\id 1CO 1 Corinthians in Baeguu \h 1 Koren \toc3 1 Koren \toc1 Na Etana Kekeda Laa Sa Bol Fua Konia Manata Mamana 'I Koren \toc2 1 Koren \mt1 Na Etana Kekeda Laa Sa Bol Fua Konia Manata Mamana 'I Koren \ip 'Ana oluna fa lea laa 'ana rao misinare laa nia sa Bol, nia lea dao 'i 'Efesas ka too 'i seeri sulia kasi kada tu'uu. Ma 'i seeri, nia ka kedaa tai leta ki fuana konia manata mamana 'i Korin. Sa Bol nia kedaa ta tii leta 'ana leta nai ki nia ka toolangaidoo fuana konia manata mamana nai 'i Korin uri daka too 'ana tooa ne 'o'olo 'i matangana toaa nao dasi manata mamana ki 'ana God. (Na leta nai ne kolu nao si too ai 'i tari'ina.) Toaa nai 'i Korin kera da teemainia leta nai sui kera daka too 'ana tai si doo fua ledi lana sa Bol sulia. Na ledi laa nai ki 'urii, “Nee wala? Nia diana gwana uri wane ka arai ma keni ka 'afe ma nao, 'e nao? Tasi doo lau, nia 'o'olo gwana uri kolu toaa manata mamana ki kolu ka fanga kwaimani fainia toaa kwaimani kolu ki toaa ne da 'ania fanga ne da afuafu ai talea nunuidoo ki? Si kada kolu ofu kwaimani sui guu uri faabaita lana God, tara kolu ka ili 'utaa gu ai? Ma fale laa 'utaa mone 'ana fale laa Anoedoo Abu ne nia diana fuakolu uri gani lana God uria?” Na konia manata mamana 'i Korin kera kekeda kau fua sa Bol uri ledi lana lae uria doo nai ki. \ip Olu waa nai ki satada ki sa Stefanas, sa Fotunatas, ma sa 'Akaikus, kera da lea mai faasia 'i Korin fainia leta bae siana sa Bol. Ma kera daka faarongoa lau guu sa Bol 'ana tai doo ta'aa tasa fuli 'i matangana konia manata mamana 'i Korin. Tai toaa manata mamana 'i Korin, kera da olisusuu 'i matangada kwailiu, ma daka bae ngalangala sulia sa tii ne faasiuabu kera ki ma ka toolangai kera ki 'ana doo God ki (3:1-23). Tai wane daka dooria daka lea sulia sa Bol, ma tai wane daka dooria lea lae sulia sa 'Abolos ma sulia tai wane 'e'ete lau guu. 'I seeri ta tii waa lau guu ka kaubarea na gaa rua nia, ma na waa kwaitalai ki fua konia nia God ka nao dasi ilia guu tasi doo sulia ade garo laa nai. Ma tasi doo lau guu, tai toaa manata mamana kera da ngalia lau guu toaa manata mamana ki 'i naofana toaa nao dasi manata mamana ki uri 'olosi lada. \ip Sa Bol nia kekeda lau guu fua toaa manata mamana 'i Korin, ma na leta nai kolu ka 'ailia 'ana 1 Korin. Lao bali buka 1-6, sa Bol nia kekeda sulia si doo ta'aa ne fuli matangana toaa manata mamana 'i Korin ne nia rongoa. Lao bali buka 7-16, nia ka olisia na ledi laa ne toaa Korin ki da ledi nia 'i lao leta kera nai. \iot Na 'inifuui doo ki lao buka ne: \io1 Na 'afitaia 'ana kwaitolingi lae 'i matangana konia manata mamana 'i Koren 1:1—4:21 \io1 Na 'afitaia 'ana garoe lao toae 5:1-13 \io1 Na 'afitaia 'ana firufirue 6:1-8 \io1 Na 'afitaia 'ana kwaidooria garo ki 6:9-20 \io1 Sa Bol nia luua na ledi laa kera sulia araie ma 'afee 7:1-40 \io1 Sa Bol nia luua na ledi laa kera sulia nunuidoo ki 8:1—11:1 \io1 Sa Bol nia luua na ledi laa kera sulia foa kwaimani lae 11:2—14:40 \io1 Sa Bol nia luua na ledi laa kera sulia tatae lae 'ana noniiwane falu 15:1-58 \io1 Si baea ni manata diana lae ki faasia sa Bol 16:1-24 \ib \c 1 \p \v 1 Na leta nee nia lea kau faasi nau sa Bol. Ne sa Disas Kraes nia 'aili nau uri rao 'aboosol lae fuana sulia liona God. Na toolakolu sa Sostenes 'ana manata mamana laa kolu, nia lau guu nia 'e nii fai nau 'i seki. \v 2 Kamiri miri kekeda kau fuamolu konia manata mamana ne molu nii 'ana maefera 'i Koren. God nia alu 'e'ete 'ani kamolu fuana 'i tala'ana si kada nia alu kamolu molu ka tiidooa naa fai sa Disas Kraes ma nia ka fili kamolu fainia toaa 'ana fere ki sui guu ne kera foosia sa Disas Kraes na Aofia kolu sui guu. \p \v 3 Alu God na Maa kolu ma na Aofia kolu sa Disas Kraes daru ka ade diana 'adaru fuamolu ma daru ka falea 'adaru aroaroe fuamolu. \s1 Kolu too 'ana doo diane ki nunufana Kraes \p \v 4 Nau ku tangoa God 'afa sato ki sui guu fuamolu uria na ade dianaa ne God nia faatainia fuamolu lao tiidooa lamolu fai sa Disas Kraes. \v 5 God nia falea doo diana 'oro 'asia naa fuamolu nunufana sa Disas Kraes lao tiidooa laa kamolu fainia Kraes. Ne nia falea saitomadooa diana 'oro fuamolu ma ka 'adomi kamolu uri bae folaa lae suli nia. \v 6 Ne da faatainia 'ani kamolu ne si faarongoa nee meli faarongo kamolu ai sulia Kraes nia 'e mamana. \v 7 Uri 'i seeri ka nao molu si oli kukuru lau 'ana tasi doo 'ana doo diana neki God nia falea fuamolu 'ana kwaimaasi laa kamolu maasia dao lana mai Aofia kolu sa Disas Kraes. \v 8 Tasi doo lau, God nia kai suasuli kamolu uri molu ka tetede 'ana too lae fuana lelea ka dao 'ana susui lae, uri nia ka nao si dao toi lau tasi doo ta'aa 'ani kamolu 'afa sato nai sa Disas Kraes kai oli mai. \v 9 Kameli meli fiitona God nia kai ili 'uri nai fuamolu suli nia fili kamolu uri molu ka tiidooa fai 'Alakwa nia sa Disas Kraes na Aofia kolu. \s1 Na toli lae ki 'i matangana konia manata mamana 'i Koren \p \v 10 Aia toaafuta nau ki 'ae, nau ku gani kamolu 'ana satana Aofia kolu sa Disas Kraes uri molu ka manata kwai ala faafi ma ka nao molu si toli kwailiu 'i matangamolu ki. Ma uri molu ka 'ado kwaimani ma molu ka tiidooa lao manata lamolu ma lao liomolu tiifau. \v 11 Nau ku bae 'uri nai, suli tai toaa faasia kwalafaa ni Kloe, kera da faarongo nau ai saea kamolu molu too 'ana olisusuu lae ki 'i matangamolu. \v 12 Ma tai wane 'ani kamolu kera daka bae 'urii, “Kameli toaa meli lea buri sa Bol lau 'ana ne!” Ma tai wane daka bae 'ada 'urii, “Kameli toaa meli lea buri sa 'Abolos lau 'ana ne!” Ma tai wane ki lau daka bae 'urii, “Kameli toaa meli lea buri sa Bita lau 'ana ne!” Ma tai wane lau guu daka 'urii, “Ni kameli toaa meli lea buri sa Disas Kraes 'ana ne!” \v 13 Nee wala, Kraes nia tolingi kwailiu mai 'ani nia 'uri nai? Nao nia si ade 'uri nai! Nao lau nau sa Bol bae ku mae usi kamolu 'ana 'airarafolo! Nao lau 'ana sataku bae kamolu molu siuabu ai! \p \v 14 Tangoa God, suli taifilia guu sa Krisbas ma sa Gaeas gwana bae nau ku faasiuabu keerua. \v 15 Doo ne adea guu, nao si 'o'olo uri ta wane ka saea nia siuabu 'ana sataku ma ka lea buriku. \v 16 (Aia, ta waa nau ku faasiuabu nia lau guu bae sa Stefanas fainia toaa nia lao luma nia tiifau. Nia naa nai, nau nao kwasi manata toi guu tai wane 'oro lau ne sae sa nau ku faasiuabu kera.) \v 17 Tio lana naa nai, suli sa Disas Kraes nao si fale nau mai uri faasiuabu lae. Nia fale nau lau 'ana mai uri faarongo talo lae 'ana si Faarongoa Diana nee. Nau nao kwasi bae gwaku 'ana saitomadooa 'ana fera ne 'i ano, suli nau ku dooria rigita lana mae lana Kraes 'ana 'airarafolo ka ilia toae ki daka manata mamana. \s1 Na mae lana sa Disas nia falea mamanaa ma na liotooa nia God fuakolu \p \v 18 Toaa ne da naofia kwakwaea nia God fuada, kera da rongoa si faarongoa diana nee sulia mae lana Kraes 'ana 'airarafolo daka saea 'ana oenadoe gwana. Aia ma ni kolu toaa ne God nia faamauri kolu ki, kolu saitomana mae lana Kraes 'ana 'airarafolo 'e faatainia tetedea baita tasa nia God. \v 19 Suli na bae lana God lao Kekeda laa Abu nia 'urii, \q1 “Toaa ne kera saea da liotoo ki, nau tara ku faatai folaa ai fuada ne kera toaa oewanea ki gwada. \q1 Ma na toaa ne da saea da saitoma doo ki, nau tara ku faatainia fuada ne kera toaa ulafusidoo ki gwada.” \p \v 20 Doo ne adea guu, na liotooa kera toaa liotoo ki ma na saitomadooa kera ki toaa da saitomana taki nia God ma na toaa da saitomana bae lae lao fa sato 'i tari'ina ki, kera doo tatakwai ki sui guu. Suli God nia faatai folaa ai na liotooa nia wane 'ana molaagali na oewanea lae gwana. \p \v 21 Suli 'i lao liotooa nia God, na wane 'ana molaagali nia 'afitai ka saitomana God 'ana liotooa nia molaagali. 'I seeri, God nia ka dooria kai faamauria wane 'i nunufana si faarongoa nee kameli meli faarongo talo ai sui boroi 'ana tai wane daka saea 'ana si baea oewanea gwana nee. \v 22 Na toaa Diu ki, kera dooria daka suana guu tai doo kwaibalatana ki ai sui fatai kera dafi faamamanea. Ma na toaa 'i Grik, kera daka doori rongoa si baea ne too sui fatai kera dafi faamamanea. \v 23 Ma sui ni kameli meli faarongo talo sulia sa Disas Kraes nia mae 'ana 'airarafolo. Si faarongoa nee toaa Diu ki da ote kera ai ma na toaa nao lau Diu ki daka saea rongo toi lae oewanea gwana. \v 24 Ma sui, fuana toaa ne God nia 'aili kera mai faasia malutana toaa Diu ma toaa nao lau Diu ki, sa Disas Kraes nia na tetedea ma na liotooa nia God naa. \v 25 Sui boroi 'ana toaa 'oro ki daka saea sae liotooa nia God na oewanea lae gwana ma na tetedea nia God ka tu'uu gwana, na oewanea lana God nia talua fatai liotooa nia wane. Ma na makeso lana God ka talua fatai tetedea nia wane. \p \v 26 Aia toaafuta nau ki 'ae, molu manata toi fasi too laa bae molu nii ai 'ana kada 'i nao 'ana si kada God nia 'aili kamolu mai uri manata mamana lae 'ani nia. 'I maana toae ki, too tii wane gwana 'ani kamolu bae molu liotoo ma molu ka kwaitalai ki. Ma too tii wane gwana 'ani kamolu bae molu futa 'ana waa 'initoe ki. Nao lau kamolu sui naa. \v 27 Ma sui, God nia ka fili kamolu mai toaa ne da sae kamolu 'ana toaa oewanea ki gwada. Uri 'i seeri God nia ka faa noni susuala kera toaa da liotoo ki. Ma nia ka fili kamolu mai toaa ne da sae kamolu 'ana toaa makeso ki 'asia guu. Uri 'i seeri God nia ka faa noni susuala kera toaa 'initoe ki. \v 28 Ma God nia ka fili kamolu mai toaa ne da lio faafi kamolu ki gwada ma daka sualangai kamolu ki gwada ma daka sae nao lamolu ki gwada. Uri 'i seeri God nia ka sae naofuli lana toaa ne da sae kera 'ana toaa 'initoe ki, \v 29 uri 'i seeri nao ta wane si bae inala lau suli nia tala'ana 'i naofana God. \v 30 God nia 'ado kolu fai sa Disas Kraes, ma God ka falea liotooa nia fuakolu 'ana Kraes. Ne nia tala 'olosi kolu 'i nunufana Kraes ma kolu ka 'o'olo 'i naofana. Ma nia ka luke kolu faasia abulo ta'aa lae ma ka tolingi nia 'ani kolu uri kolu na toaa nia na 'ana God nia 'ado kolu fai sa Disas Kraes. \v 31 Doo ne adea guu, na Kekeda laa Abu nia ka bae 'urii, “Alu wane ne nia dooria kai bae ngalangala nia bae ngalangala 'ana sulia si doo ne Aofia nia ilia sui naa.” \c 2 \p \v 1 Toaafuta nau ki 'ae, 'ana si kada bae nau ku eta dao kau siamolu uri bae lae sulia bae lana God, nau nao kwasi bae gu mala 'ana ta wane ne nia saitomana 'asia naa bae lae uri faatai lana liotooa 'ana fera ne 'i ano. \v 2 Nau nao kwasi ade 'uri nai, suli ku dooria kwai bae 'aku sulia taifilia guu sa Disas Kraes ma na mae lana 'ana 'airarafolo. \v 3 'Ana si kada bae nau ku dao siamolu bae, nau na wane makeso ma na wane maugafi gwana ne ku mau ku lelebe ki guu. \v 4 'Ana bae laku ma na faatalongai laku fuamolu, nau nao kwasi gae kamolu guu sulia liotooa 'ana molaagali. Na Anoedoo Abu lau 'ana bae nia faatainia tetedea nia 'ana si kada ku faatalongai fuamolu, \v 5 uri 'i seeri na manata mamana laa kamolu ka uu 'ana fafona tetedea nia God, nao lau fafona liotooa nia wane 'ana molaagali. \s1 God nia faatainia na liotooa nia fuakolu 'ana raoa nia Anoedoo Abu \p \v 6 Fua toaa ne manata mamana laa kera ki nia ngasi naa 'ana God, kera 'ana ne nau ku bae sulia liotooe fuada. Ma sui ta, na liotooa nai nia nao lau liotooa nia molaagali nee, ma ka nao lau liotooa kera toaa 'inito ki lao molaagali nee 'i tari'ina ne kera da kai funu lau gwada. \v 7 Na liotooa ne meli bae lau 'ameli sulia ne si lio nia God uri fale lana dianaa baita tasa nia fua toaa nia ki, ne nia too 'uana mai ai sui fatai kafi saungainia molaagali ma sui ka nao si faatai folaa mai ai fua toae ki 'ana kada 'i nao. \v 8 Ma na toaa gwaungai ki lao molaagali nee kera da ulafusia si lio nai. Lea sae kera daka saitomana, kera 'afitai daka foto faafia na Aofia diana tasa bae 'ana 'airarafolo. \v 9 Suli na Kekeda laa Abu nia bae 'urii, \q1 “Si doo ne God nia ade akau ai fuana toaa ne da liosau 'ani nia, nao ta wane si liotoi 'ua, ma si rongo saitomana 'ua, ma si manata toi 'ua.”