\id 2TI - Central Buang NT [big] -Papua New Guinea 2003 (web version -2012 bd) \h 2 TIMOTI \toc1 Ḳapiya Sën Paulus Kevu Netu Luu Vu Kerisi-yi-alam Vu Timoti \toc2 2 Timoti \toc3 2 Tm \mt1 Ḳapiya Sën Paulus Kevu Netu Luu Vu Kerisi-yi-alam Vu Timoti \c 1 \p \v 1 Sa Paulus sën Anutu ggooin sa raḳ bevonġ sa tu Kerisi Yesu yi sinarë in bë sa nanër ranġah nabë Kerisi Yesu yoh vu bë gevonġ bemehönon demedo malaj-tumsën. \v 2 Lob sa ḳevu ḳapiya sënë yök vu honġ Timoti in sahëġ neving honġ nebë sën sa naluġ honġ. Hil Mehöböp Kerisi Yesu luho Ama Anutu degevonġ hir semusën nyëmasën vu honġ bekwaj pesivin honġ gedegevonġ bayom gëp revuh. \s1 Hil Su Nid Namum In Bengö Nivesa \p \v 3 Sa ḳenug lo detu Anutu yi hur wirek medeneḳo yi raḳ, lom sa nesepa loḳ vahaj menehevonġ nebë saga ving, lob sa neseggi loḳ ayoġ menehanġo, rëḳ maḳ sa nehevonġ niröp. Lob sa najom raḳ in honġ los kwaġ vesa vu yi in honġ raḳ buk pin. \v 4 Sa kwaġ nevo sën ġesu wirek lo, om sa nehevonġ rot buk geranġah bë sa ġalë honġ gökin, loḳ mëm sëḳ kwaġ vesa jaḳ los dahis. \p \v 5 Lob sa kwaġ nevo bë ayom neya timu vu Anutu yönon, gaḳ su ġenetetuhin rë. In bum avëh Lois vonġ ving nyëmuġinsën, lob atam Ainike sepa loḳ vaha bevonġ ving, log seraḳ nim bë honġ nebë saga gwëbeng ving. \v 6 Om sa bë nanër vu honġ nabë: Sa hebë nemaġ raḳ honġ wirek, loḳ mëm Anutu vo semusën vu honġ in bë gwevonġ yi huk. Om ġegwee doḳ semusën saga beniwëëk jaḳ. \v 7 In Anutu su vonġ Anon Vabuung vu hil in bë hil aġöneng in hil rë, gaḳ vonġ vu hil in bë hil nid wëëk bahëd geving mehönon, behil nġo ġeġin hil nivesa. \v 8 Om su nim namum in hil Mehöböp beġeġöneng in sën ġenanër yi ġaġek ranġah lo. Gesu nim namum in sën seyam nado loḳ ḳarabus in yi mehö sa agi. Gaḳ mëm gweḳo niwëëk vu Anutu bekwerë maggin jaḳ Bengö Nivesa geving sa. \v 9 In Anutu ḳo hil yah vu yi beggooin hil raḳ in bë hil sepa doḳ nġaa niröp mu. Su vonġ nebë sënë raḳ sën hil nehevonġ nġaa nivesa lo rë, gaḳ vonġ yoh vu yö kwa besemu hil nyëmasën, degwa raḳ Kerisi Yesu. In nër vorot loḳ buk sën yö nahën gesu tunġ yaġek los dob rë lo bë rëḳ gevonġ nabë saga. \v 10 Rëḳ mëm gwëbeng Kerisi Yesu, mehö sën ḳo hil vër in hil nġaa nipaya nyëvewen lo, töḳ yam ranġah ggovek ya betateḳin ġaġek sënë lo degwa ranġah vu hil. Log tateḳin yam ranġah bë: Nabë hil ġevonġ geving Bengö Nivesa, og hil rëḳ medo malad-tumsën degwata los degwata, gaḳ hil su rëḳ nadiiḳ bemalad nama na veröḳ yi rë. \p \v 11 Lob tato sa bë sa natu yi sinarë benanër Bengö Nivesa sagi ranġah