\id 2CO - Anjam NT [boj] -Papua New Guinea 2014 (DBL -2017) 
\h 2 Korin 
\toc1 2 Korin 
\toc2 2 Korin 
\toc3 2Ko 
\mt1 2 KORIN  
\c 1  
\s1 Pol a Yesus Kristus aqa wau tamo  
\p
\v 1 E Pol. Kristus Yesus na e qariŋbej deqa e aqa anjam mare mare laqnum. Qotei aqa segi areqalo na e wau di ebej. Aqo gago was Timoti wo anjam endi neŋgreŋyonum. Neŋgreŋyosim niŋgi Korin qureq di Qotei qa loueqnub qaji niŋgi ti Qotei aqa segi tamo uŋgasari kalil Akaia sawaq di unub qaji naŋgi qa ti qariŋyonum.  
\v 2 Gago Abu Qotei wo Tamo Koba Yesus Kristus wo naŋgi aiyel niŋgi qa are boleinjrimqa niŋgi lawo na soqniy.   
\s1 Qotei a gago are latetgeqnu  
\p
\v 3 Iga gago Tamo Koba Yesus Kristus aqa Abu Qotei aqa ñam soqtoqnqom. A gago Abu unu deqa a iga qa dulqajqa utru. A gago are tulaŋ latetgwajqa Qotei.  
\v 4 Deqa a gago gulbe kalil qa iga are latetgeqnu. A kumbra degyeqnu deqa iga na olo kamba Kristen tamo uŋgasari gulbe ti unub qaji naŋgo are latetnjreqnum.  
\v 5 Kristus a jaqatiŋ koba qoboiyej deqa iga a ombla jaqatiŋ koba qoboiyeqnum. Dego kere Kristus a are tulaŋ laesonaqa iga a ombla are tulaŋ laejunum.  
\v 6 O ijo was kalil, aqo Timoti wo gulbe eqnum di aqa utru agiende. Gago gulbe dena Qotei na nuŋgo are latetŋgosim niŋgi eleŋqas. Ariya Qotei na gago are latetgeqnu di aqa utru agiende. Kumbra dena dego Qotei na nuŋgo are latetŋgoqnqas. Yimqa jaqatiŋ iga qoboiyeqnum qaji di niŋgi dego qoboiyoqnsib siŋgila na tigelesqab.  
\v 7 Iga niŋgi qa gago areqalo siŋgilatosim endegsi mareqnum, bole, niŋgi siŋgila na tigelesqab. Iga qalieonum, niŋgi iga ti beterosim jaqatiŋ eqnum deqa Qotei na niŋgi iga ti gago are latetgoqnqas.   
\p
\v 8 O ijo was kalil, iga Esia sawaq di gulbe kobaquja item. Gulbe dena iga ugeugeigosiqa gago siŋgila tulaŋ buŋyej. Deqa iga endegsi are qalem, gulbe dena iga moiyotgwas. O ijo was, niŋgi gago gulbe deqa qalieoiy.  
\v 9 Bole, iga are qalem, gulbe dena iga moiyotgwas. Anjam pegiyo tamo na tamo bei minjqas, “Ni une ti unum deqa ni moiqam.” Dego kere iga are qalem, gulbe dena iga moiyotgwas. Qotei na gulbe di iga egej. Di kiyaqa? Iga gago segi siŋgila qa are qalaim deqa. Iga Qotei aqa siŋgila qa are qaloqnqom. Agi a na qujai moiyo tamo naŋgi olo subq na tigeltnjreqnu.  
\v 10 O ijo was, gulbe dena iga moiyotgwa laqnaqa Qotei na gulbe di taqal atetgej. Bunuqna dego a na gago gulbe taqal atetgoqnqas. Deqa iga Qotei qa gago areqalo siŋgilatoqnsim mareqnum, bole, a na olo gago gulbe taqal atetgoqnqas. Yim iga bole sqom.  
\v 11 O ijo was niŋgi iga qa Qotei pailyoqniy. Yimqa Qotei a nuŋgo pailyo de ti tamo uŋgasari gargekoba naŋgo pailyo ti quoqnsim iga aqaryaigoqnqas. Gam dena niŋgi na dego iga aqaryaigoqnqab. Yim tamo uŋgasari gargekoba naŋgi Qotei tulaŋ biŋiyoqnqab.   
\s1 Pol a Kristen naŋgi gisaŋnjrosaioqnej  
\p
\v 12 O was kalil, ijo are miligiq di e qalieonum, e kumbra bole tiŋtiŋ segi dauryoqnsim unum. E ijo kumbra deqa tulaŋ areboleboleibeqnu. Kumbra bole kalil Qotei na osorbeqnu qaji di segi e dauryoqnsim unum. E mandam tamo naŋgo powo na kumbra di yosaieqnum. Qotei a e qa are boleiyoqnsiq kumbra osorbeqnu qaji di segi e yeqnum. Deqa e na tamo uŋgasari kalil naŋgi kumbra bole gaigai enjreqnum. Agi e na niŋgi dego kumbra tulaŋ boledamu eŋgoqnem.  
\v 13-14 Ijo anjam endi niŋgi sisiyosib poiŋgwajqa deqa e neŋgreŋyonum. Bole, ijo anjam qudei qa niŋgi geregere poiŋgosai unu. Ariya ijo are endegsi unu. Niŋgi ijo anjam kalil qa poiŋgekritim gilsib diŋo bati itqab. Yim gago Tamo Koba Yesus a olo bqajqa batiamqa niŋgi e qa tulaŋ areboleboleiŋgim e kamba dego niŋgi qa tulaŋ areboleboleibqas.   
\p
\v 15-16 Ijo are miligiq di e nami qalieem, niŋgi ijo kumbra kalil qa tulaŋ areboleboleiŋgim sqab. Utru deqa e na niŋgi merŋgem, “E mati nuŋgoq bosiy niŋgi uratŋgosiy Masedonia sawaq gilsiy dena puluosiy nuŋgoq olo bqai.” Od, e bati aiyel nuŋgoq bqajqa are qalem. Di kiyaqa? Qotei na niŋgi gereiŋgo aiyeltŋgwajqa deqa. E nuŋgoq olo bosiy dena Judia sawaq aiqa laqnitqa niŋgi silali qa aqaryaibibqa e gamq di iŋgi bei qa truquaim deqa ti are qalem.  
\v 17 Niŋgi endegsib are qaleqnub kiyo, “Pol aqa anjam di a dauryosai. A na iga gisaŋgej. A mandam tamo naŋgo kumbra dauryoqnsiq deqa a anjam bei maroqnsiq olo urateqnu. A laŋa odoqnsiqa olo saideqnu.” O ijo was niŋgi e qa degsib are qalaib.  
\v 18 Qotei a tamo bole unu deqa a aqa segi anjam kalil dauryeqnu. Deqa e dego anjam bole segi niŋgi merŋgeqnum. E laŋa odoqnsim olo saidosaieqnum.  
\v 19 Nami aqo Timoti wo Sailas ombla na wauoqnsim Qotei aqa Ŋiri Yesus Kristus aqa anjam palontoqnsim niŋgi merŋgoqnem. Niŋgi qalie, Yesus a dego laŋa odoqnsiq olo saidosaieqnu. A gaigai Qotei aqa ñam na odeqnu.  
\v 20 Qotei a nami iŋgi bole bole iga egwajqa marej. Kristus a odeqnu deqa Qotei na iŋgi di iga egwas. Deqa iga Kristus aqa ñam na mareqnum, “Bole.” Osim iga Qotei aqa ñam soqteqnum.  
\v 21 Qotei a segi na niŋgi iga ti siŋgilatgeqnu. Siŋgilatgeqnaqa niŋgi iga ti Kristus beteryejunum. A na qujai iga aqa segi qa marsiq giltgej.  
\v 22 Osiqa aqa toqor egsiqa gago are miligiq di atej unu. Aqa toqor di aqa Mondor Bole. Mondor di Qotei na iga namo egej deqa iga qalieonum, bunuqna iŋgi bole bole a na iga egwa marej qaji di dego egwas.   
\s1 Pol a Korin Kristen naŋgi gulbe enjrqa uratosiq deqa a naŋgoq olo bosai  
\p
\v 23 O ijo was, e Qotei aqa ñam na niŋgi endegsi merŋgwai. E niŋgi gulbe eŋgwa uratosim deqa e olo Korin qureq bosai.  
\v 24 Nuŋgo areqalo Yesus qa siŋgilateqnub qaji di iga na laŋa taqatosaieqnum. Iga niŋgi ti koba na Yesus aqa wau ojeqnum. Di kiyaqa? Niŋgi tulaŋ areboleboleiŋgwajqa deqa. Iga qalieonum, niŋgi nuŋgo areqalo Yesus qa geregere siŋgilatosib tigelejunub.   
\c 2  
\p
\v 1 Ariya e olo Korin qureq bosai. E marem, e olo are gulbe na nuŋgoq bqasai.  
\v 2 E niŋgi are gulbetetŋgwai di tamo yai na olo ijo are boletetbqas? Niŋgi segi na ijo are boletetbqa kere.  
\v 3 Deqa e nuŋgoq olo bosiy are gulbe oqa uratonum. E nuŋgoq bosiy areboleboleibqas di kere. Utru deqa e anjam bei nami neŋgreŋyosim nuŋgoq qariŋyem. E qalieem, e areboleboleibqas di niŋgi kalil dego ijo arebolebole di unsib e koba na areboleboleigwas.  
\v 4 Bole, e are gulbe ti akam ti sosim anjam di neŋgreŋyem. E niŋgi are gulbetetŋgwa osim anjam di neŋgreŋyosai. E niŋgi tulaŋ qalaqalaiŋgeqnum di niŋgi qalieqajqa deqa e anjam di neŋgreŋyem.   
\s1 Niŋgi na tamo une atej qaji aqa une kobotetiy  
\p
\v 5 Tamo qujai nami une atej qaji di aqa une qa e anjam koba merŋgwasai. Tamo dena e are gulbetetbosai. A niŋgi kalil are gulbetetŋgej.  
\v 6 Aqa une aqa awai uge niŋgi gargekoba na a yeb di kereqo.  
\v 7 Deqa bini niŋgi olo aqa une kobotetosib aqa are latetiy. Yim a are boleqas. Niŋgi degyqasai di a olo are tulaŋ gulbe ti so uge.  
\v 8 Deqa niŋgi a olo qalaqalaiyo kumbra osoryoqniy. Yim a qalieqas, niŋgi a torei qoreiyosai.  
\v 9 E nuŋgo kumbra tenemtosiy niŋgi ijo anjam kalil dauryeqnub kiyo sai kiyo di qalieqajqa deqa e nami anjam neŋgreŋyosim nuŋgoq qariŋyem.  
\v 10 Niŋgi tamo bei aqa une kobotetqab di e kamba dego aqa une kobotetqai. E tamo bei aqa une kobotetqai di e niŋgi qa osiy Kristus aqa ŋamgalaq di kobotetqai.  
\v 11 Tamo uge Satan na iga gisaŋgosim ugeugeigaim deqa e degyqai. Satan aqa areqalo uge ti aqa uli kumbra ti di iga bole qalieonum.   
\s1 Pol a Taitus unqa marej  
\p
\v 12 O ijo was kalil, e Kristus aqa anjam bole palontqa osim walwelosim Troas qureq di brantem. Brantonam Tamo Koba a na gam waqtetbonaqa e dia aqa wau ojoqnem.  
