\id LUK - Bribri NT + OT portions (Gen, Ex(portions) Jona) -Costa Rica 2009 (DBL -2013) 
\h Lucas 
\toc1 Jesús Tté Buaë Kit Lucas tö 
\toc2 Lucas 
\toc3 Lc 
\mt1 Jesús Tté Buaë Kit Lucas tö 
\mt2 Lucas 
\ip Wëm tö yëkkuö i' kit e' wák kiè Lucas. Ie' tö ikit wëm eköl kiè Teófilo e' a̱. We̱lepa tö ibikeitsè tö Teófilo dör romawak eköl ena ie' dör këkëpa tai̱ë ese. Lucas tö ie' a̱ yëkkuö i' kit a̱s ì o̱' Jesús tö ena ì wa s'wöblao̱'itö e' jche̱rwa̱ ie' wa̱ yësyësë. 
\ip Yëkkuö i' ki̱ Lucas tso' ikkachök tö Jesús dë'bitu̱ sulitane tsa̱tkök, Israel aleripa ena pë' ulitane. Jesús kë̀ dë'bitu̱ Israel aleripa ë̀ a̱. Lucas tö ichè tö Jesús ku̱ne' ká̱ i' ki̱ sulitane ki̱moie. Ñies Lucas ki̱ ikiane tö s'wa̱ ijche̱rwa̱ tö Jesús dë'bitu̱ iYë́ kkachök se' a̱. 
\ip Ì tso' kitule Colosenses 4.14 ena Filemón 24 ena 2 Timoteo 4.11, e' wa se' wa̱ ijche̱r tö Lucas bak Pablo wapiöu̱k. We̱lepa tö ibikeitsè tö ie' kë̀ dör Israel aleri. Ie' bak kaneblök s'kapeyökwakie. Ñies we̱lepa tö ibikeitsè tö ie' tö yëkkuö i' kit ká̱ kiè Roma ee̱ Jesús ku̱ne' e' ki̱ duas de dabom teryök (60) ena dabom kuryök kí̱ su̱li̱tu (79) e' shu̱ ulat. 
\c 1  
\s1 Ttè tsá̱ kitule 
\p  
\v 1-3 A këkëpa tai̱ë Teófilo, ì o̱' Jesús tö sa' shu̱a̱ mik ibak ká̱ i' ki̱ eta̱, e' paka' sa' a̱ wé̱pa itsá̱ su̱'bitu̱ dö̀ ibata ekkë e'pa tö. Ie'pa dör Jesús ttè buaë e' kanéu̱kwakpa. Tai̱ë sa' male̱pa imao̱' shtè yëkkuö ki̱, erë kë̀ idë'ttsa̱ we̱s ikiane shtè es. E' kue̱ki̱ ye' tö iwà chakéwa̱ bua'iewa̱ itsá̱ dö̀ ibataë. Es ye' isué̱ tö buaë idir shtèmi be' a̱ yëkkuö i' ki̱ se̱raa̱ we̱s ibak es  
\v 4 a̱s be' é̱na ia̱r tö ttè wa be' wöblane, e' dör moki̱. 
\s1 Juan S'wöskuökwak ku̱rke e' biyö́ yëne 
\p  
\v 5 Mik Herodes bak judiowak blúie eta̱ sacerdote tso' eköl kiè Zacarías. Judiowak sacerdotepa ñì dapa'o̱ule erule erule kaneblök Skëköl wé a̱. Zacarías dör sacerdotepa erule kiè Abías wakpa e' eköl. Ie' alaköl kiè Elisabet, e' dör ñies sacerdotepa ditséwö we̱s iwëm es.  
\v 6 Ie'pa böl se̱rke yësyësë Skëköl wöa̱. Ie'pa tö Skëköl ttè me'bak dalöiëno, e' dalöieke buaë, kë̀ ki̱ ì sulu tté ta̱'.  
\v 7 Erë Elisabet kë̀ döta̱' alàë. Ñies ie'pa böl dör këkëpalatke. 
\p  
\v 8 Etökicha ta̱ mik Zacarías ena imale̱pa kàne iwakanéu̱k Skëköl wé a̱,  
\v 9 eta̱ ie'pa iné ilè wa we̱s ie'pa wöblar es isuo̱ie tö yi kàne shkökwa̱ Skëköl wé shu̱a̱ íyi masmas ña'u̱k Skëköl a̱. Eta̱ idettsa̱ tö Zacarías ka̱wöta̱ shkökwa̱. \fig |src="1 LB00263b.tif" size="col" ref="Lc 1.9" \fig* 
\v 10 Mik ie' tso' Skëköl wé shu̱a̱ íyi masmas ña'u̱k, e' dalewa tai̱ë s'daparke u'rki̱ ttök S'yë́ ta̱.  
\v 11 E' wösha̱ ta̱ Skëköl biyöchökwak eköl e̱' kkachéwa̱ ie' a̱ ka̱' tso' íyi masmas ña'wo̱ie Skëköl a̱ e' ulà bua'kka.  
\v 12 Mik ie' tö Skëköl biyöchökwak sué̱ ta̱ ie' tkinewa̱ suane tai̱ë iyöki̱.  
\v 13 Eta̱ biyöchökwak tö iché ie' a̱: 
\p —A Zacarías, kë̀ be' suanuk. Ì kié be' tö Skëköl a̱, e' meraëitö be' a̱. Be' alaköl dör Elisabet, e' döraë alàë, e' wák wëm. Ie' kiè múka̱ a' tö Juan.  
\v 14-15 Ie' döraë këkëpa tai̱ë Skëköl wöa̱. E' kue̱ki̱ e' be' ttsë'we̱raë buaë kaneë. Ñies ie' tö tai̱ë pë' ttsë'we̱raë buaë. Ie' kë̀ ì shköshkö yepa. Ka̱m ie' ku̱r eta̱ Wiköl Batse'r döraë ie' ki̱ tai̱ë.  
\v 16 Ie' tö Israel aleripa tai̱ë, e' kerane ie'pa Këköl yulökne.  
\v 17 Ie' döraë Skëköl yöki̱ ke̱we itté pakök. Ie' tö ipakeraë Wiköl Batse'r diché tai̱ë e' wa we̱s Skëköl tteköl kiè Elías bak ká̱ ia̱ia̱ë es. Ie' ipakeraë a̱s iyë́ e̱r buarne ila'r ki̱ ena ila'r e̱r buarne iyë́ ki̱. Ñies ipakeraëitö a̱s wé̱pa tö Skëköl ttè dalöse̱wé̱wa̱, esepa e̱' wöbla'ù̱ se̱nuk yësyësë. Es ie' tö ie'pa patteraë Skëköl datse̱ e' panoie. 
\p  
\v 18 Eta̱ Zacarías tö Skëköl biyöchökwak a̱ ichaké: 
\p —¿Ì wa be' ye' a̱ ikkachèmi tö ttè e' dör moki̱? Ye' dör këkëpalatke. Ñies ye' alaköl dewa̱tke këkëpalatke, ta̱ ¿we̱s sa' alala kö̀ka̱miia̱? 
\p  
\v 19 Ie' iiu̱té: 
\p —Ye' dör Gabriel. Ye' kaneblöke Skëköl a̱. Ie' ye' patké ttè buaë i' chök be' a̱.  
\v 20 Erë be' kë̀ wa̱ ye' ttè klöo̱ne, e' kue̱ki̱ be' ttö̀ wöblërdawa̱ kë̀ ttö̀paia̱ dö̀ mik be' alà ku̱ne eta̱. Mik ì chéyö be' a̱ e' ké̱wö de, eta̱ be' ttörane. 
\p  
\v 21 E' dalewa ie'pa tso' Zacarías panuk u'rki̱, e'pa tö ibikeitsé, “¿Ì tö ie' wöklö'wé̱, e' kë̀ döttsa̱ bet Skëköl wé a̱?”  
\v 22 Mik ie' dettsa̱, eta̱ ie'pa tö isué̱ tö ie' ttö̀ wöblënewa̱, kë̀ ie' ttoia̱ ta̱ ulà ë̀ wa ie' tö iwà kkaché ie'pa a̱. Eta̱ ie'pa é̱na ia̱ne tö ilè sué̱itö kabsue̱ie. Es ie' a̱te̱ me'ie. 
\p  
\v 23 Mik ie' kanè o̱ne Skëköl wé a̱, eta̱ imía̱ne iu a̱.  
\v 24 E' ukuöki̱ ta̱ ie' alaköl Elisabet duneka̱. Ie' e̱' tkéwa̱ iu a̱ dö̀ si' ske̱l, kë̀ dë'ttsa̱ wé̱rö.  
\v 25 Ie' tö iché, “Ikkëpa Skëköl tö alà mé ye' a̱. Es ie' e̱r buaë ché ye' a̱, ekkë ye' jaëne.” 
\s1 Jesús ku̱rke e' biyö́ yëne 
\p  
\v 26 Elisabet duneka̱ e' ki̱ si' de teröl, eta̱ Skëköl tö ibiyöchökwak kiè Gabriel, e' patké Nazaret, ká̱ e' a̱te̱ Galilea.  
\v 27 Ee̱ busi se̱rke eköl kiè María. Ie' ka̱m se̱r wëm ta̱, erë ie' ttè meule wëm eköl kiè José e' a̱ se̱nowa̱ ie' ta̱. José dör blu' bak kiè David e' aleri eköl.  
\v 28 Eta̱ Skëköl biyöchökwak dewa̱ wé̱ María tkër ee̱, ta̱ ichéitö ie' a̱: 
\p —¿Is be' shke̱ne? Skëköl e̱r buaë ché be' a̱. Ie' tso'ie be' ta̱. 
\p  
\v 29 Ttè e' tö María tkiwé̱wa̱ ta̱ ibikeitséitö, “¿Iö́k ye' shke̱'wé̱ es?”  
\v 30 Eta̱ Skëköl biyöchökwak tö iché ie' a̱: 
\p —A María, Skëköl e̱r buaë ché be' a̱, e' kue̱ki̱ kë̀ be' suanuk.  
\v 31 Be' durka̱raë, be' alà ku̱rdaë wák dör wëm, ikiè múka̱bö Jesús.  
\v 32 Ie' döraë këkë tai̱ë, dalö̀ tai̱ë. Ie' kirdaë Skëköl dör íyi ulitane tsa̱ta̱, e' Alà. Skëköl tö ie' meraka̱ blu'ie we̱s iyë́ bak kiè David es  
\v 33 a̱s Jacob aleripa wëttsù̱itö blu'ie ke̱kraë kë̀ e̱rta̱'wa. 
\p  
\v 34 Eta̱ María tö ichaké Skëköl biyöchökwak a̱: 
\p —Ka̱m ye' se̱r wëm ta̱, eta̱ ¿we̱s ì ché be', e' wà tkö̀mi ye' ta̱? 
\p  
\v 35 Skëköl biyöchökwak iiu̱té: 
\p —Wiköl Batse'r döraë be' ki̱, Skëköl dör íyi ulitane tsa̱ta̱ e' diché a̱rdaë be' ki̱. E' kue̱ki̱ be' alà ku̱rdaë, e' se̱rdaë Skëköl ë̀ a̱. Ie' kirdaë Skëköl Alà.  
\v 36 Ñies be' yami kiè Elisabet këkëpalatke cheke tö kë̀ idöta̱' alàë, e' alà ku̱rdaë. Si' i' wa ta̱ ie' ki̱ ide si' teröl.  
\v 37 Ì ko̱s o̱r Skëköl a̱, kë̀ ì ku̱' darërë ie' a̱ wè̱. 
\p  
\v 38 Eta̱ María tö iché: 
\p —Ye' dör Skëköl kanè méso, a̱s ie' tö iù̱ ye' ta̱ we̱s be' iché es. 
\p Eta̱ Skëköl biyöchökwak mía̱. 
\s1 María mía̱ Elisabet pakök 
\p  
\v 39 E' ukuöki̱ ta̱ María dalì ié ta̱ imía̱ bet Elisabet pakök. Elisabet se̱rke Judea ká̱ dör ka̱bataie ee̱.  
\v 40 Mik ie' dewa̱ Zacarías u a̱, eta̱ ie' tö Elisabet shke̱'wé̱.  
\v 41 Mik e' ttsé Elisabet tö, eta̱ ilà wöti̱'ne tai̱ë ie' shu̱a̱ ta̱ Wiköl Batse'r de iki̱ tai̱ë.  
\v 42 Ie' ttémi darërëë ta̱ ichéitö María a̱: 
\p —Skëköl e̱r buaë ché be' a̱ alakölpa ulitane tsa̱ta̱. Ñies ie' e̱r buaë ché be' alà ku̱rmi e' a̱.  
\v 43 Ye' sia̱rë ¿we̱s e' a̱ ie' e̱r buaë ché tö ye' Këkëpa mì e' de ye' pakök?  
\v 44 Mik be' tö ye' shke̱'wé̱ e' ttsé yö, e' bet ta̱ ye' alà wöti̱'ne ye' shu̱a̱ ittsë'ne buaë e' kue̱ki̱.  
\v 45 Ì yë' Skëköl tö be' a̱, e' klö'wé̱bö tö iwà tköraë, e' kue̱ki̱ ayëcha buaë be' dör. 
\p  
\v 46-49 María tö iché: 
\b  
\q1 “Ye' dör Skëköl kanè méso ësela sia̱rë ese ë̀, 
\q1 erë e' ska' ie' e̱r de. 
\q1 E' kue̱ki̱ ie' ki̱kekeka̱ ye' tö. 
\q1 Ie' dör ye' tsa̱tkökwak, e' tö ye' ttsë'we̱ke buaë. 
\q1 Ie' diché tai̱ë íyi ulitane tsa̱ta̱, e' tö ì buaë shu̱te̱ë wé̱ ye' a̱. 
\q1 E' kue̱ki̱ i'ta̱mi ye' yërdaë: ¡Ayëcha buaë! 
\q1 ¡Skëköl dör batse'r! 
\q1  
\v 50 Wé̱pa tö ie' dalöieke, esepa sue̱ke ie' tö ke̱kraë e̱r sia̱rë wa. 
\q1  
\v 51 Ì kë̀ o̱r yi a̱ ese wé̱itö idiché tai̱ë wa: 
\q1 Pë' e̱' ttsö̀ka̱ tai̱ë esepa tö ì bikeitseke wè̱ ese wöklö'wé̱itö. 
\q1  
\v 52 Ká̱ wökirpa u̱yéttsa̱itö ikulé ki̱, 
\q1 e' skéie s'sia̱rëpa tkéka̱itö. 
\q1  
\v 53 Wé̱pa sia̱rë kë̀ wa̱ ì ku̱' ñè, 
\q1 esepa a̱ ì buaë méitö tai̱ë. 
\q1 Erë inuköl blúpa esepa patkémiitö ulà wöchka. 
\q1  
\v 54 Israel aleripa dör ie' kanè mésopa. 
\q1 Ká̱ ia̱ia̱ë ie' tö ie'pa a̱ iyë' tö ie' tö ie'pa sue̱raë e̱r sia̱rë wa. 
\q1 Ttè e' kë̀ chë'wa ie' é̱na. 
\q1  
\v 55 Es ie' tö iyë'bak Abraham a̱, 
\q1 ñies ie' aleripa ko̱s daia̱ ie' itöki̱ e'pa a̱.” 
\b  
\m Es María tö iché. 
\p  
\v 56 María se̱né Elisabet ska' dö̀ si' mañat ta̱ imía̱ne iu a̱. 
\s1 Juan S'wöskuökwak ku̱ne' 
\p  
\v 57 Mik Elisabet alà ku̱rke e' ké̱wö de, eta̱ iwà ku̱ne wëm.  
\v 58 Mik pë' se̱rke tsi̱net ena iyamipa e̱kka, e'pa ibiyö́ ttsé tö Elisabet sué̱ Skëköl tö e̱r sia̱rë wa, eta̱ ie'pa ko̱s ttsë'ne buaë we̱s Elisabet es.  
\v 59 Mik ilà ku̱ne' e' ki̱ ká̱ de pàköl (8), eta̱ ie'pa debitu̱ ilà tottola kkuölit tërke tsir, e' ké̱wö tkö'u̱k we̱s ie'pa wöblane es iwà kkachoie tö alà e' dör judiowak. Ie'pa é̱na iyë́ kiè Zacarías, e' kiè makka̱ iki̱.  
\v 60 Erë imì tö iché: 
\p —Au, ie' kirdaë Juan. 
\p  
\v 61 Ie'pa tö iché: 
\p —Kë̀ yi ku̱' be' yamipa shu̱a̱ kiè es. Eta̱ ¿ì kue̱ki̱ be' ikiè mekeka̱ es? 
\p  
\v 62 Eta̱ ie'pa ulà kkaché ichakoie alà yë́ a̱, “¿I̱ma be' é̱na ikiè makka̱?”  
\v 63 Eta̱ iyë́ tö kaltak kié, e' ki̱ ie' tö ishté tö “ikiè Juan.” E' tö ie'pa ko̱s tkiwé̱wa̱.  
\v 64 E' wösha̱ ta̱ Zacarías ttéka̱ne, eta̱ Skëköl ki̱kéka̱ ie' tö tai̱ë.  
\v 65 Pë' se̱rke tsi̱net, e'pa ko̱s tkirulune tai̱ë. Ñies pë' ko̱s se̱rke Judea ké̱bata a̱, e'pa shu̱a̱ itté buneka̱ tai̱ë.  
\v 66 Ie'pa ulitane tö itté ttsé e'pa tö ibikeitsé: “Alà e' döraë këkëpa tai̱ë.” Ie'pa isué̱ tö Skëköl tso' ie' ta̱, e' kue̱ki̱ ie'pa tö ibikeitsé es. 
\s1 Zacarías tö Skëköl ki̱kéka̱ 
\p  
\v 67 Eta̱ Wiköl Batse'r de tai̱ë Zacarías ki̱, e' wa ie' ttémi Skëköl ttekölie ta̱ ichéitö: 
\b  
\q1  
\v 68 “Skëköl dör Israel aleripa Këköl, 
\q1 e' de ie' icha ko̱s tsa̱tkök, 
\q1 e' kue̱ki̱ iki̱köka̱sö tai̱ë. 
\q1  
\v 69 Ie' tö S'tsa̱tkökwak diché tai̱ë, e' patké eköl, 
\q1 e' dör ie' kanè méso bak kiè David e' aleri. 
\q1  
\v 70 E' dör we̱s Skëköl ttekölpa batse'r 
\q1 bak ká̱ ia̱ia̱ë e'pa tö iyë'a̱t es. 
\q1  
\v 71 Skëköl tö iyë'a̱tbak tö ie' tö se' tsa̱tkeraë s'bolökpa ulà a̱, 
\q1 ñies wé̱pa é̱na se' a̱r suluë esepa ko̱s yöki̱. 
\q1  
\v 72 Ie' tö ittè batse'r me' se' yë́pa bak ká̱ ia̱ia̱ë e'pa a̱ 
\q1 tö ie' se' sue̱raë e̱r sia̱rë wa, 
\q1 e' kë̀ ska' ie' e̱r chë'wa. 
\q1  
\v 73 Ie' tö iyë' se' yë́ bak ká̱ ia̱ia̱ë kiè Abraham e' a̱ 
\q1  
\v 74 tö se' tsa̱tkeraëitö s'bolökpa ulà a̱ 
\q1 a̱s se' se̱r ie' a̱ kë̀ suarta̱', 
\q1  
\v 75 ñies a̱s se' se̱r batse'r ena yësyësë ie' wöa̱ se' tso'ia̱ ttsë'ka e' dalewa. 
\q1  
\v 76 A ye' bëbëla, mik be' de këchke, 
\q1 eta̱ be' miraë ke̱we s'pattök 
\q1 a̱s se' tö Skëköl kiö̀wa̱ buaë mik ide eta̱. 
\q1 E' kue̱ki̱ be' kirdaë Skëköl dör íyi ulitane tsa̱ta̱, e' tteköl. 
\q1  
\v 77 Israel aleripa a̱ be' tö ttè pakeraë 
\q1 a̱s ie'pa wa̱ ijche̱r tö ì sulu wambleke ie'pa tö, 
\q1 e' olo'yèmi Skëköl tö ie'pa ki̱ itsa̱tkoie. 
\q1  
\v 78 Skëköl tö se' sue̱ke e̱r sia̱rë wa, 
\q1 e' kue̱ki̱ ie' tö S'tsa̱tkökwak patkekebitu̱ se' a̱ datse̱ ká̱ jaì a̱ 
\q1 olo ta̱' tai̱ë we̱s diwö tskir bla'mi es. 
\q1  
\v 79 Wé̱pa tso' klöulewa̱ ì sulu ulà a̱ we̱s s'tso' stui a̱ es, 
\q1 wé̱pa tso' iduökewa̱tke e' ë̀ ki̱nuk, 
\q1 esepa wöa̱ ká̱ ñi'we̱raë ie' tö a̱s itsa̱tkërdak. 
\q1 Ie'pa wëttse̱raitö se̱ne bë̀rë ie' ta̱ e' ñalé̱ ki̱.” 
\b  
\m Es Zacarías tö iché. 
\p  
\v 80 Juan talane de këchke ta̱ Wiköl Batse'r tso' tai̱ë ie' a̱. Ie' se̱né ká̱ wé̱ kë̀ yi se̱rku̱' ee̱ dö̀ mik iké̱wö de e̱' kkachoie Skëköl ttekölie Israel aleripa a̱ eta̱. 
\c 2  
\s1 Jesús ku̱ne' 
\r (Mateo 1.18-25) 
\p  
\v 1 Juan ku̱ne', e' ké̱wö ska' ta̱, Roma wökir kibi kiè Augusto, e' tö ká̱ ko̱s tso' ie' ulà a̱, e' wakpa kiè shtök ké se̱raa̱.  
\v 2 (Ì dör s'kiè tsá̱ kite̱ mik Cirenio dör ká̱ kiè Siria e' wökir e' ké̱wö ska' ta̱.)  
\v 3 Sulitane ka̱wöta̱ shkökne ká̱ wé̱ iyëpa datse̱ ee̱ e̱' kiè shtök. 
\p  
\v 4-5 José dör David bak Israel blú e' aleri. David ku̱ne' Belén a̱te̱ Judea ee̱. Erë José se̱rke Nazaret a̱te̱ Galilea ee̱. E' kue̱ki̱ ie' mía̱ María ta̱ Belén e̱' kiè shtök. Ie'pa ttè meuletke ñì a̱ se̱nowa̱ie, erë ka̱m ie'pa se̱rwa̱ ñita̱. María batsö̀ dur.  
\v 6 Ie'pa tso' Belén, e' dalewa ie' alà ku̱rke, e' diwö de.  
\v 7 Wé̱ s'kapökerö, e' wé a̱, kë̀ ká̱ ku̱neia̱ ie'pa a̱ kapoie. E' kue̱ki̱ ie'pa míyal iyiwak wé a̱ kapökrö. Eta̱ ee̱ ie' alà tsá̱ ku̱ne wák wëm, ipatréwa̱itö datsi'tak batsì̱ wa méka̱itö iyiwak tioie ese kulë' a̱ ka̱' skéie. \fig |src="2 CNT5072 b.tif" size="col" ref="Lc 2.7" \fig* 
\s1 Skëköl biyöchökwakpa tö ttè buaë ché obeja kkö'nukwakpa a̱ 
\p  
\v 8 E' nañewe tsi̱net Belén obeja kkö'nukwakpa tso' iiyiwak kkö'nuk.  
\v 9 E' bet ta̱ Skëköl biyöchökwak de eköl ie'pa ska' ta̱ Skëköl olo tai̱ë e' olo buneka̱ ie'pa pamik, e' yöki̱ ie'pa suane tai̱ë.  
\v 10 Erë Skëköl biyöchökwak tö iché ie'pa a̱: “Kë̀ a' suanuk, ttè buaë datse̱ ye' wa̱ a' a̱, e' tö pë' ulitane ttsë'we̱raë buaë.  
\v 11 I̱'ñe a' tsa̱tkökwak ku̱ne David ká̱ a̱, e' dör Skëkëpa pairine'bitu̱ idi' wa a' blúie e'.  
\v 12 A' tö ie' kue̱raë parratulewa̱ datsi'tak batsì̱ wa tër kulë' tso' iyiwak tioie ese a̱. E' wa a' wa̱ ijche̱r tö ì ché ye' tö a' a̱, e' dör moki̱.” 
\p  
\v 13 E' bet ta̱ Skëköl biyöchökwakpa kí̱ de tai̱ë shu̱te̱, e' tö Skëköl ki̱kekeka̱ ta̱ ichekerakitö: 
\b  
\q1  
\v 14 “¡Skëköl tso' ká̱ jaì a̱, e' ki̱köka̱sö! 
\q1 ¡Ñies wé̱pa a̱ Skëköl e̱r buaë chö̀ a̱s esepa se̱r bë̀rë ñita̱ ká̱ i' ki̱!” 
\b  
\p  
\v 15 Mik Skëköl biyöchökwakpa míyalne ká̱ jaì a̱, eta̱ obeja kkö'nukwakpa tö iché ñì a̱: 
\p —Mishka Belén, ì ché Skëköl tö se' a̱, e' wà sa̱u̱k. 
\p  
\v 16 Eta̱ ie'pa míyal bet, ta̱ María ena José kué̱rakitö, ta̱ iyëne tö alà àr iyiwak tio kulë́ a̱.  
\v 17 Mik ie'pa isué̱, eta̱ ì ko̱s ché Skëköl biyöchökwak tö ie'pa a̱ alà e' ki̱, e' pakéne ie'pa tö itso'rak ee̱ e'pa a̱.  
\v 18 Mik wé̱pa tö, ì ché obeja kkö'nukwakpa, e' ttsé, eta̱ e'pa ko̱s tkirulune.  
\v 19 Ttè e' ko̱s bleke María tö ie̱r a̱ ta̱ ie' iwà bikeitseke ë̀.  
\v 20 Eta̱ obeja kkö'nukwakpa míyalne. Ì ko̱s ttsé ie'pa tö, sué̱ ie'pa tö, e' ki̱ ie'pa tö Skëköl ki̱keka̱rami. 
\s1 Alala Jesús tsé̱mi Skëköl wé a̱ 
\p  
\v 21 Mik alala ki̱ ká̱ de pàköl (8), eta̱ ie'pa itóttola kkuölit tée tsir ta̱ ikiè méka̱rakitö Jesús we̱s Skëköl biyöchökwak iyë' María a̱ ka̱m ie' buklurka̱ e' yöki̱ es. 
\p  
\v 22 Mik Jesús ku̱ne' e' ki̱ ká̱ de dabom tkëyök (40), eta̱ María ena José mía̱ e̱' batse'u̱k\f + \fr 2:22 \fk e̱' batse'u̱k: \ft E̱' batse'wè̱ i' e' kë̀ dör we̱s se' bribriwak e̱' batse'ù̱ es awá wa ì wa.\f* we̱s ttè dalöiëno kit Moisés tö e' tö ichè es. Ie'pa wa̱ ilà mí mè Skëköl a̱ Skëköl wé a̱te̱ Jerusalén ee̱.  
\v 23 Skëköl ttè dalöiëno e' ki̱ itso' kitule e' tö ichè: “Alaköl alà tsá̱ ku̱ne wëm, e' kirdaë batse'r Skëköl a̱.” E' kue̱ki̱ ie'pa wa̱ ilà mí mè Skëköl a̱.  
\v 24 Ñies ie'pa mía̱ iyiwak muk jchè Skëköl a̱ e̱' batse'wo̱ie we̱s Skëköl ttè dalöiëno tö ichè es: e' dör dù kiè tórtola, et wë'ñe ena et alaki ö nuböl pupula böt. 
\p  
\v 25 E' ké̱wö ska' ta̱ wëm se̱rke Jerusalén kiè Simeón. Ie' se̱rke yësyësë we̱s Skëköl ki̱ ikiane es. Skëköl tö Israel aleripa tsa̱tkeke e' ké̱wö paneke ie' tö. Wiköl Batse'r tso' ie' a̱,  
\v 26 e' tö ie' a̱ iyë': “be' kë̀ blërpawa̱ ka̱m be' tö wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa a' blúie patkeraë Skëköl tö e' sa̱ù̱ e' yöki̱.”  
\v 27 Ie' ittsé Wiköl Batse'r wa tö ie' ka̱wöta̱ shkök Skëköl wé a̱, e' kue̱ki̱ ie' mía̱ demi ee̱. Ee̱ ñies José ena María demi. Ie'pa wa̱ ilala Jesús mí wakanewè̱ we̱s Moisés ttè dalöiëno tö ichè es.  
\v 28 Simeón tö alala kéka̱ ulà a̱ ta̱ Skëköl ki̱kéka̱itö ta̱ ichéitö: 
\b  
\q1  
\v 29 “A Skëköl, ye' dör be' kanè méso, 
\q1 ì yë' be' tö ye' a̱, e' wà sué̱yö. 
\q1 E' kue̱ki̱ ire', ye' duöwa̱mi bë̀rë. 
\q1  
\v 30 Sa' tsa̱tkökwak patké be' tö e' wà sué̱ia̱yö ye' wák wöbla wa. 
\q1  
\v 31 E' patké be' tö ká̱ ulitane wakpa a̱. 
\q1  
\v 32 Ie' döraë we̱s ká̱ olo es, pë' kë̀ dör judiowak 
\q1 esepa e̱r ñi'wo̱ie a̱s ie'pa é̱na be' ttè moki̱ë e' wà a̱r. 
\q1 Ñies Israel aleripa dör be' icha, e'pa ki̱kardaka̱ tai̱ë ie' batamik.” 
\b  
\m Es Simeón tö iché. 
\p  
\v 33 Jesús ché Simeón tö Skëköl a̱, e' tö Jesús mì ena iyë́ tkiwé̱wa̱.  
\v 34 Ie' tö ikié Skëköl a̱ a̱s e' e̱r buaë chö̀ ie'pa a̱ ta̱ ichéitö María dör Jesús mì e' a̱: 
\p —Skëköl ibikeitsbak tö alà i' kue̱ki̱ se' Israel aleripa tai̱ë tsa̱tkërdaë ñies e'pa tai̱ë weirdaë. Ie' tö Skëköl olo kkacheraë se' a̱, erë tai̱ë pë' tö ie' waterattsa̱.  
\v 35 E' tö ì bikeitsekesö e' wà kkacheraë. Be' e̱r a̱ idalërdaë tai̱ë we̱s tabè tiè̱wa̱ be' wák e̱r a̱ es. 
\p  
\v 36-38 E' wösha̱ ta̱ alaköl debitu̱ eköl ie'pa ska' kiè Ana, e' dör Skëköl tteköl. Ie' yë́ kiè Fanuel, e' dör Aser aleri. Ie' dör këkëpalatke. Ie' se̱ne'wa̱ mik iià̱ busi eta̱. Ie' se̱ne' wëm e' ta̱ duas kul (7) ë̀ ta̱ iwëm blënewa̱. Ie' schönewa̱ e' ki̱ duas de dabom paryök ki̱ tkël (84). Ie' se̱rkeie Skëköl wé a̱ idalöiök ñië nañeë S'yë́ ta̱ ttè wa ena batsè wa. Ie' tö wëstela chémi Skëköl a̱ alala Jesús kue̱ki̱. Ñies ipakéitö tai̱ë Israel aleripa male̱pa tso' itsa̱tkè panuk esepa a̱. 
\s1 José ena María míyalne Nazaret 
\p  
\v 39 Mik José ena María e'pa tö ì ko̱s kanewé̱ we̱s Skëköl ttè dalöiëno tö ichè es, eta̱ ie'pa míyalne Nazaret a̱te̱ Galilea ee̱, e' dör iwakpa ká̱.  
\v 40 Alala talar ë̀, e' tso' buaë, ñies ie' yörke buaë, ika̱bikeitsöke tai̱ë ta̱ Skëköl e̱r buaë chöke ie' a̱. 
\s1 Jesús a̱te̱ Skëköl wé a̱ 
\p  
\v 41 Duas bit ta̱ Jesús mì ena iyë́ mi'ke Jerusalén Judiowak Yë́pa Yërulune Egipto e' ké̱wö tkö'u̱k.  
\v 42 Mik Jesús ki̱ duas de dabom eyök ki̱ bök (12), eta̱ ie'pa míyal ka̱wö e' skà tkö'u̱k we̱s ie'pa wöblar es.  
\v 43 Mik iké̱wö tka, eta̱ ie'pa míyalne iu a̱, erë Jesús a̱te̱ Jerusalén, e' kë̀ jche̱r imì wa̱ iyë́ wa̱.  
\v 44 Ie'pa tö ibikeitsé tö ie' dami iyamipa ta̱. Ie'pa shké ká̱ et ta̱ ie'pa isué̱ tö Jesús kë̀ ku̱' ie'pa ta̱. E' kue̱ki̱ ie'pa iyulémi iyamipa dami tai̱ë e'pa shu̱a̱.  
\v 45 Erë ie'pa kë̀ wa̱ ie' ku̱ne, e' kue̱ki̱ ie'pa mía̱ne Jerusalén iyulökne. 
\p  
\v 46 Ká̱ de böiki es, eta̱ ie'pa tö Jesús kué̱ Skëköl wé a̱. Ie' tkër s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa shu̱a̱ iki̱ttsök ena ichakök. \fig |src="3 CNT5152 b.tif" size="col" ref="Lc 2.46" \fig* 
\v 47 Jesús tö iiu̱teke e' ttsé ie'pa ko̱s tö e'pa wökrarulune ittsök ena isa̱u̱k tö we̱s ie' wa̱ íyi jche̱r tai̱ë.  
\v 48 Mik imì ena iyë́ tö ie' sué̱ ee̱, eta̱ ie'pa tkinewa̱. Eta̱ imì tö iché ia̱: 
\p —A alà, ¿iö́k be' e' wamblé sa' ta̱ es? ¿Iö́k be' tö be' yë́ ena ye' e̱riawé̱ ekkë? Sa' be' yulé tai̱ë. 
\p  
\v 49 Jesús tö ie'pa iu̱té: 
\p —¿Iö́k a' ye' yulé tai̱ë? ¿We̱s a' kë̀ wa̱ ijche̱r tö a' ye' kue̱raë ye' Yë́ u a̱? 
\p  
\v 50 Erë ì ché ie' tö, e' wà kë̀ a̱ne ie'pa é̱na. 
\p  
\v 51 Eta̱ imía̱ne ie'pa ta̱ Nazaret ta̱ ie' tö ie'pa ttö̀ iu̱teke buaë ke̱kraë. E' ko̱s bleke imì tö ie' e̱r a̱.  
\v 52 Jesús talarke buaë, ñies ie' kí̱ yörke tai̱ë, ka̱bikeitsöke buaë, wër buaë Skëköl wa, ñies s'ditsö wa. 
\c 3  
\s1 Juan S'wöskuökwak 
\r (Mateo 3.1-12; Marcos 1.1-8; Juan 1.19-28) 
\p  
\v 1-2 Ká̱ et ta̱ Skëköl tté Juan dör Zacarías alà e' ta̱ wé̱ kë̀ yi se̱rku̱' ee̱ ipatkoie ittè pakök. E' ké̱wö ska' ta̱ wëm kiè Tiberio e' dör Roma wökir kibi. Ie' tkëneka̱ ká̱ e' wökirie, e' ki̱ duas de dabom eyök ki̱ ske̱l (15). Ie' diki̱a̱ ká̱ tsitsirpa wökirpa tso'. E'pa kiè dör i' es: Poncio Pilato dör Judea wökir, Herodes dör Galilea wökir, e' ël kiè Felipe e' dör Iturea ena Traconítide e' wökir ena Lisanias dör Abilinia wökir. E' ké̱wö ska' ta̱ Anás ena Caifás e'pa dör judiowak sacerdotepa wökirpa. E' ké̱wö ska' ta̱ Skëköl tté Juan ta̱ ká̱ sir poë wé̱ kë̀ yi se̱rku̱' ee̱.  
\v 3 Eta̱ Juan mía̱ di' kiè Jordán kkömik pë' se̱rke ee̱, e'pa a̱ Skëköl ttè pakök. Ie' tö iché ie'pa a̱: “A' e̱r mane'ú̱ Skëköl a̱ a̱s a' nuì̱ olo'yö̀itö a' ki̱ ta̱ a' e̱' wöskuö́lor iwà kkachoie.”  
\v 4 Isaías dör Skëköl tteköl e' tö Juan tté kit ká̱ ia̱ia̱ë Skëköl yëkkuö ki̱, e' tö ichè: 
\q1 “Ká̱ sir poë wé̱ kë̀ yi se̱rku̱', ee̱ yile ttöraë a̱neule, e' tö icheraë: 
\q1 ‘A' e̱r mane'ú̱ Skëköl datse̱ e' yöki̱, 
\q1 e' dör we̱s ñala̱ yuèsö yësyësë ie' yöki̱ es. 
\q1  
\v 5 Ká̱blë ko̱s ka̱wöta̱ wà ièka̱ se̱raa̱, 
\q1 ñies ka̱bata ena ka̱kkuö ko̱s ka̱wöta̱ wè̱ ñikkëë, 
\q1 ñala̱ shku̱li̱'shku̱li̱', e' ko̱s ka̱wöta̱ yèttsa̱ yësyësë, 
\q1 ñies ñala̱ suluë, e' ko̱s ka̱wöta̱ paiklèttsa̱ buaë. 
\q1  
\v 6 Skëköl tö s'tsa̱tkè, e' sue̱raë sulitane tö.’ ”\f + \fr 3:6 \ft Isaías 40.3-5\f* 
\m Es Isaías iyë'. 
\p  
\v 7 Pë' debitu̱ tai̱ë Juan ska' a̱s ie' tö ie'pa wöskuö̀ ta̱ ie' tö ie'pa a̱ iché: “¡A' dör s'ki̱tö'u̱kwakpa suluë we̱s tkabë̀ es! ¿Yi tö a' a̱ iché tö a' tkömishkar Skëköl tö a' we'ikeraë sia̱rë e' ulà a̱?  
\v 8 A' se̱nú yësyësë, e' wa iwërmiwa̱ tö moki̱ a' e̱r mane'wé̱tke Skëköl a̱. Kë̀ a' tö ibikeitsök tö a' dör Abraham aleripa e' ë̀ kue̱ki̱ Skëköl kë̀ tö a' we'ikepa. Ye' tö a' a̱ ichè tö Skëköl ki̱ ikiane, e' ta̱ ie' tö ák ikkë yuèmi Abraham aleripaie.  
\v 9 Ie' dör we̱s kal bikökwak es. Ie' tso'tke kal ulitane kë̀ wörta̱' ese ko̱s bikökök ña'wè̱wa bö' a̱.” 
\p  
\v 10 Eta̱ ie'pa tö Juan a̱ ichaké: 
\p —¿E̱'ma ì wè̱mi sa' tö? 
\p  
\v 11 Ie' tö ie'pa iiu̱té: 
\p —Yi wa̱ datsi' tso' böt, e' etka mú wé̱ kë̀ wa̱ ita̱' ese a̱. Es ñies yi wa̱ chkè tso', ese tö chkè kakmú wé̱ kë̀ wa̱ ita̱' ese a̱. 
\p  
\v 12 Inuköl shtökwakpa Roma wökirpa a̱, e'pa we̱lepa debitu̱ Juan ska' a̱s ie' tö ie'pa wöskuö̀, ie'pa tö ie' a̱ ichaké: 
\p —A' s'wöbla'u̱kwak, ¿ì wè̱mi sa' tö? 
\p  
\v 13 Ie' tö ie'pa iiu̱té: 
\p —Kë̀ a' tö inuköl shtök ko̱s ika̱wöta̱ shtè e' tsa̱ta̱. 
\p  
\v 14 Ñies ñippökwakpa we̱lepa ie' a̱ ichaké: 
\p —Ñe' ta̱ ¿ì wè̱mi sa' tö? 
\p Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Kë̀ a' s'pau̱ñuk inuköl yottsa̱ie. Kë̀ a' ka̱chök s'ña'wo̱ie. Ko̱s a' pato̱rke, ekkë ë̀ klö'ú̱, ta̱ a' ttsë'nú buaë iwa. 
\p  
\v 15 Wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e' datske bet, e' wà panuk sulitane tso'. E' kue̱ki̱ ie'pa tso' ibikeitsök tö isalema Juan dör e'.  
\v 16 Erë Juan tö iché ie'pa ulitane a̱: “Moki̱ ye' a' wöskueke di' wa. Erë ye' itöki̱ idatse̱ eköl, e' tö a' ierawa̱ Wiköl Batse'r a̱ ena bö' a̱. Ie' dör këkëpa tai̱ë ye' tsa̱ta̱, e' kue̱ki̱ ie' klökkuö kicha ë̀ kë̀ wötsënanuk ye' sia̱rla e' a̱.  
\v 17 Ie' tö se' wöpperaë we̱s iyiwö wöppè es. Ibua'bua bleraëitö idichakuö a̱, erë isulusi u̱yerawa̱itö bö' kë̀ wöitta̱'wa̱ e' a̱.” 
\p  
\v 18 Es Juan ie'pa patté ttè ese wa tai̱ë. Es ie' tö S'tsa̱tkökwak ttè buaë e' pakeke ie'pa a̱.  
\v 19 Ñies Juan tö Herodes dör Judea wökir, e' uñé. Herodes se̱rke ie' wák ël e' alaköl kiè Herodías e' ta̱. Ñies ie' tö ì sulu skà wamblé tai̱ë. E' kue̱ki̱ Juan ie' uñé.  
\v 20 Herodes tö ì sulu wamblé tai̱ë, erë e' kí̱ie ta̱ ie' tö Juan wötökwa̱ patké s'wöto wé a̱. 
\s1 Jesús wösune 
\r (Mateo 3.13-17; Marcos 1.9-11) 
\p  
\v 21 Mik Juan bak sulitane wöskuök, eta̱ ñies ie' tö Jesús wöskué. Mik Jesús tso'ia̱ ttök S'yë́ ta̱, e' dalewa ká̱ jaì kköbunane  
\v 22 ta̱ Wiköl Batse'r de ie' ki̱ wër nuböl sù̱. Eta̱ ttö̀ ttsëne ká̱ jaì a̱, e' tö iché: 
\p —Be' dör ye' alà dalër tai̱ë ye' é̱na, e' wër ye' wa buaë shu̱te̱. 
