\id JAS - Anjam NT [boj] -Papua New Guinea 2014 (DBL -2017) \h Jems \toc1 Jems \toc2 Jems \toc3 Je \mt1 JEMS \c 1 \p \v 1 E Jems. E Tamo Koba Yesus Kristus aqa Abu Qotei wo naŋgo wau tamo. Israel naŋgo moma utru 12 naŋgo leŋ agi niŋgi. O was niŋgi kalil kaiye. E na anjam endi neŋgreŋyosim nuŋgoq qariŋyonum. Niŋgi nuŋgo segi segi qure utru uratosib jaraiyosib sawa sawa kalil keretosib di unub. \s1 Iga gulbe qoboiyeqnum dena iga siŋgila eqnum \p \v 2 O ijo was, gulbe utru segi segi gargekoba nuŋgoq boqnimqa niŋgi gulbe deqa tulaŋ areboleboleiŋgim soqniy. \v 3 Gulbe deqaji nuŋgoq boqnimqa niŋgi nuŋgo areqalo Yesus qa bole siŋgilatqab kiyo sai kiyo di Qotei a geregere unqas. Niŋgi qalie, gulbe dena niŋgi siŋgilatŋgeqnaqa niŋgi gulbe qoboiyeqnub. \v 4 Deqa niŋgi bati gaigai siŋgila na tigeloqnsib gulbe qoboiyoqniy. Niŋgi degyqab di niŋgi Qotei aqa kumbra bei qa truquoqnqasai. Niŋgi tulaŋ kere na sqab. \s1 Tamo bei a powo qa truquosimqa a Qotei pailyim Qotei na powo yqas \p \v 5 Ariya tamo bei a powo qa truquosimqa a Qotei pailyem. Yimqa Qotei na a powo yqas. Niŋgi qalie, Qotei a tamo uŋgasari kalil naŋgi iŋgi bole bole enjreqnu. Naŋgi Qotei pailyeqnab a naŋgi qa olo ŋiriŋosaieqnu. \v 6 Ariya tamo bei a Qotei pailyqa osimqa a are gulbeiyaiq. Osim endegsi maraiq, “Qotei na iŋgi bole ebqas kiyo sai kiyo?” A degsi maraiq. A Qotei qa aqa areqalo siŋgilatosim pailyem. Jagwa tigelosiq yuwal korkortoqnsiqa oqe aiyeqnu dego kere tamo are gulbeiyeqnu qaji a bati bei Qotei qa aqa areqalo siŋgilatoqnsiqa olo bati bei aqa areqalo siŋgilatosaieqnu. \v 7 Tamo Koba a na tamo deqaji naŋgi iŋgi bei enjrqasai. Deqa tamo deqaji naŋgi endegsib are qalaib, “Iga iŋgi bole bole oqnqom.” Di sai. \v 8 Naŋgi areqalo aiye aiyeltoqnsib kumbra laŋa laŋa yeqnub deqa Qotei na naŋgi iŋgi bei enjrqasai. \s1 Jems a ñoro tamo ti tamo iŋgi saiqoji naŋgi ti anjam minjrej \p \v 9 Kristen was bei a ñam saiqoji soqnimqa a areboleboleiyem. Di kiyaqa? A Qotei aqa ŋamgalaq di ñam koba ti unu deqa. \v 10 Tamo bei ñoro koba ti unu qaji a dego areboleboleiyem. Di kiyaqa? A Qotei aqa ŋamgalaq di ñam saiqoji unu deqa. Tamo naŋgi ñoro koba koroiyqajqa arearetnjreqnu qaji naŋgi balamtamo aqa so bulosib sokiñalayosib moreŋqab. \v 11 Iga qalie, seŋ oqsim kaŋkaŋamqa balamtamo aqa so laosim moiyim aqa wala bole di koboqas. Dego kere tamo naŋgi ñoro koba ti unub qaji naŋgi wau bei bei yoqnsib bati qujai qa urur moreŋosib koboqab. \s1 Qotei na iga are qametgosaieqnu \p \v 12 Tamo uŋgasari gulbe qoboiyoqnsib siŋgila na tigelejunub qaji naŋgi areboleboleinjreme. Mondoŋ Qotei a naŋgi qa tulaŋ arearetim awai boledamu enjrim naŋgi ŋambile gaigai sqab. Qotei a marej, “E na tamo kalil e qalaqalaibeqnub qaji naŋgi awai bole enjrqai.” Qotei a degsi marej.