\x + \xo 2:9 \xt 'Aesaea 64:4\x* \p \v 10 God nia faatainia si lioewane agwa nai fuakolu 'ana rao lana Anoedoo Abu nia ne saitomana doo ki sui guu ma ka saitomana manata lana God. \v 11 Na manata lana wane 'i tala'ana 'ua guu ne saitomana si doo ne nii lao manata lana 'i tala'ana. Nia mala lau guu ne Anoedoo Abu nia God 'i tala'ana 'ua guu ne saitomana si doo ne nii laona manata lana God. \v 12 Ma ni kolu toaa ne kolu manata mamana ki naa, nao kolu si manata mala 'ana toaa ta'aa neki laona molaagali. Suli na Anoedoo Abu faasia God ne nii 'ani kolu, nia ne 'adomi kolu uri kolu ka saitomana doo neki sui guu God nia fale tatakwai gwana ai fuakolu. \p \v 13 Doo ne adea guu, kameli nao meli si toolangaidoo 'ana liotooa nia wane gwana 'ana bae lae. Na Anoedoo Abu lau 'ana ne nia 'adomi kameli ma meli ka toolangainia doo mamane ki sulia God fua toaa neki da too 'ana Anoedoo Abu. \v 14 Na kwaini wane neki nao dasi too 'ana Anoedoo Abu, kera 'afitai daka saitomana doo mamana ki sulia God, ne Anoedoo Abu nia faatai folaa ki ai. Kera manata sulia doo nai ki daka ka saea 'ana doo oewanea ki gwana. Kera nao dasi saitoma diana 'ana doo nai ki suli kera nao dasi too 'ana Anoedoo Abu uri ka 'adomi kera uri daka saitomana. \v 15 Na wane ne nia too 'ana Anoedoo Abu, nia ne tala'ana kai lio saitomana 'e'ete lana doo ki sui guu, ne nao ta wane si tala'ana keto lana. \v 16 Suli na Kekeda laa Abu nia bae 'urii, \q1 “Nao ta wane si bobola fai saitoma lana manata lana Aofia, \q1 uri ka bobola fai toolangaidoo lae fuana.” \p Sui, ni kolu 'ana ne kolu too 'ana Anoedoo Abu ma kolu ka saitomana manata lana sa Disas Kraes. \c 3 \s1 Toaa ne da too 'ana Anoedoo Abu nao dasi tolingi kera lau \p \v 1 Toaafuta nau ki 'ae, 'ana si kada bae nau ku too mai fai kamolu, birangamolu nia mala gwana birangana toaa nee lao molaagali. Nia ne adea nao kwasi toolangaidoo fuamolu mala 'ana ne nau kwai ilia fuana toaa da too sulia liona Anoedoo Abu. Ni kamolu molu kwikwina 'ua gwamolu 'ana manata mamana laa kamolu 'ana sa Disas Kraes. \v 2 Nia ne adea ma nau ku toolangaidoo gwaku fuamolu mala 'ana ta ai ne faa susufia 'ua gwana wela bibiu nia, ma ka nao si falea 'ua guu tasi fanga ngasi fuana, ma 'i seeri nia ka 'afitai 'ua gwana fuamolu uri saitoma lana doo baki ku toolangainia ki fuamolu. Ma 'i tari'ina boroi, kamolu nao molu si bobola 'ua gwamolu uri saitoma lana doo nai ki. \v 3 Suli na abulo lamolu nia mala 'ua gwana abulo lana toaa nee laona molaagali. Kamolu molu 'uga ma molu ka firufiru gwamolu 'i matangamolu ki, ma ka faatainia gwana ne kwaidooria ta'aa nee laona molaagali nia talai kamolu 'ua gwana ma molu ka 'uria gwamolu toaa ne nao dasi saitomana 'ua guu God. \v 4 'I seeri tai wane 'ani kamolu daka bae 'urii, “Kameli, sa Bol 'ana ne meli lea suli nia.” Ma ta bali 'amolu daka bae 'ada 'urii, “Kameli, sa 'Abolos 'ana ne meli lea suli nia.” Na bae lamolu nia faatai folaa ai na birangamolu nia mala gwana toaa nao dasi manata mamana ki 'ua. \p \v 5 Molu manata fasi sulia sa 'Abolos fai nau. Kaaria na roo wane ni rao nia ki God gwana fua 'adomi lamolu lae ne, uri molu ka manata mamana 'ana Aofia. Ma ni kaaria miri ilia gwaaria si raoa ne Aofia nia falea fuamiri uri ili lana gwana. \v 6 Ni nau, nau talafana gwana ta wane ni fasi doo lae laona ole. Ma sa 'Abolos, nia talafana gwana ta wane bae nia rao 'ana kiki lana kafo faafia miga doo ku fasida ki. Aia ma God 'ana ne nia wane uri fale lana mauria fuana doo fasi lana nai ki uri ka adea kera daka tagwasu. \v 7 Doo ne adea guu, na wane ne nia fasi doo gwana ma na wane ne nia kiki gwana 'ana si kafo 'aena doo nai ki uri daka tae, keerua sui guu nao daru si 'initoa guu. God 'ana ne nia 'initoa, suli nia 'ana ne kai falea mauria fuana doo fasi lana nai ki uri daka tagwasu. \v 8 Na wane ni fasi doo lae ma na wane ni kiki lae 'ana si kafo 'aena doo ki, keerua daru rao kwaimani gwadaru uri tii si doo guu. Ma God nia kai kwaiarangai keerua sui guu, nao ta wane 'adaru si ore, uri maana si bali raoa keerua ki. \v 9 Aia, sa 'Abolos fai nau na roo wane ni rao nia ki God gwana. Ni kamolu naa ne talafana ola nia God ne kaaria miri rao ai. \p Ma ni kamolu molu ka 'uria lau guu na beu nia God. \v 10 Si raoa ne ku ilia, nau ku safalia mai raoa nia God 'i matangamolu nunufana ade dianaa nia God fuaku. Raoa nai nia talafana 'eli lana gwana fungu ni faangado lana beu, ma nau ku ili diana ai mala 'ana ta wane ne saitoma diana 'ana tole beu lae. Aia, ma ta wane na 'ana ne kai tolea beu gwauna fungu nai. Ma sui ta, tii gwana ne nia rao 'ana beu nai, nia ka ade diana ai. \v 11 Suli sa Disas Kraes taifili nia naa ne talafana fungu nai ni faangado lana beu nai. \v 12 Lea ta wane nia ka tole beu gwauna fungu nai ma na raoa nia ka diana mala 'ana gool ma silfa ma tai fau diana ki lau ne totoo dasi fura, ma nao ta wane ka tole beu ma na raoa nia ka nao si diana mala gwana 'ana 'ai ma tai doo ni tole beu lae ki lau ne da kai fura 'ali'ali ki gwada; \v 13 tara lea dao 'afa Sato ne sa Disas Kraes nia kai didia toae ki tiifau ai, nia kai ilitona raoa nai ki 'ana ere uri ka faatainia diana lana ma ta'aa lana raoe ki. Lelea na raoa diane, na era nai 'afitai ka sarufia guu. Ma lelea na raoa ta'ae gwana, na era nai ka sarufi tiifau na ai. \v 14 Lelea na ere ka nao si sarufia guu na raoa nia wane, na wane nai kai ngalia kwaiaraa uria. \v 15 Ma lelea na ere ka sarufia naa raoa nia wane, na wane nai kai ore 'ana kwaiarae uria, sui boroi 'ana God ka faamauria wane nai. Na wane nai nia tara ka mala gwana ta wane ne ere sarufia beu nia fai 'okodoo nia tiifau ma nia gwana ka mauri. \p \v 16 Ma ni kamolu molu ka saitoma diana ai ne kamolu na beu nia naa God ma na Anoedoo Abu nia God nia ka too 'ani kamolu. \v 17 Doo ne adea guu, lea ta wane nia faafunuia beu nia God, God boroi nia kai faafunuia lau guu wane nai. Suli na beu nia God nia abu tataumae, ma ni kamolu naa ne na beu nia God. \s1 Na liotooa nia God nia koni kwaimani 'ana toae ki \p \v 18 Ade ta wane manata lana ka suke nia 'i tala'ana. Lea ta wane 'amolu nia manata toi nia liotoo 'i maana wane 'ana molaagali, alu nia luka 'ana liotooa nai ma ka oewanea 'ana 'i maana wane 'ana molaagali uri nia ka liotoo 'i maana God. \v 19 Na doo ne wane lao molaagali saea 'ana liotooe, 'i maana God, na oewanea lae gwana. Suli na Kekeda laa Abu nia bae 'urii, “Si kada toaa liotoo ki da faatainia liotooa kera, God nia ka faatai folaa 'ana oewanea lana liotooa kera.”\x + \xo 3:19 \xt Diob 5:13\x* \v 20 Ma na Kekeda laa Abu ka bae lau gu 'urii, “Na Aofia nia saitomana gwana ne manata lana toaa liotoo ki na oenadoe gwana.”\x + \xo 3:20 \xt Sam 94:11\x* \v 21 Doo ne adea guu, nia sui lana naa uri molu ka bae faadiana kamolu nai 'ana lea lae sulia bae lana wane gwana. Suli na doo nai ki, doo kamolu ki sui guu: \v 22 Kameli nee, sa Bol ma sa 'Abolos ma sa Bita, kameli sui guu toa fua rao 'adomi lamolu lae. Ma na fera ne 'i saegano, ma na mauria nee ma na maea ne kai dao tookolu, ma si doo 'i tari'ina ki ma si doo ne nii ki 'ua mai, na doo nai ki boroi doo kamolu ki sui guu. \v 23 Ma ni kamolu na doo nia ki sa Disas Kraes, ma sa Disas Kraes na doo nia God. \c 4 \s1 Na 'aboosol Kraes ki \p \v 1 Nia 'uri nai, nau ku dooria uri molu ka saitomana ne kameli na waa ni rao lae ki lau gwana fua Kraes 'ana bae lae sulia si lio nia God fua toaa nia ki tiifau ne tio agwa mai ka nao dasi saitomana 'ana kada 'i nao ki. \v 2 Aia, si kada kera alua wane ka lio sulia tasi raoa, wane nai ka ili mamana ai. \v 3 Aia fuaku 'i tala'aku, lea sae ni kamolu ma nao tai wane lau gwana lao fera ne 'i ano molu ka iroa boroi raoa nau nee, nia ka nao si 'oga nau guu. Nau boroi nao kwasi tala iroa raoa nau tala'aku. \v 4 Suli nau kwasi saitomana guu tasi doo ne ku ilia ka garo. Sui boroi 'ana nau nao kwasi saea lau uri sae nau waa ku 'o'olo tiifau naa. Suli na Aofia 'ana ne nia tala'ana sae lana doe suli nau. \v 5 Doo ne adea guu, nao molu si saea diana lana 'ua ma nao ta'aa lana 'ua raoa nia ta wane 'i tari'ina suli kolu nao si dao 'ua 'ana si kada nai. Too 'akolu lelea na Aofia ka dao guu. Tara nia ne kai faatai folaa 'ana si doo da saufinia ki lao rorodoa lae ma nia kai alu faatai 'ana si doo ne wane agwaa ki laona liona wane. 'Ana si kada nai fatai, na wane 'i tala'ana nia kafi rongoa si baea tee 'ana tango lae ne God nia kai saea fuana. \p \v 6 Toaafuta nau ki 'ae, doo nai ki nau ku saea sulia sa 'Abolos fai nau nai, nau ku saea uri molu ka saitoma diana 'ana malutana si baea bae nia 'urii, “Nao molu si lea 'e'ete faasia si baea ne kera kedaa laona Kekeda laa Abu ki.” Nau ku dooria uri ka nao molu si sae diana lana ta wane ma ta ruana wane ka nao. \v 7 Nao molu si manata toi lau sae sa tai kamolu naa ne molu 'initoa talua wane ki sui guu. Na doo neki sui guu molu too ai nee, God nia fale tatakwai gwana ki ai fuamolu. Nia 'uri nai, nia nao si bobola fainia uri molu ka bae inala, suli God gwana ne fale tatakwai 'ana doo nai ki fuamolu. \p \v 8 Kamolu molu manata oewanea suli molu manata toi sae sa molu too sui naa 'ana doo neki sui guu molu 'atoia ki. Molu ka manata oewanea lau guu suli ne molu manata toi sae sa kamolu toaa molu suadoo baita ki 'asia naa. Ma molu ka manata oewanea lau guu suli molu manata toi sae sa kamolu toaa molu 'inito na 'amolu faasi kameli toa 'aboosol ki. Aia, nau ku dooria sae sa kamolu molu ka 'inito naa kada nai wala, uri kameli lau guu meli ka 'inito 'ameli fai kamolu. \v 9 Nau ku bae 'uri nai suli suai lae nia mala 'ana sae God nia fai kameli 'aboosol ki lelea meli ka nao 'isi naa. Ma daka ade naa mala 'ana toaa da keto kera ki ma daka talai kera uri mae lada ki naa, ne da ilia 'ani kameli 'i maana konia 'ana 'ensel ma wane sui gwana uri lio mae lameli lae naa. \p \v 10 Ni kameli, sua lameli nia oewanea faafia raoa ne meli ilia fuana Kraes, ma ni kamolu molu ka saea molu liotoo suli molu manata mamana 'ana Kraes. Ma ni kameli sua lameli, kameli toa makeso. Ma ni kamolu molu ka saea kamolu toaa tetede. Ni kamolu molu saea wane ki da sae'inito 'ani kamolu. Ma ni kameli, molu ka sae oewanea lameli. \v 11 Ka dao 'i tari'ina boroi 'ana, ni kameli meli fiolo mae gwameli, meli ka maeli kuu gwameli, meli ka ofi mumuu, ma daka kwaeta'aa ki 'ani kameli ma ka nao gwameli ta kula ni too lae ki. \v 12 Ni kameli meli ka rao tetede na nonimeli ka fii 'ana raoe, meli ka too 'ana si doo ki. Aia, ma 'ana si kada wane ki da bae ta'aa fuameli, kameli meli ka gania God uri ka falea diana lae fuada. Ma 'ana si kada kera da ilimatai kameli, kameli meli ka mamarato gwameli. \v 13 Ma 'ana si kada wane ki da unu ta'aa suli kameli, kameli meli ka unu diana gwameli suli kera. Ma lea mai ka dao boroi 'i 'ana tari'ina, na wane 'oro da suameli ka mala gwana 'ana tafu moko ta'aa lao molaagali. \p \v 14 Nau nao kwasi kedaa doo neki uri faa noni susuala lamolu lae, nau ku dooria lau 'aku uri ku 'olosi kamolu, suli kamolu molu mala 'ana wela nau ki ne ku liosau 'ani kamolu. \v 15 Na wane 'oro mamana guu saitomana daka toolangaidoo fuamolu sulia sa Disas Kraes, sui boroi 'ana na wane neki da suamolu ka mala 'ana sae ni kera na maa kamolu ki naa, kera nao dasi 'oro guu. Suli nau ne talafana maa kamolu naa 'ana Kraes suli ne ku faatalongainia si faarongoa diana nee ma kamolu molu ka manata mamana ai. \v 16 Doo ne adea guu, nau ku gani kamolu kau uri molu ka liokwaisulii 'ani nau. \v 17 Nau ku odua sa Timotii ka lea kau siamolu uri molu ka ilia si doo nai. Sa Timotii nia talafana fa 'alakwa 'inomauri nau naa ma ka rao diana fua Aofia kolu. Nia ne kai 'adomi kamolu uri molu ka manata toi birangaa nau ki 'ana tiidooa lae fainia Kraes. Nau ku ade sulia na birangaa 'o'olo nai, ma ku toolangainia 'i matangana konia manata mamana ki sui guu nau ku dao siada. \p \v 18 Aia, ma tai wane 'ani kamolu kera da saea sae nau lelea nao kwasi dao ki guu siamolu, ma kera daka bae inala ki suli kera 'i tala'ada. \v 19 Sui boroi 'ana, lea liona Aofia fuaku, tara nao si tau guu nau kwai dao kau siamolu. Ma si kada ku dao kau, tara nau ku suai fasi toaa nai da bae inala nai ade lea kera daka too mamana guu 'ana ta tetedea. Ade sae na baea tatakwai lae gwana nai. \v 20 Na 'initoaa nia God nao lau na baea tatakwai gwana, nia faatainia tetedea nia God. \v 21 Aia nia 'uri nai, tee gu ne molu dooria? Kamolu molu dooria uri nau ku dao ma ku kwae kamolu ma nao kwai dao kau fai liosaue ma na marabibi lae. \c 5 \s1 Na tii waa matangana konia manata mamana 'i Koren nia fulia garoe \p \v 1 Aia, nau ku rongo da saea tii waa 'amolu nia ilia tii si doo 'e garo 'asia naa. Kera da saea na waa nai nia garoa ki lau gwana 'afe maa nia. Na kwai garoa nai 'i matangana boroi toaa ne nao dasi saitomana ki God nia abu 'ua gu mai. \v 2 Nia nao si bobola fainia uri sae kamolu molu ka bae noniraa gwamolu fainia si doo nai! Nia bobola fai sae kamolu molu ka kwaimantai baita ma molu ka odua sa wala nai ilia doo nai ka lea 'ana fasi matangamolu. \v 3-4 Sui boroi 'ana nau nao kwasi ofu fai kamolu laona ofu laa kamolu, 'ana manata laku, nau ku nii gwaku fai kamolu. Doo ne adea guu, nau ku saea ne sa wala nai nia garo naa ka bobola fainia uri molu ka falea kwakwaea fuana. 'Ana si kada kamolu molu ofu kwaimani 'ana satana sa Disas na Aofia kolu, nau boroi ku nii lau gu fai kamolu 'ana satana sa Disas na Aofia kolu. \v 5 Molu falea kau sa wala nai fua sa Saetan uri ka saketoa nonina uri mangona ka mauri 'afa Sato ne sa Disas na Aofia kolu nia kai oli mai. \p \v 6 Na wane ne nia ilia garoe nia nii matangamolu ma sui boroi 'ana kamolu molu ka bae inala gwamolu! Molu manata toi fasi si baea bae nia bae 'urii, “Kasi isi tu'uu boroi 'ana tara nia kai ruufia lao kumu 'ana beret lelea ta kula si ore guu.” Talafana lau guu na wane ne nia ilia garoe ma ka too gwana fai kamolu nai. \v 7 Nia 'uri nai, molu lafua sa wala nai fai garoa nia nai fasi matangamolu, suli nia mala 'ana tasi isi 'i matangamolu. Ni kamolu na too laa kamolu na too laa falu naa ne nao ta garo laa ai. Kraes nia mae naa fuakolu mala 'ana ta kale sifsif ne kera afuafu ai lao fafangaa nee 'ana “Fangatasae.” \v 8 Nia 'uri nai, alu kolu manata toi na 'akolu too laa falu nee 'ana mamana lae fua God ne mala 'ana tafa beret falu ne nao naa isi ai, ne nao lau too laa kwali bae 'ana abulo ta'aa lae bae nia mala 'ana ta isi. \p \v 9 Lao kekeda laa bae nau ku fale kau fuamolu 'i nao,\f + \fr 5:9 \ft Sa Bol kedaa leta nee fua toaa manata mamana ki 'i Korin, sui fatai nia kafi kedaa buka 1 Korin.