̈ chequeloc‘R’mach smac'anchamoc  
\p
\v 1 Tato tz'ilchaj snivanil junoc anima d'a spatictaquel e chon̈ab' d'a lum luum ol yac' Jehová co Diosal eyiquej chi', man̈ chequeloc mach ix mac'anchamoc,  
\v 2 a eb' vin̈ juez yed' eb' vin̈ yichamtac vinaquil juntzan̈ chon̈ab' ay d'a slac'anil jun chamnac chi', a eb' tz'echtani mach junoc juntzan̈ chon̈ab' chi' lac'an ay b'aj ix cham jun anima chi'.  
\v 3 Slajvi chi', axo eb' vin̈ yichamtac vinaquil chon̈ab' ay d'a slac'anil chi', a eb' vin̈ tz'ic'anb'at junoc noc' cob'es vacax manta b'aj tz'och te' yugo d'ay,  
\v 4 syic'anem noc' eb' vin̈ d'a sch'olanil sti' junoc a' melem b'aj mantalaj mach smunlaji. Ata' smac'ji can̈chaj sjaj noc' vacax chi'.   
\p
\v 5 Axo eb' sacerdote yin̈tilal Leví tz'och testigoal d'ay, yujto an̈ej eb' sb'oan yaj oval yed' tastac chucal tzuji d'a scal e chon̈ab', aton eb' sic'b'ilel yuj Jehová co Diosal, ayoch eb' yac'an servil yed' yalan vach' lolonel d'a Jehová chi'.  
\v 6 Slajvi chi', masanil eb' yichamtac vinaquil chon̈ab' chi' sb'iquel sc'ab' eb' d'a yib'an̈ noc' cob'es vacax chamnacxo chi',  
\v 7 syalan juntzan̈ lolonel eb' icha tic: A on̈ tic, man̈oc on̈ ix co mac'cham jun anima tic, man̈ cojtacoc mach ix mac'anchamoc.  
\v 8 Mamin Jehová, ac' nivanc'olal d'a quib'an̈, mocab' ac'canoch schamel jun anima tic co muloc a on̈ a chon̈ab' on̈ colb'il on̈ tic uuj, xcham eb'. Icha chi' tz'aj sb'o yaj schamel jun chamnac chi'.  
\v 9 Tato icha chi' sc'ulej eb', man̈xalaj yalan yic eb' d'a jun chamnac chi', yujto ix sc'anab'ajej eb' tas syal Jehová.   
\s1 Ley d'a yib'an̈ eb' ix ix tz'ic'jicot d'a scal oval  
\p
\v 10 Ayic tzeyac'an oval yed' eb' ajc'ool, tato tzeyac' ganar eb' yuj Jehová co Diosal, tzeyic'ancot eb' e checab'oc.  
\v 11 Tato ay mach d'a e cal tz'ilanoch junoc ix ix te vach' yilji d'a scal eb', scan sgana d'a ix, syic'anb'at ix d'a spat,  
\v 12 ata' sjoxel xil sjolom ix, syic'anel yech ix,  
\v 13 sq'uexchajel spichul ix ayochi ayic ix ic'jicot ix chi', scann̈ej ix d'a spat vin̈ vinac chi'. Jun ujal tz'oc' ix yuj smam snun. Slajvi chi', syic'an ix vin̈ yetb'eyumoc.  
\v 14 Tato slajvi chi', man̈xa sgana vin̈ d'a ix, syal yac'anel ix vin̈ d'a libre. Palta max yal-laj schon̈jiel ix, ma yoch ix schecab'oc vin̈, yujto toxo ix ixtaj ix yuj vin̈.   
\s1 Sleyal yic eb' b'ab'el uninab'il  
\p
\v 15 Q'uinaloc ay junoc vin̈ vinac chavan̈ yetb'eyum, jun ix te xajan yuj vin̈, axo junxo ix chacb'ilel yuj vin̈. Tato tz'alji yune' eb' ix schavan̈il, tato a jun ix chacb'ilel chi' sb'ab'laj alji yune',  
\v 16 ayic sc'och sc'ual spojanec' stastac vin̈, syac'an vin̈ d'a eb' yuninal, max yal-laj yoch yune' ix xajanab'il chi' b'ab'el uninal. Q'uinaloc icha b'ab'el unin syutej vin̈, chuc sc'ulej vin̈ d'a vin̈ sb'ab'el unin yic ix chacb'ilel chi', yujto a vin̈ chi' yel b'ab'el unin yaj vin̈.  
\v 17 Yovalil a vin̈ chi' b'ab'el unin yaji. A vin̈ schaan cha macan̈ smacb'en yic sb'ab'el uninab'il.   
\s1 Yaelal tz'och d'a yib'an̈ eb' uninab'il te pit  
\p
\v 18 Tato ay mach ay junoc yuninal te chuc, ma te pit, max sc'anab'ajej tas syal smam snun, vach'chom smac'ji, palta an̈eja' max sc'anab'ajej.  
\v 19 Tato icha chi', a eb' mamab'il nunab'il chi', yovalil syic'b'at jun yune' eb' chi' d'a yichan̈ eb' vin̈ yichamtac vinaquil chon̈ab',  
\v 20 syalan eb' icha tic: A val jun cune' tic, te pit, te chuc. Max on̈ sc'anab'ajej, axon̈ej chucal sc'ulej, te b'uc'tzin, an̈ej uq'uel an̈ syac'a', xcham eb'.  
\v 21 Tato icha chi', axo masanil eb' vin̈ vinac d'a jun chon̈ab' chi' sjulq'uenancham jun yune' eb' chi'. Icha chi' tz'aj yic'jiel jantac chucal ay d'a yol e chon̈ab' chi'. Ayic syab'an jun chi' eb' quetchon̈ab' smasanil, sxivq'ue eb'.   
\s1 Juntzan̈xo ley  
\p
\v 22 Tato ay junoc vinac smac'jicham yuj schucal, sq'ue locan d'a junoc te te',  
\v 23 a snivanil chi', max canlaj ta' tz'ec' ac'val, yovalil smucchaj d'a jun c'u chi', yic vach' max eyixtejb'at lum luum ol yac' Jehová co Diosal chi' d'ayex, yujto aycot scatab' Dios d'a yib'an̈ mach sq'ue locan d'a junoc te te' chi'.   
\c 22  
\p
\v 1 Tato ay junoc ex tzeyil satcan noc' svacax, ma scalnel junoc eb' eyetchon̈ab', man̈ ton̈ejoc tzeyilcan noc', palta to tzeyic'cot noc' d'a jun eyetchon̈ab' chi'.  
\v 2 Tato man̈oc d'a e lac'anil cajan jun ay yic noc' chi', mato man̈ eyojtacoc mach ay yic noc', tzeyic'cot noc', vach'ocab' tz'aj noc' d'a e pat chi' masanto sayjiec' noc' yuj vin̈ yajal noc' chi', ichato chi' tzeyac'an meltzaj noc' d'a vin̈.  
\v 3 Icha pax chi' tze c'ulej yed' junoc noc' b'uru, ma junoc c'apac c'apac, ma junoc yaln̈ej tas satb'ati. Tato ay junoc ex tzeyila', mocab' ton̈ejoc tzeyilcani.   
\p
\v 4 Tato ay junoc ex tzeyil stelvi noc' sb'uru, ma noc' svacax junoc eyetchon̈ab' d'a yoltac b'e, mocab' ton̈ejoc tzeyiloch eb', palta to tzex och yed' eb' eyic'anq'ue vaan noc'.   
\p
\v 5 A eb' ix ix, max yal-laj sc'anan tastac sc'an eb' vin̈ vinac eb' ix, an̈eja' eb' vin̈ vinac max yalpaxlaj yac'anoch spichul eb' ix ix eb' vin̈, yujto syajji mach icha chi' sc'ulej yuj Jehová co Diosal.   
\p
\v 6 Tato ay junoc mach ex tzeyil junoc so' noc' much d'a yol b'e d'a sc'ab' junoc te te', mato sat luum ayemi, ayoch noc' snun chi' d'a yib'an̈ yune', ma d'a yib'an̈ sn̈olob', man̈ eyic'b'at noc' snun chi' yed' yune' chi'.  
\v 7 Syal eyic'anb'at noc' yune' chi', axo noc' snun chi' tzeyactejcanb'at noc' yic vach' ol ex elc'ochoc, ol najatb'oc e q'uinal.   
\p
\v 8 Tato ay junoc ex tze b'oq'ue junoc e pat, pan̈an tz'aj yib'an̈, tzeyaq'uec' oyan stitac d'a yib'an̈ chi' yic vach' malaj mach scot sutnajoc, schami, yic max cot d'a eyib'an̈.   
\p
\v 9 Man̈ eyavej juntzan̈ocxo tas d'a scal b'aj avab'il eyuva, talaj tz'ac'ji yovalil d'ayex, axo tz'aji malaj junoc macan̈ schaji e lo sat.   
\p
\v 10 Ayic tzex munlaj yed' arado, man̈ eyac'och te' yugo d'a junoc noc' vacax yed' d'a junoc noc' b'uru yic junn̈ej smunlaj noc' schavan̈il.   
\p
\v 11 Man̈ eyac'och pichul jalb'il d'a noc' lana yed' lino.   
\p
\v 12 Tze b'ooch chan̈eoc schional yelvanub'oc schiquintac e xotil.   
\s1 Ley d'a yib'an̈ mul tz'ochi  
\p
\v 13 Tato ay junoc vinac tz'ic'an junoc ix ix yetb'eyumoc, axo tz'aji maxtzac xajanej ix vin̈,  
\v 14 syalan vin̈ to ay smul ix, snaanq'ue lolonel vin̈ d'a spatic ix, syalan vin̈: Ix vic' jun ix ix tic, axo ix in vay yed' ix, ix vilani to man̈xo cob'esoclaj ix, xchi vin̈.  
\v 15 Tato icha chi', axo smam snun ix cob'es chi' tz'ic'anb'at yechel yic scob'esal ix d'a yichan̈ sdespacho eb' vin̈ yichamtac vinaquil chon̈ab'.  
\v 16 Syalan vin̈ smam ix chi' icha tic d'a eb' vin̈: Ix vac' ix visil yetb'eyumoc jun vin̈ tic. Axo ticnaic man̈xa sgana vin̈ d'a ix,  
\v 17 tzijtum tas syal vin̈. Tob' ay smul ix. Syalan vin̈ to man̈xo cob'esoc ix, palta ina val sch'oxnab'il scob'esal ix tic, xchi vin̈ smam ix chi'. Ayic van yalan vin̈ icha chi', sch'oxan jun sábana vin̈ d'a yichan̈ eb' vin̈ yichamtac vinaquil chon̈ab' chi'.  
\v 18 Axo eb' vin̈ syaman vin̈ vinac chi', smac'an vin̈ eb' vin̈ d'a noc' tz'uum.  
\v 19 Slajvi chi' syac'an cien siclo q'uen plata vin̈ smultaoc, yujto syesejq'ue vin̈ d'a spatic jun ix cob'es israel, syalan vin̈ to ayxo smul ix. A jun tumin chi' tz'ac'ji d'a vin̈ smam ix cob'es chi'. Man̈ yujoc chi' maxtzac yic' ix vin̈, palta yovalil syic'n̈ej ix vin̈ masanto chamel.   
\p
\v 20 Palta tato yel a junoc ix ix chi' man̈xo cob'esoc ix ayic ix nupnaj ix, malaj yechel d'a ix,  
\v 21 tz'ic'jiel ix d'a sti' spat smam, sjulq'uenajcham ix yuj masanil eb' vin̈ vinac ay d'a jun chon̈ab' chi', yujto ix yac'och jun nivan mul ix d'a e cal, syac'anpax q'uixvelal smam ix. Icha chi' tz'aj satel juntzan̈ chucal chi' d'a e cal.   
\p
\v 22 Tato ay junoc vin̈ vinac smulan yed' junoc ix ix ay yetb'eyum, tz'ilchajelta eb', scham eb' schavan̈il, icha chi' tz'aj satel jun chucal chi' d'a e cal.   
\p
\v 23 Tato ay junoc ix cob'es ayxo strato snupnaji, axo tz'aji ay junocxo vinac tz'ixtan ix d'a yol junoc chon̈ab',  
\v 24 tz'ic'jib'at eb' schavan̈il d'a yichan̈ despacho d'a chon̈ab' chi'. Ata' sjulq'uenajcham eb' schavan̈il. Scham ix yujto maj el yav ix yic ay mach scolani. Schampax vin̈ vinac chi' yujto ix yixtej jun ix ayxo strato yoch yetb'eyumoc jun vin̈ yetvinaquil vin̈. Icha chi' tz'aj satel jun chucal chi' d'a e cal.   
\p
\v 25 Tato ay junoc ix ix ayxo strato yoch yetb'eyum, schalan sb'a ix yed' junoc vin̈ vinac b'aj malaj anima, tz'ixtaj ix yuj vin̈, tato icha chi', an̈ej vin̈ vinac chi' schami yujto ix ac'ji pural ix yuj vin̈.  
\v 26 Axo ix cob'es chi', malaj tas tz'alchaj d'a ix, yujto malaj smul ix, max yal-laj scham ix. A jun tas sc'ulej vin̈ vinac chi' lajan icha junoc vin̈ smac'cham junoc yetanimail,  
\v 27 yujto sch'ocoj ix ayec' b'aj malaj anima. Vach'chom tz'el yav ix, palta malaj mach scolan ix.   
\p
\v 28 Tato ay junoc vin̈ vinac schalaj sb'a yed' junoc ix cob'es mantalaj mach ay strato yed'oc, syac'an pural vin̈ yixtan ix, tz'ilchajelta eb',  
\v 29 a vin̈ vinac chi' yovalil syac' 50 siclo q'uen plata vin̈ d'a vin̈ smam ix, yujto ix ac'ji pural ix yuj vin̈. Yovalil syic'xon̈ej ix vin̈ yetb'eyumoc, masanto chamel.   