\fig |alt="Crown of life" src="HK027B.tif" size="col" loc="Jas 1:12" copy="BFBS (Knowles)" ref="Jems 1:12" \fig* \v 13 Deqa tamo bei a une atqajqa are prugyimqa a endegsi maraiq, “Qotei na are qametbqoqa e une atqajqa are prugbeqnu.” A degsi maraiq. Iga na Qotei aqa are qametim a une yqa keresai dego kere Qotei na iga une atqajqa are qametgosaieqnu. \v 14 Gago segi segi are miligi tigeloqnsiqa iga titgeqnu. Gam dena gago segi areqalo uge na iga uneq breigwa oqnsiqa walawalaigoqnsiqa gisaŋgeqnu. \v 15 Gago are miligi tigeleqnu di uŋa a gumaŋeqnu dego kere. Bunuqna uŋa a aŋgroteqnu dego kere gago are miligi tigeloqnsiqa une babteqnu. Yeqnaqa gago une di tulaŋ kobaeqnaqa iga moiyo gam tureqnum. \p \v 16 O ijo was bole, une aqa kumbra dena niŋgi gisaŋgaim deqa niŋgi une kalil uratiy. \v 17 Iŋgi bole bole kalil Qotei na iga egeqnu qaji di laŋ goge na branteqnaq iga laŋa eleŋeqnum. Abu Qotei suwaŋoq di unu qaji a na iŋgi di qariŋyeqnaqa gagoq beqnu. Qotei a kumbra bubulyosaieqnu. A seŋ qunuŋ bul sai. Seŋ qunuŋ a olekobaoqnsiqa olo truqueqnu Qotei a degyosaieqnu. \v 18 A aqa segi areqalo dauryosiq iga gereigej deqa a gago Abu. A aqa anjam bole na iga gereigej deqa iga iŋgi meli bunuj bulosim iŋgi iŋgi kalil a nami gereinjrej qaji di tulaŋ buŋnjrejunum. \s1 Iga Qotei aqa anjam laŋa quqwasai \p \v 19 O ijo was bole, niŋgi endegsi poiŋgem. Niŋgi anjam bei marqa osibqa urur medabu waqtaib. Mati didaboqniy. Urur minjiŋ oqaiq. \v 20 Tamo naŋgi urur minjiŋ oqetnjreqnu qaji naŋgi Qotei aqa kumbra bole dauryqa keresai. \v 21 Deqa niŋgi kumbra uge uge jigat kalil taqal waiyoqniy. Osib nuŋgo segi ñam aguq atoqnsib Qotei aqa anjam a na nami nuŋgo are miligiq di atej qaji di niŋgi ojesoqniy. Ojesqab di Qotei a nuŋgo qunuŋ oqas. \v 22 Ariya niŋgi Qotei aqa anjam di bole dauryoqniy. Laŋa qusib olo urataib. Niŋgi laŋa quqwab di niŋgi nuŋgo segi jejamu gisaŋyqab. \v 23 Tamo bei a Qotei aqa anjam laŋa quoqnsiq olo dauryqa urateqnu di a tamo ya jeqiloq di aqa ulatamu uneqnu dego bul. \v 24 A ya jeqiloq di aqa ulatamu unsim olo puluosim giloqnsim aqa ulatamu unqo qaji di a olo are walyqas. \v 25 Qotei aqa dal anjam bunuj unu. Dal anjam di bole tiŋtiŋ. Qotei a gago une aqa siŋgila kobotetgwa osiqa dal anjam di iga egej. Deqa gago une na iga olo ojqa keresai. Tamo naŋgi dal anjam di geregere peleiyoqnsib dauryoqnqab di Qotei a naŋgo wau kalil boletoqnqas. Ariya tamo naŋgi dal anjam di laŋa qusib olo are walnjrqas di Qotei a naŋgo wau bei boletqasai. \p \v 26 Tamo bei a endegsi are qalqas, “E gaigai Qotei qa loueqnum. Deqa e Kristen tamo bole.” Ariya tamo di a aqa segi medabu geregere taqatqasai di a na aqa segi jejamu gisaŋyqas. Deqa a Qotei qa loueqnu di a laŋa loueqnu. \v 27 Iga Kristen tamo uŋgasari unum deqa iga kumbra bole endeqaji yoqnqom. Iga na aŋgro mandum naŋgi ti uŋa qobul naŋgi ti geregereinjroqnsim naŋgo gulbe kalil qoboiyetnjrqom. Osim iga gago segi walwel taqatosim mandam endeqa kumbra jigat kalil uratekritqom. Iga kumbra deqaji yoqnqom di iga Qotei aqa ŋamgalaq di Kristen tamo bole une saiqoji sqom. \c 2 \s1 Niŋgi na tamo kalil naŋgi turtnjrsib