\id JAS - Bukawa NT [buk] -Papua New Guinea 2000 {Lutheran Bible Translators} (DBL 2017) \h JEMS \toc1 Jems ndê bapia \toc2 Jems \toc3 Jem \mt1 Jems \mt2 ndê bapia \imt1 Yom whê bapia dindec sa-ŋga \ip Ŋamalac naŋ to bapia dindec, naŋ ndê ŋaê Jems. Iŋ ŋgac bata naŋ yob lau sêkêŋ whiŋ Yisu-ŋga naŋ sêndöc malac Jerusalem (Apo 15:13). Lau tigauc daêsam gauc gêm bu Jems iŋ Pômdau Yisu asi (Mak 6:3). \ip Jems to bapia dindec têŋ lau sêkêŋ whiŋ Yisu Kilisi-ŋga naŋ sêndöc babalip yêc lau naŋ lau Israel dom, naŋ si gameŋ. Iŋ sam ŋac bu lau naŋ sêsa akêŋ gôlôwac Israel-ŋga si toŋ 12 (1:1), ma bocdinaŋ lau ŋatô gauc gêm bu mboe iŋ to bapia dindec têŋ lau Israel-ŋga naŋ sêlhö su yêc malac Jerusalem têŋ ndoc lau sêkêŋ kisa ŋac (Apo 8:1; 11:19). Ma lau ŋatô gauc gêm bu bapia dindec gic waê lau sêkêŋ whiŋ-ŋga hoŋ, lau Israel-ŋga, ma lau gameŋ apa-ŋga sêwhiŋ. \ip Iŋ ndê bapia dau hêganôŋ lêŋ ti sakiŋ ŋayham naŋ gic lau sêkêŋ whiŋ-ŋga ŋawaê. Iŋ bu kêŋ puc ŋac bu sêtôc si sêkêŋ whiŋ ŋandô tiawê, ma bu sêhu mêtê sac-sac hoŋ siŋ. Jems bu tôc asê bu lau si sêkêŋ whiŋ iŋ gêŋ naŋ sêsôm ŋa whasuŋ ŋambwa dom, magoc lau naŋ sêkêŋ whiŋ ŋandô, naŋ si lêŋ ti sakiŋ oc tôc gêŋ dau asê tiawê. \c 1 \s1 Jems gic hu ndê bapia \p \v 1 Aö Jems naŋ gam akiŋ Anötö lu Pômdau Yisu Kilisi, gato yom dindec têŋ mac lau akêŋ whiŋ Yisu-ŋga, naŋ asa akêŋ gôlôwac Israel-ŋga toŋ 12, mac lau naŋ andöc babalip yêc lau apa si gameŋ. Acsalô têŋ mac hoŋ. \s1 Dahôc ŋawapac ti atac lu-lu dom \p \v 2 O aneŋ asidôwai. Gêŋ wapac me lêtôm bu tap mac sa, naŋ alic nditôm gêŋ atac ŋayham-ŋga. \v 3 Mac aŋyalê bu gêŋ bocke naŋ kêsahê mac nem akêŋ whiŋ, naŋ gêm mac sa bu alhac ŋaŋga. \v 4 Ma mac bu ati lau alhac ŋaŋga-ŋga, dec oc ndic dabiŋ mac atôm gwalam akwa akêŋ whiŋ-ŋga, ma mac oc apônda gêŋ daŋ dom. \v 5 Magoc mac nem asa bu pônda gauc, naŋ teŋ Anötö bu kêŋ gauc têŋ am, ma iŋ oc kêŋ. Bu Anötö iŋ mwasiŋ ŋadau, ma oc lic ŋamalac naŋ teŋ gêŋ têŋ iŋ, naŋ sac dom, iŋ oc kêŋ gêŋ têŋ iŋ ti atac whiŋ. \v 6 Magoc têŋ ndoc am teŋ gêŋ dau, naŋ teŋ ti atac lu-lu dom. Teŋ ti kêŋ whiŋ bu am oc tap ŋandô sa. Asa naŋ teŋ gêŋ ti atac lu-lu, naŋ gitôm gwêc naŋ mbu gêli sa ma pi sip ŋapaŋ. \v 7 Iŋ ŋamalac kaiŋ dinaŋ, gauc nem bu iŋ oc kôc gêŋ daŋ yêc Pômdau dom. \v 8 Iŋ ŋamalac gauc lu-lu-ŋga, ma kôm ndê gêŋ hoŋ bambaliŋ. \s1 Dahê gauc pi mone ti wapa ŋapaŋ dom \p \v 9 Mac asidôwai naŋ lau waêm mba ma lau ŋalôm sawa, aö wasôm têŋ mac bu atac ŋayham sa, bu Pômdau gêlic mac atôm lau tiwaê tu mac nem akêŋ whiŋ-ŋga. \v 10 