\id HEB - Anjam NT [boj] -Papua New Guinea 2014 (DBL -2017) 
\h Hibru 
\toc1 Hibru 
\toc2 Hibru 
\toc3 Hi 
\mt1 HIBRU  
\c 1  
\s1 Qotei aqa Ŋiri a na iga anjam mergeqnu  
\p
\v 1 Nami Qotei na gago moma utru naŋgi anjam minjroqnej. A gam endena naŋgi anjam minjroqnej. A na aqa medabu o qaji tamo naŋgi qariŋnjreqnaqa naŋgi giloqnsib bati gargekoba gago moma utru naŋgi anjam minjroqneb.  
\v 2 Ariya bini Qotei na iga dego anjam mergeqnu. Diŋo bati jojomqo deqa a na aqa Ŋiri aqa medabu na iga anjam mergeqnu. Qotei na aqa Ŋiri giltej deqa a iŋgi iŋgi kalil oqas. Aqa baŋ na Qotei na mandam atej unu.  
\v 3 A na Qotei aqa riaŋ koba iga osorgeqnu. Aqa so ti Qotei aqa so ti ombla kerekere. Aqa anjam siŋgila ti unu. Anjam dena a na iŋgi iŋgi kalil siŋgilatejunu. A gago une kobotetgosiqa laŋ qureq oqsiq Qotei siŋgila koba ti unu qaji aqa baŋ woq di awejunu.   
\s1 Qotei aqa Ŋiri a laŋ aŋgro naŋgi tulaŋ buŋnjrejunu  
\p
\v 4 Qotei na aqa Ŋiri ñam kobaquja yej. Ñam dena laŋ aŋgro naŋgo ñam tulaŋ buŋyejunu.  
\v 5 Nami Qotei na aqa Ŋiri endegsi minjej,  
\q1 “Ni ijo segi Aŋgro.  
\q1 Bini e ino Abu unum.”  
\m Osiqa olo anjam bei dego aqa Ŋiri qa endegsi marej, “E aqa Abu sqai. A ijo Aŋgro sqas.” Ariya Qotei na aqa laŋ aŋgro naŋgi anjam degsi minjrosaioqnej.  
\v 6 Nami Qotei na aqa Ŋiri matu qariŋyim mandamq aiqa osiqa a qa olo anjam endegsi marej, “Ijo laŋ aŋgro kalil naŋgi aqa sorgomq di sosib a qa louoqnqab.”  
\v 7 Ariya Qotei a laŋ aŋgro naŋgi qa anjam degsi marosaioqnej. A naŋgi qa endegsi marej,  
\q1 “E ijo laŋ aŋgro naŋgi wau enjrem.  
\q1 Deqa naŋgi jagwa ti ŋamyuwo ti bulosib ijo wau ojeqnub.”   
\m
\v 8 Ariya Qotei na aqa segi Ŋiri endegsi minjej,  
\q1 “O Qotei, ni bati gaigai Mandor Koba sqam.  
\q1 Ni tamo bole unum deqa ni na ino segi tamo uŋgasari naŋgi taqatnjroqnqam.   
\q1
\v 9 Ni kumbra bole yqajqa tulaŋ arearetmeqnu.  
\q1 Ni kumbra uge yqajqa arearetmosaieqnu.  
\q1 Deqa ino Qotei na ni giltmosiqa ino gateq di goreŋ bilentosiq ñam kobaquja emej.  
\q1 Deqa ni tulaŋ areboleboleimeqnu.  
\q1 Ino arebolebole dena ino was naŋgo arebolebole tulaŋ buŋyejunu.”   
\m
\v 10 Qotei na aqa Ŋiri degsi minjsiqa olo anjam bei dego endegsi minjej,  
\q1 “O Tamo Koba, ni nami mandam atem unu.  
\q1 Osim laŋ dego ino segi baŋ na gereiyem.   
\q1
\v 11 Laŋ ti mandam ti koboqab.  
\q1 Ariya ni bati gaigai sqam.  
\q1 Laŋ ti mandam ti gara jugo bulosib sariosib ugeqab.   
\q1
\v 12 Tamo bei na aqa gara lubtoqnsiq taqal ateqnu  
\q1 dego kere ni na laŋ ti mandam ti lubtosim taqal atqam.  
\q1 Tamo bei na aqa gara piqtoqnsiq taqal ateqnu  
\q1 dego kere ni na laŋ ti mandam ti piqtosim taqal atqam.  
\q1 Ariya ni segi bulyqasai.  
\q1 Ni bati gaigai degsi sqam.  
\q1 Ino sqajqa bati koboqasai.”   
\p
\v 13 Qotei na aqa Ŋiri degsi minjsiqa olo minjej,  
\q1 “Ni ijo baŋ woq endi awesoqnimqa  
\q1 e na ino jeu tamo kalil naŋgi eleŋosiy ino siŋgaq di ateleŋqai.”  
\m Qotei na anjam deqaji aqa laŋ aŋgro naŋgi minjrosaioqnej.  
\v 14 Laŋ aŋgro naŋgi Qotei aqa Ŋiri bul sai. Naŋgi Qotei aqa wau ojo qaji mondor. A na naŋgi qariŋnjreqnaqa naŋgi aqa wau ojeqnub. Naŋgo wau agiende. Naŋgi giloqnsib tamo uŋgasari a na eleŋqas qaji naŋgi aqaryainjreqnub.   
\c 2  
\s1 Qotei na iga eleŋej aqa wau di tulaŋ kobaquja  
\p
\v 1 Deqa ijo was, anjam niŋgi nami quoqneb qaji di niŋgi olo siŋgila na ojsib dauryiy. E dego anjam di dauryqai. Iga dauryqasai di iga uloŋosim anjam di torei urato uge.  
\v 2 Nami Qotei na aqa laŋ aŋgro naŋgo medabu na gago moma utru naŋgi anjam minjroqnej. Anjam di siŋgila koba. Deqa tamo uŋgasari kalil anjam di gotraŋyoqneb qaji naŋgi Qotei na kambatnjroqnsiqa awai uge enjroqnej.  
\v 3 Bunuqna Qotei na iga padalo sawaq na eleŋej. Aqa wau di tulaŋ kobaquja. Iga Qotei aqa wau di qoreiyqom di iga awai tulaŋ ugedamu turqom. Awai di iga britosim jaraiqa keresai.  
\p Namoqna gago Tamo Koba a na iga eleŋqajqa anjam di mare mare laqnej. Onaqa tamo naŋgi aqa anjam di quoqneb qaji naŋgi kamba olo mare mare laqneb. Osib iga endegsib mergoqneb, “Anjam di bole.”  
\v 4 Yeqnaqa Qotei na naŋgo anjam di siŋgilatoqnej. A gam endena naŋgo anjam siŋgilatoqnej. A Mondor Bole aqa wau segi segi jeisiq enjreqnaqa naŋgi maŋwa ti kumbra siŋgila ti babtoqneb. Qotei aqa segi areqalo na a degyoqnej.   
\s1 Qotei na iga eleŋej aqa wau di Yesus a segi na tigeltej  
\p
\v 5 Mondoŋ Qotei na mandam bunuj atqas. Iga qalieonum, Qotei na aqa laŋ aŋgro naŋgi mandam bunuj di taqatqajqa wau enjrosai.  
\v 6 Agi Qotei aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu,  
\q1 “O Qotei, ni kiyaqa tamo naŋgi qa are qaleqnum?  
\q1 Osim naŋgi qa duloqnsim aqaryainjreqnum?   
\q1
\v 7 Ni na tamo naŋgi laŋ aŋgro naŋgo sorgomq di atem unub.  
\q1 Deqa naŋgi laŋ aŋgro naŋgo sorgomq di sokiñala soqnib  
\q1 bunuqna ni na naŋgo ñam olo soqtetnjrimqa  
\q1 naŋgo ñam tulaŋ kobaosim laŋ aŋgro naŋgo ñam buŋyqas.   
\q1
\v 8 Od, ni na iŋgi iŋgi kalil osim tamo naŋgo sorgomq di atim sqab.”  
\m O ijo was, Qotei aqa anjam degsi unu deqa iga qalieonum, a na iŋgi iŋgi kalil osim tamo naŋgo sorgomq di atim sqab. A iŋgi bei uratqasai. Ariya bini iga uneqnum di iŋgi iŋgi kalil tamo naŋgo sorgomq di sosai.  
\v 9 Ariya iga Yesus uneqnum. Nami a laŋ aŋgro naŋgo sorgomq di sokiñala soqnej. Bati deqa Qotei a tamo kalil naŋgi qa are boleiyonaqa kumbra dena Yesus a naŋgo padalo sawa osiq moiyej. A jaqatiŋ koba osiq moiyej deqa Qotei na aqa ñam olo soqtetosiqa ñam kobaquja yej.   
\p
\v 10 Qotei a iŋgi iŋgi kalil qa utru. A na iŋgi iŋgi kalil gereiyej. A na aqa aŋgro gargekoba naŋgi joqsim laŋ qureq oqwajqa deqa are qalsiq Yesus siŋgilatonaqa a jaqatiŋ koba ej. Osiqa aqa jaqatiŋ dena a Qotei aqa anjam torei dauryekritosiq tamo naŋgi eleŋqajqa wau tigeltej. Qotei a degsi Yesus siŋgilatej di kumbra bolequja.  
\v 11 Iga qalie, Yesus aqa aŋgro kalil a na aqa segi kumbra boleq di atej qaji naŋgi a ombla Abu qujai. Deqa a na naŋgi minjreqnu, “Niŋgi ijo was tiŋtiŋ.” A naŋgi was qa minjrqajqa jemaiyosaieqnu.  
\v 12 Deqa a na aqa Abu endegsi minjej,  
\q1 “O Qotei, e na ijo was naŋgi di ino ñam qa sainjroqnqai.  
\q1 Naŋgi louqa korooqnibqa e naŋgo ambleq di tigeloqnsiy ino ñam soqtoqnqai.”   
\m
\v 13 Yesus a degsi aqa Abu minjsiqa olo endegsi marej, “E Qotei qa ijo areqalo siŋgilatosiy a qa tariŋoqnsiy sqai.” Osiqa marej, “Niŋgi e nubiy. Aŋgro kalil Qotei na ebej qaji naŋgi di e koba na unum.”   
\s1 Yesus na iga aqaryaigwa osiqa tamo bulyosiq moiyej  
\p
\v 14 Yesus aqa aŋgro naŋgi di mandam tamo. Deqa Yesus a dego mandam tamo bulyosiq moiyej. A Satan aqa siŋgila kobotqa marsiq deqa moiyej. Satan a moiyo qa utru. A na tamo uŋgasari naŋgi moiyotnjrqajqa siŋgila ti unu.  
\v 15 Deqa naŋgi moiqa ulaeqnab Satan a naŋgi siŋgila na ojeleŋeqnu. Ariya naŋgi degsib ulaoqnsib sonabqa Yesus a naŋgi Satan aqa baŋq dena eleŋqajqa marsiq moiyej.   
\p
\v 16 Yesus a laŋ aŋgro naŋgi aqaryainjrqa osiq moiyosai. A Abraham aqa moma naŋgi aqaryainjrqa osiq moiyej.  
\v 17 Utru deqa a aqa was kalil naŋgi bulosiq tamo yuej. Deqa bini a atra tamo gate sosiq Qotei aqa wau ojeqnu. A tamo uŋgasari naŋgi qa dulosim naŋgi aqaryainjrqajqa deqa marsiq atra tamo gate brantej. A tamo bole unu deqa a Qotei aqa anjam kalil dauryoqnsiqa aqa wau ojeqnu. Aqa wau agiende. A na tamo uŋgasari naŋgo une kobotetnjroqnsiqa Qotei aqa minjiŋ taqal waiyeqnu.  
\v 18 Gulbe gargekoba Yesus aqa jejamuq di branteqnaqa a jaqatiŋ koba oqnej. Deqa a na tamo uŋgasari gulbe oqnsib uneq aiqa laqnub qaji naŋgi geregere aqaryainjrqa kere.   
\c 3  
\s1 Yesus aqa ñam na Moses aqa ñam tulaŋ buŋyejunu  
\p
\v 1 O Kristen was kalil, Qotei laŋ qureq di unu qaji a na niŋgi metŋgej deqa niŋgi Yesus qa are qaloqniy. Yesus a Qotei na aqa anjam mare mare laqajqa qariŋyej. A gago atra tamo gate unu. Deqa iga aqa ñam boleq di maroqnqom.  
\v 2 Qotei na Yesus minjej, “Ni ijo wau oje.” Onaqa Yesus a Qotei aqa wau di uratosai. A wau di geregere ojoqnej. Moses a dego nami Qotei aqa wau geregere ojoqnej. A Qotei aqa tamo uŋgasari naŋgo ambleq di wauoqnej. Tamo uŋgasari naŋgi di Qotei aqa tal bul soqneb.  
\v 3 Iga qalie, tamo naŋgi tal ateqnub qaji naŋgo ñam kobaquja. Tal aqa ñam kiñala. Yesus a tal ato qaji tamo bul soqnej deqa Qotei na a ñam kobaquja yej. Yesus aqa ñam dena Moses aqa ñam tulaŋ buŋyejunu.  
\v 4 Tal kalil agi tamo naŋgi na ateqnub. Ariya Qotei a segi na iŋgi iŋgi kalil ateleŋej.  