kumbra qujai enjroqniy \p \v 1 O ijo was kalil, gago Tamo Koba Yesus Kristus a riaŋ koba ti unu. Niŋgi a qa nuŋgo areqalo siŋgilateqnub deqa e niŋgi endegsi merŋgwai. Niŋgi na tamo ñam ti naŋgi areinjroqnsib olo tamo ñam saiqoji naŋgi qoreinjroqnaib. \v 2-3 Nuŋgo kumbra agiende. Ñoro tamo bei a gara boledamu na walaosim baŋriŋ gol na gereiyo qaji di jigsim nuŋgo Qotei tal miligiq gilqas di niŋgi aqa ñam soqtqab. Osib a geregereiyosib minjibqa awo jaram boleq di awoqas. Ariya tamo bei iŋgi iŋgi saiqoji a gara jigat braŋo jigsimqa Qotei tal miligiq gilqas di niŋgi aqa ñam aguq atsib minjqab, “Ni qalaq di tigelesoqne” o “Ni mandamq di awo.” \v 4 O ijo was, niŋgi kumbra degyeqnub di niŋgi areqalo uge ti sosib tamo naŋgi laŋa peginjreqnub. \p \v 5 O ijo was bole, niŋgi quiy. Tamo uŋgasari iŋgi iŋgi saiqoji naŋgi Qotei na giltnjrej deqa naŋgi torei a qa naŋgo areqalo siŋgilateqnub. Agi Qotei a nami endegsi marej, “Tamo uŋgasari e qalaqalaibeqnub qaji naŋgi di e na taqatnjrsiy naŋgo Mandor Koba sqai.” \v 6 O ijo was, niŋgi kiyaqa tamo iŋgi iŋgi saiqoji naŋgo ñam aguq ateqnub? Niŋgi are qaliy. Yai naŋgi na niŋgi ugeugeiŋgoqnsib nuŋgo jejamuq di une eŋgoqnsib niŋgi joqoqnsib anjam pegiyo talq di tigeltŋgeqnub? Ñoro tamo naŋgi na niŋgi degŋgeqnub. \v 7 Tamo naŋgi dena Yesus aqa ñam boledamu misiliŋyeqnub. Ñam di agi Qotei a nuŋgoq di atej unu. \p \v 8 Mandor Koba Qotei aqa dal anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu, “Ni ino segi jejamu gereiyeqnum dego kere tamo uŋgasari naŋgi degsim gereinjroqnime.” O ijo was, niŋgi dal anjam di dauryosib keretqab di niŋgi kumbra bolequja yqab. \v 9 Ariya niŋgi na tamo qudei naŋgi areinjroqnsib olo tamo qudei naŋgi qoreinjreqnub di niŋgi une ateqnub. Deqa niŋgi dal anjam gotraŋyo qaji tamo brantonub. \v 10 Tamo bei a dal anjam mutu kalil dauryekritosim ariya qujai bole qujai grotqas di a dal anjam mutu kalil grotekritqo. Deqa aqa jejamuq di gulbe sqas. \v 11 Iga qalie, Qotei a nami dal anjam endegsi marej, “Ni tamo bei aqa uŋa jejamu ojetaim.” Osiqa dego marej, “Ni tamo bei qalsim moiyotaim.” Bole, ni tamo bei aqa uŋa jejamu ojetosaieqnum. Ariya ni tamo bei qalsim moiyotqam di ni dal anjam gotraŋyo qaji tamo brantqam. \v 12 Qotei a gago une aqa siŋgila kobotetgwa osiqa dal anjam bunuj egej. Deqa gago une na iga olo ojqa keresai. O ijo was niŋgi quiy. Qotei a dal anjam deqa are qalsim iga pegigwas. Deqa niŋgi nuŋgo anjam maro ti nuŋgo kumbra ti kalil geregere taqatoqniy. \v 13 Niŋgi tamo naŋgi qa dulqasai di une pegiyo bati qa Qotei a kamba dego niŋgi qa dulqasai. Ariya niŋgi tamo naŋgi qa duloqnqab di une pegiyo bati qa niŋgi une saiqoji sqab. \s1 Tamo a Yesus qa aqa areqalo siŋgilatqas di // a kumbra bole babtoqnqas \p \v 14 O ijo was niŋgi quiy. Tamo bei a mareqnu, “E Yesus qa ijo areqalo siŋgilateqnum.” A degsi maroqnsiq ariya a kumbra bole bei yala babtosaieqnu. Laŋa medabu na anjam mareqnu. Deqa tamo di Qotei