\s1 Jesús yë́pa bak e'pa kiè 
\r (Mateo 1.1-17) 
\p  
\v 23 Mik Jesús ki̱ duas de dabom mañayök (30) ulatök, eta̱ ie' tö Skëköl ttè pakémitke. Ie'pa tö ibikeitsé tö ie' dör José alà. José dör Elí alà\f + \fr 3:23 \ft Kiè ikkëpa ko̱s dör wëpa ë̀ kiè.\f*,  
\v 24 e' dör Matat alà, e' dör Leví alà, e' dör Melquí alà, e' dör Janai alà, e' dör José alà,  
\v 25 e' dör Matatías alà, e' dör Amós alà, e' dör Nahúm alà, e' dör Eslí alà, e' dör Nagai alà,  
\v 26 e' dör Máhat alà, e' dör Matatías alà, e' dör Semeí alà, e' dör Josec alà, e' dör Judá alà,  
\v 27 e' dör Johanán alà, e' dör Resá alà, e' dör Zorobabel alà, e' dör Salatiel alà, e' dör Nerí alà,  
\v 28 e' dör Melquí alà, e' dör Adi alà, e' dör Cosam alà, e' dör Elmadam alà, e' dör Er alà,  
\v 29 e' dör Josué alà. e' dör Eliézer alà, e' dör Jorim alà, e' dör Matat alà,  
\v 30 e' dör Leví alà, e' dör Simeón alà, e' dör Judá alà, e' dör José alà, e' dör Jonam alà, e' dör Eliaquim alà,  
\v 31 e' dör Melea alà, e' dör Mená alà, e' dör Matatá alà, e' dör Natán alà,  
\v 32 e' dör David alà, e' dör Jesé alà, e' dör Obed alà, e' dör Booz alà, e' dör Sélah alà, e' dör Nahasón alà,  
\v 33 e' dör Aminadab alà, e' dör Admín alà, e' dör Arni alà, e' dör Esrom alà, e' dör Fares alà, e' dör Judá alà,  
\v 34 e' dör Jacob alà, e' dör Isaac alà, e' dör Abraham alà, e' dör Térah alà, e' dör Nahor alà,  
\v 35 e' dör Serug alà, e' dör Ragau alà, e' dör Péleg alà, e' dör Heber alà, e' dör Sélah alà,  
\v 36 e' dör Cainán alà, e' dör Arfaxad alà, e' dör Sem alà, e' dör Noé alà, e' dör Lámec alà,  
\v 37 e' dör Matusalén alà, e' dör Enoc alà, e' dör Jéred alà, e' dör Mahalalel alà, e' dör Cainán alà,  
\v 38 e' dör Enós alà, e' dör Set alà, e' dör Adán alà. Adán dör Skëköl alà. 
\c 4  
\s1 Bë́ tö Jesús e̱rkiöwé̱ 
\r (Mateo 4.1-11; Marcos 1.12-13) 
\p  
\v 1 Jesús tso' Jordán di' kkömik, ie' a̱ tai̱ë Wiköl Batse'r tso'. E' tö ie' tsé̱mi ká̱ sir poë wé̱ kë̀ yi se̱rku̱' ee̱.  
\v 2 Ee̱ ie' se̱né döka̱ ká̱ dabom tkëyök (40), e' dalewa bë́ tso' ie' e̱rkiöu̱k ì sulu wamblök. E' ké̱wö ko̱s ta̱ ie' kë̀ chkane yës, e' ukuöki̱ ta̱ ie' dué bli wa̱.  
\v 3 Eta̱ bë́ tö ie' a̱ iché: 
\p —Be' dör Skëköl Alà, e̱'ma ichö́ ák se̱ a̱ tö iyönú chkeie. 
\p  
\v 4 Jesús tö iiu̱té: 
\p —Skëköl yëkkuö tö ichè: “Kë̀ se' se̱nuk chkè ë̀ mik.”\f + \fr 4:4 \ft Deuteronomio 8.3\f* 
\p  
\v 5 E' ukuöki̱ ta̱ bë́ tö ie' tsé̱mi ka̱bata ka̱kke̱ë a̱, ta̱ ee̱ ká̱ ko̱s we̱s ká̱ tköke ekkë kkachéitö ia̱ bet.  
\v 6 Ie' tö iché ia̱: 
\p —Ká̱ ko̱s sué̱bö e' meule ye' ulà a̱, e' kue̱ki̱ yi a̱ ye' é̱na imak, ese a̱ ye' imeke. Ye' be' yuèmi ká̱ ko̱s e' blúie. Ñies íyi buaë tso', inuköl tso', ì tso' ká̱ ulitane ki̱, e' ko̱s wákie be' yuèmi ye' tö.  
\v 7 Be' e̱' tkéwa̱ kuchëwö ki̱ ye' wörki̱ ye' dalöiök, e' ta̱ e' ko̱s döraë be' ulà a̱. 
\p  
\v 8 Erë Jesús ie' iu̱té: 
\p —Skëköl yëkkuö tö ichè: ‘Skëköl dör a' Këköl, e' ë̀ dalöiö́; ie' ë̀ a̱ a' se̱nú.’\f + \fr 4:8 \ft Deuteronomio 6.13\f* E' kue̱ki̱ be' e̱' skö́ttsa̱ ye' yöki̱ bánet. 
\p  
\v 9-11 E' ukuöki̱ ta̱ bë́ wa̱ imítse̱r Jerusalén ta̱ iduéka̱itö Skëköl wé e' bata ki̱ ka̱kke̱ë ta̱ ichéitö ia̱: 
\p —Skëköl yëkkuö tö ichè: 
\q1 ‘Skëköl tö ibiyöchökwakpa patkeraë be' kkö'nuk be' tsa̱tkök. 
\q1 Ie'pa be' klö'we̱raka̱ iulà a̱ a̱s be' klö̀ kë̀ tërwa̱ ák ki̱.’\f + \fr 4:9-11 \ft Salmo 91.11-12\f* 
\p Es Skëköl yëkkuö tö ichè, e' kue̱ki̱ be' dör Skëköl Alà, e̱'ma be' e̱' ppö́ömi döttsa̱ i̱ski̱. 
\p  
\v 12 Erë Jesús iiu̱té: 
\p —Ñies Skëköl yëkkuö tö ichè: ‘A' kë̀ ka̱wö ta̱' a' Këköl wötsiriu̱k.’\f + \fr 4:12 \ft Deuteronomio 6.16\f* 
\p  
\v 13 Mik bë́ kë̀ wa̱ ì skà ku̱ne Jesús e̱rkiöwo̱ie, eta̱ ie' iméa̱t dö̀ iëttökicha. 
\s1 Jesús dene Galilea 
\r (Mateo 4.12-17; Marcos 1.14-15) 
\p  
\v 14 Jesús minea̱ dene Galilea. Ke̱kraë Wiköl Batse'r diché tso' ie' a̱ tai̱ë. Ie' tté buneka̱ ká̱ e' ko̱s a̱.  
\v 15 Judiowak ñì dapa'wo̱ wé ko̱s tso', e' a̱ ie' tö s'wöbla'we̱ke Skëköl ttè wa ta̱ sulitane tö ie' ki̱kekeka̱ buaë. 
\s1 Nazaret wakpa tö Jesús u̱yéttsa̱ iká̱ ki̱ 
\r (Mateo 13.53-58; Marcos 6.1-6) 
\p  
\v 16 Jesús demine Nazaret wé̱ ie' talane ee̱. Mik judiowak e̱no diwö de, eta̱ ie' dewa̱ ie'pa ñì dapa'wo̱ wé a̱ we̱s ie' wöblane es. Eta̱ ee̱ ie' e̱' duése̱r Skëköl yëkkuö a̱ritsök ie'pa tso' ee̱, e'pa kukua. \fig |src="4 LB00244 different pic used in Kuna y Guaymib.tif" size="col" ref="Lc 4.16" \fig* 
\v 17 Yëkkuö kit Skëköl tteköl kiè Isaías e' tö, e' mé ie'pa tö ie' a̱ suè̱. Ie' ishu̱ppée ta̱ ikué̱itö wé̱ Skëköl kanè méso bua'iewa̱ e' tté tso' kitule ee̱. E' tö ichè i' es: 
\q1  
\v 18 “Skëköl Wiköl tö ye' pairi'bitu̱ idi' wa ttè buaë pakoie s'sia̱rëpa a̱, 
\q1 e' kue̱ki̱ ie' tso' ye' a̱. 
\q1 Ie' tö ye' patkë'bitu̱ ichök s'tso' klöulewa̱ ì sulu ulà a̱ esepa a̱ tö ‘a' yërdattsa̱.’ 
\q1 Ie' tö ye' patkë'bitu̱ wé̱pa wöbla kë̀ wawër esepa wöbla bua'u̱kne. 
\q1 Ie' tö ye' patkë'bitu̱ wé̱pa weirke sia̱rë s'sulusipa ulà a̱, esepa tsa̱tkök. 
\q1  
\v 19 Ie' tö ye' patkë'bitu̱ ipakök sulitane a̱ tö Skëköl e̱r buaë chöke se' a̱, e' ké̱wö detke.”\f + \fr 4:19 \ft Isaías 61.1-2\f* 
\p  
\v 20 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús tö yëkkuö wötréwa̱ne mé judiowak ñì dapa'wo̱ wé e' ki̱mukwak a̱, ta̱ ie̱' tkése̱r iwà pakök. Ko̱s s'daparke ee̱ e'pa tö ie' sué̱wa̱ krereë.  
\v 21 Eta̱ ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —Skëköl yëkkuö a̱ritsé ye' tö ñe', e' wà tka i' ta̱. 
\p  
\v 22 Ie'pa ulitane tö icheke ie' dör pë' buaë. Ñies ttè bua'buaë chekeitö, e' tö sulitane tkiwé̱wa̱. Ie'pa tö iché ñì a̱: 
\p —A'ka̱, ¿ie' kë̀ dör José alà? 
\p  
\v 23 Ie' tö iiu̱té: 
\p —Ye' wa̱ ijche̱r buaë a' tö ye' cheraë ttè i' wa: ‘A s'kapeyökwak, be' wák e̱' bua'ú̱ne.’ Ñies a' tö ye' a̱ icheraë: ‘Sa' ittsé tö ì kë̀ o̱r yi a̱ ese wé̱ tai̱ë be' tö Cafarnaúm, ese ú̱ ñies í̱e̱ be' wák ká̱ a̱.’ 
\p  
\v 24 Ie' tö ikí̱ ché ie'pa a̱: 
\p —Moki̱ ye' a' a̱ ichè tö Skëköl ttekölpa ko̱s kë̀ dalöiërta̱' iwakpa ká̱ ki̱.  
\v 25 Moki̱ ye' a' a̱ ichè tö mik Skëköl tteköl kiè Elías bak, eta̱ ka̱li̱ kë̀ yëne yës döka̱ duas mañal kí̱ sha̱böts ta̱ bli bak poë Israel. E' ké̱wö ska' ta̱ alakölpa schö́pa tso' tai̱ë Israel,  
\v 26 erë Skëköl kë̀ wa̱ Elías patkëne ie'pa ska' iki̱mukrak. Ie' tö Elías patké alaköl dör schö́ eköl se̱rke Sarepta, ká̱ e' a̱te̱ tsi̱net Sidón, e' ki̱muk.  
\v 27 Es ñies mik Skëköl tteköl kiè Eliseo e' bak, e' ké̱wö ska' ta̱ lepra tö s'teke tai̱ë Israel. Erë ie'pa ko̱s kë̀ buao̱ne. Wëm kiè Naamán dör ká̱ kiè Siria e' wak, e' ë̀ buao̱'ne Eliseo tö Skëköl batamik. 
\p  
\v 28 Mik ie'pa tö ttè e' ttsé, eta̱ ie'pa ko̱s tso' judiowak ñì dapa'wo̱ wé a̱, e'pa uluneka̱ tai̱ë ie' ki̱.  
\v 29 Ie'pa iëneka̱ ie' ki̱ ta̱ iu̱yéttsa̱rakitö ká̱ e' a̱ bánet. Ká̱ e' tso' ka̱bata ka̱kke̱ë e' ki̱, ie'pa wa̱ ie' mítse̱r dö̀ ka̱tte ka̱kke̱ë e' kkömik batrèemi a̱s iduöwa̱.  
\v 30 Erë ie' tkami ie'pa shu̱a̱ ta̱ imía̱. 
\s1 Wëm eköl a̱ aknama tso' e' bua'wé̱ne Jesús tö 
\r (Marcos 1.21-28) 
\p  
\v 31 Jesús mía̱ Cafarnaúm, ká̱ e' a̱te̱ Galilea. E̱no diwö bit ekkë ta̱ ie' tö s'wöbla'we̱ke judiowak ñì dapa'wo̱ wé a̱.  
\v 32 Ie' tö s'wöbla'we̱ke ttè moki̱ diché ta̱' tai̱ë ese wa, e' kue̱ki̱ ie'pa tkinewa̱. 
\p  
\v 33 Ká̱ et ta̱ ie'pa ñì dapa'wo̱ wé a̱ wëm dur eköl e' a̱ aknama ö wimblu sulusi tso', ie' tö iché a̱neule: 
\p  
\v 34 —A Jesús Nazaret wak, sa' múa̱t bë̀rë. ¿Ìie be' tso' sa' tsiriu̱k? ¿Be' debitu̱ sa' e̱u̱kwa? Ye' wa̱ be' su̱ule. Ye' wa̱ ijche̱r tö yi be' dör. Be' dör batse'r patkë'bitu̱ Skëköl tö e'. 
\p  
\v 35 Jesús tö aknama e' uñé: 
\p —¡Be' siwa̱'blö́wa̱, be' e̱' yö́ttsa̱ wëm se̱ a̱! 
\p Eta̱ aknama tö wëm e' érö i̱ski̱ sulitane wörki̱, ta̱ ie' e̱' yéttsa̱ ia̱ kë̀ wa̱ we̱s wëm o̱ne.  
\v 36 Sulitane tkinewa̱ iweblök ta̱ iñi chakérak: 
\p —¿Ttè wé̱se dör ñe'? Ttè diché ta̱' tai̱ë e' wa wëm wí̱ wimblupa sulusi ké e̱' yöktsa̱ ta̱ ie̱' yélur je'. 
\p  
\v 37 Eta̱ Jesús tté buneka̱ tai̱ë ká̱ e' ko̱s a̱. 
\s1 Jesús tö Simón yàk bua'wé̱ne 
\r (Mateo 8.14-15; Marcos 1.29-31) 
\p  
\v 38 Jesús e̱' yéttsa̱ judiowak ñì dapa'wo̱ wé a̱ ta̱ imía̱ Simón u a̱. Ee̱ Simón yàk kiri'we̱ke duè dalölö tö tai̱ë. Ie'pa kköché Jesús a̱ tö ibua'ú̱ne.  
\v 39 Eta̱ Jesús e̱' wöéwa ie' ki̱ ta̱ duè dalölö uñéitö ta̱ ibuanene. E' bet ta̱ ie' e̱' kéka̱ ta̱ ilè yulémiitö ie'pa a̱ ñè. 
\s1 Jesús tö s'kirirke tai̱ë esepa bua'wé̱ne 
\r (Mateo 8.16-17; Marcos 1.32-34) 
\p  
\v 40 Diwö mi'kewa̱tke ta̱ tai̱ë pë' wa̱ iyamipa kiri'we̱ke duè tsa̱ki̱ë tö, esepa debitu̱ tai̱ë Jesús ska'. Ie' ulà méka̱ ie'pa kirirke ko̱s ki̱ eköl eköl, ta̱ es ie' tö ibua'we̱nerak se̱raa̱.  
\v 41 Ñies e' shu̱a̱ tai̱ë s'tso' tteke aknamapa tö. Mik ie' tö ie'pa bua'wé̱ne, eta̱ aknama e̱' yélur ie'pa a̱ ta̱ aknamapa tö iché ie' a̱ a̱neule: 
\p —¡Be' dör Skëköl Alà chökle! 
\p Erë ie' tö ie'pa uñé. Ie'pa wa̱ ijche̱r tö ie' dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e'. E' kue̱ki̱ kë̀ ie' wa̱ ie'pa kàne ttök. 
\s1 Jesús tö Skëköl ttè paké judiowak ñì dapa'wo̱ wé ko̱s a̱ 
\r (Marcos 1.35-39) 
\p  
\v 42 Bule es ká̱ ñine ta̱ Jesús e̱' yéttsa̱ mía̱ bánet wé̱ kë̀ yi ku̱' ese ska'. Erë ie'pa tö ie' yulé. Mik ie'pa tö ikué̱, eta̱ ie'pa tö ima'wé̱ wöklö'wè̱ a̱s kë̀ imi'.  
\v 43 Erë ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Ì blúie Skëköl tso' e' tté buaë pakök ye' ka̱wöta̱ ñies judiowak se̱rke ká̱ male̱pa a̱ esepa a̱, eseie ye' patkëne'bitu̱. 
\p  
\v 44 E' kue̱ki̱ ie' mía̱ ttè pakök judiowak ñì dapa'wo̱ wé tso' tai̱ë Judea e' a̱. 
\c 5  
\s1 Jesús ttö̀ wa nima klöne tai̱ë 
\r (Mateo 4.18-22; Marcos 1.16-20) 
\p  
\v 1 Etökicha ta̱ Jesús dur s'wöbla'u̱k batsöri kiè Genesaret e' kkömik (batsöri e' kiè ñies Galilea). Tai̱ë pë' dapane ie' ska' Skëköl ttè pakekeitö e' ki̱ttsök, e' kë̀ wa ie' shkoia̱.  
\v 2 Nima klö'u̱kwakpa dene tso' ikla' skuök, e'pa kanò àr bötö, e' sué̱ Jesús tö.  
\v 3 Ta̱ ie' e̱' iéka̱ kanò etö a̱, e' dör Simón kanò. Ie' tö ikié Simón a̱: “Be' we'ikèyö, kanò patkö́mi bë́rë wöwi̱k.” Ie' e̱' tkése̱r kanò a̱ ta̱ ie'pa wöbla'wé̱itö.  
\v 4 Mik ie' s'wöbla'wé̱ o̱ne, eta̱ ie' tö iché Simón a̱: 
\p —Kanò patkö́u̱mi di' shu̱a̱ ta̱ a' tö kla' u̱yö́mi nima klö'wo̱ie. 
\p  
\v 5 Simón tö ie' iu̱té: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, nañeë sa' ima'wé̱, erë kë̀ sa' wa̱ iwà klöne yës. Erë be' ttö̀ wa ye' tö kla' u̱yekene. 
\p  
\v 6 Mik ie'pa tö ikla' u̱yémi ta̱ iwà klö'wé̱rakitö tai̱ë, e' tö kla' batseeketke.  
\v 7 Ta̱ iulà kkaché iyamipa tso' kanò ëtö a̱ e'pa a̱ tö a' shkö́ sa' ki̱muk. Iyamipa debitu̱ ie'pa ki̱muk ta̱ kanò bötö wà iérakitö chië, tsir eta̱ kanò wöturkewa̱tke di' a̱.  
\v 8 Mik e' sué̱ Simón Pedro tö, eta̱ ie' e̱' tkéwa̱ kuchë ki̱ Jesús klö̀ ska' ta̱ ichéitö ia̱: 
\p —¡A Skëkëpa, ye' dör pë' sulusi, be' e̱' skö́ttsa̱ ye' yöki̱! 
\p  
\v 9 Nima klöne tai̱ë, e' tö Simón Pedro ena iyamipa ko̱s tso' ie' ta̱, e'pa tkiwé̱wa̱ tai̱ë, e' kue̱ki̱ ie' tö iché es.  
\v 10 Ñies Santiago ena Juan dör Zebedeo ala'r e'pa tkirulune. Ie'pa kaneblöke Simón ta̱ nima klö'u̱k. Eta̱ Jesús tö iché Simón a̱: 
\p —Kë̀ be' suanuk. Be' kë̀ tö nima klö'we̱paia̱. I' ta̱mi be' wa̱ s'ditsö bitu̱raë ye' ska'. 
\p  
\v 11 Eta̱ ie'pa tö kanò ikléka̱, ta̱ íyi ko̱s tuléa̱t ie'pa tö ee̱ ta̱ imíyal Jesús ta̱. 
\s1 Wëm eköl kiri'we̱ke lepra tö e' bua'wé̱ne Jesús tö 
\r (Mateo 8.1-4; Marcos 1.40-45) 
\p  
\v 12 Etökicha ta̱ Jesús tso' Judea ké̱ et a̱. Eta̱ ee̱ wëm debitu̱ eköl kiri'we̱ke lepra\f + \fr 5:12 \fk lepra: \ft E' dör duè s'méwöie ese. Judiowak tö iklö'wé̱ tö duè e' tö yi tteke ese dör ñá. Esepa batsekettsa̱ bánet kë̀ a̱ ka̱wö ta̱' se̱nuk pë' male̱pa shu̱a̱. Ñies ie'pa kë̀ a̱ ka̱wö ta̱' shkowa̱ Skëköl wé a̱.\f* tö. Mik ie' tö Jesús sué̱, eta̱ ie' wöéwa dö̀ i̱ski̱ ta̱ ikköché tai̱ë Jesús a̱: 
\p —A këkëpa, be' ki̱ ikiane, e' ta̱ be' a̱ ye' buarmine a̱s ye' batse'rne. 
\p  
\v 13 Jesús tö ikéwa̱ ulà wa ta̱ ichéitö ia̱: 
\p —Tö́, ye' ki̱ ikiane. Be' dene batse'r. 
\p E' wösha̱ ta̱ ie' buanene, kë̀ ki̱ lepra ku̱'ia̱.  
\v 14 Eta̱ Jesús tö ie' a̱ iché: 
\p —Kë̀ ichar yi a̱. Be' yú e̱' kkachök sacerdote a̱. Ì muk Moisés tö a' ka' e̱' batse'wo̱ie, ese tsú̱mi mè Skëköl a̱ ie'pa a̱ ikkachoie. 
\p  
\v 15 Erë Jesús tté ti̱neka̱ tai̱ë shu̱te̱. Tai̱ë pë' döke ie' ska' ie' ttè ki̱ttsök, ñies a̱s ie' tö ie'pa bua'ù̱ne.  
\v 16 Erë tai̱ë ie' mi'ke bánet ttök S'yë́ ta̱ wé̱ kë̀ yi ku̱' ese ska'. 
\s1 Jesús tö wëm eköl kraulewa̱ e' bua'wé̱ne 
\r (Mateo 9.1-8; Marcos 2.1-12) 
\p  
\v 17 Etökicha ta̱ Jesús tso' s'wöbla'u̱k ta̱ ee̱ fariseowakpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tulur Jesús tso' s'wöbla'u̱k e' ki̱ttsök. Ie'pa datse̱ ká̱ ko̱s tso' Galilea ñies Judea ena Jerusalén. Jesús wa̱ Skëköl diché tso' s'kirirke ese bua'wo̱ne.  
\v 18 Eta̱ wëpa we̱lepa debitu̱ e'pa wa̱ wëm kraulewa̱ debitu̱ eköl ka̱'la ki̱. Ie'pa é̱na iduè tsa̱kmi u shu̱a̱ wé̱ Jesús dur ee̱ a̱s ie' tö ibua'ù̱ne.  
\v 19 Erë tai̱ë s'tso', e' kue̱ki̱ ie'pa kë̀ a̱ itkö̀mi we̱s u shu̱a̱. E' kue̱ki̱ ie'pa míka̱ u bata ki̱\f + \fr 5:19 \fk u bata ki̱: \ft Ie'pa u kë̀ dör we̱s se' bribriwak u es. Ie'pa u tsa̱bata dör kkueie klökata ta̱'.\f* tö u jchée ta̱ iduè émirakitö e̱naë döttsa̱ i̱ski̱ wé̱ Jesús dur pë' tso' tai̱ë e' shu̱a̱ ee̱. \fig |src="5 LB00305 b.tif" size="col" ref="Lc 5.19" \fig* 
\v 20 Mik Jesús tö isué̱ tö moki̱ ie'pa e̱rblé ie' mik, eta̱ ie' tö iché wëm kirirke e' a̱: 
\p —A yami, ì sulu ko̱s wamblébö, e' nuí̱ olone be' ki̱. 
\p  
\v 21 Eta̱ s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa ena fariseowakpa tö ibikeitsè: “¿I̱ma wëm wí̱ e̱rbikö̀ tö ie' dör yi e' tö Skëköl ché suluë es? Skëköl ë̀ a̱ se' nuì̱ olo'yarmi.” 
\p  
\v 22 Erë ì bikeitsök ie'pa tso' e' sué̱wa̱ Jesús tö bet. E' kue̱ki̱ ie' tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ a' ibikeitseke es?  
\v 23 Ye' tö wëm i' bua'wè̱mine a̱s ishköne, e' ta̱ ¿we̱s a' tö iklö'wè̱mi tö ye' kë̀ a̱ inuì̱ oloyanuk iki̱?  
\v 24 Ye' dör S'ditsö Alà, sú̱ e' tö a' a̱ ikkachè tö ye' wa̱ ka̱wö ta̱' ká̱ i' a̱ nuì̱ olo'yoie. 
\p Eta̱ ie' tö iché wëm kraulewa̱ e' a̱: 
\p —Be' e̱' kö́ka̱, be' ka̱'la kö́ka̱ ta̱ be' yúne u a̱. 
\p  
\v 25 E' wösha̱ ta̱ ie' e̱' kéka̱ sulitane wörki̱ ta̱ ka̱'la a̱ ie' debitu̱, e' kéka̱itö ta̱ imía̱ne iu a̱ Skëköl ki̱keka̱ramiitö tai̱ë.  
\v 26 Ie'pa wökrarulune iweblök ta̱ Skëköl ki̱kéka̱rakitö tai̱ë. Ie'pa suane ta̱ ichéitörak: 
\p —Ì sué̱ se' tö i̱'ñe, e' kë̀ su̱ule se' wa̱ yës. 
\s1 Jesús tö Leví kié ittökataie 
\r (Mateo 9.9-13; Marcos 2.13-17) 
\p  
\v 27 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús mía̱, e' tö wëm sué̱ eköl kiè Leví, e' dör inuköl shtökwak Roma wökirpa a̱. Ie' tkër ikaneblöke e' wé a̱. Ta̱ Jesús tö ie' a̱ iché: 
\p —Be' shkö́ ye' ta̱ ye' ttökataie. 
\p  
\v 28 Eta̱ Leví e̱' kéka̱ tö ì ko̱s méa̱t ta̱ imía̱ Jesús ta̱. 
\p  
\v 29 E' tsá̱li̱ ta̱ Leví tö iké̱wö tkö'wé̱ buaë chkè wa di'yè wa Jesús dalöioie. Inuköl shtökwakpa de tai̱ë. Ñies pë' kua̱'ki̱pa de, e'pa tulur chkök Jesús ena ittökatapa ta̱.  
\v 30 Mik fariseowakpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tö isué̱, eta̱ ie'pa tö ichémi Jesús ttökatapa a̱: 
\p —¿Iö́k a' chköke di' yöke inuköl shtökwakpa ta̱ ena pë' sulusipa male̱pa ta̱? 
\p  
\v 31 Jesús tö ie'pa iu̱té: 
\p —Wé̱pa kë̀ kirirku̱' esepa kë̀ ki̱ s'kapeyökwak kiane. Erë wé̱pa kirirke esepa ki̱ s'kapeyökwak kiane.  
\v 32 Ye' kë̀ dë'bitu̱ wé̱pa e̱' bikeitsö̀ tö ise̱rke yësyësë esepa kiök. Ye' dë'bitu̱ pë' sulusipa kiök a̱s ie'pa e̱r mane'ù̱. 
\s1 Ì kue̱ki̱ Jesús ttökatapa kë̀ batsöta̱' 
\r (Mateo 9.14-17; Marcos 2.18-22) 
\p  
\v 33 Judiopa wökirpa we̱lepa tö iché Jesús a̱: 
\p —Juan S'wöskuökwak ttökatapa batsöke tai̱ë, ttöke S'yë́ ta̱ tai̱ë, we̱s fariseowakpa klépa tö iwe̱ke es, erë be' ichapa chköke ena di'yöke ke̱kraë kë̀ batsöta̱'. 
\p  
\v 34 Jesús tö ie'pa iu̱té: 
\p —Mik s'kiule ulabatsè ké̱wö tkö'u̱k ta̱ ¿we̱s ie'pa batsö̀mi wëm ulabatske ese tso'ia̱ ie'pa ta̱ e' dalewa?  
\v 35 Erë iké̱wö döraë eta̱ ie' mi'datse̱r ie'pa yöki̱. E' je' ta̱ ie'pa batsöraë. 
\p  
\v 36 Ñies Jesús tö ie'pa wöbla'wé̱ tö judiowak ttè këchke e' kë̀ shu̱tu̱rpaka̱ ie' ttè pa̱'a̱li̱ ta̱. E' kleéitö ttè i' wa: 
\p —Kë̀ yi tö datsi' pa̱'a̱li̱ tak teepa batsèwa̱ datsi' këchke wöyuowa̱ie. Iwé̱sö es, e' ta̱ e' tö datsi' pa̱'a̱li̱ we'ikéwa, ñies itak pa̱'a̱li̱ kë̀ mène buaë datsi' këchke ki̱.  
\v 37 Ñies vino pa̱'a̱li̱ kë̀ tërta̱'ka̱ iyiwak kkuölit yöule ibloie ese këchke a̱. Itéka̱sö es, e' ta̱ mik ibacha'nebitu̱, eta̱ ikkuölit këchke jchèemiitö. Es vino ena ikkuölit weirwami ë́me.  
\v 38 E' kue̱ki̱ vino pa̱'a̱li̱ tekeka̱ ikkuölit pa̱'a̱li̱ a̱. \fig |src="6 LB00145 or one that is in the Guaymi. b.tif" size="col" ref="Lc 5.38" \fig* 
\v 39 Yi tö vino bacha'bacha yeke, ese tö ibikeitseke tö e' ya' bua' vino pa̱'a̱li̱ tsa̱ta̱. E' kue̱ki̱ ie' kë̀ é̱na vino pa̱'a̱li̱ yakia̱. Es ñies a' tö ibikeitseke tö ye' ttè pa̱'a̱li̱ e' kë̀ dör buaë. 
\c 6  
\s1 Jesús ttökatapa tö trigo wöiklée e̱no diwö a̱ 
\r (Mateo 12.1-8; Marcos 2.23-28) 
\p  
\v 1 Etökicha ta̱ e̱no diwö a̱ Jesús dami trigo shu̱a̱ ta̱ ittökatapa tö trigo wöiklérami ta̱ iwösié̱itö irikirik ulà wa ta̱ ikatéramirakitö.  
\v 2 Eta̱ fariseowakpa we̱lepa tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ a' tso' ì kë̀ ké̱wö ta̱' wè̱ e̱no diwö a̱ ese u̱k? 
\p  
\v 3 Jesús tö ie'pa iu̱té: 
\p —Ì o̱' David tö ká̱ ia̱ia̱ë ¿e' kë̀ a̱ritsule a' wa̱ Skëköl yëkkuö ki̱? Etökicha ta̱ ie' ena iklépa dué bli wa̱.  
\v 4 Ie' dë'wa̱ Skëköl wé a̱ ta̱ pan meule Skëköl a̱ e' klö'wé̱itö ñéitö. Ñies ie' tö iblaté iklépa a̱ ta̱ inérakitö. Sacerdotepa ë̀ a̱ pan e' ké̱wö ta̱ ñè. Erë a' é̱na ia̱ne tö ì o̱' David tö ñe' kë̀ dör suluë Skëköl wöa̱. 
\p  
\v 5 Ñies Jesús tö iché ie'pa a̱: 
\p —Ye' dör S'ditsö Alà, e' wa̱ ka̱wö ta̱' ichoie tö ì dör buaë ö ì dör suluë wè̱ e̱no diwö a̱. 
\s1 Wëm eköl ulà siulewa̱ e' bua'wé̱ne Jesús tö 
\r (Mateo 12.9-14; Marcos 3.1-6) 
\p  
\v 6 E̱no diwö skà ta̱ Jesús dewa̱ judiowak ñì dapa'wo̱ wé a̱ ta̱ ee̱ ie' tö s'wöbla'wé̱mitke. Ta̱ ee̱ wëm detkër eköl e' ulà bua'kka siulewa̱.  
\v 7 S'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa ena fariseowakpa é̱na ie' kkatak ilè ki̱, e' kue̱ki̱ ie'pa tso' ie' weblök tö wëm ñe' bua'wè̱mineitö e̱no diwö a̱.  
\v 8 Erë ì bikeitseke ie'pa tö, e' sué̱wa̱ ie' tö, e' kue̱ki̱ ie' tö iché wëm ulà siulewa̱ e' a̱: 
\p —Be' e̱' kö́ka̱ ta̱ be' e̱' duö́se̱r í̱e̱ sulitane wösha̱ë. 
\p Eta̱ wëm e̱' duése̱r.  
\v 9 Jesús tö iché ie'pa a̱: 
\p —A' chakèyö: ¿Ì ké̱wö ta̱' se' a̱ wè̱ e̱no diwö a̱: ì buaë ö ì suluë? ¿S'tsa̱tkök ö s'ttökwa̱? 
\p  
\v 10 E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö ie'pa ulitane weblé e̱' pamik ta̱ ichéitö wëm ulà siulewa̱ e' a̱: 
\p —Be' ulà shu̱lö́ö. 
\p Ta̱ ie' tö iwé̱ es eta̱ iulà buanene.  
\v 11 E' tö ie'pa uluwé̱ka̱ tai̱ë, ta̱ iñi chakérak, ¿we̱s se' tö Jesús wè̱mi? 
\s1 Jesús tö ittekölpa tsá̱ dabom eyök kí̱ böl e'pa shu̱shté 
\r (Mateo 10.1-4; Marcos 3.13-19) 
\p  
\v 12 E' ké̱wö ska' ta̱ Jesús mía̱ ka̱bata a̱ ttök S'yë́ ta̱, ee̱ ie' tté ie' ta̱ nañeë.  
\v 13 Mik ká̱ ñine, eta̱ ie' tö ittökatapa kié dapa'wé̱ ie' ta̱. E' shu̱a̱ ie' tö wëpa shu̱shté dabom eyök kí̱ böl (12), e'pa kiéitö ittekölpa tsá̱.  
\v 14 Ie'pa kiè i' es: Simón, e' kiè méka̱ Jesús tö Pedro; Andrés dör Simón ël, Santiago, Juan, Felipe, Bartolomé,  
\v 15 Mateo, Tomás, Santiago dör Alfeo alà, Simón kine Celote,  
\v 16 Judas dör Santiago alà ena Judas Iscariote tö Jesús wömekettsa̱ ibolökpa a̱ e'. 
\s1 Jesús tö s'wöbla'wé̱ ñies s'bua'wé̱ne 
\r (Mateo 4.23-25) 
\p  
\v 17 Jesús bite̱a̱tkene ka̱bata a̱ ittekölpa tsá̱ e'pa ta̱, e' e̱' wöklö'wé̱ ka̱kkue ki̱. Ee̱ iklépa tso' tai̱ë ie' panuk. Ñies pë' datse̱ Judea ena Jerusalén, esepa de tai̱ë. Ñies pë' de tai̱ë datse̱ Tiro ena Sidón. Ká̱ böt e' a̱te̱ dayë kkömik.  
\v 18 Ie'pa ekkëpa ko̱s debitu̱ Jesús tö s'wöbla'we̱ke e' ki̱ttsök ñies a̱s ikirirkerak e' bua'u̱neitö. Ñies wé̱pa tteke wimblupa sulusi tö esepa bua'wé̱itö.  
\v 19 Tai̱ë diché tso' ie' a̱ e' wa s'kirirke ko̱s e' buanene, e' kue̱ki̱ sulitane é̱na ie' kakwa̱. 
\s1 Ì wër buaë Skëköl wa 
\r (Mateo 5.1-12) 
\p  
\v 20 Jesús tö ittökatapa weblé ta̱ ichéitö ie'pa a̱: 
\p “A' wé̱pa dör sia̱rë kë̀ wa̱ ì ta̱' tai̱ë, esepa tso' ì blúie Skëköl tso' e' a̱, e' kue̱ki̱ ayëcha buaë a'. 
\p  
\v 21 “A' wé̱pa tteke bli tö ká̱ i' a̱, esepa ttsë'rdaë dö̀ wë', e' kue̱ki̱ ayëcha buaë a'. 
\p “A' wé̱pa i̱u̱ke ká̱ i' a̱, esepa ja̱ñurane buaë, e' kue̱ki̱ ayëcha buaë a'. 
\p  
\v 22 “Ayëcha buaë mik pë' é̱na a' a̱r suluë, a' wateke, a' cheke suluë, a' cheke tö a' dör pë' sulusipa ye' dör S'ditsö Alà e' tté kue̱ki̱.  
\v 23 Mik e' tköke a' ta̱, eta̱ kë̀ a' e̱rianuk. E' skéie a' ttsë'nú buaë. Aishkuö ta̱ ká̱ jaì a̱ ì buaë merdaë a' a̱ iskéie e' kue̱ki̱ a' ttsë'nú kaneë. Kë̀ a' é̱na ichökwa tö ká̱ ia̱ia̱ë ie'pa yë́pa bak Skëköl ttekölpa we'ikök es. 
\p  
\v 24 “Erë wëstela i̱na a' wa̱ íyi tso' tai̱ë ká̱ i' a̱ esepa ta̱, e' ukuöki̱ ta̱ kë̀ ì skà ta̱'ia̱ a' ttsë'wo̱ie buaë. 
\p  
\v 25 “Wëstela i̱na a' wa̱ íyi tso' tai̱ë ñè wë' i̱'ñe ta̱ esepa ta̱, e' ukuöki̱ ta̱ a' tterane bli tö. 
\p “Wëstela i̱na a' ja̱ñuke buaë ká̱ i' a̱ e'pa ta̱, e' ukuöki̱ ta̱ a' e̱riardaë, i̱u̱raë sia̱rë. 
\p  
\v 26 “Wëstela i̱na a' ta̱ mik sulitane tö a' ki̱kéka̱, es ie'pa yë́pa bak ká̱ ia̱ia̱ë e'pa tö ka̱chökwakpa e̱' chö̀ tö ie'pa dör Skëköl ttekölpa, e'pa ki̱ka'ka̱. 
\s1 S'bolökpa ché Jesús tö 
\r (Mateo 5.38-48; 7.12) 
\p  
\v 27 “Erë a' tso' ye' ttö̀ ki̱ttsök, esepa a̱ ye' tö ichè: a' bolökpa dalëritsö́. Wé̱pa é̱na sulu a' a̱r, esepa a̱ ì buaë ú̱.  
\v 28 Wé̱pa alibchöke a' ki̱, esepa a̱ a' e̱r buaë chö́. Wé̱pa tö a' cheke suluë esepa ki̱ ikiö́ S'yë́ a̱ tö iki̱mú.  
\v 29 Yi tö a' ppé a' a̱swö ki̱, e' ta̱ a' a̱swö etta mú ia̱ ppè. Yi tö a' paio ki̱kke̱ tsé̱mi, e' ta̱ ñies a' paio mú ia̱.  
\v 30 Yi tö ilè kak kiè a' a̱, e' ta̱ imú ia̱. Yi wa̱ a' íyi mítse̱r, e' ta̱ kë̀ a' tö ikiökneia̱.  
\v 31 A' se̱nú s'male̱pa ta̱ we̱s a' ki̱ ikiane tö ie'pa se̱r a' ta̱ es. 
\p  
\v 32 “Wé̱pa tö a' dalëritseke, esepa ë̀ ské dalëritseke a' tö, e' ta̱ ¿e' ki̱ Skëköl tö wëstela chèmi a' a̱? ¡Au! Ñies pë' sulusipa tö wé̱pa tö ie'pa dalëritseke, esepa ské dalëritseke.  
\v 33 Wé̱pa tö ì buaë we̱ke a' a̱, esepa ë̀ a̱ a' tö iské we̱ke buaë, e' ta̱ ¿e' ki̱ Skëköl tö a' ki̱kèka̱mi? ¡Au! Ñies pë' sulusipa tö iwe̱ke es.  
\v 34 A' tö íyi peiteke, wé̱pa klö'wé̱ a' tö tö imeraneitö, esepa ë̀ a̱, e' ta̱ ¿e' ki̱ Skëköl tö a' ki̱kèka̱mi? ¡Au! Ñies pë' sulusipa tö íyi peiteke ñì a̱, mik ie'pa tö iklö'wé̱ tö imerdane eta̱.  
\v 35 A' bolökpa dalëritsö́. Ì buaë ú̱ ie'pa a̱, íyi peitö́ ie'pa a̱, kë̀ iské panane. A' tö iwe̱ke es, e' ta̱ Skëköl tö a' a̱ iské merane buaë. Ie' e̱r buaë chöke s'sulusipa a̱ ena wé̱pa kë̀ tö wëstela cheta̱' ie' a̱ esepa a̱. A' tö iwe̱ke es, e' ta̱ a' tö ikkacheraë tö moki̱ë a' dör ie' dör íyi ulitane tsa̱ta̱, e' ala'r.  
\v 36 S'male̱pa sa̱ú̱ e̱r sia̱rë wa we̱s S'yë́ tö a' sue̱ke e̱r sia̱rë wa es. 
\s1 Kë̀ se' kàne s'kichatök 
\r (Mateo 7.1-5) 
\p  
\v 37 “Kë̀ a' s'kichatök, e' ta̱ Skëköl kë̀ tö a' kichatepa. Kë̀ a' ichök yi a̱ tö Skëköl mú tö be' tsa̱iö̀, e' ta̱ Skëköl kë̀ tö a' tsa̱iepa. Ì sulu ko̱s wamblé ie'pa tö a' ki̱, ese nuí̱ olo'yö́ ie'pa ki̱, e' ta̱ a' nuì̱ olo'yeraë Skëköl tö a' ki̱.  
\v 38 Ko̱s a' tö ì mé s'male̱pa a̱, ekkë a' a̱ imerdane. E' kue̱ki̱ íyi kakmú s'male̱pa a̱, eta̱ iské merane Skëköl tö a' a̱. Erë ie' tö imerane a' a̱ tai̱ë we̱s dakö'ukuö wà ièsö chië wöti̱o̱ule buaë ikí̱ wà iè döka̱ ikkö̀ a̱ katötöë tsá̱ tkënettsa̱mitke es.” 
\p  
\v 39 Ñies Jesús tö ttè kleé ie'pa a̱ i' es: “¿Wé̱ a' wa̱ isu̱ule tö s'wöbla kë̀ wawër, ese tö eköl wöbla kë̀ wawër ese ulà ièmi? ¿E'pa kë̀ brutarmi bölë ka̱uk a̱?  
\v 40 Wé̱ wöblarke ese kë̀ dör iwöbla'u̱kwak tsa̱ta̱. Mik iwöblao̱ne, e' je' ta̱ idöraë we̱s iwöbla'u̱kwak es. 
\p  
\v 41 “Kaltak jche̱la tsir tso' a' yami wöbla a̱, ese sué̱ a' tö, erë ¿ì kue̱ki̱ kaltak bërie tso' a' wák wöbla a̱, ese kë̀ su̱ne a' wa̱?  
\v 42 ¿We̱s a' ichèmi a' yami a̱: ‘A yami, sú̱yö kaltak jche̱la tsir tso' be' wöbla a̱, e' yèttsa̱’? Erë kaltak bërie tso' a' wöbla a̱, e' kë̀ su̱ne a' wa̱. ¡A' e̱' ö̀ suluë! Kaltak bërie tso' a' wöbla a̱, ese yö́ttsa̱ ke̱we, es kaltak jche̱la tsir tso' a' yami wöbla a̱, ese wërmi a' a̱ buaë yèttsa̱. 
