\id JHN  
\h Dion 
\toc3 Dion 
\toc1 Na Faarongoa Diana Bae 'Ana Kekeda Laa Sa Dion 
\toc2 Dion 
\mt1 Na Faarongoa Diana Bae 'Ana Kekeda Laa Sa Dion  
\ip Sa Dion na waa kwairooi bae sa Disas ne nia kedaa buka nee. Sa Dion 'e saea lea ta waa nia dooria kai suana God, nia ka liotoi diana 'ana birangana sa Disas. Sa Dion nia kedaa buka nee uri 'adomi lana toae ki uri faamamane lana sa Disas Kraes na 'Alakwa God uri kera daka too 'ana mauria firi. Laona buka nee, sa Disas saea nia tala'ana 'ana, “Nau Naa.” Si satae doo nai, na satana God. God nia faatainia mai si satae doo nai fuana sa Mosis, 'ana si kada sa Mosis nia suana ere bae saru lao uluna 'ai baki, ma sui ka nao si sarufia guu tasi doo 'ana uluna 'ai nai ki. Ma si kada sa Disas bae 'urii, “Nau Naa,” nia faatainia ni nia naa God. Lao bali buka nee 2:1—12:50, sa Dion nia bae sulia fiu si doo kwaibalatana sa Disas fulia ki. Fiu si doo kwaibalatana nai ki sui guu kera faatainia sa Disas nia na 'Alakwa God. Na doo kwaibalatana nai ki da faatainia sa Disas na Kraes, na waa bae God nia filia uri 'adomi lana toae ki sui, ma nia naa ne nia 'Alakwa God. Ma si doo kwaibalatana nai ki da faatainia sa Disas naa ne kai faa mai mauria firi fua wane.  
\iot Na 'Inifuui Ununue Ki Laona Buka Nee:  
\io1 Si kada sui fatai sa Disas kafi safalia raoa nia 1:1-51  
\io1 Si kada sa Disas ilia naa raoa nia 2:1—12:50  
\io1 Wiiki 'isi nia sa Disas 'i Durusalem 13:1—17:26  
\io1 Si kada sa Disas nia mae 18:1—19:42  
\io1 Sa Disas nia tatae naa faasia maea 20:1—21:25  
\ib  
\c 1  
\s1 Si Baea nia liaewane  
\p
\v 1 'Ana sasafali laa 'ua mai, si Baea nia 'ita ka too naa, ma si Baea ka too kwaimani naa fai God, ma si Baea nia God.  
\v 2 Nia 'e too kwaimani naa fai God 'ana sasafali laa 'ua mai.  
\v 3 Ma na doo neki sui guu God nia saungainia, si Baea ne ilia ka fuli. Nao tasi doo 'ana doo neki God nia saungainia sui guu, ne si Baea nia 'e ore fasi fuli lana.  
\v 4 Na maurie 'ita mai 'ani nia. Ma na mauria nai nia na kwesu ne tala folaa tala doo God ki fuana wane 'ana fera ne 'i saegano.  
\v 5 Ma na kwesu nai ka tala folaa fua lao rorodoa lae, ma sui na rorodoa lae ka nao si liofilo nia gu mai.   
\p
\v 6 God nia odua mai tii waa nai ka lea mai, ma waa nai satana sa Dion na waa ni faasiuabu.  
\v 7 Sa Dion nia lea mai uri faarongo lae sulia kwesu nai, uri toae ki sui guu daka rongoa ma daka manata mamana.  
\v 8 Sa Dion 'i tala'ana nia nao lau na kwesu nai. Nia na waa 'e lea lau 'ana mai uri faarongo tatalo lae sulia kwesu nai.  
\v 9 Na kwesu mamana nai mone, nia ne 'e dao na mai 'isi lao fera ne 'i saegano, uri ka tala folaa fua toae ki sui guu.   
\p
\v 10 Ma sa wala nai si Baea 'e lea mai ka nii na lao fera ne 'i saegano. Nia ne fulia fera ne 'i saegano suli manata lana God. Ma sui boroi 'ana, wane lao fera ne 'i saegano ki nao kera dasi liofilo nia guu.  
\v 11 Nia ka dao mai siana toaa nia ki, ma sui boroi 'ana toaa nia ki nao kera dasi ala faafi nia guu.  
\v 12 Ma sui ka 'uri nai boroi 'ana, toaa ki sui gwana ne kera da ala faafi nia, ma daka manata mamana 'ani nia, nia 'e faolomai kera sui guu uri daka maa 'ana God. 'I seeri, kera sui guu na wela God ki naa.  
\v 13 Na futa laa nai kera futa 'ana God nai, God 'ana ne nia ilia ka fulia 'ani kera. Nia nao lau doo sulia lioewane 'ana fera ne 'i saegano, ma ka nao lau na futa lae 'ana gaa fai maa 'ana fera ne 'i saegano.   
\p
\v 14 Si Baea, nia 'e liaewane ka too 'i matangakolu. Kameli meli ka suana naa dianaa nia. Ma na dianaa nia nai, na dianaa nia taifili nia naa tii fa 'Alakwa nia naa God. Nia ka faatainia ade dianaa nia fai mamana laa nia tiifau fuakolu.   
\p
\v 15 Sa Dion waa ni faasiuabu nia bae mamana sulia si Baea, ma nia ka bae 'urii, “Na waa bae nau ku faarongo tatalo gu mai suli nia ne. Bae nau ku bae 'urii, ‘Tii waa kai dao mai buriku ne 'initoa tasa ka talu nau, suli nia 'e too 'uabaa na mai sui fatai nau kufi futa.’”   
\p
\v 16 Nia faatainia dianaa baita tasa nia fuakolu, suli nia 'ofe kolu ma ka falea doo diane ki tiifau naa fuakolu sui guu ka lelea firi.  
\v 17 Suli God nia falea mai na taki ka lea mai fuakolu 'i 'aba sa Mosis, aia ma na ade dianaa nia fai mamanaa nia ka lea 'ana mai fuakolu 'i 'aba sa Disas Kraes.  
\v 18 Nao ta waa si suana 'ua God. Taifilia guu fa 'Alakwa 'autania God ne nia God 'ua guu, ma ka too kwaimani 'ua guu fai God, nia ne faatainia God fuakolu.   
\s1 Sa Dion waa faasiuabu nia saea fua toae daka ade akau maasia na Kraes  
\r (Matiu 3:1-12; Maak 1:1-8; Luk 3:1-18)  
\p
\v 19 Na toa gwaungai kera toaa Diu ki 'i Durusalem da odua mai waa ni foa ki fai waa ni rao kwai'adomi lae fua waa ni foa ki, uri kera daka ledia sa Dion. Ma daka 'urii, “Nee wala, ma 'oe tii gu nee?”   
\p
\v 20 Ma sa Dion ka nao si agwaa lau faasi kera. Nia 'e bae folaa fuada ka 'urii, “Nau nee nao lau na Kraes bae ne.”   
\p
\v 21 Ma kera daka ledia lau daka 'urii, “Sui 'uri nai, ma 'oe sa tii mone 'ana nee? 'Oe sa 'Ilaeja nee, ma nao 'oe sa tii nee?”  
\p Nia 'e luu kera ka 'urii, “Sa 'Ilaeja boroi ka nao lau guu.”  
\p Ma kera daka ledi lau gu 'urii, “Ma nao 'oe naa 'oto ne brofet bae meli maasia mai?”  
\p Sa Dion 'e luu kera ka 'urii, “Brofet nai boroi ka nao lau guu.”   
\p
\v 22 Ma kera daka ledi 'isi na 'ani nia daka 'urii, “Nee wala, ma sui 'uri nai 'oe sa tii mone 'ana nee? 'O faarongo kameli fasi, uri meli ka faarongoa toaa ne da odu kameli mai. Tee ne 'oe saea suli 'oe fuameli?”   
\p
\v 23 Sa Dion 'e luu kera 'ana si baea brofet 'Aesaea nia kedaa mai kada 'i nao ka 'urii, “Nau na lingena wane ne 'ai fuana toae laona fera kwasi ma ka bae 'urii, ‘Na Aofia 'e karangi dao naa! Molu 'olosia taale ki fuana.’”\x + \xo 1:23 \xt 'Aesaea 40:3 \x*   
\p
\v 24 'I seeri toa nai da lea mai faasia na Faarisii ki daka ledia lau daka 'urii,  
\v 25 “Lea 'oe nao lau na Kraes, ma ka nao lau sa 'Ilaeja, ma nao sa ta brofet mai 'i nao boroi ka nao lau guu, 'utaa ne 'oko faasiuabua 'amu toae ki?”   
\p
\v 26 Sa Dion 'e luu kera ka 'urii, “Nau ku faasiuabua toae ki 'ana kafo gwana. Tii waa ne nia nii gwana 'i matangamolu, ma sui ka nao molu si saitomana guu.  
\v 27 Waa nai 'e dao gwana mai buriku, ma sui boroi 'ana, ni nau na luke lana sadol nia ki 'i 'aena boroi nao kusi bobola guu fai ili lana.”   
\p
\v 28 Na doo nai ki tiifau da fuli 'ana maefera 'i Betanii ne nii bali kafo loko 'ana tae lana sato 'ana kafo 'i Diodan, kula nai sa Dion nia faasiuabua toae ki ai.   
\s1 Kale sifsif ni afuafua God  
\p
\v 29 'Afa dani 'i burina guu, sa Dion ka suana kau sa Disas 'e lea na mai siana. Sa Dion ka bae 'urii fua toaa nai, “Molu suana fasi loko, na waa bae nia talafana kale sifsif God gu loko, uri ngali lana abulo ta'aa laa kera toae ki sui guu lao fera ne 'i saegano.  
\v 30 Nia waa bae nau ku bae gu mai suli nia loko, bae nau ku bae 'urii, ‘Tii waa kai dao mai buriku. Waa nai 'e 'initoa tasa ka talu nau, suli nia too 'uabaa na mai sui fatai nau kufi futa.’  
\v 31 'I nao, nau kwasi saitomana lau gwaku ne sa wala nai naa ne Kraes bae. Ma sui boroi 'ana, nau ku lea mai ku faasiuabua naa toae ki 'ana kafo uri toaa nee 'Israel daka saitomana ne sa wala nai nia naa ne Kraes bae.”   
\p
\v 32 Sa Dion ka bae lau 'urii, “Nau ku suana naa kada Anoedoo Abu 'e sifo mai mala tafa bole fasi lao salo ma ka dau faafi nia.  
\v 33 'I nao, nau doo kwasi saitomana lau gwaku nai, sui ma God waa ne fale nau ku lea mai uri faasiuabu lae 'ana kafo, nia ka bae 'urii fuaku, ‘Waa ne 'oe suana Anoedoo Abu nia sifo mai ka dau faafi nia nai, nia waa bae uri faasiuabu lae 'ana Anoedoo Abu naa nai.’”  
\v 34 Ma sa Dion ka bae na 'urii, “Nau ku suana si doo nai 'e fuli naa. Doo ne adea guu ma nau ku faarongo kamolu naa nai. Sa wala nee naa ne 'Alakwa nia God.”   
\s1 Toa kwairooi totolenao sa Disas ki  
\p
\v 35 'Afa dani burina lau guu, sa Dion nia uu lau gu 'i seeri 'ana tii si kula nai fainia ta roo waa 'ana toa kwairooi nia ki.  
\v 36 Si kada nia suana sa Disas 'e liu kau siada 'i seeri, nia ka bae 'urii, “Suana fasi loko, na waa bae nia talafana kale Sifsif nia God gu loko!”   
\p
\v 37 Si kada roo waa kwairooi nai ki da rongo nia bae 'uri nai, keerua sui guu daru ka lea na 'adarua 'i burina sa Disas.  
\v 38 Sa Disas nia abulo 'e lio kau, ka suana keerua daru lea na mai burina. Ma nia ka ledi keerua ka 'urii, “Nee roo waa, tee ne muru dooria?”  
\p Ma keerua daru ka bae 'urii, “Wala Rabae,” (Rabae toolangainia, waa toolangaidoo), “'Oe doo 'o too gwamu fai nee?”   
\p
\v 39 Ma nia ka luu keerua ka bae 'urii, “Muru lea mai muru ka tala suai 'amuru.” Keerua daru ka lea na burina, ma daru ka suai naa kula nai nia too ai. Ma keerua daru ka too mai fainia suli fa sato nai. Ma ka dao na kau bobola fainia faina kada sato 'i saulafi.   
\p
\v 40 Ruana waa 'ana roo waa kwairooi nai ki daru rongo doo nai sa Dion saea suli sa Disas, ma daru ka lea fai sa Disas nai, nia ne sa 'Andru toolana sa Saemon Bita.  
\v 41 'Uri nai guu, si doo sa 'Andru safali ilia gu 'i nao ne nia nani uri dao lae tona na toolana nai sa Saemon Bita, ma faarongo lana lae 'urii, “Kaaria miri dao tona naa Mesaea (toolangainia, Kraes) bae wala. Na waa bae God filia uri 'adomi lana toae ki sui.”  
\v 42 'I seeri, sa 'Andru ka talaia na mai sa Saemon sia sa Disas.  
\p Sa Disas 'e bubu tetee 'ana sa Saemon sui ka bae 'urii, “'Oe sa Saemon nee, ne satana maa 'oe sa Dion lau guu, 'ita tari'ina ka oli 'alaa, kera da kai 'aili 'oe naa 'ana sa Kiifas.” Kiifas, na ruana sata da 'ailia 'ana sa Bita ma ka toolangainia, “Fau”.   
\s1 Sa Disas 'ailia sa Filib fai sa Nataniel uri lea lae burina  
\p
\v 43 Sui 'afa dani burina lau guu, sa Disas ka manata toi naa lea lae uri bali lolofaa 'i Galilii. Nia dao tona sa Filib, ka bae 'urii fuana, “'O lea mai buriku.”  
\v 44 Aia, sa Filib nia waa lau gu mai fasi Betsaeda maefera nai sa 'Andru fai sa Bita.  
\v 45 Sa Filib nia dao tona sa Nataniel, ka bae 'urii fua sa Nataniel, “Kameli dao tona naa waa bae sa Mosis kekeda mai suli nia laona taki ma brofet ki lau guu daka kekeda mai suli nia 'ana kada 'i nao. Nia na 'alakwa sa Diosef bae 'i Naasaret gwana bae.”   
\p
\v 46 Ma sa Nataniel ka bae 'urii, “Fera bae dodolofia ka bobola fainia tasi doo diana ka lea na mai faasia nai!”  
\p Ma sa Filib 'e luu nia ka bae 'urii, “Aia lea mai tala suai 'amua.”   
\p
\v 47 Si kada sa Disas nia suana sa Nataniel 'e lea gu mai siana, sa Disas ka bae na 'urii, “Sa wala nee nia waa Diu mamana naa ne, ne nao lau ta suke laa 'ani nia!”   
\p
\v 48 Sa Nataniel 'e luu nia ka 'urii, “'Oe saitoma 'urifita 'ani nau?”  
\p Ma sa Disas 'e luu nia ka bae 'urii fuana, “Nataniel 'ae, nau ku suamu gwaku bae kada bae 'oe nii 'aena fig loko bae, sui fatai sa Filib kafi 'aili 'oe mai.”   
\p
\v 49 Si kada sa Nataniel 'e rongo si doo nai, nia ka bae 'urii, “Waa toolangaidoo 'ae, nia mamana, 'oe 'Alakwa God naa ne! 'Oe na waa 'inito kameli toaa Diu naa ne!”   
\p
\v 50 Sa Disas ka bae 'urii fuana, “'Oe faamamane nau gwamu suli nau ku saea ku suamu 'aena fig loko 'oto nai? Ku faarongo 'isi 'ani 'oe, si doo baita tasa ki talua fatai si doo nai ne 'okoi suai.”  
\v 51 Sui sa Disas ka bae lau 'urii fuada, “Ku faarongo 'isi 'ani kamolu, kamolu kai suana salo nia 'ifi, ma molu kai suana lau guu na 'ensel God ki kera da kai raa 'alaa, ma da kai koso toli mai faafi nau, na 'Alakwa nia Wane.”   
\c 2  
\s1 'Aena Faalua nai 'i Kena  
\p
\v 1 'Ana ruana fa dani 'i burina sa Disas 'ailia roo waa baki uri lea lae fai nia, tii faalua ka liu naa 'ana maefera nai 'i Kena lao bali lolofaa 'i Galilii. Na gaa nia sa Disas 'e dao ka nii 'i seeri.  
\v 2 Kera daka kwaiodui kau uri sa Disas fai toa kwairooi nia ki kera dao daka nii lau gu 'i seeri 'aena faalua nai.  
\v 3 Ma si kada na waen nai da kuufia 'aena faalua nai 'e sui, gaa nia sa Disas ka bae 'urii fuana, “Na waen bae 'e sui, ma ka nao dasi too naa 'ana ta waen lau!”   
\p
\v 4 Ma sa Disas ka bae 'urii fua gaa nia, “Gaa 'ae, si kada nau 'e nao si dao 'ua ai. Nao 'osi odu nau 'ua uri ili lana tasi doo.”   
\p
\v 5 'Uri nai, gaa nia ka bae na 'urii fua toa ni rao nai ki, “Molu ilia gwamolu si doo ne nia kai saea fuamolu.”   
\p
\v 6 Aia, na ono kufidoo baita ni ngali kafo lae ki ne da saungainia 'ana fau da nii 'i seeri 'ana si kada nai. Na kufidoo nai ki na kufidoo ni ngali kafo lae ki uri tau 'aba lae sulia birangaa kera Diu ki. Baita lana kufidoo nai ki, tii kufidoo bobola fainia daka ongia 75 lita, ma nao 115 lita 'ana kafo 'i laona.  
\v 7 Sui, sa Disas ka bae 'urii fua toaa ni rao nai ki, “Molu ongia fasi mai kufidoo neki 'ana kafo.” Kera lea daka ongia mai kufidoo nai ki lelea daka fungu 'alamaa guu.  
\v 8 Sui sa Disas ka bae lau 'urii fuada, “Molu ongia tasi kafo 'ana kafo nai, ngali kau molu ka faa fua waa ne baita 'ana raoa neki 'ana fafangaa nee.” \fig Nununa kufidoo ni ngali kafo lae 'ana fau.|src="LB00135B.jpg" size="col" ref="Dion 2:8" \fig*  
\p Kera ngali daka faa na fuana.  
\v 9 Ma si kada waa baita nai 'ana rao lae ki 'e kuu toi kafo nai 'e tatala sui naa 'ana waen nai, nia ka ulafusia lau gwana 'i fai ne kera ngali mai waen nai faasia. Ma sui toaa ni rao nai da ongia mai kafo nai daka saitomana gwada. 'I seeri, na waa baita nai ka 'ailia na mai fungao falu nai  
\v 10 ka bae 'urii fuana, “Nee wala, ma 'oe 'ua ne 'o onia 'amua mai waen diana tasa nee lelea 'ofi ngali gu mai nee! Waa ki sui guu, na waen diane ne da safali faa fasi 'i nao! Na waen lifoo ki gwana ne lea doo daka alua ka tio fasi 'ana uri 'isi, kada ne toae ki da kuufia waen diane lelea ka sui naa. Ma ni 'oe, na waen diana tasa nee 'oko onia 'amua mai uri 'isi 'urii!”   
\p
\v 11 Etana gu si doo kwaibalatana ne sa Disas nia ilia 'i Kena lao lolofaa 'i Galilii nai, ne faatainia rigitaa baita tasa ne nia too ai fua toa kwairooi nia ki ma kera daka manata mamana naa 'ani nia.   
\p
\v 12 Sui guu, sa Disas fai gaa nia ma toolana ki ma toa kwairooi nia ki, kera daka lea naa uri maefera 'i Kabaneam. Ma kera lea daka too 'i seeri suli ta bara fa dani.   
\s1 Sa Disas taria toaa da usi lao Beukaua bae  
\r (Matiu 21:12-13; Maak 11:15-17; Luk 19:45-46)  
\p
\v 13 Si kada 'e dao karangia naa Fangatasae toaa Diu ki, sa Disas ka lea naa 'i Durusalem.  
\v 14 Ma nia ka suana toaa nai da usi 'ana 'okona doo ni afuafu lae ki ai laona Beukaua bae. Kera da foli 'ana buluka ki, ma sifsif ki, ma na bole ki. Ma nia ka suana toaa nai kera tatala 'ana malefo ki, kera daka too gwada sia gwegwela kera nai ki ni usi lae.  
\v 15 'Uri nai, nia ka neelia tii neeli baita ni kwai nangasi lae ai, sui ka taria naa 'aini buluka nai ki, ma sifsif nai ki, ma doo nai ki tiifau faasia lao Beukaua bae. Ma nia ka kefusia naa gwegwela kera ki toaa ni tatala lae 'ana malefo ki, ma liu ka taga naa 'ana malefo kera ki.  
\v 16 Nia ka kwaetaria naa toaa ne kera foli 'ana bole ki. Ma nia ka bae na 'urii, “'Otolangai kamolu molu ngalia kau 'okona doo nee 'i maa! Nao molu si rokisia Beu nia Maa nau 'ana beu ni usie!”  
\v 17 'I seeri na toa kwairooi nia ki daka manata toi si baea nai lao kekeda laa abu nai 'e bae 'urii, “God 'ae, na liosaua nau fuana Beu 'oe, 'e 'a'ako mala 'ana ta era laona lioku.”   
\p
\v 18 Sui na toa gwaungai Diu ki kera daka ledia sa Disas daka 'urii, “Nee wala, sa tii gu ne falea rigitaa fuamu uri ili lana doo neki nee? Lea God ne falea rigitaa nee fuamu, 'oko ilia fasi tasi doo kwaibalatana uri meli ka suai ma meli ka faamamane 'oe fainia!”   
\p
\v 19 Sa Disas 'e luu kera ka 'urii, “Lea molu ka okosia boroi Beukaua nee, nau kwai saungainia lau gwaku lao olu fa sato guu.”   
\p
\v 20 Ma kera daka ledi nia lau daka 'urii, “'Oe waa 'o bobola boroi fai saungai lana beukaua nee lao olu fa sato ki nee? Na beu nee mone, na faitaafuli fa ngali ma ono fa ngali sarenga ki fatai ne da saungainia mai sulia!”   
\p
\v 21 Ma sui ta, na Beukaua nai sa Disas nia bae sulia nai, na nonina 'i tala'ana lau 'ana nai.  
\v 22 Toa kwairooi sa Disas ki kera totoo lea ka dao 'ana si kada bae God 'e tataea sa Disas faasia maea naa, kera dafi manata toi si doo nai nia saea, ma kera dafi faamamanea na Kekeda laa Abu ki fainia si baea nai ki sa Disas saea nai.   
\p
\v 23 Ma si kada nai sa Disas nia too 'i Durusalem 'ana Fangatasae nai, toaa 'oro da manata mamana 'ani nia suli da suai fafaataia kwaibalatana nai ki nia fulia.  
\v 24 Sui ma, sa Disas nao si faamamane kera guu, suli nia saitomana gwana lioda ki.  
\v 25 Nia saitomana sui naa liona wane, ka nao si bobola naa uri sae ta waa ka faarongo nia fatai 'ana tasi doo sulia.   
\c 3  
\s1 Sa Nikodimas dao siana sa Disas  
\p
\v 1-2 Aia tii si kada, tii waa gwaungai toaa Diu ki, nia lea mai siana sa Disas. Na waa nai satana sa Nikodimas, ma nia ta waa 'ana Faarisii ki lau guu. Nia lea mai dao siana sa Disas lao rodo ka bae 'urii fuana, “Waa toolangaidoo 'ae, kameli meli saitomana 'oe naa ne waa toolangaidoo ne God fale 'oe mai. Ma na doo kwaibalatana neki 'oe fulia ki, nia 'afitai fua ta waa tatakwai gwana ne God nao si nii gu fainia ka ilia ki.”   
\p
\v 3 Sa Disas 'e luu nia ka bae 'urii, “Ku faarongo 'isi 'ani 'oe, tii ne nia nao si futa faalu, nia 'afitai ka too lao 'initoaa God.”   
\p
\v 4 Ma sa Nikodimas ka ledia sa Disas ka bae 'urii, “Nee wala, ma lea na waa baite ka rafo naa, tara nia ka futa faalu lau 'utaa nai? Wane 'afitai 'asia naa sae oli ka ruu lau lao ruruuna gaa nia ma ka futa faalu lau mai!”   
\p
\v 5 Sa Disas ka bae 'urii fuana, “Ku faarongo 'isi 'ani 'oe, nia 'afitai 'asia naa fua waa ka ruu lao 'initoaa nia God, lelea waa nao si futa faalu guu 'ana kafo ma 'ana Anoedoo Abu.  
\v 6 Waa ne wane 'ana fera ne 'i saegano 'e kwalafia, nia na waa 'ana fera ne 'i saegano gwana. Ma na waa ne Anoedoo Abu nia God 'e falea mauria falu fuana, nia ne waa 'ana fera 'i salo.  
\v 7 Nao 'osi kwele lau gwamu suli si doo nai nau ku saea ma ku bae 'urii fuamu nai, ‘Molu futa faalu lau’.  
\v 8 Na rao lana Anoedoo Abu 'e mala 'ana rao lana koburu. Na koburu nia liu 'ana suli doori lana, ma 'oko rongo gwamu kuruu lana. Sui boroi 'ana, 'oe 'afitai 'oko suana kula nia too ai ma kula nia lea uria. Talafana lau guu rao lana Anoedoo Abu 'ana mauria nia wane nai. Sui boroi 'ana nia ka talana mauria wane, 'oe 'afitai 'oko suana ili laa ne nia ilia ai.”   
\p
\v 9 Sa Nikodimas ka ledia lau ka bae 'urii, “Wala 'ae, si doo nai tara ka fuli 'utaa gu nai?”   
\p
\v 10 Sa Disas 'e luu nia ka 'urii, “'Oe na waa ni toolangaidoo lae fua toaa nee 'Israel naa ne, ma sui ka nao 'osi filoa gu si doo nai!  
\v 11 Ku faarongo 'isi 'ani 'oe, kameli si doo ne meli tala suai mai ma meli ka tala saitomana naa, nia ne meli saea ma meli ka bae 'ana faamamane lana fuamolu nee, ma sui ka nao molu si doori faamamanea guu.  
\v 12 Na doo da fuli ki lao fera ne 'i saegano gwana nai ku bae sulia fuamolu nai, ma sui ka nao molu si doori faamamanea guu. Nia 'uri nai, lea nau ku faarongo kamolu 'ana dongana fera 'i salo, tara nia 'afitai 'asia naa fuamolu uri molu ka doori faamamanea.  
\v 13 Nao ta waa 'e raa si too gu mai 'i salo uri nia ka faarongo kamolu lau guu 'ana dongana fera 'i salo. Ni nau 'Alakwa nia Wane, taifili nau gu ne ku sifo mai fasi 'i salo.   
\p
\v 14 “'Ana kada 'i nao, sa Mosis nia saungainia tii loi 'ana bras ka daurangainia 'i langi gwauna bae'ai lao fera kwasi. Talafana lau guu si doo totoo kai fuli 'ani nau nai. Tara kera da kai daurangai nau 'Alakwa nia Wane 'i langi,  
\v 15 uri tii gwana ne nia manata mamana 'ani nau, nia ka too 'ana mauria firi.  
\v 16 God nia liosau 'asia naa 'ana wane laona fera ne 'i saegano, nia ka falea mai tii fa 'Alakwa 'autania nia uri tii gwana ne manata mamana 'ani nia, nia ka nao si funu. Nia 'e too naa 'ana mauria firi.  
\v 17 God, nia nao si falea mai 'Alakwa nia uri laona fera ne 'i saegano uri kwae lana wane laona fera ne 'i saegano. God nia fale nia lau 'ana mai uri ka faamauri kera.   
\p
\v 18 “Waa ne manata mamana 'ana 'Alakwa nia God, God 'afitai ka fale kwakwaea fuana. Aia ma waa ne nao si manata mamana 'ana 'Alakwa God, waa nai 'ana ne maasia naa kwakwaea God fuana, suli nia nao si manata mamana 'ana tii fa 'Alakwa 'autania nia God.  
\v 19 Doo ne adea ma God ka falea kwakwaea, nia 'urii ne. Na kwesu 'e dao naa lao fera ne 'i saegano, ma sui wane ka dooria 'ana rorodoa lae ma ka ote nia 'ana kwesu nai suli na abulo lana wane 'e ta'aa.  
\v 20 Suli waa ne nia ilia doo garo ki, nia ne ote nia lea mai siana kwesu, ade lea kwesu ka faatai folaa 'ana garoa nia ki.  
\v 21 Aia ma waa ne nia ilia doo 'o'olo ki, nia 'ana ne lea mai siana kwesu, uri kwesu ka faatai folaa 'ana ade lana ne lea sulia doori lana God.”   
\s1 Sa Dion Waa Ni Faasiuabu 'e Faa'initoaa sa Disas  
\p
\v 22 'I burina gwana si doo nai, sa Disas fainia toa kwairooi nia ki kera daka lea naa uri bali lolofaa 'i Diudia. Ma kera daka too 'i seeri daka faasiuabua naa toae ki.  
\v 23 Aia 'ana si kada nai, sa Dion 'e faasiuabua toae ki 'ana maefera nai 'i 'Aenon karangia 'i Saalim, kula kafo nia 'oro ai. Ma toaa nai kera daka dao mai siana sa Dion ka lelea gwana uri nia ka faasiuabu kera.  
\v 24 Si kada kera nao dasi alua 'ua sa Dion laona lookafo nai.   
\p
\v 25 Ma 'ana si kada nai, tai waa 'ana toa kwairooi sa Dion ki, kera daka olisusuu fainia tii waa 'ana toa Diu ki sulia birangaa kera Diu ki 'ana faafaalu lae 'ana kafo.  
\v 26 'Uri nai, waa kwairooi sa Dion ki kera daka lea siana sa Dion ma daka bae 'urii, “Waa ni toolangaidoo 'ae, 'oe saitomana waa bae nia uu fai 'oe bali lobae 'ana kafo 'i Diodan ma 'oko faarongoa toae ki suli nia? Kada nai, nia faasiuabua naa toae ki nai, ma 'oro lana toaa bae sui naa daka lea tiifau na kau siana!”   
