\id REV - Garifuna NT -Honduras 2012 (DBL -2013) \h APOCALIPSIS \toc1 Cátei lé buri Larúfudubei Búngiu lun Juan \toc2 Apocalipsis \toc3 Ap \mt1 CÁTEI LÉ BURI LARÚFUDUBEI BÚNGIU LUN JUAN \c 1 \s1 Cátei arúfudúati buri lun Jesucrístu \p \v 1 Niján buri cátei le larúfudubei Búngiu lun Jesucrístu lun lasúbudiragüdüni joun lánigu cátei lé buri lúnbei lasúseredun madíse. Subúdigüda láali Jesucrístu cátei le lun Juan le esériwidubei lun, láu loúnajani láni ánjeli lúmoun lun larúfuduni lun. \v 2 Aríñaga láali Juan inárüni luágu sun le laríjubei, geféenti luágu láni Búngiu ugánu lúma luágu le aríñaga láalibei Jesucrístu. \p \v 3 Gúndaatiña gürígia ja alíijabalin jáma ja agáambubalin laliijoún ugánu le, le erésibirúabei lúmagiñe Búngiu, adǘga jagía gásu láu cátei le bürǘwañubei ya, ladǘga yaráfaali dan lun lasúseredun. \s1 Labǘrüjan Juan joun tílana sédügubei ligílisi \p \v 4 Áu Juan, nabǘrüjaña joun tílana sédü ligílisi to Ásiaboun. Resíbi jumá abíniruni lúma darángilaü lúmagiñe Búngiu le wínwanbei lúmagiñe lubáragiñe furúmiñeti dan, wínwan ligía guetó, wínwan ligíame sun dan. Resíbi jumá gíñe abíniruni lúma darángilaü jámagiñe sédü espíritugu ja ligíbugiñebaña lála, \v 5 lúma lúmagiñe Jesucrístu le aríñagubalin cátei le inárüti, le furúmiñebei ásaaruti lídaangiñe oúweni áni gabáfu ligía jawágu urúeigu ja uboúagubaña. Jínsiñetiwa lun Crístu, áni chibá laadiwa lídaangiñe wafígoun láu líta, \v 6 adǘga láadiwa urúeigumé lúma fádirigumé lun wesériwidun lun Lubúngiute, le méme Lúguchibei. ¡Rúalá uweíriguni lúma ubáfu lun, lun súnwandan! Ítaralá. \p \v 7 ¡Aríja jumá, liábinba Crístu juánriñurugu, jaríjubei sun gürígia ásta gíñe ja áfarubalin! Jayájuba sun gürígia ja uboúagubaña dánme le jaríjini luágu wuríbani le adǘga jamáalibei. Ítara lúba. \p \v 8 “Áu lagúmesejabei sun cátei, áu lagúmuchagülebei, quei létüra ‘A’ lúma ‘Z’ ”, líña laríñagun Búngiu le Súnti Gabáfu, le wínwanbei lúmagiñe lubáragiñe furúmiñeti dan, wínwan ligía guetó, wínwan ligíame sun dan. \s1 Layáwadagun Crístu lun Juan \p \v 9 Áu Juan, jidúje lueígiñe Jesucrístu áu, gafánraantina júma lídan larúeijan Búngiu, súfurijadina úara júma luágu Crístu, resíbijadina gíñe gurásu lúmagiñe Crístu. Reídeitina adaürǘwa luágu uboúju le gíribei Pátmos lueígiñe napúrichijani Lerérun Búngiu, lúma lueígiñe napúrichijan luágu Jesucrístu. \v 10 Luágu ában wéyu dimáasu, ába neréderun lábugiñe lubáfu Sífiri Sándu, ába nagáambun ában umálali reínti nanágangiñe quei lumálali fídu, \v 11 laríñaga umálali ligía nun. \p —Áu furúmiñebei lúma agúmujoúni, quei létüra ‘A’ lúma ‘Z’. Abǘrüjabeí sun le baríjubei, ábame boúnajanun gárada tugúya joun tílana sédü ligílisi to loúbawaguboun Ásia. Éfeso, Esmírna, Pérgamo, Tiatíra, Sárdis, Filadélfia lúma Laodicéa. \p \v 12 Ába nagáraragun lun naríjin ca lan adímurejabei nun, ába naríjin sédü lébu sanúdelu gólu, \v 13 labádinagua sédü lébu sanúdelu ligía ába naríjin ában camá jamuga Wügǘri Garaǘwarügüti—le Jesucrístubei—táu ában anáanguni chÜlǘtu luágun lugúdi, lúma ában béliti gólu yaráfa lun laníguagu. \v 14 Jarúti lídiburi quei líyu mudún, quei moúru, ítara líña lágu quei wátu geméti. \v 15 Miríti lugúdi quei brónse le írichawagúaali, le dáwaali lídoun órno, reínti lumálali quei lireín leíbaagun sarágu dúna. \v 16 Ñíñanu sédü warúguma lídan lújabu le loúnwenren, ñíñoun ában efeín gágiritu liyúmulugugiñe, biángua tamána. Ítara líña ligíbu quei wéyu dan le lásüdün láu sun lére. \p \v 17 Dan naríjinbalin, ába náburujan lubádu lugúdi camá jiláadina. Ába líchuguni lújabu le loúnwenren nuágu, ába laríñagun nun. \p —Manúfudedaguabá, áu le lagúmesejabei sun cátei, áu lagúmuchaja. \v 18 Áu le wínwanbei, jilátina, guetó wínwantina lun sun dan. Níjein ligélen oúweni núma, lúma ligélen fulásu le ñí jabei jiláguaaña. \v 19 Abǘrüjabeí lubeíti le baríjubei, le guetóbei lúma le lúnbei liábin. \v 20 Niján laníchigubei jawáguti sédü warúguma ja baríjubaña lídan nújabu le noúnwenren, lúma sédü lébu sanúdelu gólu. sédü warúguma, jagía sédü joúniri tílana sédü ligílisi, sédüti lébu sanúdelu, jagía sédü ligílisi. \c 2 \s1 Ugánu joun tílana sédü ligílisi. Ugánu joun tílana ligílisi Éfeso \p \v 1 ‘Babǘrüja lun joúniri tílana ligílisi to Éfesoboun, baríñagame lun lun laríñagun joun gürígia jagía. “Ítara líña naríñagun, áu le jáubei sédü warúguma lídan nújabu le noúnwenren, le gíñe eíbugubei labádinagua sédü lébu sanúdelu le gólu. \v 2 Subúdi numúti sun le jadǘgübei, subúdi numúti lidére juwádigimari lúma jagúraasun, áni subúdi numúti luágu siñá lan jáfaguniña ja wuríbabaña. Subúdi numúti luágu joúchagua jumáaña lan ja aríñagubaña luágu apóstolugu jamá áni máma apóstolugu jagía, áni darí jumaali luágu ye jamá. \v 3 Gagúraasunjadün, áni súfuri jugúya sarágu lídan juwádigimari nuágu, mabúcharunga juágu. \v 4 Láu sun líra, níjein ában cátei jadǘga magúndaantina láu. maweírinjali nínsiñe jun queí meja furúmiñe. \v 5 Ligía lubeíti, jarítagua jumá ída jíña lán meja, sáansi jumeí jigáburi, adǘga jumeí cátei lé meja jadǘgübei furúmiñe. Ánjein madǘgün jumá ítara, nídinba juágu furése, ábame nagídaruni lébu jisáandelun lídaangiñe lufúlasun, ábame mámaadün lan tílana nilígilisin, ánjein gubeírügü jasáansira jigáburi, ligíaba madǘgün náni ítara. \v 6 Láu sun líra, luáguñein jáni fuleísei, liyéreegun cátei lé buri jarúfudajabei nicoláitagu jun lúma buri cátei le jadǘgübei, le gíñe iyéreegubei nun. \v 7 Le garígeirugubei lun lagáambun, agáambaleí le laríñagubei Sífiri Sándu joun tílana buri ligílisi. Ja ásiiragúbalin wuríbani, neígagüdübaña lídaangiñe lin tídibu wéwe to lánina ibágari, to lufúlasunruguboun Búngiu.” \s1 Ugánu joun tílana ligílisi to Esmírnaboun \p \v 8 ‘Babǘrüja lun joúniri tílana ligílisi to Esmírnaboun, baríñagame lun lun laríñaguni joun gürígia jagía. “Ítara líña naríñagun, áu le furúmiñeti lúma agúmujoúni, lé meja oúwebei áni wínwanyaali. \v 9 Subúdi numúti sun le jadǘgübei, subúdi numúti jasúfurirun lúma jugúdeme, láu sun lídan lan linárün cátei, rísi jumá. Subúdi numúti gíñe luágu adímureja jamá ja aríñagubaña luágu juríu jamá wuríbati juágu, máma ámu cátei jagía lueídügüya lánigu jamá Máfia. \v 10 Manúfude jumá lueí le lúnbei jasúfuriruni, ládaraguba Máfia fiú jídaangiñe furísunrugun lun loúchawagúniwa jafíñen sun jugúya, áni jasúfuriruba sarágu luágu díisi wéyu. Derégüdagu jumá lídan jafíñen nuágu darí joúnwen, ábame níchuguni ibágari magúmuchaditi jun, jafáyeiruájame. \v 11 Le garígeirugubei lun lagáambun, agáambaleí le laríñagubei Sífiri Sándu joún buri tílana ligílisi. Ja ásiiragúbalin wuríbani, másügürünbaña lídaangiñe libíaman oúweni.” \s1 Ugánu joun tílana ligílisi to Pérgamoboun \p \v 12 ‘Babǘrüja lun joúniri tílana ligílisi to Pérgamoboun, baríñagame lun lun laríñagun joun gürígia jagía. “Ítara líña naríñagun, áu le gámabarun efeín to gágiriboun, to biánguaboun amána. \v 13 Subúdi numúti sun le jadǘgübei, subúdi numúti gíñe luágu Máfia lántima gabáfubei jádan gürígia ja ñí lubei jagánawa, áni láu sun líra, númamemeñadün. Mígirun jumágili jafíñen nuágu, ni íbini lídan dan le láfarúnbei Antipás le geféenbei buíti nuágu ñi lídan fulásu le ñí jubei, le ñí lubei lagúmadija Máfia. \v 14 Láu sun líra, níjein buri cátei jadǘga, magúndaantina láu. luágu añájein lan fiú gürígia júma yára Pérgamo ja májabaña jígiruni cátei lé meja larúfudajabei Baláam, le íchugubei dimúrei lun Balác lun lafígoungüdüniña Israelítagu láu jeígin eígini le adágarawagüdǘti joun sándu, lúma láu jabágaridun lídan salúfuri. \v 15 Ítara méme gíñe, añájein ja májabaña jígiruni cátei lé buri jarúfudajabei nicoláitagu júma ñi, cátei le iyéreegubei nun. \v 16 Ligía, sáansi jumeí lubeí jigáburi, ánjein madǘgün jumá ítara, nídiba juágu madíse, ábame nageíndagun jáma gürígia ja adǘgübalin cátei buri le, táu efeín to áfuriduboun niyúmulugugiñe. \v 17 Le garígeirugubei lun lagáambun, agáambaleí le laríñagubei Sífiri Sándu joún buri tílana ligílisi. Le ásiiraguti luágu wuríbani, neígagüdüba lídaangiñe maná le arámudúañubei lun lun líchugun érei tun luwáni, ábame níchugun ában dǘbü jarúti lun láu ában íri iséri búrǘwañu luágu le ibídiñeti ni ca un lueídügüya lun le erésibirubalin.” \s1 Ugánu joun tílana ligílisi to Tiatíraboun \p \v 18 ‘Babǘrüja lun joúniri tilana ligílisi to Tiatíraboun, baríñagame lun lun laríñagun joun gürígia jagía. “Ítara líña naríñagun, áu le Liraǘ Búngiu, le ítarabei águu quei wátu geméti, liábin lugúdi quei brónse le írichawagúaali. \v 19 Subúdi numúti sun le jadǘgübei, subúdi numúti jísiñejabu, jafíñen, jesériwidun láu jugúraasun, subúdi numúti gíñe luágu jadǘgüña lan cátei buíti guetó lueí meja furúmiñe. \v 20 Láu sun líra, níjein ában cátei jadǘga magúndaantina láu. Jígirunun Jezabél to aríñaguboun luágu proféta tan áni máma líña, lun teyéeduniña gürígia láu tarúfudajan joun nánigu lun jaganoún lídan salúfuri lúma lun jeígin eígini le adágarawagüdǘti joun sándu. \v 21 Rújadina dan tun lun tasáansiruni tigáburi, májagiru tígiruni tisálufurin. \v 22 Ninárün jáu luágu náburugüdaaru lan láu sándi lun jasúfurirun ja adáagubaña salúfuri túma ánjein mígirun jamá jadáaguni cátei lé buri tadáagubei, \v 23 ábame náfaraguniña tirájüñü jilágubei, ítara lúba jasúbudiruni sun nánigu luágu subúdi náni lében arítaguni lúma tében anígi, ábame nafáyeiruni cára ában jídaangiñe según