Ma mac lau ti lêlôm, Anötö bu êŋgwiniŋ mac, goc atac ŋayham sa. Ahê gauc pi mac nem mone ti wapa dom. Bu gêŋ dau oc niŋga gitôm a ŋamlha ŋayham, naŋ \v 11 ac pi ti ŋandê atu, ma pec e ŋamlha kêsôlô, dec ŋamlha ŋayham dau pacndê. Ma ŋalêŋ tigeŋ, lau ti lêlôm naŋ sem gweleŋ ŋapaŋ tu sêtap mone sa-ŋga, naŋ oc sêniŋga bocdinaŋ. \s1 Lêtôm ti saê \p \v 12 Asa naŋ bu lhac ŋaŋga têŋ ndoc iŋ kêsahê lêtôm ti saê, naŋ oc tap Anötö ndê mwasiŋ sa, bu ŋawapac dau kôm iŋ hu ndê kêŋ whiŋ siŋ dom, ma Anötö oc kêŋ iŋ ndöc tali ŋapaŋ. Ŋaôli dau dinaŋ Anötö gic bata su bu kêŋ têŋ lau naŋ atac whiŋ iŋ naŋ. \p \v 13 Ŋamalac daŋ bu lêtôm tap iŋ sa, naŋ hê gauc bu Anötö kêŋ lêtôm têŋ iŋ lec dom. Bu gêŋ daŋ gitôm dom bu êntôm Anötö, ma Anötö dau kêtôm ŋamalac daŋ dom. \v 14 Mba! Lêtôm ŋahu sip ŋamalac dau ndê atac galac, naŋ kêŋ gauc têŋ iŋ ma kêtôm iŋ bu kôm sac. \v 15 Ma ŋamalac naŋ sôc atac galac ŋapu, naŋ kôm mêtê sac. Ma ŋamalac naŋ kôm mêtê sac, naŋ wêkaiŋ seŋ mbac ndu-ŋga. \p \v 16 Bocdinaŋ aneŋ asidôwai atac whiŋ-ŋga, ayob daôm bu lau daŋ sêŋsau mac dom. Lêtôm meŋ akêŋ Anötö dom. Mba! \v 17 Damaŋ undambê-ŋga, naŋ kêŋ ŋawê hoŋ sêlhac umboŋ, naŋ mwasiŋ ŋayham hoŋ ŋadau, ma gêŋ ŋayham hoŋ naŋ datap sa, naŋ meŋ akêŋ iŋ ndê. Tôm bêc hoŋ ac pi ma sip tiyham, ma ac ŋa-ayuŋ yêc teŋ dom. Magoc Anötö gitôm ac ŋa-ayuŋ dom. Iŋ kôm gêŋ ŋayham eŋ tu êmwasiŋ yac-ŋga, ma kac ndê awha kwi-kwi dom. \v 18 Ma iŋ kêŋ iŋ ndê yom ŋandô sip yac neŋ ŋalôm tu bu kôm yac dati lau wakuc, datôm gêŋ hoŋ naŋ iŋ kêŋ, naŋ si ŋandô mbêc. \s1 Daŋgô mêtê ti dakôm ŋandô sa \p \v 19 O aneŋ asidôwai atac whiŋ-ŋga, aŋgô su naŋ. Atisa ŋagahô tu asôm daôm nem yom-ŋga dom, magoc akêŋ daŋam lau ŋatô si yom ŋapep muŋ. Ma ayob daôm bu atac ŋandê ŋagahô dom. \v 20 Bu ŋamalac si atac ŋandê kalhac ŋac ahuc e sêso lêŋ gitêŋ naŋ Anötö tac whiŋ. \v 21 Tu dinaŋ-ŋga dec aö wasôm têŋ mac bu mêtê ŋadômbwi ma mêtê sac hoŋ naŋ kêsôwec tiatu yêc gameŋ nom-ŋga, naŋ ahu siŋ! Aŋgwiniŋ daôm ma akôc Anötö ndê mêtê naŋ sic dulu têŋ mac su, naŋ sa sip nem ŋalôm e tidôŋ, bu yom dau gitôm bu nem mac si. \p \v 22 Mac bu aŋgô Anötö ndê yom ŋambwa, dec oc aŋsau daôm. Aŋgô ma akôm ŋandô sa! \v 23 Asa naŋ ŋgô mêtê magoc kôm ŋandô sa dom, naŋ gitôm ŋamalac naŋ tôc gwaniŋ sip busunôm bu lic dau aŋgô andô. \v 24 Iŋ gêlic su, goc sa gi ma ŋagahô kêlhiŋ aŋgô andô siŋ. \v 25 Magoc asa naŋ tôc gwaniŋ Anötö ndê yomsu ŋandô\f + \fr 1:25 \ft Ŋgac naŋ to Hibru tôc asê bu yomsu amaŋlu gitôm dom bu ndic dabiŋ lau bu sêti lau gitêŋ (7:19; 10:1). Bocdinaŋ lau daêsam gauc gêm bu yom naŋ Jems to pi Anötö ndê yomsu ŋandô, naŋ hêganôŋ yomsu amaŋlu dom, magoc hêganôŋ ŋawaê ŋayham. Bu ŋawaê ŋayham whê sa bu Yisu gic dabiŋ yomsu pwac akwa-ŋga hoŋ (\xt Mat 5:17\ft ) ô yac, ma Ŋalau Dabuŋ gêm gôliŋ lau sêkêŋ whiŋ-ŋga ma gêm ŋac sa bu sêsa lêŋ gitêŋ tôm yomsu sôm (\xt Rom 8:2-4\ft ).