\id REV - Borna New Testamnet
\ide UTF-8
\h Yohans Bek'o
\toc2 Yohans Bek'o
\toc1 Yohans Bek'ts Bek'o
\toc3 Bek'.
\mt Yohans Bek'ts Bek'o
\imt Kindo
\ip Yohans bek'ts bek'o b́guut'e krstiyaniwots Iyesus Krstosi bo doonzi b́wottsok'owo bo amantsatse tuutson gishewonat gond bek'on boats b́ bodo dúra b́tesh. Guut'tso b́t'iwintsir nababirwots bo jangirwo s'eeno b́ wotitwok'o kup'shr boats gishewonat gond bek'otse bo amantson bín bokashitwok'o bo ango kup'shosha.
\ip Mas'aafanitsi ay kaywots ay wotsnat shine shuuts waats bek'uwotsi detske, bek'manootswere man dúri teshts amantsuwots t'iwintso falitkno, k'oshwotsshmó ááshk wotar teshetk be'et arok'on t'intsek keewok'on t'intseknee. Duubi garo anaan b́ íwishefok'o mas'aafan tookwots k'osh k'osh naari bek'wots k'osh k'osh naari aron ananshdek't t'intsere. Mas'aafan b́ biitse biitsewonúwere k'osh k'osh naaron asaabiyo b́beetka wotiyaloŕ bítse een keewo daneeka, manwere Ik'o, doonzo Krstos weeron aani iwisherawok'o iknoto b́ jamon Shed'anono dabt b́balangar jamwotsi da'itwe, da'amanwere b́s'uwoor amanetswotsi wotts b́ jirwotssh handr daronat handr datsatsi deero boosh naatitwe.
\iot Jamon mas'aafan b́detstso
\io1 Kindo 1:1-8
\io1 Bek'man tuwokonat Ik'i maa shawatwotssh wosheets wosho 1:9—3:22
\io1 Mas'aaf mannat shawat matebwotsn 4:1—8:1
\io1 Fugef shawat eezbedwotsi 8:2—11:19
\io1 Darwonat s'oots gitwotsn 12:1—13:18
\io1 K'osh k'osh bek'uwots 14:1—15:8
\io1 Shawat Ik'i fayi wanc'uwotsi 16:1-21
\io1 Babilon t'afo, Din s'ootso, kootets nebiyonat Diyablosn da'etsok'o 17:1—20:10
\io1 S'uwaatsi angsho 20:11-15
\io1 Dari handro, handr datsu, Iyerusalem handru 21:1—22:5
\io1 B́ gúúpo 22:6-21
\c 1
\p
\v 1 Bek'an karn gizewotse wotit keewo Ik'o b́ guutswotssh kitsosh Iyesus Krstossh b́ imtsoniye, Iyesus Krstoswere melakiyo woshat b́ guutso Yohanissh bek'an b́ kitsi. 
\v 2 Yohaniswere Ik' aap'onat Iyesus Krstos bísh b́ danitso, mank'o b́ bek'ts keew jamo gawere. 
\v 3 Jaman b́s'eenet aawo karn b́ wottsotse bek'i aap'an nababirwo deereke! mank'o bek'i aap'man shishirwotsnat beek'anits guut'etso s'eentsitwots derekne.
\s Isiyotsi shawat Ik' mowotssh wosheets jamo
\p
\v 4-5 \x - \xo 1:4-5 \xo*\xt Isa. 55:4; Dub. 89:27; Kesh. 3:14; Bek'. 4:5 \xt*\x* Yohanisoke Isiyotse fa'a shawat Ik' moowwotssh. Fa'oke, teshtsoknat weetu Ik'oke, b́ naashi jori shinatse fa'a shawat shayirwotsoke, mank'o k'irotse tuwon k'aab wottsoke datsatsi nugúswotsi keewirwo, amanets gawo wottsoke, noon shuntsonat b́ s'atson nomorotse noon nas' kishtso Iyesus Krstos s'aatoonat jeenon itsh wotowe. 
\v 6 \x - \xo 1:6 \xo*\xt Kesh. 19:6; Bek'. 5:10 \xt*\x* Iyesus Krstos nihi Ik'osh kahniwotsi wotar no finish Mengst noon woshtsosh, Iyesus Krstossh mangonat angon dúre dúrosh b́ borfetso wotowe! amen.
\p
\v 7 \x - \xo 1:7 \xo*\xt Dan. 7:13; Mat. 24:30; Mar. 13:26; Luk'. 21:27; 1 Tes. 4:17; Zek. 12:10; Yoh. 19:34, 37 \xt*\x* Eshe daawnon weetwe, bín koshtswotsworu bo oreraniyere jametswots bín bek'etune, datsatsi ash naar jamo b́ jangosh eepetúne, keewanúwere aree, amen.
\p
\v 8 \x - \xo 1:8 \xo*\xt Bek'. 22:13; Kesh. 3:14 \xt*\x* Fa'o, teshtso, weetwonwere, jam falts Ik'o doonzo «Alfonat Omegon,\f + \fr 1:8 \fr*\fqa Alfonat Omoegona: \fqa*\ft Eto shintsonat s'uwaatsi Grik fideliwotsiye, \ft*\f* taane!» etfe.
\s Krstos bek'on b́ be'etsok'o
\p
\v 9 Iyesus Krstosn wotat gond bek'onat b́ menegsto, mank'o b́ k'amo itnton kaytso taa it eshú Yohanis Ik' aap'onat Iyesus gawi jangosh tipeyat Fet'moyi eteyiru aatso bin guurdek'ts datswatse tteshi, 
\v 10 Doonzo aawots Shayirotse t befere gaati k'aarok'o een k'ááro t shuuts weeron hank'o bí eree t shishi, 
\v 11 «N bek'irwo mas'aafats guud'de'er shawat Ik' moowwots maants etonwere Efeson maants, Semrnes maants, T'ergamon maants, Tyat'ros maants, Serdes maants, Filadelfiyo maants, Lodok'iyo maantswere woshowe.»
\p
\v 12 Kon taash keewtsok'o danosh t shuutso maants wongr tieti, wongr tiettsok'onowere shawat c'eesho kuriru awntson doozetswotsi t bek'i, 
\v 13 \x - \xo 1:13 \xo*\xt Dan. 7:13; 10:5 \xt*\x* C'eeshi bewoki talotsnowere ash na'a artso tbek'i, bíwere b́ tufok b́ borfetso geenz taho tahdek't, b́ gerats awntsi edo eddek'ke b́ teshi. 
\v 14 \x - \xo 1:14-15 \xo*\xt Dan. 7:9; 10:6 \xt*\x* B́ tookonat b́ took s'iron shetsonat sufiyok'o nas'a b́ teshi, bí ááwwotswere taw at'ok'one bo teshi, 
\v 15 \x - \xo 1:15 \xo*\xt Hzk'. 1:24; 43:2 \xt*\x* b́ tufuwotswere taw k'ak'otse wos'wutsts k'aazok'o arkno bo teshi, b́ k'aaronúwere een aats fuundi k'aarok'owiye b́ teshi, 
\v 16 B́ k'ani kishon shawat k'eenwotsi detsdek'tni b́ teshi, git weeron shash wotts shiki gorado b́ nonotse b́ keshfere b́ teshi, b́ shiits jami sháánonwere aaw taali aaw sháánok'oyiye b́ teshi. 
\v 17 \x - \xo 1:17\xo*\xt Isa. 44:6; 48:12; Bek'. 2:8; 22:13 \xt*\x* Bín t bek'tsok'on k'irts ashok'o wotat b́ tufi shirots dih tuutsi, bímó b́ k'ani kisho tiyats gedt hank'o b́'eti, «Shatk'aye, shintsonat s'uwaatstson taane, 
\v 18 Taa beyar beetk taane, k'iratniye tteshi, ernmó hambe dúre dúrosh beyar beetk taane, k'ironat Si'oli k'eshit k'ulfiwotsi detsfe. 
\v 19 Eshe nbek'tso and fa'onat shuutsomaand wetwon guud'e. 
\v 20 T k'ani kishatse nbek'iru shawat k'enwotsnat shawat awntson dozets c'eesho biyats gedetwots ááshts keewo haniye, shawat k'eenwots shawat Ik' moowwots atsi, Ik'i melakiwotsiye, shawat c'eesh boats gedetswotsu shawat Ik' moowwtsiye.»
\c 2
\s (1) Efesonits Ik' moo
\p
\v 1 Efesonits Ik' maa melakiyosh, «Shawat k'eenwotsi b́ k'ani kishots detsdek'tso, shawat c'eesh kurefwots dagotse ananiruwo, 
\v 2 n fino, kúp'at nfiintsok'o, n k'amo danfee, gondwotsnomó k'amo n maawtsok'o, woshetswotsi bowoterawo ‹wosheetsots noone› etirwotsi maramarat kootetsi bowoto n daatstsok'o danfee. 
\v 3 K'amoon nkup'tsok'ont t shútsosh n taahraniyere gondo n bek'tsok'ono danfee, 
\v 4 Ernmó ik keewo niyatsere t shit'tso detsfe, bíwere n shun shintso k'azk'rerne, 
\v 5 awuk'o een beyoke n dihitsok'o gawde'e! naandre eree! shin finat nteshtsok'o andoru mank'o finowe, jaman k'alo n k'azalomó niyok weetwe, naandere eto n k'azal, n c'eeshi beyoko b́ beyoke k'a'úbazetwe. 
\v 6 Ernmó neen t udit ik keewo fa'e, taa t shit'iru Nik'olawiyots fino neewere shit'rne.
\p
\v 7 \x - \xo 2:7 \xo*\xt Aze. 2:9; Bek'. 22:2; Hzk'. 28:13; 31:8 \xt*\x* «Shayiro Ik' mooshwwotssh bí etirwo waaz detstso k'ewe! Da'a dek'etwo Ik' Genetotse fa'a kash mitatse b́ meetwok'o woshitwe.» etfe err guud'e.
\s (2) Semernesits Ik' moo
\p
\v 8 \x - \xo 2:8 \xo*\xt Isa. 44:6; 48:12; Bek'. 1:17; 22:13 \xt*\x* Semrnes Ik' maa melakiyosh, «Shintsonat s'watsts wottso, k'irt teshtsonat beyat beyirwo, 
\v 9 n gond bek'onat n tugron danfee, wotowa eree gaaletsk neene, ayhudi bowoterawo ayhudi noone etiru, Shed'ani mabari wottswots, n shúútso bo t'afitsok'o danfee, 
\v 10 shino maants niyats bodet gondbek'osh shatk'aye, eshe it fadetwok'o ititsere ik ikuwotsi Diyablos tipi moots gedetwe, tats aawosh gond bek'o daatsitute, n k'irfetsosh amanetso wotowe, kash akliliyo neesh imetwe.
\p
\v 11 \x - \xo 2:11 \xo*\xt Bek'. 20:14; 21:18 \xt*\x* «Shayiro Ik' moowwotssh b́ etirwo waaz detstso shiye! Da'adek'etwo gitl k'irosh eegor woteratse.» etfe err guud'e.
\s (3) P'ergamon Ik' moo
\p
\v 12 P'ergamon Ik' maa melakiyosh, «Git weeron shash detsts shiki gorad detsdek'tso, 
\v 13 nee Shed'ani naashi jori beyoke n beyirwok'o danfee, wotowa eree t shútso kúp'idek'at detsrne, taash amanets gaw wottso Antip'asi Shed'ani beyirwoke it kitotse úd'ewor dab tiyatse ndetsts imnetiyo haleratsne. 
\v 14 \x - \xo 2:14 \xo*\xt Taaw. 22:5, 7; 31:16; Iwi. 23:4; Taaw. 25:1-3 \xt*\x* Ernmó niatse tshit'ts múk' keewwotsi detsfe, manúwere Bel'am dants dano detsdek'ts ik ik ashuwots it dagotse fa'ane, Bela'mhan Isra'el ash ashuwots woteraw ik'uwotssh shukeets móó máár widetsi fino finar bodihitwok'o Balak'i iztsoniye. 
\v 15 Mank'owere Nik'olots jírwots dano detsts ashuwotswere ititse fa'ane, 
\v 16 Mansh naandre eree, man nk'azal káári niyok waar tnoni shikonowere boon kaaritwe.
\p
\v 17 \x - \xo 2:17 \xo*\xt Kesh. 16:14-15; 16:33-34; Yoh. 6:48-50; Isa. 62:2; 65:15 \xt*\x* «Shayro Ik'i moowwotssh bíetirwo waaz detstso shiye! da'adek'etwosh ááshts mano bísh imetuwe, handr shúútso bítse guut'ets shúts nas'unowere\f + \fr 2:17 \fr*\fqa Shúts nas'a: \fqa*\ft Griki nemotse shúts nas'o eto bín s'amiyets asho angshirwotsok b́ t'inor bín s'amiyets keewotse nas'o wotor bísh imef shúts nas'uni. \ft*\f* bísh imetwe, deek'etwoniyere okoon k'osho konwor man danatse.» etfe err guud'e.
\s (4) Tiyat'ronitsi Ik'i moowu
\p
\v 18 Tiyat'ron Ik' moowtsi melakiyosh, «Taw lalu arts ááwwotsi detstso taw k'ak'on wos'ts k'áázok'o arts tufuwotsi detsts Ik' na'o, 
\v 19 n finonat nshunon, n imnetiyonat n finon, k'amoon n kúp'onowere danfee, ili n fino shintsoniyere b́ bogtsok'o danfee. 
\v 20 \x - \xo 2:20 \xo*\xt 1 Naash. 16:31; 2 Naash. 9:22-30 \xt*\x* Ernmó niyatse tshit'ts keew iko detsfe, manwere ‹Nebiyi taane› etiru máátsu Elzabeli s'ik etaat k'azk'rerne, biwere t guutswots bo gusiyitwok'onat woteraw ik'uwotssh wosheets misho bo meetwok'o daniyon sheelirane. 
\v 21 Naandre bi etetwok'o bish gizewo imre b́ teshi bimó b widatsere naandre err aano geratsane. 
