\id REV - Anjam NT [boj] -Papua New Guinea 2014 (DBL -2017) \h Uli Anjam \toc1 Uli Anjam Kristus Na Babtej Qaji \toc2 Uli Anjam \toc3 Ul \mt1 ULI ANJAM KRISTUS NA BABTEJ QAJI \c 1 \p \v 1-3 Nami anjam endi uliesonaqa Yesus Kristus na babtej. Qotei na anjam endi Yesus minjnaqa a babtej. E Jon. E Yesus aqa wau tamo. E Qotei aqa medabu osim anjam endi neŋgreŋyonum. Kumbra kalil e unem qaji di e ubtosim buk endia neŋgreŋyonum. Osim Qotei aqa anjam ti Yesus Kristus aqa anjam ti bole qa marsim palontonum. Tamo a Qotei aqa anjam endi sisiyqas di a tulaŋ areboleboleiyqas. Tamo uŋgasari anjam endi quoqnsib dauryeqnub qaji naŋgi dego tulaŋ areboleboleinjrqas. Kumbra kalil e ubtosim buk endia neŋgreŋyonum qaji di brantqajqa bati jojomqo. Kumbra di urur brantqas deqa Yesus na aqa wau tamo naŋgi osornjrej. A gam endena naŋgi osornjrej. A na aqa laŋ aŋgro qariŋyonaqa ijoq bosiqa anjam endi e merbej. Merbej deqa agi e neŋgreŋyonum. \s1 Jon a anjam endi Kristen tamo uŋgasari // qure 7 di unub qaji naŋgoq qariŋyej \p \v 4 E Jon. E anjam endi neŋgreŋyosim niŋgi tamo uŋgasari qure 7 di unub qaji nuŋgoq qariŋyonum. Niŋgi Yesus aqa ñam qa koroeqnub qaji. Niŋgi Esia sawaq di unub. Qotei bini unu, nami soqnej, bunuqna bqas qaji a niŋgi qa are boleiyimqa niŋgi lawo na soqniy. Mondor 7 Qotei aqa awo jaram koba namoq di unub qaji naŋgi dego niŋgi qa are boleinjrimqa niŋgi lawo na soqniy. \v 5 Yesus Kristus a Qotei aqa anjam kalil geregere palonteqnu. A tamo kalil naŋgi qa namoosiq subq na tigelej. A mandor kokba kalil mandamq endi unub qaji naŋgo Tamo Koba. A dego niŋgi qa are boleiyimqa niŋgi lawo na soqniy. \p Yesus a iga qalaqalaigeqnu. A moisiqa aqa leŋ aiyej dena a na gago une kalil kobotetgej. \v 6 Iga aqa Abu Qotei aqa atra tamo sqajqa deqa ti iga a ombla mandor kokba sqajqa deqa ti marsiq iga giltgej. Yesus Kristus a bati gaigai ñam koba ti siŋgila koba ti sqas. Bole. \p \v 7 Niŋgi uniy. Yesus a laŋbi ambleq na boqnimqa tamo kalil naŋgi a unqab. Tamo kalil nami a qaja na qameb qaji naŋgi dego a unqab. Tamo uŋgasari kalil mandamq endi unub qaji naŋgi a qa are ugeinjrimqa tulaŋ akamugetqab. Od, kumbra di brantqas. Bole. \p \v 8 Tamo Koba Qotei siŋgila koba ti unu qaji a marej, “E segi qujai namoq di unum. E segi qujai bunuq di sqai.” Di bole. Qotei a segi qujai nami soqnej. A bini unu. A bunuqna bqas. \s1 Jon a Kristus unej \p \v 9 E nuŋgo was Jon. Iga kalil koba na Yesus aqa tamo uŋgasari unum. E niŋgi ti gulbe qoboiyoqnsim jaqatiŋ eleŋeqnum. Qotei a gago Mandor Koba sosiq iga taqatgeqnu. Deqa iga siŋgila na tigeloqnsimqa gulbe qoboiyejunum. E Qotei aqa anjam ti Yesus aqa anjam ti palontoqnsim laqnem deqa jeu tamo naŋgi na e taqal waibosib nui ñam Patmos endia e ateb unum. \v 10 E Patmos nui endi sonamqa Tamo Koba aqa bati brantej. Bati brantonaqa Qotei aqa Mondor Bole na e siŋgilatbonaqa ijo qoreq di tamo bei leleŋonaqa e aqa kakro quem. A tulaŋ leleŋkobaej. Gul anjameqnu dego kere. \v 11 Leleŋosiq merbej, “Kumbra kalil ni unqam qaji deqa anjam neŋgreŋye. Neŋgreŋyosim qariŋyimqa tamo uŋgasari qure 7 dia Yesus aqa ñam qa koroeqnub qaji naŋgoq gilem. Tamo uŋgasari naŋgi di agi Efesus qureq di, Smerna qureq di, Pergamum qureq di, Taiataira qureq di, Sardis qureq di, Filadelfia qureq di, Laodisia qureq di Yesus aqa ñam qa koroeqnub.” \p \v 12 Onaqa e tamo anjam merbej qaji di unqajqa bulosim ŋam atsimqa lam 7 gol na gereiyo qaji di sonab unjrem. \v 13 Lam naŋgo ambleq di tamo bei sonaq e unem. Tamo di a Tamo Aŋgro bul. A gara olekoba jugnaq aisiq siŋga kabutej. Aqa are targaq di alalag gol na gereiyo qaji dena kaiŋyej. \v 14 Aqa gate ti gate baŋga ti laŋbi bul tulaŋ qat soqnej. Aqa ŋamdamu ŋam puloŋ bul puloŋoqnej. \v 15 Aqa siŋga minjaloqnej. Bras ŋamyuwo na koiteqnab minjaleqnu dego kere. E aqa kakro quem di ya kobaquja meli dosiq anjam ateqnu dego kere. \v 16 Aqa baŋ wo na bongar 7 ojeleŋesoqnej. Aqa medabuq na serie olekoba tulaŋ qala uge qala aiyel brantej. Aqa ulatamu seŋ bul tulaŋ suwaŋoqnej. \p \v 17 E tamo di unsimqa tulaŋ ulaugetosim ŋam ambruibonaqa e aqa siŋga jojomq di uloŋosim moiyobulem. Onaqa a na aqa baŋ wo ijo gateq di atsiqa merbej, “Ni ulaaim. E segi qujai namoq di unum. E segi qujai bunuq di sqai. \v 18 E ŋambile gaigai sqajqa utru. Nami e moiyem. Bini ni e nube. E olo ŋambile unum. E bati gaigai ŋambile sqai. E segi na moiyo ti moiyo qure ti taqatejunum. \v 19 Deqa kumbra ni unonum qaji deqa neŋgreŋye. Kumbra bini unu qaji ti kumbra bunuqna branteleŋqas qaji deqa ti neŋgreŋye. \v 20 Bongar 7 ijo baŋ woq di unub qaji naŋgi ti lam 7 gol na gereiyo qaji naŋgi ti di ni unjronum. Di anjam ulito qaji. Aqa utru mermqai. Bongar 7 dena tamo uŋgasari qure 7 dia e qa koroeqnub qaji naŋgo laŋ aŋgro 7 naŋgi sigitnjrejunub. Lam 7 dena tamo uŋgasari qure 7 dia e qa koroeqnub qaji naŋgi sigitnjrejunub.” \c 2 \s1 Jon a Efesus qure naŋgoq anjam qariŋyej \p \v 1 Yesus na e degsi merbsiqa olo merbej, “Efesus qureq di tamo uŋgasari ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgo laŋ aŋgro qa anjam endegsi neŋgreŋye, ‘E ijo baŋ wo na bongar 7 ojejunum. E lam 7 gol na gereiyo qaji naŋgo ambleq di walweleqnum. E na anjam endi inoq qariŋyonum. \v 2 Ino kumbra ti ino wau ti di e qalieonum. E qalie, ni siŋgila na tigeloqnsimqa tamo uge naŋgi qa tulaŋ asgimeqnu. Tamo naŋgi di endegsib mermeqnub, “Iga Qotei aqa anjam marqajqa qariŋgej qaji tamo.” Di gisaŋ. Qotei na naŋgi qariŋnjrosai. Ni naŋgo anjam di tenemtosim endegsi poimqo, naŋgi gisaŋ tamo. \v 3 Ni ijo ñam ojejunum deqa tamo qudei na ni ugeugeimeqnub. E qalieonum, ni siŋgila na tigeloqnsimqa gulbe di qoboiyeqnum. Ni asgimosaieqnu. \p \v 4 “‘Ariya ino kumbra uge qujai e ubtosiy mermqai. Nami ni e qa ino areqalo siŋgilatqa utru atsim bati deqa ni na e tulaŋ qalaqalaiboqnem. Bini ni degsim e qalaqalaibosaieqnum. \v 5 Nami ni kumbra bole dauryoqnem. Bini ni kumbra di uratosim ni uloŋonum. Deqa ni que. Kumbra ni nami yoqnem qaji deqa olo are qalsimqa are bulyosim kumbra di daurye. Ni dauryqasai di e inoq bosiy ino lam olo taqal atetmqai. \v 6 Ariya ino kumbra bole bei agi ubtosiy mermqai. Nikolas aqa wau tamo naŋgi kumbra uge uge yeqnub. Naŋgo kumbra di ni tulaŋ urateqnum. Keretosim urateqnum. E dego urateqnum. \p \v 7 “‘Tamo a dabkala ti sqas di a Qotei aqa Mondor aqa anjam geregere quem. Anjam di Mondor na tamo uŋgasari qure qure kalilq di ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgi minjreqnu. Tamo a Satan ombla qotsim siŋgilaqas di e na laŋ qure qa ŋam gei osiy anaiyit a uysim dena ŋambile gaigai sqas. Ŋam di Qotei aqa laŋ qureq di unu.’ O Jon, ni anjam degsi neŋgreŋyosim Efesus naŋgo laŋ aŋgro aqaq qariŋye.” \s1 Jon a Smerna qure naŋgoq anjam qariŋyej \p \v 8 Yesus na e degsi merbsiqa olo merbej, “Smerna qureq di tamo uŋgasari ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgo laŋ aŋgro qa anjam endegsi neŋgreŋye, ‘E segi qujai namoq di unum. E segi qujai bunuq di sqai. Nami e moiyem. Bini e olo ŋambile unum. E na anjam endi inoq qariŋyonum. \v 9 Ni gulbe ti jaqatiŋ ti ejunum di e qalie. Ni iŋgi tulaŋ saiqoji unum di dego e qalie. Ariya ni laŋ qure qa iŋgi iŋgi koba eleŋejunum. E qalie, tamo qudei na ni misiliŋmoqnsib anjam uge uge mermeqnub. Naŋgi segi qa mareqnub, “Iga Juda tamo.” Di gisaŋ. Naŋgi Satan aqa aŋgro. \v 10 Bunuqna ni jaqatiŋ koba oqnqam. Ni deqa ulaaim. Ni que. Satan na niŋgi qudei ojeleŋosim tonto talq di breiŋgwas. Niŋgi ijo ñam geregere ojqab kiyo sai kiyo di Satan a qalieqajqa deqa niŋgi tonto talq di breiŋgwas. Niŋgi bati 10 gulbe ti jaqatiŋ ti sqab. Bati deqa niŋgi e qa nuŋgo areqalo siŋgilatosib soqniy. Soqnib jeu tamo naŋgi na niŋgi luŋgib moreŋqab. Amqa e niŋgi awai boledamu eŋgwai. Awai agiende. Niŋgi ŋambile gaigai sqab. \p \v 11 “‘Tamo a dabkala ti sqas di a Qotei aqa Mondor aqa anjam geregere quem. Anjam di Mondor na tamo uŋgasari qure qure kalilq di ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgi minjreqnu. Tamo a Satan ombla qotsim siŋgilaqas di a moiyo bunu qaji turqasai. Moiyo dena a ugetqa keresai. Sai bole sai.’ O Jon, ni anjam degsi neŋgreŋyosim Smerna naŋgo laŋ aŋgro aqaq qariŋye.” \s1 Jon a Pergamum qure naŋgoq anjam qariŋyej \p \v 12 Yesus na e degsi merbsiqa olo merbej, “Pergamum qureq di tamo uŋgasari ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgo laŋ aŋgro qa anjam endegsi neŋgreŋye, ‘E serie olekoba tulaŋ qala uge qala aiyel ojejunum. E na anjam endi inoq qariŋyonum. \v 13 E qalie, qure ni unum qaji di Satan na taqatejunu. Aqa awo jaram koba qure dia unu. Ariya e qalie, ni ijo ñam siŋgila na ojesosimqa e qa ino areqalo siŋgilateqnum. Ino areqalo di ni na ulitosaieqnum. Nami ijo anjam palonto tamo Antipas a nuŋgo ambleq di wauoqnej. Antipas a ijo anjam geregere dauryoqnej deqa jeu tamo naŋgi na a qalnab moiyej. Moinaqa ni di unsimqa ni deqa ulaosai. Osim e qoreibosai. Qure dia Satan a unu. \p \v 14 “‘Ariya ino kumbra uge qudei e ubtosiy mermqai. Tamo qudei Pergamum qureq di unub qaji naŋgi Balam aqa kumbra uge siŋgila na ojesonab ni na naŋgi saidnjrosaieqnum. Balam aqa kumbra uge agiende. Nami a na Balak gam osoryonaqa gilsiqa Israel naŋgi gisa gisaŋnjroqnsiqa kumbra ugeq breinjroqnej. Breinjroqnsiqa areqalo tigeltetnjreqnaqa naŋgi gisaŋ qotei atrainjro qaji iŋgi uyoqnsib sambala kumbra yoqnsib laqneb. \v 15 Tamo qudei dego Pergamum qureq di unub qaji naŋgi Nikolas aqa wau tamo naŋgo anjam dauryeqnub. \v 16 Deqa ni are bulye. Ni are bulyqasai di e urur inoq bosiy serie olekoba ijo medabuq di unu qaji dena tamo naŋgi di qoto itnjrqai. \p \v 17 “‘Tamo a dabkala ti sqas di a Qotei aqa Mondor aqa anjam geregere quem. Anjam di Mondor na tamo uŋgasari qure qure kalilq di ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgi minjreqnu. Tamo a Satan ombla qotsim siŋgilaqas di e na laŋ qure qa iŋgi uliejunu qaji di anaiyit uyqas. Meniŋ qat dego yqai. Osiy meniŋ quraq di ñam bunuj neŋgreŋyqai. Ñam di tamo bei a qalieqasai. Tamo meniŋ oqas qaji a segi ñam di qalieqas.’ O Jon, ni anjam degsi neŋgreŋyosim Pergamum naŋgo laŋ aŋgro aqaq qariŋye.” \s1 Jon a Taiataira qure naŋgoq anjam qariŋyej \p \v 18 Yesus na e degsi merbsiqa olo merbej, “Taiataira qureq di tamo uŋgasari ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgo laŋ aŋgro qa anjam endegsi neŋgreŋye, ‘E Qotei aqa Ŋiri. Ijo ŋamdamu ŋam puloŋ bul puloŋeqnu. Ijo siŋga minjaleqnu. Bras geregere ñomyeqnab minjaleqnu dego kere. E na anjam endi inoq qariŋyonum. \v 19 Kumbra bole kalil ni yeqnum qaji di e qalieonum. E qalie, ni qalaqalaiyo kumbra dauryoqnsim e qa ino areqalo siŋgilatoqnsim wau bole bole yeqnum. Osim gulbe kalil inoq di branteqnu qaji di geregere qoboiyoqnsim siŋgila na tigelejunum. Kumbra ni nami yoqnem qaji di bolequja. Ariya kumbra ni bini yeqnum qaji di olo tulaŋ boledamu. Di e qalie. \p \v 20 “‘Ariya ino kumbra uge qujai agi ubtosiy mermqai. Uŋa Jesebel a ni ombla sosiq waueqnaqa ni na a wiyosaieqnum. A segi qa mareqnu, “E Qotei aqa medabu o qaji uŋa.” Di sai. A na ijo wau tamo naŋgi gisa gisaŋnjroqnsiqa gam osornjreqnaqa naŋgi sambala kumbra yoqnsibqa gisaŋ qotei atrainjro qaji iŋgi uyeqnub. \v 21 A are bulyqajqa e bati yem di a are bulyosim aqa sambala kumbra uratqajqa saidej. \v 22 Deqa ni que. E na uŋa di jaqatiŋ koba yitqa a makobaiyqas. Tamo naŋgi a ombla sambalaoqnsib laqnub qaji naŋgi dego jaqatiŋ ti gulbe koba ti enjrqai. Naŋgi aqa kumbra uge uge uratosib are bulyqasai di e naŋgi degnjrqai. \v 23 Aqa aŋgro naŋgi dego ñumit moreŋqab. Amqa tamo uŋgasari qure qure kalilq di ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgi qalieqab, e tamo kalil naŋgo are miligi ti areqalo ti geregere unoqnsim peleiyeqnum. Deqa niŋgi quiy. E nuŋgo kumbra segi segi keretosiy awai eŋgwai. \p \v 24 “‘Ariya niŋgi qudei Taiataira qureq di unub qaji nuŋgo kumbra bole agi ubtosiy merŋgwai. Niŋgi Jesebel aqa anjam dauryosaieqnub. Tamo naŋgi mareqnub, “Di Satan aqa uli anjam.” Anjam di niŋgi qaliesai. Deqa e niŋgi gulbe bei eŋgwasai. \v 25 Kumbra bole kalil niŋgi ojejunub qaji di siŋgila na ojesoqnib e bqai. \p \v 26 “‘Tamo a Satan ombla qotsim siŋgilaosim ijo kumbra dauryosim gilsim gilsim diŋo bati itqas di e siŋgila yitqa a na tamo uŋgasari sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgi taqatnjroqnqas. \v 27 A na naŋgi tulaŋ siŋgila na taqatnjroqnqas. Tamo naŋgi web paraparainjreqnub dego kere. E na tamo di siŋgila yitqa a wau di yqas. Ijo Abu na e siŋgila ebej dego kere a siŋgila yqai. \v 28 Nebeqa burbas bunuj oqeqnu qaji di dego a yqai. \v 29 Tamo a dabkala ti sqas di a Qotei aqa Mondor aqa anjam geregere quem. Anjam di Mondor na tamo uŋgasari qure qure kalilq di ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgi minjreqnu.’ O Jon, ni anjam degsi neŋgreŋyosim Taiataira naŋgo laŋ aŋgro aqaq qariŋye.”\fig |alt="Map of the seven churches of Asia" src="Seven Churches BOJ.tif" size="span" loc="Rev 2–3" copy="SIL" ref="Uli Anjam 2:29" \fig* \c 3 \s1 Jon a Sardis qure naŋgoq anjam qariŋyej \p \v 1 Yesus na e degsi merbsiqa olo merbej, “Sardis qureq di tamo uŋgasari ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgo laŋ aŋgro qa anjam endegsi neŋgreŋye, ‘E Qotei aqa Mondor 7 ejunum. E bongar 7 dego ojejunum. E na anjam endi inoq qariŋyonum. Kumbra ni yeqnum qaji di e qalieonum. Ino kumbra di bolesai. Naŋgi ni qa mareqnub, “Ni ŋambile unum.” Di sai. Ni moiyem. \v 2 Deqa ni ŋam sirosim olo tigel. Ino kumbra bole qudei moiyosaiunu qaji di ni na olo siŋgilat. E ino kumbra kalil unonum di ijo Qotei aqa ŋamgalaq di keresai. \v 3 Anjam bole ni nami qusim dauryem qaji deqa olo are qale. Are qalsim anjam di geregere dauryosim are bulye. Ni ŋam sirosim tigelqasai di e bajiŋ tamo bul inoq boqujatqai. Bati gembu e inoq bqai di ni qalieqa keresai. \p \v 4 “‘Ariya tamo uŋgasari qudei Sardis qureq di unub qaji naŋgo kumbra bolequja. Naŋgo gara jigatosai deqa naŋgi gara qat jigsib e ombla walweloqnqab. \p \v 5 “‘Tamo a Satan ombla qotsim siŋgilaqas di e na gara qat jigetqai. Aqa ñam ŋambile qa buk miligiq di unu qaji di e na olo nuntqasai. Aqa ñam di e na ijo Abu ti aqa laŋ aŋgro naŋgi ti naŋgo ulatamuq di ubtqai. \v 6 Tamo a dabkala ti sqas di a Qotei aqa Mondor aqa anjam geregere quem. Anjam di Mondor na tamo uŋgasari qure qure kalilq di ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgi minjreqnu.’ O Jon, ni anjam degsi neŋgreŋyosim Sardis naŋgo laŋ aŋgro aqaq qariŋye.” \s1 Jon a Filadelfia qure naŋgoq anjam qariŋyej \p \v 7 Yesus na e degsi merbsiqa olo merbej, “Filadelfia qureq di tamo uŋgasari ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgo laŋ aŋgro qa anjam endegsi neŋgreŋye, ‘E Qotei aqa tamo bole une saiqoji unum. E kumbra bole qa utru. Devit a nami mandor koba soqnej dego kere e kamba Mandor Koba unum. Deqa e siraŋ waqtqai di tamo bei na getentqa keresai. E getentqai di tamo bei na olo waqtqa keresai. E na anjam endi inoq qariŋyonum. \v 8 Kumbra bole kalil ni yeqnum qaji di e qalieonum. Deqa ni unime. Ino ulatamuq di e siraŋ bei waqtetmonum. Di tamo bei na getentqa keresai. E qalie, siŋgila kiñala inoq di unu. Ni ijo anjam geregere ojoqnsim dauryeqnum. Ni ijo ñam uratosaieqnum. \v 9 Deqa ni que. E na maritqa Satan aqa wau tamo naŋgi bosib ino siŋgaq di siŋga pulutosib endegsib qalieqab, e ni qalaqalaimeqnum. Naŋgi segi qa mareqnub, “Iga Juda tamo.” Di gisaŋ. Naŋgi Juda tamo sai. \v 10 Ni ijo anjam dauryoqnsim gulbe qoboiyejunum deqa e ni taqatmesoqnitqa Satan na tamo uŋgasari kalil naŋgi uneq breinjrqa batiamqa a ni uneq breimqasai. \v 11 E inoq boqujatqai. Deqa anjam ni ojejunum qaji di siŋgila na ojesoqne. Amqa tamo bei na ino awai bole yaimqasai. \p \v 12 “‘Tamo a Satan ombla qotsim siŋgilaqas di e na a osiy ijo Qotei aqa tal ai bul namoq di tigeltit sqas. Deqa a olo bunu Qotei aqa talq dena oqedqasai. Aqa jejamuq di e na ijo Qotei aqa ñam ti ijo Qotei aqa qure koba agi Jerusalem bunuj aqa ñam ti ijo segi ñam bunuj ti neŋgreŋyqai. Jerusalem bunuj agi laŋ goge di unu. Qure di ijo Qotei aqaq dena mandamq aiqas. \v 13 Tamo a dabkala ti sqas di a Qotei aqa Mondor aqa anjam geregere quem. Anjam di Mondor na tamo uŋgasari qure qure kalilq di ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgi minjreqnu.’ O Jon, ni anjam degsi neŋgreŋyosim Filadelfia naŋgo laŋ aŋgro aqaq qariŋye.” \s1 Jon a Laodisia qure naŋgoq anjam qariŋyej \p \v 14 Yesus na e degsi merbsiqa olo merbej, “Laodisia qureq di tamo uŋgasari ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgo laŋ aŋgro qa anjam endegsi neŋgreŋye, ‘Ijo ñam Anjam Bole. E Qotei aqa anjam kalil geregere palonteqnum. Iŋgi iŋgi kalil Qotei na gereiyej qaji di aqa utru agi e segi. E na anjam endi inoq qariŋyonum. \v 15 Kumbra kalil ni yeqnum qaji di e qalieonum. E qalie, ni ulili sai. Ni kaŋkaŋ sai. Ni ulili sqam di kere. Ni kaŋkaŋ sqam di kere. \v 16 Ni tulaŋ kaŋkaŋ sai. Ni tulaŋ ulili sai. Ni kaŋkaŋ kiñala segi. Deqa e ni iŋgi qusa bul ijo miligiq na oqsim ijo medabuq na beqmqai. \v 17 Ni ino segi ñam soqtoqnsim mareqnum, “E silali koba ti unum. E ñoro koba ejunum. E iŋgi bei qa truquosaieqnum.” Di ni gisaŋonum. Ni iŋgi iŋgi tulaŋ saiqoji. Ni sougetejunum. Ni ŋam qandimo unum. Ni yosi laqnum. Di ni segi poimosai. \v 18 Deqa e ni endegsi mermqai. Ni ijoq dena gol ŋamyuwo na yusiq milalej qaji di awaiyosim dena ni ñoro bole ti sqam. Ni gara qat dego awaiyosim jugwam dena ino jejamu kabutim tamo bei na ino yosi unqasai. Amqa ni jemaimqasai. Ni goreŋ dego awaiyosim dena ino ŋamdamu piyim ŋam poimqas. \v 19 Tamo naŋgi e qalaqalainjreqnum qaji di e na olo ŋiriŋtnjroqnsim dalnjreqnum. Deqa ni ino kumbra tingitqa siŋgilaosim are bulye. \p \v 20 “‘Ni e nube. E siraŋmeq di tigelesosim kindokindoŋeqnum. Tamo bei a ijo kakro qusimqa siraŋ waqtetbqas di e miligiq gilsiy aqo ombla iŋgi uyqom.\fig |alt="Jesus knocking at door" src="cn02107B.tif" size="col" loc="Rev 3:20" copy="Cook" ref="Uli Anjam 3:20" \fig* \v 21 Tamo a Satan ombla qotsim siŋgilaqas di e na minjitqa aqo ombla ijo awo jaram kobaq di awoqom. Nami e segi qoto siŋgilaosimqa aqo ijo Abu wo aqa awo jaram kobaq di awoem dego kere. \v 22 Tamo a dabkala ti sqas di a Qotei aqa Mondor aqa anjam geregere quem. Anjam di Mondor na tamo uŋgasari qure qure kalilq di ijo ñam qa koroeqnub qaji naŋgi minjreqnu.’ O Jon, ni anjam degsi neŋgreŋyosim Laodisia naŋgo laŋ aŋgro aqaq qariŋye.” Yesus na e degsi merbej. \c 4 \s1 Laŋ qureq di naŋgi Qotei biŋiyoqnsib loueqnub \p \v 1 Onaqa e olo ŋam atsimqa laŋ goge dia siraŋ bei waqesonaq unem. Unsim koqyeqnamqa tamo nami leleŋonaq aqa kakro gul anjamobulonaq quem qaji a na endegsi merbej, “Ni goge endeq au. Bamqa kumbra kalil bunuqna branteleŋqas qaji di e ni osormqai.” \v 2 Onaqa bati qujai deqa Qotei aqa Mondor na e siŋgilatbonaqa e tarosim laŋ goge dia awo jaram kobaquja sonaq unem. Tamo bei a awo jaramq di awesoqnej. \v 3 Aqa jejamu tulaŋ minjalej. Meniŋ jaspa tulaŋ minjaleqnu dego kere. Aqa jejamu meniŋ konilian bul tulaŋ lent. Tuembiŋ na awo jaram di kalilyesoqnej. Tuembiŋ aqa neŋgreŋ di tulaŋ minjalej. Meniŋ emeral tulaŋ minjaleqnu dego kere. Tuembiŋ di ŋam baŋga gesgi bul. \v 4 Ariya e olo ŋam atsimqa awo jaram kokba 24 unjrem. Awo jaram kokba 24 dena awo jaram kobaquja ambletesoqneb. Tamo gate 24 naŋgi awo jaramq di awoeleŋesoqneb. Naŋgi gara qat olekokba jigeleŋosib mandor kokba naŋgo gate tatal wala ti gol na gereiyo qaji di ateleŋosib soqneb. \v 5 Awo jaram kobaqujaq dena minjal branteqnaq unem. Qatroŋ ti kola anjam ti dego branteqnaq quem. Awo jaram namoq di ŋam puloŋ 7 pumbloŋeleŋeb. Ŋam puloŋ dena Qotei aqa Mondor 7 naŋgi sigitnjrejunub. \v 6 Awo jaram namoq di iŋgi kobaquja bei sonaq unem. Iŋgi di yuwal baŋga bul. A qunuŋ bul dego. A tulaŋ jeqilo. \p Ariya e olo ŋam atsimqa wagme ŋambile so qaji qolqe unjrem. Naŋgi na awo jaram kobaquja agutosib tigelesoqneb. Naŋgo bile ti qore ti dia ŋamdamu gargekoba soqneb. \v 7 Wagme ŋambile so qaji namba 1 a laion bul. Wagme ŋambile so qaji namba 2 a makau bul. Wagme ŋambile so qaji namba 3 aqa ulatamu tamo ulatamu bul. Wagme ŋambile so qaji namba 4 a baira kobaquja tiosiq laqnu dego bul. \v 8 Wagme qolqe ŋambile so qaji naŋgi di segi segi bari 6 ti. Bileqsi qoreqsi bariqsi ŋamdamu gargekoba soqneb. Qanam ti qolo ti naŋgi gaigai louoqnsib endegsib mareqnub, “Qotei a siŋgila koba ti unu. Siŋgila kalil aqaq di unu. A nami soqnej. A bini unu. A bunuqna bqas.” Naŋgi degsib louoqnsib maroqnsib olo waiŋoqnsib mareqnub, “Qotei a getento koba. Qotei a getento koba. Qotei a getento koba.” Wagme qolqe naŋgi gaigai degsib louoqnsib mareqnub. Naŋgi aqaratosaieqnub. \p \v 9 Tamo awo jaram kobaqujaq di awejunu qaji a ŋambile gaigai unu. Deqa wagme qolqe ŋambile so qaji naŋgi a qa tulaŋ areboleboleinjreqnaqa aqa ñam soqtoqnsib biŋiyeqnub. \v 10 Yeqnaqa tamo gate 24 naŋgi siŋga pulutoqnsibqa tamo awo jaramq di awejunu qaji a qa loueqnub. Tamo di agi ŋambile gaigai unu qaji. Tamo gate naŋgi naŋgo gate tatal wala ti gol na gereiyo qaji di awo jaram kobaquja namoq di breiyoqnsibqa endegsib loueqnub, \q1 \v 11 “O gago Tamo Koba Qotei, ni segi qujai laŋ goge di unum. \q1 Deqa tamo kalil naŋgi ni qa tulaŋ areboleboleinjreqnaqa ino ñam soqtoqnsibqa ino siŋgila biŋiyeqnub. \q1 Naŋgi ni kumbra degmeqnub. Di kiyaqa? Ni na qujai marnam iŋgi iŋgi kalil branteb unub. \q1 Ni ino segi areqalo na iŋgi iŋgi kalil gereiyem. \q1 Gam dena qujai iŋgi iŋgi kalil branteb unub.” \c 5 \s1 Jon a buk bei unej \p \v 1 Onaqa e olo ŋam atsimqa tamo awo jaramq di awesoqnej qaji aqa baŋ woq di buk bei ojesonaq unem. Buk di aqa baŋga olekokba. Baŋga di lulumesonaq unem. Buk aqa miligiqsi qoreqsi neŋgreŋ ti soqnej. Buk di tamo bei na plaltosim aqa miligi unaim deqa naŋgi na aqa baŋga lulumyosib kandel aqa namur na qandrato 7 yeb. \v 2 Onaqa e olo ŋam atsimqa laŋ aŋgro siŋgila koba bei brantonaq unem. Laŋ aŋgro di a tulaŋ leleŋosiq marej, “Tamo yai a tamo bole unu deqa a na kandel aqa namur waqtosim buk di plaltqa kere?” \v 3 Onaqa tamo bei na buk di plaltosim aqa miligi unqajqa tamo dego bei sosai. Laŋ qureq di, mandamq di, mandam sorgomq di tamo dego bei sosai. \v 4 E degsi unsim deqa e tulaŋ akamugetem. \v 5 Onaqa tamo gate bei na merbej, “O Jon, ni akamaim. Ni que. Laion a Juda aqa leŋ na ŋambabej deqa a qoto siŋgilaosiq aqa jeu tamo naŋgi tulaŋ buŋnjrej. A Mandor Koba Devit aqa leŋ na ŋambabej deqa a na kandel aqa namur waqtosim buk di plaltqa kere.” \s1 Jon a Kaja Du unej \p \v 6 Onaqa e olo ŋam atsim Kaja Du tigelesonaq unem. A qalnab moiyej olo ŋambile so bulonaq unem. A awo jaram ti wagme ŋambile so qaji qolqe naŋgi ti tamo gate naŋgo awo jaram kokba ti ambleq di tigelesonaq unem. A qala 7 ti ŋamdamu 7 ti soqnej. Ŋamdamu 7 dena Qotei aqa Mondor 7 naŋgi sigitnjrejunub. Mondor di Qotei na qariŋnjrnaqa sawa sawa kalilq gileleŋeb qaji. \v 7 Onaqa Kaja Du a bosiqa tamo awo jaramq di awesoqnej qaji aqa baŋ woq dena buk di yaiyej. \v 8 Buk di yaiyonaqa wagme ŋambile so qaji qolqe naŋgi ti tamo gate 24 naŋgi ti bosib Kaja Du aqa areq di siŋga puluteb. Naŋgi kalil segi segi gombiŋ ti tabir gol na gereiyo qaji ti ojeleŋesoqneb. Tabirq dena qurem oqoqnsiqa Qotei aqa ulatamuq di branteqnu. Qurem di quleq boledamu. Qurem di aqa utru agiende. Qotei aqa segi tamo uŋgasari naŋgo pailyo qurem bul oqoqnsiqa aqa ulatamuq di branteqnu. \v 9 Wagme qolqe naŋgi ti tamo gate naŋgi ti bosib Kaja Du aqa areq di siŋga pulutosibqa lou bunuj na endegsib louoqneb, \q1 “O Kaja Du, ni buk di osimqa kandel aqa namur buk qandratejunu qaji di waqtqa kere. \q1 Ni lumnab moisim ino leŋ aiyej deqa ni na ino segi tamo uŋgasari naŋgi awainjrsimqa Qotei aqa baŋq di ateleŋem unub. \q1 Od, ni na tamo uŋgasari leŋ segi segi, anjam maro segi segi, jejamu segi segi, sawa segi segi naŋgi awainjrsimqa Qotei aqa baŋq di ateleŋem. \q1 \v 10 Ni na naŋgi giltnjrem deqa naŋgi Qotei aqa atra tamo ti mandor kokba ti sosib mandamq di tamo uŋgasari naŋgi taqatnjroqnqab.” \s1 Iŋgi iŋgi kalil naŋgi Kaja Du aqa ñam soqtoqneb \p \v 11 Ariya e olo ŋam atsimqa laŋ aŋgro tulaŋ gargekoba tigelesonab unjrem. Naŋgi di iga na sisiyqa keresai. Naŋgi handet milion dego. Naŋgi tigelosibqa awo jaram ti wagme ŋambile so qaji naŋgi ti tamo gate 24 naŋgi ti agutnjresosibqa tulaŋ murqumyeqnab e naŋgo kakro quem. \v 12 Naŋgi endegsib leleŋoqnsib maroqneb, \q1 “Kaja Du agi nami qalnab moiyej qaji a siŋgila ti ñoro ti powo ti ñam ti riaŋ ti arebolebole ti oqa kere. \q1 Deqa tamo uŋgasari kalil naŋgi aqa ñam soqtoqnsibqa a qa tulaŋ areboleboleinjroqnimqa a biŋiyoqnsib sqab.” \p \v 13 Onaqa iŋgi iŋgi kalil Qotei na gereinjrej qaji naŋgi anjam mareqnab e naŋgo kakro quem. Iŋgi iŋgi kalil laŋ qureq di, mandamq di, mandam