le ladǘgübei. \v 24 Ja jíbiri ja Tiatírabaña, ja mafálarubalin arúfudajani ligía, machǘlügiña gíñe asúbudirei le únbei jagúara lujúlilin láni Máfia cátei le arámudaguabei, míchubadina ámu anǘgüni jawágu. \v 25 Ragǘjumei lubuídun jigáburi darí niábin. \v 26 Ja ásiiragúbalin wuríbani, adǘga méme jameíme le nabúseerúbei ladügǘn darí lun joúnwen, níchuguba ubáfu joun luágu buri fulásu, \v 27 ítara quei líchugun Núguchi Búngiu ubáfu nun. Ábame jedéraagüdüni jagúmadiruni fulásu buri quei láu ában murúsun gürábu, ábame jamúrugudaguni wuríbani queísi soúdieru le láuti múa. \v 28 Níchuguboun gíñe warúguma to lánina bináafin joun. \v 29 Le garígeirugubei lun lagáambun, agáambaleí le laríñagubei Sífiri Sándu joún buri tílana ligílisi.” \c 3 \s1 Ugánu joun tílana ligílisi to Sárdisboun \p \v 1 ‘Babǘrüja lun joúniri tílana ligílisi to Sárdisboun, baríñagame lun lun laríñagun joun. “Ítara líña naríñagun, áu le jáubei sédü espíritugu láni Búngiu jáma sédü warúguma. Subúdi numúti sun le jadǘgübei, subúdi numúti luágu jiláñu jíña lan lún buri cátei le nuáguti, láu sun aríñawagúa lan luágu wínwan jumá. \v 2 Agágudúa jumá, rújuma érei lún buri cátei le níjeinguabei, lubáragiñe loúnwen, aríja náali luágu múaran lan le jadǘgübei ligíbugiñe Búngiu. \v 3 Jarítagua jumeí lubeíti le arúfudajoúbei jun, falájumei, sáansi jumeíme jigáburi. Ánjaün magágudun, nídiba juágu quei liábin ában jíweruti ibídiñoun óra jun. \v 4 Láu sun líra, añájein fiú gürígia jagánagua ñi Sárdis ja múaradungiñábaña lúma wuríbani, jagía jeíbuguba núma táu anáanguni jarútu ladǘga yúuti joun. \v 5 Ja ásiiragúbalin wuríbani, jadáüraguba anáanguni jarútu, áni magídarun nubeí jíri tídaangiñe líburu to gáubalin jíri ja lúnbaña jabíjini ibágari magúmuchaditi, arúfudarügü nubáña quei nánigu ligíbugiñe Núguchi Búngiu lúma jagíbugiñe láni ánjeligu. \v 6 Le garígeiruguti lun lagáambun, agáambaleí le laríñagubei Sífiri Sándu joun tílana buri ligílisi.” \s1 Ugánu joun tílana ligílisi to Filadélfiaboun \p \v 7 ‘Babǘrüja lun joúniri tílana ligílisi to Filadélfiaboun baríñagame lun lun laríñagun joun. “Ítara líña naríñagun, áu le sándubei, le gíñe inárünibei, le gámabalin ligélen urúei Davíd, le úabei ni ában gayáraati ladáuruni le nánjunrenchubei, siñá lánjunrenchuni ni ában le nadáurubei. \v 8 Subúdi numúti sun le jadǘgübei. Rújadina ában béna júnren jigíbugiñe le lásiñerun ni ában adáura, ladǘga láu sun loúgua lan jére, adǘgaadün gásu láu nugúmadin, áni meyéeraguntün luágu nánigu jumá. \v 9 Aríja jumá, nadǘgüba lun jayábin lánigu Máfia ja yéebaña, ja aríñagubaña luágu juríu jamá áni mabágariduntiña queísi lánigu Búngiu, ábame nájuduraguagüdüniña jigíbugiñe lun jasúbudiruni luágu jugúya lan numútuniñabaña jínsiñetiña nun, ninárün jáu. \v 10 Areída jumáali nugúmadin lun gagúraasun jumá, ligía nareídubadǘn lubeí lueí lidáani oúchawagúni le lúnbei liábin luágu sun uboú lun jouchúniwa sun ja uboúagubaña. \v 11 Madísebei niábin, mígira jumeí ni ában lun lagídaruni jafíñen nuágu, meféridirun jumámuga ni cátei lídaangiñe le lúnbei níchuguni jun. \v 12 Ja ásiiragúbalin wuríbani, níchugubaña quei wagábu tídan Lúban Nubúngiute, máfuridundügüyaañame ñígiñe, ábame nabǘrüdüni líri Nubúngiute jawágu lun lasúbudirúniwa luágu lánigu jamá, lúma líri ubúrugu le láni Nubúngiute, le iséri Jerusalén le ñǘbinbei siélugiñe lúmagiñe Nubúngiute, nabǘrüdübei gíñe iséri níri jawágu. \v 13 Le garígeiruguti lun lagáambun, agáambaleí le laríñagubei Sífiri Sándu joún buri tílana ligílisi.” \s1 Ugánu joun tílana ligílisi to Laodicéaboun \p \v 14 ‘Babǘrüja lun joúniri tílana ligílisi to Laodicéaboun, baríñagame lun lun laríñagun joun. “Ítara líña naríñagun, áu le inárünibei, le gaféenbei buídu, le aríñagubalin inárüni, le ídaangiñebei liábin sun cátei le ladǘgübei Búngiu. \v 15 Subúdi numúti sun le jadǘgübei, subúdi numúti luágu madíli jumá lídan jesériwidun nun, másü jugúya. ¡Dilígubeijadün jamúga o sǘjuma! \v 16 Quei bachárügü jubeí, madílitün, másü, newérejabadün niyúmulugugiñe. \v 17 Aríñagatün luágu rísi jumá, luágu buídu lan dan jun, luágu memégeirun jumá ni cáta, áni maríjin jumúti luágu fugiábu jumá, gudémetün, maríjintün, surúsu jíña. \v 18 Ligía níchugunbei dimúrei jun lun jagáñijan gólu le afínujoúaali láu wátu geméti númagiñe, lun rísi jumá le tímatimaati, lun gíñe jagáñijan anáanguni jarútu núma lun jadáuragun láu jasúrusujan, lúma árani lun jíchuguni lídoun jágu lun jaríjin. \v 19 Ébecha numútiña ja jínsiñebaña nun láu idérei, arúfudaja áu joun. Lúnti lubeíti sériu jumá, sáansi jumeíme jigáburi. \v 20 Anája bénabu, nagúajaña, le agáambuti numálali, ába lánjunrenchuni béna nubá, nebéluruba lúmoun, ábame neígin lúma, jou ligíame núma. \v 21 Ja ásiiragúbalin wuríbani, níchuguba ubáraü joun númagua luágu nála le lála urúei, ítara quei násiiraguni wuríbani, ába nañúurun lúma Núguchi luágu lála. \v 22 Le garígeiruguti lun lagáambun, agáambaleí le laríñagubei Sífiri Sándu joun tílana buri ligílisi.” \c 4 \s1 Ájuduraguni lun Búngiu, siélu \p \v 1 Lárigiñe sun cátei le, ába naríjin ában béna júnren siélu, liábinti umálali le ítarabei quei lumálali fídu, lé buga adímurejabei nun, ába laríñagun nun. \p —Weínba ñájoun, narúfudaali cátei lé buri lúnbei lasúseredun lárigiñe buri le bun. \p \v 2 Lídan óra ligía, ába neréderun lábugiñe lubáfu Sífiri Sándu, ába naríjin ában lála urúei siélu láu Búngiu ñun luágu. \v 3 Ítara líña camá ában dǘbü miríti, le jáspe o cornalína, ñíñoun ában jerémuuru geyégu láu jalaǘ ligía, mirítu quei ában dǘbü le esmerálda. \v 4 Geyégu láu lála urúei ligía aríjayatina ában wein-gádürü lála urúei, ñíñanu weín-gádürü gürígia ja weírigutiña ñun luágu, táu jadáüragun jarútu lúma rídi gólu jábulugu. \v 5 Lueígiñe lála Búngiu ligía áfurijati labírijanouga lúma wayújururu, ligíbugiñe lála, ñíñein sédü lámpu geméñu, jagía sédü láni Búngiu Espíritugu. \v 6 Ñíñein gíñe ában cátei ligíbugiñe lála camúga ában barána le láuti bídiriu jarúgoungati. \p Lamídaangua, geyégua láu lála Búngiu, ñíñanu gádürü cátaña gabágaritiña buin láu águu, dándu jagíbugiñe quei janágangiñe. \v 7 Le furúmiñeti jádaangiñe, ítara líña quei ában liñún, le jabíaman, ítara líña quei ában bágasu wügǘri, le jǘrüwan, ítara líña ligíbu quei ligíbu ában wügǘri, le jagádürün, ítara líña quei ában ágila ájamajatu. \v 8 Gádürügubei jagía, sísiñein arǘnaü luágu cáda ában jádaangiñe, buin jáña láu águu jawágu, dándu boúgudigiñe quei múnadagiñe jabíti, wéyuagu áriebu jáu agúaraja. \q1 Sándu, sándu, sándu, \q1 Wabúreme Búngiu, le Súnti Gabáfu, \q1 le wínwanbei lúmagiñe lubáragiñe furúmiñeti dan, wínwan ligía guetó, wínwan ligíame sun dan. \p \v 9 Ságüti jíchugun cátaña gabágaritiña ja inébesei lúma eteíngiruni lun Búngiu le ñúnbei luágu lála, le gabágaribei lun sun dan, \v 10 ábaja jájuduragun wein-gádürü weíyaaña mútu jagía ligíbugiñe, ába jarúfuduni jínsiñejabu lun Búngiu le gabágaribei lun sun dan, ába jíchuguni jarídin ligíbugiñe, ába jagúarajan. \q1 \v 11 Wabúreme, Wabúngiute, garíchatibu lun berésibiruni uweíriguni, inébesei, lúma ubáfu, \q1 ladǘga Amǘrü adǘgübalin sun cátei, \q1 láu bugúndan badǘgei, láu gíñe bugúndan níjein lubeí sun le níjeinbei. \c 5 \s1 Líburu lúma Mudún \p \v 1 Ábati naríjin ában líburu lújaburugu Búngiu le ñúnbei luágu lála, abǘrüjoúatu líburu tugúya turágeirugu lúma tigíbuagu, darúatu láu sédü séyu. \v 2 Ába naríjin ában ánjeli gabáfuti, ába lálügüdajan láu umálali reínti. \p —¿Ca garíchabei lun ladárarunun líburu lúma lun lajeíridunun tiséyun? \p \v 3 Úati ni ában garíchati lun ladárarunun líburu tugúya, ni íbini lun laríjin tuágun, ni siélu, ni múarugu, ni lábugiñe múa, úati ni ában garíchati. \v 4 Ába nayájun sarágu ladǘga úa lan ni ában garíchati lun ladárarunun líburu tugúya, ni lun lalíijanun, ni íbini lun laríjinun. \v 5 Ábati laríñagun ában jádaangiñe weíyaaña mútu nun. \p —Jebé bayájun, ladǘga Jesucrístu, le “liñún” le jádaangiñebei ladǘgawagun Judá, le linébaanfan urúei Davíd, sirígua láali wuríbani lun gayára lan ladárarunun líburu lúma lun lajeíriduni sédü tiséyun. \p \v 6 Lamídaanguati lála Búngiu jáma gádürü cátaña gabágaritiña jagía jáma weíyaaña mútu jagía, ába naríjin ában Mudún rára, camá jamuga áfarúaali. Sédüñein ligáanchun, sédü lágu, águu buri ligía, láni Búngiu sédü Espíritugu ja oúnajoúbaña lídoun sun uboú. \v 7 Ñǘbinti Mudún ligía, le Jesucrístubei, ába lanǘgünun líburu tugúya lújaburugugiñe Búngiu. \v 8 Dan le lárügüdünbarun líburu, ába jájuduragun gádürü cátaña gabágaritiña jagía jáma wein-gádürü weíyaaña mútu jagía ligíbugiñe. Cáda ában jádaangiñe weíyaaña mútu jagía, ñíñoun ában gidára lúma, lúma cópu le gólu buin láu cupáli, le liyáwabei jayúmuragun lánigu Búngiu. \v 9 Niján urému iséri le jerémujabei. \q1 Garíchatibu lun banǘgünun líburu, lun bajeíridunun tiséyun, \q1 ladǘga áfarúa ban, ába bagáñijaniña gürígia lídaangiñe sun rása, sun luwúyeri dimúrei, fulásu lúma néchaani. \q1 \v 10 Adǘga báña urúeigumé jáma fádirigumé \q1 lun jesériwidun lun Wabúngiute, \q1 lúma lun jagúmadijan uboúagu. \p \v 11 Lídan le naríagun, ába nagáambuni jamálali sarágu ánjeligu geyégu láu lála lúma geyégu jáu cátaña gabágaritiña jagía, jáma weíyaaña mútu jagía. Ñíñanu míñun míñun ánjeligu, \v 12 jaríñaga láu umálali jéreti. \q1 Yúuti ubáfu lúma irísini, subúdi lúma érei, \q1 uweíriguni