\f* naŋ kêgapwêc yac su yêc mêtê sac, ma sôc ŋapu ti gauc gêm ŋapaŋ, naŋ Anötö oc nem mbec gêŋ hoŋ naŋ iŋ kôm. \p \v 26 Asa naŋ gauc gêm bu iŋ gêm akiŋ Anötö ŋapep, magoc gêm gôliŋ dau ndê êmbala dom, naŋ kêsau dau. Ma gêŋ hoŋ naŋ iŋ kôm bu nem akiŋ Anötö, naŋ gitôm gêŋ ŋambwa ma gic Anötö tandô ŋayham dom. \v 27 Mac bu anem akiŋ Anötö ŋalêŋ gitêŋ naŋ iŋ oc lic ŋayham, goc akôm gêŋ bocdec. Anem mosibu ti lauwhê sawa naŋ sêhôc ŋawapac, naŋ sa. Ma ambo ahê têŋ mêtê ŋadômbwi nom-ŋga hoŋ. \c 2 \s1 Datoc lau hoŋ sa \p \v 1 O aneŋ asidôwai, mac naŋ akêŋ whiŋ yac neŋ ŋawasi ŋadau Pômdau Yisu Kilisi. Atoc lau tiwaê ma lau waêmba hoŋ sa ŋalêŋ tigeŋ. \v 2 Mboe mac akac daôm sa tu alic om-ŋga, ma ŋamalac lu sêsôc sêmeŋ. Ŋgac daŋ sôc ŋakwê ŋawasi ti gôlôŋ gol, magoc ŋgac daŋ iŋ ŋgac ŋalôm sawa naŋ sôc ŋakwê akwa gweleŋ-ŋga. \v 3 Mac oc akôm sake? Mboe mac oc atoc ŋgac ti ŋakwê ŋawasi sa, ma asôm têŋ iŋ bu, “Am ndöc pôŋ ŋayham dindec,” a? Ma asôm têŋ ŋgac ŋalôm sawa, “Am lhac ŋambu-ŋga dê,” me “Ndöc nom dindec yêc yac gahiŋ-ŋga,” a? \v 4 Mac bu akôm bocdinaŋ ma atoc mac nem lau ŋatô sa hôc gêlêc lau ŋatô su, dec mac atôm lau sêmatôc yom-ŋga naŋ si gauc tisac. \p \v 5 O aneŋ asidôwai atac whiŋ-ŋga, aŋgô su naŋ. Lau naŋ lau nom-ŋga sêlic bu lau ŋalôm sawa, naŋ Anötö tac whiŋ bu êŋyaliŋ ŋac sa bu sêkêŋ whiŋ ŋaŋga, dec sêti lau ti lêlôm yêc iŋ aŋgô-ŋga. Ma iŋ oc kêŋ ŋac sêwêkaiŋ gameŋ undambê-ŋga naŋ iŋ gic bata bu kêŋ têŋ lau naŋ atac whiŋ iŋ. Yom dau iŋ yom ŋandô. \v 6 Magoc mac apu lau ŋalôm sawa. Ma lau ti lêlôm naŋ mac atoc ŋac sa, naŋ sêtoc mac sa ô dom. Ŋac sêlic ŋayham bu sêŋgwiniŋ mac, ma ŋac bu sêtap yom daŋ sa pi mac, dec ŋac oc sêwê mac atêŋ lau sêmatôc yom-ŋga andi. \v 7 Yomandô! Ma têŋ ndoc lau dau sêŋgwiniŋ mac, naŋ sêpu mac nem ŋadau ndê ŋaê ŋayham whiŋ. \p \v 8 Anötö ndê yomsu naŋ sêto yêc bocdec bu, “Atac whiŋ lau meŋpaŋ am-ŋga gitôm mac atac whiŋ daôm,” naŋ tiŋamata yomsu hoŋ naŋ sêhêganôŋ ŋamalac si lêŋ sêmbo sêwhiŋ dandi-ŋga ma piŋ ŋac hoŋ dôŋ sêpitigeŋ. Mac bu daŋam wambu yomsu dau, dec mac oc atoc nem asidôwai sa ŋapep. \v 9 Magoc mac bu atoc lau tiwaê sa ma apu lau waêmba, dec mac akôm sac, ma yomsu dau