\id JAS - Central Buang NT [big] -Papua New Guinea 2003 (web version -2012 bd) \h YAKOBUS \toc1 Ḳapiya Sën Yakobus Kevu Vu Kerisi-yi-alam \toc2 Yakobus \toc3 Yk \mt1 Ḳapiya Sën Yakobus Kevu Vu Kerisi-yi-alam \c 1 \p \v 1 Sa Yakobus, Anutu luho Mehöböp Yesu Kerisi hir hur sa, lob sa ḳevu ḳapiya sënë yök vu ham Israel degwa nemadluho-mevidek-luu sagi, sën ham vuu ham nyëġ ya geham kwetëḳin ham beyök nedo nyëġ ngwëga. Ham medo nivesa. \s1 Seggisën Nevonġ Niwëëk Vu Hil \p \v 2 Arig lo, nabë nġaa maggin aggagga nam seggi ham, og ham kwamin vesa in. \v 3 In ham nġo raḳ ni bë nġaa saga töḳ vu ham in bë seggi nabë ham ayomin neya timu vu Yesu ma ma. Log netöḳ vu ham in bë ham bare niwëëk. \v 4 Nebë sënë, om ham bare niwëëk bekwerë maggin noh vu buk in ham natu Anutu yi mehönon yohvu los dahis, geham su jaḳ vu in nġaa nivesa ti. \s1 Mehöti Bë Jaḳ Vu In Kwa Nivesa Og Benġev Jaḳ \p \v 5 Bë ham ti duġin mekwa kwa, og yi yö ketaġ vu Anutu nabë tato aggata niröp vu yi, gemëm Anutu sën nenġo yi alam pin ayej gesu neggulin nġaa rë lo rëḳ tato vu yi. \v 6 Rëḳ mu mehö sën neketaġ lo gevonġ geving nabë Anutu rëḳ genġo aye, gaḳ su kwa na luu luu. In mehö sën kwa neya luu luu lo, og sënë nebë loo sën nesis yam rëḳ sanġ nevë benetëë ya jeggin jeggin lo. \v 7 Alam nebë sënë og su degekuung nabë Mehöböp rëḳ bo nġaa ti vu sir. \v 8 Gaḳ rëḳ nama, in alam nebë sënë kwaj neya jeggin jeggin bedenenër nġaa raḳ raḳ. \s1 Alam Ḳupeḳ Masën Galam Los Ḳupeḳ Nġahi \p \v 9 Log hil arid sën yi mehö meris lo, kwa vesa in Anutu ḳo arë raḳ vorot. \v 10 Log hil arid sën mehö bengö-ggoreksën lo, og kwa vesa in Anutu dahun yi, bemedo mala yes. In yi ḳupeḳ lu nġaa su rëḳ doḳ vu yi rë, gaḳ rëḳ nadiiḳ nabë sesik sën nare vos ayo lo. \v 11 In hes verup netum beniḳerus rot, lob vonġ bevos pin meran ya gesesik rurin to pevis beni malanġeri saga mala maya. Om alam sën bengöj-ggoreksën lo og rëḳ nahën medo degevonġ hir huk loḳ denadiiḳ pevis nabë sënë. \s1 Seggisën Yi Ġaġek \p \v 12 Nabë mehöti bare niwëëk mekerë nġaa maggin sën seggi yi lo, og kwa vesa. In Anutu rëḳ gevonġ nyëvewen vu bemedo mala-tumsën nabë sën nër vorot bë rëḳ gevonġ vu alam pin sën ahëj neving yi lo. \v 13 Rëḳ nabë mehöti kwa vo bë gevonġ nġaa nipaya ti, og su nanër nabë, “Anutu vonġ seggisën sënë vu sa!” In Anutu su kwa nevo nġaa nipaya menevonġ rë, log su neli mehönon loḳ ya nġaa nipaya in bë seggi sir rë. \v 14 Rëḳ mu seggisën degwa nebë hil pin ti ti nġo kwad nevo nġaa nipaya behil nesepa loḳ in bë hil ġevonġ. \v 15 Log bë hil kwad bo nġaa nipaya rot, og hil rëḳ ġevonġ banon jaḳ benatu nġaa nipaya begëp vu hil. Lob nabë nġaa nipaya saga böpata jaḳ begërin hil ayod, og rëḳ gevonġ behil malad nama. \p \v 16 Sarig lo, sahëġ neving ham om ham gweġin ham, beham su kwetul doḳ in ġaġek sënë. \v 17 Nġaa nivesa vesa los nġaa anon pin sën netöḳ vu hil lo neyam vu hil Amad vu vavunë. Hil Amad sënë tunġ hes los kwev gebetuheng pin, rëḳ buk vahi og su denetum nivesa rë. Rëḳ mu Anutu og nesepa loḳ aggata timu gesu nepekwë yi benevonġ nġaa nipaya yam rë. \v 18 Yö kwa vo lob vonġ yi ġaġek anon yam in bë gërin hil nah vu yi bemëm hil natu yi alam muġinsën kesuu nġaa pin sën netunġ lo. \s1 Hil Pin Ġanġo Ġaġek Betamuin Geving \p \v 19 Sarig lo, sahëġ neving ham yönon, om ham jaḳ nġaa sënë ni nivesa rot. Ham semu ham pevis in gwenġo ġaġek, rëḳ mu ham su newa newa megwevonġ ġaġek. Log ham su ahëmin sengën jaḳ pevis. \v 20 In nabë mehöti ahë sengën, og su yoh vu bë gevonġ nġaa niröp gëp Anutu mala rë. \v 21 Om ham gwevuu nġaa nipaya pin sën nahën neggëp loḳ ham ayomin lo los nġaa sën su yohvu rë lo na. Log ham ġurek ġaġek sën Anutu yö varoh luḳ ya ham ayomin lo babu, in ġaġek sënë yoh vu bë geḳo ham anomin nah vu Anutu. \p \v 22 Ham tamuin Anutu yi ġaġek. Ham su gwenġo meris mu, gaḳ bë ham gwenġo meris mu, og sagaḳ ham tetuhin ham. \v 23 Mehöti bë genġo Anutu yi ġaġek meris gesu sepa doḳ rë, og saga nebë sën mehöti nelë mala loḳ dubdub. \v 24 Lë mala, loḳ ya, lob pevis bekwa virekin mala ggökin. \v 25 Lob nġaa nipaya neduu hil ahon, rëḳ Anutu yi ġaġek nivesa yoh vu bë gelov aggis gegeḳo hil vër nah vu yi. Lob nabë mehöti sepa doḳ yi ġaġek nivesa begevonġ noh vu, log su genġo gekwa birekin rë, gaḳ yö medo sepa doḳ, og ġaġek saga rëḳ gevonġ bekwa vesa jaḳ buk pin. \v 26 Log nabë mehöti kwa bo nabë, “Sa mehö-bël-yi nivesa mesenġo najom raḳ vu Anutu rot!” rëḳ mu su neġin daggen nivesa rë, og sagi yö kuungin yi, lom yö ḳo yi raḳ los nejom raḳ meris mu. \v 27 Bë hil hevonġin bë natu Kerisi-yi-alam nivesa gehil nġaa nipaya su gëp hil Amad Anutu mala rë, og hil ġevonġ nabë sënë: Hil adoḳ vu hur meten losho avëh alov sën denetöḳ vu maggin lo, log hil najom hil ahon in nġaa nipaya sën alam-dob-yi denesepa loḳ lo. \s1 Hil Kwad Gevonġin Alam Pin Gëp Ti \c 2 \p \v 1 Sarig lo! Ham ayomin neya timu vu hil Mehöböp Yesu Kerisi, Mehöböp sën niwëëk los arë böpata lo. Om ham su gwelë mehönon nij navi benapisek in vahi megweḳo jaḳ, gegweruu demimin vu vahi. \v 2 Ham kwamin bo rë! Bë ham ngupin ham doḳ dub in bë najom jaḳ na vu Anutu, lob mehöti getunġ seġes veġöv doḳ seḳë bejöp röpröp nivesa rot