\s1 Kal buaë ena kal sulusi 
\r (Mateo 7.17-20; 12.34-35) 
\p  
\v 43 “Kal buaë kë̀ wörta̱' kalwö suluie, ñies kal sulusi kë̀ wörta̱' kalwö bua'ie.  
\v 44 Kal wërkewa̱ iwö ki̱. Higowö ö uvawö ese kë̀ shteta̱'sö dika' kicha mik.  
\v 45 Ì bikeitsekesö, ese ë̀ chekesö. E' kue̱ki̱ wëm dör buaë, ese e̱r dör buaë, e' kue̱ki̱ ie' se̱rke buaë, ttö̀ yësyësë. Erë wëm dör suluë, ese e̱r dör suluë, e' kue̱ki̱ ie' se̱rke suluë, ttö̀ suluë. 
\s1 U yuökwak böl 
\r (Mateo 7.24-27) 
\p  
\v 46 “¿Ì kue̱ki̱ a' tö ye' kieke: ‘A Skëkëpa, a Skëkëpa,’ erë kë̀ a' tö ye' ttè iu̱teku̱'?  
\v 47 Yi datse̱ ye' ska', ta̱ ye' ttö̀ ttseke ta̱ iwà iu̱teke, sú̱yö a' a̱ ichè tö we̱s ese dör.  
\v 48 Ese dör we̱s wëm eköl tö u yué es. E' tö u chkí töbié i̱ski̱ë, ká̱ dör ák ë̀, ese a̱. Mik di' pone tai̱ë, tkami u ki̱ tai̱ë, erë u kë̀ minetse̱r iwa̱, iyöule buaë e' kue̱ki̱.  
\v 49 Erë yi tö ye' ttö̀ ttsé erë kë̀ iwà iu̱teku̱', ese dör we̱s wëm eköl tö u yué, erë kë̀ wa̱ itöbinewa̱ i̱ski̱ë, tkéka̱itö jalëjalë íyök ë̀ bata ki̱ es. Mik di' pone tai̱ë e' tkami u ki̱, eta̱ u mítse̱r iwa̱, kë̀ ì a̱te̱ia̱. 
\c 7  
\s1 Jesús tö ñippökwakpa wökir eköl e' kanè méso bua'wé̱ne 
\r (Mateo 8.5-13; Juan 4.43-54) 
\p  
\v 1 Mik Jesús tö s'wöbla'wé̱ o̱ne, eta̱ imía̱ demi Cafarnaúm.  
\v 2 Eta̱ ee̱ Roma ñippökwakpa döka̱ cien, e' wökir se̱rke eköl. E' kanè méso eköl kirinewa̱ tai̱ë duökewa̱tke. Iwökir é̱na ie' dalër tai̱ë.  
\v 3 Mik ñippökwakpa wökir tö Jesús tté ttsé, eta̱ ie' tö iché judiowak kue̱blupa we̱lepa a̱: “A' yú Jesús ska' ta̱ ichö́ ie' a̱: ‘Be' we'ikè sa' tö, be' shkö́ ñippökwakpa wökir, e' kanè méso eköl duöke tai̱ë, e' bua'u̱kne.’ ”  
\v 4-5 Mik ie'pa demi Jesús ska' ta̱ ikköchérak tai̱ë ie' wöa̱: 
\p —Ñippökwakpa wökir e' é̱na se' judiowak dalër tai̱ë. Ie' wák tö se' ñì dapa'wo̱ wé e' yuök patkë' se' a̱. E' kue̱ki̱ sa' a̱ ta̱ buaë idir tö be' ie' ki̱mè. 
\p  
\v 6 Eta̱ Jesús mía̱ ie'pa ta̱. Erë mik ie'pa dökemitke ñippökwakpa wökir e' u a̱, eta̱ ie' tö iyamipa we̱lepa patké ichök Jesús a̱: “A këkëpa, kë̀ be' e̱' tsiriu̱k. Be' dör këkë tai̱ë, e' döwa̱ ye' u a̱, e' kë̀ dör ye' sia̱rla e' a̱.  
\v 7 E' kue̱ki̱ ye' kë̀ dë'rö be' ska'. Erë iké̱wö ë̀ mú ta̱ ye' kanè méso buardane.  
\v 8 Ye' wökirpa ta̱', e'pa ttö̀ iu̱tök ye' ka̱wöta̱. Ñies ye' dör ñippökwakpa tai̱ë e'pa wökir, ie'pa ka̱wöta̱ ye' ttö̀ iu̱tök. Mik ye' tö eköl a̱ icheke, ‘Be' yú’ ta̱ imí. Eköl a̱ ye' tö icheke, ‘Be' dou’ ta̱ ide. Ñies ye' tö icheke ye' kanè méso a̱, ‘Íyi ú̱’ ta̱ iwé̱itö. Ye' iklö'wé̱ tö be' wa̱ ka̱wö ta̱' íyi ulitane tsa̱ta̱, e' kue̱ki̱ ye' wa̱ ijche̱r tö be' tö iké̱wö mé, e' ta̱ ye' kanè méso buardane.” 
\p  
\v 9 Mik Jesús tö ttè e' ttsé, eta̱ e' tö ie' tkiwé̱wa̱. Ie' wötréene ta̱ ichéitö pë' dami ie' itöki̱ e'pa a̱: 
\p —Ye' ichè a' a̱ tö Israel aleripa ko̱s shu̱a̱, kë̀ yi ku̱ne ye' wa̱ e̱rblök ye' mik we̱s wëm i' es. 
\p  
\v 10 Eta̱ mik ñippökwakpa wökir yamipa dene u a̱, eta̱ ie'pa tö isué̱ tö ikanè méso kirirke, e' buanene. 
\s1 Alaköl eköl schö́ alà blënewa̱ e' shke̱'wé̱ka̱ne Jesús tö 
\p  
\v 11 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús mía̱ ká̱ kiè Naín ee̱. Ie' dami ittökatapa ta̱, ñies pë' dami ie'pa ta̱ tai̱ë.  
\v 12 Mik ie'pa de tsi̱net ká̱ e' a̱, eta̱ ie'pa isué̱ tö tai̱ë pë' datse̱, e' wa̱ s'nu datse̱ micho wötèwa̱. Dëu̱tö e' mì dör schö́, ie' alà eköl ë̀me wëm, e' blënewa̱. Tai̱ë ká̱ e' wakpa tö ie' pablerami.  
\v 13 Mik Skëkëpa Jesús tö isué̱, eta̱ ie' wa iwër sia̱rë ta̱ ichéitö ia̱: 
\p —Kë̀ be' i̱u̱kia̱. 
\p  
\v 14 E' bet ta̱ ie' dewa̱ tsi̱net ka̱'la ki̱ s'nu dami e' o̱'mik ta̱ ka̱'la kéitö. Wé̱pa wa̱ idami e'pa e̱' wöklö'wé̱wa̱. Jesús tö iché s'nu a̱: 
\p —A duladula, be' a̱ ye' tö ichè, ¡Be' e̱' kö́ka̱! 
\p  
\v 15 E' bet ta̱ s'nu shke̱neka̱ne e̱' tkése̱r ta̱ itté. Eta̱ Jesús tö imé imì a̱.  
\v 16 Ko̱s pë' tso' ie'pa ta̱ e'pa suane tai̱ë, Skëköl ki̱kéka̱ ie'pa tö tai̱ë ta̱ ichérakitö: 
\p —Skëköl tteköl chö́k eköl, e' de se' shu̱a̱. 
\p Ñies ie'pa tö iché: 
\p —Skëköl de se' dör ie' icha esepa ki̱muk. 
\p  
\v 17 Eta̱ ì wé̱ Jesús tö e' tté buneka̱ tai̱ë Judea ké̱ ko̱s e' a̱, ñies ká̱ tso' Judea pamik e' a̱ itté ti̱neka̱. 
\s1 Juan S'wöskuökwak ttökatapa de Jesús ska' ichakök 
\r (Mateo 11.2-19) 
\p  
\v 18 Juan S'wöskuökwak ttökatapa tö ì ko̱s we̱ke Jesús tö, e' paké Juan tso' s'wöto wé a̱ e' a̱. E' kue̱ki̱ ie' tö ie'pa böl kié  
\v 19 ta̱ ichéitö ie'pa a̱: 
\p —A' yú Skëkëpa Jesús a̱ ichakök tö ¿be' dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie yëule tö idatse̱ e', ö yi skà panèia̱ sa' tö? 
\p  
\v 20 Mik ie'pa de Jesús ska' ta̱ ie'pa tö iché ie' a̱: 
\p —Juan S'wöskuökwak tö sa' patké be' a̱ ichakök tö ¿be' dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie yëule tö idatse̱ e', ö yi skà panèia̱ sa' tö? 
\p  
\v 21 E' wösha̱ ta̱ Jesús tö s'kirirke duè tsa̱ki̱ë wa̱, esepa bua'wé̱ tai̱ë. Ñies s'tteke wimblupa sulusi tö, ena s'wöbla kë̀ wawër esepa bua'wé̱itö tai̱ë.  
\v 22 E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö iché Juan ttökatapa böl a̱: 
\p —A' yúne Juan ska' ta̱ ì sué̱ a' tö, ì ttsé a' tö, e' ko̱s pakö́ ie' a̱. Ichö́ ie' a̱ tö s'wöbla kë̀ wawër esepa wöbla wawënene; s'kraulewa̱ kë̀ shko esepa shkéne; wé̱pa kiri'we̱ke lepra tö esepa buanene batse'nene; s'kukuö̀ kë̀ wattsër esepa wattsënene; s'duowa̱ shke̱neka̱ne; ñies Skëköl ttè buaë e' pakane s'sia̱rëpa a̱.  
\v 23 ¡Yi kë̀ yöki̱ ye' sulune, ayëcha buaë ese! 
\p  
\v 24 Mik ie'pa míyalne, eta̱ Jesús tö Juan tté pakémitke pë' a̱, ta̱ ichéitö ie'pa a̱: “Mik a' dë'rö ká̱ sir poë wé̱ kë̀ yi se̱rku̱' ee̱ Juan sa̱u̱k, eta̱ ¿i̱ma a' e̱rbikö̀ wëm wé̱se suè̱mi a' tö? A' kë̀ dë'rö wëm ëse, ka̱bikeitsö̀ wì̱ a̱ dià a̱ we̱s kua'kö wöppè siwa̱' tö es, ese sa̱u̱k.  
\v 25 A' kë̀ dë'rö wëm ese sa̱u̱k, e' ta̱ ¿wëm wé̱se sa̱u̱k a' dë'rö? A' kë̀ dë'rö wëm e̱' paiö̀ datsi' bua'bua wa, ese sa̱u̱k. A' wa̱ ijche̱r tö wé̱pa e̱' paiö̀ es ena íyi bua'bua tso' iwa̱ tai̱ë e̱' ttsë'wo̱ie buaë, esepa se̱rke blu' u a̱.  
\v 26 Erë ¿wëm wé̱se sa̱u̱k a' dë'rö? A' dë'rö wëm dör Skëköl tteköl ese sa̱u̱k. Ye' tö a' a̱ ichè tö moki̱ Juan dör Skëköl tteköl, erë ie' kë̀ dör e' ë̀. Ie' dör Skëköl tteköl ese tsa̱ta̱.  
\v 27 Skëköl yëkkuö ki̱ itso' kitule wé̱ Skëköl tö ichè wé̱ pairi'bitu̱itö idi' wa s'blúie e' a̱, e' tö ichè i' es: 
\q1 ‘Ye' tso'tke ye' ttè pakökwak patkök be' yöki̱ ke̱we be' ñalé̱ yuök.’\f + \fr 7:27 \ft Malaquías 3.1\f* 
\m Skëköl ttè pakökwak e' dör Juan.  
\v 28 Ye' ichè a' a̱ tö s'ditsö ulitane shu̱a̱, kë̀ yi ku̱' Juan tsa̱ta̱. Erë ì blúie Skëköl tso', e' shu̱a̱ yi dör ësela, ese dör ie' tsa̱ta̱.” 
\p  
\v 29 (Mik pë' ulitane ñies inuköl shtökwakpa Roma wökirpa a̱, e'pa tö Jesús s'wöbla'we̱ke e' ttsé, eta̱ ie'pa tö iché tö Skëköl ttè dör yësyësë. Ie'pa dë' a̱s Juan tö ie'pa wöskuö̀ iwà kkachoie tö ie'pa tö Juan ttè klö'wé̱, e' kue̱ki̱ ie'pa tö iché es.  
\v 30 Erë fariseowakpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa kë̀ wa̱ Juan ttè klöo̱ne, e' kue̱ki̱ ie' kë̀ wa̱ ie'pa wösune, es ie'pa tö Skëköl e̱r buaë chöke ie'pa a̱ e' watéttsa̱.) 
\p  
\v 31 Jesús tö iché: “¿I̱ma a' chèmi ye' tö? ¿We̱s a' dör?  
\v 32 A' dör we̱s ttè i' tö ichè es: Ala'rla tso' inuk u itöki̱. Sha̱bötspa a̱rke tai̱ë ta̱ iché iyamipa a̱: ‘Sa' tö pulë bla'wé̱, erë a' kë̀ klötëne'; sa' tö s'e̱riar ttseittsé, erë a' kë̀ i̱i̱ne'.’  
\v 33 E' wà dör tö Juan S'wöskuökwak de batsöta̱', kë̀ blo' yeta̱' ta̱ a' tö iché tö aknama tso' ie' a̱.  
\v 34 E' ukuöki̱ ta̱ ye' dör S'ditsö Alà, e' de kë̀ batsöta̱', blo' yeta̱', ta̱ a' tö ye' cheke tö ye' chkö̀ tai̱ë, blo' yè tai̱ë, ñies tö ye' dör inuköl shtökwakpa ena pë' sulusipa male̱pa, esepa sini'.  
\v 35 A' tö ye' cheke es erë isue̱rasö bulebök ta̱ tö wé̱pa se̱rke we̱s Skëköl siwé̱ tö ichè es, esepa dör yësyësë.” 
\s1 Jesús mía̱ upakök Simón dör fariseowak e' ska' 
\p  
\v 36 Fariseowak eköl kiè Simón, e' tö Jesús kié chkök ie' u a̱. E' kue̱ki̱ Jesús mía̱ ie' ska' ta̱ ie'pa e̱' tulése̱r chkök.  
\v 37 Eta̱ alaköl sulusi se̱rke ká̱ e' a̱, e' wa̱ ijche̱newa̱ tö Jesús tso' chkök fariseowak e' u a̱. Ie' wa̱ kiö̀ masmas de e' ukkuö yöule ák bua'bua kiè alabastro ese wa.  
\v 38 Ie' de dur Jesús ska', e' i̱u̱ke Jesús tsi̱kka, iwöriö yënane tai̱ë Jesús klö̀ ki̱, e' pasiwé̱itö itsà̱ wa, ta̱ Jesús klö̀ wöalattsémiitö ta̱ kiö̀ masmas téitö Jesús klö̀ ki̱. \fig |src="7 CNT5521b.tif" size="col" ref="Lc 7.38" \fig* 
\v 39 Mik fariseowak tö Jesús kié chkök e' tö alaköl sué̱, eta̱ ibikeitséitö: “Wëm wí̱ mú dör Skëköl tteköl moki̱, e̱'ma ie' é̱na ia̱rmi alaköl wé̱se tso' ie' kök. Ie' é̱na ia̱rwa̱mi tö e' dör alaköl sulusi.”  
\v 40 Jesús iché ie' a̱: 
\p —A Simón, ilè tso' ye' wa̱ yënoie be' a̱. 
\p Ie' iiu̱té: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, ichö́ ña. 
\p  
\v 41 Jesús tö iché: 
\p —Wëm böl ñarke inuköl peitökwak ulà a̱. Eköl ñarke cien ske̱yök (500), iëköl ñarke dabom ske̱yök (50).  
\v 42 Ie'pa böl kë̀ a̱ ipato̱r, e' kue̱ki̱ inuköl peitökwak tö inuì̱ olo'yé ie'pa ki̱. Ye' tö be' a̱ ichakè tö ie'pa böl, ¿wé̱ne ë́k é̱na inuköl peitökwak dalërmi kibiie? 
\p  
\v 43 Ie' iiu̱té: 
\p —Ye' a̱ ta̱, wé̱ne nuì̱ olone kibiie e' ë́k. 
\p Jesús tö iché: 
\p —Buaë be' iiu̱té. 
\p  
\v 44 Eta̱ Jesús tö alaköl sué̱ ta̱ ichéitö Simón a̱: 
\p —Alaköl i' sa̱ú̱. Mik ye' dewa̱ be' u a̱, eta̱ be' kë̀ wa̱ ye' a̱ di' mène ye' klö̀ skuoie, erë alaköl i' tö ye' klö̀ skué iwöriö wa ta̱ ipasiwé̱itö itsà̱ wa.  
\v 45 Be' kë̀ wa̱ ye' shke̱o̱ne wöalattsè wa we̱s s'wöblar es. Erë ie' dewa̱ í̱e̱, eta̱ ie' tö ye' klö̀ wöalattsémi tai̱ë. 
\p  
\v 46 Be' kë̀ wa̱ kiö̀ ësela, e' tëne ye' wökir ki̱ we̱s s'wöblar es. Erë ie' tö kiö̀ masmas tuè̱ darërëë ese té ye' klö̀ ki̱.  
\v 47 E' kue̱ki̱ ye' ichè be' a̱ tö ie' é̱na ye' dalër tai̱ë e' wa iwënewa̱ tö ì sulu wamblé ie' tö tai̱ë, e' nuí̱ olone ie' ki̱. Erë wé̱pa kë̀ é̱na ye' dalërta̱' tai̱ë, e' wa iwënewa̱ tö esepa ki̱ inuì̱ olone elkela ë̀. 
\p  
\v 48 E' ukuöki̱ ta̱ ie' iché alaköl e' a̱: 
\p —Ì sulu ko̱s wamblé be' tö e' nuí̱ olone be' ki̱. 
\p  
\v 49 Imale̱pa kiule chkök ñies tso' ee̱, e'pa ñì chakérak: 
\p —A' ichè ¿yi ie' dör e' ttö̀ es? Skëköl ë̀ a̱ se' nuì̱ olo'yarmi. 
\p  
\v 50 Erë ie' tö alaköl a̱ iché: 
\p —Be' e̱rblé ye' mik, e' tö be' tsa̱tkée. Be' yúne bë̀rë. 
\c 8  
\s1 Alakölpa tö Jesús ki̱mé 
\p  
\v 1 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús mía̱ ì blúie Skëköl tso' e' tté buaë pakök ká̱ blublu ena ká̱ tsitsir tso' e' a̱. Ie' ttekölpa tsá̱ dabom eyök kí̱ böl, e'pa shköke ie' ta̱.  
\v 2 Ñies alakölpa we̱lepa buao̱'ne ie' tö, e'pa shköke ie' ta̱. E'pa we̱lepa bak weinuk wimblupa sulusi wa̱, ñies duè wa̱. Ie'pa eköl, kiè María Magdala wak, e' a̱ aknamapa yë'ttsa̱itö döka̱ kul.  
\v 3 Ñies Juana dör Cuza alaköl, e' shköke ie' ta̱. Cuza dör Herodes dalì kkö'nukwak. Ñies Susana ena alakölpa male̱pa tai̱ë shköke ie' ta̱. Ie'pa tö Jesús ena ittökatapa ki̱meke tai̱ë, ì tso' ie'pa wa̱ ese wa. 
\s1 Të kuatkökwak, e' pakè 
\r (Mateo 13.1-9; Marcos 4.1-9) 
\p  
\v 4 Pë' e̱' yélur iká̱ ki̱ debitu̱ tai̱ë Jesús ska'. Ie' tö ie'pa a̱ ittè kleé i' es:  
\v 5 Wëm mía̱ eköl të kuatkök ta̱ ie' tö iwö ppé ululu të ki̱\f + \fr 8:5 \fk të kuatkök ppé ululu: \ft Ie'pa wöblar të kuatkök wö ppélur të ko̱s e' ki̱.\f* Mik ie' tso' iwö ppök, eta̱ ditsöwö we̱le a̱newa ñala̱ ska' ta̱ pë' dakélor iki̱, e' tö iñatélur, ñies dù debitu̱ tö ikatéwa.  
\v 6 Ditsöwö we̱le a̱newa áklo a̱ ta̱ e' kuölö ta̱ itskine buaë. Erë ká̱ tsabe kë̀ ta̱' ee̱, e' kue̱ki̱ bet ta̱ isinewa̱.  
\v 7 Ditsöwö we̱le a̱newa dika'chka shu̱a̱. Dika'chka ena ditsöwö talane ñita̱, erë dika'chka e̱' aléka̱ iki̱.  
\v 8 Erë ditsöwö we̱le a̱ne íyök bua'bua ki̱, ese tskine talane wöne buaë. Iklö we̱le wöne döka̱ cien eyök (100) elka elka. \fig |src="8 LB00094 better one that is in Guaymi & Kuna b.tif" size="col" ref="Lc. 8.8" \fig* 
\p Mik Jesús tö iché o̱ne, eta̱ ikí̱ chéitö ie'pa a̱ a̱neule: “¡A' é̱na ye' ttö̀ ttsak, e̱'ma ikukueblö́ bua'ie!” 
\s1 Ì kue̱ki̱ Jesús tö s'wöbla'we̱ke kleaule 
\r (Mateo 13.10-17; Marcos 4.10-12) 
\p  
\v 9 Jesús ttökatapa tö ie' a̱ ichaké: 
\p —Ttè wakleébö, ¿i̱ma e' wà dör? 
\p  
\v 10 Ie' tö iché ie'pa a̱: “Ì blúie Skëköl tso' e' tté blëulewa̱, e' ké̱wö menea̱t a' a̱ ijche̱noie. Erë pë' tso' tai̱ë kë̀ é̱na ye' ttè klö'wa̱k, esepa a̱ ye' tö ikleeke a̱s ie'pa tö iweblö̀ je', erë kë̀ ie'pa a̱ iwà wër, ñies a̱s ie'pa tö ittsö̀ je', erë kë̀ ie'pa a̱ iwà a̱r.\f + \fr 8:10 \ft Isaías 6.9\f* 
\s1 Të kuatkökwak tté e' wà paké Jesús tö 
\r (Mateo 13.18-23; Marcos 4.13-20) 
\p  
\v 11 “Ttè wakleéyö e' wà dör i' es: Skëköl ttè pakèsö e' dör we̱s ditsöwö kuatkèsö es.  
\v 12 Pë' we̱lepa ta̱ itkö̀mi we̱s itka ditsöwö a̱newa ñala̱ ska' ñe' ta̱ itka es. Esepa tö Skëköl ttè ttsé, erë bë́ de ie'pa ska' ta̱ iyéttsa̱itö ie'pa e̱r a̱ a̱s ie'pa kë̀ tö iklö'ù̱ ta̱ itsa̱tkër.  
\v 13 We̱lepa skà ta̱ itkö̀mi we̱s itka ditsöwö a̱newa áklo a̱ ñe' ta̱ itka es. Esepa tö Skëköl ttè ttsé ta̱ iklö'wé̱rakitö ttsë'ne buaë wa erë ekuölö ë̀. Ie'pa kë̀ a̱ e̱' tkërwa̱ darërëë Skëköl ttè a̱. Mik ie'pa weinemitke ie' ttè kue̱ki̱, eta̱ ie'pa a̱nemine tottola.  
\v 14 We̱lepa skà ta̱ itkö̀mi we̱s itka ditsöwö a̱newa dika'chka shu̱a̱ ñe' ta̱ itka es. Esepa tö Skëköl ttè ttsé, erë ie'pa tö íyi tso' ká̱ i' ki̱ e' bikeitseke kibiie. Ie'pa e̱r me'rie inuköl ena ì tso' ká̱ iki̱ tö s'ttsë'we̱ke buaë ese ki̱. Ese ko̱s tö Skëköl ttè kui'wé̱wa̱ ie'pa e̱r a̱, ta̱ ie'pa kë̀ se̱ne buaë Skëköl ttè a̱.  
\v 15 Erë we̱lepa skà ta̱ itköke we̱s itka ditsöwö a̱newa íyök buaë ki̱ ñe' ta̱ itka es. Esepa tö Skëköl ttè ttsé ta̱ iklö'wé̱ e̱r buaë wa moki̱. Ie'pa tö iiu̱teke buaë ta̱ iwà dalöiekerakitö ke̱kraë. E' kue̱ki̱ ie'pa tö ì buaë ko̱s ese wé̱ we̱s Skëköl ki̱ ikiane es. 
\s1 Bö'wö tté 
\r (Marcos 4.21-25) 
\p  
\v 16 “Mik bö'wö wötskéka̱sö, eta̱ kë̀ sö ipabikepawa̱, kë̀ sö ipatkepawa̱ ka̱' diki̱a̱. E' skéie itkekeka̱ ká̱kke̱ s'yamipa datse̱ esepa wö a̱ ká̱ ñi'wo̱ie.  
\v 17 Es ñies ttè tso' blëulewa̱ i̱'ñe ta̱, ese jche̱rdawa̱ sulitane wa̱ aishkuö ta̱. Ì ché ye' tö, e' kë̀ wà a̱ne ie'pa é̱na i̱'ñe ta̱, erë e' wà a̱rdaë ie'pa é̱na aishkuö ta̱. 
\p  
\v 18 “Yi e̱' yuak buaë ye' ttè wa, ese a̱ ikí̱ meraëyö a̱s ie' é̱na iwà a̱r buaë. Erë yi kë̀ e̱' yuak ye' ttè wa, ì bikeitsé ese tö tö a̱ne ié̱na, e' ko̱s yërdattsa̱ne iyöki̱. E' kue̱ki̱ ye' ttö̀ kukueblö́ a' tö bua'ie.” 
\s1 Jesús mì ena ie' ëlpa debitu̱ ie' weblök 
\r (Mateo 12.46-50; Marcos 3.31-35) 
\p  
\v 19 Eta̱ Jesús mì ena iëlpa ena ikutapa e'pa debitu̱ ie' weblök. Erë ie' tkër wé̱ pë' tso' tai̱ë e' shu̱a̱, e' kue̱ki̱ ie'pa kë̀ dë'wa̱ ie' ska'.  
\v 20 E' biyö́ ché yile tö ie' a̱: 
\p —Be' mì ena be' ëlpa ena be' kutapa e'pa shkö̀ be' weblök. 
\p  
\v 21 Ie' tö iiu̱té: 
\p —Ëkëkë, erë ye' tö a' a̱ ichè tö wé̱pa tö Skëköl ttè ttsé ta̱ iwà iu̱téitö, esepa dör we̱s ye' mì ena ye' ëlpa ena ye' kutapa es. 
\s1 Siwa̱' tai̱ë e' wöklö'wé̱ Jesús tö 
\r (Mateo 8.23-27; Marcos 4.35-41) 
\p  
\v 22 Etökicha ta̱ Jesús e̱' iéka̱ kanò a̱ ittökatapa ta̱, ta̱ ichéitö ie'pa a̱: 
\p —Mishka batsöri wi̱she̱t. 
\p Eta̱ ie'pa míyal.  
\v 23 Ie'pa mirwa̱ia̱ ta̱ ie' kapowa̱ kanò a̱. E' dalewa siwa̱' batsi̱neka̱ tai̱ë tö di' u̱yéka̱ tai̱ë ta̱ kanò a̱ di' iëneka̱mi katsi̱rkewa̱tke.  
\v 24 E' kue̱ki̱ ie'pa tö iti̱'wé̱ka̱ ta̱ ichérakitö ia̱: 
\p —¡A s'wöbla'u̱kwak! ¡A s'wöbla'u̱kwak! ¡Se' duölurmi! 
\p Eta̱ ie' e̱' kéka̱ ta̱ siwa̱' ena di' yöli uñéitö ta̱ iwöklönewa̱ mía̱ne alamië. 
\p  
\v 25 E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —¿We̱s a' e̱rblöke ye' mik, e' de? 
\p Erë ie'pa suanéka̱ tai̱ë, tkinewa̱ tai̱ë ta̱ iñi chakéka̱: 
\p —¿Yi dör wëm wí̱? ¡E' ttö̀ dalöié di' tö ena siwa̱' tö! 
\s1 Wëm eköl a̱ aknamapa tso' tai̱ë e' bua'wé̱ne Jesús tö 
\r (Mateo 8.28-34; Marcos 5.1-20) 
\p  
\v 26 E' ukuöki̱ ta̱ ie'pa mía̱ demi ká̱ kiè Gerasa a̱te̱ batsöri wi̱she̱t Galilea wösha̱ë ee̱.  
\v 27 Mik Jesús e̱' yéttsa̱ de ká̱ sí ki̱, eta̱ wëm eköl de ie' ska', e' a̱ aknamapa tso'. Ie' dör Gerasa wak. Ia̱ia̱ë ie' se̱ne'mi sume, kë̀ se̱rku̱'ia̱ u a̱, ie' se̱rke pö a̱.  
\v 28 Mik ie' tö Jesús sué̱, eta̱ ie' a̱neka̱ tai̱ë ta̱ ie̱' tkéwa̱ kuchë ki̱. Ie' iché Jesús a̱: 
\p —A Jesús, be' dör Skëköl dör íyi ulitane tsa̱ta̱ e' alà. ¿Iö́k be' de ye' tsiriu̱k? Ye' múa̱t bë̀rë. Ye' kköchö̀ tai̱ë be' a̱ tö kë̀ ye' we'ikar. 
\p  
\v 29 Jesús tö ichétke wimblu sulusi a̱ ke̱we: “Be' e̱' yö́ttsa̱ wëm se̱ a̱.” E' kue̱ki̱ wimblu tö ie' a̱ iché es. Ia̱ia̱ë ie' we'ikbitu̱ aknama tö. Ke̱kraë aknama tö ie' wö a̱li̱we̱ke. E' kue̱ki̱ pë' tö ie' mue̱ke iulà a̱ iklö a̱ tabechka daloie wa, erë e' batsélor ie' tö tottola ta̱ aknama tö ie' kí̱ a̱li̱wé̱ka̱ patkémi wé̱ kë̀ yi se̱rku̱' ese ska'.  
\v 30 Eta̱ Jesús tö ie' a̱ ichaké: 
\p —¿I̱ma be' kiè? 
\p Ie' iiu̱té: 
\p —Ye' kiè Tai̱ë Wakpa. 
\p Ie' a̱ aknamapa tso' tai̱ë, e' kue̱ki̱ ie' tö iu̱té es.  
\v 31 Ie'pa kköchöke tai̱ë Jesús a̱: “Kë̀ sa' patkarmi ka̱uk tai̱ë tso' i̱ski̱ë e' a̱.”  
\v 32 Tsi̱net ka̱bata kuli' a̱ köchi iëte̱r tai̱ë chkök, e' kue̱ki̱ wimblupa kköchöke Jesús a̱: “Ka̱wö mú sa' a̱ e̱' tiu̱kwa̱ köchipa jaì a̱.” Jesús tö iké̱wö mé ie'pa a̱.  
\v 33 Eta̱ ie'pa e̱' yélur wëm a̱ ta̱ ie̱' tié̱lur köchipa a̱. Köchi ko̱s poneka̱ tu̱nemirak ká̱ spé mik brutolonemi batsöri a̱ ta̱ ee̱ iduolur. 
\p  
\v 34 Mik köchi kkö'nukwakpa tö isué̱, eta̱ itkayalmi ta̱ itté ppéka̱rakitö ká̱ e' wa'ñe.  
\v 35 Pë' de tai̱ë iweblök tö ì tka. Mik ie'pa de Jesús ska', eta̱ wëm a̱ aknamapa yërulune tai̱ë, e' sué̱ ie'pa tö itkër Jesús wörki̱ datsi' iéne é̱na ká̱ a̱nene buaë. E' tö ie'pa suawé̱.  
\v 36 Wé̱pa tö ì tka e' sué̱, e'pa tö ipaké ie'pa a̱ tö we̱s wëm a̱ aknamapa bak e' buanene.  
\v 37 Ká̱ e' wakpa ulitane suane tai̱ë, e' kue̱ki̱ ie'pa kköché Jesús a̱: “Be' e̱' yö́ttsa̱ sa' ká̱ a̱.” Eta̱ Jesús e̱' iéka̱ kanò a̱ ittökatapa ta̱ ta̱ imía̱tke.  
\v 38 Eta̱ wëm a̱ aknamapa yërulune e' kköché Jesús a̱: “Ye' shkakmi be' ta̱.” Erë Jesús tö iiu̱té: 
\p —Au, be' e̱' tsú̱a̱t.  
\v 39 Be' yúne be' u a̱ ta̱ ì ko̱s wé̱ Skëköl tö be' a̱, e' pakö́ sulitane a̱. 
\p Ta̱ ie' mía̱, ta̱ ì ko̱s buaë wé̱ Jesús tö ie' a̱, e' pakéitö sulitane a̱. 
\s1 Jesús tö Jairo alà busi shke̱'wé̱ka̱ne ñies alaköl bua'wé̱neitö eköl 
\r (Mateo 9.18-26; Marcos 5.21-43) 
\p  
\v 40 Mik Jesús dene batsöri io̱she̱t, eta̱ pë' tso' tai̱ë ie' panuk, e' kue̱ki̱ ie'pa tö ie' kiéwa̱ ttsë'ne bua' wa.  
\v 41 Eta̱ wëm eköl kiè Jairo e' de. Ie' dör judiowak ñì dapa'wo̱ wé e' wökir eköl. Ie' e̱' té̱wa̱ wöwakköt Jesús wörki̱ ta̱ ikköchöke tai̱ë ie' a̱: “Mishka bet ye' u a̱.”  
\v 42 Jairo alà dör ekla ë̀ wák dör alaköl ki̱ duas tso' dabom eyök ki̱ bök ulatök (12), e' duökewa̱tke. 
\p Jesús miria̱, e' dalewa tai̱ë pë' dami, e' tërdami ie' mik.  
\v 43 E'pa shu̱a̱ alaköl dami eköl e' du'mi alakölpa duè wa̱ e' ki̱ duas de dabom eyök ki̱ bök (12). Ì ko̱s tso' ie' wa̱ e' e̱wé̱waitö yës s'kapeyökwak ki̱, erë kë̀ yi a̱ ibuanene.  
\v 44 Ie' dewa̱ tsi̱net Jesús tsi̱ kke̱r ta̱ idatsi' bata kéwa̱itö. E' wösha̱ ta̱ ipë́ wöklöne ta̱ ibuanene buaë.  
\v 45 Eta̱ Jesús tö ichaké: 
\p —¿Yi tö ye' ké? 
\p Sulitane tö iché: 
\p —Kë̀ sa' wa̱ be' kàne. 
\p Pedro tö iché ia̱: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, pë' tso' tai̱ë e' tërdami be' mik. 
\p  
\v 46 Erë Jesús tö iché: 
\p —Ye' ittsé tö ilè tka ye' diché wa. E' kue̱ki̱ ye' wa̱ ijche̱r tö yile tö ye' ké. 
\p  
\v 47 Mik alaköl buanene, e' tö isué̱ tö kë̀ ie' a̱ e̱' blënukia̱ ta̱ ide Jesús ska' painéka̱ tai̱ë suane wa. Ie' e̱' tkéwa̱ kuchë ki̱ Jesús wörki̱ ta̱ ie' e̱' chéka̱ sulitane kukua tö ì kue̱ki̱ Jesús kéwa̱itö. Ie' tö iché: “Mik ye' tö be' kéwa̱, e' wösha̱ë ta̱ ye' buanene.”  
\v 48 Jesús tö iché ia̱: 
\p —A alà busi, be' e̱rblé ye' mik, e' kue̱ki̱ be' buanene. Be' yúne bë̀rë. 
\p  
\v 49 Ie' ttökeia̱ alaköl ta̱, e' dalewa eköl bite̱ Jairo u a̱, e' debitu̱ ta̱ iché Jairo a̱: 
\p —Be' alà busi blënewa̱tke. S'wöbla'u̱kwak kë̀ tsiriwa̱ria̱. 
\p  
\v 50 Mik e' ttsé Jesús tö, eta̱ ie' tö iché Jairo a̱: 
\p —Kë̀ be' tkinuk. Be' e̱rblö́ ye' mik ë̀, be' alà busila buardane. 
\p  
\v 51 Mik ie'pa de Jairo u a̱, eta̱ Jesús kë̀ wa̱ yi kàne shkökwa̱ wé̱ busila nu me'r ee̱. Pedro ena Santiago ena Juan ena alà yë́ ena imì, e'pa ë̀ kiéwa̱itö e̱' ta̱.  
\v 52 E' dalewa sulitane i̱u̱ke alárke tai̱ë. Erë Jesús tö ie'pa a̱ iché: 
\p —Kë̀ a' i̱u̱kia̱. Busila kë̀ du'wa̱, ikapöme'r ë̀. 
\p  
\v 53 Sulitane wa̱ ijche̱r tö busila duowa̱, e' kue̱ki̱ ie'pa tö ie' wayuéka̱ ja̱ñeitséka̱ tai̱ë.  
\v 54 Erë Jesús tö busila ulà klö'wé̱wa̱, ta̱ iché ie' a̱: 
\p —¡A tayëla, be' e̱' kö́ka̱! 
\p  
\v 55 Eta̱ ishke̱neka̱ne, e' bet ta̱ ie' e̱' kéka̱ ta̱ Jesús tö iché ie'pa a̱: 
\p —Itiö́. 
\p  
\v 56 Iyë́ ena imì tkirulune iweblök. Eta̱ Jesús tö iché ie'pa a̱: 
\p —Ì tka í̱e̱, e' kë̀ char yi a̱. 
\c 9  
\s1 Jesús tö ittökatapa patké s'wöbla'u̱k 
\r (Mateo 10.5-15; Marcos 6.7-13) 
\p  
\v 1 Jesús tö ittökatapa dabom eyök kí̱ böl e'pa dapa'wé̱ ta̱ diché méitö ie'pa a̱ aknamapa ulitane trë'wo̱yal. Ñies ka̱wö méitö ie'pa a̱ s'kirirke bua'wo̱ne.  
\v 2 Ipatkérak ì blúie Skëköl tso' e' tté buaë pakök ñies s'bua'u̱kne.  
\v 3 Ta̱ ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —Mik a' mi'ke, eta̱ kë̀ ì tsa̱rmi. Shko kéli, sku', íyi ñanoie, inuköl, datsi' skà, ese ko̱s kë̀ tsa̱rmi. 
\p  
\v 4 Mik yile tö a' a̱ iché a' kapö́rö, eta̱ a' tso' ká̱ e' a̱ e' dalewa a' kapö́rö ie' u ë̀ a̱.  
\v 5 Eta̱ ká̱ we̱le wakpa kë̀ wa̱ a' kinewa̱, e' ta̱ a' e̱' yö́lur ká̱ e' a̱, ta̱ ka̱po tso' a' klöttö mik, e' ppö́ö a' tö. E' tö ie'pa a̱ ikkacheraë tö ie'pa dör Skëköl bolökpa. 
\p  
\v 6 Eta̱ ie'pa míyal judiowak ké̱ tsitsir ko̱s a̱ Skëköl ttè buaë pakök ñies s'kirirke bua'u̱kne. 
\s1 Herodes tö ibikeitséka̱ tai̱ë tö yi dör Jesús 
\r (Mateo 14.1-12; Marcos 6.14-29) 
\p  
\v 7-8 Herodes dör Galilea wökir, mik e' tö ì ko̱s we̱ke Jesús tö e' tté ttsé, eta̱ ie' tö ibikeitséka̱ tai̱ë tö yi dör Jesús. We̱lepa tö icheke tö Jesús dör Juan S'wöskuökwak köte̱wa̱ e' shke̱neka̱ne. We̱lepa tö icheke tö ie' dör Skëköl tteköl bak kiè Elías e' shke̱neka̱ne. We̱lepa tö icheke tö ie' dör Skëköl ttekölpa skà bak esepa we̱le shke̱neka̱ne.  
\v 9 Erë Herodes tö iché: 
\p —Ye' wák tö Juan kuli' tökök patkë', e' ta̱ wëm tté ttséyö tso' íyi u̱k tai̱ë s'tkiwè̱ ekkë ¿e' dör yi? 
\p E' kue̱ki̱ Herodes é̱na suluë Jesús sua̱kwa̱. 
\s1 Pë' döka̱ mil ske̱yök e'pa tié Jesús tö 
\r (Mateo 14.13-21; Marcos 6.30-44; Juan 6.1-14) 
\p  
\v 10 Mik Jesús ttekölpa tsá̱ e'pa dene, eta̱ ì ko̱s wé̱ ie'pa tö, e' pakéne ie'pa tö Jesús a̱. Eta̱ Jesús tö ie'pa kiémi e̱' ta̱ dö̀ tsi̱net ká̱ kiè Betsaida wé̱ kë̀ yi se̱rku̱' ee̱.  
\v 11 Erë mik pë' male̱pa wa̱ ijche̱newa̱, eta̱ ie'pa mí itöki̱ ta̱ ie'pa kiéwa̱itö buaë. Ì blúie Skëköl tso' e' tté buaë paké ie' tö ie'pa a̱ ñies s'kirirke bua'wé̱neitö. 
\p  
\v 12 Mik ká̱ tuirketke, eta̱ Jesús ttökatapa dabom eyök kí̱ böl (12) e'pa de ie' ska' ta̱ ichérakitö ia̱: 
\p —Ká̱ i' ki̱ kë̀ ì ku̱' katanoie ñanoie, e' kue̱ki̱ ie'pa yuö́mi a̱s ie'pa mi' ká̱ tso' tsi̱net ena pë' se̱rke tsi̱net esepa ska' chkè ta̱u̱k ñè ena kapökrö. 
\p  
\v 13 Jesús tö ie'pa a̱ iché: 
\p —Ie'pa tiö́ a' tö. 
\p Ie'pa tö iiu̱té: 
\p —Sa' wa̱ pan ske̱l ena nima bötö e' ë̀ tso'. Kë̀ sa' mìne ikí̱ ta̱u̱k, e' ta̱ ì tso' sa' wa̱ e' kë̀ dökka̱ ie'pa tai̱ë ekkëpa tioie. 
\p  
\v 14 Wëpa tso' ee̱ döka̱ mil ske̱yök (5000), e' kue̱ki̱ ittökatapa tö iché es. Erë Jesús tö ie'pa a̱ iché: 
\p —A' tö ie'pa kö́ e̱' tkökse̱r i̱ski̱ ek tsi̱ní ek tsi̱ní dabom ske̱yök (50) dabom ske̱yök.  
\v 15 Es ie'pa tö iwé̱ ta̱ pë' ulitane e̱' tkése̱r.  
\v 16 E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö pan ske̱l ena nima bötö, e' klö'wé̱ ta̱ iká̱ sué̱ ká̱ jaì a̱ ta̱ wëstela chéitö Skëköl a̱. E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö pan ena nima blaté mé ittökatapa a̱ a̱s ie'pa tö iwatiö̀ pë' a̱.  