\f* nau ku saea kau fuamolu uri nao molu si 'ado kwaimani lau fainia toaa da ooe ki. \v 10 Nau nao kwasi saea fuamolu uri molu ka sualangainia toaa nao dasi manata mamana ki 'ua 'ana God ma daka ooe ki, ma nao daka ogalulumi, ma nao daka beli ki, ma nao daka foosia nunuidoo ki. Suli lea kolu too lao molaagali nee, nia 'afitai 'asia naa uri kolu ka too 'e'ete lau faasi kera toaa ta'ae ki. \v 11 Si doo bae nau ku bae lau 'aku sulia bae nia 'urii, nao molu si 'ado kwaimani fai toaa da saea kera da manata mamana 'ana sa Disas Kraes ma sui daka dau gwada 'ana ooe lae, ma daka ogalolome, ma daka foosia nunuidoo ki, ma daka ununu ta'aa sulia toae ki, ma daka kuu gwaulilinge 'ana waen, ma daka beli. Na fanga kwaimani lae fai kera boroi nao molu si ilia. \p \v 12-13 Toaa ne nao dasi manata mamana 'ana sa Disas Kraes, nao lau raoa kolu ne uri keto lada lae. God 'ana ne nia kai keto kera. Aia ma ni kamolu, si raoa kamolu naa ne uri keto lana ta wane lao konia manata mamana nee ne nia ilia tasi doo ka garo 'uri nai. Suli na Kekeda laa Abu nia bae 'urii, “Molu 'idua wane ta'ae 'i sara fasi matangamolu.”\x + \xo 5:12-13 \xt Diutoronomii 13:5; 17:5\x* \c 6 \s1 Na toa manata mamana ki da ngali kera kwailiu lao kwauto \p \v 1 Si kada ta wane 'amolu ne nia manata mamana nia olisusuu fainia ta wane manata mamana lau guu, nia nao si too uri wane nai ka ngalia toolana nai fua lao kwauto ne toa nao dasi manata mamana ki 'ana sa Disas Kraes da nii ai uri daka didia. Si doo too ne, uri nia ka oli fainia fuana toa nia ki God uri 'olosi lana si doo nai matangadaru. \v 2 Kamolu molu saitomana ne kamolu toaa nia ki God ne molu kai kwaea kwauto nia molaagali. Ma lelea kamolu toaa nia ki God naa ne molu kai kwaea kwauto nia molaagali uri nai, tama kamolu naa ne bobola fainia uri sae molu ka kwaea kwauto ki matangamolu. \v 3 Bobola fainia sae kamolu molu ka saitomana gwamolu ne kolu ne tala'ana kolu kai kwaea kwauto kera 'ensel ki. Lea nia 'uri nai tama kolu naa ne kolu bobola fai 'olosi lana kaala doo ki lao toae. \v 4 Lea wane manata mamana ki da olisusuu 'i matangada ki, nia nao si diana uri daka lea siana toa nao dasi manata mamana ki fua 'olosi lana olisusuua kera ki. \v 5 Kamolu nao molu si noni susuala 'ana ngali lamolu lae ki fua lao kwauto 'i sara? Kamolu alamia nao molu si too guu 'ana ta wane liotoo 'i matangamolu fua 'olosi lana doo ki fuamolu toaa manata mamana ki 'oto ne? \v 6 Ma sui ni kamolu, si kada lea ta wane 'ani kamolu nia ngalia ta wane manata mamana lau guu uri lao kwauto, daru ka lea na 'adarua lao kwauto ne toa nao dasi manata mamana ki guu 'ana sa Disas Kraes kera nii ai fua 'olosi ladaru lae! \p \v 7 Si ade laa nai kamolu toaa manata mamana ki molu ngali kamolu kwailiu lau gwamolu fua lao kwauto 'i sara, nia faatainia kamolu nao molu si too naa sulia kwaidooria nia God. Lea sa molu ka faolomainia toolamolu ki daka ilia boroi 'ada doo garo ki fuamolu ma daka laua boroi 'ada 'okona doo kamolu ki nia ne diana ka talua ngali lada fua lao kwauto. \v 8 Aia ma ni kamolu molu ka ade ta'aa 'amolu fua too lamolu ki 'i bali 'ana manata mamana lae ma molu ka beli kamolu kwailiu ki 'amolua. \s1 Nao molu si ooe \p \v 9 Kamolu molu saitomana sui naa ne toaa ne abulo lada ta'aa ki, kera 'afitai naa daka too laona 'initoaa nia God. Molu ka fiia, ade lea ta wane ka suke kamolu. Suli na toaa ne kera dau 'ana ooe lae, ma na foosi lana nunuidoo ki, ma daka kaubarea araie fai 'afee, ma na wane neki da garo kera ki lau gwada 'i tala'ada, \v 10 ma na toaa bebeli ki, ma na toaa ogalulumi ki, ma na toaa da kuu oewanea ki 'ana waen, ma na toaa da ununu ta'aa ki sulia wane ki, ma na toaa laudoo ki, kera sui guu 'afitai ta wane 'ani kera ka ruu naa laona 'initoaa nia God. \v 11 'Ana kada sui naa, na ade lana guu bali 'amolu tai wane nai. Ma sui 'i tari'ina nee, God nia manata luke kamolu ma ka faafaalu kamolu faasia abulo ta'aa laa kamolu ki ma ka alu 'e'ete 'ani kamolu fuana 'i tala'ana, ma ka 'olosi kamolu molu ka 'o'olo naa 'i maana. God nia ili 'uri nai 'i nunufana Aofia kolu sa Disas Kraes ma 'ana raoa Anoedoo Abu nia God. \s1 Molu falea naa nonimolu ki fua God \p \v 12 Nau ku rongo tai wane da bae 'urii, “Nau ku saitomana kwai ilia gwaku doo ki sui gwana.” Nau tara ku olisi 'urii 'ani kera, “Sui boroi 'ana 'oe saitomana 'oko ilia gwamu doo ki sui guu, nao lau si doo ki sui guu ne diana fuamu.” Nau lau guu ku saitomana kwai ilia gwaku doo ki sui guu. Sui boroi 'ana ta, nau 'afitai ku faolomainia tasi doo uri ka 'inito 'ani nau. \v 13 Ma lea sae ta wane 'amolu lau guu ka bae 'urii, “Na fange doo naa fua rakena wane, ma na rakena wane doo naa fua fange.” Nau tara ku olisi 'urii lau gu 'ani nia, “God nia kai faasui tiifau 'ana fange fainia rakena wane.” Aia, na noniwane na doo nia Aofia 'ana, nao lau doo fua ooe lae, ma na Aofia 'ana ne nia 'inito fua noniwane. \v 14 Tasi doo lau guu, God nia kai tataea noni kolu ki faasia maea 'ana tetedea nia mala lau gu ne nia tataea sui naa Aofia kolu faasia maea. \v 15 Kamolu molu saitomana sui naa, ne kolu toaa ne kolu manata mamana ki naa, na noni kolu nia ta bali gwana 'ana nonina sa Disas Kraes. Doo ne adea guu, nia nao si bobola uri kolu ka ngali tasi kula 'i nonina sa Disas Kraes ma kolu ka 'adoa fai ta wela keni ooe! \v 16 Bobola fai sae kamolu molu ka saitomana naa, ne lea ta wane nia tio fai ta wela keni ooe, na roo nonidaru ki da alua naa tii noniiwane guu. Suli na Kekeda laa Abu nia bae folaa sulia ka 'urii, “Na roo noniiwane 'e'ete ki daru alua naa tii noniiwane guu.”\x + \xo 6:16 \xt Dionisis 2:24\x* \v 17 Aia, ma na wane ne nia manata mamana 'ana sa Disas na Aofia, na mauria nia fai mauria sa Disas keerua alua guu tii doo. \p \v 18 Molu too tau 'amolua faasia ooe lae. Na abulo ta'aa lae ki sui guu ne wane kai ilia nia nao si tauwelaa guu nonina, aia ma na wane ne nia abulo ta'aa 'ana ooe lae gu ne nia tauwelaa naa nonina 'i tala'ana. \v 19 Bobola fai sae kamolu molu ka saitomana naa ne noni kolu nia na kula ni too nia Anoedoo Abu nia God ne nia falea fuakolu. Uri 'i seeri, nao lau kolu ne kolu gwaungai fua noni kolu, suli ne kolu na doo nia ki God naa. \v 20 Suli God nia foli kolu sui naa 'ana mae lana 'Alakwa nia. Doo ne adea guu, na doo ki sui guu ne molu ilia 'ana nonimolu, molu ilia 'ana faa'inito lana God. \c 7 \s1 Malutana araie ma 'afee \p \v 1 Aia, nau ku olisia fasi kau na ledi laa baki molu kekeda molu ka ledi toku mai uria. Kamolu bae molu ledi 'urii: Nia diana gwana uri wane ka too 'ana fasi tio lae fai 'afe nia? \v 2 Nau ku bae 'uri sulia, nia diana uri wane arai ki ma ai 'initai ki sui guu daka tio fai arai kera ki ma 'afe kera ki, suli na ooe lae ne nia baita 'asia naa 'i kada nee. \v 3 Nia diana fua wane arai ka tio fai 'afe nia ma na ai 'initai ka tio fai arai nia, suli nia nao si diana uri daru ka noni'ela 'ana tio kwaimani lae fai keerua kwailiu. \v 4 Suli na ai 'initai nia nao si 'inito 'ana nonina 'i tala'ana, na arai ne 'inito fua nonina 'afe nia. Ma na wane arai ka nao si 'inito 'ana nonina 'i tala'ana, na 'initai ne 'inito fua nonina arai nia. \v 5 Nao nia si diana uri daru ka lui keerua faasi keerua kwailiu. Aia, lea sae ni keerua daru ka kwai ala faafi mone uri daru ka too faasia tio kwaimani lae sulia tasi kada kukuru gwana uri daru ka foa 'initoa 'adarua, nia ka diana gwana. Sui boroi 'ana ta, 'ali'ali oli daru ka tio kwaimani lau gwadaru fasi ade lea sa Saetan nia ilitoodaru ma ka siitasa faafi keerua, suli nia walude gwana uri molu ka ade sulia kwaidooria ta'ae ki. \v 6 Si doo nai nau ku faolomainia fuamolu, ma sui ta nia nao lau tasi baea fifii nai. \v 7 Laona manata laku 'i tala'aku, lea sae na wane ki sui guu daka too 'ada mala 'ani nau ne nao 'aku ta 'afe ka diana lau guu. Sui ka 'uri nai boroi 'ana, nau ku saitomana na fale laa ne God nia falea fuakolu ki da bobola nao si sui. Suli na fale laa nia fua tai wane naa ne nia adea ka walude fuada uri daka too asasa na 'ada ki. Ma na fale laa nia fua tai wane lau guu, nia adea ka walude fuada uri daka arai ma daka 'afe 'ada ki. \p \v 8 Si kada nai nau ku bae na kau fua na 'oru ki, wane ma keni. Nia diana tasa lea sa kera ka nao dasi arai ma dasi 'afe lau ma daka too asasa gwada mala 'ani nau. \v 9 Sui boroi 'ana, lea kera daka dao toi ka 'afitai uri fele lae faafia kwaidooria kera ki 'ana noni, nia diana uri kera daka arai ma daka 'afe 'ada ki. Na arai lae ma na 'afe lae nia diana, suli 'e nao nia si diana uri wane ka too gwana ma na manata lana ka saungi nia gwana. \p \v 10 Aia, na wane ne nia arai naa ma na ai ne nia 'afe naa, si baea fifii nau fuana nia 'urii: Na keni 'afe naa nao nia si lukasia arai nia. Si baea fifii nai si baea fifii faasia Aofia 'ua gu nai. Nia nao lau si baea fifii nau gwana sulia lioku 'i tala'aku. \v 11 Lelea ta ai 'initai nia lukasia arai nia, nia ka oli 'ana mai sia arai nia uri daru ka too kwaimani lau gwadaru. Ma lelea ka nao guu, nia ka too asasa na 'ana ka nao si 'afe lau. Na wane arai lau guu nao si lukasia 'afe nia. \p \v 12 Tasi baea lau gu fuana wane ne nia manata mamana ma ka adea ai ne nao si manata mamana. Si baea nai nau gwana ne ku saea, nao lau si baea fifii ne lea 'ua gu mai faasia Aofia fuaku. Nia ne, na wane ne nia manata mamana naa 'ana sa Disas Kraes ma na 'afe nia ka dooria uri daru ka too kwaimani 'adaru sui boroi 'ana ka nao si manata mamana, nao wane nai si lukasia 'afe nia. \v 13 Ma na keni manata mamana naa ka 'uri nai lau guu. Nao ai nai si lukasia arai nia ne dooria uri daru ka too kwaimani 'adaru sui boroi 'ana nia ka nao si manata mamana 'ana Kraes. \v 14 Suli na arai ne nao si manata mamana, nia abu 'i nunufana manata mamana laa 'afe nia, ma na 'initai ne nao si manata mamana, nia abu 'i nunufana manata mamana laa arai nia. Si doo nai ne adea ma daka saitomana wela keerua ki da abu 'i maana God. Lea nao, tara wele ki daka too gwada kera wela da sua ki.\f + \fr 7:14 \ft Na toaa 'i Koren ki da saea lea na wane manata mamana nia adea ai nao si manata mamana, nia saitomana ka lukasia gwana 'afe nia. Ka 'uri nai boroi 'ana, sa Bol nia saea lao fees 12 ka dao 'ana fees 14, si doo nai nao si mamana. Sa Bol saea fua wane manata mamana nia saitomana ka gwafea 'afe nia fai wela nia ki uri lelea daka manata mamana.\f* \p \v 15 Tasi doo lau, lea ta wane 'ani kamolu nia manata mamana 'ana Kraes ma sui na 'afe nia ka nao si manata mamana, ma nia ka sasi uri lukasi lana arai nia nai, na wane manata mamana nai ka faolomainia uri ka lea 'ana. Na keni manata mamana boroi ka 'uri nai lau guu lea arai nao si manata mamana nai nia 'e sasi uri lukasi lana. 