\v 13 Bati di e ijo was Taitus itosai deqa e a qa are koba qaloqnem. Deqa e Troas Kristen naŋgi olo uratnjrsim Masedonia sawaq gilem.   
\s1 Yesus aqa wau tamo naŋgi qoto buŋyeqnub  
\p
\v 14 Qotei a gaigai iga aqaryaigeqnaqa iga Kristus aqa siŋgila na qoto buŋyeqnum. Deqa e Qotei tulaŋ biŋiyeqnum. Iga Qotei aqa wau ojeqnum deqa tamo uŋgasari sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgi Qotei qa bole poinjreqnu. Naŋgo powo di sabaŋ quleq ti bolequja bul.  
\v 15 Od, gago wau di qurem quleq ti bul Kristus na Qotei atraiyeqnu qaji. Quleq di tamo uŋgasari Qotei na eleŋeqnu qaji naŋgi ti tamo uŋgasari padalqa gamq di unub qaji naŋgi ti naŋgoq aiyeqnu.  
\v 16 Quleq dena tamo uŋgasari padalqa gamq di unub qaji naŋgi moiyotnjreqnu. Osiqa tamo uŋgasari Qotei na eleŋeqnu qaji naŋgi ŋambile enjreqnu. Tamo yai naŋgi Qotei aqa wau di yqa kere? Tamo dego bei sosai.  
\v 17 Niŋgi qalie, Qotei aqa anjam maro tamo gargekoba naŋgi silali oqajqa deqa osib Qotei aqa anjam mare mare laqnub. Ariya iga naŋgi bul sai. Qotei na iga wau egej deqa iga gisaŋ na wauosaieqnum. Iga Kristus koba na are qujaitosim Qotei aqa ŋamgalaq di aqa anjam mare mare laqnum.   
\c 3  
\s1 Yesus aqa wau tamo naŋgi anjam bunuj mare mare laqnub  
\p
\v 1 Iga gago segi ñam soqtqajqa are unu e? Sai. Tamo qudei na kiyo niŋgi na kiyo iga qa anjam bolequja neŋgreŋyqab di uŋgum. Niŋgi na kiyo tamo qudei na kiyo anjam bolequja di sisiyosib gago ñam soqtetgwab di dego uŋgum. Iga deqa are qalosaieqnum.  
\v 2 Niŋgi segi neŋgreŋ bulosib gago kumbra qa saoqnsib laqnub. Niŋgi neŋgreŋ bul unub deqa tamo kalil naŋgi neŋgreŋ di sisiyoqnsib iga qa poinjreqnu. Neŋgreŋ di gago are miligiq di unu.  
\v 3 Kristus a segi na anjam di neŋgreŋyobulej. Neŋgreŋ di Kristus aqaq na bosiq boleq di unu. Neŋgreŋ di niŋgi segi. Agi iga niŋgi wauetŋgeqnum. Kristus a mandam tamo bei aqa siŋgila na anjam di neŋgreŋyosai. A Qotei ŋambile gaigai unu qaji aqa Mondor aqa siŋgila na anjam di neŋgreŋyej. A meniŋq di neŋgreŋyosai. A tamo uŋgasari naŋgo are miligiq di neŋgreŋyej.   
\p
\v 4 Anjam di aqa utru agiende. Qotei a Kristus aqa ñam na iga wau egej deqa iga aqa wau ojeqnum. Iga qalieonum, Qotei na aqa wau di geregere boletqas.  
\v 5 Bole, iga segi na wau di yqa keresai. Deqa iga gago segi siŋgila na Qotei aqa wau yeqnum degsi marqa keresai. Qotei a segi na iga siŋgila egeqnaqa iga aqa wau yeqnum.  
\v 6 Gago wau agiende. Iga Kristus aqa anjam bunuj palontoqnsim laqnum. Anjam bunuj di tamo qudei na dal anjamq di neŋgreŋyosai. Qotei aqa Mondor a segi na babtej. Dal anjam na tamo uŋgasari naŋgi moiyotnjreqnu. Ariya Qotei aqa Mondor na tamo uŋgasari naŋgi ŋambile enjreqnu.   
\p
\v 7 Od, dal anjam na tamo uŋgasari naŋgi moiyotnjreqnu. Dal anjam aqa wau agide. Dal anjam di Qotei a nami meniŋq di neŋgreŋyonaqa a riaŋ ti brantej. Deqa Moses aqa ulatamu riaŋonaqa Israel tamo uŋgasari naŋgi aqa ulatamu koqyqa keresai. Ŋam qamotnjrej. Bunuqna riaŋ di olo koboej.  
\v 8 Ariya Mondor aqa wau bunuj unu. Aqa wau dena dal anjam aqa wau tulaŋ buŋyejunu. Mondor aqa wau di olo torei riaŋosiq goge oqej.  
\v 9 Dal anjam aqa wau agiende. A na gago une qa iga mergoqnsiq padaltgeqnu. Bole, dal anjam aqa wau di nami riaŋ ti bej. Ariya Qotei na iga tamo bole une saiqoji sqajqa gam babtej. Wau di olo tulaŋ riaŋ koba ti bej. Riaŋ dena dal anjam aqa riaŋ tulaŋ buŋyejunu.  
\v 10 Wau bunuj di riaŋ koba ti unu. Riaŋ dena wau namij aqa riaŋ tulaŋ buŋyejunu. Deqa iga wau namij aqa riaŋ uneqnum di a torei koboej.  
\v 11 Wau namij di gaigai sqa keresai. A koboqas. Bole, a riaŋ ti bej. Ariya wau bunuj gaigai sqas qaji a olo tulaŋ riaŋ koba ti unu. Riaŋ dena wau namij aqa riaŋ tulaŋ buŋyejunu.   
\p
\v 12 Riaŋ koba di mondoŋ bosim gaigai gagoq di sqajqa deqa iga tariŋoqnsim unum. Deqa iga ulaosaieqnum. Iga riaŋ deqa mare mare laqnum.  
\v 13 Iga Moses soqnej dego sai. Moses aqa ulatamu riaŋ ti soqnej deqa a gara mutu oqnsiqa dena aqa ulatamu kabutoqnej. Di kiyaqa? Israel naŋgi unaib deqa. Ariya wau namij aqa riaŋ di koboej.  
\v 14 Israel naŋgo areqalo geteŋnjresoqnej deqa naŋgi anjam namij sisiyoqneb di naŋgo areqalo gara mutu na kabutobulesoqnej. Naŋgi nami degsib soqneb agi bini unub. Tamo bei na gara di taqal atqa keresai. Kristus a segi na gara di olo taqal ateqnu.  
\v 15 Od, bati gaigai Israel naŋgi Moses aqa dal anjam sisiyeqnub di naŋgo areqalo gara mutu na kabutobulejunu. Naŋgi nami degsib soqneb agi bini unub.  
\v 16 Ariya tamo naŋgi are bulyosib Tamo Koba aqa areq bqab di Qotei na gara di olo taqal atetnjrqas.  
\v 17 Tamo Koba a segi Mondor. Niŋgi Tamo Koba aqa Mondor ti sqab di nuŋgo une na niŋgi olo taqatŋgwa keresai. Niŋgi bole sqab.  
\v 18 Deqa gago ulatamu olo kabuesqasai. Iga kalil Tamo Koba aqa riaŋ ya jeqiloq di unobuloqnqom. Unoqnim riaŋ di gagoq di tulaŋ kobaoqnimqa dena iga Tamo Koba a segi buloqnsim sqom. Tamo Koba a na kumbra di iga egeqnu. Tamo Koba a segi Mondor Bole.   
\c 4  
\s1 Qotei aqa wau tamo naŋgi web bul unub  
\p
\v 1 Qotei a iga qa dulosiqa wau egej deqa iga aqa wau di ojqajqa asgigosaieqnu.  
\v 2 Kumbra uge uge kalil tamo naŋgi na ulitoqnsib yeqnub qaji di iga olo qoreiyeqnum. Iga gisaŋ kumbra na walwelosaieqnum. Iga Qotei aqa anjam bubulyosaieqnum. Iga boleq di anjam bole segi mareqnum. Deqa tamo kalil naŋgi gago kumbra di unoqnsib naŋgo are miligiq di qalieeqnub, iga Qotei aqa ŋamgalaq di wau bole yeqnum.  
\v 3 Ariya tamo uŋgasari padalqa gamq di unub qaji naŋgi Yesus aqa anjam bole iga palonteqnum qaji di aqa utru poinjrosaieqnu.  
\v 4 Mandam endeqa gisaŋ qotei Satan a na tamo uŋgasari Kristus qa naŋgo areqalo siŋgilatosaieqnub qaji naŋgo areqalo getentetnjrejunu. Deqa Kristus aqa anjam bole naŋgo are miligiq aiqa keresai. Naŋgi Kristus aqa suwaŋ unqa keresai dego. Kristus a segi Qotei. A segi riaŋ ti unu.   
\p
\v 5 Niŋgi quiy. Iga gago segi kumbra qa saosaieqnum. Iga anjam endegsi palonteqnum, “Kristus Yesus a gago Tamo Koba unu deqa iga aqa ñam na niŋgi wauetŋgeqnum.” Iga anjam degsi palonteqnum.  
\v 6 Tulaŋ nami Qotei a iŋgi iŋgi kalil gereiyqa osiqa endegsi marej, “Ambru aqaq na suwaŋ brantqas.” Ariya bunuqna Qotei aqa suwaŋ di gagoq bosiqa gago are miligi suwantetgej. Deqa iga Kristus aqa ulatamu geregere uneqnum. Kumbra dena iga suwaŋ bole unoqnsim Qotei aqa riaŋ poigeqnu.   
\p
\v 7 O ijo was, iŋgi tulaŋ boledamu iga deqa mare mare laqnum qaji di gagoq di unu. Bole, iga siŋgila saiqoji unum. Iga web jagi na gereiyo qaji di bul unum. Deqa tamo kalil naŋgi iga nugoqnsib endegsib qalieeqnub, “Pol a aqa segi siŋgila na wau di yosaieqnu. A Qotei aqa siŋgila kobaquja na wau di yeqnu. Siŋgila dena mandam qaji siŋgila tulaŋ buŋyejunu.” Tamo kalil naŋgi degsib qalieeqnub.  
\v 8 Gulbe segi segi gargekoba gagoq beqnu. Ariya gulbe dena iga padaltgosaieqnu. Iŋgi iŋgi gargekoba na gago areqalo niñaqyetgeqnu. Ariya iŋgi iŋgi dena gago areqalo torei ugetetgosaieqnu.  
\v 9 Jeu tamo naŋgi na iga jaqatiŋ egeqnub. Ariya Qotei a deqa iga uratgosaieqnu. Jeu tamo naŋgi dena iga lugoqnsib ŋeiotgeqnub. Ariya naŋgi na iga torei ugeugeigosaieqnub.  
\v 10 Gago jejamuq di tamo uŋgasari naŋgi gaigai Yesus aqa moiyo unobuleqnub. Deqa Yesus aqa ŋambile dego gago jejamuq di branteqnaq naŋgi uneqnub.  