\v 17 Mik ie'pa chké de wë', eta̱ ibata a̱te̱, e' shtérakitö iëne döka̱ kkö́la dabom eyök ki̱ bök (12). 
\s1 Pedro tö iché tö Jesús dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e' 
\r (Mateo 16.13-19; Marcos 8.27-29) 
\p  
\v 18 Etökicha ta̱ Jesús tso' ittökatapa ë̀ ta̱. Ie' tso' S'yë́ ta̱ ttök, ta̱ ee̱ ie' tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —¿I̱ma pë' tö ichè tö ye' dör yi? 
\p  
\v 19 Ie'pa tö iiu̱té: 
\p —We̱lepa tö icheke tö be' dör Juan S'wöskuökwak. We̱lepa skà tö icheke tö be' dör Skëköl tteköl bak kiè Elías e' shke̱neka̱ne. We̱lepa skà tö icheke tö be' dör Skëköl ttekölpa bak ká̱ ia̱ia̱ë e' we̱le shke̱neka̱ne. 
\p  
\v 20 Ie' tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —Erë ¿i̱ma a' ichè, ye' dör yi? 
\p Pedro tö iiu̱té: 
\p —Be' dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa sa' blúie e'. 
\s1 Jesús e̱' biyö́ ché tö ie' tterawa̱ 
\r (Mateo 16.20-28; Marcos 8.30–9.1) 
\p  
\v 21 Erë Jesús kë̀ wa̱ ie'pa kàne yi a̱ ichök yi dör ie'. 
\p  
\v 22 Ñies ie' tö iché: 
\p —Ye' dör S'ditsö Alà, e' weirdaë tai̱ë. Judiowak kue̱blupa ena sacerdotepa wökirpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tö ye' waterattsa̱. Ye' tterawa̱, e' ki̱ ká̱ de mañat eta̱ ye' shke̱rdaka̱ne. 
\p  
\v 23-24 E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö iché ie'pa ulitane a̱: 
\p —Yi e̱' tsa̱tkak ittèwa̱ yöki̱, ese kë̀ ulà a̱ se̱ne michoë dö̀pa. Erë yi e̱' mettsa̱ ttèwa̱ ye' dalërmik, ese ulà a̱ idöraë. E' kue̱ki̱ yi e̱' yuak ye' ttökataie, ese kë̀ kàne tkinukia̱ e̱' ki̱. E' skéie ke̱kraë ika̱wöta̱ e̱' chök dö̀ ittèwa̱ wötëulewa̱ krus mik ekkë. Es ie' ka̱wöta̱ shkök ye' itöki̱.  
\v 25 Íyi ulitane tso' ká̱ i' a̱, e' de a' ulà a̱, erë se̱ne michoë kë̀ dë' a' ulà a̱, e' ta̱ e' dör ¿ìie bua' a' a̱?  
\v 26 Mik ye' dör S'ditsö Alà, e' dene ye' olo wa, ñies ye' Yë́ olo wa, ñies ibiyöchökwakpa batse'r e'pa olo wa, eta̱ wé̱pa jaëne ye' ki̱, esepa ki̱ ye' jaërdaë ñies.  
\v 27 Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö a' tso' í̱e̱, e' we̱lepa tö ì blúie Skëköl tso' e' sue̱raë ka̱m iblërulur e' yöki̱. 
\s1 Jesús tö ilo ta̱' tai̱ë e' kkaché ittökatapa a̱ 
\r (Mateo 17.1-8; Marcos 9.2-8) 
\p  
\v 28 E' ki̱ ká̱ de pàköl (8) ulatök, eta̱ Jesús mía̱ ka̱bata a̱ ttök S'yë́ ta̱. Pedro ena Juan ena Santiago e'pa mítse̱r iwa̱ e̱' ta̱.  
\v 29 Ie' tso' ttök S'yë́ ta̱, eta̱ iwö manenettsa̱ mía̱ kua̱'ki̱ dalölöë ñies idatsi' mía̱ saruruë wöñarke dalölöë.  
\v 30 E' wösha̱ ta̱ wëpa de iëte̱r böl tso' ttök ie' ta̱. Ie'pa dör Skëköl ttekölpa bak ká̱ ia̱ia̱ë kiè Moisés ena Elías e'pa.  
\v 31 Ie'pa olo buneka̱ tai̱ë dalölöë. Ie'pa iëte̱r ka̱pakök Jesús ta̱ we̱s ie' tterawa̱ pë' tö Jerusalén a̱s iwà tkö̀ we̱s Skëköl ki̱ ikiane es.  
\v 32 Pedro ena iyamipa böl, e'pa tteke kapèwa̱ tö tai̱ë. Erë mik ie'pa ti̱'neka̱ne bua'ie, eta̱ ie'pa tö Jesús olo tai̱ë e' sué̱, ñies wëpa böl iëte̱r ttök ie' ta̱ e'pa sué̱rakitö.  
\v 33 Mik Moisés ena Elías mitkene, eta̱ Pedro tö iché Jesús a̱: 
\p —A S'wöbla'u̱kwak, buaë se' tso' í̱e̱. Sú̱ sa' tö úla yuèka̱ mañatkuela, etkue be' a̱, etkue Moisés a̱, etkue Elías a̱. 
\p Erë ì cheke Pedro tö e' wà kë̀ a̱ne ie' é̱na.  
\v 34 Pedro ttökeia̱, e' wö shà̱ ta̱ mochka tö ie'pa ki̱téwa̱. E' tö ie'pa suawé̱ tai̱ë.  
\v 35 Mochka shu̱a̱ ie'pa tö ttö̀ ttsé tö ichè: “Se̱ dör ye' alà, e' pairi'bitu̱bak ye' tö idi' wa a' blúie. Ie' ttö̀ iu̱tö́.” 
\p  
\v 36 Mik ie'pa tö ttè e' ttsé, eta̱ ie'pa tö isué̱ tö Jesús a̱te̱ dur ekörla. Erë ì ttsé ie'pa tö, ì sué̱ ie'pa tö, e' blé ie'pa tö ie̱r a̱, kë̀ ie'pa wa̱ ipakane yi a̱ dö̀ aishkuö ta̱. 
\s1 Duladula eköl tteke aknama tö e' bua'wé̱ne Jesús tö 
\r (Mateo 17.14-21; Marcos 9.14-29) 
\p  
\v 37 Bule es ta̱ ie'pa tso' ka̱bata a̱ e'pa bite̱yal, eta̱ tai̱ë pë' de Jesús ñale̱tsu̱k.  
\v 38 E' shu̱a̱ wëm tso' eköl, e' tö iché a̱neule: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, be' we'ikèyö, ye' aladulaköl sa̱ú̱, e' dör ye' alà eköl ë̀.  
\v 39 Mik wimblu sulusi tö ie' é̱na ká̱ chöwé̱wa, eta̱ ie' a̱neka̱ tai̱ë, painéka̱ katötöë, ta̱ ikkö̀ a̱ ishuya deka̱ tai̱ë. Ke̱kraë ie' we'ikekeitö sia̱rë. Wimblu kë̀ é̱na ie' akwa.  
\v 40 Ye' kköché tai̱ë be' ttökatapa a̱ tö wimblu trë'ú̱shkar erë kë̀ ie'pa a̱ io̱ne. 
\p  
\v 41 Jesús tö iché ie'pa ulitane a̱: 
\p —A' wakpa kë̀ e̱rblöta̱' Skëköl mik, a' kë̀ é̱na ká̱ a̱ne. ¿Mik ye' se̱rmirö a' ta̱? ¿Ko̱s ye' tö a' dalë'ttsemirö? Be' alà tsú̱bitu̱ ña. 
\p  
\v 42 Mik duladula de tsi̱net, eta̱ aknama tö ie' é̱na ká̱ chöwé̱wa kéu̱ i̱ski̱ ta̱ ipaineka̱ tai̱ë. Erë Jesús tö wimblu sulusi uñé trë'wé̱shkar ta̱ duladula bua'wé̱neitö méneitö iyë́ a̱.  
\v 43 Ì buaë wé̱ Skëköl tö idiché tai̱ë wa e' tö ie'pa ulitane tkiwé̱wa̱. 
\s1 Jesús skà e̱' biyö́ chéne tö itterawa̱ 
\r (Mateo 17.22-23; Marcos 9.30-32) 
\p Ì buaë wé̱ Jesús tö, e' chekeia̱ ie'pa tö ñì a̱, e' dalewa ie' tö iché ittökatapa a̱: 
\p  
\v 44 —Ì cheke ye' tö a' a̱, e' ttsö́ buaë, kë̀ a' é̱na ichökwa: Ye' dör S'ditsö Alà, e' wömerdattsa̱ pë' ulà a̱. 
\p  
\v 45 Erë ì ché ie' tö e' blëulewa̱ ie'pa yöki̱, e' kue̱ki̱ ie'pa kë̀ é̱na iwà a̱ne. Ñies ie'pa suane ichakök tö i̱ma iwà dör. 
\s1 Yi dör ibua'ie Skëköl wöa̱ 
\r (Mateo 18.1-5; Marcos 9.33-37) 
\p  
\v 46 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús ttökatapa ñì iu̱tökerak tö ie'pa shu̱a̱ yi dö̀mi ibua'ie imale̱pa tsa̱ta̱.  
\v 47 Ì bikeitsök ie'pa tso', e' sué̱wa̱ Jesús tö, e' kue̱ki̱ ie' tö alala kié eköl duése̱r ie' o̱'mik  
\v 48 ta̱ ichéitö ie'pa a̱: 
\p —A' shu̱a̱ yi e̱' wöéwa imale̱pa diki̱a̱ diöshe̱t ese dör ibua'ie. E' kue̱ki̱ yi tö alala i'se kiéwa̱ ye' ttö̀ wa, ese tö ye' wák kiéwa̱. Es ñies yi tö ye' kiéwa̱, ese tö yi tö ye' patkë'bitu̱, e' kiéwa̱. 
\s1 Yi kë̀ ku̱' ñippök se' ta̱ ese tö se' bikeitseke e̱r bua' wa 
\r (Marcos 9.38-40) 
\p  
\v 49 Juan tö iché Jesús a̱: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, wëm sué̱ sa' tö eköl, e' tö aknama trë'wé̱yal be' ttö̀ wa. Erë ie' kë̀ ku̱' se' ta̱, e' kue̱ki̱ sa' tö iché ia̱ tö kë̀ iwa̱ria̱. 
\p  
\v 50 Jesús tö iiu̱té: 
\p —Yi kë̀ ku̱' ñippök se' ta̱, ese tso' se' ta̱. E' kue̱ki̱ kë̀ iwöklö'wa̱r. 
\s1 Santiago ena Juan e'pa uñé Jesús tö 
\p  
\v 51 Jesús mi'keka̱ne ká̱ jaì a̱, e' ké̱wö dökewa̱tke, eta̱ Jesús tö ibikeitsé tö ye' mía̱ diché wa Jerusalén, ta̱ imía̱.  
\v 52 Ie' tö wëpa we̱lepa patkémi ie' yöki̱ ke̱we u yulök kaporöie. Ie'pa mía̱ demi ká̱ tso' etk Samaria ee̱.  
\v 53 Erë Samaria wakpa wa̱ ijche̱r tö Jesús ena ittökatapa mi'ke Jerusalén, e' kue̱ki̱ ie'pa kë̀ wa̱ ikinewa̱.  
\v 54 Mik Jesús ttökatapa kiè Santiago ena Juan e'pa tö isué̱ tö Samaria wakpa kë̀ wa̱ ie'pa kinewa̱, eta̱ ie'pa tö Jesús a̱ iché: 
\p —A Skëkëpa, ¿be' ki̱ ikiane tö sa' tö bö' kiè ká̱ jaì a̱ ie'pa e̱wo̱wa? 
\p  
\v 55 Erë Jesús wötréene ie'pa sa̱u̱k ta̱ ie'pa uñéitö.  
\v 56 E' ukuöki̱ ta̱ ie'pa mía̱ ká̱ skà tso' tsi̱net ee̱. 
\s1 Wëpa mañal e̱' yuak Jesús ttökatapaie 
\r (Mateo 8.19-22) 
\p  
\v 57 Ie'pa mirwa̱ ñala̱ ki̱ ta̱ wëm eköl tö Jesús a̱ iché: 
\p —A këkëpa, ye' mi'ke be' ta̱ ká̱ wa'ñe wé̱ be' mírö ee̱. 
\p  
\v 58 Jesús tö iiu̱té: 
\p —Bakli' u ta̱', ñies dúla u ta̱', erë ye' dör S'ditsö Alà, e' kë̀ wa̱ u ta̱' se̱noie. 
\p  
\v 59 Jesús tö iché wëm eköl skà a̱: 
\p —Mishka ye' ta̱. 
\p Erë wëm tö iiu̱té: 
\p —A këkëpa, ka̱wö mú ña, mik ye' yë́ blërkewa̱ e' nu wötökwa̱, e' ukuöki̱ ta̱ ye' mi'ke be' ta̱. 
\p  
\v 60 Jesús tö iiu̱té: 
\p —Wé̱pa dör we̱s s'duulewa̱ es Skëköl wöa̱, a̱s esepa tö iyamipa nu wötö̀. Erë be' yú, ì blúie Skëköl tso' e' tté pakök sulitane a̱. 
\p  
\v 61 Wëm eköl skà tö iché Jesús a̱: 
\p —Ye' e̱' yuak be' ttökataie, erë ke̱we ka̱wö mú ña shkoie e̱' chöka̱t ye' yamipa a̱. 
\p  
\v 62 Jesús tö iiu̱té: 
\p —Yi e̱' yué ye' ttökataie ta̱ ì ko̱s méa̱titö ye' dalërmik, erë ibikeitséneitö tai̱ë, eta̱ ese kë̀ ki̱ ì blúie Skëköl tso' e' mène. 
\c 10  
\s1 Jesús tö ittökatapa dabom kuryök ki̱ böl (72) e'pa patké 
\p  
\v 1 E' ukuöki̱ ta̱ Skëkëpa Jesús tö ittökatapa skà shu̱shté döka̱ dabom kuryök kí̱ böl (72) patkèmi ie' yöki̱ ke̱we böl böl wé̱ ie' mi'ke ese ska'. 
\p  
\v 2 Ie' tö iché ie'pa a̱: “Moki̱ pë' tso' tai̱ë e' ki̱ Skëköl ttè buaë kiane ttsè. Esepa dör we̱s iyiwö tso'tke wë'ià̱ë shtè es, erë ishtökwakpa kë̀ dör tai̱ë. E' kue̱ki̱ a' tö ikiö́ kanè wák a̱ tö ishtökwakpa patkö́.  
\v 3 A' yú. Ye' tso' a' patkök ye' ttè pakök pë' shu̱a̱ we̱s obejala èmi namu tso' tai̱ë, ese shu̱a̱ es.  
\v 4 Inuköl skúla ena dalì skú ena klökkuö skà, ese ko̱s kë̀ tsa̱rmi yës. Ñies yi kué̱ a' tö ñala̱ wa, ese kë̀ ta̱ a' ttök tai̱ë.  
\v 5 Mik a' dewa̱ yile ska', eta̱ ke̱we ichö́ ie'pa a̱ tö ‘Skëköl e̱r buaë chö̀ a' a̱.’  
\v 6 Ie'pa tö a' kiéwa̱ e̱r bua' wa, e' ta̱ Skëköl e̱r buaë chöraë ie'pa a̱. Erë kë̀ idör es, e' ta̱ Skëköl kë̀ e̱r buaë chö̀pa ie'pa a̱.  
\v 7 Ie'pa tö a' kiéwa̱ buaë, e' ta̱ a' e̱' tsú̱a̱t u e' a̱. Ttè tso' e' tö ichè i' es: ‘Kaneblökwak chkö̀mi ì kanewe̱keitö e' ské wa.’ E' kue̱ki̱ ì meke ie'pa tö a' a̱ ñè yè, e' ñú, e' yö́. U e' ë̀ a̱ a' e̱' tsú̱a̱t a' tso' ká̱ e' a̱ e' dalewa.  
\v 8 Ká̱ wé̱ a' demi ta̱ ká̱ e' wakpa tö a' kiéwa̱ buaë, e' ta̱ ì mekeitö a' a̱ ñè e' ñú.  
\v 9 Ie'pa duöke, e' ta̱ e'pa bua'ú̱ne. Ñies ichö́ ie'pa a̱: ‘Ì blúie Skëköl tso' e' ké̱wö dewa̱tke tsi̱net a' o̱'mik.’  
\v 10 Erë ká̱ we̱le wakpa kë̀ wa̱ a' kinewa̱, e' ta̱ a' yú ie'pa ñala̱ wa ta̱ ichö́ ie'pa a̱:  
\v 11 ‘A' ka̱po tso' sa' klöttö mik, e' ppée sa' tö iwà kkachoie tö a' dör Skëköl bolökpa. Erë a' wa̱ ijche̱nú tö ì blúie Skëköl tso' e' ké̱wö dewa̱tke tsi̱net a' o̱'mik.’  
\v 12 Ye' tö a' a̱ ichè tö mik Skëköl tö a' chakeketke inuí̱ ki̱ aishkuö ta̱, eta̱ ká̱ e' wakpa weirdaë sia̱rë Sodoma wakpa bak se̱nuk suluë e'pa tsa̱ta̱. 
\s1 Ká̱ mañat wakpa weirdaë sia̱rë 
\r (Mateo 11.20-24) 
\p  
\v 13 “A Corazín wakpa, a Betsaida wakpa, ¡wëstela i̱na a' ta̱! Ì kë̀ o̱r yi a̱ ese wé̱ ye' tö tai̱ë a' wörki̱, erë kë̀ a' e̱r maneo̱ne. E' ú̱pa ye' tö Tiro ena Sidón e' wakpa wörki̱, e̱'ma ká̱ ia̱ia̱ë ie'pa e̱r maneo̱'bak. Ie'pa tö e̱riane datsi' a̱ja̱ë ese ië'ka̱bak, ñies ie'pa e̱' tkë'ka̱bak mulu̱chka ki̱ iwà kkachoie tö ie'pa e̱r mane'wé̱ Skëköl a̱.  
\v 14 E' kue̱ki̱ ye' tö ichè tö aishkuö ta̱ mik a' wöchakirketke a' nuì̱ ki̱ e' ké̱wö de, eta̱ a' wömerdattsa̱ weinuk tai̱ë shu̱te̱ Tiro ena Sidón wakpa tsa̱ta̱.  
\v 15 A Cafarnaúm wakpa, kë̀ a' tö ibikeitsök tö a' mi'mitse̱r ká̱ jaì a̱. Ie' tö a' patkerami diöshe̱t wé̱ s'wimblu weirke ee̱.” 
\p  
\v 16 Eta̱ Jesús tö iché ittökatapa a̱: “Yi tö a' ttö̀ ttseke ta̱ iu̱tekeitö, ñies ese tö ye' ttö̀ ttseke ta̱ iu̱tekeitö. Yi tö a' wateke, ñies ese tö ye' wateke. Ñies yi tö ye' wateke, ese tö Skëköl tö ye' patkë', e' wateke.” 
\s1 Jesús ttökatapa dabom kuryök ki̱ böl (72) e'pa dene 
\p  
\v 17 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús ttökatapa döka̱ dabom kuryök ki̱ böl (72) patkë' ie' tö, e'pa dene ttsë'nerak buaë. Ie'pa tö iché ie' a̱: 
\p —A Skëkëpa, aknamapa tö sa' ttö̀ dalöié be' ttö̀ wa. 
\p  
\v 18 Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Tö́. A' e̱' aléka̱ Satanás ki̱ je'. Ye' isué̱ tö ie' bate̱shkar ká̱ jaì a̱ we̱s alá wöñar es.  
\v 19 Ye' tö a' a̱ diché mé e̱' aloka̱ tkabë̀ ki̱ ena bachë' ki̱ ñies e̱' aloka̱ Satanás diché ki̱. Es kë̀ ì tö a' we'ikepa.  
\v 20 Kë̀ a' ttsë'nuk buaë wimblupa sulusi tö a' ttö̀ dalöié, e' ë̀ kue̱ki̱. E' skéie a' kiè tso' kitule ká̱ jaì a̱ se̱ne michoë yëkkuö ki̱, e' kue̱ki̱ a' ttsë'nú buaë. 
\s1 Jesús ttsë'ne buaë 
\r (Mateo 11.25-27; 13.16-17) 
\p  
\v 21 Jesús tso'ia̱ ttök ittökatapa ta̱, e' shu̱a̱ Wiköl Batse'r tö ie' ttsë'wé̱ buaë shu̱te̱. Ie' tö iché: “A ye' Yë́, be' dör íyi ulitane tso' ká̱ jaì a̱ ena ká̱ i' a̱ e' Këköl. Be' tö ttè ikkë blë'wa̱ pë' wa̱ siwa̱' jche̱r i̱ski̱ë ena e̱rbikö̀ tai̱ë esepa yöki̱. Erë ikkachéwa̱bö s'ësela a̱. Es be' ki̱ ikiane, e' kue̱ki̱ be' iwé̱ es. E' kue̱ki̱ be' ki̱kéka̱yö.” 
\p  
\v 22 Jesús tté S'yë́ ta̱ o̱ne ta̱ ichéitö pë' tso' ee̱ e'pa a̱: “Ye' Yë́ tö íyi ulitane méa̱t ye' ulà a̱. Ye' dör Skëköl Alà, kë̀ yi wa̱ ijche̱r moki̱ tö we̱s ye' dör, e' jche̱r ye' Yë́ ë̀ wa̱. Ñies kë̀ yi wa̱ ijche̱r moki̱ tö we̱s ye' Yë́ dör, e' jche̱r ye' ë̀ wa̱. Ñies wé̱pa a̱ ye' é̱na ikkachakwa̱ esepa wa̱ ijche̱rmi.” 
\p  
\v 23-24 Eta̱ Jesús wötréene ittökatapa kke̱ ta̱ ichéitö ie'pa ë̀ a̱: “Ye' tö a' a̱ ichè tö Skëköl ttekölpa tai̱ë ena blu'pa bak ká̱ ia̱ia̱ë esepa tai̱ë tö, ì sué̱ a' tö, e' kkeyë' sia̱rë suè̱, erë ie'pa kë̀ wa̱ isu̱ne. Ñies ì ttsé a' tö, e' kkeyë' sia̱rë ie'pa tö ttsè, erë ie'pa kë̀ wa̱ ittsë̀ne. E' kue̱ki̱ wé̱pa tö ì sué̱ a' tö e' sué̱, ayëcha buaë esepa.” 
\s1 Samariawak buaë e' pakè 
\p  
\v 25 Etökicha ta̱ s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa ese eköl debitu̱ Jesús ska', e' tö ie' a̱ ichaké itsa̱ioie: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, ¿Ì wè̱mi ye' tö a̱s se̱ne michoë dö̀ ye' ulà a̱? 
\p  
\v 26 Jesús tö ie' a̱ ichaké ñies: 
\p —¿Ì tso' kitule Skëköl yëkkuö ki̱? ¿I̱ma e' wà dör be' a̱? 
\p  
\v 27 Eta̱ s'wöbla'u̱kwak tö iiu̱té: 
\p —Skëköl yëkkuö tö iché: ‘Skëköl dalëritsö́ a' e̱r ko̱s wa, a' wák ko̱s wa, a' diché ko̱s wa, ena a' e̱rbikè ko̱s wa.’ Ñies e' tö ichè: ‘A' male̱pa dalëritsö́ we̱s a' wákpa e̱' dalër es.’ 
\p  
\v 28 Jesús tö iché ie' a̱: 
\p —Be' tö iiu̱té buaë. Be' tö iwé̱ es, e' ta̱ se̱ne michoë döraë be' ulà a̱. 
\p  
\v 29 Erë ie' e̱' tsa̱tkak ttè e' yöki̱, e' kue̱ki̱ ie' tö Jesús a̱ ichaké: 
\p —Eta̱ s'yamipa chè Skëköl yëkkuö tö, ¿esepa dör s'yamipa wé̱se? 
\p  
\v 30 Eta̱ Jesús tö iiu̱té ttè i' wa: 
\p —Wëm eköl datse̱ Jerusalén, e' micho Jericó, eta̱ ñala̱ wa akblökwakpa tö ie' klö'wé̱wa̱. Ì dami iwa̱ ko̱s dö̀ idatsi' e' bléwa̱rakitö. Ie' ppérakitö tai̱ë ta̱ imíyal. Ie' méa̱t tër ie'pa tö ñala̱ ska', tsir eta̱ iduowa̱.  
\v 31 Eta̱ judiowak eköl dör sacerdote e' dami ñala̱ e' ki̱. Mik ie' tö wëm tër shka̱'ule e' sué̱, eta̱ ie' tkami bánet iyöki̱.  
\v 32 Es ñies judiowak skà eköl dör Leví aleri kaneblöke Skëköl wé a̱, e' dami ñala̱ e' ki̱. Mik ie' tö wëm tër shka̱'ule, e' sué̱, eta̱ ie' ñies tkami bánet iyöki̱.  
\v 33 Erë samariawakpa kë̀ mik a' wödör, sue̱ke a' tö suluë, esepa eköl dör wëm, e' dami ñala̱ e' ki̱. Mik ie' tö wëm tër shka̱'ule e' sué̱, eta̱ ie' wa iwër sia̱rë.  
\v 34 Ie' de iska', ta̱ wé̱ ishka̱'ne e' paskuéitö vino wa, paikléitö kiö̀ wa, ta̱ ipatréwa̱itö datsi'tak wa. E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö itkéka̱ iwák burro ki̱ tsé̱mi wé̱ s'kaporö ese wé a̱, ta̱ ee̱ ie' tö ikkö'néia̱ ipasué̱ia̱ buaë.  
\v 35 Bule es ta̱ samariawak tö s'kaporö wé, e' wák patué̱ inuköl döka̱ s'kaneblö̀ ká̱ böt e' ské ekkë, ta̱ iché ie' a̱: ‘Wëm shka̱'ule i' kkö'nú ña. Ilè kí̱ tué̱ be' tö ie' a̱, e' ta̱ e' ki̱ ye' tö be' patue̱rane mik ye' dene eta̱.’ 
\p  
\v 36 Eta̱ Jesús tö ichaké s'wöbla'u̱kwak a̱: 
\p —Wëm shka̱'wé̱ akblökwakpa tö e' sué̱ ie'pa mañal tö, ¿ie'pa wé̱ tö idalëritsé moki̱ we̱s s'ka̱wöta̱ s'yamipa dalëritsök es? 
\p  
\v 37 S'wöbla'u̱kwak tö iiu̱té: 
\p —Wé̱ tö isué̱ e̱r sia̱rë wa e'. 
\p Jesús tö ie' a̱ iché: 
\p —Es be' yú ta̱ iú̱ we̱s samariawak tö iwé̱ es. 
\s1 Jesús mía̱ Marta ena María ska' upakök 
\p  
\v 38 Jesús ena ittökatapa míyal ñala̱ wa dö̀ Jerusalén, ta̱ ie'pa de ká̱ tsir ese a̱. Ee̱ alaköl se̱rke eköl kiè Marta, e' tö Jesús kiéwa̱ buaë ie' u a̱.  
\v 39 Marta ël, kiè María, e' e̱' tkéwa̱ tsi̱net Jesús ska', ta̱ ì cheke Jesús tö e' ttsök ie' tkër.  
\v 40 Erë Marta wa̱ kanè tso' tai̱ë iu a̱ kanewè̱, e' kue̱ki̱ ie' de Jesús ska' ta̱ ichéitö ie' a̱: 
\p —A Skëkëpa, ye' ël tö ye' méa̱t ekörla u kanéu̱k, ¿e' kë̀ ki̱ be' tkine? Ichö́ ie' a̱ tö ye' ki̱mú. \fig |src="9 CNT5434b.tif" size="col" ref="Lc 10.40" \fig* 
\p  
\v 41 Erë Jesús tö iiu̱té: 
\p —A Marta, a Marta, tai̱ë be' e̱' tkiu̱ke kanè tso' tai̱ë be' u a̱ e' ki̱,  
\v 42 erë íyi etkë̀, e' dör ibua'ie, e' shu̱shté María tö wè̱. Kë̀ yi tö iyepattsa̱ iulà a̱. 
\c 11  
\s1 Jesús tö ittökatapa wöbla'wé̱ ttök S'yë́ ta̱ 
\r (Mateo 6.9-15; 7.7-11) 
\p  
\v 1 Etökicha ta̱ Jesús tso' ttök S'yë́ ta̱. Mik ie' tté o̱ne, eta̱ ie' ttökatapa eköl tö ie' a̱ iché: 
\p —A Skëkëpa, Juan S'wöskuökwak tö ittökatapa wöblao̱' ttök S'yë́ ta̱. Es ñies sa' wöbla'ú̱ ttök S'yë́ ta̱. 
\p  
\v 2 Jesús tö ie'pa a̱ iché: 
\p —Mik a' ttöke S'yë́ ta̱, eta̱ ichö́ ie' a̱ i' es: 
\q1 ‘A Sa' Yë́, a̱s be' dalöiö̀ sa' tö ì ulitane tsa̱ta̱. 
\q1 A̱s be' dö̀ sa' blúie da'a̱ie. 
\q1  
\v 3 Chkè kiane sa' ki̱ se̱noie, e' mú sa' a̱ ká̱ bit ekkë. 
\q1  
\v 4 Sa' male̱pa ko̱s e' nuì̱ olo'yeta̱' sa' tö ie'pa ki̱, 
\q1 e' kue̱ki̱ sa' nuì̱ olo'yö́ sa' ki̱. 
\q1 Kë̀ sa' marttsa̱ tö ì sulu tö sa' e̱rkiöù̱.’ 
\p  
\v 5-6 Ñies ie' tö ie'pa wöbla'wé̱ ttè i' wa: 
\p —Sö ichèmi tö a' we̱le wa̱ yami tso' eköl, ese ska' a' mía̱ nañewe ká̱ sha̱böts, ta̱ a' tö iché ie' a̱: ‘A yami, írö ye' yami datse̱ bánet, e' debitu̱ ye' ska', erë ye' kë̀ wa̱ ì ta̱' mè ie' a̱. Be' we'ikèyö, pan peitö́ ña mañat.’  
\v 7 Be' yami e' tö a' iu̱tèmi i' es: ‘Kë̀ ye' tsiriwa̱r. Ukkö wötënewa̱tke. Ye' ena ye' ala'r, sa' e̱' té̱wa̱tke kapökwa̱. Ye' kë̀ e̱' köpaka̱ ì muk be' a̱.’  
\v 8 Jesús tö iché ie'pa a̱ tö u wák e' kë̀ e̱' köpaka̱ chkè muk a' a̱, a' dör iyami e' ë̀ kue̱ki̱. Erë a' tö ikié kröröë, kë̀ wöklör ekkë, e' ta̱ ie' e̱' köraka̱ ta̱ ì ko̱s kiane a' ki̱, e' meraëitö a' a̱, a' tö ie' a̱ ikié kröröë e' kue̱ki̱.  
\v 9-10 “Wé̱pa tö íyi kié Skëköl a̱, esepa a̱ imeraëitö. Wé̱pa tö íyi yulé ie' ska' esepa tö ikue̱raë. Wé̱pa tö ie' chaké, esepa kierawa̱itö we̱shke̱. E' kue̱ki̱ ì kiane a' ki̱ e' kiö́ ie' a̱, eta̱ ie' tö a' a̱ imeraë; e' yulö́ ie' ska', eta̱ a' tö ikue̱raë; ie' chakö́, eta̱ ie' tö a' kierawa̱ we̱shke̱. 
\p  
\v 11 “Kë̀ alà yë́ wé̱ne tö tkabë̀ mepa ilà a̱ nima kiéitö e' skéie.  
\v 12 Ñies kë̀ a' wé̱ne tö bachë' mepa ilà a̱ dakro sia̱' kiéitö e' skéie.  
\v 13 A' dör pë' suluë erë e' tö íyi buaë meke a' alà a̱. ¡E' yita̱ buaë S'yë́ tso' ká̱ jaì a̱ e' tö Wiköl Batse'r meraë yi tö ie' a̱ ikié ese a̱!” 
\s1 Judiowak tö Jesús kkaté 
\r (Mateo 12.22-30; Marcos 3.20-27) 
\p  
\v 14 Etökicha ta̱ Jesús tso' aknama trë'u̱kshkar wëm eköl a̱. Aknama tö wëm e' ttö̀ wöblëo̱'wa̱. Mik aknama mía̱, eta̱ wëm ttéka̱ne buaë. Wé̱pa ko̱s tö isué̱, e'pa tkirulune iweblök.  
\v 15 Erë ie'pa we̱lepa tö iché: “Beelzebú dör bë́, e' diché wa ie' tö ie'pa trë'we̱keyal.” 
\p  
\v 16 Ie'pa we̱lepa skà é̱na Jesús tsa̱iak, e' kue̱ki̱ ie'pa tö ikié ie' a̱ tö ì kë̀ o̱r yi a̱ ese ú̱itö iwà kkachoie tö moki̱ ie' patkë'bitu̱ Skëköl tö.  
\v 17 Erë ì bikeitseke ie'pa tö, e' sué̱wa̱ ie' tö, e' kue̱ki̱ ie' tö ie'pa a̱ iché: 
\p “S'se̱rke ká̱ etkë̀ ki̱, e' ñì blabatsélor ta̱ iñippöke iwakpa ë̀ ñita̱, kë̀ wöklör, e' ta̱ ie'pa wákpa ë̀ ñì e̱u̱kewa kë̀ diché ta̱'ia̱. Ñies ñì yamipa ë̀ e̱' kéka̱ ñippök ñita̱, kë̀ wöklör, e' ta̱ ie'pa sulunewa̱ mía̱ sia̱rë.  
\v 18 Es ñies Satanás mú tö aknamapa trë'wé̱yal, e' ta̱ ie' tso' ñippök iwakpa ë̀ ta̱. ¿We̱s ì blúie ie' tso' e' se̱rmiia̱? A' icheke tö aknamapa trë'wé̱yal ye' tö Beelzebú diché wa, e' kue̱ki̱ e' ché ye' tö.  
\v 19 Ye' tö itrë'ú̱payal Beelzebú diché wa, e̱'ma ¿yi diché wa a' klépa tö itrë'wè̱yalmi? Ie'pa kë̀ a̱ itrënukyal Beelzebú diché wa. E' kue̱ki̱ ¿we̱s a' tö ye' kkatèmi tö ye' tö itrë'we̱keyal Beelzebú diché wa? A' wakpa klépa tö iwà kkacheraë tö a' ttè kë̀ dör moki̱.  
\v 20 Aknamapa trë'wé̱yalyö Skëköl diché wa, e' ta̱ e' wà kiane yënoie tö ì blúie Skëköl tso', e' ké̱wö dewa̱tke a' a̱. 
\p  
\v 21 “Mik wëm diché tai̱ë tö iu kkö'neke buaë tabè wa, ì wa, eta̱ ie' íyi ko̱s tso' blëule buaë.  
\v 22 Erë mik wëm skà datse̱ diché ta̱' tai̱ë shu̱te̱ ie' tsa̱ta̱, ñippök ie' ta̱, eta̱ e' e̱' aléka̱ iki̱ ta̱ íyi mik ie̱rblöke e̱' tsa̱tkoie ena ì skà ko̱s tso' ie' wa̱, e' yéttsa̱ se̱raa̱ iyöki̱, ta̱ ikakmémiitö iyamipa a̱.\f + \fr 11:22 \ft Ttè i' wa kiane chè tö Jesús e̱' aléka̱ Satanás ki̱, e' kue̱ki̱ ie' tö aknamapa trë'we̱keyal.\f* 
\p  
\v 23 “Yi kë̀ dör ye' sini', ese dör ye' bolök. Yi kë̀ tö ye' ki̱mè obeja kkö'nuk buaë, ese tö obeja po'we̱kemi. 
\s1 Aknama dene wëm a̱ 
\r (Mateo 12.43-45) 
\p  
\v 24 “Mik wimblu sulusi trëneshkar yile a̱, eta̱ imía̱ ká̱ sir poë wé̱ kë̀ yi ku̱' ese ska'. Ie' tso' ká̱ yulök se̱noie, erë kë̀ ie' wa̱ iku̱ne. E' kue̱ki̱ ie' ibikeitsé: ‘Ye' mía̱ne wé̱ ye' trëneshkar ee̱ se̱nuk.’  
\v 25 Mik ie' demine wëm e' a̱, eta̱ ie' tö isué̱ tö wëm dör we̱s u shu̱iriule buaë maneneë es.  
\v 26 Eta̱ ie' mía̱ iyamipa kí̱ yulök döka̱ kul suluë shu̱te̱ ie' tsa̱ta̱ ta̱ ie'pa ko̱s de se̱nuk wëm e' a̱. Wëm e' mía̱ne suluë shu̱te̱ ke̱net tsa̱ta̱.” 
\s1 Ayëcha buaë e' dör yi 
\p  
\v 27 Jesús tso' ttök, eta̱ alaköl eköl dur ee̱, e' tö iché a̱neule: 
\p —¡Alaköl tö be' tsöo̱', be' talao̱', ayëcha buaë e'! 
\p  
\v 28 Erë ie' iiu̱té: 
\p —¡Ayëcha buaë shu̱te̱, wé̱pa tö Skëköl ttè ttsé ta̱ idalöiekerakitö esepa! 
\s1 Wé̱pa dör pë' suluë esepa kë̀ tö Jesús tté klö'we̱ta̱' 
\r (Mateo 12.38-42; Marcos 8.12) 
\p  
\v 29 Ie'pa kí̱ ñì dapa'wé̱ Jesús pamik, eta̱ ie' tö iché ie'pa a̱: “A' dör pë' suluë. A' tö ye' a̱ ikieke tö ì kë̀ o̱r yi a̱ ese u̱yö iwà kkachoie tö moki̱ Skëköl tö ye' patkë'bitu̱. Erë ye' tö ilè we̱raë etökicha ë̀me iwà kkachoie, e' dör we̱s Jonás ta̱ ibak es.  
\v 30 Ì bak Jonás ta̱ e' tö iwà kkayë' Nínive wakpa a̱ tö Skëköl tö ie' patkë'bitu̱ ie'pa pattök. Es ñies, ye' dör S'ditsö Alà, e' tö iwà kkacheraë a' a̱ tö moki̱ Skëköl tö ye' patkë'bitu̱.  
\v 31 Aishkuö ta̱ mik a' wöchakirketke a' nuì̱ ki̱, eta̱ alaköl datse̱ ká̱ bánet diwö tskirke e' o̱'mik\f + \fr 11:31 \fk diwö tskirke e' o̱'mik: \ft Si'kuaie ttè e' dör \fqa sur.\ft  Kë̀ se' wa̱ ijche̱r tö i̱ma e' chèmisö bua'ie se' ttö̀ wa.\f* bak iká̱ blúie, e' e̱' köraka̱ Skëköl wörki̱ a' kkatök tö a' dör pë' suluë. Ká̱ ia̱ia̱ë ie' dë'bitu̱ datse̱ ka̱mië shu̱te̱ se' blú bak kiè Salomón wa̱ íyi jche̱r tai̱ë, e' ttö̀ ki̱ttsök. Erë i̱'ñe ta̱ ye' dur a' shu̱a̱, e' dör Salomón tsa̱ta̱, erë a' kë̀ tö ye' ttö̀ iu̱tè. E' kue̱ki̱ alaköl e' tö a' kkateraë.  
\v 32 Mik Jonás tö Nínive wakpa paut, e' tö ie'pa e̱r maneo̱'ttsa̱ Skëköl a̱, erë i̱'ñe ta̱ ye' dur í̱e̱rö, e' dör Jonás tsa̱ta̱, erë a' kë̀ e̱r mane'ù̱ Skëköl a̱. E' kue̱ki̱ aishkuö ta̱ mik a' wöchakirketke a' nuì̱ ki̱, eta̱ Nínive wakpa e̱' köraka̱ Skëköl wörki̱ a' kkatök. 
\s1 Se' wöbla buaë ena se' wöbla suluë 
\r (Mateo 5.15; 6.22-23) 
\p  
\v 33 “Kë̀ yi tö bö'wö tskepaka̱ ta̱ ibléwa̱itö ö ipatkéwa̱itö kalkuö diki̱a̱. E' skéie se' tö itkekeka̱ ká̱kke̱ se' yamipa datse̱ e'pa wö a̱ ká̱ ñi'wo̱ie.  
\v 34 Se' wöbla dör we̱s bö'wö es se' chkà ko̱s a̱. E' kue̱ki̱ se' wöbla dör buaë, e' ta̱ se' chkà ko̱s e' a̱ ká̱ olo ta̱' buaë. E' dör we̱s se' e̱r dör buaë es, ì ko̱s yësyësë buaë, ese ki̱ se' e̱r me'rie. Erë se' wöbla dör suluë, e' ta̱ se' chkà ko̱s e' tso' stui a. E' dör we̱s se' e̱r suluë es, ì ko̱s suluë, ese ki̱ se' e̱r me'rie.  
\v 35 A' e̱' kkö'nú buaë a̱s a' kë̀ e̱' ki̱tö'ù̱ tö a' wöbla wawër buaë, erë kë̀ iwawër buaë.  
\v 36 A' wöbla dör buaë, e' ta̱ ì ko̱s buaë, ese wër buaë a' wa. E' dör we̱s a' se̱rke wé̱ bö'wö ñarke ke̱kraë ee̱ es, kë̀ ku̱' stui a̱.” 
\s1 Wëstela i̱na fariseowakpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa ta̱ 
\r (Mateo 23.1-36; Marcos 12.38-40; Lucas 20.45-47) 
\p  
\v 37 Mik Jesús tté o̱ne, eta̱ fariseowak eköl tö ie' kiémi chkök iu a̱. Eta̱ ie' mía̱ demi ee̱ e̱' tkése̱r mesa kulé ki̱.  
\v 38 Erë fariseowak e' tö isué̱ tö kë̀ ie' wa̱ iulà pakö̀ne we̱s ie'pa wöblar es, e' tö ie' tsiriwé̱ka̱.  
\v 39 E' kue̱ki̱ Jesús tö iché ie' a̱: 
\p —A fariseowakpa, A' dör we̱s a' tka̱' ko̱s pa skueke a' tö iki̱kke̱ ë̀ es. A' wër buaë, erë a' e̱r suluë. A' dör akblökwakpa. A' ki̱ s'yamipa íyi ko̱s e' kianettsa̱ a' ë̀ a̱.  
\v 40 ¡A' kë̀ é̱na ì a̱ne yës! ¿A' kë̀ wa̱ ijche̱r tö Skëköl tö se' chkà yö', e' ë̀ tö se' e̱r yö'?  
\v 41 S'sia̱rëpa ki̱mú a' íyi wa, eta̱ ì ko̱s a̱tdaë maneneë a' a̱. 
\p  
\v 42 ¡A fariseowakpa, wëstela i̱na a' ta̱! Ka̱köla tso' iëno chkè a̱ kiè menta ena ruda ena iskà tso', ese ko̱s tsá̱ meke a' tö Skëköl a̱. Erë a' kë̀ se̱rku̱' yësyësë s'male̱pa ta̱. A' kë̀ tö Skëköl dalëritseta̱', e' u̱k a' ka̱wöta̱ ñies. 