\v 22 Mansh kúúni es'ats bin dikitwe, binton bofints gond finatse aanar naandrone eto bok'azal binton wido finiru jamwotsats een kúúno dowetwe, 
\v 23 b nanaúwotsno k'iron fayitwe, Ik' maa jamwotswere ash hasabiyonat tewnon p'ec'ar danetwo taa twottsok'o danetúne, it ik ikoshowere it finok'o imetwe.
\p
\v 24 «Tiyat'rosn fa'a danan de'aniyere oorts jamwotssh, mank'owere ik ikwots Shed'ani ayidek't ááshts keewe bo etirwi shuutso sha'eraniye oortswotssh k'osh kuro itats kuriratse, 
\v 25 b́ wotefere taa twafetsosh it detstso kup'shde'er deshde'ere. 
\v 26 Da'adek'etwosh t fino finefetsr b́ s'uwaats b́borfetso kup'itwosh ay ash naaratse bí alituwok'o woshitwe, 
\v 27 Bri gúmbonowere boon keewitwe, shali k'ac'ok'owere boon k'ic'de'er k'arintsitwe, alanwere taa t nihoke tdek'tsi naarok'oyiye, 
\v 28 Dats gatsi k'enonowere bísh imetwe.
\p
\v 29 «Shayiro Ik' moowwotssh bíetirwo waaz detstso shiye!» etfe err guud'e.
\c 3
\s (5) Serdesitsi Ik' moowu
\p
\v 1 Serdesitsi Ik' mootsi melakiyosh, «Shawat Ik' shayrwotsnat shawat k'eenwotsi detsdek'tso, n fino danfee, shúútsosh kashetsknene, ernmó k'irwtserne. 
\v 2 Eshe tuuwe, k'irosh t'intsonat oorts n ang múkna'amani aani kup'shde'e, ti Ik'o Izar Izewer shinatse n fino s'eenk wotat bíere daatsratse. 
\v 3 \x - \xo 3:3\xo*\xt Mat. 24:43-44; Luk'. 12:39-40; Bek'. 16:15 \xt*\x* Eshe eegi naari dano ndek'tsok'owonat nshishtsok'o gawde'e, bíno korde'e, naandre eree, tuwo nk'azalmó úmp'etsok'o danerawon niats weetwe, awuri sa'aton twetwok'o danatsne. 
\v 4 Ernmó botaho kimshrawwots Serdesitse k'atswots neenton fa'ane, bo nas' taho tahdek'o boosh b́geyitsotse nas' taho tahde'er taanton ametúne. 
\v 5 \x - \xo 3:5\xo*\xt Kesh. 32:32-33; Dub. 69:28; Bek'. 20:12; Mat. 10:32; Luk'. 12:8 \xt*\x* Da'adek'etwo bokok'o nas' taho tahdek'etwe, b́ shúútsono tnihnat melaki shinatse danitwe, kashetswots shúútso bíyats guut'et kashi mas'aafotse t'afibayatse.
\p
\v 6 «Shayiro Ik'i moowwotssh bíetirwo waaz detstso shiye!» etfe err guud'e.
\s (6) Filedelfiyits Ik'i moow
\p
\v 7 \x - \xo 3:7 \xo*\xt Isa. 22:22; Iyo. 12:14 \xt*\x* Filedelfiy Ik'i mootsi melakiyosh, «S'ayinonat arik wottso, Dawit k'ulfiyo detsdek'tso, bí b́ k'eshitwo konwor ic'atse. Bí b́is'etwo konwor k'eshratse. 
\v 8 \x - \xo 3:8\xo*\xt Isa. 49:23; 60:14; 43:4 \xt*\x* Nfiino danfee, eshe hamb, konuwor is'osh b́falrawo k'eshets fengesho nshinaats gedk'rere, niangú múk'na'a b́wottsok'owo danfee, ernmó tiaap'tso kotdek'rne, tshútsonowere haleratsne. 
\v 9 Eshe haniyak, Ayhudi bowoterawon Ayhudi noone etiru kootets Shed'ani mabariwots waar ntufishirots bodihitwok'o woshitwe, taa neen tshuntsok'onowere bodanetwok'o k'alitwe. 
\v 10 K'amdek'tso wotowe tietts aap'o nkottsotse taawere datsatse beyirwotsi fadosh dats jamats weet gond bek'i sa'ator neen kotetwe. 
\v 11 Eshe káári weetwe, ni akliliyo konwor niyatse k'aa'úb́de'awok'o ndetstso kup'shde deshde'e. 
\v 12 \x - \xo 3:12\xo*\xt Bek'. 21:2; Isa. 62:2; 65:15 \xt*\x* Da'adek'tso ti Ik'o Izar Izewer mootse íro woshitwe, manoknowere b́ jamon keyatse, Ik'o Izar Izewer shúútsonat Izar Izewer kitu shúútsonowere bíyats guut'etuwe, kitmanwere darotse Izar Izeweroke oot'etu handru Iyerusalemiye, t shútsi handronowere bíyats guut'etwe.
\p
\v 13 «Shayiro Ik' moowwots sh bí etirwo waaz detstso shiye!» etfe err guud'e.
\s (7) Lodok'itsi Ik' moowu
\p
\v 14 \x - \xo 3:14 \xo*\xt Mes. 8:22 \xt*\x* Lodok'i Ik' mootsi melakiyosh, «Ameni wottso, amanetsonat ari gaw wottso, azeets jami t'úúp' wotts Ik'oke keeweke, 
\v 15 n fino danfee, ak'o wee k'ees'o woteratsne, ak'o wee k'ees'o n wotink'ere sheenge b́ teshi! 
\v 16 Ak'o wee k'ees'o nwoteraniyere fuun etk n wottsotse t nonotse neen kishde'e s'udishe, 
\v 17 ‹Taa gaaletsk taane, ay gizo detsfe, taash shaptso eegoru aaliye› etirune, ernmó ashe dash, darts, tugrets, dogonat araatstso n wottsok'o danatsne, 
\v 18 gaalets wotosh tawon fadeets awntso tiyatse n keewitwok'o, ni aratsono áátsosh nas' taho kewde'e, bek'o n falitwok'o ááw ato keewde'er n furitwok'o neen izituwe, 
\v 19 \x - \xo 3:19 \xo*\xt Ari. 3:12; Ibr. 12:6 \xt*\x* taa t shunts jamo haditwe, sezitwe, mansh kúp'owe, naandre eree, 
\v 20 Hamb! taa fengshats need'dek'at fengsho k'ofiirwe, konworu t k'ááro shiyir fengsho taash b́ k'eshiyal bíts kindr tohar meetwe, bíwere taanton meetwe, 
\v 21 Taa da'adek'at t nihnton b́bee jooratse tbeyirwok'o mank'o da'adek'etwo taanton tbejooratse b́ beetwok'o woshitwe.
\p
\v 22 «Shayiro Ik'i moowwotssh bíetirwo waaz detstso shiye!» etfe err guud'e.
\c 4
\s Ik'i naashi jooronat Darotsi Ik' k'oni Tero
\p
\v 1 Haniyere il ts'iili, mannwe darotse k'eshets fengesho fa'e b́teshi, shin shishat t teshts gaati k'áárok'o k'ááro hank'o bíeti, «Hakan keer wowe, haniyak woto boosh geyit keewwotsi neesh kitsitwe,» 
\v 2 manóór shayirots wottdek'i, darotse naashi jooro t bek'i, naashi joratsowere ash iko bedek'tni b́ teshi. 
\v 3 \x - \xo 4:2-3 \xo*\xt Hzk'. 1:26-28; 10:1 \xt*\x* Naashi jooratse beyiruman aronwere iyasep'diyonat serdesi b́k'awnts shaaw shúts arke b́ teshi, naashi jorman gúúronwere mergdiya eteets b́ k'awnts shaaw shúts arts Ik' edjoko fa'e b́ teshi, 
\v 4 mank'o naashi jorman gúúratse hiye awd naashi jorwots fa'ano bo teshi, naashi joratsowere nas' taho tahadek'tswotsnat botokats awntsi akliliyo gúúfdek'ts hiye awd eenashwots bedek'tni bo tesh. 
\v 5 \x - \xo 4:5 \xo*\xt Kesh. 19:16; Bek'. 8:5; 11:19; 16:8; Hzk'. 1:13; Bek'. 1:4; Zek. 4:2 \xt*\x* Naashi jormanatsnowere awshi p'alk'o, guumonat guumi k'aarwotsk'o guumirwots bo keshfera bo teshi, naashi jorman shinatsnowere aat'iru shawat c'eshwots fa'ano bo tesh, boowere shawat Ik' shayirwotsi. 
\v 6 Naashi jorman shinatsno ayidek't s'ayin mestayiti k'aro fa'e b́ teshi, taalotse, naashi jorman gúúratse, shinonat shútsnowere ay ááwwotsi detsts kashets azeets awdwots fa'ano boteshi. 
\v 7 \x - \xo 4:6-7 \xo*\xt 5:10 \xt*\x* Shints kashets azeetso eesh arika b́teshi, gitelo minz beera bíar, keezelo ash shiits arts shiitso detsfe b́ teshi, awdlo bidiru aakaa arka b́ teshi. 
\v 8 \x - \xo 4:8 \xo*\xt Hzk'. 1:18; 10:12; Isa. 6:2-3 \xt*\x* Awd kashets azetswotswere bo ik ikets shirt bango detsfno bo teshi, bo gúúronat bobangi shirootse ááwo s'eenwtska, t'úwonat aawon,
\q «S'ayinono! S'ayinono! S'ayinono!
\q2 jam falts doonzo Izar Izewero,
\q2 teshtso fa'onat weetwonwere»
\m eto need'irakno botesh. 
\v 9 Kashets azeetsmanotswere naashi jooratse beyirwonat dúre dúro b́ borfetso beyirwosh shúúts een woto, mangonat udon bot'intsor, 
\v 10 hiye awd eenashúwots dúre dúrosh b́ borfetso beyiru naashi jooratse beyirwo shinats bobaron gúp'gúp'dek't bosagadiri, bo akliliyotsnowere b́ jori shinats gedk'rat hank'o bo etiri,
\q
\v 11 «No doonznat no Ik'o Izar Izewero,
\q2 jam keewo ni aztsotse
\q Jamkeewonwere azeyat
\q2 b́ beyir n shúúnon b́ wottsosh
\q2 shúúts eeno, mangonat angon neesh b́woto geyife» boetfo.
\c 5
\s Mas'aafonat mereeron
\p
\v 1 \x - \xo 5:1 \xo*\xt Hzk'. 2:9-10; Isa. 29:11 \xt*\x* B́ naashi jooratse beedek'tso k'ani kishatse, b́ gitse bootso bíats guut'etso shawat matabon togets mas'aafi k'odo tbek'i. 
\v 2 Melaki kup' iko k'áári eenon «Mahatebwotsi biishr k'odets mas'aafo wogosh bín geyitwo kone?» ett b́ keewfere t bek'i. 
\v 3 Ernmó daron wotowa datsatse wee datsoniyere dashe k'odets mas'aafo wogitwonat b́ gitso s'iilo bísh faletso konwor aali b́teshi. 
\v 4 K'odets mas'aafo wogitwonat b́gitso s'iilosh bodtso daatseyo b́k'aztsosh ayidek'at ti eepi, 
\v 5 \x - \xo 5:5 \xo*\xt Aze. 49:9; Isa. 11:1; 10 \xt*\x* Manoor eenashwotsitsi iko «Eepk'aye, hamb Yhud jirotse wottso Dawit s'ap'o da'adek're, bí k'odets mas'aafonat shawat matabwotsi wogosh falitwe» bíeti taasha.
\p
\v 6 \x - \xo 5:6\xo*\xt Isa. 53:7; Zek. 4:10 \xt*\x* Haniyere il naashi jooronat awd kashets azeetswots dagotse, eenashwots dagotsnowere shukeets mereer artso b́ need'efere tbek'i, mereran shawat k'alonat shawat ááwwotsi detsfe b́tesh, bo dats jamomaants wosheets Ik'i Shayirwotsiye. 
\v 7 Bí waat naashi jooratse beyirwo k'anikishatse mas'aafi k'odo k'aaú b́dek'i, 
\v 8 \x - \xo 5:8 \xo*\xt Dub. 141:2 \xt*\x* mas'aafi k'odo b́ dek'or azeets kashets awdwotsnat hiye awd eenashwotsn mereero shinats bobaron bogúp'gup'i, ik ikon begeno detsfno bo teshi, mank'o S'ayinwots Ik' k'on wottso it'ano bín s'eents awntsi agelgiliyo detsfno boteshi. 
\v 9 \x - \xo 5:9 \xo*\xt Dub. 33:3; 98:1; Isa. 42:10 \xt*\x* Handr duubo hank'o ett boduubi,
\q «N s'atson naar naarotse, noon keew jamotse,
\q2 jir jirotse, bí ashuwotsitse
\q Ashuwotsi Ik'osh keewosh,
\q2 nee n shukeetsotse
\q2 mas'aafi k'odo de'er
\q2 matabman bitsosh faltso k'osho konwor aaliye,
\q
\v 10 \x - \xo 5:10 \xo*\xt Kesh. 19:6; Bek'. 1:6 \xt*\x* No Ik'oshowere kahaniwotsnat mengsto
\q2 bowotitwk'o woshrne,
\q2 datsatsnowere naashitúne.»
\p
\v 11 \x - \xo 5:11 \xo*\xt Dan. 7:10 \xt*\x* Man maants ts'ilor naashi jooron, azeets kashetswotsnat eenashúwots gúúratse ay melakiwots k'ááro t shishi, bo ayonwere ay kumonat ay miliyeniyon tawetkne bo teshi, 
\v 12 een k'ááron,
\q «Shukeets mereero ango, gaalo, dantelfo, kúp'o, shúúts eeno, mangonat
\q2 údo dek'osh bísh geykee» boeti.
\m
\v 13 Daronat datsatse, datsoniyere dashe aats k'ari gitsotsi azeets jamo
\q «B́ naashi jooratse beyirwonat mererosh
\q2 udo, shúúts eeno, mangonat angon
\q2 Dúre dúren tuur dúrosh b́borfetso wotowe!» bo eree t shishiri.
\m
\v 14 Awd kashets azetswotswere «Amen!» boeti, hiye awd eenashwotswere bo baron gúp'gúp'at bosagadi.