\v 5 Moses a kaŋgal tamo bul sosiqa Qotei aqa tamo uŋgasari naŋgo ambleq di wauoqnej. Deqa Moses aqa ñam kiñala. Tamo uŋgasari naŋgi di agi Qotei aqa tal bul soqneb. Moses a naŋgo ambleq di wau geregere yoqnej. A Qotei aqa medabu oqnsiqa kumbra bunuqna brantqas qaji deqa anjam maroqnej.  
\v 6 Ariya Kristus a Qotei aqa Ŋiri. Deqa Qotei na a wau yonaqa a Qotei aqa tamo uŋgasari naŋgi taqatnjroqnej. Tamo uŋgasari naŋgi di agi Qotei aqa tal bul unub. Kristus a wau di geregere yoqnej. A Qotei aqa Ŋiri deqa iga gaigai gago areqalo a qa siŋgilatoqnsim a mondoŋ olo bosim iga boletgwajqa deqa tariŋoqnsim sqom. Iga degyqom di iga dego Qotei aqa tal bul sqom.   
\s1 Tamo qudei naŋgi Qotei aqa aqarato sawa miligiq gilqasai  
\p
\v 7 Iga Qotei aqa tamo uŋgasari unum deqa iga Mondor Bole aqa anjam qusim dauryqom. Aqa anjam agiende,  
\q1 “Bini bati endi niŋgi Qotei aqa medabu quoqniy.   
\q1
\v 8 Niŋgi nuŋgo are miligi getentaib.  
\q1 Niŋgi nuŋgo moma utru naŋgi bul saib.  
\q1 Agi nami nuŋgo moma utru naŋgi ijo medabu quqwa asginjreqnaqa gotraŋyoqneb.  
\q1 Naŋgi wadau sawaq di ijo siŋgila laŋa tenemtoqneb.   
\q1
\v 9 Naŋgi ijo siŋgila bati gaigai unoqneb gilsi gilsiq wausau 40 koboej.  
\q1 Ariya naŋgi deqa e qa are qalosaioqneb.   
\q1
\v 10 Deqa e naŋgi qa minjiŋ oqnaqa marem,  
\q1 ‘Naŋgi naŋgo are miligiq di e daurbosaieqnub.  
\q1 Naŋgi gaigai ijo gam bole urateqnub.’   
\q1
\v 11 Deqa e naŋgi qa minjiŋ oqnaqa endegsi minjrem,  
\q1 ‘Niŋgi ijo aqarato sawa miligiq gilqasai. E bole merŋgonum.’”   
\p
\v 12 O ijo was, niŋgi geregere ŋam atoqniy. Niŋgi ŋam atqasai di niŋgi qudei nuŋgo are miligi ugeqas. Amqa niŋgi Yesus qa nuŋgo areqalo siŋgilatqa uratosib Qotei ŋambile gaigai unu qaji a qoreiyqab. Degaib deqa niŋgi ŋam atoqniy.  
\v 13 Iga mareqnum, “Bini bati endi.” Deqa niŋgi bati gaigai nuŋgo Kristen was naŋgi siŋgilatnjroqniy. Une aqa kumbra na niŋgi qudei gisaŋgosim nuŋgo are miligi getentaim deqa niŋgi degyoqniy.  
\v 14 Iga nami Qotei qa gago areqalo siŋgilatoqnem. Ariya gago areqalo di iga olo siŋgila na ojesosim gilsim moiqom. Iga degyqom di iga Kristus aqa segi tamo uŋgasari tiŋtiŋ sqom.   
\p
\v 15 Iga qalie, anjam endegsi unu,  
\q1 “Bini bati endi niŋgi Qotei aqa medabu quoqniy.  
\q1 Niŋgi nuŋgo are miligi getentaib.  
\q1 Niŋgi nuŋgo moma utru naŋgi bul saib.  
\q1 Agi nami nuŋgo moma utru naŋgi ijo medabu quqwa asginjreqnaqa gotraŋyoqneb.”   
\p
\v 16 O ijo was, yai naŋgi Qotei aqa medabu quoqnsib olo quqwa asginjreqnaqa gotraŋyoqneb? Di Israel tamo uŋgasari agi Isip sawaq di sonabqa Moses na joqsiq gilej qaji naŋgi.  
\v 17 Qotei a yai naŋgi qa minjiŋ oqnaqa gilsi gilsiq wausau 40 koboej? Di Israel tamo uŋgasari agi une yoqnsib wadau sawaq di moreŋoqneb qaji naŋgi.  
\v 18 Qotei na yai naŋgi endegsi minjrej, “Niŋgi ijo aqarato sawa miligiq gilqasai”? Osiqa minjrej, “E bole merŋgonum”? Di tamo uŋgasari aqa medabu gotraŋyoqneb qaji naŋgi.  
\v 19 Deqa iga qalieonum, Israel tamo uŋgasari naŋgi di Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatosaioqneb. Utru deqa naŋgi Qotei aqa aqarato sawa miligiq gilqa keresai.   
\c 4  
\s1 Qotei aqa tamo uŋgasari naŋgi aqarato sawa miligiq gilqab  
\p
\v 1 Qotei a nami marej, “Ijo segi tamo uŋgasari naŋgi ijo aqarato sawa miligiq gilqab.” O ijo was, sawa di miligiq gilqajqa bati koboosai unu. Deqa niŋgi ulaoiy. Niŋgi qudei sawa di miligiq gilqa uratosib uloŋo uge.  
\v 2 Moses aqa bati qa Israel tamo uŋgasari naŋgi Qotei aqa anjam bole quoqneb. Iga dego Qotei aqa anjam bole quoqnem. Ariya Israel naŋgi anjam di laŋa quoqnsib naŋgo areqaloq di siŋgilatosaioqneb. Deqa anjam dena naŋgi yala aqaryainjrosaioqnej.   
\p
\v 3 Iga Qotei qa gago areqalo siŋgilateqnum deqa a na odgim iga aqa aqarato sawa miligiq gilqom. Agi nami Qotei a Israel naŋgi qa endegsi marej,  
\q1 “E naŋgi qa minjiŋ oqnaqa minjrem,  
\q1 ‘Niŋgi ijo aqarato sawa miligiq gilqasai. E bole merŋgonum.’”  
\m Kumbra di Moses aqa bati qa brantej. Ariya iga qalie, tulaŋ nami Qotei a mandam atsiqa aqa wau kalil kobotej.  
\v 4 Agi aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb, “Qotei na aqa wau kobotosiqa bati 7 onaqa a aqaratej.”  
\v 5 Osib bunuqna anjam endi neŋgreŋyeb, “Naŋgi ijo aqarato sawa miligiq gilqasai.”  
\v 6 Deqa iga qalieonum, aqarato sawa di miligiq gilqajqa bati koboosai unu. Tamo uŋgasari qudei naŋgi miligiq gilqa kere. Tamo uŋgasari nami Qotei aqa anjam bole quoqnsib gotraŋyoqneb qaji naŋgi aqa aqarato sawa miligiq gilosai.  
\v 7 Deqa wausau gargekoba gilnaqa Qotei a olo aqarato bati bunuj atej. Agi a Devit aqa medabu na endegsi marej,  
\q1 “Bini bati endi niŋgi Qotei aqa medabu quoqniy.  
\q1 Niŋgi nuŋgo are miligi getentaib.”  
\m Devit aqa bati qa Qotei a marej, “Bini bati endi.” Anjam dena iga endegsi osorgeqnu, Qotei a tamo uŋgasari naŋgi aqa aqarato sawa miligiq gilqajqa olo bati bunuj atej.   
\p
\v 8 Josua na aqarato di Israel naŋgi enjrosai. Enjrej qamu Qotei a bunuqna olo bati bunuj atqa marosai qamu.  
\v 9 Deqa iga qalieonum, Qotei aqa segi tamo uŋgasari naŋgo aqarato bini unu. Iga yori bati gaigai aqarateqnum dego kere.  
\v 10 Iga qalie, tamo a Qotei aqa aqarato sawa miligiq gilqas di a aqa wau kobotosim aqaratqas. Agi Qotei a nami aqa wau kobotosiq aqaratej dego kere.  
\v 11 Deqa iga aqarato sawa di miligiq gilqajqa tulaŋ siŋgilaqom. Siŋgilaqasai di niŋgi qudei Israel naŋgo kumbra dauryosib Qotei aqa anjam gotraŋyosib uloŋo uge.   
\p
\v 12 Qotei aqa anjam a ŋambile ti unu. Anjam di siŋgila na waueqnu. A serie bul tulaŋ qalat. Deqa anjam dena tamo naŋgo are qametnjroqnsiqa naŋgo qunuŋ ti tanu ti siŋga ti miligiq aiyoqnsiqa naŋgo areqalo ti naŋgo are miligi ti geregere pegiyeqnu.  
\v 13 Iŋgi bei a Qotei qa uliqa keresai. Iŋgi iŋgi kalil Qotei a ateleŋej qaji di a na geregere ŋam atoqnsiq uneqnu. Deqa mondoŋ a na qujai gago kumbra kalil qa iga pegigwas.   
\s1 Yesus a gago atra tamo gate unu  
\p
\v 14 Gago atra tamo gate unu. A laŋ qureq oqsiq di unu. A Qotei aqa Ŋiri Yesus. Deqa iga aqa ñam boleq di maroqnsim ojesqom.  
\v 15 Iga segi siŋgila saiqoji. Deqa iga na gago une aqa siŋgila kobotqa keresai. Ariya gago atra tamo gate unu agi Yesus. Deqa iga endegsi are qalqasai, Yesus a gago une qa iga aqaryaigwa keresai. Iga degsi are qalqasai. Satan na iga walawalaigoqnsiqa uneq waigwa laqnu. A nami Yesus dego uneq waiyqa maroqnsiq walawalaiyoqnej. Ariya Yesus a segi une saiqoji.  
\v 16 Deqa ijo was, iga Qotei aqa areq gilqajqa ulaqasai. Iga aqa areq giloqnqom. A iga qa are boleiyeqnu deqa iga aqa areq giloqnim a iga qa duloqnqas. Iga gulbe ti soqnim a iga qa are boleiyoqnsim gago gulbe qa aqaryaigoqnqas.   
\c 5  
\s1 Atra tamo gate naŋgo wau  
\p
\v 1 Qotei a mandam tamo qudei naŋgi giltnjroqnsiqa naŋgi atra tamo gate ateqnu. Atra tamo gate naŋgo wau agiende. Naŋgi na tamo uŋgasari naŋgo une qa aqaryainjrqa maroqnsib wagme iŋgi iŋgi oqnsib Qotei atraiyeqnub.  
\v 2 Atra tamo gate naŋgi di iga bul mandam tamo. Naŋgi dego siŋgila saiqoji unub deqa naŋgi une yoqnqa kere. Deqa naŋgi na tamo uŋgasari powo saiqoji unub qaji naŋgi ti tamo uŋgasari Qotei aqa gam groteqnub qaji naŋgi ti lawo na aqaryainjreqnub.  
\v 3 Naŋgi dego une ti unub deqa naŋgi tamo uŋgasari naŋgo une qa ti naŋgo segi une qa ti are qaloqnsib wagme iŋgi iŋgi oqnsib Qotei atraiyeqnub.   
\p
\v 4 Tamo laŋaj bei a aqa segi areqalo na atra tamo gate sqa keresai. Qotei a segi na atra tamo gate naŋgi metnjroqnsiqa ñam koba enjreqnu. Agi Qotei a nami Aron metosiq atra tamo gate atej.   
\p
\v 5 Kristus a dego aqa segi ñam soqtosiq atra tamo gate sqa marosai. Qotei na Kristus giltosiqa atra tamo gate atej. Agi Qotei na nami Kristus endegsi minjej,  
\q1 “Ni ijo segi Aŋgro.  
\q1 Bini e ino Abu unum.”   
\m
\v 6 Osiqa olo anjam bei dego Kristus minjej,  
\q1 “Melkisedek a atra tamo soqnej  
\q1 dego kere ni bati gaigai atra tamo sqam.”   
\p
\v 7 O ijo was, Yesus a mandamq endi sosiqa a siŋga pulutoqnsiqa Qotei pailyoqnej. A qalieej, Qotei na a oqa kere. Yim a moiqasai. Deqa a siŋgila na Qotei pailyoqnej. A leleŋ ti akam ti pailyoqnej. A aqa segi areqalo uratoqnsiqa Qotei aqa sorgomq di soqnej. Deqa Qotei na aqa pailyo quetoqnej.  
\v 8 Yesus a Qotei aqa Ŋiri. Ariya a jaqatiŋ koba oqnej dena a powo osiqa Qotei aqa anjam dauryqajqa qalieej.  
\v 9-10 Qalieosiq deqa a Qotei aqa anjam torei dauryekritej. Deqa Qotei na a giltosiq minjej, “Ni atra tamo gate sqam. Agi Melkisedek a nami atra tamo soqnej dego kere.” Qotei na Yesus degsi minjej deqa Yesus a tamo kalil Qotei aqa anjam dauryeqnub qaji naŋgi eleŋqas. Naŋgi eleŋqajqa utru agi Yesus qujai. Deqa naŋgi ŋambile gaigai sqab.   
\s1 Iga aŋgro mom bul sqasai  
\p
\v 11 O ijo was kalil, e Yesus aqa wau deqa anjam gargekoba niŋgi merŋgwajqa unu. Ariya nuŋgo areqalo geteŋejunu deqa niŋgi anjam di aqa utru geregere poiŋgwa keresai. Deqa e niŋgi anjam di merŋgwajqa baŋgi koba.  