\p  
\v 43 ¡A fariseowakpa, wëstela i̱na a' ta̱! Kula' tso' a' ñì dapa'wo̱ wé a̱ këkëpa dalöiërta̱' esepa a̱, ese ki̱ a' wöbatsö e̱' tkökse̱r. A' ki̱ ikiar tö a' shke̱'wè̱ we̱s këkëpa tai̱ë shke̱'wè̱ es, wé̱ pë' tso' tai̱ë, e'pa wöwa. 
\p  
\v 44 ¡Wëstela i̱na a' ta̱! A' dör we̱s pö tso' kë̀ jche̱r yi wa̱ e' bata ki̱ s'shkörami es. Ishu̱ dör ñá tai̱ë alar suluë, e' kë̀ alar ttsëne s'wa̱. 
\p  
\v 45 S'wöbla'u̱kwak ttè dalöiëno wa, ese tso' eköl ee̱, e' tö iché Jesús a̱: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, mik be' tö e' ché fariseowakpa a̱, eta̱ ñies be' tso' sa' chök suluë. 
\p  
\v 46 Jesús tö iiu̱té: 
\p —¡A s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa, wëstela i̱na a' ta̱ ñies! A' ttè dalöiëno tai̱ë darërëë, ese meke a' tö s'male̱pa a̱ wà dalöiè we̱s dalì e̱kke̱ë iè s'ki̱ es, erë a' ulatska ë̀ kë̀ tie̱ta̱'wa̱ a' tö ie'pa ki̱moie. 
\p  
\v 47 “¡Wëstela i̱na a' ta̱! A' tö Skëköl ttekölpa bak ká̱ ia̱ia̱ë e'pa pö yuekene pa̱'a̱li̱, erë a' yë́pa tö ie'pa kötulur.  
\v 48 Es a' tso' iwà kkachök tö ì wamblë' a' yë́pa tö, e' dör buaë a' a̱. A' yë́pa tö ie'pa kötulur, ta̱ i̱'ñe ta̱ a' tö ie'pa pö yuekene buaë. 
\p  
\v 49 “E' kue̱ki̱ Skëköl wa̱ íyi jche̱r tai̱ë, e' tö iyë'a̱tbak: ‘Ye' tö ye' ttekölpa ena ye' ttè pakökwakpa patkeraë Israel aleripa a̱, eta̱ e'pa we̱lepa tterawa̱ ie'pa tö, ñies we̱lepa skà we'ikeraë ie'pa tö.’  
\v 50 Skëköl ttekölpa tai̱ë kötulur a' yë́pa tö. Mik ká̱ i' yöne kuaë,  
\v 51 eta̱ Abel kötwa̱ Caín tö. E' itöki̱ a' yë́pa bak tö Skëköl ttekölpa tai̱ë kötmi. Ibata kötwa̱rakitö e' dör Zacarías. E' kötwa̱ ie'pa tö ka̱' tso' íyi moka̱ Skëköl a̱ e' ena iwé e' shu̱sha̱. Skëköl ttekölpa ko̱s kötulurbak a' yë́pa tö, e' nuí̱ kierane ie' tö a' ena wé̱pa dör a' es, e'pa a̱. Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö Skëköl ttekölpa ko̱s kötulur a' yë́pa bak e'pa tö, e' nuí̱ kue̱ki̱ a' ena wé̱pa dör we̱s a' es, esepa weirdaë sia̱rë. 
\p  
\v 52 “¡A s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa, wëstela i̱na a' ta̱! A' wa̱ Skëköl yëkkuö tso', e' dör we̱s ukkö yottsa̱ tso' es a̱s se' wa̱ ijche̱r tö we̱s Skëköl dör. Erë e' kkëu̱k a' tso' a' male̱pa yöki̱. A' kë̀ wa̱ ijche̱r moki̱ tö we̱s Skëköl dör, ñies wé̱pa ki̱ e' kiane jche̱noie, esepa wöklö'we̱ke a' tö a̱s ie'pa kë̀ wa̱ ijche̱r.” 
\p  
\v 53 Eta̱ Jesús e̱' yéttsa̱ u e' a̱. S'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa ena fariseowakpa uluneka̱ tai̱ë ie' ki̱. Ie'pa tö ie' chakémi tai̱ë ttè darërëë wa.  
\v 54 Ie'pa é̱na ie' klö'wa̱kwa̱ ittè ki̱ ikkatoie. 
\c 12  
\s1 A' e̱' kkö'nú fariseowakpa yöki̱ 
\r (Mateo 10.26-27) 
\p  
\v 1-3 Eta̱ pë' dapane tai̱ë Jesús ska' döka̱ miles, e'pa tërke ñì mik tai̱ë. Jesús tö ichémi ittökatapa a̱ ke̱we: “A' e̱' kkö'nú fariseowakpa pan wölöwo̱ka̱ yöki̱. E' wà kiane chè tö a' e̱' kkö'nú we̱s ie'pa se̱r e' yöki̱. Ie'pa e̱' wamblö̀ suluë, erë ie̱' ö̀rak tö ie'pa dör buaë s'male̱pa tsa̱ta̱. Kë̀ ì ku̱' blëulewa̱ ese kë̀ kkayërpawa̱ aishkuö ta̱. Ese ko̱s jche̱rdane. Ì cheke a' tö bikeitsè a' tö tö kë̀ ittsë̀ne, ese ttserane sulitane tö. Ì ko̱s cheke a' tö asas ukkö wötëulewa̱ shu̱a̱, ese yërdane a̱neule sulitane kukua. E' kue̱ki̱ a' e̱' kkö'nú a̱s a' kë̀ e̱' ö̀ we̱s ie'pa es. 
\s1 Yi yöki̱ s'ka̱wöta̱ suanuk 
\r (Mateo 10.28-31) 
\p  
\v 4 “A ye' yamipa, kë̀ a' suanuk yi tö s'tteta̱'wa̱ esepa yöki̱. Ie'pa tö s'ttéwa̱, erë e' ukuöki̱ ta̱ kë̀ we̱s ie'pa a̱ se' o̱nukia̱.  
\v 5 Erë sú̱yö a' a̱ ichè tö yi yöki̱ a' ké suanuk. A' suanú Skëköl yöki̱. Ie' tö a' ttèwa̱mi, e' ukuöki̱ ta̱ ie' wa̱ diché ta̱' a' u̱yowa̱ bö' ké̱ a̱. Ye' tö iskà chène a' a̱, a' suanú ie' yöki̱. 
\p  
\v 6 “Dúla ske̱l tuè̱ tottola, inuköl böt wöshkila ë̀, erë ie'pa kë̀ ska' Skëköl e̱r chöta̱'wa.  
\v 7 Ñies a' kë̀ ska' ie' e̱r chöpawa. Dö̀ a' tsa̱kö bitö tso' shta̱o̱ule ie' wa̱. Ie' a̱ ta̱ a' tuè̱ tai̱ë tkö̀ka̱ dúla tso' tai̱ë ese tsa̱ta̱, e' kue̱ki̱ kë̀ a' suanuk. 
\s1 Wé̱pa kë̀ jaëne Jesús ki̱ 
\r (Mateo 10.32-33; 10.19-20) 
\p  
\v 8 “Yi e̱' chö̀ sulitane wörki̱ tö ie' dör ye' dör S'ditsö Alà, e' ttökata, e' ta̱ ese cheraëyö Skëköl biyöchökwakpa wörki̱ tö ie' dör ye' ttökata.  
\v 9 Erë yi tö iblé sulitane wörki̱ tö ie' kë̀ dör ye' ttökata, e' ta̱ ñies ibleraëyö Skëköl biyöchökwakpa wörki̱ tö ie' kë̀ dör ye' ttökata. 
\p  
\v 10 “Yi tö, ye' dör S'ditsö Alà, e' ché suluë, e' nuí̱ olo'yèmi Skëköl tö iki̱. Erë yi tö Wiköl Batse'r ché suluë, e' kë̀ ki̱ inuì̱ olorpa. 
\p  
\v 11 “Mik pë' tö a' klö'wé̱wa̱ tsé̱mi kkatè ye' ttè kue̱ki̱ judiowak ñì dapa'wo̱ wé a̱ ö s'shu̱lökwakpa wörki̱ ö s'wökirpa wörki̱, eta̱ kë̀ a' tkinuk tö ì chèmi a' dör e̱' tsa̱tkoie.  
\v 12 E' wösha̱ ta̱ Wiköl Batse'r tö ttè eraë a' a̱ chè ie'pa a̱.” 
\s1 Inuköl blú eköl e' e̱r me'rie inuköl ë̀ ki̱ 
\p  
\v 13 Pë' dapane tai̱ë e' eköl tö Jesús a̱ iché: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, ichö́ ye' ël a̱ tö sa' yë́ íyi ukuö a̱te̱ ko̱s e' blatö́ö, ye' icha mú ye' a̱. 
\p  
\v 14 Jesús tö iu̱té: 
\p —A wëm, ye' kë̀ dör a' íyi shu̱lökwak, ñies ye' kë̀ dör a' íyi blatökwak. 
\p  
\v 15 Ñies Jesús tö iché: 
\p —Se̱ne chö́k e' kë̀ döku̱' s'ulà a̱ íyi tso' s'wa̱ tai̱ë ese wa. E' kue̱ki̱ a' e̱' kkö'nú íyi kkechè tai̱ë ese ko̱s yöki̱. 
\p  
\v 16 Eta̱ Jesús tö ttè kleé ie'pa i' es: “Wëm eköl dör inuköl blú tai̱ë, e' tö íyi wöwé̱ tai̱ë shu̱te̱ iká̱ ki̱.  
\v 17 Ie' tö ibikeitsè: ‘Ye' íyi wöne tai̱ë ¿we̱s e' wè̱mi ye' tö? Kë̀ ichë'ka̱ia̱ iwé a̱.’  
\v 18 Eta̱ ie' tö ichè: ‘Ye' é̱na ia̱ne tö we̱s ye' tö iwè̱mi. Sú̱yö iwé tkèttsa̱ ské yuèka̱ne pa̱'a̱li̱, bërie shu̱te̱, e' a̱ ye' iyiwö ko̱s ena ì ko̱s tso' ye' wa̱ e' blekeyö.  
\v 19 E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö ibikeitsé: íyi tso' tai̱ë ye' wa̱ blëule, e' mik ye' se̱rmi dö̀ duas tai̱ë. E' kue̱ki̱ sú̱ ye' e̱nù, chkö̀, di'yö̀, ttsë'r buaë.’  
\v 20 Erë Skëköl tö iché ie' a̱: ‘Be' kukuö̀ darërëë, bë́rë nañewe be' duöwa̱raë, eta̱ ì ko̱s tso' be' wa̱ blëule, e' a̱te̱ pë' kua̱'ki̱ ulà a̱.’ ”  
\v 21 Eta̱ Jesús tö iché: “Es itköraë wé̱ tö íyi blé tai̱ë iwák a̱ ká̱ i' a̱, erë kë̀ se̱rku̱' we̱s Skëköl ki̱ ikiane es, ese wák dör sia̱rë Skëköl a̱.” 
\s1 Kë̀ a' tkinuk ì ki̱ 
\r (Mateo 6.25-34) 
\p  
\v 22 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús tö iché ittökatapa a̱: “Ye' tö a' a̱ ichè: Kë̀ a' tkinuk ì kiane a' ki̱ se̱noie, chkeie, datsi'ie, ìie, ese ko̱s ki̱.  
\v 23 S'tso' ttsë'ka e' kë̀ dör chkök ë̀me, ñies s'chkà kë̀ dör datsi' ë̀ ioie.  
\v 24 Dù sa̱ú̱ a' tö. Ie'pa kë̀ tö ì kuatketa̱' ì wöshteta̱' kë̀ tö chkè bleta̱', erë Skëköl tö ie'pa tieke. E' yita̱ ie' a̱ ta̱ a' tuè̱ tai̱ë dù ko̱s tsa̱ta̱.  
\v 25 A' tkirke tai̱ë e̱' ki̱, e' kë̀ tö a' a̱ ka̱wö kí̱ mepa se̱noie ekuölö ë̀.  
\v 26 E' dör tottola erë kë̀ a' a̱ io̱r. ¿We̱s a' tkirke íyi malè̱ ki̱? 
\p  
\v 27 “A' tö ma'ma wörkua bua'buaala ese sa̱ú̱ we̱s italar, kë̀ kaneblöta̱', kë̀ datsi' yueta̱'. Erë́ blu' bak kiè Salomón, e' wa̱ íyi ulitane bua'buaë bak tai̱ë, erë ye' tö a' a̱ ichè tö ie' datsi' bua'bua, e' kë̀ wër buaë we̱s ma'ma wër es.  
\v 28 Ka̱kö sué̱sö i̱'ñe, bule ta̱ iñanewa, erë Skëköl tö iki̱tkeke buaala iwörkua wa. Ie' tö ka̱kö ki̱tkeke es, ¡e' yita̱ ie' tö a' kianeia̱ e̱rblö̀ buaë ie' mik, e' paieraë!  
\v 29 E' kue̱ki̱ kë̀ a' e̱r mukwa̱ chkè ki̱, di'yè ki̱, ese ko̱s kë̀ ki̱ a' tkinuk.  
\v 30 Pë' kë̀ tö Skëköl dalöiè esepa tkirke tai̱ë íyi ko̱s ekkë ki̱. Erë ì ko̱s kiane a' ki̱ e' jche̱rtke a' Yë́ wa̱.  
\v 31 E' skéie ì ko̱s blúie Skëköl tso' e' ki̱ a' e̱r mú ke̱weie. A' tö iwé̱ es, e' ta̱ ñies íyi ñekkë döraë a' ulà a̱.” 
\s1 Íyi buaë bleke ká̱ jaì a̱ 
\r (Mateo 6.19-21) 
\p  
\v 32 “A ye' obejapala, kë̀ a' suanuk ì yöki̱. A' kë̀ dör tai̱ë, erë S'yë́ e̱r buaë chöke a' a̱. Ie' tö a' shu̱shté a̱s ì blúie ie' tso' e' dö̀ a' ulà a̱ ie' ta̱ ñita̱.  
\v 33 Ì tso' a' wa̱, e' wataú̱ttsa̱ ta̱ iské mú s'sia̱rëpa a̱. Ì dör buaë Skëköl a̱, e' ú̱, eta̱ es a' a̱ íyi bua'bua blërdaë ká̱ jaì a̱ we̱s inuköl blèsö, ì kë̀ nurta̱'wa̱, ese a̱ es. Ee̱ akblökwakpa kë̀ a̱ iekiblënuk, ñies powak kë̀ a̱ ikatanukwa̱.  
\v 34 Wé̱ a' íyi bua'bua tso' ee̱ a' e̱r me'rie ñies, e' kue̱ki̱ a' íyi blö́ ká̱ jaì a̱.” 
\s1 A' tso' e̱rki̱ Jesús datse̱ne e' panuk 
\p  
\v 35-36 “A' tso' e̱rki̱ we̱s kanè mésopa tö iwökir tso' ulabatsè ké̱wö tkö'u̱k datse̱ne, ese panè es. Ie'pa tso'tke ie' panuk datsi' iënetke ikanewo̱ie, ibö'wö tskéka̱tke buaë. Mik iwökir de ta̱ ichaké ukkö a̱, eta̱ bet ta̱ ie'pa ukkö ppée ie' a̱.  
\v 37 Wé̱pa kué̱ iwökir tö ttsë'ka ie' panuk mik ide eta̱, ayëcha bua esepa. Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö ie' e̱' paiöraë we̱s chkè watiökwak es ta̱ ikanè mésopa keraëitö e̱' tkökse̱r kula' ki̱ ta̱ ie'pa tieraëitö chkè buaë wa.  
\v 38 Kanè mésopa kué̱ iwökir tö ttsë'ka ie' panuk ká̱ sha̱böts alè ö ká̱ ñirketke alè eta̱, ayëcha buaë esepa.  
\v 39 Erë a' é̱na ia̱nú tö u wák mú wa̱ ijche̱r tö we̱kkë akblökwak datse̱, e̱'ma ie' kë̀ tö ka̱wö mepa yi a̱ dökwa̱ iíyi ekiblök.  
\v 40 Es ñies ye' dör S'ditsö Alà, e' datse̱ne mik a' kë̀ ku̱' ye' panuk eta̱, we̱s akblökwak es. E' kue̱ki̱ a' tso' e̱rki̱.” 
\s1 Kanè mésopa böl eköl dör buaë, eköl dör suluë 
\r (Mateo 24.45-51) 
\p  
\v 41 Pedro tö Jesús a̱ ichaké: 
\p —A Skëkëpa, ttè wakleébö ¿e' dör sa' ë̀ a̱ ö sulitane a̱? 
\p  
\v 42 Ie' iiu̱té: “Kanè méso yësyësë ka̱bikeitsö̀ buaë, ese mekeka̱ iwökir tö imale̱pa kue̱bluie ie'pa tiök ke̱kraë mik kë̀ iku̱' e' dalewa.  
\v 43 Iwökir dene ta̱ ikué̱itö iu̱k we̱s iyëneia̱ es, e' ta̱ ayëcha e' dör buaë ie' a̱.  
\v 44 Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö kanè méso e' meraka̱itö, ie' wa̱ íyi tso' ko̱s, e' kue̱bluie.  
\v 45 Erë kanè méso ñe' e̱rbikö̀ tö ‘ye' wökir kë̀ döpane bet.’ E' kue̱ki̱ ie' tö imale̱pa wëpa ena alakölpa ppémi darërëë. Ñies ie' chkémi, di'yémi tai̱ë ena ie̱' ttémi blo' wa.  
\v 46 Erë idiwö ena iké̱wö kë̀ wa ie' ku̱' ipanuk, eta̱ iwökir dörane ta̱ iwe'ikeraitö sia̱rë wömerattsa̱ weinuk we̱s pë' kë̀ e̱rblöta̱' Skëköl mik esepa es. 
\p  
\v 47 “Kanè méso wé̱ wa̱ ì kiane iwökir ki̱, ese jche̱r buaë, erë ie' kë̀ wa̱ ì o̱ne yës, kë̀ tö ittö̀ dalöiè, ese we'ikeraë iwökir tö sia̱rë.  
\v 48 Erë kanè méso wé̱ kë̀ wa̱ ijche̱r ta̱ e' tö ì suluë wamblé, e' ta̱ ese we'ikeraë iwökir tö erë kë̀ tai̱ë. Wé̱pa a̱ imène tai̱ë kanebloie Skëköl a̱, esepa a̱ ikieraëitö tai̱ë. E' sù̱ wé̱pa a̱ imène tai̱ë shu̱te̱, esepa a̱ ikieraëitö tai̱ë shu̱te̱. Ko̱s se' a̱ imène e' mik se' a̱ ichakirdaë. 
\s1 Jesús tté kue̱ki̱ se' ñì blabatsöraë 
\r (Mateo 10.34-36) 
\p  
\v 49 “Ye' dë'bitu̱ ká̱ i' a̱ s'aláu̱k we̱s bö' tai̱ë wöbatska̱ ese tö s'aláwè̱ es, e' mú wöbatska̱tke.  
\v 50 Erë ke̱we ta̱ ye' weirdaë sia̱rë, e' ka̱wöta̱ dalë'ttsèyö, e' tö ye' e̱riawe̱ke tai̱ë dö̀ mik itka eta̱.  
\v 51 ¿A' ibikeitsé tö ye' dë'bitu̱ ká̱ i' a̱ a̱s a' se̱r bë̀rë ñita̱? Ye' ichè, au. E' skéie ye' dë'bitu̱ a' blabatsök.  
\v 52 I' ta̱ iñak tkënewa̱mitke, se' se̱rke ske̱l ñita̱, e' ñì blabatsöraë ye' ttè kue̱ki̱, böl ñippöraë mañal ta̱, mañal ñippöraë böl ta̱.  
\v 53 Iyë́ ñippöraë ilà wëbie ta̱ ena ilà ñippöraë iyë́ ta̱; imì ñippöraë ilà busi ta̱ ena ilà ñippöraë imì ta̱; yàk ñippöraë iyàk ta̱.” 
\s1 Ì we̱ke Jesús tö e' wà kë̀ a̱ne ie'pa é̱na 
\r (Mateo 16.1-4; Marcos 8.11-13) 
\p  
\v 54 Ñies Jesús tö ie'pa a̱ iché: “Mik a' isué̱ tö ka̱li̱ moneka̱ diwö mi'ke e' ëka̱, eta̱ a' tö icheke ‘ka̱li̱ yërdaë’, eta̱ moki̱ iwà yërdaë.  
\v 55 Mik a' ittsé tö siwa̱' datse̱ ká̱ sir poë e' ëka̱, eta̱ a' tö icheke ‘dìba a̱rdaë’, eta̱ moki̱ iwà a̱ne.  
\v 56 ¡A' e̱' ö̀ suluë! A' é̱na ia̱ne mik ka̱li̱ yërmi, mik dìba a̱rmi, erë ì u̱k ye' tso' iwà kkachoie tö yi dör ye', ¿we̱s kë̀ e' wà a̱ne a' é̱na? ¡A' kë̀ wa̱ ì jche̱r tai̱ë we̱s a' ibikeitseke es!” 
\s1 A' ñì shu̱lö́ 
\r (Mateo 5.25-26) 
\p  
\v 57 “¿Ì kue̱ki̱ a' kë̀ a̱ ibikeits tö ì dör buaë, ì dör suluë Skëköl a̱?  
\v 58 Yile tö a' kkaté nuì̱ kue̱ki̱ e' wa̱ a' mí s'shu̱lök wé a̱, e' ta̱ ima'ú̱ shu̱lè ie' ta̱ ñala̱ ki̱ a̱s ie' kë̀ tö a' wömùttsa̱ s'shu̱lökwak ulà a̱ we'ikè. A' kë̀ tö iwè̱ es, e' ta̱ s'shu̱lökwak tö a' wömerattsa̱ s'shkëkipa ulà a̱ ta̱ e'pa tö a' wöterawa̱ s'wöto wé a̱.  
\v 59 Ye' tö a' a̱ ichè tö kë̀ a' döpattsa̱ dö̀ mik a' tö nuì̱ e' patué̱ttsa̱ se̱raa̱ eta̱. E' kue̱ki̱ a' e̱r mane'ú̱ Skëköl a̱ ka̱m iwà dö̀ a' ki̱ e' yöki̱.” 
\c 13  
\s1 S'ka̱wöta̱ e̱r mane'u̱k Skëköl a̱ 
\p  
\v 1 E' ë̀ ké̱wö ta̱ pë' we̱lepa tso' ee̱, e'pa tö iché Jesús a̱ tö Galilea wakpa wëpa we̱lepa tso' iyiwak jchök mè Skëköl a̱ iwé a̱. E' dalewa Pilato tö ie'pa ttökulur patké ta̱ ipë́ shu̱tuéka̱ iyiwak jchëne e' pë́ ta̱. 
\p  
\v 2 Jesús tö iché ie'pa a̱: “¿I̱ma a' e̱rbikö̀? ¿Galilea wakpa kötulur ñe'pa dör pë' sulusipa tkö̀ka̱ imale̱pa tsa̱ta̱, e' kue̱ki̱ ie'pa weine es?  
\v 3 Ye' tö iché au, kë̀ idör es. Erë a' kë̀ e̱r mane'ù̱, e' ta̱ ñies a' wákpa ko̱s duölurdaë.  
\v 4 Ñies u tso' Jerusalén kiè Siloé, e' yöule ka̱kke̱ë ák wa, mik e' anebitu̱ a̱neka̱ ie'pa ki̱, eta̱ ie'pa duo döka̱ dabom eyök ki̱ pàköl (18). ¿I̱ma a' e̱rbikö̀? ¿Ie'pa duolur ñe'pa ki̱ inuì̱ tso' tkö̀ka̱ Jerusalén wakpa male̱pa tsa̱ta̱?  
\v 5 Ye' tö a' a̱ ichè au, kë̀ idör es. Erë a' kë̀ e̱r mane'ù̱ Skëköl a̱, e' ta̱ ñies a' duölurdaë.” 
\s1 Higuera klö̀ tté wà pakè Jesús tö 
\p  
\v 6 Jesús tö ttè kleé ie'pa a̱ i' es: “Wëm eköl wa̱ kal kiè higuera tso' tkëule elka idali shu̱a̱. Ie' mía̱ iwö yulök, erë kë̀ iwö ta̱' yës.  
\v 7 E' kue̱ki̱ ichéitö idali kkö'nukwak a̱: ‘I' ta̱ duas mañal, ye' de ke̱kraë higuera wö yulök, erë kë̀ iwö ta̱'. E' kue̱ki̱ itö́öbö a̱s kë̀ iku̱' àr ëanas.’  
\v 8 Erë idali kkö'nukwak tö iché: ‘A këkëpa, a̱s iaria̱ duas ek. Sú̱yö iwì paiklè kapöli tkèka̱ iki̱.  
\v 9 E' wa sö isué̱ tö duas ëtö ta̱ iwörmi e̱'ma buaë idir. Erë kë̀ iwöne, e' ta̱ iteerasö.’ ” 
\s1 Alaköl eköl wököulewa̱ e' bua'wé̱ne Jesús tö 
\p  
\v 10 E̱no diwö et a̱ Jesús tso' s'wöbla'u̱k Skëköl ttè wa ñì dapa'wo̱ wé etkue a̱.  
\v 11 Eta̱ ee̱ alaköl tso' eköl tteke wimblu sulusi tö wököulewa̱. Ie' kirirke es, e' ki̱ duas de dabom eyök ki̱ pàköl (18). Kë̀ ie' a̱ e̱' wödurka̱ yësyësë.  
\v 12 Mik Jesús tö isué̱, eta̱ ikiéitö e̱' ska' ta̱ ichéitö ia̱: 
\p —A tayë, be' buanene. Duè tö be' kiri'we̱ke, e' ulà a̱ be' tkashkar. 
\p  
\v 13 Eta̱ ie' ulà méka̱ iki̱ ta̱ iwöduneka̱ne yësyësë ta̱ Skëköl ki̱kéka̱miitö tai̱ë.  
\v 14 Erë Jesús tö alaköl bua'wé̱ne e̱no diwö a̱, e' kue̱ki̱ judiowak ñì dapa'wo̱ wé e' wökir uluneka̱ iki̱ tai̱ë. E' kue̱ki̱ ie' tö iché pë' dapane ee̱ e'pa a̱: 
\p —Domingo etö shu̱a̱ ká̱ tso' kul. Ká̱ teröl dör se' a̱ kanebloie. Ká̱ teröl shu̱a̱ a' shkö́ í̱e̱ bua'wè̱ne. Kë̀ a' kine e̱no diwö a̱ bua'wè̱ne. 
\p  
\v 15 Jesús tö iché ie' a̱: 
\p —¡A' e̱' ö̀ suluë! E̱no diwö a̱ a' ulitane tö a' iyiwak wöttseeke ta̱ itse̱kemi di' yök.  
\v 16 Tayë i' dör Abraham aleri, e' tso' klöulewa̱ Satanás ulà a̱ döka̱ duas dabom eyök ki̱ pàköl (18) we̱s iyiwak moulewa̱ es. Erë́ i̱'ñe dör e̱no diwö, erë ¿we̱s a' kë̀ ki̱ ikiane tö iwöttsèeyö aknama yöki̱? 
\p  
\v 17 Mik Jesús tö e' ché, eta̱ ibolökpa jaëneka̱ tai̱ë. Erë pë' male̱pa ttsë'nerak buaë, ì buaë ko̱s wé̱ Jesús tö e' kue̱ki̱. 
\s1 Mostaza wö tté 
\r (Mateo 13.31; Marcos 4.30-32) 
\p  
\v 18 Ñies Jesús tö iché: “Ì blúie Skëköl tso' ¿we̱s e' dör? ¿Ttè wé̱ wa yö ikleèmi?  
\v 19 E' dör we̱s mostaza wö tkéwa̱ wëm eköl tö íyök a̱ es. Mostaza wö dör tsirlala, erë itskine talane bërie kalie, ese ulà tsa̱ka̱ dù u yuöke.” 
\s1 Pan wölöwo̱ka̱ tté 
\r (Mateo 13.33) 
\p  
\v 20 Ñies Jesús tö iché: “Ì blúie Skëköl tso' ¿ttè wé̱ wa yö ikleèmi?  
\v 21 E' dör we̱s pan wölöwo̱ka̱ wötué tayë tö harinachka mañayök a̱ es. E' tö harinachka, e' ko̱s wölöwé̱ka̱ tai̱ë.” 
\s1 Ukkö tsitsir 
\r (Mateo 7.13-14,21-23) 
\p  
\v 22 Jesús dami Jerusalén ñalé̱ wa, eta̱ ee̱ ká̱ tso' tseë, ká̱ blublu ena ká̱ tsitsir, e' wakpa wöbla'we̱ke Jesús tö.  
\v 23 Eta̱ yile tö ie' a̱ ichaké: 
\p —A këkëpa ¿yëne tö kë̀ yi tsa̱tkërpa tai̱ë? 
\p Ie' iu̱té: 
\p  
\v 24 —Tsa̱tkè wékkö dör tsir. Tai̱ë pë' tö ima'we̱raë shkökwa̱ia̱, erë kë̀ ie'pa döpawa̱. E' kue̱ki̱ a' e̱' diché iö́ shkökwa̱ia̱.  
\v 25 Mik u wák e̱' kéka̱ tö ukkö wötéwa̱, eta̱ a' tso' u'rki̱, e'pa tö ie' kieke ukkö a̱. A' tö ichakeke: ‘A këkëpa, be' ukkö kköppö́ö sa' a̱.’ Erë ie' tö a' iu̱teraë: ‘Kë̀ ye' wa̱ a' su̱ule.’  
\v 26 Eta̱ a' tö icheraë ie' a̱: ‘Sa' chka' be' ta̱. Sa' di'ya' be' ta̱. Be' tö sa' wöblao̱' sa' ká̱ a̱.’  
\v 27 Erë ie' tö a' iu̱teraë: ‘Kë̀ ye' wa̱ a' su̱ule. A' dör ì sulu wamblökwakpa, a' yúshka bánet ye' yöki̱.’  
\v 28 Mik a' tö Abraham, Isaac, Jacob ena Skëköl ttekölpa ko̱s e'pa sué̱ ì blúie Skëköl tso' e' a̱, erë a' u̱yanettsa̱ bánet, eta̱ a' i̱u̱raë sia̱rë a' kà yilitdawa̱ weine kue̱ki̱.  
\v 29 S'ditsö datse̱ ká̱ wa'ñe, esepa döraë chkök buaë ì blúie Skëköl tso' e' a̱.  
\v 30 Es se' we̱lepa kë̀ dalöiërta̱' ká̱ i' a̱, esepa dalöiërdaë tai̱ë aishkuö ta̱. E' sù̱ se' we̱lepa dalöiërta̱' tai̱ë ká̱ i' a̱, esepa a̱tdaë ibataie aishkuö ta̱. 
\s1 Jesús e̱riane Jerusalén wakpa dalërmik 
\r (Mateo 23.37-39) 
\p  
\v 31 E' wösha̱ ta̱ fariseowakpa we̱lepa de Jesús ska' ta̱ ichéitörak ia̱: 
\p —Herodes é̱na be' ttakwa̱, e' kue̱ki̱ be' yúshka ká̱ bánet. 
\p  
\v 32 Jesús tö ie'pa iu̱té: 
\p —A' yú ta̱ ichö́ s'ki̱tö'u̱kwak ñe' a̱: ‘I̱'ñe ena bule ye' tso' aknamapa trë'u̱kyal, ñies s'bua'u̱kne, böiki ta̱ ye' kanè e̱ne.’  
\v 33 Ye' mitke i̱'ñe, e' shkö̀mi bule böiki tkörö Jerusalén wé̱ ie'pa wöblane Skëköl ttekölpa bak e'pa ttökulur ee̱, e' kue̱ki̱ ye' kë̀ ttepawa̱ í̱e̱. 
\p  
\v 34 ¡A Jerusalén wakpa, Skëköl ttekölpa ko̱s ttekewa̱ a' tö ke̱kraë! ¡Ñies ittè pakökwakpa patkeke ie' tö a' a̱, e'pa ttekewa̱ a' tö ák wa! ¡We̱kkë ye' e̱rkiè tö ye' mú a' dapa'wè̱ e̱' ska' we̱s dakro mitchke tö ila'rla dapa'wè̱ ipik diki̱a̱ es, erë kë̀ a' ki̱ ikiane yës!  
\v 35 Ye' ttö̀ ttsö́, Skëköl kë̀ tö a' ká̱ kkö'nepaia̱. Ye' tö a' a̱ ichè tö a' kë̀ tö ye' sue̱paia̱ dö̀ mik ye' dene eta̱. E' ké̱wö ska' ta̱ a' tö ye' cheraë: ‘¡Ayëcha buaë yi datse̱ Skëköl ttö̀ wa e'!’ 
\c 14  
\s1 Wëm eköl iëneka̱ tai̱ë e' bua'wé̱ Jesús tö 
\p  
\v 1 Etökicha ta̱ e̱no diwö a̱ Jesús mía̱ chkök fariseowakpa wökir eköl, e' u a̱. Eta̱ ee̱ fariseowakpa we̱lepa tso' iweblök krereë ikkatoie ilè ki̱.  
\v 2 Eta̱ wëm eköl kirirke iëneka̱ tai̱ë, e' de dur Jesús wörki̱.  
\v 3 Eta̱ Jesús tö ichaké s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa a̱ ena fariseowakpa a̱: 
\p —¿Ka̱wö ta̱' se' a̱ s'bua'u̱kne e̱no diwö a̱? 
\p  
\v 4 Erë ie'pa kë̀ wa̱ ie' iu̱tëne yës. Eta̱ Jesús tö wëm e' klö'wé̱ ta̱ ibua'wé̱itö ta̱ ichéitö ia̱: ‘Be' yúshka.’  
\v 5 Eta̱ ie' tö iché fariseowakpa a̱: 
\p —A' alà ö a' baka a̱nemi di' biule uk a̱ e̱no diwö a̱, e' ta̱ bet a' mía̱ iyöktsa̱. 
\p  
\v 6 Ie'pa kë̀ a̱ ie' iu̱tëne yës. 
\s1 Ska̱wöta̱ e̱' ökwa s'male̱pa yöki̱ 
\p  
\v 7 Jesús isué̱ tö pë' shke̱ñaule chkök, e'pa we̱lepa tö kula' tso' këkëpa dalöiërta̱' tai̱ë, esepa a̱ ese shu̱shté e̱' tkoie. E' kue̱ki̱ ie' tö ie'pa patté i' es: 
\p  
\v 8 —Mik yile tö a' we̱le shke̱ñé ulabatsè ké̱wö tkö'u̱k, eta̱ kë̀ a' e̱' tkökse̱r kula' tso' këkëpa tai̱ë a̱ ese kulé ki̱. Isalema këkëpa dalöiërta̱' tai̱ë a' tsa̱ta̱ ese de,  
\v 9 eta̱ yi tö a' shke̱ñé, e' tö ichè a' a̱: ‘Be' we'ikèyö, kula' se̱ mú këkëpa i' a̱ e̱' tkoie.’ Eta̱ a' jaërka̱mi tai̱ë, miraë e̱' tkökse̱r kula' tso' se' ësepa a̱ ese ki̱.  
\v 10 E' skéie, mik yi tö a' shke̱ñé, eta̱ a' e̱' tkö́se̱r kula' tso' se' ësepa a̱ ese kulé ki̱. Es mik yi tö a' shke̱ñé, e' de a' ska', eta̱ ie' tö ichè be' a̱: ‘A yami, be' yú e̱' tkökse̱r kula' tso' këkëpa a̱, ese kulé ki̱.’ Es pë' ko̱s tso' ee̱, e'pa tö a' dalöieraë we̱s këkëpa tai̱ë es.  
\v 11 Yi e̱' ttsö̀ka̱ tai̱ë, ese a̱rdawa diöshe̱t, erë yi e̱' wöéwa, ese ki̱kardaka̱ tai̱ë. 
\p  
\v 12 Wëm tö ie' shke̱ñé chkök, e' a̱ Jesús tö iché ñies: 
\p —Mik be' tö pë' shke̱ñeke chkök be' ska' ö di'yök be' ska', eta̱ be' sini'pa ena be' ëlpa ena be' yamipa male̱pa ena inuköl blúpa se̱rke tsi̱net be' pamik, esepa ko̱s kë̀ shke̱ñar. Ie'pa tö be' shke̱ñèmine, eta̱ es be' ulà a̱ iské detke.  
\v 13 E' skéie mik be' ka̱wö tkö'u̱ke, eta̱ s'sia̱rëpa ena s'yulë́pa ena s'klö̀ bachiulewa̱ ena s'wöbla kë̀ wawër, esepa shke̱ñú.  
\v 14 Ie'pa kë̀ a̱ iské menukne be' a̱. Erë mik s'se̱r yësyësë, esepa duowa̱ shke̱neka̱ aishkuö ta̱, eta̱ Skëköl tö be' a̱ iské meraë, e' tö be' ttsë'we̱raë buaë. 
\s1 Ké̱wö tai̱ë e' tkö'wé̱ 
\r (Mateo 22.1-10) 
\p  
\v 15 Wëm eköl tkër chkök mesa ki̱ ie'pa ta̱, mik e' tö ì ché Jesús tö e' ttsé, eta̱ ie' tö iché ia̱: 
\p —Wé̱pa ka̱wö tkö'we̱raë buaë aishkuö ta̱ ì blúie Skëköl tso' e' a̱, ayëcha buaë esepa. 
\p  
\v 16 Jesús tö ie' a̱ iché: 
\p —Wëm eköl tö ka̱wö tkö'we̱ke tai̱ë ta̱ ie' tö tai̱ë pë' shke̱ñé.  
\v 17 Mik ika̱wö tkö'u̱ke e' diwö de, eta̱ ie' tö iché ikanè méso a̱: ‘Se' ka̱wö tkö'u̱ke, e' tso'tke kaneo̱ule e' kue̱ki̱ be' yú s'kiule ko̱s e'pa a̱ ichök tö a' shkö́ ka̱wö tkö'u̱k.’  
\v 18 Erë ie'pa ulitane tö iché kanè méso a̱: ‘Wëstela be' ta̱, erë sa' wötkërke tai̱ë, kë̀ sa' dö̀pa.’ Itsá̱ tö iché ie' a̱: ‘E̱rpa ye' tö ká̱ tué̱ e' sa̱u̱k ye' mi'ke, e' kue̱ki̱ ye' kë̀ dö̀pa. Ye' kköchö̀ be' a̱ tö e' olo'yö́ ye' ki̱.’  
\v 19 Iskà tö iché: ‘Baka wë'ñe tué̱yö kanebloie dabop, e' wà ma'u̱k ye' mi'ke, e' kue̱ki̱ ye' kë̀ dö̀pa. Ye' kköchö̀ be' a̱ tö e' olo'yö́ ye' ki̱.’  
\v 20 Iëköl tö iché: ‘Írö ye' ulabatséwa̱, e' kue̱ki̱ kë̀ ye' dö̀pa.’  
\v 21 Ikanè méso bite̱a̱ne iwökir ska' ta̱ ì ko̱s ché ie'pa tö ie' a̱ e' chéne ie' tö. Eta̱ u wák uluneka̱ tai̱ë ta̱ ichéitö ia̱: ‘Be' yú bet ñala̱ kibi ki̱, ñies ñala̱ male̱pa ki̱, ta̱ s'sia̱rëpa ena s'yulë́pa ena s'wöbla kë̀ wawër ena s'klö̀ bachiulewa̱, esepa tsú̱bitu̱ í̱e̱ ka̱wö tkö'u̱k ye' ta̱.’  
\v 22 Bë́rë ta̱ kanè méso dene, e' tö iché iwökir a̱: ‘A këkëpa, ì u̱k be' tö ye' patké, e' wé̱tke ye' tö, erë be' u ka̱m wà iër.’  
\v 23 Eta̱ iwökir tö iché ie' a̱: ‘Be' skà yúne u tso' bánet ese ñalé̱ ko̱s wa, eta̱ pë' kö́ shkökwa̱ ye' u a̱ a̱s iwà iërka̱.  
\v 24 Ye' tö ichè tö wé̱pa shke̱ña' ye' tö ke̱we, e'pa kë̀ wé̱ne ka̱wö tkö'ù̱pa ye' ta̱.’ 
\s1 Jesús ttökataie se̱ne e' dör darërë 
\r (Mateo 10.37-38) 
\p  
\v 25 Tai̱ë pë' mir Jesús itöki̱ ta̱ ie' e̱' wötrée ta̱ ichéitö ie'pa a̱:  
\v 26 “Yi se̱nak ye' ttökataie, erë kë̀ ié̱na ye' dalër iyë́, imì, ilaköl, ila'r, iëlpa, ikutapa tsa̱ta̱, ñies iwák tsa̱ta̱, e' ta̱ ese kë̀ dö̀pa ye' ttökataie.  
\v 27 Yi kë̀ e̱' chö̀ weinuk dö̀ ittèwa̱ krus mik ta̱ ise̱r we̱s ye' ttökata es, ese kë̀ dö̀pa ye' ttökataie.  
\v 28 Ichö̀sö tö a' we̱le é̱na u yuak bërie. Ke̱we ie' e̱' tkökese̱r ibikeitsök tö ko̱s u e' tuè̱ isuo̱ie tö inuköl dömika̱ ö kë̀ idö̀paka̱ iyuoie.  
\v 29 Erë ie' kë̀ wa̱ ibikeitse̱ ke̱we, e' ta̱ ie' tö ichkí tuléwa̱ ta̱ inuköl kë̀ ta̱'ia̱ iyuoie. Sulitane tö isuè̱mi, e'pa tö ie' wayueraë.  
\v 30 Ie'pa tö ichèmi: ‘Wëm wí̱ u yuémi, erë kë̀ ie' a̱ iyöneia̱.’  
\v 31 Ñies ká̱ blu' we̱le wa̱ ijche̱r tö ká̱ kua̱'ki̱ blu' datse̱ ñippök ie' ta̱, e' ta̱ ie' e̱' tkörase̱r ibikeitsök ke̱we: ‘Ye' wa̱ ñippökwakpa tso' döka̱ 10.000. Ye' bolök wa̱ ñippökwakpa tso' döka̱ 20.000. ¿Ye' e̱' alömika̱ iki̱ ö kë̀ ye' e̱' alö̀paka̱ iki̱?’  
\v 32 Ie' isué̱ tö ie' kë̀ e̱' alö̀paka̱ ibolök ki̱, e' ta̱ ka̱m ibolök dö̀ tsi̱net, e' yöki̱ ie' tö ibiyöchökwakpa patkeraë ibolök a̱ ichök tö ‘¿we̱s sö ishu̱lèmi a̱s se' se̱r bë̀rë ñita̱?’  