na oqasai. \v 15-16 Kristen was bei a gara saiqoji kiyo iŋgi saiqoji kiyo soqnimqa nuŋgo ambleq di tamo bei na minjqas, “Ni lawo na gilsim gara bei osim jigsim iŋgi uysim menetmim soqne.” A anjam segi laŋa minjqo deqa anjam dena kiyersim a aqaryaiyqas? Keresai. \v 17 Dego kere iga Yesus qa gago areqalo siŋgilatosim ariya iga kumbra bole bei babtosaieqnum di iga laŋa gago areqalo Yesus qa siŋgilateqnum. Deqa iga tamo moisiq aqa jejamu laŋa unu dego bul sqom. \p \v 18 Tamo bei a endegsi marqas, “E Yesus qa ijo areqalo siŋgilateqnum.” Degsi marimqa e na kamba minjqai, “O was, ni kumbra bole bei babtosaieqnum. Deqa e kiyersiy qalieqai, ni bole Yesus qa ino areqalo siŋgilateqnum? E qalieqa keresai. Ariya e Yesus qa ijo areqalo siŋgilatosiy kumbra bole dego turtosiy yoqnqai di ni e nubsim merbqam, ‘Bole, ni ino areqalo Yesus qa bole siŋgilateqnum.’ \v 19 Ni mareqnum, ‘Bole, Qotei a segi qujai unu.’ Ni kere mareqnum. Mondor uge naŋgi dego degsib maroqnsib Qotei ulaiyeqnub. \v 20 Ni nanari tamo. Ni mareqnum, ‘E Yesus qa ijo areqalo siŋgilateqnum.’ Ni degsi maroqnsim ariya ni olo kumbra bole bei babtosaieqnum. Deqa ni laŋa medabu na mareqnum. Ni ijo anjam endi poimqa are soqnim poimeme.” \v 21 O ijo was niŋgi quiy. Nami gago moma utru Abraham a na aqa aŋgro qujai Aisak osiq Qotei atraiyqa marsiq atra bijalq di atej. Atnaqa Qotei a Abraham aqa kumbra di unsiqa minjej, “Ni degyonum deqa ni ijo ŋamgalaq di tamo bole une saiqoji unum.” \v 22 Niŋgi are qaliy. Abraham a Qotei qa aqa areqalo siŋgilatosiq kumbra bole dego turtosiq yej. Aqa areqalo Qotei qa siŋgilatej qaji de ti aqa kumbra bole ti aiyeltosiq dauryej. Deqa iga endegsi marqom, Abraham aqa kumbra bole dena aqa areqalo Qotei qa siŋgilatej qaji di taqyosiq tulaŋ keretej. \v 23 Deqa Qotei aqa anjam bei nami neŋgreŋyeb qaji aqa damu brantej. Anjam agiende, “Abraham a Qotei qa aqa areqalo siŋgilatej deqa Qotei na minjej, ‘Ni ijo ŋamgalaq di tamo bole une saiqoji unum.’” Osiqa Abraham minjej, “Ni ijo was bole.” \v 24 Deqa ijo was niŋgi qalie, tamo naŋgi Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatosib ariya naŋgi olo kumbra bole bei babtqasai di naŋgi Qotei aqa ŋamgalaq di tamo bole une saiqoji sqa keresai. Tamo naŋgi Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatoqnsib kumbra bole dego turtosib yeqnub qaji naŋgi segi Qotei aqa ŋamgalaq di tamo bole une saiqoji unub. \p \v 25 Niŋgi sambala uŋa Rahap a qa dego are qaliy. Rahap aqa kumbra bole agiende. Josua a tamo aiyel naŋgi qariŋnjrnaqa Jeriko qureq gilnabqa qure deqaji naŋgi na tamo aiyel naŋgi di ñumqa laqnab Rahap a naŋgi aiyel ulitnjrej. Osiqa gam bei osornjrnaqa naŋgi jeu tamo naŋgi alelnjrsibqa jaraiyeb. Rahap a kumbra bole di yej deqa a Qotei aqa ŋamgalaq di uŋa bole une saiqoji soqnej. \v 26 Iga qalie, tamo a me mondor ti sqasai di a moiqas. Dego kere tamo bei a Yesus qa aqa areqalo siŋgilatosim ariya a olo kumbra bole babtqasai di a tamo