\id 1CO - Bukawa NT [buk] -Papua New Guinea 2000 {Lutheran Bible Translators} (DBL 2017) \h 1 KORIN \toc1 Pol ndê bapia ŋamata-ŋga têŋ lau Korin-ŋga \toc2 1 Korin \toc3 1 Kor \mt2 Pol ndê bapia ŋamata-ŋga têŋ lau \mt1 Korin-ŋga \imt1 Yom whê bapia dindec sa-ŋga \ip Pol iŋ ŋgac ŋamata-ŋga bu hoc ŋawaê ŋayham asê têŋ lau yêc malac Korin, ma iŋ kôm gweleŋ mbo malac dau ŋasawa hic baliŋ ma kêdôhôŋ lau naŋ sic hu sêkêŋ whiŋ Yisu (Apo 19:1-17). \ip Tiŋambu Pol mbo whiŋ ŋac dom, ma ŋgô ŋawaê pi ŋawapac daêsam naŋ hôc asê lau sêkêŋ whiŋ-ŋga, ma ŋac sêto bapia têŋ iŋ ma sêndac iŋ bu whê yom ŋatô sa. Tu dinaŋ-ŋga dec iŋ to bapia dindec têŋ ŋac, têŋ têm iŋ dau mbo malac Epesas. Ŋawapac ŋatô naŋ iŋ to yom pi, naŋ lau sêsa lêŋ mockaiŋ-ŋga, sêwhê dandi kôc-kôc, seŋ Mwasiŋ Dabuŋ ŋa lêŋ so, sêkôc gauc so pi yom datisa akêŋ lau batê-ŋga, ma sêŋyalê yom pi Ŋalau Dabuŋ ndê mwasiŋ ŋapep dom. Ma ŋac sêtoc mwasiŋ sêsôm yom awha wakuc-ŋga sa hôc gêlêc mwasiŋ hoŋ. \ip Pol to yom dindec têŋ lau Korin-ŋga, tigeŋ yom daêsam hêganôŋ lau sêkêŋ whiŋ-ŋga hoŋ, ma gitôm bu puc yac dôŋ bu datimêtê dauŋ ŋapep ma dasap mêtê ŋayham dôŋ. \c 1 \s1 Pol ndê yom ŋamata-ŋga \p \v 1 Aö Pol, naŋ Anötö kêgalêm aö sa kêkuc iŋ ndê atac whiŋ dec gati Yisu Kilisi ndê †aposel. Alu yac neŋ asidôwa Sostene ato bapia dindec \v 2 têŋ Anötö ndê gôlôwac dabuŋ yêc malac Korin. Alu ato têŋ mac lau hoŋ naŋ ati lau dabuŋ, ŋahu bu Anötö piŋ mac dôŋ am damiŋ Yisu Kilisi. Aêc, Anötö kêgalêm mac sa bu ati iŋ ndê lau dabuŋ, awhiŋ lau akêŋ gameŋ hoŋ, naŋ sêtoc yac neŋ Pômdau Yisu Kilisi ndê ŋaê sa. Yisu tigeŋ ti yac neŋ Pômdau, ma ŋac si Pômdau bocdinaŋ. \v 3 Mwasiŋ ti yom malô têŋ mac, akêŋ Damaŋ Anötö lu Pômdau Yisu Kilisi. \s1 Pol gêm daŋge Anötö tu iŋ ndê mwasiŋ-ŋga \p \v 4 Tôm bêc hoŋ aö gam daŋge aneŋ Anötö, tu mwasiŋ naŋ iŋ kêŋ têŋ mac tu mac nem akêŋ whiŋ Yisu Kilisi-ŋga. \v 5 Yomandô. Tu mac ati Kilisi ndê lau-ŋga, dec Anötö ndê mwasiŋ kêsalê mac ahuc, ma gêm mac sa bu aŋyalê Anötö ndê yom ma asôm yom dau asê. \v 6 Ma ŋalêŋ dinaŋ Anötö ndê mwasiŋ puŋ ŋawaê naŋ yac ahoc asê pi Kilisi, naŋ ŋahu sip ŋalôm gi, naŋ dôŋ yêc mac nem ŋalôm. \v 7 Tu dinaŋ-ŋga têŋ têm dindec naŋ mac hoŋ ambo ti tamkwê ŋandô bu alic bêc naŋ Anötö oc hoc yac neŋ Pômdau Yisu Kilisi asê, naŋ mac apônda Ŋalau Dabuŋ ndê mwasiŋ daŋ dom. \v 8 Ma Anötö oc puc mac dôŋ bu alhac ŋaŋga e bêc naŋ yac neŋ Pômdau Yisu Kilisi mbu meŋ, dec mac oc alhac iŋ aŋgô-ŋga ti nem yom me giso mbasi. \v 9 Anötö naŋ kêgalêm mac sa bu piŋ mac dôŋ anem damiŋ iŋ ndê Atu Yisu Kilisi, yac neŋ Pômdau, naŋ gic bata bu yob mac ŋalêŋ dinaŋ. Ma yom hoŋ naŋ iŋ gic bata têŋ yac, naŋ oc kôm ŋandô sa. \s1 Yham dom bu Kilisi ndê lau sêwhê dau kôc \p \v 10 O asidôwai. Yac neŋ Pômdau Yisu Kilisi kêkiŋ aö bu wanem gweleŋ ŋawaê ŋayham-ŋga wanem iŋ aŋgô, ma tu dinaŋ-ŋga dec aö bu w anem la mac bocdec bu. Ahu nem mêtê awhê daôm kôc-kôc-ŋga siŋ! Apiŋ daôm dôŋ ma ambo ti ŋalôm tigeŋ bu mac nem yom ti gauc daŋ so dau dom. \v 11 O asidôwai. Aö gasôm yom dinaŋ ŋahu bu Klowe ndê lau ŋatô sêkêŋ puc aö bu mac nem lau ŋatô sêseŋ dandi e sêwhê dandi kôc-kôc. \v 12 Aö gaŋgô bu mac nem lau ŋatô sêsôm bu sêŋkuc aö Pol, ma ŋatô sêsôm bu sêŋkuc Apolos, ma ŋatô sêŋkuc Pita, ma ŋatô sêsôm bu sêŋkuc Kilisi. \v 13 Oyaê! Mac gauc gêm sake? Kilisi whê dau kôc, a? Lau sic aö Pol lec ndu pi a gicso dau bu nem mac sa, a? Mac aliŋ busaŋgu tu aö neŋ ŋaê-ŋga, a? \v 14 Aö gam daŋge Anötö bu aö kaku mac nem lau daêsam dom. Aö kaku Krispas lu Gaius. \v 15 Tu dinaŋ-ŋga dec oc tôm dom bu ŋamalac daŋ sôm bu mac aliŋ busaŋgu tu aneŋ ŋaê-ŋga. \v 16 Yomandô aö kaku lau naŋ sêmbo Stepanas ndê andu sêwhiŋ, magoc ŋac lau dinaŋ eŋ. Aö bu waŋku mac nem lau ŋatô whiŋ, dec kalhiŋ siŋ su. \v 17 Kilisi kêkiŋ aö bu waŋku lau dom, magoc iŋ kêkiŋ aö bu wanem mêtê. Ma ŋawaê naŋ gahoc asê pi Kilisi ndê mbac ndu pi a gicso dau, naŋ yom ti ŋaclai atu. Bocdinaŋ aö taŋkwê gauc atu-tu nom-ŋga bu nem aö sa tu wanem mêtê-ŋga dom. Mba! Aö gatec bu wakôm a gicso dau ndê ŋaclai ti gêŋ ŋambwa. \s1 Kilisi tôc Anötö ndê ŋaclai ti gauc atu asê \p \v 18 Aö gasôm yom dinaŋ, ŋahu bu ŋawaê pi Yisu ndê mbac ndu pi a gicso dau, tôc Anötö ndê ŋaclai asê têŋ yac lau naŋ iŋ bu nem yac si. Magoc lau naŋ sic waê bu sêniŋga, naŋ sêŋgô yom pi a gicso dau gitôm yom gauc mbasi-ŋga. \v 19 Bu sêto Anötö ndê yom daŋ yêc bocdec bu: \li1 Lau ti gauc atu-tu nom-ŋga, ma ŋac naŋ gauc gêm bu sêŋyalê gêŋ hoŋ ŋahu, naŋ waseŋ ŋac si gauc su, ma watôc asê bu gêŋ ŋambwa. \rq [Ais 29:14]\rq* \p \v 20 Bocdinaŋ, mac lau tigauc ma gwalam akwa ma mac lau nom-ŋga naŋ aŋsahê bu akip gêŋ hoŋ ŋahu sa, mac nem gauc dau ŋandô nde? Anötö tôc asê bu ŋamalac si gauc atu-tu nom-ŋga, iŋ gitôm gêŋ gauc mbasi-ŋga. \v 21 Ma iŋ tôc iŋ ndê gauc atu asê bocdec bu. Iŋ kôm bu lau nom-ŋga sêtôm dom bu sêŋyalê iŋ ŋa ŋac dau si gauc. Ma iŋ ndê ŋawaê ŋayham naŋ yac ahoc asê, naŋ lau nom-ŋga sêlic bu yom gauc mbasi-ŋga. Tigeŋ Anötö dau gêlic ŋayham bu nem lau naŋ sêkêŋ whiŋ ŋawaê dau, naŋ si. \v 22 Lau Israel-ŋga takwê bu sêlic gêŋ dalô. Ŋac bu sêlic, dec oc sêkêŋ whiŋ. Ma lau Grik sêŋsalê yom ti gauc atu, bu sêŋgô dec oc sêkêŋ whiŋ. \v 23 Magoc yac mba mêtê hêganôŋ Kilisi ti iŋ ndê mbac ndu pi a gicso dau. Yom dau kêkuc gêŋ naŋ lau Israel-ŋga takwê, naŋ dom, ma bocdinaŋ dec sêkêŋ whiŋ dom. Ma lau Grik sêlic gitôm yom gauc mbasi-ŋga. \v 24 Magoc lau Israel ti lau Grik bocke naŋ Anötö kêgalêm ŋac sa sêti iŋ ndê, naŋ sêkôc yac mba yom pi Kilisi sa, ma sêŋyalê bu iŋ Anötö ndê ŋaclai ti gauc ŋahu. \v 25 Bu gauc naŋ Anötö kêkuc, dec kêmasaŋ lêŋ bu Yisu sip nom meŋ ma mbac ndu pi a gicso dau, naŋ lau sêlic bu lêŋ gauc mbasi-ŋga. Magoc Anötö ndê gauc dau hôc gêlêc ŋamalac si gauc atu-tu hoŋ. Ma Anötö ndê lêŋ dinaŋ, lau sêlic bu lêŋ ŋaclai mba-ŋga, magoc hôc gêlêc ŋamalac hoŋ si ŋaclai su. \p \v 26 O asidôwai, akôc gauc pi daôm. Têŋ ndoc mac aŋgô ŋawaê ŋayham tiwakuc ma atap Anötö ndê galem sa, naŋ mac ambo atôm lau tigauc me lau ti ŋaclai atu, me lau tiwaê? Mba! \v 27 Anötö tac whiŋ bu êŋyaliŋ lau naŋ lau nom-ŋga sêlic bu lau gauc mbasi-ŋga, ma lau ŋaclai mba-ŋga, naŋ sa, tu bu kôm lau tigauc ma lau tiŋaclai maya sa têŋ bêc ŋambu-ŋga. \v 28 Lau naŋ lau nom-ŋga sêpu ma sêlic bu lau waêmba ma lau ŋambwa, naŋ Anötö kêyaliŋ ŋac sa, tu bu êŋgwiniŋ lau naŋ sêtoc dau sa-ŋga. \v 29 Tu dinaŋ-ŋga dec gitôm dom bu lau daŋ sêŋgiyaŋ dau sa yêc Anötö aŋgô-ŋga. \v 30 Bu Anötö dau piŋ yac dôŋ tam damiŋ Yisu Kilisi, naŋ ti yac neŋ gauc ŋahu. Ma Kilisi dau ti yac neŋ ŋahu dati lau gitêŋ ti lau dabuŋ-ŋga, ma iŋ ti ŋahu Anötö gêm yac si-ŋga. \v 31 Bocdinaŋ, aŋkuc yom naŋ sêto yêc, naŋ sôm bocdec bu: \li1 Asa naŋ bu po dau sa, naŋ po dau sa tu Pômdau-ŋga eŋ. \rq [Jer 9:24]\rq* \c 2 \s1 Pol gêm mêtê ŋa iŋ dau ndê gauc ti licwalô dom \p \v 1 O asidôwai, gauc nem têm ŋamata-ŋga naŋ aö gahôc asê mac. Têŋ ndoc dinaŋ aö gahêgo dauŋ pi yom ŋayham-ŋayham me yom ti gauc atu-tu tu bu wawhê Anötö ndê yom sa têŋ mac-ŋga dom. Mba! \v 2 Aö gahu yom pi gêŋ daêsam siŋ, ŋahu bu aö gauc gêm tidôŋ bu wasôm yom pi Yisu Kilisi tawasê, ma pi iŋ ndê mbac ndu pi a gicso dau. \v 3 Têŋ têm aö gahôc asê mac, naŋ aö gameŋ tôm ŋgac ti licwalô dom. Aö gatöc dauŋ ma katitec ŋandô tu gweleŋ naŋ Anötö kêŋ sip aö amaŋ-ŋga. \v 4 Ma aö gam mêtê ti gasôm yom têŋ mac kakuc gauc atu-tu nom-ŋga tu wambac yom mac-ŋga dom. Aö gasôm aneŋ yom ma Anötö ndê Ŋalau tôc iŋ ndê ŋaclai asê bu puc aneŋ yom dôŋ. \v 5 Ŋalêŋ dinaŋ mac nem akêŋ whiŋ ŋahu sip aneŋ gauc me ŋamalac si gauc dom, magoc sip Anötö ndê ŋaclai. \s1 Ŋalau tôc Anötö ndê gauc atu asê \p \v 6 Bocdinaŋ, têŋ ndoc yac bu anem mêtê, naŋ taŋkwê gauc atu-tu nom-ŋga tu puc yac mba yom dôŋ-ŋga dom. Mba. Magoc yac bu ambo awhiŋ lau naŋ sêkêŋ whiŋ ŋaŋga, naŋ dec oc tôm bu yac asôm yom ti gauc atu-tu têŋ ŋac. Magoc yom dau kêkuc lau nom-ŋga si gauc, me gôliŋwaga têm dindec-ŋga naŋ oc sêniŋga, naŋ si gauc dom. \v 7 Mba. Yom naŋ yac ahoc asê, naŋ kêkuc Anötö ndê gauc, ma hêganôŋ lêŋ naŋ iŋ kêmasaŋ muŋ-ŋga andô lê, tu bu nem yac lau naŋ dakêŋ whiŋ Yisu, naŋ si, ma datap iŋ ndê ŋawasi sa. Lêŋ dau kêkuc iŋ ndê gauc atu, naŋ ŋahu sip ŋalôm gi, ma yêc siŋ dau têŋ lau nom-ŋga. \v 8 Gôliŋwaga têm dindec-ŋga daŋ sêŋyalê lêŋ dau ŋahu dom. Ŋac bu sêŋyalê, dec oc tôm dom bu sêkic yom bu sêndic Pômdau Ŋawasi Ŋadau ndu pi a gicso dau. \v 9 Magoc ŋac sêŋyalê dom. Tôm Anötö ndê yom naŋ sêto yêc muŋ su, naŋ whê sa bocdec bu: \li1 Gêŋ ŋayham naŋ Anötö kêmasaŋ gwanaŋ tu lau naŋ atac whiŋ iŋ-ŋga, naŋ lau daŋ sêlic dom, daŋ sêŋgô ŋawaê dom, ma lau daŋ sêŋyalê dom. \rq [Ais 64:4]\rq* \p \v 10 Tigeŋ Anötö ndê Ŋalau tôc gêŋ dau asê têŋ yac. Bu Ŋalau dau kip gêŋ hoŋ ŋahu sa, ma kêyalê gêŋ hoŋ. Ma iŋ kêyalê Anötö ndê gauc atu-tu, naŋ ŋahu sip ŋalôm gi, naŋ whiŋ. \v 11 Aŋgô! Asa gitôm bu êŋyalê yom naŋ ŋamalac daŋ gauc gêm yêc ndê ŋalôm? Lau daŋ sêŋyalê dom, magoc ŋamalac dau ndê ŋalau kêyalê iŋ ndê gauc. Ma bocdinaŋ lau daŋ sêŋyalê Anötö dau ndê gauc dom, magoc Anötö ndê Ŋalau tawasê kêyalê. \v 12 Anötö tac whiŋ bu yac taŋyalê mwasiŋ naŋ iŋ kêŋ têŋ yac ŋambwa. Tu dinaŋ-ŋga dec ŋalau naŋ iŋ kêŋ têŋ yac, naŋ ŋalau nom-ŋga daŋ dom, magoc iŋ dau ndê Ŋalau. \v 13 Ma yac ahoc yom asê pi Anötö ndê mwasiŋ dau. Magoc yac asôm yom aŋkuc gauc atu-tu naŋ lau nom-ŋga sêtoc sa, naŋ dom. Yac asôm asê tôm Ŋalau Dabuŋ kêdôhôŋ yac. Yom ŋandô pi gweleŋ naŋ Anötö kôm tu yac neŋ gatuŋ-ŋga, naŋ yac asôm asê têŋ lau naŋ Ŋalau Dabuŋ mbo ŋac si ŋalôm, aŋkuc yom ti gauc naŋ Ŋalau dau kêŋ têŋ yac. \v 14 Magoc lau naŋ Anötö ndê Ŋalau mbo ŋac si ŋalôm dom, naŋ oc sêtôm dom bu sêkôc yom naŋ Ŋalau dau kêdôhôŋ yac, naŋ sa. Ŋahu bu ŋac sêlic gêŋ dau gitôm gêŋ gauc mbasi-ŋga, ma tôm dom bu sêŋyalê. Ŋalêŋ tigeŋ naŋ tôm bu sêŋyalê, naŋ Ŋalau Dabuŋ whê ŋac si gauc sa. \v 15 Bocdinaŋ yac lau naŋ dakôc Ŋalau Dabuŋ sa su, naŋ datôm bu taŋsahê ti taŋyalê gêŋ hoŋ ŋahu. Magoc lau naŋ sêkôc Ŋalau sa su dom, naŋ sêtôm dom bu sêŋyalê yac neŋ ŋahu. \v 16 Gauc nem Anötö ndê yom daŋ, naŋ sêto yêc bocdec bu: \li1 Asa kêyalê Pômdau ndê gauc, ma asa gitôm bu êndôhôŋ iŋ? \rq [Ais 40:13]\rq* \p Lau nom-ŋga daŋ sêŋyalê dom, magoc yac taŋyalê, ŋahu bu Ŋalau Dabuŋ tôc Kilisi ndê gauc asê têŋ yac. \c 3 \s1 Lau Korin-ŋga sêkêŋ whiŋ gwalec \p \v 1 O asidôwai hac. Têŋ ndoc aö gambo gawhiŋ mac, naŋ aö gasôm yom têŋ mac tôm gasôm têŋ lau nom-ŋga naŋ Ŋalau Dabuŋ gêm gôliŋ ŋac dom. Ŋahu bu mac atôm balêkoc dedec tu nem lêŋ akêŋ whiŋ Kilisi-ŋga. \v 2 Yom naŋ aö gasôm têŋ mac, naŋ tôm aö gakêŋ mac anôm su