\id ACT actmat chj, 21/08/06 Ambrocio Ekstrom, Chuj San Mateo Ixtatán \h HECHOS \toc1 A Tas Sc'ulejnac Eb' Schecab' Jesús HECHOS \toc2 HECHOS \mt2 A Tas Sc'ulejnac Eb' Schecab' Jesús \mt1 HECHOS \ip Hechos sb'i jun libro tic, yujto a d'ay tz'ib'ab'ilcan tastac sc'ulejnac eb' schecab' Jesús. A vin̈aj Lucas tz'ib'annaccan jun libro tic. Syalcoti to a Yespíritu Dios ix cuchb'an eb' schecab' ayic ix yalanel yab'ixal Jesús eb' d'a Jerusalén, d'a Judea, d'a Samaria masanto b'aj slajvic'och yolyib'an̈q'uinal. Syalcoti to a jun c'ayb'ub'al tic, ix el yich d'a scal eb' israel, ix pucaxb'at d'a scal masanil anima. Ix snib'ej vin̈aj Lucas tic sch'oxeli to man̈ chucoc jun c'ayb'ub'al tic d'a sat eb' yajal d'a Roma ayic ix el yich. Icha ton tic ix aj yelc'och tas tan̈vab'il yuj eb' israel chi'. \ip A jun libro tic, ox macan̈ yaji: B'ab'el macan̈, tz'el yich d'a capítulo 1 masanto d'a 7, syalcot tas ix aj sq'uib' sb'isul eb' b'ab'el creyente d'a Jerusalén. Schab'il macan̈, tz'el yich d'a capítulo 8 masanto d'a 12, syalcot tas ix aj sc'och jun c'ayb'ub'al tic d'a juntzan̈xo lugar d'a yol yic Palestina. Yoxil macan̈, tz'el yich d'a capítulo 13 masanto d'a slajvub' jun libro tic, syalcot tas ix aj sc'och vach' ab'ix yic colnab'il d'a scal eb' man̈ israeloc, masanto d'a Roma. \ip Te nivan tas syalcot yuj tas sch'oxnac Yespíritu Dios ayic ix em d'a yib'an̈ eb' b'ab'el creyente d'a sc'ual Pentecostés. Yac'nac val spoder d'a eb', ix cuchb'aj eb' yuuj. A val sc'ayb'ub'al eb' b'ab'el creyente chi', a tz'ac'an checlajeli to te nivan spoder evangelio d'a junjun creyente. \c 1 \s1 Ix yal Jesús to ol yac' Espíritu Santo \p \v 1 Ay jun b'ab'el uum tz'ib'ab'ilxo b'at d'ayach vuuj, ach Teófilo.\f 1.1 \fr 1:1 \ft Ayic sco lajb'an jun versículo tic yed' juntzan̈ versículo d'a Lucas 1.1-3, snachajel cuuj to a vin̈aj Lucas ix tz'ib'an pax jun libro Hechos tic.\f* Ata' ix vala' jantac tas ix sc'ulej Jesús yed' tas ix yac' c'ayb'ajoc, yictax ix syamanoch sc'ayb'ani \v 2 masanto ix ja jun c'ual ayic ix pax d'a satchaan̈. Ayic manto paxi, ix yalancan juntzan̈ schecnab'il d'a eb' schecab', aton eb' sic'b'ilel yuuj, icha ix ac'ji yal yuj Yespíritu Dios. \v 3 Ayic toxo ix ec' chamel d'a yib'an̈, tzijtum elto ix sch'ox sb'a d'a eb' schecab' chi'. 40 c'ualto ix eq'ui, ixto sch'ox sb'a d'a eb' to yel ix pitzvixi. Ix yalancan d'a eb' to ol vach' och Dios Yajalil. \p \v 4 Ayic ayto ec' yed' eb' schecab' chi', ix yalan icha tic d'a eb': \p —Man̈ ex el d'a yol chon̈ab' Jerusalén tic. Tan̈vejec jun tas yalnaccan Dios d'ayex, icha vutejnac valan d'ayex. \v 5 Yel toni, a vin̈aj Juan ac'jinac bautizar eb' anima d'a a a'. Palta ato d'a yic jayexo c'u, ol ac'joc Yespíritu Dios d'ayex. Ichato ol ex ac'joc bautizar yuuj, xchi Jesús. \s1 Paxnacq'ue Jesús d'a satchaan̈ \p \v 6 Ayic ayto ec' Jesús yed' eb' sc'ayb'um chi', ix sc'anb'an eb' d'ay: \p —Mamin, ¿am ticnaic ol a colelta eb' quetchon̈ab' israel, yic munil scac'och junoc yajal d'a co cal junelxo? xchi eb'. \p \v 7 Yuj chi' ix yalan d'a eb': \p —Max ac'jilaj eyojtaquejel sc'ual, ma stiempoal b'aq'uin̈ ol ujoc, yujto a juntzan̈ chi', an̈ej Dios co Mam ay yalan yic d'ay. \v 8 Palta ol yac' spoder Dios d'ayex, ayic ol ochcan Espíritu Santo d'ayex. Ol lajvoc chi', axo eyalanel vab'ixal d'a Jerusalén tic, d'a masanil yol yic Judea tic, d'a yol yic Samaria yed' d'a masanil yolyib'an̈q'uinal tic, xchi d'a eb'. \fig A Jerusalén|src="HK023A.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Hch 1.8" \fig* \p \v 9 Axo ix lajvi yalan juntzan̈ chi', ix q'uex d'a satchaan̈. Q'uelanq'ue eb' d'ay ix satq'ue d'a scal jun asun.\f 1.9 \fr 1:9 \ft A d'a Antiguo Testamento, a d'a scal asun sch'ox sb'a Dios d'a eb' anima.\f* Majxo yil-laj eb'. \v 10 Q'uelanto q'ue eb' d'a satchaan̈ chi' ayic vanto sq'uex Jesús, axo ix yilan eb', ayxoec' chavan̈ ángel icha yilji anima d'a stz'ey eb', te sac spichul eb'. \v 11 Ix yalan eb': \p —Ex vinac aj Galilea, ¿tas yuj an̈eja' eyajq'ue q'uelan d'a satchaan̈? A Jesús, ix el d'a e cal, ix pax d'a satchaan̈, icha ix aj eyilan sq'uex tic, icha pax chi' ol aj yemxuli, xchi eb' ángel chi' d'a eb'. \s1 Ochnaccan vin̈aj Matías sq'uexuloc vin̈aj Judas \p \v 12 Ix lajvi chi', ix emixta eb' sc'ayb'um Jesús chi' d'a tzalan Olivo chi'. Ix b'atxi eb' d'a Jerusalén. A jun tzalan chi', ay am nan̈aloc legua scal yed' Jerusalén chi'. \v 13 Ix lajvi sc'och eb' d'a chon̈ab' chi', ix q'ue eb' d'a jun cuarto chaan̈ yajq'uei. Aton b'aj ay sposado vin̈aj Pedro, vin̈aj Jacobo, vin̈aj Juan, vin̈aj Andrés, vin̈aj Felipe, vin̈aj Tomás, vin̈aj Bartolomé, vin̈aj Mateo, vin̈aj Jacobo yuninal vin̈aj Alfeo, vin̈aj Simón, aton vin̈ yetb'eyumejnac sb'a yed' eb' Zelote yed' vin̈aj Judas yuninal vin̈aj Jacobo. Ata' ay sposado eb' vin̈ smasanil. \v 14 Junjun c'u smolb'an sb'a eb' vin̈ smasanil ta', yic slesalvi eb' vin̈ d'a Dios yed' eb' vin̈ yuc'tac Jesús, ix María ix snun Jesús chi' yed' juntzan̈xo eb' ix ix. \p \v 15 A d'a jun tiempoal chi', ay am junoc 120 eb' creyente ix smolb'ej sb'a. Axo vin̈aj Pedro ix q'ue vaan d'a scal eb'. Ix yalan vin̈: \p \v 16 —Ex vuc'tac ex vanab', yovalil ix elc'och icha tz'ib'ab'ilcan d'a Slolonel Dios. Yujto a Yespíritu Dios ac'annac stz'ib'ejcan vin̈aj David yuj vin̈aj Judas, aton vin̈ ch'oxjinac Jesús d'a eb' yamjinac. \v 17 A vin̈aj Judas chi', quetb'eyum co b'a yed' vin̈ d'a yalan̈taxo, junn̈ej copisio yed' vin̈. \v 18 Palta a yed' q'uen tumin ix scha vin̈ d'a spatic jun chucal ix sc'ulej chi', a yed' q'uen ix sman jun lum luum vin̈, ix cot pichnaj vin̈, ix elta usnaj yol sc'ool vin̈. \v 19 A eb' ay d'a Jerusalén tic, ix laj yab' specal jun chi' eb'. Yuj chi' ix yac' scuch jun luum chi' eb', Acéldama d'a sti' eb'. Syalelc'ochi: Lum Schiq'uil Anima. \v 20 Syal pax icha tic d'a jun libro Salmos: \q1 Canocab' tz'inan b'aj cajan vin̈. \q1 Man̈xaocab' mach ol cajnaj d'ay, xchi. \m Syalanxi icha tic: \q1 Ch'ocxoocab' mach tz'ochpaxcan d'a yopisio, xchicani. \p \v 21-22 Yuj chi' co siq'uequelta junoc mach tz'och sq'uexuloc vin̈. Scac'anoch yopisio yalaneli to ix pitzvixi Jesús. A jun ol co siq'uelta chi', yovalil toxonton quetb'eyum co b'a yed'oc ayic on̈ ec' yed' Cajal Jesús, yictax yac'jinac bautizar eb' anima yuj vin̈aj Juan, masanto ix pax Jesús d'a satchaan̈, xchi vin̈aj Pedro chi' d'a eb'. \p \v 23 Yuj chi', ix naji d'a yib'an̈ chavan̈ eb' vin̈, aton vin̈aj José Barsabás, scuchan pax Justo yed' vin̈aj Matías. \v 24 Ix lajvi chi', ix lesalvi eb' smasanil. Ix yalan eb' icha tic: \p —Mamin, ojtac tas yaj co pensar co masanil. Yuj chi' ch'ox d'ayon̈ mach junoc eb' chavan̈ tic tza siq'uelta \v 25 yic vach' ol och yopisio schecab'oc Jesucristo. Yujto ix ic'jiel vin̈aj Judas d'a yopisio yuj smul. Ix b'at vin̈ b'aj smoj sc'ochi, xchi eb'. \p \v 26 Ix lajvi chi', ix och suerte d'a yib'an̈ eb' vin̈ schavan̈il. Yuj chi' ix checlajelta to a vin̈aj Matías ix ochcan d'a yib'an̈. A vin̈ ix ochcan stz'acub'oc eb' vin̈ uxluchvan̈ schecab' Jesucristo chi'. \c 2 \s1 Emnacul Espíritu Santo d'a yib'an̈ eb' creyente \p \v 1 Ayic ix ja sc'ual q'uin̈ Pentecostés,\f 2.1 \fr 2:1 \ft D'a scal q'uin̈ b'aj snajicoti tas aj yelnaccot eb' israel d'a Egipto yed' q'uin̈ Pentecostés ay 50 c'ual. A d'a sc'ual q'uin̈ Pentecostés chi' syac' silab' eb' d'a Dios yuj sb'ab'el sat juntzan̈ tas tz'avchaji.\f* junn̈ej b'aj ix smolb'ej sb'a eb' creyente smasanil. \v 2 Axo d'a jun rato chi', ix c'an̈ jun d'a satchaan̈, icha sc'an̈ junoc ic' te ov. Ix laj c'an̈ yec' d'a yol jun pat b'aj c'ojanem eb' chi'. \v 3 Ix yilan juntzan̈ tas eb' icha sq'ue n̈iln̈on te' c'ac'. Ix pucaxb'at d'a scal eb'. Ix em d'a yib'an̈ junjun eb'. \v 4 Ix laj ochcan Yespíritu Dios d'a junjun eb'. Ix och ijan eb' slolon d'a juntzan̈xo ch'occh'oc tial, ato syala' tas ix ac'ji yal eb' yuj Espíritu Santo chi'. \p \v 5 A d'a jun tiempoal chi' ayec' juntzan̈ eb' israel d'a Jerusalén chi', aton eb' scot d'a ch'occh'oc chon̈ab'il d'a yolyib'an̈q'uinal tic. A d'a Dios syal sb'a eb'. \v 6 Ayic ix c'an̈ jun chi', tzijtum anima ix smolb'ej sb'a d'a jun pat chi'. Ix laj somchaj spensar eb', yujto ix laj yab'laj sti' eb', yujto a eb' creyente syal sti' junjun chon̈ab' eb'. \v 7 Ix te sat sc'ool eb', ix laj och q'ueljab' eb'. Ix laj yalan eb': \p —A val eb' van slolon tic, aj Galilea eb' smasanil. \v 8 Yuj chi', ¿tas yuj scab' yalan co ti' eb'? Palta ina ch'occh'oc co ti' junjun on̈. \v 9 A d'a co cal tic ay eb' aj Parta. Ay eb' aj Media, ay eb' aj Elam, ay eb' aj Mesopotamia, ay eb' aj Judea, ay eb' aj Capadocia, ay eb' aj Ponto yed' d'a juntzan̈xo chon̈ab' d'a yol yic Asia. \v 10 Ay eb' aj Frigia, eb' aj Panfilia, eb' aj Egipto. Ay pax eb' aj Libia d'a yichan̈b'at Cirene. Ay pax juntzan̈ eb' aj Roma, aytaxon ec' d'a tic. Quetisraelal nan̈al eb'. Axo nan̈alxo eb' man̈ israeloclaj eb', palta ochnac eb' d'a co c'ayb'ub'al. \v 11 Ay pax eb' aj Creta yed' eb' aj Arabia. Co masanil scab' slolon eb' d'a co ti' yic syalan eb' jantac val tas satub'tac sb'o Dios, xchi eb'. \p \v 12 Ix laj sat sc'ool eb' smasanil, ix laj somchaj eb'. Ix laj yalan eb': \p —¿Tas val yaj juntzan̈ tic? xchi eb'. \p \v 13 Palta ay juntzan̈xo eb' jun, ton̈ej ix b'uchvaj eb'. Ix yalan eb': \p —A juntzan̈ eb' tic, uc'uman̈ eb', xchi eb'. \s1 Yalnaquel slolonel Dios vin̈aj Pedro \p \v 14 Yuj chi', ix q'ue lin̈an vin̈aj Pedro yed' eb' vin̈ uxluchvan̈ yetchecab'vumal. Te chaan̈ ix yal vin̈ d'a scal eb' anima chi': \p —Ex aj Judea yed' ex e masanil ayextaxonec' d'a Jerusalén tic, svac' eyojtaquejel tas yaj jun tic. Aq'uecoch e chiquin d'a tas ol val d'ayex. \v 15 ¿Tom tze na'a to uc'um on̈ an̈? Maay, ina q'ue c'ualto ticnaic. \v 16 Palta a vin̈aj Joel, vin̈ schecab' Dios d'a peca', ayocto yalannaccan vin̈ d'a Slolonel Dios Tz'ib'ab'ilcani, xchi icha tic: \q1 \v 17 Ix yalan Dios: A d'a yic slajvub' c'ual, ol vac'och Vespíritu d'a masanil anima. \q1 Axo eb' eyuninal yed' eb' eyisil ol alanel in lolonel. \q1 A d'a eb' quelemtac ol in ch'ox juntzan̈ tas d'a vayichal. \q1 Axo d'a eb' ichamtac vinac, ol in lolon d'a eb' d'a svayich. \q1 \v 18 A d'a jun tiempoal chi', ol vac'och Vespíritu d'a jantacn̈ej eb' tzin ac'an servil, vach'chom vinac, mato ix, ol yalel in lolonel eb'. \q1 \v 19 Ol in ch'oxan juntzan̈ tas d'a satchaan̈ yed' d'a yolyib'an̈q'uinal, ol sat sc'ool eb' anima yilani. Ol in ch'oxpax juntzan̈xo tas sch'oxanel in poder, aton chic', c'ac' yed' jun nivan tab' icha asun. \q1 \v 20 A c'u ol q'uic'b'oqueloc. \q1 Axo q'uen uj, te chac ol aj q'ueen icha chic'. \q1 Icha chi' ol ajoc ayic manto ja sc'ual yoval in c'ool a in Yajal in tic. \q1 A jun c'ual chi', te nivan yelc'ochi. Ol te sat sc'ool eb' anima yuuj. \q1 \v 21 Axo eb' syal sb'a d'ayin a in Yajal in tic, ol laj colchaj eb', xchi Dios d'a Slolonel chi'. \p \v 22 Ex vetisraelal, aq'uecoch e chiquin d'a juntzan̈xo ol val tic d'ayex. A Dios ix ch'oxani chajtil yopisio Jesús aj Nazaret d'ayex, ayic ix sb'oan juntzan̈ milagro, juntzan̈ malaj b'aj squila' yed' juntzan̈xo tas sch'oxanel spoder. A juntzan̈ chi' ix sb'o Dios yed' Jesús. Ina eyojtactaxon juntzan̈ tic. \v 23 Palta a Jesús chi', ix ac'jicanoch d'a yol e c'ab', yujto icha chi' ix el d'a sc'ool Dios. Yictax d'a pecataxo yojtacxo Dios tas ol javoc d'a yib'an̈ Jesús chi'. A ex tic ix e majnej sc'ab' eb' chuc, yic ix eyamani, ix e culusanq'uei. Icha chi' ix eyutej e milanchamoc. \v 24 Palta axo Dios ix ac'an pitzvocxi. Ix yac'an ganar spitzvixi, yujto a chamel malaj tz'och d'ay. \v 25 A vin̈aj David alannaccan yab'ixal Jesús chi' to ol pitzvocxi. Xchi icha tic: \q1 Masanil tiempo naan achn̈ej vuuj. Yujto ayachec' d'a in vach' c'ab', yuj chi' max somchajel-laj in c'ool. \q1 \v 26 Yuj chi' ste tzalaj in c'ool, tzin b'itan d'a tzalajc'olal. Malaj tas tzin na yuj in nivanil tic, yujto tzach vac'och yipoc in c'ool. \q1 \v 27 Yujto man̈ ol actejcanlaj in pixan d'a scal eb' chamnac, man̈ ol a cha c'ab'at in nivanil tic, a in ton tic sic'b'il in el uuj. \q1 \v 28 Ix ac' vojtaquejel sb'eal q'uinal, ol ac' tzalajb'oc in c'ool ayic ayachec' ved'oc. \q1 Icha chi' yaj stz'ib'ancan vin̈aj David d'a Slolonel Dios. \p \v 29 Ex vetchon̈ab', te chequel tas ajnac vin̈ co mam quicham aj David chi'. Cojtac to chamnac vin̈, mucnajnac vin̈. A jun yed'tal b'aj mucan vin̈ chi', an̈eja' chequelto yajec' ticnaic. \v 30 Palta a vin̈aj David chi', ac'b'il yopisio vin̈ yalancani tastac ol javoc. Yojtac vin̈ to te yel sti' Dios yac'naccan d'ay, to a Cristo ol elixcan yin̈tiloc, axo yochcan reyal chi' sq'uexuloc vin̈. \v 31 Ayocto ix yojtacanel vin̈aj David chi' tas ol aj Cristo. Yuj chi' yalnaccan vin̈ to ol pitzvocxi Cristo chi'. Ix yalanpaxcan vin̈ to a Dios man̈ ol actancan spixan d'a scal eb' chamnac. Axo snivanil, man̈ ol c'aoc. \v 32 Yuj chi' a Jesús tic, a Dios ix ac'anxi pitzvoc. Co masanil scac'och co b'a testigoal yuj jun tic, yujto ix quila'. \v 33 An̈ejtona', ix pax d'a satchaan̈ yuj spoder Dios, yic b'at em c'ojan d'a svach' c'ab' Dios chi', axo ix ac'an Espíritu Santo d'ay, icha yutejnac yalancani. Axo Jesús chi' ix ac'ancot jun tzeyil tic yed' jun tzeyab' tic. \v 34 A vin̈aj David chi' maj b'atlaj vin̈ d'a satchaan̈ yed' snivanil. Palta yalnaccan vin̈ icha tic: \q1 A Dios Cajal alannac d'a Vajalil: Eman̈ c'ojan d'a in vach' c'ab',\f 2.34 \fr 2:34 \ft Il nota d'a Mateo 22.44.\f* \q1 \v 35 masanto ol vac'canoch eb' ayoch ajc'ool d'ayach d'a yalan̈ oc, xchi Dios d'a Vajalil, xchi vin̈aj David chi'. \p \v 36 Palta in gana tzeyojtaquejel sic'lab'il e masanil ex vetisraelal to a Jesús ix e culusejq'ue chi', aton ix ac'jioch Cajaloc yuj Dios. Ix ac'jioch Cristoal, aton jun tan̈vab'iltaxon sjavi cuuj, xchi vin̈aj Pedro chi'. \p \v 37 Ayic ix yab'an juntzan̈ chi' eb' chon̈ab', ix te och pitz'an cusc'olal d'a spixan eb'. Ix yalan eb' icha tic d'a vin̈aj Pedro yed' d'a juntzan̈xo eb' schecab' Jesús: \p —Ex vetanimail, ¿tas vach' co c'ulan ticnaic jun? xchi eb'. \p \v 38 Yuj chi', ix yal vin̈aj Pedro chi' d'a eb': \p —Naec e b'a. Aq'uec bautizar e b'a d'a sb'i Jesucristo, yic vach' ol ac'joc lajvoc e mul yuj Dios. Ichato chi', ol yac'an Espíritu Santo d'ayex. \v 39 Yujto icha chi' ajnac yac'annaccan sti' d'ayon̈, d'a eb' cuninal yed' pax d'a masanil mach najat ay. Yujto a Cajalil co Diosal syac' Yespíritu d'a jantacn̈ej eb' syavtejcot yicoc, xchi vin̈aj Pedro chi' d'a eb'. \p \v 40 Tzijtumto tas ix yal vin̈ d'a eb'. Ix yac'anpax razón vin̈ d'a eb': \p —Iq'uequel e b'a d'a scal eb' malaj svach'il tic, xchi vin̈. \p \v 41 Yuj chi' ay eb' ix ac'anoch d'a sc'ool tas ix yal vin̈aj Pedro chi'. Ix yac'an ac'joc bautizar sb'a eb'. A eb' ix och creyenteal d'a jun c'u chi', ay am oxeoc mil eb'. \v 42 Ix yac'an val och spensar eb' d'a juntzan̈ c'ayb'ub'al ix yal eb' schecab' Jesús chi'. Junxon̈ej ix yutej spensar eb' smasanil. Slesalvi eb', smolb'an sb'a eb', svaan ixim pan eb' yic vach' snaancot Jesús Cajal eb'. \s1 A sb'eyb'al eb' b'ab'el creyente \p \v 43 A eb' schecab' Jesús, tzijtum milagro ix sch'ox eb' yuj spoder Dios. Yuj chi' ix laj xiv eb' anima smasanil. \v 44 Jantacn̈ej eb' ix ac'anoch Cristo d'a sc'ool, junxon̈ej ix aj eb'. Jantacn̈ej tastac ay d'a eb', junxon̈ej ix laj yutej eb'. \v 45 Ay eb' ix laj schon̈el sluum yed' jantacn̈ej tastac ay d'a eb'. Ix laj spucanec' stojol eb' d'a scal, icha syala' tastac tz'och yuj junjun eb'. \v 46 Junjun c'u smolb'an sb'a eb' d'a yol yamaq'uil stemplo Dios. Axo d'a spat eb' smolb'ej sb'a yic smol va eb'. Junxon̈ej slaj va eb' d'a tzalajc'olal. Te junc'olal ix aj eb'. \v 47 Slaj yalan vach' lolonel eb' d'a Dios, ste tzalaj pax eb' anima smasanil yed' eb'. Axo Jesús Cajal tz'ac'an q'uib' sb'isul eb' d'a junjun c'u, yuj eb' van scolchaj chi' yuuj. \c 3 \s1 B'onacxi yoc jun vin̈ max yal sb'eyi \p \v 1 A junel, d'a a las tres yic yemc'ualil, molan ix b'at vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Juan d'a stemplo Dios, yujto icha chi' yorail slesalvi eb' aj Israel ta'. \v 2 Ay jun vin̈, junjun c'u tzul chelchajcan d'a yol sti' jun spuertail yamaq'uil templo chi', aton d'a jun scuch Vach' Yilji, yic sc'an tumin vin̈ d'a eb' sc'och d'a yol yamaq'uil templo chi', yujto max yal sb'ey vin̈ yictax ix alji. \v 3 Axo ix yilan vin̈ sc'och vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Juan d'a stemplo Dios chi', ayic van yoch eb' vin̈ ta', ix sc'anan stumin vin̈ d'a eb' vin̈. \v 4 Axo vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Juan chi' ix och q'uelan d'a vin̈. \p —Cotan̈ q'uelan d'ayon̈, xchi vin̈aj Pedro chi' d'a vin̈. \p \v 5 Yuj chi', ix och q'uelan vin̈ d'a eb' vin̈. A snaan vin̈ to ol ac'joc jab'oc stumin vin̈ yuj eb' vin̈. \v 6 Palta ix yalan vin̈aj Pedro chi' d'a vin̈: \p —A in tic, malaj in tumin. Palta ay jun syal vuuj, a yed' jun chi' ol in colvaj d'ayach. Yuj spoder Jesucristo aj Nazaret q'uean̈ vaan, b'eyan̈, xchi vin̈ d'a vin̈. \p \v 7 Axo vin̈aj Pedro chi' ix yaman sc'ab' vin̈ d'a svach'. Ix squetzanq'ue vaan vin̈. Elan̈chamel ix och yip yoc vin̈ yed' yip sjaj yoc vin̈ schab'il. \v 8 Ix q'ue jucnaj vin̈, ix och ijan vin̈ sb'eyi. Ix och vin̈ d'a yol yamaq'uil templo chi' yed' eb' vin̈, sq'ue chennaj vin̈ ayic sb'eyec' vin̈. Ix yalanpax vach' lolonel vin̈ d'a Dios. \v 9 Axo eb' anima ayec' ta', ix laj yil eb' sb'eyec' vin̈, ix yab'an eb' yalan vach' lolonel vin̈ d'a Dios. \v 10 Yuj chi' ix te sat sc'ool eb' yuj tas ix aj sb'o vin̈, yujto yojtac eb' to junjun c'u c'ojanem vin̈ sc'an tumin d'a sti' spuertail yamaq'uil templo chi', aton d'a jun scuch Vach' Yilji. \s1 Ix lolon vin̈aj Pedro d'a stentail yic Salomón \p \v 11 A vin̈ ix b'oxi yoc chi', junn̈ej tz'ec' vin̈ yed' vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Juan chi'. Axo eb' anima smasanil, ix te sat sc'ool eb'. Yuj chi' ix smolb'an sb'a eb' smasanil d'a stz'ey eb' vin̈ ayic ayec' eb' vin̈ d'a jun stentail stemplo Dios scuchan Yic Salomón. \v 12 Ayic ix yilan jun chi' vin̈aj Pedro chi', ix yalan vin̈ d'a eb': \p —Ex vetisraelal, ¿tas yuj ste sat e c'ool on̈ eyilani? ¿Tas yuj tzex och q'uelan d'ayon̈? Man̈ e na'a to yuj co jelanil mato yuj co vach'il ix b'oxi sb'ey jun vin̈ tic. \v 13 A co Diosal, an̈eja' jun Dios b'aj yac'naquem sb'a eb' co mam quicham, aton vin̈aj Abraham, vin̈aj Isaac yed' vin̈aj Jacob. Yuuj paxi te nivan ix aj yelc'och Jesús, aton Yuninal. Palta a ex tic, ix eyac'och d'a yol sc'ab' eb' yajal. A vin̈ yajal scuchan Pilato, sgana vin̈ ix yaq'uel d'a libre. A exxo maj yal-laj e c'ool. \v 14 A Jesús chi', yicn̈ej Dios yaji, te tojol sb'eyb'al. Palta a exxo tic, maj e cha el-laj d'a libre. Axo jun vin̈ mac'umcham anima ix e c'anelta sq'uexuloc. \v 15 Icha chi' ix eyutej e milancham jun aj q'uinal. Palta a Dios ix ac'anxi pitzvoc d'a scal eb' chamnac. A jun tic scac' val och co b'a testigoal yuuj. \v 16 A jun vin̈ tzeyil tic, eyojtac vin̈, toxonton max yal sb'ey vin̈. Palta a Jesús ix ac'an b'oxoc vin̈. Yujn̈ej to scac'och Jesús chi' d'a co c'ool ix b'oxi sc'ool vin̈ sic'lab'il d'a eyichan̈ e masanil. \p \v 17 Axo ticnaic ex vetchon̈ab', vojtac to ix eyac' miljoccham Jesús chi' yujto man̈ eyojtacoc tas van e c'ulani. Icha pax chi' eb' yajal, man̈ yojtacoc eb'. \v 18 Palta icha chi' ix yutej Dios yac'an elc'och tas alb'ilcan yuj eb' schecab'. Yujto yalnaccan eb' to a Cristo yovalil ol yab' syail. \v 19 Yuj chi', naec e b'a. Q'uexec e b'eyb'al, aq'uec och e pensar d'a Dios, yic vach' ol succhaj sat e mul. Tato icha chi', ay jun tiempoal ol yac' Dios Cajal tzalajc'olal d'ayon̈ a on̈ israel on̈ tic. \v 20 A Dios ol checanxicot Jesús d'a schaelal, yujto a ac'jinac yopisio yoch Cristoal d'ayex yed' d'ayon̈. \v 21 Palta a ticnaic, yovalil ol cann̈ej Jesucristo d'a satchaan̈, masanto ol javoc jun tiempoal ayic ol b'o yaj masanil tas yuj Dios. Icha chi' yutejnac yalancanel d'a sti' eb' schecab' d'a peca', aton eb' yicn̈ej Dios yaji. \v 22 Axo vin̈aj Moisés alannaccan icha tic d'a eb' co mam quicham: A Dios Cajal ol sic'anelta jun schecab' d'a scal eb' quetchon̈ab', icha ix yutej in sic'anelta a in tic. Tzeyac' val och e chiquin d'a jantacn̈ej tas ol yal d'ayex. \v 23 Yujto a mach man̈ ol ac'anoch schiquin smaclan yab' tas ol yala', ol satxicanel d'a scal eb' quetchon̈ab', xchinaccan Moisés chi' d'a Slolonel Dios Tz'ib'ab'ilcani. \p \v 24 A jantacn̈ej eb' schecab' Dios ec'nac d'a peca', yictax yec'nac vin̈aj Samuel, ix laj yalcan yab'ixal jun tiempoal van yec' tic eb'. \p \v 25 Palta a ex tic, yin̈til ex can eb' vin̈ alannaccanel slolonel Dios chi' qued'oc. Yuj chi', ayic yac'annacpaxcan strato Dios yed' eb' co mam quicham chi', yac'nacpaxcan d'ayon̈ yed' eb'. Aton jun strato tic yac'naccan d'a vin̈aj Abraham chi'. Xchi icha tic: Yuj in̈tilal, ol vac' in vach'c'olal d'a eb' anima d'a junjun chon̈ab' d'a yolyib'an̈q'uinal tic, xchi Dios d'a vin̈aj Abraham chi'. \v 26 Ayic ix yac'anxi pitzvoc Yuninal, a d'ayon̈ ix sb'ab'laj chequejcoti, yic vach' tzon̈ colchaji, scactancan co chucal junjun on̈, xchi vin̈aj Pedro chi' d'a eb'. \c 4 \s1 Ic'jinacb'at vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Juan d'a eb' yajal \p \v 1 Ayic van yalan vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Juan d'a eb' anima, ix c'och eb' vin̈ sacerdote, vin̈ yajalil\f 4.1 \fr 4:1 \ft A eb' yajalil templo, aton eb' saduceo, syalan eb' to max pitzvixi eb' chamnac. Yuj chi' ix cot yoval eb' d'a sc'ayb'ub'al eb' schecab' Cristo.\f* eb' stan̈vumal stemplo Dios yed' eb' vin̈ saduceo. \v 2 Ix cot yoval eb' vin̈, yujto a vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Juan chi', van sc'ayb'an eb' anima eb' vin̈. Van yalan eb' vin̈ to ol pitzvocxi eb' chamnac, yujto icha chi' ix aj spitzvixi Jesús. \v 3 Yuj chi' ix yamji eb' vin̈ yuj eb' vin̈, ix ac'jioch eb' vin̈ d'a preso. Yujto yemxo c'ualil, yuj chi' jun ac'val ix ochcan eb' vin̈. \v 4 Palta a val eb' ix ab'an slolonel Dios d'a scal eb' anima chi', tzijtum eb' ix ac'anoch Jesús d'a sc'ool. Yuj chi' ix te q'uib' sb'isul eb' creyente. A sb'isul eb' vin̈ vinac, ay am oyeoc mil. \p \v 5 Axo d'a junxo c'u ix smolb'ej sb'a eb' vin̈ sat yajal d'a Jerusalén chi', eb' vin̈ ichamtac vinac ay yopisio yed' eb' vin̈ c'ayb'um d'a ley Moisés. \v 6 Ajun vin̈aj Anás, vin̈ sat sacerdote ix c'ochpax yed' eb' vin̈, an̈ejtona' ix c'ochpax vin̈aj Caifás, vin̈aj Juan yed' vin̈aj Alejandro yed' jantacn̈ej eb' sc'ab' yoc eb' vin̈ sat sacerdote. \v 7 Ix b'at yac'an ic'joccot vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Juan d'a yichan̈ eb' vin̈. Ix sc'anb'an eb' vin̈ d'a eb' vin̈: \p —¿B'ajtil ix eyic' jun eyopisio tic yic tze c'ulan juntzan̈ tic? ¿Mach tz'ac'an e c'uloc? xchi eb' vin̈. \v 8 Axo vin̈aj Pedro chi', te ayoch Yespíritu Dios yed' vin̈, yuj chi' ix yal vin̈ icha tic: \p —Ex yajal eyaj d'a eb' chon̈ab' yed' ex yichamtac vinaquil israel, \v 9 tze c'anb'ej d'ayon̈, yujto ay jun vach'il ix cac' d'a jun vin̈ max yaltaxon sb'ey tic, tecan e gana tzeyab'i tas ix aj sb'oxi vin̈. \v 10 Yuj chi' a jun tic ol cal d'ayex, yic ol yojtaquejel eb' quetisraelal smasanil. A vin̈ ix javi d'a eyichan̈ tic, ix b'oxi vin̈ yujn̈ej spoder Jesucristo aj Nazaret, aton jun ix e culusejq'uei. Palta axo Dios ix ac'anxi pitzvoc d'a scal eb' chamnac. \v 11 A ex tic, icha junoc b'oum pat, icha chi' eyaji. Axo Jesús, icha q'uen q'ueen alb'ilcan d'a Slolonel Dios Tz'ib'ab'ilcani to malaj tz'och d'ayex. Palta axo ix och yopisio, icha q'uen q'ueen ix och sjolomoc chiquin pat. \v 12 Malaj junocxo mach syal on̈ scolani, yujto a d'a yolyib'an̈q'uinal tic, malaj junocxo mach ix ac'ji yopisio yuj Dios yac'an co colnab'il, an̈ej val Jesús, xchi vin̈ d'a eb'. \p \v 13 Axo ix yilan eb' vin̈ yajal chi' to ix stec'b'ej sb'a vin̈aj Pedro chi' yed' vin̈aj Juan yalani. Ix yilanpax eb' vin̈ to man̈ c'ayb'ab'iloc eb' vin̈, comon anima eb' vin̈. Yuj chi' ix te sat sc'ool eb' vin̈. Ichato chi' ix nachajel yuj eb' vin̈ to junn̈ej ec'nac eb' vin̈ yed' Jesús. \v 14 Ix yilanpax eb' vin̈ to lin̈anoch vin̈ ix b'oxi yoc chi' d'a stz'ey eb' vin̈. Yuj chi' maj yal yac'anoch junoc tas eb' vin̈ d'a yib'an̈ eb' vin̈. \v 15 Yuj chi' ix yalan eb' vin̈ to tz'ic'jiel vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Juan chi' d'a yichan̈ eb' vin̈, yacb'an slolon can eb' vin̈ sch'ocoj. \v 16 Ixn̈ej elta eb' vin̈, ix yalan eb' vin̈ icha tic: \p —¿Tas val scutej eb' vin̈ schavan̈il tze na'a? Yujto yojtacn̈ej eb' aj Jerusalén tic to ix sb'o jun nivan milagro eb' vin̈. Yuj chi' max yal calani to es. \v 17 Axo ticnaic, yic max spuquel jun ab'ix tic eb' vin̈ d'a scal eb' anima, co xib'tejec eb' vin̈, yic vach' man̈xo ol yalel yab'ixal Jesucristo eb' vin̈ d'a junocxo anima, xchi eb' vin̈ yajal chi'. \p \v 18 Ix lajvi chi', ix yavtanxioch eb' vin̈ eb' vin̈. Ix yalan val eb' vin̈ d'a eb' vin̈ to man̈xa b'aq'uin̈ syalel yab'ixal Jesús eb' vin̈, man̈xa pax b'aq'uin̈ sc'ayb'ej eb' anima eb' vin̈ d'a jun c'ayb'ub'al chi'. \v 19 Palta axo ix tac'vi vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Juan chi' d'a eb' vin̈ icha tic: \p —Scham val e naani. ¿Tom vach' d'a sat Dios tze na'a, tato a eyic chi' sco c'anab'ajej, axo Dios max co c'anab'ajej tas syala'? \v 20 Yuj chi', max yal cactan calanel yab'ixal tas ix quila' yed' tas ix cab'i, xchi eb' vin̈. \p \v 21 Yuj chi', ix vach' xib'taj eb' vin̈ yuj eb' vin̈. Ix ac'jiel eb' vin̈ d'a libre. Max nachaj yuj eb' vin̈ tas syutej eb' vin̈ yac'anoch yaelal d'a yib'an̈ eb' vin̈. Yujto masanil eb' chon̈ab' van yalan vach' lolonel d'a Dios yuj jun ix sc'ulej eb' vin̈ chi'. \v 22 A vin̈ ix b'oxi yoc chi', másxo 40 ab'il sq'uinal vin̈. \s1 Sc'an stec'anil eb' creyente d'a Dios \p \v 23 Ix lajvi yac'jiel vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Juan chi' d'a libre, ix b'at eb' vin̈. Ix c'ochxi eb' vin̈ b'aj aycan juntzan̈xo eb' yetb'eyum. Ix laj yalan eb' vin̈ jantac tas ix yal eb' vin̈ sat sacerdote yed' eb' vin̈ ichamtac vinac ay yopisio. \v 24 Axo ix yab'an eb' yetb'eyum eb' vin̈ chi', junn̈ej molan̈ ix aj slesalvi eb' d'a Dios. Ix yalan eb' icha tic: \p —Mamin, ach co Diosal, a ach a b'onac satchaan̈ yed' lum luum tic, a' mar yed' smasanil tastac. \v 25 A ach lolonnac ach yed' Espíritu d'a jun a checab' scuch David ayic yalannaccan icha tic: \q1 ¿Tas val yuj tz'el veq'uec'oc yav eb' ch'oc chon̈ab'il sq'uechaan̈? ¿Tas val yuj slajtiej sb'a eb' d'a junoc tas man̈ ol tzac'van eb' sb'oani? \q1 \v 26 A eb' vin̈ rey yed' eb' vin̈ yajal d'a juntzan̈ chon̈ab' chi', schichonoch sc'ool eb' vin̈, smolb'an sb'a eb' vin̈, junlajanxon̈ej syutej slajtian sb'a eb' vin̈ d'a spatic vin̈ Yajal yed' d'a spatic vin̈ rey sic'b'ilel uuj, xchi d'a Slolonel Dios Tz'ib'ab'ilcani. \p \v 27 D'a val yel, a vin̈aj Herodes, vin̈aj Poncio Pilato, eb' man̈ israeloc yed' pax eb' israel, ix smolb'ej sb'a eb' d'a yol chon̈ab' tic. Ix slajtian sb'a eb' d'a spatic Uninal, aton jun sic'b'ilelta uuj, aton jun ac'b'ilcan