\id EPH - Garifuna NT -Honduras 2012 (DBL -2013) \h EFESIOS \toc1 Ligáradan Páblo joun Éfesona \toc2 Efesios \toc3 Ef \mt1 LIGÁRADAN PÁBLO JOUN ÉFESONA \c 1 \s1 Labǘrüjan Páblo joun tílana ligílisi to Éfesoboun \p \v 1 Anája áu Páblo, le láni Jesucrístu apóstolu láu lugúndan Búngiu, nabǘrüjañoun gárada to jun, jugúya le lánigubei Búngiu ja afiñebaña luágu Crístu Jesúsu lídan ubúrugu le Éfeso. \v 2 Binílaün Wáguchi Búngiu lúma Wabúreme Jesucrístu, ibíja jumá gíñe darángilaü jámagiñe. \s1 Abíniruni le wánibei lugúndun lídan wamá ában lúma Jesucrístu \p \v 3 Rúwama uweíriguni lun Búngiu, Lúguchi Wabúreme Jesucrístu, lugúndun láu lídan wamá ában lúma Wabúreme Jesucrístu, biní laadiwa láu sun luwúyeri abíniruni le lánina siélu. \v 4 Lubáragiñebeí meja ladǘgüni Búngiu uboú, anúadira lumútiwa lun lánigubadiwa lan láu le lúnbei ladǘgüni Crístu wawágu, lun weréderun madúnrunga ligíbugiñe, derégeguñu woúngua lun. \v 5 Fánrein lumútiwa lúmagiñe binárü, láu línsiñejabu, lun lerésibiruníwa queísi lirájüñü lídaangiñe Jesucrístu, ladǘga ligía lan lugúndaanbei woun. \v 6 Ligía súnwandan lubeí wíchugun uweíriguni lun Búngiu luágu luweírin lareíni le áubei labínirawa dan le lídan wamá ában lúma Liraǘ le jínsiñebei lun. \v 7 Láu luweírin lareíni Búngiu, sálba láadiwa láu líta Liraǘ le áwiyurubei wawágu dan le loúnwenbei luágu gurúwa, ferúdunaleí wafígoun. \v 8 Arúfuda láali Búngiu lareíni woun le tímatimaati láu líchugun sun luwúyeri subúdi lúma gunfaráandaü woun, \v 9 subúdigüda láali layúmajan lé meja arámudaguabei woun, o arítaguni lan le lasáminarubei ladǘgün. \v 10 Según arítaguni le, le lúnbei lagúnfulirun quei lubúdubu dánme le lachǘlürün lidáani, ladúnraguagüdübei Búngiu sun cátei lábugiñe lagúmadijan Crístu, dándu lé buri siélubei quei le uboúagubei. \p \v 11 Láu lídaañadiwa lan ában lúma Crístu, anúadira lumútiwa Búngiu lúmagiñe binárü lun werésibiruni wafánran lídan le lúnbei líchuguni, áni sun le, lídaañein lugúndan Búngiu le adǘgübalin sun cátei quei labúseeruni. \v 12 Anúadira lumútiwa lun wabágaridun, wagía le afíñebei luágu Crístu furúmiñe, lun liñurúniwa líri Búngiu luágu luweírigun. \v 13 Jugúya gíñe, dan le jagáambunbalin ugánu le lánina inárüni—ugánu le anǘgübalin asálbaruni jun—ába jafíñerun luágu Crístu queísi jasálbaragüle, ába lídan jumá ában lúma, ába larúfuduni Búngiu luágu lánigu jumá láu líchuguni Sífiri Sándu le uágubei laríñaga, jun. \v 14 Sífiri Sándu ligía ában lichoúrun Búngiu woun luágu werésibirubei lan alágan le lúnbei líchuguni Búngiu woun dánme lagúmuchuni lasálbaruníwa, wagía le lánigubei, lun liñurúniwa líri luágu luweírigun. \s1 Lamúriajan Páblo lúma Búngiu lun líchugun subúdi joun afíñetiña \p \v 15 Ligía dan le lubeí nagáambunbei luágu afíñeni le jídaanbei luágu Wabúreme Jesúsu, lúma luágu ínsiñejabuni le juágubei joun sun ja lánigubaña Búngiu, \v 16 másuti neteíngiruni Búngiu juágu dan le narítagun juágu lídan nayúmuragun lun. \v 17 Amúriajatina lúma Lubúngiute Wabúreme Jesucrístu, Úguchili Weíriguti, lun líchugun subúdi íñugiñeti jun lun gunfaráanda jumáni le lasúbudiragüdübei jun, lun gíñe jasúbudirunitima Búngiu buídu. \v 18 Amúriajatina lúma Búngiu lun