ŋambwa. Bu mac atôm balêkoc dedec naŋ sêtôm dom bu sêneŋ gêŋ ŋaŋga. Ma kwahic d ec aö galic bu mac ambo bocdinaŋ ŋapaŋ. \v 3 Ŋahu bu tôm bêc hoŋ mac am lêmuŋ ti aseŋ daôm ŋapaŋ. Mac asap lêŋ nom-ŋga dôŋ ŋapaŋ, dec tôc asê bu mac aŋkuc lêŋ ŋalôm akwa-ŋga, ma Ŋalau Dabuŋ gêm gôliŋ mac nem lêŋ dom. \v 4 Bu mac awhê daôm kôc-kôc, ma mac nem lau ŋatô sêsôm bu sêŋkuc aö Pol, ma ŋatô sêsôm bu sêŋkuc Apolos. Mac nem gauc dinaŋ iŋ gauc nom-ŋga ŋambwa. \s1 Aposel sem gweleŋ sêtôm lau akiŋ ŋambwa \p \v 5 Aö bu wandac mac bu Apolos i ŋ asa? Ma aö Pol dec aö asa? Aŋgô su naŋ. Yac lau akiŋ ŋambwa, naŋ ahoc Pômdau ŋawaê asê, ma tu ŋawaê dinaŋ-ŋga dec mac akêŋ whiŋ iŋ. Yac akôm mba gweleŋ têŋtêŋ tôm iŋ kêŋ têŋ yac. \v 6 Aö d auŋ gatôm ŋgac naŋ sô gêŋ ŋawhê sip nom. Ma Apolos iŋ gitôm ŋgac naŋ kêsôwê bu sip gêŋ ŋawhê naŋ aö gasô. Magoc Anötö dau kôm gêŋ dau po pi meŋ. \v 7 Bocdinaŋ atoc ŋgac naŋ sô gêŋ, me ŋgac naŋ kêsôwê bu, naŋ sa dom, bu alu ŋgac akiŋ ŋambwa. Atoc Anötö sa, bu iŋ kôm gêŋ po tiatu. \v 8 Ŋamalac naŋ sô gêŋ ŋawhê, ma ŋamalac kêsôwê bu sip-ŋga, iŋlu lu-lu si gweleŋ ŋahu tigeŋ. Ma Anötö oc kêŋ ŋaôli têŋ iŋlu, êŋkuc gweleŋ naŋ iŋlu sêkôm. \v 9 Gweleŋ ŋawaê ŋayham-ŋga naŋ yac akôm ambo mac ŋalôm, naŋ gitôm yac akôm gweleŋ yêc yac mba ôm têŋtêŋ dom. Mba. Bu mac hoŋ atôm Anötö ndê ôm tigeŋ, ma yac atôm iŋ ndê lau akiŋ naŋ akôm gweleŋ yêc ôm dau. \s1 Gôlôwac dabuŋ sêtôm Anötö ndê andu \p Ma mac atôm Anötö ndê andu naŋ iŋ bu kwê sa. \v 10 Tôm Anötö ndê mwasiŋ puc aö dôŋ dec aö gam mêtê mac. Aö gakôm gweleŋ dinaŋ gitôm gwalam akwa kwê andu-ŋga, naŋ kêsuhuŋ alhö sip nom gi. Ma lau ŋatô naŋ sem gweleŋ mêtê-ŋga sêŋkuc aö, naŋ sêtôm lau naŋ sic daŋ ti lêlôm ma akiŋkwa pi alhö naŋ aö kasuhuŋ muŋ su. Mac lau asa naŋ bu akôm gweleŋ tu andic dabiŋ andu dau-ŋga, naŋ ayob daôm bu akôm gweleŋ dau ŋapep eŋ. \v 11 Bu Yisu Kilisi tawasê iŋ ti yac neŋ dakêŋ whiŋ ŋahu. Kilisi dau gitôm alhö naŋ Anötö kêŋ bu lau sêkwê andu pi-ŋga, ma alhö ŋandô daŋ yêc dom. \v 12 Lau ŋatô sêkôm gweleŋ ŋayham tu bu sêkwê andu sa pi alhö dau, naŋ gitôm sêkwê andu ŋa gol me silba me hoc ŋayham. Magoc lau ŋatô sêkôm gweleŋ bambaliŋ, naŋ gitôm sêkwê andu ŋa gêŋ ŋambwa gitôm kwaŋ me a babalê. \v 13 Têŋ bêc ŋambu-ŋga Anötö oc êŋsahê lau tigeŋ-tigeŋ si gweleŋ ŋa ya, ma ya oc tôc ŋac si gweleŋ ŋa-ŋandô asê tiawê. \v 14 Ŋac naŋ sêkôm gweleŋ ŋayham, naŋ si gweleŋ ŋa-ŋandô oc gacgeŋ yêc. Ya oc neŋ su dom, ma ŋac oc sêtap si ŋaôli sa. \v 15 Magoc ŋac naŋ sêkôm gweleŋ bambaliŋ, naŋ ya oc êŋsahê ŋac si gweleŋ ma neŋ hoŋ su niŋga. Ŋac lau dau oc sêwê sa yêc yawahô, magoc ŋac si gweleŋ ŋandô daŋ oc gacgeŋ yêc dom. \s1 Lau sêkêŋ whiŋ-ŋga si ŋahu yêc nom dom \p \v 16 O lauhac! Mac atôm Anötö ndê lôm dabuŋ, ma Anötö ndê Ŋalau mbo mac nem ŋalôm. Mac aŋyalê yom dinaŋ, me mba? \v 17 Yomandô, mac atôm Anötö ndê lôm, ma lôm dau iŋ gêŋ dabuŋ. Tu dinaŋ-ŋga asa naŋ kôm Anötö ndê andu dabuŋ tisac, naŋ Anötö oc kôm iŋ tisac bocdinaŋ. \p \v 18-20 Aŋsau daôm pi gauc naŋ lau nom-ŋga sêlic bu gauc atu-tu, naŋ dom. Bu gauc naŋ lau nom-ŋg a sêlic bu gauc atu-tu, naŋ Anötö gêlic tôm gêŋ gauc mbasi-ŋga. Tôm yom naŋ sêto yêc, naŋ sôm bocdec bu: \li1 Gauc atu-tu naŋ ŋamalac sêtoc dau sa pi, naŋ Anötö oc nem kwi ti ŋac si akô bu sêsip sêndi-ŋga. \rq [Job 5:13]\rq* \p Ma yom daŋ tiyham sêto yêc bocdec bu: \li1 Pômdau kêyalê gauc naŋ lau nom-ŋga sêtoc sa ti gauc atu-tu, ma iŋ gêlic gitôm gêŋ ŋandô mbasi-ŋga. \rq [BW 94:11]\rq* \p Bocdinaŋ, mac nem asa naŋ gauc gêm bu iŋ ŋamalac ti gauc atu-tu pi gêŋ nom-ŋga, magoc kêyalê Anötö dom, naŋ hu gauc nom-ŋga siŋ, ma ti ŋamalac gauc mbasi-ŋga. Ma ŋalêŋ dinaŋ dec oc tôm bu iŋ ti ŋamalac tigauc yêc Anötö aŋgô-ŋga. \p \v 21 Bocdinaŋ dec atoc daôm sa tu aŋkuc aö Pol, me Apolos, me ŋamalac daŋ-ŋga dom! Bu gêŋ ŋayham hoŋ naŋ tôm bu po mac sa, naŋ meŋ akêŋ Anötö tigeŋ. \v 22 Iŋ kêkiŋ aö Pol, lu Apolos ma Pita atôm lau akiŋ, tu bu anem mac sa-ŋga. Ma mac nem gameŋ ambo-ŋga ti nem têm ambo tamli-ŋga ma têm ambac ndu-ŋga, gêŋ naŋ kwahic dec sêmbo ti gêŋ naŋ oc sêhôc asê tiŋambu, gêŋ hoŋ dinaŋ Anötö ti ŋadau ma kêŋ têŋ mac bu nem mac sa. \v 23 Ma Anötö tigeŋ piŋ mac dôŋ am damiŋ Kilisi, ma Kilisi ndê ŋahu yêc Anötö dau. \c 4 \s1 Lau aposel si gweleŋ ti sakiŋ \p \v 1 Bocdinaŋ, alic yac atôm Kilisi ndê lau akiŋ ŋambwa, naŋ iŋ gêlic yac atôm bu akôm iŋ ndê gweleŋ, dec kêŋ Anötö ndê yom naŋ ŋahu sip ŋalôm gi, naŋ sip yac amaŋ. \v 2 Ma yac hoŋ taŋyalê su, bu yac neŋ ŋadau bu kêŋ gweleŋ sip yac amaŋ, naŋ dayob ŋapep dandic ŋawaê. \v 3-4 Bocdinaŋ iŋ lêŋ solop bu yac datôc gwaniŋ yac neŋ gweleŋ ti sakiŋ tu bu taŋsahê bu yac akôm ŋapep me mba. Aö neŋ atac pa su pi gweleŋ naŋ Anötö kêŋ sip aö amaŋ. Tigeŋ yom dinaŋ whê aö sa bu aö ŋgac akiŋ gitêŋ lec dom. Aö gahêgo dauŋ tu gauc bocke mac akôc, me lau ŋatô sêkôc, me aö dauŋ gakôc pi aneŋ sakiŋ-ŋga lec dom. Bu Pômdau tawasê ti ŋadau bu êŋsahê aö-ŋga. \v 5 Bocdinaŋ gauc nem bu aŋsahê lau pi ŋac si lêŋ ti sakiŋ ŋagahô dom, ahôŋ Pômdau ndê bêc bu mbu meŋ-ŋga. Têŋ dinaŋ gêŋ naŋ siŋ dau yêc ŋasec ŋalôm, ma gauc hoŋ naŋ yêc ŋamalac si ŋalôm, naŋ Pômdau dau oc hoc asê tiawê. Ma têŋ dinaŋ lau hoŋ naŋ sic waê bu sêtap waê sa, naŋ oc sêtap sa akêŋ Anötö tôm ndi. \p \v 6 O asidôwai hac. Aö gato yom dinaŋ pi alu Apolos gitôm yom gôliŋ daŋ, tu bu wawhê mac nem gauc sa-ŋga. Aö bu wandôhôŋ yom ŋalhô daŋ têŋ mac, naŋ sêsôm bocdec bu, “Ayob bu akôm gêŋ daŋ so Anötö ndê yom naŋ sêto yêc, naŋ dom.” Mac bu aŋyalê yom dau ŋahu, dec oc tôm dom bu mac atoc ŋamalac daŋ sa hôc gêlêc daŋ su. \v 7 Am asa naŋ toc daôm sa, naŋ ŋgô. Asa sôm bu am hôc gêlêc lau ŋatô? Ma am nem gêŋ sake yêc, naŋ am tap sa yêc Anötö ndê dom? Ma am nem gauc ti gêŋ ŋayham hoŋ bu meŋ akêŋ Anötö, dec tu sake-ŋga am toc daôm sa bu am nem gêŋ hoŋ ŋahu am daôm? \p \v 8 Bocke? Anötö ndê mwasiŋ kêsalê mac ahuc su, a? Mac gauc gêm bu mac atôm lau ti lêlôm Anötö ndê mwasiŋ-ŋga, a? Mac atap têm ŋambu-ŋga sa su, dec andöc atôm kiŋ ma kwin ma am gôliŋ awhiŋ Kilisi, magoc yac hic lec mba, a? Oyaê! Têm dau bu meŋ sa su, dec oc ŋayham kêlêc, ma bocdinaŋ dec oc tôm bu yac hoŋ danem gôliŋ dawhiŋ dauŋ. Magoc mba! \v 9 Bu yac lau aposel ambo nom atôm lau waêmba naŋ atiŋambu lau hoŋ, ma atôm lau naŋ sêkic yom bu sêndic ŋac ndu. Aö gauc gêm bu Anötö kêgwiniŋ yac ma kêŋ yac ambo bocdinaŋ atôm dôhôŋ bu lau hoŋ ma aŋela sêwhiŋ sêlic. \v 10 Tu Kilisi-ŋga dec lau nom-ŋga sêlic yac atôm lau gauc mbasi-ŋga. Magoc yêc Kilisi ndê lau ŋalôm, mac apo daôm sa bu ati lau ti gauc atu-tu, a? Yac lau licwalô mba, magoc mac lau ti licwalô atu, a? Bocke dec mac lau ti waêm, magoc yac hic lec lau waêŋ mba? \v 11 Ŋasawa baliŋ su e meŋ têŋ kwahic dec, yac ahôc ŋawapac daêsam. Gêŋ yô yac, bu yô yac, yac mba ŋakwê mbasi, lau sic yac, ma yac mba gameŋ andöc-ŋga mbasi. \v 12 Yac amaŋ am gweleŋ atu tu akôm kwaŋ dauŋ-ŋga. Lau sêpu yac, tigeŋ yac am mbec ŋac ô. Sêkêŋ kisa yac, magoc ahôc ti atac pa su. \v 13 Lau sêsec yac, magoc yac asôm yom malô ô. Sêlic yac atôm gêŋ ŋapopoc nom-ŋga ŋambwa. Ŋawapac kaiŋ dinaŋ yac ahôc ŋapaŋ. \p \v 14 Aö gato yom dinaŋ tu bu wakôm mac mayam daôm-ŋga dom. Mba. Aö galic mac tôm aneŋ balêkoc atac whiŋ-ŋga, ma tu dinaŋ-ŋga dec gato tu wakêŋ puc mac-ŋga. \v 15 Yêc Kilisi ndê gôlôwac dabuŋ ŋalôm, lau daêsam sêmbo, naŋ sêtôm bu sêndôhôŋ mac. Tigeŋ tôm dom bu mac alic ŋac tôm damami. Magoc aö galic dauŋ tôm mac damam, ŋahu bu mac akêŋ whiŋ Yisu Kilisi tu ŋawaê ŋayham naŋ aö gahoc asê pi iŋ-ŋga. \v 16 Tu dinaŋ-ŋga dec waŋgilí mac bu aŋkuc aneŋ lêŋ. \v 17 Ma bocdinaŋ dec aö bu waŋkiŋ Timoti têŋ mac loc. Iŋ sap Pômdau dôŋ ŋaŋga eŋ, ma iŋ aneŋ balê atac whiŋ-ŋga solop. Aneŋ yom ti lêŋ hoŋ naŋ gasa tu kakuc Yisu Kilisi-ŋga, naŋ iŋ oc whê sa bu kêŋ gauc mac. Ma iŋ oc êndôhôŋ mac êŋkuc mêtê naŋ aö gam, ma yom naŋ aö dauŋ kadôhôŋ têŋ gôlôwac dabuŋ yêc gameŋ hoŋ. \p \v 18 Mac nem lau ŋatô sêtoc dau sa kêlêc ma sêpu aö ti aneŋ yom, ŋahu bu ŋac gauc gêm bu aö oc watêŋ mac waloc dom. \v 19 Tigeŋ Pômdau bu lic ŋayham, dec ŋasawa sauŋ eŋ aö oc waloc. Ma aö oc wakip lau naŋ sêtoc dau sa, naŋ si yom ŋahu sa. Ma gêŋ daŋ whiŋ, naŋ oc waŋyalê ŋaclai bocke dec puc ŋac dôŋ. \v 20 Bu lau naŋ Anötö gêm gôliŋ ŋac, naŋ sêsôm yom ŋambwa dom, magoc Anötö ndê ŋaclai puc ŋac si yom dôŋ. \v 21 Bocke? Mac atac whiŋ bu aö waloc ma wamatôc mac tôm damba naŋ hi iŋ ndê balêkoc ŋa sö, me mac atac whiŋ bu aö waloc ma waŋkuc mêtê atac whiŋ-ŋga ti lêŋ yom malô-ŋga? \c 5 \s1 Yom pi ŋgac mockaiŋ-ŋga \p \v 1 Lau daêsam sêŋgô ŋawaê pi ŋgac mockaiŋ-ŋga daŋ naŋ mbo mac nem gôlôwac dabuŋ ŋalôm. Yac gauc gêm bu lau sambuc sêkôm mêtê sac, magoc ŋac oc sêkôm mêtê sac sambuc gitôm ŋgac dinaŋ kôm, naŋ dom. Iŋ gêm awhê naŋ iŋ damba gêm muŋ su. \v 2 Bocke? Mac atoc daôm sa ma alic mêtê dau ŋayham, a? Oc tôm bu iŋ ndê mêtê kôm mac nem ŋalôm ŋawapac ma mayam daôm atu, e atiŋ iŋ su yêc gôlôwac dabuŋ ŋalôm. Magoc tu sake-ŋga mac akôm dom? \v 3 Kwahic dec aö gambo ahê mac, magoc aneŋ ŋalôm sambuc yêc whiŋ mac. Ma aö gauc gêm lêŋ tamatôc ŋgac dau-ŋga gwanaŋ su, gitôm aö dauŋ gambo gawhiŋ mac ma yac tamatôc iŋ. \v 4 Tu yac neŋ Pômdau Yisu ndê ŋaê-ŋga, aö wasôm têŋ mac bu akac daôm sa ma amatôc giso dau. Aŋyalê bu Pômdau Yisu ndê ŋaclai yêc mac, ma aneŋ ŋalôm sambuc yêc whiŋ mac bocdinaŋ. \v 5 Atiŋ ŋgac dau su yêc gôlôwac dabuŋ ŋalôm, ma akêŋ iŋ mbu sip Sadaŋ ndê gôliŋ ŋapu. Ŋalêŋ dinaŋ dec mboe iŋ oc nem dau kwi ma hu ndê mêtê ŋalôm akwa-ŋga siŋ. Ma bocdinaŋ dec têŋ Pômdau ndê bêc êmatôc lau-ŋga, iŋ ndê gatu oc niŋga dom. \p \v 6 Mac atoc daôm sa yham dom. Gauc nem yist. Mac aŋyalê su bu yist ŋagec oc êŋsôwec malô-malô yêc bolom ŋalôm e nem bolom sambuc ahuc. Ma mêtê sac gitôm bu êŋsôwec yêc gôlôwac dabuŋ ŋalôm gitôm yist. \v 7 Tu dinaŋ-ŋga dec atiŋ ŋgac mockaiŋ-ŋga dinaŋ su yêc gôlôwac dabuŋ ŋalôm, bu iŋ ndê mêtê ŋalôm akwa-ŋga gitôm yist. Ma bocdinaŋ dec mac oc ambo atôm bolom wakuc yist mbasi-ŋga. Bu Kilisi, naŋ sic ndu gitôm Domba †Pasowa-ŋga, naŋ kêgaho mac su yêc lêŋ ŋalôm akwa-ŋga, dec mac ati lau wakuc su. \v 8 Bocdinaŋ dec atec yist akwa naŋ ŋahu sip mêtê sac, tôm lau Israel-ŋga naŋ sêkôc yist hoŋ su yêc ŋac si andu têŋ ndoc Pasowa-ŋga. Ma asa nem lêŋ tiwakuc, tu bu andi atôm bolom yist mba-ŋga, naŋ ŋahu hêganôŋ lêŋ ŋawasi ma lêŋ yom ŋandô-ŋga. \p \v 9 Aö gato bapia daŋ têŋ mac muŋ su, ma gasôm têŋ mac bu andic ahê lau mockaiŋ-ŋga. \v 10 Aö gato yom dau hêganôŋ lau sambuc dom. Aö gato hêganôŋ lau naŋ sêmbo gôlôwac dabuŋ ŋalôm, naŋ sêkôm sac. Ŋahu bu lau sambuc si lêŋ mockaiŋ-ŋga