yopisio uuj. \v 28 Ix laj sb'o eb' jantacn̈ej tas alb'ilcan uuj d'a peca', yujto elnacxo d'a a c'ool to icha chi' sc'ulej eb'. \v 29 Axo ticnaic Mamin, ina val eb' tic, ste cot yoval eb' d'ayon̈. Yuj chi', ac' co tec'anil yic max on̈ xiv calanel a lolonel, yujto a checab' on̈. \v 30 Ac' val a poder d'ayon̈, yic vach' ol b'oxoc sc'ool eb' penaay. Ac' co b'o juntzan̈ milagro sch'oxanel a poder, yujn̈ej Uninal aton Jesús, sic'b'ilcaneli, xchi eb' d'a Dios. \p \v 31 Ayic ix lajvi slesalvi eb' chi', axo jun pat b'aj ayec' eb' chi' ix te tzicub'tan̈aj yuj Dios. Ix te och val Yespíritu Dios yed' eb' smasanil. Yuj chi' ix stec'b'ej sb'a eb' yalanel slolonel Dios chi'. \s1 Junn̈ej yaj masanil tas yuj eb' \p \v 32 Jantacn̈ej eb' ix ac'anoch Jesús d'a sc'ool, jun lajann̈ej ix yutej spensar eb'. Junc'olalxon̈ej ix aj eb'. Malaj junoc mach ix alan yicoc junoc tas sch'ocoj. Yujto a jantacn̈ej tas ay d'a eb', junn̈ej ix yutej eb' smasanil. \v 33 Axo eb' schecab' Jesús ix tec'b'an sb'a yalaneli to ix pitzvixi Cajal Jesús chi'. Axo Dios ix och yed' eb' creyente smasanil. \v 34 Malaj junoc mach meb'a' ix ajcan d'a scal eb', yujto a jantacn̈ej eb' ay sluum ma spat, ix laj schon̈el eb'. Axo stojol ix yic'cot eb'. \v 35 Ix yac'anoch eb' d'a yol sc'ab' eb' schecab' Jesús chi'. Axo eb' ix pucanb'at d'a eb' creyente chi', ato syala' tas tz'och yuj junjun eb'. \v 36 Ay jun vin̈ creyente scuch José, ix ac'ji scuch Bernabé yuj eb' schecab' Jesús. A Bernabé syalelc'ochi, Ac'umoch Tec'anil. A vin̈ chi' yin̈tilalcan Leví vin̈, aj chon̈ab' Chipre vin̈. \v 37 Ay jun sluum vin̈ ix schon̈eli. Ix yic'ancot stojol vin̈, ix ul yac'ancan vin̈ d'a eb' schecab' Jesús. \c 5 \s1 A smul vin̈aj Ananías yed' ix Safira \p \v 1 Ay jun vin̈ scuchan Ananías, axo ix yetb'eyum vin̈ Safira sb'i ix. Ay jun sluum vin̈ ix schon̈eli. \v 2 Ix schaan stojol jun sluum vin̈ chi', palta ix yic'canel nan̈al yic vin̈ yed' ix yetb'eyum chi', yuj chi' man̈ tz'acanoc stojol ayic xid' yac'ancan vin̈ d'a eb' schecab' Jesús. Palta axo ix aj yalan vin̈ to tz'acan q'uen tumin chi' smasanil. Yojtac pax ix yetb'eyum vin̈ to icha chi' yaji. \v 3 Axo ix yalan vin̈aj Pedro d'a vin̈: \p —¿Tas yuj ix yac' a c'ool vin̈ Satanás, yuj chi' tzesej d'a Yespíritu Dios? Ina ix ic'canel nan̈al q'uen ic d'a stojol jun a luum chi'. \v 4 Ayic manto a chon̈ luum, yel ic luum. An̈ejtona' icha pax chi', ayic ix a chon̈aneli, yel ic ton stojol chi'. Yuj chi', ¿tas yuj ix a na jun chucal tic? Man̈oclaj d'a eb' anima tzesej, palta a d'a Dios tzesej, xchi vin̈aj Pedro chi' d'a vin̈. \p \v 5 Ix lajvin̈ej yab'an jun chi' vin̈aj Ananías chi', ix ec' telnaj vin̈, ix cham vin̈. Axo eb' ix ab'an specal jun chi', ix te xiv eb'. \v 6 Axo juntzan̈ eb' quelemtac ix javi, ix sb'ac'anoch jun c'apac eb' d'a snivanil vin̈. Ix yic'anelta vin̈ eb', ix b'at smucancan vin̈ eb'. \p \v 7 Ayxom oxeoc hora scham vin̈aj Ananías chi', ix c'och ix yetb'eyum vin̈. Ix och ix d'a yol pat. Man̈ yojtacoc ix tato ay tas ix ic'an vin̈ yetb'eyum ix chi'. \v 8 Axo vin̈aj Pedro ix c'anb'an d'a ix: \p —Al d'ayin, ¿tom yel to icha tic ix e chon̈b'at jun e luum chi'? xchi vin̈ d'a ix. \p —I', ichaton chi', xchi ix d'a vin̈. \p \v 9 Yuj chi' ix yal vin̈ d'a ix: \p —¿Tas yuj tze mol lajtiej e b'a yic tzeyac'an proval Yespíritu Dios Cajal? Ina yajec' eb' vin̈ ix xid' mucancan vin̈ etb'eyum d'a ti' pat chi'. Axo ticnaic ol ach yic'paxb'at eb' vin̈ a ach tic, xchi vin̈ d'a ix. \p \v 10 D'a jun rato chi', ix telvi ix d'a yichan̈ vin̈aj Pedro chi'. Ix cham ix. Axo ix ochc'och eb' quelemtac chi', ix yilan eb' chamnacxo pax ix. Yuj chi' ix yic'b'at ix eb'. Ix b'at smucanem ix eb' d'a stz'ey vin̈ yetb'eyum chi'. \v 11 Yuj chi' ix xivq'ue eb' creyente smasanil yed' jantacn̈ej eb' ix ab'an specal jun chi'. \s1 Tzijtum milagro ix sb'o eb' schecab' Jesús \p \v 12 Axo eb' schecab' Jesús chi', tzijtum milagro ix sb'o eb'. Ix sch'ox val el spoder Dios eb' d'a scal eb' anima. A d'a jun stentail stemplo Dios scuchan yic Salomón, ata' ix smolb'ej sb'a eb' creyente smasanil. \v 13 Axo eb' man̈ creyenteoc, malaj eb' stec'b'ej sb'a sc'ochi yic smolb'an sb'a eb' yed' eb'. Palta yojtac eb' to te vach' eb' creyente chi'. \v 14 Tzijtum eb' vin̈ vinac yed' eb' ix ix, ix ac'anoch Jesús d'a sc'ool. \v 15 Tz'ic'jipaxelta eb' penaay d'a yoltac calle. Ay eb' tz'ic'jielta d'a sat ch'at, ay eb' d'a sat svaynub'. Ata' ix stan̈vej eb' yec' vin̈aj Pedro, yic tope tz'ec' jab'oc yen̈ul vin̈ d'a yib'an̈ eb' snaani. \v 16 Tzijtum eb' anima ix cot d'a juntzan̈ chon̈ab' d'a slac'anil Jerusalén. Ix yic'ancot juntzan̈ eb' penaay eb' yed' eb' tz'ixtax yuj eb' enemigo. Ix laj b'oxican sc'ool eb' smasanil. \s1 Ochnac d'a yib'an̈ eb' schecab' Jesús \p \v 17 Axo vin̈ sat sacerdote yed' eb' yetb'eyum smasanil, aton eb' spartido eb' saduceo, ix te och chichonc'olal d'a spixan eb'. \v 18 Yuj chi' ix schec yamjoc eb' vin̈ schecab' Jesús chi' eb'. Ix ac'jioch eb' vin̈ d'a jun preso yic eb' chon̈ab'. \v 19 Axo d'ac'valil ay jun yángel Dios Cajal ix ul jacan te' preso chi'. Ix ic'jielta eb' vin̈. Ix lajvi chi', ix yalan d'a eb' vin̈: \p \v 20 —Ixiquec d'a stemplo Dios. Tzex och d'a yol yamaq'uil. Tzex aj lin̈an ta', tzeyalanel vach' ab'ix yic q'uinal d'a juneln̈ej, xchi jun ángel chi' d'a eb' vin̈. \p \v 21 Yuj chi' toxo van sacb'i ayic ix ochc'och eb' vin̈ d'a yol yamaq'uil stemplo Dios chi', ix sc'ayb'an eb' anima eb' vin̈ ta'. \p Axo vin̈ sat sacerdote chi' yed' eb' vin̈ yetb'eyum ix avtancot eb' vin̈ sat yajal, aton jantacn̈ej eb' vin̈ yajal yaj d'a eb' israel. Ix lajvi chi', ix schecanb'at jayvan̈ eb' vin̈ polencía eb', yic sb'at eb' vin̈ yiq'uelta eb' vin̈ schecab' Jesús chi' d'a preso. \v 22 Axo ix c'och eb' vin̈ d'a te' preso chi', man̈xalaj mach ayeq'ui. Ix lajvi yilan eb' vin̈ to man̈xalaj mach, ix b'at yalan eb' vin̈ icha tic: \p \v 23 —Ix quila', vach' yajoch sc'ab' te' preso chi'. Axo eb' stan̈vumal te' chi', lin̈anec' eb' d'a sti' te'. Palta axo ix co jacan te', ix quilani man̈xalaj mach ayec' d'a yol te', xchi eb' vin̈. \p \v 24 Axo vin̈ sat sacerdote chi', eb' yetb'eyum yed' pax vin̈ yajal eb' vin̈ stan̈vumal stemplo Dios, ayic ix yab'an juntzan̈ chi' eb' vin̈, ix te sat sc'ool eb' vin̈. Maj nachajel-laj yuj eb' vin̈ tas val yaji. \v 25 Junanto rato chi' ix c'och junxo vin̈. Ix yalan vin̈ d'a eb' vin̈: \p —A eb' vin̈ ix eyac'och d'a preso, ayxo ec' eb' vin̈ d'a yamaq'uil stemplo Dios ticnaic. Van sc'ayb'aj eb' anima yuj eb' vin̈, xchi vin̈. \p \v 26 Yuj chi', axo vin̈ yajal eb' stan̈van templo chi' yed' eb' vin̈ polencía, ix b'at eb' vin̈ yic'cot eb' vin̈. Palta ac'an̈c'olal ix yutej eb' vin̈ yic'ancot eb' vin̈ schecab' Jesús chi', yujto ix xiv eb' vin̈ sjulq'uenaj yuj eb' anima. \v 27 Ix b'at ac'ji eb' vin̈ schecab' Jesús chi' d'a yichan̈ eb' vin̈ sat yajal. Axo vin̈ sat sacerdote chi' ix alan d'a eb' vin̈. \p \v 28 —Ina ix cham val calan d'ayex to maxtzac e c'ayb'ej eb' anima d'a sc'ayb'ub'al Jesús. ¿Tom max e c'anab'ajej? A ticnaic, ix te pucaxb'at e c'ayb'ub'al d'a Jerusalén tic, masanto e gana tze ch'oxelta to a on̈ ix co milcham Jesús chi', xchi vin̈ d'a eb' vin̈. \p \v 29 Palta ix tac'vi vin̈aj Pedro yed' juntzan̈xo eb' vin̈ schecab' Jesús, ix yalan eb' vin̈: \p —Yovalil a tas syal Dios, a sco c'anab'ajej. Axo juntzan̈ schecnab'il anima, tato max scha sb'a yed' yic Dios, max co c'anab'ajejlaj. \v 30 A ex tic ix eyac' miljoccham Jesús, ayic ix d'un̈b'ajq'ue d'a te' culus. Palta a jun Dios b'aj yac'nac em sb'a eb' co mam quicham, an̈eja' co Diosal a on̈ tic. A' ix ac'an pitzvocxi Jesús chi' d'a scal eb' chamnac. \v 31 A ix ac'an yopisio, ix yic'anb'at d'a svach'c'ab'. Ix yac'anoch Cajaloc yed' co Columaloc, yic vach' sco na co b'a a on̈ israel on̈ tic, yic slajvican co mul yuuj. \v 32 A on̈ tic, scac' testigoal co b'a yuj juntzan̈ scal tic d'ayex. An̈ejtona' Yespíritu Dios syac' pax testigoal sb'a qued'oc. A Dios tz'ac'an Yespíritu tic d'a jantacn̈ej mach sc'anab'ajan tas syala', xchi eb' vin̈. \p \v 33 Ayic ix yab'an jun chi' eb' vin̈ yajal chi', ix te cot yoval eb' vin̈. Ix snib'ej eb' vin̈ smilcham eb' vin̈ d'a elan̈chamel. \v 34 Palta a d'a scal eb' vin̈ yajal chi' ay jun vin̈ fariseo scuch Gamaliel ayeq'ui. Te c'ayb'um vin̈ d'a sley Dios. B'inajnac vin̈ d'a vach'il yuj eb' anima. Ix q'ue lin̈an vin̈. Ix schecan vin̈ ic'joccanelta eb' vin̈ schecab' Jesús chi' junoc rato. \v 35 Ix lajvi yelcancot eb' vin̈ chi', ix yalan vin̈: \p —Ex vetisraelal, naec val sic'lab'il tas tzeyutej e b'oan yaj juntzan̈ eb' vin̈ tic. \v 36 Co naeccot jun vin̈ scuch Teudas\f 5.36-37 \fr 5:36 \ft A vin̈aj Teudas yed' vin̈aj Judas, a eb' cuchb'annac eb' anima d'a oval yed' eb' aj Roma, am d'a stiempoal yalji Jesús.\f* ec'nac d'a yalan̈taxo. Yac'nacoch sb'a vin̈ yajalil d'a scal eb' anima. Yalannaquel vin̈ to te ay yopisio vin̈. Ay am junoc chan̈e' ciento vinac ochnac yed' vin̈. Palta miljicham vin̈. Axo jantac eb' ochnac yed' vin̈ chi', saclemnaccanb'at eb'. Satnacpaxcanem jun yic eb' chi'. \v 37 Ix lajvi chi', ay jun vin̈ scuch Judas aj Galilea, yac'nacoch sb'a vin̈ yac'an oval yed' eb' vin̈ yajal ayic ix ic'jichaan̈ sb'isul eb' anima. Tzijtum anima ochnac yed' vin̈. An̈eja' ix miljipaxcham junxo vin̈ chi'. Axo jantacn̈ej eb' ochnac yed' vin̈, saclemnacpaxcanb'at eb'. \v 38 Yuj chi' sval d'ayex, cactejec quixtan eb' vin̈ schecab' Jesús tic, yil eb' vin̈. A jun yic eb' vin̈ tic, tato an̈ej eb' anima ay yico', munil ol satxicanemoc. \v 39 Palta tato a Dios ay yico', man̈ ol yal-laj cac'an lajvoc. Ay smay to van cac'an oval yed' Dios chi', xchi vin̈. \p \v 40 Ix snaan eb' vin̈ yajal chi' to te yel syal vin̈. Yuj chi' ix avtajxioch eb' vin̈ schecab' Jesús chi' yuj eb' vin̈. Ix yalan eb' vin̈ to smac'ji eb' vin̈. Ix yalanpax eb' vin̈ d'a eb' vin̈ to maxtzac yalel yab'ixal Jesús eb' vin̈. Ix lajvi chi', ix actajel eb' vin̈. \v 41 Yuj chi' ix elta eb' vin̈ schecab' Jesús chi' d'a yichan̈ eb' vin̈ sat yajal. Te vach' ix yab' eb' vin̈, yujto yujn̈ej Jesús ix yab' syail eb' vin̈ icha sgana Dios. \v 42 Masanil c'u ix yalel yab'ixal Jesús eb' vin̈ to Cristo toni, syalelc'ochi Jun Sic'b'ilel yuj Dios. Ix laj ec' yalel eb' vin̈ d'a yol yamaq'uil stemplo Dios yed' d'a caltac pat. \c 6 \s1 Sic'b'ilel ucvan̈ eb' diácono \p \v 1 A d'a jun tiempoal chi', ix te q'uib' sb'isul eb' creyente. Palta a eb' creyente aj Grecia, ix cot yoval eb' d'a eb' creyente aj Israel, yujto ayic tz'ac'ji va eb' meb'a' d'a junjun c'u, man̈ tz'acanoc tz'ac'ji svael eb' ix chamnac yetb'eyum aj Grecia chi'. \v 2 Yuj chi' ix avtajcot eb' creyente smasanil yuj eb' schecab' Jesús chi'. Ix yalan eb': \p —Man̈ smojoc scactejcan calanel slolonel Dios tic yic axon̈ej vael tic squila'. \v 3 Yuj chi', ex vuc'tac, tze say ucvan̈oc vinac d'a co cal tic, tzeyac'anoch yopisio eb' sb'oan jun munlajel tic. A eb' tze say chi', aton eb' te vach' sb'eyb'al, eb' snachaj val el yic Dios yuuj, eb' te ay val och Yespíritu Dios yed'oc. \v 4 A on̈xo tic, an̈eja' ol on̈ lesalvoc, ol calanpaxel slolonel Dios, xchi eb' lajchavan̈ chi'. \p \v 5 Ix te tzalaj eb' smasanil yuj jun lolonel chi'. Axo eb' vin̈ ix sic'jiel chi', aton eb' vin̈ tic: Vin̈aj Esteban, te ay val och spensar vin̈ d'a Dios, te ay val och Yespíritu Dios yed' vin̈, vin̈aj Felipe, vin̈aj Prócoro, vin̈aj Nicanor, vin̈aj Timón, vin̈aj Parmenas yed' vin̈aj Nicolás aj Antioquía. A vin̈aj Nicolás tic, ochnac vin̈ d'a sc'ayb'ub'al eb' israel d'a yalan̈taxo. \v 6 Ix lajvi sic'jielta eb' vin̈ chi', ix ic'jib'at eb' vin̈ d'a yichan̈ eb' vin̈ schecab' Jesús. Axo eb' vin̈ schecab' Jesús chi' ix lesalvi yuj eb' vin̈, ix yac'anpaxec' sc'ab' eb' vin̈ d'a sjolom eb' vin̈. \p \v 7 Axo slolonel Dios ix te pucaxb'at d'a scal eb' anima. Yuj chi' ix te q'uib' sb'isul eb' creyente d'a Jerusalén chi'. Ay pax juntzan̈ eb' vin̈ sacerdote ix ac'anoch Cristo d'a sc'ool. \s1 Yamchajnac vin̈aj Esteban \p \v 8 Axo vin̈aj Esteban chi', nivan svach'c'olal Dios ix scha vin̈. Ix och val Dios yed' vin̈, yuj chi' tzijtum milagro ix sch'oxel vin̈ d'a scal eb' anima. \v 9 Palta ay juntzan̈ eb' israel smolb'ej sb'a d'a jun spatil culto scuch Yic eb' Ac'b'ilxocanel d'a Libre. Ay pax juntzan̈xo eb' aj chon̈ab' Cirene, eb' aj Alejandría, eb' aj Cilicia yed' eb' aj Asia. Ix c'och eb' d'a vin̈aj Esteban chi'. Ix stelan sb'a eb' yed' vin̈. \v 10 Palta maj yac'laj ganar vin̈ eb', yujto a Espíritu Santo ix ac'an sjelanil vin̈. \v 11 Axo eb' chi', ton̈ej ix sman jayvan̈ stestigo eb'. Ix ac'ji sc'ool eb' yuj eb', yic syal eb' icha tic: \p —Ix cab' sb'uchvaj vin̈aj Esteban tic d'a spatic vin̈ co mam quicham aj Moisés yed' d'a Dios, xchi eb'. \p \v 12 Icha chi' ix yutej eb' stzuntzan chaan̈ eb' chon̈ab', eb' ichamtac vinac yed' eb' c'ayb'um d'a ley Moisés. Yuj chi' ix cot jucnaj eb' d'a vin̈aj Esteban chi', ix syaman vin̈ eb', xid' yac'anoch vin̈ eb' d'a yichan̈ eb' vin̈ sat yajal. \v 13 Ix lajvi chi', ix manji juntzan̈xo eb' tz'ac'anoch es d'a yib'an̈ vin̈aj Esteban chi' yuj eb'. Ix stz'acan yal eb' icha tic d'a eb' vin̈ yajal chi': \p —A vin̈aj Esteban tic, max yactejcan vin̈ sb'uchvaj d'a jun templo yicn̈ej Dios yaj tic. Sb'uchvaj pax vin̈ d'a ley Moisés. \v 14 Ix cab' yalan vin̈ icha tic: A Jesús aj Nazaret ol pojanem stemplo Dios tic. Ol q'uexchaj juntzan̈ co b'eyb'al ac'b'ilcan d'ayon̈ yuj Moisés chi', xchi vin̈, xchi eb'. \p \v 15 Axo eb' vin̈ yajal chi' yed' eb' c'ojanem ta' smasanil, ix och q'uelan eb' d'a vin̈aj Esteban chi', ix yilanoch sat vin̈ eb', lajan yilji icha sat junoc ángel. \c 7 \s1 A slolonel vin̈aj Esteban \p \v 1 Axo vin̈ sat sacerdote ix c'anb'an d'a vin̈aj Esteban chi': \p —¿Yel am juntzan̈ ix yal eb' tic? xchi vin̈. \p \v 2 Yuj chi', ix yal vin̈aj Esteban chi' icha tic: \p —Ex vetchon̈ab' yed' ex ichamtac vinac, ab'ec nab'i. A Dios, te nivan yelc'ochi. Sch'oxnac sb'a d'a vin̈ co mam quicham aj Abraham ayic ayec' vin̈ d'a yol yic Mesopotamia, ayic manto c'och cajan vin̈ d'a chon̈ab' Harán. \v 3 Yalannac Dios chi' icha tic d'a vin̈: Actejcan lum a luum tic yed' jantac eb' a c'ab' oc. Ixic d'a junxo lugar ol in ch'ox d'ayach, xchi d'a vin̈. \v 4 Slajvi chi', yactannaccan slugar eb' caldeo vin̈ b'aj ayec' chi'. Axo d'a chon̈ab' Harán c'ochnaccan cajan vin̈. Axo yic schamnac vin̈ smam vin̈, yic'jinaccot vin̈ yuj Dios d'a jun lugar b'aj ay on̈ ec' tic. \v 5 Palta malaj jab'oc luum yac'nac Dios chi' yicoc vin̈ d'a tic. Malaj jab'oc ac'jinac d'a vin̈, palta yac'naccan sti' Dios chi' d'a vin̈, ayic yalannaccan icha tic: Ol vac' jun a luum. Axo yic ol ach chamoc, ol can jun a luum chi' yicoc eb' in̈tilal, xchi Dios chi' d'a vin̈. Ayic mantalaj junoc yuninal vin̈, ata' yalnaccan jun chi' Dios. \v 6 Yalannacpaxcan Dios chi' icha tic d'a vin̈: A eb' in̈tilal ol c'och cajan eb' d'a yol yic junxo ch'oc chon̈ab'il. Ol ac'joc och eb' schecab'oc eb' ch'oc chon̈ab'il chi'. Chan̈e' ciento ab'il ol yab' syail eb' yuj eb'. \v 7 Palta a in ol vac'och yaelal d'a yib'an̈ eb' ch'oc chon̈ab'il chi'. Ol lajvoc chi', ol elta eb' in̈tilal chi' d'a jun lugar chi', ol in yac'an servil eb' d'a jun lugar tic, xchinac Dios chi'. \v 8 An̈ejtona', yac'nacxican sti' Dios d'a vin̈aj Abraham chi'. Yalannaccan d'a vin̈ to tz'och jun yechel d'a snivanil vin̈ yed' d'a jantacn̈ej eb' yin̈tilal vin̈, yic vach' scheclajeli to ay strato Dios yed' eb'. A jun yechel chi', aton jun scuch circuncisión. Yuj chi', ayic yalji jun yuninal vin̈aj Abraham scuch Isaac, yucub'ixial yalji, yac'ji circuncidar yuj vin̈aj Abraham chi'. An̈ejtona' yalji pax jun yuninal vin̈aj Isaac chi' scuch Jacob, ac'jipax circuncidar yuj vin̈aj Isaac chi'. Axo vin̈aj Jacob chi', lajchavan̈ eb' yuninal vin̈ aljinac. Laj ac'ji circuncidar eb' smasanil. A eb' lajchavan̈ chi', aton eb' co mam quicham a on̈ israel on̈ tic. \v 9 A d'a scal eb' co mam quicham chi', ay jun vin̈ yuc'tac eb' scuchan José. A junel meltzajoch eb' yuc'tac vin̈aj José chi' ajc'olal d'ay. Yuj chi' schon̈b'at vin̈ eb' d'a Egipto, palta axo Dios och yed' vin̈. \v 10 A Dios chi' colanelta vin̈ d'a scal juntzan̈ syaelal. Yac'an sjelanil d'a vin̈. Och yed' vin̈, yic vach' syutej sb'a vin̈ d'a yichan̈ vin̈ sreyal eb' aj Egipto chi'. Yuj chi' yac'och yopisio vin̈aj José chi' vin̈ yoch yajalil d'a Egipto chi'. An̈ejtona', yac'och vin̈aj José chi' vin̈ yilumaloc spat. \p \v 11 Palta a d'a jun tiempoal chi', ja jun nivan vejel d'a yib'an̈ masanil eb' aj Egipto chi' yed' d'a yib'an̈ eb' aj Canaán. Te ya' ec' eb' yuj jun vejel chi'. Icha pax chi' eb' co mam quicham ay d'a Canaán chi', man̈xa b'aj vach' scot tas syab'lej eb'. \v 12 Axo yab'an vin̈aj Jacob chi' to ay ixim trigo d'a Egipto chi'. Yuj chi' schecb'at eb' yuninal vin̈ chi' ta', aton eb' co mam quicham. Sb'ab'elalto eb' b'at d'a jun chi'. \v 13 Axo schecjixib'at eb' d'a schaelal, ato ta' yal vin̈aj José chi' d'a eb' to yuc'tac sb'a vin̈ yed' eb'. Icha chi' aj yojtacanel vin̈aj Faraón chi' mach eb' yetchon̈ab' vin̈aj José chi'. \v 14 Axo vin̈aj José chi' checan ic'jib'at vin̈aj Jacob d'ay, aton vin̈ smam vin̈. Schecan ic'jib'at eb' yuc'tac yed' eb' ix yetb'eyum eb' yed' pax eb' yuninal eb' smasanil, 75 sb'isul eb'. \v 15 Icha chi' aj sc'och vin̈aj Jacob chi' d'a Egipto chi'. Ata' cham vin̈. Junjunal champax eb' co mam quicham chi' ta'. \v 16 Ichato chi' yic'jixicot snivanil vin̈ chi' yuj eb' junelxo d'a chon̈ab' Siquem. Axo ta' ac'jinacoch snivanil eb' chi' d'a yol jun q'uen n̈aq'ueen. A jun q'uen chi', atax vin̈aj Abraham manannaccanel q'ueen d'a eb' yuninal vin̈aj Hamor aj chon̈ab' Siquem chi'. \p \v 17 Axo yic vanxo sc'och stiempoal yelc'och tas yalnaccan Dios d'a vin̈aj Abraham chi', ayic yac'annaccan sti' d'a vin̈, q'uib'chaan̈ sb'isul eb' yin̈tilal vin̈ d'a Egipto chi'. Te tzijtum aj sb'isul eb' ta'. \v 18 C'ojanc'olalto och junxo vin̈ sreyal eb' aj Egipto chi'. A jun vin̈ chi', man̈xo yojtacoc yab'ixal vin̈aj José chi' vin̈. \v 19 A jun vin̈ rey chi', yixtejnac val eb' co mam quicham chi' vin̈. Yac'nac val chucal vin̈ d'a eb'. Yalannac vin̈ d'a eb' to yovalil syumel jantacn̈ej eb' svinac unin eb' tzato alji, yic munil syac'cham sb'a eb' b'aj sb'at yumjicanel chi'. \v 20 Aton d'a jun tiempoal chi' alji vin̈aj Moisés. Te vach' aj vin̈ d'a yichan̈ Dios. Oxen̈ej ujal q'uib'tzitaj vin̈ yuj smam snun d'a yol spat. \v 21 Slajvi chi', yactajcan vin̈ yuj ix snun icha syal jun ley chi'. Axo jun ix yisil vin̈ rey chi' ilanelta vin̈. Yic'anb'at vin̈ ix d'a spat. Sq'uib'tzitan vin̈ ix icha val junoc yune'. \v 22 Axo vin̈aj Moisés chi' sc'ayb'ej vin̈ jantacn̈ej tas yojtac eb' aj Egipto chi'. Yuj chi' te jelan aj slolon vin̈. Jelan pax aj vin̈ sc'ulan masanil tastac. \p \v 23 Ayic 40 ab'ilxo sq'uinal vin̈, sja d'a spensar vin̈ b'at yilan eb' yetchon̈ab', aton eb' quetisraelal. \v 24 Axo sc'och vin̈, yilan vin̈ to ay jun vin̈ aj Egipto chi' van yac'an chucal d'a jun vin̈ yetchon̈ab' vin̈. Yuj chi' och vin̈ yed' vin̈. Axo vin̈ ac'anec' spac vin̈ yetchon̈ab' chi' ayic smac'ancham vin̈ aj Egipto chi' vin̈. \v 25 Snaan vin̈aj Moisés chi' to snachajel yuj eb' yetchon̈ab' vin̈ chi' to a Dios van yac'lab'an vin̈ yic scolancanel eb'. Palta maj nachajel-laj yuj eb'. \v 26 Axo d'a junxo c'u sc'och vin̈ d'a chavan̈xo eb' yetchon̈ab'. Yilan vin̈ to van stzuntzan sb'a eb'. A sgana vin̈aj Moisés chi' to tz'och eb' d'a junc'olal, yuj chi' yal vin̈ d'a eb': Ex vetchon̈ab', ¿tas yuj tzeyac' oval? Ina eyetchon̈ab' e b'a, xchi vin̈ d'a eb'. \v 27 Palta axo vin̈ van yac'an oval chi' ic'anel vin̈aj Moisés chi'. Yalan vin̈ d'a vin̈: ¿Mach ix ach ac'anoch juezal, yic tzon̈ ac'an mandar? \v 28 ¿Tom a gana tzin a mac'paxchamoc icha utej jun vin̈ aj Egipto evi? xchi vin̈. \v 29 Slajvin̈ej yab'an jun chi' vin̈aj Moisés chi', sb'atcan vin̈ elelal. Sc'ochcan cajan vin̈ d'a scal eb' ch'oc chon̈ab'il d'a yol yic Madián. Axo ta' alji chavan̈ yuninal vin̈. \p \v 30 Ayxom 40 ab'iloc sc'och vin̈ ta', sb'at vin̈ d'a tzalan Sinaí, b'aj malaj anima. Axo ta' sch'ox sb'a jun ángel d'a vin̈. Ayec' d'a scal jun c'ac' b'aj van stz'a jun te' q'uiix. \v 31 Axo yic yilanb'at jun chi' vin̈, ton̈ej te sat sc'ool vin̈. Yuj chi' b'at vin̈ yilb'ati, axo Dios Cajal alan d'a vin̈: \v 32 A in ton tic, jun Dios b'aj yac'nac em sb'a eb' a mam icham, aton vin̈aj Abraham, vin̈aj Isaac yed' vin̈aj Jacob, xchi d'a vin̈. Axo vin̈aj Moisés chi', te ib'xiq'ue vin̈ yuj xivelal. Majxo ochlaj q'uelan vin̈ d'ay. \v 33 Yalan Dios Cajal chi' d'a vin̈: Quichel a xan̈ab', yujto a d'a jun lugar b'aj ayach ec' tic, a inton ayinec' d'ay. \v 34 A eb' in chon̈ab' ayec' d'a Egipto, svila' to van yab'an syail eb' ta'. Svab'anpaxi to sc'acvi eb' yab'an syail. Yuj chi' in javi viq'uelta eb' d'a scal syaelal chi'. Yuj chi', ixic. Ol ach in checb'at d'a Egipto chi', xchi Dios chi' d'a vin̈. \p \v 35 D'a peca' maj chajoclaj vin̈ yuj eb' yetchon̈ab' chi'. Malaj ochnac vin̈ d'a eb'. Yalannac eb' d'a vin̈: ¿Mach ach ac'anoch juezal, yuj chi' tzon̈ ac' mandar? xchi eb' d'a vin̈. Palta a Dios ac'an yopisio vin̈ yac'an mandar eb'. Yac'jipax yopisio vin̈ yic syiq'uelta eb' d'a scal yaelal chi'. A jun ángel sch'ox sb'a d'a vin̈ d'a scal te' q'uiix chi', a och yed' vin̈. \v 36 Aton vin̈aj Moisés chi' ic'annaquelta eb' quetchon̈ab' d'a Egipto chi'. 40 ab'il sch'oxnac juntzan̈ milagro vin̈ d'a Egipto chi' yed' d'a a' Chacchac Mar yed' pax d'a tz'inan luum. \v 37 Aton vin̈ alannac icha tic d'a eb' quetisraelal chi': A Dios ol sic'anelta jun schecab' d'a scal eb' quetchon̈ab' icha ix yutej in sic'anelta a in tic, xchi vin̈ d'a eb'. \v 38 Ec'nac vin̈ yed' eb' co mam quicham d'a jun taquin̈ luum. Aypaxec' jun ángel yed' eb', aton jun lolonnac yed' vin̈ d'a tzalan Sinaí. A d'a vin̈aj Moisés chi', ata' yalnaccan juntzan̈ lolonel Dios tz'ac'an co q'uinal. Axo vin̈ alannaccan d'ayon̈. \p \v 39 Palta a eb' co mam quicham chi', maj yal sc'ool eb' sc'anab'ajej tas yal vin̈ chi'. Yuj chi' spatiquejel vin̈ eb'. Snib'ej eb' meltzaj d'a Egipto. \v 40 Yalan eb' d'a vin̈aj Aarón: B'o juntzan̈oc co diosal yic tzon̈ scuchb'ani, yujto a vin̈aj Moisés chi', jun vin̈ ix on̈ ic'anelta d'a Egipto, man̈ cojtacoc tas ix ic'an vin̈, xchi eb'. \v 41 Yuj chi', sb'oan jun q'ueen eb' icha quelem vacax. A jun chi' yac'och eb' sdiosaloc. Smilanpax juntzan̈ noc' noc' eb' silab'oc d'ay. Yac'anoch sq'uin̈al jun sdiosal eb' sb'o chi'. \v 42 Yuj chi', yiq'uel sb'a Dios d'a scal eb'. Actajcan eb' sch'ocoj yic vach' syaq'uem sb'a eb' d'a juntzan̈ c'anal ay d'a satchaan̈. Stz'ib'ejnaccan jun schecab' Dios icha tic: \q1 Ex israel, ayic yec'nac 40 ab'il eb' e mam eyicham d'a tz'inan luum, man̈oc d'ayin sn̈usnac silab' eb' yed' yofrenda. \q1 \v 43 Malaj jab'oc tas eyac'nac d'ayin. Palta a jun e diosal scuch Moloc,\f 7.43 \fr 7:43 \ft Moloc sb'i jun syaloch eb' sdiosaloc, syac'an yuninal eb' silab'il d'ay. Renfán sb'i jun c'anal b'aj syaq'uem sb'a eb' anima.