\id 1TI - Bribri NT + OT portions (Gen, Ex(portions) Jona) -Costa Rica 2009 (DBL -2013) \h 1 Timoteo \toc1 Yëkkuö tsá̱ kit Pablo tö Timoteo a̱ \toc2 1 Timoteo \toc3 1 Tim \mt1 Yëkkuö tsá̱ kit Pablo tö Timoteo a̱ \mt2 1 Timoteo \ip Pablo tö yëkkuö kit mañat Jesús mik e̱rblökwakpa wökirpa a̱, e' et e' dör itsá̱ kititö Timoteo a̱ e'. Yëkkuö i' dör ie' pattoie we̱s ie'pa ka̱wöta̱ s'wëttsu̱k s'wökirpaie. \ip Timoteo dör Pablo wapiöu̱k ikanè a̱. Mik ie' bak duladula eta̱ Pablo tö ie' klöo̱' kaneblök ie' ta̱. Timoteo bak se̱nuk ká̱ kiè Listra a̱te̱ Asia ee̱. Ie' yë́ dör griegowak ena imì dör Israel aleri. Mik Pablo tö Jesús tté buaë paka' Listra eta̱ Timoteo e̱rblë' Jesús mik. E' ukuöki̱ mik Pablo skà bak Listra eta̱ ie' tö Timoteo shu̱kit kaneblök ie' ta̱ (Hechos 16.1-4). E' ukuöki̱ Timoteo kaneblë' tai̱ë Pablo ta̱ Jesús tté buaë pakök ká̱ kua̱'ki̱ kua̱'ki̱ a̱. E' ukuöki̱ ta̱ Timoteo bak Jesús mik e̱rblökwakpa wëttsu̱k Éfeso. Pablo tö yëkkuö i' kit Timoteo a̱ ie' ki̱moie we̱s ie' ké se̱nuk kaneblök. \ip E' kí̱ieta̱ se' wé̱se ké kaneblök Jesús mik e̱rblökwakpa wökirpaie ena e'pa ki̱mukwakpaie, e' kit Pablo tö Timoteo a̱. Ñies Jesús mik e̱rblökwakpa tso' Éfeso e'pa shu̱a̱ kabene tso' tai̱ë. Pë' we̱lepa tö s'wöbla'we̱ke ka̱che tté wa, esepa kí̱ talarke tai̱ë, e' ché Pablo tö Timoteo a̱ tö we̱s ie' ka̱wöta̱ ttè ese shu̱lök. \ip Yëkkuö i' tö se' ki̱mèmi tai̱ë i̱'ñe ta̱. Yëkkuö i' tö se' a̱ ikkachè tö se' wé̱se ka̱wöta̱ shu̱shtè s'wökirpaie, ñies se' wé̱se ka̱wöta̱ shu̱shtè s'wökirpa ki̱mukwakie. E' kí̱ieta̱ we̱s s'wökirpa ké kaneblök e' tso' kitule yëkkuö tsá̱ kit Pablo tö Timoteo a̱ e' ki̱. \c 1 \s1 Shke̱'wè̱ \p \v 1 Ye' dör Pablo. Ye' dör Cristo Jesús ttekölpa tsá̱, e'pa eköl. Skëköl dör S'tsa̱tkökwak ena Cristo Jesús mik se' e̱rblöke, e'pa ye' ka' kanè e' wà u̱k. \v 2 A Timoteo, ye' tso' yëkkuö i' shtök be' a̱. Be' dör we̱s ye' alà chö́k es ttè mik se' e̱rblöke e' wa. Skëköl dör S'yë́ ena Skëkëpa Cristo Jesús, a̱s e'pa e̱r buaë chö̀ be' a̱ ena be' sa̱ù̱ e̱r sia̱rë wa ñies se̱ne bë̀rë mù be' a̱. \s1 Se' wöbla'u̱kwakpa ka̱che tté wa, esepa wöklö'ú̱ \p \v 3 Mik ye' minea̱ Macedonia, eta̱ ye' kköyë' be' a̱: “Be' e̱' tsú̱a̱t Éfeso pë' we̱lepa tso' ee̱ e'pa a̱ ichö́ tö kë̀ s'wöbla'wa̱r ka̱che tté wa.” \v 4 Ie'pa ka̱wö chöke tai̱ë se' ditséwö bak ká̱ ia̱ia̱ë e' tté pakè wa. Ttè e' kë̀ e̱rta̱'wa, e' dör ttè ëse. Ichö́ ie'pa a̱ tö kë̀ yi wöbla'wa̱ria̱ ka̱che ttè ese wa. Ttè ese ki̱ sulu s'ñì chö̀. Ttè ese tö, ì we̱ke Skëköl tö se' e̱rblé ie' mik e' wa, ese wöklö'we̱ke. \p \v 5 Ye' ki̱ ikiane tö s'yamipa ñì dalëritsö̀ e̱r maneneë wa, e̱rbikè bua' wa. Mik ie'pa ñì dalëritsö̀ es, eta̱ e' wa iwënewa̱ tö moki̱ ie'pa e̱rblöke Jesús mik. E' kue̱ki̱ ye' tö be' ké s'wöbla'u̱kwakpa ka̱che tté wa esepa wöklö'u̱k, kë̀ kar s'wöbla'u̱k. \v 6 Ie'pa we̱lepa tö ttè moki̱ méa̱t ta̱ ittémirak biraraë. \v 7 Ie'pa e̱rkiöke s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa. Erë́ ipakekerakitö we̱s ichö́pa é̱na iwà a̱nerak buaë es, erë iwákpa kë̀ é̱na iwà a̱ne. \p \v 8 Se' wa̱ ijche̱r tö ttè dalöiëno e' dör buaë, erë se' ka̱wöta̱ iwà jche̱nukwa̱ tö ì kue̱ki̱ imenea̱t. \v 9 Se' wa̱ ijche̱r tö ttè dalöiëno, e' kë̀ menea̱t s'se̱r yësyësë esepa shu̱loie. E' skéie imenea̱t wé̱pa kë̀ se̱nak yësyësë, wé̱pa tö ttè dalöse̱we̱kewa̱, wé̱pa dör pë' sulusi, wé̱pa e̱' wamblö̀ sulu, wé̱pa kë̀ tö Skëköl ena ie' siwé̱ dalöiè, wé̱pa tö imì ö iyë́ ttèwa̱, wé̱pa dör s'ttökwakpa, \v 10 wé̱pa trër, wëpa se̱rke wëpa ta̱ alakölpa skéie, wé̱pa tö s'ditsö ekibleke watuè̱, wé̱pa dör ka̱chökwakpa, wé̱pa tö s'kkateke ka̱che wa, ñies wé̱pa tö ì skà kë̀ dör ttè yësyësë sini'kuè̱ ese wambleke, esepa ko̱s shu̱loie ttè dalöiëno menea̱t. \v 11 Es ttè buaë ichökle e' tö se' a̱ ikkacheke. Ttè e' pakè kané me'a̱t Skëköl ki̱kauleka̱ tai̱ë, e' tö ye' ulà a̱. \s1 Pablo tö wëstela ché Cristo a̱ \p \v 12 Skëkëpa Cristo Jesús tö ye' e̱r diché ieke. Ie' isué̱wa̱ tö ye' ttö̀ moki̱ë, e' kue̱ki̱ ye' me'ka̱itö kaneblök ie' a̱. E' kue̱ki̱ wëstela chèyö ie' a̱ tai̱ë. \v 13 Ye' bak ie' chök suluë. Ñies ye' bak ie' ttökatapa chök suluë, we'ikök sia̱rë. Erë Skëköl tö ye' sué̱ e̱r sia̱rë wa, ka̱m ye' e̱rblö̀ ie' mik e' kue̱ki̱. Ì wamblë' ye' tö ie' ta̱, e' wà kë̀ a̱ne ye' é̱na tö e' dör suluë, e' kue̱ki̱ ie' tö ye' sué̱ e̱r sia̱rë wa. \v 14 Es Skëkëpa Jesús e̱r buaë ché ye' a̱ tai̱ë shu̱te̱ a̱s ye' e̱rblö̀ ie' mik, ñies a̱s ye' tö s'male̱pa dalëritsö̀ buaë Cristo Jesús ttö̀ wa. \p \v 15 Cristo Jesús dë'bitu̱ ká̱ i' a̱ pë' sulusipa tsa̱tkök. Ttè e' dör yësyësë je', sulitane ké iklö'u̱k. Ye' bak e̱' wamblök suluë sulitane tsa̱ta̱. \v 16 Erë Skëköl tö ye' sué̱ e̱r sia̱rë wa, ie' tö ye' tsa̱tkée sulitane a̱ ikkachoie tö ko̱s Jesucristo tö se' dalë'ttseke e̱naë e̱r bua' wa. Ie' tö iwé̱ es a̱s sulitane e̱rblö̀ Jesús mik we̱s ye' es ta̱ se̱ne michoë dö̀ ie'pa ulà a̱. \v 17 Skëköl dör s'blú yöbië, kë̀ duöta̱'wa̱, kë̀ wërta̱'wa̱, e' dör eköl ë̀me. ¡A̱s sulitane tö ie' dalöiö̀ tai̱ë, ie' ki̱kö̀ka̱ tai̱ë ke̱kraë! \p \v 18 A Timoteo, be' dör we̱s ye' alà es, ye' tö be' ké iwakanéu̱k we̱s Skëköl tteköl tö iyë'bak be' a̱ es. Be' e̱' tkö́wa̱ darërë we̱s ñippökwak bua'bua ñippö̀ es. \v 19 Be' e̱rblö́ michoë Jesús mik. Be' e̱rbikö̀ buaë e' wà iu̱tö́. We̱lepa kë̀ wa̱ ie̱rbikö̀ buaë e' wà iu̱tëne, e' kue̱ki̱ ie'pa e̱rblöke Jesús mik e' olo'yé ie'pa tö. \v 20 Esepa tso' böl kiè Himeneo ena Alejandro. Ie'pa méttsa̱ ye' tö Satanás ulà a̱ a̱s iwötkirdak tö Skëköl kë̀ yërta̱' suluë. \c 2 \s1 Skëköl a̱ ikiö̀sö sulitane ki̱ \p \v 1 A Timoteo, ttè i' cheke ye' tö be' a̱ e' dör