me mêtê sêneŋ gêŋ ŋawahô-ŋga me mêtê sêŋsau lau tu sêŋgaho ŋac si gêŋ-ŋga me lêŋ sênem akiŋ gwam-ŋga, naŋ gêm nom ahuc sambuc. Ma aö bu wasôm têŋ mac bu andic ahê lau sambuc ti ŋac si lêŋ sac, dec oc tôm dom bu mac atap ŋasawa daŋ sa yêc nom tu ambo-ŋga. \v 11 Aö gasôm têŋ mac bu andic ahê ŋamalac bocke naŋ sam dau bu ŋamalac kêŋ whiŋ-ŋga, magoc kôm sac ŋapaŋ. Mac nem asa naŋ kôm mêtê mockaiŋ-ŋga, me gêŋ gêŋ ŋawahô, me gêm akiŋ gwam, me sôm yom sac-sac, me nôm gêŋ e kêŋiŋ iŋ, me kêsau lau bu êŋgaho ŋac si gêŋ, naŋ andic ahê iŋ ŋapep. Andöc awhiŋ iŋ, ma aneŋ gêŋ awhiŋ iŋ dom. \p \v 12-13 Gweleŋ tamatôc lau naŋ sêmbo gôlôwac dabuŋ ŋalôm dom, naŋ gic waê yac dom. Anötö dau oc êmatôc ŋac. Magoc lau naŋ sêmbo gôlôwac dabuŋ ŋalôm bu sêkôm sac, dec iŋ yac neŋ gweleŋ bu tamatôc ŋac. Akôm tôm yom naŋ sêto yêc, naŋ sôm bu: \li1 Ŋamalac bocke naŋ kôm sac, naŋ atiŋ iŋ su yêc mac nem toŋ ŋalôm. \rq [Diut 17:7]\rq* \c 6 \s1 Lêŋ tamatôc ŋawapac-ŋga \p \v 1 Tu sake-ŋga dec mac akêŋ lau sêkêŋ whiŋ-ŋga si yom têŋ ŋgac êmatôc yom-ŋga naŋ kêŋ whiŋ dom, bu êmatôc? Yom daŋ bu yêc ŋamalac sêkêŋ whiŋ-ŋga lu ŋasawa, dec mac daôm amasaŋ. \v 2 Aŋyalê tidôŋ! Têŋ ndoc Yisu mbu meŋ, naŋ Anötö oc kêŋ gweleŋ sip i ŋ ndê lau dabuŋ amba, bu sêmatôc lau nom-ŋga. Gweleŋ dau iŋ gweleŋ atu andô, ma yom naŋ kwahic dec yêc lau sêkêŋ whiŋ-ŋga ŋasawa, naŋ gitôm gêŋ sauŋ. Boc-dinaŋ dec mac atôm bu amatôc. \v 3 Ma aŋyalê gêŋ atu daŋ tiyham. Yac oc tamatôc aŋela sac si yom whiŋ. Bocdinaŋ têŋ têm kwahic dec-ŋga yac datôm bu tamatôc yom bocke naŋ yêc yac ŋasawa. \v 4 Tu dinaŋ-ŋga dec yom bu yêc mac nem ŋamalac lu ŋasawa, naŋ tu sake-ŋga mac akêŋ têŋ lau naŋ si ŋaê mba yêc gôlôwac dabuŋ ŋalôm, bu sêmatôc? Mac daôm atôm dom bu amatôc, a? \v 5 Aö gato y om dindec bu wakôm mac mayam daôm. Bocke? Yêc mac nem gôlôwac dabuŋ ŋalôm, ŋamalac tigauc naŋ gitôm bu êmatôc lau sêkêŋ whiŋ-ŋga si yom, naŋ daŋ mbo dom, a? \p \v 6-7 Bocke dec mac nem daŋ kêŋ iŋ ndê asidôwa daŋ kalhac lau naŋ sêkêŋ whiŋ dom, naŋ aŋgô-ŋga, tu bu sêmatôc iŋlu si yom-ŋga? Tu mac akôm bocdinaŋ-ŋga dec ku mac nem lêŋ aŋkuc Kilisi-ŋga dulu su. Mac nem lau sêkêŋ whiŋ-ŋga ŋatô bu sêkôm sac têŋ mac, me sêsôm yom tasaŋ bu sêŋgaho mac nem gêŋ ŋatô su, dec wasôm têŋ mac bu ahu gêŋ dau siŋ têŋ ŋac ma ahôc ŋawapac dau! \v 8 Magoc mac akôm dom. Mac daôm akôm sac t êŋ daôm, ma aŋgaho nem asidôwai si gêŋ su. \s1 Lau sac oc sêtap undambê sa dom \p \v 9 Aŋgô ma aŋyalê! Lau naŋ sêkôm mêtê sac, naŋ si daŋ oc wêkaiŋ ndê mala yêc Anötö ndê gameŋ undambê-ŋga dom. Akôc gauc ŋapep ma aŋsau daôm dom! Lau naŋ sêkôm mêtê mockaiŋ-ŋga ŋalêŋ tidau-tidau naŋ so pwac naŋ Anötö kêmatiŋ tidôŋ tu lauwhê ma lauŋgac sênem dandi-ŋga, lauŋgac naŋ sêkêŋ dau têŋ lauŋgac ŋatô, lau naŋ sem akiŋ gwam, \v 10 lau kaŋ, lau naŋ seŋ gêŋ ŋawahô, lau naŋ sênôm gêŋ e kêŋiŋ ŋac, lau naŋ sêsôm yom sac-sac, lau naŋ sêŋsau lau tu sêŋgaho ŋac si gêŋ-ŋga, lau kaiŋ dinaŋ si daŋ oc wêkaiŋ ndê mala yêc Anötö ndê gameŋ dom. \v 11 Muŋ-ŋga mac nem lau ŋatô sêsa lêŋ sac bocdinaŋ. Tigeŋ kwahic dec yac neŋ Anötö kôm gweleŋ pi mac ŋa iŋ ndê Ŋalau Dabuŋ. Iŋ kêgwasiŋ mac nem sac hoŋ su giŋga, ma kôm mac ati lau dabuŋ ma lau gitêŋ tu Pômdau Yisu Kilisi ndê ŋaê-ŋga. \p \v 12 Mac nem lau ŋatô sêsôm yom bocdec bu, “Gêŋ hoŋ gitôm bu yac dakôm. Yao daŋ yêc dom.” Magoc aö wasôm têŋ mac bu gêŋ hoŋ oc nem yac sa dom. Yomandô, gêŋ hoŋ gitôm bu yac dakôm, ma yao daŋ yêc dom. Magoc aö dauŋ gatec bu gêŋ daŋ nem gôliŋ aö. \v 13 Ma mac nem lau ŋatô sêsôm bu, “Anötö kêŋ gêŋ daneŋ-ŋga tu ŋatac-ŋga, ma kêŋ ŋatac tu gêŋ daneŋ-ŋga-ŋga. Magoc iŋ oc seŋ gêŋ daneŋ-ŋga ma ŋatac lu-lu su sêniŋga.” Tu ŋac si yom dinaŋ-ŋga dec sêlic si ŋamlic tôm gêŋ ŋambwa-ŋga ma sêkêŋ si ŋamlic bambaliŋ tu sêkôm mêtê mockaiŋ-ŋga tidau-tidau. Magoc aŋgô! Anötö kêmasaŋ yac ne ŋ ŋamlic tu danem akiŋ Pômdau-ŋga, ma Pômdau ndê gweleŋ nem yac si-ŋga gic waê yac gatuŋ tigeŋ dom, magoc gic waê yac neŋ ŋamlic whiŋ. \v 14 Anötö ndê ŋaclai uŋ Pômdau sa akêŋ lau batê-ŋga, ma oc uŋ yac sa ti ŋamlic sambuc bocdinaŋ. \p \v 15 Aŋgô su naŋ! Mac nem akêŋ whiŋ piŋ mac dôŋ am damiŋ Kilisi, dec kôm mac nem ŋamlic ti iŋ ndê ŋandô ŋadaŋga daŋ. Mac aŋyalê yom dindec, me mba? Ma bocke dec mac alic ŋayham bu akôc Kilisi ndê ŋandô ŋadaŋga ma asap pi awhê mockaiŋ-ŋga? Lêŋ dau sac sambuc! \v 16 Ŋgac daŋ bu yêc whiŋ awhê mockaiŋ-ŋga daŋ, naŋ iŋlu sêti ŋamlic tigeŋ. Mac aŋyalê, me mba? Gauc nem Anötö ndê yom naŋ sêto yêc bocdec bu: \li1 Iŋlu oc sêti gêŋ tigeŋ. \rq [Gen 2:24]\rq* \p \v 17 Magoc asa naŋ sap Pômdau dôŋ, naŋ Ŋalau piŋ iŋlu dôŋ sêti gêŋ tigeŋ. \p \v 18 Bocdinaŋ alhö su yêc mêtê mockaiŋ-ŋga. Bu asa naŋ kôm mêtê mockaiŋ-ŋga naŋ kôm mêtê sac têŋ dau ŋamlic, bu mêtê dau kêyaiŋ iŋ ndê ŋamlic hôc gêlêc mêtê sac ŋatô naŋ iŋ bu kôm. \v 19 Aŋgô! Anötö kêŋ Ŋalau Dabuŋ têŋ mac lau tigeŋ-tigeŋ ma iŋ mbo nem ŋalôm, dec mac nem ŋamlic gitôm Ŋalau ndê lôm dabuŋ. Aŋyalê, me mba? Mac ŋadau daôm dom. \v 20 Mba! Anötö gêmlhi mac su ati iŋ ndê, ŋa ŋaôli atu. Tu dinaŋ-ŋga dec ayob nem ŋamlic ŋapep, tu bu gêŋ hoŋ naŋ mac akôm, naŋ oc po Anötö ndê waê sa. \c 7 \s1 Yom pi lauwhê ti lauŋgac sênem dandi-ŋga \p \v 1 Kwahic dec aö bu waô yom ŋatô naŋ mac ato sip nem bapia. Mac ato yom pi mac nem gauc bocdec bu, lauwhê ma ŋgac bu sênem dau dom, dec oc ŋayham. \v 2 Gauc dinaŋ iŋ ŋayham, magoc lêŋ mockaiŋ-ŋga kêsôwec tiatu yêc nom, ma tu dinaŋ-ŋga dec wasôm têŋ mac bu iŋ lêŋ ŋayham kêlêc bu lauwhê sênem ŋgac sa, ma lauŋgac sênem awhê sa. \v 3 Ma ŋgac daŋ êŋgamiŋ dau têŋ ndê awhê dom, ma awhê êŋgamiŋ dau têŋ ndê akweŋ dom. \v 4 Bu awhê daŋ ti ŋadau dau ndê ŋamlic tawasê dom, iŋ nakweŋ ti ŋadau whiŋ. Ma ŋgac daŋ ti ŋadau dau ndê ŋamlic tawasê dom, iŋ ndê awhê ti ŋadau whiŋ. \v 5 Bocdinaŋ awhê lu ŋgac sêŋgamiŋ dau têŋ dandi dom, mboe iŋlu si daŋ ndê ŋalôm kac iŋ e Sadaŋ êntôm iŋ bu kôm mêtê mockaiŋ-ŋga. Iŋlu bu si ŋalôm pitigeŋ bu sêmbo ahê dau ŋasawa sauŋ bu sênem dabuŋ dau tu sêteŋ mbec-ŋga, dec oc tôm. Magoc têŋ t êm dau pacndê, naŋ sêmbo sêwhiŋ dau tiyham. \v 6 Aö gauc gêm bu iŋ lêŋ ŋayham bu lauwhê ma ŋgac sênem dau, ma tu dinaŋ-ŋga dec gawhê yom dau sa têŋ mac. Magoc aö gato tu bu wandic yomsu lauwhê ma ŋgac hoŋ bu sênem dau-ŋga lec dom. \v 7 Aö tac whiŋ bu lau hoŋ sêmbo sêtôm aö dec gambo. Tigeŋ Anötö gic sam iŋ ndê mwasiŋ tidau-tidau têŋ ŋamalac tigeŋ-tigeŋ tôm gi. Yac hoŋ dawêkaiŋ mwasiŋ kaiŋ tigeŋ dom. \p \v 8 Aö bu wasôm yom pi lauŋgac sawa, ma lauwhê sawa. Ŋac bu sênem awhê me ŋgac wakuc dom, ma sêmbo sêtôm aö gambo, dec oc ŋayham. \v 9 Magoc ŋac bu sêŋsahê bu sêtôm dom bu sêtimêtê dau tu lêŋ ŋalôm ŋagalac-ŋga, naŋ iŋ oc ŋayham hôc gêlêc bu lauwhê sawa sênem ŋgac sa, ma lauŋgac sawa sênem awhê sa tiyham. \p \v 10 Aö bu wakêŋ ŋagôliŋ daŋ têŋ lauwhê ma ŋgac naŋ sem dau sa su. Aö taŋwasêŋ neŋ yom dom, bu Pômdau dau kêŋ ŋagôliŋ bocdec bu, awhê daŋ hu ndê akweŋ siŋ dom. \v 11 Magoc iŋ bu hu ndê akweŋ siŋ, naŋ nem ŋgac wakuc dom. Iŋ êŋsahê bu êmasaŋ yom whiŋ nakweŋ tiyham ma mbu ndi mbo whiŋ iŋ. Bu mba, naŋ iŋ mbo tawasê. Ma ŋagôliŋ tigeŋ dinaŋ gic waê lauŋgac bocdinaŋ. Ŋgac daŋ hu ndê awhê siŋ dom. \p \v 12 Ma aö bu wasôm yom têŋ mac hoŋ, pi awhê lu ŋgac naŋ sem dau sa su, magoc daŋ kêŋ whiŋ, ma daŋ kêŋ whiŋ dom. Yom dindec Pômdau sôm têŋ aö dom, aö dauŋ gauc gêm bu iŋ lêŋ ŋayham dec bu wasôm têŋ mac. Ŋgac kêŋ whiŋ-ŋga daŋ bu ndê awhê kêŋ whiŋ dom, magoc awhê dau tac whiŋ bu mbo whiŋ iŋ, naŋ ŋgac dau hu iŋ siŋ dom. \v 13 Ma awhê kêŋ whiŋ-ŋga daŋ bu nakweŋ kêŋ whiŋ dom, magoc ŋgac dau tac whiŋ bu mbo whiŋ iŋ, naŋ awhê dau hu nakweŋ siŋ dom. \v 14 Ŋahu bu Anötö oc lic iŋlu si sem dau-ŋga bu ŋadômbwi tu iŋlu si daŋ kêŋ whiŋ dom-ŋga lec dom. Mba. Tu awhê me ŋgac naŋ kêŋ whiŋ-ŋga, dec Anötö gêlic iŋlu si sem dau-ŋga dinaŋ tôm gêŋ dabuŋ. Bu bocdinaŋ dom, dec Anötö oc lic balêkoc naŋ iŋlu sêkwê asê bu ŋadômbwi. Magoc mba. Iŋ gêlic iŋlu si balêkoc bu dabuŋ tu iŋ naŋ kêŋ whiŋ-ŋga. \p \v 15-16 Bocdinaŋ iŋ lêŋ ŋayham bu lauwhê ma ŋgac kaiŋ dinaŋ naŋ sem dau su, naŋ sêhu dandi siŋ dom. Bu mboe am awhê naŋ kêŋ whiŋ, oc ti lêŋ bu am nem akweŋ naŋ kêŋ whiŋ dom, naŋ oc tap Anötö ndê mwasiŋ nem iŋ si-ŋga sa. Ma am ŋgac naŋ kêŋ whiŋ, mboe am oc ti lêŋ bu Anötö nem am nem awhê naŋ kêŋ whiŋ dom, naŋ si. Asa kêyalê? Magoc yom dau iŋ bu ti balaŋ ŋaŋga tu lauwhê ma lauŋgac sêhu dandi siŋ-ŋga dom. Bu Anötö kêgalêm yac sa bu dambo ti yom malô. Bocdinaŋ ŋgac naŋ kêŋ whiŋ dom bu tac whiŋ bu hu ndê awhê kêŋ whiŋ-ŋga siŋ, naŋ dec alhac iŋ ahuc dom. Ma awhê naŋ kêŋ whiŋ dom, naŋ bocdinaŋ. \s1 Anötö ndê galem, ma lêŋ dambo-ŋga \p \v 17 Aö gakêŋ ŋagôliŋ daŋ têŋ gôlôwac dabuŋ hoŋ naŋ gam mêtê ŋac su, naŋ hêganôŋ yom hoŋ dindec, ma ŋagôliŋ dau bocdec bu. Pômdau dau kêmasaŋ ŋamalac si lêŋ têŋtêŋ su, ma ŋalêŋ bocke naŋ ŋamalac daŋ mbo têŋ ndoc Anötö ndê galem tap iŋ sa, naŋ iŋ gauc nem bu hu siŋ dom. \v 18 Anötö bu êŋgalêm ŋgac naŋ sêsê iŋ ndê ŋamlic ŋatô su kêkuc lau Israel-ŋga si pwac, naŋ sa, naŋ goc sêc gêŋ dau ahuc dom. Iŋ bu êŋgalêm ŋgac daŋ sa naŋ sêsê iŋ su dom, naŋ goc sêsê iŋ dom. \v 19 Yac bu dasê lauŋgac me dasê ŋac dom, iŋ gêŋ ŋandô dom. Gêŋ ŋandô dau bocdec bu, yac daŋaŋ wambu Anötö ndê yom hoŋ maŋ. \v 20 Ŋalêŋ bocke naŋ lau sêmbo têŋ ndoc Anötö kêgalêm ŋac sa, naŋ sêsap dôŋ ŋapaŋ. \v 21 Am bu awhê me ŋgac akiŋ ŋambwa têŋ têm Anötö ndê galem tap am sa, naŋ goc hêgo daôm dom. Am bu tap lêŋ daŋ sa bu nem ŋadau êŋgapwêc am su, dec oc tôm, magoc iŋ gêŋ atu dom. \v 22 Bu awhê me ŋgac akiŋ ŋambwa naŋ Pômdau kêgalêm iŋ sa, naŋ Pômdau kêgapwêc iŋ su yêc sakiŋ mêtê sac-ŋga. Ma am asa naŋ gêm akiŋ lau daŋ dom, magoc Pômdau kêgalêm am sa, naŋ goc aŋyalê ŋapep bu kwahic dec am ti Kilisi ndê awhê me ŋgac akiŋ. \v 23 Kilisi gêmlhi mac su ŋa ŋaôli atu. Tu dinaŋ-ŋga dec aŋyalê ŋapep bu ŋamalac nom-ŋga daŋ ti mac nem ŋadau ŋandô dom. \v 24 O asidôwai hac! Ŋalêŋ bocke naŋ mac ambo têŋ ndoc Anötö ndê galem tap mac sa, naŋ gauc nem bu akôm ŋapaŋ ambo Anötö aŋgô-ŋga. \s1 Yom pi lau naŋ sem dandi sa su dom \p \v 25 Aö bu wasôm yom pi lau wakuc naŋ sem dau sa su dom. Pômdau kêŋ ŋagôliŋ daŋ têŋ aö hêganôŋ ŋac dom. Magoc iŋ ndê mwasiŋ puc aö dôŋ, dec akêŋ whiŋ aö ma akôc yom dindec sa. \v 26 Tu lau sêkêŋ kisa ŋaŋga têŋ yac lau dakêŋ whiŋ-ŋga têŋ têm dindec-ŋga, dec aö gauc gêm lêŋ ŋayham bocdec bu, lau naŋ sem dau sa su dom, naŋ sêmbo bocdinaŋ. \v 27 Am ŋgac naŋ sêhoc am nem yom asê su bu nem awhê daŋ, naŋ êmsalê lêŋ tu hu yom dau siŋ-ŋga dom. Ma am ŋgac naŋ sêhoc am nem yom asê su dom, naŋ êmsalê awhê tu nem-ŋga dom. \v 28 Magoc am asa naŋ gauc gêm tidôŋ bu nem awhê me ŋgac, naŋ am kôm sac dom. Tigeŋ lau naŋ sem dau sa su, naŋ oc sêhôc ŋawapac yêc nom dindec, ma aö gatec bu mac atap ŋawapac sa atôm ŋac, dec gasôm yom dinaŋ. \s1 Danem akiŋ Pômdau ti neŋ ŋalôm sambuc \p \v 29 O asidôwai, aö wasôm têŋ mac bu têm tiapê su. Bocdinaŋ têŋ kwahic dec ma ndi, naŋ ambo bocdec. Lauŋgac naŋ sem awhê sa su, naŋ sêmbo tôm sem awhê sa dom. \v 30 Lau naŋ sêtaŋ daŋgibo, naŋ sêmbo tôm sêtaŋ dom. Lau naŋ atac ŋayham, naŋ sêmbo tôm ŋac atac ŋayham dom. Lau naŋ semlhi gêŋ, naŋ sêmbo tôm ŋac si wapa mbasi. \v 31 Ma lau naŋ sêkôm gweleŋ pi gêŋ nom-ŋga, naŋ gauc nem gêŋ dau êŋlêc dom. Yom dau ŋahu bu nom kwahic dec-ŋga oc yêc ŋapaŋ dom, oc niŋga.