\v 11 Iga Yesus aqa wau ojeqnum deqa jeu tamo naŋgi na bati gaigai iga moiyotgwa laqnub. Naŋgo kumbra dena Yesus aqa ŋambile dego gago jejamuq di branteqnaq tamo uŋgasari naŋgi uneqnub.  
\v 12 Deqa moiyo a gagoq di waueqnu. Ariya ŋambile a nuŋgoq di waueqnu.   
\p
\v 13 Iga Yesus qa gago areqalo siŋgilateqnum deqa Qotei aqa anjam bei neŋgreŋq di unu qaji a gagoq di branteqnu. Anjam agiende, “E Qotei qa ijo areqalo siŋgilateqnum deqa e aqa anjam mare mare laqnum.” O ijo was, iga dego Yesus qa gago areqalo siŋgilateqnum deqa iga aqa anjam mare mare laqnum.  
\v 14 Iga qalieonum, Qotei na Tamo Koba Yesus subq na tigeltej deqa mondoŋ a na iga dego subq na tigeltgwas. Osim iga niŋgi ti joqsim Yesus aqa areq osi oqwas.  
\v 15 E anjam di niŋgi merŋgonum. Di kiyaqa? E qalieonum, kumbra kalil gagoq di branteqnu qaji dena niŋgi aqaryaiŋgeqnu. Gam dena Qotei a tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi qa are boleiyeqnu. Deqa naŋgi Qotei biŋiyoqnsib aqa ñam soqteqnub.   
\s1 Iga laŋ qure qaji iŋgi iŋgi qa are qaleqnum  
\p
\v 16 Deqa iga Qotei aqa wau ojqajqa asgigosaieqnu. Bole, gago jejamu a uge qa laqnu. Ariya gago are miligi a bati gaigai olo boleoqnsiq siŋgilaeqnu.  
\v 17 Iga qalieonum, gulbe ti jaqatiŋ ti iga bini qoboiyeqnum qaji di tulaŋ kokba sai. Naŋgi sokiñalayosib koboqab. Iga gulbe di eqnum deqa iga qalieonum, mondoŋ iga laŋ qureq di so bole gaigai sqom. Iŋgi bole bole iga mondoŋ oqom qaji di tulaŋ boledamu. Iŋgi bole bole dena mandam qa iŋgi iŋgi tulaŋ buŋnjrejunu.  
\v 18 Iŋgi iŋgi iga gago ŋamdamu na uneqnum qaji di sokiñalayosim koboqas. Deqa iga iŋgi iŋgi di koqyosaieqnum. Iŋgi bole bole iga gago ŋamdamu na unqa keresai qaji di bati gaigai sqas. Deqa iga iŋgi bole bole di koqyoqnsim unum.   
\c 5  
\p
\v 1 Iga qalie, gago mandam qaji jejamu endi torei ugeqas. Gago jejamu endi gago tal bul. Mondoŋ Qotei na olo tal bei iga egwas. Tal di tamo bei na gereiyosai. Tal di laŋ qureq di bati gaigai sqas.  
\v 2 Iga bini mandam qaji talq endi unum deqa iga akamoqnsim unum. Iga gago laŋ qure qaji tal osim gara bul jugwajqa deqa are koba unu.  
\v 3 Iga tal di jugwom di iga olo laŋa sqasai. Iga jejamu bunuj oqom.  
\v 4 Iga mandam qaji talq endi unum deqa iga are gulbeigeqnaqa akamoqnsim unum. Iga jejamu bunuj osim gara bul jugwajqa are qaleqnum. Od, iga gago jejamu moiqas qaji endi uratosim olo jejamu ŋambile sqas qaji di oqajqa are qaleqnum. Iga jejamu saiqoji sqajqa asgigeqnu.  
\v 5 Ŋambile sqajqa gam di Qotei a segi na gereiyetgosiqa aqa Mondor iga egej. Mondor di Qotei na iga namo egej deqa iga qalieonum, bunuqna iŋgi bole bole a na iga egwa marej qaji di dego egwas.   
\p
\v 6 Deqa iga gaigai are siŋgilatoqnsim unum. Iga qalie, iga mandam qaji jejamu ti unum deqa iga laŋ qureq di Tamo Koba a ombla sosaiunum.  
\v 7 Bini iga Yesus unosaieqnum. Ariya iga a qa gago areqalo siŋgilatoqnsim walweleqnum.  
\v 8 Od, iga gago jejamu endi uratosim oqsim Tamo Koba a ombla sqajqa are qaleqnum. Laŋ qure a gago qure utru sqas.  
\v 9 Deqa iga bini mandamq endi sqom kiyo laŋ qureq oqsim dia sqom kiyo di uŋgum. Iga kumbra Tamo Koba a tulaŋ areareteqnu qaji di dauryqajqa are qaleqnum.  
\v 10 Iga qalieonum, mondoŋ iga kalil Kristus aqa ulatamuq di tigelamqa a na gago kumbra qa iga pegigwas. Iga mandamq endi sosimqa iga kumbra bole yoqnem kiyo kumbra uge yoqnem kiyo di a unsim awai segi segi egwas.   
\s1 Iga tamo uŋgasari naŋgo are bulyetnjrqajqa deqa waueqnum  
\p
\v 11 Iga Tamo Koba a qa ulaoqnsim aqa sorgomq di unum deqa iga tamo uŋgasari naŋgo are bulyetnjreqnum. Iga wau di ugetosaieqnum. Qotei a iga qa qalie bole. Nuŋgo are miligiq di niŋgi dego iga qa qalie bole. E degsi are qalonum.  
\v 12 O ijo was, iga gago segi ñam soqtqa marsim anjam endi neŋgreŋyosai. Niŋgi gago kumbra qa areboleboleiŋgwajqa deqa are qalsim anjam endi neŋgreŋyonum. Tamo qudei naŋgi laŋa babaŋ na kumbra bole yqajqa arearetnjreqnu. Naŋgi are miligiq na kumbra bole yqajqa arearetnjrosaieqnu. Deqa ijo was, niŋgi na tamo naŋgi di tingitnjroqnsib dalnjroqniy.  
\v 13 Tamo naŋgi di endegsib mareqnub, “Pol a nanari tamo.” Naŋgo anjam di bole. Iga Qotei qa are qalsim nanari tamo unum. Ariya iga niŋgi qa are qalsim areqalo bole ti unum.  
\v 14 Kristus na iga tulaŋ qalaqalaigej aqa kumbra dena gago areqalo tigeltetgeqnaqa iga aqa wau ojeqnum. Iga qalieonum, Yesus a iga kalil qa moiyej deqa iga kalil dego moreŋobulem.  
\v 15 Od, a iga kalil qa moiyej. Iga ŋambile unum deqa iga gago segi jejamu qa are qalsim walwelqasai. Yesus a iga qa moisiq olo subq na tigelej deqa iga a qa are qaloqnsim walweloqnqom.   
\p
\v 16 Deqa bini iga gago areqalo namij na tamo uŋgasari naŋgi peginjrosaieqnum. Bole, nami iga gago areqalo namij na Kristus pegiyoqnem. Ariya bini iga degyosaieqnum.  
\v 17 Deqa tamo bei a Kristus beteryesqas di Qotei na aqa are bulyetimqa a tamo bunuj brantqas. Niŋgi quiy. Aqa kumbra namij torei koboej. Kumbra bunuj olo brantej.   
\p
\v 18 Kumbra bunuj di Qotei aqaq na bej. Nami iga Qotei ti jeu sonamqa Qotei a olo Kristus aqa siŋgila na jeu kobotej. Deqa bini iga a ombla are qujaitosim unum. Jeu kobotqajqa wau di Qotei na iga egej deqa iga aqa anjam mare mare laqnum.  
\v 19 Anjam agiende. Tamo uŋgasari mandamq endi unub qaji naŋgi nami Qotei ti jeu sonabqa Qotei na naŋgi a ombla are qujaitosib sqajqa marsiq Kristus aqa siŋgila na jeu kobotej. Deqa a naŋgo une qa olo are qalosaieqnu. Iga Kristus aqa anjam di mare mare laqajqa deqa Qotei na wau egej.  
\v 20 Kristus na iga qariŋgej deqa Qotei a gago medabu na tamo kalil naŋgi metnjreqnu. Iga Kristus aqa anjam palontoqnsim tamo kalil naŋgi endegsi metnjreqnum, “Niŋgi jeu kumbra uratosib bosib Qotei ombla are qujaitosib soqniy.”  
\v 21 O ijo was, Qotei na iga aqaryaigwa marsiq deqa a gago une kalil osiqa Kristus aqa qawarq di atnaqa a une tamo bulej. Kristus a segi une yosaieqnu. Deqa iga Yesus beteryosim dena iga Qotei aqa segi tamo bole une saiqoji sqom.   
\c 6  
\s1 Qotei aqa wau tamo naŋgi gulbe iteqnub  
\p
\v 1 Iga Qotei ombla waueqnum deqa iga niŋgi siŋgila na endegsi merŋgwom, “Qotei a niŋgi qa are boleiyeqnu aqa kumbra di niŋgi laŋa urataib.”  
\v 2 Agi Qotei a nami marej, “E ni padalo sawaq dena oqajqa bati atem. Bati di brantonaqa e ino pailyo qusim ni aqaryaimem.” O was niŋgi quiy. Qotei na iga aqaryaigwajqa bati brantqo. A na iga padalo sawaq dena eleŋqajqa bati bini qujai.   
\p
\v 3 Tamo uŋgasari naŋgi gago wau endi uge qa marsib uloŋosib uneq aiyaib deqa iga na naŋgi kumbra uge bei osornjrosaieqnum.  
\v 4 Iga Qotei aqa wau tamo unum deqa iga gaigai tamo uŋgasari kalil naŋgi kumbra bole osornjreqnum. Iga siŋgila na tigeloqnsim gulbe qoboiyeqnum. Gago gulbe agiende. Tamo qudei na iga ugeugeigeqnub. Une bei bei na iga niñaqgwa laqnu. Iga are jaqatiŋgeqnu.  
\v 5 Jeu tamo naŋgi toqoŋ na iga lugoqnsib tonto talq di breigeqnub. Osib murqumyoqnsib iga qa anjam uge uge mareleŋeqnub. Iga gaigai ŋes na ti jaqatiŋ na ti waukobaeqnum. Iga geregere ŋeiosaieqnum. Iga bati gaigai mam ti laqnum.  
\v 6 Iga gulbe kalil di oqnsim kumbra bole jiga saiqoji dauryeqnum. Iga qalie bole ti unum. Iga urur minjiŋ oqosaieqnu. Iga na tamo uŋgasari naŋgi kumbra bole bole enjreqnum. Iga Qotei aqa Mondor Bole aqa siŋgila oqnsim unum. Iga na tamo kalil naŋgi qalaqalainjreqnum. Iga laŋa medabu na naŋgi qalaqalainjrosaieqnum.  
\v 7 Iga Qotei aqa anjam bole gaigai mareqnum. Iga Qotei aqa siŋgila oqnsim waueqnum. Iga gago baŋ wo na ti baŋ qonaŋ na ti qoto qa iŋgi iŋgi ojoqnsim dena kumbra bole tiŋtiŋ dauryoqnsim waueqnum.   
