\id 1CO - Borna New Testamnet \ide UTF-8 \h 1 K'orontos \toc2 1 K'orontos \toc1 1 K'orontos Ashwots Maants \toc3 1 K'or. \mt3 Wosheetso P'awlos Shints Wosho \mt K'orontos Ashuwots Maants \imt Kindo \ip P'awlos K'orontos dats ashuwotssh b́ guut'ts shints wosho b́ guut'e K'orontositse b́ need'its Ik'i moowutse krstiyani beyonat imnetiyatse tuut teshts kic'oosh biitso daatsiyosh gawutni. Manoor K'orontos dats jamaatsik wotts Grik kitu bwottsi danmbaatse Akayiya eteets Rom datsatsi kitti enuni btesh. Kitman een wotts jaaki fino, matseets niwo, ayidek'at gawunoke teshts fini gondannat biitse haymanoti ayon daneeki btesh. \ip Woshetso b́ t'iwints Ik'i moowwutse teshts kayeyaatsa, gond finets beyo, widonat de'eyi jangono, S'ayin shayiri imi jangonat k'irotse tuwi janga b́tesh, mank'owere woshetso doo shishiyi jangosh aatets keewanots kaatsdek't t'iwintsona b́t'intsi. \ip «Shuno» Ik'o b́ shuntswots ashuwotssh b́ imts imuwotsitse bogo b́wottsok'owo kitsiru tatse keezl k'ot'o mas'afanitse ayidek't daneek wotts kayo b́wotok'o daneke. \iot Jamon mas'aafan b́detstso \io1 Kindo 1:1-9 \io1 Krstiyaniwotsitse tuuts kayewo 1:10—4:21 \io1 T'awu gondtsi wotonat meyitsi ash beyon 5:1—7:40 \io1 Krstiyaaniwotsnat krstiyaniyots amantsman de'awwotsn 8:1—11:1 \io1 Ik'i meyitsi beyonat Ik' ik'iyi niwon 11:2—14:40 \io1 Krstosnat amantsuwotsn k'irotse tuwo 15:1-58 \io1 Yhuditse fa'a kic'ts krstiyaniwotssh tep'o 16:1-4 \io1 Gúúpo 16:5-24 \c 1 \p \v 1 Ik' shunon Iyesus Krstossh wosheets wotosh s'eegetso P'awlosnat no eshu Sostensokere. \p \v 2 K'orontos kitotse fa'a Ik' moosh, biyitsnowere Iyesus Krstosn S'ayin wotts S'ayin bowotish s'eegetswotssh, mank'owero bo be beyoke, bonat nonsh Doonz wottso no Doonz Iyesus Krstos shúútso s'eegiru jamwotssh. \p \v 3 No nihi Ik'onat Doonzo Iyesus Krstosokere s'aatonat jeenon itsh wotowe. \s Ik' údo \p \v 4 Iyesus Krtosnton s'aato itsh imetsosh it jangosh jam aawo Ik'o údituwe. \v 5 Jam keewon, noon keewon wotowa danon Krstosn gaalwutserte. \v 6 Krstos jangosh itsh t keewts gawo itokere kúp'ere. \v 7 Eshe no Doonz Iyesus Krstos be'ewo koton nobefere kon naari shayiri imo itsh shapratse, \v 8 No doonz Iyesus Krstos aani woor eeg eeg deshawwotsi wotar nodatsetwok'o bí s'uwosh b́ borfetsosh kup'ar it beetuewk'o woshúwe. \v 9 B́ naay no Doonz Iyesus Krstosnton ikwoto itdetsetuwok'o itn s'eegtso Ik'o amaneke. \s Krstiyaniwots dagotse k'alewo b́geyirawok'o \p \v 10 Ti eshuwotso! «K'alewo it dagotse b́ berawok'o, it jamets shiyeyar ik níbonat ik s'iil s'iilon kup'ar beewere,» etaat no Doonz Iyesus Krstos shúútson itn k'oniruwe. \v 11 T eshuwotso! it dagotse fayo b́ beyiruwok'o K'elo'e maa ashuwotsoke shishre. \v 12 \x - \xo 1:12 \xo*\xt Wosh. 18:24 \xt*\x* Manuwere it itok tookon «Taa P'awlosk taane, taa Ap'losk taane, taa P'et'rosk taane, taa Krstosk taane» it etiri. \v 13 Bére Krstos kayera? P'awlos itsh jiitera? Himó it gupe P'awlos shútsoneya? \v 14 \x - \xo 1:14 \xo*\xt Wosh. 18:8; 19:29; Rom 16:23 \xt*\x* Taa K'ersp'osnat Gayyosiyere okoon ititsere konnoru t gufawotse Ik'o údituwe. \v 15 Eshe «Taan P'awlos shútson guuperte» err keewosh falituwo aaliye. [ \v 16 \x - \xo 1:16 \xo*\xt 1 K'or. 16:15 \xt*\x* Arikee, Ist'ifanos maa ashuwotsi gupre, maniyere okoon k'osho taa t gupts asho b́ bewok'o gawratse.] \v 17 Krstos taan b́wosh doo shishi keewo t danituwok'owa bako t gupishaliye, Krstos jiito\f + \fr 1:17 \fr*\fqa Jiita: \fqa*\ft Eteetso mask'aliyoniye. \ft*\f* hank'on b́ oorerawok'o doo shishi keewan tdanir ashoke daatsets dani telfi noon keewok'onaliye. \s Krstos Ik' danitelefonat ango b́ woto \p \v 18 B́ jiti keewo t'afit ashuwotssh darok'owe b́ taaweti, noosh kashituwotsshomó Ik' angee. \q \v 19 \x - \xo 1:19 \xo*\xt Isa. 29:14 \xt*\x* «Dani telefetswots dano t'afituwe, \q2 Dani telefetswots danono ok k'aaú bazetuwe» ett guut'ere. \m \v 20 \x - \xo 1:20 \xo*\xt Iyo. 12:17; Isa. 19:12; 33:18; 44:25 \xt*\x* Eshe dantso aawoke b́ fa'oni? Nem daniruwonu aawoke b́ fa'oni? Danosh geyiruwonu aawoke b́ fa'oni? Ik'o datsanatsi dani telefo eegoru bítse dandeshawok'o woshk'rerosha? \p \v 21 Datsnatsi ashuwots bo took danitelefon Ik'o danosh bo falawok'o Ik'o b́ danon boats is'k'rere, ernmó dárok'o taaweyiru no nodaniru doo shishiy keewon amanituwots bo kashituwok'o Ik' shún wotere. \v 22 Ayihudiyots adits keewo bek'oshe bo geefoni, Girik ashuwotswere danitelefe bogefoni. \v 23 Noomó Krstos noosh b́ jitetsok'oniye no daniri, Hanuwere ayhudiyotssh t'uge, Grik ashuwotssh dáree. \v 24 S'eegetswotsshomó ayhudiyotssh wotowa Grik ashuwotssh, Krstos Ik' angonat Ik' danitelefe. \v 25 Ik' dára ett gaweyiru keewo ash danitelefoniyere bogfe, Ik'o maawa ett gaweyiru keewo ash kup'oniyere bogfe. \p \v 26 T eshuwotso! Ik'o itn b́ s'eegor awuk'o ash it wottsok'o aab gawde'ere, ash gaawiruwok'on it dagotse aywots daanetsuwots wee kúp'uwots wee een een ashuwots aalne. \v 27 Ik'o dantelfetswotsi jitsiyosh datsanatse dartsok'o taawets ashuwotsi b́ marat'i, kúp'uwotsi jitsiyosh datsatse maawtsok'o taawetswotsi b́ marat'i, \v 28 Ik'o datsatsi ashuwotsoke fa'ane ett be'eyiru keewwotsi bo berawok'o woshosh datsanatse dash antsonat gac'ets k'awnts deshaw keewo b́ marat'i. \v 29 Hanowere b́k'al konwor asho Ik' shinatse b́ tooko dambaan b́deshawok'owe. \v 30 Itnomó Ik'o Iyesus Krstosnton ik woto it detsetwok'o b́ woshi, mansh Ik'o Iyesus Krstosn noko danitelefo bíne, noosh noko kááwo bíne, no s'ayinonat no bín nofaritwok'o b́ woshi. \v 31 \x - \xo 1:31 \xo*\xt Erm. 9:24 \xt*\x* Eshe mas'aafotse guut'etsok'on «It'etuwo b́ beyal Ik'on id'ee.» \c 2 \s Jitetso Krstos jango daniyo \p \v 1 Ti eshuwotso! taa itok twoor Ik' jango itsh t gawutso,\f + \fr 2:1\fr*\fqa T gawutso: \fqa*\ft Ik ik brani mas'afwotsitsere «Ik' keewo kishde'er daniya bo etfo.» \ft*\f* keew falonat bog dan kitsonaliye. \v 2 Itnton t beyor Iyesus Krstosiyere oko dab jitats jiteyat b́ k'ironiyere k'osho eegoru tdanawok'osh k'ut'dek'atniye t teshi. \v 3 Eshe itnton t beyor maawk wotat shatonat ay k'eewone tteshi. \v 4 T noon keewonat nabo ash danitelefonat noon keew shawshats b́ woterawo Ik' shayiri angaats tep'ekee b́teshi. \v 5 Hanowere tk'altso it imnetiyo ash danitelefats b́ woterawo ik' angaats te'ek b́ wotishee. \s Ik' dani telefo \p \v 6 Ernmó bo shayiri beyon katsuwotssh dantelefi aap'o keewituwone, wotowa eree nokeewitwo datsanatsi danitelefon wee s'uwatse t'afosh wotit datsan k'eeziruwots danitelefoniyaliye. \v 7 No no keewiruwonmó Ik'o yoots dúroniye shinon no mangosh b́ k'anitsonat aashat teshts Ik' danitelefoniye. \v 8 Datsni k'eziruwitsitsere danitelefo dantso konworu aaliye, danfno wotik'ee mang wotts Doonzo jirawuk'ne b́ tshi. \v 9 \x - \xo 2:9 \xo*\xt Isa. 64:4 \xt*\x* Wotowa eree mas'aafo, \q «Ash ááw be'awo, \q2 Ash waaz shiyawo, \q2 Ash nib gawawo, \q2 Ik'o b́ shúntswotssh k'anire» etfe. \m \v 10 Nooshmó Ik'o b́ shayiron aashts man kitsre, Ik' shayiro dashan wokts Ik'oke aashtsonoru b́ oreraniyere jam keewo p'ec'at b́ s'iili. \v 11 Ash iko jangosh b́ took shayironiyere okoon b́ gawiruwo dantso kone? mank'o Ik' shayironiyere okoon Ik' gawiruwo dantso konuworu aaliye. \v 12 Ik'oke noosh b́ imets keewo nodanish Ik' shayira bako datsanatsi shayiro de'atsone. \p \v 13 Eshe no shayiri keewo shayiron wotts ashuwotssh no danir ashokere daatsets danitelefon b́ woterawo Ik' shayirokere daatsets dantelefone. \v 14 Ik' shayiro deshaw meets ashonmó Ik' shayiroke imeyiru imo dek'osh falatse, bí im eenonuwere