\id MRK - Baga Translation UnicodeRough draft 2018, exegesis 2018, \ide UTF-8 \h Kəbaru Kətɔt ka Mark \toc3 MARK \toc2 Mark \toc1 Kəbaru Kətɔt ka Mark \mt MARK \imt Kəsɔkəs ka Kibaru Kətɔt teta Yesu nkɛ Mark encicəs mɔ \ip Kibaru Kətɔt ka Mark buk bin ba Kədɛm Kəfu bɔ bɔyɔnɛ səbuk nsɛ maŋkəlɛ dacɔ nsɛ səloku tecepərɛnɛ doru ta Yesu Krist mɔ. Buk mbɛ o mbɛ səbuk saŋsɛ maŋkəlɛ dacɔ, «Taruku ta Kibaru Kətɔt» t'aŋwe bi. Matiye, Mark, Luk kɔ Isaŋ ŋanacicəs səbuk saŋsɛ defi da Yesu Krist tadarəŋ. Ancɛm-cɛmnɛ a taruku tantɛ tɔ ananuŋkɛnɛ kəcicəs meren wəco camət-tin (60) kəbəp ka meren wəco camət-mɛrəŋ (70) ntɛ kəkom ka Yesu Krist kəncepər mɔ. Acərɛ taruku alarəm ŋancɛm-cɛmnɛ a dare da Rom anacic buk bambɛ, teta kəyeŋkəs bəkəc ya alaŋ a Yesu aka Rom. Mark, nwɛ anacərɛ sɔ tewe ta «Isaŋ Mark» mɔ, wanapa ka asom a Yesu Pol kɔ Barnabas ɛnayi. Mba kəpɛ kɔn tewe kənacop ntɛ ɛnasak kəkɔt marənt teta kəsamsər tosom ta Yesu mɔ (Asom 13.13). Ntɛ tencepər mɔ, Mark ɛnader pəckɔt marənt kɔ Barnabas (Asom 15.37-39). Anacərɛ Mark kəyɔnɛ ka wanapa wətɔt ka Piyɛr (1 Piyɛr 5.13). Ali ntɛ kəyi doru ka Yesu kənatɔcepər fɔr ya Mark kiriŋ mɔ, acərɛ taruku ŋancɛm-cɛmnɛ a Mark ɛnamɛŋkərnɛ moloku ma sede sa Piyɛr mmɛ mɔyɔnɛ mogbu ma Taruku ta Mark mɔ. DəKibaru Kətɔt kaŋkɔ disrɛ, Mark oloku teta acɛpsɛ a Yesu darəŋ kɔ mɛtəksɛ ma Yesu teta tɛm tɛlpəs ta doru. \iot Tokotərɛnɛ ta Taruku ta Kibaru Kətɔt ka Mark \io1 1. Mark ementər buk (1.1-13) \io1 2. Mark oloku tɔkɔtɛnɛ mes ma Yesu ntɛ ɛnayi Kalile mɔ (1.14-8.21). \io1 3. Kɔ tɛyɛfɛ dənda, k'oloku kəkɔ marənt ka Yesu Yerusalɛm (8.22-10.52). \io1 4. Dəkələpsər, kɔ Mark encicəs tecepərɛnɛ doru ta Yesu Krist nde Yerusalɛm kəlɛkɛnɛ defi kɔ kəfɔtɛ kɔn afi dacɔ (11.1-16.8). \c 1 \s Taruku ta Aŋnabi Saŋ Batis \p \v 1 Dəkəcop da Kibaru Kətɔt teta Yesu Krist\f + \fr 1.1 \fr*\fq Krist\fq* = Tewe ta dəkəcəmɛ da nwɛ Kanu kəyɛk-yɛk kəyɔnɛ ka wəyac ka afum a doru mɔ.\f* Wan ka Kanu dɔ dandɛ. \v 2 Deyi pəmɔ ntɛ ancic ti nde buk ba sayibɛ Esayi disrɛ mɔ: \q «Indekekərɛ wəsom kem fɔr yam kiriŋ pəkɔlomps'am dɔpɔ.\x - \xo 1.2 \xo*\xt Malaki 3.1\xt*\x* \q \v 3 Fum wəkɔ dim dɔn deyi kəwur nde dətɛgbərɛ mɔ ɔfɔ: \q2 ‹Nəlompəs dɔpɔ da Mariki, \q2 nəlompɛ səpɔ sɔn sa wɛcək!›»\x - \xo 1.3 \xo*\xt Esayi 40.3\xt*\x* \m \v 4 Itɔ Aŋnabi Saŋ Batis ɛnaderɛnɛ nde dətɛgbərɛ, pəckawandi a pagbət afum dəromun teta kəsəkpər bəkəc ŋacəmɛ pəlompu darəŋ, ntɛ tɔŋsɔŋɛ Kanu kədeŋaŋnɛnɛ ŋa kiciya kəŋan mɔ. \v 5 Afum aka atɔf ŋa Yude kɔ aka Yerusalɛm fəp ŋanckɔ nde eyi mɔ, ŋacsɔtər kɔ kəgbət dəromun teta Kanu, nde kəŋgbɔkɔ ka Yurdɛn ŋaccɛŋ kiciya kəŋan afum dacɔ. \v 6 Yamos ya cəfon ca yɔkɔmɛ yɔ Saŋ ɛncbɛrnɛ, pəcgbəncnɛ bɛlɛt ba akata defi. Cəlaŋkəma c'ɔncsɔm kɔ mɛsɛ ma cəme ca dəkulum. \v 7 Pəcdəŋk: ‹Fum eyi kəder im tadarəŋ, nwɛ ɔyɔ fənɔntər pətas im mɔ, isɔtɔ fɛ dofum dotulnɛnɛ isikəli cɔfta cɔn. \v 8 Ina, dəromun iŋgbət nu teta Kanu, mba nkɔn dəAmera Ŋecempi ŋa Kanu ende pəcgbət nu.› \v 9 Mata mamɔkɔ kɔ Yesu ender kəyɛfɛ Nasarɛt dare da Kalile, k'ɔsɔtər Saŋ kəgbət dəromun teta Kanu nde kəŋgbɔkɔ ka Yurdɛn. \v 10 Yesu endepɛ dəromun, gbəncana babɔkɔ k'ɛnəŋk kɔm kəŋgbɛrɛ, k'ɛnəŋk sɔ Amera ŋa Kanu ŋotorər kɔ pəmɔ antantoriya. \v 11 Kɔ dim dontor kəyɛfɛ dəkɔm: «Wan kem məyɔnɛ nwɛ imbɔtər mɔ, mən'ɔbɔt im mes belbel.» \p \v 12 Gbəncana babɔkɔ kɔ Amera ŋa Kanu ŋeŋkekərɛ Yesu nde dətɛgbərɛ. \v 13 K'encepərɛnɛ di mata wəco maŋkəlɛ (40), Sentani səcwakəs kəsɔŋɛ kɔ kəciya. Sɛm ya dəkulum yɔ ŋanayi, mɛlɛkɛ mɛckɛkəs kɔ. \s Acɛpsɛ darəŋ a Yesu acɔkɔ-cɔkɔ aŋɛ maŋkəlɛ \p \v 14 Ntɛ analip kəsɔŋ Saŋ kəbɛr dəbili mɔ, kɔ Yesu ender Kalile, pəcdəŋk Kibaru Kətɔt ka Kanu, \v 15 pəcloku: «Tɛm tɛmbəp kɔ dɛbɛ da Kanu dɔlɔtərnɛ. Nəsəkpər bəkəc nəlomp, nəgbɛkər kəlaŋ Kibaru Kətɔt ka Kanu!» \v 16 Ntɛ Yesu eyi kəcepər agbɛp ŋa kəba ka Kalile kəsək mɔ, k'ɛnəŋk Simɔŋ kɔ Andəre wɛnc ka Simɔŋ, ŋacgbal manta dəkəba, bawo awɛnt ŋɔ ŋanayɔnɛ. \v 17 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Nəder nəcɛps'em darəŋ, indesɔŋɛ nu kəyɔnɛ awɛnt a afum.» \v 18 Gbəncana babɔkɔ kɔ ŋasak manta maŋan kɔ ŋancəmɛ Yesu darəŋ. \v 19 Ntɛ ɔŋkɔ kiriŋ pəpic mɔ, k'ɛnəŋk Sak wan ka Sebede kɔ wɛnc Isaŋ aŋɛ ŋanayi abil ŋaŋan disrɛ ŋaclompəs-lompəs manta mɔ. \v 20 Gbəncana babɔkɔ k'ewe sɔ akakɔ mɛrəŋ ntɛ tɔŋsɔŋɛ ŋayɔnɛ acɛpsɛ ɔn mɔ. Kɔ ŋasak kas kəŋan Sebede debil kɔ akɔ ŋacbəc mɔ, kɔ ŋancɛpsɛ Yesu darəŋ. \s Fum nwɛ ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋɔntɔrəs kɔ mɔ \p \v 21 Kɔ ŋambɛrɛ dare da Kaparnam. Ntɛ ŋaŋkɔ dəkətola Kanu da aSuyif simiti, dɔsɔk da kəŋesəm mɔ, kɔ Yesu oncop kətəksɛ. \v 22 Cusu cənawos ŋa kətəksɛ kɔn, bawo ɛnctəksɛ pəmɔ fum nwɛ ɔntɔmpər kətam mɔ, ɛnctəksɛ fɛ pəmɔ atəksɛ sariyɛ s'aSuyif. \v 23 Tɛnatəŋnɛ wərkun wəlɔma nwɛ ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋɛnabɛrɛ mɔ pəyi dəkətola Kanu da aSuyif dadɔkɔ disrɛ, pəckulɛ-kulɛ: \v 24 «Ta ake tɔ məmbɛrɛnɛ mes mosu-ɛ, Yesu wəka Nasarɛt? Dəkələsər su mənder ba? Səncərɛ belbel nwɛ məyɔnɛ mɔ: Wəcempi wəka Kanu!» \v 25 Kɔ Yesu ɛŋgbəŋ-gbəŋər ŋi, pəcloku: Məmɛp kusu! Məwur fum wəkawɛ dəris. \v 26 Kɔ ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋowur kɔ dəris ŋecyikəc kɔ pəpɔŋ, ŋockulɛ-kulɛ sɔ pəpɔŋ. \v 27 Kɔ cusu cəwos afum fəp, ŋacgbɛkəlɛnɛ taŋan: «Tere tɔ tantɛ-ɛ? Kətəksɛ kəfu, dɛbɛ dere! Ɔntɔmpər ali dɛbɛ da yɔŋk yɛlɛc, nyɛ yeŋleləs mosom mɔn mɔ!» \v 28 Kɔ debeki da tewe tɔn dɛsamsər katəna katəna mɔmpɔmpɔ ma Kalile fəp. \s Yesu ɛntaməs acuy alarəm \p \v 29 Ntɛ ŋawur dəkətola Kanu da aSuyif mɔ, nkɔn Sak kɔ Isaŋ ŋaŋkɔ ndena Simɔŋ kɔ Andəre. \v 30 Iya wəka wəran ka Simɔŋ ɛnafəntərɛ ta ɛntamnɛ-ɛ, fiba fənayi kɔ, gbəncana babɔkɔ k'aloku Yesu tetɔn. \v 31 K'ɔncɔŋnɛ, k'osumpər kɔ kəca k'eyekti, kɔ fiba fəsak kɔ, k'eyerəs afum yeri. \v 32 Ntɛ dɔfɔy dender, kɔ dec dɛŋkalɛ mɔ, k'aŋkɛrɛ kɔ acuy fəp kɔ aŋɛ yɔŋk yɛlɛc yɔnctɔrəs mɔ. \v 33 Kɔ afum a dare fəp ŋaloŋkanɛ nde kusuŋka ka dəkəlɔ. \v 34 K'ɛntaməs acuy alarəm aŋɛ ŋanccunɛ docu yamayama mɔ, pəcbɛləs yɔŋk yɛlɛc yɛlarəm. Ɛncsak fɛ yɔŋk yɛlɛc yolok-loku, bawo yɛnacərɛ kɔ. \s Yesu ɔŋkɔtɛnɛ Kalile \p \v 35 Bətbət ta pəntayɔ waŋkəra-ɛ, k'ɛyɛfɛ k'owur kəkɔ ka kəfo kəyer-yer kəlɔma, k'ɔŋkɔ pəcəmɛ kətola Kanu. \v 36 Simɔŋ kɔ asol ɔn ŋambɛlkər kətɛn kɔ. \v 37 Ntɛ ŋanəŋk kɔ mɔ, kɔ ŋaloku kɔ: «Fəp fəyi kətɛn əm.» \v 38 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Paŋkɔn kəfo kəlɔma, nde sədare nsɛ səlɔtərnɛ mɔ, ntɛ tɔŋsɔŋɛ dəndo sɔ idəŋk Kibaru Kətɔt mɔ, bawo itɔ iwurɛnɛ.» \v 39 Kɔ Yesu ɔŋkɔtɛnɛ atɔf ŋa Kalile fəp, pəckawandi Kibaru Kətɔt dəkətola Kanu d'aSuyif, pəcbɛlsɛnɛ sɔ yɔŋk yɛlɛc. \s Yesu ɛntaməs wəcunɛ sen \p \v 40 Kɔ wəcunɛ sen wəlɔma ender nnɔ Yesu eyi mɔ, k'ɛncəp suwu pəclɛtsɛnɛ Yesu: «Kɔ məfaŋ ti-ɛ, məntam kəsɔkəs im.» \v 41 Kɔ Yesu ɔyɔnɛ kɔ nɔnɔfɔr, k'ɛntɛnc kɔ kəca, k'oŋgbuŋɛnɛ kɔ, k'oloku: «Ifaŋ ti, məsɔk!» \v 42 Gbəncana babɔkɔ kɔ sen səsak kɔ, k'ɔsɔk. \v 43 Kɔ Yesu ɛmbɛləs kɔ pəctiŋ-tiŋ kɔ: \v 44 «Ta məloku ti fum o fum, mba məkɔ məmentərnɛ wəloŋnɛ, məkenɛ kɔ poloŋnɛ teta kəsɔkəs kam pəmɔ tɔkɔ Musa encic ti mɔ, tendeyɔnɛ afum fəp kəcərɛ a məntamnɛ.» \v 45 Mba wərkun nwɛ, ntɛ nkɔn ɔŋkɔ mɔ, k'ɛyɛfɛ kədəŋk ti pəpɔŋ, pəcsamsərɛnɛ toloku tatɔkɔ, kɔ tɔsɔŋɛ Yesu kətɔtam sɔ kəbɛrɛ dare. Dare kəsək encyi, mofo meyer-yer mmɛ afum ŋanatɔ kəcyi mɔ, afum ŋancder kɔ kəyɛfɛ mofo fəp. \c 2 \s Yesu kətaməs kɔn fum wətɔtam kəkɔt \p \v 1 Ntɛ mata mɔlɔma mencepər mɔ, kɔ Yesu ender Kaparnam. K'ane a Yesu eyi dɛkɛr, \v 2 k'afum alarəm ŋaloŋkanɛ haŋ kɔ dəkəcəmɛ delip ali nde dəkəsuŋka. Yesu pəccam ŋa toloku ta Kanu. \v 3 K'aŋkɛrɛ kɔ wəfi wɛcək nwɛ afum maŋkəlɛ ŋanagbaŋnɛ mɔ. \v 4 Ntɛ agbaŋnɛ ɔn ŋanatɔtam kəkekərɛ kɔ haŋ nde Yesu eyi mɔ teta dɛlay da afum, kɔ ŋampɛsɛ kəlɔ kəroŋ\f + \fr 2.4 \fr*\ft Dəndo atɔf ŋa Palestin, aŋsalkən di wɔlɔ darenc, ntɛ tɔŋsɔŋɛ afum ŋactam kəcpɛ wɔlɔ kəroŋ, ŋacsali mɔ.\ft*\f* ŋasurɛnɛ da Yesu ɛnacəmɛ mɔ, kɔ ŋafeni da ŋanatorɛnɛ yala nyɛ wətɔtam kəkɔt wəkakɔ ɛnafəntərɛ mɔ. \v 5 Ntɛ Yesu ɛnəŋk kəlaŋ kəŋan mɔ, k'oloku wəfi wɛcək: «Wɛnc im, aŋaŋnɛn'am kiciya kam.» \v 6 Atəksɛ sariyɛ s'aSuyif alɔma aŋɛ ŋanandɛ di mɔ, ŋaccɛm-cɛmnɛ dɛbəkəc ntɛ: \v 7 «T'ake toŋlok-lokɛ tantɛ-ɛ? Kəlɔməs k'ɛndɛ Mariki! An'ɛntam kəŋaŋnɛnɛ kiciya kɔ pəntɔyɔnɛ Kanu sona-ɛ?» \v 8 Kɔ Yesu ɛncərɛ gbəncana babɔkɔ amera ŋɔn disrɛ mɛcɛm-cɛmnɛ mmɛ mɛnayi atəksɛ sariyɛ akakɔ mɔ. Kɔ Yesu eyif ŋa: «T'ake tɔ mɛcɛm-cɛmnɛ mamɛ meyinɛ nu-ɛ? \v 9 Mosom mɛrəŋ mɔ mamɛ, tosom tere tɔtɔcuca kəloku wəfi wɛcək-ɛ: ‹Aŋaŋnɛn'am kiciya kam,› kɔ kəloku: ‹Məyɛfɛ, məlɛk poko pam, məkɔt›? \v 10 Awa, indeyɔ nu tantɛ, ntɛ tɔŋsɔŋɛ nəcərɛ a ina, Wan ka Wərkun, intɔmpər kətam kəŋaŋnɛnɛ ka kiciya nnɔ doru dandɛ.» Kɔ Yesu oloku wəfi wɛcək: \v 11 «Ilok'əm: Məyɛfɛ, məlɛk poko pam, məkɔ nde ndaram!» \v 12 Kɔ wərkun nwɛ ɛyɛfɛ, k'ɛlɛk gbəncana babɔkɔ poko pɔn, k'owur fɔr ya afum fəp kiriŋ, ntɛ towosəs afum cusu mɔ, kɔ fəp fəŋkor-koru Kanu ŋacloku: «Səntanəŋk fɛ towurɛnɛ ta tantɛ!» \s Yesu ewe Lewy kəcɛpsɛ kɔ darəŋ \p \v 13 Kɔ Yesu ɔŋkɔ sɔ kəca ka dəkəba. Kɔ afum alarəm ŋander nnɔ eyi mɔ, pəctəksɛ ŋa. \v 14 Ntɛ eyi kəcepər mɔ, k'ɛnəŋk Lewy wan ka Alfe, pəndɛ nde aŋgbancan ŋa abaŋəs dut. Kɔ Yesu oloku kɔ: «Məcɛps'em darəŋ,» kɔ wəkakɔ ɛyɛfɛ k'ɛncɛpsɛ kɔ darəŋ. \v 15 Ntɛ ŋanadi yeri nda Lewy, kɔ abaŋəs dut alarəm kɔ aciya ŋandɛ kɔ Yesu kɔ acɛpsɛ ɔn, bawo afum akakɔ ŋanacɛpsɛ kɔ darəŋ mɔ, ŋanala. \v 16 Ntɛ aFarisi kɔ atəksɛ sariyɛ s'aSuyif \f + \fr 2.16 \fr*\fq WəFarisi/aFarisi\fq* = Kəgba k'abeki aSuyif aŋɛ ŋacepərər ŋasektərɛnɛ sariyɛ kɔ mɔyɔ mokur ma aSuyif mɔ.\f* ŋanəŋk Yesu pəcdi yeri kɔ abaŋəs dut kɔ aciya mɔ, kɔ ŋayif acɛpsɛ a Yesu darəŋ: «Ta ake t'endinɛ yeri kəfo kin kɔ abaŋəs dut kɔ aciya-ɛ?» \v 17 Yesu nwɛ ɛnane ti mɔ, oloku ŋa: «Bafɔ atamnɛ ŋafaŋ wətɛn cɔl de, mba acuy. Inderɛnɛ fɛ teta kəwe k'alompu, mba teta aciya.» \s Yesu kɔ kusuŋ \p \v 18 Dɔsɔk dɔlɔma, acɛpsɛ a Saŋ darəŋ kɔ aFarisi ŋasuŋ. K'afum alɔma ŋander ŋayif Yesu: «T'ake tɔ acɛpsɛ a məna darəŋ ŋantɔsuŋɛ-ɛ, ntɛ acɛpsɛ a Saŋ darəŋ kɔ aFarisi ŋaŋsuŋ mɔ?» \v 19 Kɔ Yesu eyif ŋa: «Afum aŋɛ awe kəgbaŋnɛ mɔ ŋantam kəsuŋ ŋasɔrɔyi wəfura kəsək ba? Tɛm ntɛ ŋayi wəfura kəsək mɔ, ŋafɔsuŋ. \v 20 Dɔsɔk dendebəp ndɛ ŋandegbɛyɛnɛ kɔ wəfura mɔ, awa ŋandesuŋ dɔsɔk dadɔkɔ.» \v 21 «Ali fum ɔfɔfapərɛ kəpol ka kəloto kəfu yamos yɛməcɛ-məcɛ, kɔ pəyɔnɛ fɛ ti-ɛ kəpol ka kəloto kəfu kaŋkɔ kəŋŋos-ŋosu yamos yɛməcɛ-məcɛ yayɔkɔ, tɔsɔŋɛ yamos yayɔkɔ kəwalɛ pətas kəwalɛ kəcɔkɔ-cɔkɔ. \v 22 Fum o fum ɔfɔbɛr wɛn wofu dətɔlɔba pa akata pokur, kɔ məyɔ ti-ɛ, wɛn weŋwesəli tɔlɔba, məyi oŋ məsɔtɔ fɛ wɛn, məsɔtɔ fɛ sɔ tɔlɔba. Wɛn wofu, dətɔlɔba pofu!» \s Yesu kɔ dɔsɔk da kəŋesəm ndɛ ampusɛ Mariki mɔ \p \v 23 Dɔsɔk dɔlɔma da kəŋesəm ndɛ ampusɛ Mariki mɔ, Yesu pəccali dalɛ, acɛpsɛ ɔn darəŋ ŋasol kɔ nkɔn, kɔ ŋayɛfɛ kəcŋosuru səbomp sa mɛŋgbɛn. \v 24 Kɔ aFarisi ŋayif Yesu: «Məcəŋkəl! Ta ake tɔ ŋaŋyɔnɛ ntɛ Sariyɛ səntɔwosɛ kəyɔ dɔsɔk da kəŋesəm ndɛ ampusɛ Mariki mɔ?» \v 25 Kɔ Yesu eyif ŋa: «Ali katin nəkaraŋ fɛ dəYecicəs Yosoku tɔkɔ Dawuda ɛnayɔ ntɛ ɛnayi dəpəcuca, dor dɔyɔ kɔ, nkɔn kɔ akɔ ŋanasol mɔ ba? \v 26 Ntɛ Dawuda ɛnabɛrɛ kəlɔ ka Kanu disrɛ tɛm ta wəkiriŋ ka aloŋnɛ Abiyatar mɔ, pəsɔm cəcom ncɛ ancloŋnɛ Kanu, cəcom ncɛ Sariyɛ sənawosɛ aloŋnɛ gbəcərəm kəsɔm mɔ. Mba Dawuda ɛnasɔm ci, k'ɔsɔŋɛnɛ sɔ cəlɔma asol ɔn.» \v 27 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Kanu kənawurɛ dɔsɔk da kəŋesəm ndɛ ampusɛ kɔ mɔ teta kəmar ka afum, mba kənawurɛ fɛ afum teta dɔsɔk da kəŋesəm de! \v 28 Ti tɔyɔnɛ Wan ka Wərkun ɔyɔnɛ mariki ali ma dɔsɔk da kəŋesəm ndɛ ampusɛ Mariki mɔ.» \c 3 \s Yesu ɛntaməs wərkun dɔsɔk da kəŋesəm ndɛ ampusɛ Mariki mɔ \p \v 1 Kɔ Yesu olukus nde dəkətola Kanu da aSuyif. Dəndo, wərkun wəlɔma ɛnayi di pədɛmtər kəca. \v 2 Kɔ aFarisi\f + \fr 3.2 \fr*\fq WəFarisi/aFarisi\fq* = Kəgba k'abeki aSuyif aŋɛ ŋacepərər ŋasektərɛnɛ sariyɛ kɔ mɔyɔ mokur ma aSuyif mɔ.