\id HEB Hebrews in Boko, Ross Jones 2/08 \ide UTF-8 \h Ɛbɛluↄ \toc1 Ɛbɛluↄ \toc2 Ɛbɛluↄ \toc3 Ɛbɛ \mt1 ƐBƐLUƆ \imt1 Yã́ pↄ́ kú láɛ bee guuↄ \ip Kɛ́ wà íbɛlɛsɛ̀ ń Yesudeↄ, bee mɛ́ tò an gbɛ̃eↄ ye fu, ↄ̃ lápi kɛ̃na lɛ́ tɛ́kpańgu aa zɛ gbãa Dii náaikɛa guu. À mɛ̀ Kilisi zↄ̃ↄ dɛ malaikaↄ ń ãnabiↄla píi, mɛ́ zĩ pↄ́ a kɛ̀ gbɛ̃́pii yã́ musu dɛ an pↄ́la píi. Za lápi daalɛawa à mɛ̀ Lua azĩa ↄ̀lↄwɛ̃ɛ a nɛ́ Yesu Kilisi ũ (1.1-3). Lápi kpaalɛa lɛɛ pla: \imq A sɛ̃́ia (1.4-10.18) lɛ́ Kilisi dɛa pↄ́piia yã́ bↄↄlɛkɛ. Ãnabiↄ ↄ̃ a dɛńla adoo (1.1), a dɛ malaikaↄla lↄɛ (1.4-2.18), a dɛ Mↄizi ń Yozueeola (3.1-4.13). A dɛ luabaakuańnↄ káau sa'onkiaↄla (4.14-7.28). À azĩa kpà sa'obↄ ũ à gà lipãakↄ̃awa gbɛ̃́piiɛ, ↄ̃ bee dɛ sa dasi pↄ́ Isailiↄ ò yãala píi (8.1-10.18). À zɛwɛ̃̀wɛ̃ɛ wà sↄ̃ Luazi, zɛ́ pↄ́ sa'oa pãle i e wɛ̃̀ yãao. \imq A plaade (10.19-13.17) lɛ́ tɛ́kpawágu wà zɛ gbãa Yesu náaikɛa guu (10.19-39). Wekĩi luabaakuańnↄ káau luanaaikɛnaↄ yã́ kúu (lɛɛ 11). Àlɛ lɛdawá wà wɛ́pɛ Yesu Kilisiwa, kɛ́ wà e íbɛlɛsɛawanↄ fↄ̃ laaàwa (12.1-11). Lɛdama gbɛzãↄ ń gbɛ̃́ↄ gbaa laaio gbɛa (12.12-13.19), lápi kɛ̃na fↄkpàmá à báaadàńgu (13.20-25). \c 1 \s1 Lua Nɛ́ dɛ malaikaↄla \p \v 1 Lua dↄ̀aa ãnabiↄnɛ yãa dodo dasi, ↄ̃ aa yã́zɛ ò wá deziↄnɛ dasi, \v 2 ãma aà Nɛ́ mɛ́ yã'òwɛ̃ɛ gↄↄ gbɛzãɛ beeↄ zĩ́ sa. Nɛ́pi sabai ↄ̃ Lua dṹnia kɛ̀, a dìlɛ ↄ̃mɛ a gↄ̃ pↄ́pii vĩ. \v 3 Ɔ̃mɛ Lua gawi tɛkɛa ũ, aà kua ũ zálala. Ɔ̃mɛ pↄ́pii kũa ń a yã'oa gbãao. Gbɛ̃́ↄ duunawoloa gbɛa à gɛ̀ zↄ̃̀lɛ musu Zↄ̃ↄde ↄplaai. \v 4 Lá tↄ́ pↄ́ a blè gbia dɛ malaikaↄ pↄ́a, màa aà zↄ̃ↄ dɛńla lↄ. \v 5 Lua yã́ɛ bee ò malaikaeɛ yãae? \q1 Ma Nɛ́n n ũ, n Maen ma ũ gbã,\f + \fr 1.5 \fr*\ft Soũ 2.7\ft*\f* \q1 ge mámɛ máↄ dɛ aà Mae ũ, \q1 aàpi iↄ dɛ ma Nɛ́ ũ.\f + \fr 1.5 \fr*\ft 2Sam 7.14\ft*\f* \m \v 6 Kɛ́ Lua tò a yoa mↄ̀ dṹnia guu, à mɛ̀ a malaikaↄ kúlɛɛ̀ píi. \v 7 Malaikaↄ yã́ musu à mɛ̀, \q1 i a ìwaↄ li ĩ́ana ũ, \q1 i a zĩkɛnapiↄ li tɛ́vua ũ.\f + \fr 1.7 \fr*\ft Soũ 104.4\ft*\f* \m \v 8 Aà Nɛ́ yã́ musu sↄ̃, à mɛ̀: \q1 Lua, ńyↄ̃ↄ zↄ̃lɛa báawa gↄↄpiiɛ, \q1 niↄ n kíakɛ lípana kũa yã́zɛde ũ. \q1 \v 9 Ń ye maakɛai, ń za vãikɛau. \q1 A yã́i tò Lua, n Lua, n kpa kpalau, \q1 à pↄna pìsima dɛ n gbɛ̃́ↄla.\f + \fr 1.9 \fr*\ft Soũ 45.7-8\ft*\f* \m \v 10 Wa ò lↄ: \q1 Dii, n tↄↄlɛ kàlɛ asĩnizĩ, \q1 musuá n ↄzĩkɛaɛ. \q1 \v 11 Ampii aa gɛ̃, kási ńyↄ̃ↄ kuɛ. \q1 Aa zikũ lán pↄkasawa, \q1 \v 12 ní ń koo lán pɛwa, \q1 ní ń lilɛ lán pↄkasawa. \q1 Mpi sↄ̃ ńyↄ̃ↄ doũ gↄↄpiiɛ, \q1 n gↄↄ láaa vĩo.\f + \fr 1.12 \fr*\ft Soũ 102.25-27\ft*\f* \m \v 13 À yã́ɛ bee ò malaikaeɛ yãae? \q1 Zↄ̃lɛ ma ↄplaai \q1 e màↄ n ibɛɛↄ kɛnɛ n gbadibↄ ũ.\f + \fr 1.13 \fr*\ft Soũ 110.1\ft*\f* \m \v 14 Malaikaↄá zĩkɛnaↄnɛ ḿpii, nisĩna pↄ́ Lua ì ń zĩ dↄi gbɛ̃́ pↄ́ aa bↄ ziaↄlɛɛ. \c 2 \s1 Yesu gↄ̃a gbɛ̃nazĩna ũ láwáwa \p \v 1 Ayãmɛto wà yã́ pↄ́ wá mà kũ ↄplapla, kɛ́ wásu zã zɛ́wao yã́i. \v 2 Asa lá ikoyã pↄ́ malaikaↄ òá sĩanaɛ,\f + \fr 2.2 \fr*\ft Gal 3.19\ft*\f* mɛ́ wà fĩabò gbɛ̃́ pↄ́ gì mai aa pã̀aↄnɛ a zɛ́wa, \v 3 tó wi suabaa zↄ̃ↄpi yãda sao, wá bↄe? Suabayãpi bↄ̀ Dii kĩ́iɛ, ↄ̃ gbɛ̃́ pↄ́ màↄ a sĩanapìliwàwɛ̃ɛ. \v 4 Lua suabayãpi seela ↄ̀lↄnɛ́ yãbↄnsaɛↄ ń dabudabu dasi kɛaↄ guu ń a Nisĩna gba pↄ́ a bìilɛwɛ̃ɛ a pↄeãwao. \p \v 5 I kɛ malaikaↄ ↄ̃ Lua dṹnia zia pↄ́ wálɛ a yã'o nànɛ́ ń ↄzĩo. \v 6 A ku guei wà mɛ̀: \q1 Bↄ́n gbɛ̃nazĩna ũ kɛ́ aà yã́ ìↄ dↄngui? \q1 Bↄ́n aà ũ kɛ́ ni laaidↄwài? \q1 \v 7 N aà kɛ̃̀sã malaikaↄzi gↄↄpla, \q1 n aà kpà kpalau ń gawio ń bɛɛɛo. \q1 \v 8 Ń tò pↄ́pii misìilɛɛ̀.\f + \fr 2.8 \fr*\ft Soũ 8.4-6\ft*\f* \m Kɛ́ Lua tò pↄ́pii misìilɛɛ̀, i a kee to misiilɛaɛ̀ saio. Tia kɛ́wa, wi e pↄ́pii misìilɛɛ̀ gĩao, \v 9 wá è Yesu yã́ɛ. Lua aà kɛ̃̀sã malaikaↄzi gↄↄpla, kɛ́ Lua gbɛ̃kɛ guu aà ga gbɛ̃́pii gɛ̃ɛ ũ, ↄ̃ à aà kpà kpalau ń gawio ń bɛɛɛo ga taasi pↄ́ a kɛ̀ yã́i. \p \v 10 Lá pↄ́pii bↄ̀ Lua kĩ́i mɛ́ pↄ́pii dɛ aà pↄ́ ũ, kɛ́ a ye gɛ̃ ń gbɛ̃́ↄ a gawi guu dasi a nɛ́ↄ ũ, à kũ̀ aà to an Suabanki gↄ̃ wásawasa taasikɛa guuɛ. \v 11 Gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ gↄ̃ Lua pↄ́ ũↄ ń gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ ń kɛ Luapi pↄ́ ũo an de doũɛ. A yã́i tò aà ń sísia a dãunaↄ ũ lí aà wí kũo. \v 12 À mɛ̀: \q1 Má n yã'o ma dãunaↄnɛ, \q1 má n táasilɛ kↄ̃kãaa guu.\f + \fr 2.12 \fr*\ft Soũ 22.23\ft*\f* \m \v 13 À mɛ̀ lↄ: \q1 Má aà náai vĩ.\f + \fr 2.13 \fr*\ft Isa 8.17\ft*\f* \m À mɛ̀ lↄ: \q1 Má kɛ́, ń nɛ́ pↄ́ Lua kpàaↄ.