\id 2PE - Yipma[Baruya] [byr] -Papua New guinea 1992 (web version -2012 bd) \h 2 Pitai \toc1 Pitai Pɨkarya Ayawɨdaasɨ Yɨdavakesɨra \toc2 2 Pitai \toc3 2 Pt \mt1 2 Pitai \mt2 Pitai Pɨkarya Ayawɨdaasɨ Yɨdavakesɨra. \cl Bɨrita \c 1 \m \v 1 Nyaꞌmweihi, \p Saaimonɨ Pitainyɨ Jizaazai Kɨraazɨtɨyare yaasɨwaꞌwawɨnyainyɨ. Sahwai gannya yagaalyaꞌ Nyɨdasaabadeinyɨ Apozelɨyainyɨ. Sareinyɨ pɨkarya dazaꞌ yɨhithawasɨwaabe. Yɨ aꞌmweihɨrɨna, Kɨraazɨtɨyarɨ dɨragɨnna lɨmwanga nawɨꞌnyabwi mena maaresaihɨrɨna yɨhithawasɨwaabe. Sarɨnnya nawɨꞌnya dazabwi nemɨ maaro dɨragɨnna lɨmwanga avaala dazabulyɨ. Lɨmwanga dazabwi nemɨre Gotɨyai nevadaihasamaarakei Jizaazai Kɨraazɨtɨyare tewaanya yɨdaꞌmaraangevɨ mena yɨhɨzaavakebulyɨ. \v 2 Gotɨyalyɨ Jizaazai nemɨre Naangelyɨ saraarɨ nebulyaꞌna yawɨramaaꞌdɨvɨsavɨ sarɨmɨnyɨ yanga gaimwangeꞌna tewaanna wiaꞌnesɨ kwaamuꞌnanyaburɨ tewaanya mwaalyaꞌnesɨ naanna yɨhwarana! \s1 Gotɨyai jaka nejɨvwaramaasabulyɨ yune gamɨnneinaavɨ nedahɨlakyabulyɨ sawaarɨnesɨ. \p \v 3 Gannya dɨragɨnya Gotɨyarɨdaaꞌnyavɨ Kɨraazɨtɨyai nemɨ gaala yɨnɨga wiꞌna mwaalyaꞌnejɨ Gotɨyareburɨnejɨ sa yuya yanga nejaavakelyɨ. Nemɨ Kɨraazɨtɨyai gamɨ sarɨ nebulyaꞌna yawɨrangadaanyaꞌneꞌna yuya daza nemɨrengɨra. Yɨ gannya byaanna dɨragɨnyasɨ gannya tewaanaangesɨ nejaayaꞌneinaavɨ jaka nejɨvwaramaarakeꞌnanyɨ. \v 4 Sawaarɨdaaꞌnyɨ nemɨnyɨne yune naanga nebulyaꞌna daka nawɨꞌnyaangejɨ yune naangejɨ mena nejaavakengɨ. Sareꞌ dara yaꞌna. “Yune naanga nebulyaꞌna dena sangɨ yɨ munyɨꞌ dɨkaata sabwi aꞌmwe Kwaaka davakɨyaraavɨ wɨwaꞌderaavɨ wana kayaaka wigalakadevurɨ gɨmɨ lɨkaanya yenadaavaꞌgɨzɨ kayaaka yɨmaꞌnade sabwi davɨlaka!” daka naanga gɨzaavakengɨ. Nabaai sara yaꞌgɨzɨ gaalyasɨ yune Gotɨyare yawɨsabulyɨ jeꞌmwannamaaꞌdeꞌnanyɨ. Yɨ Gotɨyaibɨsaigɨ jɨmaꞌnadeꞌnanyɨ. Sareꞌna mena nejaavakengɨ. \v 5 Sabaaibɨꞌ nabaai gɨmɨ dakɨnɨke dazahɨrɨvɨnajɨ nayaa yawɨꞌdɨ dɨragɨnna yadɨ gɨmɨre dɨragɨnna lɨmwangeburɨjɨ tewaanyabwi jeꞌmwagakya! Nabaai tewaanyaburɨjɨ Gotɨyare sɨduꞌnakebwi jeꞌmwagakya! \v 6 Nabaai sɨduꞌnakeburɨjɨ gɨmɨre kɨlaakejɨkɨne saburɨ nayaa maremwaalyabwi jeꞌmwagakya! Nabaai maremwaainyaburɨjɨ taanga gwaꞌdɨꞌnyɨ dɨragɨnna daayabwi jeꞌmwagakya! Nabaai dɨragɨnna daayaburɨjɨ Gotɨyainebwi jeꞌmwagakya! \v 7 Nabaai Gotɨyaineburɨjɨ neyaꞌmwerajɨ nyaꞌmwana mwaalya sabwi jeꞌmwagakya! Nabaai neyaꞌmweraavɨ yeꞌmwannemwaala saburɨjɨ pwaraavɨna tewaanya gɨvuꞌnada tewaanna wiabwi jeꞌmwagakya! \v 8 Sareꞌ dareꞌnanyɨ. Gɨmɨnyɨ yuya sa kuna gwaꞌdɨꞌnyɨ sasare sabwi kuna naanga yɨmaꞌnadevulyɨ. Nabaai yawɨta saꞌ yaasɨwaꞌna waradeꞌ mɨꞌ. Savɨ tɨka munne kwalaalya yɨmaꞌnadengɨ. Sarevɨdaaꞌnyɨ nemɨ Jizaazai Kɨraazɨtɨyai nemɨre Naangerɨ nebulyaꞌna yawɨranganaadeꞌnanyɨ. \v 9 Nabaai sareꞌ dareꞌnanyɨ. Aꞌmwe sasare sabura maayai yuya Sɨgunyaba warɨke tɨnna wangadei mɨꞌ. Sai tɨnna tɨbɨnyalyɨ. Gotɨyai gamɨre yuya kayaaꞌnanya sɨnnawɨ yake sa duimwagasɨꞌnakeꞌ navɨka mena yadelyɨ. \v 10 Nyaꞌmweigɨ, sarevɨdaaꞌnyɨ sabwi minna! Aawa. Dɨragɨnaanga yadɨ dara jawɨramaaka! “Gotɨyai jaka nejɨvwaramaaraka sabulyɨ gamɨ sahwarɨneinaavɨ nedahɨlakaka sabulyɨ kuna dɨragɨnna yawɨraana! Sareina dazaburaavɨ nayaa yamaryaana!” Sareꞌ dareꞌnanyɨ. Gɨmɨ sara yɨjaꞌ mwalaraawi jɨtheigɨnyɨ. Arɨkewɨ. \v 11 Nabaai sareꞌ dareꞌnanyɨ. Gɨmɨ sasare sabwi mɨdɨdɨzaꞌ nemɨre Naangei nevadaihasamaaꞌdei Jizaazai Kɨraazɨtɨyai maremwaaidevɨ tɨkuryaꞌ yunebanna baasada nawɨꞌnya sahɨrɨvɨ yanga naangeꞌna gɨmwaaihozɨ gɨmɨ yuyagaaꞌ yuyagaaꞌnevɨ dɨmwaaideꞌnanyɨ. \s1 Kɨraazɨtɨyarɨne Wɨdaasadera tɨnna wanganesaꞌnesɨ. \p \v 12 Sasarevɨdaaꞌnyɨ sarɨmɨ yuya dazangɨ mena yawɨrangadɨvɨꞌ mena maaꞌdɨvɨꞌ yagaala nebula dazavɨ dɨragɨnna daaveta kɨrɨꞌ sarɨmɨnyɨ ayɨna yɨdɨkavɨmwaaihyaꞌ yuya sagaaꞌ saꞌna jawɨryideꞌna “Sarɨmɨnyɨ ayɨna yɨhɨthɨma!” dadɨ yɨhithawasɨvanaabɨhe. \v 13-14 Nemɨre Naangei Jizaazai Kɨraazɨtɨyai nyɨbwarɨdaakwakeꞌ nɨmɨre kɨlaakejɨꞌ sɨmɨnyaꞌbɨsajɨꞌ yagalyaꞌmavɨdehaaꞌ maalɨkegaaꞌ waꞌdozɨ yune maalɨkegaaꞌna balɨdeinyɨ. Sara yawɨꞌmanɨgeꞌnajɨ nabaai nɨmɨ “Darebwi nawɨꞌnyabulyɨ. ‘Yuyagaaꞌ kɨlaaka sajɨkɨna nɨmɨ kuna mwaaidɨ sarɨmɨre sɨmunyangɨ yɨdɨkavɨmwaaihyaꞌna ayɨna sara yɨhɨthɨdeinyɨ,’ ” yawɨꞌmanɨgeꞌnajɨ kuna sara yɨhɨthɨdeinyɨ. Sareꞌ nawɨꞌnyasɨ. \v 15 Sareꞌna sarɨmɨnyɨ wɨjɨwaakyaꞌ dɨragɨnna yɨdeꞌnanyɨ. Nabaai dɨvi nɨmɨ mena kabalaꞌmuri yuyagaaꞌ sarɨmɨ yagaala dazaꞌ ayɨna jawɨryideꞌnanyɨ. Yɨ sarɨmɨ tɨnna wanganapɨjɨ “O, Pitai sara nedakesɨ,” jawɨryideꞌna yɨhithawasɨvanaabɨhe. \p \v 16 Sareꞌ dareꞌnesɨ. Nemɨ mena yɨhɨthɨvanɨgo nemɨre Naangei Jizaazai Kɨraazɨtɨyare dɨragɨnyaꞌna, nabaai sahwai ayɨna bathevwinesɨ sarɨmɨ mena yawɨꞌdɨvɨsaihɨlyɨ. Kɨrɨꞌ nemɨ yaasɨwaꞌ wajɨngyagaala sɨduꞌnakebɨꞌ dɨnɨka mamɨdɨnyadaa gamɨre yagaala dazaꞌ mihɨzo. Aawaawa. Nemɨre tɨnnyarɨ Gotɨyare dɨragɨnyaꞌ maarakerɨ nemɨ tɨnna wanganorɨna. Sarevɨdaaꞌnyɨ nemɨ jalɨkurakɨvanɨgo. \v 17 Sareꞌ dareꞌnanyɨ. Ganɨmaangei Gotɨyai sahwarɨne yayaꞌ munyaba makida byaanna nawɨꞌnyaꞌ wɨjaavaka gamɨre Sɨgunyavɨya byaanna naangeꞌ gamɨre maremwaalyaburɨneꞌ savɨ mwaalakebadaaꞌnyɨ Gotɨyai dake yagaala dathaꞌ Jizaazarɨna yasaabaꞌ “Dazai nɨmɨre Nyɨbwaalɨvaangelyɨ. Sahwarɨna tewaanya nyɨvuꞌnɨvanɨꞌ. Sahwai