\p
\v 8 Tamo qudei naŋgi gago ñam soqteqnub. Ariya tamo qudei naŋgi gago ñam olo ugeteqnub. Tamo qudei naŋgi iga yomuigeqnub. Ariya tamo qudei naŋgi olo gago kumbra bole babteqnub. Tamo qudei naŋgi are qaleqnub, iga gisaŋ tamo. Sai. Iga anjam bole segi mareqnum.  
\v 9 Tamo qudei naŋgi iga qa qaliesai. Ariya tamo gargekoba naŋgi iga qa bole qalieeqnub. Iga moiyo tamo bulonum. Ariya iga olo ŋambile unum. Qotei na iga tingitgwa maroqnsiq deqa iga gulbe egeqnu. Ariya gulbe dena iga moiyotgosaieqnu.  
\v 10 Iga are gulbeigeqnu. Di uŋgum. Iga gaigai areboleboleigeqnu. Iga ñoro saiqoji unum. Di uŋgum. Iga na tamo uŋgasari naŋgi aqaryainjreqnam naŋgi laŋ qure qaji ñoro koba eleŋeqnub. Iga iŋgi iŋgi saiqoji unum. Di uŋgum. Iga iŋgi bole bole kalil olo ejunum.   
\p
\v 11 O Korin tamo uŋgasari, iga anjam kalil endi boleq atsim niŋgi merŋgonum. Iga gago are miligi waqtosim niŋgi eŋgekritonum.  
\v 12 Iga gago are miligi getentosai. Iga niŋgi tulaŋ qalaqalaiŋgeqnum. Ariya niŋgi nuŋgo are miligi getentejunub. Niŋgi iga koba na are qujaitosaieqnub.  
\v 13 Niŋgi ijo aŋgro bul unub deqa e niŋgi endegsi merŋgwai. Iga gago are miligi waqtosim niŋgi qalaqalaiŋgeqnum dego kere niŋgi kamba nuŋgo are miligi waqtosib iga qalaqalaigoqniy.   
\s1 Iga Qotei aqa atra tal bul unum  
\p
\v 14 Tamo uŋgasari Kristus qa naŋgo areqalo siŋgilatosaieqnub qaji naŋgo kumbra nuŋgo kumbra ti ombla kerekere sai. Deqa niŋgi naŋgi ti beterosib koba na laqnaib. Niŋgi kumbra bole dauryo qaji tamo unub. Ariya naŋgi Qotei aqa dal anjam gotraŋyo qaji tamo unub. Deqa niŋgi naŋgi ti beterqa kere e? Sai. Niŋgi suwaŋoq di unub. Ariya naŋgi ambruq di laqnub. Deqa niŋgi naŋgi ti beterqa kere e? Sai.  
\v 15 Kristus Satan wo naŋgi aiyel are qujaitosib ombla sqa kere e? Keresai. Niŋgi Kristus qa nuŋgo areqalo siŋgilateqnub. Tamo uŋgasari qudei naŋgi Kristus qa naŋgo areqalo siŋgilatosaieqnub. Deqa niŋgi naŋgi ti areqalo qujaitosib ombla sqa kere e? Di dego keresai.  
\v 16 Qotei aqa atra tal ti gisaŋ qotei naŋgo atra tal ti beterosib ombla sqa kere e? Di dego keresai. Qotei ŋambile gaigai unu qaji aqa atra tal agi iga segi. Deqa Qotei aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu, “E naŋgo ambleq di sosiy walweloqnqai. E naŋgo Qotei sqai. Naŋgi ijo segi tamo uŋgasari sqab.”  
\v 17 Tamo Koba a nami degsi marsiqa olo anjam bei dego endegsi marej, “‘Niŋgi na tamo uŋgasari e qa qaliesai qaji naŋgi uratnjrsib sasaloiy. Niŋgi naŋgo kumbra jigat bei ojaib. Ojqasai di e niŋgi eleŋosiy boletŋgwai.  
\v 18 Osiy e nuŋgo Abu soqnit niŋgi ijo segi aŋgro tiŋtiŋ sqab.’ Tamo Koba siŋgila ti unu qaji a nami degsi marej.”   
\c 7  
\p
\v 1 O ijo was bole, iŋgi bole bole Qotei a nami iga egwa marej qaji di a na egwas. Deqa kumbra jigat kalil gago jejamu ti gago are miligi ti di unub qaji di iga torei uratekritqom. Osim dena iga Qotei aqa ŋamgalaq di une saiqoji sosim a qa ulaoqnqom. Ulaoqnsim gago jejamu ti gago are miligi ti torei Qotei yekritosim aqa segi kumbra boleq di sosim dauryoqnqom.   
\s1 Pol a Korin Kristen naŋgi qa tulaŋ areboleboleiyej  
\p
\v 2 Deqa niŋgi nuŋgo are miligi waqtosib iga qalaqalaigoqniy. Iga nami tamo qudei kumbra uge bei enjrosaioqnem. Iga tamo qudei ugeugeinjrosaioqnem. Iga tamo qudei naŋgo iŋgi iŋgi gisaŋ na yainjrosaioqnem.  
\v 3 E nuŋgo jejamuq di une qametŋgwa osim anjam endi merŋgosai. Agi e maronum, iga niŋgi tulaŋ qalaqalaiŋgeqnum. Deqa iga moiqom kiyo iga ŋambile sqom kiyo di uŋgum. Iga gago are miligi waqtosim niŋgi qalaqalaiŋgoqnsim sqom.  
\v 4 E qalieonum, nuŋgo kumbra bolequja. Deqa e niŋgi qa tulaŋ areboleboleibeqnu. Ijo are miligi niŋgi qa tulaŋ laejunu. Iga gulbe koba eqnum di uŋgum. E niŋgi qa are qaloqnsim dena e tulaŋ areboleboleibeqnu.   
\p
\v 5 Ariya iga Masedonia sawaq di brantosim bati deqa iga aqaratqa keresai. Sawa dia iga gulbe gargekoba itoqnem. Tamo qudei naŋgi iga ti anjam na qotoqnem. Iga ulaoqnsim are toŋtoŋgoqnej.  
\v 6 Niŋgi qalie, tamo uŋgasari are gulbeinjreqnu qaji naŋgi Qotei na olo are latetnjreqnu. Deqa Qotei na Taitus qariŋyonaqa a gagoq bonaqa iga unsimqa gam dena gago are olo laej.  
\v 7 Od, gam dena Qotei na gago are latetgej. Gam dena segi sai. Taitus a nami nuŋgo ambleq di sonaqa niŋgi na aqa are lateteb a degsi mergonaq qunamqa gam dena dego Qotei na gago are latetgej. Taitus a niŋgi qa iga endegsi saigej. Niŋgi e olo nubqajqa are koba qaloqnsib nuŋgo une qa are ugeiŋgeqnu. Osib niŋgi e ombla are qujaitosib sqajqa siŋgilaeqnub. Taitus a niŋgi qa iga degsi saigej deqa e tulaŋ areboleboleibeqnu.   
\p
\v 8 E qalieonum, anjam e nami neŋgreŋyem qaji di niŋgi sisiyosib are gulbeiŋgej. Ariya e deqa are ugeibosai. Bole, nami e are ugeibej. Ariya bini sai. Anjam e neŋgreŋyem qaji dena niŋgi are gulbeiŋgej. Sokiñalayonaq nuŋgo are gulbe di olo koboej.  
\v 9 Deqa e bini areboleboleibeqnu. Niŋgi are gulbeiŋgej e deqa areboleboleibosai. Niŋgi are gulbeiŋgej ariya bunuqna niŋgi olo are bulyeb deqa e areboleboleibeqnu. Qotei a segi na are gulbe di niŋgi eŋgej. Deqa gago anjam neŋgreŋyem qaji dena niŋgi yala ugeugeiŋgosai.  
\v 10 Are gulbe Qotei na tamo uŋgasari naŋgi enjreqnu qaji dena naŋgo are olo bulyetnjreqnu. Deqa Qotei na naŋgi eleŋeqnu. Nuŋgo are gulbe di iŋgi uge sai. Di iŋgi bole. Iga deqa are ugeigwasai. Ariya mandam tamo naŋgi are gulbe eqnub di iŋgi uge. Dena naŋgi moiyo gam tureqnub. Di kiyaqa? Naŋgi are bulyosai deqa.  
\v 11 Niŋgi geregere are qaliy. Are gulbe Qotei na niŋgi eŋgej qaji dena niŋgi olo siŋgilatŋgej. Agi bini niŋgi kumbra bole bole yeqnub. Are gulbe dena Qotei na nuŋgo are tigeltetŋgonaqa niŋgi tamo qujai nami une atej qaji di a ŋiriŋteb. Osib niŋgi Qotei ulaiyosib aqa sorgomq di geregere soqneb. Qotei na nuŋgo are tigeltetŋgej deqa niŋgi iga qa are koba qalsib tamo une atej qaji di aqa une gereiyetqa waukobaeb. Niŋgi kumbra kalil di yeb deqa iga qalieonum, niŋgi tamo bole une saiqoji unub.   
\p
\v 12 O ijo was, e nami anjam neŋgreŋyosim nuŋgoq qariŋyem. Niŋgi na tamo une atej qaji aqa une gereiyetqajqa e deqa osim anjam di neŋgreŋyosai. Tamo agi tamo dena une yej qaji a qa dego e are qalsim anjam di neŋgreŋyosai. Niŋgi na iga tulaŋ qalaqalaigeqnub nuŋgo kumbra di Qotei aqa ŋamgalaq di boleq dqajqa deqa e anjam di neŋgreŋyem. Yim niŋgi qalieqajqa, nuŋgo kumbra di bolequja.  
\v 13 Nuŋgo kumbra bole degsi unu deqa gago are tulaŋ laejunu.  
\p Gago are laejunu deqa iga areboleboleigeqnu. Ariya iga olo tulaŋ areboleboleigeqnu. Di kiyaqa? Niŋgi na Taitus aqa are gulbe kobotetosib are boleteteb deqa.  
\v 14 Anjam kalil e niŋgi qa Taitus saiyem qaji di bole. Deqa e ijo anjam deqa jemaibosai. E nuŋgo kumbra bole kalil qa Taitus saiyosim nuŋgo ñam soqtem. Taitus a qalie, anjam iga niŋgi qa a saiyem qaji di bole.  
\v 15 Bati Taitus a nuŋgoq bonaqa niŋgi a ulaiyosib a osib aqa anjam dauryoqneb. Nuŋgo kumbra bole di Taitus aqa areqaloq di unu deqa a na niŋgi tulaŋ qalaqalaiŋgeqnu.  
\v 16 E niŋgi qa are siŋgilatosim qalieonum, niŋgi kumbra bole kalil yoqnsib sqab. Deqa e niŋgi qa tulaŋ areboleboleibeqnu.   
\c 8  
\s1 Kristen naŋgi silali koroiyeb  
\p
\v 1 O ijo was niŋgi quiy. Qotei a Kristen tamo uŋgasari Masedonia sawaq di unub qaji naŋgi qa are boleiyej. Iga deqa niŋgi saiŋgonam quiy.  
\v 2 Masedonia Kristen naŋgi iŋgi iŋgi tulaŋ saiqoji sosib gulbe qoboiyeqnab bati deqa Qotei na naŋgi siŋgilatnjrnaqa naŋgi areboleboleinjrnaqa Judia Kristen naŋgi aqaryainjrqa marsib silali koba koroiyeb.  