\c 6
\s Shawat Mahatabiyotsi K'eshetsok'o
\p
\v 1 Haniyere il mereero shawat mahatabiyotsitsere shintso b́ wogefere t bek'i. Azets kashets awdwotsitsere iko guumi k'áárok'o k'ááron «Wowe!» bí eree tshishi. 
\v 2 \x - \xo 6:2 \xo*\xt Zek. 1:8; 6:3, 6 \xt*\x* Hamb nas' Farsho t bek'i, farsh manats beyirwonwere joogo detsdek'ke b́ teshi, aklilyono bísh imeyi, bíwere da'atso wotar da'otse da'omaants amoosh b́ keshi.
\p
\v 3 Mereronu gitl mahatabo b́ wogor, azeets kashets gitlo «Wowe!» bí eree t shishi. 
\v 4 \x - \xo 6:4 \xo*\xt Zek. 1:8; 6:2 \xt*\x* K'osh taw k'ak'ok'o bírts Farsho b́ weyi, farshatse beyirwosho jeeno datsatsere b́ t'afitwok'onat ashuwots boatsatseyo bos'uwetwok'o b́ woshish alo bísh imeyi, een shiki goradono imeyi.
\p
\v 5 \x - \xo 6:5 \xo*\xt Zek. 6:2, 6 \xt*\x* Mereero keezlo mahatabo b́ wogor azeets kashets keezlo «Wowe!» bí eree t shishi, hamb aak' Farsho t bek'i, Farshats beyirwonwere maraaro b́ kishats detsdek'tniye b́ teshi, 
\v 6 azeets kashets awdwots dagotse waats k'arok'o artso t shishi, k'aranwere «Kiloyi badok'o sndeyo ik aaw demozo, ik kilonat badok'o gesho ik aaw damozo wotowe, zeyitonat weyiniyonmo bíawaasherewok'wa!» b́ eree t shishi.
\p
\v 7 Mereero awdl mahatabo b́ wogor azeets kashets awdlo k'ááro «Wowe» bí eree t shishi, 
\v 8 \x - \xo 6:8 \xo*\xt Hzk'. 14:21 \xt*\x* ando búúd farsho t bek'i, farshatse beyirwo shúútso k'ira eteeka b́ tesh, si'olwere b́ shutsatse b́ sha'efere b́ teshi, k'ironat si'olnowere datsatsere aawdotse ik kisho k'ees'on, k'ak'on, mariyonat datsatsi s'ootson bo úd'itwok'o alo boosh b́ imi.
\p
\v 9 Utsl mahatabo b́wogor Ik' aap'tsonat bo imts gawi jangosh ud'ets ashúwots kasho wosh t'iintsef t'arap'ezi shirotse t bek'i, 
\v 10 boowere een k'ááron «S'ayinonat arikeewets jam falts doonzono! datsatse beyiru ashuwotsats angshr noosh weer worsho n k'azet awrish b́ borfetsone!» ett bokúhi. 
\v 11 Bosh ik ikon tahi nas' geenzo imeyi, bokok'o ando aani úd'etwots, bonk'o guuts wottswots bo eshúwots taawo b́ s'enfetsosh múk' gizeyosh kashde'er boteshetwok'o keeweyi.
\p
\v 12 \x - \xo 6:12 \xo*\xt Bek'. 11:13; 16:18; Isa. 13:10; Iyo. 3:15; Mat. 24:29; Mar. 13:24-25; Luk'. 21:25 \xt*\x* Maniyere il mereero shrtl mahatabo b́ wogor b́ maants t s'iili, mann een datsi shek'eyo b́woti, aawnwere shiyani tahok'o aak' b́ wutsi, aashitsunu b ats jamo s'atsok'o bir b́ wutsi, 
\v 13 \x - \xo 6:13\xo*\xt Isa. 34:4 \xt*\x* Joshon jongi kup'o belsi mito b́shek'ere b́shuwo b́mitaatse b́ ooshfok'o k'eenwots daratsere datsats oosh bowtsi. 
\v 14 \x - \xo 6:14\xo*\xt Bek'. 16:20 \xt*\x* Daronwere branok'o k'odeyat k'azb́tuwi, guruwotsnat aatso boon b́gúúrts dats jametswots bobeyoke k'aw'ebowtsi. 
\v 15 \x - \xo 6:15\xo*\xt Isa. 2:19; 21 \xt*\x* Datsatsi nungúswots, altswots, kes'i naashwots, gaaletswots, kup'uwots, guutswotsnat guuts woteraw jametswots gop'onat guruwotsitsi shútsi s'alwotsits aash bowtsi, 
\v 16 \x - \xo 6:16\xo*\xt Hos. 10:8; Luk'. 23:30 \xt*\x* Gurwotsnat shútsi s'alwotsnsh, «No ats girshoore! naashi jorats beyirwo shinatse, mereero fayatse noon aatswere! 
\v 17 \x - \xo 6:17\xo*\xt Iyu. 2:11; Mil. 3:2 \xt*\x* Bo fayi aaw eeno waare, kone b́ shinatse need'o falitwoni?» bo eti.
\c 7
\s Bale habe awd kúm Israe'el ashuwots
\p
\v 1 \x - \xo 7:1 \xo*\xt Erm. 49:36; Dan. 7:2; Zek. 6:5 \xt*\x* Haniyere il awd melakiwots awd dats túngúshatse boned'efere t bek'i, boowere datsats wotowa aats k'araats wee mitats jongo b́ jongerawok'o aawud kaaton datsats weyiru jongwotsi dets bodek'i. 
\v 2 Beyar beetwo Izar Izewerko mahatabo detstso k'osh melakiyo aawu keshon b́ wafere t bek'i, datsonat aats k'aron bo awaashish alo boosh imets awd melakiwots maants b́ k'aaro eenshdek't, 
\v 3 \x - \xo 7:3 \xo*\xt Hzk'. 9:4, 6 \xt*\x* «Ik'o guutswots barats mahatabo no togfetsosh, datso wotowa aats k'aro wee mitwotsi t'afik'ayere» ett b́ kúhi. 
\v 4 Boats maatab togets ashuwots taawo t shishi, Israe'el jir jamotse matabon togets ashuwots taawo bale habe awd kumno botesh. 
\v 5 Matabo boats togetswots Yihud jirotse tatse git kumo, Robel jirotse tatse git kumo, Gad jirotse tatse git kumo, 
\v 6 Aser jirotse tatse git kumo, Nftalem jirotse tatse git kumo, Minaase jirotse tatse git kumo, 
\v 7 Sm'on jirotse tatse git kúmo, Lewi jirotse tatse git kumo, Yisakor jirotse tatse git kumo, 
\v 8 Zablon jirotse tatse git kumo, Yosef jirotse tatse git kumo, Biniyam jirotse tatse git kumne bo teshi.
\s Na's taho tahats ay ashuwots
\p
\v 9 Haniyere il t s'iili, konwor taaw b́faleraw ashuwotsno t bek'i, boowere ash ashonat naarotse, b́ jironat noon keewiru jamotse keeshkne boteshi, boowere nas' tahi geenzo tahdek't woli maaro bokishats detsdek't naashi jooronat mereero shinatse boned'efera bo teshi, 
\v 10 een k'ááron kúhefetst,
\q «Kashiyo naashi jooratse beyirwo
\q2 no Ik'o Izar Izewernat mereroke!» bo etiri.
\p
\v 11 Melaki jamwotswere naashi jooronat eenashúwots azeets kashets awdwotsi gúrdek't bo need'efere bo teshi, naashi jori shinatsowere bobaron gúp'gúp'at Ik'osh bosagadi, 
\v 12 hank'o bo eti,
\q «Amen! shiimo, een woto, dani teleefo,
\q2 udo, mango, ango, kúp'o
\q2 no Ik'o Izar Izewersh dúre dúron b́ tuutso dúre dúrosh b́ borfetsosh wotowe! Amen!»
\p
\v 13 Enashwotsitsere iko t maants aanat «Nas' tahi geenzo tahtsanots kone bo? Aawokneya boweyi?» bí etí.
\p
\v 14 \x - \xo 7:14\xo*\xt Dan. 12:1; Mat. 24:21; Mar. 13:19 \xt*\x* Taawere «Doonzono, nee danfnee» tieti. Bíwere taash hank'o bíeti, «Hanots gond bek' eenotse kesht waakne, botahonowere mereero s'atson mashdek't nas' woshk'rerne, 
\v 15 Manshowere Ik'i naashi jori shinatse wotde'er t'úwonat aawon Ik' mootse bísh finitúne, b́ naashi jorats bedek'tsonwere boosh beyi moo wotitwe. 
\v 16 \x - \xo 7:16\xo*\xt Isa. 49:10 \xt*\x* Eshe haniyak k'aak'eratsno, shashweratsno, aawo boon jod'atse, aaw k'angro boon daatsratse, 
\v 17 \x - \xo 7:17\xo*\xt Dub. 23:1; Hzk'. 34:23; Dub. 23:2; Isa. 49:10; 25:8 \xt*\x* Naashi jooro dagotse fa'a mereero boon jintsi wotitwe, kashi aatsi t'úp'okowere boon jishitwe, Ik'o aac'u jamo bo ááwatse firitwe.»
\c 8
\s Shaawatl matabo b́k'eshetsok'o
\p
\v 1 Mererman shaawatl matabo b́wogtsok'on sa'at badok'oosh darotse s'ik eto wotb́wtsi. 
\v 2 Ik'i shinatse need'iru shawat melakiwotsno tbek'i, booshowere shawat gaatwotsi imeyi.
\p
\v 3 \x - \xo 8:3\xo*\xt Amo. 9:1; Kesh. 30:1, 3 \xt*\x* Awntson dozets it'ano bíts t'iintsefu detsdek'ts k'osh melakyo waat wosh t'intseyiru t'arap'ezi ganoke need'b́dek'i, naashi jori shinatse fa'a awntson dozets it'ano bíyatse s'uwyef t'arap'ezats S'ayn jamwots Ik' k'ononton b́ t'intsit ay it'ano bísh imk'reyi. 
\v 4 It'ani s'uwo S'ayinwots Ik' k'ononton melakiyo kishotse Ik'o shinats b́keshi. 
\v 5 \x - \xo 8:5\xo*\xt Lew. 16:12; Hzk'. 10:2; Kesh. 19:16; Bek'. 11:19; 16:18 \xt*\x* Haniyere il melakiyo bíyats it'aan t'intseyiru dets dek't wosh t'intseyiru t'arap'eezatse taw k'ak'o k'aa'údek' bín s'eents dek't datsomants shap'b́k'ri, awushi guumo, k'aaro, awushi p'alk'o, datsi shek'ewonwere wotbwtsi.
\s Gaatwotsi fugeetsok'o
\p
\v 6 Shawat gaatwotsi detsdek'ts shawat melakiwots gaatwotsi fugosh k'anbodek'i.
\p
\v 7 \x - \xo 8:7\xo*\xt Kesh. 9:23-25; Hzk'. 38:22 \xt*\x* Melaki shintso fugef gaatman b́fugi, shetsonat s'atson bín eeh wutsts tawo wotb́wtsi, datsatsowere juwee b́wtsi, datsatsno keezl kisho mis'bwtsi, mitwotsitsnowere keezl kisho mis'b́wtsi, atts bodjamonwere mis'bwtsi.
\p
\v 8 Gitl melakiyonwere gaatman b́fugi, guri een arts keewonwere mis'fetst aats k'arots b́ juweyi, aats k'ari keezl kishonwere s'ats wotb́wtsi, 
\v 9 Aats k'arots beyiru kash detsts azetswotsitse keezl kisho k'irb́wtsi, markabwotsitse keezl kisho awaashb́wtsi.
\p
\v 10 \x - \xo 8:10\xo*\xt Isa. 14:12 \xt*\x* Keezl melakiyonwere gaatman b́fugi, tipeets c'eeshok'o aat'iru een k'eeno darotse fed'b́wtsi, b́fed'were fokitsi keezl kishonat aats t'up'uwotsatsa b́tesh. 
\v 11 \x - \xo 8:11\xo*\xt Erm. 9:15 \xt*\x* K'eenman shúútsonwere s'aama eteeka, aatsotsi keezl kishonwere s'aam wotb́wtsi, s'aam wotts aatsatse tuutson ay ashuwots bok'iri.
\p
\v 12 \x - \xo 8:12\xo*\xt Isa. 13:10; Hzk'. 32:7; Iyu. 2:10, 31; 3:15 \xt*\x* Awdl melakiyo gaatman b́fugi, aaw keezl kisho, aashitsu keezel kisho, k'eenwotsitsi keezl kisho togeb́wtsi, mann bo keezl kisho t'aluw b́wtsi, mank'oon aawotse keezl kisho t'úwotse keezl kisho shanalko wotbwtsi.
\p
\v 13 Haniyere il ts'ilor aak iko dari taalotse biidfere k'áári eenon «Oorts melaki keezwots bo gaati k'aaro boshishiyor datsatse beyiru ashuwotssh indowe boosha! indowe boosha! indowe boosha!» etfetst b́kuhefere t shishi.
\c 9
\p
\v 1 Úútsl melakiyo gaato b́fugi, mann darotse datsats fed'ts k'een iko tbek'i, ayi dashan wokts gop'o bín k'esheetwo bísh imeyi. 
\v 2 \x - \xo 9:2\xo*\xt Aze. 19:28 \xt*\x* Bí ayidek't dashan wokts gop'o b́k'eshi, s'uwonwere taw awuri eenotse keshf s'uwok'o ayidashan wokts gop'manitse b́keshi, gop'manitse keshts s'uwatse tuutson aawonat jongon t'alu bowtsi, 
\v 3 \x - \xo 9:3\xo*\xt Kesh. 10:12-15 \xt*\x* S'umanitsnowere p'eluwots datsats k'azbokeshi, datsatsi ok'oolishwots angok'o ango boosh imeyi, 
\v 4 Datsatsi bod wotowa aaw naari atts keewo kon naari mito bo aawashirawok'o boosh keeweyi, awaashiyo bofalitwonmó bobaratse Ik' matabo deshaw ashuwots s'uzi b́tesh. 