yɨlaaya nyɨgaidelyɨ.” \v 18 Nemɨ gamɨjɨ mugunya nawɨꞌnyaꞌ gɨrɨka maayaꞌ savɨ yeꞌmwannemwaalona yagaaimaangwɨraaya dazaꞌ Sɨgunyavɨdaaꞌnyɨ kinnɨgavaꞌ nemɨ kadɨka mena wɨꞌnagovɨnera. \p \v 19 Sarevɨdaaꞌnyɨ nemɨ Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwakyaasaraavɨre yagaalyaꞌ dɨragɨnna naanna yawɨramaꞌdaanyaine “Yo. Saꞌ naanga nebulyasɨ.” Nabaai sarɨmɨ kwaihɨlyɨ kumɨre yagaalyaꞌ dɨragɨnna lɨmwabɨzaꞌ, saꞌ naangesɨ. Mugunyavɨ tɨnna wangano saꞌ maalɨkesɨ. Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwakyaasaraavɨre yagaalyaꞌ wavɨlaꞌnɨkeꞌ dɨꞌbaakei jɨhɨnyawɨ baaka wɨlalɨwarɨkeibɨsasɨ. Yɨ saꞌ kuna lɨwaꞌda yune Kɨraazɨtɨyarɨne yɨrɨkegaaꞌna. Sara yada yɨrɨkevakɨ bilyɨrɨꞌde kaabweꞌ wannadevaaibɨꞌ Kɨraazɨtɨyai walaabathehaaꞌ gamɨre byaanna sarɨmɨre sɨmunyangɨ yuna wɨlayɨhɨthɨkaavadelyɨ. \v 20 Yagaala dazavɨne yawɨta sɨnnawɨnyaꞌ daresɨ. Nayaa yawɨranganna ja! “Gotɨyare Bukuyavɨ Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwakyaasaraavɨre yagaala gazasavɨ aaya kaavɨlyavɨna nennya yune sɨmunya gavengɨna mamɨdɨnaanna!” \v 21 Sareꞌ dareꞌnanyɨ. Kɨgaakuna aꞌmwe pwai gamɨre sɨmunyavɨdaaꞌnyɨ Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwaakɨyagaalya dakai mɨꞌ. Aawa. Kurya Tewaanyai aꞌmweraavɨ kadɨhaaꞌbwaraꞌ yagaala Gotɨyai wɨjaavaka sa aꞌmwe tewaanyara pwaraavɨ wɨjɨwaakɨna yɨna yesangɨ. Sareꞌna Gotɨyare Kuryai negaimwadaawojɨ aaya kaavɨla saꞌ yawɨramaraadeꞌnanyɨ. \c 2 \s1 Wɨjɨwaakya kwaasɨyaraavɨna mala nayaa jɨwannyideꞌnesɨ. \r (Juthɨyai 4-13) \p \v 1 Nabaai kɨgaakuna sagaaꞌ Yɨzɨrelɨyara Gotɨyareraayaba Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwaakya kwaasɨyara mwaalɨna. Sasare sabaaibɨꞌ kwaasɨ yagaala jaꞌne wɨjɨwaakadɨvɨta pwara sarɨmɨ kwaihɨrɨ mwaalɨna yɨhipɨꞌdera. Sahwara kumɨrebwina lɨka yulyaꞌdɨvɨꞌ “Nawɨꞌnyainera. Kɨraazɨtɨyareina,” dadɨvɨꞌ kwaasɨ yagaala pɨnɨnna pɨnɨnnanya aꞌmweraavɨ kayaaka yɨgalakyaꞌne yawɨsa dɨpɨꞌderera. Naangei kumɨre maremwaaidei kumɨnyɨ mubaka kwara kɨrɨꞌ sahwarɨna buleꞌna wɨjaavɨna yɨpɨꞌderera. Nabaai sara yadɨvɨꞌ kumɨ sara kayaaka yɨmeꞌnyaꞌbɨꞌ yɨmaꞌnɨpɨꞌderera. \v 2 Sahwara kwaasɨyaꞌ dadɨvɨꞌ gɨrɨkitaꞌnanya yaasɨwaꞌ avaanna wɨlamaryadaapɨjɨ Kɨraazɨtɨyare pwara aꞌmwe kwalaalyara kumɨre kayaaꞌnanya sabura mɨdɨbɨꞌderera. Sara yɨpɨꞌderaavɨna aꞌmwe Kɨraazɨtɨyarɨ malɨmwagyara Naangere nebula nawɨꞌnya sabwine tusavɨna bɨraiyagaala dɨpɨꞌdere. \v 3 Kwaasɨ wɨjɨwaakya dazara gɨlyɨvɨta pwaraavɨrengɨ wabarɨnna yadɨvɨta sarevɨ sarɨmɨre nɨgwianna “Mwagiꞌnaana!” dadɨvɨꞌ kwaasɨ yagaala kwalaalya yɨhɨthɨpɨꞌdere. Kɨrɨꞌ nabaai kɨgaakuna