\p
\v 30 Malajocab' junoc mach tz'em ajmulal yed' ix yetb'eyum smam. Tato ay mach sc'ulan icha chi', malaj yelc'och smam d'a yol sat syal chi'.   
\c 23  
\s1 A eb' anima tz'ic'jicanel d'a scal chon̈ab'  
\p
\v 1 Tato ay mach mac'b'ilpoj sn̈olob' sq'ueen, ma ic'b'ilel svinaquil chi', max yal-laj yoch d'a scal eb' yetisraelal ayic molanec' eb' yic'anchaan̈ Jehová.   
\p
\v 2 An̈eja' junoc mitz' unin, malaj pax yalan yic yoch d'a scal eb' smolb'ej sb'a yic syic'anchaan̈ Jehová. An̈ejtona' pax yin̈tilal d'a b'aq'uin̈ max yalpaxlaj yochi.\f 23.2 \fr 23:2 \ft A d'a hebreo syala': “Masanto d'a lajun̈exo macan̈ in̈tilal tz'eq'ui”, xchi. Palta a jun tic syalpax elc'ochi, “d'a masanil tiempo”.\f*   
\p
\v 3 A eb' amonita yed' eb' moabita, juneln̈ej malaj yalan yic eb' yoch d'a scal b'aj molanec' eb' schon̈ab' Jehová, ma yin̈tilal eb' d'a b'aq'uin̈.  
\v 4 Yujto ayic ix on̈ ec'ta d'a yol smacb'en eb', ayic ix on̈ elta d'a Egipto, maj yac'laj jab'oc a' eb' cuq'uej, maj yac'paxlaj jab'oc co vael eb'. A tas ix sc'ulej eb' to ix stup vin̈aj Balaam yuninal vin̈aj Beor eb', ix cot vin̈ d'a Petor d'a yol yic Mesopotamia, yic tzul on̈ scatab'ancan vin̈.  
\v 5 Axo Jehová co Diosal, maj schalaj yab' tas ix yal vin̈aj Balaam chi', yuj chi' a catab' ijan ix yalcan vin̈ chi' d'a quib'an̈, vach' lolonel ix aj yalancan vin̈, yujto te xajan on̈ yuj Jehová co Diosal.  
\v 6 Yuj chi' juneln̈ej malajocab' b'aq'uin̈ tzex och d'a junc'olal yed' eb'. Man̈ e b'opax tas yuj svach'iloc eb'.   
\p
\v 7 Palta axo pax eb' edomita, man̈ e patiquejcanel eb', yujto ayto cuj co b'a yed' eb'. Man̈ e patiquejpaxel eb' aj Egipto, yujto ec'nac on̈ cajan jun tiempoal d'a yol smacb'en eb'.  
\v 8 Ato eb' yixchiquin eb' ayxo yalan yic yoch d'a co cal b'aj sco molb'ej co b'a yuj quic'anchaan̈ Jehová.   
\s1 Ley tas tz'aj sacb'itaj campamento  
\p
\v 9 Ayic tzex b'at d'a oval yed' eb' eyajc'ool, ayic ayex ec' ta', man̈ e c'ulej tas chacb'ilel yuj Jehová.  
\v 10 Tato ay junoc vin̈ vinac tz'el yin̈atil ayic vaynac, yovalil tz'elcan vin̈ d'a spatictac campamento tz'ec' c'u.  
\v 11 Axo d'a yemc'ualil, vach' syutej vin̈ sb'icanel sb'a, axo yic sq'uic'b'i, tz'ochxican vin̈ d'a yol campamento chi'.  
\v 12 Yovalil junn̈ej junoc b'aj d'a spatiquel campamento b'aj tzex tzaji.  
\v 13 Ayic tzex b'at tzajel, tzeyic'b'at junoc te te' d'a yol e pa, pach yaj sn̈i' te', tze joy junoc olan, tzex tzajiem d'a yool. Slajvi chi', tzeyac'ancanq'ue lum luum d'a yib'an̈.  
\v 14 Yujto a Jehová co Diosal ajun eyed'oc, yicn̈ej yaj jun campamento chi'. A tzex tan̈vani, scolvajpax eyed'oc yic tzeyac'an ganar eb' eyajc'ol chi'. Max yal-laj to ay tas chuclaj ay d'a e cal chi', talaj tz'el Jehová chi' d'a e cal yuj jun chi'. \fig Campamento|src="HK030B.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Dt 23.14" \fig*   
\s1 Juntzan̈xo ley  
\p
\v 15 Tato ay junoc checab' tz'el elelal d'a spatrón, snib'ej tz'aj eyed'oc, man̈ eyac' meltzaj d'a spatrón chi'.   
\p
\v 16 Canocab' eyed'oc. Libre sic'lan junoc chon̈ab' b'aj sgana tz'aji. Malajocab' mach stzuntzani.   
\p
\v 17 Malajocab' junoc vin̈ vinac, ma junoc ix ix d'a co cal syac'och sb'a ajmulal yic tz'och ejmelal d'a juntzan̈ comon dios.  
\v 18 A q'uen tumin syac' ganar junoc ix ix, ma junoc vin̈ vinac d'a spatic yajmulal, man̈ e cha yac' q'uen eb' b'aj syac' sti' yac'an d'a Jehová, yujto a jun b'eyb'al chi' te chacb'ilel yuuj.\f 23.18 \fr 23:18 \ft A d'a hebreo syala' to “tz'i'”, palta a jun tic syalelc'ochi eb' vin̈ vinac tz'em ajmulal yuj yoch ejmelal d'a juntzan̈ comon dios.\f*   
\p
\v 19 Ayic tzeyac'an q'uen tumin majanil d'a junoc quetchon̈ab', man̈ e c'an yune' q'ueen, ma yaln̈ej tastac, man̈ e c'an smajananub'al.  
\v 20 A d'a junoc ch'oc chon̈ab'il ayec' d'a e cal syal e c'anan smajananub'al junoc tas tzeyac' smajnej. Axo d'a junoc quetchon̈ab', man̈ e c'ana', yic vach' ol yac' svach'c'olal Jehová d'a eyib'an̈ d'a sat lum luum ol eyiquej chi'.   
\p
\v 21 Ayic tzeyac'an e ti' d'a Jehová co Diosal, elan̈chamel tze c'anab'ajej, yujto ol sc'anb'ej Jehová chi' d'ayex. Tato max eyac'a' tz'och e mul.  
\v 22 Tato malaj b'aj tzeyac' e ti' d'a Jehová chi' jun, malaj b'aj syal yoch e mul.  
\v 23 Tato ay b'aj tzeyac' e ti' eyac'an jun, yovalil tzeyaq'uelc'ochi, icha val tas tz'el d'a e c'ool.   
\p
\v 24 Ayic tzex och d'a scal smunlajel junoc eb' quetchon̈ab', syal e loan sat yuva icha jantac snib'ej e c'ol e loani, palta max yal-laj eyic'anb'at jab'oc d'a yol e pa.  
\v 25 Tato tzex och d'a scal strigo junoc eb' quetchon̈ab', syal e c'utzanelta ixim sjolom e c'uxu', palta max yal-laj tze jochelta ixim yed' q'uen jochlab' trigo yic tzeyic'anb'ati.   
\c 24  
\s1 Sleyal puclajb'ail  
\p
\v 1 Tato ay junoc vin̈ vinac syic'laj sb'a yed' junoc ix ix, axo tz'ec' jab'oc tiempo, ay tas syab' vin̈ d'a spatic ix, man̈xalaj sgana vin̈ d'a ix, syal spucan sb'a eb', palta yovalil syac' yumal yic puclajb'ail vin̈ d'a ix, slajvi chi' tz'elta ix d'a yol spat vin̈ chi'.  
\v 2 Ayic toxo ix spuc sb'a ix yed' vin̈, syal yic'an junocxo vinac ix.  
\v 3 Palta tato a junxo vin̈ syic' ix chi' schami, mato ton̈ej man̈xa sgana vin̈ d'a ix, syac'anpax yumal yic puclajb'ail vin̈ d'a ix, spechanelta ix vin̈ d'a yol spat,  
\v 4 maxtzac yal-laj yic'an ix vin̈ b'ab'el yetb'eyum chi', yujto man̈ vach'oc tato syic'xi ix vin̈. Chucxo d'a yol sat Jehová co Diosal. Yuj chi' man̈ eyixtejb'at lum luum ol yac' Jehová chi' eyiquej.   
\s1 Juntzan̈xo ley  
\p
\v 5 Tato ay junoc vin̈ vinac toto ix och yetb'eyum, max yal-laj sb'at vin̈ d'a oval. Max yalpaxlaj yoch vin̈ d'a junoc opisio. Jun ab'il libre tz'ajcan vin̈ d'a spat yic syac'an tzalajb'oc sc'ol vin̈ yed' ix yetb'eyum chi'.   
\p
\v 6 Tato ay junoc mach smajnan tumin d'ayex, man̈ e c'anec' smolino, ma scha' yuj smajananub'aloc. Tato icha chi' tze c'ulej, ichato tzeyamoch vaan sva'i.   
\p
\v 7 Tato tz'ab'chaji to ay junoc vin̈ israel tz'elc'anb'at junoc yetchon̈ab' yic tz'och schecab'oc, ma yic schon̈aneli, yovalil scham jun vin̈ elc'um anima chi', tz'el jun chucal chi' d'a e cal.   
\p
\v 8 Tato ay mach b'aj spitzvichaan̈ jun yab'il scuchan lepra, yovalil sc'anab'ajej sleyal jun yab'il chi', icha tz'aj yalan eb' sacerdote, aton juntzan̈ ix valcan d'ayex.  
\v 9 Naeccoti tas sc'ulejnac ix María d'a yol b'e yuj Jehová co Diosal, ayic quelnaccot d'a Egipto.   
\p
\v 10 Tato ay q'uen tumin tzeyac' smajnej junoc eyetanimail, man̈ ex och d'a yol spat tzeyic'anelta junoc tas yic scan smajananub'aloc q'ueen.  
\v 11 Palta to tzex can d'a sti' spat, tze tan̈van yic'canelta tas ol yac' smajananub'aloc q'ueen chi' d'ayex.  
\v 12 Tato te meb'a' jun anima b'aj ix eyac' q'uen tumin chi' majanil, tato a sc'apac aycan smajananub'aloc q'ueen, man̈ eyamcan vanaj d'ay yic tz'ec' ac'val.  
\v 13 Ayic sq'uic'b'i tzeyac'an meltzajoc, q'uinaloc malaj tas sc'uej tz'ec' ac'val. Tato icha chi' tzeyutej, a jun anima chi' ol yal vach' lolonel d'a eyib'an̈, vach' pax tzex can d'a yichan̈ Jehová co Diosal.   
\p
\v 14 Man̈ eyixtej eb' meb'a' smunlaj d'ayex, eb' eyetchon̈ab', ma eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' d'a e cal. Tze tup eb' d'a jun c'u chi'.  
\v 15 Tze tup eb' e majan d'a junjun yemc'ualil, yujto yovalil sman eb' tas sva d'a jun c'u chi'. Tato maay, syal sb'a eb' d'a Jehová, axo yoch e mul d'a Jehová chi'.   
\p
\v 16 Max yal-laj scham eb' mamab'il nunab'il yuj smul yuninal. An̈eja' eb' uninab'il chi', max yalpaxlaj scham eb' yuj smul smam snun chi'.   
\p
\v 17 Man̈ e c'ulej tas man̈ tojoloc d'a eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' d'a e cal, ma d'a eb' man̈xa smam. Man̈ e c'anec' sc'apac eb' ix ix chamnacxo yetb'eyum yuj smajananub'aloc junoc tas smajnej.  
\v 18 Mocab' b'at satc'olal eyuuj to ec'nac on̈ checab'oc d'a Egipto, axo Jehová co Diosal on̈ ic'anelta ta'. Yuj chi' sval d'ayex to tze c'anab'ajej masanil juntzan̈ checnab'il tic.   
\p
\v 19 Tato ayic van e jochan ixim e trigo, sat e c'ool scan junoc manoja ixim d'a e patic, man̈xo ex meltzaj eyic'cot ixim. Canocab' ixim ta', yic a eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' d'a e cal yed' eb' man̈xa smam, ma eb' ix ix chamnac yetb'eyum, a eb' ol ec' sic'an ixim, yic vach' ol yac' svach'c'olal Jehová co Diosal d'a eyib'an̈ yed' masanil tas tze c'ulej.   
\p
\v 20-21 Ayic tze b'ixan sat te' eyolivo yed' te eyuva, man̈ pilanoc tzeyutej e molanel sat te' d'a sc'ab'. A te' scan chi', man̈xo ex meltzaj e molel te'. Yicxo eb' ch'oc chon̈ab'il, eb' man̈xa smam yed' eb' ix chamnac yetb'eyum yaji.  
\v 22 Mocab' b'at satc'olal eyuuj to a ex tic ec'nac ex checab'oc d'a Egipto. Yuj chi' sval d'ayex to tze c'anab'ajej masanil juntzan̈ checnab'il svalcan tic d'ayex.   
\c 25  
\p
\v 1 Tato ay chavan̈oc anima syac' oval, yovalil sb'at eb' d'a yichan̈ eb' yajal, yic sb'o yaj yoval eb' chi'.  
\v 2 Tato a vin̈ ay smul chi' smoj smac'ji, syalan vin̈ juez to tz'ec' jichan vin̈ d'a sat luum d'a yichan̈. Smac'ji vin̈ ay smul chi' icha jantac smul chi'.  
\v 3 Ayic smac'ji vin̈ chi', max yal-laj yec' d'a yib'an̈ 40 tz'uum tz'och d'a vin̈. Tato tz'ec' d'a yib'an̈, man̈xalaj yelc'och vin̈ d'a yol sat anima syab'i.   
\p
\v 4 Man̈ eyac'och spail sti' noc' noc' stec'vi trigo.   