\v 5 Bonor b́wotiyal úúts shashosh bo kúnituwok'owa bako boúd'ituwok'o boosh alo imeratse, p'eluwots boats bobetsts kúúno ok'olsho asho b́shaas'ori ashuwotssh b́weeshfok'oyiye. 
\v 6 \x - \xo 9:6\xo*\xt Iyo. 3:21; Erm. 8:3 \xt*\x* Aawu manotsitse ashuwots k'iro geyitúne, ernmó daatsratsne, k'iroshowere tewnitune, wotowa eree k'iro boatse k'aywos'etuwe.
\p
\v 7 \x - \xo 9:7 \xo*\xt Iyu. 2:4 \xt*\x* P'eluwots kes' amoosh k'andek'ts farshwotsi arkno botesh, botookatse awntsi akililiyo arts keewo fa'e b́ tesh, boshiitsonwere ash shiitsa arka b́tesh. 
\v 8 \x - \xo 9:8 \xo*\xt Iyu. 1:16 \xt*\x* Mááts tooki s'iiro arts tooki s'iiro detsfno botesh, bo gáshonwere eeshi gásh arka b́ tesh. 
\v 9 \x - \xo 9:9 \xo*\xt Iyu. 2:5 \xt*\x* Bogeraatsowere bir arts t'ururi tahdek'kno boteshi, bobangi k'aaronúwere kes'o maants gaalfetst amiru ay farshuwotsnat seregelwots boshishiyru k'áárok'oyiye b́teshi. 
\v 10 Ok'oolishi dúshok'o dúshonat bín boshas'etwo detsfne boteshi, bodúshootse ashuwotsi bín úúts shashosh bokúúnit ango detsfne boteshi. 
\v 11 Nugúsono detsfne botesh, bíwere dashan gop'ts gop'i melakiyoni, b́shútsonwere Ibrayist'i noon keew keewon Abadoni,\f + \fr 9:11 \fr*\fqa Abadon: \fqa*\ft Eto jam t'afitka eta. \ft*\f* Griki noon keew keewon Ap'oli'oni eteefoni.
\p
\v 12 Indowe eteef shintso beshere, eshe haniyere il k'osh git indowe eto weetwe.
\p
\v 13 \x - \xo 9:13\xo*\xt Kesh. 30:1-3 \xt*\x* Shirtl melakiyo b́ ezbedo b́fugi, eshe Ik'i shinatse fa'a awntson dozets it'ani wosho bíyatse t'iintsef t'arap'ezats awd k'alwotsoke k'ááro b́keshfere tshishi. 
\v 14 K'áármanwere ezbedo detsdek'ts shrtl melakiyosh «Fok eeno Efrat'esitse tipeets melaki awdwotsi biishe!» bíet 
\v 15 Sa'atmannat aawmansh shaashmannat worwotmansh k'andek'ts melaki awdwots ash naarotse keezotse ik kisho boúd'ituwok'o bo biitseyi. 
\v 16 Farshon kes'fuwots ayo git bal miliyoniyok'o b́woto tshishi. 
\v 17 Farshetswotsnat farshats beedk'tswotsi bek'on t bek'tso hank'oyi, bogeratse teshts t'ururiyo tawk'ak'ok'o bíra, darimaac'ok'o aak'a, ac'uwok'owere arka b́tesh, farshwots tookonúwere eeshi took arka b́tesh, bo nonotse tawonat s'uwonú diniyo\f + \fr 9:17 \fr*\fqa Ainiya: \fqa*\ft Eto bíaat'or keetsi shok'ok'o shook'f kaashk'on aat'ef, aat'iru shútsi laluwa. \ft*\f* b́keshfere b́tesh, 
\v 18 Bononótse bokishts tawon, s'uwonat diniyo keez fayanotsn, ash naaro keezotse ik kisho b́úd'eyi. 
\v 19 Manwere eegoshe farshwots ango bo nononat bo dúshots b́ teshtsoshe, bo dúshonwere dawunzi dúsha bíari, dawunzi tookonowere detsfno, ashonowere waas'o bokashir manna b́tesh.
\p
\v 20 \x - \xo 9:20 \xo*\xt Dub. 115:4-7; 135:15-17; Dan. 5:23 \xt*\x* Fayanotsn k'irraniyere oorts ash naarwots bokishi finatse aanat naandrone eraatsno, fo'erawonat awntson, ambaron, k'áázon shútsonat mitoon dozets bek'o wee shisho falaaw, wee sha'o falaaw woteraw ik'uwotsi ik'iyo k'ayatsne. 
\v 21 Mank'owere kash úd'tswotsi bowottsotse, aton shetonfiinatse, bowidonat boúmp'atse naandrone eratsne.
\c 10
\s Melakiyonat k'odets mas'aafon
\p
\v 1 Haniyere okoon daawn tahdek'ts melaki k'osho kúp'o darotse b́ oot'fere t bek'i, b́ tookatsowere gúúrdek't beyirwo Ik'i edjoka b́tesh, b́ shiitso aawok'oyi, b́tufuwots tawu írok'ono botesh, 
\v 2 Wogk'reets k'odets mas'aaf muk'u b́ kishatse detsdek'tni b́tesh, b́ k'ani tufo aats k'araats, b́ giri tufonowere datsats gedb́dek'i, 
\v 3 K'adiru eeshi k'arok'o arts k'aari eenonowere b́ kuhi, b́ kuhorowere shawat awushi guumwotsu bok'aaro bo shishiyi. 
\v 4 Shawat awushi guumwotswere noono bokeewtsok'on taa guut'o gawutdek'i, ernmó «Shawat aawush guummanots bokeewtso ipde'er áátson deshde'e bako guut'k'aye!» etiru k'ááro darotse tshishi.
\p
\v 5 Haniyere il aats k'aaronat datsats b́ need'efere tbek'ts melakiyo b́ k'ani kisho dambaan k'aaúdek't 
\v 6 Dúre dúrosh beyar beetwon, daronat bítse beyirwotsi, datsunat bgitsotse beyirwotsn, aats k'aaronat bítse beyirwotsn aztso Izar Izewer shútson taart hank'o bíeti, «Eshe haniyak ja'aratsese! 
\v 7 \x - \xo 10:5-7\xo*\xt Kesh. 20:11; Iwi. 32:40; Iwi. 12:7; Amo. 3:7 \xt*\x* Ernmó melakiyo shawatlo ezbedi k'ááro b́shisht aawwots b́guuts nebiyiwotssh b́ nabts doo shishi b́keewtsok'on ááshts Ik'i keewo s'eenetwe.» 
\v 8 Maniyere il darotse tshishts k'ááro «Aats k'aaronat datsatse need'iru melakiyo kishatse fa'onat wogeets mas'aafi k'odo amr k'aaúde'e» ett aaniyi taash b́keewi.
\p
\v 9 Melakiyokowere amaat «K'odets mas'aaf múk'na'ú taash ime» tieti, bíwere «Mas'aafmani k'aa'úde'er moowe, nmaac'otse s'aamo wotitwaniye, nnonotsnmó mas'ook'o shawetwaniye» bí eti.
\p
\v 10 \x - \xo 10:8-10\xo*\xt Izr. 2:8-33 \xt*\x* Taawere mas'aaf múk'na'a k'odeetsú melakiyo kishatse k'aaú dek'at tmeyi, tnonotsnowere mas'ook'o shaawbwtsi, bin matk'riyakoon tmaac'o s'aam wotb́wtsi. 
\v 11 Maniyere il «Jir aywots jangosh, ash ashosh, k'osh k'osh naari noon keewiru ashuwotsnat nugúsuwots jangosh ando aani bek'on keewo neesh geyife» ett taash keeweyi.
\c 11
\s Git gawwotsi woshetsok'o
\p
\v 1 \x - \xo 11:1 \xo*\xt Hzk'. 40:30; Zek. 2:1-2 \xt*\x* Haniyere il bín indosh wotit guumbok'oo taash imeyi, hank'owere taash eteyi, «Tuur Ik' moonat wosh bíyats t'intseyiru t'arap'ezo indowe, bíyokere Ik' ik'irwotsnowere taawwe, 
\v 2 \x - \xo 11:2 \xo*\xt Luk'. 21:24 \xt*\x* Ik' mooniyere uratsi jébó k'ayik'rowe, bíhe Ik' ash woterawwotssh imek b́wottsotse bín indk'aye, Ik' ash woterawwots S'ayin kitu habe git shashosh net'etúne, 
\v 3 t gaw gitetswots shiyani taho tahde'er ik kumonat git bale shiits aawosh bek'on bo keewitwok'o k'alitwe.»
\p
\v 4 \x - \xo 11:4 \xo*\xt Zek. 4:3, 11-14 \xt*\x* Bowere datsatsi doonzo shinats need'it weeyra eteef zeyiti mit gitwotsnat git c'eeshwotsiye, 
\v 5 konworu boon t'afiyo b́ geyiyal tawo bonoonotse keer bo balngarwotsi b́ mitsiti, bonowere t'afiyi geyitu jamo b́ k'irit hank'one. 
\v 6 \x - \xo 11:6 \xo*\xt 1 Naash. 17:1; Kesh. 7:17-19; 1 Sam. 4:8 \xt*\x* Bo bek'on bokeewit aaw manotsitse awsho b́ buyawok'o daro is'osh alo detsfne, mank'o aatswotsi s'atso maants woniyosh, bogeets gize jamor konnari fayon datsu jot'osh alo detsfne.
\p
\v 7 \x - \xo 11:7 \xo*\xt Dan. 7:7, 21; Bek'. 13:5-7; 17:8 \xt*\x* Bo gawono bo ishiyakon datsi ayi dashan gop'ts gop'otse keshet s'ootso bonton kaarar boon da'itwe, bonowere ud'itwe, 
\v 8 \x - \xo 11:8 \xo*\xt Isa. 1:9-10 \xt*\x* bodúnonwere jewron s'eegefok'on Sedom wee Gbs'i eteets een kitu weer eenats girmaanitwe, kitanwere bo doonz biitse b́ jitetsúniye. 
\v 9 Ay jironat ay ash naaron, ay naari noon keewon noono keewirwotsnat ash ashuwots keez aawonat aaw badosh bo duunman s'iletuune, boduunonúwere b́ dukerawok'o bazitune. 
\v 10 Git nebíyiwotswere datsatsi ashuwotsi kic'it boteshtsotse, datsatse beyiru ashuwots nebíyi manots k'irtsosh bogeneúti, gene'ono iko ikosh imo imetwe. 
\v 11 \x - \xo 11:11 \xo*\xt Hzk'. 37:10 \xt*\x* Ernmó keez aawonat aaw bado b́ beshiyakon kasho boosh imet kashi jongo Ik'oke waat dunuwotsits b́ kindi, botufonowere bo need'i, boon bek'ts ashuwotswere ayidek't shatbowtsi. 
\v 12 \x - \xo 11:12 \xo*\xt 2 Naash. 2:11 \xt*\x* Maniyere il git nebiyiwotssh «Hakan dambaan keere!» etiru k'áári eeno darotse boshishi, bo balngarwots boon bos'ilfere dawúnon daro maants bokeshi. 
\v 13 \x - \xo 11:13 \xo*\xt Bek'. 6:12; 16:18 \xt*\x* manoori sa'ator een datsi shek'eyo b́ woti, kitmanko taatsotsere ik kisho grshbutsi, datsi shek'eyatse tuutsonowere shawat kum ashuwots bo k'iri, k'irotse ortswotsuwere ayidek't boshati, daratstso Ik'o Izar Izewerno bomangiyi.
\p
\v 14 Gitlts indowe eto beshere, keezl indowe eto káári weetwe.
\s Shawatl fugef gaato
\p
\v 15 \x - \xo 11:15 \xo*\xt Kesh. 15:18; Dan. 2:44; 7:14-27 \xt*\x* Shawatl melakiyo gaato b́ fúgi, daratsnowere «Datsatsi mengstu no doonz Izar Izewerkonat bísh Krstossh wotwtserane anda, bíwere dúre dúrosh naashitwe,» etiru een k'áárwots bo shisheyi. 
\v 16 Ik' shinaatsere bo naashi jorats beyiru hiye awd eenashwots bobaron gúp'gúp'at Ik'osh bosagadi, 
\v 17 hank'owere bo eti,
\q «Beyirwonat teshtsono,
\q2 jam falts doonzo Izar Izewero!
\q2 een wotts alo n kishots woshdek'tsonat
\q2 n naashtsosh neen uderone.
\q
\v 18 \x - \xo 11:18 \xo*\xt Dub. 2:5; 110:5; 115:13 \xt*\x* Ik' ash woterawwots bofayi,
\q2 n fayonwere b́ weyi,
\q2 k'irtswots angsho bodatsit gizeyo b́ bodi,
\q N guuts nebiyiwotsnat
\q2 nshúúts mangiru S'ayinwots,
\q2 k'ac'a c'inwotsnat een eenwotssh,
\q Bok'awntso nimet gizeyo bodre,
\q2 datsu t'afitswotsi n t'afit aawo bodre.»
\p
\v 19 \x - \xo 11:19 \xo*\xt Bek'. 8:5; 16:18; 21 \xt*\x* Daaratse fa'a Ik'i moo b́ k'eesheyi, b́ taari tabotonu Ik' mootse b́ be'eyi. Awshi p'alk'o, k'ááro, guumi k'aaro, datsi shek'ewonat ay shetsonwere wotb́wtsi.
\c 12
\s Máátsunat daruwon
\p
\v 1 Maniyere il eenonat adits milikito darotse b́be'eyi, aaw tahdek'tsú, aashitsu btufoniyere dash geddek'ts, tatse git k'eenwotsi jip'ets akliliyo btookats gúúfdek'ts, mááts iku b́be'eyi. 
\v 2 Biwere na'i maac'i bteshi, shuwoshowere na'i shambo b́waare kic'at bkuhefere btesh.
\p
\v 3 \x - \xo 12:3 \xo*\xt Dan. 7:7 \xt*\x* Andoor k'osh milikito darotse b́be'eyi, shawat tookwotsnat tats k'aluwotsi detsts een bir daruwo b́be'eyi, b́tookatsnowere shawat zewdiwotsi gúfdek'tni b́tesh, 
\v 4 \x - \xo 12:4 \xo*\xt Dan. 8:10 \xt*\x* b́ dúshoon k'eenwotsitsi keez kisho darotse geetsdek't datsats fet'b́k'ri, máátsman bshuwor bna'o k'oot'osh gawk'raat daruman shuwosh etiru máátsu shinatse need'b́wutsi, 
\v 5 \x - \xo 12:5 \xo*\xt Isa. 66:7; Dub. 2:9 \xt*\x* máátsunwere ash jamo birri gumbon keewit nungush na'o shuubk'ri, bnaaynmó Ik'o naashi jooro maants zafdek'eyi, 
\v 6 máátsunwere woruwo maants áásho k'az bwos'i, manoke ik kume git balonat shiits aawosh it'ide'er detson bkoteet beyoko Ik'o bish manoke k'anitniye b́teshi.
\p
\v 7 \x - \xo 12:7 \xo*\xt Dan. 10:13, 21; 12:1; Yhu. 9 \xt*\x* Darotse kes'o tuub́wtsi, Mika'elnat b́ melakiwotsn daruwonton bokeec'eyi, darwonat b́ melakiwotsowere aaniyidek't bokaari. 
\v 8 Ernmó daruwonat b́melakiyon da'eniye bowtsi, maniyere okonowere boosh darotse beyoko daatseratse. 
\v 9 \x - \xo 12:9 \xo*\xt Aze. 3:1; Luk'. 10:18 \xt*\x* Daruw eenonwere dash datsats shap'k'reyi, bí dats jamu darituwo Diyablosi wee Shed'ana err s'eegef shints dawunzoniye. Bí datsats b́juweyi, b́melakiwotswere bínton bojuweyi.
\p
\v 10 \x - \xo 12:10 \xo*\xt Iyo. 1:9-11; Zek. 3:1 \xt*\x* Maniyere il k'áári een iko darotse hank'o bíetfere tshishi, «Eshe and Ik'o kashiyo, b́kup'onat b́mengston waare. Bíko Krstos alo waare! no eshuwotsi no Ik'o shinatse t'úwe aawo s'aamifets teshtso no eshuwotsi s'aamifo juwewtsere, 
\v 11 Boowere mereero s'atsonat bo gawuts gawatse tuutson bín da'adek'rne, bo kashosh bobút'erawo botoko k'irosh beshidek't imrne, 
\v 12 Mansh daruwotsnat bogitsotse beyiru jamwots gene'úwore! múk' aawu s'uz bísh b́ oortsok'o b́dantsotse Diyablos fayi eenon it maants b́ oot'tsotse datsonat aats k'arwotssh indowe itsha!»
\p
\v 13 Daruwonú datsats b́ juweetsok'o b́ bek'tsok'on nungush na'a shuuts máátsu b́ giishi, 
\v 14 \x - \xo 12:14 \xo*\xt Dan. 7:25; 12:7 \xt*\x* máátsunwere worwotse bish k'aniyets beyokok biirr biametwok'o aaki bangok'o arts bang gitwotsi bish imk'reyi, manoknowere dawunzman shinatse wokaar keez natonat badosh\f + \fr 12:14 \fr*\fqa Keez natonat badoon: \fqa*\ft Griki mas'afatse dúra (zemen), dúrwotsi, dúri bada etfe hanwere Daniel mas'afatse 7:25; 12:7 atse guut'ere. \ft*\f* sheengshdetson detseyat bkotefera bteshi. 
\v 15 Máátsu di'on bdek'etwok'owat dawunzman fokitsi aatsok'o bodts aatso b́noonotse s'ud dek't bshuuts weeron b́kuut'i. 
\v 16 Ernmó datsu máátsmansh bgaatsi, bnononowere k'eshedek'at daruman b́noonotse b́s'udts foko ushbk'ri. 
\v 17 Daruwonú máátsu fayat bnaar oortswotsnton kec'ewosh bíami, boowere Ik' aluwotsi kotfwotsnat Iyesus jangosh amaneeyat gawirwotsiye. 
\v 18 Daruwonwere aats k'ari gúúratsi shiyaats need'b́wutsi.
\c 13
\s S'oots gitetswots
\p
\v 1 \x - \xo 13:1 \xo*\xt Dan. 7:3; Bek'. 17:3, 7-12 \xt*\x* Maniyere il s'oots iko aats k'arotse b́ keshfere t bek'i, tats k'alwotsnat shawat tookon detsfe, b́ k'alwotsatsnowere tats zewdiwots fa'ano bo teshi, b́ tookatsnowere Ik' c'ashi shúútswots fa'ane, 
\v 2 \x - \xo 13:2 \xo*\xt Dan. 7:4-6 \xt*\x* t bek'ts s'ootsonwere maah arka b́tesh, b́ tufuwotswere dibiya eteets s'ootso tufo, b́ nononu Eeshi noone bí ari, daruwonu b́ took angonat b́ took naashijoro een alonowere s'otsmansh b́ imi. 
\v 3 S'ootsman tookwotsitse ikonwere k'irosh betsit gawo b́ detstsok'o t bek'i, ernmó k'irosh betsit gaawman kash b́wútsi, dats jamo adon s'oots man shuutso shoyidek't b́tuwi. 
\v 4 S'ootsosh alo b́ imetsotse ash jamwots daruwosh bosagadi, «S'ootsman artso kone? Bínton kaarosh falitwo kone?» ett bísh bosagadi.
\p
\v 5 S'ootsmanshwere bog taana etonat Ik'o b́c'ashet aap'osh noono bish imeyi, habe git shashosh alon b́ finitwok'owa eteyi. 
\v 6 \x - \xo 13:5-6 \xo*\xt Dan. 7:8, 25; 11:36 \xt*\x* Ik'onat Ik' shútso, b́beyokonat daaratse fa'úwotsn c'asho dek'b́twi. 
\v 7 \x - \xo 13:7 \xo*\xt Dan. 7:21 \xt*\x* S'ayinwotsi kaarar b́ da'itwok'o alo bísh imeyi, naaronat jiron, k'osh k'osh noon keewon keewirwotsnat ash jamatse alo bísh imeyi. 
\v 8 \x - \xo 13:8 \xo*\xt Dub. 69:28\xt*\x* Datsan bí azewortson tuut bo shúútso shukeets Mereero kashi mas'aafats guut'eraw datsatse beyiru jam ashuwots s'ootsosh bosagaditi.
\p
\v 9 Waaz detstso fa'e wotiyal shiye! 
\v 10 \x - \xo 13:10 \xo*\xt Erm. 15:2; 43:11 \xt*\x* «Mus'ewosh k'aniyetso mus'etwe, shiki goradon b́ k'iritwok'o k'aniyetso shiki goradon k'iritwe,» eshe S'ayinwots k'amonat imnetiyon b́ geyiyit hank'o gizeyoshe.
\p
\v 11 K'osh s'ootso datsotse b́ keshfere t bek'i, mereerok'o git k'aluwotsi detsfe, b́ noon keew keewonwere daruwok'owiye b́ teshi, 
\v 12 shints s'ootso shááto shegreshetso bí alon b́ finefere b́ teshi, datsonat biyatse beyiru jamwots shints s'oots mansh bosagaditwok'o b́woshi, s'ootsan k'irosh bín betsits gawotse kashits shints s'ootsoniye, 
\v 13 gitl s'ootsanmó ashuwots shinatse tawo darotse datsats b́ orshfetsosh een adits finwotsi k'alfe b́ tesh. 
\v 14 Shints s'ootsman shinatse adits keewwotsi b́k'alish imets milikitatse tuutson datsatse beyiru ashuwots danditni b́ teshi, shiki goradon gaawit kashts s'ootsman mangiyosh bín artso bofinitwok'o datsatse beyiru ashuwotsi azazitwe. 
\v 15 Gitl s'ootso shints s'oots areyetsosh kashi jongo bí ímish alo bísh imeyi, kashi jongo b́ ímewwere ariyetsman noon keewo b́falitwok'onat bísh sagederaw jamwotsi ud'etwok'o b́ k'alishe. 
\v 16 Gitl s'ootso múk'uwotsi wotowa een eenuwotsi, gaaletsuwotsi wotowa t'owwotsi, doonzwotsi wotowa guutsuwotsi, jamwots bo k'ani kishats wee bo barats milkto ger bodek'etuwok'o angnon b́ k'ali. 
\v 17 Hannaari s'ootso shúútso b́ kitsiru mlkito wee b́ shúúts taaw deshawo asho konworu kéw wotowa kémo falatse.
\p
\v 18 Dan telefo b́ geyiyit eshe hanokne, nib detstso s'ootsman taawo taawwe, b́ taawonwere b́ kitsir ashe, tawonwere shrt balonat shtse shrte (666).
\c 14
\s Mereeronat awd bale habe awd kum ashuwots
\p
\v 1 \x - \xo 14:1 \xo*\xt Hzk'. 9:4; Bek'. 7:3 \xt*\x* Maniyere il mereero hamb S'iyon gurats b́ need'efere t bek'i, bíntonuwere b́ shútsonat b́ nihi shúútson bo barats guut'ets habe awd bal kúm ashuwots fa'ane bo teshi, 
\v 2 daratsere een aats k'aarok'onat een wotts guumok'o ayidek't een wotts k'aaro t shishi, t shishits k'aaronwere Begena eteets t'imbok'o bo t'imbor b́ shishiru k'arok'owiye bí ari. 
\v 3 Naashi jooronat awd s'ootswots, eenashwots shinatsnowere bale habe awd kum ashuwots Ik'i dub handro boduubi, duubanowere datsatse aani keewdek'ets bale habe awd kum ashuwotsiyere okoon konworu danosh falratse. 
\v 4 Bowere dngili bowottsotse máátsonton k'eet kiimatsne, mereero b́ sha'iru jamok b́ shuutso bo sha'iri. Bo Ik'onat mererosh k'aab shuwwots wotat t'ints ash naarotsere aaniy kewdek'etswotsiye. 
\v 5 \x - \xo 14:5 \xo*\xt Sof. 3:13 \xt*\x* Bowere kooti keewo keewrakne, ik keewono boatse daatseratse.
\p
\v 6 Haniyere okoon datsatse beyiru ash ashosh, ik naaro, k'osh k'osh noon keewon keewiru k'osh k'osh jir jamwotssh daniyosh dure dúri doo shishiyo detsts k'osh melakiyo dari taalotse b́ biidfere t bek'i. 
\v 7 Een k'ááronoere «Ik'o sharere, mangiwere b́ angshi sa'ato bodre, daronat datson aats k'aaronat aats t'úp'o aztso Izar Izewersh sagadoore!» b́ eti.
\p
\v 8 \x - \xo 14:8 \xo*\xt Isa. 21:9; Erm. 51:8; Bek'. 18:2 \xt*\x* K'osh gitl melakiyonúwere «Mashiyit woyiniyon dutsets b widi biro ash jamosh ishitu ekeew Babilon eenu dihirane! dihirane!» ett gitl melakiyo shutsatse b́ weyiri.
\p
\v 9 Kosh keezl melakiyo hank'o ett boshutso shoydek't b́weyiri, «S'ootsonat bí armansh sagadirwots, b́ milkto bo barats wee bokishats gedet jamwots, 
\v 10 \x - \xo 14:10 \xo*\xt Isa. 51:17; Aze. 19:24; Hzk'. 38:22 \xt*\x* Ik' fayi woyiniyon dútsets biro úshetúúne, weyiniyon dutsets bironowere b́ dutseraniyere b́ fayi wanc'ots tepeke, mank'o b́ S'ayin melakiwots shinatsnat mereero shinatse tawonat diniyon kúúnetune. 
\v 11 \x - \xo 14:11 \xo*\xt Isa. 34:10 \xt*\x* Boon kic'iru tawumanitse keshiru s'úwo dúre dúrosh b́ borfetsosh dambaan b́ kesheti, s'ootsonat bí ar mansh sagadts b́ shúútsi mlikt manowere geddek'ts jamwots t'úwe aawon kashde'atsne.»
\p
\v 12 Ik' tzaziyo kotirwotsnat Iyesusi amanon kup'ts S'ayinwotsatse kotet k'amo hanaatsnee.
\p
\v 13 Daaratse hank'o etiru k'ááro tshishi, han guut'e, «Haniyere okoon doonzo Iyesusk wotar k'irituwots derekne!» S'ayin shayironúwere «Ee! bo angi maawatse kashbodeketwok'o bo fino shoydee'er weetwe» b́ eti.
\s Doonzo fayo datsatse
\p
\v 14 \x - \xo 14:14 \xo*\xt Dan. 7:13 \xt*\x* Haniyere il t s'iili, etnuwere nas' dawuno tbek'i, dawunmanotsatsnowere ash na'a artso beebdek'i, b́ tokatsowere awntsi akliliya eteetso jip'dek're, b́ kishatsnowere shash maac'ro detsdek're, 
\v 15 \x - \xo 14:15 \xo*\xt Iyu. 3:13 \xt*\x* K'osh melakiyonwere Ik' mootse kesht dawunatse beyiru mansh een k'ááron «N maac'ro de'er mááyo k'ec'ee! maay k'es'i sa'atonuwere t'inre!» 
\v 16 Dawunatse beyiruwonwere maac'iro datso maants b́ deyiyi, datsunwere b́ k'es'eyi.
\p
\v 17 K'osh melakiyonu daratsi Ik' mootse b́ keshi, bíwere maac'ri shasho detsfe b́ teshi.
\p
\v 18 Tawatsnowere alo detsts k'osh melakiyo wosh t'intseyirwi ganoke kesht shash maac'ir detsts melakiyosh «Zúkud'ts shuwwots bokatstsotse shash maac'r man deyiwe! woyini zúkud' jamwotsi datsatsi woyiniyatse k'ut'de'er ko'iyuwe!» ett een k'aaron b́ kuhi. 
\v 19 Melakiyonúwere maac'iro datso maants b́ deyiyi datsatsi woyini zúkud'ono b́ k'ut'i, een wotts Ik' fayo fis'eetwotso b́ juwi. 
\v 20 \x - \xo 14:20 \xo*\xt Isa. 63:3; Bek'. 19:15 \xt*\x* Kitoniyere úratse fa'a woyini fis'eyirwotso fis'eyi, fis'eyirumaniyere Farshi lúgamok b́ borfetsosh dambaan een wotts keez bal kilo metrok'o wotit s'atso kesht b́ kuud'i.