sasareraavɨna yawɨbwata jaꞌne Gotɨyai mena yovɨrawakyaakelyɨ. Sahwaraavɨ kayaaka yɨgalakyaꞌneꞌ se mwarika. Aawa. Sahwaraavɨna yemwaalɨka. \p \v 4 Sareꞌ dareꞌnanyɨ. Mamaaya pwara kɨgaaꞌ kayaaꞌna yaasaraavɨ, kɨrɨꞌ Gotɨyai mwanganakyaakere. Aawa. Yɨrorɨlyavɨ kalavuza marapweyɨrakakera mwalyaasara yɨrorɨla wana jɨhɨnyavɨ kuna mwaaihaꞌ. Dahaaꞌ kalavuzavɨ kuna mwaaleva yawɨbwasaꞌna yemwaaihaꞌ. Sabaaibɨꞌ Gotɨyai kwaasɨyaraavɨ sara yadei midaaka! \v 5 Nabaai aꞌmwe sɨnnawɨnyara Gotɨyarɨ buleꞌna wɨjayaasaraavɨ sai mwanganakyaakere. Aawa. Aalyaaka naangeꞌ yɨmaꞌnaka kamaramɨlyaaꞌ sarera aalya naangevɨ yɨwɨna yaaꞌ. Kɨrɨꞌ Nowaai tewaanya yɨdaꞌmaraangebwina wɨjɨwakyaakerɨ Gotɨyai nayaa maremwaaina wiaakelyɨ. Aꞌmwe ata purɨdaaꞌnyɨ pwaraalyara Nowaarenɨdakaavɨya sarerajɨ tewaanna mwaalɨna yaaꞌ. Yɨ nabaai Gotɨyai sara yadei midaaka! \v 6 Sai Anga Sothomɨjɨ Anga Gomorajɨ sabanyaalyaraavɨre kayaaꞌna yadɨvɨsabwina sɨmunya jɨdayaakelyɨ. Anga naanga sabanyaai Gotɨyai dɨkeꞌ yɨraꞌna kyaaꞌ yune kwaagɨsaꞌna warɨna. Sai sabanyaarɨ kayaaꞌnanyaꞌ sara karɨvɨkɨryaaꞌ anga naanga sabanyaai yuna kayaaka yɨmaꞌnyɨna yaaꞌ. Sarevɨ nabaai dɨvi Gotɨyarɨna aꞌmwe buleꞌna wɨjaavɨpɨjara pwɨya sɨnnawɨnya dazaꞌna yawɨryaꞌnesɨ. Saꞌ yawɨta dɨvidaaꞌnyɨ kumɨnyɨ yɨmaꞌnadeꞌna tɨnna wanganyaꞌne yaamɨjɨ saꞌ yaakesɨ. Yɨ nabaai Gotɨyai sara yadei midaaka! \v 7 Nabaai Gotɨyai aꞌmwe yɨdaꞌmaraanga Lotɨmɨ padaihasamaaꞌna kyaaꞌ sai kayaaka minyaaꞌ. Lotɨmɨ aꞌmwe kayaaꞌnanyaraavɨre gɨrɨkitaꞌnanya sabwina sɨmunyaꞌ taanginya winaryaakelyɨ. \v 8 Sareꞌ dareꞌnesɨ. Aꞌmwe yɨdaꞌmaraanga dazai sahwaraavɨ tɨnnyaba wɨlawɨmwalyaakei, kumɨre kayaaꞌnanya yadaapiya tɨnna wanganna yada yuya yɨrɨkerɨkaavɨ kumɨre kayaakyagaala dadaapiya kadɨka wɨꞌnyɨna. Gamɨre sɨmunyaꞌ yɨdaꞌmaraangebwina yadei, sai lɨka yɨwaainada gamɨre sɨmunyavɨ daanga wɨvɨdelyɨ kɨwɨnya dɨnɨkengɨ galazekɨvala sabwi yadaapi. Kɨrɨꞌ nabaai Gotɨyai sara padaihasamaaꞌna yadei midaaka! \v 9 Yo, sara yada yaakevɨ aꞌmwe Gotɨyarɨ mɨdɨdɨvɨsaraavɨ yɨjɨwaala pɨnɨ kwimaꞌnojɨ yɨjɨwaala sabwi marasɨꞌnyaꞌna Naangei mena yawɨꞌdei sara yannelyɨ. Padaihasamaarannelyɨ. Nabaai dahaakɨgaasɨ yɨrɨka yawɨbwaryaꞌne kɨgaasɨ aꞌmwe kayaaꞌnanyaraavɨre sabwina kayaaꞌnanyaꞌ tɨvɨkɨsaꞌnajɨ mena yawɨꞌdelyɨ. Yɨ kayaaꞌnanyaꞌ tɨvɨkɨsaꞌna sahwaraavɨ kuna dɨragɨnna marirakadelyɨ. \v 10 Tɨvɨkɨta naangeꞌ dareraavɨnesɨ. Aꞌmwera munyɨꞌ dɨka yɨdade sabwi mɨdɨdɨvɨꞌ kayaaꞌna gɨrɨkitaꞌnanya sabwi yadɨvɨsare. Sara yadɨvɨꞌ “Gotɨyare yagaalyaꞌnajɨ aꞌmwe naangeraavɨre yagaalyaꞌnajɨ yaasɨwaꞌnanyasɨra,” yawɨꞌdɨvɨsare. \p Aꞌmwe kwaasɨ dadɨvɨta sahwara yɨ navɨka yɨbwaakadɨvɨꞌ yune kunnyabwina mɨdɨdɨvɨsare. Nabaai byaannaka kayaaꞌnanyaraavɨ bɨraiyagaala danganyaꞌna lɨka maalɨka kɨrɨꞌ myadɨvɨsare. \v 11 Mamaayara dɨragɨnya naangejɨyara aꞌmwe dazaraavɨ wavɨlaꞌdɨvɨsare. Kɨrɨꞌ sahwara Naangeryaba byaannakeraavɨ kotɨya wɨmaryadɨvɨꞌ bɨraiyagaala wɨdadɨvɨtara mɨꞌ. \v 12 Aꞌmwe dazara yɨkurɨyaawiara yune kɨlaakejɨkɨna mɨdɨdɨvɨta saraavɨre sɨmumaaya kune sabɨsasɨyare. Aꞌmwera yɨkurɨyaawiaraavɨ maaꞌdɨvɨꞌ tamakyaꞌnera ganaangeꞌ maarakerabɨsare. Yɨ sahwara myawɨranganyadɨvɨsanna, sahɨnɨnna bɨraiyagaala dadɨvɨsare. Yɨkurɨyaawia bwia buraꞌdevaaibɨꞌ aꞌmwe dazahwara kayaaka yɨmaꞌnɨpɨꞌdere. \v 13 Sahwara kayaaꞌnanya dala pɨnɨnna pɨnɨnnanya yadɨvɨsaraavɨ kumɨre kayaaꞌnanyabwina kayaaꞌnanya daza wɨrɨvɨkɨradere. Sahwara yawɨꞌna “Tɨka munne nyabulyɨ biyaaya kwalaalya nɨbainyabulyɨ sawɨta gavegaaꞌ aala! Nemɨ nyɨlyagaaꞌ sara yaana!” Sara yawɨꞌna yadɨvɨꞌ sabwina yɨlaayaꞌna yadɨvɨsare. Sarɨmɨre tɨka munne sarɨmɨjɨ yɨhyeꞌmwannanadɨvɨꞌ sarɨmɨnyawɨ kwaasɨya sahwara gɨrɨkitaꞌnanyara wɨlayɨhɨmwaaidɨvɨsare. Sarɨmɨnyɨ yɨwihwaaryabɨsare. Sarɨmɨnyawɨ sara yadɨvɨꞌ sarɨmɨnyɨ kumɨre kwaasɨya yadɨvɨta sabwina yɨlaaya yadɨvɨsare. \v 14 Kumɨre tɨnnyai yuyagaaꞌ aꞌmwengɨ wangadɨvɨꞌ ata lɨmwangebwina yaꞌnera yawɨꞌdɨvɨꞌ sarevɨ kayaaꞌna yabwina mwakwasakɨpɨꞌdera mɨꞌ. Aawa nebulyasɨ. Aꞌmwera kumɨre sɨmunyaꞌ dɨragɨnya mwaryaderaavɨ wabwiwayagaala wɨdadɨvɨkɨ. Sara yadɨvɨꞌ kayaaꞌna yaꞌneraavɨ makwodɨvɨkɨ. Pwaraavɨre gɨlyɨvɨsangɨ wabarɨnna yabwina sɨmunya mena maaꞌdɨvɨsara. Sareꞌna Gotɨyai yuna Dɨkevɨ marasɨꞌnadera mwaaihasara! \v 15 Tuta tewaanya yɨdaꞌnanya sarɨkɨna buleꞌna wɨjaavadɨvɨꞌ yaasɨwaꞌ yɨraataatakaanya yamarivanɨgasaꞌna. Sahwara Beyomɨre kaimɨraayai Belaamɨmɨre tusarɨꞌ mɨdɨmanɨgasare. Sai kayaaꞌnanyabwi yade nɨgwɨtɨvɨkɨta savɨna yɨmaꞌnyaꞌna nawɨꞌnyɨna wɨvuꞌnakelyɨ. \v 16 Kɨrɨꞌ gamɨre kayaaꞌnanyaꞌ pariꞌmata yade sabwina maiyagaalyaꞌ yɨmaꞌnyɨna. Jɨlɨkyaawarya dogiyara yagaala majadɨvɨsare. Kɨrɨꞌ Belaamɨmɨre dogiyai aꞌmweibɨꞌ yagaala dɨna yaka sahwarɨ maiyagaala wɨdɨna. Sasare sabwi, wɨꞌnawɨjɨwaakya dazai gamɨre yɨraataate yade dazabwi ayɨna yaꞌna dogiya dazai tusarɨꞌ kaanya tihɨꞌna yaakelyɨ. \p \v 17 Kwaasɨ wɨjɨwaakadɨvɨta dazara aalɨyɨmɨnya pɨnɨ aalya mwalyuya saaꞌnya daaꞌdevaaibɨsare. Nabaai kwaakewɨnne yɨraaya yɨhuꞌmaanaryaꞌ tɨvɨpaidaaꞌnyɨ yɨwɨnamaꞌna yadevaaibɨsare. Yɨ waryaanyara. Yaasɨwaꞌnanya wɨdadɨvɨsare. Sareꞌna Gotɨyai anga jɨhɨnyaanga naangeba mena yovɨrawakaꞌ. Sahwara kayaaꞌnanya sahɨbanna wɨpɨꞌdere. \v 18 Sareꞌ dareꞌnanyɨ. Aꞌmwe