\id ACT - Chortí NT -Guatemala 2012 (DBL -2013) \h HECHOS \toc1 Jax era e ojroner tamar lo que chembꞌir umen e apostolobꞌ tuaꞌ Cawinquirar Jesucristo \toc2 Hechos \toc3 Hch \mt2 Jax era e ojroner tamar lo que chembꞌir umen e apostolobꞌ tuaꞌ Cawinquirar Jesucristo \c 1 \s1 Unawalir e Dios quetpa tuaꞌ cajcꞌuna umen e Dios \p \v 1 Pues era cꞌani intzꞌijbꞌet otronyajr, Teófilo xeꞌ intzay inwiret. Pues cay intzꞌijbꞌet inteꞌ ojroner ixnix cora tama tunor lo que cay uche e Jesús, y tama tunor lo que cay ucansion desde ucajyesnibꞌir tunor era \v 2 este que cꞌotoy e día conda tꞌabꞌesna ixin tut e qꞌuin tichan. Pero conda merato tꞌabꞌesna ixin Cawinquirar tut e qꞌuin, cay uyare tin e sicbꞌabꞌir umener tuaꞌ aquetpobꞌ uyapostolobꞌ tunor lo que ucꞌani tuaꞌ uchiobꞌ. Bꞌan uche taca utacarsiaj Unawalir e Dios. \v 3 Y conda cꞌapa chamay Cawinquirar Jesucristo, sutpa bꞌixcꞌa tujam e chamenobꞌ y cay uwirse ubꞌa tut uyajcanuarobꞌ tuaꞌ aquetpa chequer tutobꞌ que jaxir bꞌixir ixto yaꞌ, y bꞌan cocha era uche tama inteꞌ tiempo de cuarenta día, y war acanseyan tamar uchinam e Dios. \v 4 Y conda turuto e Jesús taca uyapostolobꞌ tama e chinam Jerusalem, cay uyareobꞌ que machi tuaꞌ alocꞌoyobꞌ tama e chinam era tama inteꞌ tiempo y che: \p —Cojconic tara tama e chinam Jerusalem este que axin ixajcꞌuna Unawalir e Dios bꞌan cocha arobꞌnox umen Catata Dios, y bꞌan cocha arobꞌnox nimener ubꞌan. \v 5 Pues e Juan chꞌuyma taca e jaꞌ, pero watar e día era conda tuaꞌ ixchꞌujya taca Unawalir e Dios, che e Jesús. \s1 Conda e Jesús tꞌabꞌesna ixin tichan tut e qꞌuin \p \v 6 Y tama inteꞌ día conda morojsebꞌirobꞌ tunorobꞌ taca e Jesús tujor e witzir xeꞌ ucꞌabꞌa Olivo, jaxirobꞌ cay uyubꞌiobꞌ tuaꞌ jaxir y chenobꞌ: \p —Cawinquiraret, ¿coner ca era conda iꞌxin awajcꞌon tunor cacꞌotorer otronyajr tama cachinam Israel tuaꞌ cacꞌotori non y que machi ixto tuaꞌ acꞌotori e gente romano ticajor? che e apostolobꞌ. \p \v 7 Y e Jesús y che: \p —Mix jax nox xeꞌ tuaꞌ inata tucꞌa día y nien tucꞌa año conda cꞌani uche tunor era Catata Dios, cocha tunor era quetpa yebꞌar ucꞌabꞌ jax taca. \v 8 Pero nox tuaꞌ ichꞌami ucꞌotorer e Dios conda acꞌotoy Unawalir e Dios tuaꞌ uchꞌuyox, y tamar era nox cꞌani ixquetpa ajchecsuyajox tanibꞌa tama tunor or e lugar tama e chinam Jerusalem, y tama tunor or e lugar tama e departamento Judea, y tama tunor or e lugar tama e departamento Samaria, y cꞌani ixquetpa ajchecsuyajox tanibꞌa tama tunor ucꞌapesnibꞌir or e rum este tama e lugar xeꞌ más innajt, che e Jesús. \p \v 9 Conda e Jesús cꞌapa ojron cocha era, cay tꞌabꞌay ixin tichan, y uyajcanuarobꞌ war awawanobꞌ war uwirobꞌ tunor era, y e Jesús intaca cay tꞌabꞌay ixin tut e qꞌuin, y ochoy tama inteꞌ tocar y namtzꞌa ut ixin macuir, y jaxirobꞌ machi sutpa uwirobꞌ ut otronyajr. \v 10 Y ya warobꞌ war uchꞌujcobꞌ tichan warto atꞌabꞌay axin e Jesús, conda wacchetaca checta chateꞌ winicobꞌ tutobꞌ xeꞌ bꞌujcsebꞌirobꞌ taca e bꞌujc xeꞌ sacsac ut. \v 11 Y ojronobꞌ y chenobꞌ: \p —Winicox xeꞌ tuox e departamento Galilea, ¿tucꞌato warox ichꞌujcu tichan tut e qꞌuin? E Jesús era xeꞌ loqꞌuesna ixin tijam y xeꞌ tꞌabꞌesna ixin tut e qꞌuin, cꞌani asutpa watar otronyajr bꞌan cocha cay iwira ixin tichan tut e qꞌuin era, che e chateꞌ winicobꞌ era. \s1 Conda sicbꞌana e Matías tuaꞌ uchꞌami ulugar e Judas \p \v 12 Entonces locꞌoyobꞌ e apostolobꞌ tama e witzir Olivo era y ixin ochoyobꞌ tama e chinam Jerusalem xeꞌ majax innajt tutobꞌ bꞌan cocha actana axana inteꞌ umen uley e Moisés, porque ma erer axin innajt inteꞌ tama inteꞌ día tuaꞌ e jiriar. \v 13 Entonces conda cꞌotoyobꞌ tama e chinam Jerusalem ixiobꞌ esto tama inteꞌ otot y tꞌabꞌay ixin y ochoyobꞌ macuir inteꞌ cuarto tichan tiaꞌ war uchꞌamiobꞌ e posada. Y xeꞌ war acꞌotoyobꞌ era jax e Pedro, y e Santiago, y e Juan, y e Andrés. Y war acꞌotoyobꞌ e Felipe, y e Tomás, y e Bartolomé. Y war acꞌotoyobꞌ e Mateo, y e Jacobo xeꞌ jax uyunen e Alfeo, y e Simón xeꞌ tuaꞌ e partido xeꞌ ucꞌabꞌa Cananista, y e Judas xeꞌ jax uwijtzꞌin e Jacobo. \v 14 Y e apostolobꞌ era war umorojse ubꞌobꞌ iraj iraj tuaꞌ ucꞌajtiobꞌ taca e Dios taca uwijtzꞌinobꞌ e Jesús, y taca e María xeꞌ jax utuꞌ e Jesús, y taca e inmojr ixictac. \p \v 15 Pues entonces tama inteꞌ día conda war umorojse ubꞌobꞌ cocha era, ayan meyra ajcꞌupesiajobꞌ yajaꞌ esto 120 winicobꞌ taca e ixictac. Y tamar era achpa wawan e Pedro tujamobꞌ y cay ojron y che: \p \v 16 —Niwermanuox, ucꞌani tuaꞌ acꞌapa achempa lo que chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uyojroner e Dios umen e David tamar e Judas. Pues arobꞌna e David umen Unawalir e Dios que jax e Judas era xeꞌ quetpa tuaꞌ ubꞌijres tin e tuaꞌ uqꞌueche axin e Jesús tama e cárcel. \v 17 Pues e Judas sicbꞌabꞌir ani, y chena cocha non xeꞌ apostolon tuaꞌ aquetpa ticajam tuaꞌ apatna tama upatnar e Jesús. \v 18 Pero ixin umani imbꞌijc rum taca e tumin lo que toana tamar e mabꞌambꞌanir lo que cay uche. Y tamar era conda ochoy tama e rum xeꞌ umani jotzpa tari tichan y wawan xijrcojt tama ujor y witcꞌa unac y locꞌoy tunor usojyom tor e rum. \v 19 Y tunor e gente xeꞌ turobꞌ tama e chinam Jerusalem cay uyubꞌiobꞌ tamar lo que numuy, y tamar era uturbꞌobꞌ ucꞌabꞌa e rum era que: Acéldama, xeꞌ war che: “E rum tiaꞌ yajra e chꞌich.” \v 20 Y bꞌan numuy tama e Judas porque chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama e Salmos que: \q1 Cꞌani aquetpa choquem uyotot, \q1 y mamajchi tuaꞌ aturuan tamar. \m Y chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir ubꞌan y che: \q1 Ucꞌani tuaꞌ achꞌajma lo que cay uche umen otronteꞌ. \m Bꞌan chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uyojroner e Dios. \p \v 21 ’Entonces nox era erer iwira que tara ayan cora winicobꞌ ticajam xeꞌ cay xanobꞌ tacaron tunor e tiempo conda war axana Cawinquirar Jesús ticajam. \v 22 Pues cay xanobꞌ tacaron desde que chꞌujya e Jesús umen e Juan xeꞌ ajchꞌuymar, y warto axanobꞌ tacaron conda tꞌabꞌesna ixin Cawinquirar tut e qꞌuin. Y tamar era ucꞌani tuaꞌ casicbꞌa inteꞌ tujam e winicobꞌ era tuaꞌ aquetpa ajchecsuyaj tacaron xeꞌ uwira y xeꞌ unata que sutpix bꞌixcꞌa Cawinquirar Jesucristo tujam e chamenobꞌ, che e Pedro. \p \v 23 Entonces uturbꞌobꞌ chateꞌ winicobꞌ tuaꞌ ubꞌijnuobꞌ chi tuaꞌ aquetpa apóstol tama upuesto e Judas. Y uturbꞌobꞌ e José xeꞌ ucꞌabꞌa Barsabás xeꞌ arobꞌna Justo ubꞌan, y uturbꞌobꞌ e Matías. \v 24 Y cay ucꞌajtiobꞌ taca e Dios cocha era y che: \p —Cawinquiraret, net anata lo que ayan tama uyalmobꞌ tunor e gente. Irsenon era chi acꞌani tuaꞌ aquetpa \v 25 tuaꞌ uchꞌami e patnar cocha inteꞌ apóstol lo que satpa umen e Judas conda cucrema tama e mabꞌambꞌanir y ixin tuaꞌ uchꞌami uyeror tamar lo que uche. Bꞌan cay ucꞌajtiobꞌ taca e Dios. \p \v 26 Y tamar era cay utzꞌijbꞌobꞌ ucꞌabꞌobꞌ tama inteꞌ inteꞌ tun y e tun xeꞌ ajacha tuaꞌ uwirsiobꞌ chi tuaꞌ aquetpa apóstol tamar e cꞌabꞌa xeꞌ tzꞌijbꞌabꞌir tamar. Y tamar era jax e Matías xeꞌ quetpa sicbꞌabꞌir tuaꞌ aquetpa inteꞌ tujam e doce apostolobꞌ. \c 2 \s1 Conda Unawalir e Dios ubꞌutꞌi uyalmobꞌ tunor tin e ajcꞌupesiajobꞌ \p \v 1 Pues entonces conda cꞌotoy e día tuaꞌ e nojqꞌuin xeꞌ ucꞌabꞌa Pentecostés, umorojse ubꞌobꞌ tunor tin e war acꞌupseyanobꞌ tama e Cristo tama inteꞌ taca lugar. \v 2 Y wacchetaca cay uyubꞌiobꞌ inteꞌ nuxi jicnar xeꞌ tari tut e qꞌuin. Bꞌan e jicnar era cocha conda war ajicna axin inteꞌ nuxi icꞌar. Y tunor tin e turobꞌ macuir e otot cay uyubꞌiobꞌ e jicnar era. \v 3 Entonces cay checta lo que lar uwirnar cocha inteꞌ cꞌajc xeꞌ awawan tujorobꞌ tama e icꞌar, y bꞌan uwirnar e cꞌajc era cocha inteꞌ uyac inteꞌ winic. Y cay uxere ubꞌa ixin e cꞌajc era este que war inteꞌ cꞌajc tujor inteꞌ inteꞌ ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e otot era. \v 4 Y bꞌujtꞌa uyalmobꞌ tunor e ajcꞌupesiajobꞌ era taca Unawalir e Dios y cay ojronobꞌ inteꞌ intiobꞌ tama inteꞌ ojroner xeꞌ majax tuobꞌach. Jax Unawalir e Dios xeꞌ uche tuaꞌ uyubꞌiobꞌ oꞌjron inteꞌ intiobꞌ tama inteꞌ ojroner xeꞌ majax tuobꞌach. \p \v 5 Y tama e día era ayan meyra gente xeꞌ tuobꞌ e Israel tama e chinam Jerusalem era xeꞌ war acꞌapa uchiobꞌ tunor bꞌan cocha arobꞌnobꞌ umen e religión tuaꞌ e gente tuaꞌ e Israel. Y e gente era tariobꞌ tama tunor or e rum tuaꞌ acꞌotoyobꞌ tama e nojqꞌuin era. \v 6 Y conda cay uyubꞌiobꞌ e nuxi jicnar tunor e gente era xeꞌ war axanobꞌ tama e calle cay umorojse ubꞌobꞌ tuaꞌ uwirobꞌ tucꞌa war anumuy. Y machi unatobꞌ tucꞌa tuaꞌ ubꞌijnuobꞌ, porque war uyubꞌiobꞌ uyojronerobꞌach inteꞌ intiobꞌ bꞌan cocha ojronobꞌ e gente tama ulugarobꞌach. \v 7 Y war ubꞌijnu uwirobꞌ tunor e gente era y war abꞌactobꞌ uwirobꞌ, y cay uyare ubꞌobꞌ y che: \p —¿Ma ca jax tama e departamento Galilea tariobꞌ tunor e winicobꞌ xeꞌ war oꞌjronobꞌ era? \v 8 ¿Y tucꞌa nic era que war coybꞌi oꞌjronobꞌ tama inteꞌ inteꞌ cawojroner bꞌan cocha cay cansenon ojronon inteꞌ intion umen catuꞌ tiaꞌ chꞌion? \v 9 Porque ticajam non xeꞌ ajwaron tara tama e chinam Jerusalem ayan tin e tariobꞌ tama e lugar Partia, y tama e lugar Media, y tama e lugar Elam. Y ayan ticajam tin e tariobꞌ tama e lugar Mesopotamia, y tama e lugar Judea, y tama e lugar Capadocia. Y ayan ticajam tin e tariobꞌ tama e lugar Ponto, y tama e departamento Asia. \v 10 Y ayan ticajam tin e tariobꞌ tama e lugar Frigia, y tama e lugar Panfilia, y tama e lugar Egipto, y xeꞌ tariobꞌ tama e lugar Africa xeꞌ jax e lugar más innajt que e Cirene. Y ayan ticajam e gente romano xeꞌ turobꞌ tara ubꞌan, y tujam e gente romano era ayan tin e cuxpobꞌ tama careligión tara, y ayan tin e cꞌotoy uchꞌamiobꞌ careligión ubꞌan conda nuquir gentiobꞌix. \v 11 Y ayan e gente ticajam xeꞌ tariobꞌ tama e lugar Creta, y tama e lugar Arabia. Pero tunoron war coybꞌi uyareonobꞌ lo que galan tama Cadiosir, pero war coybꞌi tama inteꞌ inteꞌ cawojroner tiaꞌ chꞌion. Bꞌan ojronobꞌ e gente era jaxobꞌ taca. \p \v 12 Y tunor e sian gente era war ubꞌijnu uwirobꞌ tunor era y machi unatobꞌ tucꞌa tuaꞌ ubꞌijnuobꞌ tamar, y cay uyubꞌi ubꞌobꞌ jaxobꞌ taca y chenobꞌ: \p —¿Y tucꞌa war che tunor era? che e gente era. \p \v 13 Pero ayan tujam e gente era tin e intaca war atzeniobꞌ jaxobꞌ taca y chenobꞌ: \p —E gente era intaca war acarayobꞌ, che e gente era xeꞌ war atzeniobꞌ. \s1 Conda e Pedro uchecsu tucꞌa war che que war oꞌjronobꞌ tama inteꞌ ojroner xeꞌ majax tuobꞌach \p \v 14 Pues entonces achpa wawan e Pedro taca e inmojr once apostolobꞌ y cay ojron taca inteꞌ nuxi nuc y uyare e gente cocha era y che: \p —Winicox xeꞌ tuox e Israel y tunorox xeꞌ turox tara tama e chinam Jerusalem, natanic tunor lo que cꞌani inwareox y ubꞌinic tunor era. \v 15 Cꞌani inwareox que e winicobꞌ era machi war acarayobꞌ cocha nox war ani ibꞌijnu, porque era wartocto atꞌabꞌay ut e qꞌuin. \v 16 Ma cocha erer. Lo que war iwira era jax taca lo que chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen e profeta Joel xeꞌ che cocha era: \q1 \v 17 Tama e tiempo conda axin acꞌapa tunor or e rum era, che e Dios, \q1 cꞌani inwechꞌe axin Ninawalir tama tunor e gente xeꞌ turobꞌ tama tunor or e rum. \q1 Y cꞌani inware isitzobꞌ y iwijchꞌoctacobꞌ inteꞌ inteꞌ ojroner \q1 y jaxirobꞌ tuaꞌ asutpa uyareox tucꞌa era otronyajr, \q1 y e chꞌom maxtacobꞌ tuaꞌ amayjutiobꞌ tamar lo que cꞌani inwirsiobꞌ, \q1 y e onian winicobꞌ tuaꞌ uchꞌamiobꞌ cora wayac lo que cꞌani inwajcꞌuobꞌ, che e Dios. \q1 \v 18 Y cꞌani inwechꞌe axin Ninawalir tama nimanobꞌ xeꞌ winicobꞌ y xeꞌ ixictacobꞌ, \q1 y cꞌani uchecsuobꞌ tut e gente lo que cꞌani inwareobꞌ, che e Dios. \q1 \v 19 Y nen cꞌani inwirsiox meyra seña tut e qꞌuin xeꞌ imbꞌacꞌajr uwirnar, \q1 y cꞌani inwirsiox meyra seña tor e rum ubꞌan. \q1 Y cꞌani achecta e chꞌich y e cꞌajc y e sian bꞌutz, che e Dios. \q1 \v 20 Y e qꞌuin cꞌani asutpa incsibꞌan uwirnar, \q1 y e luna cꞌani asutpa uwirnar bꞌan cocha e chꞌich. \q1 Bꞌan tuaꞌ anumuy bꞌajxan que acꞌotoy e día conda watar Iwinquirar, \q1 xeꞌ jax e día xeꞌ más imbꞌacꞌajr uwirnar y xeꞌ más nojta tama tunor, che e Dios. \q1 \v 21 Y tunor tin e axin upejca Cawinquirar cꞌani acorpesnobꞌ. \m Bꞌan chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uyojroner e Dios umen e profeta Joel. \p \v 22 ’Niwermanuox xeꞌ tuox e Israel, ubꞌinic ninuc era. Cꞌani inwareox era que e Jesús xeꞌ tuaꞌ e chinam Nazaret jax inteꞌ winic xeꞌ chectesna umen e Dios que tuaꞌ ixto yaꞌ umen que cay uche meyra sian maravilla, y meyra sian milagro, y que cay uche meyra sian checsuyaj cocha jax e Dios xeꞌ cay uyajcꞌu ucꞌotorer tuaꞌ uche tunor era. Tunor era chequer tiut cocha bꞌan cay iwira nox. \v 23 Pues natanwa y cꞌajna umen e Dios ixnix e tiempo que e Jesucristo ucꞌani tuaꞌ aꞌjcꞌuna tama icꞌabꞌ nox. Pero conda chequer tiut que tama icꞌabꞌ turu e Jesús era, iware tuaꞌ achꞌubꞌna tut inteꞌ cruz tuaꞌ achamay tama ucꞌabꞌobꞌ e winicobꞌ xeꞌ mabꞌambꞌan uwirnarobꞌ. \v 24 Pero e Dios usuti ubꞌixqꞌues Cawinquirar Jesucristo tujam e chamenobꞌ; pues ixin ucorpes tama ucꞌotorer e chamer, porque ma cocha erer acꞌotori más e chamer tujor Cawinquirar Jesucristo. \v 25 Y canata que bꞌan porque ayan lo que utzꞌijbꞌa e rey David tama uyojroner e Dios tamar Cawinquirar Jesús tama e onian tiempo xeꞌ che: \q1 Nen inwira que turu Niwinquirar taniut tama tunor e tiempo, \q1 y que turu jaxir tama ninojcꞌabꞌ tuaꞌ ucojcuen tuaꞌ machi imbꞌajcꞌusena, che e David. \q1 \v 26 Y tamar era bꞌutcꞌa niwalma taca inteꞌ nuxi tzayer este que ojronen meyra ojroner tama niwej, \q1 y tamar era cꞌani aturuan atzay nicuerpo ubꞌan umen que war incojco tama e Dios, che e David. \q1 \v 27 Porque net, Nidiosiret, machix tuaꞌ awacta aquetpa niwalma tujam e chamenobꞌ, \q1 y nien machix tuaꞌ awacta oꞌcꞌoy nicuerpo tama e mujr, \q1 cocha nen amanen xeꞌ yajtanbꞌir niut amener, che e David. \q1 \v 28 Y net, Nidiosiret, awirsenix cocha tuaꞌ inxana tama abꞌir tiaꞌ ayan e cuxtar xeꞌ machi tuaꞌ acꞌapa, \q1 y tamar era cꞌani abꞌutcꞌa niwalma taca e nuxi tzayer conda incꞌotoy tawejtzꞌer net. \m Bꞌan chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen e David tama e onian tiempo tamar Cawinquirar Jesucristo. \p \v 29 ’Niwermanuox, cꞌani inwareox era que natanwa umen tunor que chamay catata viejobꞌir David, y que mujca y que ya turu umujr tara tama e chinam Jerusalem este coner. \v 30 Pero e David jax inteꞌ profeta tuaꞌ e Dios y tamar era unata que e Dios uyacta inteꞌ ojroner tacar que tamar uchꞌajnarir e David era cꞌani achecta inteꞌ sitzbꞌir xeꞌ tuaꞌ aquetpa e Cristo, y que jaxir cꞌani aturuan tama uturtar e David. \v 31 Pues e David unata ixnix tucꞌa cꞌani uche e Dios, y tamar era cay ojron tamar e tiempo conda cꞌani asujta abꞌixqꞌuesna e Cristo. Y tamar era chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uyojroner e Dios que uyalma e Cristo machix tuaꞌ aquetpa tujam e inmojr chamenobꞌ, y nien machix tuaꞌ oꞌcꞌoy uwerir. \v 32 Pues e Dios ixin usuti ubꞌixqꞌues e Jesús tujam e chamenobꞌ, y tunoron era ajchecsuyajon que bꞌan numuy cocha cawirix que bꞌixirix e Jesús. \v 33 Y de allí e Jesús tꞌabꞌesna ixin tut e qꞌuin tichan umen ucꞌotorer e Dios y aquetpa tama unojcꞌabꞌ Cadiosir, y de allí e Jesús ajcꞌuna Unawalir e Dios umen Catata Dios bꞌan cocha quetpa arobꞌbꞌir desde ixnix, y de allí Cawinquirar Jesucristo sutpa uyari Unawalir e Dios tamaron era este que cay iyubꞌi e nuxi icꞌar y e sian ojroner xeꞌ majax natanbꞌir camener, y cay iwira tunor lo que cay numuy sajmi era. \v 34 Pues majax e David xeꞌ tꞌabꞌay ixin tut e qꞌuin, sino que jax Cawinquirar Jesucristo xeꞌ tꞌabꞌay ixin tut e qꞌuin. Y tamar era chequer que majax tamar taca ubꞌa war oꞌjron e David conda che: \q1 E Dios uyare Niwinquirar, che e David: \q1 “Turen taniwejtzꞌer tama ninojcꞌabꞌ tuaꞌ icꞌotori tacaren \q1 \v 35 este que inturbꞌa tunor tin e aqꞌuijna uwiretobꞌ yebꞌar utajn oꞌc.” \m Bꞌan chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen e David tama e onian tiempo. \p \v 36 ’Y tamar era natanic tunorox xeꞌ tuox e Israel que e Jesús ajcꞌuna umen e Dios tuaꞌ aquetpa Cawinquirar y tuaꞌ aquetpa e Cristo. Y jax jaxir xeꞌ chamesna imener, che e Pedro uyare e gente tuaꞌ e Israel era. \p \v 37 Conda e gente xeꞌ turobꞌ yajaꞌ cꞌapa uyubꞌiobꞌ tunor era cay uqꞌuiobꞌ tama uyalmobꞌ y uyubꞌiobꞌ tuaꞌ e Pedro y tuaꞌ e inmojr apostolobꞌ y chenobꞌ: \p —Cawermanuox, ¿tucꞌa tuaꞌ cache era? che e gente era xeꞌ tuobꞌ e Israel. \p \v 38 Entonces ojron e Pedro y che: \p —Actanic tunor e mabꞌambꞌanir lo que war iche, y actanic ibꞌa tuaꞌ ixchꞌujya inteꞌ intiox taca e jaꞌ tama ucꞌabꞌa e Jesucristo tuaꞌ ixcorpesna tama tunor imabꞌambꞌanir, y de allí erer ichꞌami Unawalir e Dios. \v 39 Pues Cawinquirar Dios cꞌani uyajcꞌox y tunor imaxtac e tacarsiaj era, y bꞌan cꞌani uyajcꞌu tunor tin e turobꞌ teinxejr or e rum era ubꞌan que war che que e Dios cꞌani uyajcꞌu utacarsiaj era tunor tin e axin apejcnobꞌ umener, che e Pedro uyare e gente tuaꞌ e Israel era. \p \v 40 Pues entonces tamar lo que e Pedro ojron era, y tamar lo que ojronto cay uyare tunor e gente xeꞌ turobꞌ tama e chinam Jerusalem que ucꞌani tuaꞌ acꞌupseyanobꞌ tamar lo que arobꞌnobꞌ umener y che: \p —Corpesic ibꞌa tujam e inmojr gente era xeꞌ war ubꞌijnuobꞌ tuaꞌ uchiobꞌ e mabꞌambꞌanir iraj iraj, che e Pedro. \p \v 41 Y tamar era meyra gente cay uchꞌamiobꞌ uyojroner e Pedro y ixin chꞌujyobꞌ tunorobꞌ taca e jaꞌ tama ucꞌabꞌa Cawinquirar Jesús. Y tama e día era ayanobꞌ 3,000 winicobꞌ taca e ixictac xeꞌ cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar Jesucristo. \v 42 Y tunor tin e cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar Jesucristo qꞌuecꞌobꞌ tamar lo que war acansenobꞌ umen e apostolobꞌ, y war atzayobꞌ y war umorojse ubꞌobꞌ y war ucꞌuni ubꞌobꞌ tamar Cawinquirar, y inteꞌ intiobꞌ war utaresobꞌ lo que tuaꞌ ucꞌuxiobꞌ y war awiobꞌ tama inteꞌ taca lugar, y war ucꞌajtiobꞌ taca e Dios. Y bꞌan war uchiobꞌ iraj iraj. \s1 Lo que numuy tama tin e cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar \p \v 43 Pues entonces tunor e gente xeꞌ turobꞌ tama e chinam Jerusalem war abꞌactobꞌ uwirobꞌ lo que war anumuy, porque war uwirobꞌ que war achena meyra milagro y meyra seña umen e apostolobꞌ. \v 44 Y tunor tin e cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar cay sutpa ubꞌijnusiajobꞌ tuaꞌ aquetpa intera ubꞌijnusiajobꞌ tunorobꞌ, y war uyajcꞌuobꞌ lo que ayan tama ucꞌabꞌobꞌ tuaꞌ utacriobꞌ uyet ajcꞌupesiajirobꞌ tin e matucꞌa ayan tacarobꞌ. \v 45 Y war uchoniobꞌ lo que ayan tuobꞌ y war uyajcꞌuobꞌ e tumin era inteꞌ inteꞌ tin e ayan unecesidobꞌ. Y tin e más nojta unecesidobꞌ más nojta war aꞌjcꞌunobꞌ. \v 46 Y iraj iraj war umorojse ubꞌobꞌ tama e templo, y war umorojse ubꞌobꞌ tama uyototobꞌ tuaꞌ awiobꞌ y war atzayobꞌ tama uyalmobꞌ y war uchiobꞌ tunor era taca e cꞌunersiaj tama uyalmobꞌ. \v 47 Y war utattzꞌiobꞌ ucꞌabꞌa e Dios iraj iraj, y war atzay irnobꞌ umen tunor upiarobꞌ, y ajqꞌuin ajqꞌuin war abꞌoro e gente watar y Cawinquirar war uche abꞌoro e gente era tin e war acorpesnobꞌ. Y tamar era war achꞌiꞌ axin tunor e nuxi grupo ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar Jesucristo. \c 3 \s1 Conda tzꞌacpesna inteꞌ winic xeꞌ tzꞌej yoc \p \v 1 Pues entonces tama inteꞌ día conda tꞌerpix cora e qꞌuin tꞌabꞌay ixin e Pedro taca e Juan tama e templo porque jax e hora era conda umorojse ubꞌobꞌ e gente tuaꞌ ucꞌajtiobꞌ taca e Dios. \v 2 Y yajaꞌ turu inteꞌ winic xeꞌ tzꞌej uyoc xeꞌ bꞌan turu conda cuxpa xeꞌ war ucꞌajti e tumin tuaꞌ e gente tin e war oꞌchoyobꞌ. Pues jaxir aqꞌuejcha axin ajqꞌuin ajqꞌuin tuaꞌ aturuan tuyejtzꞌer inteꞌ puerta tuaꞌ e templo xeꞌ ucꞌabꞌa Galan tuaꞌ ucꞌajti e tumin. \v 3 Y conda e winic era xeꞌ tzꞌej uyoc uwira ut e Pedro y ut e Juan conda war oꞌchoyobꞌ tama e templo, cay ucꞌajti e tumin tuobꞌ. \v 4 Y tamar era e Pedro y e Juan cay uwirobꞌ ut e winic y e Pedro uyare cocha era y che: \p —Iran coit, che e Pedro. \p \v 5 Entonces e winic cay uwira utobꞌ war ubꞌijnu que ayan lo que cꞌani uchꞌami tuobꞌ. \v 6 Pero ojron e Pedro y che: \p —Nen matucꞌa niplata y matucꞌa niworo, pero lo que ayan tacaren inwajqꞌuet. Tama ucꞌabꞌa e Jesucristo xeꞌ tuaꞌ e chinam Nazaret inwaret: Achpen waren y xanen, che e Pedro. \p \v 7 Entonces e Pedro uchuqui unojcꞌabꞌ e winic tuaꞌ utꞌabꞌse, y wacchetaca qꞌuecꞌo unuc uyoc y qꞌuecꞌo uyoc. \v 8 Y tamar era tobꞌoy achpa e winic y war awawan tamar uyoc y cay xana. Y ochoy macuir e templo taca e Pedro y e Juan y war axana, y war atobꞌoy axin, y war utattzꞌi ucꞌabꞌa e Dios. \v 9 Y tunor e gente uwirobꞌ que war axana e winic y que war utattzꞌi ucꞌabꞌa e Dios. \v 10 Y conda e gente sutpa uwirobꞌ e winic era, unatobꞌ que jaxir jax xeꞌ turuan ani tuyejtzꞌer e puerta tuaꞌ e templo xeꞌ ucꞌabꞌa Galan, y que jax xeꞌ tzꞌej ani uyoc y que era axana ixto yaꞌ. Entonces bꞌactobꞌ uwirobꞌ lo que numuy tama e winic era. \s1 Conda e Pedro cay uchecsu uyojroner e Dios tama e corredor xeꞌ quetpa tuyejtzꞌer e templo \p \v 11 Pues e winic xeꞌ tzꞌej ani uyoc war uchuqui ucꞌabꞌ e Pedro y e Juan y machi cꞌani uyacta. Y tunor e sian gente xeꞌ turobꞌ tama e templo bꞌactobꞌ y cay ajniobꞌ tuaꞌ uwirobꞌ tucꞌa numuy tama e winic. Y cay umorojse ubꞌobꞌ tut e Pedro y tut e Juan xeꞌ turobꞌ tama e corredor xeꞌ ucꞌabꞌa Salomón xeꞌ quetpa tuyejtzꞌer e templo. \v 12 Y e Pedro conda uwira que war umorojse ubꞌobꞌ e sian gente tut cay ojron y che cocha era: \p —Winicox xeꞌ tuox e Israel, ¿tucꞌa tuaꞌ war ixbꞌacta iwira lo que numuy tama e winic era? ¿Y tucꞌa tuaꞌ war ichꞌujcu iwiron cocha era? ¿O war ca ibꞌijnu que non catzꞌaca e winic era umen que non ayan cacꞌotorer xeꞌ ticabꞌach o umen que non más imbꞌutzon tut e Dios? Pero majax bꞌan cocha war ibꞌijnu. \v 13 Pues Cadiosir xeꞌ jax Udiosirobꞌ catata viejobꞌirobꞌ xeꞌ jax e Abraham y e Isaac y e Jacob, jax Cadiosir era xeꞌ ixin utattzꞌi más nojta Uyunen xeꞌ jax e Jesús. Y e Jesús era jax tin e xejbꞌebꞌir ut nojta imener este que iwajcꞌu tama ucꞌabꞌobꞌ e ajcꞌamparobꞌ tuaꞌ uqꞌuechiobꞌ axin cachbꞌir. Y de allí ichecsu que ixejbꞌe ut jaxir tut e Pilato ubꞌan, porque conda cꞌanix abꞌajna umen e Pilato, nox machi icꞌani. \v 14 Y nox isuti ipat tut jaxir xeꞌ erach y xeꞌ matucꞌa war uche, y cay icꞌajti tuaꞌ e Pilato tuaꞌ uyacta alocꞌoy tama e cárcel inteꞌ winic xeꞌ calapir uwirnar y xeꞌ jax inteꞌ ajchamseyaj. \v 15 Y tamar era chequer que jax nox xeꞌ ixiox ichamse e Jesús xeꞌ tari tuaꞌ uyajcꞌu e gente e cuxtar xeꞌ machi tuaꞌ acꞌapa. Pero e Dios ixin usuti ubꞌixqꞌues e Jesús era tujam e chamenobꞌ, y war canata era que tunoron ajchecsuyajon tama tunor era. \v 16 Pues tamar e cꞌupesiaj tama ucꞌabꞌa e Jesús e winic era xeꞌ war iwira y xeꞌ natanwa imener qꞌuecꞌojsena inyajrer tuaꞌ uyubꞌi axana. Pues jax ucꞌabꞌa e Jesús y e cꞌupesiaj lo que tari tamar xeꞌ uche aquetpa tzꞌacpesbꞌir e winic era bꞌan cocha war iwira tunorox. \p \v 17 ’Pero niwermanuox, chequer taniut era que machix war inata tucꞌa war iche, nien nox, y nien tin e ajcꞌotorerobꞌ tibꞌa conda ixiox ichamse e Jesús. \v 18 Pues Cadiosir cꞌapa uche bꞌan taca cocha chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen e profetobꞌ xeꞌ turuanobꞌ tama e onian tiempo que e Cristo quetpa tuaꞌ unumse ubꞌa meyra conda cꞌotoy turuan tara tor e rum. \v 19 Y tamar era ucꞌani tuaꞌ iwacta tunor imabꞌambꞌanir y ucꞌani tuaꞌ isuti tunor ibꞌijnusiaj tuaꞌ uyubꞌiox ixxana tama ubꞌir e Dios. Jay bꞌan iche entonces Cawinquirar Dios axin ucorpesox tama tunor imabꞌambꞌanir y axin uyebꞌta watar inteꞌ nuxi chojbꞌesiaj tama iwalma. \v 20 Y de allí Cadiosir tuaꞌ uyebꞌta watar e Jesús tibꞌa otronyajr xeꞌ jax xeꞌ sicbꞌabꞌir bꞌajxan umen e Dios tuaꞌ aquetpa e Cristo tibꞌa. \v 21 Pero tama e tiempo era jaxir ucꞌani tuaꞌ aquetpa tut e qꞌuin tichan este que acꞌotoy e hora conda Cadiosir acꞌapa uyustes tunor lo que ayan, bꞌan cocha chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uyojroner e Dios umen e profetobꞌ xeꞌ erachobꞌ tama e onian tiempo. \v 22 Y bꞌan che e Moisés ubꞌan conda che que: “Cawinquirar Dios cꞌani uyebꞌta watar otronteꞌ profeta tibꞌa, bꞌan cocha uyebꞌta tarien nen”, che e Moisés. “Ubꞌinic tunor lo que tuaꞌ uyareox jaxir. \v 23 Porque tunor tin e machi obꞌian tut e profeta era cꞌani aloqꞌuesna tujam umaxtacobꞌ e Dios.” Bꞌan chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uyojroner e Dios umen e Moisés tama e onian tiempo. \p \v 24 ’Pues tunor tin e profetobꞌ tama e onian tiempo desde Samuel y nacpat xeꞌ war uchꞌamiobꞌ inteꞌ ojroner tuaꞌ e Dios cay ojronobꞌ tunorobꞌ tama e día era conda aquetpa tuaꞌ achecta e Cristo. \v 25 Pues nox quetpa tuaꞌ ichꞌami lo que actana umen e profetobꞌ xeꞌ turuanobꞌ tama e onian tiempo, y quetpa ubꞌan tuaꞌ ichꞌami e pacto xeꞌ chembꞌir umen e Dios taca catata viejobꞌirobꞌ conda uyare e Abraham y che: “Tunor e sian familiobꞌ tama tunor or e rum cꞌani achojbꞌesnobꞌ umen isitzbꞌirobꞌ.” Bꞌan chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uyojroner e Dios. \v 26 Y tamar era conda cꞌapa usuti ubꞌixqꞌues Cawinquirar Jesucristo tujam e chamenobꞌ, Cadiosir uyebꞌta ixin Uyunen tuaꞌ uchojbꞌesox nox bꞌajxan tuaꞌ ixixin iwacta tunor imabꞌambꞌanir inteꞌ intiox. Bꞌan che e Pedro uyare e sian gente xeꞌ wawanobꞌ tut tama inteꞌ corredor tama e templo. \c 4 \s1 Conda e Pedro y e Juan arobꞌnobꞌ tuaꞌ acꞌotoyobꞌ tut e nuxi Concilio \p \v 1 Pues entonces conda wartocto oꞌjronobꞌ e Pedro y e Juan taca e gente era, yopobꞌ cora sacerdote taca e capitán tuaꞌ e guardia tuaꞌ e templo taca cora nuquir winicobꞌ xeꞌ saduceobꞌ. \v 2 Pues war aqꞌuijnobꞌ e saduceobꞌ era umen que e Pedro y e Juan war ucansiobꞌ e gente que tunor tin e chamen cꞌani asujta abꞌixqꞌuesna tujam e chamenobꞌ cocha bꞌan numuy taca e Jesús. \v 3 Entonces e saduceobꞌ era uqꞌuechiobꞌ ixin e Pedro y e Juan y uyosiobꞌ tama e cárcel tiaꞌ quetpobꞌ este que yopa otronteꞌ día, cocha tardix tama e hora era. \v 4 Pero ayan meyra gente xeꞌ uyubꞌiobꞌ uyojroner e Pedro y e Juan xeꞌ cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar Jesucristo tama e día era. Y e número tama e winicobꞌ xeꞌ cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar Jesucristo, ayan 5,000. \p \v 5 Entonces tama otronteꞌ día tama e chinam Jerusalem cay umorojse ubꞌobꞌ tunor tin e ajcꞌotorerobꞌ tama e Israel taca tin e nuquir winicobꞌ y taca tin e ajcanseyajobꞌ tama uley e Moisés. \v 6 Y tacarobꞌ turu uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ xeꞌ jax e Anás. Y ya turu e Caifás taca e Juan y e Alejandro y tunor tin e familiarobꞌ tuaꞌ uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ era. \v 7 Y conda ya turobꞌ tunor e winicobꞌ era tama inteꞌ taca lugar uyebꞌtobꞌ ixin tuaꞌ ataresnobꞌ e Pedro y e Juan tutobꞌ. Y conda cꞌotoyobꞌ e Pedro y e Juan tutobꞌ, cay ubꞌna tuobꞌ umen uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ y che: \p —¿Tucꞌa nic era que numuy e nuxi milagro era? ¿Y tiaꞌ cay itajwi e cꞌotorer tuaꞌ iche e milagro era? ¿O ayan ca inteꞌ ucꞌabꞌa tiaꞌ ichꞌami e cꞌotorer tuaꞌ iche tunor era? che uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ era. \p \v 8 Entonces Cadiosir ubꞌutꞌi uyalma e Pedro taca Unawalir y tamar era cay ojron y che: \p —Ajcꞌotorerox tuaꞌ e gente y nox xeꞌ nuquir winicox tuaꞌ e Israel, \v 9 cocha nox war isicbꞌa tuaꞌ iyubꞌi ticabꞌa tamar lo que chena xeꞌ bueno tama e winic xeꞌ tzꞌej ani uyoc, y tucꞌa umen que tzꞌacpesna, pues erer cawareox. \v 10 Pero cꞌani inwareox era tuaꞌ inata taca tunor e gente tama e Israel que tamar taca ucꞌabꞌa e Jesucristo que e winic era war awawan tiut tzꞌacpesbꞌir. Y e Jesucristo era xeꞌ tuaꞌ e chinam Nazaret jax xeꞌ chamesna tut inteꞌ cruz imener. Pero de allí jaxir sujta bꞌixqꞌuesna tujam e chamenobꞌ umen e Dios. \v 11 Pues e Jesús jax e tun xeꞌ chocbꞌirix imener, y nox larox tacar cora ajcheyaj otot xeꞌ ichoqui e tun era acbꞌi y coner war asutpa icꞌopi. Pero coner e tun era war aquetpa lo que más ayan ucꞌampibꞌir. \v 12 Pues tamar taca jaxir erer cacorpesna, porque matucꞌa otronteꞌ cꞌabꞌa yebꞌar ut e qꞌuin xeꞌ ajcꞌuna tuaꞌ unatobꞌ e gente tara tor e rum que tamar erer cacorpesna. Jax taca tama ucꞌabꞌa e Jesucristo que erer cacorpesna, che e Pedro. \p \v 13 Pues entonces conda e nuquir winicobꞌ tama e concilio uwirobꞌ que machi war abꞌactobꞌ tuaꞌ oꞌjronobꞌ e Pedro y e Juan, y conda cꞌotoy unatobꞌ que e winicobꞌ era mamajchi umen cansenobꞌ, y que jax taca cora choquem winicobꞌ era, bꞌactobꞌ uwirobꞌ y cꞌajpa umenerobꞌ que e winicobꞌ era jax tin e xanobꞌ taca e Jesús y que tamar era ayan ucꞌotorerobꞌ. \v 14 Y tujor tunor era ya war e winic xeꞌ tzꞌacpesna tutobꞌ, y tamar era ma cocha erer uyare que majax tzꞌacpesbꞌir e winic era. \v 15 Y cocha machi ixto unatobꞌ tucꞌa tuaꞌ uchiobꞌ, uyareobꞌ tuaꞌ aloqꞌuesna e Pedro y e Juan taca e winic xeꞌ tzꞌej ani uyoc. Y conda cꞌapa locꞌoyobꞌ y quetpobꞌ jaxobꞌ taca e winicobꞌ tama e concilio xeꞌ turobꞌ macu, cay ojronobꞌ tamar lo que tuaꞌ uchiobꞌ era. \v 16 Y ojronobꞌ cocha era y chenobꞌ: \p —¿Tucꞌa tuaꞌ cache taca e winicobꞌ era? Pues tunor e gente tama e chinam Jerusalem war unatobꞌ que chena inteꞌ nuxi milagro umenerobꞌ que tzꞌacpesna e winic xeꞌ tzꞌej ani uyoc, y tamar era ma cocha erer caware que majax bꞌan chena. \v 17 Pero lo que ucꞌani tuaꞌ cache tamar era tuaꞌ machi apucꞌujqꞌui axin e ojroner era más tujam tunor e gente, ucꞌani tuaꞌ cacꞌayobꞌ e winicobꞌ era taca cawojroner tuaꞌ machi ixto oꞌjronobꞌ tama ucꞌabꞌa e Jesús tut e gente. Bꞌan chenobꞌ e nuquir winicobꞌ era tama e concilio jaxobꞌ taca. \p \v 18 Entonces uyareobꞌ tuaꞌ ataresnobꞌ e Pedro y e Juan tutobꞌ otronyajr, y cay ucꞌayobꞌ meyra que ma tiaꞌ más tuaꞌ oꞌjronobꞌ tamar ucꞌabꞌa e Jesús, y que ma tiaꞌ más tuaꞌ axin acanseyanobꞌ tamar ucꞌabꞌa. \v 19 Pero ojronobꞌ e Pedro y e Juan otronyajr y chenobꞌ: \p —Bꞌijnunic nox tuaꞌ inata jay más bueno tuaꞌ cacꞌupseyan tiut nox jay machi war cacꞌupseyan tut e Dios conda war cache lo que war icꞌani nox. \v 20 Pues nox erer inata que machi uyubꞌion cawacta tuaꞌ cojron tamar lo que cawirix y tamar lo que coybꞌix, che e Pedro y e Juan. \p \v 21 Entonces e nuquir winicobꞌ tama e concilio sutpa uyareobꞌ e Pedro y e Juan tuaꞌ uyactobꞌ ucꞌampesnar ucꞌabꞌa e Jesús tama tunor ucanseyajobꞌ, y jay machi cꞌani uyactobꞌ cꞌani aqꞌuejchobꞌ axin tama e cárcel. Pero cocha matucꞌa utajwiobꞌ tamarobꞌ tuaꞌ uwatzꞌiobꞌ tamar, y cocha war atzayobꞌ tunor e gente uwirobꞌ e nuxi milagro lo que chena tama e winic xeꞌ tzꞌej ani uyoc, y cocha war utattzꞌiobꞌ ucꞌabꞌa e Dios tamar, matucꞌa uchiobꞌ. Uyactobꞌ ixiobꞌ bꞌan taca. \v 22 Pues e winic xeꞌ tzꞌacpesna umen e milagro war ucojco más que cuarenta año. \s1 Conda e ajcꞌupesiajobꞌ ucꞌajtiobꞌ taca e Dios tuaꞌ aqꞌuecꞌojsenobꞌ tuaꞌ uchecsuobꞌ uyojroner e Dios \p \v 23 Pues entonces conda actanobꞌ locꞌoy e Pedro y e Juan umen e nuquir winicobꞌ, ixiobꞌ este tama e lugar tiaꞌ turobꞌ e inmojr ajcꞌupesiajobꞌ tama e Cristo. Y conda cꞌotoyobꞌ, cay uyareobꞌ tunor lo que numuy conda turobꞌto tut uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ y e nuquir winicobꞌ tama e Israel. \v 24 Y conda e ajcꞌupesiajobꞌ era uyubꞌiobꞌ tunor lo que numuy, cay ucꞌajtiobꞌ taca e Dios y chenobꞌ: \p —Cawinquiraret, net jax Cadiosiret xeꞌ ache tunor ut e qꞌuin y tunor or e rum y tunor e nuxi jaꞌ, y net xeꞌ ixiet ache tunor lo que ayan ubꞌan. \v 25 Y net, Cadiosiret, cay acꞌampes Anawalir tuaꞌ oꞌjron tama uyej aman xeꞌ jax catata viejobꞌir David y che: \q1 ¿Tucꞌa tuaꞌ aqꞌuijnobꞌ tunor e choquem gente conda ubꞌijnuobꞌ tama e Dios? \q1 ¿Y tucꞌa tuaꞌ ubꞌijnu uchiobꞌ lo que matucꞌa ucꞌampibꞌir? \q1 \v 26 Y este tin e nuquir reyobꞌ cay umorojse ubꞌobꞌ taca tin e nuquir ajcꞌamparobꞌ \q1 tuaꞌ uchiobꞌ e tzꞌojyir upater Cawinquirar Dios y upater e Cristo. \m Bꞌan che tama awojroner. \p \v 27 ’Y bꞌan war anumuy tara tama e chinam Jerusalem que e Herodes y e Poncio Pilato war umorojse ubꞌobꞌ taca e choquem gente y taca e gente tuaꞌ e Israel tuaꞌ ubꞌijnuobꞌ tucꞌa uyubꞌi uchiobꞌ upater Oynen xeꞌ erach y xeꞌ aman xeꞌ jax e Jesús xeꞌ sicbꞌabꞌir amener. \v 28 Pero jaxirobꞌ war uchiobꞌ cocha era porque bꞌan cay abꞌijnu net ixnix e tiempo taca acꞌotorer que bꞌan ucꞌani tuaꞌ anumuy. \v 29 Y era Cawinquiraret, chꞌujcun awira que war aqꞌuijnobꞌ e nuquir winicobꞌ era este que cꞌani ubꞌajcꞌusionobꞌ que cꞌani uqꞌuechion caxin tama e cárcel jay cojron más tama acꞌabꞌa, pero non era war cacꞌajti tacaret tuaꞌ aqꞌuecꞌojsion meyra tuaꞌ caxin cachecsu más tunor awojroner, y cacꞌajti tacaret tuaꞌ alocse tunor e bꞌajcꞌut lo que ayan tama cawalma. \v 30 Y era war cacꞌajti tacaret tuaꞌ awebꞌta watar acꞌotorer tuaꞌ atzꞌacpesna meyra tin e ajmuac y tuaꞌ achena meyra sian seña y meyra sian milagro tama ucꞌabꞌa aman xeꞌ jax e Jesús xeꞌ erach. Bꞌan ucꞌajtiobꞌ taca e Dios tunor e ajcꞌupesiajobꞌ conda uyubꞌiobꞌ lo que unumse ubꞌobꞌ e Pedro y e Juan tut e nuquir winicobꞌ tama e Israel. \p \v 31 Y conda cꞌapa ucꞌajtiobꞌ taca e Dios cocha era chincha or e rum tiaꞌ turobꞌ y bꞌutcꞌa uyalmobꞌ tunorobꞌ taca Unawalir e Dios y cay uchecsuobꞌ uyojroner e Dios tic taca, y machi war abꞌactobꞌ uchiobꞌ. \s1 Conda uyactobꞌ acꞌampesna tunor lo que ayan tuobꞌ umen e inmojr \p \v 32 Pues entonces tunor tin e ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar quetpobꞌ taca intera ubꞌijnusiaj, y bꞌan war unatobꞌ tama uyalmobꞌ ubꞌan. Y mamajchi war ubꞌijnu que tuach taca lo que ayan tuaꞌ, sino que tunor e ajcꞌupesiajobꞌ war uxeriobꞌ tunor lo que ayan tuobꞌ taca e inmojr. \v 33 Y tin e apostolobꞌ war uyare e gente axin que Cawinquirar Jesús sutpa bꞌixcꞌa tujam e chamenobꞌ, y ayan meyra ucꞌotorer