\id 1TH Burarra exported from InDesign June 2015 \h 1 Jechalónika Aburr-guyinda \toc1 1 Jechalónika Aburr-guyinda Janguny Mu-ngoyurra Paul A-wukurrjinga Burrwa (1 Thessalonians) \toc2 1 Jechalónika Aburr-guyinda \toc3 1 Jechalónika \mt1 1 Jechalónika Aburr-guyinda \mt3 Janguny Mu-ngoyurra Paul A-wukurrjinga Burrwa \mt4 (1 Thessalonians) \c 1 \p \v 1 Mun-guna jurra ngayburrpa nyiburr-guna nyiburr-wukurrjinga ana-gorrburrwa janguny — ngaypa Paul, rrapa abirri-guna Jaylach \pn (Silas)\pn* rrapa Dimati \pn (Timothy)\pn*. \p Gun-guna janguny ana-gorrburrwa nyiburr-garda Wangarr nyiburr-yika gu-galiya yerrcha gu-gardiya gu-rrawa Jechalónika \pn (Thessalonica)\pn* nyiburr-nirra, nyiburr-gata minypa gu-ngardapa nyiburr-negiyana ana-goyburrpa rrapa nipa Wangarr an-gata Nyanyapa arrku, rrapa Jesus Christ nipiya an-gata an-ngayburrpa Bunggawa.\x + \xo 1:1 \xt Jama Aburr-ji 17:1\x* \p Nipa Wangarr a-gunggaja barra ana-gorrburrwa rrapa minypa ana-goyburrpa nyiburr-molamola nyiburr-ni barra, gala barra minypa gun-nga nyibu-borrwa nyiburr-ni. \s1 Burr-guya Marr Aburr-balcha Nula Wangarr \p \v 2 Ngayburrpa nyiburr-guna nyiburr-japurramaya nula nyiburr-workiya Wangarr ngardawa ana-goyburrpa nyiburr-yigipa; rrapa nipa ngayburrpa nyibu-wengganacha ana-gorrburrwa nyiburr-workiya. \v 3 Minypa ngayburrpa nyibu-borrwuja ana-gorrburrwa gun-gata minypa ana-goyburrpa jama nyiburr-jirra nyiburr-workiya nuluwa Wangarr minypa marr nyiburr-balcharra nula, rrapa wurra gama gorlk nyiburr-gunggajinga burrwa nyiburr-workiya minypa gurrurta nyibi-rrimanga burrwa, rrapa minypa gala nyiburr-barrjejiga nyiburr-workiya, wurra mu-nguy nyiburr-jinyjarrapa minypa marr nyiburr-balcharra nula Jesus Christ an-ngayburrpa Bunggawa rrapa wuparnana nyiburr-nyiljinga. \p \v 4 Jela, worla, ana-goyburrpa nyiburr-gurda minypa Wangarr jal a-nirra ana-gorrburrwa, ngayburrpa nyiburr-guna marn․gi minypa nipa a-jerrjerrjiyana ana-gorrburrwa. \v 5 Ngardawa gun-gata ngayburrpa nyibu-ganyja gurda ana-gorrburrwa janguny gun-molamola ngayburrpa nyibi-rrimanga, nipa Mern An-mawunga burr-barlmarrk rrapa burr-ganyjarr jama a-jirra, rrapa ana-goyburrpa burr-bama burr-rrepara nyibu-borrwuja ngardawa gun-gata janguny gun-burral. \p Ana-goyburrpa marn․gi arrburrwa, minypa ganarda ana-goyburrpa nyiburr-murna ngayburrpa nyiburr-nirra, ngayburrpa nyiburr-yinmiya nyiburr-nirra barra minypa nyiburr-gunggaja ana-gorrburrwa. \v 6 Wurra ana-goyburrpa nyiburr-yinagatiya gun-maywapa minypa ngayburrpa rrapa an-ngayburrpa Bunggawa Jesus Christ. Minypa ana-goyburrpa janguny nyibu-borrwuja wurpa niya aburr-werranga bampa nyirrbu-burnda, wurra burr-guya nyiburr-marrkapchinga ngardawa Mern An-mawunga nipa nyanma.\x + \xo 1:6 \xt Jama Aburr-ji 17:5-9\x* \v 7 Gu-gurda ngacha minypa ana-goyburrpa nyirrbu-gurdagurdarraja Wangarr burr-yika gu-galiya yerrcha rrawa aburr-nirra aburr-boya Mechadóniya \pn (Macedonia)\pn* rrapa Akéya \pn (Achaia)\pn* minypa birripa aburr-yinmiya barra aburr-ni aburr-workiya. \p \v 8 Ngardawa gun-garda rrawa ana-goyburrpa nyiburr-nirra gu-gatiya wenga Bunggawa Christ gun-nika janguny gu-barrjeknga, Mechadóniya rrapa Akéya rrawa gu-jirra gu-boya aburr-galiyarra. Rrapa gun-gata rrawa ngardapa ngika, wurra janguny mu-nguy gu-barrjeknga, gu-werranga gu-werranga gu-rrawa aburr-galiyarra ana-gorrburrwa minypa ana-goyburrpa burr-guya marr nyiburr-balcharra