\f* b'achb'il yed'tal eyuuj yed' jun yechel c'anal scuch Renfán, a juntzan̈ chi' eyalnac och e diosaloc. A d'a juntzan̈ yechel e b'onac chi', ata' eyalnac e b'a. Yuj chi' ol ex vic'canel d'a jun e luum tic, axo ex vac'ancanb'at d'a yichan̈b'at Babilonia, xchican Dios d'a Slolonel Tz'ib'ab'ilcani. \p \v 44 Palta ayic yec'nac eb' co mam quicham chi' d'a tz'inan luum chi', yed'nac jun yed'tal sley Dios eb'. Aton jun yed'tal chi' b'onaccan yuj vin̈aj Moisés chi', icha ajnac yalan Dios chi' d'a vin̈, ayic sch'oxannac jun yechel d'a vin̈. \v 45 A jun yed'tal chi', c'ojanc'olal cannac d'a juntzan̈xo eb' co mam quicham. Axo vin̈aj Josué ic'annaccot jun chi' yed' eb'. Ayic yicannac jun sluum eb' ch'oc chon̈ab'il tic eb', aton eb' pechb'ilel yuj Dios. A jun yed'tal sley Dios chi', yed'nac eb', masanto ochnac vin̈aj David sreyaloc eb'. \v 46 A vin̈aj David chi', te nivan svach'c'olal Dios schanac vin̈. Yuj chi', snib'ej vin̈ sb'onac jun stemplo Dios, aton jun Dios b'aj yac'naquem sb'a vin̈aj Jacob, aton pax co Diosal. \v 47 Palta ato val vin̈aj Salomón b'oannac stemplo Dios chi', \v 48 vach'chom a Dios yelxo val te nivan yelc'ochi, max aj d'a junoc templo b'ob'il yuj eb' anima. Yalnaccan jun schecab' d'a peca' icha tic: \q1 \v 49 A satchaan̈, aton in despacho. Axo yolyib'an̈q'uinal, icha sc'an̈ voc yaji. Yuj chi', ¿tasto val ol eyutoc e b'oan junoc in templo? Malaj junoc lugar b'aj syal vic'an vip. \q1 \v 50 Yujto a in ix in b'o masanil juntzan̈ tic, xchi Dios d'a Slolonel Tz'ib'ab'ilcani. \m \v 51 Palta a ex tic, te pit ex. Lajan val e pensar yed' eb' man̈ ojtannacoc Dios. Max eyac'och e chiquin d'a slolonel. Ton̈ej tze macoch vaan Yespíritu Dios. Yuj chi', lajan ex yed' eb' co mam quicham chi'. \v 52 Ina eb' schecab' Dios d'a peca', laj yab'nac syail eb' yuj eb' co mam quicham chi'. Aton eb' schecab' Dios chi' alannaccani to ol javoc vin̈ tojol spensar, palta milb'ilcham eb' yuj eb' co mam quicham chi'. Axo ix javi jun tojol spensar chi', a exxo ix eyac'och d'a yol sc'ab' chamel, ix eyac'an miljocchamoc. \v 53 Vach'chom ac'b'ilcan juntzan̈ schecnab'il Dios d'ayex yuj eb' ángel, palta max e c'anab'ajej, xchi vin̈aj Esteban chi' d'a eb'. \s1 A schamel vin̈aj Esteban \p \v 54 Ayic ix yab'an juntzan̈ chi' eb', ix te och pitz'an d'a spixan eb', ix cot yoval eb' d'a vin̈aj Esteban chi'. Ix sc'ux val ye eb' scot yoval. \v 55 Palta axo vin̈aj Esteban chi', te ay val och Yespíritu Dios yed' vin̈, yuj chi' ix q'ue q'uelan vin̈ d'a satchaan̈, ix yilanq'ue stziquiquial Dios vin̈. Ix yilan vin̈ to lin̈anec' Jesús d'a svach'c'ab' Dios chi'. \v 56 Yuj chi' ix yalan vin̈: \p —Inai, a svilani to jacan spuertail satchaan̈. Svilani to a jun Ac'b'ilcot yuj Dios yoch animail, lin̈anec' d'a svach' c'ab' Dios chi' ticnaic, xchi vin̈. \p \v 57 Axo eb' ayec' ta', ix q'ue n̈ilnaj eb' yavaji. Ix smacan schiquin eb'. Ix cot n̈ilnaj eb' d'a vin̈, ix jachjiel vin̈ d'a stiel chon̈ab' yuj eb'. \v 58 A eb' ix ac'anb'at d'a yib'an̈ vin̈aj Esteban chi', ix squichel spatic sc'apac junjun eb', ix yac'ancanb'at eb' d'a jun vin̈ scuch Saulo, yic vach' a vin̈ tz'ilancani. Ix lajvi chi', ix och ijan eb' sjulancham vin̈aj Esteban chi' yed' q'uen q'ueen. \v 59 Ayic van sjulq'uenan cham vin̈ chi' eb', ix lesalvi vin̈ d'a Dios. \p —Mamin Jesús, cha in pixan, xchi vin̈. \p \v 60 Ix lajvi chi' ix em cuman vin̈. Te chaan̈ ix yutej sjaj vin̈ slesalvi d'a Dios: \p —Mamin, man̈ ac'canoch jun smul eb' tic d'a yib'an̈, xchi vin̈. \p Ix lajvi yalan jun chi' vin̈, ix cham vin̈. \c 8 \s1 Yac'nac chucal vin̈aj Saulo d'a eb' creyente \p \v 1 Te locan vin̈aj Saulo yed' eb' ix milancham vin̈aj Esteban chi'. Aton val d'a jun c'u chi' ix och ijan eb' anima yac'anoch syaelal eb' creyente d'a Jerusalén chi'. Ix yab'an val syail eb' sic'lab'il. Yuj chi' ix laj saclemb'at eb'. Ix laj b'at eb' d'a yol yic Judea yed' Samaria. Axon̈ej eb' schecab' Jesús ix can d'a Jerusalén chi'. \v 2 Ix lajvin̈ej scham vin̈aj Esteban chi', ay juntzan̈ eb' vin̈ ayoch spensar d'a Dios ix ic'anb'at snivanil vin̈ chi', ix b'at smucanem vin̈ eb'. Ix te oc' eb' vin̈ yuj vin̈. \v 3 Axo vin̈aj Saulo chi', ix yac' val chucal vin̈ d'a eb' creyente. Yaln̈ej b'aj ayec' eb', ix laj och vin̈ d'a yol spat eb'. Ix laj yiq'uelta eb' vin̈ vinac vin̈ yed' eb' ix ix, ix b'at yac'anoch eb' vin̈ d'a preso. \s1 Ix aljiel vach' ab'ix d'a Samaria \p \v 4 Axo eb' creyente ix el d'a Jerusalén, ix laj saclemb'at eb'. Masanil b'ajtac ix laj c'och eb' ix laj yalel vach' ab'ix yic colnab'il eb'. \v 5 Ay jun vin̈ scuch Felipe ix c'och d'a jun chon̈ab' d'a yol yic Samaria. Ix yalcanel yab'ixal Cristo vin̈ d'a scal eb'. \v 6 Axo eb' anima ayec' ta', ix smaclej val yab' eb' tas ix yal vin̈ chi'. Ix yilanpax juntzan̈ milagro eb' ix sb'o vin̈. \v 7 A d'a jun chon̈ab' chi', tzijtum eb' anima ayoch eb' enemigo d'ay, axo vin̈aj Felipe chi' ix laj ic'anel eb' d'a eb'. Ix laj el yav eb' yel d'a eb'. Tzijtum eb' sicb'inaqueli yed' eb' max yal sb'eyi, ix laj b'oxican eb' yuj vin̈. \v 8 Yuj juntzan̈ chi' ix te tzalaj sc'ool eb' anima smasanil d'a jun chon̈ab' chi'. \p \v 9 Palta ay jun vin̈ vinac scuch Simón ta'. Ste aq'uej val musansatil eb' anima vin̈, yujto te nivan yelc'och vin̈ yalani, ay tas syal yuj vin̈ yalani. \v 10 Masanil eb' malaj yelc'ochi yed' eb' nivan yelc'ochi, jun lajan syac'och spensar eb' d'a vin̈, syalan eb': \p —A vin̈aj Simón, aton jun dios scuchan Nivan Spoder, xchi eb' d'a vin̈. \p \v 11 Syac' val och spensar eb' d'a vin̈, yujto pecatax syamnacoch vin̈ yac'an musansatil eb', syalan vin̈ to tzuji yuuj. \v 12 Axo vin̈aj Felipe chi' ix alanel d'a scal eb' tas tz'aj yoch eb' d'a yol sc'ab' Dios. Ix yalanel yab'ixal Jesucristo vin̈ d'a eb'. Yuj chi' ay eb' vin̈ vinac yed' eb' ix ix, ix ac'anoch d'a sc'ool tas ix yal vin̈ chi'. Ix lajvi chi', ix schaan sbautismo eb'. \v 13 Icha pax chi' vin̈aj Simón chi', ix yac'och slolonel Dios vin̈ d'a sc'ool. Ix schaan pax sbautismo vin̈. Ix lajvin̈ej chi', junxon̈ej ix ec' vin̈ yed' vin̈aj Felipe chi'. Ay juntzan̈ milagro ix sch'ox vin̈aj Felipe chi', te nivan yelc'ochi. Yuj chi', ix te sat sc'ool vin̈aj Simón chi' yilani. \p \v 14 Axo eb' schecab' Jesús ayec' d'a Jerusalén, ayic ix yab'an eb' to ay eb' aj Samaria ix ac'anoch slolonel Dios d'a sc'ool, ix schecb'at vin̈aj Pedro eb' yed' vin̈aj Juan yil eb'. \v 15 Ayic ix c'och eb' vin̈, ix lesalvi eb' vin̈ yuj eb' creyente aj Samaria chi', yic vach' tz'ac'ji Espíritu Santo d'a eb', \v 16 yujto manta junoc eb' schaani. An̈ejanto d'a sb'i Cajal Jesús b'aj ix ac'ji bautizar eb'. \v 17 Axo vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Juan chi' ix ac'anec' sc'ab' d'a sjolom eb'. Ichato chi' ix schaancan Espíritu Santo chi' eb'. \p \v 18 Ix yilan vin̈aj Simón chi' to ayic ix yac'anec' sc'ab' eb' vin̈ d'a sjolom eb' creyente chi', ix schacan Espíritu Santo eb', yuj chi' ix yaltej tumin vin̈ d'a eb' vin̈ schecab' Jesús chi'. \v 19 Ix yalan vin̈ d'a eb' vin̈ icha tic: \p —Aq'uec vopisio eyed'oc yic vach' yaln̈ej mach ol vaq'uec' in c'ab' d'a sjolom, ol schacan Espíritu Santo chi', xchi vin̈ d'a eb' vin̈. \p \v 20 Yuj chi' ix yalan vin̈aj Pedro d'a vin̈: \p —Ach satocab'el yed' q'uen a tumin chi', yujto a jun tas syac' Dios d'a nab'an̈ej ix a nib'ej a man yed' jab' a tumin tic. \v 21 Malaj alan ic qued'oc. Malaj och d'a jun copisio tic, yujto man̈ tojoloc a pensar d'a yichan̈ Dios. \v 22 Yuj chi' na a b'a yuj jun a chucal tic. C'an d'a Dios, tope ol ach yac' nivanc'olal yuj tas van a naan tic. \v 23 Yujto svila' to an̈ej chichonc'olal tza na'a, yujto an̈ej chucal van ac'an servil, xchi vin̈aj Pedro chi' d'a vin̈. \p \v 24 Yuj chi' ix yalxi vin̈: \p —Tze c'an val d'a Dios Cajal vuuj, yic man̈ ol javoc jun yaelal tzeyal tic d'a vib'an̈, xchi vin̈. \p \v 25 Axo pax vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Juan chi', ix yalel yab'ixal Jesús eb' vin̈. Ix yalanpaxel slolonel Dios Cajal eb' vin̈ d'a Samaria chi'. Ix lajvi chi', yacb'an van smeltzajxib'at eb' vin̈ d'a Jerusalén, tzijtum juntzan̈ yunetac chon̈ab' d'a yol yic Samaria chi' b'aj ix ec' eb' vin̈ yalcanel vach' ab'ix yic colnab'il. \s1 A vin̈aj Felipe yed' vin̈ aj Etiopía \p \v 26 Ay jun yángel Dios Cajal ix alan icha tic d'a vin̈aj Felipe chi': \p —Ac' lista a b'a. Ixic d'a sur, d'a jun b'e scot d'a Jerusalén, sc'och d'a chon̈ab' Gaza, xchi. \p A jun b'e chi', aton jun tz'ec' d'a tz'inan luum. \v 27 Yuj chi', ix yac' lista sb'a vin̈, ix b'at vin̈. Axo d'a yol b'e chi', ix yil-laj sb'a vin̈ yed' jun vin̈ aj Etiopía. A jun vin̈ chi' ay yopisio vin̈ yuj ix Candace, ix yajal yaj d'a Etiopía chi'.\f 8.27 \fr 8:27 \ft A d'a Etiopía d'a jun tiempoal chi', an̈ej eb' ix ix tz'och yajalil. Candace sb'i eb' ix a tz'och eb' ix yajalil chi'.\f* Sic'um tumin yaj vin̈ d'a ix. Ix xid'ec' vin̈ yaq'uem sb'a d'a Dios d'a Jerusalén. \v 28 Van spax vin̈ d'a Etiopía chi'. C'ojanem vin̈ d'a yol jun scarruaje. Van yilan Slolonel Dios vin̈ tz'ib'ab'ilcan yuj vin̈aj Isaías, aton vin̈ schecab' Dios. \v 29 Axo Yespíritu Dios ix alan d'a vin̈aj Felipe chi': \p —Ixic, nitzb'at a b'a d'a stz'ey jun carruaje chi', xchi. \p \v 30 Axo ix c'och vin̈ d'a stz'ey, ix yab'an vin̈ to van yavtan Slolonel Dios vin̈, aton jun tz'ib'ab'ilcan yuj vin̈aj Isaías. Yuj chi' ix yal vin̈ d'a vin̈: \p —¿Tzam nachajel uuj tas van avtan chi'? xchi vin̈. \p \v 31 Ix yalan vin̈: \p —Tato malaj mach tzin c'ayb'ani, ¿tas ol aj snachajel vuuj? ¿Max am yal a q'ueta d'a yol carruaje tic yic tzach em c'ojan ved'oc? xchi vin̈ d'a vin̈aj Felipe chi' \p \v 32 A Slolonel Dios van yavtan vin̈ chi', aton jun tz'alan icha tic: \q1 Icha junoc noc' calnel tz'ic'jib'at b'aj ol b'at chamoc, icha chi' ol aj yic'jib'at jun Schecab' Dios Cajal schami. \q1 Icha junoc noc' calnel tz'inn̈ej xchi sjoxchaji, icha pax chi' ol ajoc. \q1 \v 33 Te q'uixvelal ol yutej eb'. Toxonton man̈ ol sb'o yaj jab'oc eb' d'ay. \q1 Malaj junoc mach ol alanoc tato ay yin̈tilal ol canoc, yujto ol miljocchamoc, xchi d'a Slolonel Dios chi'. \p \v 34 Yuj chi' ix sc'anb'ej vin̈ d'a vin̈aj Felipe chi': \p —Al d'ayin, ¿mach ay yab'ixal jun yalnaccan vin̈ schecab' Dios chi'? ¿Tom a yab'ixal vin̈ yalnaccani, ma to ch'oc junocxo mach yalnaccan yab'ixal vin̈? xchi vin̈ aj Etiopía chi'. \p \v 35 Axo vin̈aj Felipe chi' ix alan d'a vin̈ tas syalelc'och Slolonel Dios chi'. Ix syamanoch vin̈ yalan yab'ixal Jesucristo d'a vin̈. \v 36-37 Ayic van sb'at eb' vin̈ d'a yol b'e chi', ix c'och eb' vin̈ d'a jun a a'. Ix yalan vin̈ aj Etiopía chi' d'a vin̈: \p Ina jun a a' tic, ¿max am yal in ac'ancan bautizar ticnaic? xchi vin̈. \p \v 38 Ix lajvin̈ej chi', ix yalan vin̈ to syamjioch vaan jun scarruaje vin̈ chi'. Ix em eb' vin̈ schavan̈il d'a yol jun a a' chi'. Axo ta' ix ac'jican bautizar vin̈. \v 39 Ayic ix lajvi sq'uexta eb' vin̈ d'a yol a a' chi', axo Yespíritu Dios ix ic'anb'at vin̈aj Felipe chi'. Yuj chi' majxo iljilaj vin̈ yuj vin̈ aj Etiopía chi', majxo yil-laj vin̈ b'aj ix c'och vin̈. Palta te tzalajc'olal ix b'atxican vin̈ aj Etiopía chi' d'a yol b'e chi'. \v 40 Axo vin̈aj Felipe chi', a d'a chon̈ab' Azoto ix c'och vin̈. Ix lajvin̈ej chi', ix b'atxi vin̈. Ix laj ec' yalancanel vach' ab'ix yic colnab'il vin̈ d'a juntzan̈xo chon̈ab', masanto ix c'och vin̈ d'a chon̈ab' Cesarea. \c 9 \s1 Schanac Cristo vin̈aj Saulo \r (Hch 22.6-16; 26.12-18) \p \v 1 Axo vin̈aj Saulo, max yactej vin̈ yalani to ol smilcham eb' tz'ac'anoch Jesús Cajal d'a sc'ool. Yuj chi' ix c'och vin̈ d'a vin̈ sat sacerdote. \v 2 Ix sc'anan juntzan̈ ch'an̈ carta vin̈, yic syic'anb'at ch'an̈ vin̈ d'a yoltac spatil culto ay d'a chon̈ab' Damasco. A juntzan̈ carta chi' tz'ac'an sderecho vin̈ yic syaman jantacn̈ej eb' syac'och spensar d'a Jesús, vach'chom vinac ma ix, yic syic'cot eb' vin̈ preso d'a Jerusalén. \v 3 Ix lajvi chi' ix b'at vin̈, palta axo yic van sc'och vin̈ d'a slac'anil chon̈ab' Damasco chi', ix emul copnaj jun saquilq'uinal d'a satchaan̈ d'a yib'an̈ vin̈. \p \v 4 Yuj chi' ix telvi vin̈ d'a sat luum. Ix yab'an vin̈ yoch jun lolonel. Ix yalan icha tic: \p —Saulo, Saulo, ¿tas yuj tzin ixtej? xchi d'a vin̈. \p \v 5 —Mamin, ¿mach ach? xchi vin̈. \p —A in ton tic Jesús in. A in val tzin ixtej. \p \v 6 —Q'uean̈ vaan, ixic d'a chon̈ab' chi'. Ata' ol alchaj d'ayach tas yovalil ol a c'ulej, xchi Jesús chi' d'a vin̈. \p \v 7 Axo eb' vin̈ yetb'eyum vin̈aj Saulo chi', ix vanaj eb' vin̈, ix sat sc'ol eb' vin̈ yuj xivelal. Ix yab' eb' vin̈ to ay mach sloloni, palta malaj mach ix yil eb' vin̈. \v 8 Ix lajvi chi', ix q'ue vaan vin̈aj Saulo chi' d'a sat luum. Axo yic ix elta q'uelan vin̈, majxo yal-laj yilan jab'oc vin̈. Yuj chi' a eb' vin̈ yetb'eyum vin̈ ix yaman sc'ab', ix squetzanb'at vin̈ eb' vin̈ d'a yol chon̈ab' Damasco chi'. \v 9 Axo ix c'och vin̈ ta', oxe' c'ual majxo yal-laj yilan vin̈. Majxo valaj vin̈. Majxo yuc'paxlaj a' vin̈. \p \v 10 A d'a Damasco chi' ay jun vin̈ creyente scuchan Ananías, axo Jesús Cajal ix alan d'a vin̈ icha d'a vayichal icha tic: \p —Ach Ananías, xchi. \p —Tic ay in Mamin, xchi vin̈. \p \v 11 —Ixic d'a jun calle scuch Tojol. Ayic tzach c'och d'a spat vin̈aj Judas, tza c'anb'an d'a vin̈ yuj vin̈aj Saulo aj Tarso. Ol ilani to van slesalvi vin̈. \v 12 Ay jun tas ix in ch'ox d'a vin̈. Ix yilan vin̈ to a ach ol ach c'ochoc, ol ac'anec' a c'ab' d'a sjolom vin̈, yic vach' ol jacvocxican sat vin̈, xchi Jesús Cajal chi' d'a vin̈. \p \v 13 Palta axo ix yalan vin̈: \p —Mamin, tzijtum mach ix alan d'ayin yuj vin̈aj Saulo chi'. A d'a Jerusalén man̈ jantacoc chucal ix yac' vin̈ d'a eb' tzach ac'anoch d'a sc'ool. \v 14 Xal ticnaic ix ja vin̈ d'a tic, yic syamji jantacn̈ej eb' syal sb'a d'ayach yuj vin̈, yujto ac'b'il yopisio vin̈ yuj eb' vin̈ sat sacerdote, xchi vin̈. \p \v 15 Palta ix yalanxi Jesús Cajal chi' d'a vin̈: \p —Ixic, yujto a vin̈aj Saulo chi', ix in siq'uel vin̈, yic vach' ol yalel in lolonel vin̈ d'a scal eb' man̈ israeloc, d'a yichan̈ eb' rey yed' d'a scal eb' eyetisraelal. \v 16 A in ol in ch'ox d'a vin̈, jantac syaelal yovalil ol yab' vin̈ vuuj, xchi Jesús Cajal chi'. \p \v 17 Yuj chi', ix b'at vin̈aj Ananías chi' d'a jun pat chi'. Axo ix c'och vin̈, ix och vin̈ d'a yool. Ix yac'anec' sc'ab' vin̈ d'a sjolom vin̈aj Saulo chi'. Ix yalan vin̈: \p —Vuc'tac Saulo, a Cajal Jesús, jun ix sch'ox sb'a d'ayach d'a yol b'e b'aj ach javi chi', a' in checancot d'ayach, yic vach' ol jacvocxi a sat, axo yochcan Espíritu Santo d'ayach, xchi vin̈ d'a vin̈. \p \v 18 Junanto rato chi' ix elta tzicnaj juntzan̈ icha stumin noc' chay ayoch d'a yol sat vin̈, ichato chi' ix b'oxican yilan vin̈. Ix q'ue vaan vin̈, ix yac'an ac'joc bautizar sb'a vin̈. \v 19 Ix lajvi chi', ix va vin̈, ix yic'anxi yip vin̈. Ix aj jaye' c'ual vin̈ yed' eb' creyente d'a Damasco chi'. \s1 Yalnaquel slolonel Dios vin̈aj Saulo d'a Damasco \p \v 20 A vin̈aj Saulo chi', ix syamoch vin̈ yalel slolonel Dios d'a yoltac spatil culto. Ix yalan vin̈ to a Jesús, Yuninal ton Dios. \v 21 Jantacn̈ej eb' ix ab'an yalan vin̈, ix te sat sc'ool eb'. Ix yalan eb': \p —Aton jun vin̈ tic ix ac'anoch syaelal eb' syal sb'a d'a Jesús d'a Jerusalén. A co naani to sja vin̈ ul syam eb' creyente d'a tic, yic syic'b'at eb' vin̈ d'a eb' vin̈ sat sacerdote, xchi eb'. \p \v 22 Axo vin̈aj Saulo chi', ix ste aq'uej yip vin̈ yalaneli, yic vach' scheclajeli to a Jesús d'a val yel Cristo toni, aton jun tan̈vab'il yuj eb'. Axo eb' israel aj Damasco chi', maj nachajel jab'oc yuj eb' tas syutej eb' spacan d'a vin̈. \s1 Colchajnaquel vin̈aj Saulo d'a yol sc'ab' eb' yetisraelal \p \v 23 Ayic nivanxo tiempo ix eq'ui, ix slajtian sb'a eb' israel d'a spatic vin̈aj Saulo chi'. Ix yalan eb' to ol smilcham vin̈ eb'. \v 24 Palta ix yab' specal vin̈ to c'ual d'ac'val stan̈van eb' d'a juntzan̈ b'e sb'at d'a stiel chon̈ab', yic ata' smilcham vin̈ eb' snaani. \v 25 Yuj chi', a eb' creyente ix ac'anem vin̈ d'a yol jun xuuc, axo d'a sventenail smuroal jun chon̈ab' chi' ix yaq'uem d'un̈un̈oc vin̈ eb' d'ac'valil. Icha chi' ix aj scolchajel vin̈. \s1 Ayec' vin̈aj Saulo d'a Jerusalén \p \v 26 Axo yic ix c'och vin̈aj Saulo chi' d'a Jerusalén, ix snib'ej vin̈ smolb'ej sb'a yed' eb' creyente ta', palta ton̈ej ix xivq'ue eb' smasanil d'a vin̈. Maj schalaj yab' eb' tato yel creyentexo vin̈. \v 27 Palta a jun vin̈ scuch Bernabé ix ic'anb'at vin̈ d'a eb' vin̈ schecab' Jesús. Ix yalan vin̈ d'a eb' vin̈: \p —A vin̈aj Saulo tic, ix yil Cajal Jesús vin̈ d'a yol b'e. Ix lolonpax Cajal Jesús chi' yed' vin̈. Yuj chi' malaj mach b'aj ix xiv vin̈ yalanel yab'ixal Jesús d'a chon̈ab' Damasco chi', xchi vin̈aj Bernabé chi'. \p \v 28 Yuj chi' ix aj vin̈aj Saulo d'a Jerusalén chi'. Junn̈ej ix ec' vin̈ yed' eb' creyente ta'. \v 29 Ix ste tec'b'an sb'a vin̈ yalanel yab'ixal Cajal Jesús. Ix stelan sb'a vin̈ yed' eb' yetisraelal tz'alan sti' eb' griego. Palta a eb' chi', ix slajtiej sb'a eb' yic smilancham vin̈ eb'. \v 30 Axo ix yab'an specal jun chi' eb' creyente, ix yic'anb'at vin̈aj Saulo chi' eb' d'a chon̈ab' Cesarea. Ix lajvi sc'och eb' yed' vin̈ ta', ix schecancanb'at vin̈ eb' d'a chon̈ab' Tarso. \p \v 31 Ichato chi', ix och vaan spechji b'eyec' eb' creyente d'a masanil chon̈ab' d'a yol yic Judea, d'a yol yic Galilea yed' d'a yol yic Samaria. Ix laj stec'b'itan sb'a eb'. Te naann̈ej Cajal Jesús yuj eb'. Ix och Yespíritu Dios yed' eb', yuj chi' ix te q'uib' sb'isul eb'. \s1 B'onacxi sc'ool vin̈aj Eneas \p \v 32 A junel, ayic ix ec' vin̈aj Pedro yil eb' yetcreyenteal, ix c'och vin̈ d'a eb' creyente d'a chon̈ab' Lida. \v 33 Ata' ix ilchaj jun vin̈ scuch Eneas yuj vin̈. Svajxaquilxo ab'il stelvican vin̈, yujto sicb'inaquel vin̈. \v 34 Yuj chi' ix yal vin̈ d'a vin̈: \p —Ach Eneas, sval d'ayach, a Jesucristo tz'ac'an b'oxoc a c'ool. Yuj chi' q'uean̈ vaan, pac a vaynub' tic, xchi vin̈ d'a vin̈. \p Val d'a jun rato chi', ix q'ue van vin̈. \v 35 Axo eb' anima smasanil aj Lida chi' yed' eb' aj Sarón, ix yil eb' to ix b'oxican vin̈. Yuj chi' ix sq'uex sb'eyb'al eb', ix yac'anoch spensar eb' d'a Cajal Jesús. \s1 Pitzvinacxi ix Dorcas \p \v 36 A d'a chon̈ab' Jope, ay jun ix creyente scuchan Tabita. Axo d'a ti' griego Dorcas sb'i ix. Te vach' ix, scolvaj ix d'a eb' meb'a'. \v 37 Axo d'a jun tiempo chi', ix yamchaj ix yuj jun yab'il, ix cham ix. Ix lajvi chi', ix b'icchajel snivanil ix, ix ic'jiq'ue d'a yol jun cuarto d'a chaan̈. \v 38 A jun chon̈ab' Jope chi', a d'a slac'anil chon̈ab' Lida ay, aton b'aj ayec' vin̈aj Pedro chi'. Axo ix yab'an eb' creyente to ata' ayec' vin̈, ix schecanb'at chavan̈ vinac eb' d'a vin̈, ix yalan eb' vin̈: \p —Cotan̈, con̈ qued'oc d'a Jope val ticnaic, xchi eb' vin̈ d'a vin̈. \p \v 39 Yuj chi' ix b'at vin̈aj Pedro chi' yed' eb' vin̈. Axo ix c'och vin̈, ix ic'jiq'ue vin̈ d'a jun cuarto b'aj ay snivanil ix Dorcas chi'. Ata' molanec' eb' ix chamnac yetb'eyum. Van yoc' eb' ix yuj ix. Ay juntzan̈ spichul eb' ix yed' juntzan̈ scamix sb'onac ix Dorcas chi' ayic pitzanto ix. Ix sch'oxan juntzan̈ chi' eb' ix d'a vin̈aj Pedro chi'. \v 40 Axo vin̈ ix checanxiemta eb' smasanil. Ix lajvi chi' ix em cuman vin̈, ix lesalvi vin̈. Ix och q'uelan vin̈ d'a ix Dorcas chi'. Ix yalan vin̈ d'a ix: \p —Ach Tabita, sval d'ayach, q'uean̈ vaan, xchi vin̈ d'a ix. Axo ix elta q'uelan ix. Ix yilanoch vin̈aj Pedro chi' ix, ix q'ue c'ojan ix. \v 41 A vin̈ ix yaman sc'ab' ix. Ix squetzanq'ue vaan ix vin̈. Ix lajvi chi', ix yavtanxiq'ue eb' ix ix chi' vin̈ yed' juntzan̈xo eb' creyente. Ix sch'oxanelta ix vin̈ d'a eb' to ix pitzvixi ix. \v 42 Axo eb' aj Jope chi', ix laj yab' specal jun chi' eb'. Yuj chi' tzijtum eb' ix ac'anoch Cajal Jesús d'a sc'ool. \v 43 A vin̈aj Pedro chi', ixto ec' jayexo c'ual vin̈ d'a Jope chi', axo d'a spat jun vin̈ scuchan Simón smunlaj yed' noc' tz'um ix aj vin̈. \c 10 \s1 A vin̈aj Pedro yed' vin̈aj Cornelio \p \v 1 A d'a chon̈ab' Cesarea ay jun vin̈ scuch Cornelio, yajal yaj vin̈ d'a jun macan̈ eb' soldado scuchan aj Italia. \v 2 Syac' val och spensar vin̈ d'a Dios. Te ay xivc'olal vin̈ d'ay yed' jantac eb' ayec' d'a yol spat vin̈ yed'oc. Tzijtum tas syac'pax vin̈ d'a eb' israel te meb'a'. Slesalvi val vin̈ d'a Dios. \v 3 Axo junel d'a tz'eymajc'ualxo, ix yilan vin̈ icha d'a vayich, ay jun yángel Dios ayoch d'a yol jun cuarto b'aj ayec' vin̈ chi'. Ix yalan jun ángel chi' d'a vin̈: \p —Cornelio, xchi. \p \v 4 Ix och q'uelan vin̈ d'ay. Ix te xiv vin̈ yuuj. \p —Mamin, ¿tas tzal d'ayin? xchi vin̈ d'ay. \p Yuj chi' ix yalan d'a vin̈: \p —A Dios ix ab'an a lesal. Ix yilanpax juntzan̈ a silab' ix ac' d'a eb' meb'a'. Maj satlaj sc'ool d'a juntzan̈ chi'. \v 5 A ticnaic, checb'at jayvan̈oc eb' vin̈ vinac d'a chon̈ab' Jope, yic b'at yic'cot vin̈aj Simón eb' vin̈, aton vin̈ scuchpax Pedro. \v 6 Ayec' vin̈ d'a spat jun vin̈ sq'uexul, aton jun vin̈ smunlaj yed' noc' tz'uum. A spat vin̈ chi', a d'a sti' a' mar ay, xchi jun ángel chi' d'a vin̈. \p \v 7 Ix lajvi spax jun ángel chi', ix yavtancot chavan̈ eb' vin̈ schecab' vin̈aj Cornelio chi' yed' pax jun vin̈ soldado yac'umaltaxon servil vin̈ yaji. A jun vin̈ soldado chi', an̈ej d'a Dios ayoch spensar vin̈. \v 8 Jantacn̈ej tas ix yal jun ángel chi', ix laj yal vin̈ d'a eb' vin̈. Ix lajvi chi', ix schecanb'at eb' vin̈ d'a chon̈ab' Jope chi'. \v 9 Axo d'a junxo c'u d'a chimc'ualil, ayic van sc'och eb' vin̈ d'a slac'anil Jope chi', axo vin̈aj Pedro chi', ix q'ue vin̈ lesal d'a span̈anil yib'an̈ spat vin̈aj Simón chi'. \v 10 Ayic ayec' vin̈ ta', ix och svejel vin̈. Ix sc'anan va sb'a vin̈. Palta axo yic van to sb'oji tas ol yab'lej vin̈ chi', icha d'a vayichal \v 11 ix aj yilan vin̈ sjacvi satchaan̈. Axo ix yilan vin̈ ichato ay jun c'apac yamb'il schiquintac schan̈il, ix emul d'a span̈anil yib'an̈ pat b'aj ayec' vin̈ chi'. \v 12 Axo d'a yol jun c'apac chi', ata' ayoch junjun macan̈ noc' noc'. Ay noc' chan̈e' yoc. Ay pax noc' chan yed' noc' much.\f 10.12 \fr 10:12 \ft A eb' israel max yal schi'an noc' comon noc' eb', icha juntzan̈ noc' ix checji schi vin̈aj Pedro chi'.\f* \v 13 Ix lajvi yemul jun chi', ix yab'an vin̈aj Pedro chi', ix och jun lolonel, ix yalan icha tic: \p —Pedro, mac'cham juntzan̈ noc' tic a chi'a, xchi. \p \v 14 Palta ix yalan vin̈: \p —Ach Vajalil, max yal-laj, yujto manta jun eloc tzin chi junoc comon tasi, ma junoc tas ay yovalil yuj ley Moisés, xchi vin̈. \p \v 15 Yuj chi' ix yalan junelxo: \p —A juntzan̈ tas syal Dios to malaj yovalil, a achxo tic, man̈ ala' to ay yovalil, xchi. \p \v 16 Oxel ix alchaj icha chi'. Ix lajvin̈ej chi', ix ic'jixiq'ue jun c'apac chi' d'a satchaan̈. \v 17 Vanto snaan vin̈aj Pedro tas yaj jun chi', ix c'och eb' vin̈ schecab' vin̈aj Cornelio d'a sti' jun pat chi'. Toxo ix sc'anb'ej eb' vin̈ yab'i b'aj ay spat vin̈aj Simón chi'. \v 18 Yuj chi' ix avajoch eb' vin̈, ix sc'anb'an eb' vin̈: \p —¿Ay am ec' vin̈aj Simón d'a tic, vin̈ scuchpax Pedro? xchi eb' vin̈. \p \v 19 An̈eja' vanto snaan vin̈aj Pedro yuj juntzan̈ ix yil chi', ix yalan Yespíritu Dios d'a vin̈: \p —Ay oxvan̈ eb' vin̈ vinac tzach c'anb'ani. \v 20 Yuj chi' eman̈. Ixic yed' eb' vin̈, man̈ chab'c'olaloc tzach b'ati, yujto a in ix in checcot eb' vin̈, xchi d'a vin̈. \p \v 21 Yuj chi' ix emta vin̈ b'aj ayec' eb' vin̈ schecab' vin̈aj Cornelio chi'. Ix yalan vin̈ d'a eb' vin̈: \p —Ina in tzin e c'anb'ej tic. ¿Tas e checab'il d'ayin yuj chi' tzex javi? xchi vin̈. \p \v 22 Ix yalan eb' vin̈ d'a vin̈: \p —Ay jun vin̈ yajal soldado scuch Cornelio. Te vach' sb'eyb'al vin̈, syac'paxem sb'a vin̈ d'a Dios. Te vach' vin̈ d'a yichan̈ eb' etisraelal smasanil. Axo jun yángel Dios ix alan d'a vin̈ to scheccot eb' schecab' vin̈ yic tzach yic'b'at eb' d'a spat vin̈, yic vach' smaclej yab' vin̈ tas ol ala', xchi eb' vin̈ d'a vin̈aj Pedro chi'. \p \v 23 Yuj chi' ix ic'jioch eb' vin̈ d'a yol pat chi' yuj vin̈. Ata' ix ec' ac'val yuj eb' vin̈. Axo d'a junxo c'u ix b'at vin̈ yed' eb' vin̈. Ix b'at jayvan̈ eb' creyente aj Jope chi' yuc'levoc vin̈. \v 24 Ato d'a schab'jial ix c'och eb' d'a chon̈ab' Cesarea. Axo vin̈aj Cornelio ix tan̈van sc'och eb' ta'. Toxo ix yavtejcot eb' sc'ab' yoc vin̈ yed' juntzan̈xo eb' yamigo vin̈. \v 25 Ayic van sc'och vin̈aj Pedro chi', ix elta vin̈aj Cornelio chi' d'a sti' spat. Ix schaan vin̈ sc'och vin̈. Ix em cuman vin̈ yaq'uem sb'a d'a vin̈aj Pedro chi'. \v 26 Palta a vin̈aj Pedro chi' ix quetzanq'ue vaan vin̈. Ix yalan vin̈ d'a vin̈ icha tic: \p —Q'uean̈ lin̈an, yujto quetanimail co b'a, xchi vin̈. \p \v 27 Van slolon eb' vin̈, ix och eb' vin̈ d'a yol pat. Ix yilan vin̈aj Pedro chi' to tzijtumxo eb' molaneq'ui. \v 28 Yuj chi' ix yal vin̈ d'a eb': \p —Ex vetanimail, eyojtac to a on̈ israel on̈ tic, ay yovalil co c'umlan co b'a yed' junoc ch'oc chon̈ab'il, ma coch d'a yol spat. Palta a Dios ix ac'an vojtaquejeli to max yal valani to ay yovalil tzin c'umej junoc mach. \v 29 Yuj chi' malaj tas ix vala' ayic ix b'at in eyic'ancoti. Xal ticnaic, alec d'ayin, tas yuj ix b'at in eyic'coti, xchi vin̈ d'a eb'. \p \v 30 Yuj chi' ix yalan vin̈aj Cornelio chi' d'a vin̈ icha tic: \p —Yab' am icha hora tic oxji, van in lesalvi d'a yol in pat tic, ichataxon tzin c'ulej d'a junjun tz'eymajc'ualil. Ay jun sch'ox sb'a d'ayin, copopi quilan spichul. \v 31 Yalan d'ayin: Cornelio, a Dios ix ab'an a lesal. Ix snaanpaxcot juntzan̈ a silab' tzac' d'a eb' meb'a'. \v 32 Axo ticnaic, checb'at jayvan̈oc vinac d'a chon̈ab' Jope, b'at yic'ancot vin̈aj Simón eb', scuch pax Pedro. Ayec' vin̈ d'a spat jun vin̈ sq'uexul, aton jun vin̈ smunlaj yed' noc' tz'uum. A spat vin̈ chi', a d'a sti' a' mar ay, xchi. \v 33 Slajvi chi', in checanb'at eb' in checab' ach sayeq'ui. Yuj val dios d'ayach ix a c'anab'ajej a coti. A ticnaic, ayon̈ ec' co masanil d'a yichan̈ Dios Cajal. Yuj chi' sco snib'ej scab'i jantacn̈ej tas alb'ilcan d'ayach yuuj, yic tzalan d'ayon̈, xchi vin̈aj Cornelio chi' d'a vin̈. \s1 A smensaje vin̈aj Pedro d'a yol spat vin̈aj Cornelio \p \v 34 Axo vin̈aj Pedro chi', ix och ijan vin̈ yalan d'a eb': \p —A ticnaic vojtac to d'a val yel, jun lajann̈ej yelc'och masanil anima d'a yichan̈ Dios. \v 35 A eb' xiv d'a Dios, vach'chom man̈ israeloc eb', ste tzalaj yed' eb' tato vach' sb'eyb'al eb'. \v 36 A Dios ac'jinaccan slolonel d'ayon̈ a on̈ israel on̈ tic. Yalannaccan d'ayon̈ to ay junc'olal yuj Jesucristo, aton Cajal co masanil. \v 37 A exxo tic, ina eyojtac tas ix sc'ulej Dios d'a co lugar. A d'a Galilea elnac yich, ayic slajvinac yalancanel slolonel Dios vin̈aj Juan, a slajvinac yac'an bautizar eb' anima vin̈. \v 38 Eyojtac to a Dios yac'nac Yespíritu d'a Jesús aj Nazaret, yac'annacpax spoder d'ay. Eyojtac paxi to a Jesús ix colvaj d'a eb' anima. Jantacn̈ej eb' ixtab'il yuj vin̈ diablo, ix laj yac' b'oxoc sc'ool eb'. Icha chi' yutejnac sb'a yujto a Dios ayoch yed'oc. \v 39 A on̈ tic scac' testigoal co b'a yuj juntzan̈ tastac ix sc'ulej chi'. Jantacn̈ej tas ix ec' sc'ulej d'a yol yic Judea yed' d'a chon̈ab' Jerusalén, ix quila'. Ix lajvi chi', ix culusajq'ue yuj eb' vetisraelal. Icha chi' ix yutej eb' smilanchamoc. \v 40 Palta axo d'a schab'jial ix pitzvixi yuj Dios. Yuj spoder Dios chi' ix sch'ox sb'a d'ayon̈. \v 41 Palta maj sch'oxlaj sb'a d'a masanil eb' anima. An̈ej d'ayon̈ ix sch'ox sb'a, yujto atax d'a peca' sic'b'ilon̈xocanel yuuj yic tzon̈ och stestigooc. On̈ va pax yed'oc ayic toxo ix pitzvixi d'a scal eb' chamnac chi'. \v 42 Ix yalancan d'ayon̈ to yovalil tzec' calel yab'ixal d'a eb' anima, to a Dios ac'jinac yopisio sch'olb'itan tas yaj eb' anima smasanil, vach'chom eb' pitzanto ma eb' chamnacxo. \v 43 Atax d'a peca', ayocto yalannaccanel yab'ixal Jesús eb' schecab' Dios. Yalnaccan junjun eb' to a jantacn̈ej eb' ol ac'anoch Jesús chi' d'a sc'ool, ol ac'joccan lajvoc smul eb' yuuj, xchi vin̈aj Pedro chi' d'a eb'. \s1 Ay eb' man̈ israeloc ix chaan Yespíritu Dios \p \v 44 Axo yic van yalan vin̈aj Pedro chi', ix ochcan Yespíritu Dios d'a masanil eb' van yab'an chi'. \v 45 Axo eb' creyente aj Israel ajun yed' vin̈aj Pedro chi', ix te sat sc'ool eb', yujto ix yac'pax Yespíritu Dios d'a eb' man̈ israeloc. \v 46 Yujto ix yab' eb' to ch'occh'oc ti'al syal eb' b'aj ix ochcan cajan Espíritu Santo chi'. Ix yab'anpax eb' yalan vach' lolonel eb' d'a Dios. Ix lajvi chi' ix yalan vin̈aj Pedro chi': \p \v 47 —Max yal sco cachoch vaan eb' tic, yic max ac'ji bautizar eb'. Ina to ix ac'ji Yespíritu Dios d'a eb' icha ix aj yac'ji d'ayon̈, xchi vin̈. \p \v 48 Yuj chi' ix yal vin̈aj Pedro chi' to tz'ac'ji bautizar eb' d'a sb'i Jesucristo. Ix lajvi yac'ji bautizar eb' chi', ix sc'anan pavor eb' d'a vin̈, yic vach' tz'aj jayeoc c'ual vin̈ yed' eb'. \c 11 \s1 A vin̈aj Pedro yed' eb' creyente d'a Jerusalén \p \v 1 Axo eb' schecab' Jesús yed' eb' creyente ay d'a yol yic Judea, ix yab' eb' to ay eb' man̈ israeloc ix ac'anoch slolonel Dios d'a sc'ool. \v 2 Yuj chi' ayic ix c'ochxi vin̈aj Pedro d'a Jerusalén, ix yalan eb' creyente israel to man̈ vach'oc ix yutej sb'a vin̈. \v 3 Ix yalan eb' icha tic d'a vin̈: \p —¿Tas yuj ix ach xid'ec' a c'umej eb' man̈ israeloc, ach va pax yed' eb'? xchi eb' d'a vin̈. \p \v 4 Yuj chi' ix och ijan vin̈ yalan d'a eb' tastac ix uji chi', ix yalan vin̈ icha tic: \p \v 5 —Ayinec' d'a chon̈ab' Jope. Axo d'a jun c'u, van in lesalvi, icha vayich ix aj vilan yemul jun nivan c'apac ix cot d'a satchaan̈. Yamb'il schiquintac schan̈il, ix emul b'aj ay in ec' chi'. \v 6 Ix in och q'uelan d'ay yic svila' tas ayoch d'a yool. Axo ix vilani, ay juntzan̈ noc' caltacte'al noc' chan̈e' yoc. Ay noc' ay smay. Ay noc' chan yed' juntzan̈ noc' much. \v 7 Ix lajvi chi', ix vab'an yoch jun lolonel, ix yalani: Pedro, milcham juntzan̈ noc' tic a chi'a, xchi. \v 8 Palta ix in tac'vi d'ay: Maay, ach Vajal, yujto manta juneloc tzin chi junoc comon tas, ma junoc tas ay yovalil yuj ley Moisés, xin chi d'ay. \v 9 Yuj chi', ix yalanemta junelxo d'ayin d'a satchaan̈: A juntzan̈ tas syal Dios to malaj yovalil, a achxo tic, man̈ ala' to ay yovalil, xchi. \v 10 Oxel ix yal juntzan̈ chi' icha chi'. Ix lajvi chi' ix ic'jixiq'ue jun c'apac chi' d'a satchaan̈. \v 11 Junanto rato chi' ix c'och oxvan̈ eb' vin̈ d'a jun pat b'aj ayinec' chi'. A eb' vin̈ chi', a d'a chon̈ab' Cesarea ix checjicot eb' vin̈, yic sb'at in sayan eb' vin̈ d'a chon̈ab' Jope. \v 12 Axo Yespíritu Dios ix alan d'ayin icha tic: Ixic, man̈ chab'c'olaloc tzach b'at yed' eb' vin̈, xchi. Ix b'at pax vacvan̈xo eb' vin̈ cuc'tac tic ved'oc. Axo ix on̈ c'och ta', ix on̈ och d'a yol spat jun vin̈. \v 13 Ix yalan vin̈ d'ayon̈ to ix yil jun ángel vin̈, lin̈anec' d'a yol spat vin̈ chi'. Ix yalan d'a vin̈: Checb'at jayvan̈oc eb' vin̈ d'a chon̈ab' Jope, b'at yic'ocab'cot vin̈aj Simón eb' vin̈, scuchan pax Pedro. \v 14 A vin̈ ol alan d'ayach tas ol aj a colchaji yed' jantacn̈ej eb' ayec' d'a yol a pat, xchi jun ángel chi' d'a vin̈. \v 15 Axo yic ix in och ijan valan d'a eb', d'a jun rato chi' ix och Yespíritu Dios d'a eb', icha ix aj yoch d'ayon̈ d'a sb'ab'elal. \v 16 Yuj chi' ix in naancot tas alb'ilcan yuj Cajal Jesús, ayic ix yalan icha tic: Yel toni, a vin̈aj Juan ix ac'an bautizar eb' anima d'a a a'. Palta a ex tic, ol ex ac'joc bautizar yuj Yespíritu Dios, xchi. \v 17 A Dios ix ac'an Yespíritu d'a eb' icha ix yutej yac'an d'ayon̈ ayic ix cac'anoch Cajal Jesucristo d'a co c'ool. Yuj chi', ¿tom a in tic, syal in cachanoch vaan tas sc'ulej Dios? xchi vin̈aj Pedro chi' d'a eb'. \p \v 18 Axo eb' creyente d'a Jerusalén chi', ayic ix yab'an juntzan̈ chi' eb', man̈xalaj tas ix yal eb'. Axon̈ej vach' lolonel ix yal eb' d'a Dios. Ix yalan eb': \p —An̈ejtona' pax eb' man̈ israeloc, a Dios ix ac'an sna sb'a eb' yic vach' scha sq'uinal eb' d'a juneln̈ej qued'oc, xchi eb'. \s1 A yab'ixal eb' creyente d'a Antioquía \p \v 19 Ayic ix miljicham vin̈aj Esteban, ix ac'jipax och syaelal eb' creyente smasanil. Yuj chi' ix b'at eb' elelal. Ay eb' ix c'och masanto d'a chon̈ab' Fenicia, d'a Chipre yed' d'a Antioquía.