\f + \fr 7:31 \ft Yom naŋ Pol sôm yêc ŋabatiŋ 29-31 naŋ ŋahu bocdec, yac neŋ ŋahu andô dambo nom-ŋga naŋ sip gêŋ nom-ŋga dom. Iŋ sôm bu lauŋgac naŋ sem awhê sa su, naŋ sêmbo tôm sem awhê sa dom. Magoc iŋ sôm tu bu lauŋgac sêpu si awhêi me sêpuc dômbwê ŋac lec dom. Mba. Iŋ bu whê sa bu danem dauŋ, me dataŋ daŋgibo, me dambo ti atac ŋayham, me datidulu gêŋ, me dakôm gweleŋ pi gêŋ nom-ŋga, naŋ ti yac neŋ ŋahu andô dambo nom-ŋga dom. Dakêŋ whiŋ Pômdau ti danem akiŋ iŋ, naŋ iŋ gêŋ atu.\f* \p \v 32 Aö tac whiŋ bu mac ayêm daôm su tu gêŋ nom-ŋga-ŋga lec dom. Lauŋgac naŋ sem awhê sa su dom, naŋ oc sêyêm dau su tu sêkôm Pômdau ndê gweleŋ-ŋga, ma bu sêkôm gêŋ naŋ gic Pômdau tandô ŋayham. \v 33 Magoc lauŋgac naŋ sem awhê sa su, naŋ oc sêyêm dau su tu gêŋ nom-ŋga-ŋga, tu bu sêkôm ŋac si lauwhêi atac ŋayham sa. \v 34 Bocdinaŋ sêyêm dau su tu Pômdau tigeŋ-ŋga dom, magoc sêkôm ti ŋalôm lu-lu. Ŋalêŋ tigeŋ, lauwhê akiŋ me lauwhê bocke naŋ sem ŋgac sa dom, naŋ oc sêyêm dau su tu sêkôm Pômdau ndê gweleŋ-ŋga, ma pi lêŋ bu sêtimêtê dau si ŋamlic ti gatu ŋapep. Magoc lauwhê naŋ sem ŋgac sa su, naŋ sêyêm dau su tu gêŋ nom-ŋga-ŋga tu bu sêkôm nakweŋi atac ŋayham sa. \v 35 Aö gato yom dindec tu bu waŋgwiniŋ mac-ŋga dom. Aö gato bu wanem mac sa, ma bu mac asa lêŋ ŋayham ma anem akiŋ Pômdau ti nem ŋalôm sambuc, ma ahê gauc pi gêŋ nom-ŋga êŋlêc dom. \s1 Yom ŋatô pi lauwhê ma lauŋgac si lêŋ \p \v 36 Aö bu wasôm yom pi ŋgac naŋ sêhoc iŋlu awhê akiŋ daŋ si yom asê bu sênem dau, magoc iŋlu sem dau sa su dom. Ŋgac dau bu ndê ŋalôm kac iŋ ma tac whiŋ ŋandô bu nem awhê dau, dec iŋ kôm sac dom. Akêŋ iŋlu sênem dau. \v 37 Magoc ŋgac dau bu gauc nem tidôŋ yêc iŋ ndê ŋalôm bu nem iŋ ndê awhê akiŋ dinaŋ dom, naŋ iŋ kôm gêŋ ŋayham. Iŋ bu nditôm bu nem gôliŋ dau ndê lêŋ, dec kôm tôm iŋ ndê ŋalôm gauc gêm tidôŋ. Ŋamalac daŋ gitôm dom bu kac iŋ. \v 38 Bocdinaŋ ŋgac naŋ gêm ndê awhê sa, naŋ kôm mêtê ŋayham, ma iŋ naŋ gêm awhê sa dom, naŋ kôm mêtê ŋayham hôc gêlêc su. \p \v 39 Awhê naŋ gêm ŋgac sa su, naŋ iŋlu si yom sênem dau-ŋga piŋ iŋlu dôŋ e iŋ nakweŋ mbac ndu. Iŋ nakweŋ bu mbac ndu, ma awhê dau tac whiŋ bu nem ŋgac daŋ tiyham, naŋ yao mbasi. Oc tôm bu iŋ nem ŋgac kêŋ whiŋ-ŋga bocke naŋ iŋ tac whiŋ, magoc gitôm dom b u nem ŋgac naŋ kêŋ whiŋ Pômdau dom. \v 40 Magoc aö dauŋ gauc gêm bu awhê tuc dau bu mbo tawasê, dec oc êmwasiŋ iŋ êŋlêc. Aö dauŋ neŋ gauc dinaŋ, ma Anötö ndê Ŋalau, naŋ mac asôm bu gêm gôliŋ mac, naŋ mbo aneŋ ŋalôm whiŋ, dec puc aneŋ gauc dôŋ. \c 8 \s1 Gêŋ daneŋ-ŋga naŋ lau sêkêŋ ti da têŋ anötöi gwam \p \v 1 Mac ato yom ŋatô pi gêŋ daneŋ-ŋga naŋ lau sêkêŋ ti da têŋ anötöi gwam.\f + \fr 8:1 \ft Têŋ têm dinaŋ lau daêsam sem akiŋ anötöi gwam. Ŋac sêkêŋ wata ti da pi alta gwam-ŋga, ma tiŋambu seŋ ŋatô, ma ŋatô sêkêŋ sa maket. Lau Korin-ŋga ŋatô gauc gêm bu yao daŋ kalhac ŋac ahuc tu sêneŋ wata kaiŋ dinaŋ dom, ma sêto yom têŋ Pol ma sêndac iŋ pi gêŋ dau.\f* Tôm mac asôm, yac hoŋ datap gauc sa su. Magoc yac bu dakôm gêŋ naŋ taŋyalê bu yao daŋ kalhac yac ahuc bu dakôm-ŋga dom, dec taŋkuc lêŋ dapo dauŋ sa-ŋga. Yac bu dakôm gêŋ naŋ tôc asê bu yac atac whiŋ neŋ asidôwai, ma bu dapo ŋac sa, naŋ iŋ lêŋ ŋayham kêlêc. \v 2 Asa naŋ toc dau sa bu iŋ ŋamalac ti gauc atu, naŋ tap sa gitôm su dom. \v 3 Magoc asa naŋ tac whiŋ Anötö, naŋ Anötö kêyalê iŋ. \p \v 4 Yom dinaŋ bu whê yom dec kwahic aö bu wasôm pi gêŋ daneŋ-ŋga naŋ sêkêŋ ti da têŋ gwam, naŋ sa. Yac taŋyalê bu Anötö ŋandô tigeŋ dec mbo, ma gwam iŋ gêŋ ŋambwa nom-ŋga. \v 5 Lau naŋ sêkêŋ whiŋ dom, naŋ sêtoc gêŋ daêsam sa ti ŋac si anötöi ma pômdaui. Ŋac sem akiŋ gêŋ nom-ŋga ma gêŋ undambê-ŋga ma sêsam bu ŋac si anötöi. \v 6 Magoc yac lau dakêŋ whiŋ-ŋga datoc Anötö tigeŋ sa. Iŋ Damaŋ naŋ kêŋ gêŋ hoŋ, ma yac dati iŋ ndê. Ma Pômdau tigeŋ mbo. Iŋ Yisu Kilisi, naŋ Anötö kêŋ gêŋ hoŋ ŋa iŋ, ma ti yac neŋ ŋahu dambo taŋli-ŋga. \p \v 7 Tigeŋ lau hoŋ si gauc sa ŋapep pi gêŋ naŋ lau sêkêŋ ti da têŋ gwam, naŋ dom. Lau sêkêŋ whiŋ-ŋga ŋatô muŋ-ŋga sem akiŋ gwam, ma sêhu siŋ su, magoc lêŋ dau k alhac ŋac si gauc ŋapaŋ. Bocdinaŋ kwahic dec ŋac bu sêneŋ gêŋ daneŋ-ŋga naŋ lau sêkêŋ ti da têŋ gwam, dec oc kôm ŋac si ŋalôm lu-lu bu mboe sêkôm sac. \v 8 Magoc Anötö oc lic yac ŋayham me sac tu gêŋ daneŋ-ŋga-ŋga dom. Yac bu daneŋ me daneŋ dom, naŋ lêŋ daŋ hôc gêlêc daŋ su dom. \p \v 9 Magoc ayob ŋapep bu gêŋ naŋ mac alic tôm bu akôm, naŋ kôm ŋamalac daŋ, naŋ ndê ŋalôm lu-lu pi gêŋ dau, naŋ ndê kêŋ whiŋ tisac dom. \v 10 Am asa naŋ kêyalê bu yao daŋ kalhac am ahuc dom bu neŋ gêŋ ndöc lôm sênem akiŋ gwam-ŋga, naŋ ŋgô. Ŋamalac kêŋ whiŋ-ŋga daŋ naŋ ndê gauc sa ŋapep pi gêŋ dau dom, naŋ bu lic am neŋ gêŋ ndöc dindê, dec oc mboe iŋ ndê ŋalôm oc pêŋ dôŋ bu neŋ gêŋ naŋ sêkêŋ ti da têŋ gwam, naŋ whiŋ am. \v 11-12 Am nem gauc sa ŋapep, magoc am nem lêŋ dinaŋ iŋ s o. Ŋahu bu mboe tiŋambu ŋamalac dinaŋ oc ŋalôm ŋawapac pi gêŋ naŋ iŋ kôm e kôm iŋ ndê kêŋ whiŋ tisac ma sa lêŋ niŋga-ŋga. Kilisi mbac ndu su bu nem am nem asidôwa dinaŋ, naŋ ndê gauc babalê, naŋ si-ŋga, ma bocdinaŋ gêŋ naŋ am kôm têŋ iŋ, naŋ tôm am kôm sac têŋ Kilisi dau. \v 13 Bocdinaŋ aö neŋ lêŋ waneŋ wata-ŋga bu wê aneŋ asidôwa daŋ sa seŋ sac-ŋga, dec waneŋ gêŋ dau tiyham dom andô. Ŋahu bu aö gatec bu wakôm aneŋ asidôwa daŋ ndê kêŋ whiŋ tisac. \c 9 \s1 Pol whê dau sa bu aposel ŋandô \p \v 1 Aö gambo ŋamalac daŋ ŋapu dom, ma aö aposel ŋandô. Aö galic yac neŋ Pômdau Yisu pi tanôŋ solop. Ma mac daôm ati lau akêŋ whiŋ-ŋga, tu mêtê naŋ aö gam pi Pômdau têŋ mac-ŋga. Yom hoŋ dinaŋ iŋ yom ŋandô, me? \v 2 Lau ŋatô sêlic aö gitôm aposel si daŋ dom, ma mac bocke? Oc tôm dom bu mac andac batam aö. Ŋahu bu mac ati lau akêŋ whiŋ Kilisi-ŋga tu ŋawaê ŋayham naŋ aö gahoc asê têŋ mac-ŋga, ma gêŋ dau tôc asê bu aö Pômdau ndê aposel ŋandô. \p \v 3 Mac lau naŋ andac batam aö bu aposel ŋandô me mba, naŋ aŋgô! \v 4 Aö ti lau naŋ sêkôm gweleŋ ŋawaê ŋayham-ŋga sêwhiŋ aö, naŋ bu taŋkwê lau bu sêpuc yac dôŋ ŋa gêŋ aneŋ ti anôm-ŋga ô yac mba gweleŋ, dec yac akôm so, a? \v 5-6 Mac gauc gêm bocke? Iŋ solop bu alu Banabas taŋwasêŋ anem gweleŋ tu akôm kwaŋ dauŋ-ŋga, magoc aposel ŋatô takwê lau tu sênem ŋac sa-ŋga, a? Ma yac bu akôc mba lauwhêi naŋ sêkêŋ whiŋ sêŋsêlêŋ sêwhiŋ yac, ma taŋkwê lau bu sêkêŋ gêŋ sêpuc ŋac dôŋ sêwhiŋ yac-ŋga, naŋ iŋ lêŋ so, a? Mac aŋyalê su bu Pita ma lau aposel ŋatô ma Pômdau ndê asii sêkôc si lauwhêi sêŋsêlêŋ sêwhiŋ ŋac. \v 7 Ŋgac siŋ-ŋga bocke gêmlhi dau tu gweleŋ ndic siŋ-ŋga? Ma ŋamalac naŋ sô gêŋ ŋawhê, naŋ iŋ lêŋ solop bu iŋ neŋ gêŋ dau ŋa-ŋandô, me? Ma ŋamalac naŋ yob domba ma naniŋ, naŋ bu nôm su ŋagec ô iŋ ndê gweleŋ dinaŋ, naŋ so me? \p \v 8 Aö gasôm yom pi ŋamalac si lêŋ gweleŋ-ŋga ŋatô bu wawhê gêŋ dau sa. Magoc Anötö ndê yom whê gêŋ dau sa whiŋ. \v 9 Bu yomsu daŋ naŋ Moses to, naŋ sôm bu: \li1 Têŋ ndoc mac akêŋ makao sêkôm gweleŋ bolom-ŋga, naŋ asô ŋac tôkwa ahuc dom. Sêneŋ bolom ŋatô ô ŋac si gweleŋ. \rq [Diut 25:4]\rq* \p Mac gauc gêm bu Anötö kêŋ yom dau gic waê makao ŋambwa, a? \v 10 Iŋ kêŋ yom dau gic yac ŋamalac ŋawaê solop. Yomandô! Moses to yom dau tu yac-ŋga. Bu ŋamalac naŋ sô gêŋ ŋawhê, ma ŋamalac naŋ gic gêŋ ŋandô sa, naŋ lu-lu sêkêŋ bata bu oc sêneŋ gêŋ ŋandô. \v 11 Ma yac lau aposel bocdinaŋ. Yac akôm gweleŋ tu mac gatôm-ŋga, tôm lau naŋ sêsô gêŋ ŋawhê sip ôm. Ma yac bu taŋkwê gêŋ ŋatô yêc mac tu bu puc yac dôŋ-ŋga, dec tu sake-ŋga mac alic sac? \v 12 Lau ŋatô sêkôm gweleŋ têŋ mac ma sêkac mac bu akêŋ gêŋ puc ŋac dôŋ-ŋga. Ma yac atôm bu andac mac bu anem yac sa hôc gêlêc su. Yac atôm, magoc yac akôm dom. Mba! Yac atec bu gêŋ daŋ lhac yac mba gweleŋ pi Kilisi ndê ŋawaê ŋayham ahuc. Ma tu dinaŋ-ŋga dec yac alic ŋayham bu ahôc ŋawapac daêsam. \p \v 13 Ma gêŋ daŋ tiyham. Mac aŋyalê su bu lau naŋ sem akiŋ Anötö sêmbo lôm dabuŋ, naŋ sêtap gêŋ daneŋ-ŋga sa yêc gêŋ daneŋ-ŋga naŋ lau sêkêŋ ti da pi alta yêc lôm dabuŋ. \v 14 Ma Pômdau dau gic atu yom kaiŋ tigeŋ, ma tôc asê bu iŋ lêŋ solop bu lau naŋ sêhoc ŋawaê ŋayham asê, naŋ sêtap gêŋ puc ŋac dôŋ-ŋga sa yêc lau naŋ sêkôc ŋawaê dau sa. \p \v 15 Bocdinaŋ, aö gatôm bu wakêŋ bataŋ gêŋ puc aö dôŋ-ŋga, magoc gakôm dom. Ma yom naŋ kwahic d ec aö gato, naŋ gato tu bu wandac mac bu anem aö sa-ŋga lec dom. Mba! Aö bu gêŋ yô aö e wambac ndu, naŋ ŋayham hôc gêlêc bu wandac gêŋ puc aö dôŋ-ŋga yêc lau ŋapaŋ, e sêtec bu sêŋgô ŋawaê ŋayham. Aö gapo dauŋ sa tu aneŋ lêŋ dinaŋ-ŋga, ma aö bu wasa lêŋ daŋ dau-ŋga, dec aneŋ ŋahu wapo dauŋ sa-ŋga oc mbasi. \v 16 Magoc aö oc wapo dauŋ waêŋ sa tu gweleŋ ŋawaê ŋayham-ŋga dom, ŋahu bu Anötö kêŋ gweleŋ dau sip aö amaŋ, dec aneŋ ŋalôm kac aö ŋandô bu wakôm. Ma aö bu wahoc ŋawaê ŋayham asê dom, dec oc kêŋ wapac aö sac sambuc. \v 17 Bu aö gakôm gweleŋ dau tu aö dauŋ gauc gêm tidôŋ bu wakôm-ŋga lec dom. Bu bocdinaŋ dec oc tôm bu taŋkwê bu wakôc ŋaôli ô aneŋ gweleŋ. Magoc aö gakôm gweleŋ dau tu Anötö-ŋga, bu iŋ dau kêyaliŋ aö sa gac waê gweleŋ dau. \v 18 Bocdinaŋ aö oc taŋkwê ŋaôli bocke? Gêŋ naŋ yac lau aheŋ-ŋga atôm bu taŋkwê, naŋ aö oc wahu siŋ. Aö tac whiŋ bu têŋ ndoc wahoc ŋawaê ŋayham asê têŋ lau, naŋ wakêŋ têŋ ŋac ŋambwa. Lêŋ dinaŋ ti aneŋ ŋaôli. \p \v 19 Bu aö gambo ŋamalac daŋ ŋapu dom, magoc aö galic ŋayham bu wati lau hoŋ si ŋgac akiŋ ŋambwa, tu bu waŋsahê bu wanem lau daêsam kwi bu sêkêŋ whiŋ Kilisi ma sêtap Anötö ndê mwasiŋ nem ŋac si-ŋga sa. \v 20 Têŋ ndoc naŋ aö gambo gawhiŋ lau Israel-ŋga, naŋ aö kasahê bu wambo watôm ŋac si daŋ, tu bu wanem ŋac si daêsam kwi e sêkêŋ whiŋ Kilisi. Aö gambo Moses ndê yomsu daŋ ŋapu dom, tigeŋ têŋ têm aö gambo gawhiŋ lau naŋ sêmbo yomsu ŋapu, naŋ aö kasahê bu wambo watôm ŋac si daŋ, tu bu wanem ŋac si lau daêsam kwi tu Kilisi-ŋga. \v 21 Ma têŋ ndoc aö gambo gawhiŋ †lau gameŋ apa-ŋga naŋ sêkôc Moses ndê yomsu sa dom, naŋ kasahê bu wambo watôm ŋac si daŋ, tu bu wanem ŋac si lau daêsam kwi tu Kilisi-ŋga. (Aö gatec Anötö ndê yomsu dom, magoc aö gambo Kilisi ndê yomsu ŋapu.) \v 22 Têŋ ndoc aö gambo gawhiŋ lau naŋ sêkêŋ whiŋ gwalec, naŋ aö kasahê bu wambo watôm ŋac sêmbo, tu bu wanem ŋac si daêsam kwi sêkêŋ whiŋ Kilisi.