sorgomq di, yuwal miligiq di unub qaji naŋgi anjam mareqnab e naŋgo kakro quem. Od, iŋgi iŋgi kalil sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgo kakro quem. Naŋgi endegsib maroqneb, \q1 “Tamo awo jaramq di awejunu qaji naŋgi Kaja Du wo bati gaigai arebolebole ti ñam ti riaŋ ti siŋgila ti oqnsib sqab. \q1 Deqa iga bati gaigai naŋgi aiyel biŋinjroqnqom.” \p \v 14 Onaqa wagme qolqe ŋambile so qaji naŋgi maroqneb, “Anjam di bole.” Degsib mareqnabqa tamo gate naŋgi siŋga pulutoqnsib louoqneb. \c 6 \s1 Kaja Du a kandel aqa namur 7 waqteleŋej \p \v 1 Onaqa Kaja Du a buk di ojesonaq e unem. Buk di kandel aqa namur na qandrato 7 yeb. Kaja Du a kandel aqa namur namba 1 waqtonaqa wagme ŋambile so qaji matu a namoosiq marej, “Ni au.” Aqa kakro di kola anjam ato bulonaq e quem. \v 2 Degsi marnaqa e ŋam atsimqa hos qat bei brantonaq unem. Tamo hos quraq di awesoqnej qaji a aŋ ti. Naŋgi na gate tatal wala ti yonabqa aqa gateq di atsiqa qoto siŋgilaqa marsiqa gilsiq qoto siŋgilaoqnej. \p \v 3 Onaqa Kaja Du a kandel aqa namur namba 2 waqtonaqa wagme ŋambile so qaji namba 2 na marnaq e quem, “Ni au.” \v 4 Degsi marnaqa hos bei brantej. Hos di lent. Naŋgi na tamo hos quraq di awesoqnej qaji a siŋgila yeb. Yonabqa a na tamo uŋgasari mandamq di soqneb qaji naŋgo areqalo niñaqyetnjrnaqa naŋgi lawo kumbra uratosib tamo naŋgi ñumoqnsib moiyotnjroqneb. Naŋgi na a serie kobaquja yonabqa gilsiq wau di yoqnej. \p \v 5 Onaqa Kaja Du a kandel aqa namur namba 3 waqtonaqa wagme ŋambile so qaji namba 3 na marnaq e quem, “Ni au.” Degsi marnaqa e ŋam atsimqa hos tulu brantonaq unem. Tamo hos quraq di awesoqnej qaji aqa baŋq di skel ojesonaq e unem. \v 6 Unsimqa wagme qolqe ŋambile so qaji naŋgo ambleq di tamo bei na anjam marnaq e aqa kakro quem. A na tamo hos quraq di awesoqnej qaji di minjej, “Ni na tamo uŋgasari naŋgi mam koba enjre. Yimqa naŋgi silali kobaquja na bem sum tabir qujai segi awaiyoqnqab. Silali kobaquja na bali dego tabir qalub segi awaiyoqnqab. Deqa ni na oliv ŋamtaŋ ti wain sil ti ugeugeiyaim.” \p \v 7 Onaqa Kaja Du a kandel aqa namur namba 4 waqtonaqa e wagme ŋambile so qaji namba 4 aqa kakro quem. A marej, “Ni au.” \v 8 Degsi marnaqa e ŋam atsimqa hos merient brantonaq unem. Tamo hos quraq di awesoqnej qaji aqa ñam Moiyo. Moiyo Qure na a dauryosiq laqnej. Onaqa naŋgi aiyel siŋgila osib tamo uŋgasari mandam taqal qujaiq di so qaji naŋgi serie na ti mam na ti ma uge na ti wagme juwaŋ na ti ñumnab moreŋeb. Mandam taqal qalubq di so qaji naŋgi uratnjrnab soqneb. Naŋgi ñumosai.\fig |alt="Warrior on horse" src="co01488b.TIF" size="span" loc="Rev 6:8" copy="Cook" ref="Uli Anjam 6:8" \fig* \p \v 9 Onaqa Kaja Du a kandel aqa namur namba 5 waqtonaqa Qotei aqa tamo uŋgasari nami ñumnab moreŋeb qaji naŋgo qunuŋ atra bijal sorgomq di sonab e unjrem. Tamo uŋgasari naŋgi di Qotei aqa anjam siŋgila na ojesosib mare mare laqneb deqa jeu tamo naŋgi na naŋgi ñumnab moreŋeb. \v 10 Naŋgo qunuŋ tulaŋ leleŋoqnsib Qotei endegsib minjoqneb, “O Tamo Koba, ni iŋgi iŋgi kalil naŋgo Mandor Koba. Ni gaigai kumbra bole yeqnum. Ni getento koba. Ni kumbra bole segi yeqnum. Deqa ni iga merge. Iga bati gembub tariŋonamqa jeu tamo mandamq di unub qaji naŋgi na iga lugnab gago leŋ aiyej deqa ni kamba peginjrsim awai uge enjrqam?” \v 11 Onaqa Qotei a gara jugo qat olekokba eleŋosiqa naŋgi segi segi jigetnjrsiqa minjrej, “Niŋgi mati kiñala aqaratosib tariŋoqnsib soqniy. Jeu tamo naŋgi na niŋgi luŋgnab nuŋgo leŋ aiyej dego kere nuŋgo wau qujai naŋgi ti nuŋgo was naŋgi ti degsib ñumqab. Tamo gembub jeu tamo naŋgi na ñumqab di e segi maritqa naŋgi kalil ñumekritib kereamqa bati deqa e kamba naŋgi peginjrsiy awai uge enjrqai.” \p \v 12 Onaqa Kaja Du a kandel aqa namur namba 6 waqtonaqa e ŋam atsimqa mimiŋ tulaŋ kobaquja donaq unem. Unem di seŋ ambruosiq gara tulu bulej. Bai lentosiq leŋ bulej. \v 13 Onaqa bongar naŋgi laŋ goge na ululoŋosib mandamq aiyeleŋeb. Jagwa koba boqnsiq qura qunjimyeqnaqa gei qoqi ululoŋosib mandamq aiyeleŋeqnub dego kere. \v 14 Laŋ dego loumej. Qobuŋ rer qalsib lubteqnub dego kere. Mana ti nui ti kalil naŋgo so sawa uratosib jaraiyeb. \v 15 Jaraiyonabqa mandor kokba ti tamo ñam ti qaja tamo naŋgo gate ti ñoro tamo ti tamo siŋgila ti kaŋgal tamo ti tamo naŋgo segi wau ojo qaji naŋgi ti kalil gulbe di unsibqa ulaugetosib meniŋ kokba miligiq di ulieleŋeb. Osib mana miligiq di dego ulieb. \v 16 Uliesosib tulaŋ leleŋkobaoqnsib mana ti meniŋ kokba ti kalil endegsib minjroqneb, “Niŋgi bosib iga kabutgibqa tamo awo jaramq di awejunu qaji a na iga nugwasai. Kaja Du aqa minjiŋ dego gagoq bqasai. \v 17 Naŋgi aiyel tamo uŋgasari naŋgi qa minjiŋ oqetnjrqa bati brantqo deqa tamo yai na naŋgo siŋgila gotraŋyqa kere? Tamo dego bei sosai.” \c 7 \s1 Israel tamo 144,000 naŋgi Qotei aqa toqor eb \p \v 1 Onaqa laŋ aŋgro qolqe naŋgi laŋ utru qolqeq di tigelesonab e unjrem. Jagwa qolqe naŋgi na mandam ti yuwal ti ŋam baŋga ti puynjraib deqa laŋ aŋgro qolqe naŋgi dena jagwa qolqe di getentnjresoqneb. \v 2 Laŋ aŋgro naŋgi di Qotei na mandam ti yuwal ti niñaqnjrqajqa siŋgila enjrej. Onaqa laŋ aŋgro bei seŋ oqo sawaq dena brantonaq e unem. A na Qotei ŋambile gaigai unu qaji aqa toqor ojesosiqa tulaŋ leleŋosiqa laŋ aŋgro qolqe naŋgi di minjrej, \v 3 “Niŋgi mandam ti yuwal ti ŋam baŋga ti nami niñaqnjraib. Iga mati gago Qotei aqa wau tamo naŋgo lanjaq di toqor atnam soqnimqa di niŋgi na iŋgi iŋgi kalil di niñaqnjriy.” \v 4 Onaqa tamo gembub toqor eleŋeb di marnab e quem. Tamo 144,000 naŋgo lanjaq di toqor ateleŋeb. Tamo naŋgi di Israel naŋgo moma utru 12 naŋgo leŋ. \v 5 Juda aqa leŋ na tamo 12,000 naŋgi toqor eleŋeb. Ruben aqa leŋ na tamo 12,000 naŋgi toqor eleŋeb. Gat aqa leŋ na tamo 12,000 naŋgi toqor eleŋeb. \v 6 Aser aqa leŋ na tamo 12,000 naŋgi toqor eleŋeb. Naptali aqa leŋ na tamo 12,000 naŋgi toqor eleŋeb. Manase aqa leŋ na tamo 12,000 naŋgi toqor eleŋeb. \v 7 Simeon aqa leŋ na tamo 12,000 naŋgi toqor eleŋeb. Livai aqa leŋ na tamo 12,000 naŋgi toqor eleŋeb. Isakar aqa leŋ na tamo 12,000 naŋgi toqor eleŋeb. \v 8 Sebulun aqa leŋ na tamo 12,000 naŋgi toqor eleŋeb. Josep aqa leŋ na tamo 12,000 naŋgi toqor eleŋeb. Benjamin aqa leŋ na tamo 12,000 naŋgi toqor eleŋeb. \s1 Tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi koroesosibqa Qotei biŋiyoqneb \p \v 9 Onaqa bunuqna e olo ŋam atsimqa tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba koroesonab unjrem. Tamo uŋgasari naŋgi di tamo bei na sisiyqa keresai. Naŋgi leŋ segi segi, sawa segi segi, jejamu segi segi, anjam maro segi segi. Naŋgi awo jaram ti Kaja Du ti naŋgo areq di tigelosibqa gara jugo qat olekokba jigeleŋosib naŋgo baŋ na tuwom baŋga ojeleŋesoqneb. \v 10 Osib naŋgi siŋgila na endegsib maroqneb, “Iga padalqa laqnamqa gago Qotei awo jaram kobaq di awejunu qaji naŋgi Kaja Du wo na iga eleŋosib boletgeb.” \p \v 11 Onaqa laŋ aŋgro kalil naŋgi na awo jaram ti tamo gate naŋgi ti wagme qolqe ŋambile so qaji naŋgi ti agutnjrsib tigelesoqneb. Tigelesosibqa awo jaram namoq di siŋga pulutoqnsib Qotei qa endegsib louoqneb, \v 12 “Bole. Gago Qotei a bati gaigai arebolebole ti riaŋ ti powo ti ñam ti siŋgila ti sqas. Deqa iga a biŋiyoqnsim sqom. Bole.” \s1 Qotei na aqa tamo uŋgasari naŋgo gulbe kalil kobotetnjrqas \p \v 13 Onaqa tamo gate bei na nenembej, “Tamo uŋgasari gara qat olekokba jigejunub qaji di yai naŋgi? Naŋgi tal qabe?” \v 14 Onaqa e na kamba minjem, “O ijo tamo koba, ni segi qalie.” Onaqa merbej, “Tamo uŋgasari naŋgi di jeu tamo naŋgi na tulaŋ ugeugeinjrsib gulbe ti jaqatiŋ ti enjreb. Naŋgi Kaja Du aqa leŋ aiyej qaji dena naŋgo gara yanseleŋonab qatej. \v 15 Deqa naŋgi Qotei aqa awo jaram namoq di tigeloqnsibqa bati gaigai qanam ti qolo ti Qotei aqa atra tal miligiq di sosibqa a waueteqnub. Qotei awo jaram kobaq di awejunu qaji a segi naŋgi koba na sosimqa taqatnjroqnqas. \v 16 Deqa naŋgi olo bunu mamnjrqasai. Naŋgi bunu ya qarnjrqasai. Seŋ na olo naŋgi kaŋkaŋnjrqasai. Iŋgi bei na dego naŋgi kaŋkaŋnjrqasai. \v 17 Kaja Du awo jaram jojomq di unu qaji a naŋgo Mandor Koba gaigai sqas. A naŋgi joqoqnsim ŋambile gaigai sqajqa ya jumbumq giloqnqas. Qotei na naŋgo ŋam ya kalil nuntetnjrimqa naŋgi olo bunu akamqasai.” \c 8 \s1 Kaja Du a kandel aqa namur namba 7 waqtej \p \v 1 Onaqa Kaja Du a kandel aqa namur namba 7 waqtonaqa laŋ qureq di naŋgi kirikiriosib sonab sawa dabkoŋosiq sokiñalayej. \v 2 Sokiñalayonaq e na laŋ aŋgro 7 Qotei aqa ulatamuq di tigelesoqneb qaji naŋgi unjrem. Unjrem di naŋgi gul 7 ojsib tigelesoqneb. \p \v 3 Onaqa laŋ aŋgro bei bosiqa atra bijal jojomq di tigelesoqnej. A tabir gol na gereiyo qaji di ojesoqnej. Di kiyaqa? A ŋam sum osim tabir miligiq di bilentosim koitimqa qurem quleq ti oqwajqa deqa. Onaqa naŋgi ŋam sum koba a yonabqa osiqa Qotei aqa segi tamo uŋgasari kalil naŋgo pailyo ti ŋam sum de ti turtosiqa atra bijal gol na gereiyo qaji dia Qotei atraiyej. Atra bijal di awo jaram namoq di unu. \v 4 Atraiyonaqa Qotei aqa segi tamo uŋgasari naŋgo pailyo ti qurem quleqt de ti laŋ aŋgro aqa baŋq dena oqsiqa Qotei aqa ulatamuq di brantej. \v 5 Onaqa laŋ aŋgro a tabir di osiqa atra bijalq dena ŋamyuwo osiqa tabirq di jugonaq maqonaqa waiyonaq mandamq aiyej. Ainaqa kola anjam ti qatroŋ ti minjal ti mimiŋ koba ti brantej. \s1 Laŋ aŋgro qolqe naŋgi gul anjameb \p \v 6 Onaqa laŋ aŋgro 7 gul 7 ojesoqneb qaji naŋgi gul anjamqajqa tigelosib rarieb. \p \v 7 Laŋ aŋgro namba 1 a namo aqa gul anjamej. Gul anjamonaqa ais awa bul ŋamyuwo ti leŋ ti turtosib mandamq aiyeb. Ainabqa ŋamtaŋ ti ñiŋ ti mandam taqal qujaiq di so qaji di kalil yuekriteb. Mandam taqal aiyel uratonab soqnej.\fig |alt="Bugle" src="HK062E.tif" size="col" loc="Rev 8:7" copy="BFBS (Knowles)" ref="Uli Anjam 8:7" \fig* \p \v 8 Onaqa laŋ aŋgro namba 2 na aqa gul anjamonaqa iŋgi bei mana kobaquja bul yusiq puloŋeqnaqa osib waiyonab yuwalq aiyej. Ainaqa yuwal taqal qujai leŋ bulyej. Yuwal taqal aiyel leŋ bulyosai. \v 9 Degonaqa wagme kalil yuwal taqal qujaiq di ŋambile so qaji naŋgi moreŋeb. Qobuŋ kalil dego yuwal taqal qujaiq di so qaji naŋgi padalekriteb. \p \v 10 Onaqa laŋ aŋgro namba 3 na aqa gul anjamonaqa bongar kobaquja tor bul yusiq puloŋosiq laŋ qure uratosiq ya ti ya jumbum ti mandam taqal qujaiq di so qaji deq aiyej. Mandam taqal aiyelq di sai. \v 11 Bongar di aqa ñam Isa Koba. Bongar di ya ti ya jumbum ti mandam taqal qujaiq di so qaji deq ainaqa ya di isakobaeb. Deqa tamo gargekoba naŋgi ya di uysib isakobainjrnaqa moreŋeb. \p \v 12 Onaqa laŋ aŋgro namba 4 na aqa gul anjamonaqa seŋ taqal qujai ugeej. Bai taqal qujai dego ugeej. Bongar kalil laŋ taqal qujaiq di so qaji naŋgi dego ugeeleŋeb. Laŋ taqal aiyelq di sai. Deqa qanam seŋ taqal qujai ambruej. Qolo bai taqal qujai ambruej. Bongar kalil laŋ taqal qujaiq di so qaji naŋgi dego ambrueleŋeb. \p \v 13 Onaqa e olo ŋam atsimqa baira kobaquja laŋ sorgomq di tiosiq laqnaq unem. A tulaŋ leleŋosiq endegsi marnaq e quem, “O aiyo! Laŋ aŋgro qalub naŋgi gul anjamosaiunub. Naŋgi gul anjamabqa tamo uŋgasari mandamq di unub qaji naŋgi gulbe tulaŋ kokba osib padalougetqab.” \c 9 \s1 Laŋ aŋgro namba 5 na aqa gul anjamej \p \v 1 Onaqa laŋ aŋgro namba 5 na aqa gul anjamonaqa bongar bei laŋ uratosiq mandamq aiyeqnaq e unem. Unem di naŋgi na bongar di siŋgila yonabqa a gilsiqa sub guma koba waqtej. \v 2 Waqtonaqa qurem koba subq dena oqej. Liki yusiq qurem koba oqeqnu dego kere. Subq dena qurem oqsiqa seŋ ti laŋ ti ambrutej. \v 3 Onaqa quremq dena sis tulaŋ gargekoba naŋgi brantosib mandamq aiyeleŋeb. Mandamq ainabqa Qotei na naŋgi siŋgila koba enjrej. Siŋgila di belqalaqala naŋgo siŋgila ti kere. \v 4 Siŋgila enjrsiqa minjrej, “Niŋgi na ñiŋ ti ŋam baŋga gesgi ti ŋamtaŋ ti ugeugeinjraib. Naŋgi uratnjrib soqneb. Tamo uŋgasari naŋgo lanjaq di Qotei aqa toqor osai qaji naŋgi segi ugeugeinjriy. \v 5 Ugeugeinjrsib jaqatiŋ koba enjroqnibqa bai 5 naŋgi jaqatiŋ oqnsib sqab. Ariya niŋgi na naŋgi moiyotnjraib. Jaqatiŋ segi enjroqniy.” Onaqa sis naŋgi dena tamo uŋgasari Qotei aqa toqor osai qaji naŋgi jaqatiŋ tulaŋ uge enjroqneb. Belqalaqala na tamo uŋgasari naŋgi uñinjreqnub dego kere. \v 6 Bati deqa tamo uŋgasari naŋgi moreŋqa gam ŋamab ŋamab ugeinjrqas. Naŋgi moreŋqa are soqnim naŋgi moreŋqa keresai. \p \v 7 E sis naŋgi unjrem di hos qoto qa gilqajqa walatnjreqnub dego kere. Sis naŋgo gateq di