kêmatôc mac, ma tôc asê bu mac lau aŋgilì yomsu-ŋga. \v 10 Aö wasôm têŋ mac, bu asa naŋ daŋga wambu yomsu hoŋ ŋapep, magoc kêgilì yomsu ŋalhô atêc daŋ, naŋ gitôm ŋamalac naŋ kêgilì yomsu hoŋ. \v 11 Anötö dau kêŋ yomsu daŋ bocdec, ‘I’ “Kôm gêŋ mockaiŋ-ŋga dom,” ma kêŋ daŋ tiyham bocdec, ‘I’ “Ndic ŋamalac ndu dom.” Am bu kôm mêtê mockaiŋ-ŋga dom, tigeŋ am bu ndic ŋamalac daŋ ndu, naŋ dec am gitôm ŋamalac kêgilì yomsu hoŋ-ŋga. \p \v 12 Mac aŋyalê su bu ŋasawa sauŋ Anötö oc êŋsahê mac, êŋkuc yomsu naŋ iŋ kêŋ bu êŋgapwêc yac su. Bocdinaŋ dec asôm yom ti akôm nem mêtê hoŋ ŋapep eŋ. \v 13 Mac bu tamwalô lau dom, dec Anötö oc tawalô mac dom têŋ iŋ ndê bêc matôc-ŋga. Tamwalô lau, ma mac oc atap iŋ ndê matôc sa dom. \s1 Dakôm mêtê ŋayham tôc yac neŋ dakêŋ whiŋ asê \p \v 14 O aneŋ asidôwai. Ŋamalac daŋ bu sôm, “Aö gakêŋ whiŋ Yisu Kilisi,” magoc kôm mêtê ŋayham dom, dec iŋ ndê kêŋ whiŋ ŋandô mba, ma oc nem iŋ si dom. \v 15 Mac bu alic awhê me ŋgac kêŋ whiŋ-ŋga daŋ naŋ pônda ŋakwê ti gêŋ daneŋ-ŋga, dec mac oc akôm sake? \v 16 Mac bu asôm têŋ iŋ bu, “Am ndi ti yom malô, ma oc ŋayham bu am tap nem gêŋ daneŋ-ŋga ti ŋakwê sa,” magoc akêŋ gêŋ daŋ bu anem iŋ sa dom, dec mac nem akêŋ whiŋ oc ŋandô mbasi. \v 17 Bocdinaŋ, asa naŋ sôm bu iŋ kêŋ whiŋ, magoc kôm ŋa-sakiŋ dom, naŋ ndê kêŋ whiŋ gitôm gêŋ batê. \p \v 18 Mboe ŋamalac daŋ oc sôm, “Aö gakêŋ whiŋ, dec gitôm,” ma daŋ oc sôm bu, “Aö gakôm mêtê ŋayham, dec gitôm.” Oyaê! Am bu ŋamalac naŋ mêtê ŋayham mbasi, dec ŋalêŋ bocke aö oc waŋyalê bu am kêŋ whiŋ ŋandô? Magoc lic mêtê ŋayham dec aö gakôm gambo, oc tôc aneŋ gakêŋ whiŋ asê têŋ am. \v 19 Bocke? Am toc daôm sa bu am kêŋ whiŋ bu Anötö tigeŋ dê mbo, a? Aluê! Ŋalau sac sêkêŋ whiŋ bocdinaŋ sêwhiŋ, ma sêtöc dau ŋandô! \p \v 20 Am ŋamalac gauc mbasi-ŋga! Am nem kêŋ whiŋ naŋ mêtê ŋayham mbasi, naŋ ti gêŋ ŋambwa. Gauc nem yom bocdec. \v 21 Abaŋ Abraham iŋ bu kêŋ iŋ ndê atu Aisak ti da pi alta, ma tu dinaŋ-ŋga dec Anötö gêlic iŋ bu ŋgac gitêŋ. \v 22 Mac hoŋ alic su naŋ. Abraham ndê kêŋ whiŋ ti iŋ ndê gweleŋ sêpuc dau dôŋ. Ma iŋ ndê gweleŋ ti sakiŋ gic dabiŋ iŋ ndê kêŋ whiŋ. \v 23 Yom naŋ sêto yêc naŋ sôm bu, “\it Abraham kêŋ whiŋ Anötö dec Anötö gêlic iŋ ti ŋgac gitêŋ\it*.” Yom dau ŋandô sa pi gêŋ naŋ iŋ kôm, ma Anötö dau sam Abraham bu iŋ ndê silip. \p \v 24 Bocdinaŋ mac hoŋ alic! Dakêŋ whiŋ ŋambwa kôm yac dati lau gitêŋ yêc Anötö aŋgô-ŋga dom. Gêŋ naŋ dakôm tu daŋaŋ wambu Anötö-ŋga, ma yac neŋ dakêŋ whiŋ, naŋ lu-lu sêkôm yac dati lau gitêŋ. \v 25 Ma gêŋ daŋ tiyham. Gauc