\id ECC Ecclesiastes in Bokobaru, Ross Jones \h LAASUUDEE \toc1 LAASUUDEE \toc2 LAASUUDEE \mt1 LAASUUDEE \c 1 \s1 Yã píngi pãmɛ \p \v 1 Laasuude Dauda nɛ́, Yerusalɛmu kína yãn yɛ̀. \q1 \v 2 Ma laasuude ma bè: \q1 Yã pã búgubugu, \q1 yã pã búgubugu, \q1 à píngi pãmɛ. \q1 \v 3 Bↄ́ àren gbɛ̃ntee è e anduna guu \q1 nawɛ̃a kɛ̀ èe kɛɛ a zĩ píngi guua? \q1 \v 4 Kpàɛnↄ è gɛ̃tɛ, wurenↄ è su, \q1 mↄde anduna ègↄ̃ kuu gurↄ píngimɛ. \q1 \v 5 Ɔfãntɛ̃ è bↄ, è gɛ̃, \q1 è wã à ɛara à gá guu kɛ̀ è bↄn. \q1 \v 6 Ĩa è káka sↄↄmɛtɛ kpa, \q1 è liara à su gu'igbãroo kpa, \q1 ègↄ̃ ligaligaa àgↄ̃ gaa àgↄ̃ suu. \q1 \v 7 Swa píngi í ègↄ̃ kaa ísiaa guumɛ, \q1 mↄde ísiaa è paro, \q1 í pìnↄ è ɛara wà su swaa pìnↄ mìamɛ. \q1 \v 8 Pↄ́ píngi è ń kpasa, \q1 kpasa pì yã gɛ̃̀ onala. \q1 Gugwana è mↄ wɛ́ɛaro, \q1 yãmana è swã paro. \q1 \v 9 Yã kɛ̀ kuu yãa bé eé ɛara àgↄ̃ kuu dↄ, \q1 yã kɛ̀ wà kɛ̀ yãan weé ɛara wà kɛ dↄ. \q1 À dufu kee kú anduna guuro. \q1 \v 10 Pↄ́kee kuu kɛ weé be: \q1 Ǹ pↄ́ dufu ke gwaↄ́? \q1 Auo! À gĩakɛ à kuu wa ã zaa zi kↄ̀. \q1 \v 11 Gbɛ̃ káakunↄ yã ègↄ̃ dↄ gbɛ̃ken dↄro. \q1 Baa gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃égↄ̃ kuu ziaanↄ, \q1 aↄ̃ yã é dↄ gbɛ̃ken ziakpɛɛ zĩro. \b \p \v 12 Ma laasuude ma kí blè Isarailinↄa Yerusalɛmu. \v 13 Ma mɛ̀ kpà yã kɛ̀ wèe kɛɛ anduna guu píngi tàasikɛnaa, má gwàgwa ↄ̃ndↄ̃'ↄ̃ndↄ̃ má è Luda zĩ pãsĩ dà gbɛ̃nteenↄnɛ aↄ̃ kɛ. \v 14 Ma yã kɛ̀ wèe kɛɛ anduna guu è píngi, à píngi nɛ́ pãmɛ, pɛna gukoriamɛ. \q1 \v 15 Pↄ́ kotina porona vĩro, \q1 wè e wà pↄ́ kɛ̀ kuuroo naroro. \b \p \v 16 Ben má ò ma nↄ̀sɛ guu ma bè: Ǹ gwa! Ma ↄ̃ndↄ̃ↄ bíta dɛ gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ kpata blè Yerusalɛmu ma ãanↄla ń píngi, ma ↄ̃ndↄ̃ kↄ̃n ma dↄ̃nao wɛ́ɛ bↄ̀ maamaa. \v 17 Ben ma mɛ̀ kpà ↄ̃ndↄ̃ asii dↄ̃naa lɛ mà yↄ̃nkↄkɛ kↄ̃n mìsaiyão asii dↄ̃, ben má è beee nɛ́ pɛna gukoriamɛ dↄ. \q1 \v 18 Ɔ̃ndↄ̃ bíta è mↄ́ kↄ̃n nↄ̀sɛyakana bítaomɛ, \q1 wè yã'ↄ̃amma e ń dↄ̃na lɛ́mmɛ. \c 2 \s1 Pↄnnakɛna nɛ́ yã pãamɛ \p \v 1 Má ò ma zĩndanɛ: Ǹ fɛɛ ǹ pↄnnakɛna yↄ̃ ǹ gwa ǹ nnamana dↄ̃, ben má è beee nɛ́ pãamɛ dↄ. \v 2 Má è kɛ̀ yáadↄna nɛ́ yↄ̃nkↄyãmɛ. Pↄnnakɛna sↄ̃, bↄ́n wè ea? \v 3 Ma pↄnnaa wɛ̀tɛ wɛ̃mina guu ma ↄ lìga mìsaiyãzi, mↄde ma swɛ̃̀ e dↄↄmɛ aɛ ↄ̃ndↄ̃ↄ guu lɛ mà dↄ̃ yã kɛ̀ maa gbɛ̃nteenɛ à kɛ anduna guu a wɛ̃̀ndi zaka lɛ́n. \p \v 4 Ma zĩ bítanↄ ↄↄ kpà, ma kpɛ́nↄ bò ma zĩndanɛ ma geepi línↄ pɛ̀pɛ kpɛ́tɛkpɛtɛ. \v 5 Ma karanↄ kpàkpa ma swa dàkonↄ kɛ̀kɛ ma lí kɛ̀ wè à nɛ́ ble bori sãnda píngi bàban. \v 6 Ma íkakiinↄ kɛ̀kɛ aↄ̃gↄ̃ mↄdↄ pisi líkpɛ pìnↄa. \v 7 Ma zↄ̀nↄ lùlu gↄ̃gbɛ̃nↄ kↄ̃n nↄgbɛ̃nↄ, wà ń kenↄ ì ma bɛ. Má zùnↄ kↄ̃n pↄ́kãde ketenↄ vĩ paripari dɛ gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ↄ kú Yerusalɛmu ma ãanↄla ń píngi. \v 8 Ma kondogi kↄ̃n vurao kàkↄ̃amazi kↄ̃n kínanↄ auzikinↄ kↄ̃n ń bùsu pↄ́nↄ. Ma lɛ̀sirinↄ sɛ̀ gↄ̃gbɛ̃ kↄ̃n nↄgbɛ̃nↄ, ma nↄgbɛ̃ kɛ̀ gↄ̃gbɛ̃ è lugańzinↄ sɛ̀ pari. \v 9 Ma tↄ́ bↄ̀, má bíta dɛ gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ↄ kú Yerusalɛmu ma ãanↄla ń píngi, ben má kpɛ́ ↄ̃ndↄ̃ↄ vĩ à píngi guu. \q1 \v 10 Mɛ́ɛ gí ma zĩndanɛ \q1 kↄ̃n pↄ́ kɛ̀ ma wɛ́ɛ blèoro. \q1 Mɛ́ɛ pↄ́ kɛ̀ ma pↄↄ gbà ke tóro. \q1 Ma pↄↄ kɛ̀ nna ma zĩkɛna píngia, \q1 àmbe ma ísimmagaakpana píngi láada ũ. \q1 \v 11 Kɛ̀ ma wɛ́ɛ tɛ̀ yã kɛ̀ má kɛ̀nↄzi