gate tatal gol na gereiyo qaji ateleŋesoqneb. Naŋgo ulatamu tamo ulatamu bul. \v 8 Naŋgo gate baŋga olekoba. Uŋa naŋgo gate baŋga bul. Naŋgo qalagei laion naŋgo qalagei bul. \v 9 Naŋgo are targaq di gara jugo dumu bul siŋgila koba atesoqneb. Naŋgo bari aqa anjam ato hos gargekoba roŋgom ti qoto qa gurgur ti gileqnab siŋga anjam ateqnub dego kere. \v 10 Sis naŋgo weru belqalaqala naŋgo weru bul, qaja ti. Naŋgo siŋgila weruqsi unu. Weru dena tamo uŋgasari naŋgi jaqatiŋ enjrqa kere. Yim naŋgi bai 5 jaqatiŋ oqnsib sqab. \v 11 Sis naŋgo mandor agi sub guma koba taqato qaji laŋ aŋgro. Aqa ñam Hibru anjam na Abadon. Gago anjam na Tamo Padaltnjro Qaji. \p \v 12 Gulbe kobaquja namba 1 agi koboqo. Niŋgi quiy. Gulbe kokba aiyel brantosai unub. Sokiñalayosib brantqab. \s1 Laŋ aŋgro namba 6 na aqa gul anjamej \p \v 13 Onaqa laŋ aŋgro namba 6 na aqa gul anjamonaqa atra bijal gol na gereiyo qaji aqa qala qolqe naŋgo ambleq dena tamo bei aqa kakro brantonaq e quem. Atra bijal di Qotei aqa ulatamuq di unu. \v 14 Onaqa tamo dena laŋ aŋgro namba 6 gul ojesoqnej qaji di minjej, “Laŋ aŋgro qolqe Yufretis ya koba qalaq di tontnjreb unub qaji naŋgi di palontnjre.” \v 15 Onaqa laŋ aŋgro namba 6 a anjam di qusiqa gilsiq laŋ aŋgro qolqe naŋgi di palontnjrej. Naŋgi na tamo uŋgasari kalil mandam taqal qujaiq di so qaji naŋgi ñumib moreŋqajqa deqa osiq naŋgi palontnjrej. Tamo uŋgasari mandam taqal aiyelq di so qaji naŋgi ñumqasai. Naŋgi bole sqab. Bati Qotei a nami giltej qaji di brantimqa laŋ aŋgro qolqe naŋgi dena tamo uŋgasari naŋgi ñumqab. Naŋgi deqa tariŋosib sonab bati di tiŋtiŋ brantonaqa laŋ aŋgro namba 6 a gilsiqa naŋgi palontnjrej. \v 16 Onaqa qaja tamo tulaŋ gargekoba hos quraq di awesoqneb qaji naŋgi branteb. Naŋgi 200 milion e degsi quem. \v 17 E ŋeio bulosimqa tamo hos quraq di awesoqneb qaji naŋgi unjrem di naŋgo are targaq di gara jugo dumu bul siŋgila koba jigeleŋesoqneb. Gara jugo qudei di naŋgo wala lent. Qudei qenjent. Qudei merient. Hos naŋgo gate laion naŋgo gate bul. Naŋgo medabuq na ŋamyuwo ti qurem ti meniŋ yuo ti branteleŋeb. \v 18 Gulbe qalub dena tamo uŋgasari kalil mandam taqal qujaiq di so qaji naŋgi ñumeleŋeb. Mandam taqal aiyel urateb. Ŋamyuwo ti qurem ti meniŋ yuo ti hos naŋgo medabuq na branteleŋeb qaji dena tamo uŋgasari naŋgi ñumeleŋeb. \v 19 Hos naŋgo siŋgila naŋgo medabuqsi weruqsi unu. Naŋgo weru amal bul, gate ti. Naŋgo weru dena tamo uŋgasari naŋgi ugeugeinjreqnub. \p \v 20 Ariya tamo uŋgasari gulbe qalub dena ñumosai qaji naŋgi are bulyosai. Naŋgi mondor uge uge ti gisaŋ qotei naŋgo sulum ti biŋinjroqneb. Naŋgo kumbra uge di naŋgi uratosaioqneb. Naŋgo segi baŋ na sulum di gereiyoqneb. Gol na silva na bras na meniŋ na ŋamtaŋ na ti gereiyoqneb. Sulum di qunuŋ saiqoji. Deqa naŋgi ŋam atqa keresai. Naŋgi anjam quqwa keresai. Naŋgi walwelqa keresai. \v 21 Tamo uŋgasari naŋgi di leŋ ojoqneb. Naŋgi gumaniŋoqneb. Naŋgi quñam qaloqneb. Naŋgi sambalaoqneb. Naŋgi bajiŋoqneb. Naŋgo kumbra uge uge kalil di naŋgi uratosaioqneb. Osib are bulyosaioqneb. \c 10 \s1 Jon a buk kiñala uyej \p \v 1 Onaqa laŋ aŋgro bei a laŋ goge na aiyeqnaq e unem. A laŋ aŋgro siŋgila koba. A laŋbi na kabuosiqa aqa gateq di tuembiŋ atesoqnej. Aqa ulatamu seŋ bul suwaŋoqnej. Aqa siŋga tal ai yusiq ñaŋgao bul. \v 2 Aqa baŋq di buk kiñala bei waqesonaq ojesoqnej. Aqa siŋga wo yuwalq di atej. Siŋga qonaŋ mandamq di atej. \v 3 A tulaŋ leleŋej. Laion anjameqnu dego kere. Leleŋonaqa kola 7 naŋgi anjam ateb. \v 4 Kola 7 naŋgi anjam atnabqa e naŋgo anjam qusim neŋgreŋyqa laqnamqa laŋ goge dia tamo bei anjam marnaqa e aqa kakro quem. A na merbej, “Kola 7 naŋgo anjam di qusim tent. Neŋgreŋyaim.” \p \v 5 Onaqa laŋ aŋgro yuwalqsi mandamqsi siŋga atsiq tigelesonaq e unem qaji a na aqa baŋ wo soqtonaqa laŋq oqej. \v 6 Osiqa Qotei laŋ ti mandam ti yuwal ti iŋgi iŋgi kalil ti gereiyeleŋej qaji aqa ñam na endegsi marej, “E bole marqai. Diŋo bati jojomqo. Deqa Qotei a tariŋsokobaiyqasai. \v 7 Laŋ aŋgro namba 7 na aqa gul anjamamqa Qotei aqa uli anjam nami aqa medabu o tamo naŋgi minjroqnej qaji di a na babtekritqas. Uli anjam di Qotei aqa anjam bole. Aqa medabu o tamo naŋgi di aqa wau tamo.” \p \v 8 Onaqa tamo laŋ goge dia anjam merbonaq e aqa kakro quem qaji a na olo merbej, “Ni gilsim laŋ aŋgro aqa siŋga yuwalqsi mandamqsi atsiq tigelejunu qaji aqa baŋq di buk waqejunu di yaiyosim am.” \v 9 Onaqa e laŋ aŋgro di aqa areq gilsim minjem, “Ni buk kiñala ino baŋ na ojejunum qaji di e ebe.” Onaqa merbej, “Ni osim uye. Uyimqa ino medabuq di bisim qaq bul tulaŋ qaqatiŋmqas. Aisim ino bi aniq di isakobaimqas.” \v 10 A degsi merbonaqa e aqa baŋq dena buk kiñala di yaiyosim uyem. E uynamqa ijo medabuq di bisim qaq bul tulaŋ qaqatiŋbej. Aisiq ijo bi aniq di isakobaibej. \p \v 11 Onaqa naŋgi na olo merbeb, “Ni Qotei aqa medabu osimqa anjam palontoqnqam. Tamo uŋgasari leŋ segi segi, sawa segi segi, anjam maro segi segi naŋgo kumbra qa ni anjam palontoqnqam. Mandor kokba gargekoba naŋgo kumbra qa dego ni anjam palontoqnqam.” \c 11 \s1 Tamo aiyel naŋgi Qotei aqa anjam palontoqneb \p \v 1 Onaqa naŋgi na e walwelqajqa toqoŋ ebsibqa merbeb, “Ni toqoŋ endi waiyosim Qotei aqa atra tal aqa ole keret. Osim atra bijal aqa ole dego keret. Tamo uŋgasari atra tal miligiq di loueqnub qaji naŋgi dego sisiy. \v 2 Ariya ni que. Koro sawa atra tal meq di unu qaji di keretaim. Di urat. Qotei na koro sawa di tamo Juda sai naŋgi enjrimqa naŋgi aqa qure koba niñaqyoqnibqa bai 42 gilqas. \v 3 Bati deqa e na ijo anjam palonto tamo aiyel qariŋnjritqa naŋgi are ugeo qaji gara jigsib ijo anjam palontoqnibqa bati 1,260 gilqas.” \p \v 4 Tamo aiyel di kaŋar qeli bul. Naŋgi aiyel lam bul dego. Naŋgi mandam taqato qaji Tamo Koba aqa ulatamuq di tigelejunub. \v 5 Tamo qudei na naŋgi aiyel ugeugeinjrqa maribqa naŋgo aiyel medabuq na ŋamyuwo brantosim naŋgo jeu tamo naŋgi di koitnjrim yuekritosib moreŋqab. Tamo bei na naŋgi aiyel ugeugeinjrqa marimqa kumbra dena qujai a segi moiqas. \v 6 Qotei na naŋgi aiyel siŋgila enjrimqa naŋgo anjam maro bati qa naŋgi laŋ getentibqa awa bqasai. A na naŋgi aiyel siŋgila enjrimqa naŋgi maribqa ya kalil leŋ bulyqas. Naŋgi aiyel na tamo uŋgasari naŋgi gulbe uge uge enjroqnqa kere. Yim dena naŋgi tulaŋ niñaqoqnqab. Naŋgi aiyel maŋwa di babtqajqa are soqnim babtoqnqab. \p \v 7 Naŋgo aiyel anjam maro bati koboamqa wagme juwaŋ sub guma kobaq di unu qaji a subq dena brantosim naŋgi aiyel qoto itnjrsim a qoto siŋgilaosim naŋgi ñumim moreŋqab. \v 8 Moreŋabqa naŋgo aiyel jejamu qure aqa gam koba ambleq di uratnjrib sqab. Qure di aqa ñam iga sasirosim mareqnum, “Sodom ti Isip ti.” Qure dia nami naŋgo Tamo Koba ŋamburbasq di qamnab moiyej. \v 9 Naŋgo aiyel jejamu gam ambleq di soqnibqa tamo uŋgasari jejamu segi segi, sawa segi segi, anjam maro segi segi, leŋ segi segi kalil naŋgi beleŋosib naŋgo aiyel jejamu koqnjroqnibqa bati qalub bei oto gilqas. Naŋgo aiyel jejamu subq atqa saidoqnqab. \v 10 Naŋgi aiyel moreŋonub deqa tamo uŋgasari kalil mandamq di unub qaji naŋgi tulaŋ areboleboleinjroqnimqa iŋgi uyoqnsib lou tuoqnsib naŋgo was naŋgi lueinjroqnqab. Naŋgi kumbra degyoqnqab. Di kiyaqa? Qotei aqa medabu o tamo aiyel naŋgi dena tamo uŋgasari kalil mandamq di so qaji naŋgi jaqatiŋ koba enjroqneb deqa. \p \v 11 Bati qalub bei oto di koboonaqa Qotei na jagwa qariŋyonaqa naŋgo aiyel miligiq aiyej. Ainaqa naŋgi aiyel olo mondor osib ŋambile sosib tigeleb. Tigelonabqa tamo uŋgasari naŋgi na naŋgi aiyel unjrsib tulaŋ ulaugeteb. \v 12 Onaqa laŋ goge dia laŋ aŋgro bei a tulaŋ leleŋosiqa naŋgi aiyel metnjrej, “Niŋgi goge endeq boiy.” Metnjrnaqa naŋgi aiyel aqa kakro qusibqa laŋbi miligiq na laŋ qureq oqeqnabqa naŋgo jeu tamo naŋgi na naŋgi koqnjresoqneb. \v 13 Onaqa bati qujai deqa mimiŋ tulaŋ kobaquja dosiq qure koba di reŋgiŋyonaqa qure taqal qujai padalej. Qure taqal 9 padalosai. Mimiŋ dena tamo uŋgasari 7,000 padaltnjrej. Onaqa tamo uŋgasari mimiŋ dena padaltnjrosai qaji naŋgi tulaŋ ulaugetosib Qotei laŋ qureq di unu qaji aqa ñam soqteb. \p \v 14 Gulbe kobaquja namba 2 agi koboqo. Niŋgi quiy. Sokiñalayimqa olo gulbe kobaquja namba 3 brantqas. \s1 Laŋ aŋgro namba 7 na aqa gul anjamej \p \v 15 Onaqa laŋ aŋgro namba 7 na aqa gul anjamonaqa tamo uŋgasari kalil laŋ qureq di so qaji naŋgi tulaŋ leleŋosib endegsib marnab e quem, “Gago Tamo Koba aqa Kristus wo Mandor Kokba sqajqa bati brantqo. Deqa naŋgi aiyel bati gaigai Mandor Kokba sosib mandam taqatqab.” \v 16 Onaqa tamo gate 24 Qotei aqa ulatamuq di naŋgo awo jaramqsi awesoqneb qaji naŋgi siŋga pulutosib ŋam quosib Qotei louetoqneb. \v 17 Osib endegsib pailyoqneb, \q1 “O Tamo Koba Qotei, siŋgila kalil inoq di unu. \q1 Ni bini unum. Ni nami soqnem. \q1 Ni na ino siŋgila osim ni Mandor Kobaonum. \q1 Deqa iga ni biŋimeqnum. \q1 \v 18 Sawa bei bei qaji naŋgi tulaŋ minjiŋ oqetnjreqnu. \q1 Ino minjiŋ oqwajqa bati dego brantqo. \q1 Ni na tamo uŋgasari moreŋo qaji naŋgi peginjrqajqa bati brantqo. \q1 Ni na ino wau tamo kalil naŋgi awai bole enjrqajqa bati dego brantqo. \q1 Ino wau tamo naŋgi di agi ino medabu o qaji tamo ti, ino segi tamo uŋgasari bole naŋgi ti, tamo kalil ino ñam qa ulaeqnub qaji naŋgi ti. \q1 Ino wau tamo naŋgi di agi tamo ñam kokba ti tamo ñam saiqoji ti. Ni na naŋgi awai bole enjrqajqa bati brantqo. \q1 Ariya tamo uŋgasari mandam ugeugeiyeqnub qaji naŋgi ni na kamba ugeugeinjrqa bati dego brantqo.” \p \v 19 Tamo gate 24 naŋgi degsib Qotei qa loueqnabqa laŋ aŋgro naŋgi na Qotei aqa atra tal laŋ qureq di unu qaji aqa siraŋ waqteb. Waqtosibqa Qotei aqa dal anjam so qaji ŋam moŋgum tal miligiq di sonaq uneb. Onaqa minjal ti qatroŋ ti kola anjam ti mimiŋ ti ais oŋgol kokba awa bul ti aiyeleŋeb. \c 12 \s1 Jon a uŋa bei amal uge wo unjrej \p \v 1 Laŋ goge dia Qotei aqa maŋwa bei brantonaq e unem. E unem di uŋa bei tigelesoqnej. Uŋa di a seŋ na kabuosiqa baiq di tigelesoqnej. Aqa gateq di bongar 12 atsiq soqnej. \v 2 Uŋa di a gumaŋ ti. A aŋgro oqajqa jejamu jaqatiŋyeqnaqa tulaŋ pailoqnej. \v 3 Onaqa laŋ goge dia maŋwa bei brantonaq e unem. E unem di amal lent kobaquja soqnej. Amal di aqa gate 7 ti aqa qala 10 ti soqnej. Aqa gateq di dego gate tatal 7 soqneb. Gate tatal di mandor kokba naŋgi na ateqnub deqaji bul. \v 4 Aqa weru na bongar kalil laŋ taqal qujaiq di so qaji naŋgi butuynjrnaqa ululoŋosib mandamq aiyeleŋeb. Laŋ taqal aiyelq di sai. \p Uŋa di aŋgrotimqa amal dena aŋgro a qalsim uyqajqa deqa osiq uŋa aqa areq di tigelesosiq koqyosiq tariŋoqnej. \v 5 Onaqa uŋa di aqaratonaqa aqa aŋgro mel ŋambabej. Aŋgro di mondoŋ Qotei na siŋgila yimqa a bu toqoŋ ojsim tamo uŋgasari kalil sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgi siŋgila na taqatnjroqnqas. Aŋgro mel ŋambabej qaji di Qotei na oqujatosiq laŋ qureq osi oqej. Oqsiqa aqa awo jaramq di awotej. \v 6 Onaqa uŋa di a ulaŋosiqa wadau sawaq gilej. Dia aqa segi so sawa Qotei na nami gereiyetej. A di soqnimqa Qotei na bati 1,260 a taqatesosim iŋgi anaiyoqnqas. \p \v 7 Ariya laŋ goge dia qoto koba brantej. Laŋ aŋgro gate Maikel aqa laŋ aŋgro naŋgi ti tigelosib amal qoto iteb. Onaqa amal aqa laŋ aŋgro naŋgi ti kamba tigelosib Maikel aqa laŋ aŋgro naŋgi ti qoto itnjreb. \v 8 Onaqa amal aqa laŋ aŋgro naŋgi ti qoto siŋgilaqajqa keresaiinjrej deqa naŋgi laŋ qureq di sqa keresai. \v 9 Qotei aqa laŋ aŋgro naŋgi na amal kobaquja aqa laŋ aŋgro naŋgi ti breinjrnab mandamq aiyeleŋeb. Amal di nami soqnej qaji. Aqa ñam Satan. Aqa ñam bei, “Tamo Uŋgasari Kalil Naŋgo Ñam Ugetetnjro Qaji.” A na tamo uŋgasari kalil mandamq di unub qaji naŋgi gisa gisaŋnjreqnu. \p \v 10 Onaqa olo laŋ goge dia laŋ aŋgro bei tulaŋ leleŋonaqa e aqa kakro quem. A anjam endegsi marej, “Tamo uŋgasari naŋgi padalqa laqnabqa gago Qotei na naŋgi eleŋqo. A kumbra di yqo deqa aqa siŋgila boleq dekritqo. A gago Mandor Koba unu. Amal na qolo ti qanam ti Qotei aqa ulatamuq di gago Kristen was naŋgo ñam ugetetnjreqnu. Amal di waiyonub mandamq aiqo. Deqa bini Qotei aqa Kristus a ñam koba ti siŋgila koba ti unu. \v 11 Gago was naŋgi naŋgo segi jejamu bole sqajqa deqa are qalosaioqneb. Kaja Du a moisiq aqa leŋ aiyej deqa naŋgi qoto buŋyoqnsib endegsib are qaloqneb, ‘Uŋgum, jeu tamo naŋgi na iga lugwajqa marsib lugwab di kere. Iga deqa ulaqasai.’ Naŋgi degsib are qaloqnsib Yesus aqa anjam mare mare laqneb. \v 12 Deqa laŋ qure ti tamo uŋgasari laŋ qureq di unub qaji niŋgi ti areboleboleiŋgeme. Mandam ti yuwal ti niŋgi geregere ŋam atiy. Gulbe kobaquja nuŋgoq di brantqas. Satan a sokiñalayosim padalqas di qalieosiq deqa minjiŋ ani oqetqoqa niŋgi ugeugeiŋgwa aiqo.” Laŋ aŋgro a anjam degsi marej. \p \v 13 Amal di waiyonab mandamq aiyej di unsiqa a na uŋa aŋgro mel ŋambabtej qaji di qalim moiqajqa deqa dadauryoqnej. \v 14 Onaqa naŋgi na baira kobaquja aqa bari aiyel uŋa di yonabqa jigsiqa amal di uratosiqa pururuosiqa aqa segi so sawaq gilsiqa wadau sawaq di brantej. Dia Qotei na uŋa di geregere taqatosimqa wausau qalub bai 6 iŋgi anaiyoqnqas. \v 15 Onaqa e olo ŋam atsimqa amal aqa medabuq na ya beqyonaqa ya meli do bulosiqa uŋa di dauryonaq unem. Ya dena uŋa di qalsim moiyotqajqa deqa amal na ya di beqyej. \v 16 Onaqa mandam na uŋa aqaryaiyosiqa meaŋosiqa ya amal na beqyej qaji di kalil uyekritej. \v 17 Deqa amal a uŋa qa minjiŋ ani oqetonaqa uŋa aqa aŋgro qudei naŋgi qoto itnjrqajqa gilej. Uŋa aqa aŋgro naŋgi di agi tamo uŋgasari Qotei aqa dal anjam dauryoqnsibqa Yesus aqa anjam mare mare laqnub qaji. \v 18 Ariya amal a gilsiqa alile di tigelesoqnej. \c 13 \s1 Wagme juwaŋ aiyel naŋgi branteb \p \v 1 Onaqa e olo ŋam atsimqa wagme juwaŋ unem. A yuwalq dena brantonaq unem. Aqa gate 7 ti aqa qala 10 ti soqneb. Aqa qalaq di gate tatal 10 soqneb. Gate tatal di mandor kokba naŋgi na ateqnub deqaji bul. Aqa gateq di ñam qudei neŋgreŋyonab soqneb. Ñam di Qotei misiliŋyo qaji ñam. \v 2 Wagme juwaŋ e unem qaji di pusi juwaŋ bul kobaquja. Pusi di aqa ñam lepat. Aqa siŋga bea aqa siŋga bul. Aqa medabu laion aqa medabu bul. Amal na aqa segi siŋgila wagme juwaŋ di yosiqa minjej, “Ni e ombla mandor kokba sqom.” Osiqa a ñam kobaquja yej. \v 3 Wagme juwaŋ di aqa gate bei nami qalnab moisiq yu ti so bulonaq e unem. Yu di olo mosoonaq e aqa pirigi unem. Onaqa tamo uŋgasari kalil wagme juwaŋ di uneb qaji naŋgi tulaŋ prugugetosib a dauryoqneb. \v 4 Amal na aqa segi ñam wagme juwaŋ di yej deqa tamo uŋgasari naŋgi amal a qa louoqneb. Osib wagme juwaŋ a qa dego louoqnsibqa maroqneb, “Tamo yai aqa siŋgila wagme juwaŋ aqa siŋgila ti kere? Tamo yai na a qoto itqa kere? Tamo dego bei sosai.” \p \v 5 Onaqa Qotei na wagme juwaŋ di odyonaqa tigelosiqa diqoqnsiqa Qotei misiliŋyoqnej. Qotei na a siŋgila yonaqa bai 42 a kumbra di yoqnej. \v 6 Yoqnsiqa aqa segi medabu waqtoqnsiqa Qotei misiliŋyoqnej. Osiqa Qotei aqa ñam ti aqa tal ti tamo uŋgasari laŋ qureq di unub qaji naŋgi ti misiliŋnjroqnej. \v 7 Onaqa Qotei na wagme juwaŋ di olo odyonaqa tigelosiqa Qotei aqa segi tamo uŋgasari naŋgi qoto itnjroqnsiqa naŋgi ñumoqnsiqa a segi qoto siŋgilaoqnej. Onaqa Qotei na a olo siŋgila yonaqa a na tamo uŋgasari kalil leŋ segi segi, sawa segi segi, anjam maro segi segi, jejamu segi segi naŋgi taqatnjroqnej. \v 8 Deqa tamo uŋgasari kalil mandamq di unub qaji naŋgi na wagme juwaŋ di biŋiyoqnsib aqa ñam tulaŋ soqtoqnqab. Tamo uŋgasari naŋgi di Qotei a nami mandam atosaisosiqa naŋgi ŋambile gaigai sqajqa saidosiq ŋambile qa buk miligiq di naŋgo ñam neŋgreŋyqa uratej. Buk di agi Kaja Du nami qalnab moiyej qaji aqa buk. \p \v 9 Tamo a dabkala ti sqas di a anjam endi geregere qusim poiyem. \v 10 Qotei a tamo bei tonto talq di waiyqa marimqa tamo di osib tonto talq di waiyqab. Tamo bei na tamo bei sebru na qalqas di a kamba sebru na qalib moiqas. Kumbra deqaji brantimqa bati deqa Qotei aqa segi tamo uŋgasari naŋgi Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatoqnebe. Osib gulbe qoboiyoqnsib soqnebe. \p \v 11 Onaqa wagme juwaŋ bei mandam miligiq na brantonaq e unem. Wagme di aqa gateq di qala aiyel soqneb. Qala di kaja du naŋgo qala bul. E aqa anjam maro quem di amal aqa anjam maro bul. \v 12 Wagme juwaŋ dena wagme juwaŋ e nami unem qaji aqa siŋgila kalil yaiyej. Yaiyosiqa a na mandam ti tamo uŋgasari mandamq di so qaji naŋgi ti naŋgo areqalo tigeltetnjreqnaqa naŋgi wagme juwaŋ e nami unem qaji a qa loueqnub. Wagme juwaŋ e nami unem qaji di agi qalnab moisiqa aqa yu olo mosoonaq e aqa pirigi unem. \v 13 Wagme juwaŋ bunu brantej qaji di a maŋwa tulaŋ kokba babteqnaq e unem. A maŋwa bei endegsi babteqnu. A na tamo uŋgasari naŋgo ulatamuq di ŋamyuwo meteqnaqa laŋ goge na ŋamyuwo brantoqnsiqa mandamq aiyeqnu. \v 14 Qotei na odyej deqa a maŋwa di wagme juwaŋ nami brantej qaji aqa ulatamuq di babteqnu. Osiqa kumbra dena a na tamo uŋgasari mandamq di so qaji naŋgi gisa gisaŋnjroqnsiqa endegsi minjreqnu, “Niŋgi sulum bei gereiyiy. Gereiyqa osibqa wagme juwaŋ aqa ulatamu bul gereiyosib aqa ñam soqtoqniy.” Wagme juwaŋ di agi nami serie na qalnab moisiq olo tigelosiqa ŋambile soqnej. \v 15 Qotei na wagme juwaŋ bunu brantej qaji di odyonaqa a na sulum di mondor yonaqa a ŋambile osiqa anjam mareqnu. A degyeqnu. Di kiyaqa? Tamo uŋgasari naŋgi sulum di biŋiyoqnsib a qa louoqnqajqa deqa. Tamo uŋgasari sulum di biŋiyqa urateqnub qaji naŋgi di a na ñumim moreŋqab. \p \v 16 Ariya wagme juwaŋ bunu brantej qaji a na aqa wau tamo naŋgi endegsi minjreqnu, “Niŋgi na tamo uŋgasari kalil naŋgo baŋ woqsi lanjaqsi ijo toqor atetnjriy.” Degsi minjreqnaqa naŋgi giloqnsib toqor atetnjreqnub. Tamo ñam saiqoji naŋgi ti tamo ñam ti tamo ñoro ti tamo iŋgi iŋgi saiqoji naŋgi ti kaŋgal tamo ti tamo naŋgo segi wau ojo qaji naŋgi ti kalil naŋgo baŋ woqsi lanjaqsi toqor ateleŋeqnub. \v 17 Tamo bei aqaq di toqor atqa minjib saidqas di a olo bunuqna iŋgi awaiyqajqa getentqab. A iŋgi bei qariŋyosim silali oqajqa dego getentqab. Toqor di wagme juwaŋ aqa segi ñam. Iga ñam di sisiyqom di aqa utru brantqas. \v 18 Tamo a areqalo bole ti sqas di a wagme juwaŋ aqa ñam di geregere sisiyosim poiyem. Ñam di tamo naŋgo ñam bul. Iga ñam di sisiyqom di 666 brantqas. \c 14 \s1 Kaja Du aqa tamo uŋgasari naŋgi lou bunuj na louoqneb \p \v 1 Onaqa e olo ŋam atsimqa Kaja Du a Saion manaq di tigelesonaq unem. Tamo 144,000 naŋgi dego a koba na tigelesonab unjrem. Unjrem di naŋgo lanjaq di Kaja Du aqa ñam ti aqa Abu aqa ñam ti neŋgreŋyonab soqnej. \v 2 Onaqa laŋ goge dia tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi anjam bei murqumyoqnsib mareqnabqa e naŋgo kakro quem. E naŋgo kakro quem di ya koba meli dosiq anjam ato bul. Kakro di kola aisiq anjam atobulej. E kakro quem di tamo naŋgi gombiŋ anjamo bul. \v 3 Tamo uŋgasari naŋgi di Qotei aqa awo jaram namoq di tigelesosibqa wagme qolqe ŋambile so qaji naŋgi ti tamo gate naŋgi ti naŋgo ŋamdamuq di lou bunuj na louoqneb. Tamo 144,000 Qotei na nami mandamq dena awaiyeleŋej qaji naŋgi segi lou di qalieqa kere. Tamo qudei naŋgi lou di qalieqa keresai. \v 4 Tamo 144,000 naŋgi di nami uŋa ti sambalaosaioqneb. Deqa naŋgo jejamu yala jigatosai. Naŋgi une saiqoji. Kaja Du a walwelosiq sawa sawaq gileqnaqa naŋgi a dauryosib laqnub. Tamo kalil mandamq di unub qaji naŋgo ambleq dena Qotei na tamo 144,000 naŋgi di awaiyeleŋej. Deqa naŋgi iŋgi meli bunuj bulosib Qotei aqa Kaja Du wo naŋgo segi tamo unub. \v 5 Naŋgi nami gisaŋ anjam bei marosaioqneb. Naŋgo jejamuq di une bei saiqoji. \s1 Laŋ aŋgro qalub naŋgi Qotei aqa anjam maroqneb \p \v 6 Onaqa laŋ aŋgro bei laŋ sorgomq di pururueqnaqa e unem. Laŋ aŋgro dena Qotei aqa anjam bole bati gaigai sqas qaji di osi giloqnsiqa tamo uŋgasari kalil mandamq di unub qaji naŋgi minjroqnsiq laqnej. A na tamo uŋgasari leŋ segi segi, sawa segi segi, anjam maro segi segi, jejamu segi segi naŋgi turtnjroqnsiq anjam bole di minjroqnsiq laqnej. \v 7 A tulaŋ leleŋoqnsiqa endegsi minjroqnej, “Qotei na tamo uŋgasari naŋgi peginjrqajqa bati brantqo. Deqa niŋgi Qotei ulaiyoqnsib aqa ñam soqtoqniy. Qotei a laŋ ti mandam ti yuwal ti ya jumbum ti kalil gereiyej. Deqa niŋgi a qa louoqniy.” \p \v 8 Onaqa laŋ aŋgro bei na laŋ aŋgro di dauryosiq bej. Bosiq endegsi marej, “Qure koba Babilon a tulaŋ padalougetqo! Od, a tulaŋ padalougetqo! Babilon a na tamo uŋgasari kalil mandamq di so qaji naŋgo are tigeltetnjreqnaqa naŋgi aqa sambala kumbra dauryoqneb. Osiqa a na wain siŋgila koba bul naŋgi anainjreqnaq nanarioqneb.” \p \v 9 Onaqa laŋ aŋgro bei a laŋ aŋgro aiyel naŋgi di daurnjrsiq bej. Bosiqa tulaŋ leleŋosiqa marej, “Tamo bei a wagme juwaŋ aqa sulum wo qa louoqnsimqa aqa lanjaqsi baŋqsi toqor oqas di a wain siŋgila koba uyobulqas. \v 10 Wain dena Qotei aqa minjiŋ siŋgila koba sigitejunu. Qotei a wain di ya ti bulyosai. A na aqa minjiŋ gambaŋq di qamsim tamo di anaiyim uyqas. Uysimqa Qotei aqa laŋ aŋgro naŋgi Kaja Du ombla naŋgo ulatamuq di ŋamyuwo na ti meniŋ yuo na ti jaqatiŋ koba oqnsim sqas. \v 11 Ŋamyuwo di aqa qurem bati gaigai oqoqnqas. Tamo naŋgi wagme juwaŋ aqa ñam ti aqa toqor ti osib aqa sulum wo biŋinjreqnub qaji naŋgi bati gaigai qanam ti qolo ti jaqatiŋ koba oqnsib sqab. Naŋgi aqaratqa keresai.” \p \v 12 Kumbra deqaji brantimqa bati deqa Qotei aqa segi tamo uŋgasari naŋgi gulbe qoboiyoqnsib siŋgila na tigelesoqnebe. Naŋgi di Qotei aqa dal anjam dauryoqnsibqa Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilateqnub. \p \v 13 Onaqa laŋ goge dia tamo bei a leleŋonaqa e aqa kakro quem. A na merbej, “Ni anjam endegsi neŋgreŋye, ‘Bini qa ti bunuq qa ti tamo uŋgasari Tamo Koba a qa naŋgo areqalo siŋgilatosib moreŋqab qaji naŋgi tulaŋ areboleboleinjrim sqab.’” Onaqa Qotei aqa Mondor a dego merbej, “Od, naŋgi mandam qa wau kalil uratosib laŋ qureq oqsib dia aqaratosib sqab. Kumbra bole kalil naŋgi mandamq di yoqneb qaji di aqa awai bole naŋgi laŋ qureq oqsib itqab.” \s1 Mandam qa iŋgi meli gentqa batiqo \p \v 14 Onaqa e olo ŋam atsimqa laŋbi qat unem. Tamo bei a laŋbiq di awesoqnej. Tamo di a Tamo Aŋgro bul. Aqa gateq di gate tatal gol na gereiyo qaji di atsiq soqnej. Aqa baŋq di sarep olekoba tulaŋ qala uge ojesoqnej. \v 15 Onaqa laŋ aŋgro bei a Qotei aqa atra talq dena brantosiq tulaŋ leleŋosiqa tamo laŋbiq di awesoqnej qaji di minjej, “Iŋgi meli gentqa batiqo. Mandam qa iŋgi kalil meliekritonub deqa ni ino sarep osimqa iŋgi meli giŋgeŋye.” \v 16 Onaqa tamo laŋbiq di awesoqnej qaji a na aqa sarep ganiŋyosiqa mandamq di iŋgi melieleŋej di kalil giŋgeŋyej. \p \v 17 Onaqa olo laŋ aŋgro bei a Qotei aqa atra tal laŋ qureq di unu qaji dena brantej. A dego sarep tulaŋ qala uge ojesoqnej. \v 18 A brantonaqa olo laŋ aŋgro bei a Qotei aqa atra bijalq dena brantej. Laŋ aŋgro di Qotei na siŋgila yonaqa a ŋamyuwo taqatesoqnej. A brantosiqa tulaŋ leleŋosiqa laŋ aŋgro sarep qala uge ojesoqnej qaji di minjej, “Mandam qa wain sil aqa gei meliekritonub. Deqa ni ino sarep qala uge di osimqa wain sil aqa gei giŋgeŋyosim sawa qujaiq di koroinjre.” \v 19 Degsi minjnaqa laŋ aŋgro dena tigelosiqa aqa sarep osiqa ganiŋyej. Ganiŋyosiqa mandamq di wain sil aqa gei melieleŋej qaji di kalil giŋgeŋyekritosiqa sawa qujaiq di koroinjrej. Osiqa wain gei parato qaji kulum kobaqujaq di breinjrej. Kulum dena Qotei aqa minjiŋ sigitejunu. \v 20 Kulum di qure koba aqa polomq di ateb unu. Kulum miligiq di naŋgi na wain sil aqa gei paraparainjrnabqa kulumq dena leŋ koba aisiqa mandamq di tulaŋ maqosiq oqsiq hos naŋgo medabu tiŋq di diŋej. Osiqa sawa tulaŋ kobaquja kabutej. 