\v 12 Niŋgi nami are bulyeb bati olekoba gilqo. Deqa niŋgi Qotei aqa anjam plaltqa kere. Ariya nuŋgo powo kobaosai unu deqa niŋgi aŋgro mom muŋgum uyeqnub dego bul unub. Niŋgi iŋgi siŋgila uyqa keresai unub. Deqa tamo qudei na olo Qotei aqa anjam utruq na plaltosib niŋgi merŋgwab di kere.  
\v 13 Iga qalie, aŋgro mom naŋgi muŋgum segi uyeqnub. Naŋgi kumbra bole qa gam geregere poinjrosai unu.  
\v 14 Tamo naŋgi kokbaonub qaji naŋgi iŋgi siŋgila uyeqnub. Naŋgi nami bati gargekoba kumbra bole ti kumbra uge ti pegiyoqneb. Deqa naŋgi areqalo bole ti powo bole ti unub.   
\c 6  
\s1 Iga Qotei qa tariŋoqnqom  
\p
\v 1 Deqa ijo was kalil, iga Kristus aqa anjam nami utruq na quoqnem qaji dena prugosim olo anjam aqa damu dauryoqnqom. Yim anjam dena iga siŋgilatgoqnqas. Anjam iga nami utruq na quoqnem qaji di niŋgi qalie. Anjam agiende. Iga Qotei qa gago areqalo siŋgilatoqa, moiyo qaji kumbra uratosim are bulyoqa,  
\v 2 yanso oqa, Kristen gate naŋgo gateq di baŋ atoqa, subq na tigeloqa, Qotei na tamo kalil naŋgi peginjroqa, tamo qudei naŋgi ŋamyuwoq di gaigai soqa. O ijo was, Kristus aqa anjam di iga nami utruq na quoqnem. Ariya bini iga anjam dena prugosim olo anjam aqa damu dauryoqnqom.  
\v 3 Qotei na marim iga degyqom.   
\p
\v 4 O ijo was, niŋgi qalie. Nuŋgo ambleq di tamo qudei naŋgi Qotei na areqalo suwantetnjrnaqa naŋgi laŋ qureq oqwajqa gam bole qalieeb. Naŋgi Mondor Bole esoqneb.  
\v 5 Naŋgi Qotei aqa anjam uyo oneiyoqnsib maroqneb, “Anjam di bolequja.” Naŋgi Qotei aqa siŋgila mondoŋ brantqas qaji di dego qalieosib ojesoqneb.  
\v 6 Ariya bati bei tamo naŋgi di olo uloŋosib Qotei aqa anjam qoreiyeb. Deqa naŋgi bunuqna puluosib are bulyqajqa gam saiinjrej. Naŋgo une dena naŋgi Qotei aqa Ŋiri olo ŋamburbasq di qamobulosib tamo uŋgasari kalil naŋgo ŋamgalaq di aqa ñam tulaŋ ugeugeiyeb.   
\p
\v 7 Tamo deqaji naŋgi qa e yawo anjam endegsi merŋgwai. Wau lanja naŋgi iŋgi yageqnabqa awa boqnsiq mandam aqa miligiq aiyeqnu. Aiyeqnaqa Qotei a mandam di boleteqnu deqa iŋgi bole oqoqnsiq melieqnaqa wau lanja naŋgi boqnsib iŋgi oqnsib uyeqnub.  
\v 8 Ariya sil luwit oqsim iŋgi kabutnjrqas di iŋgi bole oqwasai. Mandam di ugeqas. Deqa sokiñala Qotei na mandam di torei waliyosim ŋamyuwo na koitqas.   
\p
\v 9 O gago was bole, anjam siŋgila di iga na niŋgi merŋgonum. Ariya iga qalieonum, niŋgi degsib padalqasai. Qotei na niŋgi eleŋqas.  
\v 10 Qotei a tamo uge sai. A tamo bole. Deqa a nuŋgo kumbra bole kalil unoqnsiq olo are walyosaieqnu. Nuŋgo kumbra bole agiende. Niŋgi gaigai wau bolequja yoqnsib Qotei tulaŋ qalaqalaiyoqnsib aqa segi tamo uŋgasari naŋgi geregereinjreqnub. Niŋgi nami degyoqneb agi bini niŋgi degyeqnub.  
\v 11 Gago are koba endegsi unu. Niŋgi kumbra bole di siŋgila na ojoqnsib mondoŋ Qotei na niŋgi boletŋgwajqa deqa tariŋoqniy.  
\v 12 Niŋgi asgiŋgaiq. Qotei aqa tamo uŋgasari naŋgo kumbra agiende. Naŋgi Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatoqnsib olo asginjrosaieqnu. Deqa mondoŋ naŋgi iŋgi bole bole Qotei a nami aqa aŋgro naŋgi enjrqa marej qaji di oqab. O ijo was, naŋgo kumbra di niŋgi dego degsib dauryoqniy.   
\s1 Qotei aqa anjam a nami Abraham minjej qaji di a na siŋgilatej  
\p
\v 13-14 Nami Qotei na Abraham minjej, “E ni boletmosiy ino moma naŋgi tulaŋ kobatnjrqai.” Osiqa aqa anjam di siŋgilatej. Mandam tamo naŋgi na Qotei buŋyqa keresai. Deqa Qotei a mandam tamo bei aqa ñam na anjam siŋgilatqa keresai. Deqa a anjam di Abraham minjsiqa aqa segi ñam na anjam di siŋgilatosiq minjej, “E bole mermonum.”  
\v 15 Onaqa Abraham a Qotei aqa anjam di qusiqa aqa areqaloq di atsiq tariŋosiq soqnej. A tariŋqa asgiyosai. A tariŋesosiq bunuqna anjam Qotei na minjej qaji di aqa damu brantonaq unej.   
\p
\v 16 Anjam siŋgilatqa kumbra agiende. Tamo bei na anjam siŋgilatqa osimqa a tamo kobaquja bei aqa ñam na anjam siŋgilatqas. Yim tamo qudei naŋgi qusib marqab, “Anjam di bole.” Deqa tamo qudei naŋgi anjam di olo uge qa marqa keresai.  
\v 17 Qotei na Abraham minjej, “E ino moma naŋgi kobatnjrqai.” Osiqa aqa anjam di siŋgilatej. Aqa kumbra dena a na Abraham aqa moma naŋgi osornjrej, a na aqa anjam di olo bulyqa keresai.  
\v 18 Deqa Qotei aqa kumbra aiyel unu. A na anjam di Abraham minjej. Osiqa aqa segi ñam na anjam di siŋgilatej. Aqa kumbra aiyel di unu deqa a na aqa anjam di olo bulyqa keresai. A gisaŋqa keresai dego. Deqa iga Qotei aqa anjam di gago are miligiq di atsim Qotei aqa jojomq giloqnsim a qa tariŋoqnqom.  
\v 19 Qotei agi iga a qa tariŋeqnum qaji a anka bul siŋgila koba. Deqa iga Qotei qa gago are miligi siŋgilatoqnsim Warum Tulaŋ Getento Koba gara gaiŋejunu qaji di torei miligiq giloqnqom.  
\v 20 Yesus a getento warum di iga qa waqtosiqa a segi namoosiq miligiq gilej. Deqa bini a getento warum dia unu. A di sosimqa bati gaigai a gago atra tamo gate sqas. Agi Melkisedek a nami atra tamo soqnej dego kere.   
\c 7  
\s1 Melkisedek a ñam koba ti soqnej  
\p
\v 1 Melkisedek a Salem qure naŋgo mandor soqnej. A Qotei Goge Koba aqa atra tamo dego soqnej. Bati deqa Abraham a mandor qudei naŋgi ti qotsiqa naŋgi ñumej. Ñumsiqa olo aqa qureq beqnaqa Melkisedek a gamq di Abraham turosiqa aqa gateq di baŋ atetosiqa a qa pailyej.  
\v 2 Onaqa iŋgi iŋgi kalil Abraham a mandor naŋgoq dena eleŋej qaji di a na poto 10 yosiq oto qujai Melkisedek atraiyej. Melkisedek aqa ñam aqa damu agiende, Kumbra Bole Yeqnu Qaji Mandor. Qure ñam Salem aqa damu agiende, Are Lawo. Melkisedek a Salem qure naŋgo mandor soqnej deqa aqa ñam aqa damu bei agiende, Are Lawo Qaji Mandor.  
\v 3 Melkisedek a abu saiqoji. A ai saiqoji. A moma bei dego saiqoji. Aqa ŋambabo bati di iga qaliesai. Aqa moiqajqa bati di dego iga qaliesai. Deqa a Qotei aqa Ŋiri bulosiq a bati gaigai atra tamo unu.   
\p
\v 4 Melkisedek aqa ñam tulaŋ kobaquja. E deqa niŋgi saiŋgwai. Gago moma utru Abraham a mandor naŋgoq dena iŋgi iŋgi boledamu eleŋosiqa poto 10 yosiq oto qujai Melkisedek atraiyej.  
\v 5 Bunuqna Qotei na Livai aqa moma naŋgi minjrej, “Niŋgi atra tamo sqab.” Agi dal anjam endegsi unu, “Israel naŋgi na iŋgi iŋgi poto 10 yoqnsib oto qujai Livai aqa moma naŋgi atrainjroqnqab.” Israel naŋgi Abraham aqa leŋ na ŋambabeb. Naŋgi Livai aqa moma naŋgo was.  
\v 6 Melkisedek a Livai aqa leŋ sai. Ariya Abraham a iŋgi iŋgi poto 10 yosiq oto qujai Melkisedek atraiyej. Atraiyonaqa Melkisedek a Abraham aqa gateq di baŋ atetosiqa a qa pailyej. Abraham agi nami Qotei na minjej, “E ino moma naŋgi kobatnjrqai.”  
\v 7 Iga qalie, tamo ñam ti naŋgi na tamo ñam saiqoji naŋgo gateq di baŋ atetnjroqnsib naŋgi qa pailyeqnub.   
\p
\v 8 Israel naŋgi na Livai aqa moma naŋgi iŋgi iŋgi atrainjreqnub. Livai aqa moma naŋgi moreŋeqnub. Ariya Melkisedek agi Abraham na iŋgi iŋgi atraiyej qaji aqa moiqajqa bati naŋgi nami neŋgreŋyosaioqneb. Deqa a bati gaigai sobulejunu.  
\v 9 Livai aqa moma utru qujai di agi Abraham. Deqa iga endegsi marqom, Livai na iŋgi iŋgi di osiq Melkisedek atraiyobulej.  
\v 10 Melkisedek a Abraham gamq di turej bati di Livai a ŋambabosaisoqnej. Abraham a iŋgi iŋgi di Melkisedek atraiyej bati deqa Livai a Abraham aqa jejamu miligiq di soqnej. Bunuqna Livai a Abraham aqa leŋ na ŋambabej. Deqa iga endegsi marqom, Livai a dego iŋgi iŋgi di Melkisedek atraiyobulej.   
\s1 Yesus a atra tamo gate bunuj unu  
\p
\v 11 Livai aqa moma naŋgi atra tamo sosib wauoqneb naŋgo wau dena tamo uŋgasari naŋgi boletnjrosaioqnej. Naŋgi boletnjrej qamu atra tamo bei a olo brantosai qamu. Bole, dal anjam a marej, Livai aqa moma naŋgi atra tamo sqab. Dal anjam di Israel naŋgi nami esoqneb. Ariya Qotei a olo marnaqa Yesus a gago atra tamo brantej. A Aron bulosiq atra tamo brantosai. A Melkisedek bulosiq atra tamo brantej.  
\v 12 O ijo was, dal anjam a marej, Livai aqa moma naŋgi atra tamo sqab. Ariya bunuqna Qotei a naŋgi kobotnjrsiqa olo atra tamo bei agi Yesus atej. Qotei aqa kumbra dena a na dal anjam bulyosiq olo dal anjam bei atej.  
\v 13 Yesus a Livai aqa leŋ na ŋambabosai. A leŋ bei naŋgoq na ŋambabej. Leŋ naŋgi di atraiyqajqa wau nami ojosaioqneb.  
\v 14 Iga qalie, gago Tamo Koba a Juda aqa leŋ na ŋambabej. Leŋ dena atra tamo naŋgi brantqajqa Moses a deqa marosaioqnej.   
\p
\v 15 Yesus a atra tamo bunuj brantosiq Melkisedek bulonaq iga unem. Deqa iga poigeqnu, atra tamo bunuj dena atra tamo kalil nami soqneb qaji naŋgi tulaŋ buŋnjrejunu.  
\v 16 Dal anjam a marej, atra tamo naŋgi Livai aqa leŋ na brantqab. Ariya Yesus a gam bei na atra tamo brantej. A ŋambile ti siŋgila ti unu. A gaigai degsim sqas. Gam dena a atra tamo brantej.  
\v 17 Agi Qotei na nami Kristus endegsi minjej,  
\q1 “Melkisedek a atra tamo soqnej  
\q1 dego kere ni bati gaigai atra tamo sqam.”   
\m
\v 18 O ijo was, anjam dena iga poigeqnu, dal anjam nami soqnej qaji di siŋgila saiqoji. Dal anjam dena iga aqaryaigwa keresai. Deqa Qotei na dal anjam di taqal waiyej.  
\v 19 Dal anjam dena iga boletgosaioqnej deqa Qotei na dal anjam di taqal waiyosiqa olo gam bunuj waqtetgej. Gam bunuj di tulaŋ bolequja. Gam dena dal anjam namij di tulaŋ buŋyejunu. Deqa iga gam bunuj di dauryosim Qotei aqa areq giloqnsim a qa tariŋoqnqom.   