\v 3 E deqa niŋgi merŋgwai. Masedonia Kristen naŋgi naŋgo segi areqalo na silali di koroiyeb. Naŋgo silali kiñala soqnej di naŋgi koroiyeb. Osib naŋgi na naŋgo kumbra di buŋyosib olo silali tulaŋ koba koroiyeb.  
\v 4 Naŋgi na iga waiŋgosib endegsib mergoqneb, “Niŋgi iga odgibqa iga niŋgi beterŋgosim Qotei aqa tamo uŋgasari naŋgi silali qa aqaryainjrqom.”  
\v 5 O ijo was, iga nami are qalem, Masedonia Kristen naŋgi silali koroiyqab. Ariya naŋgi kumbra di olo buŋyosib Qotei aqa areqalo dauryosib naŋgo segi jejamu Tamo Koba Yesus yeb. Osib iga dego egeb.   
\p
\v 6 Qotei a nami niŋgi qa dego are boleiyej deqa Taitus a silali koroiyqajqa wau di nuŋgo ambleq di tigeltej. Deqa iga Taitus siŋgila na minjem, “Ni olo Korin Kristen naŋgoq aisim wau di kobotime.”  
\v 7 O ijo was, bati gaigai niŋgi kumbra tulaŋ boledamu yeqnub. Agi niŋgi Qotei qa nuŋgo areqalo siŋgilatoqnsib aqa anjam palontqajqa waukobaeqnub. Niŋgi Qotei qa bole qalieeqnub deqa niŋgi aqa wau ojqajqa tulaŋ siŋgilaeqnub. Osib niŋgi na iga tulaŋ qalaqalaigeqnub. Ariya Qotei a niŋgi qa are boleiyej deqa niŋgi silali koroiyqajqa wau di dego yosib silali koba atib soqnem.   
\p
\v 8 E niŋgi wau di yqajqa waiŋgwasai. Kristen tamo uŋgasari qudei naŋgi wau di yqajqa tulaŋ siŋgilaeqnub. Naŋgo kumbra deqa agi e na niŋgi saiŋgonum. Deqa niŋgi dego qalaqalaiyo kumbra qa tulaŋ siŋgilaosib silali koroiyqajqa wau di yiy. Yibqa e unsiy marqai, “Bole, niŋgi qalaqalaiyo kumbra yeqnub.”  
\v 9 O ijo was niŋgi qalie, gago Tamo Koba Yesus Kristus a niŋgi qa are boleiyej. A nami laŋ qure qaji ñoro koba ti soqnej. Sosiqa a niŋgi qa osiqa ñoro di olo uratosiqa iŋgi tulaŋ saiqoji soqnej. Di kiyaqa? Niŋgi kamba laŋ qure qaji ñoro koba oqajqa deqa.   
\p
\v 10 Silali koroiyqajqa wau deqa e olo ijo areqalo bei ubtosiy merŋgwai. Wausau bei nami niŋgi namoqna silali koroiyqajqa wau di tigelteb bati deqa niŋgi wau di yqajqa tulaŋ arearetŋgej.  
\v 11 Deqa bini niŋgi wau di olo kobotqa siŋgilaoiy. Niŋgi degyqab di bolequja. Nami niŋgi wau di yqajqa are tulaŋ prugŋgoqnej. Deqa bini niŋgi silali soqnim siŋgilaosib wau di kobotiy.  
\v 12 Niŋgi silali koroiyqa are soqnim niŋgi koroiyiy. Yim Qotei a niŋgi qa tulaŋ areboleboleiyqas. Niŋgi silali saiamqa di uŋgum. Koroiyaib. Qotei a deqa ŋiriŋqasai. Niŋgi silali soqnim di koroiyiy.   
\p
\v 13 Niŋgi gulbe koba qoboiyesoqnib tamo qudei naŋgi olo gulbe saiqoji sqab e deqa niŋgi merŋgosai. Iga kalil kerekere unum.  
\v 14 Deqa bini niŋgi iŋgi koba ejunub qaji niŋgi na tamo qudei iŋgi qa truqueqnub qaji naŋgi aqaryainjroqniy. Bunuqna niŋgi iŋgi qa truquabqa naŋgi na kamba olo niŋgi aqaryaiŋgwab. Niŋgi kumbra degyqab di niŋgi kalil kere na sqab.  
\v 15 Agi Qotei aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu, “Tamo naŋgi iŋgi koba koroiyeb qaji naŋgi iŋgi uynab menetnjrnaqa iŋgi oto bei uratosai. Tamo naŋgi iŋgi kiñala koroiyeb qaji naŋgi dego iŋgi uynab menetnjrnaqa iŋgi bei qa truquosai.”   
\s1 Pol a tamo qudei naŋgi qariŋnjrnaqa Korin Kristen naŋgoq aiyeb  
\p
\v 16 E Qotei tulaŋ biŋiyeqnum. Di kiyaqa? A na Taitus are pruqtetonaqa a iga ti are qujaitosiqa niŋgi qa are koba soqnej.  
\v 17 Iga Taitus minjem, “Ni olo Korin Kristen naŋgoq aiye.” Onaqa Taitus a aqa segi areqalo na odosiq silali koroiyqajqa wau deqa tulaŋ siŋgilaosiq nuŋgoq aiyej.  
\v 18 Iga Kristen was bei osim Taitus ombla qariŋnjrnam nuŋgoq aiyeb. Was bei di a ñam ti unu. A Yesus aqa anjam bole maro qaji tamo. Kristen tamo uŋgasari qure qure kalilq di unub qaji naŋgi a qa qalie bole.  
\v 19 Di segi sai. Kristen naŋgi na a gilteb deqa a iga ti koba na walweloqnsimqa silali koroiyqajqa wau di taqateqnum. Wau di aqa utru agiende. Qotei a Kristen naŋgi sougetejunub qaji naŋgi qa are boleiyeqnu. Iga wau di taqateqnum deqa Tamo Koba aqa ñam tulaŋ goge oqeqnaqa tamo kalil naŋgi unoqnsib iga qa mareqnub, “Bole, naŋgi wau di yqajqa tulaŋ siŋgilaeqnub.”  
\v 20 O ijo was kalil, silali koroiyqajqa wau di tamo qudei na yomuiyaib deqa iga was bei di osim koba na silali di taqateqnum.  
\v 21 Gago are endegsi unu. Iga kumbra bole segi gaigai yoqnqom. Tamo uŋgasari kalil Tamo Koba a ombla naŋgo ŋamgalaq di iga kumbra di yoqnqom.   
\p
\v 22 Ariya iga gago Kristen was bei dego qariŋyonam a Taitus was de wo naŋgi aiyel daurnjrsiq koba na nuŋgoq aiyeb. Was bei di agi iga nami bati gargekoba aqa kumbra tenemtoqnem. A Qotei aqa wau ojqajqa siŋgilaoqnej iga degsi unoqnem. Bini a silali koroiyqajqa wau di ojqajqa tulaŋ siŋgilaeqnu. A qalie, niŋgi kumbra bole yo qaji tamo unub. A degsi qalieosiq deqa a silali koroiyqajqa wau di ojqajqa tulaŋ siŋgilaeqnu.   
\p
\v 23 Niŋgi Taitus qalie. A e ombla niŋgi qa are qaloqnsim waukobaeqnum. Niŋgi gago Kristen was aiyel naŋgi di dego qalie. Naŋgi Qotei aqa tamo uŋgasari qure qure kalilq di unub qaji naŋgi qa wau bole yeqnub. Naŋgo wau dena naŋgi Kristus aqa ñam tulaŋ soqteqnub.  
\v 24 Deqa niŋgi na was aiyel naŋgi di kumbra bole enjroqniy. Yim Kristen kalil naŋgi nuŋgo kumbra di unsib marqab, “Bole, naŋgi qalaqalaiyo kumbra dauryeqnub.” Osib qalieqab, “Pol a Korin Kristen naŋgo kumbra bole qa iga saigeqnu di a gisaŋosaieqnu. A anjam bole saigeqnu.”   
\c 9  
\s1 Silali koroiyqajqa wau  
\p
\v 1 Iga silali koroiyeqnum di Qotei aqa tamo uŋgasari naŋgi aqaryainjrqajqa deqa. Niŋgi wau di qalieonub deqa e olo anjam olekoba tortoryosiy neŋgreŋyqasai.  
\v 2 E qalieonum, niŋgi wau di yqajqa are tulaŋ prugŋgeqnu. Deqa e gaigai Masedonia Kristen naŋgo ŋamgalaq di nuŋgo ñam soqteqnum. Osim endegsi minjreqnum, “Wausau bei nami Akaia sawaq di Korin Kristen naŋgi silali koroiyqajqa wau di tigeltqa mareb.” Od, niŋgi wau di yqajqa tulaŋ siŋgilaeqnub. E na Masedonia Kristen naŋgi nuŋgo kumbra deqa sainjreqnam quoqnsib naŋgi gargekoba dego wau di yqajqa are prugnjreqnu.  
\v 3 E naŋgi endegsi minjrem, “Korin Kristen naŋgi silali koroiyqajqa tulaŋ siŋgilaeqnub.” Ariya e nuŋgo ñam laŋa soqto uge deqa niŋgi silali di koroiyiy. Utru deqa e was qalub naŋgi di qariŋnjrnam nuŋgoq aiyeb.  
\v 4 E qalieonum, niŋgi silali di koroiyosib atib sqas. Soqnim Masedonia Kristen qudei naŋgi e ombla na nuŋgoq bosim niŋgi nami silali di ateb unu degsi unqom. Iga bosim degsi unqasai di iga niŋgi ti jemaigo uge.  
\v 5 E are qalem, e was qalub naŋgi di minjritqa naŋgi namoqna aisib nuŋgo silali niŋgi nami koroiyqa mareb qaji di niŋgi koba na gereiyqab. Gereiyibqa e bunuqna bosiy oqai. Yim tamo uŋgasari kalil naŋgi silali di unsib qalieqab, bole, niŋgi nuŋgo segi areqalo na silali di ateb unu. E niŋgi silali di koroiyqajqa waiŋgosaioqnem naŋgi degsib qalieqab.   
\p
\v 6 Niŋgi geregere are qaliy. Tamo a iŋgi kiñala yagwas di a iŋgi kiñala olo oqas. Tamo a iŋgi koba yagwas di a iŋgi koba olo oqas.  
\v 7 Deqa niŋgi segi segi kalil silali atqajqa are soqnim silali atoqniy. Niŋgi are gulbe na silali ataib. Niŋgi tamo bei na waiŋgim deqa silali ataib. Niŋgi nuŋgo segi areqalo dauryosib are bole na silali atoqniy. Yim Qotei na niŋgi tulaŋ qalaqalaiŋgoqnqas.  
\v 8 Qotei a niŋgi qa are boleiyosim iŋgi bole bole gaigai eŋgoqnqa kere. Deqa niŋgi tulaŋ kere na sosibqa dena wau bole bole yoqniy.  
\v 9 Agi Qotei aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu,  
\q1 “Tamo qudei naŋgi saga yago breiyo bul naŋgo iŋgi iŋgi jeiyoqnsib tamo iŋgi saiqoji naŋgi enjreqnub.  
\q1 Deqa naŋgo kumbra bole bati gaigai sqas.”   