moisiq aqa jejamu laŋa unu dego bul sqas. \c 3 \s1 Iga gago segi medabu geregere taqatqom \p \v 1 O ijo was kalil, tamo quja quja segi Qotei aqa anjam palontoqnebe. Tamo gargekoba naŋgi anjam palontoqnaib. Niŋgi qalie, mondoŋ une pegiyo batiamqa Qotei na anjam palonto tamo naŋgo wau qa geregere peginjrqas. \v 2 Bati gaigai iga kumbra gro groyeqnum. Ariya iga gago anjam maro qa grotqasai di iga tamo bolequja sqom. Sosimqa gago baŋ ti siŋga ti jejamu ti kalil geregere taqatqom. \v 3 Iga hos naŋgo medabuq di sil atoqnsim naŋgi titnjreqnam naŋgi iga daurgeqnub. Iga naŋgo medabu segi ojeqnam naŋgo jejamu dego iga daurgeqnu. \v 4 Niŋgi qobuŋ uniy. Qobuŋ a tulaŋ kobaquja. Aqa kuñi tulaŋ kiñala. Ariya jagwa koba tigelosiq qobuŋ tutqa laqnaqa qobuŋ aqa abu na kuñi ojoqnsiq tingiteqnaq qobuŋ a dauryoqnsiq gileqnu. \v 5 Dego kere gago medabu kiñala. Ariya a diq koba yeqnu. Iga gago medabu waqtoqnsim gago segi ñam soqtoqnsim diqoqnsim anjam mareqnum. \p Iga qalie, ŋamyuwo yusiq tulaŋ kobaqujaoqnsiq ŋamtaŋ kalil yueleŋeqnu. \v 6 Gago medabu a ŋamyuwo bul. Iga gago medabu waqtoqnsim dena iga kumbra uge uge yoqnsim gago jejamu kalil tulaŋ jigateqnum. Mondoŋ tamo naŋgi ŋamyuwoq aisib padalqab dego kere gago medabu na gago so tulaŋ ugeugeiyeqnu. \v 7 Niŋgi wagme naŋgi qa are qaliy. Wagme ti qebari ti qe ti kalil iga na taqatnjreqnum. \v 8 Ariya iga gago medabu taqatqa keresai. Iga gago medabu na gaigai anjam uge uge mareleŋeqnum. Amal uge na tamo naŋgi uñinjroqnsib moiyotnjreqnub dego kere gago medabu na iga kumbra uge ugeq breigeqnu. \v 9 Gago kumbra agiende. Iga gago medabu waqtoqnsim gago Tamo Koba Abu Qotei aqa ñam soqtoqnsim olo puluoqnsim medabu qujai dena tamo uŋgasari naŋgi misiliŋnjreqnum. Tamo uŋgasari naŋgi di Qotei na gereinjrsiqa aqa segi so boleq di atej. \v 10 Iga kumbra uge deqaji yeqnum. Agi iga gago medabu waqtoqnsim Qotei aqa ñam soqtoqnsim olo medabu qujai dena anjam uge uge mareleŋeqnum. O ijo was, gago kumbra di ugedamu. \v 11 Ya jumbum qujaiq na ya bole ti ya uge ti brantqa keresai. \v 12 Qura na oliv aqa gei oqa kere e? Wain sil na qura aqa gei oqa kere e? Yuwal a ya bole bulyqa kere e? Sai. \s1 Tamo powo bole ti unub qaji naŋgi kumbra bole bole yoqnebe \p \v 13 Nuŋgo ambleq di tamo qudei naŋgi qalie ti powo ti unub kiyo? Sqab di naŋgi naŋgo segi ñam aguq atoqnsib kumbra bole bole yoqnebe. Yim tamo uŋgasari naŋgi naŋgo kumbra di unoqnsib maroqnqab, “Naŋgi tamo bole.” \v 14 Ariya niŋgi olo nuŋgo segi jejamu qa are qaloqnsib laŋa are ugeiŋgoqnim diqoqnaib. Niŋgi degyqab di niŋgi gisaŋ kumbra dauryosib Qotei aqa anjam bole ugetqab. \v 15 Osib niŋgi powo uge ti sqab. Powo deqaji laŋ goge na bosai. Di mandam qaji powo. Di gago areqalo namij aqa powo. Powo di Satan aqaq na beqnu. \v 16 Niŋgi quiy. Tamo uŋgasari naŋgi naŋgo segi jejamu qa are qaloqnsib laŋa are ugeinjroqnim diqoqnqab di naŋgi so tulaŋ ugeq di sosib kumbra uge uge yoqnqab. \v 17 Ariya tamo