\f* ŋaŋkɔkcɛ kɔ pəyɔnɛ a Yesu ɔŋkɔtaməs kɔ dɔsɔk da kəŋesəm ndɛ ampusɛ Mariki mɔ-ɛ, ntɛ tɔŋsɔŋɛ ŋayemsɛnɛ kɔ mɔ. \v 3 Awa, k'oloku wərkun nwɛ ɛnadɛmtər kəca mɔ: «Məyɛfɛ məcəmɛ nnɔ afum dacɔ.» \v 4 Kɔ Yesu eyif ŋa: «Cəke cɔ Sariyɛ səwosɛ dɔsɔk da kəŋesəm ndɛ ampusɛ Mariki mɔ-ɛ: Kəyɔ ka pətɔt ba, ka pəlɛc? Kəyac fum ba, ka kədif kɔ?» Mba kɔ akakɔ ŋancaŋk. \v 5 Awa, kɔ Yesu ɔmɔmən ŋa dəcəro fəp faŋan dəmɛtɛlɛ disrɛ, kɔ kətɔyɔnɛ kəŋan nɔnɔfɔr kəntɔrəs kɔ dɛbəkəc. K'oloku wərkun nwɛ: «Mətenci kəca!» Kɔ wərkun nwɛ entenci ki, kɔ kəca kɔn kəntamnɛ. \v 6 Kɔ aFarisi ŋawur dəkətola Kanu daŋan kəkɔnəŋkɛnɛ kɔ afum a Herodu ntɛ tɔŋsɔŋɛ ŋatəŋnɛ tedifɛ ta Yesu mɔ. \s Afum alarəm ŋander Yesu \p \v 7 Kɔ Yesu ɔŋkɔ ntende dəkəba kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ. Kɔ kənay k'afum kəncəmɛ Yesu darəŋ, aŋɛ ŋanayɛfɛ tɔf ya Kalile kɔ Yude mɔ, \v 8 aka Yerusalɛm, aka Idume, aka mokuru ma kəŋgbɔkɔ ka Yurdɛn kɔ akɔ ŋayi Tir kɔ Sidɔŋ kəsək mɔ. Kənay k'afum kaŋkɛ ŋancne mes fəp mmɛ Yesu ɔncyɔ mɔ, kɔ ŋander nnɔ eyi mɔ. \v 9 Kɔ Yesu oloku acɛpsɛ ɔn darəŋ a ŋalompsɛ kɔ abil ŋin, ntɛ tɔŋsɔŋɛ ta kənay kədegbəcərɛnɛ kɔ mɔ. \v 10 Bawo ɛnctaməs afum alarəm, akɔ ŋanayɔ docu mɔ fəp ŋancmɛpnɛ kɔ ntɛ tɔŋsɔŋɛ ŋatam kəgbuŋɛnɛ kɔ mɔ. \v 11 Ntɛ yɔŋk yɛlɛc yɛncnəŋk Yesu mɔ, yonctontnɛnɛ kɔ dəntɔf, yockulɛ-kulɛ: «Məna, Wan ka Kanu məyɔnɛ!» \v 12 Mba Yesu pəctiŋ-tiŋ yi, pəcmɔnɛ yi kəloku afum nwɛ ɔyɔnɛ mɔ. \s Yesu ɛyɛk-yɛk asom ɔn wəco kɔ mɛrəŋ \p \v 13 Kɔ Yesu ɛmpɛ nde tɔrɔ kəroŋ, k'ewe akɔ ɛnafaŋ mɔ, kɔ akakɔ ŋander nnɔ eyi mɔ. \v 14 K'ɛyɛk-yɛk afum wəco kɔ mɛrəŋ, k'ɔsɔŋ ŋa tewe ta «asom», ntɛ tɔŋsɔŋɛ ŋayi kɔ nkɔn, pəcsom ŋa kəkɔdəŋk Kibaru Kətɔt mɔ, \v 15 k'ɔsɔŋɛnɛ ŋa sɔ dɛbɛ dɛbɛlsɛnɛ yɔŋk yɛlɛc. \v 16 Mewe ma afum wəco kɔ mɛrəŋ aŋɛ ɛnayɛk-yɛk mɔ mamɛ: Simɔŋ nwɛ Yesu ɛnasɔŋ tewe ta Piyɛr mɔ, \v 17 Sak wan ka Sebede, kɔ Isaŋ wɛnc ka Sak aŋɛ ɛnasɔŋ tewe ta «Bowanɛrsɛs» mɔ. Itɔ tatɔkɔ «Awut a pəkulɛ-kulɛ pa dɛwɛ». \v 18 Kɔ Yesu endeŋər sɔ Andəre, Filip, Bartelemy, Matiye, Tɔma, Sak wan ka Alfe, Tade, Simɔŋ wəKanaŋ, \v 19 kɔ Yudas wəka dare da Keriyot nwɛ ɛnader pəbɛr Yesu aterɛnɛ ɔn dəwaca mɔ. \s Afum a Yesu ŋafaŋ kəkekərɛ kɔ dɛkɛr \p \v 20 Ntɛ tencepər mɔ, kɔ Yesu olukus nde ɛnayi decikəra mɔ, kɔ afum ŋaloŋkanɛ sɔ. Yesu kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ ŋanatam fɛ kədi yeri yati. \v 21 Ntɛ aka kəlɔ disrɛ a Yesu ŋane ti mɔ, kɔ ŋawur kəkɔsumpər kɔ, bawo ŋanaloku: «Dotoŋkulu deyi kɔ.» \s Yesu ɛŋgbɛkəl yem nyɛ amboncɛ kɔ mɔ \p \v 22 Atəksɛ sariyɛ s'aSuyif aŋɛ ŋanayɛfɛ Yerusalɛm mɔ ŋaloku: «Yesu ɔyɔ Bɛlsɛbul, wəkiriŋ wəka yɔŋk yɛlɛc! Nkɔn ɔŋsɔŋɛ Yesu kəbɛləs ka yɔŋk yɛlɛc!» \v 23 Kɔ Yesu ewe ŋa pəctəksɛ ŋa mes pəctubcɛnɛ mi mɔlɔm: «Cəke cɔ Sentani səntam kəbɛləs Sentani-ɛ? \v 24 Kɔ atɔf ŋeyerɛnɛ ŋisərka-ɛ, atɔf ŋaŋɔkɔ ŋɔfɔsɔtam kəcəmɛ. \v 25 Kɔ aka kəlɔ kin ŋayerɛnɛ taŋan-ɛ, kəlɔ kaŋkɔ kəfɔsɔtam kəcəmɛ. \v 26 Awa, kɔ Sentani səyɛfərnɛ sisərka-ɛ, səfɔtam kəcəmɛ gbiŋ. Ta si teŋlip tɛm tatɔkɔ. \v 27 Ali fum ɔfɔtam kəbɛrɛ kəlɔ ka wəka sɔkət disrɛ, pəfoŋət daka dɔn ta onuŋkɛnɛ pəsekət wəka sɔkət wəkakɔ-ɛ, a pədefoŋət daka da kəlɔ kɔn. \v 28 Kance icloku nu ti, andeŋaŋnɛnɛ afum kiciya kɔ kəlɔməs nkɛ ŋalɔməs Mariki mɔ fəp, \v 29 mba nwɛ o nwɛ ɔŋlɔməs Amera Ŋecempi ŋa Kanu mɔ, afɔdekɔŋaŋnɛnɛ kɔ, endesarɛ kiciya kaŋkɔ doru o doru.» \v 30 Kɔ Yesu oloku ŋa ti, bawo ŋanaloku: «Ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋeyi kɔ.» \s Iya kɔ awɛnc a Yesu \p \v 31 Iya kɔ awɛnc a Yesu ŋander, ŋacəmɛ dabaŋka, kɔ ŋasom pawenɛ ŋa Yesu. \v 32 Kənay ka afum kənandɛ kəkɛl kɔ, k'aloku kɔ: «Iya kam, awɛnc əm aŋa arkun kɔ aran ŋancəmɛ dabaŋka, mən'ɔ ŋayi kətɛn.» \v 33 Kɔ Yesu oloku: «Iya kem k'awɛnc im aŋa, are ŋɔ-ɛ?» \v 34 K'ɔnkɔtɛnɛ fɔr kəmɔmən ka akɔ ŋanandɛ ŋakɛl kɔ mɔ, k'oloku: «Iya kem k'awɛnc im aŋa ŋ'akaŋɛ! \v 35 Bawo nwɛ o nwɛ endeyɔ tɛfaŋ ta Kanu mɔ, nkɔn ɔyɔnɛ wɛnc im, wəkirɛ kɔ iya kem.» \c 4 \s Totubcɛnɛ ta wəbɔf \p \v 1 Kɔ Yesu oluksərnɛ sɔ kəctəksɛ nde agbɛp ŋa kəba. Kɔ kənay ka afum alarəm kəŋkɔ kəloŋkanɛ nnɔ eyi mɔ, kɔ tɔsɔŋɛ kɔ kəbɛkɛ debil, k'ɛndɛ. Kɔ kənay ka afum akakɔ fəp kəncəmɛ agbɛp ŋa kəba. \v 2 Kɔ Yesu ɛntəksɛ ŋa mes mɛlarəm pətubcɛnɛ mi mɔlɔm, k'oloku ŋa kətəksɛ kɔn disrɛ: \v 3 «Nəcəŋkəl: Kɔ wəbɔf owur kəkɔgbal defet. \v 4 Ntɛ ɛncgbal defet mɔ, kɔ mɛŋgbɛn mɔlɔma mɛntɛmpɛnɛ dɔpɔ, mba kɔ bɛmp yender yɔsɔm mi. \v 5 Kɔ mɛŋgbɛn mɔlɔma mɛntɛmpɛnɛ antɔf ŋa masar kəroŋ nde kəbof kəlarəm kənatɔyi mɔ. Ntɛ antɔf ŋɛnadəm mɔ, kɔ mɛŋgbɛn mamɔkɔ mompoŋ katəna. \v 6 Mba ntɛ nne yɛnadewonɛ mɔ, kɔ buma yayɔkɔ yowosərɛnɛ, bawo yɛnayɔ fɛ ncɔnc. \v 7 Kɔ mɛŋgbɛn mɔlɔma mɛntɛmpɛnɛ dəbɛŋk, kɔ bɛŋk yɛmpɛ kɔ yendi mi, kɔ tɔŋsɔŋɛ mɛŋgbɛn mɔtɔt kətɔkom. \v 8 Kɔ mɛŋgbɛn mɔlɔma mɛntɛmpɛnɛ antɔf ŋɔtɔt kəroŋ, kɔ mompoŋ kɔ mɛsəŋk, kɔ mɛləpsər kəsɔŋ yokom. Kɔ mɔlɔma moŋkom wəco maas (30), mɔlɔma wəco camət-tin (60) kɔ mɔlɔma tasar tin (100).» \v 9 Kɔ Yesu oloku: «Məna nwɛ məŋyɔ ləŋəs yenenɛ mɔ, məne ti!» \s Ta ake tɔ Yesu ɛnctəksɛ dəmotubcɛnɛ-ɛ? \p \v 10 Ntɛ ŋaŋgbɛynɛ kəsək mɔ, acɛpsɛ a Yesu darəŋ aŋɛ wəco kɔ mɛrəŋ kɔ akɔ ŋaŋkɛl kɔ mɔ ŋayɛfɛ kəyifət kɔ teta mes mmɛ ɛnctəksɛ ŋa pətubcɛnɛ mi mɔlɔm mɔ. \v 11 K'oloku ŋa: «Nəna ŋɔ Kanu kəsɔŋɛ kəcərɛ kance kəgbɔpnɛ ka dɛbɛ da Kanu, mba akɔ, motubcɛnɛ gbəcərəm mɔ ŋane, \v 12 ti tɔsɔŋɛ ntɛ: ‹Ŋaŋgbətnɛ belbel, mba ŋafɔnəŋk, tɔsɔŋɛ ŋaccəŋkəl belbel, mba ŋafɔcərɛ tɔlɔm o tɔlɔm, pətɔyɔnɛ ti-ɛ, kɔ ŋaluksərnɛ Kanu, Kanu kəŋaŋnɛnɛ ŋa!›»\x - \xo 4.12 \xo*\xt Esayi 6.9-10\xt*\x* \s Yesu oloku tedisrɛ ta totubcɛnɛ ta wəbɔf \p \v 13 Kɔ Yesu eyif ŋa sɔ: «Nəncərɛ fɛ totubcɛnɛ tantɛ! Awa, cəke cɔ nəntam kəcərɛ motubcɛnɛ fəp-ɛ? \v 14 Wəbɔf, Toloku ta Kanu t'ɔmbɔf. \v 15 Afum aŋɛ ŋayi dɔpɔ dacɔ mɔ, ŋ'ambɔfɛ Toloku ta Kanu. Kɔ ŋane ti-ɛ, gbəncana babɔkɔ Sentani səder səbaŋər ŋa Toloku Tɔtɔt ntɛ anabɔf ŋa mɔ. \v 16 Kɔ mɛŋgbɛn mɔkɔ anabɔf kəfo ka masar mɔ, mɔyɔnɛ afum aŋɛ ŋaŋne Toloku, ŋabaŋ ti pəbotu disrɛ, \v 17 mba ŋafɔwosɛ ncɔnc\f + \fr 4.17 \fr*\fqa Kəcɔnc, ncɔnc\fqa* = «kəntɛntəl», «ntɛntəl» \f* kətor ŋa, pəpic pɔ ŋancəmɛ ti darəŋ. Kɔ pəcuca kɔ kətɔrəs kənder teta Toloku tatɔkɔ-ɛ, ŋasak ti fɛw gbəncana babɔkɔ. \v 18 Anabɔf mɔlɔma dəbɛŋk, ŋa ŋayɔnɛ afum aŋɛ ŋaŋne Toloku ta Kanu, \v 19 mba pəyeŋki pa tɛm tatɔkɔ, pəbas pa daka kɔ mes mɔlɔma medi toloku tatɔkɔ, tɔsɔŋɛ ti kətɔkom. \v 20 Tɛlpəs, anabɔf mɔlɔma antɔf ŋɔtɔt. Antɔf ŋɔtɔt ŋɔyɔnɛ afum aŋɛ ŋaŋne toloku ta Kanu, ŋabaŋ ti, ŋasɔŋɛ ti kəkom, ntɛ wəco maas (30), tɔkɔ wəco camət-tin (60), kɔ tɔlɔma tasar tin (100).» \s Totubcɛnɛ ta lamp \p \v 21 Kɔ Yesu eyif ŋa sɔ: «Ambɛr lamp dəkəfala kɔ pəyɔnɛ fɛ ti kəfənc dəntɔf ba? Bafɔ andɛt di kədɛt dəm ba? \v 22 Bawo ntɛ o ntɛ tɔŋgbɔpnɛ mɔ, tendewur dɔsɔk dɔlɔma. Ntɛ o ntɛ tɔyɔnɛ tɔgbɔpnɛnɛ mɔ, mɛnɛ tedewur tɔyɔ afum waŋkəra. \v 23 Kɔ fum ɔyɔ ləŋəs yenenɛ-ɛ, pəne ti!» \v 24 Kɔ Yesu oloku ŋa sɔ: «Nəkɛmbərnɛ tɔkɔ nəŋne mɔ: Potubcɛ pɔkɔ nəntubcɛ akɔ mɔ, ip'andekɔsɔtubcɛ nu, padeŋərɛ nu sɔ. \v 25 Wəkɔ ɔyɔ pəlarəm mɔ ambɛrɛnɛ kɔ sɔ, mba wəkɔ ɔŋyɔ pepic mɔ, ambaŋər kɔ yati pɔkɔ ɔyɔ mɔ.» \s Totubcɛnɛ ta mɛŋgbɛn mmɛ mompoŋ misərka mɔ \p \v 26 Kɔ Yesu oloku sɔ: «Dɛbɛ da Kanu deyi pəmɔ ntɛ wərkun endewur pəcgbal mɛŋgbɛn mɔbɔf dəntɔf mɔ, \v 27 tɔyɔnɛ a endirɛ kɔ endirɛ fɛ-ɛ, pibi kɔ daŋ, mɛŋgbɛn mompoŋ, mɛbɛk ta ɛncərɛ ti ntɛ o ntɛ-ɛ. \v 28 Antɔf ŋɔŋsɔŋɛ yɔbɔf kəpoŋ: Antɔf ŋisərka ŋɔŋsɔŋɛ yɔbɔf kəpoŋ: Pəcop buma, mɛŋgbɛn mocop kəwurəs dəbuma, mɛlas. \v 29 Mɛŋgbɛn mɔnckɔnalɔl, pabɛr mi kətetiya, bawo tɛm tɛtɛl ta mi tɛmbəp.» \s Totubcɛnɛ ta tɛŋgbɛn tɛfɛt \p \v 30 Kɔ Yesu eyif sɔ: «Ak'andetubcɛnɛ dɛbɛ da Kanu-ɛ? Totubcɛnɛ tere t'andelokɛ di-ɛ? \v 31 Dɛbɛ da Kanu deyi pəmɔ tɛŋgbɛn tɛfɛt mpɛ ambɔf pɛfɛtɛ pətas yɔbɔf ya dəntɔf fəp mɔ, \v 32 mba k'ambɔf pi-ɛ, pɛpɛ pɛbɛk pɛtas yɔbɔf fəp ya dəlakɔ, pɔsɔŋ wara wɔpɔŋ tɔsɔŋɛ bɛmp ya darenc kəctam kəndɛ katəkəp ka ki dəntɔf.» \v 33 Dəmotubcɛnɛ mɛlarəm Yesu oncloku ŋa moloku ma Kanu, kəbəp ka tɔkɔ ŋactam kəcərɛ mɔ. \v 34 Yesu onclok-lokər fɛ afum fəp ta pəyɔnɛ motubcɛnɛ-ɛ, mba kɔ ŋaŋgbɛynɛ-ɛ, oncloku acɛpsɛ ɔn darəŋ tedisrɛ ta mi fəp. \s Yesu ontorɛ-torɛ afef \p \v 35 Dɔsɔk dadɔkɔ yati ntɛ pəmbiyɛ mɔ, kɔ Yesu oloku acɛpsɛ ɔn: «Pacali ntende mokuru.» \v 36 Ntɛ acɛpsɛ ɔn darəŋ ŋasak kənay ka afum mɔ, Yesu pəyi debil kɔ ŋaŋkekərɛ kɔ. Cibil cəlɔma cənayi kɔ kəsək. \v 37 Kɔ afef ŋɔpɔŋ ŋɛyɛfɛ kəwur, yam yɛcbɛrɛ debil haŋ kɔ abil ŋɛfaŋ kəlarɛ domun. \v 38 Yesu nkɔn pəfəntərɛ, pəfakɛnɛ pədɛmət, pəcdirɛ nde abil darəŋ. Kɔ acɛpsɛ ɔn ŋantimi kɔ ŋacloku: «Wətəksɛ, kəfi kɔ sənder, kɔ məyi ta məwe ti daka-ɛ?» \v 39 Ntɛ entimɛ mɔ, k'ɛŋgbəŋ-gbəŋər afef, k'oloku kəba: «Məcaŋk, mətor!» Kɔ afef ŋɛsak, kɔ pəyɔ yeŋ! \v 40 Kɔ Yesu eyif ŋa: «Ta ake tɔ nəferɛnɛ fɔr tantɛ-ɛ? Nəntayɔ fɛ kəlaŋ haŋ ndɛkəl ba?» \v 41 Kɔ kənesɛ kəpɔŋ kəsumpər ŋa, kɔ ŋayifɛnɛ aŋɛ kɔ akɔ: «Ake fum wəkawɛ ɔyɔnɛ-ɛ, ntɛ afef kɔ kəba yɛncəmɛ tɛfaŋ tɔn darəŋ mɔ?» \c 5 \s Yesu ɛntaməs wərkun nwɛ yɔŋk yɛlɛc yɛnayi mɔ \p \v 1 Kɔ Yesu ɔŋkɔ ntende kəba mokuru nde kulum ka Kerasa. \v 2 Ntɛ endewur debil mɔ, kɔ fum wəlɔma owur cufu dacɔ, ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋeyi kɔ. K'ender pəcəmɛ kɔ fɔr kiriŋ. \v 3 Fum wəkakɔ dəndo cufu dacɔ ɛnayi, fum o fum ɛnctam fɛ kəkot kɔ, ali gbekce. \v 4 Tɛlarəm ɔncyɔ fɛc dəwɛcək packotɛ kɔ gbekce, mba onccopu gbekce pəctep-tepi fɛc, ali fum ɛnayɔ fɛ sɔkət səcəmbərsɛ kɔ. \v 5 Pəyi dəndo cufu dacɔ kɔ mɔrɔ kəroŋ tɛm fəp, pibi kɔ daŋ, pəckulɛ-kulɛ, pəcbopərnɛ masar. \v 6 K'ɛnəŋk Yesu pəbɔlɛ, k'ender pəcəpɛ kɔ suwu fɔr kiriŋ, \v 7 k'oŋkulɛ-kulɛ pəpɔŋ: «Yesu Wan ka Kanu nkɛ kəyi darenc mɔ, ta ake tɔ məmbɛrɛnɛ mes mem-ɛ? Ilɛtsɛn'am teta tewe ta Kanu, ta mətɔrəs im!» \v 8 Bawo Yesu ɛnaloku kɔ: «Məwur wərkun wəkawɛ, məna ŋɔŋk ŋɛlɛc.» \v 9 Kɔ Yesu eyif kɔ: «Cəke cɔ aŋw'am-ɛ?» K'oloku Yesu, «‹Kənay› k'aŋw'em, bawo səla.» \v 10 K'ɛŋgbəcər kəlɛtsɛnɛ Yesu a ta pəsɔŋɛ kɔ kəwur dəkulum. \v 11 Dəndo tɔrɔ kəroŋ sɔp yɛlarəm yɛnayi di yɔcsɔmət. \v 12 Kɔ yɔŋk yɛlɛc yɛlɛtsɛnɛ Yesu: «Məkekərɛ su nde sɔp yayɛ yeyi mɔ, ntɛ tɔŋsɔŋɛ səbɛrɛ yi disrɛ mɔ.» \v 13 Kɔ Yesu owosɛnɛ yi. Kɔ yɔŋk yɛlɛc yowur dəfum kɔ yɛmbɛrɛ dəsɔp, kɔ sɔp yɛyɛksɛ kətor dəkəba yɛyɛfɛ dətɔrɔ. Dɛlay da sɔp yayɔkɔ dɛncbəp wul mɛrəŋ (2.000). Kɔ yɛŋgbətsɛ, kɔ yefis-fis dəndo dəkəba. \v 14 K'akɛk a sɔp aŋɛ ŋayɛksɛ kɔ ŋasamsərɛnɛ toloku tatɔkɔ dare kɔ sədare səkəsək, kɔ afum ŋander kədemɔmən tɔkɔ tɛnacepər mɔ. \v 15 Ntɛ ŋander nnɔ Yesu eyi mɔ, kɔ ŋambəp fum wəkɔ ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋɔnctɔrəs mɔ, pəsəkəp pəndɛ kɔ amera ŋɔn fəp, nkɔn nwɛ «kənay» kənayi mɔ. Afum aŋɛ ŋanader kəmɔmən mɔ, ŋanesɛ. \v 16 Afum akɔ ŋananəŋk tɔkɔ tɛnacepər mɔ, ŋalɔmər ader tɔkɔ tɛnasɔtɔ wəkɔ yɔŋk yɛlɛc yɔnctɔrəs