nula Wangarr. Gu-gurda ngacha janguny aburr-galiyarra ana-gorrburrwa, lika gala barrwa gun-nga gu-yu arrburrwa ngayburrpa, jimarna nyirrbu-ngurrja ana-goyburrpa burrwa birripa. \v 9 Wurra jarra birripa gipa marn․gi rrapa nyirrbu-ngurrjinga ana-goyburrpa arrburrwa ngayburrpa, minypa ana-goyburrpa nyiburr-yinmiya nyiburr-gonyjinga gurda arrburrwa, rrapa minypa an-mawunga an-guyinda jin-mawunga jin-guyinda ana-goyburrpa mu-ngoyurra nyibi-jarlapuna nyiburr-workiyana rrapa marr nyiburr-balcha achila rrapa marr nyiburr-balcha nula, wurra gun-guniya gugu ana-goyburrpa nyibu-bawuna rrapa nyiburr-ngukurdanyjiyana nula Wangarr barra minypa jama nyiburr-ji nula nyiburr-workiya nipa, ngardawa nipiya an-burral Wangarr ay-ninyarrapa ay-workiya. \v 10 Minypa ana-goyburrpa nyiburr-ngukurdanyjiyana rrapa marr nyibu-ganyja nula an-nigipa Walkur waykin wenga barra ana-jeka, an-gatiya nipa jarra a-juwuna, wurra Wangarr ana-nyala a-jarrkarrana rrapa wanngu a-negarra — nipa Jesus ngaja, ngarla! Nipiya an-ngayburrpa wanngu arr-nenga, wurra jimarna jarra gun-gata jurdach guna-bamburda Wangarr arr-bu barra minypa gun-nerra ngayburrpa ngubi-rrimarra. \c 2 \s1 Paul Jama A-ji Burrwa Jechalónika Aburr-nirra \p \v 1 Jela, worla, ana-goyburrpa marn․gi minypa gun-gata ngayburrpa nyiburr-boya gurda ana-gorrburrwa gun-narda borijipa ngika. \v 2 Ana-goyburrpa marn․gi janguny minypa aburr-werranga Bilipay \pn (Philippi)\pn* aburr-nirra birripa aburr-bachirramiya arrburrwa rrapa bampa nyirrbu-burnda. Wurra gu-gata wenga minypa ngayburrpa nyiburr-boya gurda ana-gorrburrwa rrapa nipa Wangarr wugupa arrburrwa ngayburrpa gala nyiburr-gurkuja; wurra gun-nigipa gun-molamola janguny ngayburrpa nyibu-ngurrjinga ana-gorrburrwa wuriya minypa aburr-werranga aburr-garda gala jal aburr-ni arrburrwa rrapa minypa gun-derta gubi-nenga arrburrwa.\x + \xo 2:2 \xt Jama Aburr-ji 16:19-24; 17:1-9\x* \v 3 Ngardawa ngayburrpa janguny nyiburr-weya nyiburr-workiya ngika minypa an-gugaliya a-yolkiya a-weya a-workiya a-yinmiya nipa wupa gu-borrwuja, rrapa ngika minypa an-gugaliya gun-nerra gu-rrimanga rrapa a-weya a-workiya. Ngayburrpa gala nyibu-borrwa nyiburr-workiya jimarna barra gu-galiya yerrcha nyirrbu-yolka, wurra gun-nyagara. \v 4 Wurra jarra ngayburrpa nyiburr-weya nyiburr-workiya gun-burral, ngardawa minypa Wangarr gu-borrwurra arrburrwa ngayburrpa nyiburr-molamola rrapa minypa murna nyirr-wuna ngayburrpa gun-nigipa gun-molamola janguny. Ngayburrpa nyiburr-weya nyiburr-workiya ngika barra an-gugaliya a-marrngoypiya arrburrwa, wurra jarra nipa Wangarr barra a-japurramaya arrburrwa. Ngardawa Wangarr nipiya a-ngamngamjinga arrburrwa a-workiya ngayburrpa nyiburr-ngurrnga nyiburr-yinmiya nyiburr-bamburda. \v 5 Minypa ana-goyburrpa marn․gi arrburrwa ngayburrpa gala nyiburr-yolkiya nyiburr-workiya rrapa gala nyiburr-marrngoypiya ana-gorrburrwa nyiburr-workiya borijipa, jimarna jarra barra nyirrbu-gaypa ana-goyburrpa rrupiya o gun-nga. Gun-narda ngika. Wurra Wangarr nipa marn․gi arrburrwa ngayburrpa gala nyiburr-yirda nyiburr-workiya. \v 6 Gala ngayburrpa nyibu-borrwa nyiburr-ni, jimarna ana-goyburrpa, waygaji aburr-werranga barra nyirrbu-ngurrja ngayburrpa nyiburr-molamola. Ngika. Gurda ngayburrpa gala nyibu-borrwa nyiburr-workiya. \v 7 Wurra wuriya Christ nyirr-jerrmarra ngayburrpa nyiburr-yigipa nyiburr-mujaruk, wurra ngayburrpa gala wana