p'ec'ar b́s'ilet Ik' shayiron b́wottsotse t'iwints dek'osh falatse, hanuwere bísh darok'owe woshder b́ s'ileti. \v 15 Ik' shayir detsts jamonmó jam keewo p'ec'ar s'iilo falituwe, b́ took keewonomó konuwor p'ec'ar s'iilo falatse. \v 16 \x - \xo 2:16 \xo*\xt Isa. 40:13 \xt*\x* Hanu, \q «Doonzo gawiruwo kone danosh faliti? \q2 Bísh izosh falituwo kone?» Ett guut'etsok'one. \q Noomó Krstos nibo detsfone. \c 3 \s Ik'o guutswotsi \p \v 1 T eshuwotso! taa iti t daniyor meets asho Krstosats kúp'eraw na'i marmat'ok'o it wottsok'ona bako shayiretswotsk'o it wottsoshaliye. \v 2 \x - \xo 3:2 \xo*\xt Ibr. 5:12-13 \xt*\x* Kúp' mish moo máá falaaw na'i marmat'ok'o it wottsotse taa itsh t maanztso ezaa bako kúp' mishaliye, andoor b́ wotiyal kúp' mish moo falrafa'ate. \v 3 It andoru meets ash itne, it ats atseyo it okoreyirwotsnat it mosheyirwotse meets ash itnosha? it finirwore k'osh ashok'owosha? \v 4 \x - \xo 3:4 \xo*\xt 1 K'or. 1:12 \xt*\x* Iko «Taa P'awlosk taane» k'osho «Taa Ap'losk taane» bí etor datsanatsi ash itnosha? \v 5 wotowa bako Ap'los kone? P'awlos kone? boowere it itk'alirwok'o k'alts guutsne, botook tookon bo finir Doonzo botook tookon boosh b́ eezts finoniye, \v 6 \x - \xo 3:6 \xo*\xt Wosh. 18:4-11 \xt*\x* Taa ttooki, Ap'los aatso b́ ishi, eenshtsonmó Ik'oniye. \v 7 Eshe bos'man enshtso Ik'oni bako tooktsonu aats ishirwonu eegnaliye. \v 8 Tooktso wotowa aats ishtsonu taalne, bo took tookon bofintsok'o bo k'awntso dek'etune. \v 9 No Ik'osh tohar finit guutswots noone, itmó Ik' goshonat Ik' agiru maa itne. \v 10 Ik' taash b́imts s'aatok'on maa agiru s'ekok'o agoko need'itdek'i, koshonu taa need'itsmanats bíagi, ernmó ik iko manats awuk'o bíagiruwok'o t'iwintso bísh geyife. \v 11 Ikn ned'yetsmantsere okoon konuworu k'osho ned'iyosh falatse, need'yokanwere Iyesus Krstosiye. \v 12 Ned'okanats awntson, wee ambaron wee k'awunts shaaw shúútson, mitoon, tootson wee buyon agetuwo b́beyal \v 13 ik ik asho b́ fino b́be'et angshiy aawo weetuwe, manots aaw ik ik asho b́ fino awuk'o b́ wotok'o tawon fadere be'etuwe. \v 14 Gmbi agf iko bíagtso tawon b́fadeyor mic'aniyere b́ oriyal b́ k'awntso daatsituwe. \v 15 B́ fino tawon mic'r t'afitu agtsonmó t'ut'etuwe, wotoa eree bí b́tookon tawotse beshat mic'aniyere oorts ashok'o kashituwe. \p \v 16 \x - \xo 3:16 \xo*\xt 1 K'or. 6:19; 2 K'or. 6:16 \xt*\x* Ik' maa it wottsok'onat Ik' shayiro ititse b́ beyiruwok'o danatsteya? \v 17 Eshe asho Ik' moo b́ gakal Ik'o bín gaketuwe, Ik' mooniye S'ayine, Ik' maa S'aynwotswere itne. \p \v 18 Konworu b́ tooko ant'elck'aye, datsanatse danitelefetso araar be'etwo fa'e wotiyal Ik'oki arik wottso danitelefo b́datsish b́ tooko dartsok'o taawwe. \v 19 \x - \xo 3:19 \xo*\xt Iyo. 5:13 \xt*\x* Datsatsi danitelefo Ik' shinatse dáree, hanu, «Ik'o dani telefetswotsi bogond finon detsetwe» ett guut'etsok'one. \v 20 \x - \xo 3:20 \xo*\xt Dub. 94:11 \xt*\x* Hank'owere, «Doonzo dani telefetsuwots asaabiyo k'awuntso b́deshawok'o danfee» ettso guut'ere. \m \v 21 Eshe jam keewo itk b́wottsotse konworu ashon it'k'aye. \v 22 P'awlosi wotowa, Ap'losi b́ wotowa, P'et'rosi wotowa, Datsan wotowa, kasho wotowa, k'iro wotowa, and beyiruwo wotowa, shuuts wetuwo wotowa, jámonwor itkee. \v 23 Itmó Krstos nanaúwots itne, Krstoswere Ik' na'ee. \c 4 \s Krstos guutswots \p \v 1 Eshe ash jámo noon Krstos guutswotsi nowottsok'o Ik'oke aashtso kitso adaro boosh imetswotsk'o woshde noon taawwe. \v 2 Adar dek'tswotswere amanetswotsi wotar daatsewo boosh geyife. \v 3 T jangosh b́wotitka wotiyal itwoor tiyats itangshiyal wee k'osh asho tiyats b́angshiyal eegonor kic'eratse, arikon taawor dab ttookats angsho falatse. \v 4 Taa tdantsok'oyi wotiyal tnibo taan gac'eratse, hanuwere taa s'ayin twottsok'owo kitsratse, ernmó tiyats angshituwo doonzo s'uziye. \v 5 Mansh bíaawo b́ borawo, doonzo angshosh b́waftsere shino konatsor angshk'ayere, bí b́woor t'aluwotse ááshtso mist'iriyo shanomaants kishituwe, ashuwots nibotse ááshts hasabiyo kishituwe, manoor ik ikon Ik'oke bísh wotit údono daatsituwe. \p \v 6 Eshuwwotso! iti t'ak'amosha etaat keewanats taanat Ap'losi aridek'at tkeewi, hanowere tk'al «Guut'etsatse beshk'aye» etiru izi biitso no atse it danetuwok'wa etaatniye, mansh ash ikon it'o k'oshonowere gac'o geyiratse itsha. \v 7 Nee k'oshuwotsiyere eegneya nbogi? K'oshoke nde'aw keewo eebi fa'oni? Eshe jam keewo k'oshoke ndek'ka wotiyal de'aw ashok'o eegoshe n it'iri.? \p \v 8 Andere itsh geyiru keew jamo daatsrte, andere galetswotsi wotertee, no atse k'aleyat naashwtserte, arikon it naashka wotink'ere, noowere itnton toowar nonaashitwotse it naashonuwere sheenge b́wotiyank'oni, \v 9 Ik'o noon b́woshtswotsi k'iro boatsats angshr bo úd'etuwoki beewok de'amet ashuwotsitse shutstsuwotsi noon b́wooshtsok'o arefee, manatse tuutso dats jamatse melakiwotsnat ashuwots shinatse miis'i mit wotatniye nobe'eyiri, \v 10 Noo Krstos jangosha etaat dogwotsi woterone, itmó Krstosn ayidek'at dantsuwotsi wotwutserte, mank'owere noo mawtswotsi woterone, itmó kup'uwotsi woterte, it mangiyeyirwotsi woterte, noomó keteyeyiruwotsi woterone. \v 11 And b́ wotiyaloru and sa'atansh b́ borfetso nok'ak'iri, no shashúwiri, no aratsiri, no jot'eyiri beyoko t'út'at hake bako nojawriri. \v 12 \x - \xo 4:12 \xo*\xt Wosh. 18:3 \xt*\x* No kishon finat ango nomaawiri, noon bo c'ashor noderiri, noon bo gishor no k'amiri, \v 13 noon boc'ashonat noshútso bot'afiyor maac' nefon boosh no aaniri, andish b́ borfetso datsanatse juwetsok'onat datsatse fokets kímo woterone. \p \v 14 Taa han itsh tguut'ir shuneets tnana'úwotsk'o woshdek'at izosh gawatni bako iti jiitsiyo geyatniyaliyee. \v 15 Krstosn jishiru ayuwotsi it detsalor nih ayuwotsi deshatste, taayere itn Iyesus Krstos doo shishiyon shuure. \v 16 Mansh tjafro sha'ar taan it arituwok'o iti k'oniruwe. \v 17 \x - \xo 4:16-17 \xo*\xt 1 K'or. 11:1; Filp. 3:17 \xt*\x* Hanatse tuutson shuneetsonat amanets doonzon t naayi wottso T'imotiyosi itsh woshere, b́ be beyokenowere Ik'i maa mooke t daniyirwok'o bí taa Krstosn t daatsts handr beyon bín it jishetuwo itsh gawituwe. \p \v 18 Ernmó ititse ik ikuwots taa itn s'iilo twarawok'o boosh bí arere kofangon s'eenwtserne. \v 19 Ernmó doonzon tooh karn aawotse itok weetuwe, manoor kofangirwanots bo noon keew s'uzi b́woterawo bokúp' kúp'onor dano geefe. \v 20 Ik'i mengsto noon keewi kis' b́ woterawo Ik'i kúp'e. \v 21 It geyirwo eebi? Sezi gumbo de'er it maants twoo geeftee? Himo shunonat tooko dashan detsi shayiron twoone it geyi? \c 5 \s Amantsuwotsitse finets gond fino \p \v 1 Ititse jitsits widi fino b́beyok'o keeweyiruwe, han naari widi fino dab Ik'i ash woterawwotsoke k'alekaliye, manuwere b́ nih máátsu máátsok'o woshdek't beyiruwo fa'ee eteefe. \v 2 Eshe, hank'o jitsits keewo ititse b́ befere eegoshe bognone etaat it míshiri? Maniyere dab keewanatse tuutso shiyano itsh geyiratsa? Han naari fino fints asho ititse kishuwere. \v 3 Taa meetson dab itnton woto tk'azalor shayiron itntoniye tfa'oni, ar itnton tbeyiruk'o wotde'er han naari fino k'alts ashaats Doonzo Iyesus shúútson angshuwere, \v 4 It kakwewor taawere nodoonz Iyesus angon it dagotse shayiron tdaatsetuwotse, \v 5 Morron s'eents ashaan meetso b́ gáhituwok'o Shed'anosh imo itsh geyiyank'ee. Han it k'alitwere doonzo Iyesus angshosh b́weyi aawots ashaan kashu bkashituwok'wee. \p \v 6 Eshe it it'o shengaliye, boot' shash múk'naú boot' jamo b́ shashituwok'o danatsteya? \v 7 And it wotts jamok'o boot' shasho bítse deshaw handr boot'ok'o