\p
\v 27 Ma sa Dion 'e luu kera ka 'urii, “Na wane, si doo God faa gwana fuana ne nia too ai.  
\v 28 Kamolu sui guu molu rongo nau ku saea sui naa bae, nau nao lau na Kraes bae, na waa fifilia bae God ne. Nau na waa ku lae mai 'i nao 'ani nia uri ku faarongo tatalo 'ani nia 'ana ne.  
\v 29 Na Kraes bae, nia mala 'ana ta fungao 'ua guu waa ne nia arai ka too 'ana keni. Ma ni nau ku mala 'ana waa kwaimani nia fungao nai, ne ku noni sasala 'ana si kada ku rongoa ne fungao nia dao naa fua arai laa nia. Ma ni nau ku ele 'asia naa 'i tari'ina si kada ku suana toaa 'oro ki da lea naa burina sa Disas.  
\v 30 Alu talo lana satana Kraes ka baita ka lea naa, ma na talo lana sataku ka oli tu'uu na mai.   
\p
\v 31 “Iuka, na Kraes nia lea mai faasia 'i salo ma ka 'inito tasa, suli na waa ne nia lea mai faasia 'i salo, nia 'initoa ka tasa 'ana waa ki sui guu. Sa Dion waa ni faasiuabu na waa lao fera ne 'i saegano gwana, ma nia ka bae lau guu sulia si doo ki lao fera ne 'i saegano.  
\v 32 Na Kraes, nia bae sulia si doo ne nia tala suai ki mai ma ka tala rongo ki mai 'i salo. Ma sui boroi 'ana, nao ta waa si dooria guu faamamane lana doo ne nia saea ki.  
\v 33 Ma tii gwana ne nia faamamanea si doo ne na Kraes 'e saea ki, na waa nai nia faatainia God 'e bae mamana.  
\v 34 Ma na Kraes nai ne God fale nia mai faasia 'i salo, ma nia ka faatalongainia na baea mamane sulia God, suli God nia fale dangatai mai 'ana Anoedoo Abu nia fua Kraes.  
\v 35 Ma God na Maa ka liosau 'asia naa 'ana 'Alakwa nia nai, ma ka alu nia ka gwaungai faafia doo nia ki tiifau.  
\v 36 Tii gwana ne manata mamana 'ana 'Alakwa nia God, na mauria God 'e nii 'ana waa nai. Ma tii gwana ne nia nao si ade suli 'Alakwa nia God, waa nai 'afitai ka dao toi mauri firi. Na rakesasua God 'ana ne dau faafia waa nai.”   
\c 4  
\s1 Wela keni 'i Samaria  
\p
\v 1 Na Faarisii ki da rongo alinga ai saea sa Disas nia faasiuabua ma ka talaia toaa 'oro 'asia naa ka talua lau toaa kwairooi sa Dion ki.  
\v 2 Ma sui sa Disas, nia nao lau ne faasiuabua toae ki, na toa kwairooi nia ki 'ana ne da ilia si raoa nai.  
\v 3 Si kada sa Disas 'e saitomana kera da manata 'uri nai fuana, nia fai toa kwairooi nia ki kera daka faasia bali lolofaa nai 'i Diudia daka oli lau uri lao bali lolofaa 'i Galilii.  
\v 4 Si kada kera da lea naa uri Galilii, kera tasa daka liu kau lao bali lolofaa 'i Samaria.   
\p
\v 5 Ma kera daka dao 'ana maefera nai satana 'i Saekaa laona bali lolofaa nai 'i Samaria. Saekaa 'e nii gwana 'i ninimana si gano sa Diakab nia faa 'ua na mai fua 'alakwa nia sa Diosef.  
\v 6 Ma na kilukafo nai sa Diakab 'elia ka nii lau guu 'i seeri. Sa Disas nia lea kau lelea ka lede nia 'asia naa, nia ka gooru naa ninimana kilukafo nai. Ma si kada nai, ka dao naa bobola fainia lao tofungana sato.   
\p
\v 7 'I seeri tii wela keni Samaria nai ka dao maa kilukafo nai uri ufi kafo lae 'ana. Sa Disas ka gani kafo siana ka bae 'urii, “Ongia fasi mai tasi kafo nau ku kuu fasi wala.”  
\v 8 Nia bae 'uri nai suli toa kwairooi nia ki, kera da lea kau uri foli fanga lae daka nii 'ua mai lao maefera nai 'i seeri.   
\p
\v 9 Ma na wela keni nai 'e luua sa Disas ka 'urii, “'Oi, 'oe na waa Diu nee, 'utaa ne 'oko gani kafo siaku nau ai Samaria?” Nia bae 'uri nai, suli toaa Diu ki da mamagutainia 'asia naa toaa Samaria.   
\p
\v 10 Ma sa Disas ka luu nia ka 'urii, “'Oe sa 'o saitomana mone na fale laa nia God, ma sa 'oko saitomaku mone nau waa ne ku gani kafo siamu nee, doo 'oe gani nau ne wala, uri nau ku falea kafo 'ana mauria fuamu.”   
\p
\v 11 Na wela keni nai ka bae 'urii fuana, “Nee wala, ma 'oe nao 'osi too guu 'ana ta kufidoo ni ongi kafo lae, ma na kilukafo loko lau guu 'e sifo 'asia naa. Kafo 'ana mauria nai tara 'oe 'oko ngali gwamu mai fasi fai?  
\v 12 'Oe 'o manata toi ni 'oe 'oto ne 'o 'initoa ka talua kokoo kameli sa Diakab waa ne falea kilukafo nee fuameli? Ni nia fai 'alakwa nia ki, ma na manusaarea nia ki tiifau naa ne da kuu mai 'ana kilukafo nee 'i nao.”   
\p
\v 13 Ma sa Disas ka bae 'urii, “Waa ne nia kuufia kafo nee 'oe ufia nee, nia kai maeli kuu lau gwana.  
\v 14 Aia ma waa ne nia kuufia na kafo ne nau kwai falea fuana, nia 'afitai ka maeli kuu lau. Suli na kafo nai ku falea fuana kai alua na busu 'ana mauria firi, ne fulafula mai 'i laona mauria nia waa nai.”   
\p
\v 15 Ma na wela keni nai ka bae 'urii, “Waa baita kani 'ae, 'o faa mai kafo nai fuaku uri nao kwasi maeli kuu naa ma kwasi lea lau mai uri ngali kafo lae 'i seki.”   
\p
\v 16 Sa Disas ka bae 'urii fuana, “Lea kau 'oko odua mai arai 'oe muru ka lea mai seki.”   
\p
\v 17 Ma na wela keni nai ka bae 'urii, “Nau nao kwasi too 'ana ta arai.”  
\p Sa Disas ka bae 'urii, “Doo mamane na 'oe saea nao 'amua ta arai.  
\v 18 Suli ni 'oe, na lima waa ne 'o too sui na mai 'aeda. Na waa ne 'oe too 'i 'aena boroi kada nai, nia nao lau arai 'oe. Doo nai 'oe saea fuaku nia mamana.”   
\p
\v 19 Ma na wela keni nai ka luua ka 'urii, “Waa baita kani 'ae, nau kwafi saitomana guu ne 'oe na brofet nai.  
\v 20 Na kokoo kameli ki toaa 'i Samaria, kera da foosia mai God 'i gwauna fa uo nee 'ana kada 'i nao. Ma sui kamolu toaa Diu ki, molu ka saea sa kula fua foosi lana God 'ana ai ne 'i Durusalem.”   
\p
\v 21 Ma sa Disas ka bae 'urii fuana, “Wela keni nee 'ae, 'o faamamanea 'amua si doo ne nau ku saea nee, 'ana si kada ne kolu kai dao ai, toae ki kera da kai foosia God na Maa 'ana kule ki sui gwana, nao lau otona gwana 'i gwauna fa uo nee ma nao sae 'i Durusalem.  
\v 22 Kamolu toaa 'i Samaria molu ulafusia lau gwamolua God ne molu foosia. Aia ma ni kameli toaa Diu ki meli saitomana God kameli ne meli foosia. Suli na taala ne God 'e kwaia uri faamauri lana toae ki sui guu ai, nia lea kau faasi kameli toaa Diu.  
\v 23 Aia, tii si kada ne karangi kai dao mai, ma ka safali dao naa nee! Si kada nai ne, toaa ne da foosi mamana 'ana God, na Anoedoo nia kai talai kera 'ana foosi lana God na Maa 'ana lea laa ne mamana. Na kwaini toaa 'uri nai ne God na Maa 'e dooria uri daka foosi nia.  
\v 24 God, nia na Anoedoo ma na toaa ne da foosi nia, na Anoedoo ka talai kera na mone 'ana foosi lana God ma daka ilia na mone sulia lea laa ne mamana.”   
\p
\v 25 Ma na wela keni nai ka bae 'urii fuana, “Nau ku saitomana gwaku ne na Waa Fifilia God ne da 'ailia lau guu 'ana Kraes, nia kai dao mai. Ma si kada nia dao, nia ne kai faarongo kia 'ana doo ki sui guu.”   
\p
\v 26 Sa Disas 'e luua ka 'urii, “Tee nau waa nai naa nee, ne kwai bae gwaku fai 'oe nee.”   
\p
\v 27 'Ana si kada nai guu toa kwairooi nia sa Disas ki oli mai daka dao naa. Ma kera daka kwele lau gwada ne nia bae fai wela keni nai. Sui boroi 'ana nao ta waa ada si 'urii guu, “Tee bae 'o dooria siana?” Ma nao sae kera daka ledi 'urii, “'Utaa bae 'oko bae fai ai bae?”   
\p
\v 28 'Uri nai, na wela keni bae ka faasia kufidoo ni ongi kafo nai ka tio gwana 'i seeri, nia ka oli na uri lao maefera baita nai. Lea kau dao, ka bae 'urii fuana toaa nai,  
\v 29 “Rowane 'ae, molu lea mai molu suana fasi na waa loko nia faarongo nau 'ana doo ku ilia ki tasi doo si tio naa loko! Alamia nia na Waa Filia bae God naa 'oto loko?”  
\v 30 Ma kera daka lea na mai siana sa Disas fasi lao maefera nai.   
\p
\v 31 Otofana si kada nai gwana, na toa kwairooi nia sa Disas ki daka bae 'urii fuana, “Waa ni toolangaidoo 'ae, 'o 'ani fasi tasi fanga wala!”   
\p
\v 32 Ma sa Disas 'e luu kera ka 'urii, “Nau ku too 'ana fanga nau ni 'ani lana ne kamolu molu ulafusia gwamolua.”   
\p
\v 33 Na toa kwairooi nia ki kera daka ledi kera kwailiu daka 'urii 'ada, “Alamia ta waa ngali fanga mai fuana 'oto ne?”   
\p
\v 34 Ma sa Disas ka bae 'urii fuada, “Na talafana si fanga nau ni 'ani lana naa ne ili lae sulia doori lana God ne fale nau mai, ma faasui lana si raoa ne nia odu nau mai uria.  
\v 35 Aia, si tarifulaa kamolu 'ana bae nia 'urii, ‘Fai madama ki fatai nii 'ua sui kafi dao 'ana si kada raku 'e maua ai fua koni doo lae.’ Nau mone ku faarongo kamolu, molu aoa maa molu molu ka suai fasi nee. Na raku 'e maua ka kwaimaasi naa nee. Tee talafana fange maua naa ne toaa neki da lea na mai nee.  
\v 36 Tii ne nia falia naa fungina doo ne maua ki naa nee fua lao mauria firi, God kai falea fofolia nia. Nia 'uri nai, na waa fasidoo fai waa koni doo, keerua sui guu daru kai ele kwaimani.  
\v 37 Si doo mamane bae na tarifulaa bae nia bae 'urii sulia, ‘Ta waa, na raoa nia fua fasidoo lae naa, ma ta waa lau gwana, na raoa nia fua koni doo lae naa, 'ana fali lana fungidoo ki kada kera maua naa.’  
\v 38 Nau ku fale kamolu kau uri lea molu ka falia naa fungidoo maua ki laona ola ne kamolu nao molu si fasia gu mai nai. Suli tai waa lau gwana ne kera da fasia mai, ma ni kamolu molu ka koni doo 'i gwauna si rao nonifii laa kera ki mai.”   
\p
\v 39 'I seeri, toaa 'oro laona bali lolofaa nai 'i Samaria, kera daka manata mamana naa 'ana sa Disas, maana si baea nai wela keni nai 'e saea ka 'urii, “Nia faarongo nau 'ana doo ku ilia ki mai tasi doo si tio naa!”  
\v 40 Ma si kada kera da dao siana sa Disas, kera daka radi kali nia uri ka too fasi 'ana fai kera. Ma sa Disas ka too lau 'i seeri suli roo fa dani.   
\p
\v 41 Toaa 'oro ki lau daka manata mamana 'ana sa Disas suli da rongoa doo nia bae ki sulia.  
\v 42 Ma kera daka bae 'urii fua wela keni nai, “Kameli meli manata mamana naa 'ana sa wala nee, sui ta nao lau otona gwana fafona si doo bae 'oe saea fuameli. Meli manata mamana lau gu 'ani nia, fafona ne kameli meli tala rongo guu bae lana, ma meli ka tala saitomana guu nia na Waa Kwai faamauri fua toae ki sui guu lao fera ne 'i saegano.”   
\p
\v 43 Burina sa Disas fainia toa kwairooi nia ki kera too 'ana maefera nai suli roo fa dani ki sui, kera daka lea naa uri lao bali lolofaa 'i Galilii.  
\v 44 Sa Disas 'i tala'ana 'e bae mai 'urii fuada, “Na brofet, na toaa nia 'ua guu 'i fera nia nao kera dasi sae'inito gu 'ani nia.”  
\v 45 Ma sui boroi 'ana si kada sa Disas 'e oli mai ka dao naa 'i Galilii, na toaa nai 'i Galilii daka ele 'asia naa suli nia, suli kera da lea daka too mai 'ana Fangatasaa bae 'i Durusalem ma daka suana sui na mai doo nai ki sa Disas ilia ki mai 'i seeri.   
\s1 Sa Disas nia guraa wela nia tii waa baita  
\p
\v 46 Sa Disas oli ka dao lau guu 'ana maefera bae 'i Kena lao bali lolofaa 'i Galilii, kula bae nia rokitainia kafo bae ai oli ka alu waen. Ma tii waa 'inito fasi maefera 'i Kabaneam, na 'alakwa nia ka matai baita 'asia naa.  
\v 47 Ma si kada waa nai 'e rongo sa Disas nia too mai Diudia ma oli mai ka dao naa 'i Galilii, nia ka lea mai ka dao siana. Ma nia ka radi 'aena sa Disas uri ka lea fainia uri 'i Kabaneam, uri ka guraa 'alakwa nia nai 'e matai ma karangi kai mae naa.  
\v 48 Si ili laa nai gu ne adea ma sa Disas ka bae 'urii fuana, “Kamolu nee, molu 'ii uria lea sae molu ka suai fatai doo kwaibalatana ki ne molu kafi manata mamana 'ani nau nee.”   
\p
\v 49 Si kada sa Disas 'e bae 'uri nai, sa wala nai ka bae 'ana 'urii fua sa Disas, “Waa baita kani 'ae, 'o lea na mai, ade lea 'alakwa nau ka mae.”   
\p
\v 50 Sui sa Disas ka bae 'urii fuana, “Oli 'amua kau, 'alakwa 'oe nia 'akwaa naa na.”  
\p Ma sa wala nai ka faamamanea bae lana sa Disas, ma nia ka lea naa.  
\v 51 Si kada nia oli kau ka dao suli taale, nia ka dao tona waa ni rao nia ki, ne kera da lae mai burina uri faarongo lana, ma kera daka bae 'urii, “Arai nee 'ae, na 'alakwa 'oe nia mauri naa!”   
\p
\v 52 Ma na waa 'inito nai ka ledi 'urii 'ani kera, “Kada sato tee ne 'alakwa nau nia 'akwaa ai?”  
\p Kera luu nia daka bae 'urii, “Na 'a'ako laa bae nia sui gu faasi nia 'i rooki 'ana etana kada sato oli uri saulafi.”  
\v 53 Ma na maa nia wela nai ka saitomana naa si kada sato nai lau gu ne sa Disas nia bae mai 'urii fuana ai, “Na 'alakwa 'oe mauri gwana.” Ma na waa baita nai fai toaa nia ki sui guu 'i luma nia daka manata mamana 'ana sa Disas.   
\p
\v 54 Burina sa Disas 'e oli mai fasi bali lolofaa 'i Diudia ka dao lao bali lolofaa 'i Galilii, ruana si doo kwaibalatana ne nia ilia gu nai.   
\c 5  
\s1 Sa Disas guraa tii waa 'afa dani Sabat  
\p
\v 1 'I burina si doo nai sui, tii fafangaa kera toaa Diu ki ka liu lau guu, ma sa Disas ka lea lau guu 'uri Durusalem.  
\v 2 Aia, tii maematakwa baita kera da saungainia 'e nii gwana karangia maesakaa nai sifsif ki 'i seeri lao maefera baita 'i Durusalem. Aia 'ana baea toaa Diu, maematakwa nai satana 'i Betsaeda. Na lima kada tafasusu tikwa ki lau guu ne kera da tolea ka nii 'i ninimana maematakwa nai.  
\v 3-4 Aia, ma toaa 'oro mamana guu ne kera da too 'ana mataia 'e'ete 'oro ki sui gwana ne kera nii lao tafasusu nai ki: Toaa nai ki kera toaa maada rodo ki, toaa 'abada mae ki ma toaa 'aeda mae ki.\f + \fr 5:3-4 \ft 3-4. Tai kekeda laa 'ua kera ladoa fees nee, “Tai wane kera maasia kada kafo safalia gigito lae, 4 kera fiia guu ne na tii 'ensel God koso mai ma ka gitofia na kafo nai. Ma sa tii ne eta koso laona kafo burina ne nia gitogito nia kai 'akwaa, sui boroi 'ana ta mataia tee ne nia too 'ana.”\f*  
\v 5 Ta tii waa 'ani kera 'i seeri, nia 'e ta'aa mai suli olu taafuli fa ngali ma kwalu fa ngali sarenga ki.  
\v 6 Sa Disas 'e suana waa nai 'e too gwana 'i seeri, nia ka saitomana sa wala nai nia matai mai ka tau 'asia naa. Sa Disas ka ledia sa wala nai ka 'urii, “Nee wala, 'oe 'o doori 'akwaa?”   
\p
\v 7 Ma sa wala nai 'e matai nai ka luua sa Disas ka 'urii, “Waa baite kani 'ae, nau gu ne nao kwasi too naa 'ana ta waa uri ka ngali nau kau uri lao matakwa fuu 'ana si kada 'e gitogito ki. 'Ana si kada ki sui guu ne nau ku sasi fai lea lae uri lao matakwa fuu, ade 'uri nai ta waa ka liu lau gwana suusi nau ka koso 'ana lao kafo, ma nau ka nao guu.”   
\p
\v 8 Sa Disas ka bae 'urii, “Tatae mai 'oko ngalia ifitai 'oe ni tio, fali 'oko lea 'amua.”  
\v 9 Ma 'ana si kada nai 'ua guu, sa wala nai ka 'akwaa naa, ka tatae ka ngalia ifitai nia ka lea na 'ana.  
\p Aia fa dani Sabat gwana nai si doo nai fuli ai.  
\v 10 Doo ne adea guu, toa gwaungai Diu ki, kera daka bae 'urii naa fua waa nai sa Disas guraa nai, “Nee wala, fa dani sabat doo bae abu dasi ili tasi raoa ai ne 'i tari'ina, ma sui 'oko ngali gwamu ifitai 'oe nee ai!”   
\p
\v 11 Sa wala nai ka bae 'ana 'urii fuada, “Tii waa ne gura nau ma ka saea nau ku ngalia ifitai nau ma ku fali ku lea na 'aku.”   
\p
\v 12 Kera daka ledia lau daka 'urii, “Waa nai sa tii nai, ne saea 'oko ilia si doo nai?”   
\p
\v 13 Ma sa wala nai ka ulafusia lau gwana tii nai gura nia nai, suli sa Disas boroi 'e lea kwai dolali na 'ana lao konia nai.   
\p
\v 14 Totoo si kada 'i buri naa, sa Disas kafi dao tona waa nai lao Beukaua bae ma ka bae 'urii fuana, “'O fafurongo diana fasi ku faarongo 'oe, kada nee 'oe too diana naa nai. Nao 'osi ili lau tasi doo garo, ade lea tasi doo ta'aa ka tasa fatai kafi dao tomu.”   
\p
\v 15 Sa wala nai 'e lea gu kau fasi lao Beukaua nai, liu ka faarongoa toa gwaungai Diu ki ne sa Disas gwana ne gura nia nai.  
\v 16 Maana nai sa Disas 'e ilia si doo nai 'afa dani Sabat, toa gwaungai kera Diu ki daka malimae naa 'ana sa Disas.   
\p
\v 17 Ma sa Disas ka bae 'urii fuada, “Nau ku rao lau guu 'afa dani ki sui guu mala 'ana Maa nau.”   
\p
\v 18 Aia, ma si baea nai ki da adea toa gwaungai Diu ki daka manata fifii naa uri saumaeli lana sa Disas, suli da saea nia 'oia si baea fifii suli Sabat. Ta ruana si doo, nia saea nia maa 'ana God ma ka faabolatainia fai God.   
\p
\v 19 Ma sa Disas 'e luu kera ka 'urii, “Ku faarongo mamana 'ani kamolu. Nau, na 'Alakwa God, 'afitai ku ilia tasi doo 'i tala'aku. Si doo ne nau ku suana Maa nau 'e ilia, nia lau gu ne nau ku ilia. Suli 'e 'urii, tasi tee gwana ne Maa nau 'e ilia, nau ku ilia lau guu.  
\v 20 Suli Maa nau nia liosau 'ani nau, ka faatainia doo neki sui guu siaku ne nia ilia ki. Ma nia kai faatainia lau guu siaku na raoa ne baita ka talua fatai doo neki nee. Ma ni kamolu molu kai kwele tasa 'ana doo baita nai ki nau kwai ilia ki.  
\v 21 Ni nau na 'Alakwa, nau kwai tataea toaa mae ki fasi maea ma kwai falea mauria fuada, mala lau guu ne Maa nau 'e tataea toaa mae ki ma ka faamauri kera. Ma ni nau kwai falea mauria fua tii gwana ne nau ku doori faa lae fuana.  
\v 22 Tasi doo lau guu, Maa nau nia nao si fale kwakwaea fua ta waa, suli nia fale sui naa rigitaa nai fuaku nau 'Alakwa nia, uri nau ku kwaea toaa ki sui.  
\v 23 Uri toae ki sui guu daka faa'inito nau fai Maa nau ka bobola guu. Waa ne nao si faa'inito nau, nia nao si faa'initoaa lau gu Maa nau ne fale nau mai.   
\p
\v 24 “Ku faarongo mamana 'ani kamolu. Waa ne nia rongo suli bae laku, ma ka manata mamana 'ana God ne fale nau mai, nia ne too 'ana mauria firi. Waa nai tara nao si liu lao kwakwaea, nao. Nia 'e tala fasi lao maea, ka dao laona mauria firi.  
\v 25 Ku faarongo mamana 'ani kamolu, 'ana si kada kolu kai dao ai, ne safali na 'i tari'ina, na waa mae naa boroi nia kai rongoa lingeku, na 'Alakwa God. Ma toaa ne kera da rongoa lingeku, kera da kai mauri.  
\v 26 Na maa nau, nia na gwaufutona mauria. Nia ka falea naa rigitaa fuaku uri nau lau guu na gwaufutona mauria, sulia nau na 'Alakwa nia.  
\v 27 Ma na Maa nau ka falea naa rigitaa fuaku, uri nau ku falea kwakwaea fua wane, suli nau na 'Alakwa nia Wane.  
\v 28 Ade molu ka kwele 'ana si doo nai, suli si kada kolu kai dao ai, na toaa mae ki sui guu ne da tio naa lao kilu kera ki boroi, kera da kai rongoa lingeku  
\v 29 ma da kai ruu 'i maa fasi lao kilu ki. Toaa ne kera ilia mai doo diane ki, kera da kai tatae daka lea uri lao maurie, ma toaa ne kera ilia mai doo ta'ae ki, kera da kai tatae daka lea uri lao kwakwaea.  
\v 30 Nau 'afitai ku ili tasi doo suli lioku tala'aku. Nau ku falea kwakwaea ki suli doo ku rongo Maa nau saea uri ku ilia. Nia ne adea na kwakwaea ne nau ku falea ki ka lea 'o'olo, suli nau ku lea suli liona Maa nau waa ne fale nau mai, ma ka nao lau suli lioku 'i tala'aku.   
\p
\v 31 “Lea sae nau gwana taifili nau ne ku saea si doo nai suli nau, 'uri nai bae laku ka nao si 'initoa guu.  
\v 32 Sui ma ta ruana waa ne bae suli nau 'e too lau guu. Ma nau ku saitoma diana ai, na doo ne nia saea na doo mamane sui naa.  
\v 33 Aia, ni kamolu molu fale kau toa kamolu ki daka lea kau siana sa Dion bae, ma nia ka faarongo kamolu 'ana doo mamana baki suli nau.  
\v 34 Nau ku fuutona sa Dion nao lau duungana nau ku nani uri ta waa 'ana fera ne 'i saegano uri ka babasi nau. Nau ku saea lau 'aku 'uri nai uri kamolu ka manata mamana ma God ka faamauri kamolu.  
\v 35 Ma sa Dion nia 'e mala 'ana tafa kwesu ne kwesu folaa, ma kamolu molu ka ele suli si doo nia saea 'ana si kada kukuru.  
\v 36 Ni nau ku too 'ana doo talingai ki lau uri waa ka suai ka manata mamana 'ani nau. Doo nai ki kera talingaia ka talua fatai si baea sa Dion saea: Doo nai naa ne raoa nee Maa nau fale nau mai uri ili lana, ne nau ku ilia naa nee lelea ku faasuia guu. Nia ne faatainia Maa nau 'e fale nau ku lea mai.  
\v 37 Maa nau waa ne fale nau mai, nia 'e faamamane nau. Kamolu nao molu si rongo 'ua lingena, ka nao molu si suana 'ua maana,  
\v 38 ka nao molu si dau 'ua faafia bae lana lao mauria kamolu ki, suli nao molu si faamamane nau 'ua waa ne nia fale nau mai.  
\v 39 Kamolu mone molu teemai molu ka nani muusia naa lao kekeda laa Abu ki, suli molu kwaifii 'amolua sae ade lae 'uri nai ne kamolu kai dao toi mauria God ai. Na kekeda laa Abu nai ki da saea doo mamane suli nau.  
\v 40 Ma sui kamolu ka nao molu si dooria guu lea lae mai siaku uri nau ku faa maurie fuamolu.   
\p
\v 41 “Nau nao kwasi dooria guu uri sae ta waa 'ana fera ne 'i saegano ka tango nau.  
\v 42 Ma nau ku saitomamolu gwaku, ne kamolu nao molu si liosau guu 'ana God lao mauria kamolu ki.  
\v 43 Nau ku lea mai, Maa nau ne fale nau mai fai rigitaa nia. Sui ma kamolu ka nao molu si ele gu suli nau. Aia, ma si kada ta waa gwana 'ani kamolu nia dao mai fai rigitaa nia tala'ana, kamolu molu ka ele 'amolua suli nia.  
\v 44 'Uri nai, nia 'afitai uri molu ka manata mamana 'ani nau nai, suli kamolu dooria 'amolua tango laa ne lea mai faasia wane 'ana fera ne 'i saegano, ma ka nao molu si dooria guu ili lana doo diane ki uri God ka tango kamolu fainia.  
\v 45 Nao molu si manata toi lau sae sa nau waa fua keto lamolu lae gwana 'i naofana Maa nau. Sa Mosis 'ana ne keto kamolu. Nia waa bae kedaa na taki ne kamolu faamamanea.  
\v 46 Lea kamolu faamamanea si doo na taki sa Mosis 'e saea, tama nia bobola fai molu ka faamamane nau lau guu nai, suli nia 'e kekeda mai suli nau.  
\v 47 Aia, ma lea kamolu nao molu si faamamanea guu taki sa Mosis suli nau, nia 'afitai 'asia naa molu ka faamamanea si doo ne nau ku saea fuamolu.”   
\c 6  
\s1 Sa Disas sangonia na lima tooni wane ki  
\r (Matiu 14:13-21; Maak 6:30-44; Luk 9:10-17)  
\p
\v 1 Si kada 'i burina lau guu si doo nai, sa Disas ka faafolo na kau uri bali lobae tau 'ana 'osi Galilii ne da faasatanaa lau guu 'ana 'osi Taebirias.  
\v 2 Ma tii konia baita nai ka lea lau gu 'i burina, suli kera da suana mai doo kwaibalatana ne nia fulia ki kada nia guraa mai toaa matai ki.  
\v 3 Dao bali loko nia ka raa gwauna kasi labusua nai 'i seeri ka gooru 'i saegano fai toa kwairooi nia ki.  
\v 4 Na fafangaa 'ana Fangatasae toaa Diu ki 'e kwai karangi naa 'ana si kada nai.  
\v 5 Sa Disas 'e lio kau ka suana konia baita nai da lea na mai siana. Nia ka bae 'urii fua sa Filib, “Nee wala, tara kolu ka foli fanga 'i fai uri kolu ka sangonia 'ana toaa nee?”  
\v 6 Nia 'e bae 'uri nai uri ka ilitona gwana sa Filib, suli 'e saitomana gwana si doo kai ilia.   
\p
\v 7 Ma sa Filib 'e luua ka 'urii, “Lea sa ta roo talanga malefo\f + \fr 6:7 \fq Roo talange malefo: \ft Na 'oro lana malefo ne nia bobola fainia fofolia tii wane fuana kwalu madame ki.\f* boroi kolu ka foli fanga ai, ka nao si bobola gu fai kera ne wala!”   