larúgoungadagüdüni jisáminan lun jasúbudiruni ca lan uágubei lagúara jun lun jeménigidún luágu, lúma lun jasúbudiruni ída líña lan luweírigun lúma lirísin alágan le líchugubei Búngiu joun lánigu. \v 19 Amúriajatina gíñe lúma lun lasúbudiragüdüni jun ída líña lan luweírin lubáfu le mébejabei le ñadágimeinbei wádan, wagía le afíñebei luágu. \v 20 Ubáfu le, ligía méme le larúfudubei Búngiu láu sarágu érei dan le lásaaragüdünbalin Crístu lídaangiñe oúweni, ába lañúuragüdüni lueígiñe loúnwenren yágüta siélu. \v 21 Rúlumuti loúgiñe sun gumádi, ubáfu, érei lúma arúeijani lé buri siélubei, lúma loúgiñe sun le gayáraabei liridún, dándu lídan dan le queísi lídan le lúnbei liábin. \v 22 Rúlumuti sun cátei lábun lubáfu Crístu, rúlei gíñe Crístu guánarügü lun ligíaba lan ichǘgüdinaü joun sun gürígia ja lánigubaña, ja gíribaña lilígilisin. \v 23 Gürígia jagía, ja méme lúgububaña Crístu, buin jáña láu libágari Crístu (láu lubáfu láni Espíritu), áni Crístu guánarügü adǘgübalin sun catei áni ágüdajaleí. \c 2 \s1 Sálbaadiwa láu lareíni Búngiu \p \v 1 Rújali Búngiu ibágari magúmuchaditi jun úara lúma Crístu le lásaaragüdübei lídaangiñe oúweni, láu sún meja jiláñugidün lan lun cátei le luáguti Búngiu, lurúma wuríbani lúma figoú buri le gádaanbalün. \v 2 Lídan meja dan ligía, falá jumuti láni uboú le jémpulu, adǘgei lugúndan Máfia, le agúmadirubaliña espíritugu garábalirugu, le ñadágimeinbei jádaangiñe ja magáambadibaña lun Búngiu. \v 3 Ítara líña meja gíñe wabágaridun, sun wagía, luágu ában dan, afálarei wayúmajan, agúnfulira lúma lugúndan wagáburi lúma lugúndan wasáminan, queísi gürígia garaǘwarügütiña. Ligía lúnti lubeí yebe láburujan lanárime ligáñi Búngiu wawágun queísi ja jíbiri. \v 4 Weíriti lugúdemejabu Búngiu, \v 5 ába larúfuduni luweírin línsiñejabu woun láu sún meja jiláñugidiwa lan lun cátei le luáguti Búngiu lurúma wafígoun. Ába ladáraruni lubéneri ibágari magúmuchaditi woun láu lásaaragüdüni Crístu lídaangiñe oúweni. Sálbatiwa lubeíti láu lareíni Búngiu. \v 6 Sarágüda lumútiwa gíñe Búngiu lídaangiñe oúweni lánina figoú láu lásaaragüdüni Crístu lídaangiñe oúweni, ába líchuguni wabára woun lúma Crístu yágüta siélu, lúma uweíriguni lánina ubáraü ligía. \v 7 Ladǘgünbalin líra lun larúfuduni luweírin wínsiñe lun lúma lareíni woun lídan Crístu Jesúsu lídounme dan le lúnbei liábin. \v 8 Sálbawádiwa luágu lareíni Búngiu, luágu wafíñen luágu. Máma jamúga ában cátei le wagía guánarügübei adǘgübalin, Búngiu íchugubalin wasálbarun woun. \v 9 Máma lídaangiñeti cátei le jamúga ladǘga mútu, lun úa lan ni ában apántajati lueígiñe. \v 10 Lugúndun Búngiu adǘgübaliwa, iséri gürígia wagía lídan Crístu Jesúsu lun wadǘgün cátei buíti, quei larítaguni lúmagiñe binárü. \s1 Waráandarun lúma Búngiu lídaangiñe Crístu \p \v 11 Jarítagua jumá lubeíti luágu ída jíña lán meja furúmiñe. Máma meja lídaangiñetün jarásan juríu, ligía lébubei gürígia ja juríu, ja erésibirubalin circuncisión, ába jagúarunün, “gürígia ja merésibirubalin circuncisión”, o gürígia ja mámabaña lánigu Búngiu. \v 12 Lídan meja dan ligía, ibídiñegili meja Crístu jun, mámagidǘn meja lílana linásiñun Israél, ja lumútuniñabaña Búngiu, boúgudiñadǘn