uŋgasari laŋ goge na powo eqnub qaji naŋgi kumbra tulaŋ bolequja yeqnub. Naŋgi kumbra jigat dauryosaieqnub. Naŋgi lawo na sosib tamo naŋgi jiŋga na gereinjroqnsib naŋgi qa duloqnsib kumbra bole bole osornjreqnub. Naŋgi na tamo kalil naŋgi turtnjroqnsib kumbra qujai enjreqnub. Naŋgi laŋa babaŋ na Qotei aqa kumbra dauryosaieqnub. Naŋgi bole dauryeqnub. \v 18 Tamo deqaji naŋgi lawo na sosib are qujaitoqnsib jeu turyoqnsib kumbra bole tiŋtiŋ babteqnub. Iŋgi meli branteqnu dego kere. \c 4 \s1 Tamo bei na mandam qaji kumbra qalaqalaiyqas di a olo Qotei jeutqas \p \v 1 O ijo was, niŋgi qudei nuŋgo segi jejamu qa areboleboleiŋgeqnaqa kumbra uge uge yqajqa are prugŋgeqnu. Utru deqa niŋgi qotoqnsib ŋiriŋkobaeqnub. Kumbra di nuŋgo jejamu miligiq di siŋgila na waueqnu. \v 2 Niŋgi iŋgi iŋgi koba oqajqa tulaŋ arearetŋgeqnaqa mamaulŋgeqnu. Ariya niŋgi iŋgi iŋgi di osaieqnub deqa niŋgi qoto tigeltoqnsib tamo ñumeqnub. Niŋgi iŋgi iŋgi di osaieqnub di aqa utru agiende. Niŋgi Qotei pailyosaieqnub deqa. \v 3 Niŋgi qudei iŋgi iŋgi qa Qotei pailyoqnsib ariya niŋgi iŋgi iŋgi di osaieqnub. Di kiyaqa? Niŋgi nuŋgo segi jejamu qa areboleboleiŋgwajqa maroqnsib areqalo uge na pailyeqnub deqa. \v 4 Uŋa bei na aqa gumbuluŋ uratosiq olo tamo bei ombla sambala kumbra yeqnub dego kere niŋgi Qotei uratoqnsib kumbra uge uge yeqnub. Niŋgi quiy. Tamo bei na mandam qaji kumbra qalaqalaiyqas di a olo Qotei jeutqas. Niŋgi di qaliesai kiyo? Od, tamo bei na mandam qaji kumbra qalaqalaiyqa are qalqas di a Qotei jeutqas. \v 5 Agi Qotei aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu, “Qotei na aqa Mondor gago are miligiq di atej unu. Mondor di a iga qa tulaŋ areareteqnu.” O ijo was, niŋgi anjam di laŋa sa anjam edegaib. \p \v 6 Qotei a iga qa are tulaŋ boleiyeqnu. Deqa aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu, “Tamo uŋgasari naŋgo segi ñam soqteqnub qaji naŋgi Qotei na olo jeutnjreqnu. Ariya tamo uŋgasari naŋgo segi ñam aguq ateqnub qaji naŋgi qa Qotei a olo are boleiyeqnu.” \v 7 Deqa ijo was, niŋgi nuŋgo segi ñam aguq atoqnsib Qotei aqa sorgomq di soqniy. Sosibqa Satan gotraŋyoqniy. Yimqa Satan na niŋgi uratŋgosim ulaŋqas. \v 8 Niŋgi Qotei jojomyoqnibqa a kamba dego niŋgi jojomŋgoqnqas. O une tamo, niŋgi quiy. Tamo naŋgi naŋgo baŋ yansoqnsib jiga koboteqnub dego kere niŋgi nuŋgo are miligi gereiyoqnsib bulyoqniy. Niŋgi areqalo aiye aiyelteqnub qaji olo nuŋgo are miligiq dena jiga kalil taqal atoqniy. \v 9 Niŋgi nuŋgo une qa are gulbeiŋgoqnim akamugetoqniy. Od, niŋgi nuŋgo kiki uratoqnsib olo akamoqniy. Osib nuŋgo arebolebole kobotosib olo are gulbeiŋgoqneme. \v 10 Niŋgi Tamo Koba aqa ŋamgalaq di nuŋgo segi ñam aguq atoqniy. Niŋgi degyqab di a na nuŋgo ñam olo soqtetŋgwas. \s1 Niŋgi nuŋgo Kristen was naŋgi uge qa minjraib \p \v 11 O ijo was, niŋgi segi segi qa anjam uge maroqnaib. Tamo bei na aqa Kristen was qudei naŋgi anjam uge minjrqas kiyo naŋgo une qa naŋgi peginjrqas kiyo