\p
\v 8 Sa 'Andru ta waa 'ana toa kwairooi nai ki lau guu, ne nia toolana sa Saemon Bita, nia ka bae kau 'urii,  
\v 9 “Tii kaa wela wane 'i seki mone, lima kafa beret tu'uu ki fainia roo kaa sakwari tu'uu ki gu ne nia too ai. Ma sui ta, doo 'uri nai ka bobola fainia konia baita nee nai?”   
\p
\v 10 Sa Disas ka 'urii, “Molu saea fasi fua konia nee da gooru ngado 'i saegano.” Si kula nai lao kiras sui gwana nai, ma 'uri nai guu toaa wane nai daka gooru na 'i saegano. Kera da 'oro ka bobola fainia lima tooni wane.  
\v 11 Sui sa Disas ka dau 'ana kafa beret nai ki ka tangoa God, sui ka tolingida naa fua toaa nai kera da gooru 'i seeri. Nia ka ili lau gu 'uri nai 'ana kaa sakwari nai ki. Ma kera tiifau, daka fanga lelea daka tala abusu 'ada.   
\p
\v 12 Si kada kera da abusu naa, nia ka bae 'urii fua toa kwairooi nia ki, “Molu konia si fanga nai ki da ore nai, uri nao kolu si saketoa lau fange.”  
\v 13 Ma kera daka koni tiifau ai uri lao kukudu ki, lelea tii taafuli kukudu ma roo kukudu sarenga ki ka fungu 'ana fange faasia lima kafa beret baki gwana.   
\p
\v 14 Ma si kada toaa nai da suai doo kwaibalatana nai sa Disas nia ilia, kera daka bae 'urii, “Na brofet bae kai dao mai lao fera ne 'i saegano naa ne, nia mamana naa ne!”  
\v 15 Sa Disas 'e saitomana naa nai kera da kai suumainia gwada 'i seeri uri nia ka 'inito fuada, nia ka lea na faasi kera uri ka too 'ana tai nia suli walo nai lau gu 'i seeri.   
\s1 Sa Disas talau ka lea lao 'osi Galilii  
\r (Matiu 14:22-33; Maak 6:45-52)  
\p
\v 16 Si kada 'e dao na 'i saulafi, na toa kwairooi sa Disas ki kera daka koso naa uri fafo 'osi bae.  
\v 17 Kera daka tae laona kaa baru nai daka lea na kau uri Kabaneam 'i bali 'osi lobae, ma faanoe ka rodo na faafi kera. Ma sa Disas ka nao si dao guu uri ka lea kwaimani fai kera.  
\v 18 Tii koburu baita nai ka too ma nanafo ka tae naa.  
\v 19 Kada kera da faluta kau lelea ka dao bobola fainia lima kilomita ma nao ta ono kilomita naa, kera lio kau daka suana sa Disas nia talau ka lea gwana mai lao 'osi nai. Ma ka lea karangia na mai kaa baru nai fai kera. Ma kera daka mau daka lelebe naa.  
\v 20 Sui boroi sa Disas ka bae kau 'urii fuada, “Nao molu si mau lau, tee nau gwana ne!”  
\v 21 'Uri nai fatai, kera dafi faolomainia kafi raa kau siada lao baru. Tona boroi, kera daka olo lau gwada 'ana maefera nai kera lea kau uria nai.   
\p
\v 22-23 Aia da too 'e dani naa, na konia baita bae da faasi kera mai 'i bali 'osi loko bae, daka nani naa uri sa Disas 'i seeri kula bae nia falea tango lae talea God fua fanga bae ma ka sangoni kera ai bae. Ma kera daka lio saitomana mai tii baru gu ne too mai seeri ka lea mai rooki. Ma daka lio saitomana mai ne sa Disas nao si lea gu mai fai toa kwairooi nia ki lao baru nai. Suli toa kwairooi ki taifili kera gwana bae da lea mai. 'I seeri, tai baru faasia bali 'osi nai 'i Taebirias daka lea lau gu mai uri kula nai sa Disas 'e nii ai nai.  
\v 24 'Uri nai guu, kada na konia nai nao dasi suana naa sa Disas ma toa kwairooi nia ki 'i bali loko, kera tae daka lea lau gu mai lao baru nai ki, uri seeri Kabaneam uri nani lae uri sa Disas.   
\s1 Sa Disas na fanga ni maurie  
\p
\v 25 Ma si kada kera dao tona 'i bali 'osi nai, kera daka ledi 'urii 'ani nia, “Waa ni toolangaidoo 'ae, 'oe dao gwamu seki anita?”   
\p
\v 26 Ma sa Disas 'e luu kera ka 'urii, “Ku faarongo mamana 'ani kamolu, kamolu molu nani gwamolu buriku suli molu 'ani beret baki ma molu ka abusu ne. Nao lau suli ne molu lio filoa doo kwaibalatana baki nau ku ilia ki.  
\v 27 Molu rao ulafu lae gwamolu uri fanga ne kai funu gwana nee ka nao. Molu rao uri fanga nai ne mauria firi nii ai, ne nau na 'Alakwa nia Wane, kwai falea fuamolu. God na Maa 'e faatai folaa 'ania, nia naa ne fale nau mai.”   
\p
\v 28 Sui kera daka ledi 'urii 'ani nia, “Nee wala, tara kameli meli ka ade 'utaa ne uri meli ka ilia na raoa nai God nia dooria?”   
\p
\v 29 Ma sa Disas 'e luu kera ka 'urii, “Na raoa nai God nia dooria nai gu ne, manata mamana lae 'ana waa ne nia falea mai.”   
\p
\v 30 Ma kera daka ledi lau gu 'urii 'ani nia, “Tara na doo kwaibalatana tee gu ne 'oe kai fulia, uri kameli suai ma meli ka manata mamana 'ani 'oe? Tee ne tara 'oe kai ilia?  
\v 31 Kameli toaa bae kokoo kameli ki da 'ania na mai beret bae fasi salo ‘Mana’ 'ana kada bae kera nii lao fera kwasi bae ne. Kera kekeda daka bae mai 'urii sulia bae, ‘Sa Mosis nia falea na beret faasia 'i salo fuada kera daka 'ania.’”   
\p
\v 32 Ma sa Disas ka bae 'urii, “Ku faarongo mamana 'ani kamolu, nao lau sa Mosis ne falea na beret faasia 'i salo fuamolu nai. Na Maa nau lau 'ana ne falea na beret mamana faasia 'i salo fuamolu.  
\v 33 Na beret mamana ne God nia falea mai, nia 'ana ne sa wala ne koso mai fasi salo ka falea mauria fuana toae ki sui guu lao fera ne 'i saegano nee.”   
\p
\v 34 Ma kera daka bae 'urii fuana, “Waa baita kani 'ae, 'oe sangoni kameli na 'amua 'ana beret nai 'ita 'i tari'ina ka oli 'alaa naa.”   
\p
\v 35 Sui sa Disas ka bae 'urii, “Ni nau na beret ni mauria. Tii gwana ne lea mai siaku, nia 'afitai ka fiolo lau. Ma tii gwana ne manata mamana 'ani nau, nia 'afitai ka maeli kuu lau.  
\v 36 Ma sui ta 'uri bae ku saea sui na fuamolu, kamolu suaku boroi 'amolu nao molu si manata mamana gu 'ani nau.  
\v 37 Toaa neki sui guu na Maa nau 'e fale kera mai fuaku, kera da kai lea sui gu mai siaku. Ma sa tii gwana ne nia lea mai siaku, nau 'afitai ku noni'ela 'ani nia.  
\v 38 Suli nau nao kwasi koso mai fasi salo uri ili lae suli doori laku 'i tala 'aku. Nau ku lea lau 'aku mai uri ili lae suli doori lana waa ne fale nau mai.  
\v 39 Ma si doo ne nia dooria fuaku naa ne, uri nau ku dau faafia toaa ne nia fale kera fuaku lelea ka sui ta waa si funu guu, ma uri ku tatae kera fasi maea 'afa sato 'isi.  
\v 40 Suli na doori lana Maa nau, nia ne uri sa tii gwana ne nia lio saitomaku ma ka manata mamana 'ani nau, waa nai kai too 'ana mauria firi. Ma nau kwai tataea waa nai fasi maea 'afa sato 'isi.”   
\p
\v 41 Na toaa Diu ki da rongoa bae laa nai kera daka 'ugali nia, suli sa Disas 'e bae 'urii, “Nau naa ne beret nai 'e koso mai fasi salo nai.”  
\v 42 Ma kera daka bae 'urii 'i matangada kwailiu, “Sa wala nee, sa Disas na 'alakwa bae sa Diosef gwana ne. Tee waa kolu saitomana gwakolu maa nia fai gaa nia nee. Ma 'utaa ne nia ka saea lau na 'ana sae nia koso mai fasi salo 'urii?”   
\p
\v 43 Ma sa Disas 'e luu kera ka 'urii, “Nao molu si 'uga lau.  
\v 44 Na wane, lea Maa nau waa ne fale nau mai 'e talaia mai siaku taari nia lea mai siaku, lea nao, 'afitai ka lea gu mai siaku. Ma nau kwai tataea waa nai fasi maea 'afa sato 'isi.  
\v 45 Na kekeda laa kera brofet ki 'e bae 'urii, ‘God nia toolangaidoo fua toae ki sui guu.’ Ma sa tii gwana ne God na Maa 'e toolangaidoo fuana ma nia ka ade suli bae lana God na Maa, nia ne kai lea mai siaku.  
\v 46 Nao ta waa si suana 'ua God na Maa. Taifilia guu waa ne God fale nia mai nee gu ne suana.  
\v 47 Ku faarongo mamana 'ani kamolu, sa tii gwana ne nia manata mamana 'ani nau, nia kai too 'ana mauria firi.  
\v 48 Ni nau na beret ni mauria.  
\v 49 Na kokoo kamolu ki kada 'i nao kera da 'ania beret bae da 'ailia 'ana ‘Mana’ laona fera kwasi, sui kera daka mae gwada.  
\v 50 Na beret ne koso mai fasi salo lau 'ana ne, sa tii gwana ne nia 'ania, 'afitai nia ka mae lau.  
\v 51 Nau naa ne beret ni mauria nee 'e koso mai fasi salo. Lea ta waa nia 'ania beret nee, waa nai kai mauri ka lelea firi. Ma na beret nai naa ne fasioku, ne nau kwai falea uri toae ki sui lao fera ne 'i saegano daka mauri nunufana.”   
\p
\v 52 'I seeri guu toaa Diu ki kera daka safali olisusuu naa 'i matangada kwailiu, ma daka bae 'urii, “Sa wala nee kai fale 'utaa 'ana fasiona fuakolu uri 'ani lana nee?”   
\p
\v 53 Ma sa Disas ka bae 'urii fuada, “Ku faarongo mamana 'ani kamolu, lea nao molu si 'ani guu fasioku, nau 'Alakwa nia Wane, ma ka nao molu si kuufia guu 'abuku, 'afitai molu ka too 'ana maurie.  
\v 54 Sa tii gwana ne nia 'ania fasioku, ma ka kuufia 'abuku, nia kai too 'ana mauria firi, ma nau kwai tatae nia fasi maea 'afa sato 'isi.  
\v 55 Suli fasioku naa ne fanga mamane ni 'ani lana, ma na 'abuku naa ne kafo mamane ni kuufi lana.  
\v 56 Sa tii gwana ne nia 'ania fasioku, ma ka kuufia 'abuku, waa nai nia lado 'ani nau, ma nau ku lado 'ani nia.  
\v 57 Waa ne sangoni nia 'i tala'ana 'ani nau, waa nai kai mauri 'i nunufaku ne ku mauri. Suli nau ku mauri nunufana Maa nau God waa ne fale nau mai nia waa 'ana mauria.  
\v 58 Nau na beret ne ku koso mai fasi salo naa ne. Tii gwana ne 'ani nau na beret nai, nia kai mauri ka totoo firi. Na kokoo kamolu ki kera da 'ania na beret bae da 'ailia 'ana mana sui daka mae gwada.”   
\p
\v 59 Sa Disas 'e saea doo nai ki 'ana si kada nia toolangaidoo laona beu ni ofu laa 'i Kabaneam.   
\p
\v 60 Na 'oro lana toa kwairooi nia ki ne kera da rongo doo nai sa Disas 'e bae sulia nai, kera daka bae 'urii, “Si doo 'e 'afitai 'asia naa ne sa wala nee toolangaidoo sulia nee rowaa. Si doo 'afitai ta waa ka ala na faafia nai!”   
\p
\v 61 Suli sa Disas 'e saitomana gwana ne toa kwairooi nia ki kera bae buri 'ani nia faafia si doo nai, nia ka ledi 'urii 'ani kera, “Nee, na bae laa nai adea manata lamolu ka ta'aa, ma nao 'utaa?  
\v 62 Ma sui lea sa ni nau na 'Alakwa nia Wane oli ku raa lau gwaku uri si kula bae nau ku too mai ai nao, nia ka 'utaa?  
\v 63 Na Anoedoo Abu ne nia falea maurie. Ma na tetedea wane 'ana fera ne 'i saegano nia nao si tala'ana ili lana si doo nai. Ma na baea nai ki nau ku saea fuamolu nai ne ilia molu ka too 'ana Anoedoo Abu ne falea maurie.  
\v 64 Ma sui ka 'uri nai boroi 'ana, tai waa 'ani kamolu nao dasi manata mamana gu 'ani nau.” Nia 'uri nai, suli si kada sa Disas safali rao 'ua boroi mai fai kera, nia 'e saitomana sui naa toaa ne totoo boroi nao dasi manata mamana guu 'ani nia, ma waa ne totoo boroi kai fale nia guu fuana malimae ki.  
\v 65 Ma nia ka bae lau gu 'urii fuada, “Doo nai gu bae adea nau ku saea fuamolu 'afitai ta waa ka lea gwana mai tala'ana siaku lea Maa nau nao si faawaludea guu fua waa nai.”   
\p
\v 66 Safali gu 'i seeri toa 'oro ki 'ana toaa kwairooi nia ki ne kera da lukasi nia ma ka nao dasi lea kwaimani na fai nia.   
\p
\v 67 Sa Disas ka ledia naa akwala ma roo waa kwairooi nia baki ka 'urii, “Nee, kamolu lau guu molu doori oli na 'amolu faasi nau?”   
\p
\v 68 Ma sa Saemon Bita 'e luua ka 'urii, “Wala Aofia, lea meli oli meli ka lea lau sia sa tii nai? 'Oe naa ne 'o too 'ana si baea ki 'ana mauria firi.  
\v 69 Kameli faamamanea ma meli ka saitomana ni 'oe naa ne Waa Abu ne God fale 'oe mai.”   
\p
\v 70 Ma sa Disas ka bae 'urii, “Nau ku fili kamolu akwala ma roo waa sarenga ki. Ma sui boroi 'ana, tara ta tii waa 'ani kamolu nia kai mala gwana anoedoo ta'ae.”  
\v 71 Si kada sa Disas 'e bae 'uri nai, nia 'e saitomana gwana waa nai gu ne sa Diudas 'alakwa sa Saemon 'Iskariot. Sa Diudas, sui boroi 'ana nia ta waa lau guu 'ana akwala ma roo waa ni kwairooi nia baki, nia kai falea sa Disas 'i 'abana malimae ki.   
\c 7  
\s1 Sa Disas fainia toolana ki  
\p
\v 1 Burina naa doo nai ki, sa Disas ka liu kwailiu 'ana maefera 'i Galilii ki. Nia nao si dooria 'ua lea lae uri 'i Diudia, suli toa gwaungai Diu ki kera doori saumaeli lana 'i seeri.  
\v 2 Ma tii fafangaa Diu ki ne kera saea 'ana “Fafangaa 'ana Babale ki” nia ka kwai karangi naa 'ana si kada nai.  
\v 3 Aia, na toolana sa Disas ki kera da lea mai siana daka bae 'urii fuana, “'O lea uri bali lolofaa 'i Diudia, uri 'oko faatainia lau tai doo kwaibalatana, uri toa kwairooi 'oe ki kera daka suai.  
\v 4 Suli lea waa nia dooria toae ki daka rongoa satana, nia 'afitai ka ili saufini gwana 'ana doo ki 'urii. Lea 'oko ili folaa 'ana doo neki 'oe ilia nee lao maana toae ki sui, uri daka liosaitomamu fainia.”  
\v 5 Toolana ki da bae 'uri nai fuana, suli kera boroi nao dasi manata mamana lau gu 'ani nia.   
\p
\v 6 Ma sa Disas ka bae 'urii fuada, “Nao si dao 'ua 'ana si kada nau uri lea lae. Ni kamolu 'ana ne lea mamalana si kada boroi molu ka lea gwamolu ai.  
\v 7 Toaa nee 'ana fera ne 'i saegano kera nao dasi susubutai kamolu. Sui ma ni nau, kera da susubutai nau ne, maana ne nau ku sae folaa ai fuada ne kera da ilia si doo 'e ta'aa.  
\v 8 Molu lea 'amolua kau 'ana fafangaa loko. Nau tara ku too 'ua gwaku kau, suli 'e nao si dao 'ua 'ana si kada nau uri lea lae.”  
\v 9 Nia bae 'uri nai sui, nia ka too 'ua gwana kau 'ana bali lolofaa nai 'i Galilii.   
\s1 Sa Disas lea 'ana fafangaa 'ana babale ki  
\p
\v 10 Sa Disas 'e too lelea burina toolana ki da lea ka sui naa, nia ka lea lau gwana kau burida 'i 'isi 'ana fafangaa nai. Nia lea boroi kau, nao nia si lea faatai lau kau. 'E agwatainia lau gwana lea lana kau.  
\v 11 Ma 'i nonina fafangaa nai, na toa gwaungai Diu ki kera daka nani na uri nia matangana konia nai. Ma daka kwailedii daka bae na 'urii, “Sa wala bae nii fai?”   
\p
\v 12 Ma toaa lao konia nai ki daka bae fuuaro na suli nia matangada kwailiu. Tai waa ki daka bae suli nia daka 'urii, “Sa wala bae waa ade diana bae.”  
\p Ma tai waa ki lau daka 'urii, “Waa nai 'e sukea toaa 'oro 'asia naa daka lea suli sukea nia nai.”  
\v 13 Sui boroi 'ana kera daka manata 'uri nai ki, ta waa 'ana toaa nai ki si bae tafa guu suli manata lana nai suli sa Disas, suli da mau lau gwada 'ana toa gwaungai nai Diu ki.   
\p
\v 14 Na fafangaa nai 'e liu ka dao naa 'ana faina fa dani, sa Disas kafi ruu kau lao Beukaua bae ma kafi safali toolangaidoo.  
\v 15 Ma toa gwaungai nai ki kera daka kwele 'asia naa 'ana toolangaidoo laa nia. Ma daka 'urii, “Sa wala nee nao si too gu mai lao ta sukulu, ma sui ka saitomana doo neki sui guu!”   
\p
\v 16 Sa Disas 'e rongo kera bae 'uri nai, nia 'e luu kera ka bae 'urii, “Toolangaidoo laa nau nee nao lau doo nau tala'aku ne. Doo 'e lea mai fasi God waa ne fale nau mai ne.  
\v 17 Tii gwana ne nia dooria ili lae suli doori lana God, nia kai lio filoa lea na toolangaidoo laa nau 'e lea mai faasia God, ma nao doo suli manata laku 'i tala'aku gwana.  
\v 18 Lea waa 'e bae gwana suli si doo suli manata lana ki tala'ana tama nia dooria gwana fua toae daka tango nia fainia nai. Aia, ma waa ne dooria toae ki daka tangoa 'ada waa ne fale nia mai, nia 'ana ne waa 'ana mamana lae, ne nia nao si suke.”   
\p
\v 19 Sui sa Disas ka bae lau 'urii, “Sa Mosis 'e falea sui naa taki fuamolu, ma sui nao ta waa 'amolu si ade gu sulia taki nai. Ma sui kamolu doori saumaeli nau gwamolu uri tee?”   
\p
\v 20 Ma toaa nai lao konia nai daka bae 'urii, “Na anoedoo ta'ae ne burosi 'oe nee wala! Sa tii gwana ne dooria kai saumaeli 'oe nee?”   
\p
\v 21 Sa Disas ka luu kera ka 'urii, “Nau, si kada ku ilia gwaku tii si doo kwaibalatana nai gwana 'afa sato sabat, sui kamolu molu ka kwele 'asia naa 'ana si doo nai.  
\v 22 Ma sui, molu 'iri'unga 'ana wela wane ki, lea 'afa dani sabat boroi molu ka ilia gwamolu si doo nai ai,  
\v 23 suli sa Mosis nia falea mai taki nai fuamolu. (Sui, nao lau sa Mosis ne safalia mai. Kokoo kamolu ki lau 'ana ne da safalia mai.) Ma lea nia mola gwana fua molu ka 'iri'unga 'ana wela wane ki 'afa dani Sabat, 'utaa ne molu ka rakesasui nau faafi gura lana waa bae 'afa dani Sabat bae?  
\v 24 Nao molu si ketoa lau wane sulia si doo 'i sara ki gwana 'ani nia. Molu keto 'o'olo 'ani nia.”   
\s1 Ledi lae ki suli sa Disas ade lea nia Kraes bae naa  
\p
\v 25 Si kada nai, tai toaa 'ana toaa nai 'i Durusalem kera da ledi daka 'urii, “Sa wala nee gwana bae toa gwaungai nee kera dooria daka saumaeli nia bae!  
\v 26 Tee nia gu ne bae gwana fua konia nee ma daka suana sui gwada nee! Ma sui toa gwaungai nee kera nao dasi saea gu ta doo fuana! 'Uri nee toa baita nee da saitomana ne sa wala nee na Kraes bae naa nee, ma nao 'e nao guu?  
\v 27 Ma na Kraes bae doo lea nia dao mai ma 'afitai ta waa ka saitomana fera ne nia lea mai faasia bae. Ma sa wala nee, kolu saitomana gwakolu maefera ne nia lea mai faasia.”   
\p
\v 28 Si kada nai, sa Disas 'e toolangaidoo 'ua gwana lao Beukaua bae nai, ma nia ka 'ai baita ka 'urii, “Tee mone, kamolu molu saitomaku ma molu ka saitomana kula ne ku lea mai faasia? Ma sui ta, nau nao kwasi lea mai seki suli manata laku 'i tala'aku ne! Na waa ne nia fale nau mai, nia 'e bae mamana. Kamolu nao molu si saitomana gu waa nai.  
\v 29 Ni nau 'ana ne ku saitomana waa nai, suli nau na waa faasi nia ma nia ka fale nau ku lea mai.”   
\p
\v 30 'Uri nai guu, na toa gwaungai nai ki daka dooria daka dau nia naa, ma sui ka 'afitai, suli 'e nao 'ua si kada nia uri kera daka ili 'uri nai 'ani nia.  
\v 31 Ma ka 'uri nai boroi 'ana, toaa 'oro lao konia nai kera manata mamana 'ani nia. Kera daka bae 'urii suli nia, “Na Kraes, nia ka dao boroi mai, na doo kwaibalatana ne nia kai ilia ki 'afitai ka talua lau kau doo neki sa wala nee ilia ki mai.”   
\p
\v 32 Na Faarisii ki fainia waa baita ni foa ki kera da rongo doo nai ki toaa nai ki da fuuarotainia ki suli sa Disas. Ma kera daka odua na kau waa ni fofolo ki 'ana Beukaua nai uri daka dau nia naa.  
\v 33 Ma sa Disas ka bae 'urii, “Nau ku too kwaimani fai kamolu suli si kada kukuru gwana sui nau kwai oli lau gwaku siana waa ne fale nau mai.  
\v 34 Kamolu kai nanisi nau ma sui kai 'afitai uri molu ka dao toku, suli 'e 'afitai molu ka dao 'ana kula ne nau kwai too ai.”   
\p
\v 35 Ma na toa gwaungai nai ki Diu kera daka bae 'i matangada kwailiu daka 'urii, “'I fai gwana ne sa wala nee kai lea uria ma ka saea kolu 'afitai kolu ka suana naa nee? Ma nao nia kai lea uri maefera neki toaa Grik ki, ne tai waa 'akolu kera nii ki lau gu mai ai, uri ka toolangaidoo fuada 'oto?  
\v 36 Ma nia ka saea lau guu kolu kai nanisi nia ma sui 'afitai kolu ka suana lau, suli kolu si bobola fainia dao lae 'ana kula ne nia kai too ai. Aia, ma tee ne malutana si baea nai nia saea nai?”   
\s1 Na Anoedoo Abu nia mala kafo mauri  
\p
\v 37 Aia, 'afa dani 'isi naa ne fa dani baita tasa 'ana fafangaa nai, sa Disas nia uu ka bae baita fua konia nai. Nia ka bae 'urii, “Sa tii gwana ne nia maeli kuu, nia ka lea mai siaku uri ka kuu 'ana.  
\v 38 Ma sa tii gwana ne nia manata mamana 'ani nau, nia kai mala doo bae kekeda laa Abu nia bae 'urii sulia, ‘Na kafo mauri kai igwa mai fasi lao mauri lana.’” \x + \xo 7:38 \xt 'Isikel 47:1; Sakaraea 14:8 \x*  
\v 39 Si baea nai sa Disas 'e saea, nia bae gwana suli Anoedoo Abu ne kai lea mai fua lao tooa kera toaa ne da manata mamana 'ana sa Disas. Si kada nai sa Disas saea si bae nai, God nao si falea 'ua mai na Anoedoo Abu fua toaa da manata mamana ki, suli sa Disas nao si raa 'alaa 'ua uri lao 'initoaa nia.   
\p
\v 40 Tai toaa 'ana konia nai kera da rongo bae lana nai sa Disas, kera daka bae na 'urii, “Sa wala nee na brofet bae kolu maasia naa ne!”   
\p
\v 41 Ma tai waa lau daka 'urii, “Na Kraes bae naa ne!”  
\p Ma sui tai waa daka bae 'ada 'urii, “Na Kraes bae doo nao si lea lau mai fasi bali lolofaa 'i Galilii 'urii bae!  
\v 42 Sulia na kekeda laa Abu nia saea na Kraes doo kai futa lau 'ana mai 'ana kwalafaa sa Defet waa ni taloe ma lao maefera sa Defet 'i Betlehem 'ua gu bae.”  
\v 43 Toaa nai sui guu, bae lada nao si tio guu 'ana tii si doo suli sa Disas.  
\v 44 Ta bali 'ana toaa nai, kera daka dooria naa daka daua sa Disas, ma sui boroi ta waa si ili gu tasi doo 'ani nia.   
\p
\v 45 Na toa fofolo baki ka nao dasi daua guu sa Disas, daka oli nada siana waa baita ni foa ki ma Faarisii ki. Dao, na waa baita ni foa ki ma Faarisii ki, kera daka ledi 'urii, “'Utaa ne ka nao molu si daua gu mai sa wala bae?”   
\p
\v 46 Kera da luu kera daka 'urii, “Sa wala loko, nao ta waa bae lana si 'uri nia.”   
\p
\v 47 Na Faarisii ki daka bae 'urii fuada, “Kamolu alamia molu faamamanea lau gwamolu na suke laa nia loko 'oto mone ne?  
\v 48 Kamolu suana ta waa 'ana toa gwaungai ki, ma nao ta waa 'ana Faarisii ki ne faamamanea sa wala loko? 'E nao guu!  
\v 49 Na konia neki da ulafusia gwada taki sa Mosis, kera gwana ne da faamamane nia. God nia kai kwae kera faafia si doo nai!”   
\p
\v 50 Aia, 'i seeri sa Nikodimas na waa Faarisii bae lea ka dao siana sa Disas 'i nao, nia ka bae 'urii fua Faarisii nai ki,  
\v 51 “Na taki kolu 'e saea kolu ka fafurongo diana fasi 'ana bae lana wane 'i nao, uri kolu ka saitoma diana 'ana garo laa nia sui fatai kolu kafi ngali nia mai uri fale lana kwakwaea fuana.”   
\p
\v 52 Ma kera daka bae 'urii fua sa Nikodimas, “Lea 'uri nai, ma 'oe 'ua ne waa fasi bali lolofaa 'i Galilii lau guu? 'O teemainia fasi kekeda laa Abu, uri 'oko tala suai guu, ne na brofet nia 'afitai ka lea mai fasi Galilii!”   
\s1 Na wela keni ooe  
\p
\v 53 Na toaa nai ki tiifau kera daka oli naa uri luma kera ki.   
\c 8  
\p
\v 1 Sa Disas ka lea 'alaa naa uri gwauna fa uo bae 'i 'Olif.\f + \fr 8:1 \ft Kera saea 'ana uo 'Olif, ne 'ai 'olif ki 'oro ai.\f*  
\v 2 Too tio dani 'i 'uubongi maakafukafua, nia oli mai ka dao lau guu lao Beukaua bae. Ma na konia baita bae daka koni na kali nia. Ma nia ka gooru 'i saegano, ka toolangaidoo na fuada.  
\v 3 'Uri nai, toa ni toolangaidoo ki 'ana taki, ma na Faarisii ki daka talaia na mai tii ai nai kera daua mai fai ooe lae. Kera da saea fua ai nai ka uu 'i maana konia nai,  
\v 4 sui kera daka bae 'urii fua sa Disas, “Wala waa ni toolangaidoo, na wela keni nee kameli daua mai fafo ooe lae ne.  
\v 5 Aia, ma na taki sa Mosis nia saea na ai ade 'urii, kera daka 'uifauna ka mae naa. Ma tee ne 'oe saea suli ni wala nee?”  
\v 6 Kera saea si doo nai uri daka ilitona gwada sa Disas, uri sae daka dao toi tasi doo nia ilia ka garo ma daka keto nia faafia.  
\p Ma sui, sa Disas ka gooru ka ooro uri saegano, ma ka kekeda 'ana lao saegano 'ana kakauna.  
\v 7 Ma kera daka ledi nia gwada lelea nia ka tatae, ma nia ka bae 'urii fuada, “Alu waa 'amolua ne nao ta abulo ta'aa laa 'ani nia, 'e 'uia fasi wela keni nee 'ana maefau totoonao.”  
\v 8 Sa Disas 'e bae 'uri nai sui, nia oli ka ooro kau ka kekeda lau gwana lao saegano nai.  