\f + \fr 2.13 \fr*\ft Isa 8.18\ft*\f* \p \v 14 Lá nɛ́piↄá gbɛ̃nazĩnaↄnɛ, màa aàpi sↄ̃ à gↄ̃̀ gbɛ̃nazĩna ũ láńwa, kɛ́ à ga, i Ibiisi pↄ́ ì ga gba zɛ́ kaalɛ, \v 15 i gbɛ̃́ pↄ́ aalɛ vĩakɛ gaɛ aa gↄ̃̀ a zↄↄ ũ e ń wɛ̃ni lɛ́uↄ bo. \v 16 Sĩana guu malaikaↄ ↄ̃ àlɛ ↄdamáo, Ablahaũ buiↄnɛ. \v 17 À kũ̀ aà gↄ̃ lá a dãunaↄwa yã́pii guuɛ, kɛ́ à gↄ̃ Sa'onkia sùuude náaide ũ Lua zĩ guu, i gbɛ̃́ↄ duuna kɛ̃́má. \v 18 Lá à taasikɛ̀ à yↄ̃a fↄ̃̀, a fↄ̃ dↄ gbɛ̃́ pↄ́ wàlɛ ń yↄ̃ↄlɛ. \c 3 \s1 Yesu dɛ Mↄizila \p \v 1 Bee yã́i ma gbɛ̃́ↄ, á gbɛ̃́ pↄ́ Lua á sisi a mↄ aà kĩ́iↄ, à làasookɛ Yesu pↄ́ Lua aà zĩ̀ wá lousisizɛ Sa'onkia ũwa. \v 2 A náai vĩ Lua a dìlɛnaɛ, lá Mↄizi kuò Lua uawa.\f + \fr 3.2 \fr*\ft Nao 12.7\ft*\f* \v 3 Lá uakpana bɛɛɛ ìↄ dɛ uaa, màa Yesu gawi zↄ̃ↄ dɛ Mↄizi pↄ́a. \v 4 Ua píi a kpana vĩɛ, mɛ́ pↄ́pii Kalɛnan Lua ũ. \v 5 Mↄizi náai vĩ Lua ua zĩkɛna ũ yã́ pↄ́ a mↄ seela ũ. \v 6 Kilisi sↄ̃, uabelepi nɛ́ɛ. Luapi a ua nàɛ̀ aà ↄzĩɛ. Wámɛ wá uapi ũ, tó wá pↄ́ pↄ́ wá wɛ́ dↄi yã́ kũa ń sↄ̃o dilɛa ń pↄnao. \s1 Lua gbɛ̃́ↄ kã́mabokĩi \p \v 7 A yã́i lá Lua Nisĩna òwa, \q1 tó a Lua lↄↄ mà gbã, \q1 \v 8 ásu swã́gbãakɛ lá á deziↄ kɛ̀ aa ma yↄ̃ \q1 gↄↄ pↄ́ aa bↄ̀ ma kpɛ guwaiwaiuwao. \q1 \v 9 Baa kɛ́ aa ma yãkɛaↄ è wɛ̃̀ bla, \q1 aa ma yↄ̃ we, aa ma gbãa lɛgwà. \q1 \v 10 Ɔ̃ ma pↄ pà gbɛ̃́piↄzi, \q1 ma mɛ̀ aaìↄ pãalɛmɛɛ gↄↄpiiɛ, \q1 aa ma yã́ kũao. \q1 \v 11 Ɔ̃ má ò ń mazĩao ń pↄfɛ̃o ma mɛ̀, \q1 aa gɛ̃ ma kã́mabokĩiuo fá.\f + \fr 3.11 \fr*\ft Soũ 95.7-11\ft*\f* \p \v 12 Ma gbɛ̃́ↄ, à laaika á gbɛ̃e su àↄ sↄ̃̀ vãi luanaaikɛsai vĩ e aà gɛ kɛ̃ò Lua bɛ̃́ɛwao. \v 13 Gu pↄ́ ì dↄ, i mɛ gbã píi, àↄ lɛdakↄ̃wa, kɛ́ duuna su á gbɛ̃e sã́sã aà swã́ gbãakũo yã́i. \v 14 Asa Kilisi gbɛ̃́ↄn wá ũ, tó wá zɛa gbãa mɛ́ wá aà náai vĩ lá wá vĩ káauwa e a lɛ́wa. \v 15 Lá wa òwa, \q1 tó a Lua lↄↄ mà gbã, \q1 ásu swã́gbãakɛ lá á deziↄ kɛ̀ \q1 gↄↄ pↄ́ aa bↄ̀ ma kpɛwao. \p \v 16 Deↄ mɛ́ gbɛ̃́ pↄ́ aa Lua lↄↄ mà aa bↄ̀ aà kpɛↄ ũi, mɛ́ i kɛ gbɛ̃́ pↄ́ Mↄizi ń bↄ́lɛ Egipiↄ bàasio? \v 17 Deↄ Lua pↄ pàńzi e wɛ̃̀ blai, mɛ́ i kɛ gbɛ̃́ pↄ́ aa duunakɛ̀, an gɛ gↄ̃̀ kálɛ guwaiwaiuↄ bàasio? \v 18 Deↄ a ònɛ́ ń azĩao aa gɛ̃ a kã́mabokĩiuo ni, mɛ́ i kɛ gbɛ̃́ pↄ́ gì aà yãmaiↄ bàasio?\f + \fr 3.18 \fr*\ft Nao 14.26-35\ft*\f* \v 19 Wá è aai e gɛ̃̀uo an luanaaikɛsai yã́i. \c 4 \p \v 1 Lá gɛ̃a kã́mabokĩiu lɛ́ pↄ́ Lua gbɛ̃̀ gì ku, wà laaika kɛ́ wá gbɛ̃e su kuawào. \v 2 Asa wa baona mà láńwaɛ. Yã́ pↄ́ aa màpi i àikɛnɛ́o, kɛ́ aai ma ń luanaaikɛaoo yã́i. \v 3 Wá gbɛ̃́ pↄ́ wa yã́pi sìↄ, wi gɛ̃ kã́mabokĩi pↄ́ Lua a yã'ò guu à mɛ̀: \q1 Má ò ń mazĩao ń pↄfɛ̃o ma mɛ̀, \q1 aa gɛ̃ ma kã́mabokĩiuo.\f + \fr 4.3 \fr*\ft Soũ 95.11\ft*\f* \m À yã́ bee ò, baa kɛ́ à a zĩ mìdɛ za dṹniakalɛgↄↄ, \v 4 asa wà gↄↄ soplade yã'ò guei wà mɛ̀, gↄↄ soplade zĩ́ Lua kã́mabò ń zĩ pↄ́ á kɛ̀o píi.\f + \fr 4.4 \fr*\ft Daa 2.2\ft*\f* \v 5 Wá mà tia à mɛ̀, aa gɛ̃ a kã́mabokĩiuo. \v 6 Lá gbɛ̃́ pↄ́ aa baonapi mà káauↄ i gɛ̃uo kɛ́ aai sio yã́i, ↄ̃ a gɛ̃a gↄ̃̀ gbɛ̃pãleↄnɛ. \v 7 Ɔ̃ Lua ɛ̀a gↄↄdìlɛ lↄ wì mɛ gbã, asa à gɛ̃̀gɛ̃ a gbɛa ↄ̃ à Davidi gbà lɛ́ a ò lá wa ò tiawa, \q1 tó a Lua lↄↄ mà gbã, \q1 ásu swã́gbãakɛo. \p \v 8 Tó Yozuee gɛ̃̀ńnↄ kã́mabokĩipiu yãa,\f + \fr 4.8 \fr*\ft Iko 31.7, Yoz 22.4\ft*\f* dↄ̃ Lua i gↄↄ pãle yã'o gbɛzão. \v 9 A yã́i tò kã́mabokĩi gↄ̃̀ Lua gbɛ̃́ↄnɛ. \v 10 Asa gbɛ̃́ pↄ́ gɛ̃̀ Lua kã́mabokĩiu kã́mabò ń a zĩoɛ, lá Lua kã́mabò ń a zĩowa. \v 11 Lá màaɛ, wà wɛtã wà gɛ̃ kã́mabokĩipiu, kɛ́ wá gbɛ̃e su gí Lua yãmai aà fu láńwao yã́i. \v 12 Lua yã́ bɛ̃́ɛ mɛ́ a gbãa, a lɛ́ na dɛ fɛ̃nda lɛkpɛplaa. Ì ń zↄ̃ à gɛ̃ nↄ̀sɛkpɛau e nisĩnau, ì gɛ̃ gupɛɛkĩiu e bↄ́ↄu, ì làasoo ń nↄ̀sɛ yã́o gwa. \v 13 Lua pↄkɛae ulɛaɛ̀o, a kee kpaaɛ̀ guio. Lua pↄ́ wá wá yã́ↄ sɛ́lɛ siuɛ̀, ì pↄ́pii e e a biwà. \s1 Yesu dɛ sa'onkiaↄla \p \v 14 Lá wá Sa'onkia zↄ̃ↄ pↄ́ luabɛ kɛ̃̀aa e Lua kĩ́iu vĩ Lua Nɛ́ Yesu ũ, wàↄ zɛ́ pↄ́ wá sɛ̀ yã́ kũa gíũgiũ. \v 15 Asa wá Sa'onkia pↄ́ a fↄ̃ wɛ̃nadↄ̃wɛ̃ɛ wá gbãasaikɛ guu vĩ. Wà aà yↄ̃̀ láwáwa yã́pii guu, i duunakɛo. \v 16 Ayãmɛto wà sↄ̃ Lua gbɛ̃kɛkɛnɛde kpalabaai ń sↄ̃o dilɛa, kɛ́ aà wá wɛgwa, i gbɛ̃kɛkɛwɛ̃ɛ a gↄↄwa. \c 5 \p \v 1 Wì Lua ua sa'onkia píi sɛ́ gbɛ̃́ↄ guuɛ, wì aà dilɛ ń yãkɛkɛna ũ Lua kĩ́i, iↄ mↄɛ̀ ń gbaↄ, iↄ aà gbagbanɛ́ ń duuna yã́i. \v 2 A fↄ̃ dↄ̃ ń gbɛ̃́ pↄ́ aa sã̀sã an dↄ̃saikɛ guuↄ, asa aàpi kú ń gbãasaikɛo sↄ̃ɛ. \v 3 A yã́i sema aà sa'o azĩa duuna yã́ musu, lá ì o gbɛ̃́ kĩniↄ pↄ́ yã́ musuwa lↄ.\f + \fr 5.3 \fr*\ft Lev 9.7\ft*\f* \v 4 Gbɛ̃e lí azĩa kpa kpalapiuo. Lua mɛ́ ì aà kpá lá à Aalona kpàwa.\f + \fr 5.4 \fr*\ft Bↄa 28.1\ft*\f* \p \v 5 Màa sↄ̃ Kilisi i azĩa kpa sa'onkia kpalauo, Lua mɛ́ aà kpàu à mɛ̀: \q1 Ma Nɛ́n n ũ, n Maen ma ũ gbã.