mɔ kɔ sɔp. \v 17 Awa! Kɔ ŋayɛfɛ kəlɛtsɛnɛ Yesu, a pəbɔlɛ atɔf ŋaŋan. \v 18 Ntɛ ɔŋkɔ kəbɛrɛ debil mɔ, fum nwɛ yɔŋk yɛlɛc yɔnctɔrəs mɔ ɛlɛtsɛnɛ Yesu a pəwosɛ ŋayi kɔ nkɔn. \v 19 Yesu ɛnawosɛnɛ fɛ kɔ ti, mba k'oloku kɔ: «Məkɔ ndaram, ndena afum am, məlɔmər ŋa mes mmɛ Mariki ɔyɔn'am mɔ fəp, nɔnɔfɔr ndɛ ɔyɔn'am mɔ.» \v 20 Kɔ fum nwɛ yɔŋk yɛlɛc yɛnayi mɔ ɔŋkɔ pəcop kədəŋk dəSədare Wəco mes mmɛ Yesu ɛnayɔnɛ kɔ mɔ fəp. Kɔ tenciyanɛ afum fəp. \s Wan ka Yayirɔs kɔ wəran wəcu \p \v 21 Kɔ Yesu ɔŋkɔ nde kəba mokuru, kɔ afum kənay ŋaloŋkanɛ kɔ kəsək, nkɔn pəyi kəba kəsək. \v 22 Kɔ wəkiriŋ ka dəkətola Kanu da aSuyif, nwɛ ancwe Yayirɔs mɔ ender. Ntɛ ɛnəŋk Yesu mɔ, k'ontontnɛ kɔ dəntɔf, k'osumpər kɔ wɛcək. \v 23 K'ɛlɛtsɛnɛ kɔ pəlarəm: «Dəkəfi wəyecəra kem eyi. Məder mədeŋər kɔ waca, ntɛ tɔŋsɔŋɛ pətamnɛ pəyi sɔ doru mɔ.» \v 24 Kɔ Yesu ŋaŋkɔ kɔ fum nwɛ. Kɔ kənay ka afum kəsol kɔ ŋa, ŋacgbəcərɛnɛ kɔ cəsək fəp. \v 25 Dəndo, wəran wəlɔma ɛnayi di, docu da kəwur mecir deyi kɔ tɛnasɔtɔ meren wəco kɔ mɛrəŋ. \v 26 Tɛnatɔrəs wəran wəkakɔ pəlarəm, teta atɛn cɔl aŋɛ ɛnanəŋk, pəsɔŋsɛ ti daka dɔkɔ ɛnayɔ mɔ fəp, mba ali mɛtɛn ɛnasɔtɔ fɛ, mɛnɛ ntɛ docu dɔn dɛncnaŋkanɛ kɔ mɔ. \v 27 Ntɛ wəran nwɛ ene pacloku teta Yesu mɔ, k'ender kənay ka afum tadarəŋ, k'oŋgbuŋɛnɛ yamos ya Yesu, \v 28 bawo onclokunɛ: «K'iŋgbuŋɛnɛ yamos yɔn-ɛ, intamnɛ.» \v 29 Gbəncana babɔkɔ kɔ docu dɔn da kəwur mecir dɛsakɛ, k'ɛncərɛnɛ dəris a docu dɔn dɛntamnɛ. \v 30 Kɔ Yesu ɛncərɛ gbəncana babɔkɔ a sɔkət səlɔma səwur kɔ dəris, k'ɛŋkafələrnɛ kənay pəcyif: «Anɔ ogbuŋɛnɛ yamos yem-ɛ?» \v 31 Kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ ŋaloku kɔ: «Mənəŋk ntɛ kənay kəŋgbəcərɛn'am waca fəp mɔ, məcyif sɔ a anɔ ogbuŋɛn'em-ɛ?» \v 32 Mba k'ɛŋkafəli fɔr kəmɔmən nwɛ ɛnagbuŋɛnɛ yamos yɔn mɔ. \v 33 Ntɛ ɛnacərɛ tɔkɔ teyi kɔ mɔ, kɔ wəran ɛyɛfɛ kəyikcɛ, k'enesɛ, k'ender pətɛmpɛnɛ kɔ wɛcək dəntɔf, k'oloku kɔ kance fəp. \v 34 Mba kɔ Yesu oloku kɔ: «Wan kem, kəlaŋ kam kəntaməs əm, məkɔnɛ abəkəc ŋoforu, docu dam dɛntamn'am.» \v 35 Yesu ɛnayi kəlok-loku ntɛ afum ŋanader kəyɛfɛ ka ndena wəbɛ ka dəkətola Kanu da aSuyif mɔ, ŋacloku Yayirɔs: «Wan kam wəran efi, ta ake tɔ məndesɔtɔrsɛ wətəksɛ-ɛ?» \v 36 Mba Yesu ɛnalɔm fɛ moloku maŋan ntɛ o ntɛ, k'oloku wəbɛ ka dəkətola Kanu da aSuyif: «Ta mənesɛ, məlaŋ gbəcərəm.» \v 37 Yesu ɛnawosɛ fɛ nwɛ o nwɛ pəcəmɛ kɔ darəŋ, mɛnɛ Piyɛr, Sak kɔ Isaŋ wɛnc ka Sak. \v 38 Kɔ ŋander ndena wəbɛ ka dəkətola Kanu da aSuyif, dəndo kɔ Yesu ɛnəŋk tɔkɔ afum ŋanckafəlɛ-kafəlɛ mɔ, afum ŋacbok, ŋackulɛ-kulɛ pəpɔŋ. \v 39 Kɔ Yesu ɛmbɛrɛ k'eyif ŋa: «Ta ake tɔ nəŋkafəlɛnɛ-kafəlɛnɛ, nəcbok tantɛ-ɛ? Wan wəkawɛ efi fɛ, kədirɛ k'ɛndɛ.» \v 40 Kɔ afum ŋayɛfɛ kəfani Yesu. Mba kɔ Yesu ɛmbɛləs ŋa fəp, k'ewe wəyecəra kas kɔ kɛrɛ kɔ akɔ ɛnasolɛ mɔ, k'ɛmbɛrɛ nde wəyecəra ɛnayi mɔ. \v 41 K'osumpər wan wəran kəca, k'oloku kɔ: «\it Talita kum\it*», itɔ tatɔkɔ: «Wəyecəra, iclok'əm, məyɛfɛ!» \v 42 Gbəncana babɔkɔ kɔ wan wəran ɛyɛfɛ, k'oncop kəkɔt. Wəyecəra wəkakɔ ɛnasɔtɔ meren wəco kɔ mɛrəŋ, kɔ cusu cəwos ŋa pəpɔŋ. \v 43 Kɔ Yesu embeŋəsnɛ ŋa, a ta fum o fum pəcərɛ ti, k'oloku ŋa kəsɔŋ wan yeri. \c 6 \s Aka Nasarɛt ŋalaŋ fɛ Yesu \p \v 1 Ntɛ Yesu ɛyɛfɛ di mɔ, k'ɔŋkɔ dare dɔn Nasarɛt, kɔ acɛpsɛ ɔn ŋancəmɛ kɔ darəŋ. \v 2 Ntɛ simiti, dɔsɔk da kəŋesəm dɛmbəp mɔ, k'ɛyɛfɛ kətəksɛ nde dəkətola Kanu da aSuyif. Kɔ afum alarəm acəŋkəl aŋɛ cusu cənawos teta mɛtəksɛ mɔn mɔ, ŋaŋyiftɛnɛ: «Deke mamɛ mɛŋyɛfɛ kɔ-ɛ? Kəcərɛ kəkɔtɛnɛ mes kəre kɔ kaŋkɛ asɔŋ kɔ mɔ? Cəke cɔ waca wɔn wɔŋyɔ mes mɛwɛy-wɛy mamɛ-ɛ? \v 3 Bafɔ kamdɛr ɔfɔ, wan ka Mari, wɛnc ka Sak, Yoses, Yuda kɔ Simɔŋ ba? Bafɔ akirɛ ɔn ŋayi su dɛ dacɔ ba?» Mes mamɔkɔ mɛnasɔŋɛ ŋa kətɔgbɛkər kɔ kəlaŋ. \v 4 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Afɔfati kəleləs sayibɛ, mɛnɛ nde ndɔrɔn, akomɛnɛ ɔn dacɔ kɔ aka kəlɔ kɔn disrɛ.» \v 5 Ali tes tɛwɛy-wɛy ɛnatam fɛ kəyɔ di, mɛnɛ ntɛ ɛnataməs acuy alɔma, pədeŋər ŋa waca mɔ. \v 6 Kɔ pənciyanɛ Yesu, bawo aka di ŋanabut kəlaŋ. K'encepər-cepər sədare səcəsək sa dɔtɔf fəp pəctəksɛ. \s Kəsom ka acɛpsɛ aŋɛ wəco kɔ mɛrəŋ \p \v 7 Ntɛ ewe acɛpsɛ ɔn darəŋ wəco kɔ mɛrəŋ mɔ, kɔ Yesu ɛyɛfɛ kəsom ŋa mɛrəŋ mɛrəŋ, pəcsɔŋ ŋa fənɔntər fətamɛ yɔŋk yɛlɛc. \v 8 K'endeŋər ŋa kəcloku a ta ŋatɔmpərɛnɛ daka o daka teta dɔpɔ, mɛnɛ kəgbo gbəcərəm. K'oloku ŋa: «Ta nətɔmpərɛnɛ kəcom, alɔba, ta nəgbəncənɛ pəsam dəfi, \v 9 mba nəbɛrnɛ cɔfta cin gboŋ, ta nəbɛrnɛ səburumus mɛrəŋ.» \v 10 Kɔ Yesu oloku ŋa sɔ: «Kəlɔ nkɛ nəmbɛrɛ mɔ, nəyi ki disrɛ haŋ nəyɛfɛ kəfo kaŋkɔ. \v 11 Kɔ tɔyɔnɛ kəfo kəlɔma afum ŋawosɛ fɛ kəbaŋ nu, ŋawosɛ fɛ kəcəŋkəl nu, kɔ nənde kəcyɛfɛ di-ɛ, nəkoŋ kəfəl ka wɛcək wonu, ti tendeyɔnɛ ŋa sede a ŋanabaŋ fɛ nu.» \v 12 Kɔ acɛpsɛ ɔn ŋaŋkɔ, ŋaccam ntɛ tɔŋsɔŋɛ ŋaŋsəkpər bəkəc, ŋaŋlomp. \v 13 Kɔ ŋambɛləs yɔŋk yɛlɛc yɛlarəm, ŋacsop acuy alarəm moro, ŋactaməs ŋa. \s Defi da Saŋ Batis \p \v 14 Kɔ Herodu nwɛ ɛnatɔmpər dɛbɛ da Kalile mɔ, ene pacloku teta Yesu, bawo tewe tɔn tɛnasam, pacloku: «Saŋ ɔfɔ, wəkɔ ɛncgbət dəromun teta Kanu mɔ, nkɔn ɔfɔtɛ afi dacɔ, itɔsɔŋɛ ntɛ ɛntam kəyɔnɛ mes mɛwɛy-wɛy mɔ.» \v 15 Alɔma ŋacloku: «Eli ɔfɔ,» alɔma ŋacloku sɔ: «Sayibɛ sɔ, nsɛ səwurɛnɛ sayibɛ sa tɛm tokur aŋa mɔ.» \v 16 Mba ntɛ Herodu ene mes mamɔkɔ mɔ, k'oloku: «Saŋ nwɛ inasom k'aŋgbinti domp mɔ, nkɔn ɔfɔtɛ afi dacɔ!» \v 17 Herodu yati ɛnasom afum, ŋasumpər Saŋ ŋakot kɔ, ŋambɛr kɔ dəbili teta Herodiyad wəran ka wɛnc Filip, nwɛ Herodu ɛnabaŋər kɔ pənɛncɛ mɔ. \v 18 Saŋ oncloku Herodu: «Sariyɛ səmɔn'am kənɛncɛ wəran ka wɛnc əm.» \v 19 Herodiyad ɛnater Saŋ pəfaŋ kədif kɔ, mba ɛnctam fɛ, \v 20 bawo Herodu ɔncsɔŋ Saŋ pəlel, pəcərɛ sɔ a wərkun wəlompu Saŋ ɔyɔnɛ, pəsɔk sɔ, Herodu ɛnckɛkəs kɔ. Kɔ Herodu endecəŋkəl Saŋ-ɛ, pəncyi kɔ yamayama, mba kəcəŋkəl kɔn kəncbɔt kɔ. \p \v 21 Kɔ dɔsɔk dende dɛbəp ndɛ Herodu ɛnaboc kəsata ka teren toluksər ta kəkom kɔn mɔ, k'ewe asəŋkɛnɛ ɔn dɛbɛ, abɛ asɔdar, k'abeki a Kalile kəkɔ di yeri. \v 22 Kɔ wan ka wəran kɔn Herodiyad ɛmbɛrɛ k'empisɛ, kɔ tɔmbɔt Herodu kɔ abɛ akɔ ŋanayi di mɔ. Kɔ Herodu oloku wəyecəra: «Məwer im paka mpɛ o mpɛ məfaŋ mɔ, isɔŋ əm pi.» \v 23 K'ɛndɛrmɛ kɔ toloku ntɛ: «Mpɛ məŋwer im mɔ, iŋsɔŋ əm pi, ali pɔyɔnɛ dɛbɛ dem kəsək kin.» \v 24 Kɔ wan wəran owur k'ɔŋkɔ pəyif kɛrɛ: «Ak'iŋkɔwer kɔ-ɛ?» Kɔ kɛrɛ oloku kɔ: «Domp da Saŋ Batis.» \v 25 Kɔ wan wəran ɛmbɛlkər kəluksərnɛ nde wəbɛ eyi mɔ pəkɔwer kɔ: «Ifaŋ a məsɔŋ im gbəncana bambɛ depəlet domp da Saŋ Batis.» \v 26 K'abɔc ŋɛmbɛrɛ wəbɛ Herodu, mba teta kədɛrəm kɔn kɔ akɔ ŋanayi di mɔ, ɛnafaŋ fɛ kəbupərɛ kədɛrəm kɔn. \v 27 Kɔ wəbɛ osom gbəncana babɔkɔ wəsɔdar a pəkɛrɛ kɔ domp da Saŋ. Kɔ wəsɔdar ɔŋkɔ pəgbinti Saŋ domp dəbili. \v 28 K'aŋkɛrɛ domp da Saŋ depəlet. Kɔ Herodu ɔsɔŋ di wəyecəra, kɔ nkɔn ɔsɔŋ di kɛrɛ. \v 29 Ntɛ acɛpsɛ a Saŋ Batis ŋane ti mɔ, kɔ ŋander ŋalɛk kəbel kɔn kɔ ŋawup. \s Yesu ɔsɔŋ afum wul kəcamət yeri \p \v 30 Kɔ asom ŋaloŋkanɛ Yesu kəsək, kɔ ŋalɔmər kɔ tɔkɔ ŋanayɔ kɔ tɔkɔ ŋanatəksɛ mɔ fəp. \v 31 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Nəder nnɔ kəsək, nnɔ kəfo kəyer-yer, nəŋesəm pəpic.» Bawo afum alarəm ŋancder ŋaclukus, ŋanayɔ fɛ tɛm tedi yeri yati. \v 32 Kɔ ŋambɛrɛ debil kəkɔ kəfo kəyer-yer. \v 33 Kɔ afum alarəm ŋanəŋk ŋa ntɛ ŋanckɔ mɔ, kɔ ŋanɛpəl ŋa. Kɔ afum a sədare səcəsək ŋayɛksɛ sɔ kəkɔgbintərnɛ ŋa. \v 34 Ntɛ Yesu ontor debil mɔ, k'ɛnəŋk kənay ka afum alarəm, k'ɔyɔnɛ ŋa nɔnɔfɔr, bawo ŋanayi pəmɔ ŋkesiya nyɛ yɔntɔyɔ wəkɛk mɔ, k'ɛyɛfɛ kətəksɛ ŋa mes mɛlarəm. \v 35 Ntɛ dec dɛncləpɛ mɔ, kɔ acɛpsɛ ɔn ŋalɔtərnɛ ŋacloku kɔ: «Kəfo kaŋkɛ kəyɔ yer-yer, dec deyi kələp, \v 36 məloku ŋa ŋakɔ ŋatɛn yeri, ntɛ tɔŋsɔŋɛ ŋakɔ ŋawayɛnɛ yeri dəmadare mɛfɛt mɛfɛt, kɔ sədare səcəsək mɔ.» \v 37 Mba kɔ Yesu oloku ŋa: «Nənasərka nəsɔŋ ŋa yeri.» Kɔ acɛpsɛ ŋayif kɔ: «Ntɛ məfaŋ mɔ səkɔ səwayɛ afum akaŋɛ fəp yeri pəsam mpɛ pɛmbəp gbəleŋ masar mɛrəŋ mɔ ba?» \v 38 Kɔ Yesu eyif ŋa: «Cəcom cəke cɔ nəyɔ-ɛ? Nəkɔ nəmɔmən.» Ntɛ ŋaŋkɔ ŋamɔmən mɔ, kɔ ŋaloku Yesu: «Cəcom kəcamət kɔ lop mɛrəŋ.» \v 39 Kɔ Yesu oloku acɛpsɛ ɔn ŋadəs afum cəgba cəgba yika yobuk kəroŋ. \v 40 Kɔ ŋandəs afum cəgba ca tasar tin (100) kɔ cəgba ca wəco kəcamət (50). \v 41 Kɔ Yesu ɛlɛk cəcom ncɛ kəcamət kɔ lop nyɛ mɛrəŋ, k'eyekti fɔr darenc, k'eyif Kanu barka. K'entepi cəcom k'ɛyɛfɛ ci kəsɔŋəs acɛpsɛ ɔn, ŋayerəs ci afum. K'eyer sɔ lop yayɔkɔ afum fəp. \v 42 Kɔ fəp fəsɔm ci kɔ ŋanɛmbərɛ, \v 43 k'aluksɛ yeri cəcom kɔ lop yɛlpəs cəfala ncɛ wəco kɔ mɛrəŋ. \v 44 Arkun aŋɛ ŋanasɔm cəcom cacɔkɔ mɔ, ŋanabəp arkun wul kəcamət (5.000). \s Yesu ɔŋkɔt kəba kəroŋ \p \v 45 Ntɛ tencepər mɔ, gbəncana babɔkɔ kɔ Yesu ɛntarɛ acɛpsɛ ɔn kəbɛrɛ debil ŋanuŋkɛnɛ kəcali mokuru mɔkɔ, ntende Bɛtsayida, nkɔn pəcgbəcɛnɛ kəloku kənay ka afum kəlukus ndaraŋan. \v 46 Ntɛ elembərnɛ ŋa mɔ, k'ɔŋkɔ kətola Kanu nde tɔrɔ kəroŋ. \v 47 Ntɛ dɔfɔy dɛmbəp mɔ, abil ŋeyi kəba dacɔ, nkɔn sona pəyi dəntɔf. \v 48 Kɔ Yesu ɛnəŋk tɔkɔ pənacuca acɛpsɛ ɔn kəŋas mɔ, bawo afef ŋɔ ŋancgbofnɛ, pibi pɔbɔlɛ k'ender nnɔ ŋayi mɔ pəckɔt kəba kəroŋ kəkɔcepər ŋa. \v 49 Ntɛ acɛpsɛ ɔn ŋanəŋk kɔ pəckɔt kəba kəroŋ mɔ, kɔ ŋafɔtɔ a tubɛri tɔ, kɔ ŋaŋkulɛ-kulɛ, \v 50 bawo fəp faŋan ŋancnəŋk kɔ, kɔ kənesɛ kəyi ŋa. Mba gbəncana babɔkɔ kɔ Yesu olok-lokər ŋa, pəcloku: «Nəbəknɛ! In'ɔfɔ, ta nənesɛ!» \v 51 Kɔ Yesu ɛmbɛrɛ debil kɔ afef ŋɛsak kəwur. Kɔ cusu cəwos ŋa. \v 52 Bawo acɛpsɛ ɔn ŋanacərɛ fɛ ntɛ o ntɛ teta cəcom, pənasɔk fɛ ŋa anɔ Yesu ɔfɔ-ɛ. \s Yesu ɛntaməs acuy nde atɔf ŋa Kenesarɛt \p \v 53 Ntɛ ŋalip kəcali kəba kɔ acɛpsɛ ɔn mɔ, kɔ ŋambəp atɔf ŋa Kenesarɛt kɔ ŋaŋkot di abil. \v 54 Ŋandetor debil k'anɛpəl Yesu, \v 55 kɔ afum a atɔf ŋaŋɔkɔ fəp ŋayɛksɛ kəder, ŋackɛrɛ acuy dəsəpoko nnɔ o nnɔ ancne a Yesu eyi mɔ. \v 56 Nnɔ o nnɔ ɛncbɛrɛ mɔ, pəyɔnɛ tadare kɔ pəyɔnɛ fɛ ti dare dɔpɔŋ, kɔ pəyɔnɛ fɛ ti dəkulum, ancboc acuy abaŋka ŋɔpɔŋ, paclɛtsɛnɛ Yesu kəwosɛ acuy ŋagbuŋɛnɛ ali dobol da burumus bɔn. Acuy aŋɛ o aŋɛ ŋancgbuŋɛnɛ di mɔ, ŋanctamnɛ. \c 7 \s1 Kətəksɛ nkɛ atem ŋanatəksɛ mɔ \p \v 1 AFarisi\f + \fr 7.1 \fr*\fq WəFarisi/aFarisi\fq* = Kəgba k'abeki aSuyif aŋɛ ŋacepərər ŋasektərɛnɛ sariyɛ kɔ mɔyɔ mokur ma aSuyif mɔ.\f* kɔ atəksɛ sariyɛ s'aSuyif alɔma aŋɛ ŋanader kəyɛfɛ Yerusalɛm mɔ, ŋaloŋkanɛ nde Yesu eyi mɔ, ŋakɛl kɔ. \v 2 Kɔ ŋanəŋk acɛpsɛ a Yesu darəŋ akin akin ŋacdi yeri ta waca waŋan wɔsɔk-ɛ, itɔ tatɔkɔ ta ŋasumpər saliye-ɛ. \v 3 Awa, aFarisi kɔ aSuyif fəp ŋancdi fɛ yeri ta ŋambikɛnɛ waca ŋasumpər saliye-ɛ, bawo ŋanacəmɛ mɔyɔ mokur maŋan darəŋ. \v 4 Kɔ ŋalukus kəyɛfɛ nde abaŋka ŋɔpɔŋ-ɛ, ŋancdi fɛ yeri mɛnɛ ŋalip kəsumpər saliye, ŋanacəmɛ sɔ mɔyɔ mokur mɛlarəm darəŋ, pəmɔ tɛyakəs ta mɔmbəl, mɔndɛ, kɔ yɛbɛrɛ domun\f + \fr 7.4 \fr*\ft Yecicəs yokur yɔlɔma yendeŋər «kɔ səcɔm», kɔ pəyɔnɛ fɛ ti-ɛ, «kɔ kəfənc.»\ft*\f*. \v 5 aFarisi kɔ atəksɛ sariyɛ s'aSuyif ŋayif Yesu: «Ta ake tɔ acɛpsɛ am ŋandinɛ yeri waca waŋan weyik-yik, ta ŋasɔkəsnɛ saliye, ŋacəmɛ tɔyɔ tokur ta atem darəŋ-ɛ?» \v 6 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Esayi ɛnaloku belbel tetonu cəsayibɛ, nəna abaŋɛnɛ kəlomp, pəmɔ tɔkɔ ancic ti mɔ: ‹Afum akaŋɛ dəcusu gbəcərəm ŋaŋleləs im, mba bəkəc yaŋan yɔmbɔl'em pəpɔŋ. \v 7 Kəsali nkɛ ŋanctolan'em ŋacloŋn'em mɔ kəyɔ fɛ dəkəcəmɛ, bawo mosom mmɛ ŋantəksɛ mɔ, afum ŋapər mi, bafɔ Kanu.