\id MRK - Bribri NT + OT portions (Gen, Ex(portions) Jona) -Costa Rica 2009 (DBL -2013) 
\h Marcos 
\toc1 Jesús Tté Buaë Kit Marcos tö 
\toc2 Marcos 
\toc3 Mr 
\mt1 Jesús Tté Buaë Kit San Marcos tö 
\mt2 Marcos 
\ip Yi tö yëkkuö i' kit e' kiè Marcos. Ñies ie' kiè Juan Marcos. Ie' kë̀ dör Jesús ttekölpa tsá̱ dabom eyök kí̱ böl e'pa eköl. Erë we̱le tö ibikeitsè tö ie' dör Pedro klé. E' kue̱ki̱ pë' tai̱ë tö ibikeitsè tö Pedro tö ie' ki̱me' yëkkuö i' shtök. Ñies ie'pa ibikeitsè tö Marcos bak se̱nuk Jerusalén, e' kue̱ki̱ ì o̱' Jesús tö ena ì yë'itö e' a̱ne buaë ie' é̱na. 
\ip Jesús dör Skëköl alà e' dë'bitu̱ ká̱ i' ki̱ e' tö íyi buaë o̱' tai̱ë sulitane a̱ ie'pa wörki̱. E' kit Marcos tö yëkkuö i' ki̱. Ie' ki̱ ikiane tö sulitane wa̱ ijche̱rwa̱. Ñies we̱s Jesús weine tai̱ë ena iwötënewa̱ krus mik e' paké ie' tö tai̱ë. Jesús weine tai̱ë ena idu'wa̱, e' ukuöki̱ ishke̱neka̱ne, e' kue̱ki̱ idiché ta̱' tai̱ë tkö̀ka̱ se' bolök Satanás tsa̱ta̱. I̱'ñe ta̱ ke̱kraë ie' tso' se' ki̱moie, e' kiane Marcos ki̱ tö se' wa̱ ijche̱r. E' kue̱ki̱ ie' tö yëkkuö i' kit. 
\ip Marcos i' tté tso' kitule Hechos 12.12,25; 13.5,13; 15.36-39 ena 2 Timoteo 4.11 e' ki̱. Erë́ kë̀ s'wa̱ ijche̱r yësyësë tö mik ie' tö yëkkuö i' kit, erë se' tai̱ë tö ibikeitsè tö ikititö Jesús ku̱ne' e' ki̱ duas de dabom ske̱yök (50) ena dabom kuryök (70) e' shu̱ ulat. 
\c 1  
\s1 Juan s'wöskuök tö s'patté 
\r (Mateo 3.1-12; Lucas 3.1-9,15-17; Juan 1.19-28) 
\p  
\v 1 Jesucristo dör Skëköl Alà, e' tté buaë dör i' es. 
\p  
\v 2 Ká̱ ia̱ia̱ë Skëköl tteköl kiè Isaías e' tö ikita̱t yëkkuö ki̱, e' ichè i' es: 
\q1 Skëköl tö ichè: “Ye' tso'tke ye' ttè pakökwak patkök be' yöki̱ ke̱we, be' ñalé̱ yuök.\f + \fr 1:2 \ft Malaquías 3.1\f* 
\q1  
\v 3 Ká̱ sir poë wé̱ kë̀ yi se̱rku̱' ee̱ ie' ttöraë a̱neule: 
\q1 ‘A' e̱r mane'ú̱ Skëköl datse̱ e' yöki̱, 
\q1 e' dör we̱s ñala̱ yuèsö yësyësë ie' yöki̱ es.’ ”\f + \fr 1:3 \ft Isaías 40.3\f* 
\m Es Isaías tö iyë'a̱t. 
\p  
\v 4 Es Juan S'wöskuökwak tso' ká̱ sir poë wé̱ kë̀ yi se̱rku̱' ee̱, e' tö s'pattémi i' es: “A' e̱r mane'ú̱ Skëköl a̱ a̱s a' nuì̱ olo'yö̀itö a' ki̱ ta̱ a' e̱' wöskuö́lor iwà kkachoie.”  
\v 5 Jerusalén wakpa ena ká̱ male̱pa tso' Judea e' wakpa ko̱s döke ie' ttöke e' ttsök. Ie'pa e̱' wamblö̀ sulu ko̱s e' chekeka̱rakitö ta̱ Juan tö iwöskuekelor di' kiè Jordán e' a̱. 
\p  
\v 6 Juan datsi' yöule kameio köyök wa; ikipamo yöule iyiwak kkuölit wa. Ie' chkè dör ditski ena bulali.  
\v 7 Ttè pakeke ie' tö ie'pa a̱ i' es: “Ye' itöki̱ idatse̱ eköl, e' dör këkëpa tai̱ë ye' tsa̱ta̱, e' kue̱ki̱ ie' klökkuö kicha ë̀ kë̀ wötsënanuk ye' sia̱rla e' a̱.  
\v 8 Ye' tö a' wöskueke di' a̱, erë ie' tö a' ierawa̱ Wiköl Batse'r a̱.” 
\s1 Juan tö Jesús wöskué 
\r (Mateo 3.13-17; Lucas 3.21-22) 
\p  
\v 9 E' ké̱wö ska' ta̱ Jesús e̱' yéttsa̱ Nazaret a̱te̱ Galilea ee̱, e' de Jordán ta̱ ee̱ Juan tö ie' wöskué.  
\v 10 Mik ie' wösune e' e̱' duéka̱ne di' a̱, e' wösha̱ ta̱ ie' isué̱ tö ká̱ jaì kköbunane ta̱ Skëköl Wiköl bite̱ ie' ki̱ nuböl sù̱.  
\v 11 Eta̱ ttö̀ ttsëne datse̱ ká̱ jaì a̱, e' tö ichè: “Be' dör ye' alà dalër tai̱ë ye' é̱na, e' wër ye' wa buaë shu̱te̱.” 
\s1 Satanás tö Jesús e̱rkiöwé̱ ì sulu wamblök 
\r (Mateo 4.1-11; Lucas 4.1-13) 
\p  
\v 12 E' ukuöki̱ ta̱ Skëköl Wiköl tö Jesús ké shkökmi ká̱ sir poë wé̱ kë̀ yi se̱rku̱' ee̱.  
\v 13 Ee̱ iyiwak sulusi tso' tai̱ë. Ee̱ ie' se̱né ká̱ dabom tkëyök (40), e' dalewa Satanás tö ie' e̱rkiöwé̱ ì sulu wamblök. Skëköl biyöchökwakpa tö ie' ki̱mé. 
\s1 Jesús tö ie' kanè wawé̱mitke Galilea 
\r (Mateo 3.1-12; Lucas 3.1-9,15-17; Juan 1.19-28) 
\p  
\v 14 Juan klö'wé̱wa̱rakitö wötéwa̱ s'wöto wé a̱, e' ukuöki̱ ta̱ Jesús mía̱ Galilea Skëköl ttè buaë e' pakök.  
\v 15 Ie' s'patteke i' es: “Ì blúie Skëköl tso' e' ké̱wö dewa̱tke tsi̱net. E' kue̱ki̱ a' e̱r mane'ú̱ ie' a̱ ta̱ ie' ttè buaë e' klö'ú̱.” 
\s1 Jesús tö nima klö'u̱kwakpa döka̱ tkël e'pa kié 
\r (Mateo 4.18-22; Lucas 5.1-11) 
\p  
\v 16 Mik Jesús shkörami batsöri kiè Galilea e' kkömik, eta̱ wëpa böl sué̱itö. E'pa dör Simón ena iël Andrés. Ie'pa dör nima klö'u̱kwakpa. Ie'pa tso' ikla' u̱yök batsöri a̱ nima klö'wo̱ie. 
\p  
\v 17 Jesús tö ie'pa a̱ iché: 
\p —A' shkö́ ye' ta̱. A' yueraëyö s'ditsö klö'u̱k ye' a̱ ye' ttökataie. 
\p  
\v 18 E' bet ta̱ ie'pa tö ikla' tuléa̱t ta̱ míyal ie' ta̱. 
\p  
\v 19 E' wi̱'kie Jesús tö Santiago ena iël kiè Juan e'pa sué̱. Ie'pa dör Zebedeo ala'r. Ie'pa tulur kanò a̱ ikla' wöyuök.  
\v 20 E' wösha̱ ta̱ Jesús tö ikiémirak e̱' ta̱. Eta̱ ie'pa tö iyë́ méa̱t ikanè mésopa ta̱ kanò shu̱a̱ ta̱ imíyal Jesús ta̱. 
\s1 Jesús tö aknama trë'wé̱shkar wëm eköl a̱ 
\r (Lucas 4.31-37) 
\p  
\v 21 Ie'pa demi ká̱ kiè Cafarnaúm ee̱. E̱no diwö a̱ Jesús tkawa̱ judiowak ñì dapa'wo̱ wé a̱ ta̱ ie' tö s'wöbla'wé̱mitke.  
\v 22 Ie' tö s'wöbla'we̱ke ttè moki̱ diché ta̱' tai̱ë ese wa. E' kë̀ dör we̱s s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tö s'wöbla'we̱ke es. E' kue̱ki̱ e' tö wé̱pa tso' ittsök e'pa tkiwé̱wa̱.  
\v 23 Eta̱ ee̱ wëm eköl tso' e' a̱ wimblu sulusi tso' e' tö iché a̱neule: 
\p  
\v 24 —A Jesús Nazaret wak, ¿ìie be' tso' sa' tsiriu̱k? ¿Be' debitu̱ sa' e̱u̱kwa? Ye' wa̱ be' su̱ule. Ye' wa̱ ijche̱r tö be' dör yi dör batse'r patkë'bitu̱ Skëköl tö e'. 
\p  
\v 25 Jesús tö wimblu e' uñé: 
\p —¡Be' siwa̱'blö́wa̱, be' e̱' yö́ttsa̱ wëm se̱ a̱! 
\p  
\v 26 Wimblu sulusi tö wëm siwa̱' éwa ta̱ ia̱neka̱ tai̱ë ta̱ ie̱' yéttsa̱ ia̱.  
\v 27 Sulitane tkinewa̱ iweblök ta̱ iñi chakérak: 
\p —¿Wí̱ dör ì? ¡Ie' s'wöbla'we̱ke ttè pa̱'a̱li̱ wa ena diché wa dö̀ wimblupa sulusi kéitö e̱' yöktsa̱ ta̱ ittö̀ iu̱térakitö ekkë! 
\p  
\v 28 E' bet ta̱ ie' tté buneka̱ Galilea ko̱s a̱. 
\s1 Jesús tö Simón yàk bua'wé̱ne 
\r (Mateo 8.14-15; Lucas 4.38-39) 
\p  
\v 29 Mik ie'pa e̱' yélur ñì dapa'wo̱ wé a̱ ta̱ Jesús mía̱ Simón ena Andrés e'pa u a̱. Santiago ena Juan mí ie' ta̱.  
\v 30 Ee̱ Simón yàk me'r ka̱' ki̱ kiri'we̱ke duè dalölö tö, e' ché ie'pa tö Jesús a̱.  
\v 31 Eta̱ ie' e̱' skéwa̱ ta̱ iklö'wé̱itö iulà a̱ ta̱ iki̱mé e̱' tkökse̱r. E' bet ta̱ duè dalölö ie' éwa ta̱ ie' e̱' kéka̱ ilè yulök ie'pa a̱ ñè. 
\s1 Jesús tö tai̱ë s'kirirke esepa bua'wé̱ne 
\r (Mateo 8.16-17; Lucas 4.40-41) 
\p  
\v 32 Ká̱ tuine diwö míwa̱tke ta̱ s'kirirke ena wé̱pa a̱ aknama tso' esepa ko̱s debitu̱rak iwa̱ Jesús ska'.\f + \fr 1:32 \ft Diwö e' dör e̱no diwö, e' kue̱ki̱ s'kirirke ko̱s kë̀ dë' ie'pa wa̱ Jesús ska' ñiwe. Ie'pa kë̀ a̱ ka̱wö ta̱' kaneblök e̱no diwö a̱. Ie'pa a̱ ta̱ íyi ö yile tsè̱mi e' dör kanè. E' kue̱ki̱ ie'pa tö s'kirirke tsé̱mi Jesús ska' diwö míwa̱tke e' ukuöki̱, ekkë e̱no diwö e̱rkerö e' kue̱ki̱.\f* 
\v 33 Ká̱ e' wakpa ko̱s e̱' dapa'wé̱ka̱ ukkö a̱.  
\v 34 Eta̱ ie' tö duè ulitane bua'wé̱ne pë' tso' tai̱ë e'pa a̱. Ñies aknamapa tai̱ë trë'wé̱yalitö. Erë aknamapa wa̱ ijche̱r yi dör ie', e' kue̱ki̱ ie' kë̀ wa̱ ka̱wö mène ie'pa a̱ ttök. 
\s1 Jesús tö Skëköl ttè paké judiowak ñì dapa'wo̱ wé a̱ 
\r (Lucas 4.42-44) 
\p  
\v 35 Ká̱ ñirketke ià̱ ttsettseë, ta̱ Jesús e̱' kéka̱ mía̱ bánet wé̱ kë̀ yi ku̱' ese ska' ttök S'yë́ ta̱.  
\v 36 Eta̱ Simón ena iwapiepa míyal ie' yulök.  
\v 37 Mik ikué̱wa̱rakitö, eta̱ ie'pa ie' a̱ iché: 
\p —Sulitane tso' be' yulök. 
\p  
\v 38 Erë ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Mishka ká̱ tso' tsi̱net tsi̱net ese a̱. Ñies ee̱ ye' ké Skëköl ttè pakök, eseie ye' dë'bitu̱. 
\p  
\v 39 Es Jesús shké ká̱ tso' Galilea e' ko̱s a̱ ttè pakök judiowak ñì dapa'wo̱ wé ko̱s a̱, ñies aknama trë'u̱kyal. 
\s1 Wëm eköl kiri'we̱ke lepra tö e' bua'wé̱ne Jesús tö 
\r (Mateo 8.1-4; Lucas 5.12-16) 
\p  
\v 40 Wëm eköl kiri'we̱ke lepra tö, e' e̱' skéwa̱ Jesús o̱'mik ta̱ ie' e̱' tkéwa̱ kuchë ki̱ ta̱ iché ia̱: 
\p —Be' ki̱ ikiane, e' ta̱ be' a̱ ye' buarmine a̱s ye' batse'rne. 
\p  
\v 41 Jesús tö ie' sué̱ e̱r sia̱rë wa ta̱ ikéwa̱itö ulà wa ta̱ ichè: 
\p —Tö́, ye' ki̱ ikiane. Be' dene batse'r. 
\p  
\v 42 E' wösha̱ ta̱ wëm buanene batse'nene.  
\v 43-44 E' ukuöki̱ Jesús tö ie' a̱ iché: 
\p —Ye' ttö̀ ttsö́, ì tka be' ta̱ e' kë̀ char yi a̱. Be' yú e̱' kkachök sacerdote a̱. Ì muk Moisés tö a' ka' e̱' batse'wo̱ie e' tsú̱mi mè Skëköl a̱ iwà kkachoie. 
\p  
\v 45 Erë wëm mía̱ ta̱ ie' e̱' kéka̱ ì tka ita̱ e' pakök sulitane a̱. E' kue̱ki̱ Jesús kë̀ a̱ e̱' kkayënuk wé̱ pë' tso' tai̱ë ese ska'. Ie' ka̱wöta̱ e̱' tsu̱ka̱t kañika̱ wé̱ kë̀ pë' ku̱' ese ska', erë ká̱ wa'ñe wakpa datse̱ ie' ska'. 
\c 2  
\s1 Wëm eköl kraulewa̱ e' bua'wé̱ne Jesús tö 
\r (Mateo 9.1-8; Lucas 5.17-26) 
\p  
\v 1 Ká̱ we̱kkë alè kuöki̱ ta̱ Jesús dene Cafarnaúm. Mik pë' wa̱ ijche̱newa̱ tö ie' tkër u a̱,  
\v 2 eta̱ tai̱ë ie'pa e̱' dapa'wé̱ ie' ska' kë̀ chë'ka̱ia̱ we̱shke̱, kë̀ chë'ka̱ia̱ ukkö a̱ ekkë. Ie' tso' Skëköl ttè pakök ie'pa a̱.  
\v 3 E' dalewa wëpa döka̱ tkël wa̱ wëm kraulewa̱ kë̀ karka̱ debitu̱ eköl ka̱'la ki̱.  
\v 4 Erë tai̱ë s'tso', e' kue̱ki̱ kë̀ we̱s ie'pa tkö̀mi we̱shke̱ Jesús ska'. E' kue̱ki̱ ie' tsa̱ka̱ u tsa̱bata jchée\f + \fr 2:4 \fk u tsa̱bata jchée: \ft Ie'pa u tsa̱bata dör kkueie, e' ki̱ ie'pa shköke.\f* ie'pa tö ta̱ iduè émirakitö e̱naë e' a̱ döttsa̱ i̱ski̱.  
\v 5 Mik Jesús tö isué̱ tö moki̱ ie'pa e̱rblé ie' mik, eta̱ ie' iché ikirirke e' a̱: 
\p —A alà, ì sulu ko̱s wamblébö, e' nuí̱ olone be' ki̱. 
\p  
\v 6 Erë s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa we̱lepa tulur ee̱, e'pa ibikeitsè:  
\v 7 “¿Ì kue̱ki̱ wëm wí̱ ttö̀ es? Skëköl ë̀ a̱ se' nuì̱ olo'yarmi. Ì ché ie' tö e' wa ie' tso' Skëköl chök suluë.”  
\v 8 Erë ì bikeitsök ie'pa tso' e' sué̱wa̱ Jesús tö bet. E' kue̱ki̱ ie' tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ a' tö ibikeitseke es?  
\v 9 Ye' tö s'kraulewa̱ diö́ bua'wè̱mine a̱s ishköne, e' ta̱ ¿we̱s a' tö iklö'wè̱mi tö ye' kë̀ a̱ inuì̱ olonuk iki̱?  
\v 10 Ye' dör S'ditsö Alà, sú̱ e' tö a' a̱ ikkachè tö ye' wa̱ ka̱wö ta̱' ká̱ i' a̱ nuì̱ olo'yoie. 
\p Eta̱ ie' tö iché wëm kraulewa̱ e' a̱: 
\p  
\v 11 —Be' e̱' kö́ka̱, be' ka̱'la kö́ka̱ ta̱ be' yúne u a̱. 
\p  
\v 12 Bet ta̱ ie' e̱' kéka̱, ika̱'la kéka̱, ta̱ imía̱ sulitane wörki̱. E' tö ie'pa ko̱s tkiwé̱wa̱ ta̱ ie'pa tö Skëköl ki̱kéka̱ tai̱ë ta̱ ichérakitö: 
\p —Kë̀ se' wa̱ íyi wí̱se su̱ule yës. 
\s1 Jesús tö Leví kié ittökataie 
\r (Mateo 9.9-13; Lucas 5.27-32) 
\p  
\v 13 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús mía̱ne batsöri kkömik ta̱ pë' e̱' dapa'wé̱ka̱ ie' ska' ta̱ ie' tö ie'pa wöbla'we̱ke.  
\v 14 Ie' domitkö ta̱ ie' tö inuköl shtökwak Roma wökirpa a̱ e' sué̱ eköl tkër ikaneblöke e' wé a̱. E' dör Leví dör Alfeo aladulaköl. Ie' tö iché ia̱: 
\p —Be' shkö́ ye' ta̱ ye' ttökataie. 
\p Eta̱ ie' e̱' kéka̱ ta̱ imía̱ Jesús ta̱. 
\p  
\v 15 E' ukuöki̱ Jesús tso' chkök Leví u a̱. Pë' shköke tsa̱ki̱ë Jesús ta̱, e' kue̱ki̱ inuköl shtökwakpa ena pë' sulusipa skà tulurñak chkök ie' ena ittökatapa ta̱.  
\v 16 S'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa we̱lepa dör fariseowakpa. Mik e'pa we̱le tö Jesús sué̱ tö ichköke pë' esepa ta̱, eta̱ ie'pa tö ichaké ittökatapa a̱: 
\p —¿Iö́k a' wöbla'u̱kwak chköke inuköl shtökwakpa ta̱ ena pë' sulusipa skà ta̱? 
\p  
\v 17 Jesús tö ittsé ta̱ ichéitö ia̱rak: 
\p —Wé̱pa kë̀ kirirku̱' esepa kë̀ ki̱ s'kapeyökwak kiane, erë wé̱pa kirirke esepa ki̱ ikiane. Ye' kë̀ dë'bitu̱ wé̱pa e̱' ttsö̀ tö ie'pa se̱rke yësyësë esepa kiök. Ye' dë'bitu̱ pë' sulusipa kiök. 
\s1 Ì kue̱ki̱ Jesús ttökatapa kë̀ batsöta̱' 
\r (Mateo 9.14-17; Lucas 5.33-39) 
\p  
\v 18 Etökicha ta̱ Juan S'wöskuökwak ttökatapa ena fariseowakpa tso' batsök, eta̱ pë' we̱lepa de Jesús ska' ta̱ ichakérakitö ie' a̱: 
\p —Juan S'wöskuökwak ttökatapa ena fariseowakpa klépa batsöke. ¿Ì kue̱ki̱ be' ttökatapa kë̀ batsö̀? 
\p  
\v 19 Jesús tö ie'pa iu̱té: 
\p —Mik s'kiule ulabatsè ké̱wö tkö'u̱k, eta̱ ¿we̱s ie'pa batsö̀mi wëm ulabatske e' tso'ia̱ ie'pa ta̱ e' dalewa? Ie' tso'ia̱ ie'pa ta̱, e' dalewa ie'pa kë̀ batsöpa.  
\v 20 Erë iké̱wö döraë eta̱ ie' mi'datse̱r ie'pa yöki̱. E' je' ta̱ ie'pa batsöraë. 
\p  
\v 21 “Kë̀ yi tö datsi' këchke wöyuepawa̱ datsi'tak pa̱'a̱li̱ wa, datsi'tak pa̱'a̱li̱ wöklöneka̱, e' tö datsi' këchkela shu̱kuè̱e̱ ta̱ ikí̱ jchèe tai̱ë.  
\v 22 Ñies kë̀ yi tö vino pa̱'a̱li̱ tepaka̱ iyiwak kkuölit yöule ibloie ese këchke a̱. Itéka̱sö es, e' ta̱ mik ibacha'nebitu̱, eta̱ ikkuölit jchèemiitö. Es vino ena ikkuölit weirwami ë́me. E' kue̱ki̱ vino pa̱'a̱li̱ tekeka̱ ikkuölit pa̱'a̱li̱ a̱.” 
\s1 Jesús ttökatapa tö trigowö butsé e̱no diwö a̱ 
\r (Mateo 12.1-8; Lucas 6.1-5) 
\p  
\v 23 Etökicha ta̱ e̱no diwö a̱, Jesús dami trigo shu̱a̱ ta̱ ittökatapa tö trigowö butsémi ishkörami e' dalewa katè.  
\v 24 Fariseowakpa tö ie' a̱ ichaké: 
\p —Sa' ttö̀ ttsö́, ¿ì kue̱ki̱ be' ttökatapa tso' ì kë̀ ké̱wö ta̱' wè̱ e̱no diwö a̱ ese u̱k? 
\p  
\v 25 Erë ie' iu̱té: 
\p —Etökicha ká̱ ia̱ia̱ë mik David ena iklépa du' bli wa̱ ta̱ kë̀ ie'pa wa̱ ì dami ñè, eta̱ ì o̱' ie' tö ¿e' kë̀ a̱ritsule a' wa̱ Skëköl yëkkuö ki̱?  
\v 26 Mik Abiatar dör sacerdote kibi, e' ké̱wö ska' ta̱ David dewa̱ Skëköl wé a̱ ta̱ pan meule Skëköl a̱ e' ñéitö ta̱ ñies iméitö iklépa a̱ ñè. Sacerdotepa ë̀ a̱ pan ese ké̱wö ta̱' ñè. Erë a' é̱na ia̱ne tö ì o̱' David tö e' kë̀ dör suluë Skëköl wöa̱. 