e Dios tacarobꞌ. Y nojta uchojbꞌesiaj e Dios tujam tunorobꞌ era ubꞌan. \v 34 Y mamajchi tujamobꞌ ayan unecesidobꞌ porque tunorobꞌ war utacre ubꞌobꞌ inteꞌ intiobꞌ. Y tin e ayan imbꞌijc urum o ingojr uyotot war uchoni, y de allí war utares e tumin era xeꞌ uchꞌamiobꞌ conda cꞌapa uchoniobꞌ imbꞌijc urum o ingojr uyotot, \v 35 y war uyajcꞌuobꞌ e tumin era e apostolobꞌ. Y e apostolobꞌ war uxeriobꞌ e tumin era taca inteꞌ inteꞌ ajcꞌupesiaj bꞌan cocha ucꞌani tuaꞌ uchꞌamiobꞌ. \v 36 Y tamar era ayan inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa José xeꞌ jax inteꞌ levita xeꞌ cuxpa tama e lugar Chipre. Pero e apostolobꞌ uturbꞌobꞌ ucꞌabꞌa Bernabé xeꞌ war che: “Tin e unojres uyalmobꞌ e inmojr.” \v 37 Pero lo que uche e José era ixin uchoni imbꞌijc urum, y utares e tumin y uyajcꞌu e apostolobꞌ. \c 5 \s1 E mabꞌambꞌanir lo que cay uchiobꞌ e Ananías y e Safira \p \v 1 Pues entonces ayan inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Ananías y ayan uwixcar xeꞌ ucꞌabꞌa Safira. Y jaxirobꞌ ixin uchoniobꞌ imbꞌijc urum ubꞌan. \v 2 Pero e winic era conda cꞌapa uchoni e rum machi utares tunor e tumin sino que uquete imbꞌijc e tumin era y xeꞌ quetpa uqꞌueche uyajcꞌu e apostolobꞌ. Pues war ubꞌijnu amajresian. Y uwixcar war unata tunor era. \v 3 Pero e Pedro, cocha ajcꞌuna tuaꞌ unata tunor era umen Unawalir e Dios, uyare e Ananías y che: \p —Ananías ¿tucꞌa tuaꞌ awacta ochoy e Satanás tama awalma tuaꞌ uchiet amajres Unawalir e Dios conda ixiet aquete imbꞌijc e tumin lo que cay achꞌami conda achoni e rum? \v 4 ¿Ma ca jax tabꞌa ani e rum era? Y conda ixiet achoni e rum, ¿ma ca jax tabꞌa e tumin era? ¿Tucꞌa tuaꞌ abꞌijnu ache cocha era? Majax e winicobꞌ xeꞌ war aturbꞌa abꞌa tuaꞌ amajres sino que jax e Dios xeꞌ cꞌani ani amajres, che e Pedro. \p \v 5 Entonces conda cꞌapa uyubꞌi tunor e ojroner era, cucrema chamay e Ananías. Y tunor tin e cꞌotoy unata lo que numuy taca e Ananías era bꞌacta uwirobꞌ. \v 6 Entonces yopobꞌ cora chꞌom sitz xeꞌ ubꞌasiobꞌ ucuerpo e chamen era taca inteꞌ bꞌujc, y uqꞌuechiobꞌ ixin y umuquiobꞌ. \p \v 7 Pues conda numuy uxteꞌ hora, yopa uwixcar e Ananías, pero machi unata tucꞌa numuy taca uviejo ani. \v 8 Entonces ojron e Pedro taca e Safira y che: \p —Arenen, ¿erachox ca que nox ichoni e rum tama e tumin era lo que war iwareon? che e Pedro. \p Y jaxir che: \p —Bꞌan pue yaꞌ, jax e tumin yax, che e ixic. \p \v 9 Entonces ojron e Pedro y che: \p —¿Tucꞌa tuaꞌ ibꞌijnu tuaꞌ iturbꞌa ibꞌa tuaꞌ ipijchꞌi ani Unawalir e Dios? Yajaꞌ patir yix warobꞌ cora chꞌom maxtac xeꞌ uqꞌuechiobꞌ ixin aviejo tuaꞌ umuquiobꞌ. Y era watobꞌ tuaꞌ uqꞌuechietobꞌ iꞌxin tuaꞌ asutpa umuquietobꞌ net ubꞌan, che e Pedro. \p \v 10 Entonces wacchetaca cucrema chamay e ixic tama unuc uyoc e Pedro. Y conda ochoyobꞌ e chꞌom maxtac uwirobꞌ que chamay e ixic. Entonces ulocsiobꞌ ucuerpo y umuquiobꞌ tuyejtzꞌer uviejo. \v 11 Y tunor e gente tama e grupo ajcꞌupesiajobꞌ tama e Jesús y tunor e inmojr gente xeꞌ cꞌotoy unatobꞌ lo que numuy era, bꞌactobꞌ meyra conda uyubꞌiobꞌ. \s1 War achempa meyra milagro umen e apostolobꞌ \p \v 12 Pues entonces tama e día era war achena meyra seña y meyra milagro tujam e gente umen e apostolobꞌ, y tunor tin e war acꞌupseyanobꞌ tama e Cristo war umorojse ubꞌobꞌ tuyejtzꞌer e templo tama inteꞌ corredor xeꞌ ucꞌabꞌa: “Tuaꞌ e Salomón”. \v 13 Pero tin e majax ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar war ubꞌacriobꞌ tuaꞌ umorojse ubꞌobꞌ taca e grupo ajcꞌupesiajobꞌ motor que war acꞌajnobꞌ umenerobꞌ. \v 14 Pero ayan ubꞌan tin e war acꞌotoyobꞌ iraj iraj tuaꞌ acꞌupseyanobꞌ tama ucꞌabꞌa Cawinquirar. Bꞌan war uchiobꞌ e winicobꞌ y e ixictac ubꞌan. \v 15 Y tamar era e gente war uqꞌuechiobꞌ axin tin e ajmuac, y war uturbꞌobꞌ tut e calle tama inteꞌ chꞌacteꞌ o tama inteꞌ pojp, porque war unatobꞌ que jay anumuy e Pedro tut e ajmuacobꞌ era, motor que jax taca usombrair ut e Pedro xeꞌ anumuy tujor inteꞌ ajmuac, pero que tamar era cꞌani atzꞌacpa tin e ajmuac era. \v 16 Y de allí ayan e gente xeꞌ turuanobꞌ tama cora chinamobꞌ xeꞌ turu tuyejtzꞌer e chinam Jerusalem xeꞌ war utares tin e ajmuac y tin e chucur uyalmobꞌ umen inteꞌ mabꞌambꞌan mein. Y tunor tin e taresnobꞌ tzꞌacnobꞌ. \s1 Conda e apostolobꞌ cay unumse ubꞌobꞌ meyra \p \v 17 Pues entonces uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ taca e winicobꞌ xeꞌ xanobꞌ tacar xeꞌ tuobꞌ e grupo religioso xeꞌ ucꞌabꞌa saduceo cay atzꞌunerwa meyra umen que war atajttzꞌobꞌ más e apostolobꞌ umen e gente que jaxirobꞌ. \v 18 Entonces e winicobꞌ era uyareobꞌ tuaꞌ acajchobꞌ e apostolobꞌ y tuaꞌ ayajrobꞌ tama e cárcel. \v 19 Pero tama e acbꞌar era yopa inteꞌ ángel tuaꞌ Cawinquirar xeꞌ upasi e puerta tama e cárcel tiaꞌ turobꞌ e apostolobꞌ y ulocsiobꞌ. Entonces e ángel uyare e apostolobꞌ era y che: \p \v 20 —Quiquic warenic tama e templo tuaꞌ iware e gente tama tunor e cuxtar xeꞌ imbꞌutz, che e ángel. \p \v 21 Entonces conda cꞌapa uyubꞌiobꞌ e ojroner era e apostolobꞌ ixin uchiobꞌ bꞌan cocha arobꞌnobꞌ. Y conda sacojpa otronteꞌ día ixiobꞌ tama e templo y cay ucanse e gente tama e cuxtar xeꞌ imbꞌutz. \p Pero tama e hora era war umorojse ubꞌobꞌ tunor tin e turobꞌ tama e concilio xeꞌ jax uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ taca tin e atzay uwirobꞌ ut y taca tunor e nuquir winicobꞌ tama e Israel. Y tamar era uyebꞌtobꞌ ixin tuaꞌ ataresnobꞌ e apostolobꞌ tama e cárcel. \v 22 Pero conda cꞌotoyobꞌ tama e cárcel tin e ebꞌetnobꞌ ixin tuaꞌ utaresobꞌ e apostolobꞌ, uwirobꞌ que ma incojt apóstol turu macuir e cárcel. Entonces sutpa ixiobꞌ tut e concilio otronyajr \v 23 y chenobꞌ: \p —Ixion tama e cárcel bꞌan cocha iwareon y conda cꞌotoyon cawira que warobꞌ cora policía xeꞌ war ucojcobꞌ e puerta, y cawira que cachar e puerta taca e candado, pero conda upasiobꞌ e puerta mix majchi ayan macuir e cárcel, chenobꞌ tin e ebꞌetna ixiobꞌ tuaꞌ utares e apostolobꞌ. \p \v 24 Entonces bꞌacta uwirobꞌ uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ y e capitán tuaꞌ e guardia tuaꞌ e templo y cora nuquir sacerdote conda uyubꞌiobꞌ tunor era y cay ubꞌijnuobꞌ que esto tiaꞌ tuaꞌ acꞌotoy acꞌapa tunor e canseyaj era. \v 25 Pero wacchetaca yopa inteꞌ winic xeꞌ ojron y che: \p —E winicobꞌ xeꞌ iturbꞌa tama e cárcel acbꞌi yix turobꞌ otronyajr tama e templo war ucansiobꞌ e gente, che e winic era. \p \v 26 Entonces tin e más nuxi policía upejca cora policía y ixin tuaꞌ utaresobꞌ e apostolobꞌ tuaꞌ acꞌotoyobꞌ tut e nuquir winicobꞌ era otronyajr. Pero machi ucachiobꞌ y machi uquerejbꞌobꞌ e apostolobꞌ umen que war abꞌactobꞌ que bꞌajcꞌat aqꞌuijnobꞌ e gente este que bꞌajcꞌat ajujrobꞌ e policía era taca e tun tuaꞌ uchamsiobꞌ. \v 27 Entonces conda cꞌapa utaresobꞌ e apostolobꞌ otronyajr, uyareobꞌ tuaꞌ awawanobꞌ tut e nuquir winicobꞌ. Entonces ojron uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ y che: \p \v 28 —¿Machi ca cawareox que ira ixcanseyan más tama ucꞌabꞌa e Jesús? Y era ¿tucꞌa war iche? War ibꞌutꞌi tunor e chinam Jerusalem taca e canseyaj era, y war iturbꞌa ibꞌa tuaꞌ iche acꞌaxi ticajor non tunor uchamer e Jesús, che uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ. \p \v 29 Entonces ojron e Pedro y e inmojr apostolobꞌ y chenobꞌ: \p —Machix tuaꞌ cacꞌupseyan tut inteꞌ winic jay majax bꞌan cocha ucꞌani e Dios. \v 30 Pues Cadiosir xeꞌ tuaꞌ catata viejobꞌirobꞌ ubꞌan ixin usuti ubꞌixqꞌues e Jesús tujam e chamenobꞌ. Y jax jaxir xeꞌ cꞌapa ichamse conda ichꞌubꞌa tut inteꞌ cruz. \v 31 Pues Cadiosir ixin utꞌabꞌse e Jesús tuaꞌ aquetpa tuyejtzꞌer unojcꞌabꞌ tut e qꞌuin, y uche aquetpa Cawajcꞌotorer y Cawajcorpesiaj tuaꞌ upasi e bꞌir tut e gente tama e Israel tuaꞌ uyubꞌiobꞌ uyustes ubꞌobꞌ y tuaꞌ acorpesnobꞌ tama tunor umabꞌambꞌanirobꞌ. \v 32 Y non era ajchecsuyajon tama tunor era y bꞌan ubꞌan Unawalir e Dios. Y Cadiosir war uyajcꞌu Unawalir tunor tin e war acꞌupseyanobꞌ tut jaxir. Bꞌan che e Pedro y e inmojr apostolobꞌ. \p \v 33 Pues conda e nuquir winicobꞌ tama e Israel uyubꞌiobꞌ tunor era, qꞌuijnobꞌ meyra y cꞌani uchamsiobꞌ. \v 34 Pero tujam e nuquir winicobꞌ era ayan inteꞌ winic xeꞌ jax inteꞌ fariseo xeꞌ ucꞌabꞌa Gamaliel xeꞌ jax inteꞌ ajcanseyaj tama uley e Moisés xeꞌ obꞌna meyra umen e gente. Jaxir achpa wawan tujam e nuquir winicobꞌ era y cay ojron, pero cꞌani oꞌjron tacar taca e concilio, y tamar era uyare tuaꞌ aloqꞌuesnobꞌ e apostolobꞌ patir cora era. \v 35 Y conda cꞌapa loqꞌuesnobꞌ e apostolobꞌ, jaxir cay ojron taca e concilio y che: \p —Winicox xeꞌ tuox e Israel, iwiric tamar lo que war ibꞌijnu iche taca e winicobꞌ era. \v 36 Cꞌar imener lo que numuy jax tocto era conda ayan ani inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Teudas xeꞌ cay ucanse e gente que jaxir nuxi winic. Y cay xanobꞌ tupat jaxir 400 winicobꞌ. Pero conda chamesna e Teudas, cꞌapa locꞌoy tunor e winicobꞌ, inteꞌ inteꞌ ixiobꞌ tama uyototobꞌach y cꞌapa tunor lo que cay ubꞌijnu uche e Teudas era. \v 37 Y otronyajr, conda war achena e censo, achpa inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Judas xeꞌ turu ani tama e departamento Galilea. Y cay xanobꞌ tacar meyra winicobꞌ. Pero jaxir sutpa chamesna ubꞌan, y de allí cꞌapa ixiobꞌ inteꞌ inteꞌ tama uyototobꞌach otronyajr, y cꞌapa tunor lo que cay ubꞌijnu uche e Judas era. \v 38 Y tamar era cꞌani inwareox que ira iyose ibꞌa taca e winicobꞌ era y que actanicobꞌ bꞌan taca. Porque jay lo que war uchiobꞌ jax taca tuaꞌ inteꞌ winic cꞌani acꞌapa. \v 39 Pero jay lo que war uchiobꞌ tuaꞌ e Dios, ma cocha erer itijres nox. Y tamar era war inwareox que iwiric, porque jay tuaꞌ e Dios tunor era, machi cꞌani catajwi que war caturbꞌa cabꞌa tuaꞌ cache pelear upater e Dios, che e Gamaliel tut e concilio. \p \v 40 Y tamar era tunor e nuquir winicobꞌ quetpobꞌ tzꞌustaca. Entonces uyareobꞌ tuaꞌ ataresnobꞌ e apostolobꞌ otronyajr y uyareobꞌ tuaꞌ ajajtzꞌobꞌ taca inteꞌ jarbꞌir qꞌuewer, y de allí uyareobꞌ y che: \p —Irix ixojron tama ucꞌabꞌa e Jesús, che e nuquir winicobꞌ. Y de allí tzacarna tuaꞌ alocꞌoy axiobꞌ. \p \v 41 Entonces conda e apostolobꞌ locꞌoyobꞌ tut e nuquir winicobꞌ era, war atzayobꞌ que tajwinobꞌ tawar umen e Dios tuaꞌ asubꞌajrnobꞌ tama ucꞌabꞌa e Jesús. \v 42 Pero jaxirobꞌ machi uyactobꞌ e canseyaj tama e Jesús, y machi uyactobꞌ tuaꞌ uchecsuobꞌ ucꞌabꞌa e Jesús xeꞌ jax e Cristo, y bꞌan uchiobꞌ iraj iraj tama tunor e ototobꞌ tama e chinam era y tama e templo ubꞌan. \c 6 \s1 Conda sajcnobꞌ e siete ajtacarsiajobꞌ \p \v 1 Pues entonces tama e tiempo era, cocha war abꞌoro e grupo xeꞌ war acꞌupseyanobꞌ tama e Cristo, cay checta inteꞌ wixwixtir upater e apostolobꞌ. Pues ayan tin e tujam e grupo era xeꞌ ojronobꞌ tama e ojroner griego, y ayan e inmojr xeꞌ ojronobꞌ tama e ojroner hebreo xeꞌ jax e ojroner tuaꞌ e gente tuaꞌ e Israel. Y xeꞌ ojronobꞌ tama e ojroner griego cay qꞌuecranobꞌ upater tin e ojronobꞌ tama e ojroner hebreo que machix war atacarnobꞌ e onian ixictac xeꞌ chamen uviejobꞌ xeꞌ ojronobꞌ tama e ojroner griego conda war uxeriobꞌ e comida ajqꞌuin ajqꞌuin. \v 2 Entonces e doce apostolobꞌ uyareobꞌ tunor e sian ajcanuarobꞌ tuaꞌ umorojse ubꞌobꞌ y chenobꞌ: \p —Pues cawermanuox, chequer tiut que majax bueno tuaꞌ casati catiempo tamar taca que war cawese tunor e sian gente, jay tamar era machi ixto tuaꞌ cacanseyan tama uyojroner e Dios. \v 3 Y tamar era cawermanuox, sajcanic tijam siete winicobꞌ xeꞌ war icojco tamar, y xeꞌ nojta ujorobꞌ, y xeꞌ bꞌutꞌur uyalmobꞌ taca Unawalir e Dios, y ajcꞌunicobꞌ upatnarobꞌ tuaꞌ uxeriobꞌ e comida taca e sian gente era. \v 4 Y non xeꞌ apostolon cꞌani caturbꞌa cabꞌa tuaꞌ cacꞌajti taca e Dios y tuaꞌ cacanseyan tama uyojroner e Dios iraj iraj. Bꞌan chenobꞌ e apostolobꞌ era. \p \v 5 Pues tzayobꞌ tunor e gente tama uyojroner e apostolobꞌ era, y cay usajcobꞌ e Esteban xeꞌ jax inteꞌ winic xeꞌ bꞌutꞌur uyalma taca Unawalir e Dios y xeꞌ cꞌupseyan nojta tama e Dios. Y cay usajcobꞌ e Felipe y e Prócoro, y e Nicanor, y e Timón, y e Parmenas, y e Nicolás xeꞌ jax inteꞌ winic xeꞌ tuaꞌ e chinam Antioquía xeꞌ cay cꞌupseyan más bꞌajxan tama ureligión e gente tama e Israel. \v 6 Y tama e hora era taresnobꞌ e siete winicobꞌ era y turbꞌanobꞌ tut e apostolobꞌ. Y e apostolobꞌ cay upacbꞌu ucꞌabꞌobꞌ tujor e winicobꞌ era y cay ucꞌajtiobꞌ taca e Dios tamarobꞌ. \p \v 7 Y tamar era cay bꞌoruobꞌ meyra tin e war acꞌupseyanobꞌ tama e Cristo. Y war alocꞌoy tunor e canseyaj tama uyojroner e Dios. Y tama e chinam Jerusalem meyra gente cay uchꞌamiobꞌ ucꞌabꞌa e Cristo, y ayan ubꞌan meyra winicobꞌ xeꞌ sacerdotiobꞌ tama e Israel xeꞌ cꞌotoy cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar. \s1 Conda qꞌuejcha ixin e Esteban tama e cárcel \p \v 8 Pues ayan inteꞌ hermano tujam e siete ajtacarsiajobꞌ era xeꞌ ucꞌabꞌa Esteban. Jaxir war acꞌampesna nojta umen e Dios cocha ayan ucꞌotorer e Dios tamar, y war achojbꞌesna meyra umen e Dios. Pues jaxir war uche meyra milagro y war uche meyra seña tujam e gente. \v 9 Y tama e chinam Jerusalem era ayan meyra sian sinagoga xeꞌ jax inteꞌ otot xeꞌ awawan ubꞌajner tiaꞌ ayopobꞌ e gente tuaꞌ e Israel tuaꞌ uyubꞌiobꞌ uyojroner e Dios. Pero e gente era xeꞌ warto umorojse ubꞌobꞌ tama inteꞌ sinagoga machi ixto war uchꞌamiobꞌ ucꞌabꞌa e Cristo. Y ayan inteꞌ sinagoga tiaꞌ ayan e sian gente xeꞌ mambꞌirobꞌ ani inyajrer pero que era majax bꞌan. Y ayan otronteꞌ sinagoga tuaꞌ e gente xeꞌ tariobꞌ tama e chinam Cirene. Y ayan otronteꞌ sinagoga tuaꞌ e gente xeꞌ tariobꞌ tama e chinam Alejandría. Y ayan inteꞌ sinagoga tuaꞌ e gente xeꞌ tariobꞌ tama e chinam Cilicia. Y ayan inteꞌ sinagoga tuaꞌ e gente xeꞌ tariobꞌ tama e departamento Asia. Pero era ayan cora winicobꞌ xeꞌ tariobꞌ cora cora tuaꞌ tunor e sian sinagoga era xeꞌ cꞌotoyobꞌ y cay umorojse ubꞌobꞌ tut e Esteban tuaꞌ ucꞌayobꞌ tama tunor lo que war uche. \v 10 Pero mamajchi uyubꞌi awawan tut e Esteban cocha jaxir qꞌuecꞌojsena umen Unawalir e Dios umen que ajcꞌuna meyra unatanyaj umen e Dios. Y conda ojron jaxir mamajchi umen acucurna taca uyojroner. \v 11 Y tamar era e winicobꞌ cay utoyi cora winicobꞌ tuaꞌ axin umajresobꞌ e ajcꞌamparobꞌ que jaxirobꞌ cay uyubꞌiobꞌ ojron e Esteban que war uqꞌuijnes e Moisés y que war uqꞌuijnes ut e Dios. \v 12 Y tamar era cay uqꞌuijnesobꞌ e gente ixin tuaꞌ upucujcsiobꞌ tunor e sian gente upater e Esteban, y bꞌan uchiobꞌ tama e nuquir winicobꞌ tama e Israel ubꞌan, y bꞌan uchiobꞌ tama e ajcanseyajobꞌ tama uley e Moisés. Entonces ixiobꞌ cora winicobꞌ tuaꞌ utajwiobꞌ e Esteban, y ucachiobꞌ y uqꞌuechiobꞌ ixin tut e concilio. \v 13 Entonces usicbꞌobꞌ cora winicobꞌ xeꞌ ajmajresiajobꞌ tuaꞌ oꞌjronobꞌ upater e Esteban xeꞌ chenobꞌ: \p —E winic era machi uyacta tuaꞌ oꞌjron upater catemplo xeꞌ erach tut e Dios, y machi uyacta tuaꞌ uqꞌuijnes uley e Moisés. \v 14 Y coybꞌi ojron jaxir que e Jesús xeꞌ tuaꞌ e chinam Nazaret cꞌani utijres e templo era y que cꞌani utijres tunor cacanseyaj lo que cachꞌamix tuaꞌ e Moisés. Bꞌan che e winicobꞌ xeꞌ ajmajresiajobꞌ era. \p \v 15 Y tunor e ajcꞌamparobꞌ taca e inmojr winicobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e concilio era, conda uwirobꞌ ut uyeroj e Esteban uwirobꞌ que bꞌan ut uwirnar bꞌan cocha ut uwirnar inteꞌ ángel tuaꞌ e Dios. \c 7 \s1 Uyojroner e Esteban tut e nuquir winicobꞌ \s2 tama e concilio \p \v 1 Entonces ojron uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ tut e Esteban y che: \p —¿Bꞌan ca che tunor era? che uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ. \p \v 2 Y ojron e Esteban y che: \p —Pues niwermanuox y catatox tama Israel, ubꞌinic ninuc era. Catata Dios xeꞌ meyra ayan utawarer checta tut catata viejobꞌir Abraham tama e onian tiempo conda turuan tama e lugar Mesopotamia conda ne mato axin aturuan tama e lugar Harán. \v 3 Y ojron Catata Dios taca e Abraham y che: “Actan tunor alugar era y actan tunor atata y atuꞌ y quiqui tama e lugar lo que cꞌani inwirset.” Bꞌan che e Dios uyare e Abraham. \v 4 Entonces e Abraham uyacta e lugar tiaꞌ turu xeꞌ jax e lugar Caldea y ixin turuan tama e lugar Harán. Y nacpat era conda chamay utata, arobꞌna umen e Dios tuaꞌ alocꞌoy tama e lugar yajaꞌ tuaꞌ watar aturuan tama e lugar era xeꞌ jax e lugar tiaꞌ turox nox coner. \v 5 Pero matucꞌa urum tara y nien imbꞌijc machi ajcꞌuna umen e Dios cocha inteꞌ herencia tama e lugar era. O erer caware que matucꞌa urum inyajrer nien tiaꞌ tuaꞌ uwabꞌu uyoc. Pero actana inteꞌ ojroner umen e Dios que cꞌani aꞌjcꞌuna e lugar tara y que e rum era tuaꞌ aquetpa tuaꞌ umaxtac y tuaꞌ usitzobꞌ nacpat conda axin achamay jaxir. Bꞌan arobꞌna umen e Dios motor que tama e tiempo era mato tucꞌa ani umaxtac e Abraham. \v 6 Pero e Dios uyare e Abraham y che: “Asitzobꞌ axin aturuanobꞌ tama inteꞌ lugar innajt, y amaxtac axin aquetpobꞌ bꞌan cocha inteꞌ man xeꞌ mambꞌir inyajrer, y xeꞌ upatron tujorobꞌ cꞌani ucꞌayobꞌ meyra, y cꞌani uchiobꞌ unumse ubꞌobꞌ meyra tama e lugar yajaꞌ, y bꞌan taca tuaꞌ anumuy tama 400 año”, che e Dios uyare e Abraham. \v 7 Y otronyajrto ojron e Dios taca e Abraham y che: “Pero nen cꞌani inwatzꞌi e gente tama e lugar yajaꞌ tiaꞌ tuaꞌ aquetpobꞌ asitzobꞌ cocha inteꞌ man xeꞌ mambꞌir inyajrer. Pero conda acꞌapa e tiempo yajaꞌ jaxirobꞌ tuaꞌ asutpa alocꞌoyobꞌ tama e lugar yajaꞌ, y cꞌani uyujtzꞌiobꞌ niut tama e lugar tara xeꞌ jax e lugar xeꞌ tuaꞌ e Israel coner.” Bꞌan che e Dios uyare e Abraham. \v 8 Y de allí Cadiosir uche inteꞌ pacto taca e Abraham. Y tama e pacto era ayan inteꞌ chequerir que tunor e tejromtac ucꞌani tuaꞌ axujra imbꞌijc uqꞌuewerir utejromar, y jax era tuaꞌ aquetpa cocha inteꞌ chequerir que jaxirobꞌ war ucojcobꞌ e pacto. Y tamar era e Abraham ixin uxuri imbꞌijc uqꞌuewerir utejromar uyunen xeꞌ jax e Isaac conda tzꞌacta ocho día. Y de allí lar tacar era ixin uche e Isaac taca uyunen xeꞌ jax e Jacob. Y bꞌan cocha era ixin uche e Jacob ubꞌan taca tunor uyunenobꞌ xeꞌ jax tin e quetpobꞌ catata viejobꞌirobꞌ tama e doce uchꞌajnarir lo que ayan tama e Israel. \p \v 9 ’Y umaxtac e Jacob era xeꞌ jax catata viejobꞌirobꞌ qꞌuijnobꞌ upater uwijtzꞌin xeꞌ jax e José, porque e José más chojbꞌesbꞌir ut umen utata que e inmojr. Y tamar era jaxirobꞌ ixin uchoniobꞌ tuaꞌ aquetpa inteꞌ man xeꞌ mambꞌir inyajrer, y de allí qꞌuejcha ixin esto tama e lugar Egipto. Pero e Dios turu taca e José iraj iraj. \v 10 Y e Dios ixin ucojco e José y ucorpes tama tunor lo que cay unumse ubꞌa. Y conda e José ixin ojron taca e Faraón xeꞌ jax e rey tama e lugar Egipto, e Dios uyajcꞌu e chojbꞌesiaj tuaꞌ atzay eꞌrna umen e rey era. Y e José ajcꞌuna meyra unatanyaj ubꞌan. Y tamar era e Faraón uyare que e José tuaꞌ aquetpa cocha inteꞌ xeꞌ más nuxi ajcꞌotorer tujor tunor lo que ayan tama e lugar Egipto, y este tama uyotot e rey ubꞌan tuaꞌ acꞌotori. \p \v 11 ’Pues entonces yopa inteꞌ tiempo conda matucꞌa e jajar. Y tamar era cay checta inteꞌ nuxi winar y cay unumse ubꞌobꞌ tunor e gente tama tunor or e lugar Egipto, y tama tunor or e lugar Canaán. Y matucꞌa utajwiobꞌ tuaꞌ ucꞌuxiobꞌ tunor catata viejobꞌirobꞌ. \v 12 Pero conda catata Jacob cꞌotoy unata que ayan tucꞌa tuaꞌ acꞌujxa xeꞌ jax e trigo tama e lugar Egipto, uyebꞌta ixiobꞌ esto yajaꞌ uyunenobꞌ xeꞌ jax catata viejobꞌirobꞌ ticabꞌa. Y tamar era uchiobꞌ e bꞌajxan xambꞌar tuobꞌ esto tama e lugar Egipto. \v 13 Pero conda sutpa ixiobꞌ otronyajr esto tama e lugar Egipto e José uchectes ubꞌa tut usacunobꞌ que jaxir ijtzꞌimbꞌir tuobꞌ. Y tamar era e Faraón cꞌotoy unata tiaꞌ tari e José. \v 14 Entonces e José uyebꞌta ixin inteꞌ ojroner tut utata xeꞌ jax e Jacob tuaꞌ watar esto tama e lugar Egipto tiaꞌ turu jaxir, pero taca tunor umaxtacobꞌ. Entonces ixin e Jacob taca tunor umaxtacobꞌ xeꞌ ayanobꞌ tunorobꞌ setenta y cinco. \v 15 Y bꞌan numuy que ixin e Jacob tuaꞌ aturuan tama e lugar Egipto. Y quetpa tama e lugar yajaꞌ este que chamay. Y bꞌan numuy ubꞌan tama tunor catata viejobꞌirobꞌ, que cora cora chamayobꞌ tunorobꞌ tama e lugar Egipto. \v 16 Y de allí qꞌuejchobꞌ ixin ubꞌaquerobꞌ catata viejobꞌirobꞌ esto tama e lugar Siquem, y yajaꞌ mujcobꞌ tama inteꞌ mujr xeꞌ mambꞌir ixnix tuaꞌ umaxtac e Hamor umen e Abraham taca imbꞌijc tumin. \p \v 17 ’Y nacpat era conda ya war acꞌotoy e hora tuaꞌ acꞌapa uche Cadiosir bꞌan cocha cay uyare e Abraham ixnix, cay bꞌoruobꞌ e gente tama e Israel. Y tamar era cay chꞌijtesianobꞌ e gente era y cay bꞌoruobꞌ meyra este machix uyubꞌi utziquiobꞌ. \v 18 Entonces numuy cora sian año y cay cꞌotori otronteꞌ rey tama e lugar Egipto que machito unata chi e José. \v 19 Y e rey era cay umajres tunor catata viejobꞌirobꞌ y cay uche e mabꞌambꞌanir upaterobꞌ este que cay uyareobꞌ tuaꞌ uyactobꞌ uchꞌurcabꞌobꞌ patir tiaꞌ tuaꞌ achamayobꞌ. \v 20 Y jax tama e tiempo era conda cuxpa e Moisés. Y e Moisés era jax inteꞌ chꞌurcabꞌ xeꞌ atzay irna umen e Dios. Y tamar era utuꞌ y utata ucojcobꞌ e Moisés tama uyotot tama inteꞌ tiempo de tres mes, y machi uchoquiobꞌ. \v 21 Y conda cꞌotoy e hora tuaꞌ uyacta e chꞌurcabꞌ patir, yajaꞌ tajwina umen uwijchꞌoc e rey tuaꞌ e Egipto. Y conda uwira e chꞌurcabꞌ uqꞌueche ixin esto tama uyotot tuaꞌ uchꞌijrse bꞌan ani cocha inteꞌ uyar xeꞌ tuach. \p \v 22 ’Y e Moisés cansena tunor e natanyaj lo que ayan tuaꞌ e gente yajaꞌ. Y nojta ujor y checta que jaxir jax inteꞌ winic xeꞌ galan ojron y xeꞌ imbꞌutz locꞌoy tunor lo que uche. \v 23 Y conda tzꞌacta cuarenta año tama e Moisés, cay ubꞌijnu que cꞌani axin uwarajse upiarobꞌ tama e Israel. \v 24 Y conda yopa tujam upiarobꞌ, cay uwira que ayan inteꞌ upiar xeꞌ war unumse ubꞌa umen que ayan inteꞌ winic tuaꞌ e Egipto xeꞌ war uwatzꞌi. Y tamar era e Moisés cay ubꞌijnu que cꞌani ucorpes upiar era, y ixin uchamse e winic tuaꞌ e Egipto. \v 25 Pues e Moisés war ani unata que tunor e gente tama e Israel tuaꞌ unatobꞌ que jaxir tuaꞌ acꞌampesna umen e Dios tuaꞌ ucorpes tunor upiarobꞌ era, pero upiarobꞌ era machi war unatobꞌ tunor era. \v 26 Y tama otronteꞌ día conda ixin e Moisés otronyajr uwira que ayan chateꞌ upiarobꞌ xeꞌ war uwatzꞌi ubꞌobꞌ. Entonces jaxir ubꞌijnu que cꞌani atacarsan y cay ucꞌuniobꞌ tuaꞌ machi aqꞌuijnobꞌ meyra. Y tamar era ojron e Moisés y che: “Ubꞌinic winicox, nox ijtzꞌimbꞌirox nox taca, y ¿tucꞌa tuaꞌ war iwatzꞌi ibꞌa cocha era?” Bꞌan che e Moisés uyare e chateꞌ upiarobꞌ era. \v 27 Pero inteꞌ winic xeꞌ qꞌuijna bꞌajxan cay utacsu e Moisés y che: “¿Chi upejquet tuaꞌ iquetpa cawinquirar ticajor non? Y ¿chi upejquet tuaꞌ iquetpa cocha inteꞌ juez ticajor non?” che e winic. \v 28 Y ojron otronyajr e winic y che: “¿O acꞌani ca achamsen nen cocha achamse e winic tuaꞌ e Egipto acbꞌi?” che e winic uyare e Moisés. \v 29 Pero conda e Moisés uyubꞌi tunor era, bꞌacta y locꞌoy ajni tama e lugar Egipto, y ixin tuaꞌ aturuan tama inteꞌ lugar innajt xeꞌ ucꞌabꞌa Madián tiaꞌ quetpa bꞌan cocha inteꞌ ajsatpar winic. Y tama e lugar yajaꞌ checta chateꞌ uyunenobꞌ. \p \v 30 ’Pues conda ya turu e Moisés cuarenta año tama e lugar Madián era ayan inteꞌ día conda war axana tama inteꞌ choquem lugar tuyejtzꞌer e witzir Sinaí, que checta inteꞌ ángel tut xeꞌ chequer war macuir e cꞌajc tama inteꞌ chactꞌix xeꞌ war atzꞌajbꞌa. \v 31 Bꞌacta e Moisés conda uwira tunor era, y ixin tuyejtzꞌer e chactꞌix tuaꞌ uwira. Y conda ya turu tuyejtzꞌer e cꞌajc cay uyubꞌi unuc Cawinquirar Dios xeꞌ war oꞌjron tacar jaxir y che: \v 32 “Nen Udiosirenobꞌ tunor atata viejobꞌirobꞌ xeꞌ jax e Abraham, y e Isaac, y e Jacob.” Bꞌan che Cawinquirar Dios uyare e Moisés tama e chactꞌix. Y tamar era e Moisés cay chincha meyra, war abꞌacta, y machi ixto cꞌani uwira ut e chactꞌix era porque yajaꞌ turu e Dios. \v 33 Entonces ojron Cawinquirar Dios otronyajr y che: “Locsen axanabꞌ porque erach e rum tiaꞌ turet. \v 34 Nen war inwira cobꞌa war unumse ubꞌobꞌ apiarobꞌ tama e lugar Egipto, y nen war umbꞌi que war aruobꞌ taniut tuaꞌ incorpesobꞌ. Y tamar era nen war encmay tuaꞌ incorpesobꞌ. Lar tacaren era, pues nen cꞌani inwebꞌtet iꞌxin esto tama e lugar Egipto.” Bꞌan che e Dios uyare e Moisés. \p \v 35 ’Y e Moisés era jax xeꞌ machi war acꞌajna umen e gente tuaꞌ e Israel porque jax jaxirobꞌ xeꞌ cay ojronobꞌ upater e Moisés y che: “¿Chi upejquet tuaꞌ iquetpa cawinquirar ticajor non? Y ¿chi upejquet tuaꞌ iquetpa juez ticajor non?” chenobꞌ. Y motor que machi war acꞌajna umen e gente tuaꞌ e Israel pero jax e Moisés era xeꞌ sicbꞌana umen e Dios tuaꞌ axin acꞌotori y tuaꞌ ucorpes tunor e gente tuaꞌ e Israel. Y bꞌan numuy conda uyangel e Dios uchectes ubꞌa tut e Moisés tama e chactꞌix xeꞌ war atzꞌajbꞌa. \v 36 Y jax e Moisés era ubꞌan xeꞌ ixin ulocse e gente tuaꞌ e Israel tama e lugar Egipto. Y jax jaxir xeꞌ cay uche meyra milagro y meyra seña tama e lugar Egipto, y tama e nuxi jaꞌ xeꞌ arobꞌna Chacchac, y tama e choquem lugar tama inteꞌ tiempo de cuarenta año. \v 37 Y jax e Moisés era ubꞌan xeꞌ cay uyare e gente tuaꞌ e Israel y che: “Cadiosir cꞌani uyebꞌta watar inteꞌ winic xeꞌ jax inteꞌ profeta bꞌan cocha uyebꞌta tarien nen, y e profeta era axin acuxpa tujam ipiarobꞌ tama e chinam Israel. Ubꞌinic unuc jaxir”, che e Moisés. \v 38 Y jax e Moisés era ubꞌan xeꞌ turuan taca tunor e gente tuaꞌ e Israel tama e choquem lugar. Y jax jaxir xeꞌ turu taca e ángel xeꞌ cay ojron tacar conda turu tujor e witzir xeꞌ ucꞌabꞌa Sinaí, y jax jaxir ubꞌan xeꞌ cay uchꞌami e ojroner xeꞌ bꞌixir xeꞌ ajcꞌuna umen e Dios y xeꞌ sutpa uyareon non otronyajr. \p \v 39 ’Pero catata viejobꞌirobꞌ machi ucꞌaniobꞌ lo que arobꞌnobꞌ umen e Moisés. Machi ucꞌaniobꞌ tuaꞌ acꞌupseyanobꞌ tut jaxir. Y tamar era cay uxejbꞌiobꞌ ut y cay ubꞌijnuobꞌ que cꞌani ani asutpa axiobꞌ esto tama e lugar Egipto otronyajr. \v 40 Entonces conda e Moisés turu tujor e witzir Sinaí, catata viejobꞌirobꞌ cay ojronobꞌ taca e Aarón y che: “Quisinic achic cora chamen dios tuaꞌ axin ticoit conda war caxana. Porque non era machi canata tucꞌa numuy taca e Moisés. Porque jaxir intaca ixin ulocsion tama e lugar Egipto y uchoquion tara.” Bꞌan che catata viejobꞌirobꞌ taca e Aarón. \v 41 Y tamar era uchiobꞌ inteꞌ chamen dios xeꞌ bꞌan uwirnar cocha inteꞌ chuchu wacax, y cay uchamsiobꞌ cora arac tut, y cay nojqꞌuiniobꞌ, y war atzayobꞌ tamar lo que chembꞌir umenerobꞌ que jaxirobꞌ cꞌapa uchiobꞌ inteꞌ udiosirobꞌ. \v 42 Y tamar era chojca actanobꞌ umen e Dios, y actanobꞌ ubꞌan tuaꞌ uyujtzꞌiobꞌ ut e sian lucero lo que ayan tut e qꞌuin. Bꞌan era cocha chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen inteꞌ profeta tama uyojroner e Dios que che: \q1 Winicox xeꞌ tuox e Israel, majax taniut nen xeꞌ cay ichamse e sian arac tuaꞌ iturbꞌa tujor inteꞌ altar tuaꞌ apurutna \q1 tama e tiempo de cuarenta año conda turox tama e choquem lugar. \q1 \v 43 Pues más cay iturbꞌa ibꞌa tama e champa xeꞌ chembꞌir imener taca e bꞌujc xeꞌ quetpa tuaꞌ e chamen dios Moloc xeꞌ cay iqꞌueche ixin tama ilugar. \q1 Y war ixtzay iqꞌueche axin inteꞌ chamen dios xeꞌ bꞌan uwirnar cocha inteꞌ lucero xeꞌ ucꞌabꞌa Renfán. \q1 Y jax nox xeꞌ cay iche e chateꞌ chamen dios era tuaꞌ iyujtzꞌi ut, \q1 y tamar era cꞌani intzacriox ixixin esto tama e lugar Babilonia xeꞌ más innajt teinxejr bꞌana. \m Bꞌan chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen e profeta. \p \v 44 ’Y tama e choquem lugar catata viejobꞌirobꞌ uqꞌuechiobꞌ ixin inteꞌ champa xeꞌ chembꞌir taca e bꞌujc tiaꞌ ucojcobꞌ e tun xeꞌ tzꞌijbꞌabꞌir ani uley e Moisés tamar, y e champa era chembꞌir umenerobꞌ bꞌan cocha irsena e Moisés umen e Dios. \v 45 Pues catata viejobꞌirobꞌ uchꞌamiobꞌ e tabernáculo cocha inteꞌ herencia. Y tunor tin e ixiobꞌ taca e Josué cay uqꞌuechiobꞌ ixin e tabernáculo tacarobꞌ conda ixiobꞌ tuaꞌ ucucruobꞌ tunor e sian chinamobꞌ lo que ayan ani tama e lugar xeꞌ jax e Israel coner. Pues e Dios uyajnes ixin tunor e gente tama e lugar era tut e gente tuaꞌ e Israel tuaꞌ acꞌotoy aquetpa tuobꞌ tunor e lugar era. Y bꞌan taca quetpa e tabernáculo tacarobꞌ tama e lugar Israel este que cꞌotoy utiempo catata viejobꞌir David. \v 46 Y e David xeꞌ jax inteꞌ rey tujor tunor e gente tuaꞌ e Israel chojbꞌesna meyra umen e Dios. Y tamar era cay ubꞌijnu tuaꞌ uyustes inteꞌ uyotot e Dios. Y Udiosir era jax Udiosir catata viejobꞌir Jacob ubꞌan xeꞌ turuan tama e onian tiempo. \v 47 Pero e David machi actana umen e Dios tuaꞌ uyustes e otot era, sino que jax uyunen Salomón xeꞌ quetpa tuaꞌ uyustes e otot era xeꞌ arobꞌna templo umenerobꞌ. \v 48 Pero Cadiosir xeꞌ Ajtichaner machi aturuan tama ingojr otot xeꞌ chembꞌir umen inteꞌ winic. Bꞌan chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uyojroner e Dios umen inteꞌ profeta tiaꞌ che que: \q1 \v 49 Tunor ut e qꞌuin jax niturtar, che Cawinquirar Dios, \q1 y or e rum jax e lugar tiaꞌ inwabꞌu nioc tuaꞌ injiri. \q1 ¿Y tucꞌa otot war ibꞌijnu tuaꞌ iche tamaren? che Cawinquirar Dios. \q1 ¿Y tucꞌa lugar war ibꞌijnu iche tuaꞌ injiri nen tamar? \q1 \v 50 ¿Ma ca jax nen xeꞌ ixien inche tunor lo que ayan taca nicꞌabꞌ? \m Bꞌan chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uyojroner e Dios umen inteꞌ profeta. \p \v 51 ’Pero nox caprichuduox. War iqꞌuecꞌojse iwalma iraj iraj tuaꞌ machi iche lo que arobꞌnox umen e Dios, y war imaqui ichiquin tuaꞌ machi iyubꞌi lo que arobꞌnox umen e Dios. War iche bꞌan cocha uchiobꞌ tin e machi unatobꞌ chi e Dios. Y nox larox taca itata viejobꞌirobꞌ xeꞌ machi ucꞌaniobꞌ lo que arobꞌnobꞌ umen Unawalir e Dios. \v 52 ¿Y chi tujam tunor e sian profetobꞌ xeꞌ machi chena unumse ubꞌobꞌ umen itata viejobꞌirobꞌ? Pues tunor e profetobꞌ xeꞌ tariobꞌ tuaꞌ uyareobꞌ itata viejobꞌirobꞌ tamar e tiempo conda tuaꞌ watar tin e erach inyajrer chamesnobꞌ tunorobꞌ. Y era que tari tin e erach inyajrer, nox intaca iwajcꞌu tama ucꞌabꞌobꞌ e choquem gente tuaꞌ uchamsiobꞌ. \v 53 Y jax nox xeꞌ cay ichꞌami tunor uley e Moisés umen utacarsiaj e angelobꞌ, y esto nox ubꞌan xeꞌ machi war icꞌani tuaꞌ ixcꞌupseyan tut. Bꞌan che e Esteban uyare e nuquir winicobꞌ era tama e concilio. \s1 Conda chamesna e Esteban taca e tun \p \v 54 Entonces conda e nuquir winicobꞌ tama e concilio cꞌapa uyubꞌiobꞌ tunor era, qꞌuijnobꞌ meyra este que cay ucꞌuxi ut uyejobꞌ uwirobꞌ ut e Esteban. \v 55 Pero e Esteban bꞌutꞌur uyalma taca Unawalir e Dios, cay uchꞌujcu uwira tichan esto tut e qꞌuin, y cay uwira utawarer Catata Dios. Y war uwira que war awawan e Jesús tuyejtzꞌer unojcꞌabꞌ Catata Dios. \v 56 Entonces ojron e Esteban y che: \p —Ubꞌinic tunorox, que era war inwira que pasar ut e qꞌuin y que Uyunen e winic war awawan tuyejtzꞌer unojcꞌabꞌ Catata Dios, che e Esteban uyare tunor e nuquir winicobꞌ era. \p \v 57 Pero jaxirobꞌ umaquiobꞌ uchiquinobꞌ taca ucꞌabꞌobꞌ y cay ojronobꞌ tunorobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc y ixiobꞌ ajner tut e Esteban y cay uchuquiobꞌ y ucachiobꞌ. \v 58 Y cay uqꞌuechiobꞌ ixin, war utacsuobꞌ y war uquerejbꞌobꞌ, uqꞌuechiobꞌ ixin esto tutiꞌ e chinam. Y cay uchamsiobꞌ e Esteban taca e tun. Y tin e cay utuchꞌiobꞌ era xeꞌ jax xeꞌ war uchamsiobꞌ e Esteban cay ucoriobꞌ intꞌojr ubꞌujc y uyactobꞌ tut inteꞌ chꞌom sitz tuaꞌ ucojco. Y e sitz era ucꞌabꞌa Saulo. \v 59 Y e nuquir winicobꞌ war uriobꞌ e Esteban taca e tun tuaꞌ uchamsiobꞌ. Pero jaxir war upejca ucꞌabꞌa Cawinquirar y che: \p —Niwinquiraret Jesús, chꞌama niwalma era, che e Esteban. \p \v 60 Y tamar era e Esteban cotuan y ojron tama inteꞌ nuxi nuc y che: \p —Niwinquiraret, ira acꞌajpes umabꞌambꞌanirobꞌ e gente era. Bꞌan che e Esteban. \p Y conda cꞌapa ojron, chamay. \c 8 \p \v 1 Y e Saulo war uchecsu ubꞌa que war atzay que chamesna e Esteban. \s1 Conda e Saulo cꞌani ani utijres tunor e grupo ajcꞌupesiajobꞌ \p Pues entonces tama e día era cay unumse ubꞌobꞌ meyra tunor tin e war acꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar xeꞌ turobꞌ tama e chinam Jerusalem. Y tunorobꞌ cay ajniobꞌ locꞌoyobꞌ tama e chinam era tuaꞌ machi achamesnobꞌ. Y jax taca e apostolobꞌ xeꞌ quetpobꞌ tama e chinam Jerusalem. Pero tin e locꞌoyobꞌ era ixiobꞌ tama tunor or e departamento Judea y tama tunor or e departamento Samaria. \v 2 Y ayan cora winicobꞌ xeꞌ uyajtobꞌ ut e Dios xeꞌ ixiobꞌ umuquiobꞌ ucuerpo e Esteban. Y oyqꞌuiobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc conda umuquiobꞌ. \v 3 Pero e Saulo war uturbꞌa ubꞌa tuaꞌ usati ani inyajrer tunor e grupo ajcꞌupesiajobꞌ. Ixin tama inteꞌ otot y tama otronteꞌ otot tuaꞌ usicbꞌa chi xeꞌ ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar, y conda utajwiobꞌ uquerejbꞌobꞌ uqꞌuechiobꞌ ixiobꞌ esto tama e cárcel. Y bꞌan uche taca e winicobꞌ, y bꞌan uche taca e ixictac ubꞌan xeꞌ utajwi xeꞌ war acꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar. \s1 Conda checsuna uyojroner e Cristo tama e departamento Samaria \p \v 4 Y tunor e ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar xeꞌ locꞌoyobꞌ tama e chinam Jerusalem cay ixiobꞌ cora cora. Y tic taca tiaꞌ ixiobꞌ war uchecsuobꞌ uyojroner Cawinquirar tama e corpesiaj tut e gente ixin. \v 5 Y e Felipe xeꞌ jax inteꞌ ajcꞌupesiaj tama Cawinquirar ixin esto tama inteꞌ chinam tama e departamento Samaria y cay uyare e gente que Cawinquirar jax e Cristo. \v 6 Y e sian gente xeꞌ umorojse ubꞌobꞌ tuaꞌ uyubꞌiobꞌ lo que che e Felipe cay uturbꞌa ubꞌobꞌ tama tunor lo que arobꞌnobꞌ umener, cocha war uwirobꞌ e sian milagro lo que war uche e Felipe. \v 7 Pues meyra gente tzꞌacpesnobꞌ umen e Felipe. Y ayan meyra gente xeꞌ chamen ucuerpo xeꞌ tzꞌacpesnobꞌ, y ayan tin e tzꞌej uyoc xeꞌ tzꞌacpesnobꞌ ubꞌan, y ayan e gente xeꞌ chucur ani uyalma umen inteꞌ mabꞌambꞌan mein xeꞌ loqꞌuesna xeꞌ aruobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc conda locꞌoyobꞌ tama e gente. \v 8 Y tamar era meyra