\id HEB - Central Buang NT [big] -Papua New Guinea 2003 (web version -2012 bd) 
\h HIBRU 
\toc1 Ḳapiya Sën Ya Vu Alam Hibru 
\toc2 Hibru 
\toc3 Hb 
\mt1 Ḳapiya Sën Ya Vu Alam Hibru  
\c 1  
\s1 Anutu Nalu Ḳo Ġaġek Yam Vu Hil  
\p
\v 1 Wirek Anutu vonġ ġaġek vu hil ḳenud lo verup alam-denenër-ġaġek-ranġahsën lo avij beron nġahiseḳë, geraḳ aggata nġahiseḳë.  
\v 2 Rëḳ vu buk sënë sën Buk-tamusën vonġin berup lo, om Anutu nenër ġaġek vu hil verup Nalu avi. Anutu ggooin yi raḳ ggovek ya bë doḳ nah ben begeḳo nġaa pin natu yi nġaa, lob semu nġaa pin los dahis raḳ Nalu nema ving.  
\v 3 Nalu og yiḳ Anutu yi niwëëk los niḳapiik yi, beyiḳ luho Anutu neggëp ti. Lob yi ġaġek los niwëëk nevonġ benġaa pin sënë nedo niwëëk. Revu hil mehönon hil nġaa nipaya ya raḳ yö niḳöḳ, loḳ mëm yah nedo Mehö-los-bengö Anutu nema vesa vu vavunë.   
\s1 Anutu Nalu Kesuu Angër Pin  
\p
\v 4 Lob tu ala bekesuu angër pin, in Ama nër bë arë böpata rot kesuu angër pin arëj.  
\v 5 In Anutu su nër vu angër ti wirek bë:  
\q1 “Sa naluġ honġ.  
\q2 Sa haḳo honġ gwëbeng” rë.  
\m Log su nër raḳ angër ti wirek bë:  
\q1 “Sëḳ natu Ama,  
\q2 gerëḳ natu sa Naluġ” rë.   
\p
\v 6 Gaḳ mëm loḳ buk sën vonġ Nalu Aġuu luḳ yam dob lo, og mëm nër bë:  
\q1 “Anutu yi angër pin denadudeḳ vu yi.”   
\p
\v 7 Log nër raḳ angër lo bë:  
\q1 “Vonġ beyi angër lo deneseröġ pevis nebë sanġ.  
\q2 Gevonġ yi hur lo bedenekevoh nġaa nebë sën nengwah daggen lo.”   
\p
\v 8 Rëḳ mëm nër raḳ Nalu bë:  
\q1 “O Anutu, ġetu mehö-los-bengö meġenedo degwata los degwata.  
\q2 Geġenesepa loḳ nġaa yohvu mu meġeneġin honġ alam niröp.   
\q1
\v 9 Ahëm neving nġaa niröp panġsën,  
\q2 genim nelëlin keyëhsën ġaġek.  
\q1 Om Anutu sën tu honġ Anutu niröp lo ggooin honġ raḳ kesuu honġ alam vahi pin,  
\q2 lob rikin wël* kwa-vesasën-yi raḳ honġ.”   
\p
\v 10 Log nër raḳ yi ggökin bë:  
\q1 “Mehöböp, nġo ġetunġ dob sënë nyëdahis,  
\q2 lob nedo niwëëk rot.  
\q2 Geyaġek pum raḳ nim wëëk ving.   
\q1
\v 11 Yaġek los dob sënë rëḳ mala nama,  
\q2 gaḳ honġeḳ nġo ġenedo degwata.  
\q2 Kë, log yaġek los dob rëḳ muġeng jaḳ nabë tob siis.   
\q1
\v 12 Lob rëḳ ġepesu nabë sën mehönon denepesu tob lo,  
\q2 gerëḳ gwetunġ mewis nabë sën mehönon deneröp röpröp mewis lo.  
\q1 Gaḳ honġ, og nġo ġenedo nebë saga in ġemedo,  
\q2 log honġ buk su rëḳ govek na rë.”   
\p
\v 13 Log Anutu su nër raḳ angër ti wirek bë:  
\q1 “Ġenam ġemedo sa nemaġ vesa,  
\q2 gesëḳ ġevonġ beġebaḳë alam sën denesis beġö vu honġ lo  
\q2 doḳ na vaham ġebinë” re.   
\p
\v 14 In angër og yiḳ sir nebë nġaahur bedetu Anutu yi hur, bAnutu nevonġ sir ya in bë dedoḳ vu alam sën geḳo sir nom lo.   
\c 2  
\s1 Sën Anutu Geḳo Hil Nah Agi Og Nġaa Böpata Rot  
\p
\v 1 Nebë sënë, om hil najom ġaġek sën hil nehanġo ggovek lo ahon mesepa doḳ. In rëḳ hil nid yes yes, lob hil ġevuu na.  
\v 2 Wirek Anutu nër ġaġek la verup angër lo avij, lob ġaġek sënë nare niwëëk. Alam pin sën denesevöḳ medenekeyëh ġaġek agi, og denetöḳ vu nyëvewen niröp loḳ yah hir nġaa nipaya sën denevonġ lo.  
\v 3 Om nabë hil ġeruu demid vu nġaa böpata sën Anutu vonġ in bë geḳo hil nom vu yi lo, og hil rëḳ beya manoh nenga in nġaa nipaya nyëvewen nabë va? Rëḳ nama! In Mehöböp yö tateḳin ġaġek semusën sënë ranġah nyëmuġinsën, lob alam sën denenġo ggëp avi lo denër ranġah vu hil bë ġaġek sënë yönon rot.   
\p
\v 4 Log Anutu tato ving bë hir ġaġek sën agi og yönon. In nevo niwëëk vu sir bedenevonġ nġaa böp böp aggagga los nġaa niwëëk aggagga. Log nevonġ Anon Vabuung yi semusemu vu sir nyëmasën yoh vu yö kwa.   
\s1 Yesu Tu Alad Soġek Sën Geḳo Hil Nah Vu Anutu  
\p
\v 5 Anutu su tunġ angër in bë degeġin dob ngwë sën hil nanër bë rëḳ berup vu tamusën agi rë gema.  
\v 6 In mehöti nër ġaġek meneggëp loḳ len ti loḳ Anutu-yi-ḳapiya bë:  
\q1 “Mehönon og maḳ sir va, om sën kwam nevo sir-ë?  
\q2 Gemehönon og sir va, in sën ġeneġin sir lo?   
\q1
\v 7 Nġo ġenevonġ mehönon besir mahen, gangër denekesuu sir dus teka mu,  
\q2 loḳ mëm ġenevonġ bedenetu alam-los-bengöj gelos arëj böpata kesuu angër.   
\q1
\v 8 Geġetunġ nġaa pin ggevek vahaj ġebinë in degeġin.”  
\m Om nabë Anutu tunġ nġaa pin ggevek vahaj yönon, og su ggulin nġaa ti in sir rë. Ëë, gwëbeng og yö nahën gehil su halë bë mehönon deneġin nġaa pin rë.  
\v 9 Gaḳ mëm hil halë Yesu bë tu mahen raḳ gangër dekesuu yi dus teka loḳ sën dahun yi mekerë vanë mediiḳ lo, loḳ gwëbeng og tu Mehö-los-bengö barë böpata rot. Lob yiḳ Anutu yi semusën sënë sën vonġ vu hil nyëmasën lo bë: Nalu nadiiḳ doḳ nah mehönon pin bej.  
\v 10 Anutu yö tunġ nġaa pin gedegwaj yi. Log vonġin bë geḳo nalu lo nġahiseḳë denah demedo nivesa los vuneḳ vuneḳ yaġek yi geving yi. Nebë saga, om sën vonġ beYesu ḳo vanë, lob vanë sënë vonġ betu hil mehö muġinsën beyi timu yoh vu bë geḳo hil nah. Lob nġaa sën Anutu vonġ agi og nivesa rot.  
\v 11 In mehö sën nevonġ balam denetu alam nij röp lo losho alam sën yö vonġ bedenetu alam nij röp lo, sir pin degwaj timu. Om sën su ni nemum in sir rë, gaḳ nenër sir bë ari lo.  
\v 12 Nër bë:  
\q1 “O Anutu, sëḳ nanër arëm ranġah vu arig lo.  
\q2 Gesëḳ ġevonġ raro meġaḳo arëm jaḳ doḳ sa alam vuheng.”   
\p
\v 13 Log nër ggökin bë:  
\q1 “Sëḳ ayoġ na timu vu yi.”  
\m Log nër ggökin ving bë:  
\q1 “Gwelë! He los hurmahen sën Anutu vo vu sa lo nado loḳ ti.”   
\s1 Yesu Tu Mehönon Soġek Raḳ In Bë Doḳ Vu Hil  
\p
\v 14 Hurmahen pin sir mehönon neggëp ti, lob yiḳ Yesu tu mehönon raḳ ving benij neggëp ti. Vonġ nebë sënë in bë nadiiḳ bebasap Satan, mehö sën nevonġ bemehönon denediiḳ lo.  
\v 15 Mehönon deneggöneng in diiḳsën, lob ggönengsën nejom sir ahon yoh vu buk pin sën denedo dob lo, om Yesu diiḳ in bë geḳo sir vër in ggönengsën sënë.  
\v 16 Yönon rot, su yam in bë doḳ vu angër rë, gaḳ yam in bë doḳ vu Abraham yi mewis.   
\p
\v 17 Lob yiḳ aggata timu neggëp, om sën sepa loḳ metu mehönon raḳ, lob ni los vonġ nġaa pin los dahis nebë ari lo. Nebë saga in bë natu alam-neḳo-seriveng-yuseḳë nivesa ti bekwa gevonġin yi alam megevonġ Anutu yi huk niröp, in bo doḳ nah mehönon hir nġaa nipaya nyëvewen gesu gëp vu sir.  
\v 18 In yö neḳo vanë raḳ seggisën aggagga pin sën netöḳ vu yi lo, om yö yoh vu bë doḳ vu alam sën seggisën netöḳ vu sir lo geving.   
\c 3  
\s1 Yesu Arë Böp Kesuu Moses  
\p
\v 1 Arig vabuung lo, Anutu sën nedo yaġek lo ggooin ham raḳ tu yi alam. Om ham kwamin bo Yesu nivesa in hil sinarë los hil alam-deneḳo-seriveng hir yuseḳë yi, lob hil nehevonġ ving yi benanër arë ranġah.  
\v 2 Anutu tunġ yi huk sënë loḳ nema, lob nesepa loḳ Anutu aye menevonġ yoh vu, nebë sën Moses nevonġ wirek meneġin Anutu-yi-alam Israel pin los dahis lo.  
\v 3 Rëḳ Anutu kwa vo bë Yesu yoh vu bë geḳo arë böpata kesuu Moses arë. In mehö sën nelev begganġ lo arë böp kesuu begganġ.  
\v 4 In hil nehalë begganġ ti nedo, og hil naraḳ ni bë mehöti lev, log hil naraḳ nġaa pin sën nedo-ë ni ving nebë saga bë mehöti netunġ, lob mehö saga og yiḳ Anutu.  
\v 5 Yönon, Moses tu Anutu yi hur, lob nesepa loḳ aye niröp menevonġ huk in yi alam. Nenër ġaġek raḳ nġaa pin sën Anutu rëḳ tato nam ranġah vu hil lo.  
\v 6 Rëḳ Kerisi og Anutu Nalu, om sepa loḳ Ama aye niröp. Tu ala meneġin Anutu-yi-alam, om nabë hil ayod na timu vu yi niwëëk jaḳ buk, bekwad vesa geġeġin yi, og hil atu Anutu-yi-alam ving yönon.   
\s1 Alam Sën Denekeyëh Anutu Aye Lo Og Su Rëḳ Desewah Rë  
\p
\v 7 Om hil ġanġo Anon Vabuung yi ġaġek sën neggëp loḳ Anutu-yi-ḳapiya lo bë:  
\q1 “Pehi sënë nabë ham gwenġo Anutu aye,   
\q1
\v 8 og ham su ayomin niwëëk panġsën  
\q1 nabë sën wirek alam Israel devonġ  
\q2 loḳ buk sën deḳo sir raḳ medekeyëh sayeġ lo,  
\q2 log ayoj niwëëk bedeseggi sa loḳ nyëġ-yumeris wirek lo.   