300 kilomita dego. \c 15 \s1 Laŋ aŋgro 7 naŋgi gulbe uge uge 7 ojesoqneb \p \v 1 Onaqa maŋwa kobaquja bei laŋ goge di brantonaq e unem. Unsimqa tulaŋ prugugetem. Laŋ aŋgro 7 naŋgi gulbe uge uge 7 ojesoqneb. Gulbe uge uge di koboamqa Qotei aqa minjiŋ torei koboqas. Amqa gulbe uge deqaji olo bunu brantqasai. \p \v 2 Onaqa e iŋgi bei yuwal baŋga bul unem. A tulaŋ jeqilosiq qunuŋ bulej. Yuwal babaŋ gogeq di ŋamyuwo puloŋoqnej. Tamo uŋgasari nami qoto siŋgilaosib wagme juwaŋ ti aqa sulum ti aqa ñam aqa toqor ti gotraŋnjreb qaji naŋgi yuwal qalaq di tigelosib Qotei aqa gombiŋ ojeleŋesoqneb. \v 3 Osib Qotei aqa wau tamo Moses aqa lou ti Kaja Du aqa lou na ti endegsib louoqneb, \q1 “O Tamo Koba Qotei, siŋgila kalil inoq di unu. \q1 Wau kalil ni yeqnum qaji di siŋgila koba. \q1 Iga ino wau di unoqnsim deqa tulaŋ prugeqnum. \q1 Tamo uŋgasari sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgo Mandor Koba agi ni segi. \q1 Kumbra kalil ni yeqnum qaji di tulaŋ boledamu. \q1 \v 4 O Tamo Koba, ni segi qujai kumbra tulaŋ bolequja yeqnum. \q1 Ino jejamuq di une bei saiqoji. \q1 Deqa tamo uŋgasari kalil naŋgi bati gaigai ni biŋimoqnsibqa ino ñam soqtoqnsib sqab. \q1 Tamo uŋgasari sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgi ino areq boqnsib ni qa louoqnqab. \q1 Ino kumbra bole kalil ni segi na boleq babtekritonum.” \p \v 5 Onaqa e olo ŋam atsimqa Qotei aqa atra tal laŋ qureq di unu qaji aqa siraŋ waqesonaq unem. Tal dia Qotei na aqa anjam bole babteqnu. \v 6 Onaqa laŋ aŋgro 7 gulbe uge uge 7 di ojesoqneb qaji naŋgi Qotei aqa atra talq dena brantosib oqedeb. Naŋgi gara jugo qat tulaŋ boledamu jigeleŋosib alalag gol na gereiyo qaji dena naŋgo are targaq di kaiŋyosib soqneb. \v 7 Onaqa wagme ŋambile so qaji bei a brantosiq tabir 7 gol na gereiyo qaji di eleŋosiqa laŋ aŋgro 7 naŋgi di enjrej. Tabir 7 di Qotei bati gaigai sqas qaji aqa minjiŋ na maqesoqneb. \v 8 Onaqa Qotei aqa riaŋ ti aqa siŋgila ti dena qurem koba oqsiqa Qotei aqa atra tal getentej. Deqa tamo bei a Qotei aqa atra tal miligiq gilqa keresai. Laŋ aŋgro 7 naŋgi gulbe uge uge 7 di bilentib koboamqa bati deqa tamo naŋgi olo Qotei aqa atra tal miligiq gilqa kere. \c 16 \s1 Laŋ aŋgro 7 naŋgi tabir 7 bilentonab mandamq aiyej \p \v 1 Onaqa tamo bei Qotei aqa atra tal miligiq di soqnej qaji a anjam bei marnaqa e aqa kakro quem. A tulaŋ leleŋosiqa laŋ aŋgro 7 naŋgi di endegsi minjrej, “Niŋgi tabir 7 Qotei aqa minjiŋ na maqeleŋejunu qaji di bimbleŋyib mandamq aiyem.” \p \v 2 Onaqa laŋ aŋgro matu a gilsiqa aqa tabir namo bilentonaqa mandamq aiyej. Mandamq ainaqa tamo uŋgasari wagme juwaŋ aqa toqor osib aqa sulum biŋiyoqneb qaji naŋgo jejamuq di yu siŋgila kokba tulaŋ uge bumbraŋyeleŋeb. \p \v 3 Onaqa laŋ aŋgro namba 2 a olo gilsiqa aqa tabir yuwalq di bilentej. Bilentonaqa yuwal a tamo moiyo qaji naŋgo leŋ bulej. Onaqa iŋgi iŋgi kalil yuwal miligiq di ŋambile so qaji naŋgi moreŋekriteb. \p \v 4 Onaqa laŋ aŋgro namba 3 a kamba gilsiqa aqa tabir bilentonaqa ya ti ya jumbum ti deq aiyej. Ainaqa ya kalil leŋ na ugeej. \v 5 Onaqa laŋ aŋgro bei a olo brantej. Laŋ aŋgro di ya kalil taqato qaji laŋ aŋgro. A na endegsi marnaq e quem, “O Qotei, ni bini unum. Ni nami soqnem. Ino kumbra kalil tulaŋ bolequja. Ino jejamuq di une bei saiqoji. Ni segi getento koba. Utru deqa ni na jeu tamo naŋgi peginjrsimqa gulbe endi naŋgoq qariŋyonum. O Qotei, ino kumbra di tulaŋ bole tiŋtiŋ. \v 6 Jeu tamo naŋgi dena ino medabu o qaji tamo naŋgi ti ino segi tamo uŋgasari naŋgi ti moiyotnjreqnab naŋgo leŋ aiyoqnej. Deqa ni na kamba leŋ anainjronum naŋgi uynub. Keretosim anainjronum.” \v 7 Onaqa atra bijal a endegsi marnaq e quem, “Od, Tamo Koba Qotei, siŋgila kalil inoq di unu. Ni na jeu tamo naŋgi di peginjreqnum di ni kumbra bole tiŋtiŋ yeqnum.”\fig |alt="Pouring out bowl" src="HK035A.tif" size="col" loc="Rev 16:7" copy="BFBS (Knowles)" ref="Uli Anjam 16:7" \fig* \p \v 8 Onaqa laŋ aŋgro namba 4 a gilsiqa aqa tabir seŋq di bilentonaqa Qotei na odonaqa seŋ tulaŋ kaŋkaŋosiqa tamo naŋgo jejamu koitetnjrej. \v 9 Seŋ aqa ŋamyuwo di tulaŋ kaŋkaŋosiq tamo naŋgo jejamu koitetnjrej. Qotei na gulbe uge di qariŋyej deqa naŋgi aqa ñam misiliŋyoqnsib aqa ñam soqtqa urateb. Osib naŋgi are bulyosai. \p \v 10 Onaqa laŋ aŋgro namba 5 a gilsiqa aqa tabir osiqa wagme juwaŋ aqa awo jaramq di bilentej. Bilentonaqa tamo uŋgasari wagme juwaŋ na taqatnjresoqnej qaji naŋgi ambrukobainjrnaq soqneb. Sosib jaqatiŋ tulaŋ koba osib qala bisiriqtoqneb. \v 11 Naŋgo jaqatiŋ qa ti yu uge uge naŋgo jejamuq di bumbraŋyeleŋeb qaji deqa ti naŋgi tulaŋ minjiŋ oqetnjrnaqa Qotei laŋ qureq di unu qaji a misiliŋyoqneb. Naŋgo kumbra uge uge yoqneb qaji di naŋgi uratosai. Naŋgi are bulyosai dego. \p \v 12 Onaqa laŋ aŋgro namba 6 a gilsiqa aqa tabir Yufretis ya kobaq di bilentej. Bilentonaqa ya jeŋosiq mandor kokba naŋgi seŋ oqo sawaq dena bqajqa gam waqej. \v 13 Onaqa e mondor uge qalub unjrem. Mondor uge qalub di balum du du bul. Naŋgi amal aqa medabuq na ti wagme juwaŋ aqa medabuq na ti gisaŋ anjam maro qaji wagme juwaŋ aqa medabuq na ti branteleŋeb. \v 14 Mondor uge qalub dena maŋwa gargekoba yoqnsibqa mandor kokba sawa sawa kalil taqatejunub qaji naŋgoq giloqnsib minjreqnub, “Niŋgi na nuŋgo qaja tamo kalil koroinjrsib minjribqa Qotei a tamo uŋgasari naŋgi peginjrqa batiamqa naŋgi qoteleŋqab.” Qotqajqa bati di Qotei siŋgila ti unu qaji aqa bati koba. \p \v 15 Onaqa Yesus a marej, “Niŋgi quiy. E bajiŋ tamo bul nuŋgoq boqujatqai. Deqa tamo bei a ŋam sosim aqa gara tigsim sqas di a areboleboleiyqas. A yosi laqasai. Tamo uŋgasari naŋgi aqa jemai unqasai.” \p \v 16 Ariya mondor uge qalub dena mandor kokba sawa sawa kalil taqatejunub qaji naŋgi joqsibqa Armagedon sawaq di koroinjreb. Ñam Armagedon di Hibru anjam. Aqa damu, Megido mana. \p \v 17 Onaqa laŋ aŋgro namba 7 a gilsiqa aqa tabir jagwaq di bilentej. Bilentonaqa atra tal miligiq di tamo bei a anjam marnaqa e aqa kakro quem. Tamo di a Qotei aqa awo jaram jojomq di tigelesoqnej. A tulaŋ leleŋosiqa marej, “Gulbe kalil koboonub.” \v 18 Onaqa minjal ti qatroŋ ti kola anjam ti branteb. Mimiŋ dego brantej. Mimiŋ di tulaŋ kobaquja. Mimiŋ deqaji nami brantosaioqnej. Qotei na Adam gereiyej bati deqa mimiŋ deqaji brantosai dena bosi bosiq agi bini unum. \v 19 Mimiŋ dena Babilon qure koba tulaŋ niñaqyosiqa potoqalubtej. Qure kalil dego padaleleŋeb. Babilon aqa kumbra tulaŋ ugedamu. Aqa kumbra deqa Qotei a are qalsiqa wain siŋgila koba gambaŋq di qamsiq Babilon anaiyonaq uysiq nanariej. Wain dena Qotei aqa minjiŋ koba sigitejunu. \v 20 Onaqa nui kalil naŋgo so sawa uratosib jaraiyeleŋeb. Mana kalil dego jaraiyosib koboeb. \v 21 Bati deqa ais oŋgol kokba awa bul aiyeleŋej. Ais oŋgol di tulaŋ kokba. Ais oŋgol segi segi naŋgo gulbe 50 kilogram. Ais di laŋ goge na tamo naŋgo jejamuq aisiqa naŋgi tulaŋ ugeugeinjrej. Qotei na ais di qariŋyej deqa tamo naŋgi Qotei misiliŋyoqneb. \c 17 \s1 Qotei na sambala uŋa kobaquja awai ugedamu yqas \p \v 1 Onaqa laŋ aŋgro 7 tabir 7 ojesoqneb deqaji bei na bosiqa merbej, “Ni endeq au. Bamqa Qotei na sambala uŋa kobaquja a pegiyosim awai ugedamu yim ni osormit unqam. Sambala uŋa di ya kokbaq di awejunu. \v 2 Mandor kokba kalil mandamq di unub qaji naŋgi a ombla na sambalaoqnsib laqneb. Tamo kalil mandamq di unub qaji naŋgi dego a ti sambalaoqnsib laqneb. Deqa naŋgi wain bul uyoqnsib nanarioqneb.” \p \v 3 Onaqa Qotei aqa Mondor na e siŋgilatbonaqa laŋ aŋgro dena e osiqa wadau sawaq osi gilej. Osi gilnaqa e ŋam atsim uŋa bei sonaq unem. Uŋa di a wagme juwaŋ bei lent aqa quraq di awesoqnej. Wagme juwaŋ aqa jejamuq di ñam gargekoba neŋgreŋyonab soqneb. Ñam di Qotei misiliŋyo qaji ñam. Wagme juwaŋ di aqa gate 7 soqneb. Aqa qala 10 dego soqneb. \v 4 Uŋa di gara lent utru aiyela dena kabuosiq soqnej. Gol ti meniŋ naimyo ti kolilei boledamu na ti walaosiq awesoqnej. Aqa baŋq di gambaŋ gol na gereiyo qaji ojesoqnej. Aqa kumbra uge uge na ti aqa sambala kumbra jigat dena ti gambaŋ miligiq di maqeleŋesoqnej. Aqa kumbra di Qotei aqa ŋamgalaq di tulaŋ ugedamu. \v 5 Uŋa aqa lanjaq di aqa ñam neŋgreŋyonab soqnej. Ñam di sasir anjam. Aqa ñam bole agiende, “Babilon qure kobaquja. A sambala uŋa kalil naŋgo ai. Mandam qa kumbra uge uge kalil naŋgo ai agi a segi.” Aqa ñam bole agide. \v 6 Uŋa dena Qotei aqa segi tamo uŋgasari naŋgi ugeugeinjroqnsiqa ñumeleŋeqnaq moreŋoqneb. Tamo uŋgasari naŋgi di Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatosib aqa ñam mare mare laqneb qaji. Uŋa dena naŋgi ñumeqnaq naŋgo leŋ aiyeqnaqa a leŋ di wain bul uyoqnsiq nanarioqnej. Yeqnaqa e di unsimqa tulaŋ prugugetosim are koba qaloqnem. \p \v 7 Onaqa laŋ aŋgro dena e merbej, “Ni kiyaqa are koba qaleqnum? Uŋa de wo wagme juwaŋ lent wo naŋgo kumbra di sasir anjam. Wagme juwaŋ di agi gate 7 ti qala 10 ti unu. A na uŋa di qolaiyejunu. Naŋgo aiyel sasir anjam di aqa utru uliejunu. Di e na babtitqa ni que. \v 8 Wagme juwaŋ ni unonum qaji di a nami soqnej. A bini sosai. Bunuqna a olo sub guma kobaq dena brantosim torei padalqas. Amqa tamo uŋgasari kalil mandamq di unub qaji naŋgi na wagme juwaŋ di unsibqa tulaŋ prugugetqab. Wagme juwaŋ di a nami soqnej. A bini sosai. A olo bunuqna brantqas. Tamo uŋgasari naŋgi di Qotei a nami mandam atosaisosiqa naŋgi ŋambile gaigai sqajqa saidosiq ŋambile qa buk miligiq di naŋgo ñam neŋgreŋyqa uratej. \p \v 9 “Tamo a areqalo bole ti sqas di a anjam endi geregere poiyem. Wagme juwaŋ aqa gate 7 naŋgi dena mana 7 sigitnjrejunub. Uŋa di a mana 7 goge quraq di awejunu. \v 10 Gate 7 naŋgi dena mandor kokba 7 sigitnjrejunub. Mandor 5 naŋgi nami padaleb. Qujai unu. Qujai a mandor brantosaiunu. A mandor brantqajqa tariŋeqnu. A bunuqna mandor brantosim sokiñalayosim padalqas. \v 11 Wagme juwaŋ a dego mandor koba bei. A mandor kokba 7 naŋgo ambleq di unu. A mandor koba namba 8. A dego torei padalqas. A nami soqnej bini sosai. \p \v 12 “Ariya qala 10 ni unjronum qaji di naŋgo utru e na ubtit ni quqwam. Naŋgi na mandor kokba 10 sigitnjrejunub. Naŋgi dego mandor brantosaiunub. Naŋgi bunuqna wagme juwaŋ aqa ñam osib a ombla mandor kokba sqab. Sokiñalayosib olo padalqab. \v 13 Naŋgi mandor kokba sosibqa areqalo qujaitosib naŋgo segi siŋgila ti ñam ti kalil wagme juwaŋ di yqab. \v 14 Osib Kaja Du qa ŋiriŋosib qoto itqab. Amqa Kaja Du a qoto siŋgilaosimqa naŋgi buŋnjrqas. Kaja Du a tamo kokba kalil naŋgo Tamo Koba. A mandor kokba kalil naŋgo Mandor Koba. Tamo uŋgasari a ombla unub qaji naŋgi a ti qoto siŋgilaqab. Naŋgi di Kaja Du na metnjrsiq aqa segi tamo uŋgasari sqajqa giltnjrej qaji. Deqa naŋgi aqa anjam bole dauryeqnub.” \p \v 15 Onaqa laŋ aŋgro dena olo merbej, “Ya kokba sambala uŋa a di awesonaq ni unonum qaji di aqa utru e na ubtit ni quqwam. Ya kokba dena tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi sigitnjrejunub. Naŋgi di leŋ segi segi, jejamu segi segi, anjam maro segi segi naŋgi. \v 16 Qala 10 ni unjronum qaji naŋgi ti wagme juwaŋ a ti naŋgi na sambala uŋa di jeutosib a tulaŋ ugeugeiyosib gara bumbraŋyetosib aqa damu uyekritosib tanu ŋamyuwo na koitqab. \v 17 Qotei a segi na mandor kokba 10 naŋgo are tigeltetnjrej deqa naŋgi aqa areqalo dauryosib uŋa di degsib ugeugeiyqab. Deqa bati brantimqa naŋgi areqalo qujaitosib naŋgo segi siŋgila ti ñam ti kalil wagme juwaŋ di yibqa Qotei aqa anjam kalil nami marej qaji di aqa damu brantqas. \v 18 Uŋa ni unonum qaji di aqa utru e na ubtit ni quqwam. Uŋa di a qure kobaquja. A mandor kokba kalil mandamq di unub qaji naŋgo mandor koba sosiqa naŋgi taqatnjreqnu.” \c 18 \s1 Babilon qure kobaquja a tulaŋ padalougetej \p \v 1 Onaqa laŋ aŋgro bei a laŋ qure uratosiq mandamq aiyeqnaq e unem. Laŋ aŋgro di tulaŋ siŋgila koba. Aqa qasaŋ na walaej dena mandam kalil suwaŋekritej. \v 2 A tulaŋ leleŋosiqa endegsi marej, “Babilon qure kobaquja a padalougetqo! Od, a padalougetqo! Babilon qure di mondor uge uge kalil naŋgo so sawa. Mondor uge naŋgi ti qebari jigat naŋgi ti qebari uge kalil dego qure dia unub. \v 3 Tamo uŋgasari sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgi Babilon ombla na sambalaoqnsib laqneb. Deqa naŋgi wain siŋgila koba bul uyoqnsib nanarioqneb. Mandor kokba mandamq di unub qaji naŋgi dego Babilon ombla na sambalaoqnsib laqneb. Silali qa wauo tamo naŋgi Babilon aqa kumbra uge uge dena silali koba oqneb. Babilon a kumbra tulaŋ ugedamu yoqnej. Aqa kumbra deqa a jemaiyosaioqnej.” \p \v 4 Onaqa laŋ goge dia tamo bei a leleŋonaqa e aqa kakro quem. A endegsi marej, “O ijo tamo uŋgasari, niŋgi Babilon qure di uratosib ijoq boiy. Une kalil a yeqnu qaji di niŋgi yo uge. Aqa une deqa a gulbe tulaŋ ugedamu oqas. Niŋgi a beteryosib gulbe di o uge. \v 5 Babilon aqa une kalil di tumbolosiq oqsiq laŋ qure ojqoqa e unonum. Aqa kumbra uge deqa Qotei a are walyosaieqnu. \v 6 Niŋgi aqa kumbra uge kalil deqa a kambatiy. A kumbra uge yoqnsiqa olo di buŋyoqnsiqa kumbra tulaŋ ugedamu yeqnu. Niŋgi aqa kumbra uge deqa keretosib a kambatiy. A wain siŋgila koba gambaŋq di qamsiq bulyeqnu. Deqa niŋgi olo wain tulaŋ siŋgila koba bulyosib a kamba anaiyiy. \v 7 A na aqa segi ñam soqtoqnsiqa sambalaoqnsiqa kumbra uge uge yeqnu. Niŋgi aqa kumbra deqa keretosib a jaqatiŋ koba yibqa a akamugetqas. A segi qa mareqnu, ‘E mandor koba unum. E ijo segi awo jaram kobaqujaq di awejunum. E uŋa qobul sai. Gulbe bei ijoq bqa keresai. Deqa e akamqasai.’ \v 8 A degsi mareqnu deqa bati qujai qa gulbe tulaŋ uge uge aqaq aiyeleŋosim a makobaiyim akamugetqas. Osim a mamyimqa aqa jejamu ŋamyuwo na yugwas. Qotei Koba siŋgila ti unu qaji a degsim Babilon aqa kumbra uge qa pegiyosim tulaŋ padaltougetqas. \p \v 9 “Mandor kokba mandamq di unub qaji naŋgi Babilon ombla na sambalaoqnsib kumbra tulaŋ ugedamu yoqneb. Deqa Babilon a ŋamyuwo na yuim qurem oqoqnimqa mandor kokba naŋgi qurem di unsibqa akamaniyosib tulaŋ are gulbeinjrqas. \v 10 Naŋgi Babilon aqa jaqatiŋ koba di unsibqa tulaŋ ulaugetqab. Osib isaq di tigelesosib maroqnqab, ‘O Babilon, ni qure kobaquja! Ni nami qure siŋgila koba soqnem! Ariya bini ni tulaŋ padalougetonum! Bati qujai qa ino kumbra uge aqa awai agi ni itonum!’ \p \v 11 “Silali qa wauo tamo sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgi Babilon aqa jaqatiŋ di unsibqa akamaniyoqnsibqa are tulaŋ gulbeinjroqnqas. Di kiyaqa? Tamo qudei naŋgi olo naŋgo iŋgi iŋgi awaiyoqnqasai. \v 12 Naŋgo iŋgi iŋgi agi gol, silva, meniŋ boledamu, kolilei tulaŋ boledamu, gara qat naimyo, gara lent utru segi segi, gara yauŋo pirqaqo. Naŋgo ñoro qudei agi ŋamtaŋ quleqt bole bole, iŋgi iŋgi elefan aqa qalagei na gereiyo qaji, iŋgi iŋgi ŋamtaŋ boledamu na gereiyo qaji, iŋgi iŋgi bras na gereiyo qaji, iŋgi iŋgi ain na gereiyo qaji, iŋgi iŋgi meniŋ naimyo na gereiyo qaji. \v 13 Naŋgo iŋgi iŋgi qudei agi meiwo, lei uyo qaji, sum koitib quleq oqwajqa, namur quleqt, goreŋ quleqt, wain, goreŋ goiyo qaji, bem sum. Naŋgo ñoro qudei agi makau, kaja, hos roŋgom ti, kaŋgal tamo naŋgo jejamu ti naŋgo qunuŋ ti. Iŋgi iŋgi kalil deqaji tamo qudei naŋgi olo bunu awaiyoqnqasai. \v 14 Deqa silali qa wauo tamo naŋgi na Babilon endegsib minjoqnqab, ‘Iŋgi iŋgi kalil ni tulaŋ arearetmoqnej qaji agi ni uratmosib koboonub. Ñoro bole bole kalil ni silali kobaquja na awaiyem qaji de ti ino wala bole bole ti agi koboonub. Deqa iŋgi iŋgi kalil deqaji ni olo bunu unqasai bole sai.’ \p \v 15 “Silali qa wauo tamo naŋgi na iŋgi iŋgi deqaji gargekoba qariŋyeqnabqa Babilon na awaiyoqnsiqa silali tulaŋ koba enjroqnej. A kumbra di yoqnej deqa bunuqna a jaqatiŋkobaiyqas. Yimqa silali qa wauo tamo naŋgi di unsibqa ulaugetosib isaq di tigelesosibqa akamaniyoqnsib are tulaŋ gulbeinjroqnqas. \v 16 Osib endegsib Babilon minjoqnqab, ‘O qure koba Babilon, ni tulaŋ padalougetonum! Nami ni gara qat tulaŋ naimyo na kabuoqnsimqa gara lent utru segi segi jugoqnsimqa ino jejamu gol na ti meniŋ boledamu na ti kolilei boledamu na ti walatoqnsim soqnem. \v 17 Deqa bati qujai qa ino silali ti ino wala ti kalil agi saiekritonub.’ Silali qa wauo tamo naŋgi degsib Babilon minjoqnqab. \p “Qobuŋ ojo tamo naŋgi ti tamo qobuŋ na laqnub qaji naŋgi ti tamo qobuŋq di waueqnub qaji naŋgi ti tamo yuwalq dena silali eqnub qaji naŋgi ti kalil Babilon qure koqyosibqa isaq di tigelesqab. \v 18 Tigelesosib ŋamyuwo na a yuim qurem oqoqnimqa di unsibqa tulaŋ leleŋoqnsib maroqnqab, ‘Qure endi tulaŋ kobaquja. Qure bei qure ende ti keresai.’ \v 19 Naŋgi degsib maroqnsibqa wi sum oqnsib naŋgo gateq di atoqnsibqa akamaniyoqnsibqa are tulaŋ gulbeinjroqnqas. Osib tulaŋ leleŋoqnsib endegsib Babilon minjoqnqab, ‘O qure koba Babilon, ni padalougetonum! Qobuŋ taqato tamo yuwalq di laqnub qaji naŋgi inoq dena silali tulaŋ koba oqneb. Deqa naŋgi ino jaqatiŋ di unsibqa are tulaŋ gulbeinjroqnqas. O aiyo! Bati qujai qa ni torei padalougetonum!’ \p \v 20 “O laŋ qure ti Qotei aqa segi tamo uŋgasari niŋgi ti tamo kalil Yesus na aqa anjam mare mare laqajqa qariŋgej qaji niŋgi ti Qotei aqa medabu o tamo niŋgi ti Babilon qure padalougetqo di unsib areboleboleiŋgeme. Babilon aqa kumbra uge kalil Qotei na unekritosiqa deqa keretosiq awai uge yqo. Babilon na niŋgi ugeugeiŋgoqnej deqa Qotei na kamba a ugeugeiyqo.” \p \v 21 Ariya anjam di koboonaqa laŋ aŋgro siŋgila koba bei a bosiqa bem sum kuroyo qaji meniŋ kobaquja osiq soqtosiqa yuwalq di waiyej. Osiqa marej, “Qotei na degsim Babilon qure koba siŋgila na waiyim tamo qudei na olo bunu a unqasai. \v 22 O Babilon qure, bunuqna tamo naŋgi inoq di gombiŋ ti yumba ti gul ti naŋgo anjam ato olo quoqnqasai. Iŋgi iŋgi gereiyo tamo naŋgi dego olo bunu inoq di sqasai. Bem sum kuroyibqa inoq di olo anjam atim quqwasai. \v 23 Waŋal inoq di olo puloŋqasai. Inoq di tamo uŋa wo olo baŋ ojqasai. Deqa naŋgo aiyel anjam inoq di bunu quqwasai. Nami ino silali qa wauo tamo naŋgi tamo kokba soqneb. Ariya bini naŋgi koboonub. O Babilon, ni ino gumaniŋ kumbra na tamo uŋgasari sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgi gisa gisaŋnjroqnem. \p \v 24 “Babilon qure a na Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgi ti Qotei aqa segi tamo uŋgasari naŋgi ti ñumeqnaq moreŋoqneb. Aqa une di aqa jejamuq di sonaqa Qotei a unqo. Tamo uŋgasari kalil jeu tamo naŋgi na ñumoqneb qaji naŋgo leŋ aiyeqnaq Qotei a unsiqa une di Babilon aqa jejamuq di atqo.” \c 19 \s1 Tamo uŋgasari naŋgi Qotei aqa ñam soqtoqneb \p \v 1 Onaqa laŋ goge dia tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi murqumyeqnabqa e naŋgo kakro quem. Naŋgi murqumyoqnsib endegsib maroqneb, “Iga gago Qotei aqa ñam soqtoqnqom! A ñam koba ti siŋgila koba ti unu. Iga padalqa laqnamqa a na iga eleŋej. \v 2 A kumbra bole tiŋtiŋ na tamo uŋgasari naŋgi peginjreqnu. Agi a na sambala uŋa kobaquja pegiyqo. Uŋa dena aqa sambala kumbra na tamo uŋgasari kalil mandamq di so qaji naŋgi ugeugeinjroqnej. Osiqa Qotei aqa wau tamo naŋgi dego ñumeqnaq moreŋoqneb. Aqa une deqa Qotei na a awai uge yqo.” \p \v 3 Ariya naŋgi olo leleŋoqnsib endegsib maroqneb, “Iga Qotei aqa ñam soqtoqnqom! Ŋamyuwo na Babilon qure yuim aqa qurem bati gaigai oqoqnqas!” Naŋgi degsib maroqneb. \v 4 Onaqa tamo gate 24 naŋgi ti wagme qolqe ŋambile so qaji naŋgi ti siŋga pulutosibqa Qotei awo jaramq di awejunu qaji a qa louoqnsib maroqneb, “Bole. Iga Qotei aqa ñam soqtoqnqom!” \v 5 Onaqa awo jaram jojomq di tamo bei a tigelosiqa anjam bei marnaqa e aqa kakro quem. A leleŋosiq endegsi marej, “Qotei aqa wau tamo niŋgi ti tamo uŋgasari Qotei qa ulaeqnub qaji niŋgi ti tamo laŋaj ti tamo ñam ti kalil niŋgi Qotei aqa ñam soqtoqniy!” \s1 Kaja Du aqa uŋa baŋ ojqa batiqo \p \v 6 Onaqa laŋ goge dia tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi murqumyoqnsib anjam mareqnabqa e naŋgo kakro quem. Naŋgo kakro di ya kobaquja meli dosiq anjam atobulej. Naŋgo kakro di kola aisiq anjam atobulej. Naŋgi tulaŋ leleŋoqnsibqa endegsib maroqneb, “Iga gago Tamo Koba Qotei aqa ñam soqtoqnqom! Siŋgila kalil aqaq di unu. Deqa bini a Mandor Koba sosiq iŋgi iŋgi kalil taqateqnu! \v 7 Bini iga Qotei qa tulaŋ areboleboleigoqnimqa aqa ñam soqtoqnqom. Di kiyaqa? Kaja Du na aqa uŋa baŋ ojqa bati brantqoqa aqa uŋa a walaosiqa aqa jejamu gereiyqo. \v 8 Qotei na a gara qat tulaŋ naimyo jigetqo. Gara di tulaŋ milalosiq suwaŋejunu.” Gara qat naimyo dena kumbra bole tiŋtiŋ kalil sigitejunu. Kumbra bole di Qotei aqa segi tamo uŋgasari naŋgi dauryeqnub. \p \v 9 Onaqa laŋ aŋgro dena olo merbej, “Ni anjam endegsim neŋgreŋye, ‘Kaja Du aqa uŋa baŋ ojqa batiqo deqa aqa Abu Qotei na iŋgi koba goiqo. Goisiq aqa segi tamo uŋgasari naŋgi metnjrqoqa iŋgi uyqa bonub. Bonub qaji naŋgi tulaŋ areboleboleinjrqas.’” Osiqa merbej, “Anjam endi Qotei aqa anjam bole.” \v 10 Laŋ aŋgro na e degsi merbonaqa e aqa areq di siŋga pulutosim a biŋiyqa laqnamqa a na olo merbej, “Ni e biŋibaim! E ni bul. E ni ti tamo kalil Yesus aqa anjam qa naŋgo areqalo siŋgilateqnub qaji naŋgi ti koba na wau qujai. Iga kalil was. Deqa ni Qotei segi biŋiyoqnime. Iga qalie, Yesus a Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgo are tigeltetnjreqnaqa naŋgi aqa anjam palonteqnub.” \s1 Jon a tamo hos quraq di awesonaq unej \p \v 11 Onaqa e olo ŋam atsimqa laŋ waqonaqa hos qat bei brantonaq unem. Tamo hos quraq di awesoqnej qaji aqa ñam agiende, “Qotei aqa wau geregere taqateqnu qaji tamo.” Aqa ñam bei, “Kumbra bole yeqnu qaji tamo.” A kumbra bole tiŋtiŋ na tamo uŋgasari naŋgi peginjroqnsiqa naŋgi qoto itnjreqnu. \v 12 Aqa ŋamdamu ŋam puloŋ bul puloŋeqnu. Aqa gateq di gate tatal gargekoba atejunu. Gate tatal di mandor kokba naŋgi na ateqnub deqaji bul. Aqa jejamuq di ñam bei neŋgreŋyeb unu. Ñam di a segi qalie. Tamo bei a ñam di qaliesai. \v 13 A gara olekoba osiqa leŋq di tuqtosiq dena kabuejunu. Aqa ñam endegsib mareqnub, “Qotei aqa Anjam.” \v 14 Qaja tamo tulaŋ gargekoba laŋ qureq dena hos segi segi osibqa hos quraq di awoeleŋosib tamo di dauryosib gileqnab e unjrem. Hos naŋgi di qat kalil. Qaja tamo naŋgi di gara qat tulaŋ naimyo milalo jigejunub. \v 15 Tamo di aqa medabuq na serie olekoba tulaŋ qala uge branteqnu. A serie di osimqa tamo uŋgasari sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgi ñumeleŋqas. A bu toqoŋ ain na gereiyo qaji di dego ojsimqa dena tamo uŋgasari sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgi siŋgila na taqatnjroqnqas. Osimqa wain gei parato qaji kulumq di aqa siŋga waiyosim wain gei paraparainjrqas. Kulum dena Qotei siŋgila koba ti unu qaji aqa minjiŋ sigitejunu. \v 16 Tamo di aqa gara olekobaqsi aqa qaloqsi ñam endegsib neŋgreŋyeb unu, “Mandor kokba kalil naŋgo Mandor Koba. Tamo kokba kalil naŋgo Tamo Koba.” \p \v 17 Onaqa laŋ aŋgro bei seŋq di tigelesonaq e unem. A tulaŋ leleŋosiqa qebari kalil laŋ sorgomq di pururueqnub qaji naŋgi endegsi minjrej, “Niŋgi bosib koroabqa Qotei na iŋgi koba atsim metŋgim niŋgi uyiy. \v 18 Mandor kokba ti qaja tamo naŋgo gate kokba ti tamo siŋgila ti hos naŋgi ti tamo hos quraq di awejunub qaji naŋgi ti naŋgo qusa niŋgi bosib uyiy. Kaŋgal tamo ti tamo naŋgo segi wau ojo qaji naŋgi ti tamo laŋaj ti tamo ñam ti kalil naŋgo qusa niŋgi bosib uyiy.” \p \v 19 Onaqa e olo ŋam atsimqa mandam qaji mandor kokba kalil naŋgi ti naŋgo qaja tamo naŋgi ti wagme juwaŋ a ti bosib koroesonab unjrem. Naŋgi na tamo hos quraq di awesoqnej qaji aqa qaja tamo naŋgi ti qoto itnjrqa marsib koroesoqneb. \v 20 Ariya tamo dena wagme juwaŋ wo gisaŋ anjam maro qaji wagme juwaŋ wo naŋgi aiyel ojej. A na naŋgi aiyel ŋambile sonab ojsiqa wainjrnaq ŋamyuwoq aiyeb. Ŋamyuwoq di meniŋ kalil yusiq ñaŋgaeqnu. Wagme juwaŋ aqa ulatamuq di gisaŋ anjam maro qaji wagme na maŋwa tulaŋ kokba yoqnej. Aqa kumbra dena a na tamo uŋgasari naŋgi gisa gisaŋnjroqnej. Tamo uŋgasari naŋgi di wagme juwaŋ aqa toqor osib aqa sulum biŋiyoqneb. \v 21 Onaqa tamo hos quraq di awesoqnej qaji a na wagme juwaŋ aqa qaja tamo kalil naŋgi ñumeqnaq moreŋoqneb. Serie olekoba aqa medabuq na brantej qaji dena naŋgi ñumoqnej. Onaqa qebari kalil naŋgi bosib qaja tamo naŋgo qusa uynab mene diqnjrej. \c 20 \s1 Satan a wausau 1,000 sub guma kobaq di sqas \p \v 1 Onaqa laŋ aŋgro bei laŋ goge na mandamq aiyeqnaq e unem. Qotei na a siŋgila yonaqa a sub guma koba taqatqajqa marsiq sil rauŋga osiq mandamq aiyej. \v 2 Aisiq amal kobaquja ojsiq sil dena tontej. Amal di wausau 1,000 tontim sqas. A nami soqnej qaji. Aqa ñam Satan. Aqa ñam bei, “Tamo Uŋgasari Kalil Naŋgo Ñam Ugetetnjro Qaji.” \v 3 Laŋ aŋgro dena Satan ojsiq tontosiqa sub guma kobaq di waiyej. Waiyosiqa sub me kabutosiqa qandimtej. A dia wausau 1,000 sqas. Deqa a na sawa bei bei qaji naŋgi olo gisa gisaŋnjrqasai. A subq di tariŋosim soqnimqa wausau 1,000 di koboamqa a olo uratib oqedosim sokiñalayqas. \p \v 4 Onaqa e awo jaram kokba qudei unjrem. Awo jaram kokbaq di tamo qudei naŋgi awoeleŋesoqneb. Tamo naŋgi di Qotei na wau enjrnaqa naŋgi awo jaram kokbaq di awoosib tamo uŋgasari naŋgi peginjroqneb. Onaqa e tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba nami moreŋeb qaji naŋgo qunuŋ unjrem. Tamo uŋgasari naŋgi di nami Yesus aqa ñam maroqnsibqa Qotei aqa anjam siŋgila na ojesoqneb deqa jeu tamo naŋgi na naŋgo kakro giŋgeŋnjrnab naŋgi moreŋeb. Tamo uŋgasari naŋgi di wagme juwaŋ aqa sulum wo biŋinjrosaioqneb. Naŋgo lanjaqsi baŋqsi wagme juwaŋ aqa toqor osai. Deqa naŋgi olo ŋambile osib wausau 1,000 Kristus ombla mandor kokba sqab. \v 5 Di subq na tigelo namo qaji. Tamo uŋgasari Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatosai qaji naŋgi bati deqa ŋambile oqasai. Naŋgi mati tariŋosib soqnibqa wausau 1,000 di koboamqa naŋgi subq na tigelqab. \v 6 Tamo uŋgasari namoosib subq na tigelqab qaji naŋgi di Qotei aqa segi tamo uŋgasari bole. Deqa naŋgi tulaŋ areboleboleinjrqas. Naŋgi moiyo bunu qaji turqasai. Moiyo dena naŋgi taqatnjrqa keresai dego. Naŋgi Qotei aqa Kristus wo naŋgo atra tamo sosib wausau 1,000 Kristus ombla mandor kokba sqab. \s1 Satan a bati gaigai ŋamyuwo kobaq di jaqatiŋ oqnsim sqas \p \v 7 Wausau 1,000 di koboamqa sub guma koba aqa me olo waqtibqa Satan a subq dena oqedqas. \v 8 Oqedosim sawa sawa