nyiburr-negiya ana-gorrburrwa. Wurra ganarda ana-goyburrpa nyiburr-murna ngayburrpa nyiburr-nirra, ngayburrpa nyiburr-mola nyiburr-nirra ana-gorrburrwa, minypa gun-maywapa jin-babalapa jaga jiny-janaja burrwa jiny-yorkiya aburr-yigipa delipa yerrcha. \v 8 Ngayburrpa jal nyiburr-nirra ana-gorrburrwa burr-guya, rrapa gu-gurda ngacha minypa ngayburrpa nyibu-borrwuja barra minypa nyirrbu-wu ana-goyburrpa Wangarr gun-nika gun-molamola janguny. Rrapa gun-narda wupa ngardapa ngika, wurra ngayburrpa nyibu-borrwuja barra minypa nyirrbu-wu ana-goyburrpa minypa ngayburrpa nyiburr-ngurrnga barra nyiburr-goyburrpa nyiburr-ni ngardawa ngayburrpa burr-guya jal nyiburr-nirra ana-gorrburrwa. \p \v 9 Minyja ana-goyburrpa marn․gi arrburrwa, jela, worla, minypa ganardiya ana-goyburrpa nyiburr-murna ngayburrpa nyiburr-nirra, ngayburrpa jama nyiburr-jirra nyiburr-workiya rrengarrenga rrapa ana-munya; gala yapa ngayburrpa arrburrwa ana-goyburrpa jama nyiburr-ji minypa balaja nula ngayburrpa gala mun-jaranga nyibi-rrima, Wangarr gun-nika gun-molamola janguny nyibu-ngurrjinga ana-gorrburrwa nyiburr-workiya. \v 10 Minypa ana-goyburrpa nyirrbi-nacha ngayburrpa rrapa Wangarr nipa niya marn․gi arrburrwa ngayburrpa nyiburr-yinmiya nyiburr-bamburda nyiburr-workiya nyiburr-molamola nyiburr-yigipa Wangarr nyiburr-yika. Minypa jechinuwa nyiburr-bamburda nyiburr-workiya, rrapa gala ana-nga a-yinmiya nyirr-yopa ngayburrpa, jimarna bama a-yinda nyiburr-werra. \v 11 Ana-goyburrpa marn․gi arrburrwa ngayburrpa nyiburr-yinmiya nyiburr-gunggajinga ana-gorrburrwa gun-maywapa minypa nyanyapa burra a-gunggajinga burrwa a-workiya aburr-yigipa gu-ngarda yerrcha. \v 12 Minypa ngayburrpa nyirrbi-jalkakaja nyiburr-workiya rrapa gelama gelama nyirrbu-banga ana-goyburrpa barra gu-molamola nyiburr-ni nyiburr-workiya minypa Wangarr nyiburr-yika nyiburr-nirra, an-gatiya nipa a-gonyjinga ana-gorrburrwa gu-gujayanaya barra nyiburr-ni nyiburr-workiya ana-goyburrpa nipa ana-murna. \p \v 13 Rrapa Wangarr ngayburrpa mola nyiburr-japurramaya nula nyiburr-workiya ngardawa gun-gatiya ana-goyburrpa nyiburr-galiyarra Wangarr gun-nika janguny ngayburrpa nyibu-ngurrjinga ana-gorrburrwa, ana-goyburrpa marr nyiburr-balcharra ngika minypa ngayburrpa gu-galiya yerrcha nyibu-ngurrjinga ana-gorrburrwa, wurra minypa janguny nipa Wangarr guna-jerrmarra ana-gorrburrwa jarra. Ngardawa gun-burral gun-nigipiya janguny Wangarr gun-nika, rrapa gun-nardiya ana-goyburrpa nyibi-rrimanga nyiburr-nirra, nyiburr-molamola nyiburr-nirra nyiburr-bamburda minypa gu-gata gu-janguny wenga. \p \v 14 Jela, Worla, ana-goyburrpa nyiburr-yinagatiya minypa aburr-gata Wangarr burr-yika gu-galiya yerrcha Judíya \pn (Judea)\pn* rrawa aburr-nirra aburr-boya, aburr-gatiya minypa birripa rrapa Christ Jesus gu-ngardapa aburr-negiyana. Minypa Ju yerrcha werra burrbu-buna aburr-gata, rrapa ana-goyburrpa gu-yinagatiya gu-nirra ana-gorrburrwa. Minypa aburr-goyburrpa aburr-borrmunga werra nyirrbu-burnda ana-goyburrpa minypa Christ Jesus ana-goyburrpa marr nyiburr-balcharra nula.\x + \xo 2:14 \xt Jama Aburr-ji 17:5\x* \v 15 Minyja bubu-borrwa: Ju yerrcha aburr-gata abu-buna an-ngayburrpa Bunggawa Jesus, birripa aburr-gurdiya aburr-bapurr wola gun-guwarr burrbu-buna aburr-workiyana Wangarr burr-yika aburr-mujaruk ngunyuna aburr-guyinda. Rrapa barrwa gun-guniya birripa aburr-yinagatiya rrapa nyirrbi-yerrnyjinga ngayburrpa nyiburr-guna. Wurra gun-gata birripa jama aburr-jirra aburr-workiya Wangarr gala jal a-ni, wurra birripa aburr-bachirra burrwa warlaman wurra gama gorlk.\x + \xo 2:15 \xt Jama Aburr-ji 9:23,29; 13:45,50; 14:2,5,19; 17:5,13; 18:12\x* \v 16 Minypa birripa jimarna barra nyirrbu-jobujoba aburr-workiya ngayburrpa, jimarn jarra bama aburr-yinaga ngayburrpa gala barra nyiburr-yinmiya Jentayl yerrcha nyibu-ngurrja burrwa janguny barra wanngu aburr-ni. Gu-gurdiya ngacha minypa gubu-mungburdapa werra aburr-negiya aburr-workiya Ju yerrcha aburr-gata. Wurra gun-guniya gugu ganapiya, Wangarr gun-burral gu-negarra nipa a-bachirramiyana burrwa. \s1 Paul Jal A-ni Jimarna Barrwa Balapala Bin-denyjingarna \p \v 17 Jela, worla, gun-guniya ngayburrpa balaypalay nyiburr-nirra, ngayburrpa gala nyiburr-bamapa ana-gorrburrwa, wurra burr-guya nyirrbu-borrwuja ana-goyburrpa, jimarna barra ngayburrpa nyiburr-yinmiya nyiburr-bengga ana-gorrburrwa. \v 18 Ngaypa Paul gipa ngu-jaranga ng-goma ng-garlmiya ngu-workiya, jimarna barra ngaypa nguna-boy ana-gorrburrwa, wurra walkwalk an-gata Jeytan \pn (Satan)\pn* mun-molma m-burnda apula. \v 19 Wurra wolawola ngayburrpa nyirrbu-borrwuja nyiburr-workiya ana-goyburrpa, ngayburrpa nyiburr-nyiljinga rrapa nyiburr-marrkapchinga. Minypa ana-goyburrpa nyiburr-garda mu-nguy nyiburr-jinyjarrapa Jesus nyiburr-yika an-gatiya an-ngayburrpa Bunggawa, rrapa gu-gurdiya nula ngayburrpa nyiburr-guna nyiburr-molamola nyiburr-jinyja barra nula Bunggawa Jesus Christ nipa waypa ana-jeka barra. \v 20 Minyjiya. Ana-goyburrpa gun-burral nyibi-nenga nyiburr-nirra ngayburrpa nyiburr-guna nyiburr-molamola, rrapa ngayburrpa burr-guya nyiburr-marrkapchinga ana-gorrburrwa. \c 3 \p \v 1-2 Gun-gata ngayburrpa burr-guya nyirrbu-borrwuja ana-goyburrpa, jimarna barra ngayburrpa nyiburr-yinmiya nyiburr-bengga ana-gorrburrwa, wurra an-guna an-ngayburrpa worlapa arrburrwa Dimati \pn (Timothy)\pn* jarra ngatipa nyirri-jerrmanga ana-gorrburrwa, ngardawa Jaylach \pn (Silas)\pn* ngatipa gala burdak nyirri-yinmiya nyirri-boy gurda ana-gorrburrwa, wurra jama nyirri-dimanga gun-guna rrawa Atan \pn (Athens)\pn*. Minyja an-guna Dimati Wangarr an-nika an-mujama Christ gun-nika gun-molamola janguny gu-ngurrjinga a-workiya, nipa ngatipa nyirri-jerrmanga ana-gorrburrwa barra minypa nipa derta nyirr-nega gu-gata gu-janguny rrapa ana-goyburrpa minypa nyiburr-nyilja,\x + \xo 3:1-2 \xt Jama Aburr-ji 7:15\x* \v 3 barra nyanma gala nyiburr-yinmiya ana-goyburrpa nyiburr-lijiwarriya, aburr-werranga aburr-garda werra nyirrbu-burnda aburr-workiya. Ngardawa ana-goyburrpa marn․gi gu-gurda ngacha jarlakarr nipa Wangarr gu-borrwurra arrburrwa ngayburrpa nguburr-yigipa gu-galiya yerrcha marr nguburr-balcharra nula. \v 4 Minypa ganardiya ngayburrpa mu-ngoyurra nyiburr-nirra ana-goyburrpa nyiburr-murna, ngayburrpa nyiburr-weya ana-gorrburrwa nyiburr-workiya minypa aburr-werranga aburr-garlma, bampa arrbu-bu ngayburrpa, rrapa gun-guniya gugu gun-burral gu-beya. \v 5 Gun-narda nula ngaypa burr-guya ngu-worijinga ana-gorrburrwa rrapa arr-borrwuja. Gala yapa walkwalk an-gata Jeytan nyirr-warga ana-goyburrpa, rrapa gu-gata wenga minypa ana-goyburrpa nyiburr-lijiwarriyan rrapa gun-gata mu-ngoyurra ngayburrpa jama nyiburr-jirra ana-gorrburrwa minypa rraka borijipa. Gun-narda nula ngaypa ngu-jerrmanga ana-gorrburrwa