píngi \q1 kↄ̃n ísimma kɛ̀ má gà má kpào à musu, \q1 má è à píngi nɛ́ pãmɛ, pɛna gukoriamɛ, \q1 à àre vĩ anduna guuro. \q1 \v 12 Ben ma laasuu tà ↄ̃ndↄ̃ↄ \q1 kↄ̃n yↄ̃nkↄkɛɛo kↄ̃n mìsaikɛɛo kpa. \q1 Yã kɛ̀ wà kɛ̀ zaa zii baasiro, \q1 à kpareen kína gɛ̃ɛbleri é kɛ dↄↄ? \q1 \v 13 Má è ↄ̃ndↄ̃ↄ àre vĩ dɛ mìsaikɛɛla \q1 lán gupuraa ègↄ̃ àre vĩ dɛ gusiaala nà. \q1 \v 14 Ɔ̃ndↄ̃dee wɛ́ɛ ègↄ̃ kú a aɛ, \q1 yↄ̃nkↄↄ ègↄ̃ lili oo gusiaan. \q1 Ben má è góro dↄ̃nkↄ̃ bé eé ń bikũ ń píngi. \q1 \v 15 Ben ma laasuu lɛ̀ ma swɛ̃̀n ma bè, \q1 zaakɛ góro dↄ̃nkↄ̃ bé eé wa bikũ kↄ̃n yↄ̃nkↄↄnↄ, \q1 bↄ́ àren mɛ́ e ma ↄ̃ndↄ̃ↄa? \q1 Ben ma bè, beee nɛ́ yã pãamɛ dↄ. \q1 \v 16 Ɔ̃ndↄ̃dee yã é dↄ gbɛ̃ken dɛ yↄ̃nkↄↄlaro, \q1 aↄ̃ píngi yã é sã gbɛ̃nↄn zia. \q1 Ɔ̃ndↄ̃dee è ga lán yↄ̃nkↄↄ bàmɛ. \s1 Ísimmagaakpana nɛ́ yã pãamɛ \p \v 17 Ben ma kya kà ma kuunan, zaakɛ yã kɛ̀ wèe kɛɛ anduna guu píngi è kɛmɛ nↄ̀sɛyakayã ũmɛ. À píngi nɛ́ pãmɛ, pɛna gukoriamɛ. \v 18 Ben ma kya kà zĩi kɛ̀ má kɛ̀ anduna guunↄn píngi kɛ̀ mɛ́ tó ma gɛ̃ɛblerinɛ yãnzi. \v 19 Dé bé à dↄ̃ tó ↄ̃ndↄ̃dee ke yↄ̃nkↄↄn à ũu? Baa kↄ̃n beeeo zĩi kɛ̀ má kɛ̀ anduna guu kↄ̃n ↄ̃ndↄ̃ↄo é gↄ̃nɛmɛ. Beee nɛ́ yã pãamɛ dↄ. \v 20 Ben ma pↄↄ yàka ísimma kɛ̀ má gà má kpà anduna guu píngi yã musu. \v 21 Zaakɛ gbɛ̃ è zĩi kɛ kↄ̃n ↄ̃ndↄ̃ↄo kↄ̃n dↄ̃nao kↄ̃n gonio, ben è tó gbɛ̃ kɛ̀ èe à ke kɛroonɛ à gↄ̃ à pↄ́ ũ. Beee nɛ́ yã pãamɛ dↄ, nↄ̀sɛyakayãmɛ maamaa. \v 22 Bↄ́n gbɛ̃ è e ísimma kɛ̀ à gà à kpà anduna guu kↄ̃n ↄsii kɛ̀ à kào píngi yã musuu? \v 23 À kuuna anduna guu gurↄ píngi à zĩi ègↄ̃ mↄↄnɛ kↄ̃n yã'ↄ̃ammao kↄ̃n pↄyakanaomɛ. Baa gwãavĩ à làakari ègↄ̃ kpaɛnaro. Beee nɛ́ yã pãamɛ dↄ. \p \v 24 Yã kɛ̀ maa kↄ̃n gbɛ̃nteeo bé à dɛ à pↄ́ ble à í mi à a zĩ sáabu kpá. Má è beee bↄ̀ Luda ↄzĩmɛ dↄ. \v 25 Luda dↄnlɛ sai dé bé eé fↄ̃ à pↄ́ ble à pↄnnaa kɛɛ? \v 26 Luda è ↄ̃ndↄ̃ kↄ̃n dↄ̃nao kↄ̃n pↄnnaao kpá gbɛ̃ kɛ̀ à kɛ̀nɛa, mↄde è auziki kakↄ̃ana zĩi da durunkɛrinɛ lɛ à sí à kpá gbɛ̃ kɛ̀ à kɛ̀nɛa. Beee nɛ́ yã pãamɛ dↄ, pɛna gukoriamɛ. \c 3 \s1 Yã píngi kↄ̃n a gurↄↄomɛ \p \v 1 Yã píngi kↄ̃n a gurↄↄomɛ, \q1 bↄkↄ̃tɛ píngi kↄ̃n a kɛgurↄↄo. \q1 \v 2 Nɛ́'igurↄↄ kuu, gagurↄↄ kuu, \q1 pↄ́tↄ̃gurↄↄ kuu, à wurɛgurↄↄ kuu. \q1 \v 3 Dɛgurↄↄ kuu, gbana aafia gurↄↄ kuu, \q1 gborogurↄↄ kuu, à dↄgurↄↄ kuu. \q1 \v 4 Ɔ́ↄdↄgurↄↄ kuu, yáadↄgurↄↄ kuu, \q1 sósobikɛgurↄↄ kuu, kↄ̃kↄ̃'ogurↄↄ kuu. \q1 \v 5 Gbɛ̀fãakↄ̃ana gurↄↄ kuu, gbɛ̀kakↄ̃ana gurↄↄ kuu, \q1 bↄ̃̀ndagagurↄↄ kuu, à kɛ̃na gurↄↄ kuu. \q1 \v 6 Pↄ́wɛtɛgurↄↄ kuu, à ↄkpazina gurↄↄ kuu, \q1 pↄ́kũna gurↄↄ kuu, à gbarɛna gurↄↄ kuu. \q1 \v 7 Pↄ́gaakɛ̃gurↄↄ kuu, à nabigurↄↄ kuu, \q1 lɛ́kũna gurↄↄ kuu, yã'ona gurↄↄ kuu. \q1 \v 8 Yenzi gurↄↄ kuu, zangu gurↄↄ kuu, \q1 zĩ̀kagurↄↄ kuu, kaɛna aafia gurↄↄ kuu. \b \p \v 9 Bↄ́ àren zĩkɛri è e nawɛ̃a kɛ̀ à kɛ̀a? \v 10 Ma zĩi kɛ̀ Ludaa dà gbɛ̃nteenↄnɛ aↄ̃ kɛɛ è. \v 11 Ludaa tò pↄ́ píngi maa a gurↄↄa. À kuuna gurↄ píngi laasuu dà gbɛ̃ntee swɛ̃̀n dↄ, baa kↄ̃n beeeo eé fↄ̃ à yã kɛ̀ Luda e kɛɛ zaa anduna daɛna ai à mìdɛnaa gbá dↄ̃ro. \v 12 Má dↄ̃ kɛ̀ pↄ́kee maa kↄ̃n gbɛ̃nteeo dɛ kuuna pↄnnaa guu kↄ̃n maakɛnao à wɛ̃̀ndi lɛ́nlaro. \v 13 Tó gbɛ̃ e pↄ́ blee èe í mii èe a zĩ píngi sáabu kpaa, Luda bé à à gbà. \v 14 Má dↄ̃ kɛ̀ yã kɛ̀ Luda è kɛɛ égↄ̃ kuu gurↄ píngimɛ. Weé fↄ̃ wà pↄ́ke kaaranlo, weé fↄ̃ wà pↄ́ke lagonlo. Ludaa kɛ̀ lɛ, lɛ wàgↄ̃ a vĩa vĩ yãnzimɛ. \v 15 Pↄ́ kɛ̀ kuu tia gĩakɛ à kuu zaa zi kↄ̀. Pↄ́ kɛ̀ eégↄ̃ kuu zia kuu yã kↄ̀. Luda è yã kɛ̀ wà kɛ̀ yãanↄ gbɛ̀ sísi. \p \v 16 Ma yã è anduna guu dↄ, \q1 guu kɛ̀ dɛ yãzɛdee gↄ̃ kún, \q1 yãzɛsaidee bé à kú gwe, \q1 guu kɛ̀ dɛ yã maaa gↄ̃ kún sↄ̃, \q1 yã zaaa bé à kú gwe. \q1 \v 17 Ma bè ma swɛ̃̀ guu, \q1 Luda é yãkpaɛ kɛ kↄ̃n gbɛ̃ maaanↄ \q1 kↄ̃n gbɛ̃ zaaanↄ ń píngi, \q1 zaakɛ yãkɛna píngi kↄ̃n a gurↄↄomɛ, \q1 bↄkↄ̃tɛ píngi kↄ̃n a kɛgurↄↄo. \b \m \v 18 Ma bè ma swɛ̃̀ guu dↄ, gbɛ̃nteenↄ sↄ̃, Luda è ń yã wɛ́ɛ wɛ̃ńnɛ lɛ aↄ̃ↄ dↄ̃ ń zĩndaa kɛ̀ wà dɛ lán nↄ̀bↄnↄ bàmɛ. \v 19 Baa zaa zi gbɛ̃nteenↄ kↄ̃n nↄ̀bↄnↄ, góro dↄ̃nkↄ̃ bé èe ń bikũu. Lán nↄ̀bↄ è ga nà lɛn gbɛ̃ntee è ga lɛ se, aↄ̃ wesabona dↄ̃nkↄ̃mɛ. Gbɛ̃ntee dɛ nↄ̀bↄlaro, zaakɛ à píngi pãmɛ. \v 20 Aↄ̃ píngi è gá gu dↄ̃nkↄ̃mmɛ, zaakɛ aↄ̃ píngi bↄ̀ bùsuti guumɛ, aↄ̃ píngi é ɛara à gↄ̃ bùsuti ũmɛ. \v 21 Tó gbɛ̃ntee ninii è tá musu, nↄ̀bↄ pↄ́ sↄ̃ è tá gĩzĩmɛ, dé bé à dↄ̃ↄ? \v 22 À yã bé à tò má è yãkee maa kↄ̃n gbɛ̃nteeo dɛ à a zĩ sáabu kpálaro, zaakɛ à bakan gwe. Dé bé eé tó à dↄ̃ yã kɛ̀ eé kɛ à gbɛraa? \c 4 \s1 Kuuna kↄ̃o \p \v 1 Ben ma gbãaa kɛ̀ wèe mↄↄ gbɛ̃nↄnɛ anduna guu yã gwà dↄ píngi. Ma gbɛ̃ kɛ̀ wèe wɛ́ɛ tãaḿmanↄ wɛ́ɛ'i è, aↄ̃ↄ làakarikpaɛri vĩro. Aↄ̃ làakarikpaɛri vĩro, zaakɛ aↄ̃ wɛ́ɛtãmmari pìnↄ bé wà gbãaa vĩ. \v 2 Ben ma bè, gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ gànↄ sáabu vĩ dɛ gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ↄ kuunↄla, \v 3 mↄde gbɛ̃ kɛ̀ wèe i kↄ̀ro bensↄ̃ èe wɛ́ɛ si à zaaa kɛ̀ wè kɛ anduna guulɛroo sã̀ↄḿma ń píngi. \v 4 Má è kɛ̀ pↄ́ kɛ̀ tò gbɛ̃ è zĩi kɛ à mɛ̀ kpáa, lɛ àgↄ̃ dɛ a gbɛ̃daaala yãnzimɛ. Beee nɛ́ yã pãamɛ dↄ, pɛna gukoriamɛ. \q1 \v 5 Yↄ̃nkↄↄ è ↄ kpá a kùla ai à yãyã. \q1 \v 6 Kuuna kↄ̃n pↄ́ ↄkũ doo làakario kpaɛna \q1 maa dɛ kuuna kↄ̃n pↄ́ ↄkũ plaaao kↄ̃n \q1 ísimmagaakpanao kↄ̃n pɛna gukoriaola. \b \p \v 7 Ben ma ɛara ma yã pã pãnde è anduna guu dↄ. \v 8 Gbɛ̃ke bé à kuu à nɛ́ vĩro, à vĩ̀i ke dãaro vĩro. À ísimma è yãaro, baa kↄ̃n beeeo à auziki è mↄ́aro. Dé yãnzin èe zĩi kɛɛzi? Bↄ́yãnzi à nnamana tɛ̃̀ a zĩndanɛzi? Beee nɛ́ yã pãamɛ dↄ, yãbↄkↄ̃tɛ pãsĩmɛ. \q1 \v 9 Plaaa dɛ doola, \q1 zaakɛ aↄ̃ zĩkɛna àre égↄ̃ maa. \q1 \v 10 Tó gbɛ̃ mɛ̀n doo lɛ̀ɛ, à gbɛ̃ndoo é à sɛ́. \q1 Wãiyoo gbɛ̃ mɛ̀n do! \q1 Tó à lɛ̀ɛ, eégↄ̃ sɛ̀ri vĩro. \q1 \v 11 Tó gↄ̃ↄn plaaa daɛna gu dↄ̃nkↄ̃n, \q1 aↄ̃é kↄ̃ puusu ma. \q1 Dian gbɛ̃ mɛ̀n doo é kɛ nà à bↄ ĩan? \q1 \v 12 Wè gbãa mↄ́ gbɛ̃ mɛ̀n doonɛ, \q1 gↄ̃ↄn plaaanↄ sↄ̃ aↄ̃è zɛ wà gímɛ. \q1 Bà nɛ́ aagↄ̃ↄ è kɛ̃ kpaaro. \b \m \v 13 Gↄ̃kparɛ ↄ̃ndↄ̃de takaasidee maa dɛ kína zikũna yↄ̃nkↄↄ kɛ̀ è lɛ́damma ma dↄroola, \v 14 baa tó gↄ̃kparɛ pì bↄ̀ kpɛ́siaa guu, ben à gↄ̃̀ kí ũ, ke tó wà à ì bùsu pìn takaasidee ũ. \v 15 Má è anduna tɛ̀ kína gɛ̃ɛbleri gↄ̃kparɛ pìzimɛ. \v 16 Gurↄ beeea à gbɛ̃nↄ pari lɛ́ vĩro, à dɛ ń dↄn'aɛdee ũ. Mↄde gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ mↄ̀ zãanↄↄ e à sáabu kpáro. Beee nɛ́ yã pãamɛ dↄ, pɛna gukoriamɛ. \c 5 \s1 Lɛ́gbɛ̃na Ludanɛ laasuu sai \p \v 1 Tó n gaa Luda ua guu, ǹgↄ̃ kú kↄ̃n làakario. Ǹ sↄ̃zi ǹ à yã maa maa dɛ yↄ̃nkↄↄnↄ sa'ona gweela, zaakɛ aↄ̃ yãdↄ̃nasai bé è tó aↄ̃ yã zaaa kɛ. \v 2 N lɛ́ tóngↄ̃ wãaro, ǹton wã ǹ yã o Ludanɛro. Lán à kú musu ń kú tↄↄtɛ nà, ǹton yã o pariro. \v 3 Lán yãbↄkↄ̃tɛ parii è mↄ́ kↄ̃n nana'onao nà, lɛn yã pari bↄɛna è mↄ́ kↄ̃n yↄ̃nkↄyão lɛ. \v 4 Tó n lù sɛ̀ Ludanɛ, ǹton à papana gurↄ gágaro. Ǹ à papa, zaakɛ yↄ̃nkↄↄnↄ yã è kánɛro. \v 5 Lùsɛna Ludanɛ sai maa dɛ n lù sɛ̀nɛ papana saila. \v 6 Ǹton tó n lɛ́ n da yãnlo. Ǹton o sa'orinɛ n bè n sã lùsɛna yãnlo. Ń yezi Luda pↄ fɛ̃nzi n yã pì yãnzi à zĩi kɛ̀ nɛ́ɛ kɛɛ kaatɛn yↄ́? \v 7 Nana pari ona kↄ̃n yã pari bↄɛnao è mↄ́ kↄ̃n yã pãaomɛ. Beee yãnzi ǹgↄ̃ Luda vĩa vĩ. \s1 Auziki nɛ́ yã pãamɛ \p \v 8 Tó ń è wèe gbãa mↄↄ takaasideenↄnɛ gukea, wèe giińnɛ kↄ̃n yãzɛdeeo wèe yã gↄ̃gↄ̃ↄńnɛ a zɛ́aro, ǹton tó yã pì bↄ n saɛro, zaakɛ bùsu pì gbãadeenↄↄ e wɛ́ɛ dↄↄkↄ̃nɛ, ben aↄ̃ gbɛ̃nsinↄↄ e wɛ́ɛ dↄↄńnɛ dↄ. \v 9 Aↄ̃ píngi è bùsu pì baka blemɛ, zaakɛ kína bé à buraanↄ vĩ. \q1 \v 10 Gbɛ̃ kɛ̀ ye ↄↄzi è kɛ̃sãa, \q1 gbɛ̃ kɛ̀ ye auzikizi àre è mↄ́aro. \q1 Beee nɛ́ yã pãamɛ dↄ. \q1 \v 11 Tó auziki e kaara, \q1 à blèrinↄ ègↄ̃ kaaramɛ. \q1 Bↄ́ àren à vĩ a diinɛ? \q1 À wɛ́ɛ biia baasiro. \q1 \v 12 Zĩgbãakɛri è i nnaa o, \q1 baa tó à pↄ́ blè féte ke bíta. \q1 Auzikidee sↄ̃ pↄ́ parii è tó à ii oro. \q1 \v 13 Ma nↄ̀sɛyakayã pãsĩ è anduna guu, \q1 gbɛ̃ke zɛ́ tàta a ↄↄdaalɛ \q1 à a zĩnda kari kɛ̀, \q1 \v 14 ben à bↄkↄ̃tɛ zaaa kɛ̀o, \q1 à auziki kàatɛ píngi. \q1 Kɛ̀ à nɛ́gↄ̃gbɛ̃ ì, à pↄ́ke vĩ kɛ̀ à tónɛro. \q1 \v 15 Gbɛ̃ntee è bↄ a da gbɛɛɛn bũumɛ. \q1 Lán à mↄ̀ nà lɛn è liara à tá lɛ dↄ, \q1 è a zĩ àre ke e à sɛ́ à na a ↄzĩ à táoro. \q1 \v 16 Yã kɛ̀kii nɛ́ nↄ̀sɛyakayã pãsĩmɛ dↄ. \q1 Lán gbɛ̃ mↄ̀ nà lɛn è liara à tá lɛ dↄ. \q1 À ísimma gà à kpà à pɛ̀ gukoria pã, \q1 bↄ́ bé à gↄ̃̀nɛ? \q1 \v 17 Beee gbɛra à a gurↄ dɛ̀ gusiaan \q1 kↄ̃n nↄ̀sɛyakana bítao \q1 kↄ̃n gyãao kↄ̃n pↄfɛ̃o. \b \m \v 18 Ben má è à maa kↄ̃n gbɛ̃nteeo à pↄ́ ble à í mi à zĩi kɛ̀ à kɛ̀ kↄ̃n nawɛ̃ao anduna guu sáabu kpá a wɛ̃̀ndi zaka kɛ̀ Luda à gbà lɛ́n, zaakɛ à bakan gwe. \v 19 Beee gbɛra tó Luda gbɛ̃ kà ↄↄdaaa kↄ̃n auzikio, ben à à gbà zɛ́ à aufãni kɛo, à zɛ kↄ̃n a bakao à a zĩ sáabu kpá. Luda bé à à gbà. \v 20 Ègↄ̃ laasuu lɛɛ a wɛ̃̀ndi zakaa pari dↄro, zaakɛ Luda bé à yã màa kↄ̃n pↄnnaao. \c 6 \p \v 1 Ma nↄ̀sɛyakayã è anduna guu dↄ kɛ̀ ↄ tↄ̃̀ gbɛ̃nteenↄa. \v 2 Luda gbɛ̃ kà ↄↄdaaa à à gbà auziki kↄ̃n bɛ̀ɛo, à pↄ́ kɛ̀ dɛ àgↄ̃ à nii dɛɛ píngi vĩ, ben Ludaa e à gba zɛ́ à aufãni kɛ̀oro, gbɛ̃ pãnde bé à gↄ̃̀ vĩ. Beee nɛ́ yã pãamɛ, nↄ̀sɛyakayã pãsĩmɛ dↄ. \p \v 3 Tó gbɛ̃ nɛ́ ì mɛ̀n basↄↄro, ben à zi kũ̀ kótokoto, baa kↄ̃n à gìkɛnao, tó èe pↄnnaa kɛoro, tó à gà, tó à vĩina kpedanaro, ma bè nɛ́ kɛ̀ wà ì gɛ̀ ũu sã̀ↄ dɛàla. \v 4 Zaakɛ nɛ́ pì mↄ̀ pãmɛ, ben à tà gusiaan, à tↄ́ gↄ̃̀ gusiaan. \v 5 Baa kɛ̀ èe ↄfãntɛ̃ ero bensↄ̃ à yãke dↄ̃ro, à mɛ̀ kpaɛna dɛ auzikidee pìla. \v 6 À dɛ gbɛ̃ kɛ̀ kuu wɛ̃̀ bↄrↄ plaa pↄnnakɛsaila. Aↄ̃è gá gu dↄ̃nkↄ̃ ń pínginloo? \q1 \v 7 Gbɛ̃ntee ísimma kɛ̀ à gà èe kpaa, \q1 lɛ à pↄ́ e à da lɛ́n yãnzimɛ, \q1 mↄde à gbɛɛɛ è kãro. \q1 \v 8 Bↄ́n ↄ̃ndↄ̃dee dɛo yↄ̃nkↄↄlaa? \q1 Bↄ́ àren yãkɛna a zɛ́a è i takaasideenɛ? \q1 \v 9 Pↄnnakɛna kↄ̃n pↄ́ kɛ̀ ń vĩio \q1 maa dɛ à pãnde nidɛnala. \q1 Beee nɛ́ yã pãamɛ dↄ, pɛna gukoriamɛ. \q1 \v 10 Pↄ́ kɛ̀ kɛ̀ yã tↄ́ vĩ kↄ̀, \q1 pↄ́ kɛ̀ gbɛ̃ntee dɛ à ũ sↄ̃, wà dↄ̃ kↄ̀. \q1 Gbɛ̃ntee é fↄ̃ à lɛokpakↄ̃a kɛ \q1 kↄ̃n gbɛ̃ kɛ̀ à gbãaa dɛalaaoro. \q1 \v 11 Yãbↄɛna parii è yã yaka. \q1 Bↄ́ àren beee vĩ gbɛ̃nɛ? \b \p \v 12 Dé bé à