\v 9 Kera da rongo si baea nai, daka lea too tii waa na faasi nia, safali fasi 'ana waa 'i nao ki ka lea naa. Ma daka lelea faasi sa Disas lea taifili nia naa ka nii seeri fai wela keni nai ne uu gwana.  
\v 10 Sa Disas 'e sagaa sulina ka ledi 'urii 'ana wela keni nai, “Nee wala wela keni nee, toa bae kera nii na fai? Nao ta waa ada si keto 'oe gu nai, nee?”   
\p
\v 11 Ma wela keni nai ka 'urii, “'E nao gu ne waa baita kani.”  
\p Ma sa Disas ka bae 'urii fuana, “Nau boroi, nao kwasi fale gu ta kwae laa fuamu. 'O lea kau, safali tari'ina ka oli 'alaa, nao 'osi ilia lau garo laa nai.”   
\s1 Sa Disas nia mala kwesu saru folaa  
\p
\v 12 Sa Disas 'e bae lau fuana toaa nai ka 'urii, “Nau naa ne mala 'ana kwesu fua toaa lao fera ne 'i saegano. Tii ne nia lea buriku, nia 'afitai ka galo. Na kwesu 'ana mauria lau 'ana ne waa nai kai too ai.”   
\p
\v 13 Ma Faarisii ki daka bae 'urii fuana, “Si doo 'oe gwana tala saea suli 'oe nai. Nia 'uri nai, bae lamu nai suli 'oe, 'e nao si mamana guu uri ta waa ka faamamanea.”   
\p
\v 14 Sa Disas ka bae 'urii, “Si baea nai, nau tai nau boroi 'ana ku saea suli nau, nau ku bae mamana, suli ku saitomana sui gwaku si kula ne ku lea mai faasia, ma si kula ne kwai lea kau uria. Kamolu 'ana ne nao molu si saitomana si kula ne ku lea mai faasia, ma si kula ne kwai lea kau uria.  
\v 15 Kamolu, molu sae garo lana waa ki suli manata lae wane 'ana fera ne 'i saegano ki gwana. Nau nao kwasi sae garo lana ta waa 'uri nai.  
\v 16 Sui boroi 'ana lea sae nau ku sae garo lana ta waa, nau ku ilia suli manata lae wane 'o'olo. Suli nau nao kwasi sae garo lana ta waa suli manata laku tala'aku. Nau ku uu kwaimani sui guu fai Maa nau waa ne fale nau mai.  
\v 17 Na taki kamolu bae 'ua gu ne saea, lea si doo ne ta roo waa da ala sui gu faafia, si doo da faamamanea naa nai.  
\v 18 Nau ku bae suli nau 'i tala'aku, sui ruana waa ne bae suli nau ne Maa nau waa ne fale nau mai.”   
\p
\v 19 Sui, kera daka ledia sa Disas daka 'urii, “Nee wala, maa 'oe nai nii fai?”  
\p Ma sa Disas ka luu kera ka 'urii, “Kamolu nao molu si saitomaku guu, ma na Maa nau boroi ka nao molu si saitomana guu. Lea sa molu ka saitomaku, kamolu molu ka saitomana lau gu Maa nau.”  
\v 20 Sa Disas 'e saea doo nai ki kada nia toolangaidoo lao Beukaua bae, 'ana bali beu nai kera kai ngali mai fale laa kera ki ma da kai aluda ai. Si kada nai, nao ta waa si daua guu sa Disas, suli nao si dao 'ua 'ana si kada nia.   
\s1 'Afitai molu ka lea uri kula ne nau ku lea uria  
\p
\v 21 Sa Disas ka bae lau 'urii fuada, “Nau kwai lea naa, ma ni kamolu molu kai nanisi nau. Ma ni kamolu molu kai mae gwamolu fainia abulo ta'aa laa kamolu ki ne God nao si manata lukea guu. Kula ne nau kwai lea uria, kamolu 'afitai molu ka lea uria.”   
\p
\v 22 Ma na toa gwaungai nai Diu ki daka manata 'urii, “Sa wala nee bae 'urii bae, ‘Kula ne nau kwai lea uria, kamolu 'afitai molu ka lea uria. Alamia sa wala nee kai saungi nia tala'ana 'oto ne ka bae 'urii nee?’”   
\p
\v 23 Sa Disas 'e luu kera ka bae 'urii, “Kamolu toaa fasi fera ne 'i saegano; nau waa fasi fera loo 'i langi ne. Kamolu toaa fasi fera ne 'i saegano; ma nau ne nao lau waa fasi fera ne 'i saegano.  
\v 24 Nau ku saea na mai fuamolu ne kamolu kai mae gwamolu fainia abulo ta'aa laa kamolu ki ma God nao si manatalukeda guu. Lea kamolu rongo doo nai ki ku saea suli ‘Nau Naa Ne\f + \fr 8:24 \ft Na satae doo nee, “Nau Naa Ne,” bae God 'aili nia ai tala'ana bae. 'Aesea 41:4, 43:10-13,25, 46:4, 48:12 ma Diutoronomii 32:39.\f*’, ma sui ka nao molu si manata mamana gu 'ani nau, tara kamolu kai mae mamana naa fainia abulo ta'aa laa kamolu ki.”   
\p
\v 25 Sui kera ledia daka 'urii, “'Uri nai ma 'oe sa tii nee wala?”  
\p Ma sa Disas 'e luu kera ka bae 'urii, “Ni nau, nia naa bae ku faarongo kamolu ai 'ita kada ku safali toolangaidoo fuamolu lelea mai ka dao 'i tari'ina.  
\v 26 Nau ku too 'ana doo 'oro 'asia naa ni sae lana suli kamolu ne kai faatainia molu garo. Si doo ne waa ne fale nau mai 'e saea fuaku uri sae lana lau gwana ne nau kwai saea fuamolu toaa lao fera ne 'i saegano. Nia waa 'ana mamana lae.”   
\p
\v 27 Ma kera daka ulafusia lau gwada ne nia too kai bae gwana fuada suli Maa nia 'i salo.  
\v 28 Maana ne kera da ulafusi nia, sa Disas ka bae 'urii fuada, “Totoo si kada kamolu kwau nau naa 'i langi, nau 'Alakwa nia Wane, ta molu kafi saitomaku ‘Nau Naa Ne’. 'Ana si kada nai fatai ne kamolu kai lio filoa lau guu ne nau kwasi ili tasi doo suli manata laku tala'aku, ma si doo ne Maa nau toolangainia siaku, nia lau gwana ne ku saea ki fuamolu.  
\v 29 Na Maa nau ne nia fale nau mai, nia nii fai nau 'ana kada ki sui. Nia 'afitai ka ekwatai nau, suli nau ku ilia doori lana ka lelea firi.”   
\p
\v 30 Ma toaa 'oro daka manata mamana 'ana sa Disas, 'ana si kada nai gwana nia kai bae fuada nai.   
\s1 Sa Disas fainia sa 'Abraham  
\p
\v 31 Sui sa Disas ka bae 'urii fua toaa Diu nai ki da manata mamana 'ani nia, “Lea kamolu ade suli toolangaidoo laa nau, kamolu toa kwairooi mamana nau ki.  
\v 32 Ma lea nia 'uri nai, kamolu kai saitomana doo mamane ki suli God, ma doo mamana nai ki suli God kai faasakwadola kamolu.”   
\p
\v 33 Kera da luua sa Disas daka 'urii 'ada, “Kameli toaa 'ana kwalafaa sa 'Abraham nao meli si rao mala slef 'ua mai fua ta waa, 'uri 'oko saea fua meli, meli ka sakwadoloa 'ameli!”   
\p
\v 34 Sa Disas ka bae lau 'urii fuada, “Ku faarongo mamana 'ani kamolu. Toaa neki sui guu kera da abulo ta'aa ka lelea gwana, kera ne da rao mala 'ana slef ki fua abulo ta'aa lae ma ka nao dasi sakwadoloa guu.  
\v 35 Na slef nia nao lau na 'alakwa nia waa 'ua guu, ma nia ka too gwana fai wane suli si kada kukuru. Ma na 'alakwa nia wane 'ana ne nia futa 'ua gu 'ana waa nai ma ka too kwaimani fainia ka lelea firi naa.  
\v 36 Doo ne adea guu, lea na 'Alakwa nia God 'ua guu 'e faasakwadola kamolu, kamolu molu ka sakwadoloa mamana naa.  
\v 37 Nau ku saitomana ne kamolu toaa 'ana kwalafaa sa 'Abraham. Ma sui boroi 'ana molu ka dooria gwamolu saumaeli laku, suli nao molu si taingainia bae laku siamolu.  
\v 38 Nau ku faarongo kamolu 'ana doo ku rongo ki sia Maa nau, ma ni kamolu molu ka ilia lau guu si doo molu rongoa ki sia maa kamolu.”   
\p
\v 39 Kera da luua sa Disas daka 'urii, “Maa kameli naa ne sa 'Abraham!”  
\p Sa Disas ka 'urii fuada, “Lea kamolu kwalafaa sa 'Abraham mamana, aia molu ilia lau guu doo nia ilia ki mai.  
\v 40 Ma sui ni kamolu nee, nau ku saea doo mamane ki faasia God fuamolu, sui molu ka dooria 'amolua saungi laku faafia. Sa 'Abraham nia nao si ilia mai si doo nai.  
\v 41 Kamolu nee molu ilia naa si doo ne maa kamolu nia ilia ki ne.”  
\p Kera daka bae 'urii fuana, “Taifilia maa kameli nai naa ne God. Kameli nao lau wela ta waa 'e'ete lau gwana.”   
\p
\v 42 Sa Disas 'e luu kera ka bae 'urii, “Lea God nia maa kamolu mamana, kamolu molu ka liosau 'ani nau waa ne God fale nau mai, suli nia ne fale nau mai ku nii seki. Nau nao kusi lea mai suli doori laku tala'aku. God ne fale nau mai.  
\v 43 Kamolu saitomana doo ne adea molu ka rongo boroi bae laku ma ka nao molu si saitomana guu? Kamolu ne nao molu si dooria guu rongo lana doo ku saea.  
\v 44 Aia, ma kamolu nee, na maa kamolu ne sa Saetan. Nia ne adea molu ka doori ili lana lau guu doo nia ilia ki. Sa Saetan nia na waa fua sauwane lae naa, suli nia 'ita ka ilia 'uana mai. Ma nia 'afitai ka too 'ana ta mamana laa. Si kada nia sukea wane, nia waa ade lana 'uri nai naa, suli nia waa fua sukee naa, ma na maa nia sukee sui naa.  
\v 45 Sui boroi 'ana, kamolu nao molu si dooria guu faamamane laku, suli nau ku faarongo kamolu 'ana doo mamane ki.  
\v 46 Ta waa 'amolu faatainia fasi si abulo ta'aa laa ne nau ku ilia, uri kolu ka suai! Tee nao gu nai! Aia, ma sui 'utaa ne kamolu nao molu si faamamane nau kada nau ku saea doo mamana ki fuamolu?  
\v 47 Na wane, lea nia waa God, nia ka rongo suli doo God nia saea. Ma kamolu nee, kamolu nao lau toaa God ne, nia ne adea ka nao molu si rongo suli doo nia saea.”   
\p
\v 48 Sui, kera daka bae 'urii fua sa Disas, “Doo mamane bae kameli saea suli 'oe, ne 'oe waa Samaria ma 'oko too 'ana anoedoo ta'ae.”   
\p
\v 49 Sa Disas 'e luu kera ka bae 'urii, “Nau nao kwasi too 'ana ta anoedoo ta'aa. Nau waa ku sae'inito 'ana Maa nau ne, ma ni kamolu 'ana ne nao molu si sae'inito gu 'ani nau.  
\v 50 Nau nao kwasi sasi ngangata guu uri tafo laku 'i langi tala'aku. Maa nau lau 'ana ne dooria daka tafo nau 'i langi, suli nia waa ni sae lana doo ne too suli si doo ki sui.  
\v 51 Ku faarongo mamana 'ani kamolu, tii ne nia ade sulia bae laku, nia 'afitai ka mae.”   
\p
\v 52 Sui kera luua sa Disas daka bae 'urii, “Kameli meli saitomana 'oe 'o too 'ana anoedoo ta'ae ne! Suli kokoo kani sa 'Abraham fainia brofet ki sui guu kera da mae naa. Ma sui 'oe 'oko saea lau 'amua lea waa ade sulia bae lamu, waa nai 'afitai ka mae!  
\v 53 Na kokoo kani sa 'Abraham waa 'initoe boroi 'e mae, ma na brofet talingai baki boroi da mae lau guu. 'Oe ne 'o 'initoa ka talua kokoo 'initoa kani sa 'Abraham ma nao? 'Oe waa ta waa si rongo 'oe gu ne 'urii nee!”   
\p
\v 54 Sa Disas ka luu kera ka 'urii, “Lea sa nau gwana ku susuu fai tafo laku 'i langi tala'aku, ma doo ku sasi gwaku fainia fua mange. Ma sui Maa nau waa ne kamolu saea nia God kamolu, nia 'ana ne tala tafo nau 'i langi.  
\v 55 Kamolu nao molu si filoa Maa nau, nau 'ana ne ku filo nia. Lea sae nau ku tofe ne nao kwasi filo nia, 'uri nai tama nau ku suke lau guu mala 'ani kamolu nai. Sui ma nau ku filo nia ma ku ade suli bae lana.  
\v 56 Na kokoo kamolu sa 'Abraham nia ele 'asia na mai 'ana manata lae suli sua laku kada ku dao mai, nia suai sui na mai fa sato nai 'ana taue ma ka ele 'asia naa sulia.”   
\p
\v 57 Ma kera daka bae lau 'urii fuana, “Ni 'oe nee, lima taafuli fa ngali ki boroi 'osi too 'ua gu sulia nee, ma sui 'oko saea fatai sa 'o suana mai sa 'Abraham nai!”   
\p
\v 58 Sa Disas 'e luu kera ka bae 'urii, “Nau ku faarongo mamana 'ani kamolu. ‘Nau Naa Ne’, sui fatai sa 'Abraham ka futa nau ku too naa.”   
\p
\v 59 Si kada nai guu, kera daka gweefau na mai uri 'uimaeli lana, maana nia saea si doo nai. Ma sui, nia ka agwa faasi kera, ka lea na fasi lao Beukaua nai.   
\c 9  
\s1 Sa Disas guraa tii waa maana rodo  
\p
\v 1 Si kada sa Disas 'e lea kau suli taale, nia ka suana tii waa nai maana rodo gaa nia ka kwalafia na mai fainia.  
\v 2 Ma na toa kwairooi sa Disas ki daka ledi 'urii 'ana sa Disas, “Nee wala waa toolangaidoo, ma abulo ta'aa laa nia tii ne adea sa wala nee maana ka rodo ma gaa nia ka kwalafia 'ua gu mai fainia nee? Na abulo ta'aa laa nia 'i tala'ana, ma nao na abulo ta'aa lana maa nia fai gaa nia?”   
\p
\v 3 Sa Disas 'e luu kera ka 'urii, “Na maarodo laa nia nee sa wala nee, nia nao lau fafona tasi abulo ta'aa laa 'ana 'i tala'ana, ma nao maa nia fai gaa nia ne. Nia doo lau 'ana uri ka faatainia tetedea God uri molu ka suai ne.  
\v 4 Kolu lea kolu ilia naa raoa ne waa ne fale nau mai 'e saea fuaku nai, kada faanoe dani 'ua. Faanoe karangi rodo naa nai, ma lea nia rodo naa, 'afitai ta waa ka rao lau.  
\v 5 Si kada ne nau ku nii lao fera ne 'i saegano, nau naa ne kwesu fua toaa ki sui lao fera ne 'i saegano.”   
\p
\v 6 Sa Disas nia bae 'uri nai sui, nia ka ngisu kau lao saegano sui ka gagia gegeo nai fainia ngisuna uri ka mamagoa, sui nia ka kanoa 'ana maana sa wala nai.  
\v 7 Sui nia sa Disas ka bae 'urii fuana sa wala nai, “'Oe lea kau 'oko taufia maamu lao matakwa loko 'i Saelom.” (Satae doo nai toolangainia, “Da odu nia kau.”) Ma sa wala nai 'e lea kau 'e taufia maana sui nia 'e oli mai, nia ka lilio naa.  
\v 8 Ma na toaa nia ki, ma na toaa ne kera suana nia gani doo gwana fuana ki 'i nao, kera daka ledi 'urii 'ani kera kwailiu, “Nia sae waa bae kai gooru ma kai gani doo gwana fuana ki bae, nia gwana nee?”   
\p
\v 9 Tai toaa kera daka 'urii, “Ni nia naa ne.”  
\p Ma tai toaa lau daka bae 'ada 'urii, “Nao lau nia ne, sua lana gwana 'uria sa wala bae nee.”  
\p Ma sa wala nai tala'ana ka bae 'urii, “Nau naa ne.”   
\p
\v 10 Ma kera daka ledia, “Nee wala, na maamu 'e 'ifi 'utaa gwana?”   
\p
\v 11 Nia 'e luu kera ka 'urii, “Na waa nai satana sa Disas ne gagia mamago sui ka kanoa 'ana maaku. Ma ka saea nau ku lea ku taufia maaku lao matakwa loko 'i Saelom. 'Uri nai nau ku lea, ma si kada ku taufia guu maaku 'uri nai, maaku ka 'ifi naa.”   
\p
\v 12 Ma kera daka ledi 'urii lau 'ani nia, “Na waa nai ka nii na 'i fai?”  
\p Ma nia 'e luu kera ka 'urii, “Nau ku ulafusia naa.”   
\p
\v 13 Sui, kera daka talaia naa sa wala nai siana Faarisii ki.  
\v 14 Fa dani Sabat nai sa Disas gagia si mamago nai ka guraa 'ana maana sa wala nai ai.  
\v 15 Ma na Faarisii ki daka ledia lau sa wala nai daka 'urii, “Nia ade 'utaa gu 'ana maamu ne ka 'ifi naa nee?” Ma nia ka bae 'urii fuada, “Sa Disas nia kanoa maaku 'ana mamago nai, sui nau lea ku taufia maaku. 'Uri nai guu maaku ka 'ifi naa.”   
\p
\v 16 Ma tai waa 'ana Faarisii nai ki daka bae 'urii, “Na waa nai 'e ilia si doo nai, nia nao lau waa God fale nia mai nai, suli nia 'oia si baea fifii ne saea nia abu dasi rao 'ana Sabat nai.”  
\p Ma sui tai waa 'ani kera daka bae 'ada 'urii, “Ma lea sae nia ta waa abulo ta'aa gwana 'afitai ka ilia si doo kwaibalatana baita 'uri nai!” Ma 'i seeri manata lada ka nao si alu tii doo.   
\p
\v 17 Faarisii da ade 'uri nai lelea oli daka ledia lau sa wala nai maana 'ifi naa nai, daka 'urii, “'Oe naa nai sa wala nai 'ifingia maamu nai. Aia, tee gu ne 'oe saea suli nia?”  
\p Ma nia ka 'urii, “Sa wala nai gu ne, nia na brofet lau guu.”   
\p
\v 18 Ma na toa gwaungai nai Diu ki, daka ote kera guu 'ana faamamane lana ne sa wala nai maana 'e rodo mai 'i nao. Ma kera daka saea fua maa nia fainia gaa nia sa wala nai uri daru ka lea mai siada.  
\v 19 Ma kera daka ledi 'urii 'ani keerua, “Nee wala, na wela nee na wela kamurua mamana nee? Kamurua muru saea wela nee futa boroi mai maana ka rodo 'ua guu, ma sui tee ne adea maana ka 'ifi lau gwana nee?”   
\p
\v 20 Ma na maa nia fainia gaa nia, keerua luu kera daru ka 'urii, “Kaaria saitomana nia na wela kaaria naa ne. Miri ka saitomana lau guu ne nia futa boroi mai maana ka rodo 'ua guu.  
\v 21 Ma sui ta, tee ne adea maana ka 'ifi naa nee, kaaria boroi miri ulafusia lau gwamiri ne. Kamolu molu leditona fasi kau, suli nia waa baite naa ne. Nia bobola fai ka bae 'ana suli nia 'i tala'ana!”  
\v 22 Na maa nia fai gaa nia keerua bae 'uri nai sulia daru mau lau gwadaru 'ana toa gwaungai nai Diu ki. Suli kera saea ka talo naa, lea ta waa 'e saea sa Disas nia na Kraes, waa nai kera daka luia nao si ruu laona beu ni ofu laa kera nai.  
\v 23 Nia ne adea maa nia fainia gaa nia daru ka bae gwadaru 'urii, “Nia waa baite naa ne, molu tala leditona 'amolua kau!”   
\p
\v 24 Sui kera daka 'ailia lau mai sa wala nai maana rodo mai 'i nao nai, daka bae 'urii fuana, “'O tofe fasi 'i maana God uri meli ka saea 'o bae mamana. Kameli meli saitomana sa wala na waa abulo ta'aa gwana na.”   
\p
\v 25 Ma sa wala nai 'e lilio naa nai 'e luu kera ka 'urii, “Nau nao kwasi saitomana lau gwaku ne nia ta waa diana ma nao ta waa ta'aa gwana. Tii si doo ku saitomana naa ne maaku 'e rodo mai 'i nao, ma sui 'i tari'ina na maaku ka 'ifi naa nee.”   
\p
\v 26 Kera daka ledi 'urii lau 'ani nia, “Nee wala, nia 'ifingi 'utaa gu 'ana maamu?”   
\p
\v 27 Ma sa wala nai 'e luu kera ka 'urii, “Nau ku saea sui na fuamolu bae, ma sui kamolu ka nao molu si doori rongo guu. Tee gwana ne molu doori rongo lau uria? Ma nao kamolu dooria uri kamolu toa kwairooi nia ki lau gu nee?”   
\p
\v 28 Kera daka bae ta'aa fuana daka 'urii, “'Oe 'ana ne waa kwairooi nia wala. Kameli toa kwairooi sa Mosis ki lau 'ana ne.  
\v 29 Suli sa Mosis 'ana ne meli saitomana God bae mai fainia. Ma kaa waa 'uri nee, na maefera ne nia lea boroi mai faasia, kameli ulafusia!”   
\p
\v 30 Ma sa wala nai 'e luu kera ka 'urii, “Nau ku kwele 'asia naa ne molu saea kamolu ulafusia fera ne sa wala nee lea mai faasia. Ma sui nia naa ne 'ifingia maaku ka 'ifi nee.  
\v 31 Kolu sui guu kolu saitomana God nia 'afitai ka rongoa gani laa ne ta waa abulo ta'aa gwana gania siana. Waa God ki ne kera ilia doori lana God, kera 'ana ne God nia kai rongo kera.  
\v 32 Nao ta waa si rongo 'ua mai ta waa ne 'ifingia maana ta waa ne maana rodo ma gaa nia ka kwalafia 'ua gu mai fainia.  
\v 33 Sa wala nee waa God na mone 'ana fale nia mai ne, suli lea God nao si fale nia mai, nia 'afitai ka ilia si doo nai.”   
\p
\v 34 Ma kera daka rakesasu 'asia naa, ma daka bae 'urii fuana, “Ni 'oe 'o futa 'ua gu mai laona abulo ta'aa lae bae. Tee gwana ne sae 'oe dooria 'oko toolangainia siameli nee?” Ma kera daka tari nia naa fasi laona beu ni ofu laa kera nai.   
\p
\v 35 Sa Disas 'e rongo ne kera da ili 'uri nai 'ana sa wala nai. Si kada sa Disas 'e dao tona sa wala nai sa Disas ka bae 'urii, “Ni 'oe 'o manata mamana naa 'ana 'Alakwa nia Wane?”   
\p
\v 36 Ma sa wala nai 'e luua ka 'urii, “Nee waa baita kani 'ae, na waa nai sa tii gu nai? Ma 'oe faarongo nau uri nau ku manata mamana 'akua 'ani nia!”   
\p
\v 37 Ma sa Disas ka bae 'urii fuana, “'Oe suana naa ne, ma tee nia naa ne 'oe bae gwamu fainia nee.”   
\p
\v 38 Ma sa wala nai ka 'urii, “Aofia 'ae, nau ku manata mamana naa 'ani 'oe.” Sa wala nai ka booruru 'i 'aena sa Disas ka faabaitaa naa.   
\p
\v 39 Sa Disas ka bae 'urii, “Nau ku lea mai lao fera ne 'i saegano uri tolidoo lae ne. Tee uri toaa ne da maa bobono 'ana doo God ki, nau kwai 'ifingia maada ka 'ifi. Aia ma toaa ne da bae naunau saea kera filoa gwada doo God ki, kera da kai maa bobono daka too gwada.”   
\p
\v 40 Ma tai waa 'ana Faarisii nai ki da gooru fainia sa Disas 'i seeri, kera rongo sa Disas nia saea si doo nai kera daka ledi 'urii 'ani nia, “'Oe 'o manata toi 'amua ni kameli lau gu ne maa meli rodo nai?”   
\p
\v 41 Ma sa Disas 'e luu kera ka 'urii, “Lea sa kamolu abulo ta'aa boroi ma fafona ne molu maa bobono gwamolu 'ana doo ki, kamolu ka nao molu si garo guu. Kamolu molu saea molu lio saitomana gwamolu, nia ne God nia kai kwae kamolu faafia.”   
\c 10  
\s1 Sa Disas talafana waa diane ni sua lae sulia sifsif  
\p
\v 1 Sa Disas ka bae lau 'urii, “Doo mamane ku saea fuamolu ne, na waa ne nao si ruu mai 'ana mae 'o'olo 'ana sakali sifsif ki, ma ka raa gwana mai 'ana ta kula 'e'ete 'ana sakali nai, nia na waa bebeli.  
\v 2 Ma na waa ne nia ruu mai 'ana mae 'o'olo 'ana baa, nia ne waa mamane ni sua lae suli sifsif ki.  
\v 3 Na waa ni sua lae sulia maesakaa 'ana sakali, nia kai 'ifingia maesakae fua waa ni sua lae sulia sifsif. 'I seeri, na waa nai ni sua lae suli sifsif ki, nia kafi ruu mai siada. Ma na sifsif nai ki daka rongo saitomana lingena. Nia ka 'ai satana sifsif nia nai ki si kada 'e talai kera kau 'i maa.  
\v 4 Ma si kada nia 'e talaia kau sifsif nia ki 'i maa, nia 'e liu 'i nao 'ani kera ma ni kera daka lea na 'i burina suli da rongo saitomana lingena.  
\v 5 Ma ni kera tara 'afitai daka lea buri waa 'e'ete. Si doo ne kera kai ilia 'ada ne tafi lae fasi waa 'e'ete, suli kera nao dasi rongo saitomana lingena.”   
\p
\v 6 Sa Disas 'e bae 'ana tarifula laa nee fuada, ma sui boroi kera nao dasi saitomana guu malingai lana.  
\v 7 Nia ne adea sa Disas ka bae lau 'urii, “Doo mamane ku saea fuamolu ne, nau naa ne talafana mae 'ana sakali sifsif ki.  
\v 8 Toaa neki sui guu da eta dao mai 'i nao 'ani nau, kera na waa bebeli ki ma na waa ni laudoo lae ki gwana, sui boroi 'ana na sifsif ki kera nao dasi rongo gu suli toaa nai.  
\v 9 Nau naa ne talafana mae 'ana sakali sifsif ki uri ruu lae ai. Tii gwana ne nia ruu mai 'ani nau, nau kwai faamauri nia. Nia kai ruu mai 'i lalo ma kai oli kau 'i maa, ma nia kai dao tona si fange fuana.  
\v 10 Na waa bebeli, nia lea gwana mai uri beli lae ma uri sauwane lae ma faafunui lana doo ki. Nau 'ana ne ku lea mai uri molu ka too 'ana maurie ali'afu 'i nunufaku.   
\p
\v 11 “Nau naa ne talafana waa diana ni sua lae sulia sifsif ki. Ne nia suasulia sifsif nia ki ma ka noni maabe uri mae lae suusi kera.  
\v 12 Ma na waa ne da foli nia lau gwada uri sua lae sulia sifsif tai waa ki, nia nao lau waa 'e gwaungai 'ana sifsif nai ki. 'Uri nai, lea si kada nia suana giri kwasi ki da lea mai, nia tara ka lukasia sifsif ki ma ka tafi lau gwana. Ma na giri kwasi ki lea mai daka saungia sifsif ki, ma daka tagalangai kera kwailiu.  
\v 13 Na waa nai ka tafi naa, suli nia rao gwana uri si malefo da foli nia ai ma ka nao si 'abarua guu 'ana sifsif nai ki.  
\v 14 Nau naa ne talafana waa diane ni sua lae sulia sifsif ki. Toaa nau ki ne kera talafana sifsif nau ki, nau ku saitomada ma kera daka saitomaku,  
\v 15 ka mala lau gu ne Maa nau nia saitomaku, ma nau ku saitomana Maa nau. Ma nau ku falea naa mauria nau fua sifsif nai ki.  
\v 16 Ma 'aku tai sifsif ki lau guu, ne kera nao dasi nii 'ua lao sakali nee. Nau kwaitalai kera lau gu mai. Kera lau guu da kai rongo saitomana lingeku, ma nau kwai too guu 'ana tii ferae sifsif ne kera too kwaimani lao tii baa, ma daka too guu 'ana tii waa ni sua lae suli kera, ne ni nau naa.   
\p
\v 17 “Na Maa nau 'e liosau 'ani nau, suli nau ku noni maabe uri mae lae uri sui ku mauri lau gwaku.  
\v 18 Nao ta waa si saumaeli nau, suli nau 'ana ne ku tala faolomainia mangoku ka liu sulia manata laku. Nau ku too 'ana rigitaa uri mae lae ma tatae lae fasi maea. Si baea fifii nai, na Maa nau ne saea fuaku uri ku ili sulia.”   
\p
\v 19 Ma si kada nai, toa Diu ki kera nao dasi alua lau guu tii si manata laa suli doo nai ki sa Disas saea.  
\v 20 'Oro lada daka bae 'urii, “Sa wala nee oewanea ma ka too 'ana anoedoo ta'ae. Nao molu si roo suli nia!”   