ttè bua'ie: Jesús mik e̱rblökwakpa ka̱wöta̱ Skëköl a̱ ikiök sulitane ki̱ ke̱kraë. Ichö́ ie'pa a̱ tö ie' a̱ ikiö́ tö ie' tö sulitane ki̱mè, ñies wëstela chö́ ie' a̱ sulitane ki̱. \v 2 Ie' a̱ ikiö́ wé̱pa tso' se' blúpaie se' wökirpaie esepa ko̱s ki̱ a̱s ie'pa s'wëttsù̱ buaë. Ie'pa tö iwé̱ es, e' ta̱ se' se̱rdaë bë̀rë buaë Skëköl dalöiök ë̀, kë̀ ñì chöta̱' suluë. \v 3 E' dör buaë, ñies iwër buaë Skëköl dör S'tsa̱tkökwak e' wa. \v 4 Ie' ki̱ ikiane tö sulitane tsa̱tkër. Ñies ie' ki̱ ikiane tö sulitane é̱na ttè moki̱ë e' wà a̱r. \v 5 Ttè e' dör i' es: \q1 Skëköl dör eköl ë̀me. \q1 Ñies wëm tso' eköl ë̀me, e' tso' se' tté chök Skëköl a̱, \q1 e' dör Cristo Jesús. \q1 \v 6 Ie' wák e̱' me'ttsa̱bak ttèwa̱ sulitane nuì̱ skéie. \q1 E' bak mik Skëköl tö iké̱wö me'wa̱ eta̱, \q1 a̱s sulitane wa̱ ijche̱r tö moki̱ ie' é̱na se' tsa̱tkak. \m \v 7 Ttè e' wà pakök Skëköl tö ye' klöo̱'bak Jesús ttekölpa tsá̱ e'pa ekölie. Ie' tö ye' patkë' pë' kë̀ dör judiowak esepa wöbla'u̱k ttè moki̱ mik se' e̱rblöke e' wa. Ì ché ye' tö e' dör moki̱ë, e' kë̀ dör ka̱che. \p \v 8 Bitökicha a' ñì dapa'u̱ke ká̱ wa'ñe, eta̱ ye' ki̱ ikiane tö wëpa ttö̀ Skëköl ta̱ e̱r batse'r wa, kë̀ ulune yi ki̱, kë̀ ñì chöta̱'. \v 9 Ñies ye' ki̱ ikiane tö alakölpa e̱' paiö̀ buaë, kë̀ dör ichkà kkachök. Alakölpa kë̀ kàne íyi tulökka̱ tai̱ë itsà̱ ki̱. Ñies ie'pa kë̀ kàne e̱' ki̱tkökka̱ tai̱ë íyi wöñarke dalölöë oroie ìie ese wa. Datsi' tuè̱ darërë ese kë̀ iër e̱' ttsoka̱ tai̱ë. \v 10 E' skéie ie'pa ké e̱' ki̱tkökka̱ ì buaë we̱kerakitö ese wa we̱s alakölpa e̱' chö̀ tö ie̱' tkëulewa̱ darërë Skëköl ttè a̱ esepa ké se̱nuk es. \v 11 Ie'pa ka̱wöta̱ s'wöblarke e' ki̱ttsök bë̀rë dalöiè wa. \v 12-14 Skëköl tö Adán yö' ke̱we, e' ukuöki̱ ta̱ Eva yö'itö. Ñies Adán kë̀ ki̱tëne, Eva ki̱tëne, es ie' tö Skëköl ttè dalöse̱o̱'wa̱. E' kue̱ki̱ mik a' ñì dapa'u̱ke Skëköl dalöiök, eta̱ ye' ki̱ ikiane tö alakölpa tulur bë̀rë. Ye' kë̀ tö ka̱wö mè ie'pa a̱ s'wöbla'u̱k. Ñies ye' kë̀ tö ka̱wö mè ie'pa a̱ e̱' alökka̱ wëpa ki̱. \v 15 Erë alakölpa tö ila'r kanewe̱ke buaë ena ie̱rblöke Jesús mik ena s'dalëritseke ena ise̱rke batse'r ena ie̱rbiköke buaë yësyësë e' ko̱s a̱ itkërie, e' ta̱ itsa̱tkërdarak. \c 3 \s1 Skëkëpa Jesús ichapa erule e'pa wökirpa \p \v 1 Ttè i' dör yësyësë: Yi é̱na kaneblak Skëkëpa Jesús ichapa erule e'pa wökirie, e' ta̱ ese é̱na kanè buaë wa̱k. \v 2 E' kue̱ki̱ esepa ké se̱nuk yësyësë, kë̀ ki̱ ì sulu kue̱pa yi tö ikkatoie. Esepa ké alaköl tsu̱kwa̱ eköl ë̀, e' dalöiök tai̱ë, kë̀ kàne trënuk. Esepa ké e̱' kkö'nuk buaë, ka̱bikeitsök buaë, ñies se̱nuk yësyësë a̱s idalöiër. Esepa ké s'yamipa datse̱ bánet, esepa kiökwa̱ buaë iu a̱. Esepa a̱ buaë s'wöblar Skëköl ttè wa. \v 3 Esepa kë̀ kàne e̱' ttökka̱ blo' wa. Esepa kë̀ dör kësik tsiriwe̱ta̱', e' skéie ie' e̱r buaë