it wotish boot'i nato ok juuk'rore, nofazigi mereer wottso Krstos shukeere, \v 8 Mansh gondonat gondon s'eents boot'i shashon b́woterawo boot' shasho bítse deshaw kaawonat ari tushon nobaaliyo mangiwone. \p \v 9 Haniyere shin itsh tguut'ts woshatse gobetswotsnton ik wotk'ayere etreb́teshi. \v 10 Han tietoorowere b́ jamon datsanatsi gobetsuwotsatse wee jaalets ashuwotsatse wee úmp'etswotsatse wee woteraw Ik'o ik'iyrwotston iko wotk'ayere etaliye, mank'o b́wotink'ere datsuatse kesho itsh geyife etee. \v 11 Taayere itsh tguut' krstiyaniyotsi etefere wido sha'iruwotsnton, k'awntiruwotsnton, Woteraw Ik'o ik'iruwotsnton, wee ash shúúts t'afiruwotsnton, wee mashiruwotsnton, wee biik'iruwotsnton ik wotk'ayere etniye. Hanotsk'o ashuwotsnton towaar maak'ayere. \v 12 Krstiyaniwots mabariyoniyere úre fa'a ashuwotsats angshosh kone taa? Krstiyaniwots mabariyatse fa'úwotsatsnmó itwoor angsho faliyalkitneya? \v 13 Úratse fa'a ashuwots jango angshituwo Ik'oniye, eshe mas'aafo bíetiruwok'on «Gond asho ititse kishuwere.» \c 6 \s Krstiyaniwots dagotse fa'a fayo awuk'on baziyetuwok'o \p \v 1 Ititsere iko bí eshu amantsonton b́ fayeyal b́ keewman amantsuwots angshon bísh bo s'iiletwok'o b́ k'aloniyere s'amiyosh Ik' ash woteraw angshiruwots shinats daamosh ááweya b́ shúk'eti? \v 2 Ik' ashuwots datsatsi ashaats bo angshituwok'o danatsteya? eshe, datsanatse angshiruwots it wotor keew muk'anats angshosh maawituteya? \v 3 Melakiwotsats dab it angshitwok'o danatsteya? eshe, datsanatsi keewwotsats bogshde aawuk'oneya angsho nomaawiti? \v 4 Eshe it took tookon it fayeyal krstyaniwots ik mabariyoniyere úratsi gac'ets ashuwots shinats bokeew man aawuk'oneya it t'intsituteya? \v 5 Hano tíetir it jitsituwok'owa etaatniye, wotowa ére eshuwotsitsere angsh falitu dants eenasho datseyalkeya? \v 6 Eshe, ik krstiyaniyo k'osh krstiyaniyo s'amir Ik' ashwoterawwotsok angshi moots daamo geyiyituwa? \p \v 7 Eshe it took tookon s'amiyeyar mooshewo b́tookon itsh it took keetiye, maniyere iti dadewo k'aneratsa? mank'o iti dirshewo k'aneratsa? \v 8 Itmó it eshuwotsi wotts krstiyaaniwotsnoor dadaat itdirshiri. \v 9 Eshe weergondetswots Ik'i mengsto bonaarawok'o danftooshna? Keewhan jangatsno daand k'ayere, gusiyetswots, wee woteraw Ik'o ik'iruwots, wee gobetsuwots, wee gad'ayirwots, \v 10 Wee úmp'etswots, wee jaaletswots, wee máshetsuwots, wee ash shúúts t'afifuwots, wee biik'tswots Ik'i mengsto naaratsno. \v 11 Ititsnor ik ikuwots mank'o itne b́teshi, andmó Doonzo Iyesus Krstos shútsonat noko Izar Izewer shayiron morrotse mash bazrte, Ik'osh gaalets S'ayin ashuwotsi wotat, kááwerte. \s Atsi meetso Ik'o mangosh jitso b geyitsok'o \p \v 12 \x - \xo 6:12 \xo*\xt 1 K'or. 10:23 \xt*\x* «Jam keewo taash baziyeratse,» ernmó jamkeewo taash t'ak'amituwe etaliye, jam keewo taash baziyeratse, wotowa ére keew jamosh guuts wotarr kéweratse, \v 13 «Misho maac'osha, maac'onwere mishooshe,» bere Ik'o, mishonowere, maac'onowere t'afituwe, ernmó no atso Doonzo Iyesussh, Doonzo Iyesuswere no atsosh b́wottsotse noatso widosh wosho geyiratse. \v 14 Ik'o Doonzo Iyesusi k'irotse tuuzre, nonowere bíangon k'irotse tuuzituwe. \v 15 It atso Krstos atsi k'at' b́ wottsok'o danatsteya? Eshe Krstos aatsi kayo de'er gobets maatsu aatsi kayo b́ wotituwok'o wosho taash geyifa? B́ jamon woteratse! \v 16 \x - \xo 6:16 \xo*\xt Aze. 2:24 \xt*\x* Máátsok gobo amr binton k'etuwo bínton ik atso bo wotituwok'o danatsteya? «Gituwots ik atse bo wotiti» ett guut'ere. \v 17 Doonzo Iyesusnton ik wotit ashonmó bínton shayiron ik wotituwe. \p \v 18 Mansh widatse wokoore, asho b́finiru k'osh morr jamo b́took atsoniyere okoone b́ finiri wid amiru ashonmó b́ took aatsatse morro b́finiri, \v 19 \x - \xo 6:19 \xo*\xt 1 K'or. 3:16; 2 K'or. 6:16 \xt*\x* It atso Ik'oke it dek'tsonat ititse beyiru S'ayin shayirosh Ik' maa b́ wotok'o danatsteya? Eshe it Ik'k itna bako it tokik itnaliye. \v 20 Bíwere itn k'awuntson keewere, mansh it aatson Ik'o mangiwere. \c 7 \s Amantsuwots de'eyi jagosh izets izo \p \v 1 Taash guut'at it attso, asho máátsonton gonkewo b́k'azink'ere shege. \v 2 Ernmó widatse wokoosh nungush ik iko b́ took máátso de'e, mááts ik ikunu b took kenihosh máátso amiye. \v 3 Keniho b́máátsush k'alo bín geyitu de'eyi niwo bísh bazik'aye, mank'o máátsu bkenihsh k'alo bish geyit de'eyi niwo bísh bazik'ayiye. \v 4 Máátsu bi atsatse alo deshatsane, biatsatse alo detstso b kenihiye. Mank'owere keniho bíatsatse alo deshatse, bí atsatse alo detstsu máátsuniye. \v 5 Kup'ar Ik' k'onosh it gitets ik wotde manorush b́wotiyala bako k'aleyon iko ikosh de'eyi niwo bazik'aye. Manatse tuutson it tooko kordek'o maawr it eree shed'ano it ats fadewo b́doorawok'o aani towaar wotoore. \v 6 Han itsh tietir izook'owa bako tzaziyok'owaliye. \v 7 Ash jamo tikok'o máátso b́de'aawo b́beyink'ere shunfee b́teshi, ernmó Ik'o ik ikosh k'osh k'osh imo imre, iko ik naari imo, k'oshnuwere k'osh imo detsfe. \p \v 8 De'erawwotsnat bokenih k'irts máátswotssh tietetuwo hank'oyiye, bode'erawo tikok'o wotarr bobeyink'ere sheenge. \v 9 Ernmó meetsi tewnon mis'oniyere de'ewo b́k'antsotse botoko kordek'o bomawiyal de'ewne. \p \v 10 De'etsuwotsshmó t'imet tzaziyo haniye, tzaziyanwere Doonzoka bako tikaliye, dek'ets máátsu bkenihatse fakshek'ayiye. \v 11 B faksheeyalowere máátso amaniyere bíyal beewiye, wee bkenihnton maneewiye, mank'owere keniho b́máátsu fakshk'aye. \p \v 12 K'oshuwotsshmó doonzo b́woterawo taa ttookon t etiruwo hank'owiye, krstiyani ash iko krstiyani woteraw máátsu b́detsal err towaar beyo bgeyiyal fakshk'aye. \v 13 Krstiyani wotts máátsu krstiyani woteraw kenihodetsfawotiyal binton towaar beyo b́geyiyal keshk'ayiye. \v 14 Krstiyani woteraw keniho krstiyan wotts b́máátsu atse tuutson Ik'i jir wotituwe, krstiyani woteraw máátsunwere krtiyani wotts kenihoatse tuutson Ik'i jir wotituwane, mank'o wotob́k'azink'ere it nana'úwots Ik'i ashuwotsi wotofalrawnk'nee, mank'oon it beyalmó it nana'úwots Ik'i ashuwotsiye. \v 15 Krstiyani woterawo fakshewo b́geyiyal fakshewe, mank'onmó krstiyaniwo mantstso kenih wotowa máátso eegi naari keewon detseratse. Ik'o noon b́s'eeg jeenon nobetuwok'owe. \v 16 Nee krstiyani máátsune, krstiyani woterawo nkenihi daneraka nworitka wotiyal eege ndani? Neewere krstiyani nungushono, krstiyani woteraw nmáátsu nworitka wotiyal eege ndani? \s Ik'o b́ s'eegor boteshtsok'on kúp'o b́geyituwok'o \p \v 17 Ik iko Doonzo b́ imts imok'onat b́ s'eegeori b́teshtsok'on beewe, Ik'i moowwotssh ti imtso bín bojisheetuwo haniye. \v 18 Asho konuwor wotowa gofo bíamiyak s'eegeka wotiyal gofo amawok'o wotosh gawuk'aye, gofo bíamawo s'eegeka wotiyalo gofamo geek'aye. \v 19 Gof amonu gof amk'azonuwere k'awuntso deshatse, Ik'o tzaziyo korde'er finats jitsoniye k'awtsetsoni. \v 20 Mansh asho ik ikon Ik'o bín b́ s'eegor b́teshtsok'on beewe. \v 21 Ik'o neen b́ s'eegor guutse nteshi? Nwotiyalor eegor woteratse, mansh kic'k'aye, nas' keshi goo ndatsitka wotiyal goo man neesh beshk'aye. \v 22 Guuts wotat b́befere Doonzon s'eegets asho Doonzon nas' keshke, mank'owere nas'o wotat b́befere s'eegets asho Krstossh guutse. \v 23 Ik'o k'awuntson iti b́kewutsotse ashuwots guutso wotk'ayere. \v 24 Mansh tíeeshwotso asho ik ikon b́ seegeyori b́teshtsok'on Ik'onton mank'oon beewe. \s De'erawwotsnat bokenih k'irts máátsuwots jangosh t'intsets aato \p \v 25 De'eraw ashuwots jangosh Doonzoke tdek'ts tzaziyo deshatse, ernmó doonzo mhretyon amanek twottsotse ttook asaabiyo hanats dabr