benök vu ham, log mehö-ḳupeḳ-masën ti jöp röpröp nipaya benök geving, \v 3 og ham neli mehö sën neröp röpröp los trases nivesa lo loḳ yök beham nenër vu bë, “Ġenam ġemedo jaḳ sëa nivesa sagi!” Log tum ham nenër vu mehö ngwë sën ḳupeḳ masën lo bë, “Honġ saga og ġebare na sagu!” ma, “Ġenam ġemedo doḳ sa vahaġ!” \v 4 Bë ham gwevonġ nabë sënë, og ham neseggi ham vahi bë nijvesa gevahi bë nijpaya, geham neḳo ham raḳ in bë ham gwenġo mehönon hir ġaġek beġooin sir jaḳ noh vu nġo kwamin nipaya saga. \p \v 5 Sarig lo, sahëġ neving ham, om ham gwenġo rë! Yiḳ alam sën alam-dob-yi pin denelë sir bë nġaa meris in hej ḳupeḳ ma lo, og Anutu ggooin sir raḳ in bë denatu alam-los-bengöj-vonġvingsën-yi. Lob nër bë rëḳ gevonġ yi Nyëġ vu alam sën ahëj neving yi lo benatu hir nġaa, om rëḳ gevonġ vu alam meris sagi. \v 6 Rëḳ mu ham nevonġ nimumsën vu alam-ḳupeḳ-masën! Ham nġo raḳ ni ggovek bë alam-los-bengöj-ggoreksën sënë denedeġinengin ham medenevo maggin vu ham, gedeneḳo ham ya kot. \v 7 Log ham tu Yesu-yi-alam barë raḳ neggëp ham, rëḳ alam-los-bengöj-ggoreksën sënë denenër pelësën raḳ yi, rëḳ ham neḳo sir raḳ in-a? \v 8 Bë mëm ham sepa doḳ Anutu-yi-ḳapiya og mëm. Sën dekevu horek los bengö meneggëp loḳ lo bë, “Ahëm geving alam sën denedo dus vu honġ lo nabë sën nġo ahëm neving honġ.” \v 9 Gaḳ bë ham gwevonġ nivesa vu mehö ngwë geham gweruu demimin vu ngwë, og ham nevonġ paya beġaġek neggëp vu ham. Lob horek sënë tato bë ham kweyëh. \v 10 In nabë mehöti sepa doḳ horek pin rëḳ keyëh horek timu, og sënë nebë keyëh horek pin. \v 11 Hil araḳ ni bë Anutu nër nebë sënë nebë, “Su gwevonġ baggëb!” Log nër ving nebë, “Su ġengis mehönon medenadiiḳ!” Om nabë su ġevonġ baggëb rë, rëḳ ġesis mehöti mediiḳ, og kweyëh Anutu yi horek meġaġek neggëp vu honġ. \v 12 Ham kwamin bo nabë Anutu rëḳ seggi ham ġaġek jaḳ horek mewis sën Yesu ḳo yam in bë geḳo hil vër in nġaa nipaya lo. Om ham nanër ġaġek los gwevonġ nġaa noh vu horek sagi. \v 13 Yönon! Nabë mehöti su kwa paya in mehö ngwë rë, og Anutu rëḳ gevonġ nyëvewen doḳ nah yi nġaa nipaya pin gesu rëḳ kwa paya in yi rë. Gaḳ mehöti bë kwa paya in mehö ngwë, og su rëḳ gönengin buk sën Anutu genġo ġaġek meseggi lo rë. \s1 Vonġvingsën Los Huk \p \v 14 Arig lo! Ham kwamin bo rë! Mehöti bë nanër nabë nevonġ ving Kerisi rëḳ mu su vonġ nġaa nivesa ti in bë doḳ vu mehö ngwë rë, og yi vonġvingsën tu nġaa meris. Gaḳ su yoh vu bë geḳo yi nah vu Anutu rë. \v 15 Bë tob nama in ham arimin ti, ma avëhnömin ti, genos namain sir geving, \v 16 lob maḳ bë ham ti nanër betalam nabë, “Ġenah los kwam