meja lueí lidáradun Búngiu joun lánigu lúma sun le lúnbei líchuguni joun lábugiñe darádu ligía. Jabágariduñá meja uboúagu meménigiga, ibídiñega Búngiu le inárütibei jun. \v 13 Ánjeinti guetó, quei lídaañadün lan ában lúma Crístu Jesúsu, jugúya meja le dísebei lueí Búngiu, guetó yaráfaadün lun, láu loúnwen Crístu. \v 14 Barǘ laadiwa Crístu lídoun aráandaruni, ladǘga adǘga láaña juríu jáma ja mámabaña juríu lun ában méme jamá mútu, güríngua lumúti gáganiguaü lé meja afánreinragubaliña. \v 15 Gumúguagüda lumúti cátei le lilúrudun Moisés láu sún buri gumádi lánina lúrudu ligía láu loúnwen, adǘgeina láña juríu jáma ja mámabaña juríu lun ában mémebaña lan lídan. Ítara líña ladǘgüni aráandaruni wádaangua. \v 16 Láu loúnwen Crístu luágu gurúwa, ába lagúmuchaguagüdüni wuríbu lé meja jádaanbei juríu jáma ja mámabaña juríu, ába laráandaragüdǘniña biángubei lúma Búngiu, adǘgeina láña biángubei lun ábanrügü lan mútu—lumútuniña Búngiu jagía. \p \v 17 Ñǘbinti Crístu, ába lapúrichijani ugánu buíti luáguti aráandaruni lúma Búngiu joun sun gürígia, dándu jun, jugúya le mámabei juríu já meja dísebaña lueí Búngiu, quei woun, wagía juríu já meja yaráfabaña lun Búngiu. \v 18 Lídaangiñe Crístu, sun wagía, juríu máma juríu, gayáraati wayárafadun lun Búngiu láu lubáfu ában méme Espíritu, le Sífiri Sándu. \v 19 Ligía mámaadün lubeí teréncha lun larúeijan Búngiu, lílanaadün larúeijan quei sun ja lánigubaña. Lufámiliangu Búngiu jugúya. \v 20 Sun wagía afíñetiña, dándu juríu quei máma juríu, ítara wáña quei ában ligílisi to ligíbuaguboun wagábu le jábunubei apóstolugu jáma profétagu. Cátei lé buri jarúfudajabei, ligía wagábubei, Jesucrístu meme ligía dǘbü le weírigutimaabei lídan ébuu ligía. \v 21 Luágu ébuu ligía le Crístubei tiñúrawagua múna tugúya (wagía afíñetiña), aráanseñu sun tumégegun buídu darí lun tiábin lun ában tan ligílisi to derégewatu lun Crístu, to gíñe lídaantu ában lúma. Ítara wáña wagía le afíñebei luágu Crístu. \v 22 Ítara líña lubeíti, jugúya gíñe le mámabei juríu, lídaañadün ában lúma Crístu, oúndaraguatün jáma súngubei ja jíbiri lun wayábin sun wagía lun ítara wamá quei ában múna to ñí lubei lagánawa Búngiu láu láni Espíritu. \c 3 \s1 Luwádigimari Páblo lun lapúrichijan luágu Crístu joun ja mámabaña juríu \p \v 1 Ligía lébubei nayúmuragun, áu Páblo, lun Búngiu juágu. Daǘwañu níña lueígiñe luwádigimari Crístu le adǘga náalibei jagánagua, jugúya le mámabei juríu. \v 2 Mósu subúdi jumáali lan luágu rúlaali lan Búngiu wadágimanu le nun láu lareíni, luágu jáni fuleísei. \v 3 Queísi nabǘrüjan jun, adǘga lumúti meja Búngiu ában aráansejani juágu, jugúya le mámabei juríu, arámudaguati aráansejani ligía, ába lasúbudiragüdüni nun. \v 4 Láu jalíijani le nabǘrüjabei, jasúbudirubei luágu gunfaráanda náni laráansejan Búngiu luágu Crístu, lé meja ligíarügǘbei asúbudirei. \v 5 Masúbudirawagüdǘnti aráansejani ligía lun ni ában lídan meja dan le sügǘjalibei, ánjeinti guetó, láu lubáfu Sífiri Sándu, arúfuda láali Búngiu joun láni apóstolugu jáma profétagu ja derégeguabaña joúngua lun le gumúti. \v 6 Niján aráansejani ligía. Lídaangiñe ugánu le lánina asálbaruni, jerésibirubei ja mámabaña juríu alágan le méme