lúma inébesei, lúma eteíngiruni lun Jesucrístu, Mudún le áfarúbei. \p \v 13 Agáamba numúti gíñe jaríñaguni sun cátei le ladǘgübei Búngiu siélu, le múarugubei, le lábugiñebei múa, lúma le baránajabei, lúma sun cátei lé buri lídaanbei. \q1 Rúalá eteíngiruni, inébesei, uweíriguni, lúma ubáfu \q1 lun Búngiu le ñúnbei luágu lála, \q1 lúma lun Mudún, lun sun dan. \p \v 14 Ába jaríñagun gádürü cátaña gabágaritiña jagía. \p —¡Ítaralá! \p Ába jájuduragun wein-gádürü weíyaaña mútu jagía ligíbugiñe le gabágaribei lun sun dan. \c 6 \s1 To sédü séyu \p \v 1 Ábati naríjin dan le lajeíridúnbarun Mudún furúmiñetu tídaangiñe sédü séyu tugúya, ába nagáambun laríñagun ában jádaangiñe cátaña gabágaritiña jagía láu ában umálali camá lumálali wayújururu. \p —¡Jigábu baríja! \p \v 2 Ába naríjin ában gabáyu jarúti, le waríñubei luágu, ñíñoun ában árco lújaburugu to áuboun lageíndagua. Rúati ában rídi lánina ásiiraguni lun ladǘga lúnbei lan lagáñeiruniña láganiñu. Furíti ageíndagua, ába lásiiragun lídan sun cátei. \p \v 3 Dan lajeíridunbarun Mudún tibíaman séyu, ába nagáambun laríñagun jabíaman cátaña gabágaritiña jagía. \p —¡Jigábu baríja! \p \v 4 Ába láfuridun ában gabáyu funáti, ába líchugúniwa ubáfu lun le waríñubei luágu gabáyu ligía lun lagídaruni darángilaü uboúagugiñe, lúma lun láfaraguágüdüniña wügǘriña jámagua jilágubei, ába tíchugún ában oúnwenbun efeín lun. \p \v 5 Dan lajeíridúnbarun Mudún tǘrüwan séyu, ába nagáambun laríñagun jǘrüwan cátaña gabágaritiña jagía. \p —¡Jigábu baríja! \p Ába naríjin ában gabáyu wuríti, ñíñein ában baláansu lújaburugu le waríñubei luágu. \v 6 Ába nagáambun laríñagun ában umálali jamídaanguágiñe cátaña gabágaritiña jagía. \p —Ábanrügülá kílo türígu luágu lebégi ában wéyu wadágimanu, ǘrüwa kílo sebáda ligía méme ebégi, áni toúnigi jumeíme aíli lúma bínu buídu. \p \v 7 Dan lajeíridúnbarun Mudún tigádürün séyu, ába nagáambun laríñagun jagádürün cátaña gabágaritiña jagía. \p —¡Jigábu baríja! \p \v 8 Ába naríjin ában gabáyu amaríyu, le waríñubei luágu, oúweni líribei, lárigi lárigi liábin jafúlasun jiláaña. Ába libíjin ubáfu luágu ligádürün murúsun lídaangiñe uboú lun láfarajan láu wuríbu, láu ilámaü, láu sándi, lúma jáu anímaalugu janárimetiña ja uboúagubaña. \p \v 9 Dan lajeíridúnbarun Mudún tiseíngün séyu, ába naríjinun jawáni ja áfarawagúbaña lueígiñe japúrichijani Lerérun Búngiu, lúma luágu jadímurejan buíti luágu Jesucrístu, lábugiñeñanu latárü. \v 10 Jaríñaga láu umálali jéreti. \p —¿Darísan ídame, Wabúreme le gúnfuliti láu lerérun, darísan ídame bagúseragüdaña ja mísiñejabúbaña bun uboúagu, luágu woúnwen? ¿Ídamésan bafáyeigüdaña luágu jáfaruníwa jilágubei? \p \v 11 Ába jabíjin anáanguni jarútu, ába laríñawagún joun lun jeméraagun luágu murúsun dan darí joústarun jabíriña lídan esériwiduni lun Crístu ja lúngiñabaña jáfarawagúniwa quei jagía. \p \v 12 Lídan le naríjinbei, ába lajeíridunun Mudún tisísin séyu, ába ladágarun ában oúnwenbun járabaganáli. Ába láuridun wéyu quei lúdu, ába láfunadun játi camá jítaü, \v 13 ába jeíguadun warúguma ja siélubaña lun múarugun quei táburujan mángu tueígiñe tídibu dan le lánjingichunun garábali. \v 14 Ába lagúmuchagun siélu quei ában gárada dan le tabáruchawagún, ába ladíñuragunga sun wǘbü lúma uboúju lídáangiñe jabára. \v 15 Ába jarámudagun urúeigu ja lánina uboú lídan júyu lúma buri labádinagua dǘbü le luágubei wǘbü, úara jáma ja weírigubaña, gurúnelugu, rísitiña, gabáfutiña, jáma sun idámuni, jáma wügǘriña ja mabúremetiña. \v 16 Jaríñagati lun wǘbü lúma lun dǘbü. \p —Jeígua jumá wawágun, arámuda jumáwa lueí laríjin Búngiu le ñúnbei luágu lála, lúma lueí lanárime ligáñi Mudún. \p \v 17 Chülǘjali weíriti wéyu le lúnbei larúfuduni Búngiu ligáñi. ¿Cábasan gayára lawánduni? \s1 Seíni jawáguti Israelítagu \c 7 \p \v 1 Lárigiñe sun cátei le, ába naríjin gádürü ánjeligu rára luágu gádürü larígei uboú, ágüdaajei gádürügubei garábali lun máfurun lan ni murúsun luágun múa, ni luágun barána, ni luágun ni ában tídibu wéwe. \v 2 Aríjatina gíñe ábanya ánjeli ñǘbinti lueígiñe oúbaü le ñígiñe lubeí láfuara wéyu láu liséyun Búngiu le wínwanbei. Ába lagúaragun ánjeli ligía láu umálali jéreti joun gádürü ánjeligu ja abíjubaña ubáfu lun jadǘgün wuríbani lun múa lúma barána. \p \v 3 —Madǘga jumá wuríbani lun múa, ni lun barána, ni lún buri tídibu wéwe daríme wíchuguni liséyun Búngiu luágu jerébe lánigu. \p \v 4 Agáamba numúti átiriñanu lan. san bián-wein-gádürü mílu jádaangiñe linébaanfaangu Israél. \q1 \v 5 Dúusu míluñanu jádaangiñe ladǘgawagun Judá, \q1 dúusu mílu jádaangiñe ladǘgawagun Rubén, \q1 dúusu mílu jádaangiñe ladǘgawagun Gad, \q1 \v 6 dúusu mílu jádaangiñe ladǘgawagun Áser, \q1 dúusu mílu jádaangiñe ladǘgawagun Neftalí, \q1 dúusu mílu jádaangiñe ladǘgawagun Manasés, \q1 \v 7 dúusu mílu jádaangiñe ladǘgawagun Simeón, \q1 dúusu mílu jádaangiñe ladǘgawagun Leví, \q1 dúusu mílu jádaangiñe ladǘgawagun Isacár, \q1 \v 8 dúusu mílu jádaangiñe ladǘgawagun Zabulón, \q1 dúusu mílu jádaangiñe ladǘgawagun José, \q1 jáma dúusu mílu jádaangiñe ladǘgawagun Benjamín. \s1 Sarágu gürígia jarútu jadáüragun \p \v 9 Lárigiñe cátei le, ába naríjin sarágu gürígia lídaangiñetiña sun fulásu, sun rása, sun luwúyeri dimúrei lúma néchaani, rára jáña ligíbugiñe lála Búngiu ligíbugiñe Mudún. Gíbetiña gürígia jagía darí lun siñá lan jabájüdǘn, jarútu jadáüragun táu tubána fáluma jájaburugu. \v 10 Ába jagúarajan sun jagía láu umálali jéreti, ába jaríñagun. \q1 Weíriti Búngiu, le ñúnbei luágu lála, \q1 weíriti Mudún, luágu asálbaruni le rújamaalíbei woun. \m \v 11 Rára jáña sun ánjeligu geyégu láu lála lúma geyégu jáu weíyaaña mútu, jáma gádürü cátaña gabágaritiña jagía, ába jelémuchun dagá jagíbu múarugu ligíbugiñe Búngiu, ába jájuduragun lun, \v 12 ába jaríñagun. \q1 ¡Ítaralá! Rúalá uweírigu, lichú áu, eteíngiruni, \q1 inébesei, ubáfu lúma érei \q1 lun Wabúngiute lun sun dan. Ítaralá. \p \v 13 Ábati lálügüdünina ában jádaangiñe weíyaaña mútu jagía. \p —¿Cátañasan ja, ja jarúbaña adáüragun? ¿Jalíagiñésan jayábin? \p \v 14 Naríñaga lun. \p —Amǘrü jamúga aríñagei nun. \p Laríñaga nun. \p —Ja súfurijañabaña sarágu ja, ja chibá jamaalíbei jafígoun láu líta Mudún, jarúmagüda jamoún janígi láu. \v 15 Ligía ligíbugiñeñanu lubeí lála Búngiu esériwida lun, wéyuagu áriebu tídan lúban to siéluboun, loúnigirubaña Búngiu láu leréderun jáma. \v 16 Máfagun jáñame ilámaü, ni mágürabu, másürün láñame wéyu, mañáurijan láñame lárouga, \v 17 ladǘga loúnigirubaña lan Mudún le lubádubei lála Búngiu, ábame lanǘgüniña lárun dúna le íchugubei ibágari magúmuchaditi, ábame larágajani Búngiu sun águiraü lueígiñe jágu. \c 8 \s1 Tisédün séyu lúma lágei cupáli le gólu \p \v 1 Dan lajeíridúnbarun Mudún tisédün séyu to tuáguboun líburu, ába ñi lan maníguaü siélu queí buri luágu dimí óra. \v 2 Ába naríjiniña sédü ánjeligu ja rárabaña ligíbugiñe Búngiu, ába líchugúniwa sédü fídu joun. \v 3 Lárigiñe, ábaya liábin ában ánjeli, ába laráramun ligíbugiñe latárü, ñíñein ában lágei cupáli gólu lújaburugu, ába líchugún bürǘbün cupáli lun, lun ladágaragüdüni úara lúma jayúmuragun sun ja lánigu Búngiu ligíbuagu latárü gólu le ligíbugiñebei lála Búngiu. \v 4 Ába lamúdeirun lugúmulalin cupáli ligía úara lúma jayúmuragun lánigu Búngiu lun ligíbugiñoún Búngiu. \v 5 Ábati lanǘgüni ánjeli ligía lágei cupáli, ába labuínchagüdüni láu leñégura wátu lídaangiñe wátu geméti le luágubei latárü, ába lachǘrüni luágun uboú, ába lagaambún wayújururu, ireíni, labírijaníga, lúma ában járabaganáli. \s1 Lé buri fídu \p \v 6 Ábati jaráanserun sédü ánjeligu ja láubaña sédü fídu lun jínwiruni. \p \v 7 Ába línwiruni furúmiñeti ánjeli lifídun, ába lasáliragun lúbara júya le deréguati lúma wátu geméti, láu gíñe jítaü, ába lachágarúniwa luágun uboú. Ába lágudun lǘrüwan murúsun lídaangiñe uboú, ígirúati bián murúsun mágudúnti, gudáwati gíñe lǘrüwan murúsun lídaangiñe buri tídibu wéwe lúma jíduru. \p \v 8 Ába línwiruni jabíaman ánjeli lifídun, ába lachágarúniwa ában cátei camá jamuga ában oúnwenbun wǘbü durúnguati baránajoun, ába lasáliragun lǘrüwan murúsun lídaangiñe barána jítaüme. \v 9 Jiláguatiña sun úduraü ja lídaanbaña barána le asáliragubei lun jítaüme, gürínguatu gíñe sun ugúnein to ñíboun lídan barána ligía. \p \v 10 Ába línwiruni jǘrüwan ánjeli lifídun, ába teíguadun ában oúnwenbun warúguma siélugiñe, durúngu quei ában tóchi. Táburuja luágun lǘrüwan murúsun lídaangiñe dúna lúma líseesen dúna. \v 11 Igífi tíribei warúguma tugúya, ába lagífidun lǘrüwan dúna, ába joúwegun sarágu gürígia ladǘga lagífidun dúna ligía. \p \v 12 Ába línwiruni jagádürün ánjeli lifídun, ába lagǘrinchagun lǘrüwan murúsun lídaangiñe líbiri wéyu, láu sun játi, jáma warúguma. Le oúbaü le agǘrinchagubei jawágu, ába labúridun, marúgoungadunti wéyuagu ni áriebu. \p \v 13 Lárigiñe, ába naríjin ában dunúru weíriti ájamaja lamídaangua siélu, aríñageina ligía láu umálali jéreti. \p —¡Fugiábugume ja aganoúbaña uboúagu luágu ǘrüwa lanárimeníga lé buri lúnbei láburuja jawágun dánme jínwiruni ja jíbiri ǘrüwa ánjeligu jafídun! \c 9 \p \v 1 Ába línwiruni jaseíngün ánjeli lifídun, ába naríjin ában warúguma eíguadutu siélugiñe lun múarugun, ába líchugún ligélen júyu le mébejabei tun. \v 2 Ába tánjunrenchuni júyu ligía, ába láfuridun gumúlali ñígiñe camá lídaangiñe ában oúnwenbun órno, ába