\p
\v 20-21 Qotei na Yesus giltosiqa minjej, “Ni atra tamo sqam.” Degsi minjsiqa aqa anjam di siŋgilatej. Atra tamo nami soqneb qaji naŋgi dego Qotei na giltnjroqnsiqa minjroqnej, “Niŋgi atra tamo sqab.” Ariya a aqa anjam di siŋgilatosaioqnej. Agi Qotei aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu,  
\q1 “Tamo Koba a na Kristus endegsi minjej,  
\q1 ‘Ni bati gaigai atra tamo sqam.’  
\q1 Osiqa aqa anjam di siŋgilatej. Deqa aqa anjam di a olo uratqa keresai.”   
\m
\v 22 Deqa iga qalieonum, Qotei aqa anjam bunuj di tulaŋ bolequja. Di kiyaqa? Yesus a segi na anjam di gereiyej deqa. Anjam dena dal anjam namij tulaŋ buŋyejunu.   
\p
\v 23 Nami tamo gargekoba naŋgi atra tamo soqneb. Naŋgi moreŋoqneb deqa naŋgi gaigai atra tamo sqa keresai.  
\v 24 Ariya Yesus a gaigai sqas deqa a gaigai atra tamo sosim wauoqnqas. Tamo bei na aqa sawa oqa keresai.  
\v 25 Deqa tamo uŋgasari Yesus aqa ñam na Qotei aqa areq gileqnub qaji naŋgi Yesus na torei eleŋqa kere. Di kiyaqa? A gaigai ŋambile sosiq naŋgi qa Qotei pailyeqnu.   
\p
\v 26 Yesus a atra tamo gate deqaji unu deqa a na iga tulaŋ aqaryaigwa kere. A gaigai Qotei aqa segi kumbra boleq di sosiq dauryeqnu. A une bei saiqoji. A Qotei aqa ŋamgalaq di tamo tulaŋ bolequja. Qotei na a osi oqsiq laŋ qureq di awotej unu. Deqa a une tamo naŋgo ambleq di sosai. A isaq di unu.  
\v 27 Atra tamo gate nami qaji naŋgi bati gaigai wagme iŋgi iŋgi oqnsib Qotei atraiyeqnub. Mati naŋgi naŋgo segi une qa wagme iŋgi iŋgi oqnsib Qotei atraiyeqnub. Osib olo tamo uŋgasari naŋgo une qa dego Qotei atraiyeqnub. Ariya Yesus a wau degyosaieqnu. A bati qujai qa aqa segi jejamu ŋambile sonaq osiqa Qotei atraiyej.  
\v 28 Dal anjam a nami marej, mandam tamo naŋgi atra tamo gate sqab. Tamo naŋgi di siŋgila saiqoji. Ariya bunuqna Qotei na olo anjam bei marsiqa anjam di siŋgilatej. Anjam di aqa damu agiende. A na aqa segi Ŋiri torei keretosiqa a atra tamo gate atej. Deqa a bati gaigai atra tamo gate sqas.   
\c 8  
\s1 Yesus a laŋ qureq oqsiq dia atra tamo gate unu  
\p
\v 1 Ijo anjam di aqa utru agiende. Atra tamo gate deqaji unu. Di Yesus qujai. A laŋ qureq oqsiq Mandor Koba aqa baŋ woq di awejunu.  
\v 2 A laŋ qure qaji atra talq di atraiyo wau ojeqnu. Atra tal di Qotei aqa segi tal bole. Tamo bei na tal di atosai. Tamo Koba a segi na tal di atej.   
\p
\v 3 Atra tamo gate naŋgo wau di niŋgi qalie. Naŋgi wagme iŋgi iŋgi oqnsib Qotei atraiyeqnub. Deqa Yesus a dego atra tamo gate sosiqa aqa segi jejamu osiqa Qotei atraiyej.  
\v 4 Yesus a mandamq endi so qamu a atra tamo sosai qamu. Di kiyaqa? Livai aqa moma naŋgi segi mandamq endi atra tamo sosib wagme iŋgi iŋgi Qotei atraiyeqnub. Dal anjam a degsi unu.  
\v 5 Livai aqa moma naŋgi gaigai mandam qaji atra tal miligiq di waueqnub. Atra tal dena laŋ qure qaji atra tal iga laŋa suwi osorgeqnu. Moses a nami atra tal di atqa laqnaqa Qotei na tal sigitosiqa Moses osoryonaqa degsi atej. Agi Qotei na Moses endegsi minjej, “E mana goge dia atra tal sigitosim ni osormem. Deqa ni atra tal ti aqa iŋgi iŋgi kalil ti degsim gereiyime.” Qotei na nami Moses degsi minjej.  
\v 6 Ariya bini Yesus a atraiyo wau ojeqnu di wau tulaŋ bolequja. Aqa wau dena atra tamo nami qaji naŋgo wau tulaŋ buŋyejunu. Yesus a Qotei aqa anjam bunuj siŋgilatqa osiqa iga Qotei ti gago ambleq di tigelesosiqa yeba waiyej unu. Deqa anjam bunuj dena anjam namij di tulaŋ buŋyejunu. Iŋgi bole bole bunuj Yesus na iga egwa marej qaji dena iŋgi bole bole namij dego tulaŋ buŋyejunu.   
\s1 Anjam bunuj a na anjam namij tulaŋ buŋyejunu  
\p
\v 7 O ijo was niŋgi are qaliy. Anjam namij dena iga aqaryaigwa kere qamu Qotei a olo anjam bunuj marosai qamu.  
\v 8 Ariya Tamo Koba a na tamo uŋgasari naŋgo une babtetnjrsiqa endegsi marej, “Niŋgi quiy. E bati atonum unu. Bati di brantimqa e anjam bunuj qosisiy Israel naŋgi ti Juda naŋgi ti minjrit naŋgi qusib dauryqab.  
\v 9 Ijo anjam bunuj di anjam namij dego sai. E naŋgo moma naŋgi Isip sawaq dena joqsim gilsim mana goge dia ijo anjam namij naŋgi enjrem. Bati deqa naŋgi ijo anjam di dauryqa uratosib gotraŋyoqneb deqa e na kamba naŋgi qoreinjrem.  
\v 10 Ijo anjam bunuj agiende. Bati bei brantimqa e na ijo dal anjam kalil osiy Israel naŋgo areqaloq di atqai. Osiy naŋgo are miligiq di dego neŋgreŋyqai. Deqa e naŋgo Qotei soqnit naŋgi ijo segi tamo uŋgasari sqab.  
\v 11 Sosib bati deqa naŋgi kalil e qa geregere qalieqab. Deqa naŋgi olo bunuqna naŋgo was naŋgi endegsi minjrqasai, ‘Niŋgi Tamo Koba a qa qalieoiy.’ Degsi minjrqasai. Naŋgi kalil e qa qalieqab. Tamo ñam ti tamo ñam saiqoji naŋgi ti kalil e qa qalieqab.  
\v 12 Di kiyaqa? E naŋgi qa dulosiy naŋgo une kobotetnjrqai. Deqa bunuqna e naŋgo une qa olo are qalqasai.” Tamo Koba a nami degsi marej.   
\p
\v 13 Agi Qotei a marej, “E anjam bunuj qosqai.” A degsi marej deqa iga qalieonum, anjam a nami qosej qaji di olo namijej. Deqa anjam di sokiñalayosim torei koboqas.   
\c 9  
\s1 Atra tamo gate nami qaji naŋgi wagme aqa leŋ atraiyeqnub  
\p
\v 1 Israel naŋgi anjam namij dauryoqneb bati deqa naŋgi mandam qaji atra talq di Qotei qa louoqneb.  
\v 2 Atra tal di jagwa oqajqa tal bul. Tal miligiq di warum bei soqnej. Warum di aqa ñam “Getento Warum.” Warum miligiq di naŋgi lam ti atra bijal ti atraiyqa bem ti atnab soqnej.  
\v 3 Getento warum qoreq di naŋgi gara kobaquja bei gainteb. Gara aqa qoreq di warum bei soqnej. Warum di aqa ñam “Warum Tulaŋ Getento Koba.”  
\v 4 Qa sum koitib qurem quleqwajqa deqa marsib atra bijal gol na gereiyosib warum dia atnab soqnej. Qotei aqa dal anjam so qaji ŋam moŋgum dego warum dia soqnej. Ŋam moŋgum aqa qalaq di gol na walateb. Ŋam moŋgum miligiq di laŋ qure qa iŋgi uyo Qotei na nami Israel naŋgi anainjrej qaji di tabirq di atnab soqnej. Tabir di dego gol na gereiyeb. Ŋam moŋgum miligiq di Aron aqa walwelqa toqoŋ nami qenjilitej qaji di atnab soqnej. Meniŋ aiyel Qotei a nami naŋgo quraq di aqa dal anjam neŋgreŋyej qaji di dego ŋam moŋgum miligiq di atnab soqnej.  
\v 5 Ŋam moŋgum aqa quraq di laŋ aŋgro aiyel naŋgo sigito qunuŋ atnab soqnej. Laŋ aŋgro aiyel naŋgi di Qotei aqa siŋgila sigitoqnsib unub. Naŋgo bari na ŋam moŋgum di kabutesoqnej. Ŋam moŋgum aqa qura di tamo uŋgasari naŋgo une kobotetnjrqajqa sawa. Bini e iŋgi iŋgi kalil deqa anjam koba marqasai.\fig |alt="Priest with Ark" src="cn02092b.tif" size="col" loc="Heb 9:5" copy="Cook" ref="Hibru 9:5" \fig*   
\p
\v 6 Iŋgi iŋgi kalil deqaji atra tal miligiq di atnab sonabqa atra tamo naŋgi bati gaigai atra tal miligiq giloqnsibqa warum dia Qotei louqajqa wau yeqnub.  
\v 7 Ariya atra tamo gate a segi bati qujai qa wausau gaigai Warum Tulaŋ Getento Koba di miligiq giloqnsiqa aqa segi une qa ti tamo uŋgasari naŋgo une qa ti leŋ oqnsiqa Qotei atraiyeqnu. Tamo uŋgasari naŋgi di powo bole ti sosai deqa naŋgi une yeqnub.  
\v 8 O ijo was kalil, Mondor Bole na iga endegsi osorgeqnu, atra tal namij sonaqa iga Warum Tulaŋ Getento Koba di miligiq gilqajqa gam geteŋejunu.  
\v 9 Atra tal dena kumbra bunuj bini branteqnu qaji di iga laŋa suwi osorgeqnu. Tal dia atra tamo naŋgi wagme iŋgi iŋgi oqnsib Qotei atraiyeqnub. Ariya wagme iŋgi iŋgi dena tamo uŋgasari Qotei qa loueqnub qaji naŋgo are miligi gereiyetnjrqa keresai. Deqa naŋgi endegsi qalieqa keresai, “Bole, Qotei na gago une kobotetgekritqo.” Degyqa keresai.  
\v 10 O ijo was, anjam namij di a iŋgi uyo qa ti ya uyo qa ti yanso oqajqa ti jejamu iŋgi iŋgi qa ti segi mareqnu. Qotei na Israel naŋgi anjam namij di enjrej. Di kiyaqa? Naŋgi anjam di dauryosib soqnib bunuqna a na olo gam bunuj gereiyqas.   
\s1 Kristus na aqa segi leŋ osiqa Qotei atraiyej  
\p
\v 11 Ariya Kristus a brantosiqa a gago atra tamo gate sosiqa iŋgi bole bole Qotei na mondoŋ iga egwas qaji di osiqa laŋ qure qa atra tal miligiq gilej. Atra tal di tulaŋ bolequja. Atra tal dena mandam qaji atra tal tulaŋ buŋyejunu. Mandam tamo naŋgi na laŋ qure qaji atra tal di gereiyosai.  
\v 12 Kristus a makau ti kaja du du ti naŋgo leŋ osiqa atra tal di miligiq gilosai. A aqa segi leŋ osiqa bati qujai qa atra tal di miligiq gilej. Aqa wau dena a gago uneq na iga olo awaigej deqa iga ŋambile gaigai sqom.  
\v 13 Atra tamo nami qaji naŋgi makau ti kaja du du ti naŋgo leŋ oqnsib Qotei atraiyeqnub. Osib makau naŋgo damu koiteqnab skuleqnaq sum oqnsib tamo uŋgasari naŋgo gateq di bilenteqnub. Naŋgi na tamo uŋgasari une ti unub qaji naŋgo jejamu yansetnjrqajqa marsib kumbra degyeqnub.  
\v 14 Ariya Kristus aqa leŋ na wagme naŋgo leŋ tulaŋ buŋyejunu. Kristus a jiga bei saiqoji. A gago jejamu yansetgosai. A gago are miligi yansetgej. Mondor gaigai sqas qaji a na Kristus siŋgilatonaqa aqa segi ŋambile osiqa Qotei atraiyej. Osiqa aqa leŋ aiyej qaji dena gago are miligi yansetgej. Deqa iga qalieonum, iga Qotei aqa ŋamgalaq di une saiqoji unum. Deqa iga moiyo qaji kumbra kalil uratqom. Osim Qotei ŋambile gaigai unu qaji a qa are qaloqnsim wauetoqnqom.   
\s1 Kristus aqa leŋ na anjam bunuj siŋgilatej  
\p
\v 15 Yesus aqa leŋ aiyej qaji dena iga bole aqaryaigej. Deqa iga Qotei aqa ŋamgalaq di tamo bole une saiqoji unum. Yesus a na Qotei aqa anjam bunuj siŋgilatqa osiqa iga Qotei ti gago ambleq di tigelesosiqa yeba waiyej unu. Nami iga anjam namij aqa sorgomq di sosim bati deqa iga une yoqnsim laqnem. Onaqa Yesus a iga qa moisiq dena a iga olo awaigosiqa gago une kobotetgej. Deqa iga ti tamo uŋgasari kalil Qotei na metnjreqnu qaji naŋgi ti ŋambile gaigai sqom. Qotei a nami marej, “E na ŋambile di ijo segi aŋgro tiŋtiŋ naŋgi enjrqai.”   