dↄ̃ pↄ́ kɛ̀ maa kↄ̃n gbɛ̃nteeo à wɛ̃̀ndi kori zaka kɛ̀ è gɛ̃tɛ lán ↄra bà guuu? Dé bé eé fↄ̃ à yã kɛ̀ eé kɛ à kpɛɛ anduna guu onɛ? \c 7 \s1 Ɔ̃ndↄ̃dannɛna \p \v 1 Tↄ́ nnaa maa dɛ nↄ́si gũ nna bɛ̀ɛdeela, \q1 gagurↄↄ maa dɛ igurↄↄla. \q1 \v 2 Gɛ̃na ua kɛ̀ wèe gɛ̀ ↄ́ↄ dↄↄn maa \q1 dɛ gɛ̃na ua kɛ̀ wèe zĩbaa kɛɛnla, \q1 zaakɛ baade píngi yãanan gwe, \q1 à maa gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ↄ kuunↄ yã pì da. \q1 \v 3 Sósobikɛna maa dɛ yáadↄnala, \q1 pↄsiakɛna gbɛran nↄ̀sɛ è wee. \q1 \v 4 Ɔ̃ndↄ̃dee làakari ègↄ̃ kú ua kɛ̀ wèe ↄ́ↄ dↄↄn-a, \q1 yↄ̃nkↄↄ làakari ègↄ̃ kú ua kɛ̀ wèe pↄnnaa kɛɛn-a. \q1 \v 5 À maa ǹ ↄ̃ndↄ̃dee kpãkɛ̃nzina da \q1 dɛ ǹ swã kpá yↄ̃nkↄↄ gↄ̃ n tↄ́ kpaala, \q1 \v 6 zaakɛ yↄ̃nkↄↄnↄ yáadↄↄ dɛ \q1 lán kyàkpa lí tɛ́pũtãna kĩi guu bàmɛ. \q1 Beee nɛ́ yã pãamɛ dↄ. \q1 \v 7 Gbãa mↄna gbɛ̃nↄnɛ è tó ↄ̃ndↄ̃dee yↄ̃nkↄ kũmɛ, \q1 ↄdↄnkpɛɛgbaa è gbɛ̃ yakamɛ. \q1 \v 8 Yã mìdɛna maa dɛ à daɛnala, \q1 mɛna maa dɛ ń zĩnda sɛna lezĩla. \q1 \v 9 Ǹton tó ǹ pↄ fɛ̃ kpaaro, \q1 zaakɛ yↄ̃nkↄↄ bé ègↄ̃ pↄfɛ̃ vĩ. \q1 \v 10 Ǹton be bↄ́yãnzin yãgurↄↄ maa dɛ tia pↄ́laro, \q1 zaakɛ yãlana beee taka nɛ́ ↄ̃ndↄ̃yãnlo. \q1 \v 11 Ɔ̃ndↄ̃ↄ nɛ́ pↄ́ maamɛ lán túbi bà, \q1 à àre vĩ gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ↄe ↄfãntɛ̃ eenↄnɛ. \q1 \v 12 Ɔ̃ndↄ̃ↄ nɛ́ utɛkiimɛ, \q1 lán ↄↄ dɛ utɛkii ũ nà, \q1 mↄde dↄ̃na àren yɛ̀: \q1 Ɔ̃ndↄ̃ↄ è gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ↄ vĩinↄ wɛ̃̀ndi dãkpa. \q1 \v 13 Ǹ laasuu lɛ́ Luda yãkɛnanↄa. \q1 Dé bé eé fↄ̃ à pↄ́ kɛ̀ à kɛ̀ kotina dↄdↄↄ? \q1 \v 14 Tó gurↄ nnaa mↄ̀mma, ǹ pↄnnaa kɛo. \q1 Tó gurↄ zaaamɛ sↄ̃, ǹ laasuu lɛ́. \q1 Luda bé à à píngi kɛ̀, \q1 lɛ gbɛ̃ke tóngↄ̃ à ziaa dↄ̃ro yãnzi. \q1 \v 15 Ma wɛ̃̀ndi kori kɛ̀ guu \q1 ma yã kɛ̀nↄ è píngi. \q1 Ma gbɛ̃ maaa è, \q1 à gà a maakɛna guu, \q1 ma gbɛ̃ zaaa è, \q1 èe gì kɛɛ a yãzaakɛna guu. \q1 \v 16 Ǹton tó n maakɛna ↄ gɛ̃ro, \q1 ǹton tó n ↄ̃ndↄ̃ↄ ↄ gɛ̃ro. \q1 À kɛ̀ dia nɛ́ n zĩnda kaatɛɛ? \q1 \v 17 N zaaa tón ↄ gɛ̃ro, \q1 ǹtongↄ̃ yↄ̃nkↄↄ ũro. \q1 À kɛ̀ dia nɛ́ ga n gurↄↄ ãa? \q1 \v 18 À maa ǹgↄ̃ yã mɛ̀n plaaa pìnↄ kũnamɛ, \q1 ǹton ↄ kpáziro, \q1 zaakɛ gbɛ̃ kɛ̀ Luda vĩa vĩ \q1 è à plaaa pìnↄ zɛ́ e píngimɛ. \q1 \v 19 Ɔ̃ndↄ̃ↄ è tó ↄ̃ndↄ̃dee gbãaa gↄ̃ dɛ \q1 wɛ́tɛ gbãade gↄ̃ↄn kurinↄla. \q1 \v 20 Gbɛ̃ maaa kɛ̀ ègↄ̃ yã maaa kɛɛ \q1 kɛ̀ è durun kɛroo kú anduna guuro. \q1 \v 21 Ǹton swã kpá yã kɛ̀ gbɛ̃nↄↄ e oozi píngiro, \q1 lɛ ǹton ma n zĩkɛri e n sↄ̃sↄ̃ↄro. \q1 \v 22 Zaakɛ ń dↄ̃ n zĩndanɛ, \q1 kɛ̀ mpi se n gbɛ̃nↄ sↄ̃̀sↄ̃ pari. \q1 \v 23 Ma yã beeenↄ gwà kↄ̃n ↄ̃ndↄ̃ↄo píngi, \q1 ma zɛo kɛ̀ mà ↄ̃ndↄ̃ kũ, \q1 ben à zã̀ kũ̀mao. \q1 \v 24 Baa tó ↄ̃ndↄ̃ↄ fↄ̃̀ àgↄ̃ dia, à kúkii zã̀, \q1 à asii bíta maamaa, \q1 dé bé eé fↄ̃ à bↄa? \q1 \v 25 Ma ↄ̃ndↄ̃ kↄ̃n yã píngio mì tàasi kɛ̀, \q1 má gwàgwa lɛ mà e mà dↄ̃, \q1 lɛ mà yãzaakɛna dↄ̃ yↄ̃nkↄkɛɛ ũ, \q1 lɛ mà yↄ̃nkↄkɛɛ dↄ̃ mìsaikɛɛ ũ. \q1 \v 26 Nↄgbɛ̃ kɛ̀ dɛ takutɛɛ ũ, \q1 à swɛ̃̀ nɛ́ gbàngidimɛ, \q1 à ↄↄnↄ nɛ́ mↄ̀kyakoomɛ, \q1 à yã è ma pↄↄ yaka dɛ gaala. \q1 Gbɛ̃ kɛ̀ à yã kà Ludanɛ è pitin, \q1 mↄde nↄgbɛ̃ pì è durunkɛri kũmɛ. \q1 \v 27 Ma laasuude ma bè, \q1 ǹ yã kɛ̀ ma bↄa gwa. \q1 Kɛ̀ mɛ́ɛ yã gwaa zɛ́azɛa \q1 lɛ mà e mà à mì dↄ̃, \q1 \v 28 gurↄↄ kɛ̀ mɛ́ɛ wɛtɛɛ esai, \q1 ma gↄ̃gbɛ̃ maaa è mɛ̀n do \q1 gↄ̃ↄn wàa sↄↄroonↄ tɛ́, \q1 mↄde baa