getahu mehönon doḳ, \v 12 om sën gwëbeng setöḳ raḳ maggin. Rëḳ mu sa su niġ nemum in rë, in sa naraḳ mehö sën sayoġ neya timu vu yi lo ni, gesa naraḳ ni bë yoh vu bë rëḳ geġin nġaa sën tunġ loḳ yam sa nemaġ lo nivesa rot, beberup doḳ buk sën hil bare mala lo. \v 13 Om ġesepa doḳ ġaġek niröp sën senër tato vu honġ wirek lo, los ayom na timu vu yi bahëm geving yi losho yi alam, in Kerisi yi mehö honġ. \v 14 Yönon, Anutu tunġ nġaa nivesa anon sënë loḳ ya nemam in bë gweġin, om gweġin nivesa jaḳ Anon Vabuung sën nedo loḳ hil ayod lo yi niwëëk. \p \v 15 Log ġeraḳ ni vorot bë alam pin vu distrik Asia*, ving Pugelus luho Hermogenes, bedeneruu demij vu sa gesu denegga raḳ sa ggökin rë. \v 16 Rëḳ sa najom raḳ vu Anutu bë semu Onesiporus losho yi alam, in nevonġ besayoġ nivesa neraḳ yah beron nġahiseḳë. Su ni nemum in sën sa nado ḳarabus agi rë, \v 17 gaḳ yam Rom lom sero sa niwëëk rot betöḳ vu sa. \v 18 Om Mehöböp kwa pesivin yi doḳ buk sën duḳ nom dob lo. Yönon, nġaa pin sën nevonġ ggëp Epesus wirek in doḳ vu sa lo, saga ġeraḳ ni venuh. \c 2 \s1 Ġenatu Yesu Kerisi Yi Hur-beġö-yi Nivesa \p \v 1 Om naluġ-e! Gweḳo semusën sën Kerisi Yesu nevo vu hil nyëmasën lo in doḳ vu honġ beġebare niwëëk. \v 2 Log ġaġek pin sën senër ranġah vu mehönon nġahiseḳë meġenġo lo, og ġenanër vu alam nijvesa vahi sën su rëḳ dekeyëh ayem rë lo, in mëm na denanër na vu alam vahi geving. \v 3 Ġenatu Kerisi Yesu yi mehö-beġö-yi nivesa ti meġekwerë maggin los kwam vesa nabë sa. \v 4 In mehö-beġö-yi og su yah nejom huk agga ngwë ving rë, gaḳ netahu yi loḳ beġö mu, in bë mëm ala sën ḳo arë in bë natu yi mehö-beġö-yi lo kwa vesa in yi. \v 5 Gekwam bo mehö sën neseröġ in bë kesuu alam vahi lo rë! Nabë su sepa doḳ horek sën denenër bë alam desepa doḳ medekesuu sir lo rë, og su yoh vu bë rëḳ kesuu megeḳo madub rë. \p \v 6 Log mehö sën nevaroh nos loḳ huk anon benevonġ huk böp in lo, rëḳ geḳo nos nyë namuġin mega. \v 7 Kwam bo sa ġaġek sënë nivesa rë, loḳ mëm Mehöböp rëḳ tateḳin pin degwa vu honġ meġejaḳ ni. \v 8 Log kwam bo Yesu Kerisi sën yi degwa vu Davit* lo, nabë diiḳ, rëḳ kedi raḳ yah vu bedub yoh vu sën sa nanër loḳ Bengö Nivesa lo. \v 9 Yiḳ sa nanër Bengö Nivesa sënë ranġah, om sën sa neḳerë maggin raḳ agi. Yönon, deduu sa ahon raḳ sëng nebë sën sa mehö niġ paya ti, rëḳ mu su deyoh vu bë denaduu Anutu yi ġaġek rë. \v 10 Om sën sa niġ wëëk meneḳerë maggin pin sën netöḳ vu sa lo, in bë sedoḳ vu alam sën Anutu ggooin sir raḳ bë denatu yi alam lo. In Kerisi Yesu geḳo sir nah