›\x - \xo 7.7 \xo*\xt Esayi 29.13\xt*\x* \v 8 Nəsak mosom ma Kanu, nəcəmɛ mɔyɔ mokur ma afum darəŋ.» \v 9 K'oloku ŋa: «Pəfəfərɛnɛ nu kəfən tosom ta Kanu, nəccəmɛ mɔyɔ mokur monu darəŋ. \v 10 Bawo Musa ɛnaloku: ‹Məleləs wisi kɔ wiri,›\x - \xo 7.10 \xo*\xt Kəwur 20.12, \xt*\xt Sariyɛ 5.16\xt*\x* k'oloku sɔ: ‹Nwɛ oŋlok-lokər kas kɔ pəyɔnɛ fɛ ti kɛrɛ pəlɛc mɔ, padif wəkayi.›\x - \xo 7.10 \xo*\xt Kəwur 21.17, \xt*\xt ALewy 20.9\xt*\x* \v 11 Mba nəna nəŋloku: ‹Kɔ fum oloku kas kɔ pəyɔnɛ fɛ ti kɛrɛ-ɛ, paka pɔkɔ pəmarna isɔŋ əm kəmar kam mɔ, isɔŋ pi Kanu,› \v 12 ti disrɛ nəna nəwosɛ a ta pəyɔnɛ sɔ kas kɔ kɛrɛ tɔlɔm o tɔlɔm. \v 13 Nənimɛ tatɔkɔ toloku ta Kanu mɔyɔ mokur mmɛ nənctəksɛ mɔ. Nəŋyɔ mes mɛlɛc mɛlarəm mmɛ mowurɛnɛ mamɔkɔ mɔ.» \s Mɔyɔ mmɛ mɔŋsɔŋɛ fum kətɔsɔk mɔ \p \v 14 Kɔ Yesu ewe sɔ kənay ka afum, k'oloku ŋa: «Nəcəŋkəl im belbel, nəcərɛ sɔ! \v 15 Daka o daka deyi fɛ todoru ta fum ndɛ dɛmbɛrɛ kɔ disrɛ dɔŋsɔŋɛ kɔ kətɔsɔk mɔ. Mba ntɛ toŋwur dəfum mɔ tɔŋsɔŋɛ kɔ kətɔsɔk. \v 16 Nəcəŋkəl belbel, kɔ tɔyɔnɛ nəyɔ ləŋəs nəcne-ɛ.» \v 17 Ntɛ Yesu olukus dɛkɛr mɔ, pəbɔlɛ kənay ka afum, kɔ acɛpsɛ ɔn ŋayif kɔ teta totubcɛnɛ tatɔkɔ. \v 18 K'eyif ŋa: «Nəna sɔ, nəsɔrɔyi kətɔcərɛ disrɛ ba? Nəncərɛ fɛ a daka o daka ndɛ dɛŋyɛfɛ todoru dɛbɛrɛ dəfum mɔ, dɔfɔsɔŋɛ kɔ kətɔsɔk? \v 19 Bawo daka dadɔkɔ dɔfɔbɛrɛ kɔ dɛbəkəc, mba dəkor dɛmbɛrɛ kɔ, kɔ telip-ɛ pəwurɛ di dəkofi.» Ti disrɛ, Yesu ɛnasɔksɛ alaŋ ɔn yeri fəp. \v 20 K'oloku sɔ: «Ntɛ toŋwur dəfum mɔ, tɔŋsɔŋɛ kɔ kətɔsɔk. \v 21 Bawo dɛbəkəc mɛcɛm-cɛmnɛ mɛlɛc moŋwur: Dowon, deke, kədif ka fum, \v 22 kəsumpər dalakɔ, dɛcɛlək, mɛcɛm-cɛmnɛ ma kəyɔ mes mɛlɛc, cəmpənpən, dɛyamayama, kəraca, kəlɔməs ka Mariki, kədot banca kəlɛc dotoŋkulu disrɛ. \v 23 Mes mɛlɛc mamɔkɔ fəp dəfum moŋwur, mɔcsɔŋɛ kɔ kətɔsɔk.» \s Wəran wəcikəra ɛlaŋ Yesu \p \v 24 Kɔ Yesu ɛyɛfɛ dəndo k'ɔŋkɔ atɔf ŋa Tir. K'ɔŋkɔ pəbɛrɛ kəlɔ kəlɔma. Ɛnafaŋ fɛ nwɛ o nwɛ pəcərɛ ti, mba ɛnatam fɛ kəyi kəgbɔpnɛ disrɛ. \v 25 Wəran wəlɔma nwɛ ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋɛnatɔŋkəlɛ wan kɔn wəran mɔ, ɛnane gbəncana babɔkɔ pacloku tetɔn, kɔ wəran nwɛ ender pətɛmpɛnɛ Yesu wɛcək dəntɔf. \v 26 Wəran wəkakɔ wəKresi ɛnayi, pakom kɔ Siriya Fenisiya. K'ontola Yesu a pəbɛləs ŋɔŋk ŋɛlɛc nŋɛ ŋeyi wan kɔn mɔ. \v 27 Kɔ Yesu oloku: «Məkar kərɛsna awut ŋanɛmbərɛ, bawo pəntesɛ fɛ kəlɛkər awut kəcom mələmɛ ki cen.» \v 28 Mba kɔ wəran nwɛ oluksɛ Yesu: «Mariki, mecen amɛsa dəntɔf meŋyi mecdi yeri yɛlpəs ya awut.» \v 29 Kɔ Yesu oloku wəran nwɛ: «Teta toloku tam, məkɔ, ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋowur wan kam wəran.» \v 30 Ntɛ wəran nwɛ ɛmbɛrɛ ndɔrɔn mɔ, k'ɛmbəp wan nwɛ pəfəntərɛ dəkəfənc. Ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋowur kɔ. \s Yesu ɛntaməs wərkun nwɛ ɛnatɔ kəcne ta oŋlok-loku sɔ mɔ \p \v 31 Kɔ Yesu ɛyɛfɛ atɔf ŋa Tir, k'oluksərnɛ ta Sidɔŋ kəca ka kəba ka Kalile, k'ɛncali atɔf ŋa Sədare Wəco. \v 32 K'aŋkɛrɛ kɔ wətɔne nwɛ ɛnctarpɛnɛ kəlok-loku mɔ, k'alɛtsɛnɛ kɔ kədeŋər kɔ kəca. \v 33 Kɔ Yesu eŋkekərɛ wətɔne kakɔ kəsək pəbɔlɛ kənay ka afum, k'ɛmbɛr kɔ tɛlər dɛləŋəs, k'oyuk lin k'osoptɛ kɔ yi tɛlər dətemer. \v 34 K'eyekti fɔr darenc teta kətola Kanu, k'ɛmpɛnɛ kifir pəpɔŋ, k'ɔncɔp kusu kəŋan: «\it Ɛffata!\it*», ti tɔyɔnɛ «Məgbitɛ!» \v 35 Gbəncana babɔkɔ, kɔ ləŋəs yɔn yeŋgbitɛ, kɔ temer pɔn pesikəlɛ. K'olok-loku pəcempi cəleŋ. \v 36 Kɔ Yesu oloku ŋa kətɔloku ti ali fum, mba tɔkɔ Yesu ɔncmɔnɛ ŋa ti mɔ, itɔ ŋancdəŋk ti. \v 37 Cusu cənawos afum pəpɔŋ, ŋacloku: «Mes mmɛ ɔŋyɔ mɔ fəp mentesɛ! Ɔŋsɔŋɛ atɔne kəne, pəsɔŋɛ atɔlok-loku kəlok-loku!» \c 8 \s Yesu ɔsɔŋɛ afum wul maŋkəlɛ kənɛmbərɛ \p \v 1 Mata mamɔkɔ, ntɛ kənay ka afum kəlɔma sɔ kənatɔyɔ yeri yedi mɔ, k'ewe acɛpsɛ ɔn darəŋ, k'oloku ŋa: \v 2 «Nɔnɔfɔr deyi'm teta kənay ka afum kaŋkɛ. Mata maas ŋayi kɔ ina, ŋayɔ fɛ sɔ paka o paka pedi. \v 3 K'isɔŋɛ ŋa kəlukus nde ndaraŋan ta ŋandi peri-ɛ, iŋnesɛ ta dis dɔkɔlɔl ŋa dɔpɔ, bawo alɔma pəbɔlɛ pɔ ŋayɛfɛ.» \v 4 Kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ ŋayif kɔ: «Awa, deke antam kəsɔtɔ cəcom ncɛ andenɛmbərsɛ ŋa, nnɔ kəfo kəyer-yer kaŋkɛ mɔ?» \v 5 Kɔ Yesu eyif ŋa: «Cəcom cəke cɔ nəyɔ-ɛ?» Kɔ ŋaloku kɔ: «Cəcom camət-mɛrəŋ.» \v 6 Awa, k'oloku kənay a ŋandɛ dəntɔf. Ntɛ ɛlɛk cəcom ncɛ camət-mɛrəŋ mɔ, k'eyif Kanu barka, k'entep-tepi ci, k'ɛyɛfɛ kəsɔŋəs ci acɛpsɛ ɔn darəŋ ntɛ tɔŋsɔŋɛ ŋayerəs ci kənay k'afum mɔ. \v 7 Molop mɔlɔma mɛnayi sɔ. Ntɛ elip kəyif Kanu barka teta mi mɔ, k'oloku a payer sɔ mamɔkɔ. \v 8 Kɔ kənay ka afum kəndi kɔ kənɛmbərɛ, k'asɔtɔ cəfala camət-mɛrəŋ cəlarɛ cəcom cəlpəs. \v 9 Kənay ka afum kaŋkɔ kənabəp afum wul maŋkəlɛ (4.000), ntɛ telip mɔ, kɔ Yesu elembərnɛ ŋa. \v 10 Gbəncana babɔkɔ k'ɛmbɛrɛ debil kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ, kɔ ŋaŋkɔ sədare sa Dalmanuta. \s aFarisi ŋawer Yesu tɛgbɛkərɛ tɛwɛy-wɛy \p \v 11 Kɔ aFarisi ŋander, kɔ ŋancop kəgbɛkəlɛnɛ kɔ Yesu, ntɛ ŋafaŋ kəsumpər kɔ dəmoloku mɔ, kɔ ŋawer kɔ tɛgbɛkərɛ tɛwɛy-wɛy tɔlɔma ntɛ tementər a Kanu kəsom kɔ mɔ. \v 12 Kɔ Yesu ontorɛ kifir pəpɔŋ, k'eyif: «Ta ake tɔ dɛtɛmp dandɛ deŋwenɛ tɛgbɛkərɛ tɛwɛy-wɛy ntɛ tementər a Kanu kəsom im mɔ-ɛ? Kance icloku nu: Afɔmentər dɛtɛmp dandɛ tɛgbɛkərɛ ntɛ o ntɛ.» \v 13 Ntɛ elip kəlok-lokər ŋa mɔ, kɔ Yesu ɛsak ŋa, k'ɛmbɛrɛ sɔ debil kəkɔ ka mokuru. \s Lebin da aFarisi kɔ da Herodu \p \v 14 Acɛpsɛ a Yesu darəŋ ŋanapələrnɛ kəlɛk cəcom. Kəcom kin gboŋ kɔ ŋanayɔ dəndo debil. \v 15 Kɔ Yesu oloku ŋa tosom ntɛ: «Nəmepi fɔr, nəkɛmbərnɛ lebin da aFarisi kɔ da Herodu.» \v 16 Kɔ acɛpsɛ ŋayɛfɛ kəgbɛkəlɛnɛ taŋan, bawo ŋanayɔ fɛ cəcom. \v 17 Kɔ Yesu ɛncərɛ tes ntɛ ŋancbocərɛnɛ kiti mɔ, k'eyif ŋa: «Ta ake tɔ nəmbocərɛnɛ kiti nəcloku a nəyɔ fɛ cəcom-ɛ? Nəntasɔtɔ fɛ mera haŋ ndɛkəl? Nəfɔcərɛ? Nəna nəmbiyɛ səbomp? \v 18 Nəyɔ fɔr, mba nəfɔnəŋk? Nəyɔ ləŋəs, mba nəfɔne? Nəncɛm-cɛmnɛ fɛ, \v 19 ntɛ inatep-tepɛ arkun wul kəcamət (5.000) cəcom kəcamət mɔ, cəcom cəlpəs cəfala cəke cɔ nənasɔtɔ-ɛ?» Kɔ acɛpsɛ ŋaloku Yesu: «Wəco kɔ mɛrəŋ.» \v 20 «Ntɛ inatep-tepɛ afum wul maŋkəlɛ (4.000) cəcom camət-mɛrəŋ mɔ, cəfala cəke cɔ nənasɔtɔ cəcom cəlpəs-ɛ?» Kɔ ŋaloku Yesu: «Cəfala camət-mɛrəŋ.» \v 21 Kɔ Yesu eyif ŋa: «Haŋ ndɛkəl nəntacərɛ fɛ ba?» \s Yesu ɛntaməs wətɔnəŋk nde Bɛtsayida \p \v 22 Yesu kɔ acɛpsɛ ɔn ŋander Bɛtsayida. K'aŋkɛrɛ kɔ wətɔnəŋk k'alɛtsɛnɛ kɔ, a pədeŋ kɔ kəca. \v 23 Kɔ Yesu osumpər wətɔnəŋk wəkakɔ kəca k'eŋkekərɛ kɔ dare kəsək. K'oyukər kɔ lin dəfɔr, k'endeŋər kɔ waca, pəcyif kɔ: «Məŋnəŋk paka pɔlɔma ba?» \v 24 Kɔ wətɔnəŋk emepi fɔr pəcloku: «Iŋnəŋk afum, iŋnəŋk ŋa pəmɔ tɔk, mba ŋaŋkɔt.» \v 25 Kɔ Yesu ɔŋgbɔkərɛ sɔ kədeŋ kɔ waca dəfɔr, ntɛ wətɔnəŋk nwɛ endegbɔkərɛ kəmepi fɔr pɔpɔŋ mɔ, k'ɛntamnɛ, pəcnəŋk pəwaŋkəra. \v 26 Kɔ Yesu elembərnɛ kɔ, pəkɔ nde ndɔrɔn, k'oloku kɔ: «Ta məbɛrɛ dare de!» \s Piyɛr oloku a Yesu ɔyɔnɛ wəyɛk-yɛk \p \v 27 Kɔ Yesu ŋawur kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ ntende dare da Sesari sa Filip. Ŋayi dɔpɔ, k'ɛyɛfɛ kəyifət acɛpsɛ ɔn: «Ntɛ afum ŋaŋloku mɔ, an'iyɔnɛ-ɛ?» \v 28 Kɔ acɛpsɛ ŋaloku kɔ: «Alɔma ŋaloku a Aŋnabi Saŋ Batis, kɔ alɔma a Eli, kɔ alɔma sɔ a sayibɛ səlɔma.» \v 29 Kɔ Yesu eyif ŋa: «Pɛcɛmcɛmnɛ ponu, an'iyɔnɛ-ɛ?» Kɔ Piyɛr oloku: «Məna, Krist\f + \fr 8.29 \fr*\fq Krist\fq* = «Wəsom ka Kanu» tokulɛ tɔ = «Nwɛ Kanu kəyɛk-yɛk kəsom mɔ teta kəyac afum a Kanu.» \f* məyɔnɛ.» \v 30 K'entiŋ-tiŋ ŋa kətɔloku tetɔn ali fum. \s Yesu ɛndəŋk defi dɔn kɔ kəfɔtɛ kɔn \p \v 31 Kɔ Yesu oncop kətəksɛ ŋa pəclenɛ: «Mɛnɛ patɔrəs Wan ka Wərkun pəlarəm. Abeki, aloŋnɛ apɔŋ, kɔ atəksɛ sariyɛ sa aSuyif ŋandewɛnəs kɔ, padif kɔ, mba pəfɔtɛ afi dacɔ kɔ tataka ta maas tencepər-ɛ.» \v 32 Yesu oncloku moloku mamɛ pəsoku pɛs. Kɔ Piyɛr ewe Yesu kəsək, k'ɛyɛfɛ kənal kɔ. \v 33 Mba Yesu olukus, k'ɛŋgbətnɛ acɛpsɛ ɔn, k'ɛŋgbəŋ-gbəŋər Piyɛr: «Məkafəl'em kumunt darəŋ, məna Sentani! Iw'am tewe ta Sentani bawo məfɔcɛm-cɛmnɛ pəmɔ Kanu, mba pəmɔ afum.» \v 34 Kɔ Yesu ewe kənay ka afum kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ, k'oloku ŋa: «Kɔ fum ɛfaŋ kəcɛps'em darəŋ-ɛ, wəkayi pəsak kəcɛm-cɛmnɛ teta nkɔnsərka, pəgbaŋnɛ kətɔk kɔn kəpəmpəl pəcəm'em darəŋ. \v 35 Bawo nwɛ o nwɛ ɛŋsɛp kəyac kəyi doru kɔn mɔ, kəndesalpər kɔ, mba nwɛ o nwɛ kiyi doru kɔn kəŋsalpər kɔ teta ina kɔ Kibaru Kətɔt mɔ, endeyac ki. \v 36 Dəkəcəmɛ dere dɔ tɔyɔ fum kəsɔtɔ kɔn doru kɔrkɔr, kiyi kɔn doru kəsɔlər kɔ-ɛ? \v 37 Ake fum ɛntam kəsɔŋ kəwursɛ ka kiyi kɔn doru-ɛ? \v 38 Nwɛ o nwɛ ɛlapərn'em kɔ moloku mem dɛtɛmp da aciya kɔ asumpər dalakɔ dandɛ dacɔ mɔ, Wan ka Wərkun sɔ endekɔlapərnɛ wəkayi k'endeder nɔrɔ da Kas disrɛ, kɔ mɛlɛkɛ mecempi.» \c 9 \p \v 1 Kɔ Yesu oloku acɛpsɛ ɔn sɔ: «Icloku nu kance: Afum alɔma ŋayi nnɔ, aŋɛ ŋantɔdefi ta ŋantanəŋk dɛbɛ da Kanu dederɛnɛ fənɔntər-ɛ.» \s Kətəŋkəlɛ ka Yesu \p \v 2 Ntɛ mata camət-tin mencepər mɔ, kɔ Yesu ɛlɛk Piyɛr, Sak kɔ Isaŋ k'eŋkekərɛ ŋa kəsək nde dətɔrɔ teŋeci, kɔ ŋambɔkərɛ. Kɔ Yesu ɔŋkɔ pətəŋkəlɛ fɔr yaŋan kiriŋ. \v 3 Kɔ yamos yɔn yomot pəfer mpɛ fum o fum ɔntɔtam kəcɛm yi yeferɛ pəmɔ tatɔkɔ mɔ. \v 4 Aŋnabi Eli kɔ Aŋnabi Musa ŋawurər Piyɛr, Sak kɔ Isaŋ, kɔ ŋanəŋk afum akaŋɛ mɛrəŋ ŋaclok-loku kɔ Yesu. \v 5 Kɔ Piyɛr oloku: «Wətəksɛ, pəntesɛ su kəyi nnɔ. Pacəmbər ŋgbancan maas: Ŋin ŋam, ŋin ŋa Aŋnabi Eli kɔ ŋin ŋa Aŋnabi Musa.» \v 6 Piyɛr ɛnacərɛ fɛ tɔlɔm o tɔlɔm ntɛ ɔŋkɔloku mɔ, bawo kənesɛ kənasumpər ŋa pəpɔŋ. \v 7 Kɔ kəp kəŋgbəpər ŋa katəkəp, kɔ dim dowur kəp kaŋkɔ disrɛ: «Wəkawɛ wan kem nwɛ imbɔtər mɔ ɔfɔ. Nəcəŋkəl kɔ!» \v 8 Gbəncana babɔkɔ kɔ ŋamɔmən kəsək, ŋanəŋk fɛ sɔ fum mɛnɛ Yesu sona. \v 9 Ntɛ ŋanctor dətɔrɔ mɔ, kɔ Yesu entiŋ-tiŋ ŋa kətɔloku tɔkɔ ŋanəŋk mɔ fum, haŋ Wan ka Wərkun pəcfɔtɛ afi dacɔ. \v 10 Kɔ acɛpsɛ aŋɛ maas ŋamɛŋkərnɛ toloku tatɔkɔ, ŋacyiftɛnɛ taŋan: «Cəke cɔ ‹kəfɔtɛ afi dacɔ› kəloku-ɛ?» \v 11 Kɔ ŋayif Yesu: «Ta ake tɔ atəksɛ sariyɛ s'aSuyif ŋaŋlokɛ a mɛnɛ Aŋnabi Eli pənuŋkɛnɛ kəder kərɛsna-ɛ?» \v 12 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Eli ender kərɛsna kədelompəs mes fəp. Ta ake t'ancicɛ a mɛnɛ patɔrəs Wan ka Wərkun pəlarəm, pawɛnəs kɔ-ɛ? \v 13 Mba iloku nu a Eli ender, kɔ afum ŋayɔ kɔ tɔkɔ ŋafaŋ mɔ, pəmɔ tɔkɔ Yecicəs Yosoku yoloku tetɔn mɔ.» \s Yesu ɛntaməs wan nwɛ ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋɛnatoŋkulu mɔ \p \v 14 Ntɛ Yesu, Piyɛr, Sak kɔ Isaŋ ŋander ŋabəp acɛpsɛ alpəs a Yesu darəŋ mɔ, kɔ ŋanəŋk kənay ka afum alarəm kəkɛl ŋa, atəksɛ sariyɛ s'aSuyif ŋacgbɛkəlɛnɛ kɔ ŋa. \v 15 Ntɛ kənay ka afum kəndenəŋk Yesu mɔ, kɔ cusu cəwos ŋa, kɔ ŋayɛksərnɛ kədeyif kɔ. \v 16 Kɔ Yesu eyif acɛpsɛ ɔn: «Ake nəyi kəgbɛkəlɛnɛ kɔ ŋa-ɛ?» \v 17 Kənay ka afum disrɛ kɔ fum wəlɔma oluksɛ Yesu moloku: «Wətəksɛ, wan kem iŋkɛr'am, nwɛ ɔyɔ ŋɔŋk nŋɛ ŋɛŋyamsɛ kɔ kəlok-loku mɔ. \v 18 Kəfo nkɛ o nkɛ ɛncəmɛ ŋɛbɛrɛ kɔ mɔ, difɔ ŋɛŋgbal kɔ dəntɔf, wan pəwurɛ kəfoc dəkusu, pəcŋaŋərɛnɛ sek, pəcyeŋkərɛnɛ. Ilɛtsɛnɛ acɛpsɛ am darəŋ ŋabɛləs ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋaŋɛ, mba ŋantam fɛ.» \v 19 Kɔ Yesu eyif ŋa: «Dɛtɛmp dɔtɔlaŋ, ake tɛm t'indesɔyi kɔ nəna-ɛ? Icəmɛ nu dəntɔf haŋ tɛm tere-ɛ? Nəkɛr'em kɔ.» \v 20 K'aŋkɛrɛ kɔ wan nwɛ. Ntɛ ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋendenəŋk Yesu mɔ, kɔ ŋeyikəc wan pəpɔŋ, k'ɛntɛmpɛnɛ dəntɔf pəcbəŋkəlɛ, pəcwurɛ kəfoc dəkusu. \v 21 Kɔ Yesu eyif wan nwɛ kas: «Kəyɛfɛ ake tɛm tɔ tantɛ teŋyi kɔ-ɛ?» Kɔ kas oloku Yesu: «Kəyɛfɛ pəfɛtɛ. \v 22 Tɛlarəm ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋaŋɛ ŋɛŋgbal kɔ dənɛnc, tɔlɔma dəromun ntɛ tɔŋsɔŋɛ ŋedif kɔ mɔ. Mba kɔ tɔyɔnɛ məntam tɔlɔma-ɛ, məyɔnɛ su nɔnɔfɔr məmar su!» \v 23 Kɔ Yesu oloku kɔ: «Məloku a kɔ məntam-ɛ? Antam kəyɔ mes fəp, kɔ tɔyɔnɛ patɔmpər kəlaŋ-ɛ.» \v 24 Gbəncana babɔkɔ kɔ wan kas oŋkulɛ pəpɔŋ: «Ilaŋ! Kəlaŋ kem kəmbut, mba məmar im!» \v 25 Ntɛ Yesu ɛnəŋk kənay ka afum kəcyɛksɛ kəder mɔ, k'ɛŋgbəŋ-gbəŋər ŋɔŋk ŋɛlɛc pəcloku ŋi: «Məna ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋɔtɔlok-loku, ŋɔtɔne, in'oŋsom əm, məwur wan wəkawɛ dəris, ta məbɛrɛ kɔ sɔ!» \v 26 Kɔ ŋɔŋk ŋɛlɛc ŋowur wan wəkawɛ dəris ŋockulɛ-kulɛ pəpɔŋ, ŋecyikəc kɔ pəpɔŋ. Kɔ wan eyi pəmɔ efi, kɔ afum alarəm ŋaloku a efi. \v 27 Mba kɔ Yesu osumpər kɔ kəca, k'eyekti kɔ, kɔ wan ɛncəmɛ. \v 28 Ntɛ Yesu ŋalukus dɛkɛr kɔ acɛpsɛ ɔn mɔ, kɔ ŋayɛfɛ kəyifət kɔ yɔkyɔk: «Ta ake tɔ sənasərka səntɔnatamɛ kəbɛləs ŋi-ɛ?» \v 29 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Dokom da yɔŋk yɛlɛc dandɛ, kətola Kanu gbəcərəm kəntam kəwurɛ yi dəfum.» \s Yesu ɔŋgbɔkərɛ sɔ kədəŋk defi dɔn kɔ kəfɔtɛ kɔn \p \v 30 Ntɛ Yesu ɛyɛfɛ dəndo mɔ, k'ɛncali Kalile, ɛnafaŋ fɛ a pacərɛ ti. \v 31 Ɛnctəksɛ acɛpsɛ ɔn pəcloku ŋa: «Dəkəbɛr afum dəwaca Wan ka Wərkun eyi, ŋandedif kɔ, pəfɔtɛ afi dacɔ kɔ mata maas mencepər-ɛ.» \v 32 Mba toloku tantɛ tɛnasɔkər fɛ acɛpsɛ ɔn, ŋacnesɛ kəyifət kɔ. \s An'ɛbɛk dəkəcəmɛ-ɛ? \p \v 33 Yesu kɔ acɛpsɛ ɔn ŋaŋkɔ Kaparnam. Ntɛ ŋambɛrɛ dɛkɛr mɔ, kɔ Yesu ɛyɛfɛ kəyifət ŋa: «Teta ake tɔ nəndenagbɛkəlɛnɛnɛ dɔpɔ-ɛ?» \v 34 Mba acɛpsɛ ɔn ŋanaloku fɛ kɔ tes o tes, bawo ŋanagbɛkəlɛnɛ dɔpɔ, kəcərɛ ka nwɛ ɛmbɛk dəkəcəmɛ mɔ. \v 35 Ti disrɛ, kɔ Yesu ɛndɛ, k'ewe acɛpsɛ ɔn aŋɛ wəco kɔ mɛrəŋ, k'oloku ŋa: «Kɔ fum ɛfaŋ kəyɔnɛ wəcɔkɔ-cɔkɔ-ɛ, wəkayi pəyɔnɛ wədarəŋ ka fəp, pəyɔnɛ sɔ wəmarəs ka fəp.» \v 36 Kɔ Yesu ɛlɛk wanfɛt, k'ɛnɛknɛ kɔ ŋa dacɔ, k'oloku ŋa: \v 37 «Nwɛ o nwɛ ɛmbaŋ wanfɛt pəmɔ wəkawɛ tewe tem mɔ, ɛmbaŋ sɔ inasərka. Nwɛ o nwɛ ɛmbaŋ im mɔ, bafɔ ina gbəcərəm ɛmbaŋ, mba ɛmbaŋ sɔ nwɛ osom im mɔ.» \s Nwɛ ɔntɔter su mɔ, ɔmbɔtər su \p \v 38 Kɔ Isaŋ oloku kɔ: «Wətəksɛ, sənəŋk fum wəlɔma pəcbɛlsɛ yɔŋk yɛlɛc tewe tam, kɔ səsɛp kəmɔnɛ kɔ ti, bawo wəkayi ɛncəmɛ fɛ su darəŋ.» \v 39 Kɔ Yesu oluksɛ moloku: «Ta nəmɔnɛ kɔ ti, bawo ali fum eyi fɛ nwɛ ɛntam kəyɔnɛ tewe tem tɛgbɛkərɛ tɛwɛy-wɛy pəckɔlip wəkayi pəloku pəlɛc pem mɔ. \v 40 Ti disrɛ, nwɛ ɔntɔce su mɔ, wəkayi ɛfaŋ su. \v 41 Nwɛ o nwɛ ɔsɔŋ nu domun tɔmbəl katin teta kəyɔnɛ konu aka Krist mɔ, kance icloku nu: Wəkayi ɔfɔdekɔbut kəsɔtɔ kəway kɔn kətɔt.» \s Kəbeŋnɛ kəpɔŋ \p \v 42 Kɔ Yesu embeŋnɛ ŋa ntɛ: «Mba kɔ fum ɔsɔŋɛ wanfɛt wəkin kəloŋɛ awut akaŋɛ dacɔ nwɛ ɛŋgbɛkər im kəlaŋ kɔn mɔ-ɛ, kiti ka wəkayi kəyeŋk kətas tɔkɔ aŋkotərɛnɛ kɔ tasar pɔpɔŋ dəkilim paləm kɔ dəkəba mɔ. \v 43 Kɔ kəca kam kəndesɔŋ'am kəciya-ɛ, məgbinti ki! Bawo kəbɛrɛ kiyi kam ka doru o doru məyɔ kəca kin kəncepər kələm kam yahanama dənɛnc ndɛ dɔntɔnimɛ mɔ, məyɔ waca mɛrəŋ. \v 44 \f + \fr 9.44 \fr*\ft Yecicəs yɔgbɔkərɛ yɔlɔma yendeŋər: «Yahanama, yɛt nyɛ yɔŋsɔm dis mɔ yɔfɔfi, nɛnc ndɛ dɔncɔf dis mɔ dɔfɔnimɛ.»\ft*\f* \v 45 Kɔ tɔyɔnɛ kəcək kam kəŋsɔŋ'am kəciya-ɛ, məgbinti ki. Kəbɛrɛ kiyi kam ka doru o doru məyɔ kəcək kin kəncepər kələm kam yahanama məyɔ wɛcək mɛrəŋ. \v 46 \f + \fr 9.46 \fr*\ft Yecicəs yokur yɔlɔma yendeŋər: «Dəndo yɛt nyɛ yɔsɔm dis yɔfɔfi, dəndo nɛnc dɔfɔnimɛ haŋ dabada.»\ft*\f* \v 47 Kɔ tɔyɔnɛ dɔfɔr dam dɔŋsɔŋ'am kəciya-ɛ, məkakti di. Kəbɛrɛ kam akip ŋa dɛbɛ da Kanu dəntɔf məyɔ dɔfɔr din kəncepər kələm kam yahanama məyɔ fɔr mɛrəŋ. \v 48 Dəndo, «yɛt nyɛ yɔŋsɔm dis mɔ yɔfɔfi, nɛnc ndɛ dɔncɔf dis mɔ dɔfɔnimɛ.»\x - \xo 9.48 \xo*\xt Esayi 66.24\xt*\x* \v 49 Bawo nwɛ o nwɛ andekɔyɛk-yɛkər kɔ nɛnc da kədusum pəmɔ ntɛ aŋyɛk-yɛkər mɛr dəperi mɔ. \v 50 Mɛr paka pɔtɔt pɔ. Mba kɔ mɛr mɛndɛncɛ-ɛ, ak'antam kədɔktəsɛ sɔ mi-ɛ? Nəyi nənasərka pəmɔ mɛr, nəyinɛ pəforu kɔ akɔ.» \c 10 \s Yesu kətəksɛ kɔn teta kəcenɛnɛ ka anɛncɛnɛ \p \v 1 Ntɛ Yesu ɛyɛfɛ dəndo mɔ, k'ɔŋkɔ atɔf ŋa Yude ntende mokuru ma kəŋgbɔkɔ ka Yurdɛn. Kɔ kənay ka afum alarəm kəŋkɔ sɔ kəloŋkanɛ kɔ kəsək. Kɔ Yesu oncop kətəksɛ ŋa, pəmɔ tɔkɔ ɔncyɔ ti mɔ. \v 2 K'aFarisi ŋander bawo ŋanafaŋ kəcəpɛ kɔ towul dəmoloku, kɔ ŋayif kɔ: «Sariyɛ səwosɛ wərkun kəce wəran kɔn ba?» \v 3 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Cəke cɔ Musa ɛnasom nu-ɛ?» \v 4 Kɔ ŋaloku: «Ntɛ Musa ɛnaloku mɔ, a məcic areka ŋecenɛ wəran a mədewurɛnɛ kɔ.» \v 5 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Teta bəkəc yonu yeyeŋki tɔ Musa ɛnacicɛ tosom tantɛ. \v 6 Mba dəkəcop da doru kɔ Kanu kəsɛl ŋa wərkun kɔ wəran.\x - \xo 10.6 \xo*\xt Dəkəcop 1.27\xt*\x* \v 7 Ti tɔsɔŋɛ ntɛ wərkun ɛŋsakɛ kas kɔ kɛrɛ, pəsektərnɛ wəran kɔn mɔ, \v 8 afum akaŋɛ mɛrəŋ ŋakafəlɛ ŋayɔnɛ tɛsɛm tin. Ti disrɛ ŋayɔnɛ fɛ sɔ afum mɛrəŋ, mba tɛsɛm tin.\x - \xo 10.8 \xo*\xt Dəkəcop 2.24\xt*\x* \v 9 Ta fum pəgbɛy tɔkɔ Kanu kənabɛmbərɛnɛ mɔ!» \v 10 Ntɛ ŋalukus dɛkɛr mɔ, kɔ acɛpsɛ ɔn ŋayɛfɛ kəyifət kɔ teta moloku mamɔkɔ. \v 11 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Nwɛ ence wəran kɔn pəkɔ pənɛncɛ wəlɔma mɔ, dəkəcəmɛ da wəsumpər dalakɔ d'eyinɛ wəran wəkakɔ. \v 12 Kɔ wəran ence wos, wərkun wəlɔma pənɛncɛ kɔ-ɛ, nkɔn sɔ dalakɔ d'eyi.» \s Yesu kɔ awut \p \v 13 Afum ŋanckɛrɛ Yesu awut afɛt ntɛ tɔŋsɔŋɛ pəcdeŋər ŋa waca teta kətolanɛ ŋa pətɔt. Mba kɔ acɛpsɛ ɔn ŋaŋgbəŋ-gbəŋər ŋa. \v 14 Ntɛ Yesu ɛnəŋk ti mɔ, kɔ pəntɛlɛ kɔ, k'oloku ŋa: «Nəsak awut ŋader nnɔ iyi mɔ, ta nəyamsər ŋa kəder, bawo, afum aŋɛ ŋayi pəmɔ awut afɛt akaŋɛ mɔ, ŋa ŋayɔ dɛbɛ da Kanu. \v 15 Kance icloku nu: Nwɛ o nwɛ ɔntɔfaynɛ dɛbɛ da Kanu pəmɔ wanfɛt mɔ, ɔfɔdekɔbɛrɛ di disrɛ.» \v 16 Kɔ Yesu ɛlɛk awut k'ɔntɔmpər, k'ɛyɛfɛ kətolanɛ ŋa pətɔt, pəcdeŋ ŋa waca dəsəbomp. \s Yesu kɔ wərkun wəka daka \p \v 17 Ntɛ Yesu osumpər dɔpɔ kəkɔ mɔ, kɔ fum wəlɔma ɛyɛksɛ k'ende pəcəpɛ kɔ suwu pəcyif kɔ: «Wətəksɛ wətɔt, cəke cɔ pəmar im kəyɔ, ntɛ tɔŋsɔŋɛ isɔtɔ kiyi wəyeŋ ka doru o doru mɔ-ɛ?» \v 18 Kɔ Yesu eyif kɔ: «Ta ake tɔ məwen'em ‹Wətɔt›-ɛ? Ali fum ɔyɔnɛ fɛ wətɔt, mɛnɛ Kanu sona gboŋ. \v 19 Məncərɛ mosom ma Kanu: ‹Ta mədif fum, ta məsumpər dalakɔ, ta məkiyɛ, ta məbaŋɛ fum sede sa yem, ta mədir fum, məleləs wisi kɔ wiri.›»\x - \xo 10.19 \xo*\xt Kəwur 20.12-16, \xt*\xt Sariyɛ 5.16-20\xt*\x* \v 20 Kɔ fum nwɛ oloku Yesu: «Wətəksɛ, ileləs mamɔkɔ fəp kəyɛfɛ isɔrɔfɛtɛ.» \v 21 Kɔ Yesu ɔmɔmən kɔ, kɔ tetɔn tɔmbɔt kɔ. Kɔ Yesu oloku kɔ: «Tes tin gboŋ tobut əm: Məkɔ məcaməs daka ndɛ məyɔ mɔ fəp, məsɔŋ pəsam papɔkɔ atɔyɔ daka. Kɔ məyɔ ti-ɛ məndekɔsɔtɔ daka dɛlarəm nde dəKɔm. Kɔ məlip-ɛ, məder məcɛps'em darəŋ.» \v 22 Kɔ dis dɛndɛncɛ fum nwɛ kəne toloku ta Yesu, k'owur pəmɔncnɛ, bawo ɛnayɔ daka dɛlarəm. \v 23 Kɔ Yesu ɔmɔmən acɛpsɛ ɔn k'oloku ŋa: «Pəncuca aka daka kəbɛrɛ ka akip ŋa dɛbɛ da Kanu dəntɔf!» \v 24 Kɔ pənciyanɛ acɛpsɛ ɔn teta moloku mamɔkɔ. Mba kɔ Yesu ɔŋgbɔkərɛ sɔ: «Awut em, pəncuca kəbɛrɛ akip ŋa dɛbɛ da Kanu dəntɔf! \v 25 Pəfəfərɛnɛ yɔkɔmɛ kəbɛrɛ abi ŋa tɛsɛmbɛ pətas wəka daka kəbɛrɛ ka akip ŋa dɛbɛ da Kanu dəntɔf.» \v 26 Kɔ toloku tatɔkɔ tɛnaŋkanɛ kəwosəs acɛpsɛ ɔn cusu, kɔ ŋayiftɛnɛ: «Awa an'ɛntam oŋ kəfis-ɛ?» \v 27 Kɔ Yesu ɔmɔmən ŋa, k'oloku: «Afum ŋafɔtam ti, mba Kanu kəntam ti, bawo Kanu kəntam mes fəp.» \v 28 Kɔ Piyɛr ɛyɛfɛ kəloku kɔ: «Səna səsak ca fəp ntɛ tɔŋsɔŋɛ səncəm'am darəŋ mɔ.» \v 29 Kɔ Yesu oloku kɔ: «Kance icloku nu: Fum eyi fɛ nwɛ ɛsakɛ teta ina kɔ Kibaru Kətɔt: Kəlɔ, awɛnc, akirɛ, kɛrɛ, kas, awut kɔ pəyɔnɛ fɛ ti antɔf-ɛ, \v 30 wəkayi ɔŋsɔtɔ tɛm tantɛ ayi mɔ tasar tin ta yayɔkɔ məsak mɔ fəp, kəyɛfɛ wɔlɔ, awɛnc, akirɛ, cɛrɛ, awut kɔ ntɔf kətɔrəs disrɛ, pəsɔtɔ sɔ kiyi wəyeŋ ka doru o doru tɛm tekiriŋ. \v 31 Akiriŋ alarəm ŋandekɔyɔnɛ adarəŋ, kɔ adarəŋ ŋayɔnɛ akiriŋ.» \s Yesu ɛndəŋk sɔ tamaas defi dɔn kɔ kəfɔtɛ kɔn \p \v 32 Dɔpɔ ŋanayi kəpɛ ka Yerusalɛm, kɔ Yesu eyi ŋa kiriŋ, bəkəc yɛnalɛcɛ-lɛcɛ acɛpsɛ ɔn, afum akɔ ŋanacəmɛ ŋa darəŋ mɔ, ŋanesɛ. Kɔ Yesu ɛlɛk sɔ Asom ɔn aŋɛ wəco kɔ mɛrəŋ, k'ɛyɛfɛ kəlɔmər ŋa tɔkɔ tendesɔtɔ kɔ mɔ. \v 33 K'oloku ŋa: «Nəcəŋkəl im, Yerusalɛm ayi kəpɛ, andekɔlɛk Wan ka Wərkun pabɛr kɔ aloŋnɛ apɔŋ kɔ atəksɛ sariyɛ s'aSuyif dəwaca. Kɔ ŋandeŋər kɔ sariyɛ sa defi, ŋabɛr kɔ sɔ atɔyɔnɛ aSuyif dəwaca, \v 34 akakɔ ŋafani kɔ, ŋayuksər kɔ lin, ŋasutɛ kɔ tɔrɔŋkɔn, ŋadif kɔ. Kɔ mata maas mencepər-ɛ, pəfɔtɛ afi dacɔ.» \s Teyif ta Sak kɔ Isaŋ \p \v 35 Kɔ awut a Sebede aŋɛ mɛrəŋ Sak kɔ Isaŋ ŋander ŋaloku Yesu: «Wətəksɛ, səfaŋ məyɔnɛ su ntɛ səndetol'am mɔ.» \v 36 Kɔ Yesu eyif ŋa: «Cəke cɔ nəfaŋ a iyɔnɛ nu-ɛ?» \v 37 Kɔ ŋaluksɛ Yesu: «Məwosɛ su wəkin kənd'am kəca kətɔt kɔ wəkɔ kəca kam kəmeriya nde nɔrɔ da debeki dam.» \v 38 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Nəncərɛ fɛ ntɛ nəyi kətola mɔ. Nəntam kəwosɛ kətɔrəs pəmɔ nkɛ ina indesɔtɔ mɔ ba? Nəntam kəcəmɛ pucuy fɔr kiriŋ mpɛ pender kəbəp im mɔ ba?» \v 39 Kɔ ŋaloku: «Səntam ti.» Kɔ Yesu oloku ŋa: «Awa, nəna sɔ nəndesɔtɔ kətɔrəs nkɛ indesɔtɔ mɔ, nəsɔtɔ sɔ pucuy pɔpɔŋ mpɛ pendebəp im mɔ. \v 40 Mba ntɛ tɔyɔnɛ kənd'em kəca kətɔt kɔ kəca kəmeriya mɔ, bafɔ in'ɔŋsɔŋ ki. Afum akɔ amɛŋkɛ mofo mɛndɛ mamɔkɔ mɔ, ŋa ŋayɔ mi.» \v 41 Kɔ pəntɛlɛ acɛpsɛ ɔn aŋɛ wəco nnɔ Sak kɔ Isaŋ ŋayi mɔ. \v 42 Kɔ Yesu ewe ŋa, k'oloku: «Nəncərɛ a akɔ ancərɛ kətɔmpər dɛbɛ nde tɔf yɔlɔma mɔ, ŋantasərnɛ afum aŋan, sɔkət sɔ akiriŋ a tɔf yayɔkɔ ŋaŋkɔtɛnɛ kətam afum aŋan kəroŋ. \v 43 Mba tatɔkɔ teyi fɛ nnɔ nəna nəyi mɔ, ntɛ tɔyɔnɛ mɔ, nwɛ ɛŋfaŋ kəbɛk dəkəcəmɛ nu dacɔ mɔ, pəmar wəkayi pəyɔnɛ wəbəcɛ konu, \v 44 nwɛ o nwɛ ɛŋfaŋ kəyɔnɛ wəkiriŋ nu dacɔ mɔ, pəmar pəyɔnɛ wəcar ka fəp. \v 45 Wan ka Wərkun ender fɛ padebəcɛ kɔ, mba ender kədebəcɛ afum pəsɔŋ sɔ kiyi kɔn wəyeŋ pəwurus kənay ka afum.» \s Yesu ɛntaməs wətɔnəŋk \p \v 46 Kɔ ŋander Yeriko. Ntɛ Yesu ɛncyɛfɛ Yeriko ŋasol kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ kɔ kənay ka afum alarəm mɔ, kɔ wətola wətɔnəŋk wəlɔma, Bartime wan ka Time pəndɛ dɔpɔ kəsək. \v 47 Kɔ Bartime ene a Yesu wəka Nasarɛt ɔfɔ, k'ɛyɛfɛ kəkulɛ-kulɛ: «Wan ka Dawuda, Yesu, məyɔn'em nɔnɔfɔr!» \v 48 K'afum alarəm ŋaŋgbəŋ-gbəŋər kɔ a pəcaŋk, mba pəcnaŋkanɛ kəkulɛ-kulɛ: «Wan ka Dawuda, məyɔn'em nɔnɔfɔr!» \v 49 Kɔ Yesu ɛncəmɛ k'oloku: «Nəwe kɔ.» Kɔ ŋawe wətɔnəŋk ŋacloku kɔ: «Məbəknɛ, məyɛfɛ, ɛw'am.» \v 50 Kɔ wətɔnəŋk ɛləm duma dəkəroŋ, k'oyoknɛ kəyɛfɛ, k'ɔŋkɔ nde Yesu eyi mɔ. \v 51 Kɔ Yesu eyif kɔ: «Cəke cɔ məfaŋ a iyɔn'am-ɛ?» Kɔ wətɔnəŋk oloku: «Wətəksɛ, iluksərnɛ sɔ kənəŋk!» \v 52 Kɔ Yesu oloku kɔ: «Məkɔ, kəlaŋ kam kəntaməs əm.» Gbəncana babɔkɔ, k'oluksərnɛ sɔ kənəŋk, k'ɛncəmɛ Yesu darəŋ. \c 11 \s Yesu ɛmbɛrɛ Yerusalɛm \p \v 1 Ntɛ Yesu kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ ŋalɔtərnɛ Yerusalɛm mɔ, pəsɔrɔyi kəca ka Bɛtfase kɔ Betani ntende tɔrɔ ta Tɔk ya Olif kəsək, k'osom acɛpsɛ ɔn darəŋ mɛrəŋ, \v 2 pəcloku ŋa: «Nəkɔ nde dare dandɛ nəntɛfərnɛ mɔ, kɔ nəndena kəcbɛrɛ di-ɛ, nəŋkɔbəp di sɔfale səfɛt nsɛ fum o fum ɛntatɔndɛ kərɛsna kəroŋ mɔ. Nəsikəli si, nəkɛr'em. \v 3 Kɔ tɔyɔnɛ fum pəyif nu: ‹Ta ake tɔ nəŋyɔnɛ ti-ɛ?› Nəloku kɔ: ‹Bawo Mariki ɛfaŋ si. K'elip-ɛ, ɔŋkɔ ndɛkəl luksɛ si nnɔ.