nↄgbɛ̃ maa mɛ̀n do \q1 mɛ́ɛ e ń tɛ́ro. \q1 \v 29 Yã kɛ̀ ma bↄan yɛ̀. \q1 Luda gbɛ̃nteenↄ kɛ̀ nↄ̀sɛpuradeenↄ ũmɛ, \q1 ben aↄ̃ gɛ̃̀ mↄnafiki zɛ́n. \c 8 \p \v 1 Dé bé à dɛ lán ↄ̃ndↄ̃dee bà? \q1 Dé bé à yãnↄ bↄkↄ̃tɛna dↄ̃ↄ? \q1 Ɔ̃ndↄ̃ↄ è gbɛ̃ntee uu werenɛ, \q1 è à wɛ́ɛ pãsĩ liɛ wɛ́ɛ maaa ũ. \q1 \v 2 Ǹ mì siɛ kína yãnɛ, \q1 zaakɛ n lù sɛ̀nɛ kↄ̃n Luda tↄ́omɛ. \q1 \v 3 Ǹton wã ǹ gu à aɛzĩro, \q1 ǹton zɛ yã kɛ̀ è kɛnɛ zaaa kpɛɛro, \q1 zaakɛ yã kɛ̀ kɛ̀nɛ nnaan è kɛ píngi. \q1 \v 4 Zaakɛ kína yã bé à zɛ́ vĩ, \q1 dé bé eé fↄ̃ à benɛ: Bↄ́n nɛ́ɛ kɛɛ gwee? \q1 \v 5 Gbɛ̃ kɛ̀ mì sìɛnɛ é gɛ̃ yãnlo, \q1 gbɛ̃ kɛ̀ ↄ̃ndↄ̃ↄ é à gurↄ kↄ̃n à kɛnao dↄ̃. \q1 \v 6 Yã píngi a gurↄ kↄ̃n a kɛnao vĩmɛ, \q1 baa tó yã'ↄ̃amma e tↄ̃ↄ gbɛ̃a maamaa. \q1 \v 7 Zaakɛ gbɛ̃kee ziaa dↄ̃ro, \q1 dé bé eé fↄ̃ à yã kɛ̀ eé mↄↄ onɛ? \q1 \v 8 Gbɛ̃kee a wɛ̃̀ndi kũna gbãaa vĩro, \q1 lɛmɛ se gbɛ̃ke é fↄ̃ à a gagurↄↄ sↄ̃ aɛro. \q1 Wè e wà bↄ̀ sozan zĩ̀ guuro, \q1 lɛmɛ dↄ yã zaaa è a kɛ̀rinↄ gbarɛro. \b \m \v 9 Kɛ̀ ma yã kɛ̀ wèe kɛɛ anduna guu laasuu lɛ̀ píngi, má è gbɛ̃ntee è gbãaa bleḿma à ĩa kpáńzi. \v 10 Ben ma zaakɛri kɛ̀ wèe ń vĩinↄ è. Gbɛ̃nↄ bↄ̀ Luda ua guu aↄ̃ mↄ̀ ń tↄ́ nnaa sí wɛ́tɛ kɛ̀ aↄ̃ ń yã zaaa kɛ̀n guu. Beee nɛ́ yã pãamɛ dↄ. \v 11 Tó wèe ĩa da dàkɛria kpakpaaro, à yã è tó gbɛ̃nↄ zɛo ń swɛ̃̀n wà à zaaa kɛmɛ se. \v 12 Baa tó durunkɛri dà kɛ̀ gɛ̃̀n baaagↄ̃, ben à gì kɛ̀, má dↄ̃ kɛ̀ gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ↄ Luda vĩa vĩ bensↄ̃ aↄ̃ↄe mì siɛɛnɛnↄↄ sã̀ↄ dɛàla. \v 13 Yã é bↄ zaakɛrinↄo nnaro kɛ̀ aↄ̃ↄ Luda vĩa vĩro yãnzi, aↄ̃ gurↄↄ é gì kɛro lán ↄra bàmɛ. \p \v 14 Yã pã pãndee kuu èe kɛɛ anduna guu. Yã è gbɛ̃ maaa le lándↄ̃ zaakɛrin à ũu bà, yã è zaakɛri le lándↄ̃ gbɛ̃ maaan à ũu bà. Ma bè beee nɛ́ yã pãamɛ dↄ. \v 15 Mɛɛ̀ pↄnnakɛna sáabu kpá, zaakɛ à maa kↄ̃n gbɛ̃nteeo anduna guu à pↄ́ ble à í mi à pↄnnaa kɛ, pↄnnaa pì é dↄnɛ aɛ à zĩkɛna guu lán Luda à gbà à wɛ̃̀ndi lɛ́n nà anduna guu. \p \v 16 Ma mɛ̀ kpà ↄ̃ndↄ̃kũnaa, ben bↄkↄ̃tɛ kɛ̀ wèe kɛɛ anduna guu kɛ̀ ii è na ń wɛ́ɛnlo fãantɛ̃ kↄ̃n gwãavĩo, ma à laasuu lɛ̀ \v 17 má è Ludaa tò gbɛ̃ke é fↄ̃ à yã kɛ̀ èe kɛɛ anduna guu dↄ̃ro. Baa tó gbɛ̃ kpáɛ kɛ̀zi maamaa, eé à mì dↄ̃ro. Baa tó ↄ̃ndↄ̃dee bè á dↄ̃, eé fↄ̃ à bↄaro. \c 9 \s1 Yã dↄ̃nkↄ̃ bé èe baade píngi dãa \p \v 1 Ma beeenↄ laasuu lɛ̀ píngi, ben ma zɛo kɛ̀ gbɛ̃ maaanↄ kↄ̃n ↄ̃ndↄ̃rinↄ kↄ̃n ń yãkɛnanↄↄ kú Luda ↄzĩmɛ. Gbɛ̃ke ègↄ̃ dↄ̃ tó yenzi ke zangu e a dãaro. \v 2 Yã dↄ̃nkↄ̃ bé èe baade píngi dãa, yãpuradeenↄ kↄ̃n nↄ̀sɛpãsĩdeenↄ, gbɛ̃ maaanↄ kↄ̃n gbɛ̃ zaaanↄ, gbãsĩsaideenↄ kↄ̃n gbãsĩdeenↄ, ludagbãgbãrinↄ kↄ̃n ludagbãgbãrisainↄ. Lán à dɛ kↄ̃n gbɛ̃ maaanↄ nà, lɛn à dɛ lɛ kↄ̃n durunkɛrinↄ. Lán à dɛ nà kↄ̃n gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃è la daanↄ, lɛn à dɛ lɛ kↄ̃n gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃è la daroonↄ. \v 3 Yã kɛ̀ è kɛ anduna guu píngi nↄ̀sɛyakayãmɛ, kɛ̀ yã dↄ̃nkↄ̃ bé è gbɛ̃ píngi le. Yã zaaa kↄ̃̀ gbɛ̃nteenↄ swɛ̃̀n, yↄ̃nkↄyã bé è dↄńnɛ aɛ, à gbɛra aↄ̃è tá gɛ̀wãan. \v 4 Gurↄↄ kɛ̀ gbɛ̃ kú wɛ̃̀ndio ègↄ̃ tãmaa vĩ. Gbɛ̃ɛ kɛ̀ bɛ̃ɛ see sã̀ↄ dɛ músu gɛ̀la. \v 5 Gbɛ̃ bɛ̃ɛnↄↄ dↄ̃ kɛ̀ aↄ̃é ga, gɛ̀nↄ sↄ̃ↄ pↄ́ke dↄ̃ro. Aↄ̃ láada ke vĩ dↄro, aↄ̃ yã é dↄ gbɛ̃ken dↄro. \v 6 Aↄ̃ yena gbɛ̃zi kↄ̃n ń zana gbɛ̃n-o kↄ̃n ń nↄ̀sɛgↄ̃aanↄo gɛ̃̀ zɛ́lan gwe. Aↄ̃ bà égↄ̃ kú kↄ̃n yã