\s1 Sleyal d'a yib'an̈ junoc vin̈ vinac syic' ix smu'  
\p
\v 5 Tato ay chavan̈oc eb' vin̈ vinac yuc'tac sb'a, junn̈ej patil b'aj ay eb' vin̈, axo tz'aji scham junoc vin̈, mantalaj yuninal vin̈ yed' ix yetb'eyum. A ix yetb'eyum vin̈ chi', max yal-laj yic'an junocxo ch'oc vinaquil ix. Palta a vin̈ yuc'tac vin̈ yetb'eyum ix ix cham chi', a vin̈ tz'ic'anxican ix. Icha chi' tz'aj sc'anab'ajan sleyal vin̈ yuj ix smu' chi'.  
\v 6 A sb'ab'el unin eb' sjavi, a sb'i vin̈ yetb'eyum ix chamnac chi' tz'och d'ay, yic vach' max satel sb'i vin̈ d'a scal co chon̈ab'.  
\v 7 Palta tato malaj sgana vin̈ syic' ix smu' chi' jun, syal sb'at ix d'a yichan̈ eb' juez yed' d'a yichan̈ eb' yichamtac vinaquil chon̈ab', syalan ix icha tic: A vin̈ in mu' malaj sgana vin̈ sb'inajcan vin̈ yuc'tac d'a scal co chon̈ab'. Max stac'laj vin̈ vic'an in b'a yed'oc icha d'a sleyal, tato xchi ix.  
\v 8 Slajvi chi' tz'avtaj vin̈ yuj eb' yichamtac vinaquil chon̈ab' chi', sc'anb'an eb' vin̈ d'a vin̈. Tato max yal sc'ol vin̈ syic' ix smu' chi',  
\v 9 sc'och ix d'a stz'ey vin̈ d'a yichan̈ eb' vin̈ yichamtac vinaquil chon̈ab' chi', syic'anel junoc xan̈ab' vin̈ ix, stzub'anpax och ix d'a sat vin̈, syalan ix: Icha tic tz'utaj eb' vin̈ malaj sgana syac'can b'inaj yuc'tac, xcham ix.  
\v 10 Yuj chi', a tz'aj sb'inaj yin̈tilal vin̈ smu' ix chi' d'a scal co chon̈ab', “yin̈til vin̈ ic'b'ilel xan̈ab'”, xcham eb' anima.   
\s1 Juntzan̈xo ley  
\p
\v 11 Tato ay chavan̈oc eb' vin̈ vinac van yac'an oval, sjavi ix yetb'eyum junoc vin̈ yic scolan vin̈ yetb'eyum ix chi' snaani, tato a svinaquil vin̈ van smac'lan sb'a yed' vin̈ yetb'eyum ix chi' syamchaj yuj ix, stoc'ancot vin̈ ix,  
\v 12 tato icha chi', man̈xalaj nivanc'olal, xicjiel sc'ab' ix.   
\p
\v 13-14 Man̈ e c'an echlab' man̈ tz'acanoc ayic tzex chon̈vaji, ma ayic tzex manvaji,  
\v 15 palta to a val echlab' tz'acan, yic vach' ol najatb'oc e q'uinal d'a lum luum ol yac' Jehová co Diosal d'ayex,  
\v 16 yujto malaj sgana co Diosal chi' d'a eb' max b'eyb'alan tojolal.   
\s1 Yovalil satjiel eb' amalecita  
\p
\v 17 Naeccoti, tas on̈ yutej eb' cajan d'a chon̈ab' Amalec ayic ayon̈ec' d'a yoltac b'e ayic toxo on̈ elta d'a Egipto.  
\v 18 Tze naanpaxcoti to malaj jab'oc xivc'olal eb' d'a Dios. A eb' quetisraelal najat tzac'anto scot cuuj yuj c'unb'elal, ix laj miljicancham eb' yuj eb' aj Amalec chi'.  
\v 19 Yuj chi' ayic ol ex coljoquel yuj Jehová co Diosal d'a eb' ajc'ol oyanoch d'a spatictac lum luum ol ac'joc eyiquej chi', yovalil tze satel eb' yin̈til Amalec chi', man̈xo ol b'inaj eb' d'a yolyib'an̈q'uinal tic d'a juneln̈ej. Mocab' b'at satc'olal jun checnab'il tic eyuuj.   
\c 26  
\s1 Ofrenda d'a b'ab'el sat tas tz'avchaji  
\p
\v 1 Ayic cajan exxo ec' d'a sat lum luum ol yac' Jehová co Diosal d'ayex,  
\v 2 ayic tze molan b'ab'el sat eyavb'en d'a luum, tzeyic'anb'at d'a yol junoc mooch d'a jun lugar sic'b'ilel yuj Jehová yic tz'och scajnub'oc.  
\v 3 Ata' tzex c'och d'a yichan̈ eb' vin̈ ayoch sacerdoteal d'a jun tiempoal chi', tzeyalan icha tic: A ticnaic, scal d'a yichan̈ Jehová co Diosal to cajan on̈xo d'a sat lum luum yac'nac sti' yac'an d'a eb' co mam quicham, xe chi.  
\v 4 Axo junoc vin̈ sacerdote schaanec' jun mooch tzeyic'b'at chi', syac'anoch vin̈ d'a yichan̈ altar.  
\v 5 Slajvi chi' tzeyalan d'a yichan̈ Jehová co Diosal icha tic:  
\q1 A eb' co mam quicham, arameo eb', jayvan̈n̈ej sb'ey eb' yec'nac eb'. A yec'nac eb' chi', ton̈ej sb'eyec' eb' d'a sat luum yed' noc' snoc'. Ijan chamnac eb' yuj vejel, yuj chi' b'atnac eb' d'a Egipto yed' jayvan̈ yuninal. Ata' ochnac eb' chon̈ab'il, man̈xo jantacoc ajnac sb'isul eb', te ay smay eb'.   
\q1
\v 6 Palta te ilb'ajc'ol utajnac eb' yuj eb' aj Egipto chi'. Yilnac val syaelal eb' ayic yac'jinacoch eb' d'a munlajel te ya.   
\q1
\v 7 Yuj chi', yalnac sb'a eb' d'a Jehová co Diosal, aton sDiosal eb' co mam quicham to scolvaj yed' eb'. Yab'nac Jehová chi' tas yalnac eb', yilannacpax munlajel te ya b'aj ayoch eb' chi'. Ilb'ajc'ol utajnac eb' b'aj ayoch checab'vumal.   
\q1
\v 8 Sch'oxannac spoder Dios to ayxo smay yilji, ayic yic'annac elta eb' d'a Egipto chi'. Satub'tac yilji tas sch'oxnac, laj xivnac eb' aj Egipto chi' yuuj.   
\q1
\v 9 On̈ yic'ancot d'a sat jun lum luum te yax sat tic.   
\q1
\v 10 Yuj chi' jun, tic squic'cot b'ab'el sat cavb'en d'a sat lum luum ix yac' Jehová co Diosal d'ayon̈, xe chi.  
\p Slajvi eyalan juntzan̈ lolonel chi', tzeyac'anoch te' mooch chi' d'a yichan̈ Jehová co Diosal, tzex em cuman d'a yichan̈.  
\v 11 Slajvi chi' tzex tzalaj val yed' eyal eyuninal yuj masanil tas ix yac' Jehová chi' d'ayex. Tzeyavtan cot eb' levita yed' eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' d'a e cal.   
\s1 A juntzan̈ Diezmo  
\p
\v 12 A d'a junjun yoxil ab'il, tzeyac'an sdiezmoal masanil tas tzeyic' d'a tastac tzeyavej. Tzeyac'an d'a eb' levita, d'a eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' d'a e cal yed' d'a eb' meb'a' unin yed' eb' ix ix chamnac yetb'eyum, yic vach' ay tas sva eb' d'a e cal.  
\v 13 Junjunex tzeyal d'a yichan̈ Jehová co Diosal icha tic:  
\q1 Toxo ix vic'canel d'a in pat masanil tas to ic yaji, aton d'a tas ix vic' d'a in munlajel d'a sat lum luum tic. Toxo ix vic'paxel yic eb' levita yed' yic eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' d'a co cal, eb' meb'a' unin yed' eb' ix ix chamnac yetb'eyum. Toxo ix in c'anab'ajej masanil tas ix ala', malaj junoc a checnab'il tic sb'at satc'olal vuuj. Malaj junoc to max in c'anab'ajej.   
\q1
\v 14 Malaj val jab'oc juntzan̈ chi' ix in va d'a sc'ual ayic ayin och d'a cusc'olal yuj chamel yed' d'a sc'ual man̈ vach'oc vaj icha yalan ley. Maj valtejoch d'a eb' chamnac. Ix in c'anab'ajej masanil tas ix ala'.   
\q1
\v 15 Ilon̈emta d'a satchaan̈, d'a lugar to ic yaji, ac' a vach'c'olal d'a quib'an̈ a on̈ a chon̈ab' Israel on̈ tic yed' d'a sat lum luum te yax sat ix ac' d'ayon̈ b'aj cajan on̈ tic, icha ajnac ac'an a ti' d'a eb' co mam quicham, xe chi.   
\s1 Yic Jehová yaj chon̈ab' Israel  
\p
\v 16 A Jehová co Diosal ix alan masanil juntzan̈ checnab'il yic tze c'anab'ajej yed' e b'eyb'alani. Tze c'anab'ajej d'a smasanil e c'ool yed' d'a smasanil e pensar.  
\v 17 Toxo ix eyal ticnaic to a Jehová e Diosal yaji. Ix eyac'an e ti' e c'anab'ajani, e b'eyb'alan schecnab'il, sc'ayb'ub'al yed' scachnab'il.  
\v 18 Axo pax Jehová tz'alani to a on̈ israel on̈ tic, schon̈ab'on̈xo icha ajnac yalancani, yuj chi' yovalil sco c'anab'ajej schecnab'il.  
\v 19 A Jehová chi' ol ex ac'anoch d'a nivac chon̈ab'il, ol ex b'inaj d'a vach'il, nivan ol aj eyelc'och d'a yichan̈ juntzan̈xo nación sb'onac. Schon̈ab' ex paxi, sic'b'ilexpaxel yuuj, icha ix aj yalani, xchi vin̈aj Moisés chi'.   
\c 27  
\s1 Q'uen q'ueen b'aj tz'ib'ab'ilcan ley‘R’d'a yich lum vitz Ebal  
\p
\v 1 A vin̈aj Moisés yed' eb' yichamtac vinaquil chon̈ab' ix alan juntzan̈ checnab'il tic d'a masanil eb' chon̈ab':  
\p A ticnaic, ol e c'anab'ajej masanil tas scalcan tic d'ayex.  
\v 2-4 Ayic ol ex c'axpajec' d'a a' Jordán yic ol ex och d'a sat lum luum te yax sat ol yac' Jehová co Diosal d'ayex, icha ajnac yac'an sti' d'a eb' co mam quicham, tze b'ocanq'ue juntzan̈ q'uen nivac q'ueen d'a yich lum vitz Ebal, tzeyac'anoch q'ueen taan̈ d'a q'ueen. Tze tz'ib'ancanoch masanil juntzan̈ c'ayb'ub'al svalcan tic d'ayex d'a q'ueen. Tze c'ulej jun tic ayic ayexxoec' ta'.  
\v 5-6 Tze b'oanpaxq'ue junoc altar d'a Jehová co Diosal. A q'uen q'ueen tzeyac'och chi' d'ay, man̈ e mac'poj q'ueen, man̈ e tzeypax tojolb'oc q'ueen. A d'a yib'an̈ jun altar chi' tze n̈ustz'a silab' d'a Jehová co Diosal.  
\v 7 Tzeyac'anpax silab' sch'oxan e junc'olal yed' co Diosal chi'. Ata' tzex va d'a tzalajc'olal d'a yichan̈ Jehová chi'.  
\v 8 B'at ta satc'olal eyuj e tz'ib'ancanoch masanil juntzan̈ checnab'il svalcan tic d'ayex d'a juntzan̈ q'uen b'aj ol eyac'och q'uen taan̈ chi'. Te vach' tzeyutej e tz'ib'ancanochi yic chequel, xchi vin̈aj Moisés chi'.   
\p
\v 9 A vin̈aj Moisés, ajun eb' sacerdote yin̈tilal Leví yed'nac vin̈, ix yalanxi vin̈ d'a eb' chon̈ab' chi' icha tic:  
\p Ex vetisraelal, numan tzex aji, ab'ec val tas ol vala': A ticnaic toxo on̈ och val schon̈ab'oc Jehová co Diosal.  
\v 10 Yuj chi' yovalil tze c'anab'ajej juntzan̈ checnab'il yed' juntzan̈ sc'ayb'ub'al Jehová svalcanel tic d'ayex, xchi vin̈.   
\p
\v 11 An̈ejtona' d'a jun c'u chi' ix yalpax jun checnab'il tic vin̈aj Moisés d'a eb' yetchon̈ab' chi':   
\p
\v 12 Ayic toxo ex c'axpajec' d'a a' Jordán, a eb' yin̈tilalcan Simeón, Leví, Judá, Isacar, José yed' Benjamín, tz'aj eb' d'a yich vitz Gerizim, yic syal vach' lolonel eb' d'a yib'an̈ eb' chon̈ab'.  
\v 13 Axo pax eb' yin̈tilalcan Rubén, Gad, Aser, Zabulón, Dan yed' Neftalí, tz'aj eb' d'a yich lum vitz Ebal yic syalan catab' lolonel eb' d'a yib'an̈ eb' chon̈ab'.  
\v 14 Axo eb' yin̈tilal Leví, te chaan̈ syal juntzan̈ lolonel tic eb' d'a eb' yetisraelal icha tic:   
\p
\v 15 Catab'il mach sb'oan junoc yechel comon dios d'a te te', ma d'a q'uen q'ueen, syac'anoch d'a junoc lugar c'ub'eltac yic tz'och ejmelal d'ay. A juntzan̈ chi' yajb'ilel yuj Jehová, xcham eb'. Axo masanil eb' chon̈ab' chi' tz'alani: Ujocab'i, xcham eb'.   
\p
\v 16 Catab'il mach malaj yelc'och smam snun d'a yol sat, xcham eb'. Axo masanil eb' chon̈ab' chi' tz'alani: Ujocab'i, xcham eb'.   