›» \p \v 4 K'acɛpsɛ a Yesu darəŋ aŋɛ ŋaŋkɔ, kɔ ŋambəp sɔfale səfɛt nsɛ pakot si dabaŋka kumba kəsək dɔpɔ, kɔ ŋasikəli si. \v 5 Afum alɔma aŋɛ ŋanayi dənda mɔ ŋayif ŋa: «Cəke cɔ nəyi kəyɔ-ɛ? Ta ake tɔ nəŋsikəlɛ sɔfale sasɔkɔ-ɛ?» \v 6 Kɔ ŋaloku tɔkɔ Yesu ɛnaloku ŋa mɔ, k'akakɔ ŋawosɛ ŋa kəsikəli si. \v 7 Kɔ ŋaŋkenɛ Yesu sɔfale nsɛ, kɔ ŋadeŋsər si suma səŋan sakəroŋ, kɔ Yesu ɛndɛ si kəroŋ. \v 8 K'afum alarəm ŋamper-perɛ kɔ suma səŋan sakəroŋ dɔpɔ, kɔ alɔma ŋambocɛ kɔ bat dɔpɔ nyɛ ŋanacɛp dəkulum mɔ. \v 9 Afum akɔ ŋanckɔt kɔ tekiriŋ, kɔ akɔ ŋanacəmɛ kɔ darəŋ mɔ ŋackulɛ-kulɛ: \q1 «Hosana!\f + \fr 11.9 \fr*\fq Hosana\fq* = toloku ta kusu ka Arame tɔ, it'oloku «O Mariki, məyac su!»\f* Kanu kəpocɛ pətɔt nwɛ enderɛnɛ tewe ta Mariki mɔ!\x - \xo 11.9 \xo*\xt Yabura 118.25-26\xt*\x* \q1 \v 10 Kanu kəpocɛ pətɔt dɛbɛ da kas kosu Dawuda ndɛ deyi kəder mɔ! \q1 Hosana pəlel peyi Kanu nkɛ kəyi dəKɔm mɔ!» \m \v 11 K'ɛmbɛrɛ Yerusalɛm nde kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu. Ntɛ elip kəmɔmən cəsək cɔn mɔ, kɔ pibi pender, Yesu kɔ acɛpsɛ ɔn wəco kɔ mɛrəŋ ŋawur kɔ ŋaŋkɔ Betani. \s Yesu ontolanɛ kətɔk pəlɛc \p \v 12 Dɔckɔsɔk ntɛ ŋacwur Betani mɔ, dor dɛnayɔ Yesu. \v 13 K'ɛnəŋk pəbɔlɛ kətɔk ka yokom ya fik kəkumptər bɔpər, k'ɔŋkɔ kəmɔmən kɔ pəyɔnɛ a ɔŋsɔtər ki pedi-ɛ, mba ntɛ ɛmbəp ki mɔ, ɛnanəŋk fɛ pokom o pokom mɛnɛ bɔpər, bawo bafɔ tɛm tokom ta fik tɛnayi. \v 14 Kɔ Yesu oloku kətɔk: «Ta fum o fum pədi sɔ yokom ya məna!» Kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ ŋane ti. \s Yesu nde kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu \p \v 15 Kɔ ŋaŋkɔ Yerusalɛm. Ntɛ Yesu ɛmbɛrɛ kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu mɔ, k'ɛyɛfɛ kəbɛləs acaməs fəp kɔ akɔ ŋancway dəndo kəlɔ kəpɔŋ mɔ. K'ɛŋgbaləs mɛsa ya asəkpər pəsam kɔ səcɔm sa acaməs ntantoriya, \v 16 ɛnawosɛ fɛ nwɛ o nwɛ kəsarɛ-sarɛ ca pəcepərɛnɛ dəndo kəlɔ kəpɔŋ disrɛ. \v 17 Kɔ Yesu ɛntəksɛ ŋa pəcloku: «Bafɔ Kanu kəloku dəYecicəs: ‹Andewe kəlɔ kem dəkətola Kanu da afum a tɔf ya doru fəp.›\x - \xo 11.17 \xo*\xt Esayi 56.7\xt*\x* Mba nəna nəŋkafəli ki tɔgbɔkɛnɛ ta calbante.»\x - \xo 11.17 \xo*\xt Yeremy 7.11\xt*\x* \v 18 Aloŋnɛ apɔŋ kɔ atəksɛ sariyɛ s'aSuyif ŋane kɔ dim, kɔ ŋantɛn tɔkɔ ŋantam kədif kɔ mɔ. Ŋancnesɛ kɔ, bawo cusu cənawos afum fəp teta mɛtəksɛ mɔn. \v 19 Ntɛ dɔfɔy dɛmbəp mɔ, Yesu kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ ŋawur dare. \s Yesu kɔ kətɔk kəwosərɛnɛ \p \v 20 Bətbət, ntɛ ŋayi kəcepər mɔ, kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ ŋanəŋk kətɔk ka fik kəwosərɛnɛ haŋ ntɛntəl. \v 21 Kɔ Piyɛr ɛncɛm-cɛmnɛ tɔkɔ tɛnacepər mɔ, k'oloku Yesu: «Wətəksɛ, məmɔmən kətɔk ka fik nkɛ mənatolanɛ pəlɛc mɔ, kəwosərɛnɛ.» \v 22 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Nəgbɛkər kəlaŋ konu Kanu. \v 23 Kance icloku nu: Nwɛ oŋloku tɔrɔ tantɛ: ‹Məyɛfɛ nnɔ məkɔ mələmnɛ dəkəba,› kɔ məntɔnesər-nesər dɛbəkəc, mba məlaŋ a tɔkɔ məloku mɔ teŋyi-ɛ, aŋyɔn'am ti. \v 24 It'ɔsɔŋɛ ntɛ iloku nu: Ntɛ o ntɛ tɔ nəloku kətola Kanu disrɛ mɔ, nəlaŋ a nəŋsɔtɔ ti, aŋyɔnɛ nu ti. \v 25 Kɔ tɔyɔnɛ nəndetola, pəyɔnɛ nəmɛŋkɛ fum mɛtɛlɛ-ɛ, nəŋaŋnɛnɛ kɔ, ntɛ tɔŋsɔŋɛ Kas konu nkɛ kəyi nde dəKɔm mɔ, kəŋaŋnɛnɛ sɔ nəna pəlɛc ponu. \v 26 [\f + \fr 11.26 \fr*\ft Yecicəs yokur yɔlɔma yendeŋər moloku mamɛ: «Mba kɔ nəna nəntɔŋaŋnɛnɛ akɔ-ɛ, Papa konu nwɛ eyi nde dəkɔm mɔ ɔfɔŋaŋnɛnɛ sɔ nəna kəciya konu.»\ft*\f*] \s Deke dɛbɛ da Yesu dɛŋyɛfɛ-ɛ? \p \v 27 Kɔ Yesu ŋalukus Yerusalɛm kɔ acɛpsɛ ɔn, ntɛ ŋanckɔt nde kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu mɔ, aloŋnɛ apɔŋ, atəksɛ sariyɛ s'aSuyif kɔ abeki a dɔtɔf ŋander ŋabəp Yesu \v 28 kədeyif kɔ: «Kətam kəre kɔ məŋyɔnɛ mamɛ-ɛ? An'ɔsɔŋ əm kətam nkɛ məŋyɔnɛ mes mamɛ mɔ-ɛ?» \v 29 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Teyif tin gboŋ t'indeyif nu, nəluks'em ti, ina sɔ iloku nu kətam nkɛ iŋyɔnɛ mamɛ mɔ. \v 30 Kəgbət dəromun ka Saŋ dəkɔm kəncyɛfɛ ba, ka nda afum? Nəluks'em toloku.» \v 31 Mba kɔ ŋayɛfɛ kəgbɛkəlɛnɛ taŋan: «Kɔ səluksɛ ndɛkəl a dəkɔm kəgbət kɔn kənayɛfɛ-ɛ, eŋyif su: ‹Ta ake tɔ nənatɔlaŋɛ Saŋ-ɛ?› \v 32 Kɔ səloku a nda afum kəncyɛfɛ-ɛ, apayo! Pəyɔ wɛywɛy dənda!» Ŋancnesɛ kənay ka afum, bawo fəp fənacərɛ a Saŋ sayibɛ yati s'ɛnayɔnɛ. \v 33 Kɔ ŋaluksɛ Yesu moloku: «Səncərɛ fɛ.» Kɔ Yesu nkɔn oloku ŋa sɔ: «Ina sɔ, ifɔloku nu kətam nkɛ iŋyɔnɛ mamɛ mɔ.» \c 12 \s Totubcɛnɛ ta abəc ŋgbɔŋkəlɔ ya wɛn alɛc \p \v 1 Kɔ Yesu ɛyɛfɛ kəlok-lokər ŋa dətotubcɛnɛ: «Fum wəlɔma ɛnabɔf ŋgbɔŋkəlɔ ya wɛn. Kɔ fum nwɛ ɔsɔnɛ yi saŋka haŋ k'ɔnɔŋkər, k'ɛŋkay dəkəfɔcəs da wi, k'ɛncəmbər tetek tobumɛ. Ntɛ elip mɔ, k'ɔsɔŋ yɛbəc ya abɔf ŋa ŋgbɔŋkəlɔ ya wɛn yayɔkɔ afum alɔma, ŋatəŋnɛ kɔ akakɔ kəcsɔŋ kɔ kəway, kɔ nkɔn owur k'ɔŋkɔ marənt. \v 2 Ntɛ tɛm tepim tɛmbəp mɔ, kɔ fum nwɛ osom wəcar nda abɔf a ŋgbɔŋkɔlɔ ya wɛn, kəkɔbaŋ yokom ya wɛn yɔkɔ pəmar pasɔŋ kɔ kəway kɔn mɔ. \v 3 Kɔ abəc a ŋgbɔŋkəlɔ ya wɛn ŋasumpər kɔ, kɔ ŋasut, kɔ ŋasak, k'olukus waca wɔsɔkər. \v 4 Kɔ wəka ŋgbɔŋkəlɔ nwɛ osom sɔ wəcar wəlɔma, kɔ abəc a ŋgbɔŋkəlɔ ya wɛn aŋɛ ŋasut sɔ wəkakɔ domp, kɔ ŋalapəs kɔ dəmɔlɔməs. \v 5 Kɔ mariki mmɛ mɔŋgbɔkərɛ sɔ kəsom wəlɔma, kɔ abɔf aŋɛ ŋasumpər wəkakɔ kɔ ŋandif. Abəc akaŋɛ ŋanasut alarəm, ŋacdif alarəm. \v 6 Wan kɔn nwɛ ɔmbɔtər mɔ, sona s'ɛnacəmɛ kɔ oŋ. K'osom wəlpəs wəkakɔ nnɔ ŋayi mɔ, pəcloku: ‹Ŋaŋkɔleləs wəkawɛ, wan kem ɔfɔ!› \v 7 Kɔ abəc a ŋgbɔŋkəlɔ ya wɛn aŋɛ ŋalokɛnɛ: ‹Wəlɛk kɔn kɛ ɔfɔ, wəkawɛ! Nəder, padif kɔ, kɛ kəndeyɔnɛ kosu.› \v 8 Kɔ ŋasumpər kɔ, kɔ ŋandif, kɔ ŋaŋgbal kəbel kɔn saŋka tadarəŋ.» \v 9 Kɔ Yesu eyif ŋa: «Cəke cɔ wəka ŋgbɔŋkəlɔ endeyɔ-ɛ? Wəka ŋgbɔŋkəlɔ ender pədifət abəc akakɔ, pəlɛk abəc alɔma, pəsɔŋ ŋa yɛbəc ya ŋgbɔŋkəlɔ yɔn. \v 10 Nənakaraŋ fɛ Yecicəs Yosoku yayɛ ba?: ‹Togbu mpɛ acəmbər kəlɔ ŋanace mɔ, pɛnader pɔyɔnɛ oŋ togbu pɔtɔt, pa dacɔ. \v 11 DəMariki tɛyɛfɛ, tes tɔ ntɛ tenciyanɛ su dəfɔr mɔ.›»\x - \xo 12.11 \xo*\xt Yabura 118.22-23\xt*\x* \p \v 12 Kɔ akiriŋ aSuyif ŋafaŋ kəsumpər Yesu, mba kɔ ŋanesɛ kənay ka afum. Ŋanacərɛ a tetaŋan tɔ Yesu ɛnalokɛnɛ totubcɛnɛ tatɔkɔ. Kɔ ŋasak Yesu, kɔ ŋaŋkɔ. \s Akiriŋ aSuyif ŋafaŋ kəcəpɛ Yesu towul \p \v 13 Kɔ akiriŋ aSuyif ŋasom nnɔ Yesu eyi mɔ aFarisi kɔ afum a Herodu alɔma, ntɛ tɔŋsɔŋɛ ŋacəpɛ Yesu towul, ŋasumpər kɔ dəmoloku mɔ. \v 14 Kɔ akakɔ ŋander ŋaloku kɔ: «Wətəksɛ, səncərɛ a məlomp, məfɔnesɛ kələsər tewe, məfɔkiti fum tɛnəŋk tɔn, dɔpɔ da Kanu yati dɔ məntəksɛ afum dəkance. Awa, sariyɛ səwosɛ su kəsɔŋ Sesar\f + \fr 12.14 \fr*\fq Sesar\fq* tewe tɔ, ntɛ anasɔŋ nwɛ o nwɛ ɔtɔmpər dɛbɛ da tɔf ya Rom mɔ.\f* wəbɛ wəka tɔf ya Rom dut ba, ka ta səsɔŋ kɔ di?» \v 15 Ntɛ Yesu ɛnacərɛ ŋa kəyɔnɛ abaŋɛnɛ kəlomp mɔ, k'oluksɛ ŋa: «Ta ake tɔ nəŋwakəs em-ɛ? Nəkɛr'em gbəleŋ bin ba pəsam, ider imɔmən.» \v 16 Kɔ ŋaŋkɛrɛ kɔ gbəleŋ bin. K'eyif ŋa: «Alulu ŋa ana ŋɔ ŋaŋɛ kɔ yecicəs yayɛ-ɛ?» Kɔ afum aŋɛ ŋaloku: «Ya Sesar wəbɛ wəka Rom yɔ.» \v 17 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Awa, nəsɔŋ Sesar pɔkɔ pɔyɔnɛ pɔn mɔ, kɔ Kanu sɔ pɔkɔ pɔyɔnɛ pɔn mɔ.» Kɔ cusu cəwos ŋa pəpɔŋ tetɔn. \s Teyif ta kəfɔtɛ afi dacɔ \p \v 18 K'aSadisi\f + \fr 12.18 \fr*\fqa ASadisi\fqa* = kəgba ka afum aSuyif aŋɛ ŋancɛm-cɛmnɛ a kəyɛfɛ defi kəyi fɛ, mɛlɛkɛ meyi fɛ, yɔŋk kɔ arkifin yeyi fɛ mɔ. Məmɔmən sɔ Asom 23.8\f* aŋɛ ŋaloku a fum ɔfɔyɛfɛ defi mɔ, ŋander ŋayif Yesu: \v 19 «Wətəksɛ, ntɛ tɔ Musa ɛnacicɛ su: ‹Kɔ fum efi ta ɔyɔ wan, mba pəsak wəran-ɛ, pəmar wɛnc ka wəfi pəlɛk wəcəbokəra wəkakɔ pənɛncɛ, pəsɔŋ wɛnc wəfi yuruya.› \v 20 Awɛnc aŋa camət-mɛrəŋ ŋanayi. Kɔ wəcɔkɔ-cɔkɔ ɛnɛncɛ, k'efi ɛsak fɛ yuruya. \v 21 Kɔ wəka mɛrəŋ ɛnɛncɛ, nkɔn sɔ k'efi ɛsak fɛ yuruya. Itɔ pənayi wɛnc wəka maas, \v 22 ali wəkin awɛnc aŋa akaŋɛ camət-mɛrəŋ ɛnasak fɛ yuruya. Ntɛ ŋalip kəfis-fis mɔ, kɔ wəran sɔ efi. \v 23 Ti disrɛ, kɔ dɔsɔk dɛyɛfɛ da afi dendebəp, an'endeyɔ wəran-ɛ? Bawo afum akaŋɛ camət-mɛrəŋ ŋananɛncɛ kɔ!» \v 24 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Nənəŋk it'ɔsɔŋɛ ntɛ nənciyanɛ mɔ. Nəncərɛ fɛ Yecicəs Yosoku, nəncərɛ fɛ sɔ fənɔntər fa Kanu. \v 25 K'afi ŋandefɔtɛ afi dacɔ-ɛ, ŋafɔde ŋacnɛncɛnɛ, ŋandeyi pəmɔ mɛlɛkɛ mmɛ meyi Kanu kəsək mɔ. \v 26 Kəcloku a fum endefɔtɛ afi dacɔ, nəŋkaraŋ fɛ buk ba Musa ba? Ntɛ Kanu kənaloku Musa nde dɛrəntəm mɔ: ‹In'ɔyɔnɛ Kanu ka Abraham, Kanu ka Siyaka, Kanu ka Yakuba!›\x - \xo 12.26 \xo*\xt Kəwur 3.6\xt*\x* \v 27 Bafɔ Kanu ka afi k'ɔyɔnɛ, mba ka ayi wəyeŋ. Nəna nəsolnɛ fɛ kance!» \s Tosom tɔkɔ telelɛ tɛtas mosom fəp mɔ \p \v 28 Kɔ wətəksɛ sariyɛ s'aSuyif wəlɔma, nwɛ ɛnane ŋa sim ŋacgbɛkəlɛnɛ mɔ, ɛnəŋk a Yesu olok-lokər ŋa belbel, k'ender pəcyif Yesu: «Tosom tere tɛbɛk dəkəcəmɛ mosom fəp dacɔ-ɛ?» \v 29 Kɔ Yesu oloku kɔ: «Tosom tayi tɔyɔnɛ: ‹Məcəŋkəl Yisrayel! Mariki, Kanu kosu sona gboŋ s'ɔyɔnɛ Mariki. \v 30 Məbɔtərɛ Mariki Kanu kam abəkəc ŋam fəp, afɔkəl ŋam fəp, mɛcɛmcɛmnɛ mam kɔ sɔkət sam fəp.›\x - \xo 12.30 \xo*\xt Sariyɛ 6.4-5\xt*\x* \v 31 Tɔcɔnc ta ti tɔyɔnɛ: ‹Məbɔtər wɛnc əm pəmɔ tɔkɔ məmbɔtərnɛ mɔ.›\x - \xo 12.31 \xo*\xt ALewy 19.18\xt*\x* Tosom tɔlɔma teyi fɛ ntɛ tɛmbɛk tɛtas mamɛ mɛrəŋ mɔ.» \v 32 Kɔ wətəksɛ sariyɛ nwɛ oloku kɔ: «Tentesɛ, Wətəksɛ, məloku ti kance disrɛ: A Mariki sona sɔn gboŋ s'ɔyɔnɛ Kanu, a wəlɔma eyi fɛ kɔ pəntɔyɔnɛ nkɔn-ɛ, \v 33 məbɔtər kɔ abəkəc ŋam fəp, kɔ dosoku domp dam fəp, kɔ sɔkət sam fəp, məbɔtər wɛnc əm pəmɔ tɔkɔ məmbɔtərnɛ mɔ. Mosom mamɔkɔ mɔyɔ dəkəcəmɛ mɛtas yɔcɔl nyɛ ancɔfɛ Mariki mɔ kɔ yoloŋnɛ yɔlɔma fəp.» \v 34 Ntɛ Yesu ɛnəŋk a wətəksɛ sariyɛ wəkawɛ oloku tɔkɔ pəmar mɔ, kɔ Yesu oloku kɔ: «Məmbɔlɛ fɛ kəbɛrɛ akip ŋa dɛbɛ da Kanu dəntɔf.» Ali fum ɛnabəknɛ fɛ sɔ kəyifət kɔ toloku tɔlɔma. \s Krist kɔ Dawuda \p \v 35 Yesu pəctəksɛ nde kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu: «Cəke cɔ atəksɛ sariyɛ s'aSuyif ŋantam kəloku a Krist\f + \fr 12.35 \fr*\fq Krist\fq* = Wəbɛ nwɛ Kanu kəyɛk-yɛk mɔ, Wəyɛk-yɛk ka Kanu \f* wan ka Dawuda gbəcərəm ɔfɔ-ɛ? \v 36 Amera Ŋecempi ŋɛnasɔŋɛ nkɔn Dawuda yati kəloku ntɛ: ‹Mariki Kanu oloku Mariki mem: «Məder mənd'em nnɔ kəca kem kətɔt haŋ iclip kəboc aterɛnɛ am wɛcək wam dəntɔf.»›\x - \xo 12.36 \xo*\xt Yabura 110.1\xt*\x* \v 37 Nkɔn Dawuda yati ewe wəsom wəka Kanu ‹Mariki›, cəke cɔ Mariki ɛntam kəyɔnɛ wan ka Dawuda-ɛ?» Kənay ka afum alarəm kənccəŋkəl Yesu pəbotu disrɛ. \s Yesu oloku kənay ka afum kəkɛmbərnɛ ka atəksɛ sariyɛ \p \v 38 Yesu oncloku kənay ka afum dəmɛtəksɛ mɔn: «Nəkɛmbərnɛ atəksɛ sariyɛ s'aSuyif, ŋambɔtər kəcacɛnɛ suma səpɔŋ, pacyif ŋa kəyif kəlel mofo mmɛ ambəpsɛnɛ mɔ, \v 39 pacsɔŋ ŋa səcɔm səkiriŋ sa dəkətola Kanu da aSuyif, pacsɔŋ ŋa dəkəndɛ d'abɛ mofo medi yeri dəcəsata. \v 40 Ŋacbaŋsər acəbokəra daka daŋan, ŋacbɔlsɛ sali ntɛ tɔŋsɔŋɛ pagbɛkərɛ ŋa mɔ. Andekɔkiti ŋa kiti kəyeŋki.» \s Kəpocɛ ka wəcəbokəra wətɔyɔ daka \p \v 41 Dəndo kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu, Yesu pəndɛ pətɛfərnɛ kaŋkəra, pəgbətnɛ ntɛ kənay ka afum kəmbɛr ki pəsam mɔ. Aka daka alarəm ŋancbɛr ki pəsam pɛlarəm. \v 42 Kɔ wəcəbokəra wətɔyɔ daka wəlɔma ender pəboc fərɛŋk mɛrəŋ nfɛ fənapicɛ dəkəcəmɛ mɔ. \v 43 Kɔ Yesu ewe acɛpsɛ ɔn darəŋ k'oloku ŋa: «Kance icloku nu: Wəcəbokəra wətɔyɔ daka wəkawɛ ompocɛ pətas akɔ fəp aŋɛ ŋamboc pəsam kaŋkəra disrɛ mɔ. \v 44 Bawo, pecernɛ paŋan pɔ akɔ fəp ŋamboc, mba nkɔn, kətɔyɔ kɔn daka disrɛ omboc pɔkɔ ɔyɔ gbəcərəm pedi mɔ .» \c 13 \s Yesu oloku a andeləsər kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu \p \v 1 Ntɛ Yesu owur kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu disrɛ mɔ, kɔ wəcɛpsɛ kɔn darəŋ wəkin oloku kɔ: «Wətəksɛ, məmɔmən masar mɛpat mɔtɔt, məmɔmən wɔlɔ wəpɔŋ wa kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu!» \v 2 Kɔ Yesu oloku kɔ: «Məŋnəŋk wɔlɔ wɔpɔŋ wawɛ! Tasar pɔfɔdedeŋsɛ tasar kəroŋ nnɔ, mpɛ antɔdewuŋ mɔ.» \s Pəlɛc kɔ kətɔrəs \p \v 3 Ntɛ Yesu ɛndɛ nde tɔrɔ ta Tɔk ya Olif pətɛfərnɛ kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu mɔ, Piyɛr, Sak, Isaŋ kɔ Andəre ŋayɛfɛ kəyifət kɔ ŋabɔkərɛ: \v 4 «Məloku su ake tɛm tɔ tatɔkɔ tendeyi-ɛ? Tɛgbɛkərɛ tere tendementər kəlarɛ ka mes mamɛ məloku mɔ fəp-ɛ?» \v 5 Kɔ Yesu ɛyɛfɛ kəloku ŋa: «Nəkɛmbərnɛ ta fum o fum pəsɔŋɛ nu kəsɔlɛ! \v 6 Afum alarəm ŋandeder ŋacbaŋɛnɛ kəbəcɛ tewe tem, ŋacloku nu: ‹In'ɔfɔ, wəsom wəka Kanu!