kɛ̀ è kɛ anduna guuo ziki dↄro. \v 7 Ǹ gá ǹ n pↄ́ ble kↄ̃n pↄnnaao, ǹ n geepiwɛ̃ɛ mi kↄ̃n yáadↄnao, zaakɛ Luda n yãkɛna pìnↄ sáabu kpà kↄ̀. \v 8 Ǹgↄ̃ uta puraa dana gurↄ píngi. Ǹtongↄ̃ kuu nↄ́si dↄkↄna n mìa sairo. \v 9 Ǹ pↄnnaa kɛ kↄ̃n n naↄ̃ yenzideeo n wɛ̃̀ndi kori kɛ̀ Ludaa kpàmma anduna guu lɛ́n, zaakɛ n bakan gwe gurↄↄ kɛ̀ n ísimma gà nɛ́ɛ kpaa anduna guu. \p \v 10 Zĩi kɛ̀ n ↄ nà a kɛnaa, ǹ kɛ n gbãa lɛ́n, zaakɛ zĩi ke yãgↄ̃gↄ̃na ke dↄ̃na ke ↄ̃ndↄ̃ↄ kú gɛ̀wãan kɛ̀ nɛ́ɛ taanlo. \v 11 Má è anduna guu dↄ kɛ̀ \q1 bàkpakↄ̃sↄ̃blena è kɛ bà nna yãnlo, \q1 zĩ̀blena è kɛ gbãa yãnlo, \q1 pↄ́ble'ena è kɛ ↄ̃ndↄ̃ yãnlo, \q1 auziki'ena è kɛ wɛ́ɛzɛ̃ yãnlo, \q1 nna kↄ̃n gbɛ̃nↄ è kɛ kyódↄ̃na yãnlo, \q1 zaakɛ gurↄ zaa kↄ̃n kisiao è ń lé ń píngi, \q1 \v 12 gbɛ̃kee gurↄↄ kɛ̀ yã zaaa é a lee dↄ̃ro. \q1 Lán kpↄ̀ kɛ̀ sì táaru guu bà, \q1 lán bãa kɛ̀ bà kũ̀ bà, \q1 lɛn guu è dↄ gbɛ̃nɛ zaazaa à à kũ kùsu lɛ. \s1 Ɔ̃ndↄ̃ↄ dɛ gbãaala \p \v 13 Ma ↄ̃ndↄ̃ ke taka è anduna guu, à yã ma kũ gbãa. \v 14 Lakutu kee kuu yã, à gbɛ̃nↄↄ pariro, ben kína gbãadee mↄ̀ à lɛ̀ɛa à lìga à bĩizi. \v 15 Gↄ̃gbɛ̃ takaaside ↄ̃ndↄ̃de kee kú lakutu pì guu, à lakutu mì sì kↄ̃n a ↄ̃ndↄ̃ↄo, ben takaasidee pì yã e dↄ gbɛ̃kenlo. \v 16 Ben ma bè ↄ̃ndↄ̃ↄ dɛ gbãaala, mↄde wè kya ká takaaside ↄ̃ndↄ̃ↄn, wè à yã daro. \q1 \v 17 Ɔ̃ndↄ̃dee yã yĩiyĩi kɛ̀ wà swã kpàzi \q1 maa dɛ yↄ̃nkↄↄnↄ kí patammanala. \q1 \v 18 Ɔ̃ndↄ̃ↄ maa dɛ gↄ̃kɛbↄnↄla, \q1 mↄde durunkɛri mɛ̀n doo è yã maa bíta yakamɛ. \c 10 \s1 Yↄ̃nkↄkɛ kari \p \v 1 Lán ifĩ gɛ̀nↄ è tó tuaekɛri nↄ́si gũu zaa kũ nà, \q1 lɛn yↄ̃nkↄkɛ féte è gbɛ̃ kɛ̀ ↄ̃ndↄ̃ↄ vĩ kↄ̃n bɛ̀ɛo tↄ́ yaka lɛ. \q1 \v 2 Ɔ̃ndↄ̃dee laasuu è tá ↄplazi, \q1 yↄ̃nkↄↄ pↄ́ è tá ↄzɛzi. \q1 \v 3 Baa tó yↄ̃nkↄↄ e táa oo zɛ́n, \q1 à ↄ̃ndↄ̃ↄ ègↄ̃ kɛ̃sãnamɛ, \q1 è tó baade píngi a mìsaikɛɛ dↄ̃. \q1 \v 4 Tó gbãadee pↄ fɛ̃̀nzi, \q1 ǹton gu n tílaro. \q1 Kuuna n làakaria è lá ká taari bítala. \q1 \v 5 Ma nↄ̀sɛyakayã ke è anduna guu, \q1 à dɛ gbãade sãsãna yãa ũmɛ. \q1 \v 6 Wè yↄ̃nkↄↄnↄ ká gwena maaan pari, \q1 auzikideenↄ sↄ̃ ègↄ̃ kú gwena kɛ̃sãnan. \q1 \v 7 Ma zↄ̀nↄ è di sↄ̃a, \q1 wɛ̃ɛnɛnↄ sↄ̃ↄ e táa oo kɛ̀sɛ lán zↄ̀nↄ bà. \q1 \v 8 Gbɛ̃ kɛ̀ èe wɛ̀ɛ yↄ̃ↄ é zu à guu, \q1 gbɛ̃ kɛ̀ èe bĩi gboroo, mlɛ̃̀ é à só. \q1 \v 9 Gbɛ̃ kɛ̀ èe gbɛ̀ wii, gbɛ̀ é à kɛ̃nna, \q1 gbɛ̃ kɛ̀ èe yàka paraa, yàka é à kari kɛ. \q1 \v 10 Tó kpása lɛ́ nnaro, \q1 ben wèe à lɛ́ kɛkɛro, \q1 sé ǹ gã̀sãwa bↄbↄzi kↄ̃n gbãaao, \q1 mↄde ↄ̃ndↄ̃ↄ è tó wà à zɛ́ emɛ. \q1 \v 11 Tó mlɛ̃̀ bↄn'ãa kɛ̀ a kↄ̃kↄ̃'orinɛ à à sò, \q1 à àre vĩ à guu dↄro. \q1 \v 12 Ɔ̃ndↄ̃dee lɛ́gbɛ nna, \q1 mↄde yↄ̃nkↄↄ lɛ́ è à kaatɛmɛ. \q1 \v 13 È na yã'onaa yↄ̃nkↄyↄ̃nkↄ, \q1 è à mì dɛ kↄ̃n mìsaiyã zaaao, \q1 \v 14 zaakɛ yↄ̃nkↄↄ è yã bↄɛmɛ. \q1 Lán gbɛ̃ke yã kɛ̀ eé mↄ́ dↄ̃ro nà, \q1 dé bé eé fↄ̃ à yã kɛ̀ eé kɛ à kpɛɛ onɛ? \q1 \v 15 Yↄ̃nkↄↄ zĩi è à kpasamɛ, \q1 ai se è zɛ́ dↄ̃ gana wɛ́tɛ guuro. \q1 \v 16 Wãiyoo bùsu kɛ̀ à kína dɛ gↄ̃kparɛ ũ, \q1 à ìbanↄ ègↄ̃ pↄ́ gbɛ̃ɛ zaa gudↄnao. \q1 \v 17 Mìnnadeen bùsu kɛ̀ à kína dɛ kínɛ ũ, \q1 à ìbanↄ è pↄ́ ble à gurↄↄa gbãakaarana yãnzi, \q1 èe kɛ wɛ̃dɛna yãnzinlo. \q1 \v 18 Tó gbɛ̃ mɛa vĩ, \q1 à kpɛ́ líkↄ̃kũnↄ ègↄ̃ zunnamɛ, \q1 tó èe gwaa wɛ́ɛo, \q1 à kpɛ́ é í bↄ. \q1 \v 19 Wè pↄ́ble bíta kɛ pↄnnakɛna yãnzimɛ, \q1 wɛ̃mina è mↄ́ kↄ̃n yáadↄↄo, \q1 mↄde ↄↄ bé è mↄ́ kↄ̃n à