vesa! Log ġebenguh honġ nengwah geġegwa nos bahëm napup!” Geham su vonġ yönon rë, og sagaḳ maḳ ham loḳ vu yi? Ma! \p \v 17 Log vonġvingsën og yiḳ nebë sënë! Nabë gëp meris gesu gevonġ huk nivesa banon jaḳ rë, og nġaa meris geham vonġvingsën sagi tu diiḳsën. \v 18 Rëḳ mu mehöti maḳ rëḳ nanër nabë, “Meho la denevonġ ving gemehö la denevonġ huk nivesa.” Bë nanër nabë saga og sëḳ nanër nah vu yi nabë, “Ġetato honġ vonġvingsën meris sën huk nivesa vesa main agi vu sa, og mëm sëḳ tato sa huk nivesa vu honġ in ġejaḳ ni nabë sa nehevonġ ving Yesu yönon. \v 19 Ġenevonġ ving nebë Anutu timu yö nedo? Sagaḳ nivesa! Rëḳ mu Satan yi hur denevonġ ving ġaġek saga ving medeneggönengin sir rot, rëḳ su denetu yi alam rë! \v 20 Om honġ duġin meġenek-wetul lok! Ġenevonġin bë sa tato vu honġ nabë ġevonġ ving mu, gaḳ su ġevonġ huk nivesa ving rë, om honġ vonġvingsën tu nġaa meris-a? \v 21 Wirek hil dobahë Abraham bë nalu Isaak raḳ ya jepö in bë besi yi natu seriveng vu Anutu. Nebë sënë lom Anutu nër yi loḳ buk sënë bë yi mehö niröp anon, og yiḳ degwa raḳ sënë. \v 22 Om ġeraḳ ni bë vonġ ving mevonġ huk nivesa ving. Lob yi huk sënë netato bë nevonġ ving yönon. \v 23 Lob ġaġek sën dekevu meneggëp loḳ Anutu-yi-ḳapiya lo anon raḳ. Nebë, “Abraham vonġ ving Anutu om sën nër yi nebë mehö niröp.” Log nër bë yi mehö yi. \v 24 Om gwëbeng sënë ham raḳ ni bë Anutu su rëḳ nanër mehöti nabë yi mehö niröp jaḳ yi vonġvingsën meris mu rë, gaḳ nabë gevonġ huk nivesa geving og mëm. \p \v 25 Log avëh-baggëb Rahap yiḳ nebë sënë! Neġin mehö luu sën Yosua vonġ beluho deya ḳasöm medenelë Yeriko lo nivesa, betato aggata ngwë vu luho bedeyoh medeyah. Nebë sënë lob Anutu nelë Rahap nebë yi avëh niröp raḳ degwa sënë. \v 26 Hil araḳ ni bë: Bë hil anod su medo doḳ hil navid rë, og hil rëḳ nadiiḳ. Lob yiḳ nebë sënë. Hil bë ġevonġ geving meris gesu ġevonġ huk nivesa geving rë, og hil vonġvingsën yiḳ tu diiḳsën nebë sënë. \c 3 \s1 Hil Ġeġin Dagged Nivesa \p \v 1 Arig lo, ham nġahiseḳë su kwamin bo nabë ham natu tatovaha, in hil araḳ ni bë Anutu rëḳ seggi tatovaha hir ġaġek bepelë sir rot kesuu alam meris. \v 2 Lob hil ayoh paya in nġaa aggagga nġahiseḳë, rëḳ mu nabë mehöti su nanër ġaġek ti paya rë, og yi mehö nivesa rot beyoh vu bë geġin navi nivesa los dahis geving. \v 3 Ham kwamin bo hoos rë! Hil nesala aën dus teka loḳ hoos avij in bë nengaj yes jaḳ medesepa doḳ hil kwad, lob mëm hil nepeggirin anoj pin raḳ nġaa mahen teka sënë. \v 4 Log ham kwamin bo jaḳ sip geving rë! Sip sënëḳ nġaa böpata rot, log sanġ nevë böpata benevonġin bë geḳo na jeggin