\p
\v 21 Ma sui tai waa daka bae 'urii, “Na waa 'e too 'ana anoedoo ta'ae, 'afitai nia ka bae 'uri nee sa wala nee ilia! Ma na waa ne too 'ana anoedoo ta'ae, 'afitai nia ka guraa waa maarodo ki 'uri ne sa wala nee ilia!”   
\s1 Toae ki susubutainia sa Disas  
\p
\v 22 Otofana si kada gwagwari'olaa nai, na toa Diu ki kera da koni mai 'i Durusalem 'ana Fafangaa 'ana Faa Abu lana lau Beukaua nai.  
\v 23 Sa Disas 'e nii lau guu laona Beukaua nai, ma si kada nai nia 'e kali gwana lao bali tafasusu nai sa Solomon.  
\v 24 Aia, si kada toaa nai ki da suana, kera daka koni na mai kali nia ma daka ledi 'urii 'ani nia, “Kameli meli maasi 'oe mai ka tau naa nai. 'Oe faarongo folaa na 'ani kameli! Nia sae 'oe naa ne na Kraes bae nee, ma nao 'e nao lau ni 'oe?”   
\p
\v 25 Sa Disas 'e luu kera ka 'urii, “Nau ku saea sui na mai fuamolu bae, ma sui boroi ka nao molu si doori faamamane nau guu. Na raoa neki nau ku ilia ki nee, na Maa nau ne saea fuaku uri ili lana ki, ma na raoa neki ne faatainia ni nau waa tee nee.  
\v 26 Ma sui ka 'uri nai boroi 'ana, kamolu nao molu si doori faamamanea guu, suli kamolu nao lau sifsif nau ki.  
\v 27 Na sifsif nau ki, kera ne da rongo saitomana lingeku ma nau ku saitomada, ma kera daka lea 'i buriku.  
\v 28 Nau ku falea mauria firi fuada, ma kera 'afitai daka funu. Nau ku dau faafi kera, ma 'afitai ta waa ka lau kera faasi nau.  
\v 29 Na Maa nau waa ne fale kera fuaku, na rigitaa nia 'e talua doo ki sui guu. Nia 'e dau faafi kera, ma ka 'afitai ta waa ka lau kera faasi nia.  
\v 30 Kaaria Maa nau fai nau, kaaria tiidoe guu.”   
\p
\v 31 Si kada nai lau guu, na toaa nai daka koni fau na mai uri 'uifau lana sa Disas uri saumaeli lana.  
\v 32 Ma sa Disas ka ledi 'urii 'ani kera, “Na raoa diana 'oro nai ki Maa nau saea nau ku ilia ki mai, kamolu suai sui naa nai. Si raoa tee guu 'ana raoa nai ki ne kamolu doori saumaeli laku faafia?”   
\p
\v 33 Ma kera luua daka 'urii, “Kameli nao meli si doori 'uifau lamu guu fafo raoa diana nai ki. Kameli kai 'uifaumu lau 'ameli faafia ne 'oe bae ta'aa suli God ne. Suli ni 'oe na wane gwana, ma 'oko saea 'oe God!”   
\p
\v 34 Sa Disas 'e luu kera lau ka 'urii, “Si baea nia God da kedaa mai ka nii lao taki kamolu 'e bae 'urii, ‘Nau ku saea sui naa, ni kamolu na god ki.’ \x + \xo 10:34 \xt Sam 82:6 \x*  
\v 35 God nia saea toaa nai nia falea bae lana fuada, kera na god ki, aia ma si baea nai ka abu ka nii lao taki ne 'afitai daka 'oia lau.  
\v 36 Ma lea si baea nai 'e 'o'olo ma ka abu, tama nau waa ne God fili nau mai ma ka fale nau mai fua lao fera ne 'i saegano, na bae laku nia 'o'olo ma ka abu lau guu. Sui 'utaa ne molu ka saea nau ku bae ta'aa suli God, si kada ku saea nau na 'Alakwa nia God?  
\v 37 Lea nao nau kwasi ilia na raoa neki Maa nau dooria kwai ilia, kamolu tara 'afitai molu ka manata mamana gu 'ani nau.  
\v 38 Sui ma nau ne ku ilia naa raoa ne Maa nau ilia lau guu. Nia 'uri, molu faamamanea mone 'amolua doo kwaibalatana neki nau ku ilia, lea nao molu si faamamanea boroi doo neki ku saea fuamolu. Ade 'uri nai ne uri molu ka saitoma diana 'ana si malutaa ne Maa nau 'e nii 'ani nau ma nau ku nii 'ana Maa nau.”   
\p
\v 39 'I seeri, kera daka dooria dau lana lau gu sa Disas, ma sui nia ka agwa 'ana faasi kera.   
\p
\v 40 Sui sa Disas oli kau ka ulu lau gwana 'ana kafo 'i Diodan uri bali loko, nia ka lea na kau uri kula bae sa Dion nia faasiuabua mai toae ki ai 'i nao. Nia ka too fasi 'ana 'i seeri.  
\v 41 Ma toaa 'oro nai ki daka lea mai daka dao siana sa Disas. Kera da bae lau gwada fuada ki tala'ada daka 'urii, “Sui boroi 'ana sa Dion ka nao si ilia gu mai ta doo kwaibalatana, si doo ne nia saea ki mai suli sa wala nee, nia mamana sui guu.”  
\v 42 Ma toaa 'oro 'i seeri ki daka manata mamana 'ana sa Disas.   
\c 11  
\s1 Sa Lasaros 'e mae sui ka mauri lau gwana  
\p
\v 1 Tii waa satana sa Lasaros nia matai. Nia waa 'i Betanii, na maefera keerua lau guu roo waisaasina baki ni Meri fai ni Maata.  
\v 2 Ni Meri ai nai bae 'e kistainia waiwai moko diana bae fua 'aena sa Disas na Aofia, ma ka kanoa 'ana ifuna 'i tala'ana.  
\v 3 Na mataia nai adea roo waisaasina nai ki keerua daru ka falebaea kau uri sa Disas daru ka 'urii, “Aofia 'ae, na waa kwaimani diana 'oe bae ne nia matai.”   
\p
\v 4 Si kada sa Disas rongo si faarongoa nai, nia ka bae 'urii fuana toa kwairooi nia ki, “Na mataia nee ka saungi nia boroi 'ana tara nao si maelia gu ne. Tee nia doo gwana uri daka tafoa satana God faafia nee, ma 'uri daka lio saitomana rigitaa nau 'Alakwa nia God.”   
\p
\v 5 Sa Disas nia liosau 'ana sa Lasaros fai roo waiwane nia ki ni Maata fai ni Meri.  
\v 6 Sui ta si kada nia rongo nai sa Lasaros nia matai, nia ka too lau kau 'ana kula nai nia nii ai suli roo fa dani.  
\v 7 Sui nia ka bae 'urii fuana toa kwairooi nia ki, “Kolu oli lau uria 'i Diudia.”   
\p
\v 8 Ma sui toa kwairooi nia ki kera luua daka 'urii, “Waa toolangaidoo 'ae, nia nao si tau 'ua gu nai burina bae toaa Diu ki kera doori 'uifau lamu uri saumaeli lamu. Ma 'oe doori oli lau guu 'i seeri uri tee?”   
\p
\v 9 Ma sa Disas ka bae 'urii, “Wala 'ae fa sato 'e tau ka dao fatai 'ana taafuli kada sato ma roo kada sato sarenga ki. Lea waa 'e liu lao dani, nia 'afitai ka lakwadora, suli faanoe folaa gwana lao fera ne 'i saegano.  
\v 10 Si kada lea nia 'e galo lao rodo lau 'ana ne nia kai lakwadora, suli nia nao si too 'ana ta kwesu.”  
\v 11 Nia bae 'uri nai sui, nia ka bae lau 'urii, “Na waa kwaimani kolu sa Lasaros nia maleu naa. Sui boroi 'ana nau tara lea kwai faa ada nia.”   
\p
\v 12 Na toa kwairooi nia ki kera luua daka 'urii, “Aofia 'ae, lea sae nia maleu gwana, 'oo ma nia kai 'akwaa lau gwana.”   
\p
\v 13 Sa Disas talafana nia saea sa Lasaros nia mae naa nai, ma sui kera daka kwaifii gwada sae nia maleu mamana gwana.  
\v 14 'I seeri, sa Disas ka faarongo folaa na ai fuada ka 'urii, “Sa Lasaros nia mae naa bae.  
\v 15 Sui boroi 'ana uri ka diana fuamolu, nau ku manata ele gwaku ne nau nao kwasi too boroi fainia, uri kamolu ka manata mamana 'ani nau. Aia, kolu lea na siana nai.”   
\p
\v 16 Sa Toomas (ne kera 'ailia lau guu 'ana 'Iu) ka bae 'urii fuada kera toa kwairooi ki, “Kolu lea 'akolu fainia waa toolangaidoo, uri kolu ka mae lau gu fainia!”   
\p
\v 17 Sa Disas 'e dao ka rongo kera saea sa Lasaros 'e mae daka alua lao likwafau ka tio suli fai fa dani ki sui naa.  
\v 18 Na maefera 'i Betanii 'e nao si tau guu fasi Durusalem. Bobola gu fainia ta olu fa kilomita gwana uri lea lae kau uria.  
\v 19 Nia 'uri nai, na toaa 'oro fasi Durusalem kera daka lea kau uri gwafe lana ni Maata fai ni Meri 'ana si kada nai waiwane keerua nia mae nai.   
\p
\v 20 Si kada ni Maata 'e rongo sa Disas nia dao na mai, nia ka lae na kau uri toda lae 'ani nia maa taale. Ma ni Meri ka too gwana kau 'i luma.  
\v 21 Ni Maata ka bae na 'urii fua sa Disas, “'Oo Aofia 'ae, lea sae 'o too gwamu 'i seki fera, na waiwane nau sa ka mae gu nao.  
\v 22 Sui boroi 'ana, nau ku saitomana sa 'i tari'ina boroi 'ana, God kai falea gwana ta tee ne 'oe kai gania siana.”   
\p
\v 23 Ma sa Disas ka bae 'urii fuana, “Na waiwane 'oe, nia kai tatae lau gwana fasi maea.”   
\p
\v 24 Ma ni Maata ka bae 'urii fua sa Disas, “Iuka, nau ku saitomana gwaku ne nia kai tatae lau gwana fasi maea 'afa dani 'isi si kada 'ana tatae laa fasi maea.”   
\p
\v 25 Ma sa Disas ka bae 'urii fuana, “Nau naa ne tatae laa fasi maea ma na maurie. Tii gwana ne nia manata mamana 'ani nau nia kai mauri lau gwana, sui boroi 'ana nia ka mae naa.  
\v 26 Ma tii gwana ne nia mauri 'ua gwana ma ka manata mamana 'ani nau, nia 'afitai ka mae. 'Oe 'o faamamanea si doo nai?”   
\p
\v 27 Ma ni wala nai 'e luua ka 'urii, “Tee mone Aofia. Nau ku faamamanea ni 'oe na Kraes bae naa ne. Ni 'oe na 'Alakwa God bae da saea nia kai lea mai uri lao fera ne 'i saegano naa ne!”   
\p
\v 28 Ni Maata 'e bae 'uri nai sui, nia ka oli na mai dao ka 'ailia toolana ni Meri ka lea kau siana uri ka faarongo tu'uu 'ani nia. Nia ka bae 'urii fuana, “Na waa toolangaidoo 'e dao naa, ma nia ledi uri 'oe.”  
\v 29 Si kada ni Meri 'e rongo si doo nai, nia ka tatae ka lea 'ali'ali na kau siana sa Disas.  
\v 30 Sa Disas nia nao si dao si sakatafa 'ua mai lao si maefera nai, suli 'e nii 'ua gwana mai 'ana si kula bae ni Maata 'e toda nia ai.  
\v 31 Toaa nai ki da lea mai daka nii luma sia ni Meri uri gwafe lana, kera suana nia 'ali'ali tatae ka ruu kau 'i maa. Si kada kera suana 'uri nai, kera daka ruu lau gu kau uri maa 'i burina. Kera kwaifii sa nia 'e lea uri maana likwafau bae uri ka angi 'ana 'i seeri.   
\p
\v 32 Si kada ni Meri 'e dao naa 'ana kula bae sa Disas nii 'ua mai ai, nia ka suana naa. Nia ka booruru 'i maa 'aena sa Disas, ma ka bae 'urii, “Aofia 'ae, lea sa 'oe too gwamu 'i seki fera, na waiwane nau saka mae gu 'urii nao.”   
\p
\v 33 Sa Disas 'e suana ni Meri nia angi, ma ka suana toaa nai da lea mai fainia da angi sui gwada, nia liona ka dila 'asia naa.  
\v 34 Ma nia ka ledi kera ka 'urii, “Kamolu alu nia 'i fai?”  
\p Kera daka luu nia daka 'urii, “Aofia 'ae, lea mai 'urii, uri 'oko tala suana.”   
\p
\v 35 Sa Disas ka angi.  
\v 36 Toaa nai Diu kera daka bae 'ada fuada kwailiu daka 'urii, “Kamolu suana nai, na liosaua nia fua sa Lasaros 'e baita 'asia naa nai!”   
\p
\v 37 Ma tai toaa daka bae 'urii, “Nia guraa mai toaa maada rodo ki. Ma sui 'utaa ne nia nao si luia sa Lasaros fasi mae lae?”   
\p
\v 38 Sa Disas liona ka dila 'asia naa ma nia ka lea naa uri maana likwafau nai. Na likwafau nai, na likwafau baita da 'elia ka tio naa, ma ka too 'ana aba fau ni bilaki lae suusia maana.  
\v 39 Ma sa Disas ka bae 'urii fuada, “Molu 'idua fasi kau fau loko fasi maa likwafau loko!”  
\p Ni Maata waiwane nia sa wala nai 'e mae 'e luua sa Disas ka 'urii, “Aofia 'ae, nia doo 'e tio na mai lao likwafau nee suli fai fa dani ki ne. Tara dao 'uri nai nia moko naa na wala!”   
\p
\v 40 Ma sa Disas ka bae 'urii fuana, “'Oe nao si rongo gu bae nau ku saea sui na fuamu, bae lea 'o manata mamana 'ani nau tara 'oko suana dianaa God?”  
\v 41 'I seeri kera daka 'idua fau nai ka too 'e'ete na kau. Sui sa Disas 'e lio 'alaa 'i langi ka foa ka bae 'urii, “Maa 'ae, nau ku tango 'oe suli si doo ne ku gania siamu, 'oe 'o rongo naa.  
\v 42 Nau ku saitomana sui naa ne 'oe rongo nau 'ana si kada ki sui guu. Sui ta nau ku bae 'uri nai fuamu 'i tari'ina, uri toaa ne da uu 'i seki nee daka faamamanea ne 'oe fale nau mai.”  
\v 43 Nia bae 'uri nai sui, nia ka 'ai baita ka 'urii, “Lasaros, 'o ruu mai maa!”  
\v 44 Ma nia waa mae nai ka ruu gwana mai 'i maa, fai maku nai ki da kani faafia 'ana 'abana ki ma 'aena ki, ma maku nai ki da 'afu suusia maana ki ai. Ma sa Disas ka bae 'urii fuada, “Molu lukea maku naki faasi nia sui molu ka luka 'ani nia ka lea 'ana.”   
\s1 Da 'olea naa saungi lana sa Disas  
\r (Matiu 26:1-5; Maak 14:1-2; Luk 22:1-2)  
\p
\v 45 Maana gu si doo nai sa Disas ilia nai, toaa 'oro Diu ki kera daka lea mai sia ni Meri ma daka suai ma daka manata mamana naa 'ana sa Disas.  
\v 46 Ma sui boroi 'ana, bali 'ani kera daka lea na siana Faarisii ki, ma daka faarongo kera naa 'ana doo neki sa Disas nia ilia ki mai.  
\v 47 Sui, na Faarisii ki fai waa baita ni foa ki daka bae ofu lelea daka alu tii si manata laa naa fai toaa ulu nao ki sui guu, kera daka bae 'urii, “Tee gu ne kolu kai ilia 'ana sa wala nee? Suli doo kwaibalatana 'oro naa ne nia ilia mai.  
\v 48 Ma lea kolu lio ekwa gwakolu 'ana sa wala nee, nia ka ili gwana 'urii lelea toaa nee sui guu ne kera kai faamamane nia. Ma tara na toa gwaungai 'i Rom ki, kera da kai rakesasui kolu fainia. Ma lelea kera rakesasui kolu naa, tara kera da kai taga 'ana Beukaua nee, ma da kai faafunuia fera kia nee ne!”   
\p
\v 49 'I seeri ta waa 'ani kera lau guu ne satana sa Kaeafas na waa foa ni gwau kera 'ana si kada nai nia ka bae 'urii, “Kamolu 'ua ne molu ulafusidoo 'asia guu!  
\v 50 Bobola fainia sa molu ka saitomana sui naa, ne tii kaa waa gwana lea ka mae boroi 'ana ka diana gwana ne, 'uri ka nao dasi faafunui tiifau lau 'ana fera nee.”  
\v 51 Si baea nai sa Kaeafas nia saea nai, ka nao lau si baea suli manata lana 'i tala'ana gwana. Suli nia na waa foa ni gwau 'ana si kada nai, nia ne God ka faatainia si manata laa nai 'i liona. Si baea nai totoo kai mamana suli si doo ne kai fuli 'ana sa Disas, ne nia kai mae uri 'adomi lana toaa Diu ki.  
\v 52 Ka nao lau fua otona gwana toaa Diu ki. Nia mae fua toaa God ki sui gwana ne kera tagabola sui gwada 'ana kula 'e'ete ki kwailiu uri kera daka tiidooa.   
\p
\v 53 Safali 'uri nai 'afa dani nai sa Kaeafas 'e saea si baea nai, kera daka 'olea naa sa Disas uri lelea daka saungi nia.  
\v 54 Fafona si ade laa nai da ilia na 'ani nia, sa Disas ka nao si liu faatai naa 'ana bali lolofaa nai 'i Diudia. Nia fai toa kwairooi nia ki daka lea daka too nada 'ana maefera nai satana 'Ifrem, ne nii karangia naa bali fera kwasi baita nai.   
\p
\v 55 Aia, nia dao karangia naa si kada bae 'ana Fangatasae bae toaa Diu ki nai. Ma toaa 'oro daka lea na kau 'i Durusalem 'aena fafangaa nai uri faafaalu lae maasia fafangaa nai.  
\v 56 Ma kera daka nani gwada uri sa Disas. Si kada kera da uu ki laona lalo nai 'ana beukaua nai, kera daka ledi kera kwailiu ki gwada 'urii, “Nee, kamolu manata 'utaa? Sa wala bae 'e nii boroi nonina fafangaa nee, ma nao 'e nao guu?”  
\v 57 Sui ka nao dasi saitoma diana boroi ai, na waa baita ni foa ki fainia Faarisii ki, kera da faarongoa sui naa toae ki ma daka bae na 'urii, “Lea ta waa 'e saitomana si kula ne sa Disas nii ai, nia ka faarongo kameli uri meli ka dau nia naa.”   
\c 12  
\s1 Ni Meri nia waiwaia 'aena sa Disas  
\r (Matiu 26:6-13; Maak 14:3-9)  
\p
\v 1 Dao 'ana ono fa dani sui guu na fafangaa 'ana Fangatasae ka liu, sa Disas fainia toa kwairooi nia ki daka oli lau gwada uri Betanii, na maefera bae sa Disas nia tataea sa Lasaros ai faasi maea.  
\v 2 Kera daka rao fanga 'i seeri fua sa Disas. Sa Lasaros ka nii fai toaa nai da 'aili kera mai uri fanga kwaimani laa nai fainia sa Disas, ma ni Maata ka rao fanga fuada.  
\v 3 Ma ni Meri ka ngali mai tii bii waiwai\f + \fr 12:3 \ft Na bii waiwai nai kulu lana bobola fainia 327 gram. Kera da 'ailia doo moko diana nai 'ana Naad. \f* moko diana nai ma liu lana ka baita 'asia naa. Nia lea mai ka kistainia naa fafo 'aena sa Disas uri faa'inito lana ai. Sui ni Meri liu ka usua 'ae sa Disas 'ana ifuna 'i tala'ana. Ma si kada nai, na momokona waiwai nai ka moko ka 'etengaa guu lao luma nai.  
\v 4 Ma sui sa Diudas 'Iskariot, na waa 'ana toa kwairooi baki sa Disas bae nia falea sa Disas fua malimae ki, nia ka nao si ala faafi si doo nai nia ka bae na kau 'urii,  
\v 5 “Tee ne adea 'oe nao 'osi foli 'amua 'ana waiwai nee uri ta malefo uri fale lana fua toaa siofaa ki nee? Na bii waiwai nai liu lana 'e mala gu fofolia nia tii waa ni rao lao tii fa ngali laulau.”   
\p
\v 6 Sa Diudas 'e nao si saea lau si doo nai suli ne nia manata 'abarua 'ana toaa siofaa ki. Nia 'e saea lau 'ana suli nia ta waa bebeli lau guu, ne nia kai lio suli wai malefo kera. Ma si kada 'oro, nia 'e belia gwana malefo nai fuana tala'ana.   
\p
\v 7 'I seeri sa Disas ka bae 'urii, “Nao 'osi bae tona lau 'uri nai! Na waiwai nee si doo ni wala nee 'e taingainia na mai uria ne, uri ka 'ikia 'i noniku fa dani ku mae daka alu nau naa.  
\v 8 Na toaa siofaa nee kera da too siamolu ka lelea firi gwana. Sui ta, ni nau ne nao kwasi too si tau guu fai kamolu.”   
\s1 Kera doori saumaelia lau guu sa Lasaros  
\p
\v 9 Toaa 'oro 'ana Diu ki si kada kera rongo ne sa Disas 'e nii gwana 'i Betanii, kera daka lea na mai seeri. Nao lau otona gwana uri ne kera da doori sua lana sa Disas. Kera lea mai uri sua lana lau guu sa Lasaros waa bae sa Disas tatae nia fasi maea.  
\v 10 Ma 'i seeri guu na waa baita ni foa ki daka doori saumaelia lau guu sa Lasaros,  
\v 11 suli toaa Diu nai ki si kada kera suana sa Lasaros nia tatae faasia maea, 'oro lada daka lukasia waa baita ni foa nai ki daka manata mamana lau na 'ada 'ana sa Disas.   
\s1 Dao lana kau sa Disas lao fera 'i Durusalem lao birangana Waa 'inito  
\r (Matiu 21:1-11; Maak 11:1-11; Luk 19:28-40)  
\p
\v 12 Tio 'e dani, na konia nai da lea ki mai 'ana Fangatasae nai, daka rongo sa Disas nia lea na mai uri Durusalem.  
\v 13 Kera lea daka ngalia mai ulu ulu nai 'ana sarana doo mala niu, daka suungi daka lea na mai uri toda lana sa Disas ma daka bae 'urii,  
\q1 “Tangoa God ka tasa!  
\q1 'E diana tasa fua waa ne God fale nia ka lea mai 'ana satana nee! \x + \xo 12:13 \xt Sam 118:26 \x*  
\q1 'E diana tasa fuana, nia na Waa 'inito fua 'Israel!”   
\p
\v 14 Sa Disas ka raa ka gooru naa fafona dongki kafi baita nai. Si ade laa nai ka fulingainia naa si baea lao kekeda laa Abu ne bae 'urii,  
\v 15 “Kamolu toaa 'i Durusalem, nao molu si mau lau! Suana fasi nee, na waa 'inito kamolu ne gooru fafona dongki kafi baita nee ka lea na mai nee.” \x + \xo 12:15 \xt Sakaraea 9:9 \x*   
\p
\v 16 Si kada nai toa kwairooi sa Disas ki da suana si doo nai fuli nai, kera nao dasi saitomana 'ua. Totoo lea 'i buri naa kada sa Disas nia tatae fasi maea ka oli naa uri salo, kera dafi filoa ne si kekeda laa Abu baki da bae gwada mai suli sa Disas ma suli si doo nai da ilia mai 'ani nia nai.   
\p
\v 17 Na toaa 'oro bae da koni fai sa Disas si kada bae nia 'ai uri sa Lasaros fasi lao likwafau bae ma ka tatae nia fasi maea, kera dau 'ua gwada 'ana faarongo tatalo lae suli si doo nai ki fua toae ki sui gwana.  
\v 18 Nia ne adea toaa 'oro nai ki daka lea mai uri toda lana sa Disas nai. Toaa 'oro, kera da lea mai uri toda lana sa Disas, suli kera da rongo ne sa Disas nia ilia mai si doo kwaibalatana nai 'ana sa Lasaros.  
\v 19 'Uri nai guu, na Faarisii ki daka bae 'urii 'i matangada kwailiu, “Kamolu suai nai, kolu ilitoi boroi ka nao naa nai! Tee molu liotoi konia nee sui naa ne kera 'ado fai sa wala nee nee!”   
\s1 Na waa Gris ki da nani uri sa Disas  
\p
\v 20 Aia si kada nai, tai waa faasia 'i Gris mai, kera lea kwaimani lau gu kau uri foa lae lao Fangatasaa nai 'i Durusalem.  
\v 21 Kera lea daka dao siana sa Filib, waa nai faasia 'i Betsaeda 'ana bali lolofaa 'i Galilii, daka bae 'urii fuana, “Waa baita kani 'ae, kameli dooria meli ka suana 'amelia sa Disas ne.”   
\p
\v 22 Seeri sa Filib nia lea ka faarongoa sa 'Andru, sui keerua sa 'Andru lea daru ka faarongoa naa sa Disas.  
\v 23 Sa Disas 'e luu keerua ka 'urii, “Si kada nau na 'Alakwa nia Wane, nia dao naa uri God ka faatai folaa 'ana 'initoaa nau.  
\v 24 Si doo mamane ku saea fuamolu ne, na miga doo ni fasi lana, lelea nia nao si 'asia laona saegano ma ka nao si mae guu, nia 'afitai ka bulao guu 'ana tai doo lau. Lea nia 'asia lao saegano ma ka mae taari, nia ka bulao 'ana doo 'oro ki.  
\v 25 Talafana lau guu nai, lea waa 'e onia 'ana mauria nia uri ka lau 'ana, na mauria nia kai funu gwana. Aia ma lea waa 'e nao si onia guu mauria nia lao fera ne 'i saegano, waa nai kai too 'ana mauria firi.  
\v 26 Tii gwana ne dooria kai rao fuaku, nia ka lea mai buriku, uri nia waa ni rao nau nai ka too lau guu 'ana si kula ne ku too ai. Na Maa nau, nia kai falea kwaiaraa fua waa ne rao fuaku.   
\p
\v 27 “Si kada nai, manata laku nia isifufuli naa. Ma nau ku ulafusia naa, tara ku bae 'urii 'oto, ‘Maa 'ae, 'o lau nau 'amua kau faasia si kada sato nee 'ana nonifiia.’ Nao, nau 'afitai ku foa 'uri nai suli si doo bae nau ku lea na mai uria ne uri nonifii lae nee.  
\v 28 Maa 'ae, 'o tafoa 'amua satamu 'i langi!”  
\p Sui tii si lingee doo nai ka talo mai faasia 'i salo ka bae 'urii, “Nau ku tafoa naa sataku 'i langi, ma tara nau ruana kwai ilia lau.”   
\p
\v 29 Na konia nai kera da uu 'i seeri, kera rongo si lingee doo nai daka saea 'ana kukurue. Ma sui bali ada ka bae 'urii, “Na 'ensel nai 'e bae mai fuana nai!”   
\p
\v 30 Sui sa Disas ka bae 'urii fuada, “Uri diana lae ka dao tomolu, nia nai si lingee doo nai ka bae mai nai, nao lau fuaku.  
\v 31 Si kada nai naa si kada fua God ka falea na kwakwaea fua toae ki lao fera ne 'i saegano nai. Si kada nai naa si kada fua God kai taria naa sa Saetan, na waa gwaungai bae lao fera ne 'i saegano nai.  
\v 32 Ma ni nau si kada kera da kai tafo nau 'i langi fasi fafo saegano, nau kwai 'idua mai toae ki sui guu siaku.”   
\p
\v 33 Sa Disas nia saea si baea nai uri ka faatainia kwai mae laa bae 'ana 'airarafolo bae nia totoo kai mae ai.   
\p
\v 34 Na waa lao konia nai ki daka bae 'urii, “Kameli meli rongo na taki 'e saea, na Kraes doo 'afitai lau ka mae ne. Sui 'utaa nai 'oko saea kera da kai tafoa na 'Alakwa nia Wane 'i salafana 'airarafolo 'i langi nai? Ma na 'Alakwa nia Wane nai sa tii gu nai?”   
\p
\v 35 Sa Disas ka bae 'urii fuada, “Nau naa ne talafana kwesu ne saru folaa. Si kada kukuru 'asia gu ne kwesu nai kai too siamolu. Molu lea naa suli kwesu nai si kada nia too 'ua, ma si kada na rodo si rodo 'ua faafi kamolu. Sulia waa ne galo lao maerodo, nia 'afitai ka saitomana si kula ne nia lea uria.  
\v 36 Molu manata mamana naa 'ana kwesu nee si kada 'e too 'ua fai kamolu, uri molu ka too mala toaa nia kwesu.”  
\p Sa Disas 'e saea doo nai ki lelea sui, nia ka lea na faasi kera ka lea ka too agwa na 'ana.   
\s1 Toaa Diu ki nao dasi manata mamana gu 'ana sa Disas  
\p
\v 37 Sui boroi 'ana sa Disas ka ilia doo kwaibalatana 'oro ki ma toaa Diu ki daka suai, kera nao dasi manata mamana guu 'ani nia.  
\v 38 Si doo nai ka tio na 'uri nai, uri ka faamamanea si baea sa 'Aesaea na brofet nia kedaa sui na mai 'i nao, ne bae 'urii,  
\q1 “Aofia 'ae, kera nao dasi faamamanea guu si baea ne meli faarongo mai ai siada,  
\q1 ma ka nao dasi lio saitomana guu tetedea 'oe ne 'o faatainia mai fuada.” \x + \xo 12:38 \xt 'Aesaea 53:1 \x*   
\p
\v 39 Sa 'Aesaea na brofet 'e bae mai sulia si doo ne adea kera daka nao dasi faamamanea doo neki nee.  