Dimati, barra minypa nipa a-birripiya ana-gorrburrwa minyja ana-goyburrpa mu-nguy nyiburr-jinyjarrapa Jesus Christ nyiburr-yika. \p \v 6 Rrapa gun-guniya gugu nipa Dimati gipa a-beya arrburrwa, ana-goyburrpa nyibi-jerrmanga gurda. Rrapa ngayburrpa nyiburr-galiyarra ana-gorrburrwa gun-molamola janguny minypa ana-goyburrpa burr-guya marr nyiburr-balcharra nula Christ, rrapa minypa jal nyiburr-nirra ana-gorrburrwa gu-gapa gu-guta, rrapa minypa nyirrbu-borrwuja nyiburr-workiya ngayburrpa rrapa jal nyiburr-nirra barra nyirrbi-na, minypa rrapa gun-maywapa ngayburrpa jal nyiburr-nirra barra nyirrbi-na ana-goyburrpa.\x + \xo 3:6 \xt Jama Aburr-ji 18:5\x* \v 7 Ganapiya, lika ngayburrpa gu-yinmiya gun-nerra gu-nirra arrburrwa gu-workiya rrapa minypa bampa nyirrbu-burnda burr-guta, wurra ngayburrpa nyiburr-guna nyiburr-nyiljinga ngardawa ana-goyburrpa mu-nguy marr nyiburr-balcharra. \v 8 Minyjiya. Ngayburrpa minypa gun-burral wanngu nyiburr-nirra ngardawa minypa ana-goyburrpa nyiburr-jinyjarrapa Bunggawa Christ Jesus nyirr-yika. \v 9 Ngayburrpa burr-guya nyiburr-japurramayana nula Wangarr, wurpa lika gala nyiburr-yinmiya wana nyibu-gurdanyja nula gun-gata minypa nipiya ana-gochila ngayburrpa burr-guya nyiburr-marrkapchinga ana-gorrburrwa nyiburr-workiya. \v 10 Burr-guya ngayburrpa nyibu-wengganacha ana-gorrburrwa nyiburr-workiya ana-munya rrapa rrengarrenga, minyja gu-yinpa barra ngayburrpa barrwa nguburr-nachichiya ngayburrpa barra derta nyirrbi-nega ana-goyburrpa minypa ana-goyburrpa marr nyiburr-balcharra. Barra nyanma ana-goyburrpa gala nyiburr-yinmiya nyiburr-yolkiya, wurra jarra minypa gun-jechinuwa warrpam nyibu-borrwa janguny gun-guna ana-goyburrpa nyibi-rrimanga. \p \v 11 Ganapiya, lika ngayburrpa nyibu-borrwuja minypa an-ngayburrpa Wangarr an-gatiya an-ngayburrpa Nyanyapa arrburra, rrapa an-ngayburrpa Bunggawa Jesus, bitipa barra abirri-gunggaja arrburrwa ngayburrpa, barra ngayburrpa nyiburr-boy gurda ana-gorrburrwa garda. \v 12 Nipa Bunggawa Jesus wugupa ana-gorrburrwa barra ana-goyburrpa jal nyiburr-ni barra ana-gorrburrwa nyiburr-bamba, burr-guya jal nyiburr-ni barra ana-gorrburrwa gu-gapa gu-guta rrapa burr-guya jal nyiburr-ni barra burrwa warlaman wurra gama gorlk gun-maywapa minypa ngayburrpa jal nyiburr-nirra ana-gorrburrwa ana-goyburrpa. \v 13 Gu-gurda ngacha minypa nipa Bunggawa derta nyirr-nega barra ana-goyburrpa, barra nyanma nuwurra waypa nipiya Jesus ana-jeka barra rrapa aburr-yigipa marr aburr-balcharra nula birripa wugupa nula, ana-goyburrpa burr-guta nyiburr-gatiya. Minypa nyiburr-molamola nyiburr-jinyja barra Wangarr nyiburr-yika nipiya ana-gochila an-gatiya Nyanyapa arrburra. \c 4 \s1 Nguburr-yinmiya Barra Nguburr-rrigirrga \p \v 1 Ganapiya, jela, worla, ngayburrpa gipa marn․gi marn․gi nyirrbi-nenga ana-goyburrpa barra minypa gu-molamola nyiburr-ni rrapa nipa Wangarr a-marrkapcha barra ana-gorrburrwa. Rrapa gu-gurda ngacha minypa ana-goyburrpa nyiburr-nirra nyiburr-workiya, japurra ngapa nyiburr-jirra. Lika ngayburrpa nyiburr-guna ngardawa wugupa ana-gorrburrwa nguburr-yigipa nguburr-nirra Bunggawa Jesus nguburr-yika, gun-guniya mola jurdach ngayburrpa nyiburr-weya ana-gorrburrwa ana-goyburrpa barra mu-nguy nyiburr-yirda gun-molamola nyibu-bitima. \v 2 Ana-goyburrpa marn․gi gun-gata joborr gun-guyinda ngayburrpa nyirrbu-wucha ana-goyburrpa minypa nipa nyanma Bunggawa Jesus. \v 