\f 11.19 \fr 11:19 \ft A Antioquía, nivan chon̈ab' yajoch d'a yol yic Siria. Ay junxo Antioquía d'a yol yic Pisidia.\f* Ix laj yalanel vach' ab'ix eb' d'a eb' yetisraelal ayec' ta'. Palta malaj tas ix yal eb' d'a eb' man̈ israeloc. \v 20 Palta ay jayvan̈ eb' creyente aj Chipre yed' eb' aj Cirene ix c'och d'a chon̈ab' Antioquía chi'. Ata' ix yalel yab'ixal Jesucristo eb' d'a eb' man̈ israeloc. \v 21 Axo Jesús Cajal ix och yed' eb' creyente chi', yuj chi' tzijtum anima ix sq'uex sb'eyb'al. Ix yac'anoch Cajal Jesús eb' d'a sc'ool. \p \v 22 Axo eb' creyente aj Jerusalén, ayic ix yab'an specal jun chi' eb', ix schecb'at vin̈aj Bernabé eb' d'a Antioquía chi'. \v 23 Axo ix c'och vin̈, ix yilan vin̈, te nivan svach'c'olal Dios ix yac' d'a eb'. Yuj chi' ix te tzalaj vin̈ yuj eb'. Ix ac'ji stec'anil eb' yuj vin̈. Ix yalan vin̈ to tec'an syutej sb'a eb', syac'anpax och spensar eb' d'a Cajal Jesús d'a masanil tiempo. \p \v 24 Icha chi' ix yutej vin̈aj Bernabé chi' yalan d'a eb', yujto te vach' spensar vin̈. Te ayoch Espíritu Santo yed' vin̈. Syac' val och Dios vin̈ d'a sc'ool. Yuj chi' tzijtum val eb' aj chon̈ab' chi' ix ac'anoch Cajal Jesús d'a sc'ool yuj vin̈. \p \v 25 Ix lajvi chi', ix b'at vin̈aj Bernabé chi' d'a chon̈ab' Tarso, ix b'at sayanec' vin̈aj Saulo vin̈ ta'. Axo ix ilchaj vin̈ yuj vin̈, ix yic'ancot vin̈ vin̈ d'a chon̈ab' Antioquía chi'. \v 26 Axo ta' ix ec' jun ab'il eb' vin̈ d'a scal eb' creyente chi'. Tzijtum mach ix sc'ayb'ej eb' vin̈. A d'a jun chon̈ab' chi', ata' ix ac'ji scuch eb' creyente cristiano d'a sb'ab'elal. \p \v 27 A d'a jun tiempoal chi', ay jayvan̈ eb' vin̈ schecab' Dios ix b'at alanel slolonel. Ix cot eb' vin̈ d'a Jerusalén, ix javi eb' vin̈ d'a Antioquía chi'. \v 28 Ay jun vin̈ yetb'eyum eb' vin̈ scuch Agabo. Ix q'ue vaan vin̈ d'a scal eb' creyente. Axo Yespíritu Dios ix ac'an yal vin̈ icha tic: \p —Ay jun nivan vejel ol javoc d'a masanil yolyib'an̈q'uinal tic, xchi vin̈. \p (A jun vejel ix yal vin̈ chi', a d'a stiempoal ayoch vin̈aj Claudio yajalil, ata' ix yac'a'). \v 29 Yuj tas ix yal vin̈aj Agabo chi', axo eb' creyente aj Antioquía chi', ix el d'a sc'ool eb' to scolvaj eb' d'a eb' creyente aj Judea, ato syala' jantac stzac'van eb' yac'ani. \v 30 Icha chi' ix sc'ulej eb'. Ix yac'anb'at yofrenda eb' d'a eb' vin̈ anciano aj Judea chi'. Axo vin̈aj Bernabé yed' vin̈aj Saulo ix ic'anb'at jun ofrenda chi'. \c 12 \s1 Schamel vin̈aj Jacobo, preso yaj pax vin̈aj Pedro \p \v 1 A d'a yic jun tiempoal chi', a vin̈aj rey Herodes,\f 12.1 \fr 12:1 \ft A vin̈aj Herodes sb'inaj d'a tic, yixchiquin vin̈ vin̈aj Herodes, vin̈ ix snib'ej smilancham Jesús ayic neneto. Mateo 2.13-16.\f* ix och ijan vin̈ yac'an chucal d'a eb' creyente. \v 2 Ix schecan vin̈ tzepchajel sjolom vin̈aj Jacobo, aton vin̈ yuc'tac vin̈aj Juan. \v 3 Ayic ix yilan vin̈ to vach' ix yab' eb' israel yuj jun chi', yuj chi' ix schec vin̈ yamjocpax vin̈aj Pedro. A d'a jun sq'uin̈ eb' israel, yic svaan ixim pan eb' malaj yich, ata' ix yamji vin̈. \v 4 Axo ix yamchaj vin̈ chi', ix ac'jioch vin̈ d'a preso. Ix ac'jioch vin̈ d'a yol sc'ab' vaclajun̈van̈ eb' soldado, yic stan̈vaj vin̈ yuj eb'. Chan̈tacvan̈ eb' ix tan̈van vin̈ d'a juntac el. Ix snaan vin̈aj Herodes chi' to ayic ol lajvoc q'uin̈ yic snajicoti tas aj yelnaccot eb' israel d'a Egipto chi', ol sch'oxanelta vin̈aj Pedro chi' vin̈ d'a yichan̈ eb' anima, ichato chi' ol sch'olb'itan vin̈ rey chi' tas yaj vin̈. \v 5 Yuj chi' te ay val och yilumal vin̈aj Pedro d'a yol te' preso chi'. Axo eb' creyente, d'a smasanil sc'ool eb' ix lesalvi d'a Dios yuj vin̈. Maj ochlaj vaan eb' slesalvi. \s1 Colchajnac elta vin̈aj Pedro d'a preso \p \v 6 Axo d'a jun ac'val, q'uic'anocxo tz'elta vin̈aj Pedro chi' d'a yichan̈ eb' anima yuj vin̈aj Herodes chi', vaynac vin̈ d'a snan̈al chavan̈ eb' soldado. Tzec'b'il vin̈ d'a chab' q'uen cadena. Axo d'a sti' te' preso chi' ayec' chavan̈xo eb' vin̈ stan̈vej. \v 7 Palta d'a jun rato chi' ix c'och jun yángel Dios Cajal. Te sac q'uinal ix aj d'a yol te' preso chi' yuuj. Ix yecub'tan̈an scostil vin̈aj Pedro chi' jun ángel chi', yic tz'el svayan̈ vin̈, ix yalan d'a vin̈: \p —Q'uean̈ vaan val ticnaic, xchi. \p Axo q'uen cadena ayoch chi' d'a sc'ab' vin̈aj Pedro chi', munil ix el q'ueen, ix em lan̈naj q'ueen. \v 8 Ix yalanpax jun ángel chi' d'a vin̈: \p —Tzatzb'itej a tzec'ul, tzac'anoch a xan̈ab', xchi. \p Ix lajvi chi', ix yalan d'a vin̈: \p —Ac'och jun spatic a pichul. Tzach och tzac'an vuuj, xchi. \p \v 9 Yuj chi' ix och tzac'an vin̈ yuuj. Ix elta vin̈ d'a jun cuarto b'aj ayec' chi'. Van svayichan vin̈ snaani. Man̈ yojtacoc vin̈ tato yel to van yelta vin̈. \v 10 Ix ec' eb' d'a scha macan̈il b'aj ayec' eb' soldado van stan̈van te' preso chi', ichato chi' ix c'och eb' b'aj ay q'uen smacul preso chi' b'aj sjacviel d'a yol calle. A jun q'uen chi' munil ix jacvi q'uen sch'ocoj. Ix el eb' b'ian. Axo ix b'at eb' d'a jun calle chi', ix actajcan vin̈aj Pedro chi' yuj jun ángel chi'. \v 11 Axo ix yilan vin̈ to yel. Yuj chi' ix yalan vin̈: \p —A ticnaic, svila' to yel ix scheccot jun yángel Dios Cajal tzul in scolanel d'a yol sc'ab' vin̈aj Herodes. In colchajelta d'a yalan̈ jantacn̈ej tas sgana eb' vetisraelal syac'och d'a vib'an̈, xchi vin̈. \p \v 12 Vanto snaan juntzan̈ chi' vin̈, ix c'och vin̈ d'a spat ix María, snun vin̈aj Juan, aton vin̈ scuchpax Marcos. Tzijtum eb' molanec' d'a jun pat chi', van slesalvi eb' yuj vin̈. \v 13 Yuj chi' ix sc'on̈ub'tan̈ej spuertail yamaq'uil jun pat chi' vin̈. Axo jun ix cob'es scuch Rode, a ix ix ul tac'voquelta d'a vin̈. \v 14 Palta axo ix yab'an ix to a vin̈aj Pedro, maj sjaclaj te' puerta chi' ix. Ton̈ej ix te tzalaj ix. Ix ochxi lemnaj ix. Ix yalan ix d'a eb' ayec' chi' ta' to a vin̈aj Pedro ayec' d'a sti' puerta chi'. \p \v 15 Yuj chi' ix yal eb' d'a ix: \p —Tecan ton̈ej tzach comon loloni, xchi eb'. \p Palta ix yalxi ix to yel a vin̈aj Pedro chi' ayeq'ui. \p Axo ix yalanxi eb': \p —Tecan man̈oclaj vin̈aj Pedro chi'. Tecan a junoc ángel ayoch stan̈vumaloc vin̈, tecan a ix javi, xchi eb' d'a ix. \p \v 16 Axo vin̈aj Pedro chi', an̈eja' sc'on̈c'on̈an och vin̈. Axo ix sjacan eb', ix yilan eb' to yel a vin̈aj Pedro chi' ayeq'ui. Ix te sat sc'ool eb'. \v 17 Palta ix yac'an yechel vin̈ yed' sc'ab' d'a eb' yic numan tz'aj eb'. Ix lajvi chi', ix yalan vin̈ d'a eb' tas ix aj yic'jielta vin̈ yuj Dios Cajal d'a preso chi'. Ix yalanpax vin̈ d'a eb': \p —Tzeyal juntzan̈ tic d'a vin̈aj Jacobo yed' d'a juntzan̈xo eb' creyente, xchi vin̈. \p Ix lajvi chi', ix elta vin̈ d'a scal eb'. Ix b'at vin̈ d'a junxo lugar. \p \v 18 Axo yic ix sacb'i, ix q'ue somnaj eb' soldado yalani, yujto maj nachajel yuj eb' tas ix yutej sb'a vin̈aj Pedro chi'. \v 19 Axo vin̈aj Herodes chi' ix ac'an órden yic saychaj vin̈, palta majxo ilchajlaj vin̈ yuj eb'. Ix sc'anb'an vin̈ d'a eb' soldado chi' tas ix aj yel vin̈aj Pedro chi' d'a yol sc'ab' eb'. Ix lajvi chi', ix yac'an órden vin̈ scham eb'. \p Ix lajvi chi', ix el vin̈aj Herodes d'a yol yic Judea b'aj ayec' chi'. Ix c'och cajan vin̈ d'a chon̈ab' Cesarea. \s1 A schamel vin̈aj Herodes \p \v 20 A junel, ix te cot yoval vin̈aj rey Herodes chi' d'a eb' anima aj Tiro yed' Sidón. Yuj chi' ix slajtiej sb'a eb' tas syutej eb' b'at yalan sb'a d'a vin̈. Ix yac'an sc'ol jun vin̈ scuchan Blasto eb'. Aton vin̈ sat yaj yac'an servil vin̈ rey chi'. Yuj chi', axo vin̈ ix c'anan nivanc'olal eb' d'a vin̈ rey chi'. Icha chi' ix yutej sb'a eb', yujto a d'a schon̈ab' vin̈ rey chi', ata' tz'ac'jicot jantacn̈ej tas sva eb'. \v 21 Axo vin̈ rey chi' ix alani tas c'ual sc'och eb' d'a yichan̈ vin̈. Axo d'a jun c'u chi', ix yac'och juntzan̈ spichul vin̈ te vach', icha yic eb' rey smasanil. Ix lajvi chi', ix em c'ojan vin̈ d'a sc'ojnub'. Ix och ijan vin̈ slolonelta d'a eb' anima chi'. \v 22 Ix lajvi yab'an eb', ix laj yalanq'ue eb': \p —A jun slolon tic, man̈ animaoc, aton dios, xchi eb'. \p \v 23 Yujto maj yic'chaan̈ sb'i Dios vin̈, yuj chi' d'a jun rato chi' ix ac'jioch syaelal vin̈ yuj jun yángel Dios, ix och noc' a'ay d'a yol sc'ool vin̈, ix cham vin̈. \p \v 24 Palta axo slolonel Dios Cajal ix pucaxn̈ejel d'a scal eb' anima. Ix laj alchajel d'a junjun lugar. \p \v 25 Axo vin̈aj Bernabé yed' vin̈aj Saulo, ayic ix lajvi schecnab'il eb' vin̈ d'a Jerusalén, ix b'atxi eb' vin̈. Ix yic'anb'at vin̈aj Juan eb' vin̈, aton vin̈ scuch pax Marcos. Ix c'ochxi eb' vin̈ d'a Antioquía chi'. \c 13 \s1 Ochnac yopisio vin̈aj Bernabé yed' vin̈aj Saulo \p \v 1 A d'a scal eb' creyente d'a chon̈ab' Antioquía chi', ay juntzan̈ eb' vin̈ syac' Dios yalanel slolonel. Ay pax ec' juntzan̈ eb' vin̈ sc'ayb'umal eb' creyente. Ayec' vin̈aj Bernabé, vin̈aj Simón scuchanpax Niger, vin̈aj Lucio aj chon̈ab' Cirene yed' vin̈aj Saulo. Ayec' pax vin̈aj Manaén, aton vin̈ junn̈ej q'uib'nac yed' vin̈aj Herodes, vin̈ ac'jinac yajalil d'a Galilea. \v 2 A junel van yalan sb'a eb' d'a Dios Cajal. Ay pax och eb' d'a tzec'ojc'olal. Axo Yespíritu Dios ix alan d'a eb': \p —Tze siq'uelta vin̈aj Bernabé yed' vin̈aj Saulo, yic ol munlaj eb' vin̈ b'aj ol vac'och yopisio, xchi. \p \v 3 Yuj chi' ix och eb' d'a tzec'ojc'olal. Ix lesalvi eb'. Ix lajvi chi', ix yac'anq'ue sc'ab' eb' d'a sjolom vin̈aj Bernabé yed' vin̈aj Saulo chi', ix schecanb'at eb' vin̈ eb'. \s1 Yalnaquel slolonel Dios eb' d'a Chipre \p \v 4 Ix checjib'at vin̈aj Bernabé yed' vin̈aj Saulo yuj Yespíritu Dios. Ix c'och eb' vin̈ d'a chon̈ab' Seleucia. Axo ta' ix och eb' vin̈ d'a yol jun barco, ix b'at eb' vin̈ d'a jun lugar scuch Chipre ay d'a snan̈al a' mar. \v 5 Ayic ix c'och eb' vin̈ d'a chon̈ab' Salamina, ix ec' yalancanel slolonel Dios eb' vin̈ d'a yoltac spatil culto. Axo vin̈aj Juan Marcos, ajun pax vin̈ yed' eb' vin̈, yic scolvaj vin̈ yed' eb' vin̈. \v 6 Ix b'atxi eb' vin̈. Ix c'axpajec' eb' vin̈ d'a Chipre chi', ix c'och eb' vin̈ d'a chon̈ab' Pafos. Ata' ix schalaj sb'a eb' vin̈ yed' jun vin̈ israel scuch Barjesús. A jun vin̈ chi', syaloch sb'a vin̈ ajb'aalil. Syal pax vin̈ to a Dios tz'ac'an yalel slolonel. \v 7 A jun vin̈ chi', junn̈ej tz'ec' vin̈ yed' vin̈aj Sergio Paulo, vin̈ yajal d'a Chipre chi'. Te jelan spensar vin̈aj Sergio chi'. Ix yavtejcot vin̈aj Bernabé vin̈ yed' vin̈aj Saulo, yujto sgana vin̈ syab' slolonel Dios d'a eb' vin̈. \v 8 Palta axo vin̈ syaloch sb'a ajb'aalil chi', aton vin̈ scuchan pax Elimas, ix yaq'uelta yoval vin̈ d'a eb' vin̈, yujto sgana vin̈ max yac'och slolonel Dios vin̈aj Sergio chi' d'a sc'ool. \v 9 Axo vin̈aj Saulo chi', aton vin̈ scuchpax Pablo, te ayoch Espíritu Santo d'a vin̈. Ix och q'uelan vin̈ d'a vin̈ syaloch sb'a ajb'aalil chi'. \v 10 Ix yalan vin̈ d'a vin̈: \p —A ach tic, tzac' musansatil eb' anima. Te chuc a pensar. Yuninal ach vin̈ diablo. Ajc'ol ach d'a masanil tas vach'. A slolonel Cajal Jesús te yel. Yuj chi', ¿tas yuj max actejcan ixtani? \v 11 A ticnaic, ol yac'cot yaelal Cajal Jesús d'a ib'an̈. Ol yac' ixtax yol a sat, yuj chi' man̈xo ol yal-laj ilan yoc c'u junoc tiempoal, xchi vin̈aj Pablo chi' d'a vin̈. \p D'a jun rato chi', ix ixtax yol sat vin̈. Majxo yal yilan jab'oc vin̈. Yuj chi', ix machmonec' vin̈, ix snib'ej vin̈ to ay junoc mach squetzan b'eyec'oc. \v 12 Ayic ix yilan jun chi' vin̈ yajal d'a Chipre chi', ix yac'och Dios vin̈ d'a sc'ool. Ix te sat pax sc'ool vin̈ yab'an juntzan̈ sc'ayb'ub'al Cajal Jesús. \s1 Ayec' eb' vin̈ d'a chon̈ab' Antioquía d'a yol yic Pisidia \p \v 13 Axo vin̈aj Pablo yed' eb' vin̈ ajun yed'oc, ix och eb' vin̈ d'a yol jun barco. Ix b'atxi eb' vin̈ d'a chon̈ab' Pafos, ix c'och eb' vin̈ d'a chon̈ab' Perge d'a yol yic Panfilia. Palta axo vin̈aj Juan Marcos, ix actajcan eb' vin̈ yuj vin̈, ix meltzajcan vin̈ d'a chon̈ab' Jerusalén. \v 14 Ix b'atxi eb' vin̈ d'a Perge chi', ix c'och eb' vin̈ d'a chon̈ab' Antioquía\f 13.14 \fr 13:14 \ft Ay junxo Antioquía d'a yol yic Siria.\f* d'a yol yic Pisidia. Axo d'a sc'ual ic'oj ip, ix och eb' vin̈ d'a yol spatil culto, ix em c'ojjab' eb' vin̈ ta'. \v 15 Ata' ix avtaj ch'an̈ ley Moisés yed' juntzan̈ tas tz'ib'ab'ilcan yuj eb' schecab' Dios d'a peca'. Ix lajvi chi', a eb' scuchb'an eb' d'a culto ix alan d'a vin̈aj Pablo yed' d'a vin̈aj Bernabé chi': \p —Ex quetanimail, tato ay junoc tas e gana tzeyac' sc'ayb'ej eb' anima, syal eyalan ticnaic, xchi eb'. \p \v 16 Yuj chi' ix q'ue vaan vin̈aj Pablo chi'. Ix yic'an chaan̈ sc'ab' vin̈ yic numan tz'aj eb'. Ix yalan vin̈ d'a eb': \p —Ex vetisraelal yed' ex man̈ ex israeloc ay e xivc'olal d'a Dios, ab'ec: \v 17 A co Diosal a on̈ aj Israel on̈ tic, a sic'jinaccanel eb' co mam quicham. Ayic yec'nac eb' d'a scal eb' ch'oc chon̈ab'il d'a Egipto, A' ac'jinaccan och eb' nivac chon̈ab'il. Slajvi chi', yic'annaquelta eb' d'a Egipto chi' yed' snivan poder. \v 18 Yac'nac techaj Dios chi' sb'eyb'al eb' 40 ab'il d'a tz'inan luum chi'. \v 19 An̈ejtona', A' ac'jinac satel uque' nación ay d'a yol yic Canaán. Axo sluum eb' b'aj satnaquel chi', ac'jinaccan yicoc eb' co mam quicham. \v 20 450 ab'il yac'nac eb' icha chi'. Slajvinac chi', axo Dios ac'annac yopisio juntzan̈ eb' juez yac'an mandar eb', masanto yochnac vin̈aj Samuel schecab'oc Dios. \v 21 Axo d'a jun tiempoal chi', sc'annac junoc sreyal eb' d'a Dios, yic a scuchb'an eb', axo vin̈aj Saúl ac'jioch sreyaloc eb' yuj Dios. A vin̈aj Saúl chi', a vin̈aj Cis ay yuninal vin̈, vin̈ yin̈tilal Benjamín. 40 ab'il ochnac vin̈ sreyaloc eb'. \v 22 Axo Dios ic'jinaquel vin̈ d'a yopisio chi'. Axo vin̈aj David yac'xicanoch sq'uexuloc vin̈. Yalannac Dios icha tic yuj vin̈: Ina yajec' vin̈aj David vin̈ yuninal vin̈aj Isaí, aton jun vin̈ tic tzin tzalaj yed'oc. A vin̈ ol b'oan masanil tas in gana, xchi. \v 23 Axo Jesús, a vin̈aj David chi' ay yin̈tilalcani. A Dios ac'jinaccan yopisio yoch co Columaloc a on̈ israel on̈ tic, icha ix aj yac'ancan sti'. \v 24 Ayic manto yamchajoch smunlajel chi', a vin̈aj Juan ix alanel d'a eb' quetisraelal to yovalil sna sb'a eb', syac'an ac'joc bautizar sb'a eb'. \v 25 Axo yic vanxo slajvi yopisio vin̈aj Juan chi', ix yalan vin̈ icha tic: A e naani to e Columal in, palta maay. Ay jun tzac'an sja vuuj, a jun chi' te nivan yelc'ochi. An̈ejtona' in, man̈ in mojoc vac'an servil, vach'chom ton̈ej tzin tijel xan̈ab', xchi vin̈. \p \v 26 Ex vetanimail, ex yin̈tilal Abraham ved'oc yed' ex ay e xivc'olal d'a Dios, a jun ab'ix yic colnab'il tic, eyic ved'oc. \v 27 Palta a eb' aj Jerusalén yed' eb' yajal, max nachajel-laj yuj eb' tato a Jesús chi' Yuninal Dios, vach'chom d'a junjun c'ual ic'oj ip, ix yab'an eb' yavtaj tas tz'ib'ab'ilcan yuj eb' schecab' Dios, palta maj nachajel-laj yuj eb'. Yuj chi', ayic ix yac'anoch chamel eb' d'a yib'an̈ Jesús chi', ix yaq'uelc'och juntzan̈ tas tz'ib'ab'ilcan chi' eb'. \v 28 Malaj jab'oc smul ix ilchaj yuj eb', man̈ smojoc smilancham eb'. Palta xid' sc'anoch chamel eb' d'a yib'an̈ d'a vin̈aj Pilato, aton vin̈ yajal. \v 29 Ix laj yaq'uelc'och eb' d'ay icha yaj stz'ib'chajcan d'a Slolonel Dios. Ix lajvi chi', ay eb' ochnac tzac'an yed' Jesús ix ic'anemta snivanil d'a spenec te' culus. Ix b'at smucanoch eb' d'a yol jun q'uen q'ueen. \v 30 Axo Dios ix ac'anxi pitzvoc d'a scal eb' chamnac. \v 31 Ix lajvi chi', tzijtumto c'ual ix ec' yed' eb' sc'ayb'um. Aton eb' cot yed' d'a Galilea sc'och eb' d'a Jerusalén yed'oc ayic manto chami. A eb' chi', van yalanel yab'ixal eb' d'a scal eb' anima ticnaic. \p \v 32 Ichon̈ pax ta' a on̈ tic van calan pax el jun vach' ab'ix tic d'ayex, to a Dios yac'naccan sti' d'a eb' co mam quicham. \v 33 Axo d'ayon̈ ix yaq'uelc'och sti' chi'. Ayic ix pitzvixi Jesús, ix elc'och jun yalnaccan chi'. Icha yaj stz'ib'chajcan d'a Salmo 2, b'aj syal icha tic: A d'a jun c'u tic, ix vac' checlajoc to Vuninal ach, xchican Dios d'a Slolonel chi'. \v 34 Yalnaccan Dios to ol yic'q'ue vaan Jesús d'a scal eb' chamnac, yic malaj b'aq'uin̈ ol c'a snivanil. Yalnacpaxcan icha tic d'a Slolonel Dios chi': Ol vac' in vach'c'olal d'ayex, icha ix vutej vac'ancan in ti' d'a vin̈aj David, xchi. \v 35 Yuj chi', ayocto yalannaccan yab'ixal Cristo vin̈aj David chi' d'a junxo Salmo b'aj syal icha tic: Mamin, man̈ ol a cha c'ab'at in nivanil tic, a in ton tic sic'b'il in el uuj, xchi. \v 36 A vin̈aj David chi' ac'jinac servil eb' anima d'a jun tiempoal chi', icha sgana Dios. Slajvi chi' scham vin̈, smucchajnac vin̈ b'aj mucan eb' smam yicham. Axo snivanil vin̈ chi' c'anacb'ati. \v 37 Palta axo jun ix yac' pitzvocxi Dios d'a scal eb' chamnac, maj c'alaj snivanil. \v 38 Yuj chi' in gana tzeyojtaquejeli to an̈ej Jesús syal yac'an lajvoc co mul. Yuj chi' van calan jun ab'ix tic d'ayex. \v 39 A ley Moisés max yal-laj yac'an lajvoc co mul. Palta a mach tz'ac'anoch Jesucristo d'a sc'ool, slajvican smul smasanil yuuj. \v 40 Yuj chi' naec val e b'a. Tato maay, a tas tz'ib'ab'ilcan yuj eb' schecab' Dios ol javoc d'a eyib'an̈, yujto yalnaccan eb' icha tic: \q1 \v 41 Ex b'uchumtac, ilecnab'i. Satocab' e c'ool eyilani, axo e satel chi'. Yujto a in Dios in ol in b'o junoc tas d'a e tiempoal tic, vach'chom ay mach ol alan d'ayex, palta man̈ ol e cha eyab'i, xchi Dios chi', xchi vin̈aj Pablo chi' d'a eb'. \p \v 42 Axo vin̈aj Pablo chi' yed' vin̈aj Bernabé, ayic van yelta eb' vin̈ d'a yol spatil culto chi', ay eb' man̈ israeloc ix c'anan d'a eb' vin̈, yic sc'och eb' vin̈ sc'ayb'ej eb' d'a juntzan̈ c'ayb'ub'al chi' d'a junxo sc'ual ic'oj ip. \v 43 Axo yic ix lajvi jun culto chi', a eb' israel, ix b'at eb' yed' vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé chi'. Ay pax eb' ochnac d'a sc'ayb'ub'al eb' israel chi' ix b'at pax yed' eb' vin̈. Yuj chi' ix yal vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé chi' d'a eb' to tec'an syutej sb'a eb' yac'anoch d'a sc'ool to xajan eb' yuj Dios. \p \v 44 Axo d'a junxo sc'ual ic'oj ip, quenxon̈ej maj smolb'ej sb'a eb' anima smasanil d'a jun chon̈ab' chi' smaclej yab' slolonel Dios. \v 45 Palta axo ix yilan eb' israel to tzijtum anima ix smol sb'a, ix chichonoch sc'ool eb' d'a vin̈aj Pablo chi'. Ix laj yalan eb' to es juntzan̈ syal vin̈ chi'. Ton̈ej ix b'uchvaj eb' d'a vin̈. \v 46 Yuj chi', ix stec'b'ej sb'a vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé chi'. Ix yalan eb' vin̈ icha tic: \p —Ex quetisraelal, yovalil a d'ayex sco b'ab'laj alejel slolonel Dios. Palta ina malaj e gana tzeyac'och d'a e c'ool. Tecan a e naani to man̈ e mojoc e chaan e q'uinal d'a juneln̈ej. Yuj chi' a ticnaic, a d'a eb' man̈ israeloc ol on̈ b'at caleli. \v 47 Yujto icha tic yalnaccan Cajal Jesús d'ayon̈: \q1 Ix vac' opisio a ch'oxan in saquilq'uinal d'a eb' man̈ israeloc, yic vach' ay eb' ol colchajel d'a junjun lugar masanto b'aj slajvic'och yolyib'an̈q'uinal, xchi, xchi eb' vin̈. \p \v 48 Axo eb' man̈ israeloc ix te tzalaj sc'ool eb' yab'an juntzan̈ chi'. Ix och ijan eb' yalani to te vach' slolonel Cajal Jesús. Axo eb' sic'b'ilxoel yuj Dios yic scha sq'uinal eb' d'a juneln̈ej, ix yac'och eb' d'a sc'ool. \v 49 Icha chi' ix aj spucaxb'at slolonel Cajal Jesús chi' d'a jun lugar chi' smasanil. \v 50 Palta axo eb' israel ix ac'an sc'ool eb' yajal d'a jun chon̈ab' chi'. Ay pax juntzan̈ eb' ix ix ochnac d'a sc'ayb'ub'al eb' israel chi', chequel yaj eb' ix d'a sat eb' anima, ix ac'jipax sc'ool eb' ix. Ix och ijan eb' yac'an chucal d'a vin̈aj Pablo yed' d'a vin̈aj Bernabé chi'. Ix pechjiel eb' vin̈ d'a jun lugar chi' yuj eb'. \v 51 Axo vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé chi', ix stziccanel spococal yoc eb' vin̈,\f 13.51 \fr 13:51 \ft Il nota d'a Mateo 10.14.\f* yic sch'oxanel eb' vin̈ to man̈xa yalan yic eb' vin̈ d'a eb' anima chi'. Ix lajvi chi', ix b'at eb' vin̈ d'a chon̈ab' Iconio. \v 52 Axo eb' creyente aj Antioquía chi', ix te tzalaj eb'. Te ay val och Espíritu Santo d'a eb'. \c 14 \s1 Ayec' vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé d'a Iconio \p \v 1 Ayic ix c'och vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé d'a chon̈ab' Iconio chi', yaman ix och eb' vin̈ d'a yol spatil sculto eb' yetisraelal. Te vach' ix yutej eb' vin̈ yalanel slolonel Dios ta'. Yuj chi', tzijtum eb' israel ix ac'anoch d'a sc'ool yed' pax eb' man̈ israeloc. \v 2 Palta ay eb' israel maj ac'anochlaj d'a sc'ool, ix yac'an sc'ool juntzan̈ eb' man̈ israeloc eb', yic schichonoch sc'ool eb' d'a eb' creyente chi'. \v 3 Axo vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé chi', nivan tiempo ix aj eb' vin̈ d'a jun chon̈ab' chi'. Maj xivlaj eb' vin̈ yalanel yab'ixal svach'c'olal Cajal Jesús, axo Cajal chi' ix ch'oxani to yel syal eb' vin̈, yujto ix yac' spoder d'a eb' vin̈ sch'oxan juntzan̈ milagro. \v 4 Palta axo eb' anima d'a jun chon̈ab' chi', cha poj ix aj eb'. Nan̈al eb' ix can yed' eb' israel chi'. Axo nan̈alxo eb', a yed' eb' schecab' Jesús chi' ix och eb'. \v 5 Axo eb' israel chi' yed' juntzan̈ eb' man̈ israeloc, ix laj slajtiej sb'a eb' yed' eb' scuchb'umal jun chon̈ab' chi'. Ix yalan eb' to ol yac' chucal eb' d'a vin̈aj Pablo yed' d'a vin̈aj Bernabé chi', ol sjulancham eb' vin̈ eb' snaani. \v 6 Axo ix yab'an specal jun ix alchaj chi' eb' vin̈ d'a spatic, ix b'at eb' vin̈ elelal. Ix c'och eb' vin̈ d'a Listra yed' d'a Derbe d'a yol yic Licaonia. Ix ec' eb' vin̈ d'a juntzan̈ chon̈ab' d'a slac'anil chi'. \v 7 Ata' ix ec' eb' vin̈ yalcanel vach' ab'ix yic colnab'il. \s1 Julq'uenab'il vin̈aj Pablo d'a Listra \p \v 8 A d'a chon̈ab' Listra ay jun vin̈ atax yaljinac max yal sb'eyi. Malaj b'aj sb'ey jab'oc vin̈. Axo junel c'ojanem vin̈, \v 9 van yab'an vin̈ tas syal vin̈aj Pablo. Axo vin̈aj Pablo chi' ix och q'uelan d'a vin̈. Ix yilan vin̈ to syac'och vin̈ d'a sc'ool to syal sb'oxi vin̈ yuj Dios. \v 10 Yuj chi' te chaan̈ ix yal vin̈ d'a vin̈: \p —Q'uean̈ vaan, tojol tzach ajq'ue lin̈an, xchi vin̈. \p D'a jun rato chi', ix q'ue lin̈an vin̈. Ix och ijan vin̈ sb'eyeq'ui. \v 11 Ayic ix yilan eb' anima tas jun ix sc'ulej vin̈aj Pablo chi', ix och ijan eb' yalan chaan̈ d'a sti' eb' aj Licaonia chi', ix yalan eb' icha tic: \p —A eb' co diosal ix yac'och sb'a eb' animail, ix emul eb' d'a co cal, xchi eb'. \v 12 A vin̈aj Bernabé, Júpiter ix sb'iej vin̈ yuj eb'.\f 14.12 \fr 14:12 \ft A eb' aj Grecia, Júpiter sb'i yajalil masanil sdiosal eb', Mercurio sb'i schecab' sdiosal eb' chi' yala'.