\q1
\v 9 Vu sagu og ham ḳenumin lo delë nġaa pin sën sa nehevonġ lo  
\q2 yoh vu nġebek mehödahis luu,  
\q2 rëḳ ma geyö deseggi sa rot.   
\q1
\v 10 Lob sahëġ sengën raḳ vu sir lob senër bë,  
\q2 ‘Ayoj nevuu nġaa niröp ya yoh vu buk pin,  
\q2 gesu kwaj nevo sa aggata medenesepa loḳ rë.’   
\q1
\v 11 Om sën sahëġ sengën panġsën mesenër yönon venuh bë,  
\q2 ‘Su rëḳ dedoḳ nam sa nyëġ-sewahsën-yi rë,  
\q2 gaḳ rëḳ nama veröḳ yi.’”   
\s1 Hil Ġeġin Hil Nivesa, Gaḳ Hil Su Ḳeyëh Anutu Aye Nabë Alam Israel  
\p
\v 12 Om arig lo, ham gweġin ham nivesa. In ham ti rëḳ ayo nipaya jaḳ gesu gevonġ geving rë, lob geruu demi vu Anutu sën mala-tumsën degwa lo.  
\v 13 Om ham medo mebo horek vu ham vewen vewen jaḳ buk mebër kwamin noh vu buk pin sën hil nado agi, in rëḳ nġaa nipaya tetuhin ham ti lob gërin ayo beniwëëk jaḳ.  
\v 14 Gaḳ nabë hil nġo ayod na timu vu Kerisi niwëëk bemedo rot benadiiḳ na, og mëm hil rëḳ ana medo nivesa geving yi gëp yi nyëġ.  
\v 15 Hil araḳ ni bë ġaġek sënë yö nahën neggëp bë:  
\q1 “Pehi sënë nabë ham gwenġo Anutu aye,  
\q2 og ham su ayomin niwëëk panġsën  
\q2 nabë sën wirek alam Israel devonġ loḳ buk sën deḳo sir raḳ medekeyëh sayeġ lo.”   
\p
\v 16 Om maḳ alam tena denġo Anutu aye wirek rëḳ deḳo sir raḳ medekeyëh aye? Gaḳ yiḳ alam pin sën Moses li sir vu Ejep medeyam lo!  
\v 17 Log maḳ Anutu ahë sengën vu alam tena yoh vu nġebek mehödahis luu-a? Gaḳ yiḳ alam sën denevonġ nġaa nipaya lob denediiḳ benij hel to neggëp aggatata loḳ nyëġ-yumeris lo.   
\p
\v 18 Log maḳ Anutu nër vu alam tena genër yönon venuh bë su rëḳ dedoḳ na yi nyëġ-sewahsën-yi rë? Gaḳ yiḳ alam Israel sën dekeyëh yi ġaġek wirek lo.  
\v 19 Nebë saga om hil araḳ ni bë su ayoj neya timu vu yi rë, om sën su deyoh vu bë rëḳ dedoḳ na yi nyëġ-sewahsën-yi rë.   
\c 4  
\s1 Anutu Yi Alam Hir Sewahsën  
\p
\v 1 Anutu joo ġaġek vorot benahën neggëp bë hil adoḳ na yi nyëġ-sewahsën-yi. Om hil ġeġin hil nivesa in hil ti rëḳ noh paya besu rëḳ doḳ na rë.  
\v 2 In hil hanġo Bengö Nivesa ving nebë sën alam Israel denġo wirek lo. Rëḳ Bengö Nivesa sën denġo lo su neloḳ vu sir rë, in denenġo meris mu gesu denevonġ ving rë.  
\v 3 Gaḳ hil sën hil ayod neya timu vu yi lo, hil rëḳ adoḳ na yi nyëġ-sewahsën-yi. In wirek og Anutu nër bë:  
\q1 “Sahëġ sengën panġsën mesenër yönon venuh bë  
\q2 su rëḳ dedoḳ na sa nyëġ-sewahsën-yi rë, gerëḳ nama veröḳ yi.”  
\m Rëḳ Anutu yi huk ggovek ya loḳ buk sën semu dob lo,  
\v 4 nebë sën nër raḳ buk nemadvahi-bevidek-luu loḳ yi ḳapiya len ti meneggëp lo bë, “Anutu semu yi huk pin beggovek ya gesewah loḳ buk netu nemadvahi-bevidek-luu.”  
\v 5 Rëḳ ġaġek sagi lo nër bë, “Su rëḳ dedoḳ na sa nyëġ-sewahsën-yi rë, gaḳ rëḳ nama veröḳ yi.”  
\v 6 Ġaġek sënë neggëp vorot bë alam la rëḳ dedoḳ na yi nyëġ-sewahsën-yi, rëḳ ma galam sën denġo Bengö Nivesa wirek lo denekeyëh ġaġek, om su rëḳ dedoḳ na rë.   
\p
\v 7 Loḳ tum yam beyam lob Anutu ggooin buk ngwë raḳ ggökin benër bë ‘yiḳ pehi sënë’ verup Davit avi loḳ ġaġek sën hil anër agi lo bë:  
\q1 “Yiḳ pehi sënë, nabë ham gwenġo Anutu aye,  
\q2 og ham su ayomin niwëëk panġsën.”   
\p
\v 8 Yönon, bë Anutu kwa bo dob Yudea sën Yosua li sir meya denedo loḳ lo, benanër jaḳ nabë yiḳ yi nyëġ-sewahsën-yi saga, og su rëḳ nanër buk ngwë vu tamusën gökin rë, gaḳ rëḳ nama.  
\v 9 Om hil araḳ ni bë nyëġ-sewahsën-yi ti nahën neggëp vu Anutu-yi-alam, nebë sën yiḳ tahu raḳ Buk-sewahsën-yi* vu hil agi.  
\v 10 Gaḳ bë hil aloḳ ya Anutu yi nyëġ-sewahsën-yi, og yiḳ hil huk ggovek ya saga, gehil rëḳ sewah nabë sën wirek Anutu semu yi huk ya gesewah lo.  
\v 11 Om hil ġevonġ huk niwëëk rot in hil adoḳ na nyëġ-sewahsën-yi sënë. In hil ti rëḳ sepa doḳ alam sënë meḳeyëh ġaġek nabë sir lob bës bemala nama.  
\v 12 Anutu yi ġaġek nebë nġaa mala vesa belos niwëëk. Nevu rot bekesuu paëp-yu-anil sën nevu vahi vahi lo. Lob negelu mehönon ayoj benegwanġ ya ayoj peggo rot beyoh vu bë gelov ḳenuj in navij gegelov seḳëj pedus in seḳëj peggo, log neseggi nġaa sën hil kwad nevo loḳ ayod lo pin.  
\v 13 Yönon, Anutu tunġ nġaa pin, om nġaa ti su yoh vu bë bun yi in yi rë, gaḳ nġaa pin netateḳin yi genedo ranġah ggëp Anutu mala, om hil rëḳ tateḳin hil ġaġek pin ranġah vu yi geving.   
\s1 Anutu Tunġ Yesu Tu Alam-deneḳo-seriveng Alaj  
\p
\v 14 Lob hil ggev böp ti nedo. Yiḳ alam-deneḳo-seriveng pin alaj, lob raḳ beya meloḳ ya yaġek. Yiḳ Yesu sën Anutu Nalu lo, om hil nġo ayod na timu vu yi rot nabë sën hil anër vorot lo.  
\v 15 In hil mehö-neḳo-seriveng sagi raḳ nġaa pin sën neseggi hil lo ni, in nġaa pin saga töḳ vu yi ggovek ya beseggi yi. Rëḳ su vonġ nġaa nipaya ti rë, om sën kwa paya in hil in raḳ ni bë hil su nid wëëk nebë yi rë.  
\v 16 Nebë saga om hil ana dus jaḳ meḳetaġ vu Anutu sën nesemu hil lo gehil su aġöneng, in hil araḳ ni bë kwa nevonġin hil berëḳ doḳ vu hil doḳ buk sën hil su ayoh vu bë bare niwëëk in seggisën rë lo.   
\c 5  
\s1 Mehö-neḳo-seriveng Yesu Yoh Vu Bë Geḳo Hil Nah  
\p
\v 1 Mehönon sën detu alam-deneḳo-seriveng hir ggev böp lo pin, og hir huk bë degero mehönon hir ġaġek vu Anutu. Denetunġ nġaa sën mehönon denevonġ vu Anutu los kwaj vesa lo tu seriveng vu yi. Log denevesi seriveng sën mehönon denevonġ loḳ yah hir nġaa nipaya lo vu yi ving.  
\v 2 Om sën deyoh vu bë kwaj gevonġin alam sën kwaj ma lo, galam sën denevuu Anutu yi aggata ya lo. In deraḳ ni bë yiḳ sir og nij wëëk ma ving nebë sir, om nġaa nipaya yoh vu bë kepë sir geving.  
\v 3 Nebë saga om sën denevesi seriveng in bë dahun alam hir nġaa nipaya na, gehej geving.  
\v 4 Om mehöti su yö neḳo yi raḳ meneggooin yi raḳ bë gevonġ huk sënë rë. Gaḳ Anutu yö neggooin yi raḳ nebë sën ggooin Aaron raḳ wirek lo.   
\p
\v 5 Lob yiḳ Kerisi nebë saga ving. Su yö ggooin yi raḳ tu mehö-neḳo-seriveng rë, gaḳ Anutu ggooin yi raḳ in bë gevonġ huk sënë, lob nër vu yi bë:  
\q1 “Sa naluġ honġ.  
\q2 Sa haḳo honġ gwëbeng.”   
\p
\v 6 Log nër loḳ len ngwë bë:  
\q1 “Ġetu mehö-ġeneḳo-seriveng degwata los degwata  
\q2 yoh vu Melkisedek.”   
\p
\v 7 Wirek Yesu tu mehönon menedo dob, og vu buk saga nejom raḳ meneketaġ vu Anutu. Nesu vu Mehö sën yoh vu bë geḳo yi vër in diiḳsën lo, rot bemala ruḳ nekeseh. Dahun yi rot beggurek Anutu babu, lob Anutu bë nenga vu aye.  
\v 8 Yesu og Anutu Nalu yi, rëḳ neḳo vanë in bë vanë sënë barah yi veröḳ besepa doḳ Anutu aye.  
\v 9 Om sën tu mehö yohvu yönon, log mëm ḳo alam pin sën denesepa loḳ aye lo yah vu Anutu berëḳ demedo geving yi degwata los degwata.  
\v 10 Lob Anutu ggooin yi raḳ betunġ ggev böp raḳ yi benër yi bë alam-neḳo-seriveng alaj yoh vu Melkisedek.   
\s1 Hil Su Ġevonġ Nġaa Nabë Hurmahen Niḳöḳ  
\p
\v 11 Melkisedek yi ġaġek nġahiseḳë neggëp, lob he bë nanër vu ham, rëḳ gwëbeng ham ayomin dahis raḳ gesu ham yoh vu bë natöḳ jaḳ rë. Om sën he nehevonġ huk böp in bë tateḳin ġaġek sënë degwa vu ham.  
\v 12 Buk ggovek beyoh vu bë ham natu tatovaha, rëḳ ma geham nahën neraḳ vu in kwa. Om mehöti maḳ rëḳ nök tahu ham gökin doḳ Anutu yi ġaġek degwa muġinsën sën sepëp lo rë. In ham su yoh vu bë gwa nos niwëëk rë, gaḳ ham yoh vu bë nanum rur mu.   
\p
\v 13 Lob hil araḳ ni bë alam sën denenum rur mu lo, og sir hurmahen nij ḳöḳ besu deyoh vu bë dega nos niwëëk rë. Yiḳ sa peggirin raḳ ġaġek degwa böp böp sën netateḳin bë hil natu alam yohvu lo.  
\v 14 Gaḳ nos niwëëk og alam sën sir böp neraḳ ggovek lo yö hir nos. Alam nebë sënë og medo mekwaj nevonġ huk in ġaġek los degwa raḳ buk bedeneseggi nġaa pin niröp medeneraḳ ni bë nivesa genipaya.   