\f + \fr 9:22 \ft Pol tôc asê tiawê bu iŋ mbo yomsu ŋapu dom, magoc têŋ ndoc iŋ mbo whiŋ lau naŋ atac lu-lu pi gêŋ ŋatô, dec iŋ hu gêŋ naŋ iŋ kêyalê bu yao mba, naŋ siŋ tu bu êŋsôŋ ŋac-ŋga dom. Gauc nem yom naŋ iŋ to pi wata naŋ lau sêkêŋ ti da têŋ gwam yêc \xt 1 Kor 8:1-13\ft . Pol ndê ŋalôm ŋawapac tu neŋ gêŋ dinaŋ-ŋga dom, tigeŋ lau ŋatô bu gauc nem yom daêsam pi gêŋ dau, dec iŋ oc hu siŋ têŋ têm iŋ mbo whiŋ ŋac, tu bu kôm ŋac si sêkêŋ whiŋ tisac dom-ŋga.\f* Aö kakuc lêŋ daêsam têŋ ndoc gambo lau tidau-tidau si toŋ ŋalôm, ma gakôm gêŋ hoŋ tu bu wanem lau ŋatô kwi-ŋga. \v 23 Aö gakôm gêŋ hoŋ dinaŋ tu ŋawaê ŋayham-ŋga, tu bu lau daêsam sêtap ŋa-mwasiŋ sa sêwhiŋ aö. \p \v 24 Gauc nem lau naŋ sênti tu sêhôc gêgêlêc dandi-ŋga. Ŋac hoŋ sênti, magoc ŋamalac tigeŋ oc hôc gêlêc ma tap ŋamalac ŋamata-ŋga ndê ŋaôli sa. Asa nem lêŋ akêŋ whiŋ-ŋga atôm ŋamalac naŋ kêti hôc gêlêc lau ŋatô, tu bu atap nem ŋaôli ŋayham sa-ŋga. \v 25 Lau hoŋ naŋ bu sênti, naŋ sêtimêtê dau ŋapep tu bu sêtap ŋaôli sa-ŋga, magoc ŋaôli dau oc yêc ŋapaŋ dom. Yac lau dakêŋ whiŋ-ŋga tanti tu bu datap ŋaôli yêc ŋapaŋ-ŋga sa. \v 26 Bocdinaŋ, aö dauŋ gasa neŋ lêŋ wanem akiŋ Anötö-ŋga gitôm ŋgac naŋ kêti bambaliŋ, naŋ dom. Ma aö gac siŋ gatôm ŋgac naŋ kêbaliŋ amba ŋambwa-ŋambwa, naŋ dom. \v 27 Mba! Aö gac siŋ ŋaŋga têŋ ŋalôm akwa bu watimêtê dauŋ ma wayob dauŋ neŋ lêŋ ŋapep eŋ. Aö bu wakôm bocdinaŋ dom, dec mêtê naŋ aö gam têŋ lau ŋatô, naŋ aö dauŋ oc waso ŋamwasiŋ. \c 10 \s1 Lau Israel si mêtê sac kêŋ puc yac \p \v 1 O asidôwai. Aö atac whiŋ bu mac akôc gauc ŋapep pi gêŋ naŋ tap abaŋi Israel-ŋga sa. Ŋac hoŋ sêŋsêlêŋ sêwhiŋ Moses sêmbo Anötö ndê dao ŋapu, ma sêlom gwêc sêwhiŋ dau si. \v 2 Ŋac sêmbo sêwhiŋ Moses yêc gwêc ti dao dinaŋ, dec gitôm sêliŋ busaŋgu kaiŋ daŋ, naŋ piŋ ŋac hoŋ dôŋ sem damiŋ iŋ. \v 3 Ŋac hoŋ seŋ gêŋ daneŋ-ŋga kaiŋ tigeŋ, naŋ Anötö kêŋ ŋa iŋ ndê ŋaclai atu. \v 4 Ma ŋac hoŋ sênôm bu kaiŋ tigeŋ naŋ Anötö ndê ŋaclai kêŋ sa akêŋ hoc. Hoc dinaŋ iŋ Kilisi dau, naŋ kêsêlêŋ whiŋ ŋac têŋ ndoc sêmbo gameŋ sawa. \v 5 Aŋgô ŋapep! Lau dau hoŋ sêtap Anötö ndê mwasiŋ sa, tigeŋ ŋac si lau daêsam sêsa si lêŋ sic iŋ tandô dom, dec iŋ gic ŋac ndu yêc gameŋ sawa. \p \v 6 Gêŋ hoŋ dinaŋ ŋandô sa gitôm dôhôŋ bu kêŋ puc yac. Abaŋi Israel-ŋga dinaŋ si ŋalôm sap mêtê sac dôŋ ŋapaŋ, ma bocdinaŋ dayob dauŋ bu taŋkuc ŋac si lêŋ dom. \v 7 Ŋac si lau ŋatô sem akiŋ anötöi gwam têŋ têm sêmbo gameŋ sawa. Sêto yom pi ŋac, naŋ yêc bocdec bu: \li1 Lau dau sêndöc sic bu sêneŋ ti sênôm gêŋ, ma sêtisa bu sêtê wê ma sêkôm mêtê ŋalôm ŋagalac-ŋga tidau-tidau. \rq [Eks 32:6]\rq* \p Bocdinaŋ ayob daôm ŋapep bu aŋkuc ŋac si lêŋ sênem akiŋ gwam-ŋga dom. \v 8 Ma akôm mêtê mockaiŋ-ŋga tôm ŋac si lau ŋatô sêkôm, naŋ dom. Bu Anötö gic ŋac si lau 23,000 ndu têŋ bêc tigeŋ. \v 9 Ma gauc nem ŋac si lau ŋatô naŋ sêŋsahê Pômdau, ma iŋ kêŋ mboc sac sêseŋ ŋac ndu. Bocdinaŋ gauc nem bu akôm sac ma aŋsahê Pômdau dom. \v 10 Ma atucdiŋ tôm ŋac si lau ŋatô sêkôm, naŋ dom. Ŋac sêtucdiŋ, dec Anötö kêkiŋ aŋela seŋ lau su-ŋga gic ŋac ndu. \p \v 11 Aŋgô su naŋ. Bêc ŋambu-ŋga meŋ kêpiŋ su. Ma gêŋ hoŋ naŋ hôc asê abaŋi, ma sêto ŋayom sa yêc, naŋ gitôm dôhôŋ bu kêŋ puc yac lau têm kwahic dec-ŋga, bu taŋkuc ŋac si lêŋ dom. \v 12 Bocdinaŋ am asa naŋ gauc gêm bu am kalhac ŋaŋga, naŋ yob daôm bu pweŋ dom! \v 13 Lêtôm bocke naŋ mac aŋsahê, naŋ tap lau hoŋ sa bocdinaŋ. Iŋ gêŋ wakuc dom. Magoc Anötö oc hu mac siŋ me tec mac dom. Iŋ oc yob mac bu lêtôm naŋ hôc gêlêc nem licwalô su, naŋ ŋadaŋ tap mac sa dom. Magoc lêtôm bu meŋ, dec iŋ oc êmasaŋ lêŋ bu mac alhö su yêc lêtôm dau, ma puc mac dôŋ bu alhac ŋaŋga ma aku sa dom. \s1 Sakiŋ mwasiŋ dabuŋ-ŋga ma sakiŋ gwam-ŋga \p \v 14 Bocdinaŋ aneŋ lau atac whiŋ-ŋga, aŋgô! Alhö su yêc sakiŋ gwam-ŋga. \v 15 Mac lau tigauc, ma bocdinaŋ aŋsahê aneŋ yom ma alic, iŋ yom ŋandô. \v 16 Têŋ ndoc yac daneŋ mwasiŋ dabuŋ, naŋ tam mbec laclhu wain-ŋga goc danôm, ma gêŋ dau piŋ yac dôŋ tam damiŋ Kilisi ndê dac. Ma têŋ ndoc yac taŋ bolom mwasiŋ dabuŋ-ŋga naŋ dapô kôc-kôc, dec gêŋ dau piŋ yac dôŋ tam damiŋ Kilisi ndê ŋandô. Yom dindec iŋ yom ŋandô, me? \v 17 Yac lau daêsam taŋ yêc bolom tigeŋ, dec gêŋ dau piŋ yac hoŋ dôŋ dati gêŋ tigeŋ. \p \v 18 Gauc nem lau Israel-ŋga naŋ seŋ gêŋ daneŋ-ŋga naŋ lau sêkêŋ ti da pi alta. Lau hoŋ naŋ seŋ gêŋ dau, naŋ gêŋ dau piŋ ŋac dôŋ sem damiŋ alta dinaŋ ŋadau. \v 19 Aö gasôm yom dau tu bu watôc asê bu gwam iŋ gêŋ ŋandô lec dom, me da naŋ lau sêkêŋ pi alta tu sênem akiŋ gwam daŋ-ŋga, iŋ gêŋ ŋandô lec dom. Mba andô! \v 20 Magoc gêŋ naŋ lau sambuc sêkêŋ ti da, naŋ sêkêŋ ti da têŋ Anötö dom, sêkêŋ tu sênem akiŋ ŋalau sac-ŋga. Ma aö gatec bu mac aneŋ gêŋ naŋ oc piŋ mac dôŋ anem damiŋ ŋalau sac. \v 21 Gitôm dom andô bu mac anôm gêŋ yêc laclhu naŋ piŋ mac dôŋ am damiŋ Pômdau, ma tiŋambu andi anôm yêc laclhu naŋ oc piŋ mac dôŋ anem damiŋ ŋalau sac whiŋ. Gitôm dom andô bu mac aneŋ Pômdau ndê mwasiŋ, ma aneŋ mwasiŋ naŋ lau seŋ tu sêtoc ŋalau sac sa-ŋga whiŋ. \v 22 Yac bu dakôm, dec oc dakôm Pômdau tac ŋandê sa, bu iŋ gêm lêmuŋ iŋ ndê gêŋ. Mac gauc gêm bocke? Yac neŋ l icwalô hôc gêlêc iŋ ndê, dec datôm bu taŋlêc iŋ ndê atac ŋandê, a? \s1 Dakôm neŋ gêŋ hoŋ tu dapo Anötö waê sa-ŋga \p \v 23 Mac nem lau ŋatô sêsôm yom daŋ bocdec bu, “Gêŋ hoŋ gitôm bu yac dakôm. Yao daŋ yêc dom.” Tigeŋ aö wasôm têŋ mac bu gêŋ hoŋ oc êmwasiŋ yac dom. Yomandô, gêŋ hoŋ gitôm bu yac dakôm, ma yao daŋ yêc dom, magoc gêŋ hoŋ oc puc yac dôŋ dom. \v 24 Ayob daôm bu akôm gêŋ hoŋ tu apo daôm sa-ŋga dom, magoc akôm tu bu amwasiŋ lau ŋatô-ŋga. \p \v 25 Wata naŋ mac amlhi yêc maket ŋamala, naŋ aneŋ ti atac lu-lu dom, aneŋ ti atac pa su eŋ. \v 26 Bu sêto yom yêc bocdec: \li1 Nom sambuc, ma gêŋ nom-ŋga hoŋ, naŋ Pômdau ndê gêŋ. \rq [BW 24:1]\rq* \p \v 27 Ŋamalac naŋ kêŋ whiŋ dom, naŋ bu êŋgalêm mac bu aneŋ gêŋ awhiŋ iŋ, ma mac bu atac whiŋ bu andi, naŋ andi. Ma gêŋ hoŋ naŋ iŋ bu kêŋ têŋ mac, naŋ aneŋ ti atac lu-lu dom. Aneŋ ti atac pa su. \v 28-29 Magoc ŋgac daŋ bu lic mac ma sôm bu, “Ei! Wata dinaŋ sêkêŋ ti da têŋ gwam muŋ su,” naŋ aneŋ dom. Mac daôm aŋyalê ŋapep ma atôm bu aneŋ ti atac pa su, magoc tu ŋgac naŋ kêŋ puc mac-ŋga, dec aneŋ dom, bu aŋsôŋ iŋ ndê gauc dom. Lau naŋ sêkêŋ whiŋ ŋaŋga, naŋ sêŋyalê bu gêŋ hoŋ naŋ Anötö kêŋ têŋ yac tu daneŋ-ŋga, naŋ yao daŋ kalhac ahuc dom. Magoc yac bu daneŋ gêŋ naŋ sêkêŋ ti da têŋ gwam, dec mboe ŋamalac naŋ kêŋ whiŋ gwalec, naŋ ndê gauc sa ŋapep pi gêŋ dau dom, naŋ oc pu yac neŋ lêŋ yao mbasi-ŋga dinaŋ. \v 30 Yac bu daneŋ gêŋ, naŋ danem daŋge Anötö muŋ, ma aö gatec bu lau sêpu yac tu gêŋ daneŋ-ŋga naŋ yac tam daŋge Anötö muŋ su ma taŋ-ŋga. \p \v 31 Bocdinaŋ, gêŋ hoŋ naŋ mac bu aneŋ ti anôm ma akôm, naŋ akôm ŋalêŋ ŋayham naŋ tôm bu po Anötö ndê waê sa. \v 32 Gauc nem lau hoŋ, lau Israel me lau Grik, ma lau hoŋ naŋ sêmbo Anötö ndê gôlôwac dabuŋ ŋalôm, ma ayob nem lêŋ hoŋ ŋapep, bu akôm lau daŋ si sêkêŋ whiŋ tisac dom. \v 33 Aö dauŋ neŋ lêŋ dinaŋ. Aö gayob neŋ lêŋ hoŋ bu ndic lau hoŋ tandô ŋayham. Aö gakôm tu bu wamwasiŋ dauŋ-ŋga dom, magoc gakôm tu bu wanem lau daêsam sa bu sêtap Anötö ndê mwasiŋ nem ŋac si-ŋga sa. \c 11 \nb \v 1 Aŋkuc aneŋ lêŋ dinaŋ, tôm aö dauŋ kakuc Kilisi ndê. \s1 Ŋagôliŋ lauwhê ma lauŋgac sêlic om-ŋga \p \v 2 Aö wampiŋ mac bu mac gauc gêm aö ŋapaŋ, ma mêtê naŋ aö kadôhôŋ ti gac dulu têŋ mac, naŋ mac asap dôŋ ŋapaŋ. \v 3 Magoc aö bu mac aŋyalê ŋapep bu Anötö iŋ Kilisi ndê ŋagôlôŋ, ma Kilisi iŋ lauŋgac si ŋagôlôŋ, ma lauŋgac sêti lauwhê si ŋagôlôŋ. \p \v 4 Ŋgac asa naŋ teŋ mbec me hoc yom asê gitôm propet, magoc uŋ gêŋ daŋ kôm iŋ ndê ŋagôlôŋ ahuc, naŋ toc iŋ ndê ŋagôlôŋ Kilisi sa ŋapep dom. \v 5 Ma awhê asa naŋ teŋ mbec me hoc yom asê gitôm propet, magoc uŋ gêŋ daŋ kôm iŋ ndê ŋagôlôŋ ahuc dom, naŋ kôm iŋ ndê ŋagôlôŋ naŋ iŋ nakweŋ maya sa. Awhê dau iŋ gitôm awhê naŋ sêŋgaliŋ kêclauŋ hoŋ su giŋga, naŋ lau sêlic tôm gêŋ mayaŋ-ŋga. \v 6 Bocdinaŋ, awhê asa naŋ tec bu uŋ gêŋ tiŋ ŋagôlôŋ, naŋ aŋgapiŋ iŋ ndê kêclauŋ hoŋ su niŋga. Iŋ bu maya tu aŋgapiŋ iŋ kêclauŋ su-ŋga, dec êŋkuc lauwhê si lêŋ solop, ma uŋ gêŋ daŋ kôm ndê ŋagôlôŋ ahuc. \v 7 Ŋahu bu iŋ lêŋ solop bu lauŋgac sêuŋ gêŋ tiŋ ŋagôlôŋ dom, bu Anötö kêmasaŋ ŋac bu sênem iŋ angô sêmbo nom, ma sêtôc iŋ ndê waê asê. Ma iŋ lêŋ solop bu lauwhê sêuŋ gêŋ kôm si ŋagôlôŋ ahuc, bu ŋac sêtôc si lauŋgac si waê asê. \v 8 Bu têŋ ndoc Anötö kêmasaŋ gêŋ hoŋ, naŋ ŋgac sa akêŋ awhê dom, magoc awhê sa akêŋ ŋgac. \v 9 Ma Anötö kêŋ ŋgac tu awhê-ŋga dom, iŋ kêŋ awhê tu ŋgac-ŋga. \v 10 Tu dinaŋ-ŋga, ma tu aŋela-ŋga, dec solop bu lauwhê sêuŋ gêŋ tu bu sêtôc asê bu sêsôc si ŋagôlôŋ ŋapu. \v 11 Magoc yêc yac lau naŋ dakêŋ whiŋ Pômdau-ŋga, naŋ mac lauwhê ambo tu daôm-ŋga dom, ma mac lauŋgac ambo tu daôm-ŋga dom bocdinaŋ. \v 12 Bu awhê ŋamata-ŋga sa akêŋ ŋgac, ma tiŋambu lauŋgac sêsa akêŋ lauwhê. Ma gêŋ hoŋ meŋ akêŋ Anötö. \p \v 13 Akôc gauc ŋapep pi lauwhê naŋ sêteŋ mbec têŋ Anötö magoc sêuŋ gêŋ dom. Mac aŋyalê dom bu iŋ lêŋ so, a? \v 14 Ŋamalac si lêŋ sêmbo-ŋga tôc sake asê pi gêŋ dindec? Ŋgac daŋ bu ndê kêclauŋ baliŋ, dec dasôm sake? Dalic gitôm gêŋ mayaŋ-ŋga. Yomandô, me? \v 15 Ma awhê daŋ bu ndê kêclauŋ baliŋ, naŋ dasôm sake? Dasôm bu gêŋ dau po iŋ ndê waê sa. Bu Anötö kêŋ kêclauŋ baliŋ têŋ lauwhê bu êŋgatöc ŋac si ŋagôlôŋ ahuc. \v 16 Lau daŋ bu sêseŋ yom dec ma sêsôc ŋapu dom, dec wasôm têŋ ŋac bu yac ma Anötö ndê gôlôwac dabuŋ hoŋ taŋkuc lêŋ tigeŋ dindec, ma lêŋ daŋ tiyham yêc dom. \s1 Lau Korin-ŋga seŋ Mwasiŋ Dabuŋ ŋa lêŋ so \p \v 17 A ö bu wasôm yom pi mac nem lêŋ akac daôm sa tu alic om-ŋga. Aö wampiŋ mac pi lêŋ dinaŋ dom, magoc wandic yomsu mac. Mac nem lêŋ dau so, ma gêm gôlôwac dabuŋ sa dom. \v 18 Gêŋ ŋamata-ŋga aö gaŋgô ŋawaê bu têŋ ndoc mac akac daôm sa, naŋ mac awhê daôm kôc-kôc. Ma aö gauc gêm bu ŋawaê naŋ gaŋgô, naŋ yom tasaŋ dom, magoc yom ŋandô. \v 19 Iŋ solop dom bu mac awhê daôm kôc-kôc êŋkuc gêŋ nom-ŋga, magoc mac nem lêŋ ti sakiŋ bu whê mac kôc-kôc ma tôc asê bu lau nde sêkêŋ whiŋ ŋaŋga ma lau nde sêkêŋ whiŋ gwalec, dec iŋ lêŋ solop. \v 20 Têŋ têm mac akac daôm sa bu aneŋ Pômdau ndê Mwasiŋ, naŋ mac gauc gêm bu aŋ ŋapep. Magoc aö wasôm bu gêŋ naŋ mac aŋ, naŋ Pômdau ndê Mwasiŋ dom. \v 21 Bu têŋ ndoc mac bu aneŋ gêŋ, naŋ mac hoŋ aŋ têŋtêŋ e lau ŋatô gêŋ yô ŋac, magoc lau ŋatô sênôm gêŋ e