\f + \fr 5.5 \fr*\ft Soũ 2.7\ft*\f* \m \v 6 A ò guei lↄ: \q1 Ńyↄ̃ↄ dɛ sa'ona ũ gↄↄpii \q1 lán Mɛkizɛdɛwaɛ.\f + \fr 5.6 \fr*\ft Soũ 110.4\ft*\f* \p \v 7 Gↄↄ pↄ́ Yesu kú dṹnia guu, à wabikɛ̀ ń wii gbãao ń wɛ́'io,\f + \fr 5.7 \fr*\ft Mat 26.36-46\ft*\f* à kulɛkɛ̀ Lua pↄ́ a fↄ̃ à a si gawaɛ, ↄ̃ Luapi aà yãmà, kɛ́ ì a yã́ da yã́i. \v 8 Baa ń aà luanɛkɛo, à misiilɛa Luaɛ dàda a taasikɛa guu. \v 9-10 Kɛ́ maa pɛ̀ɛwà à làa, Lua aà kpà Sa'onkia ũ lán Mɛkizɛdɛwa, ↄ̃ à gↄ̃̀ suabaa láasai mi ũ gbɛ̃́ pↄ́ aalɛ a yãmaↄnɛ píi. \s1 Laaikaa fuai \p \v 11 Yã́ bee musu wá yãvĩ dasi wà oɛ́, ãma a bↄↄlɛkɛa zĩ'ũɛ, asa ili yã́zɛdↄ̃ kpaa lↄo. \v 12 Á gbɛ̃́ pↄ́ a gɛ̃gɛ̃u kɛ́wa, a maa àↄ dɛ yãdanɛdeↄ ũɛ, ãma e tia á dɛ wà ɛa Lua yã́ pↄ́ wì dada gbɛ̃́ dafuↄnɛ daɛ́ lↄɛ. Yↄ̃́ mɛ́ kↄ̃sìánↄ, i ka yↄ̃unableao.\f + \fr 5.12 \fr*\ft 1Kln 3.2\ft*\f* \v 13 Asa yↄ̃mina píiá nɛ́ɛ, i ka guei yã́zɛde guuo. \v 14 Yↄ̃una sↄ̃, gbɛ̃́ kàsaa pↄ́ aa dↄ́ɛkɛ̀òↄ pↄ́ɛ. Aa maa dↄ̃akↄ̃ɛ ń vãio dàda. \c 6 \p \v 1 Ayãmɛto wà Kilisi yã́ sɛ̃́iaↄ kpa saalo, wí gɛ́ aɛ e wà gↄ̃ gbɛ̃́ kàsaaↄ ũ. I kɛ wá ɛa mikɛ̃a yã́ gianaↄwa ge luanaaikɛa daalɛ lↄ no \v 2 ge da'ilɛ yãdadaa ge ↄnaama ge gɛↄ vua ge zia yã́kpalɛkɛa. \v 3 Wà yã́ beeↄ kpa saalo, wí gɛ́ aɛ, tó Lua wèi. \v 4 Asa tó gbɛ̃́ wɛ́ kɛ̃̀ à Lua gba è, mɛ́ à baa è Lua Nisĩna guu, \v 5 tó à Lua yã́ ń dṹnia pↄ́ lɛ́ mↄ́ gbãao ìɛ à a na dↄ̃̀, \v 6 tó à gbàsa fù, a zɛ́ kú à ɛa nↄ̀sɛlilɛ lↄo, asa àlɛ Lua Nɛ́ páliwa azĩa lↄɛ, àlɛ widawà gupuauɛ. \v 7 Tó lou lɛ́ ma tↄↄlɛwa mↄ̀ↄmↄↄ, àlɛ mↄ̀sɛ e, mɛ́ à pↄ́ pↄ́ àikɛ̀ sɛ̃̀wanaↄnɛ bↄ̀lɛ, Lua ì báaadau. \v 8 Tó lɛ ń lɛaao ì bↄlɛ sↄ̃, a giaɛ, a zã̀ ń lɛkɛaɛoo.\f + \fr 6.8 \fr*\ft Daa 3.17-18\ft*\f* A midɛ ń tɛ́oɛ. \p \v 9 Ápiↄ sↄ̃ ma gbɛ̃́ yenzideↄ, baa kɛ́ wá ò màa, wá dↄ̃ kɛ́ á kua dɛ beea, á kú suabazɛ guu. \v 10 Lua ì yãkɛ a zɛ́wa, á yãkɛaↄ ń á yeaaàzio a sãaàguo, asa a dↄnlɛkɛ̀ aà gbɛ̃́ↄnɛ, mɛ́ álɛ kɛ e tia. \v 11 Wá ye á baade àↄ ãiavĩ màa e a lɛ́wa, kɛ́ ásu seakɛ pↄ́ pↄ́ á wɛ́ dↄi yã́ musuo. \v 12 Ásu tó á mɛ kɛ kpɛ̀lɛo. À gbɛ̃́ pↄ́ aalɛ Lua náaikɛ ń mɛnao aalɛ pↄ́ pↄ́ Lua a lɛgbɛ̃̀ eↄ ↄlɛsɛ́. \s1 Lɛ́ pↄ́ Lua gbɛ̃̀ sea vĩo \p \v 13 Gↄↄ pↄ́ Lua lɛ́ lɛgbɛ̃ Ablahaũɛ, lá gbɛ̃e ku dɛaàla aà lɛgbɛ̃ ń aà tↄ́oo, a yã́i a gbɛ̃̀ ń azĩa tↄ́o, \v 14 a òɛ̀ faaisai à mɛ̀ á báaadaaàgu, í to aà bui kↄ̃́.\f + \fr 6.14 \fr*\ft Daa 22.16-17\ft*\f* \v 15 Ablahaũ mɛnakɛ̀, ↄ̃ à pↄ́ pↄ́ Lua a lɛgbɛ̃̀ è. \v 16 Wì lɛgbɛ̃ ń gbɛ̃́ pↄ́ dɛńla tↄ́oɛ. Lɛgbɛ̃a mɛ́ ì to wà yã́ sĩana dↄ̃, mɛ́ ì lɛkpaa bↄaanɛ́. \v 17 Kɛ́ Lua ye ↄlↄ gbɛ̃́ pↄ́ a lɛgbɛ̃a a gↄ̃ ń pↄ́ ũↄnɛ wásawasa a lɛ́ lilɛa vĩo, ↄ̃ a ò ń azĩao. \v 18 Beewa yã́ mɛ̀n pla ku a lilɛa vĩo, Lua a fↄ̃ ɛɛto a musuo. Yã́piↄ lɛ́ wá gbɛ̃́ pↄ́ wa naaàziↄ gba sↄ̃ maamaaɛ wàↄ yã́ pↄ́ wá wɛ́ dↄi kũa seasai. \v 19 Bee ↄ̃ wá wɛ́ dↄi wá wɛ̃nidↄbↄ ũ. A náai vĩ mɛ́ a gbãa, ì zwãa pↄ́ daa Lua kpɛ́u\f + \fr 6.19 \fr*\ft Lev 16.2\ft*\f* baavĩwanↄ, \v 20 gu pↄ́ Yesu dↄ̀aa gɛ̃̀uwɛ̃ɛ à gↄ̃̀ Sa'onkia ũ e gↄↄpii lán Mɛkizɛdɛwa. \c 7 \s1 Sa'onkia Mɛkizɛdɛ \p \v 1 Mɛkizɛdɛpi dɛ yãa Salɛma kía, Lua Musude sa'ona ũɛ. Gↄↄ pↄ́ Ablahaũ zĩblè kíaↄwa, àlɛ su, ↄ̃ Mɛkizɛdɛ gɛ̀ dàaàlɛ, à báaadàaàgu.\f + \fr 7.1 \fr*\ft Daa 14.17-20\ft*\f* \v 2 Ablahaũ àizɛɛ pↄ́ àlɛ suò píi kwide kpàwà. Mɛkizɛdɛ tↄ́ bee mɛ̀ yãmaa kía. Bee gbɛa Salɛma kía bee mɛ̀, aafia kía. \v 3 A de ń dao ń deziↄ vĩo, aà wɛ̃ni daalɛa ge midɛa vĩo. À bↄ̀ lán Lua Nɛ́waɛ, sa'onan aà ũ gↄↄpii. \p \v 4 À gwa lá a zↄ̃ↄ. Wá dezi káau Ablahaũ àizɛɛ pↄ́ a sɛ̀lɛ zĩ guu kwide kpàwà. \v 5 Mↄizi ikoyã dìlɛ Levii bui pↄ́ dɛ sa'ona ũↄnɛ aa pↄ́ kwide sí ń Isaili deeↄwa,\f + \fr 7.5 \fr*\ft Nao 18.21\ft*\f* baa ń ń Ablahaũ buikɛo. \v 6 Mɛkizɛdɛá Levii bui no. Ń beeo à Ablahaũ pↄ́ↄ kwide sì à samaa'ò Ablahaũ pↄ́ Lua lɛgbɛ̃̀ɛ. \v 7 Seasai gbɛ̃́ pↄ́ samaa'ò gbɛ̃́ɛ zↄ̃ↄ dɛ gbɛ̃́ pↄ́ à samaa'òɛlaɛ. \v 8 Sa'ona pↄ́ aaì pↄ́ kwide sipiↄá gbɛ̃́ pↄ́ ì gaↄnɛ. Mɛkizɛdɛ sↄ̃, gbɛ̃́ pↄ́ wà mɛ̀ ìↄ ku gↄↄpiin aà ũ. \v 9-10 Gↄↄ pↄ́ Mɛkizɛdɛ gɛ̀ dà Ablahaũlɛ, wi Levii i yãao, a ku a dezi mae Ablahaũ plɛuɛ. Ayãmɛto wa fↄ̃ o se, gↄↄ pↄ́ Ablahaũ pↄ́ kwidepi kpà, Levii bui pↄ́ wì pↄ́ kwide kpámáↄ mɛ́ kpà. \p \v 11 Levii bui sa'onapiↄ mɛ́ Mↄizi ikoyã zĩ́na ũ. Tó aa fↄ̃ to gbɛ̃́ↄ gↄ̃ wásawasa, an bàa àↄ kú ń sa'on pãleo lán Mɛkizɛdɛwa lↄe? Mɛ́ i kɛ Aalona bui bàasio. \v 12 Tó sa'onaↄ lìlɛ, sema ikoyã lilɛ. \v 13 Gbɛ̃́ pↄ́ wà yã́ beeↄ ò aà yã́ musuá Isaili bui pↄ́ a gbɛ̃e i sa'ozĩ kɛ yãaoɛ. \v 14 Asa wá dↄ̃ sã́asã kɛ́ wá Dii bↄ̀ Yuda bui guuɛ. Wi ma Mↄizi sa'oyã'ò buipi musuo. \v 15 Yã́ pↄ́ yã́pi zu'òn kɛ: Sa'on pãle bↄ̀ lán Mɛkizɛdɛwaɛ. \v 16 Aà dilɛaá ikoyã ge buikɛyã no. Aà wɛ̃ni láasai gbãa yã́iɛ. \v 17 Asa wà mɛ̀: \q1 Ńyↄ̃ↄ dɛ sa'ona ũ gↄↄpii \q1 lán Mɛkizɛdɛwaɛ.