\c 6  
\s1 Hil Ġevonġ Geving Bemedo Nid Wëëk  
\p
\v 1 Nebë saga, om hil ġevuu ġaġek sepëp sën hil anër raḳ Kerisi lo na benök gëp, gehil adoḳ na ġaġek degwa böp böp nabë sën alam böp los kwaj lo. Hil su medo mekwad bo nah ġaġek sepëp sën hil nanër bë hil ġevuu nġaa wirek hen na gaġërin hil nah vu Anutu lo.   
\p
\v 2 Log hil su medo mekwad bo nah sën hil naripek bël lo, los sën hil nehebë nemad jaḳ alam lo. Gehil su nanër gökin nabë alam-diiḳsën rëḳ dekedi jaḳ nah gökin, genabë mehönon rëḳ degeḳo nyëvewen doḳ nah hir nġaa nipaya degwata los degwata. In nġaa pin sagaḳ ham raḳ ni vorot.  
\v 3 Om nabë Anutu mëm yö kwa bo, og hil rëḳ adoḳ ana ġaġek mewis.  
\v 4 Alam la detöḳ vu Anutu yi ranġah ggovek ya, gederaḳ semusemu sën Anutu vonġ yam vu yaġek nyëmasën lo ni ggovek ya. BAnon Vabuung nedo loḳ sir ggovek ya.  
\v 5 Denġo Anutu yi ġaġek bederaḳ ni nivesa rot, gedelë nġaa niwëëk nebë nġaa niwëëk sën rëḳ berup doḳ Anutu-yi-nyëġ vu tamusën lo ggovek ya.  
\v 6 Rëḳ mu nabë dekehe sir in Anutu, og aggata ngwë su neggëp in bë depekwë sir nom gökin rë. Gaḳ nġaa sënë og nebë sën denesis Anutu Nalu raḳ yah ḳelepeḳo* ggökin. Derekö yi raḳ yah ggökin balam denenër pelë raḳ yi.  
\v 7 Yönon, nabë hob geto buk nġahiseḳë beduḳ na dob len ti benos ngis anon nivesa doḳ dob saga bedoḳ vu alam sën denevaroh loḳ lo, og yiḳ hil nanër nabë Anutu vonġ semusemu vu dob len ti saga.  
\v 8 Rëḳ mu nabë vos los nġaa niggin aggagga mu nakip doḳ, og dob nipaya, om hil nid dëlin, gemaḳ hil nanër vu Anutu nabë tebë benengwah ga.   
\p
\v 9 Arig lo, gwëbeng senër ġaġek maggin sënë yök vu ham. Rëḳ mu he raḳ ni rot bë ham su rëḳ malamin nama nabë saga rë, gaḳ ham nesepa loḳ Anutu, om rëḳ geḳo ham nah vu yi.  
\v 10 In Anutu og su mehö nipaya rë, om su rëḳ kwa birek in huk sën ham nevonġ lo rë. Yönon, su rëḳ kwa birek in sën ham ahëmin neving yi beneloḳ vu yi alam wirek lo rë. Geham nahën medo nevonġ nebë sagi ving.   
\p
\v 11 Lob he ahëmin ving rot bë ham pin nimin wëëk megwevonġ nabë saga, beham gwevonġ geving niwëëk bemedo mebo kwamin in Anutu geḳo ham nah. Ham gwevonġ nabë sënë rot beham nadiiḳ na los.  
\v 12 Ham su nimin tebö jaḳ. Gaḳ ham sepa doḳ alam sën ayoj neya timu vu Kerisi niwëëk gesu nij tebö neraḳ pevis rë lo vahaj. In alam nebë sënë og rëḳ degeḳo semusën pin sën Anutu nër wirek bë rëḳ bo vu nalu lo lo.   
\s1 Hil Ġevonġ Geving Anutu Yi Ġaġek Sën Joo Lo Niwëëk  
\p
\v 13 Anutu joo ġaġek vu Abraham wirek, rëḳ mehöti su böpata kesuu yi in bë nanër yönon getato nema na vavunë jaḳ arë rë. Om sën nër yönon getato nema ya vavunë raḳ yö arë.  
\v 14 Nër bë, “Sëḳ ġevonġ semusën böpata vu honġ yönon rot, gesëḳ ġevonġ behonġ mewis nġahijseḳë doḳ rot.”   
\p
\v 15 Lob Abraham yö medo nevo kwa in gesu ni tebö neraḳ pevis rë. Loḳ mëm lë ganon raḳ yoh vu sën Anutu nër wirek bë rëḳ bo vu yi lo.  
\v 16 Nabë mehönon degevonġin nabë deġadu hir ġaġek nabë yönon, og denenër mehöböp sën kesuu sir lo arë ving gedenetato nemaj ya vavunë. Lob mehöti sën nevonġ bë agi, og alam denevonġ ving bë nenër ġaġek yönon lob ayej nema.  
\v 17 Lob yiḳ Anutu vonġ nebë saga ving. Vonġin bë tato vu alam sën joo ġaġek vorot vu sir bë rëḳ semu sir lo nabë su yoh vu bë rëḳ geḳo yi ġaġek sënë seggi rë. Om yö nër arë getato nema ya vavunë.  
\v 18 In Anutu su rëḳ pekwë arë los yi ġaġek rë, gaḳ yö rëḳ gëp degwata los degwata. Om nër luho loḳ ti in bë tato nabë su netetuhin rë. Om sënë rëḳ bo niwëëk doḳ hil sën hil veya bayam vu Anutu in bë geġin hil lo ayod. Lob hil medo mekwad bo nġaa sën Anutu nër vu hil bë rëḳ bo vu hil lo.  
\v 19 Om hil kwad bo Anutu yi ġaġek semusën saga rot, in najom hil ayod ahon bengoo doḳ niwëëk nabë sën yaġ nesoo loḳ anka besu neggee rë lo. In vonġ bë anka sënë nedo loḳ tob ading sën nare loḳ dub-vabuung-böp ayo beneruu hil lo demi, betato bë hil ayoh vu bë adoḳ na nyëġ vabuung soġek.  
\v 20 Lob Yesu loḳ yah hil bed bemuġin meloḳ ya nyëġ vabuung soġek saga betu alam-deneḳo-seriveng pin hir yuseḳë nebë Melkisedek menedo degwata los degwata.   
\c 7  
\p
\v 1 In Melkisedek sënëḳ alam Salem hir Mehö-los-bengö yi, gAnutu vavunë yi mehö-neḳo-seriveng. Wirek Abraham ya beġö besis alam-los-bengöj geyah to begganġ, loḳ Melkisedek töḳ vu yi loḳ aggata lob jom raḳ vu Anutu bë semu Abraham.  
\v 2 Lob Abraham vasuh ḳupeḳ pin ya yu nemadluho bevo yu ti vu Melkisedek. Hil pekwë arë Melkisedek sënë doḳ ayed nabë ‘mehö-yohvu-los-bengö’ ga, ‘alam Salem hir mehö-los-bengö’ ving. Sënë degwa nebë ‘mehö-ayo-revuhsën-los-bengö’.  
\v 3 Ama lu ata arëj su neggëp loḳ Anutu-yi-ḳapiya sënë rë, gedegwa ma ving. Su nër buk sën ata ḳo yi to lo tato rë, gesu nër buk sën diiḳ lo rë, gaḳ yiḳ nebë Anutu Nalu in tu mehö-neḳo-seriveng bevonġ bë nedo degwata los degwata.  
\v 4 Om ham kwamin bo nabë: Melkisedek sënë og maḳ yi böpata rot, in hil dobahë Abraham vasuh ḳupeḳ lu nġaa nivesa vesa sën ya beġö meḳo lo ya yu nemadluho, bevo yu ti sën netu nemadluho lo vu Melkisedek.   
\p
\v 5 Log alam Israel denevasuh hir nġaa pin ya yu nemadluho nebë saga, lob horek neggëp bë Levi* yi mewis lo, sën detu alam-deneḳo-seriveng lo, og deyoh vu bë dejuh yu ti in degetunġ seriveng jaḳ teka gela natu hir nos. Alam Israel og yiḳ sir degwa ti in depum raḳ Abraham timu, lob sën deneḳo seriveng vu sir agi, og sënëḳ su denevonġ paya rë.  
\v 6 Rëḳ mu Melkisedek, og su yi degwa vu sir rë, rëḳ neḳo Abraham yi nġaa sën netu nemadluho lo. Lob Melkisedek sënë jom raḳ in mehö sën Anutu joo ġaġek vorot meneggëp vu yi bë rëḳ semu yi lo.  
\v 7 Lob hil araḳ ni bë mehö sën nesemu ġaġek vu Anutu in mehö ngwë lo, og kesuu mehö ngwë saga.   
\p
\v 8 Lob alam* Levi* sën deneḳo nġaa sën netu nemadluho vu hir alam lo, og yiḳ sir mehönon sën rëḳ denadiiḳ. Gaḳ Melkisedek, og ḳo nġaa sën netu nemadluho lo ving, rëḳ ġaġek su neggëp loḳ Anutu-yi-ḳapiya bë diiḳ rë, om sënë vonġ bë nedo mala-tumsën.  
\v 9 Nebë saga, om hil ayoh vu bë nanër nabë: Levi* yi mehö sën neruh nġaa sën netu yu nemadluho lo, rëḳ mu yi og vo yö yi nġaa sën netu yu nemadluho lo vu Melkisedek ving. In Melkisedek ḳo Abraham yi nġaa sën netu yu nemadluho lo  
\v 10 loḳ buk sën Melkisedek töḳ vu Abraham loḳ aggata. Lob loḳ buk saga og Levi* nahën loḳ nare tava navi.   
\s1 Alam Deneḳo Seriveng Mewis Deloḳ Yah Muġeng Bej  
\p
\v 11 In Anutu tunġ Levi* yi mewis detu alam-deneḳo-seriveng bedenenër Horek vu hil medenero. Nebë saga, om nabë hir huk sën agi yoh vu bë gevonġ behil natu alam yohvu, og yiḳ ggovek. Rëḳ ma gesu yoh vu rë, om sën Anutu vonġ bemehö-neḳo-seriveng mewis ngwë verup tamusën. Rëḳ mehö sënë og su yoh vu Levi* yi mewis Aaron rë, gaḳ yoh vu Melkisedek.  
\v 12 Kë, mehö-neḳo-seriveng mewis ti yööhu verup loḳ yah muġeng lo bej, om saga nër bë Horek mewis yööhu doḳ nah horek muġeng lo bej geving.  
\v 13 Lob Mehö sën Anutu nër ġaġek raḳ yi agi, og yi yö vu degwa ngwë, gaḳ yi alam og sir ti su tu mehö-neḳo-seriveng wirek rë gema.  
\v 14 In hil araḳ ni bë hil Mehöböp verup loḳ Yuda yi mewis, rëḳ Moses su nër bë alam Yuda denatu alam-deneḳo-seriveng rë.   
\s1 Yesu Og Yi Mehö-neḳo-seriveng Degwata Nebë Melkisedek  
\p
\v 15 Log hil mehö-neḳo-seriveng ngwë verup, beluho Melkisedek neggëp ti. Lob sënë mëm tateḳin mehö-neḳo-seriveng mewis yööhu sënë degwa vu hil beneggëp ranġah rot.  
\v 16 In mehö sënë su tu mehö-neḳo-seriveng loḳ Levi* yi mewis yoh vu horek sën deneggooin Levi* yi mewis mu raḳ medenetu alam-deneḳo-seriveng lo rë. Rëḳ niwëëk neggëp vu yi berëḳ medo mala-tumsën degwata los degwata, om sën sënë vonġ betu mehö-neḳo-seriveng.  
\v 17 In Anutu nër raḳ yi bë:  
\q1 “Ġenatu mehö-gweko-seriveng degwata los degwata  
\q2 noh vu Melkisedek.”   
\p
\v 18 Lob Anutu vo Horek wirek hen vër raḳ ġaġek saga. In Horek sën nër bë alam* Levi* mu denatu alam-deneḳo-seriveng lo, og niwëëk ma besu yoh vu bë doḳ vu hil rë.  