píngio. \q1 \v 20 Ǹton kína sↄ̃sↄ̃ro, baa n nↄ̀sɛ guu, \q1 ǹton auzikide káro, baa n kpɛ́ guu, \q1 zaakɛ bãa é yã pì sɛ́ɛ à gá ońnɛmɛ. \c 11 \p \v 1 Ǹ gba da pↄ́bleeo gbɛ̃nↄnɛ, \q1 zĩkea nɛ́ e dↄ. \q1 \v 2 Ǹ kpaatɛtɛ gↄ̃ↄn swɛɛplaaanↄnɛ ke sↄraagↄ̃, \q1 zaakɛ ń mↄ́nzi kɛ̀ eé bùsu lee dↄ̃ro. \q1 \v 3 Tó ludambɛ sia kũ̀ kↄ̃n ío, \q1 è ma tↄↄtɛa lou ũmɛ, \q1 tó lí lɛ̀ɛ ↄfãntɛ̃bↄɛ kpa ke ↄfãntɛ̃gɛ̃kpɛn kpa, \q1 guu kɛ̀ à lɛ̀ɛn, gwen ègↄ̃ daɛɛn. \q1 \v 4 Gbɛ̃ kɛ̀ à wɛ́ɛ dↄ ĩazi è pↄ́ tↄ̃ro, \q1 gbɛ̃ kɛ̀ èe ludambɛ siaa gwaa è pↄ́ kɛ̃ro. \q1 \v 5 Lán ń wɛ̃̀ndibↄkii dↄ̃ro nà \q1 ke nɛ́ kasana a da gbɛɛɛn, \q1 nɛ́ fↄ̃ ǹ Luda Pↄ́pingikɛri zĩi dↄ̃ro. \q1 \v 6 Ǹ pↄ́ tↄ̃ kↄngↄ, \q1 ǹton mɛa kɛ uusiɛro, \q1 zaakɛ ń dↄ̃ tó à kparee bé eé aubarika kɛro. \q1 Kɛ̀kiin yoo ke kɛ̀kãan yoo, \q1 ke aↄ̃égↄ̃ maa ń píngin yoo, ń dↄ̃ro. \q1 \v 7 Gupura nna, \q1 wɛ́ɛsina ↄfãntɛ̃lɛ è káńnɛ. \q1 \v 8 Baa tó gbɛ̃ wɛ̃̀ndi gbã̀a fↄ̃ àgↄ̃ dia, \q1 à pↄnnaa kɛn píngi. \q1 Baa kↄ̃n beeeo à laasuu lɛ́ gusia gurↄↄa, \q1 zaakɛ aↄ̃égↄ̃ parimɛ. \q1 Yã kɛ̀ èe mↄↄ píngi pãmɛ. \s1 Lɛ́dana gↄ̃kparɛnↄa \q1 \v 9 Gↄ̃kparɛ, ǹ pↄnnaa kɛ n ↄ̀wazikɛgurↄ, \q1 ǹ tó n pↄↄ kɛ nna n gↄ̃kparɛkɛgurↄↄa. \q1 Ǹ yã kɛ̀ n pↄↄ gbà kɛ \q1 ǹ tɛ́ pↄ́ kɛ̀ kɛ̀nnɛɛzi, \q1 mↄde à píngi guu ǹgↄ̃ dↄ̃ \q1 kɛ̀ Luda é yãkpaɛ kɛnyo. \q1 \v 10 Ǹton tó n pↄↄ yakaro, \q1 ǹ n mɛ̀'ↄ̃ammanↄ gonla, \q1 zaakɛ gↄ̃kparɛkɛ kↄ̃n mìkã siaao è gɛ̃ zɛ́lamɛ. \c 12 \p \v 1 Ǹ tó n Kɛ̀ri yã gↄ̃ dↄngu n gↄ̃kparɛkɛgurↄ \q1 ai gurↄ zaaa gá ká, \q1 ai wɛ̃̀ kɛ̀ nɛ́ be nɛ́ɛ à nnaa ma dↄrooa. \q1 \v 2 Ǹ tó à yã gↄ̃ dↄngu \q1 ai ↄfãntɛ̃ kↄ̃n gupuraao gↄ̃ lago, \q1 ai mↄvura kↄ̃n sↄsↄnɛnↄ gↄ̃ sia kũ, \q1 ai loumana gbɛra guweresai gↄ̃ gá su. \q1 \v 3 Gurↄ beeea n ↄↄnↄ égↄ̃ lugaluga, \q1 n gbánↄ é koko, \q1 n pↄ́sobↄnↄ é kámma bo kɛ̀ aↄ̃ↄ pari dↄro yãnzi, \q1 n gugwabↄnↄ é guu e ń windo guu dãadãa. \q1 \v 4 N lɛ́ égↄ̃ nakↄ̃ana gãalɛ, \q1 wísilↄgbɛ kĩi é busɛ kũnnɛ. \q1 Bãanↄ wiii é n vu iin, \q1 nↄkparɛnↄ lɛ̀ é kɛnnɛ busɛ. \q1 \v 5 Nɛ́ vĩa kɛ gulezĩnɛ kↄ̃n lili'ona zɛ́ guuo, \q1 n mìkã é pura kũ lán desu vú bà. \q1 Nɛ́ n zĩnda gáɛ lán kwa táa'ona bà, \q1 pↄ́ke é n mɛ̀ fɛɛ dↄro, \q1 zaakɛ gbɛ̃ntee è gá a gákiiamɛ, \q1 ben ↄ́ↄdↄrinↄ ègↄ̃ lili oo gãalɛ. \q1 \v 6 Ǹ tó n Kɛ̀ri yã gↄ̃ dↄngu \q1 ai n kondogi bà gↄ̃ gá kɛ̃, \q1 ai n vura taa gↄ̃ gá kpaato kũ, \q1 ai n í loo gↄ̃ gá wíwi, \q1 ai n lↄ̀gↄ googa gↄ̃ gá wí, \q1 \v 7 ai n bùsuti gↄ̃ ɛara à gá gɛ̃ tↄↄtɛn, \q1 guu kɛ̀ à bↄ̀n, \q1 ai n ninii gↄ̃ gá tá \q1 Luda kɛ̀ kpàmmaa kiia. \q1 \v 8 Ma laasuude ma bè: \q1 Yã pã búgubugu, \q1 à píngi pãmɛ. \s1 Yã pì mìdɛna \p \v 9 Beee gbɛra lán laasuudee pì ↄ̃ndↄ̃ nà, à dↄ̃na dàdańnɛ. À laasuu lɛ̀ à kpáɛ kɛ̀ yãzi, ben à yáasinↄ kɛ̀ pari. \v 10 À kpáɛ kɛ̀ yã maaazi, ben à yã pìnↄ kɛ̃̀ a zɛ́a, bensↄ̃ yãpuramɛ. \q1 \v 11 Ɔ̃ndↄ̃dee yãnↄↄ dɛ \q1 lán gò kɛ̀ wè pↄ́kãdeenↄ zↄ̃o bàmɛ, \q1 aↄ̃ yã'onanↄↄ dɛ \q1 lán kuusa kɛ̀ wà pà gínginnↄ bà. \q1 Sãdãri mɛ̀n doo bé à yã pìnↄ dà. \b \m \v 12 Ma nɛ́, ǹ làakari kɛ, ǹton yãke kaaranlo. Wè takadanↄ kɛ̃ paripari, à lɛ́ vĩro. Kyókɛna bíta sↄ̃ è mɛ̀ kpasamɛ. \v 13 Wà à píngi mà, à mìdɛnan yɛ̀: \q1 Ǹ vĩa kɛ Ludanɛ, \q1 ǹgↄ̃ à yãdiɛnanↄ kũna, \q1 zaakɛ baade píngi yãn gwe. \q1 \v 14 Luda é yãkpaɛ kɛ wa yã píngi musu, \q1 kↄ̃n yã kɛ̀ utɛnao píngi, \q1 baa à maaa ke à zaaa.