labúrigadagüdüni gumúlali ligía wéyu lúma garábali. \v 3 Lídaangiñe gumúlali ligía ába jachǘlaagun chigángaru, ába jájamajani sun uboú, ába jabíjin chigángaru jagía ubáfu líbe jabáfu águru ja uboúagubaña. \v 4 Ába laríñawagún joun lun madǘgün jamá wuríbani lun jíduru le uboúagubei, ni lún buri nádü, ni lun tídibu wéwe, lueídügü joun gürígia ja úabei liseíni Búngiu jeréberugu. \v 5 Majoúati lun jáfaraguniña chigángaru jagía gürígia, lueídügü lun jásüjaniña gürígia luágu seíngü játi, ítara líñati ligári jásüjan quei jásüjan águru. \v 6 Lídaanme buri wéyu ligía, jáluajabei gürígia oúweni, madárijabei, busén jagía yebéme joúwegun, ladíseduba oúweni jaweí. \p \v 7 Chigángaru jagía, jenége gabáyu ja aráanseñubaña lubá wuríbu, ñíñein ában cátei jábulugu camá jamuga ában rídi le gólu, ítara líña jagíbu quei ligíbu wügǘri. \v 8 Ítara líña jádiburi quei jádiburi würíña, liábin jári, quei lári liñún. \v 9 Darúgu líña jágubu láu ában cátei camá gürábu, ítara líña lamúri jarǘna quei tamúri sarágu cárü to jáutu gabáyu dan le teíbaagun wuríburugu. \v 10 Gálitiña quei jáli águru le gágiriti. Ñíñein ubáfu luágu jáli lun jadǘgün wuríbani joun gürígia luágu seíngü játi. \v 11 Ñíñein ában jábuti chigángaru jagía, le ánjeli le láni júyu le mébejabei. Abadón líribei ánjeli ligía lídan hebréo, lídan güriégu, Apolión o Agǘnrinchaguti. \p \v 12 Sügǘja furúmiñeti lanárimeníga, mégeigili bián. \p \v 13 Ába línwiruni jasísin ánjeli lifídun, ába nagáambun ában umálali lídaangiñe gádürü larígei latárü gólu le ligíbugiñebei Búngiu. \v 14 Ába laríñagun umálali ligía lun jasísin ánjeli le láubei fídu. \p —Farára báña gádürü ánjeligu ja güráñubaña láru oúnwenbun dúna le Eufrátes. \p \v 15 Ába jafáragadún gádürü ánjeligu jagía lun jáfaragun ában jádaangiñe cáda ǘrüwa gürígia jilágubei, ladǘga aráanserúaña lubá óra ligía, wéyu ligía, játi ligía, lúma irúmu ligía. \v 16 Ába nagáambuni átiriñanu lan jasúdaaranigu ja luágutiña gabáyu. bián-san míñun. \p \v 17 Ítara líña ligáburi jayáwadagun gabáyu jagía jáma ja waríñubaña jawágu nun. Ñíñein ában cátei janíguagu, funáti licólorun, dínguti, lúma amaríyu. Ítara líña jábulugu gabáyu jagía quei jábulugu liñún, áfurijati wátu geméti, gumúlali, lúma súfuru jayúmulugugiñe. \v 18 Ába láfaraguniña úrüwa wuríbani le áfuridubei jayúmulugugiñe gabáyu jagía ában jádaangiñe cáda ǘrüwa gürígia jilágubei, ǘrüwa wuríbani ligía. wátu geméti, gumúlali, lúma súfuru. \v 19 Jayúmuluguñein gabáyu jagía jabáfu, lúma luágu jáli, ítara líña jáli camá jéwe gábuluguti, láu gíñe jadǘga wuríbani. \p \v 20 Ja jíbiri gürígia ja moúwegunbaña láu wuríbani le, mígirun meme jamúti jadáaguni cátei lé buri meja jadǘgübei, mígirun jameí jájuduragun joun espíritugu wuríbatiña lúma joun sándu ja gólu, pláta, brónse, dǘbü, wéwe—ja siñáti jaríjin, ni jagáambun, ni jeíbugun. \v 21 Mígirun jameí jáfarajan, jabíñarajan, jasálufurijan, lúma jíwerujan. \c 10 \s1 Ánjeli táu tiraǘraü líburu \p \v 1 Ábati naríjin ábanya ánjeli gabáfuti, ába larárirun siélugiñe lídan juánriñu táu ában jerémuru loúgiñe lichǘgü. Miríti ligíbu quei wéyu, liábin lúruna camá durúngu líña. \v 2 Ñíñoun ában tiraǘraü líburu junréngu lújaburugu. Ába líchuguni lugúdi le loúnwenren loúgiñe barána, le lubaǘna loúgiñe múa. \v 3 Ábati lagúaragun láu umálali jéreti quei ában liñún dan le láwoujan, dánti le lagúaragunbei, ába lagaambúniwa ladǘrügüdün sédü wayújururu. \v 4 Lárigiñe ladǘrügüdün sédü wayújururu ligía, ába yebe nabǘrüjaali lan le laríñagubei, ába nagáambun laríñagun ában umálali nun siélugiñe. \p —Maríñagabeí le laríñagubei sédü wayújururu, mabǘrüjabeí gíñe. \p \v 5 Ánjeli bugáti le naríjubei loúgiñe barána lúma loúgiñe múa, ába liñúruni lújabu le loúnwenren siélun, \v 6 ába láfiñurun luágu le gabágaribei lun sun dan, le adǘgübalin uboú láu sun siélu, barána lúma sun cátei le lídaanbei, ába laríñagun. \p —Úadügüyáali darásaü. \v 7 Dánme le lachǘlürün dan lun lagúmeserun jasédün ánjeli ínwirei lifídun, gúnfulijalíme laráansejan Búngiu lé meja arámudaguabei, quei le laríñaguni meja joun profétagu ja esériwidubalin. \p \v 8 Ábaya ladímurejan umálali lé buga nagáambubei siélugiñe, ába laríñagun nun. \p —Beíba, banǘgounme tiraǘraü líburu to daráguboun, to lújaburuguboun ánjeli le rárabei loúgiñe barána lúma múa. \p \v 9 Ába nídin, ába namúriajanun líburu tugúya lúma ánjeli ligía, ába laríñagun nun. \p —Jan, joúboun, bímebei basándirunun biyúmulugu, tagífidame burágeirugu. \p \v 10 Ába nanǘgünun tiraǘraü líburu tugúya lújaburugugiñe ánjeli ligía, ába neíginun, bímeti nasándirunun niyúmulugu camá síruudu, lárigiñe neíginun, ába tagífidun nurágeirugu. \v 11 Ába laríñawagúniwa nun. \p —Lúnti bídinya aríñagei le lúnbei lasúseredun lun sarágu fulásu, néchaani, luwúyerigu dimúrei, lúma joun urúeigu. \c 11 \s1 Ja bián geféentiña \p \v 1 Ábati líchugúniwa ában mabúru nun lenége ában wéwe le amísuraagülei, ába laríñagun Búngiu nun. \p —Sarába, amísurajaboun lilígilisin Búngiu lúma latárü, abájüda báñame átiriñanu lan ja ájuduragutiña ñi. \v 2 Mamísurajabei bürǘrü le boúgudibei tibíti ligílisi ladǘga derégewaali joun ja terénchabaña lun Búngiu, ja lúnbaña jagǘnrinchaguni ubúrugu le sándubei luágu bián-wein-bián játi. \v 3 Ábame noúnajan bián geféentiña lun jadímurejan nuágu luágu mílu bián-san ǘrüwa-wein wéyu, táu jadáüragun lúdu. \p \v 4 Bián geféentiña jagía, jagía gayáwabalin bián tídibu wéwe to olívo lúma bián lébu sanúdelu le ligíbugiñebei Búngiu, le Labúremebei sun uboú. \v 5 Ánjein ñi abúseerúti ladǘgün wuríbani joun, ába jígiragüdün wátu geméti jayúmulugugiñe, ába jáguduniña jáganiñu gumúgubei. Ítarati loúweba furúmieguarügü le busénti ladǘgün wuríbani joun. \v 6 Gabáfutiña geféentiña jagía lun jadáuruni siélu lun májuyun lan júya sun dan niján lan Búngiu adímureja jayúmulugugiñe, gabáfutiña gíñe lun jadǘgüni dúna jítaüme, lun gíñe jasúfuriragüdüni uboú láu sun luwúyeri wuríbani, ságü jabúseerun. \v 7 Dánme le gumú jamaali jawádigimari, lageíndaguba anímaalu le áfuridubei lídaangiñe júyu le mébejabei jáma, ábame jeféridiruni wuríbu, ábame láfaruniña jilágubei. \v 8 Ábame jeréderun riwágu lídan lémeri oúnwenbun ubúrugu le Jerusalén le ñí lubei ládarawagúa Jesúsu luágu gurúwa, fulásu meme le, camá Sodóma lúma Ejípto. \v 9 Ábame jaríaguniña gürígia ja lídaangiñetiña sun fulásu, sun rása, sun luwúyeri dimúrei, lúma néchaani luágu ǘrüwa wéyu dimí, mígirunbaña lun jábunún. \v 10 Ábame jagúndaaragun ja uboúagubaña láu joúwegun, daríme lun jedéweegun cátei jámagua, le jagúndan, ladǘga berése jamá meja bián lánigu Búngiu jagía joun. \v 11 Ába naríjin, áu Juan, luágu lárigiñe lan ǘrüwa wéyu dimí ligía, ába láguyuguagüdüniña Búngiu, ábaya jásaarun, áni sun ja aríjubaliña, weíriti janúfudedagun. \v 12 Ába jagáambun bián geféentiña jagía ában umálali jéreti siélugiñe le aríñagubei. \p —Weínjuma ñájoun siélun. \p Ába jamúdeirun siélun lídan ában juánriñu, aríagu jáganiñu joun. \v 13 Lídan óra ligía, ába ladágarun ában oúnwenbun járabaganáli, ába tagúluludun ában múna tídaangiñe ságü díisi to ubúruguboun, ába joúwegun sédü mílu gürígia ladǘga járabaganáli ligía. Ja jíbiri gürígia, ába jíchugun inébesei lun Búngiu le siélubei ladǘga luweírin janúfude. \p \v 14 Sügǘja libíaman lanárimeníga, madísebei le ában. \s1 Le lisédün fídu \p \v 15 Ába línwiruni jasédün ánjeli lifídun, ába lagaambúniwa laríñagun umálali buri jéreti siélugiñe. \q1 Chülǘjali lidáani Wabúreme Búngiu lúma lidáani Crístu \q1 lun jarúeijan lídan sun uboú, \q1 áni jarúeijaba sun dan. \m \v 16 Ábati jélemuchunga weín-gádürü gürígia ja weírigutiña, ja ñúnbaña luágu jála le lála urúei, láu jagíbu múarugu, ába jájuduragun lun Búngiu. \v 17 Ába jaríñagun. \q1 Teínqui wáña bun, Wabúreme Búngiu, \q1 amǘrü le Súnti Gabáfu, \q1 amǘrü le wínwanbei lúmagiñe lubáragiñe furúmiñeti dan, wínwan amǘrü guetó, wínwan amǘrüme sun dan. \q1 Teínqui wamútibu ladǘga ragǘbaali lan oúnwenbun bubáfu. \q1 áni guméseedibu arúeija. \p \v 18 Gáñiburija néchaanigu, \q1 chülǘja wéyu lun babeíjan, \q1 chülǘja gíñe dan lun bagúseragüdüniña jiláguaaña, \q1 ábame bíchuguni jafáyeiruaja báni profétagu joun, \q1 jáma jíbiri ja derégeguabaña joúngua bun, jáma sun jawúyerigu gürígia ja íchubaña inébesei lun bíri. \q1 Chülǘja óra lun bagǘnrinchaguniña ja agǘnrinchagubalin uboú. \p \v 19 Ábati tánjunrenchun lúban Búngiu to siéluboun, ába tarijín gáfu to lágei lidáradun Búngiu jáma lumútuniña ñi tídan lúban. Ába ñi lan labírijaníga, ireíni, wayújururu, ában járabaganáli, lúma láburujan lúbara júya deréguati le weínamuti. \c 12 \s1 Wǘri lúma anímaalu le dragón \p \v 1 Ábati lasáliragun ában oúnwenbun seíni siélu. ában wǘri darúgu líña wéyu táu camá jamuga ában dínugu, láu játi lábugiñe tugúdi, lúma ában rídi jáu dúusu warúguma tábulugu. \v 2 Wǘri tugúya dageínañoun, tagúaraja láu igári le lánina agáriduni, ladǘga súfuritu lun tagǘriajan. \v 3 Ábaya lasáliragun ábaya seíni siélu. ában oúnwenbun anímaalu le dragón funáti, sédüñein lábulugu, díisi ligáanchun, lúma ában rídi luágu cáda lábulugu. \v 4 Ába ladúrugudun dragón ligía ában jádaangiñe ságü ǘrüwa warúguma láu líli, ába lajúnruniña múarugun. Ába laráramun dragón ligía tigíbugiñe wǘri to lúnboun tagǘriajan, lun leígini tiraǘ dánme le tagǘriajan. \v 5 Ába tagǘriajan wǘri tugúya ában wügǘri irájü le lúnbei ledéraagüdün