lúnbei jerésibiruni juríu, áni líbirigu méme lúgubu Crístu, gafánraantiña gíñe lídan méme dimúrei le líchugubei Búngiu joun juríu luágu gayára lan weréderun richágu ligíbugiñe Búngiu lídaangiñe Jesucrístu. \v 7 Fuleísei láadina Búngiu láu líchugunina lun napúrichijani ugánu ligía láu lubáfu, laú sun madǘna náni yebe fuleísei ligía. \v 8 Ǘnabutimaatina sügǘ láu le ǘnabutimaabei jádan lánigu Búngiu, láu sun líra, rúlaali ubáfu le nun lun napúrichijan joun ja mámabaña juríu luágu luweírin jarísin lídan Crístu le mébejabei. \v 9 Rúlaadina Búngiu, le adǘgübalin sun cátei, lun nafúraanguagüdüni joun sun gürígia ída líña lan lanǘgün aráansejani ligía lé meja arámudaguabei fulásu. \v 10 Arámudaguati meja aráansejani ligía lun guetó lan gayára lan jayábin sun láni Búngiu ánjeligu ja arúeijabaña siélu lun jasúbudiruni lichú láu Búngiu lídan sun luwúyerigu jádaangiñe afíñetiña, ja lilígilisinbaña Crístu. \v 11 Úaraguati sun le lúma larítagun Búngiu le larítagubei lúmagiñe lubáragiñe lagúmeserun sun cátei, le lagúnfulirubei lídaangiñe Wabúreme Jesucrístu. \v 12 Lídaangiñe Crístu, gayáraati wayárafadun lun Búngiu láu eménigini le líchugubei wafíñen luágu Jesucrístu woun. \v 13 Ligía nayúmuragunbei jun lun máburujan lan jarǘna lueígiñe le nasúfurirubei juágu, lugúndun weírirügüti cátei líra jun. \s1 Línsiñejabu Crístu \p \v 14 Ligía lubeíti lébubei nájuduragun ligíbugiñe Lúguchi Wabúreme Jesucrístu, \v 15 le Jáguchibei sun lufámilian Búngiu uboúagu lúma siélu. \v 16 Amúriajatina lúma Búngiu lun líchugun érei lúma ubáfu jun según luweírin ubáfu le lúmabei, lun jídin jubáruaguoún láu Sífiri Sándu le jídaanbei. \v 17 Amúriajatina gíñe lúma lun jíchugun fulásu tídan janígi lun laganoún Crístu ñi, láu sun jafíñen luágu, \v 18 lun gíñe láu lan ában ínsiñeni weíriti, derégüdagu jídan, gayára lan gunfaráanda jumáni lítulen, limígifen, lujúlilin lúma líñun línsiñejabu Crístu buídu, jáma sun jíbiri afíñetiña. \v 19 Amúriajatina lubeíti lun jasúbudiruni ínsiñejabuni le, le weíritimaabei lueí sun le wayáraabei asúbudira, lun lúma jumá Búngiu le gumúti. \p \v 20 Guetóti, iñurúalá líri Búngiu le gabáfubei lun ladǘgün gíbe sügǘ láu le wamúriajabei o le lan wasáminarubei, láu lubáfu le ñadágimeinbei wádan. \v 21 ¡Arijúalá luweírigun Búngiu lídaangiñe sun le ladǘgübei jádan lánigu lúma lídan Crístu Jesúsu luágu sun sígulu lúma sun dan! Ítaralá. \c 4 \s1 Lídaañadiwa ában láu lubáfu Sífiri Sándu \p \v 1 Ladǘga sun le adǘga láalibei Búngiu jun, ligía namúriajabei júma, áu le adaürǘbei lueígiñe luwádigimari Crístu, lun joúseragun júngua quei lúnti lan jadǘgüni ja únbaña wájali lan Búngiu lun lánigu jamá quei lagúarun jun. \v 2 Ǘnabugu jumá, jínsiñejabu, gagúraasun jumá, areída jugúyame joun jíbirigu. \v 3 Joúcha jumá lun lídan jumá ában súnwandan láu lídejan Sífiri Sándu, eíbuga jumá lídan darángilaü júmagua, ítara lúba lídaanbadün lan ában súnwandan. \v 4 Lúnti wanáangun woúngua lídan ában, lúma jáma jíbiri lánigu Búngiu ladǘga lumégegun lan ában méme úgubu le gíribei lúgubu Crístu sun wagía, ligía méme Sífiri Sándu le lídaanbei cáda ában wádaangiñe, wájali Búngiu woun lun wabíjini ában meme eménigini luágu