jeggin, rëḳ mu sip yi ġanġ ma aën teka sën neḳo neru seggi lo, og yiḳ nġaa mahen teka rot, rëḳ nepeggirin sip meneya yoh vu sën kapten kwa nevo lo. \p \v 5 Lob yiḳ hil dagged nebë sënë. Hil anod böp gedagged mahen rot, rëḳ mu sagi sën nevengwënġ böpata los neḳo hil raḳ nebë hil rëḳ ġevonġ huk böp los arë. Ham kwamin bo nengwah rë. Nengwah mahen teka, og yoh vu bë doḳ nyëġ mega ḳele lu nġaa pin. \v 6 Lom hil dagged nebë nengwah ving. Nedo loḳ hil navid vuheng atov, rëḳ nevonġ nġaa nipaya aggagga benevonġ behil nid paya neraḳ los dahis. Ḳo nġaa nipaya vu Satan benevonġ benegwanġ ya hil ayod los hil huk pin. \v 7 Hil ayoh vu bë ġaḳo reggu bemën agga ti ti lo vu vos ayo behil ġevonġ bemalaj yes jaḳ. Sok genyël genġaa pin sën deneggëp loḳ loo ayo lo ving. Lob mehö la denevonġ nebë sënë ggovek ya. \v 8 Alam sën denedo revuh lo denenër ġaġek loḳ ya alam ayoj in bë demedo jevuh geving. Yiḳ nebë sën hil nehehin nos ġahis loḳ huk lo in bë anon jaḳ. Log nabë hil medo jevuh og yik rëk ngis anon sepasën aggata niröp. \v 9 Hil nehaḳo Mehöböp Yesu luho hil Amad arëj raḳ raḳ hil dagged, log hil nehevonġ nevud vu mehönon raḳ hil dagged ving, lom sënëḳ hil nanër ġaġek pelësen raḳ Anutu in nesemu hil mehönon behil nid nebë yi Anutu. \v 10 Ġaġek luu neverup raḳ hil avid timu. Ngwë sën hil nehaḳo Anutu arë raḳ, gengwë ġaġek nipaya. Om arig lo, hil su ġevonġ nabë sënë! \v 11 Bël veduveḳ los loo ahëggin su nebegi verup loḳ len timu rë. \v 12 Arig lo! Maḳ mori yoh vu bë ngis anon vud-a? Ma prut jes yoh vu bë ngis anon mori? Ma! Lob yiḳ nebë sënë: Loo su yoh vu bë begi berup bël nivesa rë. \s1 Huk Nivesa Neyam Vu Anutu \p \v 13 Maḳ ham ti yi mehö los kwa böp beneraḳ nġaa ni? Om mëm mehö sënë sepa doḳ aggata niröp begevonġ huk nivesa. Su geḳo yi jaḳ jaḳ, gaḳ gevonġ nġaa pin los kwa in tato yi ranġah vu alam pin medejaḳ ni. \v 14 Rëḳ mu nabë ham medo los ayomin ngis yi vu mehö ngwë, geham gwevonġ huk pin in bë gweḳo arëmin jaḳ kesuu mehö ngwë, og ham su gweḳo ham jaḳ in nġaa saga in saga nekevoh ġaġek anon ya. \v 15 In nġaa pin sënë og su neyam vu Anutu rë, gaḳ sënëḳ nġaa dob yi mu geneyam ggëp mehönon los Satan yö kwaj. \v 16 In nabë mehö la ayoj ngis yi vu mehö ngwë, gedegevonġin nabë denatu böp kesuu alam vahi, og alam nebë sënë su rëḳ demedo jevuh ti rë. Gaḳ ham rëḳ gwelë nabë alam nebë saga yö rëḳ medo degevonġ nġaa nipaya agga ti ti lo los dahis. \p \v 17 Rëḳ mu nġaa los kwa pin sën neyam vu Anutu lo, og sagaḳ nivesa pin genġaa nipaya su nesarömin loḳ ving rë. Lob nġaa nebë saga nevonġ balam denedo revuh ti