chö̀ sulitane a̱ ta̱ ise̱rke bë̀rë. Esepa kë̀ e̱r me'rie inuköl ki̱. \v 4 Esepa dör iu wökir buaë. Ñies esepa ala'r wöblane buaë ie' ttö̀ dalöiök, ñies sulitane dalöiök. \v 5 Esepa kë̀ dör iwák u wökir buaë, e' ta̱ ¿we̱s idömi Skëköl ichapa erule e'pa wökirie buaë? \v 6 Wé̱pa míwa̱ e̱rpa Skëköl ttè a̱, esepa kë̀ menukka̱ s'wökirpaie dö' ie̱' ttsö̀ka̱ tai̱ë ta̱ iwömerttsa̱ weinuk we̱s bë́ es. \v 7 Ñies e' wakpa ké se̱nuk yësyësë a̱s wé̱pa kë̀ dör Skëkëpa Jesús ichapa esepa tö idalöiö̀. Kë̀ dör es, e' ta̱ ie'pa tö iwayuèmi ta̱ ijaërka̱mi ta̱ ia̱rmine we̱s bë́ ki̱ ikiane es. \s1 Skëkëpa Jesús icha wökirpa e'pa ki̱mukwakpa \p \v 8 Es ñies Skëkëpa Jesús ichapa erule wökirpa e'pa ki̱mukwakpa ké se̱nuk yësyësë a̱s idalöiër. Esepa ké ttök moki̱. Esepa kë̀ kàne e̱' ttökka̱ blo' wa. Esepa kë̀ kàne inuköl klö'u̱k ka̱che wa. \v 9 Esepa ké e̱' tkökwa̱ darërë ttè mik se' e̱rblöke kkayëne se' a̱, e' a̱ e̱rbikè maneneë wa. \v 10 Wé̱pa merkeka̱ iwökirpa ki̱mukwakpaie, esepa ka̱wöta̱ suè̱ ke̱we tö is ise̱rdak. Kë̀ iki̱ ì nuí̱ ta̱', e' ta̱ imerka̱mi ki̱mukwakpaie. \v 11 Esepa alakölpa ñies ké se̱nuk buaë a̱s idalöiër. E'pa kë̀ kàne biyöblök, kë̀ kàne e̱' ttökka̱ blo' wa. E'pa ké ì ko̱s u̱k yësyësë. \v 12 Wé̱pa kaneblak ki̱mukwakpaie, esepa ké alaköl tsu̱kwa̱ eköl ë̀me, e' dalöiök tai̱ë, kë̀ kàne trënuk. Esepa wöblane buaë ila'r wëttsu̱k ñies ie' dör iwák u wökir buaë. \v 13 Ki̱mukwakpa tö iwakanewe̱ke buaë, e' ta̱ ie'pa dalöiërdaë, ñies Cristo Jesús tté mik se' e̱rblöke, e' pakeraëitö kë̀ jaëne. \s1 Jesucristo siwé̱ kkayë' Skëköl tö se' a̱ \p \v 14 Ye' mú mi' bet be' weblök. Ye' tso' yëkkuö i' shtök be' a̱ \v 15 dö' ye' wöklör eta̱ be' wa̱ ijche̱r tö we̱s se' dör Skëköl yamipaie esepa ka̱wöta̱ se̱nuk. Se' dör Skëköl chö́k e' ichapa, e'pa dör we̱s u chkí bua'ie es ttè moki̱ë e' tsa̱tkoie iwöklö'wo̱ie. \v 16 Jesucristo siwé̱ e' kkayë' Skëköl tö se' a̱, ttè e' dör moki̱ë buaë shu̱te̱ë. Ttè e' dör i' es: \b \q1 Jesucristo yöne s'ditsöie. \q1 Ie' dör yësyësë e' kkayë' Skëköl Wiköl tö. \q1 Ie' su̱' Skëköl biyöchökwakpa tö. \q1 Ie' tté buaë e' pakane ká̱ wa'ñe wakpa a̱. \q1 Ie' mik pë' e̱rblöke ká̱ wa'ñe. \q1 Ie' kinewa̱ buaë ká̱ jaì a̱ olo ta̱' tai̱ë ee̱. \c 4 \s1 S'wöbla'u̱kwakpa ka̱che tté wa \p \v 1 Skëköl Wiköl tö ichè yësyësë tö mik ká̱ i' e̱rkewatke, eta̱ tai̱ë pë' tö ie̱rblö̀ Jesús mik e' waterattsa̱. E' skéie ttè datse̱ wimblupa tö s'ki̱tö'we̱ke esepa wa̱ ena aknamapa wa̱ ese klö'we̱kerakitö. \v 2 Pë' e̱' ö̀ sulu ka̱chö̀ tai̱ë e̱rbikè burinewa̱tke esepa iu̱tekerakitö. \v 3 Pë' ñe'sepa kë̀ tö s'kè se̱nukwa̱. Ñies ie'pa tö icheke tö chkè wé̱sele kë̀ katar, kë̀ ñar. Erë chkè ko̱s me'a̱tbak Skëköl tö se' a̱ katanoie ñanoie. E' kue̱ki̱ se' dör Jesús mik e̱rblökwakpa wa̱ ttè moki̱ë e' jche̱r, e'pa wa̱ ka̱wö