\p
\v 16 E mandam tamo naŋgo kumbra qa merŋgwai. Tamo bei a qalieqo, a bunuqna moiqas. Deqa a pepa bei osim aqa aŋgro naŋgi aqa iŋgi iŋgi kalil oqajqa marsim naŋgo ñam neŋgreŋyim sqas. A moiyosaisoqnimqa aqa aŋgro naŋgi aqa iŋgi iŋgi oqa keresai. A moiyimqa naŋgi aqa iŋgi iŋgi oqab.  
\v 17 Tamo di a ŋambile soqnimqa aqa anjam neŋgreŋyej qaji di a laŋa sqas. Ariya a moiyimqa aqa anjam di siŋgila ti sqas.  
\v 18 Dego kere nami atra tamo naŋgi anjam namij siŋgilatqa osibqa naŋgi na wagme naŋgi ñumeqnab naŋgo leŋ aiyoqnej.  
\v 19 Agi Moses a dal anjam kalil plaltosiq tamo uŋgasari naŋgi minjrsiq koboonaqa a na makau ti kaja du du ti naŋgo leŋ osiqa ya ti sil lent ti ŋamtaŋ aqa dani aqa ñam hisop de ti turtosiq tamo uŋgasari naŋgo gateq di bilentej. Osiqa Qotei aqa lou gara neŋgreŋ aqa qoreq di dego bilentej. Sil lent di kaja du du naŋgo juŋgum na gereiyo qaji.  
\v 20 Moses a leŋ bilentosiq marej, “Leŋ endi aisiq Qotei aqa anjam siŋgilatqo. Agi Qotei a nami niŋgi endegsi merŋgej, ‘Niŋgi anjam di dauryiy.’”  
\v 21 Osiqa Moses a olo leŋ bilentonaqa atra tal ti atraiyqajqa iŋgi iŋgi ti naŋgoq dego aiyej.  
\v 22 Deqa iga qalieonum, leŋ na iŋgi iŋgi kalil yansqas. Leŋ aiqasai di Qotei na tamo uŋgasari naŋgo une kobotqasai. Dal anjam a degsi marqo.   
\s1 Kristus a gago une kobotqa marsiqa aqa segi jejamu Qotei atraiyej  
\p
\v 23 Atra tal namij aqa iŋgi iŋgi dena laŋ qaji iŋgi iŋgi laŋa sigitejunu. Atra tamo naŋgi na wagme naŋgo leŋ oqnsib dena iŋgi iŋgi di yanseqnub. Ariya wagme naŋgo leŋ na laŋ qaji iŋgi iŋgi yansqa keresai. Leŋ tulaŋ boledamu na segi laŋ qaji iŋgi iŋgi yansqas.  
\v 24 Iga qalie, Kristus a mandam qaji atra tal miligiq gilosai. Mandam qaji atra tal di tamo naŋgi na ateb. Tal di Qotei aqa atra tal bole laŋa sigitejunu. Kristus a laŋ qureq oqej deqa bini a Qotei aqa areq di sosiqa iga qa waueqnu.   
\p
\v 25 Atra tamo gate nami qaji a wausau gaigai wagme naŋgo leŋ oqnsiqa Warum Tulaŋ Getento Koba di miligiq gileqnu. A aqa segi leŋ osaieqnu. A wagme naŋgo leŋ oqnsiq miligiq gileqnu. Ariya Yesus a degyosaieqnu. A laŋ qureq oqsiq bati qujai qa aqa segi jejamu osiq Qotei atraiyej. A bati gargekoba degyosaioqnej.  
\v 26 A bati gargekoba degyoqnej qamu Qotei na nami mandam atej bati deqa a jaqatiŋ oqnsiq bosi bosiq agi bini olo jaqatiŋ eqnu qamu. Ariya diŋo bati jojomqo deqa Kristus a bati qujai qa mandamq aisiq gago une kobotqa marsiq aqa segi jejamu osiq Qotei atraiyej.  
\v 27 Iga qalie, tamo kalil naŋgi bati qujai qa moiyeqnub. Mondoŋ naŋgi Qotei aqa ulatamuq di brantib a naŋgo une qa naŋgi peginjrqas.  
\v 28 Dego kere Kristus a bati qujai qa tamo gargekoba naŋgo une qoboiyetnjrqa marsiqa aqa segi jejamu osiq Qotei atraiyej. Ariya mondoŋ a laŋ qureq na bqas. Bati deqa a na tamo uŋgasari naŋgo une olo qoboiyetnjrqasai. A bosim tamo uŋgasari a qa tariŋeqnub qaji naŋgi torei eleŋqas.   
\c 10  
\s1 Wagme naŋgo leŋ na gago une kobotqa keresai  
\p
\v 1 Moses aqa dal anjam aqa wau agiende. Dal anjam na iŋgi bole bole Qotei a mondoŋ iga egwas qaji di iga laŋa suwi osorgeqnu. Damu osorgosaieqnu. Atra tamo gate naŋgi wagme iŋgi iŋgi oqnsib wausau gaigai Qotei atraiyeqnub deqa iga qalieonum, dal anjam na tamo uŋgasari Qotei aqa areq gileqnub qaji naŋgi torei boletnjrqa keresai.  
\v 2 Wagme iŋgi iŋgi dena tamo uŋgasari Qotei qa loueqnub qaji naŋgo une yansetnjrqa kere qamu atra tamo gate naŋgi na olo atraiyosai qamu. Deqa tamo uŋgasari naŋgi naŋgo une qa olo are gulbeinjrosai qamu.  
\v 3 Ariya atra tamo gate naŋgi wausau gaigai wagme iŋgi iŋgi di oqnsib Qotei atraiyeqnub. Deqa tamo uŋgasari naŋgi naŋgo une qa olo are qaloqnsib are gulbe ti unub.  
\v 4 Kumbra di aqa utru agiende. Makau ti kaja du du ti naŋgo leŋ na tamo uŋgasari naŋgo une kobotetnjrqa keresai bole sai.   
\p
\v 5 Deqa Kristus a mandamq aiqa osiqa endegsi pailyej,  
\q1 “O Abu, ni atraimqajqa wagme iŋgi iŋgi qa arearetmosaieqnu.  
\q1 Deqa e ijo segi jejamu osiy ni atraimqai. Ijo jejamu di agi ni na e gereiyetbem.   
\q1
\v 6 O Abu, atra tamo naŋgi na tamo uŋgasari naŋgo une qa aqaryainjrqa maroqnsib wagme iŋgi iŋgi oqnsib ŋamyuwo na koitoqnsib ni atraimeqnub.  
\q1 Ni iŋgi iŋgi deqa arearetmosaieqnu.   
\q1
\v 7 Deqa e ni endegsi pailmonum,  
\q1 ‘O Qotei, e bonum.  
\q1 Agi nami anjam degsib e qa neŋgreŋyeb.  
\q1 Bini e ino areqalo dauryqa bonum.’” Kristus a mandamq aiqa osiqa degsi Qotei pailyej.   
\m
\v 8 Agi Kristus a namoqna pailyej, “O Abu, ni atraimqajqa wagme iŋgi iŋgi qa arearetmosaieqnu. Atra tamo naŋgi na tamo uŋgasari naŋgo une qa aqaryainjrqa maroqnsib wagme iŋgi iŋgi oqnsib ŋamyuwo na koitoqnsib ni atraimeqnub. Ni iŋgi iŋgi deqa arearetmosaieqnu.” O ijo was, dal anjam a nami atraiyqajqa iŋgi iŋgi deqa marej.  
\v 9 Ariya bunuqna Kristus a olo pailyej, “O Qotei, e ino areqalo dauryqa bonum.” A degsi pailyej deqa iga qalieonum, a kumbra namij di taqal waiyosiqa olo kumbra bunuj atej.  
\v 10 Yesus Kristus a Qotei aqa areqalo dauryosiq deqa a bati qujai qa aqa segi jejamu osiqa Qotei atraiyej. Wau dena Yesus na iga eleŋosiqa Qotei aqa segi kumbra boleq di atej.   
\s1 Yesus aqa leŋ na gago une kobotetgej  
\p
\v 11 Atra tamo kalil naŋgi bati gaigai atra tal miligiq giloqnsibqa naŋgo wau yeqnub. Naŋgi bati gargekoba wagme iŋgi iŋgi oqnsib Qotei atraiyeqnub. Iŋgi iŋgi dena tamo uŋgasari naŋgo une kobotetnjrqa keresai.  
\v 12 Ariya Kristus a bati qujai qa gago une kobotqa marsiqa aqa segi jejamu osiqa Qotei atraiyej. Osiqa laŋ qureq oqsiq dia Qotei aqa baŋ woq di awoej. Deqa aqa atraiyo wau di gaigai sqas.  
\v 13 A Qotei aqa baŋ woq di awesosiqa mondoŋ Qotei na aqa jeu tamo kalil naŋgi osim aqa siŋgaq di koroinjrqajqa deqa tariŋeqnu.  
\v 14 Yesus a bati qujai qa aqa segi jejamu osiqa Qotei atraiyej. Wau dena a na tamo uŋgasari a nami Qotei aqa segi kumbra boleq di atej qaji naŋgi torei boletnjrej. Deqa naŋgi bati gaigai une saiqoji sqab.   
\p
\v 15 Anjam deqaji Mondor Bole na dego iga mergeqnu. Agi a endegsi mergeqnu,  
\v 16 “Tamo Koba a marej, ‘Ijo anjam bunuj agiende. Bati bei brantimqa e na ijo dal anjam kalil osiy tamo uŋgasari naŋgo are miligiq di atqai. Osiy naŋgo areqaloq di dego neŋgreŋyqai.’”  
\v 17 Osiqa olo anjam bei dego totoryosiq endegsi marej, “E naŋgo une kobotetnjrqai deqa bunuqna e naŋgo une qa olo are qalqasai.”  
\v 18 O ijo was, Qotei na gago une torei kobotej deqa atraiyo iŋgi bei na gago une olo kobotqa keresai bole sai.   
\s1 Iga Warum Tulaŋ Getento Koba di miligiq gilqa kere  
\p
\v 19 O ijo was kalil, Yesus aqa leŋ aiyej qaji dena gago une kobotetgej. Deqa iga Warum Tulaŋ Getento Koba di miligiq giloqnqom. Iga ulaqasai. Warum di agi Qotei aqa atra talq di unu.  
\v 20 Yesus a segi na ŋambile qa gam bunuj waqtetgosiqa a segi namoosiq warum di miligiq gilsiq gara gaiŋejunu qaji dena torei miligiq gilej. Gara di Yesus aqa segi jejamu.  
\v 21 Gago atra tamo gate unu agi Yesus. Deqa a na Qotei aqa tamo uŋgasari kalil naŋgi taqatnjreqnu.  
\v 22 A gago kumbra uge kalil qa are qalsiqa aqa segi leŋ bilentonaqa aisiq gago are miligi yansetgej. Deqa iga ya na yanso em. Yesus aqa wau dena iga qalieonum, iga Qotei aqa ŋamgalaq di une saiqoji unum. Deqa kumbra gisaŋ kalil gago are miligiq di unu qaji di iga taqal waiyqom. Osim Qotei qa gago areqalo torei siŋgilatosim aqa areq giloqnqom.  
\v 23 Iga qalie, iŋgi bole bole Qotei a nami iga egwa marej qaji di a na egwas. A uratqasai. Deqa iga Qotei aqa ñam siŋgila na ojsim boleq di maroqnsim iŋgi bole bole deqa tariŋoqnqom. Iga areqalo aiyeltqasai.  
\v 24 Iga gago Kristen was naŋgo are tigeltetnjroqnimqa naŋgi qalaqalaiyo kumbra ti kumbra bole bole ti dauryoqnqab.  
\v 25 Osim iga Qotei aqa ñam qa korooqnqom. Iga kumbra di uratqasai. Kristen was qudei naŋgi koroqajqa asginjreqnu. Deqa iga naŋgi siŋgilatnjroqnqom. Niŋgi qalie, Yesus a olo bqajqa bati jojomqo.   
\s1 Iga Qotei aqa Ŋiri qoreiyqasai  
\p
\v 26 Niŋgi quiy. Iga Yesus aqa anjam bole qalieonum deqa bunuqna iga diqosim gago segi areqalo na une yoqnqasai. Yoqnqom di Qotei na gago une kobotetgwasai. Osim atraiyqajqa iŋgi bei iga egwasai.  
\v 27 Iga une yoqnqom di iga pegigwajqa bati qa ulaosim tariŋqom. Pegigwajqa bati deqa Qotei na aqa jeu tamo kalil naŋgi ojeleŋosim ŋamyuwo kaŋkaŋ kobaq di breinjrqas.  
\v 28 Iga qalie, tamo bei a Moses aqa dal anjam gotraŋyimqa tamo aiyel kiyo tamo qalub kiyo aqa une unsib boleq di maribqa tamo uŋgasari naŋgi a qa dulqasai. Naŋgi a qalib moiqas.  