\v 19 In Horek su yoh vu bë gevonġ bemehöti natu mehö yohvu rë. Om sën Anutu tateḳin aggata ngwë benivesa rot kesuu Horek. Lob hil ayoh vu bë rëḳ anoh aggata sënë bana dus jaḳ vu Anutu.   
\p
\v 20 Lob Anutu su ggooin Yesu sënë raḳ tu mehö-neḳo-seriveng meris mu rë, gaḳ tato nema ya vavunë menër bë rëḳ natu mehö-neḳo-seriveng yönon. Alam-deneḳo-seriveng wirek hen, og mehöti su tato nema ya vavunë menër raḳ sir bë denatu alam-deneḳo-seriveng yönon rë.  
\v 21 Rëḳ Anutu yö ti nër yönon vavunë, log ggooin Yesu raḳ tu mehö-neḳo-seriveng, log nër vu yi bë:  
\q1 “Mehöböp nër yönon vavunë ggovek ya,  
\q2 om su yoh vu bë rëḳ pamooḳ yi ġaġek rë.  
\q1 Gaḳ ġenatu mehö-neḳo-seriveng degwata los degwata.”   
\p
\v 22 Om hil ajaḳ ni nabë ġaġek mewis sën Anutu joo lo, og nivesa rot bekesuu ġaġek wirek hen, lob vonġ Yesu yam in tato nabë rëḳ anon jaḳ yönon.  
\v 23 Wirek og alam nġahiseḳë detu alam-deneḳo-seriveng. In denediiḳ gesu denedo degwata rë.  
\v 24 Gaḳ Yesu tu mehö-neḳo-seriveng, lob su mehö ngwë yoh vu bë rëḳ doḳ nah ben rë, in yö rëḳ medo degwata los degwata.  
\v 25 Om yö yoh vu bë rëḳ geḳo alam pin sën denesepa loḳ yi in bë denah vu Anutu lo nah, bedemedo degwata los degwata. In yi yö nedo mala-tumsën degwata beneketaġ vu Anutu bë doḳ vu sir.   
\s1 Mehö-neḳo-seriveng Yesu Yoh Vu Rot Bë Doḳ Vu Hil  
\p
\v 26 Mehö-neḳo-seriveng nebë sënë yoh vu rot bë doḳ vu hil, in yi mehö vabuung gesu nġaa nipaya ti neggëp vu yi rë. Gaḳ yi mehö niveseek anon, benejom yi ahon in alam nij paya. Log tu ala bekesuu nġaa pin vu yaġek.   
\p
\v 27 Alam-deneḳo-seriveng hir ggev og hir huk bë debesi seriveng noh vu buk. Lob denevesi seriveng ngwë muġin in bë kevoh yö hir nġaa nipaya na rë, loḳ mëm denevesi sën kevoh alam hir nġaa nipaya na lo tamu. Gaḳ Yesu og su nevonġ nebë sënë rë. Gaḳ yiḳ yö tunġ yi tu seriveng vu Anutu yiḳ beron timu beggovek ya.  
\v 28 Ġaġek neggëp loḳ Horek bë degooin alam jaḳ medenatu alam-deneḳo-seriveng hir yuseḳë, rëḳ alam sënë og su deyoh vu bë debare nij wëëk rë. Rëḳ ġaġek sën Anutu nër genër yönon vavunë lo verup tamusën beggooin Nalu raḳ tu mehö-neḳo-seriveng yuseḳë böp, beyi mehö yohvu los dahis benedo nebë saga degwata los degwata.   
\c 8  
\s1 Yesu Tu Mehö-neḳo-seriveng Böp Loḳ Dub-vabuung Vu Yaġek  
\p
\v 1 Ġaġek sën hil anër agi degwa nebë hil alam-deneḳo-seriveng alaj böp nebë sënë nedo, beraḳ nedo sëa ggëp Mehö-los-bengö-ggöksën nema vesa vu yaġek.  
\v 2 Neġin Anutu yi dub vabuung vu yaġek sën mëm dub-supinsën-yi soġek lo. Mehönon su delev sënë raḳ nemaj rë, gaḳ Mehöböp yö lev.  
\v 3 Deneggooin alam-deneḳo-seriveng hir ggev böp pin raḳ in bë degeḳo seriveng aggagga bedegetunġ na vu Anutu. Om yiḳ Yesu geḳo seriveng ti geving megetunġ nabë saga.  
\v 4 Bë medo dob, og su rëḳ natu mehö-neḳo-seriveng rë. In alam-deneḳo-seriveng lo, denedo vorot bedenetunġ seriveng aggagga vu Anutu yoh vu sën Horek nenër lo.  
\v 5 Denevonġ huk loḳ dub-vabuung-böp sagi, rëḳ yiḳ sënëḳ dub-vabuung soġek sën nedo yaġek lo ḳenu los tahutahu mu. Yiḳ nebë sën Anutu nër vu Moses wirek bë dev dub sël lo lob nër vu bë, “Gwelë megwero in ġedev nġaa pin noh vu ḳenu sën sa tato vu honġ ggëp ḳedu agi.”  
\v 6 Rëḳ mëm Kerisi ḳo huk böpata rot kesuu alam-deneḳo-seriveng pin hir huk. In Anutu joo ġaġek mewis nivesa rot kesuu ġaġek wirek hen, lob Yesu nare vuheng atov menevonġ banon raḳ. Lob ġaġek mewis sënë degwa neggëp vu Anutu yi ġaġek semusën nivesa anon sën kesuu ġaġek semusën muġeng lo.   
\s1 Ġaġek Mewis Kesuu Ġaġek Muġeng  
\p
\v 7 Bë ġaġek sën Anutu joo muġinsën lo yoh vu, og Anutu su rëḳ najoo ġaġek ngwë nam gökin geving rë.  
\v 8 Rëḳ Anutu lë mehönon hir nġaa nipaya lob nër bë:  
\q1 “Mehöböp nër bë,  
\q2 ‘Ham gwenġo rë!  
\q1 Buk ti rëḳ berup  
\q2 lob sëḳ najoo ġaġek mewis  
\q2 vu alam Israel los alam Yuda.   
\q1
\v 9 Ġaġek mewis sënë su rëḳ nabë  
\q2 ġaġek sën sejoo vu ḳenuj lo wirek lo rë.  
\q1 Wirek sejoo ġaġek saga,  
\q2 log sejom loḳ nemaj ggëp Ejep  
\q2 besa heli sir yom.  
\q1 Rëḳ su denesepa loḳ sa ġaġek  
\q2 sën sejoo vu sir lo rë,  
\q2 lob sa heruu demiġ vu sir.’  
\q1 Mehöböp nër bë sënë.   
\q1
\v 10 Loḳ Mehöböp nër ggökin bë,  
\q1 ‘Buk sën sa heruu demiġ vu sir agi govek na rë,  
\q2 loḳ saḳ najoo ġaġek ngwë vu alam Israel gökin nabë:  
\q1 Sëḳ ġetunġ sa horek pin doḳ kwaj  
\q2 gesëḳ ḳevu doḳ na ayoj,  
\q1 log sëḳ natu hir Anutu  
\q2 gedenatu salam.   
\q1
\v 11 Log alam pin su rëḳ detahu hir mehö ngwë los arij lo  
\q2 bedenanër nabë, “Ġejaḳ Mehöböp ni” rë!  
\q1 Gaḳ vu buk sënë,  
\q2 og hurmahen galam böp besir pin  
\q2 yö rëḳ dejaḳ sa niġ.   
\q1
\v 12 In sëḳ kwaġ pesivin sir  
\q2 beḳevoh hir nġaa nipaya na,  
\q1 lob sa su rëḳ kwaġ bo nġaa nipaya  
\q2 sën devonġ lo nah gökin rë.’”   
\p
\v 13 Sën nër bë ġaġek mewis lo, lob saga tato bë ġaġek muġinsën muġeng raḳ. Om nġaa sën netu muġeng raḳ lo, og yiḳ medo buk dus teka mu log vonġin nama na veröḳ yi.   
\c 9  
\s1 Wirek Alam-deneḳo-seriveng Hir Ggev Denetunġ Ḳöḳ Tu Seriveng  
\p
\v 1 Ġaġek sën Anutu joo muġinsën lo, og nër horek la sepa ving betateḳin aggata vu alam Israel in bë desepa doḳ medegetunġ seriveng los denajom jaḳ lu nġaa. Log tateḳin dub-vabuung sën dedev bemedo vu dob lo ving.  
\v 2 Lob delev dub-vabuung sël ti bayo luu. Lob detunġ ram sën nema nemadvahi-bevidek-luu lo ti getevor ti, gebrët sën nedo loḳ Anutu mala lo, benedo loḳ ayo muġinsën. Lob denenër ayo ti sënë bë ayo vabuung.  
\v 3 Bedelah tob böpata ruu, log denenër ayo ngwë sën netu luu yah tob demi lo bë mëm ayo vabuung soġek rot.  
\v 4 Lob desemu jepö sën denevesi kabanġ raḳ baru reggu nivesa ya neyoh vu dub ayo lo raḳ goor. Bedetunġ los ġaġek-joosën-yi yi keröng loḳ ayo sënë. Depeḳa goor raḳ keröng sënë navi pin, gemana* nedo loḳ dëg goor menedo loḳ keröng sënë ayo. Log Aaron yi atohenġ sën ggol loḳ wirek lo los ġelönġ petes luu sën Anutu kevu Horek raḳ neggëp lo, neggëp loḳ keröng sënë ayo ving.  
\v 5 Angër ḳenu luu denare raḳ keröng sënë vavunë, benetahu bë Anutu los niḳapiik nedo loḳ ayo vabuung sënë. Luho banisej kebu raḳ sëa sën denekeseh ḳöḳ raḳ yoh vu ta in kevoh alam Israel hir nġaa nipaya na lo. Kë! Om maam yiḳ ggovek saga, gesa su yoh vu bë rëḳ natevin nġaa pin sënë betateḳin degwa rë.  
\v 6 Desemu nġaa pin nebë sënë, log alam-deneḳo-seriveng deneloḳ ya dub-vabuung sël sënë ayo ngwë muġinsën yoh vu buk pin bedenevonġ huk loḳ.  
\v 7 Gaḳ mëm ayo ngwë sën netu luu lo, og alam-deneḳo-seriveng hir ggev böp yö timu neloḳ ya ayo beron ti ti neyoh vu nġebek pin. Neḳo seriveng niḳöḳ beya netetëhin raḳ sëa in bë kevoh yö yi nġaa nipaya na, gekevoh alam Israel pin hir nġaa nipaya sën devonġ rëḳ su kwaj nevo rë lo na geving.  
\v 8 Anon Vabuung tato vu hil raḳ sënë nebë: Nabë nahën denegevonġ huk doḳ dub sël ayo muġinsën, og hil su ayoh vu bë adoḳ na ayo vabuung soġek rot rë geyö rëḳ nahën.  
\v 9 Lob ayo muġinsën netahu raḳ buk sën gwëbeng agi, in denesepa loḳ Horek medenetunġ seriveng aggagga vu Anutu loḳ ayo muġinsën sënë. Rëḳ nġaa pin sënë su yoh vu bë gevonġ balam sën deneḳo seriveng yam lo ayoj niröp jaḳ bedenatu alam nijvesa rë gema.  
\v 10 Horek seriveng-yi sënë, og horek raḳ nos los reggu genġaa numsën, gehorek aggagga raḳ sën ripeksën nemad lu nġaa lo. Rëḳ horek sënë og yiḳ horek hil navid-yi mu. Rëḳ Anutu tunġ horek pin sënë in bë desepa doḳ rot bena berup doḳ buk sën gevonġ ġaġek mewis berup lo.   
\s1 Kerisi Tunġ Yö Niḳöḳ Tu Seriveng  
\p
\v 11 Rëḳ gwëbeng Kerisi luḳ yam, lob tu alam-deneḳo-seriveng yuseḳë böp beneġin nġaa mewis nivesa vesa sën gwëbeng agi. Loḳ mëm loḳ ya dub-vabuung sël soġek sën nedo yaġek bemalanġeri rot bekesuu muġinsën lo. Mehönon su delev dub sënë raḳ nemaj rë, besu nġaa-dob-yi rë.  