\p  
\v 27 Ie' tö ikí̱ ché: 
\p —E̱no diwö menea̱t s'ditsö ki̱moie, erë s'ditsö kë̀ yöne e̱no diwö ë̀ batseitsök.  
\v 28 E' kue̱ki̱ ye' dör S'ditsö Alà, e' wa̱ ka̱wö ta̱' ichoie tö ì dör buaë ö ì dör suluë wè̱ e̱no diwö a̱. 
\c 3  
\s1 Wëm ulà siulewa̱ e' pakè 
\r (Mateo 12.9-14; Lucas 6.6-11) 
\p  
\v 1 Jesús skà dewa̱ne judiowak ñì dapa'wo̱ wé a̱, ta̱ ee̱ wëm tkër eköl ulà etk siulewa̱.  
\v 2 Ie'pa é̱na ie' kkatak ilè ki̱, e' kue̱ki̱ ie'pa tso' ie' weblök tö wëm ñe' bua'wè̱mine ie' tö e̱no diwö a̱.  
\v 3 Ie' tö iché wëm ulà siulewa̱ e' a̱: 
\p —Be' e̱' kö́ka̱ ta̱ be' e̱' duö́se̱r í̱e̱ sulitane wösha̱ë. 
\p  
\v 4 Ie' tö ie'pa a̱ iché: 
\p —¿Ì ké̱wö ta̱' se' a̱ wè̱ e̱no diwö a̱: ì buaë ö ì suluë? ¿S'tsa̱tkök ö s'ttökwa̱? 
\p Erë ie'pa siwa̱'bléwa̱ ie' yöki̱.  
\v 5 Ie' tö ie'pa weblé kësik wa. Ie'pa e̱r darërëë e' tö ie' e̱riawé̱. Ie' iché wëm a̱: 
\p —Be' ulà shu̱lö́ö. 
\p Ta̱ ie' ulà shu̱lée ta̱ ibuanene.  
\v 6 Eta̱ fariseowakpa ponemi, e' bet ta̱ ie'pa ñì dapa'wé̱ka̱ Herodes klépa ta̱ ileritsök Jesús ttowa̱ie. 
\s1 Tai̱ë pë' tso' batsöri kkömik 
\p  
\v 7 Eta̱ Jesús mía̱ ittökatapa ta̱ batsöri kkömik ta̱ tai̱ë Galilea wakpa míyal ie' ta̱.  
\v 8 Ñies pë' tso' tai̱ë ee̱ datse̱ Jerusalén ena Judea ká̱ male̱pa a̱. Ñies ie'pa datse̱ Idumea ena Jordán wi̱she̱t ena ká̱ wé̱ Tiro ena Sidón a̱te̱ ee̱. Ie'pa tö ì ko̱s we̱ke Jesús tö e' tté ttsë' e' kue̱ki̱ ie'pa de iweblök.  
\v 9-10 S'kirirke tai̱ë bua'wé̱tke Jesús tö, e' kue̱ki̱ imale̱pa tai̱ë e̱' u̱yökeka̱ ie' ki̱ ikökwa̱. E' kue̱ki̱ ie' tö iché ittökatapa a̱ tö kanò tsú̱bitu̱ tërtke dö' ie'pa tö ye' tuèwa̱ darërë. 
\p  
\v 11 Mik wé̱pa a̱ wimblupa sulusi tso' esepa tö ie' sué̱, eta̱ ie'pa e̱' tulélur kuchë ki̱ ie' wöa̱ ta̱ ia̱rkerak: 
\p —¡Be' dör Skëköl Alà! 
\p  
\v 12 Erë ie' tö ie'pa a̱ iché kësik wa: 
\p —¡Kë̀ ye' tté pparka̱! 
\s1 Jesús tö ittekölpa tsá̱ dabom eyök kí̱ böl e'pa shu̱shté 
\r (Mateo 10.1-4; Lucas 6.12-16) 
\p  
\v 13 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús mía̱ ka̱bata a̱. Eta̱ wëpa kiane ie' ki̱ kiè, e'pa kiéitö ta̱ ibite̱rak ie' ska'.  
\v 14 Ie' tö ie'pa shu̱shté dabom eyök kí̱ böl shkök ie' ta̱ ena patkèmi ie' ttè pakök. E'pa kiè méka̱itö ittekölpa tsá̱.  
\v 15 Ie'pa a̱ diché méitö aknama trë'u̱kyal.  
\v 16 Ie'pa kiè i' es: Simón, e' kiè méka̱itö Pedro;  
\v 17 Santiago ena iël Juan, e'pa dör Zebedeo aladulakölpa, e'pa kiè skà méka̱itö Boanerges (kiè e' wà kiane chè “wëpa dör we̱s alá es”);  
\v 18 Andrés, Felipe, Bartolomé, Mateo, Tomás ena Santiago dör Alfeo alà; ena Tadeo, Simón Celote,  
\v 19 ena Judas Iscariote tö Jesús wömekettsa̱ aishkuö ta̱ ibolökpa a̱ e'. 
\s1 Jesús ena Beelzebú 
\r (Mateo 12.22-32; Lucas 11.14-23; 12.10) 
\p  
\v 20 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús dewa̱ u a̱ ittökatapa ta̱. Eta̱ tai̱ë pë' ñì dapa'wé̱ka̱ne kë̀ wa ie'pa chko ekkë.  
\v 21 Mik Jesús yamipa e̱kka wa̱ ijche̱newa̱ tö we̱s ie' tso', eta̱ ie'pa de itsu̱kmi iyërke tö ie' a̱li̱neka̱ e' kue̱ki̱. 
\p  
\v 22 Ñies s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa datse̱ Jerusalén e'pa tö Jesús ché i' es: “Beelzebú dör bë́ e' tö wëm wí̱ é̱na ká̱ chöwé̱wa, e' diché wa ie' tö aknama trë'we̱keyal.” 
\p  
\v 23 Eta̱ Jesús ikiéttsa̱rak ta̱ ikleéitö ia̱rak i' es: “¿We̱s Satanás e̱' trë'ù̱shkarmi?  
\v 24 S'se̱rke ká̱ etkë̀ ki̱ e' ñì blabatsélor ñippök ñita̱, kë̀ wöklör, e' ta̱ ie'pa wákpa mir wa'k ë̀me.  
\v 25 Ñies ñì yamipa e̱' kéka̱ ñippök ñita̱, kë̀ wöklör, e' ta̱ ie'pa mir wa'k ë̀me.  
\v 26 Es ñies Satanás klépa mú ñì blabatsélor ñippök ñita̱, e' ta̱ idiché wöarwami ta̱ ie̱rdawarak. 
\p  
\v 27 “Kë̀ yi mi'pawa̱ wëm diché tai̱ë ese u a̱ ie' íyi ekiblök ka̱m ie' tö iwák maù̱wa̱ e' yöki̱. Es ë̀me iíyi ekiblërmi. 
\p  
\v 28 “Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö ì sulu ko̱s wambleke a' tö, ñies Skëköl cheke a' tö sulu ko̱s e' nuí̱ olo'yèmiitö a' ki̱.  
\v 29 Erë yi isie tö Wiköl Batse'r ché suluë, ese kë̀ ki̱ inuí̱ olorpa, itso' iki̱ ke̱kraë.” 
\p  
\v 30 Ie'pa iyë' tö wimblu sulusi tö ie' é̱na ká̱ chöwé̱wa e' kue̱ki̱ Jesús tö e' ché ie'pa a̱. 
\s1 Jesús mì ena iëlpa de iweblök 
\r (Mateo 12.46-50; Lucas 8.19-21) 
\p  
\v 31 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús mì ena iëlpa ena ikutapa e'pa debitu̱ ie' yulök, erë ie'pa kë̀ dë'wa̱ we̱shke̱. Ie'pa tö ikiök patké.  
\v 32 Pë' tulur ie' pamik e'pa tö iché ia̱: 
\p —Be' mì ena be' ëlpa ena be' kutapa e'pa shkö̀ be' weblök. 
\p  
\v 33 Ie' iiu̱té: 
\p —¿Yi dör ye' mì ena ye' ëlpa ena ye' kutapa? 
\p  
\v 34-35 Wé̱pa tulur ie' pamik e' sué̱itö ë̀k ta̱ ichéitö: 
\p —Yi isie tö ì kiane Skëköl ki̱ ese wé̱, ese dör we̱s ye' ël ena ye' kutà ena ye' mì es. E' kue̱ki̱ ie'pa ikkëpa dör we̱s ye' mì ena ye' ëlpa ena ye' kutapa es. 
\c 4  
\s1 Të kuatkökwak tté 
\r (Mateo 13.1-9; Lucas 8.4-8) 
\p  
\v 1 Etökicha ta̱ Jesús s'wöbla'wé̱mitke batsöri kkömik. Pë' dapane tai̱ë ipamik, e' kue̱ki̱ ie' e̱' iéka̱ kanò tkërki̱ tsi̱net ese etö a̱. Ee̱ ie' e̱' tkése̱r ie'pa wöbla'u̱k. Ie'pa ko̱s a̱te̱ batsöri kkömik ie' ttö̀ ttsök.  
\v 2 Ee̱ ie' tö ttè tsa̱ki̱ë kleé ie'pa a̱ iwöbla'wo̱ie, e' et dör i' es:  
\v 3 “A' tö ittsö́. Etökicha ta̱ wëm eköl mía̱ të kuatkök ppé ululu ë̀me\f + \fr 4:3 \fk të kuatkök ppé ululu: \ft Ie'pa wöblar të kuatkök wö ppélur të ko̱s e' ki̱.\f* 
\v 4 Mik ie' tso' iwö ppök, eta̱ ditsöwö we̱le a̱newa ñala̱ ska' ta̱ dù debitu̱ tö ikatéwa.  
\v 5 Ditsöwö we̱le a̱newa áklo a̱ wé̱ íyök kë̀ ta̱' tai̱ë ese ska'. Íyök kë̀ ta̱' tai̱ë, e' kue̱ki̱ bet ta̱ itskine.  
\v 6 Erë kë̀ iwí kicha ta̱' tai̱ë, e' kue̱ki̱ mik dìba a̱neka̱ iki̱, eta̱ isinewa̱.  
\v 7 Ditsöwö we̱le a̱newa dika'chka shu̱a̱. Dika'chka ena ditsöwö talane ñita̱, erë dika'chka e̱' aléka̱ iki̱, kë̀ wöne.  
\v 8 Erë ditsöwö we̱le a̱ne íyök bua'bua ki̱ ese tskine talane wöne buaë. We̱le wöne döka̱ dabom mañayök (30) elka elka, we̱le dabom teryök (60), we̱le cien eyök (100).” 
\p  
\v 9 Eta̱ ie' tö ie'pa a̱ iché: “¡A' é̱na ye' ttö̀ ttsak, e̱'ma ikukueblö́ bua'ie!” 
\s1 Ì kue̱ki̱ Jesús tö s'wöbla'we̱ke kleaule 
\r (Mateo 13.10-17; Lucas 8.9-10) 
\p  
\v 10 Mik Jesús a̱te̱ dur ekörla, eta̱ ittökatapa dabom eyök ki̱ böl ena iklépa we̱lepa skà de ie' ska' ta̱ ichakérakitö ia̱: 
\p —Ttè wà kleébö, ¿i̱ma e' wà dör? 
\p  
\v 11 Ie' ie'pa iu̱té: 
\p —“Ì blúie Skëköl tso' e' tté blëulewa̱, e' ké̱wö menea̱t a' a̱ iwà jche̱noie. Erë pë' tso' tai̱ë kë̀ é̱na ye' ttè klö'wa̱k, esepa a̱ ye' ikleeke  
\v 12 a̱s ie'pa tö iweblö̀ je', erë kë̀ ie'pa a̱ iwà wër, ñies a̱s ie'pa tö ittsö̀ je', erë kë̀ ie'pa a̱ iwà a̱r a̱s kë̀ ie'pa e̱r mane'ù̱ ta̱ inuì̱ kë̀ olor ie'pa ki̱.”\f + \fr 4:12 \ft Isaías 6.9-10\f* 
\s1 Të kuatkökwak tté e' wà paké Jesús tö 
\r (Mateo 13.18-23; Lucas 8.11-15) 
\p  
\v 13 Eta̱ ie' tö ie'pa a̱ iché: “Ttè kleéyö ñe' wà kë̀ a̱ne a' é̱na, e' ta̱ ¿we̱s a' é̱na imale̱pa wà a̱rmi?  
\v 14 Wé̱ tö ditsöwö kuatké, e' dör wé̱ tö Skëköl ttè pakeke ese.  
\v 15 Pë' we̱lepa tso' e'pa ta̱ itkö̀mi we̱s ditsöwö a̱rwa ñala̱ ki̱ es. Esepa tö Skëköl ttè ttsé erë bet Satanás de iska' ta̱ Skëköl ttè yéttsa̱ ie̱r a̱.  
\v 16 We̱lepa skà ta̱ itkö̀mi we̱s ditsöwö a̱rwa áklo a̱ es. Esepa tö Skëköl ttè ttsé ta̱ iklö'wé̱rakitö ttsë'ne buaë wa.  
\v 17 Erë ie'pa kë̀ wì kicha ta̱' tai̱ë, e' kue̱ki̱ ie'pa tö iklö'wé̱ ekuölö ë̀. Mik ie'pa weinemitke Skëköl ttè kue̱ki̱, eta̱ ie'pa a̱nemine bet.  
\v 18 We̱lepa skà ta̱ itkö̀mi we̱s ditsöwö a̱rwa dika'chka shu̱a̱ es. Esepa tö Skëköl ttè ttsé,  
\v 19 erë ie'pa tö íyi tso' ká̱ i' ki̱ ese bikeitseke kibiie. Ie'pa e̱r me'rie inuköl ki̱ ena ì skà tso' ká̱ iki̱ tö s'ttsë'we̱ke buaë ese ki̱. Ese ko̱s tö Skëköl ttè kui'wé̱wa̱ ie'pa e̱r a̱ ta̱ kë̀ idë'ttsa̱ buaë we̱s ikiane es.  
\v 20 Erë we̱lepa skà ta̱ itkö̀mi we̱s ditsöwö a̱rwa íyök bua'bua ki̱ es. Esepa tö Skëköl ttè ttsé ta̱ iklö'wé̱ ta̱ iwà dettsa̱ buaë we̱s ikiane es. Ie'pa dör we̱s íyi kuá wör buaë es. We̱le wöne döka̱ cien eyök (100), we̱le dabom teryök (60), we̱le dabom mañayök (30).” 
\s1 Bö'wö tté 
\r (Lucas 8.16-18) 
\p  
\v 21 Eta̱ ie' tö iché ia̱rak: “Kë̀ yi tö bö'wö tskepaka̱ ta̱ ibléwa̱itö kalkuö diki̱a̱ ö ka̱' diki̱a̱. E' skéie itkekeka̱itö ká̱kke̱ ká̱ ñi'wo̱ie.  
\v 22 Es ñies kë̀ ì ku̱' blëulewa̱ kë̀ jche̱nukwa̱ aishkuö ta̱. Ese ko̱s kkayërdaë.  
\v 23 ¡Yi é̱na ye' ttö̀ ttsak, e̱'ma ikukueblö́ bua'ie!” 
\p  
\v 24-25 Ñies ichéitö: “Yi e̱' yuak buaë ye' ttè wa, ese a̱ ikí̱ meraëyö a̱s ié̱na iwà a̱r buaë. Erë yi kë̀ e̱' yuak ye' ttè wa, ese yöki̱ ì bikeitséitö tö a̱ne ie' é̱na, ese ko̱s yërdattsa̱ne. E' kue̱ki̱ ì cheke ye' tö a' a̱ e' kukueblö́. A' tö iwé̱ es, e' ta̱ a' é̱na ia̱rmi buaë, ñies Skëköl tö a' ki̱meraë a̱s ikí̱ a̱r a' é̱na.” 
\s1 Íyi kuatkè tté 
\p  
\v 26 Ñies Jesús tö iché: “Ì blúie Skëköl tso' e' ta̱ itköke we̱s itkö̀ iyiwö kuatké wëm eköl tö ese ta̱ es. Ie' tö ikuatké të ki̱  
\v 27 ta̱ iméa̱t bë̀rë. Ká̱ bit ekkë ie' kapökewa̱ nañewe, ñiwe ta̱ ie' ti̱'rke ta̱ íyi kuatkéitö e' tskine, talane erë ie' kë̀ é̱na ia̱ne tö we̱s itskine we̱s italane.  
\v 28 Íyök ë̀ tö itskeke. Ke̱we ikua tskine, e' ukuöki̱ ta̱ iwörkuane, e' ukuöki̱ ta̱ iwöne.  
\v 29 Mik iké̱wö de shtè, eta̱ wëm mía̱ ishtökka̱.” 
\s1 Mostaza wö tté 
\r (Mateo 13.31-32; Lucas 13.18-19) 
\p  
\v 30 Ñies Jesús tö iché: “Ì blúie Skëköl tso' ¿we̱s e' dör? ¿Ttè wé̱ wa ye' tö ikleèmi?  
\v 31 E' dör we̱s mostaza wö tkèsö es. E' wö dör tsirlala iyiwö ulitane diki̱a̱.  
\v 32 Erë mik ikuatkënewa̱, eta̱ italar íyi kuá tsitsir ulitane tsa̱ta̱. E' ulà döka̱ wi̱'wi̱ë, e' tsa̱ka̱ dù u yuöke.” 
\p  
\v 33 Es Jesús tö ie'pa a̱ ikleé tai̱ë we̱s ttè i' es dö̀ wé̱ ie'pa é̱na ia̱ne ekkë.  
\v 34 Ie' kë̀ wa̱ ì pakane ie'pa a̱ kë̀ kleaule. Erë iwà ko̱s pakekeneitö ittökatapa a̱ bánet kë̀ kleaule. 
\s1 Siwa̱' tai̱ë e' wöklö'wé̱ Jesús tö 
\r (Mateo 8.23-27; Lucas 8.22-25) 
\p  
\v 35 E' tsá̱li̱ mik ká̱ tuine, eta̱ Jesús tö iché ittökatapa a̱: 
\p —Mishka batsöri wi̱she̱t. 
\p  
\v 36 Pë' tso' tai̱ë e'pa méa̱rakitö ta̱ ie̱' iéka̱rak kanò a̱ Jesús tso' e' a̱ ta̱ imíyal. Kanò skà mirwa̱ ie'pa ta̱ tseë.  
\v 37 E' bet ta̱ siwa̱' bitsi̱neka̱ tai̱ë tö di' u̱yéka̱ tai̱ë e' tö kanò wà iekeka̱. 
\p  
\v 38 Erë ie' kapöme'r kanò ñak a̱ wökir kata ki̱, ee̱ ittökatapa ie' ti̱'wé̱ka̱ ta̱ iché ia̱: 
\p —¡A s'wöbla'u̱kwak! ¿Se' duökelur e' kë̀ ki̱ be' tkine? 
\p  
\v 39 Eta̱ ie' e̱' kéka̱ tö siwa̱' uñé ta̱ iché di' a̱: 
\p —¡Be' e̱' shtö́wa̱ bër! 
\p Eta̱ siwa̱' wöklöne di' wöklöne mía̱ne alamië.  
\v 40 Eta̱ ie' tö ittökatapa a̱ iché: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ a' suane se̱kkë? ¿Ka̱m a' e̱rblö̀ ye' mik? 
\p  
\v 41 Ie'pa kí̱ tkinewa̱ tai̱ë ta̱ iñi chakéka̱: 
\p —¿Yi dör wëm wí̱? ¡E' ttö̀ dalöieke siwa̱' tö di' tö! 
\c 5  
\s1 Wimblu sulusi trë'wé̱yal Jesús tö 
\r (Mateo 8.28-34; Lucas 8.26-29) 
\p  
\v 1 Ie'pa demi batsöri wi̱she̱t ká̱ kiè Gerasa\f + \fr 5:1 \fk Gerasa: \ft Yëkkuö këchke we̱le tö ká̱ e' kiè Gadara ö Gergasa. Mateo 8.28 sa̱ú̱.\f* ee̱.  
\v 2 Mik Jesús e̱' yéttsa̱ kanò a̱, eta̱ wëm eköl a̱ wimblu sulusi tso' e̱' yéttsa̱ de Jesús ska'.  
\v 3 Wëm e' se̱rke pö ké̱ a̱. Kë̀ imonukwa̱ tabechka kichaie wa ì wa.  
\v 4 Tseë imonere iulà a̱ ena iklö a̱ tabechka kichaie wa erë ibatséloritö. Kë̀ yi diché ta̱' wë' iwöklö'wo̱ie.  
\v 5 Ñië nañeë ie' shköke pö a̱ ena ka̱bata a̱ a̱rke tai̱ë, ñies ie' e̱' shka̱'u̱ke ák wa.  
\v 6 Erë mik ie' tö Jesús sué̱ ka̱mië, eta̱ ie' tu̱nebitu̱ e̱' tkése̱r kuchë ki̱ Jesús wö sha̱ë  
\v 7 ta̱ ichéitö ia̱ a̱neule: 
\p —¡A Jesús, be' dör Skëköl dör íyi ulitane tsa̱ta̱ e' Alà! ¿Iö́k be' de ye' tsiriu̱k? ¡Ye' kköchöke be' a̱ Skëköl wörki̱ tö kë̀ ye' we'ikar! 
\p  
\v 8 Jesús tö ie' a̱ ichétke: “¡A wimblu sulusi, wëm se̱ ö́wa!” E' kue̱ki̱ ie' tö iché Jesús a̱ es. 
\p  
\v 9 Eta̱ Jesús tö ie' a̱ ichaké: 
\p —¿I̱ma be' kiè? 
\p Ie' iiu̱té: 
\p —Ye' kiè Tai̱ë Wakpa, sa' dör tai̱ë e' kue̱ki̱. 
\p  
\v 10 Eta̱ ikköchöke tai̱ë Jesús a̱: “Kë̀ sa' patkar ka̱mië.”  
\v 11 Ee̱ tsi̱net ka̱bata kuli' a̱ tai̱ë köchi iëte̱r chkök.  
\v 12 Eta̱ aknamapa kköché ie' a̱: 
\p —Sa' patkö́mi köchi a̱. Ka̱wö mú sa' a̱ e̱' tiu̱kwa̱ ie'pa a̱. 
\p  
\v 13 Eta̱ ie' tö ka̱wö mé ia̱rak ta̱ wimblupa sulusi e̱' yélur wëm e' a̱ ta̱ ie̱' tié̱wa̱rak köchi a̱. Köchi ekkëpa döka̱ mil böyök ulatök (2.000). Eta̱ köchi poneka̱ tu̱nemirak ká̱ spé mik brutolonemi batsöri a̱ ta̱ ee̱ iduolur. 
\p  
\v 14 Köchi kkö'nukwakpa tkayalmi ta̱ itté ppéka̱rakitö ká̱ e' wa'ñe a̱. Tai̱ë pë' de iweblök.  
\v 15 Mik ie'pa de Jesús ska' ta̱ wëm a̱ aknama bak e' sué̱rakitö. E' tkër datsi' iéne é̱na ká̱ a̱nene buaë, e' tö ie'pa suawé̱.  
\v 16 Wé̱pa tö ì tka wëm a̱ aknamapa bak e' ta̱ ena köchi ta̱ e' sué̱, e'pa tö ipakéne imale̱pa a̱.  
\v 17 Eta̱ ie'pa kköché Jesús a̱: “Be' e̱' yö́ttsa̱ ká̱ i' a̱, be' yú bánet.” 
\p  
\v 18 Mik Jesús dene kanò a̱ ta̱ wëm a̱ aknama bak, e' kköché ie' a̱: “Ye' shkakmi be' ta̱.”  
\v 19 Erë Jesús kë̀ wa̱ iké̱wö mène ie' a̱. Ie' iché ia̱: 
\p —Be' yúne be' u a̱ be' yamipa ska'. Ì buaë wé̱ Skëköl tö be' a̱ ena we̱s ie' tö be' sué̱ e̱r sia̱rë wa, e' ko̱s pakö́ ie'pa a̱. 