\v 29 Ariya tamo bei a Qotei aqa Ŋiri qoreiyosim aqa ñam ugeugeiyqas di aqa une deqa a gulbe tulaŋ kobaquja oqas. Aqa gulbe dena dal anjam gotraŋyo qaji tamo aqa gulbe tulaŋ buŋyqas. Tamo di a nami Qotei aqa anjam bunuj Yesus aqa leŋ na siŋgilatej qaji di dauryoqnej. Osiqa a Qotei aqa segi kumbra boleq di soqnej. Ariya a olo Yesus aqa leŋ di ugeugeiyosim Qotei aqa Mondor iga qa are boleiyeqnu qaji aqa ñam ugetqas di a gulbe tulaŋ kobaquja oqas.  
\v 30 Iga qalieonum, Qotei a nami endegsi marej, “Tamo naŋgo une kalil e segi na kambatosiy awai uge enjrqai. Di ijo segi wau.” Osiqa marej, “Tamo Koba a na aqa tamo uŋgasari naŋgo une qa peginjrqas.”  
\v 31 O ijo was, Qotei ŋambile unu qaji a na tamo bei ŋolawotqas di a tulaŋ ulaugetqas.   
\s1 Nuŋgo areqalo Yesus qa siŋgilateqnub qaji di geregere ojesoqniy  
\p
\v 32 Niŋgi are qaliy. Nami Qotei a nuŋgo areqalo suwantetŋgonaqa bati deqa jeu tamo naŋgi na gulbe ti jaqatiŋ ti gargekoba niŋgi eŋgoqneb. Eŋgeqnab niŋgi siŋgila na tigeloqnsib gulbe di gotraŋyoqneb.  
\v 33 Jeu tamo naŋgi dena nuŋgo Kristen was qudei naŋgi joqoqnsib tamo uŋgasari kalil naŋgo ŋamdamuq di tigeltnjroqnsib naŋgo ñam misiliŋyoqnsib naŋgi ugeugeinjroqneb. Yeqnab niŋgi na nuŋgo Kristen was naŋgi di beternjroqnsib siŋgilatnjroqneb.  
\v 34 Jeu tamo naŋgi dena nuŋgo Kristen was qudei naŋgi ojoqnsib tonto talq di breinjreqnab sonabqa niŋgi na tonto tamo naŋgi deqa are qaloqnsib naŋgi geregereinjroqneb. Bati di jeu tamo naŋgi dena niŋgi qudei nuŋgo iŋgi iŋgi yaiŋgoqneb. Ariya niŋgi deqa are ugeiŋgosaioqnej. Niŋgi areboleboleiŋgoqnej. Di kiyaqa? Niŋgi qalie, iŋgi di laŋa mandam qaji iŋgi. Iŋgi bati gaigai sqas qaji di tulaŋ bolequja. Mondoŋ niŋgi iŋgi di oqab. Di niŋgi qalie.   
\p
\v 35 Kumbra bole niŋgi nami yoqneb qaji deqa olo are qaloqnsib yoqniy. Osib nuŋgo areqalo Yesus qa siŋgilateqnub qaji di geregere ojesoqniy. Niŋgi olo urataib. Niŋgi uratqasai di mondoŋ niŋgi awai tulaŋ boledamu oqab.  
\v 36 Niŋgi nuŋgo gulbe kalil qoboiyoqnsib siŋgila na tigelesoqniy. Niŋgi degyqab di Qotei na niŋgi siŋgilatŋgimqa niŋgi aqa areqalo dauryekritosib mondoŋ iŋgi bole bole a nami niŋgi eŋgwa marej qaji di niŋgi oqab.  
\v 37 Agi Qotei aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu, “Sokiñala tamo bunuqna bqas qaji di a bqas. Deqa a tariŋsokobaiyqasai. A urur boqujatqas.  
\v 38 Ijo segi tamo uŋgasari bole naŋgi e qa naŋgo areqalo siŋgilatqab di naŋgi ŋambile sqab. Naŋgi na e qoreibqab di e naŋgi qa areboleboleibqasai.”   
\p
\v 39 O ijo was, iga Qotei qoreiyosim padalqasai. Tamo qudei naŋgi degyeqnub. Ariya iga tamo deqaji sai. Iga Qotei qa gago areqalo siŋgilato qaji tamo. Deqa iga ŋambile gaigai sqom.   
\c 11  
\s1 Iga Qotei qa gago areqalo siŋgilatqajqa kumbra  
\p
\v 1 Iga Qotei qa gago areqalo siŋgilateqnum di aqa utru agiende. Iga qalieonum, iŋgi bole bole Qotei a nami iga egwa marej qaji di iga oqajqa tariŋesoqnimqa a na egwas. Iga gago ŋamdamu na iŋgi di unqa keresai di uŋgum. Iga iŋgi di oqom.  
\v 2 Qotei aqa tamo uŋgasari nami soqneb qaji naŋgi a qa naŋgo areqalo siŋgilatoqneb deqa a naŋgi qa maroqnej, “Naŋgi tamo bolequja.”  
\v 3 O ijo was, iga Qotei qa gago areqalo siŋgilateqnum deqa iga endegsi poigeqnu, bole, Qotei a anjam segi marnaqa laŋ ti mandam ti brantej. Iŋgi iŋgi iga unqa keresai qaji di Qotei na eleŋosiqa dena a iŋgi iŋgi kalil iga uneqnum qaji di gereinjrej. Iga degsi poigeqnu.   
\s1 Abel na Enok na Noa na naŋgi qalub  //  Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilateb  
\p
\v 4 Abel a Qotei qa aqa areqalo siŋgilatosiq deqa a iŋgi bei Qotei atraiyonaqa Qotei a iŋgi deqa tulaŋ arearetej. Kein a dego iŋgi bei Qotei atraiyej. Ariya Qotei a Kein aqa atraiyo iŋgi deqa arearetosai. Kumbra dena iga osorgeqnu, Abel a Qotei aqa ŋamgalaq di tamo bole une saiqoji soqnej. Abel a moiyej ariya a Qotei qa aqa areqalo siŋgilatej deqa bini a Qotei aqa anjam iga mergobuleqnu.   
\p
\v 5 Enok a dego Qotei qa aqa areqalo siŋgilatej. Deqa a moiyosai. A ŋambile sonaqa Qotei na a osiq laŋ qureq oqej. Oqnaqa tamo uŋgasari naŋgi a qa ŋamoqneb a olo unosai. Kumbra dena iga osorgeqnu, Qotei na Enok laŋ qureq osi oqosaisosiqa a Enok aqa kumbra qa tulaŋ arearetoqnej.  
\v 6 O ijo was, niŋgi Qotei aqa areq gilqa osibqa niŋgi mati a qa nuŋgo areqalo siŋgilatosib endegsib mariy, “Bole, Qotei a unu. Deqa iga a qa ŋamosim gilsim itonam a na awai boledamu egwas.” O ijo was, niŋgi degsib marqab di Qotei a niŋgi qa tulaŋ arearetqas. Tamo naŋgi Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatqasai di a naŋgi qa arearetqa keresai.   
\p
\v 7 Noa a dego Qotei qa aqa areqalo siŋgilatej. Deqa Qotei na minjej, “E bunuqna awa qariŋyit bosim mandam kalil keretqas. Deqa ni qobuŋ gereiyime.” Noa a awa unosaisosiqa a Qotei aqa anjam di dauryosiqa aqa aŋgro naŋgi ti aqa uŋa a ti padalaib deqa qobuŋ gereiyej. Aqa kumbra dena a na tamo uŋgasari kalil mandamq di soqneb qaji naŋgo une babtetnjrej. A Qotei qa aqa areqalo siŋgilatej deqa Qotei na a tamo bole une saiqoji qa minjej.   
\s1 Abraham Sara wo naŋgi Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilateb  
\p
\v 8 Abraham a dego Qotei qa aqa areqalo siŋgilatej. Deqa Qotei na Abraham metonaqa a Qotei aqa anjam dauryosiqa mandam mutu bei Qotei na a yqajqa minjej qaji deq gilej. A sawa qabitqas kiyo di a qalieosaisosiqa gilej.  
\v 9 A Qotei qa aqa areqalo siŋgilatej deqa a gilsiq mandam mutu dia brantosiqa yauŋ tamo soqnej. Mandam mutu di agi Qotei na a yqajqa minjej. A di sonaqa Qotei na minjej, “Mondoŋ e na ino moma naŋgi mandam mutu endi enjrqai.” Onaqa Abraham a mandam mutu dia laqnsiqa jagwa oqajqa tal gereiyoqnsiqa di ŋeioqnej. A na Aisak Jekop wo naŋgi joqsiqa koba na soqneb. Qotei na naŋgi aiyel dego minjrej, “Mondoŋ e na nuŋgo moma naŋgi mandam mutu endi enjrqai.”  
\v 10 Abraham a laŋ qureq oqsim dia sqajqa deqa are qaloqnsiq tariŋoqnej. Laŋ qure di bati gaigai sqas. Laŋ qure agi Qotei a segi na gereiyej unu.   
\p
\v 11 Abraham aqa ŋauŋ Sara a dego Qotei qa aqa areqalo siŋgilatej. Deqa a tulaŋ qeliosiqa marej, “Bole, e aŋgrotqai. Anjam Qotei na merbej qaji di a uratqasai. A dauryqas.” Sara a degsi marej deqa Qotei na aqa miligi gereiyetonaqa a gumaŋej.  
\v 12 Abraham a dego qeliosiqa a moiqajqa bati jojomonaqa Qotei na a siŋgila yonaqa a aŋgro mel qujai ŋambabtej. Onaqa bunuqna aqa moma naŋgi tulaŋ gargekobaeb. Bongar tulaŋ gargekoba unub dego kere Abraham aqa moma naŋgi ulul bul tulaŋ gargekobaeb. Deqa sisiyqa keresai.   
\p
\v 13 O ijo was, Abel na Enok na Noa na Abraham na Sara na naŋgi kalil Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatesosib moreŋeb. Naŋgi mandamq endi sosibqa iŋgi bole bole Qotei a nami naŋgi enjrqa minjrej qaji di naŋgi osai. Naŋgi iŋgi di oqajqa tariŋesosibqa isaq na iŋgi di unsib deqa areboleboleinjrej. Deqa naŋgi maroqneb, “Iga mandamq endi so boleiyqasai. Iga mandamq endi yauŋ tamo bulosim sokiñala sosim bunuqna iga mandam endi uratqom.”  
\v 14 O ijo was, iga qalieonum, tamo uŋgasari anjam degsib mareqnub qaji naŋgi naŋgo segi sqajqa sawa boleq oqwajqa are qaleqnub.  
\v 15 Naŋgi naŋgo qure utruq olo aiqajqa deqa are qaleb qamu naŋgi puluosib aiyeb qamu.  
\v 16 Ariya naŋgi naŋgo qure utruq olo aiqajqa are qalosaieqnub. Naŋgi sawa tulaŋ boledamu agi laŋ qureq di unu qaji deq oqwajqa are qaleqnub. Tamo uŋgasari naŋgi dena Qotei endegsib minjeqnub, “Ni gago Qotei.” Yeqnaqa Qotei a naŋgo Qotei sqajqa jemaiyosaieqnu. Naŋgi a qa naŋgo areqalo siŋgilateqnub deqa a naŋgo qure agi laŋ goge dia gereiyetnjrej unu.   
\p
\v 17 Abraham a Qotei qa aqa areqalo bole siŋgilatej kiyo sai kiyo di Qotei a tenemtqa osiqa endegsi minjej, “Ni ino segi aŋgro qujai Aisak qalsim e atraibe.” Onaqa Abraham a Qotei aqa anjam di uratosai. Bole, Qotei na nami minjej, “E na ino moma naŋgi mandam mutu endi enjrqai.” Ariya a Qotei qa aqa areqalo siŋgilatej deqa a Aisak osiq Qotei atraiyqa gilej.  
\v 18 Agi Qotei a nami Abraham minjej, “Aisak aqa leŋ na ino moma naŋgi bumbraŋyqab.”  
\v 19 Abraham a Aisak qalqa osiqa endegsi are qalej, “E Aisak qalitqa, uŋgum, Qotei na a olo subq na tigeltqa kere.” Abraham a degsi are qalsiq sonaqa Qotei na saidyej, “Ni Aisak qalaim.” Deqa iga yawo anjam endegsi marqom, Qotei na Aisak subq na tigeltobulosiq olo Abraham yej.   
\s1 Aisak na Jekop na Josep na naŋgi qalub Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilateb  
\p
\v 20 Aisak a dego Qotei qa aqa areqalo siŋgilatosiqa Jekop Iso wo naŋgo gateq di aqa baŋ atetnjrsiqa naŋgi qa pailyosiqa kumbra bunuqna naŋgoq di brantqas qaji deqa naŋgi minjrej.   
\p
\v 21 Jekop a dego Qotei qa aqa areqalo siŋgilatosiqa Josep aqa aŋgro aiyel naŋgo gateq di aqa baŋ atetnjrsiqa naŋgi qa pailyej. A tulaŋ qeliosiqa moiqa jojomosiq deqa a na aqa walwelqa toqoŋ ojsiq siŋga pulutosiq Qotei qa louej.   
\p
\v 22 Josep a dego Qotei qa aqa areqalo siŋgilatosiq deqa a tulaŋ qeliosiq moiqa jojomosiqa a na aqa was naŋgi endegsi minjrej, “Niŋgi na nuŋgo moma agi Israel naŋgi minjribqa bunuqna naŋgi Isip sawa uratoqnsibqa bati deqa naŋgi ijo tanu osi gilqab.”   