tt'intsitwoniye. \p \v 26 And nobeyiru gizeyo kic'its gize b́wottsotse de'eraniye bíyal beyo sheeng arefee taasha, \v 27 B́woteferowere máátso dek'ri wotiyal faksho geek'aye, máátso de'atsne wotiyal dek'osh geek'aye. \v 28 Ernmó nee máátso ndek'al niats morro wotituwe etaliye, mank'owere baarna'a iku máátso bíamal morro bi ats wotituwe etaliye, wotowa ére de'eyiru ashuwotsi datsanatsi beyi kic'o ayide boon daatsituwe, ttewunonuwere kic'anitse itkashitwok'owe. \p \v 29 Ti eshuwotso! taa itsh tietirwo hank'oyiye, dúronúwo k'awnwtsere, haniyak eshe mááts detstswots mááts deshawok'o wotaarr beewne. Mááts detstswots deshawok'o wotarr beewne. \v 30 Shiyanirwonwere shiyaanerawwotsk'o, geneeúwirwots geneeúwerawwotskok'o wotde'er beewunee, k'ac' keewirwots, k'ac' iko deshawwotsk'ok'o woshde'er boatso taawunee. \v 31 Datsanatsi gaalon kis' keshiru jamwots bín kis' keyawok'o wotde'er beewunee, andi be'eyiru datsan beshitke. \p \v 32 Mansh konnari hasabiyon it kic'eraawon it beyo shunfee, mááts de'awu asho doonzo b́geneeúshit keewo b́geyiruwotse bíasabiyo b́ t'iwintsit doonzosh s'iilit finatse. \v 33 Mááts dek'ts asho bíasabiruwo datsan keewonat b́máátsú bín b́geneeúshit keewe. \v 34 Manatse tuutson bíasabiyo gitok kaywutsere etee. Mank'o mááts amaaw máátsu wee baarnaú bmeetsonat bshayiron S'ayinr doonzok woto bgeyituwotse bi asaabiyo b́t'iwintsit doonzo s'ilits finatse, mááts amts máátsunmó bkenihi máác'o k'eezosh bgeyiruwotse bgawir datsatsi keewe. \p \v 35 Taa han itsh tietiru kamboots kindr it kic'ituwok'owa etaatniyaliye itsh b́ sheengetuwok'owa etaatniye, t tewunonuwere it niwon beyarr it asaabiyo b́ bad'erawo nibi s'eenon doonzosh itfinituwok'owe. \p \v 36 Ik asho b́ wid'tsu dek' k'azosh b́ k'ut'iyakon mank'o b́ k'alo na'a mansh sheeng wot b́ k'azok'o bísh b́shiyeyal, maniyere okoon bin dek'o b́ geyiyal, b́ deek'onu ar bísh bíariyal b́ tewuntsok'on b́ dek'al morro woteratse, eshe dee'ewune. \v 37 Ernmó ik asho b́ nibo b́ kúp'iyal, b́ dek'etuwok'o bín woshit keewo aali wotiyal, b́ tewuno kordeketuwe wotiyal, b́ wid'tsu dek' k'azosh b́ k'ut'iyal sheenge b́ k'ali. \v 38 Eshe mááts dek'etuwo sheenge b́k'ali, mááts de'awonmó bogshdek't sheenge b́ k'ali. \p \v 39 Máátsu b kenihi kashon b́ befetsosh de'eyi nemon tipekiye, b kenihi b́ k'iriyalomó b shúntsosh amoosh falfane, bi amet asho amants woto geyife. \p \v 40 T s'ilok'onomó máátso amaniyere biyal b beyink'e k'anefe, geene'arniye b beeti, taa Ik' shayiro t detstsok'o arefee. \c 8 \s Woteraw Ik'osh shukeets meetsi jango \p \v 1 Woteraw ik'osh shukeets meetsi janga wotiyalo arikee «No jametswor dano detsfone» b́woteferor dano ashe bogtane etee b́dofoni, shunonmó age bíagfoni. \v 2 «Dano detsfe» ett gawiru asho fa'ewotiyal bísh dan geyiitowok'o andoor danafa'ee. \v 3 Ik' shunts ashonmó Ik'oke daneke b́wotiti. \p \v 4 Mansh woteraw ik'osh shukeets meetso meyi jango b́wotiyalo, woteraw Ik'o kasho deshaw b́wottsosh Ik' ikoniyere okoniye k'osho Izar Izewer bíaalok'owo danfone. \v 5 Dab Izar Izeweri b́woterawo Izar izewerotsi ett s'eegeyirwots ayuwots Izar izewerotsnat ay doonzuwots daronat datsatse fa'ane eteyalor, \v 6 Noko Izar Izewermó jam keewo aztsonat noowere bíko no wottsuwots Ik'o niho b́s'uziye, mank'owere jamkeewo bín azetsonat noowere bín nobeyirwo Doonz iko Iyesus Krstos s'uziye. \p \v 7 Ernmó han dan jametswotsiyaliye, ik ikuwots han b́borfetsosh woteraw Ik'o ik'iyo bo doyo wosh bodek'tsotse meestso bomeyir woteraw ik'osh shuketsok'o woshdek'tniye, mansh bo asaabiyo maawk b́wottsosh bokiimiri. \v 8 B́wotiyalor Ik'ok noon t'intsituwo mooniyaliye, moonok'azalor noosh shapit keewo aaliye, nomaalor noosh oot'et keew aaliye. \p \v 9 Wotowa ére nas' it keshtsan imnetiyon kup'eraw ashuwotssh t'ug b́ woterawok'o it atso korde'ere. \v 10 «Dano detsfe» err woshosh shúketso wosh shukeyiruwoke nmaafere b́ imnetiyon kúp'eraw asho neen b́ bek'al n fintsan ashman woshosh shuketso b́ meetuwok'o bíango n kúp'iri etosha? \v 11 Eshe nee «Dank taane» err Krstos bísh b́ k'irtsonat b́ imnetiyon kúp'eraw krstyaniyo t'afituwe etee. \v 12 Hank'on amants it eshuwotsi dadar bo nib maawtso gaawiyon Krstosi it dadiri. \v 13 Eshe misho t eshu amantsosh t'ug b́ wotitka wotiyal t eshush t'ug wot k'azosh b́ jamon meetso maaratse. \c 9 \s Wosheetswots mebtiyo \p \v 1 Taa nas' keshk taanosha? Taa wosheets taanalneya? Taa doonzo Iyesusi be'atsta? Itwere doonzon t fini oot' itnalneya? \v 2 Doonzon wosheets t wottsok'o kitsit mahatabo it itwottsotse k'oshuwotssh dab wosheets woto tk'azal itshere arikon wosh na'a taane. \p \v 3 «Wosheets woti mebtiyo deshatsne» err keewituwotssh ti aanitwo haniye, \v 4 No mishonat úshon daatsi mebtiyo deshatsnowa? \v 5 K'osh wosheetskok'o doonzon eshúwotsk'o P'et'rosotsk'o krstiyani máátsu de'e gúrosh mebtiyo deshatsnowa? \v 6 Wee finar beyo b́ geyit taanat Barnabas s'uzsheya? \v 7 Demozalo b́ took gizon kes'fo kone? Woyiniyo tohr b́ shuwo maarawo kone? Gizi s'eeno jinr bíezo úyawo kone? \p \v 8 Han t keewir ash asaabiyok'oneya? Nemonu hank'o eratsa? \v 9 \x - \xo 9:9 \xo*\xt Iwi. 25:4; 1 T'im. 5:18 \xt*\x* «Mááy sirbiru minz beero b́ noono tipk'aye» ett nemotse guut'ere, eshe Ik'o hank'o bíet minz beruwotssh shiyanatneya? \v 10 Ik'o han bíet noosh shiyanatniyosha? Gosh goshiruwo jángát b́ goshiruwok'o, mááy bútsirwo jángát b́ bútsiruwotse, hank'on jamo b́ bano b́ daatsituwok'o, han arikon b́ guut'e no jangoshe. \v 11 \x - \xo 9:11 \xo*\xt Rom 15:27 \xt*\x* Noo shayiri keewo itsh no shookori wotiyal it meets deero itoke no k'es'al een keeweya b́ wotiti? \v 12 K'oshwots keewan itoke daatso boosh geyife wotiyal eshe no haniyere bogo daatso aawuk'oneya noosh geyiyo b́ k'azeti? Nooyere mebtiyann t'ak'ameratsone, no Krstosko doo shishiyosh t'ug b́woterawok'o jam keewo k'ama nok'amri bako mebtiyan t'ak'ameratsone. \v 13 \x - \xo 9:13 \xo*\xt Iwi. 18:1 \xt*\x* Ik' mootse finiruwots bo misho Ik' mootsne bodatsituwok'o wosh t'inetseyiru t'arap'ezoke finirwitsu wosh manatse kayide'er bometwok'o danatsteya? \v 14 \x - \xo 9:14 \xo*\xt Mat. 10:10; Luk'. 10:7 \xt*\x* Mank'o doo shishiyo daniruwotsu bometuwo fin manatse bo daatsituwok'o Ik'o azazere. \p \v 15 Taamó mebtiyanotsitsere ikunoru t'ak'ameratse, hanowre t guut' t mebtiyan eegishe taash koteyo b́ k'azi? Etaatniyaliye, asho bín t ít'iruwo datsmec'ron b́ oriyoniyere k'iro taash k'anefe. \v 16 Doo shishiyo daniyo taash geyik b́ wottsotse t it'et keewo aaliye dab doo shishiyan daniyo tk'azal indowe taana! \v 17 Doo shishi keew angnon b́ woterawo t shunon tdaniruwosh k'awutso detsfe, angnona t finiri wotiyalomó taash imetsmani ti fini bako k'osh tk'alts keewo fa'ee etaliye. \v 18 Eshe t maawirwosh t k'awuntso eebi? T maawi k'awntso doo shishwo daniyir daats taash geyituwo t de'aawo doo shishi fino damozalo hank'on t finoniye. \p \v 19 Taa konshor guuts twoterawo nas' ash taane, wotowa ére t faltsok'on aywotsi kashiyir boon t'akamosha etaat jamosh guutso wotere. \v 20 Ayhudiyotston t wotor ayhudiyotsi kashiyosh ayhudiyotsk'o twoti, taa nemi shirots woto t k'azalor dab́ nemi shirotstsuwotsi kashiyosha etaat nemi shirotse beyiru ashuwotsk'o t woti. \v 21 Taa Ik' nemo detstsonat Krstos nemi shirots t wotiyaloru dab́ nem deshaw Ik' ash woterawotsi kashiyosha etaat nem deshaw ashok'o twoti. \v 22 Bo imnetiyon maawtswotsi kashiyosha etaat maawtswotskok'o maawk t woti, t faltsok'on muk'uwotsi kashiyosh jamonton jam keewo t woti. \p \v 23 Jaman t k'alir dooshishiko deero kayosh dooshiyosha