\p  
\v 20 Eta̱ wëm mía̱ ta̱ ì wé̱ Jesús tö ie' a̱ e' pakéitö ká̱ tso' Decápolis e' wakpa a̱. Ie'pa ko̱s tkinewa̱ ittsök. 
\s1 Jesús tö Jairo alà busi shke̱'wé̱ka̱ne ñies alaköl bua'wé̱neitö eköl 
\r (Mateo 9.18-26; Lucas 8.40-56) 
\p  
\v 21 Mik Jesús dene kanò ki̱ batsöri io̱she̱t, eta̱ batsöri kkömik tai̱ë pë' e̱' dapa'wé̱ka̱ ie' ska'.  
\v 22 E' dalewa wëm debitu̱ eköl kiè Jairo. E' dör judiowak ñì dapa'wo̱ wé e' wökir eköl. Mik ie' tö Jesús sué̱, eta̱ ie' e̱' té̱wa̱ wöwakköt Jesús wörki̱  
\v 23 ta̱ ikköché tai̱ë ie' a̱: 
\p —Ye' alà busi duökewa̱tke. Be' shkö́ ulà mukka̱ iki̱ a̱s ibuarne ta̱ ise̱rne. 
\p  
\v 24 Eta̱ Jesús mía̱ ie' ta̱. Tai̱ë pë' dami Jesús ta̱ e' tërdami ie' mik.  
\v 25 E' shu̱a̱ alaköl dami e' du'mi alakölpa duè wa̱ e' ki̱ duas de dabom eyök ki̱ bök (12).  
\v 26 Tai̱ë ie' weine s'kapeyökwakpa ulà a̱ ena ì ko̱s tso' ie' wa̱ e' e̱wé̱waitö yës ie'pa ki̱, erë kë̀ ibuanene, e' skéie imir wa'k ë̀me.  
\v 27-28 Ie' wa̱ Jesús tté ttsëule e' kue̱ki̱ ie' ibikeitsé: “Jesús datsi' bata ë̀ kéwa̱yö e' ta̱ ye' buanene.” E' kue̱ki̱ ie' e̱' skéwa̱ Jesús tsi̱ kke̱r pë' shu̱a̱ ta̱ idatsi' kéwa̱itö.  
\v 29 E' bet ta̱ ipë́ wöklöne ta̱ ie' ittsé e̱' ki̱ tö ibuanene.  
\v 30 E' bet Jesús ittsé tö ilè tka ie' diché wa, e' kue̱ki̱ ie' tö pë' tso' ipamik e' ko̱s sué̱ ë̀k ta̱ ichakéitö ia̱: 
\p —¿Yi tö ye' datsi' ké? 
\p  
\v 31 Ittökatapa tö ie' a̱ iché: 
\p —¿Kë̀ be' wa̱ isu̱ne tö tai̱ë ie'pa tërdami be' mik? Ta̱ we̱s be' tö ichaké: “¿Yi tö ye' ké?” 
\p  
\v 32 Erë ie' tö wé̱pa tso' ipamik e'pa kí̱ weblé ia̱ isuo̱ie tö yi ie' ké.  
\v 33 Alaköl buanene e' painéka̱ tai̱ë suane wa. Ì tka ie' ta̱ e' a̱ne ie' é̱na, e' kue̱ki̱ ie' debitu̱ e̱' tkéwa̱ kuchë ki̱ Jesús wörki̱. Ì ko̱s tka ie' ta̱ e' chéka̱ia̱ yësyësë.  
\v 34 Eta̱ Jesús ie' a̱ iché: 
\p —A alà busi, be' e̱rblé ye' mik, e' tö be' bua'wé̱ne. Be' yúne bë̀rë. Be' buanene. 
\p  
\v 35 Ie' ttökeia̱ alaköl ta̱ e' dalewa we̱lepa bite̱ Jairo u a̱ e'pa wa̱ ibiyö́ de Jairo a̱ ta̱ ichéitörak: 
\p —Be' alà busila blënewa̱tke. ¿Iö́k s'wöbla'u̱kwak tsiriwè̱ia̱bö? 
\p  
\v 36 Erë ì cheke ie'pa tö e' kë̀ ki̱ Jesús tkine. Ie' tö Jairo a̱ iché: 
\p —Kë̀ be' tkinuk. Be' e̱rblö́ ye' mik ë̀. 
\p  
\v 37 E' ukuöki̱ ta̱ ie' mía̱ Jairo u a̱. Pedro ena Santiago ena Santiago ël kiè Juan e'pa ë̀ mí ie' wa̱, kë̀ ie' wa̱ yi skà mìne e̱' ta̱.  
\v 38 Mik ie'pa demi Jairo u a̱, eta̱ tai̱ë pë' dapaneka̱ e' tröke i̱u̱ke tai̱ë sia̱rë.  
\v 39 Jesús dewa̱ we̱shke̱ ta̱ ichéitö ie'pa a̱: 
\p —¿Ì tso' a' aláu̱k? ¿Ì kue̱ki̱ a' i̱u̱ke? Busila kë̀ du'wa̱, ikapöme'r ë̀. 
\p  
\v 40 Eta̱ ie'pa tö ie' wayué ena ija̱ñeitsé, erë ie' tö ie'pa ké e̱' yökulur. Eta̱ alà yë́ ena imì ena wé̱pa de ie' ta̱, e'pa ë̀ mí ie' wa̱ e̱' ta̱ úshu̱ a̱ wé̱ alà nu me'rka̱ ee̱.  
\v 41 Ie' tö iulà klö'wé̱wa̱ ta̱ ichéitö ia̱: 
\p —Talíta kum. (ttè e' wà kiane chè: “A tayëla, ye' be' a̱ ichè, be' e̱' kö́ka̱.”) 
\p  
\v 42 E' bet ta̱ busila e' e̱' duéka̱ shkë'ka ta̱ ishkémi. E' tö ie'pa tkiwé̱wa̱ tai̱ë. (Tayë e' ki̱ duas tso' dabom eyök ki̱ bök.)  
\v 43 Erë Jesús tö ie'pa a̱ iché: “Ì tka i' e' kë̀ char yi a̱.” E' ukuöki̱ ta̱ ie' iché: “Alà se̱ tiö́.” 
\c 6  
\s1 Jesús dene Nazaret 
\r (Mateo 13.53-58; Lucas 4.16-30) 
\p  
\v 1 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús e̱' yéttsa̱ ká̱ e' a̱ mía̱ ittökatapa ta̱ iwák ká̱ a̱.  
\v 2 Mik e̱no diwö de, eta̱ ie' tö s'wöbla'wé̱mitke judiowak ñì dapa'wo̱ wé a̱. Tai̱ë pë' daparke ee̱. Mik ie'pa tö ie' ttö̀ ttsé, eta̱ itkirulune ta̱ iñi chakérak: 
\p —¿Wé̱ ie' e̱' yué ttè tai̱ë wa? ¿We̱s ie' ulà de ttè buaë i̱ski̱ë ese ska'? ¿We̱s ì kë̀ o̱r yi a̱ ese wé̱itö?  
\v 3 ¿Ie' kë̀ dör kaltak kanéu̱kwak bak kaneblök í̱e̱rö e'? ¿Ie' kë̀ dör María alà? ¿Ie' kë̀ dör Santiago, José, Judas ena Simón e'pa ël? ¿Ñies ie' kutapa kë̀ se̱rku̱' se' shu̱a̱? 
\p E' kue̱ki̱ kë̀ ie'pa e̱rblëne ie' mik.  
\v 4 Erë ie' tö iché ia̱rak: 
\p —Ká̱ wa'ñe Skëköl tteköl dalöiërta̱', erë iwák ká̱ ki̱ ena iyamipa shu̱a̱ ena iwák u a̱ ee̱ kë̀ idalöiërta̱'. 
\p  
\v 5 Ee̱ iekkë ta̱ ì kë̀ o̱r yi a̱ ese kë̀ o̱ne ie' wa̱. Ie' ulà méka̱ we̱lepa kirirke esepa ki̱ ta̱ ibuanerak, erë e' kë̀ dör tai̱ë.  
\v 6 Ká̱ e' wakpa kibiiepa kë̀ e̱rblëne ie' mik, e' tö ie' tkiwé̱wa̱. 
\s1 Jesús tö ittökatapa patkémi s'wöbla'u̱k 
\r (Mateo 10.5; Lucas 9.1-6) 
\p E' ukuöki̱ ta̱ Jesús mía̱ ká̱ tsitsirpa tso' tsi̱net ese a̱ s'wöbla'u̱k.  
\v 7 Ie' ttökatapa dabom eyök kí̱ böl e'pa kiéitö ta̱ ipatkémirak böl böl. Ie' ka̱wö mé ia̱rak wimblupa sulusi trë'wo̱yal.  
\v 8 Ie' tö iché ia̱rak: 
\p —Kë̀ ì tsa̱rmi, shko kéli e' ë̀ tsú̱mi. Sku' kë̀ tsa̱rmi, chkö̀ kë̀ tsa̱rmi, inuköl kë̀ tsa̱rmi.  
\v 9 Klökkuö ena datsi' iö́mi, e' ë̀ mik a' mi'mi, erë datsi' kí̱ kë̀ tsa̱rmi. 
\p  
\v 10 Ñies ie' iché ia̱: 
\p —Mik a' dewa̱ u we̱le a̱, eta̱ a' e̱' tsú̱a̱t ee̱ dö̀ mik a' míyal ká̱ bánet ekkë.  
\v 11 Ká̱ we̱le wakpa kë̀ wa̱ a' kinewa̱ buaë ö kë̀ ki̱ a' ka̱paköke e' kiane ttsè, e' ta̱ a' e̱' yö́lur ee̱ ta̱ ka̱po tso' a' klöttö mik e' ppö́ö. E' tö ie'pa a̱ ikkacheraë tö ie'pa dör Skëköl bolökpa. 
\p  
\v 12 Eta̱ ittökatapa míyal s'pattök i' es: “A' e̱r mane'ú̱ Skëköl a̱.”  
\v 13 Ñies ie'pa tö aknama trë'wé̱yal tai̱ë. Ñies tai̱ë s'kirirke esepa ki̱ ie'pa tö kiö̀ té ta̱ ibuanenerak. 
\s1 Juan S'wöskuökwak köte̱wa̱ 
\r (Mateo 14.1-12; Lucas 9.7-9) 
\p  
\v 14 Eta̱ Jesús tté buneka̱ ká̱ wa'ñe, e' kue̱ki̱ itté ttsé ñies blu' kiè Herodes e' tö. We̱lepa tö icheke: 
\p —Jesús dör Juan S'wöskuökwak shke̱neka̱ne e', e' kue̱ki̱ ie' wa̱ diché tso' ì kë̀ o̱r yi a̱ ese wo̱ie. 
\p  
\v 15 We̱lepa skà tö icheke: 
\p —Ie' dör Skëköl tteköl bak kiè Elías e' shke̱neka̱ne. 
\p We̱lepa skà tö icheke: 
\p —Skëköl tteköl idir we̱s Skëköl ttekölpa ia̱'chki es. 
\p  
\v 16 Erë ttè ekkë ttsé Herodes tö ta̱ ichéitö: 
\p —Ie' dör Juan kuli' tökök patkë' ye' tö e' shke̱neka̱ne. 
\p  
\v 17 Herodes tö iché es ie' tö Juan S'wöskuökwak klö'u̱kwa̱ patkë' wötèwa̱ s'wöto wé a̱ Herodías kue̱ki̱. Herodías dör Herodes ël kiè Felipe e' alaköl, erë Herodes se̱ne'wa̱ ie' ta̱.  
\v 18 Erë Juan tö iyë' Herodes a̱: “Kë̀ be' ka̱wö ta̱' se̱nuk be' ël alaköl ta̱. E' wa be' tso' ttè dalöiëno dalöse̱u̱kwa̱.” 
\p  
\v 19-20 E' kue̱ki̱ Herodías uluneka̱ Juan ki̱ ta̱ ie' ki̱ ikiane ttèwa̱. Erë Herodes wa̱ ijche̱r tö Juan dör wëm yësyësë ena batse'r ese, e' dalöiekeitö tai̱ë, e' kue̱ki̱ ikkö'nekeitö. Ie' tö Juan ka̱paköke e' ttseke e̱r bua' wa, erë kë̀ ié̱na ia̱ne ì wè̱miitö. Ie' tö Juan dalöieke es, e' kue̱ki̱ Herodías kë̀ a̱ we̱s Juan o̱r.  
\v 21 Erë mik Herodes tö iduéswö ké̱wö tkö'we̱ke, eta̱ Herodías isué̱ we̱s iulà dö̀mi Juan ska'. Herodes tö ikue̱blupa ena iñippökwakpa wökirpa ena wé̱pa dalöiërta̱' tai̱ë se̱rke Galilea esepa kiéttsa̱ iké̱wö tkö'u̱k.  
\v 22 Mik ie'pa tso' iké̱wö tkö'u̱k, eta̱ Herodías alà busi dewa̱ ta̱ iklöté ie'pa wörki̱. E' wër buaë Herodes ena imale̱pa tso' chkök ie' ta̱, e'pa wa, ta̱ ie' iché tayë busi a̱: 
\p —Ì kiane be' ki̱ e' kiö́ ye' a̱ ta̱ ye' tö be' a̱ imeraë. 
\p  
\v 23 Eta̱ ie' tö iché ia̱ ttè moki̱ wa Skëköl wörki̱ sulitane kukua: 
\p —Ì ko̱s kièbö ña, e' mekeyö be' a̱. Ká̱ ko̱s wökirie ye' tso', e' kiö́ ña ta̱ e' merayö be' a̱ shu̱sha̱ë. 
\p  
\v 24 Eta̱ tayë busi mía̱, ta̱ imì chakéitö: 
\p —¿Ì kièyö? 
\p Ta̱ imì iu̱té: 
\p —Juan S'wöskuökwak wökir kiö́ ia̱. 
\p  
\v 25 Ie' mía̱ne bet blu' tkër ee̱ ta̱ iché ia̱: 
\p —Ye' ki̱ ikiane tö írö Juan S'wöskuökwak wökir tsú̱bitu̱ ña kulë' a̱ iwà kkachoie tö moki̱ ittéwa̱rakitö. 
\p  
\v 26 Eta̱ blu' e̱rianeka̱ tai̱ë, erë ie' tö ittè métke s'kiule tso' e'pa kukua, e' kue̱ki̱ kë̀ ie' a̱ io̱nuk we̱s.  
\v 27 E' kue̱ki̱ bet ie' tö ñippökwak patkémi eköl Juan wökir tsu̱k. Eta̱ ñippökwak mía̱ s'wöto wé a̱ ta̱ Juan kuli' tée,  
\v 28 ta̱ iwökir tsé̱bitu̱ kulë' a̱ méitö tayë busi a̱, ta̱ tayë busi tö imé imì a̱. 
\p  
\v 29 Mik Juan ttökatapa wa̱ ijche̱newa̱ ta̱ ie'pa debitu̱ inú kökka̱ tsé̱mi wötèwa̱. 
\s1 Pë' döka̱ mil ske̱yök e'pa tié Jesús tö 
\r (Mateo 14.13-21; Lucas 9.10-17; Juan 6.1-14) 
\p  
\v 30 Mik Jesús ttekölpa tsá̱ e'pa dene ie' ska', eta̱ ì ko̱s wé̱ ie'pa tö ena ì ko̱s wa ie'pa s'wöbla'wé̱ e' pakérakitö ie' a̱.  
\v 31 Pë' datse̱ tai̱ë míyal iské datse̱ne kë̀ wa ie'pa chkoia̱ ekkë, e' kue̱ki̱ ie' iché ittökatapa a̱: 
\p —Mishka e̱nuk bánet wé̱ kë̀ yi ku̱' ese ska'.  
\v 32 Eta̱ ie'pa míyal bánet kanò ki̱ wé̱ kë̀ yi se̱rku̱' ese ska'.  
\v 33 Erë ie'pa míyal e' sué̱ pë' tö tai̱ë ñies pë' tö isué̱wa̱ tö ie'pa e' idir. Eta̱ pë' ko̱s se̱rke ee̱ e'pa míyal tu̱neule ipanuk wé̱ ie'pa irirke ee̱ demi ke̱we.  
\v 34 Mik Jesús e̱' yéttsa̱ kanò a̱, eta̱ pë' tso' tai̱ë ipanuk e' sué̱itö. Ie'pa wër ie' wa we̱s obeja kë̀ kkö'nukwak ta̱' es, e' kue̱ki̱ ie'pa sué̱itö e̱r sia̱rë wa. Eta̱ ie' e̱' kéka̱ ie'pa wöbla'u̱k ttè kua̱'ki̱ kua̱'ki̱ tai̱ë wa.  
\v 35 Ká̱ detke tsá̱li̱ ta̱, ittökatapa de ie' ska' ta̱ ichérakitö ie' a̱: 
\p —Ká̱ de tsá̱li̱, kë̀ yi se̱rku̱' í̱e̱.  
\v 36 Ie'pa yuö́mi a̱s ie'pa mi' pë' se̱rke tsi̱net ena ká̱ tso' tsi̱net ese ska' ilè ta̱u̱k ñè. 
\p  
\v 37 Erë ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Ie'pa tiö́ a' tö. 
\p Ie'pa iiu̱té: 
\p —¿Be' ki̱ kiane tö sa' mi' chkè ta̱u̱k ie'pa tioie? Chkè ekkë tuo̱ie inuköl kiane s'kaneblö̀mi dö̀ ká̱ cien böyök e' ské ekkë. 
\p  
\v 38 Ie' tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —¿Ko̱s a' wa̱ pan tso'? A' yú iweblök. 
\p Ie'pa dare iweblök ta̱ ichéitö ia̱: 
\p —Pan tso' ske̱l ena nima bötö. \fig |src="1 HK00155b.tif" size="col" ref="Mr 6.38" \fig* 
\p  
\v 39 Eta̱ ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —Pë' ko̱s kö́ e̱' tulökse̱r ta'tsi ki̱ erule erule. 
\p  
\v 40 Eta̱ pë' e̱' tulése̱r cien eyök, we̱lepa e̱' tulése̱r dabom ske̱yök.  
\v 41 E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö pan ske̱l ena nima bötö e' klö'wé̱ ta̱ iká̱ sué̱ ká̱ jaì a̱ ta̱ wëstela chéitö Skëköl a̱. E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö pan ena nima blaté ta̱ iméitö ittökatapa a̱ a̱s ie'pa tö iwatiö̀ pë' ko̱s a̱.  
\v 42 Ie'pa ulitane chké de wë'.  
\v 43 Pan ena nima bata a̱te̱ e' shtérakitö iëne döka̱ kkö́la dabom eyök ki̱ bök.  
\v 44 Wëpa këchkepa chké esepa döka̱ mil ske̱yök (5.000). 
\s1 Jesús shké di' kí̱ 
\r (Mateo 14.22-27; Juan 6.16-21) 
\p  
\v 45 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús tö iché ittökatapa a̱: “A' e̱' iö́ka̱ kanò a̱, a' yúshkatke ye' yöki̱ ke̱we batsöri wi̱she̱t Betsaida kke̱r.” Ie' tö iché pë' male̱pa a̱: “A' yú a' u a̱.”  
\v 46 E' ukuöki̱ ta̱ ie' mía̱ ka̱bata a̱ ttök S'yë́ ta̱.  
\v 47 Ká̱ tuine ta̱ kanò demi batsöri shu̱sha̱ë. Ie' e̱' tsé̱a̱t ekörla ká̱ sí ki̱.  
\v 48 Ie' tö isué̱ tö ie'pa kaneblöke darërë kanò patkoie siwa̱' bitsi̱rke ie'pa kke̱ wöiá̱ e' kue̱ki̱. Ká̱ ñirketke ta̱ ie' mía̱ ie'pa ska' shkörami di' kí̱. Ie' tkökemitke tsi̱net ie'pa o̱'mik.  
\v 49-50 Erë mik ie'pa isué̱ tö ie' shkö̀datse̱ di' kí̱, eta̱ ie'pa ibikeitsé tö wimblu idir, e' tö ie'pa tkiwé̱wa̱ tai̱ë ta̱ ia̱neka̱rak. Erë bet ta̱ ie' iché ie'pa a̱: 
\p —¡A' e̱r kuú̱! ¡Kë̀ a' suanuk! Ye' idir. 
\p  
\v 51 Eta̱ ie' e̱' iéka̱ kanò a̱ ta̱ siwa̱' wöklöne. Ie'pa tkirulune tai̱ë iweblök.  
\v 52 Ie'pa e̱r dör daloie, e' kue̱ki̱ Jesús tö pë' tai̱ë dë' pan ske̱l ë̀ wa, e' wà kë̀ dë'wa̱ ie'pa e̱r a̱. E' kue̱ki̱ ie'pa tkirulune tai̱ë ekkë. 
\s1 Jesús tö s'kirirke bua'wé̱ Genesaret 
\r (Mateo 14.34-36) 
\p  
\v 53 Itkattsa̱rak batsöri wi̱she̱t demirak Genesaret ta̱ ee̱ kanò mué̱wa̱rakitö.  
\v 54 Ie'pa e̱' yélur kanò a̱ ta̱ e' wösha̱ ta̱ pë' tö Jesús sué̱wa̱ tö ie' idir.  
\v 55 Eta̱ itu̱nerak ká̱ e' wa'ñe ibiyö́ chök. Mik pë' tö ittsé, eta̱ ie'pa tö s'kirirke tsé̱mi wé̱ ittsérakitö tö Jesús tso' ee̱.  
\v 56 Ká̱ wa'ñe wé̱ ie' mir, wé̱ s'tso' tai̱ë ö bërëbërë, eta̱ pë' tö s'kirikepa tulekese̱r ñala̱ sha̱ë ta̱ ikköchökerak ie' a̱ tö ie'pa a̱ idatsi' bata ë̀ mú kèwa̱. S'kirirke ko̱s tö iké, esepa buanene. 
\c 7  
\s1 Ì tö se' ia'wè̱mi ñáie 
\r (Mateo 15.1-20) 
\p  
\v 1 Fariseowakpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa we̱lepa datse̱ Jerusalén e'pa debitu̱ Jesús ska'.  
\v 2 Mik ie'pa tö isué̱ tö Jesús ttökatapa we̱lepa chköke ulà kë̀ paköule, eta̱ e' ki̱ ie'pa tö icheke suluë.  
\v 3 (Fariseowakpa ena judiowak male̱pa ko̱s tö ie'pa yë́pa bak e' se̱r klö'wé̱ darërë. E' kue̱ki̱ kë̀ ichköta̱'rak kë̀ ulà paköule we̱s ie'pa a̱ imenea̱t es.  
\v 4 Mik ie'pa dare chkewö ta̱u̱k, eta̱ kë̀ ichköta̱'wa ka̱m iulà pakör e' yöki̱. Es ie'pa wa̱ íyi ese skà tso' tai̱ë dalöiëno. Ñies tka̱', kulë', ù̱, ka̱' ekkëpa ko̱s pakueke ie'pa tö.)  
\v 5 E' kue̱ki̱ fariseowakpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tö Jesús a̱ ichaké: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ be' ttökatapa kë̀ tö se' yë́pa bak e' se̱r e' ttè dalöiè? ¿Iö́k ichkörak ñá ulé wa? 
\p  
\v 6 Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Buaë Isaías tö a' e̱' ö̀ sulu e'pa yë' mik ie' tö iyë': 
\q1 ‘Skëköl tö ichè: Pë' ikkëpa tö ye' dalöiè kkö̀ ë̀ wa, 
\q1 erë ie'pa e̱r tso' ka̱mië ye' yöki̱. 
\q1  
\v 7 Ë́ ichökle ie'pa mi'ke ye' wé a̱ ye' dalöiök. 
\q1 Ttè wa ie'pa s'wöbla'we̱ke e' dör s'ditsö ttè dalöiëno ë̀.’\f + \fr 7:7 \ft Isaías 29.13\f* 
\m Es Isaías tö iyë'a̱t. 
\p  
\v 8 A' tö Skëköl ttè watéttsa̱ s'ditsö se̱r e' ttè dalöioie. 
\p  
\v 9 Ñies ie' iché ia̱rak: 
\p —Skëköl ttè dalöiëno e' méa̱t a' tö bánet a' wákpa se̱r e' ttè dalöioie.  
\v 10 Moisés tö iyë': ‘A' yë́ ena a' mì e'pa dalöiö́.’\f + \fr 7:10 \ft Éxodo 21.17\f* Ñies ie' tö iyë'a̱t: ‘Yi tö iyë́ ö imì ché suluë ese wák wömerdattsa̱ ttèwa̱.’\f + \fr 7:10 \ft Levítico 20.9\f* 
\v 11 Erë a' icheke tö se' a̱ iyërmi s'yë́ a̱ ö s'mì a̱ i' es: ‘Ì ko̱s tso' ye' wa̱, e' dör corbán’ (e' wà kiane chè tö imeulettsa̱ Skëköl a̱\f + \fr 7:11 \fk meuletke Skëköl a̱: \ft Ie'pa tö iché es, erë ie'pa ulà a̱ itso'ia̱ e' wakanewè̱mi ie'pa tö we̱s ie'pa ki̱ ikiane es.\f*). E' kue̱ki̱ kë̀ ye' a̱ a' ki̱menuk ì wa.  
\v 12 Ñies a' tö icheke tö yi isie e' ché, ese kë̀ ka̱wöta̱ia̱ iyë́ ö imì ki̱muk.  
\v 13 Es a' wákpa se̱r e' ttè wa a' tö s'yueke, e' iu̱tè wa a' tö Skëköl ttè dalöiëno e' dalöse̱we̱kewa̱. Ì sulu ese skà wambleke a' tö tai̱ë. 
\p  
\v 14 E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö pë' tso' ee̱ e'pa kié ta̱ ie' iché ia̱rak: 
\p —A' ulitane tö ye' ttö̀ ttsö́, iwà a̱nú a' é̱na.  
\v 15-16 Ì ñeke a' tö e' kë̀ tö a' ia'we̱pa ñáie Skëköl wöa̱. Erë ì sulu wambleke a' tö tskirke a' e̱r a̱ ese je' tö a' ia'we̱raë ñáie.\f + \fr 7:15-16 \ft Yëkkuö këchke we̱le versículo 16 kí̱ kuötkéka̱, e' tö ichè: \fqa ¡A' é̱na ye' ttö̀ ttsak, e̱'ma ikukueblö́ bua'ie!\f* 
\p  
\v 17 Mik ie' tö pë' méa̱t dewa̱ we̱shke̱, eta̱ ittökatapa tö ì kleé ie' tö e' wà chaké ie' a̱.  
\v 18 Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —¿Ñies a' kë̀ é̱na iwà a̱ne? ¿A' kë̀ é̱na ia̱ne tö ì ko̱s ñekewasö e' kë̀ tö s'ia'we̱pa ñáie?  
\v 19 Ì ko̱s ñekewasö e' kë̀ mi'ku̱'wa̱ s'e̱r a̱, e' mi'kewa̱ s'ñawi a̱ e' ukuöki̱ ta̱ iwekettsa̱sö. E' kue̱ki̱ e' kë̀ tö s'ia'we̱pa ñáie. 
\p (Ttè e' wa ie' ki̱ ikiane chè tö chkè ulitane dör batse'r.)  
\v 20 Ñies ichéitö: 
\p —Ì sulu wambleke a' tö tskirke a' e̱r a̱ ese je' tö a' ia'we̱raë ñáie.  
\v 21 Ì sulu bikeitseke a' tö, trë, akblè, s'ttèwa̱,  
\v 22 se̱newa̱bak dalöse̱wè̱wa̱, o̱'ka íyi kkechè, ì ko̱s sulu wamblè, s'male̱pa wöyuè, s'male̱pa wörieikè, ukyëne, ñì chè suluë, e̱' ttsèka̱, ì ko̱s dör yësyësë ese watèttsa̱,  
\v 23 íyi ese ko̱s tskirke a' e̱r a̱ e' tö a' ia'we̱raë ñáie. 
\s1 Tayë eköl kë̀ dör judiowak e' e̱rblé Jesús mik 
\r (Mateo 15.21-28) 
\p  
\v 24 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús mía̱ ká̱ kiè Tiro e' kke̱r. Ee̱ ie' e̱' tsé̱a̱t yile ska'. Ie' kë̀ ki̱ ikiane tö yi wa̱ ijche̱rwa̱ tö ie' tso' ee̱; erë kë̀ ie' a̱ e̱' blëne.  
\v 25 E' bet busila eköl a̱ wimblu sulusi tso', e' mì wa̱ ijche̱newa̱ ta̱ imía̱ ta̱ ie̱' tkéwa̱ kuchë ki̱ ie' wörki̱.  
\v 26 Alaköl e' kë̀ dör judiowak, e' dör ká̱ kiè Sirofenicia e' wak. Eta̱ ikköché ie' wöa̱: 
\p —Aknama tso' ye' alà busi a̱ e' trë'ú̱shkar. 
\p  
\v 27 Erë ie' tö iché ia̱: 
\p —Kë̀ idör buaë ala'rla chkè yèttsa̱ mè chichi a̱. E' kue̱ki̱ a̱s ye' ala'r chkö̀ ke̱we. 
\p  
\v 28 Erë tayë tö ie' iu̱té: 
\p —A këkëpa, e' yëne; erë s'ala'r chköke e' kamule̱ darke i̱ski̱ ese ñeke chichi tö. 
\p  
\v 29 Jesús tö ie' a̱ iché: 
\p —Buaë be' iu̱té, e' kue̱ki̱ be' yúne bë̀rë. Aknama trëneshkartke be' alà busila a̱. 
\p  
\v 30 Mik alaköl e' demine u a̱, eta̱ ilà busila kué̱itö ka̱' ki̱. Aknama kë̀ ku̱'ia̱ ie' a̱. 
\s1 Wëm eköl kukuö̀ kë̀ wattsër e' bua'wé̱ Jesús tö 
\p  
\v 31 Jesús e̱' yéttsa̱ Tiro tkami Sidón demi Galilea batsöri Decápolis kke̱r.  
\v 32 Ee̱ pë' wa̱ wëm debitu̱ eköl ie' ska' e' kë̀ kukuö̀ wattsër ena kë̀ tto buaë. Ie'pa tö ikié Jesús a̱: “be' ulà múka̱ iki̱ a̱s ibuarne.”  
\v 33 Jesús wa̱ imítse̱r bánet wé̱ kë̀ yi ku̱' ee̱, ta̱ iulatska tié̱wa̱ wëm kirirke e' kukuöuk bök a̱ ta̱ iwiri wa iku' kéwa̱.  
\v 34 E' ukuöki̱ ta̱ ká̱ sué̱itö ká̱ jaì a̱, isiwa̱' tkéka̱ ta̱ ichéitö wëm a̱: 
\p “¡Efatá!” (e' wà kiane chè ie'pa ttö̀ wa: “¡Kukuö̀ shu̱bunú!”) 
\p  
\v 35 E' bet ta̱ wëm kukuö̀ ena ittö̀ buanene ta̱ ittéka̱ buaë.  
\v 36 Jesús tö iché ia̱rak tö kë̀ ichar yi a̱. Erë ko̱s e' ché ie' tö ie'pa a̱, e' tsa̱ta̱ ie'pa tö ikí̱ chekeia̱.  
\v 37 Ie'pa tkirulune tai̱ë iweblök, ta̱ ichérakitö, “¡Ì ko̱s we̱ke ie' tö buaë dö̀ s'kukuö̀ kë̀ wattsër ese bua'wé̱itö ta̱ iwattsëne buaë, ñies s'me' bua'wé̱itö ta̱ ittéka̱ne buaë!” 
\c 8  
\s1 Pë' döka̱ mil tkëyök e'pa tié Jesús tö 
\r (Mateo 15.32-39) 
\p  
\v 1 Etökicha ta̱ pë' e̱' dapa'wé̱ne tai̱ë Jesús ska', e'pa kë̀ wa̱ ì ku̱' ñè. Ta̱ ie' tö ittökatapa kié ta̱ ichéitö ie'pa a̱: 
\p  
\v 2 —Sia̱rë ye' wa pë' ikkëpa wër. Ie'pa tso' ye' ta̱ e' ki̱ ká̱ de mañatk ta̱ kë̀ ie'pa wa̱ ì ku̱' ñè.  
\v 3 We̱lepa datse̱ ka̱mië. E' kue̱ki̱ dö' ye' tö ipatkéminerak u a̱ kë̀ chkaule ta̱ isiwa̱'a̱rwa̱mirak ñala̱ ki̱. 
\p  
\v 4 Eta̱ ittökatapa ie' iu̱té: 
\p —Erë ¿ì wa se' tö ie'pa tièmi ká̱ i'se a̱ wé̱ kë̀ yi se̱rku̱' ee̱? 
\p  
\v 5 Ie' tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —¿Ko̱s a' wa̱ pan tso'? 
\p Ie'pa iiu̱té, 
\p —Kul (7). 
\p  
\v 6 Eta̱ ie' tö pë' ké e̱' tulökse̱r i̱ski̱ ta̱ pan kul klö'wé̱itö ta̱ wëstela chéitö Skëköl a̱ ta̱ iblatéitö mé ittökatapa a̱ watiè pë' a̱, eta̱ es ie'pa tö iwé̱.  
\v 7 Ñies nima tsitsirla tso'rak iwa̱ elkela e' ki̱ wëstela chéitö Skëköl a̱ ta̱ ittökatapa patkéitö iwatiök.  
\v 8 Pë' ulitane chké de wë' ta̱ chkè bata a̱te̱ e' shtérakitö iëne döka̱ kkö́ kul.  
\v 9 Ichkérak e'pa döka̱ mil tkëyök (4.000) ulatök. E' ukuöki̱ ta̱ Jesús tö ie'pa yuémine  
\v 10 ta̱ ie' e̱' iéka̱ kanò a̱ ittökatapa ta̱ míyal ká̱ kiè Dalmanuta ee̱. 
\s1 Fariseowakpa tö ì kë̀ o̱r yi a̱ ese u̱k ké suè̱ 
\r (Mateo 16.1-4; Lucas 12.54-56) 
\p  
\v 11 Fariseowakpa debitu̱ Jesús ska' ta̱ ittémirak ie' ta̱ kësik wa. Ie'pa é̱na ie' tsa̱iak, e' kue̱ki̱ ie'pa tö ie' a̱ ikié tö ì kë̀ o̱r yi a̱ ese wé̱itö iwà kkachoie tö moki̱ ie' patkë'bitu̱ Skëköl tö.  
\v 12 Jesús siwa̱' tkéka̱ i̱ski̱ë ta̱ ichéitö: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ ì kë̀ o̱r yi a̱ ese kieke a' tö iwà kkachoie tö yi dör ye'? Moki̱ yö a' a̱ ichè tö ese kë̀ kkayërpa a' a̱. 
\p  
\v 13 Eta̱ ie' tö ie'pa méa̱t ta̱ ie' e̱' iéka̱ne kanò a̱ ta̱ imía̱ batsöri wi̱she̱t. 
\s1 Fariseowakpa pan wölöwo̱ka̱ e' pakè 
\r (Mateo 16.5-12) 
\p  
\v 14 Eta̱ Jesús ttökatapa é̱na ilè chowa tsè̱mi ñè. Pan etkë̀ mírak iwa̱ e̱' ta̱ kanò a̱.  
\v 15 Jesús iché ia̱rak: 
\p —¡A' tso' wösh wa! A' e̱' kkö'nú fariseowakpa pan wölöwo̱ka̱ e' yöki̱. Ñies a' e̱' kkö'nú Herodes pan wölöwo̱ka̱ e' yöki̱. 
\p  
\v 16 Ittökatapa iché ñì a̱: 
\p —¡Kë̀ se' wa̱ ì ta̱' ñè!  
\v 17 Jesús wa̱ ijche̱newa̱, ta̱ ie' iché ia̱rak: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ a' tso' ichök ñì a̱ tö a' kë̀ wa̱ ì ta̱' ñè? ¿Ka̱m a' é̱na iwà a̱r? ¿Ka̱m a' wa̱ iwà jche̱rwa̱? ¿A' e̱r darërë dö̀ ekkë?  
\v 18 A' wöbla ta̱' ¿e' kë̀ wawër? A' kukuöña ta̱' ¿e' kë̀ wattsër? ¿A' kë̀ é̱na ia̱neia̱?  
\v 19 Mik ye' tö pan ske̱l wadë' wëpa döka̱ mil ske̱yök (5.000) ekkë a̱, eta̱ ¿kkö́ bik ibata kit a' tö? 
\p Ie'pa iiu̱té: 
\p —Dabom eyök ki̱ bök (12). 
\p  
\v 20 —Ñies mik ye' tö pan kul (7) wadë' wëpa döka̱ mil tkëyök (4.000) ekkë a̱, eta̱ ¿kkö́ bik wà ië' a' tö ibata wa? 
\p Ie'pa iiu̱té: 
\p —Kul (7). 
\p  
\v 21 Eta̱ ie' iché ia̱rak: 
\p —¿Ka̱m a' é̱na iwà a̱r? 
\s1 S'wöbla kë̀ wawër eköl e' bua'wé̱ne Jesús tö 
\p  
\v 22 E' ukuöki̱ ta̱ idemirak Betsaida ta̱ wëm wöbla kë̀ wawër ese debitu̱ eköl pë' wa̱ Jesús a̱ ta̱ ikköchökerak ie' a̱ tö ikö́ ulà wa a̱s ibuarne.  
\v 23 Eta̱ ie' tö iklö'wé̱wa̱ iulà a̱ ta̱ iyéttsa̱itö bánet. Ee̱ ie' tö iwöbla bök nuwé̱ka̱ wiri wa ta̱ iulà méka̱ iki̱ ta̱ ichakéitö, “¿Be' wöbla wawëne?”  
\v 24 Eta̱ wëm tö ká̱ weblé ta̱ iché: 
\p —Pë' sue̱keyö erë ye' wa iwër wësua kal shköke su̱ë. 
\p  
\v 25 Eta̱ Jesús ulà méka̱ne iwöbla ki̱ ta̱ wëm tö ká̱ sué̱ krereë ta̱ iwöbla wawënene buaë. Íyi ulitane sué̱itö buaë.  
\v 26 Eta̱ Jesús tö ipatkémine iu a̱ ta̱ iché ia̱: 
\p —Kë̀ be' mi'ktkö pë' shu̱a̱. 
\s1 Pedro tö iché tö Jesús dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e' 
\r (Mateo 16.13-20; Lucas 9.18-21) 
\p  
\v 27 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús ena ittökatapa míyal ká̱ tso' tseë a̱te̱ Cesarea Filipo e' a̱. Ñala̱ ki̱ Jesús tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —¿I̱ma pë' tö ichè, ye' dör yi? 
\p  
\v 28 Ie'pa iiu̱té: 
\p —We̱lepa tö icheke tö be' dör Juan S'wöskuökwak. We̱lepa skà tö icheke tö be' dör Skëköl tteköl bak kiè Elías shke̱neka̱ne e'. We̱lepa skà tö icheke tö be' dör Skëköl ttekölpa skà bak e' we̱le. 
\p  
\v 29 Ie' tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —Erë ¿i̱ma a' ichè, ye' dör yi? 
\p Pedro tö iiu̱té: 
\p —Be' dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa sa' blúie e'. 
\p  
\v 30 Erë Jesús kë̀ wa̱ ie'pa kàne yi dör ie', e' chök yi a̱. 
\s1 Jesús e̱' biyö́ ché tö itterawa̱ 
\r (Mateo 16.21-28; Lucas 9.22-27) 
\p  
\v 31 Jesús tö ie'pa a̱ itsá̱ ché: 
\p —Ye' dör S'ditsö Alà, e' weirdaë tai̱ë. Judiowak kue̱blupa ena sacerdotepa wökirpa ñies s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tö ye' waterattsa̱. Ye' tterawa̱, erë e' ki̱ ká̱ de mañat eta̱ ye' shke̱rdaka̱ne. 
\p  
\v 32 Ttè e' chéitö ie'pa a̱ wösha̱k. Erë Pedro tö ie' kiémi bánet ta̱ iuñémiitö.  
\v 33 Erë Jesús e̱' wötrée ta̱ ittökatapa weblé krereë ta̱ Pedro uñéitö i' es: 
\p —¡A Satanás, be' yúshka bánet ye' yöki̱! Be' kë̀ tö íyi suè̱ we̱s Skëköl tö isue̱ke es; be' tö isue̱ke we̱s s'ditsö tö isue̱ke es. 
\p  
\v 34-35 E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö ittökatapa ena pë' male̱pa kié e̱' ska' ta̱ ichéitö: 
\p —Yi e̱' tsa̱tkak ittèwa̱ yöki̱, ese kë̀ ulà a̱ se̱ne michoë dö̀pa. Erë yi e̱' mettsa̱ ttèwa̱ ye' dalërmik ena ye' ttè buaë e' dalërmik, ese ulà a̱ idöraë. E' kue̱ki̱ yi e̱' yuak ye' ttökataie, ese kë̀ kàne tkinukia̱ e̱' ki̱. E' skéie ie' ka̱wöta̱ e̱' chök dö̀ ittèwa̱ wötëulewa̱ krus mik ekkë. Es ie' ka̱wöta̱ shkök ye' itöki̱.  
\v 36 Íyi ulitane tso' ká̱ i' a̱, e' de a' ulà a̱, erë se̱ne michoë e' kë̀ dë' a' ulà a̱, e' ta̱ e' dör ¿ìie bua' a' a̱?  
\v 37 Se̱ne michoë kë̀ pato̱rpa ì wa.  
\v 38 Mik ye' dör S'ditsö Alà, e' dene ye' Yë́ olo ta̱', ñies ibiyöchökwakpa batse'r e'pa ta̱, eta̱ wé̱pa jaëne ye' ki̱ pë' sulusipa kë̀ tö Skëköl dalöiè we̱s trër wakpa kë̀ tö imaso dalöiè es esepa wörki̱, esepa ki̱ ye' jaërdaë ñies. 
\c 9  
\p  
\v 1 Ñies ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö a' tso' í̱e̱, e' we̱lepa tö ì blúie Skëköl tso' e' ké̱wö de diché ta̱', e' sue̱raë ka̱m iblërulur e' yöki̱. 
\s1 Jesús tö ilo tai̱ë e' kkaché ittökatapa a̱ 
\r (Mateo 17.1-13; Lucas 9.28-36) 
\p  
\v 2 Ká̱ teröl ukuöki̱ ta̱ Jesús mía̱ ká̱ bata ka̱kke̱ë e' ki̱. Pedro, Santiago ena Juan e'pa mítse̱r iwa̱ e̱' ta̱. Eta̱ ee̱ ie'pa wö sha̱ë ie' manenettsa̱ mía̱ kua̱'ki̱.  
\v 3 Ie' datsi' manenettsa̱ mía̱ dalölöë saruruë, kë̀ yi a̱ ká̱ wa'ñe datsi' sunuk a̱s idöttsa̱ saruruë es.  
\v 4 Eta̱ ie'pa tö Skëköl ttekölpa bak ká̱ ia̱ia̱ë kiè Elías ena Moisés e'pa sué̱ ka̱pakök Jesús ta̱.  
\v 5-6 Ie'pa tkinewa̱ tai̱ë. Pedro kë̀ é̱na ì a̱neia̱ chè, e' kue̱ki̱ ichéitö Jesús a̱: 
\p —¡A S'wöbla'u̱kwak, buaë se' tso' í̱e̱! Sú̱ sa' tö úla yuèka̱ mañatkuela, etkue be' a̱, etkue Moisés a̱, etkue Elías a̱.  
\v 7 Eta̱ mochka tö ie'pa ki̱téwa̱ ta̱ e' shu̱a̱ ie'pa tö ttö̀ ttsé tö ichè: “Se̱ dör ye' alà dalër tai̱ë ye' é̱na, e' ttö̀ ttsö́.”  
\v 8 E' bet ta̱ ie'pa ká̱ sué̱ ipamik ta̱ ie'pa isué̱ tö kë̀ yi ku̱'ia̱, Jesús ë̀ dur ie'pa ta̱. 
\p  
\v 9 Ie'pa datskene wöwa'k ta̱ Jesús tö ie'pa a̱ ichè: 
\p —Ì sué̱ a' tö e' kë̀ pakar yi a̱ dö̀ mik ye' dör S'ditsö Alà, e' ttéwa̱ shke̱neka̱ne e' ukuöki̱. 
\p  
\v 10 E' kue̱ki̱ ie'pa tté iwakpa ë̀ ñì ta̱. Erë ie'pa ñì chaköke: “Ie' ttéwa̱ shke̱neka̱ne ¿i̱ma e' wà dör?”  
\v 11 Ie'pa tö Jesús a̱ ichaké: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tö icheke tö Elías ka̱wöta̱ dökne ke̱we wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e' yöki̱? 
\p  
\v 12 Ie' iiu̱térak: 
\p —E' yëne tö Elías datse̱ ke̱we. Ie' tö ì ko̱s kanewe̱ketke ke̱we wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e' yöki̱. Erë ¿ì kue̱ki̱ Skëköl yëkkuö tö ichè tö S'ditsö Alà, e' weirdaë ena iwatërdattsa̱?  
\v 13 Ye' tö a' a̱ ichè tö Elías dë'bak, eta̱ ie'pa tö iwe'ik sia̱rë we̱s ie'pa ki̱ ikiane es. E' bak we̱s ie' tté tso' kitule Skëköl yëkkuö ki̱ es. 
\s1 Kabëla eköl a̱ aknama tso' e' bua'wé̱ne Jesús tö 
\r (Mateo 17.14-21; Lucas 9.37-43) 
\p  
\v 14 Mik idenerak wé̱ ittökatapa male̱pa tso' ee̱, eta̱ ie'pa isué̱ tö tai̱ë pë' tso' ipamik. Ñies isué̱itörak tö s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa we̱lepa ñì iu̱töke ie'pa ta̱.  
\v 15 Mik pë' tö Jesús sué̱, eta̱ iwö krarulune ta̱ itu̱nemirak ishke̱'u̱k.  
\v 16 Ie' tö ichaké ittökatapa a̱: 
\p —¿Ì ki̱ a' ñì iu̱töke? 
\p  
\v 17 Wëm eköl tö iché ie' a̱: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, í̱e̱ ye' wa̱ ye' aladulaköl debitu̱ be' a̱. Wimblu sulusi tso' ia̱ e' kue̱ki̱ kë̀ itto.  
\v 18 Ká̱ wa'ñe wé̱ ie' tso' ee̱ wimblu tö ie' é̱na ká̱ chöwe̱kewa ta̱ ikéu̱re i̱ski̱ ta̱ shuya deka̱ ikkö̀ a̱, ikà blarke ñì mik ena ikranewa̱. Be' ttökatapa a̱ ikiéyö tö wimblu e' trë'ú̱shkar erë kë̀ ie'pa a̱ io̱ne. 
\p  
\v 19 Jesús tö iiu̱té: 
\p —¡A pë' kë̀ e̱rblöta̱' Skëköl mik! ¿Mik ye' se̱rmirö a' ta̱? ¿Ko̱s ye' tö a' dalë'ttsemirö? Kabëla ñe' tsú̱bitu̱ ña. 
\p  
\v 20 Eta̱ ie'pa wa̱ kabëla mítse̱r Jesús ska'. Erë mik wimblu sulusi ñe' tö Jesús sué̱ ta̱ kabëla painuwé̱ka̱itö tai̱ë a̱nerö i̱ski̱ e̱' tréka̱ burup burup ta̱ ikkö̀ a̱ shuya deka̱.  
\v 21 Jesús tö kabëla yë́ a̱ ichaké: 
\p —¿Mik i' wamblënemi ie' ta̱? 
\p Iyë́ tö iu̱té: 
\p —Mik ie' ià̱ tsirlala e'ta̱mi.  
\v 22 Tai̱ë wimblu tö ie' ma'wé̱ ttèwa̱. Mikle ta̱ iu̱yéwa̱itö bö' a̱ ö di' a̱ ittowa̱ie. Sa' sa̱ú̱ e̱r sia̱rë wa. Ilè o̱rmi be' a̱, e̱'ma sa' ki̱mú. 