\f + \fr 7.17 \fr*\ft Soũ 110.4\ft*\f* \m \v 18 Màa wà yã́ káau bãdɛ̀, kɛ́ a gbãao mɛ́ a ku a kee lɛ́io. \v 19 Asa Mↄizi ikoyã i to gbɛ̃e gↄ̃̀ wásawasao. Ɔ̃ wà suabayã pↄ́ dɛ a káaula zɛbↄ̀wɛ̃ɛ wà sↄ̃ò Luazi. \p \v 20 Bee gbɛa Lua i bee kɛ lɛgbɛ̃saio. Gbɛ̃́ kĩniↄ gↄ̃̀ sa'onaↄ ũ lɛgbɛ̃saiɛ, \v 21 ãma Yesu gↄ̃̀ sa'ona ũ ń lɛgbɛ̃aoɛ, asa wà mɛ̀: \q1 Dii lɛgbɛ̃̀, a lɛlilɛo, \q1 à mɛ̀ ńyↄ̃ↄ dɛ sa'ona ũ gↄↄpiiɛ.\f + \fr 7.21 \fr*\ft Soũ 110.4\ft*\f* \m \v 22 Beewa Yesu kpɛ́gaausìwɛ̃ɛ kɛ́ Lua bàa kua ń gbɛ̃́ↄ tia maa dɛ a káaua. \v 23 Bee gbɛa sa'onaↄ dasi yãa, kɛ́ ga lí to aaↄ kú ń zĩ guu gↄↄpiio yã́i. \v 24 Ãma lá Yesu ìↄ ku gↄↄpii, aà sa'onkɛ gɛ̃ɛblea vĩo. \v 25 A yã́i tò a fↄ̃ gbɛ̃́ pↄ́ aaì sↄ̃ Luazi ń a gbãaoↄ suaba wásawasa, asa ìↄ ku gↄↄpiiɛ, ìↄ kulɛkɛnɛ́ Luaɛ. \p \v 26 Sa'onkia bee taa mɛ́ kↄ̃sìwanↄ. Aà kua adoaɛ. A yãvãi ge gbãsĩ vĩo. Lua aà kɛ̃̀ duunkɛnaↄwa, à aà sɛ̀ musumusu e a kĩ́i. \v 27 Aà bàa kú ń sa'oa lá gu lɛ́ dↄo lán sa'onkia kĩniↄwao. Gbɛ̃́piↄ ì sa'o ńzĩa duuna yã́i ń ń gbɛ̃́ↄ pↄ́ↄ.\f + \fr 7.27 \fr*\ft Lev 9.7\ft*\f* Aàpi sↄ̃ a kɛ̀ gɛ̃n doɛ, kɛ́ à azĩa kpà. \v 28 Mↄizi ikoyã ì gbɛ̃́ↄ kpa sa'onkiaↄ ũ an gbãasaikɛ guuɛ, ãma kɛ́ Lua lɛgbɛ̃̀ ikoyãpi dilɛa gbɛa, ↄ̃ à a Nɛ́ pↄ́ gↄ̃̀ wásawasa e gↄↄpii kpà. \c 8 \s1 Yesu mɛ́ wá Sa'onkia ũ \p \v 1 Yã́ pↄ́ wálɛ o min kɛ: Wá sa'onkia bee taa vĩ zↄ̃lɛa báawa musu Lua Zↄ̃ↄde ↄplaai.\f + \fr 8.1 \fr*\ft Zĩn 2.32-33\ft*\f* \v 2 Ì zĩkɛ luakukĩi zwã̀akpɛ sĩana pↄ́ Dii dↄ̀u, i kɛ pↄ́ pↄ́ gbɛ̃nazĩnaↄ dↄ̀ no. \v 3 Lá mↄa ń gbaↄ ń sa'oao yã́i wì sa'onkia píi kpái, a maa aàpi aàↄ pↄ́ vĩ à kpa sↄ̃ɛ. \v 4 Tó a ku dṹniau, àↄ dɛ sa'ona ũo, asa sa'ona pↄ́ aaì mↄ́ ń gbaↄ lá ikoyã dìlɛwaↄ ku kↄ̀. \v 5 Zĩ pↄ́ aalɛ kɛá pↄ́ pↄ́ kú musu taaɛ, a zↄzↄnaɛ. A yã́i tò, kɛ́ Mↄizi ye zwã̀akpɛ dↄ, Lua òɛ̀ aà pↄ́ pↄ́ a a taa kɛ̀ɛ̀ gbɛ musu kɛ màa píi.\f + \fr 8.5 \fr*\ft Bↄa 25.40\ft*\f* \v 6 Yesuá Lua bàakuawanↄ kↄ́ↄɛ. Lá Lua bàakuawanↄpi gbia dɛ aà bàa kua ń gbɛ̃́ↄ káaua, zĩ pↄ́ wa dàɛ̀ gbia dɛ sa'onkiapiↄ pↄ́a. Lua bàakuawanↄpi lɛgbɛ̃a dɛ a zia lↄ. \v 7 Tó Luabaakuańnↄ káaupi papaa yãaɛ, a plaade a zɛkɛo. \v 8 Kɛ́ Dii Isailiↄ tàae è, à mɛ̀: \q1 A gↄↄ lɛ́ mↄ́ kɛ́ má yã́ dafu dilɛ \q1 ma bàa kua ń Isailiↄ ń Yudaↄ musu. \q1 \v 9 Aↄ dɛ lán yã́ pↄ́ má dìlɛ an deziↄnɛ \q1 gↄↄ pↄ́ ma ń kṹ ń ↄwa ma ń bↄ́lɛ Egipiwao. \q1 Asa aai zɛ ń yã́ pↄ́ má dìlɛnɛ́oo, \q1 ↄ̃ ma ń tó we. \q1 \v 10 Ma bàa kua ń Isailiↄ gↄↄ beeↄ gbɛa yã́n kɛ: \q1 Má a ikoyãↄ danɛ́ ń nↄ̀sɛ guu, \q1 má kɛ̃́ ń sↄ̃wa. \q1 Máↄ dɛ ń Lua ũ, \q1 aaiↄ dɛ ma gbɛ̃́ↄ ũ. \q1 \v 11 An gbɛ̃e a yãdada a deeɛo, \q1 an gbɛ̃e a ma dↄ̃a da a gbɛ̃́ɛo, \q1 asa ampii aaↄ ma dↄ̃ɛ, \q1 nɛ́fɛ̃nɛn gbɛ̃zↄ̃ↄ píi. \q1 \v 12 Má sùuukɛńnↄ ń ń tàaeↄ, \q1 má ń duuna yãda lↄo.\f + \fr 8.12 \fr*\ft Zel 31.31-34\ft*\f* \m \v 13 Kɛ́ Lua yã́ dafupi ò, à a káau zibòɛ. Pↄ́ pↄ́ zikũ̀ a í kↄ̀lɛ, a kpaa gui zã̀o. \c 9 \s1 Luabaakuańnↄ káau sa'oa \p \v 1 Luabaakuańnↄ káau yãdilɛaↄ vĩ aà sísia ń aà sísikĩi pↄ́ kú tↄↄlɛo yã́ musu. \v 2 Filia ń táabũnu pↄ́ wì kàa kálɛwà Luaɛo\f + \fr 9.2 \fr*\ft Bↄa 25.33-40\ft*\f* ku kpɛɛlɛ pↄ́ wì mɛ gu pↄ́ a kua adoau. \v 3 Kpɛa pↄ́ wì mɛ luakukĩipi ku zwã̀a plaade kpɛ.\f + \fr 9.3 \fr*\ft Bↄa 26.33\ft*\f* \v 4 A guu tulaletikatɛakĩi\f + \fr 9.4 \fr*\ft Bↄa 30.1-6\ft*\f* pↄ́ wa pì ń vuao kuu ń Luabaakuańnↄ kpagolo pↄ́ vua kúlɛwà búlubuluo.\f + \fr 9.4 \fr*\ft Bↄa 25.10-16\ft*\f* Vua lo pↄ́ mana ku a guu ku kpagolopi guu\f + \fr 9.4 \fr*\ft Bↄa 16.33\ft*\f* ń Aalona go pↄ́ labↄ̀o\f + \fr 9.4 \fr*\ft Nao 17.18-20\ft*\f* ń Lua yãdilɛa gbɛ̀ pɛ̀pɛɛↄ.\f + \fr 9.4 \fr*\ft Iko 10.3-5\ft*\f* \v 5 Kpagolopi musu malaika gã̀sĩade gawideↄ kua duunkɛ̃makĩia.\f + \fr 9.5 \fr*\ft Bↄa 25.18-22\ft*\f* Pↄ́piↄ bↄↄlɛkɛa dodo gↄↄn lao. \p \v 6 An kálɛa màa guu, sa'onaↄ ìↄ gɛ̃ a kpɛɛlɛ mↄ̀ↄmↄↄ ń sa'ozĩ kɛi.\f + \fr 9.6 \fr*\ft Nao 18.2-6\ft*\f* \v 7 Sa'onkia mɛ́ ì gɛ̃ a kpɛa wɛ̃̀ do gɛ̃n do, mɛ́ ìli gɛ̃ ausaio.