\id MAT - Akoose \h Matyo \toc1 Nkalaŋ ḿ bwâm ḿme Yesuɛ ngáne Matyo átélé \toc2 Matyo \toc3 Mat \mt2 Nkalaŋ ḿ bwâm ḿme Yesuɛ ngáne \mt1 Matyo \mt3 átélé \imt1 Ndibned ń kálag \im Nkalaŋ ḿ bwâm ngáne Matyo átélé ńhɔ́be nɛ́n bán Yesuɛ mɔ́ adé Nsoodɛ awě Dyǒb dénhɔ̄bpē aá mɔ́ɔ̄lōm á nkǒŋsé te. Mbwiined ne mɔ́ dɔ́ɔ Dyǒb dénlōnēdtē mekan ḿme ánhɔ̄bpē aá mɔ́ɔ̄bɛlé ábē bad seʼ bɔɔ́d. Ḿmɛ́n nkalaŋ ḿ bwâm ńdé áyə̄l e nkǒŋsé ńsyə̄ə̄l. \ip Mekan ḿme Yesuɛ áyə́gtéʼáá békábé mɔ́ áte metɔ́n métáan. (1) Abɛ́ áde bad bé nkamlɛn ń Dyǒb bétə́ŋgɛ́né awóŋ ne mbɛltéd ḿmāb, mekan ḿme mɛ́bɛ̄ ḿmāb ne mekan ḿme mɛ́bɛnléd ne bɔ́ (Eʼpɛd 5-7); (2) Nsɔ́n ḿme bembapɛɛ dyôm ne bébɛ bétə́ŋgɛ́né abɛl (Eped 10); (3) Ngáne nkamlɛn ń Dyǒb ńdíí (Eped 13); (4) Ngáne mod átə́ŋgɛ́né Dyǒb abɛle (Eped 18); (5) Mekan ḿme mébɛnlad ne ngáne ébɛ̄ɛ̄ áde Krǐstəə ápɛɛ́ (Eʼpɛd 24-25). \iot Nkabtéd ń kálag \io1 Nchyáátɛ́n ne echyáa éche Yesu Krǐstəə \ior 1.1-2.23\ior* \io1 Nsɔ́n ḿme Jɔnɛ, Ndusɛnɛ \ior 3.1-12\ior* \io1 Edusɛn ne mekəgsɛn ḿme Yesuɛ \ior 3.13-4.11\ior* \io1 Nsɔ́n ḿme Yesuɛ á mbwɔ́g e Galilia \ior 4.12-18.35\ior* \io1 Nsɔ́n ḿme Yesuɛ áde áhídté á Galilia âpɛ á Jerusalɛm \ior 19.1-20.34\ior* \io1 Eʼpun bé asóg ábe Yesuɛ á Jerusalɛm ne bɛnbɛn ne á Jerusalɛm \ior 21-27\ior* \io1 Mpuu ne alúmed áde Sáŋgwɛ́ɛ́ álúmtáá bad yə̌l áde ámáá apuu \ior 28.1-20\ior* \c 1 \s1 Betaa ábe Yesuɛ \r (Luk 3.23-38) \p \v 1 Tóŋgé e betaa ábe Yesu Krǐstəə edíi nɛ́n. Yesuɛ ambíd á nchyáátɛ́n ḿme kə̂ŋ Dabidɛ, Dabidɛ mɔ́-ʼɛ abíd á nchyáátɛ́n ḿme Abrahamɛ.\f + \fr 1:1 \ft Ḿmɛ́n nchoo ńdé kə́ə́ŋne á kálag e Dyǒb eʼsó 5.1, 6.9, 10.1, 11.10, 27.\f* \p \v 2 Abrahamɛ mɔ́ abédé sáá awě Aisigɛ. Aisigɛ-ʼɛ ambɛ́ sáá awě Jakɔbɛ, Jakɔbɛ-ʼɛ mɔ́ anchyáá Judaa bɔ́ɔbɛ baányaŋ. \v 3 Judaa bɔ́ mwaád Tamaa, bénchyāā Pɛrɛsɛ ne Zɛraa. Perɛɛ ambɛ́ sáá awě Hesɛrɔnɛ, Hesɛrɔnɛ-ʼɛ sáá awě Ramɛ. \v 4 Ramɛ mɔ́ abédé sáá awě Aminadabɛ, Aminadabɛ-ʼɛ abédé sáá awě Nashɔnɛ. Nashɔnɛ ambɛ́ sáá awě Salmɔnɛ. \v 5 Salmɔnɛ bɔ́ mwaád, Rahabɛ bɔ́-ʼaá bénchyāā Boasɛ. Boasɛ bɔ́ mwaád Rutɛ bénchyāā Obɛdɛ, Obɛdɛ-ʼɛ ambɛ́ sáá awě Jesɛ. \v 6 Jesɛ ambɛ́ sáá awě kə̂ŋ Dabidɛ. \p Kə̂ŋ Dabidɛ bɔ́ Uria mwaád béchyāā Solomonɛ. \v 7 Solomonɛ ambɛ́ sáá awě Rehoboamɛ, Rehoboamɛ-ʼɛ mɔ́ ambɛ́ sáá awě Abijaa, Abijaa ambɛ́ sáá awě Asaa. \v 8 Asaa ambɛ́ sáá awě Jehosafadɛ, Jehosafadɛ mɔ́-ʼɛ ambɛ́ sáá awě Joramɛ, Joramɛ mɔ́-ʼɛ ambɛ́ sáá awě Uzzia. \v 9 Uzzia abédé sáá awě Jotamɛ, Jotamɛ mɔ́-ʼɛ ambɛ́ sáá awě Ahasɛ. Ahasɛ mɔ́-ʼɛ ambɛ́ sáá awě Hezekaya. \v 10 Hɛzekaya-ʼɛ ambɛ́ sáá awě Manasɛ. Manasɛ-ʼɛ sáá awě Amɔsɛ. Amɔsɛ mɔ́ ambɛ́ sáá awě Josia. \v 11 Josia mɔ́ɔ anchyáá Jekonyasɛ bɔ́ɔbɛ baányaŋ, á póndé eche bad bé aloŋ á Israɛl bênkwɛɛ́ nzum boŋ bad bé Babilɔn béswɛ́ɛ́n bɔ́ áwāb aloŋ. \p \v 12 Áde nɛ́n dêmmadté atóm, kə́ə́ŋ ne á póndé echě bénchyāāʼɛ́ Yesuɛ, betaa ábe Yesuɛ bébédɛ́ɛ; Jekonyasɛ mɔ́ɔ ambɛ́ sáá awě Sheltyɛlɛ, Sheltyɛlɛ-ʼɛ mɔ́ ambɛ́ sáá awě Zerubabɛlɛ. \v 13 Zerubabɛlɛ ambɛ́ sáá awě Abutɛɛ, Abutɛɛ-ʼɛ sáá awě Elyakimɛ. Elyakimɛ-ʼɛ ambɛ́ sáá awě Azɔɔ. \v 14 Azɔɔ abédé sáá awě Zadogɛ, Zadogɛ mɔ́-ʼɛ ambɛ́ sáá awě Akimɛ, Akimɛ-ʼɛ sáá awě Eliudɛ. \v 15 Eliudɛ mɔ́ ambɛ́ sáá awě Elizaa. Elizaa-ʼɛ sáá awě Matanɛ. Matanɛ mɔ́-ʼɛ ambɛ́ sáá awě Jakɔbɛ. \v 16 Jakɔbɛ mɔ́ abédé sáá awě Josɛbɛ. Josɛbɛ mɔ́ awóŋ Maria awě anchyáá Yesuɛ awě béchəgɛɛ́ bán Krǐstəə. \p \v 17 Né-ɔɔ́, nyoŋgɛl ésyə̄ə̄l, mbooted ne Abrahamɛ âpɛ wɛ́ɛ Dabidɛ, édé dyôm-é-nyoŋgɛl ne éniin. Mbooted ne Dabidɛ âpɛ póndé eche béswɛ́ɛ́né bad bé Israɛl á Babilɔn áde bênkwɛɛ́ nzum, édé dyôm-é-nyoŋgɛl ne éniin. Bootya póndé eche bénswɛ̄ɛ̄nnɛ̄ bad bé Israɛl á Babilɔn áde bênkwɛɛ́ nzum, kə́ə́ŋne á póndé eche béchyáá Yesuɛ, ádé dyôm-é-nyoŋgɛl ne éniin. \s1 Echyáa éche Yesuɛ \r (Luk 2.1-7) \p \v 18 Echyáa éche Yesuɛ ébédé nɛ́n: Maria, nyaá awě Yesuɛ, ábédé ngɔn e mmwaád echě enkêmbíí mwɛnchóm. Bênkií mɔ́ mod nhɔ́g awě béchə́géʼáá bán Josɛbɛ. Boŋ byánán Maria ǎsū á eʼwóŋgé wɛ́ɛ Josɛbɛ, ényīnnēd nɛ́n bán adé nkog á ngíne e Edəə́dəŋ éche Ésáá. \v 19 Josɛbɛ-ʼɛ, ngáne ábédé mɔ́ mod a bwâm, enkêndəŋgé Maria eʼsôn awóged. Né-ɔɔ́, abɛléʼáá mboŋsɛ́n âchene mɔ́ á mesɔɔm-tê. \v 20 Á póndé echě ḿmê mewêmtɛn médíí mɔ́ áte, ángɛl e Dyǒb empií mɔ́ áde ánáŋgé nló. Ángɛl ne enláá mɔ́ nɛ́n aá, “Á-Josɛb, mod á mbyaa ḿme Dabidɛ, weebááʼ Maria atéd nɛ́ɛ mmwaád awôŋ, áyə̄le Edəə́dəŋ éche Ésáá chɔ́ɔ épíídé mɔ́ boŋ abɛ́ nkog. \v 21 Ǎchyāā mwǎn a mwɛnchóm, échuu-ʼɛ mɔ́ dǐn wɛɛ́ Yesuɛ\f + \fr 1:21 \fk Yesuɛ: \ft Ádɛ́n dǐn ádíi bán Mod a eʼsoósoŋ.\f* áyə̄le nɛ́n mɔ́ɔ̄hūd ábē bad á mbéb-te.” \v 22 Ḿmɛ́n mésyə̄ə̄l mêmbɛnléd âlóned eʼyale ábe Dyǒb dénlōmɛ̄nnē nkal éʼdəə́dəŋ aá, \q1 \v 23 “Nyénɔneʼ, ngɔn e mmwaád echě eébíí mwɛnchóm ěbɛ̄ nkog, \q1 echyáá-ʼɛ mwǎn a mwɛnchóm, \q1 bɛ́chə̌g-kɛ mɔ́ bán Emmanuɛlɛ.” \m Ádɛ́n dǐn ádé nɛ́n bán, “Dyǒb ádé ne sé.” \v 24 Nɛ́ɛ Josɛbɛ ásyə́ŋgé ásē, ambɛ̌l ngáne ángɛl énlāāʼɛ́ mɔ́. Antéd Maria nɛ́ɛ awě mmwaád. \v 25 Boŋ kə́ə́ŋ ne póndé eche Maria áchyáá mwǎn, Josɛbɛ enkêndyɛ̌nné mɔ́. Josɛbɛ anchuú-ʼɛ ane mwǎn dǐn aá Yesuɛ. \c 2 \s1 Beláŋ-bé-betintinɛ bébídé á akuu âhyɛ dé abɛ Yesuɛ edúbé \p \v 1 Bénchyāā Yesuɛ á dyad á Bɛtɛlhɛm á mbwɔ́g e Judeya á póndé eche Hɛrɔdɛ ábédé kə̂ŋ. Bad behɔ́g ábe bélááʼáá betintinɛ âbíi mekan, bémbīd á akuu,\f + \fr 2:1 \fk Á akuu: \ft Pɛd echě etondɛɛ ábídɛɛ́. \f* bépɛ̄ á Jerusalɛm.\fig Beláŋ-bé-betintinɛ bébídé á akuu âhyɛ dé abɛ Yesuɛ edúbé|src="CN01632c.tif" size="span" ref="2.1" \fig* \v 2 Áde bépédé á Jerusalɛm, bênsɛdéd bánken, “Héé kə̂ŋ e bad bé Israɛl, ane awě achyáádté wɛ́n ádíí? Sênyíné tintinɛ á akuu awě alûmte nɛ́n bán achyáádté. Nɛ̂ dɔ́ɔ ákə́ə́ boŋ sépag âbɛ mɔ́ edúbé.” \v 3 Ádě kə̂ŋ Hɛrɔdɛ áwógé nɛ̂, nɛ̂ dêntagéd mɔ́ á mewêmtɛn-tê bwâmbwam. Dêntagéd mɔ́, átāgēd-tɛ bad bé Jerusalɛm bésyə̄ə̄l. \v 4 Hɛrɔdɛ anlǎd ábe beprisɛ bémbáá ne bemeléede bé mbéndé bésyə̄ə̄l áte. Boŋ ásɛdté bɔ́ aáken, “Héé Ane awě Dyǒb Áwɔ́gté, awě bésinɛɛ́, áchyāādtē?” \v 5 Dɔ́ɔ békwɛ́ntɛ́né mɔ́ bán, “Bɛ́chyāā mɔ́ á dyad á Bɛtɛlhɛm, á mbwɔ́g e Judeya. Nkal éʼdəə́dəŋ antěl aá, \q1 \v 6 ‘Á-bad bé Bɛtɛlhɛm á ndɔɔb e Juda, ádɛ̄n dyad ádé dyad ahɔ́g áde ádé etógnɛ́n bwâmbwam átîntê e myad mé aloŋ á Juda. \q1 Áyə̄le mod ǎbīd átîntê echɛ̂n, awě ǎlyə̄gēd ábêm bad bé aloŋ á Israɛl.’ ” \p \v 7 Nɛ́ɛ Hɛrɔdɛ áwógé nɛ̂, anchɛ́lé ábê beláŋ-bé-betintinɛ á kun-tê, boŋ ásɛdté bɔ́ nyaa e póndé echě tintinɛ nɛ ámbīdtē. \v 8 Dɔ́ɔ álómé bɔ́ á Bɛtɛlhɛm aá, “Nyékag, nyétôŋ anɔn. Nzé nyênyíné wɛ́ɛ ane mwǎn áchyáádté, nyétīm ámbīd nyéhyɛ nyêláá mɛ, âbɛl boŋ mɛ́mpē ńkɛ ḿbɛ mɔ́ edúbé.” \v 9 Áde bémáá mekan ḿme kə̂ŋ áláŋgé bɔ́ awóg, bêmbootéd akɛ ámpē. Boŋ áde bénɔ́né ámīn, bényīn melemlem mé tintinɛ ḿme bényīnnē á akuu nɛ́ɛ ákagké bɔ́ áʼsō. Ane tintinɛ ankɛ̌ kə́ə́ŋ atyéém wɛ́ɛ ane mwǎn ánchyāādtē. \v 10 Anyín áde bényíné ane tintinɛ, bénwōg menyiŋge bwâmbwam. \v 11 Bénsɔ̄l á ndáb-te. Nɛ́ɛ bésɔ́lé, bényīn ane mwǎn bɔ́ nyaŋ, Maria. Bémbwɔ̄gē ane mwǎn mebóbóŋ âbɛ mɔ́ edúbé. Bémbīdēd mendɛ áwed ḿme bénwánlédté mɔ́, bébɛ̄-ʼɛ mɔ́. Ḿmê mendɛ mébédé gôl,\f + \fr 2:11 \fk Gôl: \ft Edíi ekii éche édé nkun bwâmbwam éche élûmte bán Yesuɛ adé kə̂ŋ.\f* mɔ̌g mé eʼlod éʼ bwâm ḿme béchəgɛɛ́ bán frankinsɛn\f + \fr 2:11 \fk Frankinsɛn: \ft Abédé dyɔ̌g áde bébagnɛɛ́ Dyǒb mendɛ.\f* ne mía.\f + \fr 2:11 \fk Mía: \ft Mébédɛ́ɛ dyɔ̌g áde bénabnadté ndim.\f* \v 12 Nɛ́ɛ bémáá ane mwǎn edúbé abɛ, bémbwɔ̄gē esú áwāb aloŋ, boŋ bêmpǒŋ nzii empée, áyə̄le Dyǒb dénlāā bɔ́ á nló-te aá béetiméʼ ámbīd wɛ́ɛ Hɛrɔdɛ. \s1 Bésōbnē Yesuɛ, békɛ́ɛ́né mɔ́ á aloŋ á Egipto \p \v 13 Áde ábê beláŋ-bé-betintinɛ bémáá akɛ, ángɛl e Dyǒb enláá Josɛbɛ á nló-te aá, “Hidé ásē, étêd anɛ́n mwǎn bɔ́ nyaŋ ésobɛn bɔ́, étimɛn bɔ́ á Egipto. Nyédyɛ-ʼɛ áwed kə́ə́ŋ né nláŋgé nyé mɛɛ́ nyéhide, áyə̄le Hɛrɔdɛ ǎlōm bad âhɛd anɛ́n mwǎn, âwúu mɔ́.” \v 14 Ḿmê nkuu děn, Josɛbɛ anhidé ásē, atéd mwǎn bɔ́ nyaŋ, ákɛ̄ɛ̄n bɔ́ nkuu ne nkuu, átimnád bɔ́ á Egipto. \v 15 Áwed dɔ́ɔ bendyɛɛ́ʼɛ́ kə́ə́ŋ ne póndé eche Hɛrɔdɛ áwédé. Nɛ́n dêmbɛnléd âlóned eʼyale ábe Dyǒb dénlōmɛ̄nnē nkal éʼdəə́dəŋ aá, “Nlébpé awem Mwǎn mɛɛ́ ábîd á aloŋ á Egipto.” \s1 Béwúú eʼchɛd éʼ bǎn á Bɛtɛlhɛm \p \v 16 Áde Hɛrɔdɛ ásóŋtɛ́né nɛ́n aá beláŋ-bé-betintinɛ bɛ̂ bédógé mɔ́, anlǐŋ bwâmbwam. Anlóm éche sə́nze á Bɛtɛlhɛm ne ene pɛd e mbwɔ́g esyəə́l, aá béwúu bǎn bé baachóm bésyə̄ə̄l ábe béepede mwɛ̌ ńláán. Ambɛl nɛ̂ âtə́ŋgɛn ne póndé eche beláŋ-bé-betintinɛ bénlāā-ʼɛ́ mɔ́ bán bénkɔ̄lē tintinɛ awě anlúméd echyáa éche Yesuɛ anyín. \v 17 Nɛ́n dêmbɛnléd âlóned eʼyale ábe Dyǒb dénlōmɛ̄nnē nkal éʼdəə́dəŋ Jeremayaa. Jeremayaa anhɔ́b aá, \q1 \v 18 “Bad bénwōg eʼsaád ne awɛ́ á ngíne ádě ábídéʼáá á Rama, áde Rashɛlɛ áchyɛɛʼɛ́ ábe bǎn. \q1 Béléntéʼáá mɔ́ awɛ́, boŋ eékobpe aléned áyə̄le nɛ́n bǎn bémmad mɔ́ awɛ́.” \s1 Josɛbɛ, Maria, ne Yesuɛ bébídé á Egipto bétīm á Nazarɛt \p \v 19 Ámbīd e kwééd eche Hɛrɔdɛ, ángɛl e Dyǒb empií Josɛbɛ á nló-te áde ámbɛ̄ɛ̄ abɛ́ á Egipto, élāŋgē mɔ́ nɛ́n aá, \v 20 “Téd awôŋ mmwaád bɔ́ mwǎn, nyétime ámbīd á aloŋ á Israɛl. Hɛrɔdɛ ne ábē bad ábe béhɛ́déʼáá ane mwǎn awúu bémáá awɛ́.” \v 21 Nɛ́ɛ Josɛbɛ áwógé nɛ̂, anlad yə̌l, atéd Maria bɔ́ mwǎn, bɔ́ɔ̄bɔ̄ɔ bétīm ámbīd á aloŋ á Israɛl. \v 22 Boŋ áde Josɛbɛ áwógé bán Achelausɛ atédé atii dé nkamlɛn áde sáá, kə̂ŋ Hɛrɔdɛ á mbwɔ́g e Judeya, ambáŋ atim ámbīd áwed. Ángɛl e Dyǒb enhyɛ̌ mɔ́ mekan mémpēe aláa á nló-te. Nɛ̂ dêmbɛ̌l, á mbwɔ́g e Galilia dɔ́ɔ ântimmé akɛ. \v 23 Ankɛ̌ alóŋ á dyad ámbáá ahɔ́g áde béchə́géʼáá bán Nazarɛt. Nɛ́n dêmbɛnléd âlóned eʼyale ábe Dyǒb dénlōmɛ̄nnē bekal béʼdəə́dəŋ tə̂ŋgɛne Yesuɛ aá, “Ǎbyɛ̄ɛ̄n nɛ́ɛ Mod a Nazarɛt.” \c 3 \s1 Nkalaŋ ḿme Jɔnɛ, Ndusɛnɛ \r (Mak 1.1-8; Luk 3.1-18; Jɔn 1.19-28) \p \v 1 Etûn é póndé ámbīd enɛ̂, Jɔnɛ, Ndusɛnɛ ambíd nkal éʼdəə́dəŋ a Dyǒb. Akaléʼáá eyale é Dyǒb á ehyáŋge á Judeya, álāŋgē bad aá, \v 2 “Nyétɛde abɛl dé mbéb áyə̄le nɛ́n nkamlɛn ń Dyǒb ńdé bɛnbɛn.” \v 3 Jɔnɛ mɔ́ abédé mod awě nkal éʼdəə́dəŋ Yesayaa áhɔ́béʼáá, áde ánhɔ̄bpē aá, \q1 “Ehə́ŋgé ébídeʼ á ehyáŋge bán, ‘Nyéboŋsɛn epɛ éche Sáŋgwɛ́ɛ́. Nyétíi echě nzii.’ ” \m \v 4 Jɔnɛ ahágéʼáá mbɔ́té éche bébɛ́nlé nyoŋ éche ébídé á yə̌l e kamɛ̂l.\f + \fr 3:4 \fk Kamɛ̂l: \ft Edíi nyam echě edé nɛ́ɛ nyag echě bébɛnladté á ehyáŋge âpém nted.\f* Awááʼáá ngə́ə́ a ngob e nyam. Eʼchuu ne bengómɛ́ɛ́ bɔ́ɔ bébédé ndyééd echê. \fig Nyam echě bébɛnladté á ehyáŋge âpém nted|src="hk00038c.tif" size="col" ref="3.4" \fig* \v 5 Bad bébídé-ʼáá á Jerusalɛm, ne ḿmíníí myad mé mbwɔ́g e Judeya esyəə́l ne á meloŋ mémpēe ḿme mébédé á nkəg mé edíb é mbáá é Jodan, békag wɛ́ɛ Jɔnɛ. \v 6 Nɛ́ɛ bêmpalɛ́ɛ́ ḿmāb mbéb áte, Jɔnɛ ádusɛ́n bɔ́ á edíb é Jodan. \v 7 Boŋ áde Jɔnɛ ányíné nɛ́ɛ Befarisia ne Besadusia béhúɛʼɛ́ âbɛl boŋ ádusɛn bɔ́, anláá bɔ́ aá, “Píí é nyə̌ chɛ́n! Nzɛ́ɛ́ múmɔ́ aláŋgé nyé aá nkáásé ń Dyǒb ńhúɛʼ boŋ aléb-pɛ nyé aá nyékúme abáŋgé? \v 8 Nyékɛ nyébɛle mam ḿme mɛ́lūmēd nɛ́n bán nyêtɛ̌dté ádɛ̄n abɛ́ dé mbéb. \v 9 Nyéewémtán nɛ́n bán nzé nyêhɔ́bé bán, nyêdé bǎn ábe Abrahamɛ, nyéekudté nkɔ́gsɛn ń Dyǒb. Boŋ ńláa nyé nɛ́n mɛɛ́, Dyǒb áhɛle ábɛnléd ḿmɛ́n meláá átīmēd mɔ́ bǎn ábe Abrahamɛ. \v 10 Bɔɔb-pɔɔ́ ehón émáá anaa á nkaŋ ḿ mɛl. Né-ɔɔ́, bwɛl ké éʼhéé ábe béēchyāāʼ eʼpum éʼ bwâm, bɛ́kwɛl bɔ́ bébwém-mɛ bɔ́ á muú-te. \v 11 Ndusan nyé bɔɔb ne mendíb âlúmed nɛ́n bán nyêhə̌ŋlɛ́né ádɛn abɛ́ dé mbéb. Boŋ mod ampée ahúɛʼ, awě atómé mɛ. Meékwognedɛɛ́ ké âpém ḿme metámbé. Ǎdusɛ́n nyé ne Edəə́dəŋ éche Ésáá, ádusɛ́n-nɛ nyé ne muú. \v 12 Awánlé échē epebɛn á ekáá, âbɛl nɛ́n, ápeb ḿme menyán ámīn. Nzé amadé, ǎlǎd mbum é bwâm áte, ákōō chɔ́. Boŋ ǎlǎd eʼpəə́, ahyáád bɔ́ á ebonde é muú éche éēdīmēʼ.” \s1 Bédúsɛ́né Yesuɛ \r (Mak 1.9-11; Luk 3.21-22) \p \v 13 Bɔɔb-pɔɔ́, Yesuɛ ambíd á mbwɔ́g e Galilia, ákɛ wɛ́ɛ Jɔnɛ á edíb é Jodan âbɛl nɛ́n Jɔnɛ ádusɛn mɔ́. \v 14 Boŋ Jɔnɛ anwanɛ́n mɔ́ mewêmtɛn ahəŋlɛn, áhɔ̄bē nɛ́n aá, “Nɛ́ɛ édíí bán wɛ-ɛɛ́ wembɛ́ edusan mɛ, chán étímé abɛ́ éche wɛwɛ éhyagké áwêm wɛɛ́ ńdusɛn wɛ?” \v 15 Boŋ Yesuɛ ankwɛntɛ́n mɔ́ aá, “Mwɛ̌ ébɛ̂ nɛ̂ bɔɔb âbɛl nɛ́n débɛl mam mésyə̄ə̄l bwâm ngáne Dyǒb áhɛdɛɛ́.” Né-ɔɔ́, Jɔnɛ ankwɛntɛ́n mɔ́ adusɛn. \v 16 Melemlem mé póndé ḿme Jɔnɛ ámáá Yesuɛ adusɛn, Yesuɛ ansyəə́ á mendíb-te. Dɔ́ɔ ngob e dyǒb énédnédé, boŋ ányīnē nɛ́ɛ Edəə́dəŋ é Dyǒb ébídé ádyōb ésudé ásē nɛ́ɛ élə̄ə̄, étyéém-mɛ mɔ́ á nló mîn.\fig Edəə́dəŋ é Dyǒb ésudé ásē nɛ́ɛ élə̄ə̄, étyéém-mɛ mɔ́ á nló|src="Cn01656c.tif" size="col" ref="3.16" \fig* \v 17 Ehɔ́b chɔ́-ʼɛ ámpē ébīdē ádyōb nɛ́n, “Awem Mwǎn a nlém nɛ́n, awógte mɛ menyiŋge bwâmbwam.” \c 4 \s1 Satanɛ akəgé Yesuɛ \r (Mak 1.12-13; Luk 4.1-13) \p \v 1 Ámbīd e póndé, Edəə́dəŋ é Dyǒb êntimɛ́n Yesuɛ á ehyáŋge âbɛl nɛ́n Satanɛ ákəg mɔ́. \v 2 Yesuɛ andid yə̌l nzaa á mekáne-tê móom mé eʼpun méniin. Ámbīd e ene póndé nzaa ewagéʼáá mɔ́. \v 3 Dɔ́ɔ Satanɛ ápédé boŋ áláŋgé mɔ́ aá, “Nzé Wɛ-ɛɛ́ edé Mwǎn a Dyǒb, kamlɛ́n ḿmɛ́n meláá métim eʼwɛle.” \v 4 Boŋ Yesuɛ antimtɛ́n mɔ́ aá, “Éténlédé á kálag e Dyǒb nɛ́n bán, \q1 ‘Saké ndyééd chěmpɛn edide moonyoŋ á aloŋgé. Boŋ eyale tɛ́ɛ́ éche Dyǒb áhɔ́bé, chɔ́ɔ édídé moonyoŋ á aloŋgé.’ ” \m \v 5 Dɔ́ɔ Satanɛ ákɛ́ɛ́né Yesuɛ á Jerusalɛm, dyad áde ásáá boŋ átyēēmān mɔ́ á nzoŋgɛ e Ndáb-e-Dyǒb mîn, \v 6 álāŋgē mɔ́ aá, “Nzé wɛ-ɛɛ́ edé Mwǎn a Dyǒb, éheb á bwɛle-mîn hɛ́n éhûn á ndɔɔb, áyə̄le éténlédé á kálag e Dyǒb nɛ́n bán, \q1 ‘Dyǒb dɛ́kamlɛ́n éche ángɛl âsáb wɛ, épēm-mɛ wɛ ámīn âbɛl weébɔ̄mē ekuu á aláá.’ ” \m \v 7 Yesuɛ-ʼɛ antimtɛ́n mɔ́ aá, “Boŋ kálag e Dyǒb ehɔ́bé ámpē nɛ́n aá, ‘Weékə̄gē Sáŋgwɛ́ɛ́ ádoŋ Dyǒb áte.’ ” \v 8 Satanɛ antéd Yesuɛ ámpē, búmɔ̄ bétyéém á mbɔɔd mîn, boŋ álūmtē mɔ́ meloŋ mé nkǒŋsé mésyə̄ə̄l ne nhɔn ńsyə̄ə̄l ḿme ńdé áwēd-te. \v 9 Dɔ́ɔ álâŋgɛɛ́ mɔ́ aá, “Mɛ̌bɛ̌ wɛ ábɛ́n bwěm éʼsyə̄ə̄l nzé ebwɔ́gké mɛ mebóbóŋ boŋ ébāg-kɛ mɛ edúbé.” \v 10 Dɔ́ɔ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ mɔ́ aá, “Syəə́ mɛ á dǐd-te, a-Satan! Éténlédé nɛ́n bán, \q1 ‘Ébwɔ́gkeʼ Sáŋgwɛ́ɛ́ ádoŋ Dyǒb mebóbóŋ, \q1 ébage-ʼɛ mɔ́ edúbé. Mwěnpɛn-naá étə́ŋgɛ́né abɛle.’ ” \m \v 11 Né-ɔɔ́, Satanɛ antɛdé Yesuɛ, ákɛ̄. Ángɛl êmpɛ̌, éwóŋgɛ́n Yesuɛ. \s1 Yesuɛ aboótédé ḿme nsɔ́n á Galilia \r (Mak 1.14-15; Luk 4.14-15) \p \v 12 Ene póndé bénhɛ̄ Jɔnɛ, Ndusɛnɛ á mbwɔg. Áde Yesuɛ áwógé nɛ̂, antǐm ámbīd á mbwɔ́g e Galilia. \v 13 Anhidé á dyad á Nazarɛt, ákɛ ádyɛ̄ɛ̄ á dyad á Kapenahum. Kapenahum abédé á nkəg mé edib-é-nzab é Galilia, á abwɔ́g á hǒm á túmbé e Zɛbulɔn ne e Naftali. \v 14 Yesuɛ ankɛ̌ á Kapenahum âlóned mekan ḿme nkal éʼdəə́dəŋ Yesayaa ánhōbpē aá, \q1 \v 15 “A-mbwɔ́g e Zɛbulɔn, a-mbwɔ́g e Naftali, ntimned ne edíb é nkwɛ̌, \q1 á múde mé edíb ń Jodan, Galilia mbwɔ́g echě bad ábe béesɛ̌ bad bé Israɛl bédyɛɛʼɛ́. \q1 \v 16 Bad ábe bébédé á ehíntɛ́n-tê békúdé eʼnyínɛn bé ekíde; \q1 Bad ábe bébédé á nsəl ń soŋ békúdé eʼsoósoŋ.” \p \v 17 Bootya póndé echě Yesuɛ ánkɛɛ́ á Galilia ambootéd eyale é Dyǒb akal áhɔ̄bē nɛ́n aá, “Nyéhəŋlɛn abɛ́ dé mbéb, áyə̄le nkamlɛn ń Dyǒb ńdé bɛnbɛn.” \s1 Yesuɛ apwɛdé bembapɛɛ béʼsō \r (Mak 1.16-20; Luk 5.1-11) \p \v 18 Epun ehɔ́g Yesuɛ akagéʼáá á nkin mé edib-é-nzab é Galilia. Annyín bǎn bé baachóm bébɛ; Simɔnɛ awě béchə́géʼáá bán Petro, bɔ́ mwǎnyaŋ Andreya nɛ́ɛ bébwémɛɛ́ mbínzé. Bébédɛ́ɛ bekób-bé-súu. \v 19 Dɔ́ɔ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá “Nyéhíde mɛ. Ngáne nyékóbɛɛ́ súu bɔɔb, mɛɛ́yə̄gēd nyé ngáne nyɛ́tēdtē bad nlém á abum âhíd mɛ.” \v 20 Ábwɔ̄g-ábwɔ̄g bêntɛdé échab mbínzé, béhīdē-ʼɛ mɔ́. \v 21 Nɛ́ɛ bésídté áʼsō, Yesuɛ annyín bǎn bé baachóm bémpēe bébɛ; Jemsɛ bɔ́ mwǎnyaŋ Jɔnɛ, bǎn ábe Zɛbɛdiɛ. Bɔ́ɔbɛ sáá bémbɛ̄ á bɔ̌lɛ-tê, bébwéméʼáá échab mbínzé. Hɛ̂ dɔ́ɔ Yesuɛ áchɛ̂nlɛɛ́ bɔ́ bad bébɛ aá béhíde mɔ́. \v 22 Ábwɔ̄g-ábwɔ̄g bêntɛdé sáá ne bɔ̌lɛ, béhīdē-ʼɛ Yesuɛ. \s1 Yesuɛ ayə́gtéʼáá, áchɔŋté-ʼɛ bad \r (Luk 6.17-19) \p \v 23 Yesuɛ akagéʼáá myad mésyə̄ə̄l á aloŋ á Galilia áyə̄gtē eyale é Dyǒb á ndáb é mekáne, ákalé-ʼɛ nkalaŋ ḿ bwâm mé nkamlɛn ń Dyǒb. Achǒŋtéʼáá bad bé nkole bésyə̄ə̄l ne nyaa e nkole tɛ́ɛ́ echě émbɛ̄ átîntê echâb. \v 24 Né-ɔɔ́ mekan ḿme Yesuɛ ábɛ́léʼáá nwógnádtáá á mbwɔ́g e Siria esyəə́l. Nɛ̂ dênkə̌ŋ bad bépɛ́ɛ́néʼáá bad bé nkole bésyə̄ə̄l áwē. Bépɛ́ɛ́néʼáá bad áwē ábe békónléʼáá nkole ne mewɛ nyaa ne nyaa. Bad ábe eʼdəə́dəŋ bé mbéb bémbɛ̄ɛ̄ áte, bad ábe béhúne ekikíd, ne bad ábe béwédé epɛd, Yesuɛ áchoŋté ábê bad bésyə̄ə̄l. \v 25 Nɛ̂ dênkə̌ŋ, ndun e mod ehídéʼáá Yesuɛ. Bad bébídéʼáá meloŋ bootya á Galilia ne mbwɔ́g e Myad Dyôm, Jerusalɛm, Judeya, ne pɛd echě edé á múde mé edíb é Jodan ḿmíníí. \c 5 \s1 Yesuɛ ayə́gté bad á ekone mîn \p \v 1 Áde Yesuɛ ányíné ene ndun e mod, anchə́gé é ekone mîn, ádyɛ̄ɛ̄ ásē. Áhed-taá ábē bembapɛɛ bétáné mɔ́ \v 2 boŋ ábootéd bɔ́ ayə́ged, áhɔ̄bē aá, \q1 \v 3 “Nnam ḿbɛ̂ ne bad ábe bédé atóg á edəə́dəŋ-tê áyə̄le bédé ásē e nkamlɛn ḿ mín. \q1 \v 4 Nnam ne bad ábe bélebeʼ, áyə̄le Dyǒb dɛ́wōgēd bɔ́ menyiŋge ámpē. \q1 \v 5 Nnam ne bad ábe bépwíítédé, áyə̄le nkǒŋsé ńsyə̄ə̄l mɛ́bɛ̄ ḿmāb. \q1 \v 6 Nnam ḿbɛ̂ ne bad ábe bédé nzaa ne píd âbɛl mam ḿme Dyǒb áhɛdɛɛ́ aá mébɛnled, áyə̄le Dyǒb dɛ́kōdēd bɔ́. \q1 \v 7 Nnam ne bad ábe béwóge bad bémpēe ngɔl, áyə̄le Dyǒb dɔ́mpē dɛ́wōg bɔ́ ngɔl. \q1 \v 8 Nnam ne bad ábe békɛ́nlé nlém á abum, áyə̄le bɛ́nyīn Dyǒb. \q1 \v 9 Nnam ne bad ábe békɔ́me nsaŋ, áyə̄le Dyǒb dɛ́chəg bɔ́ ábē bǎn. \q1 \v 10 Nnam ne bad ábe békude metake áyə̄le bébɛlɛɛ́ mam ḿme Dyǒb áhɛdɛɛ́. Bédé ásē e nkamlɛn ḿ mín. \m \v 11 Nnam ḿbɛ̂ ne nyé ábe bad bésyə́əʼɛ́, nyé ábe bétagtɛɛ́, bébānē nyé eʼbébtéd éʼ mam áyə̄l, bébīdē-ʼɛ nyé mbóŋ é metóm áyə̄l, á dǐn ádêm. \v 12 Nyéwóge bwâm, nyébɛ́-ʼɛ menyiŋge áyə̄le nsábe ḿme nyɛ́kudté ádyōb ńchábé ámīn. Nɛ́n dɔ́ɔ bad bétágtéʼáá bekal béʼdəə́dəŋ béʼ bɔɔ́d. \s1 Nkwɛ̌ ḿme ḿbɔ́dé eʼnyin, ne etrúkáŋ éche békóŋgé \r (Mak 9.50; Luk 14.34-35) \p \v 13 “Nyêdé etógnɛ́n á aloŋgé á bad bé nkǒŋsé ngáne nkwɛ̌ ńdíí etógnɛ́n áyə̄le ndyééd. Boŋ nzé nkwɛ̌ ḿbɔ́dé alaŋ chán béhɛle-sɛ bényīnēd mɔ́ ámpē? Méesaá dyam dé abɛlɛn ámpē. Né-ɔɔ́, apim dɔ́ɔ bépimɛɛ́, bad békɔgtáád mɔ́ ámīn. \v 14 Nyɛ́ɛ̄ nyêdé nɛ̂ŋgáne etrúkáŋ âlúmed bad bé nkǒŋsé bésyə̄ə̄l nzii e Dyǒb. Dyad áde álóŋnédé á ekone mîn déesɔɔmɛ́ɛ́. \v 15 Mod eémāā-ʼaá etrúkáŋ achod sɛ ákōō chɔ́ á ebwɔg-sɛ́, boŋ abɛlé ákɛ̄lē chɔ́ ámīn, âbɛl nɛ́n ényînte kénzɛ́ɛ́ awě adé á ndáb-te ekíde. \v 16 Nyémpē nyépɛneʼ, melemlem nɛ́ɛ etrúkáŋ. Nzé bad bényíné nsɔ́n ḿ bwâm ḿme nyébɛlɛɛ́, bɛ́kɛn Dyǒb, awɛ̂n Titɛ́ɛ awě adé ámīn. \s1 Ayə́ged áde Yesuɛ tə̂ŋgɛne mbéndé \p \v 17 “Nyéewémtán nɛ́n bán mpedé á nkǒŋsé âbɔ́ded mbéndé éche Mosɛɛ ne mekan ḿme bekal béʼdəə́dəŋ béyə́gté nyé. Meépedɛɛ́ âbɔ́ded mɔ́, boŋ mpedé âlóned mɔ́. \fig Yesuɛ adyɛɛ́ á ekone-mîn ayəgte bad|src="CN01700C.tif" size="col" ref="5.17" \fig* \v 18 Ne mbále nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, kə́ə́ŋ ne á asóg dé nkoŋ ń sé ne ḿ mín, ké mwǎmpīn mé eyale nhɔ́g awě atěnlédé á mbéndé e Dyǒb eéhidtɛ́ɛ́ ásē kə́ə́ŋ né mésyə̄ə̄l mélóné.\f + \fr 5:18 \fq Né mésyə̄ə̄l mélóné \ft káa \fq ádê ayə́ge ásyə̄ə̄l álóné.\f* \v 19 Né-ɔɔ́, kénzɛ́ɛ́ awě abóó mbéndé pɔ́g átîntê échê mbéndé é Dyǒb, ké ene echě béwémtɛ́né bán eésaá etógnɛ́n, áyə̄gtē-ʼɛ bad bémpēe aá bébɛl melemlem, ene ndín e mod ěbɛ̄ ndimtɛne átîntê e bad ábe bédé ásē e nkamlɛn ḿ mín. Boŋ kénzɛ́ɛ́ awě abɛle ngáne mbéndé éhɔ́bé, áyə̄gtē-ʼɛ bad bémpēe âbɛl melemlem, ǎbɛ̄ etógnɛ́n bwâmbwam átîntê e bad ábe bédé ásē e nkamlɛn ḿ mín. \v 20 Né-ɔɔ́, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, ésebán abɛle á Dyǒb ádɛ̄n átómé áde Befarisia ne bemeléede bé mbéndé, né nyémpē nyéesɔ́nlé á nkamlɛn ḿ mín mbêd.” \s1 Ayə́ged áde Yesuɛ tə̂ŋgɛne meliŋgá \r (Luk 12.57-59) \p \v 21 Yesuɛ ambád ahɔ́b aá, “Nyêwógé nɛ́n bán bénlāā bad béʼ bɔɔ́d bán, ‘Mod eewúɛ́ mod. Kénzɛ́ɛ́ awě awúú mod, bétə́ŋgɛ́né mɔ́ akáad.’ \v 22 Boŋ nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, kénzɛ́ɛ́ awě alǐŋné\f + \fr 5:22 \fq Kénzɛ́ɛ́ awě alǐŋné; \ft doŋge á kálag áwóó \fq kénzɛ́ɛ́ awě alií ngɛ̂n.\f* mwǎnyaŋ bétə́ŋgɛ́né mɔ́ akáad. Kénzɛ́ɛ́ awě ǎsyə̄ŋ mwǎnyaŋ bɛ́pɛɛ́n mɔ́ á kóte e bad bémbáá békáád mɔ́. Kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě ǎchəg mwǎnyaŋ aá, ‘Edimdim é chǒm chɛ́n’, béhɛle bébwém mɔ́ á dǔ-á-muú. \v 23 Né-ɔɔ́, nzé ekag á menyán mé mendɛ âkɛ dé abɛ Dyǒb mendɛ, boŋ ekǎmtɛ́né nɛ́n wɛɛ́ nyé mod nyêwánlɛ́né kɔkɔɔ, \v 24 ébānē ḿmōŋ mendɛ ásē áʼsō éʼ menyán mé mendɛ. Ésébe ékɛ ébɛ̄l nsaŋ ne ane mod boŋ étīm ámbīd ékɛ ébɛ mendɛ. \v 25 Nzé mod ahɛde wɛ akɛ dé asɔ́mɛn á kóte, bɛ̌l kə́ə́ŋ nyúmɔ̄ nyépɛ á nchemtɛn byánán nyɛ́ɛ̄pɛ̌ á kóte. Ésebɛ́ nɛ̂, ahɛlɛsɛ asɔ́mɛ́n wɛ á kóte. Kóte-ʼɛ ěbɛɛ́ wɛ á mekáá mé plûsɛ, plûsɛ chɔ́-ʼɛ éhɛ̄ wɛ á mbwɔg. \v 26 Ne mbále, nlâŋge wɛ mɛɛ́, weéhɛ̄lɛ̄ɛ̄-sɛ ebíd á ndáb e mbwɔg-tê wɛ̂ kə́ə́ŋ né etwedé ádōŋ alúm ásyə̄ə̄l. \s1 Ayə́ged áde Yesuɛ tə̂ŋgɛne akáb dé mesón \p \v 27 “Nyêwógé ngáne béhɔ́bé nɛ́n bán, ‘Nyéekábé mesón á ndáb eʼwóŋgé.’ \v 28 Boŋ nlâŋge nyé mɛɛ́, kénzɛ́ɛ́ awě anɔné mmwaád boŋ awémtɛ́n aá né mɔ̂nnaŋnéd mɔ́, amaá asón akáb ne ane mmwaád áwe nlém-tê. \v 29 Nzé ádoŋ dǐd ábɛlte wɛ mbéb, ehúd dɔ́, épim. Édé mboŋ âbɔ́d dɔ́, tómaa bɔ́ âbwém echoŋ yə̌l esyəə́l á dǔ-á-muú. \v 30 Melemlem nɛ̂, nzé échoŋ ekáá ébɛlte wɛ mbéb, esɛ́l chɔ́, épim chɔ́. Édé mboŋ âbɔ́d chɔ́ tómaa bɔ́ âbwém echoŋ yə̌l esyəə́l á dǔ-á-muú. \s1 Ayə́ged áde Yesuɛ tə̂ŋgɛne abóo-dé-eʼwóŋgé \r (Mat 19.9; Mak 10.11-12; Luk 16.18) \p \v 31 “Kálag e Dyǒb ehɔ́bé ámpē nɛ́n, ‘Kénzɛ́ɛ́ awě anané mwaád á eʼwóŋgé atə́ŋgɛ́né ábɛ mɔ́ apab áde álûmte nɛ́n bán anané mɔ́ á eʼwóŋgé.’ \v 32 Boŋ nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, nzé mod anané mwaád á eʼwóŋgé ésebán ane mmwaád akábé asón, boŋ ane mmwaád akií mod ampée awóŋ, né nchóm awě anané mɔ́ á eʼwóŋgé mɔ́ atǐmté mɔ́ mmwaád awě akábeʼ mesón. Kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě awóó mmwaád awě bénáné á eʼwóŋgé né mɔ́mpē akábé asón. \s1 Ayə́ged áde Yesuɛ tə̂ŋgɛne amwɛ́ dé melɛ̌ \p \v 33 “Nyêwógé nɛ́n bán bénlāā bad béʼ bɔɔ́d bán, ‘Mod eemwág melɛ̌ ngɛ̂n, boŋ nzé mod amwédé melɛ̌ atə́ŋgɛ́né ábɛ̄l dyam áde ámwɛ́ɛ́né melɛ̌ áʼsō é Dyǒb.’ \v 34 Boŋ nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, nyéemwág melɛ̌ ké mehɔ́g. Nyéemwág melɛ̌ á dǐn dé nkamlɛn ḿ mín, áyə̄le áhed dɔ́ɔ Dyǒb áwóó eʼdii bé nkamlɛn. \v 35 Nyéemwág-kɛ á dǐn dé nkǒŋsé, áyə̄le áhed dɔ́ɔ Dyǒb ásúmé mekuu. Nyéēbɛnlád-tɛ ké dǐn á dyad á Jerusalɛm, áyə̄le ádíi dyad áde kə̂ŋ embáá. \v 36 Nyéemwág melɛ̌ ké á dǐn dé nló ḿmɛ̄n, áyə̄le nyéēhɛ̄lɛ̄ɛ̄ ké mbum e esid pɔ́g ahəŋlɛn áwɛn nló, âpúbed kéʼɛ âhíned chɔ́. \v 37 Boŋ nzé ehɔ́bé wɛɛ́ mɔ́bɛle dyam, ehɔ́b wɛɛ́, ‘Ɛɛ, mɛ̌bɛl dɔ́.’ Ké-ʼɛ wɛɛ́, ‘Aáy, méebɛnlé.’ Kéchéé éche ébádé áhed né ébídé wɛ́ɛ Satanɛ. \s1 Ayə́ged áde Yesuɛ tə̂ŋgɛne akun-á-yə̌l \r (Luk 6.29-30) \p \v 38 “Nyêwógé ngáne béhɔ́bé nɛ́n bán, ‘Nzé mod atúbé mod dǐd, bétúb mɔ́mpē dǐd. Nzé mod ahúdé-ʼɛ mod asoŋ, béhúd mɔ́mpē asoŋ.’ \v 39 Boŋ nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, nzé mod abɛlé wɛ mbéb, éched yə̌l. Nzé mod abɔmé wɛ abɛ́n á akəg ahɔ́g, ékunnéd mɔ́ ádíníí ámpē. \v 40 Nzé mod ahɛde wɛ asɔ́mɛn á kóte âkobɛn wɛ ḿmōŋ nkobe, ébag mɔ́ kə́ə́ŋ ne echoŋ sútɛ. \v 41 Nzé mod anyágté wɛ aá ékɛɛn mɔ́ máyl mehɔ́g, ékɛ̄ɛ̄n mɔ́ máyl mébɛ. \v 42 Kénzɛ́ɛ́ awě achɔ́mé wɛ chǒm, bɛɛ́ mɔ́. Nzé mod ahɔ́bé-ʼɛ aá, ébâl mɔ́ chǒm éche éwóó, ebál mɔ́. \s1 Ayə́ged áde Yesuɛ tə̂ŋgɛne bad bé ekɔyí \r (Luk 6.27-28, 32-36) \p \v 43 “Nyêwógé ngáne béhɔ́bé bán, ‘Édəŋ mwǎnyoŋ, ékɔɔ-ʼɛ mod awě akɔɔ́ wɛ.’ \v 44 Boŋ nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, nyédəŋ bad ábe békɔ́ɔ́ nyé, nyékânnad-tɛ ábe bétagte nyé. \v 45 Nzé nyêbɛlé nɛ̂, né nyɛ́ɛ̄bɛ̄ bǎn ábe Titɛ́ɛ awɛ̂n awě adé ámīn. Alómeʼ enyɛn ne mbúú wɛ́ɛ bad bé mbéb ne bé bwâm nyaa pɔ́g. \v 46 Nzé edəə́ bad ábe bédə́ə́ wɛ běnpɛn, nɛ̂ déepiinédté wɛ nsábe ké nhɔ́g. Kə́ə́ŋne besaad-bé-táásɛ bɔ́mpē bébɛle melemlem. \v 47 Nzé elɛnteʼ ábōŋ bad běnpɛn né ebɛle melemlem ngáne kénzɛ́ɛ́ ampée ábɛlɛɛ́. Kə́ə́ŋne bad ábe béesɛ̌ bad bé Israɛl bébɛle nɛ̂. \v 48 Né-ɔɔ́, mbɛltéd ḿmɛ̄n ńtə́ŋgɛ́né nɛ́ɛ ńtyéémé bwâm, nɛ̂ŋgáne mbɛltéd ḿme awɛ̂n Titɛ́ɛ awě adé ámīn. \c 6 \s1 Ayə́ged áde Yesuɛ tə̂ŋgɛne âwóŋgɛn bad \p \v 1 “Nyétêd póndé! Nyéēbɛ̄lē nsɔ́n ń Dyǒb âbɛl boŋ bad bényîn nyé. Nzé nyêbɛle nɛ̂, né nyéekudté nsábe wɛ́ɛ awɛ̂n Titɛ́ɛ awě adé á nkamlɛn ḿ mín. \p \v 2 “Né-ɔɔ́, nzé ebage mod chǒm éche átógnɛ́né, weékūmē nkə́ŋ nɛ̂ŋgáne bad ábe bédoge yə̌l. Békume nkə́ŋ á ndáb é mekáne ne á dyad-tê wɛ́ɛ bad bédíí, âbɛl boŋ bényîn bɔ́. Ne mbále nlâŋge nyé mɛɛ́, bémáá ḿmab nsábe ńsyə̄ə̄l akud. \v 3 Boŋ nzé ebage mod chǒm éche átógnɛ́né, weébɛ̄lēʼ-sɛ ké awoŋ wɛ̌n awě étómtɛ́né adəŋ abíí. \v 4 Nɛ̂ dɛ́bɛ̌l mod ké nhɔ́g éebííʼɛ́ chǒm éche ébágé mɔ́. Dyǒb, awoŋ Titɛ́ɛ awě anyíne mam ḿme mébɛnled á eʼkoŋnéd-te mɔ́ɔ̄sābē wɛ. \s1 Ayə́ged áde Yesuɛ tə̂ŋgɛne mekáne \r (Luk 11.2-4) \p \v 5 “Nzé nyêkanneʼ, nyéekánnéʼ nɛ́ɛ bedog-badɛ́, ábe nzé békânneʼ bédəə atyéem á ndáb é mekáne ne á mbom, âbɛl boŋ bad bényîn bɔ́. Ne mbále nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, bémáá ḿmāb nsábe ńsyə̄ə̄l akud. \v 6 Boŋ pɛn, nzé mod akânneʼ, asɔ́l áwē toŋ-tê, ádīb ekob, boŋ ákānnē wɛ́ɛ eche sáŋ Dyǒbɛ awě mod éēnyīnɛ̄ɛ̄. Ene póndé awôŋ Titɛ́ɛ awě anyíneʼ mam ḿme médé á eʼkoŋnéd-te ǎsābē wɛ. \v 7 Nzé nyêkánneʼ, nyéebádnán eʼyale mbád ne mbád, ngáne bad ábe béesɛ̌ bad bé Israɛl bébɛlɛɛ́. Bébɛlé béwēmtān bán Dyǒb dɛ́wōg bɔ́ mekáne áyə̄le bébúdé eʼyale áte. \v 8 Nyéebág nɛ́ɛ bɔ́, áyə̄le Dyǒb, awɛ̂n Titɛ́ɛ, amaá abíi chǒm éche nyétógnɛ́né byánán nyɛ́ɛ̄sɛdéd mɔ́. \v 9 Né-ɔɔ́, enɛ́n nyaa e mekáne chɔ́ɔ nyétə́ŋgɛ́né akáne, \q1 Dyǒb, Titɛ́ɛ awɛ̂d, awě adé ámīn, \q1 edúbé ébɛ̂ ne ádoŋ dǐn. \q1 \v 10 Ḿmōŋ nkamlɛn ńhyɛ ńtêd etə́l. \q1 Bad bé nkǒŋsé bébɛl mekan ḿme éhɛdɛɛ́, ngáne ébɛnlaadté ámīn. \q1 \v 11 Bag sé echɛd ndyééd e epun e bǐn êʼ chii.\f + \fr 6:11 \fq Bag sé ndyééd e epun é bǐn êʼ chii \ft káa \fq ndyééd e epun é bǐn éʼ chǎn.\f* \q1 \v 12 Lagsɛ́n sé ḿmɛd mbéb, ngáne sémpē sélagsanné mod tɛ́ɛ́ awě abɛlé sé mbéb. \q1 \v 13 Weémwāg-sɛ sêhún á mekəgsɛn-tê, boŋ húd sé á mekáá mé Satan.\f + \fr 6:13 \ft Doŋge á kálag déʼsō ábádé bán \fq Nkamlɛn, ngíne ne ehúmé bédíi ábōŋ á ngíndé ne á ngíndé.\f* \m \v 14 Nzé nyêlagsan bad mewusé ḿme bébɛ́nlé nyé, né Dyǒb Titɛ́ɛ awɛ̂n awě áde ámīn mɔ́mpē ǎlagsɛ́n nyé. \v 15 Boŋ nzé nyéēlagsán bad, né ké Dyǒb awɛ̂n Titɛ́ɛ éelagsɛ́nné nyé. \s1 Ayə́ged ádě Yesuɛ // tə̂ŋgɛne adid á yə̌l nzaa á mekáne-tê \p \v 16 “Nzé edide yə̌l nzaa á mekáne-tê, weésudnéʼ ngáne bedog-badɛ́ bébɛlɛɛ́. Béchêmteʼ eʼsó á nló âbɛl boŋ bad béchem bán bédide yə̌l nzaa á mekáne-tê. Ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ bémáá ḿmāb nsábe ńsyə̄ə̄l akud. \v 17 Boŋ nzé edide yə̌l nzaa á mekáne-tê, éwōbē eʼsó, ésɛ̄dɛ̄-ʼɛ nló áte. \v 18 Bɛ̌l nɛ̂, âbɛl boŋ bad béechemé bán edide yə̌l nzaa á mekáne-tê, étōmɛɛ́ awôŋ Titɛ́ɛ awě mod éēnyīnɛ̄ɛ̄. Anyíneʼ mam ḿme médé á eʼkoŋnéd-te, mɔ́-ʼaá ǎsābē wɛ. \s1 Ayə́ged áde Yesuɛ // tə̂ŋgɛne awóŋ á bwěm \r (Luk 12.33-34) \p \v 19 “Nyéēkoŋnád yə̌l nhɔn á nkǒŋsé wɛ́n, wɛ́ɛ síi ne ngag bɛ́bēbēdtē, bechîb-pɛ ámpē bébóó ndáb, béchíb. \v 20 Boŋ nyékoo ḿmɛ̄n nhɔn wɛ́ɛ síi ne ngag béebébédté, bechîb-pɛ ámpē béebóóʼɛ́ ndáb se béchíb. \v 21 Nyêbíí bán wɛ́ɛ nhɔn ḿbágkē mod, áhed dɔ́ɔ nlém-mɛ ḿbágkē mɔ́. \p \v 22 “Dǐd dɔ́ɔ ádé ngáne etrúkáŋ é yə̌l e mod. Nzé dǐd ákɛ́nlé wɛ áte, echoŋ yə̌l esyəə́l chɔ́mpē ebɛlé ekɛ́lé. \v 23 Nzé déekɛ̂nle, yə̌l chɔ́mpē ělōn wɛ áte ne ehíntɛ́n. Né-ɔɔ́, nzé chǒm éche ényînte nyé ekíde étímé abɛ́ chǒm éche étímté nyé á ehíntɛ́n-tê, né échê ehíntɛ́n échě nyɛ́bɛ̄ɛ̄ áte étōmtɛ̄n ngíne abɛ́. \p \v 24 “Modmod eéhɛ̄lɛ̄ɛ̄-sɛ abɛ́ mbəledɛ a bewóŋ bébɛ. Ǎlūmēd nhɔ́g edəŋge tómaa aníníí, kéʼɛ átīmɛ̄n nhɔ́g, abáŋ-ʼɛ aníníí áyə̄l. Weéhɛ̄lɛ̄ɛ̄-sɛ ebɛ́ mbəledɛ a bad bébɛ abɛ́ ahɔ́g. Weéhɛ̄lɛ̄ɛ̄-sɛ ebɛ́ mbəledɛ a Dyǒb se ebɛ́-ʼɛ mbəledɛ a mɔné. \p \v 25 “Né-ɔɔ́, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ nyéētāgē áte á aloŋgé, se nyéhɔ̄bē nɛ́n bán cheé nyédyɛ̄ɛ̄, kéʼɛ nzé-chómé nyémwɛ̄ɛ̄, kéʼɛ cheé nyéwāāʼɛ̄ á yə̌l. Éesaá mbále bán aloŋgé átómé ndyééd-ɛ? Yə̌l-lɛ ámpē eésaá etógnɛ́n tómaa mbɔ́té-yɛ? \v 26 Nyénɔne menɔn, méēwēnɛ̄ɛ̄ bwěm, méēpādɛ̄ɛ̄, méēwóo-ʼáa hǒm ádě békoŋgɛɛ́ medyɛ́. Kénɛ̂, Dyǒb awɛ̂n Titɛ́ɛ awě adé ámīn adídte mɔ́! Nyéebíiʼɛ́ bán nyêdé etógnɛ́n bwâmbwam tómaa menɔn-ɛ? \v 27 Nzɛ́-módɛ́ áwɛn tîntê ahɛle átāg áte kə́ə́ŋ, abád ké epun ehɔ́g áwē aloŋgé?\f + \fr 6:27 \fq Abád ké epun ehɔ́g áwē aloŋgé \ft káa \fq áchab tómaa ngáne ádíí.\f* \v 28 Cheé-ɔ̄ ékə́ə́ boŋ nyétagé áte áyə̄le mbɔ́té éche nyéwáaʼɛ́? Nyénɔneʼ mbonja éche édé á mehîn-te ngáne ékwogɛɛ́. Éebɛlɛ́ɛ́ ntǔ, éebaŋgɛ́ɛ́ mesaŋ. \v 29 Nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, ké kə̂ŋ Solomonɛ ne ḿmē nhɔn ńsyə̄ə̄l eewáaʼaá mbɔ́té éche épédé échɛ́n mbonja ké pɔ́g eʼboŋ. \v 30 Nzé Dyǒb áhɛlɛsɛ áwāādtē eʼsum ábě éʼbâg chii boŋ chǎn béhɛ́ bɔ́ á dǔ, né éetómmé nyé awáad né-yɛ? Chán adúbe ádíí nyé mwǎmpīn nɛ́n? \v 31 Né-ɔɔ́ nyéētāgē áte bán, ‘Cheé sɛ́dyɛ̄ɛ̄? Cheé sɛ́mwɛ̄ɛ̄?’ Ké-ʼɛ bán, ‘Cheé sɛ́wāāʼɛ́?’ \v 32 Bad ábe béesɛ̌ bad bé Israɛl bɔ́ɔ béchyɛɛʼ âkud échɛ́n ndín é bwěm. Awɛ̂n Titɛ́ɛ awě adé ámīn abíí aá nyêtógnɛ́né ábɛ́n bwěm éʼsyə̄ə̄l. \v 33 Boŋ nyésébe nyé nyéhɛd mam mé nkamlɛn ń Dyǒb tómaa mam mésyə̄ə̄l, nyébɛle-ʼɛ ngáne Dyǒb áhɛdnɛɛ́ nyé. Nzé nyêbɛle nɛ̂, né Dyǒb dɛ́bɛ̌ nyé ábíníí bwěm éʼsyə̄ə̄l. \v 34 Né-ɔɔ́ nyéētāgē áte áyə̄le epun êʼ chǎn. Epun êʼ chǎn chěn éwōŋ ḿmē metake ḿme mɛ́kwognéd chɔ́. Epun tɛ́ɛ́ éwóó ḿmē metake. \c 7 \s1 Ayə́ged áde Yesuɛ // tə̂ŋgɛne bad ábe békáadte baáb \r (Luk 6.37-38, 41-42) \p \v 1 “Mod eekáádté waáb. Nzé ekáádté wɛ̌n, né Dyǒb dɔ́mpē dɛ́kāād wɛ. \v 2 Nyaa echě ékáádté wɛ̌n, chɔ́ɔ Dyǒb dɔ́mpē dɛ́kāādtē wɛ. Melemlem mé nhəgtéd ḿme ébɛ́nlédé mɔ́ɔ Dyǒb dɔ́mpē dɛ́bɛnlédté. \v 3 Cheé ékə́ə́ boŋ éwāmsān mwǎ púuted anyín á dǐd áwɛ̄n, ésebán ehɛle nkɔg ḿme ńdé mmǒŋ á dǐd anyín? \v 4 Chán éhɛle-sɛ eláá mwǎnyoŋ wɛɛ́ ámwɛ mɔ́hūd mɔ́ púuted á dǐd, áde nkɔg ńdíí mmǒn á dǐd? \v 5 Á-edog-bad! Sébé éhûd nkɔg ḿme ńdé mmǒn á dǐd, dɔ́ɔ wɛ́tōŋʼɛ́ púuted echě edé mwǎnyoŋ á dǐd anyín, boŋ ehúd-tɛ chɔ́. \v 6 Weetédé mam mé Dyǒb sɛ ébɛ̄ mbwɛ́, áyə̄le ěkunnéd wɛ yə̌l ékūm-mɛ wɛ. Weebwémmé nguu échōŋ ngɛse áyə̄le édyaŋtéd chɔ́ ámīn. \s1 Hɛdɛ́n Dyǒb kéchéé éche éhɛdɛɛ́ \r (Luk 11.9-13) \p \v 7 “Hɛdɛ́n Dyǒb, ǎbɛ̌ wɛ. Hɛ̌d, Dyǒb dɛ́bɛ̌l enyín, kǔm ekob, Dyǒb dɛ́dibnéd wɛ. \v 8 Áyə̄le kénzɛ́ɛ́ awě ahɛ̌dné Dyǒb, ǎkǔd, awě ahɛdé-ʼɛ, ǎnyīn. Kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě akumé ekob, Dyǒb dɛ́dibnéd mɔ́. \v 9 Sáá-a-mwǎn ahéé mwǎn áhɛdɛ́nné ewɛle, boŋ ábɛ mɔ́ aláá? \v 10 Ké-ʼɛ nyé ahéé mwǎn áhɛdɛ́nné súu, boŋ ábɛ mɔ́ nyə̌? \v 11 Nzé eʼbébtéd éʼ bad nɛ́ɛ nyé nyébage ábɛn bǎn kəse é bwěm, tɔ́gtɛ́n-naá echɛn Sáŋ awě adé ámīn? Chán-nɔ̄ éebaá bad ábe béhɛ́dné mɔ́ kəse é bwěm? \v 12 Né-ɔɔ́, kéchéé éche édə́ə́ wɛɛ́ bad bébɛl áwôŋ, ébɛl chɔ́ áwāb. Nɛ́n dɔ́ɔ mbéndé e Dyǒb ne bekal-bé-eʼdəə́dəŋ ékooʼɛ́ ayə́ged.” \s1 Nzii e aloŋgé áde déemaáʼ, // elɛlé áte \r (Luk 13.24) \p \v 13 Yesuɛ ambád aá, “Bwɛɛ́ á ekob éche échíné áte, áyə̄le ekob éche ékag á dǔ-á-muú ékə́lé áte, nzii eched-tɛ etə́nlédé, bad ábe bébwag-kɛ áhed bébúú áte. \v 14 Boŋ ekob é nzii e aloŋgé ádě déemaáʼ edé mwǎmpīn. Nzii-ʼɛ echě etime áwed elɛlé abwɛ áte. Nguse é bad chɔ́ɔ ébwag-kɛ áhed. \s1 Bekal-bé-eʼdəə́dəŋ bé metóm \r (Luk 6.43-44) \p \v 15 “Nyétêd póndé ne bekal-bé-eʼdəə́dəŋ bé metóm. Bélûmte byánán bépwéédtédé nɛ́ɛ ńdyɔŋ ḿ mbód, boŋ áwab nlém-tê bédé ebébtéd nɛ́ɛ ngə. \v 16 Nyɛ́ɛ̄chem bɔ́ á mbɛltéd ḿmāb. Mewáŋ méchyáa eʼpum éʼ besabé-yɛ? Ké-ʼɛ mekɔ̂d méchyáaʼ eʼpum éʼ máŋgəlɛ-yɛ? \v 17 Melemlem-ʼaá bwɛl ké éʼhéé ábe éʼkwogeʼ bwâm, éʼchyáa-ʼɛ eʼpum éʼ bwâm. Boŋ ké éʼhéé ábe béekwɔgéʼ bwâm, béēchyāā-ʼɛ́ eʼpum éʼ bwâm. \v 18 Bwɛl éʼ bwâm béehɛlɛ́ɛ́ eʼpum bé mbéb achyáa. Bwɛl bé mbéb-pɛ béehɛlɛ́ɛ́ eʼpum éʼ bwâm achyáa. \v 19 Bwɛl ké éʼhéé ábe béēchyāāʼ eʼpum éʼ bwâm, nwóó-nzag ǎkwɛl bɔ́, abwém bɔ́ á dǔ. \v 20 Né-ɔɔ́, nyɛ́ɛ̄bīī bekal-bé-eʼdəə́dəŋ bé metóm á mbɛltéd ḿmāb. \s1 Bad ábe béhíde Yesuɛ // ne nlém ḿbɛ \r (Luk 13.25-27) \p \v 21 “Saké mod tɛ́ɛ́ awě achəgtaad mɛ aá, ‘A-Sáŋ, A-Sáŋ,’ ǎsɔ̄l á nkamlɛn ḿ mín. Bad ábe bébɛle ngáne echem Sáŋ awě adé ámīn áhɛdnɛɛ́ bɔ́, bɔ́ɔ bɛ́sɔ̄l. \v 22 Áde epun é nkáásé mé asóg épɛɛ́, bad híin bɛ́pɛ̌ áwêm, bélāŋgē mɛ bán, ‘A-Sáŋ, A-Sáŋ, ngɔ́mē sêkǎnléʼáá bad mam ḿme Dyǒb álómnéʼáá sé aá mɛ́bɛnléd, á dǐn ádōŋ, sébɛnléd-tɛ ádoŋ dǐn âbíded bad eʼdəə́dəŋ bé mbéb áte, sébɛlé-ʼɛ menyáké híin!’ \v 23 Hɛ́ɛ mɛ́lāāʼɛ́ bɔ́ mɛɛ́, ‘Meebíiʼɛ́ mɛ nyé. Nyésyəə mɛ á dǐd-te! Eʼbébtéd éʼ bad ngɛ̂n!’ ” \s1 Belóŋ-bé-ndáb bébɛ: // a debyɛ́ɛ́ ne a eyɔ́kɛ́l \r (Luk 6.47-49) \p \v 24 Yesuɛ ambád ámpē aá, “Né-ɔɔ́, mod tɛ́ɛ́ awě awógé ábêm eʼyale bɛ́n, boŋ ábɛlé-ʼɛ ngáne éʼhɔ́bɛɛ́, ádíi nɛ́ɛ mod a mekínzɛ́ awě alóó ndáb á ebɛ̂n é aláá mîn âbɛl boŋ éwúu ásē. \v 25 Ámbīd e nɛ̂, mbúú e ngíne enchə́, eʼdíb éʼlóne, ekukud-tɛ étóm wɛ́ɛ ene ndáb émbɛ̄ɛ̄, boŋ enkênkwɛɛ́, áyə̄le enlóŋnéd á aláá mîn. \v 26 Boŋ kénzɛ́ɛ́ awě awógé ábêm eʼyale bɛ́n, boŋ eébɛle ngáne éʼhɔ́bɛɛ́, adíi nɛ̂ŋgáne eyɔ́kɛ́l é mod éche élóó eche ndáb á nsíí mîn. \v 27 Ámbīd e nɛ̂, mbúú e ngíne enchó, eʼdíb éʼlóne, ekukud-tɛ étóm wɛ́ɛ ene ndáb émbɛ̄ɛ̄. Ene ndáb enkwɛ̌. Enkúme émād-tɛ ahɛnted áte.” \s1 Kunze eche Yesuɛ awóó âyə́ged \p \v 28 Áde Yesuɛ ámáá ḿmɛ́n mésyə̄ə̄l ahɔ́b, amute áde áwóglánnáá mɔ́ démbɛ̄ menyáké bwâmbwam áyə̄le nyaa echě áyə́gtéʼáá. \v 29 Ayə́gtéʼáá bɔ́ nɛ́ɛ mod awě nzé ahɔ́bé, né émáá. Eeyə́gtéʼaá, nɛ̂ŋgáne bemeléede bé mbéndé. \c 8 \s1 Yesuɛ achǒŋté mod // awě meləŋ mékóbé \r (Mak 1.40-45; Luk 5.12-16) \p \v 1 Yesuɛ ansǔd á ekone sé. Áde ápédé é ekone sé ndun e mod ehídéʼáá mɔ́. \v 2 Hɛ̂ dɔ́ɔ mod nhɔ́g awě meləŋ mékóbé ápédé áwē boŋ ábwɔ̄gē mebóbóŋ ne edúbé ésyə̄ə̄l, áhɔ̄bē nɛ́n aá, “A-Sáŋ, nzé edəə́ ehɛle ébɛ̄l mɛ nsáŋ.”\f + \fr 8:2 \ft Mmɛ́n nteltéd ńdé á Kálag e Lɛvitikus epɛd dyôm ne éʼláán nchoo móom méniin ne ńtáan ápe nchoo móom méniin ne ntóób (Lɛv 13.45-46).\f* \v 3 Dɔ́ɔ Yesuɛ ábídté ekáá, ábānē mɔ́ á yə̌l boŋ álāŋgē mɔ́ aá, “Ndəə́, sáŋ!” Ábwɔ̄g-ábwɔ̄g ḿmê meləŋ mêmmaá ane mod á yə̌l. \v 4 Dɔ́ɔ Yesuɛ áláŋgɛɛ́ mɔ́ aá, “Weeláŋgé modmod dyam áde ábɛ́nlédé, boŋ kɛ̌ élúmed yə̌l wɛ́ɛ prisɛ, ásimɛn wɛ. Ébag-kɛ mendɛ ngáne mbéndé e Mosɛɛ éhɛdɛɛ́, âlúmed bad wɛɛ́ mɔ́sāā.” \s1 Yesuɛ achǒŋté mbəledɛ // a mod ambáá a sə́nze \r (Luk 7.1-10) \p \v 5 Ámbīd e nɛ̂, Yesuɛ ankɛ̌ á dyad á Kapenahum. Nɛ́ɛ ápédé áwed, mod ambáá a sə́nze é Roma ambɛ́ awě akamlaan mbwɔ́kɛl e sə́nze. Ane mod anhyɛ mɔ́ acháŋ, áhɔ̄bē \v 6 aá “A-Sáŋ, awêm mbəledɛ eédyɛʼɛ́ bwâm, adé á anoŋ de nkole á ndáb. Eéhɛ̄lɛ̄ɛ̄ ahide ásē. Atage bwâmbwam.” \v 7 Yesuɛ anláá mɔ́ aá, “Mɛɛ́pɛ̌, ńchōōd-tɛ mɔ́.” \v 8 Dɔ́ɔ mod ambáá a sə́nze ne átimtanné Yesuɛ aá, “A-Sáŋ, mměn meékwognedɛɛ́ âkob wɛ nken áwêm ndáb, boŋ hɔ́b ké eyale, awêm mbəledɛ ǎdyɛɛ́ bwâm. \v 9 Mměn ndíi mod awě adé ásē e nkamlɛn, mměn-nɛ nwóó sə́nze éche ńkamlanné. Nlâŋge pɔ́g mɛɛ́, ‘Kǎg’, ékǎg-kɛ nê děn, empée mɛɛ́ ‘Hyǎg’, éhyǎg-kɛ né děn. Nzé nlâŋge awêm mbəledɛ mɛɛ́, ‘Bɛ̌l échɛ́n’, ábɛlé-ʼɛ né děn.” \v 10 Áde Yesuɛ áwógé nɛ̂, yə̌l enkɔ́m mɔ́ áte. Dɔ́ɔ álâŋgɛɛ́ bad ábe béhídéʼáá mɔ́ aá, “Ne mbále, nlâŋge nyé mɛɛ́, meényīnɛ̄ɛ̄ mod a aloŋ á Israɛl ké nhɔ́g awě awóó nyaa e adúbe echě anɛ́n nken-e-mod áwóó. \v 11 Nlâŋge-ʼɛ nyé nɛ́n mɛɛ́ póndé echě ngande ébɛ̄ɛ̄ á nkamlɛn ń Dyǒb, bad híin ábe bénkêntə́ŋgɛ́n abɛ́ áhed bɛ́bīd á akuu ne á mbəŋ âbɛ́ á ngande nchoo ne betaa, Abrahamɛ, Aisigɛ ne Jakɔbɛ. \v 12 Boŋ bɛ́bīdēd bad ábe béntə̄ŋgɛ̄n abɛ́ á nkamlɛn ń Dyǒb á ebwɔ́g-te, bébwém bɔ́ á ehíntɛ́n-tê. Áhed-taá béchyɛɛ́ʼɛ́ bédyāg-kɛ mesoŋ á nsəl.” \v 13 Dɔ́ɔ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ ane mod á sə́nze aá, “Súɛ́ʼ á ndáb, ébɛnled ngáne édúbpé.” Melemlem mé póndé mbəledɛ awě ane mod ambáá a sə́nze andyɛ̌ bwâm. \s1 Yesuɛ achǒŋté ekud é bad \r (Mak 1.29-34; Luk 4.38-41) \p \v 14 Ádě Yesuɛ ápédé á ndáb wɛ́ɛ Petro, antán Petro mwaád nyaá á anɔŋ dé nkole, ahéb dênsog mɔ́. \v 15 Nɛ́ɛ Yesuɛ áchə́ŋgé mɔ́ á ekáá, ahéb ámāā mɔ́. Anhidé ásē, ákōb-pɛ Yesuɛ nken. \v 16 Ene ngukɛ́l bad bêmpɛɛ́n bad híin wɛ́ɛ Yesuɛ, ábe eʼdəə́dəŋ bé mbéb bémbɛ̄ɛ̄ áte. Yesuɛ ambɛnléd ábē eʼyale bé nsəl abídéd ábɛ̂ eʼdəə́dəŋ bé mbéb, áchōōd-tɛ bad bésyə̄ə̄l ábe békónléʼáá. \v 17 Yesuɛ ambɛ̌l ḿmɛ́n mésyə̄ə̄l âlóned eʼyale ábe Dyǒb dénlōmēnnē nkal éʼdəə́dəŋ Yesayaa nɛ́n aá, \q1 “Ankobɛ́n syánē nkole ńsyə̄ə̄l ne ḿmɛ̄d metake.” \s1 Bad ábe bêmpon Yesuɛ ahíd \r (Luk 9.57-62) \p \v 18 Áde Yesuɛ ányíné ngáne ndun e mod élə́ŋnédé mɔ́, anláá ábē bembapɛɛ aá bɔ́bɔ̄ɔ bétime á pɛd e edib-é-nzab eníníí. \v 19 Hɛ̂ dɔ́ɔ meléede a mbéndé nhɔ́g ápédé áwē boŋ áhɔ̄bē aá, “A-meléed, mɛ̌hīd wɛ kéhéé áde ékagké.” \v 20 Yesuɛ antimtɛ́n mɔ́ aá, “Eʼbubwóg éʼwóó ábab eʼlóm wɛ́ɛ bésɔ́lɛɛ́, menɔn-nɛ ámpē méwóó ḿmab mǔm, boŋ Mwǎn-a-Moonyoŋ eewóoʼɛ́ hǒm ádě ábánnɛɛ́ nló.” \v 21 Dɔ́ɔ mod ampée awě mɔ́mpē ahídéʼáá Yesuɛ álâŋgɛɛ́ mɔ́ aá, “A-Sáŋ, mwɛ̌, ńsébe ńkɛ ńlíme echem sáŋ.” \v 22 Dɔ́ɔ Yesuɛ átimtanné mɔ́ aá, “Hídé mɛ, chené ndim ḿ bad měn ńlîmme ḿmāb ndim.” \s1 Yesuɛ ahɔ́ɔ́dté ekukud \r (Mak 4.35-41; Luk 8.22-25) \p \v 23 Ene póndé dɔ́ɔ Yesuɛ ásɔ́lé á bɔ̌lɛ-tê ne ábē bembapɛɛ boŋ bébwɔ̄gē ekɛ. \v 24 Ádě bépédé á edíb-te, dɔ́ɔ ekukud é ngíne ébóótédé atóm. Émbɛ̄ ngíne nyaa echě kə́ə́ŋne bɔ̌lɛ bêmponné asú ásē á mendíb-te. Á póndé eched Yesuɛ akúnéʼáá. \v 25 Hɛ́-ʼaá bembapɛɛ bényemɛɛ́ mɔ́ ásē boŋ bélāŋgē mɔ́ bán, “A-Sáŋ, sôn, wóŋgɛ́n, pɔ́n syánē dewág-ōō!” \v 26 Yesuɛ ankwɛntɛ́n bɔ́ aá, “Cheé ékə́ə́ boŋ nyéwōgē mbwɔ́g? Cheé ékə́ə́ boŋ ádɛ̄n adúbe ábɛ́ mwǎmpīn nɛ́n?” Dɔ́ɔ átyéémé ámīn, boŋ ákamlán ekukud éche étóméʼáá, ne edíb éche éhódéʼáá áte. Ábwɔ̄g-ábwɔ̄g ekukud énsɛ̄le, edíb ámpē éche éhódéʼáá áte énsōg ahod. \v 27 Yə̌l enkɔ́m bembapɛɛ áte bwâmbwam áde bényíné nɛ̂, bésɛdté bánken, “Ebə́l é mod éhéé chɛ́n éche kə́ə́ŋ ne ekukud ne mendíb béwógnɛɛ́?” \s1 Yesuɛ achǒŋté bad bébɛ // ábɛ eʼdəə́dəŋ bé mbéb bémbɛ̄ɛ̄ áte \r (Mak 5.1-20; Luk 8.26-39) \p \v 28 Áde Yesuɛ ne ábē bembapɛɛ bépédé á múde mé edib-é-nzab ḿmíníí, á mbwɔ́g e bad bé Gɛrasin, bad bébɛ ábe bémbīd á soóbadɛ bêmbomɛ́n mɔ́. Eʼdəə́dəŋ bé mbéb bémbɛ̄ ábê bad bébɛ áte. Ábê bad bémbɛ̄ ngaŋlɛn nyaa echě mod ké nhɔ́g éechuɛʼaá ene nzii abwɛ. \v 29 Anyín áde bényíné Yesuɛ, bêmbootéd abón bán, “A-Mwǎn a Dyǒb, cheé syánē déwóŋné? Epedé hɛ́n âkɔ́gsɛn sé áde póndé éēpēdɛ̄ɛ̄-yɛ?” \v 30 Esɔg é nguu chɔ́-ʼɛ ébédé bɛnbɛn ne áhed, édyāg medyɛ́. \v 31 Hɛ́ɛ ábɛ̂ eʼdəə́dəŋ bé mbéb éʼcháa-ʼɛ Yesuɛ bán, “Sêbíí bán wɛ̌bīdēd sé, boŋ tɛdé sésɔ̂l á esɔg é nguu-tê éche édé híníí nɛ̂.” \v 32 Dɔ́ɔ Yesuɛ ákamlanné ábê eʼdəə́dəŋ bé mbéb aá, “Nyébîd!” Abíd áde ábê eʼdəə́dəŋ bé mbéb éʼbídé ábê bad áte, bénsɔ̄l nguu chê áte. Ábwɔ̄g-ábwɔ̄g, échê esɔg é nguu émpādē ásē, ényəgtéʼ á eláá é nkin mé edib-é-nzab, éhún á edib-tê, éwɛ́-ʼɛ. \v 33 Benɔn bé nguu béntōm mehélé á dyad-tê, békag békanlé bad dyam áde ábɛ́nlédé ne ábê bad ábe eʼdəə́dəŋ bé mbéb bémbɛ̄ɛ̄ áte. \v 34 Awóg áde ábê bad bé dyad béwógé nɛ̂, bémpādē ásē âkɛ dé atán Yesuɛ. Nɛ́ɛ bényíné mɔ́, bénchāŋ mɔ́ bán, áhide áwab mbwɔ́g. \c 9 \s1 Yesuɛ achǒŋté mod // awě awédé epɛd \r (Mak 2.1-12; Luk 5.17-26) \p \v 1 Ámbīd e ene póndé, Yesuɛ ansɔ́l á bɔ̌lɛ-tê ámpē, áchābē edib-é-nzab, átīm ámbīd áwē dyad wɛ́ɛ ádyɛ́ɛ́ʼáá. \v 2 Apɛ áde Yesuɛ ápédé áwē dyad, bad behɔ́g bêmpɛɛ́n mod á mekále mîn awě awédé epɛd. Áde Yesuɛ ányíné adúbe áde ábê bad, anláá ane mod awě awédé epɛd aá, “A-mwǎn, weewógé mbwɔ́g, nlagsɛ́né wɛ mbéb.” \v 3 Hɛ̂ dɔ́ɔ doŋge dé bemeléede bé mbéndé bényoŋgɛɛ́ áte bán, “Anɛ́n mod asyə́ə Dyǒb!” \v 4 Yesuɛ anchěm bɔ́ mewêmtɛn áte. Hɛ́ɛ ásɛdtɛɛ́ bɔ́ aáken, “Cheé ékə́ə́ boŋ nyêwóŋ ḿmɛ́n mewêmtɛn mé mbéb áte? \v 5 Ahéé adé dyam ásad, âhɔ́b wɛɛ́, ‘Nlagsɛ́né wɛ mbéb,’ káa âhɔ́b wɛɛ́, ‘Syəə́ ásē, ébooted akɛ?’ \v 6 Boŋ mɛ̌lūmēd nyé mɛɛ́ Mwǎn-a-Moonyoŋ awóó kunze á nkǒŋsé âlagsɛn mbéb.” Hɛ́ɛ álâŋgɛɛ́ ane mod awě awédé epɛd aá, “Syəə́ ásē, étêd ḿmôŋ mekále, ésúɛʼ á ndáb.” \v 7 Dɔ́ɔ ane mod áhídté ásē boŋ ásūɛ̄-ʼɛ á ndáb. \v 8 Mbwɔ́g ménkōb bad ábe bényīn ngáne ádɛ́n akan ábɛ́nlédé. Bébootéd-tɛ Dyǒb akɛn áde ábágé baányoŋ kunze âbɛl échɛ́n ndín é mam. \s1 Yesuɛ achɛ́nlé Matyo // âhíd mɔ́ \r (Mak 2.13-17; Luk 5.27-32) \p \v 9 Ámbīd enɛ̂ Yesuɛ ansyəə́ ádê abwɔ́g á hǒm. Áde ákagké nɛ̂, annyín mod awě béchə́géʼáá bán, Matyo. Matyo andyɛɛ́ ásē á ndáb eche ásáŋtéʼáá táásɛ áte. Hɛ́ɛ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ mɔ́ nɛ́n aá, “Hídé mɛ.” Dɔ́ɔ Matyo átyéémé ámīn, boŋ áhīdē-ʼɛ mɔ́. \v 10 Ámbīd e póndé Yesuɛ ankɛ̌ á ndáb wɛ́ɛ Matyo\f + \fr 9:10 \fq Ndáb wɛ́ɛ Matyo \ft káa \fq ndáb eche Yesuɛ.\f* âdyɛ́ ndyééd. Ekud é besaad bé táásɛ né bad bé mbéb bémpēe bêmpɛ̌ bédyɛ̄ɛ̄n Yesuɛ ne ábē bembapɛɛ áhed. \v 11 Nɛ́ɛ doŋge dé Befarisia bényíné ngáne Yesuɛ ádyɛ́ɛ́né échê ndín é bad, bênsɛdéd ábē bembapɛɛ bánken, “Cheé ékə́ə́ boŋ awɛn meléede ádyāg ndyééd ne besaad bé táásɛ ne bebɛl bé mbéb bémpēe?” \v 12 Dɔ́ɔ Yesuɛ ákwɛntanné bɔ́ aá, “Bad ábe bédyɛ́ɛ́ bwâm béetógnɛnɛɛ́ mod-a-bwɛl. Bad ábe békonleʼ bɔ́ɔ bétógnɛ́né mod-a-bwɛl. \v 13 Nyékɛ nyéhɛd áte âbɛl nyésôŋtɛn ábɛ́n eʼyale ábe éʼténlédé á kálag e Dyǒb nɛ́n bán, ‘Chǒm éche ńhɛdnɛɛ́ bad édíi nlém ń ngɔl, saké mendɛ.’ Meépedɛɛ́ á nkǒŋsé âchɛ́le bad ábe békóbnédé áʼsō éʼ Dyǒb, boŋ mpedé áyə̄le bad bé mbéb.” \s1 Nsɛdtéd tə̂ŋgɛne âdid yə̌l nzaa // á mekáne-tê \r (Mak 2.18-22; Luk 5.33-39) \p \v 14 Hɛ̂ dɔ́ɔ bembapɛɛ ábe Jɔnɛ, Ndusɛnɛ bépédé wɛ́ɛ Yesuɛ boŋ bésɛdté mɔ́ bánken, “Cheé ékə́ə́ boŋ sé ne Befarisia sédidé yə̌l nzaa á mekáne-tê, boŋ ábōŋ bembapɛɛ pɛn béedidéʼ?” \v 15 Yesuɛ ankwɛntɛ́n bɔ́ ne ngan aá, “Chán bad ábe bélébpé á ngande e eʼwóŋgé béhɛle bélebeʼ áde bédíí ne mod awě akudé sɔ́mbé? Béehɛlɛ́ɛ́. Boŋ epun épɛ̌ éche bɛ́kobɛ́nné bɔ́ mod awě akudé sɔ́mbé. Échê epun dɔ́ɔ bɛ́didté yə̌l nzaa á mekáne-tê. \v 16 Nyêbíí nɛ́n bán, nzé mod anabpeʼ mbɔ́té, eetédɛ́ɛ́ epɛd é abad ékɔ̄ɔ̄lē sɛ ánabnéd nchun ḿ mbɔ́té, áyə̄le nzé échê epɛd é abad ékɔ̄ɔ̄lē ébóótédé abób áte ébɛlé éhabnéd abad dé nchun. Nɛ̂ ábɛleʼ échê epɔn é mbɔ́té ékəleʼ áte tómaa ngáne énsēbɛ̄ɛ̄ abɛ́. \v 17 Melemlem nɛ̂ŋgáne mod éētēdɛ̄ɛ̄ mǐm mékɔ̄ɔ̄lē se ápen mɔ́ á nchun mé ntyə́g ń ngob e nyam. Áyə̄le nzé abɛlé nɛ̂, né mǐm mɛ́hǒd kə́ə́ŋ ntyə́g ń'yɛ́d? Mǐm mɛ́mād asyɔge, ntyə́g-kɛ ámpē ḿbéb. Boŋ bétédɛɛ́ mǐm mékɔ̄ɔ̄lē béhɛ́ á ntyə́g mékɔ̄ɔ̄lē-te. Nɛ̂ ábɛleʼ mǐm mébɛ́ bwâm, ntyə́g-kɛ ámpē ḿbɛ́ bwâm.” \s1 Yesuɛ apuúdté ngɔndérɛ pɔ́g // echě enwɛ́ \r (Mak 5.21-43; Luk 8.40-56) \p \v 18 Áde Yesuɛ áláŋgɛɛ́ bad ḿmɛ́n mekan, mod a nkamlɛn nhɔ́g ampɛ̌ áwē abwɔ́g mebóbóŋ ne edúbé ésyə̄ə̄l, áhɔ̄bē nɛ́n aá, “Awem mwǎn a mmwaád awédé bɔɔb nɛ́n děn, hyǎg ébân mɔ́ ekáá á yə̌l âbɛl nɛ́n ápuu.” \v 19 Né-ɔɔ́ Yesuɛ ampádé ásē ne ábē bembapɛɛ béhīdē ane mod. \v 20 Áde békagké nɛ̂, mmwaád nhɔ́g ambɛ́ awě anwóŋ nkole ḿme mekií mébídéʼáá mɔ́ á yə̌l póndé ésyə̄ə̄l. Ḿmê nkole ḿbédé mɔ́ á yə̌l á etûn é dyôm-a-mwɛ́ ne ḿbɛ. Hɛ́ɛ ane mmwaád ábídé Yesuɛ á mbíd, ásitán mɔ́ mesó mé nkobe ḿme ánwāāʼɛ́. \v 21 Ambɛl nɛ̂ áyə̄le ánwálé mewêmtɛn aá, nzé mɔ́sitɛ́né ḿmē nkobe, aá né mɔ́ɔdyɛɛ́ bwâm. \v 22 Dɔ́ɔ Yesuɛ ákúnnédé boŋ anyín ane mmwaád. Anyín áde ányíné mɔ́ dɔ́ɔ álâŋgɛɛ́ mɔ́ aá, “A-mwǎn-a-mmwaád, adúbe ádōŋ ádídé wɛ bwâm.” Ábwɔ̄g-ábwɔ̄g ane mmwaád andyɛɛ́ bwâm. \v 23 Yesuɛ ampɛ̌ á ndáb echě ane mod a nkamlɛn. Áde ásɔ́lé á ndáb-te, antán ndun e mod ebɛle ntɔgag ń ngíne ne bad ábɛ bétóo eʼlóŋ, békɔ̄nē-ʼɛ nkə́ŋgé ń kwééd. \v 24 Dɔ́ɔ Yesuɛ áhɔ́bɛɛ́ aá, “Nyé moosyəə́l nyébîd á ebwɔ́g, áyə̄le anɛ́n mwǎn-a-mmwaád eewédɛ́ɛ́, akúne kúnɛ́n.” Hɛ́ɛ bɔ́ moosyəə́l bébóótédé mɔ́ awɔɔ. \v 25 Boŋ áde ene ndun e mod émáá abíd á ebwɔ́g dɔ́ɔ Yesuɛ ásɔ́lé á toŋ echě bênnaádté ane mwǎn. Nɛ́ɛ Yesuɛ áchéŋgé mɔ́ á ekáá, apádé-ʼɛ ásē ábwɔ̄g-ábwɔ̄g. \v 26 Ádɛ́n akan dênkanléd ene pɛd e aloŋ esyəə́l. \s1 Yesuɛ achǒŋté bad bé ndím bébɛ \p \v 27 Nɛ́ɛ Yesuɛ áhídté ádɛ̂ abwɔ́g á hǒm, bad bébɛ ábe bênkwɛ̌ ndím béhídéʼáá mɔ́ ámbīd, bélēbpē-ʼɛ eʼsaád bán, “A-Mwǎn a mbyaa ḿme Dabidɛ, wóg sé ngɔl.” \v 28 Áde Yesuɛ ásɔ́lé á ndáb-te, ábê bad bébɛ ábe bênkwɛ̌ ndím béntān mɔ́. Dɔ́ɔ Yesuɛ ásɛdtɛɛ́ bɔ́ aá, “Nyêdúbpé nɛ́n bán nhɛle ḿbɛl nyênyínɛn-ɛ?” Bênkwɛntɛ́n mɔ́ bán, “Ɛɛ. A-Sáŋ, sêdúbpé.” \v 29 Dɔ́ɔ Yesuɛ ábáné bɔ́ mekáá á mǐd, boŋ áhɔ̄bē nɛ́n aá, “Nyêwóó adúbe bán nyɛ́ɛ̄nyīnɛ̄n, né-ɔɔ́ ébɛnled ngáne nyédúbpé.” \v 30 Ábwɔ̄g-ábwɔ̄g bébootéd-tɛ anyínɛn. Boŋ Yesuɛ asím bɔ́ etúu áte, álāŋgē bɔ́ aá, “Nyéeláŋgé mod ké nhɔ́g ádɛ́n dyam áde ábɛ́nlédé.” \v 31 Boŋ ké nɛ̂, nɛ́ɛ bébídé áhed, bémbɛ̄ békɛ̄ɛ̄n nkalaŋ enɛ pɛd é aloŋ ésyə̄ə̄l ngáne Yesuɛ ábɛ́lé menyáké. \s1 Yesuɛ achǒŋté mod // awě eehɔ́beʼáá dyam \p \v 32 Nɛ́ɛ ábê bad bébɛ ábe bênkwɛ̌ ndím ábe Yesuɛ áchóŋté béhídté, bad bêmpɛɛ́n mod wɛ́ɛ Yesuɛ awě ankwɛ̌ ebóbé áyə̄le edəə́dəŋ é mbéb émbɛ̄ mɔ́ áte. \v 33 Boŋ áde Yesuɛ ámáá ane mod échê edəə́dəŋ é mbéb abíded áte, ambootéd dyam ahɔ́b. Nɛ́n dénkōbēd ndun e mod echě ebédé áhed menyáké, béhɔ̄bē-ʼɛ bán, “Dyam nɛ́ɛ ádɛ́n déēbɛ̄nlēdɛ̄ɛ̄ á Israɛl mbêd.” \v 34 Boŋ Befarisia pɛn béhɔ̄bē nɛ́n bán, ahɛle bad eʼdəə́dəŋ bé mbéb ahúd áte áyə̄le kə̂ŋ e eʼdəə́dəŋ bé mbéb chɔ́ɔ ebage mɔ́ ngíne âbɛl nɛ̂. \s1 Yesuɛ awógé bad ngɔl \p \v 35 Né-ɔɔ́ Yesuɛ akagéʼáá myad mésyə̄ə̄l, mémbáá ne mésad ene pɛd e aloŋ, áyə̄gtē eyale é Dyǒb á ndáb é mekáne, ákalé-ʼɛ nkalaŋ ḿ bwâm mé nkamlɛn ń Dyǒb. Yesuɛ achǒŋtéʼáá bad bé nkole bésyə̄ə̄l ne nyaa é nkole ésyə̄ə̄l éche émbɛ̄ átîntê echâb. \v 36 Áde Yesuɛ ányíné ndun e mod, ngɔl enlɔ́g mɔ́ á nlém-tê bwâmbwam áyə̄le echâb. Ambɛ́ bɔ́ ngɔl áyə̄le bétágéʼáá áte, béēwóo-ʼɛ nwóŋgɛn. Bémbɛ̄ nɛ́ɛ ńdyɔŋ ḿ mbód ḿme méēwōo nnɔn. \v 37 Dɔ́ɔ álâŋgɛɛ́ ábē bembapɛɛ aá, “Nzag echyáá bwâmbwam, bwěm éʼhɛdnaad apád, boŋ bepád béebuuʼɛ́ áte. \v 38 Né-ɔɔ́, nyékânne nɛ́n bán nwóó-nzag álôm bepád.” \c 10 \s1 Bembapɛɛ bé nlómag // dyôm ne bébɛ \r (Mak 3.13-19; Luk 6.12-16) \p \v 1 Ámbīd e nɛ̂ Yesuɛ anlǎd ábē bembapɛɛ dyôm ne bébɛ áte. Ambɛ bɔ́ kunze âbíded bad eʼdəə́dəŋ bé mbéb áte, âchood bad bé nkole ne nyaa é nkole ésyə̄ə̄l. \v 2 Mǐn ḿme bembapɛɛ bé nlómag dyôm ne bébɛ ábe Yesuɛ mɔ̂mɛ́n: Aʼsó, Simɔnɛ awě béchə́géʼáá bán Petro ne mwǎnyaŋ Andreya. Jemsɛ bɔ́ mwǎnyaŋ Jɔnɛ, bǎn ábe Zɛbɛdiɛ, \v 3 Filibɛ ne Batolomyo, Tɔmasɛ ne Matyo nsaad-a-táásɛ, Jemsɛ mwǎn awě Alfɔsɛ, ne Tadiosɛ, \v 4 Simɔnɛ awě ambɛ́ á epepé é kə́n e aloŋ, ne Judas Iskariɔdɛ awě antǐm Yesuɛ asóm. \s1 Yesuɛ aláŋgé bembapɛɛ bé nlómag // ngáne bɛ́bɛnlé ḿme nsɔ́n \r (Mak 6.7-13; Luk 9.1-6) \p \v 5 Ábɛ̂ bad dyôm ne bébɛ bɔ́ɔ Yesuɛ ánlōmmē. Anláá bɔ́ aá, “Nyéēkāg á myad ḿme méesɛ̌ myad mé aloŋ á Israɛl, nyéēkāg-kɛ dyad ké ahɔ́g á aloŋ á Samaria. \v 6 Boŋ nyékag wɛ́ɛ bad bé Israɛl. Bédé nɛ́ɛ ńdyɔŋ ḿ mbód ḿme ḿbɔ́ɔ́. \v 7 Nyékag, ngáne nyékagké, nyéhə̂ŋte nɛ́n bán, ‘Nkamlɛn ḿ mín ńdé bɛnbɛn.’ \v 8 Nyéchoŋte bad bé nkole, nyépuudte bad ábe béwédé, nyéchoŋte bad ábe békonle nkole mé meləŋ âbɛl bésâŋ, nyébídte-ʼɛ bad eʼdəə́dəŋ bé mbéb áte. Mbagé nyé ngíne âbɛl ḿmɛ́n mésyə̄ə̄l, meéhɛdnɛɛ́ nyé nsábe. Né-ɔɔ́ nyémpē nyékɛ nyébɛle melemlem nyéēhɛ̄dnē bad nsábe. \v 9 Nyéewánlé mɔné ké nhɔ́g áyə̄l. \v 10 Nyéewánlé ekwɛ, kéʼɛ mbɔ́té ébɛ áyə̄l. Nyéewánlé metámbé, kéʼɛ ntóŋ. Áyə̄le mod a nsɔ́n atə́ŋgɛ́né ndyééd akud wɛ́ɛ mod awě ábɛnlɛɛ́ nsɔ́n. \v 11 Nzé nyêsɔ́lé dyad ké ahéé, nyéhɛ̄d mod awě akwɛ̌ntɛ́né nyé nken akob, nyédyɛ̄ɛ̄ áwe ndáb kə́ə́ŋ ne póndé éche nyéhidtɛɛ́ ádê dyad. \v 12 Ndáb ké ehéé echě nyésɔ́lé áte, nyélɛ̄lēd bad ábe bédé áwēd-te nɛ́n bán, ‘Nsaŋ ḿbɛ̂ ne nyé.’ \v 13 Nzé bad ábe bédé áwēd-te békóbé nyé nken, ḿmɛ̄n melɛntɛn mé nsaŋ ń Dyǒb ḿbɛ̂ ne bɔ́. Boŋ nzé béekobe nyé nken, ḿmɛ̄n melɛntɛn ńsû ne nyé. \v 14 Boŋ nzé nyêpedé ndáb kéʼɛ dyad ké áhéé, boŋ béekwɛntɛne nyé awóglɛn, nyékūd ebumbú á mekuu áde nyéhidtɛɛ́ áhed, âlúmed nɛ́n bán, Dyǒb déekobɛɛ́ bɔ́. \v 15 Ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ á Epun é Nkáásé, nkɔ́gsɛn ḿme myad mé Sodom ne Gomora bɛ́nyīnnē mɛ́bɛ̄ mwǎmpīn tómaa ḿme bad ábe bédé ádê dyad.” \s1 Metake ḿme // bembapɛɛ bɛ́kudté // á dǐn áde Yesuɛ \r (Mak 13.9-13; Luk 21.12-17) \p \v 16 Yesuɛ ambád aá, “Nyénɔneʼ, nlóme nyé nɛ́ɛ ńdyɔŋ ḿ mbód átîntê e ngə. Né-ɔɔ́ nyébɛ̂ mekínzɛ́ nɛ́ɛ nyə̌, nyépwiited-tɛ nɛ́ɛ élə̄ə̄. \v 17 Nyétêd póndé, áyə̄le bad bɛ́bē ábe bɛ́kɛɛ́n nyé á kóte, béswādtēd nyé eʼtaŋgú áwab ndáb é mekáne. \v 18 Áyə̄l e echêm bɛ́pɛɛ́n nyé áʼsō éʼ benkamlɛnɛ ne éʼ kə̂ŋ. Bɛ́bɛ̌l nɛ̂ âbɛl nyékale bɔ́ nkalaŋ ḿ bwâm, nyékale-ʼɛ bad ábe béesɛ̌ bad bé Israɛl. \v 19 Nzé bépɛ́ɛ́né nyé ké ahéé ákáad nyé, mod eétāgēʼ áte áyə̄le chǒm-ɛ́ɛ áhɔ̄bpē kéʼɛ ngáne áhɔ̄bpē chɔ́. Áde póndé épɛɛ́, chǒm ébɛ̄ éche áhɔ̄bpē. \v 20 Eʼyale ábe áhɔ̄bpē béebáá ábē, bɛ́hūū ne Edəə́dəŋ éche eche Sáŋ awě ǎhɔ̄bpē mɔ́. \v 21 Mod ǎbɛ mwǎnyaŋ á mekáá mé bad bémpēe âbɛl béwúu mɔ́. Sɛ́ɛ mwǎn ámpē ǎbɛ̌l melemlem ne mwǎn. Mwǎn ǎkunnɛ́n sáá ne nyaŋ yə̌l ábɛ̄l béwúú-ʼɛ bɔ́. \v 22 Mod asyəə́l ǎkɔɔ́ nyé, áyə̄l echêm, boŋ kénzɛ́ɛ́ awě ǎkaán ḿmē metake nlém kə́ə́ŋ ne a asóg, ǎkǔd eʼsoósoŋ. \v 23 Nzé bétágté nyé á dyad ahɔ́g, nyényəged nyékɛ ádíníí. Ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, nyéepaá nsɔ́n amad á myad mé aloŋ á Israɛl mésyə̄ə̄l, boŋ Mwǎn-a-Moonyoŋ ápag. \v 24 Mwǎn-a-ayə́ge eetómɛɛ́ mod awě ayə́gte mɔ́. Mbəledɛ-ʼɛ eetómɛɛ́ eche sáŋ. \v 25 Né-ɔɔ́ mwǎn-a-ayə́ge eetə̂ŋgɛnɛɛ́ nɛ́ɛ áhɛdɛɛ́ edúbé éche étómé éche mod awě ayə́gte mɔ́. Mbəledɛ-ʼɛ ámpē eetə̂ŋgɛnɛɛ́ nɛ́ɛ áhɛdɛɛ́ edúbé éche étómé éche eche sáŋ. Nzé béchúúdé sáá-a-mbwɔ́g bán Bɛlzɛbulɛ, né bɛ́chuú bad ábe bédé áwe ndáb mǐn ḿme mébébé tómaa nɛ̂. \s1 Mod awě bétə́ŋgɛ́né abáŋ \r (Luk 12.2-7) \p \v 26 “Né-ɔɔ́ nyéebááʼ moonyoŋ. Áyə̄le dyamdyam déesaá á eʼkoŋnéd-te áde déebíd áwed. Ké ahɔ́g-kɛ déesaá, áde ásɔ́ɔ́mé boŋ bán déebyɛ́ɛ́nné. \v 27 Mam mésyə̄ə̄l ḿme ńlâŋgɛɛ́ nyé á ehíntɛ́n-tê, nyéhɔ̂b mɔ́ á eʼnyínɛn bé ekíde. Mésyə̄ə̄l-lɛ ḿme nyéwógé á kun-tê, nyékal mɔ́ á nhɛ́né. \v 28 Nyéewógé mbwɔ́g ne moonyoŋ awě ahɛle awúú ekob é yə̌l, boŋ eéhɛ̄lēʼ edəə́dəŋ awúu. Boŋ nyébáa Dyǒb áde áhɛle ábébéd ekob é yə̌l, abébéd-tɛ edəə́dəŋ á dǔ-á-muú. \v 29 Éesaá mbále nɛ́n bán, bésómeʼ ndun ébɛ áyə̄le kábpe pɔ́g-ɛ? Ké nɛ̂, ké pɔ́g eehúnɛ́ɛ́ á ndɔɔb ésebɛ́ á nkwɛntɛn ḿme echɛn Sáŋ Dyǒbɛ. \v 30 Boŋ ne nyé, Dyǒb ábíí kə́ə́ŋne mesoŋgé mé eʼsid ábe éʼdé nyé á nló. \v 31 Né-ɔɔ́, nyéewógé mbwɔ́g, nyêdé etógnɛ́n tómaa ndun, ké êmbuú ké áte. \s1 Âbíd Yesuɛ mbóŋ, // kéʼɛ âbáŋ mɔ́ áyə̄l \r (Luk 12.8-9) \p \v 32 “Kénzɛ́ɛ́ awě ǎbīd mɛ mbóŋ áʼsō éʼ baányoŋ, mɛ-ʼɛ mɛ̌bīd mɔ́ mbóŋ áʼsō wɛ́ɛ echem Sáŋ awě adé ámīn. \v 33 Boŋ kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě ǎbāŋ mɛ áyə̄l áʼsō éʼ baányoŋ, mɛ-ʼɛ mɛ̌bāŋ mɔ́ áyə̄l áʼsō wɛ́ɛ echem Sáŋ awě adé ámīn. \s1 Yesuɛ aá ngabɛ́n chɔ́ɔ // mɔ́pɛ́ɛ́né átîntê e baányoŋ \r (Luk 12.51-53; 14.26-27) \p \v 34 “Nyéewémtán nɛ́n bán, nhyedé á nkǒŋsé âpɛɛn nsaŋ. Aáy, meépedɛɛ́ âpɛɛn nsaŋ, boŋ ngabɛ́n. \v 35 Mpedé âkón mwǎn a mwɛnchóm âtə́ŋgɛn sáá, mwǎn a mmwaád âtə́ŋgɛn nyaá, mmwaád-tɛ âtə́ŋgɛn nyǎŋ-kə́lé. \v 36 Bad bé ekoyí bé mod bɛ́bīd áwe ndáb-te děn. \p \v 37 “Kénzɛ́ɛ́ awě adəə́ nyaá kéʼɛ sáá tómaa mɛ eékwognedɛɛ́ awêm mbapɛɛ abɛ́. Kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě adəə́ awe mwǎn a mwɛnchóm kéʼɛ awe mwǎn a mmwaád tómaa mɛ, eékwognedɛɛ́ awêm mbapɛɛ abɛ́. \v 38 Kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě éepém ádē awɔg se áhīdnē mɛ, eékwognedɛɛ́ âbɛ́ awêm mbapɛɛ. \v 39 Kénzɛ́ɛ́ awě ahɛde ádē aloŋgé asoŋ, ǎbɔ̄d dɔ́. Boŋ kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě ǎbɔ̄d ádē aloŋgé áyə̄le echêm, ǎkud aloŋgé áde déemaáʼ. \s1 Nsábe ń Dyǒb ne bad // ábe békobeʼ ábē bembəledɛ \r (Mak 9.41) \p \v 40 “Kénzɛ́ɛ́ awě akobé nyé nken, né mɛ-ɛɛ́ ákóbé nken. Kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě akobé mɛ nken né echem Sáŋ awě alómé mɛ mɔ́ɔ̄ ákóbé nken. \v 41 Kénzɛ́ɛ́ awě akobé nkal éʼdəə́dəŋ nken áyə̄le ádíí nkal éʼdəə́dəŋ, ǎkud nsábe mé nkal éʼdəə́dəŋ. Kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě akobé mod awě asáá nken áyə̄le ásáá, ǎkud nsábe ḿme mod awě asáá. \v 42 Ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, kénzɛ́ɛ́ awě abagé ké mendíb mámwɛ́ ngɛ̂n wɛ́ɛ anɛ́n nhɔ́g awě ahíde mɛ, ké ane awě eébude etógnɛ́n abɛ́, atə́ŋgɛ́né nɛ́ɛ ákúdé nsábe ń Dyǒb.” \c 11 \s1 Jɔnɛ, Ndusɛnɛ alómé // ábē bembapɛɛ wɛ́ɛ Yesuɛ \r (Luk 7.18-35) \p \v 1 Áde Yesuɛ ámáá ábē bembapɛɛ dyôm ne bébɛ ḿmɛ́n mésyə̄ə̄l alyə́gtɛn, anhidé ádê abwɔ́g á hǒm âkɛ dɛ́yə́ged ne âkal eyale é Dyǒb á myad ḿme mébédé bɛnbɛn ne áhed. \p \v 2 Ene póndé Jɔnɛ, Ndusɛnɛ ambɛ́ á mbwɔg. Áde áwógé mam mésyə̄ə̄l ḿme Krǐstəə ábɛ́léʼáá, anlóm ábē bembapɛɛ áwē. \v 3 Anhɔ́b aá bésɛded mɔ́ bánken, mɔ́ adé ane awě Dyǒb áhɔ́bé aá mɔ́ɔ̄lōm-ɛ, ngé bésineʼ mod ampée? \v 4 Hɛ́ɛ Yesuɛ átimtanné bɔ́ aá, “Nyétimeʼ ámbīd, nyékɛ nyéláa Jɔnɛ mekan ḿme nyéwógé ne ḿme nyényínné dǐd. \v 5 Nyéláa mɔ́ bán, bad ábe bênkwɛ̌ ndím bényînneʼ, ábe bésyə́gtáá, békag bwâm, ábe meləŋ ménkōbpē, bésáá. Ábe bênkwɛ̌ ndɔ́g béwógneʼ, ábe bénwɛ̄, bépuudeʼ, nkalaŋ ḿ bwâm-mɛ ámpē ńkalteʼ wɛ́ɛ betóótōkɛ̄ bé bad. \v 6 Nnam ḿbɛ̂-ʼɛ ne kénzɛ́ɛ́ awě eéhəŋlɛne nlém á abum tə̂ŋgɛne mɛ.” \s1 Yesuɛ ahɔ́bé tə̂ŋgɛne // Jɔnɛ Ndusɛnɛ \p \v 7 Áde bembapɛɛ ábē Jɔnɛ bétimɛɛ́ ámbīd nɛ̂, dɔ́ɔ Yesuɛ ábóótédé ndun e mod echě embɛ́ áhed akale tə̂ŋgɛne Jɔnɛ. Ansɛdéd bɔ́ aáken, “Póndé echě nyémbīdtē âkɛ dɛ́tán Jɔnɛ á ehyáŋge, cheé nyéwēmtɛ̄nnē bán nyɛ́ɛ̄nyīn? Apab á chyaá áde epub éságtɛɛ́-yɛ? \v 8 Cheé nyênkoŋgé abíd âkɛ dé anyín? Mod awě ahédé mbɔ́té echě ébóó bwâmbwam-ɛ? Bad ábe béhâg échê ndín é mbɔ́té bédyɛɛ dásɔ̄ á ndáb é kə̂ŋ. \v 9 Nyéláa mɛ, cheé nyémbīdtē âkɛ dɛ́nyín. Nkal éʼdəə́dəŋ mɔ́ɔ nyênkɛɛ́ anyín-ɛ? Nɛ̂ děn! Ne mbále nlâŋge nyé mɛɛ́, nyênyíné mod awě atómé nkal éʼdəə́dəŋ. \v 10 Jɔnɛ mɔ́ adé ane awě béhɔ́béʼáá áde bétélé eʼyale ábe Dyǒb áhɔ́bé aá, ‘Nɔnéʼ, nlóme ḿmêm mésɛ́nzɛ ḿme mɛ́sēbē wɛ áʼsō, âboŋsɛn wɛ nzii.’ \v 11 Ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, mod ké nhɔ́g awě abídé á abum dé mmwaád eetómɛɛ́ Jɔnɛ, Ndusɛnɛ. Boŋ ké nɛ̂, mod awě adé ndimtɛn áyə̄le bad ábe bédé á nkamlɛn ḿ mín, adé etógnɛ́n tómaa Jɔnɛ. \v 12 Bootya ne póndé echě Jɔnɛ, Ndusɛnɛ ábóótédé nkalaŋ ń Dyǒb akal kə́ə́ŋ ne epun éʼchii, nkamlɛn ḿ mín ńkude metake híin á mekáá mé bad, eʼwaŋge éʼ bad-tɛ éʼkume ḿmê nkamlɛn nzum.\f + \fr 11:12 \fq Eʼwaŋge éʼ bad-tɛ éʼkume ḿmɛ̂ nkamlɛn nzum \ft káa \fq ḿpag ne ewaŋge.\f* \v 13 Mbéndé ne bekal béʼdəə́dəŋ béhɔ́bé tə̂ŋgɛne ḿmê nkamlɛn kə́ə́ŋ ne póndé echě Jɔnɛ. \v 14 Né-ɔɔ́, nzé nyêbǒŋsɛ́né échab ehɔ́b adúbe, Jɔnɛ mɔ́ adé ane awě béhɔ́béʼáá áde bénhɔ̄pē bán, Elaijaa ahúɛʼ. \v 15 Kénzɛ́ɛ́ awě awóó metúu áwógeʼ. \p \v 16 “Boŋ cheé mɛ́həgtɛ́nné nyoŋgɛl eʼchii? Enɛ́n nyoŋgɛl edíi nɛ̂ŋgáne běndem ábe bédyɛ́ɛ́ á dyad-tê, boŋ bélēbpē nhɔ́g ne aníníí, \q1 \v 17 bán, ‘Sêtóŋgé nyé eʼloŋ, \q1 boŋ nyéeságɛɛ́. \q1 Sêkɔ́nné nyé nkə́ŋgé ń kwééd, \q1 boŋ ké nɛ̂ nyéēlēbɛ̄ɛ̄.’ \m \v 18 Áyə̄le, Jɔnɛ abédé, eéyɔkeʼaá ndyééd adyɛ́, eemwágeʼaá-ʼɛ mǐm, béhɔ̄bē bán, ‘Edəə́dəŋ é mbéb édé mɔ́ áte.’ \v 19 Mwǎn-a-Moonyoŋ apedé, ádyāg ndyééd, ámwāg-kɛ mǐm, béhɔ́be bán, ‘Nyénɔ́ne mɔ́, adəə́ ndyééd bwâmbwam. Mmwɛ́-mǐmɛ ngɛ̂n, awoŋne belad bé táásɛ ne bebɛl bé mbéb.’ Boŋ kə́ə́ŋ ne á asóg, mam ḿme mɛ́bɛnléd mɛ́lūmēd nɛ́n bán, debyɛ́ɛ́ á Dyǒb átə́ŋgɛ́né.” \s1 Myad ḿme bad bénkêndúbɛ́ɛ́ Yesuɛ \r (Luk 10.13-15) \p \v 20 Bad ábe bébédé á myad ḿme Yesuɛ âmbɛnlé ekud é menyáké áte bénkênhəŋlɛ́nné ádab abɛ́ dé mbéb. Né-ɔɔ́ Yesuɛ ambootéd bɔ́ akáne áte, \v 21 áhɔ̄bē aá, “Á-bad bé Korazin, ébɛ̄ɛ̄n nyé ebébtéd! Ébɛ̄ɛ̄n nyémpē ebébtéd á-bad bé Betsaida! Áyə̄le nzé émbɛ̄ bán, ndəle é mekan éche Dyǒb ábɛ́lé áwɛ̄n myad, mêmbɛnléd nɛ̂ á dyad á Tirɛ ne dyad á Sidɔn, né bénwāā melebe se etûn, bémwagtéd-tɛ mbúmbú áyə̄l âlúmed nɛ́n bán, béhə́ŋlɛ́né ádab abɛ́ dé mbéb. \v 22 Mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, á mbwɛ mé nkáásé, nkáá ḿme bad bé Tirɛ ne bé Sidɔn mɛ́bɛ̄ mwǎmpīn tómaa ḿmɛ̄n. \v 23 Nyé bad bé Kapenahum ámpē, nyêwêmtan bán, nyêmaá apɛ ádyōb, boŋ bɛ́sudéd nyé kə́ə́ŋse ásē á dǔ-á-muú. Nzé menyáké ḿme Dyǒb ábɛ́lé áwɛ̄n dyad mêmbɛnléd á Sodom\f + \fr 11:23 \ft Dyǒb démbēbēd dyad á Sodom áyə̄le ebébtéd éche émbɛ̄ áwed.\f* né ádê dyad ádíi ádé chii. \v 24 Boŋ ne mbále nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ á mbwɛ mé nkáásé Dyǒb dɛ́lūmēd ngɔl ne bad bé Sodom tómaa ne nyé.” \s1 Yesuɛ alébpe bad aá, // béhyag áwē \r (Luk 10.21-22) \p \v 25 Ene Póndé Yesuɛ anhɔ́b aá, “A-Tɛ̂, Sáŋgwɛ́ɛ́ a nkoŋ ḿ mín ne ń sé, nságnɛn ḿbɛ̂ ne wɛ, áyə̄le elúmté mpín ḿ běndem mam ḿme ébáŋné bad bé debyɛ́ɛ́ ne bad bé nsôŋtɛn. \v 26 Ɛɛ, A-Tɛ̂, nɛ̂ děn dɔ́ɔ édə́ə́ wɛɛ́ ébɛnled.” \v 27 Dɔ́ɔ ábádɛɛ́ aá, “Echem Sáŋ ebagé mekan mésyə̄ə̄l áwem mekáá. Mod ké nhɔ́g eékoŋtɛɛ́ mwǎn abíi ésebɛ́ Dyǒb Titɛ́ɛ. Mod ké nhɔ́g-kɛ ámpē eebíiʼɛ́ ngáne Titɛ́ɛ ákóŋté abɛ́ ésebɛ́ mwǎn, ne kénzɛ́ɛ́ awě mwǎn ádə́ə́ aá mɔ́lúmed mɔ́. \p \v 28 “Nyéhyag áwêm, nyé bad bésyə̄ə̄l ábe nyékɔ́mé nted ḿme ńdélé apém, mɛ̌bɛ nyé nkɔ́me-áte. \v 29 Nyékwɛntɛn âhíd ḿmêm mekuu, nyéyə́gke-ʼɛ awêm, áyə̄le mpwiítédé, nchií-ʼɛ nlém á abum. Nyéhyag, nyɛ́ɛ̄kud nkɔ́me-áte. \v 30 Áyə̄le ayə́ged ádêm déelɛlɛɛ́ áte, nted ḿmêm-mɛ méedelɛɛ́.” \c 12 \s1 Atɔ́n dé Mbwɛ-mé-nkɔ́me-áte \r (Mak 2.23-28; Luk 6.1-5) \p \v 1 Mwǎmpīn ḿ póndé ámbīd e nɛ̂, Yesuɛ ne ábē bembapɛɛ bétóméʼáá á nzag é ngun-tê.\f + \fr 12:1 \ft Échê ngun ébédé nyaa e ngun eche bébɛnlɛɛ́ eʼwɛle.\f* Nɛ́n ábédé á mbwɛ-mé-nkɔ́me-áte. Nzaa ewagáá ábē bembapɛɛ. Né-ɔɔ́ bêmbootéd eʼsɔ́g éʼ ngun apád, bépə̄keʼ, bédyâg. \v 2 Befarisia bényīn nɛ̂, dɔ́ɔ béláŋgɛɛ́ Yesuɛ bán, “Nɔnéʼ, ábōŋ bembapɛɛ bébɛle dyam áde mbéndé éebagɛɛ́ kunze abɛl á mbwɛ-mé-nkɔ́me-áte.”\f + \fr 12:2 \ft Bad bénkêntə́ŋgɛ́nné nsɔ́n abɛl á mbwɛ-mé-nkɔ́me-áte. Ne Befarisia, apád ádě bembapɛɛ bépádéʼáá ngun ébédɛ́ɛ nɛ́ɛ abɛl dé nsɔ́n.\f* \v 3 Dɔ́ɔ Yesuɛ átimtanné bɔ́ aá, “Nɛ́dē nyéēlááʼɛ́ mbêd á kálag e Dyǒb dyam áde kə̂ŋ Dabidɛ âmbɛnlé áde nzaa ékóbé mɔ́ ne ábē bad-ɛ? \v 4 Éténlédé nɛ́n bán, ansɔ́l á Ndáb-e-Dyǒb mɔ́ ne bad ábe bénwoón mɔ́, bédyɛ́ eʼwɛle ábe éʼbédé ndɛ e Dyǒb, ábe echɛd mbéndé eébagɛɛ́ mod ké nhɔ́g kunze âdyɛ́. Ké bad ábe bénwoón mɔ́ bénkêntə́ŋgɛ́nné adyɛ́. Beprisɛ běnpɛn bɔ́ɔ béntə̄ŋgɛ̄n adyɛ́. \v 5 Káa nyéēlááʼɛ́ á mbéndé eche Mosɛɛ nɛ́n bán, mbwɛ-mé-nkɔ́me-áte tɛ́ɛ́, beprisɛ bé Ndáb-e-Dyǒb békwag mbéndé e mbwɛ-mé-nkɔ́me-áte áyə̄le nsɔ́n ḿme bébɛlɛɛ́ boŋ ké nɛ̂, nɛ̂ déesaá mbéb áʼsō éʼ Dyǒb-ɛ? \v 6 Nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ dyam ádé hɛ́n bɔɔb áde ádé etógnɛ́n tómaa Ndáb-e-Dyǒb. \v 7 Éténlédé ngáne Dyǒb áhɔ́bé aá ‘Chǒm éche ńhɛdnɛɛ́ bad édíi nlém ń ngɔl saké abɛ dé mendɛ.’ Nzé nyênkoŋ ábɛ́n eʼyale asôŋtɛn né nyéēhɛ̄lɛ̄ɛ̄-sɛ nyéchəgé bad bán, bédé bebɛl bé mbéb áde béebɛlɛɛ́ mbéb. \v 8 Nyébíi-ɔɔ́ nɛ́n bán Mwǎn-a-Moonyoŋ awóó nkamlɛn kə́ə́ŋne ámīn e mbwɛ-mé-nkɔ́me-áte.” \s1 Yesuɛ achǒŋté mod // awě ekáá éwédé \r (Mak 3.1-6; Luk 6.6-11) \p \v 9 Ámbīd e póndé, Yesuɛ anhidé hɛ̂, ákɛ asɔ́l á ndáb e mekáne. \v 10 Mod abédé áhed awě ekáá éwédé. Bad behɔ́g ábe béhɛ́déʼáá Yesuɛ awusé akóbɛn, bênsɛdéd mɔ́ bánken, “Echɛd mbéndé ebagé kunze âdid mod bwâm á mbwɛ-mé-nkɔ́me-áte-yɛ?” \v 11 Dɔ́ɔ ásɛdtɛɛ́ bɔ́ aáken, “Nyé ahéé ḿmē mpɔm ḿ mbód mɛ́hūnnē á echóg-te á mbwɛ-mé-nkɔ́me-áte boŋ eékag mɔ́ ahúd? \v 12 Nzé nyêhɛle-sɛ nyébɛl nɛ̂ ne mbód ngɛ̂n, tɔ́gtɛ́nnē moonyoŋ awě adé etógnɛ́n tómaa mbód. Né-ɔɔ́, mbéndé eésaá nɛ́n bán mod eébɛ̄lē bwâm á mbwɛ-mé-nkɔ́me-áte.” \v 13 Dɔ́ɔ álâŋgɛɛ́ ane mod awě ekáá énwɛ̄ɛ̄ aá, “Sálé ekáá áte.” Asále áde ane mod ásánlé ekáá áte, ekáá êndyɛɛ́ mɔ́ bwâm ámpē nɛ́ɛ échíníí. \v 14 Áde nɛ́n ábɛ́nlédé, Befarisia bémbīd á ndáb e mekáne, bébootéd Yesuɛ ahəge, âwúu mɔ́. \s1 Yesuɛ, mbəledɛ awě Dyǒb ápwɛ́dé \p \v 15 Yesuɛ ambíí aá béhəgke mɔ́. Nɛ̂ dêmbɛ̌l anhidé ádê abwɔ́g á hǒm. Áde áhídté, ndun e mod enhíd mɔ́, anchoód-tɛ bad bé nkole bésyə̄ə̄l. \v 16 Boŋ ansím bɔ́ etúu áte aá béēlāŋgē bad nyaa e mod eche mɔ́díí. \v 17 Ambɛl nɛ́n âlóned eʼyale ábe Dyǒb dénlōmɛ̄nnē nkal éʼdəə́dəŋ Yesayaa aá, \q1 \v 18 “Nyénɔneʼ, awêm mbəledɛ nɛ́n awě ḿpwɛ́dé, \q1 ndəə́ mɔ́ nwógne-ʼɛ mɔ́ menyiŋge. \q1 Mɛ̌lōm échêm edəə́dəŋ ébɛ̄ ne mɔ́. \q1 Ǎbīdēd mbakú echě etyéémé átîntê e bad ábe béesɛ̌ bad bé Israɛl. \q1 \v 19 Éebɛlɛ́ɛ́ nswaŋ ne bad, éetɔgé-ʼaá. \q1 Béewóg-kaá mɔ́ ehɔ́b á dyad-tê. \q1 \v 20 Éekɔ́gédté ngɛn echě enɔ̌gké, éedíméd-taá etrúkáŋ éche éhɛde adím. \q1 Ǎbɛl nɛ́n kə́ə́ŋ né mbɛltéd ḿ bwâm múmɔ́ ńtédé etə́l. \q1 \v 21 Á dǐn ádē dɔ́ɔ bad ábe béesɛ̌ bad bé Israɛl bɛ́summé nlém.” \s1 Bad bán Yesuɛ abɛnlaad // ngíne eche Bɛlzɛbulɛ \r (Mak 3.20-30; Luk 11.14-23) \p \v 22 Dɔ́ɔ bépɛ́ɛ́né mod wɛ́ɛ Yesuɛ, awě ankwɛ̌ ndím, ákwɛ̄-ʼɛ ebóbé áyə̄le edəə́dəŋ é mbéb émbɛ̄ mɔ́ áte. Yesuɛ anchoód mɔ́. Ambootéd anyínɛn, áhɔ̄bē-ʼɛ akan. \v 23 Áde bad bésyə̄ə̄l bényíné nɛ̂, yə̌l enkɔ́m bɔ́ áte bwâmbwam. Běn ne běn bêmbootéd ahɔ́b nɛ́n bán, “Éhɛle-sɛ ébɛ́ né anɛ́n mod adíi mwǎn a mbyaa ḿme Dabidɛ awě bésinɛɛ́-yōō?” \v 24 Boŋ áde Befarisia béwógé nɛ̂, bénhɔ̄b bán, “Saá ngíne eche Bɛlzɛbulɛ awě akamlan eʼdəə́dəŋ bé mbéb chɔ́ɔ ábɛnlaadté âbíded bad eʼdəə́dəŋ bé mbéb áte-yɛ?” \p \v 25 Yesuɛ ambíí ḿmāb mewêmtɛn, né-ɔɔ́, anláá bɔ́ aá, “Aloŋ ké ahéé áde ákábné áte, boŋ nchemtɛn méesɛ̌, dɛ́bēb. Dyad ké áhéé-ʼɛ, kéʼɛ abum á ndáb áde ákábné áte, boŋ nchemtɛn-nɛ méesɛ̌, déētyēēmɛ̄ɛ̄. \v 26 Né-ɔɔ́, nzé Satanɛ awanne Satanɛ, né awanne eche yə̌l. Chán-nɔ̄ ḿmē nkamlɛn mɛ́hɛnlé atyéem? \v 27 Nzé ngíne eche Bɛlzɛbulɛ chɔ́ɔ ḿbɛnladté âbíded bad eʼdəə́dəŋ bé mbéb áte, né ngíne eche nzɛ́ɛ́-ʼɔ̄ ábɛ̄n bad ábe bébídte eʼdəə́dəŋ bé mbéb bébɛnladté? Běn bɔ́ɔ bɛ́kwid nyé nkáá. \v 28 Boŋ ngáne édíí nɛ́n bán ngíne e Edəə́dəŋ é Dyǒb chɔ́ɔ ḿbɛnladté âbíded bad eʼdəə́dəŋ bé mbéb áte, nɛ̂ álûmte nɛ́n bán nkamlɛn ń Dyǒb ḿpédé átîntê echɛ̂n. \p \v 29 “Mod eéhɛ̄lɛ̄ɛ̄-sɛ asɔ́l á ndáb e mod a ngíne se ádūm ábē bwěm ésebán asébpé mɔ́ ahaŋ. Amaa-ʼáa mɔ́ ahaŋ boŋ atéd ábē bwěm éʼsyə̄ə̄l. \p \v 30 “Kénzɛ́ɛ́ awě éesɛ̌ ne mɛ, né atə̂ŋgan mɛ. Kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě eewóŋgán mɛ âlad, né apáa páán. \v 31 Né-ɔɔ́, nlâŋge nyé mɛɛ́, Dyǒb dɛ́lagsɛ́n bad mbéb ké ńhéé ḿme bébɛ́lé ne nzyə́ŋ ké ehéé eche bésyə́ə́ Dyǒb. Boŋ kénzɛ́ɛ́ awě ahɔ́bé eʼbébtéd éʼ mekan tə̂ŋgɛne Edəə́dəŋ éche Ésáá éekudté alagsɛn. \v 32 Dyǒb dɛ́lagsɛ́n kénzɛ́ɛ́ awě ahɔ́bé eyale é mbéb tə̂ŋgɛne Mwǎn-a-Moonyoŋ, boŋ déelagsɛ́nné kénzɛ́ɛ́ awě ahɔ́bé eyale é mbéb tə̂ŋgɛne Edəə́dəŋ éche Ésáá, ken bɔɔb kéʼɛ á póndé echě ehúɛʼ. \s1 Á epum dɔ́ɔ béchemɛɛ́ bwɛl \r (Luk 6.43-45) \p \v 33 “Nzé epum éʼ bwɛl ébóó, né bwɛl ábe éʼchyáá échê epum bɔ́mpē éʼbóó. Nzé epum é bwɛl ébébé, né bwɛl ábe éʼchyáá échê epum bɔ́mpē éʼbébé. Áyə̄le á epum dɔ́ɔ béchemɛɛ́ bwɛl. \v 34 Píí e nyə̌ chɛ́n! Chán nyéhɛlɛɛ́-sɛ nyêhɔ́b mekan mé bwâm, áde nyé běn nyédíí mbéb? Mam ḿme ńlóné mod á nlém-tê, mɔ́-ʼaá mébíde mɔ́ á nsəl. \v 35 Mod a bwâm abɛle bwâm áyə̄le éʼbídé mɔ́ á nlém-tê wɛ́ɛ bwâm éʼkóŋnédé. Mod a mbéb-pɛ abɛle mbéb áyə̄le ḿbídé mɔ́ á nlém-tê wɛ́ɛ mbéb ńkóŋnédé. \v 36 Nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, á mbwɛ ḿme Dyǒb dɛ́kāādtē bad bé nkǒŋsé, mod tɛ́ɛ́ ǎbɛ̌ nzɔm echě enkə̌ŋ boŋ ahɔ́b ekúkú é eyale tɛ́ɛ́ échě ámbīdēdtē á nsəl. \v 37 Né-ɔɔ́, kéchéé éche wénhɔ̄bpē chɔ́ɔ ékə̌ŋ boŋ ésūū nzɔm káa ékwɛ nkáá.” \s1 Béhɛ́dné Yesuɛ eʼchemléd \r (Mak 8.11-12; Luk 11.29-32) \p \v 38 Dɔ́ɔ doŋge dé bemeléede bé mbéndé ne Befarisia bélâŋgɛɛ́ Yesuɛ nɛ́n bán “A-meléed, sêhɛde nɛ́n bán élúmed sé eʼchemléd ábe éʼlûmte nɛ́n bán echoŋ ngíne ehúú ne Dyǒb.” \v 39 Yesuɛ antimtɛ́n bɔ́ aá, “Échɛ́n ebébtéd é nyoŋgɛl, nyéēhɛ̄dɛ̄ɛ̄ Dyǒb awógɛn, nyêhɛde-ʼɛ eʼchemléd bé menyáké! Boŋ nyéekudté nzése eʼchemléd bé menyáké ábe nkal éʼdəə́dəŋ Jonaa. \v 40 Jonaa ambɛ́ eʼpun éʼláán á abum á súu e mbáá-tê. Melemlem dɔ́ɔ Mwǎn-a-Moonyoŋ ábɛ̄ɛ̄ á ndɔɔb-sɛ́ eʼpun éʼláán. \v 41 Á mbwɛ mé nkáásé, bad bé Ninivɛ bɛ́nyemé á soŋ-tê nchoo ne enɛ́n nyoŋgɛl e bad. Bɛ́tyēēm mbóŋ echě ěkwīd enɛ́n nyoŋgɛl e bad nkáá, áyə̄le áde Jonaa ákánléʼáá bad bé Ninivɛ eyale é Dyǒb, bêntɛdé abɛl dé mbéb. Boŋ mod adé hɛ́n bɔɔb awě atómé Jonaa, boŋ nyéewóglánné mɔ́. \v 42 Á mbwɛ mé nkáásé, mmwaád awě akamlánnáá aloŋ á Sɛba, ǎnyemé á soŋ-tê, nchoo ne nyoŋgɛl e bad béʼ chii, ǎtyēēm mbóŋ echě ěkwid bɔ́ nkáá. Bɛ́kwɛ̌ nkáá áyə̄le áde Solomonɛ áyə́gtéʼáá, ane mmwaád ambíd se nchabnede wɛ́ɛ nkǒŋsé ńsógé âhyɛ dé awóglɛn mam mé debyɛ́ɛ́ ḿme Solomonɛ áyə́gtéʼáá. Boŋ chii nɛ́n mod adé hɛ́n awě atómé Solomonɛ.” \s1 Nzé edəə́dəŋ é mbéb // étímé mod á yə̌l ámpē \r (Luk 11.24-26) \p \v 43 Yesuɛ ambád ahɔ́b aá, “Nzé edəə́dəŋ é mbéb ébídé mod áte, ébɛlé ébwāgē á ehyáŋge âhɛd abwɔ́g áde ékɔ̂mmɛɛ́ áte. Nzé éekude, \v 44 ébɛlé éhɔ́b aá, ‘Mɛ̌tǐm ámbīd á ndáb eche mémbīdtē áte.’ Apɛ áde épagké ébɛlé étán nɛ́ɛ chǒmchǒm éesaá á ndáb-te, nɛ́ɛ ndáb ésáá áte ne nɛ́ɛ bénábpé-ʼɛ chɔ́ áte. \v 45 Hɛ́ɛ ékagké bɔɔb, ékɛ épɛ̄ɛ̄n eʼdəə́dəŋ bé mbéb bémpēe saámbé ábe éʼdé ebébtéd tómaa mwěn, boŋ éʼhyɛ éʼsɔ́l ane mod áte, éʼbwóg-kɛ eʼdii áhed. Enɛ póndé, ane mod abâg ebébtéd tómaa ngáne ánsēbɛ̄ɛ̄ abɛ́. Né-ɔɔ́, nɛ̂ dɔ́ɔ ébɛnlédté ne nyoŋgɛl e ebébtéd eʼchii.” \s1 Túmbé eche Yesuɛ \r (Mak 3.31-35; Luk 8.19-21) \p \v 46 Áde Yesuɛ álâŋgɛɛ́ bad ḿmɛ́n mekan, nyaá ne Yesuɛ baányaŋ bêmpɛ̌ bétyéém á ebwɔ́g-te. Béhɛ́déʼáá Yesuɛ âbɛl boŋ bɔ́ɔ̄bɔ̄ɔ békal. \v 47 Hɛ̂ dɔ́ɔ mod nhɔ́g álâŋgɛɛ́ Yesuɛ aá nyaá ne baányaŋ bépédé, bésine mɔ́ ebwɔ́g-te, âkalɛn mɔ́.\f + \fr 12:47 \ft Doŋge á kálag dé eʼsó déewóoʼɛ́ ḿmɛ́n nchoo.\f* \v 48 Hɛ́ɛ átímtɛ́né ane mod aá, “Nzɛ́ɛ́ adé echěm nyaŋ, benzɛ́ɛ́-ʼɛ bédé bǎnned?” \v 49 Hɛ̂ dɔ́ɔ Yesuɛ ányíitanné ábē bembapɛɛ ekáá boŋ áhɔ̄bē aá, “Echěm nyaŋ ne bǎnned bɔ́ɔ bɛ́n! \v 50 Kénzɛ́ɛ́ awě abɛle mam ḿme awêm Titɛ́ɛ awě adé ámīn áhɛdɛɛ́ adíi mwǎnned abɛ́-ʼɛ echěm nyaŋ.” \c 13 \s1 Ngan e mbə́l-e-bǔ \r (Mak 4.1-9; Luk 8.4-8) \p \v 1 Ḿmê mbwɛ měn ámbīd e nɛ̂, Yesuɛ ambíd á ndáb-te wɛ́ɛ ámbɛ̄ɛ̄, ákɛ ádyɛ̄ɛ̄ ásē á nkin mé edib-é-nzab é Galilia, âyə́ged bad. \v 2 Bad ábe bêmpɛ̌ áhed béntōmtɛ̄n abuu áte. Nɛ̂ dênkə̌ŋ ansɔ́l á bɔ̌lɛ-tê, ádyɛ̄ɛ̄ ásē âyə́ged bɔ́. Ábê bad bésyə̄ə̄l bétyēēm á nkin béwōglān mɔ́. \v 3 Abɛ̌nládtáá ngan âyə́ged bɔ́ mekan híin. Ankalé bɔ́ ngan aá, “Nkwɛl-é-nzag nhɔ́g ankɛ̌ mbə́l asob á nzag-tê. \v 4 Áde ásobɛɛ́ mɔ́ nɛ̂, doŋge dénhūn á nzii-tê, menɔn mêmpɛ̌, mémad mɔ́ asɔ̂mted. \v 5 Doŋge dénhūn á meláá-tê wɛ́ɛ ndɔɔb énkêmbuúʼɛ́ áte. Énwāmsɛ̄n abíd ásē ngáne ndɔɔb énkênchabpé ásē áhed. \v 6 Boŋ nɛ́ɛ enyɛn é ngíne épédé, énhyāād ábê bwěm éʼwɛ́-ʼɛ, áyə̄le nkaŋ ménkênsɔ́nlé bɔ́ á ndɔɔb-tê bwâm. \v 7 Mbə́l mémpēe ménhūn wɛ́ɛ mekɔ̂d médíí. Nɛ́ɛ mekɔ̂d mê mékwógé, mékáŋ akwog áde ábɛ̂ bwěm. \v 8 Boŋ doŋge dé mbə́l démpēe dénhūn á ndɔɔb e bwâm. Ḿmɛ́n mbə́l mémbīd ásē bwâm, ńchyáá-ʼɛ bwâmbwam. Doŋge dé eʼsɔ́g dénwālē mbwɔ́kɛl é mbum, doŋge móom ntóób, ábíníí-ʼɛ móom méláán.” \v 9 Áde Yesuɛ ámádé nɛ̂, ambád áte aá, “Kénzɛ́ɛ́ awě awóó metúu áwógeʼ.” \s1 Nzɔm echě ekəə́ boŋ Yesuɛ // ábɛnláád ngan âyə́ged bad \r (Mak 4.10-12; Luk 8.9-10) \p \v 10 Ámbīd e nɛ̂, bembapɛɛ ábe Yesuɛ bêmpɛ̌ mɔ́ bɛnbɛn boŋ bésɛdté mɔ́ bánken, “Cheé ékə́ə́ boŋ ébɛnláád ngan âyə́ged bad?” \v 11 Yesuɛ ankwɛntɛ́n bɔ́ aá, “Dyǒb ábágé nyé kunze âbíi kun é nkamlɛn ḿ mín, boŋ ene kunze eébagnedɛɛ́ ne bad bémpēe. \v 12 Kénzɛ́ɛ́ awě awóó nsôŋtɛn ń kun é nkamlɛn ḿ mín, Dyǒb dɛ́bād mɔ́ ḿmê nsôŋtɛn abɛ, âbɛl nɛ́n átômtɛn awóŋ. Boŋ kénzɛ́ɛ́ awě eewóo, Dyǒb dɛ́kobɛ́n mɔ́ ké mwǎ nsôŋtɛn awě áwóó. \v 13 Nzɔm echě ekəə́ boŋ ńkanlé bad ngan edíi áyə̄le bényíneʼ, boŋ béechemɛ́ɛ́, béwógeʼ, boŋ béēsōŋtānnē. \v 14 Nɛ́n álônte eʼyale ábe Dyǒb dénlōmɛ̄nnē nkal éʼdəə́dəŋ Yesayaa aá, \q1 ‘Nyɛ́ɛ̄wōg awóg-ne-awóg boŋ nyéesóŋtɛ́nné, \q1 nyɛ́ɛ̄nyīn, anyín ne anyín boŋ nyéechemmé. \q1 \v 15 Nhɔ́be nɛ́n áyə̄le ábɛ́n bad béehɛlɛ́ɛ́ dyam ayə́ge ámpē. \q1 Békɔ́lé metúu, béládé-ʼɛ mǐd. Béewógké, béenyín-naá dyamdyam. \q1 Nzé énkêmbɛ́ nɛ̂, né bɛ́nyīn, béchēm-ʼɛ. \q1 Né bɛ́wōgɛ̄n metúu, nlém ḿmāb-pɛ ńsôŋtɛn. \q1 Nzé bébɛ́lé-ʼɛ nɛ̂, né bɛ́timɛ́n mɛ, né mɛ̌choód-tɛ bɔ́.’ ” \m \v 16 Hɛ́ɛ Yesuɛ ábádɛɛ́ ábē bembapɛɛ aláa aá, “Nsimé ńdé ne nyé áyə̄le nyênyíneʼ mam ḿme nyényínɛɛ́, nyéwōgē-ʼɛ mam ḿme nyéwógɛɛ́. \v 17 Ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, bekal-bé-eʼdəə́dəŋ ne bad bé Dyǒb híin bênwanɛ́n ânyín mekan ḿme nyényíné ne âwóg mekan ḿme nyéwógé boŋ bénkênyínné, bénkênwóg-kaá. \s1 Yesuɛ atógké ngan e nwén-é-mbə́l \r (Mak 4.13-20; Luk 8.11-15) \p \v 18 “Bɔɔb-pɔɔ́ nyésôŋtɛn ngáne enɛ́n ngan e nwén-é-mbə́l édíí. \v 19 Nzé mod awóge eyale tə̂ŋgɛne nkamlɛn ḿ mín, boŋ eesôŋtɛne chɔ́, Satanɛ abɛlé áhyɛ, ahúd mɔ́ chɔ́ á nlém-tê. Échɛ́n ndín é bad édíi nɛ̂ŋgáne mbə́l ḿme ńhúné á nzii-tê. \v 20 Mbə́l ḿme ménhūn á meláá-te ńlûmte bad ábe békobeʼ eyale é Dyǒb ne menyiŋge ábwɔ̄g-ábwɔ̄g áde béwógé chɔ́. \v 21 Boŋ échê eyale éēwēnnāādtē bɔ́ á nlém-tê. Bédúbpe chɔ́ á esóŋ é póndé boŋ nzé ndutul ne metake bépédé áyə̄le échê eyale, bédol yə̌l ámbīd. \v 22 Mbə́l ḿme ńhúné á mekɔ̂d-te ńlûmte bad ábe béwóge eyale é Dyǒb, boŋ kə́ə́ŋ ne á asóg, mpúlé mé nkǒŋsé ne adəŋ dé abud á bwěm awóŋ ákáŋ bɔ́ nlém áte. Nɛ̂ ábɛleʼ, béehɛlɛ́ɛ́ ahəŋlɛn âbɛl mam mé bwâm. \v 23 Mbə́l ḿme mɔ́-ʼɛ méntān kəse e ndɔɔb ńlûmte bad ábe béwóge eyale é Dyǒb boŋ bésóŋtán-nɛ chɔ́. Ábɛ́n bad bébɛle kəse é mekan nɛ̂ŋgáne eʼsɔ́g éʼ ngun ábe éʼwánlé mesoŋgé mé mbum é ngun mbwɔ́kɛl móom ntóób, ne móom méláán.” \s1 Ngan e mesisoŋ \p \v 24 Yesuɛ ankalé ene ndun e mod ngan empée aá, “Nkamlɛn ḿ mín ńdé nɛ̂ŋgáne mod awě awéné kunze é mbə́l áwē nzag-tê, \v 25 boŋ ámbīd e nɛ̂, nkuu nhɔ́g áde bad bémáá akún, mod a ekɔyí awě ane mod nhɔ́g, ankɛ̌ á nzag e ngun-tê wê, awén mbə́l mé mesisoŋ \v 26 Áde ngun chê ébóótédé akwog, dɔ́ɔ bad bényíné bán mesisoŋ mɔ́mpē mékwogeʼ áwēd-te. \v 27 Bembəledɛ ábe ane nwóó-nzag bêmpɛ̌ áwē, bésɛdté mɔ́ bánken, ‘A-Sáŋ, éesaá mbále bán, mbə́l ń ngun ḿ bwâm mɔ́ɔ wénwēnnē á nzag-tê-yɛ? Chán ébɛ́nlédé boŋ mesisoŋ mékwōg áwēd-te?’ \v 28 Dɔ́ɔ ákwɛntanné bɔ́ aá, ‘Mod a ekɔyí awêm nhɔ́g mɔ́ awéné ḿmê mesisoŋ.’ Ábê bembəledɛ bênsɛdéd mɔ́ bánken, ‘Sékɛ séhub mesisoŋ mê ásē-yɛ?’ \v 29 Ankwɛntɛ́n bɔ́ ámpē aá, ‘Aáy. Nyéēhūbēʼ, áyə̄le nzé nyêhɔ́bé bán nyêhubeʼ, nyɛ́ɛ̄hubɛ́n bɔ́ɔbɛ ngun. \v 30 Nyémwɛ ngun bɔ́ɔbɛ mesisoŋ békwogeʼ kə́ə́ŋ ne áde póndé épɛɛ́ eche bépādtē chɔ́. Ene póndé dɔ́ɔ mɛ́lāāʼɛ́ bepád mɛɛ́, bésébe béhûd mesisoŋ, bélad mɔ́ áte boŋ béhyáád mɔ́. Ámbīd e nɛ̂, dɔ́ɔ bépādtē ngun, bébānē chɔ́ áwêm etág-te.’ ” \s1 Ngan e mbə́l-e-bǔ \r (Mak 4.30-32; Luk 13.18-19) \p \v 31 Yesuɛ ankalé ene ndun e mod ngan empée aá, “Nkamlɛn ḿ mín ńdé nɛ̂ŋgáne mbə́l-e-bǔ echě mod átédé boŋ awén áwē nzag-tê. \v 32 Mbə́l-e-bǔ edé mwǎmpīn bwâmbwam nzé béhə́gtɛ́né chɔ́ ne mbə́l mémpēe. Boŋ nzé ekwogé, ekəleʼ tómaa mɛl mésad mésyə̄ə̄l. Menɔn méhyag-kɛ mǔm alóŋ á ngɛn-tê.” \s1 Ngan e esultɛn \r (Luk 13.20-21) \p \v 33 Yesuɛ ambɛ́ ákālē bɔ́ ngan empée aá, “Nkamlɛn ḿ mín ńdé nɛ̂ŋgáne esultɛn éche mmwaád ámúúnédé asii á pân é mbumé ń ngun éláán kə́ə́ŋ ésule.” \s1 Nzɔm echě ekəə́ boŋ Yesuɛ // ábɛnláád ngan \r (Mak 4.33-34) \p \v 34 Yesuɛ abɛ̌nládtáá ngan âyə́ged bad. Eeyə́gteʼaá dyamdyam ésebán abɛ̌nlédé ngan. \v 35 Ambɛl nɛ́n âlóned eʼyale ábe nkal eʼdəə́dəŋ ánhɔ̄bpē nɛ́n aá, \q1 “Mɛ̌bɛnléd ngan nzé nhɔ́be wɛ́ɛ bad. Mɛ̌yə̄gēd bɔ́ mam ḿme bénkêmbííʼɛ́ bootya á mbooted mé nkǒŋsé.” \s1 Yesuɛ atógké ngan e mesisoŋ \p \v 36 Yesuɛ antɛdé ene ndun e mod, ákɛ asɔ́l á ndáb-te. Áhed dɔ́ɔ ábē bembapɛɛ bétáné mɔ́, boŋ bélāŋgē mɔ́ bán, “Tógnéd sé ngan e mesisoŋ.” \v 37 Yesuɛ antimtɛ́n bɔ́ aá, “Mod awě anwén ḿmê mbə́l ḿ bwâm adíi Mwǎn-a-Moonyoŋ. \v 38 Nzag edíi nkǒŋsé. Mbə́l ḿ bwâm ńdíi bad ábe bédé ásē e nkamlɛn ń Dyǒb. Mesisoŋ médíi bad ábe Satanɛ. \v 39 Mod a ekɔyí awě ane nwóó-nzag-kɛ, awě anwén mesisoŋ áwē nzag-tê mɔ́ adé Satanɛ. Póndé eche bépádɛɛ́ ngun chɔ́ edé asóg dé nkǒŋsé. Bepád bé ngun-nɛ bédíi ángɛl. \v 40 Ngáne béladɛɛ́ mesisoŋ áte boŋ béhyáád mɔ́, melemlem nɛ̂ dɔ́ɔ ébɛ̄ɛ̄ ne bad ábe Satanɛ, nzé nkǒŋsé ḿpédé á asóg. \v 41 Mwǎn-a-Moonyoŋ ǎlōm éche ángɛl âhúd bad ábe bébɛlte bad bémpēe mbéb, ne bad bésyə̄ə̄l ábe bébɛle mbéb. \v 42 Bɛ́bwēm bɔ́ á dǔ-á-muú, áhed-taá béchyɛɛ́ʼɛ́, bédyāg-kɛ mesoŋ á nsəl. \v 43 Ene póndé bad ábe bêmbɛ̌l-lɛ ngáne Dyǒb áhɛdɛɛ́, bɛ́pɛnéʼ nɛ́ɛ enyɛn á nkamlɛn wɛ́ɛ echab Sáŋ. Mod ké ahéé awě awóó metúu, áwógeʼ.” \ms1 Ngan tə̂ŋgɛne Nkamlɛn ḿ mín \s1 Ngan e nhɔn ḿme mênkoŋnéd \p \v 44 Yesuɛ ambád ngan empée aá, “Nkamlɛn ḿ mín ńdé nɛ̂ŋgáne nhɔn ḿme mênkoŋnéd á nzag-tê, boŋ nɛ́ɛ mod nhɔ́g ádíbté mɔ́, akútɛ́n mɔ́. Menyiŋge ḿme ámbɛ̄ɛ̄ mênkə̌ŋ ankɛ bwěm éʼsyə̄ə̄l ábe ánwōŋgē asóm, âbɛl nɛ́n ákɛ áchan ene nzag. \s1 Ngan e aláá dé etógnɛ́n \p \v 45 “Nkamlɛn ḿ mín ńdé nhəgtɛ́n ámpē nɛ̂ŋgáne mod a nyoŋgé awě ahɛdéʼáá meláá mé etógnɛ́n ḿme ńdé nkun bwâmbwam ḿme áchanɛɛ́. \v 46 Anyín áde ányíné aláá áde átómtɛ́né aboŋ bwâmbwam, áde bésómɛɛ́, ankɛ̌ ábē bwěm éʼsyə̄ə̄l asóm, áchān-nɛ dɔ́.” \s1 Ngan e mbínzé \p \v 47 Yesuɛ ankǎl ngan empée aá, “Nkamlɛn ḿ mín ńdé nɛ̂ŋgáne mbínzé eche bekób-bé-súu bébwémé á edíb-te boŋ békób nyaa é súu ésyə̄ə̄l. \v 48 Áde mbínzé émáá alón, bêndǒl chɔ́ á nkin, bédyɛ̄ɛ̄ ásē âbɔn súu áte. Éche êmboŋ adyɛ́ bénhɛ̄ chɔ́ á meloŋgé-te. Éche chɔ́-ʼɛ énkêmboŋ adyɛ́, bêmpǐm. \v 49 Né-ɔɔ́ enɛ́n ngan elûmte ngáne asóg dé nkǒŋsé dɛ́bɛ̄ɛ̄. Dyǒb dɛ́lōm éche ángɛl âhúd bad bé mbéb átîntê e bad ábe bésáá. \v 50 Bɛ́bwēm ábê bad á dǔ-á-muú. Áhed-taá béchyɛɛ́ʼɛ́ bédyāg-kɛ mesoŋ á nsəl.” \s1 Ayə́ge dékɔ̄ɔ̄lē ne dé nchun \p \v 51 Yesuɛ ansɛdéd ábē bembapɛɛ ké bésóŋtɛ́né ḿmɛ́n mam. Bênkwɛntɛ́n mɔ́ bán bésóŋtɛ́né. \v 52 Né-ɔɔ́ Yesuɛ anláá bɔ́ aá, “Meléede a mbéndé ké ahéé awě ayə́gké tə̂ŋgɛne nkamlɛn ḿ mín adíi nɛ̂ŋgáne nwóó-ndáb awě abídte bwěm bé ekɔ́ɔ́lé ne bé nchun wɛ́ɛ ákoŋgɛɛ́ bwěm.” \s1 Bad bé Nazarɛt béekobɛɛ́ Yesuɛ \r (Mak 6.1-6; Luk 4.16-30) \p \v 53 Áde Yesuɛ ámáá ayə́ged ne ngan, anhidé ádê abwɔ́g á hǒm, \v 54 asú ámbīd áwe dyad wɛ́ɛ ámbīdtē. Áwed ayə́gtéʼáá bad á ndáb e mekáne. Bad ábe bénwōg ngáne áyə́gtɛɛ́, yə̌l enkɔ́m bɔ́ áte bwâmbwam. Bésɛdté bánken, “Héé múmɔ́ ákúdé enɛ́n ndín e debyɛ́ɛ́? Chán múmɔ́ ámwagké-ʼɛ ḿmɛ́n menyáké mésyə̄ə̄l abɛl? \v 55 Kíné saá mwǎn a kápɛ́ntaa ádíí-yɛ? Saá Maria achyáá mɔ́-yɛ? Kíné saá Jemsɛ, Josɛbɛ, Simɔnɛ ne Judasɛ bɔ́ɔ bédé baányaŋ-ɛ? \v 56 Baányaŋ bé bebaád bésyə̄ə̄l-lɛ ámpē béedyɛɛ́ʼɛ́ á dyad-tê hɛ́n ne syánē-yɛ? Héé ákúdé enɛ́n ndín e debyɛ́ɛ́? Héé ákúdé enɛ́n nyaa e ngíne échě ábɛnlɛɛ́ ḿmê menyáké?” \v 57 Né-ɔɔ́, bênkɔɔ́ Yesuɛ. Anláá bɔ́ aá, “Nkal eʼdəə́dəŋ awóoʼ edúbé hǒm ásyə̄ə̄l étómɛɛ́ áwē dyad ne áwe túmbé.” \v 58 Ngáne bénkêndúbɛ́ɛ́ Yesuɛ, enkêmbɛnlé menyáké híin áhed. \c 14 \s1 Kwééd echě Jɔnɛ Ndusɛnɛ \r (Mak 6.14-29; Luk 9.7-9) \p \v 1 Ene póndé Hɛrɔdɛ awě akamlánnáá aloŋ á Galilia anwóg mam ḿme Yesuɛ ábɛ́léʼáá. \v 2 Dɔ́ɔ álâŋgɛɛ́ ábē bembəledɛ aá, “Anɛ́n mod, Yesuɛ, adíi Jɔnɛ, Ndusɛnɛ awě ammad awɛ́ boŋ apuúdé. Nɛ́ɛ ákə́ə́ boŋ awóŋ ngíne âbɛl ḿmɛ́n menyáké mésyə̄ə̄l.” \v 3 Hɛrɔdɛ anhɔ́b nɛ̂ áyə̄le anlóm bad aá békôb Jɔnɛ, béhaŋ mɔ́, béhɛ́-ʼɛ mɔ́ á mbwɔg. Ambɛl nɛ́n áyə̄le mwaád, Hɛrodyasɛ, awě mwǎnyaŋ Filibɛ ánsēbɛ̄ɛ̄ awóŋ. \v 4 Hɛrɔdɛ anhɛ́ Jɔnɛ, Ndusɛnɛ á mbwɔg áyə̄le Jɔnɛ anláá mɔ́ nɛ́n aá, “Weewóoʼɛ́ kunze âwóŋ Hɛrodyasɛ, mmwaád awě mwǎnyoŋ.” \v 5 Kénɛ́ɛ Hɛrɔdɛ áhɛ́déʼáá Jɔnɛ, Ndusɛnɛ awúu, abédé mbwɔ́g ne bad bé Israɛl. Bad bé Israɛl béndūbē bán Jɔnɛ adíi nkal éʼdəə́dəŋ. \v 6 Boŋ Hɛrɔdɛ antǐm Jɔnɛ awúu. Nɛ́n dêmbɛnléd epun-ɛ́ɛ Hɛrɔdɛ ábɛ́léʼáá ngande âwêmtɛn epun-ɛ́ɛ áchyāādtē. Échê epun mwǎn-a-mmwaád awě Hɛrodyasɛ anság esáke áʼsō éʼ bad bésyə̄ə̄l. Nɛ́n dénwōgēd Hɛrɔdɛ menyiŋge bwâmbwam. \v 7 Nɛ́n dêmbɛ̌l ambɛ mɔ́ akag. Anhɔ́b nɛ́n aá, “Mmwâg melɛ̌ nɛ́n, mɛ̌bɛ̌ wɛ kéchéé éche éhɛdɛɛ́.” \v 8 Nyaá anláá mɔ́ chǒm éche átə́ŋgɛ́né sáá ahɛdɛn. Né-ɔɔ́ anláá Hɛrɔdɛ aá, “Bǎg mɛ nló ḿme Jɔnɛ, Ndusɛnɛ á taplêt-te hɛ́n bɔɔb.” \v 9 Nɛ́n dénwōgēd kə̂ŋ Hɛrɔdɛ ndutul boŋ ngáne âmmadté melɛ̌ amwɛ́ áʼsō wɛ́ɛ ábē beken, ambɛɛ́ kunze aá béhyɛne nló ḿme Jɔnɛ âbɛ ane mwǎn-a-mmwaád. \v 10 Né-ɔɔ́ anlóm bad á ndáb e mbwɔg âsɛ́l Jɔnɛ nló. \v 11 Bêmpɛɛ́n nló ḿmed á taplêt-te, bébɛ̄ ane mwǎn-a-mmwaád, mɔ́-ʼɛ ábɛ nyaa. \v 12 Ámbīd e nɛ̂ bembapɛɛ ábe Jɔnɛ bênkɛ̌ á ndáb e mbwɔg bétéd mɔ́ ndim békɛ bélíme, boŋ békɛ bélāŋgē Yesuɛ dyam áde ábɛ́nlédé. \s1 Yesuɛ adídté ndun e mod \r (Mak 6.30-44; Luk 9.10-17; Jɔn 6.1-14) \p \v 13 Áde Yesuɛ áwógé dyam áde ábɛ́nlédé ne Jɔnɛ, ansɔ́l á bɔ̌lɛ-tê âkɛ á abwɔ́g á hǒm wɛ́ɛ ábédé mwěmpɛn. Boŋ áde bad béwógé bán Yesuɛ amaá akɛ á bɔ̌lɛ-tê, bênchené ḿmāb myad békɛ̄ɛ̄n mekuu âhíd mɔ́ ámbīd. \v 14 Áde Yesuɛ ábídé á bɔ̌lɛ-tê, boŋ anyín ndun e mod, antómtɛ́n bɔ́ ngɔl abɛ́, ámād-tɛ bɔ́ nkole. \v 15 Áde bǐn éʼbóótédé ahín, ábē bembapɛɛ bêmpɛ̌ áwē, béhɔ̄bē nɛ́n bán, “Hɛ́n ádé á etûn-tê, póndé emaá-ʼɛ atóm bwâmbwam. Láá ábɛ́n bad bétimeʼ á myad-tê ḿme médé bɛnbɛn, âbɛl béchan ndyééd eche bɛ́dyɛ̄ɛ̄.” \v 16 Dɔ́ɔ Yesuɛ átimtanné bɔ́ aá, “Béētə̂ŋgenɛɛ́ akɛ. Nyébɔ́ nyébɛ bɔ́ chǒm éche bédyɛ̄ɛ̄.” \v 17 Dɔ́ɔ béhɔ́bɛɛ́ bán, “Sêwóó eʼwɛle éʼtáan ne súu ébɛ chěmpɛn.”\fig Yesuɛ adídté ndun e mod ne eʼwɛle éʼtáan ne súu ébɛ chěmpɛn|src="hk00155c.tif" size="col" ref="14.17" \fig* \v 18 Yesuɛ aá, “Nyéhyɛɛneʼ.” \v 19 Áde ábē bembapɛɛ bépɛ́ɛ́nédé mɔ́ chɔ́, anláá ene ndun e mod aá bédyɛɛ ásē á nkəə́kəə mîn. Hɛ̂ dɔ́ɔ Yesuɛ awánlé ábɛ̂ eʼwɛle éʼtáan ne échê súu ébɛ á mekáá boŋ ánɔné ámīn ásāgnān Dyǒb. Ankabtéd bɔ́ áte, boŋ ábagé ábē bembapɛɛ aá békabe ene ndun e mod. \v 20 Bad bésyə̄ə̄l béndyɛ̄ ene ndyééd békód, élyə̄g-kɛ ásē. Nɛ́ɛ béládé echě elyəgé ásē, enlón eʼlóŋ dyôm ne éʼbɛ. \v 21 Mesoŋgé mé bad ḿme méndyɛ̄ ene ndyééd mémbɛ̄ ké eʼkə́lé éʼtáan. Ḿmê mesoŋgé mé bad mébédé-ɛ baachóm. Bénkêntóŋgé bebaád ne běndem. \s1 Yesuɛ akií á mendíb-mîn \r (Mak 6.45-52; Jɔn 6.15-21) \p \v 22 Ámbīd e nɛ̂, Yesuɛ anláá ábē bembapɛɛ aá, bésɔ̂l á bɔ̌lɛ-tê, békag áʼsō á múde mé edib-é-nzab ḿmíníí, boŋ álāŋgē-ʼɛ ene ndun e mod aá bésūɛ̄ʼ áwab mendáb. \v 23 Áde moosyəə́l ámáá akɛ, Yesuɛ anchə́gé á ekone mîn âkáne. Áde ehíntɛ́n émáá akwɛ, ambɛ́ abɛ́ áhed mwěmpɛn. \v 24 Enɛ́n póndé Yesuɛ ábē bembapɛɛ bênchab bɔ̌lɛ abɛ́ɛn átîntê e edib-é-nzab. Bɔ̌lɛ étágéʼáá, béehɛleʼaá akɛ áʼsō áyə̄le epub é ngíne émbīd bɔ́ áʼsō-te. \p \v 25 Epɔg é mbwɛmbwɛ Yesuɛ ankɛ̌ á mendíb mîn atán bɔ́. \v 26 Áde bembapɛɛ bényíné mod akag á mendíb mîn, bênəŋnéd, bélébé-ʼɛ esaád ne mbwɔ́g ń ngíne, béhɔ̄bē-ʼɛ nɛ́n bán, “Nwú mɔ́ɔ ńdé.” \v 27 Ábwɔ̄g-ábwɔ̄g Yesuɛ anláá bɔ́ aá, “Nlém méēhūnē nyé, mɛ-ɛɛ́ ndé. Nyéebááʼ.” \v 28 Dɔ́ɔ Petro áláŋgɛɛ́ mɔ́ aá, “A-Sáŋ, nzé édé bán mmǒn-ɛɛ́ edé, láá mɛ ńkɛ á mendíb mîn ḿpɛ wɛ́ɛ édíí nɛ̂.” \v 29 Yesuɛ anláá mɔ́ aá, “Hyǎg.” Dɔ́ɔ Petro ábídé á bɔ̌lɛ-tê ábootéd-tɛ akɛ á mendíb-mîn âpɛ wɛ́ɛ Yesuɛ. \v 30 Boŋ áde ányíné ngáne epub é ngíne étómɛɛ́, mbwɔ́g ménkōb mɔ́, ábootéd-tɛ asú ásē á mendíb-te. Dɔ́ɔ álébpé esaád aá, “A-Sáŋ sôn, wóŋgɛ́n mɛ!” \v 31 Melemlem mé póndé Yesuɛ ansǎd ekáá, achə́ə́-ʼɛ mɔ́, áhɔ̄bē aá, “Chán adúbe ádíí wɛ mwǎmpīn nɛ́n, cheé ékə́ə́ boŋ nlém ńhūnē wɛ?” \v 32 Nɛ́ɛ Yesuɛ bɔ́ Petro bésɔ́lé á bɔ̌lɛ-tê, epub énsōg atóm. \v 33 Áde nɛ́n ábɛ́nlédé, ábíníí bembapɛɛ ábe bémbɛ̄ á bɔ̌lɛ-tê bêmbɛɛ́ Yesuɛ edúbé, béhɔ̄bē-ʼɛ nɛ́n bán, “Ne mbále, edíi Mwǎn a Dyǒb.” \v 34 Nɛ́ɛ béchábpé edib-é-nzab, bêmpɛ̌ á múde ḿmíníí, á mbwɔ́g e Gɛnesarɛt. \v 35 Áde bad ábe bémbɛ̄ ádê abwɔ́g á hǒm béchémé Yesuɛ, bénlōm bad bán bépɛɛn bad bé nkole bésyə̄ə̄l ábe bébédé ene pɛd e aloŋ. \v 36 Bad ábe bêmpɛɛ́n bad bé nkole wɛ́ɛ Yesuɛ béchāŋ mɔ́ bán ámwɛ bad bé nkole bésitɛn ké mesó mé mbɔ́té ḿmē. Né-ɔɔ́ bad bé nkole bésyə̄ə̄l ábe bênsitɛ́n ḿme mesó mé mbɔ́té béndyɛɛ́ bwâm.\fig Yesuɛ ansǎd ekáá achə́ə́ Petro áde ábóótédé asú ásē á mendíb-sé|src="cn01722C.tif" size="col" ref="14.22-36" \fig* \c 15 \s1 Ayə́ged á bad béʼ bɔɔ́d \r (Mak 7.1-13) \p \v 1 Ámbīd e nɛ̂ Befarisia ne bemeléede bé mbéndé bémbīd á Jerusalɛm, bétān Yesuɛ, bésɛdté mɔ́ bánken, \v 2 “Cheé ékə́ə́ boŋ ábōŋ bembapɛɛ béēhīdēʼ ayə́ge áde ábɛ̄d betaa bétɛ́dnédé sé? Béewobpɛ́ɛ́ mekáá nyaa echě éhɛdnɛɛ́ boŋ bɛ́dyɛ̄ ndyééd.” \v 3 Yesuɛ ankwɛntɛ́n bɔ́ aá, “Cheé ekə́ə́ boŋ nyémpē nyéehídéʼ ngáne mbéndé e Dyǒb éhɔ́bɛɛ́ aá débɛl, á etútú éche nyéhídɛɛ́ ayə́ge ádɛ̄n děn? \v 4 Dyǒb áhɔ́bé aá, ‘Bɛɛ́ sóó ne nyoŋ edúbé.’ Ahɔ́b-pɛ ámpē aá, ‘Kénzɛ́ɛ́ awě ahɔ́bé sáá kéʼɛ nyaá dyam dé mbéb áyə̄l bétə́ŋgɛ́né béwúú mɔ́.’ \v 5 Boŋ nyé, nyêyə́gte nɛ́n bán, nzé mod awóó chǒm éche ántə̄ŋgɛ̄nē sáá kéʼɛ nyaá awôŋgɛn boŋ aláŋgé bɔ́ aá mɔ́ɔ̄bɛ Dyǒb chɔ́, \v 6 né éesaá nɛ́n bán atə́ŋgɛ́né sáá bɔ́ nyaŋ\f + \fr 15:6 \fq Sáá bɔ́ nyaŋ; \ft doŋge á kálag dé eʼsó déewóoʼɛ́ \fq bɔ́ nyaŋ.\f* chɔ́ edúbé abɛɛn. Abɛl áde mod ábɛ́lé nɛ̂, né nyéetédɛɛ́ eyale é Dyǒb nɛ́ɛ dyam á etútú éche nyéhídɛɛ́ ayə́ge ádɛ̄n. \v 7 Nyé bedog-badɛ́! Nkal éʼdəə́dəŋ Yesayaa antə́ŋgɛ́n áde ánhɔ̄bpē ne eʼyale ábe Dyǒb dénlōmɛ̄nnē mɔ́ tə̂ŋgɛne nyé aá, \q1 \v 8 ‘Ábɛ̄n bad bébage mɛ edúbé é nsəl ngɛ̂n, boŋ ḿmab nlém méesaá áwêm. \q1 \v 9 Edúbé éche bébagɛɛ́ mɛ éesaá dyamdyam, áyə̄le béyə́gte bad âhíd mbéndé é baányoŋ byánán édíi mbéndé é Dyǒb.’ ” \s1 Mam ḿme mébɛle boŋ // mod eesááʼ áʼsō éʼ Dyǒb \r (Mak 7.14-23) \p \v 10 Hɛ́ɛ Yesuɛ áchɛ̂nlɛɛ́ ene ndun e mod boŋ álāŋgē bɔ́ aá, “Nyéwóglɛn, nyésôŋtɛn-nɛ mɛ! \v 11 Saké chǒm éche ékag mod á nsəl ébɛle boŋ mod eesááʼ áʼsō éʼ Dyǒb, boŋ chǒm éche ébíde mɔ́ á nsəl chɔ́ɔ ébɛleʼ boŋ eesáá.” \v 12 Áde áhɔ́bé nɛ̂, dɔ́ɔ ábē bembapɛɛ bépédé mɔ́ bɛnbɛn boŋ bésɛdté mɔ́ bánken, “Ebíí nɛ́n wɛɛ́ dyam áde mɔ́hɔ́bé ábébté Befarisia nlém á abum-ɛ?” \v 13 Yesuɛ ankwɛntɛ́n bɔ́ aá, “Bwɛl tɛ́ɛ́ ábe awêm Titɛ́ɛ awě adé ámīn éewénɛɛ́, bɛ́hǔb bɔ́ ásē.” \v 14 Nyéchene bɔ́. Bédíi bad bé ndím ábe bélûmte bad bé ndím bémpēe nzii. Nzé mod awě akwedé ndím atômne mod a ndím ampée, búmɔ̄ bɛ́hūn á echóg-te. \v 15 Petro anláá mɔ́ aá, “Tógnéd sé enɛ́n ngan.” \v 16 Hɛ́ɛ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, “Kə́ə́ŋ neʼ bɔɔb, ké nyémpē nyéēsóŋtɛ́nɛ́ɛ́-yɛ? \v 17 Nyéenyínɛ́ɛ́ nɛ́n bán, chǒm ké ehéé éche mod ádyédé, ésɔ́lɛɛ́ mɔ́ á nsəl, étim á abum-tê, boŋ ébídte mɔ́ á yə̌l-ɛ? \v 18 Boŋ mam ḿme mod áhɔ́bɛɛ́ ḿbíde mɔ́ se á nlém-tê. Ḿmɛ́n mam mɔ́-ʼaá mébɛle mod boŋ eesááʼ áʼsō éʼ Dyǒb. \v 19 Áyə̄le á nlém-tê dɔ́ɔ mewêmtɛn mé mbéb méhúɛʼɛ́ ḿme mékəə boŋ ábɛlé mam mé mbéb nɛ̂ŋgáne, ewúɛn, akáb dé mesón á ndáb e eʼwóŋgé, echîb, abíd á mbóŋ é metóm, ne mehɔ́bɛn á mbíd. \v 20 Ḿmɛ́n mam mɔ́ɔ mébɛle boŋ mod eesááʼ áʼsō Dyǒb. Boŋ saké adyɛ́ á ndyééd áde éewobpɛɛ́ mekáá ngáne béhɛdɛɛ́, dɛ́bɛ̌l boŋ eesáá.” \s1 Adúbe áde mmwaád a Kanahan \r (Mak 7.24-30) \p \v 21 Ámbīd e póndé, Yesuɛ anhidé ádê abwɔ́g á hǒm átīm á pɛd e mbwɔ́g echě enchiitɛ́n myad mé Tirɛ ne Sidɔn. \v 22 Hɛ̂ dɔ́ɔ mmwaád a Kana nhɔ́g awě adyɛɛ́ʼáá ádê abwɔ́g á hǒm ápɛ́ɛ́né awé áwē boŋ áhɔ̄bē nɛ́n aá “A-Sáŋ, Mwǎn a mbyaa ḿme Dabidɛ, sôn wóg mɛ ngɔl! Awem mwǎn a mmwaád atage bwâmbwam, áyə̄le edəə́dəŋ é mbéb édé mɔ́ áte.” \v 23 Boŋ Yesuɛ ekêntimtɛ́nné mɔ́ dyamdyam. Hɛ̂ dɔ́ɔ ábē bembapɛɛ bétánɛɛ́ mɔ́, boŋ béchāā mɔ́ nɛ́n bán “Láá anɛ́n mmwaád wɛɛ́ ákag áyə̄le ahídne syánē ntɔgag ámbīd.” \v 24 Dɔ́ɔ Yesuɛ ákwɛntanné bɔ́ aá, “Bad bé Israɛl ábe bédé nɛ́ɛ ńdyɔŋ ḿ mbód ḿme ḿbɔ́ɔ́ bɔ́ɔ Dyǒb álómé mɛ awôŋgɛn.” \v 25 Nɛ́ɛ ane mmwaád áwógé nɛ̂, ankwɛ̌ Yesuɛ á mekuu, boŋ áchāā mɔ́ aá, “A-Sáŋ, wóŋgɛ́n mɛ.” \v 26 Dɔ́ɔ Yesuɛ ákwɛntanné aá, “Éesaá bwâm âtéd ndyééd e bǎnbǎn boŋ ebwémé mbwɛ́.” \v 27 Dɔ́ɔ ane mmwaád átimtanné mɔ́ aá, “Nɛ̂ děn A-Sáŋ, boŋ kə́ə́ŋne mbwɛ́ édyâg púuted é medyɛ́ éche ábab bésáá béhúnté.” \v 28 Hɛ̂ dɔ́ɔ Yesuɛ ákwɛntanné mɔ́ aá, “A-mwǎn-a-mmwaád, ewóó adúbe ámbáá. Ébɛnled ngáne éhɛdɛɛ́.” Melemlem mé póndé, ane mmwaád awe mwǎn-a-mmwaád andyɛɛ́ bwâm. \s1 Yesuɛ achǒŋté ndun e mod \p \v 29 Yesuɛ anhidé ádê abwɔ́g á hǒm, ápōŋ á nkəg mé edib-é-nzab é Galilia. Ankɛ̌ adyɛɛ ásē á ekone mîn. \v 30 Ndun e mod empɛ̌ áwē. Bépɛ́ɛ́néʼáá bad ábe bésyə́gtéʼáá, ábe bênkwɛ̌ ndím, ábe mekuu ménwɛ̄ɛ̄, eʼbóbé ne ekud é bad bé nkole bémpēe. Bébánnéʼáá ábê bad bésyə̄ə̄l áʼsō wɛ́ɛ Yesuɛ, áchōōd-tɛ bɔ́. \v 31 Menyáké ménkōb ene ndun e mod áde bényíné nɛ́ɛ bad ábe béēhɔ̄beʼaá akan nɛ́ɛ béhɔ́bɛɛ́ akan. Ábe mekuu ménwɛ̄ɛ̄ béntyēēm bwâm, ábe bésyə́gtéʼáá békag bwâm. Ábe bênkwɛ̌ ndím bényînneʼ. Békɛné Dyǒb á bad bé Israɛl. \s1 Yesuɛ adídté ndun e mod \r (Mak 8.1-10) \p \v 32 Yesuɛ anchɛ́lé ábē bembapɛɛ, álāŋgē bɔ́ nɛ́n aá, “Ndé enɛ́n ndun e mod ngɔl áyə̄le békébɛ̄ ne mɛ eʼpun éʼláán, béēwóo-ʼáa chǒm éche bédyákē bɔɔb. Meéhɛ̄dɛ̄ɛ̄ mɛɛ́ béhide hɛ́n ne nzaa, áyə̄le béhɛle sɛ béhún ásē á nzii.” \v 33 Dɔ́ɔ ábē bembapɛɛ bɛ̂ bésɛdtɛɛ́ mɔ́ nɛ́n bán, “Héé syánē dɛ́kudté ndyééd á ehyáŋge-tê hɛ́n echě ěkwǒg enɛ́n ndun e mod?” \v 34 Yesuɛ ansɛdéd bɔ́ aáken, “Eʼwɛle éʼtə́ŋ nyéwóó?” Bênkwɛntɛ́n bán, “Eʼwɛle saámbé ne nguse é súu ésad.” \v 35 Dɔ́ɔ Yesuɛ áláŋgé ene ndun e mod aá bédyɛɛ ásē á ndɔɔb-tê. \v 36 Hɛ́ɛ átédé ábɛ̂ eʼwɛle saámbé ne échê súu, ásāgnān Dyǒb, ákabtáád bɔ́ áte, ábagé ábē bembapɛɛ, bɔ́-ʼɛ békabpé ene ndun e mod. \v 37 Bad bésyə̄ə̄l béndyɛ̄ ene ndyééd, békód-tɛ, kə́ə́ŋ élyə̄g-kɛ ásē. Echě enlyə̌g ásē enlón eʼlóŋ saámbé. \v 38 Mesoŋgé mé bad ḿme méndyɛ̄ ene ndyééd mébédé eʼkə́lé éʼniin. Ḿmê mesoŋgé mé bad mébédɛ́ɛ baachóm, bénkêntóŋgé bebaád ne běndem. \v 39 Hɛ́ɛ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ ene ndun e mod aá bésūɛ̄ʼ áwab mendáb. Áde ámáá bɔ́ aláa nɛ̂, ansɔ́l á bɔ̌lɛ-tê, ákɛ á mbwɔ́g e Magadan. \c 16 \s1 Béhɛ́dné Yesuɛ // eʼchemléd éʼ menyáké \r (Mak 8.11-13; Luk 12.54-56) \p \v 1 Ámbīd e nɛ̂, Befarisia ne Besadusia bênkɛ̌ wɛ́ɛ Yesuɛ âkəg mɔ́. Bénlāā mɔ́ bán álúmed bɔ́ eʼchemléd ábe éʼhúú ádyōb. \v 2 Dɔ́ɔ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, “Nzé ngukɛ́l epedé, nyêhɔ́be bán, ‘Abobe áyəge ámīn, nɛ̂ álûmte bán bǐn bɛ́boŋ chǎn.’ \v 3 Nzé bǐn éʼsáŋgé-ʼɛ, nyêhɔ́be bán, ‘Abobe áyəge ámīn, bǐn-nɛ éʼwábpé, nɛ̂ álûmte bán mbúú ěchə̄.’ Nyêbíɛʼ bǐn aláŋ ámīn, ngáne bɛ́bɛ̄ɛ̄, boŋ nyéēhɛ̄lɛ̄ɛ̄ mam ḿme mébɛnlad chii achem.\f + \fr 16:3 \ft Doŋge á kálag déēwóoʼɛ́ eʼyale ábě Yesuɛ ngáne éʼténlédé á nchoo 2 ne 3.\f* \v 4 Échɛ́n ebébtéd é nyoŋgɛl, nyéēhɛ̄dɛ̄ɛ̄ Dyǒb awógɛn, nyêhɛde-ʼɛ eʼchemléd bé menyáké! Boŋ nyéekudté nzése eʼchemléd bé menyáké ábe nkal éʼdəə́dəŋ Jonaa běnpɛn.” Dɔ́ɔ átɛ́dté bɔ́, boŋ ákag. \s1 Esultɛn éche Befarisia ne Besadusia \r (Mak 8.14-21) \p \v 5 Yesuɛ ne ábē bembapɛɛ bênchabé edib é nzab ámīn, boŋ bembapɛɛ bênchatɛ́n eʼwɛle awále áyə̄l. \v 6 Yesuɛ anláá bɔ́ aá, “Nyétêd póndé ne esultɛn éche Befarisia ne Besadusia.” \v 7 Hɛ́ɛ ábē bembapɛɛ běn ne běn bébóótédé ahɔ́b bán, “Ahɔ́bé nɛ̂ áyə̄le syáā deewânlɛɛ́ eʼwɛle áyə̄l.” \v 8 Yesuɛ ambíí chǒm-ɛ́ɛ békálé. Dɔ́ɔ ásɛdtɛɛ́ bɔ́ aáken, “Cheé nyé běn ne běn nyéhɔ́bɛɛ́ áyə̄le eʼwɛle ábe nyéēwōoʼɛ́? Chán adúbe ádíí nyé mwǎmpīn nɛ́n? \v 9 Kə́ə́ŋ neʼ bɔɔb, nyéesóŋtɛ́né-ɛ? Nyêmaá achatɛn ngáne méndīdɛ̄ɛ̄ eʼkə́lé eʼ bad éʼtáan ne eʼwɛle éʼtáan. Ámbīd echě bémáá ene ndyééd adyɛ́, eʼlóŋ éʼtə́ŋ echě enlyəg ásē énlōnnē? \v 10 Nyêchǎtɛ́né kə́ə́ŋ ne adíde áde méndīdɛ̄ɛ̄ eʼkə́lé éʼ bad éʼniin ne eʼwɛle saámbé. Ámbīd echě bɔ́mpē bémáá adyɛ́, echě enlyə̌g ásē chɔ́-ʼɛ enlón eʼlóŋ éʼtə́ŋ? \v 11 Áde ńláŋgé nyé mɛɛ́ nyétédɛn esultɛn póndé, saké ewɛle chěn chɔ́ɔ ńhɔ́béʼáá. Nyétêd póndé ne esultɛn é Befarisia ne Besadusia.” \v 12 Dɔ́ɔ bembapɛɛ bétímé asôŋtɛn bán saké esultɛn éche bébɛnlɛɛ́ ewɛle chɔ́ɔ Yesuɛ ahɔ́béʼáá aá bétédɛn póndé boŋ ayə́ged áde Befarisia ne Besadusia béyə́gtéʼáá dɔ́ɔ ákóŋtéʼáá ahɔ́b. \s1 Petro aá Yesuɛ mɔ́ // adé Ane-awě-Béwɔ́gté \r (Mak 8.27-30; Luk 9.18-21) \p \v 13 Yesuɛ ankɛ̌ á mbwɔ́g e Kaisaria Filipi. Áde ápédé áwed, dɔ́ɔ ásɛdtɛɛ́ ábē bembapɛɛ aáken, “Nzɛ́-módɛ́ bad bɔ́ béhɔ́bɛɛ́ bán Mwǎn-a-Moonyoŋ adé?” \v 14 Bêntimtɛ́n mɔ́ bán, “Doŋge á bad béhɔ́be bán edíi Jɔnɛ Ndusɛnɛ, bémpēe bán Elaijaa, ábíníí-ʼɛ bán Jeremayaa kéʼɛ nkal éʼdəə́dəŋ nhɔ́g ampée.” \v 15 Hɛ́ɛ Yesuɛ ásɛdtɛɛ́ bɔ́ aáken, “Boŋ nyéběn-nɛ, nzɛ́-módɛ́ nyéhɔ́bɛɛ́ bán ndé?” \v 16 Simɔn Petro ankwɛntɛ́n aá, “Wɛ-ɛɛ́ edé Ane-awě-Béwɔ́gté, Mwǎn a Dyǒb áde ádé á aloŋgé.” \v 17 Yesuɛ antimtɛ́n aá, “Nnam ndé ne wɛ, a-Simɔn, mwǎn awě Jonaa. Saké moonyoŋ áláŋgé wɛ nɛ̂, boŋ echem Sáŋ awě adé ámīn mɔ́ɔ ahɔ́bté wɛ. \v 18 Né-ɔɔ́ a-Petro nlâŋge wɛ,\f + \fr 16:18 \fk Petro: \ft á ehɔ́b é Grikia adíi \fq ndim e aláá.\f* wɛɛ́ edé ndim-e-aláá. Ámīn e ene ndim e aláá dɔ́ɔ mɛ́lōŋgē ḿmêm mwembé. Ké ngíne e kwééd éehɛnlé ḿmê mwembé ahɔ́bed ásē. \v 19 Áwôŋ dɔ́ɔ mɛ́bɛɛ́ mekii mé nkamlɛn ḿ mín. Kéchéé éche ébéné á nkǒŋsé, né ébénnédé ámīn. Kéchéé-ʼɛ éche ébágé kunze a nkǒŋsé, né ébágnédé kunze ámīn.” \s1 Yesuɛ ahɔ́bé tə̂ŋgɛne // ḿmē metake ne echě kwééd \r (Mak 8.31-9.1; Luk 9.22-27) \p \v 20 Hɛ́ɛ Yesuɛ ásímɛɛ́ ábē bembapɛɛ etúu áte nɛ́n béēhɔ̄bē bán mɔ́ɔ mɔ́dē Ane-awě-Béwɔ́gté. \v 21 Bootya ene póndé, Yesuɛ ambootéd ábē bembapɛɛ alúmed áte aá mɔ́tə̄ŋgɛ̄nē akɛ á Jerusalɛm. Áwed-taá mɔ́kudté metake híin á mekáá mé bad bémbáá, beprisɛ bémbáá ne bemeléede bé mbéndé. Aá bɛ́wūū mɔ́, boŋ eʼpun ábe éʼlóntɛ́né éʼláán mɔ́ɔ̄puú. \v 22 Dɔ́ɔ Petro átímné Yesuɛ á nkəg boŋ ákəgé âtimed mɔ́ áte, áhɔ̄bē nɛ́n aá, “A-Sáŋ, Dyǒb déekwɛntɛ́nné mbêd aá nɛ́n ábɛnled ne wɛ.” \v 23 Hɛ́ɛ Yesuɛ ákúnnédé boŋ áhɔ̄bē wɛ́ɛ Petro aá “Hidé mɛ áʼsō-te, a-Satan! Cheé ékə́əʼɛ́ mɛ âbɛl mewêmtɛn mé Dyǒb? Ehɔ́be nɛ̂ ne mewêmtɛn mé moonyoŋ saké mé Dyǒb.” \v 24 Dɔ́ɔ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ ábē bembapɛɛ aá, “Kénzɛ́ɛ́ awě awémtɛ́né mɛ ahíd, atə́ŋgɛ́né ásob yə̌l mendíb, ápêm ádē awɔg, boŋ áhíde mɛ. \v 25 Áyə̄le kénzɛ́ɛ́ awě ahɛde ádē aloŋgé asoŋ, ǎbɔ̄d dɔ́. Kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě ǎbɔ̄d ádē aloŋgé áyə̄l echêm, ǎkud dɔ́. \v 26 Nsyə́ŋ ńhéé mod ákudté nzé akudé nkǒŋsé ńsyə̄ə̄l boŋ abɔ́dé ádē aloŋgé? Ké-ʼɛ, cheé mod áhɛlɛsɛ ábɛ âkɔde ádē aloŋgé? \v 27 Nlâŋge nyé ḿmɛ́n mekan áyə̄le Mwǎn-a-Moonyoŋ ǎpɛ̌ ne ehúmé éche eche Sáŋ nchoo ne éche ángɛl. Ene póndé dɔ́ɔ ákɔ̄gsɛ̄nnē kéʼɛ ánamédté kénzɛ́ɛ́ tə̂ŋgɛne chǒm éche âmbɛnlé. \v 28 Ne mbále nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ doŋge á bad átîntê echɛ̂n béenyínɛ́nné kwééd dǐd ésebán bényíne nɛ́ɛ Mwǎn-a-Moonyoŋ ápɛ́ɛ́né ḿmē nkamlɛn á nkǒŋsé.” \c 17 \s1 Yə̌l ehə̌ŋlɛ́né Yesuɛ \r (Mak 9.2-13; Luk 9.28-36) \p \v 1 Ámbīd e epun ntóób Yesuɛ ankɛɛ́n Petro ne Jemsɛ bɔ́ mwǎnyaŋ Jɔnɛ á mbɔɔd echě echabé ámīn. Běnpɛn-ɛɛ́ bémbɛ̄ áhed. \v 2 Dɔ́ɔ ábê bembapɛɛ bényíné nɛ́ɛ áhə́ŋlɛ́né, eʼsó éʼpɛné mɔ́ á nló nɛ̂ŋgáne enyɛn. Mbɔ́té chɔ́-ʼɛ épūbē mɔ́ féréd émwaá-ʼɛ áte. \v 3 Ábwɔ̄g-ábwɔ̄g, ábê bembapɛɛ bényīn nɛ́ɛ Mosɛɛ ne Elaijaa bébídé təléd, bɔ́ɔbɛ Yesuɛ békaleʼ. \v 4 Dɔ́ɔ Petro álâŋgɛɛ́ Yesuɛ aá, “A-Sáŋ, ébóó ngáne syáā dédíí hɛ́n. Nzé edəə́, mɛ̌lōŋ eʼbem éʼláán, échōŋ, éche Mosɛɛ ne éche Elaijaa.” \v 5 Eépedɛɛ́ ké amad á nsəl boŋ mbag echě ekine áte ékūtān bɔ́. Hɛ́ɛ béwógɛɛ́ ehɔ́b ébíde á mbag-tê nɛ́n, “Awem Mwǎn a nlém nɛ́n, awógte mɛ menyiŋge. Nyéwógne mɔ́.” \v 6 Áde ábē bembapɛɛ béwógé échê ehɔ́b, bémbwɔ̄g mebóbóŋ, bésōŋ-ʼɛ eʼsó ásē ne mbwɔ́g ń ngíne. \v 7 Dɔ́ɔ Yesuɛ ápédé wɛ́ɛ bémbɛ̄ɛ̄ boŋ ábānē bɔ́ ekáá á yə̌l, áhɔ̄bē aá, “Nyéhide ásē, nyéebááʼ.” \v 8 Áde bényéné nló ámīn, bényīn Yesuɛ mwěnpɛn. \v 9 Áde bɔ́bɔ̄ɔ bésudɛɛ́ á mbɔɔd mîn nɛ̂, dɔ́ɔ Yesuɛ ásímɛɛ́ bɔ́ etúu áte áhɔ́beʼ aá, “Nyéeláŋgé modmod dyamdyam áde nyényíné kə́ə́ŋ ne á póndé echě Dyǒb dɛ́puúdté Mwǎn-a-Moonyoŋ á kwééd.” \v 10 Hɛ́ɛ ábē bembapɛɛ bésɛdtɛɛ́ mɔ́ bánken, “Cheé ekə́ə́ boŋ bemeléede bé mbéndé béhɔ́bé nɛ́n bán Elaijaa atə́ŋgɛ́né asébe dé apɛ boŋ Ane-awě-Béwɔ́gté ǎpɛ̌?” \v 11 Yesuɛ antimtɛ́n bɔ́ aá, “Ne mbále, Elaijaa atə́ŋgɛ́né asébe dé apɛ, atíí-ʼɛ mam mésyə̄ə̄l. \v 12 Boŋ nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ Elaijaa ammǎd apɛ, boŋ bad bénkênchemmé mɔ́, bêmbɛ̌l-lɛ mɔ́ ngáne bêndəŋgé. Melemlem né-ʼaá Mwǎn-a-Moonyoŋ átagké áwab mekáá.” \v 13 Enɛ́n póndé dɔ́ɔ ábē bembapɛɛ bɛ́sōŋtɛ̄nnē nɛ́n bán Jɔnɛ, Ndusɛnɛ mɔ́ɔ áhɔ́bɛɛ́. \s1 Yesuɛ achǒŋté mwǎn a mwɛnchóm // awě edəə́dəŋ é mbéb émbɛ̄ɛ̄ áte \r (Mak 9.14-29; Luk 9.37-43a) \p \v 14 Áde Yesuɛ ne ábê bembapɛɛ bétímé ámbīd ámpē boŋ bétán ndun e mod, mod nhɔ́g ampɛ̌ áwē, akɔ́g mebóbóŋ, boŋ áhɔ̄bē nɛ́n aá, \v 15 “A-Sáŋ sôn, wóg awem mwǎn ngɔl. Awem mwǎn a mwɛnchóm akonle nkole mé ekikíd, atage bwâmbwam. Ayɔ̌gké ahún kə́ə́ŋ ne á muú-te ne á mendíb-te. \v 16 Mempɛɛ́n mɔ́ wɛ́ɛ ábōŋ bembapɛɛ, boŋ béehɛlɛɛ́ mɔ́ achood.” \v 17 Dɔ́ɔ Yesuɛ átimtanné aá, “Wáā! Nyé bad béʼ chii, mbɛltéd ḿmɛ̄n méētyéemɛɛ́, nyéewóo-ʼáa adúbe. Chán mɛ́pɛɛ́ nyé adyɛn hɛ́n-ēē? Chán mɛ́pɛɛ́ nyé awɛsɛn-ē? Hyɛnáád mɛ mwǎn awed hɛ́n.” \v 18 Dɔ́ɔ Yesuɛ ákamlanné edəə́dəŋ é mbéb éche étágtéʼáá ane mwǎn aá ébîd, boŋ ébíd-tɛ. Ábwɔ̄g-ábwɔ̄g ane mwǎn áchōŋ-ʼɛ. \v 19 Ámbīd e póndé bembapɛɛ ábe Yesuɛ béntān mɔ́, boŋ bésɛdté mɔ́ á kun-tê nɛ́n bánken, “Cheé ênkə̌ŋ boŋ sênkênhɛ̌l échê edəə́dəŋ é mbéb abíded?” \v 20 Dɔ́ɔ Yesuɛ átimtanné bɔ́ aá, “Áyə̄le adúbe ádé nyé mwǎmpīn. Ne mbále nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, nzé nyêwóó adúbe áde ádé mwǎmpīn nɛ̂ŋgáne mbə́l-e-bǔ, né nyɛ́ɛ̄kamlɛ́n échɛ́n ekone bán éhide hɛ́n, étim híníí, étīm-mɛ nɛ̂ děn. Dyam ké ahɔ́g déetómmé nyé áte. \v 21 Nyêhɛle-sɛ nyêbídéd enɛ́n ndín e edəə́dəŋ é mbéb nzé nyêkânne, nyédidé-ʼɛ yə̌l nzaa á mekáne-tê.”\f + \fr 17:21 \ft Doŋge á kálag dé eʼsó déewóoʼɛ́ ḿmɛ́n nchoo.\f* \s1 Yesuɛ ahɔ́bé ámpē // ngáne bad bɛ́wūūʼɛ́ mɔ́ \r (Mak 9.30-32; Luk 9.43b-45) \p \v 22 Yesuɛ ne ábē bembapɛɛ bénladɛ́n áte hǒm ahɔ́g á mbwɔ́g e Galilia. Hɛ́ɛ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, “Bɛ́bɛɛ́ Mwǎn-a-Moonyoŋ á mekáá mé baányoŋ. Bɔ́-ʼaá bɛ́wūū mɔ́. \v 23 Boŋ Dyǒb dɛ́puúd mɔ́ ámbīd e eʼpun éʼláán.” Áde bembapɛɛ béwógé nɛ̂, bénwōg ndutul bwâmbwam. \s1 Yesuɛ asǎŋgé táásɛ e Ndáb-e-Dyǒb \p \v 24 Yesuɛ ne ábē bembapɛɛ bêmpɛ̌ á dyad á Kapenahum. Áhed dɔ́ɔ bad ábe bésáŋtéʼáá táásɛ e Ndáb-e-Dyǒb bétáné Petro boŋ bésɛdté mɔ́ bánken, “Kíné awɛn meléede eésaŋgɛ́ɛ́ táásɛ e Ndáb-e-Dyǒb-e?” \v 25 Petro antimtɛ́n bɔ́ aá, “Asaŋgeʼ.” Áde Petro ásɔ́lé á ndáb sɔ́lɛ́n, eépedɛɛ́ dyam ahɔ́b boŋ Yesuɛ ásɛdté mɔ́ aá, “A-Simɔn, chán ényíné ádɛ́n akan? Benzébádé kə̂ŋ é nkǒŋsé ésaŋtɛɛ́ eʼsaŋgé kéʼɛ táásɛ? Bǎn bé aloŋ-ɛ, ngé beken?”\f + \fr 17:25 \ft Ene póndé beken bɔ́ɔ bésáŋgéʼáá táásɛ é kə̂ŋ.\f* \v 26 Petro ákwɛntɛ́n aá, “Beken.” Yesuɛ aá, “Nɛ̂ álûmte nɛ́n bán, bǎn bé aloŋ béetə̂ŋgɛnɛɛ́ asaa. \v 27 Boŋ ké nɛ̂, âbɛl nɛ́n deéliŋsé ábê bad ábe bésaŋte táásɛ, kɛ̌ ébwêm eʼchɔ̂b á edib-é-nzab-tê. Súu eche wɛ́sēbɛ̄ɛ̄ akób, énede chɔ́ nsəl áte, wɛ̌tān mɔné ḿme mɛ́kwog sóo táásɛ asaŋned áwēd-te. Téd mɔ́, ésaŋned sóo.” \c 18 \s1 Nzɛ́ɛ́ atómtɛ́né mod ambáá // abɛ́ áʼsō éʼ Dyǒb? \r (Mak 9.33-37; Luk 9.46-48) \p \v 1 Éebemɛɛ́ áte ámbīd e nɛ̂, bembapɛɛ ábe Yesuɛ bêmpɛ̌ áwē, bésɛ̄dēd mɔ́ bánken, “Nzɛ́-módɛ́-ʼɛ atómtɛ́né mod ambáá abɛ́ á nkamlɛn ḿ mín?” \v 2 Hɛ̂ dɔ́ɔ Yesuɛ áchɛ́nlé mwěndem nhɔ́g, átīīdē mɔ́ áwab tîntê, \v 3 boŋ áhɔ̄b aá, “Ne mbále nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ ésebán mod ahə̌ŋlɛ́né ádē aloŋgé boŋ abɛ́ nɛ̂ŋgáne anɛ́n mwǎn, eéhɛ̄lɛ̄ɛ̄-sɛ asɔ́l á nkamlɛn ḿ mín. \v 4 Né-ɔɔ́, kénzɛ́ɛ́ awě asǔdté yə̌l nɛ̂ŋgáne anɛ́n mwǎn né mɔ́ɔ atómtɛ́né mod ambáá abɛ́ átîntê e bad ábe bédé ásē e nkamlɛn ḿ mín. \v 5 Kénzɛ́ɛ́ awě akobé enɛ́n ndín e mwǎn á dǐn ádêm, né akobé mɛ. \v 6 Boŋ kénzɛ́ɛ́ awě abɛ̌lté enɛ́n ndín e mwěndem awě adúbpé mɛ mbéb, émbɛ̄ mboŋ né bêntəə́ ene ndín e mod sáŋkalaa a aláá á nkə́ŋ, boŋ béhúnéd-tɛ mɔ́ wɛ́ɛ edíb é nkwɛ̌ étómtɛ́né achab ásē. \v 7 Eʼbéb éʼ yə̌l áte ne nkǒŋsé áyə̄le mekəgsɛn ḿme mébɛlte bad mbéb. Mekəgsɛn métə́ŋgɛ́né apɛ, boŋ eʼbéb éʼ yə̌l áte ne mod awě abɛ̌lté mod ampée mbéb. \v 8 Nzé échoŋ ekáá kéʼɛ ekuu ébɛlte wɛ mbéb, esɛ́l chɔ́, épim. Édé mboŋ wɛ âkud aloŋgé ne epɛd é yə̌l tómaa wɛ âwóŋ mekáá mébɛ kéʼɛ mekuu mébɛ boŋ bébwém wɛ á muú ḿme méēdīmēʼ. \v 9 Melemlem nzé ádoŋ dǐd ábɛlte wɛ mbéb, ehúd dɔ́, épim. Édé mboŋ wɛ âkud aloŋgé ne dǐd ahɔ́g tómaa wɛ âwóŋ mǐd mébɛ boŋ bébwém wɛ á dǔ-á-muú. \s1 Ngan e ńdyɔŋ ḿ mbód ḿme mémbɔ̄ɔ \r (Luk 15.3-7) \p \v 10 “Nyényîn nɛ́n bán nyéetédɛɛ́ ḿmɛ́n mpín ḿ bǎn ké nhɔ́g nkóŋtéd, bán méesaá etógnɛ́n. Nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ ángɛl éche énɔneʼ bɔ́ ébâg áʼsō ábe echem Sáŋ awě adé ámīn âhɔ́be bɔ́.\f + \fr 18:10 \ft Doŋge á kálag déʼsō ábáde nchoo 11: \fq Nyébíi nɛ́n bán Mwǎn-a-Moonyoŋ apedé âsoŋ bad ábe bébɔ́ɔ́.\f* \v 12 Chán nyényíné ádɛ́n dyam? Nzé mod awóó mbwɔ́kɛl é ńdyɔŋ ḿ mbód, boŋ nhɔ́g ḿbɔ́ɔ́, ngɔ́mē ǎtɛdé ḿmíníí móom mé ńdyɔŋ ḿ mbód abog ne abog wɛ́ɛ bédyákē medyɛ́ á ekone mîn âkɛ dé ahɛd ḿmê nhɔ́g ḿme ḿbɔ́ɔ́? \v 13 Ne mbále nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, nzé adǐbté-ʼɛ mɔ́ abɛlé awógɛ́n mɔ́ menyiŋge tómaa ḿmíníí móom abog ne abog ḿme ménkêmbɔ́ɔ. \v 14 Melemlem nɛ̂ dɔ́ɔ echɛn\f + \fr 18:14 \fq Echɛn: \ft doŋge á kálag déʼsō áwóó \fq echem.\f* Sáŋ awě adé ámīn éehɛdɛ́ɛ́ aá ké mpín ḿ mwěndem nɛ́ɛ ḿmɛ́n ḿbɔ́ɔ. \s1 Mwǎnyoŋ awě abɛ̌nlé wɛ awusé \p \v 15 “Nzé mwǎnyoŋ abɛ̌nlé wɛ awusé, tán mɔ́ wɛ́ɛ nyúmɔ̄ bad bébɛ běnpɛn nyédíí, échu mɔ́ dɔ́ aláa. Nzé achemé ádē awusé, né nyé mwǎnyoŋ nyêtimé ásē.\f + \fr 18:15 \fq Abɛ̌nlé we awusé: \ft doŋge á kálag dé eʼsó áwóó \fq abɛlé awusé.\f* \v 16 Boŋ nzé eékwɛntɛne aá mɔ́pǎnné wɛ, etéd mod ampée nhɔ́g kéʼɛ bébɛ ékɛ̄ɛ̄n áwē, âbɛl nɛ́n, ‘Mbéb ké ńhéé ḿme éhɔ́bé wɛɛ́ abɛlé wɛ ḿbyɛ̂n ne mbóŋ ébɛ kéʼɛ éláán.’\f + \fr 18:16 \ft Nɛ́n áténlédé á kálag e Dyǒb, Diɔtɛronomi: 19.15.\f* \v 17 Nzé eékobe kə́ə́ŋne chǒm-ɛ́ɛ échê mboŋ éhɔ́bé, épɛ̄ɛ̄n mɔ́ á mwembé. Nzé eékwɛntɛne ké bɔ́ awóglɛn, etéd mɔ́ nɛ́ɛ mod awě eedúbpe áyə̄l e ḿme nsôŋtɛn káa nɛ̂ŋgáne nsaad-a-táásɛ.\f + \fr 18:17 \ft Bad bé Israɛl béndūbē nɛ́n bán besaad bé táásɛ bɔ́ɔ bétómtɛ́né bad bé mbéb abɛ́, bán béesɔ́l-laá á nkamlɛn ḿ mín.\f* \s1 Yesuɛ aá bembapɛɛ béwóó // ngíne âkə́ŋ ne âbɛ dyam kunze \p \v 18 “Ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, kéchéé éche nyébéné á nkǒŋsé ébénnédé ámīn. Kéchéé-ʼɛ éche nyébágé kunze á nkǒŋsé, ébágnédé kunze ámīn. \v 19 Nlâŋge nyé ámpē nɛ́n mɛɛ́, nzé nyé bad bébɛ nyêchěmtɛ́né áyə̄le kéchéé boŋ nyêhɛdé chɔ́ á mekáne-tê, echem Sáŋ awě adé ámīn ǎbɛ̌ nyé chɔ́. \v 20 Áyə̄le wɛ́ɛ bad bébɛ kéʼɛ béláán béládné áwêm dǐn, mɛ́mpē ndé áwab tîntê.” \s1 Ngan e mod-a-nsɔ́n a kə̂ŋ // awě enkênlagsɛ́n waáb \p \v 21 Hɛ̂ dɔ́ɔ Petro ápédé wɛ́ɛ Yesuɛ, boŋ ásɛdté mɔ́ aá “A-Sáŋ, nzé mwǎnned abɛnle mɛ awusé póndé tɛ́ɛ́, ngen étə́ŋ ńtə́ŋgɛ́né mɔ́ alagsɛn? Kə́ə́ŋse ngen saámbé-yɛ?” \v 22 Dɔ́ɔ Yesuɛ átimtanné mɔ́ aá, “Nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, saké ngen saámbé, boŋ móom mé ngen saámbé ne saámbé.\f + \fr 18:22 \fq Móom mé ngen saámbé ne saámbé: \ft doŋge á kálag dé eʼsó áwóó \fq móom mé ngen saámbé ngen saámbé.\f* \v 23 Nɛ̂ dɔ́ɔ édíí á nkamlɛn ḿ mín. Dyǒb ákamlanné nɛ̂ŋgáne kə̂ŋ pɔ́g echě echɛ́nlé bad ábe bébɛle nsɔ́n ásē echê, ânɔn mɔné ḿme bɔ́ ké ahéé béwánlé mɔ́. \v 24 Abooted áde ábóótédé ânɔn mɔné ḿme ábê bad béwánlé mɔ́, dɔ́ɔ bad bépɛ́ɛ́nédé mɔ́ mod nhɔ́g awě anwálé mɔ́ nkúú ḿ mɔné. \v 25 Ane mod enkênhɛnlé ádē alúm atwɛ, né-ɔɔ́ kə̂ŋ enhɔ́b aá bésôm mɔ́ nchoo ne mwaád ne bǎn nɛ̂ŋgáne betâŋ, bésôm-mɛ bwěm éʼsyə̄ə̄l ábe áwóó. Ḿmê mɔné mɛ́bē âsábe áde alúm. \v 26 Ane mod ankwɛ̌ kə̂ŋ á mekuu, áchāā mɔ́ aá, ‘Bɛɛ́ mɛ póndé, mɛ̌twɛ̌ ádoŋ alúm ásyə̄ə̄l.’ \v 27 Kə̂ŋ enwóg mɔ́ ngɔl, anchené mɔ́ aá ákag, álagsɛ́n-nɛ ádê alúm. \v 28 Nɛ́ɛ ane mod áhídté hɛ̂, ambomɛ́n waáb awě mɔ́mpē abɛléʼáá nsɔ́n ásē e kə̂ŋ. Waáb ne anwálé mɔ́ mwǎ mɔné awě énkêmbuú áte. Dɔ́ɔ átɔ́lé waáb á mengɔgíd, aá ásábe mɔ́ ḿmê mɔné. \v 29 Waáb ankwɛ mɔ́ á mekuu, áchāā mɔ́ aá, ábɛ mɔ́ póndé aá, mɔ́ɔ̄sābē mɔ́ ádē alúm. \v 30 Ane mod enkênlagsɛ́nné waáb, anhɛ́ mɔ́ á mbwɔg aá kə́ə́ŋ né asábpé áde alúm boŋ bɛ́bīdēd mɔ́. \v 31 Áde bad ábe bébédé áhed ábe bɔ́mpē bébɛ́léʼáá nsɔ́n ásē e kə̂ŋ bényíné dyam áde ábɛ́nlédé, bénlǐŋ bwâmbwam. Bênkɛ̌ kə̂ŋ dyam ásyə̄ə̄l áde ábɛ́nlédé aláa. \v 32 Né-ɔɔ́, kə̂ŋ enchɛ́lé ane mod, álāŋgē mɔ́ aá, ‘Ekúkú é ləə nɛ́n! Menlagsɛ́n wɛ alúm áde wénwālɛ̄ɛ̄ mɛ áyə̄le wɛncháŋ mɛ. \v 33 Cheé ékə́ə́ boŋ weewóge wɛ̌n ngɔl melemlem nɛ̂ŋgáne mɛ-ʼɛ ménwōgkē wɛ ngɔl?’ \v 34 Kə̂ŋ ênlǐŋ bwâmbwam, né-ɔɔ́ anlóm ane mod á mbwɔg aá béwóged mɔ́ ndutul. Aá ábɛ́-ʼɛ á mbwɔg kə́ə́ŋ né asábpé áde alúm ásyə̄ə̄l.” \v 35 Né-ɔɔ́, Yesuɛ ansógtɛ́n nɛ́n aá, “Nɛ̂ dɔ́ɔ Titɛ́ɛ Dyǒbɛ awě adé ámīn ábɛnlé. Nzé weélagsɛne mwǎnyoŋ ne ḿmôŋ nlém ńsyə̄ə̄l, né Dyǒb dɛ́kɔ̄gsɛ̄n wɛ ngáne ene kə̂ŋ énkɔ̄gsɛ̄nnē ane mod.” \c 19 \s1 Ayə́ged tə̂ŋgɛne anan // dé mmwaád á eʼwóŋgé \r (Mak 10.1-12) \p \v 1 Áde Yesuɛ ámáá ḿmɛ́n mekan ahɔ́b, anhidé á Galilia ákɛ á mbwɔ́g e Judeya, áchābē á pɛd e edíb é Jodan eníníí. \v 2 Ndun e mod enhíd mɔ́ áwed, áchōōd-tɛ bad bé nkole. \v 3 Doŋge á Befarisia bémpɛ̌ áwē âkəg mɔ́. Bênsɛdéd mɔ́ bánken, “Mbéndé echɛ̂d ebagé kunze nɛ́n bán, mod ánan awě mwaád áyə̄le nyaa e nzɔm ké ehéé-yɛ?” \v 4 Yesuɛ ankwɛntɛ́n bɔ́ aáken, “Nyéēlááʼɛ́ á kálag e Dyǒb nɛ́n bán á mbooted, Dyǒb dênhəg bɔ́ mmwaád ne mwɛnchóm-ɛ?” \v 5 Dyǒb á hɔ́bpe aá, “Áyə̄le né-ɔɔ́, mwɛnchóm ǎtɛdé sáá ne nyaŋ abɛ́ ne mwaád, boŋ búmɔ̄ bad bébɛ bétīm mod nhɔ́g. \v 6 Né-ɔɔ́, búmɔ̄ béesaá ámpē bad bébɛ, boŋ bédíi mod nhɔ́g. Né-ɔɔ́, échě Dyǒb áládé, modmod eepááʼ.” \v 7 Hɛ̂ dɔ́ɔ ábê Befarisia bésɛdtɛɛ́ mɔ́ bánken, “Nzé édé nɛ̂, cheé-ɔ̄ ênkə̌ŋ boŋ Mosɛɛ ábagé bad kunze aá, mod ábɛ mwaád kálag echě elûmte nɛ́n bán, eʼwóŋgé éʼmáá boŋ ǎnan mɔ́.” \v 8 Dɔ́ɔ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, “Mosɛɛ ambǎg nyé enɛ́n kunze áyə̄le nyêlɛlé nlém á abum. Énkêmbáá nɛ̂ á mbooted mé nkǒŋsé. \v 9 Né-ɔɔ́, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, mod ké ahéé awě anané mwaád ésebán ane mmwaád akábé asón, nzé ene ndín e mod awóó mmwaád ampée, né akábé asón.” \v 10 Hɛ̂ dɔ́ɔ ábē bembapɛɛ bélâŋgɛɛ́ mɔ́ bán, “Nzé nɛ́n dɔ́ɔ mekan mé mmwaád ne nchóm médíí, né éesaá nsyə́ŋ âwóŋ mmwaád.” \v 11 Yesuɛ antimtɛ́n bɔ́ aá, “Saké mod asyəə́l ahɛle ákob ádɛ́n ayə́ged. Boŋ dɛ́kobnéd ne bad ábe Dyǒb ábágé dɔ́. \v 12 Nyêbíí nɛ́n bán, nzɔm édé híin échě ékə́ə́ boŋ bad béēwōō bebaád. Behɔ́g bédé ábe béchyáátɛ́né nɛ̂. Bémpēe-ʼɛ bédé nɛ̂ áyə̄le bad bébɛ́lé bɔ́ nɛ̂. Ábíníí-ʼɛ, bébɛ́lé yə̌l nɛ̂ âbɛl boŋ bébɛl nsɔ́n mé nkamlɛn ń Dyǒb. Kénzɛ́ɛ́ awě ahɛlé ádɛ́n ayə́ge akob, ákob dɔ́.” \s1 Yesuɛ anǎmté běndem \r (Mak 10.13-16; Luk 18.15-17) \p \v 13 Bad bêmpɛɛ́n běndem wɛ̂ Yesuɛ nɛ́n bán ábân bɔ́ ekáá á nló, ákânned-tɛ bɔ́. Ábē bembapɛɛ bénkānē ábe bad áte. \v 14 Boŋ Yesuɛ anláá bɔ́ aá, “Nyétɛde běndem béhyag áwêm, nyéekə́ə́ bɔ́, áyə̄le nɛ́n, nyaa é bad nɛ́ɛ bɔ́ chɔ́ɔ éwóó nkamlɛn ḿ mín.” \v 15 Né-ɔɔ́, Yesuɛ ambán ábê bǎn ekáá á nló. Ámbīd e nɛ̂, anhidé áhed. \s1 Nhɔn ḿ bad // ne nkamlɛn ń Dyǒb \r (Mak 10.17-31; Luk 18.18-30) \p \v 16 Póndé pɔ́g mod nhɔ́g ampɛ̌ wɛ́ɛ Yesuɛ, ásɛdté mɔ́ aáken, “A-meléed, dyam á bwâm áhéé ńtə́ŋgɛ́né abɛl, âbɛl nɛ́n ńkud aloŋgé áde déemaáʼ?” \v 17 Hɛ́ɛ Yesuɛ ákwɛntanné mɔ́ aá, “Chán éhɛlɛɛ́ ésɛdté mɛ dyam áde ádé dyam á bwâm? Mod nhɔ́g mwěnpɛn mɔ́ adé awě adé mod a bwâm. Koŋgéʼ mbéndé é Dyǒb nzé ehɛde wɛ mɔ́kud aloŋgé áde déemaáʼ.” \v 18 Dɔ́ɔ ane mod ásɛdtɛɛ́ mɔ́ aáken, “Mbéndé éhéé?” Yesuɛ ankwɛntɛ́n mɔ́ aá, “Weewúɛ́ʼ mod, weekábé asón á ndáb eʼwóŋgé, weechíbéʼ, weebídé mbóŋ e metóm, \v 19 bɛɛ́ sóó ne nyoŋ edúbé, édəŋ-ʼɛ mwǎnyoŋ nɛ̂ŋgáne echoŋ yə̌l.” \v 20 Hɛ́ɛ ene kɔ́demod élâŋgɛɛ́ Yesuɛ aá, “Nhídé échɛ́n mbéndé ésyə̄ə̄l; cheé émpēe éhɛdne mɛ abɛl.” \v 21 Yesuɛ antimtɛ́n mɔ́ aá, “Nzé ehɛde wɛɛ́ mɔ́ɔwóó awusé á yə̌l ké ahɔ́g, kǎg ésôm bwěm éʼsyə̄ə̄l ábe éwóó, étêd ḿmê mɔné ébɛ betóótōkɛ̄ bé bad. Nzé ebɛlé nɛ̂, wɛ̌kǔd nhɔn ádyōb. Ene póndé éhyɛ éhíde mɛ. \v 22 Áde ene kɔ́demod áwógé nɛ̂, anwóg mbéb áte bwâmbwam áhīdē-ʼɛ áyə̄le ambɛ́ nhɔn bwâmbwam.” \p \v 23 Hɛ́ɛ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ ábē bembapɛɛ aá, “Ne mbále nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ élɛ̌l áte nhɔn ḿ mod âsɔ́l á nkamlɛn ń Dyǒb. \v 24 Ńláa nyé ámpē nɛ́n mɛɛ́ édé mwǎn a akan sáŋkalaa a nyam nɛ́ɛ Kamɛ̂l âpoŋ á epɔn é ndɔnde tómaa nhɔn ḿ mod âsɔ́l á nkamlɛn ń Dyǒb.” \v 25 Áde bembapɛɛ béwógé nɛ́n, yə̌l enkɔ́m bɔ́ áte bwâmbwam. Bênsɛdéd bánken, “Nzɛ́ɛ́-ʼɔ̄ ahɛle ákud eʼsoósoŋ?” \v 26 Hɛ́ɛ Yesuɛ ánɔ́né bɔ́ chóóŋ boŋ áhɔ̄bē aá, “Ne baányoŋ nɛ́n déehɛlɛɛ́ sɛ ábɛnléd boŋ ne Dyǒb dyamdyam déelɛlɛɛ́ áte.” \v 27 Hɛ́ɛ Petro áhɔ́bɛɛ́ aá, “Nɔnéʼ, sêtɛ̌dté chǒm ésyə̄ə̄l âhíd wɛ, cheé-ɔ̄ ébɛ̄ ḿmɛd nsyə́ŋ.” \v 28 Hɛ́ɛ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, “Ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, póndé echě Mwǎn-a-Moonyoŋ ádyɛɛ́ʼɛ́ á atii dé nkamlɛn ne éche ehúmé ésyə̄ə̄l á nkǒŋsé ḿme ńhúɛʼ, nyé bad dyôm ne bébɛ ábe béhíde mɛ nyémpē nyɛ́ɛ̄dyɛɛ́ á metii mé nkamlɛn, nyékāādtē metúmbé mé Israɛl dyôm ne mébɛ. \v 29 Kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě atɛ̌dté éche ndáb, baányaŋ, sáá, nyaá, bǎn, ne eche mbwɔ́g áyə̄l echêm, ǎkud chɔ́ mbwɔ́kɛl e ngen, ákūd-tɛ aloŋgé áde déemaáʼ. \v 30 Boŋ bad híin ábe bédé áʼsō bɔɔb bɛ́lyəg mbíd, híin-nɛ ábe bénlyəg mbíd bɛ́bē áʼsō.” \c 20 \s1 Ngan e bad bé nsɔ́n \p \v 1 Hɛ̂ dɔ́ɔ Yesuɛ ákalɛɛ́ ngan aá, “Nhɔ́be nɛ̂ áyə̄le nkamlɛn ḿ mín ńdé nhəgtɛ́n nɛ̂ŋgáne nwóó-nzag nhɔ́g awě ambíd á ndáb epɔg é mbwɛmbwɛ âkɛ dé ahɛd bad ábe ásābɛ̄ɛ̄, âbɛl nsɔ́n áwē nzag-tê. \v 2 Bɔ́ɔ̄bɔ̄ɔ bêmpɛ̌ á nchemtɛn áyə̄le nsábe mé epun é bǐn boŋ álómé bɔ́ áwē nzag-tê. \v 3 Ane nwóó-nzag antǐm ámbīd ámpē á dyad-tê á ngə́ŋ abog. Antán bad bé nsɔ́n bémpēe áhed. Béntyēēm ngɛ̂n, béebɛleʼaá chǒmchǒm. \v 4 Hɛ́ɛ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, ‘Nyémpē nyékɛ nyébɛl nsɔ́n áwêm nzag-tê, mɛ̌sābē nyé nsábe ḿme ńkwógnédé.’ \v 5 Né-ɔɔ́, bênkɛ̌. Ambɛ̌l melemlem mé dyam á kəd, ne á ngə́ŋ éláán. \v 6 Dyam ngə́ŋ étáan nɛ́ɛ ane mod átímé á dyad-tê ámpē, antán bad bé nsɔ́n ábe bɔ́mpē béntyēēm, béebɛleʼaá dyamdyam. Hɛ́ɛ ásɛdtɛɛ́ bɔ́ aá, ‘Cheé nyébébtɛɛ́ epun é bǐn ésyə̄ə̄l hɛ́n ngɛ̂n áde nyéebɛlɛ́ɛ́ dyamdyam.’ \v 7 Bênkwɛntɛ́n mɔ́ nɛ́n bán, ‘Modmod eetédɛɛ́ sé á nsɔ́n.’ Hɛ́ɛ ane mod álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, ‘Nyémpē nyékag-kɔɔ́ nyébɛl nsɔ́n áwêm nzag-tê.’ \p \v 8 “Áde ngukɛ́l épédé, ane nwóó-nzag anláá awě mod awě anɔne ábē bad bé nsɔ́n aá, álad bad bé nsɔ́n áte, ásábe bɔ́. Aá, ábooted ne bad ábe bédímtɛ́né apɛ, ásōg-kɛ ne ábe bésébpé apɛ. \v 9 Ambɛɛ́ bad ábe bêmbootéd nsɔ́n á ngə́ŋ étáan nsábe mé epun é bǐn \v 10 Áde bad ábe bénsēbē nsɔ́n abooted bépédé âkob nsábe, bénwēmtɛ̄n bán, bɛ́kud nsábe ḿme ńtómé ḿ bad ábe bêmbootéd nsɔ́n á ngə́ŋ étáan. Boŋ bɔ́mpē bênkǔd melemlem mé nsábe. \v 11 Áde békóbé mɔné ḿme bêmbɛɛ́ bɔ́, bêmbootéd anyoo áte. \v 12 Béhɔ̄bē bán, ‘Ábɛ́n bad bébɛ́lé nsɔ́n háwa pɔ́g chěmpɛn, ké nɛ̂, esábpé bɔ́ melemlem nɛ́ɛ sé ábe sêbɛlé nsɔ́n epun é bǐn ésyə̄ə̄l ne enyɛn é ngíne.’ \v 13 Nwóó-nzag antimtɛ́n ábê bad nhɔ́g aá, ‘Amúɛ̄, meédogɛɛ́ nyé. Éesaá mbále bán dentíí bán mɛ̌bɛ nyé nsábe mé nsɔ́n mé epun é bǐn-ɛ? \v 14 Nyékob-pɔɔ́ ḿmɛ̄n mɔné, nyékag. Mměn-ɛɛ́ ntíídé mɛɛ́ mɛ̌sābē anɛ́n mod awě adǐmtɛ́né apɛ melemlem ngáne ńsábpéʼáá wɛ́mpē. \v 15 Meewóoʼɛ́ kunze âbɛnled ḿmêm mɔné ngáne ńdə́ə́-yɛ? Cheé ékə́ə́ boŋ nyébēbtē nlém á abum áyə̄le ábêm eʼboŋ bé nlém?’ ” \v 16 Yesuɛ ansógtɛ́n ene ngan aá, “Né-ɔɔ́, béʼsō bɛ́tǐm bé mbíd, bé mbíd-tɛ bɛ́tǐm bé eʼsó.” \s1 Yesuɛ ahɔ́bé ngen echě elóntɛ́né // éláán ngáne bɛ́wūūʼɛ́ mɔ́ \r (Mak 10.32-34; Luk 18.31-34) \p \v 17 Yesuɛ ne ábē bembapɛɛ békágéʼáá á akuu á Jerusalɛm. Áde békagké nɛ̂ dɔ́ɔ áchə́gé bɔ́ á nkəg, boŋ álāŋgē bɔ́ á kun-tê aá, \v 18 “Pɔ́n nyébíi bán dekag á Jerusalɛm, áwed-taá bɛ́bɛɛ́ Mwǎn-a-Moonyoŋ á mekáá mé beprisɛ bémbáá ne bemeléede bé mbéndé. Bɔ́-ʼɛ bɛ́bɛɛ́ mbakú bán atə́ŋgɛ́né awɛ́. \v 19 Bɛ́bɛ mɔ́ á mekáá mé bad ábe béesɛ̌ bad bé Israɛl. Bɔ́-ʼɛ bɛ́wɔɔdé mɔ́, béswādtāād mɔ́ eʼtaŋgú, bébōmē-ʼɛ mɔ́ á awɔg. Boŋ ámbīd e eʼpun éʼláán Dyǒb dɛ́puúd mɔ́.” \s1 Nyɛ̌-mwǎn ahɛdte bǎn metii \r (Mak 10.35-45) \p \v 20 Ámbīd e póndé dɔ́ɔ Zɛbɛdiɛ mwaád ápédé wɛ́ɛ Yesuɛ ne ábē bǎn bé baachóm bébɛ, abwɔ́g mebóbóŋ, áchāā-ʼɛ Yesuɛ aá ábɛle mɔ́ dyam. \v 21 Yesuɛ ansɛdéd mɔ́ aáken, “Cheé éhɛdɛɛ́?” Dɔ́ɔ ákwɛntanné mɔ́ aá, “Bǎg mɛ akag nɛ́n wɛɛ́, póndé eche wɛ́bɛ̄ɛ̄ á nkamlɛn, ábêm bǎn bɛ́n bébɛ bɛ́dyɛɛ́ wɛ á nkəg, nhɔ́g ekáá émbáá, aníníí-ʼɛ á ekáá é emwɛd.” \v 22 Hɛ́ɛ Yesuɛ ákwɛntanné bɔ́ aá, “Nyéebíiʼɛ́ chǒm éche nyésɛdtɛɛ́. Nyɛ́ɛ̄hɛ̌l metuné ḿme mɛ́pēmmē apém-ɛ?” Bênkwɛntɛ́n bán béhɛ̌l. \v 23 Dɔ́ɔ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, “Ne mbále, nyɛ́ɛ̄pēm boŋ meewóoʼɛ́ kunze âpwɛd mod awě ǎdyɛɛ́ mɛ á ekáá é mbáá kéʼɛ á ekáá é emwɛd. Ábê eʼtə́l éʼdíi eʼtə́l ábe éʼbágnédé ne bad ábe echem Sáŋ ánábnédé bɔ́.” \v 24 Áde ábíníí bembapɛɛ dyôm béwógé nɛ̂, bênliín ábê baányaŋ bébɛ. \v 25 Né-ɔɔ́ Yesuɛ anlad bɔ́ áte, boŋ álāŋgē bɔ́ aá, “Nyêbíí nɛ́n bán, benkamlɛnɛ ne bad bémbáá bé nkǒŋsé bébɛnlad ngíne âkamlɛn bad ábe bédé ásē echâb. \v 26 Boŋ éetə̂ŋgɛnɛɛ́ abɛ́ nɛ̂ átîntê echɛ̂n. Kénzɛ́ɛ́ awě ahɛde aá mɔ́bɛ̂ mod ambáá átîntê echɛ̂n, atə́ŋgɛ́né abɛ́ mbəledɛ awɛ̂n. \v 27 Kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě ǎbɛ̄ mod aʼsó átîntê echɛ̂n, atə́ŋgɛ́né abɛ́ awɛn ntâŋ. \v 28 Melemlem nɛ́ɛ Mwǎn-a-Moonyoŋ eépedɛɛ́ aá bad bébɛnle mɔ́, boŋ apedé âbɛle bad, âbɛ-ʼɛ ádē aloŋgé âkɔde bad híin.” \s1 Yesuɛ achǒŋté bad bébɛ // ábe bênkwɛ̌ ndím \r (Mak 10.46-52; Luk 18.35-43) \p \v 29 Áde Yesuɛ ne ábē bembapɛɛ béhidtɛɛ́ á Dyad á Jeriko, ndun e mod ehídéʼáá mɔ́. \v 30 Ene póndé-ʼɔɔ́ bad bébɛ ábe bênkwɛ̌ ndím bêndyɛɛ́ á nkəg ń nzii. Áde béwógé bán, Yesuɛ atómeʼ, bêmbootéd abón bán, “A-Mwǎn a mbyaa ḿme Dabidɛ, wóg sé ngɔl!” \v 31 Ndun e mod echě embɛ́ áhed enkáné bɔ́ áte bán bédib nsəl. Boŋ bɔ́-ʼɛ bémbādnɛ̄n abón ne ngíne bán, “A-Mwǎn a mbyaa ḿme Dabidɛ, a-Sáŋ, wóg sé ngɔl!” \v 32 Yesuɛ antyéem, achɛ́lé bɔ́ boŋ ásɛdté bɔ́ aáken, “Cheé nyéhɛdɛɛ́ bán, ḿbɛle nyé?” \v 33 Bênkwɛntɛ́n bán, “A-Sáŋ, sêhɛde bán, ébɛl sényínɛn.” \v 34 Yesuɛ anwóg bɔ́ ngɔl, né-ɔɔ́ ambán bɔ́ mekáá á mǐd. Ábwɔ̄g-ábwɔ̄g bêmbootéd anyínɛn, béhīdē-ʼɛ mɔ́. \c 21 \s1 Yesuɛ asɔ́lé á Jerusalɛm nɛ́ɛ kə̂ŋ \r (Mak 11.1-11; Luk 19.28-40; Jɔn 12.12-19) \p \v 1 Áde Yesuɛ ne ábē bembapɛɛ békwógé apɛ á Jerusalɛm, nɛ́ɛ bépédé á dyad á Bɛtpeg á ekone é menzab Yesuɛ anlóm bembapɛɛ bébɛ áʼsō. \v 2 Anláá bɔ́ nɛ́n aá, “Nyékag á dyad áde ádé nyé áʼsō nɛ̂. Nzé nyêsɔ́lé sɔ́lɛ́n, nyɛ́ɛ̄tán nɛ́ɛ bétə́ŋgé ésɛl ne mwǎn ánkəg. Nyéhune bɔ́ nyéhyiinad mɛ. \v 3 Nzé mod asɛ̌dté nyé aáken, cheé ékə́ə́ boŋ nyéhunneʼ, nyêláá mɔ́ bán Sáŋgwɛ́ɛ́\f + \fr 21:3 \fq Sáŋgwɛ́ɛ́: \ft káa \fq nwóŋ.\f* atógnɛ́né bɔ́. Nzé nyêhɔ́bé nɛ̂, ábwɔ̄g-ábwɔ̄g ane mod ǎchennéd nyé.” \v 4 Nɛ́n dêmbɛnléd âlóned eʼyale ábe Dyǒb dénlōmɛ̄nnē nkal éʼdəə́dəŋ aá, \q1 \v 5 “Áláa dyad á Zayɔn aá, \q1 Nyénɔneʼ, echɛn kə̂ŋ ehyag áwɛ̄n, \q1 asǔdté yə̌l, adiídé ésɛl, etum é nchóm a ésɛl.” \p \v 6 Né-ɔɔ́ ábê bembapɛɛ bênkɛ̌ bébɛ̄l-lɛ ngáne Yesuɛ ánlyə̄gtɛ̄nnē bɔ́. \v 7 Bêmpɛɛ́n échê ésɛl ne mwǎn, bétéd échab mbɔ́té, bétal chɔ́ ámīn, boŋ Yesuɛ ádiideʼ. \v 8 Ekud é bad bêntǎl échab mbɔ́té á nzii-tê, ábíníí-ʼɛ bésɛ̄lēʼ eʼkikag éʼ mií, bétaléʼ á nzii-tê. \v 9 Ndun e mod echě ekágéʼáá mɔ́ áʼsō ne echě ehídéʼáá mɔ́ ámbīd bêmbootéd abón bán, \q1 “Hosána, mekɛnag mébɛ̂ ne mwǎn a mbya ḿme Dabidɛ. \q1 Nnam ḿbɛ̂ ne ane awě apedé á dǐn áde Sáŋgwɛ́ɛ́. \q1 Hosána, mekɛnag ne Dyǒb áde ádé se ámīn!” \m \v 10 Nɛ́ɛ Yesuɛ ásɔ́lé á Jerusalɛm nɛ́n sɔ́lɛ́n, bad bésyə̄ə̄l bépuutéd, bésɛdté-ʼɛ bánken, “Nzɛ́ɛ́ ne?” \v 11 Dɔ́ɔ ene ndun e mod ékwɛntanné bán, “Yesuɛ mɔ́ adé, nkal éʼdəə́dəŋ a dyad á Nazarɛt á mbwɔ́g e Galilia.”\fig Yesuɛ adiídéʼ ésɛl, ásɔ́lé á Jerusalɛm, ndun e mod ehíde mɔ́ ne menyiŋge|src="Palm Sunday.tif" size="span" ref="21.1-11" \fig* \s1 Yesuɛ anané bekáb bé nyoŋgé // á Ndáb-e-Dyǒb \r (Mak 11.15-19; Luk 19.45-48; Jɔn 2.13-22) \p \v 12 Ámbīd e nɛ̂, Yesuɛ ankɛ asɔ́l á Ndáb-e-Dyǒb. Annǎn bad bésyə̄ə̄l ábe békábéʼáá dyɔn áwēd-te. Ankuné betébelɛ ábe bad bépɛ́nléʼáá mɔné ámīn mekuu ámīn, ákūnē-ʼɛ metii ḿmé bad ábe bésómméʼáá mbəŋgé mekuu ámīn. \v 13 Anláá-ʼɛ bɔ́ aá, “Éténlédé nɛ́n bán, Dyǒb áhɔ́bé aá, \q1 ‘Echem ndáb etə́ŋgɛ́né achəgned bán ndáb e mekáne.’ Boŋ nyêtimté chɔ́, ‘mbwɔg mé bechîb!’ ” \p \v 14 Bad ábe bênkwɛ̌ ndím ne bad ábe mekuu ménwɛ̄ɛ̄ ábe bémbɛ̄ áhed bêmpɛ̌ áwē, ádīd-tɛ bɔ́ bwâm. \v 15 Boŋ áde beprisɛ bémbáá ne bemeléede bé mbéndé bényíné menyáké ḿme Yesuɛ ábɛ́lé, boŋ béwóg-kɛ eʼsaád ábe běndem bébónɛɛ́ á Ndáb-e-Dyǒb bán, “Mekɛnag mébɛ̂ ne mwǎn a mbyaa ḿme Dabidɛ,” bênlǐŋ bwâmbwam. \v 16 Bênsɛdéd Yesuɛ bánken, “Ewóge chǒm-ɛ́ɛ ábê bǎn béhɔ́bɛɛ́-yɛ?” Yesuɛ ankwɛntɛ́n bɔ́ aá, “Ɛɛ, nwógeʼ. Nyéēlāāʼɛ́ mbêd á kálag e Dyǒb nɛ́n bán, Dyǒb ábóŋsɛ́né eʼchɛd éʼ běndem ne éʼ bǎn bé nkə́ə́l âbɛ mɔ́ mekɛnag mé bwâm-ɛ?” \v 17 Ámbīd e nɛ̂ Yesuɛ antɛdé bɔ́ á Jerusalɛm ákɛ ánāā á dyad á Bɛtani. \s1 Yesuɛ ne alín á ngəl \r (Mak 11.12-14, 20-24) \p \v 18 Epɔg é mbwɛmbwɛ áde átimɛɛ́ ámbīd á Jerusalɛm nzaa enkób mɔ́. \v 19 Áde ákagké nê annyín alín á ngəl. Ankɛ̌ áhed, boŋ enkênyínné epum ké ehɔ́g áwedé-mîn étómɛɛ́ byaá. Hɛ́ɛ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ ábê bwɛl aá, “Wéechyááʼɛ́ epum ámpē mbêd.” Ábwɔ̄g-ábwɔ̄g bwɛl bénhyɛ́le. \v 20 Áde ábē bembapɛɛ bényíné nɛ̂, yə̌l enkɔ́m bɔ́ áte bwâmbwam. Hɛ́ɛ bésɛdtɛɛ́ bánken, “Chán ádɛ̄n alín á ngəl ámwédé ayɛ́le á mehélé-te nɛ́n-ē?” \v 21 Yesuɛ ankwɛntɛ́n aá, “Ne mbále nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, nzé nyêdúbpé ne nlém ńsyə̄ə̄l, né saké dyam áde ḿbɛ́lé ábɛ́n bwɛl áyə̄l děmpɛn nyɛ́bɛnlé. Boŋ né nyêhɛle-sɛ nyêláá kə́ə́ŋne enɛ́n mbɔɔd nɛ́n bán, ‘Hidé hɛ́n, ékɛ ébwêm yə̌l á edíb é nkwɛ̌-te,’ ébɛnléd-tɛ nɛ̂ děn. \v 22 Nzé nyêwóó adúbe bán, kéchéé éche nyéhɛ́dné Dyǒb á mekáne-tê nyɛ́ɛ̄kǔd, né nzé nyêhɛdé nyɛ́ɛ̄kǔd.” \s1 Nsɛdtéd tə̂ŋgɛne kunze eche Yesuɛ \r (Mak 11.27-33; Luk 20.1-8) \p \v 23 Yesuɛ ansɔ́l á Ndáb-e-Dyǒb, áyə̄gtē bad. Áde áyə́gtɛɛ́ nɛ̂, dɔ́ɔ beprisɛ bémbáá ne bad bémbáá bé Israɛl bépédé áwē, bésɛdté mɔ́ bánken, “Kunze ehéé éwóó âbɛl ḿmɛ́n mekan? Nzɛ́-módɛ́ abagé-ʼɛ wɛ ene kunze?” \v 24 Yesuɛ antimtɛ́n bɔ́ aá, “Mɛ ámpē mɛ̌sɛdéd nyé dyam ahɔ́g. Nzé nyêkwɛ̌ntɛ́né dɔ́ né mɛ-ʼɛ mɛ̌lāā nyé kunze echě ńwóó âbɛl ḿmɛ́n mekan. \v 25 Edusɛn éche Jɔnɛ ádúsánnáá bad héé émbīdtē? Émbīd ne Dyǒb-ɛ ngé ne baányoŋ?” Běn ne běn bémbootéd apentɛn bán, “Nzé dehɔ́bé nɛ́n bán, ‘Jɔnɛ echě kunze enhúú ne Dyǒb,’ né ǎsɛdéd syánē aáken, ‘Cheé-ɔ̄ enkə̌ŋ boŋ nyénkêndúbé mɔ́?’ \v 26 Boŋ nzé dehɔ́bé bán, ‘Echě kunze ehúú ne baányoŋ,’ né échɛ́n ekud é mod ébɛl syánē mbéb áyə̄le bad bésyə̄ə̄l béndūbē bán Jɔnɛ abédɛ́ɛ nkal éʼdəə́dəŋ.” \v 27 Né-ɔɔ́ bênkwɛntɛ́n Yesuɛ bán, “Séebíiʼɛ́.” Mɔ́-ʼɛ antimtɛ́n bɔ́ aá, “Né ké mɛ-ʼɛ ámpē méelááʼɛ́ nyé kunze echě ńwóó âbɛl ḿmɛ́n mekan.” \s1 Ngan e bǎn bé baachóm bébɛ \p \v 28 Yesuɛ ambɛ́ ásɛ̄dēd beprisɛ bémbáá ne bad bémbáá bé dyad aáken, “Chán nyényíné ádɛ́n akan tə̂ŋgɛne enɛ́n ngan? Mod nhɔ́g abédé awě anchyáá bǎn bé baachóm bébɛ. Hɛ́ɛ ákíí mwǎn ambáá aláa aá, ‘A-mwǎn, kɛ̌ ébɛl nsɔ́n á nzag-tê chii.’ \v 29 Mwǎn antimtɛ́n mɔ́ aá mɔ́ɔkaá. Boŋ ámbīd e póndé anhəŋlɛ́n mewêmtɛn, ákɛ. \v 30 Dɔ́ɔ ane mod ákíí wɛ́ɛ mwǎn asad, aláá-ʼɛ mɔ́mpē melemlem mé dyam. Anɛ́n mwǎn antimtɛ́n sáá aá, ‘A-Sáŋ, mɛ̌kɛ̌’ boŋ eékii.” \v 31 Hɛ́ɛ Yesuɛ ásɛdtɛɛ́ beprisɛ bémbáá aáken, “Átîntê ábɛ́n bǎn bébɛ, ahéé ambɛ̌l ngáne sáá áhɛ́déʼáá?” Bênkwɛntɛ́n mɔ́ bán, “Ambáá.” Né-ɔɔ́, Yesuɛ anláá bɔ́ aá, “Ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, besaad-bé-táásɛ ne bɛkwalɛɛ bédé asɔ́l á nkamlɛn ń Dyǒb tómaa nyé.\f + \fr 21:31 \ft Baá mbáá bé Israɛl béndūbē nɛ́n bán bɛkwalɛɛ ne besaad-bé-táásɛ béesɔ́nlé á nkamlɛn ḿ mín.\f* \v 32 Nhɔ́be nɛ́n, áyə̄le Jɔnɛ, Ndusɛnɛ ampɛ̌, alúméd nyé nzii echě etyéémé, nyénkêndúbɛ́ɛ́ mɔ́, boŋ besaad-bé-táásɛ ne bɛkwalɛɛ béndūbē. Ké nɛ́ɛ nyénnyīn-naá nɛ̂, nyénkênhəŋlɛ́nné, nyênkêndúbé-ʼaá mɔ́.” \s1 Ngan e bebɛl bé nsɔ́n ntɛ́d \r (Mak 12.1-12; Luk 20.9-19) \p \v 33 Yesuɛ anláá bɔ́ aá, “Nyéwóglɛn ngan empée. Nwóó-nzag nhɔ́g abédé awě ankwɛ̌l nzag e eʼpum éʼ mɛl ábe bébɛnlɛɛ́ mǐm. Ankág chɔ́, ábɛl bwǎl wɛ́ɛ béminɛɛ́ ábê eʼpum éʼ mɛl âbɛl mǐm, alóŋ-ʼɛ ebem áwēd-te wɛ́ɛ bédyɛɛʼɛ́ ânɔn nzag áte. Ambɛɛ́ ene nzag wɛ́ɛ bad ábe bɔ́ɔ̄bɔ̄ɔ bɛ́kǎb mbote áte, ákɛ̄ á aloŋ démpēe. \v 34 Ádě póndé épédé eche bépadɛɛ́ eʼpum, ane nwóó-nzag anlóm ábē bembəledɛ wɛ́ɛ ábê bebɛl-bé-nsɔ́n âkobe mɔ́ ádē asii dé eʼpum. \v 35 Hɛ́ɛ ábê bebɛl-bé-nsɔ́n békóbé ábê bembəledɛ, béwannéʼ nhɔ́g, béwūɛ̄ʼ ampée, aníníí-ʼɛ béwūɛ̄nē meláá. \v 36 Ámbīd é póndé ane nwóó-nzag anlóm bembəledɛ bémpēe ábe bêmbuú áte tómaa ábíníí. Ábê bebɛl-bé-nsɔ́n bêmbɛ̌l ábê bembəledɛ melemlem ngáne bêmbɛnlé béʼsō. \v 37 Ámbīd e póndé anlóm awe mwǎn áwāb, ne mewêmtɛn nɛ́n bɛ́bɛɛ́ mɔ́ edúbé. \v 38 Boŋ áde bebɛl-bé-nsɔ́n bényíné ane mwǎn nɛ́ɛ áhúɛʼɛ́, dɔ́ɔ bɔ́ běn ne běn béhɔ́bɛɛ́ nɛ́n bán, ‘Ndyɛ́-a-mbwɔ́g nɛ́n, nyéhyag! Déwúu mɔ́, âbɛl nɛ́n, eche mbwɔ́g ésuuned syánē.’ \v 39 Hɛ̂ dɔ́ɔ békóbé mɔ́, bébīdɛ̄n mɔ́ á nzag-tê, boŋ béwúú-ʼɛ mɔ́.” \v 40 Hɛ́ɛ Yesuɛ ásɛdtɛɛ́ ábê bad bémbáá bé dyad ne beprisɛ bémbáá aá, “Bɔɔb-pɔɔ́, nzé nwóó-nzag ne apedé, cheé ábɛnlé ábê bebɛl-bé-nsɔ́n?” \v 41 Hɛ̂ dɔ́ɔ békwɛntanné bán, “Ǎwūū ábê eʼbébtéd éʼ bad eʼbébtéd é kwééd, ábɛ̄-ʼɛ ene nzag wɛ́ɛ bebɛl-bé-nsɔ́n bémpēe ábe bɛ́bɛ mɔ́ ádē asii á mbote nzé póndé epedé eche bépádɛɛ́ eʼpum.” \v 42 Yesuɛ anláá bɔ́ ámpē aá, “Nyéēlāā-ʼɛ́ mbêd wɛ́ɛ eyale é Dyǒb éhɔ́bé nɛ́n bán, \q1 ‘Aláá ádě belóŋ-bé-ndáb bênchenɛɛ́ dɔ́ɔ átímé aláá dé etógnɛ́n abɛ́. \q1 Sáŋgwɛ́ɛ́ mɔ̂ ambɛl nɛ́n, édé-ʼɛ syánē menyáké.’ \m \v 43 Né-ɔɔ́ nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, bɛ́kobɛ́n nyé etə́l éche nyéwóó nɛ́ɛ bad bé nkamlɛn ń Dyǒb, bébɛ̄ wɛ́ɛ bad ábe bébɛleʼ ngáne Dyǒb áhɛdɛɛ́.”\f + \fr 21:43 \ft Doŋge á kálag déʼsō ábáde nchoo 44: \fq Mod ké ahéé awě alúmé ádê aláá ámīn ǎbōgtēd áte. Boŋ ane awě dɛ́hūntēdtē ámīn, ǎnyogtéd áte.\f* \v 45 Áde beprisɛ bémbáá ne Befarisia béwógé échɛ́n ngan éche Yesuɛ ákálé, bênchem bán, bɔ́ɔ ákanlɛɛ́ chɔ́. \v 46 Né-ɔɔ́ béhɛ́déʼáá mɔ́ akób, boŋ bémbāŋ abɛl nɛ̂, áyə̄le bényīn bán, ene ndun e mod enyínéʼáá Yesuɛ nɛ́ɛ nkal éʼdəə́dəŋ. \c 22 \s1 Ngan e ngande e eʼwóŋgé \r (Luk 14.15-24) \p \v 1 Yesuɛ ambɛ́ ábɛnléd ngan ámpē âkalɛn ábê bad. Anhɔ́b aá, \v 2 “Nkamlɛn ḿ mín ńdé nɛ̂ŋgáne kə̂ŋ pɔ́g echě enláá ábē bembəledɛ aá béboŋsɛn ngande e eʼwóŋgé ábe awé mwǎn a mwɛnchóm. \v 3 Ene kə̂ŋ-ʼɛ anlóm ábē bembəledɛ aá békɛ béchəg bad ábe álébpé áyə̄le ene ngande, boŋ ábê bad bénkênkwɛntɛ́nné apɛ. \v 4 Hɛ́ɛ álómɛɛ́ bembəledɛ bémpēe aá béláa bad ábe mɔ́lébpé nɛ́n bán, ‘Nyêbíí nɛ́n bán, mmaá nyag ne eʼlem ábe éʼbóó yə̌l awúu. Chǒm ésyə̄ə̄l-lɛ édé mboŋsɛ́n, nyéhyag-kɔɔ́ á ngande.’ \v 5 Boŋ ké nɛ̂ ábê bad ábe bénlēbɛ̄ɛ̄ bénkêntédté ḿmê nlébtéd nɛ́ɛ dyam. Mod tɛ́ɛ́ ahídéʼáá ḿmē ntíi ámbīd. Behɔ́g bênkɛ̌ áwāb nzag-tê, ábíníí béhīdē ḿmab nsɔ́n mémpēe ámbīd. \v 6 Ábíníí-ʼɛ bénkōb ábê bembəledɛ, bébɔm bɔ́, béwúú-ʼɛ bɔ́. \v 7 Ene kə̂ŋ enlǐŋ bwâmbwam. Né-ɔɔ́, anlóm éche sə́nze. Nɛ́ɛ épédé, éwūū bad ábe bénwūū ábê bembəledɛ, éhyāād-tɛ ábê bad dyad. \v 8 Dɔ́ɔ álâŋgɛɛ́ ábē bembəledɛ bémpēe aá, ‘Ngande e eʼwóŋgé emaá mboŋsɛ́n abɛ́, boŋ bad ábe ńlébpé béekwognedɛɛ́ chɔ́ abɛ́ ásē. \v 9 Bɔɔb-pɔɔ́, nyékag á mbom ń nzii á dyad-tê, nyéchɛ́le bad bésyə̄ə̄l ábe bényíné bán, béhyag á ngande.’ \v 10 Né-ɔɔ́ ábê bembəledɛ bênkɛ̌ á dyad-tê, bélād bad bésyə̄ə̄l ábe bényīnnē, ken mod a bwâm kéʼɛ mod a mbéb, kə́ə́ŋ ndáb e ngande enlɔ́g áte. \p \v 11 “Kə̂ŋ empɛ̌ á ndáb-te ânɔn bad ábe bépédé á ngande. Áde ápédé anyín mod awě enkênhɛ́ asaŋ áde ántə̄ŋgɛ̄nnē ahɛ́ á ngande e eʼwóŋgé. \v 12 Hɛ́ɛ ásɛdtɛɛ́ mɔ́ aá, ‘Amúɛ̄, chán émwédé apɛ hɛ́n áde wéēhēdɛɛ́ asaŋ á ngande e eʼwóŋgé.’ Boŋ ane mod enkênhɔ́bpé dyamdyam. \v 13 Dɔ́ɔ kə̂ŋ élâŋgɛɛ́ ábē bembəledɛ ábe béchágtéʼáá beken aá, ‘Nyéhaŋ mɔ́ mekáá ne mekuu, nyébwêm mɔ́ á ebwɔ́g, á ehíntɛ́n-tê. Áhed-taá béchyɛɛ́ʼɛ́, bédyāg-kɛ mesoŋ á nsəl.’ ” \v 14 Hɛ́ɛ Yesuɛ ásógtɛɛ́ enɛ́n ngan ne eʼyale nɛ́n aá, “Dyǒb áchɛ̂nleʼ bad híin âbɛ́ ásē e nkamlɛn ḿmē, boŋ nguse chɔ́ɔ épwɛdnéd.” \s1 Yesuɛ ne asaa á táásɛ \r (Mak 12.13-17; Luk 20.20-26) \p \v 15 Ébédé póndé pɔ́g echě Befarisia bênkɛɛ́ mbom, âhəge Yesuɛ, âbɛl békóbɛn mɔ́ awusé tɛ̂ŋgɛne eʼyale ábe bɛ́bīd mɔ́ á nsəl. \v 16 Bénlōm ábāb bembapɛɛ nchoo ne bad bé epepé éche Hɛrɔdɛ wɛ́ɛ Yesuɛ. Nɛ́ɛ bépédé áwē, bélāŋgē mɔ́ nɛ́n bán, “A-meléed, sêbíí nɛ́n bán, ekale mbále. Sêbíí-ʼɛ ámpē nɛ́n bán, ayə́ge ádōŋ tə̂ŋgɛne mbéndé e Dyǒb ádé mbále. Mewêmtɛn mé bad ne eʼsó éʼ mbɔm éʼ bad béehəŋlánné ádôŋ ayə́ged. \v 17 Láá-ʼɛ sé ngáne ényíné ádɛ́n akan. Mbéndé eche syánē ehɔ́be nɛ́n bán désaŋgeʼ táásɛ wɛ́ɛ Kaisɛɛ, kə̂ŋ e Roma-yɛ?” \v 18 Boŋ Yesuɛ ambíí ḿmab mewêmtɛn mé mbéb. Né-ɔɔ́ ansɛdéd bɔ́ aáken, “Nyé bedog-badɛ́, cheé nyéhəgkɛɛ́ mɛ? \v 19 Nyélúmed mɛ mɔné ḿme bésaŋnadté táásɛ eched.” Bêmpiinéd mɔ́ mɔné mé ekii. \v 20 Dɔ́ɔ ásɛ́dté bɔ́ aáken, “Ediídiŋgɛ éche nzɛ́ɛ́ chɛ́n? Dǐn áde nzɛ́ɛ́-ʼɛ dɛ́n?” \v 21 Bênkwɛntɛ́n mɔ́ bán, “Ábe Kaisɛɛ.” Dɔ́ɔ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, “Nyébag-kɔɔ́ Kaisɛɛ éche édé éche Kaisɛɛ, nyébag-kɛ Dyǒb éche édé é Dyǒb.” \v 22 Áde béwógé nɛ̂, yə̌l enkɔ́m bɔ́ áte. Né-ɔɔ́ bênhidé áhed, békɛ̄-ʼɛ. \s1 Ayə́ged áde Yesuɛ // tə̂ŋgɛne mpuu ámbīd e kwééd \r (Mak 12.18-27; Luk 20.27-40) \p \v 23 Échê epun chěn doŋge á Besadusia bêmpɛ̌ wɛ́ɛ Yesuɛ. Besadusia béndūbē bán mpuu méesaá ámbīd e kwééd. \v 24 Dɔ́ɔ béhɔ́bɛɛ́ bán, “A-meléed, mbéndé e Mosɛɛ ehɔ́be nɛ́n bán, ‘Nzé mod awóó mmwaád boŋ awédé áde bɔ́ ane mmwaád béepedɛɛ́ mwǎn awále, mwǎnyaŋ a abum ahɔ́g atə́ŋgɛ́né ane nkúd awóŋ, âbɛl boŋ dǐn áde mwǎnyaŋ déēbɔ̄ɔ̄ʼ.’ \v 25 Bɔɔb-pɔɔ́, bad bébédé hɛ́n mod saámbé ábe bémbīd abum ahɔ́g. Mod aʼsó anwóŋ mmwaád, boŋ awɛ́ áde bɔ́ mmwaád ne béepedɛɛ́ bǎn awále, né-ɔɔ́ mwǎnyaŋ awě anhíd mɔ́ anlyəgnéd ane nkúd a mmwaád. \v 26 Ane mɔ́mpē anwɛ́ áde bɔ́ ane mmwaád béepedɛɛ́ bǎn awále. Melemlem mé dyam mêmbɛnléd ne awě alóntɛ́né béláán, kə́ə́ŋ bébōm bɔ́ mod saámbé. \v 27 Kə́ə́ŋne á asóg ane mmwaád mɔ́mpē anwɛ́. \v 28 Bɔɔb-pɔɔ́ á póndé e mpuu, mmwaád awě nzɛ́ɛ́ ane mmwaád áchəgnédté áyə̄le bɔ́ moosyəə́l saámbé bénwōŋ mɔ́?” \v 29 Yesuɛ antimtɛ́n bɔ́ aá, “Nyêpaneʼ áyə̄le nyéesôŋtɛnɛɛ́ chǒm éche eyale é Dyǒb éhɔ́bɛɛ́, nyéesôŋtɛnɛɛ́-ʼɛ ngáne ngíne e Dyǒb ésógé abɛ́. \v 30 Áyə̄le póndé echě bad bɛ́puúʼɛ́ ámbīd e kwééd mewóŋgé méebáá ámpē. Bad bɛ́bē nɛ̂ŋgáne ángɛl éche édé ámīn, béewóŋnɛ́ɛ́. \v 31 Nyéēlááʼɛ́ mbêd dyam áde Dyǒb ahɔ́bé áwɛ̄n tə̂ŋgɛne mpuu-yɛ? Dyǒb áhɔ́bé tə̂ŋgɛne ábɛ̄d betaa aá, \v 32 ‘Mɛ-ɛɛ́ ndé Dyǒb áde Abrahamɛ, Aisigɛ ne Jakɔbɛ.’ Dyǒb ádíi Dyǒb á bad ábe bédé á aloŋgé, saké Dyǒb á bad ábe béwédé.” \v 33 Áde ene ndun e mod echě embɛ́ áhed éwógé nɛ̂, bémbɛ̄ menyáké bwâmbwam tə̂ŋgɛne ayə́ged áde Yesuɛ. \s1 Mbéndé ébɛ éche étómtɛ́né // etógnɛ́n abɛ́ \r (Mak 12.28-34; Luk 10.25-28) \p \v 34 Áde Befarisia béwógé bán nkwɛntɛn ḿme Yesuɛ âmbɛɛ́ Besadusia mêmbɛ̌l béehɛle dyamdyam ahɔ́b, bênladɛ́n áte. \v 35 Hɛ̂ dɔ́ɔ bɔ́ mod nhɔ́g awě abédé meléede a mbéndé, áhyédé Yesuɛ akəg, ásɛdté mɔ́ aá, \v 36 “A-meléed, átîntê mbéndé ésyə̄ə̄l, ehéé etómtɛ́né etógnɛ́n abɛ́?” \v 37 Yesuɛ ankwɛntɛ́n bɔ́ aá, “Etə́ŋgɛ́né édəŋ Sáŋgwɛ́ɛ́ ádoŋ Dyǒb ne ḿmoŋ nlém ńsyə̄ə̄l, ne échoŋ edəə́dəŋ ésyə̄ə̄l, édə̄ŋ-ʼɛ mɔ́ ne ḿmôŋ mewêmtɛn mésyə̄ə̄l. \v 38 Enɛ́n mbéndé chɔ̂ etómtɛ́né etógnɛ́n abɛ́, ebɛ́-ʼɛ mbéndé eʼsó. \v 39 Mbéndé echě elóntɛ́né ébɛ echě chɔ́mpē edé etógnɛ́n melemlem nɛ̂ŋgáne eʼsó edíi nɛ́n ‘Édəŋ mwǎnyoŋ ngáne édə́ə́ echoŋ yə̌l.’ \v 40 Échɛ́n mbéndé ébɛ chɔ́ɔ éwánlé mbéndé éche Mosɛɛ ésyə̄ə̄l ne mekan ḿme bekal-bé-eʼdəə́dəŋ béyə́gté.” \s1 Nsɛdtéd tə̂ŋgɛne // Ane-awě-Béwɔ́gté \r (Mak 12.35-37; Luk 20.41-44) \p \v 41 Hɛ̂ dɔ́ɔ Yesuɛ ásɛdtɛɛ́ ábê Befarisia ábe bênladɛ́n áte aá, \v 42 “Chán nyéwêmtanné tə̂ŋgɛne Ane-awě-Béwɔ́gté? Á mbyaa ḿme nzɛ́ɛ́ áhúú?” Hɛ́ɛ békwɛ́ntɛ́né mɔ́ bán, “Abídé á mbyaa ḿme kə̂ŋ Dabidɛ.” \v 43 Yesuɛ ansɛdéd bɔ́ aá, “Cheé-ɔ̄ enkə̌ŋ boŋ Dabidɛ áde Edəə́dəŋ é Dyǒb élyə́gté mɔ́ ânchəgké mɔ́ aá, ‘A-Sáŋ,’ áde ahɔ́bé aá, \q1 \v 44 ‘Sáŋ Dyǒbɛ anláá awêm Sáŋgwɛ́ɛ́ aá, \q1 Dyɛɛ́ áwêm ekáá émbáá, \q1 kə́ə́ŋ ne á póndé echě mɛ́bɛnlé boŋ ékɔgtéd ábōŋ bad bé ekɔyí ámīn ne mekuu.’ \m \v 45 Nɛ́ɛ Dabidɛ mwěn ásébpé mɔ́ achəg aá, Sáŋgwɛ́ɛ́, chán-nɔ̄ Ane-awě-Béwɔ́gté áhɛlɛɛ́ abɛ́ awe mwǎn?” \v 46 Bɔ́ modmod bénkênhɛnlé mɔ́ dyamdyam akwɛntɛn. Bootya échê epun bénkênchuʼɛ́ mɔ́ dyamdyam asɛded ámpē. \c 23 \s1 Elébé tə̂ŋgɛne bemeléede // bé mbéndé ne Befarisia \r (Mak 12.38-39; Luk 11.43, 46, 20.45-46) \p \v 1 Ámbīd e nɛ̂, dɔ́ɔ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ ene ndun e mod ne ábē bembapɛɛ aá, \v 2 “Bemeléede bé mbéndé ne Befarisia bɔ́ɔ bétédé etə́l éche Mosɛɛ bɔɔb âyə́ged bad. \v 3 Né-ɔɔ́, nyêtə́ŋgɛ́né bɔ́ awóglɛn nyébɛlé-ʼɛ mekan mésyə̄ə̄l ḿme bélâŋgɛɛ́ nyé, boŋ nyéēbɛ̄lēʼ mekan ḿme bébɛlɛɛ́, áyə̄le béebɛlɛ́ɛ́ mekan ḿme béhɔ́bɛɛ́. \v 4 Békaaʼ eʼdeltéd bé nted, bépêmtad bad, boŋ béesaá mboŋsɛ́n âbán ké ekáá âwóŋgɛn bɔ́ âpém mɔ́. \v 5 Kéchéé éche bébɛlɛɛ́, bébɛle chɔ́ âbɛl boŋ bad bényîn bɔ́. Békəlteʼ bǎn bé ntyə́g ábe béhágkē nchoo mé eʼyale eʼ Dyǒb áte, boŋ bétə̄ə̄ á mbɔm ne á mekáá, béchabte eʼtûd\f + \fr 23:5 \fk Etûd: \ft Béwááʼáá eʼtûd âlúmed bán bébɛnle Dyǒb.\f* ábe béwáaʼɛ́ á mengombe mîn bwâmbwam.\fig Mod awě atə̌ŋgé mwǎ ntyə́g á mbɔm awe nchoo mé eʼyale é Dyǒb édíí áte|src="hk00274c.tif" size="col" ref="23.5" \fig* \v 6 Bédəə eʼtə́l bé edúbé adyɛɛ á hǒm á ngande, bédə̄ŋ-ʼɛ metii mé edúbé adyɛɛ á ndáb é mekáne. \v 7 Bédəə bán, bad bélɛnte bɔ́ ne edúbé ésyə̄ə̄l á dyɔn-tê, bédə̄ŋ-ʼɛ bán, bad béchəge bɔ́ bán, ‘A-meléed.’ \v 8 Boŋ nyé, nyéēmwāg-sɛ béchəgé nyé bán, ‘Meléede.’ Áyə̄le meléede nhɔ́g mɔ́ɔ nyéwóó, baányaŋ bɔ́-ʼaá nyédíí. \v 9 Nyéēchə̄gē-ʼɛ mod ké nhɔ́g á nkǒŋsé wɛ́n bán Titɛ́ɛ áyə̄le nyêwóó-ʼɛ Titɛ́ɛ nhɔ́g, awɛ̂n Titɛ́ɛ awě adé ámīn. \v 10 Nyéēmwāg-kɛ sɛ béchəgé nyé bán, ‘Sáŋgwɛ́ɛ́’ áyə̄le nyêwóó Sáŋgwɛ́ɛ́ nhɔ́g, Ane-awě-Béwɔ́gté. \v 11 Mod awě adé ambáá átîntê e echɛ̂n atə́ŋgɛ́né abɛ́ mbəledɛ awɛ̂n. \v 12 Kénzɛ́ɛ́ awě achə́gté yə̌l, Dyǒb dɛ́sudéd mɔ́, kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě asǔdté yə̌l, Dyǒb dɛ́chə̄gēd mɔ́.” \s1 Yesuɛ asɛlé bad bé medogké \r (Mak 12.40; Luk 11.39-42, 44, 52, 20.47) \p \v 13 Dɔ́ɔ Yesuɛ áhɔ́bɛɛ́ aá, “Ébɛ̄ɛ̄n nyé bemeléede bé mbéndé ne Befarisia ebébtéd, nyé bad bé medogké! Nyêdibeʼ ekob é nkamlɛn ḿ mín âbɛl boŋ bad béēsɔ̄lēʼ. Nyé běn nyéesɔ́lɛ́ɛ́, nyéēmwāg-kaá bán bad bémpēe ábe béhɛde asɔ́l bésɔ̂l.\f + \fr 23:13 \ft Doŋge á kálag déʼsó ábádé nchoo 14: \fq Ébɛ̄ɛ̄n nyé bemeléede bé mbéndé ne Befarisia ebébtéd, nyé bad bé medogké. Nyêlûmtan yə̌l ne ntóŋ-ntóŋ mé mekáne, nyédumé-ʼɛ mbwɔ́g é bekúd. Né-ɔɔ́, nyɛ́ɛ̄kud nkɔ́gsɛn ḿme ńchábé ámīn.