nem awhê seŋ-ŋga Rahab. Iŋ gêm yaom lau Israel-ŋga naŋ sêtip gameŋ Kanan-ŋga, ma kêmasaŋ ŋac si lêŋ bu sêlhö sêndi. Ma tu dinaŋ-ŋga Anötö gêlic iŋ bu awhê gitêŋ. \p \v 26 Ŋamalac naŋ wayahô mbasi, naŋ iŋ gêŋ batê. Ma yac bu dakêŋ whiŋ magoc dakôm mêtê ŋayham dom, dec yac neŋ dakêŋ whiŋ gitôm gêŋ batê bocdinaŋ. \c 3 \s1 Dayob êmbalaŋ \p \v 1 Aneŋ asidôwai, aŋgô su naŋ! Têŋ Anötö ndê bêc êmatôc lau-ŋga, naŋ iŋ oc kip yac lau naŋ andôhôŋ iŋ ndê mêtê têŋ lau, naŋ sa ŋapep pi yac mba gweleŋ dau. Tu dinaŋ-ŋga mac nem asa bu ti kêdôhôŋwaga mêtê-ŋga, naŋ kôc gauc pi yom dau muŋ su naŋ. \v 2 Mêtê sac kôm yac hoŋ dapeŋ ŋalêŋ daêsam. Ŋamalac naŋ gitôm bu yob ndê êmbala e sôm yom so daŋ dom, naŋ ŋamalac gitêŋ, ma gitôm bu nem gôliŋ iŋ ndê ŋamlic ŋagêŋ hoŋ ŋapep. \p \v 3 Lau naŋ sêndöc hosi ŋahô, naŋ sêkêŋ ain sôc hosi whasuŋ, bu sênem gôliŋ hosi ma sêkac iŋ kwi êŋkuc ŋac si atac whiŋ. \v 4 Ma akôc gauc pi waŋ atu-tu. Mbu ŋadinda peŋ lac sac andô, magoc gôliŋ atêc dinaŋ kêŋ iŋ kêti kêkuc ŋgac gôliŋ-ŋga ndê atac whiŋ. \v 5 Ŋalêŋ tigeŋ, yac êmbalaŋ iŋ gêŋ sauŋ andô daŋ yêc ŋamlic ŋagêŋ hoŋ, magoc iŋ yom datoc dauŋ sa-ŋga daêsam ŋahu. Mac aŋyalê bu ya ŋamsi sauŋ daŋ gitôm bu ti ya atu ma neŋ pwa atu daŋ su. \v 6 Ma yac êmbalaŋ dau gitôm ya. Yêc yac neŋ ŋamlic ŋagêŋ hoŋ, sac ŋahu yêc êmbalaŋ, ma yac bu dayob ŋapep dom, dec sac oc êŋsôwec e nem ŋamlic sambuc ahuc ma kôm yac neŋ têm dambo taŋli-ŋga hoŋ tisac. Ma sac naŋ ŋahu yêc êmbalaŋ, naŋ meŋ akêŋ ya lambwam-ŋga. \p \v 7 Lau ŋatô sêkôc bôc ti mbac ma sêyob e gêŋ dau timalô. Ma gitôm bu sêkôm mboc ma gêŋ gwêc-ŋga timalô bocdinaŋ. \v 8 Magoc lau daŋ sêtôm dom bu oc sênem malô êmbala. Bu ŋamalac êmbala iŋ gêŋ sac naŋ yêc teŋ dom, ma ŋamalic sac gêm iŋ ahuc. \v 9 Yac tam daŋge yac neŋ Pômdau ti Damaŋ undambê-ŋga ŋa êmbalaŋ, magoc ŋamalac naŋ Anötö kêmasaŋ bu sênem iŋ aŋgô sêmbo nom, naŋ yac dapucbo ŋac ŋa gêŋ tigeŋ dinaŋ. \v 10 Aŋgô su naŋ. Mbec ti yom sac, lu-lu sêsa akêŋ whaŋsuŋ tigeŋ. O aneŋ asidôwai, mêtê dau iŋ sac sambuc! \v 11 Mac gauc gêm bocke? Oc tôm bu gwêc ma bu ŋayham tu danôm-ŋga lu-lu sêsa akêŋ bubata tigeŋ? Mba! \v 12 O aneŋ asidôwai. Gitôm dom bu datap bu danôm-ŋga sa yêc gwêc ŋalôm. Ma gêŋ daŋ tiyham. Oc datap wa ŋandô sa yêc a kiŋ, me a kiŋ ŋandô yêc wa? Mba. \s1 Lau tigauc sêkôm mêtê ŋayham \p \v 13 Mac nem asa iŋ ŋamalac tigauc, naŋ toc dau sa pi ndê gauc dom, magoc kôm mêtê ŋayham ma sa lêŋ gitêŋ eŋ, tu bu tôc gêŋ dau asê. \v 14 Tigeŋ mac lau naŋ asa lêŋ atoc daôm sa tu ahôc gêlêc