gente cay tzayobꞌ tama e chinam yajaꞌ. \p \v 9 Y tama e chinam yajaꞌ ayan inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Simón xeꞌ war uche ubꞌa que jax ani inteꞌ nuxi winic tut tunor e gente xeꞌ turobꞌ tama e departamento yajaꞌ. Pues jaxir unata aqꞌuini, unata aniro, y unata abꞌaxon. Y tama tunor era war umajres e gente axin tama e departamento Samaria que jaxir jax inteꞌ winic xeꞌ meyra war unata uche. \v 10 Y tunor e gente tama e lugar era, motor jay nuxi winic o motor jay cualquier winic, war uturbꞌa ubꞌobꞌ tama uyojroner e winic era este que ojronobꞌ y chenobꞌ: \p —E winic era meyra ayan ucꞌotorer e Dios tamar. Bꞌan che e gente tamar e winic era. \p \v 11 Pues e winic era ayix tiempo que war umajres e gente ixin, y tamar era e gente war uturbꞌa ubꞌobꞌ tamar lo que uche jaxir. \v 12 Pero e gente tama e lugar era, conda cay uturbꞌa ubꞌobꞌ tamar lo que war achecsunobꞌ umen e Felipe tama e corpesiaj, cay cꞌupseyanobꞌ tama uchinam e Dios, y cay cꞌupseyanobꞌ tama ucꞌabꞌa e Jesucristo. Entonces cay yopobꞌ cora winicobꞌ y cora ixictac tut e Felipe xeꞌ wartocto acꞌupseyanobꞌ tama e Cristo tuaꞌ achꞌujyobꞌ. \v 13 Y e Simón xeꞌ jax inteꞌ ajnirom cay cꞌupseyan tama e Cristo ubꞌan. Y conda cꞌapa chꞌujya quetpa tuyejtzꞌer e Felipe, y war atzay uwira e sian milagro y e sian seña lo que war achena umen e Felipe. \p \v 14 Entonces conda e apostolobꞌ tama e chinam Jerusalem uyubꞌiobꞌ que e gente tama e departamento Samaria war uchꞌamiobꞌ uyojroner e Dios, uyebꞌtobꞌ ixin e Pedro y e Juan tuaꞌ axiobꞌ esto tama e lugar yajaꞌ. \v 15 Y conda cꞌotoyobꞌ e apostolobꞌ cay ucꞌajtiobꞌ taca e Dios tujor tunor tin e war acꞌupseyanobꞌ tama e Cristo tuaꞌ uchꞌamiobꞌ Unawalir e Dios. \v 16 Pues e gente era tama e departamento Samaria cay cꞌupseyanobꞌ tama e Cristo y chꞌujyobꞌ tama ucꞌabꞌa Cawinquirar Jesús, pero mato majchi tujamobꞌ e ajcꞌupesiajobꞌ era xeꞌ cay uchꞌamiobꞌ Unawalir e Dios. \v 17 Entonces e Pedro y e Juan upacbꞌuobꞌ ucꞌabꞌobꞌ tamar tin e war acꞌupseyanobꞌ tama e Cristo y jaxirobꞌ uchꞌamiobꞌ Unawalir e Dios. \p \v 18 Pero e Simón cay tzay conda uwira que ajcꞌuna Unawalir e Dios tunor tin e upacbꞌuobꞌ ucꞌabꞌobꞌ e apostolobꞌ tamar. Y tamar era cay uche ofrecer e tumin taca e Pedro y taca e Juan y che: \p \v 19 —Pues ajcꞌunen e cꞌotorer era nen ubꞌan tuaꞌ uyubꞌien impacbꞌu nicꞌabꞌ tujor e gente tuaꞌ uchꞌamiobꞌ Unawalir e Dios, che e Simón. \p \v 20 Pero e Pedro uyare e Simón y che: \p —Quiqui satpen taca tunor atumin, porque war abꞌijnu que e Dios axin uyajqꞌuet ucꞌotorer umen taca que cꞌani awajcꞌu e tumin tamar, porque majax bꞌan cocha war abꞌijnu era. \v 21 Y net era ma cocha erer achꞌami ucꞌotorer e Dios, y ma cocha erer iyajcꞌuna tunor era, porque awalma majax erach tut e Dios. \v 22 Actan tunor e mabꞌambꞌanir lo que war abꞌijnu ache, y cꞌajtin taca Cawinquirar Dios tuaꞌ axin acꞌumpa tacaret tamar lo que cay abꞌijnu ache era. \v 23 Porque nen inwira que bꞌutꞌur awalma taca e qꞌuijnar, y net era cacharet umen e mabꞌambꞌanir. Bꞌan che e Pedro uyare e Simón. \p \v 24 Entonces sutpa ojron e Simón taca e Pedro y e Juan y che: \p —Ay hermanuox, cꞌajtinic taca Iwinquirar Dios que machix tuaꞌ anumuy tunor era tamaren, che e Simón. \p \v 25 Pues entonces e Pedro y e Juan, conda cꞌapa uchecsu lo que e Dios cay uche tamarobꞌ y conda cꞌapa uchecsu tunor uyojroner Cawinquirar, sutpa ixiobꞌ esto tama e chinam Jerusalem otronyajr. Pero tama e bꞌir war uchecsu uyojroner e Cristo tama e corpesiaj tut e gente tic taca tiaꞌ numuyobꞌ, y bꞌan uchiobꞌ tama meyra chinam tama e departamento Samaria. \s1 Conda e Felipe uyare inteꞌ ajcꞌampar tama e Cristo \p \v 26 Pues entonces tama inteꞌ día era conda e Felipe turu ubꞌajner checta inteꞌ ángel tuaꞌ Cawinquirar tut xeꞌ ojron y che: \p —Achpen quiqui esto tama e lugar xeꞌ más bꞌana que e chinam Jerusalem esto tama e lugar xeꞌ ucꞌabꞌa Gaza, che e ángel. \p Pues e bꞌir tama e lugar yajaꞌ jax inteꞌ bꞌir xeꞌ anumuy tama inteꞌ choquem lugar. \v 27 Entonces e Felipe achpa y locꞌoy ixin. Y tama e bꞌir bꞌana utajwi inteꞌ winic xeꞌ tuaꞌ e lugar Etiopía. Y e winic era jax inteꞌ xeꞌ machi oyni, pero xeꞌ jax inteꞌ ajcꞌampar xeꞌ ucojco e tesoro tuaꞌ inteꞌ reina xeꞌ ucꞌabꞌa Candace tama e lugar Etiopía. Y e winic era ixin tama e chinam Jerusalem tuaꞌ uyujtzꞌi ut Cadiosir, \v 28 y era war asutpa axin esto tama ulugar otronyajr. Y war axin tama uxambꞌar tama inteꞌ carro xeꞌ qꞌuejcha ixin umen inteꞌ chij. Y tama uxambꞌar era war uche leer tama uyojroner e Dios xeꞌ tzꞌijbꞌabꞌir umen e profeta Isaías. \v 29 Y tamar era ojron Unawalir e Dios y uyare e Felipe y che: \p —Quiqui tuyejtzꞌer e carro yax tuaꞌ oꞌjron taca e winic, che Unawalir e Dios. \p \v 30 Y conda e Felipe ya turu tuyejtzꞌer e carro cay uyubꞌi que e winic war uche leer tama e libro tuaꞌ e profeta Isaías, y tamar era uyubꞌi tuaꞌ e winic era y che: \p —¿Anata ca tucꞌa war ache leer era? che e Felipe. \p \v 31 Y ojron e winic y che: \p —¿Cocha tuaꞌ innata tunor era jay mamajchi ayopa tuaꞌ uchecsu taniut tucꞌa war che tunor era? che e winic. \p Entonces upejca e Felipe tuaꞌ atꞌabꞌay aturuan tuyejtzꞌer tama e carro. Entonces ochoy e Felipe tama e carro. \p \v 32 Y tiaꞌ war uche leer e winic tama uyojroner e Dios jax era: \q1 Jaxir bꞌan cocha inteꞌ oveja xeꞌ war aqꞌuejcha axin tuaꞌ achamesna, \q1 y jaxir bꞌan cocha inteꞌ chuchu oveja xeꞌ awawan y machi aꞌru \q1 xeꞌ intaca awawan tzꞌustaca conda war axujra utzutzer. \q1 Y bꞌan jaxir ubꞌan, machi ojron tut tin e tuaꞌ uchamsiobꞌ. \q1 \v 33 Y jaxir manxujresna y majax erach e juez xeꞌ ojron tacar. \q1 ¿Chi tuaꞌ oꞌjron tamar umaxtac o tamar usitzobꞌ cocha matucꞌa? \q1 Porque jaxir chꞌom sitzto conda loqꞌuesna ucuxtar tama or e rum era. \m Bꞌan che tama uyojroner e Dios lo que war uche leer e winic. \p \v 34 Entonces ojron e ajcꞌampar taca e Felipe y che: \p —Aren pues ¿tucꞌa nic war ubꞌijnu e profeta conda utzꞌijbꞌa e ojroner era? ¿Jax taca ca jaxir xeꞌ tuaꞌ unumse ubꞌa tama tunor era? ¿O ayan ca otronteꞌ xeꞌ tuaꞌ unumse ubꞌa cocha era? che e ajcꞌampar. \p \v 35 Entonces ojron e Felipe y cay uchecsu tut e ajcꞌampar tama tunor e ojroner era tama uyojroner e Dios. Ucajyes e checsuyaj tama e ojroner tuaꞌ e profeta era, y de allí cay uyare e ajcꞌampar tama tunor e ojroner tama e corpesiaj lo que ayan tama e Jesús. \v 36 Y warto axiobꞌ tama ucarro e ajcꞌampar conda cꞌotoyobꞌ tama inteꞌ lugar tiaꞌ ayan e jaꞌ. Y ojron e ajcꞌampar y che: \p —Tara ayan e jaꞌ. ¿Tucꞌa tuaꞌ machi achꞌuyen tamar? che e ajcꞌampar. \p \v 37 Entonces ojron e Felipe y che: \p —Pues net erer ichꞌujya era jay icꞌupseyan tama e Cristo taca tunor awalma, che e Felipe. \p Y ojron e ajcꞌampar y che: \p —Nen incꞌupseyan tama e Jesucristo que jax Uyunen e Dios, che e ajcꞌampar. \p \v 38 Entonces e ajcꞌampar uyare awawan e carro y ecmay e Felipe y e ajcꞌampar, y ecmay ixiobꞌ esto tutiꞌ e jaꞌ. Y e Felipe uchꞌuyi e ajcꞌampar tama e jaꞌ. \v 39 Y war atꞌabꞌay alocꞌoyobꞌ tama e jaꞌ conda wacchetaca cꞌapa loqꞌuesna e Felipe yajaꞌ. Turu ani y de allí satpa tut e ajcꞌampar y qꞌuejcha ixin innajt umen Unawalir Cawinquirar. Y e ajcꞌampar machi sutpa uwira ut e Felipe otronyajr, intaca ixin tama uxambꞌar y war atzay meyra tama uyalma umen lo que e Dios cay uche tacar. \v 40 Y conda e Felipe ubꞌijnu yix turu tama e chinam Azoto. Entonces cay ixin tuaꞌ acꞌotoy tama e chinam Cesarea. Y tama uxambꞌar cay unumse inteꞌ inteꞌ chinam y war uchecsu uyojroner e Dios tama e corpesiaj lo que ayan tama e Jesús tut tunor e gente. \c 9 \s1 Conda pejcna e Saulo umen e Jesús \p \v 1 Pues entonces e Saulo machi war uyacta uqꞌuijnar upater tunor tin e war axanobꞌ tama ubꞌir Cawinquirar este que war ubꞌajcꞌusiobꞌ que cꞌani uchamsiobꞌ. Y tamar era ixin e Saulo tuaꞌ oꞌjron taca uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ \v 2 tuaꞌ ucꞌajti cora carta tuaꞌ aꞌjcꞌuna e cꞌotorer tuaꞌ ucachi uqꞌuechiobꞌ axin tama e cárcel tama e chinam Jerusalem tunor tin e utajwi xeꞌ war axanobꞌ tama ubꞌir e Cristo, motor jay winicobꞌ o motor jay ixictac ubꞌan. Y tamar era ajcꞌuna inteꞌ carta umen uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ tuaꞌ uqꞌueche axin tacar tuaꞌ uwirse e winicobꞌ tama e sian sinagoga lo que ayan tama e chinam Damasco. \v 3 Entonces war axana e Saulo tama e bꞌir, y conda tuix acꞌotoy tama e chinam Damasco wacchetaca checta inteꞌ nuxi janchꞌaquenar tut e qꞌuin, bꞌan cocha e janchꞌaquenar conda eijbꞌi ut e qꞌuin. Pero machi tajpa wacchetaca sino que intaca quetpa e nuxi cꞌajc era tut e qꞌuin xeꞌ war ujanchꞌacnes tunor or e lugar tiaꞌ turu jaxir. \v 4 Entonces e Saulo cucrema tut e rum y cay uyubꞌi inteꞌ nuc xeꞌ ojron tacar y che: \p —Saulo, Saulo, ¿tucꞌa tuaꞌ war aturbꞌa abꞌa tuaꞌ achien innumse nibꞌa? che e ojroner xeꞌ uyubꞌi tama e janchꞌaquenar era. \p \v 5 Entonces ojron e Saulo y uyubꞌi tuaꞌ tin e war oꞌjron tama e janchꞌaquenar era y che: \p —¿Chiet net, Niwinquiret? che e Saulo. \p Y ojron e nuc tama e janchꞌaquenar otronyajr y che: \p —Nen e Jesús xeꞌ war aturbꞌa abꞌa tuaꞌ achien innumse nibꞌa. Pero lo que war ache tama tunor era intaca war anumse abꞌa bꞌan cocha incojt wacax conda war uyajcꞌu inteꞌ patada tut inteꞌ susteꞌ lo que qꞌuecher umen e ajcojc wacax, que jax taca war uxeqꞌue ubꞌa tamar, y bꞌan war anumse abꞌa net era, che e Jesús. \p \v 6 Pero e Saulo war achincha taca e bꞌajcꞌut y cay ojron otronyajr y che: \p —Niwinquiraret ¿tucꞌa acꞌani tuaꞌ inche? che e Saulo. \p Y ojron e Jesús y che: \p —Achpen quiqui ochen tama e chinam Damasco. Y conda ya turet yajaꞌ, net tuaꞌ iyarobꞌna tucꞌa ucꞌani tuaꞌ ache. Bꞌan che e Jesús uyare e Saulo. \p \v 7 Pero e winicobꞌ xeꞌ war axanobꞌ taca e Saulo tama uxambꞌar era intaca quetpobꞌ wawanobꞌ y machi ojronobꞌ umen e bꞌajcꞌut. Intaca war uyubꞌiobꞌ e ojroner pero machi uwirobꞌ chi. \v 8 Entonces e Saulo achpa tiaꞌ cucrema tut e rum, pero conda cay uyerojse unacꞌut machi eꞌron. Y umen que machi eꞌron era, cay chujca tama ucꞌabꞌ umen tin e war axanobꞌ tacar tuaꞌ uqꞌuechiobꞌ axin tuaꞌ acꞌotoy esto tama e chinam Damasco. \v 9 Y conda cꞌotoy intaca turuan uxteꞌ día. Machi eꞌron, machi weꞌ, y nien matucꞌa uyuchꞌi. Bꞌan taca turuan. \p \v 10 Pues entonces tama e chinam Damasco ayan inteꞌ ajcꞌupesiaj xeꞌ ucꞌabꞌa Ananías. Y jaxir irsena inteꞌ umayjut tiaꞌ uwira Cawinquirar xeꞌ oꞌjron tacar y che: \p —Ananías, che Cawinquirar. \p Entonces ojron e Ananías y che: \p —Tara turen Niwinquiraret, che e Ananías. \p \v 11 Y ojron Cawinquirar y che: \p —Achpen quiqui tama e calle xeꞌ ucꞌabꞌa Derecha y ochen tama uyotot e Judas, y yajaꞌ cꞌani asicbꞌa inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Saulo xeꞌ tuaꞌ e chinam Tarso. Jaxir war ucꞌajti tacaren yajaꞌ. \v 12 Y jaxir ayan inteꞌ umayjut ubꞌan, y tama umayjut uwira que ayan inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Ananías xeꞌ jax net xeꞌ iyochoy tama e otot tiaꞌ turu, y tamar umayjut era uwira que net war apacbꞌu acꞌabꞌ tama ujor. Y tamar era jaxir uyubꞌi eꞌron otronyajr. Bꞌan che Cawinquirar uyare e Ananías. \p \v 13 Pero e Ananías conda cꞌapa uyubꞌi e ojroner era, ojron otronyajr y che: \p —Niwinquiraret, pero nen war umbꞌi meyra tama e winic era, y war uyaren e gente que meyra mabꞌambꞌanir war uche upater tunor tin e war acꞌupseyanobꞌ tamaret tama e chinam Jerusalem. \v 14 Y era tari esto tama cachinam tara taca ucꞌotorer uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ tama e chinam Jerusalem tuaꞌ uyubꞌi uqꞌueche axin tama e cárcel tunor tin e axin utajwi xeꞌ war upejca acꞌabꞌa, che e Ananías. \p \v 15 Pero ojron Cawinquirar otronyajr y che: \p —Quiqui, porque nen insicbꞌix e winic era tuaꞌ axin uyare e gente tamaren xeꞌ majax tuobꞌ e Israel. Y esto tut e nuxi ajcꞌamparobꞌ tuaꞌ axin uchecsu tunor nicꞌabꞌa. Y bꞌan tuaꞌ uche tut e gente tama e Israel ubꞌan. \v 16 Y nen cꞌani inxin inwirse cobꞌa tuaꞌ unumse ubꞌa umen que war axana tama nibꞌir nen. Bꞌan che Cawinquirar uyare e Ananías tama umayjut. \p \v 17 Entonces ixin e Ananías uche bꞌan taca cocha arobꞌna umen Cawinquirar y ixin esto tiaꞌ turu e Saulo. Y conda ochoy tama e otot ixin upacbꞌu ucꞌabꞌ tama ujor e Saulo y che: \p —Hermano Saulo, Cawinquirar Jesús xeꞌ jax xeꞌ checta toit tama e bꞌir tiaꞌ war ixana, jax xeꞌ ojron tacaren ubꞌan y uyaren tuaꞌ inyopa toit tuaꞌ impacbꞌu nicꞌabꞌ tama ajor tuaꞌ uyubꞌiet iyeron otronyajr y tuaꞌ abꞌutcꞌa awalma taca Unawalir e Dios, che e Ananías. \p \v 18 Y wacchetaca ojri tama unacꞌut lo que bꞌan cocha usujr e chay, y tamar era uyubꞌi eꞌron otronyajr. Entonces achpa e Saulo y ixin chꞌujya. \v 19 Y de allí ixin cay weꞌ. Y tamar era qꞌuecꞌo otronyajr y quetpa cora día taca e inmojr ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar xeꞌ turobꞌ tama e chinam Damasco. \s1 Conda e Saulo cay uchecsu ucꞌabꞌa e Jesús tama e chinam Damasco \p \v 20 Pues entonces tama e día era e Saulo cay uchecsu ucꞌabꞌa e Jesús tama e sian sinagoga, y war uyare e gente que e Jesús jax Uyunen e Dios. \v 21 Y tunor tin e uyubꞌi uyojroner war ubꞌijnu uwira y chenobꞌ: \p —¿Ma ca jax era e winic xeꞌ cay uche unumse ubꞌobꞌ tunor tin e war upejca ucꞌabꞌa e Jesús tama e chinam Jerusalem? ¿Y ma ca jax era xeꞌ yopa tara tuaꞌ uqꞌueche axin tama e cárcel tunor tin e war upejca ucꞌabꞌa e Jesús tuaꞌ ucꞌotesobꞌ tut uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ? Bꞌan che e gente xeꞌ uyubꞌiobꞌ uyojroner e Saulo era. \p \v 22 Pero e Saulo war uchecsu tut e gente axin taca inteꞌ nuxi tzayer que e Jesús jax e Cristo este que cꞌapa ucucru taca uyojroner tunor tin e tuobꞌ e Israel xeꞌ turobꞌ tama e chinam Damasco. Y jaxirobꞌ machi unatobꞌ tucꞌa tuaꞌ oꞌjronobꞌ otronyajr. \s1 Conda e Saulo locꞌoy ajni tut e gente tuaꞌ e Israel \p \v 23 Pues conda cꞌapa numuy meyra día, e gente tuaꞌ e Israel cay ubꞌijnuobꞌ que cꞌani uchamsiobꞌ e Saulo. \v 24 Pero e Saulo cꞌotoy unata tucꞌa war ubꞌijnuobꞌ era. Pero cocha e gente era xeꞌ tuobꞌ e Israel cꞌani utajwiobꞌ e Saulo, cay ucojcobꞌ tunor e nuxi puerta lo que ayan tama e nuxi macteꞌ xeꞌ petzbꞌir tun xeꞌ xojybꞌir macar e chinam era tamar. Y bꞌan war uchiobꞌ tama e día y acbꞌar ubꞌan, cꞌani uwirobꞌ jay erer utajwiobꞌ e Saulo. \v 25 Pero tin e war acꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar, cocha war uyajta ut e Saulo, uturbꞌobꞌ tama inteꞌ nuxi chiquiꞌ y ucachiobꞌ taca inteꞌ lazo, y unumsiobꞌ tama inteꞌ chꞌen tama e nuxi macteꞌ era lo que ayan tama utiꞌ e chinam, y uyemsiobꞌ este que cꞌaxi tut e rum tama inxejr e macteꞌ. Y bꞌan ixto cocha era locꞌoy ajni e Saulo. Machi tajwina umen e gente tuaꞌ e Israel xeꞌ cꞌani ani uchamsiobꞌ. \s1 Conda ixin e Saulo tama e chinam Jerusalem \p \v 26 Pues entonces e Saulo ixin esto tama e chinam Jerusalem. Y conda cꞌotoy cꞌani ani umorojse ubꞌa taca e inmojr ajcꞌupesiajobꞌ tama e Jesús, pero e ajcꞌupesiajobꞌ era war abꞌactobꞌ y machi cꞌani umorojse ubꞌobꞌ tacar porque machi war ucꞌupsiobꞌ jay jaxir jax inteꞌ ajcꞌupesiaj tama e Jesús coner. \v 27 Pero e hermano Bernabé uqꞌueche ixin e Saulo tut e apostolobꞌ. Y cay uyare e apostolobꞌ que e Saulo uwira ut Cawinquirar tama inteꞌ umayjut conda war axana tama e bꞌir. Y cay uyare que Cawinquirar ojron tamar, y que e Saulo cay uchecsu ucꞌabꞌa e Jesús tama e chinam Damasco taca inteꞌ tzayer. \v 28 Entonces e Saulo quetpa taca e apostolobꞌ era, cora cora war axin tama e chinam Jerusalem. Y war uchecsu uyojroner e Dios taca inteꞌ nuxi tzayer tama ucꞌabꞌa Cawinquirar \v 29 y war upejca e winicobꞌ xeꞌ tuobꞌ e Israel xeꞌ ojronobꞌ tama e ojroner griego, y war ojron tamar uyojroner e Dios este que cay uqꞌuijnes e winicobꞌ era. Y tamar era e winicobꞌ era cay ubꞌijnuobꞌ que cꞌani uchamsiobꞌ e Saulo. \v 30 Pero conda e ajcꞌupesiajobꞌ cay unatobꞌ que e gente tuaꞌ e Israel war ubꞌijnuobꞌ tuaꞌ uchamsiobꞌ e Saulo, uqꞌuechiobꞌ ixin esto tama e chinam Cesarea. Y de allí uyare tuaꞌ axin esto tama e chinam Tarso. \p \v 31 Y tamar era numuy inteꞌ tiempo conda ayan e jiriar tama tunor e sian grupo ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar xeꞌ turobꞌ tama tunor e departamento Judea. Y bꞌan ubꞌan tama tunor e departamento Galilea, y tama tunor e departamento Samaria. Y war aqꞌuecꞌo inteꞌ inteꞌ ajcꞌupesiaj y war abꞌoruobꞌ tunor e grupo ajcꞌupesiajobꞌ taca utacarsiaj Unawalir e Dios. Y tunor e ajcꞌupesiajobꞌ war acꞌupseyanobꞌ tut e Dios. \s1 Conda tzꞌacpesna e Eneas \p \v 32 Pues entonces e Pedro war axana tic taca tuaꞌ uwarajse tunor tin e war acꞌupseyanobꞌ tama e Jesús, y tamar era ixin tuaꞌ uwarajse tin e ajcꞌupesiajobꞌ tama e chinam Lida ubꞌan. \v 33 Y tama e chinam era utajwi inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Eneas. Y e winic era ayix ocho año que chꞌar tama uchꞌacteꞌ umen que chamen ucuerpo. \v 34 Entonces e Pedro ojron taca e winic y che: \p —Eneas, e Jesucristo war utzꞌacpeset. Achpen ustes achꞌacteꞌ, che e Pedro. \p Entonces wacchetaca achpa wawan e Eneas y cay uyustes uchꞌacteꞌ. \v 35 Y tunor e gente xeꞌ turuan tama e chinam Lida y tama e chinam Sarón uwirobꞌ lo que numuy tama e Eneas. Y tamar era uyactobꞌ tunor e onian bꞌijnusiaj tuobꞌ y cay xanobꞌ tama ubꞌir Cawinquirar. \s1 Conda sutpa bꞌixcꞌa e Dorcas \p \v 36 Pues tama e tiempo era ayan inteꞌ ixic xeꞌ jax inteꞌ ajcꞌupesiaj tama e Cristo xeꞌ turu tama e chinam Jope. Y e ixic era ucꞌabꞌa Tabita, pero tama e ojroner griego ucꞌabꞌa Dorcas. Pues e ixic era cay uche meyra lo que imbꞌutz tut tunor e gente, y war axana war utacre inteꞌ inteꞌ tin e matucꞌa ayan tuobꞌ. \v 37 Y tama e tiempo era muacran e Dorcas y chamay. Entonces uyatesobꞌ ucuerpo y uturbꞌobꞌ tama inteꞌ cuarto tama inteꞌ otot xeꞌ más tichan, y yajaꞌ tichan ixin uchꞌabꞌuobꞌ ucuerpo. \v 38 Y tunor tin e ajcꞌupesiajobꞌ tama e Cristo xeꞌ turobꞌ tama e chinam Jope era war unatobꞌ que turu e Pedro tama e chinam Lida xeꞌ majax innajt tutobꞌ y que erer acꞌotoy jaxir tuaꞌ ucꞌajti taca e Dios tuaꞌ asutpa abꞌixcꞌa e Dorcas. Y tamar era uyebꞌta ixiobꞌ chateꞌ winicobꞌ tuaꞌ usicbꞌobꞌ e Pedro. Y conda cꞌotoyobꞌ tut e Pedro, cay uyareobꞌ y chenobꞌ cocha era: \p —Lar wacche tacaron esto tama e chinam Jope, che e winicobꞌ era. \p \v 39 Entonces locꞌoy e Pedro y ixin tacarobꞌ. Y conda cꞌotoyobꞌ esto tama e otot tiaꞌ chꞌar e chamen era xeꞌ jax e Dorcas, uqꞌuechiobꞌ ixin e Pedro tama e cuarto tiaꞌ chꞌar ucuerpo e ixic era. Y yajaꞌ ayan e sian ixictac xeꞌ chamen uviejobꞌ xeꞌ war acotuanobꞌ tut ucuerpo e ixic war aruobꞌ. Y cay uwirsiobꞌ e Pedro tunor e sian bꞌujc lo que chembꞌir umen e Dorcas conda turuto ani. \v 40 Y de allí e Pedro uyare tunor e gente tuaꞌ alocꞌoyobꞌ macuir e cuarto era. Entonces conda quetpa ubꞌajner taca ucuerpo e ixic, cotuan y cay ucꞌajti taca e Dios. Entonces uchꞌujcu uwira ut e chamen ixic y che cocha era: \p —Tabita, achpen, che e Pedro. \p Entonces uyerojse unacꞌut e ixic, y conda uwira ut e Pedro achpa turuan tama uchꞌacteꞌ. \v 41 Entonces e Pedro uchuqui ucꞌabꞌ y cay utacre tuaꞌ aꞌchpa awawan e ixic, y de allí upejca e ajcꞌupesiajobꞌ tama e Cristo y tunor e sian ixictac xeꞌ chamen uviejobꞌ y uwirse tunorobꞌ que sutpa bꞌixcꞌa e ixic xeꞌ chamen ani. \v 42 Y cay natanwa umen tunor e gente tama e chinam Jope y tama tunor or lugar yajaꞌ lo que numuy tama e ixic era. Y tamar era meyra gente cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar. \v 43 Y e Pedro quetpa cora día tama e chinam era tama uyotot e Simón xeꞌ jax inteꞌ winic xeꞌ unata uyustes e qꞌuewer. \c 10 \s1 Conda e Pedro ixin tuaꞌ uwarajse e Cornelio \p \v 1 Pues entonces tama e chinam Cesarea ayan inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Cornelio. Y e Cornelio era jax inteꞌ capitán tama e ejército romano, pero ucꞌabꞌa uyejército era jax: “Tuaꞌ e lugar Italia.” \v 2 Y e Cornelio war uyusre uche lo que ucꞌani e Dios, y bꞌan ufamilia ubꞌan, uyujtzꞌiobꞌ ut e Dios tunorobꞌ. Y jaxir meyra utacre tin e tzajtaca ut tujam e gente tuaꞌ e Israel, y war ucꞌajti taca e Dios iraj iraj. \v 3 Y tama inteꞌ día conda tꞌerpix e qꞌuin checta inteꞌ mayjut tut. Y tamar umayjut era checta inteꞌ ángel tuaꞌ e Dios xeꞌ ochoy tiaꞌ turu e Cornelio y cay ojron tacar y che: \p —Cornelio, che e ángel. \p \v 4 Y e Cornelio intaca quetpa wawan war uchꞌujcu uwira ut e ángel, war abꞌacta. Y jaxir uyubꞌi tuaꞌ e ángel y che: \p —¿Tucꞌa acꞌani, niwinquiret? che e Cornelio. \p Ojron e ángel otronyajr y che: \p —Pues cꞌar umen e Dios que war acꞌajti tacar y que war atacre tin e tzajtaca ut iraj iraj, y tunor era atzay eꞌrna umen e Dios. \v 5 Y era tzacren chic cora winicobꞌ esto tama e chinam Jope tuaꞌ upejcobꞌ inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Simón xeꞌ arobꞌna Pedro ubꞌan. \v 6 Pues cꞌani itajwi e Pedro era tama uyotot inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Simón xeꞌ jax inteꞌ xeꞌ unata apatna taca e qꞌuewer. Y uyotot e Simón era aquetpa tutiꞌ e nuxi jaꞌ. Bꞌan che e ángel uyare e Cornelio. \p \v 7 Entonces conda cꞌapa locꞌoy e ángel xeꞌ war oꞌjron taca e Cornelio, jaxir ixin upejca chateꞌ uman. Y upejca inteꞌ soldado tuaꞌ ubꞌan xeꞌ jax inteꞌ winic xeꞌ uyusre uche lo que ucꞌani e Dios. \v 8 Y e Cornelio cay uyare tunor lo que numuy tamar, y de allí utzacre ixiobꞌ esto tama e chinam Jope tuaꞌ usicbꞌobꞌ e Pedro tuaꞌ utaresobꞌ. \p \v 9 Entonces tama uyuxin e día tama otronteꞌ día warto axanobꞌ e manobꞌ era taca e soldado tuaꞌ ayopobꞌ tama e chinam Jope, y jax e hora era ubꞌan conda e Pedro cay tꞌabꞌay ixin tichan tujor uyotot tuaꞌ ucꞌajti taca e Dios. \v 10 Y cocha eixna turu tichan war ucꞌajti taca e Dios, cay jaytzꞌa, y tamar era uyare e gente tama e otot tuaꞌ uyustes e comida. Pero jaxir quetpa tichan war ucojco este que ustana tunor e comida, conda checta inteꞌ umayjut. \v 11 Y tama umayjut uwira que pasar ut e qꞌuin y que war ecmay watar lo que lar uwirnar cocha inteꞌ nuxi manta xeꞌ cachar tama inteꞌ inteꞌ upunto taca e lazo. Y war emsena watar taca e lazo esto tut e qꞌuin. \v 12 Y tama e nuxi manta ayan meyra animalobꞌ xeꞌ intajchix ucꞌabꞌobꞌ. Y ayan xeꞌ chanteꞌ uyocobꞌ y ayan lo que bꞌan uwirnar cocha e chan y ayan xeꞌ bꞌan uwirnar cocha e ajpat y ayan meyra mut xeꞌ majax intera ucꞌabꞌobꞌ. \v 13 Y e Pedro uyubꞌi inteꞌ nuc xeꞌ ojron y che: \p —Pedro, achpen, chamsen inteꞌ animal, cꞌuxu, che e nuc xeꞌ tari tama umayjut era. \p \v 14 Pero ojron e Pedro y che: \p —Machi Niwinquiraret, porque nen ma inyajr cꞌotoyen incꞌuxi lo que mabꞌambꞌan bꞌan cocha che tama uley e Moisés, che e Pedro. \p \v 15 Entonces ojron e nuc era otronyajr y che: \p —Pues lo que arobꞌna umen e Dios que imbꞌutz, ira aware net que mabꞌambꞌan, che e nuc tama umayjut. \p \v 16 Y bꞌan arobꞌna e Pedro tama uxyajr umen e nuc tama umayjut que ucꞌani tuaꞌ ucꞌuxi lo que ayan tama e nuxi manta, pero e Pedro sutpa uyare e nuc otronyajr que machix tuaꞌ ucꞌuxi porque ma inyajr cꞌotoy ucꞌuxi lo que mabꞌambꞌan bꞌan cocha che tama uley e Moisés. Y de allí sutpa qꞌuejcha ixin tichan e nuxi manta esto tut e qꞌuin. \v 17 Entonces e Pedro quetpa tujor e otot y warto ubꞌijnu tamar umayjut y tamar lo que war che tunor era. Y tamar era wacchetaca yopobꞌ e winicobꞌ xeꞌ ebꞌetnobꞌ ixin umen e Cornelio, y war uyubꞌiobꞌ tuaꞌ e gente tiaꞌ aquetpa uyotot e Simón y era ya cꞌotoy wawanobꞌ tut upuertair uyotot e Simón. \v 18 Y jaxirobꞌ upejcobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc desde tut e puerta y che: \p —¿O ya ca turu inteꞌ winic tama e otot era xeꞌ ucꞌabꞌa Simón xeꞌ arobꞌna Pedro ubꞌan? che e winicobꞌ era. \p \v 19 Pero e Pedro turu tichan tujor e otot y tamar era machi uyubꞌi lo que arobꞌna umen e winicobꞌ ejmar. Entonces Unawalir e Dios uyare e Pedro cocha era y che: \p —Pedro, ayan uxteꞌ winicobꞌ ejmar xeꞌ war usicbꞌetobꞌ. \v 20 Achpen y ecmen quiqui tacarobꞌ tiaꞌ cꞌani uqꞌuechietobꞌ iꞌxin. Ira ibꞌacta porque jax nen xeꞌ intzacre tariobꞌ, che Unawalir e Dios. \p \v 21 Entonces ecmay e Pedro y ixin tut e winicobꞌ xeꞌ tzacarna tariobꞌ umen e Cornelio y uyare cocha era y che: \p —Pues nen e winic xeꞌ war isicbꞌen. ¿Y tucꞌa tuaꞌ war isicbꞌen? che e Pedro. \p \v 22 Entonces ojronobꞌ e winicobꞌ era y chenobꞌ: \p —Pues non era tarion umen que tzacarnon tarion umen e Cornelio xeꞌ jax inteꞌ capitán tama e ejército. Pues jaxir jax inteꞌ winic xeꞌ erach y xeꞌ uyujtzꞌi ut e Dios. Y jaxir jax inteꞌ winic xeꞌ war abꞌacꞌajrna y xeꞌ war acꞌajna umen tunor e gente tuaꞌ e Israel. Y checta inteꞌ ángel tut y cay arobꞌna umen tuaꞌ usicbꞌet tuaꞌ iyopa tama uyotot, y que jaxir ucꞌani tuaꞌ uyubꞌi tunor lo que cꞌani aware, che e winicobꞌ era. \p \v 23 Entonces e Pedro ojron y che: \p —Ochenic macu, turenic tacaren y tara tuaꞌ ixwayan tama e acbꞌar era. Y ejcꞌar inxin tacarox, che e Pedro. \p Y tama otronteꞌ día bꞌan uche e Pedro, y ixin tacarobꞌ ubꞌan cora ajcꞌupesiajobꞌ tama e Cristo xeꞌ turuanobꞌ tama e chinam Jope era. \p \v 24 Entonces cꞌotoyobꞌ tama e chateꞌ día era esto tama e chinam Cesarea. Y ya turu e Cornelio tama uyotot war ucojco uyopar e Pedro. Y yix turobꞌ cora upiarobꞌ taca e Cornelio era y cora gente tin e atzay uwira xeꞌ pejcbꞌirobꞌ umener. \v 25 Y conda yopa e Pedro tama uyotot e Cornelio, jaxir locꞌoy tuaꞌ uyose macu. Y conda uwira que jax e Pedro cotuan tut y cay uyujtzꞌi ut. \v 26 Pero e Pedro uchuqui ucꞌabꞌ e Cornelio tuaꞌ ujachi y che: \p —Ira icotuan ojytzꞌi niut. Achpen waren, porque nen winiquen bꞌan cocha net, che e Pedro. \p \v 27 Y warto oꞌjronobꞌ conda ochoyobꞌ macuir e otot. Y conda e Pedro cꞌotoy macu, uwira que ayan e sian gente xeꞌ morojsebꞌirobꞌ turobꞌ tuaꞌ uyubꞌiobꞌ lo que tuaꞌ aꞌrobꞌnobꞌ umener. \v 28 Entonces cay ojron jaxir y che: \p —Pues nox war inata que inteꞌ xeꞌ tuaꞌ e Israel machi uyubꞌi oꞌchoy aturuan tujam e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel, y nien machi ani tuaꞌ cawarajse e gente cocha nox. Pero e Dios cay uwirsen que ma erer inware nien tama inteꞌ winic que bꞌonem uyalma y ma erer inware nien que matucꞌa ucꞌampibꞌir. \v 29 Y tamar era conda tzacarna ixin cora winicobꞌ tuaꞌ usicbꞌen utaresenobꞌ, tarien wacchetaca porque bꞌan uyaren e Dios tuaꞌ inche. Pero era cꞌani ani innata, ¿tucꞌa tuaꞌ iwebꞌta ixin e winicobꞌ era tuaꞌ utaresenobꞌ? ¿Y tucꞌa icꞌani tuaꞌ inche era? che e Pedro. \p \v 30 Entonces ojron e Cornelio y che: \p —Pues uxiꞌ era bꞌan cocha tama e hora era nen turen tama niotot, y machi war inweꞌ tuaꞌ incꞌajti taca e Dios conda wacchetaca checta inteꞌ winic xeꞌ ejpray ut ubꞌujc xeꞌ yopa wawan taniut. \v 31 Jaxir uyaren y che: “Cornelio, Cadiosir uyubꞌix tunor lo que cay acꞌajti tacar, y jaxir war uwira y war ucꞌajpes tunor lo que cay ache tuaꞌ atacre tin e tzajtaca ut. \v 32 Tzacren chic cora winicobꞌ tuaꞌ usicbꞌobꞌ utaresobꞌ inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Pedro xeꞌ turu tama uyotot inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Simón xeꞌ jax xeꞌ unata apatna taca e qꞌuewer. Jaxir turu tama e chinam Jope y aquetpa uyotot tutiꞌ e nuxi jaꞌ. Y conda axin watar e Pedro era, ubꞌin tunor lo que axin uyaret.” Bꞌan uyaren e ángel tama nimayjut. \v 33 Y tamar era inwebꞌta ixin cora winicobꞌ tuaꞌ usicbꞌetobꞌ y utaresetobꞌ, y era cꞌani inwaret que bueno que tariet wacchetaca. Pero era tara turon tunoron tut e Dios, cꞌani coybꞌi tunor lo que Cawinquirar war uturbꞌa tama awalma tuaꞌ awareon. Bꞌan che e Cornelio uyare e Pedro. \s1 Lo que che e Pedro tama uyotot e Cornelio \p \v 34 Entonces cay ojron e Pedro y che: \p —Pues coner erer innata que e Dios machi ubꞌijnu jay jax taca e gente tama e Israel xeꞌ ayan ucꞌampibꞌirobꞌ. \v 35 Porque Cadiosir war uyajta ut e winicobꞌ tama tunor or e rum tin e war acꞌupseyanobꞌ tut y tin e war uchiobꞌ lo que imbꞌutz tut. \v 36 Pues e Dios cay uyare tunor umaxtac e Israel tunor e ojroner xeꞌ galan tuaꞌ e jiriar lo que ayan tama Cawinquirar Jesucristo, y que jaxir jax xeꞌ quetpa Uwinquirar tuaꞌ tunor lo que ayan. \v 37 Y nox era inata tamar lo que cay numuy tama e lugar Israel conda cꞌapa chꞌuyma e Juan y conda cꞌapa uchecsu uyojroner e Dios jaxir. Y cay checta tunor uyojroner Cawinquirar Jesucristo tama e departamento Galilea. Y de allí checta ixin tunor e ojroner era tama tunor or e lugar Israel. \v 38 Y war inata tamar e Jesús xeꞌ tuaꞌ e chinam Nazaret, y que e Dios uyajcꞌu ucꞌotorer conda uyajcꞌu Unawalir. Y war inata que e Jesús ixin tic taca war uche lo que imbꞌutz, y war utzꞌacpes e gente ixin xeꞌ war unumse ubꞌobꞌ yebꞌar ucꞌotorer e Satanás. Y bꞌan cay uche umen taca que turu e Dios tacar. \v 39 Y non taca e hermanuobꞌ era ajchecsuyajon tama tunor lo que uche e Jesús tama e departamento Judea y tama e chinam Jerusalem. Pero tin e ajcꞌotorerobꞌ tama e chinam Jerusalem ixin uchamsiobꞌ e Jesús conda uchꞌubꞌobꞌ tut inteꞌ cruz y uyactobꞌ chamay tamar. \v 40 Pero Cadiosir usuti ubꞌixqꞌues e Jesús tujam e chamenobꞌ tama e uxteꞌ día, y de allí uyajcꞌu e Jesús tuaꞌ uchectes ubꞌa ticoit non. \v 41 Pero machi uchectes ubꞌa tut tunor e gente sino que ticoit taca non xeꞌ ajchecsuyajon xeꞌ sicbꞌabꞌironix umen e Dios. Y non wion tacar, y uchꞌion tacar conda cꞌapa sujta bꞌixqꞌuesna tujam e chamenobꞌ. \v 42 Y jaxir uyareon que ucꞌani tuaꞌ caxin cachecsu uyojroner e Dios tut tunor e gente, y que ucꞌani tuaꞌ cachecsu tutobꞌ que jax taca jaxir xeꞌ pejcna umen e Dios tuaꞌ aquetpa juez tuaꞌ tunor tin e bꞌixir y tuaꞌ tunor tin e chamen ubꞌan. \v 43 Y tunor e profetobꞌ tama e onian tiempo cay utzꞌijbꞌa uyactobꞌ que tunor tin e axin acꞌupseyanobꞌ tama e Jesús era cꞌani acorpesnobꞌ tama tunor umabꞌambꞌanirobꞌ umen que ayan e cꞌotorer tama ucꞌabꞌa e Jesús. Bꞌan che e Pedro uyare e Cornelio taca tunor tin e turobꞌ tama uyotot. \s1 Conda e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel cay uchꞌami Unawalir e Dios \p \v 44 Y warto oꞌjron e Pedro conda tari Unawalir e Dios y ubꞌutꞌi uyalmobꞌ tunor e gente xeꞌ war uyubꞌiobꞌ uyojroner e Pedro. \v 45 Y tin e ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ tuobꞌ e Israel xeꞌ tariobꞌ taca e Pedro war uwirobꞌ lo que numuy era, y war ubꞌijnu uwirobꞌ que ajcꞌunobꞌ Unawalir e Dios tin e majax tuobꞌ e Israel ubꞌan. \v 46 Porque war uyubꞌiobꞌ que e gente era war oꞌjronobꞌ tama inteꞌ ojroner xeꞌ majax tuobꞌach, y que war utattzꞌiobꞌ ucꞌabꞌa e Dios. \v 47 Entonces ojron e Pedro y che: \p —¿Y tucꞌa tuaꞌ machi cachꞌuyi e gente era taca e jaꞌ cocha jaxirobꞌ ixiobꞌ uchꞌamiobꞌ Unawalir e Dios bꞌan cocha non? che e Pedro. \p \v 48 Entonces e Pedro uyare tuaꞌ achꞌujyobꞌ tunor e gente era tama ucꞌabꞌa e Jesucristo. Y conda cꞌapa chꞌujyobꞌ tunor e gente cay upejcobꞌ e Pedro tuaꞌ aquetpa tacarobꞌ cora día tuaꞌ uyubꞌiobꞌ más tamar e Dios. \c 11 \s1 Conda e Pedro ixin uchecsu lo que numuy taca e Cornelio taca e grupo ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e chinam Jerusalem \p \v 1 Pues entonces tin e apostolobꞌ y tin e ajcꞌupesiajobꞌ tama e Cristo tama tunor or e departamento Judea cay uyubꞌiobꞌ que motor tin e majax tuobꞌ e Israel war uchꞌamiobꞌ uyojroner e Dios ubꞌan. \v 2 Y tama e chinam Jerusalem ayan inteꞌ grupo ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ war ubꞌijnuobꞌ que ucꞌani tuaꞌ axujra imbꞌijc uqꞌuewerir utejromar tunor tin e acꞌotoy uchꞌamiobꞌ ucꞌabꞌa e Cristo. Y conda ixin e Pedro esto tama e chinam era, e ajcꞌupesiajobꞌ era cay qꞌuecranobꞌ upater y che: \p \v 3 —¿Y tucꞌa tuaꞌ ixiet yajaꞌ tuaꞌ awarajse tin e majax tuobꞌ e Israel? Y este que wet tacarobꞌ motor que chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uley e Moisés que ma erer caweꞌ taca tin e majax tuobꞌ e Israel, che e ajcꞌupesiajobꞌ era. \p \v 4 Entonces ojron e Pedro y cay uchecsu cora cora tunor lo que numuy desde ucajyesnibꞌir tama tunor era y che: \p \v 5 —Pues nen turen tama e chinam Jope. Y yajaꞌ turen war incꞌajti taca e Dios conda checta inteꞌ nimayjut. Y tama nimayjut era cay inwira lo que lar uwirnar cocha inteꞌ nuxi manta xeꞌ ecmay tut e qꞌuin, y cachar e lazo tama inteꞌ inteꞌ upunto e nuxi manta era. Y ecmay tari e nuxi manta esto tiaꞌ turen. \v 6 Cay inchꞌujcu inwira tucꞌa ayan tama e nuxi manta era, y cay inwira que ayan tunor e animalobꞌ xeꞌ chanteꞌ uyocobꞌ. Y ayan e animal xeꞌ ajcꞌopot, y ayan e chan y ayan e ajpat, y ayan e mut. \v 7 Y bꞌan taca era cay umbꞌi inteꞌ nuc xeꞌ ojron tacaren y che: “Achpen Pedro, chamsen inteꞌ animal, cꞌuxu”, che e nuc era. \v 8 Pero nen inware e nuc era que: “Machi Niwinquirar, porque nen ma inyajr cꞌotoyen incꞌuxi lo que mabꞌambꞌan bꞌan cocha che tama uley e Moisés.” Bꞌan inware e nuc xeꞌ tari tama nimayjut. \v 9 Entonces ojron e nuc xeꞌ tari tut e qꞌuin otronyajr y che: “Pues lo que arobꞌna umen e Dios que imbꞌutz, ira aware net que mabꞌambꞌan”, che e nuc tama nimayjut era. \v 10 Y bꞌan numuy uxyajr era y wacchetaca cay tꞌabꞌay ixin tunor e nuxi manta esto tut e qꞌuin otronyajr. \v 11 Y wacchetaca yopobꞌ uxteꞌ winicobꞌ esto tama e otot tiaꞌ turen. Y e winicobꞌ era ebꞌetbꞌir tariobꞌ tama e chinam Cesarea. Y tariobꞌ tuaꞌ usicbꞌenobꞌ. \v 12 Pues jax Unawalir e Dios xeꞌ cay uyaren que ucꞌani tuaꞌ inxin tacarobꞌ, y que machix tuaꞌ imbꞌijnu jay majax bueno tunor era tut e Dios. Pero ixin ubꞌan seis hermanuobꞌ tacaren, y ixion esto tama e chinam Cesarea, y ochoyon tama inteꞌ otot xeꞌ tuaꞌ e winic xeꞌ uyebꞌta ixin e winicobꞌ tuaꞌ usicbꞌenobꞌ. \v 13 Y e winic era cay uyareon que tama inteꞌ día turu tama uyotot conda checta wawan inteꞌ ángel tut xeꞌ cay ojron tacar y che: “Ebꞌtan chic cora