\p  
\v 23 Jesús tö iiu̱té: 
\p —¿We̱s bö ibikeitsèmi tö ye' kë̀ a̱ io̱nuk? Yi e̱rblöke Skëköl mik, ¡ese a̱ ì ko̱s o̱rmi! 
\p  
\v 24 Eta̱ kabëla yë́ tö iché a̱neule: 
\p —Ye' e̱rblöke Skëköl mik. ¡Ye' ki̱mú kí̱ e̱rblök imik! 
\p  
\v 25 Mik Jesús tö isué̱ tö tai̱ë pë' daparke, eta̱ wimblu sulusi uñéitö i' es: 
\p —A wimblu, kabëla i' tteke be' tö kukuö̀ kë̀ wattsër, kë̀ tto. Ye' tö be' ké e̱' yö́ttsa̱ kabëla i' a̱. Kë̀ be' e̱' tiu̱kwa̱ne ie' a̱. 
\p  
\v 26 Wimblu a̱neka̱ ta̱ kabëla skà é̱na ká̱ chöwé̱wa̱neitö. E' ukuöki̱ ie' e̱' yéttsa̱ ta̱ kabëla a̱te̱ we̱s s'duowa̱ es. E' kue̱ki̱ pë' tai̱ë tö ichè tö moki̱ iduowa̱.  
\v 27 Erë Jesús tö iklö'wé̱wa̱ iulà a̱ ta̱ iki̱mé e̱' kökka̱ ta̱ ie' e̱' kéka̱. 
\p  
\v 28 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús dewa̱ we̱shke̱ ta̱ ittökatapa tö ie' a̱ ichaké bánet. 
\p —¿Ì kue̱ki̱ sa' kë̀ a̱ wimblu e' trëneshkar? 
\p  
\v 29 Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Wimblu sulusi ese trëo̱shkarmi ikiè S'yë́ a̱ e' ë̀ wa\f + \fr 9:29 \fk ikiè S'yë́ a̱ e' ë̀ wa: \ft Yëkkuö këchke we̱le tö ikí̱ kuötkéka̱ i' es: \fqa ena batsè wa.\f* 
\s1 Jesús skà e̱' biyö́ ché tö itterawa̱ 
\r (Mateo 17.22-23; Lucas 9.43-45) 
\p  
\v 30-31 Jesús ena ittökatapa e̱' yéttsa̱ ee̱ tkami Galilea. Ie' tso' ie'pa wöbla'u̱k, e' kue̱ki̱ ie' kë̀ ki̱ ikiane tö wé̱ ie'pa tso' e' jche̱rwa̱ yi wa̱. Ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —Ye' dör S'ditsö Alà, e' wömerdattsa̱ pë' ulà a̱ ta̱ ye' tterawa̱rakitö. Erë e' ki̱ ká̱ de mañat ta̱ ye' shke̱rdaka̱ne. 
\p  
\v 32 Erë ì ché ie' tö, e' wà kë̀ a̱ne ie'pa é̱na, ñies ie'pa suanerak ichakök. 
\s1 Yi dör ibua'ie Skëköl wöa̱ 
\r (Mateo 18.1-5; Lucas 9.46-48) 
\p  
\v 33 E' ukuöki̱ ie'pa demi Cafarnaúm. Mik ie'pa dewa̱ we̱shke̱, eta̱ Jesús tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —¿Ì ki̱ a' ñì iu̱töro ñala̱ ki̱? 
\p  
\v 34 Erë ñala̱ ki̱ ie'pa ñì iu̱töro tö wé̱ dör ibua'ie imale̱pa tsa̱ta̱, e' kue̱ki̱ ie'pa siwa̱'bléwa̱.  
\v 35 Eta̱ Jesús e̱' tkése̱r ta̱ ie'pa dabom eyök ki̱ böl e'pa kiéitö ta̱ ichéitö ia̱: 
\p —Yi ki̱ ikiane tö idö̀ ibua'ie imale̱pa tsa̱ta̱, e' ta̱ ese ka̱wöta̱ e̱' wöökwa imale̱pa diki̱a̱ ikanè mésoie iki̱moie. 
\p  
\v 36 E' ukuöki̱ ta̱ alala duése̱ritö eköl ie'pa shu̱sha̱ë ta̱ ikéka̱itö ulà a̱ ta̱ ichéitö ia̱rak: 
\p  
\v 37 —Yi tö alala i'se kiéwa̱ ye' ttö̀ wa, ese tö ye' wák kiéwa̱. Es ñies yi tö ye' kiéwa̱, ese kë̀ wa̱ ye' ë̀ kinewa̱, yi tö ye' patkë'bitu̱, e' kiéwa̱itö ñies. 
\s1 Yi kë̀ ku̱' ñippök se' ta̱ ese tso' buaë se' ta̱ 
\r (Mateo 10.42; Lucas 9.49-50) 
\p  
\v 38 Juan tö iché Jesús a̱: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, wëm sué̱ sa' tö eköl, e' tö aknama trë'wé̱yal be' ttö̀ wa. Erë ie' kë̀ ku̱' se' ta̱, e' kue̱ki̱ sa' tö iché ia̱ tö kë̀ iwa̱ria̱. 
\p  
\v 39-40 Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Yi tö ì kë̀ o̱r yi a̱ ese wé̱ ye' ttö̀ wa, ese kë̀ a̱ ye' yënuk suluë. Yi kë̀ ku̱' ñippök se' ta̱, ese tso' se' ta̱. E' kue̱ki̱ kë̀ iwöklö'wa̱r.  
\v 41 Yi isie tö di' kakla ë̀ mé a' a̱ yè, ye' dör Cristo e' icha a' dör e' kue̱ki̱, moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö ese a̱ iské pato̱rdaë buaë. 
\s1 A' tso' wösh wa ì tö s'ké ì sulu wamblök ese yöki̱ 
\r (Mateo 18.6-9; Lucas 17.1-2) 
\p  
\v 42 “Yi tö ikkëpala e̱rblöke ye' mik, ese eköl ké ì sulu wamblök, esepa weirdaë tai̱ë shu̱te̱ tkö̀ka̱ ák wawoie mué̱wa̱ ikuli' a̱ batrèemi dayë a̱ e' tsa̱ta̱.  
\v 43-44 A' ulà tö a' ké ì sulu wamblök, e' ta̱ itö́ö. A' döwa̱ se̱ne micho a̱ ulà etkë̀, e' dör buaë. E' skéie a' döwa̱ bö' ké̱ a̱ ulà bötkë e' dör suluë. Ee̱ bö' kë̀ wöitta̱'wa̱.  
\v 45-46 A' klö̀ tö a' ké ì sulu wamblök, e' ta̱ itö́ö. A' döwa̱ se̱ne micho a̱ klö̀ etkë̀, e' dör buaë. E' skéie a' u̱yèwa̱ bö' ké̱ a̱ klö̀ bötkë e' dör suluë.  
\v 47 A' wöbla tö a' ké ì sulu wamblök, e' ta̱ iyö́ttsa̱. A' döwa̱ ì blúie Skëköl tso' e' a̱ wöbla ek ë̀, e' dör buaë. E' skéie a' u̱yèwa̱ bö' ké̱ a̱ wöbla bökë e' dör suluë.  
\v 48 E' ké̱ a̱ öña tö s'kateke ke̱kraë kë̀ duöta̱'wa̱, ñies bö' wöñarke kë̀ wöitta̱'wa̱. 
\p  
\v 49 “S'weir e' dör s'paiklè we̱s iyiwak jchè ña'wè̱ mè Skëköl a̱ ese paiklè dayë wa es.  
\v 50 Dayë dör buaë, erë kë̀ ikke ta̱'ia̱, e' ta̱ kë̀ ibuarpaia̱ne. Kë̀ a' tö dayë kke chöu̱kwa a' e̱r a̱. A' se̱nú bë̀rë ñita̱.” 
\c 10  
\s1 Se' ñì ö̀wa ese ché Jesús tö 
\r (Mateo 19.1-12; Lucas 16.18) 
\p  
\v 1 Jesús e̱' yéttsa̱ Cafarnaúm mía̱ Judea ta̱ itkattsa̱ Jordán a̱ wi̱she̱t. Ee̱ pë' e̱' dapa'wé̱ne ie' ska' ta̱ ie' tö ie'pa wöbla'wé̱mitke we̱s ie' wöblar es.  
\v 2 Eta̱ fariseowakpa we̱lepa de ie' ska' ta̱ ie'pa tö ie' a̱ ichaké itsa̱ioie: 
\p —¿Wëpa a̱ ka̱wö ta̱' itayë owa ö au? 
\p  
\v 3 Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —¿Ì u̱k Moisés tö a' ka' ttè dalöiëno ki̱? 
\p  
\v 4 Ie'pa tö ie' iu̱té: 
\p —Moisés tö iké̱wö me' se' a̱ ñì owa yëkkuö muk s'tayë a̱ ta̱ itrë'u̱kshkar. 
\p  
\v 5 Ie' tö ie'pa a̱ iché: 
\p —A' e̱r darërë, e' kue̱ki̱ Moisés tö ttè e' me'a̱t a' a̱ es.  
\v 6 Erë mik ká̱ i' yöne, eta̱ kë̀ idir es. Itso' kitule i' es: ‘Skëköl tö se' yö' wëm ena alaköl.  
\v 7 E' kue̱ki̱ wëpa kë̀ se̱rpaia̱ iyë́ ena imì e'pa dapömik ta̱ ise̱rdawa̱ alaköl ta̱.  
\v 8 Ie'pa böl se̱rdaë ñita̱ ta̱ ie'pa mía̱ we̱s wák eköl ë̀ es.’\f + \fr 10:8 \ft Génesis 2.24\f* Es ikite̱a̱t, e' kue̱ki̱ ie'pa kë̀ ià̱ böl, ie'pa yöne we̱s wák eköl ë̀ es.  
\v 9 E' kue̱ki̱ wé̱pa batséwa̱ Skëköl tö esepa kë̀ batsökök yi tö. 
\p  
\v 10 Mik ie'pa dene we̱shke̱, eta̱ ittökatapa tö ie' ichaké ttè e' ki̱.  
\v 11 Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Wëm tö itayë éwa, ese tö alaköl ské tsé̱wa̱ne, e' ta̱ e' wa ie' tö ise̱newa̱bak ke̱we e' dalöse̱wé̱wa̱.  
\v 12 Ñies tayë tö iwëm éwa, ese tö wëm ské tsé̱wa̱ne, e' ta̱ e' wa ie' tö ise̱newa̱bak ke̱we e' dalöse̱wé̱wa̱. 
\s1 Jesús tö ikié S'yë́ a̱ ala'rla ki̱ 
\r (Mateo 19.13-15; Lucas 18.15-17) 
\p  
\v 13 Eta̱ pë' wa̱ ala'rla debitu̱ a̱s Jesús ulà mùka̱ iki̱. Erë ittökatapa tö pë' e'pa uñélor.  
\v 14 Mik e' sué̱itö ta̱ iluneka̱ ta̱ ichéitö ie'pa a̱: 
\p —A̱s ala'rla bitu̱ ye' ska'. Wé̱pa dör we̱s ie'pa es, esepa blúie Skëköl tso', e' kue̱ki̱ kë̀ iwöklö'wa̱ria̱.  
\v 15 Moki̱ ye' tö ichè tö yi kë̀ e̱' wöö̀wa we̱s alala es ì blúie Skëköl tso' e' kiowa̱, ese kë̀ döpawa̱. 
\p  
\v 16 Eta̱ ie' tö ala'rla paklö'wé̱wa̱ ta̱ iulà méka̱ iki̱ ta̱ ie̱r buaë ché ia̱. 
\s1 Inuköl blu' eköl e' tö Jesús a̱ ichaké 
\r (Mateo 19.16-30; Lucas 18.18-30) 
\p  
\v 17 Mik Jesús shkémitke, eta̱ wëm debitu̱ eköl tu̱neule, e̱' tkérö kuchë ki̱ ie' wörki̱, ta̱ ie' a̱ ichakéitö: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, be' dör buaë, ¿ì wè̱mi ye' tö a̱s se̱ne michoë dö̀ ye' ulà a̱? 
\p  
\v 18 Ie' tö iiu̱té: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ be' tö ye' kié buaë? Skëköl eköl ë̀ dör buaë.  
\v 19 Ie' ttè dalöiëno e' jche̱r be' wa̱: ‘Kë̀ a' ka̱wö ta̱' s'ttökwa̱, kë̀ a' ka̱wö ta̱' s'se̱newa̱bak dalöse̱u̱kwa̱, kë̀ a' ka̱wö ta̱' akblök, kë̀ a' ka̱wö ta̱' s'kkatök ka̱chè wa, kë̀ a' ka̱wö ta̱' s'ki̱tö'u̱k, a' yë́ ena a' mì e'pa dalöiö́.’\f + \fr 10:19 \ft Éxodo 20.12-16; Deuteronomio 5.16-20\f* 
\p  
\v 20 Wëm ie' iu̱té: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, ttè e' ko̱s dalöië'bitu̱ ye' tö ye' ià̱ duladula e'ta̱mi. 
\p  
\v 21 Jesús ie' sué̱ e̱r bua' wa ta̱ ichéitö: 
\p —Íyi etkë̀ kianeia̱ be' a̱ wè̱, e' dör i': Be' yú ta̱ ì tso' be' wa̱, e' wataú̱ttsa̱ se̱raa̱ ta̱ iské múttsa̱ s'sia̱rëpa a̱. E' ukuöki̱ ta̱ be' shkö́ ye' ta̱ ye' ttökataie. Es ta̱ íyi buaë tai̱ë döraë be' ulà a̱ ká̱ jaì a̱. 
\p  
\v 22 Ie' dör inuköl blu' tai̱ë, e' kue̱ki̱ mik e' ttséitö, eta̱ iwö éwa i̱ski̱ ta̱ imía̱ e̱riane tai̱ë. 
\p  
\v 23 Jesús tö ká̱ sué̱ ipamik ta̱ ichéitö ittökatapa a̱: 
\p —¡Inuköl blúpa a̱ darërëë idir dökwa̱ ì blúie Skëköl tso' e' a̱! 
\p  
\v 24 Ttè e' tö ittökatapa tkiwé̱wa̱, erë ie' tö ie'pa a̱ iskà chéne: 
\p —¡A ala'r, darërëë idir dökwa̱ ì blúie Skëköl tso' e' a̱!  
\v 25 Inuköl blu'pa a̱ dökwa̱ ì blúie Skëköl tso' e' a̱, e' dör darërëë tkö̀ka̱ kameio tkö̀mi datsi' yuo diké ese wöukla a̱ e' tsa̱ta̱. \fig |src="2 HK00038b.tif" size="col" ref="Mr 10.25" \fig* 
\p  
\v 26 Mik e' ttsé ie'pa tö, eta̱ ie'pa kí̱ tkinewa̱ tai̱ë ta̱ ie'pa ñì chaké: 
\p —E' dör es, e̱'ma ¿yi tsa̱tkërmi? 
\p  
\v 27 Ie'pa webléitö ta̱ ichéitö: 
\p —E' kë̀ o̱nuk s'ditsö a̱ we̱s, erë kë̀ dör es Skëköl a̱, ie' a̱ íyi ulitane o̱rmi. 
\p  
\v 28 Pedro tö ie' a̱ ichémi: 
\p —Sa' tö íyi ulitane me'a̱t ta̱ sa' bite̱ be' ta̱. 
\p  
\v 29 Jesús iiu̱té: 
\p —Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö yi tö iu ö iëlpa ö ikutapa ö imì ö iyë́ ö ila'r ö iká̱ méa̱t ye' dalërmik ena ye' tté buaë dalërmik,  
\v 30 e' ta̱ ká̱ i' ki̱ ese ulà a̱ iské dörane tai̱ë döka̱ u cien eyök. Es ñies iëlpa ö ikutapa ö imì ö iyë́ ö ila'r ö iká̱ ese döraë iulà a̱ döka̱ cien eyök. Erë ñies iweirdaë sia̱rë ye' tté buaë kue̱ki̱. Erë aishkuö ta̱ se̱ne michoë döraë iulà a̱.  
\v 31 Erë i̱'ñe ta̱ s'tso' tai̱ë ke̱weie esepa döraë bataie, ena s'tso' bataie i̱'ñe ta̱ esepa döraë ke̱weie. 
\s1 Jesús skà e̱' biyö́ chéne tö itterawa̱ 
\r (Mateo 20.17-19; Lucas 18.31-34) 
\p  
\v 32 Eta̱ ie'pa mirka̱ ñala̱ ki̱ micho Jerusalén. Jesús shkörami ittökatapa yöki̱ ke̱we. Ittökatapa mir tkirulewa̱ ena pë' mir ie'pa itöki̱ e'pa suane. Ie' ttökatapa dabom eyök kí̱ böl, e'pa kiémiitö bánet ta̱ ì tköraë ie' ta̱ e' pakémiitö ie'pa a̱. Ichéitö:  
\v 33 “Se' mirka̱ Jerusalén i', eta̱ ee̱ ye' dör S'ditsö Alà, e' merdattsa̱ sacerdotepa wökirpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa ulà a̱. Ie'pa tö ye' kichateraë ta̱ ye' wömerattsa̱ pë' kë̀ dör judiowak esepa ulà a̱ ttèwa̱.  
\v 34 Ye' wayueraë ie'pa tö, iwiri tuöraë ye' ki̱, ye' pperarakitö, ena ye' tterawa̱rakitö; erë e' ki̱ ká̱ de mañat eta̱ ye' shke̱rdaka̱ne.” 
\s1 Santiago ena Juan tö ka̱wö kié Jesús a̱ 
\r (Mateo 20.20-28) 
\p  
\v 35 Santiago ena Juan e'pa dör Zebedeo ala'r e'pa dewa̱ Jesús o̱'mik ta̱ ichéitö ia̱: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, sa' ki̱ ikiane tö ì kieke sa' tö be' a̱ e' mú sa' a̱. 
\p  
\v 36 Ie' tö ichakérak: 
\p —¿Ì kiane a' ki̱? 
\p  
\v 37 Ie'pa tö iiu̱té: 
\p —Mik be' tkëneka̱ s'blúie olo ta̱' tai̱ë, eta̱ ka̱wö mú sa' a̱ e̱' tkökse̱r be' o̱'mik, eköl be' ulà bua'kka, eköl be' ulà bakli̱'kka s'wëttsu̱k be' ta̱. 
\p  
\v 38 Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —A' kë̀ wa̱ ijche̱r ì kiök a' tso'. ¿Íyi yeraë ye' tö bacha'bachaë, e' yarmi a' a̱? ¿A' e̱' ché weinuk we̱s ye' weirdaë es? 
\p  
\v 39 Ie'pa tö iiu̱té: 
\p —Tö́, sa' dirmi. 
\p Ie' tö iché ia̱: 
\p —Ye' tka̱' wà yeraë a' tö. A' weirdaë we̱s ye' es.  
\v 40 Erë e̱' tkökse̱r ye' ulà bua'kka ö ye' ulà bakli̱'kka, e' kë̀ ké̱wö menuk ye' a̱. E' tso'tke klöule yi a̱ imeke esepa a̱. 
\p  
\v 41 Mik ttè e' ttséwa̱ ittökatapa male̱pa döka̱ dabom eyök (10) e'pa tö, eta̱ ie'pa uluneka̱ Santiago ena Juan ki̱.  
\v 42 Erë ie' tö ie'pa kié se̱raa̱ ta̱ ichéitö: 
\p —A' wa̱ ijche̱r tö pë' kë̀ tö Skëköl dalöiè, esepa wökirpa ko̱s e̱' alökeka̱ ie'pa ki̱ ke̱kraë, ñies iblúpa tö ie'pa patkeke kësik wa.  
\v 43 Erë a' kë̀ kàne e̱' wamblök es. E' skéie, a' isie e̱' yuak s'wökirie, ese ka̱wöta̱ e̱' wöökwa s'male̱pa diki̱a̱ diöshe̱t ikanè mésoie.  
\v 44 Ñies a' isie e̱' yuak ibua'ie s'male̱pa tsa̱ta̱, ese ka̱wöta̱ e̱' muktsa̱ s'male̱pa a̱ kanè mésoie.  
\v 45 Ye' dör S'ditsö Alà, e' kë̀ dë'bitu̱ a̱s yi tö ye' ki̱mù, ye' dë'bitu̱ s'ki̱muk ena e̱' muktsa̱ ttèwa̱ s'tso' tai̱ë e' nuì̱ skéie. E' kue̱ki̱ a' ka̱wöta̱ e̱' wöökwa s'male̱pa kanè mésoie. 
\s1 Bartimeo bua'wé̱ne Jesús tö 
\r (Mateo 20.29-34; Lucas 18.35-43) 
\p  
\v 46 Ie'pa demi Jericó. Mik Jesús e̱' yökettsa̱tke ittökatapa ta̱ ena pë' dami tai̱ë itöki̱ e'pa ta̱, eta̱ ee̱ wëm eköl sia̱rë tkër ñala̱ ska'. E' dör inuköl kak kiökwak kiè Bartimeo dör Timeo alà, e' wöbla kë̀ wawër.  
\v 47 Mik ie' ittsé tö Jesús Nazaret wak damitkö, eta̱ ie' iché a̱neule: 
\p —¡A Jesús, s'blú bak David e' aleri, ye' sa̱ú̱ e̱r sia̱rë wa! 
\p  
\v 48 Tai̱ë pë' tö ie' uñeke a̱s isiwa̱'blö̀wa̱, erë ie' kí̱ a̱rkeka̱: 
\p —¡A David aleri, ye' sa̱ú̱ e̱r sia̱rë wa! 
\p  
\v 49 Eta̱ Jesús e̱' duése̱r ta̱ ichéitö: 
\p —Ie' kiö́ttsa̱. 
\p Eta̱ wëm wöbla kë̀ wawër, e' kiéttsa̱ ie'pa tö ta̱ ichérakitö ia̱: 
\p —Be' e̱r kuú̱. Be' e̱' kö́ka̱. Ie' tso' be' kiök. 
\p  
\v 50 Eta̱ wëm tö ipaio ki̱kke̱ yéttsa̱ ppéu̱mi ta̱ ie' e̱' kéka̱ bet dewa̱ Jesús ska'.  
\v 51 Ta̱ Jesús tö ie' a̱ ichaké: 
\p —¿Ì kiane be' ki̱ tö ye' tö iwè̱ be' a̱? 
\p Ta̱ ie' tö iiu̱té: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, ye' ki̱ ikiane tö ye' wöbla buarne. 
\p  
\v 52 Jesús tö iché ia̱: 
\p —Be' e̱rblé ye' mik, e' wa be' buanene. Be' yúne. 
\p E' wösha̱ ta̱ ie' wöbla buanene ta̱ imía̱ Jesús ta̱ ñala̱ wa. 
\c 11  
\s1 Jesús demi Jerusalén 
\r (Mateo 21.1-11; Lucas 19.28-40; Juan 12.12-19) 
\p  
\v 1 Mik Jesús ena ittökatapa dökemitke Betfagé ena Betania tso' tsi̱net Jerusalén, Olivo ké̱bata kuli' a̱ ta̱ ee̱ ie' tö ittökatapa kié böl  
\v 2 ta̱ ichéitö ia̱rak: 
\p —A' yú wì̱ u wëne eruleë ee̱. Mik a' demi ee̱, e' bet ta̱ burro pupula moulewa̱ kue̱raë a' tö etö kë̀ ki̱ yi e̱' tkëuleka̱ ese. E' wötsö́ö ta̱ itsú̱bitu̱ ña.  
\v 3 Yile tö a' a̱ ichakeke: ‘¿Ì u̱k a' tso'?’, e' ta̱ iiu̱tö́: ‘Skëkëpa ki̱ ikiane’, e' wa ie' tö imène. 
\p  
\v 4 Eta̱ ie'pa míyal tö burro ñe' kué̱, motër ukkö a̱ ñala̱ sha̱ë. Iwötsée ie'pa tö tsè̱mi. 
\p  
\v 5 Eta̱ we̱lepa iëte̱r ee̱ e' tö ichakérak: 
\p —¿Ì u̱k a' tso'? ¿Ìie a' tö burro se̱ wötsée? 