bedemedo geving Ama medemedo nivesa rot los vuneḳ vuneḳ yaġek yi degwata los degwata. \v 11 Ġaġek sënë og yönon: \q1 Nabë hil dahun hil bayod na timu vu yi, \q2 og yiḳ nebë sën hil adiiḳ ving yi. \q1 Om nabë hil ġevonġ nabë saga yönon, \q2 og hil rëḳ medo malad-tumsën geving yi geving. \q1 \v 12 Log nabë hil ḳerë vanë bebare nidwëëk, \q2 og hil rëḳ natu alam los bengöd meġeġin nġaa pin geving yi. \q1 Gaḳ nabë hil nanër nabë hil duġin yi, \q2 og rëḳ nanër nabë yi duġin hil geving nabë saga. \q1 \v 13 Hil mehönon su nehevonġ yoh vu hil ġaġek rë, \q2 rëḳ Kerisi og yö nesepa loḳ yi ġaġek menevonġ yoh vu. \q2 Gaḳ su yoh vu bë rëḳ pekwë yi besepa doḳ aggata ngwë rë. \s1 Hur Soġek Arëj Neggëp Nivesa Raḳ Anutu Mala \p \v 14 Om ġebër kwaj in ġaġek sagi, geġenanër niwëëk vu sir nabë su dengis beġö jaḳ ġaġek meris meris, in nġaa nebë saga og su neloḳ vu mehönon rë. Gaḳ nevonġ paya vu alam vahi sën vare denenġo lo benevasap sir. \v 15 Gegwëp ġenatum in nġaa sën ġevonġ bAnutu kwa vesa in honġ lo. Gwevonġ huk nivesa beġetateḳin Anutu yi ġaġek anon niröp in lob su nim namum in Anutu mala. \v 16 Gaḳ ġenajul in ġaġek meris meris sën su nesepa loḳ Anutu yi ġaġek rë lo, los ġaġek kwamasën sën anon nema lo, in nġaa nebë saga neli alam yah gedeneruu demij vu Anutu. \v 17 Ġaġek nebë sënë nevasap hil nebë sën pegges böp nevonġ behil vahad lu nġaa nediiḳ lo. Lob Humenaius luho Piletus deloḳ ya nġaa sënë. \v 18 Luho devuu ġaġek anon ya gedenenër bë hil ḳedi raḳ yah ggovek ya, gaḳ hil su rëḳ ḳedi jaḳ vu bedub gökin nah rë. Lob dekepë alam vahi raḳ ġaġek tetuhinsën saga bedeggërin sir yah gedevuu Kerisi ya. \v 19 Rëḳ mu mudeng sën Anutu varah luḳ ya lo nare niwëëk beġaġek neggëp raḳ bë, “Mehöböp yö raḳ yi alam nij.” Log ġaġek ngwë neggëp ving bë, “Alam pin sën denenër bë Mehöböp yi alam sir lo, og degevuu nġaa nipaya na gesu degevonġ!” \p \v 20 Log loḳ mehö-los-bengö yi begganġ, og ġabum su goor los seriva yö meris nedo rë, gaḳ vahi og desemu raḳ ḳele los nġaġek. In vahi og denevenah in nos böp yi, gevahi og denegga nos loḳ raḳ buk. \v 21 Om nabë mehöti gevuu nġaa nipaya sën sa nanër agi na, og yi rëḳ nabë ġabum malanġeri sën nos böp yi lo beyoh vu bë Mehöböp benah bemedo in rëḳ gevonġ huk nivesa vesa pin jaḳ. \p \v 22 Log ġebeya in nġaa nipaya paya sën maġëm los avö ayoj nevu nevu in lo, gaḳ ġesepa doḳ nġaa niröp. Gwevonġ noh vu honġ ġaġek sën ġenenër lo. Ahëm geving mehönon, geham los alam sën denejom raḳ ya vu Mehöböp los ayoj niröp lo medo jevuh ti. \v 23 Ġenajul