\s1 Moses a Qotei qa aqa areqalo siŋgilatej  
\p
\v 23 Ariya Moses aqa ai abu naŋgi dego Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilateb. Deqa Moses a ŋambabonaqa naŋgi a osib bai qalub a ulitonab soqnej. Naŋgi qalieeb, Moses a aŋgro tulaŋ bolequja. Naŋgi Isip naŋgo mandor koba ulaiyosai deqa naŋgi aqa anjam gotraŋyosib Moses ulitonab soqnej.   
\p
\v 24 Sosiqa tamo kobaqujaonaqa Isip tamo uŋgasari naŋgi na minjoqneb, “Ni Isip naŋgo mandor koba aqa asi aqa aŋgro.” Onaqa Moses a Qotei qa aqa areqalo siŋgilatosiq deqa a aqa segi ñam aguq atsiqa naŋgo anjam di quqwa uratoqnej.  
\v 25 A endegsi are qalej, “Qotei aqa tamo uŋgasari agi Israel naŋgi gulbe ti unub. Deqa uŋgum, e naŋgi koba na sosiy gulbe oqnqai. Une qa arebolebole a sokiñalayosim koboqas. Di e uratqai.”  
\v 26 Osiqa olo endegsi are qalej, “E Kristus aqa ñam qa jemai oqai di kere. Mondoŋ e awai tulaŋ boledamu oqai. Awai dena silali ti ñoro ti kalil Isip sawaq endi unu qaji di tulaŋ buŋyejunu.” Moses a awai boledamu di oqa marsiq deqa a degsi are qalej. Osiqa Qotei qa aqa areqalo siŋgilatej.   
\p
\v 27 Moses a Qotei qa aqa areqalo siŋgilatosiq deqa a tigelosiq Isip sawa uratosiq gilej. Isip naŋgo mandor koba a Moses qa minjiŋ oqetej ariya Moses a deqa ulaosai. Qotei agi iga unosaieqnum qaji di Moses na unobulosiq deqa a siŋgila na tigelosiq Isip sawa uratosiq gilej.  
\v 28 Moses a Qotei qa aqa areqalo siŋgilatosiq deqa a na Israel tamo uŋgasari naŋgi minjrnaqa naŋgi kaja du du ñumsib naŋgo damu uyeb. Uysib kaja du du naŋgo leŋ ainaqa di osib Qotei na aqa laŋ aŋgro bei qariŋyim bosim Israel naŋgo aŋgro matu naŋgi ñumaim deqa leŋ di naŋgo siraŋmeq di liyeb.\fig |alt="Blood on doorpost" src="cn02096b.tif" size="col" loc="Heb 11:28" copy="Cook" ref="Hibru 11:28" \fig*   
\s1 Tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi  //  Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatoqneb  
\p
\v 29 Israel naŋgi Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatosib deqa naŋgi Yuwal Lentq di gentosib mandam boleq aisib walwelosib gileb. Gileqnab Isip naŋgi na naŋgi daurnjrsib yuwal ambleq aisib ya uysib moreŋeb.   
\p
\v 30 Bunuqna Israel naŋgi Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatosib deqa naŋgi Jeriko qure agutosib kalilyo bati 7 yonabqa qure aqa dadaŋ kalil ululoŋeb.   
\p
\v 31 Sambala uŋa Rahap a dego Qotei qa aqa areqalo siŋgilatej. Deqa Israel tamo aiyel naŋgi lumu na Jeriko qure unqa bonabqa a na naŋgi aiyel osiqa lawo na gereinjrsiqa ulitnjrej. Qure deqaji tamo uŋgasari naŋgi Qotei aqa anjam gotraŋyoqneb deqa Qotei na naŋgi kalil padaltnjrej. Rahap a segi Qotei na uratonaq bole soqnej.   
\p
\v 32 Gideon na Barak na Samson na Jepta na Devit na Samuel na Qotei aqa medabu o qaji tamo kalil naŋgi dego Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatoqneb. E naŋgi qa olo niŋgi saiŋgwajqa bati keresaiibqo.  
\v 33 Naŋgi Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatoqneb deqa naŋgi na mandor kokba naŋgi qoto itnjroqnsib qoto buŋyoqneb. Osib kumbra bole tiŋtiŋ yoqneb. Iŋgi bole bole Qotei na nami naŋgi enjrqa minjrej qaji di naŋgi eleŋoqneb. Laion naŋgi boqnsib naŋgi uyqa laqnab naŋgi na naŋgo medabu getentetnjroqneb.  
\v 34 Ŋamyuwo na naŋgi koitnjrqa laqnaq naŋgi olo ŋamyuwo mosotoqneb. Jeu tamo naŋgi boqnsib serie na naŋgi ñumqa laqnab naŋgi jaraiyoqneb. Naŋgi segi siŋgila saiqoji sonab Qotei na olo naŋgi siŋgilatnjroqnej. Naŋgi siŋgilaoqnsib qotoqnsib sawa bei bei qaji naŋgi teteinjroqneb.  
\v 35 Uŋgasari qudei naŋgo aŋgro naŋgi moreŋeqnab Qotei na olo subq na tigeltnjroqnej. Jeu tamo naŋgi na Qotei aqa tamo qudei naŋgi tonto talq di breinjroqnsib jaqatiŋ koba enjroqneb. Osib minjroqneb, “Niŋgi Qotei qoreiyib iga niŋgi uratŋgim niŋgi tonto talq dena oqedqab.” Onaqa naŋgi na saidosib minjroqneb, “Sai. Mondoŋ iga olo subq na tigelosim ŋambile tulaŋ boledamu oqom. Deqa uŋgum, bini iga jaqatiŋ oqnsim unum di kere.”   
\p
\v 36 Jeu tamo naŋgi na Qotei aqa tamo uŋgasari qudei naŋgi misiliŋnjroqnsib kumbaiŋnjroqneb. Osib naŋgi tonto talq di breinjroqnsib sil siŋgila kokba na naŋgi tontnjroqneb.  
\v 37 Osib Qotei aqa tamo uŋgasari qudei naŋgi meniŋ na ñumoqnsib moiyotnjroqneb. Osib olo qudei naŋgi serie na giŋgeŋnjreqnab moreŋoqneb. Osib olo qudei naŋgo jejamu qaja na qametnjroqneb. Naŋgi qudei gara bolesai deqa naŋgi kaja naŋgo juŋgum na gara gereiyoqnsib jugoqneb. Naŋgi iŋgi iŋgi tulaŋ saiinjrej deqa naŋgi laŋa soqneb. Jeu tamo naŋgi na naŋgi gulbe enjroqnsib tulaŋ ugeugeinjroqneb.  
\v 38 Tamo uŋgasari naŋgi di tulaŋ ugeosib soqneb deqa naŋgi wadau sawaq di, manaq di, meniŋ kokba miligiq di, sub miligiq di laqneb. Naŋgi Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatoqneb deqa naŋgi kumbra bole yoqneb. Naŋgi tamo uŋgasari kalil mandamq di soqneb qaji naŋgi bul sai. Naŋgo kumbra tulaŋ bolequja.   
\p
\v 39 Naŋgi kalil Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatoqneb deqa naŋgi aqa ŋamgalaq di tamo uŋgasari tulaŋ bolequja soqneb. Ariya iŋgi bole bole Qotei na naŋgi enjrqa minjrej qaji di naŋgi osaioqneb.  
\v 40 Di kiyaqa? Qotei na olo iŋgi tulaŋ boledamu bei iga egwajqa marsiqa gereiyej unu. Mondoŋ a na iga ti naŋgi ti turtgosim iga kalil koba na iŋgi boledamu di egwas. Osim dena a na iga kalil torei boletgwas.   
\c 12  
\s1 Iga Yesus koqyesosim a qa gago areqalo siŋgilatqom  
\p
\v 1 Tamo uŋgasari nami soqneb qaji naŋgi di Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatoqneb deqa bini naŋgi laŋbi bul iga agutgesonab iga naŋgi unjreqnum. Unjreqnum deqa iga siŋgila na gurgurobuloqnsim bubuŋoqnqom. Qotei na iga giltgej deqa iga gurguroqnimqa gulbe qudei na iga getentgwa laqnimqa iga gulbe di olo gotraŋyoqnqom. Une qudei gagoq di beterqajqa laqnu qaji di dego iga gotraŋyoqnqom.  
\v 2 Osim iga Yesus koqyoqnsim gurgurqom. Iga Qotei qa gago areqalo siŋgilateqnum di Yesus a segi utru. Bunuqna a na gago areqalo di torei keretqas. Yesus a nami qalieej, a ŋamburbasq di moisim bunuqna a olo tulaŋ areboleboleiyqas. Jeu tamo naŋgi a qa maroqneb, “A tamo uge deqa a moiqas.” Ariya Yesus a deqa jemaiyosai. A aqa are siŋgilatosiq ŋamburbasq di moiyej. Bini a olo laŋ qureq di Qotei aqa awo jaram baŋ woq di awejunu.   
\s1 Qotei na iga tingitgwa marsiqa gulbe egeqnu  
\p
\v 3 Niŋgi geregere are qaliy. Une tamo naŋgi Yesus qa tulaŋ ugeoqnsib a jeuteqnab a siŋgila na tigelesoqnej. Niŋgi dego siŋgila na tigelesoqniy. Niŋgi ulaaib. Osib asgiŋgaiq.  
\v 4 Bole, niŋgi une gotraŋyqajqa siŋgilakobaeqnub. Ariya jeu tamo naŋgi na kamba niŋgi moiyotŋgosaieqnub.  
\v 5-6 O ijo was, Qotei a nami anjam bei niŋgi merŋgej. Niŋgi anjam deqa are walŋgwo kiyo? A niŋgi dalŋgwa osiqa endegsi merŋgej, “O ijo aŋgro, e nuŋgo Tamo Koba. Deqa e niŋgi tingitŋgwa marsiyqa gulbe eŋgoqnit niŋgi gulbe di qoboiyqa asgiŋgaiq. Osib are gulbeiŋgaiq. Niŋgi quiy. Tamo uŋgasari e qalaqalainjreqnum qaji naŋgi di e na olo tingitnjreqnum. Tamo uŋgasari e ijo segi aŋgro qa mareqnum qaji naŋgi di e na olo gulbe enjreqnum.” Qotei a niŋgi aqa segi aŋgro sqa marsiq deqa anjam degsi merŋgej. Niŋgi anjam deqa olo are walŋgwo kiyo?   
\p
\v 7 O ijo was, Qotei na niŋgi tingitŋgoqnsim gulbe eŋgoqnimqa niŋgi siŋgila na tigeloqnsib gulbe di qoboiyoqniy. Abu naŋgi na naŋgo aŋgro naŋgi gaigai tingitnjreqnub dego kere Qotei na niŋgi tingitŋgeqnu.  
\v 8 Qotei na aqa aŋgro kalil naŋgi gaigai tingitnjreqnu. A na niŋgi tingitŋgwasai di niŋgi aqa aŋgro sqa keresai. Niŋgi gam qaji uŋa aqa aŋgro bul sqab.  
\v 9 Niŋgi are qaliy. Gago mandam qaji abu naŋgi na iga tingitgoqneb. Deqa iga naŋgo ñam soqtoqnem. Ariya gago laŋ qaji Abu a gago qunuŋ taqateqnu. Deqa iga aqa sorgomq di geregere sosimqa aqa ñam tulaŋ soqtoqnqom. Osim dena iga ŋambile sqom.  
\v 10 Gago mandam qaji abu naŋgi sokiñala sosib naŋgo segi areqalo dauryosib iga tingitgoqneb. Ariya Qotei na iga geregere aqaryaigwajqa osiq iga tingitgeqnu. Di kiyaqa? Iga aqa segi kumbra boleq di sqajqa deqa.  
\v 11 Bole, Qotei na iga tingitgwa maroqnsiq gulbe egeqnaqa iga areboleboleigosaieqnu. Iga are gulbeigeqnu. Ariya bunuqna gulbe dena iga siŋgilatgimqa iga kumbra bole tiŋtiŋ dauryqajqa geregere qalieqom. Osim dena iga lawo na sqom.   
\s1 Niŋgi Qotei aqa segi kumbra bole dauryiy  
\p
\v 12 Deqa nuŋgo baŋ a laesqas di niŋgi na olo siŋgilatosib wauoqniy. Nuŋgo siŋga tombol dego laesqas di niŋgi olo siŋgila na tigelesoqniy.  
\v 13 Tigelesosib gam bole dauryosib walweloqniy. Niŋgi degyqab di nuŋgo siŋga ugeqasai. Nuŋgo siŋga olo boleqas.   
\p
\v 14 Niŋgi tamo kalil naŋgi ti koba na geregere lawo na sqajqa siŋgilaoqniy. Osib niŋgi Qotei aqa segi kumbra bole dego dauryqajqa siŋgilaoqniy. Tamo a Qotei aqa segi kumbra bole dauryqasai di a Tamo Koba unqa keresai.  
\v 15 Niŋgi geregere ŋam atoqnsib soqniy. Qotei a niŋgi qa are boleiyeqnu aqa kumbra di niŋgi qudei olo uratosib uloŋo uge. Ŋamtaŋ oqsiq gei uge uge ateleŋeqnu dego kere nuŋgo ambleq di tamo bei a are uge ti sosim kumbra uge uge babtoqnimqa niŋgi na saidyiy. Tamo dena niŋgi niñaqŋgimqa niŋgi Qotei aqa ŋamgalaq di jiga ti so uge.  
\v 16 Niŋgi na Kristen tamo uŋgasari naŋgi saidnjribqa naŋgi sambala kumbra yaib. Osib Qotei qoreiyaib. Agi Aisak aqa ŋiri Iso a Qotei qoreiyej. Osiqa a aŋgro matu soqnej deqa are qalosaiosiq iŋgi bole bole aqa abu na nami a yqajqa minjej qaji di qariŋyosiq dena iŋgi uyo bei awaiyosiq uyej.  