\v 12 Rëḳ su ḳo memëk los burmakau maluh tuveḳ nij ḳöḳ betunġ tu seriveng rë. Gaḳ ḳo yö niḳöḳ beloḳ ya ayo vabuung soġek rot vu yaġek betunġ tu seriveng beron timu beggovek ya. Lob baġo hil yah raḳ sënë in bë hil medo malad-tumsën degwata los degwata.  
\v 13 Nabë mehöti keyëh Horek beningöhek raḳ, og alam-deneḳo-seriveng lo deneḳo memëk los burmakau maluh nij ḳöḳ ving vewev sën denevesi burmakau avëh menetepuv lo, bedenetetëhin raḳ yi in bë navi niveseek jaḳ nah gökin gëp Anutu mala.  
\v 14 Rëḳ mu Kerisi niḳöḳ kesuu sënë in nġaa nipaya ti su neggëp vu yi rë. Lob Anon Vabuung sën nedo degwata los degwata lo loḳ vu yi betunġ yi tu seriveng nivesa vu Anutu. Om niḳöḳ su ripek hil navid mu rë. Gaḳ sekee hil ayod peggo ving geḳo nġaa diiḳsën vër, gemëm hil nehevonġ Anutu sën mala-tumsën degwa lo yi huk.   
\s1 Kerisi Niḳöḳ Vo Ġadu Loḳ Ġaġek Mewis  
\p
\v 15 Nebë saga, om Kerisi nedo hil los Anutu vuheng atov in bë gevonġ beġaġek mewis anon jaḳ. Diiḳ in bë geḳo alam nom bekevoh hir nġaa nipaya pin sën denevonġ wirek loḳ buk sën ġaġek wirek hen yö nahën neggëp lo na. Nebë saga, om alam pin sën degenġo Anutu yi ḳööḳ medetamuin lo, og degeḳo nġaa sën Anutu nër wirek bë bo vu nalu lo lo, bedemedo malaj-tumsën degwata los degwata.  
\v 16 Mehö sën nenër yi ḳupeḳ lu nġaa ggelek yi alam vorot in kwa nevo bë rëḳ nadiiḳ lo, og nekevu loḳ ḳapiya menejoo niwëëk. Lob nabë mehö la sënë kwaj nevo bë degeḳo nġaa saga natu hir nġaa, og alam pin yö dejaḳ ni namuġin nabë mehö saga lo diiḳ ya yönon, loḳ mëm degeḳo.  
\v 17 Yönon, mehönon nediiḳ ggovek loḳ mëm ġaġek sën lo anon neraḳ. Gaḳ nabë mehö sën lo su diiḳ rë geyö nahën nedo mala vesa, og yi ġaġek sën joo lo su anon raḳ rë geyö nahën.  
\v 18 Kë! Lob sën alam Yuda denesis reggu medenekeseh nij ḳöḳ lo, yiḳ raḳ degwa saga in bë tato nabë ġaġek sën Anutu joo vu sir lo anon raḳ beneloḳ vu sir.  
\v 19 Wirek Moses nër Horek yi ġaġek pin vu alam ggovek, loḳ mëm ḳo burmakau tuveḳ ti niḳöḳ los memëk ti niḳöḳ ving bël, log daġoo sipsip niviis ḳöḳ los vos ti nebë bigbig ris loḳ betetëhin raḳ ḳapiya-horek-yi, geraḳ alam pin ving.  
\v 20 Log nër bë, “Ḳöḳ sënë in bë tato nabë Anutu joo ġaġek vu ham.”  
\v 21 Log yiḳ Moses tetëhin ḳöḳ raḳ dub-vabuung sël nebë saga ving geraḳ ġabum lu nġaa pin sën huk-dub-ayo-yi lo.  
\v 22 In Horek nër nġaa nġahiseḳë rot bë ḳöḳ gevonġ benij veseek jaḳ, gaḳ nabë ḳöḳ su keseh rë, og Anutu su nekevoh mehönon hir nġaa nipaya ya rë.   
\s1 Kerisi Yö Tunġ Yi Tu Seriveng In Kevoh Hil Nġaa Nipaya Na  
\p
\v 23 Yönon, denekeseh ḳöḳ nebë sënë in bë dub los yi ḳupeḳ lu nġaa pin sën nedo dob agi nijveseek\f + \fr 9:23 \ft Niveseek sënë nër bë detetëhin ḳöḳ raḳ nġaa sënë gedejom raḳ in, in bë nġaa nipaya ti su gëp doḳ. Gaḳ natu nġaa yohvu, lob tu Anutu yi nġaa vabuung beyoh vu bë degevonġ Anutu yi huk jaḳ.\f* jaḳ. Rëḳ mu dub sënë og dub anon soġek sën nedo yaġek lo ḳenu mu. Om nabë dub anon soġek sën nedo yaġek lo yi nġaa nijveseek jaḳ, og hil sero seriveng nivesa rot sën kesuu lo in gevonġ benijveseek jaḳ.  
\v 24 Hil araḳ ni bë Kerisi su loḳ ya dub-vabuung sën mehönon delev raḳ nemaj tu Anutu yi dub-vabuung ḳenu lo rë, gaḳ loḳ ya yaġek niröp. Lob gwëbeng loḳ yah hil bed menare Anutu mala in bë doḳ vu hil.  
\v 25 Alam-deneḳo-seriveng hir ggev böp neḳo ḳöḳ yoh vu ta pin in bë getunġ natu seriveng vu Anutu, lob neḳol meneloḳ ya dub ayo vabuung. Rëḳ sënë og su yö niḳöḳ rë. Rëḳ mu Yesu loḳ ya yaġek betunġ yi tu seriveng vu Anutu beron timu, gesu vonġ nebë sënë ggök ggökin rë.  
\v 26 Bë gevonġ beron nġahiseḳë, og rëḳ geḳo ḳerus beron nġahiseḳë rot gëp sën Anutu tunġ dob lo benam berup doḳ sën gwëbeng agi. Rëḳ mu ma. Gemëm gwëbeng dus raḳ bë dob nama na, lob Kerisi yiḳ luḳ yam dob beron timu in bë getunġ yi natu seriveng vu Anutu in kevoh hil nġaa nipaya na.  
\v 27 In mehönon pin yiḳ denadiiḳ beron timu, log mëm debare nam ġaġek.  
\v 28 Om sën Kerisi tunġ yi tu seriveng beron timu vu Anutu in bë kevoh hil nġahiseḳë hil nġaa nipaya na. Log rëḳ nom beron ngwë gökin, rëḳ mu su rëḳ nom in kevoh mehönon hir nġaa nipaya na rë. Gaḳ nom in geḳo alam sën medo deneġin yi lo medenah.   
\c 10  
\s1 Seriveng Sën Wirek Lo Su Yoh Vu Bë Kevoh Hil Nġaa Nipaya Na Rë  
\p
\v 1 Hil nehalë Horek nebë nġaa sën rëḳ berup tamusën lo ḳenu mu, gaḳ su nġaa anon yönon rë. Horek nër bë degetunġ seriveng gëp ti noh vu nġebek pin, rëḳ su yoh vu bë sesor alam sën denesepa loḳ lo benijvesa jaḳ rot rë.  
\v 2 Gaḳ nabë Horek yoh vu bë gevonġ benijvesa jaḳ yönon, og su rëḳ degetunġ seriveng gök gökin rë. In alam sën denesepa loḳ aggata saga lo yiḳ sir pin nij veseek jaḳ jaḳ yiḳ seriveng timu saga lob su rëḳ kwaj bo nah nabë nġaa nipaya neggëp vu sir rë.  
\v 3 Rëḳ ma geseriveng sënë nevonġ bekwaj nevo hir nġaa nipaya neyoh vu ta ti ti lo.  
\v 4 Rëḳ burmakau maluh los memëk nij ḳöḳ su yoh vu bë kevoh nġaa nipaya na rë.  
\v 5 Om sën Kerisi yam dob lob sepa loḳ Saam sën neggëp loḳ Anutu-yi-ḳapiya lo benër raḳ Anutu bë:  
\q1 “Nim lël bë su dengis reggu los degetunġ seriveng aggagga vu honġ,  
\q2 rëḳ mu ġero navi ti in ġebo vu sa.   
\q1
\v 6 Reggu sën denevesi los dahis raḳ jepö lo,  
\q2 geseriveng sën denetunġ in bë kevoh hir nġaa nipaya na lo,  
\q2 og su ahëm neving rë.   
\q1
\v 7 Om sën senër ġaġek yoh vu sën dekevu raḳ sa  
\q2 meneggëp loḳ honġ ḳapiya lo bë,  
\q1 ‘Anutu, seyam lo!  
\q2 Seyam in bë sepa doḳ kwam!’”   
\p
\v 8 Nër raḳ seriveng sën denesepa loḳ Horek medenetunġ lo muġin bë, “Nim lël bë su dengis reggu los degetunġ seriveng aggagga vu honġ, gereggu sën denevesi los dahis raḳ ya jepö lo, geseriveng sën denetunġ in bë kevoh hir nġaa nipaya na lo, og su ahëm neving rë.”  
\v 9 Loḳ yom nër raḳ neggëp hus bë, “Seyam lo! Seyam in bë sepa doḳ kwam!” Nër ġaġek saga in bë tateḳin nabë nġaa muġinsën saga nök gëp, genġaa mewis doḳ nah ben.  
\v 10 Yesu Kerisi sepa loḳ Anutu kwa betunġ navi netu seriveng yiḳ beron timu, lob sënë vonġ behil atu alam nid röp raḳ.   
\s1 Kerisi Yi Seriveng Yoh Vu Bë Kevoh Hil Nġaa Nipaya Na  
\p
\v 11 Alam-deneḳo-seriveng pin denare medenevonġ hir huk yoh vu buk pin. Denetunġ seriveng yiḳ nebë sën lo loḳ yah yahin, rëḳ seriveng sënë su yoh vu bë kevoh nġaa nipaya na rë.  
\v 12 Rëḳ Kerisi tunġ seriveng yiḳ perurek timu in bë kevoh nġaa nipaya na, lob yiḳ timu sënë venuh ya meneggëp in gëp. Vonġ nebë sënë ggovek, log yah meya nedo Anutu nema vesa,  
\v 13 beyö nedo bemedo neġin in bë Anutu getunġ alam sën denesis beġö vu yi lo degevek na vaha ġebinë.  
\v 14 Alam sën nevonġ benij röp neraḳ lo, og yiḳ vonġ benijvesa raḳ rot. Yiḳ raḳ seriveng perurek timu sënë, om rëḳ demedo nivesa degwata los degwata.  
\v 15 Lob Anon Vabuung tateḳin vu hil bë ġaġek sënë anon raḳ in nër muġinsën meneggëp loḳ Anutu-yi-ḳapiya bë:   
\q1
\v 16 “Mehöböp nër bë, ‘Buk sënë govek na rë,  
\q2 loḳ saḳ najoo ġaġek mewis ngwë sënë vu sir nabë:  
\q1 Sëḳ ġetunġ sa horek pin doḳ ayoj,  
\q2 gesëḳ ḳevu doḳ kwaj.’”   
\p
\v 17 Log nër ving bë,  
\q1 “Sa su rëḳ kwaġ bo hir nġaa nipaya  
\q2 los nġaa sën neggëp vu sir lo gökin rë.”   
\p
\v 18 Nebë sënë, om Anutu kevoh hil nġaa nipaya ya, gehil su rëḳ ġetunġ seriveng ngwë gökin in kevoh hil nġaa nipaya na rë.   
\s1 Hil Ġevonġ Geving Anon Bana Dus Vu Anutu  
\p
\v 19 Yesu keseh niḳöḳ in hil, om arig lo, hil ayoh vu bë adoḳ na Anutu yi dub ayo vabuung soġek rot, gaḳ hil su aġöneng.  
\v 20 Yönon, Yesu diiḳ raḳ ḳelepeḳo* betateḳin aggata mewis vu hil behil ayoh vu bë ġeruu tob sën neruu dub ayo vabuung soġek rot lo gadoḳ na. Aggata sënë og yiḳ yö navi baggata-mala-tumsën-yi.  
\v 21 Yiḳ hil alam-deneḳo-seriveng yuseḳë böp ti nedo, beneġin Anutu-yi-alam pin.  
\v 22 Tetëhin yö niḳöḳ loḳ ya hil ayod in bë jevu gekevoh nġaa nipaya sën hil araḳ ni bë neggëp vu hil lo na. Geripek hil navid raḳ bël malanġeri. Nebë saga om hil ayod nidëlin nġaa kuungsën pin na, gehil ayod na timu vu Anutu yönon behil ana dus jaḳ yi.  
\v 23 Hil nanër nġaa nivesa sën hil medo neheġin lo ranġah gehil najom ahon bemedo. In hil araḳ nġaa pin sën Anutu nër bë rëḳ gevonġ vu hil lo ni bë rëḳ gevonġ yönon.   
\p
\v 24 Log hil kwad bo arid lo geving babër kwaj in desepa doḳ aggata-ahëvingsën-yi los degevonġ huk nivesa vesa.  
\v 25 Gehil su nid tebö in sën hil los Kerisi-yi-alam angupin hil beġalë Soda los ġevonġ raro lu nġaa lo, nabë sën alam vahi nij tebö raḳ lo. Gaḳ hil medo doḳ ti meġadu hil vewen vewen. Kë, hil ġevonġ nabë sënë rot in hil araḳ ni bë Kerisi yi buk yam dus raḳ.   
\s1 Hil Su Ġeruu Demid Vu Anutu Nalu  
\p
\v 26 Nabë hil araḳ Kerisi yi ġaġek anon ni vorot, rëḳ hil anom kwad bo besepa doḳ nġaa nipaya, og seriveng ngwë su neggëp in bë kevoh hil nġaa nipaya sënë na rë.  
\v 27 Gaḳ hil rëḳ aġöneng rot gemedo ġeġin sën Anutu genġo hil ġaġek log getë hil doḳ na nengwah lo. In nengwah niḳerus ata nedo in bë ga alam sën denevonġ ayej vu Anutu lo.  
\v 28 Hil araḳ Moses yi Horek ni bë: Nabë mehöti keyëh, lob mehö luu ma mehö löö degelë bedenanër yi nipaya sënë ranġah doḳ ti, og yi alam su rëḳ kwaj gevonġin mehö sënë rë, gaḳ rëḳ dengis yi menadiiḳ.  
\v 29 Nebë saga, om ham jaḳ ni nabë mehöti sën baḳë Anutu Nalu duḳ kebus lo, og rëḳ natöḳ vu maggin böpata rot mekesuu. In Kerisi yi ḳöḳ sën tato bë Anutu joo ġaġek mewis vu hil lo vonġ bemehö saga niröp raḳ. Rëḳ ma gelë ḳöḳ sënë nebë nġaa meris gesu vabuung rë, benër pelë raḳ Anon Vabuung semusën-yi.  
\v 30 Hil araḳ Mehö sënë ni, sën nër bë, “Vo loḳsën nipaya nyëvewen og senġo sa huk. Om ham naḳööḳ gesenġo rëḳ bo nipaya nyëvewen doḳ nah.” Log nër ggökin ving bë, “Mehöböp yö rëḳ genġo yi alam hir ġaġek beseggi.”  
\v 31 Nabë Anutu sën mala-tumsën degwa lo najom hil ahon in bo nġaa nipaya nyëvewen vu hil, og hil rëḳ aġöneng böpata rot in nġaa sënë.   
\s1 Hil Ġevonġ Geving Niwëëk Bemedo  
\p
\v 32 Rëḳ mu ham kwamin bo nah buk sën ham tu Kerisi-yi-alam nyëdahis lo nabë ham alam vahi dedeġinengin ham raḳ nġaa maggin rot beham kwerë.  
\v 33 Denevarah ham buk la ya alam pin malaj, gedenenër ġaġek nipaya raḳ ham, gedenesis ham raḳ malaj. Gebuk la og ham neloḳ ya ving alam sën denekerë maggin nebë agi, beham los nekwerë meneloḳ vu sir.  
\v 34 In ham kwamin nevonġin alam sën deneya ḳarabus lo. Log alam la denevo ham nġaa lu nġaa vër in ham, rëḳ mu ham kwamin vesa menelë sir mu. In ham raḳ ni ggovek ya bë ham nġaanon sën kesuu nġaa-dob-yi lo, yö nahën nedo berëḳ medo degwata los degwata.  
\v 35 Om ham su gwevuu sën ham nevonġ ving niwëëk ata lo na, in ham rëḳ gweḳo nyëvewen nivesa böpata rot.  
\v 36 Ham bare niwëëk nabë sënë in nabë ham sepa doḳ Anutu aye, og mëm ham rëḳ gweḳo nġaa nivesa sën Anutu nër wirek bë rëḳ gevonġ vu ham lo.  
\v 37 In Anutu nër meneggëp loḳ yi ḳapiya bë,  
\q1 “Su hus ading rë, gaḳ yiḳ buk dus teka mu,  
\q2 log mehö sën bë rëḳ nam lo vonġin nam.  
\q2 Su rëḳ naköpeḳ rë.   
\q1
\v 38 Salam yohvu lo rëḳ demedo malaj-tumsën  
\q2 in ayoj neyam timu vu sa.  
\q1 Gaḳ nabë denajul medenah,  
\q2 og sa su rëḳ ahëġ nivesa vu sir rë.”   
\p
\v 39 Rëḳ mu hil su alam-julsën-yi sën hil rëḳ malad nama lo rë. Gaḳ hil alam-vonġvingsën-yi sën hil rëḳ medo malad-tumsën.   
\c 11  
\s1 Sën Hil Ayod Na Timu Vu Anutu Lo Degwa Nebë Sënë  
\p
\v 1 Lob sën hil ayod neya timu lo vonġ behil naraḳ ni bë nġaa sën hil navo kwad in bë Anutu bo vu hil lo rëḳ anon jaḳ. Gevonġ behil naraḳ ni ving bë nġaa sën hil su malad neraḳ rë lo nedo yönon.  
\v 2 In wirek og alam teta ayoj neya timu vu Anutu, om sën ḳo sir raḳ bë sir alam nijvesa.  
\v 3 Yönon, hil ayod neya timu vu Anutu, om sën hil naraḳ ni bë tunġ yaġek los dob raḳ avi. Nesemu nġaa pin sën nedo mehil nehalë agi raḳ nġaa sën hil su ayoh vu bë ġalë jaḳ malad rë lo.   
\s1 Abel Lööho Enok Lu Noa  
\p
\v 4 Abel ayo ya timu vu Anutu, om sën Anutu lë yi seriveng nivesa bahë neving kesuu ari Kain hen, lob nër yi bë yi mehö yohvu. Lob Abel diiḳ, rëḳ mu yi ġaġek sën ayo neya timu lo yö nahën neggëp menenër vu hil.   
\p
\v 5 Log Enok ayo neya timu vu Anutu om sën Anutu ḳo yi raḳ ya yaġek gesu diiḳ rë. Mehönon desero yi rëḳ ma gesu detöḳ vu yi rë, in Anutu ḳo yi ya. In ġaġek neggëp loḳ Anutu-yi-ḳapiya nebë Enok yö nahën nedo dob, log Anutu kwa vesa in yi, in nevonġ nġaa yoh vu Anutu kwa.  
\v 6 Rëḳ mu nabë mehöti su ayo na timu vu Anutu rë, og su yoh vu bë rëḳ gevonġ bAnutu kwa vesa in yi rë. In alam sën denevonġ in bë dena vu Anutu lo, og degevonġ geving nabë Anutu nedo, gedegevonġ geving nabë nevo nyëvewen nivesa vu alam sën denesero yi lo, loḳ mëm deyoh vu bë denatöḳ vu yi.   
\p
\v 7 Log Anutu nër nġaa sën vonġin berup lo vu Noa. Su mala raḳ rë geyö nahën, rëḳ vonġ ving Anutu aye beggurek babu mesemu yaġ böpata ti in bë luho venë genalu lo bededoḳ na demedo nivesa doḳ, in su malaj nama. Noa nevonġ nebë sënë in ayo neya timu vu Anutu, lob sënë tato bë nġaa nipaya neggëp vu alam pin vu dob. Lob Anutu nër Noa bë yi mehö yohvu, degwa raḳ sën ayo neya timu lo, lob yiḳ Anutu nenër alam sën ayoj neya timu vu yi lo pin nebë saga.   
\s1 Abraham  
\p
\v 8 Log Anutu tahi Abraham wirek, lob Abraham vonġ yoh vu aye bevuu yi nyëġ ya, geya dob len ti sën Anutu nër bë rëḳ gevonġ vu yi bemëm natu yi niröp lo. Abraham su raḳ dob sën bë na lo ni rë, rëḳ vonġ ving beya in ayo neya timu vu Anutu.  
\v 9 Ayo neya timu, om sën luḳ meya nedo dob len ti sën Anutu nër tato bë rëḳ gevonġ vu yi lo, lob nedo loḳ dob sënë nebë sën yi mehö nyëġ ngwë ti. Nedo loḳ begganġ sël ving nalu Isaak lu bu Yakop-mehö luu sënë rëḳ degeḳo dob geving yi noh vu sën Anutu nër wirek lo.  
\v 10 Rëḳ mu Abraham yö nahën medo mekwa nevo bë doḳ na begganġ-bu soġek los niwëëk sën Anutu semu vu yaġek menero lo.   
\p
\v 11 Log venë Sara yi buk sën geḳo nalu lo maya, rëḳ mu ayo ya timu vu Anutu om sën vonġ beniwëëk yoh vu bë geḳo nalu. Kwa nevo bë Anutu joo ġaġek ggovek ya bë geḳo nalu, om rëḳ gevonġ banon jaḳ.   
\p
\v 12 Nebë saga, lob yiḳ mehö timu saga sën atov ya bedus raḳ bë nadiiḳ agi tu alam nġahiseḳë degwaj. Yi mewis deverönġ rot besir nġahiseḳë raḳ nebë betuheng sën denedo yaġek babu lo los raggër loo nenga, lob mehönon su deyoh vu bë denetevin rë.  
\v 13 Alam pin sënë ayoj neya timu vu Anutu medenedo bedediiḳ ya gesu deḳo nġaa nivesa sën Anutu nër wirek bë bo vu sir lo vu dob rë. Gaḳ yö denare adingnë gedenelë bekwaj vesa gedenenër bë, “He nado dob sënë nebë vatëveḳ. He yam nehaḳo loḳ dob sënë mu.”  
\v 14 Alam sën denenër ġaġek nebë agi, og hil ajaḳ ni nabë denevonġ in bë denatöḳ vu yö hir nyëġ niröp.  
\v 15 Su kwaj nevo nyëġ sën devuu gedeyam lo rë. Bë kwaj bo nyëġ saga, og aggata neggëp beyoh vu bë denah medena gökin.  
\v 16 Gaḳ sënëḳ ayoj neya vu nyëġ yö ngwë sën kesuu benivesa rot lo. Nyëġ sënë neggëp vu yaġek, om sën Anutu su ni nemum in sën denenër bë hir Anutu yi lo rë, in tonġin nyëġ böpata ti in bë demedo doḳ.   
\p
\v 17-18 Lob Anutu seggi Abraham, rëḳ Abraham ayo ya timu vu yi, om sën vonġin bë getunġ nalu Isaak natu seriveng. Yönon, Anutu joo ġaġek vu Abraham ggovek ya bë, “Rëḳ denanër Isaak yi mewis lo mu nabë honġ mewis sir,” rëḳ vonġin bë getunġ nalu perurek timu sënë natu seriveng.  
\v 19 In kwa nevo bë: Nabë nadiiḳ, og ggovek gAnutu yoh vu bë rëḳ gevonġ bevesa doḳ nah. Nebë sënë, om yönon, hil ayoh vu bë nanër ġaġek peggirinsën jaḳ sagi nabë Abraham ḳo Isaak vu diiḳsën yom.   
\s1 Isaak Lööho Yakop Lu Yosep  
\p
\v 20 Log yiḳ Isaak sënë ayo neya timu vu Anutu ving, om sën jom raḳ in nalu Yakop luho Esau bë Anutu semu luho, gekah nġaa nġaa sën rëḳ natöḳ vu luho vu tamusën lo raḳ ya luho.   
\p
\v 21 Log yiḳ Yakop ayo neya timu vu Anutu, om sën dus raḳ bë nadiiḳ lob pesohek raḳ atohenġ medudeḳ, gejom raḳ in Yosep nalu maluh luho bë Anutu semu luho.   