asidôwai-ŋga, me mêtê lêmuŋ-ŋga bu yêc mac nem ŋalôm, naŋ atoc daôm sa me aŋsau daôm bu mac lau tigauc lec dom. \v 15 Bu lau naŋ sêkôm mêtê lêmuŋ-ŋga ti mêtê sêhôc gêlêc dau-ŋga, naŋ si gauc meŋ akêŋ Anötö ndê dom. Mêtê dau ŋahu yêc nom, kêkuc ŋamalac nom-ŋga si gauc ŋambwa, ma meŋ akêŋ Sadaŋ ndê. \v 16 Mêtê lêmuŋ-ŋga ti ahôc gêgêlêc daôm-ŋga bu yêc mac nem ŋalôm, dec mac oc apiŋ daôm dôŋ ŋapep dom, ma mêtê sac tidau-tidau oc nem mac ahuc. \v 17 Asa naŋ kôc gauc ŋayham yêc Anötö ndê, naŋ gêŋ ŋamata-ŋga iŋ oc kôm mêtê ŋawasi eŋ. Iŋ oc yob dau bu tac ŋandê ŋagahô dom, ma iŋ oc ti ŋamalac atac whiŋ lau ti sôc yom ŋapu-ŋga. Iŋ ŋamalac tawalô lau-ŋga ma ndê gweleŋ oc nem ŋandô daêsam. Iŋ oc kôm mêtê ŋayham têŋ lau tiwaê ma têŋ lau waêmba sêwhiŋ, ma oc êŋsau lau daŋ dom. \v 18 Lau naŋ sêkôm gêŋ malô ma sêhê wamba lau, naŋ sêtôm lau naŋ sêsô gêŋ ŋawhê ŋayham sip si ôm. Ma ŋac si gweleŋ dau oc nem ŋandô bu ŋac ma lau daêsam sêtap lêŋ gitêŋ sa. \c 4 \s1 Lêŋ atac whiŋ gêŋ nom-ŋga-ŋga \p \v 1 Akôc gauc pi gêŋ naŋ kôm mac atac ŋandê ti asôm daôm. Aö wasôm têŋ mac, bu mêtê dau meŋ akêŋ mac nem ŋalôm akwa, naŋ kac mac tu asa lêŋ atac whiŋ gêŋ nom-ŋga-ŋga. \v 2 Gêŋ naŋ mac atac whiŋ, naŋ mac atap sa dom, ŋahu bu mac ateŋ têŋ Anötö dom. Mac tamgatu gêŋ dau ŋapaŋ e mac atac ŋandê sa ti asôm daôm, ma mac oc akôm mwasac e nditôm bu andic ŋamalac ndu. Magoc mac atôm dom bu akôc gêŋ naŋ mac atac whiŋ. \v 3 Ma têm ŋatô mac ateŋ gêŋ têŋ Anötö, magoc iŋ kêŋ têŋ mac dom. Mac atap sa dom, ŋahu bu mac ateŋ gêŋ dau tu bu amwasiŋ daôm-ŋga ŋambwa, ma gauc dinaŋ iŋ solop dom. \p \v 4 Mac atôm lau mockaiŋ-ŋga, bu mac ahu Anötö siŋ ma asap gêŋ nom-ŋga dôŋ. Mac aŋgô! Asa naŋ tac whiŋ gêŋ nom-ŋga hôc gêlêc, naŋ Anötö ndê silip dom, iŋ Anötö ndê ŋacyo. \v 5 Anötö ndê yom naŋ sêto yêc, naŋ whê sa bu Ŋalau naŋ Anötö kêŋ mbo yac neŋ ŋalôm, naŋ gêm lêmuŋ yac neŋ gatuŋ ma tac whiŋ ŋandô bu dasap iŋ dôŋ ŋapaŋ. Gauc nem yom dau ŋapep, bu iŋ yom ŋambwa dom. \v 6 Anötö kêŋ ndê mwasiŋ têŋ yac tu bu puc yac dôŋ pi lêŋ sac-ŋga. Tu dinaŋ-ŋga sêto yom yêc bocdec bu: \li1 Anötö kêgwiniŋ lau naŋ sêtoc dau sa, magoc kêmwasiŋ lau naŋ sêŋgwiniŋ dau. \rq [Prov 3:34]\rq* \p \v 7 Bocdinaŋ asôc Anötö ŋapu. Apuc daôm dôŋ têŋ Sadaŋ bu êntôm mac dom. Amasuc iŋ su ma iŋ oc lhö su yêc mac. \v 8 Atigasuc Anötö dec iŋ oc tigasuc mac. Mac lau naŋ akôm mêtê sac, naŋ aŋgwasiŋ amam ma ahu mêtê dau siŋ. Ma mac lau naŋ aŋkuc Anötö ti gauc lu-lu, naŋ amasaŋ nem ŋalôm ŋawasi sa. \v 9 Anem daôm kwi ma ataŋ tu mac nem sac-ŋga. Mac nem mbwac nem dau kwi ti daŋgibo, ma mac nem atac ŋayham nem dau kwi ti atac ŋawapac. \v 10 Aŋgwiniŋ daôm yêc Pômdau aŋgô-ŋga, goc iŋ oc toc mac sa. \s1 Aŋgôliŋ yom pi nem asidôwai dom \p \v 11 O asidôwai, aŋgôliŋ yom pi daôm dom. Asa naŋ gêm dôhôŋ dau pi ndê asidôwa daŋ, naŋ gêlic asidôwa dau sac ma sôm yom pu iŋ-ŋga, naŋ pu yomsu ma gêlic yomsu dau sac whiŋ.