dazahwara kumɨnne yayaꞌ jaka naanga dadɨvɨta saꞌ yaasɨwakebulyɨ. Yaasɨwaꞌna yadɨvɨꞌ kumɨre yagaala waryaanyabulyɨ. Sahwara aꞌmwe pwaraavɨ wabwiwayagaala wɨdadɨvɨꞌ kumɨre munyɨꞌ dɨka yɨdada kayaaꞌna gɨrɨkitaꞌnanya yɨya sabwinajɨ dala pɨnɨnna pɨnɨnnanya kɨlaakejɨkɨya kayaaꞌnanya sabwinajɨ sasare saburɨ aꞌmwe dazaraavɨ mwagiꞌnamaata yɨvanɨgaꞌ. Wana dahaasagaaꞌ dɨragɨnna malɨmwagyadɨvɨsaraavɨre kwaasɨya kayaaꞌnanyabwi mena yagalyaꞌmaveva Naangere tewaanyabwi gaai mɨdɨnna yɨvanɨgasaraavɨ. \v 19 Aꞌmwe kwaasɨya wɨjɨwaakadɨvɨta dazara yune naanga nebulyaꞌna wɨjaꞌna kwaasɨ dɨna “Sarɨmɨre yawɨta sabwi kayaaꞌnanya pɨnɨ yɨhɨthathɨvalade mɨꞌ. Kayaaꞌnanya sa yapɨjɨ kayaaka myɨmaꞌnyɨ tewaanya kuna dɨmwaalyideihɨlyɨ.” Kɨrɨꞌ kumɨ sara kayaaka yɨnyaꞌne saburɨ yaasɨwaꞌwawɨnyara mwaaidɨvɨkɨ. Yɨ dareꞌnanyɨ. Dɨragɨnya pɨnɨ aꞌmwerɨ mena wavɨlavojɨyangɨ, aꞌmwe dazai dɨragɨnya gamɨnyɨ wavɨlavaja sangɨna yaasɨwaꞌwawɨnyai mwaalɨna. \v 20 Sareꞌ dareꞌnanyɨ. Sahwara Jizaazai Kɨraazɨtɨyai nemɨre Naangei nevadaihasamaaryaꞌnerɨ mena yawɨramaaꞌdɨvɨꞌ sɨduta yawɨta savɨna Kwaakevakɨ yuya gɨrɨkitaꞌnanya warɨka sangɨ yagalyaꞌmaꞌna. Nabaai aya saburɨ ayɨna lɨmwagapɨjɨ saꞌ wɨla yɨralɨmwagaꞌdori dara mwaaibɨꞌdere. Aaya mudɨkegaaꞌ Kɨraazɨtɨyarɨ malɨmwagyahaaꞌ kayaaꞌna mwaalɨna. Kɨrɨꞌ dɨvi nabaai Naangerɨ yagalyaꞌmaꞌna yɨpɨjaꞌ kayaaꞌnanya sabwi ayɨna maarapɨjɨ sagaaꞌ wana kayaaꞌna mwaaibɨꞌdere. \v 21 Sareꞌ dareꞌnanyɨ. Sahwara yɨdaꞌmaraanga saburɨne tusaꞌ sɨmunya myawɨramaaryɨ yɨpɨjɨ kwajɨ tewaanyaꞌ dɨngaka! Dahaaꞌ tuta sarɨkɨ mena yawɨrangadɨvɨta sara kɨwɨnya nawɨꞌnyaanga dɨnɨka dazaꞌ maareva kɨrɨꞌ bule gɨnyɨraꞌdɨvɨsaꞌ yɨ saꞌ kayaaꞌnanaangesɨ. Tɨvɨkɨta naangaangeꞌ maapɨꞌdere. \v 22 Sahwaraavɨ yɨmaꞌnɨvanɨka dazabwi, yagaaikɨwɨnya nebulyaꞌna dɨnɨka pɨbwi dara dɨnɨꞌ “Jɨlɨkei gannya kwadaakeꞌ ayɨna yɨrɨꞌmwannanyɨna. Nabaai yaawaryai aalya mena yɨnakei kwaaka araꞌbunyabanya taaka yemannamarina.” \c 3 \s1 Naanga nebulyaꞌ “Naangei walaabatherɨnesɨ.” \p \v 1 Nɨmɨre nyaꞌmweihɨrɨna tewaanya nyɨvuꞌnadeihi, pɨkarya dathaꞌ ayawɨdaasɨ sarɨmɨnyɨna yɨdaꞌmwesɨ. Pɨkarɨyɨkwia pɨrɨwaala dazawaarɨ sarɨmɨre sɨmunya yɨdaꞌmaraangeꞌ yɨdɨkavɨmwaaihyaꞌneꞌ yɨhɨzaawesɨ. Yagaala daꞌna ayɨna jawɨryideꞌnanyɨ. \v 2 Kɨgaakuna Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwakyaata nawɨꞌnyara dɨnɨkenna dɨvidaaꞌnyɨ Kɨraazɨtɨyarɨna yɨmaꞌnyaꞌnengɨna ayɨna jawɨrila! Nabaai Naangei nevadaihasamaarakerɨne kɨwɨnya dɨnɨkeꞌ sarɨmɨre Nedasaabadeinaavɨre maangiꞌ kadɨka wɨꞌnesaꞌ ayɨna jawɨrila! \p \v 3 Yagaala dazavɨne yawɨta sɨnnawɨnyaꞌ daresɨ. Yɨrɨka aayarɨkaavɨ aꞌmwe puriꞌnyarabɨꞌ bɨraiyagaala dadɨvɨsara yɨmaꞌnyɨna yapɨjɨ kunnya sɨmunyavɨ dɨka widade kayaaꞌnanya sabwi mɨdɨdɨvɨꞌ \v 4 bɨraiyagaala dara dɨpɨꞌdere “Sai yune naanga nebulyaꞌna dakeꞌ ayɨna bathei dɨngaka! Sarei gawɨ mwaalɨka! Sai mabivanɨkeꞌ. Sareꞌ dareꞌnanyɨ. Ne sɨnnawɨnyara se balevegaaꞌdaasɨ dahaakɨgaasɨ yuya sa sɨnnawɨ waryaakabaaibɨꞌ kuna warɨka Gotɨyai wakyaakegaaꞌdaasɨ.” \v 5 “Sɨnnawɨ waryaakabaaibɨꞌ kuna warɨkeva,” ja kwaasɨyaꞌ dareꞌnanyɨ. Sahwara sɨmunya daza dɨragɨnna yawɨꞌdɨvɨꞌ darevɨ kumɨre sɨmunyavɨdaaꞌnyɨ yawɨrangadɨvɨtara mɨꞌ. Sareꞌ kumɨnyɨna lɨka yulyaꞌdɨꞌnyɨ myawɨri. Sɨnnawɨ kɨgaakuna Gotɨyai yagaalyaꞌ kajaaꞌ sɨgunyaꞌ warɨna yaakesɨ. Nabaai Gotɨyare yagaala savɨ aalyaꞌ sara kyaaꞌ Kwaakevakɨ aalyavɨ wɨlayɨmaꞌnyɨna yaka aalyavɨ tɨnnyaba warɨna. Wakyaakegaaꞌ. \v 6 Kɨrɨꞌ nabaai dɨvidaaꞌnyɨ Gotɨyai yagaalyaꞌ kajaaꞌ Kwaakevakɨ aalyaaka naangeꞌ yɨmaꞌnyɨna kyaaꞌ Kwaakevaꞌ aalya savɨ kayaaka yɨmaꞌnyɨna yaakevakɨ. Sareꞌ myawɨri yɨvanɨgaꞌ. \v 7 Yune yagaala dazahɨrɨꞌ sɨgunyasɨ Kwaakevasɨ dahaaꞌ warɨkewaarɨ yɨtavalɨmwagarɨꞌ. Sara yaka dɨkeꞌ yɨmaꞌnaabathehaaꞌna yemwaalɨꞌ. Yɨ Yɨrɨka Aayagaaꞌ Gotɨyarɨna buleꞌna wɨjaavadɨvɨsaraavɨ kotɨyaꞌ yawɨbwaryaꞌna yɨtavalɨmwagarɨkesɨ. Sagaaꞌ sahwara kayaaka yɨmaꞌnɨpɨꞌdehaaꞌnanyɨ. \p \v 8 Nɨmɨre nyaꞌmweihɨrɨna tewaanya nyɨvuꞌnadeihi, yawɨta pɨrɨꞌna sɨmunya navɨka nyɨpɨdɨka! Naangere sɨmunyavɨdaaꞌnyɨ yawɨꞌmanɨꞌ “Yɨrɨka gave pɨgaaꞌna kwarame waanɨ taawɨzanɨyabɨsasɨ (1,000). Kwarame waanɨ taawɨzanɨya daza yɨrɨka gave pɨgaaꞌbɨsangɨ.” Nemɨre yawɨꞌna “Yɨrɨkerɨꞌ maalɨkegaakɨ. Kwarame waanɨ taawɨzanɨya saamɨnyagaakɨra.” Kɨrɨꞌ gamɨnyɨ aawa. Avaalyagaakɨra. Sareꞌna gamɨregaaꞌ walaabathelyɨ. \v 9 Sɨnnawɨ Naangei yune naanga nebulyaꞌna daka saꞌna sai yɨmaꞌnyaꞌnei kave kave mivanɨꞌ. Sarevɨna aꞌmwe pwara yawɨꞌdɨvɨtabaaibɨꞌ kave kave sabwina mivanɨꞌ. Aawa. Sai yawɨꞌna “Aꞌmwe kwaala pwai nyɨwawodɨka!” Aawa. Sai dɨna “Aꞌmwe yuyara sɨmunya mudɨkebwi yawɨramaapɨka! Nyɨlɨmwabɨka!” Sarevɨdaaꞌnyɨ sahwai sarɨmɨnyɨna yawɨꞌda sai kuna yemwaalɨꞌ. \v 10 Sai yawɨbwaryaꞌnei walaabozɨ kɨrɨꞌ Naangerɨne Yɨrɨkegaaꞌ aꞌmwe kuka yaꞌnei badevaaibɨꞌ yɨmaꞌnadehaakɨ. Yɨrɨka sarɨkɨ sagaaꞌ sɨgunyaꞌ yɨꞌmunya naanga pilojɨ yɨwɨnamaꞌna yadesɨ. Sahɨba nyɨlyalyɨ lawelyɨ sɨlɨngaamɨnyajɨ sa dɨkeꞌ nasɨꞌna kyojɨ aalyaꞌbɨꞌ yɨmaꞌnyɨna, yɨwɨna yadengɨ. Yuya kwaaka kɨvakɨ warɨka sajɨ sahɨvakɨ yadɨvɨta sajɨ yuya sa Gotɨyai kuꞌmaayaba marimaꞌnaabathengɨ. \p \v 11 Yuya sasare sa aalyaꞌbɨta mena sara yɨmaꞌnadenna gathaꞌdareihi mwaaibɨneihɨlaka! Sarɨmɨ tewaanyaburɨna