kêŋiŋ ŋac. \v 22 Bocke? Mac nem andu sêlhac dom, a? Gitôm bu mac aneŋ ti anôm gêŋ yêc nem andu muŋ su, goc akac daôm sa. Mac nem lêŋ aneŋ Mwasiŋ Dabuŋ-ŋga tôc asê bu mac apu nem asidôwai naŋ sêmbo Anötö ndê gôlôwac dabuŋ ŋalôm, ma alic ŋayham bu akôm lau ŋalôm sawa maya sa. Aö wasôm yom bocke têŋ mac? Mac gauc gêm bu aö wampiŋ mac pi gêŋ dinaŋ, a? Mba andô! \s1 Pômdau ndê yom pi Mwasiŋ Dabuŋ \r (Mat 26:26-28; Mak 14:22-24; Luk 22:17-20) \p \v 23 Bu yom naŋ aö gac dulu têŋ mac pi Mwasiŋ Dabuŋ, naŋ Pômdau dau kêŋ têŋ aö bocdec bu. Têŋ ôbwêc naŋ Judas hoc Pômdau Yisu asê, naŋ Yisu kôc bolom sa, \v 24 gêm daŋge Anötö, ma pô kôc goc sôm, “Aö neŋ ŋandô dau dec, naŋ wakêŋ tu mac-ŋga. Aneŋ gêŋ dindec tu bu gauc nem aö-ŋga.” \v 25 Ŋac seŋ gêŋ daneŋ-ŋga su, ma ŋalêŋ tigeŋ iŋ kôc laclhu wain-ŋga daŋ ma sôm, “Iŋ dindec aneŋ dac, naŋ aö wakêc siŋ tu wamatiŋ pwac wakuc-ŋga. Têm hoŋ naŋ mac bu anôm wain mwasiŋ dindec-ŋga tiyham, naŋ akôm tu bu gauc nem aö-ŋga.” \v 26 Gauc nem Pômdau ndê yom dinaŋ ŋapep, bu têm bocke naŋ mac bu aneŋ bolom ti anôm wain Mwasiŋ Dabuŋ-ŋga tiyham e iŋ mbu meŋ, naŋ gitôm mac ahoc iŋ ndê mbac ndu ŋawaê asê. \s1 Daneŋ Mwasiŋ Dabuŋ ŋambwa dom \p \v 27 Bocdinaŋ dec asa naŋ bu neŋ bolom dau me nôm yêc Pômdau ndê laclhu, magoc gauc gêm ŋahu ti toc sa ŋapep dom, naŋ kôm giso pi Pômdau ndê ŋandô ti dac. \v 28 Lau tigeŋ-tigeŋ hoŋ sêtôc gwaniŋ dau si lêŋ muŋ su, goc sêneŋ bolom ti sênôm yêc laclhu. \v 29 Ŋahu bu asa naŋ bu neŋ ti nôm magoc iŋ ndê gauc sa ŋapep pi Pômdau ndê ŋandô dom,\f + \fr 11:29 \ft Lau ŋatô gauc gêm bu Pol ndê yom pi ‘Pômdau ndê ŋandô’ hêganôŋ gôlôwac dabuŋ (tôm iŋ to yêc \xt 1 Kor 10:17\ft ), dec Pol to bu kêŋ puc lau naŋ seŋ Mwasiŋ Dabuŋ magoc sêtoc si asidôwai sa ŋapep dom (11:17-22). Ma lau ŋatô gauc gêm bu yom dau hêganôŋ Yisu dau ndê ŋandô (\xt 1 Kor 10:16\ft ), dec Pol to bu kêŋ puc lau naŋ sêlic sac gitôm gêŋ ŋambwa ma seŋ Mwasiŋ Dabuŋ, bu lau dau sêŋyalê dom bu gêŋ dau piŋ ŋac dôŋ sem damiŋ Yisu ndê ŋandô.\f* naŋ oc tap Anötö ndê matôc sa tu iŋ ndê lêŋ neŋ Mwasiŋ Dabuŋ-ŋga. \v 30 Tu dinaŋ-ŋga dec mac nem lau daêsam licwalô mbasi ma gêmbac kôm ŋac, ma ŋatô sêmbac ndu su. \v 31 Yac bu taŋsahê dauŋ ŋapep, dec oc datap Pômdau ndê matôc kaiŋ dinaŋ sa dom. \v 32 Magoc Pômdau kêŋ ŋawapac têŋ yac ti kêmatôc yac tu bu danem dauŋ kwi e dandiŋaŋ dawhiŋ lau sac nom-ŋga dom. \p \v 33 Bocdinaŋ aneŋ asidôwai, aŋgô ŋapep. Têŋ ndoc mac akac daôm sa bu aneŋ Mwasiŋ Dabuŋ, naŋ ayob bu akôm ŋalêŋ naŋ toc asidôwai hoŋ sa ŋapep. \v 34 Ŋamalac daŋ bu gêŋ yô iŋ basô, naŋ neŋ gêŋ yêc ndê andu muŋ. Ma bocdinaŋ têŋ ndoc mac akac sa, naŋ oc tôm dom bu atap Pômdau ndê matôc sa tu akôm gêŋ bambaliŋ-ŋga. Gauc nem yom dinaŋ, ma têŋ ndoc aö watêŋ mac waloc, naŋ oc wawhê gêŋ ŋatô sa têŋ mac tiyham. \c 12 \s1 Ŋalau Dabuŋ ndê Mwasiŋ Ŋalôm-ŋga \p \v 1 O asidôwai, yêc mac nem bapia, mac ato yom ŋatô pi Ŋalau Dabuŋ ndê mwasiŋ, ma kwahic dec aö bu wato yom bu wawhê mac nem gauc sa ŋapep. \v 2 Mac aŋyalê ŋalêŋ naŋ Sadaŋ gêm gôliŋ mac nem gauc têŋ têm mac akêŋ whiŋ su dom, ma wê mac asa lêŋ anem akiŋ anötöi gwam awha mba-ŋga. \v 3 Tu dinaŋ-ŋga dec mac oc atôm bu aŋyalê yom naŋ aö bu wasôm têŋ mac bocdec bu. Anötö ndê Ŋalau bu nem gôliŋ ŋamalac daŋ ndê whasuŋ, dec iŋ oc tôm dom bu sôm bu, “Aö wapucbo Yisu.” Ma ŋamalac naŋ Ŋalau Dabuŋ gêm gôliŋ iŋ dom, naŋ oc tôm dom bu hoc yom asê ma sôm bu, “Yisu iŋ Pômdau.” \p \v 4 Yac datap mwasiŋ tidau-tidau sa, magoc meŋ akêŋ Ŋalau tigeŋ. \v 5 Ma yac tam akiŋ Pômdau ŋalêŋ tidau-tidau, magoc tam akiŋ Pômdau tigeŋ. \v 6 Ma yac dakôm gweleŋ tidau-tidau tu danem akiŋ Anötö-ŋga, magoc Anötö tigeŋ kôm gweleŋ yêc yac hoŋ neŋ ŋalôm, ma kêŋ ŋaclai têŋ yac bu dakôm gêŋ dau. \v 7 Ma gêŋ hoŋ naŋ lau tigeŋ-tigeŋ sêkôm ŋa Ŋalau ndê ŋaclai, naŋ Anötö kêŋ tu bu êmwasiŋ yac lau hoŋ naŋ dambo gôlôwac dabuŋ ŋalôm, ma puc yac hoŋ dôŋ. \p \v 8 Ŋalau Dabuŋ kêŋ yom ti gauc têŋ ŋamalac daŋ bu hoc asê têŋ gôlôwac dabuŋ. Ma Ŋalau tigeŋ dinaŋ kêŋ gauc têŋ ŋamalac daŋ tiyham, bu êŋyalê gêŋ naŋ ŋahu sip ŋalôm gi, ma sôm asê têŋ lau. \v 9 Ŋamalac daŋ oc tap mwasiŋ kêŋ whiŋ ŋaŋga-ŋga sa, ma daŋ tiyham oc tap mwasiŋ kôm lau ti gêmbac ŋayham sa-ŋga yêc Ŋalau tigeŋ dinaŋ. \v 10 Ŋamalac daŋ oc kôc ŋaclai bu kôm gêŋ dalô, ma daŋ oc kôc mwasiŋ tu hoc yom asê tôm lau propet-ŋga. Daŋ tiyham oc kôc mwasiŋ bu êŋyalê bu lau naŋ sêhoc yom asê, naŋ Ŋalau Dabuŋ gêm gôliŋ ŋac, me ŋalau daŋ dau-ŋga daŋ gêm gôliŋ ŋac. Ma daŋ oc kôc mwasiŋ bu sôm yom awha wakuc-ŋga naŋ iŋ kêyalê muŋ su dom. Ma ŋamalac daŋ tiyham oc tap mwasiŋ sa bu êŋyalê yom awha wakuc-ŋga kaiŋ dinaŋ ma nem kwi. \v 11 Gweleŋ tidau-tidau hoŋ dinaŋ meŋ akêŋ Ŋalau tigeŋ dinaŋ, naŋ gic sam iŋ ndê mwasiŋ ti ŋaclai têŋ lau tigeŋ-tigeŋ tôm iŋ dau gêlic ŋayham. \s1 Lau sêkêŋ whiŋ-ŋga sêti gôlôwac dabuŋ tigeŋ \p \v 12 Alic su naŋ. Ŋamalac daŋ ndê ŋandô tigeŋ, magoc iŋ amba ti gahi ma tandô ma ŋagêŋ daêsam. Magoc gêŋ hoŋ dinaŋ sêyêc têŋtêŋ dom, sêyêc ŋandô tigeŋ dinaŋ. Ma ŋalêŋ tigeŋ, yac lau naŋ dambo Kilisi ndê gôlôwac dabuŋ ŋalôm, naŋ dati ŋandô tigeŋ. \v 13 Bu Anötö kêku yac ŋa Ŋalau Dabuŋ ma piŋ yac dôŋ dati gôlôwac dabuŋ tigeŋ. Yac neŋ lau ŋatô lau Israel-ŋga, ma ŋatô ŋac lau gameŋ apa-ŋga. Ŋatô sem akiŋ ŋadaui nom-ŋga, ma ŋatô sem akiŋ dom. Magoc yac hoŋ dakôc Ŋalau tigeŋ sip yac neŋ ŋalôm têŋtêŋ. \p \v 14 Ma ŋamalac daŋ ndê ŋandô ŋagêŋ hoŋ kaiŋ tigeŋ dom. Gêŋ tidau-tidau sêyêc ŋandô tigeŋ dinaŋ. \v 15 Iŋ ndê gahi bu sôm bu, “Aö amba dom, bocdinaŋ gati ŋandô ŋagêŋ daŋ dom,” dec yom dau oc kac gahi dau su yêc ŋandô dinaŋ dom. \v 16 Me iŋ ndê daŋgasuŋ bu sôm bu, “Aö tandô dom, bocdinaŋ gati ŋandô ŋagêŋ daŋ dom,” dec yom dau oc kac daŋgasuŋ su yêc iŋ ndê ŋandô dom. \v 17 Ma gêŋ hoŋ naŋ sêyêc yac neŋ ŋandô bu tanôŋ hoŋ, dec oc daŋgô yom ŋalêŋ bocke? Ma gêŋ hoŋ naŋ sêyêc yac neŋ ŋandô bu daŋaŋsuŋ hoŋ, dec oc daŋgu gêŋ ŋamalu ŋalêŋ nde? \v 18 Magoc yac neŋ ŋandô iŋ bocdinaŋ dom. Anötö dau kêmasaŋ yac neŋ ŋandô ŋagêŋ tidau-tidau hoŋ tôm iŋ dau gêlic ŋayham. \v 19 Ma yac neŋ ŋandô ŋagêŋ hoŋ bu kaiŋ tigeŋ, dec yac oc dambo ŋalêŋ bocke? Oc tôm dom bu dambo. \v 20 Magoc yac ŋagêŋ daêsam sêyêc ŋandô tigeŋ dinaŋ ŋalôm, dec dambo ŋayham. \p \v 21 Oc tôm dom bu tandô sôm têŋ amba, “Am bu mbo dom, aö wambo ŋayham eŋ.” Ma tôm dom bu ŋagôlôŋ sôm têŋ gahi, “Am bu mbo dom, oc wambo ŋayham eŋ.” \v 22 Mba andô! Yac ŋagêŋ ŋatô dalic bu gêŋ licwalô mba, tigeŋ gêŋ dau bu yêc dom, dec oc dambo ŋayham dom. \v 23 Ma ŋandô ŋagêŋ ŋatô naŋ dalic bu gêŋ waêmba, naŋ datoc sa têŋ ndoc dakôm ahuc ŋa po. Ma ŋagêŋ naŋ dalic bu gêŋ mayaŋ-ŋga, naŋ dakôm ahuc ti dayob ŋapep. \v 24 Magoc ŋagêŋ ŋatô naŋ dalic bu gêŋ ŋayham tu lau sêlic-ŋga, naŋ sêpônda gôlôŋ dom, ma dakôm ahuc dom. Anötö dau kêmasaŋ yac ŋagêŋ hoŋ dinaŋ, ma toc gêŋ ŋambwa-ŋambwa sa kêlêc. \v 25 Iŋ kêmasaŋ ŋamalac ŋalêŋ dinaŋ tu bu ŋagêŋ hoŋ sênem ŋandô tigeŋ dinaŋ sa, ma sêwhê dau kôc-kôc dom. \v 26 Yac ŋagêŋ daŋ bu êŋsahê ŋandê, dec ŋagêŋ hoŋ oc sêŋsahê ŋandê sêwhiŋ. Ma ŋagêŋ daŋ bu tap waê sa, dec ŋagêŋ hoŋ oc atac ŋayham sêwhiŋ. \p \v 27 Aŋgô su naŋ! Mac lau tigeŋ-tigeŋ hoŋ ati Kilisi ndê ŋandô tigeŋ, naŋ gôlôwac dabuŋ. \v 28 Ma Anötö kêyaliŋ lau sa yêc gôlôwac dabuŋ ŋalôm bocdec bu. Lau ŋamata-ŋga ŋac lau aposel, lau tilu-ŋga lau propet, ma lau titö-ŋga iŋ kêŋ ŋac bu sêndôhôŋ gôlôwac dabuŋ. Ma iŋ kêmwasiŋ lau ŋatô bu sêkôm gêŋ dalô, ŋatô sêkôm lau gêmbac ŋayham sa, ŋatô bu sênem lau sa, ma ŋatô bu sênem gôliŋ gôlôwac dabuŋ. Ma ŋatô sêtap mwasiŋ sêsôm yom awha wakuc-ŋga sa. \v 29 Mac gauc gêm bocke? Iŋ kêmwasiŋ lau hoŋ tu bu sêti aposel, a? Ŋac hoŋ sêti propet, a? Ŋac hoŋ kêdôhôŋwaga, a? Hoŋ sêkôm gêŋ dalô, a? \v 30 Ŋac hoŋ sêtap mwasiŋ sêkôm gêmbac ŋayham sa-ŋga, a? Ŋac hoŋ sêkôc mwasiŋ sêsôm yom awha wakuc-ŋga me sênem yom awha wakuc kwi-ŋga, a? Mba andô! \v 31 Bocdinaŋ dec aö wasôm têŋ mac, bu tamkwê mwasiŋ ŋandô naŋ oc nem lau hoŋ sa êŋlêc. Ma lêŋ naŋ kwahic dec aö bu watôc têŋ mac naŋ hôc gêlêc lêŋ hoŋ su. \c 13 \s1 Mêtê ŋandô atac whiŋ-ŋga \p \v 1 Aö bu watôm bu wasôm ŋamalac si yom ma aŋela si yom, magoc mêtê atac whiŋ-ŋga m ba yêc aö, naŋ aö gatôm geŋgeleŋ me oŋ naŋ taŋ ŋambwa. \v 2 Ma aö bu wahoc yom asê gitôm propet, ma bu waŋyalê gêŋ hoŋ naŋ ŋahu sip ŋalôm gi, ma watap gauc atu sa pi gêŋ hoŋ, ma bu wakêŋ whiŋ ŋaŋga tôm bu wasôm têŋ lôc daŋ bu puc dau sa ma lom gameŋ wakuc ndi, tigeŋ mêtê atac whiŋ-ŋga mba yêc aö, dec aö gatôm gêŋ ŋambwa. \v 3 Ma aö bu wakêŋ aneŋ gêŋ hoŋ tu wanem lau ŋalôm sawa sa-ŋga, me wakêŋ dauŋ sambuc tu gweleŋ ŋawaê ŋayham-ŋga e tôm ŋacyo sêkêŋ ya neŋ aö su, magoc mêtê atac whiŋ-ŋga bu mba yêc aö, dec oc tôm dom bu wapo dauŋ sa tu gêŋ hoŋ dinaŋ ŋadaŋ-ŋga. \p \v 4 Mêtê atac whiŋ-ŋga ŋandô ŋahu bocdec. Ŋamalac naŋ mêtê atac whiŋ-ŋga kêsalê iŋ ahuc, naŋ kôc ndê ŋalôm dôŋ, ma kêmwasiŋ lau. Iŋ gêm lêmuŋ lau ŋatô dom, ma sôm yom toc dau sa-ŋga me po dau sa ŋambwa dom. \v 5 Iŋ kôm gêŋ mayaŋ-ŋga dom, gauc gêm gêŋ tu êmwasiŋ dau-ŋga kêlêc dom, ma atac ŋandê ŋagahô dom. Ma iŋ hê yom dôŋ pi sac naŋ lau sêkôm têŋ iŋ, naŋ dom. \v 6 Mêtê naŋ so lêŋ gitêŋ, naŋ ŋadaŋ oc kôm iŋ atac ŋayham dom, magoc iŋ oc atac ŋayham tu lau hoŋ naŋ sêŋkuc yom ŋandô-ŋga. \v 7 Iŋ oc hôc kisa ti atac pa su. Iŋ oc hu iŋ ndê kêŋ whiŋ ti gêŋ bocke naŋ iŋ takwê, naŋ siŋ dom, ma ŋawapac daŋ oc ku iŋ dulu dom. \p \v 8 Mêtê atac whiŋ-ŋga oc yêc ŋapaŋ. Magoc mêtê dahoc yom asê gitôm propet-ŋga oc pacndê. Ma mêtê dasôm yom awha wakuc-ŋga ma gauc pi gêŋ naŋ ŋahu sip ŋalôm gi, naŋ oc sêniŋga. \v 9 Ŋahu bu têŋ têm kwahic dec-ŋga yac taŋyalê gêŋ hoŋ timala dom, ma yom naŋ lau propet sêhoc asê, naŋ tôc gêŋ hoŋ asê timala dom. \v 10 Magoc têŋ ndoc Yisu mbu meŋ, naŋ iŋ oc ndic dabiŋ gêŋ hoŋ, ma mêtê hoŋ naŋ kwahic dec dakôm timala dom, naŋ oc pacndê. \v 11 Têŋ têm naŋ aö gambo balê, naŋ gasôm yom gitôm balê, ma kayalê gêŋ gitôm balê, ma gakôc gauc gitôm balê. Magoc têŋ ndoc aö gati ŋgac su, naŋ gahu balêkoc si mêtê siŋ. \v 12 Kwahic dec yac taŋyalê gêŋ hoŋ yêc awê dom, gitôm datôc gwaniŋ sip busunôm\f + \fr 13:12 \ft Busunôm - lau ŋatô sêsam bu glas tasalagatu, ma yêc Yom Inglis sêsôm bu ‘mirror.’ \f* ŋadauŋ-dauŋ daŋ. Magoc têŋ têm ŋambu-ŋga yac oc dalic gêŋ hoŋ yêc awê eŋ. Kwahic dec aö kayalê gêŋ timala dom, magoc tiŋambu aö oc waŋyalê gêŋ hoŋ timala, tôm Anötö kêyalê aö e pi sa timala eŋ têŋ kwahic dec. \v 13 Mêtê atu tö kwahic dec sêyêc, mêtê dakêŋ whiŋ-ŋga, mêtê dakêŋ bataŋ-ŋga, ma mêtê atac whiŋ-ŋga. Magoc mêtê atac whiŋ-ŋga tiŋamata mêtê hoŋ. \c 14 \s1 Taŋkwê mwasiŋ naŋ tôm bu puc gôlôwac dabuŋ dôŋ \p \v 1 Bocdinaŋ asap mêtê atac whiŋ-ŋga dôŋ, ma tamkwê Ŋalau Dabuŋ ndê mwasiŋ tidau-tidau. Ma tamkwê mwasiŋ bu ahoc yom asê nditôm lau propet hôc gêlêc mwasiŋ ŋatô su. \v 2 Bu Ŋalau ndê mwasiŋ dasôm yom awha wakuc-ŋga iŋ gêŋ ŋamata-ŋga dom. Ŋamalac naŋ sôm yom awha wakuc-ŋga, naŋ ndê yom yêc iŋ ma Anötö ŋasawa, ma lau daŋ oc s êŋyalê dom. Iŋ sôm yom naŋ ŋahu yêc siŋ dau, tôm Ŋalau Dabuŋ kac iŋ. \v 3 Magoc ŋamalac naŋ hoc yom asê gitôm propet, naŋ ndê yom gitôm bu po gôlôwac dabuŋ sa, ma êŋgilí ŋac bu sêlhac ŋaŋga ma nem malô ŋac si ŋalôm. \v 4 Ŋamalac naŋ sôm yom awha wakuc-ŋga, naŋ ndê yom dau gêm iŋ tawasê sa, magoc ŋamalac naŋ hoc yom asê gitôm propet, naŋ ndê yom oc tôm bu po gôlôwac dabuŋ hoŋ sa. \v 5 Aö tac whiŋ bu mac hoŋ asôm yom awha wakuc-ŋga, tigeŋ aö tac whiŋ kêlêc bu mac ahoc yom asê atôm propet. Bu ŋamalac naŋ hoc yom asê gitôm propet, naŋ ndê mwasiŋ hôc gêlêc iŋ naŋ sôm yom awha wakuc, naŋ ndê su. Magoc ŋamalac daŋ bu mbo mac nem gôlôwac dabuŋ ŋalôm, naŋ kôc mwasiŋ bu nem yom awha wakuc-ŋga kwi têŋ mac, dec yom dau oc tôm bu nem mac sa, tôm yom naŋ ŋamalac hoc asê gitôm propet. \s1 Mwasiŋ dasôm yom awha wakuc-ŋga ŋahu \p \v 6 O asidôwai, aŋgô su naŋ. Aö bu watêŋ mac waloc, ma wasôm yom têŋ mac ŋa awha wakuc daŋ, dec oc wanem mac sa ŋalêŋ bocke? Ti geŋ aö bu waloc ma Ŋalau Dabuŋ kêŋ yom têŋ aö, tu bu wahoc asê têŋ mac, me tu wawhê nem gauc sa me wandôhôŋ mac-ŋga me wahoc asê gitôm propet, dec aneŋ yom dau oc nem mac sa. \v 7 Akôc gauc pi gêŋ naŋ dakôc tu danem wê sip-ŋga, gitôm gasuc me gita. Ŋamalac daŋ bu yu me ndic ŋapep dom, dec asa oc tôm bu êŋyalê wê dau ŋawa? \v 8 Ma ŋgac ndic dahuc-ŋga bu ndic ŋapep dom, dec asa oc êmasaŋ dau tu ndic siŋ-ŋga? \v 9 Ma mac lau naŋ asôm yom awha wakuc-ŋga yêc gôlôwac dabuŋ ŋalôm, naŋ bocdinaŋ. Bu yom kaiŋ dinaŋ ŋahu yêc awê dom, ma lau oc sêŋyalê ŋalêŋ bocke? Mac oc asôm yom dau tôm gêŋ ŋakêcsia ŋambwa-ŋambwa. \p \v 10 Lau nom-ŋga si awha têŋtêŋ daêsam yêc, ma lau naŋ sêsôm dau si awha, naŋ sêŋyalê ŋahu. \v 11 Ŋgac daŋ bu sôm dau ndê awha ma aö bu waŋyalê ŋahu dom, dec aö walic iŋ gitôm ŋgac apa, ma iŋ oc lic aö bu ŋgac apa bocdinaŋ. \v 12 Ma yêc mac-ŋga bocdinaŋ. Mac tamkwê Ŋalau Dabuŋ ndê mwasiŋ, bocdinaŋ dec tamkwê mwasiŋ naŋ tôm bu po gôlôwac dabuŋ sa, naŋ hôc gêlêc mwasiŋ ŋatô, tu bu akôm gôlôwac dabuŋ êŋsôwec tiatu. \p \v 13 Bocdinaŋ dec ŋamalac naŋ sôm yom awha wakuc-ŋga, naŋ teŋ mbec bu Anötö kêŋ mwasiŋ nem yom dau kwi-ŋga têŋ iŋ whiŋ maŋ. \v 14 Bu têŋ ndoc aö gateŋ mbec ŋa yom awha wakuc-ŋga, naŋ aö dauŋ neŋ gatuŋ teŋ mbec, magoc aneŋ gauc kêkuc mbec dau dom. \v 15 Bocdinaŋ aö oc wakôm sake? Aö wateŋ mbec ŋa awha wakuc naŋ aneŋ gatuŋ kêyalê, ma wateŋ mbec ŋa aö dauŋ neŋ awhaŋ naŋ kayalê ŋahu, naŋ whiŋ. Aö wanem wê awha wakuc naŋ aneŋ gatuŋ kêyalê, ma wanem wê ŋa dauŋ neŋ awhaŋ naŋ kayalê ŋahu, naŋ whiŋ. \v 16 Am bu êmpiŋ Anötö ŋa yom awha w akuc-ŋga, tôm nem gatôm kêyalê, ma ŋamalac daŋ bu mbo gôlôwac dabuŋ ŋalôm naŋ kêyalê awha dau dom, dec iŋ oc tôm dom bu sôm, “Yomandô,” têŋ ndoc am gic bata nem yom. Ŋahu bu iŋ gêm gauc yom naŋ am sôm. \v 17 Am daôm gêm d aŋge Anötö ŋapep, magoc am nem yom gêm ŋamalac dinaŋ sa dom. \p \v 18 Aö gam daŋge Anötö bu iŋ kêŋ mwasiŋ wasôm yom awha wakuc-ŋga têŋ aö hôc gêlêc mac hoŋ su. \v 19 Magoc têŋ têm naŋ aö gambo gôlôwac dabuŋ ŋalôm, naŋ aö tac whiŋ bu wasôm yom naŋ lau hoŋ sêŋyalê, tu bu wandôhôŋ ŋac-ŋga. Aö bu wasôm yom ŋalhô amaŋdaŋ naŋ ŋahu yêc awê, naŋ hôc gêlêc bu wasôm yom awha wakuc-ŋga ŋalhô 10,000, naŋ lau hoŋ sêŋyalê ŋahu dom. \p \v 20 O asidôwai hac. Akôc gauc ŋapep, atôm lau atu-tu. Akôc gauc atôm balêkoc sauŋ dom. Ambo atôm balêkoc dedec tu gêŋ tigeŋ-ŋga, naŋ tu ambo ahê lêŋ sac-ŋga. \v 21 Gauc nem yom naŋ Pômdau sôm, naŋ sêto yêc bocdec bu: \li1 Aö waŋkiŋ lau apa sênem aö awhaŋ ma wakêŋ puc lau dindec ŋa lau apa dau awha. Magoc ŋac oc sêkêŋ daŋga aö dom, tôm sêkêŋ daŋga aneŋ yom muŋ su dom. \rq [Ais 28:11-12]\rq* \p \v 22 Pômdau kêŋ lau naŋ sêsôm yom awha apa gitôm gêŋ dalô kaiŋ daŋ, bu kêŋ puc lau Israel-ŋga naŋ sêkêŋ whiŋ iŋ dom. Ma mwasiŋ dasôm yom awha wakuc-ŋga iŋ kaiŋ tigeŋ. Anötö kêŋ gitôm gêŋ dalô tu lau naŋ sêkêŋ whiŋ dom-ŋga. Iŋ kêŋ tu lau sêkêŋ whiŋ-ŋga-ŋga dom. Magoc mwasiŋ dahoc yom asê tôm propet-ŋga, naŋ iŋ kêŋ tu lau sêkêŋ whiŋ-ŋga-ŋga. Iŋ kêŋ tu lau naŋ sêkêŋ whiŋ dom naŋ-ŋga dom.\f + \fr 14:22 \ft Aisaya ndê yom, naŋ Pol to yêc ŋabatiŋ 21, naŋ hêganôŋ lau apa naŋ Pômdau kêkiŋ bu sêŋgwiniŋ lau Israel-ŋga naŋ sêsôc iŋ ŋapu ti sêkêŋ whiŋ iŋ dom. Pol gêm dôhôŋ lau apa awha, naŋ lau Israel si ŋacyo dinaŋ sêsôm, ma mwasiŋ dasôm yom awha wakuc-ŋga. Lau Israel-ŋga sêkac si ŋalôm kwi tu lau apa si yom-ŋga dom, ma Pol bu tôc asê bu ŋalêŋ tigeŋ, yom awha wakuc oc nem lau naŋ sêkêŋ whiŋ dom, naŋ sa dom, me kac si ŋalôm kwi e sêti lau sêkêŋ whiŋ-ŋga dom. Ŋabatiŋ 23 whê gêŋ dau sa tiawê.\f* \v 23 Bocdinaŋ, mac lau akêŋ whiŋ-ŋga bu akac daôm sa ma mac hoŋ bu asôm yom awha wakuc-ŋga, ma lau ŋatô naŋ sêkêŋ whiŋ dom me si gauc sa pi gêŋ dau dom, naŋ bu sêmbo sêwhiŋ mac, dec ŋac oc sêsôm sake? Ŋac oc sêsôm bu mac nem gauc kêŋsôŋ. \v 24 Magoc mac hoŋ bu ahoc yom asê atôm propet têŋ ndoc lau kaiŋ dinaŋ sêmbo sêwhiŋ mac, dec mac nem yom oc kuŋ ŋac si ŋalôm e sêŋyalê bu sic waê bu sêtap matôc sa tu ŋac si mêtê sac-ŋga. \v 25 Ma yom pi ŋac si mêtê sac, naŋ ŋac gauc gêm bu sêsiŋ yêc ŋac si ŋalôm, naŋ mac nem yom oc puc asê tiawê. Ma bocdinaŋ ŋac oc sêpôŋ haduc aŋgô andô têŋ nom ma sêtoc Anötö sa. Ma ŋac oc sêsôm asê bu, “Anötö mbo whiŋ mac, yomandô!” \s1 Pol whê ŋagôliŋ om-ŋga sa \p \v 26 Bocdinaŋ asidôwai, têŋ ndoc mac akac daôm sa tu alic om-ŋga, naŋ lau ŋatô sêkôc wê sêmeŋ, lau ŋatô sêkôc yom bu sêndôhôŋ lau, lau ŋatô sêkôc yom naŋ Ŋalau Dabuŋ hoc asê têŋ ŋac, ŋatô sêsôm yom awha wakuc-ŋga, ma ŋatô sênem yom awha wakuc-ŋga dau kwi. Gêŋ hoŋ naŋ mac bu akôm, naŋ akôm tu apuc gôlôwac dabuŋ hoŋ dôŋ-ŋga. \v 27 Lau bu sêsôm yom awha wakuc-ŋga, dec lu me tö sêsôm goc tôm. Daŋ sôm e pacndê, goc ŋamalac tilu-ŋga sôm ndê. Ma ŋamalac daŋ nem ŋac si yom dau kwi maŋ. \v 28 Magoc ŋamalac nem y om dau kwi-ŋga daŋ bu mbo dom, goc ŋamalac naŋ tac whiŋ bu sôm y om awha wakuc-ŋga nem dau dôŋ yêc gôlôwac dabuŋ ŋalôm. Tôm bu iŋ sôm iŋ ndê yom awha wakuc-ŋga têŋ ndoc iŋ mbo tawasê, ma yom dau yêc iŋ ma Anötö ŋasawa. \p \v 29 Ma lau bu sêhoc yom asê sêtôm propet yêc gôlôwac dabuŋ ŋalôm, dec lu me tö sêhoc yom asê, ma lau hoŋ sêkêŋ daŋga ŋapep ma sêŋsahê yom dau. \v 30 Ŋamalac daŋ bu ndöc mac ŋalôm, ma Ŋalau Dabuŋ bu hoc yom daŋ asê têŋ iŋ, dec ŋamalac naŋ sôm yom mbo, naŋ hu siŋ ma kêŋ ŋasawa têŋ ŋamalac dinaŋ bu sôm yom dau asê. \v 31 Gitôm bu mac hoŋ ahoc yom asê atôm propet aô daôm aô daôm, bu andôhôŋ ti apuc gôlôwac dabuŋ hoŋ dôŋ. \v 32 Lau naŋ sêtap mwasiŋ sa bu sêhoc yom asê sêtôm propet, naŋ sêtôm bu sênem gôliŋ dau si lêŋ sêhoc yom dau asê-ŋga. \v 33 Bu Anötö tec bu iŋ ndê lau sêkôm gêŋ bambaliŋ. Iŋ Anötö yom malô-ŋga. \p Anötö ndê gôlôwac dabuŋ hoŋ sêŋkuc lêŋ tigeŋ bocdec bu. \v 34 Têŋ ndoc mac akac sa tu alic om-ŋga, naŋ lauwhê sêsôm yom dom sic ŋawaê. Ŋac sêsôc lauŋgac ŋapu tôm yomsu sôm, ma sênem dau dôŋ. \v 35 Awhê daŋ bu ŋgô yom daŋ naŋ iŋ kêyalê ŋahu dom, naŋ nem dau dôŋ e om pacndê, ma ndac nakweŋ têŋ ndoc iŋlu sêmbo si andu. Iŋ bu sôm yom yêc gôlôwac dabuŋ ŋalôm, naŋ gêŋ mayaŋ-ŋga. \p \v 36 Mac lau Korin-ŋga bu atec aneŋ yom dindec, goc wandac mac bocdec bu. Anötö kêŋ ndê yom têŋ mac tamwasêm, me kêŋ têŋ mac muŋ bu andic dulu têŋ lau ŋatô, a? \v 37 Asa naŋ gauc gêm bu iŋ propet daŋ, me tap Ŋalau Dabuŋ ndê mwasiŋ sa kêlêc, naŋ êŋyalê bu yom naŋ gato têŋ mac, naŋ Pômdau dau ndê yatu. \v 38 Ŋamalac daŋ bu kôc aneŋ yom sa dom, naŋ Pômdau oc kôc iŋ sa dom. \v 39 Bocdinaŋ aneŋ asidôwai, tamkwê mwasiŋ bu ahoc yom asê atôm lau propet, ma alhac lau naŋ sêsôm yom awha wakuc-ŋga, naŋ ahuc dom. \v 40 Magoc têŋ ndoc mac bu alic om, naŋ akôm gêŋ hoŋ ŋapep ma aŋkuc lêŋ solop. \c 15 \s1 Pol puc yom naŋ iŋ hoc asê pi Yisu, naŋ dôŋ \p \v 1 O asidôwai, aö bu wawhê mac nem gauc sa tiyham pi ŋawaê ŋayham naŋ gahoc asê têŋ mac muŋ su. Mac akôc ŋawaê dau sa, ma ti mac nem akêŋ whiŋ ŋahu. \v 2 Ŋawaê ŋayham naŋ gahoc asê têŋ mac, naŋ tôc lêŋ Anötö nem mac si-ŋga asê, ma bocdinaŋ dec asap dôŋ ŋapaŋ. Mac bu asap dôŋ dom, dec mac nem akêŋ whiŋ oc tisac ma ŋandô mbasi. \p \v 3 Bu yom naŋ gac dulu têŋ mac, naŋ kêkuc yom naŋ aö dauŋ gaŋgô muŋ su. Ma yom naŋ atu ma tiŋamata aneŋ yom hoŋ, naŋ bocdec bu. Kilisi mbac ndu tu yac neŋ sac-ŋga, tôm yom naŋ sêto yêc, naŋ sôm. \v 4 Lau sêŋsuhuŋ iŋ, ma têŋ bêc titö-ŋga Anötö uŋ iŋ sa, tôm sêto yêc naŋ. \v 5 Goc iŋ hoc dau asê têŋ Pita, ma têŋ lau ŋatô naŋ sêmbo †ŋgacsêŋomi 12 si toŋ. \v 6 Ma tiŋambu iŋ hoc dau asê têŋ asidôwai toŋ atu naŋ sêmbo sêwhiŋ dau. Ŋac lau daêsam, sêhôc gêlêc 500 su. Kwahic dec ŋac si lau ŋatô sêmbac ndu su, magoc daêsam gacgeŋ sêmbo tali. \v 7 Tiŋambu iŋ hoc dau asê têŋ Jems ma têŋ lau aposel hoŋ. \v 8 Ma tiŋambu andô iŋ hoc dau asê têŋ aö dauŋ, naŋ gati aposel gitôm balêkoc naŋ dinda kôc so ndê têm. \v 9 Bu aö galic dauŋ tôm lau aposel si ŋgac ŋambu-ŋga solop. Sêsam aö bu aposel, magoc aö ŋgac ŋayham dom bu sêhê ŋaê aposel pi aö. Ŋahu bu muŋ-ŋga lê aö gakêŋ kisa Anötö ndê lau sêkêŋ whiŋ-ŋga. \v 10 Magoc tu Anötö kêmwasiŋ aö-ŋga, dec aö gati aposel, ma iŋ ndê mwasiŋ dau meŋ ŋambwa dom. Mba! Bu aö gakôm gweleŋ gahoc gêlêc Kilisi ndê aposel hoŋ su. Magoc aö dauŋ gakôm dom. Anötö ndê mwasiŋ puc aö dôŋ, dec kêŋ ŋaclai têŋ aö bu wakôm gweleŋ. \v 11 Bocdinaŋ aŋyalê ŋapep bu yom naŋ aö gahoc asê pi Kilisi, ma aposel hoŋ sêhoc asê, iŋ yom tigeŋ. Ma yom dau ti mac nem akêŋ whiŋ ŋahu. \s1 Lau batê oc sêtisa \p \v 12 Yac am mêtê ma ahoc asê bu Anötö uŋ Kilisi sa akêŋ lau batê-ŋga. Ma bocdinaŋ bocke dec mac nem lau ŋatô sêsôm bu lau batê oc sêtisa dom? \v 13 Aŋgô! Iŋ bu yom ŋandô bu lau batê sêtôm dom bu sêtisa, dec tôm dom bu Kilisi dau tisa ma mbo tali tiyham bocdinaŋ. \v 14 Ma Kilisi bu tisa su dom, dec mêtê naŋ yac am, naŋ oc ŋahu mbasi, ma mac nem akêŋ whiŋ ŋahu mbasi bocdinaŋ. \v 15 Ma gêŋ daŋ tiyham. Yac lau aposel am mêtê ma asôm bu Anötö uŋ Kilisi sa akêŋ lau batê-ŋga. Magoc mac asôm bu lau batê oc sêtisa dom. Mac nem yom bu yom ŋandô, dec mêtê naŋ yac ahoc asê pi Anötö, naŋ yom tasaŋ. \v 16 Bu lau batê bu sêtisa dom, dec Kilisi dau tisa su dom. \v 17 Ma iŋ bu yom ŋandô bu Anötö uŋ Kilisi sa su dom, dec mac nem akêŋ whiŋ oc ŋandô mbasi, ma mac nem sac gacgeŋ yêc mac-ŋga. \v 18 Ma Anötö bu