\f* Axo vin̈aj Pablo, Mercurio ix yac' eb' sb'ioc vin̈, yujto a vin̈ ix lolon d'a scal eb'. \p \v 13 Ay jun vin̈ sacerdoteal Júpiter chi', yajal yaj vin̈ d'a stemplo Júpiter d'a stiel chon̈ab'. Ix b'at yic'cot juntzan̈ noc' toro vin̈ yed' juntzan̈ xumaquil te te'. Axo yed' eb' anima chi' smasanil ijan ix yac' jun silab' n̈usb'il vin̈ d'a vin̈aj Pablo yed' d'a vin̈aj Bernabé chi'. \v 14 Palta axo yic ix yab'an eb' vin̈ schecab' Jesús chi', ix sn̈ic'chitej spichul eb' vin̈ sch'oxanel scusc'olal. Elan̈chamel ix b'at eb' vin̈ d'a scal eb' anima, te chaan̈ ix yal eb' vin̈ d'a scal eb' icha tic: \p \v 15 —Ex quetanimail, ¿tas yuj icha tic tzeyutej e b'a? A on̈ tic, anima on̈ icha ex tic. Yuj chi' tzul cal d'ayex to tzeyactejcan juntzan̈ e b'eyb'al tic, yujto nab'an̈ej tzeyixtej e b'a. Q'uexec e b'eyb'al, aq'uec och e pensar d'a jun Dios to d'a val yel pitzan. A' b'ojinac satchaan̈ yed' sat luum tic. Sb'oannac pax a' mar yed' masanil tastac. \v 16 D'a peca', ton̈ej ix yil Dios tas ix sc'ulej eb' anima, ix yac'an sgana eb'. \v 17 Palta ix yac' co pensar yic scojtaquej eli tas yaji ayic syac'ancot n̈ab' d'a quib'an̈. Syac'an masanil tas scavej. A' tz'ac'an masanil tas sco va'a. Syac'anpax co tzalajc'olal, xchi eb' vin̈. \p \v 18 Palta ayic ix lajvi yalan juntzan̈ chi' vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé chi', puralxon̈ej ix och vaan eb' anima chi' scachji yuj eb' vin̈. Yujto sgana eb' syac' noc' vacax chi' silab'il d'a eb' vin̈. \p \v 19 Palta ay jayvan̈ eb' israel aj Antioquía yic Pisidia ix c'och yed' jayvan̈xo eb' aj Iconio. Ix yac'an sc'ool eb' anima chi' eb'. Yuj chi', ix laj sjuloch q'uen q'ueen eb' d'a vin̈aj Pablo chi'. Axo ix snaan eb' to toxo ix cham vin̈, ix sn̈eranb'at vin̈ eb', ix syumancanel vin̈ eb' d'a stiel chon̈ab' chi'. \v 20 Palta ix c'och oyan eb' creyente d'a stz'ey vin̈, ix q'uex vaan vin̈. Ix ochxi vin̈ d'a yol chon̈ab' chi'. Axo d'a junxo c'u, ix b'atxi vin̈ yed' vin̈aj Bernabé chi' d'a chon̈ab' Derbe. \v 21 Ata' ix ec' yalcanel vach' ab'ix yic colnab'il eb' vin̈. Tzijtum anima ix ac'anoch Cajal Jesús d'a sc'ool. Ix lajvi chi', ix b'atxi eb' vin̈. Ix ec'xi eb' vin̈ d'a chon̈ab' Listra, d'a Iconio yed' d'a Antioquía yic Pisidia chi'. \v 22 Ix laj ec' eb' vin̈ yiptzitej eb' creyente d'a juntzan̈ chon̈ab' chi', ix ec' ac'jican stec'anil spensar eb' yuj eb' vin̈. Ix yalancan eb' vin̈ icha tic d'a eb': \p —Tec'an tzeyutej e b'a eyac'anoch Cajal Jesús d'a e c'ool, yujto ayic manto on̈ c'och d'a yol sc'ab' Dios, yovalil nivan yaelal ol ja d'a quib'an̈, xchi eb' vin̈. \p \v 23 Ayic ix ec' vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé chi' d'a junjun iglesia, ix yac'och yopisio eb' tz'och ancianoal eb' vin̈. Ix yac'an lesal eb' vin̈ d'a Dios, ix och pax eb' vin̈ d'a tzec'ojc'olal. Ix lajvi chi', ix ac'jicanoch eb' creyente ab'enal d'a yol sc'ab' Cajal Jesús, aton jun ix yac'och eb' d'a sc'ool. \s1 C'ochnacxi eb' d'a Antioquía d'a yol yic Siria \p \v 24 Ix lajvi chi', ix ec' vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé chi' d'a yol yic Pisidia. Ix c'och eb' vin̈ d'a Panfilia. \v 25 Ix yalanel slolonel Dios eb' vin̈ d'a chon̈ab' Perge. Ix lajvi chi', ix b'atxi eb' vin̈ d'a chon̈ab' Atalia. \v 26 Axo ta' ix och eb' vin̈ d'a yol jun barco. Ix jax eb' vin̈ d'a Antioquía yic Siria. Aton d'a jun chon̈ab' chi' sc'annac svach'c'olal Dios eb' creyente d'a yib'an̈ vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé chi', yic ix b'at yalancanel slolonel Dios eb' vin̈. Xal ticnaic ix yic' sb'a jun smunlajel eb' vin̈ chi'. \v 27 Ayic ix c'ochxi eb' vin̈, ix laj yavtejcot eb' creyente eb' vin̈ ayec' ta'. Ix yalan eb' vin̈ d'a eb' jantac tas ix sc'ulej Dios yed' eb' vin̈. Ix laj yalanpax eb' vin̈ to a Cajal Jesús ix chaan yac'och eb' man̈ israeloc d'a sc'ool. \v 28 Najtil ix aj eb' vin̈ yed' eb' creyente chi' ta'. \c 15 \s1 A jun c'umlajb'ail ochnac d'a Jerusalén \p \v 1 A d'a yic jun tiempoal chi', ay juntzan̈ eb' vin̈ ix cot d'a yol yic Judea, ix c'och eb' vin̈ d'a chon̈ab' Antioquía. Ix och ijan eb' vin̈ yalan d'a eb' creyente icha tic: \p —Tato maj e cha jun yechel circuncisión d'a e nivanil, icha yalnaccan vin̈aj Moisés, man̈ ol ex colchajlaj, xchi eb' vin̈. \p \v 2 Axo vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé, ix stelaj sb'a eb' vin̈ yed' eb' vin̈, palta maj b'olaj yaj yuj eb' vin̈. Yuj chi' ix yal eb' creyente to sb'at eb' vin̈ chavan̈ chi' d'a Jerusalén. Sb'atpax juntzan̈xo eb' creyente yed' eb' vin̈. Ix b'at eb' sc'anb'ej razón d'a eb' vin̈ schecab' Jesús yed' d'a eb' vin̈ anciano d'a jun iglesia chi'. \p \v 3 Ix lajvi schecjib'at eb' vin̈ yuj eb' creyente chi', ix ec' eb' vin̈ d'a yol yic Fenicia yed' d'a Samaria. Ata' ix ec' eb' vin̈ yalel d'a eb' creyente to ay eb' man̈ israeloc ix sq'uex sb'eyb'al, ix yac'anoch spensar eb' d'a Dios. A ix yab'an jun chi' eb' creyente, ix te tzalaj eb' smasanil. \p \v 4 Ayic ix c'och eb' vin̈ d'a Jerusalén chi', ix chaji sc'och eb' vin̈ yuj eb' creyente smasanil, eb' vin̈ schecab' Jesús yed' eb' vin̈ anciano. Ix laj yalan eb' vin̈ jantac tas ix sc'ulej Dios yed' eb' vin̈. \v 5 Palta ay jayvan̈ eb' vin̈ fariseo ac'annacoch Cristo d'a sc'ool. Ix q'ue van eb' vin̈, ix yalan eb' vin̈ icha tic: \p —A eb' man̈ israeloc tz'ac'anoch Cristo d'a sc'ool, yovalil tz'ac'ji circuncidar eb'. Yovalil scal d'a eb' to sc'anab'ajej ley Moisés eb', xchi eb' vin̈. \p \v 6 Axo eb' vin̈ schecab' Jesús, ix smolb'ej sb'a eb' vin̈ yed' eb' vin̈ anciano yic snaan eb' vin̈ tas tz'aj jun chi'. \v 7 Axo ix lajvi ste telan sb'a eb' vin̈, ix q'ue lin̈an vin̈aj Pedro, ix yalan vin̈: \p —Ex vuc'tac, eyojtactaxoni, ayxo stiempoal in sic'jicanel yuj Dios yic svalanel vach' ab'ix yic colnab'il d'a eb' man̈ israeloc, yic vach' syac'och Cristo eb' d'a sc'ool. \v 8 Yujto yojtac Dios tas ay d'a spensar junjun anima, yuj chi' ix yac' Yespíritu d'a eb' man̈ israeloc chi', icha ix yutej yac'an d'ayon̈, yic scheclaji to vach' eb' d'a yichan̈. \v 9 A d'a yichan̈ Dios lajann̈ej eb' qued'oc, yujto a' ix tojolb'itan sb'eyb'al eb' ayic ix yac'anoch Cristo eb' d'a sc'ool. \v 10 A ticnaic, ¿tas yuj malaj e gana tze cha tas van sc'ulan Dios? A ley Moisés, lajan yed' junoc icatz te al max q'ue co cuchani. Maj techaj sc'anab'ajan eb' co mam quicham. An̈ejtona', max techaj pax co c'anab'ajan a on̈ tic. Yuj chi', ¿tas yuj e gana tzeyac'och jun chi' d'a yib'an̈ eb' creyente man̈ israeloc? \v 11 Man̈ e c'ulej jun chi', yujto cojtac to yujn̈ej svach'c'olal Cajal Jesús tzon̈ colchaji. An̈ejtona', icha pax chi' eb' man̈ israeloc chi', xchi vin̈aj Pedro chi'. \p \v 12 A ix yab'an juntzan̈ chi' eb', ix em numnaj eb' smasanil. Ix lajvi chi', ix smaclan yab' eb' tas syal vin̈aj Bernabé yed' vin̈aj Pablo. Ix yalan eb' vin̈ to tzijtum milagro ix sb'o Dios, ayic ix ec' eb' vin̈ d'a scal eb' man̈ israeloc. \v 13 Ayic ix lajvi yalan juntzan̈ chi' eb' vin̈, ix yalan vin̈aj Jacobo icha tic: \p —Ex vuc'tac, ab'ec tas ol val d'ayex. \v 14 Ix yal vin̈aj Simón Pedro d'ayon̈ tas ix aj yel yich sch'oxan svach'il Dios d'a eb' man̈ israeloc. Ix sic'jielta jayvan̈ eb' yic vach' tz'och eb' yicoc. \v 15 A jun ix uji tic, lajan icha tas tz'ib'ab'ilcan yuj eb' schecab' Dios d'a peca', aton b'aj syal icha tic: \q1 \v 16 A d'a yic junxo tiempoal ol in jaxoc. \q1 Ol ul vac'ancanpaxoch jun yin̈til vin̈aj rey David sq'uexuloc d'a yopisio. \q1 Yujto icha junoc pat ix em lan̈najoc, icha chi' ajnaccan yopisio vin̈ chi'. \q1 Palta ol in b'oq'ue junelxo, \q1 \v 17 yic vach' a eb' man̈ israeloc ol yac'och spensar eb' d'ayin, a in Yajal in, \q1 aton jantac eb' vic sic'b'iltaxonel vuuj d'a junjun nación. \q1 \v 18 Icha chi' yutejnac Dios Cajal yalani. \q1 A ac'jinac cojtaquejel juntzan̈ tic yictax d'a peca', xchi d'a Slolonel Dios Tz'ib'ab'ilcani. \p \v 19 Yuj chi' tzin na a in tic, max yal cac'anoch junoc icatz ajaltac d'a yib'an̈ eb' man̈ israeloc van yac'anoch spensar d'a Dios. \v 20 An̈ejocab' co carta scac'b'at d'a eb', scalanb'ati to maxtzac schilaj eb' juntzan̈ tas tz'ac'ji silab'oc d'a comon dios. Maxtzac sc'ulej ajmulal eb'. Maxtzac schi schiq'uil noc' noc' eb'. Maxtzac schi noc' noc' eb' sud'jichamoc yujto ayto schiq'uil noc'. \v 21 Sval icha chi', yujto atax d'a peca' ay eb' tz'avtan ley Moisés d'a yoltac spatil culto. An̈ejtona' ticnaic, an̈eja' yalanel eb' d'a junjun sc'ual ic'oj ip, xchi vin̈aj Jacobo chi' d'a eb'. \p \v 22 Yuj chi', a eb' vin̈ schecab' Jesús yed' eb' vin̈ anciano ix smol alej eb' vin̈ yed' eb' creyente smasanil. Ix snaan eb' to ol siq'uel jayvan̈oc eb' creyente eb', yic sb'at eb' d'a chon̈ab' Antioquía yuc'levoc vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé. Ix lajvi chi', ix sic'chajel vin̈aj Judas, scuchan pax Barsabás yed' vin̈aj Silas yuj eb'. A chavan̈ eb' vin̈ chi', chequel yaj eb' vin̈ d'a yichan̈ eb' creyente. \v 23 Ix checjib'at eb' vin̈ yac' jun carta chi'. Axo d'a yol ch'an̈ carta chi', icha tic tas ix yal eb': \p A on̈ schecab' on̈ Jesús, eb' anciano yed' eb' creyente smasanil, tic scac'b'at stzatzil e c'ool a ex man̈ ex israeloc d'a chon̈ab' Antioquía, d'a yol yic Siria yed' d'a Cilicia. \v 24 Ix cab'i to ay juntzan̈ eb' munil ix b'at d'a co cal, ix c'och eb' d'ayex. Palta man̈oc on̈ ix co checb'at eb'. Ix cab'i to tzex ixtax yuj tas syal eb' d'ayex ta', to ijan somchajel e pensar yuj eb'. \v 25 Yuj chi' ix co mol alej, ix co sic'anel jayvan̈ eb' vin̈ d'a co cal tic, yic sb'at eb' vin̈ d'ayex ta'. Junn̈ej ol b'at eb' vin̈ yed' vin̈ cuc'tac aj Bernabé yed' vin̈ cuc'tac aj Pablo. A eb' vin̈ tic, xajanab'il eb' vin̈ cuuj. \v 26 Toxo ix yac'och sb'a eb' vin̈ d'a yol sc'ab' yaelal yuj Cajal Jesucristo. Ay b'aj ijan ix miljicham eb' vin̈. \v 27 Axo vin̈aj Judas yed' vin̈aj Silas tic, aton eb' vin̈ sco checb'at d'ayex. Ol b'at yal eb' vin̈ d'ayex d'a val sjichanil, tas ix co c'ulej d'a tic. \v 28 Sco na'a, to man̈ nivanoc co checnab'il scalb'at d'ayex. Icha chi' sna pax Yespíritu Dios qued'oc. Yuj chi', a juntzan̈ checnab'il scalb'at tic d'ayex, an̈ej val yovalil tze c'anab'ajej ta': \v 29 Man̈ e chi noc' chib'ej tz'ac'jioch silab'oc d'a juntzan̈ comon dios. Man̈ e chi schiq'uil noc' noc'. Man̈ e chi noc' noc' ton̈ej sud'jichamoc. Man̈ e c'ulej ajmulal. Tato tze c'anab'ajej juntzan̈ tic, vach' ol eyutoc e b'a. An̈ej jay b'elan̈ tic scalb'at d'ayex. \p \v 30 A eb' vin̈ ix checjib'at chi', ix b'at eb' vin̈ d'a chon̈ab' Antioquía. Ayic ix c'och eb' vin̈, ix smolb'ej eb' creyente chi' eb' vin̈ smasanil. Ix yac'an entregar ch'an̈ carta chi' eb' vin̈. \v 31 Ayic ix yavtan ch'an̈ eb' creyente chi', ix te tzalaj eb', yujto ix ac'ji snivanil sc'ool eb' yuj ch'an̈. \v 32 Axo vin̈aj Judas yed' vin̈aj Silas chi', aton eb' vin̈ yalumalel slolonel Dios, ix yac' snivanil sc'ool eb' creyente eb' vin̈. Tzijtum tas ix yal eb' vin̈ d'a scal eb', ix yac'ancan stec'anil eb' creyente chi' eb' vin̈. \v 33-34 Ix lajvi yec' jaye' c'ual eb' vin̈ ta', ix stac'lancan sb'a eb' vin̈ yed' eb' creyente chi'. Junc'olal ix meltzaj eb' vin̈ b'aj aycan eb' vin̈ checancot eb' vin̈ chi'. \v 35 An̈ejtona', vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Bernabé, ix can eb' vin̈ d'a jun chon̈ab' chi'. Ix sc'ayb'ej eb' creyente eb' vin̈. Tzijtum pax eb' ix c'ayb'an eb' yed' eb' vin̈ ta'. Ix yalanel slolonel Cajal Jesús eb' vin̈. \s1 Ix b'atxi vin̈aj Pablo yalel slolonel Dios \p \v 36 Axo ix ec'b'at jayexo semana, ix yalan vin̈aj Pablo d'a vin̈aj Bernabé chi': \p —Con̈, b'at quil eb' creyente d'a junjun chon̈ab' b'ajtac ec'nac on̈ calel slolonel Cajal Jesús. B'at quilxi eb', tato an̈eja' tec'an eb', xchi vin̈. \p \v 37 Axo vin̈aj Bernabé chi', sgana vin̈ syic'b'at vin̈aj Juan Marcos. \v 38 Palta ix sna vin̈aj Pablo chi' to man̈ smojoc sb'at vin̈ yed' eb' vin̈, yujto actajcan eb' vin̈ yuj vin̈ junel d'a yol yic Panfilia. Maj yac' lajvoc yopisio vin̈ smunlaj yed' eb' vin̈. \p \v 39 Ix stelaj sb'a eb' vin̈ yuj vin̈. Palta maj scha sb'a yalan eb' vin̈. Yuj chi' ch'occh'oc b'aj ix b'atcan eb' vin̈. A vin̈aj Bernabé chi' ix och vin̈ d'a yol barco. Ix b'atcan vin̈ d'a yol yic Chipre. Ix yic'anb'at vin̈aj Marcos chi' vin̈ yed'oc. \v 40 Axo vin̈aj Pablo ix sic'anelta vin̈aj Silas d'a scal eb' creyente, yic sb'at vin̈ yed'oc. Axo eb' creyente chi', ix sc'an svach'c'olal Dios eb' d'a yib'an̈ eb' vin̈. Ix lajvi chi', ix b'at eb' vin̈. \v 41 Ix ec' eb' vin̈ d'a yol yic Siria yed' d'a Cilicia. Ix ec' eb' vin̈ yac' stec'anil eb' creyente d'a junjun iglesia. \c 16 \s1 B'atnac vin̈aj Timoteo yuc'levoc eb' vin̈ \p \v 1 Ix c'och vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Silas chi' d'a chon̈ab' Derbe. Ix b'atxi eb' vin̈ ta', ix c'och eb' vin̈ d'a chon̈ab' Listra. Ata' ix yil-lajel sb'a eb' vin̈ yed' jun vin̈ creyente scuch Timoteo. A jun vin̈ chi', a jun ix creyente israel ay yune' vin̈, axo vin̈ smam vin̈, griego vin̈. \v 2 A eb' creyente d'a chon̈ab' Listra yed' d'a Iconio ix laj yal eb' smasanil to te' vach' sb'eyb'al vin̈aj Timoteo chi'. \v 3 Ix snaan vin̈aj Pablo chi' to ol yic'b'at vin̈ yed'oc. Yuj chi' ix ac'ji circuncidar vin̈ yuj vin̈, yic max cot yoval eb' israel d'a juntzan̈ lugar b'aj ol ec' eb' vin̈ chi', yujto yojtac eb' to griego vin̈ smam vin̈. \v 4 Axo d'a junjun chon̈ab' b'ajtac ix laj ec' eb' vin̈, ix yalanel eb' vin̈ juntzan̈ checnab'il alb'il yuj eb' vin̈ schecab' Jesús yed' eb' vin̈ anciano ay d'a Jerusalén. Ix yalan vin̈aj Pablo chi' d'a eb' creyente to yovalil sc'anab'ajej eb' tas syal juntzan̈ checnab'il chi'. \v 5 Axo eb' creyente d'a junjun chon̈ab' chi', ix stec'b'ej sb'a eb' d'a jun c'ayb'ub'al yac'nac och eb' d'a sc'ool chi'. Sq'uib' pax sb'isul eb' d'a junjun c'u. \s1 Jun tas yilnac vin̈aj Pablo \p \v 6 Sgana eb' vin̈ sb'at yalel slolonel Dios d'a yol yic Asia, palta axo Yespíritu Dios maj chaanb'atlaj eb' vin̈. Yuj chi' a d'a yol yic Frigia yed' d'a Galacia ix b'at eb' vin̈. \v 7 Ayic ix c'och eb' vin̈ d'a sti' smojonal yol yic Misia, ix snaan eb' vin̈ to a d'a yol yic Bitinia sb'at eb' vin̈. Palta axo Yespíritu Dios maj chaanb'atlaj eb' vin̈ ta'. \v 8 Yuj chi' ix c'axpajec' eb' vin̈ d'a sti' yol yic Misia chi'. Ix c'och eb' vin̈ d'a chon̈ab' Troas, aton jun ay d'a sti' a' mar. \v 9 Axo d'a jun ac'val, icha d'a vayich ix aj yilan jun vin̈ aj Macedonia vin̈aj Pablo chi', lin̈anec' vin̈ ix yil vin̈. Ix tevioch vin̈ d'a vin̈: “Cotan̈ d'a Macedonia. Colvajan̈ d'ayon̈,” xchi vin̈. \v 10 Ix lajvi yilan jun chi' vin̈aj Pablo chi', ix cac'an lista co b'a yic tzon̈ b'at d'a Macedonia chi'. Yujto ix cojtaquejeli to a Dios ix ac'an copisio calanel vach' ab'ix yic colnab'il d'a eb' anima chi'. \s1 Ochnac vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Silas d'a preso \p \v 11 Ichato chi', ix on̈ och d'a yol jun barco d'a chon̈ab' Troas chi'. Te d'in̈ann̈ej ix on̈ b'ati, ix on̈ c'och d'a yol yic Samotracia. Axo d'a junxo c'u ix on̈ c'och d'a jun chon̈ab' scuch Neápolis. \v 12 Ix lajvi chi', ix on̈ b'atxi, ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Filipos. A jun chon̈ab' chi', axo d'a yol yic Roma ay. An̈ej te nivan yelc'och d'a yichan̈ juntzan̈xo chon̈ab' d'a yol yic Macedonia chi'. Ata' ix on̈ ec' jaye' c'ual. \v 13 Axo d'a jun sc'ual ic'oj ip ix on̈ b'at d'a sti' jun a' nivan a' d'a stiel chon̈ab'.\f 16.13 \fr 16:13 \ft A b'aj malaj spatil sculto eb' israel, a junoc lugar b'aj numan say eb', b'aj syaq'uem sb'a eb' d'a Dios.\f* Ata' xid'taxon ec' anima lesal. Axo ix on̈ c'och ta', ix on̈ em c'ojan. Ix calanel vach' ab'ix d'a juntzan̈ eb' ix ix toxonton smolb'ej sb'a ta'. \v 14 Ata' ay jun ix scuch Lidia, aj chon̈ab' Tiatira ix. A c'apac c'apac q'uic' mutz'inac te caro stojol schon̈ ix. Syac' val och Dios ix d'a sc'ool. Ayic van yab'an jun ab'ix chi' ix, axo Cajal Jesús ix jacan spensar ix. Yuj chi' ix yac' val och spensar ix d'a tas ix yal vin̈aj Pablo chi'. \v 15 Ix ac'ji bautizar ix yed' jantac eb' junn̈ej yaj yed' ix d'a yol spat. Ix lajvi chi', ix yalan ix d'ayon̈: \p —Tato tzeyila' to yel svac'och Cajal Jesús d'a in c'ool, ol ex b'at ved' d'a in pat. Vach' tzex aj ta', xchi ix d'ayon̈. \p Ix tevioch ix d'ayon̈, yuj chi' ix on̈ aj ta'. \p \v 16 Axo junel, ayic van co b'at b'aj slesalvi eb' anima, ix c'och jun ix cob'es ix d'ayon̈. Ayoch jun enemigo d'a ix. Yuj chi' naumel lolonel ix. Juneln̈ej ayoch ix checab'oc d'a juntzan̈ vinac. A juntzan̈ vinac chi', syac' val ganar tumin eb' vin̈ d'a spatic ix, yujto syal ix tastac toto ol ujoc. \v 17 Ix och tzac'an ix cuuj yed' vin̈aj Pablo chi'. Ix syamanoch ix yavaji, syalan ix: \p —A juntzan̈ eb' vin̈ tic, schecab' ton val Dios yaj eb' vin̈, aton jun Dios yelxo nivan yelc'ochi. Van yalan eb' vin̈ d'ayex tas tz'aj e colchaji, xchi ix. \p \v 18 Tzijtum el ix ec' ix qued'oc. An̈ej val jun chi' syal ix d'a juntac el. Axo vin̈aj Pablo chi', majxo techaj yuj vin̈ yab'ani. Yuj chi' ix meltzajb'at q'uelan vin̈ d'a ix. Ix yalan vin̈ d'a jun enemigo chi': \p —Sval d'ayach d'a sb'i Jesucristo, elan̈ d'a ix, xchi vin̈ d'ay. \p D'a jun rato chi' ix el d'a ix. \p \v 19 Palta axo ix yilan eb' vin̈ b'aj checab' yaj ix chi' to ix el jun enemigo chi' d'a ix, to maxtzac yal-laj yac'an ganar stumin eb' vin̈ d'a spatic ix. Yuj chi' ix yic'b'at vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Silas chi' eb' vin̈ d'a yichan̈ eb' vin̈ yajal. \v 20 Ix c'och eb' vin̈ d'a yichan̈ eb' vin̈ juez. Ix yalan eb' vin̈ b'aj checab' yaj ix chi' icha tic: \p —A eb' vin̈ israel tic, ton̈ej tzul yac' somchajel co chon̈ab' tic eb' vin̈. \v 21 Van sc'ayb'an eb' anima eb' vin̈ yed' juntzan̈ b'eyb'al ay yovalil yuj ley. Max yal co c'ulan juntzan̈ chi' a on̈ tic yujto aj Roma on̈, xchi eb' vin̈. \p \v 22 Axo eb' anima ayec' ta', ix te cot yoval eb' d'a vin̈aj Pablo yed' d'a vin̈aj Silas chi'. Axo eb' vin̈ juez ix checan ic'joquel spichul eb' vin̈ schavan̈il. Ix lajvi chi', ix schecan mac'joc eb' vin̈ eb' vin̈ d'a te' jixc'ab' te'. \v 23 Man̈ jantacoc ix aj eb' vin̈ yic'ani. Ix lajvi chi', ix yumjioch eb' vin̈ d'a preso. Ix yalan eb' vin̈ juez chi' d'a vin̈ stan̈vumal preso chi': \p —Tza tan̈vej val eb' vin̈ sic'lab'il, xchi eb' vin̈ d'a vin̈. \p \v 24 Ix lajvi yab'an jun chi' vin̈, ix b'at vin̈ yac'canoch eb' vin̈ d'a jun cuarto d'a slajvub'xo c'ochi. Ix yac'anoch yoc eb' vin̈ d'a slod'il jun te' cepo. \v 25 Axo d'ac'valil, ix lesalvi vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Silas chi'. Ix sb'itan juntzan̈ b'it eb' vin̈ d'a Dios. Axo juntzan̈xo eb' ayoch yed' eb' vin̈ d'a preso chi', ix yab' eb' sb'itan eb' vin̈. Axo d'a chimilac'val \v 26 ix ec' jun nivan quixcab', te ov ix yutej sb'a. Ix laj ib'xiq'ue yich preso chi'. Axo d'a jun rato chi', munil ix laj jacvi spuertail jun preso chi' smasanil. Axo q'uen cadena ayoch d'a eb' preso chi', ix laj elta chocoljoc q'ueen. \v 27 Axo ix el svayan̈ vin̈ tan̈vum preso chi', ix yilan vin̈ to jacanxo jantacn̈ej spuertail preso chi'. Yuj chi' ix yic'q'ueta q'uen yespada vin̈ d'a yol yatut yic smilancham sb'a vin̈ snaani.\f 16.27 \fr 16:27 \ft Icha yalan sley eb' aj Roma, tato ay junoc ilum preso tz'actanel junoc preso yaji, icha smul jun tz'el chi', icha chi' tz'aj yochcan d'a yib'an̈ junoc ilum preso chi', ay b'aj scham eb' ilum preso chi' yuuj.\f* A snaan vin̈ to ix b'at eb' elelal smasanil. \fig Ayoch vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Silas d'a preso|src="cn02132b.tif" size="col" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Hch 16.27" \fig* \v 28 Palta axo vin̈aj Pablo chi' ix avajelta d'a vin̈: \p —Man̈ a milcham a b'a, ayon̈ ec' co masanil, xchielta vin̈. \p \v 29 Yuj chi' ix sc'ancot sc'ac' vin̈. Ix och vin̈ b'aj ay eb' chi'. Ix te ib'xiq'ue vin̈ yuj xivelal. Ix em cuman vin̈ d'a yichan̈ vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Silas chi'. \v 30 Ix lajvi chi', ix yic'anelta eb' vin̈ chavan̈ chi' vin̈, ix yalan vin̈ d'a eb' vin̈: \p —Ex mamin, ¿tas yovalil tzin c'ulej yic tzin colchaji? xchi vin̈. \p \v 31 —Ac'och Cajal Jesucristo d'a a c'ool, yic vach' ol ach colchaj yed' jantac eb' junn̈ej yaj ed' d'a yol a pat, xchi eb' vin̈ d'a vin̈. \p \v 32 Ix lajvi chi', ix yalan slolonel Cajal Jesús eb' vin̈ d'a vin̈ yed' d'a jantac eb' ayec' d'a yol spat vin̈. \v 33 An̈eja' d'a jun rato chi' ix b'icjiel schiq'uil eb' vin̈ b'aj ix lajvi smac'ji chi' yuj vin̈ tan̈vum preso chi'. Ix lajvi chi', ix yac'an ac'joc bautizar sb'a vin̈ yed' eb' junn̈ej yaj yed' vin̈ d'a yol spat chi'. \v 34 Ichato chi' ix ac'jioch eb' vin̈ yuj vin̈ d'a yol spat. Ix ac'ji va eb' vin̈ yuj vin̈. Ix te tzalaj vin̈ yed' eb' cajanec' yed' chi' yujto ix yac'och Dios eb' d'a sc'ool. \p \v 35 Axo d'a junxo q'uin̈ib'alil, ix checjib'at juntzan̈ eb' vin̈ polencía yuj eb' vin̈ juez. Ix b'at yalan eb' vin̈ d'a vin̈ tan̈vum preso chi' to tz'el vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Silas chi' d'a libre. \v 36 Yuj chi' ix yal vin̈ d'a vin̈aj Pablo chi': \p —Ix in cha jun órden yuj eb' vin̈ juez chi', tob' tzex vaq'uel d'a libre. Yuj chi' ixiquec. Paxan̈ec d'a tzalajc'olal, xchi vin̈ d'a eb' vin̈. \p \v 37 Palta ix yalan vin̈aj Pablo chi' d'a eb' vin̈ polencía chi': \p —A on̈ tic, aj Roma on̈. Maj sc'anb'ej yab' eb' vin̈ tato ay co mul. Palta ina ix on̈ smac' eb' vin̈ d'a yichan̈ eb' chon̈ab'.\f 16.37 \fr 16:37 \ft Ay yovalil smac'ji junoc aj Roma tato manto checlaj smul.\f* Axo ticnaic, ¿tom sgana eb' vin̈ d'a elc'altac tzon̈ yaq'uel d'a libre? Man̈ ol on̈ el-laj. Cotocab' eb' vin̈ juez chi'. A val lac'an eb' vin̈ ol on̈ ic'aneloc, xchi vin̈. \p \v 38 Yuj chi' ix b'at eb' vin̈ yal d'a eb' vin̈ juez chi'. Axo yic ix yab'an eb' vin̈ to aj Roma eb' vin̈, ix te xivq'ue eb' vin̈. \v 39 Axo val lac'an eb' vin̈ ix b'at c'anan nivanc'olal sb'a d'a vin̈aj Pablo yed' d'a vin̈aj Silas chi'. Ix lajvi chi' ix ic'jielta eb' vin̈ yuj eb' vin̈ d'a preso chi'. \p —Sco c'an pavor d'ayex, comonoc tzex el d'a jun chon̈ab' tic, xchi eb' vin̈ juez chi' d'a eb' vin̈. \p \v 40 Ix lajvi yelta eb' vin̈ d'a preso chi', ix b'atxi eb' vin̈ d'a spat ix Lidia. Ix sc'umlan sb'a eb' vin̈ yed' eb' creyente. Ix ac'jican yip sc'ool eb' yuj eb' vin̈. Ix lajvi chi' ix b'atxi eb' vin̈. \c 17 \s1 Q'uenac somnaj eb' anima d'a Tesalónica \p \v 1 Ix ec' vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Silas chi' d'a chon̈ab' Anfípolis yed' d'a chon̈ab' Apolonia. Ix lajvi chi', ix c'och eb' vin̈ d'a chon̈ab' Tesalónica b'aj ay jun spatil culto. \v 2 Axo vin̈aj Pablo chi' ix och vin̈ yed' eb' ta' ichataxon smodo vin̈. Oxe' c'ual ic'oj ip ix yac' vin̈ yac'lab'an Slolonel Dios yalan d'a eb' israel \v 3 chajtil to a Cristo yovalil ix yab' syail, ix miljichamoc. Yovalil pax ix pitzvixi d'a scal eb' chamnac. Ix yalanpax vin̈ d'a eb' icha tic: \p —A Jesús van valan yab'ixal tic d'ayex, aton Cristo, xchi vin̈ d'a eb'. \p \v 4 Ay jayvan̈ eb' israel ix ac'anoch Cristo d'a sc'ool. Yuj chi' ix och eb' yetb'eyumoc vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Silas chi'. Tzijtum eb' griego ochnac d'a sc'ayb'ub'al eb' israel ix ac'anpaxoch d'a sc'ool. Tzijtum pax eb' ix ix ojtacab'il yuj eb' anima ix ac'anoch d'a sc'ool. \v 5 Palta axo eb' israel maj ac'anochlaj d'a sc'ool, ayic ix yilan eb', ix te cot yoval eb'. Ix smolb'an juntzan̈ eb' chuc spensar eb'. A eb' chi', an̈ej chucal tzec' sayec' eb' d'a yol chon̈ab' chi'. Ix lajvi yac'ji sc'ool eb' yuj eb', ix ec' smolb'an eb' anima eb' smasanil. Ix q'ue somnaj eb' anima chi' ste cot yoval. Ix yac'an yip eb' yecanoch sb'a d'a yol spat jun vin̈ scuch Jasón, yujto a snaan eb' to ata' ayec' vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Silas chi', yujto sgana eb' syiq'uelta eb' vin̈ yic syac'anoch eb' vin̈ eb' d'a yichan̈ eb' chon̈ab'. \v 6 Palta malaj eb' vin̈ ayec' d'a yol pat chi'. Yuj chi', ix syam vin̈aj Jasón eb' yed' jayvan̈xo eb' creyente. Ix ic'jib'at eb' yuj eb' vin̈ d'a eb' vin̈ yajal. Axo ta' ix yal chaan̈ eb': \p —A vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Silas, tz'ec' eb' vin̈ yac' somchajel eb' anima d'a yolyib'an̈q'uinal tic. Axo ticnaic ix ja eb' vin̈ d'ayon̈. \v 7 A vin̈aj Jasón tic ix chaanoch eb' vin̈ d'a yol spat. A eb' vin̈ tic toxon max sc'anab'ajej sley vin̈ cajal d'a Roma eb' vin̈, yujto syal eb' vin̈ to ay junxo rey scuchan Jesús, xchi eb' d'a eb' vin̈ yajal chi'. \p \v 8 Ayic ix yab'an jun chi' eb' vin̈ yajal yed' eb' chon̈ab' chi', ix q'ue somnaj eb' scot yoval. \v 9 Axo q'uen tumin ix sc'an eb' yajal chi' d'a vin̈aj Jasón yed' d'a eb' ajun yed' vin̈ chi'. Ichato chi', ix actajel eb'. \s1 Ec'nac vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Silas d'a Berea \p \v 10 Axo yic ix q'uic'b'i, ix checjib'at vin̈aj Pablo yed' vin̈aj Silas chi' yuj eb' creyente d'a chon̈ab' Berea. Axo ix c'och eb' vin̈ ta', ix och eb' vin̈ d'a yol spatil culto. \v 11 A eb' israel aj Berea chi' más vach' spensar eb' d'a yichan̈ eb' aj Tesalónica chi', yujto ix smaclej val yab' slolonel Dios eb'. Axo d'a junjun c'u, sc'ayb'an eb' tas tz'ib'ab'ilcan d'a Slolonel Dios yic syil eb' tato yel syal vin̈aj Pablo chi'. \v 12 Yuj chi' tzijtum eb' israel yed' eb' griego ix ac'anoch Cristo d'a sc'ool. A d'a scal eb' chi' ay eb' ix ix ojtacab'il yuj eb' anima yed' pax eb' vin̈ vinac. \v 13 Palta axo eb' israel aj Tesalónica, ayic ix yab'an eb' to van yalanel slolonel Dios vin̈aj Pablo d'a Berea chi', ix b'at eb' ta'. Ayic ix c'och eb', ix yac'q'ue somnaj eb' chon̈ab' chi' eb' scot yoval. \v 14 Palta elan̈chamel ix checjib'at vin̈aj Pablo chi' d'a sti' a' mar yuj eb' creyente. Axo vin̈aj Silas yed' vin̈aj Timoteo ix can eb' vin̈ d'a chon̈ab' Berea chi'. \v 15 A eb' creyente ix b'at yed' vin̈aj Pablo chi', ix b'atn̈ej eb' yed' vin̈ masanto d'a chon̈ab' Atenas.\f 17.15 \fr 17:15 \ft A d'a Atenas b'at c'ay eb' aj Grecia, tz'och eb' d'a nivac jelanil.\f* Ayic ix c'och eb' ta' ix yalan vin̈ d'a eb': \p —Tzeyal d'a vin̈aj Silas yed' d'a vin̈aj Timoteo to scot eb' vin̈ d'a elan̈chamel, xchi vin̈ d'a eb'. Ix lajvi chi' ix meltzajxi eb'. \s1 Ayec' vin̈aj Pablo d'a Atenas \p \v 16 Ayic van stan̈van vin̈aj Pablo sc'och vin̈aj Silas yed' vin̈aj Timoteo chi' d'a chon̈ab' Atenas, ix yilan vin̈, man̈ jantacoc juntzan̈ tas syaloch eb' anima sdiosaloc. Yuj chi' ix te cus vin̈ yilani. \v 17 Ichato chi' ix och vin̈ d'a yol spatil culto. Ix stelan sb'a vin̈ yed' eb' israel yed' eb' ochnac d'a sc'ayb'ub'al eb'. Axo d'a junjun c'u ix laj yalub'tan̈ej pax vin̈ yed' eb' anima ayec' d'a mercado. \v 18 Ay juntzan̈ eb' vin̈ vinac te jelan sc'ayb'an sjelanil eb' scuch epicúreo yed' juntzan̈ eb' scuch estoico.\f 17.18 \fr 17:18 \ft A d'a stiempoal vin̈aj Pablo, ay chab' macan̈ c'ayb'ub'al d'a Atenas, ch'occh'oc yoch spensar. Ay jun macan̈ scuchan estoico yed' junxo macan̈ scuchan epicúreo.\f* Ix och ijan eb' vin̈ slolon yed' vin̈aj Pablo chi'. Axo nan̈alxo eb' vin̈ ix alub'tan̈an icha tic: \p —A jun vin̈ te jelan slolon tic, ¿tastaxlaj ol yal vin̈ d'ayon̈? xchi eb' vin̈. \p Axo juntzan̈xo eb' vin̈ ix alan icha tic: \p —A co naani to tzul yal yab'ixal juntzan̈xo ch'oc diosal vin̈, xchi eb' vin̈. \p Icha chi' ix aj yalan eb' vin̈ yujto ix yalel yab'ixal Jesucristo vin̈aj Pablo chi'. Ix yalanpax vin̈ to ol pitzvocxi eb' chamnac. \v 19 Axo eb' vin̈ jelan chi' ix ic'anb'at vin̈aj Pablo chi' d'a jun yune' tzalan scuch Areópago, aton jun b'aj smolb'ejtaxon sb'a eb' vin̈ yic syac'an slajti' eb' vin̈. Ayic ix c'och eb' vin̈ ta' ix sc'anb'an eb' vin̈ d'a vin̈: \p —A jun ac' c'ayb'ub'al tzalel tic, ¿tzam yal cab'an smasanil? \v 20 Yujto manta b'aj scab' juntzan̈ tic, yuj chi' co gana scojtaquejeli tas syalelc'ochi, xchi eb' vin̈ d'a vin̈. \p \v 21 Icha chi' ix aj yalan eb' yujto masanil eb' anima d'a Atenas chi' yed' pax eb' ch'oc chon̈ab'il ayec' ta', ch'oc smodo eb'. Tato ay junoc ac' c'ayb'ub'al tz'alji, sgana eb' syab' smasanil, syalan paxel eb' junelxo. An̈ej ta' syac'och spensar eb'. \p \v 22 Axo vin̈aj Pablo chi', ix q'ue lin̈an vin̈ d'a scal eb' d'a Areópago chi', ix yalan vin̈: \p —Ex yajal d'a Atenas tic, ix vila' to te ay val och e pensar d'a juntzan̈ e diosal. \v 23 Yujto ayic ix in b'eyec' d'a yol e chon̈ab' tic, ix in ec' vil b'ajtac slaj eyaq'uem e b'a d'a juntzan̈ e diosal chi'. Ix vilan pax jun sb'achnub' silab' b'ajtil tz'ib'ab'ilcan och eyuj icha tic: A d'a tic scaq'uem co b'a d'a jun Dios man̈ ojtacab'iloc, xchi.\f 17.23 \fr 17:23 \ft A eb' anima d'a Atenas, ay junxo sb'achnub' silab' ix sb'oq'ue eb', yujto talaj ay junocxo dios man̈ yojtacoc eb' sc'ochi, max cotlaj yoval d'a eb' yalani.