\p
\v 17 Catab'il mach sq'uexan stz'acan̈il sluum yic stoq'uec' sluum junocxo mach, xcham eb'. Axo masanil eb' chon̈ab' chi' tz'alani: Ujocab'i, xcham eb'.   
\p
\v 18 Catab'il mach tz'ac'an musansatil junoc anima max ujilaj yilani, axo d'a ch'oc b'eal scheccanb'ati, xcham eb'. Axo masanil eb' chon̈ab' chi' tz'alani: Ujocab'i, xcham eb'.   
\p
\v 19 Catab'il mach sc'ulan tas man̈ tojoloc d'a eb' ch'oc chon̈ab'il, d'a eb' unin man̈xa smam, ma d'a eb' ix ix chamnac yetb'eyum, xcham eb'. Axo masanil eb' chon̈ab' chi' tz'alani: Ujocab'i, xcham eb'.   
\p
\v 20 Catab'il mach smulan yed' ix yetb'eyum smam, yujto a mach sc'ulan icha chi', syac' q'uixvelal smam chi', xcham eb'. Axo masanil eb' chon̈ab' chi' tz'alani: Ujocab'i, xcham eb'.   
\p
\v 21 Catab'il mach smulan yed' noc' noc', xcham eb'. Axo masanil eb' chon̈ab' chi' tz'alani: Ujocab'i, xcham eb'.   
\p
\v 22 Catab'il mach smulan yed' schab'il yanab', yanab' yuj smam ma yuj snun, xcham eb'. Axo masanil eb' chon̈ab' chi' tz'alani: Ujocab'i, xcham eb'.   
\p
\v 23 Catab'il mach smulan yed' ix sn̈i', xcham eb'. Axo masanil eb' chon̈ab' chi' tz'alani: Ujocab'i, xcham eb'.   
\p
\v 24 Catab'il mach smac'ancham junoc yetanimail d'a elc'altac, xcham eb'. Axo masanil eb' chon̈ab' chi' tz'alani: Ujocab'i, xcham eb'.   
\p
\v 25 Catab'il mach schaan tumin yic smac'ancham junoc anima malaj smul, xcham eb'. Axo masanil eb' chon̈ab' chi' tz'alani: Ujocab'i, xcham eb'.   
\p
\v 26 Catab'il mach max c'anab'ajan masanil schecnab'il Dios, xcham eb'. Axo masanil eb' chon̈ab' chi' tz'alani: Ujocab'i, xcham eb'.   
\c 28  
\s1 Yaxilal d'a yib'an̈ eb' c'anab'ajum  
\r (Lv 26.3-13; Dt 7.12-24)  
\p
\v 1 Tato yel tze c'anab'ajej masanil schecnab'il Jehová co Diosal svalcan tic d'ayex, te nivan ol aj eyelc'och yuj Jehová chi' d'a yichan̈ juntzan̈xo nación d'a yolyib'an̈q'uinal tic.  
\v 2 An̈ejtona' tato tze c'anab'ajej Jehová co Diosal, ol e chapax masanil juntzan̈ yaxilal ol val tic:  
\v 3 Ol yac' svach'c'olal d'a eyib'an̈ d'a yol e chon̈ab' yed' d'a e munlajel.  
\v 4 Ol yac' svach'c'olal d'a yib'an̈ eb' eyuninal, d'a yib'an̈ tas tzeyavej, d'a yib'an̈ yune' noc' e vacax, yune' noc' e calnel yed' d'a yib'an̈ juntzan̈xo yune' noc' e molb'etzal noc'.  
\v 5 Ol yac' svach'c'olal d'a yib'an̈ tas ol eyaq'uem d'a yol e mooch yed' d'a yib'an̈ tas tze va'a.  
\v 6 Ol yac'an svach'c'olal d'a eyib'an̈ b'ajtac tzex eq'ui yed' yic tzex meltzajxi d'a e pat.   
\p
\v 7 A Jehová ol ac'anoch eb' eyajc'ol d'a yol e c'ab' ayic ol yac'an oval eb' eyed'oc. D'a stzolal ol aj scot eb' d'ayex, palta sacleminac ol aj yel eb' elelal d'ayex.   
\p
\v 8 Ol yac' svach'c'olal Jehová co Diosal d'a yib'an̈ tastac tzeyic' d'a e munlajel yed' d'a yib'an̈ masanil tas tze c'ulej. Icha val chi' te tzalajc'olal ol ex ajec' d'a sat lum luum ol yac' Jehová chi' d'ayex.   
\p
\v 9 Tato tze c'anab'ajej masanil schecnab'il Jehová chi', tze b'eyb'alani, ol ex yaln̈ejoch schon̈ab'oc to sic'b'ilex el yuuj, icha ajnac yalani.  
\v 10 Axo eb' anima d'a masanil nación d'a yolyib'an̈q'uinal tic, ol yojtaquejel eb' to sic'b'il ex el yuj Jehová, ol xiv eb' d'ayex.  
\v 11 A Jehová chi' ol ex xajananoc: Tzijtum ol aj eyuninal yed' yune' noc' e molb'etzal noc', jantac ol aj sat eyavb'en d'a lum luum yac'nac sti' d'a eb' co mam quicham to ol yac' d'ayex.  
\v 12 Ol yac'ancot n̈ab' d'a yib'an̈ lum luum tic d'a stiempoal, icha jantac tz'och yopisio. Te vach'xon̈ej ol aj e munlajel. Masanil tastac ay d'ayex, ol te q'uib'chaan̈, masanto ol yal eyac'an majanil d'a tzijtumoc nación. A exxo pax tic, malaj tas ol e c'an e majnej d'a junocxo mach.  
\v 13 Tato ol e c'anab'ajej masanil schecnab'il Jehová co Diosal, aton masanil juntzan̈ svalcan d'ayex ticnaic, sat ol ex aj d'a eb' ch'oc nacional chi', axo eb' spatictac ol ajcan eb'. Nivan ol aj eyelc'och d'a yib'an̈ eb'. Malaj b'aj ol ex ac'joc ganar yuj eb'.  
\v 14 Icha chi' ol ex ajoc, tato max eyiq'uel e b'a d'a spatic schecnab'il Jehová, tato max ex och tzac'an d'a spatic comon dios, yic tzeyac'anem e b'a d'ay.   
\s1 Yaelal d'a yib'an̈ eb' pit  
\r (Lv 26.14-46)  
\p
\v 15 Palta tato man̈ ol e c'anab'ajej masanil schecnab'il yed' sc'ayb'ub'al Jehová co Diosal, aton juntzan̈ van valan tic d'ayex, ol ja val juntzan̈ catab' tic d'a eyib'an̈:  
\v 16 Te chuc eyic d'a yol e chon̈ab' yed' d'a e munlajel.  
\v 17 Syalelc'ochi to malaj tas ol eyic' d'a e munlajel chi', malaj pax tas ol e va'a.  
\v 18 Ol javoc yaelal d'a yib'an̈ eb' eyuninal, malaj svach'il ol aj sat eyavb'en. Man̈ ol q'uib' yune' noc' e vacax, yune' noc' e calnel, yune' noc' e chiva yed' masanil noc' e molb'etzal noc'.  
\v 19 Chuc eyic b'ajtacn̈ej tzex eq'ui yed' yic tzex meltzajxi d'a e pat.   
\p
\v 20 Ol yac'cot yaelal Jehová yed' ilc'olal d'a eyib'an̈. Toxon̈ej ol ex somchajel d'a masanil tastac ol e c'ulej. Elan̈chamel ol ex satel yuj chucal tze c'ulej yuj eyactancan Jehová chi'.  
\v 21 A Jehová ol ac'ancot juntzan̈ ilya te ov d'a eyib'an̈, masanto ol ex satel d'a sat lum luum b'aj ol ex cajnaj chi'.  
\v 22 Ol yac'paxcot yab'il yab'il Jehová chi' to ol ex cham yuuj, c'ac'al ilya te chuc yed' e malq'uei. Axo eyavb'en ol tacjoqueloc. Man̈xo ol yac'laj n̈ab', taquin̈ ol aj smasanil. Ol och tz'aub' d'a e munlajel masanto ol yal e sateli.  
\v 23 Man̈xalaj n̈ab' ol cot d'a satchaan̈. Man̈xo ol yac'laj sat eyavb'en d'a lum luum chi'.  
\v 24 Man̈xalaj n̈ab' ol yac'a'. Axon̈ej lum pococ yed' q'uen arena ol em yuj Jehová co Diosal, masanto ol ex sateloc.  
\v 25 A Jehová chi' ol ex ac'anoch d'a yol sc'ab' eb' eyajc'ool. D'a stzolal ol aj e b'at d'a oval, axo ol ajoc, sacleminac ol aj eyel d'a eb'. Ol sat sc'ool masanil nación d'a yolyib'an̈q'uinal tic ayic ol yab'an eb' tas ol ex ic'anoc.  
\v 26 A noc' ostoc yed' noc' caltacte'al noc' ol chianb'at e nivanil. Man̈xalaj mach ol xib'tan noc' d'ayex.   
\p
\v 27 A Jehová ol ac'an c'ab'at e nivanil yuj mal yab'il, icha val ajnac eb' aj Egipto. Ol q'uepax quisc'oy d'ayex yed' yaxc'a yed' q'uilaj yab'il, man̈xalaj yan̈al juntzan̈ ilya chi'.  
\v 28 Ol ex quistalaxoc, ol somchajel e c'ool, man̈xo ol yal-laj eyilani.  
\v 29 Toxon̈ej ol ex ec' machmon d'a chimc'ualil, icha tz'aj yec' machmon eb' max ujitaxon yilani. Axo d'a masanil tas ol e c'ulej, man̈xalaj tas ol elc'och d'a vach'il. Ol ex te ixtaxeloc. Ilb'ajc'olxon̈ej ol ex ajoc. Man̈xalaj mach ol ex colanoc.  
\v 30 A mach ol sb'o strato snupnaj yed' junoc ix ix, ch'ocxo mach ol vay yed' ix. Ol e b'oq'ue junoc e pat, palta man̈xo ol ex cajnaj d'a yool. Ol eyavej junoc eyuva, palta man̈xo ol e lo sat.  
\v 31 D'a val eyichan̈ ol smilcham noc' e vacax eb' ajc'ool, palta man̈ ol e chi' jab'oc schib'ejal noc'. D'a eyichan̈ ol yic'b'at noc' e b'uru eb', man̈xo ol yac' meltzaj noc' eb' d'ayex. Ol yic'b'at noc' e calnel eb', man̈xalaj mach ol yal scolancan noc' d'a eb'.  
\v 32 Eyichan̈ val ol b'atcan eb' eyuninal yed' eb' ix eyisil d'a yol sc'ab' eb' ch'oc chon̈ab'il. Toxon̈ej ol ex c'unb'oc e maclan sjax eb', palta man̈xa jab'oc tas syal eyuuj.  
\v 33 A eb' anima man̈ eyojtacoc, a eb' ol satanel masanil sat eyavb'en yed' jantac e munlajel. Ol ex ixtaj val, ob'iltacxon̈ej ol ex ajoc.  
\v 34 Ayic ol eyilan masanil juntzan̈ chi', toxon̈ej ol ex quistalaxcanoc.  
\v 35 Ol yac' val cot yaelal Jehová d'a eyib'an̈, ol q'ue yab'il yaxc'a d'a sjolom e penec, d'a e xub' yed' d'a masanil e nivanil. Man̈xo ol an̈taj jun ilya chi' eyuuj.   
\p
\v 36 Ol ex ic'jocb'at yuj Jehová chi' yed' e reyal sic'b'iloch eyuuj d'a junoc nación to man̈ eyojtacoc, man̈ yojtacocpax eb' e mam eyicham. Ata' ol eyaq'uem e b'a d'a juntzan̈ comon dios b'ob'il d'a te te', ma d'a q'uen q'ueen.  
\v 37 Ol sat sc'ol juntzan̈xo nación yab'an tas ol ex utajoc. Ol aljoc e pecal, ol ex b'uchjoc yuj juntzan̈ chon̈ab' b'aj ol ex yic'b'at Jehová chi'.  
\v 38 Te nivan in̈at ol eyavej, palta jab'n̈ej sat ol e molo', an̈ej noc' c'ulub' ol c'uxanb'atoc.  
\v 39 Ol eyavej eyuva, ol e mesani, palta man̈ ol e b'ixlaj sat, malaj vino ol eyuq'uej, an̈ej noc' yaxtaj ol lajaneloc.  
\v 40 Ay te' olivo d'a sat e luum, palta malaj yaceiteal te' ol e c'ana' yujto ton̈ej ol c'ajb'anel sat te'.  
\v 41 Ay eyuninal, ay eyisil, palta man̈ ol ajlaj eb' eyed'oc, yujto ol ic'jocb'at eb' d'a juntzan̈xo nación.  
\v 42 Masanil te te' syac' sat d'a e chon̈ab', pilan ol lajvoquel te' yuj noc' c'ulub'.  
\v 43 A eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' cajan d'a e cal, nivanxo ol aj yelc'och eb' d'a eyichan̈, a exxo tic, man̈xalaj ol aj eyelc'ochi yujto ol ex lajvoquemoc.  
\v 44 A eb' chi', ay tas ol yal yac'an eb' majanil, palta a exxo tic, man̈xalaj tas d'ayex. A eb' sat ol aj d'ayex, a exxo tic spatictaquil ol ex ajcanoc.   
\p
\v 45 Masanil juntzan̈ yaelal tic ol ja d'a eyib'an̈. Ol eyab'xon̈ej syail masanto ol yal e sateli, yujto maj e c'anab'ajej masanil schecnab'il yed' sc'ayb'ub'al Jehová co Diosal ix yac' d'ayex.  
\v 46 A juntzan̈ yaelal tic sch'oxcot yoval sc'ol Dios d'ayex yed' d'a eb' eyin̈tilal d'a masanil tiempo.  