\c 15
\s S'uwori fayuwotsi detsdek'ts melakiwotsi
\p
\v 1 K'osho eenonat adits milikito darotse t bek'i, Ik'i fayo boats b́ wotit s'uwaatsik wotts shawat fayuwotsi detsdek'ts shawat melakiwotsi tbek'i.
\p
\v 2 Maniyere il tawo biitse eeh wutsts mastayti k'arok'o artso tbek'i, mank'o s'ootsonat s'ootso aro, b́shúútsonowere tawi milikito da'adek'tswotsi tbek'i, Ik'o boosh b́'imts begena eteefo detsdek't mastayiti aats k'ari ganoke need'dek'tni botesh. 
\v 3 Ik' guutso Muse duubonat mereero duubono hank'o ett boduubfera botesh,
\q «Jam falts doonzo Izar Izewero!
\q2 N fino eenonat adike,
\q Ashuwotssh nugúsono!
\q2 nweero kááwonat arikee,
\q
\v 4 \x - \xo 15:4 \xo*\xt Erm. 10:7; Dub. 86:9 \xt*\x* Doonzono!! neen sharawonat
\q2 nshúútso mangirawo kone?
\q2 ns'uz S'ayin neene,
\q N kááw angsho b́be'eetsotse
\q2 ash jamo wáár nshinatse sagaditwee.»
\p
\v 5 \x - \xo 15:5 \xo*\xt Kesh. 38:21 \xt*\x* Maniyere il ts'iili, eshe hamb gawosh wotit dunkani wottso Ik'i S'ayin moo darotse k'eshe b́wutsi, 
\v 6 shawat fayuwotsi detsdek'ts shawat melakiwots Ik'i mootse bokeshi, goliru s'ayin taho tahdek'tni botesh, bogeratsowere awntsi edon eddek'kno botesh. 
\v 7 Awd s'ootswotsitse iko shawat melakiwotssh dúre dúron beyiru Ik'i fayo bín s'eents shawat awntsi wanc'uwotsi b́'imi. 
\v 8 \x - \xo 15:8 \xo*\xt Kesh. 40:34; 1 Naash. 8:10-11; 2 Zen. 5:13-14; Isa. 6:4 \xt*\x* Ik'i moonúwere Ik'i mangonat angotse keshts s'uwoon s'een b́wutsi, shawat melakiwots bodetsts shawat fayuwots s'een bowtsefetsosh konúwor Ik'i moots kindosh falraats.
\c 16
\s Ik'i fayo boyitse detsts ushi wanc'wots
\p
\v 1 Maniyere il shawat melakiwotssh «Ameree! Ik'i fayo boyitse detsts shawat wanc'uwotsi datsats kuut'uwere!» etiru een k'aaro Ik'i mootse b́keshfere tshishi. 
\v 2 \x - \xo 16:2 \xo*\xt Kesh. 9:10 \xt*\x* Melaki shintso amt wanc'man datsats kuut'b́k'ri, s'ootso milikito boatse b́ faúwotsnat s'ootso aroosh sagadiru ashuwotsats gondonat boon kúúnit gawo boats keshbwutsi.
\p
\v 3 Melaki gitlo wanc'man aats k'araats kuut'b́k'ri, aats k'aronúwere k'irts ash s'atsok'o wotb́wtsi, aats k'armanitse beyiru kash detsts keew jamwots k'irbos'uwi.
\p
\v 4 Melaki keezlo wanc'man fokuwotsnat aats t'úúp'uwotsats kuut'b́k'ri, boowere s'ats wotbowtsi, 
\v 5 Aats k'aratse al detsts melakiyo hank'o bíetfere tbek'i, «Fa'onat teshts S'ayinono! hank'o ni angshfetsosh nee kááw neene, 
\v 6 Ashuwots S'ayinwotsnat nebiyiwots s'atso bokuut'tsotse boosh s'atso ni'ishi, hanuwere boosh wotgeyike,» 
\v 7 Wosh t'intseyirwonwere «Ee! jam falts doonzo Izar Izewero! ni angshfuwoots arikonat kaawne» etiru k'ááro tshishi.
\p
\v 8 Awdl melakiyo wanc'man aawats kuut'b́k'ri, aawnwere bk'ees'on ashuwotsi bmitsish ango bish imeyi, 
\v 9 ashuwotswere een k'ees'on mis'rne, jot'anotsatse al detsts Ik'o shúútso bo c'ashi, naandrone eratsne, bínowere mangiratsne.
\p
\v 10 Utsl melakiyonwere wanc'man s'ootso k'eetsats b́ kuut'i, s'ootso mengstonúwere t'aluw wotbwtsi, ashuwots bo kic'atse tuutson bo albero bo k'eetefere bo teshi, 
\v 11 bo shodonat bo gawatse tuutson daratstso Izar Izeweri boc'ashi, bo finatsnowere naandrone eratsne.
\p
\v 12 Shrtl melakiwonwere wanc'o een foko Efrat'sats b́ kuut'i, aaw keshon weyiru naashúwotssh weerindo k'aniyosh fokitsi aatso tah b́gútsi. 
\v 13 Daruwonat s'ootson nonotse, kotets nebíyo noonotsnowere gool arts keez kim shayirwots bokeshferfe t bek'i. 
\v 14 Bowere adits keewo finitu Fo'eraw shayirwotsiye, shayiranotswere jam falts Izar Izewer eeno aawotssh wotit kes'osh ashuwotsi ikok ko'iyosh datsatsi nugus jamwotsok ametúne.
\p
\v 15 \x - \xo 16:15 \xo*\xt Mat. 24:43-44; Luk'. 12:30-40; Bek'. 3:3 \xt*\x* «Eshe! taa úmp'etsok'o danerawon weetwe! araatson b́ woterawok'o bí aratso ashuwots bo be'awok'o k'ande'er b́ taho kordek'et asho udeke!»
\p
\v 16 \x - \xo 16:16 \xo*\xt 2 Naash. 23:29; Zek. 12:11 \xt*\x* Shayirwotswere nugúswotsi Ibrayist'i noon keew keewon Armagedoni eteets beyokok boko'iyi.
\p
\v 17 Shawatl Ik' melakiyonwere s'awo jongats kuut'b́k'iri, Ik' mootse fa'a naashi jooratse «S'eenwtsere» etiru een wotts k'ááro b́ keshi. 
\v 18 \x - \xo 16:18 \xo*\xt Bek'. 8:5; 11:13; 19 \xt*\x* Awushp'alk'o, k'ááro, gúmi kááronat een wotts datsi shek'eyo wotb́wtsi, han arts een datsi shek'eyo asho datsatse bí azeron wot danake. 
\v 19 \x - \xo 16:19 \xo*\xt Isa. 51:17 \xt*\x* Een kitu keezokó bkayeyi, ash naari kitúwotswere bogaahi, Ik'o eenu Babiloni gawb́dek'i, een fayi wiyini biron s'eents wanc'o b úshetwok'owere b́ k'ali. 
\v 20 \x - \xo 16:20 \xo*\xt Bek'. 6:14 \xt*\x* Aatson gúúrts datswots t'afbowtsi, guruwotsúwere daatseratsne, 
\v 21 \x - \xo 16:21 \xo*\xt Kesh. 9:23; Bek'. 11:19 \xt*\x* Ik ikon habe úúts kilo gramiyok'o mangit shetso darotse ashuwotsats b́ oot'i, een gondbek'anwere ayidek't kic'ik b́ wottsotse ashuwots gondbek'i kic'anatse tuutson Ik'o boc'ashi.
\c 17
\s Widets mááts eenu
\p
\v 1 \x - \xo 17:1 \xo*\xt Erm. 51:13 \xt*\x* Shawt s'awwotsi detsdek't teshts shawat melakiwotsitse iko tmaants waat, taash hank'o bíeti, «Wowe! aats ayuwotsatse bedek'ts mááts een widetsuats bodet angsho neesh kitsitwe, 
\v 2 \x - \xo 17:2 \xo*\xt Isa. 23:17; Erm. 51:7 \xt*\x* datsatsi nugúswots binton widetswotsi woterne, datsats beyirwotsu bwidi weyiniyatse dutsets biron masherne.»
\p
\v 3 \x - \xo 17:3 \xo*\xt Bek'. 13:1 \xt*\x* Maniyere il melakiyo shayiron woorwomaants taan dek't bíami, bíats jamo c'ashon s'eentsdek't guut'etso, shawat tookwotsnat tats k'aluwotsi detsts s'oots biraats bedek'ts máátsu tbek'i. 
\v 4 \x - \xo 17:4 \xo*\xt Erm. 51:7 \xt*\x* Máátsunu hamrawi eteeyirwonat bir taho tahdek'atni btesh, awntsonat mangts shúútson ink'wotsnwoere baatswtsatni btesh, bkishaatsnowere wic'its keewonat bwidi kiimo bín s'eents awntsi wanc'o detsdek'atni btesh. 
\v 5 Bbaratsnowere ááshts shúútso «widetswotsnat datsatsi kiimwots indi, Babilon eenúni» ett guut'ere b́tesh. 
\v 6 Máátsman S'ayinwots s'atsonat Iyesus jango bo gawtsosh ud'etswots s'atson mashwtsaat biere tbek'i, bin tbek'tsok'on ayidek'at tiadiye. 
\v 7 Melakiyonmó taash hank'o bíeti, «Eegoshe ni adiri? Máátsuko ááshtsonat bi bíyats beebdek'ts shawat tookwotsnat tats k'aluwotsi detsts s'ootsoko ááshtso neesh kish kitsitwe, 
\v 8 \x - \xo 17:8 \xo*\xt 7:7; Bek'. 11:7; Dub. 69:28 \xt*\x* Nbek'ts s'ootso shino teshke, and aaliye, ilowere gop' k'oolotse kááron keshetwe, t'afo maants ametuwe, datso bíazeewortson boshúútso kashi mas'afatse guut'eraw datsatse beyirwots, s'ootso shin teshke b́teshi, andi aalo ili weetwo b́wottsok'o bobek'or aditúnee.
\p
\v 9 «Dani teleefi nib detstso b́geyituwo haniye, shawat tookwots máátsú boats b be bedek'ts shawat guruwotsiye, manotswere shawat nugúswotsiye, 
\v 10 útswotswere dihirne, iko and fa'e, k'osh ikonu andoor warafa'e, bí b́woor múk' aawu s'uzsh tesho bín geyife. 
\v 11 Shmtl nugúso bali teshtsonat and aalts s'ootsoniye, bí shawatwotsitse ikoniye, bít'afomantsowere ametuwe.
\p
\v 12 \x - \xo 17:12 \xo*\xt Dan. 7:24 \xt*\x* «Nbek'ts tats k'aluwots andoor naasheraw tats nuguswotsiye, ernmó ik sa'atosh s'ootsonton bonaashitwok'o naashi alo dek'etúne. 
\v 13 Tats nugusanots ik nibo detsfne, bo boangonat bo alon s'ootsmanshe imbok'rti, 
\v 14 bo mereero ats kes'o tuzitune, ernmó doonzwots doonznat nugúsuwotsatsi nugúso b́wottsotse boonda'adek'etwe, bínton fa'úwots s'eegetswotsi galdek'eetsuwotsnat amaneetswotsiye.»
\p
\v 15 Melakiyonwere taash hank'owa bíeti, «Widetsu boats bbefere nbek'ts aatswots, ashuwotsi, jirwotsnat, k'osh k'osh naari noonon keewirwotsiye, 
\v 16 s'ootsonat nbek'ts tats k'alwots widetsmani shit'etúne, binowere bt'afomaants betsitúne, araatson bin oorik'ritúne, b meetsono meetune, tawonowere mitsitúne, 
\v 17 B Ik'diyo bos'eentsitwok'o hasabiyan bonibots beeztso Ik'oniye, eshe Ik'o aap'o b́s'eenfetsosh bo hasabiyon ikwotitúne, bo naashtsi alonowere s'ootsosh imk'ritune.
\p
\v 18 «Nbek'ts máátsnwere datsatsi nuguswotsatse naashit kit eenúniye.»
\c 18
\s Babilon b dihtsok'o
\p
\v 1 Maniyere il een alo detsts k'osh melakiy iko darotse b́ oot'fere tbek'i, b́mangi golaatse tuutson datsú sháán bwtsi, 
\v 2 \x - \xo 18:2 \xo*\xt Isa. 13:21; 21:9; Erm. 50:39; 51:8; Bek'. 14:8 \xt*\x* k'áári eenonowere hank'o ett b́kúúhi, «Eenú Babilon dihirane! dihirane! Fo'erawwots beyoko woterane! kim shayirwotssh k'eyoko woterane! kim kafwotsnat wic'its shit'its s'otswotssh\f + \fr 18:2 \fr*\fqa S'ootsa: \fqa*\ft Etirwo ik ik yoots kishon guut'ets mas'aafi biitsotse aaliye. \ft*\f* moo woterane! 
\v 3 \x - \xo 18:3 \xo*\xt Isa. 23:17; Erm. 51:7 \xt*\x* B widiko weyiniyon dutsets biron mashit ash jamwotssh ishk'rerane, datsatsi nugúswotsu binton widetswotsi woterne, datsatsi jaaktswotswere beyi sheengatse tuutson galetswotsi wotwtserne.»
\p
\v 4 \x - \xo 18:4 \xo*\xt Isa. 48:20; Erm. 50:8; 51:6; 45 \xt*\x* K'osh k'aaronowere darotse hank'o b́ etfere t shishi,
\q «Ti ashuwotso! morr finon binton ik wotk'ayere,
\q2 biyats bodet een gondbek'atse kaytswotsi wotk'ayere,
\q Biyokere keere!
\q
\v 5 \x - \xo 18:5 \xo*\xt Aze. 18:20-21; Erm. 51:9 \xt*\x* B morri dako darots b́bodtsotse,
\q2 Ik'o b gond finwotsi gawdek're,
\q
\v 6 \x - \xo 18:6 \xo*\xt Dub. 137:8; Erm. 50:29 \xt*\x* Bi imtsok'o betsde bish imre,
\q2 b fints finok'o git kisho bish dayere,
\q Bi k'osh k'osh úshúwotsi bi'eekts wanc'ots
\q2 git kisho eenshde'er bish eekk'roore,
\q
\v 7 Bi b took mangosh beyi sheengo bi imtsok'o bodtso
\q2 kúúnonat shiyano bish imere
\q Bi b nibon
\q2 ‹Nugúsuk'o beedek're,
\q2 t'owu mááts taanaliye,
\q2 shiyanonwere b́ jamon tiyats boratse› etaat b ít'iri.