3 Minypa Wangarr jal a-nirra ana-goyburrpa barra nyiburr-molamola nyiburr-ni nyiburr-yigipa. Minypa gun-narda gun-nerra gu-yurra, marrambay gun-guji, ngaja, ngarla, ana-goyburrpa barra nyibu-bawa \v 4 rrapa marn․gi nyiburr-ni barra ana-goyburrpa nyiburr-yinmiya barra nyiburr-jarlapiya ana-gorrburrwa ana-goyburrpa nyiburr-burral, rrapa minypa gu-molamola nyiburr-ni barra, \v 5 ngika minypa aburr-gata aburr-jurrkchurrk gun-nerra jal aburr-nirra aburr-workiya, aburr-gatiya minypa gala marn․gi nula Wangarr. \v 6 Gu-gata ngacha gun-nerra ana-goyburrpa gala barra nyiburr-yirda werra nyiburr-negachichiya. Ngardawa gipa mu-ngoyurra ngayburrpa nyiburr-weya ana-gorrburrwa rrapa nyirrbu-gelamajortkarra: Bunggawa Christ burr-bu barra gu-galiya yerrcha aburr-yinagata aburr-workiya jama aburr-jirra marrambay gun-guji. \v 7 Minyja bubu-borrwa: Wangarr arr-menga barra nguburr-yigipa nguburr-ni nguburr-molamola rrapa ngika barra gun-nerra jama nguburr-ji. \v 8 Ganapiya, wurra ana-nga gala gu-borrwa gu-gata ngacha joborr, nipa ngardawa ana-gugaliya gun-nika ana-ngoyurra gu-yerrnyjinga ngika, wurra jarra Wangarr gun-nika nipa an-gata an-gugaliya ana-ngoyurra gu-yerrnyjinga a-workiya, ngarla — Wangarr nipa an-gatiya arr-wucha a-workiya Mern An-mawunga. \p \v 9 Rrapa gun-gata minypa ngayburrpa Jesus nguburr-yika gu-galiya yerrcha jal nguburr-nirra arrburrwa gu-gapa gu-guta, gun-narda nula gala gun-nga barrwa jimarna ngayburrpa nyiburr-wukurrja ana-gorrburrwa rrapa marn․gi marn․gi nyirrbi-nega, wurra Wangarr nipa wupa nyanma jarra gipa marn․gi nyirr-nenga ana-goyburrpa. \v 10 Minyjiya, ngarla! Ana-goyburrpa jal nyiburr-nirra burrwa Wangarr burr-yika gu-galiya yerrcha gun-gardiya rrawa gu-jirra gu-boya Mechadóniya \pn (Macedonia)\pn*. Wurpa lika ngayburrpa burr-guya nyiburr-weya ana-gorrburrwa, jela, worla, mu-nguy barra nyiburr-yirda jal nyiburr-ni ana-gorrburrwa gu-gapa gu-guta rrapa minypa guy-yirdiya barra guy-bamba guy-workiya. \v 11 Marrka gu-molamola buburr-ni wuriya gu-yinmiya gu-nirra ana-gorrburrwa. Rrapa gala barra wana nyiburr-negiya ana-werranga gun-nika, wurra jama buburr-ji gun-goyburrpa wupa ngardapa ngardapa minypa ngayburrpa mu-ngoyurra nyiburr-weya ana-gorrburrwa. \v 12 Gu-gurda ngacha minypa aburr-werranga bama aburr-balcha barra ana-gorrburrwa, rrapa minypa ana-goyburrpa gala nyiburr-yinmiya ana-werranga mun-nika jal nyiburr-ni nyiburr-workiya minypa balaja o mun-nga. \s1 Jurdach Guna-bamburda Minypa Bunggawa Ana-jeka Barra \p \v 13 Jela, worla, ngayburrpa gala jal nyiburr-ni ana-goyburrpa barra nyiburr-bomang nyiburr-ni, minypa jurdach guna-bamburda gu-yinmiya barra gu-ni burrwa Wangarr burr-yika mu-ngoyurra aburr-juwuna. Ngayburrpa gala jal nyiburr-ni ana-goyburrpa barra wargugu nyiburr-ni minypa aburr-werranga aburr-gata gala marr aburr-balcha nula Jesus birripa wargugu aburr-nirra aburr-workiya. \v 14 Wurra minypa ngayburrpa ngubu-borrwuja Jesus a-juwuna rrapa barrwa a-molamiyana, gu-gurda ngacha minypa ngayburrpa marn․gi Jesus burr-yika mu-ngoyurra aburr-juwuna nipa Wangarr burr-jarrkarra barra burr-ga barra gurda wugupa nula Jesus. \p \v 15 Ngardawa gun-guna janguny ngayburrpa nyiburr-wengga barra ana-gorrburrwa gun-nigipiya an-ngayburrpa Bunggawa gun-nika. Minypa ngayburrpa nguburr-werranga nguburr-nirra nuwurra an-ngayburrpa Bunggawa ana-jeka barra, gala barra ngayurra gugu