winicobꞌ esto tama e chinam Jope tuaꞌ upejcobꞌ inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Simón xeꞌ arobꞌna Pedro ubꞌan. \v 14 Y jaxir conda acꞌotoy tiut cꞌani uyareox tucꞌa ucꞌani tuaꞌ iche tuaꞌ ixcorpesna net taca tunor amaxtac y awixcar.” Bꞌan che e ángel uyare e winic era. \v 15 Entonces conda cay ojronen tacarobꞌ, Unawalir e Dios tari y ubꞌutꞌi uyalmobꞌ e gente era bꞌan cocha tari tamaron tama ucajyesnibꞌir tunor era. \v 16 Entonces cꞌajpa nimener lo que uyareon Cawinquirar tama ucajyesnibꞌir tunor era y che: “Pues e Juan chꞌuyma taca e jaꞌ, pero watar e día era conda tuaꞌ ixchꞌujya taca Unawalir e Dios.” Bꞌan uyareon Cawinquirar conda turuto tara tor e rum. \v 17 Entonces ochoy tama nijor que cocha e Dios war uyajcꞌu e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel lo que cay uyajcꞌon xeꞌ cay cꞌupseyanon tama Cawinquirar Jesucristo tama ucajyesnibꞌir tunor era, ¿chien nen tuaꞌ inware e Dios que majax imbꞌutz lo que war uche jaxir? Bꞌan che e Pedro uyare e ajcꞌupesiajobꞌ tama e Cristo xeꞌ turobꞌ tama e chinam Jerusalem. \p \v 18 Entonces conda e ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e chinam Jerusalem uyubꞌiobꞌ tunor era, uyactobꞌ e qꞌuecraner y quetpobꞌ tzꞌustaca tama tunor era y cay utattzꞌiobꞌ ucꞌabꞌa e Dios y che: \p —Catattzꞌi ucꞌabꞌa e Dios que esto tin e majax tuobꞌ e Israel erer uyactobꞌ umabꞌambꞌanirobꞌ, y erer uchꞌamiobꞌ e cuxtar xeꞌ machi tuaꞌ acꞌapa. Bꞌan che e ajcꞌupesiajobꞌ era xeꞌ turobꞌ tama e chinam Jerusalem. \s1 E grupo ajcꞌupesiajobꞌ lo que ayan tama e chinam Antioquía \p \v 19 Pues entonces tama e tiempo conda chamesna e Esteban cay chenobꞌ unumse ubꞌobꞌ tunor tin e ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar umen tunor e gente xeꞌ turobꞌ tama e departamento Judea. Y tamar era ayan tin e cay locꞌoy ajni xeꞌ ixiobꞌ esto tama e departamento Fenicia, y esto tama e lugar Chipre, y ayan tin e ixiobꞌ esto tama e chinam Antioquía. Y tic taca tiaꞌ cay ixiobꞌ tin e ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar war uchecsuobꞌ tunor uyojroner e Dios tama e Cristo. Pero war uyareobꞌ ajtaca tin e tuobꞌ e Israel, pero taca e inmojr machi war uchecsuobꞌ. \v 20 Pero ayan cora ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ tariobꞌ tama e lugar Chipre y xeꞌ tariobꞌ tama e chinam Cirene xeꞌ cꞌotoyobꞌ tama e chinam Antioquía ubꞌan, pero jaxirobꞌ cay uchecsuobꞌ uyojroner e Dios tut tin e majax tuobꞌ e Israel ubꞌan. Y war uchecsuobꞌ e ojroner xeꞌ imbꞌutz tama Cawinquirar Jesús. \v 21 Y cay checta ucꞌotorer e Dios tama ucuxtarobꞌ e ajcꞌupesiajobꞌ era. Y tamar era meyra gente cꞌotoy uyactobꞌ tunor e onian bꞌijnusiaj, y cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar. \p \v 22 Pero conda cꞌotoy unatobꞌ tunor era tin e turobꞌ tama e grupo ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e chinam Jerusalem, uyebꞌtobꞌ ixin inteꞌ hermano xeꞌ ucꞌabꞌa Bernabé tuaꞌ axin esto tama e chinam Antioquía. \v 23 Entonces conda cꞌotoy e Bernabé tama e chinam Antioquía cay uwira que e Dios war uchojbꞌes utobꞌ meyra tunor e gente, y tamar era cay tzay jaxir ubꞌan. Y tamar era jaxir cay utꞌabꞌse uyalmobꞌ tunor e ajcꞌupesiajobꞌ era tuaꞌ aqꞌuecꞌo axanobꞌ tama ubꞌir Cawinquirar taca tunor uyalmobꞌ. \v 24 Pues e Bernabé era jax inteꞌ winic xeꞌ atzay eꞌrna umen tunor e gente y xeꞌ bꞌutꞌur uyalma taca Unawalir e Dios. Y bꞌutꞌur uyalma tama e cꞌupesiaj tama Cawinquirar ubꞌan. Y tamar era cay cꞌupseyanobꞌ meyra gente tama Cawinquirar umener. \p \v 25 Entonces nacpat era ixin e Bernabé tuaꞌ usicbꞌa e Saulo tama e chinam Tarso. Y conda utajwi, sutpa ixin tacar esto tama e chinam Antioquía otronyajr. \v 26 Y conda cꞌotoyobꞌ tama e chinam Antioquía, quetpobꞌ tama inteꞌ año taca e grupo ajcꞌupesiajobꞌ, war ucanse meyra gente uyojroner e Dios. Y jax tama e chinam Antioquía era tiaꞌ cay arobꞌnobꞌ tin e ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar Jesucristo que jaxirobꞌ Cristianobꞌ. \p \v 27 Y jax tama e tiempo era ubꞌan conda yopobꞌ cora winicobꞌ tuaꞌ e chinam Jerusalem xeꞌ profetobꞌ tuaꞌ Catata Dios. \v 28 Y ayan inteꞌ winic tujam e grupo era xeꞌ ucꞌabꞌa Agabo. Y tama inteꞌ día jaxir achpa wawan tujam e grupo ajcꞌupesiajobꞌ y cay ojron bꞌan cocha arobꞌna umen Unawalir e Dios. Y jaxir uyare e ajcꞌupesiajobꞌ que rajxa era watar inteꞌ nuxi winar tama tunor or e rum. Y bꞌan numuy que checta inteꞌ nuxi winar tama e tiempo conda war acꞌotori inteꞌ rey xeꞌ ucꞌabꞌa Claudio. \v 29 Y tamar era tin e ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar xeꞌ turobꞌ tama e chinam Antioquía cay ubꞌijnuobꞌ que bueno tuaꞌ uyebꞌta axin cora tacarsiaj tama tin e war acꞌupseyanobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e departamento Judea. Y bꞌan uchiobꞌ bꞌan cocha uyubꞌi uyajcꞌu inteꞌ inteꞌ hermano. \v 30 Entonces uyebꞌtobꞌ ixin cora ofrenda esto tama e nuquir winicobꞌ xeꞌ quetpobꞌ tujor e grupo ajcꞌupesiajobꞌ tama e departamento Judea. Y uyebꞌtobꞌ ixin e tumin era taca e Bernabé y e Saulo. \c 12 \s1 Conda chamesna e Santiago y conda qꞌuejcha ixin e Pedro tama e cárcel \p \v 1 Pues entonces tama e tiempo era conda quetpa rey inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Herodes tama e lugar Israel, jaxir cay uche unumse ubꞌobꞌ cora hermanuobꞌ tama e grupo ajcꞌupesiajobꞌ. \v 2 Y tamar era e rey era uyare tuaꞌ achamesna e Santiago taca e machit. Pues e Santiago era jax usacun e Juan. \v 3 Y e Herodes cay uwira que war atzay uwirobꞌ tunor era e gente tuaꞌ e Israel que war uche unumse ubꞌobꞌ cora hermanuobꞌ tama e grupo ajcꞌupesiajobꞌ, y uwira ubꞌan que war atzayobꞌ e gente umen que jaxir uyare chamesna e Santiago. Y tamar era uyebꞌta ixin tuaꞌ aqꞌuejcha watar e Pedro tuaꞌ ayajra tama e cárcel ubꞌan. Pues tunor era numuy tama e tiempo conda uchiobꞌ e nojqꞌuin pascua conda ucꞌuxiobꞌ e pan xeꞌ matucꞌa e levadura tamar. \v 4 Y conda qꞌuejcha yopa e Pedro, e Herodes uyare tuaꞌ osena tama e cárcel tiaꞌ quetpa macar cojcbꞌir umen cora soldadobꞌ. Pues ayan cuatro grupo soldadobꞌ, y ayan cuatro soldadobꞌ tama inteꞌ inteꞌ grupo. Y jaxirobꞌ cay ucojcobꞌ e Pedro tama e día y tama e acbꞌar ubꞌan. Pues e Herodes war ubꞌijnu tuaꞌ uturbꞌa e Pedro tut e gente tama e chinam era tuaꞌ achena juzgar conda acꞌapa e nojqꞌuin pascua. \v 5 Y turu e Pedro tama e cárcel, pero tin e turobꞌ tama e grupo ajcꞌupesiajobꞌ war uturbꞌa ubꞌobꞌ tuaꞌ ucꞌajtiobꞌ taca e Dios tuaꞌ aloqꞌuesna e Pedro tama e cárcel. \s1 Conda loqꞌuesna e Pedro tama e cárcel \s2 umen inteꞌ ángel \p \v 6 Entonces tama inteꞌ acbꞌar conda cꞌanix asacojpa tama e día conda e Herodes war ubꞌijnu tuaꞌ uche juzgar e Pedro tut e gente tama e chinam era, ayan lo que numuy. Pues e Pedro ya chꞌar tama e cárcel y war awayan tuyuxin chateꞌ soldadobꞌ xeꞌ war ucojcobꞌ, y jaxir cachar taca chateꞌ taqꞌuin. Y ayan chateꞌ soldadobꞌ ubꞌan xeꞌ warobꞌ tut e puerta xeꞌ war ucojcobꞌ e cárcel tuaꞌ machi alocꞌoy aꞌjni e Pedro. \v 7 Y wacchetaca checta wawan inteꞌ ángel tuaꞌ Cawinquirar tama e cárcel era. Y wacchetaca checta inteꞌ nuxi janchꞌaquenar macuir e cárcel umen que checta e ángel. Entonces e ángel unijques tama uchejchec e Pedro tuaꞌ ubꞌixqꞌues. Entonces ojron e ángel taca e Pedro y che: \p —¡Achpen wacchetaca! che e ángel. \p Entonces ojri e nuxi taqꞌuin xeꞌ cachar ani ucꞌabꞌ e Pedro tamar. \v 8 Y ojron e ángel otronyajr y che: \p —Lapa abꞌujc y axanabꞌ, che e ángel. \p Entonces e Pedro uche bꞌan cocha arobꞌna tuaꞌ uche umen e ángel. Entonces ojron e ángel otronyajr y che: \p —Lapa e nuxi bꞌujc ubꞌan y lar tanipat, che e ángel. \p \v 9 Entonces e Pedro cay xana tupat e ángel tuaꞌ alocꞌoy tama e cárcel yajaꞌ. Pero jaxir machi unata jay jax ixto inteꞌ ángel era o jay jax taca inteꞌ umayjut. \v 10 Entonces numuyobꞌ tama e bꞌajxan guardia, y de allí unumse otronteꞌ guardia. Y conda cꞌotoyobꞌ tut inteꞌ nuxi puerta xeꞌ chembꞌir taca e taqꞌuin xeꞌ conda apascꞌa ut erer alocꞌoy inteꞌ esto tama e calle, intaca pascꞌa ut e puerta era tutobꞌ. Mamajchi upasi sino que ubꞌajner intaca pascꞌa ixin. Y conda locꞌoy ixiobꞌ tama e calle yajaꞌ, intaca satpa e ángel tut e Pedro, y machi sutpa uwira ut otronyajr. \v 11 Y conda e Pedro ubꞌijnu tamar era esto ubꞌajner ojron y che: \p —Pues coner era innata que erach tunor lo que war inwira taca unacniut. Y nen innata era que Cawinquirar uyebꞌta tari inteꞌ uyangel tuaꞌ ucorpesen tama ucꞌabꞌ e Herodes y tuaꞌ ucorpesen tama tunor lo que war ubꞌijnuobꞌ uchiobꞌ ani nipater tin e tuobꞌ e Israel, che e Pedro. \p \v 12 Y bꞌan war ubꞌijnu e Pedro conda cay ubꞌijnu tuaꞌ axin tama uyotot e María xeꞌ jax utuꞌ e Juan xeꞌ ucꞌabꞌa Marcos ubꞌan. Porque yajaꞌ ayan inteꞌ grupo ajcꞌupesiajobꞌ morojsebꞌir turobꞌ war ucꞌajtiobꞌ taca e Dios tuaꞌ machi achamesna e Pedro. \v 13 Entonces ixin e Pedro y cay utꞌojtꞌi ut e puerta tut e macteꞌ xeꞌ turu tor e tinaj tama e otot yajaꞌ. Y entonces locꞌoy inteꞌ ijchꞌoc xeꞌ ucꞌabꞌa Rode tuaꞌ uwira chi era. \v 14 Pero conda e ijchꞌoc cꞌotoy unata que jax e Pedro umen que uyubꞌi unuc, machi upasi e puerta sino que ajner ixin macu otronyajr war atzay y cay uyare tunor e ajcꞌupesiajobꞌ que ya war e Pedro tut e puerta. \v 15 Pero e ajcꞌupesiajobꞌ era xeꞌ turobꞌ macu machi ucꞌupsiobꞌ lo que che e ijchꞌoc, y cay uyareobꞌ y che: \p —Net intaca iyojron, chenobꞌ. \p Pero jaxir machi uyacta tuaꞌ oꞌjron que jax e Pedro xeꞌ war tut e puerta. Entonces jaxirobꞌ sutpa uyareobꞌ e ijchꞌoc otronyajr y che: \p —Mix jax e Pedro era, sino que jax taquix umein xeꞌ war awira, chenobꞌ. \p \v 16 Pero e Pedro warto utꞌojtꞌi ut e puerta patir, y mamajchi cꞌani upasi. Pero conda ixiobꞌ e ajcꞌupesiajobꞌ y upasiobꞌ e puerta y uwirobꞌ que jax era e Pedro, bꞌactobꞌ tunorobꞌ. \v 17 Pero e Pedro cay uche e seña taca ucꞌabꞌ tuaꞌ aquetpobꞌ tzꞌustaca cocha war oꞌjronobꞌ tunorobꞌ, entonces cay uyare tunor lo que chena tacar umen Cawinquirar, y cocha loqꞌuesna tama e cárcel. Y de allí e Pedro uyare y che: \p —Quiqui arenic e Santiago y e inmojr ajcꞌupesiajobꞌ lo que numuy tacaren, che e Pedro. \p Entonces locꞌoy ixin e Pedro tama otronteꞌ lugar. \p \v 18 Pues entonces conda sacojpa tama otronteꞌ día tunor e soldadobꞌ xeꞌ war ani ucojcobꞌ e Pedro tama e cárcel quetpobꞌ nutꞌur utobꞌ y machi unatobꞌ tiaꞌ ixin e Pedro. \v 19 Entonces e rey Herodes uyebꞌta ixiobꞌ cora soldadobꞌ tuaꞌ usicbꞌobꞌ e Pedro, pero machi utajwiobꞌ. Y tamar era e rey cay uyubꞌi tuaꞌ tunor e soldadobꞌ tin e cay cojcsanobꞌ tama e Pedro tama e cárcel, y conda utajwi tucꞌa numuy, uyare tuaꞌ achamesna tunor e soldadobꞌ era. Entonces conda cꞌapa tunor era, e Herodes locꞌoy tama e departamento Judea, y ixin tuaꞌ aturuan tama e chinam Cesarea. \s1 Conda chamay e Herodes \p \v 20 Pues e rey Herodes cay qꞌuijna upater e gente xeꞌ turobꞌ tama e chinam Tiro y xeꞌ turobꞌ tama e chinam Sidón. Pero jaxirobꞌ cay ubꞌijnuobꞌ que más ani bueno tuaꞌ axin usajcobꞌ e jiriar taca e rey era. Entonces uyebꞌtobꞌ ixin cora winicobꞌ tuaꞌ oꞌjronobꞌ taca e rey. Pues utajwiobꞌ imbꞌijc tacarsiaj taca inteꞌ ajcꞌampar tuaꞌ e rey xeꞌ ucꞌabꞌa Blasto, y jaxir cay utacre tuaꞌ utajwiobꞌ e jiriar taca e rey tuaꞌ asisa tunor e qꞌuijnar era. Pues e lugar tiaꞌ turobꞌ e gente tama e chinam Tiro y tama e chinam Sidón ya war uchꞌamiobꞌ tunor lo que tuaꞌ ucꞌuxiobꞌ tama e lugar tiaꞌ war acꞌotori e rey era. \v 21 Entonces e Herodes cay ubꞌijnu que cꞌani uche inteꞌ nojqꞌuin taca e gente era. Y tamar era usicbꞌa tucꞌa día tuaꞌ uche. Y conda cꞌotoy e día ulapi ubꞌujc xeꞌ galan y xeꞌ meyra atujri y turuan tor uturtar xeꞌ galan. Entonces conda ya turobꞌ tunor e gente jaxir cay uche inteꞌ ojroner tutobꞌ. \v 22 Y de allí cay ojronobꞌ tunor e gente tut e rey y chenobꞌ: \p —Majax inteꞌ winic era xeꞌ war oꞌjron, sino que jax inteꞌ dios, chenobꞌ tunor e gente taca inteꞌ nuxi nuc. \p \v 23 Y e Herodes war atzay uyubꞌi tunor e ojroner era. Pero machi ubꞌijnu tuaꞌ utattzꞌi Catata Dios tama e tattzꞌarsiaj era, sino que intaca war ubꞌijnu que tuach. Y tamar era yopa wacchetaca inteꞌ ángel tuaꞌ Cawinquirar y uyobꞌi e Herodes tama uchejchec, y tamar era cucrema y cay cꞌujxa tunor unac umen e sian ubꞌi, y umen era chamay. \p \v 24 Pues entonces cay checsuna ixin uyojroner e Dios tama tunor or e lugar yajaꞌ, y cay bꞌoro ixin cora cora e grupo ajcꞌupesiajobꞌ, y meyra gente war ayopobꞌ tuaꞌ uchꞌamiobꞌ ucꞌabꞌa Cawinquirar Jesucristo. \p \v 25 Y e Bernabé y e Saulo, conda cꞌapa tunor lo que war uchiobꞌ tama e chinam Jerusalem, sutpa ixiobꞌ esto tama e chinam Antioquía otronyajr. Y uqꞌuechiobꞌ ixin tacarobꞌ inteꞌ sitz xeꞌ ucꞌabꞌa Juan xeꞌ arobꞌna Marcos ubꞌan. \c 13 \s1 Conda sajcnobꞌ e Bernabé y e Saulo tuaꞌ aquetpobꞌ misionero \p \v 1 Pues entonces tama e grupo ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ turu tama e chinam Antioquía ayan cora profetobꞌ y ayan cora ajcanseyajobꞌ. Y ya turu e Bernabé y e Simón xeꞌ ucꞌabꞌa Negro ubꞌan, y ya turu e Lucio xeꞌ tuaꞌ e chinam Cirene, y ya turu e Manaén xeꞌ jax inteꞌ winic xeꞌ chꞌiꞌ tuyejtzꞌer e Herodes xeꞌ jax e rey tama e departamento Galilea, y ya turu e Saulo. \v 2 Y tama inteꞌ día conda morojsebꞌir turobꞌ tunor e ajcꞌupesiajobꞌ era taca e inmojr ajcꞌupesiajobꞌ tuaꞌ uchiobꞌ inteꞌ servicio tiaꞌ war uyujtzꞌiobꞌ ut Cawinquirar taca e ayuno, ojron Unawalir e Dios tama inteꞌ profeta y che: \p —Ebꞌtanic chic e Bernabé y e Saulo tuaꞌ uchiobꞌ e patnar lo que war impejcobꞌ tuaꞌ uchiobꞌ, che Unawalir e Dios. \p \v 3 Entonces conda cꞌapa ucꞌajtiobꞌ meyra taca e Dios taca e ayuno, tin e quetpobꞌ tujor e grupo ajcꞌupesiajobꞌ era uturbꞌobꞌ ucꞌabꞌobꞌ tama e Bernabé y tama e Saulo y cay ucꞌajtiobꞌ taca e Dios tama ujorobꞌ. Y conda cꞌapa ucꞌajtiobꞌ taca e Dios, uyebꞌta ixiobꞌ. \s1 Conda e apostolobꞌ cay uchecsuobꞌ uyojroner e Dios tama e lugar Chipre \p \v 4 Pues entonces e Bernabé y e Saulo ebꞌetna ixiobꞌ umen Unawalir e Dios esto tama e chinam Seleucia, y de allí ochoyobꞌ tama inteꞌ nuxi barco tuaꞌ axiobꞌ tor e jaꞌ esto tama e lugar Chipre. Pues e Chipre era jax inteꞌ lugar tiaꞌ ayan e rum xeꞌ aquetpa tuyuxin e jaꞌ. \v 5 Y tama e lugar Chipre era ayan inteꞌ chinam xeꞌ ucꞌabꞌa Salamina xeꞌ turu tutiꞌ e nuxi jaꞌ. Y e Salamina era jax inteꞌ chinam tiaꞌ erer acꞌotoy inteꞌ barco tor e jaꞌ. Entonces cay uchecsuobꞌ uyojroner e Dios tama e chinam era tama e sian sinagoga tiaꞌ umorojse ubꞌobꞌ e gente tuaꞌ e Israel. Y ya turu tacarobꞌ e Juan xeꞌ arobꞌna Marcos ubꞌan xeꞌ war utacre e Bernabé y e Saulo. \v 6 Y de allí locꞌoy xanobꞌ tama e lugar yajaꞌ y xanobꞌ esto tama e chinam Pafos. Y yajaꞌ utajwiobꞌ inteꞌ winic xeꞌ tuaꞌ e Israel xeꞌ ucꞌabꞌa Barjesús. Pero e Barjesús era jax inteꞌ ajnirom, y jax inteꞌ ajbꞌax ubꞌan. Y jaxir war umajres e gente que lo que war oꞌjron jaxir jax uyojroner e Dios, pero intaca war amajresian tama tunor era. \v 7 Y e ajnirom era jax inteꞌ winic xeꞌ atzay eꞌrna umen e gobernador xeꞌ ucꞌabꞌa Sergio Paulo. Y e Sergio era jax inteꞌ winic xeꞌ meyra canuar unata tama ujor. Entonces jaxir uyebꞌta ixin tuaꞌ ataresnobꞌ e Bernabé y e Saulo tuaꞌ erer uyubꞌi uyojroner e Dios. \v 8 Pero e ajnirom xeꞌ ucꞌabꞌa Elimas ubꞌan, machi ani ucꞌani tuaꞌ acꞌotoy e Bernabé y e Saulo tut e gobernador. Y tamar era uturbꞌa ubꞌa tuaꞌ uquete uwabꞌu ucꞌoter e Bernabé y e Saulo tut e gobernador, porque machi ucꞌani tuaꞌ acꞌotoy acꞌupseyan e gobernador tama e Dios y nien tama e Cristo. \v 9 Pero cꞌotoy e Saulo tut e gobernador y tut e ajnirom era ubꞌan. Pues e Saulo era ucꞌabꞌa Pablo ubꞌan. Y bꞌutꞌur uyalma taca Unawalir e Dios, y tamar era uchꞌujcu uwira ut e Elimas xeꞌ jax e ajnirom y che: \p \v 10 —Net ajmajresiajet, y net ajmabꞌambꞌaniret, y net uyunenet e diablo. Y net war iqꞌuijna awira tunor lo que erach. ¿Y tucꞌa tuaꞌ war aturbꞌa abꞌa tuaꞌ atijres e bꞌir xeꞌ erach xeꞌ tuaꞌ Cawinquirar? \v 11 Y era ucꞌotorer Cawinquirar cꞌani ucucruet. Y tamar era net tuaꞌ iquetpa tajpem unacꞌoit tama inteꞌ tiempo era, y machi ixto tuaꞌ awira nien ujanchꞌaquenar e qꞌuin. Bꞌan che e Pablo uyare e Elimas xeꞌ jax inteꞌ ajnirom. \p Entonces wacchetaca e Elimas machi ixto eꞌron unacꞌut yaꞌ, y quetpa incsibꞌan tunor tut, y matucꞌa uwira inyajrer. Entonces cay xana y war usicbꞌa chi umen tuaꞌ achujca ucꞌabꞌ tuaꞌ aqꞌuejcha axana porque machi ixto eꞌron ut yaꞌ. \v 12 Entonces conda e gobernador uwira lo que numuy tama e Elimas, cꞌupseyan tama Cawinquirar porque war ubꞌijnu uwira tunor e canseyaj tama Cawinquirar. \s1 Conda e Pablo y e Bernabé ixin tama e chinam Antioquía tama e departamento Pisidia \p \v 13 Pues entonces e Pablo taca e inmojr ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ war axanobꞌ tacar ixin tꞌabꞌayobꞌ tama inteꞌ nuquir barco tama e chinam Pafos. Y tamar e barco era ixiobꞌ tor e jaꞌ esto tama e chinam Perge xeꞌ turu tama e departamento Panfilia. Pero e Juan uchoqui uyacta e ajcꞌupesiajobꞌ era tama e lugar yajaꞌ, y sutpa ixin esto tama e chinam Jerusalem otronyajr. \v 14 Y de allí e inmojr era numuyobꞌ tama e chinam Perge esto tama e chinam Antioquía xeꞌ turu tama e departamento Pisidia. Y tama e chinam Antioquía era ya turobꞌ tama e día tuaꞌ e jiriar. Entonces ixin ochoyobꞌ tama e sinagoga y turuanobꞌ. \v 15 Pues conda tin e ajcꞌotorerobꞌ tama e sinagoga era cꞌapa uchiobꞌ leer uyojroner e Dios tama uley e Moisés y tama e profetobꞌ, uyebꞌtobꞌ ixin tuaꞌ apejcnobꞌ e Pablo taca e inmojr ajcꞌupesiajobꞌ y che: \p —Pues nipiarox, jay ayan inteꞌ ojroner imener tuaꞌ acꞌunles uyalmobꞌ e gente, erer iche era. Bꞌan che tin e ajcꞌotorerobꞌ tama e sinagoga era. \p \v 16 Entonces achpa wawan e Pablo y cay uche ucꞌabꞌ tut e gente tuaꞌ aquetpobꞌ tzꞌustaca y cay ojron y che: \p —Ubꞌinic winicox xeꞌ tuox e Israel y xeꞌ majax tuox e Israel pero xeꞌ war ibꞌacre e Dios. \v 17 Cadiosir tama cachinam Israel usicbꞌa tunor catata viejobꞌirobꞌ y cay ubꞌorojsiobꞌ tuaꞌ aquetpobꞌ inteꞌ nuxi chinam conda turobꞌto tama e lugar Egipto. Jaxirobꞌ quetpobꞌ bꞌan cocha cora man tama e lugar yajaꞌ, pero nacpat era Cadiosir ulocsiobꞌ tama e lugar yajaꞌ taca ucꞌotorer. \v 18 Pues Cadiosir intaca uwira tunor lo que majax imbꞌutz tut jaxir lo que war uchiobꞌ catata viejobꞌirobꞌ tama e choquem lugar tama inteꞌ tiempo de cuarenta año. \v 19 Y de allí Cadiosir usati siete nuquir chinam xeꞌ turobꞌ tama e lugar Canaán tuaꞌ asutpa uyajcꞌu catata viejobꞌirobꞌ. \v 20 Pues tunor era numuy tama inteꞌ tiempo de 450 años. Y de allí Cadiosir cay uturbꞌa cora winicobꞌ xeꞌ arobꞌnobꞌ juez tuaꞌ acꞌotoriobꞌ tujor e gente tama e Israel, y bꞌan taca quetpa este que cꞌotoy utiempo e Samuel xeꞌ jax inteꞌ profeta. \v 21 Entonces e gente cay ucꞌajtiobꞌ taca e Samuel era tuaꞌ aꞌjcꞌunobꞌ inteꞌ rey tuaꞌ acꞌotori tujorobꞌ. Y e Dios uturbꞌa e Saúl tuaꞌ acꞌotori tama inteꞌ tiempo de cuarenta año. Pues e Saúl era jax uyunen e Cis xeꞌ jax inteꞌ winic xeꞌ tari tama uchꞌajnarir catata viejobꞌir xeꞌ ucꞌabꞌa Benjamín xeꞌ turuan tama e onian tiempo. \v 22 Y de allí e Dios ulocse e Saúl tuaꞌ machi acꞌotori más tujor e gente tama e Israel, y uturbꞌa e David tuaꞌ aquetpa rey. Y tamar e David era ojron Cadiosir y che: “Nen intajwix e David xeꞌ jax uyunen e Isaí xeꞌ jax inteꞌ winic xeꞌ intzay inwira y xeꞌ cꞌani axin uche tunor lo que incꞌani nen”, che e Dios. \v 23 Y ayan inteꞌ usitz tama uchꞌajnar e David xeꞌ jax e Jesús. Y e Jesús era ebꞌetna tari umen e Dios tuaꞌ ucorpes e gente tama e Israel, bꞌan cocha cay uyareon e Dios ixnix que bꞌan tuaꞌ uche. \v 24 Pero conda merato ayopa e Jesús tuaꞌ acanseyan, e Juan xeꞌ ajchꞌuymar warix uchecsu uyojroner e Dios tut tunor e gente tama e Israel, y war uyare e gente que ucꞌani tuaꞌ uyactobꞌ umabꞌambꞌanirobꞌ y que ucꞌani tuaꞌ uyustes ubꞌobꞌ tut e Dios, y que ucꞌani tuaꞌ achꞌujyobꞌ. \v 25 Pero e Juan, conda cꞌanix acꞌapa tunor upatnar lo que ajcꞌuna umen e Dios tuaꞌ uche, cay uyare e gente y che: “Pues nen majax Iwajcorpesiajen cocha war ibꞌijnu, sino que watarto tanipat otronteꞌ xeꞌ jax Iwajcorpesiaj. Y conda watar jaxir cꞌani iwira que más ayan ucꞌotorer. Pues y nen ma tawaren nien tuaꞌ imbꞌani ut uxanabꞌ, porque meyra ayan ucꞌotorer jaxir,” che e Juan xeꞌ ajchꞌuymar tamar Cawinquirar Jesucristo. \p \v 26 ’Niwermanuox xeꞌ umaxtacox e Abraham y nox xeꞌ majax tuox e Israel pero xeꞌ war ibꞌacre e Dios, e ojroner tama e corpesiaj era ticabꞌa tunoron. \v 27 Pues tama e tiempo conda chamesna e Jesús, tin e turobꞌ tama e chinam Jerusalem y tunor e ajcꞌotorerobꞌ machi cꞌotoy unatobꞌ jay e Jesús jax Cawajcorpesiaj. Y quetpa mucur tutobꞌ tucꞌa war che e ojroner tuaꞌ e onian profetobꞌ motor que cay uchiobꞌ leer tama e sinagoga tama inteꞌ inteꞌ día tuaꞌ e jiriar. Y tamar era uyareobꞌ tuaꞌ achamesna e Jesús. Y bꞌan uchiobꞌ tuaꞌ acꞌapa uchiobꞌ tunor lo que chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen e onian profetobꞌ conda utzꞌijbꞌobꞌ tamar uchamesnar e Cristo. \v 28 Y motor que machi utajwiobꞌ tucꞌa tamar tuaꞌ uyare achamesna e Jesús, pero ucꞌajtiobꞌ tuaꞌ e rey Pilato tuaꞌ uyare achamesna. \v 29 Y conda cꞌapa uchiobꞌ tunor lo que chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen e onian profetobꞌ tama uyojroner e Dios que bꞌan ucꞌani tuaꞌ achena tacar e Cristo, uyemsiobꞌ tama ut e cruz y uchꞌabꞌuobꞌ tama umujr. \v 30 Pero e Dios machi uyacta e Jesús tama umujr, sino que usuti ubꞌixqꞌues tujam e chamenobꞌ. \v 31 Y turuan meyra día tara tor e rum conda war uchectes ubꞌa que jaxir bꞌixir otronyajr. Y cay uchecsu ubꞌa tut tin e xanobꞌ tacar conda turuan tara tor e rum y xeꞌ ixiobꞌ tacar conda locꞌoy tama e departamento Galilea tuaꞌ axin esto tama e chinam Jerusalem. Y coner jax ixto e winicobꞌ era xeꞌ quetpobꞌ ajchecsuyajobꞌ tut e gente que e Jesús sutpa bꞌixcꞌa tujam e chamenobꞌ. \p \v 32 ’Y tamar era war cawareox coner tunor e ojroner xeꞌ imbꞌutz xeꞌ jax xeꞌ quetpa arobꞌbꞌirobꞌ catata viejobꞌirobꞌ umen e Dios tama e onian tiempo. \v 33 Y non coner, cocha sitzbꞌiron tuaꞌ e onian catata viejobꞌirobꞌ, pues ticoit non e Dios cꞌapa uche tunor lo que cay uyareobꞌ que cꞌani uyajcꞌuobꞌ ixnix que cꞌani usuti ubꞌixqꞌues e Jesús tujam e chamenobꞌ. Y bꞌan chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama e salmo dos ubꞌan tiaꞌ che que: “Net jax Nisitzet, y coner nen inquetpa Tatabꞌiren tabꞌa.” Bꞌan che tama e salmo dos. \v 34 Y chequer que Cadiosir quetpa tuaꞌ usuti ubꞌixqꞌues e Jesús tujam e chamenobꞌ conda che tama uyojroner e Dios que machix tuaꞌ uyacta oꞌcꞌoy uwerir e Jesús tama umujr. Bꞌan che tama uyojroner e Dios tiaꞌ che que: “Cꞌani inwajqꞌuet tunor e chojbꞌesiaj lo que cay inware e David que bꞌan tuaꞌ inwajcꞌu que watar inteꞌ usitz xeꞌ tuaꞌ acꞌotori ejcꞌar ejcꞌar.” Bꞌan che tama uyojroner e Dios xeꞌ tzꞌijbꞌabꞌir tama e onian tiempo. \v 35 Y tama inteꞌ salmo chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen e David ubꞌan que cꞌani asutpa abꞌixcꞌa e Jesús tujam e chamenobꞌ conda che que: “Machix tuaꞌ awacta oꞌcꞌoy uwerir aman xeꞌ war ayajta ut.” Bꞌan che tama e salmo era xeꞌ tzꞌijbꞌabꞌir umen e David. \v 36 Pues e David cay uyujtzꞌi ut e Dios y cay uche bꞌan cocha ucꞌani e Dios tama utiempo. Y de allí chamay y mujca tuyejtzꞌer utata viejobꞌirobꞌ, y ocꞌoy uwerir tama umujr. Y tamar era chequer que majax e David xeꞌ tuaꞌ asutpa abꞌixcꞌa tujam e chamenobꞌ. \v 37 Porque tin e asujta abꞌixqꞌuesna tujam e chamenobꞌ umen e Dios machi tuaꞌ axin oꞌcꞌoy uwerir tama umujr. Pero e Jesús sujta bꞌixqꞌuesna tujam e chamenobꞌ umen e Dios. \v 38 Entonces, niwermanuox, natanic que coner war achectesna tiut que tama e Jesús ayan e corpesiaj tama tunor camabꞌambꞌanir. \v 39 Pues tunor e mabꞌambꞌanir lo que machi uyubꞌion cachꞌami e cꞌumpar tamar yebꞌar uley e Moisés cꞌotoy cachꞌami tuaꞌ e Dios conda cay cꞌupseyanon tama Cawinquirar Jesucristo. \v 40 Y tamar era awiric ibꞌa que machi acꞌaxi tijor nox lo que chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen e profetobꞌ xeꞌ turuanobꞌ tama e onian tiempo conda chenobꞌ que: \q1 \v 41 Ubꞌinic ajtzenerox, y bꞌijnunic iwira nox xeꞌ machi cꞌani ixcꞌupseyan tama e Dios, y satpenic, \q1 porque nen xeꞌ Idiosiren cꞌani inche inteꞌ nuxi milagro tama e tiempo era \q1 que machix tuaꞌ icꞌupse motor que ayan chi axin uyareox que bꞌan numuy. \m Bꞌan che e Dios tama uyojroner, che e Pablo uyare tunor e gente tama e sinagoga tama e chinam Antioquía era. \p \v 42 Y conda war alocꞌoy e Pablo taca upiarobꞌ tama e sinagoga, ayan cora gente xeꞌ yopobꞌ tut xeꞌ cay upejcobꞌ tuaꞌ ayopobꞌ tama otronteꞌ día tuaꞌ e jiriar tuaꞌ uchecsu más tama e Cristo era. \v 43 Entonces conda cꞌapa tunor e servicio era, locꞌoyobꞌ e gente tama e sinagoga. Y ayan e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel y ayan tin e majax tuobꞌ e Israel pero xeꞌ uchꞌamiobꞌ e cꞌupesiaj tuaꞌ e gente tuaꞌ e Israel. Y cay xanobꞌ tunor e gente era tupat e Pablo y e Bernabé. Entonces e Pablo y e Bernabé sutpa uyareobꞌ e gente era que ucꞌani tuaꞌ aqꞌuecꞌo axanobꞌ tama utacarsiaj e Dios. \p \v 44 Entonces tama otronteꞌ semana tama e día tuaꞌ e jiriar cay umorojse ubꞌobꞌ tunor e gente tama e chinam era tuaꞌ uyubꞌiobꞌ uyojroner Cawinquirar. \v 45 Pero conda e gente tuaꞌ e Israel cay uwirobꞌ que yopobꞌ tunor e sian gente era que majax tuobꞌ e Israel, qꞌuijnobꞌ. Y tamar era cay ojronobꞌ upater e Pablo y cay ucꞌayobꞌ ubꞌan. \v 46 Entonces achpa wawanobꞌ e Pablo y e Bernabé, machi bꞌactobꞌ, y cay ojronobꞌ y chenobꞌ: \p —Pues quetpa tuaꞌ cawareox xeꞌ tuox e Israel tunor uyojroner Cawinquirar, pero era chequer que machi icꞌani y que machi ibꞌijnu jay imbꞌutz tunor e cuxtar era xeꞌ machi tuaꞌ acꞌapa. Entonces coner cꞌani caxin caware tunor era taca e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel. \v 47 Porque Cawinquirar Dios war uyareon bꞌan cocha cay uyare tunor catata viejobꞌirobꞌ y che: \q1 Pues nen inchiet bꞌan cocha inteꞌ janchꞌaquenar tut tunor e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel tama tunor or e rum. \q1 Y inchiet tuaꞌ awirsiobꞌ cocha tuaꞌ axin uchꞌamiobꞌ e corpesiaj tunor e gente tama tunor or e rum. \m Bꞌan che Cawinquirar, che e Pablo. \p \v 48 Pues entonces conda tin e majax tuaꞌ e Israel cay uyubꞌiobꞌ tunor era, cay tzayobꞌ meyra y cay ojronobꞌ y che que galan tunor uyojroner Cawinquirar. Y tamar era tunor tin e sicbꞌabꞌir tuaꞌ uchꞌami e cuxtar xeꞌ machi tuaꞌ acꞌapa cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar tama e día era. \v 49 Y tamar era cay checsuna tunor uyojroner Cawinquirar tama tunor or e lugar yajaꞌ. \v 50 Pero e gente tuaꞌ e Israel cay ojronobꞌ taca cora nuquir ixictac xeꞌ ubꞌacriobꞌ e Dios, y cay ojronobꞌ taca cora nuquir winicobꞌ tama e chinam yajaꞌ tuaꞌ uyachpesobꞌ inteꞌ qꞌuijnar upater e Pablo y e Bernabé este que uyajnesobꞌ locꞌoy tama e chinam era. \v 51 Entonces e Pablo y e Bernabé unijques uxanabꞌobꞌ tuaꞌ uyacta ojri e tanlum lo que ayan tamar tuaꞌ uwirse e gente tama e lugar yajaꞌ que majax imbꞌutz lo que war uchiobꞌ. Y tamar era uyactobꞌ e lugar yajaꞌ y ixiobꞌ esto tama e chinam Iconio. \v 52 Pero tin e war acꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar war atzayobꞌ y war abꞌutcꞌa uyalmobꞌ taca Unawalir e Dios iraj iraj. \c 14 \s1 Conda turu e Pablo y e Bernabé tama e chinam Iconio \p \v 1 Entonces conda cꞌotoyobꞌ tama e chinam Iconio e Pablo y e Bernabé ixiobꞌ esto tama e sinagoga tama e día tuaꞌ e jiriar y cay uchecsuobꞌ uyojroner e Dios taca ucꞌotorer Unawalir e Dios. Y tamar era meyra gente cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar, tin e tuobꞌ e Israel y tin e majax tuobꞌ e Israel ubꞌan. \v 2 Pero tin e tuobꞌ e Israel xeꞌ machi cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar cay ojronobꞌ upater tunor era y cay uqꞌuijnesobꞌ e gente tin e majax tuobꞌ e Israel este que cay umajresobꞌ tuaꞌ ubꞌijnuobꞌ que mabꞌambꞌan lo que war uchiobꞌ tin e cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar. \v 3 Pero e Pablo y e Bernabé quetpobꞌ meyra tiempo tama e chinam era, y machi bꞌactobꞌ tuaꞌ oꞌjronobꞌ tamar Cawinquirar. Y Cadiosir war uchecsu que erach tunor e canseyaj era tamar utacarsiaj umen que cay uyajcꞌuobꞌ e Pablo y e Bernabé e cꞌotorer tuaꞌ uchiobꞌ e milagro y tuaꞌ uchiobꞌ e seña. \v 4 Pero ayan chateꞌ grupo gente tama e chinam era. Ayan tin e war atzay uwirobꞌ lo que war ubꞌijnuobꞌ e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel, y ayan tin e war atzay uwirobꞌ lo que war uchiobꞌ e apostolobꞌ. \v 5 Entonces tin e tuobꞌ e Israel y tin e majax tuobꞌ e Israel xeꞌ machi cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar cay uturbꞌa ubꞌobꞌ tuaꞌ aquetpa intera ubꞌijnusiajobꞌ taca tin e ajcꞌamparobꞌ tama e chinam era tuaꞌ axin ucꞌayobꞌ e Pablo y e Bernabé este que uchamsiobꞌ taca e tun. \v 6 Pero e Pablo y e Bernabé, conda cay unatobꞌ tunor era, locꞌoy ajniobꞌ esto tama e chinam Listra, y esto tama e chinam Derbe xeꞌ turobꞌ tama e departamento Licaonia, y war axanobꞌ tama tunor or e lugar era. \v 7 Y war uchecsuobꞌ e ojroner tamar Cawinquirar Jesucristo xeꞌ galan tic taca tiaꞌ ixiobꞌ. \s1 Conda ixin e Pablo y e Bernabé tama e chinam Listra \p \v 8 Pues entonces tama e chinam Listra ayan inteꞌ winic xeꞌ machi uyubꞌi axana. Y jaxir war aturuan yajaꞌ umen que tzꞌej uyoc desde que cuxpa y ma tiaꞌ cay xana. \v 9 Pues e winic era war uyubꞌi lo que war uchecsu e Pablo, y e Pablo cay uchꞌujcu uwira ut e winic era tiaꞌ turu y war unata tama uyalma que jaxir ayan ucꞌupesiaj tama e Dios tuaꞌ atzꞌacpesna. \v 10 Entonces ojron e Pablo taca e winic era y che: \p —Achpen waren y tatzꞌa oꞌc era, che e Pablo. \p Y e winic tobꞌoy achpa wawan tama uyoc y cay xana. \v 11 Pero conda irna umen e gente lo que cay uche e Pablo cay aruobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc tama uyojronerobꞌach e gente tama e departamento Licaonia era y che: \p —Pues e winicobꞌ era diosobꞌ que intaca ecmay y chectobꞌ ticoit bꞌan cocha e winicobꞌ, che e gente tama e lugar era. \p \v 12 Y war chenobꞌ e winicobꞌ era que e Bernabé jax inteꞌ dios xeꞌ ucꞌabꞌa Júpiter, y war chenobꞌ que e Pablo jax inteꞌ dios xeꞌ ucꞌabꞌa Mercurio, porque jax jaxir xeꞌ war oꞌjron. \v 13 Y ayan inteꞌ winic yajaꞌ xeꞌ jax inteꞌ sacerdote tuaꞌ e chamen dios xeꞌ arobꞌna Júpiter, y jaxir ayan inteꞌ uyotot tama uyocher e chinam era tiaꞌ acꞌotoy e gente tuaꞌ uyujtzꞌiobꞌ ut e chamen dios era. Y jaxir taca uyajcanuarobꞌ cay utaresobꞌ cora wacax xeꞌ bꞌujcsebꞌir taca unichir e teꞌ xeꞌ galan. Pues war ubꞌijnuobꞌ tuaꞌ uchamsiobꞌ e wacax era tut e Bernabé y tut e Pablo tuaꞌ uyujtzꞌiobꞌ utobꞌ. \v 14 Pero conda e apostolobꞌ uwirobꞌ tunor era, cay uwejruobꞌ ubꞌujcobꞌ, y ixiobꞌ ajner y ochoyobꞌ tujam e sian gente era y cay ojronobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc y chenobꞌ: \p \v 15 —Winicox, ¿tucꞌa tuaꞌ war iche cocha era? Pues non winicon ubꞌan bꞌan cocha nox, y tarion era tuaꞌ taca cawareox que ucꞌani tuaꞌ iwacta tunor e onian bꞌijnusiajobꞌ era porque matucꞌa ucꞌampibꞌirobꞌ, sino que ucꞌani tuaꞌ ixcꞌupseyan tama e Dios xeꞌ bꞌixir. Jax jaxir xeꞌ uche tunor ut e qꞌuin y tunor or e rum y xeꞌ uche tunor e nuxi jaꞌ y tunor lo que ayan tamar. \v 16 Pues tama e tiempo xeꞌ numuy e Dios war uyacta uchiobꞌ lo que ubꞌijnu uchiobꞌ tunor e gente tama tunor or rum, porque machi unatobꞌ chi e Dios. \v 17 Pero war uwirse ubꞌa que turu tama e tiempo era tamar lo que war uche xeꞌ imbꞌutz, porque Cadiosir era war uyajcꞌon e jajar, y war uyajcꞌon e cosecha, y war uyajcꞌon lo que tuaꞌ cacꞌuxi, y war uyajcꞌon lo que ucꞌani tuaꞌ catzay tamar, che e Bernabé y e Pablo. \p \v 18 Pero motor que cay uyareobꞌ meyra cocha, pero quetpato intran tutobꞌ tuaꞌ uquete uwabꞌu e gente era tuaꞌ machi uchamsiobꞌ e wacax era, cocha bꞌan cꞌani ani uchiobꞌ tuaꞌ uyujtzꞌiobꞌ ut e Bernabé y e Pablo. \p \v 19 Entonces cꞌotoyobꞌ cora gente xeꞌ tuobꞌ e Israel tama e chinam era xeꞌ tariobꞌ tama e chinam Antioquía, y ayan tin e tariobꞌ tama e chinam Iconio ubꞌan. Y jaxirobꞌ cay uche ucꞌupsiobꞌ e gente tama e chinam era esto que cay uturbꞌa ubꞌobꞌ tuaꞌ uchamsiobꞌ e Pablo taca e tun, y tamar era cay uriobꞌ e tun tujor e Pablo este que uwarcuobꞌ cꞌaxi tor e rum. Y uchebꞌiobꞌ e gente que chamenix, y tamar era uquerejbꞌobꞌ ixin esto tutiꞌ e chinam, y uriobꞌ tor e rum y uyactobꞌ. War unatobꞌ que chamay ixto e Pablo. \v 20 Pero conda tin e ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar cay umorojse ubꞌobꞌ tuyejtzꞌer e Pablo tiaꞌ chꞌar tor e rum, jaxir achpa wawan otronyajr, y ixin esto tama e chinam otronyajr. Y tama otronteꞌ día locꞌoy taca e Bernabé, y ixiobꞌ esto tama e chinam Derbe. \p \v 21 Y tamar era e Pablo y e Bernabé cay uchecsuobꞌ tunor uyojroner Cawinquirar xeꞌ imbꞌutz tama e chinam Derbe. Y meyra gente cay uchꞌamiobꞌ ucꞌabꞌa Cawinquirar tama e lugar era. Entonces sutpa ixiobꞌ esto tama e chinam Listra otronyajr, y de allí ixiobꞌ esto tama e chinam Iconio, y de allí ixiobꞌ esto tama e chinam Antioquía. \v 22 Y tama inteꞌ inteꞌ chinam era war uqꞌuecꞌojsiobꞌ tin e war acꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar, y war uyareobꞌ que ucꞌani tuaꞌ aqꞌuecꞌuobꞌ tama e cꞌupesiaj tama Cawinquirar, y war uyareobꞌ que conda axanobꞌ tama ubꞌir e Dios axin unumse ubꞌobꞌ meyra lo que intran. \v 23 Y war usicbꞌobꞌ chi xeꞌ erer aquetpa líder tama inteꞌ inteꞌ grupo ajcꞌupesiajobꞌ. Y tamar era cay ucꞌajtiobꞌ taca e Dios taca e ayuno tama inteꞌ inteꞌ grupo ajcꞌupesiajobꞌ; war ucꞌajtiobꞌ tuaꞌ acojcnobꞌ e ajcꞌupesiajobꞌ era umen Cawinquirar xeꞌ jax xeꞌ war acꞌupseyanobꞌ tamar. \s1 Conda e Pablo y e Bernabé sutpa ixiobꞌ esto tama e chinam Antioquía xeꞌ aquetpa tama e departamento Siria \p \v 24 Pues entonces ixin numuyobꞌ tama e lugar Pisidia, y de allí cꞌotoyobꞌ esto tama e lugar Panfilia. \v 25 Y cay uchecsuobꞌ uyojroner Cawinquirar xeꞌ imbꞌutz tama e chinam Perge, y de allí ixiobꞌ esto tama e chinam Atalia. \v 26 Y tama e chinam era ochoyobꞌ tama inteꞌ barco y ixiobꞌ tor e jaꞌ tuaꞌ acꞌotoyobꞌ tama e chinam Antioquía tama e departamento Siria. Y jax tama e chinam era tiaꞌ ebꞌetna ixiobꞌ umen e ajcꞌupesiajobꞌ tuaꞌ alocꞌoy taca utacarsiaj e Dios tuaꞌ uchiobꞌ tunor e patnar xeꞌ cꞌapa uchiobꞌ era. \v 27 Y conda cꞌotoyobꞌ tama e chinam Antioquía cay umorojse ubꞌobꞌ taca e grupo ajcꞌupesiajobꞌ, y cay uyareobꞌ tunor lo que cay uche Cadiosir tacarobꞌ tama uxambꞌar, y cay uchecsu cocha Cawinquirar upasi e bꞌir tut tin e majax tuobꞌ e Israel tuaꞌ uyubꞌiobꞌ acꞌupseyanobꞌ jaxirobꞌ ubꞌan tama Cawinquirar. \v 28 Entonces e Pablo y e Bernabé quetpobꞌ meyra tiempo taca e ajcꞌupesiajobꞌ era tama e chinam Antioquía. \c 15 \s1 Conda umorojse ubꞌobꞌ e nuxi junta tama e chinam Jerusalem \p \v 1 Pues entonces tama e tiempo era ayan cora winicobꞌ xeꞌ tariobꞌ tama e departamento Judea xeꞌ ixiobꞌ esto tama e chinam Antioquía. Y jaxirobꞌ cay ucansiobꞌ e ajcꞌupesiajobꞌ yajaꞌ que ucꞌani tuaꞌ axujra imbꞌijc uqꞌuewerir utejromar inteꞌ tuaꞌ uyubꞌi acorpesna, bꞌan cocha chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uley e Moisés. \v 2 Pero e Pablo y e Bernabé majax bꞌan ubꞌijnusiajobꞌ, y tamar era cay uyareobꞌ e winicobꞌ tuaꞌ e departamento Judea que majax bꞌan war acanseyanobꞌ. Entonces sicbꞌanobꞌ e Pablo y Bernabé taca cora hermanuobꞌ umen e grupo ajcꞌupesiajobꞌ tama e chinam Antioquía tuaꞌ axiobꞌ esto tama e chinam Jerusalem tuaꞌ uyubꞌiobꞌ tama tunor era taca e apostolobꞌ y taca e nuquir winicobꞌ tama e grupo ajcꞌupesiajobꞌ tama e chinam yajaꞌ. \p \v 3 Entonces e grupo ajcꞌupesiajobꞌ tama e chinam Antioquía uyebꞌta ixiobꞌ e Pablo y e Bernabé taca cora hermanuobꞌ tuaꞌ axiobꞌ esto tama e chinam Jerusalem. Y tamar uxambꞌarobꞌ era cay numuyobꞌ tama e departamento Fenicia y tama e departamento Samaria, y war uyareobꞌ e ajcꞌupesiajobꞌ tic taca tiaꞌ ixiobꞌ que ayan meyra gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel xeꞌ war uyactobꞌ tunor e onian bꞌijnusiaj xeꞌ tuobꞌ ani tuaꞌ acay axanobꞌ tama ubꞌir e Dios. Y tunor e ajcꞌupesiajobꞌ war atzayobꞌ meyra tama tunor e ojroner era. \p \v 4 Entonces conda e Pablo y e Bernabé taca e hermanuobꞌ tuaꞌ e grupo ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ turuanobꞌ tama e chinam Antioquía cꞌotoyobꞌ tama e chinam Jerusalem chꞌajmobꞌ umen e grupo ajcꞌupesiajobꞌ yajaꞌ, y umen e apostolobꞌ, y umen e nuquir winicobꞌ. Entonces cay uchecsuobꞌ tutobꞌ tunor lo que e Dios cay uche tamarobꞌ. \v 5 Pero ayan cora winicobꞌ xeꞌ ajcꞌupesiajobꞌ tama e Cristo xeꞌ tuobꞌ e fariseobꞌ xeꞌ achpa wawanobꞌ y cay ojronobꞌ y chenobꞌ: \p —Pues ucꞌani tuaꞌ axujra imbꞌijc uqꞌuewerir utejromar tunor tin e majax tuobꞌ e Israel tuaꞌ acorpesnobꞌ, y ucꞌani tuaꞌ iwareobꞌ que ucꞌani tuaꞌ acꞌupseyanobꞌ tut tunor lo que chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uley e Moisés. Bꞌan chenobꞌ e ajcꞌupesiajobꞌ era xeꞌ tuobꞌ e fariseobꞌ. \p \v 6 Entonces cay umorojse ubꞌobꞌ e apostolobꞌ taca e nuquir winicobꞌ era tuaꞌ ubꞌijnuobꞌ jay ucꞌanto tuaꞌ axujra imbꞌijc uqꞌuewerir utejromar tin e majax tuobꞌ e Israel. \v 7 Y conda cꞌapa ojronobꞌ meyra tama tunor era, achpa wawan e Pedro y cay ojron y che: \p —Niwermanuox, nox era war inata que ixnix cora era e Dios usicbꞌen tijam tuaꞌ inxin inware uyojroner e Dios tama e corpesiaj tut tin e majax tuobꞌ e Israel tuaꞌ acꞌotoy unatobꞌ cocha tuaꞌ acꞌupseyanobꞌ tama Cadiosir tuaꞌ uyubꞌi acorpesnobꞌ. \v 8 Y Cadiosir, xeꞌ war unata tunor lo que ayan tama uyalma inteꞌ, cay uwirse ubꞌa que war uchꞌami tunor e gente era conda ixin uyajcꞌu Unawalir e Dios bꞌan cocha cay uyajcꞌon non tama ucajyesnibꞌir tunor era. \v 9 Y chequer que e Dios machi uche aquetpa intiach uwirnarobꞌ tin e majax tuobꞌ e Israel, y que cay upoqui uyalmobꞌ umen que war acꞌupseyanobꞌ tamar jaxir, bꞌan cocha cay upoqui cawalma non. \v 10 Y ¿tucꞌa tuaꞌ war ibꞌijnu tuaꞌ iwareobꞌ que ucꞌani tuaꞌ uchiobꞌ lo que intran tut e ajcꞌupesiajobꞌ era xeꞌ majax tuobꞌ e Israel que nien non y nien catata viejobꞌirobꞌ machi uyubꞌion cache? Y ¿tucꞌa tuaꞌ war ibꞌijnu tuaꞌ iquete iwabꞌu e Dios tamar lo que cay uche tama e gente era? \v 11 Pues non cacꞌupse que corpesnon umen utacarsiaj Cawinquirar Jesús, bꞌan cocha jaxirobꞌ xeꞌ majax tuobꞌ e Israel, che e Pedro uyare tunor e nuquir winicobꞌ era. \p \v 12 Entonces tunor e nuquir winicobꞌ quetpobꞌ tzꞌustaca conda acay uyubꞌiobꞌ lo que war aꞌrobꞌnobꞌ umen e Bernabé y umen e Pablo. Y jaxirobꞌ cay uchecsuobꞌ tunor lo que cay uwirobꞌ chempa y tunor e sian milagro lo que e Dios cay uche tamarobꞌ conda turobꞌ tujam e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel. \v 13 Y conda cꞌapa ojronobꞌ e Bernabé y e Pablo tama tunor era, ojron e Santiago y che: \p —Niwermanuox, ubꞌiniquen era. \v 14 E Simón Pedro cay uyareon tama e tiempo conda e Dios cay uwirsion que uyajta ut motor tin e majax tuobꞌ e Israel ubꞌan, cocha cay usicbꞌa cora gente tujamobꞌ tuaꞌ uyujtzꞌiobꞌ ut ucꞌabꞌa ubꞌan. \v 15 Pues tunor era numuy bꞌan cocha chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen e profetobꞌ tama e onian tiempo tiaꞌ che: \q1 \v 16 Y otronyajrto cꞌani insutpa waten, che Cawinquirar, \q1 y cꞌani unstes uyotot e David otronyajr tiaꞌ cꞌapa cucrema, \q1 y cꞌani insutpa injachi nimaxtac tuaꞌ aqꞌuecꞌo axanobꞌ tama nibꞌir. \q1 \v 17 Y tamar era meyra gente cꞌani usicbꞌenobꞌ xeꞌ Iwinquiraren, \q1 y tunor e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel tama tunor or e rum xeꞌ sicbꞌabꞌirobꞌ nimener cꞌani acꞌotoy acꞌupseyanobꞌ tamaren xeꞌ Idiosiren, \q1 \v 18 che Cawinquirar xeꞌ cay uchecsu tunor era tama e onian tiempo. \m Bꞌan che tama uyojroner e Dios. \p \v 19 ’Y tamar era nen inware que machi tuaꞌ caturbꞌa lo que meyra ubꞌarir tama e gente era xeꞌ majax tuobꞌ e Israel xeꞌ war uyactobꞌ tunor e onian bꞌijnusiaj tuobꞌ tuaꞌ axanobꞌ tama ubꞌir e Dios. \v 20 Nen inware que atzꞌacta jay catzꞌijbꞌa inteꞌ carta tuaꞌ caware e gente era que machi ixto tuaꞌ ucꞌuxi e wer xeꞌ quetpa ajcꞌubꞌir tut inteꞌ chamen dios, y que machix tuaꞌ asutpa axanobꞌ tacar e ixictac o e winicobꞌ xeꞌ majax tuobꞌ, y que machi ixto tuaꞌ asutpa ucꞌuxi inteꞌ arac xeꞌ cotbꞌir unuc, y machix tuaꞌ ucꞌuxiobꞌ uchꞌichꞌer inteꞌ arac. \v 21 Y war imbꞌijnu que atzꞌacta tuaꞌ cawareobꞌ cocha era porque desde ixnix war achecsuna uley e Moisés tama inteꞌ inteꞌ chinam tiaꞌ war achena leer tama tunor e sian sinagoga tama inteꞌ inteꞌ día tuaꞌ e jiriar. Bꞌan che e Santiago uyare tunor e nuquir winicobꞌ era. \p \v 22 Entonces tin e apostolobꞌ taca tin e nuquir winicobꞌ y e inmojr gente tama e grupo ajcꞌupesiajobꞌ cay ubꞌijnu usicbꞌobꞌ cora hermanuobꞌ tujam e grupo ajcꞌupesiajobꞌ era tuaꞌ uyebꞌtobꞌ axin esto tama e chinam Antioquía taca e Pablo y e Bernabé. Entonces usicbꞌobꞌ e Judas xeꞌ ucꞌabꞌa Barsabás ubꞌan, y usicbꞌobꞌ e Silas tuaꞌ axiobꞌ esto tama e chinam Antioquía. Pues e chateꞌ hermanuobꞌ era nuquir winicobꞌ tujam e inmojr ajcꞌupesiajobꞌ. \v 23 Y tacar e hermanuobꞌ era uyebꞌtobꞌ ixin inteꞌ carta xeꞌ che: \pi1 Pues non xeꞌ apostolon taca e nuquir winicobꞌ y taca e ajcꞌupesiajobꞌ tara tama e chinam Jerusalem cꞌani cacꞌajpesox xeꞌ ajcꞌupesiajox tama Cawinquirar xeꞌ majax tuox e Israel xeꞌ turox tama e chinam Antioquía y xeꞌ turox tama e departamento Siria y xeꞌ turox tama e departamento Cilicia. \v 24 Pues cꞌotoyon canata que ayan cora winicobꞌ xeꞌ locꞌoyobꞌ tama e lugar tara tuaꞌ axiobꞌ esto tiaꞌ turox nox, pero matucꞌa cawareobꞌ non sino que intaca ixiobꞌ. Y cꞌotoyon canata que jaxirobꞌ cay uchiox ibꞌijnu tamar lo que ojronobꞌ este que quetpox nutꞌur iut. Pues jaxirobꞌ cay ucansiox que ucꞌani tuaꞌ axujra imbꞌijc uqꞌuewerir utejromar tunor e winicobꞌ y que ucꞌani tuaꞌ acꞌapa iche tunor lo que chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uley e Moisés tuaꞌ uyubꞌiox ixxana tama ubꞌir e Cristo. \v 25 Y tamar era tunoron war cabꞌijnu que ucꞌani tuaꞌ casicbꞌa cora ajcꞌupesiajobꞌ ticajam tara tuaꞌ cawebꞌta axin tuaꞌ uwarajsiox yajaꞌ. Cꞌani acꞌotoyobꞌ taca e Bernabé y e Pablo xeꞌ inchoj utobꞌ camener. \v 26 Pues e Bernabé y e Pablo cay unumse ubꞌobꞌ meyra umen taca que war uchecsu uyojroner Cawinquirar Jesucristo este que ayix ani conda cꞌanix achamesnobꞌ. \v 27 Pero lo que cꞌani cache era: Cꞌani cawebꞌta axin e Judas y e Silas tuaꞌ oꞌjronobꞌ tacarox tuaꞌ uchecsu tunor lo que cay ojronon non tara. \v 28 Pues imbꞌutz locꞌoy tut Unawalir e Dios y ticoit non ubꞌan que machi cꞌani caturbꞌa lo que imbꞌar tijor nox sino que jax taca era: \v 29 Pues ma erer icꞌuxi e wer xeꞌ quetpa ajcꞌubꞌir tut inteꞌ chamen dios, y ma erer icꞌuxi uchꞌichꞌer inteꞌ arac, y ma erer icꞌuxi inteꞌ arac xeꞌ cotbꞌir unuc, y ma erer iyose ibꞌa taca e ixictac xeꞌ majax tibꞌa, y nien ma erer uyose ubꞌobꞌ e ixictac taca e winicobꞌ xeꞌ majax tuobꞌ. Jay ixobꞌian tut tunor era war iche imbꞌutz tunor. Pues tara acꞌapa e ojroner. Bꞌan utzꞌijbꞌobꞌ e apostolobꞌ tama e carta xeꞌ uyebꞌtobꞌ ixin esto tiaꞌ turobꞌ e ajcꞌupesiajobꞌ tama e chinam Antioquía. \p \v 30 Y tamar era ebꞌtana ixin e hermanuobꞌ tuaꞌ axiobꞌ tama uxambꞌarobꞌ esto tama e chinam Antioquía. Y conda cꞌotoyobꞌ cay umorojsiobꞌ tunor e grupo ajcꞌupesiajobꞌ y uyajcꞌuobꞌ e carta era. \v 31 Y e ajcꞌupesiajobꞌ conda cꞌapa uchiobꞌ leer e carta era, bꞌutcꞌa uyalmobꞌ taca inteꞌ nuxi tzayer umen que galan locꞌoy tunor tama e carta. \v 32 Y e Judas y e Silas ayan ucꞌampibꞌir xeꞌ ajcꞌunobꞌ umen e Dios tuaꞌ uchꞌamiobꞌ inteꞌ ojroner tuaꞌ e Dios y tuaꞌ asutpa uyare e gente otronyajr. Y tamar ucꞌampibꞌirobꞌ era cay cꞌampesnobꞌ meyra umen e Dios tuaꞌ utzayjresobꞌ e ajcꞌupesiajobꞌ y tuaꞌ utꞌabꞌse uyalmobꞌ. \v 33 Y conda cꞌapa numuy cora día conda morojsebꞌirobꞌ turobꞌ, tin e tariobꞌ tama e chinam Jerusalem cay arenobꞌ umen e inmojr era que chicobꞌ taca ujiriar e Dios. Y tamar era arobꞌnobꞌ que uyubꞌi asutpa axiobꞌ otronyajr tut tin e uyebꞌta ixiobꞌ. \v 34 Pero e Silas ubꞌijnu que cꞌani aquetpa y machi ixin. \v 35 Y e Pablo y e Bernabé quetpobꞌ tama e chinam Antioquía ubꞌan. Entonces jaxirobꞌ y meyra ajcanseyajobꞌ xeꞌ turobꞌ yajaꞌ cay ucansiobꞌ y uchecsuobꞌ uyojroner Cawinquirar tama meyra día. \s1 Conda e Pablo cay locꞌoy ixin tama otronteꞌ uxambꞌar tuaꞌ uche e patnar misionero \p \v 36 Pues entonces conda numuy cora mes e Pablo cay ojron taca e Bernabé y che: \p —Incoꞌ cawarajsic e ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ turobꞌ tama tunor e sian chinam tiaꞌ cay numuyon tuaꞌ cachecsu uyojroner Cawinquirar, cꞌani inxin inwira cocha turobꞌ coner, che e Pablo uyare e Bernabé. \p \v 37 Pero e Bernabé cay ubꞌijnu que erer uqꞌueche axin e Juan xeꞌ ucꞌabꞌa Marcos ubꞌan. \v 38 Pero e Pablo machi ucꞌani tuaꞌ axin e Juan otronyajr cocha jaxir uyacta upatnar e Dios tama inteꞌ xambꞌar tacarobꞌ conda turobꞌ tama e chinam Panfilia y intaca sutpa ixin tama uyotot. \v 39 Y e Bernabé cay ojron y che: \p Pero bueno tuaꞌ axin e Juan. \p Pero e Pablo che que: \p Nen machi cꞌani inxin taca e Juan. \p Y e Bernabé che que: \p Pero nen cꞌani inqꞌueche axin e Juan. \p Pero e Pablo che: \p Machi. \p Entonces bꞌan taca quetpa que machi uyubꞌi uyustes ubꞌobꞌ tamar lo que war anumuy era. Entonces e Bernabé uqꞌueche ixin e Marcos xeꞌ jax e Juan y ixiobꞌ tama inteꞌ barco tor e jaꞌ tuaꞌ axiobꞌ esto tama e lugar Chipre. \v 40 Y e Pablo usicbꞌa e Silas y locꞌoy ixiobꞌ tama uxambꞌar. Pero e ajcꞌupesiajobꞌ era xeꞌ turobꞌ, conda cꞌanix alocꞌoyobꞌ e Pablo y e Silas, cay ucꞌajtiobꞌ taca e Dios que utacarsiaj Cawinquirar axin aquetpa tacarobꞌ. \v 41 Entonces e Pablo y e Silas numuyobꞌ tama e departamento Siria y tama e departamento Cilicia, war uqꞌuecꞌojsiobꞌ tunor e ajcꞌupesiajobꞌ axin tama inteꞌ inteꞌ grupo ajcꞌupesiajobꞌ tiaꞌ ixiobꞌ. \c 16 \s1 Conda e Timoteo ixin taca e Pablo y e Silas \s2 tama inteꞌ uxambꞌarobꞌ \p \v 1 Entonces e Pablo y e Silas ixiobꞌ esto tama e chinam Derbe, y de allí ixiobꞌ esto tama e chinam Listra. Y yajaꞌ utajwiobꞌ inteꞌ ajcꞌupesiaj tama Cawinquirar xeꞌ ucꞌabꞌa Timoteo xeꞌ jax uyar inteꞌ ixic xeꞌ tuaꞌ e Israel xeꞌ war acꞌupseyan tama Cawinquirar, pero utata e Timoteo jax inteꞌ winic xeꞌ tari tama e lugar Grecia. \v 2 Pues tunor e ajcꞌupesiajobꞌ tama e chinam Listra y tama e chinam Iconio ojronobꞌ que imbꞌutz e sitz era. \v 3 Y e Pablo war ucꞌani tuaꞌ uqꞌueche axin e Timoteo tacarobꞌ ubꞌan, y tamar era uyare tuaꞌ axujra imbꞌijc uqꞌuewerir utejromar tuaꞌ machi aqꞌuijnesnobꞌ tin e tuobꞌ e Israel xeꞌ turobꞌ tama e lugar era. Pues tunor e gente war unatobꞌ que utata e Timoteo jax inteꞌ griego. \v 4 Y tic taca tiaꞌ ixiobꞌ tama inteꞌ inteꞌ chinam war uyareobꞌ tunor e ajcꞌupesiajobꞌ tama e carta lo que ajcꞌunobꞌ umen e apostolobꞌ y umen e nuquir winicobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e chinam Jerusalem. Y war uchecsuobꞌ tut tunor e ajcꞌupesiajobꞌ axin tuaꞌ unata acꞌupseyanobꞌ tut lo que arobꞌnobꞌ umen e apostolobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e chinam Jerusalem. \v 5 Y tamar era tunor e sian grupo ajcꞌupesiajobꞌ tama inteꞌ inteꞌ chinam war aqꞌuecꞌuobꞌ tama ucꞌupesiaj tama Cawinquirar, y meyra gente war acꞌotoy acꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar ajqꞌuin ajqꞌuin. \s1 Conda e Pablo uwira inteꞌ winic tama inteꞌ umayjut xeꞌ tuaꞌ e lugar Macedonia \p \v 6 Entonces locꞌoyobꞌ e Pablo taca e inmojr era y cay numuyobꞌ tama e departamento Frigia y tama e departamento Galacia, pero machi actanobꞌ tuaꞌ axiobꞌ uchecsuobꞌ uyojroner e Dios tama e departamento Asia umen Unawalir e Dios. \v 7 Y conda cꞌotoyobꞌ tama e bꞌir xeꞌ acꞌotoy tama e departamento Misia, war ubꞌijnuobꞌ tuaꞌ oꞌchoyobꞌ yajaꞌ tuaꞌ uchecsuobꞌ uyojroner e Dios tama e departamento Bitinia, pero machi actanobꞌ tuaꞌ uchiobꞌ umen Unawalir e Jesús. \v 8 Entonces ixiobꞌ tama uxambꞌar esto tama e departamento Misia, y de allí ecmay ixiobꞌ esto tama inteꞌ chinam xeꞌ ucꞌabꞌa Tróas tiaꞌ erer uchꞌamiobꞌ inteꞌ barco. \v 9 Y ya turu e Pablo tama e chinam Tróas era conda checta inteꞌ umayjut acbꞌar. Y tamar umayjut cay uwira inteꞌ winic tuaꞌ inteꞌ departamento xeꞌ ucꞌabꞌa Macedonia. Y war e winic era tut e Pablo war ucꞌajti tacar y che: “Laric esto tama e departamento Macedonia y tacrenicon tara”, che e winic xeꞌ irna umen e Pablo tama umayjut. \v 10 Y conda cꞌapa uwira umayjut era, non xeꞌ war caxana tacar cay costes cabꞌa tuaꞌ caxin esto tama e departamento Macedonia, porque war canata tama cawalma que war ucꞌani e Dios tuaꞌ caxin cachecsu uyojroner e Dios tama e corpesiaj tama e departamento yajaꞌ. \s1 Conda ixiobꞌ e Pablo taca e Silas esto tama e chinam Filipos \p \v 11 Pues entonces tꞌabꞌayon tama inteꞌ barco tama e chinam Tróas y ixion tor e jaꞌ esto tama inteꞌ lugar tiaꞌ ayan e rum tuyuxin e jaꞌ, y yajaꞌ ayan inteꞌ chinam xeꞌ ucꞌabꞌa Samotracia. Y tama otronteꞌ día ixion tama e barco tor e jaꞌ tuaꞌ cacꞌotoy tama inteꞌ chinam xeꞌ ucꞌabꞌa Neápolis. \v 12 Y de allí locꞌoy ixion tama e bꞌir tuaꞌ cacꞌotoy tama e chinam Filipos que jax inteꞌ chinam xeꞌ chembꞌir umen e ejército romano y xeꞌ jax e más nuxi chinam tama tunor e lugar yajaꞌ tama e departamento Macedonia xeꞌ aquetpa tama e lugar Grecia. Y quetpon cora día yajaꞌ. \v 13 Y tuyejtzꞌer e chinam Filipos era ayan inteꞌ xucur, y tama inteꞌ día tuaꞌ e jiriar locꞌoyon tama e chinam y ixion tutiꞌ e xucur era tama inteꞌ lugar tiaꞌ umorojse ubꞌobꞌ e gente tuaꞌ ucꞌajtiobꞌ taca e Dios. Entonces turuanon y cay ojronon tama uyojroner e Dios tama e corpesiaj taca cora ixictac xeꞌ war umorojse ubꞌobꞌ tama e lugar era. \v 14 Y ayan inteꞌ ixic tama e lugar era xeꞌ ucꞌabꞌa Lidia xeꞌ tari tama inteꞌ chinam xeꞌ ucꞌabꞌa Tiatira. Y jaxir uchoni e bꞌujc xeꞌ galan xeꞌ chacchac ut. Y e ixic era war uyujtzꞌi ut e Dios iraj iraj, y tamar era cay uyubꞌi tunor uyojroner e Pablo. Y pascꞌa ut uyalma umen Cawinquirar tuaꞌ uyubꞌi tunor lo que arobꞌna umen e Pablo. \v 15 Entonces chꞌujya e ixic taca tunor ufamilia, y de allí uyubꞌi tuaꞌ e Pablo y e Silas y che: \p —Jay nox war ibꞌijnu que nen ajcꞌupesiajen tama Cawinquirar coner, laric tuaꞌ ixquetpa tama niotot, che e ixic. \p Y tamar era jaxir uchion quetpon tama uyotot. \p \v 16 Entonces tama inteꞌ día conda war caxin tama e lugar tiaꞌ acay cacꞌajti taca e Dios tuti e xucur, catajwi cabꞌa taca inteꞌ ijchꞌoc xeꞌ chucur umen inteꞌ mabꞌambꞌan mein. Y e mein era ojron taca e ijchꞌoc y e ijchꞌoc uchecsu tut e gente lo que arobꞌna umen e mein. Y e ijchꞌoc jax inteꞌ man xeꞌ mambꞌir inyajrer y war atojya meyra tumin umen upatron umen que war uchecsu tut e gente lo que mucur tutobꞌ. \v 17 Pero e ijchꞌoc, conda uwira e Pablo taca tunoron xeꞌ war caxana tacar cay xana ticapat, y cay aru taca inteꞌ nuxi nuc y che: \p —E winicobꞌ era manobꞌ tuaꞌ e Dios xeꞌ Ajtichaner y jaxirobꞌ war uyareox cocha tuaꞌ ixcorpesna, che e ijchꞌoc taca inteꞌ nuxi nuc. \p \v 18 Y bꞌan uche e ijchꞌoc ajqꞌuin ajqꞌuin y che: \p —E winicobꞌ era manobꞌ tuaꞌ e Dios xeꞌ Ajtichaner, che e ijchꞌoc. Y bꞌan taca ojron taca inteꞌ nuxi nuc iraj iraj. \p Entonces e Pablo cꞌoyran uyubꞌi e nuxi nuc era, y tamar era sutpa uwira ut e ijchꞌoc y uyare e mabꞌambꞌan mein y che: \p —Tama ucꞌabꞌa e Jesucristo inwaret que loqꞌuen tama e ijchꞌoc era, che e Pablo uyare e mabꞌambꞌan mein. \p Entonces locꞌoy e mabꞌambꞌan mein tama e ijchꞌoc y jaxir quetpa tzꞌustaca. \p \v 19 Pero conda upatronobꞌ e ijchꞌoc cay uwirobꞌ que machi ixto uyubꞌi uchꞌamiobꞌ e tumin tama e ijchꞌoc era, cocha cꞌapa locꞌoy e mabꞌambꞌan mein, qꞌuijnobꞌ y ucachiobꞌ uqꞌuechiobꞌ ixin e Pablo y e Silas tut e sian ajcꞌamparobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e chinam yajaꞌ. \v 20 Entonces uturbꞌobꞌ tut e sian juez y uyareobꞌ: \p —E winicobꞌ era tuobꞌ e lugar Israel, y jaxirobꞌ war utijresobꞌ tunor cachinam tara este que cꞌanix upucujcse ubꞌobꞌ tunor e gente. \v 21 Y war ucansiobꞌ uchiobꞌ lo que majax bꞌan cocha uyubꞌion cache non xeꞌ turon yebꞌar e ley romano, che e winicobꞌ era xeꞌ upatronobꞌ e ijchꞌoc. \p \v 22 Entonces achpobꞌ tunor e gente upater e Pablo y e Silas, y e sian ajcꞌamparobꞌ uyareobꞌ tuaꞌ aloqꞌuesna ubꞌujcobꞌ y tuaꞌ ajajtzꞌobꞌ taca e teꞌ. \v 23 Y conda cꞌapa uwatzꞌiobꞌ meyra, uqꞌuechiobꞌ ixin tuaꞌ uyosiobꞌ macuir e cárcel y uyareobꞌ e ajcojc cárcel tuaꞌ ucojcobꞌ. \v 24 Entonces conda e ajcojc cárcel uchꞌami e orden era, uyosiobꞌ e Pablo y e Silas tama e lugar más macu tama e cárcel era, y de allí e ajcojc cárcel ucachiobꞌ uyoc taca e teꞌ xeꞌ ayan uchꞌenar tiaꞌ uwajpi acachpa unuc uyoc, y ya quetpobꞌ e Pablo y e Silas macuir e cárcel cocha era. \p \v 25 Y tama uyuxin e acbꞌar ya turobꞌ e Pablo y e Silas macuir e cárcel y war ucꞌajtiobꞌ taca e Dios y war acꞌaywiobꞌ tama e Dios, y tin e turobꞌ macuir e cárcel war uyubꞌiobꞌ tunor era ubꞌan. \v 26 Y wacchetaca checta inteꞌ nuxi yujcbꞌar y cay chincha e tun xeꞌ turu macuir e rum, y conda uwirobꞌ, pascꞌa ut tunor e puerta tama e cárcel. Y tunor e teꞌ xeꞌ cacharobꞌ ani tamar witcꞌa tama uyocobꞌ, y e cadena xeꞌ cacharobꞌ ani tin e turobꞌ tama e cárcel bꞌantzꞌobꞌ. \v 27 Entonces e ajcojc cárcel bꞌixcꞌa achpa wawan y cay uwira que pascꞌa ut tunor e puerta tama e cárcel y cay ubꞌijnu que cꞌapa locꞌoy ajniobꞌ tunor e gente xeꞌ turobꞌ ani macuir e cárcel. Entonces ulocse umachit tupat y uwabꞌu tama unac tuaꞌ uchamse ubꞌa jaxir. \v 28 Pero e Pablo xeꞌ war uwira tunor era aꞌru taca inteꞌ nuxi nuc y uyare e ajcojc cárcel y che: \p —Ira achamse abꞌa, ya turon tunoron, che e Pablo. \p \v 29 Entonces e ajcojc cárcel uyare ataresna inteꞌ cꞌajc, y ajner ochoy macuir e cárcel tuaꞌ uwira tucꞌa numuy, y war achincha y uyacta ubꞌa cotuan tuyoc e Pablo y e Silas. \v 30 Y wacchetaca ulocse e Pablo y Silas patir e cárcel y cay uyubꞌi tuobꞌ y che: \p —Niwinquirox, ¿tucꞌa ucꞌani tuaꞌ inche tuaꞌ incorpesna? che e ajcojc cárcel era. \p \v 31 Y jaxirobꞌ uyare e ajcojc cárcel y che: \p —Cꞌupseyanen tama Cawinquirar Jesús y cꞌani icorpesna net taca tunor tin e aturuanobꞌ tama oꞌtot, che e Pablo y e Silas. \p \v 32 Entonces ixiobꞌ esto tama uyotot e ajcojc cárcel y cay uyareobꞌ tunor tin e aturuanobꞌ tama uyotot tunor uyojroner e Dios tama e corpesiaj. \v 33 Entonces e ajcojc cárcel motor que incsibꞌanto cay upoqui tunor tiaꞌ witcꞌa upat e Pablo y e Silas tiaꞌ jajtzꞌobꞌ, y de allí jaxir taca e inmojr ufamilia ixin tuaꞌ achꞌujyobꞌ tunorobꞌ. \v 34 Y de allí sutpa ixiobꞌ tama uyotot e ajcojc cárcel otronyajr tuaꞌ uwese e Pablo y e Silas. Y tunor ufamilia e ajcojc cárcel war atzayobꞌ meyra umen que cay cꞌupseyanobꞌ tama e Dios tama e acbꞌar era. \p \v 35 Y conda sacojpa tama e día era e Pablo y e Silas ya turobꞌ tama e cárcel otronyajr. Y e juez taca e sian ajcꞌamparobꞌ uyebꞌtobꞌ ixin cora policía taca inteꞌ orden tuaꞌ ulocsiobꞌ e Pablo y e Silas tama e cárcel. \v 36 Entonces e ajcojc cárcel uyare e Pablo y che: \p —Ajcꞌunen inteꞌ orden umen e sian juez tuaꞌ inwactox ixlocꞌoy. Entonces erer ixixin tzꞌustaca, che e ajcojc cárcel. \p \v 37 Pero e Pablo uyare e policía era y che: \p —Non era ciudadanuon tuaꞌ e Roma, y nox ixiox iwatzꞌion tut tunor e gente tara tama e chinam, y machi chenon juzgar tut inteꞌ juez, sino que intaca iwatzꞌion, y de allí iyosion esto tama e cárcel. Y era ¿war ca ibꞌijnu tuaꞌ ilocsion tama e cárcel tzꞌustaca? Machi. Ucꞌani tuaꞌ ayopobꞌ e nuquir ajcꞌamparobꞌ jaxobꞌ taca tuaꞌ ulocsion tama e cárcel era, che e Pablo. \p \v 38 Entonces sutpa ixiobꞌ e policía tut e sian juez, y cay uyareobꞌ que e Pablo y Silas ciudadanuobꞌ tama e Roma. Entonces cay bꞌactobꞌ meyra e sian juez conda uyubꞌiobꞌ tunor era. \v 39 Entonces e sian juez ixiobꞌ tama e cárcel tuaꞌ usisijresobꞌ e Pablo y e Silas. Entonces ulocsiobꞌ tama e cárcel y cay ucꞌajtiobꞌ tuobꞌ tuaꞌ alocꞌoyobꞌ tama e chinam era. \v 40 Entonces locꞌoyobꞌ tama e cárcel, y de allí ixiobꞌ esto tama uyotot e Lidia, y de allí ixin uwirobꞌ tunor e ajcꞌupesiajobꞌ y cay utꞌabꞌse uyalmobꞌ tama Cawinquirar, y de allí locꞌoy ixiobꞌ esto tama e chinam era. \c 17 \s1 Conda tunor e gente cay qꞌuijnobꞌ tama e chinam Tesalónica \p \v 1 Pues entonces tama uxambꞌar e Pablo y e Silas ixiobꞌ tama inteꞌ chinam xeꞌ ucꞌabꞌa Anfípolis, y de allí ixiobꞌ tama inteꞌ chinam xeꞌ ucꞌabꞌa Apolonia, y de allí ixiobꞌ tama inteꞌ chinam xeꞌ ucꞌabꞌa Tesalónica. Y yajaꞌ ayan inteꞌ sinagoga tuaꞌ e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel. \v 2 Y e Pablo uche bꞌan cocha acay uche iraj iraj y ixin tama inteꞌ sinagoga tama e día tuaꞌ e jiriar. Y quetpobꞌ taca e gente era tres semana tuaꞌ acanseyan tamar Cawinquirar. \v 3 Y war uchecsu lo que ayan tama uyojroner e Dios tiaꞌ che que e Cristo ucꞌani tuaꞌ unumse ubꞌa meyra y ucꞌani tuaꞌ achamesna, pero que nacpat era ucꞌani tuaꞌ asutpa abꞌixcꞌa tujam e chamenobꞌ. Y e Pablo uyare e gente tama e sinagoga era y che: \p —Jax e Jesús era xeꞌ war inwareox tamar, que jaxir jax e Cristo xeꞌ arobꞌna umen e Dios ixnix que quetpa tuaꞌ watar, che e Pablo. \p \v 4 Entonces cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar cora gente tuaꞌ e Israel, y jaxirobꞌ cay umorojse ubꞌobꞌ taca e Pablo y e Silas. Y ayan otronteꞌ grupo gente xeꞌ griego xeꞌ majax tuobꞌ e Israel pero xeꞌ war uyujtzꞌiobꞌ ut e Dios. Y jaxirobꞌ cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar ubꞌan. Y ayan cora nuquir ixictac ubꞌan xeꞌ cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar. \v 5 Pero ayan cora gente xeꞌ tuobꞌ e Israel xeꞌ machi cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar xeꞌ qꞌuijnobꞌ tamar taca que tunor e gente era machi ixto war axanobꞌ tacarobꞌ. Entonces cay usicbꞌobꞌ cora winicobꞌ xeꞌ mabꞌambꞌan uwirnarobꞌ y cay umorojsiobꞌ tama e calle tuaꞌ upucujcsiobꞌ e gente tama e chinam era y tuaꞌ uchꞌijrse e qꞌuijnar tic taca. Entonces e sian winicobꞌ era xeꞌ war aqꞌuijnobꞌ ixiobꞌ tama uyotot e Jasón tuaꞌ usicbꞌobꞌ e Pablo y e Silas porque cꞌani ulocsiobꞌ macuir e otot era tuaꞌ uyajcꞌuobꞌ. \v 6 Pero machi utajwiobꞌ e Pablo y e Silas y tamar era ujajpiobꞌ e Jasón y uquerejbꞌobꞌ ixin tut e nuquir ajcꞌamparobꞌ. Y ayanto más ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ uqꞌuechiobꞌ ixin tut e nuquir ajcꞌamparobꞌ tama e chinam era ubꞌan. Y cay ojronobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc y chenobꞌ: \p —Jax e winicobꞌ era xeꞌ war utꞌabꞌsiobꞌ e qꞌuijnar tic taca tama tunor or e rum, y coner tariobꞌ esto tara ubꞌan. \v 7 Y e Jasón era war uyajcꞌu uyotot tuaꞌ aquetpobꞌ tamar y tuaꞌ awiobꞌ tamar. Y tunor e gente era war uchiobꞌ lo que majax bꞌan cocha ucꞌani uley e rey romano, sino que war uyareobꞌ e gente axin que ayan otronteꞌ rey xeꞌ jax inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Jesús, xeꞌ ojronobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc tunor e sian winicobꞌ era xeꞌ mabꞌambꞌan uwirnarobꞌ. \p \v 8 Entonces conda uyubꞌiobꞌ tunor era tin e ajcꞌamparobꞌ tama e chinam era cay upucujcse ubꞌobꞌ taca tunor e gente xeꞌ turobꞌ tama e calle. \v 9 Pero e Jasón y e inmojr xeꞌ turobꞌ tacar arobꞌnobꞌ umen e ajcꞌamparobꞌ que ucꞌani tuaꞌ utoyobꞌ inteꞌ multa. Entonces utoyobꞌ y de allí actanobꞌ locꞌoy. \s1 Conda ixiobꞌ e Pablo y e Silas esto tama e chinam Berea \p \v 10 Pues entonces e ajcꞌupesiajobꞌ uyareobꞌ e Pablo y e Silas que ucꞌani tuaꞌ alocꞌoyobꞌ wacchetaca tama e chinam Tesalónica era. Entonces conda acbꞌare locꞌoyobꞌ tama e chinam era, y ixiobꞌ esto tama e chinam Berea. Y conda cꞌotoyobꞌ tama e chinam era ixiobꞌ tama e sinagoga tuaꞌ e gente tuaꞌ e Israel. \v 11 Pero e gente tuaꞌ e Israel era más pasar ujorobꞌ que tin e turobꞌ tama e chinam Tesalónica, porque jaxirobꞌ war uyubꞌiobꞌ tunor lo que war che e Pablo, y ajqꞌuin ajqꞌuin war usicbꞌobꞌ tama uyojroner e Dios tuaꞌ uwirobꞌ jay bꞌan cocha war aꞌrobꞌnobꞌ umen e Pablo. \v 12 Y tamar era meyra gente tuaꞌ e Israel cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar. Y cay cꞌupseyanobꞌ ubꞌan cora nuquir winicobꞌ y cora nuquir ixictac xeꞌ griego xeꞌ majax tuobꞌ e Israel. \v 13 Pero conda e gente tuaꞌ e Israel xeꞌ turobꞌ tama e chinam Tesalónica cꞌotoy unatobꞌ que ixin e Pablo esto tama e chinam Berea y que war uchecsu uyojroner e Dios tama e lugar yajaꞌ, ixiobꞌ ubꞌan y cay uwirobꞌ cocha tuaꞌ uchꞌijsiobꞌ e qꞌuijnar este que cay upucujcsiobꞌ tunor e gente tama e chinam yajaꞌ. \v 14 Pero conda e ajcꞌupesiajobꞌ cay uwirobꞌ tunor era, wacchetaca uyareobꞌ e Pablo tuaꞌ alocꞌoy axin esto tama e costa yajaꞌ. Pero quetpobꞌ e Silas y e Timoteo tama e chinam Berea era. \v 15 Y ayan tin e tuobꞌ e chinam Berea xeꞌ cay xanobꞌ taca e Pablo ubꞌan tuaꞌ uqꞌuechiobꞌ axin esto tama e chinam Atenas. Y de allí tin e tuobꞌ e chinam Berea sutpa ixiobꞌ esto tama uchinam otronyajr, pero e Pablo uyebꞌta ixin inteꞌ ojroner tacarobꞌ tuaꞌ watar e Silas y e Timoteo wacchetaca esto tama e chinam Atenas porque jaxir war ucꞌani utacarsiajobꞌ. \s1 Conda turu e Pablo tama e chinam Atenas \p \v 16 Pues entonces cocha e Pablo war ucojco ucꞌoter e Silas y e Timoteo tama e chinam Atenas era, jaxir war acꞌoyran cora uwira e sian chamen dios lo que ayan tic taca tama tunor e chinam era. \v 17 Y tamar era war uchecsu uyojroner e Dios tama e sinagoga taca e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel y taca e inmojr gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel pero xeꞌ war uyujtzꞌiobꞌ ut e Dios. Y ajqꞌuin ajqꞌuin jaxir war axin tama e plaza tuaꞌ uyare e gente xeꞌ utajwi yajaꞌ tamar Cawinquirar. \v 18 Y tama e plaza era ayan cora winicobꞌ xeꞌ ajcanuarobꞌ tuaꞌ e canseyaj xeꞌ ucꞌabꞌa: “Epicúreos”, y ayan otro inmojr winicobꞌ xeꞌ ajcanuarobꞌ tuaꞌ e canseyaj xeꞌ ucꞌabꞌa: “Estoicos”, y jaxirobꞌ cay ojronobꞌ taca e Pablo. Y ayan tin e ojronobꞌ y che: \p —¿Tucꞌa tuaꞌ uyareon e winic era otronyajr xeꞌ matucꞌa ucꞌampibꞌir? che cora winicobꞌ era. \p Y ayan tin e ojronobꞌ y che: \p —Pues nen imbꞌijnu que jaxir war oꞌjron tama cora dios xeꞌ ajnajtir, che e inmojr winicobꞌ era. \p Pues bꞌan ojronobꞌ umen que e Pablo war uchecsu uyojroner e Dios tama e corpesiaj y war uchecsu cocha sutpa bꞌixcꞌa e Jesús tujam e chamenobꞌ. \v 19 Entonces uqꞌuechiobꞌ ixin e Pablo esto tama inteꞌ lugar xeꞌ ucꞌabꞌa Areópago tiaꞌ acay umorojse ubꞌobꞌ inteꞌ grupo winicobꞌ, y cay uyubꞌiobꞌ tuaꞌ e Pablo y chenobꞌ: \p —¿O erer ca canata tucꞌa e canseyaj era xeꞌ ma tiaꞌ coybꞌi xeꞌ cay achecsu ticoit non sajmi? \v 20 Pues war awareon meyra canseyaj que intiach uyubꞌnar ticoit, y non era cꞌani canata tucꞌa war che tunor era, che e winicobꞌ era. \p \v 21 Pues tunor e winicobꞌ tama e chinam Atenas taca tin e ajnajtirobꞌ xeꞌ turuanobꞌ tama e chinam era machi apatnobꞌ, sino que intaca umorojse ubꞌobꞌ tuaꞌ uchecsu inteꞌ canseyaj y tuaꞌ uyubꞌiobꞌ inteꞌ bꞌijnusiaj xeꞌ ma tiaꞌ uyubꞌiobꞌ. \p \v 22 Entonces achpa wawan e Pablo tujam e winicobꞌ tama e lugar Areópago era y cay uyareobꞌ y che: \p —Winicox xeꞌ tuox e chinam Atenas, nen war inwira tama ichinam era que nox war icꞌani meyra e sian diosobꞌ. \v 23 Porque nen conda cay xanen tama e chinam era cay inwira tiaꞌ acay uyujtzꞌiobꞌ ut e sian chamen dios. Pero cay inwira ubꞌan que ayan inteꞌ altar tiaꞌ chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir e ojroner xeꞌ che: “Tuaꞌ e Dios xeꞌ machi canata chi era”, y jax e Dios era xeꞌ war iyujtzꞌi ut motor que machi war inata chi e Dios era, pero jax jaxir xeꞌ cꞌani inwareox era tamar. \p \v 24 ’Pues e Dios xeꞌ uche tunor or e rum y tunor lo que ayan tamar jax jaxir xeꞌ ajyum tama tunor ut e qꞌuin y tama tunor or e rum. Pero jaxir machi turuan tama inteꞌ otot xeꞌ chembꞌir umen e winicobꞌ. \v 25 Y e Dios era xeꞌ war inwareox tamar machi ucꞌani tuaꞌ acꞌotoy e winicobꞌ tuaꞌ utacre tama tunor lo que ucꞌani sino que jaxir jax xeꞌ uyajcꞌon cacuxtar y jax jaxir xeꞌ uyajcꞌon e icꞌar xeꞌ camusijcꞌa tamar, y jax jaxir xeꞌ uyajcꞌon tunor lo que ucꞌani inteꞌ. \p \v 26 ’Y jax e Dios era xeꞌ uche tunor uchꞌajnar e winicobꞌ axin tama tunor or e rum tuaꞌ inteꞌ taca winic xeꞌ chena umener tama ucajyesnibꞌir or e rum era. Y de allí uyare e winicobꞌ tuaꞌ aturuanobꞌ tama tunor or e rum tama inteꞌ inteꞌ chinam, y jaxir uyare tiaꞌ tuaꞌ aquetpobꞌ tunor e sian chinamobꞌ, y uyare tucꞌa tiempo tuaꞌ aquetpobꞌ e chinamobꞌ era tor e rum ubꞌan. \v 27 Y uche cocha era tuaꞌ uchion cabꞌijnu ani non que ucꞌani tuaꞌ casicbꞌa e Dios umen taca que capojro caxin este que catajwi chi e Dios era. Pues e Dios era majax innajt turu ticoit non xeꞌ inteꞌ intion tara, y tamar era erer canata que e Dios erer atajwina camener. \v 28 Porque tamar Cadiosir bꞌixiron y canijqui y turon, bꞌan cocha che inteꞌ xeꞌ unata uche inteꞌ ojroner xeꞌ che: ‘Non ubꞌan umaxtacon e Dios’, che inteꞌ cocha era. \v 29 Y cocha non umaxtacon e Dios machi uwajpi tuaꞌ cabꞌijnu que e Dios bꞌan ani cocha inteꞌ tun o lo que chena taca e oro o taca e plata xeꞌ chempa umen inteꞌ winic bꞌan cocha ubꞌijnu uche. \v 30 Pues tama e tiempo xeꞌ numuy e Dios intaca uwira lo que cay uchiobꞌ e winicobꞌ cocha machi unatobꞌ chi e Dios xeꞌ bꞌixir, y tamar era cay uyujtzꞌiobꞌ ut e sian chamen dios. Pero coner e Dios war uyare tunor e gente tama tunor or e rum que ucꞌani tuaꞌ uyactobꞌ tunor umabꞌambꞌanirobꞌ. \v 31 Porque Cadiosir uturbꞌa inteꞌ día conda cꞌani watar tuaꞌ ubꞌijnu uwira tunor e gente tama tunor or e rum tuaꞌ uwira jay bueno o jay majax bueno lo que cay uchiobꞌ. Y jaxir erach conda uche tunor era. Y ayan inteꞌ winic xeꞌ erach xeꞌ sicbꞌabꞌir umen e Dios xeꞌ cꞌani watar tuaꞌ uwira tama inteꞌ intion. Y e Dios ixin uchecsu chi e winic era umen que ixin usuti ubꞌixqꞌues tujam e chamenobꞌ. Bꞌan che e Pablo uyare tunor e winicobꞌ tama e lugar xeꞌ ucꞌabꞌa Areópago. \p \v 32 Entonces conda uyubꞌiobꞌ tunor e bꞌijnusiaj era que axin asutpa abꞌixcꞌa e gente tujam e chamenobꞌ, ayan tin e intaca atzeniobꞌ. Pero ayan tin e ojron y che: \p —Cꞌani coybꞌi iyojron tamar era otronyajr, che e winicobꞌ era. \p \v 33 Entonces locꞌoy e Pablo tama e lugar era tiaꞌ morojsebꞌirobꞌ ani. \v 34 Pero ayanto cora gente xeꞌ ixiobꞌ tupat e Pablo xeꞌ cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar. Y tujam e gente era xeꞌ cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar ayan inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Dionisio xeꞌ tuaꞌ e grupo xeꞌ umorojse ubꞌobꞌ tama e lugar Areópago. Y ayan inteꞌ ixic xeꞌ ucꞌabꞌa Dámaris xeꞌ cay cꞌupseyan tama Cawinquirar tama e día era ubꞌan, y ayanto más xeꞌ cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar tama e día era. \c 18 \s1 Conda turu e Pablo tama e chinam Corinto \p \v 1 Pues entonces conda cꞌapa locꞌoy tama e chinam Atenas, e Pablo ixin esto tama e chinam Corinto. \v 2 Y tama e chinam era cay utajwi ubꞌa taca inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Aquila xeꞌ jax inteꞌ winic tuaꞌ e Israel ubꞌan xeꞌ tari tama e lugar xeꞌ ucꞌabꞌa Ponto. Pues jaxir taca uwixcar xeꞌ ucꞌabꞌa Priscila wartocto ayopa tama e lugar Italia tiaꞌ locꞌoyobꞌ umen que arobꞌna umen e Emperador Claudio que tunor e gente tuaꞌ e Israel ucꞌani tuaꞌ alocꞌoyobꞌ tama e chinam Roma. Y era ixin e Pablo tuaꞌ uwarajsiobꞌ. \v 3 Y cocha jaxir bꞌan upatnar cocha e Aquila y uwixcar, e Pablo quetpa tacarobꞌ tama uyotot cocha jaxirobꞌ ajcheyaj rancho xeꞌ chembꞌir taca e bꞌujc. \v 4 Y tama inteꞌ inteꞌ día tuaꞌ e jiriar e Pablo war axin tama e sinagoga. Y jaxir war uturbꞌa ubꞌa tuaꞌ uche ucꞌupsiobꞌ e gente era que e Jesús jax Uyunen e Dios. Y ayan tin e tuobꞌ e Israel y ayan tin e majax tuobꞌ e Israel xeꞌ cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar. \p \v 5 Entonces conda e Silas y e Timoteo yopobꞌ tama e departamento Macedonia cꞌotoyobꞌ tama e chinam Corinto. Y yajaꞌ utajwiobꞌ e Pablo que jaxir cꞌapa uyacta upatnar y que era war uchecsu uyojroner e Dios tut e gente tuaꞌ e Israel y que war uyareobꞌ que e Jesús jax e Cristo xeꞌ jax xeꞌ war ucojcobꞌ uyopar. \v 6 Pero e gente tuaꞌ e Israel qꞌuijnobꞌ y cay ucꞌayobꞌ e Pablo. Y tamar era jaxir cay utijti ubꞌujc tutobꞌ tuaꞌ uwirsiobꞌ que majax bueno lo que war uchiobꞌ. Entonces ojron e Pablo y che: \p —Jay nox ixixin tama e cꞌajc mix jax tanijor nen tuaꞌ acꞌaxi. Nen inwareoxix tunor uyojroner e Dios, pero nox machi icꞌani. Y tamar era coner cꞌani inxin inchecsu uyojroner e Dios tamar taca e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel, che e Pablo. \p \v 7 Entonces locꞌoy e Pablo tama e sinagoga y ixin tama inteꞌ otot xeꞌ war tuyejtzꞌer e sinagoga era. Pues e otot era tuaꞌ inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Ticio Justo xeꞌ jax inteꞌ winic xeꞌ uyujtzꞌi ut e Dios. \v 8 Y ayan inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Crispo xeꞌ jax uwinquir e sinagoga yajaꞌ. Y jaxir taca tunor ufamilia cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar. Y ayanto meyra gente tama e chinam Corinto era xeꞌ conda uyubꞌiobꞌ uyojroner e Dios cay cꞌupseyanobꞌ tama e Cristo y ixin chꞌujyobꞌ tunorobꞌ. \v 9 Entonces tama inteꞌ acbꞌar ojron Cawinquirar taca e Pablo tama inteꞌ umayjut y che: \p —Ira ibꞌacta. Arenobꞌ niwojroner y ira ichꞌencabꞌa. \v 10 Porque nen turen tacaret, y mamajchi tuaꞌ upijchꞌiet tuaꞌ uyobꞌiet. Pues ayan meyra gente tama e chinam era xeꞌ ucꞌanto tuaꞌ acꞌupseyanobꞌ tamaren. Bꞌan che e Dios uyare e Pablo tama inteꞌ umayjut. \p \v 11 Y tamar era e Pablo quetpa tama e chinam Corinto era tama inteꞌ año y medio, war ucanse e gente tama uyojroner e Dios. \p \v 12 Pues entonces tama inteꞌ tiempo era conda war acꞌotori inteꞌ gobernador xeꞌ ucꞌabꞌa Galión tama e departamento Acaya, cay qꞌuijnobꞌ e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel upater e Pablo. Entonces uqꞌuechiobꞌ ixin e Pablo tut inteꞌ tribunal tuaꞌ utuchꞌiobꞌ tut e gobernador era. \v 13 Y uyareobꞌ e gobernador y chenobꞌ: \p —E winic era war axana y war ucꞌaye e gente axin que ucꞌani ani tuaꞌ uyujtzꞌiobꞌ ut e Dios, pero majax bꞌan cocha ucꞌani e ley. Bꞌan ojronobꞌ e gente tuaꞌ e Israel era tut e gobernador Galión. \p \v 14 Y e Pablo cꞌanix ani oꞌjron conda cay ojron e Galión y uyare e gente tuaꞌ e Israel era y che: \p —Jay inata ani que ayan lo que war uche e winic era, nen era ucꞌani tuaꞌ umbꞌi lo que war ani iwaren upater. \v 15 Pero nox era war ixqꞌuecran tamar ucanseyaj e winic era tama inteꞌ ojroner y tama inteꞌ cꞌabꞌa que mix jax bꞌan cocha nox ani war icꞌani tama iley tibꞌa. Bꞌijnunic nox entonces tucꞌa cꞌani iche tama tunor era, porque nen machi cꞌani onse nibꞌa tama tunor era, xeꞌ ojron e Galión uyare e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel era. \p \v 16 Y tamar era tzacarnobꞌ locꞌoyobꞌ tunorobꞌ patir e tribunal. \v 17 Entonces tunor e gente xeꞌ griego xeꞌ turobꞌ yajaꞌ xeꞌ majax tuobꞌ e Israel ixin uchuquiobꞌ e Sóstenes xeꞌ jax uwinquir e sinagoga, y cay uwatzꞌiobꞌ y cay uyajcꞌuobꞌ meyra tut e gobernador, pero e Galión uche ubꞌa que machi uwira tucꞌa war uchiobꞌ. \s1 Conda e Pablo sutpa ixin tama e chinam Antioquía y conda cay locꞌoy ixin uxyajr tuaꞌ uche e patnar misionero \p \v 18 Entonces e Pablo quetpato tama e chinam Corinto meyra día. Pero conda cꞌotoy e hora tuaꞌ alocꞌoy cay ojron taca tunor e ajcꞌupesiajobꞌ que axix era. Entonces locꞌoyobꞌ e Pablo taca e Priscila y e Aquila, y ixiobꞌ esto tama e chinam Cencrea tiaꞌ e Pablo cay uyare tuaꞌ asujsa ujor tuaꞌ acꞌapa uche lo que jaxir cay uyare que bꞌan tuaꞌ uche tama e tiempo era. Y nacpat era ixin tꞌabꞌayobꞌ tama inteꞌ nuxi barco tuaꞌ acꞌotoyobꞌ tama e lugar Siria. \v 19 Entonces cꞌotoyobꞌ tama e chinam Éfeso tiaꞌ e Pablo uyacta e Priscila y e Aquila. Y de allí e Pablo ixin tama inteꞌ sinagoga tuaꞌ oꞌjron taca e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel xeꞌ war umorojse ubꞌobꞌ yajaꞌ. \v 20 Y jaxirobꞌ cay upejcobꞌ e Pablo tuaꞌ aquetpa más tiempo tacarobꞌ, pero jaxir che que machi axin uyubꞌi era. \v 21 Entonces e Pablo cay uyare e ajcꞌupesiajobꞌ que axix era y che: \p —Pues nen ucꞌani tuaꞌ inturuan tama inteꞌ nojqꞌuin xeꞌ watar rajxa era tama e chinam Jerusalem, pero conda acꞌapa e nojqꞌuin era, jay bꞌan ucꞌani e Dios, cꞌani insutpa waten tuaꞌ inwarajsiox otronyajr. Bꞌan che e Pablo uyare e gente tama e sinagoga era xeꞌ turu tama e chinam Éfeso. \p Y tamar era tꞌabꞌay tama e barco y locꞌoy tama e chinam Éfeso. \v 22 Y conda cꞌotoy e barco tama e chinam Cesarea, ecmay e Pablo y ujajpi e bꞌir y ixin esto tama e chinam Jerusalem. Y conda cꞌotoy cay upejca tunor tin e turobꞌ tama e grupo ajcꞌupesiajobꞌ yajaꞌ, y de allí sutpa ecmay ixin esto tama e chinam Antioquía. \v 23 Pero e Pablo machi quetpa meyra día tama e chinam Antioquía era, sino que locꞌoy otronyajr y ixin esto tama e departamento Galacia y esto tama e departamento Frigia tuaꞌ uwarajse tunor e ajcꞌupesiajobꞌ yajaꞌ y tuaꞌ uqꞌuecꞌojse uyalmobꞌ. \s1 Conda e Apolos war uchecsu uyojroner e Dios tama e chinam Éfeso \p \v 24 Pues ayan inteꞌ winic xeꞌ tuaꞌ e Israel xeꞌ ucꞌabꞌa Apolos xeꞌ tari tama e chinam Alejandría xeꞌ cꞌotoy tama e chinam Éfeso. Y jaxir war unata cocha tuaꞌ uchecsu uyojroner e Dios y war unata tunor lo que ayan tamar. \v 25 Pues jaxir cansebꞌir tama ubꞌir Cawinquirar, y war uchecsu uyojroner Cawinquirar taca tunor uyalma. Y erach tunor lo que war uchecsu tama e Jesús motor que jax taca uchꞌuymar e Juan xeꞌ ajchꞌuymar uchꞌami. \v 26 Y jaxir machi bꞌacta tuaꞌ acanseyan tut tunor e gente tama e sinagoga yajaꞌ. Y ya turobꞌ e Priscila y e Aquila ubꞌan war uyubꞌiobꞌ tunor lo que war aꞌrobꞌna umen e Apolos. Y tamar era uqꞌuechiobꞌ ixin e Apolos ubꞌajner tuaꞌ ucansiobꞌ más nojta tama ubꞌir e Dios. \v 27 Entonces e Apolos cay ubꞌijnu que cꞌani axin esto tama e departamento Acaya. Entonces e ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e chinam Éfeso era cay ubꞌijnuobꞌ que cꞌani utacriobꞌ e Apolos, y tamar era utzꞌijbꞌobꞌ inteꞌ carta tama e ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e departamento Acaya tuaꞌ uyareobꞌ tuaꞌ uchꞌamiobꞌ bien e Apolos. Y tamar era conda cꞌotoy e Apolos tama e departamento Acaya cay utacre meyra tunor tin e cay cꞌupseyanobꞌ tama e Jesús taca utacarsiaj e Dios. \v 28 Pero e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel war acanseyanobꞌ lo que majax erach. Y tamar era e Apolos cay uchectes tunor lo que erach tama uyojroner e Dios tutobꞌ taca inteꞌ nuxi bꞌijnusiaj este que motor tin e machi ucꞌani machi uyubꞌiobꞌ tuaꞌ umuquiobꞌ tunor era. Y war uwirsiobꞌ que e Jesús jax e Cristo que e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel war ucojcobꞌ tuaꞌ watar. \c 19 \s1 Conda turu e Pablo tama e chinam Éfeso \p \v 1 Pues entonces conda turuto e Apolos tama e chinam Corinto tama e departamento Acaya, e Pablo war axana tama e departamento Asia tiaꞌ ayan meyra witzir tuaꞌ acꞌotoy tama e chinam Éfeso. Y conda cꞌotoy utajwi ubꞌa taca cora winicobꞌ xeꞌ war acꞌupseyanobꞌ tamar lo que cansenobꞌ umen e Juan xeꞌ ajchꞌuymar. \v 2 Entonces e Pablo uyubꞌi tuobꞌ y che: \p —¿Ichꞌami ca Unawalir e Dios conda cay cꞌupseyanox tama e canseyaj era? che e Pablo. \p Y jaxirobꞌ uyareobꞌ e Pablo y che: \p —Machi. Non ma tiaꞌ coybꞌi jay ayan inteꞌ Unawalir e Dios, chenobꞌ e winicobꞌ era. \p \v 3 Entonces e Pablo uyubꞌi tuobꞌ otronyajr y che: \p —Y conda chꞌujyox taca e jaꞌ, ¿tucꞌa chꞌuymar ichꞌami? che e Pablo. \p Y jaxirobꞌ chenobꞌ: \p —Pues non chꞌuybꞌiron umen e Juan xeꞌ ajchꞌuymar, chenobꞌ. \p \v 4 Y che e Pablo: \p —E chꞌuymar lo que uche e Juan xeꞌ ajchꞌuymar jax taca tuaꞌ tin e war ubꞌijnu tuaꞌ uyactobꞌ e mabꞌambꞌanir. Jaxir war ucanse e gente tuaꞌ e Israel que ucꞌani tuaꞌ acꞌupseyanobꞌ tamar jaxir xeꞌ quetpa tuaꞌ watar xeꞌ jax e Jesús, che e Pablo. \p \v 5 Entonces conda e gente era cꞌapa uyubꞌiobꞌ tunor uyojroner e Pablo, ixiobꞌ tunorobꞌ tuaꞌ achꞌujyobꞌ taca e jaꞌ otronyajr, pero tama ucꞌabꞌa Cawinquirar Jesús. \v 6 Y conda e Pablo ucꞌatbꞌu ucꞌabꞌ tama ujorobꞌ, yopa Unawalir e Dios tamarobꞌ, y cay ojronobꞌ tama inteꞌ inteꞌ ojroner xeꞌ majax tuobꞌach. Y de allí cay uchꞌamiobꞌ cora ojroner tuaꞌ e Dios xeꞌ sutpa uchecsuobꞌ tut e inmojr era. \v 7 Y xeꞌ chꞌujyobꞌ ayanobꞌ doce winicobꞌ. \p \v 8 Entonces quetpa e Pablo tama e chinam Éfeso era tama uxteꞌ mes, y war axin tama e sinagoga tama inteꞌ inteꞌ día tuaꞌ e jiriar y war uturbꞌa ubꞌa tuaꞌ uche acꞌupseyanobꞌ tama uchinam e Dios tunor e gente tama e sinagoga era. Y meyra gente cay uchꞌamiobꞌ ucanseyaj. \v 9 Pero ayan ubꞌan cora winicobꞌ xeꞌ cay uqꞌuecꞌojse uyalmobꞌ upater lo que war acansenobꞌ umen e Pablo xeꞌ machi cꞌupseyanobꞌ. Y tamar era cay ojronobꞌ upater ubꞌir Cawinquirar tut tunor e gente tama e sinagoga. Entonces e Pablo uyacta e sinagoga y uqꞌueche ixin tunor tin e cay cꞌupseyanobꞌ tama e Jesús y ixiobꞌ esto tama inteꞌ escuela xeꞌ tuaꞌ inteꞌ ajcanseyaj xeꞌ ucꞌabꞌa Tirano. Y yajaꞌ cay canseyan ajqꞌuin ajqꞌuin. \v 10 Y bꞌan uche e Pablo tama chateꞌ año, y tamar era cꞌotoy uyubꞌiobꞌ uyojroner Cawinquirar tunor tin e turobꞌ tama e departamento Asia, motor tin e tuobꞌ e Israel y motor tin e majax tuobꞌ e Israel. \v 11 Y e Dios cay ucꞌampes e Pablo tuaꞌ uche e sian milagro tujam e gente era. \v 12 Y ayan meyra sian milagro xeꞌ war achena umen e Pablo que jay ajrer taca aqꞌuejcha axin inteꞌ ubꞌujc e Pablo o inteꞌ payuj tuaꞌ xeꞌ pijchbꞌir umener entonces uche atzꞌacpa tin e ajmuacobꞌ. Y tunor tin e ayan e mabꞌambꞌan mein tama uyalma acꞌapa aloqꞌuesna conda jajya e bꞌujc o e payuj cocha era tama ujorobꞌ umen e gente. \p \v 13 Pero ayan cora winicobꞌ xeꞌ tuobꞌ e Israel xeꞌ war axanobꞌ xeꞌ war uturbꞌa ubꞌobꞌ tuaꞌ uyajnesobꞌ axin e mabꞌambꞌan meinobꞌ lo que ayan tama e gente. Y jaxirobꞌ cay ubꞌijnuobꞌ tuaꞌ ucꞌampesobꞌ ucꞌabꞌa Cawinquirar Jesús tuaꞌ uyajnesobꞌ e mabꞌambꞌan meinobꞌ. Entonces lo que uchiobꞌ cay uyareobꞌ e mabꞌambꞌan mein y che: \p —Cawareox tama ucꞌabꞌa e Jesús xeꞌ war uchecsu e Pablo que loqꞌuenic quiquic era. Bꞌan cay uyareobꞌ e mabꞌambꞌan mein e winicobꞌ xeꞌ tuobꞌ e Israel era. \p \v 14 Y ayan inteꞌ winic tuaꞌ e Israel xeꞌ ucꞌabꞌa Esceva xeꞌ jax inteꞌ uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ, xeꞌ ayan siete ut uyunenobꞌ. \v 15 Y bꞌan cay uchiobꞌ jaxirobꞌ, war ucꞌampes ucꞌabꞌa e Jesús tuaꞌ uyajnesobꞌ e mabꞌambꞌan meinobꞌ. Entonces conda cay ojronobꞌ cocha era tut inteꞌ mabꞌambꞌan mein, sutpa ojron e mabꞌambꞌan mein era tutobꞌ y che: \p —Pues e Jesús war innata, y war innata chi e Pablo. Pero nox, ¿chiox nox? che e mabꞌambꞌan mein uyare e siete uyunenobꞌ e Esceva era. \p \v 16 Y tamar era e winic xeꞌ chucur umen e mabꞌambꞌan mein tobꞌoy tujorobꞌ e siete winicobꞌ era y cay tzꞌojyi taca inteꞌ qꞌuijnar nojta y qꞌuecꞌo meyra tuaꞌ ucucru tunor e winicobꞌ era este que yobꞌornobꞌ y war alocꞌoy e chꞌich tutobꞌ y cꞌapa loqꞌuesna tunor ubꞌujcobꞌ umener, y locꞌoy ajniobꞌ tama e otot era pispis tunorobꞌ. \v 17 Y ixin tic taca e ojroner tamar lo que numuy taca e winicobꞌ era tama tunor e chinam Éfeso. Y tunor e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel taca e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel bꞌactobꞌ conda cay uyubꞌiobꞌ e ojroner era y cay ojronobꞌ meyra lo que galan tamar ucꞌabꞌa Cawinquirar Jesús. \p \v 18 Y ayan meyra gente xeꞌ cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar Jesucristo. Y jaxirobꞌ yopobꞌ tut e Pablo y cay uchecsuobꞌ tunor e mabꞌambꞌanir lo que cay uchiobꞌ ixnix. \v 19 Y ayan meyra gente xeꞌ ajniromobꞌ ani y xeꞌ ajbꞌaxobꞌ ani xeꞌ cay utaresobꞌ e sian jun lo que ucꞌampesobꞌ ani tama tunor upatnarobꞌ y cay uputobꞌ tut tunor e gente. Y conda cay utziquiobꞌ cobꞌa atujri tunor e sian jun era jay axin ani umaniobꞌ otronyajr, axin atujri lo que erer atojya inteꞌ man tama inteꞌ tiempo de veintisiete año. \v 20 Y tamar era qꞌuecꞌo meyra e ajcꞌupesiajobꞌ tuaꞌ axin uchecsuobꞌ uyojroner Cawinquirar tut e gente. Y cay cꞌupseyanobꞌ meyra gente tama uyojroner Cawinquirar. \p \v 21 Entonces conda cꞌapa uche tunor era, e Pablo cay ubꞌijnu tuaꞌ axin uwarajse e ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e departamento Macedonia y xeꞌ turobꞌ tama e departamento Acaya. Y de allí cꞌani asutpa axin tama e chinam Jerusalem otronyajr. Y de allí war ubꞌijnu tuaꞌ axin esto tama e chinam Roma. \v 22 Entonces e Pablo uyebꞌta ixin chateꞌ ajtacarsiaj tuaꞌ xeꞌ jax e Timoteo y e Erasto tuaꞌ axiobꞌ esto tama e departamento Macedonia, porque jaxir warto ucꞌani tuaꞌ aquetpa cora día tama e departamento Asia era. \s1 Conda qꞌuijnobꞌ e sian gente tama e chinam Éfeso \p \v 23 Pues entonces tama e tiempo era checta inteꞌ nuxi qꞌuijnar upater uyojroner Cawinquirar. \v 24 Pues ayan inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Demetrio xeꞌ jax inteꞌ ajcheyaj chamen dios taca e plata xeꞌ war uche cora bꞌiqꞌuit otot xeꞌ lar uwirnar cocha e otot tiaꞌ war e chamen dios xeꞌ ucꞌabꞌa Diana. Y jaxir war uchꞌami meyra tumin tama e patnar era. \v 25 Entonces jaxir cay umorojse tunor e inmojr ajcheyaj chamen dios taca e plata y cay uyare e inmojr y che: \p —Winicox, nox era war inata que tama capatnar taca e plata war cachꞌami meyra tumin. \v 26 Pero nox war iwira y war iyubꞌi lo que war uche e Pablo que iraj iraj war axana war uyare tunor e gente que inteꞌ dios xeꞌ chembꞌir umen e winicobꞌ majax dios, y warix uche ucꞌupsiobꞌ e gente axin. Y majax jax taca tara tama e chinam Éfeso war uche cocha era, sino que tama tunor or e departamento Asia era ubꞌan. \v 27 Y tunor era imbꞌacꞌajr uwirnar porque bꞌajcꞌat axin asatpa tunor capatnar, y majax jax taca era sino que bꞌajcꞌat axin asatpa tunor utemploir e nuxi diosa xeꞌ ucꞌabꞌa Diana, y este que watar oꞌjron e gente upater cadiosir era que matucꞌa ucꞌampibꞌir. Y majax bueno tunor era porque tunor e gente tama e departamento Asia y e gente tama tunor or e rum war uyujtzꞌiobꞌ ut cadiosir era, che e Demetrio war uyare uyet ajpatnarir tama e plata. \p \v 28 Entonces conda cꞌapa uyubꞌiobꞌ tunor era, e winicobꞌ qꞌuijnobꞌ meyra y cay aruobꞌ tunorobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc y chenobꞌ: \p —Nojta cadiosir xeꞌ ucꞌabꞌa Diana tara tama e chinam Éfeso. Bꞌan war aruobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc tunor e sian winicobꞌ era. \p \v 29 Y tamar era quetpa nutꞌur utobꞌ meyra gente tama tunor e chinam era tamar lo que numuy. Entonces ujajpiobꞌ e Chayo y e Aristarco xeꞌ jax xeꞌ war axanobꞌ taca e Pablo y xeꞌ tariobꞌ tama e departamento Macedonia, y uqꞌuechiobꞌ ixin esto tama e alcaldía tiaꞌ cay umorojse ubꞌobꞌ e winicobꞌ era. \v 30 Y e Pablo war ubꞌijnu que cꞌani oꞌchoy upejca tunor e winicobꞌ era, pero tin e ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar machi uyactobꞌ uche. \v 31 Pues ayan cora nuquir winicobꞌ tama e departamento Asia era xeꞌ atzay uwirobꞌ e Pablo xeꞌ uyebꞌtobꞌ ixin inteꞌ ojroner tuaꞌ uyareobꞌ e Pablo que: \p —Ira iyochoy tiaꞌ war umorojse ubꞌobꞌ e gente era, che e ojroner era xeꞌ uyebꞌtobꞌ tari tut e Pablo. \p \v 32 Pero tujam tin e morojsebꞌir turobꞌ tama e alcaldía era ayan tin e war aruobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc tamar lo que war ubꞌijnuobꞌ, y ayan tin e war aruobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc tamar lo que intiachix, porque e winicobꞌ era machix war unatobꞌ tucꞌa war uchiobꞌ, intaca turobꞌ yajaꞌ, y war unatobꞌ que war aqꞌuijnobꞌ tunorobꞌ y war ubꞌijnuobꞌ cocha era y chenobꞌ: \p —¿Tucꞌa tuaꞌ turon tara? chenobꞌ e winicobꞌ era. \p \v 33 Pero tin e tuobꞌ e Israel uqꞌuechiobꞌ ixin e Alejandro y uturbꞌobꞌ tut tunor e winicobꞌ era. Y ayan tin e tujam e winicobꞌ era xeꞌ cay uchecsu tut e Alejandro lo que war anumuy. Y tamar era jaxir cay uche ucꞌabꞌ tut e winicobꞌ tuaꞌ aturuanobꞌ tzꞌustaca, cꞌani ani uyareobꞌ que majax jaxirobꞌ xeꞌ tuobꞌ e Israel xeꞌ war uchiobꞌ anumuy tunor era, sino que jax e Pablo. \v 34 Pero conda quetpa chequer tut e gente que jaxir jax inteꞌ winic tuaꞌ e Israel, cay aruobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc tama dos hora y chenobꞌ: \p —Nojta cadiosir xeꞌ jax e Diana xeꞌ tuon tama e chinam Éfeso era. Bꞌan uchiobꞌ tama dos horas. \p \v 35 Entonces achpa inteꞌ winic xeꞌ jax e secretario tama e alcaldía xeꞌ cay ujachi ucꞌabꞌ tut e gente tuaꞌ aturuanobꞌ tzꞌustaca, y ojron y che: \p —Winicox xeꞌ tuox e chinam Éfeso, tunor e winicobꞌ tama tunor or e rum war unatobꞌ que non tama cachinam era ucꞌani tuaꞌ cacojco e templo tuaꞌ e nuxi diosa xeꞌ ucꞌabꞌa Diana, y que ucꞌani tuaꞌ cacojco e tun xeꞌ lar uwirnar cocha e Diana era xeꞌ ojri tari tut e qꞌuin ticoit. \v 36 Y cocha mamajchi erer uche ubꞌa que majax bꞌan tunor era, pues nox ucꞌani tuaꞌ isisijres ibꞌa coner era tuaꞌ machi ayopobꞌ tin e militar tuaꞌ machi canumse cabꞌa lo que más intran uwirnar. \v 37 Porque tunor e winicobꞌ xeꞌ taresna imener tara, matucꞌa war uchiobꞌ y machi war uqꞌuijnesobꞌ e nuxi diosa xeꞌ ucꞌabꞌa Diana. \v 38 Y jay e Demetrio taca e inmojr tin e ajcheyaj chamen dios taca e plata ayan lo que cꞌani aqꞌuecranobꞌ tamar, ucꞌani tuaꞌ ayopobꞌ tut e alcalde o tut inteꞌ juez tuaꞌ uwirobꞌ, y ayan e sian ajcꞌamparobꞌ tara ubꞌan jay cꞌani utuchꞌiobꞌ e winicobꞌ era, porque ayan lo que uyubꞌi uchiobꞌ tuaꞌ ucorpes ubꞌobꞌ inteꞌ intiobꞌ. \v 39 Y jay ayanto más xeꞌ war icꞌani, erer ixojron tamar conda ixixin imorojse ibꞌa bꞌan cocha ucꞌani e ley. \v 40 Pero lo que war anumuy coner era tamar e nuxi qꞌuijnar lo que war iche era, bꞌajcꞌat watar e jefe militar tuaꞌ utuchꞌion que non revolusionarion, y ma cocha erer cacorpes cabꞌa jay bꞌan ani anumuy. Y tamar era nox ucꞌani tuaꞌ iwacta tunor era wacchetaca. Bꞌan che e secretario tuaꞌ e alcalde uyare tunor e sian winicobꞌ xeꞌ morojsebꞌir turobꞌ era. \p \v 41 Pues conda cꞌapa ojron cocha era, uyare tunor e winicobꞌ tuaꞌ axiobꞌ tama uyototobꞌ, y bꞌan uchiobꞌ. \c 20 \s1 Uxambꞌar e Pablo tama e departamento Macedonia y tama e lugar Grecia \p \v 1 Pues entonces conda cꞌapa tunor e nuxi qꞌuijnar lo que war uchiobꞌ e sian winicobꞌ era, locꞌoy ixin e Pablo tuaꞌ upejca tunor tin e ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar tuaꞌ utꞌabꞌse uyalmobꞌ y tuaꞌ uyare que jaxir cꞌani alocꞌoy era. Y entonces ixin umeqꞌue inteꞌ inteꞌ hermano, y de allí locꞌoy ixin tuaꞌ acꞌotoy tama e departamento Macedonia. \v 2 Y tamar uxambꞌar e Pablo war axana war uwarajse tunor e ajcꞌupesiajobꞌ tama inteꞌ inteꞌ lugar tiaꞌ war axin, y war utꞌabꞌse uyalmobꞌ e ajcꞌupesiajobꞌ tic taca tiaꞌ ixin este que cꞌotoy tama e lugar Grecia. \v 3 Entonces e Pablo quetpa tama e lugar era tama inteꞌ tiempo de tres mes, pero conda turuto yajaꞌ cay ubꞌijnu que cꞌani asutpa axin esto tama e departamento Siria otronyajr, y que cꞌani axin tama inteꞌ barco tor e jaꞌ. Pero wacchetaca cꞌotoy unata que e gente tuaꞌ e Israel xeꞌ turobꞌ tama e departamento Siria war ubꞌijnuobꞌ tuaꞌ uchamsiobꞌ jaxir. Y tamar era e Pablo cay ubꞌijnu tuaꞌ machi axin tujor e jaꞌ sino que ubꞌijnu tuaꞌ axin tama e bꞌir tuaꞌ anumuy tama e departamento Macedonia tuaꞌ acꞌotoy tiaꞌ erer uchꞌami intex barco más bꞌana yajaꞌ. \v 4 Y cay xanobꞌ cora ajcꞌupesiajobꞌ tacar tama uxambꞌar era. Pues cay xana inteꞌ ajcꞌupesiaj taca e Pablo xeꞌ ucꞌabꞌa Sópater xeꞌ uyunen e Pirro xeꞌ tuaꞌ e chinam Berea. Y cay xana e Aristarco y inteꞌ ajcꞌupesiaj xeꞌ ucꞌabꞌa Segundo xeꞌ tuaꞌ e chinam Tesalónica. Y cay xana taca e Pablo e Chayo xeꞌ tuaꞌ e chinam Derbe, y cay xana e Timoteo, y e Tíquico y e Trófimo xeꞌ tuobꞌ e departamento Asia. \v 5 Pero tunor e ajcꞌupesiajobꞌ era ixiobꞌ bꞌajxan que non y quetpa tuaꞌ ucojcon tama e chinam Tróas. Y nen xeꞌ Lucasen ixien taca e Pablo. \v 6 Entonces cꞌotoyon tama e chinam Filipos, y yajaꞌ canumse e nojqꞌuin tiaꞌ ucꞌuxiobꞌ e pan xeꞌ matucꞌa e levadura tamar. Y de allí tꞌabꞌay ixion tama inteꞌ barco tuaꞌ calocꞌoy caxin, y xanon tor e jaꞌ tama e barco era cinco día tuaꞌ cacꞌotoy tama e chinam Tróas tiaꞌ quetpon tama inteꞌ semana. Y yajaꞌ catajwi cabꞌa taca e inmojr ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ ixiobꞌ bꞌajxan. \s1 Conda e Pablo uwarajse e ajcꞌupesiajobꞌ \s2 xeꞌ turobꞌ tama e chinam Tróas \p \v 7 Pues entonces tama e bꞌajxan día tama e semana xeꞌ jax inteꞌ día Domingo cay camorojse cabꞌa tunoron xeꞌ ajcꞌupesiajon tama Cawinquirar tuaꞌ cache e santa cena. Y e Pablo war ucanse tunor e ajcꞌupesiajobꞌ. Pero cocha jaxir quetpa tuaꞌ alocꞌoy tama otronteꞌ día machi uyacta e canseyaj este que cꞌotoy uyuxin e acbꞌar. \v 8 Y tiaꞌ war camorojse cabꞌa jax inteꞌ cuarto tichan tama e uxteꞌ ut e otot tama e otot era, y tzꞌajpesbꞌir meyra lámpara y tamar era quetpa inqꞌuijn coit tunoron macu. \v 9 Y ayan inteꞌ chꞌom sitz xeꞌ ucꞌabꞌa Eutico y jaxir war aturuan tutiꞌ inteꞌ ventana tichan tiaꞌ turon war uyubꞌi ucanseyaj e Pablo. Pero cocha war oꞌjron meyra e Pablo tama ucanseyaj era, jajpna umen e waynij e chꞌom sitz era, y cocha wayan machi unata tucꞌa hora ojri ixin esto tama ut e rum patir. Y conda ixiobꞌ e gente tuaꞌ uwirobꞌ tucꞌa numuy, utajwiobꞌ que chamen chꞌar y cay ujachiobꞌ. \v 10 Entonces ecmay ixin e Pablo ubꞌan tuaꞌ uwira tucꞌa war anumuy, y conda yopa tut tiaꞌ chꞌar e chꞌom sitz uyacta ubꞌa ixin tuaꞌ umeqꞌue, y de allí uyare e ajcꞌupesiajobꞌ y che: \p —Ira ixbꞌacta, bꞌixir e chꞌom sitz era, che e Pablo. \p \v 11 Entonces tꞌabꞌay ixin e Pablo otronyajr y cay uxere e pan, y de allí cay wiobꞌ tunorobꞌ, y de allí cayto ojron este que sacojpa, y de allí locꞌoy ixin e Pablo. \v 12 Y e chꞌom sitz uqꞌuechiobꞌ ixin esto tama uyotot bꞌixir. Y tunor e ajcꞌupesiajobꞌ war atzayobꞌ. \s1 Conda e Pablo locꞌoy tama e chinam Tróas y ixin esto tama e chinam Mileto \p \v 13 Pues entonces quetpa que e Pablo cꞌani axana tuaꞌ acꞌotoy esto tama e chinam Asón. Pero non tꞌabꞌay ixion tama inteꞌ barco y locꞌoyon tama e chinam Tróas y cꞌotoyon tama e chinam Asón bꞌajxan que e Pablo. \v 14 Entonces conda catajwi cabꞌa taca e Pablo cay tꞌabꞌay ixion tama inteꞌ nuxi barco tunoron, y ixion esto tama e chinam Mitilene. \v 15 Y entonces locꞌoy ixion tama e barco era y numuyon esto tama e lugar xeꞌ ucꞌabꞌa Quío tama inteꞌ día, y de allí tama otronteꞌ día cꞌotoyon tama e lugar Samos tiaꞌ acꞌotoy awawan e barco. Quetpon yajaꞌ tuaꞌ cajiri tama e chinam Trogilio tama inteꞌ día. Tamar otronteꞌ día ixion esto tama e chinam Mileto. \v 16 Pero e Pablo machi ucꞌani tuaꞌ aquetpa tama e departamento Asia meyra tiempo, y tamar era machi ixion tama e chinam Éfeso. Pues jaxir war ucꞌani tuaꞌ acꞌotoy wacchetaca tama e chinam Jerusalem tuaꞌ unumse e nojqꞌuin Pentecostés. \s1 Uyojroner e Pablo lo que uyare tin e líder tama e grupo ajcꞌupesiajobꞌ tama e chinam Éfeso \p \v 17 Pues entonces conda turuto e Pablo tama e chinam Mileto era uyebꞌta ixin inteꞌ ojroner esto tama e chinam Éfeso tuaꞌ upejcobꞌ tin e líder tama e grupo ajcꞌupesiajobꞌ tuaꞌ acꞌotoyobꞌ tama e chinam Mileto. \v 18 Entonces conda cꞌotoyobꞌ tin e líder era e Pablo cay ojron tacarobꞌ y che: \p —¿War ca inata cocha turu niwirnar conda wartocto incꞌotoy tiut bꞌajxan tama e departamento Asia esto conda locꞌoyen? xeꞌ cay uyubꞌi e Pablo tuobꞌ. \p Y jaxirobꞌ chenobꞌ: \p —Canata ya, chenobꞌ. \p \v 19 Entonces e Pablo uyare tin e líder y che: \p —Pues tunor e tiempo conda turen tacarox inche tunor upatnar Cawinquirar taca inteꞌ manxujresiaj y taca meyra uqꞌuer, porque ayan lo que cay uchien innumse nibꞌa meyra xeꞌ jax lo que ixin uchiobꞌ nipater cora winicobꞌ xeꞌ tuobꞌ e Israel. \v 20 Y nox war inata que ma tiaꞌ inwacta tuaꞌ incansiox tunor lo que erer utacriox tuaꞌ ixqꞌuecꞌo ixxana tama ubꞌir e Dios, y que ixien inchecsu uyojroner e Dios tut tunor e gente ixin y tama inteꞌ inteꞌ iyotot nox ubꞌan. \v 21 Y cay inchecsu tut tin e tuobꞌ e Israel y tut tin e majax tuobꞌ e Israel que ucꞌani tuaꞌ uyactobꞌ tunor umabꞌambꞌanirobꞌ y que ucꞌani tuaꞌ acꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar Jesús. \v 22 Y era war inxin esto tama e chinam Jerusalem umen que bꞌan war ubꞌijresen tuaꞌ inche Unawalir e Dios. Pero nen machi innata tucꞌa tuaꞌ innumse nibꞌa conda incꞌotoy yajaꞌ. \v 23 Ajtaca innata que war anrena umen Unawalir e Dios tic taca tiaꞌ inxin que ucꞌani tuaꞌ onsena tama e cárcel, y que ucꞌani tuaꞌ innumse nibꞌa meyra. \v 24 Pero machix war imbꞌijnu tama tunor lo que aquetpa tuaꞌ innumse nibꞌa motor que ucꞌani ani tuaꞌ inxin inchamay tama Niwinquirar Jesús. Nen lo que war incꞌani inche jax era: Tuaꞌ acꞌapa inche tunor e patnar lo que uyajqꞌuen Niwinquirar Jesús xeꞌ jax tuaꞌ inchecsu uyojroner e Dios tama e corpesiaj y tama utacarsiaj tut e gente axin. \p \v 25 ’Pero era cꞌotoy innata que machi ixto tuaꞌ insutpa inwira iut otronyajr xeꞌ turox conda cay inchecsu uchinam e Dios tut e gente tiaꞌ turox. \v 26 Y tamar era cꞌani inwareox que mix jax tamaren tuaꞌ aquetpa jay ayan tin e machi cꞌotoy cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar Jesús tiaꞌ turox. \v 27 Porque nen matucꞌa inmuqui tiut tamar lo que canoen tama e Dios, sino que cay incansiox tunor e canseyaj lo que ayan tama uyojroner e Dios. \v 28 Y era que cꞌanix inlocꞌoy cꞌani inwareox tuaꞌ icojco ibꞌa inteꞌ intiox y tuaꞌ icojco tunor e inmojr ajcꞌupesiajobꞌ porque nox quetpox líder tuaꞌ tunor e ajcꞌupesiajobꞌ era umen que bꞌan pejcnox umen Unawalir e Dios tuaꞌ iche. Pues tunor e ajcꞌupesiajobꞌ era mambꞌirobꞌ umen Cawinquirar Jesucristo conda ixin uwechꞌe uchꞌichꞌer tut e cruz. \v 29 Y innata que conda inlocꞌoy tara axin watar tin e cꞌani umajresox y xeꞌ cꞌani ani utijresox inyajrer xeꞌ ajcꞌupesiajox tama Cawinquriar tuaꞌ machi ixto ixcꞌupseyan tamar. Pues e winicobꞌ era bꞌanobꞌ cocha inteꞌ nuxi coyote xeꞌ acꞌotoy wacchetaca tuaꞌ ucꞌuxi inteꞌ yar chuchu oveja conda uwira que machi turu uyajcojc. \v 30 Y motor tijam nox ayan tin e tuaꞌ aꞌchpa xeꞌ axin ucanse lo que majax erach tuaꞌ uxeriox y tuaꞌ uqꞌueche axin tin e axin acꞌupseyan tamar lo que war acanseyan jaxir. \v 31 Y tamar era iwiric tuaꞌ machi iwacta ibꞌa tuaꞌ ixmajresna. Niwermanuox, cꞌaric imener conda turuanen tacarox tres año que tama e día y tama e acbꞌar ubꞌan machi inwacta tuaꞌ inwareox lo que ucꞌani Cawinquirar este que war unqꞌui inche. \p \v 32 ’Pues entonces niwermanuox, cꞌani inwajcꞌox tama ucꞌabꞌ e Dios y tama uyojroner utacarsiaj, porque e ojroner era erer uqꞌuecꞌojsiox y erer uyajcꞌox inteꞌ herencia tujam tunor e inmojr xeꞌ sicbꞌabꞌirobꞌ umen e Dios. \v 33 Y nen matucꞌa cay unsre tuaꞌ inchꞌami tuaꞌ otronteꞌ, nien e tumin y nien e bꞌujc. \v 34 Y nox war inata ubꞌan que nen cay patnen taca nicꞌabꞌ tuaꞌ uyubꞌien inwese nibꞌa, y tuaꞌ uyubꞌien inwese tin e war axanobꞌ tacaren ubꞌan. \v 35 Bꞌan cay inche tuaꞌ inwirsiox que inteꞌ intion ucꞌani tuaꞌ capatna tuaꞌ uyubꞌion catacre tin e tzajtaca ut, bꞌan cocha che inteꞌ ojroner tuaꞌ Cawinquirar Jesús xeꞌ che: “Más chojbꞌesbꞌir ut tin e uyajcꞌu inteꞌ tacarsiaj que tin e uchꞌami e tacarsiaj era.” Bꞌan che e Pablo taca tin e líder tama e grupo ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ tariobꞌ tama e chinam Éfeso. \p \v 36 Entonces conda cꞌapa tunor e ojroner era, e Pablo cotuan taca e inmojr era y cay ucꞌajti taca e Dios tama tunor e ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ tariobꞌ tama e chinam Éfeso. \v 37 Y tunorobꞌ war oyqꞌuiobꞌ y cay umeqꞌue ubꞌobꞌ este que cay utzꞌujtzꞌiobꞌ ut e Pablo. \v 38 Y tunorobꞌ quetpobꞌ tzajtaca utobꞌ que cꞌani alocꞌoy e Pablo y que arobꞌnobꞌ umener que machi ixto tuaꞌ asutpa uwirobꞌ ut otronyajr. Entonces ixiobꞌ taca e Pablo esto tiaꞌ tuaꞌ ujajpi e barco. \c 21 \s1 Uxambꞌar e Pablo conda ixin tama e chinam Jerusalem \p \v 1 Pues entonces cawacta tunor e ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ tariobꞌ tacaron y tꞌabꞌayon tama e barco tuaꞌ caxin esto tama e chinam Cos. Y tama otronteꞌ día ixion esto tama inteꞌ chinam xeꞌ ucꞌabꞌa Rodas, y de allí ixion esto tama inteꞌ chinam xeꞌ ucꞌabꞌa Pátara. \v 2 Pues tama e chinam era catajwi inteꞌ nuquir barco xeꞌ war axin esto tama e chinam Fenicia, y ochoyon y ixion tamar. \v 3 Y tama e xambꞌar era tor e jaꞌ numuyon tuyejtzꞌer inteꞌ lugar tiaꞌ ayan e rum tuyuxin e jaꞌ xeꞌ ucꞌabꞌa Chipre xeꞌ quetpa tama catzꞌejcꞌabꞌ, y ixion cꞌotoyon esto tama e departamento Siria. Y e barco quetpa tuaꞌ ulocse lo que ayan tamar tama e chinam era xeꞌ jax e Tiro, y tamar era ecmayon tama e barco y ochoyon tama e chinam era. \v 4 Y catajwi cabꞌa taca cora ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar tama e chinam era y quetpon tacarobꞌ siete día. Pero jaxirobꞌ arobꞌbꞌirobꞌ umen Unawalir e Dios que conda acꞌotoy e Pablo tama e chinam Jerusalem que axin achecta lo que imbꞌacꞌajr uwirnar tut, y tamar era uyareobꞌ que más ani bueno que machi axin. \v 5 Pero conda cꞌapa e siete día era cꞌotoy e hora tuaꞌ calocꞌoy. Entonces ixiobꞌ tunor e ajcꞌupesiajobꞌ era tacaron taca tunor uwixcarobꞌ y taca umaxtacobꞌ esto tutiꞌ e chinam y esto que cꞌotoyon tutiꞌ e jaꞌ. Y yajaꞌ cay cotuanon tunoron tuaꞌ cacꞌajti taca e Dios. \v 6 Entonces cay cawareobꞌ que cꞌani caxin y cay cameqꞌue cabꞌa tunoron, y de allí tꞌabꞌayon tama e barco tuaꞌ calocꞌoy, y e ajcꞌupesiajobꞌ era sutpa ixiobꞌ tama uyototobꞌ. \p \v 7 Pues entonces locꞌoyon tama e chinam Tiro era tama e barco y ixion tor e jaꞌ esto tama e chinam Tolemaida. Y yajaꞌ cawacta e barco y catajwi cabꞌa taca cora ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar y quetpon tacarobꞌ tama inteꞌ día. Y de allí quetpa tuaꞌ caxana tama e bꞌir tuaꞌ cacꞌotoy tama e chinam Jerusalem. \v 8 Y tama otronteꞌ día e Pablo y tunoron xeꞌ war caxana tacar locꞌoy ixion esto tama e chinam Cesarea. Y yajaꞌ ixion tama uyotot e Felipe xeꞌ jax inteꞌ evangelista y xeꞌ jax inteꞌ tujam e siete ajtacarsiajobꞌ lo que ayan tama e chinam era, y quetpon tacar. \v 9 Y e Felipe era ayan cuatro chꞌom ijchꞌoctac tuaꞌ, y jaxirobꞌ ayan ucꞌampibꞌirobꞌ tuaꞌ uchꞌamiobꞌ inteꞌ ojroner tuaꞌ e Dios y tuaꞌ asutpa uchecsu e ojroner era tut e gente axin. \v 10 Entonces conda ya turon yajaꞌ meyra día cꞌotoy inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Agabo xeꞌ tari tama e departamento Judea. Jaxir jax inteꞌ winic xeꞌ ayan ucꞌampibꞌir tuaꞌ uchꞌami inteꞌ ojroner tuaꞌ e Dios y tuaꞌ asutpa uchecsu e ojroner era tut e gente otronyajr. \v 11 Y jaxir cꞌotoy ticoit y cay uchꞌami ucajchibꞌ unac e Pablo y cay ucachi uyoc y ucꞌabꞌ tacar y che: \p —Pues Unawalir e Dios war uyaren que e winicobꞌ tuaꞌ e Israel tama e chinam Jerusalem cꞌani ucachiobꞌ uyajyum e cajchibꞌ era, y de allí cꞌani uyajcꞌuobꞌ tama ucꞌabꞌobꞌ e winicobꞌ xeꞌ majax tuobꞌ e Israel. Bꞌan che e Agabo uyare e Pablo. \p \v 12 Pues conda cꞌapa coybꞌi tunor e ojroner era bꞌacton tunoron xeꞌ ajcꞌupesiajon tama Cawinquirar tama e chinam Cesarea era y cay caware meyra e Pablo tuaꞌ machi ixto axin tama e chinam Jerusalem. \v 13 Pero e Pablo ojron y che: \p —¿Tucꞌa tuaꞌ war ixaru meyra cocha era este que war iche acꞌuxun niwalma? Nen era turenix tuaꞌ inxin inche tunor lo que ucꞌani e Dios. Y jay jaxir ucꞌani tuaꞌ incajcha yajaꞌ, bueno. Y jay ucꞌani tuaꞌ inxin inchamesna tama e chinam Jerusalem umen taca que war incꞌupseyan tama Niwinquirar Jesús, bueno ubꞌan, che e Pablo. \p \v 14 Y cocha machi uyubꞌion cachꞌabꞌu uyalma, cawacta bꞌan taca, y caware que: \p —Pues chempac tacaret bꞌan cocha ucꞌani Cawinquirar. Bꞌan caware. \p \v 15 Y conda turuanon cora día taca e ajcꞌupesiajobꞌ era cay costes cabꞌa y locꞌoy ixion esto tama e chinam Jerusalem. \v 16 Y ayan cora ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ ixiobꞌ tacaron ubꞌan xeꞌ tuobꞌ e chinam Cesarea, y tujamobꞌ ayan inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Mnasón xeꞌ tuaꞌ e lugar Chipre xeꞌ cay cꞌupseyan tama Cawinquirar ixnix, y ixion tunoron tama uyotot porque jaxir quetpa tuaꞌ uyajcꞌon tiaꞌ tuaꞌ caturuan. \s1 Conda e Pablo ixin tuaꞌ uwarajse e Santiago \p \v 17 Entonces conda cꞌotoyon tama e chinam Jerusalem war atzayobꞌ uchꞌamion tunor e ajcꞌupesiajobꞌ tama Cawinquirar. \v 18 Y tama otronteꞌ día ixion tunoron taca e Pablo tuaꞌ cawarajse e Santiago, y yajaꞌ turobꞌ tunor e nuquir winicobꞌ tuaꞌ e grupo ajcꞌupesiajobꞌ ubꞌan. \v 19 Y e Pablo, conda cꞌapa upejca tunorobꞌ, cay uyareobꞌ tama tunor lo que cay uche e Dios tujam e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel, y war uyare cobꞌa war acꞌampesna umen e Dios tuaꞌ uchecsu ucꞌotorer e Dios tujam e gente yajaꞌ. \v 20 Y conda uyubꞌiobꞌ tunor era cay utattzꞌiobꞌ ucꞌabꞌa e Dios tama tunor lo que war achena tujam e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel. Entonces e nuquir winicobꞌ era cay uyareobꞌ e Pablo y chenobꞌ: \p —Pero hermano Pablo, cꞌani cawaret era que tara tujam e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel ayan meyra sian gente xeꞌ cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar Jesús, pero inteꞌ intiobꞌ e ajcꞌupesiajobꞌ era war uyareonobꞌ que ucꞌani tuaꞌ cacꞌupseyan tut uley e Moisés ubꞌan. \v 21 Pues ayan inteꞌ ojroner xeꞌ war alocꞌoy tara que net conda turet najtir war acanse tunor e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel que conda acꞌotoy acꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar Jesucristo que machi ixto tuaꞌ acꞌupseyanobꞌ tut uley e Moisés, y que war acanse que machi ixto tuaꞌ axujra imbꞌijc uqꞌuewerir utejromar e maxtacobꞌ, y que machi ixto tuaꞌ ucojcobꞌ e onian canseyaj tuaꞌ e gente tuaꞌ e Israel. \v 22 Y e gente era war aqꞌuijnobꞌ tamar acanseyaj era, y conda acꞌotoy unatobꞌ que turet tara tama e chinam Jerusalem, cꞌani axin umorojse ubꞌobꞌ y machi canata tucꞌa tuaꞌ ubꞌijnu uchiobꞌ tacaret. \v 23 Pero lo que ucꞌani tuaꞌ ache jax era: Ayan tara cuatro winicobꞌ xeꞌ ayan lo que cay uyareobꞌ e Dios que cꞌani uchiobꞌ tut, y coner ucꞌani tuaꞌ acꞌapa uchiobꞌ. \v 24 Entonces net era qꞌuecheobꞌ chic tacaret y chen lo que acay uchiobꞌ e gente tuobꞌ e Israel tuaꞌ aloqꞌuespa e bꞌonemar tamarobꞌ, y net erer atoyi tunor lo que atujri tama tunor era, y erer axin ususiobꞌ ujorobꞌ. Y tamar era cꞌani unatobꞌ tin e tuobꞌ e Israel que net war icꞌupseyan tut uley e Moisés ubꞌan. Y tamar era acꞌotoy unatobꞌ que majax bꞌan cocha cay uyubꞌiobꞌ tamaret. \v 25 Pero tin e majax tuobꞌ e Israel xeꞌ cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar Jesucristo cawareobꞌix tama inteꞌ carta que machi tuaꞌ acꞌupseyanobꞌ tut tunor lo que chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uley e Moisés, pero que ayan lo que ucꞌani tuaꞌ uyacta uchiobꞌ xeꞌ jax era: Que machi ixto tuaꞌ ucꞌuxi e wer xeꞌ turbꞌana tama uyaltar inteꞌ chamen dios, y machix tuaꞌ ucꞌuxi e chꞌich, y que machi ixto tuaꞌ asutpa ucꞌuxi inteꞌ arac xeꞌ cotbꞌir unuc, y machix tuaꞌ asutpobꞌ axanobꞌ tacar e ixictac o e winicobꞌ xeꞌ majax tuobꞌ. Bꞌan che e Santiago y e nuquir winicobꞌ tama e grupo ajcꞌupesiajobꞌ era tut e Pablo. \s1 Conda jajpna e Pablo tama e templo umen \s2 e policía \p \v 26 Pues entonces tama otronteꞌ día e Pablo uqꞌueche ixin e cuatro winicobꞌ tacar tuaꞌ axin uyustes ubꞌobꞌ tama uyalmobꞌ, y de allí e Pablo ixin ochoy tama e templo tuaꞌ uyare e sacerdote tucꞌa día tuaꞌ acꞌapa uyustes ubꞌobꞌ tuaꞌ uyubꞌi uyajcꞌuobꞌ e ofrenda inteꞌ intiobꞌ. \p \v 27 Y conda cꞌanix acꞌapa e siete día era conda war uyustes ubꞌobꞌ tuaꞌ uyubꞌi uyajcꞌuobꞌ e ofrenda, ayan cora winicobꞌ xeꞌ tuobꞌ e Israel xeꞌ tariobꞌ tama e departamento Asia xeꞌ cay uwirobꞌ que ya turu e Pablo macuir e templo, y tamar era cay ixin upucujcsiobꞌ tunor e gente este que ixiobꞌ ujajpiobꞌ e Pablo. \v 28 Y cay aruobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc y chenobꞌ: \p —Winicox xeꞌ tuox e Israel, tacrenicon era porque e winic era jax xeꞌ war axana tic taca tama tunor or e rum war ucanse e gente axin que matucꞌa ucꞌampibꞌir tunor cachinam era, y war ucanse e gente axin que uley e Moisés machi ixto tuaꞌ acꞌupsena, y que catemplo era matucꞌa ucꞌampibꞌir, y de allí coner era war uyose cora winicobꞌ xeꞌ majax tuobꞌ e Israel macuir catemplo, y tamar era war ubꞌoni catemplo, che e winicobꞌ era xeꞌ war upucujcsiobꞌ e gente y xeꞌ war uqꞌuechiobꞌ axin e Pablo. \p \v 29 Pues e winicobꞌ era cay uwirobꞌ que war axana inteꞌ winic xeꞌ majax tuaꞌ e Israel taca e Pablo xeꞌ ucꞌabꞌa Trófimo xeꞌ tuaꞌ e chinam Éfeso, y tamar era uchebꞌiobꞌ que e winic era war aqꞌuejcha axin macuir e templo umen e Pablo. \p \v 30 Entonces tunor e gente tama e chinam era cay qꞌuijnobꞌ y cay upucujcse ubꞌobꞌ tama tunor lo que war anumuy era, y cay ajniobꞌ tuaꞌ acꞌotoyobꞌ tiaꞌ turu e Pablo, y tamar era cay uquerejbꞌobꞌ ixin e Pablo y ulocsiobꞌ patir e templo y wacchetaca umaquiobꞌ e nuxi puerta. \v 31 Y turix tuaꞌ uchamsiobꞌ e Pablo bꞌan taca conda cꞌotoy unata e comandante militar que war upucujcse ubꞌobꞌ tunor e gente tama e chinam Jerusalem era. \v 32 Entonces e comandante militar umorojse tunor usoldadobꞌ taca cora oficial y ixiobꞌ ajner esto tiaꞌ turu e sian gente era. Y conda irnobꞌ e comandante militar era y e sian soldadobꞌ umen e gente uyactobꞌ uyobꞌornar e Pablo. \v 33 Entonces e comandante militar ujajpi e Pablo y uyare tuaꞌ aquetpa cachbꞌir taca chateꞌ cadena, y de allí cay uyubꞌi tuaꞌ e gente que chi e Pablo y que tucꞌa uche. \v 34 Pero e nuquir winicobꞌ cay aruobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc, y ayan inteꞌ xeꞌ war uyare inteꞌ ojroner y ayan otronteꞌ xeꞌ war uyare intex ojroner, y tamar era matucꞌa erer unata e comandante umen e nuxi aruar era. Entonces uyare tuaꞌ aqꞌuejcha axin e Pablo esto tama e cuartel militar. \v 35 Y conda cꞌotoyobꞌ tut e otot yajaꞌ xeꞌ jax e cuartel ya turobꞌ meyra sian winicobꞌ tut tiaꞌ tuaꞌ atꞌabꞌayobꞌ e soldadobꞌ axin y machi cꞌani uyactobꞌ atꞌabꞌayobꞌ taca e Pablo. Entonces e soldadobꞌ utꞌabꞌsiobꞌ e Pablo tichan taca ucꞌabꞌobꞌ tuaꞌ anumuyobꞌ tujam e sian winicobꞌ era este que ochoyobꞌ macuir e otot. Pues uchiobꞌ cocha era umen que e gente war aqꞌuijnobꞌ meyra upater e Pablo. \v 36 Porque tunor e winicobꞌ era war axiobꞌ tupat y war aꞌruobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc y chenobꞌ: \p —Chamsenic e winic era, xeꞌ che e winicobꞌ era xeꞌ war aqꞌuijnobꞌ uwirobꞌ e Pablo. \s1 Conda e Pablo uchecsu ubꞌa que matucꞌa war uche xeꞌ mabꞌambꞌan \p \v 37 Entonces conda e comandante militar era cꞌani ani uyose e Pablo macuir e cuartel, jaxir uyare e comandante y che: \p —¿Bueno ca toit jay onjron imbꞌijc taca tunor e winicobꞌ era? che e Pablo. \p Y e comandante militar sutpa uyare e Pablo y che: \p —¿O anata ca iyojron tama e ojroner griego? \v 38 Entonces ¿ma ca jax net xeꞌ ajlugaret Egipto y xeꞌ jaxtocto cay ache inteꞌ nuxi rebelión y xeꞌ cay alocse esto 4,000 winicobꞌ xeꞌ ajchamseyajobꞌ tama e choquem lugar? xeꞌ uyubꞌi e comandante militar era tuaꞌ e Pablo. \p \v 39 Entonces e Pablo uyare e comandante militar y che: \p —Machi. Nen era jax inteꞌ winic xeꞌ tuaꞌ e Israel. Cuxpen tama e chinam Tarso, y nen jax inteꞌ ciudadano tuaꞌ inteꞌ chinam xeꞌ nojta ucꞌampibꞌir tama e departamento Cilicia. Pero actanento onjron tut e winicobꞌ era, che e Pablo. \p \v 40 Entonces actana ojron e Pablo umen e comandante militar, y tamar era achpa wawan e Pablo tujor e petzꞌejbꞌir tun, y cay ujachi ucꞌabꞌ tut e sian winicobꞌ tuaꞌ aquetpobꞌ tzꞌustaca. Y conda chꞌancabꞌobꞌ tunor e winicobꞌ, cay ojron e Pablo tama e ojroner hebreo y che: \c 22 \p \v 1 —Niwermanuox tara tama e Israel xeꞌ nipiarox y tunorox xeꞌ nuquir winicox, ubꞌinic lo que cꞌani inwareox tamar lo que cay inche ixnix era, che e Pablo. \p \v 2 Conda e gente cay uyubꞌi que e Pablo war oꞌjron tama uyojronerach xeꞌ jax e hebreo cay quetpobꞌ tzꞌustaca, y tamar era cay ojron e Pablo y che: \p \v 3 —Nen era jaxen inteꞌ winic xeꞌ tuen e Israel. Cuxpen tama e chinam Tarso tama e departamento Cilicia, pero tara tama e chinam Jerusalem chꞌien y cay canoen taca inteꞌ nuquir winic xeꞌ ucꞌabꞌa Gamaliel y tunorox war inata chi era. Y tamar era cay incani tunor uley e Moisés bꞌan cocha ucꞌupsiobꞌ tunor catata viejobꞌirobꞌ, y nen cay cꞌupseyanen tut e Dios tama tunor niwalma bꞌan cocha war iche nox tara coner. \v 4 Tama e tiempo xeꞌ numuy nen cay inche unumse ubꞌobꞌ meyra tunor tin e cay cꞌupseyanobꞌ tama e Jesús este que ayan tin e cay inchamse. Y tic taca tiaꞌ ixien cay inqꞌuechiobꞌ ixin esto tama e cárcel motor jay winicobꞌ o motor jay ixictac. \v 5 Y tin e aquetpa uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ y tunor e nuquir winicobꞌ tara erer uyareox coner que erach lo que war inwareox era y que jaxirobꞌ cay uyajqꞌuenobꞌ cora carta tuaꞌ inqꞌueche axin tama tin e tuaꞌ Israel tama e chinam Damasco. Entonces tama e tiempo yajaꞌ ixien esto tama e chinam Damasco tuaꞌ insicbꞌa tin e ajcꞌupesiajobꞌ tama e Jesús tuaꞌ incachiobꞌ intaresobꞌ esto tara tama e chinam Jerusalem tuaꞌ oꞌsenobꞌ tama e cárcel, che e Pablo. \s1 Conda e Pablo uchecsu lo que numuy conda cꞌotoy cꞌupseyan tama Cawinquirar Jesús \r Hechos 9:1-19; 26:12-18 \p \v 6 Y warto oꞌjron e Pablo y che: \p —Entonces tama uyuxinar e día conda war inxin tuaꞌ incꞌotoy tama e chinam Damasco, intaca checta inteꞌ nuxi janchꞌaquenar xeꞌ ejpray tari tut e qꞌuin xeꞌ cꞌaxi taniwejtzꞌer. \v 7 Cucremen tut e rum y wacchetaca cay umbꞌi inteꞌ nuc xeꞌ ojron tacaren y che: “Saulo, Saulo, ¿tucꞌa tuaꞌ war aturbꞌa abꞌa tuaꞌ achien innumse nibꞌa?” che e nuc xeꞌ tari tama e janchꞌaquenar. \v 8 Entonces umbꞌi tuaꞌ e nuc era que: “¿Y chiet net era, Niwinquiret?” inware. Y e nuc uyaren y che: “Nen jax e Jesús xeꞌ tuaꞌ e chinam Nazaret xeꞌ war achien innumse nibꞌa meyra”, xeꞌ che e Jesús. \v 9 Y tin e war axanobꞌ tacaren cay uwirobꞌ e sian janchꞌaquenar era y bꞌactobꞌ meyra, pero machi uyubꞌiobꞌ e nuc lo que cay ojron tacaren. \v 10 Entonces nen ojronen taca e nuc otronyajr y inware: “Niwinquiraret, ¿tucꞌa acꞌani tuaꞌ inche?” inware e nuc. Y jaxir uyaren otronyajr y che: “Achpen quiqui tama axambꞌar era esto tama e chinam Damasco, y conda icꞌotoy cꞌani iyarobꞌna tucꞌa ucꞌani tuaꞌ ache”, che e Jesús. \v 11 Entonces achpen, pero umen que ejpray meyra e nuxi janchꞌaquenar, quetpa tajpem unacniut y matucꞌa inwira. Entonces tin e war axanobꞌ tacaren cay uchuquiobꞌ nicꞌabꞌ tuaꞌ uqꞌuechienobꞌ inxin esto tama e chinam Damasco. \p \v 12 ’Pues tama e chinam Damasco ayan inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Ananías xeꞌ war acꞌupseyan tut uley e Moisés iraj iraj, y tunor e gente tuaꞌ e Israel xeꞌ turobꞌ tama e chinam Damasco war utattzꞌiobꞌ e winic era. \v 13 Entonces yopa e Ananías tama e otot tiaꞌ turen y upejquen cocha era y che: “Hermano Saulo, chꞌama unacꞌoit otronyajr era”, che e Ananías. Y wacchetaca inchꞌami unacniut otronyajr, y eronen otronyajr. \v 14 Entonces sutpa ojron e Ananías otronyajr tacaren y che: “Cadiosir xeꞌ tuaꞌ catata viejobꞌirobꞌ cay usicbꞌet ixnix tuaꞌ anata tucꞌa ucꞌani jaxir, y tuaꞌ awira ut uman xeꞌ erach xeꞌ jax e Jesús, y tuaꞌ oybꞌi unuc conda war oꞌjron tacaret. \v 15 Porque aquetpa tuaꞌ iꞌxin aware lo que cay oybꞌi y lo que cay awira taca tunor e gente tama tunor or e rum. \v 16 Y era matucꞌa tuaꞌ acojco más. Achpen quiqui tuaꞌ ichꞌujya cocha war icꞌupseyan tama ucꞌabꞌa Cawinquirar Jesús tuaꞌ ipojca tama tunor amabꞌambꞌanir.” Bꞌan uyaren e Ananías, che e Pablo tut tunor e sian gente era. \s1 Conda pejcna e Pablo umen e Dios tuaꞌ axin uyare e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel tama Cawinquirar \p \v 17 Y che e Pablo: \p —Conda sutpa ixien esto tama e chinam Jerusalem, ixien tama e templo tuaꞌ incꞌajti taca e Dios. Y conda turen yajaꞌ checta inteꞌ nimayjut taniut. \v 18 Y tamar nimayjut era war inwira ut Niwinquirar y jaxir uyaren y che: “Achpen wacchetaca, loqꞌuen tama e chinam Jerusalem era porque e winicobꞌ machix tuaꞌ acꞌupseyanobꞌ tamar lo que iꞌxin awareobꞌ tamaren”, che Niwinquirar tama nimayjut era. \v 19 Entonces nen inware Niwinquirar cocha era: “Niwinquiraret, pero nen cꞌani inware tunor tin e war acꞌupseyanobꞌ tamaret tara tama e chinam Jerusalem que war inxana tama abꞌir coner porque jaxirobꞌ war unatobꞌ que nen cay inche meyra mabꞌambꞌanir upaterobꞌ conda cay ixien tama tunor e sian sinagoga tuaꞌ inqꞌuechiobꞌ axin tin e war acꞌupseyanobꞌ tamaret esto tama e cárcel y cay inwatzꞌiobꞌ ubꞌan. \v 20 Y conda chamesna e Esteban taca e tun umen e sian gente, nen ya waren ubꞌan war inwira tucꞌa war uchiobꞌ, y nen xeꞌ cay incojco ubꞌujcobꞌ tin e war uchamsiobꞌ”, xeꞌ inware Niwinquirar tama nimayjut. \v 21 Pero sutpa ojron otronyajr Niwinquirar y che: “Loqꞌuen tama e lugar era porque nen cꞌani inwebꞌtet iꞌxin innajt tuaꞌ aware e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel cocha tuaꞌ acꞌotoy unatobꞌ chien nen”, che Niwinquirar tama nimayjut era, che e Pablo uyare tunor e sian winicobꞌ era. \s1 Conda quetpa e Pablo tama ucꞌabꞌ e comandante militar \p \v 22 Pues tunor e winicobꞌ war uyubꞌiobꞌ lo que arobꞌnobꞌ umen e Pablo, pero conda cay uyare que tut e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel tuaꞌ axin, y que bꞌan arobꞌna umen e Dios, qꞌuijnobꞌ tunorobꞌ y cay aruobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc y chenobꞌ: \p —Chamsenic e winic era, machi ixto tuaꞌ aquetpa bꞌixir tara tor e rum, che e sian winicobꞌ era xeꞌ war aꞌruobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc upater e Pablo. \p \v 23 Y bꞌan taca quetpobꞌ que war aꞌruobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc y war uxixiobꞌ ut ubꞌujcobꞌ axin, y war upusiobꞌ axin e tanlum tichan tama e icꞌar. \v 24 Y tamar era e comandante militar uyare e soldadobꞌ tuaꞌ uqꞌuechiobꞌ axin e Pablo macuir e cuartel y uyare tuaꞌ uwatzꞌiobꞌ e Pablo tuaꞌ acꞌotoy unatobꞌ tucꞌa umen war aꞌruobꞌ e sian winicobꞌ era upater e Pablo. Pues e Pablo war oꞌjron tama e ojroner hebreo y tamar era mamajchi tujam e soldadobꞌ war unatobꞌ tucꞌa numuy era. \v 25 Pero conda ya war e Pablo tut e teꞌ cachbꞌir turix tuaꞌ ajajtzꞌa umen e soldadobꞌ, cay ojron e Pablo tut e capitán xeꞌ war tut jaxir y che: \p —¿O erer ca awatzꞌi inteꞌ xeꞌ jax inteꞌ ciudadano romano conda merato axin tut inteꞌ tribunal? che e Pablo uyare e capitán. \p \v 26 Pero conda e capitán uyubꞌi e ojroner era ixin wacchetaca tuaꞌ uyare e comandante militar y che: \p —Awiric tamar lo que war abꞌijnu ache taca e winic era porque jaxir jax inteꞌ ciudadano romano, che e capitán. \p \v 27 Entonces ixin e comandante militar esto tiaꞌ cachar e Pablo tut e teꞌ y uyubꞌi tuaꞌ y che: \p —¿Net ca ciudadanoet tama e Roma? che e comandante militar. \p Y e Pablo che: \p —Nen. \p \v 28 Entonces ojron otronyajr e comandante militar y che: \p —Pues nen insati meyra tumin tuaꞌ inquetpa ciudadano romano\f + \fr 22:28 \ft Ciudadano romano. Tama e tiempo romano ayan uxteꞌ clase winicobꞌ. Ayan tin e jax inteꞌ man xeꞌ mambꞌir inyajrer, y ayan tin e utoyi upatron tuaꞌ aquetpa bꞌambꞌir, y ayan tin e aquetpa ciudadano romano. Pero tin e matucꞌa uyajyum, jay erer utoyi, erer asutpa ciudadano romano ubꞌan. Y bꞌan uche e comandante militar era tuaꞌ aquetpa ciudadano romano.\f*, che e comandante militar. \p Y e Pablo che: \p —Pero nen bꞌan taca cuxpen, cocha bꞌan nitata ubꞌan, che e Pablo. \p \v 29 Y conda e soldadobꞌ era xeꞌ quetpobꞌ tuaꞌ uwatzꞌiobꞌ ani e Pablo uyubꞌi que jaxir jax inteꞌ ciudadano romano, bꞌactobꞌ jaxirobꞌ taca e comandante militar umen que chꞌar umenerobꞌ tama e cárcel. Porque ma erer ajajtzꞌa y nien ma erer oꞌsena macuir e cárcel inteꞌ ciudadano romano jay merato axin tut inteꞌ tribunal bꞌajxan. \s1 Conda quetpa e Pablo tut e nuquir winicobꞌ tuaꞌ \s2 e Israel \p \v 30 Entonces tama inteꞌ día e comandante militar, cocha cꞌani unata tucꞌa tamar war utuchꞌiobꞌ e Pablo tunor e winicobꞌ tuaꞌ e Israel era, jaxir uyare tuaꞌ aloqꞌuesna e cadena tama e Pablo y uyare tunor e nuquir winicobꞌ tama e Israel y tin e uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ y e nuquir concilio tuaꞌ umorojse ubꞌobꞌ. Entonces e comandante militar ulocse Pablo y uturbꞌa tut tunor e nuquir winicobꞌ era tuaꞌ acꞌotoy unata tucꞌa war anumuy tama tunor era. \c 23 \p \v 1 Entonces conda ya war e Pablo tut tunor e nuquir winicobꞌ tama e nuquir concilio tuaꞌ e Israel, cay uchꞌujcu uwira tama unacꞌut e nuquir winicobꞌ era y che: \p —Niwermanuox, nen tama tunor nicuxtar tara tor e rum war innata tama niwalma que war inxana imbꞌutz tama ubꞌir e Dios y que matucꞌa war inche xeꞌ mabꞌambꞌan tut jaxir, che e Pablo. \p \v 2 Pero conda e Ananías xeꞌ jax uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ uyubꞌi e ojroner era, uyare cora winicobꞌ xeꞌ warobꞌ tuyejtzꞌer e Pablo tuaꞌ uyajcꞌuobꞌ tuyej. \v 3 Pero ojron e Pablo y che: \p —E Dios cꞌani uyajqꞌuet ubꞌan, ajqꞌuecraneret. ¿War ca abꞌijnu tuaꞌ atuchꞌien bꞌan cocha che tama uley e Moisés? ¿Y tucꞌa tuaꞌ war aware tuaꞌ anjcꞌuna conda ne mato oꞌbꞌna tucꞌa war inche umen inteꞌ juez xeꞌ bꞌan cocha ucꞌani uley e Moisés? che e Pablo. \p \v 4 Tin e turobꞌ tuyejtzꞌer e Pablo ojronobꞌ y che: \p —¿Bꞌan ixto ca cocha era tuaꞌ aqꞌuijnes e sacerdote xeꞌ más nojta tut e Dios? chenobꞌ. \p \v 5 Y che e Pablo: \p —Niwermanuox, nen machi innata jay jax e más nuxi sacerdote e winic era, porque che tama uyojroner e Dios que: “Ira ixojron upater tin e ajcꞌotorer tujor ichinam.” Bꞌan che tama uyojroner e Dios, che e Pablo. \p \v 6 Entonces e Pablo cay uwira que ayan tin e tujam e sian nuquir winicobꞌ era xeꞌ tuobꞌ e grupo religioso saduceo, y que ayan e inmojr xeꞌ tuobꞌ e grupo religioso fariseo. Entonces cay ojron taca inteꞌ nuxi nuc y che: \p —Niwermanuox, nen fariseoen ani y nitata jax ani inteꞌ fariseo ubꞌan, y nen era war inchena juzgar umen que war incꞌupse que tin e chamen coner cꞌani asutpa abꞌixcꞌobꞌ otronyajr, che e Pablo. \p \v 7 Pues conda cꞌapa ojron e Pablo cocha era, tin e fariseobꞌ y tin e saduceobꞌ cay bꞌiritiobꞌ jaxobꞌ taca, y tamar era cꞌapa uxere ubꞌobꞌ tunor e winicobꞌ era. \v 8 Pues tin e saduceobꞌ machi ucꞌupsiobꞌ que tin e chamen cꞌani asutpa abꞌixcꞌa, y machi ucꞌupsiobꞌ jay ayan e angelobꞌ, y machi ucꞌupsiobꞌ jay ayan e nawal ubꞌan. Pero tin e fariseobꞌ war ucꞌupsiobꞌ que ayan tunor era. \v 9 Y tunorobꞌ war aruobꞌ taca inteꞌ nuxi nuc, y tamar era cay achpa cora ajcanseyajobꞌ tama uley e Moisés xeꞌ tuobꞌ e grupo fariseobꞌ y chenobꞌ: \p —E winic era matucꞌa war uche. Bꞌajcꞌat jax ani inteꞌ nawal o jax inteꞌ ángel xeꞌ cay upejca e winic era, y jay jax entonces war ani casutpa upater e Dios, che e fariseobꞌ era. \p \v 10 Y war taca oꞌjronobꞌ tunor e nuquir winicobꞌ era este que e comandante militar war abꞌacta uwira tunor era y cay ubꞌijnu que bꞌajcꞌat atijtna axin e Pablo umen e winicobꞌ era este que ujatzꞌi, y tamar era cay uyare cora soldadobꞌ tuaꞌ axin ulocsiobꞌ e Pablo tujam e winicobꞌ era tuaꞌ uqꞌuechiobꞌ axin esto tama e cuartel. \p \v 11 Pues entonces tama otronteꞌ día acbꞌar checta Cawinquirar tut e Pablo y che: \p —Cꞌunles awalma Pablo, porque bꞌan cocha cay ojronet tamaren tujam tunor e gente tama e chinam Jerusalem, y bꞌan tuaꞌ iyojron tamaren tama e chinam Roma ubꞌan, che Cawinquirar. \s1 Conda cora winicobꞌ quetpobꞌ taca intera bꞌijnusiaj tuaꞌ uchamsiobꞌ e Pablo \p \v 12 Pues entonces tama otronteꞌ día ayan cora winicobꞌ xeꞌ tuobꞌ e Israel xeꞌ cay uturbꞌa ubꞌobꞌ tama inteꞌ taca bꞌijnusiaj que cꞌani uchamsiobꞌ e Pablo. Y tamar era cay ubꞌijnuobꞌ que machix tuaꞌ awiobꞌ y que machix tuaꞌ uyuchꞌiobꞌ e jaꞌ este que axin uchamsiobꞌ e Pablo. \v 13 Y ayanobꞌ cuarenta winicobꞌ xeꞌ cay ubꞌijnuobꞌ que bꞌan tuaꞌ uchiobꞌ. \v 14 Entonces e winicobꞌ era ixiobꞌ esto tut uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ y tut e nuquir winicobꞌ tuaꞌ e Israel y chenobꞌ: \p —Non era cabꞌijnuix que machix tuaꞌ caweꞌ este que caxin cachamse e Pablo. \v 15 Pues nox taca e inmojr nuquir winicobꞌ tama e tribunal era quiqui cꞌajtinic taca e comandante militar tuaꞌ utaresobꞌ e Pablo tiut tama e día ejcꞌar. Erer imajres que cꞌani inata más tamar e Pablo, y non cꞌani caturbꞌa cabꞌa tut e bꞌir tiaꞌ tuaꞌ anumuyobꞌ tuaꞌ cachamse e Pablo bꞌajxan que acꞌotoy tiut, che e winicobꞌ era xeꞌ war ubꞌijnuobꞌ tuaꞌ uchamse e Pablo. \p \v 16 Pero ayan inteꞌ chꞌom sitz tama e chinam Jerusalem xeꞌ jax uyunen uwijtan e Pablo xeꞌ cꞌotoy unata lo que war ubꞌijnu uchiobꞌ e winicobꞌ era. Y tamar era ixin tut e cuartel militar tuaꞌ uyare e Pablo tucꞌa war anumuy era. \v 17 Y tamar era e Pablo upejca inteꞌ capitán xeꞌ war tut tiaꞌ turu macuir e cárcel y che: \p —Qꞌueche chic e chꞌom sitz era tut e comandante militar porque jaxir ayan tucꞌa ucꞌani tuaꞌ uyare, che e Pablo. \p \v 18 Entonces e capitán uqꞌueche ixin e chꞌom sitz tut e comandante militar y che: \p —E Pablo xeꞌ chꞌar macuir e cárcel era ucꞌajti tanibꞌa tuaꞌ inqꞌueche ayopa e chꞌom sitz era toit net, porque jaxir ayan inteꞌ ojroner tuaꞌ uyaret, che e capitán era. \p \v 19 Entonces e comandante militar uchuqui ucꞌabꞌ e chꞌom sitz y uqꞌueche ixin cora najtir tut e inmojr y soldadobꞌ y uyubꞌi tuaꞌ y che: \p —¿Tucꞌa cꞌani awaren? che e comandante militar. \p \v 20 Entonces e chꞌom sitz uyare e comandante y che: \p —Pues ayan cora sian winicobꞌ xeꞌ tuobꞌ e Israel xeꞌ cꞌotoy quetpobꞌ tama inteꞌ taca ubꞌijnusiajobꞌ tuaꞌ ucꞌajtiobꞌ tabꞌa tuaꞌ aqꞌueche axin e Pablo tut e tribunal tuobꞌ tama e día ejcꞌar. Jaxirobꞌ cꞌani umajresetobꞌ que cꞌani unatobꞌ más tamar e Pablo. \v 21 Pero machi acꞌupsiobꞌ porque ayanobꞌ cuarenta winicobꞌ xeꞌ war ucojcobꞌ mucur tama e bꞌir tuaꞌ uchamsiobꞌ e Pablo conda war ixnumuy tuaꞌ ixcꞌotoy tut e tribunal, y jaxirobꞌ quetpobꞌ tama intera ubꞌijnusiajobꞌ que machix tuaꞌ awiobꞌ y machix tuaꞌ uyuchꞌiobꞌ e jaꞌ este que uchamsiobꞌ e Pablo. Y coner era intaquix war ucojcobꞌ tuaꞌ aware tuaꞌ axin e Pablo y jaxirobꞌ cꞌani uchamsiobꞌ, che e chꞌom sitz. \p \v 22 Entonces e comandante militar uyare e chꞌom sitz y che: \p —Ira achecsu lo que war awaren era tut e gente, che e comandante. Y de allí actana locꞌoy e chꞌom sitz. \s1 Conda turu e Pablo tut e Félix xeꞌ jax e gobernador tuaꞌ e departamento Galilea \p \v 23 Entonces e comandante militar upejca chateꞌ capitán tuaꞌ y che: \p —Quiquic morojsenic 200 soldadobꞌ tuaꞌ axanobꞌ, y morojsenic setenta winicobꞌ tuaꞌ axiobꞌ tor chij, y morojsenic 200 soldadobꞌ tuaꞌ uqꞌuechiobꞌ axin ulanzuobꞌ. Ustesic ibꞌa tuaꞌ ixlocꞌoy acbꞌar era a las nueve tuaꞌ ixixin esto tama e chinam Cesarea. \v 24 Sicbꞌanic cora chij tuaꞌ axin e Pablo tamar y qꞌuechic chic y cojconic bien tuaꞌ acꞌotoy tut e gobernador tuaꞌ e departamento Galilea xeꞌ ucꞌabꞌa Félix, che e comandante militar era. \p \v 25 Y tamar era cay utzꞌijbꞌa inteꞌ carta tuaꞌ uyebꞌta axin tut e gobernador taca e capitán era y che: \pi1 \v 26 Nen era xeꞌ Claudio Lisias war intzꞌijbꞌa e carta era tabꞌa, gobernador Félix xeꞌ intzay inwiret. \v 27 E winic era xeꞌ taresna umen nisoldadobꞌ jax inteꞌ winic xeꞌ turbꞌana tama e cárcel umen e gente tuaꞌ e Israel, y qꞌuix ani uchamsiobꞌ, pero conda cay innata que jaxir jax inteꞌ ciudadano romano, ixien taca nisoldadobꞌ tuaꞌ incorpes. \v 28 Y cocha cꞌani innata tucꞌa tamar war utuchꞌiobꞌ, inqꞌueche ixin tut e tribunal tuaꞌ e gente tuaꞌ e Israel. \v 29 Y checta que jaxirobꞌ war utuchꞌiobꞌ tamar taca lo que ayan tama uleyobꞌ, pero matucꞌa war uche tuaꞌ achamesna jay cawira lo que ayan tama e ley romano, y matucꞌa war uche nien tuaꞌ aturbꞌana macuir e cárcel. \v 30 Pero cocha cꞌotoy innata que war ubꞌijnuobꞌ e gente tuaꞌ e Israel tuaꞌ uchamsiobꞌ e winic era, cay imbꞌijnu tuaꞌ inwebꞌta axin toit tuaꞌ awira e caso era net, y cay inware tin e war utuchꞌiobꞌ que ucꞌani tuaꞌ axiobꞌ toit net ubꞌan, y que net erer awira tucꞌa tuaꞌ ache. Chꞌajbꞌex tama tunor era. \m Bꞌan che e Claudio Lisias tama ucarta lo que uyebꞌta ixin esto tama e gobernador Félix. \p \v 31 Pues entonces e sian soldadobꞌ era locꞌoyobꞌ tama e cuartel bꞌan cocha arobꞌnobꞌ umen ucomandante, y uqꞌuechiobꞌ ixin e Pablo acbꞌar, y cꞌotoyobꞌto esto tama e chinam Antípatris. \v 32 Y tama otronteꞌ día e soldadobꞌ xeꞌ war axanobꞌ tama uyocobꞌ sutpa ixiobꞌ esto tama e cuartel tama e chinam Jerusalem otronyajr, y e inmojr xeꞌ war axanobꞌ tor chij ixiobꞌ taca e Pablo tuaꞌ acꞌotoyobꞌ tut e gobernador Félix. \v 33 Entonces conda cꞌotoyobꞌ tama e chinam Cesarea uyajcꞌuobꞌ e carta e gobernador y uyajcꞌuobꞌ e Pablo ubꞌan. \v 34 Y conda e gobernador cꞌapa uche leer e carta era cay uyubꞌi tuaꞌ e Pablo que tiaꞌ tari y que tiaꞌ cuxpa, y conda unata que tuaꞌ e departamento Cilicia cay ubꞌijnu tuaꞌ uyacta bꞌan taca era, y tamar era uyare e Pablo y che: \p \v 35 —Cꞌani umbꞌi tucꞌa cꞌani awaren conda ayopobꞌ tin e war utuchꞌietobꞌ, che e gobernador era. \p Entonces uyare cora guardia yajaꞌ tuaꞌ uqꞌuechiobꞌ axin e Pablo y tuaꞌ ucojcobꞌ tama e palacio lo que ayan tuaꞌ e Herodes. \c 24 \s1 Conda quetpa tuchbꞌir e Pablo tut e gobernador Félix \p \v 1 Pues entonces ya turu e Pablo macuir e cárcel tama e chinam Cesarea, y conda numuy cinco día cꞌotoy uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ xeꞌ ucꞌabꞌa Ananías. Y tacar jaxir cꞌotoyobꞌ cora nuquir winicobꞌ ubꞌan taca inteꞌ abogado xeꞌ ucꞌabꞌa Tértulo. Y tunor e winicobꞌ era cꞌotoyobꞌ tut e gobernador Félix tuaꞌ utuchꞌiobꞌ e Pablo. \v 2 Entonces conda taresna e Pablo tut e Félix ya turobꞌ tunor e nuquir winicobꞌ era xeꞌ tariobꞌ tama e chinam Jerusalem. Entonces cay ojron e abogado xeꞌ jax e Tértulo y cay utuchꞌi e Pablo tut e gobernador y che: \p —Cawajcꞌotoreret xeꞌ jax cagobernador tama calugar tara, cꞌani cawaret chꞌajbꞌex que tara ayan e jiriar, y que matucꞌa war anumuy, y que tunor war alocꞌoy bueno umen que net war icꞌotori taca tunor anatanwar. \v 3 Tunor e nuxi tacarsiaj lo que war awajcꞌon war catzay cachꞌami umen que net xeꞌ más buenoet tama tunor, O Félix, que non era cꞌani cawaret que chꞌajbꞌex. \v 4 Y cocha canata que net ma jabꞌaret era, machi cꞌani calocse meyra atiempo, pero jay achion e favor tuaꞌ oybꞌi cawojroner cora era, pues erer cawaret wacchetaca. \v 5 Pues lo que catajwi tama e winic era xeꞌ jax inteꞌ xeꞌ mabꞌambꞌan uwirnar inyajrer, y que tic taca tiaꞌ axin war uturbꞌa ubꞌa tuaꞌ uxere e gente tuaꞌ e Israel tamar lo que war acꞌupseyanobꞌ, y jax jaxir xeꞌ quetpa tujor e secta xeꞌ arobꞌna: “Tuaꞌ e chinam Nazaret.” \v 6 Y jaxir cꞌani ani ubꞌoni catemplo xeꞌ erach tama e chinam Jerusalem, y tamar era non cajajpi tuaꞌ cayari tama e cárcel porque cꞌani ani cache juzgar bꞌan cocha ucꞌani caley xeꞌ tuaꞌ e Moisés. \v 7 Pero e comandante militar xeꞌ ucꞌabꞌa Lisias cay uyose ubꞌa tama tunor era tuaꞌ ucorpes e winic era ticoit taca e sian soldadobꞌ. \v 8 Y de allí e nuxi Lisias era cay uyareon que tin e cꞌani utuchꞌiobꞌ e winic era ucꞌani tuaꞌ acꞌotoyobꞌ toit net. Y net erer oybꞌi tuaꞌ e winic era tuaꞌ anata que erach tunor lo que war catuchꞌi tamar, che e abogado Tértulo uyare e gobernador Félix. \p \v 9 Y tin e tuobꞌ e Israel xeꞌ tariobꞌ taca e Tértulo era war chenobꞌ que erach tunor lo que arobꞌna umener. \v 10 Y e gobernador Félix utuchꞌi ucꞌabꞌ tut e Pablo tuaꞌ uchecsu que jaxir tuaꞌ oꞌjron era. Entonces cay ojron e Pablo y che: \p —Pues intzay que toit net tuaꞌ inche tunor niwojroner era, porque innata que net war icꞌotori bꞌan cocha inteꞌ juez tama cachinam Israel desde ixnix. \v 11 Y cocha net erer awira jay erach tunor lo que cꞌani inchecsu toit era, erer inwaret que ayanix doce día que cꞌotoyen tama e chinam Jerusalem tuaꞌ unjtzꞌi ut Nidiosir. \v 12 Y e winicobꞌ era ma tiaꞌ utajwienobꞌ que war imbꞌiriti tut e gente, y machi utajwienobꞌ que war impucujcsiobꞌ e gente tama e templo, y matucꞌa war inche xeꞌ mabꞌambꞌan tama inteꞌ sinagoga y nien tama otronteꞌ lugar tama e chinam yajaꞌ. \v 13 Y e winicobꞌ era ma cocha erer tuaꞌ uwirsetobꞌ que erach lo que war utuchꞌienobꞌ tamar. \v 14 Pero lo que cꞌani inwaret net tama e día era que nen jax inteꞌ man tuaꞌ e Dios xeꞌ tuaꞌ tunor catata viejobꞌirobꞌ ubꞌan, bꞌan cocha e bꞌir xeꞌ war canata non que más imbꞌutz coner xeꞌ arobꞌna umen e gente era que jax otronteꞌ canseyaj. Pero nen war incꞌupseyan tama tunor lo que chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uley e Moisés y tama e profetobꞌ ubꞌan. \v 15 Y nen war incojco tama e Dios bꞌan cocha war uchiobꞌ tin e war utuchꞌienobꞌ era que tunor tin e chamen cꞌani asutpa abꞌixcꞌobꞌ inteꞌ intiobꞌ, motor jay imbꞌutz uwirnar o motor jay mabꞌambꞌan uwirnar. \v 16 Y tamar era war inturbꞌa nibꞌa tuaꞌ aquetpa pocbꞌir tunor niwalma tuaꞌ machi atajwina umen e Dios nien imbꞌijc e mabꞌambꞌanir tamar, y que nien e winicobꞌ machi tuaꞌ utajwiobꞌ lo que mabꞌambꞌan tamar. \p \v 17 ’Y cocha war inxana najtir tut e chinam Jerusalem cora año cay imbꞌijnu tuaꞌ insutpa tama nilugar otronyajr tuaꞌ inqꞌueche axin cora ofrenda y tuaꞌ inturbꞌa cora arac tujor e altar tama e templo. \v 18 Y bꞌan cay inche conda cꞌotoyen tama e chinam Jerusalem. Cay inqꞌueche ixin cora arac tuaꞌ inturbꞌa tujor e altar tama e templo tuaꞌ aquetpa purutbꞌir conda checta cora winicobꞌ xeꞌ tuobꞌ e Israel xeꞌ tariobꞌ tama e departamento Asia xeꞌ cay uwirenobꞌ que turen macuir e templo. Pues intaca turen tama e templo tuaꞌ onstes nibꞌa bꞌan cocha ucꞌani uley e Moisés, y tama e hora yajaꞌ majax meyra gente turobꞌ macuir e templo y mamajchi war impucujcse. \v 19 Y jax e winicobꞌ yajaꞌ xeꞌ tuobꞌ e departamento Asia xeꞌ ucꞌani ani tuaꞌ acꞌotoyobꞌ tara coner tuaꞌ utuchꞌienobꞌ jay ayan tucꞌa war inche. \v 20 Y jay machi cꞌani acꞌotoyobꞌ e winicobꞌ yajaꞌ, entonces e winicobꞌ xeꞌ turobꞌ tara ucꞌani tuaꞌ uchecsuobꞌ jay unatobꞌ jay ayan lo que inche xeꞌ mabꞌambꞌan conda turen tut e tribunal tuaꞌ e gente tuaꞌ e Israel tama e chinam Jerusalem. \v 21 Pero quetpa inteꞌ ojroner lo que inware tutobꞌ que bꞌajcꞌat qꞌuijnobꞌ uyubꞌiobꞌ conda inwareobꞌ que: ‘Nen tara war intujchꞌa umen taca que incꞌupse que cꞌani asutpa abꞌixcꞌobꞌ tin e chamen.’ Bꞌan inware e gente yajaꞌ tama e tribunal tuaꞌ e gente tuaꞌ e Israel, che e Pablo tut e gobernador era. \p \v 22 Pues entonces cꞌapa uyubꞌi tunor era e Félix y cocha jaxir meyra war unata tama tunor lo que war anumuy tama e gente xeꞌ cay cꞌupseyanobꞌ tama Cawinquirar Jesucristo, jaxir ubꞌijnu tuaꞌ uyacta bꞌan taca tunor lo que war uyubꞌi tama e checsuyaj era y che: \p —Conda watar e comandante militar xeꞌ Lisias, jaxir erer uyaren más tama tunor era, che e Félix. \p \v 23 Y conda e Félix cꞌapa ojron cocha era uyare e capitán tuaꞌ uqꞌueche axin e Pablo tuaꞌ aquetpa yebꞌar ucꞌotorer, pero que erer awarajsena y que erer atacarna umen tin e atzay uwira. \p \v 24 Pues entonces tama e tiempo era ayan inteꞌ uxambꞌar e Félix, y conda numuy cora día sutpa tari taca uwixcar xeꞌ ucꞌabꞌa Drusila xeꞌ jax inteꞌ ixic xeꞌ tuaꞌ e Israel, y war ubꞌijnuobꞌ tuaꞌ uyubꞌiobꞌ uyojroner e Pablo. Entonces e Félix uyare ataresna e Pablo tutobꞌ tuaꞌ uyubꞌiobꞌ cocha tuaꞌ acꞌupseyan inteꞌ tama e Cristo Jesús. \v 25 Pero conda e Pablo ojron tamar e cuxtar xeꞌ erach tut e Dios, y que ucꞌani tuaꞌ cacojco cabꞌa, y que watar inteꞌ juicio tama ucꞌapesnibꞌir tunor era, bꞌacta e Félix y uyare e Pablo y che: \p —Pues quiqui era, y conda nen jabꞌaren cꞌani insutpa impejquet otronyajr, che e Félix uyare e Pablo. \p \v 26 Pero e Félix cocha war ucojco tuaꞌ atojya umen e Pablo tuaꞌ ulocse tama e cárcel, war upejca e Pablo iraj iraj tuaꞌ oꞌjron tacar. \v 27 Y bꞌan taca numuy tama dos año, y de allí locꞌoy e Félix y machi ixto quetpa gobernador y sutpa tari inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Porcio Festo. Pero cocha e Félix war ubꞌijnu tuaꞌ utzayjres tunor e gente tama e Israel, uyacta e Pablo macuir e cárcel. \c 25 \s1 Conda e Pablo cꞌotoy tut e gobernador xeꞌ ucꞌabꞌa Festo \p \v 1 Pues entonces cꞌotoy e Festo era tuaꞌ aquetpa gobernador, y conda cꞌapa numuy uxteꞌ día locꞌoy tama e chinam Cesarea tuaꞌ acꞌotoy esto tama e chinam Jerusalem. \v 2 Entonces conda cꞌotoy e Festo, checta tut uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ y e nuquir winicobꞌ tama e chinam era, y cay utuchꞌiobꞌ e Pablo otronyajr. \v 3 Y de allí cay ucꞌajtiobꞌ tuaꞌ e Festo tuaꞌ uyebꞌta watar e Pablo esto tama e chinam Jerusalem otronyajr. Pero ubꞌijnusiajobꞌ jax era: Que cꞌani uyareobꞌ achamesna e Pablo tama e bꞌir. \v 4 Pero e Festo machi ucꞌani porque e Pablo ya chꞌar tama e cárcel tama e chinam Cesarea, y jaxir quetpa tuaꞌ asutpa axin esto tama e chinam yajaꞌ tuaꞌ unata lo que war anumuy. \v 5 Entonces jaxir ojron y che: \p —Pues tin e ayan más ucꞌotorer tijam nox ucꞌani tuaꞌ ixixin tacaren esto tama e chinam Cesarea. Y jay ayan lo que uche e Pablo xeꞌ mabꞌambꞌan, nox erer iware taniut yajaꞌ, che e Festo uyare e nuquir winicobꞌ tama e chinam Jerusalem. \p \v 6 Pues e Festo quetpato ocho día o diez día tama e chinam Jerusalem, y de allí sutpa ixin esto tama e chinam Cesarea. Y tama otronteꞌ día ixin turuan tama uturtar tuaꞌ aquetpa juez tut e gente, y de allí uyare ataresna e Pablo. \v 7 Entonces conda cꞌotoy e Pablo tut e Festo yix warobꞌ tin e tariobꞌ tama e chinam Jerusalem xeꞌ cay ojronobꞌ upater e Pablo otronyajr que ayan meyra mabꞌambꞌanir lo que war uche, pero machi obꞌnobꞌ tuaꞌ uchiobꞌ acꞌupesna que bꞌan, y tamar era machi obꞌnobꞌ tuaꞌ uchiobꞌ achamesna e Pablo. \v 8 Entonces ojron e Pablo tuaꞌ ucorpes ubꞌa tutobꞌ y che: \p —Nen matucꞌa war inche xeꞌ mabꞌambꞌan upater uley e Moisés, y nien matucꞌa war inche upater e templo, y nien matucꞌa war inche upater e emperador romano, che e Pablo. \p \v 9 Pero e Festo, cocha war usicbꞌa cocha tuaꞌ utzayjres e gente tuaꞌ e Israel, cay uyubꞌi tuaꞌ e Pablo y che: \p —¿O cꞌani ca iꞌxin esto tama e chinam Jerusalem tuaꞌ ubꞌijnu uwirobꞌ jay net ajmabꞌambꞌaniret? che e Festo. \p \v 10 Y che e Pablo: \p —Turen era tut inteꞌ tribunal tuaꞌ e emperador romano, y ya taca tara tiaꞌ ucꞌani tuaꞌ acꞌotoy aquetpa chequer jay ayan lo que war inche o jay matucꞌa lo que war inche. Y cocha net anata que nen matucꞌa cay inche xeꞌ mabꞌambꞌan tut e gente tuaꞌ e Israel, ma erer awebꞌten inxin esto tama e chinam yajaꞌ. \v 11 Pero jay inchix ani lo que majax imbꞌutz tut e ley entonces ucꞌani ani tuaꞌ inchamesna. Pues erer ani inchamesna, pero jay matucꞌa war inche bꞌan cocha war utuchꞌienobꞌ tamar, entonces mamajchi chi ayan xeꞌ erer uyajqꞌuen tutobꞌ. Y tamar era nen incꞌajti tuaꞌ enrna umen e emperador, che e Pablo. \p \v 12 Entonces ojron e Festo taca uyajtacarsiajobꞌ, y de allí ojron otronyajr taca e Pablo y che: \p —Pues cocha net cay aware que acꞌani tuaꞌ iyerna umen e emperador romano, pues yajaꞌ tuaꞌ iꞌxin, che e Festo. \s1 Conda turu e Pablo tut e rey Agripa \p \v 13 Pues entonces conda numuy cora día ayan inteꞌ rey xeꞌ ucꞌabꞌa Agripa xeꞌ cꞌotoy taca uwixcar xeꞌ ucꞌabꞌa Berenice tama e chinam Cesarea tuaꞌ uwarajse e gobernador Festo. \v 14 Y yajaꞌ quetpobꞌ cora día war uwarajse e Festo. Entonces e Festo cay uchecsu lo que war numuy tama e Pablo y tucꞌa tamar war aquetpa macuir e cárcel y che: \p —Tara turu inteꞌ winic xeꞌ turbꞌana tama e cárcel umen e Félix. \v 15 Y conda ixien tama e chinam Jerusalem cay uyarenobꞌ tin e uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ y tin e nuquir winicobꞌ tuaꞌ e Israel que e winic era xeꞌ ucꞌabꞌa Pablo cay uche meyra mabꞌambꞌanir tama e chinam Jerusalem, y tamar era war ucꞌajtiobꞌ tanibꞌa tuaꞌ inware achamesna. \v 16 Pero nen inwareobꞌ que majax imbꞌutz tut uley romano tuaꞌ atujchꞌa inteꞌ tuaꞌ achamesna jay machi aquetpa tut tin e war utuchꞌi, porque inteꞌ winic ayan lo que erer uche tuaꞌ ucorpes ubꞌa tut e ley. \v 17 Y tamar era conda cꞌotoyobꞌ e winicobꞌ era tuaꞌ e chinam Jerusalem machi insati e tiempo tacarobꞌ sino que tama otronteꞌ día ixien turuanen tama niturtar tama e tribunal, y inware e guardia tuaꞌ ataresna e Pablo tiaꞌ turu tama e cárcel. \v 18 Entonces tin e tariobꞌ tama e chinam Jerusalem cay ojronobꞌ meyra upater e Pablo, pero matucꞌa uchiobꞌ tuaꞌ acꞌupesna que erer ani achamesna e Pablo tamar. Machi utuchꞌiobꞌ tama inteꞌ nuxi mabꞌambꞌanir cocha cay imbꞌijnu que bꞌan ani tuaꞌ uchiobꞌ. \v 19 Jax taca uyarenobꞌ que jaxir war uche meyra lo que majax imbꞌutz tut ureligionobꞌ, y que ayan ani inteꞌ winic xeꞌ ucꞌabꞌa Jesús xeꞌ chamay, pero que e Pablo war che que sutpa bꞌixcꞌa otronyajr. \v 20 Y cocha nen machi innata tucꞌa tuaꞌ inche tamar inteꞌ ojroner cocha era, umbꞌi tuaꞌ e Pablo jay cꞌani ani axin tama e chinam Jerusalem tuaꞌ ubꞌijnu uwirobꞌ jay ayan lo que war uche. \v 21 Pero cocha e Pablo ucꞌajti tuaꞌ eꞌrna umen e emperador Augusto, nen inware tuaꞌ aquetpa tama e cárcel tara este que erer inwebꞌta axin esto tama e emperador romano. Bꞌan che e Festo uyare e Agripa taca e Berenice. \p \v 22 Entonces ojron e Agripa taca e Festo y che: \p —Nen ubꞌan quisinic umbꞌi lo que ojron e winic era, che e Agripa. \p Y che e Festo: \p —Pues ejcꞌarto erer inware tuaꞌ ayopa tuaꞌ oybꞌi lo que cꞌani oꞌjron jaxir, che e Festo. \p \v 23 Entonces tama otronteꞌ día yopobꞌ otronyajr e Agripa taca e Berenice tama e palacio, y ochoyobꞌ sorbꞌir macuir e otot tiaꞌ turobꞌ tunor e nuquir winicobꞌ xeꞌ militar taca tunor e nuquir winicobꞌ tama e chinam era. Entonces e Festo uyare e guardia tuaꞌ utaresobꞌ e Pablo tiaꞌ turu tama e cárcel. \v 24 Entonces ojron e Festo y che: \p —Pues Agripa xeꞌ reyet tama e lugar era, y tunorox xeꞌ nuquir winicox xeꞌ war imorojse ibꞌa tama e lugar era, tara turu e winic xeꞌ ucꞌabꞌa Pablo. Meyra gente tuaꞌ e Israel war oꞌjronobꞌ upater taniut. Bꞌan cay uchiobꞌ tama e chinam Jerusalem y bꞌan war uchiobꞌ tara ubꞌan tama e chinam Cesarea, y machi uyactobꞌ tuaꞌ uyarenobꞌ que ucꞌani tuaꞌ achamesna e winic era. \v 25 Pero taniut nen matucꞌa war uche que umen tuaꞌ achamesna, y cocha jaxir uyaren que umen e emperador Augusto tuaꞌ eꞌrna jay ayan lo que war uche, pues nen turix tuaꞌ inwebꞌta axin esto tama e chinam Roma. \v 26 Pero era matucꞌa intajwi tama e Pablo tuaꞌ intzꞌijbꞌa tama inteꞌ carta tuaꞌ inwebꞌta axin tut e emperador. Y tamar era inware tuaꞌ ataresna tara tuaꞌ aquetpa tiut nox y toit net, O rey Agripa, tuaꞌ itacren innata tucꞌa uche jaxir tuaꞌ innata tucꞌa tuaꞌ intzꞌijbꞌa tama inteꞌ carta tuaꞌ inwebꞌta axin tut e emperador. \v 27 Porque taniut nen ma cocha erer inwebꞌta axin inteꞌ winic cocha era esto tut e emperador jay machi inware tama inteꞌ carta tucꞌa cay uche, che e Festo uyare e rey Agripa taca tunor e nuquir winicobꞌ era. \c 26 \s1 Conda e Pablo ucorpes ubꞌa tut e rey Agripa \p \v 1 Pues entonces ojron e rey Agripa taca e Pablo y che: \p —Erer iyojron tamar lo que war ache, y jay ayan tucꞌa tuaꞌ aware tuaꞌ acorpes abꞌa, pues erer ache, che e Agripa. \p Entonces e Pablo uyachi ucꞌabꞌ tuaꞌ acay oꞌjron y che: \p \v 2 —Pues intzay era que erer onjron toit net xeꞌ nuxi reyet, Agripa, tuaꞌ incorpes nibꞌa tama tunor e nuxi ojroner lo que cay ojronobꞌ nipater e gente tuaꞌ e Israel. \v 3 Pero tama tunor war intzay onjron toit net tama tunor era porque net war anata tunor e onian bꞌijnusiaj lo que ayan tuaꞌ e gente tama e Israel y war anata tunor lo que cabꞌiriti tamar. Y tamar era incꞌajti tabꞌa tuaꞌ oybꞌi tunor niwojroner era tzꞌustaca, che e Pablo. \s1 Ucuxtar e Pablo conda merato ani acꞌupseyan tama e Jesucristo \p \v 4 Entonces cay ojron e Pablo tut tunor e gente era y che: \p —Tunor e gente tama e Israel war unatobꞌ cocha ani niwirnar tiaꞌ chꞌien tama nilugar y cocha turen conda turuanen tama e chinam Jerusalem desde que chuchuento. \v 5 Y jaxirobꞌ unatobꞌ y erer ani uyaretobꞌ que nen conda chꞌom sitzento jaxen inteꞌ miembro tama inteꞌ grupo xeꞌ ucꞌabꞌa fariseo xeꞌ jax e canseyaj xeꞌ más aqꞌuecꞌo tama ubꞌijnusiajobꞌ tama tunor careligión tama e Israel. \v 6 Y era utaresenobꞌ tara tuaꞌ taca utuchꞌienobꞌ umen taca que war incojco tama e Dios que jaxir tuaꞌ axin usuti ubꞌixqꞌues tunor tin e chamen, bꞌan cocha cay arobꞌnobꞌ tunor catata viejobꞌirobꞌ umen Cadiosir. \v 7 Pues ayanon doce tribu tama e Israel xeꞌ war cacojco tuaꞌ cawira que e Dios tuaꞌ acꞌapa uche tunor lo que cay uyareon ixnix que cꞌani usuti ubꞌixqꞌues tunor tin e chamen. Y tamar era war catattzꞌi ut Cadiosir era tama e día y tama e acbꞌar ubꞌan. Y umen que war incojco tama Nidiosir cocha era, O rey Agripa, qꞌuijnobꞌ uwirenobꞌ e gente tuaꞌ Israel, y tamar era war utuchꞌienobꞌ que mabꞌambꞌan war inche. \v 8 ¿Y tucꞌa tuaꞌ que intran tiut tuaꞌ icꞌupse que ayan ucꞌotorer e Dios tuaꞌ usuti ubꞌixqꞌues tunor tin e chamenobꞌ? che e Pablo. \s1 Conda e Pablo cay usicbꞌa tin e ajcꞌupesiajobꞌ tama e Jesús \p \v 9 Pues warto oꞌjron e Pablo era y che: \p —Pues nen tama e tiempo ixnix cay imbꞌijnu que ucꞌani tuaꞌ inche unumse ubꞌobꞌ meyra tin e war acꞌupseyanobꞌ tama ucꞌabꞌa e Jesús xeꞌ tuaꞌ e chinam Nazaret. \v 10 Y bꞌan cay inche tama e chinam Jerusalem. Y nen ixien incꞌajti cora carta tuaꞌ uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ tuaꞌ uyajqꞌuen e cꞌotorer tuaꞌ onse meyra tin e acꞌupseyanobꞌ tama e Jesús tama e cárcel, y conda aquetpa tuaꞌ achamesna cora ajcꞌupesiajobꞌ, nen inquetpa intera nibꞌijnusiaj tacarobꞌ. \v 11 Pero ayan ani ubꞌan conda nen cay inwatzꞌi e ajcꞌupesiajobꞌ tuaꞌ inchiobꞌ uchoquiobꞌ inyajrer ucꞌabꞌa e Jesús. Y bꞌan cay inche tama tunor or e lugar tama inteꞌ inteꞌ sinagoga, y war inqꞌuijna upaterobꞌ meyra este que ixien tama inteꞌ chinam xeꞌ innajt tuaꞌ inware ajajtzꞌobꞌ e ajcꞌupesiajobꞌ tama e Jesús yajaꞌ, che e Pablo. \s1 Conda e Pablo uchecsu tucꞌa numuy conda cay cꞌupseyan tama Cawinquirar \r Hechos 9:1-19; 22:6-16 \p \v 12 Y warto oꞌjron e Pablo y che: \p —Y tamar era ixien esto tama e chinam Damasco tuaꞌ inche unumse ubꞌobꞌ e gente yajaꞌ, y qꞌuecher nimen tunor e cꞌotorer tuaꞌ uwinquir e inmojr sacerdotiobꞌ tuaꞌ inche tunor era. \v 13 O rey Agripa, cꞌani inwaret era que war inxana tama e bꞌir conda intaca checta inteꞌ nuxi janchꞌaquenar xeꞌ ejpray tari tut e qꞌuin xeꞌ más apurutsan que e qꞌuin xeꞌ cꞌaxi taniwejtzꞌer nen taca tin e war axanobꞌ tacaren. \v 14 Cucremon tunoron tut e rum, y nen cay umbꞌi inteꞌ nuc xeꞌ ojron tacaren tama e ojroner hebreo xeꞌ che: “Saulo, Saulo, ¿tucꞌa tuaꞌ war aturbꞌa abꞌa tuaꞌ achien innumse nibꞌa? Porque tunor lo que war ache tama tunor era intaca war anumse abꞌa bꞌan cocha incojt wacax conda war uyajcꞌu ubꞌa taca uyoc tut inteꞌ susteꞌ xeꞌ qꞌuecher umen e ajcojc wacax xeꞌ intaca war uxeqꞌue ubꞌa tamar, y bꞌan war anumse abꞌa net ubꞌan”, che e nuc era xeꞌ tari tama e janchꞌaquenar. \v 15 Entonces ojronen y inware: “¿Y chiet net, Niwinquiret?” Y uyaren Niwinquirar y che: “Pues nen jax e Jesús xeꞌ war achien innumse nibꞌa. \v 16 Pero achpen waren porque nen tarien tuaꞌ inchecsu nibꞌa toit tuaꞌ iquetpa niman y tuaꞌ iquetpa ajchecsuyajet tamar lo que war awira era y tamar lo que cꞌani awira otronyajr. \v 17 Pero cꞌani inwebꞌtet iꞌxin esto tut e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel, y cꞌani incorpeset tuaꞌ machi ichamesna conda iquetpa tama ucꞌabꞌobꞌ e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel o tama ucꞌabꞌobꞌ e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel. \v 18 Pero war inwebꞌtet iꞌxin esto tut tin e majax tuobꞌ e Israel tuaꞌ acansiobꞌ tuaꞌ uwerojsiobꞌ unacꞌutobꞌ tuaꞌ uwirobꞌ cocha tuaꞌ axanobꞌ tama nibꞌir tiaꞌ ayan e janchꞌaquenar, y machi ixto tuaꞌ axanobꞌ tama e bꞌir xeꞌ incsibꞌan tiaꞌ war aquetpobꞌ yebꞌar ucꞌotorer e Satanás. Y ucꞌani tuaꞌ acansiobꞌ cocha tuaꞌ uyactobꞌ e bꞌir xeꞌ mabꞌambꞌan tuaꞌ axanobꞌ tama nibꞌir, y tuaꞌ acꞌotoy acꞌupseyanobꞌ tamaren tuaꞌ uchꞌamiobꞌ nicꞌumpar tama tunor umabꞌambꞌanirobꞌ y tuaꞌ aquetpobꞌ tujam tunor tin e sicbꞌabꞌirobꞌ umen e Dios.” Bꞌan che uyaren e Jesús conda turento tama e bꞌir xeꞌ acꞌotoy tama e chinam Damasco, che e Pablo. \s1 E Pablo uche bꞌan cocha arobꞌna tama umayjut \p \v 19 Y warto oꞌjron e Pablo tama tunor era y che: \p —Erer inwaret, O rey Agripa, que bꞌan cocha arobꞌnen tama e mayjut xeꞌ tari tut e qꞌuin lo que cay inwira tama e día yajaꞌ y bꞌan cay inche. \v 20 Y tamar era cay inchecsu e ojroner tama Cawinquirar Jesucristo conda turen tama e chinam Damasco yajaꞌ. Y nacpat era ixien esto tama e chinam Jerusalem y cay inchecsu tunor era otronyajr, y ixien inchecsu e ojroner era tama tunor or e lugar tama e departamento Judea y taca e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel ubꞌan. Cay inwareobꞌ que ucꞌani tuaꞌ uchoquiobꞌ e onian bꞌijnusiaj tuobꞌ tuaꞌ asutpa acꞌupseyanobꞌ tama e Dios, y tuaꞌ uchiobꞌ lo que imbꞌutz tut e Dios tuaꞌ aquetpa chequer tut e inmojr gente que war axanobꞌ tama ubꞌir e Dios coner. \v 21 Y tamar era e gente tuaꞌ e Israel ujajpienobꞌ tuaꞌ uqꞌuechienobꞌ inxin tama e cárcel conda turen tama e templo tama e chinam Jerusalem, y cꞌani ani uchamsenobꞌ ubꞌan. \v 22 Pero cꞌani intattzꞌi ucꞌabꞌa e Dios porque jax jaxir xeꞌ war utacren iraj iraj tuaꞌ inqꞌuecꞌo inxana tama ubꞌir jaxir, y umen que jaxir war utacren inware tunor e gente axin motor jay maxtacobꞌ o motor jay nuquir winicobꞌ, pero war inwareobꞌ tunorobꞌ e ojroner tama Cawinquirar Jesucristo. Y ma tiaꞌ inwareobꞌ e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel nien inteꞌ ojroner que majax chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen inteꞌ profeta o tama uley e Moisés tiaꞌ che que bꞌan tuaꞌ anumuy conda achecta watar e Cristo. \v 23 Porque chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir tama uyojroner e Dios que jaxir xeꞌ tuaꞌ aquetpa e Cristo ucꞌani tuaꞌ unumse ubꞌa meyra y ucꞌani tuaꞌ achamesna. Pero nacpat era jaxir quetpa tuaꞌ asujta abꞌixqꞌuesna tujam e chamenobꞌ bꞌajxan. Y quetpa ubꞌan tuaꞌ achectesna e ojroner tama e corpesiaj era tut tunor e gente xeꞌ tuobꞌ e Israel, y tut tunor e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel ubꞌan, che e Pablo. \s1 Conda e Pablo uturbꞌa ubꞌa tuaꞌ uche acꞌupseyan e Agripa tama e Jesús \p \v 24 Entonces conda e Pablo warto oꞌjron cocha era cay ojron e Festo taca inteꞌ nuxi nuc y che: \p —Net satrem ajor, Pablo. Meyra canuar ache y tamar era satpix asasaꞌ, che e Festo. \p \v 25 Pero ojron otronyajr e Pablo y che: \p —O Festo, machi war asatpa nisasaꞌ, sino que imbꞌutz y erach tunor lo que war inwaret era. \v 26 Y e rey Agripa war unata tama tunor lo que war onjron era, y tamar era erer onjron tama tunor era tut jaxir porque chequer que war unata tama tunor lo que numuy conda chamesna e Cristo, cocha machi chempa tunor era tama inteꞌ lugar innajt y nien tama inteꞌ lugar mucur. \v 27 Y net, reyet Agripa, ¿war ca icꞌupseyan tamar lo que chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen e profetobꞌ xeꞌ turuanobꞌ tama e onian tiempo? Nen innata que war icꞌupseyan tamar lo que chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umenerobꞌ, che e Pablo. \p \v 28 Entonces ojron e rey Agripa y che: \p —¿O war ca abꞌijnu tuaꞌ achien insutpa cristiano ubꞌan wacchetaca cocha era? che e rey Agripa. \p \v 29 Entonces ojron e Pablo y che: \p —Pues motor jay wacchetaca o motor jay eixna tuaꞌ isutpa icꞌupseyan tama Cawinquirar Jesucristo, pero bꞌan ucꞌani. Y majax ajtaca net, sino que tunor tin e war iyubꞌi niwojroner era ucꞌani tuaꞌ ixsutpa ixquetpa bꞌan cocha nen tunorox motor que matucꞌa cacharox tamar, che e Pablo. \p \v 30 Entonces conda cꞌapa ojron e Pablo cocha era, achpobꞌ e rey taca e gobernador Festo y e Berenice y tunor tin e turuanobꞌ yajaꞌ, y locꞌoyobꞌ patir. \v 31 Y conda ya turobꞌ patir, e Festo y e Agripa ixiobꞌ najtir cora tut e gente y cay ojronobꞌ jaxobꞌ taca y chenobꞌ: \p —E winic era matucꞌa war uche tuaꞌ achamesna tamar, y nien ma erer ani aquetpa macuir e cárcel, chenobꞌ. \p \v 32 Entonces e Agripa uyare e Festo y che: \p —Ererix ani abꞌani tuaꞌ awacta alocꞌoy e winic era jay machi ani ucꞌajti que tut e emperador romano tuaꞌ eꞌrna jay ayan lo que war uche, che e Agripa. \c 27 \s1 Conda ebꞌetna ixin e Pablo esto tama e chinam Roma \p \v 1 Pues entonces conda cay ubꞌijnuobꞌ tunor e nuquir winicobꞌ que cꞌani uyebꞌtobꞌ axin e Pablo esto tama e lugar Italia, quetpa tuaꞌ caxin tor e jaꞌ tama inteꞌ nuxi barco. Entonces ajcꞌuna e Pablo tama ucꞌabꞌ inteꞌ capitán romano xeꞌ ucꞌabꞌa Julio. Y e Julio era jax tuaꞌ inteꞌ grupo tama e ejército xeꞌ ucꞌabꞌa: “Tuaꞌ e Augusto.” \v 2 Entonces ixin tꞌabꞌayon tama e nuxi barco xeꞌ tuaꞌ inteꞌ chinam xeꞌ ucꞌabꞌa Adramitio que turix tuaꞌ alocꞌoy esto tama cora chinam tama e departamento Asia. Y ixin tacaron ubꞌan inteꞌ hermano xeꞌ ucꞌabꞌa Aristarco xeꞌ tari tama e chinam Tesalónica xeꞌ turu tama e departamento Macedonia. \v 3 Y tama otronteꞌ día conda cꞌotoyon tama e puerto tama e chinam Sidón e capitán Julio xeꞌ war ucojco e Pablo uchojbꞌes ut tuaꞌ uyacta ecmay tuaꞌ axin uwarajse cora ajcꞌupesiajobꞌ tama e Cristo xeꞌ turobꞌ tama e chinam era y tuaꞌ atacarna umenerobꞌ. \v 4 Y conda locꞌoy e nuquir barco tama e chinam Sidón, war caxin esto tama e norte tama e barco era, pero intran tuaꞌ caxana porque watar e sian icꞌar tiaꞌ war caxin. Entonces cora cora cay ixion y canumse e Chipre tama catzꞌejcꞌabꞌ xeꞌ jax inteꞌ lugar tiaꞌ ayan e rum tuyuxin e jaꞌ. \v 5 Y xanon tor e jaꞌ tuaꞌ canumse e nuxi jaꞌ tut e chinam Cilicia, y de allí canumse tama e chinam Panfilia tuaꞌ cacꞌotoy tama e chinam Mira xeꞌ turu tama e departamento Licia. \v 6 Y tama e chinam Mira era e capitán tuaꞌ e soldadobꞌ utajwi inteꞌ nuxi barco xeꞌ war axin esto tama e lugar Italia. Y e barco era tuaꞌ e chinam Alejandría. Entonces jaxir uchion catꞌabꞌay tamar tuaꞌ caxin tiaꞌ cꞌani cacꞌotoy tama caxambꞌar. \p \v 7 Entonces locꞌoyon tama e lugar era y xanon tor e jaꞌ, pero cora cora war caxin tama cora día cocha e icꞌar war uxoti coit, y tamar era intran tuaꞌ caxin tama e barco, y numuyon tut e chinam Gnido. Y cocha e icꞌar warto uxoti coit numuyon tut e chinam Salmón, y de allí ixion tupat e lugar Creta xeꞌ jax inteꞌ lugar tiaꞌ ayan e rum tuyuxin e jaꞌ porque yajaꞌ machi war aꞌtzꞌo e icꞌar meyra. \v 8 Y intran tuaꞌ caxana tor e jaꞌ tama e barco cocha machi cꞌani axin umen e sian icꞌar lo que watar, entonces numuyon tut utiꞌ e jaꞌ y canumse tutiꞌ e lugar Creta era este que cꞌotoyon tama e chinam xeꞌ ucꞌabꞌa Buenos Puertos xeꞌ majax innajt tut e chinam Lasea. \p \v 9 Pues quetpon cora día tama e nuxi barco tama e chinam Buenos Puertos era. Pues tarde tama e año tuaꞌ axana inteꞌ barco tor e jaꞌ porque ya war achecta e hora conda ayan e jajar fuerte y conda ayan e icꞌar fuerte, y tamar era intran tuaꞌ axana inteꞌ barco tor e jaꞌ tama e tiempo era. Y tamar era cay ubꞌijnu e Pablo que ucꞌani tuaꞌ oꞌjron taca uyajyum e barco. \v 10 Entonces uyare e ajyum barco taca e inmojr winicobꞌ yajaꞌ y che: \p —Winicox, war inwira que caxambꞌar era cꞌani aquetpa intran ticoit, y que cꞌani asatpa e barco taca tunor lo que ayan tamar. Y ayan tin e axin achamay umen e jaꞌ ubꞌan, che e Pablo. \p \v 11 Pero tin e capitán tuaꞌ e soldadobꞌ machi ucꞌupse lo que arobꞌna umen e Pablo, sino más uturbꞌa ubꞌa tamar lo que arobꞌna umen e ajyum barco y tamar lo que arobꞌna umen e capitán tama e barco. \v 12 Y cocha e puerto tiaꞌ turobꞌ majax bueno tuaꞌ unumsiobꞌ e tiempo era conda ayan e jajar, tunorobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e barco war ubꞌijnuobꞌ que más ani bueno tuaꞌ alocꞌoyobꞌ yajaꞌ. Cꞌani uwirobꞌ jay erer acꞌotoy esto tama e chinam Fenice xeꞌ turu tama e lugar Creta. Pues e Fenice jax inteꞌ puerto tiaꞌ erer oꞌchoy inteꞌ barco tuaꞌ ajiri conda war acꞌaxi e jajar y conda ayan e icꞌar, y ayan tiaꞌ pasar tiaꞌ erer axin inteꞌ barco tor e jaꞌ esto tama e norte y esto tama e sur. Entonces war ubꞌijnuobꞌ axiobꞌ esto bꞌana tuaꞌ aquetpobꞌ tama e tiempo era. \s1 War axana e barco tor e jaꞌ conda checta inteꞌ nuxi jajar \p \v 13 Pues entonces conda cay moyrema e icꞌar xeꞌ tari tama e sur, cay ubꞌijnuobꞌ e winicobꞌ tama e barco que ererto axiobꞌ otronyajr tama e xambꞌar era bꞌan cocha war ucꞌaniobꞌ. Entonces locꞌoyon tama e chinam Buenos Puertos era y cay ixion tor e jaꞌ, pero machi ixion innajt tut e rum tama e Creta era. \v 14 Pero wartocto calocꞌoy tama e puerto era conda checta inteꞌ nuxi icꞌar xeꞌ tari tutiꞌ e rum, y cay uqꞌuechion ixin esto tama e sur. Pues e nuxi icꞌar era arobꞌna umen e gente yajaꞌ que: “Nordeste.” \v 15 Entonces cay uqꞌuechion ixin e nuxi icꞌar era innajt tut e rum y ma cocha erer uquetiobꞌ ujor e barco tut e icꞌar. Entonces matucꞌa más tuaꞌ cache, intaca cawacta tuaꞌ uqꞌuechion caxin e icꞌar era. \v 16 Y wacchetaca war caxin tor e jaꞌ war utacsuon e icꞌar caxin conda numuyon tupat inteꞌ chuchu lugar tiaꞌ ayan e rum tuyuxin e jaꞌ xeꞌ ucꞌabꞌa Clauda. Y tama e lugar era machi uyajcꞌon e icꞌar meyra. Y ayan inteꞌ chuchu barco xeꞌ war acuchpa tupat e nuxi barco y era war abꞌactobꞌ que bꞌajcꞌat cꞌani acuchpa asatpa, y cocha sisa e icꞌar cora era tupat e rum, cay ubꞌijnuobꞌ que más ani bueno tuaꞌ caturbꞌa e chuchu barco tujor e nuxi barco. \v 17 Entonces uturbꞌobꞌ e chuchu barco tujor e nuxi barco, y ucachiobꞌ unac e nuxi barco taca e lazo tuaꞌ aqꞌuecꞌo y tuaꞌ machi asatpa. Pues tama e costa yajaꞌ ayan inteꞌ lugar xeꞌ ucꞌabꞌa Sirte tiaꞌ ayan e sian jiꞌ macuir e jaꞌ tiaꞌ majax intam e jaꞌ, y tamar era war ubꞌacriobꞌ que bꞌajcꞌat axin atijrpa e barco y que machi ixto tuaꞌ uyubꞌiobꞌ ulocse. Y tamar era uyemsiobꞌ e nuxi vela xeꞌ chꞌur tujor e barco xeꞌ uqꞌueche axin e barco taca e icꞌar, y de allí intaca uyactobꞌ ajni e barco tut e icꞌar. \v 18 Pero e nuxi jajar taca e icꞌar era machi sisa, y tamar era tama otronteꞌ día cay uyojresobꞌ tunor lo que war uqꞌuechiobꞌ axin tama e barco era. \v 19 Y tama e uxteꞌ día cay cachoqui tama e jaꞌ tunor e lo que quetpato tama e barco tuaꞌ machi ani asatpa e barco inyajrer. \v 20 Y meyra día turon tor e jaꞌ, y machi cawira e qꞌuin y nien inteꞌ lucero machi cawira tama e acbꞌar umen e sian jajar, y e icꞌar war uyajcꞌon meyra y war uqꞌuechion caxin tor e jaꞌ, y tamar era satpa tunor cacojcsiaj tuaꞌ cacorpes cabꞌa, y cay cabꞌijnu que cꞌani cachamay tunoron macuir e jaꞌ. \p \v 21 Y cocha numuyix meyra día que turon tor e jaꞌ y mamajchi xeꞌ war aweꞌ, achpa e Pablo y wawan tut e winicobꞌ era y cay ojron y che: \p —Winicox, jax nic ani que iyubꞌi lo que inwareox conda turonto tama e lugar Creta, machi ani war asatpa tunor lo que ayan tama e barco y machi ani war atijrpa e barco coner. \v 22 Pero coner cꞌani inwareox tuaꞌ iqꞌuecꞌojse iwalma y ira ixbꞌacta, porque mamajchi tama e barco era xeꞌ cꞌani usati ucuxtar, motor que e barco cꞌani ixto asatpa. \v 23 Pues acbꞌar acbꞌi checta inteꞌ ángel taniut xeꞌ ebꞌetna tari umen e Dios xeꞌ jax xeꞌ war unjtzꞌi ut y xeꞌ tuen jaxir. \v 24 Y jaxir ojron tacaren y che: “Pablo, ira ibꞌacta, porque net ucꞌani tuaꞌ iwawan tut e emperador romano, y Adiosir, cocha war uyajta oit, cꞌani ucorpes tunor e winicobꞌ tama e chamer xeꞌ turobꞌ tacaret tama e barco era”, che e ángel. \v 25 Entonces, winicox, qꞌuecꞌojsenic iwalma, porque nen war incꞌupseyan tama e Dios que bꞌan cocha cay uyaren e ángel y bꞌan tuaꞌ anumuy. \v 26 Pero e barco cꞌani asatpa umen que cꞌani aqꞌuejcha axin umen e icꞌar esto tut e rum tiaꞌ tuaꞌ acꞌoccha tama inteꞌ lugar tiaꞌ ayan e rum tuyuxin e jaꞌ, bꞌan che e Pablo uyare e winicobꞌ tama e barco. \p \v 27 Pues entonces ya turuanon tor e jaꞌ quince día y warto utacsuon caxin e nuxi icꞌar conda catajwi cabꞌa tama e mar Adriático, y tama uyuxin e acbꞌar e winicobꞌ xeꞌ war ucojcobꞌ e barco cay ubꞌijnuobꞌ que bꞌajcꞌat qꞌuix cacꞌotoy tutiꞌ e rum. \v 28 Y tamar era cay ucachiobꞌ ingojr tun tama inteꞌ succhij tuaꞌ ubꞌisiobꞌ cobꞌa intam e jaꞌ, y conda cꞌapa ubꞌisiobꞌ utajwiobꞌ que ayan cuarenta y siete varas. Y sutpa ubꞌisiobꞌ otronyajr y utajwiobꞌ que treinta y cuatro varas taca xeꞌ intam e jaꞌ coner. \v 29 Y cocha war abꞌactobꞌ que cꞌani utene ubꞌa e barco taca e tun xeꞌ turu tutiꞌ e rum, cay uriobꞌ cora nuquir taqꞌuin xeꞌ ayan ucꞌabꞌ xeꞌ cachar taca e lazo tupat e barco tuaꞌ ucachi e barco tama e rum macuir e jaꞌ. Y ayan cuatro taqꞌuin cocha era xeꞌ uriobꞌ tupat e barco tama e jaꞌ tuaꞌ uquete uwabꞌu e barco tuaꞌ machi axin utene ubꞌa taca e nuquir tun xeꞌ ayan tutiꞌ e jaꞌ. Y cocha war abꞌactobꞌ, intaca ucojcobꞌ este que asacojpa. \v 30 Y tin e war apatnobꞌ tama e barco war usicbꞌobꞌ cocha tuaꞌ alocꞌoy ajniobꞌ taca e chuchu barco, y tamar era cay uyemsiobꞌ e chuchu barco tor e jaꞌ. Pues war uche ubꞌobꞌ que cꞌani ani uyustes inteꞌ nuxi taqꞌuin xeꞌ cachar chꞌur taca e lazo tama usuy e nuxi barco. Pero bꞌan war uchiobꞌ tuaꞌ taca umajresobꞌ ani e inmojr winicobꞌ xeꞌ turobꞌ tama e nuxi barco, porque war ubꞌijnuobꞌ tuaꞌ alocꞌoy ajniobꞌ tuaꞌ acꞌotoyobꞌ tut e rum tama e chuchu barco. \v 31 Pero e Pablo war uwira tucꞌa war anumuy era, y tamar era ojron taca e capitán militar y e soldadobꞌ y che: \p —Jay e winicobꞌ era machi aquetpobꞌ tujor e nuquir barco nox machix tuaꞌ ixcorpesna tama e chamer, che e Pablo. \p \v 32 Entonces e soldadobꞌ ixin uxuriobꞌ e chꞌan xeꞌ cachar e chuchu barco tamar, y tamar era ojri ixin tor e jaꞌ ubꞌajner, y mamajchi ayan tamar. \p \v 33 Entonces conda cꞌanix asacojpa e Pablo cay ojron taca e winicobꞌ tama e barco y che: \p —Ayix dos semana era que nox machi war ixwayan y matucꞌa war icꞌuxi. \v 34 Y tamar era cꞌani inwareox que más ani bueno tuaꞌ ixweꞌ porque nox ucꞌani tuaꞌ ixqꞌuecꞌo tuaꞌ uyubꞌiox icorpes ibꞌa. Pues mamajchi tuaꞌ achamay era conda caxin tutiꞌ e rum, y mamajchi tuaꞌ usati nien inteꞌ utzutzer ujor, che e Pablo uyare e winicobꞌ era. \p \v 35 Y tamar era e Pablo ujajpi ingojr pan y cay utattzꞌi e Dios tamar tutobꞌ, y de allí uxere e pan y cay ucꞌuxi. \v 36 Entonces tunorobꞌ cay utꞌabꞌse uyalmobꞌ y cay wiobꞌ tunorobꞌ ubꞌan. \v 37 Y ayanon tama e barco era 276. \v 38 Y conda cꞌapa wiobꞌ tunorobꞌ, cay ulocsiobꞌ tunor lo que ayanto tama e barco tuaꞌ uchoquiobꞌ tama e jaꞌ, y tamar era cay uchoquiobꞌ tunor e sian trigo tama e jaꞌ. \s1 Conda muctzꞌa ixin e barco macuir e jaꞌ \p \v 39 Pues entonces conda sacojpa tin e war apatnobꞌ tama e barco cay uwira que chequer e rum, pero machi unatobꞌ tiaꞌ turobꞌ era. Y ayanto meyra e icꞌar xeꞌ warto aꞌtzꞌo. Pero cay uwirobꞌ que ayan tiaꞌ chequer e rum y que ayan tiaꞌ ayan e sian jiꞌ y que matucꞌa e tun yajaꞌ, y tamar era cay ubꞌijnuobꞌ que bꞌajcꞌat erer uyactobꞌ ajni e barco tut e icꞌar axin esto tut e rum bꞌana tuaꞌ ucorpes ubꞌobꞌ tama e chamer macuir e jaꞌ. \v 40 Entonces cay uxuriobꞌ e lazo tiaꞌ cachbꞌir e cuatro taqꞌuin, y uyactobꞌ ojri ixin e taqꞌuin macuir e jaꞌ, y de allí ubꞌaniobꞌ e teꞌ lo que acꞌampa tuaꞌ abꞌijresna axin e barco. Entonces cay utꞌabꞌse e vela xeꞌ turu tor e barco xeꞌ acꞌampa tuaꞌ atacsuna axin e barco umen e icꞌar, y tamar era cay ixin e barco tor e jaꞌ esto tutiꞌ e jaꞌ tiaꞌ ayan e jiꞌ. \v 41 Entonces xana e barco tor e jaꞌ este que uyobꞌi ubꞌa tama e jiꞌ tiaꞌ ma intam e jaꞌ, y ujor e barco era ochoy macuir e jiꞌ y quetpa tzꞌajwan tamar y machi ixto uyubꞌi ajni, motor que innajtto cora tiaꞌ ayan e rum. Pero upat e barco quetpa chꞌur tor e jaꞌ y war ayobꞌorna umen que war atobꞌoy e jaꞌ watar, y tamar era war acꞌapa atijrpa upat e barco. \v 42 Entonces cay ubꞌijnuobꞌ e soldadobꞌ que más ani bueno tuaꞌ uchamsiobꞌ tunor tin e turobꞌ preso tuaꞌ machi uyubꞌiobꞌ alocꞌoy ajniobꞌ tutobꞌ tiaꞌ war anujxiobꞌ. \v 43 Pero cocha e capitán militar war ucꞌani tuaꞌ ucorpes e Pablo tuaꞌ machi achamesna, uyare e soldadobꞌ que machi tuaꞌ uchiobꞌ. Entonces uyare tunor e winicobꞌ xeꞌ unatobꞌ anujxiobꞌ tuaꞌ uyacta ubꞌobꞌ axin macuir e jaꞌ tuaꞌ anujxiobꞌ esto tutiꞌ e rum teinxejr. \v 44 Y e inmojr quetpobꞌ tuaꞌ axiobꞌ tama inteꞌ pachpachteꞌ o tama inteꞌ teꞌ xeꞌ cꞌoccha tama e barco, cocha war atijrpa axin era. Y tamar era tunoron locꞌoyon esto tutiꞌ e rum y mamajchi chamay macuir e jaꞌ. \c 28 \s1 Conda turu e Pablo tama e lugar Malta \p \v 1 Pues entonces conda cꞌotoyon tunoron tama e taquin rum yajaꞌ y conda cꞌotoy canata que buenuon tunoron, cay canata que e lugar era ucꞌabꞌa Malta xeꞌ jax inteꞌ lugar tiaꞌ ayan e rum tuyuxin e jaꞌ. \v 2 Y e gente xeꞌ turobꞌ tama e lugar yajaꞌ war atzay uwironobꞌ y cocha cay cꞌaxi e jajar y umen que checta inteꞌ nuxi sisar, cay uxuniobꞌ inteꞌ nuxi cꞌajc y cay upejconobꞌ tuaꞌ waton tutiꞌ e cꞌajc era tuaꞌ caqꞌuixi tamar. \v 3 Y e Pablo ixin ucꞌopi e siꞌ tuaꞌ uyari tama e cꞌajc, y conda uyari e siꞌ tama e cꞌajc, locꞌoy ajni inteꞌ chan tut e cꞌajc y tobꞌoy ucꞌuxi ucꞌabꞌ e Pablo. \v 4 Y conda e gente xeꞌ turobꞌ tama e lugar era cay uwirobꞌ que chꞌur e chan tut ucꞌabꞌ e Pablo, cay ubꞌijnuobꞌ que mabꞌambꞌan e winic era y cay ojronobꞌ jaxobꞌ taca y che: \p —E winic era jax inteꞌ ajchamseyaj, y motor que ajcꞌuna tuaꞌ ucorpes ubꞌa tama e nuxi jaꞌ tiaꞌ qꞌuix achamesna, pero era machi actana tuaꞌ aturuan más umen e Dios porque war uche e mabꞌambꞌanir, che e gente era jaxobꞌ taca. \p \v 5 Pero e Pablo intaca utijti ucꞌabꞌ tuaꞌ ojri e nuxi chan macuir e cꞌajc, y tamar era chamay e chan. Y e Pablo matucꞌa unumse ubꞌa. \v 6 Y e gente war ucojcobꞌ tuaꞌ uwirobꞌ asampa ucꞌabꞌ e Pablo o tuaꞌ taca acucrema tor e rum chamen. Pero conda numuy cora tiempo y war uwirobꞌ que matucꞌa war unumse ubꞌa e Pablo cay tijrpa ubꞌijnusiajobꞌ otronyajr y chenobꞌ: \p —Jaxir jax inteꞌ dios, che e gente era. \p \v 7 Y tama e lugar era ayan inteꞌ nuxi chor tuaꞌ inteꞌ winic xeꞌ más nojta tujam e winicobꞌ tama e lugar era xeꞌ ucꞌabꞌa Publio. Y jaxir atzay uwiron y tamar era upejcon tuaꞌ cacꞌotoy tama uyotot tiaꞌ cay uwesion y cay uyajcꞌon tiaꞌ tuaꞌ cajiri uxteꞌ día. \v 8 Pero ayan lo que war unumse ubꞌa e Publio era porque ajmuac utata. Y utata era chꞌar tama uchꞌacteꞌ y war ucojco e purer y e numnac. Entonces ixin e Pablo tuaꞌ uwarajse e ajmuac era y cay ucꞌajti taca e Dios y uturbꞌa ucꞌabꞌ tama ujor y tamar era tzꞌacpa. \v 9 Entonces conda cay unatobꞌ e gente lo que numuy taca utata e Publio, cay utaresobꞌ tunor e sian ajmuacobꞌ lo que ayan tama e lugar era y tunorobꞌ tzꞌacpesnobꞌ ubꞌan. \v 10 Y tamar era cay sijpobꞌ e gente era tacaron, y conda ixion tuaꞌ cochoy tama inteꞌ nuquir barco tuaꞌ calocꞌoy tama e lugar era, ixiobꞌ tacaron y cay uyajcꞌon tunor lo que ucꞌani tama caxambꞌar era. \s1 Conda cꞌotoy e Pablo tama e chinam Roma \p \v 11 Pues entonces quetpon uxteꞌ mes tama e lugar Malta, y de allí sutpa catajwi inteꞌ nuquir barco xeꞌ quetpa tama e Malta ubꞌan tama tunor e tiempo era conda ayan e jajar taca e sisar. Pues e nuquir barco era tari tama e chinam Alejandría, pero intiach uwirnar porque ayan chateꞌ chamen dios xeꞌ turu tujor e barco era. Inteꞌ ucꞌabꞌa Cástor y otronteꞌ ucꞌabꞌa Pólux. \v 12 Conda locꞌoyon tama e lugar era ixion tor e jaꞌ tuaꞌ cacꞌotoy esto tama e chinam Siracusa, y quetpon uxteꞌ día tama e lugar era. \v 13 Y de allí ixion tor e jaꞌ pero majax innajt tut e rum este que cꞌotoyon tama e chinam Regio xeꞌ turu tama e lugar Italia. Y tama otronteꞌ día cay uyajcꞌon e icꞌar xeꞌ tari tama e sur xeꞌ war utacsuon caxin, y tamar era cꞌotoyon esto tama e chinam Puteoli tama e chateꞌ día. \v 14 Y tama e chinam Puteoli era catajwi cabꞌa taca cora ajcꞌupesiajobꞌ xeꞌ cay upejcon tuaꞌ caquetpa tacarobꞌ tama inteꞌ semana, y bꞌan cache. Y de allí cajajpi e bꞌir y ixion tuaꞌ cacꞌotoy tama e chinam Roma. \v 15 Y ayan cora ajcꞌupesiajobꞌ tama e Cristo tama e chinam Roma xeꞌ cay unatobꞌ que cꞌani cacꞌotoy non. Entonces locꞌoyobꞌ tuaꞌ utajwionobꞌ tama e bꞌir, y cꞌotoyobꞌ esto tama e lugar xeꞌ ucꞌabꞌa Foro de Apio y xeꞌ ucꞌabꞌa Tres Tabernas. Y conda e Pablo uwira ut e ajcꞌupesiajobꞌ era cay utattzꞌi ucꞌabꞌa e Dios tamarobꞌ y cay tzayjran tama uyalma. \v 16 Y conda cꞌotoyon esto tama e chinam Roma, e capitán tuaꞌ e soldadobꞌ uyajcꞌu tunor tin e turobꞌ preso tama ucꞌabꞌ tin e war acꞌotori tujor e inmojr guardia tama e chinam Roma. Pero e Pablo actana tuaꞌ aturuan ubꞌajner tama inteꞌ otot xeꞌ cay utoyi tuaꞌ aturuan tamar. Y quetpa inteꞌ taca soldado tacar tuaꞌ acojcna. \s1 Conda turu e Pablo tama e chinam Roma \p \v 17 Pues entonces conda numuy uxteꞌ día, e Pablo uyebꞌta ixin inteꞌ ojroner esto tama tin e más nuquir winicobꞌ tujam e gente tuaꞌ Israel xeꞌ turobꞌ tama e chinam Roma era tuaꞌ watobꞌ. Y conda yopobꞌ tut e Pablo y cay umorojse ubꞌobꞌ tacar, jaxir cay ojron y che: \p —Niwermanuox, motor que matucꞌa war inche upater e gente tama e Israel y nien upater e onian bꞌijnusiaj tuaꞌ catata viejobꞌirobꞌ, pero cajchento tuaꞌ inyajra inxin tama e cárcel tama e chinam Jerusalem y de allí ajcꞌunen tuaꞌ inquetpa tama ucꞌabꞌobꞌ e gente romano. \v 18 Y e gente romano era, conda cay uyubꞌiobꞌ tanibꞌa tuaꞌ unatobꞌ tucꞌa war inche, matucꞌa utajwiobꞌ tamaren tuaꞌ uchamsenobꞌ, y cꞌani ani uyactenobꞌ inxin bꞌan taca. \v 19 Pero cocha majax bꞌan ucꞌani e gente tama e Israel quetpa tuaꞌ inware que tut e emperador romano tuaꞌ enrna jay ayan lo que war inche, pero nen machi insutpa intuchꞌi nien inteꞌ tujam e gente era xeꞌ cay utuchꞌienobꞌ xeꞌ tuobꞌ e Israel. \v 20 Y tamar era cay impejcox tuaꞌ ixyopa tara tuaꞌ inwirox y tuaꞌ onjron tacarox, porque tamar taca lo que war cacojco tunoron xeꞌ tuon e Israel y tamar taca era itajwien cacharen taca e cadena era. Bꞌan che e Pablo uyare e winicobꞌ xeꞌ tuobꞌ e Israel xeꞌ yopobꞌ tut era. \p \v 21 Entonces ojronobꞌ tin e tuobꞌ e Israel era y uyareobꞌ e Pablo y che: \p —Non era ma inteꞌ ojroner cachꞌami tuaꞌ e gente tama e departamento Judea xeꞌ war oꞌjron apater, y tin e war ayopa tama e departamento Judea machi war uyareon inteꞌ ojroner tamaret ubꞌan. \v 22 Pero non era quisinic coybꞌi tunor lo que war anata era porque canata que ayan e gente xeꞌ war oꞌjron upater e secta tabꞌa tic taca, pero non matucꞌa war coybꞌi tamar, che e winicobꞌ era xeꞌ tuobꞌ e Israel xeꞌ turuanobꞌ tama e chinam Roma. \p \v 23 Entonces ubꞌijnuobꞌ tucꞌa día tuaꞌ ayopobꞌ e winicobꞌ era tuaꞌ uyubꞌiobꞌ uyojroner e Pablo. Y conda cꞌotoy e día yopobꞌ meyra winicobꞌ tama e otot tiaꞌ turu e Pablo. Pues cay canseyan conda intocto atꞌabꞌay e qꞌuin y bꞌan uche este que namtzꞌa e qꞌuin; war acanseyan tama uyojroner e Dios tama e corpesiaj. Y uturbꞌa ubꞌa tuaꞌ uche acꞌupseyanobꞌ tunorobꞌ tama e Jesús. Y war ucꞌampes meyra uley e Moisés y lo que chꞌar tzꞌijbꞌabꞌir umen e profetobꞌ xeꞌ turuanobꞌ tama e onian tiempo tuaꞌ uchecsu tutobꞌ que e Jesús jax xeꞌ quetpa tuaꞌ watar. \v 24 Y ayan tin e cay cꞌupseyanobꞌ tamar lo que war acanseyan e Pablo, pero ayan ubꞌan tin e machi cꞌupseyanobꞌ. \v 25 Y cocha machi quetpobꞌ intera ubꞌijnusiajobꞌ, ayan tin e cay locꞌoy ixin. Entonces ojron e Pablo otronyajr y che: \p —Pues uwajpi lo que arobꞌna catata viejobꞌirobꞌ umen Unawalir e Dios tama e profeta Isaías conda che que: \q1 \v 26 Quiqui aware e gente era y che: \q1 Nox tuaꞌ iyubꞌi, pero machi tuaꞌ inata tucꞌa war che tunor e ojroner era, \q1 y tuaꞌ iwira, pero machi tuaꞌ inata tucꞌa era xeꞌ war iwira. \q1 \v 27 Porque uyalmobꞌ e gente era tzatzran ut, \q1 y ayan uchiquinobꞌ pero machi obꞌianobꞌ, \q1 y ayan unacꞌutobꞌ pero war umutzꞌi utobꞌ era, \q1 y tamar era machi tuaꞌ uwirobꞌ \q1 y machi tuaꞌ obꞌianobꞌ \q1 y machi tuaꞌ acꞌupseyanobꞌ tama uyalmobꞌ \q1 y tamar era machi tuaꞌ asutpobꞌ tut e Dios tuaꞌ atzꞌacpesnobꞌ, \m xeꞌ che tama uyojroner e Dios xeꞌ tzꞌijbꞌabꞌir umen e profeta Isaías ixnix e tiempo. \v 28 Natanic nox coner que tunor ucorpesiaj e Dios era axin achecsuna tut e gente xeꞌ majax tuobꞌ e Israel, y jaxirobꞌ cꞌani uyubꞌiobꞌ lo que cꞌani inwareobꞌ, che e Pablo. \p \v 29 Entonces conda cꞌapa ojron e Pablo cocha era, locꞌoyobꞌ tunor e gente tuaꞌ e Israel era, war abꞌiritiobꞌ tamar lo que arobꞌnobꞌ umen e Pablo. \p \v 30 Entonces e Pablo quetpa chateꞌ año tama e chinam Roma. Y war utoyi inteꞌ otot tuaꞌ aturuan tamar y war uchꞌami tunor xeꞌ ajwarobꞌ tuaꞌ jaxir. \v 31 Y e Pablo actana tuaꞌ uchecsu tunor lo que ucꞌani, y war ucanse e gente tama uchinam e Dios, y war acanseyan tama Cawinquirar Jesucristo. Y cocha turu tama uyotot jaxir, mamajchi umener uche unumse ubꞌa. Tara acꞌapa tunor niwojroner, che e Lucas.