\v 47 Yujto maj eyaq'uem e b'a d'a Jehová co Diosal d'a tzalajc'olal yed' d'a smasanil e c'ool ayic ix yac'an svach'c'olal d'a eyib'an̈,  
\v 48 yuj chi' yovalil ol eyac' servil eb' ajc'ool ol yac'cot d'ayex, ol eyab' syail vejel, taquin̈tial, man̈ pichulal yed' masanil yaelal. Ol eyab' val syail yuj eb' eyajc'ool chi' masanto ol yal e sateli.   
\p
\v 49 A eb' anima d'a junoc nación te najat b'aj slajvic'och yolyib'an̈q'uinal tic, a eb' ol yic'cot Jehová d'ayex, yelc'olal ol aj scot eb' icha sjen̈vi noc' ch'acb'a. Ch'oc ti'al syal eb', man̈ ol eyab'laj tas ol yal eb'.  
\v 50 Te oval anima eb'. Malaj yelc'och eb' icham anima yed' eb' unin d'a eb'.  
\v 51 Ol schib'at yune' noc' e molb'etzal noc' eb', ol sloanb'at sat eyavb'en te' eb', masanto ol ex ixtajval. Man̈xalaj e trigo, e vino, eyaceite, ma yune' noc' e vacax yed' yune' noc' e calnel ol to can yuj eb', an̈ej to ol ex cham yuj vejel.   
\p
\v 52 Ol och oyan eb' ajc'ol chi' d'a spatictac e chon̈ab'. Ol javoc eb' d'ayex masanto ol yal yem lan̈naj smuroal e chon̈ab' chaan̈ yajq'uei yed' b'aj scol sb'a eb' soldado ayoch yipoc e c'ool. Masanil juntzan̈ chon̈ab' ol yac' Jehová co Diosal d'ayex, ol laj yoymitej eb'.  
\v 53-55 Ayic ol laj oymaj eb' ajc'ol chi' d'a e chon̈ab' chi', axo yuj vejel ol e chianb'at eyuninal yed' eyisil ix yac' Jehová co Diosal. Vach'chom ay junoc vinac d'a e cal te vach' syutej sb'a, palta yuj vejel chi' ol schib'at yuninal. Man̈ ol yac' jab'oc d'a yuc'tac, d'a ix yetb'eyum to xajan yuuj yed' d'a juntzan̈xo yuninal olto canoc.  
\v 56-57 Vach'chom ay junoc ix ix man̈ comonoc syutej sb'a d'a e cal, te b'eyum ix, malaj b'aj tz'em yoc ix d'a sat luum, ayn̈ejoch xan̈ab' ix, palta yujto man̈xa tas sva ix yuj b'aj oyanoch eb' ajc'ol d'a spatictac e chon̈ab' chi', ol schib'at yune' ix toto tz'alji yed' smoj yune' chi'. Man̈ ol yac' jab'oc ix d'a vin̈ yetb'eyum, ma d'a juntzan̈xo yune'.   
\p
\v 58 A Jehová co Diosal te vach', te ay smay, palta tato malaj yelc'och d'ayex, man̈ ol e b'eyb'alejpax masanil juntzan̈ checnab'il tz'ib'ab'ilcan tic,  
\v 59 ol yac' val cot nivac yaelal co Diosal chi' d'a eyib'an̈ yed' d'a yib'an̈ eyin̈tilal. A val ilya te chuc ol yac' d'a eyib'an̈ to man̈xalaj yan̈al.  
\v 60 Ol cot val juntzan̈ ilya d'a eyib'an̈, icha val juntzan̈ ilya ic'annac eb' aj Egipto, aton juntzan̈ b'aj te xivnac ex. Man̈xo ol el-laj juntzan̈ yaelal chi' d'a eyib'an̈.  
\v 61 Ayto juntzan̈xo yaelal max b'inajlaj d'a juntzan̈ slolonel Dios tic ol javoc d'a eyib'an̈ yic tzex sateli.  
\v 62 A ex val tic ex vetisraelal, te nivanxo e b'isul, lajan exxo icha q'uen c'anal d'a satchaan̈, palta ol ex sateloc. Man̈xo nivanoc ol ajcan e b'isul, tato man̈ ol e c'anab'ajej Jehová co Diosal.  
\v 63 Icha ix aj stzalaj sc'ol sch'oxan svach'c'olal d'ayon̈, ix yac'an q'uib' co b'isul, icha pax chi' ol aj stzalaj sc'ol yuj e sateli. Elan̈chamel ol aj ex yic'anxiel d'a lum luum b'aj toxo ol ex cajnaj tic.  
\v 64 A ex olto ex canoc, a Jehová ol ex saclemancanb'at b'ajtac slajvic'och yolyib'an̈q'uinal tic. Ata' ol ex och ejmelal d'a juntzan̈ comon dios b'ob'il d'a te te', ma d'a q'uen q'ueen, aton comon dios b'aj max eyaq'uem e b'a, man̈ yac'nacocpaxem sb'a eb' co mam quicham d'ay.  
\v 65 Ayic ayex ec' d'a juntzan̈ nación chi', man̈ ol eyic' jab'oc eyip, malaj jab'oc tas b'aj ay eyalan eyico'. Yujto d'a xivc'olal ol ex ajec' yuj Jehová ta', cuseltacxon̈ej ol aj yilji e sat yuj ilc'olal.  
\v 66 Xivc'olal ol ex ajec' d'a masanil tiempo yuj e chamel. Ol ex te xiv d'a c'ualil yed' d'ac'valil.  
\v 67 Ol ex te xiv val sic'lab'il yuj juntzan̈ te ay smay ol eyila'. A d'a q'uin̈ib'alil ol eyala': Tzoc val q'uic'b'i, xe chama. Axo d'ac'valil ol eyalanxi: Tzoc sacb'i, xe chama.  
\v 68 Vach'chom ix yal Jehová to man̈xa b'aq'uin̈ tzex meltzaj d'a Egipto, palta a ol ex ac'anxib'at ta' d'a yol barco. Ata' ol e chon̈och e b'a schecab'oc eb' eyajc'ol chi', palta man̈xalaj mach ol ex mananoc, xchi vin̈aj Moisés chi' d'a eb'.   
\c 29  
\p
\v 1 A juntzan̈ lolonel yic trato ix schec Jehová yal vin̈aj Moisés d'a eb' yetisraelal ayic ayec' eb' d'a yol smacb'en Moab. Stz'acub' sb'a juntzan̈ tic yed' trato ix sb'o Jehová yed' eb' d'a lum vitz Horeb.   
\s1 Juntzan̈ cachnab'il  
\p
\v 2 Ix smolb'ej masanil eb' yetchon̈ab' vin̈aj Moisés, ix yalan vin̈ d'a eb' icha tic:  
\p A ex tic, eyilnac val tas utajnac vin̈ sreyal Egipto yed' eb' ayoch yajalil yed' vin̈ yed' masanil smacb'en Egipto chi' yuj Jehová.  
\v 3 Testigo eyaj d'a juntzan̈ yaelal yed' tas satub'tac yilji sc'ulejnac Jehová chi'.  
\v 4 Palta masanto ticnaic maxto yac'laj eyojtaquejeli tas syalelc'och juntzan̈ chi'.  
\v 5 40 ab'il ix ex in cuchb'ej d'a taquin̈ luum. A d'a jun tiempoal chi', maj lajvoquel-laj e pichul, maj lajvoquel-laj e xan̈ab'.  
\v 6 Maj e valaj ixim pan, maj eyuc'laj vino, ma yal sat te' avb'en te' pajb'inac, yic vach' snachajel eyuuj to a Jehová aton co Diosal.   
\p
\v 7 Ayic ix on̈ javi d'a jun lugar tic, ix elta vin̈aj Sehón sreyal Hesbón yac' oval qued'oc yed' vin̈aj Og sreyal Basán, palta ix cac' ganar eb'.  
\v 8 Ix quic'ancan sluum eb', ix cac'an d'a eb' yin̈tilal Rubén, d'a eb' yin̈tilal Gad yed' d'a nan̈alxo eb' yin̈tilal Manasés.  
\v 9 Yuj chi', c'anab'ajejec e b'eyb'alan jun trato tic, yic vach'n̈ej ol aj eyelc'och d'a masanil tastac ol e c'ulej.   
\p
\v 10 A ticnaic, tic val molan on̈ ec' d'a yichan̈ Jehová co Diosal. Masanil eb' yajal d'a eyin̈tilal, eb' yichamtac vinaquil chon̈ab', eb' ay yopisio yed' masanil eb' quetisraelal:  
\v 11 Eb' vin̈ vinac, eb' unin, eb' ix ix yed' eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' cajan d'a co cal, aton eb' c'atzitzvum yed' eb' cuchum a',  
\v 12 molan on̈ eq'ui yic vach' sco chacan strato Jehová co Diosal b'aj syac'can sti' d'ayon̈.  
\v 13 A val ticnaic scheclajcaneli to tzon̈ ochcan schon̈ab'oc Jehová co Diosal, axo tz'ochcan co Diosaloc, icha yutejnac yac'an sti' d'a vin̈aj Abraham, d'a vin̈aj Isaac yed' d'a vin̈aj Jacob, aton eb' co mam quicham.  
\v 14 Man̈ocn̈ej qued' a on̈ molan on̈ ec' tic sb'o jun trato tic Jehová chi',  
\v 15 palta yed' pax eb' quin̈tilal toto ol aljoc.  
\v 16 A ex tic eyojtac val sic'lab'il tas val aj quec'nac d'a Egipto yed' tas ajnac co c'axpajec'ta d'a yol smacb'en juntzan̈ nación d'a yoltac b'e.  
\v 17 Ata' quilnac juntzan̈ comon dios, juntzan̈ yechel nab'a te', nab'a q'ueen, nab'a plata yed' nab'a oro, te chuclaj sc'ulej juntzan̈ anima chi', ayic tz'och eb' ejmelal d'ay.  
\v 18 Comonoc malaj junoc anima d'a co cal tic, vinac, ma ix, ma junoc yin̈tilal eb' quetchon̈ab' tz'actancan Jehová co Diosal, axo d'a sdiosal juntzan̈ nación chi' tz'och ejmelal. Tato icha chi' sc'ulej, lajan icha junoc yib' te' svolani, a svol chi' te c'a', scham anima yuuj.  
\v 19 Tato ay junoc mach d'a co cal tic te n̈ican syutej sb'a snaani, slajvi yab'an tas tz'ajcan jun trato tic, syalan icha tic: Vach'chom tzin pitej in b'a tzin c'ulan masanil tas snib'ej in c'ool, palta malaj tas ol in ic'anoc, tato xchi, ol cot yaelal d'a quib'an̈ co masanil vach'chom vach' on̈, ma chuc on̈.  
\v 20 Yuj chi' man̈xo ol ac'joclaj nivanc'olal jun anima chi' yuj Jehová, a yoval sc'ol ol javoc d'a yib'an̈ jun anima chi'. A masanil juntzan̈ yaelal tz'ib'ab'ilcan tic, a' ol cot d'a yib'an̈, ol satjocpaxel yin̈tilal d'a sat lum luum tic yuj Jehová.  
\v 21 A Jehová chi' ol ic'anel jun anima chi' d'a scal masanil yin̈tilal eb' quetisraelal, ol yac'anoch yaelal d'a yib'an̈, yuj chi' masanil yaelal sb'inaj d'a trato b'aj tz'ib'ab'ilcan masanil ley, ol cot d'a yib'an̈ jun anima chi'.  
\v 22 A eb' eyin̈tilal d'a b'aq'uin̈ yed' juntzan̈xo anima ch'oc chon̈ab'il ol cot d'a najat, ol yil val yaelal eb' yed' ilya ol yac'cot Jehová d'a yib'an̈ lum luum tic.  
\v 23 Ol yil eb' to a lum luum chi' tz'anac luum smasanil, an̈ej q'uen azufre yed' atz'am atz'am ay d'a luum. Man̈xalaj tas ol yal yavchaj d'a luum. Man̈xalaj tas ol q'uib' d'a luum, vach'chom an̈ an̈c'ultac man̈xo ol q'uib'laj an̈. Icha val ajnac satel juntzan̈ chon̈ab' yuj yoval sc'ol Jehová, aton Sodoma, Gomorra, Adma yed' Zeboim, icha val chi' ol aj lum e luum tic.   
\p
\v 24 Yuj chi', masanil anima d'a yolyib'an̈q'uinal tic ol sc'anb'ej eb': ¿Tas yuj icha chi' ix yutej jun chon̈ab' chi' Jehová? ¿Tas yuj ix te cot val yoval sc'ol d'a eb'? xcham eb' anima chi'.  
\v 25 Axo ol laj spacan juntzan̈xo eb': Icha chi' ix aj jun chon̈ab' chi', yujto ix yactejcan strato Jehová eb', aton trato sb'onac Jehová chi' yed' eb' smam yicham eb', ayic yic'jinaquelta eb' d'a Egipto.  
\v 26 Ix och eb' ejmelal d'a comon dios b'aj max yac'taxonem sb'a eb', man̈oc Jehová ix alan d'a eb' to tz'och eb' ejmelal d'a juntzan̈ chi'.  
\v 27 Yuj chi' ix cot yoval sc'ol Jehová chi' d'a yib'an̈ jun chon̈ab' chi', ix cot masanil juntzan̈ catab' tz'ib'ab'ilcan d'a strato d'a yib'an̈ eb'.  
\v 28 Ix yiq'uel jun chon̈ab' chi' yed' yoval sc'ool, ix yac'ancanb'at eb' d'a scaltac juntzan̈xo nación, ichaton van yuji ticnaic, xcham eb' ol pacan jun lolonel chi'.   
\p
\v 29 Ay val tas man̈ cojtacoc, a juntzan̈ chi', yic Jehová co Diosal yaji. Palta ay tas ac'b'il cojtaquejel yed' eb' cuninal, aton masanil juntzan̈ c'ayb'ub'al tic yed' cachnab'il yic sco c'anab'ajej d'a masanil tiempo.   