\p
\v 22 Log yiḳ Yosep ayo neya timu vu Anutu, om sën dus raḳ bë nadiiḳ, lob nër bë nahub rë, rëḳ alam Israel rëḳ degevuu Ejep gedena jaḳ lob degeḳo seḳë sepa.   
\s1 Moses  
\p
\v 23 Log Moses ama lu ata ayoj neya timu vu Anutu, om sën Moses ata ḳo yi to, lob ama lu ata delë yi bë hurmahen nivesa rot. Lob luho su deggöneng in mehö-los-bengö Parao yi horek rë, gaḳ devun yi meneggëp begganġ ayo yoh vu kwev löö.   
\p
\v 24 Log Moses ayo neya timu vu Anutu, om sën yi böp raḳ lob nilël bë su denanër yi nabë Parao nalu avëh nalu yi.  
\v 25 Gaḳ yö kwa vo bë geḳo maggin geving Anutu-yi-alam in nilël bë su sepa doḳ nġaa nipaya sën vonġin mala nama na agi.  
\v 26 Alam Ejep denenër pelë raḳ mehö sën Anutu ggooin raḳ in bë geḳo yi alam nah lo, rëḳ Moses su neggöneng in hir ġaġek rë. Gaḳ nelë bë nivesa bekesuu Ejep hir monë los vuneḳ vuneḳ pin. In kwa nevo nyëvewen nivesa sën Anutu rëḳ bo vu yi lo.  
\v 27 Moses ayo neya timu vu Anutu, om sën kedi vu Ejep meya, gesu ggöneng in mehö-los-bengö Parao bë rëḳ ahë sengën rë. Mehönon su denelë Anutu raḳ malaj rë, rëḳ mu Moses vonġ nebë sën lë Anutu raḳ mala, om sën niwëëk.  
\v 28 GeMoses ayo ya timu vu Anutu, om sën sepa loḳ Anutu aye bevonġ Buk-ggöksën-yi* nyëdahis, benër bederikin sipsip ḳöḳ raḳ Israel hir veluung avi in bë angër sën nesis Ejep naluj aġuu lo su ngis Israel naluj aġuu.   
\s1 Israel Nġahiseḳë Rot Ayoj Neya Timu Vu Anutu Wirek  
\p
\v 29 Log alam Israel ayoj ya timu vu Anutu, om sën degwanġ Loo-ḳöḳ vuheng atov medeyoh tewit medeya. Log alam Ejep to denetahu ving, rëḳ ma geloo yom dahun sir medediiḳ.   
\p
\v 30 Log alam Israel ayoj ya timu vu Anutu, om sën ya deḳo loḳ Yeriko hir ḳatum ġelönġ degwa yoh vu buk nemadvahi-bevidek-luu, log ḳatum pekëpin.   
\p
\v 31 Log avëh baggëb Rahap ayo ya timu vu Anutu, om sën loḳ vu mehö luu sën deya ḳasöm lo. Om sën nedo vesa galam Yeriko pin malaj ma in su ayoj neya timu vu Anutu rë.   
\p
\v 32 Log sëḳ nanër ġaġek va geving-a? Ma! Bë sa nanër ġaġek jaḳ Gideon, geBarak, geSamson, geYepta, gejaḳ Davit luho Samuel galam-denenër-ġaġek-ranġahsën lo, og maḳ buk su yoh vu rë.  
\v 33 Alam sënë ayoj neya timu vu Anutu, om sën devonġ beġö niwëëk medekesuu alam-los-bengöj nġahiseḳë hir alam-beġö-yi. Desepa loḳ nġaa niröp bedeneḳo nġaa sën Anutu nenër bë rëḳ bo vu sir lo. Gesir vahi devonġ bereggu böp layon nyëj neköpeḳ.  
\v 34 Gesir vahi denepuv nengwah tumsën böpata menekul. Log sir vahi deneruh anil nivesa gesu beġö netöḳ vu sir medenediiḳ rë. Nij wëëk masën, rëḳ Anutu neloḳ vu sir benij wëëk neraḳ, betum denevonġ beġö niwëëk bedenetii alam-yu-ngwë hir alam-beġö-yi bedeneyah bej.  
\v 35 Gavëh la, og naluj nediiḳ rëḳ ma gedenekedi raḳ yah ggökin bedeneḳo sir vu diiḳsën yom. Galam vahi og alam nij paya denejom sir ahon medenevasap navij in bë gesanġ böpata medenadiiḳ. In nabë degeruu demij vu Anutu, og rëḳ alam nij paya dedëëin sir medena. Rëḳ ma gekwaj nevo bë rëḳ dekedi jaḳ nah gökin gëp bedub vu tamusën, bedemedo malaj-tumsën nivesa rot, om denejom sir ahon.  
\v 36 La deneḳo maggin raḳ sën alam nij paya denenër pelë raḳ sir los deneveek sir raḳ aggis, gedeneduu sir la raḳ sëng medeneḳo sir ya ḳarabus lo.  
\v 37 Gedenetengwa sir la raḳ ġelönġ. Gedeneḳo segë medeneheḳ sir la raḳ luu. Gedenepelëpin sir la panġsën rot. Gedeneketöv la kwaj raḳ paëp-yu-anil. Gesir la og yö denevëh sipsip los memëk navij netu tob gedeneḳo loḳ loḳ. Deneraḳ vu in nġaa navij yi pin, galam denevasap sir medenevo maggin vu sir rot.  
\v 38 Sir alam nijvesa rot, lob alam sën denesepa loḳ aggata-dob-yi lo su yoh vu bë losho alam vonġvingsën sënë demedo doḳ ti rë. Om sën ya deneketul loḳ medenevun sir ggëp nyëġ-yumeris los ḳedu, gepeḳë len los waaḳ.  
\v 39 In alam sënë pin ayoj neya timu vu Anutu panġsën, lob arëj nivesa neggëp Anutu mala. Rëḳ yö denahën gesu deḳo nġaa nivesa sën Anutu nër wirek bë rëḳ bo vu sir lo rë.  
\v 40 In Anutu kwa vo bë rëḳ gevonġ nġaa nivesa rot ti vu hil kesuu ġaġek semusën muġinsën. Lob anon raḳ in bë mëm hil los sir sën ayoj neya timu vu yi wirek lo natu alam nid vesa rot gëp ti.   
\c 12  
\s1 Hil Malad Na Vu Yesu Meġevonġ Geving  
\p
\v 1 Yönon, alam sën ayoj neya timu vu Anutu wirek lo, og sir yu böpata bemalaj nesepa hil. Om hil ġerurin nġaa sën neḳo hil malad vër lo pin, genġaa nipaya sën nejom hil ahon lo geto, gehil nid wëëk meseröġ niwëëk in nġaa nivesa sën Anutu ggooin raḳ vu hil bë hil seröġ in lo.  
\v 2 Hil malad na vu Yesu besepa doḳ yi, in vonġ nivesa rot kesuu alam sën ayoj neya timu vu Anutu agi pin. Ayo neya timu vu Anutu yönon rot, gaḳ sir ti su vonġ nebë yi rë. Kwa nevo bë rëḳ kwa vesa rot vu tamusën, lob jom yi ahon bekerë maggin gediiḳ raḳ ḳelepeḳo*, in lë ḳelepeḳo* yi nimumsën nebë nġaa meris. Lob gwëbeng nedo ggëp Anutu yi sëa nema vesa.   
\s1 Maggin Netöḳ Vu Hil In Bë Hil Aġërin Hil  
\p
\v 3 Ham kwamin bo nabë alam nij paya denelë Yesu paya wirek bedenesis beġö vu yi rot, rëḳ mu yö nare niwëëk. Om ham kwamin bo nabë sënë in ham su nimin tebö benimin yes yes.  
\v 4 Ham nesis beġö vu nġaa nipaya in bë ham dahun na, rëḳ mu ham ti su piv ḳöḳ mediiḳ rë geyö nahën.  
\v 5 Maḳ ham kwamin virek in ġaġek sën Anutu vonġ vu ham in bë ham ayomin niwëëk jaḳ lo? Nër bë yö nalu ham. Om nër bë:  
\q1 “Naluġ, nabë Mehöböp gevonġ nġaa maggin natöḳ vu honġ in barah honġ veröḳ  
\q2 og su ġenanöp jaḳ nabë sënëḳ nġaa meris.  
\q1 Genabë bo ġaġek jaḳ honġ,  
\q2 og ayom su ni tebö jaḳ.   
\q1
\v 6 In ham raḳ ni bë: Nabë Mehöböp ahë geving mehöti,  
\q2 og nevo maggin vu yi in bë barah yi veröḳ,  
\q1 log nabë geḳo mehöti benanër yi nabë nalu,  
\q2 og neveek yi.”   
\p
\v 7 Anutu nevonġ bemaggin netöḳ vu ham in bë barah ham veröḳ. Nevonġ nġaa nebë sënë vu ham in nelë ham nebë nalu lo. Ma hurmahen re yö nedo gama su nevarah yi veröḳ rë?  
\v 8 Ma! Alam pin denevarah naluj veröḳ. Om nabë su barah ham veröḳ rë, og su nalu anon ham rë, gaḳ ham nebë hurmahen sën ataj ḳo sir duum lo.  
\v 9 Ham raḳ sënë ni ving bë: Hil amad vu dob denevarah hil veröḳ, gehil nahurek babuj. Hil nehevonġ nebë sënë vu hil amad dob-yi, om yiḳ hil dahun hil baġurek hil Amad sën neġin hil anod lo babu nabë sënë panġsën rot, in mëm hil medo malad-tumsën degwata.  
\v 10 Hil amad vu dob denevarah hil veröḳ hus dus teka mu neyoh vu kwaj. Rëḳ Anutu og nevarah hil veröḳ in bë doḳ vu hil behil rëḳ nid röp jaḳ rot nabë yi.  
\v 11 Yönon, hil amad denevo maggin vu hil in bë debarah hil veröḳ, rëḳ hil su kwad vesa in rë. Gaḳ hil ayod maggin loḳ tum tamusën og nevonġ behil nahërin hil, lob mëm hil nehevonġ nġaa niröp gehil nado revuh.   
\s1 Hil Adev Doḳ Bebare Niwëëk  
\p
\v 12 Om nabë ham seḳëmin nama, og hameḳ ngol nimin telitek gegwevonġ huk niwëëk. Log nabë ham lupin natuuġin, og hameḳ ngol ham bebare niwëëk.  
\v 13 Ham noh aggata sën neya niröp lo, in ham rëḳ kwetul vahamin vahi sën nipaya lo benipaya jaḳ. Gaḳ ham nahubin, in nivesa jaḳ gökin.  
\v 14 Ham gwevonġ huk niwëëk in ham los alam pin medo jevuh ti. Geham gwevonġ huk niwëëk in ham natu alam vabuung, in alam sën su denetu vabuung rë lo, og su rëḳ degelë Mehöböp rë.  
\v 15 Ham gweġin ham nivesa, in ham arimin ti rëḳ bës bemala nama gesu natöḳ jaḳ Anutu yi semusën rë. Log ham gweġin ham nivesa in ham ti rëḳ gelë ngwë paya bemedo natumin, lob böp jaḳ nabë sën ḳele nipaya ti kip loḳ ham vuheng besis anon ni menġëës, lob bo maggin vu ham. Lob nġaa nebë sënë rëḳ gevonġ ningöhek jaḳ ham pin gëp Anutu mala.   
\p
\v 16 Log ham gweġin ham nivesa in ham ti rëḳ sepa doḳ aggata baggëb-yi, log ngwë rëḳ gelë Anutu yi semusën nabë nġaa meris, nabë sën Esau vonġ wirek lo. Lëëin semusemu sën alam aġuu deneḳo lo yah raḳ ari amon in nos yiḳ buk timu yi.  
\v 17 Ham raḳ ni bë Esau yom vonġ raḳ raḳ rot vu tamusën in bë geḳo semusën nah vu yi, rëḳ ama nër bë su yoh vu rë. Yönon, su rot bë gevonġ nom vu yi, rëḳ ma gesu yoh vu bë pekwë ġaġek rë.   