gedenahubin sir. Nevonġ balam malaj yes medenenġo ġaġek medenero gekwaj pesivin alam sën denetöḳ vu maggin lo medeneloḳ vu sir. Log nġaa sën neyam vu Anutu agi nevonġ balam denevonġ nivesa vu alam pin neggëp ti, gesu ayoj luu rë. \v 18 Alam sën denedo revuh lo denenër ġaġek loḳ ya alam ayoj in bë demedo jevuh geving. Yiḳ nebë sën hil nehehin nos ġahis loḳ huk lo in bë anon jaḳ. Log nabë hil medo jevuh og yik rëḳ ngis anon sepasën aggata niröp. \c 4 \s1 Alam Sën Ahëj Neving Nġaa-dob-yi Lo Og Denesis Beġö Vu Anutu \p \v 1 Ham nesis beġö vu ham geham nenër ham los ahëmin sengën raḳ degwa va? Degwa nebë ham medo mekwamin nevo nġaa nipaya aggagga loḳ ayomin benekenġërin ham. \v 2 Ham ahëmin neving nġaa aggagga in bë gweko, rëḳ ma, om sën ham kwamin nevo bë ham ngis alam. Ham malamin anonin nġaa aggagga rëḳ ham su yoh vu bë gweḳo rë, om sën ham ahëmin sengën vu ham beham nesis beġö. Log ham neraḳ vu in nġaa, in ham su nekwetaġ vu Anutu bë doḳ vu ham rë. \v 3 Yönon, ham nekwetaġ in nġaa bë Anutu gevonġ vu ham, rëḳ ma gesu nevonġ vu ham rë in ham nekwetaġ paya. Ham nekwetaġ in nġaa sën ham ahëmin neving bë semu ham navimin lo mu. \v 4 Ham alam ġaġek keyëhsën! Alam sën ayoj neya vu nġaa-dob-yi lo, og denelë Anutu paya bedenesis beġö vu yi, ma ham su neraḳ sënë ni rë? Gaḳ nabë mehöti ayo na vu nġaa-dob-yi mu, og nelë Anutu paya benesis beġö vu yi. \v 5 Ma ham nekuung bë Anutu-yi-ḳapiya nër ġaġek meris mekuungin hil-a? Sën dekevu meneggëp bë Anutu tunġ Anon loḳ yam nedo hil lob ahë neving panġsën rot bë hil natu yi nġaa niröp lo? \v 6 Rëḳ mu Anutu neloḳ vu hil yoh vu sën yi ḳapiya nër lo nebë: \q1 “Anutu nilëlin alam sën deneḳo sir raḳ lo \q2 geneloḳ vu alam malaj yes benesemu sir.” \p \v 7 Om ham malamin yes meġurek Anutu babu, geham dev doḳ megwedu Satan na, og rëḳ beya in ham mena. \v 8 Ham na dus jaḳ Anutu, log rëḳ nam dus jaḳ ham. Ham alam nimin paya. Ham pesu nemamin in nġaa nipaya geham su gwevonġ! Ham alam sën kwamin neya luu luu lo, ham juuk kwamin nipaya sënë na in ham ayomin! \v 9 Ham medo los kwamin paya! Ham ngu in ham los ayomin maggin rot! Ham alam sën nenöp gwëbeng agi, ham nöpsën peggirin menatu susën. Log ham sën ham kwamin vesa agi, ham peggirin ham bayomin maggin jaḳ. \v 10 Ham dahun ham beġurek Anutu babu og mëm Anutu rëḳ geḳo ham jaḳ. \s1 Hil Su Tanë Ġaġek Jaḳ Arid Lo \p \v 11 Arig lo, ham su tanë ġaġek nipaya jaḳ ham arimin lo. Mehöti bë tanë ġaġek nipaya jaḳ ari ti los nanër yi nabë yi mehö nipaya yönon, og sagaḳ nebë sën tanë ġaġek nipaya raḳ Anutu yi horek benër bë horek nipaya. Gaḳ nabë ġepelë horek og sënë nebë su ġenesepa loḳ rë, gaḳ ġeneḳo honġ raḳ in bë ġenatu jaas meġeseggi horek. \v 12 Gaḳ yiḳ mehö perurek timu nedo benevo yi horek vu hil. Log mehö sënë perurek timu tu jaas beyoh vu bë geḳo hil nah vu yi, geyoh vu bë gevonġ behil malad nama. Ma ġenekuung bë honġ re om sën bë ġeseggi honġ alam-ë? \s1 Hil Su Ġaḳo Hil Jaḳ Vu Anutu \p \v 13 Kë! Log ham vahi sën ham nenër nebë, “Pehi, ma neheng, rëḳ mëm hil ana nyëġ böp sagu ma sënagu, bemëm hil ġevonġ huk bisnis noh vu ta ti behil ġaḳo monë nġahiseḳë jaḳ!” Rëḳ sa nanër vu ham nabë, \v 14 “Ham su raḳ nġaa sën rëḳ natöḳ vu ham neheng lo ni rë!” Gaḳ ham nebë beggob ġuggop sën netelë in bë nyëġ geheng beneggëp dus teka loḳ nemaya pevis lo. \v 15 Om mu maḳ ham nanër nabë sënë, “Nabë Mehöböp kwa, og hil medo vesad mehil ġevonġ nġaa sënë ma nġaa sagu.” \v 16 Rëḳ ham nġo neḳo ham raḳ benenër bë ham rëḳ gwevonġ huk böp böp, rëḳ nġaa nebë sënë og nipaya. \v 17 Om ham kwamin bo rë! Mehöti sën neraḳ nġaa ti ni nebë nġaa nivesa rëḳ mu su nevonġ yoh vu rë lo, og nevonġ nġaa nipaya beneggëp vu yi. \c 5 \s1 Ġaġek Raḳ Alam Sën Hir Ḳupeḳ Nġahi Lo \p \v 1 Om sa bë nanër ġaġek ti vu ham alam los bengömin ggoreksën! Ham kwamin bo nġaa maggin pin sën vonġin natöḳ vu ham lo, beham ngu los gwenġeeḳ panġsën in ham. \v 2 Ham ḳupeḳ los vuneḳsën pin sënë nepetar ya, log jeluj nelov ham tob lu nġaa benemaya. \v 3 Geham goor los seriva nipaya neraḳ, lob saga netato ranġah nebë ham nevonġ nġaa nipaya beham rëḳ gweḳo nyëvewen doḳ nah. Lob nyëvewen rëḳ gevonġ paya vu ham navimin nabë sën monë nipaya neraḳ agi. Beyiḳ rëḳ nabë nengwah bega ham in ham nesupin nġaa nivesa vesa vu dob sënë in ham kuung bë rëḳ doḳ vu ham vu tamusën, rëḳ mu rëḳ nama. \v 4 Om ham gwenġo rë! Ham netetuhin alam sën denevonġ huk vu ham medenevo ham nos anon lo, geham nejom hir monë vewen ahon. Ham nevonġ nġaa nipaya rot nebë saga, lob alam sagi denesu böpata bededun neya vu Mehöböp Niwëëk los Ġayeheng. \v 5 Ham nedo dob, lob ham ḳo ḳupeḳ nivesa vesa pin. Ham nevonġ nġaa pin sën ham ahëmin neving lo, geham su nehönengin nġaa ti rë. Ham newa nos nġahiseḳë rot beham nerig böpata, rëḳ buk sën dengis ham nadiiḳ lo dus raḳ geham duġin. \v 6 Ham nër alam yohvu bë nij paya, lob ham sis sir medediiḳ rëḳ su denesis ham loḳ yah rë. \s1 Hil Bare Nid Wëëk Meḳerë Maggin Geġeġin Mehöböp \p \v 7 Nebë sënë om arig lo! Ham naḳööḳ menajom ham ahon beham medo gweġin sën Mehöböp duḳ nom lo. Ham kwamin bo mehö sën nevaroh yi nos lo rë! Nejom yi ahon beyö ḳööḳ medo neġin hob bë geto in nos nakip