\v 33 E' kue̱ki̱ yi se̱nak ye' ttökataie ese tö iwà bikeitsö́ ke̱we. Es a' kë̀ e̱' chö̀ ì ko̱s tso' a' wa̱ e' muka̱t, e' ta̱ kë̀ a' dö̀pa ye' ttökataie. 
\s1 Dayë kë̀ kke ta̱'ia̱ 
\r (Mateo 5.13; Marcos 9.50) 
\p  
\v 34 “Dayë dör buaë, erë kë̀ ikke ta̱'ia̱, e' ta̱ kë̀ ibuarpaia̱ne.  
\v 35 Kë̀ ibua'ia̱ íyök kapeyoie. Kë̀ ibua'ia̱ ìie. E' dör buaë kèu̱mi ë̀. ¡Yi é̱na ye' ttö̀ ttsak, e̱'ma ikukueblö́ bua'ie!” 
\c 15  
\s1 Obeja kkö'nukwak e' tté 
\r (Mateo 18.10-14) 
\p  
\v 1 Ke̱kraë inuköl shtökwakpa Roma wökirpa a̱, esepa döke tai̱ë Jesús ska' iki̱ttsök. Ñies pë' male̱pa cheke fariseowakpa tö tö e'pa dör pë' sulusipa, esepa döke tai̱ë Jesús ttöke e' ki̱ttsök.  
\v 2 Fariseowakpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tö Jesús chémi suluë ñì a̱. Ie'pa tö iché: 
\p —Ie' tö pë' sulusipa sue̱ke buaë, ñies esepa ta̱ ie' chköke. 
\p  
\v 3 E' kue̱ki̱ ttè kleé ie' tö ie'pa a̱ i' es:  
\v 4 “A' isie wa̱ obeja tso' döka̱ cien, e' etö chowa, e' ta̱ a' tö imale̱pa döka̱ dabom su̱li̱yök ki̱ su̱li̱tu (99), e' meraa̱t iké̱ a̱ ta̱ a' miraë ichowa e' yulök dö̀ wé̱ a' tö ikué̱ ee̱.  
\v 5 Mik a' tö ikué̱, eta̱ a' ttsë'rdaë buaë ta̱ a' tö ikeraka̱ pperaka̱ kuli' ki̱.  
\v 6 Mik a' dene iu a̱, eta̱ a' yamipa ena pë' se̱rke a' o̱'mik, e'pa kiera a' tö a' u a̱ ta̱ a' tö icheraë ie'pa a̱: ‘Ye' obeja chë'wa, e' kué̱neyö. A' ttsë'nú buaë ye' ta̱.’  
\v 7 Es ñies ye' tö a' a̱ ichè tö mik pë' sulusi eköl, ese e̱r mane'wé̱ Skëköl a̱, eta̱ e' tö Skëköl tso' ká̱ jaì a̱, e' ttsë'wé̱ buaë shu̱te̱ tkö̀ka̱ imale̱pa döka̱ dabom su̱li̱yök kí̱ su̱li̱tu (99) e̱' bikeitsö̀ tö ie'pa dör yësyësë, kë̀ ka̱wöta̱ e̱r mane'u̱k, esepa tsa̱ta̱. 
\s1 Inuköl chowa, e' tté 
\p  
\v 8 “Ñies alaköl wa̱ inuköl tso' döka̱ dabop, e' chowa etk, e' ta̱ ie' tö bö'wö tskéka̱ iushkléttsa̱ ta̱ iyulé bua'iewa̱ ta̱ iwà kué̱itö.  
\v 9 E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö iyamipa ena pë' se̱rke io̱'mik e'pa kié iu a̱ ta̱ ichéitö ie'pa a̱: ‘¡A' ttsë'nú buaë ye' ta̱! Ye' inuköl chë'wa, e' kué̱neyö, e' kue̱ki̱ e' ké̱wö tkö'ù̱sö ñita̱.’  
\v 10 Es ñies ye' tö a' a̱ ichè tö mik pë' sulusi eköl e̱r mane'wé̱ Skëköl a̱, eta̱ e' tö Skëköl biyöchökwakpa ttsë'we̱ke buaë shu̱te̱.” 
\s1 Alà e̱' wamblö̀ suluë e' nuí̱ olo'yé iyë́ tö iki̱, e' tté 
\p  
\v 11 Ñies Jesús tö ikleé ie'pa a̱ ttè i' wa: “Këkëpa eköl alà dör böl wëpa.  
\v 12 Ilà tsirla tö iché iyë́ a̱: ‘A yë́wö, ì mekea̱t be' tö ye' a̱ mik be' duökewa̱tke eta̱, e' mútke be' tö ye' a̱.’ Eta̱ iyë́ íyi ko̱s, e' blabatséitö méitö ila'r böl a̱ eköl eköl ko̱s ika̱wöta̱ imuk ia̱ ekkë.  
\v 13 Ká̱ kë̀ bak tai̱ë, eta̱ ì ko̱s méitö ilà tsirla a̱, e' watué̱ttsa̱ ilà tö, e' ské klö'wé̱itö ta̱ imía̱ ká̱ kua̱'ki̱. Ee̱ ie' tö ie' inuköl ko̱s we'ikéwa íyi sulu ë̀ ki̱.  
\v 14 Mik ie' inuköl e̱newa, eta̱ bli a̱ne tai̱ë ká̱ e' ki̱, e' kue̱ki̱ ie' ttémitke bli tö.  
\v 15 Ee̱ ta̱ ie' mía̱ kanè yulök ká̱ e' wakpa eköl ska'. Eta̱ wëm e' tö ie' a̱ kanè mé köchi tiök.  
\v 16 Ie' duéwa̱ bli wa̱ suluë. Köchi chkè kë̀ ñano se' a̱ ese ñakwa̱ ie' é̱na, erë kë̀ yi tö ie' a̱ imè.  
\v 17 Bata ekkë ta̱ ie' tö ibikeitsé: ‘¿Iö́k ye' e̱' tötkër bli wa̱ í̱e̱? We̱kkë ye' yë́ u a̱ kanè mésopa tso', e'pa wa̱ chkè tso' tai̱ë.  
\v 18 Ye' mía̱ne ye' yë́ ska', ta̱ ye' tö icheraë ie' a̱: A yë́wö, ye' tö ì sulu wamblé Skëköl ki̱, ñies be' ki̱.  
\v 19 Ye' jaëne tai̱ë. Ye' kiök be' alà, e' kë̀ dör ye' sia̱rla e' a̱. E' skéie ye' sa̱ú̱ we̱s be' kanè mésopa sue̱kebö es.’  
\v 20 Eta̱ ie' e̱' kéka̱ mía̱ iyë́ ska'. 
\p “Mik idökemitke iyë́ ska', eta̱ iyë́ wö de iska' ta̱ idoia̱ ka̱mië ta̱ ie' wa iwër sia̱rë. Ie' tu̱nemi iñale̱tsu̱k ta̱ ipaklö'wé̱wa̱itö iwöalattséitö. \fig |src="10 CNT5471b.tif" size="col" ref="Lc 15.20" \fig* 
\v 21 Eta̱ ilà tö iché ie' a̱: ‘A yë́wö, ye' tö ì sulu wamblé Skëköl ki̱ ñies be' ki̱. Ye' jaëne tai̱ë. Ye' kiök be' alà, e' kë̀ dör ye' sia̱rla e' a̱.’  
\v 22 Erë iyë́ tö iché ikanè mésopa a̱: ‘Datsi' bua'ie yulö́ iö́ka̱ ie' ki̱ bet, ta̱ ula'tsio iö́wa̱ ta̱ klökkuö iö́ka̱ iki̱.  
\v 23 Baka pupula bua'bua yulö́ ta̱ ittö́wa̱. Ye' alà dene e' ké̱wö tkö'we̱kesö.  
\v 24 Ye' alà i' dene, e' dör we̱s ie' du'wa̱ e' shke̱neka̱ne es. Ye' alà minea̱ ye' yöki̱ kë̀ tté ttsëneia̱ ye' wa̱, e' dene e' kue̱ki̱ iké̱wö tkö'ù̱sö.’ Eta̱ ie'pa tö iké̱wö tkö'wé̱mi tai̱ë. 
\p  
\v 25 “E' dalewa ilà kibi tso' kaneblök kañika̱. Mik ie' datse̱ e' de tsi̱net u a̱, eta̱ ie' tö ittsé tö iyamipa alárkerak tai̱ë blarkerak, klötöke tai̱ë.  
\v 26 Eta̱ ie' tö kanè méso kié eköl ta̱ ichakéitö: ‘¿Ì ké̱wö tkö'we̱ke a' tö ekkë?’  
\v 27 Eta̱ kanè méso tö ie' iu̱té: ‘Be' ël dene, e' kue̱ki̱ be' yë́ tö sa' patké baka pupula bua'ie ttökwa̱ be' ël dene buaë, kë̀ we̱s ie' dë', e' ké̱wö tkö'wo̱ie.’  
\v 28 Erë e' tö ilà kibi uluwé̱ka̱ tai̱ë. Ie' kë̀ shkakwa̱ we̱shke̱. E' kue̱ki̱ iyë́ e̱' yéttsa̱ u'rki̱ ta̱ iwöpablé tai̱ë ta̱ iché ie' a̱: ‘Be' shkö́wa̱ sa' ta̱, kë̀ be' ulunuk.’  
\v 29 Erë ie' tö iyë́ iu̱té: ‘Ye' kaneblë'mi be' a̱ e' ki̱ duas de tai̱ë. Ye' kë̀ wa̱ be' ttö̀ dalöse̱o̱ulewa̱ yës. Erë chibola ë̀ kë̀ meule be' wa̱ ye' a̱ katano ye' sini'pa ta̱.  
\v 30 Erë i̱'ñe ta̱ be' alà e' dene. Ie' tö be' inuköl we'ikwa alakölpa sulusipa ta̱ eta̱ be' tö baka bua'ie ttökwa̱ patké ie' dene e' ké̱wö tkö'wo̱ie.’ 
\p  
\v 31 “Iyë́ tö ie' iu̱té: ‘A alala, be' tkëria̱ ye' ta̱ ke̱kraë. Ì ko̱s tso' ye' wa̱ e' dör be' icha.  
\v 32 Erë be' ël dene buaë, e' dör we̱s ie' du'wa̱ e' shke̱neka̱ne es. Ie' minea̱ ye' yöki̱ kë̀ tté ttsënene ye' wa̱, e' dene, e' kue̱ki̱ s'ka̱wöta̱ e' ké̱wö tkö'u̱k chkè wa, di'yè wa, ttsë'ne bua' wa.’ ” 
\c 16  
\s1 Inuköl blú íyi kue̱blu e' e̱rbikö̀ buaë, e' tté 
\p  
\v 1 Ñies Jesús tö ttè kleé ittökatapa a̱ i' es: “Wëm bak eköl kaneblöke inuköl blú a̱ iíyi kue̱bluie. Etökicha ta̱ pë' we̱lepa tö ie' kkaté iwökir a̱ tö ie' tso' iwökir inuköl we'ikökwa.  
\v 2 Iwökir tö ie' kié ta̱ iché ia̱: ‘Ye' wa̱ ijche̱newa̱ tö be' tso' ye' inuköl we'ikök. Be' kë̀ a̱ kanè ta̱'ia̱. Ye' be' trë'we̱keshkar. E' yöki̱ ì ko̱s kanewé̱ be' tö, e' yëkkuö kkachö́ ye' a̱.’  
\v 3 Ie' ibikeitsé: ‘Ye' wökir tö ye' trë'we̱keshkar, ¿we̱s ye' e̱' ù̱mi? Kë̀ ye' diché ta̱'ia̱ kanè darërë wo̱ie ena ye' jaëne inuköl kakkiök.  
\v 4 Ye' é̱na ia̱netke tö we̱s ye' e̱' ù̱mi mik ye' trëneshkar eta̱ a̱s yile tö ye' kkö'nù.’  
\v 5 Eta̱ ie' tö pë' ko̱s ña'we̱ke iwökir tö e'pa kiéttsa̱ eköl eköl. Mik e' tsá̱ de, eta̱ e' a̱ ie' tö ichaké: ‘¿Ko̱s be' ñarke ye' wökir ulà a̱?’  
\v 6 E' tö iu̱té: ‘Ye' ñarke ie' ulà a̱ kiö̀ döka̱ galon cien (100) ekkë.’ Ie' iché ia̱: ‘I' be' yëkkuö. Be' e̱' tkö́se̱r bet ta̱ yëkkuö se̱ ki̱ be' ñarke se̱, e' mane'ú̱ttsa̱ ta̱ ishtö́ka̱ tö be' ñarke galon döka̱ dabom ske̱yök ë̀ (50).’  
\v 7 E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö ichaké iëköl ñarke a̱: ‘¿Ñe be', ko̱s be' ñarke ye' wökir ulà a̱?’ E' tö iu̱té: ‘Ye' ñarke trigowö döka̱ saco cien (100) ekkë.’ Ie' tö iché ia̱: ‘I' be' yëkkuö. Se̱ ki̱ be' tö imane'ú̱ttsa̱ ta̱ ishtö́ iki̱ saco döka̱ dabom paryök ë̀ (80).’  
\v 8 Mik ì wambléitö, e' jche̱newa̱ iwökir wa̱ ta̱ ibikeitséitö: ‘Ye' íyi kue̱blu kë̀ wa̱ ikanè o̱ne yësyësë, erë ie' ka̱bikeitso buaë e̱' ki̱moie. E' ë̀ kue̱ki̱ iki̱kekeka̱yö.’ ” 
\p Jesús tö ichéne: “Es ñies yö ichè tö wé̱pa kë̀ tö Skëköl dalöiè esepa ka̱bikeitsö̀ buaë e̱' ki̱moie tkö̀ka̱ wé̱pa dör ie' olo ta̱' tai̱ë e' icha esepa tsa̱ta̱.  
\v 9 E' kue̱ki̱ yö ichè a' a̱ tö inuköl kë̀ dör ibua'ie. E' wa s'male̱pa ki̱mú a̱s ie'pa tö Skëköl dalöiö̀. A' tö iwé̱ es e' ta̱ aishkuö ta̱ ie'pa tö a' kierawa̱ buaë we̱shke̱ se̱no wé yöbië e' a̱. 
\p  
\v 10 “Yi tö kanè tsitsir we̱ke yësyësë, ñies ese tö kanè tai̱ë wè̱mi es. Erë yi kë̀ tö kanè tsitsir we̱ku̱' yësyësë, ñies ese kë̀ tö kanè tai̱ë wè̱pa yësyësë.  
\v 11 E' kue̱ki̱ inuköl kë̀ wakanewè̱ a' tö yësyësë, e' ta̱ ¿yi e̱rblö̀mi a' mik ì tue̱ta̱' chökle, ese wakanéwo̱ie?  
\v 12 Ñies a' kë̀ tö o̱'ka icha wakanewè̱ yësyësë, e' ta̱ ¿yi tö a' icha mèmi a' a̱ wakanewè̱? 
\p  
\v 13 “Wé̱ klöulewa̱ kanè mésoie, ese ka̱wöta̱ iwökir ë̀ ttö̀ dalöiök. Iwökirpa chö́pa böl, e̱'ma ie' ka̱wöta̱ eköl ë̀ dalöiök ena iëköl watöktsa̱. Es a' kë̀ a̱ e̱r menukwa̱ Skëköl ki̱ ena inuköl ki̱ ñita̱.” 
\p  
\v 14 Ì ché Jesús tö e' ttsé se̱raa̱ fariseowakpa tö. Ie'pa é̱na inuköl dalër tai̱ë, e' kue̱ki̱ ie'pa tö iwayué.  
\v 15 Ie' tö iché ie'pa a̱: “A' e̱' ö̀ sulitane wörki̱ tö a' dör pë' buaë yësyësë, erë a' e̱r su̱ule buaë Skëköl wa̱. Ì ki̱kekeka̱ s'ditsö tö tai̱ë, ese wër suluë ie' wa. 
\s1 Ì ko̱s kitule Skëköl yëkkuö ki̱ e' wà tköraë 
\p  
\v 16 “Ì kit Moisés ena Skëköl ttekölpa tö yëkkuö ki̱, e' wa s'wöblao̱nebitu̱ dö̀ mik Juan S'wöskuökwak dë'bitu̱ eta̱. Erë e' itöki̱ ta̱ ì blúie Skëköl tso' e' tté buaë pakarke ta̱ sulitane tso' ima'u̱k darërëë diché wa dökwa̱ e' a̱. 
\p  
\v 17 “Ká̱ jaì ena ká̱ i' e̱rta̱'wa. Erë Skëköl yëkkuö kitule, e' kë̀ e̱rta̱'wa yës, e' wà tköraë se̱raa̱ döwa̱ ttè bataë. 
\s1 Se' ñì ö̀wa ese ché Jesús tö 
\r (Mateo 19.1-12; Marcos 10.1-12) 
\p  
\v 18 “Wëm tö itayë éwa ese tö tayë skà tsé̱wa̱ne, e' ta̱ e' wa ie' tö ise̱newa̱bak ke̱we e' dalöse̱wé̱wa̱. Ñies tayë a'wa iwëm tö, ese tsé̱wa̱ne wëm o̱'ka tö, e' ta̱ e' wa ie' tö tayë e' se̱newa̱bak ke̱we e' dalöse̱wé̱wa̱. 
\s1 Inuköl blú ena Lázaro, e' tté 
\p  
\v 19 “Inuköl blú bak eköl e' e̱' paiö̀ datsi' bua'bua ë̀ wa. Ke̱kraë ie' chköke, di' yöke buaë.  
\v 20 Ñies s'sia̱rë bak eköl kiè Lázaro, e' e̱' tkökese̱r blu' e' u wékkö a̱. Ie' pa dör smewö ë̀me.  
\v 21 Ie' é̱na blu' chkè po darke, e' ñakwa̱ suluë. Chichi döke ie' smewö pakuyök.  
\v 22 Ká̱ et ta̱ ie' sia̱rla blënewa̱, ta̱ Skëköl biyöchökwakpa tö ie' wimblu tsé̱mi ká̱ jaì a̱ chkök Abraham ta̱. Ñies inuköl blú ñe' blënewa̱ ta̱ inú wötënewa̱. 
\p  
\v 23 “Eta̱ ie' tso' weinuk sia̱rë wé̱ s'wimblu weirke ee̱ ta̱ iwökéka̱ ta̱ Abraham sué̱itö ka̱mië ká̱ bánet, e' batsi̱' a̱ Lázaro tkër.  
\v 24 Eta̱ ie' a̱r tai̱ë Abraham wöa̱ ta̱ ichéitö: ‘¡A këkëpa Abraham, ye' sa̱ú̱ e̱r sia̱rë wa! Ye' weirke tai̱ë bö' i' a̱. Be' we'ikèyö, Lázaro patkö́ iulatska bata nuu̱kka̱ di' a̱ ta̱ ipatkö́ ye' ku' nuu̱kka̱ a̱s ipase̱r.’  
\v 25 Erë Abraham tö iiu̱té: ‘Be' é̱na ia̱nú tö mik be' bak ttsë'ka, eta̱ íyi buaë ko̱s bak be' wa̱. E' skéie Lázaro bak weinuk sia̱rë. Erë i̱'ñe ta̱ ie' wöpablëne buaë, e' skéie be' weirkene sia̱rë.  
\v 26 Kí̱ie ta̱, ká̱blë i̱ski̱ë e' tso' se' shu̱sha̱ë. E' kue̱ki̱ sa' shkak a' ska', esepa kë̀ dö̀pa a' ska'. Ñies a' shkak sa' ska', esepa kë̀ dö̀pa sa' ska'.’ 
\p  
\v 27 “Inuköl blú tö iché: ‘A yë́wö Abraham, ye' kköchö̀ be' a̱, Lázaro patkö́ ye' yë́ u a̱  
\v 28 ye' ëlpa döka̱ ske̱l, e'pa pattök a̱s ie'pa kë̀ dö̀ ká̱ i' a̱ wé̱ s'weirke sia̱rë ee̱.’  
\v 29 Abraham tö iché ie' a̱: ‘Ì kit Moisés ena Skëköl ttekölpa male̱pa e'pa tö yëkkuö ki̱, e' tso' ie'pa wa̱, ¡a̱s ttè e' iu̱tö̀ ie'pa tö!’  
\v 30 Blu' tö iiu̱té: ‘A yë́wö Abraham, e' kë̀ dör wë'. Erë se' duowa̱ eköl shke̱neka̱ne ese tö ie'pa patté, e' ta̱ ie'pa e̱r mane'u̱raë.’  
\v 31 Erë Abraham tö iché ia̱: ‘Ttè kit Moisés ena Skëköl ttekölpa e'pa tö, e' kë̀ iu̱tëne ie'pa wa̱, e' ta̱ s'du'wa̱ shke̱neka̱ne ese mía̱ ie'pa pattök, e' ta̱ ñies ie'pa kë̀ tö ie' ttö̀ iu̱tepa.’ ” 
\c 17  
\s1 A' tso' wösh wa ì tö ské ì sulu wamblök ese yöki̱ 
\r (Mateo 18.6-7,21-22; Marcos 9.42) 
\p  
\v 1 Jesús tö iché ittökatapa a̱: “Ke̱kraë se' e̱rkiöo̱rke ì sulu wamblök; ¡erë yi tö se' e̱rkiöwe̱ke, esepa tö inuí̱ sue̱raë!  
\v 2 Yi tö ikkëpala e̱rblöke ye' mik, esepa eköl ké ì sulu wamblök, esepa weirdaë sia̱rë shu̱te̱ tkö̀ka̱ ák wawoie mué̱wa̱ ikuli' a̱ batrèemi dayë a̱ e' tsa̱ta̱.  
\v 3 ¡A' tso' wösh wa! 
\p “A' yami tö ì sulu wamblé a' ki̱, e' ta̱ iuñú. Ie' e̱r mane'wé̱ne, e' ta̱ inuì̱ olo'yö́ iki̱.  
\v 4 Erë́ ká̱ etkë̀ a̱ ie' tö ì sulu wamblé a' ki̱ döka̱ kuktökicha (7), erë ie' iché döka̱ kuktökicha: ‘ye' e̱r mane'wé̱ne,’ e' ta̱ ilo'yö́ iki̱.” 
\s1 S'kí̱ e̱rblö̀ Skëköl mik 
\p  
\v 5 Eta̱ Skëkëpa Jesús ttekölpa tsá̱ e'pa tö ie' a̱ iché: 
\p —Sa' ki̱mú kí̱ e̱rblök Skëköl mik. 
\p  
\v 6 Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —A' e̱rblö́pa Skëköl mik tsir we̱s mostaza wö dör tsirla ekkë, e̱'ma a' tö ichèmi kal bërie i' a̱: ‘Be' e̱' yö́ttsa̱ í̱e̱ e̱' tkö́wa̱ dayë a̱’, ta̱ iyërdattsa̱. 
\s1 We̱s s'ka̱wöta̱ kaneblök Skëköl a̱ 
\p  
\v 7 “Ichö̀sö tö a' we̱le wa̱ kanè méso tso' eköl, e' mía̱ të tök alè ö a' iyiwak kkö'nuk alè. Mik idene u a̱, eta̱ a' kë̀ tö ichepa ie' a̱: ‘We̱shke̱, be' e̱' tkö́se̱r chkök, ye' tö be' tieke.’  
\v 8 A' kë̀ tö ichepa ia̱ es. E' skéie a' tö ichera ie' a̱: ‘Be' datsi' mane'ú̱, be' u̱lö́ ye' a̱ ta̱ ye' tiö́. Ye' panú, ye' chké o̱ne, ye' di' yane o̱ne, e' wa be' mi' chkök.’  
\v 9 Ie' tö iwé̱ we̱s a' tö ie' ké iu̱k es, e' ki̱ a' kë̀ tö wëstela chepa ia̱.  
\v 10 Es ñies mik ì u̱k Skëköl tö se' ké, ese wé̱sö se̱raa̱, eta̱ ichö̀sö ie' a̱ i' es: ‘Ì u̱k sa' kàne, e' ë̀ wé̱ sa' tö. Sa' dör kanè mésopa ësepala ë̀.’ ” 
\s1 Wëpa dabop kiri'we̱ke lepra tö e'pa bua'wé̱ne Jesús tö 
\p  
\v 11 Jesús michoë Jerusalén, e' damitkö Samaria ena Galilea.  
\v 12 Mik ie' dökemitke ká̱ tsitsirla a̱ ta̱ ee̱ wëpa döka̱ dabop kiri'we̱ke lepra tö, e'pa e̱' yéttsa̱ iëte̱r ka̱mië  
\v 13 ta̱ ia̱rkerak Jesús tsa̱ka̱: 
\p —¡A Jesús, a s'wöbla'u̱kwak, sa' sa̱ú̱ e̱r sia̱rë wa! 
\p  
\v 14 Mik ie' tö ie'pa sué̱, eta̱ ichéitö ie'pa a̱: 
\p —A' yú e̱' kkachök sacerdotepa a̱ a̱s sulitane wa̱ ijche̱r tö a' buanene. Ie'pa mirwa̱ia̱ ñala̱ ki̱ e' dalewa ie'pa buanene.  
\v 15 Mik ie'pa eköl tö isué̱ tö ibuanene, eta̱ ibite̱a̱ne Jesús ska' Skëköl ki̱kökka̱ tai̱ë a̱neule.  
\v 16 Ie' e̱' tkéwa̱ kuchë ki̱ iwö méwa̱ íyök ki̱ Jesús klö̀ ska' wëstela chök. Wëm e' dör Samaria wak.  
\v 17 Jesús tö iché ia̱: 
\p —¿A' buanene e' kë̀ dör dabop? ¿Wé̱ be' male̱pa su̱li̱tu (9)?  
\v 18 Wëm dör ká̱ kua̱'ki̱ wak ¿e' ë̀ bite̱a̱ne Skëköl ki̱kökka̱? 
\p  
\v 19 Ie' tö iché wëm a̱: 
\p —Be' e̱' kö́ka̱ be' yúshkane. Be' e̱rblé ye' mik, e' tö be' bua'wé̱ne. 
\s1 Ì blúie Skëköl tso', we̱s e' ké̱wö dör 
\r (Mateo 24.23-28,36-41) 
\p  
\v 20 Fariseowakpa tö ichaké Jesús a̱: 
\p —Ì blúie Skëköl tso', ¿mik e' ké̱wö datse̱? 
\p Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Ì blúie Skëköl tso' e' kë̀ dör íyi suè̱mi sulitane tö ese.  
\v 21 Itso'tke a' shu̱a̱, e' kue̱ki̱ kë̀ yi a̱ iyërpa, ‘Í̱e̱ itso'’, ö ‘Wì̱e̱ itso'’. 
\p  
\v 22 Ta̱ ichéitö ittökatapa a̱: 
\p —Iké̱wö döraë mik a' tö ibikeitseraë: ‘Jesús dör S'ditsö Alà, e' mú dö̀ i' ta̱ s'blúie. E' diwö et ë̀ kkechekesö suè̱.’ A' tö bikeitseraë es, erë a' kë̀ tö isue̱pa ka̱m ye' döne e' yöki̱.  
\v 23 We̱lepa tö icheraë: ‘Í̱e̱ ie' de’, ö ‘Diàe̱ ie' de’; erë kë̀ a' minuk isa̱u̱k, kë̀ a' minuk itöki̱.  
\v 24 Ye' dör S'ditsö Alà, mik e' dene, eta̱ sulitane tso' ká̱ wa'ñe e'pa tö isue̱raë we̱s alá wöñar tö ká̱ olo ppèe ká̱ wa'ñe e' suè̱sö es.  
\v 25 Erë e' yöki̱ ke̱we ye' ka̱wöta̱ weinuk tai̱ë ye' bolökpa ulà a̱, ie'pa tö ye' waterattsa̱.  
\v 26 Ye' dör S'ditsö Alà, mik e' dene, eta̱ e' ké̱wö döraë we̱s Noé ké̱ska' es.  
\v 27 E' ké̱wö ska' ta̱ ie'pa tso' chkök, di'yök, se̱nukwa̱ we̱s ke̱kraë es dö̀ mik Noé dewa̱ ikanò bërie e' a̱ eta̱. E' bet ta̱ di' dettsa̱ tai̱ë ie'pa ki̱, e' tö ie'pa ulitane ttélur.  
\v 28 Es ñies iwamblëne wëm bak kiè Lot, e' ké̱wö ska' ta̱. Sodoma wakpa tso' chkök, di'yök, ie'pa tso' íyi ta̱u̱k ena íyi watau̱k, ie'pa tso' íyi kuatkök ena u yuök we̱s ke̱kraë es.  
\v 29 Erë mik Lot e̱' yéttsa̱ Sodoma, eta̱ azufre datse̱ ká̱ jaì a̱ wöñarke bö'ie, ese yëne ká̱ e' ki̱ we̱s ka̱li̱ es, e' tö ie'pa ko̱s ttélur.  
\v 30 Es itköraë mik ye' dör S'ditsö Alà, e' dene eta̱. 
\p  
\v 31 “Mik e' ké̱wö de, eta̱ yi tso' u bata ki̱, ese kë̀ dökwa̱ne we̱shke̱ iíyi tsu̱kmi. Ñies yi tso' kaneblök kañika̱, ese kë̀ dökwa̱ne we̱shke̱.  
\v 32 Ì bak Lot alaköl ta̱\f + \fr 17:32 \ft Génesis 19.26 sa̱ú̱.\f* e' ska' a' e̱r a̱nú. Ie' yönane dayë wösiie, ie' é̱na iíyi dalër tai̱ë e' kue̱ki̱.  
\v 33 Yi e̱' tsa̱tkak ittèwa̱ yöki̱, ese ulà a̱ se̱ne michoë kë̀ dö̀pa aishkuö ta̱. Erë yi e̱' mettsa̱ ttèwa̱ ye' dalërmik, ese ulà a̱ se̱ne michoë döraë aishkuö ta̱. 
\p  
\v 34 “Ye' tö a' a̱ ichè tö e' nañewe se' böl kapöke ka̱' etkë̀ ki̱, ta̱ eköl mira iwa̱ ta̱ iëköl a̱tdaë.  
\v 35-36 Alakölpa böl tulur ák wawök ñita̱ ta̱ eköl mira iwa̱ ta̱ iëköl a̱tdaë.\f + \fr 17:35-36 \ft Yëkkuö këchke we̱le tö versículo 36 kí̱ kuötkéka̱. E' tö ichè i' es: \fqa Wëpa böl tso' kaneblök të a̱, eköl mítse̱r ta̱ iëköl a̱te̱.\f* 
\p  
\v 37 Jesús ttökatapa tö ie' a̱ ichaké: 
\p —A Skëkëpa, ¿wé̱ e' wamblërmi? 
\p Jesús tö ie'pa iu̱té ttè i' wa: 
\p —Sulitane wa̱ ijche̱r tö wé̱ ölö́ daparke tai̱ë, ee̱ ilè nu tër. Es ilè sue̱raë a' tö iwà kkachoie tö wé̱ iwamblërmi. 
\c 18  
\s1 Alaköl dör schö́ ena s'shu̱lökwak eköl, e' tté 
\p  
\v 1 Jesús é̱na ikkachak ittökatapa a̱ tö s'ka̱wöta̱ ikiök S'yë́ a̱ ke̱kraë kë̀ shtrirta̱'wa̱, e' kleéitö ie'pa a̱ i' es:  
\v 2 “Ká̱ et ki̱ s'shu̱lökwak eköl tso', e' kë̀ suarta̱' Skëköl yöki̱, ñies ie' kë̀ tö yi dalöieta̱'.  
\v 3 Ká̱ e' a̱ ñies alaköl dör schö́ tso' eköl, e' ñippöke ibolök ta̱. Ke̱kraë ie' mía̱ s'shu̱lökwak ñe' ska' ta̱ ichekeitö ia̱: ‘Ye' ki̱mú. Ye' bolök tö ye' we'ikeke, e' shu̱lö́ ye' a̱’.  
\v 4 E' tka ká̱ tai̱ë erë s'shu̱lökwak kë̀ wa̱ iiu̱tëne. Bata ekkë ta̱ s'shu̱lökwak tö ibikeitsé: ‘Alaköl schö́ i' tso' ye' tsiriu̱k ñië. Erë́ ye' kë̀ suarta̱' Skëköl yöki̱, ñies kë̀ ye' tö yi dalöieta̱',  
\v 5 erë ie' tté shu̱leraëyö a̱s kë̀ idöia̱ ye' shtriu̱k tai̱ë ttè e' wa.’ ” 
\p  
\v 6 Skëkëpa tö ikí̱ ché: “Ì ché s'shu̱lökwak suluë ñe' tö e' bikeitsö́ buaë.  
\v 7 Wé̱pa shu̱kitulebak Skëköl wa̱, tso' ie' a̱ ikiök ñië nañeë, ¿esepa kë̀ tsa̱tkepaitö? ¿Ie' tö ie'pa keraë ipanuk?  
\v 8 Ye' ichè, au. Ie'pa tsa̱tkeraitö bet, kë̀ dör ká̱ tai̱ë. Erë ye' dör S'ditsö Alà, mik e' dene, eta̱ s'e̱rblöke Skëköl mik, ¿esepa kuè̱miyö ká̱ i' a̱? 
\s1 Fariseowak ena inuköl shtökwak Roma wökirpa a̱, e' tté. 
\p  
\v 9 Pë' tso' Jesús ttö̀ ki̱ttsök, e'pa we̱lepa e̱' bikeitsö̀ tö ie'pa se̱rke yësyësë Skëköl wöa̱, erë ie'pa wöska sulu s'male̱pa wër. Esepa a̱ ie' tö ttè kleé i' es:  
\v 10 “Wëpa böl mía̱ Skëköl wé a̱ ttök S'yë́ ta̱. Eköl dör fariseowak, eköl dör inuköl shtökwak Roma wökirpa a̱.  
\v 11 fariseowak ttödur S'yë́ ta̱, ie' iché i' es: ‘A Skëköl, wëstela chekeyö be' a̱ tö ye' kë̀ dör suluë we̱s s'male̱pa es. Ie'pa dör akblökwakpa ena pë' sulusipa ena s'se̱newa̱bak e' dalöse̱u̱kwa̱ wakpa. Ñies ye' kë̀ dör suluë we̱s inuköl shtökwak dur wí̱ es.  
\v 12 Domingo bit ta̱ ye' batsöke ká̱ böt ká̱ böt ke̱kraë. Ñies ì ko̱s de ye' ulà a̱, e' blatekeyö döka̱ dabop, e' tsá̱ eyök mekeyö be' a̱.’  
\v 13 Erë inuköl shtökwak e' dur bánet, ie' e̱riane tai̱ë, ie' wö ë̀ kë̀ kaneka̱ ká̱ jaì sa̱u̱k, ie' batsi̱' ë̀ töke iulà wa ie' e̱riane tai̱ë kue̱ki̱. Ie' tö iché: ‘¡A Skëköl, ye' dör pë' sulusi, ye' sa̱ú̱ e̱r sia̱rë wa!’ 
\p  
\v 14 Jesús tö ichéne: Ye' tö a' a̱ ichè tö yi e̱' ttsö̀ka̱ tai̱ë ese wöardawa, erë yi e̱' wöéwa ese ki̱kardaka̱ tai̱ë. E' kue̱ki̱ inuköl shtökwak ñe' mía̱ne iu a̱ klö'wé̱ Skëköl tö we̱s pë' buaë yësyësë es. Erë fariseowak kë̀ minene es. 
\s1 Jesús tö ikié S'yë́ a̱ ala'rla ki̱ 
\r (Mateo 19.13-15; Marcos 10.13-16) 
\p  
\v 15 Pë' wa̱ ala'rla debitu̱ Jesús ska' a̱s ie' ulà mùka̱ iki̱. Erë mik e' sué̱ ittökatapa tö, eta̱ ie'pa tö pë' uñélor.  
\v 16 Erë ie' tö ittökatapa kié ta̱ ichéitö: 
\p —A̱s ala'rla bitu̱ ye' ska'. Wé̱pa dör we̱s ie'pa es, esepa blúie Skëköl tso', e' kue̱ki̱ kë̀ iwöklö'wa̱ria̱.  
\v 17 Moki̱ ye' tö ichè tö yi kë̀ e̱' wöö̀wa we̱s alala es, ì blúie Skëköl tso' e' kiowa̱, ese kë̀ döpawa̱ia̱. 
\s1 Inuköl blú eköl tö Jesús a̱ ichaké 
\r (Mateo 19.16-30; Marcos 10.17-31) 
\p  
\v 18 Judiowak wökir eköl tö Jesús a̱ ichaké: 
\p —A S'wöbla'u̱kwak, be' dör buaë, ¿ì wè̱mi ye' tö a̱s se̱ne michoë dö̀ ye' ulà a̱? 
\p  
\v 19 Ie' tö iiu̱té: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ be' ye' kié buaë? Skëköl eköl ë̀ dör buaë.  
\v 20 Ttè me'a̱tbak ie' tö dalöiëno, e' jche̱r be' wa̱ buaë. E' tö ichè: ‘Kë̀ a' ka̱wö ta̱' s'se̱newa̱bak dalöse̱u̱kwa̱, kë̀ a' ka̱wö ta̱' s'ttökwa̱, kë̀ a' ka̱wö ta̱' akblök, kë̀ a' ka̱wö ta̱' s'kkatök ka̱chè wa, a' yë́ ena a' mì dalöiö́.’\f + \fr 18:20 \ft Éxodo 20.12-16; Deuteronomio 5.16-20\f* 
\p  
\v 21 Wëm e' tö ie' a̱ iché: 
\p —Ttè e' ko̱s dalöië'bitu̱ ye' tö, ye' ià̱ duladula eta̱. 
\p  
\v 22 Ie' tö ttè e' ttsé ta̱ ie' iiu̱té: 
\p —Íyi etkë̀ kianeia̱ be' a̱ wè̱, e' dör i': ì tso' be' wa̱, e' wataú̱ttsa̱ se̱raa̱ ta̱ iské múttsa̱ s'sia̱rëpa a̱. E' ukuöki̱ ta̱ be' shkö́ ye' ta̱ ye' ttökataie. Es ta̱ íyi buaë tai̱ë döraë be' ulà a̱ ká̱ jaì a̱. 
\p  
\v 23 Erë wëm e' dör inuköl blú tai̱ë e' kue̱ki̱ mik ie' tö e' ttsé, eta̱ ie' e̱rianeka̱ tai̱ë.  
\v 24 Jesús tö isué̱ tö ie̱riane ta̱ ichéitö ia̱: 
\p —¡Inuköl blúpa a̱ darërëë idir dökwa̱ ì blúie Skëköl tso' e' a̱!  
\v 25 Esepa a̱ döka̱ ee̱, e' dör darërëë tkö̀ka̱ kameio tkö̀mi datsi' yuo diké ese wöukla a̱ e' tsa̱ta̱. 
\p  
\v 26 Wé̱pa tso' ittsök e'pa tö ichaké Jesús a̱: 
\p —E' dör es, e̱'ma ¿yi tsa̱tkërmi? 
\p  
\v 27 Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Ì kë̀ o̱r s'ditsö a̱, ese o̱rmi Skëköl a̱ buaë. 
\p  
\v 28 Eta̱ Pedro tö ie' a̱ iché: 
\p —Ittsö́, sa' íyi ko̱s me'a̱t sa' tö ta̱ sa' bite̱ be' ta̱. 
\p  
\v 29 Ie' tö iché ie' a̱: 
\p —Moki̱ ye' tö a' a̱ iché tö yi isie tö iu ö ilaköl ö iëlpa ö iyë́ ö imì ö ila'r, e' méa̱t ì blúie Skëköl tso' e' dalërmik,  
\v 30 ese ulà a̱ iské dörane tai̱ë shu̱te̱ ká̱ i' a̱, ñies aishkuö ta̱ se̱ne michoë döraë iulà a̱. 
\s1 Jesús skà e̱' biyö́ ché tö itterawa̱ 
\r (Mateo 20.17-19; Marcos 10.32-34) 
\p  
\v 31 Jesús tö ittökatapa dabom eyök kí̱ böl (12), e'pa kiémi bánet ta̱ ichéitö ie'pa a̱: “Se' mirka̱ Jerusalén i', eta̱ ee̱ ì ko̱s kita̱t Skëköl ttekölpa tö yëkkuö ki̱ e' wà tköraë, ye' dör S'ditsö Alà, e' ta̱.  
\v 32 Ie'pa tö ye' wömerattsa̱ pë' kë̀ dör judiowak esepa ulà a̱. E'pa tö ye' wayueraë, cheraë suluë, iwiri tuörarak ye' ki̱.  
\v 33 Ie'pa tö ye' pperaë, ye' tterawa̱; erë e' ki̱ ká̱ de mañat eta̱ ye' shke̱rdaka̱ne. 
\p  
\v 34 Erë ì ché ie' tö ittökatapa a̱, e' wà blëulewa̱ ie'pa yöki̱, e' kue̱ki̱ ie'pa kë̀ a̱ iwà a̱ne. 
\s1 Wëm eköl wöbla kë̀ wawër tso' Jericó e' bua'wé̱ne Jesús tö 
\r (Mateo 20.29-34; Marcos 10.46-52) 
\p  
\v 35 Mik Jesús demi tsi̱net Jericó, eta̱ ee̱ wëm tkër eköl ñala̱ ska' inuköl kak kiök. Ie' wöbla kë̀ wawër.  
\v 36 Mik ie' tö ittsé tö pë' dami tai̱ë ñala̱ ki̱, eta̱ ie' tö ichaké tö ¿ì wamblërke?  
\v 37 Ie'pa tö iché ie' a̱ tö Jesús Nazaret wak dami ñala̱ ki̱.  
\v 38 E' kue̱ki̱ ie' tö iché a̱neule: 
\p —¡A Jesús, s'blú David bak e' aleri, ye' sa̱ú̱ e̱r sia̱rë wa! 
\p  
\v 39 Pë' dami Jesús yöki̱ ke̱we, e' tö wëm e' uñeke a̱s isiwa̱'blö̀wa̱. Erë ie' tö ikí̱ ché a̱neule: 
\p —¡A David aleri, ye' sa̱ú̱ e̱r sia̱rë wa! 
\p  
\v 40 Jesús e̱' duése̱r ta̱ itsu̱k patkéitö. Mik ide, eta̱ Jesús tö ie' a̱ ichaké: 
\p  
\v 41 —¿Ì kiane be' ki̱ tö ye' tö iwè̱ be' a̱? 
\p Ie' iiu̱té: 
\p —A këkëpa, ye' ki̱ ikiane tö ye' wöbla buarne. 
\p  
\v 42 Jesús tö ie' a̱ iché: 
\p —¡Be' e̱rblé ye' mik, e' wa be' buanene! 
\p  
\v 43 E' wösha̱ ta̱ ie' wöbla buanene ta̱ imía̱ Jesús ta̱ e' tö Skëköl ki̱keka̱rami tai̱ë. Ñies wé̱pa ko̱s tö isué̱ e'pa tö Skëköl ki̱keka̱rami tai̱ë. 
\c 19  
\s1 Jesús ena Zaqueo, e' pakè 
\p  
\v 1 Jesús de Jericó, e' shkö̀dur ee̱.  