di a dal anjam dego uge qa marsiq pegiyqo. Niŋgi dal anjam pegiyeqnub di niŋgi dal anjam dauryqa urateqnub. \v 12 Qotei a segi na dal anjam babtej deqa a na qujai iga pegigwa kere. A na qujai tamo uŋgasari naŋgi eleŋqa kere. A na qujai naŋgi padaltnjrqa kere. Niŋgi tamo kiyero deqa niŋgi na tamo uŋgasari naŋgi peginjreqnub? Di kumbra uge. \s1 Niŋgi nuŋgo segi ñam soqtoqnaib \p \v 13 Niŋgi qudei endegsib mareqnub, “Bini kiyo nebe kiyo iga qure beiq gilsim dia wausau qujai sosim silali qa wauosim olo bqom.” \v 14 Niŋgi degsib mareqnub. Ariya nebe kumbra kiye nuŋgoq di brantqas di niŋgi qalieqa keresai. Niŋgi ŋam qurem bul sokiñalayosib koboqab. \v 15 Deqa niŋgi endegsib maroqniy, “Tamo Koba a marimqa iga kumbra kiye yqa are qalsim yqom.” \v 16 Kiyaqa niŋgi qudei olo nuŋgo segi ñam soqtoqnsib diqoqnsib laqnub? Nuŋgo kumbra di uge. \v 17 Ni geregere are qale. Ni kumbra bole qa qalieosim ariya ni dauryqasai di ni une yonum. \c 5 \s1 Tamo naŋgi ñoro koba ti unub qaji naŋgi awai ugedamu oqab \p \v 1 O ñoro tamo niŋgi quiy. Bunuqna gulbe kokba nuŋgoq boqnqas. Niŋgi deqa pailoqnsib akamugetoqniy. \v 2 Nuŋgo ñoro ti wala ti kalil ugeeleŋqo. Sisimbiŋ na nuŋgo gara kalil dego ugeugeiyqo. \v 3 Nuŋgo gol ti silva ti di baisuwi na ugetqo. Deqa mondoŋ baisuwi dena nuŋgo une boleq atsim ŋamyuwo bulosim nuŋgo jejamu koitosim ugeugeiyqas. Niŋgi ñoro koba koroiyeb deqa diŋo bati qa niŋgi awai ugedamu oqab. \v 4 Niŋgi quiy. Nuŋgo wau tamo naŋgi nuŋgo iŋgi meli gentoqnsib nuŋgo baŋq di ateqnab niŋgi na kamba olo naŋgi gisaŋnjroqnsib awai oto nuŋgo segi qa getentoqnsib oto segi naŋgi enjreqnub. Deqa naŋgi maoqnsib endegsib Qotei pailyeqnub, “O Tamo Koba, naŋgi iga kumbra uge degsib egeqnub.” Yeqnaqa Qotei siŋgila koba ti unu qaji a naŋgo pailyo di queqnu. Deqa mondoŋ a na niŋgi awai uge eŋgwas. \v 5 O ñoro tamo, niŋgi gara bole bole jugoqnsib nuŋgo segi jejamu qa areboleboleiŋgeqnaqa iŋgi koba uyeqnub. Deqa mondoŋ Qotei na niŋgi luŋgwas. Kaja naŋgo jejamu diq diqeqnaq naŋgo mandor naŋgi na ñumeqnub dego kere Qotei na niŋgi luŋgwas. \v 6 Nuŋgo kumbra uge bei agiende. Niŋgi na kumbra bole yo qaji tamo naŋgo jejamuq di une qametnjroqnsib ñumeqnub. Ariya naŋgi na kamba olo niŋgi gotraŋgosaieqnub. \s1 Niŋgi gulbe qoboiyoqnsib Tamo Koba a olo bqajqa tariŋoqniy \p \v 7 Deqa ijo was, niŋgi nuŋgo are miligi siŋgilatoqnsib gulbe qoboiyoqnsib Tamo Koba a olo bqajqa tariŋoqniy. Niŋgi asgiŋgaiq. Niŋgi wau lanja naŋgi bul soqniy. Niŋgi qalie, wau lanja naŋgi asginjrosaieqnu. Naŋgi iŋgi yagoqnsib awa qa tariŋeqnub. Awa beqnaqa iŋgi melieqnaqa naŋgi iŋgi meli di oqnsib uyeqnub. \v 8 Dego kere niŋgi nuŋgo are miligi siŋgilatoqnsib gulbe qoboiyoqnsib tariŋoqniy. Tamo Koba a bqajqa bati jojomqo deqa niŋgi degyoqniy. \p \v 9 O ijo was, niŋgi Qotei aqa tamo uŋgasari qudei naŋgi qa ŋiriŋoqnsib yomuoqnaib. Qotei a nuŋgo une di unsim niŋgi pegiŋgo uge. Niŋgi quiy. Une Pegiyo Tamo agi bqa jojomqo. A siraŋmeq