\f* A jun Dios chi', nivanoc tzeyaq'uem e b'a d'ay, palta man̈ eyojtacoc. Aton jun Dios chi' tzul val yab'ixal d'ayex. \p \v 24 A jun Dios sval tic, a b'ojinac yolyib'an̈q'uinal tic yed' masanil tas ay d'ay. Aton yajal yaj d'a satchaan̈, yajal pax yaj d'a yolyib'an̈q'uinal tic. A jun Dios chi', max cajnaj d'a junoc pat b'ob'il yuj eb' anima. \v 25 Man̈ yovaliloc ay tas tz'ac'ji d'ay yuj eb' anima. Yujto aton tz'ac'an co q'uinal co masanil. A tz'ac'an quic' quic', a tz'ac'anpax masanil tas ay d'ayon̈. \p \v 26 Aton b'ojinac jun vin̈ b'ab'el vinac ochnac smam yichamoc junjun nación, yic ayn̈ej anima d'a masanil sat luum tic. A tz'alani jantac tiempoal tz'ec' junjun nación. A tz'alanpaxi b'ajtil sc'och c'aman smacb'en junjun. \v 27 Icha chi' syutej yic vach' tz'ilchaj yuj eb' anima. Vach'chom ton̈ej tz'ec' machmon eb' sayeq'ui yic tope val tz'ilchaj yuj eb'. Palta sval d'ayex, man̈ najatoc ayec' Dios chi'. Lac'an ayec' d'a co tz'ey junjun on̈. \v 28 Yel, yujn̈ej Dios chi' pitzan on̈. Yuuj ay co q'uinal. Yuuj ay on̈ ec' d'a yolyib'an̈q'uinal tic. Ay juntzan̈ eb' eyetchon̈ab' jelan sloloni. Syalan eb' icha tic: Yuninal on̈ Dios co masanil, xchi eb'. \v 29 Yel ton syal eb', yuninal on̈ Dios. Yuj chi' man̈xo smojoc sco na'a to Dios juntzan̈ yechel b'ob'il tic yed' q'uen oro, q'uen plata yed' juntzan̈xo q'uen q'ueen. A juntzan̈ yechel tic yujn̈ej sjelanil eb' anima sb'oi. \v 30 A d'a peca' man̈ yojtacoc eb' anima chajtil yaj Dios. Yuj chi' nivan yutejnac sc'ool d'a eb'. Palta a tz'alan ticnaic to yovalil sna sb'a eb' anima smasanil d'a yolyib'an̈q'uinal tic. \v 31 Yujto yalnaccani to ay jun c'ual ol sch'olb'itej tas yaj eb' anima smasanil. Tojol ol yutoc sch'olb'itan tas yaj eb', icha tas tz'el sc'ulan junjun eb'. Axo jun sic'b'ilcanel yuuj, aton jun chi' ol ch'olb'itan tas yaj eb'. Ix sch'ox Dios d'a eb' anima smasanil to te yel jun tic ayic ix ic'jiq'ue vaan jun sic'b'ilcanel yuuj chi' d'a scal eb' chamnac, xchi vin̈aj Pablo chi' d'a eb'. \p \v 32 Palta ayic ix yab'an eb' to ol pitzvocxi eb' chamnac, ay eb' ix laj b'uchvaj d'a vin̈. Palta ay juntzan̈xo eb' ix alani: \p —Olto co c'anb'ejxi cab' juntzan̈ tic d'ayach, xchi eb' vin̈ d'a vin̈. \p \v 33 Ix lajvi yalan juntzan̈ chi' eb', ix el vin̈ d'a scal eb'. \v 34 Palta ay jayvan̈ eb' ix ac'anoch Cristo d'a sc'ool. Ix och eb' yetb'eyumoc vin̈aj Pablo chi'. A d'a scal eb' chi', ata' ayec' vin̈aj Dionisio, vin̈ yetyajalil sb'a yed' eb' smolb'ej sb'a d'a Areópago chi'. Ay pax jun ix ix scuchan Dámaris yed' juntzan̈xo eb'. \c 18 \s1 Ayec' vin̈aj Pablo d'a Corinto \p \v 1 Ix lajvi slolon vin̈aj Pablo d'a Areópago chi', ix elxi vin̈ d'a chon̈ab' Atenas chi', axo d'a chon̈ab' Corinto ix c'och vin̈. \v 2 Ata' ay jun vin̈ israel scuch Aquila. A d'a yol yic Ponto aljinac vin̈. Axo ix yetb'eyum vin̈, Priscila sb'i ix. Ec'nac vin̈ d'a yol yic Italia yed' ix yetb'eyum chi', palta a vin̈ yajal scuchan Claudio, a vin̈ pechjinaquel jantac eb' israel ayec' d'a chon̈ab' Roma d'a yol yic Italia chi'. Yuj chi' ix elxi eb' ta', ix c'ochcan eb' d'a Corinto chi'. Axo vin̈aj Pablo ix c'och d'a spat eb'. \v 3 Ata' ix can vin̈ yed' eb' yujto lajan smunlajel vin̈ yed' eb' schavan̈il. A juntzan̈ mantiado sb'o eb', yuj chi' junn̈ej ix munlaj vin̈ yed' eb' ta'. \v 4 Axo d'a junjun sc'ual ic'oj ip, sb'at vin̈aj Pablo chi' yalel yab'ixal Jesús d'a scal eb', syac'an vin̈ yojtaquejel eb' israel yed' eb' man̈ israeloc yic syac'och eb' d'a sc'ool. \p \v 5 Axo vin̈aj Silas yed' vin̈aj Timoteo, ix cotxi eb' vin̈ d'a yol yic Macedonia. Ayic ix c'och eb' vin̈ d'a Corinto chi', a vin̈aj Pablo, axon̈ej slolonel Dios ix yalel vin̈. Ix ste ac'an val vin̈ yojtaquejel eb' israel to a Jesús aton Cristo, jun tan̈vab'iltaxon sja yuj eb'. \v 6 Palta ton̈ej ix cot yoval eb' d'a vin̈. Ix laj te b'uchvaj eb'. Yuj chi' ix stzicub'tan̈ej spichul vin̈ yil eb', yic sch'oxanel vin̈ to man̈xalaj yalan yic vin̈ d'a eb'. Ix yalancan vin̈ d'a eb' icha tic: \p —A ex tic, munil tzeyic'cot eyaelal d'a eyib'an̈ d'a juneln̈ej. A in xo tic man̈xa valan vic d'ayex. A ticnaic ol in b'at valel d'a eb' man̈ israeloc, xchi vin̈ d'a eb'. \p \v 7 Ix lajvi chi' ix elta vin̈ b'aj tz'och culto chi', ix b'at vin̈ d'a spat jun vin̈ scuch Ticio Justo. A jun vin̈ chi' syac' val och Dios vin̈ d'a sc'ool. A spat vin̈ a d'a stz'ey spatil culto chi' ay. \v 8 Ay jun vin̈ scuch Crispo cuchb'um yaj d'a culto. Ix yac'och Cajal Jesús vin̈ d'a sc'ool yed' jantac eb' junn̈ej yaj yed' vin̈ d'a yol spat. Tzijtum eb' aj Corinto chi' ayic ix yab'an slolonel Dios eb', ix yac'och eb' d'a sc'ool, ix ac'jipax bautizar eb'. \v 9 Axo d'a jun ac'val, icha vayich ix yutej Cajal Jesús yalan d'a vin̈aj Pablo chi': \p —Man̈ ach xivoc. Man̈ ach och vaan alanel in lolonel, \v 10 yujto ay in ec' ed'oc. Malaj junoc mach ol yal scot jucnaj d'ayach, yujto tzijtum mach sic'b'iltaxonel vuuj d'a jun chon̈ab' tic, xchi d'a vin̈. \p \v 11 Yuj chi' nan̈al schab'il ab'il ix aj vin̈ d'a Corinto chi'. Ix sc'ayb'an eb' anima vin̈ d'a slolonel Dios ta'. \v 12 Ayic ayoch vin̈aj Galión yajalil d'a yol yic Acaya, ix slajtiej sb'a eb' israel d'a spatic vin̈aj Pablo chi', ix syaman vin̈ eb', ix yic'anb'at vin̈ eb' d'a yichan̈ vin̈ yajal. \v 13 Ix yalan eb' d'a vin̈ yajal chi': \p —A jun vin̈ tic tzec' ac'an sc'ool eb' anima, yic vach' nivanoc syal sb'a eb' d'a Dios, palta man̈ ichaoc yaj ley, xchi eb'. \p \v 14 Vanxo val yalan yic vin̈aj Pablo chi', palta ix yalan vin̈aj Galión chi' d'a eb' israel chi': \p —Man̈ ex avajochta d'ayin. Q'uinaloc ay junoc chucal sc'ulej vin̈ tic, mato ay junoc smul vin̈ te chuc d'a yichan̈ ley, tato icha chi' tzam in cha vab' tas tzeyala'. \v 15 Palta ina ton̈ej e gana tzeyac' oval yuj juntzan̈ lolonel syal vin̈, yuj juntzan̈ mach tz'ac'an b'inaj vin̈ yed' pax yuj e ley. Yuj chi' ixiquec, b'at b'oec yaj jun tic e ch'ocoj. Xal in tic, max yal in c'ol tzin b'o juntzan̈ tic, xchi vin̈ d'a eb'. \p \v 16 Ix lajvi yalan juntzan̈ chi' vin̈, ix spechanelta eb' vin̈ d'a yol sdespacho chi'. \v 17 Axo vin̈aj Sóstenes ix syam eb', aton jun vin̈ scuchb'an eb' d'a culto. Ix smac'an vin̈ eb' d'a sti' sdespacho vin̈ yajal chi'. Palta ton̈ej ix och q'uelan vin̈ yajal chi', malaj jab'oc tas ix yal vin̈ d'a eb'. \s1 C'ochnacxi vin̈aj Pablo d'a Antioquía \p \v 18 Axo vin̈aj Pablo chi', nivanto tiempo ix ec' vin̈ d'a Corinto chi'. Ix lajvi chi' ix yalancan quil co b'a vin̈ d'a eb' creyente chi'. Ix b'at ix Priscila yed' vin̈aj Aquila yed' vin̈. Ix c'och eb' d'a chon̈ab' Cencrea. Axo ta' ix och eb' d'a yol jun barco van sb'at d'a Siria. Ayic manto och eb' d'a yol barco chi', ix joxchajcanel vin̈aj Pablo chi' ta'. A jun chi' yechel yaji to ay jun sti' vin̈ ix yac' d'a Dios.\f 18.18 \fr 18:18 \ft A tas syal d'a tic, a d'a Números 6 ix el yich, b'aj syalcot sleyal yic syac'an sti' anima sc'ulan junoc tasi.\f* \v 19 Axo ix c'och eb' d'a chon̈ab' Éfeso b'aj ix can ix Priscila yed' vin̈aj Aquila chi', ix b'at vin̈aj Pablo chi' d'a spatil culto. Axo ta' ix lolon vin̈ yed' eb' yetisraelal. \v 20 Ix sc'an val eb' d'a vin̈ to scan jayeoc c'ual vin̈ yed' eb', palta maj yal-laj sc'ol vin̈. \v 21 Axo yic van yalancan quil co b'a vin̈ d'a eb', ix yalan vin̈: \p —Tato ol el d'a sc'ol Dios, ol in ec' d'ayex junelxo, xchican vin̈ d'a eb'. \p Ix lajvi chi', ix b'atxi vin̈ d'a yol te' barco. \v 22 Ix c'och vin̈ d'a chon̈ab' Cesarea. Ix lajvi chi', ix elxi vin̈ ta'. Ix q'ue vin̈ d'a Jerusalén b'at sc'umej eb' creyente. Ix lajvi yec' vin̈ ta', ix em vin̈ d'a chon̈ab' Antioquía. \v 23 Ata' ix ec' jun tiempoal vin̈. Ix lajvi chi' ix b'atxi vin̈. Ix ec' vin̈ d'a junjun chon̈ab' d'a yol yic Galacia yed' d'a yol yic Frigia. Ix laj ec' yac'can stec'anil eb' creyente vin̈ b'aj ix laj eq'ui. \s1 Yalnaquel slolonel Dios vin̈aj Apolos d'a Éfeso \p \v 24 Axo d'a jun tiempoal chi', ay jun vin̈ israel scuchan Apolos. Aj chon̈ab' Alejandría vin̈, ix c'och vin̈ d'a chon̈ab' Éfeso. Te vach' ix yutej vin̈ yalaneli, yujto yojtac val slolonel Dios tz'ib'ab'ilcani. \v 25 C'ayb'ab'il vin̈ d'a sc'ayb'ub'al Jesús. Ix yal val el vach' ab'ix vin̈ d'a smasanil sc'ool. Te vach' ix yutej vin̈ yalanel yab'ixal Jesús chi', vach'chom an̈ejanto juntzan̈ sc'ayb'ub'al vin̈aj Juan, vin̈ ac'annac bautizar yojtac vin̈. \v 26 Axo junel, ix b'at yalel slolonel Dios vin̈ d'a yol spatil culto. Te tec'an ix yutej sb'a vin̈ yalaneli. Axo yic ix yab'an ix Priscila yed' vin̈aj Aquila, ix yic'anb'at vin̈ eb' yed'oc. Ix svach' c'ayb'an vin̈ eb' d'a sc'ayb'ub'al Dios. \v 27 Ix lajvi chi', ix el d'a sc'ool vin̈aj Apolos chi' sb'at d'a yol yic Acaya. Yuj chi', axo eb' creyente ix colvaj yed' vin̈. Ix stz'ib'an jun carta eb', yic syic'b'at vin̈ d'a eb' creyente, yic vach' schaji vin̈ yuj eb' sc'ochi. Ayic ix c'och vin̈ ta', a eb' yac'nacoch Jesús d'a sc'ool yuj svach'c'olal Dios, ix te cuchb'aj eb' yuj vin̈. \v 28 Ix yac' val yip vin̈ sch'oxaneli to yelc'olal satnac sc'ool eb' israel. A slolonel Dios tz'ib'ab'ilcani, a' ix yac'lab'ej vin̈ yalan d'a eb' anima yic vach' snachajel yuj eb' to a Jesús aton Cristo, jun tan̈vab'iltaxon sja yuj eb'. \c 19 \s1 Ayec' vin̈aj Pablo d'a Éfeso \p \v 1 Ayic ayec' vin̈aj Apolos d'a Corinto, ix ec' vin̈aj Pablo d'a juntzan̈ chon̈ab' ay d'a tzalquixtac. Ix lajvi chi', ix c'och vin̈ d'a chon̈ab' Éfeso. Ata' ix yil-lajel sb'a vin̈ yed' juntzan̈ eb' creyente. \v 2 Ix sc'anb'an vin̈ d'a eb': \p —¿Ix am e cha Yespíritu Dios ayic ix eyac'anoch Cristo d'a e c'ool? xchi vin̈ d'a eb'. \p —Maay, manta b'aj ix cab'i tato ay Yespíritu Dios chi', xchi eb'. \p \v 3 —Palta ayic ix ex ac'ji bautizar, ¿tas yaj jun bautismo ix e cha chi'? xchi vin̈ d'a eb'. \p —Aton jun bautismo yic vin̈aj Juan ix co cha'a, xchi eb' d'a vin̈. \p \v 4 Yuj chi', ix yalxi vin̈ d'a eb': \p —A sbautismo vin̈aj Juan chi', a' sch'oxaneli to sna sb'a eb' anima d'a smul. Palta yalnac vin̈ d'a eb' to ay jun tzac'anto sja yuj vin̈. Yovalil a d'a jun chi' syac'och spensar eb'. A jun ix yal vin̈ chi', a Jesús, xchi vin̈aj Pablo chi' d'a eb'. \p \v 5 Ayic ix yab'an juntzan̈ chi' eb', ix ac'ji bautizar eb' d'a sb'i Cajal Jesús. \v 6 Ix lajvi chi', ix yac'anec' sc'ab' vin̈aj Pablo chi' d'a sjolom junjun eb'. Ichato chi' ix ochcan Yespíritu Dios d'a eb'. Ix lolon eb' d'a juntzan̈ ch'occh'oc ti'al, ix yalanel juntzan̈ lolonel ix ac'ji yal eb' yuj Dios. \v 7 A eb' ix ac'anoch d'a sc'ool chi', ay am lajchavan̈oc eb'. \p \v 8 Oxe' ujal xid' yalel slolonel Dios vin̈aj Pablo chi' d'a yol spatil culto d'a chon̈ab' Éfeso chi'. Malaj junoc mach b'aj ix xiv vin̈ yalanel d'a eb' ayec' chi' ta'. Ix yac'lej vin̈ yac'an nachajel yuj eb' sic'lab'il tas tz'aj yoch eb' d'a yol sc'ab' Dios. \v 9 Palta ay juntzan̈ eb' te pit d'a scal eb' chi'. Juneln̈ej malaj sgana eb' syac'och d'a sc'ool. Ix laj ec' eb' yal d'a eb' anima to chuc jun c'ayb'ub'al yic eb' creyente chi'. Yuj chi' ix yiq'uel sb'a vin̈aj Pablo chi' d'a scal eb'. Ix yic'anb'at eb' creyente chi' vin̈ d'a jun escuela yic jun vin̈ scuch Tirano. Axo ta' ix yalel slolonel Dios vin̈ d'a scal eb' d'a junjun c'u. \v 10 Chab' ab'il ix sc'ulej eb' icha chi'. Yuj chi', ix laj yab' yab'ixal Cajal Jesús masanil eb' israel yed' eb' man̈ israeloc ay d'a yol yic Asia chi'. \v 11 Axo Dios ix och yed' vin̈aj Pablo chi', yic sb'oan juntzan̈ milagro vin̈ te satub'tac. \v 12 Ay eb' ix ic'ancot spayu' yed' spichul, ix sucanec' eb' d'a snivanil vin̈, slajvi chi' axo d'a snivanil eb' penaay sb'at suquec' eb'. Icha chi' tz'aj sb'oxican sc'ool eb'. Ay pax eb' vin̈ enemigo ix el d'a eb' anima chi' yuj vin̈. \p \v 13 Palta ay jayvan̈ eb' israel scomon b'eyeq'ui. Ix yac'lej eb' yic'anel eb' enemigo d'a eb' anima. Ix yac'lej eb' yic'anel eb' d'a sb'i Cajal Jesús. Yuj chi' ix scomon alej eb' d'a eb' enemigo chi': \p —A d'a sb'i Jesús, scal d'ayex, elan̈ec. A Jesús chi', aton jun tzec' yalel yab'ixal vin̈aj Pablo, xchi eb'. \p \v 14 Sc'ulej pax jun tic ucvan̈ eb' yuninal jun vin̈ israel scuch Esceva vin̈ sat sacerdote. Ix yac'lej eb' yic'anel jun enemigo. \v 15 Axo ix tac'vi jun enemigo chi' d'a eb': \p —Vojtac Jesús chi'. Toxo ix vab'paxi mach jun vin̈ tzeyal Pabloal chi'. Palta a exxo tic, ¿mach ex? xchi. \p \v 16 Axo vin̈ b'aj ayoch jun enemigo chi', ix cot jucnaj vin̈ d'a eb'. Ix ac'ji ganar eb' smasanil yuj vin̈. Te ya' ix ec' eb' yuj vin̈. Tzijtum b'aj ix lajvi eb'. Ix quichjiel sc'apac eb' yuj vin̈, yuj chi' b'eranel eb' ix elta lemnaj eb' d'a jun pat chi'. \v 17 Axo eb' aj Éfeso chi' smasanil, eb' israel yed' eb' man̈ israeloc, ix laj yab' specal jun chi' eb'. Yuj chi' ix te xiv eb' smasanil. Ix yalan vach' lolonel eb' d'a Cajal Jesús. \p \v 18 An̈ejtona', tzijtum eb' ayoch Cristo d'a sc'ool ix laj c'ochi. Ix yalanq'ueta jantacn̈ej juntzan̈ chucal ix laj sc'ulej eb'. \v 19 Te tzijtum eb' yac'nacoch sb'a ajb'aalil ix och creyenteal. Ix yic'cot juntzan̈ yumal b'aj sc'ayb'ej jun ajb'aalil chi' eb'. Ix sn̈usantz'a juntzan̈ chi' eb' d'a yichan̈ eb' anima smasanil. Ayic ix sb'isan stojol juntzan̈ ch'an̈ uum chi' eb', ix elc'och am d'a junoc 50,000 dracma. \v 20 Ix te pucaxel slolonel Dios, tzijtum pax eb' anima ix ac'anoch d'a sc'ool. Icha chi' ix aj scheclajeli to te nivan spoder slolonel chi'. \p \v 21 Ix lajvi juntzan̈ chi', ix snaan vin̈aj Pablo chi' to tz'ec' vin̈ d'a yol yic Macedonia yed' d'a yol yic Acaya, axo sc'och vin̈ chi' d'a Jerusalén. Ix yalan vin̈: \p —Ol lajvoc chi', yovalil ol in c'och d'a Roma, xchi vin̈. \p \v 22 Yuj chi' ix schec b'ab'laj chavan̈ eb' schecab' vin̈ d'a Macedonia chi', aton vin̈aj Timoteo yed' vin̈aj Erasto. Palta axo vin̈aj Pablo chi', najtiltacto ix can vin̈ d'a yol yic Asia chi'. \s1 Ix q'ue n̈ilnaj eb' aj Éfeso scot yoval \p \v 23 Axo d'a jun tiempoal chi', ix te q'ue n̈ilnaj eb' anima scot yoval yuj sc'ayb'ub'al Cajal Jesús. \v 24 Ay jun vin̈ b'oum plata scuch Demetrio. A juntzan̈ yechel stemplo jun sdiosal eb' scuchan Diana sb'o vin̈. Ix jun sdiosal eb' chi'. A eb' sb'oan juntzan̈ yechel chi', nivan tumin syac' ganar eb' d'a spatic. \v 25 A vin̈ ix molb'an jantacn̈ej eb' sb'oan juntzan̈ yechel chi' yed' juntzan̈xo eb' lajan yopisio yed' vin̈. Ix yalan vin̈ d'a eb': \p —Ex vetmunlajvumal, eyojtac jantac co tumin scac' ganar d'a jun copisio tic. \v 26 Palta ina tzeyila', tzeyab'anpaxi, tas van sc'ulan vin̈aj Pablo. Syalan vin̈ to a juntzan̈ dios b'ob'il yuj anima, man̈ diosoc. Tzijtum anima ix yac' sc'ool vin̈. Man̈ocn̈ej d'a chon̈ab' Éfeso tic, palta quenxon̈ej maj ac'joc sc'ool masanil eb' ay d'a yol yic Asia tic yuj vin̈. \v 27 Te ay smay jun tic. Tecan man̈xo ol b'atlaj co chon̈ yuuj. Axo pax co diosal Diana, tecan man̈xalaj ol elc'och stemplo d'a yichan̈ eb' anima. A jun co diosal tic, te nivan yelc'och d'a yichan̈ eb' anima smasanil d'a Asia tic yed' d'a smasanil yolyib'an̈q'uinal. Palta axo ticnaic ay smay, tecan ol lajvoquel yopisio d'a yichan̈ eb', xchi vin̈. \p \v 28 Axo ix yab'an juntzan̈ chi' eb', ix te cot yoval eb', ix avaj chaan̈ eb': \p —Te nivan yelc'och ix co diosal Diana a on̈ aj Éfeso on̈ tic, xchi eb'. \p \v 29 Axo eb' chon̈ab' chi' smasanil, ix te q'ue somnaj eb' scot yoval. Ix syaman vin̈aj Gayo eb' yed' vin̈aj Aristarco. A chavan̈ eb' vin̈ chi', aj Macedonia eb' vin̈, ajun eb' vin̈ ix c'och yed' vin̈aj Pablo d'a Éfeso chi'. Ix ic'jib'at eb' vin̈ schavan̈il d'a jun lugar b'aj smolb'ej sb'a eb' anima. \v 30 Axo vin̈aj Pablo chi', sgana vin̈ sb'at yal d'a eb' anima chi', palta maj chajib'atlaj vin̈ yuj eb' creyente. \v 31 Ay pax jayvan̈ eb' vin̈ yajal yaj d'a Asia chi' vach' yac'an yed' vin̈aj Pablo chi'. Ix schecan aljoc eb' vin̈ d'a vin̈ to max b'at sch'ox sb'a vin̈ d'a eb' anima chi'. \v 32 Axo eb' anima ix smolb'ej sb'a chi', ch'occh'oc ix laj yalq'ue junjun eb', yujto ton̈ej ix laj q'ue somnaj eb' yalani. Ec'to nan̈al eb' man̈ ojtannacoc tas yuj smolb'ej sb'a eb'. \v 33 Palta ay jun vin̈ scuch Alejandro, a vin̈ ix ic'jib'at d'a yichan̈ eb' anima chi' yuj eb' yetisraelal. Ix alchaj d'a vin̈ tas yuj molanec' eb' anima chi'. Ix lajvi chi', ix yic'anchaan̈ sc'ab' vin̈ d'a eb', yic vach' numan tz'aj eb', yujto sgana vin̈ scol sb'a yed' eb' yetisraelal. \v 34 Palta ayic ix yilan eb' anima chi' to israel vin̈, yuj chi' ix te vach' q'ue yav eb' smasanil. Ay am chab'oc hora ix avajq'ue eb', ix yalan eb' icha tic: \p —Te nivan yelc'och ix co diosal Diana a on̈ aj Éfeso on̈ tic, xchi eb'. \p \v 35 Axo vin̈ secretarioal chon̈ab' chi', c'ojanc'olal ix smontej eb' vin̈ yic vach' numan tz'aj eb'. Ix lajvi chi', ix yalan vin̈ d'a eb': \p —Ex vetchon̈ab', masanil anima ojtannac to a on̈ aj Éfeso on̈ tic ay copisio co tan̈van jun stemplo co diosal Diana nivan yelc'ochi yed' jun yechel ix cotnac d'a satchaan̈. \v 36 Malaj junoc mach syal yalani to es juntzan̈ sval tic. Yuj chi' numan tzex aji. Naec val sic'lab'il, yic vach' malaj junoc tas tze comon c'ulej. \v 37 Yujto a eb' ix eyic'cot tic, malaj junoc chucal ix sc'ulej eb' d'a spatic co diosal. Max b'uchvaj pax eb' d'a ix. \v 38 A vin̈aj Demetrio yed' eb' yetb'eyum, tato sgana eb' syac'och d'a yib'an̈ junoc mach, syal sb'at eb' d'a juzgado, b'at yalan eb' d'a vin̈ juez. Syal b'at yalan sb'a eb' d'a eb' vin̈ yajal chi'. \v 39 Tato ay junocxo tas e gana, syal tze c'umlaj e b'a yed' eb' vin̈ yajal chi', tze b'oan yaj ta'. \v 40 Yujto te ay smay jun tas sco c'ulej tic, syal snaan eb' vin̈ yajal to a yed' eb' vin̈ van cac'an oval. Tato sc'anb'ej eb' d'ayon̈: ¿Tas yuj ix ex q'ue b'ulnaj eyac'an oval? tato xchi eb' vin̈, max yal-laj co colan co b'a calan junoc tas d'a eb' vin̈, xchi vin̈ d'a eb'. \p \v 41 Ix lajvi yalan juntzan̈ chi' vin̈ secretario chi', ix schecan pax eb' anima chi' vin̈ smasanil d'a spat. \c 20 \s1 Ec'nac vin̈aj Pablo d'a Macedonia yed' d'a Grecia \p \v 1 Ayic toxo ix lajvi jun oval chi', ix smolb'an eb' creyente vin̈aj Pablo. Ix ac'jican stec'anil eb' yuj vin̈. Ix lajvi chi', ix yalancan quil co b'a vin̈ d'a eb', ix b'atxi vin̈ d'a yol yic Macedonia. \v 2 Ayic ix c'och vin̈ ta', ix laj ec' vin̈ yil eb' creyente d'a junjun chon̈ab'. Ix ec' yac'an stec'anil eb' vin̈. Ix lajvi chi', ix b'at vin̈ d'a yol yic Grecia. \v 3 Ata' ix ec' oxe' ujal vin̈. Ix lajvi chi', ayic toxo van yoch vin̈ d'a yol te' barco yic sb'at vin̈ d'a Siria, ix yab'an vin̈ to ay tas sna eb' israel d'a spatic vin̈. Yuj chi', ix snaan vin̈: Más vach' tzin meltzajxiec' d'a Macedonia, xchi vin̈. \v 4 Axo ix b'at vin̈, ay juntzan̈xo eb' creyente ix b'at yed' vin̈. Ix b'at vin̈aj Sópater yuninal vin̈aj Pirro aj Berea yed' vin̈, vin̈aj Aristarco, vin̈aj Segundo aj Tesalónica, vin̈aj Gayo aj Derbe yed' pax vin̈aj Timoteo. Ay pax chavan̈ eb' vin̈ aj Asia ix b'at yed' vin̈, aton vin̈aj Tíquico yed' vin̈aj Trófimo. \v 5 Ayic ix c'och eb' vin̈ d'a chon̈ab' Filipos b'aj ayin eq'ui, ix yactejcan vin̈aj Pablo chi' eb' vin̈ ved' ta'. Ix b'ab'laj b'at eb' vin̈ d'a chon̈ab' Troas. Axo ta' ix on̈ stan̈vej eb' vin̈. \v 6 A on̈xo tic, a d'a chon̈ab' Filipos chi' ix co tan̈vej quil jun q'uin̈ b'aj svaji ixim pan malaj yich. Ix lajvi yec' jun q'uin̈ chi', ix on̈ b'at d'a yol barco. Oye' c'ual ix on̈ b'ey d'a sat a a'. Ichato chi' ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Troas chi'. Axo ta' ix quil-laj co b'a yed' eb' vin̈ ix b'ab'laj cuuj chi'. Uque' c'ual ix on̈ ec' ta'. \s1 Ayec' vin̈aj Pablo d'a Troas \p \v 7 Axo d'a domingo ix co molb'ej co b'a yed' eb' creyente smasanil yic sco vaan ixim pan yic Santa Cena. Axo vin̈aj Pablo ix c'ayb'an eb' quetcreyenteal. Yujto q'uic'anocxon̈ej sb'at vin̈, yuj chi' tzijtum tas ix yalcan vin̈ d'a eb', masanto ix och chimilac'val. \v 8 A d'a jun cuarto chaan̈ yajq'uei, ata' molan on̈ eq'ui. Tzijtum candil ayoch sc'ac'al. \v 9 Ay jun vin̈ quelem scuchan Eutico c'ojanem d'a sti' ventena. Toxon̈ej snecnecan vin̈ svayi, yujto junip ix yac' vin̈aj Pablo chi' sloloni. Yuj chi' ix te cot svayan̈ vin̈, ix elta pichnaj vin̈ d'a sti' jun ventena chi'. Ato d'a yoxil piso ix elta sutnaj vin̈. Axo ix emul eb' creyente chi', ix schelan chaan̈ vin̈ eb', palta chamnacxo vin̈. \v 10 Axo ix emul vin̈aj Pablo chi', ix em lachan vin̈ d'a yib'an̈ vin̈. Ix yalan vin̈ d'a eb' creyente chi': \p —Man̈ ex och ilc'olal. Ix pitzvixi vin̈, xchi vin̈. \p \v 11 Ix lajvi chi', ix q'uex vin̈aj Pablo chi' d'a yol cuarto chi' junelxo. Ix spucanb'at ixim pan yic Santa Cena vin̈ d'a co cal. Ix co vaani. Tzijtumto tas ix yal vin̈aj Pablo chi', masanto ayic van sacb'i. Ix lajvi chi', ix b'at vin̈. \v 12 Axo vin̈ quelem ix pitzvixi chi', ix yic'anb'at vin̈ eb' d'a spat. Ix te tzalaj eb', yujto ix pitzvixi vin̈. \s1 Ix on̈ b'at d'a Mileto \p \v 13 A on̈ tic, ix on̈ b'ab'laj och d'a yol jun barco, ix on̈ b'at d'a chon̈ab' Asón. Ata' ix co tan̈vej sc'och vin̈aj Pablo chi' icha ix cutej calan yed' vin̈, yujto d'a yoc vin̈ ix b'ati. \v 14 Axo ix c'och vin̈ d'ayon̈, ix och vin̈ d'a yol barco qued'oc. Ix lajvi chi, ix on̈ b'at yed' vin̈ d'a chon̈ab' Mitilene. \v 15 Ix on̈ elxi ta', axo d'a yichan̈cot chon̈ab' Quío ix on̈ vanaj jun c'ual. Axo d'a junxo c'u, ix on̈ c'och d'a jun chon̈ab' scuch Samos ay d'a sti' a' mar chi'. A d'a junxo c'u ix on̈ b'atxi, axo d'a chon̈ab' Mileto ix on̈ c'ochi. \v 16 Icha chi' ix aj co b'ati, yujto maj yal sc'ol vin̈aj Pablo chi' ix on̈ ec' d'a chon̈ab' Éfeso, yujto sgana vin̈ elan̈chamel tzon̈ ec' d'a Asia chi', yic talaj c'ocb'ilto tzon̈ c'och quil jun q'uin̈ Pentecostés d'a Jerusalén. \s1 Yalnac vin̈aj Pablo d'a eb' anciano aj Éfeso \p \v 17 Ayic ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Mileto, ix yac'anb'at schecab' vin̈aj Pablo chi' d'a eb' vin̈ anciano aj Éfeso, yic b'at ic'joccot eb' vin̈. \p \v 18 Axo ix ja eb' vin̈, ix yalan vin̈ d'a eb' vin̈: \p —A ex tic, eyojtactaxon in b'eyb'al yictax ix in ulec' sb'ab'elal d'a Asia tic. \v 19 Masanil tiempo ix vac' servil Cajal Jesús d'a emnaquilal. Ay b'aj te oc'nac in yuj spital eb' anima. Tzijtum el ix in ac'ji proval yuj juntzan̈ chucal ix yac'och eb' vetisraelal d'a vib'an̈. \v 20 Palta eyojtac, maj in och vaan valan masanil juntzan̈ c'ayb'ub'al vach' d'ayex, yic tze tec'b'ej e b'a. Ix valel slolonel Dios d'ayex d'a yichan̈ eb' chon̈ab' yed' pax d'a yol e pat. \v 21 Ix valanpaxel d'a eb' israel yed' d'a eb' man̈ israeloc, to yovalil sna sb'a eb' d'a yichan̈ Dios, syac'anoch Cajal Jesucristo eb' d'a sc'ool. \v 22 Axo ticnaic, van in b'at d'a Jerusalén, yujto a Yespíritu Dios tzin ic'anb'ati. Man̈ vojtacoc tas ol javoc d'a vib'an̈ ta'. \v 23 Palta vojtac to tzijtum yaelal ol ac'jococh d'a vib'an̈. Ol in och d'a preso, yujto icha chi' syal Yespíritu Dios d'ayin d'a junjun chon̈ab' b'aj in eq'ui. \v 24 Palta a juntzan̈ chi', malaj tas tzin na yuuj. Vach'chom ol in smilcham eb', palta b'alaj malaj yelc'och jun chi' d'ayin. An̈ej jun tzin na'a to svac'can lajvoc jun in munlajel ayoch tic d'a vib'an̈ d'a tzalajc'olal, yic slajvi vopisio yac'nac Cajal Jesús d'ayin, yic svalanel vach' ab'ix to nivan svach'c'olal Dios d'a eb' anima. \p \v 25 Ec'nac in val d'ayex chajtil tz'aj e yoch d'a yol sc'ab' Dios. Axo ticnaic vojtac to man̈xa b'aq'uin̈ ol quil co b'a d'a tic. \v 26 Yuj chi', a d'a jun c'u tic, man̈xalaj valan vic d'ayex, \v 27 yujto ix valcanel masanil juntzan̈ sc'ayb'ub'al Dios d'ayex, malaj jab'oc ix in c'ub'ejeli. \v 28 Yuj chi', tzeyil val e b'a. Tzeyilanpax eb' creyente smasanil, yujto ac'b'il eyopisio yuj Yespíritu Dios eyilan eb' manb'ilxo yuj schiq'uil Cajal Jesús ayic ix cham cuuj. \v 29 Yujto vojtac, ayic toxo ix in pax d'a e cal, ay juntzan̈ eb' ol ja d'ayex, ol yac'lan eb' ex yixtani, icha syutej noc' oques yic'anelta noc' calnel. \v 30 D'a e cal paxi, ay juntzan̈xo eb' ol q'ue vaan. Ol yesan eb', ol yac'an sc'ool eb' creyente eb' yic tz'och eb' yed' eb'. \v 31 Yuj chi' tzeyil val e b'a. Naeccoti to ayic ix ex in c'ayb'an junjunex d'a oxe' ab'il tic, d'a c'ual d'ac'val ix ex in c'ayb'ej, ay pax b'aj ix in oc' eyuuj. \p \v 32 Xal ticnaic, ex vuc'tac, tzex vac'canoch d'a yol sc'ab' Dios, yic a' ol ex tan̈van yed' slolonel. Yuj slolonel chi' syac' svach'c'olal d'ayon̈, yuj pax to ay spoder yac'an co tec'anil. Yuj chi' ol yac' jun tas altab'il yuj d'ayex, yujto ay eyalan eyic yed' juntzan̈ eb' sic'b'ilxoel yuuj. \v 33 A in tic, malaj b'aj ix viloch in c'ool d'a stumin, ma d'a spichul junoc mach. \v 34 Ina eyojtac, munil ix in munlaj val yed' in c'ab' yuj tas ay ix och vuuj yed' yuj tas ay ix och yuj eb' ajun ved'oc. \v 35 Masanil tiempo ix in ch'ox d'ayex to yovalil icha chi' scutej co b'oan co munlajel, yic syal co colvaj d'a eb' ay tas ay tz'och yuuj. Yovalil sco nacot slolonel Cajal Jesús, ayic ix yalancan icha tic: A eb' tz'ac'an junoc tas, ec'alxo val vach' yic eb' d'a yichan̈ eb' schaani, xchi Cajal Jesús chi', xchi vin̈ d'a eb' vin̈ anciano chi'. \p \v 36 Ix lajvi yalan juntzan̈ chi' vin̈aj Pablo chi', ix em cuman vin̈. Ix lesalvi vin̈ yed' eb' smasanil. \v 37 Ix lajvi slesalvi eb', ix och ijan eb' yoc' smasanil. Junjunal ix och lac'naj eb' d'a vin̈aj Pablo chi', ix stz'ub'ancanelta sti' vin̈ eb'. \v 38 Ix te cus eb' yujto ix yal vin̈ d'a eb' to man̈xa b'aq'uin̈ ol yil-lajxi sb'a eb'. Ix lajvi chi' ix b'at yac'ancan vin̈ eb' d'a yol barco chi'. \c 21 \s1 Ix b'at vin̈aj Pablo d'a Jerusalén \p \v 1 Ix cactejcan eb' creyente chi', ix on̈ och d'a yol barco. D'in̈ann̈ej ix on̈ b'ati, ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Cos. Axo d'a junxo c'u, ix on̈ b'atxi, ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Rodas. Ix lajvi chi' ix on̈ b'atxi, ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Pátara. \v 2 Ata' ayec' jun barco van sb'at d'a yol yic Fenicia. Ix on̈ och d'a yool, ix on̈ b'atxi. \v 3 Ayic vanxo co b'eyi, ix quilancanb'at jun luum scuch Chipre ay d'a snan̈al a' mar. A d'a co q'uexan̈ ix cani. Ix lajvi chi', ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Tiro d'a yol yic Siria, yujto ata' ix can yicatz te' barco chi'. \v 4 Axo ix on̈ elta d'a yol te', ay eb' creyente ix ilchajel cuuj. Ix on̈ aj yed' eb' uque' c'ual ta'. A eb' chi' ix alan icha tic d'a vin̈aj Pablo chi': \p —Oc val max ach b'at d'a Jerusalén, xchi eb'. \p Icha chi' ix aj yalan eb', yujto a Yespíritu Dios ix ac'an yojtaquejel eb' tas ol ja d'a yib'an̈ vin̈ ta'. \p \v 5 Axo yic ix ec'b'at uque' c'ual chi', ix on̈ b'atxi. Axo eb' vin̈ cuc'tac chi' smasanil yed' eb' ix yetb'eyum eb' vin̈ yed' pax eb' yuninal eb' vin̈, ix xid'ec' eb' on̈ yac'canel d'a stiel chon̈ab' chi'. Axo ta' ix on̈ em cuman d'a sti' a' mar, ix on̈ lesalvi. \v 6 Ix lajvi chi', ix calancan quil co b'a d'a eb'. Ix on̈ ochxican d'a yol barco chi'. Ix laj paxixcan eb' d'a spat. \p \v 7 Ayic ix on̈ elxi d'a chon̈ab' Tiro chi', ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Tolemaida. Ata' ix cactejcan te' barco chi'. Ix on̈ lolon yed' eb' creyente ta'. Jun c'ual ix on̈ ec' yed' eb'. \v 8 Axo d'a junxo c'u ix on̈ b'atxi, ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Cesarea. A d'a spat vin̈aj Felipe, vin̈ tz'alanel vach' ab'ix yic colnab'il, ata' ix on̈ vanaji. A jun vin̈ chi', aton vin̈ sic'b'iloch diáconoal d'a Jerusalén yed' vacvan̈xo eb' vin̈. \v 9 Ay chan̈van̈ yisil vin̈aj Felipe chi', mantalaj yetb'eyum eb' ix. Syalel slolonel Dios eb' ix. \v 10 Ayic ix on̈ ec' jaye' c'ual ta', ix c'och jun vin̈ tz'alanel slolonel Dios scuchan Agabo d'ayon̈, a d'a yol yic Judea cot vin̈. \v 11 Ix xid'ec' vin̈ on̈ sc'umej. Ayic van co lolon yed' vin̈, ix yic'anel stzec'ul vin̈aj Pablo chi' vin̈. Ix tzec'an c'otan sb'a vin̈ yed'oc. Ix lajvi chi' ix yalan vin̈: \p —A Yespíritu Dios tz'alani to icha ix vutej in tzec'an in b'a tic, icha chi' ol aj stzec'chaj vin̈ ay yic jun tzec'ul tic yuj eb' israel d'a Jerusalén. Ol lajvoc chi', ol yac'anoch vin̈ eb' d'a yol sc'ab' eb' man̈ israeloc, xchi vin̈. \p \v 12 A on̈xo tic yed' eb' aj Cesarea chi', ayic ix cab'an tas ix yal vin̈ chi', ix on̈ tevioch d'a vin̈aj Pablo chi', yujto co gana max b'atlaj vin̈ d'a Jerusalén chi'. \v 13 Palta ix yal vin̈ d'ayon̈: \p —¿Tas yuj tzex oq'ui? ¿Tas yuj tzeyac'och in cusc'olal? Malaj yelc'ochi tato tzin stzec' eb'. Vach'chom tzin smilcham eb' d'a Jerusalén chi' yujn̈ej valanel yab'ixal Cajal Jesús, ol in b'ecn̈ej in b'a d'a yol sc'ab' eb', xchi vin̈. \p \v 14 Juneln̈ej maj cac'laj ganar vin̈ co cachanoch vaan. Yuj chi' ix cactej co tevi d'a vin̈. Ton̈ej ix cal icha tic: \p —A tas sgana Cajal Jesús, ujocab'i, xco chi. \p \v 15 Ix lajvi chi' ix cac'an lista co b'a, ix on̈ b'at d'a Jerusalén chi'. \v 16 Ay pax jayvan̈ eb' creyente aj Cesarea chi' ix b'at qued'oc, ix on̈ yic'anb'at eb' d'a spat jun vin̈ b'ab'el creyente aj Chipre scuch Mnasón, yujto a d'a spat vin̈ chi' ix on̈ cani. \s1 Ix c'och vin̈aj Pablo sc'umej vin̈aj Jacobo \p \v 17 Ayic ix on̈ c'och d'a Jerusalén chi', tzalajc'olal ix on̈ scha eb' creyente ta'. \v 18 Axo d'a junxo c'u ix on̈ b'at yed' vin̈aj Pablo chi' d'a spat vin̈aj Jacobo. Ayec' pax eb' vin̈ anciano ta' smasanil. \v 19 Yuj