uŋ Kilisi sa su dom, dec lau naŋ sêkêŋ whiŋ Yisu ma sêmbac ndu su, naŋ gacgeŋ siŋga su. \v 19 Tu Kilisi-ŋga dec yac dakêŋ bataŋ bu Anötö oc uŋ yac hoŋ sa têŋ têm ŋambu-ŋga. Yom dau bu yom ŋandô dom, dec gêŋ naŋ dakêŋ bataŋ, naŋ gêŋ têm kwahic dec-ŋga ŋambwa ma ŋandô mbasi têŋ têm ŋambu-ŋga. Ma lau hoŋ oc sêpu yac ma sêlic yac tôm lau gauc mbasi-ŋga. \p \v 20 Magoc Anötö uŋ Kilisi sa akêŋ lau batê-ŋga yomandô. Iŋ gitôm lau hoŋ naŋ sêmbac ndu su, naŋ si ŋgac mbêc. \v 21 Ŋamalac tigeŋ ti dambac ndu ŋahu. Ma ŋamalac tigeŋ ti datisa akêŋ lau batê-ŋga ŋahu. \v 22 Yomandô! Tu Adam-ŋga dec yac hoŋ dawêkaiŋ seŋ dambac ndu-ŋga. Magoc tu Kilisi-ŋga dec lau naŋ sêkêŋ whiŋ iŋ, naŋ sêwêkaiŋ seŋ sêmbo tali-ŋga. \v 23 Tigeŋ lau naŋ sêmbac ndu, naŋ oc sêtisa tôm ŋandoc. Kilisi tisa muŋ, gitôm gêŋ ŋandô mbêc. Ma têŋ ndoc iŋ mbu meŋ, naŋ lau naŋ sêti iŋ ndê, naŋ oc sêtisa. \v 24 Têŋ dinaŋ iŋ oc ndic bata têm kwahic dec-ŋga, ma iŋ oc seŋ ŋaclai ti ŋagôliŋ hoŋ su, ma kêŋ gêŋ hoŋ sip Damaŋ Anötö amba bu nem gôliŋ. \v 25 Bu Kilisi gic waê bu nem gôliŋ e iŋ kêŋ iŋ ndê ŋacyo hoŋ sêsôc iŋ gahi ŋapu. \v 26 Ma ŋacyo ŋambu-ŋga naŋ iŋ oc seŋ su, naŋ ŋaclai dambac ndu-ŋga. \v 27 Sêto yom yêc bocdec bu: \li1 Iŋ kêŋ gêŋ hoŋ sêsôc iŋ gahi ŋapu. \rq [BW 8:6]\rq* \p Yom dinaŋ pi ‘gêŋ hoŋ,’ naŋ hêganôŋ Anötö dom, bu Anötö dau kêŋ ŋaclai têŋ Kilisi pi gêŋ hoŋ. \v 28 Tigeŋ têŋ ndoc Anötö ndê Atu dau kêŋ gêŋ hoŋ sêsôc iŋ ndê gôliŋ ŋapu su, naŋ goc iŋ dau oc sôc Anötö ŋapu. Ma bocdinaŋ Anötö tigeŋ oc ti ŋadau ma nem gôliŋ gêŋ hoŋ. \p \v 29 Anötö oc uŋ lau batê sa têŋ têm ŋambu-ŋga, yomandô. Bu bocdinaŋ dom, dec tu sake-ŋga lau ŋatô sêliŋ saŋgu tu lau naŋ sêmbac ndu su-ŋga?\f + \fr 15:29 \ft Mêtê dau ŋahu yêc awê dom, magoc Pol ndê yom tôc asê bu lau Korin ŋatô sêliŋ saŋgu tu ŋac si lau naŋ sêmbac ndu-ŋga. Mboe lau batê dinaŋ sêkêŋ whiŋ Yisu su, magoc sêliŋ busaŋgu su dom têŋ ndoc sêmbo tali, ma tu dinaŋ-ŋga dec lau ŋatô sêliŋ saŋgu tu ŋac-ŋga. Pol sôm bu mêtê dinaŋ iŋ solop me so dom, magoc iŋ sôm yom pi mêtê dau tu bu puc iŋ ndê yom pi lau batê sêtisa-ŋga naŋ dôŋ.\f* \v 30 Ma gauc nem yac lau aposel. Tu sake-ŋga yac ahôc ŋawapac ti kisa ŋapaŋ tu gweleŋ ŋawaê ŋayham-ŋga? \v 31 O asidôwai. Aö gapo mac nem waêm sa tu mac nem akêŋ whiŋ yac neŋ Pômdau Yisu Kilisi-ŋga. Mac aŋyalê bu yom dau iŋ yom ŋandô, dec aŋyalê bu yom dec iŋ yom ŋandô bocdinaŋ. Lau sêkôm bu sêndic aö ndu tôm bêc hoŋ. \v 32 Yêc malac Epesas lau sêkêŋ kisa aö gitôm bôclai sac, magoc aö gac siŋ têŋ ŋac ti ŋaŋga. Magoc lau batê bu sêtisa dom, tôm mac nem lau ŋatô sêsôm, dec aö neŋ gweleŋ ŋawaê ŋayham-ŋga iŋ ŋamalac ŋambwa si gêŋ, ma oc nem aö sa daŋ dom. Bu bocdinaŋ dec dakôm tôm yom naŋ sêto yêc bocdec bu: \li1 Gauc nem gêŋ daneŋ ti danôm-ŋga eŋ, bu ŋasawa apê eŋ yac oc dambac ndu ma dandiŋaŋ. \rq [Ais 22:13]\rq* \p \v 33 Ayob daôm bu lau sêŋsau mac dom. Gauc nem yom naŋ sêsôm bocdec bu, “Mac bu ambo awhiŋ lau naŋ sêkôm mêtê sac, dec mêtê sac dau oc kôm mac nem mêtê ŋayham tisac whiŋ.” \v 34 Aö wasôm têŋ mac bu mayam daôm, bu mac nem lau ŋatô sêsa si lêŋ gitôm sem gauc Anötö ma sêsap mêtê sac dôŋ ŋapaŋ. Bocdinaŋ akôc gauc ŋapep ma ahu mêtê sac siŋ gacgeŋ. \s1 Lau oc sêtisa ti ŋamlic kaiŋ bocke? \p \v 35 Mboe mac nem lau ŋatô oc sêndac, “Anötö oc uŋ lau batê sa ŋalêŋ bocke?” me “Lau batê oc sêtisa ti ŋamlic kaiŋ bocke?” \v 36 Yom dau iŋ yom gauc mbasi-ŋga. Aŋgô! Gêŋ naŋ mac asô sip nom, naŋ bu tibalê dom, dec oc po pi meŋ dom. \v 37 Mac bu asô gêŋ ŋamatu gitôm yaŋgom me gêŋ ŋawhê ŋatô, dec mac asô gêŋ dau ŋagatôm naŋ oc po pi meŋ tiŋambu, naŋ dom, magoc asô ŋamatu ŋambwa sip nom. \v 38 Ma Anötö dau kêŋ gêŋ ŋagatôm têŋ gêŋ ŋawhê tôm iŋ dau kêmasaŋ su. Iŋ kêŋ ŋagatôm tidau-tidau têŋ gêŋ ŋawhê tigeŋ-tigeŋ. \v 39 Ma ŋagatôm ti ŋamlic naŋ iŋ kêŋ têŋ gêŋ hoŋ, naŋ sêtôm dau d om. Iŋ kêŋ ŋamalac si ŋamlic kaiŋ daŋ, ma bôc si kaiŋ daŋ, ma mbac ti i bocdinaŋ. \v 40 Gêŋ undambê-ŋga sêmbo ti ŋac si ŋawasi kaiŋ daŋ, ma gêŋ nom-ŋga sêmbo ti ŋac si ŋawasi kaiŋ daŋ bocdinaŋ. \v 41 Ac ti ayô ma tata hoŋ si ŋawasi têŋtêŋ. Ma tata hoŋ si ŋawasi gitôm dau dom. \v 42 Ma têŋ ndoc lau batê sêtisa, naŋ oc ŋalêŋ kaiŋ tigeŋ. Lau batê naŋ taŋsuhuŋ sip nom, naŋ si ŋamlic iŋ gêŋ têm kwahic dec-ŋga, ma tôm dom bu yêc ŋapaŋ. Magoc Anötö oc uŋ sa ma nem kwi ti gêŋ yêc ŋapaŋ-ŋga. \v 43 Gêŋ naŋ taŋsuhuŋ iŋ gêŋ waêmba, magoc Anötö oc uŋ sa ma kôm ti gêŋ tiwaê. Taŋsuhuŋ gêŋ ŋaclai mba, magoc Anötö oc uŋ sa ti ŋaclai. \v 44 Bu yac taŋsuhuŋ ŋamlic nom-ŋga, magoc Anötö oc uŋ sa ti ŋamlic wakuc undambê-ŋga. Yac taŋyalê bu ŋamlic nom-ŋga dec yêc, ma ŋamlic undambê-ŋga yêc bocdinaŋ. \v 45 Anötö kêmasaŋ ŋamalac si ŋamlic nom-ŋga, tôm yom naŋ sêto yêc bocdec bu: \li1 Ŋgac ŋamata-ŋga Adam iŋ ti gêŋ tali. \rq [Gen 2:7]\rq* \p Ma Adam ŋambu-ŋga, naŋ Kilisi dau, naŋ tisa ti ŋamlic undambê-ŋga. Ma yac oc dambo taŋli tu iŋ-ŋga, ma datap neŋ ŋamlic wakuc undambê-ŋga sa, tôm iŋ ndê. \v 46 Yac dakôc ŋamlic undambê-ŋga muŋ dom, magoc dakôc ŋamlic nom-ŋga muŋ, ma tiŋambu oc datap ŋamlic undambê-ŋga sa. \v 47 Ŋamalac ŋamata-ŋga meŋ akêŋ nom. Magoc ŋamalac tilu-ŋga meŋ akêŋ undambê. \v 48-49 Kwahic dec yac hoŋ dambo datôm ŋamalac nom-ŋga ŋamata-ŋga dinaŋ. Dinaŋi sêkôc yac bu dambo datôm ŋamalac nom-ŋga dinaŋ. Magoc lau naŋ sêmbo undambê, naŋ sêmbo sêtôm ŋ amalac undambê-ŋga, ma tiŋambu yac oc datiwakuc, ma dambo datôm ŋamalac undambê-ŋga. \p \v 50 Bocdinaŋ aneŋ asidôwai, aö wasôm têŋ mac bu yac datôm dom bu dasôc Anötö ndê gameŋ undambê-ŋga ti neŋ ŋamlic têm kwahic dec-ŋga. Bu yac neŋ dac ti ŋamsôm iŋ gêŋ yêc ŋapaŋ-ŋga dom, ma tôm dom bu wêkaiŋ gameŋ dandöc taŋli ŋapaŋ-ŋga. \v 51 Aö bu wasôm yom ŋahu atu daŋ têŋ mac aŋgô. Yac hoŋ oc dambac ndu dom, magoc Anötö oc nem yac hoŋ kwi ma kêŋ ŋamlic wakuc têŋ yac. \v 52 Têŋ bêc ŋambu-ŋga dahuc oc taŋ, ma sep tigeŋ lau batê oc sêtisa ti ŋamlic wakuc sêndöc tali ŋapaŋ-ŋga. Ma Anötö oc nem yac lau naŋ dambo taŋli, naŋ kwi dawhiŋ, ma kêŋ ŋamlic wakuc têŋ yac. \v 53-54 Bu ŋamlic nom-ŋga oc tôm dom bu yêc ŋapaŋ, ma gic waê bu niŋga. Bocdinaŋ têŋ bêc ŋambu-ŋga Anötö oc nem ŋamlic nom-ŋga kwi ti gêŋ yêc ŋapaŋ-ŋga, naŋ tôm dom bu niŋga. Gauc nem yom naŋ sêto yêc bocdec bu: \li1 Anötö ku ŋaclai dambac ndu-ŋga dulu su, ma pacndê sambuc. \rq [Ais 25:8]\rq* \p Yom dau oc ŋandô sa têŋ bêc ŋambu-ŋga. \li1 \v 55 O ŋaclai dambac ndu-ŋga, am oc ku yac dulu ŋalêŋ bocke? Am nem ŋamalic ndic yac ndu-ŋga yêc nde? \rq [Hos 13:14]\rq* \p \v 56 Ŋamalic naŋ wê yac dasa seŋ dambac ndu-ŋga, naŋ mêtê sac. Ma yomsu kêŋ ŋaclai têŋ mêtê sac. \v 57 Magoc danem daŋge Anötö naŋ ku yac neŋ ŋacyo dulu tu yac neŋ Pômdau Yisu Kilisi-ŋga. \v 58 Bocdinaŋ, aneŋ asidôwai atac whiŋ-ŋga, alhac ŋaŋga ma ayob daôm bu gêŋ daŋ ku mac dulu dom. Akêŋ nem ŋalôm sambuc tu Pômdau ndê gweleŋ-ŋga. Bu mac aŋyalê su bu gêŋ bocke naŋ mac akôm tu Pômdau-ŋga, naŋ gêŋ ŋandô mbasi-ŋga dom. Oc nem ŋandô! \c 16 \s1 Sêkêŋ da bu sênem lau sêkêŋ whiŋ-ŋga ŋatô sa \p \v 1 Aö wasôm yom pi awa naŋ mac bu andic sa bu anem Anötö ndê lau dabuŋ Jerusalem-ŋga sa. Akôm tôm yom naŋ aö gasôm têŋ gôlôwac dabuŋ naŋ sêmbo gameŋ Galesia-ŋga, naŋ su. \v 2 Tôm wake ŋabêc ŋamata-ŋga sambob, mac tigeŋ-tigeŋ andic nem awa da-ŋga sa tôm awa naŋ mac tigeŋ-tigeŋ atap sa yêc wake dinaŋ ŋalôm. Andic sa gwanaŋ ma akêŋ ndöc. Ma têŋ ndoc aö wahôc asê mac yêc malac Korin, naŋ oc wakêŋ ŋawapac têŋ mac bu andic sa têŋ têm dinaŋ-ŋga dom. \v 3 Aŋyaliŋ lau ŋatô sa naŋ mac alic ŋayham bu sêkôc mac nem da dau, ma sêkêŋ têŋ gôlôwac dabuŋ Jerusalem-ŋga. Ma têŋ ndoc aö wahôc asê mac, naŋ wato bapia puc ŋac dôŋ-ŋga ma waŋkiŋ ŋac sêndi. \v 4 Ma aö bu walic tôm bu aö dauŋ watêŋ Jerusalem wandi, goc yac aŋsêlêŋ awhiŋ dauŋ. \s1 Pol ti lau ŋatô oc sêndic lau Korin kêsi \p \v 5 Aö gauc gêm bu wandic lau gameŋ Masedonia-ŋga kêsi, ma tiŋambu watêŋ mac waloc. \v 6 Aö bu wambo wawhiŋ mac ŋasawa baliŋ, mboe aö oc wambo e ndoc uhô-ŋga pacndê. Ma bocdinaŋ oc tôm bu mac anem aö sa tu seŋ bocke naŋ wasa tiŋambu-ŋga. \v 7 Aö gakêŋ bataŋ bu Pômdau oc kêŋ ŋasawa baliŋ têŋ aö tu wambo wawhiŋ mac-ŋga. Magoc aö bu waloc ŋagahô, d ec oc tôm dom bu wambo wawhiŋ mac ŋasawa baliŋ. \v 8 Kwahic dec aö oc gacgeŋ wambo malac Epesas e Om †Pentikos-ŋga pacndê. \v 9 Ŋahu bu Pômdau gêlêc gatam su bu wakôm gweleŋ atu daŋ yêc dindec e ŋandô sa. Ma gêŋ daŋ whiŋ, naŋ lau daêsam sêkêŋ kisa aö yêc dec. \p \v 10 Timoti bu hôc asê mac, naŋ goc akôc iŋ sa ti yom malô, tu bu iŋ mbo whiŋ mac ti atac pa su eŋ. Ŋahu bu iŋ kôm Pômdau ndê gweleŋ tôm aö gakôm. \v 11 Alic bu lau daŋ sêtec iŋ me sêpu iŋ dom. Ma têŋ ndoc iŋ bu mbu têŋ aö meŋ, naŋ aŋkiŋ iŋ lhö meŋ ti yom malô. Aö gakêŋ bataŋ bu ŋasawa sauŋ Timoti ma asidôwai ŋatô oc sêmbu sêtêŋ aö sêmeŋ. \p \v 12 Yom pi yac neŋ asidôwa Apolos wasôm bocdec bu. Aö gateŋ iŋ tidim daêsam bu êŋsêlêŋ whiŋ asidôwai ŋatô ma têŋ mac loc. Kwahic dec iŋ sôm bu iŋ oc loc dom, magoc têŋ ndoc iŋ tap ŋasawa ŋayham daŋ sa, naŋ iŋ oc loc. \s1 Yom ŋambu-ŋga \p \v 13 Anem ali, asap nem mêtê akêŋ whiŋ-ŋga dôŋ ŋapaŋ, ma alhac ŋaŋga ti nem ŋalôm pêŋ dôŋ. \v 14 Ma akôm nem gêŋ hoŋ ti mêtê atac whiŋ-ŋga. \p \v 15 O asidôwai. Mac aŋyalê bu Stepanas ma lau hoŋ naŋ sêmbo iŋ ndê andu, naŋ sêti lau ŋamata-ŋga tu sêkêŋ whiŋ Yisu-ŋga yêc mac nem gameŋ Akaya-ŋga. Ma ŋac sêkêŋ si ŋalôm sambuc tu sênem akiŋ Anötö ndê lau dabuŋ-ŋga. Kwahic dec aö bu wandac mac bocdec bu. \v 16 Lau kaiŋ dinaŋ, ma lau asa naŋ sêlhac sêwhiŋ ŋac ma sêkôm gweleŋ ŋawaê ŋayham-ŋga, naŋ asôc ŋac ŋapu. \v 17 Têŋ ndoc Stepanas lu Fotunatas ma Akayakus sêmeŋ akêŋ Korin ma sêhôc asê aö, naŋ sêkôm aö atac ŋayham atu. Ŋahu bu ŋac sêkôc mac hoŋ aŋôm sêtêŋ aö sêmeŋ. \v 18 Ŋac sêkôm aö neŋ ŋalôm tigahô, tôm sêkôm mac nem ŋalôm tigahô têŋ têm sêmbo sêwhiŋ mac. Tu dinaŋ-ŋga dec wasôm têŋ mac bu atoc lau kaiŋ dinaŋ sa ŋapep. \s1 Pol ti lau ŋatô sêkôm acsalô têŋ lau Korin-ŋga \p \v 19 Gôlôwac dabuŋ titoŋ-titoŋ hoŋ naŋ sêmbo gameŋ Esia-ŋga dindec, naŋ sêkêŋ si acsalô ŋayham têŋ mac hoŋ. Ma Akwila lu Prisila ti gôlôwac dabuŋ naŋ sêkac sa yêc iŋlu si andu, naŋ sêkêŋ acsalô ŋayham ti atac whiŋ têŋ mac tu Pômdau-ŋga. \v 20 Ma asidôwai hoŋ naŋ sêmbo gameŋ dindec sêkêŋ acsalô têŋ mac bocdinaŋ. Mac hoŋ akam daôm, aŋkuc Anötö ndê lau dabuŋ si lêŋ. \p \v 21 Aö Pol gato yom dindec ŋa dauŋ amaŋ tu bu wakêŋ aneŋ acsalô têŋ mac-ŋga. \p \v 22 Ŋamalac daŋ bu atac tec Pômdau, naŋ Anötö pucbo iŋ. O Pômdau, mbu mweŋ! \v 23 Pômdau Yisu ndê mwasiŋ têŋ mac. \v 24 Aö bu wakêŋ aneŋ atac whiŋ têŋ mac lau akêŋ whiŋ Yisu Kilisi-ŋga hoŋ.