\c 30  
\s1 A Dios syac' sti' yac'an nivanc'olal  
\p
\v 1 Ayic ol ujoc masanil juntzan̈ tas ix val tic d'ayex, aton svach'c'olal Jehová co Diosal yed' pax scatab' yuj e paticaneli, palta tato ol sna sb'a e c'ol ayic ayexxo ec' d'a masanil nación b'aj ol ex yac'canb'ati,  
\v 2 tato yed' smasanil e c'ool yed' pax smasanil e pensar tze c'anab'ajan yed' eb' eyuninal icha val tz'aj valancan tic d'ayex,  
\v 3 ol sq'uex spensar co Diosal chi', ol yac'anxi svach'c'olal d'ayex. Ol oc'pax sc'ol d'ayex, ol ex smolb'anxicot b'aj ix ex saclemcanb'at chi'.  
\v 4 Vach'chom ex saclemcanb'ati, ix laj ex c'ochcan b'aj slajvic'och yolyib'an̈q'uinal tic, ato ta' ol ex yic'xicot Jehová co Diosal chi'.  
\v 5 Ol ex smolb'anpax b'aj ec'nac cajan eb' co mam quicham. Ata' ol ex ajxoc. Ec'b'al nivan ol aj e b'eyumal yed' e b'isul yuj Jehová chi' d'a yichan̈ eb' co mam quicham chi'.  
\v 6 Ol yac'och yechel strato Jehová d'a e pensar yed' d'a spensar eb' eyin̈tilal yic ol e xajanej d'a smasanil e c'ool yed' d'a smasanil e pensar yic vach' ol ex ajoc.  
\v 7 Axo Jehová chi' ol ac'anb'at masanil catab' tic d'a yib'an̈ eb' ajc'ol ix chichonoch sc'ol d'ayex, eb' ex ixtani.  
\v 8 A exxo tic, ol ex meltzajxoc d'a yol sc'ab' Jehová e c'anab'ajan masanil schecnab'il svalcan tic d'ayex.  
\v 9-10 Yuj chi', te b'eyum ol ex ajxoc yuj Jehová chi', ol yac'an svach'c'olal d'a yib'an̈ tastac tze c'ulej, d'a yib'an̈ eyuninal yed' noc' e molb'etzal noc' yed' d'a e munlajel. Tato tze c'anab'ajej masanil tas syal Jehová, masanil schecnab'il yed' c'ayb'ub'al tz'ib'ab'ilcan tic, tato d'a smasanil e c'ool yed' d'a smasanil e pensar tzeyac'och e b'a d'a yol sc'ab', ol tzalaj sc'ol yac'an svach'c'olal d'ayex, icha ajnac yac'an tzalajb'oc sc'ol yed' eb' co mam quicham.   
\s1 Sic'lejec e q'uinal  
\p
\v 11 A juntzan̈ checnab'il svac' eyojtaquejel tic, man̈ ajaltacoc co c'anab'ajani, man̈ najatoc ayel d'a co tz'ey.  
\v 12 Man̈oc d'a satchan̈ ay, yic vach' max eyal icha tic: ¿Mach val syal sq'uec'och d'a satchaan̈ yic sb'at yic'anemta jun checnab'il tic, syac'an cojtaquejeli, yic vach' sco b'eyb'alej? max yal eyalan icha chi'.  
\v 13 An̈ejtona', man̈ocpax d'a sc'axepal a' mar ay, yic max eyal icha tic: ¿Mach syal sc'axpajec' d'a a' mar chi', yic sb'at yic'ancot d'ayon̈, syac'an cojtacaneli sco b'eyb'alani? max yal eyalan icha chi'.  
\v 14 Ocxo jun, a jun checnab'il tic ayec' d'a co cal, scalub'tan̈ej, aypaxoch d'a co pensar, yic vach' sco c'anab'ajej.   
\p
\v 15 A ticnaic, tic val svac' e sic'lej tas tze nib'ej: ¿Am q'uinal yed' vach'il, mato a' catab' yed' chamel?  
\v 16 Tato tze c'anab'ajej masanil tas svalcan tic d'ayex, tze xajanan Jehová co Diosal, tzex ochn̈ej tzac'an yuuj, tze c'anab'ajan schecnab'il yed' sc'ayb'ub'al, vach' ol ex ajoc, tzijtum ol aj sb'isul eyuninal. Ichato chi' ol yac'an syaxil Jehová co Diosal d'a eyib'an̈ d'a sat lum luum b'aj van eyoch tic yic tze macb'enej.  
\v 17 Tato max e cha eyab' juntzan̈ tic jun, palta to tze b'ec e b'a e montajb'at d'a spatic comon dios, tzex em cuman d'ay,  
\v 18 tato icha chi', val d'a jun rato tic svalcan d'ayex to ol ex chamoc. Man̈xo ol najtilax e q'uinal d'a sat lum luum ol eyiquej chi' ayic ol ex c'axpajcanec' d'a a' Jordán.  
\v 19 Val d'a jun c'u tic svac'canoch satchaan̈ yed' lum luum tic testigoal to svac' e sic'lej tas tze nib'ej, am e q'uinal yed' vach'il, mato a catab' yed' chamel. Palta sic'lejec e q'uinal, yic vach'n̈ej tzex aj yed' eb' eyin̈tilal.  
\v 20 Tze xajanej Jehová co Diosal. Tze c'anab'ajej, man̈ eyactejcani, yuj chi' ol e cha e q'uinal, najtil ol ex ec' d'a sat lum luum yac'nac sti' yac'an d'a eb' co mam quicham, aton d'a vin̈aj Abraham, d'a vin̈aj Isaac yed' d'a vin̈aj Jacob, xchi vin̈aj Moisés chi'.   
\c 31  
\s1 Ix ac'jioch yopisio vin̈aj Josué  
\r (Nm 27.12-23)  
\p
\v 1 Ix yalanxi vin̈aj Moisés d'a eb' chon̈ab' israel icha tic:   
\p
\v 2 Ayxo 120 ab'il in q'uinal, man̈xa val vip in b'eyec' ex in cuchb'ej, an̈ejtona' toxo ix yal Jehová d'ayin to man̈xo ol in c'axpajec' d'a a' Jordán tic.  
\v 3 Palta a Jehová ol b'ab'lajn̈ej d'a eyichan̈, ol satanel masanil juntzan̈ chon̈ab' ayec' b'aj ol ex c'och chi'. A exxo ol ex cajnajcan d'a slum eb'. Axo vin̈aj Josué ol ex cuchb'anoc, icha ix aj yalan Jehová d'ayex.  
\v 4 A Jehová chi' ol satanel eb' anima d'a juntzan̈ chon̈ab' chi', icha ix aj satanel eb' vin̈ sreyal amorreo, aton vin̈aj Sehón yed' vin̈aj Og yed' eb' yetchon̈ab' eb'.  
\v 5 A ol ac'anoch juntzan̈ nación chi' d'a yol e c'ab', ol e satanel eb' icha ix aj valan d'ayex.  
\v 6 Tec'b'ejec e b'a, man̈ ex xivoc ayic ol e chalan e b'a yed' eb' ajc'ol chi', yujto a Jehová co Diosal ayoch eyed'oc. Man̈ e na' to ol ex actajcan yuuj, man̈ ol ex yac'canlaj e ch'ocoj, xchi vin̈.   
\p
\v 7 Ix lajvi chi', ix yavtancot vin̈aj Josué chi' vin̈. D'a yichan̈ masanil eb' chon̈ab' israel ix yal vin̈ d'a vin̈ icha tic:  
\p Tza tec'b'ej val a b'a, man̈ ach xivoc, yujto a ach ol ic'b'at jun chon̈ab' tic d'a sat lum luum yac'nac sti' Jehová yac'an d'a eb' co mam quicham. A ach ol ac'can junjun macan̈ eb' d'a smacb'en.  
\v 8 A Jehová ol b'ab'laj uuj. Ayn̈ejec' ed'oc, man̈ ol ach yactejcanlaj, yuj chi' man̈ ach xivoc, man̈ ach meltzaj d'a a patic, xchi vin̈aj Moisés chi' d'a vin̈.   
\s1 Tz'avtaj ley d'a yuctaquil ab'il  
\p
\v 9 Ix stz'ib'an juntzan̈ tic vin̈aj Moisés chi', ix yac'ancan vin̈ d'a yol sc'ab' eb' sacerdote yin̈tilal Leví tz'ic'anb'at scaxail strato Jehová yed' d'a masanil eb' vin̈ yichamtac vinaquil chon̈ab' Israel.  
\v 10-11 Ix yalan vin̈ icha tic:  
\p Ayic slajvi yuctaquil ab'il, d'a yol ab'il yic slajvican b'oc, ayic molanec' masanil anima d'a yichan̈ Jehová d'a jun lugar sic'b'ilel yuuj d'a juntzan̈ sc'ual q'uin̈ chinama, ata' tz'avtaj ley tic yab' masanil anima.  
\v 12 Smolb'ej sb'a masanil anima, eb' vin̈ vinac, eb' ix ix yed' eb' cotac unin yed' eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' d'a e cal. Tze molb'ej e b'a yuj eyab'ani yed' eyojtacanel masanil tas syal jun ley tic, yic vach' ay yelc'och Jehová co Diosal d'a yol e sat, yic tze c'anab'ajan tas syala'.  
\v 13 Icha pax chi' eb' eyin̈tilal manto ojtannacoc jun ley tic, ol yab'can eb' yic vach' ay yelc'och Jehová chi' d'a yol sat eb' d'a masanil tiempo d'a sat lum luum ol eyiquej d'a sc'axepalec' a' Jordán tic, xchi vin̈aj Moisés chi'.   
\s1 Slajvub' checnab'il‘R’ix yac' Jehová d'a vin̈aj Moisés  
\p
\v 14 Ix yalan Jehová d'a vin̈aj Moisés chi' icha tic: Vanxo sc'och stiempoal yic ol ach chamoc. Yuj chi' avtejcot vin̈aj Josué, tzex b'at d'a in cajnub' b'aj tzin ch'ox in b'a yic vach' ol vac'canoch yopisio vin̈, xchi d'a vin̈. Ix b'at vin̈aj Moisés yed' vin̈aj Josué chi'.  
\v 15 Ata' ix sch'ox sb'a Jehová chi' d'a eb' vin̈ d'a scal jun nivan asun ix och moyan d'a sti' cajnub' chi'.  
\v 16 Ix lajvi chi', ix yalan d'a vin̈aj Moisés chi' icha tic: A ach tic toxo ol ach chamoc. Slajvi chi', a jun chon̈ab' tic ol ochcan tzac'an eb' yuj juntzan̈ yechel scomon diosal juntzan̈ chon̈ab' ay d'a spatic yichan̈ b'aj ol c'och eb'. Ol in yactejcan eb', ol yixtanb'at in trato eb' ix in b'o yed'oc.  
\v 17 Yuj chi', ol cot voval d'a eb', ol vactancan eb' sch'ocoj. Man̈xo ol vab' tas ol yal eb'. Man̈xo jantacoc yaelal ol cotcan d'a yib'an̈ eb', masanto ol yal eb' icha tic: ¿Tas val yuj scab' syail? Yuj am to man̈xo ayoc ec' co Diosal d'a co cal, xcham eb'.  
\v 18 Ayic ol yab'an juntzan̈ yaelal chi' eb', ol viq'uel in b'a d'a scal eb' yuj masanil chucal sc'ulej, yuj pax to tz'och eb' ejmelal d'a juntzan̈ yechel chi'.   
\p
\v 19 A ticnaic jun, tz'ib'ejec jun b'it ol val d'ayex, ol e c'ayb'an eb' eyetchon̈ab' Israel tic d'ay, ol sb'itan eb' yic svac'och testigoal d'a yib'an̈ eb'.  
\v 20 Ayic ol lajvoc vic'anoch eb' anima tic d'a sat lum luum te yax sat chi', lum vac'nac in ti' vac'an d'a eb' e mam eyicham, ol va eb' sic'lab'il, ol b'aq'uechb'oc eb'. Ol lajvoc chi', ol b'at eb' d'a spatic juntzan̈ comon dios. Ol och eb' ejmelal d'a juntzan̈ chi'. Ol in spaticanel eb', ol yixtanb'at in trato eb' in b'onac yed'oc.  
\v 21 Ayic ol javoc jantac yaelal yed' ilc'olal d'a yib'an̈ eb', a jun b'it tic ol ac'an testigoal d'a yib'an̈ eb'. Axo eb' yin̈tilal eb' ol naancot jun b'it tic, ol sb'itan eb'. Yujto ayic manto ochlaj eb' d'a lum luum vac'nac in ti' vac'an d'a eb', vojtacxo tas ayec' d'a spensar eb', xchi Jehová chi'.   
\p
\v 22 A d'a jun c'u chi' ix stz'ib'ejcan jun b'it tic vin̈aj Moisés, ix yac'an vin̈ sc'ayb'ej eb' yetisraelal.   
\p
\v 23 Ix yalan Jehová d'a vin̈aj Josué, yuninal vin̈aj Nun icha tic:  
\p Tza tec'b'ej val a b'a, man̈ ach xivoc, yujto ayinn̈ej och ed'oc. A ach ol ic' och eb' etisraelal tic d'a sat lum luum vac'nac in ti' vac'an d'ayex, xchi d'a vin̈.   
\p
\v 24 Ix lajvi stz'ib'ancan masanil juntzan̈ ley chi' vin̈aj Moisés chi',  
\v 25 ix yalan vin̈ d'a eb' yin̈til Leví ed'jinac scaxail strato Jehová icha tic:   
\p
\v 26 Iq'uecb'at jun tz'ib'ab'il tic, tzeyac'anoch d'a stz'ey scaxail strato Jehová co Diosal, yic syac' testigoal d'a eyib'an̈.  
\v 27 Yujto vojtac to te pit ex, malaj e gana sq'uexvi e pensar. Ayic ayinto ec' eyed'oc, te pitn̈ej tzeyutej e b'a, ocxom val ol in chamoc.  