chi' ix sc'anb'ej sc'ol eb' vin̈ vin̈aj Pablo chi'. Ix laj yal vin̈ d'a eb' yuj jantac tas ix sc'ulej Dios yed'oc d'a scal eb' man̈ israeloc. \v 20 Axo ix yab'an juntzan̈ chi' eb' vin̈, ix yal vach' lolonel eb' vin̈ d'a Dios. Ix lajvi chi', ix yalan eb' vin̈ d'a vin̈aj Pablo chi': \p —Te vach' vuc'tac, palta ojtac, tzijtum eb' quetisraelal ix ac'anoch Cristo d'a sc'ool. Axo slaj yalan eb' smasanil to yovalil sco c'anab'ajej ley Moisés. \v 21 Ix yab' specal eb' to tzach ec' a c'ayb'ej eb' israel ay d'a scal masanil eb' man̈ israeloc. Tob' ix al d'a eb' israel chi' to maxtzac sc'anab'ajej ley Moisés eb'. Tob' ix al d'a eb' to maxtzac yac' circuncidar eb' yuninal eb', maxtzac sc'anab'ajej co b'eyb'al eb' a on̈ israel on̈ tic. \v 22 ¿Tas ol cutoc? A ticnaic ol yab' eb' to ix ach javi. \v 23 Yuj chi', vach' icha tic tzutej a b'a. Ay chan̈van̈ eb' vin̈ d'a co cal tic, yac'nacxo sti' eb' vin̈ d'a Dios. Vanxo sc'och stiempoal b'aj yac'naccan sti' eb' vin̈ chi'. \v 24 Ic'b'at eb' vin̈ ed'oc. Tza b'oancan a b'a yed' eb' vin̈ icha syal ley Moisés. Tzac' stumin eb' vin̈ yic smanan juntzan̈ noc' noc' eb' vin̈ silab'oc. Ol lajvoc chi', ol yac'an joxchajel sb'a eb' vin̈ schan̈van̈il. Tato icha chi' ol utoc a b'a, ol yil eb' anima smasanil to a jun a pecal ix yab' eb' chi', to es. Axo ol yilan eb' to tza c'anab'ajej pax tas syal ley Moisés. \v 25 Axo eb' man̈ israeloc ix ac'anoch Cristo d'a sc'ool, tz'ib'ab'ilxob'at co carta d'a eb' to man̈ yovaliloc sc'anab'ajej juntzan̈ tic eb'. An̈ej juntzan̈ checnab'il tic ix calb'at d'a eb': To max schi noc' chib'ej eb' tz'ac'ji silab'il d'a juntzan̈ comon dios. Max schi schiq'uil junoc noc' noc' eb'. Max schi noc' noc' eb' sud'jichamoc. Max em eb' d'a ajmulal. Icha chi' ix cutej calanb'at d'a eb', xchi eb' anciano chi' d'a vin̈aj Pablo chi'. \s1 Yamchajnac vin̈aj Pablo \p \v 26 Axo vin̈aj Pablo chi' ix ic'anb'at eb' vin̈ chi' schan̈van̈il. Axo d'a junxo c'u ix sb'o sb'a vin̈ yed' eb' vin̈ icha syal ley Moisés. Ix lajvi chi' ix och vin̈ d'a yol yamaq'uil stemplo Dios yic syalan vin̈ d'a vin̈ sacerdote tas c'ual ol lajvocc'och stiempoal sb'oan sb'a eb' vin̈, yic syac'an silab' eb' vin̈ d'a Dios. \p \v 27 Axo yic vanxo slajvi uque' c'ual chi', ay jayvan̈ eb' israel aj Asia, ayic ix yilan eb' to ayec' vin̈aj Pablo d'a yol yamaq'uil stemplo Dios, ix yac'anq'ue somnaj eb' anima eb' smasanil scot yoval. Ix syaman vin̈aj Pablo chi' eb'. \v 28 Te chaan̈ ix yal eb': \p —Ex quetisraelal, ochan̈ec qued'oc. Aton vin̈ tic tzec' c'ayb'an eb' anima d'a junjun lugar d'a chucal. Syalan chucal vin̈ d'a co patic a on̈ israel on̈ tic. Syalanpax vin̈ d'a spatic ley Moisés yed' d'a spatic stemplo Dios tic. Axo ticnaic ix scomon iq'uejochta jayvan̈ eb' griego vin̈ d'a yol yamaq'uil stemplo Dios tic. A jun templo tic, yicn̈ej Dios yaji, palta ix te juvi yuj vin̈ d'a yichan̈ Dios, xchi eb'. \p \v 29 Icha chi' ix aj yalan eb', yujto ix yil eb' to junn̈ej ix ec' vin̈aj Trófimo yed' vin̈aj Pablo chi' d'a yol chon̈ab' chi'. A vin̈ chi', griego vin̈, aj Éfeso vin̈. A snaan eb' to a vin̈aj Pablo chi' ix ic'anoch vin̈ d'a yol yamaq'uil stemplo Dios yed'oc. \p \v 30 Axo eb' chon̈ab' smasanil, ix te cot yoval eb'. Ix smolb'an sb'a eb'. Ix b'at sjachanelta vin̈aj Pablo chi' eb' d'a yol yamaq'uil stemplo Dios chi'. Ix smacan puerta eb' d'a vin̈. \v 31 Toxo val smilcham vin̈ eb', palta ayic ix yab'an vin̈ coronel to ix q'ue somnaj eb' aj chon̈ab' chi' scot yoval, \v 32 ix yic'b'at eb' soldado vin̈ yed' juntzan̈xo eb' yetyajalil. Te yelc'olal ix b'at eb' b'aj van smolb'an sb'a eb' anima chi'. Axo ix yilanb'at eb' anima chi' to van sc'och vin̈ coronel chi' yed' eb' soldado smasanil, ix yactan eb' smac'an vin̈aj Pablo chi'. \v 33 Axo ix c'och vin̈, ix syaman vin̈aj Pablo chi' vin̈. Ix schecan vin̈ ac'joc och chab' cadena d'a vin̈. Ix lajvi chi', ix sc'anb'an vin̈ d'a eb' anima chi' icha tic: \p —¿Mach jun vin̈ tic? ¿Tas smul vin̈? xchi vin̈. \p \v 34 Palta axo eb' anima chi', ton̈ej ix q'ue somnaj eb' yalani. Ch'occh'oc ix yal junjun eb'. Maj yab' vin̈ tas ix yal eb' yujto ton̈ej ix q'ue somnaj eb' yavajq'uei. Yuj chi' ix schec vin̈ ic'jocb'at vin̈aj Pablo chi' d'a cuartel. \v 35 Axo ix c'och eb' d'a sb'achquiltaquil sti' cuartel chi', ix b'achjiq'ue vin̈aj Pablo chi' yuj eb' soldado chi', yujto sgana eb' anima chi' smilcham vin̈. \v 36 Masanil eb' tzac'anoch yuj vin̈ ix laj avaj chaan̈ eb': \p —Chamocab' vin̈ d'a elan̈chamel, xchi eb'. \s1 Slolonel vin̈aj Pablo d'a eb' anima \p \v 37 Ayic van yic'anoch vin̈aj Pablo chi' eb' d'a yol cuartel chi', ix yalan vin̈ d'a vin̈ coronel chi': \p —¿Ma max yal in lolon jab'oc ed'oc? xchi vin̈ d'a vin̈. Yuj chi' ix yal vin̈: \p —¿Tom syal alan ti' griego? \v 38 Valoc to aj Egipto ach. A valani to a ach tic ic'nacchaan̈ jun oval d'a spatic vin̈ yajal d'a peca'. A jun vin̈ chi', yic'nacb'at chan̈e' mil eb' mac'umcham anima vin̈ d'a tz'inan luum, xchi vin̈. \p \v 39 Yuj chi' ix yalxi vin̈aj Pablo chi' d'a vin̈: \p —Maay. A in tic, israel in. A d'a chon̈ab' Tarso d'a yol yic Cilicia, jun chon̈ab' te nivan yelc'ochi, ata' aljinac in. Tzin c'an d'ayach, cha in lolon d'a scal eb' anima tic, xchi vin̈. \p \v 40 —Lolonan̈, xchi vin̈. \p Ix lajvi chi' ix elta lin̈an vin̈aj Pablo chi' d'a sb'achquiltaquil sti' cuartel chi'. Ix yic'anchaan̈ sc'ab' vin̈ yic vach' tz'em numan eb' anima chi'. Axo ix em numan eb', ix yalan vin̈ d'a eb' d'a ti' hebreo icha tic: \c 22 \p \v 1 —Ex vetchon̈ab' yed' ex ichamtac vinac, ab'ec in lolonel sval tic d'ayex, xchi vin̈. \v 2 Axo ix yab'an eb' to ix lolon vin̈ d'a ti' hebreo, te numan ix aj eb'. Yuj chi' ix yalan vin̈ d'a eb': \p \v 3 —A in tic, israel in eyed'oc. A d'a chon̈ab' Tarso d'a yol yic Cilicia, ata' aljinac in, palta a d'a Jerusalén tic q'uib'nac in. Axo vin̈aj Gamaliel\f 22.3 \fr 22:3 \ft A d'a jun tiempoal chi', a vin̈aj Gamaliel c'ayb'um val to te b'inajnac d'a scal eb' israel.\f* c'ayb'annac in. Ix in sc'ayb'ej val vin̈ sic'lab'il d'a sley eb' co mam quicham. Svac'anpax val servil Dios d'a smasanil in c'ool, icha tzeyutej e b'a e masanil ticnaic. \v 4 A d'a yalan̈taxo vixtejnac val eb' ayoch d'a jun c'ayb'ub'al b'aj ay in och ticnaic. Ay b'aj in yamnaccot eb'. Vach'chom vinac, ma ix, laj vac'nacoch eb' d'a preso. Ay b'aj vac'nacoch chamel d'a yib'an̈ eb'. \v 5 A vin̈ sacerdote yed' eb' vin̈ yajal smasanil syal yalan eb' vin̈ to yel svala', yujto yac'nac juntzan̈ carta eb' vin̈ d'ayin yic svic'anb'at d'a eb' quetisraelal d'a chon̈ab' Damasco. B'at in d'a chon̈ab' chi' yujto in gana tzin sayec' eb' creyente ta'. In gana sb'at in tzec'cot eb', tzul vac'an eb' d'a Jerusalén tic yic tz'ac'jioch syaelal eb'. \s1 Ix yal vin̈aj Pablo tas ix aj schaan Jesús \r (Hch 9.1-19; 26.12-18) \p \v 6 Palta axo yic van in b'eyi, ayic vanxo in c'och d'a slac'anil chon̈ab' Damasco chi', tecan chimc'ualil ama, ay jun saquilq'uinal te ov yoc cot copnaj d'a satchaan̈, yemul d'a vib'an̈, in can d'a scal, \v 7 in telvi d'a sat luum yuuj. Axo vab'ani, yavaj jun d'ayin, yalan icha tic: Saulo, Saulo, ¿tas yuj tzin ixtej? xchi d'ayin. \v 8 ¿Mach ach Mamin? xin chi d'ay. A in ton Jesús aj Nazaret in. A in val tzin ixtej, xchi d'ayin. \v 9 Axo eb' ajun ved' chi', yil jun saquilq'uinal chi' eb', te xiv eb'. Palta maj nachajel-laj yuj eb' tas jun alji chi' d'ayin. \v 10 Slajvi chi' valan d'ay: Mamin, ¿tas a gana tzin c'ulej? xin chi d'ay. Q'uean̈ vaan. Ixic d'a chon̈ab' Damasco. Ata' ol aljoc d'ayach tas yovalil ol a c'ulej, xchi Cajal Jesús chi' d'ayin. \v 11 Yujto majxo yal-laj vilan jab'oc yuj jun saquilq'uinal chi', yuj chi' a eb' ajun ved'oc chi' quetzan in b'at d'a chon̈ab' Damasco chi'. \v 12 Axo ta' ay jun vin̈ scuch Ananías, sc'anab'ajej val ley Moisés vin̈ sic'lab'il. Te vach' syutej sb'a vin̈ d'a yichan̈ eb' israel smasanil d'a chon̈ab' Damasco chi'. \v 13 C'och vin̈ d'ayin, yalan vin̈: Vuc'tac Saulo, jacvocab' a sat, xchi vin̈. D'a jun rato chi', jacvixi in sat. Vilan vin̈. \v 14 Yalanxi vin̈ d'ayin icha tic: A co Diosal, aton jun Dios b'aj yac'naquem sb'a eb' co mam quicham, a' ix ach sic'aneli yic vach' ol ojtaquejel tas sgana d'ayach. Yujto sgana to tzil Jesús, aton jun tojol spensar, ix ab'an pax tas ix yal d'ayach. \v 15 Xal ticnaic ol alel yab'ixal Jesús d'a scal anima smasanil. Ol ala' tas ix ila' yed' tas ix ab'i. \v 16 Axo ticnaic man̈ a tan̈vej. Ac' ac'joc bautizar a b'a. Al a b'a d'a Jesucristo yic vach' ol ac'joccan lajvoc a mul, xchi vin̈. \s1 Yalnac vin̈aj Pablo chajtil ajnac schecjib'at d'a eb' man̈ israeloc \p \v 17 Axo yic in jax d'a Jerusalén tic, in lesalvi d'a stemplo Dios tic. Ayic in lesalvi chi', ichato vayichan in. \v 18 Vilan Cajal Jesús, yalan d'ayin icha tic: Elan̈chamel tzach el d'a Jerusalén tic, yujto toxon man̈ ol scha yab' jun vab'ixal eb' ol ala', xchi. \v 19 Yuj chi', val d'ay: Mamin, toxon yojtac eb' to ix in ec' in say eb' ix yac'och sc'ol d'ayach d'a junjun spatil culto. Ix laj in yam eb', ix vac'anoch eb' d'a preso, ix in mac'an pax eb'. \v 20 Axo vin̈aj Esteban, vin̈ aljinaquel ab'ixal, ayic smilannac cham vin̈ eb', locan in ta'. A in vilnaccan spichul eb' ayic sjulannaccham vin̈ eb', xin chi d'ay. \v 21 Palta yalanxi d'ayin: Ixic, yujto najat tzach in checb'ati, aton d'a scal eb' man̈ israeloc. Icha chi' aj yalan Cajal Jesús chi', xchi vin̈aj Pablo chi' d'a eb'. \s1 Ayoch vin̈aj Pablo d'a yol sc'ab' vin̈ coronel \p \v 22 Ix smaclej yab' eb' anima chi' tas van yalan vin̈aj Pablo chi', masanto d'a juntzan̈ ix yal vin̈ chi', ix och ijan eb' ste avajq'uei, ix yalan eb': \p —Chamocab' vin̈. Man̈xo smojoc pitzan vin̈, xchi eb'. \p \v 23 Ix te q'ue somnaj eb' scot yoval. Ix laj stzicub'tan̈an spichul eb'. Ix stzipanq'ue lum pococ eb' d'a chaan̈ yic sch'oxanel eb' to te yoval eb' d'a vin̈. \v 24 Ayic ix yilan jun chi' vin̈ coronel chi', ix yalan vin̈ to tz'ic'jioch vin̈aj Pablo chi' d'a yol cuartel chi'. Ix yalan vin̈ to smac'ji vin̈ yic vach' syal vin̈ tas yuj sq'ue yav eb' anima chi' scot yoval yuj vin̈. \v 25 Axo yic toxo ix tzec'ji vin̈ chi' yic smac'ji vin̈, ix yalan vin̈ d'a jun vin̈ capitán ayec' ta' \p —¿Tom ay sleyal tzin e comon maq'uej? Ina aj Roma in. An̈ejtona', malaj jab'oc in mul ix checlaji, xchi vin̈. \p \v 26 Ayic ix yab'an vin̈ capitán jun ix yal vin̈ chi', ix b'at vin̈ yal d'a vin̈ coronel chi' icha tic: \p —Te ay smay jun van a c'ulan tic. Ab'i to aj Roma vin̈aj Pablo chi', xchi vin̈ d'a vin̈. \v 27 D'a jun rato chi' ix b'at vin̈ coronel chi' sc'anb'ej d'a vin̈aj Pablo chi': \p —¿Tom yel aj Roma ach? xchi vin̈ d'a vin̈. \p —I', aj Roma in, xchi vin̈ d'a vin̈. \p \v 28 —Ichin pax ta'. An̈ejto te nivan tumin ix vac'a', ix in manoch in b'a aj Romail, xchi vin̈. \p —Palta a in tic, atax yic ix in alji toxonton aj Roma in, xchi vin̈aj Pablo chi' d'a vin̈. \p \v 29 Yuj chi', a eb' soldado ijan ix mac'an vin̈ chi', ix yactejxiel vin̈ eb'. Ayic ix yab'an vin̈ coronel chi' to aj Roma vin̈aj Pablo chi', ix te xiv vin̈, yujto ix yac' tzec'chaj vin̈ yed' q'uen cadena. \s1 C'ochnac vin̈aj Pablo d'a yichan̈ eb' sat yajal \p \v 30 Axo d'a junxo c'u, sgana vin̈ coronel chi' syab'i tas yuj ix ac'jioch d'a yib'an̈ vin̈aj Pablo chi' yuj eb' israel. Yuj chi' ix schec vin̈ ic'joquel q'uen cadena chi' d'a vin̈. Ix lajvi chi', ix yalan vin̈ to smolb'ej sb'a eb' vin̈ sat sacerdote yed' masanil eb' vin̈ sat yajal. Ix yic'anelta vin̈aj Pablo chi' vin̈ d'a yol cuartel chi', ix ac'ji entregar vin̈ yuj vin̈ d'a eb' vin̈. \c 23 \p \v 1 Axo ix ec' q'ueleloc vin̈aj Pablo chi' d'a scal eb' vin̈ sat yajal chi'. Ix yalan vin̈ icha tic d'a eb' vin̈: \p —Ex vetchon̈ab', tojoln̈ej yaj in pensar d'a yichan̈ Dios, masanto d'a jun c'u tic, xchi vin̈. \p \v 2 Axo vin̈aj Ananías, vin̈ sat sacerdote, ix alan d'a eb' ayec' d'a stz'ey vin̈aj Pablo chi' to stz'itb'at sti' vin̈ eb'. \v 3 Axo ix yalan vin̈aj Pablo chi': \p —A Dios ol ach mac'anpaxoc. A ach tic, chab' sat ach. C'ojan ach em in a ch'olb'itan icha syal ley Moisés. Palta ina tzin a chec mac'joc, palta man̈ sleyaloc tza c'ulej icha chi', xchi vin̈ d'a vin̈. \p \v 4 Yuj chi' ix yal juntzan̈ eb' ayec' ta': \p —¿Tom tzach b'uchvaj d'a vin̈ sat sacerdote yaj tic yuj Dios? xchi eb' d'a vin̈. \p \v 5 Ix yalanpax vin̈aj Pablo chi': \p —Ex vetchon̈ab', man̈ vojtacoc tato a vin̈ tic sat sacerdote yaj vin̈. Yujto syal d'a Slolonel Dios Tz'ib'ab'ilcani: Man̈ eyal chucal lolonel d'a spatic vin̈ yajal yaj d'a e chon̈ab', xchicani, xchi vin̈. \p \v 6 Ayic ix yilan vin̈ to saduceo nan̈al eb' sat yajal chi', axo nan̈alxo eb', fariseo eb', yuj chi', te chaan̈ ix yal vin̈ d'a eb': \p —Ex vetchon̈ab', a in tic fariseo in, yuninal in pax fariseo. Axo ticnaic, van in e ch'olb'itani yujto svac'och d'a in c'ool to ol pitzvocxi eb' chamnac, xchi vin̈ d'a eb'. \p \v 7 Ayic ix lajvi yalan jun chi' vin̈, axo eb' fariseo chi' ix och ijan eb' stelan sb'a yed' eb' saduceo. Ix spojan sb'a jun smolanil eb' chi'. \v 8 Yujto a eb' saduceo syal eb' to man̈ ol pitzvocxi eb' chamnac. Syalan eb' to malaj eb' ángel, malaj pax juntzan̈ espíritu. Axo eb' fariseo syal eb' to ay juntzan̈ chi'. \v 9 Yuj chi' ix q'ue n̈ilnaj eb' masanil yalani. Ay juntzan̈ eb' c'ayb'um d'a ley Moisés yetb'eyum sb'a yed' eb' fariseo, ix q'ue vaan eb', ix yalan eb': \p —Malaj jab'oc chucal sc'ulej vin̈aj Pablo tic. Talaj icha chi' ay junoc espíritu, ma junoc ángel ix alan d'a vin̈, xchi eb'. \p \v 10 Ix lajvi chi', ix ste ac'an oval eb' sic'lab'il. Axo vin̈ coronel chi' ix te xiv vin̈. A snaan vin̈ to van stoc'an jecchaj vin̈aj Pablo chi' eb'. Yuj chi' ix yavtejcot eb' soldado vin̈, axo eb' ix ic'anelta vin̈aj Pablo chi' d'a scal eb'. Ix lajvi chi' ix yic'anxib'at vin̈ eb' d'a cuartel. \p \v 11 Axo d'a jun ac'val chi' ix ul sch'ox sb'a Cajal Jesús d'a vin̈aj Pablo chi'. Ix yalan d'a vin̈: \p —Pablo, man̈ ach och ilc'olal, yujto icha ix utej alanel vab'ixal d'a Jerusalén tic, icha pax chi' ol utoc alanel d'a chon̈ab' Roma, xchi d'a vin̈. \s1 A eb' yac'lejnac smilan vin̈aj Pablo \p \v 12 Axo d'a junxo q'uin̈ib'alil, ay jayvan̈ eb' israel ix smolb'ej sb'a. Ix slajtian sb'a eb' to ol smilcham vin̈aj Pablo chi' eb'. Ix yalan eb': \p —Man̈ ol on̈ vaoc, man̈ ol cuc'pax a' masanto sco milcham vin̈aj Pablo chi'. Axo tato man̈ ol co c'anab'ajej icha scal tic jun, yac'ocab' co yaelal Dios, xchi eb'. \p \v 13 Másto 40 eb' ix alan icha chi'. \p \v 14 Yuj chi', ix b'at eb' d'a eb' vin̈ sat sacerdote yed' d'a eb' vin̈ ichamtac vinac ay yopisio yac'an mandar eb' israel. Ix yalan eb': \p —Ix cac' co ti' to maxto on̈ va'i masanto sco milcham vin̈aj Pablo chi'. Ix co c'ancot co yaelal d'a Dios tato man̈ ol elc'och icha tas ix cal chi'. \v 15 Axo ticnaic, a ex tic yed' juntzan̈xo eb' sat yajal tze c'an d'a vin̈ coronel chi' to syic'cot vin̈aj Pablo chi' vin̈ d'ayex q'uic'an. Tze tz'acan eyal d'a vin̈ to ayto val tas e gana tzeyab' d'a vin̈. A on̈xo tic, lista ol cutoc co b'a co mac'ancham vin̈ b'aj ol javoc chi', xchi eb' israel chi'. \p \v 16 Palta ay jun vin̈ yune' ix yanab' vin̈aj Pablo chi' ix ab'an tas ix yal eb' chi'. Yuj chi' ix b'at vin̈ d'a cuartel chi'. Ix b'at yalan vin̈ d'a vin̈aj Pablo chi'. \v 17 Ix lajvi yab'an jun chi' vin̈, ix yavtancot jun vin̈ capitán vin̈. Ix yalan vin̈ d'a vin̈: \p —Ic'b'at vin̈ quelem tic d'a vin̈ coronel yujto ay tas sgana vin̈ b'at yal d'a vin̈, xchi vin̈. \p \v 18 Axo vin̈ capitán chi' ix ic'anb'at vin̈ d'a vin̈ coronel chi'. Axo ix c'och eb' vin̈, ix yalan vin̈ capitán chi' d'a vin̈: \p —A vin̈aj Pablo, vin̈ ayoch d'a preso ix in avtanb'ati. Ix yalan vin̈ d'ayin to tzul vac' jun vin̈ quelem tic d'ayach. Tob' ay tas sgana vin̈ syal d'ayach, xchi vin̈. \p \v 19 Axo vin̈ coronel chi' ix quetzanel vin̈, ix snitzanel sb'a eb' vin̈ schavan̈il. \p —¿Tas a gana tzal d'ayin? xchi vin̈ d'a vin̈. \p \v 20 Yuj chi' ix yalan vin̈ quelem chi': \p —Ay eb' israel ix alani, tob' ol sc'an eb' d'ayach yic tzic'b'at vin̈aj Pablo d'a yichan̈ eb' vin̈ sat yajal q'uic'an. Ol stz'acan yal eb' d'ayach to ayto val tas sgana eb' syab' d'a vin̈. \v 21 Palta man̈ a cha ab'i. Yujto más am 40 eb' ol sc'ub'ejel sb'a d'a yol b'e, yic ol smac'cham vin̈ eb'. Yujto ix yac' sti' eb' to man̈ ol va eb', malaj pax tas ol yuc' eb' masanto ol smac'cham vin̈ eb'. Ix sc'anancot syaelal eb' d'a Dios tato man̈ ol elc'och icha ix yal eb' chi'. A ticnaic listaxo yaj eb'. Van stan̈van eb' yab'i tato ol ac'b'at vin̈, xchi vin̈. \p \v 22 Axo vin̈ coronel chi' ix checan pax vin̈ quelem chi', ix yalan vin̈ d'a vin̈: \p —Malaj junoc mach b'aj tzala' tato ix ul al jun tic d'ayin, xchi vin̈ d'a vin̈. \s1 Checb'ilb'at vin̈aj Pablo d'a vin̈ yajal scuchan Félix \p \v 23 Ix lajvi chi' ix yavtancot chavan̈ eb' vin̈ capitán vin̈ coronel chi'. Ix yalan vin̈ d'a eb' vin̈: \p —Tzeyac' lista chab'oc ciento soldado ol b'at d'a yoc, 70 oc eb' ol b'at d'a yib'an̈ chej yed' chab'oc ciento eb' syic' slanza, yic sb'at eb' d'a chon̈ab' Cesarea d'a q'ue ac'valil tic. \v 24 Tzeyac'an lista jayvan̈oc schejal vin̈aj Pablo. Yujto yovalil ol eyic'b'at vin̈ d'a vin̈aj Félix, vin̈ yajal. Te lista tzeyutej e b'a yic malaj ol ic'an vin̈ d'a yoltac b'e, xchi vin̈. \p \v 25 Ix yac'anb'at jun scarta vin̈ d'a vin̈aj Félix chi'. A jun carta chi' icha tic syala': \p \v 26 A in Claudio Lisias in, tzin tz'ib'ejb'at jun in carta tic d'ayach, ach vajalil Félix. Svac'b'at stzatzil a c'ool ta'. \v 27 Tic svac'b'at jun vin̈ scuch Pablo d'ayach. A eb' israel ix yaman vin̈. Ijan ix mac'jicham vin̈ yuj eb', palta ix in col vin̈ yed' eb' soldado yujto ix vab'i to aj Roma vin̈. \v 28 In gana ix vab'i tas yuj ix ac'jioch d'a yib'an̈ vin̈ yuj eb' israel chi'. Yuj chi' ix vic'b'at vin̈ d'a yichan̈ eb' vin̈ sat yajal yaj d'a scal eb'. \v 29 Axo ix vab'ani to yujn̈ej sley eb' ix och smul vin̈ d'a eb'. Palta man̈ smojoc smac'jicham vin̈, an̈ejtona' man̈ smojoc yoch vin̈ d'a preso. \v 30 Palta ix vab'i to ay eb' israel ix slajtiej sb'a, ix yalan eb' to ol smilcham vin̈ eb'. Yuj chi' svac'b'at vin̈ d'ayach. Ix valan d'a eb' tz'ac'anoch d'a yib'an̈ vin̈ chi' to syal sb'at eb' d'ayach, b'at yalan eb' tas val spensar eb' d'a spatic vin̈. An̈ej tic svalb'at d'ayach, xchi vin̈ d'a scarta chi'. \p \v 31 Axo eb' soldado chi' ix sc'anab'ajej eb' tas ix yal vin̈. Ix yic'anb'at vin̈aj Pablo chi' eb' d'ac'valil. Ix c'och eb' d'a chon̈ab' Antípatris. \v 32 Axo d'a junxo c'u, a eb' soldado ix cot d'a yoc chi' ix meltzajxican eb' b'aj ay scuartel chi'. Axo eb' ayq'ue d'a yib'an̈ chej ix b'at eb' yed' vin̈. \v 33 Axo yic ix c'och eb' d'a chon̈ab' Cesarea chi', ix yac'an ch'an̈ carta chi' eb' d'a vin̈ yajal chi'. Ix yac'ancan vin̈aj Pablo chi' eb' d'a vin̈. \v 34-35 Ix lajvi yilan ch'an̈ carta chi' vin̈, ix sc'anb'an vin̈ d'a vin̈aj Pablo chi' tas chon̈ab'il b'aj cotnac vin̈. Axo ix yab'an vin̈ to aj Cilicia vin̈, ix yalan vin̈ d'a vin̈: \p —Javocab' eb' tz'ac'anoch d'a ib'an̈ chi'. Ichato chi' ol vab'ani tas ol ala', xchi vin̈. \p Ix lajvi chi', ix yalan vin̈ to stan̈vaj vin̈ d'a yol spat vin̈aj Herodes b'aj syac' yajalil. \c 24 \s1 Slolonel vin̈aj Pablo d'a vin̈aj Félix \p \v 1 Yoilxo c'ual sc'och vin̈aj Pablo d'a Cesarea chi', ix c'och vin̈aj Ananías, vin̈ sat sacerdote. Ajun pax jayvan̈ eb' vin̈ ichamtac vinac ay yopisio yed' jun vin̈ licenciado scuch Tértulo. Ix c'och eb' vin̈ d'a yichan̈ vin̈aj Félix chi' yic syac'anb'at eb' vin̈ d'a yib'an̈ vin̈aj Pablo chi'. \v 2 Ayic ix ic'jicot vin̈, ix och ijan vin̈aj Tértulo chi' yac'anb'at d'a yib'an̈ vin̈. Ix yalan vin̈ icha tic d'a vin̈aj Félix chi': \p —Ach cajal Félix, yuj val dios d'ayach, uuj junc'olal caji. Te vach' yaj jantacn̈ej tas d'a yol a c'ab', yujto te jelan ach. \v 3 Te vach' ach. A d'a junjun lugar chequel yaji to vach'n̈ej tas tza c'ulej. Yuj val dios d'ayach. \v 4 Palta yic max quiq'uec' nivanoc tiempo d'ayach, ¿ma max ac' pavor ab'an jay b'elan̈ lolonel co gana scal tic d'ayach? \v 5 A vin̈aj Pablo tic, scab' val syail yuj vin̈. Ijan max techaj cuuj. Slaj ec' vin̈ stzuntzej chaan̈ oval d'a scal eb' quetisraelal d'a junjun lugar. Yajal yaj vin̈ d'a junxo macan̈ c'ayb'ub'al, aton eb' syac'och spensar d'a jun vin̈ aj Nazaret. \v 6 Ix yac'lej vin̈ yic'anoch eb' man̈ israeloc d'a yol yamaq'uil stemplo Dios yic tz'ixtaxel d'a yichan̈ Dios. Yuj chi' ix co yam vin̈. Co gana ix co ch'olb'itej yaj vin̈, icha syal ch'an̈ ley aycan d'a yol co c'ab', \v 7 palta axo vin̈aj Lisias, vin̈ coronel ix yecoch sb'a d'a co cal. Ix b'at vin̈ yiq'uelta vin̈ d'a yol co c'ab'. \v 8 Ix yalan vin̈ d'a eb' tz'ac'anoch d'a yib'an̈ vin̈aj Pablo tic to yovalil scot eb' d'ayach. A ach tic, syal a c'anb'an ab' d'a vin̈aj Pablo tic. Ichato chi' ol ilanelta to yel, man̈ nab'an̈ejoc squic'cot d'a yib'an̈ vin̈, xchi vin̈aj Tértulo chi'. \p \v 9 Axo eb' vin̈ israel ajun yed' vin̈, ix yal pax eb' vin̈: \p —Te yel syal vin̈aj Tértulo tic, xchi eb' vin̈. \p \v 10 Ix lajvi chi', ix yac'an yechel vin̈ yajal chi' yic slolon vin̈aj Pablo chi'. Yuj chi' ix yal yic vin̈ icha tic: \p —Mamin Félix, a ach tic, vojtac to nivanxo tiempo ayach och juezal d'a co nación tic. Yuj chi' tzin tzalaji svalan tas vaj d'ayach. \v 11 Syal ojtacaneli to yel juntzan̈ ol val tic d'ayach. Manto c'ochlaj slajchavil c'ual in c'och d'a Jerusalén, yic sval in b'a d'a Dios. \v 12 Malaj junoc anima tzin telaj in b'a yed'oc. Malaj pax junoc lugar b'aj tzec' vac'q'ue somnaj eb' anima. Man̈oc d'a yamaq'uil stemplo Dios, man̈oc d'a yol spatil culto, man̈oc pax d'a junocxo lugar d'a Jerusalén chi'. Malaj jab'oc in mul ix ilchaj yuj eb'. \v 13 A eb' tz'ac'anoch tic d'a vib'an̈, malaj jab'oc tas sch'ox eb' tato yel juntzan̈ tas syac'och eb' tic d'a vib'an̈. \v 14 Yel toni, a Dios, aton sDiosal eb' in mam vicham, a d'ay svac' em in b'a, icha syal co c'ayb'ub'al, aton jun macan̈xo c'ayb'ub'al tic syal eb'. Palta a in tic, svac'och d'a in c'ol jantac tas tz'ib'ab'ilcan d'a ley Moisés yed' jantac tas tz'ib'ab'ilcan yuj eb' schecab' Dios. \v 15 Svac' val och Dios yipoc in c'ool to ol pitzvocxi eb' chamnac smasanil, jantacn̈ej eb' tojol spensar yed' pax eb' man̈ tojoloc. Icha pax chi' sna eb' tic ved'oc. \v 16 Yuj chi' svil val in b'a, yic max och in mul d'a Dios, yic max och pax in mul d'a eb' vetanimail. \p \v 17 Ay xom sjayiloc ab'il man̈xo in ayoc ec' d'a Jerusalén chi'. Yuj chi' in c'ochxi, yic svac' jab'oc in colval d'a eb' meb'a' d'a scal eb' vetchon̈ab' tic, yic svac'an pax jab'oc in silab' d'a Dios. \v 18 Ayinec' d'a yol yamaq'uil stemplo Dios, yic svac'an in silab' chi'. Toxo ix in b'o in b'a ichataxon co ley. Jayvan̈n̈ej anima ayoch ved'oc, malaj mach n̈ilanochi. Malaj jab'oc oval ix in saya'. Palta ata' ix in syam juntzan̈ eb' israel aj Asia. \v 19 Tato ay val in mul ix yil eb', cotocab' eb' d'a ichan̈ tic, ul yalocab' eb' tas in mul chi'. Octom a val eb' ix javi. \v 20 A eb' tz'ac'anoch d'a vib'an̈ ayec' tic, yalocab' eb', tato ay in mul ix ilchaj yuj eb' vin̈ sat yajal yaj d'a scal eb' israel ayic ix in sch'olb'itan eb'. An̈ej tato mul jun tic: \v 21 Ayic ay in ec' d'a yichan̈ eb' vin̈ yajal chi', te chaan̈ ix val icha tic: Van in ch'olb'itaji yujto svac'och d'a in c'ool to ol pitzvocxi eb' chamnac, xin chi, xchi vin̈aj Pablo chi' d'a vin̈. \p \v 22 Axo vin̈aj Félix chi' yojtac vin̈ sic'lab'il tas yaj sc'ayb'ub'al eb' creyente. Yuj chi' ayic ix yab'an juntzan̈ chi' vin̈, ix yalan vin̈: \p —Cotocab' vin̈aj Lisias, vin̈ coronel chi'. Ol ul yalan vin̈ d'ayin tas val yaj jun eyoval tic. Ichn̈ejocab' ta' scan b'ela, xchi vin̈. \p \v 23 Ix lajvi chi', ix yalan vin̈ d'a vin̈ capitán to an̈eja' stan̈vaj vin̈aj Pablo chi'. Palta libre val tz'aj vin̈. Syal slolon vin̈ yed' eb' svach'c'ool, syal pax yac'an eb' tas yovalil tz'och yuj vin̈. \p \v 24 Ayxom jayeoc c'ual chi', ix jax vin̈aj Félix d'a Cesarea chi' junelxo. Ajun ix yetb'eyum vin̈ scuch Drusila yed'oc, israel ix. Axo vin̈ ix avtancot vin̈aj Pablo chi' yic sc'anb'ej yab' vin̈ d'a vin̈ tas scutej cac'anoch Jesucristo d'a co c'ool. \v 25 Ix yalan vin̈aj Pablo chi' d'a vin̈ to yovalil vach' scutej co b'eyb'al, sco cachanoch vaan co b'a yic max co c'ulej chucal. Ix yalanpax vin̈ to ol ch'olb'itaj yaj eb' anima smasanil. Ayic ix yab'an juntzan̈ chi' vin̈, ix te xiv vin̈. Ix yalan vin̈ d'a vin̈: \p —C'ocb'ilxo chi' tzala'. Tato ay b'aj ol och in colanil, ol ach vavtejxicoti, xchi vin̈. \p \v 26 A vin̈aj Félix chi', sgana vin̈ to ix yac' jab'oc tumin vin̈aj Pablo chi' d'a vin̈ d'a elc'altac, yic tz'actajel vin̈ yuj vin̈. Yuj chi' tzijtum el ix avtajcot vin̈ yuj vin̈ yic slolon vin̈ yed' vin̈. \v 27 Chab' ab'il ix yac' vin̈ icha chi' yed' vin̈aj Pablo chi'. Ix lajvi chi', ix el vin̈ d'a yopisio. Axo vin̈aj Porcio Festo ix ochcan sq'uexuloc vin̈. Axo yic ix el vin̈aj Félix chi' d'a yopisio chi', ix cann̈ej vin̈aj Pablo chi' d'a yol preso chi' yuj vin̈ yic vach' stzalaj eb' israel yed' vin̈. \c 25 \s1 C'ochnac vin̈aj Pablo d'a yichan̈ vin̈aj Festo \p \v 1 Axo vin̈aj Festo chi', ix c'och vin̈ d'a Cesarea, yic tz'och vin̈ yajalil. Yoxil c'ual schaan yopisio vin̈ chi', ix q'ue vin̈ d'a Jerusalén. \v 2 Axo eb' vin̈ sat sacerdote yed' juntzan̈xo eb' ay yopisio, ix c'och eb' d'a vin̈ yic sc'anoch eb' d'a yib'an̈ vin̈aj Pablo chi'. \v 3 Ix och ijan eb' sc'anan d'a vin̈aj Festo chi', yic vach' tz'ic'jicot vin̈aj Pablo chi' d'a Jerusalén chi'. Ix yal eb' icha chi' yujto sgana eb' smilcham vin̈ d'a yoltac b'e. \v 4 Palta ix yalan vin̈ d'a eb': \p —Preso yaj vin̈aj Pablo chi' d'a Cesarea ticnaic. Yicto jaye' c'ual tic ol in b'atxoc ta'. \v 5 Yuj chi' syal sb'at eb' eyajalil d'a Cesarea chi' ved'oc. Tato ay smul vin̈aj Pablo chi', syal b'at yalan eb' ta', xchi vin̈ d'a eb'. \p \v 6 Ix am ec' vajxaqueoc, ma lajun̈eoc c'ual vin̈aj Festo d'a Jerusalén chi'. Ix lajvi chi' ix paxxi vin̈ d'a Cesarea chi'. Axo d'a junxo c'u ix em c'ojan vin̈ d'a sc'ojnub' b'aj sb'o yaj oval. Ix lajvi chi' ix yac'an ic'joccot vin̈aj Pablo chi' vin̈. \v 7 Ayic ix c'och vin̈ d'a yichan̈ vin̈, a eb' israel ix cot d'a Jerusalén ix c'och oyan eb' d'a stz'ey vin̈. Tzijtum tas ix yac'och eb' d'a yib'an̈ vin̈, palta malaj jab'oc tas sch'oxani tato yel syal eb'. \v 8 Ix yalanpax vin̈aj Pablo chi' d'a eb' icha tic: \p —Toxon malaj jab'oc in mul ochnac d'a sley eb' vetisraelal. Malaj in mul ochnac d'a stemplo Dios. Malaj pax in mul ochnac d'a vin̈ cajal d'a Roma, xchi vin̈. \p \v 9 Palta yujto sgana vin̈aj Festo chi' to vach' scan vin̈ d'a eb' israel, yuj chi' ix sc'anb'ej vin̈ d'a vin̈aj Pablo chi': \p —¿Tzam yal a c'ol tzach b'at d'a Jerusalén yic vach' ata' ol ach in ch'olb'itej? xchi vin̈. \p \v 10 Axo ix yalan vin̈aj Pablo chi' d'a vin̈: \p —A d'a yichan̈ vin̈ cajal d'a Roma tzin c'anb'at in b'a. An̈ej ta' syal in ch'olb'itaji. Ina ojtac, malaj in mul ix och d'a eb' israel tic. \v 11 Tato ay junoc in mul smoj in cham yuj jun, in chamocab'i. Palta tato malaj in mul scheclaj yuj eb' israel tic, malaj junoc mach syal in yac'anoch d'a yol sc'ab' eb'. Tic tzin c'anb'at in b'a d'a vin̈ cajal d'a Roma. Ato vin̈ ol in ch'olb'itanoc, xchi vin̈. \p \v 12 Axo vin̈aj Festo chi' ix lolon vin̈ yed' eb' tz'ac'an spensaril. Ix lajvi chi' ix yalan vin̈ d'a vin̈aj Pablo chi': \p —A ach tic ix a c'anb'at a b'a d'a vin̈ cajal d'a Roma. Yuj chi' ata' ol ach vac'b'ati, xchi vin̈. \s1 C'ochnac vin̈aj Pablo d'a yichan̈ vin̈ rey Agripa \p \v 13 Ayxom sjayiloc c'ual, ichato chi' ix ja vin̈aj rey Agripa\f 25.13 \fr 25:13 \ft A jun vin̈ scuch Agripa sb'inaj d'a tic, a vin̈aj rey Herodes ay yuninal vin̈, vin̈ ix snib'ej yac'ancham vin̈aj Pedro, syalcot d'a Hechos 12.