ta̱' chkè ulitane katök ñuk wëstela chekesö ie' a̱ e' wa. \v 4-5 Ì ko̱s yö' ie' tö e' dör buaë, kë̀ se' kàne iwatöktsa̱. Chkè ko̱s batse'o̱rmi ie' ttè wa ena ie' a̱ ikiè wa. E' kue̱ki̱ ie' a̱ wëstela chésö iki̱, e' ta̱ iñèmisö. \s1 Jesucristo kanè méso buaë \p \v 6 Ttè ekkë wa be' tö se' yamipa wöbla'wé̱, e' ta̱ be' döraë Cristo Jesús kanè méso buaë ese. Ñies iwënewa̱ tö be' e̱r diché iërke buaë ttè moki̱ mik se' e̱rblöke e' ko̱s wa. Ttè e' wà iu̱të'bitu̱ be' tö buaë dö̀ ikkë. \p \v 7 Erë ka̱pakè ëse, kë̀ wà ta̱', kë̀ tö Skëköl dalöiè, ese ko̱s kë̀ iu̱tar. E' skéie be' e̱' paulaú̱ ke̱kraë se̱nuk we̱s Skëköl ki̱ ikiane es. \v 8 Se' e̱' diché iöke e̱' pa kë'wo̱ie e' dör bërëbërë buaë se' a̱ ká̱ i' ki̱ ë̀. Erë se̱ne we̱s Skëköl ki̱ ikiane es, e' tö se̱ne buaë shu̱te̱ë e' meraë se' a̱ ká̱ i' ki̱ ñies aishkuö ta̱. \v 9 Ttè e' dör yësyësë, sulitane ké iklö'u̱k. \v 10 Se' e̱rblétke Skëköl chö́k e' mik, e' kue̱ki̱ se' dobchöke darërë kaneblök ie' a̱. Ie' dör sulitane tsa̱tkökwak, erë bua'iewa̱ ie' dör wé̱pa e̱rblé ie' mik esepa tsa̱tkökwak. \p \v 11 Ttè ekkë wa s'yamipa wöbla'ú̱ ta̱ ikö́ iwà iu̱tök. \v 12 Kë̀ be' e̱' muktsa̱ watè be' dör duladula e' kue̱ki̱. E' skéie be' ttö̀ wa, be' se̱r wa, be' s'dalëritsè wa, be' e̱rblö̀ wa ena be' se̱r batse'r wa ikkachö́ s'male̱pa e̱rblöke Jesús mik esepa a̱ tö we̱s se' ké se̱nuk. \v 13 Ka̱m ye' dö̀ e' yöki̱ be' e̱' chö́ Skëköl yëkkuö a̱ritsök s'yamipa a̱ mik a' ñì dapa'u̱ke eta̱. Ie'pa wöbla'ú̱ iwa, ie'pa pattö́ iwa. \v 14 Mik Skëkëpa Jesús icha e' wökirpa ulà me'ka̱bak be' ki̱, eta̱ Skëköl ttekölpa tö iyë' be' a̱ tö ì me' Wiköl Batse'r tö be' a̱ kanebloie Skëköl a̱, e' wakaneú̱ ie' a̱ buaë, kë̀ iwe'ikar. \v 15 Be' e̱' chö́ ttè ekkë ko̱s e' wakanéu̱k a̱s sulitane tö isa̱ù̱ tö be' kí̱ yörke buaë Cristo ttè wa. \v 16 We̱s be' se̱r ena we̱s s'wöbla'wè̱bö e' kkö'nú. Be' tö iwé̱ es ke̱kraë, e' ta̱ be' ena wé̱pa tö be' ttöke e' ttsé, e'pa ko̱s tsa̱tkërdaë. \c 5 \s1 We̱s be' ké se̱nuk Jesús mik e̱rblökwakpa ta̱ \p \v 1 Wëpa këkëpatke esepa kë̀ uñar kësik wa, e' skéie ie'pa pattö́ e̱r bua' wa we̱s s'yë́wö es. Duladulapa pattö́ we̱s s'ëlpa es. \v 2 Es ñies alakölpa këkëpatke, e' pattö́ we̱s s'mì es. Ñies busipa pattö́ we̱s s'kutapa es e̱r yësyësë wa. \p \v 3 Alakölpa schö́ sia̱rëla, kë̀ wa̱ yi ta̱' e̱' kkö'nuk, esepa dalöiö́, esepa kkö'nú. \v 4 Erë schö́pa wa̱ ala'r ta̱' ö uyökpa ta̱' ö wi̱'chkepa ta̱' esepa ala'r ö isibayökpa ka̱wöta̱ e̱' wöbla'u̱k iwi̱ke̱la ö imì a̱te̱ sia̱rë e' kkö'nuk imipa tö ie'pa kköna' e' skéie. E' wër buaë Skëköl wa. \v 5 Alakölpa schö́ kë̀ wa̱ yi ta̱' e̱' kkö'nuk, se̱rke ekörla, morke Skëköl ë̀ mik, ttöke ie' ta̱ ñië nañeë, esepa ka̱wöta̱ ki̱mè. \v 6 Erë alakölpa schö́pa e̱' mettsa̱ ì sulu wamblök e̱' ttsë'wo̱ie buaë esepa tso' ttsë'ka, erë