\q
\v 8 Mansh biko een gond bek'jamó ik aawon biyats bodetwe,
\q K'ironat shiyanon k'ak'onwere biyats bodetúne,
\q2 tawonowere mis'etwane,
\q Biyats angshitwo
\q2 doonzo Izar Izewer kup'e.»
\p
\v 9 Binton wido fintsuwotsnat beyi sheengon beyiru datsatsi nugúsuwots bi b mis'or keshet s'uwo bobek'or b jangosh kuhar bo eepeti, 
\v 10 \x - \xo 18:9-10 \xo*\xt Hzk'. 26:16-17 \xt*\x* b kúúno sharr wokoon need'de'er «Nee een kitune, nee kup' kitu Babilone! ni angsho ik sa'atotse niyats b́ waatsotse, indowe neesha!» bo etiri.
\p
\v 11 \x - \xo 18:11 \xo*\xt Hzk'. 27:31-36 \xt*\x* Bo jaaki k'ac'o haniyak boatse keewitwo bí altsotse datsatsi jaktswots bish eepetune, shiyanitune, 
\v 12 Bo markabats kuriyets awntso, ambaro, mangts shútso, ink'uwo, tahi sheengo, hamrawiya eteef arts taho, hariyon wozets taho, tahi bironat shak' shaaw wotts mit jamo, dangesh gásho, k'awnts shaaw kishf mitatse dozets jamó, k'áázo, bíronat shenon dozets k'ac' jamo, 
\v 13 \x - \xo 18:12-13 \xo*\xt Hzk'. 27:12-13, 22 \xt*\x* k'erafa, k'memiyo, kerbeya eteetso, it'ano, woyoniyon dutsets biro, woyira eteets miti zeyito, buudo, sndeyo, minzwotsi, mererwotsi, farshwotsi, seregelo, guutswotsnat k'osh ashuwotsiye 
\v 14 Bowere «Nee n tewnts sheeng keew jamwots niyatsere wokat k'az amrne, n gaalonu n s'ilalonú b́ jamon t'afwtsere, haniyako jamanots b́jamon daatsratsne!» etetúne biisha. 
\v 15 \x - \xo 18:15 \xo*\xt Hzk'. 27:31; 36 \xt*\x* Jamkeewanotsi keewedek't galetswotsi wotts jaktswots b kúúnman sharr wokoon need'itúne, eefr shiyaanefetsrnwere, 
\v 16 «Tahi sheengonat bí aro hamrawi wotts tahi bironowere tahef teshtsu, awntsonat mangts shútsono, ink'uwon baatsf teshtsu, een kitush indowe biisha! indowe biisha! 
\v 17 \x - \xo 18:17 \xo*\xt Isa. 23:14; Hzk'. 27:26-30 \xt*\x* mank'o bodts gaalo ik sa'atutse t'af b́wtsi!» etetúne.
\p Markabutse aliru jamwots, markabon sha'iru ash jamwots, markabatse finiru jamo, aats k'aratse jaakiru jamo wokoon need'wtsitúne, 
\v 18 \x - \xo 18:18 \xo*\xt Hzk'. 27:32 \xt*\x* Bi b mis'or keshet s'úwo bobek'tsok'on, «Kit eenani arts kito k'osh kito b́jamon fa'a b́teshi?» ett bokuhi. 
\v 19 \x - \xo 18:19 \xo*\xt Hzk'. 27:30-34 \xt*\x* Botookats k'úndo kishfetst, eepfetst, shiyaanefetsr hank'o erfetsr kuuhitúne, «Aats k'aratse markabwotsi detsts jamwots b gaalon galetswotsi bowoti, kit eenman ik sa'atutse di'ebwtstsotse indowe biisha! indowe biisha!» 
\v 20 Darono! biyatse tuutson gene'owe! Ik'o it ats bfiintsatse tuutson biyatsats bí angshtsotse it S'ayinwotsnat wosheetswotsu nebiywotswere gene'úwore!
\p
\v 21 \x - \xo 18:21 \xo*\xt Erm. 51:63-64; Hzk'. 26:21 \xt*\x* Maniyere il melaki kup' iko di'i shútsi eenok'o bodts shúts iko k'aaúdek't hank'o err aats k'aromaants shap'etwe «Een kitu Babilon hank'o angnon gifneyar dihitwaniye, haniyakowere b́ jamon daatseratsane, 
\v 22 \x - \xo 18:22 \xo*\xt Hzk'. 26:13; Isa. 24:8 \xt*\x* begena eteetso t'imbok'o t'imbirwotsnat duubi k'ááro, turaro fugirwatsnat gaato fugfuwots k'ááro, aani gitlo niyoke shisheratse, kon naari kishi danon finitu dani telefetso haniyak niyoke daatseratse, di'shútsi k'ááronwere aani niyoke shisheratse. 
\v 23 \x - \xo 18:22-23 \xo*\xt Erm. 7:34; 25:10 \xt*\x* C'eeshi shááno haniyak niyatse c'esheratse, guyonat guyu k'ááro haniyakon niyoke shisheratse, jaakiru nikwotsu datsatsi ash een eenwotsiye boteshi, ni atono ashuwotsi darirne.»
\p
\v 24 \x - \xo 18:24 \xo*\xt Erm. 51:49 \xt*\x* «Biitsnowere nebiyotsnat S'ayinwots, datsatse ud'etswots ash jami s'atso daatsere.»
\c 19
\p
\v 1 Haniyere okoon hank'o etiru ayi ash k'aar artsok'o een wotts k'ááro darotse tshishi «Haleluya!\f + \fr 19:1 \fr*\fqa Haleluya: \fqa*\ft Eto Ibrayist'iy noon keewon «Ik'o udewe» etee. \ft*\f* kashiyonat mangon angonwere no Ik'o Izar Izewerke! 
\v 2 \x - \xo 19:2 \xo*\xt Iwi. 32:43; 2 Naash. 9:7 \xt*\x* Bí angshonwere arik wotat kááwe, datsu b widon kimshtsu een wotts widetsu angsht bin fayere, bin fayatnwere b́ guutswots weero wershre.» 
\v 3 \x - \xo 19:3 \xo*\xt Isa. 34:10 \xt*\x* Aaninwere, «Haleluya! biyitsere keshiru s'úwo dúre dúrosh dambaan keshetwe!» etniye bokuhiri. 
\v 4 Hiye awd eenashuwotsnat awd azeets kashetswotswere naashi jooratse beyiru Ik'o Izar Izewersh bobaron gúp'gúp'at «Amen haleluya!» ett bosagadi.
\s Mereero móónat ushok s'eegetswots
\p
\v 5 \x - \xo 19:5 \xo*\xt Dub. 115:13 \xt*\x* Haniyakon «Bín shatiru b́ guuts jamwotso, k'ac'nwotsu een eenwotsu Izar Izeweri udoore!» etirwo naashi joorotse b́ keshi. 
\v 6 \x - \xo 19:6 \xo*\xt Hzk'. 1:24; Dub. 93:1; 97:1; 99:1 \xt*\x* Ay ashuwots k'ááro wos'iru aats k'arok'o, kúp' wotts guumi k'arok'o artso hank'o bí eree tshishi, «Haleluya! jam faltso no doonzo Izar Izewer naashitwe! 
\v 7 Mereero jiwo b́ bodtsotse b́ guuyúnwere k'anbdek'tsotse woore gene'owone! gene'o woshwone! bínowere mangiwone! 
\v 8 Golirwonat s'ayin taho b tahitwok'o bish imk'rere, tahanwere S'ayinwots kááw finoniye.»
\p
\v 9 \x - \xo 19:9 \xo*\xt 22:2-3 \xt*\x* Haniyak melakiyo «Mereero jiwoki móónat ushok s'eegetswots derekne» err guud'e bí eti, manats dabtnwere «Ik'o aap'anots arikeewwotsiye» bí eti.
\p
\v 10 Taawere sagadosh melakiyo tufishirots t baron t gup' gup'i, ernmó «K'aye! han k'alk'aye! taawere neenat Iyesussh gawo detsts ni eshuwotsnton guuts taane, Ik'osh sagadowe! ari bek' jamo Iyesus jangoshe b́gawefoni» bíeti taasha.
\s Nas' farshi abaats bedek'ts asho
\p
\v 11 \x - \xo 19:11 \xo*\xt Hzk'. 1:1; Dub. 96:13; Isa. 11:4 \xt*\x* Hniyere okoon daro b́ k'eshere t bek'i, mann nas' farsho t bek'i, farshmanatsnowere bedek'ts amanetsonat arika etetsoniye, bíwere kááwon angshitwe, kááwono kaaritwe, 
\v 12 \x - \xo 19:12 \xo*\xt Dan. 10:6 \xt*\x* Bí ááwwots tawi laluwe boari, b́ tookatsnowere ay zewdiyots fa'ane, bíyere okoon konúwor b́ danaw bíyats guut'ets shúútso fa'e b́teshi, 
\v 13 bíwere s'atson gupets taho tahdek'ke b́ teshi, b́ shúútsonwere «Ik' aap'a» eteeke. 
\v 14 Nas' farshwotsats beedek'tswots, nas'onat s'ayin taho tahdek'ts daratsi jirwots b́jafrats botuwi, 
\v 15 \x - \xo 19:15 \xo*\xt Dub. 2:9; Isa. 63:3; Iyo. 3:13; Bek'. 14:20 \xt*\x* ash naarwotsi bín b́ togetwo shiki goradi shasho b́ nonotsne b́ keshiri, bírri gumbonowere boon keewitwe, bíwere jam falts Ik'o fay shatiitso kitsit weyini biro fis'efook'o net'eetwe, 
\v 16 b́ tahonat b́ shokatse «Nugúswotsatsi nugúso doonzwots doonzo» etiru shúútso guut'ere.
\p
\v 17 Maniyere il aawats need'dek'ts melaki iko t bek'i, bíwere daaratse bidiru kafuwotssh hank'o ett een k'aaron b́kuuhi, «Een wotts Ik' móónat ushok woore! ko'ewere! 
\v 18 nugúsuwots meetso, kes' jishirwots meetso, kúp kes'etswots meetso, farshetswotsnat farshwotsn meetso, guuts woterawwotsnat guutswots meetso, k'ac'nwotsnat een eenwots meetso, wáár moore.»
\p
\v 19 Mank'o s'ootsonat datsatsi nugúswotsn, boosh kes'fwotswere nas' farshatse beedek'tsonat bísh kes'f jirwotsnton kaarosh ikok boko'ere t bek'i, 
\v 20 \x - \xo 19:20 \xo*\xt Bek'. 13:1-8 \xt*\x* ernmó s'ootso b́ deetseyi, bíntonwere b́ shinatse ayi adits keewwotsi finiru kootets nebiyo b́ deetseyi, bíwere s'ootso milikito detstswotsnat s'ootsman artsosh sagadat teshtswotsi adits keewo finat b́ sheelifwotsi, gitanots kashon bo befere dini k'arots bo juweyi. 
\v 21 Oortswotsu nas' farshatse beyirwo nonotse keshiru shiki goradon boúd'eyi, kaf jamwots bo meetso maat bowori.
\c 20
\s Ik kúm nati mengsto
\p
\v 1 Haniyere il dashan aydek't gop'ts gop'o bín k'esheefonat habili eeno b́ kishatse detsdek'ts melakiyo darotse b́ oot'fere tbek'i, 
\v 2 \x - \xo 20:2 \xo*\xt Aze. 3:1 \xt*\x* daruwonowere detsdek't ik kum natosh tip b́k'ri, daruwaanwere Diyabilosi wee Shed'anman shints dawunzoniye, 
\v 3 kúm nato b́ s'uufetsosh ashuwotsi b́darirawok'o melakiman daruman ayidek't dashan gop'ts gop'ots juub́k'ri, is'on is'k'rat matabo bíyats jot'b́k'ri, maniyere il múk'na'a gizewosh b́biitsewo bísh geyife.
\p
\v 4 \x - \xo 20:4 \xo*\xt Dan. 7:9-22 \xt*\x* Maniyere il naashi joorwotsi tbek'i, naashi jooratsnwere angshosh alo boosh imeetswots bobefere tbek'i, Iyesus jangosh bogawtsanat Ik'i aap'atse tuutson botoko boatse k'ut'ets kashwotsi tbek'i, bohe s'ootsoshowere b́ doozts armansh sagaderatsne, b́ milikitonowere bo barats wotowa bokishats ged de'aawwotsiye, bo k'irotse tuut Krstosnton ik kum natosh bo naashi. 
\v 5 K'irts k'oshwotsmó ik kum nato b́s'uufetsosh k'irotse tuuratsne, hanwere k'irotse tuu shintsoniye, 
\v 6 K'irotse tuu shintsotse bano detstswots deeretswotsnat S'ayinwotsiye, gitl k'iro boatse alo deshatse, bohe Ik'onat Krstos kahniwotsi wotitune, Krstosntonwere ik kum nato naashitúne.
\s Shed'ano bda'e da'ewo
\p
\v 7 Kum natman b́s'uwiyakoon Shed'ano b́tipets tipotse biishitwe, 
\v 8 \x - \xo 20:8 \xo*\xt Hzk'. 7:2; 38:2, 9; 15 \xt*\x* datsjamatse fa'a ashuwotsi boowere Gognat Mangogn dariyosh kes'osho de'e keshetwe, botaawonwere aats k'ari gúúratse fa'a shiyok'oyiye, 
\v 9 bo dats jamats bad'ts S'ayinwots gálunat shuneets kitu gúúrbodek'i, wotowa eree tawo darotse oot't boon mitsdek't t'afib́k'ri. 
\v 10 Boon sheelitso Diyablos, s'ootsonat kootets nebiyo, bobeyirwoki dini taw k'arots juweb́wtsi, manoknowere t'úwonat aawon dúre dúrosh bo kúúneti.