\f + \fr 4:11 \ft Lau atu-tu gauc gêm bu Jems kôc gauc pi yomsu tigeŋ bu ‘Atac whiŋ nem asidôwai tôm am tac whiŋ daôm,’ dec to yom dinaŋ. Yomsu dau yêc \xt Lev 19:18; ma Jem 2:8\ft .\f* Ma am bu pu yomsu, dec am sôc yomsu dau ŋapu dom. \v 12 Anötö naŋ kêŋ yomsu, naŋ ndê ŋaclai yêc bu nem lau si, me seŋ ŋac su. Ma iŋ tawasê oc êŋsahê lau hoŋ pi ŋac si mêtê. Bocdinaŋ am asa dec gauc gêm bu êmsahê nem asidôwai? \s1 Datoc dauŋ sa dom \p \v 13 Aö wasôm yom pi lau naŋ gauc gêm bu sêti ŋadau dau. Mboe ŋamalac daŋ oc sôm yom bu, “Kwahic dec me laŋsê, aö watêŋ malac atu daŋ wandi, wanem gweleŋ nditôm yala daŋ sambuc, ma watap mone daêsam sa.” \v 14 Mac atôm dom bu aŋyalê gêŋ naŋ oc hôc asê têŋ laŋsê. Mac alic nem têm ambo tamli-ŋga bu iŋ gêŋ atu, a? Mba! Iŋ gitôm yawalec naŋ puc pi meŋ magoc ŋasawa sauŋ eŋ hê su. \v 15 Gauc nem bu ati ŋadau tu amasaŋ daôm nem lêŋ asa-ŋga dom, magoc asôm yom bocdec bu, “Pômdau bu lic ŋayham, dec yac oc ambo taŋli ma akôm gêŋ bocdec me gêŋ bocdê.” \v 16 Magoc mac lau wachuc naŋ êlêmê atoc daôm sa, ma mac nem mêtê dau iŋ mêtê sac. \v 17 Bocdinaŋ asa naŋ kêyalê lêŋ ŋayham magoc kôm dom, naŋ kôm sac. \c 5 \s1 Jems kêŋ puc lau ti lêlôm \p \v 1 Mac lau ti lêlôm naŋ ac mone ti wapa daêsam sa, naŋ aŋgô! Apuc daŋgibo sa ma ataŋ pi ŋawapac naŋ gic waê bu tap mac sa têŋ bêc ŋambu-ŋga. \v 2 Awa ti wapa ma ŋakwê naŋ mac ac sa tu daôm-ŋga, naŋ hôc gêlêc su ma yêc ŋambwa e da nôm ma sop seŋ su. \v 3 Oyaê! Bêc ŋambu-ŋga meŋ kêpiŋ su, magoc mac akôm bu andic nem awa silba ma gol sa ŋapaŋ. Mac oc atap matôc sa tu mac nem awa naŋ hêko wêmbwa e da nôm su. Ma tu gêŋ dinaŋ-ŋga dec mac nem ŋamsôm oc tisac whiŋ, gitôm ya gêŋ mac. \v 4 Aŋgô! Mac aŋgamiŋ ŋaôli ŋayham têŋ lau naŋ sêkôm gweleŋ têŋ mac. Ma Pômdau Ŋaclai Ŋadau ŋgô ŋawaê ma oc êmatôc mac pi gêŋ dau. \v 5 Mac ambo nom ti amwasiŋ daôm kêlêc, atôm bôc naŋ seŋ gêŋ ŋawahô e sêtôp atu, ma sêŋyalê dom bu ŋasawa sauŋ ŋac si ŋadaui oc sêndic ŋac ndu ma sêneŋ. \v 6 Mac êlêmê amatôc lau gitêŋ ma akic yom bu andic ŋac ndu, magoc lau dau sêkêŋ kisa mac dom. \s1 Dahôc ŋawapac ti atac pa su \p \v 7 Bocdinaŋ asidôwai, ahôŋ Pômdau ndê