in alam sën denevengwënġ raḳ ġaġek meris meris los kwamasën lo, in ġeraḳ ni bë nġaa nebë saga nevonġ balam deneggök sir in ġaġek. \v 24 In Mehöböp yi hur og su neggök alam in ġaġek rë, gaḳ nemala yes vu alam pin. Netateḳin ġaġek vu sir nivesa genejom yi ahon gesu nevo loḳ yah nipaya vu sir rë. \p \v 25 Log bë mehö la demehoo yi ġaġek, og netateḳin ġaġek degwa niröp vu sir los ahë yes, in Anutu maḳ rëḳ gevonġ bedegërin ayoj medejaḳ ġaġek anon ni nivesa. \v 26 In Satan ḳo sir loḳ yi ġegweeng in bë degevonġ noh vu kwa, rëḳ mu nabë denakah sir vër in, og mëm rëḳ kwaj bo nġaa niröp mu gökin. \c 3 \s1 Nġaa Nipaya Nġahiseḳë Rëḳ Berup Jaḳ Gëp Hus \p \v 1 Sa bë ġejaḳ ni nabë dus jaḳ in dob sënë govek na, og buk nipaya rëḳ berup menatöḳ vu hil. \v 2 Alam rëḳ kwaj bo sir mu, gemalaj sepa monë lu nġaa rot. Degeḳo sir jaḳ nabë sir alam böp gedegelë alam vahi nabë sir nġaa meris medenanër ġaġek nipaya jaḳ sir. Su rëḳ degebë nengaj vu amaj lu ataj hir ġaġek rë, log su rëḳ kwaj vesa in nġaa nivesa sën alam denevonġ vu sir lo rë. Gesu rëḳ degönengin Anutu rë. \v 3 Su rëḳ ahëj geving naluj los amaj gataj lu nġaa rë, gesu rëḳ ahëj nakul rë. Rëḳ denanër ġaġek kuungsën jaḳ mehönon ngwë, log su rëḳ denajom sir ahon rë, gaḳ rëḳ desepa doḳ yö kwaj medegeḳo sir jaḳ jaḳ los ahëj sengën. Berëḳ degelë nġaa nivesa pin nabë nipaya, \v 4 log rëḳ debo hir alam doḳ na alam nij paya nemaj. Rëḳ degevonġ nġaa jeggin jeggin gesu degöneng in rë. Rëḳ degekuung nabë sir los bengöj, gesu rëḳ malaj sepa Anutu rë, gaḳ rëḳ malaj sepa nġaa pin sën nesemu los nereyiiv navij lo. \v 5 Rëḳ dena soda los raro bavij nanër nabë Anutu-yi-alam sir, rëḳ mu ma gerëḳ denanër nabë nġaa meris besu niwëëk neggëp loḳ rë. Om ham su gwa jaḳ alam nabë sënë. \p \v 6 Log alam la nebë sënë ving, og rëḳ denadëġek mededoḳ na begganġ in bë detetuhin avëh kwaj masën bedesepa doḳ hir ġaġek. Avëh nebë sënë og medo mekwaj nesero aggata sën kevoh hir nġaa nipaya na lo, gemalaj anon in nġaa aggagga medenevuu raḳ raḳ. \v 7 Denevonġ in bë dejaḳ ġaġek degwa ni, rëḳ su deyoh vu bë denatöḳ jaḳ ġaġek anon sënë rë. \v 8 Alam nebë sënë denevonġ ayej vu ġaġek anon nebë sën alam-yuj-töḳsën luu devonġ ayej vu Moses yi ġaġek wirek lo, Yanes luho Yabres. Alam nebë sënë og kwaj nesepa loḳ nġaa nipaya mu, gesu denevonġ ving Anutu yönon rë. \v 9 Rëḳ mu hir nġaa sënë su rëḳ na meböpata jaḳ rë, gaḳ rëḳ alam pin dejaḳ ni nabë nġaa kwamasën nebë sën Yanes luho Yabres hir nġaa wirek lo. \s1 Ġenajom Anutu Yi Ġaġek Ahon \p \v 10 Gaḳ honġeḳ ġenesepa sa wirek, om ġeraḳ ġaġek sën sa nanër vu mehönon lo ni vorot, geġeraḳ nġaa pin sën sa nehevonġ lo ni ving. Ġeraḳ huk sën sa bë ġevonġ banon jaḳ lo ni, geġeraḳ ni bë sayoġ neya timu vu Anutu yönon. Ġeraḳ ni bë sa su ahëġ sengën neraḳ pevis rë, gaḳ sahëġ neving alam pin besa neḳerë maggin los kwaġ vesa. \v 11 Ġeraḳ nġaa nipaya sën alam dedeġinengin raḳ sa lo, los vanë sën töḳ vu sa ggëp Antiok los Ikonium geLustra lo ni. Yönon, ġeraḳ nġaa maggin pin sën sa neḳerë lo ni bë netöḳ vu sa, rëḳ mu Mehöböp nevo sa vër in nġaa pin saga. \v 12 Yönon, ġeraḳ ni bë alam pin sën denesepa loḳ Kerisi Yesu bedenevonġin bë degevonġ noh vu yi ġaġek lo, og rëḳ denatöḳ vu vanë. \v 13 Rëḳ mu alam nij paya los alam ġaġek kuungsën saga rëḳ detetuhin alam vahi. Log yö rëḳ detetuhin sir geving, lob mëm rëḳ nij paya jaḳ na veröḳ yi rot. \p \v 14 Rëḳ mu honġ, og ġesepa doḳ ġaġek sën detahu honġ loḳ beġeraḳ ni vorot bë ġaġek anon lo. Om kwam bo alam sën denetahu honġ lo, \v 15 log kwam bo nah Anutu-yi-ḳapiya vabuung, sën wirek nġo ġenahën hurmahen geġeraḳ ni rot beverup gwëbeng agi. Ḳapiya sënë yoh vu bë bo kwa vu honġ meġejaḳ sënë ni nabë: Bë ayom na timu vu Kerisi Yesu og mëm rëḳ geḳo honġ nah vu Anutu beġemedo nivesa geving yi. \v 16 Ġaġek pin sën neggëp loḳ Anutu-yi-ḳapiya lo, og Anutu yö nër vu yi alam bedekevu yam ranġah beyoh vu bë doḳ vu hil. Ġaġek sagi nevo kwa vu hil, genetato hil nġaa nipaya ranġah vu hil, log neggërin hil yah benetato aggata niröp vu hil, \v 17 in bë hil sën Anutu-yi-alam hil lo anoh vu rot bemedo in hil ġevonġ huk nivesa vesa pin niröp. \c 4 \s1 Ġetateḳin Anutu Yi Ġaġek Anon Niröp \p \v 1 Kerisi Yesu rëḳ genġo alam-malaj-vesa los alam-diiḳsën hir ġaġek, om sa nanër niwëëk vu honġ gëp Anutu mala, gegëp Kerisi Yesu sën rëḳ duḳ nom dob menatu ala lo mala nabë: \v 2 Ġenanër yi ġaġek ranġah! Nabë alam degebë nengaj vu, ma nij dëlin, og ggovek gehonġeḳ pasanġ ġenanër jaḳ buk pin, in gwelu ayoj medegërin sir. Ġenanër hir nġaa nipaya ranġah vu sir. Ġegwejiiin sir nabë desepa doḳ aggata nivesa. Su nim tebö jaḳ, gaḳ ġenajom honġ ahon meġetahu sir nivesa. \v 3 In nahub rë og maḳ su rëḳ degebë nengaj vu ġaġek anon rë. Gaḳ rëḳ ahëj geving ġaġek mewis mewis begetup deseröġ in nabë degebë nengaj vu tatovaha agga ti ti lo in degevonġ bahëj nivesa. \v 4 Lob rëḳ degemir nengaj vu ġaġek anon, gedegërin sir nah vu ḳeriing los ġaġek kuungsën. \v 5 Rëḳ mu honġ, og gweġin honġ nivesa beġesepa doḳ nġaa niröp mu. Ġebare niwëëk megweḳo vanë. Geġemedo