\f* \v 15 Ébɛ̄ɛ̄n nyé bemeléede bé mbéndé ne Befarisia ebébtéd, nyé bad bé medogké. Nyêkag meloŋ ne meloŋ âbɛl boŋ mod nhɔ́g átimɛn nyé. Boŋ nzé amaá nyé atimɛn, nyêbɛlé nyêbébéd mɔ́ nyaa echě ákwógnédé âkud nkɔ́gsɛn á dǔ-á-muú ḿme ńtómé ḿmɛ̄n ngen ébɛ. \p \v 16 “Ébɛ̄ɛ̄n nyé ebébtéd nyé bad ábe békwédé ndím, boŋ bélyə̄gtē bad bémpēe. Nyêyə́gte bán, ‘Nzé mod amwédé melɛ̌ á dǐn á Ndáb-e-Dyǒb, né nɛ̂ déesaá dyam, boŋ nzé mod amwédé melɛ̌ á dǐn á bwěm éʼ gôl ábe éʼdé áwēd-te, átə́ŋgɛ́né abɛl dyam áde ámwɛ́ɛ́né melɛ̌.’ \v 17 Eʼyɔ́kɛ́l éʼ bad bɛ́n, nyêkwedé ndím! Cheé étómtɛ́né etógnɛ́n abɛ́, gôl-lɛ, ngɛ́ Ndáb-e-Dyǒb echě ebɛlé boŋ gôl ebɛ́ chǒm éche ésáá áʼsō éʼ Dyǒb? \v 18 Nyêyə́gteʼ ámpē bán, ‘Nzé mod amwédé melɛ̌ á dǐn dé menyán mé mendɛ, né nɛ̂ déesaá dyam. Boŋ nzé mod amwédé melɛ̌ á dǐn dé mendɛ ḿme médé á menyán mîn, atə́ŋgɛ́né ábɛl dyam áde ámwɛ́ɛ́né melɛ̌.’ \v 19 Bad bé ndím bɛ́n! Cheé étómtɛ́né etógnɛ́n abɛ́, mendɛ ngɛ́ menyán ḿme mébɛ́lé boŋ ḿmê mendɛ mébɛ́ chǒm éche ésáá áʼsō éʼ Dyǒb? \v 20 Né-ɔɔ́ kénzɛ́ɛ́ awě amwédé melɛ̌ á dǐn dé menyán mé mendɛ, né amwédé ḿmê melɛ̌ á dǐn dé menyán ne mendɛ ké méhéé ḿme médé áwedé-mîn. \v 21 Kénzɛ́ɛ́-ʼɛ awě amwédé melɛ̌ á dǐn á Ndáb-e-Dyǒb, né amwédé ḿmê melɛ̌ a dǐn á Ndáb-e-Dyǒb ne á dǐn á Dyǒb áde ádyɛɛʼ áwēd-te. \v 22 Kénzɛ́ɛ́-ʼɛ ámpē awě amwédé melɛ̌ á dǐn dé nkoŋ ḿ mín né amwédé melɛ̌ á dǐn dé atii dé nkamlɛn ń Dyǒb ne á dǐn á Dyǒb áde ádíídé ádê atii. \p \v 23 “Ébɛ̄ɛ̄n nyé bemeléede bé mbéndé ne Befarisia ebébtéd, nyé bad bé medogké! Nyêbage Dyǒb akab ahɔ́g átîntê e mekab dyôm, ké dé mekúle ḿme béchâmnɛɛ́ ndyééd nɛ́ɛ mînt, dîl ne kúmin.\f + \fr 23:23 \fk Mînt, dîl ne kúmin: \ft bédíi byaá ábě bébɛ́nládtáá âchám ndyééd.\f* Boŋ nyéehédɛɛ́ nló áte âbɛl ndín é mekan éche mbéndé éhɔ́bé aá nyébɛleʼ. Nyéēsaá mbále ne Dyǒb, nyéewóoʼɛ́ nlém ń ngɔl, nyéedúbpe-ʼáa Dyǒb. Nyêntə́ŋgɛ́n ḿmɛ́n mésyə̄ə̄l abɛl, ésebán nyêchɔbteʼ ḿmíníí. \v 24 Nyé bad ábe békwédé ndím boŋ bélyə̄gtē bad bémpēe. Nyêbudeʼ mekan ḿme méesɛ̌ etógnɛ́n ahíd ámbīd. Nyêhúdeʼ púuted á mendíb ḿme nyémwāgkē-te, boŋ nyêtɛdte mbinde émbáá éche édé áwēd-te. \p \v 25 “Ébɛ̄ɛ̄n nyé bemeléede bé mbéndé ne Befarisia ebébtéd, nyé bad bé medogké! Nyêwobpe mbwendé ne dǐsɛ ámbīd e ebwɔ́g, boŋ medyɛ́ ḿme médé áwēd-te médíi medyɛ́ ḿme nyékúdné ndumbán ne ngoód. \v 26 Nyé Befarisia, bad bé ndím bɛ́n! Nyésébe nyéwobe mbwendé ne dǐsɛ áte, kə́ə́ŋne mbíd e ebwɔ́g chɔ́mpē ěsāŋ. \p \v 27 “Medim ne nyé bemeléede bé mbéndé ne Befarisia, nyé bad bé medogké! Nyêdíi nɛ́ɛ soŋ éche bépúbté. Ékineʼ áte ámbīd e ebwɔ́g boŋ eʼhid ne eʼbɔɔ bé ndim ḿ bad bɔ́ɔ éʼlóné áwēd-te. \v 28 Melemlem nɛ̂ dɔ́ɔ nyényînnadté áʼsō éʼ bad nɛ́ɛ bad ábe bésáá boŋ áte nyêlóné ne edogké ne mbéb. \s1 Dyǒb dɛ́kɔ̄gsɛ̄n bemeléede // bé mbéndé ne Befarisia \r (Luk 11.47-51) \p \v 29 “Medim ne nyé bemeléede bé mbéndé ne Befarisia, nyé bad bé medogké! Nyêlóoʼ soŋ é bekal-bé-eʼdəə́dəŋ bwâm, nyéloŋté-ʼɛ mebón ḿme bad ábe bésáá. \v 30 Nyêkag, nyêhɔ́be-ʼɛ bán, ‘Nzé sêmbɛ́ á póndé echě ábɛ̄d betaa, né sênkênlatɛ́nné bɔ́ áde bénwūūʼɛ́ bekal-bé-eʼdəə́dəŋ áte.’ \v 31 Nɛ̂ děn álûmte nɛ́n bán nyênkwɛntɛ́n nɛ́n bán nyêbídé á mbyaa ḿme bad ábe béwúɛʼ bekal-bé-eʼdəə́dəŋ. \v 32 Nyékag-kɔɔ́ áʼsō nyémad nsɔ́n ḿme ábɛ̄n betaa bêmbootédté. \v 33 Nyə̌ chɛ́n! Etɔd é píí ngɛ̂n. Chán nyɛ́mwɛɛ́ nkɔ́gsɛn ń dǔ-á-muú abame? \v 34 Né-ɔɔ́, mɛ̌lōmē nyé bekal-bé-eʼdəə́dəŋ ne bad bé debyɛ́ɛ́ ne bemeléede. Nyɛ́ɛ̄wūū doŋge, nyébōmē-ʼɛ bɔ́ á awɔg. Nyɛ́swādtēd doŋge eʼtaŋgú á ndáb é mekáne. Ábíníí-ʼɛ nyénané myad ne myad. \v 35 Awúu áde nyéwúɛʼɛ́ bɔ́ dɛ́bɛ̌l Dyǒb ákɔ́gsɛ́n nyé áyə̄le mekií mé bad ábe bésáá bésyə̄ə̄l ábe nyéwúú ebɛn á nkǒŋsé, bootya kwééd eche Abɛlɛ awě béwúú ngɛ̂n, âpɛ kwééd echě Zakariyaa, mwǎn awě Bɛrɛkayaa. Zakariyaa awě nyéwúú átîntê e Ndáb-e-Dyǒb ne hǒm áde bébagɛɛ́ mendɛ. \v 36 Ne mbále nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, enɛ́n nyoŋgɛl chɔ́ɔ ěkǔd nkɔ́gsɛn áyə̄le échɛ́n kwééd ésyə̄ə̄l. \s1 Yesuɛ adé ngɔl // ne bad bé Jerusalɛm \r (Luk 13.34-35) \p \v 37 “Wóowóʼ! Á-bad bé Jerusalɛm, nyêwúɛ bekal-bé-eʼdəə́dəŋ, nyéwúɛ̄nē-ʼɛ bad meláá ábe Dyǒb álómé! Nkénwǎn áte ngen ne ngen âlad nyé áte nɛ̂ŋgáne nyaá-kúb ákútanné bǎn, boŋ nyéehédɛɛ́ etə́l! \v 38 Nyénɔneʼ, Dyǒb dɛ́tɛdé echɛn ndáb, modmod éebáá-ʼaá áwēd-te. \v 39 Á mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, nyéenyínɛ́nné mɛ dǐd ámpē kə́ə́ŋ ne á póndé eche nyɛ́ɛ̄hɔ̄bpē bán, ‘Nnam ne ane awě apedé á dǐn á Sáŋgú.’ ” \c 24 \s1 Mbooted mé metake \r (Mak 13.1-2; Luk 21.5-6) \p \v 1 Ámbīd e nɛ̂, Yesuɛ anhidé á Ndáb-e-Dyǒb. Áde ákagké nɛ̂, dɔ́ɔ ábē bembapɛɛ bétáné mɔ́, boŋ bélāŋgē mɔ́ bán ánɔne nyaa eche bélóó Ndáb-e-Dyǒb. \v 2 Hɛ́ɛ Yesuɛ ákwɛntanné bɔ́ aá, “Ngáne nyényínɛɛ́ ábê bwěm éʼsyə̄ə̄l nɛ̂, ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ póndé ěpɛ̌ echě aláá ké ahɔ́g déelyəgké ámīn e waáb. Bɛ́pāŋtēd mésyə̄ə̄l áte.” \p \v 3 Ankɛ̌ á Ekone é Menzab ádyɛ̄ɛ̄ ásē. Hɛ́ɛ ábē bembapɛɛ bétáné mɔ́ wɛ́ɛ bébédé běnpɛn boŋ bésɛdté mɔ́ bán, “Láá sé póndé echě ḿmɛ́n mekan mésyə̄ə̄l mɛ́bɛnlédté. Eʼchemléd éʼhéé bɛ́lūmēd epɛ échōŋ ne asóg dé nkǒŋsé?” \v 4 Yesuɛ antimtɛ́n bɔ́ nɛ́n aá, “Nyétêd póndé nɛ́n modmod eédōgē nyé. \v 5 Bad híin bɛ́pɛ̌ bán bɔ́ɔ bédé Ane-awě-Béwɔ́gté. Bɛ́dǒg-kɛ bad híin. \v 6 Nyɛ́ɛ̄wōgē ngáne nzum éwantɛɛ́, nyɛ́ɛ̄wōgē-ʼɛ nzunze é nzum. Boŋ nyé modmod nyéēnə̄ə̄ʼ. Ḿmɛ́n mekan mésyə̄ə̄l métə́ŋgɛ́né abɛnled, boŋ saké mɔ́ɔ mɛ́lūmēd bán asóg ámáá apɛ. \v 7 Aloŋ ahɔ́g dɛ́tyēēmɛ̄n ádíníí nzum. Nkamlɛn nhɔ́g-kɛ ńtyēēmɛ̄n ḿmíníí. Nzaa ěbɛ̄, ndɔɔb-pɛ eénəŋnéd ásē mebwɔ́g ne mebwɔ́g. \v 8 Échɛ́n ndutul ésyə̄ə̄l ébɛ̄ nɛ̂ŋgáne mewɛ méʼsō ḿme mmwaád áwógɛɛ́ nzé ahɛde achyáa. \v 9 Ene póndé bɛ́kōb nyé, bébɛ nyé á mekáá mé bad ábe bɛ́kɔ̄gsɛ̄n nyé, béwúú-ʼɛ nyé. Meloŋ mésyə̄ə̄l mɛ́kɔɔ́ nyé áyə̄le dǐn ádêm. \p \v 10 “Bad híin béewɔ́ŋgé adúbe ámpē. Bɛ́bɛɛ́ nhɔ́g ne aníníí á mekáá mé bad ábe békɔ́ɔ́ bɔ́. Bɔ́ běn-nɛ bɛ́kɔɔ́n. \v 11 Bekal béʼdəə́dəŋ bé metóm híin bɛ́bīd, bédōg-kɛ ekud é bad âhíd bɔ́. \v 12 Eʼbéb bé nlém á abum bɛ́chə̄gē, né-ɔɔ́ edəŋge é bad híin ésǔd. \v 13 Boŋ kénzɛ́ɛ́ awě ǎkaán ḿmē metake nlém kə́ə́ŋ ne á asóg, ǎkǔd eʼsoósoŋ. \v 14 Ḿmɛ́n nkalaŋ ḿ bwâm tə̂ŋgɛne nkamlɛn ń Dyǒb mɛ́kanléd nkǒŋsé áte ńsyə̄ə̄l âbɛl boŋ meloŋ mésyə̄ə̄l méwôg. Ene póndé dɔ́ɔ asóg dɛ́pɛɛ́. \s1 Eʼbébtéd éʼ mekan ábe bɛ́pɛ̌ \r (Mak 13.14-23; Luk 21.20-24) \p \v 15 “Nyɛ́ɛ̄nyīn nɛ́ɛ ekúkú é akan éche épɛɛne eʼsôn áʼsō é Dyǒb ébɛ́nlédé á Ndáb-e-Dyǒb á hǒm áde ásáá \f + \fr 24:15 \fk Hǒm ádě ásáá: \ft ádíi hǒm ádě bébagɛɛ́ Dyǒb edúbé ne wɛ́ɛ bad béndūbɛ̄ɛ̄ bán, Edəə́dəŋ éche Ésáá édé.\f* ngáne nkal éʼdəə́dəŋ Daniɛlɛ ánhɔ̄bpē aá ébɛnléd. (Nyé ábe nyêláaʼ ḿmɛ́n mekan nyésôŋtɛn mɔ́ bwâm.) \v 16 Nzé nyênyíné nɛ̂, bad ábe bédé á Judeya bétôm mehélé, békɛ bésɔɔm á eʼkone mîn. \v 17 Mod awě adé á nnoŋ ń ndáb mîn eétɔgné asud âkɛ dɛ́téd chǒm éche édé mɔ́ á ndáb-te. \v 18 Mod awě mɔ́-ʼɛ ámpē adé á nzag-tê, eétīmē ámbīd á ndáb âkɛ dɛ́téd sɔ́te. \v 19 Ébɛ̄ ebébtéd ne bebaád ábe bɛ́bē nkog ne ábe bɛ́mwāŋtē ḿmê mesú. \v 20 Nyékânne nɛ́n bán ádɛ̂ abáŋgé détānē nyé á póndé e nkóg áde ahéb ádíí ngíne bwâmbwam, kéʼɛ á mbwɛ-mé-nkɔ́me-áte. \v 21 Áyə̄le ndəŋge echě ěbɛ̄ ene póndé ěbɛ̄ ndín echě eébɛ́nlédé mbêd bootya nkǒŋsé ḿbootede kə́ə́ŋ ne epun éʼchii. Dyamdyam nɛ́ɛ ádê déebɛnléd-taá ámpē mbêd. \v 22 Dyǒb ámáá ábê eʼpun éʼ metake asɛ́l áte. Nzé énkêmbɛ́ nɛ̂, né modmod éechoŋgé. Boŋ á etútú é bad ábe ápwɛ́dé, ǎsɛ̄l ábê eʼpun áte. \v 23 Ene póndé nzé mod aláŋgé nyé aá, ‘Nyénɔneʼ, Ane-awě-Béwɔ́gté mɔ́ nɛ́n’ káa aá, ‘Mɔ̂níníí,’ nyéedúbpéʼ. \v 24 Áyə̄le bad híin bɛ́bīdēʼ ábe bɛ́kalé metóm nɛ́n bán, bɔ́ɔ bédé Ane awě Dyǒb Áwɔ́gté. Bekal béʼdəə́dəŋ bé metóm ámpē bɛ́bīd. Bɛ́bɛlé menyáké mé ngíne, bélūmtē-ʼɛ eʼchemléd híin. Bɛ́bɛl nɛ́n âbɛl boŋ bédog kə́ə́ŋne bad ábe Dyǒb ápwɛ́dé, nzé nzii edé âdog bɔ́. \v 25 Nyénɔneʼ, nlâŋge nyé ḿmɛ́n mekan áʼsō éʼ póndé. \v 26 Né-ɔɔ́ nzé bad béláŋgé nyé nɛ́n bán, ‘Nyénɔneʼ adé á ehyáŋge,’ nyéēkāg áwed. Káa nzé béláŋgé nyé bán, ‘Nyénɔneʼ, adé á toŋ-tê hɛ́n,’ nyéedúbpéʼ. \v 27 Epɛ éche Mwǎn-a-Moonyoŋ ébɛ̄ melemlem nɛ̂ŋgáne emwɛdmwɛd étómɛɛ́ á akuu ne á mbəŋ. \v 28 Ké héé wɛ́ɛ ndim ḿbāgkē dɔ́ɔ benhɔgnɔnɛ́ béladnɛɛ́. \s1 Epɛ é Mwǎn-a-Moonyoŋ // ne asóg dé nkǒŋsé \r (Mak 13.24-27; Luk 21.25-28) \p \v 29 “Áde póndé e ndəŋge ne étōmmē tómɛ́n, etondɛɛ ǎkwɛ ehíntɛ́n, ngɔn-nɛ esóg apɛn. Betintinɛ bɛ́bīd ámīn, béhūn ásē, ngíne-ʼɛ éche édé ámīn énəŋnéd á eʼdii. \v 30 Ene póndé dɔ́ɔ nyɛ́nyīnnē nɛ́ɛ eʼchemléd éʼ Mwǎn-a-Moonyoŋ éʼbídé ámīn. Hɛ̂ dɔ́ɔ metúmbé mé nkǒŋsé mésyə̄ə̄l mɛ́bootédté achii ne mbwɔ́g. Bad bɛ́nyīn nɛ́ɛ Mwǎn-a-Moonyoŋ áhúɛʼɛ́ á mbag mîn, ne ngum, ne ehúmé ésyə̄ə̄l. \v 31 Esaád é eloŋ émbáá éwōgnēd. Ene póndé ǎlōm éche ángɛl á metóŋgé mé nkǒŋsé mésyə̄ə̄l méniin, âlad ábē bad áte ábe Dyǒb ápwɛ́dé, bootya atóŋgé dé nkǒŋsé ahɔ́g âpɛ ádíníí. \p \v 32 “Nyétêd eláŋsɛ́n wɛ́ɛ alín á ngəl. Nzé ngɛn ébóótédé byaá békɔ̄ɔ̄lē abíded, nyêbɛle nyêbíí bán nchoŋ ńdé bɛnbɛn. \v 33 Melemlem nzé nyênyíné ḿmɛ́n mekan mésyə̄ə̄l mébɛnlad, nyébíi nɛ́n bán, Mwǎn-a-Moonyoŋ akwogé apɛ,\f + \fr 24:33 \fq Mwǎn-a-Moonyoŋ akwogé apɛ \ft káa \fq póndé ekwogé apɛ.\f* adé-ʼɛ bɛnbɛn. \v 34 Ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, enɛ́n nyoŋgɛl e bad éemaáʼɛ́ kə́ə́ŋ né ḿmɛ́n mekan mésyə̄ə̄l mébɛ́nlédé. \v 35 Nkoŋ ḿ mín ne nkǒŋsé bɛ́maá, boŋ ábêm eʼyale bɛ́bē abɛ́ ne abɛ́. \s1 Modmod eebíiʼɛ́ epun // éche Mwǎn-a-Moonyoŋ ápɛɛ́ \r (Mak 13.32-37; Luk 17.26-30, 34-36) \p \v 36 “Modmod eebíiʼɛ́ epun pɛn kéʼɛ póndé echě ḿmɛ́n mam mɛ́bɛnlédté. Ké ángɛl éche édé ámīn éebíiʼɛ́, ké mwǎn ámpē eebíiʼɛ́.\f + \fr 24:36 \fq Ké mwǎn-nɛ ámpē eebíiʼɛ́: \ft doŋge á kálag déewóoʼɛ́ ábɛ́n eʼyale.\f* Titɛ́ɛ mwěmpɛn mɔ́ abíí póndé eche ḿmɛ́n mekan mɛ́bɛnlédté. \v 37 Melemlem ngáne émbɛ̄ɛ̄ á póndé eche Noa, nɛ̂ dɔ́ɔ ébɛ̄ɛ̄ póndé echě Mwǎn-a-Moonyoŋ ápɛɛ́. \v 38 Áyə̄le á póndé eched, byánán mendíb mé mbúú mɛ́lōn á nkǒŋsé-te bad bédyágéʼáá bwěm, bémwāg-kɛ, bebaád ne baachóm béwôŋne, kə́ə́ŋ ne mbwɛ ḿme Noa ásɔ́lé á bɔ̌lɛ éʼmbáá-te. \v 39 Bénkêmbííʼɛ́ dyam áde ábɛnlad, kə́ə́ŋ ne póndé eche mendíb mé mbúú mélónné, méhóód-tɛ bɔ́. Melemlem nɛ̂ dɔ́ɔ ébɛnlédté á póndé echě Mwǎn-a-Moonyoŋ ápɛɛ́. \v 40 Bad bébɛ bɛ́bɛlé nsɔ́n á nzag-tê, Dyǒb átéd nhɔ́g, átɛ̄dē aníníí. \v 41 Bebaád bébɛ bɛ́kɔgé medyɛ́, Dyǒb átéd nhɔ́g, áchēnē aníníí. \v 42 Né-ɔɔ́ nyétêd póndé áyə̄le nyéebíiʼɛ́ epun éche awɛn Sáŋgwɛ́ɛ́ ápɛɛ́ ámpē. \v 43 Boŋ nyébíi nɛ́n bán, nzé nwóó-ndáb abyɛ́ɛ́ʼáá póndé eche nchîb ápɛɛ́ nkuu, né ǎdyɛɛ́ epin ânɔn ndáb. Né enkêmmwaá aá nchîb ábóo mɔ́ ndáb. \v 44 Né-ɔɔ́ nyémpē nyêtə́ŋgɛ́né mboŋsɛ́n abɛ́, áyə̄le Mwǎn-a-Moonyoŋ ǎpɛ̌ á póndé echě nyéekamtɛnɛɛ́. \s1 Mbəledɛ a bwâm ne mbəledɛ a mbéb \r (Luk 12.41-48) \p \v 45 “Né-ɔɔ́, nyé mod tɛ́ ábɛ̂ nɛ́ɛ mbəledɛ awě awóó debyɛ́ɛ́, awě abɛle-ʼɛ mam ḿme eche sáŋ áláŋgé mɔ́ aá ábɛl. Mɔ́ adé mbəledɛ awě eche sáŋ ábánné aá ákamlɛn bembəledɛ ábíníí, anyín-nɛ nɛ́n aá békúdé echab ndyééd póndé echě etə́ŋgɛ́né. \v 46 Nnam mɛ́bɛ̄ ne ane mbəledɛ awě eche sáŋ áhūūʼɛ́, boŋ atán nɛ̂ŋgáne ábɛlɛɛ́ mam ḿme ánlyə̄gtɛ̄nnē mɔ́. \v 47 Ne mbále nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, ane mbəledɛ eche sáŋ ǎbané bwěm éʼsyə̄ə̄l ábe áwóó áwe mekáá aá ákamlan. \v 48 Boŋ nzé ane mbəledɛ adé mbəledɛ a mbéb, boŋ ahɔ́bé áwe nlém-tê aá, ‘Éběm áte boŋ echem sáŋ ǎhūu.’ \v 49 Né-ɔɔ́ aboótédé ábíníí bembəledɛ ábe bédé ásē echê awanɛn, ádyāg bwěm, ámwāg-kɛ mǐm ne be-mmwɛ́-mǐmɛ. \v 50 Boŋ ane mbəledɛ eche sáŋ ǎhūu epun éche éewêmtɛnɛɛ́ ne á póndé echě énkêmbííʼɛ́ aá ǎhūu. \v 51 Ane mbəledɛ eche sáŋ ǎkɔ̄gsɛ̄n mɔ́ hɛɛ́n. Ǎkɔ̄gsɛ̄n mɔ́ melemlem ngáne ánkɔ̄gsɛ̄nnē bedog-badɛ́, áhed dɔ́-ʼaá áchyɛɛ́ʼɛ́ boŋ ádyāg-kɛ mesoŋ á nsəl.” \c 25 \s1 Ngan e ngɔndérɛ dyôm \p \v 1 Yesuɛ ambɛnléd ngan empée, áhɔ̄bē nɛ́n aá, “Póndé eche Mwǎn-a-Moonyoŋ ápɛɛ́, nkamlɛn ḿ mín mɛ́bɛ̄ɛ̄ nɛ̂ŋgáne ngɔndérɛ dyôm éche éntēd ábab eʼtrúkáŋ âkɛ dé asin mod awě akude sɔ́mbé âkɛ dɛ́lyə́ged mɔ́. \v 2 Átîntê échê ngɔndérɛ dyôm, étáan émbɛ̄ eyɔ́kɛ́l, étáan-nɛ énwōŋ debyɛ́ɛ́. \v 3 Ábe bémbɛ̄ eyɔ́kɛ́l bénwālē eʼtrúkáŋ boŋ bénkênwálɛ́ɛ́ dyɔ̌g dé etrúkáŋ áde ákwógnédé. \v 4 Boŋ ábe bénwōŋ debyɛ́ɛ́ bénwalé ábab eʼtrúkáŋ ne dyɔ̌g démpēe á eʼpíd te. \v 5 Mod awě akudéʼáá sɔ́mbé enkênkobɛ́ɛ́ apɛ, né-ɔɔ́ eʼchə́ éʼtágtéʼáá bɔ́, békún-nɛ. \v 6 Melúde mé nkuu dɔ́ɔ esaád ébídé bán, ‘Mod awě akude sɔ́mbé mɔ́ ahúɛʼ nɛ́n! Nyéhyag-kɔɔ́ nyétân mɔ́.’ \v 7 Dɔ́ɔ échê ngɔndérɛ dyôm ésyə́ŋgé ásē, échə́géd ábab eʼtrúkáŋ. \v 8 Hɛ́ɛ éche ébédé eyɔ́kɛ́l élâŋgɛɛ́ éche énwōŋ debyɛ́ɛ́ bán, ‘Nyéwôŋgɛn se ádɛ̄n dyɔ̌g dé etrúkáŋ áyə̄le eʼtrúkáŋ ábɛ̄d éʼdímmɛʼ.’ \v 9 Ngɔndérɛ éche énwōŋ debyɛ́ɛ́ entimtɛ́n bɔ́ nɛ́n bán, ‘Aáy! Dyɔ̌g áde séwóó déekwogké syánē moosyəə́l. Nyékɛ nyéchan ádɛ̄n wɛ́ɛ bésómɛɛ́.’ \v 10 Né-ɔɔ́, ngɔndérɛ chê énkɛ̌ dyɔ̌g dé etrúkáŋ achan. Áde békíí nɛ̂, dɔ́ɔ mod awě akude sɔ́mbé ápédé. Échê ngɔndérɛ é debyɛ́ɛ́ étáan éche émbɛ̄ mboŋsɛ́n bɔ́ɔ̄bɔ̄ɔ bênkɛ̌ bésɔ́l á ndáb e ngande e eʼwóŋgé bédīb-pɛ ekob. \v 11 Ámbīd e póndé dɔ́ɔ échíníí ngɔndérɛ épédé boŋ bélébpé bán, ‘A-Sáŋ dibnéd sé ekob!’ \v 12 Dɔ́ɔ mod awě akude sɔ́mbé átimtanné bɔ́ aá, ‘Ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ meebíiʼɛ́ nyé.’ ” \v 13 Hɛ́ɛ Yesuɛ ásógtɛɛ́ ene ngan nɛ́n aá, “Nyétêd póndé áyə̄le nyéebíiʼɛ́ póndé eche Mwǎn-a-Moonyoŋ ápɛɛ́.” \s1 Ngan e bembəledɛ béláán // ábe bénlyə̄gnēdtē ngáb \r (Luk 19.11-27) \p \v 14 Yesuɛ ambád ámpē aá, “Ene póndé nkamlɛn ḿmīn mɛ́bɛ̄ nɛ̂ŋgáne mod nhɔ́g awě anlédé ekɛ akɛ, boŋ achɛ́lé ábē bembəledɛ alyə́g eche ngáb áwāb mekáá. \v 15 Ambɛ bɔ́ mod tɛ́ tə̂ŋgɛne echě ngude. Ambɛ nhɔ́g eʼkə́lé éʼ kábpe éʼtáan, ábɛ aníníí eʼkə́lé éʼbɛ, ábɛ-ʼɛ aníníí ekə́lé ehɔ́g. Amaá-ʼaá bɔ́ abɛ boŋ ákag. \v 16 Mbəledɛ awě ankǔd eʼkə́lé éʼtáan antéd ḿmē melemlem mé póndé ákɛ akábɛ́n nyoŋgé, ákudéʼ eʼkə́lé éʼtáan bémpēe nɛ́ɛ nsyə́ŋ. \v 17 Awě mɔ́mpē ankǔd eʼkə́lé éʼbɛ ambɛ̌l melemlem ákūd-tɛ eʼkə́lé bémpēe éʼbɛ nɛ́ɛ nsyə́ŋ. \v 18 Boŋ mbəledɛ awě ankǔd ekə́lé ehɔ́g ankɛ̌ echóg alím, atéd ḿmē mɔné ḿme awě sáŋgwɛ́ɛ́ ámbɛɛ́ mɔ́, ákóó mɔ́ áwēd-te. \p \v 19 “Etûn é póndé ámbīd enɛ̂, sáŋgwɛ́ɛ́ awě ábê bembəledɛ anhúu, bɔ́ɔ̄bɔ̄ɔ bélúmtɛ́n áte ngáne bɔ́ mod tɛ́ɛ́ ábɛ́nlédé ḿmē mɔné. \v 20 Mbəledɛ awě âmbɛɛ́ eʼkə́lé éʼ kábpe éʼtáan ampɛ̌ wɛ́ɛ eche sáŋ, áhɔ̄bē nɛ́n aá, ‘A-Sáŋ, wembɛ̌ mɛ eʼkə́lé éʼtáan ábe ménkābɛ̄nnē nyoŋgé boŋ ńkud eʼkə́lé éʼtáan bémpēe nɛ́ɛ nsyə́ŋ, mɔ́ɔmɛ́n.’ \v 21 Dɔ́ɔ eche sáŋ élâŋgɛɛ́ mɔ́ aá, ‘Nɛ̂ ábóó, edíī mbəledɛ a bwâm, edé mod a mbále, ebɛlé bwâm. Ngáne éhɛ́lé nsoŋgé ńsad alyə́ged, mɛ̌bɛ̌ wɛ nsoŋgé ḿbáá âlyə́ged. Hyǎg-kɔ́, déwôg menyiŋge.’ \p \v 22 “Mbəledɛ awě bêmbɛɛ́ eʼkə́lé éʼ kábpe éʼbɛ mɔ́-ʼɛ ampɛ̌, áhɔ̄bē nɛ́n aá, ‘A-Sáŋ, wembɛ̌ mɛ eʼkə́lé éʼbɛ ábē ménkābɛ̄nnē nyoŋgé boŋ ńkud eʼkə́lé éʼbɛ bémpēe nɛ́ɛ nsyə́ŋ, mɔ̂mɛ́n.’ \v 23 Dɔ́ɔ echab sáŋ álâŋgɛɛ́ mɔ́mpē aá, ‘Ebɛlé dyam áde ábóó, edíi mbəledɛ a bwâm. Ngáne éhɛ́lé nsoŋgé ńsad alyə́ged, mɛ̌bɛ̌ wɛ nsoŋgé ḿbáá âlyə́ged. Hyǎg-kɔ́, déwôg menyiŋge.’ \v 24 Dɔ́ɔ ane-ʼɛ awě bêmbɛɛ́ ekə́lé é kábpe ehɔ́g ápédé boŋ áhɔ̄bē nɛ́n aá, ‘A-Sáŋ, mbíí mɛɛ́ edíi mod awě alɛlé áte. Ehúdeʼ wɛ́ɛ wéēwénɛɛ́, épādē-ʼɛ wɛ́ɛ wéesobɛɛ́. \v 25 Menwóg mbwɔ́g, né-ɔɔ́, menkɛ̌ ḿmōŋ mɔné alíme á ndɔɔb-tê. Ḿmōŋ mɔné mɔ́ɔ ńdé, mɔ́-ʼɛ wɛ mɛ́n.’ \p \v 26 “Hɛ́ɛ echab sáŋ álâŋgɛɛ́ mɔ́ aá ‘A-ebébtéd ne ewɔmwɔm é mbəledɛ! Wembíi wɛɛ́ ndíi mod awě ahúdeʼ wɛ́ɛ éewénɛɛ́, wɛɛ́ mpáde-ʼɛ wɛ́ɛ méesobɛɛ́. \v 27 Cheé-ɔ̄ ênkə̌ŋ boŋ weehéde ḿmêm mɔné á ndáb eche békoŋgɛɛ́ mɔné âbɛl nɛ́n á ehúu échêm ńtân nɛ́ɛ ńchyáá mɔné mémpēe ámīn?’ \v 28 Dɔ́ɔ ane mod álâŋgɛɛ́ bembəledɛ bémpēe aá, ‘Nyékobɛn mɔ́ ḿmê mɔné nyébɛ wɛ́ɛ mod awě awóó eʼkə́lé éʼ kábpe dyôm. \v 29 Kénzɛ́ɛ́ awě awóó, Dyǒb dɛ́bād mɔ́ abɛ, ǎbǔd-tɛ awóŋ bwâmbwam. Boŋ ane awě mɔ́-ʼɛ eewóo, Dyǒb dɛ́kobɛ́n mɔ́ kə́ə́ŋne mwǎmpīn awě awóó. \v 30 Né-ɔɔ́ anɛ́n mbəledɛ awě eésɛ̌ dyam dé abɛnled, bébwêm mɔ́ á ebwɔ́g-te, á ehíntɛ́n-tê. Áhed-taá áchyɛɛ́ʼɛ́, ádyāg-kɛ mesoŋ á nsəl.’ ” \s1 Mbakú e asóg \p \v 31 Yesuɛ ambád ahɔ́b ámpē aá, “Á póndé echě Mwǎn-a-Moonyoŋ ápɛɛ́ nɛ́ɛ kə̂ŋ ne ángɛl é Dyǒb ésyə̄ə̄l ǎdyɛɛ́ á atii dé nkamlɛn âkáad bad. \v 32 Bad bésyə̄ə̄l a nkǒŋsé bɛ́ladɛ́n áte áwē eʼsó. Ene póndé ǎkab bɔ́ áte moŋge mébɛ melemlem nɛ̂ŋgáne nnɔn-a-mbód ákabɛɛ́ éche mbód áte, ábānē ńdyɔŋ ḿ mbód pɛd pɔ́g, ábānē-ʼɛ tón é mbód échíníí epɛd. \v 33 Nɛ̂ dɔ́ɔ ene kə̂ŋ ébanɛ́ɛ́ bad ábe bésáá á ekáá émbáá, ábānē-ʼɛ bad ábe béesaá á ekáá é emwɛd. \v 34 Áde nɛ́n dɛ́bɛnlédté, ǎlāā bad ábe bédé mɔ́ á ekáá émbáá aá, ‘Nyéhyag, nyé bad ábe echem Sáŋ ánámté! Nyéhyɛ nyékob nnam mé nkamlɛn ń Dyǒb ḿme ábóŋsɛ́né nyé bootya póndé eche áhə́gé nkǒŋsé. \v 35 Nyɛ́ɛ̄kǔd ḿmɛ́n nnam áyə̄le áde nzaa ékóbé mɛ, nyêmbɛɛ́ mɛ chǒm éche méndyɛ̄ɛ̄. Áde píd ékóbé mɛ nyênhɛ́ mɛ mendíb mɛ́mwɛ̄. Áde mpédé-ʼɛ nken, nyênkǒb mɛ bwâm. \v 36 Áde ménkênwóŋʼɛ́ chǒm éche ńwáaʼɛ́, nyêmbɛ̌ mɛ mbɔ́té. Áde ménkêndyɛ̌ʼɛ́ bwâm, nyêntɔgɛ́n mɛ. Áde ḿbédé-ʼɛ á mbwɔg, nyênhyɛ̌ mɛ anɔn.’ \v 37 Hɛ́ɛ bad ábe bésáá bɛ́kwɛntɛ́nné mɔ́ bán, ‘A-Sáŋ póndé ehéé sénnyīnnē wɛ ne nzaa boŋ sébɛ̄ wɛ ndyééd, káa áde píd ékóbé wɛ boŋ sébɛ̄ wɛ mendíb? \v 38 Póndé ehéé-ʼaá sénnyīnnē wɛ boŋ sɛ́kōb wɛ nken áwɛd mendáb, kéʼɛ sébɛ̄ wɛ mbɔ́té ádě wéēwóoʼɛ́ chǒm éche éhāgkē? \v 39 Póndé ehéé wénkêndyɛɛ́ʼɛ́ bwâm, boŋ sétɔ̄gɛ̄n wɛ, ké-ʼɛ séhyɛ̄ sénɔ̄n wɛ ádě édíí á mbwɔg?’ \v 40 Hɛ́ɛ ene kə̂ŋ étimtanné bɔ́ aá, ‘Ne mbále, nlâŋge nyé mɛɛ́, póndé ké ehéé echě nyêmbɛnlé nɛ̂ ne mwǎnned ké ahéé, ké awě eésɛ̌ etógnɛ́n, né mɛɛ́ nyêmbɛlɛ́ɛ́.’ \p \v 41 “Hɛ́-ʼaá álāāʼɛ́ bad ábe bédé mɔ́ á ekáá é emwɛd aá, ‘Nyésyəə mɛ á dǐd-te, nyé ábe nyékudé nkɔ́gsɛn ń Dyǒb. Nyékag á dǔ-á-muú ḿme méēdīmēʼ, ḿme Dyǒb ábóŋsɛ́né áyə̄l e Devəlɛ ne éche ángɛl. \v 42 Nzaa ewagéʼáá mɛ boŋ nyênkêmbaá mɛ chǒm éche ńdyágkē. Áde píd énkōbpē mɛ, nyênkêháá mɛ mendíb. \v 43 Mbédé nken, boŋ nyênkênkobpé mɛ áwɛn mendáb. Áde ménkênwóŋgé chǒm éche ńwáaʼɛ́, nyênkêmbaá mɛ mbɔ́té. Áde ménkêndyɛɛ́ʼɛ́ bwâm, mbɛ́-ʼɛ á mbwɔg nyéētɔgneʼaá mɛ.’ \v 44 Hɛ̂ dɔ́ɔ bɛ́kwɛntɛ́nné mɔ́ bán, ‘A-Sáŋ, póndé ehéé sénnyīnnē nɛ́ɛ nzaa, kéʼɛ píd ékóbé wɛ, kéʼɛ nɛ́ɛ édíí nken, kéʼɛ áde wéēwóoʼɛ́ chǒm éche éwáaʼɛ́, kéʼɛ ádě ékonlɛɛ́, kéʼɛ édíí á mbwɔg boŋ séewôŋgɛne wɛ?’ \v 45 Hɛ́ɛ ene kə̂ŋ étimtanné bɔ́ aá, ‘Ne mbále, nlâŋge nyé mɛɛ́, póndé ké ehéé echě nyênkênwóŋgɛ́nné ábɛ́n bad ké ahéé awě eebéde etógnɛ́n, mɛ-ɛɛ́ nyénkênwóŋgɛ́nné.’ \v 46 Ábɛ́n bɔ́-aá bɛ́kɛ̌ âkud nkɔ́gsɛn ḿme méemaáʼ. Bad ábe bésáá-ʼɛ bɛ́kɛ̌ á aloŋgé ádě déemaáʼ.” \c 26 \s1 Bad bémbáá bé Israɛl // béhəgke Yesuɛ âwúu mɔ́ \r (Mak 14.1-2; Luk 22.1-2; Jɔn 11.45-53) \p \v 1 Áde Yesuɛ ámáá ḿmê mam mésyə̄ə̄l ayə́ged, dɔ́ɔ álâŋgɛɛ́ ábē bembapɛɛ aá, \v 2 “Nyêbíí nɛ́n bán, ámbīd e eʼpun éʼbɛ Ngande e Nnyíme-ámīn ěbɛ̄. Échê epun dɔ́ɔ bɛ́bɛɛ́ Mwǎn-a-Moonyoŋ á mekáá mé bad ábe bɛ́bomé mɔ́ á awɔg.” \v 3 Beprisɛ bémbáá ne bad bémbáá bé dyad bêmbǒm á ndáb wɛ́ɛ Kaifasɛ, prisɛ ambáámbáa. \v 4 Áhed dɔ́ɔ bébɛ́léʼáá ntíi âkób Yesuɛ á mesɔɔm-tê, âwúu mɔ́. \v 5 Boŋ bénhɔ̄b bán, “Deébɛ̄lē nɛ̂ á mbwɛ ń ngande, áyə̄le nɛ́n bad bɛ́pɛɛ́n epuutéd.” \s1 Mmwaád nhɔ́g awɔ́gté // Yesuɛ á dyad á Bɛtani \r (Mak 14.3-9; Jɔn 12.1-8) \p \v 6 Yesuɛ ambɛ́ á Bɛtani á ndáb wɛ́ɛ Simɔnɛ awě akɛ́kolé nkole mé meləŋ. \v 7 Áde ádyágkɛ̄ ndyééd nɛ̂, dɔ́ɔ mmwaád nhɔ́g ápédé áwē ne apom á dyɔ̌g dé elod é bwâm áde dênlɛ̌l nkun, ásyɔg mɔ́ dɔ́ á nló. \v 8 Nɛ́ɛ ábē bembapɛɛ bényíné nɛ̂, bénlǐŋ, bésɛdté-ʼɛ bánken, “Cheé ékə́ə́ boŋ anɛ́n mmwaád ábēbtē, enɛ́n nyaa e dyɔ̌g? \v 9 Béhɛ́léʼáá se bésóm ádɛ́n dyɔ̌g nkun mbáá, béwóŋgɛ́n betóótōkɛ̄ bé bad.” \v 10 Yesuɛ ambíí mam ḿme ábê bembapɛɛ béhɔ́béʼáá. Né-ɔɔ́ anláá bɔ́ aá, “Cheé nyétagtɛɛ́ anɛ́n mmwaád? Dyam ádě ábɛ́nlé mɛ átómtɛ́né aboŋ. \v 11 Betóótōkɛ̄ bé bad bɛ́bē ne nyé póndé ésyə̄ə̄l, boŋ mɛ pɛn méebáá ne nyé póndé ésyə̄ə̄l. \v 12 Asyɔgé mɛ ádɛ́n dyɔ̌g á nló âboŋsɛn mɛ áyə̄le nlíme ḿmêm. \v 13 Ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ kéhéé ádě ḿmɛ́n nkalaŋ ḿ bwâm mɛ́kanlédté nkǒŋsé áte ńsyə̄ə̄l, bɛ́hɔ̄b dyam ádě anɛ́n mmwaád ábɛ́lé, âkamtɛn mɔ́.” \s1 Judasɛ akwɛ̌ntɛ́né Yesuɛ asóm \r (Mak 14.10-11; Luk 22.3-6) \p \v 14 Ámbīd e nɛ̂, mbapɛɛ nhɔ́g átîntê e dyôm ne bébɛ ábe Yesuɛ, awě béchə́géʼáá bán, Judas Iskariɔdɛ ankɛ̌ beprisɛ bémbáá atán. \v 15 Hɛ́ɛ ásɛdtɛɛ́ bɔ́ aá, “Cheé nyɛ́bɛɛ́ mɛ nzé mbagé Yesuɛ áwɛn mekáá âbɛl nyékób mɔ́?” Dɔ́ɔ bétóó móom mé kábpe méláán boŋ bébagé mɔ́. \v 16 Bootya ene póndé dɔ́ɔ ábóótédé nzii ahɛd âsóm mɔ́ áwāb. \s1 Yesuɛ ne ábē bembapɛɛ bétómté // Ngande e Nnyíme ámīn \r (Mak 14.12-21; Luk 22.7-13, 21-23; Jɔn 13.21-30) \p \v 17 Bɔɔb-pɔɔ́, póndé e Ngande e Ewɛle-é-Ngɛ̂n empɛ̌. Á epun éʼsō é ngande, bembapɛɛ ábē Yesuɛ béntān mɔ́, bésɛdté mɔ́ bánken, “Héé wɛ́dəŋgé wɛɛ́ séboŋsɛn wɛ ndyééd e Nnyíme-ámīn?” \v 18 Dɔ́ɔ Yesuɛ álómɛɛ́ bɔ́ á dyad-tê wɛ́ɛ mod nhɔ́g aá, béláa mɔ́ bán meléede ahɔ́bé nɛ́n aá, “Echem póndé emaá apɛ. Áwôŋ ndáb dɔ́ɔ syáābe ábêm bembapɛɛ sɛ́dyɛ̄ɛ̄ ndyééd e ngande e Nnyíme-ámīn.” \v 19 Né-ɔɔ́ bembapɛɛ bêmbɛ̌l ngáne Yesuɛ ánlāāʼɛ́ bɔ́, bêmboŋsɛ́n-nɛ ndyééd e Ngande e Nnyíme-ámīn. \v 20 Ene ngukɛ́l Yesuɛ ne ábē bembapɛɛ bêndyɛɛ́ ásē, bédyāg ene ndyééd. \v 21 Á ndyééd mîn wɛ̂, dɔ́ɔ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, “Ne mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ nyé mod nhɔ́g ǎbɛ̌ mɛ á mekáá mé bad bé ekɔyí.” \v 22 Nɛ́n dénwōgēd bembapɛɛ ndutul bwâmbwam. Bêmbootéd mɔ́ asɛded nhɔ́g ámbīd aníníí, bán, “A-Sáŋ, ndúbpé mɛɛ́ saké mɛ.” \v 23 Dɔ́ɔ Yesuɛ átimtanné bɔ́ aá, “Mod awě súmɔ̄ sɛ́ɛ̄tɔdé ewɛle á dǐsɛ-tê atɔde ahɔ́g mɔ́ɔ̄sōm mɛ. \v 24 Mwǎn-a-Moonyoŋ ǎwɛ̄ ngáne éténlédé, boŋ medim ne ane mod awě ǎsōm mɔ́. Ébágéʼáá bwâm ne ane mod nzé bénkêntɔgɛn mɔ́ achyáa.” \v 25 Hɛ́ɛ Judasɛ awě ankwɛntɛ́n Yesuɛ asóm ásɛdtɛɛ́ mɔ́ aá, “A-meléed, mɛ-yɛ?” Hɛ́ɛ Yesuɛ átimtanné mɔ́ aá, “Ngáne éhɔ́bé.” \s1 Ndyééd e Sáŋgú \r (Mak 14.22-26; Luk 22.14-20; 1 Kɔr 11.23-25) \p \v 26 Áde bédyákē ndyééd nɛ̂, dɔ́ɔ Yesuɛ átédé ewɛle, ásāgnān Dyǒb, boŋ ákabtáád áte, ábagé ábē bembapɛɛ áhɔ̄bē nɛ́n aá, “Nyékob, nyédyɛ̂, echem yə̌l nɛ́n.” \v 27 Ámbīd e nɛ̂, antéd mbwendé ḿ mǐm, ásāgnān Dyǒb, ábagé bɔ́, boŋ áhɔ̄bē nɛ́n aá, “Nyé moosyəə́l nyémwɛ̂. \v 28 Ḿmêm mekií mɔ̂mɛ́n. Ḿmɛ́n mekií médíi melɛ̌ mékɔ̄ɔ̄lē. Ḿmɛ́n mekií mésyɔ́gké á nló ḿ bad híin, âbɛl nɛ́n Dyǒb álagsɛn bɔ́ mbéb. \v 29 Nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́, méemwáá ḿmɛ́n mǐm ámpē kə́ə́ŋ ne epun éche mɛ́mwɛ̄ɛ̄ mɔ́ ekɔ́ɔ́lé ne nyé á nkamlɛn ḿmē echem Sáŋ.” \v 30 Bénkɔ̄n nkə́ŋgé mé nságnɛn. Nɛ́ɛ bémáá akɔ́n, bênkɛ̌ á Ekone é menzab. \s1 Yesuɛ ahɔ́bé ngáne // Petro ábāŋgē mɔ́ áyə̄l \r (Mak 14.27-31; Luk 22.31-34; Jɔn 13.36-38) \p \v 31 Áde bépédé á ekone mîn, dɔ́ɔ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ ábē bembapɛɛ aá, “Nkuu nɛ́n děn, nyé baásyə̄ə̄l nyɛ́ɛ̄nyəgéd, nyétɛ̄dē mɛ. Nyɛ́ɛ̄nyəgéd, áyə̄le dyam áde dɛ́bɛnléd ne mɛ. Éténlédé nɛ́n bán, ‘Mɛ̌wūū nnɔn-a-mbód, éche mbód ésyə̄ə̄l épáŋtéd áte. \v 32 Boŋ ádě echem Sáŋ ápuúdté mɛ, mɛ̌kɛ̌ áʼsō á Galilia, áwed-taá nyɛ́tānnē mɛ.’ ” \v 33 Áde Yesuɛ ámáá ahɔ́b nɛ̂, dɔ́ɔ Petro áhɔ́bɛɛ́ aá, “Ké moosyəə́l ambáŋ wɛ áyə̄l, mɛ pɛn méetɛdɛ́ɛ́ wɛ mbêd.” \v 34 Dɔ́ɔ Yesuɛ átimtanné mɔ́ aá, “A-Petro, ńláa wɛ mɛɛ́, nchóm-a-kúb adɛ̂hɔ́b aá mɔ́tōoʼ nkuu nɛ́n, wɛ̌bāŋ mɛ áyə̄l ngen éláán.” \v 35 Dɔ́ɔ Petro ábádtɛɛ́ mɔ́ áte aá, “Ké nkə́ŋ mɔ́ɔ bésɛ̄lɛ̄ɛ̄ mɛ, méebáŋgé wɛ áyə̄l mbêd.” Ábíníí bembapɛɛ bésyə̄ə̄l bɔ́mpē bénhɔ̄b melemlem. \s1 Yesuɛ akánné á Getsɛmani \r (Mak 14.32-42; Luk 22.39-46) \p \v 36 Ámbīd e nɛ̂, Yesuɛ ne ábē bembapɛɛ bênkɛ̌ á abwɔ́g á hǒm áde béchə́géʼáá bán Getsɛmani. Áde bépédé, Yesuɛ anláá bɔ́ aá bédyɛɛ áhed, aá mɔ́-ʼɛ mɔ́sīdteʼ áʼsō, âkáne. \v 37 Áde ákagké, ankɛɛ́n Petro ne bǎn ábe Zɛbɛdiɛ bébɛ. Ndəŋge ne metake híin bébédé mɔ́ á nlém-tê. \v 38 Dɔ́ɔ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, “Ndəŋge echě edé mɛ á nlém ehɛle-sɛ ewúú mɛ. Nyélyəg hɛ́n, nyédyɛɛn mɛ epin.” \v 39 Dɔ́ɔ Yesuɛ ásídté áʼsō ámpē boŋ ábwēmē yə̌l ásē. Ankúdɛ́n ásē, ákānnē aá, “A-Tɛ̂, nzé ébóŋnédé wɛ, ékóbɛ́n mɛ ḿmɛ́n metuné. Boŋ ké nɛ̂, bɛ̌l ngáne ébóŋnédé wɛ, saké ngáne ébóŋnédé mɛ.” \v 40 Áde ámáá akáne, antǐm ámbīd wɛ́ɛ ábê bembapɛɛ béláán. Antán nɛ́ɛ békúnɛɛ́, boŋ álāŋgē Petro aá, “Cheé ékə́ə́ boŋ nyéēhɛle awɛsɛn âdyɛɛn mɛ epin ké háwa pɔ́g? \v 41 Nyédyɛɛ epin, nyékânne âbɛl nɛ́n Dyǒb déemwǎg-sɛ mekəgsɛn mépiinéd nyé. Nlém ńdə́ə́, boŋ ekob é yə̌l édé mbwɔ́g.” \v 42 Yesuɛ ankɛ akáne ámpē, áhɔ̄bē nɛ́n, aá, “A-Tɛ̂, nzé édé nɛ́n bán, weéhɛ̄lɛ̄ɛ̄-sɛ ékōbɛ̄n mɛ ḿmɛ́n nted mé metuné, ésebán mpémé mɔ́, ébɛl ngáne ébóŋnédé wɛ.” \v 43 Nɛ́ɛ átímé ámbīd ámpē, antán nɛ́ɛ ábê bembapɛɛ bédíi békúnɛɛ́ áyə̄le eʼchə́ bémbɛ̄ bɔ́ á dǐd bwâmbwam. \v 44 Yesuɛ antǐm ámbīd á mekáne ámpē ngen éche élóntɛ́ne éláán, áhɔ̄bē melemlem mé eʼyale. \v 45 Hɛ̂ dɔ́ɔ Yesuɛ átímé ámbīd ámpē wɛ́ɛ ábê bembapɛɛ, boŋ álāŋgē bɔ́ aá, “Nyêlyəgé nyêkúneʼ, nyêkɔ́mme-ʼɛ nyé áte-yɛ? Nyénɔneʼ, póndé-ʼaá epedé nɛ́n eche bɛ́bɛɛ́ Mwǎn-a-Moonyoŋ á mekáá mé bad bé mbéb. \v 46 Nyépáde ásē dékag. Nyénɔneʼ, mod awě akií mɛ ntúrɛ́ mɔ́ ahúɛʼ nɛ́n.” \s1 Békóbé Yesuɛ \r (Mak 14.43-50; Luk 22.47-53; Jɔn 18.3-12) \p \v 47 Ehɔ́b éepedɛɛ́ Yesuɛ amaa á nsəl boŋ Judasɛ ápag. Judasɛ, mbapɛɛ nhɔ́g átîntê e bembapɛɛ dyôm-ne-bébɛ ábe Yesuɛ, ampɛ̌ ne amute ádě dénwālē nkwáté ne mbid. Beprisɛ bémbáá ne bad bémbáá bé Israɛl bɔ́ɔ bénlōm ábê bad. \v 48 Ntúrɛ́ awě Yesuɛ amad bɔ́ eʼchemléd abɛ aá, “Kénzɛ́ɛ́ awě mɛ́hɛ̄ɛ̄ tə̂l, né mod awě nyéhɛdɛɛ́ mɔ̂ne, nyékôb mɔ́.” \v 49 Nɛ́ɛ Judasɛ ápédé pɛɛ́n, atóm-mɛ wɛ́ɛ Yesuɛ, álɛ̄lēd mɔ́ aá, “A-meléed, nsaŋ ḿbɛ̂ ne wɛ.” Ahɛ́-ʼɛ mɔ́ tə̂l. \v 50 Yesuɛ antimtɛ́n mɔ́ aá, “Amúɛ̄, wéebɛlɛ́ɛ́ chǒm éche éhyédé abɛl-ɛ?”\f + \fr 26:50 \fq Amúɛ̄, wéebɛlɛ́ɛ́ chǒm éche éhyédé abɛlʼɛ? \ft Káa, \fq Amúɛ̄, cheé éhyédé abɛl hɛ́n?\f* Hɛ̂ dɔ́ɔ ábê bad bésídté áʼsō, boŋ békōbēʼ Yesuɛ, béwéd-tɛ mɔ́ achə́ə. \v 51 Hɛ̂ dɔ́ɔ mod nhɔ́g átîntê e bad ábe bémbɛ̄ ne Yesuɛ ádólé nkwáté á abám, nɛ́ɛ átómté mɔ́ boŋ asɛ́l-lɛ ntâŋ awě prisɛ ambáámbáa etúu. \v 52 Dɔ́ɔ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ ane mod aá, “Timéd ḿmoŋ nkwáté á abám. Kénzɛ́ɛ́ awě awanne nkwáté, nkwáté mɔ́ɔ bɛ́wūɛ̄nnē mɔ́. \v 53 Weebíiʼɛ́ nɛ́n wɛɛ́ nzé nhɛ̌dné echem Sáŋ nwôŋgɛn, wɛɛ́ né ábwɔ̄g-ábwɔ̄g, ǎlōmē mɛ eʼchoŋ ne eʼchoŋ é ángɛl âwóŋgɛn mɛ-yɛ? \v 54 Boŋ nzé mbɛlé nɛ̂, né chán-nɔ̄ kálag e Dyǒb echě ehɔ́bé nɛ́n aá, nɛ́n átə́ŋgɛ́né abɛnled élōnnē?” \v 55 Hɛ́ɛ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ ádê amute aá, “Nchîb mɔ́ɔ ńdíí awě nyéhyédé akób ne mbid ne nkwáté-yɛ? Epun tɛ́ɛ́ mbédé á Ndáb-e-Dyǒb, ń'yə̄gtē bad, boŋ nyéekóbe mɛ. \v 56 Boŋ ḿmɛ́n mésyə̄ə̄l mébɛ́nlédé âlóned mam ḿme bekal béʼdəə́dəŋ bétélé á kálag e Dyǒb.” Hɛ̂ dɔ́ɔ bembapɛɛ bésyə̄ə̄l bétɛ́dté mɔ́, boŋ bétómé mehélé. \s1 Bépɛ́ɛ́né Yesuɛ á kóte \r (Mak 14.53-65; Luk 22.54-55, 63-71; Jɔn 18.13-14, 19-24) \p \v 57 Hɛ̂ dɔ́ɔ bad ábe bénkōb Yesuɛ békɛ́ɛ́né mɔ́ á ndáb wɛ́ɛ Kaifasɛ awě ambɛ́ Prisɛ Ambáámbáa. Áhed dɔ́ɔ bemeléede bé mbéndé ne bad bémbáá bé Israɛl bémpēe bênladɛ́nné áte. \v 58 Áde békɛɛnɛɛ́ Yesuɛ nɛ̂, Petro ahídéʼáá mɔ́ ámbīd mwǎ etûn kə́ə́ŋ bépɛ nchiitɛn ne eyáde éche Kaifasɛ. Nɛ́ɛ ápédé áhed ansɔ́l á eyáde-tê, ádyɛ̄ ásē ne benɔn bé Ndáb-e-Dyǒb, âbɛl nɛ́n ányîn ngáne nkáásé ḿme Yesuɛ mɛ́sōgkē. \v 59 Bɔɔb-pɔɔ́, beprisɛ bémbáá ne bad bé káánsɛl bésyə̄ə̄l béhɛ́déʼáá bad ábe bɛ́bīd mbóŋ é metóm á nló wɛ́ɛ Yesuɛ âbɛl nɛ́n béwúu mɔ́. \v 60 Ké nɛ̂ŋgáne ekud é bad ênhyɛ̌ mbóŋ é metóm abíd áwe nló, bénkênkóbɛ́nné mɔ́ awusé ké ahɔ́g. Kə́ə́ŋ ne á asóg, dɔ́ɔ mbóŋ ébɛ ébídé, éhɔ̄bē nɛ́n bán, \v 61 “Anɛ́n mod anhɔ́b aá, mɔ́hɛle mɔ́bōōtēd Ndáb-e-Dyǒb aá mɔ́lōŋ-ʼɛ chɔ́ ámbīd ámpē átîntê e eʼpun éʼláán.” \v 62 Áde Prisɛ Ambáámbáa éwógé nɛ̂, dɔ́ɔ átyéémé ámīn boŋ ásɛdté Yesuɛ aáken, “Weewóoʼɛ́ dyamdyam âhɔ́b tə̂ŋgɛne dyam ádě ábén bad béhɔ́bé wɛ á yə̌l-ɛ?” \v 63 Boŋ Yesuɛ enkênkədɛ́nné mɔ́. Hɛ̂ dɔ́ɔ Prisɛ Ambáámbáa álâŋgɛɛ́ mɔ́ ámpē aá, “Ne melɛ̌ á dǐn á Dyǒb áde ádé á aloŋgé, láá sé mbále, wɛ-ɛɛ́ edé Ane-awě-Béwɔ́gté, Mwǎn a Dyǒb-ɛ?” \v 64 Hɛ̂ dɔ́ɔ Yesuɛ ákwɛntanné mɔ́ aá, “Ngáne éhɔ́bé.” Yesuɛ ambád-tɛ ámpē aá, “Á mbále, nlâŋge nyé nɛ́n mɛɛ́ bootya enɛ́n póndé, nyɛ́ɛ̄nyīn nɛ́ɛ Mwǎn-a-Moonyoŋ ádyɛ́ɛ́ á ekáá émbáá é Dyǒb a Ngum. Nyɛ́ɛ̄nyīn-nɛ nɛ́ɛ ádyɛ́ɛ́ á mbag mîn, ásudɛɛ́ á nkǒŋsé.” \v 65 Dɔ́ɔ Prisɛ Ambáámbáa ányábé mbɔ́té âlúmed nɛ́n aá mɔ́lií, boŋ álāŋgē bad bé kóte aá, “Asyə́ə́ Dyǒb! Mbóŋ éhéé émpēe déhɛdɛɛ́? Nyé baásyə̄ə̄l nyêwógé bɔɔb ngáne ásyə́ə́ Dyǒb!” \v 66 Dɔ́ɔ ásɛdtɛɛ́ bɔ́ aáken, “Chán nyéwémtɛ́né?” Hɛ́ɛ békwɛ́ntɛ́né bán, “Akwedé nkáá, atə́ŋgɛ́né-ʼɛ awɛ́.” \v 67 Dɔ́ɔ doŋge á bad bébóótédé mɔ́ meléed asobted áʼsō, bébɔmé-ʼɛ mɔ́. Ábíníí-ʼɛ bébɔmé mɔ́ mebɛ́n, \v 68 béhɔ́bé-ʼɛ bán, “Á-mod awě ahɔ́bé aá mɔ́ɔ mɔ́dē Krǐstəə, láá-ʼɛ sé mod awě abɔmé wɛ.” \s1 Petro abáá Yesuɛ áyə̄l \r (Mak 14.66-72; Luk 22.56-62; Jɔn 18.15-18, 25-27) \p \v 69 Ene póndé Petro andyɛɛ́ ásē á eyáde é kóte-tê. Hɛ̂ dɔ́ɔ ngɔndérɛ e mbəledɛ pɔ́g épédé áwē, boŋ éhɔ̄bē aá, “Wɛ nɛ́n, edé nhɔ́g awě awǒŋnéʼáá Yesuɛ, ane mod awě abídé á mbwɔ́g e Galilia.” \v 70 Boŋ Petro antáŋ áʼsō wɛ́ɛ ábê bad bésyə̄ə̄l, ákwɛntɛ́n aá, “Meebíiʼɛ́ dyam áde éhɔ́bɛɛ́.” \v 71 Áde ámáá ahɔ́b nɛ̂, antǐm á mmwɛ mé eyáde é kóte. Áhed dɔ́ɔ mbəledɛ a ngɔndérɛ ampée ányíné mɔ́, boŋ álāŋgē bad ábe bébédé áhed aá, “Anɛ́n mod abédé ne Yesuɛ, mod a dyad á Nazarɛt.” \v 72 Boŋ Petro antáŋ ámpē, áhɔ̄bē nɛ́n aá, “Mmwâg melɛ̌ nɛ́n mɛɛ́ meebíiʼɛ́ mɛ ane mod.” \v 73 Éebemɛɛ́ áte, bad ábe béntyēēm áhed bêmpɛ̌ wɛ́ɛ Petro, boŋ béhɔ̄bē nɛ́n bán, “Etáa ngɛ̂n, edé nhɔ́g awě ahídéʼáá ane mod. Mbwɛ́d e ehɔ́b echôŋ epanle wɛ áte, nɛ́n ebídé á mbwɔ́g e Galilia.” \v 74 Dɔ́ɔ Petro ámwākē melɛ̌ aá, “Dyǒb ákɔ́gsɛn mɛ nzé nkale metóm! Meebíiʼɛ́ ane mod!” Áde ámáá ahɔ́b nɛ̂ hɔ́bɛ́n, nchóm-a-kúb antóŋ. \v 75 Dɔ́ɔ Petro ákámtɛ́né ehɔ́b éche Yesuɛ ánlāāʼɛ́ mɔ́ aá, “Nchóm-a-kúb adɛ̂hɔ́b aá mɔ́tōoʼ, wɛ̌bāŋ mɛ áyə̄l ngen éláán.” Dɔ́ɔ Petro ábídé á ebwɔ́g-te, boŋ ábə̄nlē awé. Anchií bwâmbwam. \c 27 \s1 Békɛ́ɛ́né Yesuɛ wɛ́ɛ Payledɛ \r (Mak 15.1; Luk 23.1-2; Jɔn 18.28-32) \p \v 1 Nɛ́ɛ bǐn éʼsáŋgé sáŋgɛ́n, beprisɛ bémbáá ne bad bémbáá bé Israɛl bésyə̄ə̄l bêmbootéd Yesuɛ ahəge ngáne bɛ́wūūʼɛ́ mɔ́. \v 2 Bênhaŋ mɔ́, bébāg-kɛ mɔ́ á mekáá wɛ́ɛ Payledɛ awě kə̂ŋ e aloŋ á Roma êmbanɛ́ɛ́ aá ákamlan bad bé mbwɔ́g e Judeya á póndé eched. \s1 Kwééd eche Judasɛ \r (Mbɛl 1.18-19) \p \v 3 Áde Judasɛ, ntúrɛ́ awě Yesuɛ ányíné nɛ́n aá kóte ebagé mbakú nɛ́n bán béwúu Yesuɛ, ambɛ́ ngɔl ne awusé áde ábɛ́lé. Nɛ̂ dênkə̌ŋ, antéd móom mé kábpe méláán ḿme beprisɛ bémbáá ne bad bémbáá bé Israɛl bêmbɛɛ́ mɔ́, ákɛ átimtéd bɔ́ ámbīd. \v 4 Anhɔ́b aá, “Mbɛlé mbéb âkɛ mod ntúrɛ́ awě eébɛle dyamdyam, awě bɛ́wūū-ʼaá bɔɔb ngɛ̂n.” Dɔ́ɔ bétimtanné mɔ́ bán, “Cheé séwóó abɛl ne nɛ̂? Nɛ̂ ánɔne wɛ.” \v 5 Nɛ́ɛ Judasɛ áwógé nɛ̂, ambwémé bɔ́ ḿmê móom mé kábpe méláán ásē wɛ́ɛ bémbɛ̄ɛ̄ á Ndáb-e-Dyǒb. Nɛ́ɛ ámáá abwém, ambíd ákɛ ápan yə̌l. \v 6 Beprisɛ bémbáá bênlǎd ḿmê mɔné áte, béhɔ̄bē nɛ́n bán, “Ḿmɛ́n mɔné ńdíi mɔné mé ebɛn. Né-ɔɔ́, mbéndé eébagɛɛ́ kunze nɛ́n bán déladtɛn ḿmɛ́n mɔné ne mɔné ń Ndáb-e-Dyǒb.” \v 7 Áde bémáá ahəgtɛn tə̂ŋgɛne ḿmê mɔné, béntēd mɔ́, béchānɛ̄n etúú éche ébédé etúú é mod nhɔ́g awě atuméʼáá mbeé. Bênchan chɔ́, âlíme beken. \v 8 Nɛ̂ dɔ́ɔ ákə́ə́ boŋ kə́ə́ŋ neʼ chii, béchəgé échê etúú bán, Etúú é Mekií. \v 9 Nɛ́n, dêmbɛnléd âlóned eʼyale ábe nkal éʼdəə́dəŋ Jeremayaa ánhɔ̄bpē aá, “Bɛ́tēd móom mé kábpe méláán ḿme ńdé nsoŋgé ḿ mɔné ḿme doŋge á bad bé Israɛl bênkwɛntɛ́nné asábe áwe nló, \v 10 bébɛ̄nlēd âchanɛn etúú éche ntumé-mbeé. Nɛ́n dɔ́ɔ Dyǒb dénlāāʼɛ́ mɛ aá, ḿbɛl.” \s1 Payledɛ akáádté Yesuɛ \r (Mak 15.2-5; Luk 23.3-5; Jɔn 18.33-38) \p \v 11 Enɛ́n póndé-ɔɔ́ Yesuɛ antyéém á nkáásé áʼsō wɛ́ɛ Payledɛ awě akǎmlánnáá mbwɔ́g e Juda. Payledɛ ansɛdéd mɔ́ aá, “Wɛ́ɛ edé kə̂ŋ e bad bé Israɛl-ɛ?” Yesuɛ antimtɛ́n mɔ́ aá, “Ngáne éhɔ́bé.” \v 12 Boŋ áde beprisɛ bémbáá ne bad bémbáá bé Israɛl bénhɔ̄bpē mɔ́ mam áyə̄l, enkênhɔ́bpé dyamdyam. \v 13 Né-ɔɔ́ Payledɛ ansɛdéd mɔ́ aáken, “Weewógɛ́ɛ́ ḿmɛ́n mam mésyə̄ə̄l ḿme ábɛ́n bad béhɔ́bɛɛ́ wɛ áyə̄l-ɛ?” \v 14 Boŋ ké nɛ̂, Yesuɛ enkênhɔ́bpé ké eyale, nɛ̂-ʼɛ dénkɔ̄mēd Payledɛ yə̌l áte bwâmbwam. \s1 Mbakú e kwééd eche Yesuɛ \r (Mak 15.6-15; Luk 23.13-25; Jɔn 18.39-19.16) \p \v 15 Bɔɔb-pɔɔ́, mwɛ̌ tɛ́ɛ́ nzé Ngande e Nnyíme-ámīn empɛ̌, Payledɛ ammɛntɛ́n mod a mbwɔg nhɔ́g abíded á mbwɔg. Ane mod abágéʼáá mod ké ahéé awě bad bé dyad bêmpwɛdté. \v 16 Ene póndé mod a mbwɔg nhɔ́g ambɛ́ awě béchə́géʼáá bán Barabasɛ. Ane mod ambyɛ́ɛ́n bwâmbwam áyə̄le eʼbébtéd éʼ mekan ábe ábɛ́léʼáá. \v 17 Né-ɔɔ́ áde ndun e mod éládné áte á ndáb wɛ́ɛ Payledɛ, ansɛdéd bɔ́ aá, “Nzɛ́-módɛ́ nyéhɛdɛɛ́ bán ḿbíded, Barabasɛ kéʼɛ Yesuɛ awě béchəgɛɛ́ bán Krǐstəə?” \v 18 Ambɛl nɛ́n áyə̄le ambíi bwâm aá prisɛ ambáá ne baámbáá bébágé Yesuɛ áwe mekáá áyə̄le kɔ́njí embɛ́ bɔ́ áte. \v 19 Áde Payledɛ ádyɛ́ɛ́ á atii wɛ́ɛ ákáádtéʼáá bad, mwaád anlómé mɔ́ nsəl aá, “Weewóó dyamdyam âbɛl ne mbakú eche ane mod awě eébɛle dyamdyam, áyə̄le nnǎŋgé mɔ́ nló nkuu ḿme ńtómé nɛ́n ḿme ńtágté mɛ bwâmbwam.” \v 20 Beprisɛ bémbáá ne bad bémbáá bé Israɛl bénsɔ̄l ábê bad áte nɛ́n bán béláa Payledɛ ábíded dásɔ̄ Barabasɛ boŋ ábɛ mbakú nɛ́n béwúu Yesuɛ. \v 21 Né-ɔɔ́, áde Payledɛ ásɛ́dté ábê bad aá, “Áyə̄le ábén bad bébɛ, ahéé nyéhɛdɛɛ́ bán, ḿbíded?” Bɔ́ moosyəə́l bênkwɛntɛ́n bán, “Barabasɛ!” \v 22 Dɔ́ɔ Payledɛ ásɛdtɛɛ́ bɔ́ ámpē aá, “Chán-nɔ̄ nyéhɛdɛɛ́ bɔɔb bán ḿbɛl ne Yesuɛ awě béchəgɛɛ́ bán Krǐstəə?” Dɔ́ɔ békwɛntanné bán, “Bébome mɔ́ á awɔg!” \v 23 Hɛ́ɛ Payledɛ ásɛdtɛɛ́ bɔ́ ámpē aá, “Áyə̄le chán? Ebébtéd éhéé ábɛ́lé?” Boŋ bênnabé abón bán, “Bomé mɔ́ á awɔg.” \v 24 Áde Payledɛ ányíné aá mɔ́ɔ̄hɛ̄lɛ̄ɛ̄ se mɔ́həŋlɛ́n ábê bad mewêmtɛn tə̂ŋgɛne mbakú eche Yesuɛ, âbáŋ nɛ́n aá, ábê bad béepɛɛneʼ mpuutéd, dɔ́ɔ átédé mendíb boŋ áwobpé mekáá áwab eʼsó, áhɔ̄bē-ʼɛ aá, “Mekáá mésáá mɛ áyə̄le kwééd eche anɛ́n mod. Nɛ̂ ánɔne nyé běn.” \v 25 Hɛ́ɛ ene ndun e mod ékwɛntanné bán, “Sêkwɛ̌ntɛ́né. Ḿmē mekií mébɛ̂ áwɛd nló, nchoo ne ḿmɛ̄d nchyáátɛ́n!” \v 26 Né-ɔɔ́, Payledɛ ambídtéd bɔ́ Barabasɛ. Ambɛ̌ kunze aá, sə́nze ébɔm Yesuɛ, boŋ békɛ bébome-ʼɛ mɔ́ á awɔg. \s1 Sə́nze éwɛ́lé Yesuɛ \r (Mak 15.16-20; Jɔn 19.2-3) \p \v 27 Sə́nze éche Payledɛ éntēd Yesuɛ, ékɛ̄ɛ̄n mɔ́ á eyáde é nkamlɛnɛ, bélād-tɛ baáb ábíníí bésyə̄ə̄l áte áhed. \v 28 Bénhūd mɔ́ mbɔ́té áyə̄l, béhɛ́ mɔ́ mengombe ḿme ń'yəgeʼ ḿme ńwágné mengombe mé kə̂ŋ. \v 29 Béntēd ngɛn é mechə̌, bélóó mɔ́ ekóté éche émbɛ̄ nɛ́ɛ ekóté é kə̂ŋ, béhɛ́ mɔ́ chɔ́ á nló. Bénhɛ̄ mɔ́ ntóŋ á ekáá é mbáá te, bébwɔ̄gkē-ʼɛ mɔ́ mebóbóŋ âwɛl mɔ́. Béhɔ́béʼáá nɛ́n bán, “Edúbé ébɛ̂ ne wɛ, a-kə̂ŋ e bad bé Israɛl!” \v 30 Dɔ́ɔ bébóótédé mɔ́ meléed asob á yə̌l, boŋ bétēdē ḿmê ntóŋ, bébɔmé mɔ́ á nló. \v 31 Áde bémáá mɔ́ awɛl, bénhūd mɔ́ ḿmê mengombe á yə̌l, bétīmēd éche mbɔ́té. Nɛ́ɛ bémádé nɛ̂, bénkɛɛ́n mɔ́ âkɛ dé ábome mɔ́ á awɔg. \s1 Bébómmé Yesuɛ á awɔg \r (Mak 15.21-32; Luk 23.26-43; Jɔn 19.17-27) \p \v 32 Áde békagké nɛ̂, nɛ́ɛ échê sə́nze ébīdēnnē Yesuɛ á dyad-tê, dɔ́ɔ bébómné mod awě ambíd á dyad á Sirinɛ awě béchə́géʼáá bán Simɔnɛ. Hɛ́ɛ békóbé mɔ́, boŋ bépēmtē mɔ́ awɔg áde Yesuɛ bán áhídne mɔ́ dɔ́ ámbīd. \v 33 Dɔ́ɔ bépédé hǒm áde béchə́géʼáá bán, Golgota, awě adé nɛ́n bán, “Hǒm dé Ebóŋgɛ́l é Nló.” \v 34 Áhed, bêmbɛ̌ Yesuɛ mǐm ḿmē béhédé achəchəə áte. Boŋ ádě áwóglɛ́né mɔ́ á nsəl, enkênkwɛntɛ́nné amwɛ́. \v 35 Áde bémáá mɔ́ abome á awɔg bênsǐd mbambú âkab éche mbɔ́té. \v 36 Nɛ́ɛ bémáá mɔ́ mbɔ́té akab, béndyɛɛ́ áhed ânɔn mɔ́. \v 37 Bêntěl echě nzɔm e kwééd á abámbé nɛ́n bán, “Yesuɛ mɔ́ɔ nɛ́n, kə̂ŋ e bad bé Israɛl.” Béntēd ádé abámbé, bébōmē áwe nló-mîn. \v 38 Bêmbomé bechîb bébɛ á awɔg nchoo ne Yesuɛ, nhɔ́g á pɛd e ekáá émbáá, aníníí-ʼɛ á pɛd e ekáá é emwɛd. \v 39 Bad ábe bétóméʼáá nzii bɛnbɛn ne áhed bébɔ́méʼáá nló bébwēmmē-ʼɛ mɔ́ nzyə́ŋ \v 40 bán, “Wenhɔ́b wɛɛ́ mɔ́ɔ̄bōōtēd Ndáb-e-Dyǒb, wɛɛ́ mɔ́lōŋ-ʼɛ chɔ́ ámpē átîntê e eʼpun éʼláán. Nzé wɛ-ɛɛ́ edé Mwǎn a Dyǒb, sǒŋ echoŋ yə̌l, ésud ásē á awɔg hɛ̂.” \v 41 Beprisɛ bémbáá, bemeléede bé mbéndé ne bad bémbáá bé Israɛl bɔ́mpē béwɛ́léʼáá mɔ́, béhɔ̄bē bán, \v 42 “Achǒŋtéʼáá bad, bɔɔb eéhɛlɛɛ́ yə̌l awôŋgɛn. Nzé ne mbále mɔ̂dé kə̂ŋ e aloŋ á Israɛl, ásud-tɔɔ́ á awɔg hɛ̂ bɔɔb. Hɛ̂ dɔ́ɔ sɛ́dūbɛ̄ɛ̄ bán mɔ̂dé Ane-awě-Béwɔ́gté. \v 43 Adúbpé aá Dyǒb ádé ne mɔ́, aá mɔ́dē-ʼɛ Mwǎn a Dyǒb. Ahâ! Dyǒb áwôŋgɛn-nɔɔ́ mɔ́ bɔɔb dényîn.” \v 44 Kə́ə́ŋ ne bechîb ábe bêmbomɛ́ɛ́ á awɔg nchoo ne Yesuɛ bɔ́mpē bésyə́ə́ʼáá Yesuɛ. \s1 Yesuɛ awédé \r (Mak 15.33-41; Luk 23.44-49; Jɔn 19.28-30) \p \v 45 Áde bǐn éʼpédé kəd, ehíntɛ́n ênkwɛ̌ hǒm ásyə̄ə̄l kə́ə́ŋ ne ngə́ŋ éláán. \v 46 Dɔ́ɔ Yesuɛ álébpé esaád aá, “Elí, Elí, lámá sábátāni,” awě adé nɛ́n bán, “A-Dyǒb ádêm, a-Dyǒb ádêm, cheé ékə́ə́ boŋ étɛdté mɛ?” \v 47 Nɛ́ɛ doŋge á bad ábe bémbɛ̄ bɛnbɛn béwógé nɛ̂, bénhɔ̄b bán, “Achɛ̂nle Elaijaa aá áhyɛ áwôŋgɛn mɔ́.” \v 48 Ábwɔ̄g-ábwɔ̄g bɔ́ mod nhɔ́g annyəgéd, antéd kuchá, ásɔ̄m á ntóŋ, átɔ̄dē á ebɛ́ntéd é mǐm tê, boŋ áhāg mɔ́ á nsəl aá ámwɛ̂. \v 49 Ábíníí-ʼɛ béhɔ̄bē nɛ́n bán, “Nyémwɛ, dényîn nzé Elaijaa ǎhyɛ mɔ́ awôŋgɛn.” \v 50 Hɛ̂ dɔ́ɔ Yesuɛ álébpé esaád ámpē boŋ ámyɛ̌-ʼɛ nlém. \v 51 Ene póndé chěn abad ádě dênkǎb Ndáb-e-Dyǒb áte, dênsalé áte eʼpɛd éʼbɛ bootya ámīn kə́ə́ŋ ne ásē. Ndɔɔb ennəŋnéd, meláá mésanlé áte, \v 52 soŋ énednad. Ekud é bad bé Dyǒb ábe bêmmad awɛ́ bêmpuú, \v 53 bébíd á soŋ-tê. Ámbīd e póndé áde Yesuɛ ámáá apuu, bênkɛ̌ á dyad tê á Jerusalɛm. Á dyad tê wɛ̂, ekud é bad énnyīn bɔ́. \v 54 Nɛ́ɛ mod ambáá a sə́nze ne sə́nze éche énɔ́néʼáá Yesuɛ bényíné nɛ́ɛ ndɔɔb énə́ŋnédé, bényín-nɛ mekan mésyə̄ə̄l ḿme mébɛ́nlédé, mbwɔ́g ménkōb bɔ́ bwâmbwam, béhɔ̄bē-ʼɛ nɛ́n bán, “Ne mbále, anɛ́n mod abédɛ́ɛ Mwǎn a Dyǒb.” \v 55 Ekud é bebaád éche êmbootéd Yesuɛ ahíd ámbīd se á Galilia, béwōŋgān-nɛ mɔ́, béntyēēm etûn, bénɔné mekan mésyə̄ə̄l ḿme mébɛnlad. \v 56 Átîntê e ábê bebaád, Maria Magdalɛnɛ, Maria awě abédé nyaá awě Jemsɛ bɔ́ Josɛb, ne nyaá awě bǎn ábe Zɛbɛdiɛ bémbɛ̄ áhed. \s1 Nlíme ḿme Yesuɛ \r (Mak 15.42-47; Luk 23.50-56; Jɔn 19.38-42) \p \v 57 Nɛ́ɛ ngukɛ́l épédé, nhɔn ḿ mod nhɔ́g ḿme béchə́géʼáá bán Josɛbɛ mêmpɛ̌. Ane mod abédɛ́ɛ mod a dyad á Arimatia. Mɔ́mpē abédé nhɔ́g awě ahídé-ʼáá Yesuɛ. \v 58 Ankɛ̌ wɛ́ɛ Payledɛ aá ábɛ mɔ́ kunze âtéd ndim ḿme Yesuɛ. Payledɛ ambɛ̌ kunze nɛ́n aá bébɛ mɔ́ ndim ḿme Yesuɛ. \v 59 Josɛbɛ antéd ndim ḿme Yesuɛ, ákāān mɔ́ mbɔ́m e ekɔ́ɔ́lé, \v 60 alímé mɔ́ á soŋ eche bépwɔ́gé á eláá-tê. Ene soŋ ebédé-ʼɛ soŋ e ekɔ́ɔ́lé echě Josɛbɛ mwěn ánwōŋgē. Ámbīd e nɛ̂, antínéd aláá ámbáá akɔ́lɛ́n nsəl ń soŋ, ákɛ̄-ʼɛ mɔ́. \v 61 Maria Magdalɛnɛ ne Maria awě anchyáá Jemsɛ bɔ́ Josɛb, bênlyə̌g bédyɛ̄ɛ̄ á nkəg ń soŋ. \s1 Payledɛ alómé sə́nze // ânɔn soŋ eche Yesuɛ \p \v 62 Nɛ́ɛ bǐn éʼsáŋgé, nɛ̂ démbɛ̄ á Mbwɛ-mé-nkɔ́me-áte, beprisɛ bémbáá ne Befarisia bénladɛ́n, békɛ bényín Payledɛ, \v 63 bélāŋgē mɔ́ nɛ́n bán, “A-sáŋ, sêkamtan nɛ́n bán ádě nkal a metómɛ ne ábédé ámīn, anhɔ́b aá mɔ́ɔ̄puú ámbīd e eʼpun éʼláán. \v 64 Né-ɔɔ́ tóméd akale nɛ́n, wɛɛ́ bénɔneʼ echě soŋ bwâm, kə́ə́ŋ ne eʼpun éʼláán âbɛl nɛ́n boŋ ábē bembapɛɛ béehɛlé ḿmē ndim achíb se bélāŋgē bad bán apuúdé. Né nɛ́n dɛ́bɛ̄ metóm ḿme ńchábé ámīn tómaa ḿme ásébpé akal.” \v 65 Dɔ́ɔ Payledɛ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, “Nyétêd sə́nze ânɔn soŋ bwâm, âbɛl nɛ́n dyamdyam déebɛnlád.” \v 66 Hɛ́ɛ békíí, boŋ béhāg eʼchem á aláá ádě démbɛ̄ á nsəl ń soŋ, âbɛl nɛ́n bébíi nzé mod anědté, bétɛ̄dē-ʼɛ sə́nze áhed âbɛl boŋ béēchībēʼ Yesuɛ ndim. \c 28 \s1 Yesuɛ apuúdé \r (Mak 16.1-10; Luk 24.1-12; Jɔn 20.1-10) \p \v 1 Ámbīd e mbwɛ-mé-nkɔ́me-áte, á epun éʼsō é sɔ̂ndɛ́,\f + \fr 28:1 \ft Nɛ́dē á Sɔ̂ndɛ́.\f* epɔg é mbwɛmbwɛ, Maria Magdalɛnɛ ne Maria awě anchyáá Jemsɛ bɔ́ Josɛb, bênkɛ̌ soŋ eche Yesuɛ anɔn. \v 2 Esám-éēkɔ̄mtɛ̄nē, ndɔɔb ennəŋnéd, ángɛl e Dyǒb ebíd ámīn épɛ. Entínéd ádê aláá ádě démbɛ̄ á nsəl ń soŋ, édīī-ʼɛ dɔ́ ámīn. \v 3 Eʼsó éʼpɛ́néʼáá ene ángɛl áte nɛ́ɛ emwɛdmwɛd, mbɔ́té-ʼɛ épūbē mɔ́ féréd. \v 4 Mbwɔ́g ménkōb sə́nze éche énɔ́néʼáá ene soŋ. Nɛ̂ dênkə̌ŋ bênnəŋnéd, békwɛ ásē, bébɛ́ nɛ́ɛ ndim ḿ bad. \v 5 Hɛ́ɛ ángɛl élâŋgɛɛ́ ábê bebaád aá, “Nyéebááʼ. Mbíí mɛɛ́ Yesuɛ awě bêmbomɛ́ɛ́ á awɔg mɔ́ɔ nyéhyédé anɔn. \v 6 Eésaá hɛ́n. Apuúdé ngáne ánlāāʼɛ́ nyé aá ébɛnléd. Nyéhyɛ nyénɔn wɛ́ɛ bênnaádté mɔ́. \v 7 Nyékag-kɔɔ́ mehélé bɔɔb, nyéláa ábē bembapɛɛ bán, apuúdé, amaá-ʼɛ akɛ áʼsō á Galilia, áwed-taá bɛ́nyīnē mɔ́. Nyéēchatán dyam áde ńláŋgé nyé.” \v 8 Né-ɔɔ́, bênhidnéd mehélé áhed, ké nɛ́ɛ bébédé mbwɔ́g, menyiŋge mémbɛ̄ bɔ́ áte. Bênnyəgéd âkɛ dɛ́láa bembapɛɛ ábe Yesuɛ dyam áde ábɛ́nlédé. \v 9 Áde ábê bebaád békagké nɛ̂, dɔ́ɔ Yesuɛ átáné bɔ́ təléd, boŋ áhɔ̄bē aá, “Nlɛ̌nté nyé.” Bêmpɛ̌ áwē, békóbɛ́n mɔ́ á mekuu âbɛ mɔ́ edúbé. \v 10 Hɛ́ɛ Yesuɛ álâŋgɛɛ́ bɔ́ aá, “Nyéebááʼ. Nyékɛ nyéláa ábêm bembapɛɛ ábe bédé nɛ́ɛ ábêm baányaŋ nɛ́n bán, békag á Galilia. Áwed dɔ́ɔ bényīnē mɛ.” \s1 Sə́nze éhɔ́bé dyam áde ábɛ́nlédé \p \v 11 Ngáne ábê bebaád békagké âláa bembapɛɛ ábe Yesuɛ dyam ádě ábɛ́nlédé, doŋge á sə́nze ádě ánɔ́néʼáá soŋ eche Yesuɛ dênkɛ̌ á dyad-tê âkɛ dé aláa beprisɛ bémbáá chǒm ésyə̄ə̄l éche ébɛ́nlédé ádě ángɛl épédé. \v 12 Beprisɛ bémbáá ne bad bémbáá bé Israɛl bêmbǒm âtíi ngáne bɛ́bɛnlé. Nɛ́ɛ bémáá atíi, bêmbɛ̌ échê sə́nze nsoŋgé ḿ mɔné ḿme ńchábé ámīn. \v 13 Béláá-ʼɛ bɔ́ bán béhɔ̂b bán, “Yesuɛ ábē bembapɛɛ bénhyɛ mɔ́ ndim achíb nkuu ádě nyékúnɛɛ́. \v 14 Nzé Payledɛ awógé, né sɛ́ɛ̄bɛ̌l adúbé nɛ́n aá awusé déesaá ádɛ̄n. Nɛ̂ dɛ́bɛ̌l nyéesɔ́nlé á ndutul-tê.” \v 15 Né-ɔɔ́ éche sə́nze ênkǒb ḿmê mɔné, bébɛ̄l-lɛ ngáne bénlāāʼɛ́ bɔ́. Kə́ə́ŋ neʼ chii, bad bé Israɛl bédíi békale ḿmê nkalaŋ. \s1 Yesuɛ apiídé ábē bembapɛɛ \r (Mak 16.14-18; Luk 24.36-49; Jɔn 20.19-23; Mbɛl 1.6-8) \p \v 16 Bɔɔb-pɔɔ́, bembapɛɛ dyôm-ne-nhɔ́g ábe Yesuɛ bênkɛ̌ á ekone-mîn á Galilia wɛ́ɛ ánlēbɛ̄ɛ̄ aá békɛ. \v 17 Anyín ádě bényíné mɔ́, bêmbɛ mɔ́ edúbé, kénɛ́ɛ bɔ́ doŋge á bad bénkênkoŋgé adúbe nɛ́n bán Yesuɛ mwěn-ɛɛ́ akǒŋté abɛ́. \v 18 Hɛ́ɛ Yesuɛ ásídté bɔ́ bɛnbɛn, boŋ álāŋgē bɔ́ aá, “Kunze esyəə́l ebǎgnédé mɛ, ádyōb ne á nkǒŋ ńsé. \v 19 Nyékag meloŋ mé nkǒŋsé mésyə̄ə̄l, nyébɛle bad ábêm bembapɛɛ. Nyédusan-nɛ bɔ́ á dǐn ádě Titɛ́ɛ, á dǐn á Mwǎn ne á dǐn dé Edəə́dəŋ éche Ésáá. \v 20 Nyéyə́gte-ʼɛ bɔ́ âhíd mekan mésyə̄ə̄l ḿme ńsógtɛ́né nyé. Nyébíi nɛ́n bán mɛ̌bɛ̄-ʼɛ ne nyé kə́ə́ŋ ne á asóg dé nkǒŋsé.”