Skëköl a̱ ie'pa dör we̱s s'duulewa̱ es. Esepa kë̀ ka̱wö ta̱' ki̱mè. \v 7 Ttè e' wà iu̱tök s'yamipa kö́ a̱s kë̀ yi tö ì sulu kù̱ ie'pa ki̱ ikkatoie. \v 8 Es yi kë̀ tö iyamipa kkö'nè, kë̀ tö iyamipa e̱kka kkö'nè bua'iewa̱, ese tö ttè mik se' e̱rblöke e' watéttsa̱. Ie' dör suluë tkö̀ka̱ pë' kë̀ e̱rblöta̱' Jesús mik esepa tsa̱ta̱. \p \v 9 Alakölpa schö́ ki̱ duas de dabom teryök (60) ö kí̱ ta̱, se̱newa̱bak wëm eköl ë̀ ta̱, esepa ë̀ kiè shtö́ ki̱mè. \v 10 E' kí̱ie ta̱ ijche̱r sulitane wa̱ tö ie'pa s'ki̱meke buaë, ie'pa ala'r talao̱' buaë, ie'pa tö ipakökwakpa datse̱ bánet esepa ki'wa̱ buaë, kë̀ ie'pa tkine kanè ëse u̱k s'batse'r male̱pa ki̱moie, ñies s'weirke esepa ki̱meke ie'pa tö, ie'pa e̱' muke íyi buaë ko̱s ese u̱k e' wawe̱ke ie'pa tö. Alakölpa schö́ esepa kiè shtök se' ka̱wöta̱ yëkkuö ki̱ iki̱moie. \p \v 11-12 Erë alakölpa schö́ ka̱m ki̱ duas dö̀ dabom teryök (60) esepa kiè kë̀ shtar yëkkuö ki̱, esepa kë̀ ka̱wöta̱ ki̱mè. Ie'pa tö ichèmi Cristo a̱ tö kë̀ sa' se̱rpawa̱ne, erë ie'pa e̱rkiöwé̱ne wëpa tö, e' ta̱ ie'pa se̱rdawa̱ne. Es ie'pa ttè me' kuaë, e' kë̀ dalöiëne ie'pa wa̱, e' ta̱ e' nuí̱ a̱te̱ ie'pa ki̱. E' kue̱ki̱ esepa kiè kë̀ shtar yëkkuö ki̱ a̱s kë̀ itkö̀ ie'pa ta̱ es. \v 13 Ñies a' tö alakölpa schö́ esepa ki̱mé eta̱ ie'pa bikërdaka̱ tai̱ë, michoë upakök u ët u ët biyöblök suluë, e̱' tiù̱ mir mir s'yamipa tsiriu̱k, ttè kë̀ yër ta̱' ese cherami shabatshabat. \v 14 E' kue̱ki̱ alakölpa schö́ ià̱ busipa, esepa a̱ ye' tö ichè tö a' se̱núwa̱ne, a' ala'r kö́ka̱ne, a' wákpa u kaneú̱. Ie'pa tö iwé̱ es eta̱ pë' kë̀ wöbatsö Jesús ttè wa e'pa kë̀ tö se' chepa suluë. \v 15 Alakölpa schö́ we̱lepa a̱nemibakne Cristo ttè yöki̱ tso'ne Satanás ttö̀ iu̱tök, e' kue̱ki̱ ye' tö ichè es. \p \v 16 Alaköl isie dör Jesús mik e̱rblökwak, e' yamipa alè dör alakölpa schö́, eta̱ ie' ké ie'pa kkö'nuk a̱s kanè e' kë̀ a̱rka̱ Skëkëpa icha male̱pa ki̱. Es imale̱pa tö alakölpa schö́ kë̀ wa̱ yi ta̱' e̱' kkö'nuk, esepa kkö'nemi. \p \v 17 Skëkëpa Jesús icha erule erule e'pa wökirpa tö se' wëttse̱ke buaë, esepa ka̱wöta̱ dalöiè tai̱ë patuè̱ buaë. Ie'pa wé̱pa e̱' ché s'pattök s'wöbla'u̱k Skëköl ttè wa, esepa ka̱wöta̱ pasuè̱ bua'iewa̱. \v 18 Skëköl yëkkuö tö ichè: “Baka wë'ñe tso' kanebloie trigo wöttsoie, e' kë̀ ka̱wö ta̱' kkö̀ payuèwa̱ itso' kaneblök e' dalewa a̱s ie' tö trigowö katö̀.” Ñies ichèitö: “Kaneblökwakpa ka̱wöta̱ patuè̱.” E' kue̱ki̱ s'wökirpa pasa̱u̱k buaë se' ka̱wöta̱. \fig |src="HK00096 Kuna Oxen threshing out the grainb.tif" size="col" ref="1 Ti 5.18" \fig* \p \v 19 Yile debitu̱ s'wökirpa eköl kkatök, ese kë̀ iu̱tar. Erë mik idebitu̱rak böl mañal ikkatök ta̱ iché tö ie'pa tö isué̱, eta̱ ttè e' wà chakö́ tö iyëne ö kë̀ iyëne. \v 20 S'wökirpa tö ì sulu wamblekeia̱, kë̀ é̱na ilo'yak, esepa wöuñú s'yamipa