\v 2 Ee̱ wëm eköl se̱rke kiè Zaqueo, e' dör inuköl shtökwakpa Roma wökirpa a̱, e'pa wökir. Ie' dör inuköl blú tai̱ë.  
\v 3 Ie' ki̱ Jesús kiane suè̱, erë ie' dör tsirlala i̱ski̱la, tai̱ë pë' tso', e' kue̱ki̱ ie' kë̀ wö dë'ka̱ Jesús sa̱u̱k.  
\v 4 E' kue̱ki̱ ie' tu̱nemi wé̱ Jesús tkökemi ee̱ tkaka̱ kal ulà a̱ ipanuk suè̱.  
\v 5 Mik Jesús dökemitke kal e' diki̱a̱, eta̱ iwökéka̱ ta̱ iché Zaqueo a̱: 
\p —A Zaqueo, be' e̱' ö́wa bet. I̱'ñe ye' mi'ke be' ska' kapökrö. 
\p  
\v 6 Zaqueo e̱' éwa bet ta̱ Jesús kiéwa̱itö iu a̱ ttsë'ne buaë.  
\v 7 Mik pë' ulitane tö isué̱, eta̱ ie'pa tö Jesús ché suluë. Ie'pa tö iché ñì a̱: “¿Iö́k ie' mi'ke pë' sulusi u a̱?”  
\v 8 Zaqueo e̱' duéka̱ ta̱ iché Skëkëpa Jesús a̱: 
\p —A këkëpa, ye' ttö̀ ttsö́. Ì ko̱s tso' ye' wa̱, e' sha̱böts meraëyö s'sia̱rëpa a̱. Ñies yile íyi ekibléyö, e' ta̱ e' mekeneyö ie' a̱ döka̱ tkëtökicha. 
\p  
\v 9 Jesús tö iché ie' a̱: 
\p —Be' dör Abraham aleri, erë be' e̱rblé Skëköl mik moki̱ we̱s Abraham es, e' kue̱ki̱ i̱'ñe ta̱ be' de Abraham alà chö́kie. E' kue̱ki̱ i̱'ñe be' tsa̱tkëne, ñies wé̱pa tso' be' u a̱ e̱rblé Skëköl mik e'pa tsa̱tkëne.  
\v 10 Ye' dör S'ditsö Alà, e' dë'bitu̱, wé̱pa chë'ulur ì sulu ulà a̱ esepa yulök tsa̱tkè. 
\s1 Inuköl mène wakanewè̱, e' tté 
\p  
\v 11 Jesús dökemitke Jerusalén. Pë' tso' ie' ttö̀ ki̱ttsök, e'pa tö ibikeitsé tö mik ie' de Jerusalén eta̱ ì blúie Skëköl tso' e' ké̱wö dewa̱tke da'a̱ie. E' kue̱ki̱ ie' tö ie'pa a̱ ikleé i' es: 
\p  
\v 12 “Wëm tso' eköl dör blu' ditséwö, e' mía̱ ka̱mië ká̱ kua̱'ki̱ a̱ iblú kibi ska' a̱s e' tö ie' tkö̀ka̱ blu'ie, wé̱ ie' bite̱ ee̱. E' ukuöki̱ ta̱ ibitu̱kea̱ne.  
\v 13 Ka̱m ie' mi', eta̱ ie' tö ie' kanè mésopa kié dabop, e'pa a̱ ie' tö inuköl mé tai̱ë ñikkëë eköl eköl a̱. Ie' tö iché ie'pa a̱: ‘A' tö inuköl se̱ wakaneú̱ dö̀ mik ye' döne eta̱, isuo̱ie ko̱s a' tö ikí̱ klö'wè̱mi.’  
\v 14 Erë pë' se̱rke ie' ka̱ska', e'pa é̱na ie' a̱r suluë. E' kue̱ki̱ ie'pa we̱lepa patkérakitö blu' kibi ska' ichök: ‘Sa' kë̀ ki̱ ie' kiane sa' blúie, e' kue̱ki̱ kë̀ itkarka̱.’ 
\p  
\v 15 “Erë blu' kibi tö ie' tkéka̱ blu'ie ta̱ ie' mía̱ne wé̱ ibite̱ ee̱. Mik ie' dene, eta̱ ie' tö ikanè mésopa dabop, wé̱pa a̱ ie' tö inuköl me'a̱t, e'pa kiök patké isuo̱ie tö ko̱s inuköl kí̱ klö'wé̱rakitö.  
\v 16 Itsá̱ debitu̱ tö iché iblú a̱: ‘A këkëpa, be' inuköl wakanewé̱yö, e' kí̱ klö'wé̱yö döka̱ dabobtökicha.’  
\v 17 Blu' tö ie' iu̱té: ‘E' dör buaë. Be' dör kanè méso buaë. Ì elkela wakanewé̱bö yësyësë, e' kue̱ki̱ ye' tö be' tkekeka̱ ká̱ dabop, e' wökirie.’  
\v 18 Iskà debitu̱ tö iché: ‘A këkëpa, be' inuköl wakanewé̱yö, e' kí̱ klö'wé̱yö döka̱ ske̱tökicha.’  
\v 19 Ñies blu' tö ie' iu̱té: ‘Ye' tö be' tkekeka̱ ká̱ ske̱l, e' wökirie.’ 
\p  
\v 20 “Erë iëköl debitu̱, e' tö iblú a̱ iché: ‘A këkëpa, i' be' inuköl. Ye' tö ipatréwa̱ tsa̱mo a̱ ta̱ ibléyö.  
\v 21 Be' dör wëm e̱r darërëë ese. Ì kë̀ dör be' icha ese klö'we̱kewa̱bö. Ñies be' tö íyi wöshteke wé̱ kë̀ be' wa̱ ikuatkëne ee̱. Ye' suane be' yöki̱, e' kue̱ki̱ ye' tö be' inuköl blé.’  
\v 22 Eta̱ blu' tö ie' a̱ iché: ‘Be' dör kanè méso sulusi ese. Ye' tö be' kichaterattsa̱ be' wák ttè wa. Be' tö iché tö ye' dör wëm e̱r darërëë ese. Be' tö iché tö ì kë̀ dör ye' icha ese klö'we̱kewa̱yö, ñies tö ye' tö íyi wöshteke wé̱ kë̀ ye' wa̱ ikuatkëne ee̱.  
\v 23 E' dör es, e' ta̱ ¿ì kue̱ki̱ be' kë̀ wa̱ ye' inuköl blëne inuköl bló wé a̱ a̱s ee̱ ikí̱ klör? Be' tö iú̱pa es, e̱'ma mik ye' dene, eta̱ ye' inuköl ena ikí̱ klöne e' de ye' ulà a̱.’  
\v 24 Eta̱ blu' tö iché itso'rak ee̱, e'pa a̱: ‘Inuköl yö́ttsa̱ ie' ulà a̱, ta̱ imú wé̱ wa̱ itso' dabop, e' a̱.’  
\v 25 Erë ie'pa tö blu' a̱ iché: ‘A këkëpa, erë ¿ì kue̱ki̱ be' tö ie' a̱ ikí̱ meke, ie' wa̱ itso'tke dabop?’  
\v 26 Ie' tö ie'pa iu̱té: ‘Ye' tö a' a̱ iché tö wé̱ wa̱ íyi tso', ese a̱ ikí̱ merdaë. Erë wé̱ kë̀ wa̱ ì ku̱', ì tso' ese wa̱ elkela, e' yerattsa̱ iyöki̱.  
\v 27 Wé̱pa kë̀ ki̱ ye' kiane blu'ie, e'pa dör ye' bolökpa; ie'pa tsú̱bitu̱ í̱e̱ ta̱ ittö́lur ye' wörki̱.’ ” 
\s1 Jesús demi Jerusalén 
\r (Mateo 21.1-11; Marcos 11.1-11; Juan 12.12-19) 
\p  
\v 28 Jesús ttè paké o̱ne, eta̱ ie' mirka̱ia̱ Jerusalén ñalé̱ ki̱.  
\v 29 Mik idökemitke tsi̱net Betfagé ena Betania a̱te̱ ka̱bata kiè Olivo ké̱bata e' kuli' a̱, eta̱ ie' tö ittökatapa böl kié  
\v 30 ta̱ ichéitö ia̱rak: 
\p —A' yú ke̱we, u tso' se' wösha̱ë e' a̱, eta̱ ee̱ burro kue̱raë a' tö etö moule kë̀ ki̱ yi e̱' tkëuleka̱ ese. E' wötsö́ö ta̱ itsú̱bitu̱ ña.  
\v 31 Yile tö a' a̱ ichaké: ¿Ìie a' tö iwötseeke? e' ta̱ iiu̱tö́: Skëkëpa ki̱ ikiane. 
\p  
\v 32 Ittökatapa míyal ta̱ ikué̱rakitö we̱s Jesús tö iché ie'pa a̱ es.  
\v 33 Ie'pa tso' burro wötsöök ta̱ burro wakpa debitu̱ ta̱ ichakéitö: 
\p —¿Ìie a' tö burro se̱ wötseeke? 
\p  
\v 34 Ie'pa tö iu̱té: 
\p —Skëkëpa Jesús ki̱ ikiane e' kue̱ki̱. 
\p  
\v 35 Eta̱ ittökatapa wa̱ burro bite̱tse̱r Jesús a̱. Ie'pa tö ipaio ki̱kke̱ méka̱ burro ki̱, ta̱ Jesús ki̱merakitö e̱' tkökka̱ iki̱.  
\v 36 Jesús mirka̱ia̱ Jerusalén ñalé̱ ki̱, ee̱ pë' tso' tai̱ë, e'pa tö paio ki̱kke̱ shuélor ñala̱ ki̱ ke̱we Jesús yöki̱.  
\v 37 Ie'pa mirwa̱ Olivo ké̱bata kuli' a̱ wö wa'k. Iklépa tso' tai̱ë, e'pa a̱nemi ttsë'ne buaë wa. Skëköl ki̱kéka̱rakitö tai̱ë. Ì kë̀ o̱r yi a̱ ese o̱' Jesús tö tai̱ë ie'pa wörki̱, e' kue̱ki̱ Skëköl ki̱kéka̱rakitö. 
\p  
\v 38 Ie'pa tö iché: 
\p —¡Ayëcha buaë s'blú i' datse̱ Skëköl ttö̀ wa! Skëköl tso' ká̱ jaì a̱ olo ta̱' tai̱ë a̱s e' ta̱ se' se̱r bë̀rë. Ie' ki̱köka̱sö.\f + \fr 19:38 \ft Salmo 118.26\f* 
\p  
\v 39 Pë' shu̱a̱ fariseowakpa we̱lepa tso', e'pa tö iché Jesús a̱: 
\p —Be' klépa uñú. 
\p  
\v 40 Erë ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Ye' tö iché a' a̱ tö ie'pa siwa̱'bléwa̱, e' ta̱ ák tö ye' ki̱keraka̱ a̱neule. 
\p  
\v 41 Mik ie' de tsi̱net Jerusalén, eta̱ ie' ikí̱ sué̱ ta̱ ie' i̱é̱ idalërmik.  
\v 42 Ie' tö ibikeitsé: ¡A' mú wa̱ ijche̱r i̱'ñe tö we̱s a' se̱rmi bë̀rë Skëköl ta̱! Erë e' tso' blëule a' yöki̱, e' kue̱ki̱ a' kë̀ a̱ isu̱rpa.  
\v 43 Ka̱wö sulu döraë a' ki̱. A' bolökpa döraë, e'pa tö a' ká̱ köierawa̱ shkit a̱s a' kë̀ tkö̀yal. Ie'pa miraë ñippök a' ta̱.  
\v 44 Ie'pa tö a' ká̱ ena a' wakpa ko̱s e̱we̱rawa. A' u ko̱s olordawa̱, e' éki kë̀ a̱tpa ñì bata ki̱. Skëköl de a' tsa̱tkök, e' ké̱wö de a' ki̱ erë iwatéttsa̱ a' tö. E' kue̱ki̱ e' ko̱s tköraë a' ta̱. 
\s1 Jesús tö Skëköl wé batse'wé̱ 
\r (Mateo 21.12-17; Marcos 11.15-19; Juan 2.13-22) 
\p  
\v 45 E' ukuöki̱ ta̱' Jesús de Skëköl wé a̱, ta̱ ie' tö íyi watau̱kwakpa trë'wé̱yalmi,  
\v 46 ta̱ ichéitö ie'pa a̱: 
\p —Skëköl tö iyë' iyëkkuö ki̱: ‘Ye' u dör tto ye' ta̱ wé’, erë a' tö iia'wé̱ka̱ akblo wéie. 
\p  
\v 47 Ke̱kraë Jesús tö s'wöbla'we̱ke Skëköl wé a̱. Sacerdotepa wökirpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa ñies judiowak wökirpa male̱pa, e'pa tö ileritsekerak Jesús ttowa̱ie.  
\v 48 Erë judiowak male̱pa ulitane tö ie' ttöke e' ki̱ttseke e̱r bua' wa, e' kue̱ki̱ ibolökpa kë̀ ulà dë'wa̱ ittökwa̱. 
\c 20  
\s1 ¿Yi tö ka̱wö mé Jesús a̱? 
\r (Mateo 21.12-17; Marcos 11.27-33) 
\p  
\v 1 Etökicha ta̱ Jesús tso' s'wöbla'u̱k ena Skëköl ttè buaë e' pakök Skëköl wé a̱ ta̱ ee̱ sacerdotepa wökirpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa ena judiowak kue̱blupa e'pa de.  
\v 2 Ie'pa tö ichaké ie' a̱: 
\p —¿Yi ttö̀ wa be' tö íyi ikkë we̱ke? ¿Yi tö e' ké̱wö mé be' a̱? 
\p  
\v 3-4 Ie' iiu̱té: 
\p —Ñies ye' tö a' a̱ ilè chakeke: ¿Yi tö Juan patkë' s'wöskuök? ¿Skëköl tso' ká̱ jaì a̱ e' ö s'ditsö? Ye' iu̱tö́. 
\p  
\v 5 Eta̱ ie'pa ichémi ñì a̱: “Se' tö ichèmi tö Skëköl tö Juan patkë', e' ta̱ ie' tö se' iu̱tèmi: ‘¿Ì kue̱ki̱ a' kë̀ wa̱ ie' ttè klöo̱ne?’  
\v 6 Ñies pë' ulitane tö iklö'wé̱ tö moki̱ë Juan dör Skëköl tteköl, e' kue̱ki̱ kë̀ se' a̱ iyënuk tö ipatkë' s'ditsö tö. Se' tö iché es, e' ta̱ ie'pa tö se' ttèwa̱mi ák wa.”  
\v 7 E' kue̱ki̱ ie'pa tö iiu̱té: 
\p —Kë̀ sa' wa̱ ijche̱r tö yi tö Juan patkë' s'wöskuök. 
\p  
\v 8 Ie' tö ie'pa a̱ iché: 
\p —Es ñies ye' kë̀ tö a' a̱ ichepa yi tö ye' a̱ ka̱wö mé íyi ikkë wo̱ie. 
\s1 Uva kanéu̱kwakpa sulusipa, e' tté 
\r (Mateo 21.33-44; Marcos 12.1-11) 
\p  
\v 9 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús ttémi pë' ta̱ ta̱ ttè kleéitö i' es: “Wëm eköl tö uva kuatké tai̱ë. Ie' tö ipeitéa̱t wëpa we̱lepa a̱ a̱s ie'pa tö ipataù̱ ie' a̱ iwörke e' kak wa. E' ukuöki̱ ta̱ ie' mía̱ ká̱ kua̱'ki̱ dö̀ ká̱ tai̱ë.  
\v 10 Mik uva wöline tso'tke wë'ià̱ë shtè, eta̱ ie' tö ikanè méso patkémi eköl ie' icha tsu̱k. Erë kanéu̱kwakpa tö ikanè méso klö'wé̱wa̱, ppé sia̱rë, ta̱ ipatkémine ulà wöchka.  
\v 11 Eta̱ iwák tö ikanè méso skà patkémine eköl. Ñies e' ché ie'pa tö suluë, ppé sia̱rë, ta̱ ipatkémine ulà wöchka.  
\v 12 Ikanè méso skà patkémine ie' tö eköl, eta̱ ñies e' shka̱'wé̱rakitö tai̱ë, ta̱ itrë'wé̱shkar. 
\p  
\v 13 “Bata ekkë ta̱ iwák tö iché: ‘¿Ì wè̱mi ye' tö? Ye' alà dalër tai̱ë ye' é̱na, e' patkerami ye' tö. Isalema ie'pa tö ie' dalöièmi.’  
\v 14 Erë mik kanè mésopa tö kanè wák alà sué̱, eta̱ ie'pa tö iché ñì a̱: ‘Ie' wì̱ dör ká̱ i' wak alà, e' a̱ ká̱ i' a̱tdaë. E' kue̱ki̱ ittöwa̱sö, eta̱ es ká̱ i' a̱tdaë se' ulà a̱.’  
\v 15 E' kue̱ki̱ ie'pa tö iklö'wé̱wa̱ yéttsa̱ bánet ta̱ ittéwa̱rakitö. 
\p “Ye' tö a' a̱ ichakè: ¿I̱ma a' ibikeitsé? ¿Ì we̱raë kanè wák tö?  
\v 16 Yö ichè tö ie' miraë ta̱ kanéu̱kwakpa tteratulur, ta̱ uva kané meraneitö pë' kua̱'ki̱ a̱.” 
\p Mik e' ttsé judiopa wökirpa tö, eta̱ ie'pa tö iché: 
\p —E' mú kë̀ wamblër es. 
\p  
\v 17 Erë ie' tö ie'pa sué̱ krereë, ta̱ ichéitö: 
\p —¿We̱s a' tö ibikeitsèmi tö e' kë̀ tkö̀pa a' ta̱? Skëköl yëkkuö tö ye' ché i' es: 
\q1 ‘Ák watë'ttsa̱ u yuökwakpa tö, 
\q1 e' yönene ák bua'buaie.’\f + \fr 20:17 \ft Salmo 118.22\f* 
\v 18 Yi klastkëne ák e' mik ese pa̱rolordaë ena yi ki̱ ák e' a̱neka̱ ese yalitdawa̱ idiki̱a̱. 
\p  
\v 19 Ie'pa tö isué̱wa̱ tö kleè e' wa Jesús tö ie'pa ché. E' kue̱ki̱ ie'pa é̱na ie' klö'wa̱kwa̱ ee̱, erë ie'pa suane pë' yöki̱. 
\s1 S'wökirpa patuè̱, e' tté 
\r (Mateo 22.15-22; Marcos 12.13-17) 
\p  
\v 20 E' kue̱ki̱ ie'pa tso' Jesús weblök isuo̱ie tö ì ki̱ ikkatërmi. Ie'pa tö wëpa we̱lepa patké ie' chakök ittö̀ yoktsa̱, e' wa ikkatè Roma wökirpa a̱ a̱s e'pa tö iklö'ù̱wa̱. Wëpa e'pa e̱' ö̀ tö ie'pa dör pë' buaë yësyësë ese.  
\v 21 Ie'pa tö ie' a̱ ichaké: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, sa' wa̱ ijche̱r tö ì cheke be' tö ena ttè wa be' tö s'wöbla'we̱ke, e' dör moki̱. Be' a̱ sulitane dör ñies ë̀me. Be' tö s'wöbla'we̱ke yësyësë Skëköl ñalé̱ tté wa.  
\v 22 ¿I̱ma be' tö ibikeitsè? Roma wökir kibi patuè̱sö ¿e' dör buaë ö kë̀ idör buaë? 
\p  
\v 23 Ie' wa̱ ijche̱r tö ie'pa tso' ie' chakök e̱r sulu wa, e' kue̱ki̱ ie' iiu̱té i' es: 
\p  
\v 24 —Inuköl tso' a' wa̱ Roma wökir patuo̱ie, e' kkachö́ ye' a̱ et. ¿Yi diököl ena yi kiè me'rka̱ iki̱? 
\p Ie'pa tö iiu̱té: 
\p —Roma wökir kibi. 
\p  
\v 25 Ie' iché ie'pa a̱: 
\p —E̱'ma ko̱s Roma wökir kibi icha, ese mú ie' a̱. Ta̱ ko̱s Skëköl icha, ese mú ie' a̱.  
\v 26 Ì ko̱s ché ie' tö sulitane wörki̱, e' a̱ ie'pa kë̀ wa̱ ì ku̱ne ie' kkatoie. Ie' tö ie'pa iu̱té es, e' tö ie'pa tkiwé̱wa̱. E' kue̱ki̱ ie'pa siwa̱'blélur iyöki̱. 
\s1 ¿S'duolur e'pa shke̱rmika̱ne ö au? 
\r (Mateo 22.23-33; Marcos 12.18-27) 
\p  
\v 27 E' ukuöki̱ ta̱ saduceowakpa we̱lepa debitu̱ Jesús ska'. E' wakpa tö iklö'wé̱ tö s'duowa̱ e' kë̀ shke̱nukka̱ne. Ie'pa tö ie' a̱ ichaké: 
\p  
\v 28 —A s'wöbla'u̱kwak, Moisés tö ttè dalöiëno kita̱t yëkkuö ki̱ se' a̱, e' tö ichè i' es: Wëm blënewa̱ kë̀ alà a̱te̱, e' ta̱ ie' ël ka̱wöta̱ ischö́ tsu̱kwa̱ a̱s ilà kö̀ka̱ iël blënewa̱ e' a̱.  
\v 29 Etökicha wëpa bak döka̱ kul ñì ëlpa. Ikibi alaköl tsé̱wa̱, erë iblënewa̱ kë̀ alà a̱te̱.  
\v 30 E' ukuöki̱ ta̱ ie' itöki̱ iël tö ischö́ tsé̱wa̱, erë ñies e' blënewa̱ kë̀ alà a̱te̱.  
\v 31 Es itka iël skà ta̱ ñies imale̱pa ko̱s e'pa ta̱. Ie'pa kul blërulune kë̀ alà a̱te̱ yës.  
\v 32 Bata ekkë ta̱ ñies alaköl e' blënewa̱.  
\v 33 Wëpa kul e'pa bak alaköl eköl ë̀ ta̱. Mik s'duowa̱ e'pa shke̱neka̱ne, eta̱ ¿wé̱ne dö̀mi ie' wëm chö́kie? 
\p  
\v 34 Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —S'tso'ia̱ ká̱ i' a̱ ta̱ wëpa ena alakölpa ñì tsu̱kewa̱.  
\v 35 Erë aishkuö ta̱ wé̱pa ki̱ se̱ne michoë mène, esepa shke̱rdaka̱ne ta̱ ee̱ wëpa ena alakölpa kë̀ se̱rpawa̱ia̱ ñita̱.  
\v 36 Ie'pa se̱r michoë kë̀ duöta̱'wa̱ we̱s Skëköl biyöchökwakpa kë̀ duöta̱'wa̱ es. Skëköl tö ie'pa shke̱o̱'ka̱ne, e' kue̱ki̱ ie'pa döraë ie' ala'rie. E' kue̱ki̱ ie'pa kë̀ se̱rpawa̱ia̱ ñita̱.  
\v 37 Ñies Moisés wák tö se' a̱ ikkayë' tö s'duowa̱ e'pa shke̱rdaka̱ne. Kal tsir wöñarke bö'ie e' paka'itö, ee̱ ie' tö iyë' tö Skëköl dör Abraham, Isaac ena Jacob, e'pa Këköl.\f + \fr 20:37 \fk Skëköl dör Abraham, Isaac ena Jacob, e'pa Këköl: \ft E' ché Skëköl tö ie'pa blërulunebak ká̱ ia̱ia̱ë e' ukuöki̱.\f* Es isué̱sö tö ie'pa tso'ia̱ ttsë'ka Skëköl a̱.  
\v 38 E' wà kiane chè tö s'tso' ttsë'ka ena s'duowa̱, e'pa ko̱s tso' ttsë'ka Skëköl a̱ ke̱kraë. E' kue̱ki̱ ie' kë̀ dör s'duowa̱ e' Këköl. Ie' dör s'ttsë'ka e' Këköl. 
\p  
\v 39 Eta̱ s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa we̱lepa tö iché ie' a̱: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, ì ché be' tö, e' chébö buaë yësyësë. 
\p  
\v 40 Eta̱ saduceowakpa kë̀ kësik dë'ka̱ia̱ ie' a̱ ì skà chakök. 
\s1 ¿Wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e' dör yi aleri? 
\r (Mateo 22.41-46; Marcos 12.35-37) 
\p  
\v 41 Jesús tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —¿We̱s ie'pa tö ichèmi tö wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie, e' dör s'blú bak kiè David e' aleri?  
\v 42 Erë David wák tö ie' yë'a̱t yëkkuö kiè Salmos e' ki̱. Ie' tö iyë'a̱t i' es: 
\q1 ‘Skëköl tö iché ye' Këköl a̱: 
\q1 Be' e̱' tkö́se̱r ye' ulà bua'kka dalöiëno tai̱ë 
\q1  
\v 43 dö̀ mik ye' tö be' bolökpa mérö be' klö̀ diki̱a̱ eta̱.’\f + \fr 20:43 \ft Salmo 110.1\f* 
\p  
\v 44 Es se' isué̱ tö wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie, e' kié David wák tö ie' Këköl, e' ta̱ ¿we̱s ie' dör David aleri? 
\s1 Jesús tö s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa kkaté 
\r (Mateo 23.1-36; Marcos 12.38-40; Lucas 11.37-54) 
\p  
\v 45 Sulitane tso' Jesús ttöke e' ki̱ttsök, eta̱ ie' tö iché ittökatapa a̱:  
\v 46 “A' e̱' kkö'nú s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa yöki̱. Ie'pa wöbatsö shkök datsi' batsì̱ë ese mik wé̱ pë' tso' tai̱ë ese ska' a̱s pë' tö ie'pa shke̱'ù̱ we̱s këkëpa dalöiërta̱' tai̱ë es. Ñies se' ñì dapa'wo̱ wé a̱ ena wé̱ ie'pa ka̱wö tkö'we̱kerakitö, ese ska' kula' tso' këkëpa dalöiërta̱' esepa a̱, ese yuleke ie'pa tö e̱' tkoie.  
\v 47 Ie'pa tö alakölpa schö́ u yekettsa̱ iulà a̱ ta̱ iwökatekerakitö ittökerak S'yë́ ta̱ braraë e' wa. Ie'pa weirdaë sia̱rë s'male̱pa tsa̱ta̱. 
\c 21  
\s1 Alaköl eköl sia̱rë e' tö inuköl mé Skëköl a̱ 
\r (Marcos 12.41-44) 
\p  
\v 1 Jesús tso'ia̱ Skëköl wé a̱, eta̱ ie' tso' inuköl blúpa tso' inuköl iök kalkuö tso' iioie mè Skëköl a̱ ese a̱ e'pa sa̱u̱k.  
\v 2 Ñies ie' tö alaköl eköl sia̱rëla dör schö́ e' sué̱ inuköl wöshkila yöule cobre\f + \fr 21:2 \fk cobre: \ft E' dör tabechka ëse kë̀ tue̱ta̱' darërë we̱s orochka ena inukölchka es.\f* wa ese böt iökwa̱.  
\v 3 Eta̱ Jesús tö iché: 
\p —Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö alaköl wí̱ sia̱rëla dör schö́ e' tö inuköl iéwa̱ kibiie imale̱pa ko̱s tsa̱ta̱.  
\v 4 Ie'pa ulitane tö inuköl kuö̀ a̱te̱ ese ié, erë ie' sia̱rë, e' tö ie' wa̱ itso' se̱noie e' ko̱s méttsa̱. E' kue̱ki̱ ye' tö ie' ché es. 
\s1 Jesús tö iché tö Skëköl wé olordawa̱ 
\r (Mateo 24.1-2; Marcos 13.1-2) 
\p  
\v 5 Eta̱ Jesús ttökatapa we̱lepa tso' ichök tö Skëköl wé wër buaala, ki̱tkëule tai̱ë ák bua'bua wa ena íyi bua'bua kakmeule Skëköl a̱ tai̱ë, ese wa. Jesús tö iché: 
\p  
\v 6 —Iké̱wö döraë eta̱ ì ko̱s sué̱ a' tö i', e' olordawa̱ se̱raa̱, iékwö ë̀ kë̀ a̱tpa ñì bata ki̱. 
\p  
\v 7 Eta̱ ittökatapa tö ichaké: 
\p —A s'wöbla'u̱kwak, ¿mik e' wamblërmi? ¿Ì wa sö isuè̱mi tö iwamblërketke? 
\p  
\v 8 Ie' iiu̱té: “Tai̱ë pë' datse̱ e̱' chök tö ie'pa dör ye'. Icherarakitö: ‘Ye' dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e'’. Ñies icherarakitö tö s'e̱rkewa e' ké̱wö detke. Erë kë̀ a' minuk esepa itöki̱. Pë' ki̱terarakitö tai̱ë. E' kue̱ki̱ a' tso' wösh wa a̱s kë̀ yi tö a' ki̱tö'ù̱.  
\v 9 Mik a' tö biyö́ ttsé tö ká̱ we̱le wakpa ñippöke tai̱ë ká̱ kua̱'ki̱ wakpa ta̱, eta̱ e' kë̀ tö a' tkiu̱k. Ñies mik a' tö ibiyö́ ttsé tö pë' ñippöke tai̱ë iké̱ wakpa wökirpa ta̱, eta̱ e' kë̀ tö a' tkiu̱k. Ese wamblërdaë ka̱m ye' döne e' yöki̱, erë ká̱ i' e̱rwa e' ka̱m ké̱wö döwa̱.” 
\p  
\v 10 Ie' tö ie'pa a̱ ikí̱ ché ia̱: “Ká̱ kua̱'ki̱ kua̱'ki̱ wakpa ñippöraë ñita̱.  
\v 11 Ñies í̱ tö ká̱ wöti̱'we̱raë tai̱ë. Ñies ká̱ kua̱'ki̱ kua̱'ki̱ ki̱ bli tö ena duè tö pë' tteraë tai̱ë. Ká̱ jaì a̱ íyi sue̱raësö tai̱ë suluë iwà kkachoie, e' tö ie'pa tkiwe̱raë tai̱ë. 
\p  
\v 12 Ka̱m e' ké̱wö tkö̀, e' yöki̱ ie'pa tö a' klö'we̱rawa̱, we'ikeraë sia̱rë. A' miraë ie'pa wa̱ se' ñì dapa'wo̱ wé a̱ shu̱lè, ñies a' wötërdawa̱ s'wöto wé a̱. Ie'pa wa̱ a' miraë duése̱r s'blúpa ena s'wökirpa wörki̱ ye' ttè kue̱ki̱.  
\v 13 Erë es ñies a' tö ye' tté pakeraë ie'pa a̱.  
\v 14 Eta̱ kë̀ a' tkinuk tö i̱ma a' e̱' tsa̱tkö̀mi.  
\v 15 Ye' tö ttè eraë a' a̱ e̱' tsa̱tkoie buaë, e' kue̱ki̱ kë̀ a' tkinuk e' ki̱. A' bolökpa kë̀ a̱ iwöklönuk, ñies ie'pa kë̀ a̱ iyënuk tö e' dör ka̱chè.  
\v 16 A yë́, a' mì, a' ëlpa, a' yamipa male̱pa, a' sini'pa, e'pa we̱lepa tö a' wömerattsa̱ a' bolökpa ulà a̱. Ie'pa tö a' we̱lepa tterawa̱.  
\v 17 Sulitane tö a' sue̱raë suluë ye' ttè kue̱ki̱.  
\v 18 Erë kë̀ a' tkinuk, a' kë̀ weirpa ke̱kraë, a' döraë buaë ká̱ jaì a̱ aishkuö ta̱.  
\v 19 A' e̱' tkéwa̱ darërë döka̱ bata ekkë, e' ta̱ a' tsa̱tkërdaë. 
\p  
\v 20 Mik a' isué̱ tö ká̱ kua̱'ki̱ ñippökwakpa iëne tai̱ë Jerusalén kköiëule e' pamik shkit ñippök Jerusalén wakpa ta̱, eta̱ a' é̱na ia̱nú tö Jerusalén e̱rdawa bet.  
\v 21-22 Mik e' ké̱wö de, eta̱ wé̱pa se̱rke Judea e'pa tkö́yalmi ka̱bata a̱. Skëköl tö Jerusalén wakpa we'ikeraë tai̱ë sia̱rë. E' kue̱ki̱ wé̱pa se̱rke Jerusalén, e'pa e̱' yö́lur. Ñies wé̱pa tso' kañika̱, esepa kë̀ kinewa̱ne ee̱. E' ko̱s tköraë we̱s itso' kitule Skëköl yëkkuö ki̱ es.  
\v 23 Ka̱wö suluë döraë ká̱ i' ki̱, iwakpa we'ikeraë sia̱rë Skëköl tö. E' kue̱ki̱ e' ké̱wö ska' ta̱ ¡wëstela i̱na alakölpa alà ku̱rketke ena alakölpa tsu' muke ilà a̱ esepa ta̱!  
\v 24 Judiowak we̱lepa tterawa̱ tabè wa; we̱lepa tse̱rdami klöulewa̱ ká̱ wa'ñe. Eta̱ pë' kë̀ dör judiowak, esepa tö Jerusalén klö'we̱rawa̱ we̱s iwákpa icha es, dö̀ mik Skëköl tö iké̱wö mé ie'pa a̱ ekkë. 
\s1 Jesús dörane olo ta̱' tai̱ë 
\r (Mateo 24.29-35; Marcos 13.24-37) 
\p  
\v 25 “Diwö a̱, si'wö a̱ ena bëkwö a̱ íyi wërdaë tai̱ë suluë iwà kkachoie tö ká̱ i' e̱rkewatke. Ñies ká̱ i' ki̱ dayë blardaë tai̱ë ena iyöli busdaka̱ tai̱ë, ese yöki̱ ká̱ ulitane wakpa suardaë tai̱ë, kë̀ ie'pa a̱ e̱' o̱nukia̱ we̱s.  
\v 26 Ì sulu tköraë ká̱ i' ki̱, ese yöki̱ ie'pa suardaë tai̱ë, isiwa̱' a̱rdawa̱rak suane ë̀ wa. Ì ko̱s tso' ká̱ jaì a̱ e' wöti̱rdaë.  
\v 27 Eta̱ ye' dör S'ditsö Alà, e' datse̱ mò a̱ diché ta̱' tai̱ë olo ta̱' tai̱ë, e' wërdaë.  
\v 28 Mik íyi ikkë sué̱ a' tö, eta̱ bet ta̱ a' tsa̱tkërketke, e' kue̱ki̱ a' e̱r kuú̱, a' wö kö́ka̱ siwa̱' ki̱.” 
\p  
\v 29 Ñies ie' tö ie'pa a̱ ikleé ttè i' wa: “Kal kiè higuera ö kal ulitane, e' bikeitsö́.  
\v 30 Mik a' isué̱ tö e̱rpa kal kö̀ shlörketke, eta̱ a' wa̱ ijche̱r tö duas dewa̱tke tsi̱net.  
\v 31 Es ñies mik a' tö isué̱ tö íyi ekkë wamblërke, eta̱ a' wa̱ ijche̱nú tö ì blúie Skëköl tso', e' ké̱wö dewa̱tke tsi̱net. 
\p  
\v 32 “Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö íyi ekkë wamblërdaë wé̱pa dör we̱s a' es esepa ka̱m e̱rwa e' yöki̱.  
\v 33 Ka̱shu̱k ena ká̱ i' e̱rdawa, erë ye' ttè michoë e' kë̀ e̱rpawa yës. 
\p  
\v 34 “¡A' e̱' kkö'nú! Kë̀ a' e̱' muktsa̱ ì sulu ulà a̱. Kë̀ a' e̱' ttökka̱ blo' wa. Kë̀ a' e̱r mukwa̱ ì tso' ká̱ i' a̱, e' ë̀ ki̱. E' ko̱s tö a' e̱r darë'we̱rawa̱ Skëköl ki̱. A' e̱' kkö'nú a̱s ye' datskene, e' ké̱wö kë̀ tö a' klö'ù̱  
\v 35 we̱s iyiwak klör sho̱' a̱ es. Ka̱wö e' döraë sulitane se̱rke ká̱ wa'ñe e'pa ki̱, e' kue̱ki̱ a' e̱' kkö'nú e' yöki̱.  
\v 36 A' se̱nú wösh wa. A' ikiö́ S'yë́ a̱ ke̱kraë a̱s íyi suluë ké̱wö datse̱, e' kë̀ dö̀ a' ki̱. Ñies ikiö́ ie' a̱ ke̱kraë a̱s a' e̱' duö̀se̱r buaë ye' wörki̱ mik Ye' dör S'ditsö Alà, e' datskene sulitane shu̱lök eta̱.” 
\p  
\v 37 Ñiwe ta̱ Jesús tö s'wöbla'we̱ke Skëköl wé a̱, nañewe ta̱ ie' mía̱ ka̱bata kiè Olivo e' a̱.  
\v 38 Bla'mi sulitane mi'ke Skëköl wé a̱ Jesús tö s'wöbla'we̱ke e' ki̱ttsök. 
\c 22  
\s1 Judas ena judiowak kue̱blupa tö Jesús aleritsé klö'wè̱wa̱ 
\r (Mateo 26.1-5,14-16; Marcos 14.1-2,10-11; Juan 11.45-53) 
\p  
\v 1 Judiowak Yë́pa Yërulune Egipto, e' ké̱wö tkö'we̱kerakitö, e' dökewa̱tke tsi̱net, ese ké̱wö ska' ta̱ judiowak wöblar pan kë̀ yöule iwölöwo̱ka̱ wa ese ñuk.  
\v 2 Sacerdotepa wökirpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa suane pë' yöki̱, e' kue̱ki̱ ie'pa tso' iké̱wö yulök Jesús ttowa̱. 
\p  
\v 3 Eta̱ Satanás tkawa̱ Judas e̱r a̱. Judas e' kiè ñies Iscariote. Ie' dör Jesús ttökatapa dabom eyök kí̱ böl e' eköl.  
\v 4 Ie' mía̱ ttök sacerdotepa wökirpa ta̱ ena Skëköl wé shkëkipa wökirpa ta̱. We̱s ie' tö Jesús mèttsa̱mi ie'pa ulà a̱ e' chéitö ie'pa a̱.  
\v 5 E' tö ie'pa ttsë'wé̱rak buaë ta̱ ikablé ie' a̱ inuköl muk.  
\v 6 E' dör buaë ie' a̱. E' kue̱ki̱ ie' tö ka̱wö yulémi iwömottsa̱ mik kë̀ yi ku̱' tai̱ë Jesús ta̱ e' dalewa. 
\s1 Judiowak Yë́pa Yërulune Egipto e' ké̱wö tkö'wé̱ Jesús tö ittökatapa ta̱ 
\r (Mateo 26.17-29; Marcos 14.12-25; Juan 13.21-30) 
\p  
\v 7 Eta̱ Pan Kë̀ Yöule Iwölöwo̱ka̱ Wa e' ké̱wö tsá̱ de. E' diwö a̱ judiowak tö obeja pupula jcheke Ie'pa Yë́pa Yërulune Egipto, e' ké̱wö tkö'wo̱ie.  
\v 8 Jesús tö Pedro ena Juan kié, ta̱ iché ie'pa a̱: 
\p —A' yú ka̱wö tkö'we̱kesö, e' chké kanéu̱k. 
\p  
\v 9 Ie'pa ie' a̱ ichaké: 
\p —¿Wé̱ be' ki̱ ikiane tö sa' mi' ikaneu̱k? 
\p  
\v 10 Ie' iiu̱té: 
\p —Mik a' de Jerusalén, eta̱ ee̱ wëm kue̱raë a' tö eköl, e' wa̱ di' dami ska̱u̱ña a̱. E' itöki̱ a' yú dö̀ u wé̱ a̱ ie' demi ee̱.  
\v 11 U e' wák a̱ ichö́: ‘S'wöbla'u̱kwak be' chakök ké: ¿Úshu̱ wé̱ a̱ ie' tö ka̱wö tkö'we̱kesö e' chké ñèmi ie' ttökatapa ta̱?’  
\v 12 Ie' tö a' a̱ úshu̱ bërie tso' ká̱kke̱, kaneo̱uletke buaë, e' kkacheraë. Ee̱ ichké kaneú̱ se' a̱. 
\p  
\v 13 Eta̱ ie'pa mía̱ ta̱ íyi ulitane kué̱rakitö we̱s ie' tö iché es. Ee̱ chkè kanewé̱rakitö ka̱wö tkö'wo̱ie. 
\p  
\v 14 Mik ichköketke e' diwö de, eta̱ ie' e̱' tkése̱r chkök mesa o̱'mik ittekölpa tsá̱ e'pa ta̱.  
\v 15-16 Ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —Ye' tö a' a̱ ichè tö ka̱wö i' kë̀ tkö'we̱paia̱yö a' ta̱ dö̀ mik iwà tka mik ì blúie Skëköl tso' e' ké̱wö de eta̱. E' kue̱ki̱ suluë ye' é̱na iké̱wö bata tkö'wa̱kia̱ a' ta̱ ka̱m ye' ttö̀wa̱ ie'pa tö e' yöki̱. 
\p  
\v 17 Eta̱ tka̱' klö'wé̱itö, ta̱ wëstela chéitö Skëköl a̱, ta̱ ichéitö ie'pa a̱: 
\p —Íkë, a' itsá̱ yö́ eköl eköl.  
\v 18 Ye' a' a̱ ichè tö vino kë̀ yepaia̱yö dö̀ mik ì blúie Skëköl tso' e' ké̱wö de eta̱. 
\p  
\v 19 E' ukuöki̱ ta̱ pan klö'wé̱itö, ta̱ wëstela chéitö Skëköl a̱ ta̱ iblatéitö wà tié ie'pa a̱ ta̱ ichéitö: 
\p —Pan se̱ dör ye' chkà wömeulettsa̱ ttèwa̱ a' skéie e'. A' tö iñú ke̱kraë a̱s a' e̱r a̱rne ye' ska'. 
\p  
\v 20 Es ñies mik ie'pa chké o̱ne, eta̱ tka̱' klö'wé̱itö ta̱ ichéitö: 
\p —Vino i' dör ye' pë́. Ye' tterawa̱ e' pë́ tërdaë a' tsa̱tkoie. E' wa ttè pa̱'a̱li̱ me' Skëköl tö, e' wà de.  
\v 21 Erë yi ye' wömekettsa̱, e' tkër ye' ta̱ mesa i' o̱'mik.  
\v 22 Ye' dör S'ditsö Alà, e' ta̱ itköraë we̱s isuletënea̱tbak es, erë ¡wëstela i̱na yi ye' wömekettsa̱, e' ta̱! 
\p  
\v 23 Eta̱ ie'pa ñì chakémitke: “A' ichè, ¿yi ie' wömekettsa̱?” 
\s1 ¿Yi dör këkëpa tai̱ë Skëköl a̱? 
\p  
\v 24 Jesús ttökatapa ñì iu̱téka̱ tö ie'pa wé̱ ë́k dör këkëpa tai̱ë imale̱pa tsa̱ta̱.  