lagúmadijan lídan sun fulásu queísi láu ában murúsun gürábu. Ába lagídarúniwa tiraǘ tueí, ába lanügǘniwa lun Búngiu luágun lála. \v 6 Ába tanúrajan wǘri tugúya lídoun fulásu mageírawati le ñí lubei aráanseeli lan Búngiu ubáraü tubá, lun toúnigirúniwa ñi luágu mílu bián-san ǘrüwa-wein wéyu. \p \v 7 Lárigiñe, ába ñi lan ában wuríbu siélu, ñí lubei lageíndagua árcanjel Miguél jáu láni ánjeligu lúma dragón. Ageíndaguati dragón jáu láni ánjeligu, \v 8 ába jeféridiruni wuríbu, ába mabáraaña lan siélu. \v 9 Ába lubeíti laságarún oúnwenbun dragón, le binádu jéwe ligíra le gíribei Máfia, o Satanási, le ayéejabalin sun uboú, siélugiñe. Ligía jáu sun láni ánjeligu, ába jachágarún múarugun. \p \v 10 Ábati nagáambun laríñagun ában umálali jéreti siélugiñe. \p —Gáñei láali Búngiu Máfia láu luweírin lubáfu. Chülǘjali asálbaruni joun gürígia uboúagun, chülǘjali larúeijan Búngiu lúma lagúmadijan Crístu, ladǘga sagáwaali le íchugubei jadúnrun wadújeñu lueígiñe Jesucrístu, le íchigañajábei jadúnrun wéyuagu, áriebu ligíbugiñe Wabúngiute. \v 11 Sirígua jamáali láu loúnwen Mudún, le Jesucrístubei, lúma láu jíchugun fe luágu láni Búngiu ugánu luágu asálbaragülei, manúfudeduntiña lueí jeféridiruni jabágari, aráanseñu rügǘtiña lun joúnwen. \v 12 Gúndaalá lubeíti siélu, gúnda jumá jugúya le aganoúbei ñi. ¡Áni fugiábugu ja aganoúbaña uboúagu, lúma baránaja! Ñǘdünja Máfia júmoun láu oúnwenbun igáñi, ladǘga subúdi lumúti luágu murúsun rügáali lan lidáani. \p \v 13 Dánti laríjinbei dragón luágu fíwaali lan uboúagun, ába leíbaajanun wǘri tó buga agǘriajaboun. \v 14 Ába líchugún bián larǘna dunúru le weínamuti tun wǘri tugúya lun gayára lan tájamarun lídoun fulásu mageírawati díse lueí dragón ligía, le ñíba lubeí toúnigirúa luágu ǘrüwa irúmu dimí. \v 15 Ába lewérajan dragón ligía sarágu dúna liyúmulugugiñe lun lañáradaguagüdünun wǘri tugúya. \v 16 Ába líderagunun múa wǘri tugúya, ába lánjunrenchun múa, ába lachúruni sun dúna le lígiragüdübei dragón liyúmulugugiñe. \v 17-18 Gáñitimaati dragón túma wǘri tugúya, ába lídin ageíndagua jáma tirájüñü ja ñǘdübaña láu le lubeíbei Búngiu, falájamei ugánu le láni Jesucrístu. \c 13 \s1 Ja mónsturugu \p \v 1 Ába naráramun láru béya, ába naríjin lamúdeirun ában mónsturu baránajagiñe, sédüñein lábulugu, díisi ligáanchun. Ñíñein rídi luágu cáda ligáanchun lúma ában íri le áubei lanábaguei Búngiu luágu cáda lábulugu. \v 2 Mónsturu ligía lenége geígusi, ítara líña lugúdi queísi lugúdi óso, liábin liyúma camá liyúma liñún. Ába líchuguni dragón lubáfu lúma lála lun, lúma sarágu ubáfu lun lagúmadijan. \v 3 Ñíñein ában chaǘnti luágu ában lídaangiñe lábulugu mónsturu ligía, weíriti lún yebe láfaruni jilágubei, ába lareídagun lichaǘntin. Weíriti janígi sun gürígia láu mónsturu ligía. \v 4 Ába jájuduragun lun dragón luágu líchugun gumádi lun mónsturu, ába gíñe jájuduragun lun mónsturu, ába jaríñagun. \p —Úati ni ában quei mónsturu le, ¿cába gayára láfaruni? \p \v 5 Ígirúati gíñe mónsturu ligía lun ladímurejan dimúrei buíti luoúgua lúma lun lanábaguni Búngiu, lúma lun lagúmadijan luágu bián-wein-bián játi. \v 6 Ába ladǘgün ítara, adímurejati wuríbati luágu Búngiu, anábaleí líri, lúban, jáma ja siélubaña. \v 7 Ígirúati gíñe lun lageíndagun jáma lánigu Búngiu darí lásiiragúniña, ába líchugúniwa ubáfu lun jawágu sun rása, fulásu, luwúyerigu dimúrei lúma néchaani. \v 8 Ába jájuduragun sun ja aganoúbaña uboúagu lun mónsturu ligía, ja úabaña jíri bürǘwañu lúmagiñe ladügǘn uboú tídan líburu to lánina ibágari, to lúmaboun Jesucrístu, le Mudún le oúwebei. \p \v 9 Le garígeiruguti lun lagáambun, agáambalá. \v 10 Ja adáürütiña ámu, jadáürawagúba gíñe, ja áfarajatiña táu efeín, jáfarawagúba gíñe táu efeín. Ligía busén jabeí lánigu Búngiu gurásu lúma afíñeni. \p \v 11 Lárigiñe, ábaya naríjin ábanya mónsturu lamúdeirun múarugugíñe. Ñíñein bián gánchu luágu camá ligáanchun mudún, áni ítara líña ladímurejan camá ában dragón. \v 12 Ñíñein sun ubáfu le láni furúmiñeti mónsturu lúma lun ladǘgüni cátei lueígiñe loúbadina furúmiñeti mónsturu. Ába ladǘgün lun jájuduragun sun gürígia ja uboúagubaña lun furúmiñeti mónsturu, le lareídaguagüdübei lueígiñe chaǘnti le luágubei. \v 13 Adǘgati gíñe oúnwenbun buri miláguru, áburujagüdati wátu geméti siélugiñe lun múarugun jagíbugiñe gürígia. \v 14 Lídaangiñeti miláguru buri le únbei líchugúa ubáfu lun ladǘgüni lueígiñe loúbadina furúmiñeti mónsturu, ába leyéeduniña ja aganoúbaña uboúagu, ába ladǘgagüdün ában liyáwa mónsturu le gawágubalin chaǘnti ába lareídagun, joun. \v 15 Ába libíjin jabíaman mónsturu ubáfu lun líchugun ibágari tun liyáwa furúmiñeti mónsturu lun tadímurejan lúma lun táfaraguniña sun ja májuduraguntiña tun. \v 16 Adǘgati gíñe lun sun lan gürígia—weínamujaña, ñǘbürigiña, rísitiña, gudémetiña, idámuni, máma idámuni—lun labǘrüdǘn líri mónsturu luágu jájabu le joúnwenren o luágu lan jerébe. \v 17 Úati ni ában gayáraati lagáñijan ni cáta ni lalúgurajan ánjein úa líri mónsturu o linúmerun líri luágu. \v 18 Buséntitia cátei le lichú áu, le gunfaráandati, atúriajaleí linúmerun mónsturu, le ábanbei quei líri wügǘri, áni niján númeru le asálirubei lídaangiñe lilétürana íri ligía. sísi-san ǘrüwa-wein-sísi. \c 14 \s1 Jerémujan ja san bián-wein-gádürü mílu \p \v 1 Lárigiñe líra, ába naríjini Jesucrístu, le Mudún, rára lábulugu wǘbü le Sión, le siélubei. Ñíñanu san bián-wein-gádürü mílu gürígia lúma, ja bürǘwañubei líri Mudún lúma líri Lúguchi jeréberugu. \v 2 Lárigiñe, ába nagáambun ában amúri ñǘbinti siélugiñe camá lamúri barána, camá gíñe ladǘrügüdün ában wayújururu le jéreti, ítara líña gíñe camá jamuga tamúri sarágu gidára. \v 3 Ába jerémujan gürígia jagía ában urému iséri ligíbugiñe lála Búngiu lúma jagíbugiñe gádürü cátaña gabágaritiña jagía, lúma jagíbugiñe gürígia ja weírigutiña. Úati ni ában gayára lumúti laníchigu lerérun urému ligía gunfaráanda jaweídügüya san bián-wein-gádürü mílu ja asálbarúabaña jádaangiñe ja uboúagubaña— \v 4 jagía ja mádaragúnbaña joúngua jámoun würíña, reídeitiña jarúmañu, falájamei Mudún le ñíjin lumúti lídin, sálbawatiña jádaangiñe gürígia quei furúmiñeti edéweejani lun Búngiu lúma lun Mudún. \v 5 Madárirúnwati ni murúsun iyéeni luágu jayumáru ladǘga jarúmatiña ligíbugiñe Búngiu. \s1 Ugánu buri le jíchubei ǘrüwa ánjeligu \p \v 6 Ábati naríjin ábaya ánjeli ájamaja lamídaangua siélu, ñíñein ugánu le magúmuchaditi lúma lun lapúrichijani joun ja aganoúbaña uboúagu—joun sun néchaanigu, rása, luwúyerigu dimúrei lúma sun fulásu. \v 7 Laríñaga láu umálali jéreti. \p —Inébelá Búngiu jun, ru jugúyame uweírigu lun, chülǘja dan lun lagúseragüdün. Judúgua jumá lun le adǘgübalin siélu lúma uboú, barána lúma líseesen dúna. \p \v 8 Ába liábin ábanya ánjeli lárigi, ába laríñagun. \p —Jeígua, jeígua Babilónia to weíriguboun, ladǘga tabácharuadágüdüni sun néchaani láu bínu le lánina liwíye tayúmajan. \p \v 9 Ába liábin ábanya jǘrüwan ánjeli, ába laríñagun láu umálali jéreti. \p —Le ájuduraguti lun mónsturu lúma tun liyáwa, ígira ligíame lun labǘrüdǘniwa líri mónsturu luágu lújabu o leréberugu, \v 10 látubei bínu le lánina lanárime ligáñi Búngiu le lúnbei láburujan le gumúti luágun, ábame lasúfurirun láu wátu lúma súfuru ligíbugiñe Jesucrístu lúma jagíbugiñe ánjeligu ja sándubaña. \v 11 Laweínruba lugúmulalin wátu le asúfuriragüdübaliña lun sun dan, úabei eméraaguni ni wéyuagu ni áriebu joun ja ájuduragubaña lun mónsturu lúma tun liyáwa, o ja bürǘwañubei líri jawágu. \v 12 Ligía lébubei lúnti lan gagúraasun jamá lánigu Búngiu ja ñǘdünbaña láu le lubeíbei áni falájamei Jesúsu surúñu, lun ítara meme jamá derégüdagu lídan jafíñen darí lúmoun joúnwen. \p \v 13 Ábati nagáambun laríñagun ában umálali ñǘbinti siélugiñe nun. \p —Abǘrüjabeí le. “¡Gúnda jamá ja oúwetiña láu jafíñen luágu Jabúreme Jesucrístu!” Lúmagiñe óra ligía, jeméraaguba lídaangiñe jawádigimari, ábame lídin le jadǘgübei úara jáma, líña Sífiri Sándu. \s1 Lalúbajoúniwa múa \p \v 14 Ábati naríjin ában juánriñu jarúti, ligíbuagu juánriñu ligía, ñun líña ában lenége Jesucrístu, le Wügǘri Garaǘwarügüti. Ñíñein ában rídi gólu lábulugu túma ában alúbagülei jamánatu lújaburugu. \v 15 Ába láfuridun ában ánjeli tídaangiñe lúban Búngiu to siéluboun, ába lagúaragun láu umálali jéreti lun le ñúnbei ligíbuagu juánriñu. \p —Dáboun balúbagüle, ladǘga chülǘja dan lun alúbajani, ladǘga funáali nádü. \p \v 16 Ába lásügüragüdünun le ñúnbei luágu juánriñu lalúbagüle múarugugíñe, ába lalúbajan. \p \v 17 Ábayati láfuridun ábaya ánjeli tídaangiñe lúban Búngiu to siéluboun táu gíñe lalúbagüle jamánatu. \v 18 Ábaya láfuridun ábanya ánjeli lídaangiñe latárü, ánjeli ligía, gabáfuti luágu wátu geméti le luágubei latárü ligía. Ába lagúarun lun le táubei lalúbagüle láu umálali jéreti, ába laríñagun lun. \p —Dáboun balúbagüle to jamánaboun, alúbajaboún tirésini beíbei to múaruguboun, ladǘga funáaru. \p \v 19 Ába lásügüragǘdünun ánjeli ligía lalúbagüle múarugugíñe, ába lalúbajanun beíbei to múaruguboun, ába líchugunun lídoun ában ágei weíriti lun taríbichawagúniwa. (Míni lan líra, lanárime abeichúni le lúnbei liábin lúmagiñe Búngiu.) \v 20 Ába taríbichawagún beíbei boúgudi libíti ubúrugu, ába láfuridun jítaü lídaangiñe tágei chülǘ lúmoun líñun jafúrenun gabáyu, ǘrüwa-san kilómetro geyégua. \c 15 \s1 Ánjeligu jáma jagúmujoún sédü ígei \p \v 1 Ába naríjin ábanya oúnwenbun seíni siélu, weírigüdati anígi. sédü ánjeligu jáu jagúmujoún sédü ígei, ja áubaña lagúmucha ligáñi Búngiu. \p \v 2 Aríjatina gíñe camá jamuga ában barána le bídiriu láu wátu geméti lídan, ñíñanu ja agáñeirubaliña luágu mónsturu, túma liyáwa, lúma luágu linúmerun líri, rára jáña lubádu barána le bídiriu ligía táu gidára to líchuguboun Búngiu joun. \v 3 Ába jerémujani lerémun Moisés lé meja esériwidubei lun Búngiu, lúma lerémun Mudún, le ítarabei. \q1 Weíriti áni buíti sun le adǘga báalibei, \q1 Wabúreme Búngiu, Súnti Gabáfu, \q1 surúñu líña sun le badǘgübei, úaragua, \q1 amǘrü le Lurúeitebei sun néchaani. \q1 \v 4 ¿Cábasan manúfude bueí, Wabúngiute? \q1 ¿Cábasan madímurejan buíti buágu? \q1 Amǘrü rügǘñadibu mafígounjan, \q1 jayábinba lílana sun fulásu, ábame jájuduragun bun, \q1 ladǘga arijúaali luágu buídu lan sun le badǘgübei. \p \v 5 Lárigiñeti sun cátei le, ába naríjini fulásu le sándutimaabei tídan lúban Búngiu siélu, fulásu le ñí lubei lerédera Búngiu, júnren lubéneri. \v 6 Ába jáfuridun sédü ánjeligu ja jáubaña sédü ígei jagía, ñígiñe. Táuñanu janáangun líno to jarúmatu, mirí, liábin jabélitin, gólu luágu janíguagu. \v 7 Ába liábin ában jádaangiñe cátaña gabágaritiña jagía, ába líchugun ában cópu gólu lun cáda ában jádaangiñe sédü ánjeligu jagía, buin líña cáda cópu láu luweírin ligáñi Búngiu le gabágaribei lun sun dan. \v 8 Ába labuínchun fulásu le sándutimaabei láu gumúlali le ñǘbinbei lídaangiñe luweírigun Búngiu lúma lubáfu. siñátiti lebélurun ni ában ñíjin darí jagúmuchun sédü ígei ja jámabaña sédü ánjeligu jagía. \c 16 \s1 Cópu buri le lágei ligáñi Búngiu \p \v 1 Ábati nagáambun laríñagun ában umálali jéreti joun sédü ánjeligu jagía lídaangiñe fulásu le sándutimaabei. \p —Jeíba áturei cópu buri láu lanárime ligáñi Búngiu uboúagun. \p \v 2 Ába lídin furúmiñeti ánjeli, ába láturuni licópun uboúagun, ába lasálirun gumeín gáriti jawágu sun ja gawágubalin líri mónsturu, judúgua jagía lun. \p \v 3 Ába láturuni jabíaman ánjeli licópun baránajoun, ába lasáliragun barána queísi játa jiláaña, ába joúwegun sun cátaña ja gabágaribaña lídan. \p \v 4 Ába láturuni jǘrüwan ánjeli licópun luágun buri dúna lúma líseesen dúna, ába lasáliragun jítaüme. \v 5 Ába nagáambun laríñagun láni dúna ánjeli. \p —Úaraguatibu láu bagúseragüdün ítara, Búngiu sándu, amǘrü le wínwanbei lúmagiñe lubáragiñe furúmiñeti dan áni wínwan amǘrü guetó, \v 6 ladǘga jagía, aseíñeigüda jamúti játa profétagu jáma ja derégeguabaña joúngua bun, guetóti gurágüdaadibu jítaü joun, yúuti joun. \p \v 7 Agáambatina gíñe laríñawagun lueígiñe latárü. \p —Ánja Wabúreme Búngiu le Súnti Gabáfu, agúseragüdaadibu láu ísuruni lúma úaraguni. \p \v 8 Ába láturuni jagádürün ánjeli licópun luágun wéyu, ába libíjin wéyu ubáfu lun lachúraruniña gürígia láu lísü, \v 9 ába jachúrarun súngubei. Láu sun lira, masáansiragunti jagáburi, madímurejan jagía buíti luágu Búngiu, anábaguarügü jameí Búngiu le gabáfubei jawágu ígei ja. \p \v 10 Ába láturuni jaseíngün ánjeli licópun luágun lála mónsturu, ába leréderun larúeijan lábugiñe lubúriga. Ába buri jágüragunun gürígia jañéñe láu igári. \v 11 Ni ítara, masáansiragunti jagáburi lun jígiruni wuríbati léñaja jadǘgübei, anábaguarügü jameí Búngiu le siélubei luágu jagárigu lúma jagúmein. \p \v 12 Ába láturuni jasísin ánjeli licópun luágun oúnwenbun dúna le Eufrátes, ába lamábeidun lun ñi lan ǘma lun jásügürün urúeigu ja ñǘbinbaña lueígiñe oúbaü le ñígiñe lubeí laboúcha wéyu. \p \v 13 Ábati naríjin jáfuridun ǘrüwa espíritugu wuríbatiña liyúmulugugiñe dragón, liyúmulugugiñe mónsturu, lúma liyúmulugugiñe proféta le yéebei, ítara jáña espíritugu wuríbatiña jagía quei júa. \v 14 Espíritugu jagía máfianu ja adáagubaña miláguru, ába buri jáfuridun oúndaragúaña sun urúeigu ja uboúagubaña lubá wuríbu le lánina oúnwenbun luwéyuri Búngiu le Súnti Gabáfu. \v 15 (“Toúnigi jumátia ladǘga sódinibei niábin quei liábin jíweruti áriebu. Gúndaabei le agágudúañubei, nuján lanáangun luágu, lun meíbugun lan surúsu lueí jaríjini gürígia le mabúseerun lubeí lun jaríjini luágu,” líña laríñagun Jesucrístu.) \v 16 Ábati joúndaraguniña urúeigu lídan fulásu le gíribei Armagedón lídan dimúrei le hebréo. \p \v 17 Ábati láturuni jasédün ánjeli licópun garábalirugun, ába láfuridun ában umálali lídaangiñe fulásu le sándutimaabei le siélubei. Lumálali Búngiu ligía, le ñúnbei luágu lála ñi, laríñaga. \p —Adügǘwaali. \p \v 18 Ába ñi lan labírijaníga, ireíni, lúma wayújururu, ába lánjingichun múa láu ában járabaganáli, jéreti sügǘ láu sun járabaganáli le dagáalibei lúmagiñe ñi jamá gürígia ligíbuagu uboú. \v 19 Ába lafánreinragun ubúrugu weíriti le Babilónia lídan ǘrüwa murúsun, ába buri lagúluludun ubúrugu le uboúagubei, ába larítagun Búngiu luágu ubúrugu weíriti le Babilónia lun lájuluchagüdüni bínu le lánina abeichúni le loúnajabei lun lídan ligáñi. \v 20 Sun uboúju lúma sun wǘbü, ába lagúmuchagun. \v 21 Ába gíñe láburujan oúnwenbun buri lúbara júya deréguati siélugiñe jawágun gürígia, jǘrüburiti chülǘ lúmoun san líburu, ába janábaguni gürígia Búngiu luágu, ladǘga ában lan abeichúni janárimeti. \c 17 \s1 Tasíadirúniwa oúnwenbun jóru \p \v 1 Ábati liábin ában jádaangiñe sédü ánjeligu ja láubaña sédü cópu, ába laríñagun nun. \p —Jigábu, narúfudaali tabeichún oúnwenbun jóru to ñúnboun ligíbuagu barána bun. \v 2 Agánawaaña urúeigu ja uboúagubaña lídan salúfuri túma, bachárua jagía ja uboúagubaña láu bínu le lánina tisálufurin. \p \v 3 Ába lanǘgünina ánjeli ligía lídoun ában fulásu mageírawati le ayáwadagubei nun láu lubáfu Sífiri Sándu, ába naríjin ában wǘri waríñu luágu ában mónsturu funáti, bürǘwañu líña sun luwúyeri dimúrei le anábaguti Búngiu tuágu, sédüñein lichǘgü mónsturu le uágubei tañúura, díisi ligáanchun. \v 4 Wǘri tugúya, gúchu lúma funáti ticólorunbei tanáangun, liábin tuwénden, gólu, dǘbü buíduburiti, lúma pérla. Ñíñein ában cópu gólu tújaburugu buin láu tisálufurin lúma liwíye tadáagun. \v 5 Bürǘwañu líña ában íri teréberugu láu ában aníchigu arámudaguati. Íri le teréberugubei. “Babilónia to weíriboun, jáguchu jóru lúma sun luwúyeri iwíyeni uboúagu.” \v 6 Ába nasúbudiruni luágu bacháruañoun lan wǘri tugúya láu játa ja lánigu Búngiu jáma ja áfarawagúbaña lueígiñe jadímurejan luágu Jesucrístu. Dan naríjinbalin cátei le, ába laweíridun nanígi. \v 7 Ábati laríñagun ánjeli ligía nun. \p —¿Cá uágu laweírida banígi? Nasúbudiragüdaali míni tan wǘri to bun, láu sun mónsturu le anǘgübarun, le sédübei ichǘgü, díisi ligáanchun. \v 8 Mónsturu le baríjubei, gabágariti meja, áni guetó úaali, láu sun líra, lamúdeiruba lídaangiñe júyu le mébejabei lubáragiñe lídin lídoun lagúmujoún loúnwen. Ja aganoúbaña uboúagu, ja úabei jíri bürǘwañu tídan líburu to lánina ibágari lúmagiñe ladügǘn uboú, laweíriduba janígi dánme jaríjini mónsturu lé meja gabágaribei áni úaali, ábaya liábin. \p \v 9 ‘Níjein cátei ya joun ja gayáraabei gunfaráanda jamáni. Sédü ichǘgü ligía, míni lan sédü wǘbü le uágubei ñun tan wǘri tugúya, \v 10 sédü méme ichǘgü ligía, míni lan gíñe sédü urúeigu. Seíngü jádaangiñe urúeigu jagía, gumújali jarúeijan, ában jádaangiñe, larúeijaña guetó, le ában, miábingili. Dánme liábin jagúmujoún, larúeijaba murúsurügü dan. \v 11 Le mónsturu lé meja gabágaribei áni úaali guetó, ligía jawídünbei urúeigu, láu sun ligía lan ában jádaangiñe sédü, lárigiñeme, ábame lídin lídoun lagúmujoún loúnwen. \p \v 12 ‘Díisi gánchu le baríjubei, díisi urúeigu ja magúmeserungiñabaña arúeija, jabíjuba jabáfu urúeigu luágu ában óra úara lúma mónsturu. \v 13 Ában lábu jarítagun urúeigu jagía, jíchugubei jabáfu lúma jarúeijan lun mónsturu. \v 14 Jageíndaguba lúma Jesucrístu, láfaragubaña jilágubei, ladǘga Jabúreme sun abúremein ligía, Jarúeite gíñe sun urúeigu, áni jagáñeiruba gíñe sun lánigu ja lanúadajabaña Búngiu áni derégüdagu méme jáña lídan jafíñen luágu, úara lúma. \p \v 15 Ába gíñe laríñagun ánjeli ligía nun. \p —Barána le baríjubei, le igíbuagubei tañúura jóru, fulásu buri, luwúyerigu dimúrei, lúma néchaani. \v 16 Áni díisi gánchu le baríjubei luágu mónsturu, le méme díisibei urúeigu, teyéreeguduba jóru joun, ábame jígirunun fíwañu, surúsu, jeígubei tǘgürügü, ábame jágudunun láu wátu geméti. \v 17 Rúlaali Búngiu tídoun janígi lun jadǘgüni le labúseerubei láu júaradun lun jedéregeruni jabáfu queísi urúeigu lun jíderaguni mónsturu daríme lagúnfulirun le laríñagubei Búngiu. \v 18 Wǘri to baríjuboun, tugúya weíriti ubúrugu le agúmadirubaliña lurúeitegu uboú, le gíribei Babilónia. \c 18 \s1 Teíguadun Babilónia \p \v 1 Lárigiñe sun cátei le, ába naríjin ábanya ánjeli larárirun siélugiñe láu sarágu ubáfu, ába larúgoungadun uboú láu límirin. \v 2 Lagúaraguati láu umálali jéreti. \p —Gumúgua, gumúgua Babilónia to weíriboun, guetó jábiñejaru máfianu, jarámudaguagüle sun jawúyeri espíritugu wuríbatiña, jádibu dunúru wíyetiña queísi wadúbi. \v 3 Ladǘga sun lan néchaanigu bacháruaaña láu bínu le lánina tisálufurin, áni agánawaaña lurúeitegu uboú túma lídan tisálufurin, alúgurajatiña buri ja uboúagubaña, rísijaña lídaangiñe luwénden toúseragun túngua. \p \v 4 Ábayati nagáambun laríñagun ábanya umálali ñǘbinti siélugiñe. \p —Furíjuma Babilóniagiñe, jugúya le nánigu, mafánran jumámuga lídan tifígoun lúma lídan tabeichúniwa. \v 5 Gíbeguaali tifígoun darí lun