meġenanër Bengö Nivesa ranġah nabë sinarë lo, lob ġesemu honġ huk pin megwero, gesu nim tebö in. \s1 Paulus Vonġin Semu Yi Huk Begovek Na \p \v 6 In sa, og yiḳ vonġ bë sa niġ ḳöḳ keseh nebë sën denekeseh wain tu seriveng vu Anutu lo. Yönon, sa buk ggovek ya bedus raḳ bë sa nadiiḳ. \v 7 Sa nasis beġö nivesa raḳ buk, lob ggovek ya. Gesa niġ wëëk mesa neseröġ rot, om sëḳ sewah na. Sayoġ neya timu vu Yesu rot menado. \v 8 Lob sa madub nivesa sën tato nabë sa mehö yohvu lo neggëp, om Mehöböp rëḳ bo vu sa doḳ buk sën hil bare mala lo in yiḳ rëḳ genġo mehönon hir ġaġek meseggi niröp. Su rëḳ gevonġ vu senġo timu rë, gaḳ rëḳ gevonġ vu alam pin sën kwaj nevo bedenevonġin bë duḳ nom lo. \s1 Ġaġek Hus \p \v 9 Nabë ġeyoh vu bë ġenam vu sa, og su ġenaköpeḳ, gaḳ ġenam pevis. \v 10 In Demas ahë neving nġaa-dob-yi bevuu sa ya geya Tesalonika, log Kreskens ya distrik Galata, geTitus ya distrik Dalmatia. \v 11 Gaḳ yiḳ Lukas yö timu nahën nedo ving sa. Om gweḳo Markus sepa bemelu nam, in mehö nivesa beyoh vu bë doḳ vu sa balu ġevonġ huk doḳ ti. \v 12 Gaḳ Tukikus, og sa hevonġ ya Epesus. \v 13 Bë ġenam, og gweḳo tob-ayööng-yi sën sa hebë meneggëp Karpus ben vu Troas lo, los ḳapiya sën neggëp ving lo, meġenam. Gesu kwam birek in sipsip navi sën hil neḳevu ġaġek raḳ lo, gaḳ gweḳo nam geving. \v 14 Gaḳ Aleksander sën mehö nesemu dëg lu nġaa raḳ kopa lo, og mëm nevonġ paya vu sa rot, om Anutu rëḳ bo doḳ nah nyëvewen vu yi noh vu nġaa sën nevonġ lo. \v 15 Om nġo gweġin honġ nivesa vu yi geving, in nesis beġö raḳ he ġaġek benemehoo he rot. \p \v 16 Log sën sa nare ġaġek nyëdahis lo, og mehöti su nare ving sa meneloḳ vu sa rë. Gaḳ alam pin deveya in sa, rëḳ yiḳ ggovek gesa najom raḳ vu Anutu bë su bo doḳ nah vu sir. \v 17 Rëḳ mu Mehöböp nedo ving sa bevo niwëëk vu sa in bë mëm Bengö Nivesa berup niröp gëp saviġ begëp ranġah vu alam dahis medegenġo, lob Anutu vo sa vër in reggu bemën saga avi. \v 18 Lob Mehöböp rëḳ geḳo sa vër in nġaa nipaya pin sën nabë degevonġ vu sa lo, gegeḳo sa na yi nyëġ nivesa vu yaġek. Om hil ġaḳo arë jaḳ na vavunë degwata los degwata. Yönon. \p \v 19 Log ġenanër sayeġ vu Priska luho regga Akwila losho Onesiporus yi alam nabë sa kwaġ nevo sir. \v 20 Erastus nedo Korint, log Tropimus og niraḳ, lob sa hebë meneggëp Miletus. \v 21 Nabë ġenam, og ġenam pevis doḳ buk nivesa sën ayööng yö nahën agi. Ebulus luho Pudens geLinus luho Klaudia belosho hil arid lo pin denër bë kwaj nevo honġ. \v 22 Mehöböp medo doḳ ayom, log Anutu gevonġ semusën vu ham.