bejig gengis anon in natöḳ jaḳ nos anon nivesa. \v 8 Om ham najom ham ahon menaḳööḳ bemedo gweġin Mehöböp nabë sënë! Ham medo nimin wëëk, in yi buk sën duḳ nom lo dus neraḳ. \p \v 9 Arig lo, ham su gwelë ham paya, beham su gwebul nah nenga, in jaas nare yam dus in bë genġo ham ġaġek begevonġ doḳ nah ham nipaya saga nyëvewen. \v 10 Arig lo, ham kwamin bo alam sën denenër Anutu yi ġaġek ranġah wirek lo rë! Maggin töḳ vu sir rot, rëḳ denejom sir ahon medenedo, om ham sepa doḳ vahaj megwevonġ nabë sir. \v 11 In hil nanër nabë alam sën denejom sir ahon lo kwaj vesa. Log ham nġo Yop yi ġaġek bë maggin böpata töḳ vu yi rëḳ jom yi ahon rot. Loḳ tum vu tamusën lob Mehöböp vo nġaa nivesa vu yi ggökin yah. In Mehöböp kwa nevonġin hil rot benevonġin bë doḳ vu hil. \s1 Hil Su Nanër Ġaġek Nabë Yönon Rot Gevavunë \p \v 12 Rëḳ mu arig lo, ġaġek böp ti nahën neggëp! Ġaġek sënë nebë: Ham su nanër yaġek los dob in bo niwëëk vu ham ġaġek, geham su nanër yönon vavunë! Gaḳ yiḳ ham ngoġek in mu nabë, “Ëë-ë!” og ggovek. Genabë ma, og ham nanër niröp nabë, “Ma!” beyiḳ ggovek. In Anutu rëḳ bo nipaya nyëvewen doḳ nah vu ham. \s1 Alam Yohvu Hir Jomraḳsën \p \v 13 Bë ham ti natöḳ vu maggin, og mëm yi yö najom jaḳ vu Anutu. Log nabë ham ti ahë nivesa los kwa vesa, og gevonġ raro in geḳo Anutu arë jaḳ. \v 14 Bë ham ti nijaḳ, og mëm tahi ham sën Kerisi-yi-alam lo ham ggev lo nabë nam denanër Mehöböp arë gedejikin wël* jaḳ mehö sën niraḳ lo. Gemëm denajom jaḳ na vu Anutu nabë doḳ vu mehö sagi benivesa jaḳ nah. \v 15 Log nabë ayoj na timu vu Anutu yönon gedenajom jaḳ nabë sënë, og mëm Mehöböp rëḳ gevonġ bevesa doḳ nah. Log nabë yi nġaa nipaya la neggëp vu yi, og Mehöböp rëḳ dahun na geving. \v 16 Om ham nanër ham nġaa nipaya ranġah vu arimin lo, log ham najom jaḳ na vu Anutu nabë Anutu gevonġ beham nimin vesa jaḳ. In mehö sën nesepa loḳ Yesu yönon lo bë najom jaḳ, og yi jomraḳsën sënë los niwëëk. \v 17 Elia og yiḳ yi mehönon mu nebë hil, rëḳ mu jom raḳ niwëëk vu Anutu bë hob su geto jaḳ, lob nyëġ vanġ gehob su to raḳ rë yoh vu ta löö gekwev nemadvahi-bevidek-ti. \v 18 Loḳ jom raḳ yah, lob hob to raḳ ggökin, bemëm nos lu nġaa sën denevaroh loḳ ya dob lo nekip. \s1 Hil Ġaḳo Mehö Sën Neketul Loḳ In Aggata Lo Nom \p \v 19 Arig lo, bë ham ti gërin yi nah vu nġaa nipaya rëḳ ngwë geḳo yi nom gökin, \v 20 og ham jaḳ ni nabë mehöti sën ḳo ngwë yom in yi nġaa nipaya lo, og mehö sënë yö ḳo anon yom vu Anutu bemëm rëḳ medo mala-tumsën. Lob Anutu rëḳ gelë mehö ngwë sën ḳo ngwë vër in nġaa nipaya lo nivesa bedahun yi nġaa nipaya pin na.