\v 25 Jesús tö iché ie'pa a̱: “Pë' kë̀ tö Skëköl dalöiè, esepa blúpa e̱' alö̀ka̱ ie'pa ki̱ ke̱kraë, erë ie'pa e̱' chö̀ tö ie'pa dör imale̱pa ki̱mukwakpa buaë.  
\v 26 Erë e' kë̀ dör es a' ta̱. E' skéie yi dör këkëpa tai̱ë imale̱pa tsa̱ta̱ a' shu̱a̱, ese ka̱wöta̱ e̱' ökwa se' ëselaie. Ñies a' wökir ka̱wöta̱ e̱' ökwa we̱s kanè méso es.  
\v 27 E̱'ma ¿yi dör këkëpa tai̱ë? ¿Itkër chkök mesa o̱'mik ese ö wé̱ tso' chkè watiök ese? Tö́, itkër mesa o̱'mik ese dör këkëpa tai̱ë. Erë ye' tso' a' shu̱a̱ we̱s kanè méso tso' chkè watiök es. 
\p  
\v 28 “Ko̱s ye' weirke e' a̱ a' tso' ye' ta̱ ye' wapie.  
\v 29 E' kue̱ki̱ ye' tö a' tkekeka̱ blu'paie, we̱s ye' Yë́ tö ye' tkë'ka̱ blu'ie es.  
\v 30 Aishkuö ta̱ ì blúie ye' tso' e' a̱ a' e̱' tulörase̱r chkök di'yök buaë ye' ta̱. Ñies a' e̱' tulörase̱r blu' kulé ki̱, Israel ditséwöpa döka̱ dabom eyök kí̱ böl (12), e'pa wëttsu̱k.” 
\s1 Pedro tö icheraë tö ie' kë̀ wa̱ Jesús su̱ule 
\r (Mateo 26.31-35; Marcos 14.27-31; Juan 13.36-38) 
\p  
\v 31 Ñies Skëkëpa Jesús tö iché: 
\p —A Simón, a Simón, ¡ye' ttö̀ ttsö́! Satanás tö a' ké̱wö kié ma'wè̱. Ie' tö a' ulitane wöpperaë darërëë we̱s iyiwö wöppè es.  
\v 32 Erë ye' ikiétke Skëköl a̱ a̱s be' e̱rblö̀ ye' mik e' kë̀ olo'yö̀bö. Mik be' e̱rbléne buaë ye' mik, eta̱ ye' ttökatapa male̱pa ki̱mú a̱s ie'pa e̱' tkö̀wa̱ darërëë ye' mik. 
\p  
\v 33 Simón tö ie' a̱ iché: 
\p —A Skëkëpa, ye' e̱' chétke wötënukwa̱ be' ta̱ s'wöto wé a̱ dö̀ ttèwa̱ be' ta̱. 
\p  
\v 34 Ie' iiu̱té: 
\p —A Pedro, ye' ichè be' a̱ tö i̱'ñe ka̱m dakro a̱r, e' yöki̱ be' icheraë mañatökicha tö be' kë̀ wa̱ ye' su̱ule. 
\s1 Jesús weirketke e' ké̱wö dökewa̱tke 
\p  
\v 35 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús tö ittökatapa a̱ ichaké: 
\p —Mik ye' tö a' patkë'mi Skëköl ttè pakök inuköl kë̀ ta̱', chkewö kë̀ ta̱', klökkuö kë̀ ta̱', eta̱ ¿ì kianeia̱ a' ki̱? 
\p Ie'pa tö iiu̱té: 
\p —Kë̀ ì kianeia̱ sa' ki̱. 
\p  
\v 36 Ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —E' skéie, i̱'ñe ta̱, ye' tö a' a̱ ichè tö a' wé̱ wa̱ inuköl ta̱', e' tsú̱mi; a' wé̱ wa̱ chkewö ta̱', e' tsú̱mi; a' wé̱ kë̀ wa̱ tabè ta̱' e̱' tsa̱tkoie, eta̱ a' paio wataú̱ttsa̱ ta̱ e' ské wa tabè ta̱ú̱ttsa̱.  
\v 37 Ye' tté ko̱s tso' kitule Skëköl yëkkuö ki̱, e' wà tköraë we̱s itso' kitule es, e' tö ichè: ‘Ie'pa tö ye' we'iké we̱s pë' sulusi we'ikè es.’\f + \fr 22:37 \ft Isaías 53.12\f* Ttè e' wà tköketke i' ta̱, e' kue̱ki̱ a' tö iú̱ we̱s ye' tö a' a̱ ichè es. 
\p  
\v 38 Ie'pa tö iché ie' a̱: 
\p —A Skëkëpa, í̱e̱ tabè tso' böt. 
\p Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Wë' idir, ¡kë̀ a' ttökia̱! 
\s1 Jesús tté S'yë́ ta̱ Getsemaní 
\r (Mateo 26.36-46; Marcos 14.32-42) 
\p  
\v 39 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús mía̱ Olivo ké̱bata a̱ we̱s iwöblar es, eta̱ ittökatapa míyal ie' ta̱.  
\v 40 Mik ie'pa demi wé̱ ie'pa mírö ee̱, eta̱ ie' iché ie'pa a̱: 
\p —A' ikiö́ Skëköl a̱ a̱s ì sulu tö a' e̱rkiöwe̱ke e' kë̀ e̱' alö̀ka̱ a' ki̱. 
\p  
\v 41 Ie' mía̱ bánet ie'pa yöki̱ dö̀ ko̱s ák u̱yèmisö ekkë, ee̱ ie' e̱' tkése̱r kuchë ki̱ ta̱ itté S'yë́ ta̱ i' es:  
\v 42 “A yë́wö, ì tköraë ye' ta̱, e' dör we̱s íyi bacha'bachaë yèwasö es. Be' ki̱ ikiane, e̱'ma be' ye' yö́ttsa̱ e' ulà a̱. Erë kë̀ iwa̱r we̱s ye' ki̱ ikiane es, iú̱ we̱s be' ki̱ ikiane es.” 
\p  
\v 43 [E' wösha̱ ta̱ Skëköl biyöchökwak de eköl ie' ska' idiché kí̱ iök.  
\v 44 Ie' e̱riane tai̱ë, e' shu̱a̱ ie' ttémitke S'yë́ ta̱ taninië, ta̱ ipaali wër s'pë́ es e' yërke tai̱ë darke íyök ki̱.]\f + \fr 22:44 \ft Ttè i' kë̀ ku̱' yëkkuö këchke we̱le ki̱.\f*\fig |src="11 CNT5615 b.tif" size="col" ref="Lc 22.44" \fig* 
\p  
\v 45 Mik ie' tté o̱ne, eta̱ idene ittökatapa ska' ta̱ ie'pa kué̱itö kapö̀tulur. Ie'pa shtrinewa̱ e̱riar ë̀ wa̱, e' kue̱ki̱ ie'pa kapolur.  
\v 46 Ie' tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —¿Iö́k a' kapö̀tulur? A' e̱' kö́ka̱, a' ikiö́ Skëköl a̱ a̱s ì sulu tö a' e̱rkiöwe̱ke e' kë̀ e̱' alö̀ka̱ a' ki̱. 
\s1 Jesús klö'wé̱wa̱ ibolökpa tö 
\r (Mateo 26.47-56; Marcos 14.43-50; Juan 18.2-11) 
\p  
\v 47 Jesús tso'ia̱ ttök e' dalewa tai̱ë pë' de. Ie' ttökatapa dabom eyök kí̱ böl, e' eköl kiè Judas e' debitu̱ ie'pa wëttsë. Ie' dewa̱ Jesús ska' ishke̱'u̱k wöalattsè wa.  
\v 48 Erë Jesús tö ie' a̱ iché: 
\p —A Judas, ¿wöalattsè wa be' tö ye' dör S'ditsö Alà, e' wömekettsa̱? 
\p  
\v 49 Mik Jesús ttökatapa tso' ie' ta̱, e'pa tö isué̱ tö ie' klörkewa̱tke, eta̱ ie'pa tö ie' a̱ ichaké: 
\p —A Skëkëpa, ¿tabè yèttsa̱ sa' tö ie'pa ki̱? 
\p  
\v 50 Eta̱ ie'pa eköl tö sacerdote kibi, e' kanè méso eköl kuköña ulà bua'kka téttsa̱.  
\v 51 Jesús tö iché: 
\p —Imúa̱t; wë' idir. 
\p Eta̱ ie' tö kanè méso kukuöña kéwa̱ ta̱ ibua'wé̱neitö.  
\v 52 E' ukuöki̱ ta̱ sacerdotepa wökirpa ena Skëköl wé shkëkipa wökirpa ena judiowak kue̱blupa debitu̱ ie' tsu̱kmi, e'pa a̱ ie' iché: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ a' bite̱ ye' ñalé̱ ki̱ tabè ki̱ kal wölö ki̱ ye' klö'u̱kwa̱ we̱s akblökwakpa klö'wè̱wa̱ es?  
\v 53 Ke̱kraë ye' bak a' shu̱a̱ Skëköl wé a̱, erë a' kë̀ wa̱ ye' klöo̱newa̱. Erë i' ta̱ a' a̱ iké̱wö de ye' klö'wo̱wa̱ie. Ñies bë́ a̱ iké̱wö de ì sulu wamblak ie' é̱na e' wambloie. 
\s1 Pedro tö iblé tö kë̀ ie' wa̱ Jesús su̱ule 
\r (Mateo 26.57-58,69-75; Marcos 14.53-54,66-72; Juan 18.12-18,25-27) 
\p  
\v 54 Eta̱ ie'pa tö Jesús klö'wé̱wa̱ tsé̱mi sacerdote kibi, e' u a̱. Pedro dami ie' itöki̱ ka̱mië.  
\v 55 Eta̱ ee̱ pë' we̱lepa tö bö' batséka̱ upa shu̱sha̱ë baiklè, eta̱ Pedro e̱' tkése̱r ie'pa ta̱.  
\v 56 Eta̱ alaköl eköl dör kanè méso, e' tö Pedro sué̱ bö' kkö̀ a̱ ta̱ isué̱wa̱ krereë ta̱ ichéitö: 
\p —Ñies ie' wí̱ dör Jesús klé. 
\p  
\v 57 Erë Pedro tö iblé. Ie' tö iché: 
\p —A tayë, ye' kë̀ wa̱ wëm e' su̱ule. 
\p  
\v 58 E' ukuöki̱ kukuie ta̱ wëm eköl tö Pedro sué̱ ñies ta̱ ichéitö: 
\p —Be' ñies dör Jesús klépa eköl. 
\p Erë Pedro tö iiu̱té: 
\p —A wëm, kë̀ ye' dör ie'pa eköl. 
\p  
\v 59 E' ukuöki̱ hora de et ta̱ iskà tö iché: 
\p —Wëm se̱ dör Galilea wak e' kue̱ki̱ moki̱ ie' dör Jesús klé eköl. 
\p  
\v 60 Pedro tö iché: 
\p —A wëm, ì cheke be' ye' a̱, e' kë̀ jche̱r ye' wa̱. 
\p Pedro ttökeia̱ e' wösha̱ ta̱ dakro a̱ne.  
\v 61 Eta̱ Skëkëpa Jesús wötrée, ta̱ Pedro sué̱itö ë́k. Eta̱ Pedro é̱na ia̱newa̱ tö ttè i' yë' Jesús tö ye' a̱: “I̱'ñe ka̱m dakro a̱r, e' yöki̱ be' tö icheraë mañatökicha tö be' kë̀ wa̱ ye' su̱ule.”  
\v 62 Eta̱ Pedro e̱' yéttsa̱ kañika̱ ta̱ ii̱é̱ sia̱rë. 
\s1 Jesús wayué ie'pa tö 
\r (Mateo 26.67-68; Marcos 14.65) 
\p  
\v 63 Wëpa ulà a̱ Jesús tso' klöulewa̱, e'pa tö ie' wayué suluë, ippé tai̱ë.  
\v 64 Ñies ie'pa tö iwöbla pamué̱wa̱ datsi'tak wa, eta̱ ie'pa tso' ippök, e' dalewa ie'pa tö ie' a̱ ichakeke: 
\p —Be' dör Skëköl tteköl, e̱'ma sa' a̱ ichö́ka̱ ¿yi tö be' ppé? 
\p  
\v 65 Eta̱ ie'pa tö ie' skà cheke suluë ttè ulitane wa kua̱'ki̱ kua̱'ki̱. 
\s1 Jesús mítse̱r ie'pa wa̱ judiowak kue̱blupa wörki̱ 
\r (Mateo 26.59-66; Marcos 14.55-64; Juan 18.19-24) 
\p  
\v 66 Mik ká̱ ñine, eta̱ judiowak kue̱blupa ena sacerdotepa wökirpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tö Jesús tsé̱mi wé̱ judiowak wökir kibipa ñì dapa'u̱ke ee̱. Ta̱ ie'pa tö ie' a̱ ichaké: 
\p  
\v 67 —Ichö́ sa' a̱ ¿moki̱ be' dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e' ö au? 
\p Ie' tö ie'pa iu̱té: 
\p —Ye' tö ichèmi tö́, erë kë̀ a' tö ye' ttö̀ klö'we̱pa.  
\v 68 Ñies ye' tö a' a̱ ilè chakèmi, e' ta̱ a' kë̀ tö ye' iu̱tepa.  
\v 69 Erë ye' dör S'ditsö Alà, i' ukuöki̱ ta̱ ye' e̱' tkörase̱r Skëköl diché dör íyi ulitane tsa̱ta̱, e' ulà bua'kka dalöiërta̱' tai̱ë. 
\p  
\v 70 Ie'pa ulitane tö ie' a̱ ichaké: 
\p —¿E̱'ma be' e̱' chö̀ tö be' dör Skëköl Alà? 
\p Jesús tö ie'pa iu̱té: 
\p —Tö́, we̱s a' tö iché es idir. 
\p  
\v 71 Eta̱ ie'pa iché: 
\p —¿Ìie se' ki̱ ikkatökwakpa kí̱ kiarmiia̱? Ì ché ie' tö, e' ttsé se' wákpa tö. 
\c 23  
\s1 Jesús mítse̱r Pilato wörki̱ 
\r (Mateo 27.1-2,11-14; Marcos 15.1-5; Juan 18.28-38) 
\p  
\v 1 Eta̱ ie'pa ulitane e̱' kéka̱ ta̱ Jesús tsé̱mirakitö Pilato ska' a̱s ishu̱lö̀itö. Pilato dör ká̱ e' wökir patkë' Roma wökir kibi tö.  
\v 2 Ie'pa tö Jesús kkatémi Pilato a̱ ta̱ ichérakitö: 
\p —Sa' wa̱ ijche̱r tö wëm i' tö tai̱ë sa' judiowak mekeka̱ ñippök s'wökirpa ta̱. Ie' iché tö sa' kë̀ ka̱wöta̱ inuköl patau̱k Roma wökir kibi a̱. Ñies ie' iché tö ie' dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e'. Ie' e̱' chö̀ tö ie' dör sa' judiowak blú. 
\p  
\v 3 Pilato tö ichaké ie' a̱: 
\p —¿Be' dör judiowak blú? 
\p Ie' iiu̱té: 
\p —Tö́, we̱s be' iché, e̱'ma es idir. 
\p  
\v 4 Eta̱ Pilato tö iché sacerdotepa wökirpa a̱ ena pë' tso' ee̱, e'pa a̱ ñies: 
\p —Ye' kë̀ wa̱ ì nuí̱ ku̱ne wëm i' ki̱. 
\p  
\v 5 Erë ie'pa tö ikí̱ kkateke a̱neule ta̱ ichekerakitö: 
\p —Ttè wa ie' tö s'wöbla'we̱ke, e' tö sa' wakpa mekeka̱ ñippök ñita̱. Ie' tö itsá̱ paka'bitu̱ Galilea, i̱'ñe ta̱ ide í̱e̱ Judea. 
\s1 Pilato tö Jesús patkémi Herodes ska' 
\p  
\v 6 Mik e' ttsé Pilato tö, eta̱ ichakéitö: ¿wëm i' dör Galilea wak?  
\v 7 Mik ie' wa̱ ijche̱newa̱ tö Jesús dör Galilea wak, eta̱ ie' tö ipatkémi Herodes ska' a̱s e' tö ishu̱lö̀, e' dör Galilea wökir e' kue̱ki̱. E' ké̱wö ska' ta̱ ie' tso' Jerusalén.  
\v 8 Mik ie' tö Jesús sué̱, eta̱ e' tö ie' ttsë'wé̱ buaë. Bànet ie' é̱na isua̱k. Ie' wa̱ itté jche̱newa̱ tö, ì kë̀ o̱r yi a̱ ese we̱keitö, e' wà paneke ie' tö suè̱.  
\v 9 Ie' tö Jesús chaké tai̱ë, erë Jesús kë̀ wa̱ ie' iu̱tëne yës.  
\v 10 Ñies sacerdotepa wökirpa ena s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa tso'ñak ee̱. Ie'pa tö Jesús kkateke tai̱ë ie' a̱.  
\v 11 Ie' ena iñippökwakpa, e'pa tö Jesús sué̱ suluë, ta̱ ie'pa tö datsi' bua'bua, blu' datsi' sù̱, ese iéka̱ iki̱ iwayuoie. E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö ipatkémine Pilato ska'.  
\v 12 Herodes ena Pilato dör ñì bolökpa, erë e' diwö shà̱ ta̱ ie'pa e̱r buanene ñì ki̱. 
\s1 Jesús méttsa̱ ttèwa̱ 
\r (Mateo 27.15-26; Marcos 15.6-15; Juan 18.39–19.16) 
\p  
\v 13 Sacerdotepa wökirpa ena judiowak wökirpa male̱pa ena judiowak tai̱ë, e'pa kiéttsa̱ Pilato tö e̱' dapa'u̱k ek tsi̱ní ë̀me.  
\v 14 Ie' tö ie'pa a̱ iché: 
\p —A' wa̱ wëm i' de ye' ska' kkatè. A' tö iché tö ie' tö a' wakpa mekeka̱ ñippök sa' ta̱. Erë ye' tö ie' a̱ ichaké a' wörki̱, eta̱ ì ki̱ a' tö ie' kkaté, e' kë̀ nuí̱ ku̱ne ye' wa̱ ie' ki̱ yës.  
\v 15 Ñies Herodes kë̀ wa̱ ì nuí̱ ku̱ne ie' ki̱, e' kue̱ki̱ ie' tö ipatkébitu̱ne ye' ska'. E' kue̱ki̱ a' tö isué̱ tö ie' kë̀ wa̱ ì sulu nuí̱ ki̱ ittèwa̱mi ese wamblëne.  
\v 16-17 Sú̱yö ippök patkè ttsa'bata daloie wa iwe'ikoie bërëbërë, e' ukuöki̱ ta̱ ye' tö ie' ekemine.\f + \fr 23:16-17 \ft Yëkkuö këchke we̱le tö \ft kuötkéka̱. E' tö ichè i' es: \fqa Pilato wöblar s'wötëulewa̱ e' ökmi eköl mik judiowak tso' Ie'pa Yë́pa Yërulune Egipto e' ké̱wö tkö'u̱k eta̱.\f* 
\p  
\v 18 Erë ie'pa ulitane a̱nemi ñikkëë: 
\p —¡Jesús ttö́wa̱ ta̱ Barrabás ö́mine sa' a̱! 
\p  
\v 19 Barrabás e' tö iyamipa dapao̱'ka̱ ñippök ká̱ e' wökirpa ta̱, ñies ie' wa̱ s'kötulewa̱. E' kue̱ki̱ ie' tso' wötëulewa̱ s'wöto wé a̱.  
\v 20 Pilato é̱na Jesús akmine, e' kue̱ki̱ ie' tö iskà chéne Jesús tsa̱tkoie.  
\v 21 Erë ie'pa kí̱ a̱rkeka̱ tai̱ë: 
\p —¡Iwötö́wa̱ krus mik! ¡Iwötö́wa̱ krus mik! 
\p  
\v 22 Pilato tö iskà chéne ie'pa a̱, i' ta̱ ide mañatökicha: 
\p —¿Ì kue̱ki̱? ¿Ì sulu wambléitö? Ye' kë̀ wa̱ ì sulu ku̱ne ie' wömottsa̱ ttèwa̱. Sú̱yö ippök patkè ttsa'bata daloie wa iwe'ikoie, e' ukuöki̱ ta̱ ye' tö ie' ekemine. 
\p  
\v 23 Erë ie'pa kí̱ a̱rkeka̱ tai̱ë shu̱te̱: “¡Iwötö́wa̱ krus mik!” Bata ekkë ta̱ Pilato tö ie'pa ttè iu̱té.  
\v 24 Ie' tö iwé̱ we̱s ie'pa ki̱ ikiane es.  
\v 25 Es wëm tso' wötëulewa̱ ñippè s'wökirpa ta̱ kue̱ki̱, ñies s'ttèwa̱ kue̱ki̱, e' émine Pilato tö. Eta̱ Jesús ttökwa̱ patkéitö we̱s judiowak ki̱ ikiane es. 
\s1 Jesús wötëne krus mik 
\r (Mateo 27.32-44; Marcos 15.21-32; Juan 10.17-27) 
\p  
\v 26 Mik Roma shkëkipa wa̱ Jesús dami, e'pa tö isué̱ tö ie' kë̀ ki̱ krus dë'ka̱ia̱, eta̱ ie'pa tö wëm eköl kiè Simón e' klö'wé̱wa̱ ta̱ iké krus ppökka̱ tsè̱mi Jesús itöki̱. Wëm e' dör Cirene wak. Ie' tso' bánet, e̱rpa e' de Jerusalén. 
\p  
\v 27 Tai̱ë pë' mirwa̱ Jesús itöki̱. E'pa shu̱a̱ alakölpa tso' tai̱ë ii̱u̱ramirak tai̱ë ie' i̱e̱itsök.  
\v 28-29 Jesús wötréene ie'pa sa̱u̱k ta̱ ichéitö: 
\p —A Jerusalén alékölpa, ka̱wö suluë döraë a' ki̱, e' kue̱ki̱ kë̀ a' i̱u̱k ye' i̱e̱itsök. E' skéie a' wákpa e̱' i̱e̱itsö́, ñies a' ala'r i̱e̱itsö́. Aishkuö ta̱ iyërdaë: ‘Ayëcha buaë alakölpa ko̱s kë̀ döta̱' alàë. Ayëcha buaë alakölpa ko̱s kë̀ alà ta̱'.’  
\v 30-31 Ye' dör we̱s kal pa̱'a̱li̱ es e' weirke i' es, e' ta̱ ¿ì kë̀ wamblërpa a' dör we̱s kal sí es, e'pa ta̱? E' kue̱ki̱ e' ké̱wö ska' ta̱ iyërdaë ka̱bata a̱: ‘Be' a̱núka̱ sa' ki̱ a̱s sa' duö̀wa̱ wötëulewa̱ íyök a̱.’\f + \fr 23:30-31 \ft Oseas 10.8\f* 
\p  
\v 32 Ñies wëpa böl dör pë' sulusipa e'pa mirwa̱rak iwa̱ Jesús ta̱ wötèwa̱ krus mik.  
\v 33 Mik ie'pa demirak ká̱ kiè S'wökirdiche ee̱, eta̱ ie'pa tö Jesús wöté krus mik. Ñies wëpa böl sulusipa wötérakitö, eköl iulà bua'kka, eköl bakli̱'kka.  
\v 34 [Jesús tö iché: “A yë́wö, ì wambleke ie'pa tö ye' ta̱, e' kë̀ a̱ne ie'pa é̱na, e' kue̱ki̱ e' nuí̱ olo'yö́ ie'pa ki̱.”]\f + \fr 23:34 \ft Ttè tso' iwakyöule i' es...e' shu̱a̱, e' kë̀ ku̱' yëkkuö këchke we̱le ki̱.\f* 
\p Eta̱ Roma shkëkipa iné ñì ma'wo̱ie suè̱ tö we̱s ie'pa tö Jesús datsi' blatemi ñì a̱.  
\v 35 Pë' iëte̱r Jesús sa̱u̱k. Dö̀ judiowak wökirpa tso' ie' wayuök suluë, ie'pa tö icheke: 
\p —Moki̱ ie' dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie shu̱kit Skëköl tö e' e̱'ma a̱s iwák e̱' tsa̱tkö̀ we̱s o̱'kapa tsa̱tkéitö es. 
\p  
\v 36 Ñies Roma shkëkipa tö ie' wayué. Ie'pa de tsi̱net ie' ska' ta̱ blo' shköshkö watké ie'pa tö ie' a̱.  
\v 37 Ie'pa iché: 
\p —¡Moki̱ be' dör judiowak blú, e̱'ma be' wák e̱' tsa̱tkö́! 
\p  
\v 38 Kaltak ki̱ itso' kitule tö ichè: “I' dör judiowak blú e'”, e' batsulewa̱ Jesús tsa̱ka̱. 
\p  
\v 39 Eta̱ wëm eköl àr wötëulewa̱ ikrus mik Jesús o̱'mik, e' tso' ie' chök suluë. Ichéitö ia̱: 
\p —¡Moki̱ be' dör wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e', e̱'ma be' e̱' tsa̱tkö́, ñies sa' tsa̱tkö́! 
\p  
\v 40 Erë iëköl tso' wötëulewa̱ ie' o̱'mik, e' tö iëköl uñé ta̱ ichéitö: 
\p —Be' wömenettsa̱ ttèwa̱ we̱s ie' es, erë wësua be' kë̀ suar ta̱' Skëköl yöki̱.  
\v 41 Moki̱ se' weirke se' wák kue̱ki̱, se' nuì̱ kue̱ki̱. Erë ie' kë̀ wa̱ ì sulu wamblëne yës. 
\p  
\v 42 E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö iché Jesús a̱: 
\p —A Jesús, mik be' detkene s'blúie, eta̱ kë̀ be' é̱na ye' chökwa. 
\p  
\v 43 Ie' tö iiu̱té: 
\p —Moki̱ ye' tö be' a̱ ichè tö i̱'ñe be' dörawa̱ ká̱ buaala tso' ká̱ jaì a̱ e' a̱ ye' ta̱. 
\s1 Jesús duowa̱ 
\r (Mateo 27.45-46; Marcos 15.33-41; Juan 19.28-30) 
\p  
\v 44 Mik diwö de bata a̱, eta̱ ká̱ mía̱ ttsettseë ká̱ wa'ñe, dö̀ tsá̱li̱ diwö de mañat ekkë.  
\v 45 Diwö kë̀ dalöbunei̱a̱, eta̱ Skëköl wé a̱ ie'pa wa̱ datsi' buririë ese shu̱ku̱ar u blatoie, e' jchënane shu̱sha̱ë. \fig |src="12 LB00265 b.tif" size="col" ref="Lc 23.45" \fig* 
\v 46 Eta̱ Jesús tö iché a̱neule: 
\p —A yë́wö, ye' wiköl méa̱t be' ulà a̱. 
\p E' chéitö ta̱ isiwa̱' bata tké. 
\p  
\v 47 Roma ñippökwak eköl dör capitán, mik e' tö isué̱, eta̱ Skëköl ki̱kéka̱itö ta̱ ichéitö: 
\p —Moki̱, wëm wí̱ se̱ne' yësyësë. 
\p  
\v 48 Pë' daparke tai̱ë isa̱u̱k, mik e'pa tö isué̱ tö we̱s Jesús blënewa̱, eta̱ ie'pa e̱rianeka̱ tai̱ë ta̱ es imíyalnerak iu a̱.  
\v 49 Erë wé̱pa wa̱ Jesús su̱ule buaë ena alakölpa manetwa̱ ie' ta̱ Galilea, e'pa ko̱s iëte̱r ie' kí̱ sa̱u̱k erë ka̱mië. 
\s1 Jesús nu wötëne 
\r (Mateo 27.57-61; Marcos 15.42-47; Juan 19.38-42) 
\p  
\v 50-51 Wëm tso' eköl kiè José, e' dör ká̱ kiè Arimatea e' wak. Arimatea a̱te̱ Judea. Ie' dör wëm buaë yësyësë. Ñies ì blúie Skëköl tso' e' ké̱wö panuk ie' tso'. Ie' dör judiowak wökirpa e' eköl, erë ie' tö ibikeitsé tö we̱s imale̱pa tö Jesús wé̱ e' dör suluë.  
\v 52 Ie' mía̱ Pilato ska', eta̱ Jesús nu kiéitö.  
\v 53 Ie' tö Jesús nu yéttsa̱ krus mik éwa i̱ski̱ ta̱ ipatréwa̱itö datsi' ukuö bua'bua saruru ese wa. E' ukuöki̱ ta̱ ie' tö Jesús nu bléwa̱ ákuk bine pa̱'a̱li̱ s'nu blóie ese a̱.  
\v 54 Ká̱ tuirketke eta̱ e̱no diwö batseitsekemitke, e' kue̱ki̱ ie' ka̱wöta̱ Jesús nu wötökwa̱ bet. 
\p  
\v 55 Eta̱ alakölpa manetwa̱ Jesús ta̱ Galilea, e'pa mirwa̱ñak isa̱u̱k tö wé̱ Jesús nu mekewa̱. Ie'pa tö isué̱ tö we̱s ie' nu blëne ákuk a̱.  
\v 56 Mik ie'pa dene u a̱, eta̱ kiö̀ masmas tso' tè s'nu ki̱, ese kanewé̱rakitö. Ie'pa tö e̱no diwö batseitsé we̱s Skëköl ttè dalöiëno tö ichè es. 
\c 24  
\s1 Jesús shke̱neka̱ne 
\r (Mateo 28.1-10; Marcos 16.1-8; Juan 20.1-10) 
\p  
\v 1 Erë domingo ká̱ ñirketke, eta̱ alakölpa mía̱ne Jesús pö a̱ kiö̀ masmas kanewé̱tke ie'pa tö, e' mí ie'pa wa̱ tè Jesús nu ki̱.  
\v 2 Mik ie'pa de, eta̱ ie'pa tö isué̱ tö ák bërie bastkër pö kkö̀ a̱, e' rratune bánet.  
\v 3 Erë mik ie'pa dewa̱ ákuk a̱, eta̱ ie'pa tö isué̱ tö Jesús nu kë̀ ku̱'.  
\v 4 Ie'pa tso'ia̱ ibikeitsök tö we̱k Jesús nu mí, e' bet ta̱ ie'pa tö isué̱ tö wëpa böl de iëte̱r ie'pa o̱'mik, e'pa datsi' wöñarke dalölöë.  
\v 5 E' tö alakölpa suawé̱ka̱ tai̱ë ta̱ iwö éwarak dö̀ i̱ski̱. Erë wëpa e'pa tö iché ie'pa a̱: 
\p —¿Iö́k a' tö ie' tso' ttsë'ka, e' yuleke s'nupa shu̱a̱?  
\v 6 Ie' kë̀ ku̱' í̱e̱, ishke̱neka̱ne. Ì yë'bakitö a' a̱ mik ibak Galilea eta̱, e' a̱nú a' é̱na.  
\v 7 Ie' tö a' a̱ iyë'bak tö ie' dör S'ditsö Alà, e' wömerdattsa̱ pë' sulusipa ulà a̱ ta̱ iwötërdawa̱ krus mik, e' ki̱ ká̱ de mañat eta̱ ishke̱rdaka̱ne.  
\v 8 Eta̱ ì yë' Jesús tö, e' a̱newa̱ne ie'pa é̱na. 
\p  
\v 9-10 Alakölpa dare Jesús pö a̱, e'pa kiè María Magdala wak ena Juana ena María dör Santiago mì. Ñies alakölpa skà tso'ñak ie'pa ta̱. Ì sué̱ ie'pa tö pö a̱, e' pakéne Jesús ttekölpa tsá̱ dabom eyök ki̱ eköl (11) e'pa a̱, ñies imale̱pa a̱.  
\v 11 Erë ì paké alakölpa tö e' kë̀ wà ta̱' ie'pa a̱, e' kue̱ki̱ ie'pa kë̀ wa̱ iklöo̱ne.  
\v 12 Erë Pedro tu̱nemi pö a̱ isa̱u̱k. Mik ie' demi ta̱ ie' tö isué̱ ákuk shu̱a̱, eta̱ datsi' wa Jesús nu parrate̱wa̱, e' ë̀ tkëte̱r. Eta̱ ie' bite̱a̱ne u a̱, e' tö ibikeitsèro tö ¿we̱k imí? 
\s1 Jesús ttökatapa böl tö ie' sué̱ne Emaús ñalé̱ ki̱ 
\r (Marcos 16.12-13) 
\p  
\v 13 E' diwö wa Jesús ttökatapa böl e̱' yéttsa̱ Jerusalén michoë ká̱ kiè Emaús ee̱. E' ñalé̱ dör ka̱mië kilómetro döka̱ dabom eyök ki̱ et (11), e' ulatök.  
\v 14 Ì tka Jesús ta̱ Jerusalén, e' ko̱s pakerami ie'pa tö ñì a̱.  
\v 15 Ie'pa ka̱pakörami ñita̱, eta̱ Jesús tö ie'pa kué̱ eta̱ ishkémi ie'pa ta̱.  
\v 16 Ie'pa tö isué̱, erë ie'pa kë̀ a̱ ikkayënewa̱ tö yi idir. 
\p  
\v 17 Jesús tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —¿Ì pakerami a' tö? 
\p Eta̱ ie'pa e̱' wöklö'wé̱ iëte̱r. Ie'pa e̱riarke tai̱ë e' wënewa̱ iwö ki̱.  
\v 18 Ie'pa eköl kiè Cleofás, e' tö Jesús iu̱té: 
\p —Wësua se' ko̱s dë'rö Jerusalén ka̱wö tkö'u̱k e' shu̱a̱ be' ë̀ kë̀ wa̱ ijche̱r tö ì bak ee̱ chkì bökli. 
\p  
\v 19 Ie' tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —¿Ì bak? 
\p Ie'pa iiu̱té: 
\p —Ì bak wëm kiè Jesús dör Nazaret wak e' ta̱ e'. Ie' dör Skëköl tteköl buaë, diché ta̱' tai̱ë Skëköl wöa̱. Ì kë̀ o̱r yi a̱ ese wé̱ ie' tö tai̱ë sulitane wörki̱. Ñies s'wöbla'wé̱itö ttè buaë moki̱ wa.  
\v 20-21 Sa' tö ie' pana' tö isalema Skëköl tö ie' patkë' se' dör Israel aleripa e' tsa̱tkök. Erë sacerdotepa wökirpa ena s'wökirpa male̱pa, e'pa tö ie' wöméttsa̱ ttèwa̱ wötëulewa̱ krus mik. E' kí̱ie ta̱, ì ko̱s wamblëne, e' ki̱ ká̱ de mañat eta̱ ¿ì panemia̱ sa' tö?  
\v 22 Ñies alakölpa we̱lepa tso' sa' ska', e'pa tö sa' tkiwé̱wa̱. I̱'ñe bla'mi ie'pa dare Jesús pö a̱  
\v 23 erë ie' nu kë̀ ku̱' ee̱. Ie'pa tö sa' a̱ iché tö Skëköl biyöchökwakpa de ie'pa ska', ta̱ ichéitö ie'pa a̱ tö Jesús tso'ne ttsë'ka.  
\v 24 E' ukuöki̱ ta̱ sa' wakpa we̱lepa dare isa̱u̱k ta̱ ie'pa tö ikué̱ we̱s alakölpa tö iché es, erë ie'pa kë̀ wa̱ Jesús su̱ne. 
\p  
\v 25 Eta̱ Jesús tö iché ie'pa a̱: 
\p —A' kuköña darërëë. A' kë̀ wöblar bet. Ì ko̱s yë'a̱tbak Skëköl ttekölpa tö e' kë̀ klöne a' wa̱ bet.  
\v 26 Skëköl yëkkuö tö ichè tö wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa s'blúie e' ka̱wöta̱ weinuk es ka̱m ie' dö̀ sulitane wökirie olo ta̱' tai̱ë e' yöki̱. 
\p  
\v 27 Eta̱ ie' wák tté tso' kitule Skëköl yëkkuö ki̱, e' ko̱s wà pakémiitö ie'pa a̱. Ke̱we ì kit Moisés tö, e' wà pakéitö. E' ukuöki̱ ta̱ ì kit Skëköl ttekölpa ko̱s e'pa tö, e' wà pakéitö ie'pa böl a̱. 
\p  
\v 28 Mik ie'pa demi wé̱ ie'pa mírö ee̱, eta̱ iwër tö Jesús kí̱ mi'keia̱ ñala̱ ki̱,  
\v 29 erë ie'pa tö ie' kiémi kröröë kapökrö ie'pa ska'. Ie'pa tö iché ia̱: 
\p —Ká̱ tuirketke, e' kue̱ki̱ be' e̱' tsú̱a̱t sa' ska' kapökrö. 
\p E' kue̱ki̱ ie' dewa̱ ie'pa ta̱ we̱shke̱.  
\v 30 Mik ie'pa e̱' tuléwa̱ mesa o̱'mik chkök, eta̱ ie' tö pan klö'wé̱ ulà a̱ ta̱ wëstela chéitö Skëköl a̱ ta̱ iblatéitö méitö ie'pa a̱.  
\v 31 E' wö shà̱ ta̱ ie'pa tö isué̱wa̱ tö Jesús idir; erë bet ta̱ ie' kë̀ ku̱'ia̱ ie'pa ta̱.  
\v 32 Eta̱ ie'pa tö iché ñì a̱: 
\p —Wëe', mik ie' ka̱paköratse̱ se' ta̱ ñala̱ wa, Skëköl yëkkuö wà pakeratse̱itö, e' tö se' ttsë'wé̱ buaë ichö́k. 
\p  
\v 33 E' wösha̱ ta̱ ie'pa e̱' yéttsa̱ míyalne Jerusalén. Mik ie'pa demi ee̱, eta̱ ie'pa tö Jesús ttökatapa tsá̱ döka̱ dabom eyök ki̱ eköl (11) ena imale̱pa, e'pa kué̱ ee̱ ñita̱.  
\v 34 E' a̱ ie'pa iché: 
\p —Moki̱ Skëkëpa Jesús shke̱neka̱ne. Ie' e̱' kkaché Simón a̱. 
\p  
\v 35 Eta̱ wëpa böl tö ì ko̱s tka ie'pa ta̱ ñala̱ wa e' paké imale̱pa a̱. Ñies we̱s ie'pa tö Jesús sué̱wa̱, mik ie' tö pan blaté eta̱, e' pakéitörak. 
\s1 Jesús e̱' kkaché ittökatapa a̱ 
\r (Mateo 28.16-20; Marcos 16.14-18; Juan 20.19-23) 
\p  
\v 36 Ie'pa tso'ia̱ ipakök, eta̱ Jesús de dur ie'pa shu̱a̱, e' tö ie'pa shke̱'wé̱ ttè i' wa: 
\p —A̱s a' ka̱wö tkö̀ buaë. 
\p  
\v 37 Ie'pa tkirulune tö ibikeitsé tö ie'pa tso' s'wimblu sa̱u̱k.  
\v 38 Erë Jesús tö iché ie'pa a̱: 
\p —¿Ì kue̱ki̱ a' tkirulune? ¿Ì kue̱ki̱ a' ibikeitsè bötböt?  
\v 39 Ye' ulà ki̱ itö̀ sa̱ú̱. Ye' klö̀ ki̱ itö̀ sa̱ú̱. Ye' kö́, e' wa a' isue̱raë tö ye' kë̀ dör wimblu. S'wimblu kë̀ chkà ta̱', kë̀ dichéwö ta̱', erë a' isué̱ tö ye' chkà ta̱' ye' dichéwö ta̱'. 
\p  
\v 40 E' chök ie' tso' ie'pa a̱, ta̱ ie' tö iulà ena iklö kkaché ie'pa a̱.  
\v 41 Ie'pa iëte̱ria̱ ttsë'nerak buaë tkirulune tai̱ë, e' kue̱ki̱ darërë ie'pa a̱ iklöo̱' tö moki̱ idir. E' kue̱ki̱ Jesús tö ie'pa a̱ ichaké: 
\p —¿Ì tso' a' wa̱ ñè?  
\v 42 Eta̱ ie'pa tö nima katuule bö' a̱, e' mé ia̱.  
\v 43 Ta̱ ie' tö ikaté ie'pa wörki̱.  
\v 44 Eta̱ ie' tö iché ie'pa a̱: 
\p —Ì tka ye' ta̱, e' yë' ye' tö a' a̱, mik ye' bak a' ta̱ eta̱. Ye' tö a' a̱ iyë' tö ye' tté ko̱s kit Moisés ena Skëköl ttekölpa tö yëkkuö ki̱ ñies Salmos yëkkuö ki̱, e' ko̱s ka̱wöta̱ wà tkök. 
\p  
\v 45 Eta̱ ie' tö ie'pa e̱r ñi'wé̱ a̱s ì chè Skëköl yëkkuö tö, e' wà a̱r ie'pa é̱na.  
\v 46 Ta̱ ichéitö ie'pa a̱: 
\p —Itso' kitule Skëköl yëkkuö ki̱ i' es: wé̱ pairine'bitu̱ idi' wa a' blúie e' ka̱wöta̱ ttèwa̱, mik e' ki̱ ká̱ de mañat eta̱ ishke̱rdaka̱ne.  
\v 47 Ñies tö iché i' es: Ttè buaë pakardaë ye' ttö̀ wa Jerusalén wakpa a̱ ke̱we, e' itöki̱ ipakardaë ká̱ ulitane wakpa a̱. Ttè buaë e' dör tö wé̱pa e̱r mane'wé̱ Skëköl a̱, esepa ki̱ ie' tö ì sulu wamblérakitö e' nuí̱ olo'yeraë.  
\v 48 Ì ko̱s tka ye' ta̱, e' sué̱ a' tö, e' pakök a' ka̱wöta̱ sulitane a̱.  
\v 49 Ye' yë́ kablë' Wiköl Batse'r muk a' a̱, e' patkeraë ye' tö a' a̱. Ie' datse̱ ká̱ jaì a̱, e' döraë a' ki̱ idiché tai̱ë wa, e' panú í̱e̱ Jerusalén. 
\s1 Jesús mía̱ne ká̱ jaì a̱ 
\r (Marcos 16.19-20) 
\p  
\v 50 E' ukuöki̱ ta̱ Jesús wa̱ ittökatapa mítse̱r tsi̱net Betania. Ee̱ Jesús ulà kéka̱ ta̱ ie' e̱r buaë ché ie'pa a̱.  
\v 51 Ie' tso'ia̱ ie'pa a̱ e̱r buaë chök ta̱ ie' butsé̱ka̱ mía̱ ká̱ jaì a̱ ie'pa wörki̱.  
\v 52 Ie'pa tö ie' dalöié tai̱ë, e' ukuöki̱ ta̱ ie'pa mía̱ne Jerusalén ttsë'nerak buaë.  
\v 53 Ke̱kraë ie'pa tso' Skëköl ki̱kökka̱ iwé a̱.