etaatniye. \v 24 Wos'i nokorewor jametso b́wos'fook'o boyitsnowere ik s'uzo shlmatiyo b́dek'fook'o danatsteya? Mansh itwoor shlmatiyo dek'osh woc'ere. \v 25 Wos'on noheyiru jamwots maawfetsr anaanshr dano woshfne, bo mank'o bomaawir beshituwo t'afitwonat andish wotitu akliliyo daatsoshe, noomó nomaawir t'afraawonat dúre dúrik wotts akliliyo daatsoshe. \v 26 Taamó am b́ bodooko danawu ashokok'o datsmec'ro woc'atse, jongo kisho t'umde'er jot'iruwok'o datsmec'ro shóótetk taanaliye. \v 27 Mansh k'oshuwotsi nohewo maants s'eetk'riyakon taa t tookon nohemanitse úr wotaarr tdaatserawok'o tiatso korde'er taash bíazazetuwok'o woshituwe. \c 10 \s Woteraw ik'uwotsi ik'iyo b́geyirawok'owo \p \v 1 \x - \xo 10:1 \xo*\xt Kesh. 13:21-22; 14:22-29 \xt*\x* Tieshuwotso! Nonihots daawno bo abaatse wotdek't boon b́ jishfere b́teshok'o jametswots aatsk'ar biro bokimtsok'o itsh gawiyo geefe. \v 2 Musenton ikwotoshat daawnanat aats k'aranits bogupeyi. \v 3 \x - \xo 10:3 \xo*\xt Kesh. 16:35 \xt*\x* Únetswotsu ik naari shayiri mishman máárne, bo únetswere Shayiri úshman úshrnee, \v 4 \x - \xo 10:4 \xo*\xt Kesh. 17:6; Taaw. 25:1-18 \xt*\x* Únetswotswor iknaari shayiri úshe boúshi, bo úshtsonwere boon shoyidek't sha'efetst teshts shayiri s'almanitse t'úúp'ke b́tesh, s'almanuwere b́tookon Krstosiye b́teshi. \v 5 \x - \xo 10:5 \xo*\xt Taaw. 14:29-30 \xt*\x* Man b́woteferor ayuwotsn Ik'o genee'úweratse, mansh bo duuno woruwots juweyat b́oori. \v 6 \x - \xo 10:6 \xo*\xt Taaw. 11:14 \xt*\x* Bo gond keewo botewntsok'o noowere gond keewo notewunrawok'o jaman noosh ats kotiyosh ariyetso wotere. \v 7 \x - \xo 10:7 \xo*\xt Kesh. 32:6 \xt*\x* «Ashuwots móónat úshosh beebodek'i, weeralonowere duubosh botuwi» ett bo jangosh guut'etsok'on, bo woteraw Ik'o bo ik'itsok'o it were bokok'o woteraw ik'uwotsi Ik'i k'ayere. \v 8 \x - \xo 10:8 \xo*\xt Taaw. 25:1-18 \xt*\x* Boyitsere ik ikuwots widi morro bofintsok'o noowere widi morro finonowa? Bo han bok'altsotse boyitse hiye keez kum ashuwots ik aawon k'irrne. \v 9 \x - \xo 10:9 \xo*\xt Taaw. 21:5-6 \xt*\x* Boyitsi ik ikuwots fadt dawunzoon shaas'eyat bok'irtsok'o noowere Krstosi fadk'ayone. \v 10 Boyitse ik ikuwots mumundat úd'iru melakiyon bot'aftsok'o itwere mumund k'ayere. \p \v 11 Keew jaman boats b́bod noosh no ats kotiyosh ariyeyi, guut'ewwere dúri s'uwaatse fa'úwotssh noosh dano b́wotishe. \v 12 Eshe need'iruwok'o ariru asho b́ dihrawok'o bí atso korde'e. \v 13 Ashaats bodiru fadewoniyere k'osh fadewo itats boratse, Ik'o amaneke, it angoniyere bog wotts fadewo it ats b́ bodetuwok'o eekeratse, it fadeworo bín it k'amit ango imr fademanitse it keshet weero itsh k'anitwe. \p \v 14 Mansh eshe shuneetswotso! woteraw ik'uwotsi ik'iyatse wokoore. \v 15 Hanowre itsh t'iwintsirwotsi itwottsotsne, hansh taa tkeewirwo it itokon aab angshuwere. \v 16 \x - \xo 10:16 \xo*\xt Mat. 26:26-28; Mar. 14:22-24; Luk'. 22:19-20 \xt*\x* Noo Ik'o udat nokayirwo deerets úshi wanc'o Krstos s'atsonton ik woto detsfoshna? Notitsiru mishonwere Krstos meetsenton ik woto detsfoshna? \v 17 Meeyiru mishman ik b́wottsotse noowere ikánatse kayiruwotsi nowottsotse aywotsi nowotiyalor ik ats noone. \p \v 18 \x - \xo 10:18 \xo*\xt Lew. 7:6 \xt*\x* Aab Israe'el ashaashwots bok'altso s'iilere, tiiniru wosho meyiruwots wosht'intseyiru t'arap'ezonton ikwoto deshatsnowa boteshi? \v 19 Eshe hank'o t etor woshosh t'intsets meetso wotk keewa eteya tieti? Himó woteraw Ik'o wotk keewa etya tieti? \v 20 \x - \xo 10:20 \xo*\xt Iwi. 32:17 \xt*\x* Mank'owiyaliye! Ik' ash woterawwots wosho bot'ntsir Ik'osh b́ woterawo fo'erawwotsshe, eshe it fo'erawwotsnton ik woto itdetsetuwok'o geeratse, \v 21 Doonzo úshi wanc'o úyifetsr aani fo'erawwots úshi wanc'o úsho falatste, doonzo mishi marats kayefetsr fo'erawwots mishi maratse kayiruwotsi woto falatste, \v 22 \x - \xo 10:22 \xo*\xt Iwi. 32:21 \xt*\x* Eshe hank'o k'alr doonzo okoriwonowa? No bíyere bogo kúp'efnwa? \p \v 23 \x - \xo 10:23 \xo*\xt 1 K'or. 6:12 \xt*\x* Jam keewo baziyekaliye, ernmó jam keewo t'ak'amitkaliye, jam keewo baziyekaliye, ernmó jam keewo agetkaliye. \v 24 Asho ik ikon k'oshuwotssh b́ sheengetwok'owa bako b́ took t'k'miyo geek'aye. \p \v 25 It nibots tuwiru amank'azo okjuk'rar gawuyatse kemeyiru meetso eega eega iterawon moore. \v 26 \x - \xo 10:26 \xo*\xt Dub. 24:1 \xt*\x* «Datsunat biitse fa'a jamo Doonzoke.» \p \v 27 Krstiyani woteraw asho iti móósh b́s'eegal móósh iti b́s'eegtsmanok itametka wotiyal itsh t'inetu mish jamo it tookotse tuwit amank'azjamo okjuk'rar eega eega iterawon moore. \v 28 Ernmó ash iko «Meetsan woteraw ik'osh shukeeke» bíetal ash man han b́ keewtsonat nibo b́dantsotse meetsman maak'ayere. \v 29 Niba ti etorowere asho niboni eta bako it niboniyaliye tietiriye. \p Bére s'ayin twoto k'osh ash nibats bíangshiir eegoshe? \v 30 Taa Ik'o údefetśr tmáal Ik'o bín túdiru keewatse tuutson eegoshe taan k'ooreti? \p \v 31 Eshe it moor wotowa it úshor wotowa jamkeewo it k'alor jamkeewo Ik' mangosh k'alwere. \v 32 Ayhudiwotsi wotowá, Ik' ash woterawwotsi wotowá, Ik'i moonor b́wotiyal, kon shoor t'ug wotk'ayere. \v 33 Taa jametsuwots bokashituwok'o jametswotssh b́shengisha bako ttookosh b́sheengetuwok'o tgeerawotse, ash jamo tk'aliru k'alon tgene'úshiruwok'o itwoor mank'o k'aluwere. \c 11 \p \v 1 \x - \xo 11:1 \xo*\xt 1 K'or. 4:16; Filp. 3:17 \xt*\x* Taa Krstosi tiartsok'o itwere taan arore. \s Ik' Ik'iyi niwo \p \v 2 Jam aawo taan it gawirwonat itsh t imts dano kúp'idek'at dets itdek'tsotse, itn údiruwe. \v 3 Ernmó nungush jami tooko Krstosi, mááts tooko nungusho, Krstos tokonwere Ik'o niho b́wottsok'o it danetwok'o shunfee. \v 4 Tooko p'urdek't Ik' k'oniruwo wee bek'i aap'o keewiru nungush jamo b́ tookoniye b́ketiyiri. \v 5 Mank'owere btooko p'ur bde'awon Ik' k'oniru wee bek'i aap'o keewiru máátsu b tookoniye bketiri, btooko p'ureraw máátsu bs'ageetsok'owe b́taaweti. \v 6 Máátsu b tooko p'ureratsane wotiyal b took s'iiro k'ut'ewiye, ernmó btook s'iiro k'ut'ewo wee s'ageyo bin ketit keewa wotiyal b tooko p'urowiye. \v 7 \x - \xo 11:7 \xo*\xt Aze. 1:26-27 \xt*\x* Nungusho Ik'o ariyetsonat Ik' mango bín b́ be'etk b́ wottsotse b́ tooko p'uro geyiratse, máátsunmó nungushi mangiye. \v 8 Máátsuni nungushatse daatseyi bako nungusho máátsatse daatseratse. \v 9 \x - \xo 11:8-9 \xo*\xt Aze. 2:18-23 \xt*\x* Mank'were máátsu nungushosha bi azeeyi bako nungusho máátsush azeratse \v 10 Hanatse tutsonat melakiwots shinatse alishirootse b́fa'ok'o kitsitwo, p'uro b tookats gerde'iye. \v 11 Doonzoke no detsts beyon máátsu nungushalo beratsane, nungushonu máátsalo beeratse. \v 12 Máátsu nungushatse b datetsok'o nungushonu b́ shuwet máátsatsne, ernmó nungusha wotowa mááts wotowa k'osh jamkeewonu Ik'okne b́ daatseti. \p \v 13 Aab it tookon anghsuwere, máátsu btooko b p'urerawo Ik'o k'ono bish wotituwa? \v 14 Nungusho b́ took s'iiro b́genziyal bísh keeti mit b́ wotok'o hank'on azeyon danekosha? \v 15 Máátsunmó bish took s'iiro ime btooko bín ipbdek'etuwok'o b́wottsotse btook s'iiro bgeenziyal bish bmangee. \v 16 Han jangatse moosh geyiru asho fa'ewotiyal noon wotowa Ik'i maa k'oshuwots wotowa hank'o doyo deshatsone. \s Doonzo kooc'i mishi jango \r (Mat. 26:26-29; Mar. 14:22-25; Luk'. 