ulitane wörki̱ a̱s imale̱pa suarka̱ ta̱ ie'pa kë̀ tö íyi sulu wamblö̀. \p \v 21 Ye' tö be' a̱ icheke Skëköl wörki̱ ñies Jesucristo wörki̱ ñies Skëköl biyöchökwakpa shu̱kitule e'pa wörki̱ tö ttè ekkëpa wà iu̱tö́ ñikkëë s'wökirpa ulitane ta̱. Ie'pa sa̱ú̱ ñikkëë. \v 22 Kë̀ yi marka̱ betbet s'wökirie. Mik be' tö imekeka̱, eta̱ iwà bikeitsö́wa̱ buaë ke̱we. Wëm tö ì sulu wamblé, ese méka̱bö s'wökirie e' ta̱ ie'pa tö ichèmi tö be' tso' ie' pabakök. Ñies be' sue̱raë suluë ie'pa tö. Be' e̱' kkö'nú batse'r ì sulu ko̱s e' yöki̱. \p \v 23 Be' shu̱ dalër ñië, e' kue̱ki̱ kë̀ be' kàne di' ë̀ yök. Mikle ta̱ vino yö́ elkela kapöliie. \p \v 24 Ì sulu wambleke we̱lepa tö ese jche̱rwa̱ sulitane wa̱ bet, ka̱m ishu̱lir e' yöki̱. Erë ì sulu skà tso' ese kë̀ jche̱rwa̱ yi wa̱ dö̀ aishkuö ta̱ mik ishu̱line eta̱. \v 25 Es ñies ì buaë we̱kesö ese wërwa̱ bet. Erë kë̀ iwëne bet, e' ta̱ iwërdaë aishkuö ta̱, kë̀ iblënuk. E' kue̱ki̱ kë̀ yi marka̱ betbet s'wökirie ka̱m iwà bikeìtswa̱ buaë e' yöki̱. \c 6 \p \v 1 Wé̱pa tso' klöulewa̱ kanè mésoie, esepa a̱ ichö́ tö ie'pa ka̱wöta̱ iwökirpa dalöiök e̱r bua' wa a̱s iwökirpa kë̀ tö Skëköl chö̀ suluë, ñies a̱s ie'pa kë̀ tö ttè buaë wa se' tö s'wöbla'we̱ke, e' chö̀ suluë. \v 2 Ie'pa wökirpa dör Jesús mik e̱rblökwakpa, e' ta̱ ie'pa kë̀ kàne idalöse̱u̱kwa̱, ie'pa de ñì yamiie Jesús ttè wa e' kue̱ki̱. E' skéie ie'pa ké kaneblök bua'iewa̱. E' wà dör tö iwökirpa dör ñies Jesús mik e̱rblökwakpa. Ie'pa dör ñì yamipa ñì dalër tai̱ë. Ttè ekkë wa s'wöbla'ú̱, ichö́ sulitane a̱ tö iiu̱tö́. \s1 Se' e̱r me'rie inuköl ki̱, e' dör suluë \p \v 3 Ttè buaë wa se' wöblao̱' Skëkëpa Jesucristo tö, e' tö se' a̱ ikkacheke tö we̱s se̱neke yësyësë Skëköl a̱. Ttè e' wa se' tö s'wöbla'we̱ke. Yile tso' s'wöbla'u̱k ttè kua̱'ki̱ wa, kë̀ dör we̱s ttè wa se' tö s'wöbla'we̱ke es, \v 4 e' ta̱ ie' e̱' ttsö̀ka̱ tai̱ë, erë ie' kë̀ wa̱ ì jche̱r yës. Ttè kë̀ wà ta̱, ese ë̀ tso' ie'pa e̱r a̱, e' kabewe̱kerakitö ñië se' tsiriwo̱ie. Wé̱pa tö ie'pa ttè iu̱teke, esepa ukyërke s'male̱pa ta̱, ñì blabatsökelor, ñì chöke suluë ena ñì bikeitsöke suluë. \v 5 Ke̱kraë iñi tsiriu̱kerak ttè kue̱ki̱. S'wöbla'u̱kwakpa ttè kua̱'ki̱ wa, esepa e̱r me'rie ì sulu ë̀ ki̱. Ttè moki̱ ese kë̀ ku̱'ia̱ ie'pa wa̱. Ie'pa tö ttè kua̱'ki̱ pakeke e̱' blu'wo̱ie ë̀me. \v 6-7 Erë ye' tö a' a̱ ichè tö mik se' ku̱ne, eta̱ se' kë̀ wa̱ ì dë'ka̱. Ñies mik se' blënewa̱, eta̱ kë̀ se' wa̱ ì mìne yës. E' kue̱ki̱ se' se̱rke yësyësë we̱s Skëköl ki̱ ikiane es ena se' ttsë'r buaë, ì tso' se' wa̱ e' ë̀ wa, e' ta̱ e' dör buaë shu̱te̱ se' a̱ inuköl tai̱ë tsa̱ta̱. \v 8 E' kue̱ki̱ se' wa̱ chkè ta̱' datsi' ta̱', e' ta̱ se' ké ttsë'nuk buaë, e' dör wë' se' a̱. \v 9 E' skéie wé̱pa e̱' blu'wa̱kka̱ tai̱ë, esepa e̱rkirke ì sulu wamblök ta̱ ia̱nemine ì sulu ulà a̱ we̱s dúla