'Ana si kada 'uri nai ki, na wane ma nao ai manata mamana nai nao gu ta kani laa faafi nia 'ana ili lae 'uri nai. Suli God nia 'aili kolu mai uri kolu ka too 'ana aroaroe, nao lau 'ana firufirue. \v 16 Nia 'afitai uri kolu ka saitomana nai, suli ade lea sae arai ma nao 'initai manata mamana nee tara nia ka talaia arai nia ma nao 'afe nia lelea kau ma nia ka dao toi gwana maurie nai. \p \v 17 Toaafuta nau ki 'ae, tasi doo lau guu nia 'urii: Si kula tee bae na Aofia nia alu 'oe wane ma nao keni 'oko nii ai 'ana tooa 'oe 'ana si kada bae God nia 'aili 'oe mai 'oko manata mamana 'ani nia, 'oe nao 'osi talana lau. Si baea nai, nau ku saea fua 'aini konia manata mamana neki sui guu uri daka ade sulia. \v 18 Doo ne adea guu, kamolu toaa manata mamana nee, lea ta wane nia 'iri'unga sui naa, alu nia nao si sasi lau uri taga lae ai faasi nia. Ma na wane ne nao si 'iri'unga 'ua, alu nia nao si sasi lau uri 'iri'unga lae. \v 19 Ta wane ka 'iri'unga, ma nao ta wane ka nao si 'iri'unga boroi, nia nao si 'e'ete guu. Si doo 'inito nai 'ana ne ade lae sulia si baea fifii nia ki God. \v 20 Kamolu sui guu, molu too na 'amolua 'uri nai 'ana si kula ne molu nii ai 'ana safali lana manata mamana laa kamolu 'ana Aofia kolu. \v 21 Lelea ni 'oe na wane ni rao tatakwai lae 'ana si kada ne 'oe manata mamana, nao 'osi ilia lau doo 'oro ai 'ana sasi lae uri taga lae ai. Aia, ma lelea sa ka walude fuamu uri 'oko too nonilaa lau, 'oko too nonilaa na 'amua. \v 22 Na wane ni rao tatakwai lae ne Aofia 'ailia mai siana, nia na wane sakwadoloa 'i laona tiidooa laa nia fai Aofia. Ma na wane sakwadoloa ne Kraes 'ailia mai siana, nia na wane ni rao tatakwai lae fua Kraes. \v 23 God nia foli baita 'asia naa 'ani kamolu 'ana mae lana Kraes. Nia 'uri nai, nao molu si rao tatakwai fua ta wane 'e'ete lau. \v 24 Nia ne toaafuta nau ki 'ae, 'o too na 'amua 'ana tooa ne 'oe nii ai 'ana si kada God safali 'aili 'oe mai. \p \v 25 Aia, sulia si ledi laa kamolu bae sulia waa darae ki ma ai saarii ki na Aofia kolu nia nao si falea guu tasi baea fifii sulia fuaku. Sui boroi 'ana ta, nau kwai saea kau si doo ne ku saitomana sulia. Ma 'i nunufana ne Aofia nia kwai'ofei fuaku uri ili lana raoa nia, kamolu saitomana molu ka manata 'initoa 'ana si doo ne kwai saea. \v 26 Si doo ne ku saitomana nia 'urii: Suli ne kolu toaa manata mamana ki kolu dao toi naa 'afitaia baita 'asia naa 'i tari'ina, nia diana uri molu ka too na 'amolu mala 'ana ne molu ilia nai. \v 27 Wane ne nia arai naa, alu nia nao si sasi lau uri lukasi lana 'afe nia. Wane ne nia nao si arai 'ua, alu nia nao si sasi lau uri arai lae. \v 28 Sui boroi 'ana, lelea ta wane nia ka arai, nia nao si ilia guu tasi abulo ta'aa laa. Ma nao lelea ta keni nia ka 'afe, nia nao si ilia guu tasi abulo ta'aa laa. Ma sui ta, lea wane nia arai ma nao ai ka 'afe 'ana si kada nai, tara nia kai dao toi ka 'afitai baita fuana. Aia ma ni nau ku saea nia diana uri nao molu si arai ma molu si 'afe 'uri nai suli ku ote nau fasi ade lea molu ka liu lao 'afitaia nai ki. \p \v 29 Aia, toaafuta nau ki 'ae, si doo ne nau ku bae mai sulia nai nia 'urii nai: Dao lana mai Aofia nia kwai karangi naa. Nia 'uri nai, lelea wane ka arai ma nao ka nao boroi si doo nai nao si 'initoa guu. \v 30 Lelea wane ka angi ma nao ka waela, ma nao ka suadoo uri foli lana doo 'oro ma nao ka siofaa 'ana doo ki sui gwana boroi, si doo nai ki nao dasi 'initoa guu. \v 31 Toaa ne manata lada nii 'ana dongana molaagali nee alu kera da ade gwada mala 'ana sae kera nao dasi too gu 'ana doo nai ki, suli kolu saitomana molaagali karangi kai sui naa. \p \v 32 Aia, nau ku dooria uri molu ka sakwadoloa 'amolua faasia manata 'abarua lae sulia dongana molaagali nee. Na wane asasa nia saitomana ka falea si kada nia fuana ili lana raoa nia Aofia ma ili lana si doo ne kai adea manata lana Aofia ka ele. \v 33 Aia, na wane arai nia saitomana ka manata baita 'asia naa sulia doo nia ki fua ili lana ki lao molaagali suli ne nia dooria kai faaelea manata lana 'afe nia. \v 34 Na manata lana saitomana ka toli fua matangana doori lana 'afe nia ma na doori lana Aofia. Na keni asasa boroi nia 'uri nai lau guu. Nia saitomana ka fale nia tiifau 'i tala'ana fua Aofia ma fua ili lana raoa nia. Ma na keni 'afe nia saitomana ka manata baita 'asia naa sulia doo nia ki fua ili lana laona molaagali suli ne nia dooria kai faaelea arai nia. \v 35 Nau nao kwasi saea doo nai ki uri fale lana ta 'afitaia fuamolu. Nau ku saea lau 'aku suli ku dooria uri ka 'adomi kamolu uri molu ka rao diana ma molu ka liosau 'ana Aofia. Nao lau uri lui lamolu lae fasi doo nai ki. \p \v 36 Lea ta wane nia manata toi nia ilia tasi doo nao si manataa 'ana ai da alu na faafia fuana, ma ka suai nao nia si bobola naa uri dau lae faafia kwaidooria nia, alu nia adea na 'ana wela keni nai 'uri ne nia dooria. Ma lea keerua daru ka ade keerua naa nao tasi doo si garo ai. \v 37 Aia, ma lea wane nia saitomana ka fele gwana faafia kwaidooria nia 'ana noni, lea nia ka nao si arai boroi ka diana gwana. \v 38 Na arai lae ma na 'afe lae nia doo diane. Sui boroi 'ana, na too asasa lae nia diana ka talua lau. \p \v 39 Na ai 'initai ne arai nia mauri gwana, nia nao si sakwadoloa uri 'afe lae. Lelea na arai nia ka mae naa, nia ka sakwadoloa gwana uri 'afe lae 'aena ta waa nia dooria. Sui boroi 'ana ta, wane nai ka manata mamana 'ana Aofia. \v 40 Na manata laku mone, lea sae nia ka nao si 'afe lau, nia ka diana 'asia naa. Nau ku manata toi lau guu ne si baea nai ku saea fuamolu nai, na Anoedoo Abu nia God ne faatainia fuaku. \c 8 \s1 Si baea sulia fange ne da faabaitaa 'ana nunuidoe ki \p \v 1 Aia, nau ku kekeda kau uri olisi lana si ledi laa kamolu bae sulia na fanga ne da foosia 'ana nunuidoe ki. \p Nia mamana, kolu sui guu kolu saitomana doo 'oro sulia God. Ma boroi 'ana ka 'uri nai, na saitomadooe nia adea wane ka uu nia 'i tala'ana, aia ma na liosaue ne falea diana lae fuana wane. \v 2 Wane ne saea nia saitomana doo ki sui guu: Kaa saitomadooa nia tae ka tu'uu 'asia guu. \v 3 Na wane ne nia liosau 'ana God, wane nai 'ana ne God saitomana. \p \v 4 Iuka, suli na fanga ne da faabaitaa 'ana nunuidoe ki, kolu kolu saitomana ne nunuidoo ki kera nao lau doo mauri mamane ki. Suli God taifili nia gu ne God mamane. \v 5 Sui boroi 'ana tai wane daka foasia doo 'e'ete 'oro ki lao salo ma lao molaagali ma daka saea doo nai ki na god ma na aofia kera ki naa, \v 6 ni kolu, kolu saitomana tii God gu ne kolu maa 'ani nia ne nia God mamane. Nia ne saungainia doo ki sui guu ma ni kolu, kolu ka too uri ili lana si doo nia dooria ki. Ma ni nia tii Aofia guu, ne sa Disas Kraes waa ne God nia saungainia doo ki sui guu 'ani nia ma ka falea maurie fuakolu. \p \v 7 Ma sui boroi 'ana ka 'uri nai, tai toaa 'ana toaa manata mamana nee kera nao dasi lio saitomana 'ua guu ne nunuidoe ki kera nao lau doo mamane ki. Na toaa 'uri nai ki kera da too mai lao birangaa 'ana foa satana lae nunuidoo ki ka tau naa, ma ka adea lelea kera da 'ania siina fanga nai ki, kera daka manata toi naa ne fanga nai fanga da kooa mai talea nunuidoo ki. 'I seeri nia ka adea manata lada ka saea sa kera da ta'aa naa 'i maana God. Kera da manata 'uri nai suli na manata mamana laa kera nia nao si rafo diana 'ua. \v 8 Si fanga ne kolu 'ani nia 'afitai ka 'idu kolu guu karangia God. Suli lea kolu ka 'ani boroi siina fanga nai ma nao kolu si 'ani boroi, nia 'afitai ka faadiana kolu ma nao ka faata'aali kolu 'i maana God. \p \v 9 Kamolu toaa ne molu manata toi ka nao si abu guu 'ana 'ani lana fanga nai, nao molu si alamatainia si manata laa kamolu nai uri ka kefusia toaa ne manata mamana laa kera ki nao si rafo 'ua. \v 10 Suli lea ta wane ne nia nao si rafo 'ua nia suamu 'oe 'ani gwamu fanga nai lao beu nunuidoe ki, suli ne 'oe saitomana nao si garo guu, tara nia boroi ka 'ani lau guu fanga nai. 'I seeri, nia ka dooria naa ili lana si doo ne nia manata toi ka garo gwana. \v 11 Ma 'i seeri, na toolamolu nai Kraes mae lau gu uri nia, ne nao si rafo 'ua nai ka funu naa nunufana ade lamolu gwana sulia saitomadooa 'oe. \v 12 Si kada kamolu molu fulia tasi abulo ta'aa laa 'uri nai fuana toolamolu ki ma molu ka saketoa manata lada ki, kamolu molu fulia si abulo ta'aa laa nai 'ana Kraes lau guu. \v 13 Doo ne adea guu, lea si fanga ne nau kwai 'ani nia adea toolaku ka 'asi nia lao abulo ta'aa lae, nau tara 'afitai tasa ku 'ani lau si fanga nai, uri ka nao ta wane 'aku si 'asi nia lau lao abulo ta'aa lae nunufana abulo laku. \c 9 \s1 Sa Bol bobola fainia ka ilia gwana doo neki tai 'aboosol lau guu da ilia ki \p \v 1 Aia, ni nau ku sakwadoloa gwaku. Ma ni nau ta wane 'aboosol lau guu ma ku suana lau gu mai sa Disas na Aofia kolu. Ni kamolu molu manata mamana 'ana Aofia 'i nunufana raoa nau ku ilia fuana. \v 2 Tai wane da tofe nau saea nau nao lau ta wane 'aboosol. Ma sui boroi 'ana, ni kamolu 'i tala'amolu molu saitomana sui naa ne nau na wane 'aboosol. Na manata mamana lamolu 'ana Aofia nia faatai folaa ai ne nau na 'aboosol mamane. \p \v 3 Si kada wane ki da ngenge nau 'uri nai, nau ku olisi 'urii 'ani kera: \v 4 Nau ku too gwaku 'ana rigitaa uri bobola fai sa ku saea fua toae ki uri daka falea si fange ma si kafo uri ka 'adomi nau suli ne ku toolangaidoo fuada. Ma sui boroi 'ana, nau nao kwasi ilia gu si doo nai 'ana toae ki. \v 5 Nau ku too lau guu 'ana rigitaa uri ade lae mala 'ana sa Bita fainia tai ni 'aboosol ki 'ani kameli ma mala 'ana toolana ki sa Disas, ne kera arai ma daka too 'ana 'initai manata mamana ki ne da kai liu kwaimani ki 'ana raoe. Sui boroi 'ana nau ku too 'ana rigitaa uri ade lae uri nai, nau nao kwasi ade keni guu. \v 6 Kaaria sa Baanabas fai nau lau guu miri too 'ana rigitaa mala 'ana tai 'aboosol ki 'ani kameli uri sae lana fua toae ki uri daka foli kaaria uri ka nao miri si 'abarua lau 'ana nani lae uri doo 'uri nai ki. Sui boroi 'ana miri ka too 'ana rigitaa nai, kaaria miri tala rao lau gwaaria talana fanga lamiri. \v 7 Na wane 'ana omee ne nia rao lao omee, na omee naa ne foli talana fanga lana. Ma na wane ne nia fasia ola greib, na fuana greib nai ne tara nia kai 'ani tai doo ai. Aia ma na wane ni suasuli lana sifsif ki boroi, na susuna sifsif nai ki nia saareda ki lau gu ne tara nia kai kuufia tasi doo ai. \p \v 8 Nao lau taifilia manata lae gwana sulia doo ki 'i tala'aku ne ku bae sulia nai, na taki nia sa Mosis 'ana ne bae mai sulia si doo nai. \v 9 Nia ka bae 'urii, “Na buluka ne rao 'ana uri maga lana tadina wiiti ki, alu nia 'ani 'ana tai doo 'ana saena wiiti nai ki. Nao molu si kani suusia ngiduna faasia.”\x + \xo 9:9 \xt Diutoronomii 25:4\x* Si doo nai, God nia nao si saea uri otona buluka ki gwana. \v 10 Nia saea lau guu uri kameli toaa ne meli toolangaidoo ki sulia si Faarongoa Diana nee. Suli na wane ne nia fasidoo ma na wane ne nia falidoo, tara lea dao 'ana si kada aludooe nia maua, keerua sui guu daru kai 'ado kwaimani 'ana diana lana aludooe. \v 11 Talafana lau guu ni kameli toaa ne meli faatalongainia si Faarongoa Diana nee fuamolu mala 'ana ta wane fasi doo nai. Nia 'uri nai, nia bobola fainia uri kamolu molu ka falea na doo diane ki fuameli uri ka 'adomi kameli laona ano nee. \v 12 Ma lea tai wane kera toolangaidoo fuamolu ma kamolu molu ka falea doo diane ki uri 'adomi lada, tama kaaria ne bobola fainia molu ka ilia fuamiri ka tasa lau. Aia ma ni kaaria, sui boroi 'ana miri ka too 'ana rigitaa uri molu ka ilia doo nai ki fuamiri, kaaria nao miri si gani kamolu guu uri tasi doo, suli miri noni maabe gwaaria 'ana liu lae laona 'afitaie ki uri tasi doo si kwaisuusi lau 'ana toaa 'oro faasia rongo lana si Faarongoa Diana nee sulia sa Disas Kraes. \p \v 13 Kamolu molu saitomana gwamolu ne toaa ne da rao ki laona Beukaua God, na fanga nai laona Beukaua nai naa ne da 'ani, ne kera da 'ania fanga nai da afuafu ki ai. \v 14 Talafana lau guu si doo na Aofia nia saea sulia toaa ne kera faarongo talo sulia si Faarongoa Diana nee nai. Ne nia bobola lau gu fainia uri kera daka ngalia si kwai'adomie ki 'ana noni 'i nunufana si raoa ne kera ilia. \p \v 15 Sui boroi 'ana nau ku too 'ana rigitaa uri ili lana si doo nai, nau nao kwasi kwaalia guu ta wane uri fale lana tasi doo fuaku. Nau ku bae inala sulia ne nau nao kwasi ngalia tasi doo faasia ta wane uri maana toolangaidoo laku fua toae ki. Ma 'i tari'ina boroi, nau nao kwasi kekeda lau kau fuamolu uri molu ka fale 'aku tai doo lau. Nau lea sae ku maelia boroi 'aku fioloe ka diana gwana. Suli nau ku ote nau 'asia naa 'ana ngali lana lau tasi doo faasi kamolu ne kai adea si bae inala laa nai ma na rongo toi lae ka ta'aa lau gwana 'i buri. \v 16 Nau 'afitai ku bae inala sulia na faatalongai lana si Faarongoa Diana nee, suli nau nao kwasi ilia sulia doori laku 'i tala'aku, suli Aofia 'ana ne nia odu nau uria. 'I seeri, na ta'aa laa baita nia kai dao toku lea nau nao kwasi faarongo talo 'ana si Faarongoa Diana nee. \v 17 Lea sae nau ku faatalongainia si Faarongoa Diana nee sulia na doori laku gwana 'i tala'aku, 'uri nai tara nia ka walude gwana uri ku ngali malefo 'aku ai. Sui ma nau ne nao kwasi ili lau sulia doori laku 'i tala'aku. God nia falea si raoa nee 'i 'abaku ka dooria uri nau ku ili diana ai. \v 18 Aia, nia 'uri nai tee ne kwaiaraa nau uri maana si raoa nai? Na kwaiaraa nau naa ne 'urii: Nau kwai faarongoa toae ki 'ana si Faarongoa Diana nee ma kwai ili tatakwai gwaku ai fuada. Nau tara ku manata buro na 'akua 'ana doori laku 'i tala'aku ma 'ana rigitaa nau uri ngali lana ta kwai'adomia 'ana noni fuaku 'i tala'aku 'i nunufana faatalongai lana si Faarongoa Diana nee. \p \v 19 Nau, nao ta wane si 'inito gu 'ani nau uri ka foli nau maana si raoa ne ku ilia, sui boroi 'ana nau ku fale nau 'i tala'aku uri rao tatakwai lae fuana toae ki sui gwana uri ku talaia mai toaa 'oro uri manata mamana lae 'ana Kraes. \v 20 Doo ne adea guu, si kada nau ku too fainia toaa Diu ki, nau ku ade sulia birangaa kera Diu ki uri ku talai kera mai uri daka manata mamana. Ma si kada nau ku too fai kera suli kera da too farana taki sa Mosis, nau ku ade lau gu sulia taki sa Mosis, sui boroi 'ana nau 'i tala'aku nao kwasi too naa farana taki nai sa Mosis. Nau ku ade 'uri nai uri ku talai kera mai uri daka manata mamana. \v 21 Si kada ku too fainia toaa nao lau Diu ki, nau ku ade lau gu 'uri nai. Ni nau ku ade sulia na birangaa kera ki ma ka nao kwasi ade lau sulia birangaa Diu ki uri 'i seeri nau ku 'adomi kera uri manata mamana lae. Nau nao kwasi saea lau sae ku aburongo 'ana taki nia God, suli nau ku ade 'aku sulia taki nia sa Disas Kraes. \v 22 'Ana tii si doo nai gwana, si kada nau ku too fainia toaa manata mamana laa kera ki nao si rafo 'ua, nau ku too mala 'ani kera lau guu, uri ku 'adomi kera. 