\v 28 Avtejec eb' yichamtac vinaquil junjun eyin̈tilal yed' eb' yajalil chon̈ab', yic svalancanel jun b'it tic d'a eb'. Svac'anoch satchaan̈ yed' sat luum tic testigoal.  
\v 29 Vojtacxo to ayic ol in chamoc ol eyixtancanb'at e b'a, ol eyactancan jun b'e b'aj tzex vac'canoch tic. An̈ejtona' vojtacxopaxi to a d'a b'aq'uin̈, ol javoc yaelal d'a eyib'an̈, yujto ol e tzuntzejcot yoval sc'ol Jehová yuj chucal ol e c'ulej d'a yichan̈, xchi vin̈aj Moisés chi'.   
\s1 Sb'it vin̈aj Moisés  
\p
\v 30 Ix lajvi chi', ix och ijan vin̈aj Moisés yalan masanil slolonelal jun b'it tic d'a yichan̈ eb' chon̈ab' icha tic:   
\c 32  
\q1
\v 1 Yab'ocab' satchaan̈ in loloni. Yab'ocab'pax lum luum tas ol vala'.   
\q1
\v 2 A c'ayb'ub'al sval tic lajan val icha yem n̈ab'. A lolonel sval tic lajan val icha yal ac'val tz'emi, an̈eja' icha yem n̈ab' d'a yib'an̈ te te' yed' d'a yib'an̈ an̈ an̈c'ultac, icha chi' yaji.   
\q1
\v 3 Svalcaneli to nivan yelc'och Jehová. Iq'uecchaan̈ sb'i co Diosal.   
\q1
\v 4 A Jehová b'aj sco col co b'a lajan icha junoc q'uen nivan tenam. Te vach'n̈ej tas sb'o'o, te tojoln̈ej sb'eyb'al. Tz'eln̈ejc'och tas syala'.   
\q1
\v 5 A ex vetchon̈ab' ex tic, te man̈ e mojoc tzex och yuninaloc Jehová, te malaj e vach'il, te pit ex d'ay.   
\q1
\v 6 ¿Tom yed' e pital chi' tzeyac' spac d'a Jehová? A ex tic malaj e pensar, malaj jab'oc e jelanil. ¿Tom man̈oc Jehová co Mam yaj jun? ¿Tom man̈oc on̈ b'oani? A on̈ b'oani, on̈ yac'anoch d'a chon̈ab'il.   
\q1
\v 7 Naeccot tas sc'ulejnac Jehová, tze naan d'a juntzan̈ tiempo ix ec'b'ati. C'anb'ejec eyab' d'a e mam e nun. Ab'ecpax tas syal eb' vin̈ ichamtac vinac.   
\q1
\v 8 Ayic ix pucaxcanb'at anima d'a junjun nación yuj Jehová Axon̈ej Ochi, yuj yac'ancanem stz'acan̈il sluum junjun chon̈ab', d'a sb'ab'elal ix sna d'a jantac co b'isul a on̈ israel on̈ tic.   
\q1
\v 9 A on̈ yin̈tilal on̈ vin̈aj Jacob ix on̈ sic'canel Jehová yic tzon̈ ochcan yicoc.   
\q1
\v 10 On̈ ilchajelta yuj d'a jun tz'inan luum, b'aj te ov yec' ic'. Ix on̈ stan̈vej val, ix on̈ sya ilani, icha val co ya ilan snenal yol co sat.   
\q1
\v 11 Icha tz'aj sjuanb'at so' noc' nivac ch'acb'a, sc'ayb'an yune' noc' yic sjen̈vi, icha pax tz'aj yic'anb'at yune' noc' chi' d'a yib'an̈ sc'axil, icha val chi' ix on̈ yutej Jehová.   
\q1
\v 12 A ix on̈ ic'ancoti, malaj junoc comon dios ix colvaj yed'oc.   
\q1
\v 13 Ix laj yac'can lum tzalquixtac quiquej. A tas sq'uib'q'ue d'a sat luum ix yac' cab'lej, ix yac'anpax noc' yalchab' tz'elta d'a yoltac q'uen q'ueen d'ayon̈ yed' aceite tz'el d'a te' olivo sq'uib' d'a scaltac q'uen q'ueen.   
\q1
\v 14 Te nivan yal yim noc' co vacax yed' noc' chiva ix elta, ix co b'oan queso d'ay. Ay noc' quelemtac calnel ix co chi'a. Ix co chipax noc' ch'ac calnel yed' noc' chiva te b'aq'uech stan̈vaj d'a Basán. A val ixim trigo te vach' ix co va'a, ix cuc'an vino, aton yal sat te' uva.   
\q1
\v 15 Ex vetchon̈ab', axo yic ix ex b'aq'uechb'i a ex chon̈ab' Jesurún ex tic,\f 32.15 \fr 32:15 \ft A jun lolonel Jesurún syalelc'ochi “Jun tojol”, tz'ilchajpax d'a 3.5 yed' d'a 33.26.\f* ix eyic'anel e b'a d'a Jehová ix on̈ b'oani, ix e patiquejcanel co Columal chi'.   
\q1
\v 16 Ix e tzuntzej val cot yoval sc'ol Jehová, yujto ix ex och ejmelal d'a juntzan̈ ch'oc diosal chacb'ilel yuuj.   
\q1
\v 17 Ix eyac'an e silab' d'a juntzan̈ enemigo, juntzan̈ man̈ diosoc, d'a juntzan̈ comon dios manta b'aj tzeyaq'uem e b'a, juntzan̈ comon dios toto sb'ojiq'uei, b'aj man̈ yac'nacoc em sb'a eb' co mam quicham.   
\q1
\v 18 A ex vetisraelal ex tic, ix b'at satc'olal eyuuj mach ix on̈ b'oani yed' co Columal. Majxo e nacot co Diosal ix on̈ ac'an pitzvoc.   
\q1
\v 19 Yuj chi' ix cot yoval sc'ol Jehová ayic ix yilan juntzan̈ chi', ix ex spatiquejcanel a ex yuninal ex tic.   
\q1
\v 20 Ix yalan Jehová icha tic: Man̈xo ol in b'at q'uelan d'a eb', ol vila' tas ol yutoc sb'a eb'. Val yel a juntzan̈ anima tic te malaj svach'il eb', max yal-laj vac'anoch eb' yipoc in c'ool.   
\q1
\v 21 Ix stzuntzejcot voval eb' yuj juntzan̈ sdiosal to man̈ diosoc. Ix chichon in c'ol d'a eb' yuj juntzan̈ dios malaj yelc'och chi'. Vuuj, ol tz'a sc'ool eb' yuj juntzan̈xo chon̈ab' malaj yelc'ochi. An̈ejtona', ol in tzuntzejcot yoval eb' yuj tas ol vac' d'a juntzan̈xo anima manto nachajel yuuj.   
\q1
\v 22 Ix te cot val yoval in c'ool, icha sq'ue n̈iln̈on yoc te' c'ac'. Masanil tas ay d'a yich lum luum stz'acanb'at yuuj, scha sc'ac'al luum masanto sc'och d'a yich nivac vitz.   
\q1
\v 23 Ichato ol in julb'at juntzan̈ jul-lab' d'a yib'an̈ eb', syalelc'ochi to ol vac'b'at masanil macan̈il yaelal d'a yib'an̈ eb'. Aton juntzan̈ tic:   
\q1
\v 24 Vejel, c'ac'al ilya te ov, jun yaelal te ov satanel anima. Ol vac'anb'at noc' chium noc' d'a scal eb' yed' noc' chan te ov svenenoal.   
\q1
\v 25 Ol laj cham yuninal eb' d'a yoltac calle yuj q'uen espada. Xivc'olalxon̈ej ol ajec' eb' d'a spat. Ol cham eb' quelemtac, eb' ix cob'estac, eb' icham anima yed' eb' unin tzato chuni.   
\q1
\v 26 Ix in na' to ol in saclemcanb'at eb' israel tic, ol in satanel eb' d'a sat lum luum tic yic vach' man̈xa b'aj ol b'inaj eb'.   
\q1
\v 27 Palta malaj in gana tzin sb'uch eb' ajc'ool, malaj in gana syic'chaan̈ sb'a eb'. Talaj syal eb' icha tic: A on̈ val ix co satel eb' israel tic, man̈oc Jehová ix satanel eb', talaj xchi eb'.   
\q1
\v 28 Malaj jab'oc spensar eb' anima chi', max nachajel-laj yuj eb'.   
\q1
\v 29 Tato ay spensar eb', tzam nachajel yuj eb' tas ol elc'ochoc.   
\q1
\v 30 ¿Tas yuj ix el lemnaj mil eb' israel d'a junoc eb' yajc'ool? ¿Tas yuj lajun̈e' mil eb' ix el lemnaj d'a chavan̈oc eb'? A eb' ajc'ol chi' malaj jab'oc tas syal yuj eb', palta a in Jehová in Scolumal in eb' israel chi', ix vac'och eb' d'a yol sc'ab' eb', xchi Jehová.   
\q1
\v 31 A eb' cajc'ol chi' yojtac eb' to a sdiosal eb' scolani, max yal slajb'an sb'a yed' co Columal a on̈ tic.   
\q1
\v 32 A eb' cajc'ol chi' stzalaj eb' yed' chucal icha schucal eb' aj Sodoma yed' eb' aj Gomorra. Axo stzalajc'olal eb' chi' lajan icha veneno.   
\q1
\v 33 A svino eb' lajan icha svenenoal sti' noc' chan, scham anima yuuj, xchi vin̈aj Moisés chi'.   
\q1
\v 34 Ix yalanxi Jehová icha tic: Masanil chucal ix sc'ulej eb' ajc'ol chi', naann̈ej vuuj, ichato ton̈ej sic'an vuuj.   
\q1
\v 35 A inn̈ej ay valan vic vac'anoch syaelal eb'. A in ol vac' spac d'a eb' icha smoj schaan eb'. Ay jun c'ual ol satel eb', yujto lac'anxo sja sc'ual. Jab'xon̈ej sc'och yorail satel eb', xchi.   
\q1
\v 36 A Jehová ol och yed' eb' schon̈ab' ayic ol yilani to man̈xalaj yip eb'. Ol oc' sc'ool Jehová chi' d'a eb' schecab', ayic ol yilani to man̈xa junoc mach syal scolvaji, man̈xalaj eb' checab', ma eb' yic sb'a.   
\q1
\v 37 Ichato chi' ol sc'anb'an Jehová d'a eb' ajc'ol chi': ¿B'ajtil ay e diosal ticnaic, juntzan̈ tzex colani, aton juntzan̈ tzeyac'och yipoc e c'ool,   
\q1
\v 38 juntzan̈ schianb'at xepual e silab' yed' yuc'an e vino tzeyac' d'ay silab'il? Q'ueocab' van e diosal chi' yic scolvaj eyed'oc. Cotocab'i yic tzex stan̈vej.   
\q1
\v 39 Naeccoti to a inn̈ej Dios in. Malaj junocxo dios d'a vichan̈. A in svac'cham anima, a in pax svac'xi pitzvoc eb'. A in svac' echnaj eb' anima, svan̈tanpax eb'. Malaj mach syal scolan sb'a d'a yol in c'ab'.   
\q1
\v 40 A in Jehová in tic, ayinn̈ej ec' d'a masanil tiempo, svic'chaan̈ in c'ab' svac'an in ti'   
\q1
\v 41 to ol in b'o yaj jun oval tic. Icha junoc sn̈icq'ue ye q'uen yespada toxon̈ej scopopi yic sb'at d'a oval, icha chi' ol in c'ulej, yic ol in b'at vac' spac d'a eb' ayoch ajc'olal d'ayin, ol vac' syaelal eb' icha d'a smojal schaan eb'.   
\q1
\v 42 Chic'tacxon̈ej ol aj in jul-lab' yuj schiq'uil eb'. Axo vespada ol xicancanb'at schib'ejal eb' chamnac yed' pax eb' yamb'ilcot d'a oval. Axo sjolom eb' ayoch ajc'olal d'ayin chi', chic'tacxon̈ej ol ajcanoc, xchi Jehová chi'.   
\q1
\v 43 Ex anima d'a junjun nación, tzalajan̈ec yed' schon̈ab' Jehová, yujto ol spactzitej schamel eb' schecab'. Ol satel eb' ayoch ajc'olal d'a eb', ol yac'an tup smul eb' schon̈ab' chi' d'a yib'an̈. Ol sacb'itajxi slum eb' yuj Jehová, aton b'aj ix laj emcan schiq'uil eb', xchi vin̈aj Moisés chi'.   
\s1 Slajvub' checnab'il yalnaccan vin̈aj Moisés  
\p
\v 44 Ix c'och vin̈aj Moisés d'a yichan̈ masanil chon̈ab' Israel, tzac'anoch vin̈aj Josué yuninal vin̈aj Nun yuj vin̈, ix yalan masanil slolonelal jun b'it tic vin̈ d'a eb'.  
\v 45 Ix lajvi chi' ix yalan vin̈ icha tic:   
\p
\v 46 A tas ix val tic d'ayex, naann̈ejocab' eyuj d'a masanil tiempo. Aq'uecoch d'a e c'ool. C'ayb'ejec eb' eyuninal yic ol sc'anab'ajej jun ley tic eb' sic'lab'il.  
\v 47 Man̈ comon loloneloc juntzan̈ tic, palta to ay e q'uinal yuuj. Tato tze c'anab'ajej smasanil, ol najatb'oc e q'uinal d'a sat lum luum ol eyiquej d'a sc'axepalec' a' Jordán tic, xchi vin̈.   
\s1 Ix yal Jehová tas ol aj scham vin̈aj Moisés  
\p
\v 48 A d'a jun c'u chi' ix lolon Jehová d'a vin̈aj Moisés chi' icha tic:   
\p
\v 49 Q'uean̈ d'a lum svitzal Abarim, tzach q'uec'och d'a sjolom lum svitzal Nebo d'a yol lum yic eb' moabita, d'a yichan̈ Jericó. Ata' ol ilcanb'at lum Canaán ol vac' d'a eb' etchon̈ab' tic.  