nguburr-warrcha, jimarna aburr-gata mu-ngoyurra aburr-guyinda jurdach aburr-warrcha. Ngika. \v 16 Ngardawa nipa an-gatiya Bunggawa joborr ana-jabarrcha barra ana-bupiya waykin wenga, rrapa an-nigipa an-mujaruk wana an-babalapa waykin an-guyinda nipa burr-guta a-jabarrcha barra, rrapa ngayburrpa barra nguburr-galiya Wangarr an-nika an-gubipija ngorla a-maya gata waykin a-wengga barra, lika aburr-gata mu-ngoyurra aburr-ni Christ burr-yika birripa mu-ngoyurra aburr-garlma barra, \v 17 lika ngayburrpa wugupa burrwa nipa barra arr-ma a-yurtcha, lika yi-gata gu-nguparr galamurrpa ngubu-garra barra an-ngayburrpa Bunggawa. Gu-guyinarda ngacha minypa nipa ana-murna ngayburrpa nguburr-nipa barra nguburr-workiya.\x + \xo 4:17 \xt 1 Gorint 15:51-52\x* \v 18 Gun-narda minypa janguny barra ana-goyburrpa nyiburr-jalkakachichiya nyiburr-workiya. \c 5 \s1 Nawanawa Buburr-ni \p \v 1 Wurra gun-gata janguny gu-yinpa barra gun-burral gu-bengga rrapa gojilapa gu-yinmiya barra gu-ni, gun-narda nula gala gun-nga ana-goyburrpa barrwa jal nyiburr-ni barra ngayburrpa nyiburr-wukurrja ana-gorrburrwa. \v 2 Wurra ana-goyburrpa marn․gi gun-gata nula jurdach guna-bamburda minypa an-ngayburrpa Bunggawa ana-jeka barra, gun-narda minypa gun-maywapa an-ngumurda an-guyinda an-gugaliya ana-boya ana-workiya ana-munya, rrapa gala ana-nga marn․gi nipa ana-jorlchinga ana-bamburda. Gu-gurda ngacha.\x + \xo 5:2 \xt Metiyu 24:43; Luk 12:39; 2 Birta 3:10\x* \v 3 Minypa wurra gama gorlk aburr-wengga barra, aburr-yinda barra, “Ngayburrpa gu-molamola nguburr-nirra; gala gun-nga ngayburrpa barra ngubu-borrwa,” aburr-yirda barra aburr-wengga. Wurra birripa gugu gun-nerra gu-ni barra burrwa gun-maywapa minypa gama jiny-jarlmiyapa jiny-barpurda jiny-yorkiya, delipa a-mangga jiny-yorkiya. Aburr-yirdiya barra wurra gama gorlk gun-nerra gu-ni barra burrwa, rrapa minypa gala ana-nga aburr-yinmiya aburr-lijiwarriya nula gun-gata mari. \p \v 4 Wurra, jela, worla, ana-goyburrpa gala an-munya gu-maya nyiburr-ni, wurra ana-goyburrpa jarra marn․gi gun-gata jurdach guna-bamburda. \v 5 Ngardawa ana-goyburrpa gu-bardayala nyiburr-nirra gu-jayanayarra gu-jirra. Minypa ana-goyburrpa burr-guta ngayburrpa ana-munya nguburr-guyinda ngika; gala gu-ngunyjarra gu-jirra ngayburrpa nguburr-ni. \p \v 6 Ganapiya, lika ngayburrpa gala barra nguburr-bomang nguburr-ni minypa aburr-gata aburr-werranga. Ngika. Wurra ngayburrpa barra nguburr-gana nguburr-ni rrapa minypa bama nguburr-jirra nguburr-molamola. \v 7 Ngardawa ana-munya gu-nirra gu-workiya, an-nerranga an-gugaliya a-yurra a-workiya, an-nerranga mu-nganicha a-babapabajinga a-workiya. \v 8 Wurra ngayburrpa jarra gu-gujayanaya nguburr-guyinda ngayburrpa barra bama nguburr-mola nguburr-ni rrapa derta nguburr-negiya barra minypa ngayburrpa marr nguburr-balcharra nula Wangarr, rrapa minypa jal nguburr-nirra arrburrwa gu-gapa gu-guta, rrapa minypa ngubu-borrwuja Jesus Christ nipa arr-jarlapa barra arr-ma mari wana guna-bamburda.