\f* yed' ix Berenice d'a Cesarea chi', yic tzul sc'uman vin̈aj Festo chi' eb', yujto toto ix och vin̈ d'a yopisio. \v 14 Ix ec' jaye' c'ual eb' ta'. Ay jun c'u ix yal vin̈aj Festo chi' d'a vin̈ rey chi' tas yaj vin̈aj Pablo chi'. Ix yalan vin̈ icha tic: \p —Ayic ix el vin̈aj Félix d'a yopisio ay jun vin̈ scuch Pablo ix can d'a preso yuj vin̈. \v 15 Ayic ix in xid'ec' d'a Jerusalén, a eb' sat sacerdote yed' eb' ichamtac vinac ay yopisio ix c'och eb' d'ayin, ix yac'anoch eb' d'a yib'an̈ vin̈aj Pablo chi'. Sgana eb' ix vac'och chamel d'a yib'an̈ vin̈. \v 16 Yuj chi' ix val icha tic d'a eb': A yaj ley d'ayon̈ aj Roma on̈ tic, max yal scomon ac'jioch chamel d'a yib'an̈ junoc anima. Yovalil syil-lajoch sat yed' eb' tz'ac'anoch d'a yib'an̈ chi' d'a yichan̈ vin̈ juez yic syac'lej yic'anel d'a yib'an̈, xin chi d'a eb' aj Jerusalén chi'. \v 17 Yuj chi' axo ix ja eb' d'a tic maj viq'uec' tiempo. A d'a junxo c'u ix in och d'a in despacho b'aj sb'o yaj oval. Ix in checan ic'joccot vin̈aj Pablo chi'. \v 18 A in naani to ay val smul vin̈. Palta axo eb' ix ac'anoch d'a yib'an̈ vin̈ chi', malaj val smul vin̈ ix yac'och eb' d'a yib'an̈ icha ix vutej in naani. \v 19 An̈ej ix yal eb' to ay smul vin̈ d'a sc'ayb'ub'al eb'. Ix yalan eb' yuj jun vin̈ chamnacxo scuch Jesús. Axo yujto syal vin̈aj Pablo chi' to pitzan vin̈, yuj chi' syac'och eb' d'a yib'an̈ vin̈. \v 20 A in xo tic max nachaj vuuj tas svutej in b'oan yaj d'a eb'. Yuj chi' ix in c'anb'ej icha tic d'a vin̈aj Pablo chi': ¿Tzam yal a c'ool tzach b'at d'a Jerusalén yic vach' ata' tzach in ch'olb'itej? xin chi d'a vin̈. \v 21 Palta axo ix yalan vin̈ d'ayin: Tic tzin c'anb'at in b'a d'a vin̈ cajal d'a Roma. Ato vin̈ ol in ch'olb'itanoc, xchi vin̈ d'ayin. Yuj chi' a inxo ix vala' to scan vin̈ d'a preso, masanto ol vac'b'at vin̈ d'a vin̈ cajal chi', xchi vin̈aj Festo chi'. \p \v 22 Ix lajvi yab'an juntzan̈ chi' vin̈aj rey Agripa chi', ix yalan vin̈ d'a vin̈aj Festo chi': \p —A inxo tic, in gana svab' tas syal vin̈aj Pablo chi', xchi vin̈. \p Ix yalan vin̈aj Festo chi' d'a vin̈: \p —Tato icha chi', q'uic'anto tzab' tas syal vin̈, xchi vin̈ d'a vin̈. \p \v 23 Axo d'a junxo c'u, ix c'och vin̈aj rey Agripa yed' ix Berenice chi'. Yelxo val te vach' yilji eb' yed' spichul, ix och eb' b'aj sb'o yaj oval. Ix och pax eb' yajal soldado yed' eb' ichamtac vinac d'a jun chon̈ab' chi'. Axo vin̈aj Festo chi' ix checan ic'joccot vin̈aj Pablo chi'. \v 24 Ix lajvi chi', ix yalan vin̈ icha tic: \p —Ach Rey Agripa yed' e masanil ix e molb'ej e b'a tic qued'oc, ina vin̈aj Pablo tic. Masanil eb' israel ix alan d'ayin to ay smul vin̈. Ix yal eb' d'ayin d'a Jerusalén, ix yalanpax eb' d'ayin d'a Cesarea tic to man̈xo smojoc pitzan vin̈. \v 25 Palta tzin na a in tic to malaj junoc smul vin̈, yic smoj scham vin̈ yuuj. Toxo ix sc'anb'at sb'a vin̈ d'a vin̈ cajal Augusto, yic vach' a vin̈ ol ch'olb'itan vin̈. Yuj chi' tzin na'a to ol vac'b'at vin̈. \v 26 Palta malaj tas vach' tzin tz'ib'ejb'at d'a vin̈ cajal chi' yuj vin̈. Yuj chi' ix vic'cot vin̈ d'a ichan̈ ach rey Agripa yed' d'a eyichan̈ e masanil. A ticnaic, c'anb'ejec eyab' d'a vin̈, ta icha chi' ay junoc smul vin̈ tz'ilchaj eyuuj, yic a jun chi' ol in tz'ib'ejb'at d'a vin̈ cajalil chi'. \v 27 ¿Tom ol yal vac'anb'at junoc presovum tato max in tz'ib'ejb'at smul tz'och d'a yib'an̈? xchi vin̈aj Festo chi'. \c 26 \s1 Slolonel vin̈aj Pablo d'a vin̈aj rey Agripa \p \v 1 Axo vin̈aj rey Agripa chi' ix alan d'a vin̈aj Pablo chi': \p —Syal alan ticnaic tas aji, xchi vin̈. \p Ix yic'anchaan̈ sc'ab' vin̈aj Pablo chi', ix och ijan vin̈ yalan icha tic: \p \v 2 —Ach rey Agripa, tzin te tzalaji yujto tzin a cha lolon d'a ichan̈, yujto in gana sviq'uel jantacn̈ej tas ix yac'och eb' vetisraelal d'a vib'an̈. \v 3 Te vach' sval d'ayach, yujto ojtactaxon co ley a on̈ israel on̈ tic. Ojtac pax tas tz'ic'an co telan co b'a. Yuj chi' tzin c'an d'ayach to nivan tzutej a c'ol d'ayin yic tzab'an tas ol val d'ayach. \s1 A sb'eyb'al vin̈aj Pablo d'a yalan̈taxo \p \v 4 A eb' vetisraelal smasanil, yojtactaxon eb' tas vutejnac in b'eyb'al d'a in chon̈ab' yed' d'a Jerusalén yictax ix in cotoch uninal. \v 5 Tato ay sgana eb' syala', syal yalan eb' to ayxo tiempo fariseo in. A eb' fariseo chi' yelxo val sc'anab'ajej juntzan̈ b'eyb'al yic co c'ayb'ub'al eb'. \v 6 Axo ticnaic, syac'och eb' d'a vib'an̈ yujn̈ej to svac'och yipoc in c'ol tas yalnaccan Dios ayic yac'annaccan sti' d'a eb' co mam quicham. \v 7 A eb' quetisraelal slajchavil macan̈, van stan̈van eb' yelc'och tas yalnaccan Dios chi'. Yuj chi' c'ual d'ac'val yac'anem sb'a eb' d'a Dios. Ach rey Agripa, yujn̈ej to tzin tan̈vej yelc'och jun chi', yuj chi' syac'och eb' vetisraelal chi' d'a vib'an̈ ticnaic. \v 8 A exxo tic, ¿tas yuj max eyac'och d'a e c'ool to a Dios tz'ac'an pitzvocxi eb' chamnac? \p \v 9 A in pensar d'a yalan̈taxo, to svac' chucal d'a eb' yic Jesús aj Nazaret. A in naani to te vach' svutej in b'a. \v 10 Icha chi' vutejnac in b'a d'a Jerusalén. Ochnac vopisio yuj eb' vin̈ sat sacerdote, yuj chi' tzijtum eb' creyente vac'nacoch d'a preso. Ayic smac'jicham eb', tzin tac'vib'at d'a spatic eb'. \v 11 Tzijtum el vac'nacoch syaelal eb' yic maxtzac yac'och Jesús eb' d'a sc'ool in naani. Icha chi' ec' vutejnac in b'a d'a yoltac spatil culto. Te nivan chichonnac in c'ol d'a eb'. Xid'nac in pax ec' d'a juntzan̈ chon̈ab' te najat, xid' vac'annacoch syaelal eb'. \s1 Chajtil aj schaannac Cristo vin̈aj Pablo \r (Hch 9.1-19; 22.6-16) \p \v 12 Yuj val in chichonc'olal chi', a junel b'at in d'a chon̈ab' Damasco. Yujto ay vopisio yuj eb' vin̈ sat sacerdote, yuj chi' schec in b'at eb' vin̈. \v 13 Palta ach rey sval d'ayach, tas aj in. Ayic van in b'ey d'a chimc'ualil, vilan scot copnaj jun saquilq'uinal d'a satchaan̈. Ec'alto yoc d'a yoc c'u. Emul copnaj d'a vib'an̈ yed' d'a yib'an̈ eb' ajun ved'oc. \v 14 Telvi on̈ d'a sat luum yuj jun saquilq'uinal chi' co masanil. Vab'an yavaj jun, yalan d'a ti' hebreo icha tic: Saulo, Saulo, ¿tas yuj tzin ixtej? Palta munil tzixtej a b'a icha junoc noc' vacax stec'vaj och d'a junoc te te' stecjioch d'ay, xchi d'ayin. \v 15 Valan d'ay: Mamin, ¿mach ach? xin chi. Yuj chi', yalan Cajal Jesús d'ayin: A in ton tic, Jesús in. A in ton tzin ixtej. \v 16 Palta q'uean̈ vaan. Tzul in ch'ox in b'a d'ayach yic ol ach och in checab'oc, ol alanel yab'ixal tas ix il tic yed' jantacn̈ej tas toto ol in ch'ox ila'. \v 17 A ticnaic, tzach in checb'at d'a eb' man̈ israeloc. Ol ach in colelta d'a yol sc'ab' eb' yed' d'a yol sc'ab' eb' etisraelal. \v 18 Tzach in checb'at d'a eb' yic vach' ol javoc spensar eb', yic syactejcan jun sb'eyb'al eb' yic q'uic'alq'uinal, axo yoch eb' d'a jun saquilq'uinal yic Dios. Ol elcan eb' d'a yol sc'ab' vin̈ diablo, axo d'a yol sc'ab' Dios ol ochcan eb'. Ol in yac'och eb' d'a sc'ool yic vach' ol ac'joccan lajvoc smul eb'. Ichato chi' ol och eb' yetb'eyumoc eb' ayxo och yicoc Dios, yujn̈ej in yac'anoch eb' d'a sc'ool, xchi Jesús d'ayin. \p \v 19 Yuj val chi', ach rey Agripa, in c'anab'ajej tas ul yalcan Jesús chi' d'ayin, ayic scot d'a satchaan̈ ul sch'oxan sb'a. \v 20 Yuj chi' a d'a Damasco chi' in b'ab'laj alejel slolonel Dios. Slajvi chi' ec' valanel d'a Jerusalén yed' d'a masanil yol yic Judea, svalanpax d'a eb' man̈ israeloc to sna sb'a eb', syac'anpaxoch spensar eb' d'a Dios. Svalan pax d'a eb' to yovalil vach' syutej sb'eyb'al eb', yic vach' scheclaji to yel sna sb'a eb'. \v 21 Yujto ix valel juntzan̈ chi', yuj chi' ix in syam eb' israel d'a yol yamaq'uil stemplo Dios. Ix yac'lan eb' in smilanchamoc. \v 22 Palta a Dios ix colvaj ved'oc. Yuj chi' te tec'an ix vutej in b'a. An̈ejtona' pax ticnaic, tec'an svutej in b'a valanel slolonel Dios d'a masanil anima. Sval d'a eb' nivan yelc'ochi, sval pax d'a eb' malaj yelc'ochi. A eb' schecab' Dios d'a peca' yed' vin̈aj Moisés, ayocto stz'ib'annaccan eb' tastac ol javoc. An̈ej juntzan̈ chi' tzec' valeli. \v 23 Svalaneli to a Cristo yovalil ix yab' syail, ix chami. Ix lajvi chi', axo ix b'ab'laj pitzvixi d'a scal eb' chamnac yic syalanel yab'ixal colnab'il d'a eb' quetchon̈ab' yed' d'a eb' anima smasanil, xchi vin̈aj Pablo chi'. \p \v 24 Ayic van yalan juntzan̈ chi' vin̈aj Pablo chi', axo vin̈aj Festo chi' ix q'ue jucnaj vin̈, ix yalan vin̈ d'a vin̈: \p —Pablo, tecan to ay tas tz'ixtan yol a jolom. Man̈ jantacoc tas a c'ayb'ejnac, yuj chi' a' ix q'ue d'a a jolom, xchi vin̈ d'a vin̈. \p \v 25 Palta ix tac'vi vin̈aj Pablo chi': \p —Ach vajalil Festo, malaj tas tz'ixtan yol in jolom. A juntzan̈ lolonel sval tic d'ayex, te yel, te nivan yelc'ochi. \v 26 Axo vin̈aj rey Agripa tic, yojtactaxon juntzan̈ tic vin̈ sic'lab'il. Yuj chi', tec'an val svutej in b'a valan juntzan̈ tic d'a yichan̈ vin̈. A juntzan̈ sval tic, man̈ c'ub'eltacoc yaji, yojtacn̈ej eb' anima smasanil. Yuj chi' vojtac to yojtac pax vin̈ rey tic. \v 27 A achxo tic ach rey Agripa, ¿tzam ac'och d'a a c'ool tas yalnaccan eb' schecab' Dios d'a peca'? Vojtac to tzac'och d'a a c'ool, xchi vin̈aj Pablo chi'. \p \v 28 Yuj chi' ix tac'vi vin̈ rey chi' d'a vin̈: \p —¿Tom yujn̈ej jab' tzal tic tzin och cristianoal tza na'a? xchi vin̈. \p \v 29 Yuj chi', ix yalan vin̈aj Pablo chi': \p —Vach'chom yujn̈ej jab' ix val tic d'ayach, mato yujto tzijtumto tas ol eyab'i, comonoc tz'el d'a sc'ool Dios to icha ix in aj tic icha pax chi' tzach aj yed' jantac eb' ix ab'an tas ix val tic, palta max ex tzec'chajlaj d'a q'uen cadena icha vaj tic, xchi vin̈aj Pablo chi' d'a eb'. \p \v 30 Ix lajvi yalan juntzan̈ chi' vin̈, ix q'ue lin̈an vin̈ rey chi' yed' ix Berenice. An̈ejtona' ix q'uepax lin̈an vin̈aj Festo yed' jantacn̈ej eb' ayec' chi' ta'. \v 31 Ix sb'esanel sb'a eb', yic smol alej eb' tas ol aj jun chi'. Ix yalan eb': \p —Man̈ smojoc scham jun vin̈ tic, yujto malaj jab'oc smul vin̈, an̈ejtona' man̈ smojoc ayoch vin̈ d'a preso tic, xchi eb' vin̈. \p \v 32 Ix yalan vin̈aj Agripa d'a vin̈aj Festo chi': \p —Syal cac'anel vin̈ d'a libre ticnaic, ichocta' maj sc'anb'at sb'a vin̈ d'a vin̈ cajal d'a Roma chi', xchi vin̈. \c 27 \s1 Ac'b'ilb'at vin̈aj Pablo d'a Roma \p \v 1 Ix slajtian sb'a eb' vin̈ yajal to sb'at vin̈aj Pablo d'a Roma d'a yol yic Italia. Yuj chi' ix ac'ji entregar vin̈ yed' jayvan̈xo eb' yetpresovumal d'a yol sc'ab' jun vin̈ capitán scuchan Julio. A jun vin̈ chi', yetb'eyum sb'a vin̈ yed' jun macan̈ eb' soldado vin̈aj Augusto. \v 2 Ix on̈ och d'a yol jun barco yic chon̈ab' Adramitio. A te' barco chi', d'in̈an yec' te' d'a junjun lugar d'a stitac Asia. Ayic ix on̈ b'at d'a yol te', ix b'at pax vin̈aj Aristarco qued'oc, aton vin̈ aj Tesalónica d'a yol yic Macedonia. \v 3 Axo d'a junxo c'u ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Sidón. A vin̈aj Julio chi', te vach' ix yutej spensar vin̈ d'a vin̈aj Pablo chi', yuj chi' ix ac'ji spermiso vin̈ yuj vin̈ b'at sc'uman eb' svach'c'ool, yic syac' eb' tas yovalil tz'och yuj vin̈. \v 4 Ix on̈ elxi d'a Sidón chi', ix on̈ ec' d'a slac'anil Chipre ay d'a snan̈al a' mar. A d'a co q'uexan̈ ix can Chipre chi' yujto man̈ tojoloc sb'ey ic'. \v 5 Ix on̈ ec' d'a stitac Cilicia yed' d'a stitac Panfilia. Ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Mira, aton jun ay d'a yol yic Licia. \p \v 6 Axo vin̈ capitán chi' ix sayanec' junxo te' barco ta'. Ix ilchaj jun te' barco yic Alejandría yuj vin̈ van sb'at d'a Italia. Yuj chi' d'a yol te' ix on̈ yac'xioch vin̈. \v 7 Ayic ix on̈ b'atxi te tzijtum c'ual ix on̈ b'eyi, yujto c'ojanc'olal sb'ey te' barco chi'. Pural ix on̈ c'och d'a yichan̈cot chon̈ab' Gnido. Ix lajvi chi', ix on̈ ec' d'a slac'anil chon̈ab' Salmón, ix on̈ ec' pax d'a Creta, aton jun ay d'a snan̈al a' mar, yujto a jun ic' chi' an̈eja' man̈ tojoloc sb'eyi. \v 8 Pural ix on̈ ec' d'a sti' Creta chi' masanto ix on̈ c'och d'a jun chon̈ab' scuch “B'aj Vach' Tz'och vaan Te' Barco” ay d'a slac'anil chon̈ab' Lasea. \p \v 9 Te ayxo smay sb'eyec' te' barco chi' d'a yib'an̈ a' mar chi', yujto toxo ix te ec' tiempo, vanxo sja n̈ab'il q'uinal. \v 10 Yuj chi' ix yal vin̈aj Pablo d'a eb' icha tic: \p —Ex vetanimail, svila' to te ay smay co b'at ticnaic. Ol lajvoquel te' barco tic yed' yicatz smasanil. An̈ejtona' ay pax smay ol on̈ chamoc, xchi vin̈ d'a eb'. \p \v 11 Palta a vin̈ capitán chi', maj schalaj yab' vin̈ tas ix yal vin̈aj Pablo chi'. An̈ej tas ix yal vin̈ tz'ic'an b'ey te' barco yed' vin̈ aj barco chi' ix scha yab' vin̈. \v 12 A d'a jun lugar chi', malaj b'aj syal scan vaan te' barco chi' yic tz'ec' n̈ab'il q'uinal chi'. Yuj chi' quenxon̈ej man̈ masaniloc eb' ix naani to vach' tzon̈ b'atn̈ej, ta icha chi' colan tzon̈ c'och d'a chon̈ab' Fenice d'a yol yic Creta chi'. Ata' sgana eb' ix co tan̈vej ec' n̈ab'il q'uinal chi', yujto man̈ ovoc sc'och ic' ta'. \s1 Pitzvinac chaan̈ jun nivan ic' d'a yib'an̈ a' mar \p \v 13 Ix sna eb' to vach' tzon̈ b'ati, yujto ay jun ic' c'ojanc'olal van scot d'a sur. Yuj chi' ix on̈ b'ati. Ix on̈ ec' d'a slac'anil stitac Creta chi'. \v 14 Palta junanto rato chi' ix pitzvichaan̈ junxo nivan ic' tz'ec' d'a jun luum chi'. \v 15 Ix och chulan ic' d'a te' barco chi', majxo yal-laj sb'at te' b'aj sja ic' chi'. Yuj chi' ix cactej quic'anb'at te' b'aj sja ic' chi', munilxon̈ej ix b'at te' b'aj sb'at ic' chi'. \v 16 Ix on̈ ec' d'a stz'ey jun yune' lugar scuch Clauda ay d'a snan̈al a' mar. Ata' man̈xo ovoclaj ic' icha ix aj sja d'a sb'ab'elal chi'. Aytaxon jun te' co yune' barco toc'b'il yuj te' nivan chi'. Pural ix q'ueta te' co toc'an d'a yib'an̈ te' nivan chi'. \v 17 Ix lajvi sq'uec'och te' d'a yib'an̈ te' nivan chi', axo eb' aj barco chi', ix sc'an juntzan̈ nivac lasu eb', yic stzec'an tzatzb'oc te' nivan chi' eb'. Yujto ix xiv eb' spoc'anem sb'a te' d'a yib'an̈ jun yarenail jun scuchan Sirte, ay d'a sjayil sti' a', yuj chi' ix stijemta juntzan̈ icha mantiado eb' ayq'ue d'a yib'an̈ te' barco chi', aton juntzan̈ smac'ji yuj ic'. Ix lajvi chi', ix on̈ can ichn̈ej ta'. Munilxon̈ej ix on̈ yic'b'at te' yed' ic' chi'. \v 18 An̈ejtona' d'a junxo c'u, te ov jun ic' chi'. Yuj chi', ix och ijan eb' syumancanel yicatz te' d'a yol a'. \v 19 Axo d'a yoxil c'ual, ix on̈ colvaj yed' eb' aj barco chi'. Ay pax juntzan̈ syamc'ab'il te' barco chi' ix co yumcanel yed' eb'. \v 20 Nivan tiempo majxo quil-laj c'u yed' q'uen c'anal. Axo yuj jun ic' te ov ix c'och chi' d'ayon̈, majxo co nalaj tato tzato on̈ colchaji. \p \v 21 Nivan tiempo majxo on̈ valaj. Ix lajvi chi' ix q'ue lin̈an vin̈aj Pablo chi' d'a co cal. Ix yalan vin̈: \p —Ex vetanimail, octom val ix e cha eyab' tas ix vala'. Octom maj on̈ cotlaj d'a Creta chi'. Tato icha chi', maj am ja jun tic d'a quib'an̈, malaj am pax jab'oc tas ix sateli. \v 22 Axo ticnaic sval d'ayex, tec'an tzeyutej e b'a, yujto malaj junoc on̈ ol on̈ chamoc. Vach'chom ol lajvoquel te' barco tic. \v 23 Yujto a q'uiq'ui d'ac'val ix ul sch'ox sb'a jun yángel Dios d'ayin. Aton jun Dios b'aj svac' em in b'a, yujto a' ay in yico'. \v 24 Ix yalan jun ángel chi' d'ayin icha tic: Pablo, man̈ ach xivoc, yujto yovalil ol ach c'och d'a yichan̈ vin̈ yajal d'a Roma. Uujn̈ej ol colchajcanel eb' ayec' ed' d'a yol te' barco tic yuj Dios, xchi d'ayin. \v 25 Yuj chi', tec'an tzeyutej e b'a ex vetanimail, yujto svac'och Dios yipoc in c'ool to yovalil ol elc'och icha ix yal jun ángel chi' d'ayin. \v 26 Palta yovalil ol on̈ yumjoccanel d'a jun lum luum ay d'a snan̈al a', xchi vin̈aj Pablo chi'. \p \v 27 Ayic ix lajvi schan̈lajun̈il c'ual, an̈eja' ay on̈ ec' d'a a' mar yic Adria. Toxo ix on̈ c'axpajec' d'a jun a' mar chi' yuj ic'. Axo d'a chimilac'val, a snaan eb' smunlaj d'a te' to van co c'och d'a junoc luum. \v 28 Ix yechtan sjulal a' eb'. Ay am junoc 40 vara sjulal a'. Ix b'at janic'xo te', ix yechtanxi eb', ayxon̈ej am junoc 30 vara sjulal a'. \v 29 Ix xiv eb' smac'an poj sb'a te' d'a q'uen q'ueen ay d'a yich a'. Yuj chi' ix yac'och d'un̈an chan̈e' q'uen nivac q'uen eb' d'a spatic elc'och te'. Axo q'uen ix yamanoch vaan te'. Ix lajvi chi', ix stan̈van eb' sacb'i. Ix snib'ej eb' elan̈chamel ix sacb'i. \v 30 Axo eb' smunlaj d'a te' barco chi', ix snib'ej el sb'a eb' d'a elan̈chamel. Yuj chi', c'ub'eltac ix yaq'uem d'un̈un̈oc te yune' barco chi' eb' d'a yib'an̈ a' mar chi'. Axo ix yutej eb' yalani to a juntzan̈xo q'uen q'ueen ix yaq'uem eb' d'a sn̈i' te', yic malaj mach snaaneli tas van sc'ulan eb'. \v 31 Palta axo vin̈aj Pablo ix b'at alan d'a vin̈ capitán yed' d'a eb' soldado. \p —Tato tz'el eb' d'a yol te' barco tic, val yel man̈ ol on̈ colchajlaj, xchi vin̈. \p \v 32 Axo eb' soldado chi' ix tzepan sch'an̈al te' yune' barco chi'. Ix elcan d'in̈naj te' sch'ocoj. \v 33 Axo yic van sacb'i, ix yalan vin̈aj Pablo chi' d'a eb' smasanil to yovalil sva jab'oc eb'. Ix yalan vin̈ icha tic: \p —Schan̈lajun̈ilxo c'ual maxtzac ex vayi, maxtzac ex va yuj xivelal. \v 34 Yuj chi' tzin tevi d'ayex to tzex va'i yic vach' ol ochxoc eyip, yujto malaj junoc on̈ ol on̈ chamoc. An̈ejtona' malaj junoc on̈ ol on̈ lajvoc, xchi vin̈ d'a eb'. \p \v 35 Ix lajvi yalan jun chi' vin̈, ix yic'ancot jun pan vin̈. Ix yac'an yuj diosal vin̈ d'a Dios d'a yichan̈ eb' smasanil. Ix xepan snan̈al ixim pan chi' vin̈. Ix syamanoch vin̈ svaan ixim. \v 36 Ichato chi', ix snivanan sb'a co c'ool co masanil. Ix on̈ vaxi. \v 37 276 co b'isul d'a yol te' barco chi'. \v 38 Ix lajvi co vaan tas icha co gana, ix vach' yumchajcanb'at nan̈alxo ixim trigo d'a yol a' mar chi' yic seb'b'i te' barco chi'. \s1 Smac' poj sb'a te' barco d'a sat luum \p \v 39 Axo yic ix sacb'i, ix yilanb'at lum luum eb' munlajvum d'a te' barco chi', palta man̈ yojtacoc eb' b'ajtil ay jun lugar chi'. Ix yilanb'at jun sc'ab' a' mar chi' eb', nab'a arena stitac. Ix snaan eb' to syac'lej eb' yic'anb'at te' barco chi' ta', talaj syal sc'och te' ta'. \v 40 Ix stzepan d'in̈chaj sch'an̈al q'uen syamanoch vaan te' barco chi' eb'. Ix can juntzan̈ q'uen q'ueen chi' d'a yol a' mar chi'. Ix stijanel sch'an̈al b'aj sch'umji te' eb', yic vach' syal sch'uman te' eb' junelxo. Ix yac'anxiq'ue jun icha mantiado eb' d'a chaan̈, yic a smac'ji yuj ic' sb'eyxi te'. Yuj chi' ix och ijan te' sb'at b'aj ay yarenail sti' a' chi'. \v 41 Palta ix spoq'uem sb'a te' d'a yib'an̈ q'uen arena ay d'a yich a'. Yuj chi' ix can ch'apan te' d'a q'uen arena chi'. Majxo ib'xoclaj jab'oc te'. Axo te' spatic elc'ochi van smac'jiel vecnaj te' yuj yipal a'. \fig Ix lajviel te' barco, palta maj chamlaj eb' anima|src="HK073A.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Hch 27.41" \fig* \v 42 Axo eb' soldado, ix snib'ej eb' smilcham eb' preso yaji yic vach' malaj eb' tz'eli, sb'atcan eb' elelal. \v 43 Palta a vin̈ capitán chi' maj stac'laj vin̈ smiljicham eb' presovum chi', yujto sgana vin̈ scolcanel vin̈aj Pablo chi'. Yuj chi' ix yal vin̈ to a eb' syal smac'an a', syal sb'ab'laj b'at eb' d'a yib'an̈ a', yic tz'elc'och eb' d'a sti' a' b'aj ay lum luum. \v 44 Axo eb' tzac'an sb'ati, ay eb' sb'at d'a yib'an̈ te' chemte'. Ay eb' sb'at d'a yib'an̈ juntzan̈xo ste'al te' barco chi'. Icha chi' ix cutej co b'a. Yuj chi' ix on̈ colchajcanel co masanil. Ix on̈ elcanc'och d'a sti' a' b'aj ay jun lum luum chi'. \c 28 \s1 Ayec' vin̈aj Pablo d'a jun luum scuchan Malta \p \v 1 Axo yic ix on̈ colchajcaneli ix cab'ani to a jun lum luum d'a snan̈al a' chi', Malta sb'i luum. \v 2 Axo eb' aj chon̈ab' chi' te vach' ix yutej spensar eb' d'ayon̈. Ix yac'anoch jun nivan c'ac' eb' yujto te siic, ay pax n̈ab'. Ix on̈ yavtanb'at eb' c'axnel. \v 3 Axo vin̈aj Pablo chi' ix b'at mec'ancot juntzan̈xo te' b'olob'. Ayic van yac'anb'at te' vin̈ d'a yib'an̈ c'ac', ay jun noc' chan ix elta d'a scal te' yuj te' c'ac' chi'. Ix chiji sc'ab' vin̈ yuj noc', ix can chinan noc' d'ay. \v 4 Ayic ix yilan eb' aj chon̈ab' chi' to ix can chinan noc' d'a sc'ab' vin̈, ix yalan eb': \p —A jun vin̈ tic, tecan mac'umcham anima vin̈. Vach'chom ix yac' ganar vin̈ scolchaj d'a yib'an̈ a' mar tic, palta yovalil ol scha spac smul vin̈ chi', ol cham vin̈, xchi eb'. \p \v 5 Axo vin̈aj Pablo chi', ton̈ej ix stzicub'tan̈ej sc'ab' vin̈, ix em lan̈naj noc' d'a scal te' c'ac' chi'. Malaj jab'oc ix ic'an vin̈ yuj noc'. \v 6 Axo eb' smasanil, ix stan̈vej eb' smal sc'ab' vin̈ chi'. A snaan eb' to d'a jun rato chi' ol cham vin̈. Axo ix yilan eb' ix ec' tiempo, malaj jab'oc tas ix ic'an vin̈. Yuj chi' ix sq'uex spensar eb'. Ix yalan eb' icha tic: \p —A vin̈aj Pablo tic, tecan dios vin̈, xchi eb'. \p \v 7 A d'a slac'anil b'aj ay on̈ ec' chi', ata' ay sluum jun vin̈ yajal yaj d'a Malta chi', aton jun vin̈ scuch Publio. Ix on̈ schaoch vin̈ d'a yol spat. Oxe' c'ual ix on̈ ec' yed' vin̈, te vach' ix yutej spensar vin̈ d'ayon̈. \v 8 Palta a vin̈ smam vin̈aj Publio chi', te penaay vin̈. Van scham vin̈ yuj c'ac'al yab'il yed' chic'. Axo vin̈aj Pablo chi' ix och yed' vin̈ d'a yol scuarto. Ix lesalvi vin̈. Ix lajvi chi' ix yac'anec' sc'ab' vin̈ d'a yib'an̈ vin̈. Ichato chi' ix b'oxican sc'ool vin̈. \v 9 Ixn̈ej b'oxi sc'ool vin̈ chi', a juntzan̈xo eb' penaay d'a jun chon̈ab' chi', ix laj c'och eb' d'a vin̈. Ix b'oxipaxcan sc'ool eb'. \v 10 Te xajan ix on̈ yil eb' anima d'a jun lugar chi'. Axo yic ix c'och stiempoal co b'atxi d'a yol junxo barco, ix laj yac' eb' tastac tz'och cuuj. \s1 C'ochnac vin̈aj Pablo d'a Roma \p \v 11 Oxe' ujal ix on̈ ec' d'a Malta chi'. Ata' vaan och jun te' barco, van stan̈van yec' n̈ab'il q'uinal te' ta'. A te' barco chi', yic chon̈ab' Alejandría te'. A d'a sat te' ayoch yechel chavan̈ sdiosal eb', aton Cástor yed' Pólux.\f 28.11 \fr 28:11 \ft Cástor yed' Pólux ab' sb'i sdiosal eb' aj Roma, tz'och yed' eb' d'a yib'an̈ a' d'a yol barco yalan eb'.\f* A d'a yol te' ix on̈ ochi, ix on̈ b'ati. \v 12 Ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Siracusa. Axo ta' ix on̈ vanaj oxe' c'ual. \v 13 Ix lajvi chi', ix on̈ b'atxi, ix on̈ ec' d'a slac'anil stitac lum luum, masanto ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Regio. Axo d'a junxo c'u, ix cot jun ic' d'a sur. Yuj chi' ix on̈ b'atxi, chab' c'ual ix on̈ b'eyxi d'a sat a'. Ichato chi' ix on̈ c'och d'a chon̈ab' Puteoli. \v 14 Ata' ix ilchajel jayvan̈ eb' creyente cuuj. Ix yalan eb' to tzon̈ can uqueoc c'ual ta' yed' eb'. Ix lajvi chi', axo d'a coc ix on̈ b'at d'a chon̈ab' Roma. \v 15 Axo eb' creyente aj Roma chi', ayic ix yab'an eb' to van co c'ochi, ix ul on̈ scha eb' d'a b'e. Ay eb' ix ul on̈ chaan d'a Apio b'aj ay jun mercado, ay pax eb' d'a Oxe' Posado. Axo ix yilanb'at vin̈aj Pablo chi' to van sc'och eb' d'a vin̈, ix yac'an yuj diosal vin̈ d'a Dios. Ix te tzalajq'ue vin̈. \v 16 Axo yic ix on̈ c'och d'a Roma chi' ix yac'anoch eb' presovum chi' vin̈ capitán d'a yol sc'ab' junxo vin̈ yajal eb' soldado ayec' ta'. Axo vin̈aj Pablo chi' maj ochlaj vin̈ d'a preso yed' eb'. Ton̈ej ix can vin̈ d'a jun majan pat b'aj ix tan̈vaj vin̈ yuj jun vin̈ soldado. \s1 Ix yalel slolonel Dios vin̈aj Pablo d'a Roma \p \v 17 Schab'ilxo c'ual co c'och ta', ix yavtancot eb' yichamtac vinaquil eb' israel aj Roma chi' vin̈aj Pablo chi'. Axo yic ix c'och eb' d'a vin̈ ix yalan vin̈ d'a eb': \p —Ex vetchon̈ab', malaj jab'oc in mul d'a eb' quetisraelal. Maj in ju pax sb'eyb'al eb' co mam quicham. Palta a d'a Jerusalén in och d'a preso yuj eb', in yac'och eb' d'a yol sc'ab' eb' aj Roma. \v 18 Sc'anb'ej eb' aj Roma chi' d'ayin tas in mul. Palta ix yil eb' to malaj jab'oc in mul smoj in cham yuuj. Yuj chi' ix snib'ej eb' in yaq'uel d'a libre. \v 19 Palta a eb' quetisraelal chi', maj yal-laj sc'ol eb' icha chi'. Yuj chi' ix in c'ancot in b'a d'a vin̈ cajal d'a Roma tic, ato vin̈ ol ch'olb'itanoc tas in mul. Palta malaj jab'oc tas ol vac'b'at d'a yib'an̈ eb' quetchon̈ab' chi'. \v 20 Yuj chi' tzex vavtejcoti, yujto in gana tzex vila', tzex in c'umej jab'oc. Yujto ay jun co Columal tan̈vab'iltaxon sjavi cuuj a on̈ israel on̈ tic. Yujn̈ej to svac'och in pensar d'a jun chi', ayoch q'uen cadena tic d'ayin, xchi vin̈aj Pablo chi' d'a eb'. \p \v 21 Yuj chi', ix yal eb' d'a vin̈: \p —Malaj junoc carta ix cot d'a eb' aj Judea chi' b'aj syal uuj. Malaj pax junoc eb' quetchon̈ab' israel ix ul alan junoc tas d'a a patic. \v 22 Palta co gana scab' a on̈ tic tas van a naani. Yujto ix cab' specal to a d'a junjun lugar, slaj yal chucal eb' d'a spatic jun e c'ayb'ub'al toto pitzvinac chi', xchi eb' d'a vin̈. \p \v 23 Ix lajvi chi', ix yac'an slajtial eb' tas c'ual smolb'ej sb'a eb' junelxo. Axo d'a junxo c'u chi' tzijtum eb' ix smolb'ej sb'a b'aj ayec' vin̈aj Pablo chi'. Ix och ijan vin̈ yalan d'a eb' d'a q'uin̈ib'alil, masanto ix b'at c'u. Ix yalan val vin̈ d'a eb' sic'lab'il tas tz'aj yoch eb' d'a yol sc'ab' Dios. Ix yavtan pax juntzan̈ tz'ib'ab'ilcan d'a ch'an̈ ley Moisés vin̈ yed' tas tz'ib'ab'ilcan yuj eb' schecab' Dios d'a peca' yic syac' vin̈ yojtaquejel eb' to yel tas syal vin̈ yuj Jesús chi'. \v 24 Ay eb' ix ac'anoch d'a sc'ool. Ay pax eb' maj chaan yab'i tas ix yal vin̈. \v 25 Yujto maj scha sb'a spensar eb', ix laj pax eb' d'a spat. Yuj chi' ix yal vin̈aj Pablo chi' d'a eb': \p —A Yespíritu Dios ac'annac yal vin̈aj Isaías d'a eb' co mam quicham d'a peca'. Te yel jun yalnac vin̈ chi', aton jun syal icha tic: \q1 \v 26 Ixic b'at al d'a eb' anima tic, tzalan icha tic: Val yel ol eyab'i, palta man̈ ol nachajel-laj eyuuj. Vach'chom ol eyila', palta an̈ejtona' man̈ ol nachajel-laj eyuuj, xa chi d'a eb'. \q1 \v 27 Yujto a eb' anima tic, toxo ix pitb'iel eb'. Icha to smac schiquin eb', yic max yab' in lolonel eb'. An̈ejtona', icha to smutz' sat eb', yic max yil jun yel chi' eb'. Toxon max nachajel-laj jab'oc yuj eb'. Max sq'uex sb'eyb'al eb'. Max yac'och spensar eb' d'ayin, yic tzin colan eb', xchi Yespíritu Dios d'a Slolonel Tz'ib'ab'ilcani. \m \v 28-29 Yuj chi', nachajocab' el eyuuj to a Dios van yac'an jun colnab'il tic d'a eb' man̈ israeloc. Yujto a eb' chi' syac'och schiquin eb' d'ay, xchi vin̈aj Pablo chi' d'a eb'. \p \v 30 Axo vin̈aj Pablo chi', chab' ab'il ix aj vin̈ d'a yol jun smajan pat chi'. Axo eb' ix laj c'och sc'umej vin̈ ix chaji eb' yuj vin̈. \v 31 Ix stec'b'ej sb'a vin̈ yalaneli, chajtil tz'aj yoch eb' anima d'a yol sc'ab' Dios. Ix yalanel juntzan̈ sc'ayb'ub'al Cajal Jesucristo vin̈. Malaj mach ix cachanoch vaan jab'oc vin̈.