klörwa̱ sho̱' a̱ es. Ie'pa klöulewa̱ se̱ne sulu a̱, erë́ ese tö ie'pa sulu'we̱ke, erë ie'pa tö iwawe̱keia̱, bata ekkë ta̱ ie'pa yilite̱wa̱ idiki̱a̱ weinuk. \v 10 Inuköl dalër s'é̱na e' dör ì sulu tsa̱ki̱ë e' wì. We̱lepa tö inuköl kkecheke tai̱ë, e' ukuömik ttè mik se' e̱rblöke e' olo'yérakitö ta̱ iweirke e̱riarke sia̱rë. \s1 Pablo tö Timoteo bata patté \p \v 11 Erë be' dör Skëköl kanè méso buaë. Be' e̱' skö́ttsa̱ ì sulu ko̱s ekkë yöki̱. E' skéie be' e̱' chö́ se̱nuk yësyësë we̱s Skëköl ki̱ ikiane es. Be' e̱rblö́ Jesús mik ke̱kraë. S'male̱pa dalëritsö́. Be' weirke ko̱s e' dalë'ttsö́ e̱r bua' wa. S'male̱pa sa̱ú̱ e̱r bua' wa. \v 12 Be' e̱rblöke Jesús tté buaë e' mik, e' kue̱ki̱ be' e̱' tkö́wa̱ darërë ñippök ì sulu datse̱ be' ki̱ e' ta̱. Mik be' e̱rblë' Jesús mik kuaë, eta̱ e' yë'ka̱ be' tö pë' tso' tai̱ë e' kukua. E' ké̱wö ska' ta̱ Skëköl tö be' klöo̱'bak se̱nuk michoë ie' ta̱, ttè e' mik be' e̱' klö'ú̱ darërëë ke̱kraë, kë̀ arwa a̱s iwà dö̀ be' ulà a̱. \v 13 Skëköl dör se̱ne mukwak e' wörki̱, ñies Cristo Jesús e̱' tsa̱tkë' ttè moki̱ wa Poncio Pilato ska', e' wörki̱ ye' tö be' a̱ ichè tö \v 14 ì u̱k ye' tö be' ké e' wà iu̱tö́ yësyësë a̱s kë̀ yi tö ì sulu kù̱ be' ki̱ be' kkatoie dö̀ mik Skëkëpa Jesucristo datskene olo ta̱' tai̱ë eta̱. \v 15 Mik iké̱wö de, eta̱ Skëköl tö Jesucristo patkerane kkachè sulitane a̱. \q1 Skëköl ki̱karkeka̱ tai̱ë, \q1 e' eköl ë̀ dör íyi ulitane tsa̱ta̱. \q1 Ie' dör blu'pa ko̱s e'pa Blú \q1 ena skëkölpa ko̱s e'pa Këköl. \q1 \v 16 ¡Ie' eköl ë̀ kë̀ duöta̱'wa̱! \q1 Ie' se̱rke ie' olo ta̱' tai̱ë e' shu̱a̱, \q1 kë̀ yi döpawa̱ e' ska'. \q1 Kë̀ yi wa̱ ie' su̱ule iwöbla wa, \q1 ñies kë̀ yi a̱ ie' su̱nukwa̱. \q1 ¡Ie' ë̀ ka̱wöta̱ ki̱kèka̱ ke̱kraë! \q1 ¡Ie' ë̀ diché ta̱' tai̱ë ke̱kraë! ¡Es e' idir! \p \v 17 A Timoteo, inuköl blúpa a̱ ichö́ tö ie'pa kë̀ kàne e̱' ttsökka̱ tai̱ë. Inuköl e̱rta̱'wa, chöta̱'wa e' kue̱ki̱ ichö́ ie'pa a̱ tö ie'pa kë̀ kàne e̱' mau̱kka̱ inuköl mik. E' skéie ie'pa a̱ ichö́ tö a' e̱' maú̱ka̱ Skëköl ë̀ mik. Ie' tö se' a̱ íyi buaë meke tai̱ë se̱noie, se' ttsë'wo̱ie buaë. \v 18 Ichö́ ie'pa a̱ tö ì buaë ú̱ tai̱ë s'ki̱moie. A' kë̀ kàne kkë'blök. S'ki̱mú a' inuköl wa e̱r bua' wa. \v 19 Ie'pa tö iwé̱ es, e' ta̱ iské merane buaë Skëköl tö ie'pa a̱ aishkuö ta̱. Es se̱ne chökle e' döraë ie'pa ulà a̱. \s1 Pablo e̱' chéa̱t \p \v 20 A Timoteo, Skëköl tté buaë mène be' ulà a̱, e' wakaneú̱ e̱r moki̱ wa. Ka̱pakè kë̀ wà ta̱', kë̀ dör Skëköl dalöioie, ese ko̱s yöki̱ be' e̱' skö́ttsa̱. Ie'pa wákpa tö iché tö e' dör ttè moki̱ë. Ie̱' chörak tö ie'pa wa̱ íyi jche̱r tai̱ë, erë e' dör ka̱che. \v 21 Se' we̱lepa tö iché tö ttè ese sini'kué̱rakitö ta̱ ttè mik se' e̱rblöke e' olo'yérakitö. E' kue̱ki̱ be' e̱' skö́ttsa̱ bánet ttè ese ko̱s yöki̱. \p A̱s Skëköl e̱r buaë chö̀ a' ulitane a̱.