22:14-20) \p \v 17 It ko'ewor it k'aliruwo gonda bako sheeng keew b́woterawotse and itsh ti imiru dananatse iti úderatse. \v 18 Jamoniyere shino ikwotdek'at it kakuwewor it dagotse k'osh k'oshewo b́beyo shishre, t shishts keewonwere badooko arik b́wottsok'o amaniruwe. \v 19 Ar keewetsuwots konotsi bowottsok'o galeyar bodanetwok'o ititse k'osh k'oshewo b́beyo jinatse. \v 20 Ikok it kakuwewor it meeyir doonzo kooc'i mishaliye. \v 21 It móór iko iko b́ korááwo bíyaailye b́meyiri, mank'oon iko b́ k'ak'efere iko mashe b́mashiri. \v 22 Eshe it meetuwoknat it úshet moo deshatsteya? Himó Ik' moone it gac'iri? Himó eegoru bo meetu deshawwotsne it jiitsiri? Eshe eege itsh tieteti? Keewansh iten údota? B́ jamon úderatse! \p \v 23 Doonzoke t dek'tsonat itsh tbeshits dano haniye, doonzo besheyat b́ imewots t'ú manots misho k'aúb́dek'i, \v 24 Ik'o b́ údiyakon tiitsdek't, «[nahere móóre,] han itsh wotituwo tiaatsoniye, han taan bín itgawitwo wosh de'ere» bíeti \v 25 \x - \xo 11:25 \xo*\xt Kesh. 24:6-8; Erm. 31:31-34 \xt*\x* Mank'o kooc' mishoniyre il úshi wanc'o k'aaúdek't «Úshi wanc'an t s'atson finet handr taaroniye, jam aawo han itúshor bín taan gawosh wosh de'ere» bí eti. \p \v 26 Mishan itmooronat úshi wanc'an it úshor jam aawo doonzo b́ wafetsosh b́ k'iro keewitute. \v 27 Konuworu asho bísh wot geyirawo doonzo tusho b́ móónat doonzo úshi wanc'an b́ úshal doonzo atsonat s'atso k'awunts bí ats wotituwe. \v 28 Eshe konworu asho tushan b́ mooniyere shinonat wanc'an b́ úshoneyere shino b́ tooko shú s'iilo bísh geyife. \v 29 Asho konworu doonzo atso eeg b́ wotok'o galde'er b́ dananiyere doonzo tusho b́ maal doonzo úshi wanc'o b́ úshal b́ tookats angshe b́ doweti. \v 30 It dagotsere ayuwots bomawutsonat boshodu ik ikuwotsu bok'iriye han jangatsne. \v 31 Noo notokats angshrone wotink'e no ats angsherawunk'ee b́teshi. \v 32 Ernmó il datsunton noats angsherawok'o and angshiru doonzo noon b́ seziri. \p \v 33 Eshe t eshuwotso! Doonzo kooc' mishosh it ko'eyor it ats atseyo korewere. \v 34 It ko'ewo angshosh b́ woterawok'o ititse k'ak'ts asho b́ beyal b́ meyitse moowe. Oorts keewosh taa manok twoor dabr bín jiishetwo itsh imetuwe. \c 12 \s S'ayin shayiri imuwotsi \p \v 1 Ti eshuwotso! ando S'ayin shayiro b́imet imuwotsi it dano geefe. \v 2 Ik'i ash woterawwotsi it teshor it danaw keewwotsn jisheyat noon keew falraw woteraw ik'uwots maants iti daamefok'o danfte. \v 3 Mansh Ik'i shayiron jisheyar Iyesusi c'ashetuwo konwor aaliye, mank'owere S'ayin shayiron jisheyarni bako «Iyesus doonze!» etetuwo konworu bí aalok'o itsh keewituwe. \p \v 4 K'osh k'osh S'ayin shayiri imuwots fa'ane, S'ayin shayironmó ike. \v 5 K'osh k'osh finuwots fa'ane, doonzonmó ike. \v 6 K'osh k'osh fini naaruwots fa'ane, ernmó jamo b́jamon finituwo ik Ik'oniye. \v 7 No ik iketsitse S'ayin shayiro be'eyat b́ fiinirye jametsi t'k'miyoshe. \v 8 S'ayin shayiro ik ashosh dani teleefi aap'o imetuwe, k'osh ashoshowere shayirman dani aap'o bí imeti, \v 9 Ik shayirman ikosh imnetiyo bí imeti, k'oshoshmó shodets kashiyit imo bí imeti, \v 10 Ikosho Ik'oke bek'on keewo, ikoshowere Shayirwotsi galde dano, ikosho k'osh naari noon keewo, k'oshoshowere imets k'osh noonon keewtso bits falo bí imeti, \v 11 \x - \xo 12:4-11 \xo*\xt Rom 12:6-8 \xt*\x* Wotowa'ere jamán k'alituwo ik shayirmaniye, S'ayin shayiro b́ shunok'o ik ik ashosh k'osh k'osh imo b́ imeti. \s Ik ash atsatse k'osh k'osh atsi kaywots bobeyok'o \p \v 12 \x - \xo 12:12 \xo*\xt Rom 12:4-5 \xt*\x* Ash iko ayi atsi kayuwotsi detsfe, bí atsi kaywots ayi bowotefere bobeyir ik ash manatse. Hank'o Krstos ayi atsi kaywotsi detsts ik atsi kayok'owiye. \v 13 Ayhudi nowotiyalo Grik ash nowotiyalo, guutswotsi nowotiyalo, S'ayinwotsi nowotiyalor, ik ats wotosh ik shayiri S'ayinon guuperoone, noúnetswor shayir ikanitse úshrone. \p \v 14 Ik atso b́fiine ay atsi kaywotsatsna bako ik atsi kayo s'uzatsnaliye! \v 15 Tufo «Taa kish woto tk'aztsotse atsi kay taanaliye!» bíetal eshe hank'o bíettsosh atsi kay b́woto oorituwa? \v 16 Waazonuwere «Taa ááw woto tk'aztsotse atsi kay taanaliye» bíetal, eshe, hank'o bíettsosh atsi kay b́woto oorituwa? \v 17 Ats iko b́ jamon ááw b́wotink'ere eegneya shisho b́faliyank'oni? Ats iko b́ jamon waaz b́ wotink'ere eegneya shink'o b́faliti? \v 18 Andmó Ik'o b́ shunok'o ik ik atsi kayo atsotse bísh wotit beyokok b́beyoko deshde'er b́datseetuwok'o woshre. \v 19 Boúnetswor ik kayo s'uzi bowotink'ere ats jamo eewkneya b́ datseeyank'oni? \v 20 Andomó ay atsi kaywots bobeyalor atso ik s'uzee. \p \v 21 Aawo kishosh «Nee taash geyiratsne!» etosh falratse, tookonuwere tufosh «Nee taash geyiratsne!» etosh falratse, \v 22 Dab́nuwor bítsi maawkwotsi araat be'eyiru atsi kaywots iki bogshdek't geyiknee. \v 23 Mangi muk' detstswotsi araat noosh be'eyiru atsi kayuwots iki bog mango boosh imetuwone, bek'osh jitsik araat noosh be'eyiru atsi kaywotssh iki bog mango imaat boon nokotiriye, \v 24 Bek'osh sheengiru atsi kaywotsmó jaman boosh geyiratse, Ik'onmó s'ilosh jitsitu araat be'eyiru atsi kayuwotssh bog mango bo detsetwok'o woshdek'́t atsi kayuwotsi gonkire. \v 25 Hanowere b́k'al atsi kaywots dagotse k'osh k'osheyalo bo ats atseyo bogawetuwok'owe. \v 26 Ik atsi kayo b́ kic'iyal k'osh atsi kaywotsuwere jamon bíntoniye bo kic'iti, ik atsi kayonu mango b́ daatsor k'osh atsi kaywotswere bínton ikn bo geneúwiti. \p \v 27 It Krstos atsi kayi itne, it ik ikon bíatsi kay itne. \v 28 \x - \xo 12:28 \xo*\xt Efe. 4:11 \xt*\x* Mansh Ik'o ik ik asho Ik' mootse k'osh k'osh fino bodetsetuwok'o woshre, hank'on shino woshetswotsi, gitlo nebiyatiyotsi, kezlon danirwotsi naashire. Dabtnuwere adits finituwotsi, dabt shodtso kashiyo boosh imetswotsi, ashuwotsi t'ep'o boosh imetswotsi, jiishiruwotsnat k'osh k'osh noonon keewiru ashuwotsi woshre. \v 29 Jamwots wosheetswtsneya? Jamwots nebiyatiyotsneya? Jamwots danirwotsneya? Jamwots adits finirwotsneya? \v 30 Jamwots shodts kashiyo boosh imeknowa? Jamwots handr noonon keewo falfnowa? Jamwots handr noonon keewetso biitso falfnowa? \v 31 Eshe ayidek't bogf imo daatsosh gewoore. \p Dab and jamoniyere bog weerindo itsh kitsuna. \c 13 \s Ari shuno \p \v 1 Taa ashuwots noon keewon wee melakiwots handr noonon keewo falr shuno deshatse wotiyal kuhiru biri wee cicilru bilbilyo twotoniye. \v 2 \x - \xo 13:2 \xo*\xt Mat. 17:20; 21:21; Mar. 11:23 \xt*\x* Bek'on keewi imo tdetsalor aashts jamo tdanalor, danjamo tdetsalor, guro beyokere k'osh beyok beshit imnetiyi jamo t detsal shuno deshatse wotiyal taash eegor k'aatse. \v 3 T detsts jamo t'owwotssh t kayiyal, dab tiatso b́ ooriraniyere bín it'osha err,\f + \fr 13:3 \fr*\ft Branitsi ik ik mas'afotse «It'osha» etfne. \ft*\f* beshide'er ti imal, shuno t t'ut'al eegoru taash k'alatse. \p \v 4 Shuno k'ame b́ k'amefoni, shuno sheenge b́ k'alfoni, shuno okoorrake, shuno bog taana erake, shuno id'ake, \v 5 Shuno niwalo finerake, shuno b́ took jang mec'ro geerake, shuno nibo k'unake, shuno bín dadeyaloru dadman dadok'o taawakee, \v 6 Shuno ar wotts keewatsa b́ geneúiti bako kááw woterawonton geneúwerakee, \v 7 Shuno jamo falituwe, jamono amanituwe, b́ jangituwere jamoniye, jam keewon kúp'e b́wotiti. \p \v 8 Shuno b́ jamon dihiratse, bek'on keewo imets imo beshituwe handr noonon keew falo beshituwe, dan wotiyalowere beshituwe. \v 9 No danon wotowa bek'on no keewitwo k'atsoniye. \v 10 Ernmó s'een wottso b́woor k'atso ooritke. \p \v 11 Na'a t wotor na'ok'owa t keewufo, na'ok'owa t gawfo, nana'ok'owa t maramarefni, gan asho t wotoromó nana'i doy jamo k'aztk'iri. \v 12 And mestawut shuwa shuwa etir mastawit gondotse s'ilirwotskok'o noone, bíyormó shin shinaatsne nobek'eti, and tdanir k'atsoniye, bíyoromó Ik'o taan b́ dantsok'osh s'een dano detsetwe. \p \v 13 Eshe