bêc mbu meŋ-ŋga ti nem atac pa su. Lau naŋ sêsô gêŋ sip ôm, naŋ sêhôŋ gêŋ dau bu nem ŋandô. Sêmbo ti atac pa su ma sêhôŋ u bu ndic ma ac bu pi tôm ŋandoc. \v 8 Ma mac bocdinaŋ. Ndoc meŋ kêpiŋ bu Pômdau oc mbu meŋ, dec apuc daôm dôŋ bu alhac ŋaŋga, ma ahôŋ iŋ ti nem atac pa su. \p \v 9 O asidôwai, asec daôm dom. Mac bu asec daôm, dec oc atap Anötö ndê matôc sa, bu iŋ ndê bêc êmatôc lau-ŋga meŋ kêpiŋ, gitôm iŋ dau meŋ kalhac mac nem andu ŋagatam. \p \v 10 Asidôwai, akôc gauc pi propet akwa-kwa. Ŋac sêhôc ŋawapac daêsam, magoc sêhoc yom asê sem Pômdau aŋgô ti atac pa su. Gauc nem ŋac si lêŋ dinaŋ ma aŋkuc. \v 11 Lau naŋ sêhôc ŋawapac ti atac pa su, naŋ yac tampiŋ ŋac. Mac aŋgô miŋ pi Job, naŋ hôc ŋawapac daêsam, magoc gêŋ dau ku iŋ dulu dom, iŋ kalhac ŋaŋga. Ma mac aŋyalê bu tiŋambu Pômdau gêm iŋ sa tiyham. Yomandô! Pômdau iŋ tawalô yac ma atac apu yac ŋandô. \p \v 12 O aneŋ asidôwai, ayob daôm tu gêŋ atu dindec-ŋga. Mac bu akôm gêŋ daŋ, dec asôm, “Aêc,” ma yom dau gitôm. Mac bu akôm dom, dec asôm, “Mba,” ma mac nem yom dau gitôm. Atôc amam pi undambê me pi nom me pi gêŋ daŋ tu bu andic seŋeŋ nem yom-ŋga dom. Mac bu akôm bocdinaŋ, dec oc atap Anötö ndê matôc sa. \s1 Yom dateŋ mbec-ŋga \p \v 13 Mac nem asa bu tap ŋawapac sa, naŋ teŋ mbec. Ma mac nem asa naŋ atac ŋayham sa, naŋ nem wê ma êmpiŋ Pômdau. \v 14 Mac nem asa bu gêmbac, naŋ kêŋ yom têŋ gôlôwac dabuŋ si lau bata sêmeŋ, ma sêteŋ mbec tu iŋ-ŋga ma sêmbac ndip kwi pi iŋ ŋagôlôŋ sênem Pômdau aŋgô. \v 15 Mbec naŋ mac ateŋ ti akêŋ whiŋ, naŋ oc nem ŋamalac gêmbac dau sa. Pômdau oc nem iŋ sa ma kôm iŋ ŋayham sa tiyham. Ma iŋ ndê sac bu yêc, goc teŋ mbec tu gêŋ dau-ŋga whiŋ, ma Pômdau oc suc kwi. \v 16 Bocdinaŋ asa naŋ kôm sac, naŋ hoc ŋayom asê têŋ asidôwa daŋ, ma asidôwa dau teŋ mbec tu iŋ-ŋga. Akôm bocdinaŋ, ma ateŋ mbec pi mac nem asidôwai naŋ gêmbac, bu akôm ŋac ŋayham sa tiyham. Mbec naŋ ŋamalac gitêŋ daŋ teŋ, naŋ mbec ti ŋaclai, ma oc nem ŋandô. \v 17 Gauc nem propet Elaija. Iŋ ŋamalac gitôm yac. Iŋ teŋ mbec bu u ndic dom, dec u gic dom gitôm yala tö ma ayô 6. \v 18 Goc iŋ teŋ mbec tiyham, dec Anötö kêŋ u gic ma gêŋ ôm-ŋga sem ŋandô tiyham. \s1 Danem lau naŋ sêhu Anötö ndê lêŋ siŋ, naŋ sa \p \v 19 Aneŋ asidôwai. Mac nem daŋ bu hu Anötö ndê lêŋ ti yom ŋandô siŋ, ma daŋ bu nem iŋ ndê ŋalôm kwi ma kôc iŋ mbu meŋ tiyham, \v 20 dec aŋyalê gêŋ bocdec. Asa naŋ gêm ŋamalac sac kwi bu hu mêtê sac siŋ, naŋ kêgaho iŋ su yêc seŋ mbac ndu-ŋga, ma gêm iŋ sa bu tap ŋagêyô sa tu iŋ ndê sac daêsam-ŋga dom.