lachǘlürün siélu, áni jarítaguaali Búngiu luágu luríban toúserun. \v 6 Adǘga jumá tun Babilónia quei tadǘga joun ámu, fáyei jumoún dóbüli lueí le tadǘgübei. Rújuma ában uníñein le jéretimaati bián weíyaasu tun sügǘ láu le tíchugubei joun ámu. \v 7 Súfurigüda jumoún quei méme tedéregeragun túngua lun anáanguni únguaü lúma lun agǘnrinchaguni, ladǘga aríñaga tan tídan tanígi. “Ñun nína ya quei ában urúei, máma nugúya ában jiñáru mámaritu, masúfurirubadina gíñe.” \v 8 Ligía liábinba lubeí tabeichún lídan ában meme wéyu—oúweni, íruni, ilámaü—ábame tagudún láu wátu geméti, ladǘga gabáfuti Wabúreme Búngiu le asíadirubarun. \p \v 9 Lurúeitegu uboú ja aganoúbaña túma lídan salúfuri lúma irísini, jayájuba, gudémegua tugúyame joun dánme jaríjini gumúlali le lánina tagudún. \v 10 Ábame jeréderun díse, le janúfudei lueí tabeichún, ábame jaríñagun. \p —¡Fugiábu Babilónia, ubúrugu le weíribei, Babilónia ubúrugu le gabáfubei, lídaanrügü murúsun óra liábin babeíchun! \p \v 11 Ja alúgurajatiña buri ja uboúagubaña, ayájuatiña gíñe, gudémegua ligía ubúrugu ligía joun ladǘga úaaña lan cába lan agáñijei ebégidinaü le janáajabei— \v 12 ebégidinaü lé buri gólu, pláta, dǘbü buíduburitu, pérlas, gamísa to líno to fínutu, séda, colóru buri gúchu lúma funáti, lúma gíñe sun luwúyeri fuláansu le jémeti, ílagu láuti jári léfan, fuláansu buíduburiti, brónse, gürábu, lúma dǘbü miríti, \v 13 canéla, cátei lé buri jémeti, cupáli, mírra, ibíñei, bínu, aíli, fulúwaaru fínutu, lúma türígu, barǘtiña gíñe anímaalugu ja lúntiña janáajan ílagu, mudún, bágasu, gabáyu, cárü, ásta músu, o gürígia lun jalúgurajoún. \v 14 Jaríñaguba lun ubúrugu ligía. \p —¡Úaaru frúta buri to seméboun búma to jínsiñeñajáboun bun sarágu, féridi báali gíñe sun irísini lúma wéndei le búmañajabei, féridiwaali lun sun dan! \p \v 15 Jáñaja alúgurajabálin buri cátei le áni rísijaña lídan ubúrugu le, jeréderuba díse le janúfude lueí labeichún, ayájuajeina, aságürijeina. \v 16 Ábame jaríñagun. \p —¡Fugiábu ubúrugu weíriti! ítara liñá meja quei ában wǘri táu tadáüragun to líno fínutu túma anáanguni to colóru gúchu lúma funáti, láu tuwénden gólu, dǘbü buíduburiti lúma pérla. \v 17 ¡Lídan murúsun óra gumúja sarágu irísini! \p Sún buri tarǘne ugúnein, pasajérugu, mádulungu, jáma sun ja ñadágimeinbaña baránaja, díseti jeréderun. \v 18 Dánti le jaríjini lugúmulalin lágudun ubúrugu, ába jagúaragun. \p —¿Cásan meja ámu ubúrugu ñíbei quei oúnwenbun ubúrugu le? \p \v 19 Ába jíchaagun múa jábulugu, ayájuaja, aságürija, agúaragua. \p —¡Fugiábu Babilónia lé buga weíribei! Rísijañá yebe sun ja gagúnebaña wapóru baránaja láu lirísin, áni lídaanrügü murúsun óra gürínwagua. \p \v 20 Gúnda jumá láu le asúseredubei lun Babilónia, amǘrü siélu, júma jugúya apóstolugu, jáma profétagu, jáma sun ja lánigu Búngiu, ladǘga adǘgaali Búngiu gúsei jun láu lasíadiruni. \p \v 21 Ábati liñúrun ában ánjeli gabáfuti ában dǘbü le ítarabei quei ában mulí, ába láguruni baránajoun, ába laríñagun. \p —Ítara lúba laráriragüdǘniwa Babilónia, ubúrugu le weíribei, marijíndügüyáwalime. \v 22 Magaambúndügüyáwalime tamúri gidára, fídu, bémerirugu, úaañame gíñe ñadágimeintiña bídan ni ca uwúyeri, magaambúnjalime gíñe lamúri dǘbü le mulí bídan. \v 23 Madúnraagúnjalime larúgounga lámpu bídan, magaambúndügüyáwalime areínjani le lánina maríei bídan, láu sun gabáfugüda bániña meja báni alúgurajatiña lídan sun uboú, eyéedagua báña sun néchaani láu babíñarajan. \p \v 24 Daríwaali játa profétagu, jáma ja lánigu Búngiu, lúma játa sun ja áfarawagúañabaña uboúagu, daríwaali játa sun jagía lídan ubúrugu lé meja Babilónia. \c 19 \p \v 1 Lárigiñe cátei le, ába nagáambuni jamálali sarágu gürígia, jagúarajan. \q1 ¡Alelúya! Weíriti Wabúngiute le Súnti Gabáfu, ligía asálbarubaliña lánigu. \q1 \v 2 Agúseragüdati láu úarani lúma ísuruni, \q1 siádi láaru oúnwenbun jóru to agádeirubalin uboú láu tisálufurin, \q1 águyugüda láali jáfarawagún lánigu tuágu. \p \v 3 Ábaya jagúarajan. \p —¡Alelúya! Magúmubei lamúdeirun tugúmulalin. \p \v 4 Játi weín-gádürü gürígia ja weírigutiña, jáma gádürü cátaña gabágaritiña jagía, ába jélemuchun chülǘ múarugun, judúguatiña lun Búngiu le ñúnbei luágu lála, ába jaríñagun. \p —¡Ítaralá! ¡Alelúya! \p \v 5 Ábati lagaambún laríñagun ában umálali yaráfa lueígiñe lála Búngiu. \q1 Rújuma uweíriguni lun Búngiu, \q1 sun jugúya ja esériwidubalin, \q1 áni inébelá jun, \q1 weíyaaña, ñǘbürigiña. \s1 Fédu siélu \p \v 6 Agáambayatina camá jamuga jamálali sarágu gürígia, camá lamúri sarágu dúna lúma wayújururu jéreguti, agúaraja. \q1 ¡Alelúya! Guméseeli Wabúreme Búngiu le Súnti Gabáfu agúmadija. \q1 \v 7 Gúndaagua wamá, buínwama láu ugúndani, ru wagíame uweíriguni lun, \q1 ladǘga chülǘja óra lun lídan jamá ában lánigu Jesucrístu lúma, le gumúti. \q1 Aráanseeña quei ában adári lubá tamárieidun, \q1 \v 8 táu tanáangun líno to fínutu, jarúma, áni mirí. \m Míni tan líno fínutu, ibágari le surúti, le jabágari lánigu Búngiu. \p \v 9 Ábati laríñagun ánjeli nun. \p —Babǘrüja. “Gúnda jamá ja amísurajoúbaña lídoun fédu le lánina lúaradun Jesucrístu jáma lánigu.” \p Ába laríñagun nun. \p —Dimúrei buri inárüniti le laríñagun Búngiu le. \p \v 10 Ába nájuduragun ligíbugiñe ánjeli ligía, ába laríñagun nun. \p —Madǘgabeí le, esériwiduti áu lun Búngiu quei amǘrü jáma bibíriña ja afálarubalin láni Jesúsu ugánu derégüdaguñu, lun Búngiu lun bájuduragun. \p Ugánu le lanǘgübei Jesúsu lídoun larúgounga, ligía lébubei sun le jaríñagubei profétagu. \s1 Le aweínjabalin gabáyu jarúti \p \v 11 Ábati naríjini siélu junréñu, ába lasáliragun ában gabáyu jarúti, léti aweínjabalin, Gúnfuliti lúma Inárüni, ligía líribei, ladǘga láu ísuruni lagúmadija, láu gíñe ísuruni lageíndagua. \v 12 Ámirijati lágu camá ligémeri wátu, ñíñein sarágu rídi lábulugu, ñíñein gíñe ában íri bürǘwañu luágu, ligía rügǘñein asúbudirei. \v 13 Anáanguni to luáguboun, feíndiwatu láu jítaü. Lerérun Búngiu líribei. \v 14 Jafálareiti súdaara ja siélubaña táu jadáüragun líno to fínutu, jarútu, jarúma, waríñu jagía jawágu gabáyu jarútiña. \v 15 Ñíñoun ában efeín jamánatu liyúmulugugiñe lun láchaünguniña néchaani táu, ábame ledéraagüdüni lagúmadijan quei láu ában gürábu. Lagúseragüdübaña quei le aríbichagubarun beíbei láu lugúdi, gurágüdaleíme bínu le lánina lanárime ligáñi Búngiu joun. \v 16 Bürǘwañu líña íri le tuágu lanáangun lúma luágu liyáda. “Jarúeite sun urúeigu, Jabúreme sun abúremeigu.” \p \v 17 Ába naríjin ában ánjeli rára lídan wéyu, le agúaragubei láu érei joun sun dunúru ja ájamajabaña juánriñurugu. \p —Jigoúgu, oúndaragua jumá lun oúnwenbun ladíneragüdün Búngiu, \v 18 jou jumámuga jágürügü urúeigu, gumádimatiña, jáma wügǘriña ganígitiña, jágürügü gabáyu jáu sun ja aweínjabaliña, jágürügü sun jawúyeri wügǘriña dándu ja joúnguatiña quei ja idámuni, dándu ñǘbürigiña quei weínamujaña. \p \v 19 Ábati naríjini mónsturu jáma lurúeitegu uboú jáu jánigu oúndaraguaaña lun jageíndagun lúma le waríñubei luágu gabáyu jarúti jáma lánigu. \v 20 Ába ladaürǘn mónsturu úara lúma proféta yéeti lé buga adǘgübei miláguru ligíbugiñe mónsturu. Láu buri miláguru ligía, ayéeda láaña proféta ligía ja ígiraguagüdübaña joúngua lun labǘrüdǘn líri mónsturu jawágu, judúgua jagía tun liyáwa. Dánduti mónsturu quei proféta yéeti ligía, ába jagurún wínwañu lídoun lagúnu le láubei wátu geméti lúma súfuru. \v 21 Ja jíbiri, ába jáfarawagún táu efeín to liyúmuluguboun le waríñubei luágu gabáyu, ába jaquímuledun sun dunúru buídu láu jágürügü. \c 20 \s1 Le mílu irúmu \p \v 1 Lárigiñe, ába naríjin ában ánjeli larárirun siélugiñe láu ligélen júyu le mébejabei, lúma ában oúnwenbun güríngüri lújaburugu. \v 2 Ába lárügüdüni ánjeli ligía dragón, le binádu jéwe, le Máfiabei áni Satanási, ába lagǘraguni luágu mílu irúmu. \v 3 Ába láguruni lídoun júyu le mébejabei le ñí lubei ladáürei. Ába lichugún ában séyu luágu béna lun mayéejandügüya láaña lan néchaanigu darí lásügürün mílu irúmu. Lárigiñeme mílu irúmu ligía, lígiragüdǘwaba luágu murúsun dan. \p \v 4 Ába naríjini jála buri ja ibíjubaña ubáfu lun jagúseragüdün, ñun jáña luágu. Aríja numútiña gíñe jawáni já meja adǘrürǘbaña ichǘgü lueígiñe japúrichijani Lerérun Búngiu lúma lueígiñe jadímurejan luágu Jesucrístu, ja májuduragunbaña lun mónsturu ni tun liyáwa, mígirun jagía lun lichugún líri luágu jerébe o luágu lan jarǘna. Ába naríjin jásaarun lídaangiñe oúweni lúnya jabágaridun, ába jagúmadijan úara lúma Crístu luágu mílu irúmu. \v 5 Ánjeinti ja jíbiri jiláguaaña, másaaruntiña lídaangiñe oúweni daríme lárigiñe mílu irúmu. Niján furúmiñetibei ásaaruni lídaangiñe oúweni. \v 6 ¡Gúndaatiña áni lánigu Búngiu jagía ja gafánraanbaña lídan furúmiñeti ásaaruni lídaangiñe oúweni! Mabáfuti libíaman oúweni jawágu, lubáragiñe líra, fádirigubaña láni Búngiu lúma láni Crístu, ábame jagúmadijan úara lúma Crístu luágu mílu irúmu. \p \v 7 Dánme sügǘjali mílu irúmu ligía, ligíame lígirawagüdǘn Máfia lídaangiñe júyu le mébejabei, \v 8 ábame láfuridun lun layéejaniña néchaanigu lídan sun uboú. Láfuriduba ayéedaña ubáfu buri le Gog lúma Magóg, ábame loúndaraguniña jánigu, ja gíbebaña quei liságounte barána, lun wuríbu. \v 9 Ítara líña lubeíti, ába jáfuridun súdaara jagía lídaangiñe sun uboú, ába jegéyedaguni fulásu le ñí jabei lánigu Búngiu lúma ubúrugu le jínsiñebei lun Búngiu, le Jerusalénbei. Ába