› Ŋandetalər kənay ka afum alarəm. \v 7 Kɔ nəndene pacloku teta kəwan kɔ pəyɔnɛ fɛ ti, pacfor teta ki-ɛ, ta nənesɛ! Mɛnɛ mes mamɔkɔ meyi, mba tɔfɔdeyɔnɛ kərɛsna kəlip ka doru de. \v 8 Bawo afum a atɔf ŋɔlɔma ŋandeyɛfərɛnɛ kɔ afum a atɔf ŋocuru, dɛbɛ dɛyɛfərɛnɛ kɔ dɛbɛ. Antɔf kəyikcɛ kɔ dor yendeyi mofo mɛlarəm. Mamɔkɔ fəp mendeyi pəmɔ kəcop ka pucuy pa dokombəra. \v 9 Nəkɛmbərnɛ nənasərka ntɛ tɛntam kəbəp nu mɔ. Andekekərɛ nu dəŋkiti d'aSuyif, andesut nu dəkətola Kanu da aSuyif dɛlarəm. Nəndeloku tɔkɔ nəncərɛ tetem mɔ akiriŋ a sədare səpɔŋ kɔ abɛ a tɔf alɔma fɔr kiriŋ. \v 10 Mɛnɛ padəŋkər kərɛsna Kibaru Kətɔt afum a tɔf ya doru fəp. \v 11 K'andekekərɛ nu kəkɔbɛr ŋa dəwaca-ɛ, ta nənesɛ tɔkɔ nəŋkɔloku mɔ, mba nəloku tɔkɔ aŋkɔsɔŋ nu gbəncana babɔkɔ mɔ, bawo bafɔ nən'endekɔlok-loku, mba Amera Ŋecempi ŋa Kanu. \v 12 Wɛnc wendekɔsɔŋ wɛnc padif. Tatɔkɔ tɔ kas kəndekɔsɔyɔ wan kɔn. Awut ŋandekɔcəmɛ akombəra aŋan dɛbəkəc, ŋasɔŋ ŋa padif. \v 13 Fəp fəndeter nu teta tewe tem, mba nwɛ endebəknɛ ti haŋ mes mamɔkɔ melip mɔ, Kanu kəndeyac kɔ.» \s Pəyikyik pɛləsər pəpɔŋ mpɛ Mariki enter mɔ \p \v 14 «Kɔ nəndenəŋk pəyikyik pɛləsər pəpɔŋ mpɛ Mariki enter mɔ,\x - \xo 13.14 \xo*\xt Daniyel 9.27; 11.31; 12.11\xt*\x* pɛndɛ nnɔ pəntɔmar pi kəyi mɔ, a afum akɔ ŋandeyi Yude mɔ pəmar ŋayɛksɛ ŋapɛ mɔrɔ kəroŋ. Pəmar wəkaraŋ ka buk bambɛ pəcərɛ tantɛ! \v 15 Nwɛ eŋyi dabaŋka mɔ, ta pəbɛrɛ kəlɔ kɔn disrɛ kəkɔlɛk paka. \v 16 Nwɛ eŋyi dalɛ mɔ, ta pəlukus nde ndɔrɔn kəkɔlɛk duma dɔn. \v 17 Pucuy pere pɔ tendeyɔnɛ abɛkəs, kɔ aŋɛ ŋande ŋacmɛsər dɔsɔk dadɔkɔ mɔ! \v 18 Nətola Kanu ta pucuy papɔkɔ peder dɛrəŋ. \v 19 Bawo mataka mamɔkɔ mɔŋyɔnɛ mataka ma kətɔrəs, nkɛ kəntɔyɔ kəwurɛnɛ kəyɛfɛ ntɛ Kanu kəlompəs doru mɔ haŋ ndɛkəl, fum o fum afɔsɔtɔrəs pəmɔ tatɔkɔ. \v 20 Mba Mariki Kanu pənatɔbelər mataka mamɔkɔ-ɛ, k'ali fum ɔfɔdekɔfis. Mba ɛnabelər mataka mamɔkɔ teta aŋɛ ɛnayɛk-yɛk mɔ. \v 21 Kɔ fum wəlɔma oloku nu: ‹Məmɔmən: Krist eyi nnɔ,› ‹Məmɔmən: Eyi nde,› ta nəlaŋ wəkayi. \v 22 Bawo abaŋɛnɛ kəyɔnɛ Krist kɔ sayibɛ sa yem ŋandewur doru. Ŋade ŋacyɔ mɛgbɛkərɛ kɔ mes mɛwɛy-wɛy ntɛ tɔŋsɔŋɛ, kɔ tɔyɔnɛ ŋactam-ɛ, ŋatalər akɔ Kanu kənayɛk-yɛk mɔ. \v 23 Nəkɛmbərnɛ belbel, iloku nu mes mamɛ ta mɛntabəp-ɛ!» \s Kəder ka Wan ka Wərkun \p \v 24 «Mba mataka mamɔkɔ, kɔ pucuy papɔkɔ pencepər-ɛ, pəndeyɔ gbərəp, ŋof ŋɔfɔdesɔmar, \v 25 cɔs cəndetɛmpɛnɛ kəyɛfɛ dəkɔm, fənɔntər fa kɔm fəndeyikcɛ.\x - \xo 13.25 \xo*\xt Esayi 13.10; 34.4\xt*\x* \v 26 Awa, andenəŋk Wan ka Wərkun pəcder dəkəp kɔ fənɔntər fəlarəm kɔ nɔrɔ da debeki dɔn. \v 27 Endesom mɛlɛkɛ ɔn dəmɔmpɔmpɔ ma doru fəp kəloŋka ka aŋɛ ɛnayɛk-yɛk mɔ dəmoŋkubut maŋkəlɛ ma dəKɔm kɔ antɔf.» \s Kətəksɛ nkɛ kətɔk ka fik kəsɔŋ mɔ \p \v 28 «Nətəkəs totubcɛnɛ ntɛ kətɔk ka fik kəmentər mɔ: Kɔ wara wa ki wɛcaŋk wɛlɛŋk-ɛ, nəcərɛ a kətən kəlɔtərnɛ. \v 29 Nəna sɔ, kɔ nəndenəŋk mes mamɔkɔ mecder-ɛ, nəcərɛ a Wan ka Wərkun ɔlɔtərnɛ yati. \v 30 Kance icloku nu: Dɛtɛmp dandɛ dɔfɔcepər ta mes mamɛ fəp meyi-ɛ. \v 31 Kɔm kɔ antɔf yendesɔlɛ, mba moloku mem mɔfɔdesɔlɛ.» \s Fum o fum ɔfɔcərɛ tɛm ntɛ Mariki endeder mɔ \p \v 32 «Ntɛ tɔyɔnɛ ta dɔsɔk, kɔ pəyɔnɛ fɛ ti, ta tɛm ntɛ doru dendelip mɔ, fum o fum ɛncərɛ fɛ ti, ali mɛlɛkɛ mmɛ meyi dəkɔm mɔ fəp, ali wan, mɛnɛ Papa sona gboŋ ɛcərɛ ti. \v 33 Nəkɛmbərnɛ, ta nədɔŋəs, bawo nəncərɛ fɛ tɛm ntɛ tendeyi mɔ. \v 34 Pəndeyi pəmɔ ntɛ wərkun endekɔ marənt, pəsak kəlɔ kɔn, pəsɔŋ acar ɔn nwɛ o nwɛ yɛbəc yɔn, pəsom wəbum kəkɛmbərnɛ kumba. \v 35 Nəna sɔ nəkɛmbərnɛ, bawo nəncərɛ fɛ tɛm ntɛ wəka kəlɔ endeder mɔ: Tɛntam kəyɔnɛ dɔfana, cɛkcɛkana, dɔsɔkana kɔ pəyɔnɛ fɛ ti-ɛ bətbətana. \v 36 Ta pəder pəbəp nu nəcdirɛ. \v 37 Tantɛ iŋloku nu mɔ, iŋloku ti fəp, nəkɛmbərnɛ!» \c 14 \s Abɛ ŋasekɛ Yesu tɛŋkəndəm \p \v 1 Cəsata ca Kəcepər ka Mɛlɛkɛ medif kɔ ka Cəcom cətɔnɔŋkəl lebin pəmar cəyi kɔ mata mɛrəŋ mencepər-ɛ. Aloŋnɛ apɔŋ kɔ atəksɛ sariyɛ s'aSuyif ŋanctɛn kəsumpər Yesu cəpənpən disrɛ, ŋadif kɔ. \v 2 Bawo ŋancloku a ta pasumpər kɔ dɔsɔk da kəsata, ta tedesɔŋɛ pəyamayama pedeyi afum dacɔ. \s Wəran osop Yesu labundɛ dəromp \p \v 3 Ntɛ Yesu ɛnayi Betani mɔ, ndena Simɔŋ wəcunɛ sen, kɔ wəran wəlɔma ɛmbɛrɛ tɛtəŋnɛ ŋacdi yeri. Wəran nwɛ pətɔmpər tɔkɔbɔ pa alabatər\f + \fr 14.3 \fr*\fq Tɔkɔbɔ pa alabatər\fq* = Tɔkɔbɔ mpɛ anclompsɛ tasar pefer pɛpat. Aŋwe tasar pɔtɔt mpɛ «alabatər».\f* pɛlarɛ labundɛ da nar tɛp, labundɛ deyeŋki kəway. K'osuncu tɔkɔbɔ mpɛ, k'oloŋsər labundɛ ndɛ fəp Yesu dəromp. \v 4 Kɔ pəntɛlɛ afum alɔma, kɔ ŋayifnɛ: «Ta ake tɔ ɛləsərɛ-ləsərɛ labundɛ dandɛ-ɛ? \v 5 Anatam di kəcaməs haŋ pəsam gbəleŋ masar maas, pasɔŋ pi atɔyɔ daka.» Kɔ pəntɛlɛ ŋa nnɔ wəran nwɛ eyi mɔ. \v 6 Mba kɔ Yesu oloku: «Nəce kɔ! Ta ake tɔ nəcəmɛnɛ kɔ darəŋ-ɛ? Tɔyɔ tɔtɔt t'ɔyɔ nnɔ ina iyi mɔ. \v 7 Atɔyɔ daka, ŋayi nu dacɔ tɛm fəp, nəntam kəyɔnɛ ŋa pətɔt tɛm ntɛ o ntɛ nəŋfaŋ mɔ. Mba ina, nəfɔdey'em tɛm fəp. \v 8 Ɔyɔ tɔkɔ ɛntam mɔ. Onuŋkɛnɛ kəsop im labundɛ kəlompəs ka kəbel kem a pacwup ki. \v 9 Kance icloku nu: Nnɔ o nnɔ andedəŋk Kibaru Kətɔt doru dandɛ kɔrkɔr mɔ, aŋloku sɔ tɔyɔ tɔtɔt ta wəran wəkawɛ kəcɛm-cɛməs ka doru.» \s Yudas ɛfaŋ kəsɔŋ Yesu abɛ a aloŋnɛ \p \v 10 Yudas wəka dare da Keriyot, nwɛ ɛnayi acɛpsɛ a Yesu darəŋ aŋɛ wəco kɔ mɛrəŋ dacɔ mɔ, ɔŋkɔ pəbəp abɛ a aloŋnɛ, ntɛ tɔŋsɔŋɛ pəbɛr Yesu ŋa dəwaca mɔ. \v 11 Ntɛ aloŋnɛ ŋancəŋkəl moloku mɔn mɔ, kɔ pəmbɔt ŋa, kɔ ŋaloku kəsɔŋ kɔ pəsam. Yudas pəctɛn tɔyɔ ntɛ endekɔbɛr Yesu ŋa dəwaca mɔ. \s Yesu eyi kədi yeri ya Pak kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ \p \v 12 Dɔsɔk dɔcɔkɔ-cɔkɔ da kəsata ka Cəcom cətɔnɔŋkəl lebin, dɔsɔk ndɛ ancloŋnɛ ŋkesiya ya Kəcepər ka Mɛlɛkɛ medif mɔ, kɔ acɛpsɛ a Yesu darəŋ ŋayif kɔ: «Deke məfaŋ səkɔlomps'am yeri ya kəsata ka Kəcepər ka Mɛlɛkɛ medif-ɛ?» \v 13 Kɔ Yesu osom acɛpsɛ ɔn darəŋ mɛrəŋ, k'oloku ŋa: «Nəkɔ dare, nəŋkɔnəŋk wərkun pəsarɛ apampɛ ŋa domun pəder, kədefaynɛ nu. Nəcəmɛ kɔ darəŋ, \v 14 nde ɔŋkɔbɛrɛ mɔ, nəloku wəka kəlɔ: ‹Wətəksɛ oloku: Deke dəkəlɔ deyi ndɛ indedi yeri ya kəsata ka Kəcepər ka Mɛlɛkɛ medif kɔ acɛpsɛ em darəŋ-ɛ?› \v 15 Endekɔmentər nu dəkəlɔ dɔpɔŋ kəlɔ darenc, palompəs di belbel ca fəp yeyi di. Dəndo nəŋkɔlompsɛ su yeri ya kəsata kaŋkɔ.» \v 16 Kɔ acɛpsɛ ɔn darəŋ ŋaŋkɔ, kɔ ŋambɛrɛ dare, kɔ ŋambəp ca fəp pəmɔ tɔkɔ ɛnaloku ŋa ti mɔ. Kɔ ŋalompəs yeri ya kəsata kaŋkɔ. \v 17 Kɔ dɔfɔy dɛmbəp, k'ender kɔ acɛpsɛ ɔn wəco kɔ mɛrəŋ. \v 18 Tɛm ntɛ ŋanandɛ dɛmɛsa ŋacdi yeri mɔ, kɔ Yesu oloku: «Kance icloku nu: Wəkin nu dacɔ, nwɛ eyi kədi yeri kɔ ina mɔ, endebɛr im aterɛnɛ em dəwaca.» \v 19 Kəmɔncnɛ disrɛ kɔ ŋayɛfɛ kəyifət kɔ: «In'ɔfɔ ba?» \v 20 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Wəkin nəna akaŋɛ wəco kɔ mɛrəŋ dacɔ, nwɛ səmbɛr waca dap din disrɛ kədi yeri mɔ. \v 21 Wan ka Wərkun endefi, pəmɔ tɔkɔ ancic ti mɔ. Mba pəlɛc pere peyi wərkun wəkawɛ endebɛr Wan ka Wərkun aterɛnɛ ɔn dəwaca mɔ! Kənatɔkom ka wərkun wəkawɛ kənatam kətesɛ kɔ!» \s Mariki kəpaŋnɛ kɔn yeri, kəpus kɔ acɛpsɛ ɔn \p \v 22 Ntɛ ŋancdi yeri mɔ, kɔ Yesu ɛlɛk kəcom, k'eyif Kanu barka, k'entepi ki k'ɔsɔŋəs ŋa pəcloku: «Nəbaŋ, dis dem dɔ.» \v 23 K'ɛlɛk sɔ tɔmbəl ta wɛn, ntɛ elip kəyif Kanu barka mɔ, k'ɔsɔŋəs ŋa kɔ ŋamun fəp faŋan. \v 24 K'oloku ŋa: «Mecir mem mɔ, mmɛ aloŋ teta kəcaŋəs danapa da Kanu kɔ kənay ka afum mɔ. \v 25 Kance icloku nu: Ifɔsɔmun wɛn haŋ dɔsɔk ndɛ indegbɔkərɛ sɔ kəmun wi, nde dɛbɛ da Kanu mɔ.» \v 26 Ntɛ ŋalip kəleŋəs meleŋ mokor-korɛ Kanu mɔ, kɔ ŋawurnɛ ntende kəca ka tɔrɔ ta Tɔk ya Olif. \s Yesu oloku a Piyɛr endece kəcərɛ kɔn \p \v 27 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Nəna akaŋɛ fəp nəndelukus im darəŋ, bawo Yecicəs Yosoku yoloku: ‹Indesut wəkɛk, ŋkesiya yɛsamsər.›\x - \xo 14.27 \xo*\xt Sakary 13.7\xt*\x* \v 28 Mba k'indefɔtɛ afi dacɔ-ɛ, indekɔkar nu Kalile.» \v 29 Kɔ Piyɛr oloku kɔ: «Ali fəp fəlukus əm darəŋ, ina ifɔlukus əm darəŋ.» \v 30 Kɔ Yesu oloku kɔ: «Kance iclok'əm: Pibi pampɛ yati, məndegbɛkəl kəmaas a məncərɛ f'em a kicipi kəccam tamɛrəŋ.» \v 31 Mba Piyɛr pəcgbɛkəl ti pəpɔŋ: «Ali səcfi kɔ məna, ifɔgbɛkəl a incər'am.» Acɛpsɛ a Yesu darəŋ akɔ fəp toloku tin tayi tɔ ŋancloku. \s Yesu ɛsali Ketsemane \p \v 32 Kɔ ŋambəp kəfo nkɛ aŋwe Ketsemane mɔ, k'oloku acɛpsɛ ɔn darəŋ: «Nəndɛ nnɔ tɛm ntɛ iŋkɔtola Kanu mɔ.» \v 33 K'ɛlɛk Piyɛr, Sak kɔ Isaŋ. Kɔ kənesɛ kəpɔŋ kəncop kəsumpər Yesu kɔ abəkəc ŋɛlɛcɛ-lɛcɛ kɔ. \v 34 K'oloku ŋa: «Abəkəc ŋɛnaŋkanɛ kədɛnc'em pəmɔ ifi. Nəyi nnɔ, ta nədirɛ!» \v 35 Ntɛ Yesu ɔmbɔlɛnɛ ŋa pəpic mɔ, k'ɛmbɛlkər kəcəp tobu dəntɔf, k'ontola ntɛ tɔŋsɔŋɛ, kɔ tɛntam kəyi-ɛ, tɛm tocuca tatɔkɔ tɔbɔlɛ kɔ. \v 36 Pəcloku: «Aba, Papa, mən'ɛtam mes fəp, məbɔlɛn'em tɔmbəl pa kətɔrəs pampɛ. Ti disrɛ, bafɔ tɔkɔ ifaŋ mɔ de, mba ntɛ məna məfaŋ mɔ.» \v 37 Kɔ Yesu ender pəbəp acɛpsɛ ɔn darəŋ ŋacdirɛ. K'eyif Piyɛr: «Simɔŋ, kədirɛ kɔ məndɛ ba? Məntam fɛ kətɔdirɛ ali dec din? \v 38 Ta nədirɛ, nətola Kanu ntɛ tɔŋsɔŋɛ ta nəmbɛrɛ kəwakəs disrɛ mɔ. Pəmbas mera yonu kəyɔ pətɔt, mba nəyɔ fɛ sɔkət kəyɔ ti.» \v 39 Kɔ Yesu ɔmbɔlɛ sɔ, pəcgbɔkərɛ totola Kanu tin tatɔkɔ. \v 40 Kɔ Yesu olukus, k'ender pəbəp acɛpsɛ ɔn darəŋ ŋacdɔŋəs, ntɛ fɔr yɛnalɔl ŋa mɔ, ŋanacərɛ fɛ toloku ntɛ ŋaŋluksɛ kɔ mɔ. \v 41 Kɔ Yesu ɔŋgbɔkərɛ sɔ kəder tamaas k'ɛŋgbəŋ-gbəŋər ŋa: «Nəndirɛ sɔ, kəŋesəm kɔ nəndɛ! Telip! Nəcəŋkəl: Tɛm tɛmbəp, ambɛr Wan ka Wərkun aciya dəwaca. \v 42 Nəyɛfɛ, paŋkɔn, nwɛ eyi kəbɛr im afum dəwaca mɔ, ɔlɔtərnɛ.» \s Asɔdar ŋasumpər Yesu \p \v 43 Yesu pəsɔrɔlok-loku, kɔ Yudas nwɛ ɛnayi acɛpsɛ a Yesu aŋɛ wəco kɔ mɛrəŋ dacɔ mɔ, ender pəsolɛ kənay ka afum aŋɛ ŋanatɔmpər-tɔmpər sakma, kɔ tɔk yosutnɛnɛ mɔ. Aloŋnɛ apɔŋ, atəksɛ sariyɛ s'aSuyif kɔ abeki ŋanasom ŋa. \v 44 Yudas nwɛ ɛncbɛr Yesu aterɛnɛ ɔn dəwaca mɔ, ɛnasɔŋ asɔdar tɛməncɛ ntɛ: ‹Nwɛ iŋkɔcup mɔ, nkɔn ɔfɔ wəkakɔ. Nəsumpər kɔ, nəkekərɛ, nəgbɛkərɛ kɔ belbel.