imnetiyo, jángo, shuno, keezanots oorar betknee, ernmó hanotsitsere bogetuwo shune. \c 14 \s Andr noonon keewo imetsok'o \p \v 1 Eshe shuno daatsosh gewoore, S'ayin shayiri imuwotsitse dab bitsnor bek'on keewo kup'arr gewoore. \v 2 Andr noonon noon keewitwo Ik'osha bako ashoshaliye b́keewiri, ááshk wotts keewo S'ayin shayiri angon b́ keewirwosh b́ keewirman danetuwo aaliye. \v 3 Bek'on keewitwonmó k'osho agosh, kup'iyonat atskup'iyosha ashuwotssh keewituwe. \v 4 Andr noon keewon keewit asho b́ took mec'roniye bíagiriye, bek'on keewirwonmó Ik' moo agetwe. \p \v 5 No jamets andr noon keewon it keewo shunfee b́ teshi, bogshde'er t shunetuwonmó bek'on it keewink'ere, Ik' maa ashuwotsi agosh andr noon keewon keewetso biitsetuwo bí alitka wotiyal, andr noon keewiru ashoniyere bek'on keewiru asho bogfe. \v 6 Eshe t eshuwotso! itok twoor andr noonon keewon keewufere t weyi wotink'ere eebi itsh t k'aliyank'oni? Bogo itsh t k'alitiye Ik'oke ááshtso kitson wee danon wee bek'on keewon wee dano itsh deshde'er twaale. \p \v 7 Turarok'onat T'imbok'o kash deshaw duubi k'ac'uwots k'osh jááwi k'ááro bo t'ut'al bo imiru duubi k'ááro awuk'o b́ wotok'o aawuk'oneya b́ daneti? \v 8 Ezbedo daneraw k'ááron b́ fugeyal, kes'osh kone k'aniti? \v 9 Mank'owere it be'ets andr noonon keewetsman it keewor it dants noon keewon keewo it k'azal it keewirwo kone danosh faliti? Jongosh keewirwok'owe it wotiti. \v 10 Datsanatsere ay naari noon keewwots fa'ane bits deshaw noon keewo aaliye. \v 11 Taash keeweyiru noon keewi biitso danatse wotiyal keewiru ash mansh ibee t wotiti, bíwere taash ibee b́ wotiti. \v 12 It S'ayin shayiri imuwotsi kup'shdek'at it geyiruwosh, bogshde'er geyo itn b́geyiyit Ik' maa ashuwots bín bokup'it imuwots boayituwok'owe. \p \v 13 Andr noon keewiru asho b́ keewirwo biitso b́ falituwok'o Ik'o k'onuwe. \v 14 Andr noon keewon Ik'o t k'oniyal t shayirona Ik'o tk'oniri bako t níbo shuwalke b́ wotiti. \v 15 Bére eeg t k'ale taan b́ geyiyiti? T shayiron Ik'o k'onituwe, t nibon dab Ik'o k'onituwe, t shayirono Ik'osh dúbetuwe, t nibon Ik'osh dúbetuwe \v 16 Hank'o woto b́ k'azal nee shayiron Ik'o n údor, nee ni etiruwo danawu asho n údonat ni Ik' k'onosh «Amen» eto aawuk'oneya b́ faliti? \v 17 Arikon nee nt'iintstso údon Ik'o k'ono sheengetskee, ernmó ash k'osho bín kup'eratse. \p \v 18 Taa it úneetsiyere bogo handr noonon keewirwo twottsosh Ik'o údirwe. \v 19 Ernmó k'oshuwotsi daniyosha err Ik' mootse tats kum aap'uwotsi handr noonon keewoniye úts aap'uwotsi ttookon keewo shunfee. \p \v 20 T eshuwwotso! gond keewosh nana'i marmat'ok'o wotoore bako it asaabiyon nan'i marmat'uwotskok'o wotk'ayere, maniyere it asaabiyon katstswotsi wotoore. \v 21 \x - \xo 14:21\xo*\xt Isa. 28:11-12 \xt*\x* Manuwere, \q «Handr noonon keewiru ashuwotsnat \q2 Bo noon keew keewo daneraw ashuwots noonon ash ashaanotssh keewitwe, \q2 Mank'o b́wotiyalor taan k'ewatsne etfe Doonzo Ik'oni» \m ett nemoots guut'ere. \p \v 22 Hansh andr noon keew keewon keewo milikit b́wotit amaneraw ashuwotssh bako amaniru ashuwotsshaliye, bek'on keewets keewo keewonmó milikit b́wotit amaniru ashuwotssha bako amaneraw ashuwotsshaliye. \p \v 23 Krstiyaniwots bokakuwewor Ik' maa ashuwots andr noon keew keewon b́ keewor danawwots wee amaneraw ashuwots bowaal keewirwotssh «Ashaanots geeniya bowutsi» etaalknowa? \v 24 Ernmó ik iko bek'on bo keewiyal amanerawo wee danaw asho b́waal b́shishts keew jamon bísh shiyeetuwe, wee jamon bíyats angshituwe. \v 25 B́ nibots ááshts keewo keer be'etuwe, b́ baronowere gup' gup'dek't «Arikon Ik'o itdagootse!» eton Ik'osh b́sagaditi. \s Ik wotdek't Ik'o k'oneewor beyosh bín geyit niwo \p \v 26 Eshuwwotso! eshe eeg k'alo geyifa? Ik' k'onosh it kakuwewor ititse iko Ik'osh duubo detsfe, k'oshonu daniyo detsfe, k'oshonu ááshts keewo kish kitso detsfe, iko ando andr noonon keewo detsfe, ikonu keewetsman biitso detsfe. Eshe, jaman krstiyaniwotsi agetk woto bíngeyife. \v 27 Andr noon keewwotsi keewirwots bobeyal git bor wee bí ayiyal keez wotde'er keewne, bo bokeewirwono k'osh asho biishe. \v 28 Keewetsman biitsiru asho bíaalitka wotiyalmó andr noonon keewirwo kakweetsmanotsitse s'k eree, b́tookonat Ik'osh keewwe. \v 29 Bek'on keewitu gito wee keez wotar keewitunee, k'oshuwotsmó keewetsman k'ewude t'iwintsde s'iilne. \v 30 Ko'eyat beyirwotsitse k'osh asho ik jago b́ bek'al, shini keewiru man s'k err beewe. \v 31 Ik ikuwots bo danetuwok'onat bo kup'ituwok'o it jamets taron Ik' wosho keewo falfte. \v 32 Nebiyiwots bek'i shayiro nebiyiyotssh keewetuwe. \v 33 Jeeni Ik'o Izar Izeweri bako fayi Ik'o Izar Izeweriyaliye. S'ayin Ik'i maa ash jamotse k'alefok'o, \v 34 máátswots Ik' maa ashuwotsitse s'k erne. Nemonmó bí etir bo boaletwok'owa bako bo alititwok'o eekeratse. \v 35 Ik ik keewo danosh bo geyiyal bo kenih keniho bo meyitse aatune, Ik' k'onosh ko'eyor máátsuwots bo keewo jiitsike. \p \v 36 Beree Ik' aap'o b́ waa itokneya? Himó Ik' aap'o b́ waa itok mec'ree? \v 37 «Taa nebiyi taane wee taa Shayiron imetso detsfe» eteet asho b́ beyal t guut'tsan doonzo tzaziyo b́ wotok'o dande'e. \v 38 Han danawo b́ beyal bíwere danek'aye. \p \v 39 Eshe t eshuwotso! bek'on keewosh kup'ar gewoore, andr noon keewono bazik'ayere. \v 40 Ernmó jam keewo niwonat matson wotowe. \c 15 \s Krstos k'irotse b́tuutsok'o \p \v 1 Eshe ando t eshuwotso! itsh tdanits doo shishi aap'o itsh gawiwo geefe, doo shishy aap'onwere it dek'tsonat kup'dek'at bíyats it needirwoniye. \v 2 Taa itsh tdaniitso doo shishi aap'o kup'ide'er desh it dek'ink'ere bín kashiyank'te, maniyere okoonmó it amantso datsmec'roone. \p \v 3 Taa t dek'ts shintso jamoniyere bogo itsh beshire, itsh tbeshits keewonwere S'ayin mas'aafotse guut'etsok'on Krstos no morrosh k'irre, \v 4 duukere, S'ayin mas'aafotse guut'etsok'onowere keezl aawots k'irotse tuure etke. \v 5 Bí P'et'rossh be'ere, ilowere tatse git woshetswotssh be'ere, \v 6 Úts bal ashuwotsiyere bogts b́shuuts shoydek't sha'iruwotssh iknoto be'ere, boyitse ayuwots andish b́borfetsosh fa'ane, ik ikuwotsmó k'irrne. \v 7 Maniye hakonowere Yak'obsh be'ere, wosheets jamwotssho be'ere. \p \v 8 Jami s'uwaatsnowere shabetsok'o wottsosh taash ando be'ere. \v 9 Taa Ik'i moo gishtso twottsotse wosheets jamwotsitse dashonat wosheka err s'eegeyo taash geyirawo taane. \v 10 Ernmó taa and twottso wotat tdaatseyir Ik'i s'aatonee, taashowere imets s'aato shuwalon ooreratse, dabnuwor k'oshuwotsiyere bogo finon mawure, erenmó han k'alirwo taanton fa'a Ik'i s'aatoni bako taanaliye. \v 11 Eshe taan wotowa boon wotowa nodaniyrwo haniye, itwere itamantso haniye. \s Ashuwots k'irotse tuwo \p \v 12 Krstos k'irotse b́ tuutsk'owa no daniyiri wotiyalmó ititsere ik ikuwots aawk'oneya k'irots tuwo aaliye boetiri? \v 13 K'irotse tuwo aali wotiyal Krstos k'irotse tuuratse etee, \v 14 Krstos k'irotse tuuratse wotiyal no daniruwoni wotowa it imnetiyo k'awuntso deshatse etee, \v 15 Ik'o Krstosi k'irotse tizre etaat daniruwots kootets Ik'i gawwotsi woterone etee, eshe k'irts ashuwots k'irotse tuwatsno wotiyal Ik'o Krstosi k'irotse tuzatse etee. \v 16 K'irts ashuwots k'irotse tuwatsno wotiyal Krstos k'irotse tuwatse etee. \v 17 Krstos k'irotse tuuratse wotiyal it imnetiyo k'awuntso deshatse etee, andoru morrotsa it beyiri etee, \v 18 Krstosn amanat k'irtswots t'afrnee etee, \v 19 Krstosi nojangir datsanatsi be mec'rosha wotiyal ash jamoniyere bogo noosh shiyanetk nowotoniye. \p \v 20 Ernmó Krstos k'irtswotssh k'irotse tuwon k'aabo wotat arikon