\f + \fr 9.7 \fr*\ft Lev 16.2-34\ft*\f* Ì aupi fã́fã azĩa duuna yã́i ń a gbɛ̃́ↄ pↄ́ pↄ́ aa kɛ̀ dↄ̃saikɛ guuo. \v 8 Lua Nisĩna lɛ́ ↄlↄwɛ̃ɛ gↄↄ pↄ́ kpɛ́pi kpɛɛlɛ yã́ kú, luakukĩi zɛ́ wɛ̃ao. \v 9 Bee lɛ́ yãlɛɛũwɛ̃ɛ ń tia yã́o à mɛ̀, pↄ́ pↄ́ wì Lua gbaↄ ń sa'obↄ pↄ́ wì kpaↄ lí fↄ̃ ń nↄ̀sɛ dànɛ́ doũ wásawasao. \v 10 Yã́ beeↄá mɛkaa yã́ɛ. Pↄblea ń imiao ń gbãbↄa bui dasio yã́ɛ. Wa dìlɛ e zɛ́ dafu gↄↄ àↄ kaɛ. \p \v 11 Ɔ̃ Kilisi mↄ̀ yãmaa pↄ́ kà tia sa'onkia ũ. À vĩ̀ zwã̀akpɛ pↄ́ zↄ̃ↄ mɛ́ a wásawasa dɛ a káaua kpɛɛlɛa. Gbɛ̃nazĩna mɛ́ i dↄo, dṹniaɛ bee pↄ́ no. \v 12 I gɛ̃ luakukĩi ń ble ge zu auoo, à gɛ̃̀ ń azĩa auo gɛ̃n doɛ, à gbɛ̃́ↄ bòò e gↄↄpii. \v 13 Lá wì ble ń zuswanao au\f + \fr 9.13 \fr*\ft Lev 16.15-16\ft*\f* ń zununu túfuo\f + \fr 9.13 \fr*\ft Nao 19.9, 17-19\ft*\f* fã gbɛ̃́ pↄ́ gbãlɛ̀ↄwa wà gbãbↄnɛ́, \v 14 wa Kilisi pↄ́ o lↄe? À azĩa kpà Luawa sãasai ń Nisĩna pↄ́ ìↄ ku gↄↄpii gbãao. Aà au ì wá sↄ̃ pípiwɛ̃ɛ yã́ gianaↄ làasoo musu, kɛ́ wà zĩkɛ Lua bɛ̃́ɛɛ. \s1 Luabaakuańnↄ gbɛzã sa'oa \p \v 15 Ayãmɛto Kilisiá Lua bàa kua ń gbɛ̃́ↄ gbɛzã kↄ́ↄɛ, kɛ́ gbɛ̃́ pↄ́ Lua ń sisiↄ àizãna pↄ́ à a lɛgbɛ̃̀ e yã́i. À gà kɛ́ à ń bo, i tàae pↄ́ aa kɛ̀ Luabaakuańnↄ káau yã́ musuↄ kɛ̃́má. \v 16 Tó wa ye zĩkɛ lɛgbɛ pↄ́ gbɛ̃́ dilɛwa, sema wà dↄ̃ kɛ́ ade ku lↄo, \v 17 asa ga gbɛa ↄ̃ lɛgbɛ ìↄ gbãa vĩ. Tó lɛgbɛdilɛna bɛ̃́ɛ, lɛgbɛ líↄ gbãao. \v 18 Ayãmɛto wà yã́ pↄ́ Lua dìlɛnɛ́ káaupi sakɛ̃̀ ń auo. \v 19 Kɛ́ Mↄizi ikoyã pↄ́ Lua dìlɛↄ ò gbɛ̃́pii wáa, à sãkã tɛ̃a ń ése ṹao sɛ zↄ̃̀ gáaena ń blesanao au yãalɛa ń íowa, a fã̀ Mↄizi ikoyãwa ń gbɛ̃nazĩnaↄ píi \v 20 à mɛ̀ bee mɛ́ Luabaakuańnↄ yã́ sa'o'au ũ.\f + \fr 9.20 \fr*\ft Bↄa 24.6-8\ft*\f* \v 21 Màa Mↄizi au fã̀ zwã̀akpɛwa ń sa'o zĩkɛbↄↄ píi.\f + \fr 9.21 \fr*\ft Lev 8.15\ft*\f* \v 22 Ikoyã guu au mɛ́ ì gbãbↄ pↄ́ daside píiɛ. Aubↄlɛsai duunakɛ̃amá kuo.\f + \fr 9.22 \fr*\ft Lev 17.11\ft*\f* \s1 Kilisi duuna midɛa azĩa kpaa sa'obↄ ũ guu \p \v 23 Lá à kũ̀ wà gbãbↄ pↄ́ pↄ́ kú luabɛ taapiↄnɛ beewa, sa'obↄ pↄ́ a maa dɛ beea kↄ̃sì ń luabɛ pↄ́piↄɛ. \v 24 Asa Kilisi i gɛ̃ luakukĩi taa pↄ́ gbɛ̃nazĩna dↄ̀uo, à gɛ̃̀ a sĩanau luabɛɛ, kɛ́ àↄ ku tia wá Zɛnnↄde ũ Lua kĩ́iɛ. \v 25 Sa'onkia ì gɛ̃ luakukĩi ń pↄtuo auo wɛ̃ ń wɛ̃oɛ, ãma Kilisi i gɛ̃ azĩa kpaa mↄ̀ↄmↄↄ yã́io. \v 26 Tó beewaɛ, dↄ̃ àlɛ taasikɛ mↄ̀ↄmↄↄ za dṹniakalɛgↄↄ. Sĩana guu à mↄ̀ gɛ̃n doɛ gↄↄ pↄ́ dṹnia kà a kákĩi, à azĩa kpà sa'obↄ ũ à duuna mìdɛò. \v 27 Lá Lua dìlɛ gbɛ̃nazĩna lí ga gɛ̃n do, i gbasa yã́kpalɛkɛaànↄ, \v 28 màa Kilisi azĩa kpà gɛ̃n do, à dasi duuna dì a miwa.\f + \fr 9.28 \fr*\ft Isa 53.12\ft*\f* A ɛa mↄ a gɛ̃n plaadei, i kɛ duuna yã́n lↄo, kɛ́ à gbɛ̃́ pↄ́ an wɛ́ dↄaziↄ suaba yã́iɛ. \c 10 \p \v 1 Mↄizi ikoyãá yãmaa pↄ́ lɛ́ mↄ́ nisĩnaɛ, i kɛ yã́piɛ súsuo. A yã́i tò sa doũpi oa mↄ̀ↄmↄↄ wɛ̃ ń wɛ̃o lí fↄ̃ gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ sↄ̃ Luaziↄ gↄ̃̀ wásawasa bauo. \v 2 Tó sa bee oa gbãbↄ̀ lousisinaↄnɛ gɛ̃n do e gↄↄpiiɛ, dↄ̃ an nↄ̀sɛ dàdoũ, aa a oa tò. \v 3 Sĩana guu sa'oapi mɛ́ ìↄ gbɛ̃́ↄ duuna yã́ dↄńgu wɛ̃ ń wɛ̃o. \v 4 Asa zuswana ń blesanao au lí fↄ̃ duunakɛ̃̀má bauo. \v 5 A yã́i tò, kɛ́ Kilisi lɛ́ mↄ́ dṹnia guu, a ò Luaɛ: \q1 Ń ye sa'oa ge gbaio, \q1 ↄ̃ n mɛ dↄ̀mɛɛ. \q1 \v 6 Sa pↄ́ wì a pↄ́ kátɛu à tɛ́kũ \q1 ń sa pↄ́ wì o duuna yã́ musuo lí kánguo. \q1 \v 7 Ɔ̃ ma mɛ̀, má kɛ́! \q1 Lua, ma mↄ n pↄeã kɛiɛ, \q1 lá wa kɛ̃̀ Mↄizi ikoyãu ma yã́ musuwa.\f + \fr 10.7 \fr*\ft Soũ 40.7-9\ft*\f* \m \v 8 A ò gĩa, sa'oa ń gbao ń sa pↄ́ wì a pↄ́ kátɛu à tɛ́kũo ń sa pↄ́ wì o duuna yã́ musuo lí ká Luaguo, a yeio, baa kɛ́ ikoyã mɛ́ dìlɛ. \v 9 Ɔ̃ à gbàsa mɛ̀, á kɛ́, a mↄ aà pↄeã kɛiɛ. Màa à a káau bãdɛ̀ a plaade dilɛa yã́i. \v 10 Lua pↄeãpi kɛa guu Yesu Kilisi azĩa kpà sa'obↄ ũ gɛ̃n do, a tò wá kua adoa Lua gbɛ̃́ↄ ũ. \p \v 11 Gↄↄpii sa'onaↄ ìↄ kú ń zĩ guuɛ, aaↄ sa doũ pↄ́ lí fↄ̃ duunakɛ̃̀má bauo o mↄ̀ↄmↄↄ.\f + \fr 10.11 \fr*\ft Bↄa 29.38\ft*\f* \v 12 Kilisi sↄ̃ à sa'ò duuna yã́ musu gɛ̃n doɛ e gↄↄpii, ↄ̃ à gɛ̀ zↄ̃̀lɛ Lua ↄplaai. \v 13 Za gↄↄ bee àlɛ dã́ we e Lua àↄ a ibɛɛↄ kɛɛ aà gbadibↄ ũ.\f + \fr 10.13 \fr*\ft Soũ 110.1\ft*\f* \v 14 Asa sa gɛ̃n do oapi guu, a tò gbɛ̃́ pↄ́ a gbãbↄ̀nɛ́ↄ gↄ̃̀ wásawasa e gↄↄpii. \v 15 Lua Nisĩna lɛ́ yã́pi owɛ̃ɛ lↄ à mɛ̀: \q1 \v 16 Ma bàakuańnↄ gↄↄ beeↄ gbɛa yã́n kɛ: \q1 Má a ikoyãↄ danɛ́ ń nↄ̀sɛ guu, \q1 má kɛ̃́ ń sↄ̃wa.\f + \fr 10.16 \fr*\ft Zel 31.33\ft*\f* \m \v 17 Ɔ̃ à gbàsa mɛ̀: \q1 Má ń duuna ń ń tàaeↄ yãda lↄo.\f + \fr 10.17 \fr*\ft Zel 31.34\ft*\f* \m \v 18 Lá à ń duuna kɛ̃̀má, sa'oa ń yã́i zɛvĩ lↄo. \s1 Sↄ̃a Luazi \p \v 19 A yã́i tò ma gbɛ̃́ↄ, ń Yesu au gbãao wá gɛ̃a luakukĩi zɛ́ vĩ ń sↄ̃o dilɛa. \v 20 À wɛ̃ni zɛ́ dafu pↄ́ Lua kpɛ́ zwãa baa vĩ̀ bↄ̀wɛ̃ɛ a mɛ guu. \v 21 Lá wá sa'on zↄ̃ↄ vĩ Lua uakũna ũ, \v 22 wà sↄ̃ Luazi ń nↄ̀sɛmɛndoo ń aà náaikɛa seasaio ń sↄ̃ pↄ́ wa pìpi wà làasoo vãi bↄ̀uo ń mɛ pↄ́ wà a zu'ò ń í wásawasaoo.