\v 50 A d'a sjolom jun lum vitz b'aj ol ach q'ue chi', ata' ol ach chamoc, icha ix aj scham vin̈ uc'tac aj Aarón d'a lum jolom vitz Hor.  
\v 51 Yujto ix e tenec' tas ix val d'ayex e chavan̈il, maj in eyic'chaan̈ d'a yichan̈ eb' chon̈ab' israel d'a a a' scuchan Meriba-cades, d'a taquin̈ lum Zin.  
\v 52 Yuj chi' man̈xo ol ach c'ochlaj d'a lum luum ix vac' in ti' vac'an d'a eb' etchon̈ab' Israel, najatxon̈ej ol ilcanb'at luum, xchi d'a vin̈.   
\c 33  
\s1 Ix yalcan vach' lolonel vin̈aj Moisés‘R’d'a yib'an̈ eb' israel  
\p
\v 1 Ayic van sc'och stiempoal scham vin̈aj Moisés schecab' Jehová, ix och ijan vin̈ yalancan vach' lolonel d'a eb' yetisraelal.  
\v 2 Ix yalan vin̈ icha tic:  
\q1 Scot Jehová d'a lum vitz Sinaí. Ato d'a Edom syac'cot saquilq'uinal d'ayon̈. Ato pax d'a lum vitz Parán syac'cot copan stziquiquial. Scot yed' eb' yángel man̈xo b'ischajb'enoc. A d'a svach' c'ab' yed'nac ley, sq'ue n̈iln̈on sc'ac'al.   
\q1
\v 3 A Jehová sxajanan eb' schon̈ab', stan̈vej eb' yicxo. A eb' chi' tz'och ejmelal d'a yichan̈, sc'anab'ajan schecnab'il eb'.   
\q1
\v 4 A jun ley svac'can tic, ichato smacb'en eb' yin̈tilal Jacob yaji.   
\q1
\v 5 A Jehová ayoch reyal d'a Jesurún,\f 33.5 \fr 33:5 \ft Il nota d'a Deuteronomio 32.15.\f* ayic smolb'an sb'a eb' yajalil chon̈ab', ayic smolb'an sb'a masanil eb' yin̈tilal Israel, xchi vin̈.   
\p
\v 6 Ix syamanoch vin̈ yalancan vach' lolonel d'a yib'an̈ junjun in̈tilal. Ix yalan vin̈ yuj eb' yin̈tilal Rubén icha tic:  
\q1 Ayn̈ejocab' ec' eb' yin̈tilal Rubén. Mocab' satel eb', mocab' quenn̈ejoc ol aj sb'isul eb', xchi vin̈.   
\p
\v 7 Ix yalanpax vin̈ yuj eb' yin̈tilal Judá icha tic:  
\q1 Mamin Jehová, ab' tas syal eb' yin̈tilal Judá. Ic' meltzaj eb' d'a schon̈ab', colvajan̈ yed' a poder yic syal stec'b'an sb'a eb' d'a yichan̈ eb' yajc'ool, xchi vin̈.   
\p
\v 8 Ix yalanpax vin̈ yuj eb' yin̈tilal Leví icha tic:  
\q1 Mamin Jehová, ic q'uen Tumim yed' q'uen Urim, ix ac' q'uen d'a vin̈ sic'b'ilel uuj, aton vin̈ ix ac' proval d'a Masah, vin̈ ix a telaj a b'a yed'oc d'a a' Meriba.   
\q1
\v 9 Yelxo val ix ach snib'ej eb' yin̈tilal Leví chi' d'a yichan̈ smam snun, d'a yichan̈ yuc'tac, ma yuninal. A eb' chi' ix sc'anab'ajej a checnab'il eb', maj yixtejb'at a trato eb' alb'ilcani.   
\q1
\v 10 Syac'n̈ej a ley eb' sc'ayb'ej eb' yin̈tilal Jacob. Syalann̈ej a c'ayb'ub'al eb' d'a eb' yetisraelal. Sn̈usann̈ej incienso eb' d'a ichan̈, sn̈usan juntzan̈ silab' eb' stz'a smasanil d'a altar.   
\q1
\v 11 Mamin Jehová, ac' val a vach'c'olal d'a yib'an̈ eb', schaocab' a c'ol yic syac'an yopisio eb' d'ayach. Tza satcanel eb' yajc'ol eb' yic vach' maxtzac q'ue van eb' schichon sc'ol d'a eb', xchi vin̈.   
\p
\v 12 Ix yalanpax vin̈ yuj eb' yin̈tilal Benjamín icha tic:  
\q1 Te xajan eb' yin̈tilal Benjamín yuj Jehová, d'a junc'olal ayec' eb'. A scolvaj yed' eb'. A ayoch stan̈vumaloc eb', xchi vin̈.   
\p
\v 13 Ix yalanpax vin̈ yuj eb' yin̈tilal José icha tic:  
\q1 Yac'ocab' svach'c'olal Jehová d'a yib'an̈ sluum eb' yin̈tilal José. Aocab' yal ac'val vach' tz'em d'a luum, ayocab' a a' sq'ueul d'a sat luum.   
\q1
\v 14 Vach'ocab' tz'aj sq'uib' sat tas tz'el d'a sat sluum eb' d'a junjun ab'il, vach'ocab'pax tz'aj sat te te' d'a junjun ujal.   
\q1
\v 15 Nivanocab' sat te' avb'en te' vach' tz'el d'a spac'ultac lum vitz aytaxonec' d'a peca' smol eb'.   
\q1
\v 16 Vach'ocab' tz'aj sat te' avb'en te' tz'el d'a sat sluum eb' yuj svach'c'olal Jehová, aton sch'oxnac sb'a d'a scal te' q'uiix ayoch sc'ac'al. Cotocab'can masanil juntzan̈ vach'c'olal tic d'a yib'an̈ eb' yin̈tilal José, aton vin̈ sic'b'ilel d'a scal eb' yuc'tac.   
\q1
\v 17 Te ay smay eb' yin̈tilal José, aton eb' yin̈tilal Efraín man̈xo b'ischajb'enoc yed' eb' yin̈tilal Manasés, smilalxo eb'. Te ay smay eb' icha junoc noc' mam vacax, ma icha yip junoc noc' caltacte'al vacax nivac sch'aac. Ol spech masanil chon̈ab' eb' masanto b'aj slajvic'och yolyib'an̈q'uinal, xchi vin̈.   
\p
\v 18 Ix yalanpax vin̈ yuj eb' yin̈tilal Zabulón yed' eb' yin̈tilal Isacar icha tic:  
\q1 Tzalajan̈ec ex yin̈tilal Zabulón b'ajtac tzex eq'ui. An̈ejtona' ex pax tic ex yin̈tilal Isacar, tzalajan̈ec b'ajtac cajan ex.   
\q1
\v 19 Tzeyavtejcot masanil eb' eyetisraelal d'a tzalquixtac, tzeyac'an silab' to scha sc'ol Jehová. Tzeyac' tzalajb'oc e c'ool yed' b'eyumal ay d'a yol a' mar yed' juntzan̈ tas te vach' ay d'a stitac a' chi', xchi vin̈.   
\p
\v 20 Ix yalanpax vin̈ yuj eb' yin̈tilal Gad icha tic:  
\q1 Ic'jocab' chaan̈ Jehová ix ac'an levanb'oc sluum eb' yin̈til Gad. Lajan eb' icha noc' nun choj tz'em cutzan, sjecchitanel sc'ab' yed' sjolom schib'ej. Icha chi' ol yutej eb' yajc'ool eb' yin̈til Gad chi'.   
\q1
\v 21 Ix sic'canel lum luum te vach' eb' yin̈tilal Gad chi'. A jun luum chi' smoj val to a d'a eb' yajal tz'ac'ji luum. Ayic ix smolb'an sb'a eb' yajalil chon̈ab' Israel, a eb' yin̈tilal Gad ix sc'anab'ajej eb' icha val yalan schecnab'il Jehová, xchi vin̈.   
\p
\v 22 Ix yalanpax vin̈ yuj eb' yin̈tilal Dan icha tic:  
\q1 A val eb' yin̈tilal Dan tic lajan val eb' icha junoc noc' quelem choj ay d'a Basán sq'ue tz'itnajoc, xchi vin̈.   
\p
\v 23 Ix yalanpax vin̈ yuj eb' yin̈tilal Neftalí icha tic:  
\q1 A eb' yin̈tilal Neftalí tic, vach' yajcan eb' yuj svach'c'olal Jehová, yic eb' yaj lum tz'emc'och d'a sur d'a a' n̈ajab', xchi vin̈.   
\p
\v 24 Ix yalanpax vin̈ yuj eb' yin̈tilal Aser icha tic:  
\q1 Tzijtumocab' svach'c'olal Jehová syac' d'a eb' yin̈tilal Aser, xajanocab' eb' yuj eb' yetisraelal. Ochocab' eb' b'eyumal yuj yaceiteal te' olivo ay d'a sluum.   
\q1
\v 25 Aocab' q'uen hierro yed' q'uen bronce tz'ec' c'atan syamnub'aloc spuertail schon̈ab' eb'. Tec'anocab' eb' d'a masanil tiempo.   
\q1
\v 26 Ex Jesurún, malaj mach syal slajb'an sb'a yed' co Diosal. Te ay smay sb'eyec' d'a yib'an̈ asun ayic sjavi on̈ scolo'.   
\q1
\v 27 A Dios ayn̈ejec' qued'oc. D'a masanil tiempo tzon̈ stan̈vej. A jantac spoder malaj slajvub', tzon̈ scol sic'lab'il. A Jehová ol ic'anel eb' cajc'ol d'a quichan̈, ol yalani to ol co satel eb'.   
\q1
\v 28 A on̈ israel yin̈til on̈ vin̈aj Jacob tic, junc'olal ol on̈ ajn̈ejec' yed' quin̈tilal d'a co luum. Te vach' ol aj ixim co trigo yed' sat te' co uva, yujto man̈ ol och vaan yac'an n̈ab' d'a co luum tic.   
\q1
\v 29 Ex vetisraelal, te vach' quico', ¿mach val junoc syal slajb'an sb'a qued'oc? A Jehová tzon̈ colani, a tzon̈ tan̈vani, scolvajpax qued'oc. Icha quespada yaj Jehová yic scac'an ganar eb' cajc'ool. Ol yaq'uem sb'a eb' cajc'ol chi' d'ayon̈, xchi vin̈aj Moisés chi'.   
\c 34  
\s1 A schamel vin̈aj Moisés  
\p
\v 1 A d'a span̈anil yol yic Moab ayec' vin̈aj Moisés chi' ayic ix q'ue vin̈ d'a jolom vitz Nebo ay d'a sjolom lum nivan vitz Pisga, aton lum ay d'a yichan̈ Jericó. Ata' ix sch'oxcanb'at masanil lum luum Jehová yil vin̈: Aton masanil lum Galaad masanto b'aj ay smacb'en eb' yin̈tilal Dan,  
\v 2 lum smacb'en eb' yic Neftalí, eb' yic Efraín, eb' yic Manasés yed' masanil lum yic eb' yic Judá, masanto sc'och lum d'a a' mar Mediterráneo.  
\v 3 Scot lum d'a Neguev masanto sc'och lum d'a yac'lical sti' a' Jordán yed' d'a masanil spatictac Jericó schon̈ab'il te' palma, masanto sc'och lum d'a Zoar.  
\v 4 Ix yalan Jehová chi' d'a vin̈ icha tic:  
\p Aton jun luum tic vac'nac in ti' vac'an d'a vin̈aj Abraham, d'a vin̈aj Isaac yed' d'a vin̈aj Jacob. Valannac d'a eb' vin̈ icha tic: A jun luum tic ol vac' d'a eb' eyin̈tilal, xin chi, yuj chi' tzin ch'oxcanb'at lum d'ayach, vach'chom man̈xo ol ach c'och d'a luum, xchi Jehová chi' d'a vin̈.   
\p
\v 5 Ix lajvi chi', ata' ix cham vin̈aj Moisés schecab' Jehová chi', d'a yol yic Moab, icha ix aj yalan Jehová chi' d'a vin̈.  
\v 6 A d'a jun ch'olan d'a yol yic Moab d'a yichan̈ Bet-peor ix mucji vin̈ yuj Jehová chi', palta malaj mach ojtannac jun b'aj mucancan snivanil vin̈ chi'.  
\v 7 120 ab'il sq'uinal vin̈ ayic ix cham vin̈. Vach'to yilan vin̈, tec'antopax vin̈ ayic ix cham vin̈ chi'.   
\p
\v 8 Jun val ujal ix och eb' chon̈ab' israel d'a cusc'olal yuj schamel vin̈ chi' d'a tz'inan luum yic Moab, icha sb'eyb'al eb'.  
\v 9 Ayic manto cham vin̈aj Moisés chi', ix yac'canb'at sc'ab' vin̈ d'a yib'an̈ vin̈aj Josué yuninal vin̈aj Nun yic schaancan sjelanil vin̈ yed' yopisio icha ix aj yalan Jehová. Yuj chi' a eb' chon̈ab' israel, ix sc'anab'ajej eb' tas ix yal vin̈aj Josué chi'.   
\p
\v 10 Atax d'a jun tiempoal chi', man̈xa junocxo schecab' Jehová d'a scal eb' chon̈ab' israel q'uelc'umb'a ix aj Jehová ix lolon yed'oc, icha ix aj slolon yed' vin̈aj Moisés.  
\v 11 Man̈xa junocxo mach ix c'ulan tas satub'tac yilji yed' milagro icha sc'ulejnac Jehová yed' vin̈aj Moisés chi' d'a yol yic Egipto d'a yichan̈ vin̈ rey yed' d'a yichan̈ eb' ayoch yajalil yed' vin̈ yed' d'a masanil eb' aj Egipto chi'.  
\v 12 Malaj junocxo mach nivan yelc'och sc'ulan tastac ay smay icha sc'ulejnac vin̈aj Moisés d'a yichan̈ eb' yetisraelal.