di tigelejunu. \v 10 O ijo was, niŋgi Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgi qa are qaliy. Naŋgi nami Tamo Koba aqa ñam na anjam palontoqneb deqa jeu tamo naŋgi na naŋgi ugeugeinjroqneb. Ariya naŋgi Qotei aqa anjam marqa ulaosaioqneb. Naŋgi naŋgo are miligi siŋgilatoqnsib jaqatiŋ oqnsib gulbe di qoboiyoqneb. \v 11 Niŋgi quiy. Iga endegsi mareqnum, “Tamo uŋgasari gulbe qoboiyoqnsib siŋgila na tigelejunub qaji naŋgi Qotei na taqatnjreqnu. Deqa naŋgi areboleboleinjreqnu.” Niŋgi Jop aqa kumbra qa nami queb. Jop a siŋgila na tigelosiqa gulbe kobaquja qoboiyesoqnej. Niŋgi qalie, bunuqna Tamo Koba a na Jop olo boletej. Od, iga qalieonum, Tamo Koba a gaigai iga qa duloqnsiqa iga qa are boleiyeqnu. \s1 Niŋgi anjam bei marqa osibqa iŋgi bei na siŋgilataib \p \v 12 O ijo was kalil, e anjam kobaquja bei unu. Anjam agiende. Niŋgi anjam bei marqa osibqa iŋgi bei na siŋgilataib. Niŋgi laŋ qure aqa ñam na anjam siŋgilataib. Niŋgi mandam aqa ñam na anjam siŋgilataib. Niŋgi od qa segi mariy. Niŋgi said qa segi mariy. Niŋgi degyqab di Qotei na niŋgi awai uge bei eŋgwasai. \s1 Tamo naŋgi kumbra bole bole yeqnub qaji // naŋgo pailyo siŋgila koba \p \v 13 Nuŋgo ambleq di tamo qudei naŋgi jaqatiŋ eqnub kiyo? Degamqa niŋgi na minjribqa naŋgi naŋgo jaqatiŋ deqa Qotei pailyoqnebe. Nuŋgo ambleq di tamo qudei naŋgi areboleboleinjreqnu kiyo? Degamqa niŋgi na minjribqa naŋgi Qotei qa louoqnsib aqa ñam soqtoqnebe. \v 14 Nuŋgo ambleq di tamo qudei naŋgi mainjreqnu kiyo? Degamqa niŋgi na minjribqa naŋgi Kristen gate naŋgi metnjrib bosib Tamo Koba aqa ñam na naŋgo gateq di baŋ atetnjrsib goreŋ bilentosib naŋgi qa pailyebe. \v 15 Naŋgi Tamo Koba a qa naŋgo areqalo siŋgilatosib pailyqab di a na tamo mainjro qaji naŋgi olo tigeltnjrqas. Osim naŋgi une yoqneb degamqa a na naŋgo une kalil dego kobotetnjrqas. \v 16 Deqa ijo was, niŋgi nuŋgo segi segi une palontoqnsib Kristen was naŋgi ubtosib minjroqniy. Osib niŋgi segi segi qa Qotei pailyoqniy. Yim a na niŋgi boletŋgwas. Tamo naŋgi kumbra bole bole yeqnub qaji naŋgo pailyo di siŋgila koba. Deqa naŋgi pailyeqnab Qotei a quoqnsiqa naŋgo anjam dauryeqnu. \v 17 Niŋgi Elaija qa are qaliy. A iga bul mandam tamo. Ariya a endegsi pailyoqnej, “O Qotei, ni na laŋ getentimqa awa bqasai.” A degsi pailyeqnaqa Qotei na laŋ getentonaqa awa bosai. Degsi sonaq wausau qalub bei oto koboej. \v 18 Onaqa Elaija a olo pailyonaqa laŋ waqonaqa awa bej. Bosiq iŋgi iŋgi kalil melieleŋej. \s1 Kristen was bei a gam bole uratqas di iga na aqaryaiyimqa a olo Qotei aqa areq bqas \p \v 19 O ijo was niŋgi quiy. Kristen was bei a Qotei aqa anjam bole dauryqa uratimqa tamo bei na a olo are bulyetqas di tamo dena aqa was kumbra bolequja yqo. \v 20 Niŋgi endegsib qalieoiy. Kristen was bei a une ti soqnim tamo bei na aqaryaiyimqa a gam uge di uratqas di tamo dena aqa was aqa qunuŋ moiyo sawaq dena oqo. Deqa was di a moiqasai. Qotei na aqa une gargekoba kobotetqas.