\v 17 Niŋgi qalie, bunuqna Iso a aqa abu aqa iŋgi bole bole di olo oqajqa marnaqa Qotei na saidyej. Deqa a akamugetej. Aqa kumbra uge yej qaji di a olo uratosim are bulyqajqa gam saiiyej.   
\s1 Niŋgi Jerusalem bunuj laŋ goge di unu qaji deq beleŋeb  
\p
\v 18 Nami Israel naŋgi Sainai mana utru jojomyosib dia ŋamyuwo ti ambru ti jagwa ti unoqneb. Naŋgo baŋ na mana di ojoqneb. Ariya ijo was, niŋgi iŋgi iŋgi deq bosai.  
\v 19 Israel naŋgi Sainai manaq di gul anjam quoqnsib Qotei aqa kakro dego quoqneb. Osib ulaugeteb. Deqa naŋgi Moses minjeb, “Qotei a olo anjam bei mergaiq.”  
\v 20 Naŋgi Qotei aqa anjam di qusib ulaugeteb. Agi Qotei na naŋgi endegsi minjrej, “Tamo bei kiyo wagme bei kiyo mana endeq oqimqa niŋgi a meniŋ na qalib moiyem.” Qotei na naŋgi degsi minjrej.  
\v 21 Manaq di naŋgi iŋgi iŋgi di unoqnsib deqa naŋgi tulaŋ ulaugeteb. Moses a dego mana deqa ulaosiq marej, “E ulaugetosim tulaŋ ginda gindaŋeqnum.”   
\p
\v 22 Ariya niŋgi iŋgi iŋgi deq bosai. Niŋgi Saion manaq beleŋeb. Osib Qotei ŋambile gaigai unu qaji aqa segi qureq dego beleŋeb. Qure di agi Jerusalem bunuj laŋ goge di unu qaji. Niŋgi laŋ aŋgro tulaŋ gargekoba sisiyqa keresai naŋgoq dego beleŋeb.  
\v 23 Tamo uŋgasari Qotei qa korooqnsib loueqnub qaji naŋgoq dego niŋgi beleŋeb. Tamo uŋgasari naŋgi di Qotei aqa segi aŋgro matu tiŋtiŋ. Naŋgo ñam Qotei a laŋ qureq di neŋgreŋyej unu. Niŋgi Qotei qa ti tamo uŋgasari kumbra bole dauryeqnub qaji naŋgo qunuŋ qa ti beleŋeb. Tamo uŋgasari naŋgi di Qotei na torei boletnjrej. Qotei agi mondoŋ iga kalil pegigwas.  
\v 24 Ariya niŋgi Yesus qa dego beleŋeb. Yesus agi Qotei aqa anjam bunuj siŋgilatqa osiqa iga Qotei ti gago ambleq di tigelesosiqa yeba waiyej unu. Yesus aqa leŋ bileŋej qaji a qa dego niŋgi beleŋeb. Deqa leŋ dena Qotei aqa anjam niŋgi merŋgobuleqnu. Yesus aqa leŋ di tulaŋ bolequja. Leŋ dena Abel aqa leŋ tulaŋ buŋyejunu. Abel aqa leŋ na dego niŋgi anjam merŋgobuleqnu.   
\s1 Niŋgi Qotei aqa anjam quqwa urataib  
\p
\v 25 O ijo was, niŋgi geregere ŋam atoqniy. Qotei na niŋgi anjam merŋgoqnimqa niŋgi aqa anjam dauryqa urataib. Qotei a nami mandamq endi sosiqa Israel naŋgi anjam siŋgila na minjroqnej. Minjreqnaqa naŋgi aqa anjam di dauryqa uratoqneb. Deqa Qotei na naŋgi awai uge enjrej. Awai uge di naŋgi britosib jaraiqa keresai. Ariya bini Qotei a laŋ goge di sosiqa iga dego anjam siŋgila na mergeqnu. Deqa iga a qoreiyqom di a na iga awai tulaŋ ugedamu egwas. Awai uge di iga britosim jaraiqa keresai bole sai.  
\v 26 Nami Qotei na Israel naŋgi anjam siŋgila na minjreqnaqa aqa kakro dena mandam reŋgiŋyoqnej. Ariya bini a olo anjam endegsi iga mergeqnu, “Bunuqna bati qujai qa e olo mandam reŋgiŋyqai. E mandam segi reŋgiŋyqasai. E mandam ti laŋ ti reŋgiŋnjrqai.”  
\v 27 A marej, “Bati qujai qa.” Deqa iga qalieonum, Qotei na iŋgi iŋgi a nami atej qaji di taqal breinjrim naŋgi torei koboqab. Iŋgi iŋgi di agi Qotei na reŋgiŋnjrqas. Yimqa iŋgi iŋgi a na reŋgiŋnjrqasai qaji di gaigai sqab.   
\p
\v 28 Qotei a gago Mandor Koba sosiq iga taqatgeqnu. Aqa kumbra di reŋgiŋqa keresai. Deqa iga Qotei biŋiyoqnsim kumbra a tulaŋ areareteqnu qaji dena a qa louoqnsim aqa ñam soqtoqnsim ulaoqnsim aqa sorgomq di sqom.  
\v 29 Iga degyqom. Di kiyaqa? Gago Qotei a ŋamyuwo bul iŋgi iŋgi kalil koiteleŋeqnu qaji.   
\c 13  
\s1 Niŋgi segi segi qa qalaqalaiyo kumbra yoqniy  
\p
\v 1 O ijo Kristen was, bati gaigai niŋgi segi segi qa qalaqalaiyo kumbra yoqniy.  
\v 2 Qure bei qaji tamo naŋgi nuŋgo meq boqnib niŋgi na oqnsib geregereinjroqniy. Kumbra di niŋgi urataib. Niŋgi qalie, qure bei qaji tamo naŋgi nami nuŋgo moma qudei naŋgo meq beqnab tamo bole edegoqnsib geregereinjroqneb. Ariya naŋgi tamo sai. Naŋgi laŋ aŋgro.   
\p
\v 3 Qotei aqa tamo uŋgasari qudei naŋgi tonto talq di unub deqa niŋgi naŋgi uratnjraib. Niŋgi naŋgi qa are qaloqnsib koba na tonto talq di sobulosib naŋgi gereinjroqniy. Kristen tamo qudei naŋgi jeu tamo naŋgi na jaqatiŋ enjreqnub deqa niŋgi naŋgi qa dego are qaloqnsib koba na jaqatiŋ obuloqnsib naŋgi gereinjroqniy. Niŋgi qalie, jeu tamo naŋgi na nuŋgo jejamu dego ugeugeiyqa kere.   
\p
\v 4 Tamo a uŋatqas di kumbra bole. Uŋa a tamotqas di dego kumbra bole. Deqa niŋgi kumbra di ugetaib. Niŋgi kumbra di geregere taqatosib Qotei aqa ŋamgalaq di jiga saiqoji soqniy. Niŋgi qalie, tamo uŋgasari sambala kumbra yeqnub qaji naŋgi Qotei na awai uge enjrqas.   
\p
\v 5 Niŋgi silali qa mamaulŋgaiq. Niŋgi endegsib maroqniy, “Iga silali ti iŋgi ti kiñala eqnum di kere.” Agi Qotei a marej, “E ni uratmqasai. E ni qoreimqasai dego.”  
\v 6 Deqa iga gago are siŋgilatoqnsim endegsi maroqnqom,  
\q1 “Tamo Koba a na e aqaryaibeqnu.  
\q1 Deqa e ulaqasai.  
\q1 Tamo bei na e ugetbqa keresai.”   
\s1 Iga Yesus dauryqajqa jemaigwasai  
\p
\v 7 O ijo was niŋgi quiy. Kristen gate naŋgi Qotei aqa anjam palontoqnsib niŋgi merŋgeqnub. Osib Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatoqnsib kumbra bole bole yeqnub. Naŋgo kumbra deqa niŋgi are qaloqnsib dauryoqniy.   
\p
\v 8 Yesus Kristus aqa kumbra bulyqasai. A nami degsi soqnej. A bini degsi unu. A bati gaigai degsi sqas.  
\v 9 Deqa tamo qudei naŋgi bosib anjam utru segi segi na nuŋgo are tigeltetŋgibqa niŋgi naŋgo anjam di dauryaib. Osib Qotei aqa gam urataib. Qotei a niŋgi qa are boleiyeqnu aqa kumbra dena nuŋgo are siŋgilatetŋgoqneme. Ariya tamo qudei naŋgi mareqnub, “Iga iŋgi uyo na gago are siŋgilatoqnqom.” Di gisaŋ. Kumbra di laŋa jejamu qa kumbra. Iŋgi uyo dena tamo naŋgi yala aqaryainjrosaieqnu.   
\p
\v 10 Gago atra bijal bunuj unu. Atra tamo naŋgi atra tal namij miligiq di waueqnub. Deqa naŋgi atra bijal bunuj dena iŋgi uyqa keresai.  
\v 11 Atra tamo gate nami qaji a tamo uŋgasari naŋgo une kobotetnjrqa maroqnsiq wagme naŋgo leŋ oqnsiq Warum Tulaŋ Getento Koba di miligiq gileqnu. Atra tamo naŋgi olo wagme naŋgo damu osi aiyoqnsib qure qalaq di atoqnsib koiteleŋeqnub.  
\v 12 Dego kere Yesus a Jerusalem qure qalaq aisiq dia jaqatiŋ osiq aqa segi leŋ bilentosiq tamo uŋgasari naŋgi qa moiyej. Aqa leŋ dena a na tamo uŋgasari naŋgi Qotei aqa segi kumbra boleq di atqajqa deqa marsiq naŋgi qa moiyej.  
\v 13 Deqa iga dego qure qalaq aiyoqnsim Yesus aqa areq di brantoqnsim a ñam uge osiq jemaiyej dego kere iga ñam uge oqnqom.  
\v 14 Iga qalie, mandamq endi qure kalil koboqab. Deqa iga yauŋ tamo bulosim qure utru saiqoji laŋa unum. Mondoŋ iga laŋ qureq oqsim dia gaigai sqom. Iga qure deq oqwajqa tariŋeqnum.  
\v 15 Deqa iga Yesus aqa ñam na Qotei biŋiyoqnsim atraiyobuloqnqom. Osim iga gago medabu na aqa ñam soqtoqnqom.  
\v 16 O ijo was, niŋgi na tamo uŋgasari naŋgi kumbra bole bole enjroqniy. Naŋgi iŋgi qudei qa truquoqnibqa niŋgi na aqaryainjroqniy. Niŋgi kumbra di urataib. Niŋgi kumbra degyqab di niŋgi Qotei atraiyobuloqnqab. Yim Qotei a nuŋgo kumbra deqa tulaŋ arearetoqnqas.   
\s1 Yesus Kristus a gago are miligiq di waueqnu  
\p
\v 17 Nuŋgo Kristen gate naŋgi na nuŋgo qunuŋ taqateqnub. Mondoŋ naŋgi naŋgo wau deqa Qotei minjqab. Deqa niŋgi naŋgo medabu geregere dauryoqnsib naŋgo sorgomq di soqniy. Niŋgi degyqab di naŋgi are gulbe na niŋgi taqatŋgwasai. Naŋgi arebolebole na niŋgi taqatŋgwab. Osib naŋgi are gulbe saiqoji sosib niŋgi geregere aqaryaiŋgoqnqab.   
\p
\v 18 Niŋgi iga qa Qotei pailyoqniy. Iga qalieonum, iga Qotei aqa ŋamgalaq di une saiqoji unum. Iga gaigai kumbra bole dauryqajqa are qaleqnum.  
\v 19 Deqa ijo areqalo agiende. Niŋgi e qa Qotei pailyibqa a na gam waqtetbimqa e nuŋgoq urur boqujatqai.   
\p
\v 20 Gago Tamo Koba Yesus a kaja naŋgo Mandor siŋgila ti unu qaji. Aqa kaja naŋgi agi iga. Aqa leŋ aiyej dena a na Qotei aqa anjam bunuj gaigai sqas qaji di siŋgilatej. Qotei a are lawo qa utru. A na Yesus olo subq na tigeltej.  
\v 21 Qotei qujai dena niŋgi aqaryaiŋgimqa niŋgi aqa areqalo geregere dauryosib kumbra bole yoqniy. A gago are miligi gereiyetgimqa iga Yesus Kristus aqa wau na kumbra kalil a tulaŋ areareteqnu qaji di yoqnqom. Iga kalil bati gaigai aqa ñam soqtoqnqom. Bole.   
\s1 Anjam getento  
\p
\v 22 O ijo was, e na niŋgi siŋgilatŋgwajqa deqa anjam truquyala endi neŋgreŋyonum. Deqa niŋgi ijo anjam endi geregere qusib dauryoqniy.  
\v 23 E niŋgi endegsi merŋgwai. Gago was Timoti a tonto talq dena uratonab oqedej. Deqa a urur ijoq bqas di aqo aiyel ombla na nuŋgoq bosim nuŋgwom.   
\p
\v 24 Niŋgi na ijo kaiye anjam endi osib Kristen gate kalil naŋgi ti Qotei aqa tamo uŋgasari kalil naŋgi ti minjriy. Itali tamo qudei bosib endia unub qaji naŋgi na dego niŋgi kaiyeiŋgonub.   
\p
\v 25 Qotei a niŋgi kalil qa are boleiyeme. Bole.