\m
\v 10 O ijo was niŋgi qalie, Qotei a na qujai tamo naŋgi saga yago enjreqnaqa naŋgi breiyeqnub. Osiqa tamo naŋgi bem enjreqnaqa naŋgi uyeqnub. Dego kere Qotei na iŋgi iŋgi eŋgoqnimqa niŋgi tulaŋ kere na sqab. Deqa niŋgi Qotei aqa tamo uŋgasari naŋgi aqaryainjroqniy. Tamo naŋgi saga yago breiyeqnab iŋgi koba oqeleŋeqnu dego kere nuŋgo silali koroiyqa wau di tulaŋ boleoqnqas.  
\v 11 Qotei na iŋgi iŋgi koba eŋgoqnimqa niŋgi na kamba Kristen naŋgi silali qa aqaryainjrqajqa tulaŋ kere na sqab. Deqa niŋgi silali di koroiyosib gago baŋq di atib iga na osi aisim Kristen naŋgi enjrimqa naŋgi deqa Qotei biŋiyoqnsib sqab.  
\v 12 Nuŋgo wau dena Qotei aqa tamo uŋgasari naŋgi aqaryainjrimqa naŋgi kere na sqab. Naŋgi iŋgi bei qa truquqasai. Di segi sai. Nuŋgo wau deqa naŋgi Qotei tulaŋ biŋiyoqnqab.  
\v 13 Niŋgi wau di yqab di Qotei aqa tamo uŋgasari naŋgi unsib qalieqab, bole, niŋgi Kristus aqa anjam bole siŋgila na ojoqnsib aqa medabu dauryeqnub. Od, niŋgi na Kristen naŋgi silali kobaquja na aqaryainjroqnqab di naŋgi nuŋgo kumbra di unoqnsib Qotei aqa ñam soqtoqnqab.  
\v 14 Osib qalieqab, “Bole, Qotei a Korin Kristen naŋgi qa are tulaŋ boleiyeqnu.” Naŋgi degsib qalieosib niŋgi tulaŋ qalaqalaiŋgosib niŋgi qa Qotei pailyoqnqab.  
\v 15 O ijo was niŋgi quiy. Qotei a iŋgi tulaŋ kobaquja iga egej. Iŋgi di agi Kristus. Iŋgi di aqa utru iga geregere ubtosim marqa keresai. Qotei na iŋgi di iga egej deqa iga a tulaŋ biŋiyoqnqom.   
\c 10  
\s1 Tamo qudei naŋgi Pol qa yomuoqneb  
\p
\v 1 Niŋgi qudei e qa yomuoqnsib endegsib mareqnub, “Pol a nami iga koba na sosiqa aqa segi ñam aguq atoqnsiqa laesoqnej. Ariya a sawa isaq di sosiqa iga qa ŋiriŋoqnsiqa anjam siŋgila na mergeqnu.” O ijo was niŋgi mati Kristus aqa kumbra qa are qaliy. A aqa segi ñam aguq atoqnsiqa laesoqnej.  
\v 2 Deqa e nuŋgoq bosiy Kristus aqa kumbra di dauryosiy laesqai. E niŋgi qa ŋiriŋqasai. Ariya tamo qudei naŋgi are qaleqnub, iga mandam tamo naŋgo kumbra dauryoqnsim laqnum. Tamo naŋgi di e na ŋiriŋtnjrsiy anjam siŋgila na minjrqai. E laesqasai.  
\v 3 Bole, iga mandamq endi laqnum. Ariya iga mandam tamo naŋgo kumbra na qotosaieqnum.  
\v 4 Qotei na qoto qa iŋgi iŋgi iga egej. Iŋgi iŋgi di Qotei aqa siŋgila ti unu. Di mandam qaji iŋgi iŋgi sai. Iga dena qotoqnsim gago jeu tamo naŋgo siŋgila gotraŋyeqnum.  
\v 5 Areqalo uge ti gisaŋ anjam ti di iga na gotraŋyeqnum. Kumbra uge kalil niŋgi Qotei qalieqajqa gam getentetŋgeqnu qaji di dego iga na gotraŋyeqnum. Gago wau agiende. Iga na tamo uŋgasari naŋgo are tigeltetnjreqnam naŋgi naŋgo areqalo kalil Kristus yekriteqnub.  
\v 6 Deqa ijo was, iga niŋgi qa tariŋeqnum. Niŋgi gago anjam kalil dauryekritibqa iga na tamo kalil Qotei aqa anjam gotraŋyeqnub qaji naŋgi ŋolawotnjrqom.   
\p
\v 7 Niŋgi laŋa babaŋ na tamo naŋgo kumbra tenemtoqnaib. Niŋgi geregere tenemtoqniy. Tamo bei a endegsi marqas, “E Kristus aqa tamo.” Ariya tamo di a olo endegsi poiyem, a Kristus aqa tamo qa marqo deqa iga dego Kristus aqa tamo unum. A degsi poiyem.  
\v 8 Tamo Koba a na iga siŋgila egej deqa iga aqa wau ojeqnum. Iga niŋgi siŋgilatŋgwajqa deqa wau ojeqnum. Iga niŋgi ugeugeiŋgwajqa deqa wau ojosaieqnum. E gago wau deqa gago ñam kiñala soqtqai. E degyqai di e jemaibqasai.  
\v 9 Ariya niŋgi endegsib are qalaib, “Pol a iga ula egwajqa deqa anjam siŋgila na neŋgreŋyoqnsiq gagoq qariŋyeqnu.” Niŋgi degsib are qalaib.  
\v 10 Bole, tamo qudei naŋgi e qa endegsib yomueqnub, “Pol a anjam siŋgila na neŋgreŋyoqnsiq gagoq qariŋyeqnu. Ariya a gago ambleq endi sosiq anjam mergoqnej di a siŋgila saiqoji soqnej. Anjam palontqa wau dego a qaliesai bole sai.”  
\v 11 Tamo qudei naŋgi e qa degsib yomueqnub. Deqa tamo deqaji naŋgi endegsi poinjrem. Anjam iga sawa isaq endi sosim neŋgreŋyeqnum qaji di iga nuŋgo ambleq di sosim dauryeqnum.   
\p
\v 12 Tamo qudei naŋgi diqoqnsib naŋgo segi ñam soqteqnub. Iga naŋgi unub dego sai. Gago kumbra ti naŋgo kumbra ti ombla kerekere sai. Tamo naŋgi di mareqnub, “Gago kumbra bole. Tamo kalil naŋgo kumbra bolesai.” Naŋgi degsib mareqnub. Di kiyaqa? Naŋgi powo tulaŋ saiqoji unub deqa.  
\v 13 Iga naŋgi unub dego sai. Iga gago segi ñam soqtoqnqasai. Wau Qotei na egej qaji deqa segi gago ñam soqtoqnqom. Wau bei Qotei na egej qaji agiende. Iga na niŋgi Korin Kristen wauetŋgeqnum.  
\v 14 Iga Qotei aqa wau tamo kalil qa namoosim nuŋgoq di wau utru atsim Kristus aqa anjam bole niŋgi merŋgoqnem. Iga tamo qudei naŋgo wau bajiŋosaioqnem.  
\v 15 Wau Qotei na egej qaji di segi iga ojqajqa siŋgilaoqnsim gago ñam soqteqnum. Iga tamo qudei naŋgo wau Qotei na egosai qaji deqa gago ñam soqtosaieqnum. Gago are endegsi unu. Nuŋgo areqalo Yesus qa siŋgilateb qaji di tulaŋ boleoqnimqa gago wau dego nuŋgoq di tulaŋ kobaoqnqas.  
\v 16 Kobaoqnimqa iga nuŋgo sawaq dena tigelosim sawa sawa isaq giloqnsim dia Yesus aqa anjam mare mare laqnqom. Tamo qudei naŋgi nami wauoqneb qaji sawa iga deq gilqasai. Iga naŋgo wau qa gago ñam soqtqasai.   
\p
\v 17 Agi Qotei aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu, “Tamo bei a ñam bei soqtqa marsimqa a Tamo Koba aqa ñam segi soqteme.”  
\v 18 Iga qalie, tamo bei a aqa segi ñam soqtqas di a Tamo Koba aqa ŋamgalaq di ñam saiqoji sqas. Ariya Tamo Koba a na tamo bei aqa ñam soqtetqas di a ñam bole oqas.   
\c 11  
\s1 Tamo qudei naŋgi gisaŋoqnsib Qotei aqa wau tamo buleqnub  
\p
\v 1 Niŋgi e odbibqa e olo nanari anjam kiñala merŋgwai. Niŋgi e odbqa kereamqa e odbiy.  
\v 2 Aqo Qotei wo gago are koba endegsi unu. Niŋgi Kristus a segi qujai areiyosib aqa sorgomq di soqniy. Tamo bei na aqa duŋge nami sambalaosai qaji di osim tamo qujai yim a na oqas dego kere e niŋgi Kristus aqa baŋq di atem.  
\v 3 E amal uge Satan qa are qalsim deqa e niŋgi qa ulaeqnum. A nami Iv gisaŋyonaqa a une atej. Une dena nuŋgo areqalo ugetetŋgimqa niŋgi Kristus a segi qalaqalaiyqa urataib deqa e ulaeqnum.  
\v 4 E qalieonum, tamo qudei naŋgi nuŋgoq boqnsib gisaŋgoqnsib Yesus bei qa anjam palontoqnsib merŋgeqnub. Yesus bei deqa iga nami anjam palontosaioqnem. Tamo naŋgi di mondor bei qa dego niŋgi merŋgeqnub. Di gisaŋ mondor. Mondor bei deqa iga nami niŋgi merŋgosaioqnem. Yesus aqa anjam bole iga nami niŋgi merŋgoqnem qaji di dego tamo qudei naŋgi bubulyoqnsib olo anjam bei niŋgi merŋgeqnub. O ijo was niŋgi kiyaqa gisaŋ anjam di quoqnsib bole edegeqnub?   
\p
\v 5 Niŋgi qudei endegsib are qaleqnub, “Tamo naŋgi di Qotei na bole qariŋnjrnaq gagoq beb.” Di sai. Qotei na naŋgi qariŋnjrosai. Niŋgi quiy. Tamo naŋgi di ñam ti unub ariya e dego ñam ti unum. Deqa tamo naŋgi dena e buŋbosai.  
\v 6 Bole, e anjam marqajqa medabu gulbeibeqnu. Di uŋgum. E powo qa truquosaieqnum. Kumbra kalil e nuŋgo ambleq di yoqnem qaji dena e ijo powo babteqnam niŋgi unoqneb.   
\p
\v 7 Niŋgi qalie, e Qotei aqa anjam bole niŋgi merŋgoqnem bati deqa e nuŋgo silali iŋgi iŋgi yaiŋgosaioqnem. Ijo kumbra dena e ijo segi ñam aguq atoqnem. Di kiyaqa? Nuŋgo ñam olo goge oqwajqa deqa. E kumbra di yoqnem di e une atoqnem e? Sai.  
\v 8 E Kristen tamo uŋgasari qure qureq di unub qaji naŋgoq dena silali oqnsim olo nuŋgo ambleq di Qotei aqa wau laŋa ojoqnem. E nuŋgo silali yaiŋgosaioqnem. Ijo kumbra dena e qure qureq di Kristen naŋgo silali bajiŋobuloqnem.  