\p  
\v 6 Ittökatapa tö iiu̱té we̱s Jesús tö iché ia̱ es ta̱ ie'pa tö iébitu̱.  
\v 7 E' ukuöki̱ ittökatapa wa̱ burro bite̱tse̱r Jesús a̱. Ie'pa tö ipaio ki̱kke̱ méka̱ burro ki̱ ta̱ Jesús e̱' tkéka̱ iki̱.  
\v 8 Tai̱ë pë' tö ipaio ki̱kke̱ shuélor ñala̱ ki̱, iskà tö kal kö̀ të'lor kañika̱ tsè̱mi ese shuélor ñala̱ ki̱ Jesús ñalé̱ tso̱ie. 
\p  
\v 9 Pë' mirwa̱ ke̱weie Jesús yöki̱ ñies itöki̱, e'pa ulitane a̱rke tai̱ë: 
\p —¡Skëköl ki̱köka̱sö! Yi datse̱ ie' ttö̀ wa, ayëcha buaë e'.  
\v 10 E' datse̱ s'wëttsu̱kne s'blúie we̱s se' yë́ David bak es. Ayëcha buaë ie'. ¡Skëköl tso' ká̱ jaì a̱ e' ki̱köka̱sö!\f + \fr 11:10 \ft Salmo 118.25-26\f* 
\p  
\v 11 Jesús dewa̱ Jerusalén ta̱ imía̱ dewa̱ Skëköl wé a̱. Ie' tö íyi weblé se̱raa̱. Ká̱ tuirketke, e' kue̱ki̱ imía̱ Betania ittökatapa dabom eyök ki̱ böl, e'pa ta̱. \fig |src="3 LB00315b.tif" size="col" ref="Mr 11.11" \fig* 
\s1 Jesús tö higowö yulé 
\r (Mateo 21.18-19) 
\p  
\v 12 Bule es ta̱ mik ie'pa e̱' yélur Betania, eta̱ Jesús dué bli wa̱.  
\v 13 Ka̱mië ie' tö higuera klö̀ sué̱ kö̀ arwa̱ buaë. Ie' mía̱ iweblök tö iwö ta̱'. Erë kë̀ ie' wa̱ iwö ku̱ne. Ka̱m iwö ké̱wö döwa̱, e' kue̱ki̱ ikö̀ ë̀ arwa̱ tai̱ë. \fig |src="4 HK00085b.tif" size="col" ref="Mr 11.13" \fig* 
\p  
\v 14 Ie' tö iché higo klö̀ a̱: 
\p —¡Kë̀ yi tö be' wö katepaia̱! 
\p E' ttsé ittökatapa tö. 
\s1 Jesús tö Skëköl wé batse'wé̱ 
\r (Mateo 21.12-17; Lucas 19.45-48; Juan 2.13-22) 
\p  
\v 15 Ie'pa demi Jerusalén ta̱ Jesús dewa̱ Skëköl wé a̱. Ee̱ ie' e̱' kéka̱ wé̱pa tso' íyi ta̱u̱k ena íyi watau̱k e'pa trë'u̱kyal. Inuköl mane'u̱kwakpa\f + \fr 11:15 \fk inuköl mane'u̱k: \ft Judiowak a̱ inuköl tso' wakanewè̱ Skëköl wé ë̀ a̱, e' tue̱kene ie'pa tö inuköl ëse wa.\f* mesa trélurka̱itö. Ñies nuböl watau̱kwakpa kula' trélurka̱itö.  
\v 16 Ñies ie' kë̀ tö yi a̱ ka̱wö mè íyi tsu̱ktkö Skëköl wé shu̱a̱.  
\v 17 Eta̱ ie' tö s'wöbla'wé̱mitke ta̱ ichéitö: 
\p —Skëköl tö iyë'a̱t iyëkkuö ki̱: ‘Ye' u kirdaë tto ye' ta̱ wé ká̱ ulitane wakpa a̱,’\f + \fr 11:17 \ft Isaías 56.7\f* erë a' tö iia'wé̱ka̱ akblo wéie. 
\p  
\v 18 Mik e' ttsé sacerdotepa wökirpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tö, eta̱ ie'pa ileritsémi Jesús ttowa̱ie. Ie' tö s'wöbla'we̱ke e' tö pë' ko̱s tkiwé̱wa̱, e' kue̱ki̱ judiowak wökirpa suane iyöki̱.  
\v 19 Erë mik ká̱ tuine, eta̱ ie' e̱' yéttsa̱ Jerusalén ittökatapa ta̱. 
\s1 Higo klö̀ sinewa̱ 
\r (Mateo 21.20-22) 
\p  
\v 20 Bule es bla'mi ie'pa tkamine higuera klö̀ o̱'mik, eta̱ ie'pa tö isué̱ tö isinewa̱ dö̀ iwí kicha ë̀.  
\v 21 Eta̱ ì bak e' a̱newa̱ Pedro é̱na, e' kue̱ki̱ ie' tö Jesús a̱ iché: 
\p —A S'wöbla'u̱kwak, isa̱ú̱ higuera klö̀ wayë'abö e' sinewa̱. 
\p  
\v 22 Jesús iiu̱té: 
\p —A' e̱rblö́ Skëköl mik.  
\v 23 Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö yi tö iché ka̱bata wì̱ a̱: ‘¡Be' e̱' skö́ttsa̱ í̱e̱ a̱núwa dayë a̱!’ ta̱ iklö'wé̱itö moki̱ kë̀ ibikeitse̱ka̱ bötböt tö ì chéitö e' wà tköraë, e' ta̱ es iwà tköraë.  
\v 24 E' kue̱ki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö iklö'ú̱ tö ì kié a' tö Skëköl a̱ e' wà detke a' ulà a̱, eta̱ iwà döraë.  
\v 25-26 Ñies mik a' tso' ikiök ie' a̱, eta̱ ilè tté tso' a' wa̱ yile ki̱, ese nuí̱ olo'yö́ iki̱ a̱s S'yë́ tso' ká̱ jaì a̱ e' tö a' icha olo'yö̀ a' ki̱ ñies. 
\s1 ¿Yi tö ka̱wö mè Jesús a̱? 
\r (Mateo 21.23-27; Lucas 20.1-8) 
\p  
\v 27 E' ukuöki̱ ta̱ ie'pa dene Jerusalén. Jesús shkö̀dur Skëköl wé a̱. Eta̱ sacerdotepa wökirpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa ena judiowak kue̱blupa e'pa de ie' ska'  
\v 28 ta̱ ichaké ia̱: 
\p —¿Yi ttö̀ wa be' tö íyi ikkë we̱ke? ¿Yi tö e' ké̱wö mé be' a̱? 
\p  
\v 29 Ie' tö iiu̱té: 
\p —Ñies ye' tö a' a̱ ilè chakeke, e' iu̱té a' tö, e' ta̱ ye' tö a' a̱ icheke tö yi tö iké̱wö me' ye' a̱.  
\v 30 ¿Yi tö Juan patkë' s'wöskuök? ¿Skëköl tso' ká̱ jaì a̱ e' ö s'ditsö? Ye' iu̱tö́. 
\p  
\v 31 Ie'pa ñì iu̱témi ta̱ ichekerakitö: “Sö ichèmi tö Skëköl tö ipatkë'bitu̱, e' ta̱ ie' tö se' a̱ ichèmi: ‘¿Ì kue̱ki̱ a' kë̀ wa̱ ie' ttè klöo̱ne?’ ”  
\v 32 Pë' ulitane tö iklö'wé̱ tö Juan dör Skëköl tteköl chökle, e' kue̱ki̱ ie'pa suane pë' yöki̱. E' kue̱ki̱ ie'pa tö icheke ñì a̱: ‘Kë̀ se' a̱ iyënuk tö s'ditsö tö ie' patkë'.’  
\v 33 E' kue̱ki̱ ie'pa tö iiu̱té: 
\p —Kë̀ sa' wa̱ ijche̱r. 
\p Ie' tö ie'pa a̱ iché: 
\p —Es ñies ye' kë̀ tö a' a̱ ichepa tö yi tö ye' a̱ ka̱wö mé íyi ikkë wo̱ie. 
\c 12  
\s1 Uva kanéu̱kwakpa sulusipa e' tté 
\r (Mateo 21.33-46; Lucas 20.9-19) 
\p  
\v 1 Jesús tö ttè kleé ie'pa a̱ i' es: “Wëm eköl tö uva kuatké tai̱ë ta̱ ikköiéwa̱itö buaë, ka̱uk biéitö uva diö̀ tuoie. Ñies úla yuéitö ka̱kke̱ë uva kkö'noie. E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö ipeitéa̱t wëpa we̱lepa a̱ a̱s ie'pa tö ipataù̱ ie' a̱ iwörke e' kak wa. E' ukuöki̱ ta̱ ie' mía̱ ká̱ bánet.  
\v 2 Mik uva wöline tso'tke wë'ià̱ë shtè, eta̱ ie' tö ikanè méso patkémi eköl ie' icha tsu̱k.  
\v 3 Erë ie'pa tö ikanè méso klö'wé̱wa̱ ppé tai̱ë patkémine ulà wöchka.  
\v 4 Eta̱ kanè wák tö ikanè méso skà patkémine eköl, erë e' shka̱'wé̱ ie'pa tö iwökir ki̱ ta̱ iché suluë.  
\v 5 E' ukuöki̱ ta̱ eköl skà patkémine ie' tö ta̱ e' ttéwa̱ ie'pa tö. E' ukuöki̱ ikanè mésopa skà patkémiitö tai̱ë, erë ie'pa tö we̱lepa ppélor we̱lepa ttélur. 
\p  
\v 6 “Bata ekkë ta̱ ia̱te̱ia̱ eköl ë̀. E' dör iwák alà, e' dalër tai̱ë ie' é̱na. E' patkémiitö ta̱ ie' ibikeitsè: ‘Ye' alà idir, e' kue̱ki̱ ie'pa tö idalöieraë.’  
\v 7 Erë ie'pa tö iché ñì a̱: ‘Ká̱ i' a̱tdaë ie' wì̱ ulà a̱. Ittöwa̱sö, es ká̱ i' döraë se' ulà a̱.’  
\v 8 E' kue̱ki̱ ie'pa tö iklö'wé̱wa̱ ttéwa̱ ta̱ inú kéu̱mi ie'pa tö uva ké̱ a̱ bánet.” 
\p  
\v 9 Eta̱ Jesús tö ie'pa a̱ chaké: 
\p —¿I̱ma a' ibikeitsè? ¿Ì we̱raë kanè wák tö? Ie' mira kanéu̱kwakpa ttökulur ta̱ uva kané meraneitö pë' kua̱'ki̱ a̱. 
\p  
\v 10 Ye' tté tso' kitule Skëköl yëkkuö ki̱, ¿e' kë̀ su̱ne a' wa̱? E' tö ichè: 
\q1 ‘Ák watéttsa̱ u yuökwakpa tö 
\q1 e' yönene ák bua'buaie. 
\q1  
\v 11 E' kaneo̱' Skëköl tö, 
\q1 ta̱ e' tö s'ttsë'we̱ke buaë, s'tkinewa̱ iweblök.’\f + \fr 12:11 \ft Salmo 118.22-23\f* 
\m Es Skëköl yëkkuö tö ichè. \fig |src="5 LB00103 b.tif" size="col" ref="Mr 12.11" \fig* 
\p  
\v 12 Ie'pa tö isué̱wa̱ tö kleè e' wa Jesús tö ie'pa ché, e' kue̱ki̱ ie'pa é̱na iklö'wa̱kwa̱. Erë ie'pa suane pë' yöki̱, e' kue̱ki̱ ie'pa tö iméa̱t ta̱ iponemi. 
\s1 S'wökirpa patau̱k, e' tté 
\r (Mateo 22.15-22; Lucas 20.20-26) 
\p  
\v 13 E' ukuöki̱ ta̱ ie'pa tö fariseowakpa we̱lepa ena Herodes klépa we̱lepa patkémi Jesús ska'. Ie'pa ki̱ ikiane tö ie' tö ilè chè ikkatoie.  
\v 14 Ie'pa demi ie' ska' ta̱ ichérakitö ia̱: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, sa' wa̱ ijche̱r tö ke̱kraë be' ttö̀ moki̱. Be' tö sulitane sue̱ke ñikkëë. I̱ma pë' tö be' cheke e' kë̀ ki̱ be' tkine. E' kue̱ki̱ be' tö s'wöbla'we̱ke yësyësë Skëköl ñalé̱ tté wa. Ichö́ sa' a̱, Roma wökir kibi patuè̱sö ¿e' dör buaë ö kë̀ idör buaë? 
\p  
\v 15 Erë ie' tö isué̱wa̱ tö ie'pa e̱' öke e̱r sulu wa, e' kue̱ki̱ ie' tö iché ia̱rak: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ a' tso' ye' ma'u̱k tsa̱iè? Inuköl wöshki tsú̱bitu̱ ña et suè̱. 
\p  
\v 16 Eta̱ ie'pa tö inuköl wöshki tsé̱mi ie' a̱ et ta̱ ie' tö ichaké ie'pa a̱: 
\p —¿Yi diököl ena yi kiè me'rka̱ iki̱? 
\p Ie'pa tö iiu̱té: 
\p —Roma wökir kibi. 
\p  
\v 17 Eta̱ ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —E̱'ma ko̱s Roma wökir kibi icha, ese mú ie' a̱, ta̱ ko̱s Skëköl icha ese mú ie' a̱. 
\p Ie' tö ie'pa iu̱té es, e' tö ie'pa tkiwé̱wa̱. 
\s1 ¿S'duolur e' shke̱rmika̱ne ö au? 
\r (Mateo 22.23-33; Lucas 20.27-40) 
\p  
\v 18 Eta̱ saduceowakpa we̱lepa de Jesús ska'. E' wakpa tö iklö'wé̱ tö s'duowa̱ e' kë̀ shke̱nukka̱ne. Ie'pa tö ie' a̱ ichaké: 
\p  
\v 19 —A s'wöbla'u̱kwak, Moisés tö ttè dalöiëno kita̱t yëkkuö ki̱ e' tö ichè i' es: Wëm blënewa̱ kë̀ alà a̱te̱, e' ta̱ ie' ël ka̱wöta̱ ischö́ tsu̱kwa̱ a̱s ilà kö̀ka̱ iël blënewa̱, e' a̱.  
\v 20 Etökicha wëpa bak döka̱ kul ñì ëlpa, ikibi alaköl tsé̱wa̱, erë iblënewa̱ kë̀ alà a̱te̱.  
\v 21 Ie' itöki̱ iël tö ischö́ tsé̱wa̱, erë e' ñies blënewa̱ kë̀ alà a̱te̱. E' sù̱ iwamblëne iël ta̱  
\v 22 ena imale̱pa ta̱. Ie'pa kul blërulune kë̀ alà a̱te̱ alaköl e' ta̱. Bata ekkë ta̱ ñies alaköl e' blënewa̱.  
\v 23 Wëpa kul e' bak alaköl eköl ë̀ ta̱. Mik s'duowa̱ e' shke̱neka̱ne, eta̱ ¿wé̱ne dö̀mi ie' wëm chö́kie? 
\p  
\v 24 Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —A' kë̀ wa̱ Skëköl yëkkuö su̱ule, ñies ie' diché kë̀ jche̱r a' wa̱, e' kue̱ki̱ a' wöa̱ ká̱ chowa.  
\v 25 Mik s'duolur e' shke̱neka̱ne, eta̱ wëpa ena alakölpa kë̀ se̱rpawa̱ia̱ ñita̱. E'pa míyal we̱s Skëköl biyöchökwakpa tso' ká̱ jaì a̱ kë̀ se̱rta̱'wa̱ ñita̱ es.  
\v 26 ¿A' ki̱ kiane jche̱no tö moki̱ s'duowa̱ e'pa shke̱rdaka̱ne? Skëköl ut Moisés ta̱ kal tsir wöñarke bö'ie, e' shu̱a̱, ¿e' pakè kë̀ a̱ritsule a' wa̱ Moisés yëkkuö ki̱? E' ké̱wö ska' ta̱ Skëköl tö iyë': ‘Ye' dör Abraham, Isaac ena Jacob, e'pa Këköl.’\f + \fr 12:26 \fk Ye' dör Abraham, Isaac ena Jacob, e'pa Këköl: \ft Mik ttè e' yë' Skëköl tö Moisés a̱, eta̱ Abraham, Isaac ena Jacob e'pa blërulunebak ká̱ ia̱ia̱ë. We̱s ie' tö ichè, e' wà kiane chè tö ie'pa tso' ttsë'ka Skëköl ta̱. Éxodo 3.6 sa̱ú̱.\f* 
\v 27 E' wà kiane chè tö ie' kë̀ dör s'duowa̱, e'pa Këköl. ¡Ie' dör s'ttsë'ka, e'pa Këköl! Tai̱ë a' wöa̱ ká̱ chowa. 
\s1 ¿Skëköl ttè dalöiëno e' isie dör ibua'ie? 
\r (Mateo 22.23-40) 
\p  
\v 28 Eta̱ s'wöbla'u̱kwak ttè dalöiëno wa dur eköl ie'pa tso' ñì iu̱tök e' ttsök. Ie' tö ittsé tö Jesús tö ie'pa iu̱té buaë, e' kue̱ki̱ ie' ichaké ia̱: 
\p —Skëköl ttè dalöiëno, ¿e' wé̱ne dör ibua'ie imale̱pa tsa̱ta̱? 
\p  
\v 29 Ie' iiu̱té: 
\p —Skëköl ttè dalöiëno kibiie imalè̱ tsa̱ta̱ e' dör i': ‘A Israel aleripa, a' tö ittsö́. Këkë dör se' Këköl, e' ë̀ dör Skëköl.  
\v 30 E' dalëritsö́ a' e̱r ko̱s wa ena a' wák ko̱s wa ena a' e̱rbikè ko̱s wa ena a' diché ko̱s wa.’  
\v 31 E' itöki̱ e' dör i': ‘A' male̱pa dalëritsö́ we̱s a' wákpa e̱' dalër es.’ Kë̀ ttè ta̱' dalöiëno tkö̀ka̱ ttè böt e' tsa̱ta̱. 
\p  
\v 32 Eta̱ s'wöbla'u̱kwak ttè dalöiëno wa, e' tö iché ia̱: 
\p —A s'wöbla'u̱k, be' iu̱té buaë. Ì ché be' tö e' dör moki̱. Skëköl dör eköl ë̀me. Kë̀ e' skà ta̱.  
\v 33 Ñies s'ka̱wöta̱ ie' dalëritsök se' e̱r ko̱s wa ena se' ka̱bikeitsö̀ ko̱s wa, ena se' diché ko̱s wa, ñies s'ka̱wöta̱ s'male̱pa dalëritsök we̱s se' wák e̱' dalër es. E' wé̱sö, e' ta̱ e' dör buaë se' a̱ tkö̀ka̱ iyiwak jchëule ña'wè̱ wa'ñe ena iyiwak jchëule skà mèsö Skëköl a̱ e' ko̱s tsa̱ta̱. 
\p  
\v 34 Mik ie' isué̱ tö s'wöbla'u̱kwak ttè dalöiëno wa, e' tö ie' iu̱té buaë yësyësë, eta̱ ie' tö iché ia̱: 
\p —Ì blúie Skëköl tso' e' o̱'mik tsi̱net be' tso'. 
\p Eta̱ kë̀ yi kësik dë'ka̱ia̱ ie' a̱ ì skà chakök. 
\s1 ¿Wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e' dör yi aleri? 
\r (Mateo 22.41-46; Lucas 20.41-44) 
\p  
\v 35 Jesús tso' ie'pa wöbla'u̱k Skëköl wé a̱ ta̱ ie'pa a̱ ichakéitö: 
\p —¿We̱s s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tö ichèmi tö wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie, e' dör s'blú bak kiè David e' aleri?  
\v 36 Erë David wák tö iyë' Wiköl Batse'r wa i' es: 
\q1 ‘Skëköl tö ichè ye' Këköl a̱: 
\q1 Be' e̱' tkö́se̱r ye' ulà bua'kka dalöiëno tai̱ë, 
\q1 dö̀ mik ye' tö be' bolökpa mérö be' klö̀ diki̱a̱ eta̱.’\f + \fr 12:36 \ft Salmo 110.1\f* 
\m  
\v 37 Wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e' dör David aleri, e' ta̱ ¿we̱s e' kièmi David tö ie' Këköl? 
\p Eta̱ pë' tso' tai̱ë, e'pa tö Jesús ttö̀ ttseke e̱r bua' wa. 
\s1 Jesús tö s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa kkaté 
\r (Mateo 23.1-36; Lucas 11.37-54; 20.45-47) 
\p  
\v 38 Jesús tö s'wöbla'we̱ke e' shu̱a̱ ie' tö iché: “A' e̱' kkö'nú s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa yöki̱. Ie'pa wöbatsö shkök datsi' batsì̱ë ese mik wé̱ pë' tso' tai̱ë ese ska' a̱s pë' tö ie'pa shke̱'ù̱ we̱s këkëpa dalöiërta̱' tai̱ë es.  
\v 39 Ñies se' ñì dapa'wo̱ wé a̱ ena wé̱ ie'pa ka̱wö tkö'we̱kerakitö, ese ska' kula' tso' këkëpa dalöiërta̱' esepa a̱, ese yuleke ie'pa tö e̱' tkoie.  
\v 40 Ie'pa tö alakölpa schö́ u yeta̱'ttsa̱ iulà a̱, eta̱ ittökerak S'yë́ ta̱ braraë sulitane wöwa idiki̱ñoie tö ie'pa dör pë' buaë yësyësë. Ie'pa weirdaë sia̱rë s'male̱pa tsa̱ta̱.” 
\s1 Alaköl sia̱rë tö inuköl mé Skëköl a̱ 
\r (Lucas 21.1-4) 
\p  
\v 41 Etökicha ta̱ Jesús tkër kalkuö tso' inuköl ioie mè Skëköl a̱ e' wösha̱ pë' tso' inuköl iök kalkuö a̱ e' sa̱u̱k. Inuköl blúpa tso' tai̱ë esepa tö inuköl ieke tai̱ë.  
\v 42 E' wösha̱ë ta̱ alaköl sia̱rë dör schö́ debitu̱ eköl, e' tö inuköl wöshkila yöule cobre wa tuè̱ tottola ese iéwa̱ böt kalkuö ek a̱.  
\v 43 Jesús tö ittökatapa kié ta̱ ichéitö ia̱: 
\p —Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö alaköl sia̱rëla dör schö́ wí̱ tö inuköl iéwa̱ kibiie imale̱pa tö iié ko̱s e' tsa̱ta̱.  
\v 44 Ie'pa ulitane tö inuköl kuö̀ a̱te̱ ese ié, erë ie' sia̱rë, e' tö ie' wa̱ itso' se̱noie e' ko̱s méttsa̱. E' kue̱ki̱ ye' tö ie' ché es. 
\c 13  
\s1 Jesús tö iché tö Skëköl wé olordawa̱ 
\r (Mateo 24.1-2; Lucas 21.5-6) 
\p  
\v 1 Mik Jesús e̱' yéttsa̱ Skëköl wé a̱, eta̱ ittökata eköl tö iché ie' a̱: 
\p —¡A s'wöbla'u̱k, isa̱ú̱! U bua'buaë yöule ák bua'buaala wa. 
\p  
\v 2 Ie' iiu̱té: 
\p —U ko̱s tso' bua'buaë sué̱ a' tö í̱e̱, e' olordawa̱ se̱raa̱, iékwö ë̀ kë̀ a̱tpa ñì bata ki̱. 
\s1 ¿Ì wa sö isuè̱mi tö ká̱ i' e̱rkewatke? 
\r (Mateo 24.3-28; Lucas 21.7-24; 17.22-24) 
\p  
\v 3 E' ukuöki̱ ta̱ ie'pa míyal ka̱bata kiè Olivo tkërka̱ Skëköl wé wösha̱ë ee̱. Jesús e̱' tkése̱r ta̱ Pedro, Santiago, Juan ena Andrés e'pa tö ie' a̱ ichaké bánet:  
\v 4 “Ichö́ sa' a̱: ¿mik íyi ekkë wamblërmi? ¿Ì wa sö isuè̱mi tö iwamblërketke?” 