walágaante lídaangiñe. \v 5 Ligía méme Abúremein Wabúreme súngubei, ligía méme wafíñen luágu Jesucrístu, badíseitiwa sun wagía lídan líri Abúremein ligía. \v 6 Ában rügǘñein Búngiu Jáguchi súngubei, joúgiñeñein súngubei, ñadágimeinti jáu súngubei, áni níjein jádan súngubei. \p \v 7 Rújali Crístu sarágu luwúyeri ubáfu joun lánigu, rúlaali ubáfu le labúseerubei líchugun lun cáda ában wádaangiñe, woun. \v 8 Ligía laríñawagunbei tídan Lerérun Búngiu luágu Crístu. \q1 Múdeiti siélun barǘina láña adaürǘtiña lúmagua, \q1 ába buri líchugun ubáfu joun gürígia. \p \v 9 ¿Cáti míni lan “múdeiti”? Míni lan luágu rarí lan furúmiñe lídoun ubáraü buri le ǘnabutimáabei uboúagu. \v 10 Crístu le arárirubei lun uboúagun, ligía méme gíñe le amúdeirubei lídoun líñun-ágei siélu láu sun luweírigun lun labuínchagüdüni súngubei láu guánarügü. \v 11 Ába líchugun ubáfu lun cáda ában jádaangiñe afíñetiña luágu. Añájein rúti joun lun apóstolugu jamá, jíbiri lun ladímurejan Búngiu jayúmulugugiñe, jíbiri lun joúdin apúrichijei ugánu buíti lánina asálbaruni joun ja magáambun jamágilibei ugánu ligía, jíbiri lun jafádirijan lúma lun jarúfudajani Lerérun Búngiu. \v 12 Ítara líña laráanseruniña lánigu lun gayáraabei lan jesériwiduni buídu, \v 13 lun jedérebudagüdüniña jíbirigu lídan Crístu daríme wachǘlürün sun wagía lun lídan wamá ában lídan wafíñen luágu Jesucrístu, le Liraǘ Búngiu, lúma lídan lisúbudinwa. Ítara lúba gürígia wamá weínamujaña lídan weíbugun lúma Crístu, ítara lúba wagáburidun queísi lagáburidun Crístu. \v 14 Mítaraanjádiwame quei irájüñü lun ménreengun lan wasáansijan lun ladúurujaníwa ligárabalin furúmieguarügü iséri luwúyeri arúfudajani lun wáburujan lídoun jayéeni gürígia bíbutiña ja abúseerúbaña janǘgüníwa lídoun ǘma le maríchabei. \v 15 Lubáragiñe líra, wadímurejabei inárüni láu ínsiñeni lun wawáanserun lídan sun luwúyeri lídan ában lúma Crístu le ichǘgüdinaübei joun sun lánigu ja gíribaña lúgubu. \v 16 Sun wagía le lúgubu Crístu, úaraguatiwa lídan ában lábugiñe lagúmadijan Crístu, cáda ában wádaangiñe gayáraati wíderaguniña ja wíbirigu. Ítara lúba gayára lan wawáanserun súngubei lídan weíbugun lúma Crístu, awáanse wagíame lídan ínsiñeni. \s1 Iséri ibágari lídan Crístu \p \v 17 Niján lubeíti cátei le naríñagubei jun lídan líri Wabúreme. lun jebé lan jabágaridun quei ja ibídiñejabubaña lun Búngiu, ja abágaridubaña úaragua lúma jasáminan le málabei. \v 18 Darúgu líña láu jasáminan, úati ibágari le ñǘbinbei lúmagiñe Búngiu jádan lugúndun ibídiñeti ni cáta joun lurúma tidére janígi. \v 19 Féridi jamáali jabúsigari, derégeguaaña joúngua lun wuríbani, adǘgatiña sun luwúyeri iwíyei láu ugúndani. \v 20 Ánjeinti jugúya, máma líña jafúnrendeirun lúmagiñe Crístu, \v 21 ladǘga inárüni lan luágu agáamba jumá luágu Crístu, arúfudajoúati inárüni lé meja larúfudajabei, jun. \v 22 Ánjeinti luágu binádu ligáburi jabágaridun, arúfudajoúati jun lun jígiruni binádu meja jigáburi le mabuídunjalibei láu jagúnfulirun lúma luríban ayúmajani le gayéeraguadibei, \v 23 arúfudajoúati jun lun iséri jumá lídan jáni espíritu lúma lídan jisáminan, \v 24 lun iséri lan jigáburi, buíduñu, jarúmañu le gumúti queísi ligáburi Búngiu. \p \v 25 Ligía jebé lubei jayéejan, adímureja jumeí inárüni jáma jíbirigu lugúndun lánigu ában méme úgubu sun jugúya, le lúgubu Crístu. \p \v 26 Moún lumuti jagáñidun le lánina afígoujani, moún lumuti gíñe jálüdün sarágu dan arítagua luágu cátei le agáñidagüdübalün— \v 27 míchiga jumá lúgaaru lun Máfia ítara. \p \v 28 Le jíwerubei, jebé líwerujan, luwádigimarida láu ában arúmani lun lagǘriaragun lúngua, lun gíñe gayára lan líderaguniña ja gudémebaña. \p \v 29 Madímureja jumá liwíye dimúrei, jarúmalá jadímurejan lun gayára lan jíderaguniña ja agáambubalün, ibíja jagíame abíniruni lídaangiñe jerérun. \v 30 Majírudaguagüda jumeí Sífiri Sándu, lugúndun níjein Sífiri Sándu jídan lun jasúbudirúniwa queísi lánigu Búngiu daríme lachǘlürün wéyu lun jasálbarun le gumúti. \p \v 31 Ígira jumeí sun magúndani, sun iyéreejabuni, sun agúaraguní lánina igáñi, sun anábajani, lúma sun wuríbani. \v 32 Buídu jumá, gudémejabu jugúyame júmagua, ferúdunagua jumá júmagua ítara quei ferúduna lánün Búngiu lídan Crístu. \c 5 \s1 Ída lúba lan ligáburi jabágaridun lirájüñü Búngiu \p \v 1 Quei lirájüñü jubeí Búngiu ja jínsiñetiña lun, joúcha jumá lun ítara lan jigáburi quei ligáburi. \v 2 Jínsiñegua jumá júniwagua ítara quei wínsiñedun lun Crístu, ába ledéregeragun lúngua wawágu queísi ában mudún le adágarawagüdǘti lun Búngiu. Ítara líña línsiñejabu Crístu woun queísi cupáli le buíti líjeme, le águdajoúbei lun Búngiu, resíbi lumúti láu ugúndani. \p \v 3 Quei lánigu jumá Búngiu, moún lumuti ni lun jadímurejan luágu salúfuri, ni ámu luwúyeri iwíyei, ni luweínamu águu. \v 4 Mawíyelá jiyúma, maríñagun jugúyame libídiouniga áu, ni dimúrei málati, ladǘga mabuídunti buri cátei le. Lubáragiñe jadímurejan cátei líbeina líra, yúsu jumeí jiyúma lun jíchugun eteíngiruni lun Búngiu. \v 5 Subúdi jumúti luágu le lan agámariduti mamárieidunga, o ladǘgün lán buri cátei wíyeti, o labágaridun lídan luweínamu águu—le queísigubeirügübei lanǘgüni irísini lisándunme—siñáti gafánran lan lídan jarúeijan Crístu lúma Búngiu. \v 6 Mayéedagualaǘn ni ában láu lagǘbüri buri dimúrei, lugúndun ladǘga buri cátei wuríbati le, láburuja lanárime ligáñi Búngiu jawágun ja magáambadibaña lun. \v 7 Dírei jumá jaweí jíbe gürígia jára. \p \v 8 Lídaañadǘn meja lubúriga, ánjein guetó, quei lídaañadün lan ában lúma Wabúreme, lídaanjadün larúgounga. Ítara líña lubeíti agáburida jumá queísi gürígia ja eíbugubaña lídan larúgounga. \v 9 Gürígia jagía, areídatiña, surúti jabágari, jínsiñeti inárüni joun. \v 10 Joúcha jumá jafúnrendeiruni ca lan jínsiñebei lun Wabúreme. \v 11 Mádanlaǘn buri cátei málati le jadǘgübei ja lánigubaña lubúriga, sagárügü jumeí lídoun larúgounga láu lubuídun jigáburi. \v 12 Rúti busíganu íbini lun ladímurejoúniwa luágu buri cátei le jadǘgübei arámudaguarügü, \v 13 dan le larúfuduni larúgounga luágu wuríba lan jagáburi, ába jasúbudiruni luágu inárüni lan, gayáraati jayábin ja lídaanbaña lubúriga lun lídoun larúgounga. \v 14 Ligía laríñawagúnbei. \q1 Agáguduabá, bugúya le arúmugubei, \q1 sarába jádaangiñe jiláaña, \q1 ábame larúgoungadágüdün Crístu báu. \p \v 15 Toúnigi jumá lubeíti buídu ída líña lan joúserun. Mabágarida jumá quei ibídiougu