\v 9 Bati e nuŋgo ambleq di iŋgi iŋgi qa truquoqnsimqa e na tamo bei gulbe yosaioqnem. E niŋgi gulbe eŋgwajqa tulaŋ uratoqnem agi bini e degsi unum. Bati bei Kristen was qudei naŋgi Masedonia sawaq dena Korin qureq bosib iŋgi iŋgi qa e aqaryaiboqneb. Gam dena e niŋgi gulbe eŋgwajqa uratoqnem.  
\v 10 Kristus aqa anjam bole ijoq di unu deqa e niŋgi endegsi merŋgwai. E nuŋgo silali yaiŋgwa urateqnum. Ijo kumbra deqa e ijo segi ñam soqteqnum. E degoqnsiy sqai. Akaia sawaq di tamo qudei na e getentbqasai.  
\v 11 E niŋgi qalaqalaiŋgosaieqnum deqa e kumbra di yeqnum kiyo? Sai bole sai. Qotei a qalie, e niŋgi tulaŋ qalaqalaiŋgeqnum.   
\p
\v 12 E nuŋgo silali yaiŋgwa urateqnum. E degoqnsiy sqai. Tamo qudei naŋgi nuŋgo ŋamgalaq di iga bul sqa marsibqa naŋgo segi ñam soqteqnub. Deqa e naŋgi gam getentetnjroqnqai.  
\v 13 Tamo naŋgi di Qotei na qariŋnjrosai. Naŋgi Yesus aqa wau tamo bolesai. Naŋgi gisaŋoqnsib naŋgo segi kumbra uge bulyoqnsib tamo bole buleqnub. Yeqnab tamo uŋgasari naŋgi na unjroqnsib mareqnub, “Naŋgi Kristus aqa wau tamo bole.”  
\v 14 O ijo was niŋgi naŋgo kumbra di unsib deqa tulaŋ prugaib. Iga qalie, Satan a dego gisaŋoqnsiqa aqa segi kumbra uge bulyoqnsiqa Qotei aqa laŋ aŋgro bole suwaŋoq di unub qaji naŋgi buleqnu.  
\v 15 Satan a kumbra degyeqnu deqa aqa wau tamo naŋgi dego naŋgo kumbra uge bulyoqnsib Qotei aqa wau tamo bole buleqnub. Deqa iga naŋgo kumbra di unsim tulaŋ prugwasai. Mondoŋ Qotei na tamo naŋgi di naŋgo une deqa kambatnjrsim awai ugedamu enjrqas.   
\s1 Pol a Qotei aqa wau ojoqnej deqa a gulbe gargekoba itoqnej  
\p
\v 16 E olo merŋgwai. Niŋgi e nanari tamo edegaib. Uŋgum, niŋgi e nanari tamo edegwab di kere. Deqa niŋgi e odbibqa e olo ijo ñam kiñala soqtqai.  
\v 17 E Tamo Koba aqa areqalo dauryosim anjam endi marosaieqnum. E nanari tamo bulosim deqa e anjam endi maroqnsim ijo segi ñam soqteqnum.  
\v 18 Tamo gargekoba naŋgi mandam tamo naŋgo kumbra dauryoqnsib naŋgo segi ñam soqteqnub. Deqa e dego kumbra di dauryosiy olo ijo ñam kiñala soqtqai.   
\p
\v 19 Niŋgi segi qa mareqnub, “Iga powo koba ti unum.” Ariya niŋgi kiyaqa olo nanari tamo naŋgi odnjreqnabqa naŋgi nanari anjam niŋgi merŋgeqnub?  
\v 20 Nuŋgo kumbra agiende. Tamo bei na niŋgi a laŋa kaŋgalyqajqa merŋgimqa kiyo, nuŋgo iŋgi iŋgi saitimqa kiyo, nuŋgo iŋgi iŋgi gisaŋ na yaiŋgimqa kiyo, aqa segi ñam soqtimqa kiyo, nuŋgo ula poŋgimqa kiyo niŋgi a odyqab.  
\v 21 O ijo was, iga tamo naŋgi di bul sai. Iga siŋgila saiqoji unum deqa iga na gulbe deqaji niŋgi eŋgwa keresai. E deqa jemaibqas e? Sai.  
\p Tamo naŋgi di naŋgo segi ñam soqtqajqa ulaosaieqnub. Deqa e kamba dego ijo segi ñam soqtqai. O ijo was, e nanari tamo bulosiy deqa anjam endegsi merŋgwai.  
\v 22 Tamo naŋgi di mareqnub, “Iga Hibru tamo.” Ariya e dego Hibru tamo. Naŋgi mareqnub, “Iga Israel tamo.” E dego Israel tamo. Naŋgi mareqnub, “Iga Abraham aqa moma tiŋtiŋ.” E dego Abraham aqa moma tiŋtiŋ.  
\v 23 Naŋgi mareqnub, “Iga Kristus aqa wau tamo.” O ijo was, e nanari tamo bulosiy endegsi marqai, e dego Kristus aqa wau tamo. Agi e na tamo naŋgi di tulaŋ buŋnjrsimqa ŋes na ti jaqatiŋ na ti Kristus aqa wau ojeqnum. Bati gargekoba jeu tamo naŋgi na e tonto talq di waiboqneb. Osib e lubogargekobatoqneb. Bati gargekoba e moiqa jojomoqnem.  
\v 24 Bati 5 Juda naŋgi na e kumbaiŋbo gargekobatoqneb. Sisiyeb 39.  
\v 25 Bati qalub naŋgi bu toqoŋ na e luboqneb. Bati qujai naŋgi na e moiyotbqa marsib meniŋ na luboqneb. Bati qalub e qobuŋ na gileqnam qobuŋ a padalej. Qobuŋ a padalonaq qolo ti qanam ti e yuwalq di otosi laqnem.  
\v 26 Bati gargekoba e sawa isaq siŋga na walweloqnem. Yeqnam ya koba doqnsiqa ya na e padaltbqa jojomoqnej. E gamq di walweleqnamqa bajiŋ tamo naŋgi gam getentoqnsibqa e lubqa laqneb. Juda naŋgi ti sawa bei bei qaji naŋgi ti dego e lubqa laqneb. Qure qureq di, wadau sawaq di, yuwalq di dego e padalqa jojomoqnem. Gisaŋ Kristen naŋgi na dego e ugeugeibqa laqneb.  
\v 27 E ŋes na ti jaqatiŋ na ti waukobaoqnem. Qolo gargekoba e waukobaoqnsim ŋeiosaioqnem. E mam ti laqnem. E ya qarboqnej. Bati gargekoba e iŋgi saiqoji soqnem. Bati gargekoba e yorbeqnaqa e ijo jejamu kabutqajqa gara saiqoji soqnem.  
\v 28 Ariya bini gulbe qudei dego ijoq di branteqnub. Gulbe kobaquja bei agiende. E bati gaigai Kristen tamo uŋgasari qure qure kalilq di unub qaji naŋgi qa are koba qaleqnum. Naŋgi bole unub kiyo sai kiyo deqa e naŋgi qa tulaŋ are koba qaleqnum.  
\v 29 Deqa Kristen was bei aqa siŋgila saiamqa e was deqa are koba qalsiy e dego siŋgila saibqas. Iŋgi bei na Kristen was bei a uneq waiyimqa e was deqa are koba qalsiy are ugeibqas.   
\p
\v 30 O ijo was, gam bei saibqo deqa e ijo segi ñam soqtqai. Gulbe bei bei ijoq beqnu deqa niŋgi poiŋgeqnu, e siŋgila saiqoji unum. E deqa qujai ijo ñam soqtqai. E ijo kumbra bei qa ijo ñam soqtqasai.  
\v 31 Tamo Koba Yesus aqa Abu Qotei a qalie, e anjam bole mareqnum. E gisaŋosaieqnum. Deqa iga bati gaigai Qotei biŋiyoqnqom.  
\v 32 Damaskus qureq di Mandor Aretas a na qure taqato qaji tamo minjnaqa a qoto tamo qudei naŋgi qariŋnjrnaqa naŋgi qure aqa siraŋme kalil taqatoqneb. Di kiyaqa? E ulaŋqa laqnitqa naŋgi na e ojsib tonto talq di waibqajqa deqa.  
\v 33 Ariya Kristen was qudei naŋgi na e aqaryaibosib gumbaq di jigsib qure aqa jeŋ gogetosib sil na gumba tontosib jeŋ aqa siraŋme kiñalaq dena e ura uratbonab jeŋ oqeq aiyem. Aisim qure taqato qaji tamo aqa baŋq dena ulaŋem.\fig |alt="Paul in basket" src="CN01937b.TIF" size="span" loc="2Co 11:33" copy="Cook" ref="2 Korin 11:33" \fig*   
\c 12  
\s1 Qotei na ŋeiobilqei Pol osoryej  
\p
\v 1 E gam bei saibqo deqa e olo ijo ñam soqtqai. Bole, e ijo ñam soqtqai kumbra dena e aqaryaibqa keresai. Di uŋgum. Tamo Koba a na ŋeiobilqei bei e nami osorbej deqa niŋgi saiŋgit quiy.  
\v 2 Ŋeiobilqei agiende. Wausau 14 koboej endi Qotei na Kristus aqa tamo bei osi oqsiqa torei laŋ qureq oqej. Laŋ qure di tulaŋ goge koba. Tamo oqej qaji di e qalie. Tamo di agi e segi. A jejamu qorbi oqej kiyo aqa jejamu uratosiq oqej kiyo di e qaliesai. Qotei a segi qalie.  
\v 3-4 E qalieonum, Qotei na tamo di osi oqsiqa laŋ qureq oqej. A jejamu qorbi oqej kiyo aqa jejamu uratosiq oqej kiyo di e qaliesai. Qotei a segi qalie. A laŋ qureq oqsiq dia anjam bei quej. Anjam di aqa damu tamo bei na ubtosim marqa keresai. Anjam di marqajqa getento koba.  
\v 5 E tamo di aqa ñam soqtqai. E ijo segi ñam soqtqasai. E siŋgila saiqoji unum deqa qujai e ijo ñam soqtqai. E ijo kumbra bei qa ijo ñam soqtqasai.   
\p
\v 6 E ijo segi ñam soqtqai di e nanari tamo sqasai. Di kiyaqa? E anjam bole marqai. E gisaŋqasai. Ariya e ijo segi ñam soqtqa uratonum. Tamo qudei naŋgi ijo kumbra qa ti ijo anjam qa ti are qalsib ijo ñam soqtetbqab di kere. Naŋgi ijo ñam laŋa soqtetbaib.   
\s1 Qotei a gulbe qariŋyonaq Pol aqa jejamuq aiyej  
\p
\v 7 Qotei a ŋeiobilqei tulaŋ boledamu e osorbonaq unem. Ariya e di unsiy olo diqaim deqa Qotei na gulbe uge sil luwit bul qariŋyonaq ijo jejamuq aiyej. Gulbe di Satan na ojsiqa dena e ugeugeibeqnu.  
\v 8 Deqa e siŋgila na Qotei pailyoqalubtem, “O Abu, ni na gulbe di olo taqal atetbime.”  
\v 9 Onaqa Qotei a saidosiq endegsi merbej, “Ni siŋgila saiqoji unum deqa e ni olo siŋgilatmoqnqai. Osiy ni qa are boleiboqnqas. Dena ni keretmqas.” Qotei na e degsi merbej deqa e siŋgila saiqoji unum di uŋgum. E olo areboleboleiboqnqas. Yim Kristus aqa siŋgila ijoq di sqas.  