yamaryadɨvɨꞌ Gotɨyare yuya sabwi nayaa dɨmɨdɨnyɨla! \v 12 Sasare saburɨ Gotɨyare Yɨrɨka sagaaꞌna nayaa yemwaaidɨvɨꞌ yɨ Yɨrɨka Naanga sagaaꞌ yaraina yɨmaꞌnadeꞌna sarɨmɨ Naangere wawɨnya dɨragɨnna nayaa jɨla! Naanga Yɨrɨka dazagaaꞌ sɨgunyaꞌ dɨka nasɨꞌna yadesɨ. Dɨkwaraꞌmunanga naangeꞌ gamɨre yuya warɨka saba sa dɨka nasɨꞌnojɨ aalyaꞌbɨꞌ yɨmaꞌnadengɨ. \v 13 Kɨrɨꞌ Gotɨyai yune naanga nebulyaꞌna mena jaakevɨ sɨgunya mudɨkevasɨ kwaaka mudɨkevasɨ sawaarɨna yemwaaiho. Sahɨba yune yɨdaꞌmaraangebwina waradevera. \p \v 14 Nɨmɨre nyaꞌmweihɨrɨna tewaanya nyɨvuꞌnadeihi, sarevɨdaaꞌnyɨ dazanna yemwaaidɨvɨꞌ Naangerɨne nayaa dɨragɨnna yadɨvɨꞌ nawɨꞌnya yɨdaꞌna mwaaidɨvɨꞌ Naangegaaꞌ Gotɨyare tɨnnyarɨ yɨwetawakya pɨnɨjɨyaihi namwaaibɨthɨka! Sipɨzipɨya yɨwihwaarya maayara gɨrɨkitaꞌnanya maayarabɨsaihi dɨmwaalyɨla! Nabaai sarɨmɨ Gotɨyalyɨ avaaizɨmunyaꞌna dɨmwaalyɨla! Gotɨyare kwaamusaburɨ dɨmwaalyɨla! Sarɨmɨ nawɨꞌnya kuna sara mwaaidapi dɨvi Gotɨyai yɨhwanganadelyɨra. \v 15 Naangei nemɨnyɨ kave neyada kuna yemwaalɨꞌ. Sareꞌna nayaa dara jawɨrila! “Sasare sabwi aꞌmwe kwainaavɨ kuna nevadaihasamaaradevwina.” Gotɨyai sɨmunya tewaanyaꞌ kujaavaꞌ nemɨre neyaꞌmwerɨna tewaanya nevuꞌnadei Polɨ sai kwalyɨ sarɨmɨnyɨna pɨkarya avaala sahɨbaaibɨꞌna yɨdavakelyɨ. \v 16 Yo, gamɨre pɨkarɨyɨkwia yuyangɨ, dazahɨnɨnna dadelyɨ. Nabaai yagaala pɨnɨ pɨkarɨyɨkwia dazangɨ warɨke nayaa yawɨramaaryaꞌna yagɨyagɨ wawɨnyasɨ. Aꞌmwera sɨduta maayara kumɨre sɨmunya dɨragɨnya mwaryadesɨyara Polɨmɨre yagaala daza mariwɨnakadɨvɨꞌ Gotɨyare Bukuyavɨya yagaala yuya pɨnɨngɨjɨ mariwɨnakadɨvɨtabaaibɨsasɨ. Nabaai sasare sara yadɨvɨꞌ kumɨ dazahwara kayaaka yɨgainyaꞌnerera. \p \v 17 Nɨmɨre nyaꞌmweihɨrɨna tewaanya nyɨvuꞌnadeihi, sɨnnawɨ miꞌna yɨhɨthɨweꞌna yuya dazanna mena yawɨꞌdɨvɨsaihɨlyɨ. Miꞌna yɨhɨthɨwe yuya sasarevɨdaaꞌnyɨ sarɨmɨ saihi mala nayaa jɨwannyɨla! Aꞌmwe kɨwɨnya galazekɨvaidɨvɨsaraavɨre kwaasɨ yagaalya sarɨmɨnyɨ yɨhɨmwagiꞌnadaawori sarɨmɨ nebulyavɨ dɨragɨnna madaayɨ nyɨpɨka! Nalaraawɨpɨka! \v 18 Aawa. Sarɨmɨ Naangere yanga gaimwanga naangevɨ dɨmwaalyɨla! Sahwai nemɨre Naangei, nevadaihasamaaꞌdei, Jizaazai Kɨraazɨtɨyalyɨ. Sarerɨ yanga gaimwanga dazavɨjɨ sahwarɨ sɨmunya yawɨramaaryaꞌnevɨjɨ dɨragɨnna dɨvadaꞌgaledaayɨla! Sarevɨ sarɨmɨ yanga naanga dazaꞌ ayɨna pɨnɨjɨ kuna naanna dɨmaaryɨla! Sara yadɨvɨꞌ sarɨmɨ Kɨraazɨtɨyarɨ yawɨta sɨmunyabwi kwalaalya kuna dɨmaaryɨla! Dahaasɨ yuyagaaꞌ yuyagaaꞌne yɨrɨkesɨ gamɨre yayaꞌ munyaba makɨlaana! Sai byaannakelyɨ. Sarei yuyagaaꞌ yuyagaaꞌ kuna naanga mwaalana! \pmr \sig Pitai \sig*