táu, jabágarida quei chu táu. \v 16 Yúsu jumeí jidáani lídan cátei buíti, lugúndun níjein sarágu wuríbani lídoun buri dan le. \v 17 Ligía mabídiouniga lubeí jáu, joúcha jumá gunfaráanda jumáni ca lan lugúndaanbei Wabúreme. \v 18 Mabácharuada jumá, lugúndun barǘ lumútiña líra gürígia lídoun féridi, lubáragiñe líra, buínjuma láu Sífiri Sándu. \v 19 Adímureja jumá júmagua luágu luweírigun Búngiu, erémuja jumá luágu, jerémuja táu sun janígi lun Wabúreme. \v 20 Rújuma eteíngiruni lun Búngiu Úguchili súnwandan luágu sun cátei lídan líri Wabúreme Jesucrístu. \s1 Igáburi le lúnbei wagáburiduni jáma ja wábiñebaña \p \v 21 Derégegua jumá júniwagua, ítara lúba jarúfuduni linében Crístu jun. \p \v 22 Lúnti derégeguñu tan wǘri túngua lun túmari quei lun Wabúreme Jesucrístu, \v 23 lugúndun wügǘri tichǘgüdinabei lúmari ítara quei Crístu lan tichǘgüdinabei lilígilisin. Crístu gíñe Jasálbaragülebei gürígia ja gíribaña lilígilisin, ja méme gíñe gíribaña lúgubu Crístu. \v 24 Ítara quei jagáambadi afíñetiña lun Crístu, ítara líña giñe lúnti lan gagáambadi jamá würíña joun jámarigu lídan sun cátei. \p \v 25 Jínsiñetá lúmari wügǘri lun quei luweírin wínsiñe lun Crístu, wagía le lilígilisin, ába líchuguni libágari wawágu. \v 26 Ladǘgünbalin líra lun larúmadagüdüníwa lídaangiñe le binádubei láu wabásterun lúma gíñe láu lerérun, \v 27 lun larúfuduníwa ligíbugiñe queísi ában wǘri to ayárafaduboun lun túmari—buídumeraütu, jarúmañu, aráanseñu, ni cáta mégeiti tuágu, ában wǘri derégüdaguatu, úaraguatu. \v 28 Ítara líña lúnti lan tínsiñedun lúmari wügǘri lun quei línsiñe lúgubu guánarügü lun. Le jínsiñejabuti tun lúmari jínsiñeguati lúngua ladǘga ábanjali lan láu jágubu. \v 29 Úati gürígia mebéresenti láu lúgubu guánarügü, joúgüdarügü lumúti, toúnigileí. Ítara líña gíñe ladǘga Crístu tun lilígilisin, \v 30 ladǘga lúgubu tan, áni wagía líbiri úgubu ligía, ábanjadiwa lúma. \v 31 Laríñajare tídan Lerérun Búngiu. “Ligía lígirubei lubeí wügǘri lúguchi túma lúguchu lun lamárieidun túma lúmari, ábame jayábin jagía biángubei lun camá jamá ábanrügü.” \v 32 Níjein ában oúnwenbun inárüni arámudaguati lídan dimúrei ligía. Aríñagatina luágu luáguti lan lúaradagun Crístu jáma lánigu ja gíribaña lilígilisin. \v 33 Laríñaguña gíñe dimúrei ligía luágu cáda lan ában jídaangiñe lúnti lan jínsiñe tan lúmari lun quei línsiñegua lúngua, lun gíñe inébe lan túmari wǘri tun. \c 6 \nb \v 1 Isáanigu, le lúnbei jadǘgüni queísi afíñetiña lun gagáambadi jumá joun jagǘbürigu, lugúndun ligía richábei. \v 2 Niján ában gumádi weíriti lídaangiñe ligúmadin Búngiu le anǘgübei buíti woun láu wagúnfuliruni. “Inébelá búguchi túma búguchu bun lun buídu lan dan bun, \v 3 gabágari amǘrüme migífe ya uboúagu.” \p \v 4 Jugúya agǘbürigu, magáñidagüda jumáña jisáanigu, agǘriajarügü jumáña buídu lun gagáambadi jamá, arúfudajeina joun lun jafíñerun luágu Wabúreme. \p \v 5 Músu, gagáambadi jumá joun jiyúbudirigu ya uboúagu láu inébesei, láu anúfudei, lueí ñi lan mégeiti lídan jesériwidun joun. Juwádigimarida buídu láu sun tarúman janígi camá jamuga lun Crístu jesériwida. \v 6 Seríwi jumáña buídu, mámarügü dan le aríagu jáña lan jun lun jeréderun buídu