\s1 Hil Verup Ḳedu Nivesa Sion* Ggovek Ya  
\p
\v 18 Gwëbeng ham su verup ya nedo dus vu nġaa sën ham yoh vu bë parah lo rë, nebë sën alam Israel denelë raḳ malaj ggëp ḳedu Sinai wirek lo. Ham su ya verup vu nengwah böp los malaḳenu gemala vahis, gesanġ niwëëk ata,  
\v 19 gesën avuuḳ nesu lo, gesën aye ti nevengwënġ lo rë. Alam Israel denġo aye sën nevengwënġ yam vu sir agi, lob desu vu Moses bë nij lël bë su degenġo gökin.  
\v 20 Deggöneng rot in ġaġek sën Anutu nër vu sir lo bë, “Nabë mehöti, ma reggu ti, na pavil ḳedu sënë, og ham tengwa yi jaḳ ġelönġ menadiiḳ.”  
\v 21 Deggöneng rot in nġaa sën delë lo, lob Moses nër ving bë, “Sa helëk anon meḳenug verup.”  
\v 22 Rëḳ mu ham su ya verup vu nġaa nebë sën sir agi rë. Gaḳ ham ya verup vu ḳedu Sion* mu, gevu Anutu sën mala-tumsën degwa lo yi nyëġ. Yiḳ Yerusalem soġek sën nedo vu yaġek lo. Ham yam dus raḳ angër mehömehö sën desup sir medenedo los kwaj vesa lo,  
\v 23 losho Kerisi-yi-alam pin sën detu Anutu nalu aġuu bekevu arëj neggëp yaġek bë yö hir nyëġ niröp lo. Log ham verup nare dus raḳ Anutu sën neseggi mehönon pin hir ġaġek lo, losho alam ḳenuj vu yaġek. Sir sën Anutu nër sir bë sir alam yohvu benijvesa raḳ vorot lo.  
\v 24 Geham verup dus raḳ Yesu sën nare vuheng in gevonġ beġaġek mewis anon jaḳ lo. Ġaġek mewis sën Anutu joo lo. Yesu keseh niḳöḳ in bë gevonġ behil nid vesa jaḳ. Lob niḳöḳ sënë su nebë Abel niḳöḳ sën nġeeḳ in Anutu bë bo nyëvewen doḳ nah wirek lo rë. Gaḳ sënë kevoh hil nġaa nipaya ya, om kesuu.   
\s1 Hil Ġeġin Hil Nivesa  
\p
\v 25 Ham gweġin ham! In ham rëḳ gwemir nengamin vu Anutu yi ġaġek. Vo ġaġek niwëëk vu alam Israel vu dob sënë wirek, rëḳ dekeyëh aye, lom deḳo nyëvewen loḳ yah. Su deyoh vu bë debeya in hir nġaa nipaya nyëvewen bedenoh nenga in rë. Om gwëbeng Anutu nedo yaġek gevo ġaġek niwëëk ata vu hil. Rëḳ nabë hil ġeruu demid vu yi, og hil su ayoh vu bë rëḳ beya banoh nenga in hil nġaa nipaya nyëvewen rë, gaḳ rëḳ nama.  
\v 26 Wirek vu buk saga, og Anutu vengwënġ, lob dob sesësin. Loḳ gwëbeng nër vu hil bë, “Sëḳ sesësin jaḳ dob beron ngwë gökin. Lob sa su rëḳ sesësin jaḳ dob mu rë, gaḳ sëḳ sesësin jaḳ dob los yaġek doḳ ti.”  
\v 27 Lob ġaġek sën nër bë beron ngwë gökin agi tato vu hil bë: Nġaa sën Anutu tunġ wirek beyoh vu bë sesësin jaḳ lo, og nġaa sënë rëḳ kehe bemala nama na. Gaḳ nġaa anon sën su yoh vu bë sesësin jaḳ rë lo mu mëm yö rëḳ demedo.  
\v 28 Om nyëġ sën vo vu hil lo, og mehöti su yoh vu bë sesësin jaḳ mekepë rë. Om hil kwad vesa vu Anutu in sënë, behil nadudeḳ vu yi, gehil ġevonġ yi huk noh vu sën ahë neving lo. Hil ġaḳo arë jaḳ gehil aġöneng in yi.  
\v 29 In hil Anutu og nebë nengwah böpata sën negga nġaa pin lo.   
\c 13  
\s1 Hil Ahëd Geving Kerisi-yi-alam  
\p
\v 1 Ham ahëmin geving arimin sën Kerisi-yi-alam lo noh vu buk pin.  
\v 2 Ham su kwamin birek in sën ham doḳ vu alam nyëġ ngwë sën deneyök ham begganġ lo. In ham raḳ ni bë wirek mehö la denevonġ nebë sënë, lob deḳo angër la loḳ ya hir begganġ ayo bedeġin sir. Su deraḳ ni bë angër rë, gaḳ dekuung bë yiḳ mehönon mu.  
\v 3 Ham kwamin bo arimin lo sën ya denedo ḳarabus lo, nabë sën ham nedo loḳ ḳarabus ving sir. Geham kwamin bo alam sën deneḳo maggin raḳ navij lo, in ham raḳ ni bë yiḳ ham los navimin neggëp ti.  
\v 4 Sën maluh los avëh deneḳo sir lo, og hil ġaḳo jaḳ nabë nġaa nivesa. Om ham maluh los avëh pin sën ham ḳo ham ggovek lo, ham gweġin ham nivesa gëp Anutu mala. In ham raḳ ni bë Anutu rëḳ bo doḳ nah nyëvewen vu maġëm los avö sën deneggodeḳ sir lo, gevu maluh los avëh sën deneḳo sir ggovek rëḳ denevonġ baggëb lo geving.  
\v 5 Ham su ayomin nevu nevu in monë, gaḳ nġaa sën neggëp vu ham lo, og yiḳ ham kwamin bo nabë nivesa beggovek. In Anutu nër vorot bë:  
\q1 “Sa su rëḳ ġevuu honġ rë,  
\q2 gesa su rëḳ ġeruu demiġ vu honġ rë.”   
\p
\v 6 Nebë sënë om hil ayod niwëëk genanër nabë:  
\q1 “Mehöböp neloḳ vu sa, om sa su ġöneng.  
\q2 Ma mehönon rëḳ degevonġ va vu sa? Rëḳ nama!”   
\s1 Hil Sepa Doḳ Alam Ggev Wirek Hen Vahaj  
\p
\v 7 Ham kwamin bo ham ggev lo sën denenër Anutu yi ġaġek vu ham lo. Beham malamin sepa hir aggata sën denevonġ medenedo bedediiḳ lo, beham ayomin na timu nabë sir.  
\v 8 Yesu Kerisi og yö nesepa loḳ aggata timu, veseveng, gegwëbeng, gerëḳ degwata los degwata.  
\v 9 Alam vahi denenër horek aggagga raḳ nos los reggu, rëḳ su neloḳ vu sir sën denesepa loḳ lo yönon rë. Om ham su sepa doḳ ġaġek mewis aggagga nabë saga, in rëḳ geḳo ham vër geham gwevuu Anutu na. Gaḳ nabë Anutu yi semusën gevonġ beham ayomin niwëëk jaḳ, og mëm sagaḳ nivesa.   
\s1 Seriveng Sën Anutu Ahë Neving Lo  
\p
\v 10 Hil jepö ti nedo in bë hil aġa seriveng jaḳ. Rëḳ mu alam-deneḳo-seriveng sën nahën denesepa loḳ alam Yuda hir Horek muġinsën bedenevonġ huk loḳ dub-vabuung-böp lo, og su deyoh vu bë dega reggu\f + \fr 13:10 \ft Reggu sënë og yiḳ peggirin raḳ Kerisi. Hil ayoh vu bë aġa in nër vu hil bë hil ġevonġ nabë saga. Rëḳ mu alam sën denesepa loḳ aggata muġinsën in dekuung bë rëḳ geḳo sir nah vu Anutu lo, og su deyoh vu bë dega rë, om deyoh paya.\f* sën tu seriveng menedo raḳ jepö agi rë.  
\v 11 In alam-deneḳo-seriveng hir ggev neḳo reggu nij ḳöḳ beneloḳ ya ayo vabuung soġek benetunġ netu seriveng in kevoh nġaa nipaya na. Rëḳ reggu sënë anon, og denevesi ggëp dobnë menetepuv ya.   
\p
\v 12 Lob yiḳ Yesu ḳo vanë yah ḳatum nenga dobnë ving nebë saga, in bë niḳöḳ gevonġ balam nij röp jaḳ.  
\v 13 Nebë saga om hil ġeto mana dobnë\f + \fr 13:13 \ft Sën hil ġeto mana dobnë lo nër bë hil ġevuu aggata muġinsën na gesepa doḳ Yesu yi ġaġek.\f* vu yi geving, bedegevonġ paya vu hil geving nabë sën devonġ vu yi lo behil ḳerë maggin nabë yi.  
\v 14 In vu dob sënë, og hil nyëġ böp ti su neggëp degwata in bë hil medo doḳ rë. Gaḳ hil nesero nyëġ böp ti sën rëḳ berup vu tamusën lo.  
\v 15 Nebë sënë, om hil kwad vesa vu Anutu jaḳ Yesu arë, behil ġevonġ kwad vesa sënë vu yi degwata los degwata nabë seriveng. Hil ġaḳo arë jaḳ rot benanër ranġah jaḳ avid.   
\p
\v 16 Log ham su kwamin birek in sën ham gwevonġ nġaa nivesa vesa vu alam lo, los ham doḳ vu alam sën deneraḳ vu in nġaa lo. In Anutu ahë neving seriveng nebë sënë.  
\v 17 Ham alam ggev sën deneġin ham bedenemalajin ham anomin yoh vu buk lo, yö rëḳ denanër hir huk pin sën denevonġ lo ranġah vu Anutu vu tamusën. Om ham gwebë nengamin vu ayej beġurek babuj. Nabë ham gwevonġ nabë sënë, og rëḳ kwaj vesa bedenajom hir huk ahon gesu rëḳ ayoj maggin rë. Gaḳ nabë ayoj maggin, og sënë su rëḳ doḳ vu ham rë.   
\s1 Jomraḳsën Sën Doḳ Vu Mehö Ngwë  
\p
\v 18 Ham najom jaḳ vu Anutu nabë doḳ vu he. In he kwamin nevo bë he ayomin niröp raḳ ggëp Anutu mala, lob he hevonġin bë sepa doḳ nġaa yohvu jaḳ buk.  
\v 19 Yönon, sa nehevonġ niġ wëëk in bë ham kwetaġ vu Anutu nabë tateḳin aggata besenök vu ham pevis.  
\v 20 Anutu sën nevonġ bemehönon ayoj neggëp revuh lo, joo ġaġek mewis berëḳ gëp degwata los degwata. Lob vonġ beYesu keseh niḳöḳ in bë tato nabë ġaġek mewis sënë anon raḳ. Loḳ ḳo yi yom in alam-diiḳsën betunġ yi tu sipsip alaj böpata los bengö.  
\v 21 Om Anutu sënë gevonġ nġaa nivesa vesa pin vu ham, in ham gwevonġ nġaa sën kwa nevo lo banon jaḳ. Hil atu Yesu Kerisi yi alam om yö gevonġ behil sepa doḳ nġaa sën ahë neving lo mu. Hil ġaḳo arë jaḳ nabë yi mehö niwëëk los ġayeheng degwata los degwata. Yönon.   
\s1 Ġaġek Hus  
\p
\v 22 Arig lo, sa ḳevu ḳapiya yiḳ dus teka sënë vu ham, om sa bë nanër niwëëk vu ham nabë ham gwebë nengamin vu ġaġek sën sa nanër agi, in ġadu ham ayomin.  
\v 23 Ham jaḳ ni nabë devo hil arid Timoti vër in ḳarabus, lob nabë berup vu sa pevis, og aluhoho rëḳ anök doḳ ti meġalë ham.  
\v 24 Ham nanër vu ham alam ggev pin sën deneġin ham lo losho Anutu-yi-alam pin nabë he kwamin nevo sir benanër. GeKerisi-yi-alam vu dob Itali kwaj nevo ham ving medenenër.  
\v 25 Anutu yi semusën gëp geving ham pin.