› \v 45 Gbəncana babɔkɔ kɔ Yudas ender, k'ɔlɔtərnɛ Yesu, k'ewe kɔ: «Wətəksɛ,» k'oncup kɔ. \v 46 Kɔ afum akakɔ ŋantəpsər Yesu waca, kɔ ŋasumpər kɔ. \v 47 Wəkin acɛpsɛ ɔn darəŋ dacɔ owurɛ dakma dɔn, k'ɛncɛp wəcar ka wəloŋnɛ wəpɔŋ aləŋəs, k'eŋgbinti ŋi. \v 48 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Nəwur kədesumpər im, nətɔmpər-tɔmpər sakma kɔ tɔk yosutnɛnɛ pəmɔ ntɛ iŋyɔnɛ kalbante mɔ. \v 49 Dɔsɔk o dɔsɔk incyi nu dacɔ ictəksɛ nde kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu, ta nənder nəsumpər im-ɛ. Mba tatɔkɔ teŋyi ntɛ tɔŋsɔŋɛ Yecicəs Yosoku yɛlarɛ mɔ.» \v 50 Kɔ asol ɔn fəp ŋasak Yesu, kɔ ŋayɛksɛ. \v 51 Wətɛmp wəlɔma ɛnacəmɛ Yesu darəŋ, pəgbalərnɛ kəloto gbəcərəm. Kɔ ŋasumpər kɔ, \v 52 mba wəkakɔ ɛnasalpər ŋa, k'ɛsakərɛnɛ ŋa kəloto kəŋkɔ ɛnagbalərnɛ mɔ, k'ɛyɛksɛ pəwur fos. \s Yesu fɔr ya aboc kiti apɔŋ \p \v 53 Kɔ ŋaŋkekərɛ Yesu ndena wəloŋnɛ wəpɔŋ. Abɛ a aloŋnɛ fəp, abeki kɔ atəksɛ sariyɛ s'aSuyif ŋambəpsɛnɛ. \v 54 Piyɛr ɛncəmɛ ŋa darəŋ, pəcmɔmən ti pəbɔlɛ, haŋ nde kəlɔ kəpɔŋ ka wəloŋnɛ wəpɔŋ, nde abaŋka disrɛ. Pəndɛ kɔ abum, pəcsayɛ nɛnc kəsək. \v 55 Aloŋnɛ apɔŋ k'aboc kiti aSuyif fəp ŋanctɛn sede nsɛ sənakɔbaŋɛ ŋa moloku mɔkɔ ŋanakɔdeŋɛ Yesu, ntɛ tɔŋsɔŋɛ padif kɔ mɔ, mba ŋanasɔtɔ fɛ. \v 56 Afum alarəm ŋancboncɛ kɔ yem, mba yem yayɔkɔ yoncsurɛnɛ fɛ. \v 57 Alɔma ŋaccop kəboncɛ kɔ yem nyɛ: \v 58 «Səne kɔ pəcloku: ‹Indeləsər kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu kaŋkɛ waca wa fum wolompəs mɔ, mata maas disrɛ icəmbər kəlɔma nkɛ waca wa fum wɔntɔdelompəs mɔ.» \v 59 Ali yem yayɔkɔ yɛnasurɛnɛ fɛ kəyɔnɛ ka sede. \v 60 Kɔ wəloŋnɛ wəpɔŋ ɛyɛfɛ afum dacɔ, k'eyif Yesu: «Məfɔluksɛ su tɔlɔm o tɔlɔm ba? Cəke cɔ məŋloku teta moloku ma sede mmɛ akaŋɛ ŋambonc am mɔ?» \v 61 Mba kɔ Yesu ɛncaŋk, oluksɛ fɛ toloku ntɛ o ntɛ. Kɔ wəloŋnɛ wəpɔŋ eyif kɔ sɔ: «Mən'ɔyɔnɛ Krist, Wan ka Kanu nkɛ aŋkor-koru mɔ ba?» \v 62 Kɔ Yesu oloku: «In'ɔfɔ. Nəndenəŋk Wan ka Wərkun pəndɛ kəca kətɔt ka Kanu nkɛ kəntam mes fəp mɔ, pəcder nɔrɔ da debeki dɔn disrɛ dəkəp ka dəKɔm.» \v 63 Kɔ wəloŋnɛ wəpɔŋ ɛwali-wali yamos yɔn k'eyif: «Sede səre sɔ pəmar payif-ɛ? \v 64 Nəne tɔkɔ ɔlɔməs Kanu mɔ. Cəke cɔ nəncɛm-cɛmnɛ-ɛ?» Kɔ fəp fəloku a pəmar padif kɔ. \v 65 Kɔ afum alɔma ŋayɛfɛ kəyuksər Yesu lin, ŋackump kɔ kəro, ŋacsut kɔ ŋkulma, ŋacloku: «Awa Sayibɛ, məloku su an'osut əm-ɛ?» Kɔ abum ŋambaŋ Yesu kɔ ŋaferəs kɔ waca dəkanca. \s Piyɛr ence kəcərɛ Yesu \p \v 66 Tɛm ntɛ Piyɛr ɛnayi tantɔf nde saŋka disrɛ mɔ, kɔ wəcar wəyecəra wəkin wəka wəloŋnɛ wəpɔŋ ender. \v 67 Ntɛ ɛnəŋk Piyɛr pəcsayɛ mɔ, k'ɛŋgbətnɛ kɔ, k'oloku kɔ: «Məna sɔ Yesu wəka Nasarɛt nənayi.» \v 68 Kɔ Piyɛr ɛŋgbɛkəl ti pəcloku: «Incərɛ fɛ, incərɛ fɛ ntɛ məna məfaŋ kəloku mɔ!» K'owur kəkɔndɛ saŋka tadarəŋ, nde dəkəbɛrɛ. Kɔ kicipi kəncam.\f + \fr 14.68 \fr*\ft Yɔgbɔkərɛ ya yecicəs yokur yɔlɔma yɔyɔ fɛ: «Kɔ kicipi kəncam.»\ft*\f* \v 69 Kɔ wəcar wəran nwɛ ɛnəŋk kɔ, k'ɔŋgbɔkərɛ sɔ ti kəloku akɔ ŋanayi di mɔ: «Wəlɔma ɔfɔ wəkawɛ sɔ.» \v 70 Mba kɔ Piyɛr ɛŋgbɛkəl sɔ. Pəwon fɛ, aŋɛ ŋanayi di mɔ, ŋaloku sɔ Piyɛr: «Səlaŋ ti, afum akaŋɛ wəkin məyɔnɛ, bawo məna sɔ wəka Kalile məyɔnɛ.» \v 71 Kɔ Piyɛr ɛyɛfɛ kədɛrəm: «Kanu kətɔrəs im kɔ pəyɔnɛ a kəyemɛ k'indɛ-ɛ! Indɛrəm a incərɛ fɛ fum wəkawɛ nəŋle mɔ!» \v 72 Gbəncana babɔkɔ kɔ kicipi kəncam sɔ tamɛrəŋ. Kɔ Piyɛr ɛncɛm-cɛmnɛ toloku tɔkɔ Yesu ɛnaloku kɔ mɔ: «Məndegbɛkəl kəmaas a məncərɛ f'em a kicipi kəccam tamɛrəŋ.» Kɔ Piyɛr ɛyɛfɛ kəbok. \c 15 \s Yesu fɔr ya Pilat kiriŋ \p \v 1 Ntɛ bətbət bɛmbəp mɔ, aloŋnɛ apɔŋ kɔ abeki, atəksɛ sariyɛ kɔ aboc kiti aSuyif fəp, ŋaloŋkanɛ kəkɔtəŋnɛ ntɛ andeyɔ Yesu mɔ. Ntɛ ŋalip kəkot kɔ mɔ, kɔ ŋambɛr kɔ Pilat dəwaca. \v 2 Kɔ Pilat eyif kɔ: «Mən'ɔyɔnɛ wəbɛ ka aSuyif ba?» Kɔ Yesu oluksɛ kɔ: «Mən'oloku ti.» \v 3 Aloŋnɛ apɔŋ ŋanatɔmpərɛ kɔ meyemsɛnɛ mɛlarəm. \v 4 Kɔ Pilat eyif kɔ sɔ: «Məfɔloku ntɛ o ntɛ? Məne mamɛ ŋambonc am mɔ fəp!» \v 5 Mba Yesu ɛnaluksɛ fɛ kɔ sɔ toloku ntɛ o ntɛ, ti tɛnawosəs Pilat kusu pəpɔŋ. \s Aŋkiti Yesu kəfi \p \v 6 Awa kəren o kəren kəsata ka Kəcepər ka Mɛlɛkɛ Medif, Pilat ɛncsakɛ afum yɛŋən wəyi dəbili wəkin nwɛ ŋaŋfaŋ mɔ. \v 7 Tɛm tatɔkɔ fum wəlɔma ɛnayi dəbili pacwe kɔ Barabas nwɛ anabɛr dəbili teta kədif fum, ntɛ ŋanayɛfɛ kəyeŋkər abɛ a dɔtɔf səbomp mɔ. \v 8 Kɔ kənay ka afum kəmpɛ, kɔ ŋayɛfɛ kəyifət a payɔnɛ ŋa tɔkɔ ambɔt kəyɔnɛ ŋa mɔ. \v 9 Kɔ Pilat eyif ŋa: «Isakərɛ nu wəbɛ wəka aSuyif ba?» \v 10 Bawo Pilat ɛnacərɛ a kəraca ka aloŋnɛ apɔŋ kənasɔŋɛ ŋa kəlɛk Yesu ŋabɛr kɔ dəwaca. \v 11 Mba kɔ aloŋnɛ apɔŋ ŋagbiŋər kənay ka afum, ntɛ tɔŋsɔŋɛ pasakɛ ŋa yɛŋən Barabas mɔ. \v 12 Kɔ Pilat ɔŋgbɔkərɛ sɔ: «Cəke cɔ nəfaŋ a iyɔ nwɛ nəŋwe wəbɛ ka aSuyif mɔ-ɛ?» \v 13 Kɔ ŋayɛfɛ kəkulɛ-kulɛ: «Məcaŋ kɔ dətɔk yɛpəmpəl!» \v 14 Kɔ Pilat eyif ŋa: «Pəlɛc pere p'ɔyɔ-ɛ?» Mba kɔ afum ŋanaŋkanɛ kəkulɛ-kulɛ pəpɔŋ: «Məcaŋ kɔ dətɔk yɛpəmpəl!» \v 15 Kɔ Pilat ɛncɛm-cɛmnɛ kəyɔ tɛfaŋ ta kənay ka afum: K'ɛsakɛ ŋa yɛŋən Barabas. Ntɛ elip kəsom pasutɛ Yesu tɔrɔŋkɔn mɔ, k'ɛmbɛr kɔ afum dəwaca a pacaŋ kɔ dətɔk yɛpəmpəl. \s Asɔdar ŋafani Yesu \p \v 16 Kɔ asɔdar ŋaŋkekərɛ Yesu nde abaŋka ŋa kəlɔ kəpɔŋ ka Pilat, kɔ ŋawe dɛŋgbɛŋk dadɔkɔ fəp. \v 17 K'asɔdar ŋambɛr Yesu duma d'abɛ deyim, kɔ ŋandeŋər kɔ dəromp aŋgbɔŋkəlɔ ŋa bɛŋk yodu. \v 18 Kɔ ŋayɛfɛ kəfani kɔ ŋacyif: «Iŋyif əm, wəbɛ ka aSuyif.» \v 19 Kɔ ŋasutɛ Yesu domp kəgbo, kɔ ŋayukər kɔ lin, ŋanut suwu teta kəfani kɔ. \v 20 Ntɛ ŋalip kəfani kɔ mɔ, kɔ ŋawurɛ kɔ duma d'abɛ deyim kɔ ŋambɛr kɔ yamos yɔn. Kɔ ŋaŋkekərɛ kɔ kəkɔcaŋ kɔ dətɔk yɛpəmpəl. \s Ancaŋ Yesu dətɔk yɛpəmpəl \p \v 21 Kɔ asɔdar ŋawe fum wəlɔma nwɛ ɛnayɛfɛ dalɛ mɔ, pacwe wəkayi Simɔŋ wəka dare da Sirɛn, papa ka Alɛksandər kɔ Rifis, kəkɔgbaŋnɛ tɔk yɛpəmpəl nyɛ anakɔ kəcaŋ Yesu mɔ. \v 22 Kɔ ŋaŋkekərɛ Yesu kəfo nkɛ aŋwe Kolkota mɔ, itɔ tatɔkɔ «Kəfo ka Kəmbɛmbəlɛ». \v 23 Kɔ asɔdar ŋafaŋ kəsɔŋ Yesu wɛn wɔnɔŋkəl acɔl nŋɛ aŋwe «\it mir\it*» mɔ, mba Yesu ɛnawosɛ fɛ wi kəmun. \v 24 Kɔ asɔdar ŋancaŋ Yesu dətɔk yɛpəmpəl, kɔ ŋayerɛnɛ yamos yɔn, ŋakotɛ ti yampuŋpuŋ nyɛ nwɛ o nwɛ eŋkekərɛ nde ndɔrɔn mɔ. \v 25 Walaha wɛnayi ntɛ ŋanccaŋ Yesu dətɔk yɛpəmpəl mɔ. \v 26 Tecicəs ntɛ tɔ ŋanacic kəmentər ka tes ntɛ tɛnasɔŋɛ k'andif kɔ mɔ: «Wəbɛ ka aSuyif.» \v 27 Kɔ ŋancaŋ Yesu dətɔk yɛpəmpəl kɔ calbante mɛrəŋ, wəkin pəyi kɔ kəca kətɔt, wəkɔ pəyi kɔ kəca kəmeriya. \v 28 [\f + \fr 15.28 \fr*\ft Yecicəs yokur yɔcɔkɔ-cɔkɔ yɔlɔma yɔyɔ fɛ moloku mamɛ: «Tatɔkɔ tɔ tecicəs tɛnamentərnɛ, ntɛ tɛnaloku: ‹K'ancəmbər kɔ calbante dacɔ.›» (Məmɔmən sɔ Luk 22.37 kɔ Esayi 53.12.)\ft*\f*] \v 29 Acepər ŋaclɔməs Mariki Yesu, ŋacfɛk kɔ domp. Ŋacloku: «Məna nwɛ məncekəli kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu, məcəmbər sɔ ki mata maas disrɛ mɔ, \v 30 məyacnɛ mənasərka, mətor dətɔk yɛpəmpəl yayɛ!» \v 31 Aloŋnɛ apɔŋ kɔ atəksɛ sariyɛ s'aSuyif, ŋa sɔ ŋancfani Yesu ŋacloku: «Ɛnayac alɔma, mba ɔfɔtam kəyacnɛ nkɔnsərka! \v 32 Krist, wəbɛ ka Yisrayel pətor oŋ ma dətɔk yɛpəmpəl, ntɛ tɔŋsɔŋɛ sənəŋk səlaŋ sɔ ti mɔ!» Afum akɔ anacaŋ kɔ Yesu mɔ, ŋanclɔməs kɔ sɔ. \s Defi da Yesu \p \v 33 Pəndeyi daŋ, dec dosurɛnɛ afum dəsəbomp, kɔ kubump kəntor dəntɔf fəp, tɛnabɔlɛ kətɛnc haŋ salifana. \v 34 Salifana səndebəp, kɔ Yesu oŋkulɛ-kulɛ: «\it Eloyi, Eloyi, lema sabaktani?\it*» Itɔ tatɔkɔ: «Kanu kem, Kanu kem, ta ake tɔ məsak'em-ɛ?»\x - \xo 15.34 \xo*\xt Yabura 22.1\xt*\x* \v 35 Afum alɔma akɔ ŋanayi di mɔ ŋanane kɔ dim. Ŋancloku kəfɔtɔ disrɛ: «Məcəŋkəl, Aŋnabi Eli eyi kəwe tatɔkɔ.» \v 36 Kɔ fum wəlɔma ɛyɛksɛ, k'ɔŋkɔ pəpuk yaŋgba dəməncɔncɔ, k'ɛnɛpsər yi dəkəmota, k'ɔsɔŋ Yesu a pəmun, pəcloku: «Nəkar ma, pamɔmən belbel kɔ tɔyɔnɛ a Eli endeder kədetorɛ kɔ-ɛ.» \v 37 Mba kɔ Yesu owurɛ dim dɔpɔŋ, k'eŋgbiŋ kifir. \v 38 Kɔ kəloto kəlel nkɛ kəŋkəŋk tɔksɔ ta kəlɔ kəpɔŋ ka Kanu mɔ kəŋgbɛrɛ dacɔ, kəyɛfɛ takəroŋ haŋ tantɔf. \v 39 Ntɛ anəŋk Yesu kəgbiŋ kɔn kifir mɔ, kɔ wəbɛ k'asɔdar wəRom nwɛ ɛnayi di pətɛfərnɛ kɔ mɔ, oloku: «Fum wəkawɛ, Wan ka Kanu yati ɛnayi.» \v 40 Aran sɔ ŋanacəmɛ pəbɔlɛ ŋacmɔmən. Aran akaŋɛ dacɔ: Mari wəka Makdala, Mari iya wəka Sak wəfɛt kɔ Yoses, kɔ wəran wəlɔma nwɛ ancwe Salome mɔ. \v 41 Aran akakɔ ŋanacəmɛ Yesu darəŋ, ŋacbəcɛ kɔ ntɛ ɛnayi Kalile mɔ, kɔ aran alarəm alɔma aŋɛ ŋanapɛ kɔ nkɔn Yesu Yerusalɛm mɔ. \s Ambɛr Yesu dəkufu \p \v 42 Dɔfɔy dɛmbəp, mba ntɛ pənayɔnɛ dɔsɔk da kəlompəsnɛnɛ simiti dɔsɔk da kəŋesəm mɔ, \v 43 wəka Arimate wəlɔma nwɛ ancwe Isifu mɔ ɛmbəknɛ, k'ɔŋkɔ ndena Pilat kəkɔtola kɔ kəbel ka Yesu ntɛ tɔŋsɔŋɛ pəwup ki mɔ. Isifu, fum wəpɔŋ ɛnayi aboc kiti aSuyif dacɔ, nwɛ kəder ka dɛbɛ da Kanu kənabas mɔ. \v 44 Kɔ pənciyanɛ Pilat kəne a Yesu elip kəfi katəna. Kɔ Pilat ewe wəbɛ wəsɔdar k'eyif kɔ, kɔ tɔyɔnɛ a Yesu efina pəwon-ɛ? \v 45 Ntɛ wəbɛ wəsɔdar oloku kɔ tɔkɔ tɛnayi mɔ, kɔ Pilat owosɛ Isifu kəlɛk kəbel ka Yesu. \v 46 Kɔ Isifu ɛway arɔfən ŋa kəloto kətelər, k'ontorɛ Yesu dətɔk yɛpəmpəl, k'ɛnɛpsər kɔ ŋi, k'omboc kɔ dəkufu nkɛ anayɔk dətasar mɔ. Ntɛ elip mɔ, k'embiŋkəli tasar mpɛ ɛnasuncɛ dəkəbɛrɛ da kufu kaŋkɔ mɔ. \v 47 Mari wəka Makdala kɔ Mari, iya ka Yoses, ŋacgbɛkərɛ nde kəfo nkɛ anabɛr kɔ mɔ. \c 16 \s Yesu kəfɔtɛ kɔn afi dacɔ \p \v 1 Ntɛ simiti dɔsɔk da kəŋesəm dencepər mɔ, dɔckɔsɔk sandeŋ, kɔ Mari wəka dare da Makdala, Mari iya ka Sak, kɔ wəran wəlɔma Salome ŋaway moro mobotu ambɔnc, kədesop mi kəbel ka Yesu. \v 2 Tataka ta sandeŋ bətbət suy, kɔ ŋander nde dəkufu. \v 3 Ŋacyiftɛnɛ taŋan: «An'ɔŋkɔbiŋkəlɛ su tasar tɔkɔ asuncɛ dəkəbɛrɛ da kufu mɔ-ɛ?» \v 4 Ŋandeyekti fɔr, kɔ ŋanəŋk tasar pɔpɔŋ papɔkɔ pabiŋkəli pi. \v 5 Ntɛ ŋancbɛrɛ dəkufu mɔ, kɔ ŋanəŋk wətɛmp wəlɔma pəndɛ kəca kətɔt, pəbɛrnɛ duma dobolu defer, kɔ ŋanesɛ. \v 6 Kɔ wətɛmp nwɛ oloku ŋa: «Ta nənesɛ. Yesu wəka Nasarɛt nəntɛn, wəkɔ anacaŋ dətɔk yɛpəmpəl mɔ. Ɔfɔtɛ afi dacɔ, eyi fɛ nnɔ! Nənəŋk kəfo nkɛ k'anaboc kɔ. \v 7 Mba nəkɔ nəloku acɛpsɛ ɔn darəŋ kɔ Piyɛr a Yesu eyi nu kiriŋ kəkɔ Kalile: Difɔ nəŋkɔnəŋk kɔ, pəmɔ tɔkɔ ɛnaloku nu ti mɔ.» \v 8 Kɔ aran aŋɛ ŋawur dəndo dəkufu kɔ ŋayɛksɛ, ŋacyikcɛ, cusu cəwos ŋa. Ali tes ŋanaloku fɛ fum, bawo ŋananesɛ. \s Yesu ementərnɛ Mari wəka Makdala \p \v 9 [Ntɛ Yesu ɔfɔtɛ defi mɔ, bətbət ba tataka tɔcɔkɔ-cɔkɔ ta tataka toluksər, k'owurər kərɛsna Mari wəka Makdala, wəkɔ Yesu ɛnabɛləs yɔŋk yɛlɛc camət-mɛrəŋ mɔ. \v 10 Kɔ Mari wəka Makdala ɔŋkɔ pəloku moloku mamɔkɔ akɔ ŋanakɔ kɔ nkɔn, ŋayi kəbal ka defi da Yesu, ŋacbok mɔ. \v 11 Ntɛ afum akaŋɛ ŋanane a eyi wəyeŋ, a nkɔn Mari wəka Makdala ɛnanəŋk kɔ mɔ, ŋanalaŋ fɛ ti. \s Yesu ementərnɛ acɛpsɛ ɔn darəŋ \p \v 12 Ntɛ tatɔkɔ tencepər mɔ, kɔ Yesu ementərnɛ sɔ teyi tɔlɔma acɛpsɛ ɔn darəŋ mɛrəŋ aŋɛ ŋanckɔ dəkulum mɔ. \v 13 Kɔ akakɔ mɛrəŋ ŋander sɔ ŋaloku ti acɛpsɛ a Yesu darəŋ alpəs akɔ. Ŋa sɔ, ŋanalaŋ fɛ ŋa. \s Yesu ementərnɛ acɛpsɛ ɔn darəŋ aŋɛ wəco kɔ pin \p \v 14 Tɛlpəs oŋ, kɔ Yesu ementərnɛ acɛpsɛ ɔn darəŋ aŋɛ wəco kɔ pin, tɛm ntɛ ŋacdi yeri mɔ, k'ɛnal ŋa kəbut kəŋan kəlaŋ kɔ kəyeŋk domp kəŋan, bawo ŋanalaŋ fɛ akɔ ŋananəŋk kɔ ntɛ ɛnafɔtɛ afi dacɔ mɔ. \v 15 Kɔ Yesu oloku ŋa: «Nəkɔ doru dandɛ fəp, nəkɔ nəcam Kibaru Kətɔt nnɔ afum a doru fəp ŋayi mɔ. \v 16 Məna nwɛ məŋyɔnɛ wəlaŋ, məsɔtɔ kəgbət dəromun teta Kanu mɔ, aŋyac əm, mba məna nwɛ məntɔlaŋ mɔ, antɔrəs əm dɔsɔk da kəkiti. \v 17 Nənəŋk mɛgbɛkərɛ mmɛ mendesolɛ aŋɛ ŋandeyɔnɛ alaŋ mɔ: Tewe tem tendesɔŋɛ ŋacbɛləs yɔŋk yɛlɛc. Ŋande ŋaccɔp cusu ncɛ ŋanatɔcərɛ mɔ. \v 18 Ŋande ŋacsumpərɛ bok waca. Pomun pɛkəntəŋ mpɛ o mpɛ pɔ ŋamun pɔfɔyɔ ŋa tɔlɔm o tɔlɔm. Ŋande ŋacdeŋ acuy waca, akakɔ ŋactamnɛ.» \s Yesu olukus Kanu kəsək \p \v 19 Mariki Yesu, ntɛ elip kəlok-lokər ŋa mɔ, k'ampɛnɛ kɔ dəKɔm, k'ɔŋkɔ pəndɛ Kanu kəsək.]\f + \fr 16.19 \fr*\ft Yecicəs yecepər yokur mɛrəŋ, kɔ yɔlɔma nyɛ alaŋ mɔ, yɔyɔ fɛ moloku mɛlpəs ma kibaru kaŋkɛ kəyɛfɛ sora 9 haŋ 19. Moloku mamɛ dəyecicəs yofu yɛlpəs meyi.\ft*\f* \v 20 Kɔ acɛpsɛ a Yesu darəŋ ŋaŋkɔ mofo fəp kəkɔsamsər Kibaru Kətɔt. Mariki ɛncbəc kɔ ŋa, pəcsɔŋɛ dəmɛgbɛkərɛ mmɛ ŋancwurɛ, paclaŋ moloku mamɔkɔ.\f + \fr 16.20 \fr*\ft Moloku mmɛ meyi fɛ Yecicəs Yosoku yokur fəp: «Mba pəpic pɔ ŋancloku asol a Piyɛr ntɛ anasom ŋa kəloku mɔ. Ntɛ tencepər mɔ, Yesu nkɔnsərka osom ŋa kəkekərɛ kawandi kəpus nkɛ kəntɔlip mɔ kəyɛfɛ nde dec dɛmpɛ kəkɔ ka nde dɛŋkalɛ mɔ, kəyac ka doru o doru nkɛ kəntɔlip mɔ. Amina» \ft*\f*