\f + \fr 10.22 \fr*\ft Lev 8.30, Eze 36.25\ft*\f* \v 23 Wàↄ zia'ea yã́ pↄ́ wa zɛò kũa sↄ̃̀deedeesai, asa Lua a lɛgbɛ̃̀, mɛ́ náaideɛ. \v 24 Wà laaidↄkↄ̃wa, wí tɛ́kpakↄ̃u yeakↄ̃i ń maakɛao yã́ musu. \v 25 Wásu pãkpa wá kↄ̃kãaakɛai lá gbɛ̃eↄ ì kɛwao. Wà lɛdakↄ̃wa, atɛ̃sa lá á è Dii mↄgↄↄ lɛ́ kãikũ. \p \v 26 Tó wa sĩana mà mɛ́ wá dↄ̃̀, tó wa gi lɛ́ duunakɛ, sa'oae ku à duunakɛ̃wá lↄo. \v 27 Pↄ́ pↄ́ gↄ̃̀wɛ̃ɛ mɛ́ dɛ yã́kpalɛ ń sↄ̃kɛ̃nguo ń tɛ́ gbãa pↄ́ a Lua ibɛɛↄ kaalɛo dãa ũ.\f + \fr 10.27 \fr*\ft Isa 26.11\ft*\f* \v 28 Wì gbɛ̃́ pↄ́ gì Mↄizi ikoyã dai dɛ aà wɛgwasai gbɛ̃ↄn pla ge àaↄ̃ seeladekɛ musu.\f + \fr 10.28 \fr*\ft Iko 19.15\ft*\f* \v 29 Tó gbɛ̃́ ↄ̃zↄ̃̀ Lua Nɛ́wa mɛ́ à Luabaakuańnↄ au\f + \fr 10.29 \fr*\ft Bↄa 24.8\ft*\f* pↄ́ gbãbↄ̀ɛ gwà foooũ, mɛ́ à Nisĩn gbɛ̃kɛkɛnɛde sↄ̃̀sↄ̃, àↄ dↄ̃ kɛ́ wa ĩadawà zↄ̃ↄ dɛ beea maamaa. \v 30 Asa wá yã́ɛbee'ona dↄ̃ à mɛ̀, ámɛ á tↄsimá, ámɛ á fĩabonɛ́. Wa ò lↄ, Dii a yã́kpalɛkɛ ń a gbɛ̃́ↄ.\f + \fr 10.30 \fr*\ft Iko 32.35-36\ft*\f* \v 31 Lɛ́lɛ daa Lua bɛ̃́ɛ ↄuá yãpãsĩɛ. \p \v 32 À làasookɛ á kua yãawa. Á wɛ́kɛ̃a gbɛa a taasi fↄ̃̀ á dɛ̃ɛ zↄ̃ↄ kaa guu. \v 33 Zĩeↄ wì á sↄ̃́sↄ̃, wì á wɛtã dasi guu. Zĩeↄ i zɛ ń gbɛ̃́ pↄ́ wàlɛ ń wɛtã màaↄ. \v 34 A wɛ̃nadↄ̃̀ dakpɛunaↄnɛ. Kɛ́ wà á pↄ́ↄ sìwá, a zɛò ń pↄnao, asa á dↄ̃ kɛ́ á àizɛɛ maa pↄ́ ìↄ ku gↄↄpii vĩ. \v 35 A yã́i tò ásu to sea gɛ̃ wↄ́ↄ pↄ́ ài vĩɛ́ zↄ̃ↄ guuo. \v 36 Sema àↄ mɛna vĩ, í pↄ́ pↄ́ Lua a lɛgbɛ̃̀ e aà pↄeã kɛa gbɛa. \q1 \v 37 Asa à gↄ̃̀ yↄↄɛ, a gɛ̃gɛ̃o, \q1 kɛ́ gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ mↄ́ pila. \q1 \v 38 Gbɛ̃́ pↄ́ má tò yã́ bↄ̀aànↄ na \q1 ma náai pↄ́ àlɛ kɛ yã́i aↄ ku, \q1 ãma tó à pↄ̀ↄbↄzãkɛ̀, \q1 a kamaguo.\f + \fr 10.38 \fr*\ft Abk 2.3-4\ft*\f* \m \v 39 Gbɛ̃́ pↄ́ aaì pↄ̀ↄbↄzãkɛ aa ńzĩa kaalɛↄn wá ũo. Gbɛ̃́ pↄ́ aalɛ Lua náaikɛ aa àizãna eↄn wá ũ. \c 11 \s1 Gbɛ̃́ káauↄ luanaaikɛa \p \v 1 Luanaaikɛa mɛ́ wɛdↄaaàzi seasai ũ. A dɛ yã́ pↄ́ wìli wɛsiɛo sia sĩana ũ ũɛ. \v 2 Gbɛ̃́ káauↄ luanaaikɛa mɛ́ tò Lua ń sáaukpà. \p \v 3 Wá luanaaikɛa mɛ́ tò wá dↄ̃ kɛ́ aà yã'oa mɛ́ dṹnia kàlɛ. Pↄ́ pↄ́ wìli wɛsiɛo ↄ̃ à pↄ́ pↄ́ wì wɛsiɛ kɛ̀ò.\f + \fr 11.3 \fr*\ft Daa 1.1, Soũ 33.6, 9, Zãa 1.3\ft*\f* \p \v 4 Abɛli luanaaikɛa mɛ́ tò aà sa'oa Luawa maa dɛ̀ Kainu pↄ́a.\f + \fr 11.4 \fr*\ft Daa 4.3-10\ft*\f* Aà luanaaikɛa yã́i Lua aà sáaukpà, à aà dìlɛ gbɛ̃maa ũ, ↄ̃ à aà gba sì. Baa ń aà gaao, àlɛ yã'owɛ̃ɛ e tia Lua náai pↄ́ a kɛ̀pi yã́i. \p \v 5 Ɛnↄki luanaaikɛa mɛ́ tò Lua aà sɛ̀, kɛ́ asu gao yã́i.\f + \fr 11.5 \fr*\ft Daa 5.21-24\ft*\f* Wi aà e lↄo, kɛ́ Lua aà sɛ̀ yã́i. E Lua àↄ aà sɛ́, à aà sáaukpà à mɛ̀ aà yã́ kàagu. \v 6 Gbɛ̃e yã́ lí ká Luagu aà náaikɛsaio. Sema gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ sↄ̃aàzi si kɛ́ a ku, mɛ́ ì fĩabo a kĩ́i wɛ̀ɛlɛnaↄnɛ. \p \v 7 Kɛ́ Lua lɛdà Nↄeewa yã́ pↄ́ wi e yãao musu, ↄ̃ à Lua náaikɛ̀ à aà yãmà, à gó'ilɛna kɛ̀ à a uadeↄ mìsiò.\f + \fr 11.7 \fr*\ft Daa 6.13-22\ft*\f* Aà luanaaikɛa mɛ́ tò yã́ zↄ̃̀lɛ dṹniawa, mɛ́ Lua tò yã́ bↄ̀aànↄ na a náai pↄ́ a kɛ̀pi yã́i. \p \v 8 Kɛ́ Lua Ablahaũ sìsi aà gɛ́ bùsu pↄ́ á kpawà aàↄ vĩ guu,\f + \fr 11.8 \fr*\ft Daa 12.1-5\ft*\f* ↄ̃ Ablahaũ Lua náaikɛ̀ à Lua yã́pi sì. Kɛ́ à bↄ̀ bɛ, a gu pↄ́ àlɛ gɛ́upi dↄ̃ zio. \v 9 À Lua náaikɛ̀, ↄ̃ à bɛkpà bùsu pↄ́ Lua a lɛgbɛ̃̀ɛpiu nibↄ ũ\f + \fr 11.9 \fr*\ft Daa 13.18\ft*\f* zwã̀akpɛde ũ. Màa Izaaki ń Yakↄbuo lↄ, asa Lua lɛgbɛ̃api gↄ̃̀ ń pↄ́ ũɛ. \v 10 Asa wɛ̃́lɛ pↄ́ Lua dɛ a kũna ũ a kalɛna ũ ìↄ zɛdↄa ↄ̃ Ablahaũ wɛ́ dↄi. \p \v 11 Sala luanaaikɛa mɛ́ tò a è nↄsì,\f + \fr 11.11 \fr*\ft Daa 18.11-14, 21.2\ft*\f* baa kɛ́ fĩiɛ mɛ́ à zikũ̀, asa a dↄ̃̀ Lua pↄ́ lɛgbɛ̃̀ɛpi náai vĩ. \v 12 Baa kɛ́ à zikũ̀, gↄ̃ɛ mɛ̀ndopi buikɛ̀ dasi lán saanaↄ ge ísialɛ ũfãawa, wa fↄ̃ dↄdↄo.\f + \fr 11.12 \fr*\ft Daa 15.5, 22.17, 32.13\ft*\f* \p \v 13 Gbɛ̃́piↄ gàga píi ń luanaaikɛa guu pↄ́ pↄ́ à a lɛgbɛ̃̀nɛ́ↄ esai. Aa è kãaa aa gbãakpài. Aa mɛ̀ nibↄ bↄ̀mↄↄn ń ũ tↄↄlɛ la.\f + \fr 11.13 \fr*\ft Daa 23.4, Soũ 39.13\ft*\f* \v 14 Gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ o màaↄ lɛ́ ↄlↄwɛ̃ɛ wàlɛ ń de bɛ nidɛɛ. \v 15 Tó bùsu pↄ́ aa bↄ̀u bɛɛ aalɛ kɛ, dↄ̃ aa zɛ'è aa ɛ̀a tà we. \v 16 Sĩana guu aalɛ bùsu pↄ́ a maa dɛ beea ya luabɛɛ. A yã́i tò, tó wà mɛ̀ Lua dɛ ń Lua ũ, ìli kɛ Luapiɛ wí ũo, asa à wɛ̃́lɛ kɛ̀kɛnɛ́. \p \v 17-18 Kɛ́ Lua Ablahaũ lɛ̀ a gwà, ↄ̃ Ablahaũ Lua náaikɛ̀ à Izaaki kpà sa'obↄ ũ.\f + \fr 11.17-18 \fr*\ft Daa 22.1-14\ft*\f* Lua lɛgbɛ̃̀ɛ̀ yãa à mɛ̀ Izaaki kĩ́i aà bui a bↄu.\f + \fr 11.17-18 \fr*\ft Daa 21.12\ft*\f* Ń beeo à zɛ̀ ń a nɛ́ mɛ̀ndonapi kpaao. \v 19 A è Lua gbãa a fↄ̃ gɛↄ vu, ↄ̃ à ɛ̀a Izaaki è a yáasi ũ. \v 20 Izaaki Lua náaikɛ̀, ↄ̃ à Yakↄbu ń Esauo gbà sa'olɛ.