loúnajan Búngiu wátu geméti siélugiñe, ába láguduniña gumúgubei. \v 10 Máfiati le ayéedubaliña, ába lágurúniwa lídoun lagúnu le láubei wátu geméti lúma súfuru, le ñíjin lubeí jágurúa mónsturu lúma proféta yéeti. Jasúfuriruba ñi wéyuagu, áriebu lun sun dan. \s1 Wísiyu ligíbugiñe oúnwenbun jalaǘ jarúti \p \v 11 Ábati naríjin ában oúnwenbun jalaǘ jarúti, ñíñein Búngiu ñun luágu. Ába lagúmuchagun siélu lúma uboú ligíbugiñe, ába marijínjali lan. \v 12 Ába naríjiniña jiláguaaña, weínamujaña jáma ñǘbürigiña rára ligíbugiñe Búngiu, ába tadárawagún líburu buri túma ábanya líburu to líburu to lánina ibágari. Ába jagúserawagüdǘn jiláguaaña luágu buri cátei lé meja jadǘgübei, según le bürǘwañubei tídan líburu buri tugúya. \v 13 Sarátiña sun ja añáradagubaña dúnarugu, sun ja jiláguañabaña, ába jásaarun lídaangiñe oúweni, ába jagúserawagüdǘn luágu buri cátei lé meja jadǘgübei. \v 14 Ába lágurúniwa oúweni lúma jabára jiláguaaña lídoun lagúnu le láubei wátu geméti. Lagúnu láuti wátu geméti ligía, ligía libíamabei oúweni, \v 15 ñíjin jagurúa ja úabei jíri tídan líburu to lánina ibágari lun jasúfurirun ñi gumúgua dan. \c 21 \s1 Iséri siélu lúma iséri uboú \p \v 1 Lárigiñe, ába layáwadagun iséri siélu lúma ában iséri uboú nun, gumúgua buga furúmiñeti siélu lúma furúmiñeti uboú áni úaali buga barána. \v 2 Áu Juan, aríja numúti ubúrugu biníwati le iséri Jerusalén, larárirun siélugiñe lúmagiñe Búngiu. Aráanseñu líña quei ában adári dáüguañu lubá tadári. \v 3 Ába nagáambun laríñagun ában umálali jéreti siélugiñe. \p —Aríjabá, agánawati Búngiu jádan gürígia guetó. Laganoúba jáma, jagíaba lánigu, Búngiu mémeba jáma lun ligía lan Jabúngiute. \v 4 Larágajabei sun jáguira, úaalíme oúweni ni ayájuni ni íruni ni igárigu, ladǘga sügǘja sún meja cátei le níjeinbei. \p \v 5 Ábati laríñagun Búngiu. \p —Aríjabá, adǘga numúti sun cátei isérime. \p Aríñagati gíñe. \p —Babǘrüja, ladǘga inárüniti dimúrei buri le, áni gayáraati lafíñerún luágu. \p \v 6 Lárigiñe, ába laríñagun nun. \p —Súnja nadǘgüni sun cátei le. Áu lagúmesejabei sun cátei, áu gíñe lagúmujoúnbei, quei létüra ‘A’ lúma ‘Z’. Le mágürabuti, níchuguba lun lun látun lídaangiñe líseesen dúna le íchugubei ibágari, mafáyeijaanga luagu. \v 7 Ja ásiiragúbalin wuríbani jerésibirubei sun le lúnbei jabíjini quei jalágaante quei nirájüñü, áume Jabúngiute, jagíame nirájüñü. \v 8 Ánjañati ja janúfudebaña, ja mafíñebaña, ja iyéreejabúbaña, ja gáfarajadibaña, ja adáagubaña salúfuri, ja abíñarajabaña, ja ájuduragubaña joun sándu, jáma ja yéebaña, jágurúba lídoun lagúnu le sǘbei láu wátu geméti lúma súfuru, le libíamabei oúweni, ligíaba jalágaante. \s1 Iséri Jerusalén \p \v 9 Ábati liábin ában jádaangiñe sédü ánjeligu ja láubaña sédü cópu buin jáu sédü jagúmujoún ígei, ába laríñagun nun. \p —Jigábu, narúfudaali jageíra lánigu Jesucrístu bun. \p \v 10 Ába layáwadaguagüdüni Sífiri Sándu ában wǘbü nun, weíriti, íñu, ába larúfuduni oúnwenbun ubúrugu biníwati le Jerusalén nun, larárirun siélugiñe lúmagiñe Búngiu. \v 11 Ámirijati ubúrugu ligía láu larúgounga Búngiu, ítara líña límirin quei límirin ában dǘbü buídumeraüti, quei dǘbü le jáspe, jarúgoungati quei bídiriu. \v 12 Ñíñein ában baríeru weíriti, íñu, láu dúusu béna geyégu láu ubúrugu ligía, ában ánjeli luágu cáda béna, lúma jíri dúusu türíbu ladǘgawagun Israél bürǘwañu luágu buri béna. \v 13 Ǘrüwañein béna lueígiñe le ñígiñe lubeí laboúcha wéyu, ǘrüwa lueígiñe nórte, ǘrüwa lueígiñe sur lúma ǘrüwa lueígiñe oúbaü le ñígiñe lubeí lálüda wéyu. \v 14 Baríeru ligía, ligíbuaguñein dúusu dǘbü lidérebuguñein, láu jíri dúusu láni Crístu apóstolugu bürǘwañu luágu. \p \v 15 Ñíñein ában mabúru gólu lúma ánjeli le adímurejabei núma lun lamísurajani ubúrugu, lubéneri, lúma lubárierun. \v 16 Ubúrugu ligía, ába lábu lidábuberen lúma limígifen. Ába lamísurajani ánjeli ligía ubúrugu láu lumáburu, bián-mílu bián-san kilómetros luweírin, ába lábu limígifen lúma líñun, lúma lidábuberen. \v 17 Lárigiñe, ába lamísurajani baríeru, ǘrüwa-wein-gádürü métros luweírin según jamísuraagüle gürígia le layúsurubei ánjeli ligía. \p \v 18 Láu dǘbü le jáspe ladügǘwa baríeru ligía, ubúruguti ligía, láuti gólu le tímatimaati, miríti queísi bídiriu le jarúmati. \v 19 Wéndegüdáwati lébu baríeru ligía láu sun luwúyeri dǘbü buíduburiti. le furúmiñeti, láu jáspe, le libíaman, láu safíro, le lǘrüwan, láu ágata, le ligádürün, láu esmerálda, \v 20 le liseíngün, láu ónise, le lisísin, láu cornalína, le lisédün, láu crisólito, le liwídün, láu berílo, le linéfun, láu topásio, le lidíisin, láu crisoprása, le liúnsun, láu jasínto, léti lidúusun, láu amatísta. \v 21 Dúusugubei béna ligía, dúusu pérlas, cáda béna láu ábanrügü pérla ladügǘwa. Léti ǘma buri láni ubúrugu ligía, láuti gólu jarúgoungati quei bídiriu. \p \v 22 Maríjintina ni ában ligílisi lídan ubúrugu lídan, ladǘga añájein Wabúreme Búngiu le Súnti Gabáfu lúma Jesucrístu ñi, mabúseerúnwatu ligílisi le ñí jabei. \v 23 Memégeirunti ubúrugu ligía larúgounga lúmagiñe wéyu ni lúmagiñe játi, ladǘga le guánarü larúgounga Búngiu rúti larúgounga lun, léti Jesucrístu, ligía lilámpunbei ubúrugu ligía. \v 24 Jeíbuguba sun néchaanigu ja sálbawañabaña lídan lilámpun ubúrugu ligía, ábame janǘgüni lurúeitegu uboú jaweírigun ñíjin, lun jíchuguni lun Búngiu. \v 25 Madáurawagunbei lubéneri wéyuagu, úabei gíñe áriebu ñi. \v 26 Lanügǘba jaweírigun néchaanigu ñíjin, láu sun jarísin, \v 27 mebélubei ni cáta wíyeti ñíjin, ni le adǘgüti cátei le wuríbati o gayéeraguati. Ja rügǘbaña bürǘwañubaña íri tídan líburu to lánina ibágari to lúmaboun Jesucrístu, jagía rügǘbaña ebélura. \c 22 \p \v 1 Ábati larúfudun ánjeli ligía ában dúna jarúmati nun, le íchugubei ibágari, jarúgoungati quei bídiriu, lídaangiñe lála Búngiu lúma lála Jesucrístu láfurida. \v 2 Ñíñein dúna ligía lamídaangua lémeri ubúrugu ligía, áni luágu bián loúba dúna ligía ñi laweírida buri tídibu wéwe le íchugubei ibágari, le agíindubei dúusu weíyaasu lídan irúmu. Ságü játi lagíindun, léti lubána, seríwiti lun lagáranijoún joun néchaanigu. \v 3 Úaalíme ni cáta ñi lun lábugiñe lan líñaragun Búngiu. Ñíbei lála Búngiu lúma lála Jesucrístu lídan ubúrugu ligía, ábame jájuduragun lánigu lun. \v 4 Jagágibudaguba lúma Búngiu, ñíbei gíñe líri jeréberugu. \v 5 Úaalíme áriebu ñi, ja aganoúbaña ñi, memégeirunbaña ligémeri lámpu ni ligémeri wéyu, ladǘga larúgoungadagüdüba Wabúreme Búngiu jáu, ábame jagúmadijan sun dan. \s1 Madíseeli liábin Jesúsu \p \v 6 Lárigiñe, ába laríñagun ánjeli ligía nun. \p —Inárüniti dimúrei buri le, áni gayáraati lafíñerúniwa luágu, áni Wabúreme Búngiu méme le íchugubei dimúrei joun profétagu oúnaja láadina lun narúfuduni le lúnbei lasúseredun joun lánigu madíse. \p \v 7 —¡Aríja jumá! ¡Anáte madíse! líña laríñagun Jesucrístu. \p ¡Gúndaalá le adǘgübei gásu láu ugánu le láni Búngiu le bürǘwañubei tídan líburu to! \p \v 8 Áu Juan, agáamba numúti, aríjaneí buri cátei le, áni lárigiñe naríjini lúma nagáambuni, ába nájuduragun lubádu lugúdi ánjeli le arúfudubalin nun. \v 9 Ába laríñagun nun. \p —Madǘgabeí le, esériwiduti lun Búngiu áu quei amǘrü jáma bibíriña ja profétagu, jáma sun ja adǘgübaña gásu láu le bürǘwañubei tídan líburu to, lun Búngiu lun bájuduragun. \p \v 10 Aríñagati gíñe nun. \p —Marámudabeí láni Búngiu ugánu le bürǘwañubei tídan líburu to ladǘga yaráfaali dan lun lagúnfulirún. \v 11 Ígirabeí le wuríbabei lun lasígirun adáagua wuríbani, le wíyebei, lun lasígirun lídan liwíye, ánjeinti le buídubei, buídumemelá, áni le wügǘri le derégeguabei lúngua lun Búngiu, gúnfulimemelá. \p \v 12 —Ánja, madíseeli niábin, líña laríñagun Jesucrístu, áni barǘ numuti afáyeiruajaü le lúnbei níchuguni lun cáda ában según buri cátei le ladǘgübei. \v 13 Áu furúmiñetibei lúma agúmujoúni, lagúmeseja sun cátei lúma lagúmujoún quei létüra ‘A’ lúma ‘Z’. \p \v 14 Gúndaatiña ja achíbubalin jafígoun lun garícha jamá lun jeígin lídaangiñe lin tídibu wéwe le íchubei ibágari, gayára lámuga jebélurun lueígiñe lubéneri ubúrugu. \v 15 Ánjaña ja mafíñeradibaña luágu Jesucrístu, ja abíñarajabaña, ja adáagubaña salúfuri, ja gáfarajadibaña, ja ájuduragubaña joun sándu, jáma sun ja jínsiñejabúbaña lun eyéeraguni, jeréderuba boúgudi. \p \v 16 —Áu Jesúsu, oúnaja náali náni ánjeli lun lasúbudiragüdüni sún buri cátei le joún buri tílana ligílisi. Áu linébaanfan urúei Davíd, áu gíñe queísi warúguma to lánina bináafin. \p \v 17 Aríñagati Sífiri Sándu jáma ja lánigubaña Jesucrístu. \p —Jigábu lun Jesucrístu lun basálbarun. \p Le gíñe agáambubei, aríñagalá. \p —Jigábu lun Jesucrístu, sálba bámuga. \p Le mágürabubei, ánjein busén, ñǘbinlá, gurála lídaangiñe dúna le íchugubei ibágari, mafáyeijaanga luágu. \p \v 18 Sun ja agáambubalin láni Búngiu ugánu le bürǘwañubei tídan líburu to, wéridi numútiña lueí cátei le. le íchuguti lánwoun cátei le, lagánwoundagüdübaña Búngiu ígei ja uágubaña labǘrüjoúa tídan líburu to, luágu. \v 19 Le gíñe agídaruti som cátei lídaangiñe láni Búngiu ugánu le bürǘwañubei tídan líburu to, lagídarubei gíñe lufánran lídaangiñe lin tídibu wéwe le íchugubei ibágari, lúma lídaangiñe ubúrugu sándu lé buri bürǘwabei uágu tídan líburu to. \p \v 20 Le asúbudiragüdübalin buri cátei le, aríñagati. \p —Ánja, madíseeli niábin. \p Ítaralá. ¡Jigábu Wabúreme Jesúsu! \p \v 21 Binílaün Wabúreme Jesucrístu sun jugúya. Ítaralá.