\s S'uwori angsho imetsok'o
\p
\v 11 Maniye il een naashi joor nas' ikonat naashi joormnats beedek'tso t bek'i, datsonat daron b́shinaatse k'az bowos'i, boosh beyoko daatseratse, 
\v 12 \x - \xo 20:11-12 \xo*\xt Dan. 7:9-10 \xt*\x* k'irts muk'nanúwotsnat een eenwotsn naashi jorman shinatse boned'efere tbek'i, mas'aafwotswere bok'esheyi, kashi mas'aaf wottso k'oshonwere b́k'esheyi, k'irtswotswere mas'afmanotsitse guut'etso bofiinok'on bo angsho bodek'i, 
\v 13 aats k'aaronúwere b́gitsotse fa'a k'irtswotsi b́imi, k'ironat Si'olwere bogitsotse teshts k'irtswotsi boimi, ashonwere ik ikon b́ fints finok'on b́ angsho b́dek'i. 
\v 14 K'ironat Si'olwere tawi k'arots bojuweyi, tawi k'araanúwere gitl k'ironiye, 
\v 15 b́ shúútso kash mas'aafats guut'eyat daatseraw jamo tawi k'arots b́juweyi.
\c 21
\s Handr daronat handr datson
\p
\v 1 \x - \xo 21:1 \xo*\xt Isa. 65:17; 66:22; 2 P'et'. 3:13 \xt*\x* Maniyere il handr daronat handr datson tbek'i, dar shintsonat shints datsun besherno botesh, aats k'aaronúwere beeratse. 
\v 2 \x - \xo 21:2 \xo*\xt Isa. 52:1; 61:10; Bek'. 3:12 \xt*\x* Kit S'ayinú, Iyerusalem handru, b kenihsh baatsts guuyukok'o k'andek'at darotse Ik'oke b oot'fere tbek'i, 
\v 3 \x - \xo 21:3 \xo*\xt Hzk'. 37:27; Lew. 26:11-12 \xt*\x* hank'o etiru k'áári eenonowere naashi jooratse b́ keshfere t shishi, «Hambe! Ik'i k'ewoko ashuwots dagotse, bontonwere beetwe, boowere bíashuwotsi wotitúne, Ik'o b́tookon bonton wotitwe, Izar Izewerwere bok wotitwe, 
\v 4 bo aawatse aac'ú jamo firitwe, shints niwo b́beshtsotse wee k'iro wee shiyano wee eepo wee kúúno haniyak beeratse.»
\p
\v 5 Naashi jooratse bedek'tsonwere «Hamb! taa jam keewo handr woshitwe!» bíeti, manats dab́tnwere, «Aap'ets aap'an amanetsonat arik b́wottsotse guud'e» bíeti taasha. 
\v 6 \x - \xo 21:6 \xo*\xt Isa. 55:1 \xt*\x* Maniyere il taash hank'o bí'eti, «Wotwtsere! Alfonat Omego, shintsonat s'uwatstso taane, shashutsosh kash t'úúp'iru aatsotse ik k'awuntsalo beenon bísh imetwe, 
\v 7 \x - \xo 21:7 \xo*\xt 2 Sam. 7:14; Dub. 89:26-27 \xt*\x* da'adek'etwo han naatetwe, taa bí Ik'o Izar Izeweri wotitwe, bíwere t naayi wotitwe, 
\v 8 ernmó shatetswots, imnetiyo deshawwots, kiimwots, kash úd'tswots, widetswots, atetswots, woteraw ik'uwotsi Ik'irwots, kootets jamwots boko boon kotirúwo dini k'arotse bowotiti, manúwere gitl k'ironiye.»
\s Iyerusalem handru
\p
\v 9 S'uwaatsi shawat faywots bín bos'eents shawat wanc'wotsi detsdek'ts melaki shawatwotsitse iko waat «Wowe! mereero mááts guyu neesh kitsuna» bí eti. 
\v 10 \x - \xo 21:10 \xo*\xt Hzk'. 40:2 \xt*\x* Shayiron taan een geenz gur ikok dek' amt kit S'ayinú Iyerusalem Ik'oke darotse b oot'fere taash b́ kitsi, 
\v 11 Ik'i mangon bc'eeshfera btesh, b shááni golonúwere ayidek't mangts shútsok'oyi, mestayitok'o goliru yasp'idiya eteets mangts shútsok'oyi b́teshi, 
\v 12 tatse git fengeshwotsi detsts eenonat geenz gmbi kas'o detsfa btesh, tatse git fengeshwotsoknowere tatse git melakiwots need'dek'tni bokotfere botesh, bofengeshatsnowere Isra'el jir tatse gitwots shúútswots guut'eyatni botesh. 
\v 13 \x - \xo 21:12-13 \xo*\xt Hzk'. 48:30-35 \xt*\x* Aaw keshon keez fengeshwots, gaar kawon keez fengeshwots, muur kááwon keez fengeshwots, aaw kindon keez fengeshwots fa'ano botesh. 
\v 14 Kitman gmbi kas'o b́ned'ok tatse git shutswotsi detsfe b́tesh, b́ned'ok manotsatsnowere tatse git mereero woshetsúwots shúútso guut'ere b́teshi, 
\v 15 \x - \xo 21:15\xo*\xt Hzk'. 40:3 \xt*\x* taash keewts melakiyonúwere kitunat bfengeshwotsn, gmbi kas'onowere bín b́ indit awntsi gumbo detsfe b́tesh, 
\v 16 Kitu geenzonat gawnonúwere taal wottso awd tungúsho detski bteshi, melakiyo kitu bín indeyiru guumbmann indat bíere bgeenzo git kumonat awd bal kilometrok'o\f + \fr 21:16 \fr*\fqa Git kumonat awd bal kilometrok'o: \fqa*\ft Eto Grikiyon 12 kúm stadiya etee, man etonu ik stadiyo gitbalosh tats shap metree. \ft*\f* b́woti, bgawnonat bneed'onúwere mank'oyiye b́woti, 
\v 17 Melakiyo gmbiyi kas'man need'o b́ indi, melakiyo ash kishi indok'o bodts b́indon b́indere b́ nuutso bale habe awd indok'o b́woti, 
\v 18 \x - \xo 21:18-21 \xo*\xt Isa. 54:11-12 \xt*\x* gmbiyonúwere bíage Iyasp'idiya eteets shútsona b́tesh, kitmanwere mastayitok'o s'aynts awntsi s'ayinon ageeki btesh, 
\v 19 kitu gmbi kas'o b́ned'oko k'osh k'osh naari k'awntsi shaawon keewets shútson baatskno botesh, biyats b need'ok shintso Iyasp'idiya eteef shútsoni b́tesh, gitlonwere Senperiya eteefoni, keezlonúwere Kelk'edoniya eteeka, awdlonúwere meregediya, 
\v 20 útslonúwere Serdonkesiya, shrtlo Serdiyoniya, shawatlo Krstlobeya, shmtlo Bilila, jeed'lo wurawure, tatslo Krsp'rassi, tatse iklo Yanktiya, tatse gitlo Ametest'isnosiya etefuwotsi botesh. 
\v 21 Tatse git fengeshwotswere tatse git ink'wotsi\f + \fr 21:21 \fr*\fqa Ink'uwa: \fqa*\ft Ink'wo aats k'arotse beef k'ot'ik'olo bígtsots shiyo b́kindor shiyman bín b́k'oawok'o bíatsotse ilac'ok'o kishde'er shiyman bín b́k'oawok'o shiy man bin bi ipef goiliru keewatsna bíazefo, manwere ink'wo b́wotiti. \ft*\f* botesh, fengeshwots ik ikon ik ink'won fiineka botesh, kitu weronúwere mastayitok'o shááno beshiyiru s'ayin awntson doozeka b́tesh.
\p
\v 22 Jam falts doonzo Izar Izewernat mereeron b S'ayin maa bowottsotse kitutse S'ayin moo be'atse, 
\v 23 \x - \xo 21:23\xo*\xt Isa. 60:19-20 \xt*\x* Ik'i mango bish b́ c'eeshitwotsenat mereronu b c'eesho b́wottsotse kitmansh aawo wee aashitso bish b́c'esho geyiratse. 
\v 24 \x - \xo 21:24\xo*\xt Isa. 60:3 \xt*\x* Ashuwots bsháánon anaanitúne, datsatsi naashwotswere bomango bmaants dowetúne, 
\v 25 Kitaniitse t'úwo bíaaltsotse bfengshwots jam aawon is'erakne. 
\v 26 \x - \xo 21:25-26\xo*\xt Isa. 60:11 \xt*\x* Mengstwots een shúútsonat mangon biyits kinditune, 
\v 27 \x - \xo 21:27\xo*\xt Isa. 52:1; Hzk'. 44:9 \xt*\x* wic'its keewo b́ jamon bits kindratse, kim fin finirwonat kooto keewirwo b́jamon bits kindratse, bits kinditwots bo shúútso mereero kashi mas'aafats guut'etswots s'uziye.
\c 22
\p
\v 1 \x - \xo 22:1 \xo*\xt Hzk'. 47:1; Zek. 14:8 \xt*\x* Maniyere il melakiyo Ik'onat mereero naashi joorotse keshiru mastayiti s'ayinok'o golirwo kash imts aatsi foko taash b́kitsi, 
\v 2 \x - \xo 22:2 \xo*\xt Aze. 2:9; Hzk'. 47:12 \xt*\x* fokaan kitutsi een een werindwotsi taalon kap'de'er beshitwe, fokman giromaantsonat k'aniweeron shaash shaashon shuufetst worwotootse tatse gitoto shuwo imet kashi mito fa'e b́teshi, mitman maarwotswere ash kashiykno. 
\v 3 \x - \xo 22:3 \xo*\xt 14:11 \xt*\x* Haniyere okonowere kon naari c'asho aaliye, Ik'onat mereeron naashi jooro kit manits wotituwe, b́ guutswotswere bín ik'itune. 
\v 4 B́ shitsono bek'etúnee, b́ shúútsonwere bo barats wotitwe. 
\v 5 \x - \xo 22:5 \xo*\xt Isa. 60:19; Dan. 7:18 \xt*\x* Haniyere okoon t'úwo beeratse, doonzo Izar Izewer boosh b́ sháánitwotse, aaw golo wee c'eeshi shááno boosh geyiratse, dúre dúrosh naashitúne.
\s Iyesus aanar b́weetwok'o
\p
\v 6 Maniyere il melakiyo taash hank'owa bíet, «Aap'ets aap'anots amanetswotsnat arikwotsiye, nebiyiwotssh shayir imiru doonzo Izar Izewer karnon wotitwo b́ guutsuwotssh kitsosh b́ melakiyo b́ woshi.»
\p
\v 7 Iyesuswere «Hamb eshe! taa káári weetwe! mas'aafanitsi bek'on aap'ets aap'o kordek'etwo deereke!» bí eti.
\p
\v 8 Keewanotsi shishtsonat bek'tsoon taane Yohansiye, keewanotsi t shishtsok'onat tbek'tsok'on hanotsi taash kitsts melakiwosh sagadosh b́tufishirots tdihi. 
\v 9 Melakiyonmó «K'aye han k'alk'aye! taa neenat mas'aafanitsi aap'wotsi s'eentsiru nebiyi eshuwwotsnton guuts taane, Ik'osh sagadowe!» bí eti. 
\v 10 Manats dabt taash hank'o bíeti, «Dúro karnk b́wottsotse mas'aafanitsi bek'on aap'etso matabon is'k'aye, 
\v 11 \x - \xo 22:11 \xo*\xt Dan. 12:10 \xt*\x* Haniyak weer gondonu b́ weeri gondo need'ik'aye, kiimonúwere kiime, kááwonwere kááwowe, S'ayinonwere S'ayine.»
\p
\v 12 \x - \xo 22:12 \xo*\xt Isa. 40:10; 62:11; 28:4; Erm. 17:10 \xt*\x* «Eshe taa káári weeetwe! ik ikosh b́ finok'o bísh t imet k'awntso detsdek're, 
\v 13 \x - \xo 22:13 \xo*\xt Bek'. 1:8, 17; 2:8; Isa. 44:6; 48:12 \xt*\x* Alfonat Omegon, shinaatstsonat shuutstson, shintsonat s'uwatstso taane.»
\p
\v 14 \x - \xo 22:14 \xo*\xt Aze. 2:9; 3:22 \xt*\x* Kash imiru mitu shuwo máár bfengeshonowere kituts kindosh bofalitwok'o bo taho mashdek'tswots derekne. 
\v 15 Kanok'o jamkeewo kiimshirwots, atetswots, widetswots, kash úd'tswots, woteraw ik' ik'iruwots, koot shuntswotsnat kooti weeron sha'iru jamwots kitmaniyere úre bowotiti.
\p
\v 16 \x - \xo 22:16 \xo*\xt Isa. 11:1; 10 \xt*\x* «Taa Iyesus gawan boosh b́ imetwok'o t melakiyo Ik'i moowwotssh woshere, taa Dawit s'oot'i s'ap'taane, c'eeshiru datsigatsi mozofo taane.»
\p
\v 17 \x - \xo 22:17 \xo*\xt Isa. 55:1 \xt*\x* S'ayin shayironat guuyun «Wowe!» etirune, shishirwonwere «Wowe!» eree, shashutso wowe, b́ geets kash imet aatso k'awntsalo hank'on úyee.
\p
\v 18 Hamb mas'afanitsere guut'ets bek'on aap'o shishetu jamo bí atso korb́dek'etwok'owa etirwe, konwor aap'anatse ik keewo b́ dabiyal mas'afanitsere guut'ets fayuwotsi Ik'o bíyats dabitwe. 
\v 19 \x - \xo 22:18-19 \xo*\xt Iwi. 4:2; 12:32 \xt*\x* Konworu bek'i mas'afanits guut'etswotsitse ik keewo b́ shapiyal, mas'afanitsitse keewets kash imet mit shuwonat S'ayin kitutsere Ik'o b́ bano shapitwe.
\p
\v 20 Keewanotssh gaw wottso «Arikon káári weetwe!» etfe.
\p Amen, doonzo Iyesuso wowe!
\p
\v 21 Doonzo Iyesus s'aato it únetsnton wotowe.