\p  
\v 5-6 Ie' iiu̱té: “Tai̱ë pë' datse̱ e̱' chök tö ie'pa dör ye'. Icherarakitö: ‘Ye' dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e'’, ta̱ pë' ki̱terarakitö tai̱ë. E' kue̱ki̱ a' tso' wösh wa a̱s kë̀ yi tö a' ki̱tö'ù̱. 
\p  
\v 7 “Mik a' tö ibiyö́ ttsé tö ká̱ tai̱ë wakpa ñippöke tai̱ë wì̱ a̱ dià a̱, eta̱ e' kë̀ tö a' tkiu̱k. E' wake' tköraë, erë ká̱ i' e̱rwami e' kianeia̱.  
\v 8 Ká̱ kua̱'ki̱ kua̱'ki̱ wakpa ñippöraë ñita̱. Ñies í̱ tö ká̱ wöti̱'we̱raë ká̱ wa'ñe. Ñies ká̱ tseë wakpa tteraë bli tö tai̱ë. Íyi ekkë dör e̱rpa s'tsá̱ weirketke ka̱m ye' döne e' yöki̱ ese. E' dör we̱s alaköl alà ku̱rketke ta̱ ikirirke es. 
\p  
\v 9 “A' e̱' kkö'nú. A' merdattsa̱ s'shu̱lökwakpa a̱ ta̱ a' burdaë sia̱rë judiowak ñì dapa'wo̱ wé a̱. Ie'pa tö a' keraë e̱' duökse̱r shu̱lè s'wökirpa ena s'blúpa wörki̱ ye' tté kue̱ki̱. Es a' tö ye' tté pakeraë ie'pa a̱.  
\v 10 Erë ka̱m ká̱ i' e̱rwa e' yöki̱ ye' tté buaë e' ka̱wöta̱ pakè ká̱ ulitane wakpa a̱.  
\v 11 Mik a' menettsa̱ ttè shu̱lökwakpa a̱, eta̱ kë̀ a' tkinuk i̱ma a' e̱' tsa̱tkö̀mi. Mik e' ké̱wö de, eta̱ kë̀ a' ttö̀pa a' wákpa e̱r wa, e' skéie Wiköl Batse'r ttöraë a' wa. E' kue̱ki̱ ttè eraë Skëköl tö a' a̱ chè e' chö́.  
\v 12 Eta̱ we̱lepa tö iël wömerattsa̱ ttèwa̱, iyë́ tö ilà wömerattsa̱, ñies ala'r e̱' köraka̱ iyë́ ena imì kkatök a̱s ittö̀wa̱.  
\v 13 Sulitane tö a' sue̱raë suluë ye' ttè kue̱ki̱. Erë yi e̱' tkéwa̱ darërëë döka̱ bata ekkë, esepa tsa̱tkërdaë. 
\p  
\v 14 “Íyi sulusi tö ì dör batse'r ia'wè̱ ñáie e' tkërdaka̱ wé̱ kë̀ ika̱wöta̱ tkèka̱ ee̱\f + \fr 13:14 \fk Íyi sulusi...tkèka̱ ee̱: \ft Mateo 24.15 sa̱ú̱.\f* (yi tso' yëkkuö i' sa̱u̱k, e' é̱na iwà a̱nú). Mik e' sué̱ a' tö, eta̱ wé̱pa se̱rke Judea e'pa tkö́yalmi ka̱bata a̱.  
\v 15 Yi tso' u bata ki̱ ese kë̀ dökwa̱ne we̱shke̱ iíyi yöktsa̱, itkö́shkarmi.  
\v 16 Ñies yi tso' kaneblök kañika̱ ese kë̀ dökwa̱ne we̱shke̱ idatsi' yöktsa̱.  
\v 17 E' ké̱wö ska' ta̱ alakölpa alà ku̱rketke ena alakölpa tsu' muke ilà a̱ ¡wëstela i̱na esepa ta̱!  
\v 18-19 S'ditsö weirdaë tai̱ë shu̱te̱ ko̱s kë̀ s'we'ikule ekkë mik ká̱ yö' Skëköl tö dö̀ ikkë ta̱, ñies ko̱s kë̀ s'weirpa aishkuö ta̱ ekkë. E' kue̱ki̱ ikiö́ Skëköl a̱ a̱s kë̀ e' wamblër a' ta̱ yuëdiö ké̱ska'.  
\v 20 E' ké̱wö kë̀ wöö́pawa Skëköl tö, e̱'ma kë̀ yi isie a̱tu̱kia̱ ttsë'ka. Erë e' ké̱wö wöerawaitö, wé̱pa shu̱kitbakitö esepa dalërmik. 
\p  
\v 21-22 “Ka̱chökwakpa e̱' köraka̱ e̱' chök tö ie'pa dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e' ö ie'pa dör Skëköl tteköl we̱le. E'pa tö ì kë̀ o̱r yi a̱ ese we̱raë s'ki̱tö'wo̱ie tö ie'pa ttè dör moki̱ë. Dö̀ wé̱pa shu̱kit Skëköl tö, esepa ki̱tö'wè̱mi e' mú ki̱tërmi e̱'ma. E' kue̱ki̱ yile tö iché a' a̱: ‘Isa̱ú̱, wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e' dur í̱e̱’, ö ‘Isa̱ú̱, idur wì̱e̱’, e' ta̱ kë̀ a' tö iklö'wa̱r.  
\v 23 ¡A' tso' e̱rki̱! Íyi ekkë biyö́ chétkeyö a' a̱ ke̱weie. 
\s1 Jesús dörane olo ta̱' tai̱ë 
\r (Mateo 24.29-35,42,44; Lucas 21.25-36) 
\p  
\v 24 “Erë s'weine e' ké̱wö tka, eta̱ diwö wötuirdawa̱, ñies si'wö kë̀ wöñarpaia̱.  
\v 25 Bëkwö darolordaë ena ì ko̱s tso' ká̱ jaì a̱ e' wöti̱rdaë.  
\v 26 Eta̱ ye' dör S'ditsö Alà, e' datse̱ mò a̱ diché ta̱' tai̱ë olo ta̱' tai̱ë, e' wërdaë.  
\v 27 Skëköl biyöchökwakpa patkeramiyö wé̱pa shu̱kitbakyö, esepa dapa'u̱kka̱ ek tsi̱ní ë̀me. Ie'pa tö iyuleraë ká̱ wa'ñe dö̀ wé̱ ká̱ i' bata e̱rkerö ee̱ ena wé̱ ká̱ jaì bata e̱rkerö ee̱. 
\p  
\v 28 “A' e̱' wöbla'ú̱ ttè ikkë wa iwà sa̱ú̱ higo klö̀ wa: Mik iulatska tso' ulölöla ena e̱rpa iköyök tskirdoka̱, eta̱ a' wa̱ ijche̱r tö duas dewa̱tke tsi̱net.  
\v 29 Es ñies mik a' tö isué̱ tö íyi ekkë wamblërke, eta̱ a' wa̱ ijche̱nú tö ye' datskene, e' diwö dewa̱tke tsi̱net.  
\v 30 Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö íyi ekkë wamblërdaë wé̱pa dör we̱s a' es esepa ka̱m e̱rwa e' yöki̱.  
\v 31 Ka̱shu̱k ena ká̱ i' e̱rdawa, erë ye' ttè michoë e' kë̀ e̱rpawa yës. 
\p  
\v 32 “Erë e' ké̱wö e' diwö kë̀ jche̱r yi wa̱. Skëköl biyöchökwakpa tso' ká̱ jaì a̱, e'pa kë̀ wa̱ ijche̱r, ñies ye' dör Skëköl Alà e' kë̀ wa̱ ijche̱r. S'yë́ ë̀ wa̱ ijche̱r. 
\p  
\v 33 “A' kë̀ wa̱ ijche̱r we̱kkë ta̱ idiwö de, e' kue̱ki̱ a' tso' e̱rki̱, a' se̱nú wösh wa.  
\v 34 E' dör we̱s wëm eköl mi'kea̱ ka̱mië ká̱ kua̱'ki̱ a̱ es. Ie' tö iché ikanè mésopa a̱: ‘U kkö'nú ña.’ Eta̱ kanè tuléa̱titö ie'pa bik ekkë a̱. Ie' tö iché ie' ká̱ wékkö kkö'nukwak a̱: ‘Be' tso' wösh wa.’  
\v 35 Es ñies a' tso' e̱rki̱. A' kë̀ wa̱ ijche̱r mik ye' dör we̱s u wák es e' dotkene. Ye' dömibitu̱ ká̱ tuinetke ekkë alè, ká̱ sha̱böts alè, dakro a̱ne ekkë alè ö ká̱ ñine alè ta̱.  
\v 36 A' tso' wösh wa dö' a' kuè̱wa̱yö kapè a̱.  
\v 37 Ttè chéyö a' a̱, e' chekeyö sulitane a̱: ¡A' tso' wösh wa!” 
\c 14  
\s1 Judiowak wökirpa tö Jesús aleritsé klö'wè̱wa̱ 
\r (Mateo 26.1-5; Lucas 22.1-2; Juan 11.45-53) 
\p  
\v 1 Ká̱ böt ë̀ kianeia̱ Judiowak Yë́pa Yërulune Egipto e' ké̱wö tkö'wo̱ie. Ñies e' ké̱wö ska' ta̱ Pan Kë̀ Yöule Iwölöwo̱ka̱ Wa e' ké̱wö tkö'we̱ke judiowak tö. Sacerdotepa wökirpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tö Jesús aleritsé ki̱tö'wè̱ iklö'wo̱wa̱ ttèwa̱.  
\v 2 Ie'pa we̱lepa tö iché: 
\p —Kë̀ sö wamblö̀ Se' Yë́pa Yërulune Egipto e' ké̱wö a̱ a̱s pë' kë̀ shu̱ti̱rka̱. E' kue̱ki̱ ie'pa é̱na iklö'wa̱kwa̱ iki̱tè wa. 
\s1 Jesús klö̀ ki̱ kiö̀ masmas téka̱ alaköl eköl tö 
\r (Mateo 26.6-13; Juan 12.1-8) 
\p  
\v 3 Jesús minea̱ Betania, Simón kiri'u̱k lepra bak, e' u a̱. Ie' tkëria̱ mesa ki̱, e' dalewa alaköl debitu̱ eköl e' wa̱ kiö̀ masmas kiè nardo ese chökle tuè̱ darërë, ese debitu̱. Kiö̀ e' ukkuö yöule ák kiè alabastro e' wa. Kiö̀ ukkuö kuli' pé̱wa̱itö ta̱ itéka̱ Jesús wökir ki̱.  
\v 4 We̱lepa uluneka̱ ie' ki̱ ta̱ iñi a̱ ichérak: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ alaköl tö kiö̀ we'ikéwa?  
\v 5 Ituè̱ darërë döka̱ s'kaneblö̀ duas ek ské ekkë. Iwato̱rmittsa̱ s'sia̱rëpa ki̱moie. 
\p Eta̱ suluë ie'pa tö alaköl e' paké. 
\p  
\v 6 Erë Jesús tö iché: 
\p —Imúa̱t bë̀rë. ¿Ì kue̱ki̱ a' itsiriwe̱ke? Íyi buaë kanewé̱ ie' tö ye' a̱.  
\v 7 S'sia̱rëpa tso' ke̱kraë a' shu̱a̱, eta̱ e'pa ki̱mèmi a' tö mik a' ki̱ ikiane e' ta̱. Erë ye' kë̀ ku̱' ke̱kraë a' ta̱.  
\v 8 Ie' tö iwé̱ ye' a̱ ko̱s ie' a̱ io̱r ekkë. Ie' kiö̀ té ye' ki̱ ye' kanéwo̱ie ka̱m ye' nu wötërwa̱ e' yöki̱.  
\v 9 Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö ká̱ wa'ñe wé̱ Skëköl ttè buaë pakarke ee̱ ipakardaë ñies tö ie' tö ì buaë o̱' ye' a̱. Es e' kë̀ chöpawa yi é̱na. 
\s1 Judas tö Jesús wöméttsa̱ 
\r (Mateo 26.14-16; Lucas 22.3-6) 
\p  
\v 10 Jesús ttökatapa dabom eyök kí̱ böl, e' eköl dör Judas Iscariote, e' mía̱ sacerdotepa wökirpa ska' ichök tö ye' a̱ Jesús mermittsa̱ a' a̱.  
\v 11 Mik e' ttsé ie'pa tö, eta̱ ittsë'nerak buaë ta̱ ikablé ie' a̱ inuköl muk. Eta̱ ie' tö ka̱wö yulémi bua'iewa̱ Jesús wömottsa̱. 
\s1 Jesús bata chkéia̱ ittökatapa ta̱ 
\r (Mateo 26.17-29; Lucas 22.7-23; Juan 13.21-30; 1 Corintios 11.23-26) 
\p  
\v 12 Ka̱wö kiè Pan Kë̀ Yöule Iwölöwo̱ka̱ Wa e' ké̱wö tsá̱ diwö dewa̱tke\f + \fr 14:12 \fk Pan Kë̀ Yöule Iwölöwo̱ka̱ Wa e' ké̱wö: \ft Ka̱wö e' tkö'we̱ke judiowak tö dö̀ ká̱ kul, e' tsá̱ diwö kièrakitö Se' Yë́pa Yërulune Egipto e' ké̱wö.\f* E' diwö wa ie'pa obeja pupula jcheke Judiowak Yë́pa Yërulune Egipto, e' ké̱wö tkö'wo̱ie. Eta̱ Jesús ttökatapa tö ie' a̱ ichaké: 
\p —¿Wé̱ be' ki̱ kiane tö sa' mi' ka̱wö tkö'we̱kesö e' chké kanéu̱k be' a̱? 
\p  
\v 13 Ie' tö iché ie'pa böl a̱: 
\p —A' yú Jerusalén. Mik a' demi ee̱, eta̱ wëm kue̱raë a' tö eköl, e' wa̱ di' dami ska̱u̱ña a̱. E' itöki̱ a' yú.  
\v 14 Ta̱ u wé̱ a̱ ie' demi e' wák a̱ ichö́: ‘S'wöbla'u̱kwak be' chakök ké: ¿Úshu̱ wé̱ a̱ ie' tö ka̱wö tkö'we̱kesö e' chké ñèmi ie' ttökatapa ta̱?’  
\v 15 Ie' tö úshu̱ bërie tso' ká̱kke̱ tso'tke kaneo̱ule buaë, e' kkacheraë a' a̱. Ee̱ ichké kaneú̱ se' a̱. 
\p  
\v 16 Eta̱ ie'pa böl míyal Jerusalén ta̱ íyi ulitane kué̱rakitö we̱s ie' tö iché es. Ee̱ chkè kanewé̱rakitö ka̱wö tkö'wo̱ie. 
\p  
\v 17 Mik ká̱ tuine, eta̱ ie' debitu̱ ittökatapa dabom eyök kí̱ böl, e'pa ta̱.  
\v 18 Mik ie'pa e̱' tulése̱r chkök, eta̱ ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö a' eköl tö ye' wömerattsa̱. E' wák tso' ye' ta̱ chkök. 
\p  
\v 19 Eta̱ ie'pa e̱rianeka̱ tai̱ë ta̱ ie'pa tö ie' a̱ ichakémi eköl eköl: 
\p —¿Ye' alè idir? 
\p  
\v 20 Ie' tö iiu̱té: 
\p —E' dör a' dabom eyök ki̱ böl tso' ye' ta̱ pan nuu̱k tka̱' etkë̀ a̱ ñè, e' eköl.  
\v 21 Ye' dör S'ditsö Alà e' ta̱ itköraë we̱s itso' kitule Skëköl yëkkuö ki̱ es. Erë wëstela i̱na yi ye' wömekettsa̱ e' ta̱. ¡Buaë idir wëm e' a̱ tö kë̀ iku̱núpa! 
\p  
\v 22 Ie'pa tso'ia̱ chkök, e' shu̱a̱ pan klö'wé̱itö, e' ki̱ wëstela chéitö Skëköl a̱ ta̱ iblatéitö watié ie'pa a̱ ta̱ ichéitö: 
\p —Pan se̱ dör ye' chkà, e' ñú a' tö. 
\p  
\v 23 E' ukuöki̱ tka̱' a̱ vino tso', e' klö'wé̱itö, e' ki̱ wëstela chéitö Skëköl a̱ ta̱ ie'pa ulitane tö tka̱' e' wayé. \fig |src="6 LB00320 b.tif" size="col" ref="Mr 14.23" \fig* 
\v 24 Ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —Vino se̱ dör ye' pë́. Ye' tterawa̱ e' pë' tërdaë tai̱ë, e' wa ttè pa̱'a̱li̱ me' Skëköl tö, e' wà de. E' wa pë' tai̱ë tsa̱tkërdaë.  
\v 25 Moki̱ ye' a' a̱ ichè tö vino kë̀ yepaia̱yö dö̀ mik ì blúie Skëköl tso' e' ké̱wö de eta̱. Mik ide, eta̱ iskà yeraneyö a' ta̱. 
\s1 Pedro tö icheraë tö ie' kë̀ wa̱ Jesús su̱ule 
\r (Mateo 26.30-35; Lucas 22.31-34; Juan 13.36-38) 
\p  
\v 26 Eta̱ ie'pa tö Skëköl ttseittsé, e' ukuöki̱ ta̱ ie'pa míyal Olivo ké̱bata a̱.  
\v 27 Jesús tö iché ie'pa a̱: 
\p —A' ulitane tköyaldaë. A' ye' mea̱tdaë ekörla. E' dör we̱s itso' kitule Skëköl yëkkuö ki̱ es, e' tö ichè: ‘Obeja kkö'nukwak ttewa̱raëyö, eta̱ obeja pordami wì̱ a̱ dià a̱.’\f + \fr 14:27 \ft Zacarías 13.7\f* 
\v 28 Erë mik ye' ttéwa̱ shke̱neka̱ne, e' ukuöki̱ ta̱ ye' miraë Galilea a' yöki̱ ke̱we. 
\p  
\v 29 Pedro tö ie' a̱ iché: 
\p —Erë́ ie'pa ulitane be' memia̱t ekörla, erë ye' kë̀ tö be' mepaa̱t. 
\p  
\v 30 Ie' iiu̱té: 
\p —Moki̱ ye' tö be' a̱ ichè tö i' nañewe, ka̱m dakro skà a̱rne, e' yöki̱ be' tö icheraë mañatökicha tö be' kë̀ wa̱ ye' su̱ule. 
\p  
\v 31 Erë Pedro tö ikí̱ ché ia̱ kröröë: 
\p —Erë́ ye' ttèwa̱mirakitö be' ta̱, erë kë̀ ye' ichepa tö kë̀ ye' wa̱ be' su̱ule. 
\p Eta̱ ie'pa ulitane ttöke es ë̀me. 
\s1 Jesús tté S'yë́ ta̱ Getsemaní 
\r (Mateo 26.36-46; Lucas 22.39-46) 
\p  
\v 32 E' ukuöki̱ ta̱ ie'pa míyal ká̱ kiè Getsemaní ee̱. Jesús tö iché ittökatapa a̱: 
\p —A' a̱te̱ tulur í̱e̱, ye' mía̱ ttök S'yë́ ta̱. 
\p  
\v 33 Pedro, Santiago ena Juan e'pa mítse̱r iwa̱ e̱' ta̱. Eta̱ ie' e̱rianemi chkenewa̱mi tai̱ë.  
\v 34 Ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —Ye' e̱riane tai̱ë ttsëskua ye' ttèwa̱miitö ekkë. A' e̱' tsú̱a̱t í̱e̱, kë̀ a' kapökwa̱. 
\p  
\v 35 E' ukuöki̱ ie' mía̱ wi̱shke̱ ta̱ ie' e̱' kéu̱tër wöwakköt i̱ski̱ ta̱ ikiéitö Skëköl a̱ tö ì tköraë ie' ta̱, e' diwö tköa̱mi ie' ki̱, e' ta̱ itköú̱u̱.  
\v 36 Ie' ichè: “A yë́wöla, íyi ulitane o̱rmi be' a̱. Ì tköraë ye' ta̱ e' dör we̱s íyi bacha'bachaë yèwasö es. E' ulà a̱ ye' yö́ttsa̱. Erë kë̀ iwa̱r we̱s ye' ki̱ ikiane es, iú̱ we̱s be' ki̱ ikiane es.” 
\p  
\v 37 E' ukuöki̱ ta̱ ie' dene wé̱ ittökatapa tulur ee̱ ta̱ ie'pa kué̱itö kapö̀tulur. Ie' tö iché Pedro a̱: 
\p —A Simón, ¿be' kapowa̱? ¿Kë̀ be' wa̱ kapèwa̱ wöklöne dö̀ hora ek ë̀?  
\v 38 Kë̀ a' kapökwa̱. A' ikiö́ Skëköl a̱ a̱s ì sulu tö a' e̱rkiöwe̱ke ese kë̀ e̱' alö̀ka̱ a' ki̱. Moki̱ a' é̱na ì buaë wa̱k, erë a' diché kë̀ dë'ka̱ iwà u̱k, e' kue̱ki̱ a' a̱ darërëë idir. 
\p  
\v 39 Ie' mía̱ne ta̱ tté Skëköl a̱ we̱s ke̱we itté es.  
\v 40 Mik ie' dene ta̱ ie'pa kué̱neitö kapö̀tulur; ie'pa wöbla surirkewa kapè wa̱ e' kue̱ki̱. Ie'pa kë̀ wa̱ ttè ku̱ne ie' iu̱toie.  
\v 41 Ie' skà mía̱ne ttök S'yë́ ta̱ e' dene, i' ta̱ idare mañatökicha, eta̱ ie' tö iché ia̱rak: 
\p —¿A' kapö̀tuluria̱ e̱nukeia̱? Wë' a' kapowa̱. Ye' dör S'ditsö Alà, e' diwö deka̱tke mèttsa̱ pë' sulusipa ulà a̱.  
\v 42 A' e̱' kö́ka̱, yi tö ye' wömekettsa̱, e' dotke i' ta̱. Mishka ie' panuk. 
\s1 Jesús klö'wé̱wa̱ ibolökpa tö 
\r (Mateo 26.47-56; Lucas 22.47-53; Juan 18.2-11) 
\p  
\v 43 Jesús tso'ia̱ ttök, e' dalewa ittökatapa dabom eyök ki̱ böl, e' eköl kiè Judas, e' debitu̱ pë' ta̱ tai̱ë. E' wakpa debitu̱ tabè ki̱ ena kal wölö ki̱. Ie'pa patkë'mi sacerdotepa wökirpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa ena judiowak kue̱blupa ekkëpa tö.  
\v 44 Judas dör iwöméttsa̱ e' tö ie'pa a̱ iyë'bak: “Wé̱ shke̱'wé̱yö wöalattsè wa, e' dör ie', iklö'ú̱wa̱ a' tö ta̱ itsú̱mi kkö'naule buaë a̱s kë̀ itköshkar.”  
\v 45 Eta̱ ie' e̱' skéwa̱ Jesús o̱'mik ta̱ iché ia̱: 
\p —¡A S'wöbla'u̱kwak! 
\p Ta̱ iwöalattséwa̱itö.  
\v 46 Eta̱ Jesús klö'wé̱wa̱ pë' tö. 
\p  
\v 47 Erë ie'pa iëte̱r ee̱, e' eköl tö itabè yéttsa̱ ta̱ e' wa sacerdote kibi e' kanè méso kukuöña téttsa̱.  
\v 48 Eta̱ Jesús tö ichaké pë' ekkëpa a̱: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ a' bite̱ ye' klö'u̱kwa̱ tabè ki̱ kal wölö ki̱ we̱s akblökwakpa klö'wè̱wa̱ es?  
\v 49 Ke̱kraë ye' bak a' shu̱a̱ s'wöbla'u̱k Skëköl wé a̱, erë a' kë̀ wa̱ ye' klöo̱newa̱. Erë i' tköke a̱s itkö̀ we̱s itso' kitule Skëköl yëkkuö ki̱ es. 