\f + \fr 11.20 \fr*\ft Daa 27.27-29, 39-40\ft*\f* \v 21 Yakↄbu Lua náaikɛ̀. Kɛ́ à kà gaa, ↄ̃ à gbãa'è a gopanawa, à kùlɛ Yosɛfu nɛ́ↄ gbà sa'olɛ.\f + \fr 11.21 \fr*\ft Daa 47.31, 48.1-20\ft*\f* \v 22 Yosɛfu Lua náaikɛ̀. Kɛ́ a ye gai, ↄ̃ à Isailiↄ bↄa Egipi yã'ò ń lá aa kɛ ń a gɛoo.\f + \fr 11.22 \fr*\ft Daa 50.24-25, Bↄa 13.19\ft*\f* \p \v 23 Mↄizi de ń aà dao Lua náaikɛ̀, ↄ̃ aa aà ùlɛ e mↄ àaↄ̃ aà ia gbɛa, kɛ́ aa è a kɛfɛũ yã́i.\f + \fr 11.23 \fr*\ft Bↄa 1.22, 2.2\ft*\f* Aai vĩakɛ iko pↄ́ kía dìlɛɛo. \v 24 Mↄizi Lua náaikɛ̀. Kɛ́ à zↄ̃ↄkũ̀, ↄ̃ à gì wà a dilɛ Falaↄ̃ↄ nɛnↄɛ nɛ́ ũ.\f + \fr 11.24 \fr*\ft Bↄa 2.10-12\ft*\f* \v 25 A sì wà a wɛtã ń Lua gbɛ̃́ↄ dɛ kua ń pↄnao duuna guu gↄↄplala. \v 26 A dìlɛ kɛ́ wí pↄ́ wì damá Kilisi yã́i dɛ Egipi àizɛɛa, asa zia asea aà wɛ́ pɛ́wà. \v 27 Aà luanaaikɛa mɛ́ tò à bↄ̀ Egipi,\f + \fr 11.27 \fr*\ft Bↄa 2.15\ft*\f* i vĩakɛ kía pↄkũmaɛo, à zɛ̀ gíũgiũ lá à Lua pↄ́ wìli e ń wɛ́oo èwa. \v 28 Aà luanaaikɛa mɛ́ tò à Gɛ̃amusu dikpɛ dìlɛ ń aumamaa kpɛɛlɛ gĩↄwao, kɛ́ gbɛ̃dɛna su ↄkã ń nɛgↄ̃ɛ sɛ̃́iaↄwao yã́i.\f + \fr 11.28 \fr*\ft Bↄa 12.21-30\ft*\f* \v 29 Isailiↄ Lua náaikɛ̀ aa bùa Ísia Tɛ̃awa lán tↄↄlɛ giiwa. Kɛ́ Egipiↄ yↄ̃̀wà màa, ↄ̃ í kũ̀aamá.\f + \fr 11.29 \fr*\ft Bↄa 14.21-31\ft*\f* \v 30 Isailiↄ Lua náaikɛ̀ aa lìa Yelikoi e gↄↄ sopla, ↄ̃ a bĩ́i kwɛ̀.\f + \fr 11.30 \fr*\ft Yoz 6.12-21\ft*\f* \v 31 Káalua Lahabu Lua náaikɛ̀ à zãmadeↄ dìlɛ niɛniɛ, ↄ̃ i kaalɛ ń luanaaikɛnsaiↄo.\f + \fr 11.31 \fr*\ft Yoz 2.1-21, 6.22-25\ft*\f* \p \v 32 Má o kpelewa lↄ ni? Má zɛ'e mà Gedeↄ̃ↄ\f + \fr 11.32 \fr*\ft Dↄa 6.11\ft*\f* yã'oo ge Balaku\f + \fr 11.32 \fr*\ft Dↄa 4.6\ft*\f* ge Sãusↄ̃ↄ\f + \fr 11.32 \fr*\ft Dↄa 14.1\ft*\f* ge Zɛfɛte\f + \fr 11.32 \fr*\ft Dↄa 11.1\ft*\f* ge Davidi\f + \fr 11.32 \fr*\ft 1Sam 17.12\ft*\f* ge Samuɛli\f + \fr 11.32 \fr*\ft 1Sam 3.1\ft*\f* ge ãnabiↄ. \v 33 Aa Lua náaikɛ̀, ↄ̃ aa zĩblè kíaↄwa, aa yãgↄ̃̀gↄ̃ gbɛ̃́ↄnɛ a zɛ́wa, aa lɛ́ pↄ́ Lua gbɛ̃̀nɛ́ gbɛ'è, aa nↄ̀ↄmusuↄ lɛ́ nàaa,\f + \fr 11.33 \fr*\ft Dan 6.1-27\ft*\f* \v 34 aa tɛ́ pãsĩ dɛ̀,\f + \fr 11.34 \fr*\ft Dan 3.1-30\ft*\f* aa bↄ̀ fɛ̃nda lɛ́zĩ, aa gbãa'è ń yɛ̃̀ɛɛsaikɛ guu, aa pãsĩkũ̀ zĩ guu, aa buipãle zĩgↄ̃ↄ yà, \v 35 aa nↄɛↄ nɛ́ gɛↄ vù aa kpàmá.\f + \fr 11.35 \fr*\ft 1Kia 17.17-24, 2Kia 4.25-37\ft*\f* Wà ĩakpà ń gbɛ̃eↄzi, ↄ̃ aa gì bↄkĩi wɛɛlɛi, kɛ́ aa vu, aai bↄ maa yã́i. \v 36 Wà ń gbɛ̃eↄ kɛ̀ pↄ́ↄpↄↄ wà ń gbɛ̃́ ń flàalao. Wà mↄkà ń gbɛ̃eↄwa wà ń ká kpɛ́u.\f + \fr 11.36 \fr*\ft 1Kia 22.26-27, Zel 20.2, 37.15-16, 38.6\ft*\f* \v 37 Wà ń papa ń gbɛo wà ń dɛdɛ, wà ń zↄ̃ɛ pla ń siio, wà ń dɛdɛ ń fɛ̃ndao. Aa bɛ̀bɛ sã báa ń blè báao daa. Aa gↄ̃̀ gii, wà ń wɛtã̀ wà ĩadàmá. \v 38 Dṹnia i ká ń ũo. Aa lìaaliaa sɛ̃u ń gbɛ̀sĩsĩↄ musuo, aa ku gbɛ̀'ɛↄ ń tↄ̃ↄↄ guu. \v 39 Baa kɛ́ Lua gbɛ̃́piↄ sáaukpà ḿpii a náai pↄ́ aa kɛ̀ yã́i, aai pↄ́ pↄ́ à a lɛgbɛ̃̀nɛ́ eo, \v 40 kɛ́ aasu gↄ̃ wásawasa wá saio yã́i. Lua dↄ̀aa dìlɛ wà yã́ pↄ́ a maa dɛ ń pↄ́a eɛ. \c 12 \s1 Lua a gbɛ̃́ↄ totoa \p \v 1 Ayãmɛto wápiↄ sↄ̃, lá seeladeↄ gupàwázi dasi màa, wà ↄkpa pↄ́ pↄ́ ì kpáwɛ̃ɛzi ń duuna pↄ́ ì kpàlikpawɛ̃ɛ àannↄo píi, wí bakpaaĩ pↄ́ Lua dìlɛwɛ̃ɛ kɛ ń mɛnao. \v 2 Wà wɛ́pɛ Yesuwa. Ɔ̃mɛ bↄ̀ ń wá luanaaikɛa zɛ́o mɛ́ à bↄ̀lɛi. À gaa líwa fↄ̃̀, i a wíyã dao pↄna pↄ́ dilɛaɛ ea yã́i, ↄ̃ à gɛ̀ zↄ̃̀lɛ báawa Lua ↄplaai. \v 3 À làasookɛ aà yã́wa, lá à mɛnakɛ̀ ń duunkɛna pↄ́ íbɛlɛ bee taa sɛ̀anↄↄ, kɛ́ ásu kpasa á kúsu kwɛ́o yã́i. \v 4 Asa á dɛ̃ɛkaa ń duunao guu, i zɛ gi e a gɛ gaò yãao. \v 5 Nↄ̀sɛ níniyã pↄ́ wa òɛ́ lá á dɛ nɛ́ↄ ũwaɛ bee sã̀águ yã̀? Wà mɛ̀: \q1 Ma nɛ́, tó Dii lɛ́ n toto, \q1 ńsu dilɛ pão. \q1 Tó àlɛ n gba laai, \q1 ńsu to n kã́ gao. \q1 \v 6 Asa gbɛ̃́ pↄ́ Dii yei ↄ̃ ì toto, \q1 ì gbɛ̃́ pↄ́ a sì a nɛ́ ũ swã́gaga.\f + \fr 12.6 \fr*\ft Yaa 3.11-12\ft*\f* \m \v 7 À ĩadama dilɛ totoa ũ. Lua mɛ́ lɛ́ bee kɛɛ́, kɛ́ á dɛ aà nɛ́ↄ ũ yã́i. Nɛ́e ku aà mae gì aà totoia? \v 8 Tó i á toto lá a nɛ́ kĩniↄwao, á dɛ aà nɛ́ↄ ũo, gĩnasↄↄnɛↄn á ũ. \v 9 Wá dṹnia la maeↄ vĩ aa wá toto, ↄ̃ wa ń yãmà. Lá màaɛ, wà misiilɛ wá Mae pↄ́ kú musuɛ dɛ beea, wíↄ ku. \v 10 Wá maeↄ wá toto gↄↄpla pↄ́ ũ an ↄ̃nↄ lɛ́u. Lua ì wá toto wá kã́fĩa yã́iɛ, kɛ́ wá kua e àↄ adoa láawa. \v 11 Totoae líↄ pↄna vĩ a gↄↄo, pↄsia bàasio, ãma gbɛ̃́ pↄ́ totoapi ń kɛkɛↄ ì a gbɛ'e zã́ bↄa maa ń nↄ̀sɛdaadoũo ũ. \p \v 12 Ayãmɛto à á ↄ pↄ́ gↄ̃̀ dↄáziↄ ń á gbá pↄ́ gↄ̃̀ tèeeↄ gba gbãa,\f + \fr 12.12 \fr*\ft Isa 35.3\ft*\f* \v 13 í zɛ́sɛ súsu,\f + \fr 12.13 \fr*\ft Yaa 4.26\ft*\f* kɛ́ á gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ tↄ̃ↄlɛↄ su pãalɛo, aai e gↄ̃ ń aafiao. \p \v 14 À wɛɛlɛ àↄ na ń gbɛ̃́piio, á kua iↄ adoa, asa tó gbɛ̃́ kua adoao, a Dii eo. \v 15 À laaika á gbɛ̃e su kua Lua gbɛ̃kɛkɛanɛ́wa aà gↄ̃ á guu kona ũ,\f + \fr 12.15 \fr*\ft Iko 29.18\ft*\f* i ĩada gbɛ̃́ dasiↄwa à ń ↄ̃̀ↄkpao. \v 16 Á gbɛ̃e su àↄ dɛ gbãsĩkɛna ũ ge luayãdansai ũ lán Esauwao. À a yoakɛzɛ yìa blɛ gɛ̃n do blea yã́i.