'I seeri, 'ana birangaa 'oro nai ki, nau ku too mala 'ana toae ki sui gwana uri ku talai kera mai uri manata mamana lae 'ana sa Disas Kraes. \v 23 Nau ku ilia doo nai ki uri tara toaa 'oro daka manata mamana lau guu nunufana si Faarongoa Diana nee, ma uri ku ngalia 'aku si doo diana neki si Faarongoa Diana nee nia bae sulia ki. \s1 'Inito faafia kwaidooria 'oe ki 'i tala'amu \p \v 24 Aia, kamolu molu saitomana ne 'ana lae kwakwaitafusi lae na toaa 'oro ne da kai kwakwaitafusi ai, ma sui boroi 'ana lelea kau ta tii wane gwana ne kai siitasa uri ngali lana kwaiarae ai. Aia, kamolu toaa manata mamana nee 'ana sa Disas Kraes, molu susuu ta'aa lau guu 'ana ade lae sulia doori lana God uri molu ka siitasa. \v 25 Na toaa neki sui guu fua kwakwaitafusi lae 'ana lalae laa nee 'ana noni kera da rao tetede 'ana 'olosi diana lae 'ana nonida ki 'i tala'ada uri lelea daka bobola diana fainia siitasa lae 'ana kwakwaitafusi lae. Kera da sasi gwada fainia doo uri ngali lana kwaiaraa ne nia kai funu lau gwana. Ma ni kolu toaa manata mamana nee ne kolu lalae uri kolu ka bobola diana fai ngali lana kwaiaraa ne totoo firi. \v 26 Doo ne adea guu, nau ku lae 'o'olo naa uria susui lana kwakwaitafusi laa nai ma ku ote nau ade lea nau ku mala 'ana ta wane ne nia kumulia gwana kwalimangaa. \v 27 Nau ku 'olosia diana lau gu 'ani nau 'i tala'aku, fasi ade lea nau ku faatalongainia si Faarongoa Diana nee fua toae ki lelea sui ma nau ku ore gwakua 'ana kwaiaraa nia God fuaku. \c 10 \s1 Nao toaa manata mamana ki dasi foosia nunuidoe ki \p \v 1 Aia, toaafuta nau ki 'ae, molu manata toi fasi na kokoo fau kolu baki mai 'ana kada 'i nao. Kera sui gu bae God nia talai kera 'ana si dasa bae ma ni kera sui gu bae da ulu folosia asi bae. \v 2 Kera sui gu bae mala 'ana doo da siuabu ki 'ana dasa bae ma na asi bae uri daka lea na 'ada burina sa Mosis. \v 3 Kera toaa bae sui guu da 'ania fanga bae \v 4 ma daka kuu sui guu 'ana kafo bae God nia falea fuada. Kera da kuu 'ana kafo bae lea mai faasia lao fau lalifuu bae God nia falea fuada. Sa Disas Kraes gwana bae na fau lalifuu bae, bae nia lea kwaimani fai kera. \v 5 Sui boroi 'ana God nia ka ilia doo nai ki fuada, kera daka faaliodila nia gwada. Uri maana si doo nai kera da ilia 'ani nia, kera daka maelia naa lao fera kwasi bae da liu 'i laona. \p \v 6 Na doo nai ki da fuli mai 'ani kera uri kolu ka suai ma kolu ka too 'akolu faasia doori lana doo ta'ae ki mala 'ani kera. \v 7 Nao kolu si foosia nunuidoe ki 'uri nai ta bali ada ilia 'ana kada 'i nao nai. Ne Kekeda laa Abu nia bae 'urii mai suli kera, “Na toaa nai da saungainia fafangaa baite ma daka kuu baita 'ana waen ma daka wae ma daka saso oewanea mala 'ana toaa da ulafusia God.”\x + \xo 10:7 \xt 'Eksades 32:6\x* \v 8 Aia ma ni kolu, kolu too 'akolu faasia birangaa 'ana olodola lae mala 'ana nai toaa 'Israel ki da ilia 'ana kada 'i nao. Suli God nia falea na kwakwaea fuada, na 23,000 'ani kera daka mae tiifau lao tii fa sato guu. \v 9 Nao kolu si ilitona lau Aofia mala ne ta bali 'ani kera da ilia nai ma na baekwa 'i tolo ki daka saumaeli kera naa. \v 10 Nao kolu si 'uga mala 'ani kera, suli ta bali 'ani kera da ade 'uri nai mai ma God ka falea 'ensel fua sauwane lae ka saumaeli kera naa. \v 11 Na doo nai ki da fuli mai 'ana toaa nai uri kolu toae ki sui guu kolu ka lio saitomana ne lea kolu ili lau gu 'uri nai, God manata lana kai 'asia siakolu. Ma si baea sulia si doo nai ki da kedaa ka tio naa lao Kekeda laa Abu uri daka kwaifamanatai ai siakolu toaa nee lao fa sato 'isi ki. \p \v 12 Alu wane ne nia manata toi saea sa manata mamana laa nia ngasi diana gwana nia fiia ade lea nia ka 'asi nia gwana 'ana ili lana tasi doo ne ta'aa. \v 13 Na ilitooa neki da dao tomolu ki nao dasi 'e'ete guu faasia ilitooa neki da dao tona toae ki sui guu. God nia mamana 'ana bae lana ma nia 'afitai ka faolomainia ilitooe uri ka linge kamolu. Si kada na ilitooe nia dao tomolu, God nia kai faatainia taale uri molu ka tafa sulia faasia ilitooe. \p \v 14 Doo ne adea guu toaa kwaimani nau ki 'ae, molu tafi 'amolu faasia foosi lana nunuidoe ki. \v 15 Ni kamolu toaa manata nee naa, molu tala manata 'amolu sulia lea molu ala faafia doo nai ki nau ku bae sulia nai nia mamana. \v 16 Aia, si kada kolu kuu 'ana titiui waen nee 'ana fanga abua nee, nia faatainia kolu, kolu 'ado kwaimani 'ana 'abuna sa Disas Kraes. Ma si kada kolu niia fa beret nee 'ana fanga abua nee, nia faatainia kolu, kolu 'ado kwaimani 'ana nonina sa Disas Kraes ma kolu ka tangoa naa God uria doo nai ki. \v 17 'I seeri, sui boroi 'ana kolu ka 'oro, kolu tiifau kolu 'ado kwaimani 'ana tii fa beret guu. Kolu sui guu kolu tii nonidoe guu. \p \v 18 Aia, molu manata fasi sulia na toaa baki 'Israel 'ana si kada baki da 'ania siina afuafua baki da kooda ki lao fuliera abu bae nia gu bae 'ado kera kwaimani 'ana foosi lana God. \v 19 Nau nao kwasi sae'inito guu 'ana nunuidoo ki ma na fanga ne da afuafu ai talea nunuidoe ki, suli doo nai ki na oenadoe ki gwana. \v 20 Si doo ne nau ku bae 'aku sulia ne, na afuafua neki toaa da ulafusia ki God da faabaitaa 'ana nunuidoe ki nee kera falea fua anoedoo ta'ae ki ne, nao lau fua faabaita lana God. Nau ku ote nau uri molu ka 'ado kwaimani fai anoedoo ta'ae ki. \v 21 Kamolu 'afitai molu ka kuu 'ana titiu nia Aofia 'ana 'ado kwaimani lae fai nia ma sui sae molu ka kuu lau guu 'ana titiu nia nunuidoe ki 'ana 'ado kwaimani lae fai kera. Kamolu 'afitai molu ka 'ania Fanga Abua nia Aofia ma sui sae molu ka 'ania lau guu fanga da faabaitaa 'ana nunuidoe ki. \v 22 Lea molu ade 'uri nai, kamolu molu faarakesasua naa Aofia. Kolu nao kolu si bobola fai suusi lana kwakwaea nia God fuakolu. \p \v 23 Tai wane da bae 'urii, “Doo ki sui guu na doo ni ili lana ki sui gwana, nao tasi doo si garo.” Aia, nau ku bae 'urii, “Doo ki sui guu na doo ni ili lana ki sui gwana, sui ta, nao lau doo ki sui gwana ne diana fuakolu. Ma ka nao lau doo ki sui gwana ne diana fua 'adomi lana ta wane kau.” \v 24 Nao 'osi manata sulia si doo ne diana gwana fuamu 'i tala'amu. 'O manata sulia si doo ne kai diana fua ta wane kau. \p \v 25 'O 'ani gwamu si fanga ne 'o folia maa usie. Nao 'osi ledi lau sulia ade lea manata lamu ka keto 'oe lau gwana. \v 26 Nao gu tasi fanga ne nia abu nao kolu si 'ani. Na Kekeda laa Abu nia bae 'urii, “Na molaagali nee ma na dongana tiifau na doo nia ki sui gwana Aofia.”\x + \xo 10:26 \xt Sam 24:1\x* \p \v 27 Lea ta wane nao si manata mamana 'ana sa Disas Kraes nia talai 'oe uri fanga lae 'i luma nia ma 'oko lea na fainia, 'o 'ani gwamu si fanga ne nia fale fuamu. Nao 'osi ledi lau sulia ade lea manata lamu ka keto 'oe lau gwana. \v 28 Aia, lea ta wane nia bae 'urii fuamu, “Na fanga da afuafu ai talea nunuidoo ki ne kolu 'ani nee!” 'I seeri nao 'osi 'ani si fanga nai ade lea sa wala nai ka manata toi ta doo ta'aa fuamu sulia. \v 29 Ni 'oe 'i tala'amu tara 'o manata toi tasi doo si ta'aa guu sulia si fanga nai 'oe 'ani. Na wane 'e'ete nai 'ana ne suamu fainia ma ka manata toi ta doo ta'aa sulia. \p Aia, tara ta wane nia ka ledi lau gu 'urii, “Lea nao ta fanga si abu gu 'ani nau 'urii, uri tee ne si manata laa nia ta wane 'e'ete lau gwana ka suusi nau 'ana? \v 30 Ma lea nau ku tangoa sui naa God faafia si fanga nai ma ku 'ani diana 'aku ai, uri tee lau ne ta wane 'e'ete lau gwana ka sae ta'aa laku lau faafia si fanga ne ku tangoa sui naa God uria?” \p \v 31 Aia, nia 'urii nai guu: Na doo neki sui guu 'oe ilia ka lea 'ana 'ani lana ta fanga ma kuufi lana tasi kafo, 'oe 'oko ilia doo ki sui guu uri ka faatainia 'oe sae'inito 'ana God. \v 32 Molu too 'ana tooa ne nao si falea ta 'afitai laa fuana toaa Diu ki, ma na toaa nao lau Diu ki, ma na konia manata mamana nia God. \v 33 Molu ade mala 'ani nau, ne ku sasi uri fale lana manata ele lae fuana toae ki sui guu 'ana doo ki sui guu. Nau nao kwasi sasi uri diana lae fuaku 'i tala'aku. Nau ku sasi uri diana lae fuana toae ki sui guu uri daka too 'ana mauria firi. \c 11 \p \v 1 Nia 'uri nai, molu ade sulia ade laku suli ne nau ku ade sulia ade lana Kraes. \s1 Abulo laa ne 'o'olo 'ana si kada ofu kwaimani lae 'ana foa lae \p \v 2 Nau ku tango kamolu uri molu manata toku 'ana si doo ki sui guu, ma uri ne molu lea naa sulia na toolangaidoo laa bae ku ilia fuamolu. \v 3 Nau ku dooria uri molu ka saitomana sa Disas Kraes ne nia gwaungai fua wela wane ki sui guu, na arai ki daka gwaungai fua 'afe kera ki, ma God ne nia ka gwaungai fua sa Disas Kraes. \v 4 Doo ne adea guu, lea na wela wane nia suu faafia gwauna 'ana si kada ne nia foa ma nao 'ana si kada nia bae sulia bae lana God 'i maana toae, tara nia nao si sae'inito 'ana Kraes waa ne gwaungai fuana. \v 5 Ma na wela keni, lea nia ka nao si suu gu faafia gwauna 'ana si kada ne nia foa ma nao ka bae sulia bae lana God 'i maana 'oroe, tara nia nao si sae'inito 'ana arai nia waa ne gwaungai fuana. Ma lea nia ka ade 'uri nai, tara suana lana ka mala gwana ai da sufi kokori 'ana gwauna uri nonina ka susuala 'ana ai. \v 6 Nia ne, lea nia ote nia guu 'ana suu lae faafia gwauna, aluda sufi kokori 'o'olo guu 'ana gwauna uri nonina ka susuala 'ana ai. Suli ne nia faa noni susuala 'uri nai, nia diana uri na keni ka suu 'ana faafia gwauna. \v 7 Aia na wela wane, nao si suu lau faafia gwauna suli God saungainia sulia nununa 'i tala'ana ma na wane ka faatai folaa 'ana diana laa nia God. Aia ma na keni, nia ka faatai folaa 'ana diana laa nia wane. \v 8 Nao lau na keni bae God nia saungainia wane ai, na wane 'ana bae God nia saungainia keni ai. \v 9 Ma nao lau na wane bae God nia saungainia uri ka 'adomia keni. Na keni 'ana bae God nia saungainia uri ka 'adomia wane. \v 10 Suli si doo nai ma suli na 'ensel ki, nia ne keni ka suu 'ana faafia gwauna uri ka faatainia rigitaa nai nia too ai. \v 11 Aia, fuakolu toaa ne kolu manata mamana 'ana Aofia, na wela wane ki fai wela keni ki da too uri kera kwailiu. Na keni uri ka 'adomia wane, ma na wane uri ka 'adomia keni. \v 12 Suli na keni nia lea mai faasia wane, ma sui lau guu, na wane nia ka futa lau gu mai faasia keni. Ma na doo ki sui guu daka lea sui gu mai faasia God. \p \v 13 Kamolu 'ana ne uri molu ka tala saea doe sulia si doo 'urii: Nia diana gwana uri na keni ka foosia God 'i maana 'oroe ma gwauna ka tio sasaeta gwana, ma nao 'utaa? \v 14 Na saungaia nia ki God mone nia faatainia na wela wane lea ifuna 'e kulu na suana lana ka nao si diana fainia. \v 15 Aia ma na keni ne nia too 'ana ifu kulu, nia faatainia kwanga lana. Suli God nia falea na ifu kulu fuana keni uri ka suu faafi gwauna. \v 16 Aia, lea ta wane nia dooria kai ngengea si toolangaidoo laa nai ku ilia, si luu laa nau fuana gwana ne 'urii: Kameli, tii si birangaa nai meli toolangainia naa nai. Ma na konia manata mamana nia ki God sui guu da toolangaidoo sui gu 'uri nai. \s1 Abulo laa ne 'o'olo 'ana si kada ofu kwaimani lae 'ana Fangaabue \p \v 17 Aia, na doo neki nau kwai saea 'ana kekeda laku kau fuamolu 'ana si kada nai, nau tara nao kwasi tango kamolu guu sulia tasi doo ai. Suli na ofu kwaimani laa kamolu ki nia falea gwana ta'aa lae fuamolu, nao gu ta dianaa. \v 18 Etana si doo nia 'urii: Nau ku rongo kera saea si kada kamolu konia manata mamana nai molu kai ofu kwaimani ki, kamolu molu toli kwailiu gwamolu 'i matangamolu ki. Nau ku faamamanea tai doo 'ana doo 'oro nai da saea suli kamolu nia mamana. \v 19 Doo mamane gwana na kera saea suli kamolu, na toli laa nai tara nia ka fuli na mone uri daka lio saitomana tii fai kera 'ani kamolu ne God nia ala faafi kera. \p \v 20 Si kada kamolu molu ofu kwaimani ki mai uria 'ani lana Fangaabue, nao lau na Fangaabue mamane ne molu kai 'ania ki. \v 21 Suli na bali 'amolu toae molu ngali fanga baita mai dao molu ka fanga lau gwamolu, nao molu si fale guu 'ana tai wane lau. Ade 'uri nai guu ta bali 'amolu daka fiolo mae gwada, ma ta bali daka kuu lelea daka oewanea ki naa. \v 22 Nao molu si ade 'uri nai 'ana Fangaabue. Kamolu molu too gwamolu 'ana luma kamolu ki tala'amolu uri fanga lae ma kuu lae ai. Ade lamolu nia faatainia molu bala faafia konia manata mamana nia God ma molu ka falea noni susuala lae fua toaa siofaa ki. Tee ne sae sa molu manata toi uri nau ku saea suli kamolu nai? Molu manata toi 'amolu sae sa nau kwai tango kamolu uri ade lamolu nai? Nia 'afitai 'asia naa! \s1 Na Fangaabue \r (Matiu 26:26-29; Maak 14:22-25; Luk 22:14-20) \p \v 23 Na toolangaidoo laa nee sulia Fangaabue ne nau ku falea fuamolu, nau ku ngali faasia Aofia kolu. Nia lea 'urii: 'Afa rodo bae da 'oloa naa sa Disas na Aofia kolu fua malimae nia ki ai, nia 'e ngalia beret \v 24 ka tangoa God faafia. Sui nia ka niia naa fa beret nai ka bae 'urii, “Na beret nee nia talafana noniku naa fuamolu. Molu ilia si doo nee uri molu ka manata toku.” \v 25 Burina kera fanga ka sui, nia ka ngalia titiui waen nai ka ade lau gu 'uri bae nia ilia 'ana beret bae. Nia ka bae lau gu 'urii, “Na titiui waen nee nia talafana 'abuku 'ana alangaia falu naa. Molu ilia si doo nee 'ana si kada ki sui guu ne molu kuufia titiui waen nee uri molu ka manata toku.”