\p  
\v 50 Eta̱ ittökatapa ko̱s tkayalmi tö iméa̱t ekörla.  
\v 51 Erë duladula eköl dowa̱ ie' itöki̱ e̱' patréwa̱bitu̱ ka̱' ki̱shuo wa, e' klö'wé̱wa̱rakitö,  
\v 52 erë idatsi' ppéea̱titö wak tkashkarmi sume. 
\s1 Jesús demi ie'pa wa̱ Judiowak wökir kibipa wörki̱ 
\r (Mateo 26.57-68; Lucas 22.54-55,63-71; Juan 18.12-14,19-24) 
\p  
\v 53 Jesús tsé̱mirakitö sacerdote kibi ska'. Eta̱ ee̱ sacerdotepa wökirpa male̱pa ena judiowak kue̱blupa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa ko̱s daparke.  
\v 54 Pedro datse̱ ie'pa itöki̱ ka̱mië döttsa̱ sacerdote kibi u pamik, eta̱ ee̱ ie' e̱' tsé̱a̱t tkër Skëköl wé shkëkipa ta̱ bö' baiklök. 
\p  
\v 55 Eta̱ sacerdotepa wökirpa ena judiowak wökirpa male̱pa tö ttè yuleke Jesús kkatoie a̱s ie'pa tö iwömùttsa̱ ttèwa̱, erë kë̀ ie'pa wa̱ ì ttè ku̱ne ikkatoie.  
\v 56 Tai̱ë pë' de ie' kkatök ka̱chè wa, erë ie'pa ttè kë̀ dë'ttsa̱ ñittsëë.  
\v 57 We̱lepa tö ie' kkatémi ka̱chè wa ta̱ ichérakitö: 
\p  
\v 58 —Sa' tö ie' ttsë'wa̱ ichök tö Skëköl wé yö' s'ditsö tö i', e' olo'yerawa̱itö ta̱ iské, kë̀ yöne s'ditsö wa̱, ese yuéraka̱neitö ká̱ mañat shu̱a̱. 
\p  
\v 59 Erë ie'pa ttè kë̀ dë'ttsa̱ ñittsëë. 
\p  
\v 60 Eta̱ sacerdote kibi e̱' kéka̱ iyamipa shu̱a̱, ta̱ Jesús a̱ ichakéitö: 
\p —¿Kë̀ be' ie'pa iu̱teku̱' yës? ¿Ñe' ie'pa be' kkateke, e' dör ì? 
\p  
\v 61 Erë Jesús siwa̱'bléwa̱ ie'pa yöki̱, kë̀ ie' wa̱ ì iu̱tëne. 
\p Sacerdote kibi ie' skà chaké: 
\p —¿Be' dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa sa' blúie e'? ¿Be' dör Skëköl ki̱kauleka̱ tai̱ë e' Alà? 
\p  
\v 62 Jesús ie' iu̱té: 
\p —Tö́, ye' idir. Ye' dör S'ditsö Alà e' sue̱raë a' tö tkërka̱ Skëköl diché ta̱' íyi ulitane tsa̱ta̱ e' ulà bua'kka dalöiërta̱' tai̱ë. Ñies ye' datskene ka̱shu̱k a̱ mò a̱ e' sue̱raë a' tö. 
\p  
\v 63 Eta̱ sacerdote kibi e̱' datsi' jchée ikkachoie tö iluneka̱ ta̱ ichéitö: 
\p —¿Ìie se' ki̱ ikkatökwakpa ki̱ kiarmiia̱?  
\v 64 A' ittsé tö ie' e̱' chö̀ tö ie' dör Skëköl Alà, e' wa ie' tso' Skëköl chök suluë. ¿We̱s a' iwe̱ke? 
\p Ie'pa ulitane ñì sini'kué̱ tö ie' ia̱ne iwiie, e' kue̱ki̱ ika̱wöta̱ ttèwa̱. 
\p  
\v 65 Ie'pa we̱lepa wirituémi iki̱ ñies iwöbla pabakéwa̱rakitö ta̱ itérakitö ta̱ ichakérakitö: 
\p —Be' dör Skëköl tteköl, e̱'ma sa' a̱ ichö́ka̱ ¿yi tö be' té? 
\p Eta̱ Skëköl wé shkëkipa tö ippé iwö ki̱ tai̱ë. 
\s1 Pedro tö iblé tö kë̀ ie' wa̱ Jesús su̱ule 
\r (Mateo 26.69-75; Lucas 22.56-62; Juan 18.15-18,25-29) 
\p  
\v 66 Pedro tkëria̱ i̱ski̱ u pamik, e' dalewa tayëla debitu̱ e' dör sacerdote kibi e' kanè méso eköl.  
\v 67 Ie' Pedro sué̱ bö'iklök, ta̱ isué̱itö krereë ta̱ ichéitö ia̱: 
\p —Be' ñies dör Jesús Nazaret wak e' klé eköl. 
\p  
\v 68 Pedro tö iblé. Ie' tö iché: 
\p —Kë̀ ye' wa̱ ie' su̱ule. Ye' kë̀ é̱na ia̱ne tö ì chök be' tso'. 
\p Eta̱ ie' e̱' yéttsa̱ ukkö a̱. E' wösha̱ë dakro a̱ne.  
\v 69 Kanè méso ñe' tö Pedro sué̱ne ta̱ ie' e̱' kéka̱ ichök imale̱pa a̱: 
\p —Ie' i' dör Jesús klépa e' eköl. 
\p  
\v 70 Erë Pedro tö iskà bléne. E' kuölö ta̱ wé̱pa tso' ee̱ ñies e'pa tö iché ie' a̱: 
\p —Be' dör Galilea wak, e' kue̱ki̱ moki̱ be' dör ie'pa ëltë wak. 
\p  
\v 71 Ie' tö iché: 
\p —¡Skëköl wörki̱ ye' ichè tö wëm chök a' tso' e' kë̀ su̱ule ye' wa̱! Kë̀ idör es, e̱'ma a̱s ye' kichatër. 
\p  
\v 72 E' wösha̱ë ta̱ dakro a̱ne etökichane, ta̱ ie' é̱na ia̱newa̱ tö Jesús tö ie' a̱ iyë': ‘Ka̱m dakro skà a̱rne e' yöki̱ be' icheraë mañatökicha tö be' kë̀ wa̱ ye' su̱ule.’ Eta̱ ie' i̱é̱ka̱ tai̱ë. 
\c 15  
\s1 Jesús mítse̱r Pilato wörki̱ 
\r (Mateo 27.1-2,11-14; Lucas 23.1-5; Juan 18.28-38) 
\p  
\v 1 Mik ká̱ ñine, eta̱ sacerdotepa wökirpa ena judiowak kue̱blupa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa ñì dapa'wé̱ka̱ ta̱ Jesús aleritsétke. Ie'pa wa̱ imítse̱r moulewa̱ mé Pilato a̱.  
\v 2 Pilato tö ichaké ie' a̱: 
\p —¿Be' dör judiowak blú? 
\p Ie' iiu̱té: 
\p —Tö́, we̱s be' iché, e̱'ma es idir. 
\p  
\v 3 Sacerdotepa wökirpa tö ie' kkaté tai̱ë.  
\v 4 Eta̱ Pilato tö iskà chakéne: 
\p —Ñekkë ie'pa be' kkaté ¿e' ttsébö? ¿Ì kue̱ki̱ e' kë̀ iu̱tèbö? 
\p  
\v 5 Erë ie' kë̀ wa̱ iiu̱tëne, e' tö itkiwé̱wa̱ darërëë. 
\s1 Jesús méttsa̱ ttèwa̱ 
\r (Mateo 27.15-31; Lucas 23.13-25; Juan 18.38–19.16) 
\p  
\v 6 Judiowak Yë́pa Yërulune Egipto e' ké̱wö wa Pilato wöblar s'wötëulewa̱ s'wöto wé a̱ ese yöktsa̱ eköl émine wé̱ kié pë' tö e'.  
\v 7 Wëm kiè Barrabás e' tso' wötëulewa̱ s'wöto wé a̱ imale̱pa sulusipa ta̱. Ie'pa wa̱ s'kötulewa̱ mik ie'pa e̱' ka'ka̱ ñippök romawakpa ta̱ eta̱.  
\v 8 Ta̱ pë' debitu̱ Pilato ska' e'pa tö ikié ie' a̱ tö iú̱ we̱s iwöblar es.  
\v 9-10 Ie' tö isué̱wa̱ tö ukyëne wa sacerdotepa wökirpa tö Jesús me'ttsa̱ ie' ulà a̱. E' kue̱ki̱ ie' tö ichakérak ia̱: 
\p —A' judiowak blú ¿e' èmineyö? 
\p  
\v 11 Erë sacerdotepa wökirpa tö pë' shu̱ti̱wé̱ka̱tke a̱s ie'pa tö kiö̀ Pilato a̱ tö Barrabás yö́ttsa̱ Jesús skéie.  
\v 12 Pilato tö ichakéne: 
\p —Eta̱ ¿we̱s a' ki̱ kiane tö ye' tö wëm kiè a' tö judiowak blú e' wè̱? 
\p  
\v 13 Ie'pa iiu̱té a̱neule: 
\p —¡Iwötö́wa̱ krus mik! 
\p  
\v 14 Ie' tö ichaké ie'pa a̱: 
\p —¿Ì kue̱ki̱? ¿Ì sulu wambléitö? 
\p Erë ie'pa kí̱ a̱rke: 
\p —¡Iwötö́wa̱ krus mik! 
\p  
\v 15 Ie' a̱ta̱k buaë ie'pa ta̱, e' kue̱ki̱ Barrabás yéttsa̱itö. Eta̱ Jesús ppök patkémiitö ttsa' bata daloie wa. E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö iméttsa̱ wötèwa̱ krus mik. 
\p  
\v 16 Eta̱ iñippökwakpa wa̱ Jesús mítse̱r ká̱ e' wökir u kiè Pretorio e' shu̱a̱ wé̱ ulat tso' áie ee̱. Ee̱ ie'pa tö iñippökwakpa male̱pa kiéttsa̱ dapa'wè̱ ek tsi̱ní ë̀me.  
\v 17 Ie'pa tö datsi' mat daloshdalosh ese iéka̱ Jesús ki̱ blu'ie. Ñies dika'kicha yuérakitö wöshkiie tkéka̱rakitö iwökir ki̱ blu'ie iwayuoie.  
\v 18 E' ukuöki̱ ta̱ ie' wayuémirakitö a̱neule: 
\p —¡Be' dör judiowak blú! ¡Be' ki̱kökka̱ sa' tso'! 
\p  
\v 19 Eta̱ ippémirakitö tai̱ë iwökir ki̱ kuaköl wölö wa ena iwiri tuérak iki̱ ena ie' e̱' tulése̱rak kuchë ki̱ iwörki̱ iwayuök tö sú̱ sa' be' dalöiè. \fig |src="7 CNT5672b.tif" size="col" ref="Mr 15.19" \fig* 
\p  
\v 20 Mik iwayué o̱ne, eta̱ datsi' mat daloshdalosh, e' yéttsa̱rakitö ta̱ iwák datsi' iéka̱nerakitö iki̱ ta̱ imítse̱rak iwa̱ wötèwa̱ krus mik. 
\s1 Jesús wötëne krus mik 
\r (Mateo 27.32-44; Lucas 23.26-43; Juan 19.17-27) 
\p  
\v 21 Ñippökwakpa tö wëm kiè Simón dör Cirene wak, e' kué̱ ñala̱ ki̱, e' datse̱ bánet micho Jerusalén. Ie' dör Alejandro ena Rufo yë́. Ie' ké ie'pa tö Jesús krus tsu̱kmi. 
\p  
\v 22 Ie'pa wa̱ Jesús mítse̱r ká̱ kiè Gólgota ee̱. (Gólgota e' wà kiane chè s'wökirdiche.)  
\v 23 Eta̱ vino shu̱tuule kapöli kiè mirra e' wa, ese mé Jesús a̱ yè, erë kë̀ ie' wa̱ iyanewa.  
\v 24 Eta̱ iwötérakitö krus mik. E' ukuöki̱ ta̱ ie'pa iné ñì ma'wo̱ie suè̱ tö we̱s ie'pa tö Jesús datsi' blatemi ñì a̱. 
\p  
\v 25 Mik ie'pa tö iwötéwa̱ krus mik, eta̱ diwö de su̱li̱tu (9).  
\v 26 Kaltak tso' e' ki̱ itso' kitule tö ichè: “I' dör judiowak blú e'”, e' dör iwà kkachoie tö ì nuí̱ ki̱ ie' wötënewa̱ krus mik.  
\v 27-28 Ñies wëpa böl akblökwakpa wötéwa̱rakitö krus mik, eköl iulà bua'kka, eköl iulà bakli̱'kka. 
\p  
\v 29 Pë' tköke ee̱ e'pa tö icheke sulu, iwökir wötiu̱kerak iwöa̱, es ichekerakitö: 
\p —¡Íkëta̱, be' se̱ tö Skëköl wé tkekettsa̱ eta̱ ká̱ mañat ë̀ ta̱ be' tö iyuéka̱ne!  
\v 30 ¡E̱'ma be' e̱' tsa̱tkö́, be' e̱' ö́wa krus se̱ mik! 
\p  
\v 31 Es ñies sacerdotepa wökirpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tö Jesús wayueke. Ie'pa tö icheke ñì a̱: 
\p —O̱'kapa tsa̱tkéitö erë ie' wák kë̀ a̱ e̱' tsa̱tkër.  
\v 32 Moki̱ ie' dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie, moki̱ ie' dör se' Israel aleripa e' blú, e̱'ma a̱s ie' e̱' ö̀wa krus wí̱ mik, e' iarma ta̱ se' e̱rblö̀mi ie' mik. 
\p Wé̱pa wötëne ie' ta̱ krus mik e'pa tso'ñak ie' chök suluë. 
\s1 Jesús duowa̱ 
\r (Mateo 27.45-56; Lucas 23.44-49; Juan 19.28-30) 
\p  
\v 33 Mik diwö de bata a̱, eta̱ ká̱ mía̱ ttsettseë ká̱ wa'ñe dö̀ tsá̱li̱ diwö de mañat ekkë.  
\v 34 E' wösha̱ ta̱ Jesús a̱neka̱ tai̱ë ta̱ iché: “Eloí, Eloí, ¿lemá sabactani?” (e' wà kiane chè: A ye' Këköl, a ye' Këköl, ¿iö́k be' ye' we'ikéttsa̱?) 
\p  
\v 35 We̱lepa tso' ee̱, mik e'pa tö ttè e' ttsé ta̱ ichérakitö: 
\p —¿A' ittsé? Ie' tso' Skëköl tteköl bak kiè Elías, e' kiök. 
\p  
\v 36 Eta̱ ie'pa eköl tu̱nemi tö suiyök nuwé̱ka̱ vino shköshkö wa e' tkéka̱itö kuaköl bata ki̱ ta̱ itkéwa̱ ikkö̀ mik a̱s ikuyö̀itö. Ie'pa tö iché: 
\p —Imúa̱t bër, ipanusö suè̱ tö Elías datse̱ iökwa. 
\p  
\v 37 Jesús a̱neka̱ tai̱ë ta̱ isiwa̱' bata tké.  
\v 38 Eta̱ Skëköl wé a̱ ie'pa wa̱ datsi' buririë ese shu̱ku̱ar u blatoie e' jchënane ká̱kke̱ döttsa̱ i̱ski̱.  
\v 39 Eta̱ Roma ñippökwakpa eköl dör capitán e' durshkö Jesús wömik. Mik e' tö isué̱ tö we̱s Jesús duowa̱, eta̱ ichéitö: 
\p —Moki̱, wëm wí̱ dör Skëköl Alà je'. 
\p  
\v 40 Ñies alakölpa iëte̱r ee̱ ie' kí̱ sa̱u̱k ka̱mië. E' shu̱a̱ eköl dör María Magdala wak. Iëköl dör María e' dör Santiago tsirla ë́k ena José, e'pa mì. Iëköl dör Salomé.  
\v 41 Alakölpa e'pa bak shkök Jesús ta̱ ena iki̱me' mik ibak Galilea eta̱. Ñies alakölpa skà tso' tai̱ë dë'bitu̱ Jesús ta̱ dö̀ Jerusalén. 
\s1 Jesús nu wötëne 
\r (Mateo 27.57-61; Lucas 23.50-56; Juan 19.38-42) 
\p  
\v 42-43 E' diwö dör judiowak a̱ íyi kanéwo̱ie e̱no diwö yöki̱. Ká̱ tuirketke\f + \fr 15:42-43 \fk Ká̱ tuirketke: \ft Judiowak ttè dalöiëno tö ichè tö s'nu kë̀ tse̱rta̱'mi e̱no diwö a̱. E̱no diwö e' tkërkewa̱mi Viernes ká̱ tuine ekkë. Ñies kë̀ idör buaë ie'pa a̱ tö s'nu a̱t áie nañewe. E' kue̱ki̱ José Arimateawak é̱na Jesús nu akwa blèwa̱ bet ka̱m ká̱ tuir e' yöki̱.\f* e' kue̱ki̱ wëm eköl kiè José Arimateawak, e' kësik iéwa̱ ta̱ imía̱ Jesús nu kiök Pilato a̱ blèwa̱. Ie' dör judiowak wökirpa e' eköl dalöiërta̱' tai̱ë ese. Ñies ie' tso' ì blúie Skëköl tso' e' ké̱wö panuk.  
\v 44 Pilato tkinewa̱ tö Jesús duowa̱tke, e' kue̱ki̱ ie' tö icapitán kié chakè tö moki̱ Jesús duowa̱tke.  
\v 45 Mik ie' wa̱ ijche̱newa̱, eta̱ ie' tö Jesús nu ké̱wö mé José a̱ tsè̱mi.  
\v 46 E' ukuöki̱ ta̱ José tö datsi' ukuö bua'bua saruru ese tué̱ et. Jesús nu éwaitö krus mik, e' patréwa̱itö datsi' ñe' wa bléwa̱ ákuk biule s'nu blóie ese a̱. Eta̱ ákuk kkö̀ wötéwa̱itö ák bërie wa.  
\v 47 Wé̱ Jesús nu menewa̱ e' sué̱ María Magdala wak ena María dör José mì, e'pa tö. 
\c 16  
\s1 Jesús shke̱neka̱ne 
\r (Mateo 28.1-10; Lucas 24.1-12; Juan 20.1-10) 
\p  
\v 1 Mik e̱no diwö tka, eta̱ María Magdala wak ena María dör Santiago mì ena Salomé e'pa tö kiö̀ masmas bua'bua ese tué̱ mí ie'pa wa̱ tèka̱ Jesús nu ki̱.  
\v 2 Eta̱ domingo bla'mi e̱rpa diwö tskine ta̱ ie'pa míyal wé̱ Jesús nu blëne ee̱.  
\v 3 Ie'pa ñì a̱ iché: 
\p —¿Yi tö se' a̱ ák yèmittsa̱ ákuk kkö̀ a̱? 
\p  
\v 4 Erë mik ie'pa tö iweblé, eta̱ ie'pa tö isué̱ tö ák rratune bánet. Ák e' dör bërie.  
\v 5 Mik ie'pa dewa̱ ákuk a̱, eta̱ ie'pa tö isué̱ tö duladula tkër eköl ulà bua'kka, e' datsi' saruruë batsì̱ë. Ie'pa tkinewa̱ iyöki̱.  
\v 6 Erë ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —Kë̀ a' tkinukwa̱. Ye' é̱na ia̱ne tö a' tso' Jesús Nazaret wak köte̱wa̱ krus mik e' nu yulök. Erë kë̀ iku̱' í̱e̱, ie' shke̱neka̱ne. Wé̱ ie'pa tö ime'wa̱ e' tö̀ weblö́.  
\v 7 A' yú Pedro ena ittökatapa male̱pa a̱ ibiyö́ chök tö ie' mitke a' yöki̱ ke̱we Galilea. Ee̱ a' tö ie' sue̱raë we̱s ie' tö a' a̱ iyë' es. 
\p  
\v 8 Alakölpa tkinewa̱ painéka̱ tai̱ë, e' kue̱ki̱ ie' e̱' yélur ákuk a̱ tkayalmi. Ie'pa suane, e' kue̱ki̱ kë̀ wa̱ ì yëne yi a̱. 
\s1 María Magdala wak tö Jesús sué̱ 
\p [  
\v 9 Jesús shke̱neka̱ne domingo bla'mi, e' ukuöki̱ ta̱ ie' e̱' kkaché ke̱we María Magdala wak a̱, e' a̱ ie' tö aknamapa bak kul (7) e' trëo̱'yal.  
\v 10 Eta̱ alaköl e' mía̱ ibiyö́ chök wé̱pa bak shkök Jesús ta̱ e'pa a̱. Ie'pa e̱riarke i̱ù̱ tulur sia̱rë.  
\v 11 Erë mik ie'pa ittsé tö Jesús shke̱neka̱ne ñies tö alaköl ñe' tö isué̱, eta̱ kë̀ ie'pa wa̱ iklöo̱ne. 
\s1 Jesús ttökatapa böl e'pa tö ie' sué̱ 
\r (Lucas 24.13-35) 
\p  
\v 12 E' ukuöki̱ ta̱ ittökatapa böl shkörami micho bánet, eta̱ ñala̱ ki̱ Jesús e̱' kkaché ie'pa a̱, erë iwër kua̱'ki̱.  
\v 13 Eta̱ ie'pa míyal ibiyö́ chök imale̱pa a̱, erë ñies kë̀ ie'pa wa̱ ittö̀ klöo̱ne. 
\s1 Jesús tö ittökatapa patké s'wöbla'u̱k 
\r (Mateo 28.16-20; Lucas 24.36-49; Juan 20.19-23) 
\p  
\v 14 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús e̱' kkaché ittökatapa dabom eyök ki̱ eköl e'pa a̱. Ie'pa tulur chkök e' dalewa ie' de. Wé̱pa tö ie' shke̱neka̱ne e' sué̱, e'pa ttö̀ kë̀ klöo̱ne ie'pa wa̱, ie'pa e̱r darërë e' kue̱ki̱. E' ki̱ ie' tö ie'pa uñélor.  
\v 15 Eta̱ ie' iché ie'pa a̱: “A' yú ká̱ wa'ñe ye' tté buaë e' pakök sulitane a̱.  
\v 16 Yi e̱rblé ye' mik ta̱ ie' e̱' wöskuée esepa tsa̱tkërdaë. Erë yi kë̀ e̱rblëne ye' mik esepa kichatërdaë.  
\v 17 Wé̱pa e̱rblöke ye' mik esepa tö ì kë̀ o̱r yi a̱ ese we̱raë iwà kkachoie. Ye' ttö̀ wa ie'pa tö aknamapa trë'we̱rattsa̱, ñies ie'pa a̱ imeraë ttoie s'ttö̀ kua̱'ki̱ kua̱'ki̱ wa.  
\v 18 Tkabë̀ chö́k klö'wé̱wa̱ ie'pa tö ulà wa ö kapöli sulusi yéwarakitö, e' ta̱ kë̀ ie'pa dö̀pa we̱s. Ñies ie'pa ulà muraka̱ s'kirirke esepa ki̱ ta̱ ibuardane.” 
\s1 Jesús míka̱ne ká̱ jaì a̱ 
\r (Lucas 24.50-53) 
\p  
\v 19 Mik Skëkëpa Jesús ttè e' ché o̱ne, eta̱ ibutsé̱ka̱ mía̱ ká̱ jaì a̱ ta̱ ee̱ ie̱' tkése̱r Skëköl ulà bua'kka.  
\v 20 Eta̱ ittökatapa míyal ká̱ wa'ñe Jesús tté buaë pakök. Skëkëpa Jesús tö ie'pa ki̱mé, ì kë̀ o̱r yi a̱ ese u̱k. E' wa ie' tö iwà kkaché tö ie' tté dör moki̱.]\f + \fr 16:20 \ft Yëkkuö këchke we̱le tö 16.9-20 kí̱ kuötkéka̱. Ttè e' kë̀ ku̱' yëkkuö këchke bua'ie ese ki̱.\f*