\v 10 E Kristus aqa ñam qa siŋgila saiqoji sqai kiyo, tamo qudei na e misiliŋboqnqab kiyo, e gulbe oqnqai kiyo, jeu tamo naŋgi na e ugeugeiboqnqab kiyo, e waukobaoqnqai kiyo di uŋgum. E deqa areboleboleiboqnqas. Di kiyaqa? E siŋgila saiqoji sqai bati di e Kristus aqa siŋgila ti sqai.   
\s1 Korin Kristen naŋgo areqalo Yesus qa siŋgilateb qaji di  //  Pol na olo siŋgilatetnjrej  
\p
\v 11 Anjam e mareqnum qaji endi nanari anjam. Niŋgi segi na ijo are tigeltetbeqnub deqa e nanari anjam endi mareqnum. Niŋgi ijo kumbra bole ubtosaieqnub deqa e segi kamba ijo kumbra bole ubteqnum. Bole, e ñam saiqoji. Ariya kiyaqa niŋgi na olo tamo qudei naŋgo ñam soqtoqnsib mareqnub, “Tamo naŋgi di Qotei aqa anjam maro tamo bolequja”? O ijo was niŋgi quiy. Tamo naŋgi dena e buŋbosai.  
\v 12 Agi e nuŋgo ambleq di sosim maŋwa gargekoba babtoqnem dena niŋgi endegsib qalieeb, Qotei na e qariŋbej. E siŋgila na tigeloqnsim gulbe qoboiyoqnsim maŋwa ti wau siŋgila ti gargekoba nuŋgo ambleq di babtoqnem. Kumbra dena niŋgi osorŋgoqnej, e Qotei aqa wau tamo bole.  
\v 13 Kumbra kalil e qure qureq di Kristen naŋgo ambleq di yeqnum qaji di e nuŋgo ambleq di dego yoqnem. Ariya kumbra qujai e nuŋgo ambleq di yosai. E niŋgi gulbe eŋgwa uratosim deqa e nuŋgo silali iŋgi iŋgi yaiŋgosaioqnem. Di e une yoqnem e? Sai. Niŋgi e une yoqnem edegosib ijo une di olo kobotetbiy.   
\p
\v 14 E nami nuŋgoq boaiyeltem. Ariya bini e olo nuŋgoq bqajqa are qaleqnum. E nuŋgoq bqai di e niŋgi gulbe eŋgwasai. E nuŋgo silali iŋgi iŋgi yaiŋgwajqa are qalosaieqnum. E niŋgi segi eleŋqajqa are qaleqnum. Niŋgi qalie, aŋgro kiñilala naŋgi na naŋgo ai abu naŋgi silali qa aqaryainjrosaieqnub. Ai abu naŋgi na naŋgo aŋgro naŋgi silali qa aqaryainjreqnub.  
\v 15 E niŋgi tulaŋ qalaqalaiŋgeqnum deqa e ijo iŋgi iŋgi ti ijo jejamu ti niŋgi torei eŋgwajqa areboleboleibeqnu. Ariya kiyaqa niŋgi kamba olo e kiñala segi qalaqalaibeqnub?   
\p
\v 16 Niŋgi qudei e qa endegsib mareqnub, “Bole, Pol a gago silali iŋgi iŋgi boleq di yaigosaioqnej. Ariya a na iga walawalaigoqnsiq gago silali iŋgi iŋgi gisaŋ na yaigoqnej.”  
\v 17 O ijo was, e nami Kristen was qudei naŋgi qariŋnjrnam nuŋgoq aiyeb. Aisib niŋgi gisaŋgeb e? Osib nuŋgo silali iŋgi iŋgi laŋa yaiŋgosib olo bosib e ebeb e? Sai.  
\v 18 E na Taitus minjnam a nuŋgoq aiyej. E Kristen was bei dego qariŋyonam a Taitus dauryosiq ombla na aiyeb. Aisib Taitus a niŋgi gisaŋgosiq nuŋgo silali iŋgi iŋgi qudei bajiŋej e? Sai. Aqo Taitus wo areqalo qujai ti sosim gam qujai dauryosim kumbra bole segi yoqnem.   
\p
\v 19 Niŋgi ijo anjam kalil endi sisiyosib endegsib are qalaib, “Pol a segi une saiqoji degsi iga mergwa osiqa anjam neŋgreŋyej.” Di sai. O ijo was bole, anjam kalil e neŋgreŋyonum qaji endi niŋgi siŋgilatŋgwajqa deqa neŋgreŋyonum. E Kristus aqa tamo unum deqa e Qotei aqa ŋamgalaq di anjam endi neŋgreŋyonum.  
\v 20 E niŋgi qa ulaeqnum. E nuŋgoq bosiy nuŋgo kumbra unsiy e areboleboleibqas kiyo sai kiyo? Niŋgi dego ijo kumbra unsib areboleboleiŋgwas kiyo sai kiyo? E deqa ulaeqnum. E nuŋgoq bosiy nuŋgo kumbra endi unqai kiyo? Niŋgi anjam na qoteqnub. Niŋgi nuŋgo Kristen was naŋgi qa are ugeiŋgeqnu. Niŋgi minjiŋ oqeqnu. Niŋgi pupoeleŋeqnub. Niŋgi nuŋgo Kristen was qudei naŋgi misiliŋnjreqnub. Niŋgi yomueqnub. Niŋgi diqeqnub. Niŋgi Qotei aqa wau ugeugeiyeqnub. E nuŋgoq bosiy nuŋgo kumbra di unqai kiyo?  
\v 21 E bosiy nuŋgo ambleq di tamo gargekoba nami une yoqneb qaji naŋgi are bulyosai degsi unqai kiyo? Degsi unqai di ijo Qotei na nuŋgo ŋamgalaq di e olo jemai ebqas. Tamo naŋgi di nami une endeqaji yoqneb. Naŋgi kumbra uge jigat yoqneb. Naŋgi sambala kumbra yoqneb. Naŋgi kumbra uge yqajqa are prugnjroqnej. E nuŋgoq bosiy tamo naŋgi di naŋgo une qoreiyosai degsi unqai di e naŋgi qa are gulbeibqas. E deqa ulaeqnum.   
\c 13  
\s1 Pol a Korin Kristen naŋgoq olo bqajqa are qaleqnu  
\p
\v 1 E nami nuŋgoq boaiyeltem. Ariya bini e olo nuŋgoq bqajqa are qaleqnum. Agi Qotei aqa anjam bei nami endegsib neŋgreŋyeb unu, “Tamo bei a une atimqa tamo aiyel kiyo tamo qalub kiyo naŋgi aqa une unsib babtibqa iga qusim marqom, ‘Bole, tamo di a une yqo.’”  
\v 2 E nami nuŋgoq bosim niŋgi uratŋgosim bati bei e olo nuŋgoq bosim niŋgi endegsi merŋgem, “E bunuqna nuŋgoq olo bosiy tamo une ateqnub qaji naŋgi ŋolawotnjrqai.” Ariya bini e sawa isaq endi sosim anjam di niŋgi ti tamo nami une atoqneb qaji naŋgi ti olo merŋgeqnum.  
\v 3 Niŋgi qalieqajqa, Kristus a ijo medabu na anjam mareqnu kiyo sai kiyo. E nuŋgoq bosiy tamo naŋgi une ateqnub qaji naŋgi di ŋolawotnjrit niŋgi unsib qalieqab, bole, Kristus a ijo medabu na anjam mareqnu. Niŋgi quiy. Kristus a siŋgila saiqoji sosim niŋgi tingitŋgwasai. A na aqa siŋgila kobaquja niŋgi osorŋgwas.  
\v 4 Bole, Kristus a ŋamburbasq di gaiŋesoqnej bati deqa a siŋgila saiqoji soqnej. Ariya a olo Qotei aqa siŋgila osiq deqa bini a ŋambile unu. Iga Kristus beteryejunum deqa iga dego siŋgila saiqoji unum. Ariya iga Qotei aqa siŋgila osim Kristus ombla ŋambile sqom. Iga nuŋgoq bosim siŋgila di niŋgi osorŋgwom.   
\p
\v 5 Niŋgi nuŋgo segi segi so tenemtoqniy. Niŋgi degyqab di niŋgi Kristus qa nuŋgo areqalo siŋgilateqnub kiyo sai kiyo di qalieqab. Yesus Kristus a nuŋgo are miligiq di unu di niŋgi poiŋgosai kiyo? A nuŋgo are miligiq di sqasai di niŋgi endegsib qalieqab, niŋgi aqa tamo bolesai.  
\v 6 Ariya niŋgi iga qa endegsi poiŋgem, iga Kristus aqa wau tamo bole unum.  
\v 7 Iga niŋgi qa endegsim pailyeqnum, “O Abu, ni na Korin Kristen naŋgi aqaryainjrimqa naŋgi kumbra uge kalil uratoqnsib kumbra bole bole yoqnqab.” O ijo was, iga wau bole yeqnum niŋgi di qalieqajqa deqa iga pailyosaieqnum. Niŋgi iga wau tamo bolesai edegwab di uŋgum.  
\v 8 Niŋgi qalie, iga Qotei aqa anjam ugetqa keresai. Iga Qotei aqa anjam siŋgilatqajqa waueqnum.  
\v 9 Deqa iga siŋgila saiqoji soqnim niŋgi siŋgila ti sqab di iga areboleboleigwas. Iga gaigai niŋgi qa endegsim pailyeqnum, “O Abu, ni na Korin Kristen naŋgi aqaryainjrimqa naŋgi torei kere na sqab.”  
\v 10 Tamo Koba a na e giltbej deqa e aqa wau taqateqnum. E nuŋgoq bosiy ŋiriŋ anjam na nuŋgo kumbra tingitetŋgwa uratonum. Deqa e isaq endi sosim anjam endi neŋgreŋyonum. E niŋgi siŋgilatŋgwajqa deqa Tamo Koba a na e wau ebej. E niŋgi ugetŋgwajqa sai.   
\s1 Pol a anjam getentosiq Kristen naŋgi kaiyeinjrej  
\p
\v 11 Ariya ijo was, e ijo anjam getentqai. Niŋgi areboleboleiŋgoqnem. Niŋgi kumbra bole kalil qa kere na sqajqa siŋgilaoqniy. Niŋgi ijo anjam quoqnsib dauryoqniy. Niŋgi kalil areqalo qujaitosib soqniy. Yim Qotei a niŋgi ti sqas. Agi a na niŋgi tulaŋ qalaqalaiŋgeqnu. A are lawo qa utru.   
\p
\v 12 Niŋgi na nuŋgo Kristen was kalil naŋgi segi segi kundoqnjriy. Kumbra di agi Qotei aqa segi tamo uŋgasari kalil naŋgi yeqnub. Qotei aqa tamo uŋgasari kalil qure endia unub qaji naŋgi na niŋgi kaiyeiŋgonub.   
\p
\v 13 Tamo Koba Yesus Kristus a niŋgi qa are boleiyeme. Qotei na niŋgi qalaqalaiŋgeme. Mondor Bole na niŋgi kalil aqaryaiŋgimqa niŋgi a beteryosib koba na are qujaitosib soqniy. Bole.