\x + \xo 5:8 \xt Isaiah 59:17; Apachach 6:13-17\x* \v 9 Ngardawa mari ngika Wangarr gu-borrwurra arrburrwa ngayburrpa, wurra jarra ngayburrpa barra wanngu nguburr-ni an-ngayburrpa Bunggawa Jesus Christ nipiya nyanma. \v 10 Ngardawa nipa a-juwuna arrburrwa ngayburrpa nguburr-marr ngayburrpa barra wanngu nguburr-ni wugupa nula nipa, wuriya nguburr-juwa waygaji mu-nguy nguburr-ni. \v 11 Ganapiya, lika mu-nguy buburr-jalkakachichiya buburr-ni rrapa derta buburr-negachichiya buburr-ni gun-maywapa minypa gipiya gugu nyiburr-yinagatiya nyiburr-nirra nyiburr-workiya. \s1 Joborr Rrapa Ganyjarr Rrapa Gun-gumungba \p \v 12 Wurra, jela, worla, ngayburrpa nyiburr-ngiwijarra ana-gorrburrwa barra ana-goyburrpa marr nyiburr-balcha burrwa worlapa arrburrwa yerrcha aburr-gata mu-ngoyurra aburr-jirra ana-gorrburrwa. Minypa birripa Christ burr-gurrmurra, burr-guya jama aburr-jirra ana-gorrburrwa aburr-workiya rrapa minypa gelama gelama nyirrbu-banga. \v 13 Burr-guya marr buburr-balcha burrwa rrapa jal buburr-ni burrwa, ngardawa birripa jama aburr-jirra ana-gorrburrwa. Magaya buburr-ni ana-gorrburrwa gu-gapa gu-guta. \p \v 14 Jela, worla, ngayburrpa burr-guya nyiburr-weya ana-gorrburrwa ana-goyburrpa barra nyirrbu-gelamajortka aburr-gata aburr-dawurdawujinga aburr-nirra, rrapa burrbi-jalkaka aburr-gata aburr-gurkujarra aburr-nirra, rrapa buburr-gunggaja burrwa aburr-gata gun-jaranga burdak gubu-borrwuja aburr-nirra, rrapa marr bubu-ga burrwa buburr-ni aburr-jaranga; burraya aburr-ngukurdanyjiya barra. \v 15 Minyja ana-werranga werra nyirr-nega ana-goyburrpa, wurra ana-goyburrpa gala barra werra nyibi-nega nipa an-gata. Wurra marrka nyiburr-molamola buburr-ni ana-gorrburrwa gu-gapa gu-guta ana-goyburrpa nyiburr-gurda, rrapa warlaman wurra gama gorlk marrka nyiburr-molamola buburr-ni burrwa. \p \v 16 Buburr-marrkapcha buburr-ni buburr-workiya; \v 17 Wangarr bubu-wengganapa buburr-workiya; \v 18 buburr-japurramaya nula buburr-workiya marrban gu-yinmiya gu-nirra ana-gorrburrwa. Gu-gurda ngacha minypa Wangarr gu-barnjinga ana-gorrburrwa barra nyiburr-yirda minypa ana-goyburrpa rrapa nipa Christ Jesus gu-ngardapa nyiburr-negiyana. \p \v 19 Ana-goyburrpa gala barra mun-molma nyibu-bu nula Mern An-mawunga. \v 20 Gala barra nyiburr-ngoyurra nyibi-yerrnyja gun-gata minypa Wangarr ana-nyala a-wucha a-workiya an-gugaliya gu-ngurrjinga a-workiya Wangarr gun-nika. \v 21 Wurra gun-nga burr-guta ana-goyburrpa burdak nyiburr-ngunyangunyjiya barra nyiburr-workiya gun-nga gun-molamola rrapa gun-nga gun-nerra. Lika bubi-rrimapa gun-molamola, \v 22 wurra warrpam gun-nga burr-guta gun-nerra gun-narda bubu-bawa. \p \v 23 Wangarr an-gatiya arr-wucha a-workiya gun-gata magaya gun-guni, nipa barra wugupa ana-gorrburrwa. Ana-goyburrpa nipa barra jaga a-gana ana-gorrburrwa nyiburr-ngurrnga nyiburr-burral, rrapa nuwurra waypa an-ngayburrpa Bunggawa Jesus Christ ana-jeka barra, ana-goyburrpa warrpam nyiburr-molamola nyiburr-ni barra rraka gala ana-nga a-yinmiya nyirr-ngurrja jimarn jarrapa ana-goyburrpa nyiburr-werra. \v 24 An-gata nyirr-mengapa, nipa gala a-yinmiya a-jeka, wurra jarra mu-nguy a-yirda barra jama a-ji ana-gorrburrwa, gu-mungba barra. \p \v 25 Jela, worla, bubu-wenggana arrburrwa. \p \v 26 Aburr-garda aburr-ngayburrpa worlapa arrburrwa yerrcha, ana-goyburrpa barra nyirrbu-barlamacha arrburrwa rrapa nyirrbu-ngurrja burrwa minypa ngayburrpa jal nyiburr-nirra burrwa. \p \v 27 Gun-guna ngaypa barra burr-guya ngu-wengga ana-gorrburrwa ngardawa Bunggawa Christ Jesus nipiya nyanma. Gun-guna janguny mu-guna mu-jurra ana-goyburrpa nyibi-na barra rrapa nyiburr-wengga barra burrwa aburr-garda warrpam Wangarr burr-yika gu-galiya yerrcha. \p \v 28 Ganapiya. An-ngayburrpa Bunggawa Jesus Christ, nipa wugupa ana-gorrburrwa.