\v 40 Laona kekeda laa Abu God 'e 'urii,  
\q1 “Nau ku koko fone maada ka nao dasi suana si doo ne ku ilia fuada ki,  
\q1 ma ku faasadia lioda ka nao dasi saitomana.  
\q1 Ku ili 'uri nai 'ada uri kera daka nao dasi bulasi manataa lau mai tale nau uri ku faamauri kera.”\x + \xo 12:40 \xt 'Aesaea 6:10 \x*   
\p
\v 41 Sa 'Aesaea 'e bae 'uri nai, suli nia lio mai ka suana sui naa 'initoaa sa Disas, ma ka bae na mai sulia.   
\p
\v 42 Sui boroi 'ana toaa Diu ki nao dasi manata mamana, 'oro lana wane 'ana waa gwaungai kera ki da manata mamana 'ani nia. Sui ta nao dasi faarongo gwai fua ta waa na, suli da mau lau gwada 'ana Faarisii ki, ade lea daka alu kera 'i maa fasi lao beu ni ofu laa kera.  
\v 43 Kera toa gwaungai ki toa da dooria 'asia naa uri toae daka tango kera ma daka saea doo diane ki suli kera. Si tango laa ne lea mai fasi God, kera nao dasi manata fifii gu ai.   
\p
\v 44 Sui sa Disas 'e 'ai baita ka bae 'urii, “Lea waa nia manata mamana 'ani nau, nia manata mamana lau guu 'ana God waa ne fale nau mai, nao lau 'ani nau taifili nau gwana.  
\v 45 Ma lea waa 'e suaku, nia ka suana lau guu waa ne fale nau mai.  
\v 46 Nau ku lea mai malutana toaa nee laona fera ne 'i saegano mala 'ana kwesu ne tala folaa fuada lao maerodo, uri toaa ne kera manata mamana 'ani nau, kera ka nao dasi too gwada lao rorodoa lae.  
\v 47 Na waa ne rongo bae laku ka nao si ade gu sulia, nau nao kwasi kwae nia, suli nau nao kwasi lea mai lao fera ne 'i saegano uri alu lana gwana wane lao kwakwaea. Nau ku lea lau 'aku mai uri faamauri lana.  
\v 48 Waa ne nia ote nia 'ani nau, ma ka nao si doori ili suli toolangaidoo laa nau, na doo uri alu lana waa nai lao kwakwaea 'e tio naa. Si baea nai guu nau ku toolangainia nai ne kai alua waa nai lao kwakwaea 'afa dani 'isi.  
\v 49 Doo ne adea guu, nau nao kwasi bae gu suli tasi doo suli manata laku tala'aku. Na Maa nau 'ana waa ne fale nau mai ne falea si baea fifii kwai saea, fainia si sae laa kwai saea ai.  
\v 50 Nau ku saitomana si baea fifii nai kai talaia wane uri ka dao toi mauria firi. Doo ne adea guu, tasi tee ne nau ku saea, nau ku saea gwaku si doo Maa nau 'e saea fuaku uri ku faatalongainia.”   
\c 13  
\s1 Sa Disas nia taufia 'aena toa kwairooi nia ki  
\p
\v 1 Si kada nai guu sui na Fangatasae ka liu naa, sa Disas 'e saitomana si kada nia 'e dao naa uri faasi lana fera ne 'i saegano ma oli lae naa sia Maa nia. Nia 'e liosau mai 'ana toa nia nai lao fera ne 'i saegano ka dao na 'uri nai, ma nia ka liosau 'ana toa nia lelea ka dao 'ana mae lana.   
\p
\v 2 'I seeri, sa Disas fainia toa kwairooi nia ki, daka fanga kwaimani naa 'i saulafi, ma sa Saetan ka alua naa si lio uri fale lana sa Disas 'i 'abana malimae ki lao liona sa Diudas 'alakwa sa Saemon 'Iskariot.  
\v 3 Sa Disas nia saitomana ne Maa nia 'e falea sui naa rigitaa ki 'i 'abana uri 'inito lae 'ana si doo ki sui. Ma nia ka saitomana ne God 'e fale nia mai, ma nia kai oli na kau sia God.  
\v 4 'I seeri sa Disas ka tatae 'i langi fasi fanga lae, ka tangasua maku baita nai nia ruufia. Sui nia ka ngalia taolo nai ka karofolo ai 'i salafana.  
\v 5 Sui nia ka kistainia kafo lao 'aitao baita nai, nia ka taufia naa 'aena toa kwairooi nia ki, sui ka ngalia taolo nai salafana ka usua lau guu 'ana 'aeda ki.  
\v 6 Ma si kada nia sa kai taufia guu 'aena sa Saemon Bita, sa Bita ka bae 'urii fuana, “Nee wala Aofia, 'oe tara 'oko taufia lau gu 'aeku nee?”   
\p
\v 7 Ma sa Disas ka luua ka 'urii, “Si kada nai, 'oe ulafusia 'ua gwamu si doo ne nau ku ilia 'ani 'oe ne. Ma sui boroi 'ana, 'oe totoo kau 'okoi saitomana malutana.”   
\p
\v 8 Sa Bita ka bae 'urii, “Nau ku ote nau 'oko taufia 'aeku!”  
\p Ma sa Disas 'e luua ka 'urii, “Lea nau nao kwasi taufia 'aemu, ni 'oe nao lau waa kwairooi nau.”   
\p
\v 9 Sa Bita 'e luua ka 'urii, “'Ee nao Aofia, 'o taufia lau guu gwauku fai 'abaku.”   
\p
\v 10 Sa Disas ka bae 'urii, “Waa ne taunoni sui naa, 'aena gwana ne nia kai taufia, suli nonina 'e falu gwana. Kamolu molu falu gwamolua, ma sui ta nao lau kamolu sui ne molu falu.”  
\v 11 Sa Disas 'e saea kera da falu si sui guu, suli nia saitomana sui naa waa ne kai fale nia 'i 'abana malimae ki.   
\p
\v 12 Si kada sa Disas nia taufia 'aeda ki lelea ka sui naa, nia ka ruufia lau gwana maku nia. Sui nia oli ka gooru lau gwana fai kera. Nia ka ledi kera ka 'urii, “Nee, kamolu saitomana malutana si doo nai ku ilia fuamolu nai?  
\v 13 Si doo nai toolangai lana 'e 'urii: Kamolu ne molu saea nau na waa ni toolangaidoo kamolu ma na Aofia kamolu, nia 'o'olo gwana nai. Nau na waa ni toolangaidoo kamolu ma na Aofia kamolu naa ne.  
\v 14 Ma sui ta, nau na waa ni toolangaidoo kamolu ma na Aofia kamolu boroi nai ku taufia gwaku 'aemolu ki nai. Doo ne adea guu, 'i matangamolu nee, kamolu molu ka taufia 'aena toolamolu, ma toolamolu ki daka taufia lau gu 'aemolu.  
\v 15 Nau ku ilia si doo nai uri kamolu suai molu ka ilia lau guu, 'uri nai ku ilia nai.  
\v 16 Ku faarongo mamana 'ani kamolu, na waa ni rao 'e nao si 'initoa si talua waa baita ne nia rao fuana. Ma na waa ne da odua gwada uri lae kau ka faarongo, 'e nao si 'initoa si talua waa baita ne odu nia kau.  
\v 17 Kamolu molu saitomana naa doo neki ku toolangainia siamolu nai. Aia, lea kamolu molu lea kau molu ka ilia naa, tara kamolu kai ele tasa.   
\p
\v 18 “Nau nao kwasi saea lau ni kamolu sui guu. Nau ku saitomana gwaku toa ne ku fili kera sui naa. Aia, ma waa ne kai 'ole nau boroi, nia kai ilia naa uri si baea bae lao kekeda laa abu ka mamana naa, bae nia bae 'urii, ‘Na waa ne miri fanga kwaimani gwaaria, nia naa ne malimae 'ani nau.’ \x + \xo 13:18 \xt Sam 41:9 \x*  
\v 19 Nau ku faarongo kamolu naa 'ana si doo nai 'ana taue 'ua guu, uri lea si doo nai ka dao boroi mai, kamolu ka faamamanea naa ne ‘Nau Naa Ne’.  
\v 20 Si doo mamane ku saea fuamolu ne, tii gwana ne nia gwalea waa nau ku falea mai, waa nai nia gwale nau lau guu. Ma tii gwana ne gwale nau, nia gwalea lau guu waa ne nia fale nau mai.”   
\s1 Si baea suli sa Diudas  
\r (Matiu 26:20-25; Maak 14:17-21; Luk 22:21-23)  
\p
\v 21 Burina sa Disas nia saea si doo nai, na manata lana ka isifufuli, nia ka bae folaa siada ka 'urii, “Ku faarongo mamana 'ani kamolu. Tii waa 'ani kamolu nia 'olemaelaku naa.”   
\p
\v 22 Si kada nai na toa kwairooi ki kera daka bubungi kera kwailiu, suli kera nao dasi saitomana lau gwada sa tii ne sa Disas nia fuutona nai.  
\v 23 Si kada nai, ta waa 'ana toa kwairooi nia ki, waa bae nia liosau 'ani nia, 'e gooru karangia kau sa Disas.  
\v 24 Ma sa Saemon Bita ka kwaikaru kau fua sa wala nai, uri sa wala nai ka ledia kau sa Disas uri tii 'ani kera nai nia fuutoi nai.  
\v 25 Na waa kwairooi bae sa Disas liosau 'ani nia bae ka fuuaro kau fua sa Disas ka 'urii, “Nee wala Aofia, ma sa tii gu nai 'oe bae 'oko fuutoi nai?”\fig Na nununa sa Disas si kada 'e fanga kwaimani 'isi naa fai toa kwairooi nia ki.|src="LB00320B_892x616_580x400.jpg" size="col" ref="Dion 13:25" \fig*   
\p
\v 26 Sa Disas 'e luu nia ka 'urii, “Na waa nai ne tara nau kwai felengainia si beret nee lao titiu 'ana sulu fuu sui kwai faa fuana ka 'ani. Waa ne 'o suana tara ku ilia si doo nai 'ani nia, nia waa nai naa nai.” 'I seeri guu, sa Disas ka felengainia naa si beret nai laona titiu sulu nai, sui ka faa kau fua sa Diudas 'alakwa nai sa Saemon 'Iskariot.  
\v 27 Sa Diudas 'e 'ani si beret nai sui, sa Saetan ka ruufi nia naa. Ma sa Disas ka bae 'urii fuana, “'O ili 'ali'ali naa 'ana si doo bae 'o manata toi 'okoi ilia bae.”  
\v 28 Sui ka nao ta waa 'ana toa kwairooi nai ki da fanga kwaimani nai si filoa guu si doo ne adea nia ka bae 'uri nai fua sa Diudas.  
\v 29 Tai waa 'ani kera daka kwaifii 'ada sae sa Disas 'e saea si doo nai fua sa Diudas uri lea ka foli lau mai tai fanga fuada fua fanga kwaimania nai, suli sa Diudas ne lio suli wai malefo kera. Kera daka manata toi lea nao, alamia sa Disas 'e dooria uri sa Diudas ka faa kau tasi malefo fua 'adomi lana toaa siofaa ki ne ka bae 'uri nai fuana nai.   
\p
\v 30 Burina 'ua guu sa Diudas 'e 'ani si beret nai, nia 'ali'ali ka ruu na kau 'i maa. Ma 'i seeri faanoe ka rodo naa.   
\s1 Molu liosau 'ani kamolu kwailiu  
\p
\v 31 Si kada sa Diudas nia lea naa, sa Disas ka bae 'urii, “Si kada bae uri faa'inito laku nau 'Alakwa nia Wane, nia ne dao naa nee. Ma si doo ne kai fuli 'ani nau nia kai faa'initoaa lau guu God.  
\v 32 Lea si doo ne kai fuli 'ani nau 'e faa'initoaa God, 'i seeri God boroi nia kai faa'inito nau lau guu 'ana si doo ne nia kai ilia. Ma God nia kai faa'inito 'ali'ali gwana 'ani nau, nao si tau lau.  
\v 33 Wela nau ki 'ae, nau kwai too fai kamolu si tau naa sui molu ka nanisi nau. Nau kwai faarongo kamolu lau guu 'ana si doo bae ku faarongoa mai 'ana toa gwaungai kera toaa Diu ki bae nau ku 'urii, ‘Kamolu 'afitai molu ka lea fai nau kula ne nau ku lea uria’  
\v 34 Si baea fifii falu nau ne ku falea fuamolu nia 'urii: Molu liosau 'ani kamolu kwailiu ka 'uria lau guu ne nau ku liosau 'ani kamolu.  
\v 35 Lelea kamolu molu liosau 'uri nai 'ani kamolu kwailiu, toae ki sui guu kera da kai lio saitomana ne kamolu na toa kwairooi nau.”   
\s1 Sa Bita totoo kai tofea sa Disas  
\r (Matiu 26:31-35; Maak 14:27-31; Luk 22:31-34)  
\p
\v 36 Sui sa Saemon Bita 'e ledia sa Disas ka 'urii, “Wala Aofia 'ae, 'i fai ne tara 'oe kai lea uria nai?”  
\p Sa Disas 'e luua ka 'urii, “Si kula ne nau kwai lea uria, kamolu 'afitai molu ka lea gu uria fai nau. Sui boroi 'ana tara tafa dani, kamolu kai lea lau gu kau buriku.”   
\p
\v 37 Sui sa Bita ka ledi lau 'urii, “Wala Aofia 'ae, tee ne adea ka 'afitai fuameli uri lea kwaimani lae na fai 'oe? Nau ta waa ku maasia gwaku mae lae fuamu ne wala.”   
\p
\v 38 Sa Disas 'e luu nia ka bae 'urii, “Nee wala, 'oe bobola boroi fai mae lae fuaku nee? Si doo mamane ku saea mone fuamu 'e 'urii, 'oe tara 'o tofe nau 'ana olu si kada fatai sui karai kafi 'ai 'i 'ofaidani.”   
\c 14  
\s1 Sa Disas talafana taale lea sia God na Maa  
\p
\v 1 Sa Disas ka bae 'urii fua toa kwairooi nia ki, “Kamolu nao molu si manata isifufuli lau. Molu manata mamana 'ana God, ma molu ka manata mamana 'ani nau.  
\v 2 Si kadaluma 'oro mamana gu ne nii 'ana luma nia Maa nau. Lea sae si doo nai ka nao si mamana guu, nau 'afitai ku saea fuamolu. Nau kwai lea uri seeri, uri ku ade akau 'ana si kula fuamolu.  
\v 3 Ma si kada nau kwai lea kwai ade akau 'ana si kula fuamolu lelea ka sui, nau kwai oli lau gu mai uri ku talai kamolu lea molu ka too kwaimani fai nau, uri molu ka too lau gu fai nau 'ana si kula ne ku too ai.  
\v 4 Kamolu molu saitomana naa tala ne lea uri si kula ne nau ku lea uria nai.”   
\p
\v 5 Ma sa Toomas ka bae 'urii, “Wala Aofia 'ae, kameli nao meli si saitomana gu kula ne 'oe 'o lea uria. Tara meli ka ili 'utaa uri meli ka saitomana taale?”   
\p
\v 6 Ma sa Disas 'e luua ka 'urii, “Nau naa ne taale uri saitoma lana doo mamane ki suli God, ma uri dao lae laona maurie. 'Afitai 'asia naa ta waa ka lea 'e'ete lau 'ana faasi nau ma sae nia ka dao tona maa nau God.  
\v 7 Lea sae kamolu molu saitomaku 'ua gu mai bae doo molu saitomana lau guu Maa nau bae. Aia, 'ita 'i tari'ina ka oli 'alaa, kamolu molu saitomana na Maa nau nai, ma molu ka suana naa.”   
\p
\v 8 Ma sa Filib ka bae 'urii, “Wala Aofia 'ae, kameli tii si doo meli dooria naa ne 'oe faatainia fasi Maa 'oe fuameli uri meli ka suana guu.”   
\p
\v 9 Ma sa Disas 'e luua ka 'urii, “Filib 'ae, nau ku too mai fai kamolu ka tau naa wala, ma sui 'oe nao 'osi saitomaku 'ua gu nee? Ma sa tii gwana ne nia suaku, nia suana naa Maa nau nai. Nia nao si bobola naa uri 'oko saea nau ku faatainia lau na Maa nau fuamolu!  
\v 10 'Oe 'o faamamanea naa ne nau ku nii 'ana Maa nau, ma na Maa nau ka nii na 'ani nau bae, ma nao 'e nao guu? Baea neki nau ku saea fuamolu ki, nao lau na bae laku 'i tala'aku ki ne. Na Maa nau ne nii 'ani nau, nia 'ana ne 'arutoku uri ili lana raoa nia ki.  
\v 11 Molu faamamanea 'amolu bae laku ne nau ku saea, nau ku nii 'ana Maa nau, ma na Maa nau ka nii 'ani nau; ma lea nao, molu ka faamamanea mone 'amolua na doo kwaibalatana neki nau ku ilida ki nee.  
\v 12 Ku faarongo mamana 'ani kamolu, tii gwana ne nia manata mamana 'ani nau, nia kai ilia lau guu na raoa neki nau ku ilida ki nee, ma kai ilia tai doo kwaibalatana ne baita ka talua lau doo neki ku ilida ki nee, suli ne nau kwai lea naa siana Maa nau.  
\v 13 Nau kwai ilia ta tee gwana ne kamolu gani nau uria suli kamolu toa nau ki naa. Uri 'i seeri nau na 'Alakwa, ku tafoa satana Maa nau 'i langi.  
\v 14 Kamolu toa nau ki naa ne, ta tee gwana ne kamolu gani nau uria, nau kwai ilia fuamolu.”   
\s1 Ele lae ma roo lae suli sa Disas  
\p
\v 15 Sa Disas ka bae lau gu 'urii, “Lea molu liosau 'ani nau, kamolu kai ade gu suli si baea fifii nau 'afitai ka nao.  
\v 16 Ma nau kwai gania Maa nau, ma nia kai falea mai ta waa mala lau guu ni nau, ne nia Waa Kwai'adomi ne kai too kwaimani fai kamolu ka lelea firi naa.  
\v 17 Ni nia na Anoedoo Abu ni faatai lana doo mamane ki sulia God. Aia, ma na toaa ne nao kera dasi manata mamana ki, kera nao dasi ala faafi nia, suli kera nao dasi suana ma ka nao dasi filo nia guu. Kamolu lau 'ana ne molu filo nia suli nia 'e nii fai kamolu ma totoo nia kai too laona mauria kamolu ki.   
\p
\v 18 “Nau kwai lea naa, sui boroi 'ana nau 'afitai ku faasi kamolu ma molu ka too ni inomae laa gwamolu. Nau kwai dao lau gwaku siamolu.  
\v 19 Tara nao si tau guu sui toaa ne kera nao dasi manata mamana ki kera nao dasi suaku naa. Sui boroi 'ana, ni kamolu, molu kai suaku lau gwamolu. Ni kamolu molu kai mauri, suli nau ku mauri.  
\v 20 Ma si kada nai nau kwai mauri lau gwaku ai, kamolu kai lio saitomana ne nau ku nii na 'ana Maa nau, ma ni kamolu molu ka nii na 'ani nau, ma ni nau ku nii na 'ani kamolu.   
\p
\v 21 “Tii gwana ne nia too 'ana si baea fifii nau ki ma ka ade sulia, waa nai 'ana ne nia liosau 'ani nau. Ma waa ne liosau 'ani nau, Maa nau kai liosau lau gu 'ani nia, ma nau boroi kwai liosau lau gu 'ana waa nai ma kwai faatai nau 'i tala'aku fua waa nai uri ka saitoma diana 'ani nau.”   
\p
\v 22 Sa Diudas (nao lau sa 'Iskariot) ka ledia ka 'urii, “Aofia 'ae, 'utaa ne kameli 'ana 'oe 'oko faatai 'oe 'i tala'amu fuameli, ma toaa abu faamamane neki ka nao?”   
\p
\v 23 Sa Disas 'e luua ka 'urii, “Lea waa 'e liosau 'ani nau, nia ka ade lau gu suli doo ku toolangainia ki. Maa nau boroi ka liosau lau gu 'ana waa nai. Nia ka lea na mai siana waa nai, ma kaaria sui guu miri ka too na 'aaria fai waa nai.  
\v 24 Ma tii ne nia nao si liosau 'ani nau, nia 'afitai ka ade suli doo ku toolangainia ki. Doo neki kamolu rongo nau ku toolangainia siamolu nao lau doo nau ki tala'aku ne, doo nia ki lau 'ana Maa nau waa ne fale nau mai ne.   
\p
\v 25 “Na doo neki sui guu, nau ku saea na kau fuamolu si kada ku too 'ua gwaku fai kamolu.  
\v 26 Ma sui, na Waa kwai'adomi naa ne kai dao lau mai. Na waa nai, nia na Anoedoo Abu ne Maa nau kai falea mai fuamolu nunufana gani laa nau, uri nia ka toolangainia doo ki sui guu siamolu, ma ka olitainia mai doo baki sui guu nau ku toolangainia fuamolu uri molu ka manata toi lau.   
\p
\v 27 “Nau ku alua aroaroe ka too na siamolu. Na aroaroa nau nai ku falea fuamolu nai. Nau nao kwasi fale mala 'ana fale laa ne wane 'ana fera ne 'i saegano kai fale. Doo ne adea guu, nao molu si manata isifufuli nai, ma ka nao molu si mau lau.  
\v 28 Kamolu rongo sui naa bae nau ku saea kwai lea faasi kamolu ma sui kwai oli lau gu mai siamolu. Lea sa molu liosau 'ani nau, kamolu molu ka ele gwamolu suli lea laku nee siana Maa nau, suli nia ne 'inito ka talu nau.  
\v 29 Nau ku faarongo kamolu naa 'ana doo neki 'ana taue sui fatai dafi fuli, uri si kada doo nai ki da fuli, kamolu molu ka faamamanea.  
\v 30 Nau tara ku bae fai kamolu ka nao si tau guu, suli sa Saetan waa ne 'inito 'ana toaa 'ana fera ne 'i saegano nia lea na mai. Nia nao si 'inito fuaku.  
\v 31 Sui ta, nia diana fua toaa nee lao fera ne 'i saegano kera daka saitomana 'ada ne nau ku liosau 'ana Maa nau ma nau ku ili mamana 'ana si doo ne Maa nau 'e saea fuaku kwai ilia.  
\p “Aia, molu lea mai kolu lea na 'akolu.”   
\c 15  
\s1 Sa Disas talafana 'inito 'Oko 'ana Greib  
\p
\v 1 Sa Disas ka bae lau gu 'urii fua toa kwairooi nia ki, “Nau naa ne talafana na 'inito 'oko mamane. Na Maa nau ka talafana waa ne nia suasuli 'ana ola greib nia.  
\v 2 Nia ka sikilia saradoo neki 'ani nau ne nao dasi fungu guu. Aia, na saradoo neki da fungu ki, nia 'e tagisida ka folaa uri dafi fungu diana fatai.  
\v 3 Ma ni kamolu nee, na baea neki nau ku toolangainia siamolu ne da tagisi kamolu molu ka folaa naa.  
\v 4 Molu lado 'ani nau, uri nau ku lado 'ani kamolu. Na saradoo ne nao si lado 'ana 'inito 'oko, nia 'afitai ka fungu 'i tala'ana. Nia 'e lado 'ana 'inito 'oko nai taari. Talafana gu ni kamolu nai. Lea kamolu nao molu si lado 'ani nau, kamolu 'i tala'amolu 'afitai molu ka ili tasi doo diana.\fig Na nununa 'oko ne da 'ailia 'ana greib.|src="LB00107B_892x304.jpg" size="col" ref="Dion 15:4" \fig*   
\p
\v 5 “Nau naa ne talafana 'inito 'oko nai 'ana greib, ma kamolu talafana saradoe ki. Lea waa lado 'ani nau ma nau ku lado 'ani nia, waa nai ka fungu 'ana doo diana 'oro. Lea 'oe nao 'osi lado 'ani nau, 'afitai 'oko ilia guu tasi doo diana.  
\v 6 Lea ta waa nao si lado 'ani nau, nia mala gwana ta saradoo ne kera sikilia daka 'ui ai tio ka 'ako naa. Na saradoo 'uri nai ki ne kera ngalida lea daka 'ui 'ani kera lao ere ka sarufida naa.  
\v 7 Lea kamolu lado 'ani nau ma na bae laku ka tio ngado lao manata lamolu, ta tee gwana ne kamolu dooria ma molu ka gania God uria, nia kai faa fuamolu.  
\v 8 Na doo diana neki kamolu ilia ki ne adea toae ki daka faa'initoaa Maa nau, ma ka faatainia fuada ne kamolu toa kwairooi nau ki.  
\v 9 Nau ku liosau naa 'ani kamolu mala ne Maa nau nia liosau 'ani nau. Molu too ngado lao liosaua nau.  
\v 10 Lea kamolu ade suli si baea fifii nau ki, nia faatainia kamolu molu ngado lao liosaua nau, mala lau guu ne nau ku ade suli si baea fifii Maa nau ki suli ku ngado lao liosaua nia.  
\v 11 Nau ku saea si doo nai siamolu uri molu ka ele lau guu mala 'ani nau, ma uri molu ka too 'ana ele laa ne laulau.  
\v 12 Si baea fifii nau fuamolu nia 'urii: Molu liosau 'ani kamolu kwailiu ka mala lau guu ne nau ku liosau 'ani kamolu.  
\v 13 Na kwai liosaua ne waa 'e ilia fua ruana nia ma ka mae 'i fulingana, nia ne nao ta liosaua boroi si 'uria.  
\v 14 Lea kamolu molu ilia si doo ne ku saea uri molu ka ilia, nia faatainia ni kamolu ruana nau ki naa.  
\v 15 Nau nao kwasi 'aili kamolu naa 'ana toa ni rao nau ki gwana, suli na waa ni rao gwana 'e nao si saitomana guu doo neki waa baita nia 'e ilia ki. Nau ku 'aili kamolu lau 'aku 'ana ruana nau ki naa ne, suli nau ku faarongo kamolu naa 'ana doo neki sui guu nau ku rongo mai sia Maa nau.  
\v 16 Tasi doo lau, nao lau kamolu bae molu fili nau. Nau lau 'ana bae ku fili kamolu, uri molu ka mala 'ua guu ta 'ai ne fungu diana 'ana fuaedoo ne tio ladoa. 'I seeri guu, nunufana kamolu molu gani 'ana sataku, Maa nau nia kai falea guu ta tee gwana ne kamolu gani nia uria.  
\v 17 Si baea fifii nau naa ne 'urii: Molu liosau 'ani kamolu kwailiu.   
\s1 Toaa fera ne 'i saegano da susubutainia toaa sa Disas ki  
\p
\v 18 “Lea toaa nee 'ana fera ne 'i saegano da susubutai kamolu, molu ka manata toi ni nau ne kera susubutai nau fasi mai 'i nao.  
\v 19 Lea sa kamolu toaa 'ana fera ne 'i saegano mone, ni kera toaa 'ana fera ne 'i saegano da kai liosau lau gu 'ani kamolu suli kamolu na doo kera ki 'ua guu. Ma sui nau ku fili kamolu sui naa, uri molu ka 'e'ete naa fasi toaa 'ana fera ne 'i saegano. Doo ne adea guu kera daka susubutai kamolu nai.  
\v 20 Molu manata toi fasi si baea baki nau ku saea mai fuamolu. Nau ku 'urii bae, ‘Na waa ni rao lae ki, kera nao dasi 'initoa talua waa baita ne kera da rao fuana.’ Ma lea toaa 'ana fera ne 'i saegano da susubutai nau naa waa ne ku baita fuamolu, tara kamolu toaa ni rao nau ki boroi kera da kai susubutai kamolu lau guu. Lea kera da ade mone mai suli bae laku, tara kamolu boroi kera da kai ade lau gu suli bae lamolu.  
\v 21 Toaa nee 'ana fera ne 'i saegano kera da kai susubutai kamolu, suli kamolu toaa nau ma suli kera nao dasi saitomana God waa ne fale nau mai.  
\v 22 Lea sa nau nao kwasi dao mai lao fera ne 'i saegano ma ka nao kwasi faarongo kera 'ua gu mone, kera ka nao dasi lio filoa guu abulo ta'aa laa kera ki. Ma sui tari'ina, kera 'afitai daka fofo naa 'ana tasi doo lau suusi kera, suli nau ku dao naa ma ku faarongo kera ka sui naa.  
\v 23 Tii gwana ne susubutai nau, nia susubutainia lau gu Maa nau.  
\v 24 Nau ku ilia mai doo ki matangada. Doo nai ki 'afitai ta waa lau ka bobola fai ili lana ki. Lea sa nau ka nao kwasi ilia 'ua gu mai doo nai ki mone, kera ka nao dasi lio filoa guu abulo ta'aa laa kera ki. Ma sui tari'ina, kera da suai gwada doo kwaibalatana nai ki nau ku ilida ki mai. Ma sui boroi 'ana kera daka susubutainia gwada Maa nau fai nau.  
\v 25 Sui ta si ade laa ne kera ilia nee, kera da ilia naa uri si baea bae mai laona Taki ka mamana ne, bae 'e 'urii, ‘Kera da susubutai nau gwada fua mange.’   
\p
\v 26 “Nau kwai odua mai Waa Ni Kwai'adomi siamolu. Nia na Anoedoo Abu ni faatai lana doo mamane ki suli God. Nau kwai odua mai siamolu faasia maa nau. Si kada nia 'e dao naa, nia kai saea doo mamane ki suli nau fuamolu.  
\v 27 Kamolu lau gu ne molu kai saea doo mamane ki suli nau, suli kamolu molu too kwaimani mai fai nau 'ita mai 'ana safali lana raoa nau nee.”   
\c 16  
\p
\v 1 Sa Disas nia bae lau ka 'urii, “Nau ku faarongo kamolu 'ana doo neki uri ka nao molu si lea 'e'ete lau.  
\v 2 Totoo kera da kai alu kamolu 'i sara fasi lao beu ni ofu lae. Mamana nai, si kada ne lea mai, lea ta waa 'e saungi kamolu molu mae boroi, nia ka saea gwana nia ilia si raoa nai fua God.  
\v 3 Kera da kai ilia doo nai ki 'ani kamolu, suli kera nao dasi saitomana Maa nau, ma nao ni nau boroi.  
\v 4 Ka 'uri nai boroi 'ana, nau ku faarongo kamolu na kau 'ana si doo nai, uri si kada nia ka dao boroi mai, kamolu molu ka manata toi naa ne nau ku saea sui na kau fuamolu.”  
\s1 Na raoa nia Anoedoo Abu  
\p Sa Disas ka bae lau 'urii, “Nau nao kwasi saea mai doo neki fuamolu 'i nao, suli nau ku too 'ua gwaku fai kamolu.  
\v 5 Sui tari'ina, nau kwai oli naa sia waa bae fale nau ku lea mai. Nau kwai oli naa ne, sui boroi nao ta waa 'amolu si ledi gu 'urii 'ani nau, ‘Nee wala, 'oe lea na fai nee?’  
\v 6 Tari'ina, kamolu molu rongo doo nai ki nau ku faarongo kamolu ai na liomolu ka dila naa.  
\v 7 Sui boroi 'ana, nau ku faarongo mamana 'ani kamolu, didiana lana si doe fuamolu ne nau kwai lea nee. Suli lea nau nao kwasi lea, na Waa Kwai'adomi nia 'afitai ka lea mai siamolu. Lea nau ku lea taari nau ku odu nia ka lea mai siamolu.  
\v 8 Si kada nia dao naa, nia kai faatai folaa 'ana garo laa kera toaa 'ana fera ne 'i saegano suli abulo ta'aa lae, ma 'o'oloe, ma suli kwakwaea ne God kai falea mai.  
\v 9 'Ana bali 'ana abulo ta'aa lae, kera da garo suli kera nao dasi manata mamana 'ani nau.  
\v 10 'Ana bali 'ana 'o'oloe, kera da garo suli nau kwai oli sia Maa nau ma tara kamolu molu si suaku naa.  
\v 11 'Ana bali 'ana kwakwaea ne God kai falea mai, kera da garo suli God nia falea sui naa kwakwaea fua sa Saetan waa ne 'inito faafia toaa lao fera ne 'i saegano.   
\p
\v 12 “Nau ku too 'ana doo 'oro 'asia naa ni sae lana 'ua fuamolu ne nao molu si tala'ana naa ngali lana lau.  
\v 13 Sui ta, si kada na Anoedoo Abu waa ne kai toolangaidoo siamolu suli doo mamane ki nia dao naa, nia kai talai kamolu suli doo mamane ki sui guu. Nia kai bae gwana suli si doo nia rongoa God saea ki fuana, nao lau si doo nia ki tala'ana. Ma nia kai bae suli si doo neki nao dasi fuli ki 'ua.  
\v 14 Ma nia kai ilia toae ki da kai faa'inito nau, suli nia kai ngalia bae laku kai faarongo kamolu ai.  
\v 15 Si doo neki sui guu da naisata 'ana Maa nau, si doo nau ki sui guu. Nia ne adea nau ku saea na Anoedoo Abu kai ngalia bae laku ma kai faarongo kamolu ai.”   
\s1 Liodilae kai rokitai 'ana noni sasala lae  
\p
\v 16 Sa Disas ka bae lau 'urii, “Si kada kukuru gwana sui ka nao molu si suaku naa, sui burina si kada kukuru gwana, molu ka suaku lau gwamolu.”   
\p
\v 17 'Uri nai tai waa 'ana toa kwairooi nia ki daka ledi kera kwailiu, daka 'urii, “Na tee nai toolangai lana si baea nai nia saea nai, ‘Si kada kukuru gwana sui ka nao molu si suaku naa, sui burina si kada kukuru gwana, molu ka suaku lau gwamolu,’ ma ka saea lau guu, ‘Suli nau kwai lea naa sia Maa nau’?”  
\v 18 Ma toa kwairooi nia ki kera ledi kera kwailiu lau daka 'urii, “Tee nai nia toolangainia 'ana si baea nai, ‘Si kada kukuru gwana’? Doo nai nia bae sulia kolu ulafusia nai.”   
\p
\v 19 Sui sa Disas 'e filoa kera dooria ledi lana nai, nia ka 'urii fuada, “Kamolu manata suli si doo bae nau ku saea 'oto nai, bae nau ku 'urii, ‘Si kada kukuru gwana sui ka nao molu si suaku naa, sui burina si kada kukuru gwana, molu ka suaku lau gwamolu’?  
\v 20 Nau ku faarongo mamana 'ani kamolu, ni kamolu molu kai angi baita 'asia naa, ma na toaa 'ana fera ne 'i saegano kera da kai ele. Kamolu molu kai liodila, ma sui ta na liodilaa kamolu nai kai rokitai uri ele lae.  
\v 21 Na keni saare wela 'e nonifii 'asia naa suli 'e dao naa 'ana si kada ni saare wela. Ma sui ta, si kada wela nia 'e futa sui naa, nia ka manata buro lau gwana 'ana nonifiia bae, suli nia ele 'asia naa ne wele 'e futa ka sui naa lao fera ne 'i saegano.  
\v 22 Talafana lau guu ni kamolu nai. Kamolu molu liodila 'i tari'ina, ma sui ta nau kwai suamolu lau gwaku ma kamolu molu kai ele. Na ele laa kamolu nai 'afitai naa ta waa ka ngalia lau faasi kamolu.  
\v 23 Tara dao 'ana si kada nai, kamolu boroi nao molu si gani nau naa uri tasi doo lau. Nau ku faarongo mamana 'ani kamolu, ta tee ne kamolu gania sia Maa nau suli ni kamolu toa kwairooi nau ki, nia kai falea fuamolu.  
\v 24 Lelea mai ka dao 'i tari'ina nai, kamolu 'i tala'amolu nao molu si gania 'ua mai tasi doo sia Maa nau 'i nunufana sataku. Molu tala gania 'amolu Maa nau, uri nia ka fale 'amolu ma manata lamolu ka ele mamana 'ana!”   
\s1 Sa Disas nia siitasa naa faafia fera ne 'i saegano  
\p
\v 25 Sa Disas ka bae lau 'urii, “Nau ku bae mai 'ana tarifulae ki kada ku saea mai doo neki fuamolu. Aia, ma si kada ne lea mai nau tara nao kwasi bae lau 'ana tarifulae ki 'uri nai, kaa kwai bae naa suli Maa nau fuamolu 'ana baea 'o'olo gwana.  
\v 26 Dao 'ana si kada nai, kamolu naa molu kai tala gania 'amolua God suli kamolu toa kwairooi nau ki. Ku saea fuamolu, tara nau nao kwasi gania naa doo ki fuamolu.  
\v 27 Nia kai tio na 'uri nai, suli Maa nau 'ana tala'ana ne nia liosau 'ani kamolu suli molu liosau 'ani nau ma molu ka faamamanea ne Maa nau 'e fale nau mai.  
\v 28 Nau ku too mai sia Maa nau ne ku lea mai lao fera ne 'i saegano. Tari'ina, nau kwai faasia naa fera ne 'i saegano ma kwai oli naa siana Maa nau nai.”   
\p
\v 29 'I seeri na toa kwairooi nia ki daka bae 'urii fuana, “Ma 'oe 'o bae folaa naa wala, ma ka nao 'osi bae naa 'ana tarifulae ki.  
\v 30 Tari'ina gu ne kameli meli kafi liotoi ne 'oe 'o saitomana doo ki sui guu, ma ka nao si bobola gu uri ta waa lau ka ledi 'oe, suli 'oe filoa gwamu doo ne nii lao manata lana waa ki. Doo ne adea meli ka faamamanea God nia fale 'oe mai nai.”   
\p
\v 31 Ma sa Disas ka bae 'urii fuada, “Kamolu molu kafi manata faamamane gu nai!  
\v 32 Sui tii si doo ne ku faarongo kamolu lau ai. Si kada ne lea mai, ne safali dao naa nee, kamolu kai tagalo tiifau faasi nau. Tara kamolu kai tafi faasi nau uri fera kamolu ki nunufana si doo ne kera da kai ilia 'ani nau. Sui boroi 'ana, nau nao kwasi too gu taifili nau, suli Maa nau ne nii fai nau.  
\v 33 Nau ku saea doo neki siamolu, uri molu ka too 'ana aroaroe lao kwaimania kamolu fai nau. Kamolu kai dao tona 'afitaie lao fera ne 'i saegano. Sui boroi 'ana, nao manata lamolu si ta'aa lau. Nau ku siitasa naa faafia fera ne 'i saegano.”   
\c 17  
\s1 Foa laa Sa Disas fua toaa manata mamana ki  
\p
\v 1 Si kada sa Disas nia bae 'uri nai ka sui, nia ka lio 'alaa 'i langi ka 'urii, “Maa 'ae, nia dao naa 'ana si kada bae uri 'oko faa'inito nau 'Alakwa 'oe nai, uri nau ku faa'inito 'oe lau guu.  
\v 2 Suli 'oe 'o falea sui naa rigitaa faafia toae ki sui guu fuaku uri nau ku falea mauria firi fua toa nee sui guu 'oe faleda mai fuaku nee.  
\v 3 Na mauria firi nai naa ne: Kera da filo 'oe ni 'oe tii God mamana nai naa, ma daka filo nau Disas Kraes, waa ne 'oe fale nau mai.  
\v 4 Nau ku tafoa naa satamu 'i langi lao fera ne 'i saegano ma ku faasuia naa na raoa bae 'oe fale nau mai uri ili lana.  
\v 5 Maa 'ae, faa'inito nau naa 'i tari'ina uri ka mala lau guu bae 'oe faa'inito nau kwaimani ai fai 'oe 'i nao sui fatai 'ofi saungainia molaagali.   
\p
\v 6 “Nau ku bae folaa mai suli 'oe fua toa bae 'oe lafuda mai faasia fera ne 'i saegano ma 'oko faleda fuaku. Ni kera na toa 'oe ki naa bae, bae 'oe faleda mai fuaku ma kera daka ade na suli bae lamu.  
\v 7 'I tari'ina kera saitomana naa ne doo neki sui guu nau ku too ai, na doo 'oe ki sui gu 'o faleda fuaku.  
\v 8 Doo baki 'oe saea ki fuaku, nau ku saea fuada ka sui ki naa, ma kera daka faamamanea naa. Kera da saitomana ka ngasi naa, ne 'oe fale nau ku lea mai faasi 'oe. Ma kera daka faamamanea naa ni 'oe 'o fale nau mai.   
\p
\v 9 “Nau ku foa fuada. Nao kusi foa lau fua toaa nee 'ana fera ne 'i saegano sui gwana nai. Nau ku foa lau gu 'akua fua toa nee 'oe faleda sui ki naa fuaku nai, suli kera toa 'oe naa.  
\v 10 Na toa nau neki sui guu kera toa 'oe ki gwana, ma toa 'oe neki sui guu, kera toa nau ki gwana. Na toae ki da tafoa naa sataku 'i langi nunufana abulo lana toa nau nee.  
\v 11 Nau tara kwai faasia fera ne 'i saegano, ma sui ta ni kera ne da nii 'ua lao fera ne 'i saegano. 'Oo Maa Abu nau 'ae, 'oko sua diana 'amua suli kera 'ana rigitaa 'oe ne 'o falea fuaku uri kera daka alu tiidooe naa, mala lau guu ne koro alu tiidoe.  
\v 12 Si kada nai nau ku too mai fai kera nai, nau ku sua mai suli kera 'ana rigitaa bae 'oe faa fuaku. Nau ku sua mai suli kera lelea tii waa gu ne nia kai funu naa, uri si baea bae na Kekeda laa Abu saea mai 'i nao ka mamana.  
\v 13 Nau kwai oli na kau siamu nai, ma sui boroi 'ana nau ku bae suli doo nai ki fuada si kada ku nii 'ua kau lao fera ne 'i saegano. Ku faarongo kera 'ana doo nai ki uri manata lada ka ele 'ana ele laa nau ne ali'afu.  
\v 14 Nau ku toolangainia naa bae lamu siada, sui ma toaa 'ana fera ne 'i saegano ki daka susubutai kera, suli toa nau nee kera nao lau toa 'ana fera ne 'i saegano ki naa. Kera 'uri nau lau guu, ne nau nao lau waa 'ana fera ne 'i saegano.  
\v 15 Nau kusi gani 'oe lau uri 'oko ngalida 'amua kau fasi lao fera ne 'i saegano nai. Ku gani 'oe lau 'akua uri 'oko suasuli diana 'ani kera faasia Waa Ta'aa bae.  
\v 16 Ni kera nao lau toa 'ana fera ne 'i saegano ki naa ne, mala lau guu ni nau ne nao lau waa 'ana fera ne 'i saegano.  
\v 17 Na bae lamu naa ne doo mamane. Alu na baea mamana 'oe nai 'e talai kera uri daka too 'e'ete na fuamu.  
\v 18 Nau ku fale kera uri lea daka toolangaidoo lau guu siana toae ki mala ne 'oe fale nau mai lao fera ne 'i saegano.  
\v 19 Nau ku alu nau 'i tala'aku ku too na uri 'adomi lada, uri kera lau guu daka too nada fuamu.   
\p
\v 20 “Aia, nau nao kusi foa gwaku fua toa nee taifili kera gwana. Nau ku foa lau guu fua toaa ne totoo da kai manata mamana lau gu 'ani nau, si kada kera rongo faarongo laa nee fasi toa nee.  
\v 21 Ma nau ku foa lau guu uri kera daka alu tiidoe guu, mala lau guu ne 'oe ma ni nau koro tiidoe naa. 'Oko 'adomi kera uri daka alu tiidoe naa fai koro, uri toaa lao fera ne 'i saegano daka faamamanea ne 'oe fale nau mai.  
\v 22 Nau ku faa'inito kera 'uri lau guu ne 'oe faa'inito nau, uri kera daka alu tiidoe naa, mala lau guu ne koro alu gu tiidoe naa.  
\v 23 Si baea nai 'e toolangainia: Nau ku nii 'ani kera, ma 'oe 'oko nii 'ani nau. 'Oko 'adomi kera uri kera da alu tiidoe ka ali'afu guu, uri toaa 'ana fera ne 'i saegano daka saitomana ne 'oe 'o fale nau mai ma 'oko liosau 'ana toa nee ka mala lau guu ne 'oe 'o liosau 'ani nau.   
\p
\v 24 “Maa 'ae, nau ku dooria toa ne 'oe faleda fuaku nee, daka too kwaimani lau gu fai nau 'ana kula ne nau ku too ai, uri daka suana 'ada ne 'oe faa'inito nau. 'Oe 'o faa'inito nau suli 'oe liosau 'ani nau sui fatai 'ofi saungainia molaagali.  
\v 25 Maa 'ae, 'oe waa ade 'o'olo tiifau. Toaa nee 'ana fera ne 'i saegano ka nao dasi filo 'oe boroi, nau ne ku filo 'oe. Ma na toa nau nee lau gu kera saitomana ne 'oe 'o fale nau mai.  
\v 26 Nau ku faarongo kera sui naa suli 'oe. Ma tara nau kwai faarongo kera 'ua gwaku kau suli 'oe, uri na liosaua ne 'oe ilia fuaku ka nii 'ani kera ma uri nau ku nii 'ani kera.”   
\c 18  
\s1 Si kada kera daua sa Disas  
\r (Matiu 26:47-56; Maak 14:43-50; Luk 22:47-53)  
\p
\v 1 Si kada sa Disas nia bae 'uri nai ki lelea ka sui, nia ka lea na kau fai toa kwairooi nia ki. Ma kera daka ulufolo na kau 'ana kasi dede nai satana 'i Kidron. Ma daka lea na kau uri lao ububui 'ai nai 'i bali loko 'ana dede nai.  
\v 2 Ma sa Diudas, na waa nai 'e 'ole mae lana naa sa Disas nai, nia ka saitomana sui naa si kula nai. Suli si kada 'oro sa Disas fai kera toa kwairooi nia ki da kai lea walude ki gwada 'i seeri.  
\v 3 'Uri nai, sa Diudas 'e talaia waa nai ki 'ana omee fera 'i Rom fai tai waa ni folo lae ki ne waa baita ni foa ki ma Faarisii ki da odu kera mai, nia ka lea na mai fai kera uri lao ububui 'ai nai. Kera toa ne da lea mai nai, kera dau raunga mai ma daka kwesu daka lea na mai.  
\v 4 Sa Disas 'e saitomana sui naa si doo nai kera da kai ilia 'ani nia, nia ka fali kau ka ledi 'urii 'ani kera, “Tii ne molu nani uri nia?”   
\p
\v 5 Kera da luu nia daka 'urii, “Meli nani mai uri sa Disas waa bae 'i Naasaret ne.”  
\p Sa Disas ka bae 'urii, “Tee nau naa nee.”  
\p Aia, sa Diudas na waa ne talai kera kau siana sa Disas nai, nia ka uu lau gu 'i seeri fai kera.  
\v 6 Si kada nai sa Disas ka bae 'urii, “Tee nau naa nee,” na toa nai tona da dudu faiburi kau daka 'asi kera gu 'i saegano.  
\v 7 Sui sa Disas ruana ka ledi lau gu 'urii, “Tii ne molu nani uri nia nee?”  
\p Kera daka bae lau gu 'urii, “Meli nani mai uri sa Disas waa bae 'i Naasaret.”   
\p
\v 8 Sa Disas ka bae 'urii fuada, “Tee nau naa nee, bae ku saea sui na fuamolu. Doo ne nau naa ne molu nani mai uri nau, aia, molu saea fua toa nee da lea 'ada fasi see.”  
\v 9 Sa Disas nia bae 'uri nai uri si baea nia saea sui na mai suli kera ka mamana, ne nia bae mai 'urii, “Maa 'ae, toa bae 'oe faleda mai fuaku kera lau sui gwada, nao ta waa 'ani kera si funu guu.”   
\p
\v 10 Ma sa Saemon Bita nia too 'ana tii 'ila nai ni firu. Nia ka aoa 'ila nai ka kwae na kau ai, ma ka kwae muusia naa bali alingana aolo nia waa rao nai na waa foa ni gwau. Na waa rao nai satana sa Malakas.  
\v 11 Sa Disas ka bae 'urii fua sa Bita, “Oli fai 'ila na 'oko alu 'amua 'i fulina! Nee wala, ma nonifiia nee Maa nau 'ua guu nia dooria kwailiu 'i laona nee, nau 'afitai ku lea 'e'ete lau faasia!”   
\s1 Kera talaia naa sa Disas siana sa 'Anas  
\p
\v 12 Na toa ni folo nai ma toa ni omee nai ki, fainia toa gwaungai ki kera daka daua naa sa Disas 'i seeri. Ma kera daka kani faafi roo 'aba nia ki  
\v 13 sui daka talai nia na kau sia arai sa 'Anas, na fungo sa Kaeafas. Sa Kaeafas, nia na waa foa ni gwau 'afa ngali nai.  
\v 14 Sa Kaeafas, nia ne saea mai si baea fua toa gwaungai kera Diu ki ma ka 'urii, “Nia diana gwana fua ta tii waa gwana ka mae uri toaa 'oro nee daka mauri.”   
\s1 Sa Bita nia tofe faafi sa Disas  
\r (Matiu 26:69-70; Maak 14:66-68; Luk 22:55-57)  
\p
\v 15 Sa Saemon Bita fainia ta tii waa kwairooi sa Disas lau guu, daru lea na buri sa Disas ne da talaia daka lea naa. Ma ruana waa kwairooi nai, ka lea kwaimani fai sa Disas fai kera lelea kau ka dao guu lao lalo nai maa beu waa foa ni gwau, suli waa foa ni gwau nai 'e saitoma diana 'ana waa kwairooi nai.  
\v 16 Aia, ma sa Bita ka uu gwana kau 'i maa. Na waa kwairooi nai na waa foa ni gwau 'e saitomana nai, nia oli ka ruu mai 'i maa ka bae fai wela keni nai 'e lio suli mae. Sui, nia ka talaia sa Bita daru ruu sui na kau lao lalo nai.  
\v 17 Si kada sa Bita 'e ruu kau 'ana mae nai, na wela keni nai ka bae 'urii fuana, “'Oe alamia ta waa lau gu 'ana toa kwairooi nia waa loko da talai mai loko 'oto ne!”  
\p Sa Bita 'e luua ka bae 'urii, “Nao, nau nao!”   
\p
\v 18 Si kada nai faanoe gwagwari'olaa, ma na waa baita nai ki fainia toa ni rao baki daka 'ukunia era nai ma kera daka uu kalia daka sara 'ada. Sa Bita nia uu kwaimani fai kera ka sara lau gu noni era nai.   
\s1 Na waa foa ni gwau 'e ledifetoa naa sa Disas  
\r (Matiu 26:59-66; Maak 14:55-64; Luk 22:66-71)  
\p
\v 19 Na waa foa ni gwau nai ka ledifetoa naa sa Disas suli toa kwairooi nia ki ma suli toolangaidoo laa nia.   
\p
\v 20 Sa Disas ka luu 'urii 'ani nia, “Si kada ki sui guu, nau ku toolangaidoo gwaku lao beu ni ofu laa kamolu ki, ma lao beukaua loko kula loko toaa Diu ki sui naa da kai koni kwaimani ai. Nau nao kwasi agwatainia gu bae laku suli doo neki.  
\v 21 Uri tee ne 'oko ledi 'urii 'ani nau? 'Oe leditona fasi kau toaa naki da rongo mai doo nai ki nau ku bae mai sulia. Kera da saitomana gwada doo nai ki nau ku saea mai fuada na, 'afitai ka nao.”   
\p
\v 22 Si kada sa Disas bae gu 'uri nai, ta waa 'ana waa gwaungai nai ki 'i seeri karangi nia ka fidali nia naa, ka bae 'urii, “Nee wala, 'oe olisi lamu gwana 'ana waa foa ni gwau nai?”   
\p
\v 23 Sa Disas 'e luu nia ka 'urii, “Lea nau ku saea tasi doo ne garo, 'oko faarongo nau. Ma lea nau ku saea gwaku doo mamane ki, ma 'oe fidali nau uri tee nai?”   
\p
\v 24 Sa 'Anas 'e ledi sa Disas 'uri nai sui, nia ka odua sa Disas ka lea naa sia sa Kaeafas, na waa foa ni gwau nai. 'Abana sa Disas ki, kera kani 'ua gwada faafida.   
\s1 Sa Bita tofea lau sa Disas  
\r (Matiu 26:71-75; Maak 14:69-72; Luk 22:58-62)  
\p
\v 25 Si kada sa Bita nia uu ka sara 'ana, kera daka ledi 'urii 'ani nia, “'Oe ta waa lau gu 'ana waa kwairooi baki sa wala loko nee?”  
\p Ma sa Bita ka tofe ka bae 'urii, “Nau nao!”   
\p
\v 26 Ma tii waa 'ana waa rao nia waa foa ni gwau ka nii lau guu 'i seeri. Sa wala nai, nia wanefuta nia waa ni rao bae sa Bita 'e kwae muusia kau alingana. Sa wala nai ka bae 'urii, “Tee mone! Nau ku suamu na mai fai sa wala loko lao ububui 'olif bae kada bae kera dau nia bae!”   
\p
\v 27 Sa Bita ka tofe lau guu. Ma si kada nai 'ua guu na karai ka 'ai naa.   
\s1 Kera talaia na kau sa Disas siana sa Baelat  
\r (Matiu 27:1-2,11-14; Maak 15:1-5; Luk 23:1-5)  
\p
\v 28 Sui kera daka talaia na kau sa Disas fasi beu sa Kaeafas, daka lea na kau fainia uri beu sa Baelat, na waa baita bae gafman Rom 'e alua ka lio suli bali lolofaa nai. Si kada nai, nia dao naa 'i 'uubongi maakafukafua. Na toa gwaungai nai Diu daka uu gwada kau 'i maa, suli da mau ade lea da ruu kau lao beu nia waa baita nai nia nao lau waa Diu nai ma kera daka faasua kera 'i maana God. Kera dooria daka abu ada maasia 'ani lana Fangatasae nai.  
\v 29 'Uri nai, sa Baelat ka ruu kau siada 'i maa, ka ledi 'urii 'ani kera, “Tee ne sa wala nee ilia ka garo ma molu ka dau nia mai faafia?”   
\p
\v 30 Kera luua daka bae 'urii, “Lea sa wala nee nao si ilia guu tai doo garo, kameli 'afitai meli ka talaia mai siamu 'urii ne.”   
\p
\v 31 Sa Baelat ka bae 'urii fuada, “Lea nia 'uri nai tama, molu talaia kau uri molu ka fale na kau kwakwaea fuana fara taki kamolu nai.”  
\p Kera daka bae 'urii, “Ma sui kameli ne nao meli si too 'ana rigitaa uri fale lana kwakwaea uri saumaeli lana ta wane nee.”  
\v 32 Si doo nai 'e fuli uri si baea sa Disas nia saea sui na mai sulia kwai mae laa\f + \fr 18:32 \ft 'Ana birangaa kera toaa Diu ki kera da saungia waa 'oia taki 'ana 'uifau lada. Na birangaa kera toaa Rom, kera da saumaelia waa da 'oia taki 'ana foto lae faafida 'ana 'airarafolo.\f* nai nia kai mae ai nai ka fuli.   
\p
\v 33 'I seeri sa Baelat ka oli ka ruu lau 'i beu, ma nia ka 'ailia mai sa Disas siana ka ledia naa. Ka 'urii, “Nee wala, ma 'oe naa ne waa 'inito kera toaa Diu?”   
\p
\v 34 Ma sa Disas ka ledia kau ka 'urii, “Nee? 'Oe gwana tala'amu ne 'o manata toi si doo nai 'oko ledia nai, ma nao tai waa lau gwana ne da faarongo 'oe suli nau ma 'oko saea nai?”   
\p
\v 35 Ma sa Baelat ka bae lau 'urii, “Nau nao lau ta waa Diu ne uri 'oko ledi 'uri nai 'ani nau! Toaa 'oe fai waa baita ni foa ki 'ua gu ne kera da talai 'oe mai siaku nee. Tee ne 'oe ilia mai ka garo?”   
\p
\v 36 Ma sa Disas 'e luua ka 'urii, “Na 'initoaa nau nia nao lau 'initoaa 'e lea mai fasi fera ne 'i saegano ne. Lea sae nia lea mai fasi fera ne 'i saegano mone, doo toaa ni rao nau ki kera da firu mai suusi nau ma toaa nee Diu 'afitai daka karo nau gu bae.”   
\p
\v 37 Ma sa Baelat ka ledia ka 'urii, “'Uri nai tama 'oe na waa 'inito ne! Nee?”  
\p Ma sa Disas 'e luua ka 'urii, “Doo mamane ne 'oe sae nau na waa 'inito nai. Nia mamana nai, si doo ne ku lea mai lao fera ne 'i saegano uria ma ku futa mai uria, nia naa ne uri faarongo mamana lae sulia si baea mamana nai. Toae ki sui guu ne kera nii 'ana bali nia doo mamana nai, kera da fafurongoa si doo ku saea daka ade sulia.”   
\p
\v 38 Sui sa Baelat ka ledia lau ka 'urii, “Nee wala, tee gu ne mamana lae?”  
\s1 Kera saea sa Disas nia garo ka naofia naa mae lana  
\r (Matiu 27:15-31; Maak 15:6-20; Luk 23:13-25)  
\p Ma sa Baelat nia ledi 'uri nai sui nia ka oli lau 'i maa siana toaa Diu bae. Nia ka bae 'urii fuada, “Nau nao kusi dao toi guu tasi garo laa 'ana sa wala nee.  
\v 39 Ma sui boroi 'ana ta, si birangaa kamolu naa ne uri nau ku saea daka lukea kau ta waa fuamolu fasi lao lookafo otofana Fangatasae nee. Nia 'uri nai, waa 'inito nee toaa Diu ne molu dooria daka lukea kau fuamolu?”   
\p
\v 40 Ma kera daka 'ai baita tasa daka bae 'urii, “Nao! Sa wala nai ka nao! Lukea 'amua mai sa Baarabas fuameli!” Sa Baarabas kera alu nia lao lookafo faafia nia ta waa 'ana toaa da sasi uri taga lae 'ana gafman.   
\c 19  
\p
\v 1 'Uri nai guu sa Baelat ka falea naa sa Disas fua toaa ni omee nai ki ma ka saea kera daka nangasia naa sa Disas.  
\v 2 Kera daka 'e'erea tii 'eeregwaua 'ana 'oko konala nai sui daka silifainia naa 'i gwauna sa Disas. Sui kera daka faa ruufi nia naa 'ana maku gogosala nai mala 'ana waa 'inito.  
\v 3 Sui kera daka fali kau siana daka bae 'urii, “Diana tasa kau fuamu, 'oe waa 'inito kera toaa Diu!” Sui, kera daka fidali nia usi maana.\fig Na nununa na doo ni 'eregwau 'ana 'oko ngarangaraa.|src="LB00321B_579x581_376x378.jpg" size="col" ref="Dion 19:3" \fig*   
\p
\v 4 Sa Baelat ka tii fa ruu laa lau kau 'i maa ka bae 'uri fua toaa nai Diu, “Nau ku talaia mai sa wala nee fuamolu nai, uri molu ka saitomana ne nau nao kusi dao toi guu tasi doo ne nia ilia ka garo.”  
\v 5 Si kada sa Disas 'e ruu mai 'i maa, nia 'e ruufia na mai maku gogosala bae fua waa 'inito ki ma na doo ni 'eeregwaua konala bae lau gu 'i gwauna. Sa Baelat ka bae 'urii fua konia nai, “Molu suana nai, sa wala bae gu ne!”   
\p
\v 6 Aia na waa baita ni foa nai ki, ma na waa ni folo lae nai ki kalia Beukaua bae, si kada kera suana, kera daka 'ai baita daka bae 'urii, “Saungi sa wala na ka mae 'ana! Foto faafi nia 'ana 'airarafolo!”  
\p Sa Baelat ka bae 'urii, “Molu talai nia kau molu ka tala foto 'amolua faafi nia 'ana 'airarafolo. Ni nau gu ne nao kusi dao toi guu tasi doo ne nia ilia ka garo.”   