kalilq giloqnsimqa tamo uŋgasari naŋgi gisa gisaŋnjroqnqas. Tamo uŋgasari naŋgi di Gok sawa ti Magok sawa ti dena beleŋqab. Satan na naŋgi koroinjrimqa qoto qa gilqab. Naŋgo qaja tamo naŋgi tulaŋ gargekoba. Naŋgi ulul bul sisiyqa keresai. \v 9 Naŋgi sawa sawa kalilq dena bosib Qotei aqa qure koba a na tulaŋ qalaqalaiyeqnu qaji di agutesqab. Osib Qotei aqa segi tamo uŋgasari naŋgo so sawa dego agutesqab. Yim bati deqa laŋ goge na ŋamyuwo aisim qaja tamo naŋgi di koitnjrqas. \v 10 Satan a naŋgi gisa gisaŋnjroqnej aqa une deqa Qotei na a waiyim ŋamyuwoq aiqas. Ŋamyuwoq di meniŋ kalil yusiq ñaŋgaeqnu. Wagme juwaŋ wo gisaŋ anjam maro qaji wagme juwaŋ wo naŋgi aiyel nami ŋamyuwoq di breinjreb unub. Deqa Satan a dego Qotei na waiyim ŋamyuwoq aisim naŋgi aiyel koba na bati gaigai qolo ti qanam ti ŋamyuwoq di jaqatiŋ oqnsib sqab. \s1 Qotei a awo jaram kobaqujaq di awesoqnej \p \v 11 Onaqa e awo jaram kobaquja bei tulaŋ qat unem. Tamo awo jaramq di awesoqnej qaji aqa ulatamuq dena mandam ti laŋ ti jaraiyosib loumeb. \v 12 E ŋam atsimqa tamo uŋgasari nami moreŋeb qaji naŋgi awo jaram namoq di tigelesonab unjrem. Tamo ñam ti tamo laŋaj ti kalil e unjrem. Unjreqnam laŋ aŋgro qudei naŋgi na buk qudei osi bosib waqteleŋeb. Buk miligiq di kumbra kalil tamo uŋgasari naŋgi nami yoqneb qaji di Qotei na neŋgreŋyonaq soqnej. Buk bei dego laŋ aŋgro naŋgi osi bosib waqteb. Buk di ŋambile gaigai sqajqa buk. Tamo awo jaramq di awesoqnej qaji a buk miligiq di anjam sisiyosiq anjam dena tamo uŋgasari moreŋo qaji naŋgi peginjrej. \v 13 Tamo uŋgasari kalil nami yuwalq di moreŋeb qaji naŋgi yuwal na uratnjrnaq tigeleb. Moiyo Qure na dego tamo uŋgasari nami moreŋeb qaji naŋgi uratnjrnaq tigeleb. Tamo awo jaramq di awesoqnej qaji a na tamo uŋgasari naŋgo segi segi kumbra kalil dena naŋgi peginjrej. \v 14 Osiqa Moiyo Qure osiq ŋamyuwo kobaq di waiyej. Ŋamyuwo koba di moiyo bunu qaji. \v 15 Tamo uŋgasari kalil naŋgo ñam ŋambile qa buk miligiq di sosai qaji naŋgi di Qotei na breinjrnaq ŋamyuwo kobaq aiyeleŋeb. \c 21 \s1 Laŋ bunuj ti mandam bunuj ti brantqab \p \v 1 Onaqa e laŋ bunuj ti mandam bunuj ti unjrem. Laŋ namij ti mandam namij ti koboeb. Yuwal dego koboej. \v 2 Onaqa e Qotei aqa qure koba Jerusalem bunuj di dego unem. Qure di Qotei aqaq di sosiqa laŋ goge dena mandamq aiyeqnaq e unem. Qure di aqa wala tulaŋ boledamu. Uŋa a tamo baŋ ojqa osim walaqas dego kere. \v 3 Onaqa awo jaram namoq di tamo bei a tigelosiq anjam marnaqa e aqa kakro quem. A tulaŋ leleŋosiqa marej, “Niŋgi quiy. Bini Qotei aqa tal aisiq tamo uŋgasari naŋgoq di unu. Deqa Qotei a naŋgo ambleq di sqas. Naŋgi aqa segi tamo uŋgasari sqab. Od, Qotei a naŋgi koba na sqab. A naŋgo Qotei sqas. \v 4 A naŋgo ŋam ya kalil nuntetnjrqas. Deqa naŋgi olo akamqasai. Naŋgi olo moreŋqasai. Naŋgi olo are gulbeinjrqasai. Naŋgi olo jaqatiŋ oqasai. Kumbra namij kalil di koboqas.” \p \v 5 Onaqa tamo awo jaramq di awesoqnej qaji a marej, “Niŋgi quiy. E iŋgi iŋgi kalil bunuj atonum.” Osiqa merbej, “Ni ijo anjam kalil endi neŋgreŋye. Anjam endi bole. Tamo naŋgi qusib marqab, ‘Bole.’” \v 6 Osiqa olo merbej, “Bati kereqo. E segi qujai namoq di unum. E segi qujai bunuq di sqai. E iŋgi iŋgi kalil qa utru. Wau kalil e yeqnum qaji di e olo koboteqnum. Tamo a ya qaryimqa e na ŋambile qa ya jumbumq dena tigsiy anaiyit uyqas. Ya di awai saiqoji. E na laŋa anaiyqai. \v 7 Tamo a Satan ombla qotsim siŋgilaqas di e na iŋgi iŋgi kalil di laŋa yqai. E aqa Qotei soqnit a ijo aŋgro sqas. \p \v 8 “Ariya tamo ulakobaeqnub qaji naŋgi ti tamo Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatosaieqnub qaji naŋgi ti ŋamyuwo kobaq aiqab. Tamo kumbra uge uge yo qaji, leŋ ojo qaji, sambala kumbra yo qaji, gumaniŋo qaji, quñam qalo qaji, gisaŋ qotei biŋinjro qaji, gisaŋ anjam maro qaji naŋgi di ŋamyuwo kobaq aiyeleŋqab. Ŋamyuwoq di meniŋ yusiq ñaŋgaeqnu. Ŋamyuwo di moiyo bunu qaji.” \s1 Jon a Jerusalem bunuj unej \p \v 9 Onaqa laŋ aŋgro 7 tabir 7 ojesoqneb naŋgi deqaji bei bosiqa ijo areq di tigelej. Tabir 7 miligiq di nami gulbe uge uge 7 jigsib bilentonab mandamq aisiq tamo uŋgasari naŋgi tulaŋ ugeugeinjrsiq Qotei aqa minjiŋ kobotej. Laŋ aŋgro dena merbej, “Ni endeq au. Bamqa Kaja Du aqa uŋa bunuj walaqo qaji di osormit unqam.” \v 10 Onaqa Qotei aqa Mondor na e siŋgilatbonaqa laŋ aŋgro dena e osiqa mana tulaŋ goge kobaq oqej. Oqsiq dia Qotei aqa qure koba Jerusalem bunuj osorbej. Qure di Qotei aqaq di sosiqa laŋ goge dena mandamq aiyeqnaq e unem. \v 11 Qure di Qotei aqa riaŋ na tulaŋ suwantej. Qotei aqa riaŋ di tulaŋ bolequja. A meniŋ boledamu bul. A tulaŋ suwaŋosiq meniŋ jaspa bulej. Osiqa tulaŋ jeqilosiq qunuŋ bulej. \v 12 Qure di naŋgi na dadaŋyeb. Dadaŋ di tulaŋ goge koba. Dadaŋ di aqa siraŋme 12 soqneb. Siraŋme jojomq di laŋ aŋgro 12 naŋgi tigelesoqneb. Siraŋmeq di Israel tamo uŋgasari naŋgo moma utru 12 naŋgo ñam neŋgreŋyonab soqneb. \v 13 Dadaŋ guta qa di siraŋme qalub soqneb. Dadaŋ tauŋ qa di siraŋme qalub soqneb. Dadaŋ bebeŋ qa di siraŋme qalub soqneb. Dadaŋ guma qa di siraŋme qalub soqneb. \v 14 Meniŋ kokba 12 na dadaŋ aqa utru siŋgilateb. Meniŋ quraq di tamo 12 Kaja Du na qariŋnjrnaq aqa anjam mare mare laqneb qaji naŋgo ñam atnab soqneb. \p \v 15 Laŋ aŋgro e anjam merbej qaji a toqoŋ bei gol na gereiyo qaji di ojesoqnej. Ojsiqa qure ti qure aqa dadaŋ ti dadaŋ aqa siraŋme ti naŋgo ole keretej. \v 16 Qure aqa par ti ole ti kerekere. Laŋ aŋgro dena toqoŋ di osiqa qure keretej di aqa par ti ole ti goge ti 2,200 kilomita. Qure aqa par ti ole ti goge ti kerekere. \v 17 Laŋ aŋgro na qure aqa dadaŋ keretej di aqa goge 144 meta. Toqoŋ laŋ aŋgro na ojesoqnej qaji di mandam qaji toqoŋ. Kereto dena a na dadaŋ keretej. \p \v 18 Qure aqa dadaŋ di Qotei na meniŋ jaspa na gereiyej. Qure di gol na gereiyej. Qure di tulaŋ riaŋosiq qunuŋ bulej. \v 19 Meniŋ boledamu segi segi na dadaŋ aqa utru walatej. Meniŋ boledamu namba 1 aqa ñam jaspa. Meniŋ namba 2 aqa ñam sapaia. A qenjent. Meniŋ namba 3 aqa ñam aget. Meniŋ namba 4 aqa ñam emeral. A ŋam baŋga gesgi bul. \v 20 Meniŋ namba 5 aqa ñam sadonikis. A lentosiq qatej dego. Meniŋ namba 6 aqa ñam konilian. A lent. Meniŋ namba 7 aqa ñam krisolait. A merient. Meniŋ namba 8 aqa ñam beril. A ŋam baŋga gesgi bul. Meniŋ namba 9 aqa ñam topas. A merient. Meniŋ namba 10 aqa ñam krisopres. Meniŋ namba 11 aqa ñam haiasin. Meniŋ namba 12 aqa ñam ametis. A lent. \v 21 Dadaŋ aqa siraŋ 12 di meniŋ qat kokba 12. Meniŋ kokba di kolilei tanu bul. Siraŋ segi segi di meniŋ qat qujai. Qure aqa gam kalil gol na gereiyeb. Gam di tulaŋ jeqilosiq qunuŋ bulej. \p \v 22 Qure dia e atra tal bei unosai. Tamo Koba Qotei siŋgila ti unu qaji aqa Kaja Du wo naŋgi segi aiyel qure di aqa atra tal. \v 23 Qure di seŋ ti bai ti na suwantosai. Qotei aqa segi riaŋ na qure di suwanteqnu. Kaja Du a segi qure di aqa puloŋ. \v 24 Tamo uŋgasari sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgi qure di aqa riaŋ na walweloqnqab. Mandor kokba sawa sawa kalil taqatejunub qaji naŋgi na naŋgo ñoro bole bole oqnsib qure miligiq osi boqnqab. \v 25 Dadaŋ aqa siraŋme kalil waqesqab. Olo kabuesqasai. Bati gaigai waqesqab. Qure dia qolooqnqasai. Gaigai suwaŋo sqas. \v 26 Tamo uŋgasari sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgi na naŋgo wala ti naŋgo ñoro bole bole ti oqnsib qure koba di miligiq osi boqnqab. \v 27 Ariya tamo kumbra uge uge yeqnub qaji naŋgi ti tamo gisaŋ anjam mareqnub qaji naŋgi ti iŋgi iŋgi jiga ti kalil qure di miligiq gilqa keresai. Tamo uŋgasari naŋgo ñam ŋambile qa buk miligiq di Qotei na neŋgreŋyej qaji naŋgi segi qure di miligiq gilqa kere. Ŋambile qa buk di agi Kaja Du aqa segi buk. \c 22 \s1 Jon a ŋambile qa ya ti ŋam ti unej \p \v 1 Onaqa laŋ aŋgro dena e ya bei osorbej. Ya di ŋambile qa ya. Ya di tulaŋ riaŋosiq qunuŋ bulej. Ya di Qotei aqa Kaja Du wo naŋgo awo jaramq dena bosiq qure aqa gam koba dauryosiq sumoqnej. \v 2 Ya qalaq di ŋambile qa ŋam bei tigelesoqnej. Ŋam di bai segi segi gei utru yoqnqas. Bai bei gei utru bei yqas. Bai bei gei utru bei yqas. Degsim gilsim gei utru 12 yqas. Aqa baŋga na tamo uŋgasari sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgo ma kobotetnjroqnqas.\fig |alt="River from a throne" src="Exodus_22_2a.tif" size="span" loc="Rev 22:2" copy="Kambari" ref="Uli Anjam 22:2" \fig* \v 3 Iŋgi kalil Qotei a uge qa mareqnu qaji naŋgi qure dia sqasai. \p Qure dia Qotei aqa Kaja Du wo naŋgo awo jaram sqas. Qotei aqa wau tamo naŋgi a qa louoqnqab. \v 4 Osib aqa ulatamu unoqnqab. A na aqa segi ñam naŋgo lanjaq di neŋgreŋyim sqas. \v 5 Qure dia ambruqasai. Deqa waŋal qatrentqasai. Seŋ suwaŋqasai. Tamo Koba Qotei a segi na tamo uŋgasari naŋgi suwantnjroqnim naŋgi bati gaigai mandor kokba sqab. \s1 Yesus a boqujatqas \p \v 6 Onaqa laŋ aŋgro dena olo merbej, “Anjam endi bole kalil. Tamo naŋgi qusib marqab, ‘Bole.’ Tamo Koba Qotei na aqa laŋ aŋgro qariŋyqoqa bosiq aqa wau tamo naŋgi kumbra urur brantqas qaji di osornjrqo. Qotei na aqa medabu o qaji tamo naŋgo are tigeltetnjreqnaqa naŋgi aqa anjam palonteqnub. \v 7 Niŋgi quiy. Yesus a marqo, ‘E nuŋgoq boqujatqai.’” \p Tamo uŋgasari naŋgi Qotei aqa anjam e buk endia neŋgreŋyonum qaji di dauryqab di naŋgi tulaŋ areboleboleinjrqas. \p \v 8 E Jon. E anjam kalil endi quem. Kumbra kalil e ubtosim buk endia neŋgreŋyonum qaji di e unem. Unsimqa laŋ aŋgro kumbra di osorbej qaji aqa areq di siŋga pulutosim a biŋiyqa laqnamqa a na merbej, \v 9 “Ni e biŋibaim! E ni bul. E ni ti ino was agi Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgi ti koba na wau qujai. Tamo uŋgasari buk endia anjam dauryeqnub qaji naŋgi dego iga koba na wau qujai. Deqa ni Qotei segi biŋiyoqnime.” \v 10 Osiqa merbej, “Qotei aqa anjam ni buk endia neŋgreŋyonum qaji di tentaim. Kumbra kalil ni ubtosim buk endia neŋgreŋyonum qaji di brantqa bati jojomqo. \v 11 Deqa uŋgum. Tamo uŋgasari kumbra uge uge yeqnub qaji naŋgi olo kumbra uge uge yoqnebe. Tamo uŋgasari kumbra jigat yeqnub qaji naŋgi olo kumbra jigat yoqnebe. Tamo uŋgasari kumbra bole bole yeqnub qaji naŋgi olo kumbra bole bole yoqnebe. Tamo uŋgasari Qotei aqa kumbra boleq di sosib dauryeqnub qaji naŋgi olo aqa kumbra boleq di sosib dauryoqnebe.” \p \v 12 Yesus a mareqnu, “Niŋgi quiy. E urur boqujatqai. Bosiy tamo naŋgo kumbra segi segi pegiyosiy awai enjrqai. \v 13 E segi qujai namoq di unum. E segi qujai bunuq di sqai. E segi namo qaji. E segi bunu qaji dego. E iŋgi iŋgi kalil qa utru. Wau kalil e yeqnum qaji di e olo koboteqnum. \p \v 14 “Tamo uŋgasari naŋgo gara yansonab qatej qaji naŋgi tulaŋ areboleboleinjrim sqab. Naŋgi ŋambile qa ŋam gei osib uyqa kere. Naŋgi Qotei aqa qure koba dego miligiq gilqa kere. Deqa naŋgi areboleboleinjrim sqab. \v 15 Ariya tamo uŋgasari kumbra uge uge yeqnub qaji naŋgi Qotei aqa qure koba di miligiq gilqasai. Naŋgi oqeq di sqab. Tamo uŋgasari gumaniŋo qaji, quñam qalo qaji, sambala kumbra yo qaji, leŋ ojo qaji, gisaŋ qotei biŋinjro qaji, gisaŋ kumbra dauryqajqa tulaŋ arearetnjro qaji naŋgi Qotei aqa qure koba di miligiq gilqasai. Naŋgi oqeq di sqab. \v 16 E Yesus. E na ijo laŋ aŋgro qariŋyonumqa niŋgi qure qureq di ijo ñam qa koroeqnub qaji nuŋgoq aisiq anjam endi palontosiq merŋgwo. E Mandor Koba Devit aqa leŋ na ŋambabem qaji. E Devit aqa Aŋgro. Nebeqa burbas bunuj oqeqnu dego kere e degsim minjaleqnum.” \p \v 17 Qotei aqa Mondor wo Kaja Du aqa uŋa bunuj wo naŋgi aiyel na mareqnub, “Yesus, ni aue.” Tamo kalil ijo anjam endi queqnub qaji naŋgi marebe, “Yesus, ni aue.” Tamo bei a ya qaryimqa bosim ŋambile qa ya osim uyem. Ya di awai saiqoji. Qotei na laŋa anaiyqas. \s1 Jon a anjam bei siŋgila na marej \p \v 18 E Qotei aqa anjam buk endia neŋgreŋyonum. Tamo kalil anjam endi queqnub qaji naŋgi e siŋgila na endegsi minjrqai. Tamo bei a anjam bei osim Qotei aqa anjam ende ti turtqas di gulbe uge uge kalil e ubtosim buk endia neŋgreŋyonum qaji di Qotei na kamba tamo di yqas. \v 19 Tamo bei a Qotei aqa anjam e buk endia neŋgreŋyonum qaji mutu bei osim taqal waiyqas di Qotei na kamba tamo di taqal waiyimqa a ŋambile qa ŋam gei osim uyqasai. A Qotei aqa qure koba miligiq gilqasai dego. \p \v 20 Tamo a kumbra endi kalil ubtosiq marqo qaji a olo marqo, “Bole, e boqujatqai.” \p Anjam endi bole. O Tamo Koba Yesus, ni aue. \p \v 21 Tamo Koba Yesus a tamo uŋgasari kalil naŋgi qa are boleiyeme. Bole.