jáma, seríwi jumáña buídu súnwandan quei esériwidutiña lun Crístu, adǘgeina lugúndan Búngiu táu sun janígi. \v 7 Adǘga jumeí juwádigimari láu ugúndani, camá jamuga lun Wabúreme jadǘgei máma joun gürígia, \v 8 ladǘga subúdi jumáali luágu cáda lan ában jídaangiñe, dándu idámuni quei máma idámuni, lafáyeirubei Wabúreme según buíti le ladǘgübei. \p \v 9 Jugúya iyúbudirigu, buídulá gíñe joúseruniña jumúsuniña, masíadira jumáña. Jarítagua jumá luágu dándu lan jugúya quei jagía, lábugiñeñadün lagúmadijan Wabúreme le siélubei, áni ában lan láu lanǘgüniña Búngiu sun gürígia. \s1 Cátei lé buri áubei wageíndagua lúma Máfia \p \v 10 Guetóti nidújeñu, jére jumá lídaañu ában lúma Wabúreme, láu lére le gabáfubei. \v 11 Daǘjumoun sun daǘguaü to líchuguboun Búngiu joun sun lánigu lun derégüdagu jumá lueí leyéedagunün Máfia. \v 12 Lugúndun máma jáma gürígia ja láutiña ǘgürügü lúma ábuu wageíndagua, jáma buri espíritugu gabáfutiña ja lánina wuríbani yágüta íñu lúma jáma espíritugu ja gáambaña gumádi, lúrudu lúma érei luágu buri cátei lánina lubúriga lídan uboú le wageíndagua. \v 13 Ligía ragǘjumoun lubeí sun daǘguaü to líchuguboun Búngiu jun lun gayára lan jawánduni wuríbani lídan wéyu le jabúseerubei espíritugu jagía jageíndagun júma, áni lárigiñeme jawánduni, ábame jeréderun derégüdagu. \v 14 Derégüdagu jumá lubeíti, daǘgu táu láni Búngiu daǘguaü queísi ában lisúdaaran. Daǘgua jumá láu inárüni queísi láu ában béliti le gürágu umúti buídu luágu jiránaagua, areidúañu láu ísuruni quei láu cátei le adáuragubei láu laníguagu súdaara. \v 15 Aráanseñu jumá lun japúrichijani ugánu luágu Wasálbaragüle, le íchuguti darángilaü, queísi laráanserun súdaara dan le ladáürunun lisábadun. \v 16 Loúgiñe sun cátei, barǘjumei jafíñen quei lárügüdüni súdaara cátei láuti gürábu ligíbugiñe, lun jaráramunun sun gimára durúnguatu to lachǘüjaboun Máfia juágun. \v 17 Barǘjumei jeménigidun luágu jasálbarun quei ladáüruni súdaara lubúnidin lun latoúnigiruni lábulugu, barǘ jumeíme Lerérun Búngiu quei efeín to líchuguboun Sífiri Sándu jun. \v 18 Adǘga jumeí sun le láu sarágu ayúmuraguni lun Búngiu lun líderagunün, ayúmuragua jumá lun Búngiu súnwandan láu lubáfu Sífiri Sándu. Agágudúañu jumá, máburujalá jarǘna, ayúmuragua jumá jawágu sun ja lánigubaña Búngiu. \v 19 Ayúmuragua jumá gíñe nuágu lun líchugun Búngiu dimúrei nun dan le nadímurejan, lun giñe nadímurejan láu manúfudei lun nasúbudiragüdüni ugánu luagu gayára lan gíñe jasálbarun ja mámabaña juríu queísi ja juríubaña. \v 20 Oúnaja láadina Búngiu lun napúrichijani ugánu le, le ueígiñebei nadaürǘwa guetó. Ayúmuragua jumá lun napúrichijani ugánu le láu manúfudei, queísi lubúdubu. \s1 Lagúmujoún buri mábugaü \p \v 21 Tíquico, wadúje jínsiñeti woun, le íderagubaliwa buídu lídan luwádigimari Wabúreme, ligíaba íchiga ugánu jun nuágu lúma luágu le nadǘgübei. \v 22 Ligía noúnajaanbalin jun lun laríñaguni jun ída wáña lan, lun líchugun gurásu jun. \p \v 23 Rúlá Búngiu Úguchili lúma Wabúreme Jesucrístu darángilaü lúma ínsiñeni láu afíñeni jun, wadújeñu lueígiñe Jesucrístu, \v 24 biní láñame Búngiu sun ja jínsiñejabúbaña lun Wabúreme Jesucrístu láu ában ínsiñeni le masáansiraguati. Ítaralá.