\p
\v 7 Na toaa nai Diu kera daka bae 'urii fua sa Baelat, “Sa wala na 'e saea nia 'Alakwa God. Si doo taki kameli 'e luia nao ta waa gwana si saea naa nai. Nia waa uri mae lae naa na, suli nia saea si doo nai.”   
\p
\v 8 Si kada sa Baelat nia rongo kera da bae 'uri nai, nia kafi mau kafi 'idu lau.  
\v 9 Sui nia oli ka ruu lau 'i beu ka ledia sa Disas ka 'urii, “Nee wala, doo 'oe waa fasi fai nee?”  
\p Sa Disas ka nao si saea gu tasi doo.  
\v 10 'Uri nai sa Baelat ka ledi 'urii lau 'ani nia, “Nee, 'oe nao 'osi dooria guu bae lae fa nau? 'Oe nao 'osi saitomana guu, ne nau naa ne ku too 'ana tetedee uri ku saea daka foto faafi 'oe 'ana 'airarafolo, ma nao daka lukasi 'oe 'oko mauri 'amua?”   
\p
\v 11 Sa Disas 'e luua ka bae 'urii, “Na tetedea nai, lea God nao si faa fuamu uri sae lana doe suli nau, 'oe 'afitai 'oko too ai. Doo ne adea guu, waa ne fale nau 'i 'abamu, nia fulia si abulo ta'aa laa baita 'asia naa.”   
\p
\v 12 Safali 'i seeri, sa Baelat ka sasi lau gwana uri dao lae toi tasi ade laa uri nia ka saea daka lukea lau gwada sa Disas. Sui ma Toaa Diu ki, kera daka 'ai baita kau daka 'urii, “Lea 'o lukea sa wala na ka lea lau gwana, tama 'oe nao lau ruana nia waa 'inito loko 'i Rom nai. Suli lea ta waa 'e saea nia tala'ana 'e 'inito, nia waa 'e nao si kwaimani na fai waa 'inito 'i Rom nai.”   
\p
\v 13 Si kada sa Baelat nia rongo si doo nai sui, nia ka talaia na mai sa Disas uri 'i maa. Sui sa Baelat ka gooru naa 'ana si kula nai fua gooru lae ai uri fale lana si baea 'isi suli doo ki. Si kula nai kera da 'ailia 'ana “Fau dedema”, aia 'ana bae laa kera toaa Diu, na “Gabata”.  
\v 14 Ma fa dani nai, nia fa dani 'ana ade akau lae maasia fa wiiki bae Fangatasae kai liu ai. Nia ka dao karangia naa tofungana sato 'ana si kada nai. Sa Baelat ka bae na 'urii fua toaa Diu nai, “Na waa 'inito kamolu bae ne!”   
\p
\v 15 Na toaa Diu nai ki daka kokoo baita 'ada daka bae 'urii, “Ngali kau molu foto faafia ka mae 'ana, 'ana 'airarafolo wala!”  
\p Sa Baelat ka ledi kera lau ka 'urii, “Nee, nia mamana kamolu dooria uri nau ku foto na faafia waa 'inito kamolu nee 'ana 'airarafolo nai?”  
\p 'I seeri na waa baita ni foa ki da luu nia daka bae 'urii, “Tii waa 'inito ne kameli too na ai ne waa 'inito 'i Rom. Nao lau ta waa 'inito 'e'ete lau!”   
\p
\v 16 Lelea mai 'e dao gu 'i seeri, sa Baelat ka fale na kau sa Disas fuana toa ni omee nai ki uri foto lae faafi nia 'ana 'airarafolo.  
\s1 Kera foto faafi sa Disas 'ana 'airarafolo  
\r (Matiu 27:32-44; Maak 15:21-32; Luk 23:26-43)  
\p 'I seeri, na toa ni omee nai ki daka talaia na kau sa Disas.  
\v 17 Sa Disas ka ngalia 'airarafolo nia ni mae lae 'i fafona ka lea naa uri si kula nai 'i gwai lelete. Ma kera daka 'ailia kula nai “'I Golgota” 'ana baea toaa Diu.  
\v 18 Ma 'i seeri kera daka foto na faafia sa Disas 'ana 'airarafolo. Ma kera daka foto faafia ta roo waa lau gu fainia, ta waa ka nii bali aolo ma ta waa ka nii bali mauli nia. Sa Disas ka nii 'i lalo 'ana roo waa nai ki.  
\v 19 Sa Baelat ka kedaa mai tii si baea nai sui kera daka ngali mai daka alu ngasi ai 'i gwauna 'airarafolo nai sa Disas nii ai. Si baea nai 'e 'urii, \sc “Sa Disas waa 'i Naasaret, na waa 'inito kera toaa Diu.” \sc*  
\v 20 Waa 'oro ki 'ana toaa Diu kera da idumia si baea nai, suli si kula nai da foto faafia sa Disas 'ana 'airarafolo ai 'e nii karangia gwana fera baita 'i Durusalem. Ma kera daka kedaa lau gu si baea nai 'ana baea kera toaa Diu, baea kera toaa 'i Rom, ma fainia baea kera toaa Grik.  
\v 21 Na waa baita ni foa ki kera nao dasi ele suli si bae laa nai, ma kera lea daka saea fua sa Baelat. Kera daka bae 'urii, “'O kekeda nao 'osi saea lau ‘Na waa 'inito kera toaa Diu ki!’ Kaa 'o saea 'amua, ‘Ni nia lau gwana tala'ana bae saea, nia waa 'inito kera toaa Diu ki.’”   
\p
\v 22 Sui sa Baelat 'e luu kera ka bae 'urii, “Si baea ne nau ku kedaa sui naa, tama nau ku kedaa sui naa nai, ade ta waa ka talana lau.”  
\v 23 Si kada toa ni omee nai ki da foto faafia sa Disas 'ana 'airarafolo, kera da ngalia maku nia ki daka tolingia 'ana fai si doo ki uri ka bobola fai kera fai waa ki. Na maku nia nai 'i fara gwana ne tio. Maku nai, kera saungainia ka tikwa ma ka nao gu ta tailado laa ai 'ita mai gwauna ka dao 'aena.  
\v 24 Na waa ni omee nai ki daka bae 'urii matangada kwailiu, “Nao kolu si kari saketoa lau maku nee. Kolu ilia fasi tasi saso laa mala dais uria. Lelea waa siitasa, waa nai ka ngali 'ana.” Si doo nai 'e fuli uri si baea lao kekeda laa abu ka mamana bae nia 'urii, “Kera tolingia naa maku nau ki fuada, ma kera daka saso mala dais uri maku baita nau 'i fafo.” Si doo toa ni omee nai da ilia nai.   
\p
\v 25 Gaa nia sa Disas fai toolana gaa sa Disas, ma ni Meri 'afe sa Klopas, fai ni Meri ai bae 'i Magdala, kera da uu gwada 'aena 'airarafolo nai sa Disas mae ai.  
\v 26 Sa Disas nia suana kau gaa nia 'i seeri, ma na waa kwairooi bae sa Disas nia liosau 'ani nia boroi ka uu karangi lau gu 'i seeri. Sa Disas ka bae 'urii fua gaa nia, “Gaa 'ae, na 'alakwa 'oe bae ne.”  
\v 27 Sui, nia ka bae lau gu 'urii fua waa kwairooi nai, “Na gaa 'oe bae ne.” Safali 'i seeri na waa kwairooi nai 'e talaia gaa sa Disas ka too 'i luma kera ka suasuli nia naa.   
\s1 Sa Disas nia mae  
\r (Matiu 27:45-56; Maak 15:33-41; Luk 23:44-49)  
\p
\v 28 Burina doo nai ki lau guu, sa Disas 'e saitomana sui naa ne raoa nia ki sui naa, ma uri si doo Kekeda laa Abu\x + \xo 19:28 \xt Sam 69:22 \x* saea ka fuli, nia ka bae 'urii, “Nau ku maeli kuu.”   
\p
\v 29 Na waen lifoo nai, kera da ongia lao kufidoe ka fungu ka uu gwana 'i seeri. Kera daka ngalia si doo nai mala lumulumu daka kurumainia kau lao waen nai sui daka alua gwauna saga 'ai nai da saea 'ana “Iisob,” sui kera daka falea kau uri maa ngiduna sa Disas.  
\v 30 Si kada sa Disas nia kuufia ka sui, nia ka bae 'urii, “Nia sui naa nai!” Nia bae 'uri nai sui guu, nia ka gwautoli na mangona ka liu naa.   
\s1 Kera labua gagarona sa Disas 'ana sue  
\p
\v 31 Fa dani nai fa dani ni ade akau lae naa, sui tio dani guu fa dani 'ana sabat naa. Fa sabat nai boroi, nia fa sabat 'initoa kera lau guu. Kera toaa Diu nai lea daka gania naa sa Baelat uri kera lea daka 'oia 'aena sa Disas fai roo waa baki uri daka mae 'ali'ali, ma daka tangasu kera naa fasi 'airarafolo baki, suli kera ote kera 'ana waa mae ki daka tio gwada 'ana 'airarafolo nai ki 'ana sabat.  
\v 32 'Uri nai guu toa ni omee nai ki kera lea daka safali 'oia naa 'aena ta waa 'ana roo waa baki da foto faafi keerua 'ana 'airarafolo ki fai sa Disas bae.  
\v 33 Ma sui, si kada kera dao naa siana 'airarafolo bae sa Disas nii ai, kera daka suana nia mae naa. 'Uri nai, kera daka nao dasi 'oia guu 'aena sa Disas.  
\v 34 Si doo tii waa 'ani kera nia 'e ilia lau 'ana ne nia liu fai sua nai ka labu ai 'i gagarona sa Disas. Ma na 'abu fainia kafo daru igwa mai faasia.  
\v 35 Nau waa ne ku tala suai na doo nai ki ne ku unu sulia nee. Nau ku unu sulia siamolu uri kamolu sui guu molu ka manata mamana lau guu. Doo nai nau ku saea nai nia mamana, ma nau ku saitomana ne nau ku bae mamana.  
\v 36 Doo nai ki da fuli 'uri nai uri si doo na kekeda laa Abu 'e saea mai ka mamana, bae nia bae 'urii, “Ta tii si 'oki boroi 'ani nia nao si moo'oi guu.” \x + \xo 19:36 \xt 'Eksades 12:46; Namba ki 9:12; Sam 34:20 \x*  
\v 37 Ma ta bali kekeda laa Abu lau guu ka 'urii, “Waa ki da kai bubungia waa ne kera labua 'ana sue ka ruu lao nonina.” \x + \xo 19:37 \xt Sakaraea 12:10 \x*   
\s1 Kera saufinia naa sa Disas  
\r (Matiu 27:57-61; Maak 15:42-47; Luk 23:50-56)  
\p
\v 38 Burina nia mae naa, sa Diosef waa nai faasia 'i 'Arimatea nia lea mai ka gania sa Baelat uri ka ngali kau nonina sa Disas. Sa Diosef, nia ta waa lau guu 'ana waa kwairooi sa Disas ki, sui ma nia ka agwa gwana mai, suli 'e mau lau gwana 'ana waa gwaungai kera Diu ki. 'Uri nai guu, sa Baelat ka faolomainia naa. Sa Diosef lea ka ngalia naa.  
\v 39 Sa Nikodimas waa bae nia lea mai siana sa Disas lao fa rodo bae, nia lau gu ne lea kwaimani kau fai sa Diosef. Ma nia sa Nikodimas, ka ngali mai bobola fainia 30 kilo 'ana doo moko diana ki 'asia naa uri alu lae fai nonina waa mae. Satana doo moko diana nai ki ne “Mira,” fai “'Alos.”  
\v 40 Roo waa nai ki, keerua daru ngalia nonina sa Disas ma daru ka 'afua naa 'ana 'aba maku kwakwaoa diana ki fainia doo moko diana baki. Keerua daru ili 'uri nai suli si birangaa Diu ki 'ana ade akau lae 'ana waa mae ki sui fatai dafi saufini kera.  
\v 41 Si kula bae kera da foto faafia sa Disas ai bae 'e nii ninimana tii ola 'ai. Ma tii likwafau falu ni alu wane lae ne kera nao dasi alu 'uabaa gu mai ta waa ai ka nii gwana lao ola 'ai nai.  
\v 42 Fa dani nai, fa dani Diu ki 'ana ade akau lae maasia Sabat nai. 'Uri nai keerua daru ka saufinia naa sa Disas 'i seeri lao likwafau falu nai, suli 'e nii karangi gwana.   
\c 20  
\s1 Sa Disas nia tatae faasia maea  
\r (Matiu 28:1-8; Maak 16:1-8; Luk 24:1-12)  
\p
\v 1 'I 'uubongi maakafufua lao rorodoe 'ua gwana 'afa sato totoonao 'ana wiiki, ni Meri bae faasia 'i Magdala nia ka lea naa uri maana likwafau ni alu wane bae. Nia dao ka suana fau bae da fonokia 'ana maana likwafau bae, nia abuli ka tio 'e'ete na kau.  
\v 2 'I seeri, ni wala nai ka lae 'ali'ali ka oli lau mai fera siana sa Saemon Bita fainia na waa kwairooi bae sa Disas liosau 'ani nia bae. Ni wala nai ka bae 'urii fua roo waa ki, “Wala roo waa 'ae, na wane ki gu ne da ngalia naa nonina Aofia kia bae faasi lao likwafau bae, ma kolu ka ulafusia naa si kula da alu nia ai!”   
\p
\v 3 'Uri nai guu, sa Bita fainia na waa kwairooi bae daru ka tatae daru ka lea naa uri maa likwafau bae.  
\v 4 Ma keerua sui guu daru ka lae 'ali'ali naa, lelea na waa kwairooi nai ka talua sa Bita lea kau ka dao na 'i nao maana likwafau nai.  
\v 5 Nia 'agwaoro kau ka bubungia 'abala maku kwakwaoa baki sui guu da tio gwada, sui boroi nia nao si ruu gu kau lao likwafau nai.  
\v 6 Sui, sa Saemon Bita bae nia 'isi mai, nia lelea mai ka dao naa. Sa Bita ka tasa kau ka ruu na lao likwafau nai. Nia ka suai naa 'abala maku kwakwaoa baki.  
\v 7 Nia ka suai lau guu si 'aba maku bae kera da karoa 'ana gwauna sa Disas. Si 'aba maku nai 'e lukuma ka tio 'e'ete lau gwana taifilia faasia 'abala maku kwakwaoa baki.  
\v 8 Dao 'i seeri guu na waa kwairooi bae nia dao maana likwafau 'i nao, nia ka ruu na kau. Nia ka suai doo nai ki ma nia ka faamamanea naa.  
\v 9 Ka 'uri nai boroi 'ana, keerua nao daru si filoa 'ua gwadaru bae na kekeda laa Abu 'e saea sa Disas totoo kai tatae guu faasia maea.  
\v 10 'Uri nai sui guu, roo waa kwairooi nai ki daru ka oli na mai luma keerua ki.   
\s1 Ni Meri fasi Magdala nia suana sa Disas  
\r (Matiu 28:9-10; Maak 16:9-11)  
\p
\v 11 Ma ni Meri ka uu 'ua 'i maana likwafau, ma ka angi guu 'ana. Ma 'ana si kada nia angi 'ana, nia 'agwaoro ka lio kau laona likwafau nai.  
\v 12 Ma nia ka suana roo 'ensel nai ki keerua ruufia maku kwakwaoa ki ma daru ka gooru gwadaru 'ana si kula nai da egwalaa sa Disas ka tio ai 'i nao. Ta 'ensel ka gooru kula bae gwau sa Disas tio ai bae, ta doo 'ana kula bae 'aena ki tio ai.  
\v 13 Keerua daru ledia ni Meri daru ka 'urii, “Nee, tee ne 'o angisia?”  
\p Ni Meri 'e luu keerua ka 'urii, “Na Aofia nau bae ne kera ngalia kau nonina faasia 'i seki, ma nau ku ulafusia naa kula da alu nia ai.”   
\p
\v 14 Nia 'e bae 'uri nai sui nia abulo 'e lio kau, ka suana sa Disas 'e uu gwana 'i seeri. Sui boroi 'ana nia ka ulafusi lau gwana ne nia sa Disas.  
\v 15 Sa Disas ka ledia ka 'urii, “Wela keni 'ae, 'utaa ne 'oko angi gwamu 'urii? Ma tii ne 'oe nani uri nia?”  
\p Ni Meri ka kwaifii 'ana sae sa waa nai gwana ne lio suli ola 'ai nai 'i seeri. Nia ka 'urii fuana, “Waa baita kani 'ae, lea sa 'oe gwana ne 'o ngalia kau nonina Aofia nau, nau ku dooria 'oko faarongo nau 'ana kula ne 'oe alua ai, uri nau lea ku ngali 'akua.”   
\p
\v 16 Sui, sa Disas ka bae 'urii fuana, “Meri 'ae!”  
\p Ni Meri toriabulo 'e lio kau ka lio saitomana naa. Nia ka bae na 'urii fuana, “'Oi na Raboni bae!” “Raboni” toolangai lana na “Waa ni toolangaidoo” 'ana baea kera toaa Diu.   
\p
\v 17 Ma sa Disas ka bae 'urii fuana, “Nao 'osi dau fifini faafi nau 'urii, suli nau nao kwasi oli kwasi dao 'ua sia Maa nau ne. 'O oli kau dao siana toolaku ki, 'oko faarongo kera ne nau kwai oli naa siana Maa nau ne nia na Maa kera lau guu. Nia na God nau, ma na God kera lau guu.”   
\p
\v 18 Sui guu ni Meri nai faasia 'i Magdala ka oli naa. Nia ka faarongoa naa waa kwairooi ki ne nia suana naa na Aofia. Ma nia ka faarongo kera lau guu 'ana doo nai ki sa Disas nia saea mai fuana nai.   
\s1 Na toa kwairooi ki da suana sa Disas  
\r (Matiu 28:16-20; Maak 16:14-18; Luk 24:36-49)  
\p
\v 19 'I saulafi naa 'ana tii fa sato totoonao bae gwana 'ana wiiki, na toa kwairooi baki kera da too kwaimani 'ada laona tii beu nai. Na maa nai ki 'ana beu nai boroi kera da fonokida daka alu loko ki ai, suli kera da mau 'ana toa gwaungai Diu ki. Ma sa Disas nia ka sakatafa faatai gwana 'i matangada. Ma ka bae 'urii, “Na aroaroe ka too na fai kamolu.”  
\v 20 Nia bae 'uri nai sui, nia ka faatainia naa 'abana ki fai na gagarona fuada. Na toa kwairooi ki kera daka ele 'asia naa 'ana si kada nai kera da suana Aofia.  
\v 21 Sa Disas ka bae lau 'urii fuada, “Na aroaroe ka too na fai kamolu. Nau kwai fale kamolu molu kai lea, mala lau guu ne Maa nau nia fale nau mai.”  
\v 22 Sa Disas nia ufi mango faafi kera ma ka bae 'urii, “Molu ngalia Anoedoo Abu.  
\v 23 Lea kamolu molu manata lukea abulo ta'aa laa ta waa, waa nai God boroi nia manata lukea lau guu abulo ta'aa laa nia ki. Ma waa ne kamolu nao molu si manata lukea abulo ta'aa laa nia ki, God boroi nao si manata luke nia lau guu.”   
\s1 Sa Toomas suana sa Disas  
\p
\v 24 Aia sa Toomas ne kera 'ailia lau guu 'ana “'Iu” ta waa lau guu 'ana toa kwairooi baki sa Disas, nia nao si too 'ana si kada nai sa Disas dao siada nai.  
\v 25 Ma 'aini toa kwairooi nai ki kera daka faarongo nia daka bae 'urii, “Wala 'ae, kameli meli suana mai na Aofia!”  
\p Nia ka bae 'ana 'urii fuada, “Lea nau ku tala suana guu fuli nila baki lao 'abana taari ku faamamanea. Fai, lea nau ku tala alu gu kakauku fuli nila baki ma ku dau toi guu 'i gagarona bae taari ku faamamanea. Lea nao, 'afitai guu nau ku faamamanea si doo nai.”   
\p
\v 26 'Ana fiuna fa dani 'i burina lau guu, na toa kwairooi baki kera da too fiku lau guu laona luma bae. Fua nai, sa Toomas 'e nii lau gu fai kera 'i seeri. Kera daka sabia lau gu mae ki. Sui sa Disas ka sakatafa folaa lau gu mai 'i matangada, ka bae lau gu 'urii, “Aroaroe ka too na fai kamolu.”   
\p
\v 27 Sui sa Disas ka bae 'urii fua sa Toomas, “Toomas 'ae, 'oe alua fasi kakaumu 'i seki lao 'abaku. 'O suana fasi 'abaku neki. Faa mai 'abamu 'oko silifainia fasi 'i seki gagaroku fulina mae maala bae. 'O manata mamana naa, nao 'osi manata ruarua lau!”   
\p
\v 28 Ma sa Toomas 'e luua ka 'urii, “'Oe na Aofia nau, ma God nau!”   
\p
\v 29 Ma sa Disas ka bae 'urii fuana, “'Oe 'o suaku gwamu nai 'oko manata mamana nai. 'E diana tasa fua toaa ne nao dasi suaku boroi ma kera daka manata mamana 'ani nau.”   
\p
\v 30 Sa Disas nia ilia doo kwaibalatana 'oro ki lau ne toa kwairooi nia ki da suai, ne nao kusi kekeda gu sulia lao buka ne.  
\v 31 Ma sui boroi 'ana, doo neki nau ku kekeda sulida nee, nau ku kekeda sulida uri ka adea molu ka manata mamana 'ana sa Disas na Kraes, na 'Alakwa nia God. Ma si kada kamolu molu manata mamana 'uri nai, kamolu molu ka too 'ana mauria firi nunufana satana.   
\c 21  
\s1 Sa Disas nia sakatafa faatai lau  
\p
\v 1 Tii si kada lau gu kau 'i buri, sa Disas nia saka faatai lau fua toa kwairooi nia ki 'i ninimana 'osi 'i Galilii.\f + \fr 21:1 \ft Taebirias ne ta sata lau guu fua 'osi 'i Galilii.\f* Na fuli lana 'e 'urii:  
\v 2 Toa ne kera da fiku kwaimani 'ana si kada nai ne, Sa Saemon Bita, sa Toomas ne kera 'ailia 'ana 'Iu, sa Nataniel nia waa faasia 'i Kena 'ana bali lolofaa 'i Galilii, na roo 'alakwa sa Sebedii ki, ma ta roo waa kwairooi lau.  
\v 3 Sa Saemon Bita nia bae 'urii fuana toa nai, “Nau lea ku dee 'akua nai.”  
\p Ma kera daka bae 'urii, “Kameli boroi meli doori lea lau guu fai 'oe.” Kera lea daka taelia naa gwa baru nai. Sui boroi 'ana fa rodo nai kera da dee lelea ka nao dasi deea gu ta sakwari.   
\p
\v 4 'I 'uubongi abu naa, sa Disas nia ka uu kau 'i sara ninimana 'osi nai. Ma sui toa kwairooi nia ki daka nao dasi lio saitomana lau gwada.   
\p
\v 5 Sui sa Disas ka bae kau fuada ka 'urii, “Nee wala ruana fai kera, kamolu molu deea boroi ta sakwari?”  
\p Kera da luu nia daka 'urii, “'E nao gu ne!”   
\p
\v 6 Ma nia ka bae 'urii, “Molu dangalua furai 'i bali aolo 'ani kamolu. Tara kamolu kai deea sakwari ki na.” Si kada kera da ili gu suli si doo nai, na furai nai ka fungu naa 'ana sakwari 'oro mamana guu lelea kera nao dasi bobola na fai 'aba lana furai nai uri lao baru.   
\p
\v 7 Sui na waa kwairooi bae sa Disas liosau 'ani nia, ka bae 'urii fua sa Bita, “Na Aofia kia bae loko wala!” Si kada sa Saemon Bita nia rongo gu nai nia saea, “Na Aofia kia bae loko,” nia lae ka ruufia na maku baita nia (suli nia lukea ka alu gwana kada nia rao 'ana) ka lofo na lao matakwe ka 'arango naa uri 'i sara.  
\v 8 Na toa kwairooi ki kera daka lea na kau 'i burina uri 'i sara 'ana baru nai. Ma kera daka taraa na mai furai nai fai sakwari 'oro ne lelea ka fungu gu ai uri sara, suli kera da nii karangia naa 'i sara nai, bobola gwana fainia ta tii talanga fa fale'ae laa kau.  
\v 9 Si kada kera koso na 'i sara, kera daka suana era nai 'e saru ka neneola naa fainia sakwari ki ma tai beret ki lau guu.  
\v 10 Sa Disas ka bae 'urii fuada, “Molu ngali mai tai sakwari 'ana doo na molu deea ki nai.”   
\p
\v 11 Sa Saemon Bita 'e lea kau lao baru nai ka taraa na mai furai nai uri 'i sara. Na furai nai 'e fungu 'ana sakwari baita 'oro, 153 'ana sakwari, sui boroi na furai nai ka nao si muu guu.  
\v 12 Sa Disas ka bae 'urii fuada, “Lea mai, molu fanga 'amolua.” Tii ledi lae 'urii 'ani nia, “'Oe sa tii ne wala?” Gu ne nao ta waa 'ani kera si ilia guu, suli da saitomana gwada ne nia Waa Baita kera sa Disas gwana nai.  
\v 13 Sa Disas lea mai ka ngali kau beret ka faa fua toa kwairooi nia ki. Sui ka ili lau gu 'uri nai 'ana sakwari ki.   
\p
\v 14 Oluna si kada sa Disas nia saka faatai naa fua toa kwairooi nia ki naa nai, burina bae nia tatae faasia maea.   
\s1 Sa Disas fainia sa Bita  
\p
\v 15 Si kada kera fanga ka sui naa, sa Disas ka bae 'urii fua sa Saemon Bita, “'Oe sa Saemon 'alakwa nee sa Dion, 'oe 'o liosau mamana 'ani nau ka talua liosaua kera toa nee fuaku?”  
\p Sa Bita ka bae 'urii, “Tee mone Aofia. 'Oe 'o saitomana gwamu ne nau ku liosau 'ani 'oe.”  
\p Sa Disas ka bae 'urii fuana, “'O suasulia kale sifsif nau ki.”  
\v 16 Sa Disas ruana ka bae lau gu 'urii, “'Oe sa Saemon 'alakwa nee sa Dion, 'oe 'o liosau mamana 'ani nau?”  
\p Sa Bita 'e luua ka 'urii, “Tee mone Aofia. 'Oe 'o saitomana gwamu ne nau ku liosau 'ani 'oe.”  
\p Sa Disas ka bae 'urii fuana, “'O lio sulia na sifsif nau ki.”  
\v 17 Sa Disas oluna ka bae lau gu 'urii, “'Oe sa Saemon 'alakwa nee sa Dion, 'oe 'o liosau mamana 'ani nau?”  
\p Sa Bita manata lana ka 'asia naa, suli sa Disas oluna 'e ledi nia naa ka 'urii, “'Oe 'o liosau mamana 'ani nau?” Ma sa Bita ka bae 'urii fuana, “Wala Aofia, 'oe naa ne 'o saitomana doo ki sui guu, ma 'oko saitomana ne nau ku liosau 'ani 'oe.”  
\p Sa Disas ka bae 'urii fuana, “'O lio sulia sifsif nau ki.  
\v 18 Doo mamane nau ku saea fuamu 'e 'urii, kada ne 'oe 'ofi baita mai 'oe 'o tala ofi 'amua tala 'amu, ma 'oko tala lea 'amua tala 'amu 'ana kula ne 'o doori lea uria. Ma sui, lelea 'oe 'o waro naa, 'oe 'oko fale 'aba na kau uri daka dau 'abamu. Ma ta waa 'e'ete naa ne kai kania maku 'oe salafamu, ma ka talai 'oe kau uri kula ne nao 'osi doori lea gu uria.”  
\v 19 Sa Disas 'e saea si doo nai uri ka faatainia kwai maea ne sa Bita totoo kai mae ai. Ma nia kai tafoa satana God. Sui sa Disas ka bae 'urii fua sa Bita, “'O lea mai buriku.”   
\p
\v 20 Sa Bita toriabulo 'e lio kau, nia ka suana waa kwairooi bae sa Disas liosau 'ani nia 'e lea na kau buri daru. Sa wala nai bae gooru karangia sa Disas 'ana kada bae kera fanga 'isi bae ma ka ledi 'urii 'ana sa Disas bae, “Wala Aofia 'ae, sa tii ne kai 'ole 'oe ma kai fale 'oe fuana malimae ki nai?”  
\v 21 Doo nai ne adea sa Bita 'e suana guu waa kwairooi nai ma ka ledi 'urii 'ana sa Disas, “Wala Aofia 'ae, ma sa wala nee mone 'utaa?”   
\p
\v 22 Sa Disas 'e luua ka 'urii, “Lea sa nau ku dooria boroi sa wala nee ka mauri gwana lelea nau oli mai ku dao, nia nao lau doo 'oe uri 'oko bae 'amua sulia.” 'O lea 'amua mai buriku.   
\p
\v 23 Fafona si baea nai guu, kera daka unutainia naa saea na waa kwairooi nai nao nia si mae guu. Ma sui, sa Disas nao si saea lau sae sa wala nai nia tara nao si mae lau bae. Nia bae lau 'ana 'urii bae, “Lea sa nau ku dooria boroi sa wala ne ka mauri gwana lelea nau oli mai ku dao, nia nao lau doo 'oe uri 'oko bae 'amua sulia.”   
\s1 Baea 'isi ki naa  
\p
\v 24 Na waa kwairooi bae ne kekeda nee, nia waa bae nia suai mai doo nai ki ma ka kekeda sulia nee. Kolu kolu saitomana nia bae mamana 'ana doo neki nia saea sulia sa Disas.   
\p
\v 25 Tai doo 'oro ne sa Disas nia ilia ki lau guu, lea sa nau ku kekeda sulida ka sui guu, nau ku manata toi na molaagali nee tiifau boroi ka tu'uu nao si bobola fainia buka nai ki sui guu daka tio ai.