\x + \xo 11:25 \xt Dioromaea 31:31; 'Eksades 24:8\x* \v 26 Suli si kada neki sui guu kamolu molu 'ania beret nee ma molu ka kuufia titiu waen nee, kamolu molu faatalongainia mae lana Aofia lelea nia ka dao guu. \p \v 27 Doo ne adea guu, lea ta wane nia ka 'ania beret nee ma nao ka kuufia titiui waen nee Aofia, ma ka ilia 'ana si ili laa ne nao si bobola fainia, wane nai nia abulo ta'aa naa talea nonina ma 'abuna Aofia. \v 28 Nia 'uri nai, na wane ka iroa fasi 'ana mauria nia 'i tala'ana sui fatai nia kafi 'ania beret nai ma kafi kuu 'ana titiui waen nai. \v 29 Suli na wane ne nia 'ania beret nai ma ka kuufia titiui waen nai ma ka nao si manata 'initoa guu 'ana nonina Aofia, wane nai nia 'abaa mai kwakwaea fuana 'i tala'ana. \v 30 Si ade laa nai gu ne adea ma toaa 'oro ki 'i matangamolu daka makeso ma daka matai, ma bali ada daka mae ki naa. \v 31 Lea kolu tala kelesi diana 'ana mauria kolu ki 'i tala'akolu, God ka nao si kwae kolu guu. \v 32 Si kada Aofia nia kwae kolu 'i tari'ina, nia faamanatai kolu gwana uri nia ka nao si kwae kolu lau fai toae ki sui gwana lao molaagali. \p \v 33 Doo ne adea guu toaafuta nau ki 'ae, si kada molu ofu kwaimani uri 'ani lana Fanga Abua nee, molu ka maasia fasi toae ki daka dao sui mai. \v 34 Wane ne nia fiolo, nia ka fanga fasi 'ana mai luma kera sui fatai kafi lea mai 'ana ofu kwaimani lae. Ade 'uri nai uri God ka nao si falea kwakwaea fuamolu. \p Si kada nau lea kau ku dao naa siamolu, nau kwafi saea lau tai doo fuamolu uri ili lana. \c 12 \s1 Na falea nia ki Anoedoo Abu \p \v 1 Toaafuta nau ki 'ae, sulia si ledi laa bae sulia na fafalea nia ki Anoedoo Abu, nau ku dooria uri kamolu molu ka saitoma diana 'ana malutana. \v 2 Aia, kamolu molu saitomana si kada bae 'i nao bae molu nii 'ua 'i sara, na nunuidoe ki gwana bae nao dasi bae ki guu uri sae lana tasi doo ki bae da talai garo 'ani kamolu. \v 3 Nau ku dooria uri molu ka saitomana naa, ne na Anoedoo Abu nia God lea nia talaia wane, na wane nai 'afitai ka sae ta'aa lana sa Disas. Ma tasi doo 'uri nai lau guu ne, lea na Anoedoo Abu nia God nia nao si talaia wane, na wane nai 'afitai ka saea sa Disas nia na Aofia. \p \v 4 Na Anoedoo Abu nia God nia falea na falee 'e'ete kwailiu ki, ma na fale laa nai ki da lea sui gu mai faasia tii Anoedoo Abu nai guu. \v 5 Na raoa neki Aofia nia dooria uri kolu ka ilia ki fuana kera 'oro ma daka 'e'ete kwailiu ki. Sui boroi 'ana, tii Aofia gu ne kolu ilia raoa nai ki sui gu fuana. \v 6 Kolu sui guu kolu ilia si raoa 'e'ete ki sui gwana. Ma sui boroi 'ana, tii God gwana ne nia 'arutokolu kwailiu ma ka 'adomi kolu fai raoa nai ki kolu ilida. \p \v 7 Na Anoedoo doo Abu nia faatainia tetedea nia fuakolu sui guu uri kolu ka rao 'adomi kolu kwailiu. \v 8 Ta wane, na Anoedoo Abu nia ka falea tetedea fuana uri sae lana si baea ne too. Ta wane, na Anoedoo Abu nia falea na tetedea fuana uri bae folaa lae sulia saitomadooe. \v 9 Ma ta wane lau guu, na Anoedoo Abu nia falea na fiitooa baita tasa fuana. Ma ta wane lau guu, na Anoedoo Abu ka falea na tetedea fuana uri gura lana wane matai ki. \v 10 Ma ta wane lau guu, na Anoedoo Abu nia falea na tetedea fuana uri ili lana doo kwaibalatana ki. Ma ta wane lau guu, na Anoedoo Abu nia ka falea tetedea fuana uri faarongo talo lae 'ana bae lana God. Ma ta wane lau guu, na Anoedoo Abu nia ka falea tetedea fuana uri ka lio saitomana 'e'ete lana si baea faasia Anoedoo Abu nia God ma nao ta anoedoo 'e'ete lau gwana. Ma ta wane lau guu, na Anoedoo Abu nia falea tetedea fuana uri bae lae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki. Ma ta wane lau guu, na Anoedoo Abu nia falea na tetedea fuana uri rokisi lana baea 'e'ete ulafusi lana ki. \v 11 Na tii Anoedoo Abu gwana ne nia falea fale laa nai ki sui guu fuakolu. Nia 'e falea na fale laa ki fuana wane ki sulia doori lana 'i tala'ana. \s1 Kolu tii nonidoo guu nia too 'ana doo 'e'ete kwailiu ki \p \v 12 Na noniwane na dongana ki 'oro, ma sui boroi 'ana dongana ki noniiwane ka 'oro, kera dongana ki sui gwana tii noniiwane guu. Talafana guu ni kolu toaa ne kolu manata mamana 'ana sa Disas Kraes nai. \v 13 Ni kolu nee, na bali 'akolu kera toaa Diu ki, ta bali kera toaa nao lau Diu ki, ta bali lau guu kera toaa da rao ki fua mange, ma ta bali lau guu kera toaa nonilaa ki. Aia, ni kolu sui guu kolu nii 'ana tii nonidoo guu suli tii Anoedoo Abu guu nia faasiuabu kolu uri too lae 'ana tii nonidoo guu. God nia falea tii Anoedoo Abu guu fua lao mauria kolu ki sui guu. \p \v 14 Na noniiwane nia nao lau otona ta tii si kula gwana ne nii ai, nia too 'ana kula 'e'ete kwailiu ki ai. \v 15 Ma lea sae na 'aewane ka bae 'ana 'urii, “Suli ne nau nao lau na 'abaewane 'urii, nau nao lau ta kula 'ana noniiwane nee ne.” Na 'aewane nai, nia ta kula lau guu 'ana noniiwane nai. \v 16 Ma lea sae na alinga wane ka bae 'ana 'urii, “Suli ne nau nao lau na maaewane 'urii, nau nao lau ta kula 'ana noniiwane nee ne.” Na alinga wane nai, nia ta kula lau guu 'ana noniiwane nai. \v 17 Ma lea sae ta noniiwane nia tiifau otona maaewane sui gwana, nia tara ka rongo doo 'utaa? Ma lea sae ta noniiwane nia tiifau otona alinga wane sui gwana, nia tara ka moko toi doo ki 'utaa? \v 18 Aia, God nia saungainia noniiwane ka alua dongana ki daka tio diana sui guu 'ana noniiwane sulia doori lana 'i tala'ana. \p \v 19 Na noniiwane ne too 'ana taifilia tii si doo guu, nia nao lau na noniiwane mamane! \v 20 Na noniiwane nia too 'ana kula 'e'ete 'oro ki sui. Ma sui boroi 'ana, nia na ka tii noniiwane guu. \v 21 Doo nai ne adea ma na maaewane 'afitai ka bae lau 'urii fuana 'abaewane, “'Abaewane 'ae, nau nao kwasi doori 'oe guu!” Ma na gwaiwane boroi 'afitai ka bae lau gu 'urii fua 'aewane, “Nau nao kwasi doori 'oe guu!” \v 22 Ma kaa sae, tai si kula ki 'ana noniiwane ne manata lae uria ki kera kula malania ki gwana ma ka nao dasi 'initoa ki guu, kula nai ki fatai ne lea sae nao kolu si too ki ai tara 'afitai kolu ka mauri. \v 23 Ma tai kula 'ana noniiwane ne kolu manata toi sae nao dasi 'initoa ki guu, kula nai ki fatai ne kolu kai suasuli diana 'ani kera ki. Ma tai si kula 'ana noniiwane lau guu ne faa noni susuala uri suai lae, kolu ka ofi faafia ki. \v 24 Ma tai kula 'ana noniiwane ne suana lada ki 'initoa gwana, nao kolu si sasi guu uri ofi lae faafia ki. God nia saungai 'uri nai 'ana noni kolu ki uri kolu ka faa'initoaa kula nai ki 'i noni kolu ki ne manata lae uri kera sae sa kula malania ki gwana. \v 25 Doo ne adea guu dongana ki noniiwane ka tio kwaimani diana gu nai, suli ne kula 'e'ete nai ki sui guu da suasuli kera kwailiu. \v 26 Lea ta tii si kula boroi 'ana 'i noniiwane nia fii, na dongana noniiwane sui guu daka too lau guu 'ana fii lae fainia. Ma lea daka sae'inito 'ana ta tii si kula boroi 'ana noniiwane, na dongana noniiwane sui guu daka ele lau gu sulia. \p \v 27 Aia, kamolu sui guu ne molu ofu kwaimani, kamolu talafana nonina sa Disas Kraes. Ma ni 'oe ta wane 'i tala'amu, 'oe tasi kula naa 'ana dongana sui guu nonidoo nai. \v 28 Tai kula 'ana kula 'e'ete 'oro nai ki God nia falea fuana konia manata mamana nia ne 'urii: Etana gu ne toaa rao 'aboosol lae ki. Ruana gu ne toaa rao brofet lae ki. Oluna guu toaa toolangaidoo lae. Sui guu toaa da ilia doo kwaibalatana ki. Sui guu toaa fua gura lana wane matai ki. Sui guu toaa fua kwai'adomi lae ki. Sui guu toaa fua talai lana figue ki. Sui guu toaa ne kera saitomana daka bae 'ana bae laa ne nao ta wane si saitomana ki. \v 29 Aia 'i seeri, nao lau kolu tiifau ne kolu rao 'aboosol. Nao lau kolu tiifau ne kolu rao brofet. Nao lau kolu tiifau ne kolu toolangaidoo. Nao lau kolu tiifau ne kolu too 'ana tetedea uri ili lana doo kwaibalatana ki. \v 30 Nao lau kolu tiifau ne kolu too 'ana tetedea uri gura lana wane matai ki. Nao lau kolu tiifau ne kolu saitomana bae lae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki. Nao lau kolu sui guu ne kolu too 'ana tetedea uri rokisi lana baea 'e'ete ulafusi lana ki. \v 31 Nau ku dooria uri molu ka fiolo mae uria too lae 'ana si fale laa neki da kai falea diana laa baite ki fua toae. Ma sui ta 'ana si kada nai, na kwaini birangaa ne diana tasa ka talua doo ki sui, nia ne nau kwai faatainia fasi kau fuamolu. \c 13 \s1 Liosaue \p \v 1 Lea sae nau ku saitomana bae lae 'ana baea 'e'ete kera neki sui guu na wane ma na 'ensel ki, sui boroi 'ana ma lea nau kwasi too guu 'ana liosaue, na bae laku na alifeoa tatakwai gwana mala 'ana tasi bras ma nao tasi 'aba salo ne da kii alifeo ai. \v 2 Ma lea sae nau ku too boroi 'ana fale laa uri faarongo talo lae 'ana bae lana God, ma ku saitomana sui boroi 'aku si doo agwa nia ki God, ma ku too boroi 'aku 'ana saitomadooe ki tiifau, ma ku too boroi 'aku 'ana manata mamana laa talingai ne tala'ana 'idu lana uo neki, ma lelea nau kwasi too guu 'ana liosaue, nau doo sala gwana. \v 3 Ma lea nau ku fale boroi 'okodoo nau ki tiifau fuana toaa siofaa ki, ma ku faolomai nau boroi fuana wane ki uri daka suungi nau ku mae 'ana ere, ma lelea nau kwasi too guu 'ana liosaue, nau 'afitai ku ngalia guu ta kwaiaraa. \p \v 4 Na wane ne nia too 'ana liosaue nia mamarato maasia wane ki ma ka ade diana fuada. Na wane ne nia too 'ana liosaue nia nao si 'uga, ka nao si tango nia 'i tala'ana, ka nao si naunau, \v 5 ma ka nao si ade ta'aa fua wane ki. Ma na wane ne nia too 'ana liosaue nia nao si susuu fai doori lana 'i tala'ana, ka nao si rakesasu 'ali'ali, ka nao si dau faafia tasi doo ne ta wane ilia ka ta'aa fuana. \v 6 Na wane ne nia too 'ana liosaue, nia nao si ele sulia na garo lae, nia ele 'ana sulia na mamana lae. \v 7 Ma na wane nia too 'ana liosaue nia 'afitai ka tafi faasia 'afitaie ki ma 'afitai ka lukasia manata mamana lae, ma ka too 'ana manata ngado lae ka lelea firi. Ma nia ka susuu ta'aa 'ana si kada ki sui gwana. \p \v 8 Na fale laa neki mala 'ana bae brofet lae, ma bae lae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki, ma saitoma lana doo 'afitai ki, tara lelea kau daka sui lau gwada. Ma na liosaue nia 'afitai lelea ka sui. \v 9 Suli na saitomadooa kolu ma na faarongo laa ne kolu ilia 'i tari'ina 'ana bae lana God nia kwekwe 'ua gwana. \v 10 Aia sui ta, si kada na diana lae tiifau naa nia dao mai, doo kwekwe neki sui guu da kai sui. \p \v 11 'Ana si kada nau ku tu'uu, nau ku bae mala wela tu'uu, na manata laku ma na saitoma laku 'ana doe ki nia mala 'ana wela tu'uu. Sui si kada nau ku baita naa, nau ku lukasia birangana wela tu'uu ka tio naa. \v 12 Kolu boroi 'i tari'ina 'uri nai lau guu. Na saitoma lakolu 'ana doe ki nia nao si ali'afu. Nia mala gwana ta nunuidoo ne kolu liotoi 'i laona ta reba ironunu ma ka nao si folaa diana. Ma sui boroi 'ana ka 'uri nai, 'ana si kada ne kolu kai lio 'i maana Aofia, tara kolu saitoma tiifau 'ana doo ki sui guu mala ne God nia saitoma tiifau 'ani kolu. \p \v 13 Aia na olu si doo nai ki, na manata mamana lae, na manata ngado lae, ma na Liosaue, kera 'afitai daka sui. Ma sui ta, na liosaue ne baita ka tasa. \c 14 \s1 Na fale laa diana tasa 'ana fale laa nia ki Anoedoo Abu \p \v 1 Molu nani 'i burina liosaue ma molu ka sasi uria too lae 'ana fale laa nia ki Anoedoo Abu. Ta na fale laa nai fatai ne faarongo talo lae 'ana bae lana God. \v 2 Suli na wane ne nia bae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana, nia bae 'ana fai God ma ka nao si bae lau fai wane. 'I seeri guu toae ki nao dasi saitomana doo ne nia saea. Na Anoedoo Abu 'ana ne faabae nia uri sae lana doo agwa ki. \v 3 Aia, tii ne nia faarongo talo 'ana bae lana God, nia ne bae fuana toae ki ma ka faangasi kera ki, ma ka faa noniraa kera ma ka gwafea manata lada ki. \p \v 4 Na wane ne nia bae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki, taifilia mauria nia 'i tala'ana gwana ne nia 'adomia ka tafoa. Aia, na wane ne nia faarongo talo 'ana bae lana God, nia 'ana ne tafoa manata lana toae ki sui guu 'ana konia manata mamana nai da rongoa. \v 5 Nau ku dooria uri sae kamolu sui guu molu ka bae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki. Ma sui ta, nau ku dooria ka tasa lau uri molu ka faarongo talo 'ana bae lana God. Suli na faarongo talo lae 'ana bae lana God ne nia 'initoa tasa ka talua na bae lae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki. Lea ta wane nia too lau guu uri rokisi lana doo nai wane saea ki 'ana baea 'e'ete nai ulafusi lana ki taari nia ka diana, uri ka tafoa manata lana konia manata mamana nai sui guu da rongoa. \p \v 6 Toaafuta nau ki 'ae, lea sae nau ku lea kau siamolu ma ku bae 'aku 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki, tara nia 'afitai ka 'adomi kamolu guu. Aia, ma lea sae nau ku bae folaa gwaku fuamolu sulia tasi doo ne God nia faatainia fuaku ma nao ku faarongo talo 'ana bae lana God fuamolu, ma nao ku faarongo folaa 'ana tasi doo fuamolu taari nia 'adomi diana 'ani kamolu. \v 7 Na tala'au boroi, lea nao dasi ufi diana ai tara 'afitai daka rongo talitona lingeedoe ki ai. \v 8 Tasi doo lau guu, lea ta wane ni omee nia ufia na bungu uri laefi lana mai omee ma sui ka nao dasi rongo talitona guu lingena bungu nai, tara 'afitai guu toa ni omee daka koni mai. \v 9 Talafana lau guu ni kamolu nai. Lea kamolu molu bae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki, tara wane ki da rongo boroi ka nao dasi ilia guu ta doo ai. 