k'irotse tuure. \v 21 K'iro b́ waa ik asho atse tuutson b́ wottsok'o k'irotse tuwonu b́ weet ik asho atse tuutsone. \v 22 Adam atse tuutson ash jamo b́k'iriruowok'o mank'o Krstos atse tuutson ash jamo kasho daatsituwe. \v 23 Man b́wotituwere ik ikosh b́ tar tarone, Krstos k'irotse tuwooke shintsoniye, ilowere Krstos b́woor bík wottsuwots k'irotse tuwitune. \v 24 Maniyere hakowere bíalguronat alona ang jamo t'afir mengsto Ik'o Nihosh beshide b́ ímet aawo dúri s'uwoniye b́ wotiti. \v 25 \x - \xo 15:25 \xo*\xt Dub. 110:1 \xt*\x* Ik'o b́ balangar jamwotsi bí ali shirots b́ woshfetsosh Krstos b́ naasho geyiyituwe. \v 26 Da'eyar s'uwatse t'afitu t'elato k'ironiye. \v 27 \x - \xo 15:27 \xo*\xt Dub. 8:6 \xt*\x* «Ik'o jam keewo bí ali shirots woshk'rere» ettso guut'ere, maniye daneke, ernmó «Jam keewo bí ali shirots wotere» bíetor jam keewo bí ali shirots woshts Ik'o nihono dabaatse \v 28 Jam keewo Krstos ali shirots b́ wotiyakon Ik'o niho jámo b́jámon b́ wotituwok'o naayo b́ tookon jám keewo bí ali shirots woshtso Ik'o niho shirots wotitwe. \p \v 29 Eshe k'irts ashuwots tuwatsno wotiyal k'irts ashuwots jangosh guupeyiru jamwots eebi bo'ot'oni? k'irts ashuwots b́ jamon k'irotse tuuratsno wotiyal ashuwots boshegro eegosha etniya bo gupeyiri? \v 30 Noo nowotiyaloru aaw aawon t'up' er tawootse nobeyir eegoshe? \v 31 T eshuwotso! taa aaw aawuon k'iro taan b́ datsiri, hanowere t keewir doonzo Iyesus Krstos jangosh itatse t detsts it'o arik b́wottsotsne. \v 32 \x - \xo 15:32 \xo*\xt Isa. 22:13 \xt*\x* Ash asaabiyok'on taa Efesonn dini s'ootswotsnton t kaare eeg orshoshe? K'irtswots k'irotse tuuratsno wotiyal «Yaats nok'iritwotse woore moone, úyone» eteetsok'oyiye. \p \v 33 Dáshek'ayere, «Woteraw tooho sheeng doyoniye bí awashifoni.» \v 34 It nibo maants aanoore, morro fink'ayere, ititsere ik ikuwots Ik' danawwots fa'ane. Hano ti etiri it jitsitwok'wa etaatniye. \s K'irotse tuuts atso \p \v 35 Asho iko «K'irts ashuwots aawk'oneya botuwit? k'irotse bo tuwor bodetset atso awuk'one?» err aato falitwe, \v 36 Nee dogono n shokiru mááyo b́ k'irrawo boc'r beyo falatse, \v 37 Nee n shokor Geshi shooko wee k'osh mááyi shooko s'uzi n shooketi bako ili bos'et miti gindoniyaliye. \v 38 Ik'onmó shook mansh b́ shuntsok'o miti gindo b́ imeti, ik ik shookosh k'osh k'osh miti gindo b́ imeti. \p \v 39 Meets jamo ik naaraliye, ash meetso ik naare, gizi meetso k'osh naare, Kafuwots meetso k'osh naare, Mus' meets k'osh naare. \p \v 40 Mank'o daritsi atso fa'ee, datsatsi atsonu fa'ee, ernmó daratsi atsi mango ik naare, datsatsi atsi mangonu k'osh naare. \v 41 Aawi mango ik naare, Ashitsi mangonuwere k'osh naare, K'enuwots mangonu k'osh naare, ik k'eeno k'osh k'eenoniyere k'osh mango detsfe. \p \v 42 K'irotse tuwit ashuwots jango haniye bíari, t'afitu k'irts atso wotat shooketso k'irawu beetk atso wotar tuwituwe. \v 43 Ketoon shooketso mangon tuwitwe, maawon shooketso kúp'on tuwituwe, \v 44 Meetsi ats wotat shooketso shayiri atso wotar tuwituwe. Meetsi atso b́ beyok' shayiri atsonuwere fa'ee. \v 45 \x - \xo 15:45 \xo*\xt Aze. 2:7 \xt*\x* Mansh, «Shints asho Adam kashets azeetso b́ woti» ett guut'ere, iltso Adam Krstosmó kash imet shayiro b́ woti. \v 46 Ernmó shintso b́ waa meetsone bako shayironaliye, shayiron wottso b́waa meetson wottsoniyere ile. \v 47 Shints asho Adam bí azee shawatse b́ wottsosh datsatsike, gitl ashonmó b́waa daratsnee. \v 48 Datsats wottswots datsatse azeets ashok'one, daaratse wottsuwots daaratse waats ashok'one. \v 49 Datsatsi asho aro noartsok'o daratsi asho aronowere aritwone. \p \v 50 Eshuwotso! itsh tkeewirwo haniye, meetsonat s'atson Ik'i mengsto naaratse, mank'owere k'irr t'afit atso t'afrawu kashets atso naaratse. \p \v 51 Eshe! mist'iri iko itsh keewirwe. Noo noúnetswor k'irratsone. Ernmó no únets wonetuwone. \v 52 Nowoneetwonwere s'uwatse ezbedo fugewor ááwi k'iluowok'o iknotone. Ezbedo fugetuwe, k'irts ashuwotswere t'afraw kashetswotsi wotar tuwitune, noowere wonetuwone, \v 53 T'afituhan t'afrawo k'irituhanwere k'irrawo tahdek'o bísh geyituwe. \v 54 T'afituwaan t'afrawo k'iritwanwere k'irrawo tah b́dek'or «K'iro da'ewon k'oot'ewtsere!» ett guut'etso s'eenetwe. \v 55 Mank'owere, \q «K'irono! bín nkoshetuwo aawoke b́fa'oni? \q2 K'irono! ash bín n t'afit ango ewuke?» etetuwe. \p \v 56 K'iro bín b́koshet ango morre, morri angonuwere neme. \v 57 Ernmó nodoonz Iyesus Krstos weeron da'o noosh imetuwosh Ik'osh údo wotowe! \p \v 58 Eshe mansha shuneets eshuwotso! kup'ar need'ore, ik keewonor shek'ek'ayere, doonzo finosh it shaatso datsmec'r b́woterawok'o dande'er, it eed'irawo jam aawo doonzo fino finosh kup'ore. \c 16 \s Iyerusalemitsi fa'a amantsuwotssh kakuwets tep'i gizo \p \v 1 Amantsuwotssh giz kishi jango Gelatitsi Ik' moosh t imts bín bojisheeyirwok'on it were mank'o k'alwere. \v 2 Taa twoor giz kisherawok'o ik ik gawiyotsi sanbat eenots ititsi ik iko b́datsiruwok'on kishde'er beezwe. \v 3 Taa itok twoor, amoosh falitúne it etts ashuwots it kishts gizo de'er Iyerusalem maants boametuwok'o bín bodeenet dabdabeyonton boon woshituwe. \v 4 Taa tiamo b́ geyitka wotiyalo, taanton ametúne. \s P'awlos finosh b́gawuts finwotsi \p \v 5 \x - \xo 16:5 \xo*\xt Wosh. 19:21 \xt*\x* Mek'odoniiweeron amoosh t etirwotse manweeron t beshoor iki it weeron weetwe. \v 6 Tiametu jamok tweerosh taash wotit tep'o taash it woshituwok'o daneraka itok teshetwe, daneraka jooshonor itnton beshiyosh falituwe, \v 7 And tbeshor iki b́weeron itn s'iilo geeratse, doonzontoh b́wotiyal múk'i geenzts gizeyosh itnton teshosh geyirwe. \p \v 8 Ernmó P'ent'ek'ost'eyi bali aawo b́borfetsosh Efesonitse teshetwe. \v 9 \x - \xo 16:8-9 \xo*\xt Wosh. 19:8-10 \xt*\x* Ayi eenonat shuu detsts fin fengesho taash k'eshewutsere, k'efirwotsu aynee. \p \v 10 \x - \xo 16:10 \xo*\xt 1 K'or. 4:17 \xt*\x* T'imotiwos itok b́woor shatalon itnton b́beetuwok'o bín tewu'ere, bíwere tikok'o doonzo fino finiruwe. \v 11 Mansh konwor bín b́gac'eraawok'owa, bí eshwwotsnton t maants b́weetuwok'o tkotirwotse tiyok jeenon aanar b́weetwok'o b́weerosh bín geyitwon bín tewu'ere. \p \v 12 No eshu Ap'los k'osh eshwwotsnton it b́ s'iiletwok'o kup'shdek'at k'onre b́teshi, bímó and it maants wosh eekeratse, bísh b́k'anoor weetwe. \s S'uwaatsi izonat jamon \p \v 13 Maaw k'ayere, it amantsok'on kup'arr need'ore, kup'ore, aawo shuu'ere. \v 14 It k'aliru jamo shunon k'aluwere. \p \v 15 \x - \xo 16:15 \xo*\xt 1 K'or. 1:16 \xt*\x* Ti eshwotso! Ist'ifanos maa ashuwots Akayiy datsatse amants shintswotsi bowottsok'onat amantsuwotssh finoshowere botoko beshidek't boimtsok'owo danfte. \v 16 Hanotsk'o ashuwotsnat bontonwere finon maawiru jamwotssh it aletwok'o kup'idek'at it baterawok'o gawirwe. \p \v 17 Ist'ifanosna, Ferdonat's Akayik'oswere t maants bo waatsotse gene'owere, it tiyoke daatsewo itk'aztsotse bo it shegro taash shaptso s'eentsrne. \v 18 Bo t shayironat it shayiron kashirne, mansh hanotsk'o ashuwotsi dande'ere. \p \v 19 \x - \xo 16:19 \xo*\xt Wosh. 18:2 \xt*\x* Isiyon fa'a Ik'i moowwots jamo itsh t'intsirune, Ak'ilnat K'irisp'iln, bomootse kakuweyiru krstiyani jamwotswere bo nibon jamo doonzo shúútson itsh t'intsirúne. \v 20 Hanoke fa'a krstiyani jamwots jamo itsh t'intsirune, S'ayints joobewon jamó it atsatsewosh aatewere. \p \v 21 Taa P'awlos jamáán t kishon itsh guut're. \p \v 22 Doonzo shunawo b́beyal c'ashek wotowe! No doonzo wowe! \p \v 23 No doonz Iyesus s'aato itnton wotowe. \p \v 24 T shuno Iyesus Krstosn it únetsnton wotowe.