\f + \fr 12.16 \fr*\ft Daa 25.29-34\ft*\f* \v 17 Á dↄ̃ kɛ́ à sa'olɛ wɛ̀ɛlɛ a maewa gbɛzã, ↄ̃ Lua gìɛ̀. Baa kɛ́ a wɛ̀ɛlɛ ń wɛ́'io, i zɛ'e à yã́ pↄ́ á kɛ̀ lìlɛo.\f + \fr 12.17 \fr*\ft Daa 27.30-40\ft*\f* \s1 Luabaakuańnↄ káau ń a gbɛzão \p \v 18 I sↄ̃ Sinai gbɛ̀sĩsĩ pↄ́ wa fↄ̃ ↄkãwàzio. Àlɛ tɛ́kũ, a gusia vĩ ń guduuduuo ń zàao\f + \fr 12.18 \fr*\ft Bↄa 19.16-19, 20.18-19\ft*\f* \v 19 ń kã̀ae'ↄo ń Lua lↄↄ gbãao. Kɛ́ Isailiↄ lↄↄpi mà, aa awakpàɛ̀ aa mɛ̀, asu yãe onɛ́ lↄo, \v 20 asa aa yã́ pↄ́ a dìlɛnɛ́ɛ bee fↄ̃o à mɛ̀: Baa pↄtuo kã̀ gbɛ̀sĩsĩpiwa, wà pápa ń gbɛo wà dɛ.\f + \fr 12.20 \fr*\ft Bↄa 19.12-13\ft*\f* \v 21 Lua pilaapiá vĩa yã́ɛ maamaa e Mↄizi mɛ̀ vĩa a kũ, álɛ lualua.\f + \fr 12.21 \fr*\ft Iko 9.19\ft*\f* \p \v 22 A sↄ̃ Siↄna gbɛ̀sĩsĩi ń Lua bɛ̃́ɛ wɛ̃́lɛ Yelusalɛũ pↄ́ kú musuo ń a malaika dasidasi pↄ́ kãaaa weↄ \v 23 ń Lua nɛgↄ̃ɛ sɛ̃́ia pↄ́ an tↄ́ kɛ̃a weↄ ń Lua pↄ́ dɛ gbɛ̃́pii yã́kpalɛkɛna ũo ń gbɛ̃maa pↄ́ aa gↄ̃̀ wásawasa gyaadeↄ \v 24 ń Yesu pↄ́ dɛ Luabaakuańnↄ gbɛzã kↄ́ↄ ũo ń aà au fã́fãa\f + \fr 12.24 \fr*\ft Mat 26.28\ft*\f* pↄ́ lɛ́ yã́ gbia o dɛ Abɛli\f + \fr 12.24 \fr*\ft Daa 4.10\ft*\f* pↄ́ao. \p \v 25 À laaika, ásu gí yã́pi maio. Lá gbɛ̃́ pↄ́ aa gì Lua lɛdama mai tↄↄlɛ lapiↄ i bↄo, wápiↄ sↄ̃, lá Lua lɛ́ lɛdawá kua za musu,\f + \fr 12.25 \fr*\ft Bↄa 20.22\ft*\f* tó wa bↄ aà kpɛ, wa wá pↄ́ o lↄe? \v 26 Aà lↄↄ tↄↄlɛ lùalua yãa, ↄ̃ à lɛgbɛ̃̀ à mɛ̀ á gu lualua gɛ̃n do lↄ, i kɛ tↄↄlɛ ado no, ń musuoɛ sa.\f + \fr 12.26 \fr*\ft Age 2.6\ft*\f* \v 27 Kɛ́ à mɛ̀ gɛ̃n do lↄ, bee lɛ́ owɛ̃ɛ Lua pↄkɛa pↄ́ a lualuapiↄ gɛ̃zɛaɛ, kɛ́ pↄ́ pↄ́ lí luaoↄ e gↄ̃. \v 28 A yã́i tò, lá wálɛ kpala pↄ́ lí deeo ble, wà Lua sáaukpa, wíↄ kúlɛɛ̀ lá a yeiwa, wíↄ misiilɛɛ̀ vĩakɛaɛ̀ guu. \v 29 Asa wá Luaá tɛ́ pↄ́ ì kṹmáɛ.\f + \fr 12.29 \fr*\ft Iko 4.24\ft*\f* \c 13 \s1 Lɛdaamá \p \v 1 À wɛtã àↄ gbɛ̃kɛ vĩ ń kↄ̃o. \v 2 À laaidↄ nibↄyaaekɛawa, asa beewa gbɛ̃eↄ malaikaↄ dìlɛ dↄ̃sai.\f + \fr 13.2 \fr*\ft Daa 18.1-8, 19.1-3\ft*\f* \v 3 À to gbɛ̃́ pↄ́ wà ń ká kpɛ́uↄ yã́ dↄágu lá á kúńnↄ kpɛ́uwa, ń gbɛ̃́ pↄ́ wàlɛ ĩadamáↄ lá ámɛ wàlɛ ĩadawáwa. \v 4 Baade lí gↄ̃ɛ ń a nↄo kua ń kↄ̃o yãda gbia. Gↄ̃ɛ ń a nao su ń wúlɛkĩi gbãlɛo, asa Lua a yã́kpalɛkɛ ń káaluaↄ ń gbãsĩkɛnaↄɛ. \v 5 Yea ↄ̃ai su dↄaaɛ́o. À zɛ ń pↄ́ pↄ́ á vĩo, asa Lua mɛ̀: \q1 Má n tó weo, \q1 má pãkpanzi bauo.\f + \fr 13.5 \fr*\ft Iko 31.6, 8, Yoz 1.5\ft*\f* \m \v 6 A yã́i tò, wi sↄ̃dilɛ wà mɛ: \q1 Dii mɛ́ ma Mìsina ũ, \q1 vĩa a ma kũo. \q1 Bↄ́ gbɛ̃nazĩna a fↄ̃ kɛmɛɛi?\f + \fr 13.6 \fr*\ft Soũ 118.6\ft*\f* \s1 Sasĩana'oa \p \v 7 À tó á dↄaana pↄ́ aa Lua yã'òɛ́ↄ yã́ dↄágu. À ń kua tàasika e a lɛ́wa, í Lua náaikɛ láńwa. \v 8 Yesu Kilisi doũ gĩa ń gbão e gↄↄpii. \v 9 Ásu to wà á sã́sã ń yã́kanla dasi daanɛ́ↄo. A maa wá sↄ̃ gbãa'e Lua gbɛ̃kɛ guuɛ, i kɛ sa'oblɛ pↄ́ lí àie kɛ gbɛ̃́ pↄ́ zɛ̀oↄnɛo no. \v 10 Zwã̀akpɛ sa'onaↄ zɛvĩ aa sa'okĩi pↄ́ wá vĩ blɛ bleo. \v 11 Sa'onkia ì gɛ̃ luakukĩi ń pↄtuo auo duunakɛ̃ama yã́i, ↄ̃ wì a gɛ tɛ́kũ bòo kpɛ.\f + \fr 13.11 \fr*\ft Lev 16.27\ft*\f* \v 12 Ayãmɛto Yesu gà wɛ̃́nkpɛ sↄ̃, à gbãbↄ̀ gbɛ̃́ↄnɛ ń azĩa auo. \v 13 Wà bↄ wà gɛ́ aà kĩ́i bòo kpɛ, wí i wá kũaànↄ sↄ̃. \v 14 Asa wá wɛ̃́lɛ pↄ́ ìↄ ku vĩ lao, wɛ̃́lɛ pↄ́ lɛ́ mↄ́ ↄ̃ wá wɛ́ dↄi. \v 15 Ayãmɛto wàↄ Lua sáaukpa láasai ń Yesu gbãao wá sa'oa ũ. Gba pↄ́ aà sìsinaↄ ì mↄòn we. \v 16 À laaidↄ maakɛa ń gbɛ̃kɛkɛakↄ̃ɛowa. Sa bee taa oa mɛ́ ì ka Luagu. \v 17 À á dↄaanaↄ yãma, í misiilɛnɛ́, kɛ́ aa e zĩkɛ ń pↄnao, asa aa dɛ gbɛ̃́ pↄ́ aa ń zĩ yã́ sɛ́lɛ siu Luaɛↄ ũɛ. Tó aalɛ zĩkɛ ń lɛ́suuo, a àikɛɛ́o. \s1 Lɛzaamá \p \v 18 À wabikɛwɛ̃ɛ. Yãe lɛ́ wá sↄ̃ vĩo, wi wɛɛlɛ wàↄ kú wá dↄ̀ↄwa yã́pii guuɛ. \v 19 Má gbɛ̀awá, à wabikɛmɛɛ, atɛ̃sa mà e suwá kpakpa. \p \v 20 Lua aafiade pↄ́ wá Dii Yesu bↄ̀ gau Sãdãnki ũ a bàakuawanↄ gↄↄpii au sabai, \v 21 aà á kɛkɛ ń maa píio, kɛ́ à a pↄeã kɛ, i yã́ pↄ́ kàagu kɛ wá guu ń Yesu Kilisi gbãao. Ɔ̃mɛ gawi vĩ gↄↄpii, ãmi. \p \v 22 Ma gbɛ̃́ↄ, ma wabikɛ̀wá, àↄ lɛdama yã́pi kũa ń mɛnao, asa lá pↄ́ má kɛ̃̀ɛ́ bílao. \v 23 Àↄ dↄ̃ kɛ́ wà wá gbɛ̃do Timↄtee gbàɛ. Tó à kà la tia, wá mↄ́ á gwai sãnu. \v 24 À fↄkpa á dↄaanaↄwa píi ń Lua gbɛ̃́ↄ píi. Itali bùsudeↄ fↄkpàwá. \v 25 Lua gbɛ̃kɛkɛɛ́ ápii.