'I seeri na bae lamu ka lea gwana fua kwalimangae. \v 10 Na baea oro tasa ne da nii laona molaagali nee. Na baea nai ki sui guu kera too 'ana malutana ki. \v 11 Aia ma lea nau ku ulafusia ta baea 'ana baea nai ki, na wane ne nia bae fuaku 'ana baea nai tara nia ka ulafusi nau gwana ma ni nau boroi ku ulafusi nia lau guu. \v 12 Kamolu boroi tara nia 'uri nai lau guu fuamolu. Aia, suli ne kamolu molu dooria 'asia naa molu kai too 'ana fale laa nia ki Anoedoo Abu, nia diana uri molu ka nani burina fale laa neki da tala'ana 'adomi lana konia manata mamana nai tiifau uri daka ngado. \p \v 13 Si kada 'ana ofu kwaimani lae lea ta wane nia bae 'ana baea 'e'ete ni ulafusia lana, alu nia foa lau guu uri God ka falea mai tetedea uri rokisi lana si baea ne nia saea. \v 14 Suli si kada nau ku foa 'ana baea 'e'ete ulafusia lana, nau ku foa gwaku lao mangoku nai. Nao kwasi saitomana guu baea neki nau ku saea ki. \v 15 Aia nia 'uri nai, tee ne diana uri nau ku ilia? Nia diana uri nau ku foa lao mangoku ma ku saitomana lau guu baea neki nau ku foa ma ku saea ki. Nguu lae boroi ka 'uri nai lau guu. Nia diana uri nau ku nguu 'i lao mangoku ma ku saitomana lau guu doo neki nau ku nguu sulia ki. \v 16 Suli lea sa kamolu molu ka tangoa boroi 'amolua God lao ofu laa kamolu ki ma sui molu ka ilia gwamolua lao mangomolu ki, tara nia kai 'afitai fuana wane ne kera ulafusia doo neki kamolu saea ki uri daka ala faafia ma daka bae 'urii “Iuka nia 'uri nai”. \v 17 Ma lea na foa laa kamolu ki 'ana tango lana God 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki daka diana boroi 'ada, tara nia 'afitai ka 'adomia guu mauria nia ta wane uri ka ngasi diana. \p \v 18 Nau ku tangoa God suli ku saitomana bae lae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki ka talu kamolu sui guu. \v 19 Ma sui boroi 'ana, si kada nau ku foa ki lao ofu kwaimani laa nia ta konia manata mamana, lea ta lima si baea boroi 'ana nau ku saea ma daka saitoma diana ai, nia ne diana tasa ka talua ta tii taafuli tooni si baea ne nau ku saea 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ne nao ta wane si saitomana guu tasi doo ai. \p \v 20 Aia toaafuta nau ki 'ae, nao manata lamolu si mala wela tu'uu sulia doo nai ki. Sui ta, 'ana bali uri manata lae sulia ili lana doo ta'ae ki, nia diana uri molu ka ulafusidoo gwamolu mala 'ana wela tu'uu ki. Aia, ma 'ana bali uri manata lae sulia 'aini fale laa nai ki, kamolu molu ka saitoma diana ai mala 'ana toaa da rafo ki naa. \v 21 Suli bae lana Aofia laona Kekeda laa Abu nia 'urii, \q1 “Nau kwai bae fuana toaa nau 'ana baea 'e'ete ki, ma kwai falea toaa 'e'ete ki uri faarongo lana toaa nau. \q1 Nau tara ku ade boroi 'uri nai fuada, kera tara 'afitai daka dooria guu rongo lae sulia bae laku.”\x + \xo 14:21 \xt 'Aesaea 28:11\x* \p \v 22 Doo ne adea guu, na bae lae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki nia na fafaataia fuana toaa nao dasi manata mamana ki 'ua. Nia nao lau doo fuana toaa da manata mamana ki naa. Aia, ma na fale laa nee uri faarongo talo lae 'ana bae lana God, nia doo 'ana fua 'adomi lana toaa da manata mamana ki naa. Nia nao lau doo fuana 'adomi lana toaa dasi manata mamana ki 'ua. \v 23 Doo ne adea guu, lea kamolu toaa manata mamana ki naa molu ofu kwaimani uria foa lae ma molu ka bae sui guu 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki, ma 'i seeri na toaa nao dasi manata mamana ki 'ua daka nii lau gu matangamolu ma ka nao dasi saitomana guu baea neki molu saea ki, kera tara daka kwaifii sae sa kamolu molu oewanea. \v 24 Aia, ma lea sae kamolu sui guu molu ka faarongo talo 'ana bae lana God, ma na toaa nao dasi manata mamana ki 'ua, ma nao toaa ulafusidoo ki daka nii fai kamolu, kera tara da kai lio saitomana abulo ta'aa laa kera ki ma si baea ne molu faarongo talo ai nia kai keto kera. \v 25 'I seeri, si doo agwa ki lao manata lada ki da kai sakatafa folaa ma ni kera da kai bulasia manata lada ki ma da kai booruru 'ana faabaita lana God ma da kai bae 'urii, “God nia nii mamana gu fai kamolu 'i seki.” \s1 Na foa laa diane \p \v 26 Toaafuta nau ki 'ae, si kada kamolu molu ofu kwaimani ki uri foa lae, si ade lae ku dooria molu ka ilia nia 'urii: Alu ta wane nia nguulia nguu 'ana tango lana God, ta wane ka toolangaidoo fuamolu, ta wane ka faarongo talo 'ana doo neki God nia faatainia ki siana. Ma ta wane nia ka bae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki, ma ta wane ka rokisia mai baea nai 'ana baea ni saitoma lana. Aia, na doo nai ki sui guu kera da ilia uri 'adomi lana toaa manata mamana ki. \v 27 Ma lea tai wane da kai bae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki, alu ta roo wane ma nao ta olu wane gwana da kai bae, ma daka bae 'ana si kada 'e'ete kwailiu ki da fale fuada ki, ma ta wane ka rokisia lau guu baea nai ki 'ana baea saitoma lana. \v 28 Aia, lea nao ta wane si rokisia guu baea nai ki, kamolu nao molu si faolomainia ta wane si bae lau 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki. Alu toaa nai fua bae lae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki da taaro gwada. Lea kera dooria da kai bae, daka bae gwada fai God laona manata lada ki. \p \v 29 Tasi doo lau guu, na toaa ne da faarongo talo 'ana bae lana ki God, alu ta roo wane ma nao ta olu wane guu da kai bae lao ofu laa kamolu. Aia molu ka saea fuana toae ki sui uri kera daka fafurongo diana 'ana bae laa nai ki ma daka iro diana 'ana malutana ki. \v 30 Aia, ma lea si kada ta wane nia faarongo talo 'ua gwana sulia bae lana God ma ta wane lau guu 'i seeri na Aofia ka faatainia lau guu tasi doo fuana uri sae lana, falea nia ka bae lau ma sa wala nai nia safali bae nai ka too fasi 'ana uri burina lau. \v 31 Ili 'uri nai ne, uri kera sui guu toaa ne da faarongo talo ki sulia bae lana God daka too sui guu 'ana si kada uri bae lae, ne ta wane fasi sui lau ta wane. Molu ka ade 'uri nai uri toolangaidoo laa nai ki daka kwai'adomi fuamolu sui guu ma uri daka faangasi lamolu kwailiu. \v 32 Molu ka manata toi ne, na toaa neki uri faarongo talo lae 'ana bae lana God alu kera daka fele faafia lau guu doori lada ki tala'ada uri daka fale si kada ni bae lae ki fuada kwailiu. \v 33 Suli na aroaroe ne faatainia rao lana God, nao lau na falole lae. \p Si baea fuana konia manata mamana neki sui guu 'ana toaa nia ki God fua si kada ofu kwaimani lae ki 'ana foa lae nia 'urii: \v 34 Na keni ki daka too aroaro 'ada fasi bae lae lao ofu kwaimani lae ki suli nia nao si bobola uri kera daka ili 'uri nai. Alu kera da ade 'ada sulia doo ki uri ka lea sulia si doo taki nia God 'e saea. \v 35 Aia, ma lea kera dooria leditoi lae tasi doo, kera daka ledia arai kera ki 'i luma kera ki uria. Suli 'e faa noni susuala uri keni ki daka bae lao ofuofua nia ki konia manata mamane. \p \v 36 Na bae lana God nao si safali mai 'ani kamolu, ma ka nao lau taifili kamolu gwana ne bae lana God nia dao siamolu. \v 37 Lea wane nia manata toi nia wane fua bae lae sulia bae lana God ma nao nia wane ne Anoedoo Abu falea falee fuana, nia tara faamamanea ne si baea nai nau ku kedaa nai nia si baea fifii faasia Aofia. \v 38 Aia, ma wane ne nia nao si ade gu sulia doo nai ki, nao molu si rongo sulia si doo ne nia saea. \p \v 39 Doo ne adea guu toaafuta nau ki 'ae, nau ku dooria uri si kada ki sui guu kamolu molu ka susuu uria faarongo talo lae 'ana bae lana God ma ka nao molu si luia lau ta wane faasia bae lae 'ana baea 'e'ete ulafusi lana ki. \v 40 Ma 'ana si kada ki sui gwana, kamolu molu ka ili diana ma molu ka ili aoloa 'ana doo ki. \c 15 \s1 Tatae Lana Kraes Faasia Maea \p \v 1 Aia, toaafuta nau ki 'ae, nau ku dooria kwai bae lau sulia si Faarongoa Diana bae ku faarongo kamolu ai. Si kada bae nau ku faarongo kamolu ai ma molu ka faamamanea ma molu ka uu ngasi 'i fafona. \v 2 Si Faarongoa Diana bae ku faarongo kamolu ai, nia ne molu faamamanea ma God ka faamauri kamolu. Ma lea sae kamolu nao molu si dau ngasi guu 'ana si faarongoa bae ku faarongo kamolu ai, na manata mamana laa kamolu nia doo sala gwana. \p \v 3 Si doo ne da toolangainia mai siaku ne nau ku ngalia mai ku toolangainia lau guu siamolu nia 'urii: \q1 Kraes nia mae uri ka lafu kolu faasia abulo ta'aa laa kolu ki 'uri doo bae Kekeda Laa Abu Ki da bae sulia. \q1 \v 4 Kera daka saufini nia lao kwainaia ma God ka tatae nia lau gwana faasia maea lao oluna fa sato 'i buri mala ne Kekeda Laa Abu Ki da bae sulia. \q1 \v 5 Nia ka dao faatai siana sa Bita ka suana, lea sui nia ka dao faatai siana akwala ma roo 'aboosol sarenga baki daka suana lau guu. \q1 \v 6 Sui nia ka dao faatai 'ana tasi kada lau guu 'i buri, na 'oro lana 500 'ana toa kwairooi nia baki daka suana lau guu. \q1 Toaa nai ki, na 'oro lada ki da mauri 'ua gwada laona molaagali nee 'i tari'ina ma ta bali 'ani kera daka mae ki naa. \q1 \v 7 Sui nia ka dao faatai siana sa Demes ka suana lau guu, ma sui 'i burina lau guu nia ka dao faatai fuana 'aboosol ki tiifau naa daka suana. \p \v 8 Sui 'isi dangalu naa, nia ka dao faatai siaku nau ku suana. Ne nau waa mala 'ana ta wela futa faafolo nee gwana. \v 9 Suli ni nau na waa naofuli 'asia guu matangana 'aini 'aboosol ki tiifau, ne nao si bobola uri daka 'aili nau 'ana 'aboosol suli ku ilimatainia konia manata mamana nia God. \v 10 Ma sui boroi 'ana, 'i nunufana ade diana laa nia God fuaku nia ka 'aili nau uri rao lae fuana 'i tari'ina ma na ade diana laa nia nai na gwauna ka nao si funu. Suli nau ku rao naa fuana ma ku rao ulafu ka talua 'aini 'aboosol ki sui guu. Ne God 'i tala'ana nia ade diana fuaku ma ka 'adomi nau fainia ili lana raoa nia. \v 11 Ni kameli 'aboosol ki sui guu, meli faarongo 'ana tii si Faarongoa Diana guu. Si Faarongoa Diana nai naa ne kamolu molu manata mamana ai nee. \s1 Kolu kai tatae lau gwakolu faasia maea \p \v 12 Aia, kameli meli faarongo talo sulia God nia tataea Kraes faasia maea. Ma sui tee ne adea tai wane 'i matangamolu daka saea sae tara God nao si tataea guu toaa mae ki faasia maea? \v 13 Lea sae nia mamana ne tara God nao si tataea guu toaa mae ki faasia maea, tama Kraes boroi God nia nao si tataea gu mai faasia maea. \v 14 Ma lea sae nia ka mamana naa ne God nia nao si tataea gu mai Kraes faasia maea, tama na faarongo talo laa ne meli ilia nia nao si mamana guu ma na manata mamana laa kamolu boroi nia doo sala gwana. \v 15 Tasi doo lau guu, lea sae God nia ka nao si tataea gu mai Kraes faasia maea 'uri nai, na faarongo talo laa ne meli ilia ki sulia bae lana God na suke lae ki gwana. Suli kameli meli faarongo talo ma meli ka saea God nia tataea Kraes faasia maea ne. Ma lea sae ka mamana naa ne God nia tara nao si tataea guu toaa mae ki faasia maea, si faarongoa nee sulia God nia tataea mai Kraes faasia maea nia boroi nao si mamana guu. \v 16 Ma lea sae nia ka mamana ne God tara nao si tataea guu wane faasia maea, 'uri nai tama God nia nao si tataea gu mai Kraes faasia maea nai. \v 17 Lea sae nia mamana ne God nia nao si tataea gu mai Kraes faasia maea, na manata mamana laa kamolu nia doo sala gwana. Ma lea sae nia 'uri nai, na kwakwaea nia God fuamolu uri maana abulo ta'aa laa kamolu ki nia naofi kamolu 'ua gwana. \v 18 Ma lea sae nia ka 'uri nai, na toaa neki sui guu da manata mamana 'ana Kraes ma daka mae ki naa, kera tara daka funu tiifau gwada. \v 19 Lea sae na doo diana kolu ki 'i nunufana Kraes na doo kolu ki fua si kada kolu too gwakolu ai lao molaagali nee ma 'ana si kada nii 'ua kau ka nao naa, 'uri nai, kwaimanatai tasa fuakolu talua wane ki sui lao molaagali. \p \v 20 Sui ma na doo mamane naa ne God nia tataea sui naa Kraes faasia maea. Kraes naa ne God tatae nia 'i totoonao uri ka faatainia ne toaa neki da mae ki tara God nia kai tatae kera faasia maea. \v 21 Suli na wane tiifau lao molaagali da maelia ade lana tii wane, ne sa 'Adam. Aia, ma na wane tiifau lao molaagali kera da kai tatae faasia maea 'i nunufana ade lana lau guu ta ruana wane, ne sa Disas Kraes. \v 22 Na wane tiifau naa 'ana kwalafaa nia sa 'Adam kera da kai mae. Aia, ma na wane tiifau naa ne da 'ado kwaimani fai Kraes, God nia kai falea mauria falu fuada. \v 23 Aia, na lea lana 'urii: Kraes ne God tatae nia faasia maea 'i totoonao. Ma na toaa da manata mamana ki 'ana Kraes, tara God nia kai tatae kera faasia maea 'ana si kada sa Disas Kraes nia kai oli mai. \v 24 Aia na sui lana molaagali nia kai dao 'i burina si doo nai. Ma 'ana si kada nai sa Disas Kraes nia kai faafunui tiifau 'ana toaa 'inito ki fainia rigitaa ma na tetedea kera ki ne kera malimae 'ani nia. Si kada nia ade 'uri nai lea sui nia ka falea naa 'initoae fuana Maa nia God. \v 25 Suli Kraes nia kai 'inito lelea God ka siitasa faafia 'aini malimae nia ki sui guu uri daka too farana rigitaa nia Kraes. \v 26 Na maee nia na malimae 'isi dangalu ne God kai faafunuia naa. \v 27 Suli na Kekeda laa Abu nia bae 'urii, “Doo ki tiifau God nia alua Kraes naa ne 'inito ai.” Si baea nai, “Doo ki tiifau naa Kraes nia 'inito ai.” Nao si toolangainia lau God fai doo nai ki sui guu ne da nii fara rigitaa nia Kraes. Suli God ne falea rigitae fua Kraes. \v 28 Ma si kada na doo ki da nii tiifau naa fara rigitaa nia Kraes na 'Alakwa nia God, 'i seeri tara Kraes ka alu nia naa 'i tala'ana fara rigitaa nia God waa ne alua doo ki tiifau 'i fara rigitaa nia Kraes. Ma 'i seeri, God nia ka 'inito naa 'ana doo ki tiifau. \p \v 29 Tai wane ki da siuabu fulingana toaa da mae ki naa suli da faamamanea ne God nia kai tataea toaa mae ki faasia maea. Lea sae kera saitomana tara God nao si tataea guu toaa mae ki faasia maea, kera 'afitai daka siuabu 'uri nai! \v 30 Aia, ma ni kameli 'aboosol ki boroi si doo nai lau gu ne adea ka nao meli si lukasia guu faatalongai lana Kraes sui boroi 'ana karangia meli kai maelia 'ana si kada ki sui gwana. Lea sae kameli meli saitomana ne God tara nia nao si tataea guu wane faasia maea, kameli 'afitai meli ka sasi gu fai ili lana raoa nai. \v 31 Toaafuta nau ki 'ae, nau nao kwasi suke kamolu guu. Nau, 'afa sato ki sui guu ku naofia gwaku maee ai, ma si doo nai nia mamana ka mala lau guu 'ana ele laa ne ku ilia suli kamolu suli ne molu manata mamana 'ana Aofia kolu sa Disas Kraes. \v 32 Nau ku dao toi 'afitaia baita ni maeli lana ki 'i seki 'Efesas, ma lea sae nau kwasi manata ngado guu 'ana God uri tatae lana wane faasia maea, nau 'afitai guu ku noni maabe uri liu lae lao 'afitaia nai ki. Ma lea sae God tara nia ka nao si tataea guu wane faasia maea, nia diana 'asia naa uri kolu ka ili na 'akolu sulia si baea bae nia 'urii, \q1 “Kolu fanga diana ma kolu ka kuu diana 'akolu suli ne kolu kai mae gwakolu!” \p \v 33 Nao molu si faamamanea suke laa ne da saea God nia tara nao si tataea guu wane faasia maea. Lea kamolu molu 'ado kwaimani fai wane manata lada garo ki, na manata garo laa kera nai ka saketoa lau guu manata diana laa kamolu. \v 34 Molu ade manata ma molu ka too 'amolu faasia ili lana abulo ta'aa lae. Ta bali 'ani kamolu kera da ulafusia 'ua God. Nau ku saea fuamolu 'uri nai, uri nonimolu ka susuala 'ana ai. \s1 Kolu kai too 'ana nonidoo falu si kada God nia tatae kolu faasia maea \p \v 35 Ma sui tai wane alamia tara daka ledi 'urii, “God tara nia kai tatae 'utaa 'ana wane faasia maee nai? Ma tara na nonidoo 'uri tee ne wane kai too ai?” \v 36 Aia, nau tara ku luu 'urii ai: Si ledi laa garo gwana nai. Suli 'o manata fasi sulia ta fuaedoo ne 'oe fasia lao saegano. Tara na fuaedoo kwali nai 'oe fasia nia kai mae fasi 'ana sui fatai nia kafi bulao mai. Ma lea nia nao si mae guu, nia 'afitai ka tae 'ana ta doo falu. \v 37 Na fufuae 'ai ne 'oe fasia kau nai, ne lea sae nia fufuana wiiti ma nao sae fufuana ta doo lau gwana boroi 'ana, nia otona fuaedoe gwana. Nia nao lau na 'ai falu mamana ne kai tae mai 'ana kada 'i buri. \v 38 Ma sui boroi 'ana nia otona fuaedoe gwana 'uri nai, tara si kada 'ai nai nia bulao mai, God nia kai saungainia 'ana 'ai falu lau gwana sulia liona. God nia saungainia 'ai ki daka tae mai daka 'e'ete kwailiu sulia fuae 'ai 'e'ete kwailiu kera ki ka lea sulia liona 'i tala'ana. \p \v 39 Talafana lau guu nonidoo 'e'ete kwailiu neki God nia saungainia nai, ne kera nao da bobola si sui. Na wane ki, boso ki, saaro ki, sakwari ki, kera nonidoo 'e'ete ki sui gwana. \p \v 40 God nia saungainia tai nonidoo ki daka nii laona ano nee ma tai nonidoo ki daka nii lofona salo. Ma na diana tasa lana doo ki lao ano nee nia 'e'ete lau gwana faasia na diana tasa lana doo ki lao lofona salo. \v 41 Suli na sato nia too 'ana kwanga lana lau gwana, na madame ka too 'ana kwanga lana lau gwana. Ma na Bubulu ki na kwanga lada ka 'e'ete lau gwana. \p \v 42 Talafana lau guu si doo ne kai fuli 'ana wane ne God nia kai tataea faasia maee nai. Si kada ne wane nia mae ma daka alu nonina lao saegano, si noni nai nia kai fura. Ma si kada God tara nia tataea wane faasia maea, na wane nia kai too 'ana si noni falu ne totoo lea nao si mae naa. \v 43 Si kada ne wane nia mae ma daka alua nonina lao saegano, na suana lana nia ta'aa. Ma si kada God tara nia tataea wane faasia maea, wane tara nia kai tatala 'ana si noni suana lana diana tasa ma ka tetede. \v 44 Na noni kolu ne da alua lao saegano, nia si noni 'ana molaagali gwana. Ma si kada God tara nia tatae kolu faasia maea, kolu tara kolu kai too 'ana si noni falu ki uri too lae 'i salo. Mala lau gu ne kolu too 'ana si noni uri too lae ai lao ano nee, kolu kai too lau guu 'ana si noni uri too lae ai 'i salo. \v 45 Na Kekeda laa Abu nia bae 'urii, “God nia saungainia wane totoonao bae, sa 'Adam, nia na wane mauri.” Aia, ma na wane 'isi nee naa, sa Disas Kraes, nia na Anoedoo lau 'ana uri fale lana maurie. \v 46 Too lakolu 'ana si noni falu nai nia nao si liu 'i nao 'ana too lakolu 'ana si noni 'ana ano nee. Si noni 'ana ano nee ne kolu too ai lea sui fatai ma kolu kafi too 'ana si noni falu nai 'i salo. \v 47 Na wane totoonao bae, sa 'Adam, God nia saungainia 'ana saegano gwana. Aia ma ruana wane nee naa, sa Disas Kraes, nia lea mai faasia 'i salo. \v 48 Na toaa 'ana ano nee kera da too 'ana nonidoo mala 'ana sa 'Adam waa totoonao nai God saungainia 'ana saegano. Aia, ma na toaa 'i salo ki kera da kai too 'ana nonidoo mala 'ana Kraes, waa nai faasia 'i salo. \v 49 'I tari'ina nee, kolu too 'ana nonidoo mala 'ana sa 'Adam bae God saungainia 'ana saegano. Aia ma totoo tasi kada, tara kolu kai too 'ana nonidoo mala 'ana Kraes faasia 'i salo. \p \v 50 Toaafuta nau ki 'ae, si doo ne ku bae sulia fuamolu nai nia 'urii, na nonidoo ne kolu too ai 'ana fasio ma 'oki nia tara 'afitai ka bobola fai lea lae lao 'initoaa nia God. Suli na nonidoo nai kai dura lau gwana ma ka nao si bobola fainia kula ne dongana 'e totoo firi. \p \v 51 Aia, molu fafurongo diana ku faarongo kamolu fasi 'ana si doo ne nao dasi saitomana gu mai 'ana kada 'i nao. Si doo nai nia 'urii: Kolu toaa ne kolu manata mamana ki, nao lau kolu tiifau ne tara kolu kai mae. Sui boroi 'ana ta, kolu sui guu kolu kai tatala. \v 52 Si kada na bungu 'isi nia angi naa, na tatala laa nai tara nia kai fuli 'ali'ali gwana mala 'ana wane nia mamaaru. Suli si kada na bungu nia angi naa, God nia kai tataea toaa mae ki lao ano nee uria lao mauria ne totoo firi. Ma ni kolu toaa ne kolu mauri ki gwakolu 'ana si kada nai, God nia kai talana noni kolu 'ana nonidoo falu naa. \v 53 Suli si noniwane nee uri mae lae, God nia kai rokisia 'ana si noniwane ne nao si mae naa. \v 54 'Ana si kada nai God nia rokisia si noni 'ana maea ka alua naa si noni ne totoo si mae, si baea bae na Kekeda laa Abu nia saea ka mamana naa, bae nia 'urii, \q1 “God nia siitasa 'ana maea ka faasuia ka sui naa!\x + \xo 15:54 \xt 'Aesaea 25:8\x* \q1 \v 55 Maee 'ae, 'oe 'osi siitasa naa 'ua nai! \q1 Wala Maee 'ae, ma 'oe 'osi falea naa liodila lae fua wane 'ua nai!”\x + \xo 15:55 \xt Hosia 13:14\x* \p \v 56 Na doo ne saumaelia wane nia ne abulo ta'aa lae, ma na taki sa Mosis ne nia falea tetede lae fua abulo ta'aa lae. \v 57 Sui boroi 'ana, kolu tangoa God! Suli nunufana raoa nia Aofia kolu sa Disas Kraes, God nia faamauri kolu faasia abulo ta'aa lae ma na maee. \p \v 58 Nia ne toaafuta diana nau ki 'ae, nau ku dooria molu ka uu ngasi ma molu ka rao rigita fua Aofia kolu, suli molu saitomana na raoa kamolu fua Aofia nia nao lau doo tatakwai. \c 16 \s1 Na faledooa fua 'adomi lana toaa 'i Durusalem \p \v 1 Aia, sulia si ledi laa bae sulia na malefo bae molu konia fua 'adomi lana toaa nia ki God 'i Durusalem nia 'urii: Nau ku dooria uri molu ka ilia lau guu si doo ne ku saea mai fuana toaa manata mamana ki 'ana bali lolofaa loko 'i Geleisia ma kera daka ilia. \v 2 Ne nia 'urii, 'ana wiiki ki sui guu 'ana Sandee, na wane 'i tala'ana nia kai lafua si malefo ni fale lana faasia lao todadooa nia ka alu 'e'ete ai ka tio kwaimaasi naa. Molu ade 'uri nai uri lea nau ku dao boroi kau, nau ku ngalia na malefo nai. Suli lea nia 'uri nai, tara si kada nai nau ku dao kau ai siamolu, kamolu nao molu si sasi lau fai koni lana doo nai ki suli ne molu alu ka tio akau naa. \v 3 Si kada nai nau kwai dao kau ai siamolu, kamolu molu ka filia lau guu tai wane uri kera daka ngalia si fale laa kamolu nai ki uria 'i Durusalem. Nau tara ku kekeda uri Durusalem uri ku faarongoa toaa naonao ki 'ana konia manata mamana kera nai 'ana lea lana kau wane nai ki molu fili kera uri ngali lana kau si fale laa nai ki. Tara nau kwai falea leta nau nai 'i 'abana wane nai ki uri daka dau faafia 'ana si kada kera lea kau daka falea si fale laa nai ki. \v 4 Ma lea kamolu molu dooria, nau boroi tara ku lea kwaimani lau gu fai kera uri 'i Durusalem. \s1 Lea laa nia sa Bol \p \v 5 Nau tara kwailiu fasi kau 'i Masedonia sui fatai kwafi lea kau siamolu, suli ne kwailiu kau 'ana lolofaa nai 'i Masedonia. \v 6 Si kada nau ku dao kau siamolu, nau tara kwai too fasi 'aku mai fai kamolu sulia tasi kada gwana lelea ka dao kau burina uni gwagwaria bae nia sui fatai nau kwafi oli mai. Ma 'ana si kada nau kwai too siamolu ai, nia diana 'asia naa uri molu ka kwai'adomi fuaku uria lea laa nau uria si kula ne nau kwai lea lau uria 'i buri. \v 7 Nau nao kwasi dooria uri ku dao ku too gwaku fai kamolu sulia si kada kukuru 'asia guu. Nau ku dooria lea sae manata lana Aofia fuaku, nau kwai too fasi 'aku fai kamolu sulia tasi kada taa tau tu'uu guu. \v 8 Sui fatai nau kwafi lea kau, nau ku too gwaku seki 'Efesas lelea burina fa sato Bentikos sui fatai nau kwafi lea kau. \v 9 Suli nia waluda fuaku uri ili lana raoa baite 'i seki, sui boroi 'ana tai wane daka malimae gwada 'ana si Faarongoa Diana nee. \p \v 10 Molu ka manata 'initoa 'ana sa Timotii 'ana si kada nia dao kau siamolu suli nia rao lau guu fuana Aofia mala 'ani nau. \v 11 Nao molu si maa susuala 'ani nia. Molu kwai'adomi fuana ma molu ka fale nia lao aroaroe ka oli mai siaku 'i seki. Nau ku maasi nia gwaku lea nia kai dao mai fai toaafuta ki lau guu 'ana bali 'ana manata mamana lae. \p \v 12 Na toolakolu sa 'Abolos lau guu, nau ku bae fifii kau fuana uri ka talaia tai wane 'ana toolakolu ki 'i bali nia Aofia fai uri kera daka lea kau daka dao tomolu 'i sena. Nia 'e manata ele gwana uri lea lae kau sui ta nia tara nao si lea 'ali'ali 'ua kau siamolu. Tara tasi kada 'ana 'e gwau fuana nia kafi lea kau. \s1 Si baea 'isi ki \p \v 13 Aia, kamolu molu ka lilio diana ma molu ka uu ngasi 'ana faamamane laa ne kolu lea sulia. Molu rakea ma molu ka uu ngasi. \v 14 Molu ka ilia doo ki sui guu 'ana faatai lana liosaue. \p \v 15 Kamolu molu saitomana sa Stefanas fai bara wela nia bae kera manata mamana totoonao 'ani kamolu 'ana bali fera 'i Gris. Kera ne da rao rigita fua 'adomi lana toaa nia ki God. Doo ne adea guu toaafuta nau ki 'ae, nau ku dooria \v 16 uri molu ka manata 'initoa 'ana ade lae sulia si baea nia kwaini wane 'uri nia ki ma na wane neki sui guu da 'adomi nia 'ana raoa nai ma daka ili diana ai. \p \v 17 Nau ku manata ele 'asia naa sulia na dao lana mai sa Stefanas fai sa Fotunatas ma sa 'Akaikus siaku. Suli kera dao daka too fai nau ma daka 'adomi nau 'ana doo neki lea sae kamolu molu too siaku ma molu ka ilia ki fuaku uri 'adomi laku lae. \v 18 Kera da adea manata laku ka toli 'uri lau guu ne kera adea manata lamolu ka toli. Kwaini wane 'uri nai ki nia bobola fainia uri sae'inito lae 'ani kera. \p \v 19 Na konia manata mamana neki laona bali lolofaa nee 'i 'Eisia, kera falea kau si baea ni manata diana laa kera ki fuamolu. Ma sa 'Akuila fai ni Brisila ma na konia manata mamana nia Aofia ne da ofu kwaimani ki 'i luma keerua uri foa lae ki, kera da falea lau gu kau si baea ni manata diana laa kera fuamolu. \v 20 Toaafuta kolu ki sui guu 'ana Aofia 'i seki kera da falea kau si baea ni manata diana laa kera ki fuamolu. \p Molu samo 'aba 'ani kamolu kwailiu 'ana faatai lana manata diana lae 'ana liosaue. \p \v 21 Nau sa Bol ku kedaa kau si baea ni manata diana laa nau nee fuamolu 'ana 'abaku 'i tala'aku. \p \v 22 Lea ta wane nao si liosau 'ana Aofia, alu God falea 'ana kwakwaea fuana. \p Nau ku dooria na Aofia kolu sa Disas ka oli na mai! \p \v 23 Alu Aofia kolu sa Disas nia faatainia 'ana ade dianaa nia fuamolu. \p \v 24 Nau ku liosau 'ani kamolu sui guu nunufana tiidooa laa kolu fai sa Disas Kraes.